Upload
the-prey-nokor-news
View
237
Download
9
Embed Size (px)
DESCRIPTION
េលខ ២៣ ែខវចក ឆ ិ ឆ និ ំ២០០៥ ទំព័រទី ្រពតប្រតរបសសហពនែខរកមជេ្រកមឹិ ់ ័្ត ធ ម ពុ ទីនក់ករ ៖ P.O. Box 0193, Pennsauken, NJ 08110-0193, USA, Tel: (856) 655-3838, email: [email protected], http://www.khmerkrom.net គណៈ្របតិភូសហព័នធែខមរកមពជេ្រកម និង អនក្រសី មសុិនុ េលខ ២៣ ែខវចក ឆ ិ ឆ និ ំ២០០៥ ទំព័រទី 2 ្រពតប្រតរបសសហពនែខរកមជេ្រកមឹិ ់ ័្ត ធ ម ពុ គណៈ្របតិភូសហព័នធែខមរកមពជេ្រកម េនមុខទីនក់ករ្រកសួងករបរេទសុ ព័ ត ៌ ម ន
Citation preview
េលខ ២៣ ែខវចក ឆ ឆ ន ២០០៥ ទពរទ រពតបរតរបសសហពនែខរកមជេរកម ត ធ ម ព
គណៈ បតភសហពនធែខមរកមពជេ កម ដកនេ យ
េ ក បក េសរវឌ អន បធនសហពនធែខមរកមពជេ កម ទទលបនទកកចចករអនរជត បនចលជបម ន កសងករ បរេទសសហរដ េមរក គអនក ស មសន ទទលបនទក កចចករ សន នងអនក ស កវ េមធវខងសទធមនស េន
ស េគនយ នរដ សនេ នឌស កលពៃថងទ ២១ ែខត ឆន ២០០៥ កនងេទេនះ សអពសទធមនស សទធ បតបត
សន នងសខមលភព។ គណៈ បតភសហពនធែខមរកមពជេ កម រមមនេ ក បក េសរវឌ អន បធនសហពនធែខមរកមពជេ កម ទទល បនទកកចចករអនរជត , ពះេតជគណ ថច បរង ទទលបនទក កចចករ សន េ ក តង យប អគគហរញញក, េ ក េច គណ នយកពតមន, េ ក ង េវ ង សមជកសកមម នង
បណត េឃេហ ទ បក ជនខពសៃនអងគករ UNPO នងជអនក ចបបអនរជត ។ កនងទ ជ បវត សេនះ សហពនធែខមរកមពជេ កម បនេលកយក បធនបទ ៣ ជ មបដលម ន កសងករ បរេទស េមរក។ បធនបទ ទ១ សអពសទធមនស , ទ២
សខមលភព, នងទ៣ គ អព ពះពទធ សន េន កមពជេ កម ។
អពសទធមនស េន កមពជេ កម េ ក បក េសរវឌ បន ត ត ង នវអេពរេ ភបពន របស កមមយនសយន មកេល បៃពណទេន មទ ប ៃន ពលរដែខមរេ កម នងភព ចែឡកៃន សខភពរបស ែខមរេ កមេនេខតពល វ
េខតឃង ែដលមន បជពលរដែខមរ បមណជង ៣០០០ នក រងេ គះេ យជងខកែភនក ។ រឯេ ក តង យប បនេលកេឡងអពបញភព ក កដធងនធងររបសបងបនែខមរេនកមពជេ កម េ ពះ ជញ ធរ យនរបអសយក ទពយសមបត ដធអស ។ េ កបណត េឃេហ បនសងកតធងនអពតៃមពត ៃន ជវតមនស ជត ែដលរសេនេលសកលេ កេនះ កនងេនះ គមនរ ភបលេវ ត ម បនកពងគបសងកតេទេលសទធ របស បជពលរដែខមរកមពជេ កម ។ ចែណកេ ក ង េវ ង សមជកសកមមៃនអងគករសហពនធែខមរកមពជេ កម បន សងកតធងនអពេសដកចចជត ែដលរ ភបលកមមយនសយន បន កគនបយងធងនធងរចេពះ បជពលរដែខមរ េនកមពជ េ កម េធឲយបងបនមនជវភពកនែត កេទ ៗ ។ អនក ស កសងករបរេទស បនយកចតទក កយង ខងចេពះបញទងអសេនះ ។ បនទ បមក ពះេតជគណ ថច បរង កមនសងឃដកបភបែនថមចេពះ បធនបទទង ៣ េនះថ ៖ េនឯមតភមកមពជេ កម ងពអតតរហតមក ដលបចចបបននរ ភបលកមមយនសយនេនែតេធករគបសងកត
កមជេ កមព
ពតប តេបះពមពផ យជេរ ង លែខេ យសហពនធែខមរកមពជេ កម
េលខ ២៣ ឆន ទ ០២ - ែខ ចក គឆ .ស. ២០០៥ - ព.ស. ២៥៤៩ - N0 23, November 2005
ទ ន កករ ៖ P.O. Box 0193, Pennsauken, NJ 08110-0193, USA, Tel: (856) 655-3838, email: [email protected], http://www.khmerkrom.net
ម កេរឿង -សហពនែខរកមជេរកមជប ធ ម ព ..........................១
-េធខនជមសរសកវ ល ចើ .......................................៣
-ែខរេរកមេនវេសតេសម ទ ើ...................................៤
-ែខរេរកមេនេលទកដកេណតម ើ ើ .......................៥
-ជងឫសដងរចមះ តតបត .............................៧
-េសរភព រពតមន .....................................៨
- ជធរយនបនដែខរញ ល ម .....................................៩
-ឆរពែដនយនមនឲយយកបរករម ខ ...................១០
-បក កមយនសយនបញះបញល ម ត ច ច .................១១
-អក យយេខន ម ...........................................១៤
-របវតៃនពធបណយសពះរពះែខត ....................១៥
-ក ពយ សេ កហង រពតបងង គ ............១៦
-េយងគររ បគរដន ឬ ើ ............................១៧
-ក ពយ ឱកមរេខម េអយ ើ .......................២០
សហពនធែខមរកមពជេរកមជប នងម នតរកសងករបរេទសសហរដឋ េមរក
គណៈរបតភសហពនធែខមរកមពជេរកម នង អនករស មសន
េលខ ២៣ ែខវចក ឆ ឆ ន ២០០៥ ទពរទ 2 រពតបរតរបសសហពនែខរកមជេរកម ត ធ ម ព
នពនធនយក ៖ ថច ចន ធ ផ ពផ យ ៖ សន រតនៈ, សន ចនទ
ឯក រ PDF មនេនកនងេគហទពរ www.khmerkrom.net
បបទជេន មកេល សនែខមរកមពជេ កម គបជនន ដចជ ករចបបងខ ពះសងឃែខមរេ កម ឲយ ប ពតខសអពពទធបញញត
មន មមនឲយពទធបរសទេធកឋន មទេន មទ ប ពះពទធ
សនជេដម ។ ជកែសងេនឯេខតឃង គរ ភបល
កមមយនសយនឲយេធែតមយៃថងគត គបវត មទទងេខត ឃង ែដលផទយពពទធបញញត ឲយេធបនរយៈេពល ២៩ ៃថង ចេធេនៃថង មយកបន ។ មយងេទ ត ពះេតជគណក
បននយកឯក រជេ ចន ែដលទកទងេទនងនគរបល កមមយនសយនគ មកែហង ពះសងឃែខមរកមពជេ កម ។ កនង េនះ កមន បវតៃនវត មេនទទងកមពជេ កម បមណ ជង ៥០៧ វត ជនដលម ន កសងករបរេទស េមរក ែដលទទលបនទកខងកចចករអនរ សនផងែដរ ។ ពះអងគ បនបនេទ តថ ចននវត មេនកមពជេ កមេនមនជ េ ចនវតេទ តែដលមន ចយក បវតបន េ យ រ ជញ ធរ យនកមមយនស មឃត នង គ មកែហងមនឲយ ពះសងឃ
វ ជវ ។ កចចសនទនបនបញច ប បកបេ យភតរភពមតភព
មគគភព រ ងគណៈ បតភសហពនធ នងម ន កសងករ បរេទសសហរដ េមរក ។ មនែតបេ ះ ែថមទងទទល បននវករគ ទយងេពញទហង ពម នករបរេទស េមរក ពមទបនសនយថ នងេធករចរចជមយរ ភបល េវ ត ម េដមបេ ះ យ លវបតេនកមពជេ កម ឲយមន ភពល បេសរ នងចះេទពនតយេមលផទ ល អព ថ នភព រសេនរបសបងបនែខមរេន មភម សកឯកមពជេ កម ។ លះដលៃថងទ ២២ ែខត ឆន ២០០៥ គណៈ បតភសហពនធែខមរកមពជេ កមេរ បចេឡងេ យេ ក តង យប, េ ក ង េវ ង, េ ករស ៃថ នងគណៈកមមករ វតសរយរង បនជបសេណះស លជមយបងបនែខមរ េ កម-ែខមរក ល បមណជង ៦០ នក ែដលចលរម ម ន បែផនករ នងរបយករណរបសគណៈ បតភ
សហពនធែខមរកមពជេ កម កនងេពលចលជបម ន កសងករ បរេទសសហរដ េម រក។ េនះជេលកទ ២ េហយែដលគណៈ បតភសហពនធ ែខមរកមពជេ កម បនជបពភក ជមយម ន កសងករបរ - េទសសហរដ េមរក ែដលេលកទ ១ បនេទជបកលពឆន កនងកនងែខត េនះែដរ។
ម បភពពតមនពេ កអគគមន េសន បនឲយដង
ថថមៗ េនះ េនឯមតភមកមពជេ កម រ ភបលកមមយនស យន បនេ បវធនករថមេទេល បជពលរដែខមរទទងែដនដ
កមពជេ កម ជពេសសេន មប េខតែដលមនែខមរ - េ កមរសេ ចន គរ ភបលកមមយនសយន មនបនអនញញ ត ឲយេរ នភ បរេទសេឡយ មនភ អងេគសជេដម។ មន
តមែតបេ ះ រ ភបលកមមយនសយនបនេ បលបចថមមយ
េទ ត មមនឲយ ពះសងឃ នង បជពលរដែខមរេ កមជត នយមទកទងជមយនងជនបរេទសេនះេទ េហយបចចបបនន របបកមមយនសយន បនបញជនេ ក គ អន គ អសមតថភពចះ េទ មភម សកែខមរេ កម េដមបបងតបេ ង នកនេចែខមរ
េន ម រដ ែតេគពបនយកវញញ រអក រ សែខមរ
ជធ នងមនបេ ង ន បវត សែខមរពតេនះេឡយ ។ ម បភពដែដលបនបញជ កេទ តថ រ ភបលកមមយនស កង ណយ បនបេ ង នភ ែខមរឲយដលម ននគរបលយន
េដមបងយ សលេសបអពសកមមភព របសបងបនែខមរេ កម គបមល ន ។
ពះសងឃ នង បជពលរដែខមរេ កម បនបេញចញ មតថ រ ភបលកមមយនសយនេធេនះ គមនេគលបណង ផច ចេណះដងភ បរេទស ចេណះដង បវតែខមរខនឯង នងផចចណងទកទងរ ង ពះសងឃ បជពលរដែខមរេ កម េនកនង សកេចញពមជឈ នអនរជត ពេសសគបងបនែខមរ េ កមែដលកពងរសេនឯបរេទសែតមង ៕
VOKK
គណៈរបតភសហពនធែខមរកមពជេរកម េនមខទ ន កកររកសងករបរេទស
ពតមន
េលខ ២៣ ែខវចក ឆ ឆ ន ២០០៥ ទពរទ 3 រពតបរតរបសសហពនែខរកមជេរកម ត ធ ម ព
េធខនជមច ស សក
េ កបណត ជេល ន រ ន (Dr. Julian Roe
H u n t e )បនេលកយកេគលករណអតតរបធន នរេរ ើ
(President Nyrere)េនកងកចរបជគណៈកមករ ន ច ម ២៤ េលបញ ើ
នគមេនៃថទ ង ១៧ កមៈ ឆ ភ ន ២០០៥ ថ “ករសេរមច
សនខនេ យខនឯង មននយថសេរចេជគ សន នល ល -
គតខនឯងផលល ទ , េហយរគបរគងេ យខនឯង េ យគនករ ើ ល មេរជ តែរជកពអក មយេឡយ ើន ” ។
េរកយពរដប ងបន តទ នងអ ចរបសខន លេនភមភគ ស ជពេសសគករេកបកប នងែបងែចកទក ត ត
ដរពសមេនតបនឥណចន មនរពះ ជ ចរកកមជ ព ,
វ, យន េហយយកទកដកមជមយចែណក កជកមសទ ព ម ធើ របសខន គកជនឆយ ល -កមជ េរកម ។ េតមនយតធមែដរ ព ត ើ
េទចេពះែខរេរកម ម ? គគន េទ ម , អសអឡងជត ១០០ ឆ េ យ ន
ករេកងរបវញ យកផលរគបែបបយងទងអសេលទកដេនះ ។ ច ើ
ប ងបន លកបននវរបប នគមរបសខនឲយេទយន ត ល េដមប បេរេគលនេយបយដេខរកខករបសេគ ។ េមដកន ើ ើ ម វ
យនេឃញប ងរករចកេចញ េគមនេសចកេរតកអរេ យ តើ
មនបចចចបងបនពដន េគ កងេពលែដលប ងកនកប ត នេ យចបងនងកងទពែខរ ។ កមជេរកមបនចលេរកមនម ម ព
នគមមយេទ ត គយនែដលជកេ ញងចែតឱកសល ជ
មកដល ។
េតែខរេរកមមនសទអែដរ េលផវចបបេបប ងេធ ើ ើ ើ ើម ធ វ ល វនវអេពអយតធមែបបេនះមកេលែខរេរកមែដលជមសរសក ត ម ច ើ ើ ?
េតយនមនសទប េលែខរេរកមើ ើ ធ ម ? ែខរេរកមមនែដលបន ម
សេរមច ឬ ចលរមកង លទេងទងេនះែដរឬេទ ន វ ើ ? មនអក ន
ខះជយែខរេរកម ល ម ? សមជយពចរ ផង ! េរកពប ង
ជបន យន េមរកកង េគនគបនបងនបផញែខរេរកម ន ត ល ម
ជមសរសក មនែតបេ ះចបបងេយងឲយជយចបង េដមប ច ខ ើ ើ
រកផលរបេយជនេគេទ ត ។
ឥឡវេនះ អក កមន នេធដងេធឮែដរ ដ ក ន វ វ ើ ើ
កលេរក មរកទកេវទនគនទបផត រហតដលរបងកមយខន ខ ម ល លឲយែតរសេទះជកយេទជអកេ យ ។ បដចពស រសដច ល វ ល
េខច េបរសដចកែងបេនរគនេបបនច េរពះេនមនមត ម ក តើ ើ
រគនែរសកយឲយេគដងឮនវេសចករតវកររបសខន ។ យនេធ ើ ត ល វ
នគមេលកមជបនពប ង ជអកគស សរពែដនសម ើ ព ត ន ែដលប ងបនរបគលឲយយនខសចបប ែខរេរកមគនលទ ម ម ធ-
ភពកងករត ទមទរនេពលេនះ ។ល។ន
បចបបនយនេធរពេងយ ងខនជមសរសកេពញ ច ន វ ល ច ើ ើ
ចបប េ យមនខលពេរ ងេធ នគមេលដកមជេរកម ើ ើវ វ ព បនពប ង ។ េតឈចបេទរកង ណយ ែដលគនមយៃថ ត ម ង ើ
ជមសដេនះេ ះ ែបរជមក សែវងែចកគជមយ ច ន
របេទសកមជេទវញ ។ េតែខរេរកម ប ននកេនះ យន ព ម ើ
េគចតទកថែខរេរកមជមនស ែដរឬេទ ម ? េតែខរេរកមែដល ើ ម
មនចនន ប ននកេនសឡងេមល ឬេដក បទទលរង ើ ល
នវអេពអយតធមេនះែដរេទ ត ើ ? ចះទករកេពេឡងេលខ អក ល ន ើ ើ ើ
ក ចសមបេយងបនែដរ េរពះមនស រសគនបញ មនស ើ ល ម ជ
រសេ យេគឲយរស មនស រសគននយអទងអស ។ ម វ
សហពនែខរកមជេរកមពភពេ ក បនអពវនវ ធ ម ពេហយអពវនវេទ ត សមឲយជនរមឈមែខរេរកមទទង ើ ម
សកលភករឭកេឡង កែបករបេសចរប ចជរកម ជពក ញ ើ
មេគ មឯងឲយ បខន ដចសតធតគនតៃមបនច ល ល វ ម ល ត េ ះេនះ ។ ែខរេរកមេនកងរសករតវករេយង មគ រតវ ម ន គ ើ
ករេយងពះបែបកនវ លចណងអយតធម រតវករេយងរក ើ ើ ត
រសខនឯង រតវករេយងេរបបញខន េហយគសេរមច សន ើ ើ ើ ល ញ ល ខនេ យខនឯង ឈរេលកមងខនឯង នងកមងគរទព ល ល ល ល ល ើ
ស កបងបនែខរែដលរស ញែខរេរកមែដលជពជពង ម ម ែតមយ ។ អក លរបវត សជត អក យរសេ ះ ន គ ត ត ន ត
ទកដបតបង អក ណតជតរតវេគរេ ភ រតវបងញសរតវ ន
ពភព មគ រតវបងញសរតវថេយង លពតតបត រតវ ើ គ គ
បងញថករតសេនះនងរកធេធងជនច ករតសេនះនង ច
បញបេនេពល េយងទទលបនមកវញនវអ ៗ ែដល ច វ ើ
េយងបតបងេនះ ។ អករេ ភេគើ ន , រេ ភចបប , រេ ភ
អធបេតយយ , រេ ភសទេសរភពេគនងទទលនវផលដចខន ធ លបនរបរពតមន ចេគចេវសបនេឡយ ។ ើត
“យតធមនងមន ដ ប មនអកទមទររកយត ត ន ត -
ធម, នគមយនរតវរ យបងេ យ រកមងតសពត ល
របសែខរេរកម ម ! ” ៕
ថច ងក ថច
វចរណកថ
េលខ ២៣ ែខវចក ឆ ឆ ន ២០០៥ ទពរទ 4 រពតបរតរបសសហពនែខរកមជេរកម ត ធ ម ព
ែខមរេរកមេនវេសតេសទ គមនគណៈរបតភសហពនធែខមរកមពជេរកម
ពតមន
គណៈ បតភសហពនធែខមរកមពជេ កម ដកនេ យ
េ កថច ងកថច បធន បតបតសហពនធែខមរកមពជេ កម បនចះេទបេពញេបសកមមករងរ េនកនងទ កងវេសតេសទ
(Worcester) រដមស ជេសត (Massachusetts) កលពៃថង ទ ៥ ែខវចឆក ឆន ២០០៥ កនងេទេនះ តវបនបងបនែខមរ េ កម គមនយងកកេក ។
សហពនធែខមរកមពជេ កម ែដលជអងគករមនសេ េទេល បកចេណញ នង សពៃថងជសមជកេពញសទធៃនអងគ
ករ UNPO េនះ បនចត ងគណៈ បតភែដលរមមនៈ េ កថច ងកថច , េ ក បក េសរវឌ ន អន បធន បត- បតសហពនធែខមរកមពជេ កម ទទលបនទកកចចករបរេទស , េ ក តង យប អគគេលខហរញញក, េ ក តង មនរន នយកែផនករណ នងេ កបណត េឃេហ ទ បក ចបប ជនខពសរបសសហពនធែខមរកមពជេ កម ត ងៃនសហពនធ ែខមរកមពជេ កមេដមបចះេធករពនយល នង ែណនដលបង
បនែខមរេ កម ែដលកពងរសេន កនងទ កង វេសតេសទ
(Worcester) រដមស ជេសត (Massachusetts) សហរដ េមរក អពសកមមភព នង េគលបណងរបសសហពនធែខមរ
កមពជេ កមេទៃថងអនគត ។ េបសកមមរបសសហពនធែខមរ កមពជេ កមនេពលេនះ សខនគផតេទេលករចលរម
មគគពស កបងបនែខមរេ កមេនកនងទ កងេនះ នង េន
ទទងរដមស ជេសត កដចជទទលនវករគ ទរបសបង បនែខមរេ កម ចេពះេគលបណងរបសសហពនធែខមរកមពជ - េ កម េនជវញពភពេ ក ។ កចចកររបសសហពនធសពៃថង
េនះ គ បយទធេ យធមអហង សបេទ មចបបសទធមនស ៃនអងគករសហ បជជត េដមបគ ទឲយមនសទធមនស នង
លទធ បជធបេតយយ ស មបបងបនែខមរេ កម ែដលកពងរស េនេលទកដកមពជេ កម ។ កនងករជបជេនះែដរ គណៈ បតភសហពនធ បនរឭក
អពទេងជះជនបបតជេន សន សទធេសរភព កររេ ភ
យកដធ វសយសក េរ នស តពរបបកមមយនសេវ ត ម ។ មនែតបេ ះ ែថមទងបនេបកចហរឲយបងបនែខមរេ កម ែដលមនវតមនកនងអងគ បជេនះ េចទេនចមងលទង យ
ែដលទកទនេទ នងសកមមភព នង េគលបណងរបស សហពនធែខមរកមពជេ កមេនអនគត ។ េនចងបញច បៃនករជបជេនះ សហពនធែខមរកមពជ េ កមទទលបនករគ ទអពស កបងបនែខមរេ កមែដល បនចលរមយងអធកអធម េហយចតទកថ េនះគជករ េជគជយមយស មបសហពនធ ែដលបនបងបនែខមរេ កមគ ទ ។ ពធជបជេនះ តវបនបញច បេនេវ េមង ៧ ង ច ៃថង ដែដល េ យមនករជយេ ជមែ ជងពស កបងបនែខមរ េ កមយងយកចតទក កជទបផត នង បកបេទេ យ ភតរភព នង មគគភព ៕ VOKK
គណៈរបតភសហពនធ កនងសមយជបជបងបនែខមរេរកមេនរដឋ មស ជសច
េ កបណត េឃេហ (េឆង) កពងែណនចបបសទធមនស ដលបងបនែខមរេរកម
េលខ ២៣ ែខវចក ឆ ឆ ន ២០០៥ ទពរទ 5 រពតបរតរបសសហពនែខរកមជេរកម ត ធ ម ព
េ កយពេគហទពរយនេឈម ះ ថងលង ែដលមនទ ងេនេ ក បេទស ចះផ យអតបទរបសខនជភ យន
មយសរេសរេ យេឈម ះេង ង ងហអពសហគមនែខមរេ កម
េនេវ ត មខងតបង ែដលអតថបទេពលែបបរេវរ យេនះ
ថ “យនជអនករក នកបឆក រ ងទលេនមនេគ េនេវ ត មខងតបង ” េធឲយកនេចែខមរេ ចនទងេនកនង នងេ ក
សកបនេផញអតថបទមកដល ពតប តេយងខញ េដមបបភឲយមត ជត នង អនរជតេឃញចបសនវ កេយរមលគណែខមររបស ពក ជលនយមទងេនះ េហយេនះជអតថបទបភរបសេ ក គម យសង កនងចេ មអតថបទ បរយសពបញេនះ ៖ ខញសមេកតសរេសរ ដលសមតថភពនពនធរបសេ ក េង ង ងហ អនកនពនធអតថបទរបសសហគមនែខមរេ កមេន
េវ ត មខងតបងែដលបនពនមកនវឯក រ បវត សនងមនស ស ជនឲយអនក នរបស រពតមន ថងលង (Thong luan) ។ ែតេ យ មនករេ ក យ ស ែដល អតថបទសអពអងគករែខមរេ កម នង បវត សរបសសហ-គមនេនះេនកនង បេទសេវ ត ម ករសរេសររបសេ ក គ មនករខះខតជចបង ែដលខញមនដងថេនះ គេ យេចតន
ឬ អេចតន ។ មនេពលពភក អពករកងះខតខងេល អែដលគរ រឭកគេយបលរបសេ កផម ឌញ ែដលបននយយថៈ “ករដងយលឲយបន តម តវ អពសហគមនជត សននន
កនង បេទសេវ ត ម គជេសចក តវករ ស បអភបល សងគម” ។ ទនទមជមយនងនេយបយពហបក “េវ ត ម ជ បេទសបនក ងេ យសហគមនទងអសេនះ ” ដេចនះ
េហយករសេងកត ឲយបនលតលនចេពះសភពករណមន ក កដចជ បវត សឆនទៈនេយបយរបសអនកទងេនះ មន
រៈសខន ស ។ ចេពះអងគករែខមរេ កមនសមយបចចបបនន បសនេប េ កសេងកតេ យសជេ សមទធផលរបសអងគករសហពនធ
ែខមរេ កមេលឆកអនរជតេ កពតជបញឈបវញនវេយបល
ែដលថ អងគករេនះគេដមបទមទរទកដខងតបងេវ ត ម វញ ។ មករពត អងគករេនះ ពែមនេដមបទមទរទកដេទ
ករទមទរទកដ កពែមនជេគលបណងចបងរបសអងគករ
េនះែដរ ែតអែដលសខន គអងគករេនះដកនករតសេ យ
សនវធ ទមទរឲយបក កមមយនសយនេគរពសទធមនស របស ែខមរេ កមឲយបន តម តវ ។ សរបេសចកមកលករណរបស សហពនធែខមរកមពជេ កម គតសេដមបសទធមនស េសរភព
នង លទធ បជធបេតយយ ែដលបនករតេ យចបបបចចបបនន របសអងគករសហ បជជត ។ បជជន េវ ត ម នង ជន ជតននែដលមនវតមនេនេលទកដកមពជ កម ពមនអ តវបរមភអព សនអនគតរបសពកេគទងេនះេទ េពលែខមរ- េ កម តវបនសទធសេ មច សនខនេ យខនឯងរចេហយ។ កររមរសកនងសខសនភពរបស បជជតនន េលទកដ
សមបរណេ យជជតេនះ នង តវបនករតេ យចបបេ យ
ស ងេទេលសភសតថ “េនផទះមយទៃទ ចលៃ ពមយែត មយ” ។ េលវសយដសខនមយេទ ត គអងគករសហពនធែខមរ - កមពជេ កមរបសែខមរេ កមេនកនង បេទសេវ ត មបចចបបនន មនករេជ នេល នជងអែដលធបបនគតពមន គេគែតងែត
រប ទរពះធត (វញហង ) េខតតពល វ កមពជេរកម
រពះវ រវតតឃល ង សថតកនងភមទ ៥ រសកទរមេខតត េខតតឃល ង
ែខមរេរកមេនេលទកដកេណ តរបសខលន បពនឆន េហយ
ពតមន
េលខ ២៣ ែខវចក ឆ ឆ ន ២០០៥ ទពរទ 6 រពតបរតរបសសហពនែខរកមជេរកម ត ធ ម ព
េពប ជយឲយជនជតកេណ តេដមែខមរេ កម ។ ងពេពល
កេកតេឡងឆន ១៩៩៦ មក សហពនធែខមរកមពជេ កមបន កយេទជសមជករបសអងគករបន ែដលមនេឈម ះលបេល
ឆកអនរជត ។ ទមយ គជសមជករបសអងគករេវទក
អចៃ នយៃនអងគករសហ បជជត សអពជនជតេដម
(UNPFII) ។ ទពរ គជសមជករបសអងគករៃន បេទស នង បជជត ែដលពមនត ងេនកនងអងគករសហ បជជត
(UNPO) ។ ទប គជសមជករបសអងគករ ប ងទកង
អនរជត(IDBF) នងទបន គជសមជករបសគណបក ចរះ
ពហសញជ ត (TRP) ។ ចេពះសហគមនែខមរេ កមកនង បេទសេវ ត មវញ
អតថបទរបសេ កបនសរេសរថ ែខមរេ កមេទបមនវតមន របសខនកនង បេទសេវ ត ម េ កយពជនជតយន នងចន ែតបេ ះ ។ ចេពះក េនះ បនបេងកតេឡងនវទនសជ
មយឯក រ បវត សេវ ត ម ងពសមយប ណ រហតមក ។ េនះគករព ងកទកដមកទសទក ណ យកដ
េវ ត មក លពចប េហយែដនដសណទេនេមគងគ
េវ ត មខងតបងពែខមរ ។ អនកមច ស សកេដមទងអសេនះ
មនវតមន បពនឆន មនេពលជនជតេវ ត មមកដល ។ ភស ង បវត សបនបញជ កចេពះក េនះ គែខមរេ កម ជករឋតេឋររបស ជ ច កនគរភន ពមនសតវត រទ ១ ដលចងសតវត រទ ៥ េហយកយេទជ ជ ច កេចន ពេដមសតវត រទ ៦ ដលចងសតវត រទ ៩ េហយចងេ កយ បងស កយេទជ ច កែខមរ ពេដមសតវត រទ ១០ ដលបចចបបននេនះ ។ ទងអសេនះេហយែដលជភស ង មនែតបេ ះដន ែខមរេ កមកបនបន លទកេករមតក ដច ជវត មជេ ចនមកដលសពៃថងដចជ ៖
ប ទ ពះធត េខតពល វ បន ថ បនកនងឆន ៨៩២ ៃន គ.ស. ែដលមនទទង ៥,៦ ែម ត បេ យ ៦,៩ ែម ត កពស ៨,៩ ែម ត ។ ប ទេនះជ ន ៃដ បវត ស ែដលជសណងរេប បអងគរវតរបសជនជតែខមរបនរក ទកេនេលែដនដសណទេនេមគងគ កមពជេ កមសពៃថងេនះ ។ ប ទ ពះធតេនះ មន យ ១.១០០ ឆន គបនបន លទក ងព ច កេចន កនងសតវត រទ ៩ មក ។
វតអងគ សថតេនជប សះគ ឃទ ៨ សកទរមេខត េខត ពះ តពង ។ វតអងគេនះមន យ ១.១០០ ឆន េហយ បន ថ បនេឡងកនងកឡងឆន ៩៩០ ៃនគ.ស. ។ វតអងគ ក បនទទល គ លជសមបតវបបធមជតេ យ កសងពតមន នងវបបធមេវ ត មែដរ ។ វតេគកែ តង សថតេនកនងភមេគកែ តង ឃភនេខទ រ សក យទង េខតមត ជក កមពជេ កម េហយកជវត ែដលមនច សបផតេនកនងេខតមត ជកែដរ ។ វតេគក ែ តងេនះ មន យជង ១.៦០០ ឆន ថ បនកនងកឡងឆន ៤០០ ៃនគ.ស. ែដលបនបន លទកេ យអរយធមអរែកវៃន ជ ច កនគរភននងេរ ង វ បវតននរបសេខតមត ជក។
ចែណកេនកនងេខតឃងវញ គមនវតឃង ែដល
សថតេន មផវមវថង , ភមទ ៥, ឃទ ៦, សកទរមេខត េខត ឃង ។ វតឃងេនះ មន យជង ៥០០ ឆន េហយ ែដលជ វតមន យចសបផតេនកនងេខតឃងេនះ េហយវតេនះ តវ បន ថ បនេឡងកនងកឡងឆន ១៥៣៣ ៃនគ.ស. ។ វតឃង េនះកបនបនភជ បនងេករេឈម ះរបសេខតឃងែដរ ។ េករ មតកទងេនះេហយ ែដលេកតេឡងព ន ៃដរបសែខមរែដល បន ងសងជយរលង សមកេហយ េហយភស ង ទងអសេនះែដល ចបញជ កបនថ ែខមរេ កមមនេដម
កេណ តរសេនេលទកដរបសខន បពនឆន មកេហយ ៕
រពះវ រវតតអងគ ជបរសះគ រសកទរមេខតត េខតតរពះរតពង
វតតេគកែរតង រសក យទង េខតតមតរជក កមពជេរកម
ពតមន
េលខ ២៣ ែខវចក ឆ ឆ ន ២០០៥ ទពរទ 7 រពតបរតរបសសហពនែខរកមជេរកម ត ធ ម ព
ពតមន
ជងឫសដងរចមះ តតបតដលជនរករកែខមរេរកម
េ កពជងពករែភនកយងចែឡក ែដលបននងកពង
យយដល យជវត បជជនែខមរកមពជេ កមជង ៣០០០ នក េន សកេ ជយញរ េខតឃងេនះ សពៃថងេនះ េនមន ជងមយងេទ ត គជងឫសដង ចមះែដលកពង តតបតដល
សខមលភពៃនជន ក កែខមរកមពជេ កម ។ ជងឫសដង ចមះែដលបន ល ល ៦-៧ ឆន មក េនះទទងកមពជេ កម ភគេ ចន គេកតមនចេពះ ស បកប របរបកបងគ កមេន មសហ គសធ ៗ េនកនង េខតឃង ។ ជងឫសដង ចមះមនែមនេទបែតេកតមនេនេពលេនះេទ ជង
េនះបនេកតមនយរ សមកេហយ ែតអែដលនឲយភញ ក េផលេនះ គ បែតបនម នឆន ចងេ កយេនះ ជងហនងកន
ែត ល លយងចែឡកគរឲយ ពយបរមភ ។ សេឈម ះ សន បបផ យ ៣២ ឆន កេណ តេនភម ទក ប ឃទក ប សកេ ជយញរ េខតឃង ។ បបផ ជកមមករនបកកម បងគ េនសហ គស ៃថ តង នទរមេខត ឃង ។ បបផ បនឲយដងថ នងេទសឈនលេនទេនះ ងព ឆន ១៩៩៨ នងេធករបន បែហលជ ៣ ឆន នងកចបេផម
មនជងឫសដង ចមះេនះ ។ ករៈជងេដមដបង នង
បញជ កថមន រមមណរមសកនង ចមះ េហយេចះែតេហ រ សេបរ នងតង ចមះជនចច ។ នងបនទញថន ផ យេលប
ជេ ចនដង ែតពជសះេសបយេ ះ ។ បនម នែខេ កយមក ជងកនែតធងនធងរេទ ៗ េ យ ករៈែតងវលមខ , ឈឈល កនង ចមះ នងេឡងជៃផទមខែថមេទ ត ។ លទធផលបនទ បមក
េពទយបនឲយដងថ នងេកតជងឫសដង ចមះ ។ នងបនបនយងេ ក ម កឲយដងេទ តថ នងបន
ពយបលសះេសបយមងជពរដងេហយកនងមកេនះ ែតបនទ ប ពបនចលេធករបកកមបងគ វញ ជងរបសនងេរ េឡងវញ
ដែដល ។ បបផ បនបញជ កថ លយកកែដលនងរកបនទង បនម ន នងែថមទងែ សរបសពកមយនង ២ កងែថមេទ ត តវរ យអសេ យ រែតជងរបសនង ។
េពលេនះនងបនជសះេសបយេហយ េហយបន ចលបេ មករងរកនងេ ងច កផលតេស វេភសរេសរមយេនទ កងៃ ពនគរ ។ នងបនបញជ កបែនថមថ មនអនកេធករ ជមយនងជេ ចននកេទ ត ែដល តវទទលរងជងេនះ ។
មយងេទ ត ជងរបសនងជ សឡះកេ យ រថន ែខមរ ពែមន
ថន ប ងេនះេទ ។
រឯកញញ គម ធលន យ ២៥ ឆន េនភមវញថញ
ឃែ ពកេ ជ សកែ ពកេ ជ េខតពល វ នងកមនជង
ឫសដង ចមះែដរ ។ នងបនឲយដងថ េ កយពនងេទ
ពយបលេនមនទរេពទយរដេនទ កងៃ ពនគរ គបនជសះ េសបយេហយ ។ ែតេពលែដលនងវលចលេធករបកបងគ វញ
េនកនងសហ គសជលផលមយនទរមេខតទកេខម នងក តវ រងជងេនះដែដល ។ ែតទបផតនងបនជសះេសបយេឡង
វញេ យឱសថប ណ មភម សក ។ នងបនេរ ប បថ សពៃថងនះ នងបនេទេធជ កមមករនៃនេ ងច កកតេដរមយនទ កងភនេពញ ៃន បេទស កមពជ ។ បកែខរបសនងជមធយម កនងមយែខទទលបន ៥០-៦០ ដ រ ែតជវតរបសនងទទលទនខះ ពកខះ ង ច
ដែដល ។ េ យ រែតនងខសន បកេដមបេផញមកឲយឪពក
មយែដលខះខតេនឯ សក កេ យ រែតជងរបសនង
េទប តវខតបងនវផទះសែមបង នងដែ សចករ ។ បរសមន កេឈម ះ ថច េអ ង េនភម ទវ ឃ ដង សកេ ជយញរ េខតឃង ។ គតជកមមករដកជញជនបងគ ឲយ សហ គសជលផលេឈម ះ ទញ វ េនទរមេខតឃង ។ គត
បនបេងបឲយដងថ េពលបនចលដលែផនកបកបងគ មង ៗ
គតវលមខេសទរសនប េ ពះែតកនឆបជតគមែដលកេស
បងគ ។ េពលខះគតបនេឃញកមមករនដល សនបេននង កែនងកមន េ ពះែតកនជតគម នងេន យហតកនងករងរ ហស បមណ ។ េហយ មែដលេ កដង មនកមមករនខះ
រងេ គះដល បេទ តផង ែតខងសហ គសេគបនពយ-
កែនលងចញច មបងគ របសសហរគសយន ទរមេខតតឃល ង កមពជេរកម
េលខ ២៣ ែខវចក ឆ ឆ ន ២០០៥ ទពរទ 8 រពតបរតរបសសហពនែខរកមជេរកម ត ធ ម ព
យមបទបងេរ ងេនះ ។ ចែណកកញញ ឡម ធ ជកមមករនេនសហ គស គម ញ េនទរមេខតឃង ។ កញញ បន បបថ ពកនង េធេទ មទហៃនករងរ គបកបនបងគ តច ឬ េ ចន េហយ ផលកៃ មែដលទទលបនជមធយមព ១ ន េទ ២ ន ដង គ បែហលជង ៧០-៨០ ដ កនងមយែខ ។ េហយ អនកខះចងបន បកកៃរេ ចនខេធករដលហសកមង េទប ប លឲយដលសនបេននងកែនង ។ ម ប សនរបស គឱសថប ណមន ក េនភម
ែ ពកជប សកេ ជយញរ ែដលអនក សកធបនយមេ គត ថ េ ក តង ។ គតបនឲយដងថ ឆន េនះគតមន យ
ជង ៧០ ឆន េហយ គតេចះវធ សេ បឱសថប ណេនះ
មរយៈករបនពឪពករបសគត ។ គតធបពយបលជង
េ ចន បេភទ ស េបនយយពជងឫសដង ចមះ អនកជងថម
ៗ េនជវញ សកេនះ នងេន មប េខតដៃទេទ តមកពង
ឲយគតពយបលជងយងតច សក ៥ នកែដរ កនងមយៃថង េហយកនងចេ ម ៥ នកេនះ គមន ៣ នកេហយែដលជ កមមករនបកបងគ មប សហ គសជលផល ៕
េសរភព រពតមនរបេទសេវ ត ម ជបល បេលខ ១៥៨ េល ១៦៧ បេទសកមមយនសេវ ត ម ជបល បថន កេលខ ទ ១៥៨ េល ១៦៧ ៃនសទធេសរភព រពតមនពភពេ ក េនះេប មេសចក យករណ កលពៃថងទ ២១ ែខត កនងេទេនះ េ យម នអងគករ រពតមនគម ន ព ែដនបន វ ជវេឃញថ របបកមមយនសយនពបនេគរព សទធេសរភព រពតមន សទធេសរភពបេញចញមត នង មនករ ងចបអនកយកពតមនជេ ចន ។ អងគករ រពតមនគម ន ពែដន ឬេ ថ RSF ជ អងគករ ម ន ថ នករណេសរភព រពតមនទទងពភព េ ក បនេចញេសចក យករណថ បេទសកមមយនស េវ ត ម គជ បេទសកនខជ បនវលទធផចករ េ យពក េគពបនេបកសទធឲយអនក រពតមន ចលយកពតមន ម សទធេសរភពរបសអនក រពតមនេឡយ ។ ពកេគបនទងប បទេសរភពសរេសរពតមន េសរភពបេញចញមត នង មន ករ ងកនងេពលអនកយកពតមនចលយកពតមន ែថមទង មនករគ មកែហងដល ម រត អនក រពតមនេទ តផង ។ ជពេសស គកលពៃថងទ ១៣ ត កនងេទេនះ ជញ ធរ កមមយនសយនបនេ បលទធផចករ ចបអនក រពតមនមន ក កេខន ះជបេទនងបេងគ លែដកេនក លផវល ន កង ណយ េ យ មមនឲយអនក រពតមនរបេនះចលយក
ពតមនេឡយ ។ មន តមែតបេ ះ មនេនះបនម នៃថង ជញ -ធរកមមយនសយន កបនចបអនក រពតមនសនសខពភព េ កមន ក ែដលមនេឈម ះ េង ង ខន (Nguyen khanh) េ យ បមលយកឧបករណគម នសល ។ បនទ បមកកមនករ គ មកែហងដលអនក រពតមនេលវសយសងគមកចច ។ ម បភពពតមនរបសអនក រពតមនេវ ត ម បនឲយដងេទ តថ ជញ ធរេវ ត ម មនបនេគរពសទធ
េសរភព រពតមនេនះេឡយ េ ពះថម ៗ េនះមនករ
ចបអនក រពតមនជេ ចនយកេទ កគក នង ផកពនយ េ យពមនេហតផលេ ះេឡយ ។ េ ក ថច ស ភន កងរពតមនរបសវទយកមពជ េ កមេនទ កងៃ ពនគរ (Sai Gon) បនឲយដងថ ជញ ធរ
យនមនករតងែតងកនងករចលយកពតមន ស ។ េគមន បនេគរព មសទធរបសអនក រពតមនេឡយ ។ ល េពលែដលមនេហតករណេកតេឡងសខន ៗ ដចជករេរ បរះរបសជនជតកលសមពនភន ករបងផលរដអ ចអព ដធ
។ល។ គ ជញ ធរកមមយនសយន ពបនអនញញ តឲយចល យកពតមនេឡយ ។ ម នអងគករ រពតមនគម ន ពែដន បននយយថ បេទសកមមយនសេវ ត ម កពង តវបនគបសងកតេទ េលសទធេសរភពអនក រពតមនកនែតខងេឡង នងបញ
ពតមន
ពធេបកអងគរបជ របសអនក រពតមនកនងរបេទសកមមយនសតេវ ត ម
េលខ ២៣ ែខវចក ឆ ឆ ន ២០០៥ ទពរទ 9 រពតបរតរបសសហពនែខរកមជេរកម ត ធ ម ព
ពតមន
ជញ ធរយនបនដែខរេខតមតរជកម ត
បជ សែខមរកមពជេ កមមយចននធ ែដលមន េដមកេណ តេនេខតមត ជក មនសបបយចតនង ជញ ធរ
យន េហយបនឲយដងថ ៖ សពៃថងេនះ ពកេគ តវ ជញ ធរយន
េ បឧបយកលបនយកដភនចករអសេហយ ។ េខតមត ជក
គជេខតមយែដលសមបរណេទេ យៃ ព ពក នង ដែ ស
ចករភនដធលងេលយ ែដល បជកសករភគេ ចន បកបរបរ ចញច មជវតេ យដែ ស ចករ (ភន) ។ ម បភពពតមនរបសបងបនែខមរេ កម េន សក
យទង េខតមត ជក បនឲយដងថ បជពលរដែខមរេន
កនងេខតេនះភគេ ចនគជកសករ ផគតផគងជវភពេ យករេធ
ចករ (ភន) នងែ ស ។ ចប ងពឆន ១៩៧៨ េ កយេពល ែដលបងបនែខមរេខតមត ជក តវបនយនជេន សខនេទ រសេន មប េខត លទនប មនេខតពល វ ទកេខម ឃង ជេដម ។ េនេពលែដល តឡបមកវញ ផទះសែមបង
ដែ សចករបនម ន គ តវយនរបអសយកគម នសល ។ បជ -ជនែខមរជេ ចន េពល តឡបមក សកវញ ពមនមខរបរអ
េ ះ ។ អនកខះបនដែ សបនចបនច រឯអនកខះេទ តេធចករ (ភន) បែនែផេឈេដមបចញច មជវត ។ រហតមកដលថម ៗ េនះ បងបនែខមរេ កមេន សក
យទង បនឲយដងថ ៖ ជញ ធរយនេនែតបនករគប
សងកតបនយកដែ សចករ នងបផចបផញសមបតធមមជត
វនសហនេ ចអសជេ ចន ។ បង បសមន កេនឃកត សក យទង សមមន បេញចញេឈម ះបនឲយដងថ សពៃថងេនះ គ ររបសគត ក ក
ស គពមនដធចករអេដមបចញច មជវតេឡយ ។ សពៃថង
កម គ ររបសគតរសបន េ យ សយករេឡងភន កប អសលក េដមប គនបន បកខះទញអងករហប ។ បែន
ឥឡវេនះ ជញ ធរយនបនគ មកែហង មមនឲយេឡងភន កបអសេទ តេទ ។ េបមនដេចន ះ េគនង តវផកពនយ ឬ ចបយកេទ ឃេដមបអបរ ។ រឯបង សមន កេនភមទតេ ង ឃចវ ង សក
យទង បនបនឲយដងេទ តថ ៖ គ ររបសបង ស មន
គន ៥ នក ែតគតពមនដែ សេឡយ ។ សពៃថង គ ររបស
គតរសបន សយេ យេធចករ (ភន) ដចជ បែន េចក, ពពយ ជេដម េដមបបន បកកៃរចញច ម គ រ ។
ែតេ កយមក ជញ ធរយន បនេ បឧបយកលឲយបងបនែខមរ ែដលមនដចករ (ភន) កនេឈេនកនងចករេនះ នងជយ ែថរក កនេឈរបសរដករទងេនះ េ យបនសនយថ កល េឈទងេនះធ េគនងគតលយឲយបងបនែខមរ ។ ែត ផទយេទវញ េ កយេពលែដលេដមេឈធ ជញ ធរយន
កមមយនសបនអនវតចបបផចករ េហយបនេចញបញជ មមនឲយ បជជនែខមរែដលជមច សចករ (ភន) េឡងេធចករ
ឬ កបអសេទ តេឡយ ។ គេគយកដចករទងេនះេធជ
កមមសទធរបសេគ េហយេប បជជនែខមរ េឡងេទចករ មនេឃញកនកបត ឬ បនកបអសសងតក អស សសក នង តវចបេទ ឃ ផកពនយជទមងន ។ មលេហតទងេនះេហយ ែដលេធឲយបង ស នងបង បនែខមរេ កមជេ ចនេនកនងេខតមត ជក តវបតបងដភន
ែដលជដរបសដន បន លទកឲយ ែដល តវេចរយនបនទង
ែភនក សស ៗ ។ ក េនះេហយេទបប លឲយជវភពបងបន ែខមរេ កម កនែតមនភពយបយនេទៗ ។ េ ក ថន យ បមណ ៨០ ឆន ែដលមន សកកេណ តេនភមបនទ យែដក ឃ ង វ សក កេប េខតមត ជក បនេរ ប បឲយដងថ ៖ សពៃថងេនះ យនមន
តមែតបនដែខមរទងែភនក សសេនះេទ គេគែថមទងបន
កបគសកកយបែបកភនទង យ ែដលជសមបតធមមជត
យនេដររបមលទញឧសពបងបនែខមរេរកមយកេទលកឯផ រ
នេយបយ តវបនេគយកមកេ ប បស េហយ ជ បករ កកមយេនកនង បេទសេនះ ។ ដេចនះ េ កសឲយនយក
រដម នរបស បេទសកមមយនសេនះ គប គងេសរភព
រពតមន ែដលកពងចះថយឲយបន បេសរេឡងវញ េដមប
ឲយេគចផតពល បេលខចងេ កយ ៕
រស រតន
េលខ ២៣ ែខវចក ឆ ឆ ន ២០០៥ ទពរទ 10 រពតបរតរបសសហពនែខរកមជេរកម ត ធ ម ព
កលពៃថងទ១០ ែខវចឆក ឆន ២០០៥ ឆម ពែដនយន ែដលយម បចករេន ចកឡងបន េខត ងយង (ជបនង ចកៃ ជធ សថតកនង សកេកះធ េខតក ល បេទសកមពជ ) បន ងមនឲយពទធបរសទែខមរពកមពជ នយក តចវរនង បរកខ រកឋន ចលមកកមពជេ កមេឡយ ។ េយង ម ប សនេ កយយ ថច ធផយ យ ៧២ ឆន ជ មេដមបណយ ែដលមន សកកេណ តេន
សកេផន រ ច យនេ កវងង សពៃថងមនទលេន េនេខត បតដបង បេទសកមពជ ពមទងពទធបរសទមយចនននក រសេនកនងេខតបតដបងែដរ បនមលមតគន ជឯកចឆនទៈ ផច
េផមជអងគកឋនទនមយ បមលបចចយ ពមទងបរកខ រកឋន
នមក បេគន ពះសងឃ ែដលគងចវស អស តមសកនងពទធ សមវតខទង សថតកនង សកេផន រ ច េខត ពះ តពងកមពជ េ កម ។ បនទ បពេរ បច តចវរ បចចយនងបរកខ គបលមមសម គរេហយ េ ក យយ នងញតេនភមផងរបងជមយគន មនទងញតេនទ កងភនេពញ នង េខតបនទ យមនជយផង សទធែតយយ ៗ ចន ២០ នកបបលគន នយកបចចយ តចវរ នងបរកខ រទងេនះ មក សកកត ម ចក ពែដនឡងបន
ែដលជប ពទល នង សកេកះធេខតក លកលពថងទ ១០ វចឆក ែត តវបនឆម ពែដនយន ងមនឲយយក តចវរ
នង បរកខ រទងេនះចលមកេទ េទះជពកគតខអងរករេគ យង កេ យ។ េ កយយ សន ធ គម យ ៦៥ ឆន កនងចេ ម េ កយយ ៗ រងេ គះទង ២០ របេនះបនមន ប សន ទងទកមខ សងត សងតឲយដងថ តចវរនងបរកខ របស
កមេ កយយេនះ មនែតបនចបនចេទ គយរកនងមន កែត មយយរបេ ះ។ េ យករសទធ ករនករឭក នង ណត ស ញ សកេទស ខនគន េដរប រ បចចយ មកមង
សទធ របសញតេញមពទធបរសទ ែដលេនះសទធែតជេញស ឈមរបសសបបរសជនេនេ ក សក ខរកបនេ យលបក ែផ ផ គន បនចមន ក ៗ បមលបចចយ ជវ តចវរ បរកខ រលៗ
េដមបជយ ឧបតថមភ ពះសងឃនងជយក ងវត មកនង សក េ ពះ សកេទសេយងខ ត សេពលេនះ មនគរ េយងខ េលក មមៃដដប បណមយអងរករ សនយកមក សក បេគន សងឃេ យសទធចត ែតឆម ពែដនយនបដេសធករអងរករែបប
េនះេ ះ” ។ េ កយយខះែដលមនភរៈកចច តវនយកបរកខ រៈ តឡបេទផទះវញេនះ បនេពលទងទកែភនករលងរេ ង
អលេដមកថ “យនេគទមទរែឆកេឆរ បរកខ ររបសេយង េគបនរកេរ រ ប ត តចវររបសេយង តឡប តឡនេខទចខទ អស គេគេឃញេហយថ គម នរបសអ ឯក រអ ទកទននង េរ ងនេយបយេនះេទ ែតេគេនែតមនឲយេយងយកេទ សក ជ ចខត ពះេអយជយេមលចះ”។ មសដរបស បជជន នង បង បសមន ក ជអនករត
មតឌបេន ចក ពែដនេនះ បនឲយដងថ “េនះមនែមនជ េលកទ ១ េទ ែដលឆម ពែដនយនបន ងមនឲយពទធបរសទ ែខមរ ឬ ពះសងឃនបរកខ រកឋនមកកមពជេ កម គចប ងព ឆន ២០០៣ មកេមះ ែដលសកមមភពែបបេនះបនេកតេឡង ជេរ យ ៗ េហយសខនជងេនះេទ តេនះ កថេឡយអងគ- កឋនទងមល សមបែតរបសរបរេផ ង ៗ ែដលទកទងនង
ពះពទធ សន ឬ អក រ សែខមរ ដចជគមពរ ពះៃ តបដក,
ពតមន
ឆម រពែដនយនមនឲយយកបរកខ រកឋននងគមពររពះធមមកកមពជេរកម
េករដន បនបន លទកឲយកនេចែខមរជននេ កយេសទរ
គម នសលេទេហយ ។ សមបញជ កថ សពៃថងេនះ មនសហ គសថមជេ ចន ែដលកពងគសកេទចភនេនកនងេខតមត ជក ។ រឯជវភព
របសបងបនែខមរេ កម កខ ត ពមនករងរេធ ែតព តវបន រ ភបលកមមយនសយន យកចតទក កេឡយ ៕
េ យៈ រក
ពធដែងអងគកឋនទនចលមកកនវតតេពធ ស េខតតមតរជក កមពជេរកម
េលខ ២៣ ែខវចក ឆ ឆ ន ២០០៥ ទពរទ 11 រពតបរតរបសសហពនែខរកមជេរកម ត ធ ម ព
ពតមន
បក កមមយនសតយនបញច ះបញចលរពះសងឃទទងេខតតមតរជក
ជញ ធរយនកមមយនសេខតមត ជក កមពជេ កម ែដលមនទ ន កករេសបអេងកត េនកនង សក យទង ឃ ចវ ង ចងខងតបងៃនភន ក ង (ភនពរ) បនេកះនមន ពះ សងឃ ៦៥ វតទទងេខតមត ជកឲយចល បជកលពៃថងទ ២១ ែខត ឆន ២០០៥ កនងេទេនះ េដមបបញច ះបញចល ពះសងឃ នង ពទធបរសទមនឲយេជ េលអងគករសហពនធ េនេ ក បេទស នង ត មវឲយបងៃថករពរឲយេគកនងមយវត ២០០ពនដង ។ ម បភពពតមនបនឲយដងថ េមបញជ ករភន កងរ
េសបអេងកតរបសបក កមមយនសយន មនគន បមណ ១០ នក ែដលមនទ ន កករេសបអេងគត បចេនកនង សក យ ទង បនេកះនមន ពះសងឃទទងេខតមត ជក កនងមយវត មយ ពះអងគ ឲយេទ បជេនកនង សក យទង ឃចវ ង េដមប បករ មឃត ពបក កមមយនសយន។ មេសចក យករណរបស ពះសងឃ ែដលបនចលរម បជេនះបនឲយ
ដងថ េមបញជ ករថន កេសបអេងកតរបេនះ មនេឈម ះ េឡ
ងថង បនេបកអងគ បជេដមបែណន នងបញច ះបញចល ពះសងឃែខមរ កនងេនះរមមន ពះេចអធករវត ែដលបនចល រមកនងពធេនះផងែដរ ។ េមបញជ កររបេនះ បន មេទ ពះសងឃែដលមនវតមនកនងអងគ បជេនះថ មនឲយ ពះសងឃ
គប ពះអងគ នងពទធបរសទទង យ េជ េទេលសហពនធ ឬអងគករ មយ េនេ ក បេទសេឡយ េ យេគនយយថ
អងគករទងេនះគជអនកបែបកបបក មគគភពរ ងែខមរ នង គញ (យន) េហយេគបនបនេទ តថ េវ ត មខងតបង (កមពជេ កម ) ដបងេឡយគជដទេនរ នង តវបនៃ ពរជត ។
ដេចនះេហយពកេយង (យន) ខ បងកបគសឆក រៃ ព េដមប
រសេន នងេធ ជវកមមេផ ង ៗ េនេលទកដេនះ ។ េ យ
រែតដេនះទេនរលងេលយេពក េទប ជញ ធរយនបន
អនញញ តឲយបងបនជនជតែខមរភគតច មករសេនេលដេនះ ។
ដេចនះ េយងទងអសគន តវជយែថរក ទកដរបសេយង េហយ
មន តវ បគលទកដេនះ ឲយេទនរ េឡយេ ពះេនះ
ជទកដរបសេយង (យន) ។ ពះសងឃអងគេនះបនបនេទ តថ េ កយពពធ បជ
េនះបនកនងេទ បមណ ២ េមង តវចបសព គប ។ ជញ ធរយន បន បមលយកបចចយ ពះសងឃ ែដល តវបននមន ចលរមកនងពធ បជេនះ កនងមយវត ២០០ ពនដងេទ ត ផង ។ េ យពកេគនយយថ តវ បមលយកបចចយទងេនះ េដមបទកទញសមភ រៈេផ ង ៗ កកនងករយលយេសប អេងកត ដចជ ទ, ត, េកអ, ទទកកក, មសន តជក, កពយទរ ។ល។ េដមបងយ សលកនងករេសបអេងកត នង ម ន សកមមភព ៕
េច មនេខម
បក កមមយនសតយនបញច ះបញចលរពះសងឃែខមរេរកមេនកនងអងគរបជ
បក កមមយនសតយនបញច ះបញចលរពះសងឃែខមរេរកមដលកនងវតត
េស វេភធម ឌសចេ ម ងែខមរ ែខ អតថថត ពះធម ។ល។ កយនមនអនញញ តឲយនមកកមពជេ កមែដរ ” ។ ម បភព បជជន ពែដនដែដលបនបញជ កថ កនង ែខមនកនងេទថម ៗ េនះ ឆម ពែដនយន ចកឡងបនបន
ឃតខន ពះសងឃែខមរេ កមមយអងគ ពះនម ថច េយ ន
គងេនវតដបង បក សកថកវ េខត ពះ តពង េ ពះែត ពះអងគនយកនវឯក រ បវត ស ពតប តកមពជេ កម នងសឌចេ ម ងែខមរេ កមឆងកត ពែដនមកពកមពជ េហយ េ កយមក តវបត ពះកយរហតដលសពៃថងេនះ ៕
ខយងសងខ
េលខ ២៣ ែខវចក ឆ ឆ ន ២០០៥ ទពរទ 12 រពតបរតរបសសហពនែខរកមជេរកម ត ធ ម ព
វ ជវ
េរឿងកពបែតអង វត កច - េរ បេរ ងេ យ ចរយ ឃន សខ
អតថបទក ពយេនះ រតវបនរក ទកអកខ វរទធ
មចបបេដមទង សង
យនយកកបលែខមរេធជមច ងក នកល ែតអង
៦០០-យលខសនងស
ខសទមបពប ណ
ចញច មបណយសកបន
េទសមនមនហតយកេចញ ។
៦០១-ដេចនះ ឯងយក
ងរសេឃកេនះឯងវញ
អញ ងបនទលេចញ
េទេពធ តេនះជៃ ក ។
៦០២-រឯ ជេតជៈកស
ចងឈនះតបេទសៃពយ
មនបនដចចតៃមយ
នយកេណ តេកតបនបង ។
៦០៣-ពចលចតចន គេមះថខចឆគ ឆគង
ព នទលទសផង សងបនទលម ក ។
៦០៤-ទទលថយបងគ ក តឧតមដច ពះហរ
ទយនយម ក េធងរជសរេឃកេនះ ។
៦០៥-ទទលបនទលេ សច េរ បរេពចចេចញេ ម ះ
េទេពធ តេនះ េទរក សទង យ ។
៦០៦-កត បញជ ស ផងទងផស ដលជញចយ
ក ញយកមកថយ ជសយ រម ក តៃថ ។
៦០៧-េធងជសេឃក ែតងនងយកសយសពៃថង
អស សផងភតភយ ខចខនៃ ក កប បេ ម ះ ។
៦០៨-រឯអងគសរេឃក ែតងនងយកសយសពៃថង
អស សផងភតភយ ខចខនៃ ក កប បេ ម ះ ។
៦០៩-ែតងនងចរេចញចល កញ កបទលទលក
ព ដលេគចវស ជគរបឆន បបន ។
៦១០-កលេនះឯអស ស ផងទងផស ដលជបជន
ថញតថ ចខន ពនពងបនពមនមក ។
៦១១-េឃញេហយអរឯងៃ ក កបេលកៃដសពះយក
ហ ថ បណមយេ ក េយងនង ជកពងពបន ។
៦១២-េធងរជសរេឃក សទ ធែត ចសនន
េនឲយឥតស ន េគេ បបនឥត បណ ។
៦១៣-ដ បផងសះសព ដេណ រ គបអសេសចក
ែដលេកតេហតអ ៗ ឲយ បណជយ គបមក ។
៦១៤-រឯអងគសេឃក េឃញញតមក រសកទកខ
េទជយេ ះ គបមខ មនមនបនដចចន ។
៦១៥-ខងចតបតអសញត េគ បមតមនយលគន
េទទលម ក សមេធងរឯកនងវញ ។
៦១៦-ឯអងគម ក ឮទលថដេចនះមញ
មន ពមយកងរេចញ េ បវលវញ ែតបន ។
៦១៧-រឯអងគសរេឃក កសគតយក ចសនន
ែដលពងបណយបនម ន េទទ ថ នេពធសត ។
៦១៨-បបលដចចន បង បថន េហយែចងចត
បេរ េដរគតជប គរេពធសតេទេស មអស ។
៦១៩-ឯអងគម ក បន ជបថសរេឃកកស
េលខ ២៣ ែខវចក ឆ ឆ ន ២០០៥ ទពរទ 13 រពតបរតរបសសហពនែខរកមជេរកម ត ធ ម ព
វ ជវ
ចត គរយកេទអស េសច ទងខញ លញរអសអងគ ។
៦២០-េសចឲយអសេសន ែកនមនស មនជអ មង
សេ បច កលង េលកពលពងកងទពេទ ។
៦២១-ឯពលមយមនបយ ែកនព យ គប ខតេ ក
បញជ នបញច លេទ ទកឈរេនេពធ ត ។
៦២២-ឈរ ងរក ែខ ត េឃញេកតេហតេហយ បយតន
ទម ពមេពធសត ែ កងេគចត គេទ តេទ ។
៦២៣-ច កលងជធ េមកងជឈរចេន
ព នេលកទពេទ ម គរេន សកេស មេឡយ ។
៦២៤-ឈរយរយលជកច េដមឆន េភ ង សេហយ
មនមនទពេស មេឡយ េហយបនថយែខ មរមកវញ ។
៦២៥-េសច ងសរេឃកេទ ឲយឈរេនែខតេនះមញ
សរតចលមកវញ េហ បនងេពញេពធសត ។
៦២៦-រឯអងគច ក នវម ន ដលចត
ច ខតេពធ ត វលវងថតថយបងគ ។
៦២៧-លះយរបនចេទ េសចឲយេ ម នធ
ទងអសមកជន នងជនឥដករក ផង ។
៦២៨-ជនអស កមករ ចតករងរេទ ក តង
គតែកនក ងឯង ករក ផងឥដថតថយ ។
៦២៩-ឲយយក មបញជ ពលគបទ ខ តទង យ
បន បមយមនបយ កេមនយកនជនឥដ ។
៦៣០-រឯអសជន ផងតចធករះគត
ែកនបវបនមកជត ឲយជនឥដឯងេនះមញ ។
៦៣១-ជនបនដតអដឆន េ សច គប គននចរេចញ
ឲយេមករកក ផង ។
៦៣២-នហមនមនមខងរ ជេមករគត ក តង
ជជងករក ផង ភនេពញឯងពទនេ សច ។
៦៣៣-គបកលេកតជេភទ ភភនេភទនគរេសច
េ គះ កជសេ មច ឲយអងគេសចចកេចញឆង យ ។
៦៣៤-ជេហតេភទ កេ គះ ផទេ កមេនះនងអន យ
ពះមន ងេទពកលខយ គតឧបយេ យ បជញ ។
៦៣៥-េ ពះេហតចងយងយល ទមណល ម
យលញត ចពង ពះអងគមជបងឯង ។
៦៣៦- ពះអងគមេទេស មបត ង តេសង មទច បង
រឭកនកយលេឆង គត ក តងលបលច ។
៦៣៧- ប ទទង ៥ េនះ េហយបនេបះន ជ រ
េទកនង កងម េទពនគរជសខសស ។
៦៣៨-កនង ជ រថ ពងសភរបណយបរម
បទយនយក តរថ កេចកេ កខវ ទ ។
៦៣៩-សមពលពទ ធេច េលកទពយេទជយវងថត
េដញយន ពន ពយ ពត បក បកបតពនគរ ។
៦៤០- ពះេចយទរបន ជបេដម នេ យអក រ
េទបេសច ទងេ តកអរ ឲយជនជពលផង ។
៦៤១- សេ បេ កេចឃន ធេលសលនជេមកង
លងពរ ពះអងគផង ជេមកងចះេជងទក ។
៦៤២-រឯេ កេចឃន ធេលសលនជេសចសក
េជងេគកពលពនក េលកកេកកេពធ តវញ ។
៦៤៣-េជងទកពញកេ មម ធេចញ ពមពលពសេពង
េដរផវកពតវញ មនសេពកបលផង ។
៦៤៤-ដេណ រដេណ រកព គតេរ ងេរ ប បេមកង
ខងេស មេសះសនេ ង ចប ចងចងខងែខ មរវញ ។
៦៤៥-នទនក តែតឯអងគ ក តែដលគងទភនេពញ
ជមច ស ខ មរេនះមញ មនមន ជបកនងកយ ។
៦៤៦-ថអងគអគគមេហស ែតងេសចកផងទង យ
េទេយងេស មពនយ ឲយមកជយអងគដេចនះ ។
៦៤៧-បទកកគត ដេណ រដណរ ដ លកលេនះ
ជកលកម ខ មរ ឲយែត កេ គះ នគរកលេនះ
ពសវសខ ន ។
៦៤៨-គបកលឆន ម ញ សក ជេនះមញ កនងេទបន
២៣០០ចតសប៥ េហតកលកនង ថ ន នគរពសក ។
៦៤៩-ឆន ម ញបញច សក េស មមកគគក គគកគគកពស
េពញភម ថ ន ភមនែ ស សក សរងអកលក
ពសខសបបយ ។
៦៥០-េផលភញ កទៃទ ភនភងភតភយ ញរអសអងគកយ
ព សកែ សេ ក េរ ងេទបនទ យ រជលសព យ
ផតែផនពសធរ ។
៦៥១-េមកងេនះ េ យនមេឈម ះ េ ពញ ជញ
មយេទ តចែសន នេរនេយធរ មយេនះេឈម ះពញ
លេកខ នស ន ។
(េនមនត)
េលខ ២៣ ែខវចក ឆ ឆ ន ២០០៥ ទពរទ 14 រពតបរតរបសសហពនែខរកមជេរកម ត ធ ម ព
វបបធម
s‹Q∞≈jì „ (¥)
េរ ងេនះ ែតង មពកយចស ពទធ ចរយ ែដលបន ដងេរ ង វេនះជេ ចនគន សងមនដ លេសចក បែហល
ៗ គន ទងអសថ កលែដលពទធសក ជកនងេទបន បែហល ២០០០ ឆន មន ពះសងឃមយអងគ ពះនមេ ក ស ។ េដមេឡយេ កបសេនវតពងសរទធ ឃ ងនញ
េខតជមយគន េ កេនះបននមនេទវតថមមយ េនភមសែងក
េ មនមភមថ “វតសែងក” ។ កលែដលេផមមកវតេនះ
េ កបនេបះេគលចរក គបទងបន ជង ទហវត បមណ ២ ហក េហយបនសងវ រ -កដ- េ យេ គ ង េឈ បកសក េលកដជវញវត េដមេឈេផ ង ៗ មនេចកជ
េដម ។ មនកែនងមយេនះ េ កឲយ េដមេចកេទេចះែត
រលយគលងបទងេដមេទ េ កចងឈនះកេ បសស ឲយ
េដមេចកេនកែនងេនះេទ តអស រៈ ២ ដងេនែតងប ដែដល ។ លះ េលកទ ៣ បែតេឃញេចកេនះរស ដះេឡងមនចងពតបកចះេទកនងដែកបរគលែតមង ឯេដម
ពងេកងេឡងផតពដែតមង ។ េ ក េឃញដេចន ះ មនេសចកសង យ ស េទបេ បកនសស ឲយជកដ តងកែនងេនះជេ ម បមណ ០.៥ ែម តកេឃញថម ២ ផទ ង តតេលគន ថមេនះមនភពដចគន ទង
ពរផទ ង េហយមនពណដចេថមអេណ កមន បេ ង ៤ ជង តងក ល ឥតមនកបចអេទ ។
លកខណៈយយេខម ៖ េនេវ ែដលេលកថមេនះេឡង េគបនេឃញរប យយេខម េនះេដកេននងដពខងេ កមថមេនះឯង ។ េពល
េនះ ពះសងឃ ពមទងឧបសក ឧបសក សកជតឆង យ
េកតេក ហលបបលគន មកេមលយងកះករ ែថមទងនគន េធបណយ ៣ យប ៣ ៃថង រចកយកអេបះចងកចភជ បនង របេនះ េហយអនទងេលកេឡងដសខតេទេឃញរប សេភទ មនភនងសកចក លសរ ខងេល ។ េនេលថង សមន ជរ ទេជងសក ែតែលងខនទេទ តមចេងកះ េហយមន ន ម ឆនត ៗ ជែខ ក តចងេលថនកសពត ។ ឯសពតេស ក សឡយ ៃដសងខងសណកេផបនងដងខនចះេ កម ព តម
ែកង អងកញបតេទមខ ឯៃដ កបផក បចះេ កម ៃដេឆងកប ផង រេឡងេល ទទង ម ០.១៣ ែម ត កមពសពបតេជងេទ
ដលផនងសក ០.៥៣ ែម ត ឈរេលែផនថម ១ ផទ ង ង ៤ ជង កនង ១ ជង បែវង ០.១៤ ែម ត េសមគន ទង ៤ ក មស ០.០៤ ែម ត ។ ឥឡវេនះ េគ ប មក ណទងអស ពនតយេមលេទ មនដងជថមពណែបប េឡយ ែថមទងេគតមកលេលបលងក
េឈ េហយសង មយខនង ករបេនះេទ តផង ។ អពរបយយេខម ៖ មដេណ រៃនេរ ងេនះថ ៖ កលេនះមនយយ
ចសមន កេឈម ះេខម ផទះគតេនជតវតសែងកេនះ គតឈសពក
េហយេហមអសទងខនជង ២ ឆន មកេហយ លះឮថមនស េផលនគន មកបន សនបជដលរបេនះ េ ចនពនេពក ស
គតកេ បកនេចេទសទកយកមក េហយគតផកផង ប
ខន បណផង ។ ចបេដមពៃថងែដលគតបនពយបលេ គ
េ យទកអបេនះមក េ គេនះកនែត នបនចមង ៗ ែត ៧ ៃថងបេ ះ យយកេដររច េហយឲយកននគតេទកនវត
េនះ ។ ដលេហយគតចលេទ កបថយបងគរបេនះ ប
ែត កែញងខនចល រក េហយេ កកេឡងែ សកេ ច ងជ បទេភងទសបរម េដរ បទក ណរបេនះ រចនយយថ ៖
“េ ក គមន គ លេយងេទឬ ?” ឯេ ក ជេចអធករ េឆយតបេទវញថ ៖ “ ម ភពមន គ លេ កយយេទ ចះេ កយយេឈម ះអ ដចេមចបនជមកកបខនេនកនង ដេនះ េតនរ េគយកមកកបទកដេចនះ ?” ។ យយចល េនះតបេទវញថ “េយងេនះេឈម ះ េទពធ រក មនស េ ក ករែដលមកកបខនកនង បថពេនះ ឬនរ យកមក កបេនះ េយងឥតដងេទ ែតេយងចះមកជយេ ច សង
មនស េ កជនចច មនែមនសថតេនកនងទែតមយេនះេទ ែតឥឡវេយងមកចលរបយយ េខម េដមបនងជយសេ ងគ ះ
មនស កនង សកេនះ ឲយបនេសចកសខសបបយទងអសគន េបេ ក គចងឲយវតេ កថកេថកងរងេរ ង តវែតេធ មបងគ ប
េយង មរេប បដចមនតេទេនះចះ ៖ អពរេប ប ៖ គឲយេធ ន ៨ ថន ក, ធមមយគ, ទកអប ១ គ, បយស ១ គ, កសបង ១ គ, េទ ន ៥, ធប ៥, ជ ៥, ផក
េន សកប ក-ភមសែងក -ឃេ ទ ងខញ -េខតឃង
ដក សងេចញពេស វេភ បជេរ ងេ ពងែខមរ ៃន កមជនទេន មទមបែខមរភគ ៨ របស ពទធ សនបណតយ
១-ឯក រេលខ ៥៦-០៣១ របស កមទេន មទមប សរេសរេ យេ ក ឡម ឯម អតតចង ងពទធ សនបណតរង េនក ងសន ។
េលខ ២៣ ែខវចក ឆ ឆ ន ២០០៥ ទពរទ 15 រពតបរតរបសសហពនែខរកមជេរកម ត ធ ម ព
វបបធម
៥ រចេហយមនឲយេលងេភងែខមរបញជ នរបយយេខម ែថម េទ ត ។ កលេបយយេខម ែថង បបដលេ ក គេចអធករ ដេចនះរចេហយ េ កកបនចតករេធ មបងគ ប ។ ពធបន សន ៖ ងពេដមេរ ងមករហតដលសមយឥឡវេនះ ករបន សនេនែតមនេធជដ ប ។ កលេបមនជងអេកតេឡងឬ
េគចងសរករអ ពេនះេ តេគ បថន េធែ សឲយបនផលលរក សេធករសព រេពឲយបនចេ មន េគែតងេទបន សនសទក អប អេបះចងៃដ នងចងក មេសចក បថន អពរបេនះេ យ េ ចេទសមបចងបនប តធ កេទសកនងទេនះែដរ ។ អពែសនថយ ៖ េ គ ងតងយេនះ គមនេធបណយែហផក ថយអង ក កងក កងៃដ អងក ចេញច ន សទធែតេធេ យមស ទមងនពមយ ជេទទលនងមយតមងកមន ។ ជនកលេគថយបយស
ធមដង េចក ន ឬកស ែតសពៃថងេគេ ចនថយឡងមយគ បេ ះ ឬេករសកថយកមន ។ លះដលយយេខម បេទ កេទចលរបយយដៃទជេ ចនតណ ែតេទះជចលរបយយ
កេ យកេ ថ “យយេខម ” ដចេឈម ះយយែដលចល របពដបងេនះែដរ ។ បទេភង ៖ ពធបញជ នរបយយេខម េនះ មនរេប បែសនថយ ដចបនបរយយមកខងេល ប ឯេភងមនែតមយបទេទ គបទទសបរម ឬេ ថបទបរមកបន មនទនកេ ច ងថ ៖ “សមថយបងគ សេមចបរម មនឫទធ កសៃ ក
អ ចជកែសង ។ មងដងេទឬ េឈម ះេទពធ ចះមករក
មនស េ កសពៃថង ។ អេញជ ញ គតច អេញជ ញ គធ សថតេល កពលភនៃក ស ននយ ។ នង សេខម ញប អ តជ េភង គលចេឆះេឡង ប ងក បប ច” ៕
របវ តៃនពធបណយ សពះរពះែខ-អកអបក មនត លថ កនងកលពេ ពងនយ កល ពះពទធ បរម គៃនេយងទង យ ចរងគ តអេនទ លជត កនង ល វដសង រេនេឡយេនះ កនងជតមយ ពះអងគ ទងេយនយក កេណ តជទន យ ។ េនៃថងេពញបណម ទន យេពធសត ែតងសមទនរក ឧេបសថសល េ យឧទទសជវត ពះអងគ
ជទនបរមតថបរម េដមបបេពញ ពះេពធសមភ រ ឲយបន
សដងជ ពះពទធ ។ េនៃថងេពញបណម ពះឥនទ ទង ជប កក ខន ជ ពហមណចស មកស ច ពះអងគជ រ ។ ពះេពធ សតសខចតបជជវត េដមបឲយ ចដល ពហមណចស បែន
ពហមណចសទល ពះអងគថ “ខនគតកនសលមកយរ េហយ មន ចនងសមបសតបនេទ” េទបទន យេពធសត បងគ បឲយ ពហមណចសបងក តេភងេឡង រចកេ តចល សមបខន េដមបឲយទន ចដល ពហមណបរេភគ ។ បែន
មននងេ តចលេទកនងភនកេភងេនះ ពះអងគ ទងអធ ន ថ សឲយ ពះឆយលកខណៃន ពះអងគ េទ បត នផតជប
េននងមណល ពះចនទរហតដលទបផតកបប េ យអនភព ៃនទនបរមេនះ ។ េហតេនះ េទបបនជរបភពទន យមន បកដ នង មណល ពះចនទ ដចែដលេយងេមលេឃញសពៃថង ។
លះចេណរមកខងេ កយ ប ជននគន រឭក កេណ តទន យេពធសតេនះ េទបេធពធបណយែដលេ ថ “អកអបក-សពះ ពះែខ” គសពះ ពះឆយលកខណ ពះេពធ សតេនះឯង េ យនគន េ ជសេរ សចណ រ ែដលជ
ទគបចត ត មវនងអធយ សយៃនសតទន យ មន “េចក អបក ដឡង ដង វ ” ជេដម េដមបយកមកឧទទសថយផង
ជហរែហជបទេន មទមបមក រហតដលសពៃថងេនះ ។ នយមយេទ តប ណចរយ បន បរពធេធពធបជ ពះ ពទធបទ ែដល បត នេនេឆនរសទងនមមទជេដម នង ពះ
ចងកមែកវែដល បត នេនពភពនគ រមជមយកនងពធសពះ ពះែខេនះែដរ បនជកនងពធេនះ មនលយ បទបជ បែណតកេនទ ង ប ងទកផង ។ ពធេនះជបជ បៃពណ ែខមរេយង បរពធេធេឡងជផវករ ែដលធបេ ថបណយអ ទក ។ អនក សកេនកមពជេ កម ែតងែតបន បរពធេធពធ សពះ ពះែខ អកអបក េនៃថងេពញបណម ែខកតក េ ពះេនះ កជេពលប ចែខវស កលផង េហយកជរដវសបរេទ េ យ េចក អបក អេព វ ដឡង នង ផ នផលផង ែដរ៕
េលខ ២៣ ែខវចក ឆ ឆ ន ២០០៥ ទពរទ 16 រពតបរតរបសសហពនែខរកមជេរកម ត ធ ម ព
ទពរកវនពនធ
ក ពយ
សេ កហង រពតបងគង អនចច ែខ មរេ កម មនែតដេងម គម នសទ ធេសរ
រសេនសពៃថង ែសនលបកៃ ក េ កមក បៃដ
ពកទមឡលតរចឆ ន។
យនេឃរេឃ ស ងខនជមច ស តតែខ មរ ប ន
េធឥតេអ នខមស បងទងបពន ែខ មរេ កមចកឈម
កនងកឈចប ។
រស សនេវទន ដចេកមងក ព ែខរះបង ប
េធទក ខទរណ កបចកសមប ែខ មរេ កមអភព
ពតបសន ស ។
ឆន ចត បប ែខ មរេ កមទក ខភយ យន ជេល ស
េ បឲយេរ ផទះ មនបចសមភ សន ែខ មរ ចេចស
យនចប កគក ។
ខ ញយ សេ ះ យ ទពយរបស េករពឪពក
យនបផញេចល មនឲយសលទក ពក សឡត
បបក ម រត ។
េពលេធបណយទន យន គ ម មនឲយេលសៃថង
មករកណត ចបបរដ កឲយ េធខសវនយ
ែខ មរ តវមនេទស ។
អងគយទញេ ក សេងះ សេងច យន កកហស
េយងជមច សដ េរ ងអ តវខស ែខ មរទង ស បស
អនក តវចងច ។
រេស ល ជលេ ជ សេ ះេមះេទ ភនករងកមម
ពពលខ ពស សច គងបករល េមលេឃញអកយ
ែ បជ បសនយ ។
ឱ !ែខ មរេ កមេអយ កលពេដមេឡយ ពជែខ មរេថកង ស
ពះពទ ធ សន ភថ សឡះ ែខ មរេគរព ស
ចបបសច ចធម ។
កនែខ មរ បស ស េយង តវពតៃដ មគគេទបល
ទមទរទកដ សនងេករបន បរបវរ
េករដន ពត ។
េយងនយយេនះ មនែមនជេលស េហយមនបន
បេទសមនចបប េនកនងសងគម ែខ មរគរខតខ
េទបចបបេ ះ យ។
ែខ មរេ កមសងឃម កនងចតរពង ទ កង េអ
នងផលចេលយ េឆយ បបកនែខ មរ រសម ដងែខ
ែ ប សឡះវញ ៕ អនករស នង សជ
េលខ ២៣ ែខវចក ឆ ឆ ន ២០០៥ ទពរទ 17 រពតបរតរបសសហពនែខរកមជេរកម ត ធ ម ព
េយងគររ បគរដន ឬ? ជដបង ខ ញសមែថងអណរគណជអេនក
ចេពះ ពតប តេចញផ យ េ យសហពនធែខ មរ
កមពជេ កម ែដលេ កបនផលឱកស កតយស
ស មបជនរមជត ខ មរសែមង នវទស នៈកនងទពរ
”េវទកគនតជត” ។
កមពជបនទទលពនសនភព េ យករ
បញច បស ងគ មកនង សក សយនេយបយឈនះ ៗ ។
ែខ មរ គបននន ករនេយបយ បនវលមកជបជគន រស
េនេ យេសមមខេសមមត ។
ថម ៗ េនះ បមខ ជរ ភបល បនបនអនវត
កច ចករ បវត សមយ គករេ ះ សយបញ ព
ែដន ជមយ បេទសជតខង ។ ែតជអកសល ករ
តសពយយមៃន ជរ ភបល តវបនអសេ ក
ខងសវលមយចនន នងែខ មរេនបរេទស េចទ
បកនថ ៖ ”ទេងរបស ជរ ភបល កនងករចះអន -
សញញ បេពញបែនថមជមយេវ ត ម េធឲយែខ មរ
បតបងទកដ ែដលពកេគមន ចទទលយកបន
េឡយ “ ។
េដមបរកឲយេឃញអជស អជេខម ចបច
ជរ ភបល តវេ ប បសស ញចបប ។ ដេចន ះ
ករចបញតពនធនគរមន ក ឬ ពរនក ជករ
ធមម េទ េ ពះអនកទងេនះេធឲយ ងសទះដលករខត
ខ បងែ បងដយរលង នង កតយសៃន បមខ ជរ -
ភបល ។
នសមយ ធរណៈរដែខ មរ មនឧទហរណ
មយរបសេ ក បណ ចនទមល កនងេស វេភ “ចរត
ែខ មរ” េ កបនសរេសរថ មតគតបបថ ៖
“ែនមល ! ពកេយ កកង ចលមកដលដឥដ ជយ
កងភនេពញេនះេហយវយ ! ” ។ េ យចងដងករពត
េ កកេបក នេទេសបេមលភម ែតគម នេយ ក
កង េយ កកយសេ ះ ។ េទបមតគតនយយថ
“ខ ញឮេគនយយែដរ ” ។ ដេច នះ ករបេផងពកយមនពត
ឬ បឌត ពតករណ េ គះថន កខង ស ស មប
សងគមជត ។
យង មញ េរ ងនេពលេនះេឃញថ
សទ ធែតអនក ស ញជត ចងឲយទកដគងវង ែតែបរ
ជមនអនកខះជបគក ខះរតេចល សក ។ ច ណកឯ
ជរ ភបល តវបន ធរណមតជត នងអនរ-
ជតឲយតៃលថ បនេ បនវធមសហេ ចសៃដ
េពក គរ សេ បនវធមមនទេលន, េសនបទ,
មណកដ ទងេនះសនេទបសម ។
ឱជេមះ ! មកដលតងេនះ ខ ញ កនកភនកេទ
ដលដន េយង បែហលេ យ រជេមះៃផទក នងេនះ
េហយ បនជ ងពមនទកដជម នគរ រហតកយ
មកជេក បនគរយងេនះ ។ ឥឡវកនេចបចឆ ជនជ -
ននេ កយេនះ បតបត មបនលឥតេខច ះ ។
ចេពះេរ ងរក គរដន េនះ មនថែតែខ មរ
េយងេទ សមប តេវ ត មជ កមេចរ រយ រស
េនឯនយៃន បេទសចន គម នឫសគលវបបធម
សងគមធមអេ ះ េ យ រគនតឈនពនេលប
ទកដេគឯងេនះេហយ បនជេធឲយេវ ត មមន
បេទសមយទកឲយកនេចរសេនទលសពៃថងេនះ ។
កេ ពះែតចងបបត នកឲយេគដងថខនលចរក
វបបធមចន ពកេនះយកថន េខម មយង មក បឲយ
េធមញេខម អញ កលេ ះេគេ ចននយមេ ថ
“េចរយនេធមញេខម ៗ ” រហតមក ។
បែនេ យយលថ ពធរបសដន មយេនះ
គម ន បសទ ធភពកនងករបបត នចស េហយ កក
េលខ ២៣ ែខវចក ឆ ឆ ន ២០០៥ ទពរទ 18 រពតបរតរបសសហពនែខរកមជេរកម ត ធ ម ព
-វទយសេឡងកមពជេរកម ជសេឡងរបសសហពនែខរកមជេរកម ផ យេចញពរកង សនេ ន រដធនៃន ធ ម ព
សហរដ េមរក សរមបបេរមដលរបយមតអកនយម បករផ យរបសវទយេយងខ ។ ត ន ត ញ ើ ើ
-កមមវធផ យ ៖ ផ យកងមយសបហមង េរ ង លៃថអងរ ចបពេមង ន ត ង គ ត ៩ ដលេមង ១០ យប េមងេនកមជ ព
េរកម មកមសរលកធត កសខ ព ល ១៥.៦៩០ គឡហត ។
-របយមត ក ចេបក បបនរគបេពល មរយៈេគហទពរ ើ ត ត www.khmerkrom.org/radio ។
កផង េទបេវ ត ម ឥឡវែលងេ បថន េខម ប
េធមញឲយេខម េទ តេទ ។ ែតអ ដលេគចញច មចតរក
ទកេនះគ “មហច ឆ ឈនពនទកដៃន បេទសជត
ខង” ។ ជក សងកមពជេយងេនះែតមងជមខសញញ
ៃនេវ ត ម បនឈនពន េ យេ ប បស
វធ ស “សមប ខ មរែ បមកជមនគណ” ។ វធេនះ
េធឲយែខ មរវលកបង សពៃថងដចជែខ មរខះថ េវ ត
ម ជេទវ ៧ មក ឯខះេទ តថ េវ ត ម
ជេចរឈនពនទកដ នង បលយពជ សន ខ មរ
េ យេ បៃដែខ មរ ។
េយងសមរឭកបនចថ កលភគ ខ មរ ចះ
ហតថេលខ េដមបបញច បស ងគ មកនង សកនទ កង
បរស កនងចេ មប បេទសចះហតថេលខ គ
មន បេទសេវ ត ម ផងែដរ ។ ចបពេពលេនះ
មក េវ ត មមន តមមនបនេធដង េធឮកនងេរ ង
េនះេទ ែតែបរជបនរកគនេ ជ តែ ជកដ ខ មរ ម
បេ យ ពែដនឥត ក ។ េតទេង បបេនះរបស
េវ ត ម មកេល ខ មរ សមនងេឈម ះ “េទវ ៧
មក ឬ សមនងេឈម ះសនខកនទយេខ ន ? ” ។
ងកមកនយយអព ខ មរេយងវញ ធនធន
មនស តវ បល ពត ែដលមនេវ ត មជ គបន
កបទកកនងរេ ៣ ឆន ៨ែខ នង ២០ ៃថងអសេហយ
េដមបេមទនភពជត នង រជតពតៃនែខ មរអនកជ
មនែតេយងខេរ នែថមេទ ត ។ បែន ចេពះមខេនះ
េ កម នកពល ៗ ទងកនង នងេ ក ជរ ភបល
តវេរ នមន ស េពលគ ៖ េរ ន ប េរ នេជ
េរ នសរេសរ េរ នផ ពផ យ ពេសសជងេនះ គ
េរ ននយយ េនមខមសនថត នង ចកផ យជ
ធរណៈ ។ េ ងនយយរេប ប ែដល ច
រក បននវភពៃថថនរ ដបតសម ដលមនចរត “កច
េឃរេឃ” េធឲយអនក ប ពខច មន បកដថ
“មច សេ រ” តវបនេគេគរពេនះេឡយ ។
េ យែឡកេរ ងបញ ពែដន គ ែវងឆង យ
ស េហយសមគ ម ញបផត ។ ដេច នះេបេយងេកត
មនទន គរ ស តសរេយបលអនកែដលេកតទន
សមេទេធករេ ះ យជមយនងេគ ។ បែនករ
កេយបល មនែមនជករគ មែហកេករគន េនះ
េទ ។
“ជេមះៃផទក នង គ រ ដច កតកយ
បងញញត, ជេមះៃផទក នងជត ដចេឆ ត បប
ចណចេខ យឲយដលបេទសជតខង ” ៕
េ យៈ េចរពម
េលខ ២៣ ែខវចក ឆ ឆ ន ២០០៥ ទពរទ 19 រពតបរតរបសសហពនែខរកមជេរកម ត ធ ម ព
េរឿងេប ណកបល ជ
½ ‹ ïដនâពន ¤របសù ì◊ក ញក ែថម
ì∏ôព çម ·ìលកទä ¥ ì ភ ‹òìពញ ³‹ ò ¥¬æ¬
បញញ សជតក េរ ងទ ២១
កងកាលកនងមកយរអែងងេហយ កាលេ ះ េ កង ពទកាលៃនពះពទ សពះ មពះប ណេ តម កាលពះ អងេ គហសពះ មពះសទតក រ ។ ពះជននពះ ម ពះ ងសរម ។ ពះជនកពះ មពះ ទសេ ទន ម ជ ។ ពះសទតក រ នពះមេហស ពះ មយេ ធ ជេទវ ។ ពះ ជបតពះ ម ហលក រ ។ ពះនគរ កបលពសបរ ។ កាលេ ះ ពះេ ធសតៃនេយង េធ ជ
ត ៃនពះ ទសេ ទនៈពះពទប ៃនពះពទប ណ េ តមបរមគ ន តែចងឲ ង រ រកពះៃតបដក ទក ត យពះពទ ស ឲគប ៥០០០ ពះវស (១) ។ េ ះពះពទប ណេ តម ទង នព ករទក
តែដល នក ងពះៃតបដកេនះ តេ អ គតកាល
នង ន ស ពះពទមយអង នពះ ម នងពះជ យ ដចពះអងែដរ ។ ពះេ ធសតអងេ ះ លះកយជ យេហយ ន េ េកតកង ន វតងេទវេ ក េ យ នសងែដល ន ក ងពះៃតបដកេ ះ ។ លះចតព ន វតង ចះមក ប បដសនកងឧទរៃនពះ ងន េទវ អគមេហសកងពះនគរ ប ណកបលពសេ ះ ។ កងៃថែដលពះេ ធសតបសត
នេភ ងរតនៈ ៧ បការ កចះមក ។ លះទងចេរនវយ ទង នគបគង ជសម ត េសចចកព ធ ជ នអ ចគបដណបេលទប ង ៤ ៃនពភព ទង នពះ ជបតមយ
នអងសទែតអង ចកា ន ។ ពះម កត នពះកាយ ពលដចម ពហ ទងេសពេ យសម តមនសេ ក តកាលៃថ អ រ ស បរបណេ ជ រទពេផងៗ នងេគ ងអល រ នងរតនៈ ងពងេចន អេនកអនគ ក ដចសម ត នសគេទវេ កេកតេឡងេ យផ នសងែដល
នក ងពះៃតបដក កងអតត តេ ះឯង ៕
(១) ជវបវតៃនពះពទប ណេ តមកងអតតកាល ពះ មរបសពះអង ពះ មពះពទប -ពទ ពះមេហស ពះ ជបត សប នងពះពទ េ តម បរមគៃនេយង រហតដលពះជន ៨០ ពះវស ដកល ស ទក កណត ៥០០០ វស កដច េទ ត ។ តងេនះ ឲយល អកនពនៃច េរ ង វ ែដលេកត នេកាយ ឲេ េរ ង សប ណេ វញ ។
រពះវ រវតតេពធ ល ជ (កពង) ទរមេខតតរពះរតពង កមពជេរកម រពះវ រវតតេពធច មណេចតយ រសកថកវ េខតតរពះរតពង កមពជេរកម
េលខ ២៣ ែខវចក ឆ ឆ ន ២០០៥ ទពរទ 20 រពតបរតរបសសហពនែខរកមជេរកម ត ធ ម ព
ឱកមរេខម េអយ
ឱអសកមរ េខម ប តេអយ
ចរក ពេងយ កេនយេធធមង
ពះសរយរះេហយ េយង តវខ បង
រតរះរងបង បង គប បករ ។
សរយរះថម រសមចងែចង
ចរខសះែសង ឲយទនេវ
ទនខនេនេកមង ខ បងសក
េ កបយកវជជ អក រ សជត ។
អក ររលត ជតករ យ
េតេយងទង យ េនចអេទ ត
េបបនដងេហយ តវខខ មឃម ត
ជយែថេករជត វបបធម ខ មរ ។
តវខសក ទនខនេនេកមង
ក បងែតេលង ែលបង ែស
គរភញ កខនេឡង េរ នអក រែខ មរ
េទបសមបតេករ េខម គងវង ។
េ ពះេយងជែខ មរ តវេរ នឲយេចះ
តវមនចេណះ េទបែខ មរមនលងង
េទបមនកមង រក ពជពង
ែខ មរឲយ តចង ដច ពះសរយ ។
ពក ពះទនករ លអៃថងថម
បក បក ែ សកេ ច វេខ ញ វខញ រ
អបអរទទល ពកេយងេហយ
េទកន ភ ជតេយង ៕
នពនធេ យៈ រតង េទ ង
(អតថក ពយដក សងេចញព រពតមនេខតឃង)
ទដភពបណយអទក េន ជធនភនេពញ ពះ ជ ច កកមពជ