การพฒนาบทเรยนส าเรจรป เรองการสรางค าในภาษาไทย ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3

โดย นางสาวอญชสา ยมถนอม

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการสอนภาษาไทย ภาควชาหลกสตรและวธสอน

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ปการศกษา 2553

ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

การพฒนาบทเรยนส าเรจรป เรองการสรางค าในภาษาไทย ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3

โดย นางสาวอญชสา ยมถนอม

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการสอนภาษาไทย ภาควชาหลกสตรและวธสอน

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ปการศกษา 2553

ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

THE DEVELOPMENT OF PROGRAMMED INSTRUCTION ON WORD COMPOUNDING IN THAI LANGUAGE FOR MATTHAYOMSUKSA 3 STUDENTS

By Unchasa Yimthanom

A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree

MASTER OF EDUCATION Department of Curriculum and Instruction

Graduate School SILPAKORN UNIVERSITY

2010

ค

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร อนมตใหวทยานพนธเรอง “การพฒนาบทเรยนส าเรจรป เรองการสรางค าในภาษาไทย ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3” เสนอโดย นางสาวอญชสา ยมถนอม เปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการสอนภาษาไทย ..................................................................... (ผชวยศาสตราจารย ดร.ปานใจ ธารทศนวงศ) คณบดบณฑตวทยาลย วนท..........เดอน.........................พ.ศ........... อาจารยทปรกษาวทยานพนธ 1. รองศาสตราจารยสมพร รวมสข 2. ผชวยศาสตราจารยมณฑนา วฒนถนอม 3. ผชวยศาสตราจารย ดร.ไชยยศ ไพวทยศรธรรม คณะกรรมการตรวจสอบวทยานพนธ ........................................................ประธานกรรมการ (ผชวยศาสตราจารยสรอาภา รชตะหรญ) ............./........................./............... ........................................................กรรมการ ........................................................กรรมการ (ผชวยศาสตราจารย ดร.อรพณ ศรสมพนธ) (รองศาสตราจารยสมพร รวมสข) ............./........................./............... ............./........................./............... ........................................................กรรมการ ........................................................กรรมการ (ผชวยศาสตราจารยมณฑนา วฒนถนอม) (ผชวยศาสตราจารย ดร.ไชยยศ ไพวทยศรธรรม) ............./........................./............... ............./........................./...............

ง

49255403 : สาขาวชาการสอนภาษาไทย ค าส าคญ : การสรางค าในภาษาไทย / บทเรยนส าเรจรป อญชสา ยมถนอม : การพฒนาบทเรยนส าเรจรป เรองการสรางค าในภาษาไทย ส าหรบนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 3. อาจารยทปรกษาวทยานพนธ : รศ.สมพร รวมสข, ผศ.มณฑนา วฒนถนอม และ ผศ.ดร. ไชยยศ ไพวทยศรธรรม. 251 หนา การวจยครงน มว ตถประสงคเพอ 1)พฒนาบทเรยนส าเรจรปเ รองการสรางค าในภาษาไทย ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ใหมประสทธภาพ 2) เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนเรองการสรางค าในภาษาไทยของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 กอนและหลงการเรยนดวยบทเรยนส าเรจรป 3) ศกษาความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทมตอการเรยนดวยบทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทย กลมตวอยางทใชในการวจย ไดแกนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3/7 โรงเรยนนวมนทราชนทศ สตรวทยา พทธมณฑล ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 1 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2553 จ านวน 1 หองเรยน มนกเรยน 46 คน ไดมาโดยวธการสมอยางงาย (Simple Random Sampling) โดยใชหองเรยนเปนหนวยสม ระยะเวลาในการทดลอง 2 สปดาห สปดาหละ 4 วน วนละ 1 ชวโมง รวม 8 ชวโมง รวมการทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน เครองมอทใชในการวจยประกอบดวย 1) บทเรยนส าเรจรป เรองการสรางค าในภาษาไทย 2) แผนการจดการเรยนรเรองการสรางค าในภาษาไทย 3) แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนเรองการสรางค าในภาษาไทย 4) แบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทมตอการเรยนดวยบทเรยนส าเรจรป เรองการสรางค าในภาษาไทย การวเคราะหขอมลใช คาเฉลย ( X ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) สถตทดสอบทแบบไมเปนอสระตอกน (t – test dependent) ผลการวจยพบวา 1. ประสทธภาพของบทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทย ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 มคาเทากบ 91.34/88.47 สงกวาเกณฑทก าหนด 80/80 2. ผลสมฤทธทางการเรยนเรองการสรางค าในภาษาไทย ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 หลงการเรยนดวยบทเรยนส าเรจรปสงกวากอนการเรยนดวยบทเรยนส าเรจรป อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 3. นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 มความคดเหนตอการเรยนดวยบทเรยนส าเรจรปอยในระดบมาก ภาควชาหลกสตรและวธสอน บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ปการศกษา 2553 ลายมอชอนกศกษา..................................... ลายมอชออาจารยทปรกษาวทยานพนธ 1.................................... 2.................................... 3..................................

จ

49255403 : MAJOR : TEACHING THAI LANGUAGE KEY WORD : WORD COMPOUNDING / PROGRAMMED INSTRUCTION UNCHASA YIMTHANOM:THE DEVELOPMENT OF PROGRAMMED INSTRUCTION ON WORD COMPOUNDING IN THAI LANGUAGE FOR MATTHAYOMSUKSA 3 STUDENTS. THESIS ADVISORS : ASSOC.PROF.SOMPORN RUAMSUK, ASST.PROF.MONTANA WATANATANOM, AND ASST.PROF.CHAIYOS PAIWITHAYASIRITHAM, Ed.D. 251 pp. The purposes of this research were to : 1) develop the programmed instruction on word compounding in Thai language for Matthayomsuksa 3 students to meet the hypothetical efficiency level, 2) compare the Matthayomsuksa 3 students’ learning achievement gained before and after their period of participation in learning word compounding in Thai language by the programmed instruction, and 3) study the Matthayomsuksa 3 students’ opinions about learning word compounding in Thai language by the programmed instruction. The sample of the classroom unit-based simple random sampling consisted of a class of 46 Matthayomsuksa 3/7 students studying in the second semester of the academic year 2010 in Navamintharachinuthit Satriwitthaya Phutthamonthon School under the jurisdiction of the Office of Education Service Area 1, The research was conducted within the duration of 2 weeks (8 hours including the pretest and the posttest): 4 days a week by 1 hour a day. The instruments employed to collect data were: 1) the programmed instruction on word compounding in Thai language, 2) lesson plans on word compounding in Thai language, 3) an achievement test of the word compounding in Thai language, and 4) questionnaire inquiring the students’ opinions about learning word compounding in Thai language by the programmed instruction. The collected data were analyzed by the statistical means of mean, standard deviation, and t-test dependent. The findings were as follows: 1. The programmed instruction on word compounding in Thai language for Matthayomsuksa 3 students was found to be efficient at the percentage level of 91.34/88.47 and higher than the hypothetical percentage level 80/80. 2. The achievement scores of the Matthayomsuksa 3 students were found significantly different at the level of 0.05 whereas the scores gained after were found higher than the scores gained before the period of learning the programmed instruction on word compounding in Thai language. 3. The Matthayomsuksa 3 students’ opinions about learning word compounding in Thai language by the programmed instruction were revealed at the high level. Department of Curriculum and Instruction Graduate School, Silpakorn University Academic Year 2010 Student’s signature………………..………. Thesis Advisors’ signature 1…………..….…………. 2…..……..…..…………. 3………..…….…………

ฉ

กตตกรรมประกาศ

วทยา นพนธ เ ลม นส า เ ร จ ล ลวงไดดวยความก รณาและความอน เคราะ ห จาก รองศาสตราจารยสมพร รวมสข ผชวยศาสตราจารยมณฑนา วฒนถนอม และผชวยศาสตราจารย ดร.ไชยยศ ไพวทยศรธรรม ผเปนอาจารยทปรกษาวทยานพนธ ทกรณาสละเวลาอนมคาใหค าปรกษาและขอเสนอแนะตาง ๆ ตงแตเรมตนจนส าเรจเรยบรอย ผวจยขอขอบพระคณเปนอยางสง ขอกราบขอบพระคณผชวยศาสตราจารยสรอาภา รชตะหรญ ประธานกรรมการตรวจสอบวทยานพนธ ผชวยศาสตราจารย ดร.อรพณ ศรสมพนธ ผทรงคณวฒทกรณาใหค าปรกษา แนะน า แกไขขอบกพรองตาง ๆ เพอความถกตองและสมบรณยงขน ขอกราบขอบพระคณอาจารย ดร.น ามนต เรองฤทธ อาจารยประจ าภาควชาเทคโนโลยการศกษา มหาวทยาลยศลปากร อาจารยศนสนย อรณสนประเสรฐ ครอนดบ คศ.2 โรงเรยน นวมนทราชนทศ สตรวทยา พทธมณฑล และอาจารยนวลฉว นาคจนทร ครอนดบ คศ.2 โรงเรยน นวมนทราชนทศ สตรวทยา พทธมณฑล ทกรณาตรวจแกไขและใหขอเสนอแนะเพอปรบปรงคณภาพเครองมอในการวจย ขอกราบขอบพระคณผอ านวยการสถานศกษา ครและขอบใจนกเรยน โรงเรยน นวมนทราชนทศ สตรวทยา พทธมณฑล ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 1 ทอ านวยความสะดวกและใหความรวมมอในการเกบขอมลเปนอยางด ขอกราบขอบพระคณบดาและมารดาผใหก าเนดและเปนครคนแรกทคอยอบรมสงสอน ชแนะแนวทางในการด าเนนชวต รวมทงใหการสนบสนนทนทรพย และเปนก าลงใจอนยงใหญแกผวจยมาโดยตลอด ขอขอบคณอาจารยรชพร วทยประพฒน เพอนครทคอยใหค าปรกษา และขอขอบคณเพอนรวมชนเรยนในระดบปรญญาโท สาขาวชาการสอนภาษาไทยทกทานทไดกรณาใหความชวยเหลอ แนะน าและเปนก าลงใจเสมอมา จนท าใหวทยานพนธเลมนส าเรจลลวงไปไดดวยด ผวจยขอขอบพระคณมา ณ โอกาสน

ช

สารบญ หนา

บทคดยอภาษาไทย................................................................................................................... ง บทคดยอภาษาองกฤษ............................................................................................................... จ กตตกรรมประกาศ.................................................................................................................... ฉ สารบญตาราง........................................................................................................................... ญ บทท 1 บทน า.......................................................................................................................... 1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา........................................................... 1 กรอบแนวคดการวจย....................................................................................... 6 วตถประสงคของการวจย................................................................................. 7 ค าถามการวจย.................................................................................................. 8 สมมตฐานการวจย............................................................................................ 8 ขอบเขตของการวจย......................................................................................... 8 นยามศพทเฉพาะ.............................................................................................. 9 2 วรรณกรรมทเกยวของ................................................................................................ 11 หลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 กลมสาระการเรยนร

ภาษาไทย..........................................................................................................

12 หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551

กลมสาระการเรยนรภาษาไทย..........................................................................

17 หลกสตรสถานศกษา โรงเรยนนวมนทราชนทศ สตรวทยา พทธมณฑล

กลมสาระการเรยนรภาษาไทย..........................................................................

20 บทเรยนส าเรจรป ............................................................................................ 23 ประวตและความเปนมาของบทเรยนส าเรจรป ....................................... 23 ความหมายของบทเรยนส าเรจรป............................................................ 24 ลกษณะของบทเรยนส าเรจรป ................................................................ 25 ประเภทของบทเรยนส าเรจรป................................................................. 27 หลกการและขนตอนการสรางบทเรยนส าเรจรป.................................... 29

ซ

บทท หนา 2 จตวทยาทเปนพนฐานของการสรางบทเรยนส าเรจรป............................ 34 ขอดและขอจ ากดของการจดการเรยนรโดยใชบทเรยนส าเรจรป............ 37 การสรางค าในภาษาไทย.................................................................................. 37 38 ค าประสม................................................................................................ 38 ความหมายของค าประสม............................................................... 38 ลกษณะของค าประสม.................................................................... 39 วธสรางค าประสม.......................................................................... 42 หนาทของค าประสม....................................................................... 43 ค าซอน.................................................................................................... 44 ความหมายของค าซอน................................................................... 44 ประเภทของค าซอน........................................................................ 45 ลกษณะของค าซอน........................................................................ 48 หนาทของค าซอน........................................................................... 51 งานวจยทเกยวของ........................................................................................... 51 งานวจยในประเทศ.................................................................................. 51 งานวจยตางประเทศ................................................................................ 56 3 วธด าเนนการวจย........................................................................................................ 57 ขนตอนการวจย................................................................................................ 57 ขนเตรยมการ........................................................................................... 58 ขนการสรางและหาประสทธภาพของเครองมอ...................................... 58 ขนทดลอง............................................................................................... 66 ขนวเคราะหขอมล................................................................................... 66 4 ผลการวเคราะหขอมล................................................................................................. 67 ตอนท 1 ผลการพฒนาบทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทย

ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ใหมประสทธภาพ ตามเกณฑ 80/80.................................................................................

67

ฌ

บทท หนา 4 ตอนท 2 ผลการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนเรองการสรางค า

ในภาษาไทยของนกเรยนกอนและหลงการเรยนดวยบทเรยน ส าเรจรป.............................................................................................

68

ตอนท 3 ผลการศกษาความคดเหนของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 3 ทมตอการเรยนดวยบทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทย..

69

5 สรป อภปรายผลและขอเสนอแนะ............................................................................. 71 สรปผลการวจย................................................................................................ 71 อภปรายผล....................................................................................................... 72 ขอเสนอแนะ.................................................................................................... 76

บรรณานกรม............................................................................................................................ 77 ภาคผนวก................................................................................................................................. 82

ภาคผนวก ก รายนามผเชยวชาญ................................................................................. ภาคผนวก ข เครองมอทใชในการวจย........................................................................

83 85

ภาคผนวก ค การตรวจสอบคณภาพเครองมอทใชในการวจย..................................... 235 ภาคผนวก ง คะแนนกอนเรยนและหลงเรยนของกลมตวอยาง................................... 248

ประวตผวจย............................................................................................................................. 251

ญ

สารบญตาราง ตารางท หนา

1 ผลการทดสอบระดบชาตขนพนฐาน (O – Net) รายวชาภาษาไทย มาตรฐาน การเรยนร ท 4.1 หลกการใชภาษาไทย ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยน นวมนทราชนทศ สตรวทยา พทธมณฑล ปการศกษา 2551 และปการศกษา 2552....

4

2 ผลการเรยนรทคาดหวง รายวชาภาษาไทย ท 33101 ชนมธยมศกษาปท 3.................. 21 3 หนวยการเรยนรรายวชาภาษาไทย ท 33101 ชนมธยมศกษาปท 3.............................. 22 4 คาประสทธภาพของการทดลองรายบคคล................................................................. 61 5 คาประสทธภาพของการทดลองกลมเลก.................................................................... 61 6 การวเคราะหแบบทดสอบวดผลสมฤทธเรองการสรางค าในภาษาไทย...................... 63 7 ผลการวเคราะหการหาประสทธภาพบทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทย 67 8 การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนเรองการสรางค าในภาษาไทยของนกเรยน

กอนและหลงการเรยนดวยบทเรยนส าเรจรป.............................................................

68 9 คะแนนความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 จ านวน 46 คน ทมตอ

บทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทย ........................................................

69 10 คาเฉลยทไดจากการประเมนความเหมาะสมของบทเรยนส าเรจรป เรองการสรางค า

ในภาษาไทย ของผเชยวชาญจ านวน 3 คน..................................................................

236 11 แสดงคาประสทธภาพของบทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทย

ของนกเรยน จ านวน 3 คน.......................................................................................... 238

12 แสดงคาประสทธภาพของบทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทย ของนกเรยน จ านวน 9 คน..........................................................................................

238

13 แสดงคาประสทธภาพของบทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทยส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3......................................................................................

239

14 คาดชนความสอดคลองทไดจากการประเมนแผนการจดการเรยนร เรองการสรางค า ในภาษาไทยของผเชยวชาญจ านวน 3 คน...................................................................

240

15 คาดชนความสอดคลองระหวางแบบทดสอบกบจดประสงคทไดจากความคดเหนของผเชยวชาญจ านวน 3 คน.......................................................................................

243

ฎ

ตารางท หนา 16 ตารางคาความยากงาย (p) และคาอ านาจจ าแนก (r) ของแบบทดสอบวดผลสมฤทธ

ทางการเรยนกอนเรยน – หลงเรยน............................................................................ 245

17 คาดชนความสอดคลองแบบประเมนความคดเหนของนกเรยน ทไดจากความคดเหนของผเชยวชาญจ านวน 3 คน.....................................................

246

18 แสดงคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 กอนเรยนและหลงเรยน..............................................................................................

249

19 แสดงคะแนนทไดจากแบบทดสอบหลงเรยนบทเรยนการสรางค าในภาษาไทย จ านวน 6 ชด...............................................................................................................

250

1

บทท 1 บทน ำ

ควำมเปนมำและควำมส ำคญของปญหำ โลกในยคปจจบนเปนยคขอมลขาวสาร การเปลยนแปลงของโลกสงผลใหมการกระจายทางวฒนธรรม การเมอง การปกครอง เศรษฐกจและสงคม โดยผานการตดตอสอสารระหวางมนษย ซงมเครองมอส าคญคอภาษา คนไทยมภาษาไทยเปนเครองมอส าคญทใชในการสอสาร เพอใหเกดความเขาใจทตรงกน ไมวาจะเปนการแสดงความคด ความตองการ และความรสก ดงพระราชด ารสพระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดช (จฬาลงกรณมหาวทยาลย 2542 : 5) ตอนหนงความวา

พระราชด ารสขางตนแสดงใหเหนถงความส าคญของภาษาไทยทมตอคนไทยในฐานะเปนภาษาประจ าชาต อกทงยงเปนเครองมอส าคญทชวยใหมนษยสามารถตดตอสอสารกนได ดงท กาญจนา นาคสกล (2547 : 5) ไดกลาวถงความส าคญของภาษาไทยไววา

หลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 กลมสาระการเรยนรภาษาไทย (2545 : 7) ไดกลาวถงความส าคญของภาษาไทยไววา ภาษาไทยเปนเครองมอการสอสารของคน

ภาษาไทยนนเปนเครองมออยางหนงของชาต ภาษาทงหลายเปนเครองมอของมนษยชนดหนงคอ เปนทางส าหรบแสดงความคดเหนอยางหนง เปนสงทสวยงามอยางหนง เชน ในทางวรรณคด เปนตน ฉะนนจงจ าเปนตองรกษาไวใหด ประเทศไทยนนมภาษาเปนของเราซงตองหวงแหน... เราโชคดทมภาษาของตนเองแตโบราณกาล จงสมควรอยางยงทจะรกษาไว

ภาษาเปนสงส าคญทสดของความเปนชาต เพราะไมมความผกพนใด ๆ ทท าใหมนษยเขาใจกน และมความรสกเปนพวกเดยวกนไดเทากบการใชภาษาเดยวกน ภาษาไทยเปนภาษาทส าคญทสดของคนไทยท าใหคนไทยทงประเทศ สอสารเขาใจกนได ศกษาหาความรเพอความกาวหนาในชวตไดเทาเทยมกน และสรางความมนคงเปนปกแผน เปนหนงในสงคมโลกได จงเปนความจ าเปนและเปนหนาทของคนไทยทกคนทจะตองเรยนรภาษาไทยใหดทสด เพอสรางความเปนคนไทยทสมบรณใหแกตน

1

2

ในชาต ใชท าความเขาใจกนและใชภาษาประกอบกจการงานทงสวนตน ครอบครว และกจกรรม ในสงคมและประเทศชาต ภาษาไทยเปนเครองมอการเรยนร การบนทกเรองราวจากอดตจนถงปจจบน และยงเปนวฒนธรรมของชาต ดงนนการเรยนการสอนภาษาไทย จงตองสอนภาษาไทยเพอการสอสาร และสอนภาษาไทยใหคนรกการอาน การเขยน ทจะแสวงหาความรและประสบการณ บนทกความรและขอมลขาวสาร สอนภาษาไทยใหใชภาษาไทยไดถกตองในฐานะเปนวฒนธรรมทางภาษา นอกจากนหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 กลมสาระการเรยนรภาษาไทย (2551 : 37) ไดกลาวถงความส าคญของภาษาไทยไววา ภาษาไทยเปนเอกลกษณของชาตเปนสมบตทางวฒนธรรมอนกอใหเกดความเปนเอกภาพและเสรมสรางบคลกภาพของคนในชาตใหมความเปนไทย เปนเครองมอในการตดตอสอสารเพอสรางความเขาใจและความสมพนธทดตอกน ท าใหสามารถประกอบกจธระ การงาน และด ารงชวตรวมกนในสงคมประชาธปไตยไดอยางสนตสข และเปนเครองมอในการแสวงหาความร ประสบการณจากแหลงขอมลสารสนเทศตางๆ เพอพฒนาความร พฒนากระบวนการคดวเคราะห วจารณ และสรางสรรคใหทนตอการเปลยนแปลงทางสงคม และความกาวหนาทางวทยาศาสตร เทคโนโลย ตลอดจนน าไปใชในการพฒนาอาชพใหมความมนคงทางเศรษฐกจ นอกจากนยงเปนสอแสดงภมปญญาของบรรพบรษดานวฒนธรรม ประเพณ และสนทรยภาพ เปนสมบตล าคาควรแกการเรยนร อนรกษ และสบสานใหคงอยคชาตไทยตลอดไป สงคมแตละสงคมมภาษาใชเปนของตนเองไมวาจะเปนสงคมทดอยความเจรญมากทสดหรอสงคมทพฒนากาวหนาไปมากทสด ตางกตองใชภาษาดวยกนทงนน ภาษาจงเปนสวนหนงของสงคมและสงคมกเปนสวนหนงของภาษา (จนตนา บางโรย 2542 : 1) ดงนนเมอสงคมพฒนาขน ยอมมสงใหม ๆ เกดขนเปนจ านวนมาก ไมวาจะเปนวตถสงของ เครองใช เทคโนโลย และอน ๆ เมอสงคมมการเปลยนแปลงยอมสงผลใหภาษามการเปลยนแปลงไปดวย ดงทก าชย ทองหลอ (2540 : 16) กลาววา จากการทสงคมมความเจรญและพฒนาขน ท าใหมสงใหม ๆ เกดขนมากมาย ไมวาจะเปนเทคโนโลย อปกรณเครองใชตาง ๆ ความคดและสถานการณใหม ๆ เราตองคดค าทจะใชเรยกสงทเกดขนใหมซงตองไมซ ากบค าทมอยเดม ซงฟองจนทร สขยง (2547 : 3) กมความคดเหนสอดคลองกนวา เมอสภาพสงคมเปลยนไป มการแลกเปลยนทางวฒนธรรม ความเจรญทางเทคโนโลย ความกาวหนาทางวชาการ ค าดงเดมทเคยมใชกนมากไมเพยงพอกบการสอสารจงมการสรางค าใหม ๆ ขนมาใชเพอสอสารใหสมฤทธผลตอไป ฐะปะนย นาครทรรพ (2550 : 25) ไดกลาวไวเชนเดยวกนวา สภาพสงคมทเปลยนไปท าใหมเครองมอ เครองใช วสด สงของตาง ๆ มาใชในชวตประจ าวนมากมาย ค าดงเดมในภาษาจงมไมพอทจะใชเรยกชอวสดสงของเหลานน เราจงตองมการสรางค าเพมขนดวยวธตาง ๆ เพอใหมถอยค าใชในภาษาไดมากขน ภาษาแตละภาษาจงมวธ

3

การสรางค าทแตกตางกนไป บางภาษากสรางค าดวยการเตมค าขางหนา ตรงกลาง หรอขางทาย โดยเฉพาะภาษาไทยกมวธการสรางค าทเปนลกษณะเฉพาะ ซงอาจเหมอนหรอแตกตางจากภาษาอน เชน การน าค ามาประสมกน การน าค ามาซอนกน การซ าเสยงของค า หรอท าโดยวธการอน ๆ ใหเปนค าใหมขนเพอน าไปใชในภาษา ดงทฐะปะนย นาครทรรพ (2550 : 25) กลาววา การสรางค าตามหลกเกณฑของภาษาในภาษาไทยมหลายวธคอ ประสมค า ซอนค า ซ าค า ซงท าใหไดค าใหม ๆ มาใชในภาษาไดอยางหลากหลาย ค าทเกดจากการสรางค าดวยวธเหลาน เรยกวาค าประสม ค าซอน และค าซ า ดงทกลาวมาแลววา เมอสงคมมการเปลยนแปลง สงผลใหภาษามการเปลยนแปลง ท าใหมการสรางค าขนใชในภาษา ซงหลกไวยากรณของภาษาไทยมวธการสรางค าหลายวธ เชน การประสมค า การซอนค า และการซ าค า เปนตน โดยหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 กลมสาระการเรยนรภาษาไทย เหนความส าคญของเรองดงกลาว จงไดก าหนด สาระท 4 หลกการใชภาษา มาตรฐาน 4.1 ผเรยนเขาใจธรรมชาตของภาษาและหลกภาษาไทย การเปลยนแปลงของภาษาและพลงของภาษา ภมปญญาทางภาษา และรกษาภาษาไทย ไวเปนสมบตของชาต และไดก าหนดมาตรฐานการเรยนรชวงชนท 3 (ชนมธยมศกษาปท 1-3) ทเกยวกบการสรางค า คอ เขาใจการสรางค าไทยตามหลกเกณฑของภาษา (กระทรวงศกษาธการ,กรมวชาการ 2544 : 12) นอกจากนหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 กลมสาระการเรยนรภาษาไทย กไดก าหนดสาระท 4 หลกการใชภาษา มาตรฐาน 4.1 เขาใจธรรมชาตของภาษาและหลกภาษาไทย การเปลยนแปลงของภาษาและพลงของภาษา ภมปญญาทางภาษา และรกษาภาษาไทยไวเปนสมบตของชาต และไดก าหนดตวชวดชนป ท 4.1 ม1/2 สรางค าในภาษาไทย ไดแก ค าประสม ค าซ า และค าซอน (กระทรวงศกษาธการ, กรมวชาการ 2551 : 53) นอกจากนสจรต เพยรชอบ และสายใจ อนทรมพรรย (2536 : 142) ไดกลาวถงความส าคญของหลกภาษาไทยไววา การเรยนหลกภาษาไทยจะชวยใหนกเรยน มความรความเขาใจเกยวกบภาษาไทยเปนอยางด และสามารถน าความรทไดเรยนไปแลว ไปใชในชวตประจ าวนไดถกตอง และส าราญ ค าอาย (2539 : 2) ไดกลาววา หลกภาษาไทยเปนสวนหนงของวชาภาษาไทย ในระดบมธยมศกษา เปนวชาทวาดวยระเบยบแบบแผนของภาษาไทย ซงเปนแนวทางทจะชวยใหผใชภาษา ใชภาษาไดถกตองและเขาใจตรงกน โดยกรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ (2545 : 8) ไดก าหนดวสยทศนการเรยนการสอนภาษาไทย ไวในคมอการจดการเรยนรกลมสาระการเรยนรภาษาไทย ในสวนทเกยวกบหลกภาษา คอ ผใชภาษาจะตองเรยนรหลกภาษาและใชไดถกตอง

4

แมวาหลกสตรการศกษาขนพนฐานและหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน จะใหความส าคญเรองหลกภาษาไทย และผมสวนเกยวของในการจดการศกษาไดตระหนกถงความส าคญและพยายามจดการเรยนการสอนภาษาไทยใหมประสทธภาพ แตปรากฏวาการเรยนการสอนหลกภาษาทผานมานกเรยนสวนใหญมความสามารถอยในระดบคอนขางต า สถาบนทดสอบทางการศกษาแหงชาต (องคการมหาชน) ไดรายงานผลการทดสอบระดบชาตขนพนฐาน (O – Net) รายวชาภาษาไทยของนกเรยนช นมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนนวมนทราชนทศ สตรวทยา พทธมณฑล ปการศกษา 2551 และปการศกษา 2552 ตามมาตรฐานการเรยนร ท 4.1 หลกการใชภาษาไทย พบวา ปการศกษา 2551 มคะแนนเฉลย ( X ) เทากบ 18.62 จากคะแนนเตม 48 คะแนน สวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) เทากบ 6.34 และปการศกษา 2552 มคะแนนเฉลย ( X ) เทากบ 17.65 จากคะแนนเตม 48 คะแนน สวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) เทากบ 6.05 ดงตารางท 1 ตารางท 1 ผลการทดสอบระดบชาตขนพนฐาน (O – Net) รายวชาภาษาไทย มาตรฐานการเรยนร

ท 4.1หลกก า ร ใชภ าษ าไทย ของ นก เ ร ยนช นมธ ยม ศกษ า ป ท 3 โ ร ง เ ร ยน นวมนทราชนทศ สตรวทยา พทธมณฑล ปการศกษา 2551 และปการศกษา 2552

ปกำรศกษำ จ ำนวนผเขำสอบ คะแนนเตม คะแนนเฉลย สวนเบยงเบนมำตรฐำน 2551 438 48 18.62 6.34 2552 413 48 17.65 6.05

ทมา : สถาบนทดสอบทางการศกษาแหงชาต (องคการมหาชน), รายงานผลการทดสอบระดบชาตขนพนฐาน (O – Net) ชนมธยมศกษาปท 3 ปการศกษา 2552 นอกจากนจากการสมภาษณครผสอนรายวชาภาษาไทย ระดบช นมธยมศกษาปท 3 (ศนสนย อรณสนประเสรฐ, รชพร วทยประพฒน (สมภาษณ) 6 พฤศจกายน 2552 ) ตางกลาววานกเรยนสวนใหญไมเหนความส าคญและความจ าเปนทตองเรยนวชาภาษาไทย โดยเฉพาะวชาหลกภาษาไทย นกเรยนเบอหนายและรสกวาหลกภาษาไทยเปนเรองทยาก นอกจากนวธการสอนของครไมเราความสนใจ ไมมสอกระตนใหนกเรยนอยากเรยน และในดานเนอหาวชาเรองการสรางค าในภาษาไทย นกเรยนขาดความรพนฐานเรองค ามล ไมทราบความหมายของค าศพท และสบสนระหวางค าประสมและค าซอนการใชค าเหลาน ตองอาศยความเขาใจหลกการสรางค าแตละชนดจงจะใชใหถกตองตามหลกภาษา

5

ปญหาความสบสนในการเรยนเรองการสรางค าในภาษาไทย สงผลตอการเรยนและความเขาใจของนกเรยนทยงคลาดเคลอนระหวางค าประสมและค าซอน เพราะมลกษณะทคลายกน ดงนนแนวทางหนงทนาจะน ามาพฒนาการเรยนการสอนเรองการสรางค าในภาษาไทยเพอใหนกเรยนสนใจ และเขาใจไดดขนคอ การใชสอการเรยนร ซงมหลายประเภท เชน การใชชดการสอน การใชแบบฝก บทเรยนส าเรจรป เปนตน เพราะสอดงกลาวจะชวยเออตอการเรยนของนกเรยนโดยเฉพาะ บทเรยนส าเรจรปนนเปนนวตกรรมทางการศกษารปแบบหนงทชวยลดเวลาการสอนของคร ทงยงชวยในการจดระบบการเรยนการสอนใหนกเรยนไดเรยนตามความสามารถของตนเอง ดวยการปฏบตกจกรรมตามล าดบขน มโอกาสไดรบค าตชมทนท และกาวหนาไปตามความสามารถของแตละคน บญเกอ ควรหาเวช (2530 : 22) ไดกลาวถงบทเรยนส าเรจรปไววา การสอนแบบโปรแกรมเปนวธการสอนแบบหนงทจะชวยใหนกเรยนเกดการเรยนรไดดขน เพราะเปนวธทใชหลกการจดใหตอบสนองในดานความแตกตางระหวางบคคลเปนส าคญ นกเรยนสามารถเรยนไดตามความสามารถและความสนใจของแตละคน ทงนธระชย ปรณโชต (2532 :2) ไดกลาวถงบทเรยนส าเรจรปไวเชนเดยวกนวา บทเรยนส าเรจรป เปนเครองมอทางการศกษาอยางหนง ซงสามารถท าใหผเรยนเรยนรตามล าดบขนทจดไว และชวยใหผเรยนไดเรยนรดวยตนเอง ตามความสามารถของแตละบคคล โดยมครเปนเพยงผแนะแนวเทานนบทเรยนส าเรจรปมวธการใชเทคนคการเขยนในเชงการสอน จงคลายกบผเรยนไดเรยนกบครตวตอตว สงผลใหมผลสมฤทธทางการเรยนทสงขน นอกจากน ทศนา แขมมณ (2544 : 104) ยงไดกลาวถงขอดของบทเรยนส าเรจรปไววา เปนวธสอนทสงเสรมใหผเรยนศกษาดวยตนเอง สามารถเรยนรไดตามความสามารถของตนเอง เปนการตอบสนองความแตกตางระหวางบคคล และเปนสอทชวยลดภาระคร ซง ชตกาญจน แยกโคกสง (2547 : 83) ไดพฒนาการจดกจกรรมการเรยนรภาษาไทย เรองค าราชาศพท ชนมธยมศกษาปท 2 โดยใชบทเรยนส าเรจรปแบบเสนตรง พบวานกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนรภาษาไทยเพมขนรอยละ 90 สอดคลองกบ ปฏมา เพยรเพชร (2548 : 83) ทพฒนาแผนการจดกจกรรมการเรยนรภาษาไทย โดยใชบทเรยนส าเรจรปแบบเสนตรงประกอบการตน เรองเครองหมายวรรคตอน ชนประถมศกษาปท 4 พบวา ผลสมฤทธทางการเรยนรภาษาไทย เพมขน รอยละ 66.21

จากแนวคดงานวจยทเกยวของและปญหาการจดการเรยนการสอน ท าใหมองภาพรวมไดวา การสอนโดยใชบทเรยนส าเรจรป ท าใหผเรยนมความสามารถในการเรยนหลกภาษามากขน ดงนนผวจยจงสนใจทจะพฒนาบทเรยนส าเรจรป เรอง การสรางค าในภาษาไทย ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 เพอพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทยของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3

6

ใหสงขนและเปนไปตามความคาดหวงของหลกสตร รวมทงเปนแนวทางในการพฒนาการเรยนการสอนหลกภาษาไทยตอไป กรอบแนวคดกำรวจย การวจยการพฒนาบทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทย ส าหรบนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 3 ในครงน ผวจยไดศกษา หลกการ ทฤษฎและงานวจยตาง ๆ ทเกยวของ ดงน จากการศกษาเอกสารทเกยวของกบวธสอนโดยใชบทเรยนส าเรจรปในการจดการเรยนร ท าใหทราบวา บทเรยนส าเรจรปเปนวธการจดการเรยนรทเนนผ เรยนเปนส าคญ เปดโอกาสใหผเรยนไดมสวนรวมในกจกรรมการเรยนและลงมอฝกปฏบต โดยแบงเนอหาในบทเรยนเปนหนวยยอย ๆ ใหมความสมพนธและเรยงล าดบจากงายไปยาก ในแตละกรอบจะมเนอหาไมมากนก ผเรยนมโอกาสเรยนรเนอหา และทกษะจากกจกรรมทก าหนดไว สามารถประเมนความกาวหนาของตนเองไดทนท มการทดสอบยอยระหวางเรยน ทดสอบกอนและหลงเรยนเพอวดความกาวหนาในการเรยนร ดงทบญชม ศรสะอาด (2546 : 92-93 ) ไดกลาวถงบทเรยนส าเรจรปวา เปนสอการเรยนการสอน ทมงใหผเรยน เรยนดวยตนเองจะเรวหรอชาตามความสามารถของแตละบคคล โดยแบงเนอหาออกเปนหลายๆ กรอบ (frames) แตละกรอบจะมเนอหาทเรยบเรยงไวมงใหเกดการเรยนรตามล าดบ บทเรยนส าเรจรปทสมบรณจะมแบบทดสอบวดความกาวหนาของการเรยน โดยทดสอบกอนเรยนและหลงเรยนแลวพจารณาวาหลงเรยนผเรยนแตละคนมคะแนนมากกวากอนเรยนมากนอยเพยงใด สอดคลองกบสวทย มลค า และอรทย มลค า (2545 : 35) ทกลาววา บทเรยนส าเรจรปเปนกระบวนการจดการเรยนรทใหผเรยนเรยนรดวยตนเอง จะเรยนรไดเรวหรอชาตามความสามารถของแตละบคคล โดยบทเรยนดงกลาวจะเปนบทเรยนทน าเนอหาสาระทจะใหผเรยนไดเรยนรมาแบงเปนหนวยยอยหลาย ๆ กรอบ (frames) เพอใหเรยนรไดงายในแตละกรอบ จะมเนอหาค าอธบายและค าถามทเรยบเรยงไว ตอเนองกนโดยเรมจากงายไปหายาก เพอมงใหเกดการเรยนรตามล าดบ บทเรยนส าเรจรปทสมบรณจะมแบบทดสอบความกาวหนาของ การเรยน โดยผเรยนสามารถทดสอบกอนและหลงเรยนเพอตรวจสอบการเรยนรของตนเองไดทนท จากการศกษางานวจยทเกยวของกบบทเรยนส าเรจรป มผลการวจยทสรปไดวาบทเรยนส าเรจรปสามารถพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนใหสงขนได เชน งานวจยของ กลยา หวงปญญา (2551 : 51) ไดพฒนาบทเรยนส าเรจรปวชาภาษาไทย เรองโคลงสสภาพ ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนมธยมประชานเวศน กรงเทพมหานคร โดยมกลมตวอยางคอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนมธยมประชานเวศน กรงเทพมหานคร ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2550 จ านวน 1 หองเรยน จ านวน 50 คน ไดมาจากการสมแบบกลม (Cluster Random

7

Sampling) ผลการวจยพบวานกเรยนกลมทดลองทเรยนดวยบทเรยนส าเรจรปวชาภาษาไทย เรองโคลงสสภาพ มความสามารถในการแตงโคลงสสภาพ หลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 นตยา ผกเกสร (2551 : 52) ไดพฒนาบทเรยนส าเรจรปวชาภาษาไทย เรองการอานตความ ส าหรบนกเรยนช นมธยมศกษาปท 4โรงเรยนเซนตฟรงซสซาเวยร นนทบร กลมตวอยางคอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 โรงเรยนเซนตฟรงซสซาเวยร นนทบร ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2550 จ านวน 1 หองเรยน จ านวน 36 คน ไดมาจากการสมแบบกลม (Cluster Random Sampling) ผลการวจยพบวานกเรยนกลมตวอยางทเรยนดวยบทเรยนส าเรจรปวชาภาษาไทย เรองการอานตความมผลสมฤทธทางการเรยน หลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 จากผลการวจยทกลาวมาขางตนจะเหนไดวา บทเรยนส าเรจรปสามารถท าใหผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนสงขน ผวจยจงสนใจทจะใชบทเรยนส าเรจรปในการพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนเ รองการสรางค าในภาษาไทย และผ วจยไดก าหนดกรอบแนวคดการวจย ดงรายละเอยดแผนภมท 1 ดงน

แผนภมท 1 แสดงกรอบแนวคดในการวจย วตถประสงคของกำรวจย 1. เพอพฒนาบทเรยนส าเรจรป เรองการสรางค าในภาษาไทย ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ใหมประสทธภาพ 2. เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน เรองการสรางค าในภาษาไทยของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 3 กอนและหลงการเรยนดวยบทเรยนส าเรจรป 3. เพอศกษาความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทมตอการเรยนดวยบทเรยนส าเรจรป เรองการสรางค าในภาษาไทย

บทเรยนส าเรจรปเรอง การสรางค าในภาษาไทย

- ทดสอบกอนเรยน - เนอหา - กจกรรมการเรยนร - ทดสอบหลงเรยน

ผลสมฤทธทางการเรยน เรองการสรางค าในภาษาไทย ความคดเหนของนกเรยน ทมตอการเรยนดวย บทเรยนส าเรจรปเรอง การสรางค าในภาษาไทย

8

ค ำถำมกำรวจย 1. บทเรยนส าเรจรป เรองการสรางค าในภาษาไทย ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทพฒนาขนมประสทธภาพหรอไม 2. ผลสมฤทธทางการเรยน เรองการสรางค าในภาษาไทยของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 หลงการเรยนดวยบทเรยนส าเรจรปสงกวากอนการเรยนดวยบทเรยนส าเรจรปหรอไม 3. ความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทมตอการเรยนดวยบทเรยนส าเรจรป เรองการสรางค าในภาษาไทย อยในระดบใด สมมตฐำนกำรวจย 1. บทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทย ทสรางขน มประสทธภาพตามเกณฑ 80/80 2. ผลสมฤทธทางการเรยนเรองการสรางค าในภาษาไทย ของนกเรยนหลงการเรยนดวยบทเรยนส าเรจรปสงกวากอนการเรยนดวยบทเรยนส าเรจรป ขอบเขตของกำรวจย 1. ประชำกรและกลมตวอยำง ประชำกร ประชากรทใชในการวจยครงน เปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนนวมนทราชนทศ สตรวทยา พทธมณฑล ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 1 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2553 จ านวน 11 หองเรยน มนกเรยน 487 คน กลมตวอยำง กลมตวอยางทใชในการวจยครงน เปนนกเรยนชนมธยมศกษา ปท 3/7 โรงเรยนนวมนทราชนทศ สตรวทยา พทธมณฑล ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 1 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2553 จ านวน 1 หองเรยน มนกเรยน 46 คน ไดมาโดยวธการสมอยางงาย (Simple Random Sampling) โดยใชหองเรยนเปนหนวยสม

2. ตวแปรทใชในกำรวจย ตวแปรตน ไดแก การเรยนดวยบทเรยนส าเรจรป เรองการสรางค าในภาษาไทย ตวแปรตาม ไดแก ผลสมฤทธทางการเรยน เรอง การสรางค าในภาษาไทย

ความคดเหนของนกเรยนทมตอการเรยนดวยบทเรยนส าเรจรป

9

3. ระยะเวลำในกำรทดลอง ผวจยด าเนนการทดลองในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2553 โดยใชเวลาในการทดลอง 2 สปดาห สปดาหละ 4 วน วนละ 1 ชวโมง รวม 8 ชวโมง รวมการทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน

4. เนอหำทใชในกำรทดลอง เ นอหา ท ใชในการทดลอง ผ ว จย ไดน า เ ร องการสรางค า ในภาษาไทย ชนมธยมศกษาปท 3 ตามหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 กลมสาระการเรยนรภาษาไทย และเรองการสรางค าในภาษาไทย เนอหาส าหรบชนมธยมศกษาปท 1 ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 มาสรางเปนบทเรยนส าเรจรป โดยแบงกลมเนอหาออกเปน 2 ตอน ดงน

ตอนท 1 ค าประสม 1.1 ความหมายและประเภทของค ามล ความหมายและลกษณะของค าประสม 1.2 วธสรางค าประสม 1.3 หนาทของค าประสม

ตอนท 2 ค าซอน 2.1 ความหมายและลกษณะของค าซอน 2.2 ประเภทของค าซอน 2.3 วธสรางค าซอนและหนาทของค าซอน นยำมศพทเฉพำะ 1. บทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทย หมายถง เอกสารสอการสอน เรองการสรางค าในภาษาไทยทผวจยสรางขน มรปแบบเปนแบบเสนตรง มเนอหาเฉพาะเรองค าประสมและค าซอน ในแตละบทเรยนประกอบดวย ค าน า ค าชแจง ค าแนะน าส าหรบครและนกเรยน จดประสงคการเรยนร แบบทดสอบกอนเรยน เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน เนอหาสาระ กจกรรมเสรมทกษะ แบบทดสอบหลงเรยน เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน 2. ประสทธภาพของบทเรยนส าเรจรป หมายถง คณภาพของบทเรยนส าเรจรปทสรางขน มประสทธภาพตามเกณฑ 80 /80 80 ตวแรก หมายถง ผลรวมโดยเฉลยของคะแนนจากการท าแบบทดสอบระหวางเรยนโดยใชบทเรยนส าเรจรปของกลมตวอยาง ไดรอยละ 80

10

80 ตวหลง หมายถง ผลรวมโดยเฉลยของคะแนนจากการท าแบบทดสอบวดผลสมฤทธหลงจากการเรยนโดยใชบทเรยนส าเรจรปของกลมตวอยาง ไดรอยละ 80

3. ผลสมฤทธทางการเรยน หมายถง คะแนนความรความเขาใจของนกเรยน ซงวดไดจากการท าแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทยเรองการสรางค าในภาษาไทย ทผวจยสรางขนเปนแบบทดสอบชนดเลอกตอบ 4 ตวเลอก จ านวน 40 ขอ

4. ความคดเหน หมายถง ความรสกนกคดของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทมตอการเรยนดวยบทเรยนส าเรจรป เรองการสรางค าในภาษาไทย ซงประเมนไดจากแบบสอบถามความคดเหนทผวจยสรางขน

5. นกเรยน หมายถง ผทก าลงศกษาชนมธยมศกษาปท 3 วชาภาษาไทย ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2553 โรงเรยนนวมนทราชนทศ สตรวทยา พทธมณฑล ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 1

11

บทท 2

วรรณกรรมทเกยวของ การวจยเรองการพฒนาบทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทย ส าหรบนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 3 ผวจยไดศกษาเอกสาร งานวจยตางๆ โดยก าหนดประเดนการศกษาดงน 1. หลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 กลมสาระการเรยนรภาษาไทย 2. หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 กลมสาระการเรยนรภาษาไทย และหลกสตรสถานศกษากลมสาระการเรยนรภาษาไทย

3. บทเรยนส าเรจรป 3.1 ประวตและความเปนมาของบทเรยนส าเรจรป

3.2 ความหมายของบทเรยนส าเรจรป 3.3 ลกษณะของบทเรยนส าเรจรป

3.4 ประเภทของบทเรยนส าเรจรป 3.5 หลกการและขนตอนของการสรางบทเรยนส าเรจรป

3.6 จตวทยาทเปนพนฐานของการสรางบทเรยนส าเรจรป 3.7 ขอดและขอจ ากดของการจดการเรยนรโดยใชบทเรยนส าเรจรป 4. การสรางค าในภาษาไทย 4.1 ค าประสม 4.1.1 ความหมายของค าประสม 4.1.2 ลกษณะค าประสม 4.1.3 วธสรางค าประสม 4.1.4 หนาทของค าประสม 4.2. ค าซอน

4.2.1 ความหมายของค าซอน 4.2.2 ประเภทของค าซอน 4.3.3 ลกษณะของค าซอน 4.3.4 หนาทของค าซอน

11

12

5. งานวจยทเกยวของ 5.1 งานวจยในประเทศ 5.2 งานวจยตางประเทศ

1. หลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 กลมสาระการเรยนรภาษาไทย กระทรวงศกษาธการ (2545 : 3 - 17) ไดกลาวถงหลกสตรกลมสาระการเรยนรภาษาไทย

ดงน 1. ความส าคญ ภาษาไทยเปนเอกลกษณประจ าชาต เปนสมบตทางวฒนธรรมอนกอใหเกด ความเปน เอกภาพ และเสรมสรางบคลกภาพของคนในชาตใหมความเปนไทย เปนเครองมอในการตดตอสอสารเพอสรางความเขาใจและความสมพนธทดตอกน ท าใหสามารถประกอบกจธระ การงานและด ารงชวตรวมกนในสงคมประชาธปไตยไดอยางสนตสข และเปนเครองมอในการแสวงหาความร ประสบการณจากแหลงขอมลสารสนเทศตาง ๆ เพอพฒนาความร ความคดวเคราะหวจารณ และสรางสรรคใหทนตอการเปลยนแปลงทางสงคมและความกาวหนาทางวทยาศาสตรเทคโนโลย ตลอดจนน าไปใชในการพฒนาอาชพใหมความมนคงทางสงคมและเศรษฐกจ นอกจากนยงเปนสอทแสดงภมปญญาของบรรพบรษดานวฒนธรรม ประเพณ ชวทศน โลกทศน และสนทรยภาพ โดยบนทกไวเปนวรรณคดและวรรณกรรมอนล าคา ภาษาไทยจงเปนสมบตของชาตทควรคาแกการเรยนร เพออนรกษและสบสานใหคงอยคชาตไทยตลอดไป 2. ธรรมชาต/ลกษณะเฉพาะ ภาษาไทยเปนเครองมอใชสอสารเพอใหเกดความเขาใจตรงกน และตรงตามจดมงหมาย ไมวาจะเปนการแสดงความคด ความตองการและความรสก ค าในภาษาไทยยอมประกอบดวยเสยง รปพยญชนะ สระ วรรณยกต และความหมาย สวนประโยคเปนการเรยงค าตามหลกเกณฑของภาษา และประโยคหลายประโยคเรยงกนเปนขอความนอกจากค าในภาษาไทย ยงมเสยงหนกเบา มระดบของภาษา ซงตองใชใหเหมาะแกกาลเทศะ และบคคล ภาษายอมมการเปลยนแปลงตามกาลเวลา ตามสภาพวฒนธรรมของกลมคน ตามสภาพของสงคมและเศรษฐกจ การใชภาษาเปนทกษะทผใชตอง ฝกฝนใหเกดความช านาญไมวาจะเปนการอาน การเขยน การพด การฟง และการดสอตาง ๆ รวมท งตองใชใหถกตองตามหลกเกณฑทางภาษาเพอสอสารใหเกดประสทธภาพและใชอยางคลองแคลว มวจารณญาณและมคณธรรม

13

3. วสยทศน

ภาษาไทยเปนเครองมอการสอสารของคนในชาต ใชท าความเขาใจกนและใชภาษาประกอบกจการงานทงสวนตน ครอบครว และกจกรรมในสงคมและประเทศชาต ภาษาไทยยงเปนเครองมอการเรยนร การบนทกเรองราวจากอดตจนถงปจจบน และยงเปนวฒนธรรมของชาต ดงนนการเรยนการสอนภาษาไทย จงตองสอนภาษาไทยเพอการสอสาร และสอนภาษาไทยใหคนรก การอาน การเขยน ทจะแสวงหาความรและประสบการณ บนทกความรและขอมลขาวสาร สอนภาษาไทยใหใชภาษาไทยไดถกตองในฐานะเปนวฒนธรรมทางภาษา ใหผเรยนเกดความชนชมซาบซงและภมใจในภาษาไทย เหนคณคาของวรรณคดและวรรณกรรม ตลอดจนภมปญญาทางภาษาของบรรพบรษทไดสรางสรรคผลงานซงเปนสวนสรางเสรมความงดงามในชวต ภาษาเปนสอของความคด ผเรยนทมภาษาใชกวางขวางมประมวลค าในการใชพด ฟง อาน เขยนมาก ผเรยนจะคดไดกวางขวางลกซง และสรางเสรมความชาญฉลาด สามารถคดสรางสรรค คดวพากษวจารณ คดตดสนใจแกปญหา และวนจฉยอยางมเหตผล ดงนนการสอนภาษาไทยจ าเปนตองเสรมสรางใหผเรยนขยายประมวลค าทงการพด การฟง การอาน และการเขยนใหมาก เพอใหผเรยนใชภาษาในการคดสรางสรรค คดวพากษวจารณ คดตดสนใจแกปญหา วนจฉยเรองราวและสงเสรมใหผเรยนใชภาษาอยางมเหตผล ใชภาษาในเชงสรางสรรคและใชภาษาอยางสละสลวยซงจะชวยสรางเสรมบคลกภาพของผใชภาษาใหเกดความนาเชอถอ ภาษาไทยเปนวชาทกษะทตองฝกฝนจนเกดความช านาญในการใชภาษาเพอการสอสาร การอานและการฟงเปนทกษะของการรบรเรองราว ความรและประสบการณ การพดและการเขยนเปนทกษะของการแสดงออกดวยการแสดงความคดความเหน ความรและประสบการณ สวนการดเปนการรบรขอมลขาวสารจากสอตาง ๆ ทงโทรทศน ภาพยนตร ละคร คอมพวเตอร ตลอดจนการตน และสามารถแสดงทรรศนะขอมลขาวสารดวยการพดและการเขยน การดจงเปนการเรยนรและการแสดงทรรศนะของตน และการดนบวนจะมความส าคญและมอทธพลตอการด าเนนชวต ผเรยนจะตองประเมนสงทดและใชการดใหเปนประโยชนในการแสวงหาความร การเรยนภาษาไทยจงตองเรยนเพอการสอสารใหผเรยนสามารถรบรขอมลขาวสารอยางพนจพเคราะห สามารถเลอกใชค าเรยบเรยงความคด ความรใหชดเจน ใชภาษาไดถกตองตามหลกภาษาใชถอยค าตรงตามความหมาย ถกตองตามฐานะของบคคลและสถานการณอยางมประสทธภาพ ภาษาไทยมสวนทเปนเนอหาสาระ ไดแก กฎเกณฑทางภาษาหรอหลกการใชภาษา ผใชภาษาจะตองเรยนรหลกภาษาและใชไดถกตอง สวนวรรณคดและวรรณกรรม ตลอดจนบทรองเลน เพลงกลอมเดก ปรศนาค าทาย เพลงพนบาน วรรณกรรมพนบานทเปนคตชนหรอภมปญญาทางภาษาทถายทอดความรสกนกคด คานยม ขนบธรรมเนยมประเพณ เรองราวของสงคมในอดต

14

ความงดงามทางภาษาในบทประพนธ ทงรอยแกวและรอยกรอง เปนสวนทเปนเนอหาสาระชวยใหเกดความซาบซงและความภมใจในสงทบรรพบรษไดสงสมและบอกกลาวถงความด ความงาม การประพฤตตนไวในวรรณคดและในคตชน ซงสบทอดมาจนถงปจจบน การเรยนวรรณคดและวรรณกรรมในสวนของบทรอยกรองผเรยนจะตองเหนความงามของถอยค าในบทรอยกรอง เขาใจเรองราวของวรรณคด สามารถทองจ าบทรอยกรองทไพเราะจะเปนตนทนหรอพนฐานของการแตงบทรอยกรอง ดงนนการเรยนการสอนจ าเปนตองใหผเรยนไดทองจ าบทอาขยานทเปนบทรอยกรองทไพเราะดวย และการเรยนการสอนวรรณคดและวรรณกรรม ยงท าใหผเรยนไดเรยนรสงคม ชวต และวฒนธรรมของคนไทยอกดวย 4. คณภาพของผเรยน เมอจบหลกสตรการศกษาขนพนฐานแลว ผเรยนตองมความร ความสามารถดงน 4.1 สามารถใชภาษาสอสารไดอยางด 4.2 สามารถอาน เขยน ฟง ด และพด ไดอยางมประสทธภาพ 4.3 มความคดสรางสรรค คดอยางมเหตผลและคดเปนระบบ 4.4 มนสยรกการอาน การเขยน การแสวงหาความร และใชภาษาในการพฒนาตน และสรางสรรคงานอาชพ 4.5 ตระหนกในวฒนธรรมการใชภาษาและความเปนไทย ภมใจและชนชมในวรรณคดและวรรณกรรมซงเปนภมปญญาของคนไทย 4.6 สามารถน าทกษะทางภาษามาประยกตใชในชวตจรงไดอยางมประสทธภาพและถกตองตามกาลเทศะและบคคล 4.7 มมนษยสมพนธทด และสรางความสามคคในความเปนความเปนชาตไทย 4.8 มคณธรรมจรยธรรม มวสยทศน โลกทศนทกวางไกลและลกซง คณภาพของผเรยนภาษาไทย เมอจบชวงชนท 3 ผเรยนตองมความร ความสามารถดงตอไปน

1.อานอยางมสมรรถภาพและอานไดเรวยงขน 2.เขาใจค าศพทไดกวางขน ส านวนและโวหารทลกซง แสดงความคดเหน

เชงวเคราะห ประเมนคาเรองทอานอยางมเหตผล 3.เลอกอานหนงสอและสอสารสนเทศ

15

4.เขยนเรยงความ ยอความและจดหมาย เขยนอธบายชแจง รายงาน เขยนแสดงความคดเหน แสดงการโตแยงและเขยนเชงสรางสรรค

5.สรปความ จบประเดนส าคญ วเคราะห วนจฉยขอเทจจรง ขอคดเหนและจดประสงคของเรองทฟงและด

6.รจกเลอกใชภาษาเรยบเรยงขอความไดอยางประณต จดล าดบความคดขนตอนในการน าเสนอตามรปแบบของงานเขยนประเภทตางๆ

7.พดน าเสนอความร ความคด การวเคราะหและประเมนเรองราวตาง ๆ พดเชญชวน อวยพรและพดในโอกาสตางๆ อยางเหมาะสม

8.เขาใจธรรมชาตของภาษาและการน าภาษาตางประเทศมาใชในภาษาไทย 9.ใชภาษาแสดงความคดเหน สรางความเขาใจ โนมนาวใจ ปฏเสธเจรจา

ตอรองดวยกรยาทาทางทสภาพ 10.ใชทกษะทางภาษาในการแสวงหาความร การท างานและใชอยางสรางสรรค

เปนประโยชน 11.ใชหลกการพนจคณคาของวรรณคดและวรรณกรรม พจารณาวรรณคดและ

วรรณกรรมใหเหนคณคาและน าประโยชนไปใชในชวต 12.แตงกาพย กลอนและโคลง 13.ทองจ าบทรอยกรองทไพเราะและน าไปใชกลาวอางในการพดและการเขยน 14.รองเลน หรอถายทอดเพลงพนบานและบทกลอมเดกในทองถน 15.มมารยาทในการอาน การเขยน การฟง การดและการพด มนสยรกการ

อานและการเขยน

5. สาระและมาตรฐานการเรยนร สาระท 1 : การอาน มาตรฐาน ท 1.1 : ใชกระบวนการอานสรางความรความคดไปใชตดสนใจ แกปญหาและ

สรางวสยทศนในการด าเนนชวต และมนสยรกการอาน สาระท 2 : การเขยน มาตรฐาน ท 2.1 : ใชกระบวนการเขยน เขยนสอสาร เขยนเรยงความ ยอความ และเขยนเรองราว

ในรปแบบตาง ๆ เขยนรายงานขอมลสารสนเทศและรายงานการศกษาคนควาอยางมประสทธภาพ

16

สาระท 3 : การฟง การด และการพด มาตรฐาน ท 3.1 : สามารถเลอกฟงและดอยางมวจารณญาณ และพดแสดงความร ความคด

ความรสกในโอกาสตาง ๆ อยางมวจารณญาณและสรางสรรค สาระท 4 : หลกการใชภาษา มาตรฐาน ท 4.1 : เขาใจธรรมชาตของภาษาและหลกภาษาไทย การเปลยนแปลงของภาษาและ

พลงของภาษา ภมปญญาทางภาษา และรกษาภาษาไทยไวเปนสมบตของชาต มาตรฐาน ท 4.2 : สามารถใชภาษาแสวงหาความร เสรมสรางลกษณะนสย บคลกภาพและ

ความสมพนธระหวางภาษากบวฒนธรรม อาชพ สงคม และชวตประจ าวน สาระท 5 : วรรณคดและวรรณกรรม มาตรฐาน ท 5 .1 : เขาใจและแสดงความคดเหนวจารณวรรณคดและวรรณกร รมไทย

อยางเหนคณคา และน ามาประยกตใชในชวตจรง ในสวนของสาระท 4 หลกการใชภาษา มาตรฐาน ท 4.1 เขาใจธรรมชาตของภาษาและหลกภาษาไทย การเปลยนแปลงของภาษาและพลงของภาษา ภมปญญาทางภาษา และรกษาภาษาไทยไวเปนสมบตของชาต มมาตรฐานการเรยนรชวงชนท 3 (ชนมธยมศกษาปท 1-3) ดงน

1. เขาใจการสรางค าไทยตามหลกเกณฑของภาษา 2. สามารถใชประโยคสามญและประโยคซบซอนในการสอสารไดชดเจนและ

สละสลวย 3. สามารถใชภาษาแสดงความคดเหน สรางความเขาใจ โนมนาวใจ ปฏเสธ เจรจา

ตอรองดวยภาษาและกรยาทาทางทสภาพ ใชค าราชาศพทไดถกตองตามฐานะของบคคล คดไตรตรอง และล าดบความคดกอนพดและเขยน

4. เขาใจธรรมชาตของภาษา การน าค าภาษาตางประเทศมาใชในภาษาไทย ท าให ภาษาไทยมวงค าศพทเพมขนตามความเจรญทางวชาการและเทคโนโลย

5. สามารถแตงบทรอยกรองประเภทกาพย กลอน และโคลงโดยแสดงความคดเชงสรางสรรค

6. สามารถรองเลนหรอถายทอดเพลงพนบานและบทกลอมเดกในทองถนอยางเหนคณคา

17

2. หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 กลมสาระการเรยนรภาษาไทย

กระทรวงศกษาธการ (2551 : 37 - 38) ไดถงกลาวหลกสตรกลมสาระการเรยนรภาษาไทย ดงน 1. ท าไมตองเรยนภาษาไทย ภาษาไทยเปนเอกลกษณของชาตเปนสมบตทางวฒนธรรมอนกอใหเกดความเปนเอกภาพและเสรมสรางบคลกภาพของคนในชาตให มความเปนไทย เ ปนเครองมอใน การตดตอสอสารเพอสรางความเขาใจและความสมพนธทดตอกน ท าใหสามารถประกอบกจธระ การงาน และด ารงชวตรวมกนในสงคมประชาธปไตยไดอยางสนตสข และเปนเครองมอในการแสวงหาความร ประสบการณจากแหลงขอมลสารสนเทศตางๆ เพอพฒนาความร พฒนากระบวนการคดวเคราะห วจารณ และสรางสรรคใหทนตอการเปลยนแปลงทางสงคม และความกาวหนาทางวทยาศาสตร เทคโนโลย ตลอดจนน าไปใชในการพฒนาอาชพใหมความมนคงทางเศรษฐกจ นอกจากนยงเปนสอแสดงภมปญญาของบรรพบรษดานวฒนธรรม ประเพณ และสนทรยภาพ เปนสมบตล าคาควรแกการเรยนร อนรกษ และสบสานใหคงอยคชาตไทยตลอดไป 2. เรยนรอะไรในภาษาไทย ภาษาไทยเปนทกษะทตองฝกฝนจนเกดความช านาญในการใชภาษาเพอการสอสาร การเรยนรอยางมประสทธภาพ และเพอน าไปใชในชวตจรง

การอาน การอานออกเสยงค า ประโยค การอานบทรอยแกว ค าประพนธชนดตางๆ การอานในใจเพอสรางความเขาใจ และการคดวเคราะห สงเคราะหความรจากสงทอาน เพอน าไป ปรบใชในชวตประจ าวน

การเขยน การเขยนสะกดตามอกขรวธ การเขยนสอสาร โดยใชถอยค าและรปแบบตางๆ ของการเขยน ซงรวมถงการเขยนเรยงความ ยอความ รายงานชนดตางๆ การเขยนตามจนตนาการ วเคราะหวจารณ และเขยนเชงสรางสรรค

การฟง การด และการพด การฟงและดอยางมวจารณญาณ การพดแสดงความคดเหน ความรสก พดล าดบเรองราวตางๆ อยางเปนเหตเปนผล การพดในโอกาสตางๆ ทงเปนทางการและไมเปนทางการ และการพดเพอโนมนาวใจ

หลกการใชภาษาไทย ธรรมชาตและกฎเกณฑของภาษาไทย การใชภาษาใหถกตองเหมาะสมกบโอกาสและบคคล การแตงบทประพนธประเภทตางๆ และอทธพลของภาษาตางประเทศในภาษาไทย

18

วรรณคดและวรรณกรรม ว เคราะหวรรณคดและวรรณกรรมเพอ ศกษาขอมล แนวความคด คณคาของงานประพนธ และความเพลดเพลน การเรยนรและท าความเขาใจ บทเห บทรองเลนของเดก เพลงพนบานทเปนภมปญญาทมคณคาของไทย ซงไดถายทอดความรสกนกคด คานยม ขนบธรรมเนยมประเพณ เรองราวของสงคมในอดต และความงดงามของภาษา เพอใหเกดความซาบซงและภมใจในบรรพบรษทไดสงสมสบทอดมาจนถงปจจบน 3. สาระและมาตรฐานการเรยนร สาระท 1 การอาน มาตรฐาน ท 1.1 ใชกระบวนการอานสรางความรและความคดเพอน าไปใชตดสนใจแกปญหา

ในการด าเนนชวตและมนสยรกการอาน สาระท 2 การเขยน มาตรฐาน ท 2.1 ใชกระบวนการเขยนเขยนสอสาร เขยนเรยงความ ยอความ และเขยนเรองราวใน

รปแบบตางๆ เขยนรายงานขอมลสารสนเทศและรายงานการศกษาคนควาอยาง มประสทธภาพ

สาระท 3 การฟง การด และการพด มาตรฐาน ท 3.1 สามารถเลอกฟงและดอยางมวจารณญาณ และพดแสดงความร ความคด และ

ความรสกในโอกาสตางๆ อยางมวจารณญาณและสรางสรรค สาระท 4 หลกการใชภาษาไทย มาตรฐาน ท 4.1 เขาใจธรรมชาตของภาษาและหลกภาษาไทย การเปลยนแปลงของภาษาและพลง

ของภาษา ภมปญญาทางภาษา และรกษาภาษาไทยไวเปนสมบตของชาต สาระท 5 วรรณคดและวรรณกรรม มาตรฐาน ท 5.1 เขาใจและแสดงความคดเหน วจารณวรรณคดและวรรณกรรมไทยอยางเหน

คณคาและน ามาประยกตใชในชวตจรง

19

4. คณภาพผเรยน เมอจบชนมธยมศกษาปท 3 หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานแลว ผเรยนตองมความรความสามารถดงน

4.1 อานออกเสยงบทรอยแกวและบทรอยกรองเปนท านองเสนาะไดถกตอง เขาใจความหมายโดยตรงและความหมายโดยนย จบใจความส าคญและรายละเอยดของสงทอาน แสดงความคดเหนและขอโตแยงเกยวกบเรองทอาน และเขยนกรอบแนวคด ผงความคด ยอความ เขยนรายงานจาก สงทอานได วเคราะห วจารณ อยางมเหตผล ล าดบความอยางมขนตอนและความเปนไปไดของเรองทอาน รวมทงประเมนความถกตองของขอมลทใชสนบสนนจากเรองทอาน

4.2 เขยนสอสารดวยลายมอทอานงายชดเจน ใชถอยค าไดถกตองเหมาะสมตามระดบภาษา เขยนค าขวญ ค าคม ค าอวยพรในโอกาสตางๆ โฆษณา คตพจน สนทรพจน ชวประวต อตชวประวตและประสบการณตางๆ เขยนยอความ จดหมายกจธระ แบบกรอกสมครงาน เขยนวเคราะห วจารณ และแสดงความรความคดหรอโตแยงอยางมเหตผล ตลอดจนเขยนรายงานการศกษาคนควาและเขยนโครงงาน

4.3 พดแสดงความคดเหน วเคราะห วจารณ ประเมนสงทไดจากการฟงและด น าขอคดไปประยกตใชในชวตประจ าวน พดรายงานเรองหรอประเดนทไดจากการศกษาคนควาอยางเปนระบบ มศลปะในการพด พดในโอกาสตางๆ ไดตรงตามวตถประสงค และพดโนมนาวอยางมเหตผลนาเชอถอ รวมทงมมารยาทในการฟง ด และพด

4.4 เขาใจและใชค าราชาศพท ค าบาลสนสกฤต ค าภาษาตางประเทศอนๆ ค าทบศพท และศพทบญญตในภาษาไทย วเคราะหความแตกตางในภาษาพด ภาษาเขยน โครงสรางของประโยครวม ประโยคซอน ลกษณะภาษาทเปนทางการ กงทางการและไมเปนทางการ และแตงบทรอยกรองประเภทกลอนสภาพ กาพย และโคลงสสภาพ

4.5 สรปเนอหาวรรณคดและวรรณกรรมทอาน วเคราะหตวละครส าคญ วถชวตไทย และคณคาทไดรบจากวรรณคดวรรณกรรมและบทอาขยาน พรอมท งสรปความรขอคดเพอน าไปประยกตใชในชวตจรง

20

5. ตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลาง ในสวนของสาระท 4 หลกการใชภาษา มาตรฐาน ท 4.1 เขาใจธรรมชาตของภาษาและหลกภาษาไทย การเปลยนแปลงของภาษาและพลงของภาษา ภมปญญาทางภาษา และรกษาภาษาไทยไวเปนสมบตของชาต ไดก าหนดตวชวดชนปทเกยวกบการสรางค าในภาษาไทย คอ ตวชวดชนป ท 4.1 ม1/2 สรางค าในภาษาไทย โดยมสาระการเรยนรแกนกลาง คอ การสรางค า ไดแก ค าประสม ค าซ า ค าซอน และค าพอง หลกสตรสถานศกษา โรงเรยนนวมนทราชนทศ สตรวทยา พทธมณฑล กลมสาระ การเรยนรวชาภาษาไทย (2549 : 9 - 12) ค าอธบายรายวชา วชาภาษาไทย ท 33101 ชนมธยมศกษาปท 3 จ านวน 4 ชวโมง/สปดาห อานในใจและอานออกเสยงอยางมประสทธภาพ เขาใจความหมายของถอยค า ส านวน โวหาร วเคราะหและประเมนคาเรองทอาน สรปใจความส าคญ ทองบทประพนธทมคณคา พรอมทงอธบายความหมาย เลอกอานหนงสอ สอสารสนเทศและสออเลกทรอนกส ใชกระบวนการเขยนพฒนางานเขยน เขยนสะกดค า ยอความ เรยงความ รายงาน จดหมาย บนทก อธบาย แสดงความคดเหน เขยนเชงสรางสรรค แตงค าประพนธประเภทกาพย กลอน โคลง ใชเลขไทย มนสยรกการเขยน เลอกฟงและด สงเกตวธการพด จบประเดน วเคราะหขอเทจจรง ขอคดเหน พดแสดงทรรศนะ และพดในโอกาสตาง ๆ โดยใชภาษาอยางถกตอง มมารยาทในการพด ศกษาหลกการสรางค าในภาษาไทย ค าและความสมพนธของค า การใชประโยคชนดตาง ๆ ค าราชาศพท ระดบของภาษา การใชพจนานกรม ใชภาษาอยางสรางสรรค พฒนาความรและบคลกภาพ เขาใจภาษาเฉพาะกลม ศกษากวนพนธประเภทกลอน กาพย โคลง และบทละครวรรณกรรมประเภทเรองส น สารคด บทความ พงศาวดาร เพลงพนบาน บทกลอมเดก พนจคณคาทางดานวรรณศลปและสงคม

21

ตารางท 2 ผลการเรยนรทคาดหวง รายวชาภาษาไทย ท 33101 ชนมธยมศกษาปท 3 ขอ ผลการเรยนรทคาดหวง มาตรฐาน

ท คะแนน

ระหวางเรยน 160 คะแนน

ปลายภาค 40 คะแนน

1 สามารถอานในใจเรวขน เขาใจเรอง ค าศพทส านวน โวหาร จบใจความส าคญ อานออกเสยงรอยแกว รอยกรอง ท านองเสนาะ วเคราะหและประเมนคาโดยใชแผนภาพความคด ทองจ าบทประพนธทมคณคา เลอกอานหนงสอ สอสารสนเทศและสออเลกทรอนกส และบนทกขอมลทเปนสารประโยชนเพอใชเปนหลกฐานอางองและพฒนาตนเอง มมารยาทในการอาน

ท 1.1 20

2 สามารถเขยนยอความ เรยงความ เขยนแสดงความคดเหน เขยนอธบาย บนทก เขยนเชงสรางสรรค รายงานโดยใชกระบวนการเขยน การคนควา รวบรวมขอมล จดล าดบความคดและเลอกใชภาษาเพอพฒนางานเขยน มลายมออานงาย ชดเจน มมารยาทและนสยรกการเขยน

ท 2.1 10

3 สามารถจบประเดนส าคญ และสรปความ วเคราะห วนจฉย แสดงทรรศนะจากการฟง และดสอตาง ๆ อยางมวจารณญาณ

ท 3.1 10

4 พดน าเสนอความร ความคด การวเคราะห การประเมนเรองราว และพดในโอกาสตาง ๆ ไดถกตองตามหลกการพด โดยใชภาษาทถกตองเหมาะสม มมารยาทในการพด

ท 3.1 10

5 สามารถอธบายหลกเกณฑของค าประสม ค าซอน ค าซ า ค าสมาส โดยยกตวอยาง แลวรวบรวมเปนหมวดหม วเคราะหประโยคสามญ ประโยคซบซอนแลวใชในการสอสารใหถกตอง

ท 4.1 20

6 สามารถอธบายหลกการใชและความหมายของค าราชาศพทแลวใชค าราชาศพทไดถกตองตามฐานะของบคคล

ท 4.1 10

7 บอกขอสงเกต ลกษณะค าภาษาตางประเทศในภาษาไทย แลวยกตวอยางจดหมวดหมไดถกตอง

ท 4.1 10

8 สามารถแตงค าประพนธประเภทกาพย กลอน โคลง โดยแสดงความคดเชงสรางสรรค และถกตองตามฉนทลกษณ

ท 4.1 10

9 อธบายลกษณะเพลงพนบาน บทกลอมเดกแลวสามารถรองเลนเพลงพนบาน บทกลอมเดกในทองถนได

ท 4.1 20

10 สามารถใชภาษาไดถกระดบและสรางสรรค ทงภาษาพด ภาษาเขยน และใชตวเลขไทย รวมทงภาษาของกลมบคคลในวงการตาง ๆ

ท 4.1 10

11 สามารถอานบทกวนพนธ วรรณกรรมตาง ๆ โดยใชหลกการพนจวรรณคด พจารณาคณคา ทงดานวรรณศลปและสงคม แลวน าไปใชในชวตประจ าวน

ท 5.1 30

รวม 160 40

22

ตารางท 3 หนวยการเรยนรรายวชาภาษาไทย ท 33101 ชนมธยมศกษาปท 3 จ านวน 160 ชวโมง ตอป ภาคเรยนท หนวย

การเรยนรท ชอหนวยการเรยนร เวลาทใชสอน

(ชวโมง) 1 1 สมบตวรรณคดของไทย 10 2 การแตงค าประพนธประเภทกาพย กลอน โคลงสสภาพ 8 3 พระอภยมณ ตอนพระอภยมณหนนางผเสอ 12 4 ค าราชาศพท 8 5 ความรเกยวกบการพด 8 6 บทละครพดเรองเหนแกลก 10 7 ระดบของภาษา 8 8 เรยงความ 8 9 การโตวาท 8 รวม 80

2 1 พระบรมราโชวาท 8 2 การยอความ 4 3 การเขยนสรางสรรค 4 4 ขอเทจจรง ขอคดเหน 2 5 อศรญาณภาษต 10 6 ค าภาษาตางประเทศในภาษาไทย 6 7 การสรางค า 8 8 การเปลยนแปลงของภาษา 4 9 บทพากยเอราวณ 10 10 ชนดของประโยค 8 11 ภมปญญาทางภาษา 6 12 วรรณกรรมนวนยายและเรองสน 10 รวม 80

ในการวจยครงน ผวจยใชหนวยการเรยนร ภาคเรยนท 2 ไดแก หนวยการเรยนรท 7 เรองการสรางค า จ านวน 8 ชวโมง

23

3. บทเรยนส าเรจรป

บทเรยนส าเรจรปเปนสอการสอนอยางหนง ค าวา “บทเรยนส าเรจรป” มค าเรยกตาง ๆ กนทงในภาษาไทยและภาษาองกฤษ ภาษาไทยใชชอวา บทเรยนส าเรจรป บทเรยนโปรแกรม โปรแกรมการสอน หนงสอฝกเรยนดวยตนเอง สวนในภาษาองกฤษไดแก Distance Learning , Open Learning , Directed Private Study , Programmed Instruction , Learning Correspondence Education , Resource – Based Learning เปนตน (สพรรณ สขะสนต 2547 : 22) ซงในการวจยครงนผวจยขอใชค าวา “บทเรยนส าเรจรป” ในภาษาไทย และ “Programmed Instruction” ในภาษาองกฤษ

3.1 ประวตและความเปนมาของบทเรยนส าเรจรป การสรางบทเรยนส าเรจรปไดเรมตนขนจากความพยายามของมนษยในการทเรยนร

สงตาง ๆ ดวยตนเองตามแนวคดทมมาตงแตสมยโบราณ บญเกอ ควรหาเวช (2530 : 29-30) กลาวถงประวตและความเปนมาของบทเรยนส าเรจรปไววา บทเรยนส าเรจรปมจดเรมตนทสหรฐอเมรกา โดยศาสตราจารย เฟรสซ (Sydney L.Pressey) แหงมหาวทยาลยโอไฮโอ ไดประดษฐเครองสอน (Teaching Machine) ขนมาส าหรบทดสอบนกเรยน เมอป พ.ศ.2463 และไดปรบปรงน าออกเผยแพรในป พ.ศ. 2472 แตเนองจากยงไมคอยมคนเหนความส าคญ จงท าใหไมไดพฒนาไปเทาทควร บทเรยนส าเรจรปเรมไดรบความสนใจมากขน ในป พ.ศ. 2497 เมอ สกนเนอร (B.F.Skinner) แหงมหาวทยาลยฮารวารด ไดเขยนบทความอธบายหลกการเรยนร ซงน ามาสการสรางบทเรยนส าเรจรปลงในวารสาร Harward Education Review และตอมาสกนเนอรไดประดษฐและทดลองเครองสอนของเขาและพมพผลงานออกเผยแพรในวารสาร Science เมอป พ.ศ. 2500 ท าใหบทเรยนส าเรจรปแพรหลายไปทวสหรฐอเมรกาและประเทศอนๆ ผลการคนควานเองท าให สกนเนอร ไดรบการยกยองวาเปนผใหก าเนดบทเรยนส าเรจรปแบบเชงเสน หลงจากนนมนกจตวทยาคนหนง คอ โครวเดอร (Crowder) ไดท าใหบทเรยนส าเรจรป ไดรบความนยมแพรหลายกนมากขนโดยเขาไดคนควาทดลองเกยวกบบทเรยนส าเรจรปแบบสาขาไดรบความส าเรจมากจนไดรบการยกยองเปนผใหก าเนดบทเรยนส าเรจรปแบบสาขา บทเรยนส าเรจรปไดรบการพฒนากนตอ ๆ มา โดยอาศยแนวคดของสกนเนอรและโครวเดอร เปนหลก มการจดตงองคการเพอท าการวจยและเผยแพรบทเรยนส าเรจรปน เชน มหาวทยาลยโคลมเบย มหาวทยาลย ทรนต มหาวทยาลยเบอรมงแฮม

24

สรพงษ นนทกร (2532 : 14) กลาวถงพฒนาการของบทเรยนส าเรจรป สรปไดวา บทเรยนส าเรจรปมมาแตสมยโบราณนบตงแตสมยของโสเครตส (Socrates) นกปราชญชาวกรก โดยใชไดอะแกรม (diagram) งาย ๆ สอนพวกลกทาส ใหเขาใจทฤษฎเรขาคณตของปธากอรส (Pythagoras) โดยสอนไปทละขน จนในทสดกเขาใจหลกการใหญได วธการของโสเครตสนเปนจดเรมตนของการสรางบทเรยนส าเรจรป จากความเปนมาของบทเรยนส าเรจรปสรปไดวา บทเรยนส าเรจรปมมาแตสมยโบราณโดยเรมมาจากการประดษฐเครองสอนเพอทดสอบนกเรยน ตอมาไดมผประดษฐเครองชวยสอนและเผยแพรลงในวารสาร หลงจากนนนกการศกษาไดสนใจการใชบทเรยนส าเรจรปในการเรยนการสอนมากขน และไดมการวจยเกยวกบเรองนอยางกวางขวาง

3.2 ความหมายของบทเรยนส าเรจรป

ความหมายของบทเรยนส าเรจรปนน นกการศกษาไทยไดใหความหมายไว ดงน ชยยงค พรหมวงศและคณะ (2520 :107 ) ก ลาว ถงความหมายของบทเ รยน แบบโปรแกรมสรปไดวา บทเรยนแบบโปรแกรม หมายถง การจดระบบการเรยนการสอนทเปดโอกาสใหผเรยนไดมสวนรวมในกจกรรมการเรยนและลงมอฝกปฏบต ซงไดแกการท าแบบฝกหด ผเรยนมโอกาสประเมนผลการเรยนรดวยตนเอง ดวยการดจากผลสะทอนกลบอยเสมอและบางครงกอาจจะไดรบความรเพมเตมในเนอหาทนกเรยนยงมความรไมดพอ ผเรยนจะเลอกเรยนไดตามความสนใจและเรยนรไปทละนอยตามล าดบขน กาวไปตามความสามารถของแตละคน ธระชย ปรณโชต (2539 : 7 ) ใหความหมายของบทเรยนส าเรจรปวา หมายถงบทเรยนโปรแกรมหลายๆ บทเรยนทเสนอเนอหาเกยวเนองกน รวมกนเขาเปนแบบเรยนโปรแกรม โดยเสนอเนอหาของวชาใดวชาหนงเปนขนตอนยอยๆ มกอยในรปของ “กรอบ” หรอ เฟรม (frames) โดยการเสนอเนอหาทละนอย มค าถามใหผเรยนไดคดและตอบแลวเฉลยค าตอบใหทราบทนทโดยมากบทเรยนแบบโปรแกรมมกจะเปนรปของสงพมพทเสนอความคดรวบยอดทจดล าดบไวแลวเปนอยางด ทศนา แขมมณ (2544 : 101) ไดใหความหมายของบทเรยนแบบโปรแกรมวา หมายถง กระบวนการทผสอนใชในการชวยใหผเรยนเกดการเรยนรตามวตถประสงคทก าหนด โดยการใหผเรยนศกษาจากบทเรยนส าเรจรปดวยตนเอง ซงมลกษณะพเศษทแตกตางไปจากบทเรยนปกต กลาวคอ เปนบทเรยนทน าเนอหาสาระทจะใหผเรยนไดเรยนรมาแตกเปนหนวยยอย (small steps) เพอใหงายแกผเรยนในการเรยนร และน าเสนอแกผเรยนในลกษณะทใหผเรยนสามารถตอบสนองตอสงทเรยนและตรวจสอบการเรยนรของตนเองไดทนท (immediate feedback ) วาผดหรอถก

25

ผเรยนสามารถใชเวลาในการเรยนรมากนอยตามความสามารถ และสามารถตรวจสอบผลการเรยนรไดดวยตนเอง เพราะบทเรยนจะมแบบสอบทงแบบสอบกอนการเรยน (pretest) และแบบสอบหลงการเรยน (posttest) ไวใหพรอม สวทย มลค า และอรทย มลค า (2545 : 35) กลาววา บทเรยนส าเรจรปเปนกระบวนการจดการเรยนร ทมการสรางบทเรยนส าเรจรปไวลวงหนาทจะใหผเรยนเรยนรดวยตนเอง จะเรยนรไดเรวหรอชาตามความสามารถของแตละบคคล โดยบทเรยนดงกลาวจะเปนบทเรยนทน าเนอหาสาระทจะใหผเรยนไดเรยนรมาแบงเปนหนวยยอยหลาย ๆ กรอบ (frames) เพอใหงายตอการเรยนรในแตละกรอบ จะมเนอหาค าอธบายและค าถามทเรยบเรยงไว ตอเนองกนโดยเรมจากงายไปหายาก เพอมงใหเกดการเรยนรตามล าดบ บทเรยนส าเรจรปทสมบรณจะมแบบทดสอบความกาวหนาของการเรยน โดยผเรยนสามารถท าการทดสอบกอนและหลงเรยนเพอตรวจสอบการเรยนรของตนเองไดทนท บญชม ศรสะอาด (2546 : 92-93 ) ไดใหความหมายของบทเรยนส าเรจรปวา เปนสอ การเรยนการสอน ทมงใหผเรยน เรยนดวยตนเองจะเรวหรอชาตามความสามารถของแตละบคคล โดยแบงเนอหาออกเปนหลายๆ กรอบ (frames) แตละกรอบจะมเนอหาทเรยบเรยงไวมงใหเกดการเรยนรตามล าดบ โดยมสวนทผเรยนตองตอบสนองดวยการเขยนค าตอบซงอาจอยในรปเตมค าในชองวาง เลอกค าตอบ ฯลฯ และมสวนทเปนเฉลยค าตอบทถกตองซงอาจอยขางหนาของกรอบนนหรอกรอบถดไป หรอทสวนอนของบทเรยนกได บทเรยนส าเรจรปทสมบรณจะมแบบทดสอบวดความกาวหนาของการเรยน โดยท าการทดสอบกอนเรยนและหลงเรยนแลวพจารณาวาหลงเรยนผเรยนแตละคนมคะแนนมากกวากอนเรยนมากนอยเพยงใด สรปไดวา บทเรยนส าเรจรปเปนสอการสอนทสรางขนตามจดประสงคของรายวชา โดยแบงเนอหาออกเปนกรอบ (frames) ยอย ๆ ทเรยงล าดบจากงายไปหายาก ผเรยนสามารถเรยนรไปทละนอยตามล าดบขนตามความสามารถของแตละคน และในแตละกรอบของบทเรยนจะมการน าเสนอเนอหา ค าอธบาย ค าถาม แบบทดสอบกอนเรยนและแบบทดสอบหลงเรยนไวใหพรอมรวมทงค าเฉลย นกเรยนสามารถประเมนความกาวหนาของตนเองได

3.3 ลกษณะของบทเรยนส าเรจรป นกการศกษาไดกลาวถงลกษณะของบทเรยนส าเรจรปไวดงน วมลรตน สนทรโรจน (2545 : 114-115) กลาวถง ลกษณะของบทเรยนส าเรจรปวา

เนอหาจากบทเรยนถกแบงออกเปนสวนยอยๆ เรยกวา กรอบ (frame) และล าดบกรอบของเนอหาจากกรอบแรกไปจนถงกรอบสดทาย เนอหานนจะล าดบจากสงทงายไปหาสงทยาก แตละกรอบจะ

26

มค าอธบายและมค าถามกระตนความสนใจตอเนองกนไป นกเรยนตอบค าถามแลวจะสามารถตรวจค าตอบไดทนท ในแตละกรอบจะมเนอหาไมมากนก แตละกรอบจะท าใหเดกเกดความคด รวบยอด ค าตอบของนกเรยนถกหรอผดจะมการศกษาไปตามล าดบขนและปฏบตตามค าแนะน าทปรากฏไว

สวทย มลค า และอรทย มลค า (2545 : 36) กลาววา บทเรยนโปรแกรมมลกษณะทส าคญดงตอไปน

1. ก าหนดจดประสงคเชงพฤตกรรมทสามารถวดได 2. เนอหาหรอเรองทจะใหเรยนร แบงเปนหนวยยอยๆ เรยกวากรอบบทเรยน

ความสนยาวของแตละกรอบแตกตางกนไปตามความเหมาะสม 3. จดเรยงล าดบกรอบบทเรยนใหตอเนองกน เรมจากงายไปหายากและเหมาะสม

กบความสามารถของผเรยน มการทบทวนใหผเรยนทดสอบการเรยนรของตนเองตลอดเวลา 4. ผเรยนมโอกาสเรยนรเนอหาและทกษะจากกจกรรมตางๆ ทก าหนดไวในกรอบ 5. เปนการเรยนรทมการใหขอมลยอนกลบจากผลการทดสอบทนทโดยสามารถ

ตรวจสอบค าตอบจากค าเฉลยดวยตวเอง ซงในบางขออาจมค าอธบายเพมเตมใหดวย 6. ไมจ ากดเวลาเรยน ผเรยนสามารถใชเวลาในการเรยนรตามความสามารถของ

แตละบคคล 7. มการวดประเมนผลแนนอน ซงมทงการทดสอบยอยระหวางเรยน ทดสอบ

กอนและหลงเรยน เพอวดความกาวหนาในการเรยนรใหเหนอยางชดเจน ถวลย มาศจรส และจราภรณ จงเกษกรณ (2548 : 20) ไดกลาวถงลกษณะส าคญของ

บทเรยนโปรแกรมคอ การออกแบบบรรจเนอหาและสาระการเรยนรออกเปนกรอบ (frame) ซงเนอหาและสาระการเรยนรดงกลาวนนจะน ามาจดท าเปนหนวยการเรยนรยอยๆ แลวบรรจเนอหาสาระการเรยนรหนวยยอยๆ ดงกลาวลงไปในกรอบแตละกรอบใหมความสมพนธและเรยงล าดบเนอหาจากงายไปยาก สรปไดวา บทเรยนส าเรจรปมลกษณะส าคญคอ แบงเนอหาในบทเรยนเปนหนวยยอย ๆ เรยกวา กรอบ ใหมความสมพนธและเรยงล าดบจากงายไปยาก ในแตละกรอบจะมเนอหาไมมากนก นกเรยนมโอกาสเรยนรเนอหา และทกษะจากกจกรรมทก าหนดไว นกเรยนตอบค าถามแลวสามารถตรวจค าตอบไดทนท

27

3.4 ประเภทของบทเรยนส าเรจรป นกการศกษาไดแบงประเภทของบทเรยนส าเรจรปตามลกษณะของการน าไปใช ดงน

ธระชย ปรณโชต (2539 : 11-20) แบงบทเรยนโปรแกรมออกเปน 3 ประเภทคอ 1. บทเรยนส าเรจรปแบบเสนตรง (Linear Programming ) เปนบทเรยนแบบเสนตรงทน าเสนอเนอหาทละนอยบรรจลงในกรอบหรอเฟรมตอเนองกนตามล าดบ จากกรอบทหนงไปยงกรอบทสอง จนถงกรอบสดทายตามล าดบ โดยเรยงล าดบเนอหางายไปหายาก สงทเรยนจากหนวยยอยหรอกรอบถดไป ผเรยนจะตองเรยนตามล าดบทละกรอบตอเนองกนไปตงแตกรอบแรกจนถงกรอบสดทาย โดยไมขามกรอบใดกรอบหนงเลย แผนผงบทเรยนส าเรจรปเสนตรง มลกษณะดงน

แผนภาพท 1 แสดงแผนผงบทเรยนส าเรจรปแบบเสนตรง

2. บทเรยนส าเรจรปแบบแตกกงหรอสาขา (Branching Programming) เปนวธการเขยนบทเรยนแบบล าดบ แตกตางจากการเขยนแบบเสนตรง การเขยนโปรแกรมแบบสาขาจะมการเรยงล าดบขอความยอย โดยอาศยค าตอบของผเรยนเปนเกณฑ ถาผเรยนตอบค าถามขอความยอยไดถกตอง ผเรยนจะไดรบค าสงใหขามไปหนวยยอยไดจ านวนหนงแตถาตอบไมถกตองอาจจะไดรบค าสงใหยอนไปเรยนขอความยอยตาง ๆ เพมเตมกอนทจะกาวหนาตอไปแผนผงบทเรยนแบบแตกกงหรอแบบสาขา มลกษณะดงน

แผนภาพท 2 แสดงแผนผงบทเรยนส าเรจรปแบบสาขา

3. บทเรยนส าเรจรปแบบผสม (Combination Programmed) เปนบทเรยนทใหการตอบสนองของนกเรยน โดยมทงแบบเสนตรง และแบบแตกกงหรอแบบสาขาในบทเรยนเดยวกนโดยพจารณาในแตละแบบ แตละตอนตามความเหมาะสมจะเสนอเนอหาทละนอยตามล าดบขน

สาขา สาขา สาขา

กรอบยน กรอบยน กรอบยน

สาขา สาขา สาขา

1 5 4 3 2

28

มค าถามและเฉลย หรอแนวในการตอบค าถามไวใหตรวจสอบทนทเพอเปนขอมลยอนกลบแกผเรยนวาค าตอบของตนเองถกหรอผด สวทย มลค า และอรทย มลค า (2545 : 36) กลาวถงบทเรยนโปรแกรมวาแบงไดเปน 2 ประเภท ดงน 1. บทเรยนแบบเสนตรง (Linear Programs) บทเรยนชนดนจะบรรจเนอหายอยลงในกรอบตามล าดบจากกรอบแรกไปจนถงกรอบสดทาย ผเรยนจะตองศกษาเรยงตามล าดบตอเนองกนไปตงแตกรอบแรกไปจนถงกรอบสดทาย ไมควรเรยนขามกรอบใดกรอบหนงไมวาจะเปนคนเรยนเกงหรอเรยนออนกตาม ซงอาจใชเวลาเรยนไมเทากน 2. บทเรยนแบบแตกสาขาหรอแตกกง (Blanching Programs) บทเรยนชนดนจะมการจดเนอหายอยลงเปนกรอบเชนเดยวกบบทเรยนแบบเสนตรง แตจะมกรอบยอย ๆ เรยกวา กรอบหรอกงสาขาแตกออกมาจากกรอบหลกหรอกรอบยน ประโยชนส าหรบใหความรพนฐานเพมเตมแกผเรยนทยงมความรพนฐาน ไมเพยงพอทจะเรยนในกรอบตอไป ผเรยนทกคนไมจ าเปนจะตองเรยนทกรอบ คนเกงอาจจะเรยนจบเรวกวาคนออน เพราะไมตองเสยเวลาแวะเรยนตามกรอบสาขา บญชม ศรสะอาด (2546 : 93) กลาวถงบทเรยนโปรแกรมวาแบงไดเปน 2 ประเภทใหญๆ คอ บทเรยนแบบเสนตรง และบทเรยนแบบแตกสาขา

1. บทเรยนแบบเสนตรง (Linear Programs) ผเรยนจะตองเรยนตามล าดบตอเนองกนไปเรอย ๆ จากกรอบแรกไปจนกระทงกรอบสดทาย (กรอบจบ) จะขามกรอบไมได

2. บทเรยนแบบแตกสาขา (Blanching Programs) มกรอบทงประเภทกรอบยนซงเปนกรอบหลก และกรอบสาขา ซงมงอธบายค าตอบทผเรยนตอบผด กรอบสาขาบางแบบจะเปนการซอมเสรมความรกอนจะเรยนกรอบยนถดไป การแตกสาขานนผเขยนจะบอกไวชดเจนวาใหเปดเรยนหนาใดตอไป หรอบางครงอาจใหไปเรยนจากต าราเลมอน หรอสออน เชน ใหดจากภาพยนตร เทปบนทกภาพ สไลด ฟลมสตรป เปนตน เมอเรยนจากสาขาอนเสรจแลวกกลบมาเรยนในกรอบยนทไดระบไวตอไป วรวทย นเทศศลป (2551 : 264) กลาวถง ประเภทของบทเรยนส าเรจรปวา แบงออกเปน 3 ประเภท คอ 1. แบบเสนตรง บทเรยนชนดนจะเสนอเนอหาทละนอยอยางตอเนองกนจากงายไปยาก แตละกรอบประกอบดวยเนอหา ค าถาม และเฉลยซงมกจะอยในกรอบถดไป ผเรยนจะเรยนตอเนองกนไปอยางเปนระเบยบไมสามารถขามกรอบใดกรอบหนงไปได จงท าใหผเรยนอาจถก

29

จ ากดความคดความสามารถตองเรยนไปเทา ๆ กนทกคน ดวยเหตนจงมบทเรยนอกชนดหนงคอ บทเรยนโปรแกรมแบบแตกกง 2. แบบแตกกง บทเรยนแบบนผเรยนจะเรยนไดเรวหรอชาตามความสามารถ ถาตอบถกกสามารถขามบางกรอบไปได ถาตอบผดกจะตองเรยนกรอบอน ๆ เพมเตมจนกวาจะไดค าตอบทถกตอง 3. แบบสาระสมพนธหรอแบบไมแยกกรอบ เพราะแบบนจะไมเสนอเนอหาในรปของกรอบยอย แตจะเสนอเนอหาในรปของกรอบใหญ ๆ เหมอนต าราเรยนทวไป เชน แบบเรยนของมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช กลาวสรปไดวา บทเรยนส าเรจรปแบงออกเปน 3 ประเภทใหญ ๆ คอ บทเรยนส าเรจรปแบบเสนตรง บทเรยนส าเรจรปแบบแตกกงหรอสาขา และบทเรยนส าเรจรปแบบสาระสมพนธหรอไมแยกกรอบ การวจยครงนผวจยเลอกใชบทเรยนส าเรจรปแบบเสนตรง ในการพฒนาบทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทย ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3

3.5 หลกการและขนตอนการสรางบทเรยนส าเรจรป การสรางบทเรยนส าเรจรปประกอบดวยขนตอนตาง ๆ หลายขนตอน เพอใหไดบทเรยน

ส าเรจรปทมคณคา และกอใหเกดประโยชนตอการเรยนการสอนซงนกการศกษาหลายทาน ไดกลาวถงหลกการสรางบทเรยนส าเรจรปไวดงน ธระชย ปรณโชต (2532 : 4-3) ไดกลาวถงหลกการสรางบทเรยนแบบโปรแกรมหรอบทเรยนส าเรจรป สรปไดวาขนแรกควรพจารณาความเหมาะสมในดานตาง ๆ เสยกอน คอ

1. ความเหมาะสมทจะสรางเปนบทเรยนแบบโปรแกรม 2. ควรเสนอในรปแบบใด

ในดานความเหมาะสมทจะสรางบทเรยนแบบโปรแกรมนนควรพจารณา ดงน ก. เนอหาวชาทจะเขยนน นคงตวหรอเปลยนแปลงงายหรอบอย ๆ หรอไม ถาเนอหาวชาเปลยนแปลงไดบอย ๆ กควรจะหลกเลยง เพราะจะลาสมยเรวเกนไป ข. บทเรยนดงกลาวมผเคยสรางมากอนหรอไม ค. จะชวยลดภาระของครไดหรอไม ง. จะชวยลดเวลาส าหรบการเรยนหรอไม จ. จ านวนนกเรยนทใชบทเรยนมมากพอคมกบการลงทนหรอไม

30

ในดานรปแบบทควรจะน าเสนอนน เนองจากสามารถน าเสนอบทเรยนได หลายรปแบบ เชน ภาพยนตร หนงสอเรยน ฯลฯ ดงนนจงควรพจารณาความเหมาะสมในแงของการลงทน อปกรณทมอย ตลอดจนเวลาดวย ส าหรบบทเรยนแบบโปรแกรมทเปนแบบหนงสอ มขนตอนในการสราง ดงน 1. ศกษาหลกสตร เพอใหทราบขอบขายของเนอหาและใหสอดคลองกบเวลาและการประเมนผล 2. ศกษาถงลกษณะของผเรยน ไดแกอาย พนฐานความรเดม ระดบชนและทกษะทนกเรยนเคยไดรบการฝกฝนมากอน 3. ตงจดมงหมาย ซงจะตองตงจดมงหมายทวไป และจดมงหมายเฉพาะในรปของจดมงหมายเชงพฤตกรรม 4. ก าหนดขอบเขตของงาน หรอการจดวางโครงเรองเปนล าดบเรองราวกอนหลง ทงนเพราะบทเรยนแบบโปรแกรม จะตองแบงเนอหาออกเปนตอน ๆ ยอย ๆ และแตละตอนจะตองตอเนองสมพนธกน 5. รวบรวมและจดจ าแนกเรองราวตาง ๆ โดยรวบรวมทกสงทกอยาง เชน หนงสอ ภาพประกอบ การจดบนทก ฯลฯ และจะตองจ าแนกวาเนอหาใดทจ าเปน เนอหาใดไมเกยวของ หรอไมมประโยชนกตดทงไป 6. ลงมอเขยนบทเรยน ในแตละกรอบใหเปนไปตามจดมงหมายทก าหนดไว

7. ทดลองบทเรยน คอด าเนนการทดลองใชและหาประสทธภาพของบทเรยน บญชม ศรสะอาด (2541 : 79) กลาววา ในการสรางบทเรยนโปรแกรมอาจแบงออกเปน 4 ขนตอนใหญ ๆ สรปไดดงน 1. ขนเตรยม ประกอบดวยขนตอนยอย 4 ขน ดงน 1.1 ศกษาหลกสตร เพอใหทราบวาจะตองสอนอะไร มเนอหาอะไรบาง ทงนควรศกษาเอกสารหลกสตรตาง ๆ เชน คมอคร ต าราเรยน 1.2 ก าหนดจดประสงค เพอเปนแนวในการเขยนบทเรยน และในการสรางขอสอบ จดประสงคทจะก าหนดเปนจดประสงคการเรยนรเปนการคาดหวงของผเขยนบทเรยนนน ๆ วา หลงจากทผเรยนเรยนจบบทเรยนบทน นแลว จะเกดการเรยนรอะไรบาง โดยจะก าหนดเปนจดประสงคเชงพฤตกรรม (behavioral objectives)

31

1.3 วเคราะหภารกจ เปนการวเคราะหเพอทราบวา ในการเรยนเรองนน ๆ จะตองอาศยความรพนฐาน หรอ พฤตกรรมเมอเรมเขาเรยนอะไรบาง ระหวางทเรยนนน จะตองเรยนรอะไรบาง และพฤตกรรมขนสดทาย (terminal behavior) คออะไร 1.4 สรางแบบทดสอบ เพอวดผลการเรยนรในบทเรยนเรองนน ซงจะสรางโดยยดจดประสงคเชงพฤตกรรมเปนหลก 2. ขนด าเนนการเขยน ประกอบดวยขนตอนยอย 2 ขน ดงน 2.1 เขยนบทเรยนโดยแบงเปนกรอบตาง ๆ ตงแตกรอบแรกจนถงกรอบสดทาย อาจเลอกเขยนแบบเสนตรงหรอแบบแตกกงกได 2.2 ทบทวนและแกไข เพอหาจดบกพรองและแกไขใหดยงขน โดยแกไขเปลยนแปลงในดานตาง ๆ ไดแก ดานความถกตองของเนอหา ดานการเรยบเรยงภาษา ดานเทคนคการเขยน 3. ขนทดลองและปรบปรง ประกอบดวยขนตอนยอย 3 ขน ดงน 3.1 การทดลองใชเปนรายบคคล หลงจากทเขยนบทเรยนเสรจเรยบรอยแลว กจะน าบทเรยนนนไปทดลองใชกบนกเรยนในระดบชนนน โดยเลอกทเรยนออนหรอเกอบปานกลาง เพราะจะชวยใหไดขอมลในการแกไขจดบกพรอง ดกวาการเลอกเดกเกง 3.2 การทดลองใชกบกลมเลก น าบทเรยนทผานการปรบปรงมาทดลองใชกบนกเรยนกลมเลกทมสตปญญาต ากวาปานกลางประมาณ 5 – 10 คน แตกอนเรมบทเรยนจะท า การทดสอบครงแรก (pretest) เพอทราบความรความสามารถในเรองนน และหลงจากทเรยนบทเรยนนนจบแลว กจะน าแบบทดสอบชดเดมมาทดสอบอกครงหนง (posttest) ใหนกเรยนท าเครองหมายในตอนทเขาใจยากหรอมปญหา และอภปรายปญหาดงกลาวหลงจากเรยนจบเพอหาจดบกพรองอนจะไดแนวทางในการแกไขปรบปรงบทเรยนตอไป 3.3 การทดลองใชในหองเรยน น าบทเรยนทผานการปรบปรงแกไขไปทดลองใชกบนกเรยนทงชน โดยมการทดสอบทงกอนเรยนและหลงเรยนเพอหาความเทยงตรงของบทเรยน 4. ขนพมพบทเรยน น าบทเรยนทผานเกณฑมาตรฐานจากการทดสอบมาพมพเปนบทเรยนส าหรบใชตอไป สวทย มลค าและอรทย มลค า (2545 : 38) กลาวถงขนตอนการสรางบทเรยนโปรแกรม สรปไดวา ขนตอนในการสรางบทเรยนโปรแกรม แบงออกเปน 3 ขนตอน ดงน

32

1. ขนเตรยมการ (ส าหรบครผสอน) ผสอนศกษาปญหาความตองการและความสนใจของผเรยน น ามาหาทางเลอก

หรอสรางบทเรยนโปรแกรมหรอบทเรยนส าเรจรปเรองใดเรองหนงขนมา โดยควรไดรบการออกแบบจากผเชยวชาญกอน และตองมการทดลองตามหลกการวจย โดยการหาคาความเชอมนกอนจงจะใหผเรยนไดเรยนตามกจกรรมในบทเรยนนน ๆ สวนขนตอนการออกแบบสามารถด าเนนการไดดงน

1.1 วเคราะหหลกสตรเพอพจารณาขอบขายของเนอหา ระดบ ประเภท เวลาทใช คมอคร เพอใหเกดแนวคดในการผลต

1.2 ก าหนดเนอหา วชาและระดบชน โดยพจารณาเนอหาวชาทน ามาผลตเปนวชาอะไร ใชสอนระดบใด มสาระมากนอยเพยงใด เปลยนแปลงบอยหรอไม

1.3 ก าหนดวตถประสงค เปนการก าหนดใหทราบวา เมอเรยนจบแลว ผเรยนจะรอะไร มความสามารถแคไหน

1.4 วางขอบเขตของงาน โดยวางเคาโครงเรองล าดบเรองราวกอนหลง 1.5 วเคราะหเนอหาเปนขนตอนทส าคญ เพราะเปนการน าเนอหา มาแตกยอย

และเรยงล าดบจากงายไปหายาก 1.6 สรางแบบทดสอบและมค าตอบเฉลยใหไว โดยออกแบบเนอหาทจะใช

ทดสอบผ เ รยน ท ง กอนและหลงเ รยนในบทเรยนน น แบบทดสอบตองวดใหครอบคลมวตถประสงคเชงพฤตกรรมทวางไว และตองสรางขน ตามหลกการสรางแบบทดสอบ นนคอ มการหาคาความเชอมนและทดลองใช

1.7 เขยนบทเรยนส าเรจรปหรอบทเรยนโปรแกรม ผออกแบบจะตองเขยนโดยยดโครงสราง ขนตอนการเขยนและขอบเขตของงาน

1.8 ทดลองใชและปรบปรงแกไข การทดลองแตละครง ควรบนทกผลการทดลอง เพอน ามาปรบปรงแกไข เชน อาจจะปรบปรงเนอหาแกไขดานภาษา เปนตน 2. ขนการเรยนร 2.1 ผสอนใหผเรยนท าแบบทดสอบกอนเรยน 2.2 ผสอนแนะน าการใชบทเรยนใหผเรยนเขาใจทกขนตอน 2.3 แจกบทเรยนใหผเรยนศกษาดวยตนเองตามกจกรรมทบทเรยนก าหนดไว โดยผเรยนแตละคน ใชเวลามากนอยแตกตางกนไป

33

3. ขนสรป 3.1 หลงจากทผเรยนศกษาจนจบบทเรยนแลว ผสอนจงใหท าแบบทดสอบหลง เรยน 3.2 ผสอนสรปสาระส าคญเพมเตม ส าหรบผเรยนทตองการทราบ 3.3 ผสอนและผเรยนรวมกนตรวจสอบและประเมนผลงาน ถวลย มาศจรส และจราภรณ จงเกษกรณ (2548 : 22) ไดกลาวถงขนตอนการสรางบทเรยนส าเรจรปหรอบทเรยนโปรแกรม มขนตอนหลกทส าคญ 4 ขนตอน ตามวงจรของกระบวนการบรหารแบบ PDCA ไดแก

1. ขนวางแผน (P = Plan) เปนการวางแผนเพอการเขยนบทเรยนโปรแกรม 2. ขนปฏบต (D = Do) เปนการปฏบตเพอการเขยนบทเรยนโปรแกรมและ

น าไปใชจดการเรยนร 3. ขนตรวจสอบ (C = Check) เปนการตรวจสอบและประเมนคณภาพบทเรยน

แบบโปรแกรม 4. ขนปรบปรงแกไข (A = Action) เปนการปรบปรงแกไขและพฒนาบทเรยน

แบบโปรแกรม จากขอความขางตนทกลาวมาทงหมดสรปไดวา หลกการสรางบทเรยนส าเรจรปนน ม 4 ขนตอนใหญ ๆ คอ ขนตอนท 1 ขนเตรยมการ ขนตอนท 2 ขนด าเนนการเขยนบทเรยนส าเรจรป ขนตอนท 3 ขนทดลองและปรบปรงบทเรยนส าเรจรป และขนตอนท 4 ขนพมพบทเรยนส าเรจรป ผวจยไดสงเคราะหหลกการสรางบทเรยนส าเรจรปและด าเนนการสรางบทเรยนตามขนตอนดงน (1) ศกษาเอกสาร ต าราและงานวจยทเกยวของ ไดแก หลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 กลมสาระการเรยนรภาษาไทย หลกสตรสถานศกษาโรงเรยนนวมนทราชนทศ สตรวทยา พทธมณฑล และศกษาเอกสาร ต ารา งานวจยทเกยวของกบการสรางค าในภาษาไทย, บทเรยนส าเรจรป, แผนการจดการเรยนร, แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนและแบบสอบถามความคดเหน (2) วเคราะหหลกสตรเพอก าหนดเนอหา วชาและระดบชน (3) ก าหนดวตถประสงค (4) ก าหนดขอบเขตของเนอหา (5) วเคราะหเนอหาโดยเรยงล าดบจากงายไปหายาก (6) พฒนาบทเรยนส าเรจรป (7) สรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนเรองการสรางค าในภาษาไทย (8) ทดลองใช และตรวจสอบประสทธภาพแบบรายบคคล น าขอบกพรองมาปรบปรงแกไข กอนน าไปตรวจสอบประสทธภาพแบบกลมเลก และน าขอบกพรองมาปรบปรงแกไขกอนน าไปใชกบกลมตวอยาง

34

3.6 จตวทยาทเปนพนฐานของการสรางบทเรยนส าเรจรป ในการสรางบทเรยนส าเรจรปใหมประสทธภาพนน ตองใชหลกการทางจตวทยามา

ประกอบเพอใหบทเรยนส าเรจรปนนมความสมบรณ น าไปใชกบนกเรยนใหเหมาะสมกบวย ความสามารถและความสนใจ ทศนา แขมมณ (2550 : 51-57) ไดศกษาหลกจตวทยาทเกยวของกบการเรยน การสอน ซงสามารถน ามาใชในการสรางบทเรยนส าเรจรป สรปไดดงน 1. ทฤษฎการเชอมโยงของธอรนไดค (Thorndike’s Classical Connectionism) ก. ทฤษฎการเรยนร ธอรนไดค เชอวาการเรยนรเกดจากการเชอมโยงระหวางสงเรากบการตอบสนอง ซงมหลายรปแบบ บคคลจะมการลองผดลองถก (trial and error) ปรบเปลยนไปเรอยๆ จนกวาจะพบรปแบบการตอบสนองทสามารถใหผลทพงพอใจมากทสด เมอเกดการเรยนรแลว บคคลจะใชรปแบบการตอบสนองทเหมาะสมเพยงรปแบบเดยว และจะพยายามใชรปแบบนนเชอมโยงกบสงเราในการเรยนรตอไปเรอยๆ กฎการเรยนรของธอรนไดคสรปไดดงน

1. กฎแหงความพรอม (Law of Readiness) การเรยนรจะเกดขนไดดถาผเรยนมความพรอมทงทางรางกายและจตใจ

2. กฎแหงการฝกหด (Law of Exercise) การฝกหดหรอกระท าบอย ๆ ดวยความเขาใจจะท าใหการเรยนรนนคงทนถาวร ถาไมไดกระท าซ าบอยๆ การเรยนรนนจะไมคงทนถาวร และในทสดอาจลมได

3. กฎแหงการใช (Law of Use and Disuse) การเรยนรเกดจากการเชอมโยงระหวางสงเรากบการตอบสนอง ความมนคงของการเรยนรจะเกดขน หากไดมการน าไปใชบอย ๆ หากไมมการน าไปใชอาจมการลมเกดขนได

4. กฎแหงผลทพงพอใจ (Law of Effect) เมอบคคลไดรบผลทพงพอใจยอมอยากจะเรยนรตอไป แตถาไดรบผลทไมพงพอใจ จะไมอยากเรยนร ดงนนการไดรบผลทพงพอใจ จงเปนปจจยส าคญในการเรยนร ข. หลกการจดการศกษา / การสอน 1. การเปดโอกาสใหผเรยนไดเรยนแบบลองผดลองถกบาง (เมอพจารณาแลววาไมถงกบเสยเวลามากเกนไป และไมเปนอนตราย) จะชวยใหผเรยนเกดการเรยนรในวธการแกปญหา จดจ าการเรยนรไดด และเกดความภาคภมใจในการท าสงตางๆ ดวยตนเอง

35

2. การส ารวจความพรอมหรอการสรางความพรอมของผเรยนเปนสงจ าเปนทตองกระท ากอนการสอนบทเรยน เชน การสรางบรรยากาศใหผเรยนเกดความอยากรอยากเหน การเชอมโยงความรเดมมาสความรใหม การส ารวจความรใหม การส ารวจความรพนฐาน เพอดวาผเรยนมความพรอมทจะเรยนบทเรยนตอไปหรอไม 3. หากตองการใหผเรยนมทกษะในเรองใดจะตองชวยใหเขาเกดความเขาใจในเรองนนอยางแทจรง แลวใหฝกฝนโดยกระท าสงนนบอยๆ แตควรระวงอยาใหถงกบซ าซาก จะท าใหผเรยนเกดความเบอหนาย 4. เมอผเรยนเกดการเรยนรแลวควรใหผเรยนฝกน าการเรยนรนนไปใชบอยๆ 5. การใหผเรยนไดรบผลทตนพงพอใจ จะชวยใหการเรยนการสอนประสบผลส าเรจ การศกษาวาสงใดเปนสงเราหรอรางวลทผเรยนพงพอใจจงเปนสงส าคญทจะชวยใหผเรยนเกดการเรยนร

2.ทฤษฎการวางเงอนไขแบบโอเปอรแรนต (Operant Conditioning) ของสกนเนอร (Skinner)

สกนเนอร ไดท าการทดลอง ซงสามารถสรปเปนกฎการเรยนร ไดดงน ก. ทฤษฎการเรยนร

1. การกระท าใด ๆ ไดรบการเสรมแรง จะมแนวโนมทจะเกดขนอก สวนการกระท าทไมมการเสรมแรง แนวโนมทความถของการกระท านนจะลดลงและหายไปในทสด (จากการทดลองโดยน าหนทหวจดใสกลอง ภายในมคานบงคบใหอาหารตกลงไปในกลองได ตอนแรกหนจะวงชนโนนชนน เมอชนคานจะมอาหารตกลงมาใหกน ท าหลาย ๆ ครง พบวาหนจะกดคานท าใหอาหารตกลงไปไดเรวขน)

2. การเสรมแรงทแปรเปลยนท าใหการตอบสนองคงทนกวาการเสรมแรงทตายตว (จากการทดลองโดยเปรยบเทยบหนทหวจด 2 ตว ตวหนงกดคานจะไดอาหารทกครงอกตวหนงเมอกดคาน บางทกไดอาหาร บางทกไมไดอาหาร แลวหยดใหอาหารตวแรกจะเลกกดคานทนท ตวท 2 จะยงกดตอไปอกนานกวาตวแรก)

3. การลงโทษท าใหเรยนรไดเรวและลมตว (จากการทดลองโดยน าหนทหวจดใสกรงแลวชอกดวยไฟฟา หนจะวงพลานจนออกมาได เมอจบหนใสเขาไปใหมมนจะวงพลานอก จ าไมไดวาทางไหนคอทางออก)

4. การใหแรงเสรมหรอใหรางวลเมออนทรยกระท าพฤตกรรมทตองการ สามารถชวยปรบหรอปลกฝงนสยทตองการได (จากการทดลองโดยสอนใหหนเลนบาสเกตบอล

36

เรมจากการใหอาหารเมอหนจบลกบาสเกตบอล จากนนเมอมนโยนจงใหอาหาร ตอมาเมอโยนสงขนจงใหอาหาร ในทสดตองโยนเขาหวงจงใหอาหาร การทดลองนเปนการก าหนดใหหนแสดงพฤตกรรมตามทตองการกอนจงใหแรงเสรม วธนสามารถดดนสยหรอปรบเปลยนพฤตกรรมได)

ข. หลกการจดการศกษา / การสอน 1. ในการสอน การใหการเสรมแรงหลงการตอบสนองทเหมาะสมของ

เดกจะชวยเพมอตราการตอบสนองทเหมาะสมนน 2. การเวนระยะการเสรมแรงอยางไมเปนระบบ หรอเปลยนรปแบบ

การเสรมแรงจะชวยใหเกดการตอบสนองของผเรยนคงทนถาวร เชน ถาครชมวา “ด” ทกครงทนกเรยนตอบถกอยางสม าเสมอ นกเรยนจะเหนความส าคญของแรงเสรมนอยลง ครควรเปลยนเปนแรงเสรมแบบอนบาง เชน ยม พยกหนา หรอบางครงอาจไมใหเสรมแรง

3. การลงโทษทรนแรงเกนไป มผลเสยมาก ผเรยนอาจไมไดเรยนร หรอจ าสงทเรยนไดเลย ควรใชวธการงดการเสรมแรงเมอนกเรยนมพฤตกรรมไมพงประสงค เชน เมอนกเรยนใชถอยค าไมสภาพ แมไดบอกและตกเตอนแลวกยงใชอก ครควรงดการตอบสนองตอพฤตกรรมนน เมอไมมใครตอบสนอง ผเรยนจะหยดพฤตกรรมนนไปในทสด

4. หากการปรบเปลยนพฤตกรรม หรอปลกฝงนสยใหแกผเรยนการแยกแยะขนตอนของปฏกรยาตอบสนองออกเปนล าดบขน โดยพจารณาใหเหมาะสมกบความสามารถของผเรยน เชน หากตองการปลกฝงนสยในการรกษาความสะอาดหองปฏบตการและเครองมอ สงส าคญประการแรกคอ ตองน าพฤตกรรมทตองการมาจ าแนกเปนพฤตกรรมยอยใหชดเจน เชน การเกบ การกวาด การเชดถ การลาง การจดเรยง เปนตน ตอไปจงพจารณาแรงเสรมทจะใหแกผเรยน เชน คะแนน ค าชมเชย การใหเกยรต การใหโอกาสแสดงตว เปนตน เมอนกเรยนแสดงพฤตกรรมทพงประสงค กใหการเสรมแรงทเหมาะสมในทนท

ฉะน นในการจดการเรยนการสอนและการสรางบทเรยนส าเรจรปของคร จงจ าเปนอยางยงทจะตองศกษาทฤษฎทางจตวทยาตาง ๆ เพอใชเปนแนวทางในการจดกจกรรมใหเหมาะสม กบวย ความสนใจ ระดบวฒภาวะ ความตองการของผเรยนเพอใหการเรยนการสอนเปนไปอยางมประสทธภาพ

37

3.7 ขอดและขอจ ากดของการจดการเรยนรโดยใชบทเรยนส าเรจรป ไดมนกการศกษากลาวถงขอดและขอจ ากดของการจดการเรยนรโดยใชบทเรยนส าเรจรป

ไวหลายทานดวยกน เชน บญชม ศรสะอาด (2541 : 83) ทศนา แขมมณ (2544 : 104) และ สวทย มลค า และอรทย มลค า (2545 : 41) เปนตน ซงแนวคดเกยวกบขอดและขอจ ากดของบทเรยนส าเรจรป สามารถสรปไดดงน ขอด

1. เปนวธสอนทสงเสรมใหนกเรยนศกษาดวยตนเองตามความสามารถและ ความสนใจ 2. เ ปนว ธสอนทชวยใหนก เ รยนเ ปนรายบคคลสามารถเ รยนรไดตามความสามารถของตนเอง เปนการตอบสนองความแตกตางระหวางบคคล

3. เปนวธสอนทชวยลดภาระครและชวยแกปญหาการขาดแคลนคร 4. สงเสรมใหนกเรยนสามารถคนควาหาความรเพมเตมหรอทบทวนความรได

ดวยตนเอง 5. นกเรยนไดรบการกระตนใหเกดก าลงใจในการเรยน เพราะเรยนไปตามล าดบ

ความยากงายและทราบค าตอบทท าไป

ขอจ ากด 1. เปนวธสอนทพงบทเรยนแบบโปรแกรม หากไมมบทเรยนหรอบทเรยนไมมคณภาพดพอ เชน กจกรรมไมนาสนใจ สอไมทนสมยไมดงดดใจผเรยน อาจท าใหนกเรยนเบอหนายได ยอมสงผลตอการเรยนรของนกเรยน 2. การสรางบทเรยนใหมคณภาพทด เปนเรองทตองใชเวลาและมความยงยากในการจดท า ผสรางจ าเปนตองมความร ความเขาใจ ในการสรางบทเรยน 3. บทเรยนแบบโปรแกรมทดยงมปรมาณนอย บทเรยนแบบโปรแกรมทมคณภาพไมดพอจะไมนาสนใจและไมสามารถดงดดความสนใจของนกเรยนและท าใหนกเรยน เบอหนายได 4. นกเรยนทอานหนงสอไมออกจะเปนอปสรรคตอวธสอนบทเรยนแบบโปรแกรม 5. ความซอสตยเปนสงส าคญทจะชวยใหบรรลผลทปรารถนา ถานกเรยนไมปฏบตตามวธเรยนทถกตอง กลาวคอ ไมไดใชความคดในการตอบ แตใชวธในการดเฉลยค าตอบ

38

แลวน ามาตอบ นอกจากจะท าใหเรยนไมไดผลแลว ยงปลกฝงการโกงอกดวย จงควรชแจงใหเขาใจใหถกตองวา วธการดงกลาวนนไมมประโยชนใดใดส าหรบนกเรยน สรปไดวา บทเรยนส าเรจรปมขอด คอ เปนวธสอนทชวยสงเสรมใหนกเรยนศกษาดวยตนเองตามความสามารถและความสนใจ ตอบสนองความแตกตางระหวางบคคล นกเรยนไดรบการกระตนใหเกดก าลงใจในการเรยน เพราะเรยนไปตามล าดบความยากงายและทราบค าตอบทนท และเปนวธสอนทชวยลดภาระครและชวยแกปญหาการขาดแคลนครได และมขอจ ากด คอ การสรางบทเรยนใหมคณภาพทด ผสรางจ าเปนตองมความร ความเขาใจ ในการสรางบทเรยนเพราะหากบทเรยนไมมคณภาพทดพอ เชน กจกรรมไมนาสนใจ สอไมทนสมยไมดงดดใจผเรยน อาจท าใหนกเรยนเบอหนายและสงผลตอการเรยนรของนกเรยน โดยเฉพาะนกเรยนทอานหนงสอไมออกจะเปนอปสรรคตอวธสอนบทเรยนแบบโปรแกรม นอกจากนความซอสตยเปนสงส าคญส าหรบการเรยนดวยบทเรยนส าเรจรป ครควรชแจงใหเขาใจถกตองวามวธการเรยนอยางไร

4. การสรางค าในภาษาไทย ค าในภาษาไทยทมใชกนมาแตเดมเรยกวาค ามล แตเมอสภาพสงคมเปลยนไป ท าใหมเครองมอ เครองใช วสด สงของตาง ๆ มาใชในชวตประจ าวนมากมาย ค าดงเดมทเคยมใชกนมากไมเพยงพอกบการสอสาร จงมการสรางค าใหม ๆ ขนมาใชเพอสอสารใหสมฤทธผลตอไป การสรางค าตามหลกเกณฑของภาษา ในภาษาไทยมหลายวธ ไดแก ประสมค า ซอนค า และซ าค า ค าทเกดจากการสรางค าดวยวธเหลาน เรยกวา ค าประสม ค าซอน ค าซ า (ฐะปะนย นาครทรรพ 2550 : 25)

4.1 ค าประสม 4.1.1 ความหมายของค าประสม ค าประสมเปนวธสรางค าขนใชแบบหนงในภาษาไทย มผใหความหมายของค า

ประสมไวดงน พระยาอปกตศลปสาร (2544 : 60) กลาววา ค าประสม คอ ค าทน าค ามลมาประสม

กนเขาตงเปนอกค าหนง เรยกวาค าประสม เชน ค ามล “แม” กบ “น า” รวมกนเขาเปนค าประสมวา “แมน า” หมายความวาทางน าใหญ ค ามล “แสง” กบ “อาทตย” รวมกนเปนค าประสมวา “แสงอาทตย” หมายถงงชนดหนง แตถาไมรวมเปนค าเดยวกน เชน “แสง” กค าหนง แปลวารศม และ อาทตย” กอกค าหนงแปลวาดวงตะวนตามเดม เชนนไมนบวาเปนค าประสม นบเปนค ามล 2 ค า ทเรยงอยตดกนซงเรยกวา “วล”

39

ก าชย ทองหลอ (2540 : 210) กลาววา ค าประสม คอ ค ามลตงแต 2 ค าขนไปรวมกนเปนค าเดยว เรยกวา ค าประสม สธวงศ พงศไพบลย (2540 : 120) กลาววา ค าประสมคอ น าค าตงแตสองค าขนไป และเปนค าทมความหมายตางกน มาประสมกนเปนค าใหมโดยใชค าทมลกษณะเดนเปนค าหลกหรอเปนฐาน (Base) แลวใชค าทมลกษณะรองมาขยายไวขางหลง ค าทเกดขนใหมมความหมายใหมตามเคาของค าเดม (พวกความหมายตรง) แตบางทใชค าทมน าหนกความหมายเทา ๆ กนมาประสมกน ท าใหเกดความพสดารขน (พวกความหมายอปมาอปไมย) สมถวล วเศษสมบต (2544 : 171) กลาววา ค าประสมคอ ค ามลรวมกนเปนค าประสมแลวเกดความหมายใหม แตยงคงมเคาความหมายของค าเดมอยบาง เชน ลกน า เรอหางยาว แมทพ พอตา เปนตน

พจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ.2542 (2546 : 249) กลาววา ค าประสม น. ค าทเกดจากการน าค ามลทเกดอสระไดตงแต 2 ค าขนไปมาประสมกน แลวกลายเปนค าใหมทมความหมายขนมาอกค าหนง เชน ลกน า ลกเสอ ไฟฟา วนเพญ เทพโสภา (2547 : 48) กลาววา ค าประสมเกดจากการน าค ามลตงแตสองค าขนไปมาประสมกน ท าใหเกดค าและมความหมายใหม หรอมความหมายคงเดมอยบาง ค าประสมนมกจะเปนค านามหรอค ากรยา ค ามลนจะประสมกบค าไทยดวยกนหรอกบตางประเทศกได ฐะปะนย นาครทรรพ และคณะ (2550 : 26) กลาววา ค าประสมเปนค าทสรางขนใหมโดยการน าเอาค ามลตงแตสองค าขนไปมารวมกน เกดค าใหม ความหมายใหม โดยอาจมเคาความหมายเดมหรอมความหมายเปลยนไปกได

จากความหมายขางตน สรปไดวา ค าประสม คอ ค าทเกดจากการน าค ามลตงแตสองค าขนไปมาประสมกน ท าใหเกดค าทมความหมายใหม แตยงคงมเคาความหมายของค าเดมอยบาง

4.1.2 ลกษณะของค าประสม ลกษณะของค าประสมตามความเหนของพระยาอปกตศลปสาร (2544 : 60 - 61) ม

ลกษณะ 4 ประการ ดงน 1.ค าประสมทเอาค ามลมเนอความตาง ๆ มาประสมกนเขา มใจความเปนอกอยาง

หนง เชน ค ามล “หาง” สวนทายของสตว กบ “เสอ” สตวชนดหนง รวมกนเปนค าประสมวา “หางเสอ” แปลวา เครองถอทายเรอ และค าอนๆ เชน ลกน า แมน า เสอปา (คน) แสงอาทตย (ง)

40

เปนตน ค าเหลานมความหมาย ตางกบค ามลเดมทงนน ค าประสมพวกน ถงแมวามใจความแปลกออกไปจากค ามลเดมกด แตกตองอาศยเคาความของค ามลเดมเปนหลกเหมอนกน เชน “หางเสอ” กมเคาความวาอยทายเรอดจหางของเสอ ถาเปนค าทไมมเคาความเนองมาจากค ามลเลย แตเผอญมาแยกออกเปนค ามลตาง ๆ ได เชน “กระถาง” ดงน ถงแมจะแยกออกไดเปน “กระ” (เตา) และ “ถาง” (ถางหญา) ดงน กไมนบวาเปนค าประสม เพราะค า “กระถาง”ไมไดมเคาความเนองมาจาก “กระ” หรอ “ถาง” อยางใดอยางหนงเลย ตองนบวาเปนค ามล

2.ค าประสมทเอาค ามลหลายค า ซงทก ๆ ค ากมเนอความคงท แตเมอเอามารวมกนเขาเปนค าเดยวกมเนอความผดจากรปเดมไป เชน ตวอยาง ตชง ขอส สมส ยนด ยนราย หายใจ ใจหาย ฯลฯ ซงถาแยกออกเปนค า ๆ แลวจะไมไดความดงทประสมกนอยนนเลย 3.ค าประสมทเอาค ามลมรปหรอเนอความซ ากนมารวมกนเปนค าเดยว ค าเหลานบางทกมเนอความคลายกบค ามลเดม บางทกเพ ยนออกไปบางเลกนอย เชน ด า ๆ แดง ๆ เรว ๆ ชา ๆ ดงน มความหมายผดจากค ามลทไมซ ากนบางเลกนอย คอ “ด า ๆ” หมายความวาด าทวไป ดงนเปนตน และอกอยางหนงใชค ามลรปไมเหมอนกน แตเนอความอยางเดยวกนรวมกนเขาเปนค าประสมซงมความหมายตางออกไปโดยมาก เชน ถอยค า ดแล วากลาว ดงนเปนตน 4.ค าประสมทยอมาจากใจความมาก ค าพวกนมลกษณะคลายกบทเรยกวา “ค าสมาส” ในภาษาบาล เพราะเปนค ายออยางเดยวกน เชน “ชาวปา” ยอมาจาก “คนทอยในปา” “ชาววง” ยอมาจาก “คนอยในวง” เปนตน รวมท งค าอาการนามทมค าวา “การ” หรอ “ความ” น าหนา ขอสงเกต มค าหลายค ารวมกนเขาเปนกลมหนงๆ แตไมใชค าประสมเพราะค าเหลานตางกประกอบกนไดความตามรปเดม เชน ตาบอด ตาขางหนงบอด ตาขางหนงเปนตอ กลมของค าเหลานเรยกวา “วล” หาใชค าประสมไม

สมถวล วเศษสมบต (2544 : 171) กลาวถงค าประสม วามลกษณะ ดงน 1. ค ามล 2 ค าขนไป เชน ไฟฟา เตารด 2. ค าไทยกบค าไทย เชน ดาวเทยม สะพานลอย ทางดวน

ค าไทยกบค ามาจากภาษาอน เชน ผงชรส การสอสารมวลชน ค ามาจากภาษาอนทงหมด เชน ประธานสภา ผลผลต ยานอวกาศ

3. ค ามลทรวมกนเปนค าต ง และค าขยาย เชน การยทธ ผลผลต นายกสภา การพาณชย แตถาค ามลอยหลง ค าประกอบอยขางหนา ไมถอวาเปนค าประสม เรยกวา สมาส เชน ยทธการ พาณชยการ ผลตผล สภานายก เปนตน

41

4. ค าประสมประกอบดวยค ามลทมความหมายสมบรณในตวเอง และอยไดตามล าพงในประโยค เชน รถไฟ มานง ไมขดไฟ ค ามลทมความหมายไมสมบรณในตวเอง และอยล าพงในประโยคไมได จะตองควบกบค ามลอน เชน ชาวนา นกเรยน ผใหญ ชางไม หมอง เปนตน

5. ค าประสมอาจมาจากค ามลทเปน นาม สรรพนาม กรยา วเศษณ หรอ บพบท เ ช น ห อ ง ส ม ด เ จ า ห น า ท ล ก เ ส อ ช า ว บ า น ห ม อ ม ฉ น พ ร ะ ค ณ ท า น เ ป น ต น เสนย วลาวรรณ (2548 : 5) กลาวถงลกษณะของค าประสม ดงน 1. เกดจากค ามลตงแต 2 ค าขนไป เชน ดาวเทยม สะพานลอย ผาหมนอน ภเขาไฟ เปนตน 2. เกดจากค ามลทมาจากภาษาใดกได เชน ค ำไทยแท มาเรว ลกน า ทางดวน เรอพวง ค ำไทยแทกบค ำทมำจำกภำษำอน การเลน ความมธยสถ ราชวง ผลไม ค ำมำจำกภำษำอน การศกษา การแพทย ผลผลต พลตร 3. เกดจากค ามลทมความหมายตางกน เมอเปนค าประสมจะเกดความหมายใหมตางกบค ามลเดมแตมเคาเดม เชน ดำวเทยม หมายถง ยานชนดหนงโคจรไปในอวกาศไดอยางดาวแตไมใชดาวจรงๆ มำเรว หมายถง คนทขมาซงท าหนาทเดนขาวสบเหตการณของขาศก แลวรบแจงแกกองทพ ลกน ำ หมายถง ลกของยงทอาศยอยในน า

4. เกดจากค าตงซงเปนค ายอของกลมค าทมความหมายกวาง เชน นก การ ความ ชาว ชาง เครอง ผ ท ของ หมอ ตวอยางเชน นกเรยน นกการเมอง การเรยน การท างาน ความคด ความรสก ชาวนา ชาวสวน ชางไม ชางยนต เครองจกร เครองยนต ผใหญ ทอย ของขวญ ของเลน หมอล า หมอฟน เปนตน 5. เกดจากค ามลทมความหมายหลก หรอทเรยกวา ค าตง อยตน ค ามลทเปนค าขยายอยหลง เชน การศกษา ค าตง คอ การ ค าขยาย คอ ศกษา

ผลผลต ค าตง คอ ผล ค าขยาย คอ ผลต 6. เกดจากค ามลระหวางค าไทยกบค าไทย หรอค าไทยกบค าภาษาตางประเทศ และ ท าหนาทเปนค าชนดตาง ๆ เชน ท าหนาทเปนนาม สรรพนาม กรยา วเศษณ หรอ บพบท เชน

42

ค าไทยกบค าไทย ครอบครว หวใจ แปรงสฟน ยาดบกลน ใตเทา กระหมอมฉน จบจอง กนทา เขาใจ ยนด นารก ใจด นาเอนด ขรว จนกระทง ตงแต ตอเมอ เปนตน

ค าไทยกบค าทมาจากภาษาตางประเทศ รถไฟ น าซป เขมทศ ผพพากษา โซดาไฟ พอคณ ขอโทษ กอการ ถายรป สวดมนต ขเกยจ ใจบญ เปนตน

สรปไดวา ค าประสมมลกษณะดงนคอ เกดจากค ามลตงแตสองค าขนไป โดยค ามลทน ามาประสมกนนนมาจากภาษาใดกได เชน ค าไทยกบค าไทย ค าไทยกบค าทมาจากภาษาอนและค าทมาจากภาษาอนทงหมด และเกดจากค าตงซงเปนค ายอของกลมค าทมความหมายกวาง 4.1.3 วธสรางค าประสม

สธวงศ พงศไพบลย (2540 : 120) กลาวถงวธการสรางค าประสมทมความหมายตรง ดงน 1. นาม + นาม เชน โรงรถ เรออวน ขนหมาก ขาวหมาก น าปลา 2. นาม + กรยา เชน เรอแจว บานพก คานหาม ร าโทน บงโคลน 3. นาม + วเศษณ เชน น าหวาน แกงจด ยาด า หวหอม รถดวน 4. กรยา + กรยา เชน กนสาด ร าซด แกไข เรยงพมพ รอยกรอง 5. นาม + บรพบท หรอสนธาน เชน มาตาง หวตอ วงนอก ของกลาง วนท 6. นาม + ลกษณนาม หรอสรรพนาม เชน ล าไพ คณนาย วงแขน ดวงหนา 7. วเศษณ + วเศษณ เชน หวานเยน เปรยวหวาน เขยวหวาน 8. ใชค าภาษาตางประเทศประสมกบค าไทย เชน

เหยอกน า เหยอก เปนค าภาษาองกฤษ โคถก ถก เปนค าภาษาพมา พลเมอง พล เปนค าภาษาบาล พวงหรด หรด เปนค าภาษาองกฤษ เกงจน เกง เปนค าภาษาจน

เสนย วลาวรรณ (2548 : 7) กลาวถงวธการสรางค าประสม ดงน 1. ค าตงเปนค านาม ท าหนาทอยางนาม 1) ค าขยายเปนนามหรอสรรพนาม เชน พอบาน แมครว ชาวบาน 2) ค าขยายเปนค าวเศษณ เชน มดแดง ถวเขยว ผด บานนอก

43

3) ค าขยายเปนค ากรยา เชน สมดพก ของใช แบบเรยน ผาเชดหนา 2. ค าตงเปนค ากรยา ท าหนาทอยางกรยา 1) ค าขยายเปนนาม เชน กนใจ กนตว กนลม เขาใจ 2) ค าขยายเปนค าวเศษณ เชน งอกงาม วางโต อวดด เดอดรอน 3) ค าขยายเปนค ากรยา เชน ทองจ า คนควา ตนเตน ปกครอง ลวงร 3. ค าตงเปนค าวเศษณ ท าหนาทอยางวเศษณ 1) ค าขยายเปนนาม เชน สองใจ หลายใจ สองหว สามเกลอ สามงาม 2) ค าขยายเปนค าวเศษณ เชน ด าแดง ออนหวาน เขยวหวาน 4. ค าตงเปนค าบพบท ท าหนาทอยางบพบท 1) ค าขยายเปนนาม เชน กลางบาน (ยา) ขางถนน (เดก) นอกคอก (ลก) 2) ค าขยายเปนค ากรยา เชน ตามมตามเกด ขายหนาขายตา สรปไดวาวธสรางค าประสมมสองวธ คอ การน าชนดของค าไทยมาประสมกน และ การน าค าภาษาตางประเทศมาประสมกบค าไทย

4.1.4 หนาทของค าประสม เปรมจต ชนะวงศ (2538 : 123-124) กลาวถงหนาทของค าประสม ดงน 1. ค าประสมทใชเปนค านามและค าขยายนาม เชน

ค านาม ค าขยายนาม กลวยไม ดอกกลวยไม คมอ หนงสอคมอ ค านาม ค าขยายนาม นมแมว น านมแมว สนสง รองเทาสนสง หมอแกง ขนมหมอแกง

2. ค าประสมทใชเปนค ากรยาและค าขยายนาม เชน ค ากรยา ค าขยายนาม ชนต า คนชนต า ซกแหง น ายาซกแหง ปากหวาน คนปากหวาน เสรมสวย โรงเรยนเสรมสวย

44

3. ค าประสมทใชเปนค ากรยาและวเศษณขยายกรยา ค ากรยา ค าวเศษณขยายกรยา แกมอ ชกแกมอ ขดห พดขดห เขากระดก เกลยดเขากระดก ค าฟา อยค าฟา ออกรส คยออกรส

ฐะปะนย นาครทรรพ และคณะ (2550 : 28) กลาววา ค าประสมสามารถท าหนาท ตาง ๆ ในประโยคได ดงน

1. ค านาม เชน น าปลา แมน า ชางไม ตเยน ฯลฯ 2. ค าสรรพนาม เชน พระคณเจา ขาพระพทธเจา ทลกระหมอม ฯลฯ 3. ค ากรยา เชน แกไข ยกเลก เตนร า ขนสง ออนใจ ฯลฯ 4. ค าวเศษณ เชน ขเหร นาเกลยด หลายใจ สนสง ฯลฯ 5. ค าอทาน เชน แมเจาโวย! อยตาย! วายตาเถร! ฯลฯ

สรปไดวา ค าประสมท าหนาทเปนค าชนดตาง ๆ ในประโยคไดแก ค านาม ค าสรรพนาม ค ากรยา ค าวเศษณ ค าอทาน ค านามขยายค านาม และค าวเศษณขยายค ากรยา

4.2 ค าซอน

4.2.1 ความหมายของค าซอน ค าซอนเปนวธการสรางค าวธหนงในภาษาไทย มผใหความหมายของค าซอนไว

ดงน จไรรตน ลกษณะศร (2530 : 93) กลาวถงความหมายของค าซอน วา ค าซอน

หมายถงค าทประกอบดวยหนวยค าอสระทมความหมายเหมอนกนหรอคลายคลงกนหรอเปนไปในท านองเดยวกนมาซอนคกน

สธวงศ พงศไพบลย (2540 : 123) กลาววา ค าซอน คอ การประสมอกแบบหนง โดยน าค าทมความหมายใกลเคยงกนมาคกนเรยกพเศษออกไปวา ค าซอน

พระยาอปกตศลปสาร (2544: 61) ไดกลาวถงค าซอนไววา เปนค าประสมประเภทหนงทเกดจากการน าค าทมรปไมเหมอนกนแตเนอความอยางเดยวกนมารวมกน เกดความหมายใหมแตกตางไปจากค ามลเดม เชน ถอยค า ดแล วากลาว ค าหนงใหชดเจนขน ค าทน ามาซอนกนนอกจากจะเปนค าไทยเดมแลว อาจเปนค าตางประเทศกได ทงน เพอขยายค าภาษาตางประเทศให

45

เขาใจ เชน จตใจ ค าวา “จต” เปนค าภาษาบาลสนสกฤตซอนกบค าวา “ใจ” ซงเปนค าไทย นอกจากค าซอน 2 ค าแลว ยงมค าซอน 2 ค เชน ตดสอยหอยตาม เกบหอมรอมรบ ค าซอนชนดนมงเพอความไพเราะสละสลวยของเสยงเปนส าคญ

วลยา ชางขวญยน และคณะ (2549 : 57) กลาววา ค าซอน หมายถง ค าทเกดจากการน าค าตงแต 2 ค าขนไปมาเรยงตอกน โดยแตละค านน มความสมพนธกนในดานความหมาย อาจเปนความหมายเหมอนกน คลายกน ท านองเดยวกน หรอตรงขามกนกได

นอกจากน สอางค ด าเนนสวสด และคณะ (2546 : 34) ฟองจนทร สขยงและคณะ (2547 : 7) วนเพญ เทพโสภา (2547 : 49) เสนย วลาวรรณ (2548 : 7) ไดกลาวถงความหมายของค าซอน สรปไดวา ค าซอน หมายถง ค าทสรางขนใหมจากค ามลตงแต 2 ค าขนไป โดยน าค าทมความหมายหรอเสยงใกลเคยงกนมาประกอบกน แลวเกดเปนค าใหม มความหมายใหมหรอมความหมายชดเจนขน เชน จตใจ ขดขวาง ถวยชาม บานเรอน เงนทอง มากมาย ฯลฯ

จากค าจ ากดความขางตนสรปไดวา ค าซอน คอ การน าค ามลทมความหมายเหมอนกน คลายกน เปนไปในท านองเดยวกน ตรงขามกน หรอค าทมเสยงใกลเคยงกนมาซอนเขาคกน ท าใหเกดค าเพมขน

4.2.2 ประเภทของค าซอน นกวชาการดานภาษาไทยไดกลาวถงประเภทของค าซอนไวแตกตางกน สามารถ

แยกได ดงน นกวชาการดานภาษาไทยกลมท 1 แบงประเภทของค าซอน ดงน ฟองจนทร สขยงและคณะ (2547 : 7) ไดกลาวถงประเภทของค าซอนสรปไดวา

ค าซอนแบงเปน 2 ประเภท คอ ค าซอนเพอความหมายและค าซอนเพอเสยง 1. ค าซอนเพอความหมาย มลกษณะดงน 1.1 ซอนค าทมคลายกน หรอใกลเคยงกนเขาดวยกน เชน สวยงาม อวนพ

ใหญโต เปนตน 1.2 ซอนค าทมความหมายพวกเดยวกน เชน บานเรอน หวห หนาตา

ขาแขง เปนตน 1.3 ซอนค าทมความหมายตรงกนขาม เชน ชวด ไปมา ไดเสย เทจจรง

เปนตน 2. ค าซอนเพอเสยง เชน โซเซ คค งอแง เปนตน

46

เสนย วลาวรรณ (2548 : 10) กลาวถงประเภทของค าซอนไววา ค าซอนแบงออกเปน 2 ชนด คอ

1. ค าซอนเพอความหมาย เกดจากค ามลทมความหมายอยางเดยวกน ใกลเคยงกนหรอตรงกนขามมารวมกน

1.1 ความหมายอยางเดยวกน เชน เตบโต อวนพ มากมาย เปนตน 1.2 ความหมายใกลเคยงกน เชน เรอแพ หนาตา คดเลอก เปนตน 1.3 ความหมายตรงกนขาม เชน เทจจรง ผดชอบ ชวด เปนตน 2. ค าซอนเพอเสยง เกดจากการน าค าทมเสยงคลายคลงกนมาซอนเพอใหออกเสยง

งายขน มเสยงคลองจองกน เกดความไพเราะขน เชน เกะกะ เกงกาง ตมตาม โอนเอน เปนตน ฐะปะนย นาครทรรพ และคณะ (2550 : 29) ไดกลาวถงประเภทของค าซอนไว

ดงน 1. ค าซอนเพอความหมาย คอ ค าซอนทเกดจากค ามลทมความหมายเหมอนกน

ใกลเคยงกน หรอตรงขามกนมาวางชดกน เชน 1.1 ความหมายเหมอนกน เชน เสอสาด เหาะเหน ทองค า ฯลฯ 1.2 ความหมายใกลเคยงกน เชน คดเลอก แนะน า สรางสรรค ฯลฯ 1.3 ความหมายตรงขามกน เชน ผดชอบ ชวด ไดเสย ฯลฯ 2. ค าซอนเพอเสยง คอค าซอนทเกดจากการน าค าทมเสยงคลองจอง และม

ความหมายสมพนธกนมาซอนกน เพอใหออกเสยงไดงาย และไพเราะ มลกษณะดงน 2.1 ซอนเสยงพยญชนะตน เชน ทอแท จรงจง ตมตาม ฯลฯ 2.2 ซอนเสยงสระ เชน ราบคาบ แรนแคน เบอเรอ ฯลฯ 2.3 ซอนเสยงพยญชนะตนและสระ เชน ออดออน อดอน รวบรวม ฯลฯ 2.4 ซอนดวยพยางคทไมมความหมาย แตมเสยงสมพนธกบค าทม

ความหมาย เชน พยายงพยายาม กระดกกระเดยว ฯลฯ 2.5 ค าซอน 4 – 6 พยางคจะมเสยงสมผสภายในค า เชน ขาเกาเตาเลยง

ถวยโถโอชาม ขโมยขโจร ฯลฯ

47

นกวชาการดานภาษาไทยกลมท 2 แบงประเภทของค าซอน ดงน เปรมจต ชนะวงศ (2538 : 133) กลาวถงประเภทของค าซอนไววา การพจารณาน า

ค ามาซอนกนม 3 ลกษณะ คอ 1. น าค าทมความหมายเหมอนกนซอนกน ค าซอนลกษณะนมใชมากทสดเนองจาก

มลกษณะตรงตามความหมายของค าซอนทสด เชน เกยว + ของ = เกยวของ เปนตน 2. น าค าทมความหมายไปในท านองเดยวกนซอนกน ค าซอนลกษณะนมไมมาก

นก เชน หนา + ตา = หนาตา เปนตน 3. การน าค าทมความหมายตรงกนขามกนซอนกน เชน ชว + ด = ชวด เปนตน นววรรณ พนธเมธา (2544 : 81) กลาวถงประเภทของค าซอนสรปไดวา ประเภท

ของค าซอนมดงน 1. ค าซอนทเกดจากหนวยค ามความหมายเหมอนกน เชน บาน + เรอน = บานเรอน

เปนตน 2. ค าซอนทเกดจากหนวยค าทมความหมายเปนไปในท านองเดยวกน เชน ใจ + คอ

= ใจคอ เปนตน 3. ค าซอนทเกดจากหนวยค าทมความหมายตางกนในลกษณะตรงกนขาม เชน

ผด + ชอบ = ผดชอบ เปนตน วลยา ชางขวญยน และคณะ (2549 : 58) กลาวถงลกษณะความหมายของค าซอน

ไววา ค าทน ามาซอนกนมความหมายประเภทใดประเภทหนง ดงตอไปน 1. ความหมายเหมอนกน หมายถง ค าทน ามาซอนกนนนหมายถงสงเดยวกนหรอ

เปนอยางเดยวกน เชน เรวไว ทรพยสน หยาบชา เปนตน 2. ความหมายคลายกน หมายถง ค าทน ามาซอนกนนนมความหมายใกลเคยงกน

หรอเปนไปในท านองเดยวกนพอทจะจดเขาในกลมเดยวกนได เชน ออนนม ใจคอ เลกนอย เปนตน 3. ความหมายตรงกนขาม หมายถง ค าทน ามาซอนกนนนมความหมายเปนคนละ

ลกษณะหรอคนละฝายกน เชน ใกลไกล ผดถก ชวด เหตผล เปนตน จากขอความขางตน สรปไดวาการแบงประเภทของค าซอนตามนกวชาการดานภาษาไทยกลมท 1 ค าซอนม 2 ประเภทคอ ค าซอนเพอความหมายและค าซอนเพอเสยง สวนนกวชาการดานภาษาไทยกลมท 2 แบงประเภทของค าซอนตามความหมายของค าทน ามา ซอนกน คอ 1. ค าทมความหมายเหมอนกน 2. ค าทมความหมายคลายกนหรอเปนไปในท านองเดยวกน และ 3. ค าทมความหมายตรงขามกน

48

4.3.3. ลกษณะของค าซอน ปรชา ทชนพงศ (2522 : 83) กลาวถงลกษณะของค าซอน วามหลายลกษณะ ดงน 1. ค าไทยกบค าไทยซอนกน มหลายแบบ ดงน ก. ค าไทยเดม กบค าไทยปจจบน เชน อวนพ เตบโต วองไว ข. ค าไทยถนตาง ๆ กบค าไทยปจจบน เชน ครบา (เหนอ) อดทน (เหนอ) แปดเปอน (อสาน) 2. ค าไทยกบค าตางประเทศซอนกน มหลายแบบ ดงน ก. ค าไทยกบค าบาลสนสกฤต เชน สรางสรรค รปราง ซากศพ ข. ค าไทยกบค าเขมร เชน ฉบไว ยกเลก เลาเรยน ค. ค าไทยกบค าจน เชน หางราน หนสวน กกตน 3. ค าตางประเทศซอนกบค าตางประเทศ มหลายแบบ ดงน ก. ค าบาลสนสกฤตซอนกนเอง เชน รปภาพ ทรพยสมบต มตรสหาย ข. ค าบาลสนสกฤตกบค าเขมร เชน สรงสนาน (สรง ข. – สนาน ส.) สขสบาย (สข บ. – สงบ ข.) เสบยงอาหาร (เสบยง ข. – อาหาร บ.) ค. ค าเขมรซอนกนเอง เชน สนกสนาน เลศเลอ เฉลมฉลอง สธวงศ พงศไพบลย (2540 : 123) กลาวถงลกษณะของค าซอน ดงน 1. ใชค าไทยเดมคกบค าไทยปจจบน เชน วองไว เกบหอม ตดสน แตกฉาน เตบโต 2. น าค าภาษาถนคกบค าไทยกลาง เชน เขดหลาบ หลาบ เปนค าใชอยในภาคใต แปลวา เขด ครบา บา เปนค าใชอยในถนเหนอ แปลวา คร เดยวดาย ดาย ใชในภาษาถนตาง ๆ

49

3. ใชค าไทยคกบค าภาษาตางประเทศ เชน คงกระพน กระพน เปนภาษามลาย แปลวา คง, ทน สรางสรรค สรรค เปนค าภาษาสนสกฤต แปลวา สราง ละเอยดลออ ลออ เปนภาษาเขมร แปลวา งาม 4. ใชค าภาษาตางประเทศกบค าภาษาตางประเทศคกน เชน เลอเลศ สรงสนาน ขมขมน อทธฤทธ 5. ใชค าไทยปจจบนดวยกนเขาคกน เชน ซดทอด ทกทวง โตแยง คบแคบ ขาดแคลน สอางค ด าเนนสวสดและคณะ (2546 : 34) กลาวถงลกษณะของค าซอน ดงน 1. ค าซอนทเกดจากค าทมความหมายเดยวกน เชน จต + ใจ = จตใจ (จต หมายถง

ใจ) 2. ค าซอนทเกดจากค าทมความหมายเปนไปในท านองเดยวกน เชน ขด + ขวาง =

ขดขวาง (ขด หมายถง ท าใหตดขวางไวไมใหหลดออก , ขวาง หมายถง กดกน) 3. ค าซอนทเกดจากค าทมความหมายตรงขามกน เชน ผด + ชอบ = ผดชอบ เสนย วลาวรรณ (2548 : 8) กลาววา ค าซอนมลกษณะ ดงน

1. เกดจากค ามลทมความหมายอยางเดยวกนหรอท านองเดยวกน สวนมากความหมายอยทค ามลค าใดค าหนงเพยงค าเดยว เชน กดกน ความหมายอยท กน เนอตว ความหมายอยท ตว หนาตา ความหมายอยท หนา 2. เกดจากค ามลทมความหมายอยางเดยวกนหรอท านองเดยวกน โดยความหมายอยทค ามลค าหนาหรอค าหลงค าใดค าหนง เชน รากฐาน ความหมายอยท ราก หรอ ฐาน บานเรอน ความหมายอยท บาน หรอ เรอน 3. เกดจากค ามลทมความหมายอยางเดยวกนหรอท านองเดยวกน แตค าหนงเปนค าภาษาถน ความหมายอยทค าภาษากลางหรอภาษามาตรฐาน เชน เสอสาด สาด เปนภาษาถน หมายถง เสอ ทองค า ค า เปนภาษาถน หมายถง ทอง

50

4. เกดจากค ามลทมความหมายอยางเดยวกนหรอท านองเดยวกน แตค าหนงเปนค าภาษาตางประเทศ ความหมายอยทค าไทย เชน สรางสรรค สรรค เปนค าภาษาสนสกฤต หมายถง สราง พงไพร ไพร เปนภาษาเขมร หมายถง พง 5. เกดจากค ามลทมความหมายท านองเดยวกน มความหมายใหมกวางกวาค ามลเดมอาจมสมผสสระระหวางค ากได พนอง ไมไดหมายเฉพาะพกบนอง แตรวมถงญาตทงหมด ลกหลาน ไมไดหมายเฉพาะลกกบหลาน แตรวมถงญาตทงหมด ขาวปลา ไมไดหมายเฉพาะขาวกบปลา แตหมายถงอาหารทวไป 6. เกดจากค ามลทมความหมายอยางเดยวกนหรอท านองเดยวกน เกดความหมายใหมแตมเคาความหมายของค ามลเดมเชนเดยวกบค าประสม ถากถาง หมายถง พดเสยดแทง ดแล หมายถง เอาใจใส เดอดรอน หมายถง เปนทกข 7. เกดจากค ามลทมความหมายท านองเดยวกน ความหมายอยทค าตนกบค าทาย สวนมากมสมผสระหวางค า เชน เคราะหหามยามราย หมายถง เคราะหราย ยากดมจน หมายถง ยากจน 8. เกดจากค ามลทมความหมายตรงกนขามกน เกดความหมายใหม ซงเปนความหมายกวาง เชน สงต า หมายถง ระดบความสงของสงตาง ๆ มากนอย หมายถง ปรมาณของสงตาง ๆ ถกแพง หมายถง ราคา สรปไดวา ค าซอนมลกษณะทเกดจากการน าค ามลทมความหมายเดยวกน เปนไปในท านองเดยวกน หรอตรงขามกนมาซอนกน โดยความหมายของค าอยทค ามลค าหนาหรอค าหลง และค ามลทน ามาซอนกนนนจะเปนค าไทยกลาง ค าภาษาถนหรอเปนค าภาษาตางประเทศกได

51

4.3.4 หนาทของค าซอน เปรมจต ชนะวงศ (2538 : 139 – 140) กลาววา ค าซอนมหนาททางไวยากรณ ดงน 1. ใชเปนค านาม โดยเปนประธานหรอกรรมของประโยค เชน ค าซอน ประโยค

ถวยชาม ถวยชามเกบใหเรยบรอยนะ ถนนหนทาง อยาไปเลยถนนหนทางล าบาก ทรพยสน พอของเขามทรพยสนมากมาย

2. ใชเปนค ากรยา ท าหนาทกรยาของประโยค เชน ค าซอน ประโยค

ขดขวาง เขาคงจะขดขวางเตมทแน คนควา ฉนตองคนควาดกอน ค าซอน ประโยค เปดเผย เขาเปดเผยความจรงหมดแลว ผดหผดตา วนนเขาผดหผดตาไปนะ ลมตาอาปาก สกวนเขาคงลมตาอาปากได

3. ใชเปนค าขยาย ซงสวนใหญจะขยายค านาม ค าซอน ประโยค ใกลชด คนใกลชดของเขาสวนใหญเปนคนไมด เผดรอน เธอโตตอบดวยถอยค าเผดรอน เรงดวน วนนมเรองเรงดวนไหม

สรปไดวา ค าซอนมหนาททางไวยากรณ ดงน เปนค านามโดยเปนประธานหรอกรรมของประโยค เปนค ากรยา ท าหนาทกรยาของประโยค และเปนค าขยายซงสวนใหญจะขยายนาม

5. งานวจยทเกยวของ 5.1 งานวจยในประเทศ อ าภาพนธ ธานนทรธราธาร (2542 : 79) ศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทยเรอง

ขนชาง – ขนแผน ของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 3 ทไดรบการสอนโดยใชบทเรยนส าเรจรปและการสอนปกต มจดประสงค เพอ (1) ศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทยเรองขนชาง – ขนแผนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทไดรบการสอนโดยใชบทเรยนส าเรจรปและการสอนปกต (2) เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทยเรองขนชาง - ขนแผนของนกเรยน

52

ชนมธยมศกษาปท 3 ทไดรบการสอนโดยใชบทเรยนส าเรจรปและการสอนปกต (3) เพอทราบความคดเหนทางการเรยนวชาภาษาไทยเรองขนชาง – ขนแผนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทไดรบการสอนโดยใชบทเรยนส าเรจรปและการสอนปกตกลมตวอยาง คอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนวดหวยจรเขวทยาคม อ าเภอเมอง จงหวดนครปฐม ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2541 เครองมอทใชในการวจยประกอบดวย (1) แผนการสอนกลมทดลองและกลมควบคม จ านวน 6 แผน รวม 12 คาบ (2) บทเรยนส าเรจรปเรองขนชาง – ขนแผน จ านวน 12 คาบ (3) แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน (4) แบบสอบถามความคดเหน ผลการวจยพบวา (1) ผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทยเรองขนชาง – ขนแผน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 กลมทไดรบการสอนโดยใชบทเรยนส าเรจรปและการสอนปกตคดเปนรอยละ 81.50 และ 76.34 (2) ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 กลมทไดรบการสอนโดยใชบทเรยนส าเรจรปสงกวาการสอนปกตอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 (3) ความคดเหนทางการเรยนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 กลมทไดรบการสอนโดยใชบทเรยนส าเรจรปมความคดเหนชอบวธสอนภาษาไทยมากกวากลมทไดรบการสอนปกต

ชตกาญจน แยกโคกสง (2547 : 83) พฒนาการจดกจกรรมการเรยนรภาษาไทย เรองค าราชาศพท ชนมธยมศกษาปท 2 โดยใชบทเรยนส าเรจรปแบบเสนตรง โดยมความมงหมายเพอ พฒนาการจดกจกรรมการเรยนรภาษาไทย เรองค าราชาศพท ชนมธยมศกษาปท 2 ตามแนววจยเชงปฏบตการทมประสทธภาพตามเกณฑ 80/80 กลมตวอยางคอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2546 โรงเรยนบานสมม ส านกงานเขตพนทการศกษานครราชสมา เขต 1 อ าเภอเมอง จงหวดนครราชสมา จ านวน 25 คน เครองมอทใชประกอบดวย (1) บทเรยนส าเรจรปแบบเสนตรง จ านวน 5 ชด (2) แผนการสอน จ านวน 5 แผน (3) แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนชนดเลอกตอบ 4 ตวเลอก จ านวน 30 ขอ ผลการวจยพบวา บทเรยนส าเรจรปมประสทธภาพ 82.40/90.53 ซงสงกวาเกณฑทตงไว 80/80 และดชนประสทธผลของการจดกจกรรมการเรยนรภาษาไทยเรองค าราชาศพท โดยใชบทเรยนส าเรจรปแบบเสนตรง เทากบ .90 แสดงวานกเรยนไดเรยนรและพฒนาทกษะทางภาษา ตามจดประสงคการเรยนร และมผลสมฤทธทางการเรยนภาษาไทยเพมขนรอยละ 90 ปฏมา เพยรเพชร (2548 : 83) พฒนาแผนการจดกจกรรมการเรยนรภาษาไทย เรองเครองหมายวรรคตอน โดยใชบทเรยนส าเรจรปแบบเสนตรงประกอบการตน ชนประถมศกษาปท 4 โดยมความมงหมายเพอ (1) พฒนาแผนการจดกจกรรมการเรยนร ภาษาไทย โดยใชบทเรยนส าเรจรปแบบเสนตรงประกอบการตน เรองเครองหมายวรรคตอน ชนประถมศกษาปท 4 ทมประสทธภาพตามเกณฑ 80/80 และเพอ (2) ศกษาดชนประสทธผลของแผนการจดการกจกรรมการ

53

เรยนรภาษาไทย เรองเครองหมายวรรคตอน โดยใชบทเรยนส าเรจรปแบบเสนตรงประกอบการตน ชนประถมศกษาปท 4 กลมตวอยางเปนนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 จ านวน 21 คน ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2548 โรงเรยนจารยต ารา จงหวดนครราชสมา เครองมอทใชในการศกษาคนควา ไดแก (1) แผนการจดการเรยนร สาระการเรยนรภาษาไทย ชนประถมศกษาปท 4 เรองเครองหมายวรรคตอน ทมคณภาพอยในระดบทเหมาะสมมาก ใชเวลา 14 ชวโมง (2) บทเรยนส าเรจรปแบบเสนตรงประกอบการตน จ านวน 7 เลม (3) แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนจ านวน 30 ขอ เปนแบบปรนยเลอกตอบ 4 ตวเลอก ผลการศกษาคนควาพบวา (1) แผนการจดกจกรรมการเรยนรภาษาไทย โดยใชบทเรยนส าเรจรป มประสทธภาพ 83.06/84.29 ซงสงกวาเกณฑทตงไว 80/80 (2) ดชนประสทธพลของแผนการจดกจกรรมการเรยนรภาษาไทยโดยใชบทเรยนส าเรจรป แบบเสนตรงประกอบการตน เรองเครองหมายวรรคตอนเทากบ 0.6621 แสดงวานกเรยนไดเรยนรและพฒนาทกษะทางภาษาตามจดประสงคการเรยนร และมผลสมฤทธทางการเรยนรภาษาไทยเพมขนรอยละ 66.21 จราพนธ คงเพชร (2548 : 82) เปรยบเทยบทกษะการใชค า และเจตคตตอการเรยนโดยใชบทเรยนส าเรจรปกบการเรยนตามแผนการสอนปกตของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทมสไตลการคด และผลสมฤทธทางการเรยนแตกตางกน โดยมวตถประสงคเพอ (1) เปรยบเทยบทกษะการใชค าในภาษาไทย และเจตคตกอนและหลงการเรยนโดยใชบทเรยนส าเรจรป (2) เปรยบเทยบทกษะการใชค าในภาษาไทย และเจตคตกอนและหลงการเรยนโดยใชแผนการสอนปกต (3) เปรยบเทยบทกษะการใชค าในภาษาไทย และเจตคตระหวางกลมทเรยนโดยใชบทเรยนส าเรจรปและเรยนโดยใชแผนการสอนปกต ทมสไตลการคดและผลสมฤทธทางการเรยนตางกน กลมตวอยางคอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนสตรศกษา จ านวน 80 คน ทผานการวดสไตลการคดดวยแบบทดสอบ เดอะกรป เอมเบดด ฟคเกอร เทสท (The Group Embedded Figure Tese) ของ วทคน (Witkin) แบงเปนนกเรยนทมสไตลการคดแบบอสระจากสงรอบขาง 40 คน และนกเรยนทมสไตลการคดแบบขนกบสงรอบขาง 40 คน เครองมอทใชในการวจย คอ (1) แบบทดสอบวดสไตลการคดเดอะกรป เอมเบดด ฟคเกอร เทสท (The Group Embedded Figure Tese) ของ วทคน (Witkin) (2) บทเรยนส าเรจรป จ านวน 7 ชด (3) แผนการจดการเรยนร จ านวน 7 แผน (4) แบบทดสอบวดความสามารถเรองการใชค า (5) แบบวดเจตคตทมตอการเรยนโดยใชบทเรยนส าเรจรปและแผนการสอนปกต ผลการวจยพบวา (1) นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 มทกษะการใชค าในภาษาไทยและเจตคตหลงการเรยนโดยใชบทเรยนส าเรจรป เพมขนจากกอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 (2) นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 มทกษะการใชค าในภาษาไทยและเจตคตหลงการเรยน โดยใชแผนการสอนปกตเพมขนจากกอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 (3) มอทธพลรวม

54

ระหวางสไตลการคดกบผลสมฤทธทางการเรยนและวธการสอนกบผลสมฤทธทางการเรยนตอคะแนนทกษะการใชค าในภาษาไทย นกเรยนทไดรบการสอนดวยวธตางกนสไตลการคดตางกน และผลสมฤทธทางการเรยนตางกน ไมมอทธพลรวมกนตอคะแนนทกษะการใชค าในภาษาไทย นกเรยนทไดรบการสอนดวยบทเรยนส าเรจรปมคะแนนทกษะการใชค าในภาษาไทยมคะแนนสงกวานกเรยนทไดรบการสอนดวยแผนการสอนปกต และนกเรยนทมสไตลการคดอสระจากสงรอบขางมคะแนนทกษะการใชค าสงกวานกเรยนทมสไตลการคดขนอยกบสงรอบขาง (4) มอทธพลรวมระหวางวธการสอน สไตลการคด และผลสมฤทธทางการเรยนตอคะแนนเจตคต นกเรยนทไดรบการสอนดวยบทเรยนส าเรจรปมคะแนนเจตคตสงกวานกเรยนทไดรบการสอนดวยแผนการสอนปกต และนกเรยนทมผลสมฤทธทางการเรยนกลมสงมคะแนนเจตคตสงกวานกเรยนทมผลสมฤทธทางการเรยนต า กลยา หวงปญญา (2551 : 51) พฒนาบทเรยนส าเรจรปวชาภาษาไทย เรองโคลงสสภาพ ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนมธยมประชานเวศน กรงเทพมหานคร โดยมความ มงหมายเพอ (1) พฒนาบทเรยนส าเรจรปวชาภาษาไทย เรองโคลงสสภาพ ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนมธยมประชานเวศน กรงเทพมหานคร (2) หาประสทธภาพของบทเรยนส าเรจรปทสรางขนตามเกณฑมาตรฐาน 80/80 (3) เปรยบเทยบความสามารถในการแตงค าประพนธประเภทโคลงสสภาพ ระดบชนมธยมศกษาปท 1 กอนการเรยนและหลงการเรยนทเรยนดวยบทเรยนส าเรจรป กลมตวอยางคอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนมธยมประชานเวศน กรงเทพมหานคร ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2550 จ านวน 1 หองเรยน จ านวน 50 คน ไดมาจากการสมแบบกลม (Cluster Random Sampling) เครองมอทใชในการวจย คอ (1) บทเรยนส าเรจรปวชาภาษาไทย เรองโคลงสสภาพ (2) แบบทดสอบวดความสามารถในการแตงโคลงสสภาพ แบบอตนย จ านวน 20 ขอ ผลการวจยพบวา (1) บทเรยนส าเรจรปวชาภาษาไทย เรองโคลงสสภาพ ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 มประสทธภาพ 80.48/81.78 ซงสงกวาเกณฑทตงไว 80/80 (2) นกเรยนกลมทดลองทเรยนดวยบทเรยนส าเรจรปวชาภาษาไทย เรองโคลงสสภาพ มความสามารถในการแตงโคลงสสภาพ หลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 นตยา ผกเกสร (2551 : 52) พฒนาบทเรยนส าเรจรปวชาภาษาไทย เรองการอานตความ ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 โรงเรยนเซนตฟรงซสซาเวยร นนทบร โดยมความมงหมายเพอ (1) พฒนาบทเรยนส าเรจรปวชาภาษาไทย เรองการอานตความ ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 โรงเรยนเซนตฟรงซสซาเวยร นนทบร (2) หาประสทธภาพของบทเรยนส าเรจรปทสรางขนตามเกณฑมาตรฐาน 80/80 (3) เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 กอนและหลงการเรยนดวยบทเรยนส าเรจรปวชาภาษาไทย เรองการอานตความ กลมตวอยางคอ

55

นกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 โรงเรยนเซนตฟรงซสซาเวยร นนทบร ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2550 จ านวน 1 หองเรยน จ านวน 36 คน ไดมาจากการสมแบบกลม (Cluster Random Sampling) เครองมอทใชในการวจย คอ (1) บทเรยนส าเรจรปวชาภาษาไทย เรองการอานตความ (2) แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน บทเรยนส าเรจรปวชาภาษาไทย เรองการอานตความ ผลการวจยพบวา (1) บทเรยนส าเรจรปวชาภาษาไทย เรองการอานตความ ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 มประสทธภาพ 92.00/92.40 ซงสงกวาเกณฑทตงไว 80/80 (2) นกเรยนกลมตวอยางทเรยนดวยบทเรยนส าเรจรปวชาภาษาไทย เรองการอานตความ มผลสมฤทธทางการเรยน หลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 ศศธร เวยงวะลย (2551 : 69) การจดการเรยนรภาษาไทยเรองชนดของค า ชนประถมศกษาปท 6 โดยการจดกจกรรมการเรยนรแบบกลมรวมมอประกอบบทเรยนส าเรจรปแบบเสนตรง โดยมความมงหมายเพอ (1) หาประสทธภาพของแผนการจดการเรยนรภาษาไทยเรองชนดของค า ชนประถมศกษาปท 6 โดยการจดกจกรรมการเรยนรแบบกลมรวมมอประกอบบทเรยนส าเรจรปแบบเสนตรงทมประสทธภาพตามเกณฑ 80/80 (2) หาคาดชนประสทธภาพของแผนการจดการเรยนรภาษาไทยเรอชนดของค า ชนประถมศกษาปท 6 โดยการจดกจกรรมการเรยนรแบบกลมรวมมอประกอบบทเรยนส าเรจรปแบบเสนตรง และ (3) ศกษาความพงพอใจของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทมตอการเรยนดวยแผนการจดการเรยนรภาษาไทยเรองชนดของค า โดยการจดกจกรรมการเรยนรแบบกลมรวมมอประกอบบทเรยนส าเรจรปแบบเสนตรง กลมตวอยางคอ นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2550 โรงเรยนบานโคงส าราญ ส านกงานเขตพนทการศกษามกดาหาร จ านวน 14 คน 1 หองเรยน เครองมอทใชในการศกษาประกอบดวย (1) แผนการจดการเรยนร จ านวน 7 แผน (2) บทเรยนส าเรจรป จ านวน 7 เลม (3) แบบวดผลสมฤทธทางการเรยน จ านวน 30 ขอ และ (4) แบบสอบถามความพงพอใจของนกเรยนทมตอการเรยนดวยแผนการจดการเรยนร ผลการวจยพบวา (1) แผนการจดการเรยนรภาษาไทยเรองชนดของค า ชนประถมศกษาปท 6 โดยการจดกจกรรมการเรยนรแบบกลมรวมมอประกอบบทเรยนส าเรจรปแบบเสนตรงมประสทธภาพเทากบ 82.24/87.14 ซงสงกวาเกณฑ 80/80 (2) คาดชนประสทธพลของแผนการจดการเรยนรภาษาไทยเรองชนดของค า มคาเทากบ 0.78 แสดงวานกเรยนมความกาวหนาทางการเรยน รอยละ 78.00 และ (3) มความพงพอใจตอการเรยนดวยแผนการจดการเรยนรอยในระดบมาก

56

5.2 งานวจยตางประเทศ ทค (Touq 1977 : Web Site ) ไดศกษาประสทธภาพของบทเรยนแบบโปรแกรมในการสอนภาษาองกฤษในระดบมธยมเมอเปรยบเทยบกบการสอนในหองเรยนปกต พบวานกเรยนทเรยนดวยบทเรยนแบบโปรแกรม เมอเปรยบเทยบกบการสอนในหองเรยนปกตมผลสมฤทธทางการเรยนสงขน เพราะ บทเรยนแบบโปรแกรม มการจดโครงสรางสถานการณการเรยนร และทราบผลคะแนนทนท มลเลอร (Miller 1998, อางถงใน ปฏมา เพยรเพชร 2548 : 58) ไดศกษาการสอนแบบโปรแกรมเพอเพมประสทธภาพและประสทธผลของการจดการศกษา โดยเปรยบเทยบผลของการสอน 4 ประเภท ทมการตอบสนองอยางสรางสรรคอยางเปดเผย การตอบสนองแบบจ าแนกอยางเปดเผย การอานศพททมค าส าคญระบไววา และการอานต ารามาตรฐานทวไปอยางไมเปดเผย ผลการศกษาพบวา นกเรยนมรปแบบการตอบสนองของทงสองไมแตกตางกน และมผลจากการอานทง 2 แบบ ไมแตกตางกน ผลการวจยครงนสนบสนนตามเชงทวาวตถการเรยนรทสงเสรมใหมการตอบสนองอยางเปดเผยมประสทธภาพดกวาแบบอน ๆ แตใชเวลาคอนขางมาก ดงนนจงไมไดท าใหเกดผลทดกวาจากการใชตอบสนองแบบอน ๆ โบเดน, อารชแวมท และแมคฟารแลนด (Boden, Archwamety and McFarland 2000 : Web Site) ไดเปรยบเทยบวธการจดการเรยนการสอนโดยใชบทเรยนส าเรจรปกบการสอนแบบปกตในระดบชนมธยมศกษา ผลการวจยพบวา วธการจดการเรยนการสอนโดยใชบทเรยนส าเรจรปท าใหผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนสงขน เมอเปรยบเทยบกบวธการสอนแบบปกต (คาเฉลย ES = .40) นอกจากนยงพบวา การจดการเรยนการสอนโดยใชบทเรยนส าเรจรปมประสทธภาพเหนอกวาวธการสอนแบบปกต จากการศกษางานวจยทเกยวของกบบทเรยนส าเรจรป ทงในประเทศและตางประเทศ สรปไดวา บทเรยนส าเรจรปมประสทธภาพชวยใหนกเรยนเรยนรไดตามความสามารถของแตละคน นกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนดขน และมเจตคตทดตอการเรยนดวยบทเรยนส าเรจรป

57

บทท 3

วธด ำเนนกำรวจย การวจยเรองการพฒนาบทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทย ส าหรบนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 3 มวตถประสงคเพอ 1)พฒนาบทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทย ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ใหมประสทธภาพ 2) เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนเรองการสรางค าในภาษาไทยของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 กอนและหลงการเรยนดวยบทเรยนส าเรจรป 3) ศกษาความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทมตอการเรยนดวยบทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทย เปนการวจยเชงทดลอง (Experimental Research) มแบบแผนการทดลองเปนแบบกลมเดยวสอบกอนและสอบหลง (One Group Pretest – Posttest Design) (นคม ตงคะพภพ 2543 : 310) ดงน

O1 x O2

แผนภาพท 3 แสดงแบบแผนการทดลองเปนแบบกลมเดยวสอบกอนและสอบหลง

O1 หมายถง การทดสอบกอนเรยน X หมายถง การทดลองสอนดวยบทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทย O2 หมายถง การทดสอบหลงเรยน ขนตอนกำรวจย ผวจยด าเนนการตามขนตอนตางๆ ดงน 1. ขนเตรยมการ 1.1 ศกษาคนควา หนงสอ ต ารา เอกสาร และงานวจยทเกยวของ 1.2 ก าหนดประชากรและกลมตวอยาง 2. ขนสรางและหาประสทธภาพเครองมอ 2.1 เครองมอทใชในการทดลอง 2.2 เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล 3. ขนทดลอง 4. ขนวเคราะหขอมล

57

58

1. ขนเตรยมกำร 1.1 ศกษาคนควา หนงสอ เอกสาร ต ารา และงานวจยทเกยวของตามล าดบดงน 1.1.1 ศกษาหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 กลมสาระการเรยนรภาษาไทย และหลกสตรสถานศกษาโรงเรยนนวมนทราชนทศ สตรวทยา พทธมณฑล กลมสาระการเรยนรภาษาไทย 1.1.2 ศกษาหนงสอ ต ารา เอกสาร และงานวจยทเกยวกบค าประสมและค าซอน 1.1.3 ศกษาหนงสอ ต ารา เอกสาร และงานวจยทเกยวกบบทเรยนส าเรจรป เพอทราบแนวทางการสรางบทเรยนส าเรจรปทดมคณภาพ 1.1.4 ศกษาหนงสอ ต ารา เอกสาร และงานวจยทเกยวกบการสรางแผนการจดการเรยนรและแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน 1.1.5 ศกษาหนงสอ ต ารา เอกสาร และงานวจยทเกยวกบการสรางแบบสอบถามความคดเหน 1.2 ประชากรและกลมตวอยาง

1.2.1 ประชากรทใชในการวจยครงน เปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยน นวมนทราชนทศ สตรวทยา พทธมณฑล ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 1 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2553 จ านวน 11 หองเรยน มนกเรยน 487 คน 1.2.2 กลมตวอยางทใชในการศกษาครงน เปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3/7 โรงเรยนนวมนทราชนทศ สตรวทยา พทธมณฑล ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 1 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2553 จ านวน 1 หองเรยน มนกเรยน 46 คน ไดมาโดยวธการสมอยางงาย (Simple Random Sampling) โดยใชหองเรยนเปนหนวยสม 2. ขนกำรสรำงและหำประสทธภำพเครองมอ 2.1 เครองมอทใชในการทดลองไดแก 2.1.1 บทเรยนส าเรจรป เรองการสรางค าในภาษาไทย 2.1.2 แผนการจดการเรยนร เรองการสรางค าในภาษาไทย 2.2 เครองมอทใชในการรวบรวมขอมลไดแก 2.2.1 แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนเรองการสรางค าในภาษาไทย 2.2.2 แบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทมตอการเรยนดวยบทเรยนส าเรจรป เรองการสรางค าในภาษาไทย

59

1. บทเรยนส าเรจรป เรองการสรางค าในภาษาไทย ผวจยสรางโดยมล าดบขนตอน ดงน 1.1 ศกษาขอมลพนฐาน ไดแก 1.1.1 ศกษารายละเอยดเกยวกบหลกการ แนวคด ทฤษฎ วธสรางบทเรยนส าเรจรป จากเอกสาร ต ารา และงานวจยทเกยวของ เพอเปนแนวทางในการจดเนอหาและสรางบทเรยนส าเรจรป 1.1.2 ศกษาหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 กลมสาระการเรยนรภาษาไทย คมอการจดการเรยนร กลมสาระการเรยนรภาษาไทย ชวงชนท 3 และหลกสตรสถานศกษาโรงเรยนนวมนทราชนทศ สตรวทยา พทธมณฑล กลมสาระการเรยนรภาษาไทย 1.1.3 วเคราะหเนอหาสาระเกยวกบค ามล ค าประสมและค าซอนเพอน ามาสรางบทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทย 1.2 ก าหนดเนอหา คอ เรองการสรางค า กลมสาระการเรยนรภาษาไทย ชนมธยมศกษาปท 3 แลวแบงเนอหาทจะสอนออกเปนตอนยอย ๆ ก าหนดจดมงหมายเชงพฤตกรรม เพอเปนแนวทางในการด าเนนการสรางบทเรยนส าเรจรป โดยแบงกลมเนอหาออกเปน 2 ตอน ดงน

ตอนท 1 ค าประสม 1.1 ความหมายและประเภทของค ามล ความหมายและลกษณะของค าประสม 1.2 วธสรางค าประสม 1.3 หนาทของค าประสม

ตอนท 2 ค าซอน 2.1 ความหมายและลกษณะของค าซอน 2.2 ประเภทของค าซอน 2.3 วธสรางค าซอนและหนาทของค าซอน 1.3 วางโครงเรองทจะเขยนโดยเรยบเรยงและล าดบเรองราวกอนหลง แบงเนอหา แตละตอนเปนหนวยยอย ๆ ซงเรยกวา กรอบ (frame) จากงายไปหายาก ก าหนดเนอหาของแตละกรอบ ตงแตกรอบเรมตนถงกรอบสดทาย ใหตรงจดประสงคเชงพฤตกรรมทก าหนดไว 1.4 พฒนาบทเ รยนส าเ รจรป เ รองการสรางค าในภาษาไทยส าหรบนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 3 จ านวน 2 ตอน แตละตอนประกอบดวย ค าน า ค าชแจง ค าแนะน าส าหรบครและนกเรยน จดประสงคการเรยนร แบบทดสอบกอนเรยน เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน เนอหาสาระ กจกรรมเสรมทกษะ แบบทดสอบหลงเรยน เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน

60

1.5 น าบทเรยนส าเรจรป เรองการสรางค าในภาษาไทย ทสรางขนใหอาจารยทปรกษา ตรวจสอบความถกตองของเนอหาและน ามาปรบปรงแกไข 1.6 น าบทเรยนส าเรจรป เรองการสรางค าในภาษาไทย ทผานการแกไขปรบปรงแลว ใหผเชยวชาญดานเนอหา ผเชยวชาญดานการวดและประเมนผล และผเชยวชาญดานเครองมอจ านวน 3 คน ตรวจสอบความถกตอง และประเมนความเหมาะสม โดยก าหนดเกณฑการใหคะแนน ดงน 5 หมายถง มความเหมาะสมอยในระดบมากทสด 4 หมายถง มความเหมาะสมอยในระดบมาก 3 หมายถง มความเหมาะสมอยในระดบปานกลาง 2 หมายถง มความเหมาะสมอยในระดบนอย 1 หมายถง มความเหมาะสมอยในระดบนอยทสด

เกณฑการใหความหมายของคาเฉลย ก าหนดตามเกณฑของบญชม ศรสะอาด (2541 : 161)

ดงน คะแนนเฉลย 4.51 – 5.00 หมายถง เหมาะสมมากทสด คะแนนเฉลย 3.51 – 4.50 หมายถง เหมาะสมมาก

คะแนนเฉลย 2.51 – 3.50 หมายถง เหมาะสมปานกลาง คะแนนเฉลย 1.51 – 2.50 หมายถง เหมาะสมนอย คะแนนเฉลย 1.00 – 1.50 หมายถง เหมาะสมนอยทสด

1.7 น าขอคดเหนของผเชยวชาญมาหาคาความเหมาะสมของบทเรยนส าเรจรป คาความเหมาะสมเทากบหรอมากกวา 3.50 ขนไปถอวามความเหมาะสมในเกณฑทยอมรบได คาความเหมาะสมของบทเรยนส าเรจรปมคาเฉลย ( X ) เทากบ 4.26 สวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) เทากบ 0.52 ซงคาความเหมาะสมของบทเรยนส าเรจรปทไดผานเกณฑการประเมน 1.8 น าบทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทย ทปรบปรงแกไขแลว ไปหาประสทธภาพ กบนกเรยนโรงเรยนนวมนทราชนทศ สตรวทยา พทธมณฑล ดงน 1.8.1 ขนการหาประสทธภาพแบบรายบคคล (Individual Testing) โดยทดลองกบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3/3 โรงเรยนนวมนทราชนทศ สตรวทยา พทธมณฑล จ านวน 3 คน ทไมใชกลมตวอยาง โดยคดเลอกจากผลสมฤทธทางการเรยนรายวชาภาษาไทย ซงเปนนกเรยนทม

61

ความสามารถในระดบเกง ปานกลาง และออน อยางละ 1 คน และหาประสทธภาพบทเรยนส าเรจรปไดคาประสทธภาพเทากบ 77.78/79.17 ซงผานเกณฑ 70/70 ทตงไว ตารางท 4 คาประสทธภาพของการทดลองรายบคคล

กำรทดสอบ จ ำนวน(นกเรยน)

คะแนนเตม คำเฉลย สวนเบยงเบนมำตรฐำน

คำประสทธภำพ

ระหวางเรยน (กระบวนการ)

3 60 46.67 3.51 77.78

หลงเรยน (ผลลพธ)

3 40 31.67 5.03 79.17

การทดลองครงนนกเรยนผานเกณฑการทดสอบ ผวจยพบขอบกพรองของบทเรยนส าเรจรปและไดแกไขโดยการเพมเฉลยอยางละเอยดในค าถามทอยในกรอบของบทเรยนส าเรจรป 1.8.2 ขนการหาประสทธภาพแบบกลมเลก (Small Group Testing) ผวจยน าบทเรยนส าเรจรปทปรบปรงแกไขจากการทดลองรายบคคลแลวไปทดลองกบนกเรยนช นมธยมศกษาปท 3/4 โรงเรยนนวมนทราชนทศ สตรวทยา พทธมณฑล จ านวน 9 คน ทไมใชกลมตวอยาง ซงเปนนกเรยนทมความสามารถในระดบเกง ปานกลาง และออน อยางละ 3 คน และหาประสทธภาพบทเรยนส าเรจรปไดคาประสทธภาพเทากบ 83.14/82.22 ซงผานเกณฑ 80/80 ทตงไว ตารางท 5 คาประสทธภาพของการทดลองกลมเลก

กำรทดสอบ จ ำนวน(นกเรยน)

คะแนนเตม คำเฉลย สวนเบยงเบนมำตรฐำน

คำประสทธภำพ

ระหวางเรยน (กระบวนการ)

9 60 49.89 3.78 83.14

หลงเรยน (ผลลพธ)

9 40 32.89 2.84 82.22

การทดลองครงนนกเรยนผานเกณฑการทดสอบ ผวจยพบขอบกพรองของบทเรยนส าเรจรปและไดแกไขโดยการปรบสตวอกษรในสวนของเฉลยค าถามในบทเรยนใหชดเจนขน

62

2. แผนการจดการเรยนร เรองการสรางค าในภาษาไทย ผวจยสรางโดยมขนตอนการด าเนนการ ดงน 2.1. ศกษาต ารา เอกสาร คมอ ในการสรางแผนการจดการเรยนร 2.2 ศกษาหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 กลมสาระการเรยนรภาษาไทย หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 กลมสาระการเรยนรภาษาไทย และหลกสตรสถานศกษาโรงเรยนนวมนทราชนทศ สตรวทยา พทธมณฑล กลมสาระการเรยนรภาษาไทย 2.3 วเคราะหหลกสตร ค าอธบายรายวชา และคมอการจดการเรยนรกลมสาระการเรยนรภาษาไทย 2.4 ศกษาเอกสารทเกยวของกบการสรางค าประสมและค าซอนในภาษาไทย 2.5 ศกษาวธสอนและกจกรรมเพอพฒนาการเรยนรโดยเนนผเรยนเปนส าคญ 2.6 สรางแผนการจดการเรยนรเรองการสรางค าในภาษาไทย จ านวน 2 แผน ในเวลา 6 ชวโมง ประกอบดวย 2.6.1 แผนการจดการเรยนรท 1 เรองค ามลและค าประสม 2.6.2 แผนการจดการเรยนรท 2 เรองค าซอน 2.7 น าแผนการจดการเรยนรเสนออาจารยทปรกษา ตรวจสอบความถกตอง ความสอดคลองและความเหมาะสมของเนอหา จดประสงค กจกรรมการเรยนร สอและการประเมนผล 2.8 น าแผนการจดการเรยนรทปรบปรงแกไขแลวเสนอใหผเชยวชาญ 3 คน ซงเปนผเชยวชาญดานเนอหา ผเชยวชาญดานการวดและประเมนผล และผเชยวชาญดานเครองมอจ านวน 3 คน ตรวจสอบความเทยงตรงเชงเนอหา และหาคาดชนความสอดคลอง (Index of Item Objective Congruence : IOC) โดยก าหนดเกณฑการใหคะแนน ดงน ใหคะแนน +1 เมอแนใจวาแผนการจดการเรยนร นน มความสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร ใหคะแนน 0 เมอไมแนใจวาแผนการจดการเรยนร นน มความสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร ใหคะแนน -1 เมอแนใจวาแผนการจดการเรยนร นนไมม ความสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร

63

จากนนน าขอคดเหนของผเชยวชาญมาหาดชนความสอดคลอง (IOC) ไดคาดชนความสอดคลองของแผนการจดการเรยนรเทากบ 0.88

2.9 น าแผนการจดการเรยนรทปรบปรงแกไขแลวไปใชกบกลมตวอยางโดยใชควบคกบบทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทย 3. เครองมอทใชในการรวบรวมขอมลไดแก 3.1แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเ รยน เ รองการสรางค าในภาษาไทย เปนแบบทดสอบปรนยชนดเลอกตอบ 4 ตวเลอก จ านวน 40 ขอ ใชทดสอบกอนเรยนและ หลงเรยนซงผวจยด าเนนการสรางตามขนตอนตอไปน 3.1.1 ศกษาหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 กลมสาระการเรยนรภาษาไทย ศกษาหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 กลมสาระการเรยนรภาษาไทย และหลกสตรสถานศกษาโรงเรยนนวมนทราชนทศ สตรวทยา พทธมณฑล กลมสาระการเรยนรภาษาไทย 3.1.2 ศกษาทฤษฎ หลกการ และวธการสรางเครองมอวดผลทางการศกษาวเคราะหเนอหาและจดประสงคในค าอธบายของหลกสตรเพอเขยนจดประสงคการเรยนร 3.1.3 สรางตารางว เคราะหแบบทดสอบวดผลสมฤทธเรองการสรางค าในภาษาไทย จ านวน 40 ขอ ตารางท 6 การวเคราะหแบบทดสอบวดผลสมฤทธเรองการสรางค าในภาษาไทย

เนอหำ พฤตกรรม

ควำมร ควำมจ ำ

ควำมเขำใจ

กำรน ำไปใช

กำรวเครำะห

กำรสงเครำะห

กำร ประเมนคำ

รวม

1. ค ามล 2 1 1 1 - - 5 2. ค าประสม 2 1 5 12 - - 20 3. ค าซอน 4 3 2 6 - - 15

รวม 8 5 8 19 - - 40 3.1.3 สรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนเรองการสรางค าในภาษาไทย ชนมธยมศกษาปท 3 ชนดเลอกตอบ 4 ตวเลอก จ านวน 80 ขอ 3.1.4 เสนอแบบทดสอบใหอาจารยทปรกษาตรวจสอบความถกตองของภาษา เนอหา

64

3.1.5 น าแบบทดสอบทปรบปรงแกไขแลว เสนอใหผเชยวชาญดานเนอหา ผเชยวชาญดานการวดและประเมนผล และผเชยวชาญดานเครองมอ จ านวน 3 คน ตรวจสอบความถกตอง ความสอดคลองของแบบทดสอบกบจดประสงค แลวน าไปหาคาดชนความสอดคลอง (IOC) แลวเลอกแบบทดสอบทมคาดชนความสอดคลองตงแต 0.50 ขนไป ค านวณไดคาดชนความสอดคลองรายขอต าสดคอ 0.67 คาดชนความสอดคลองรายขอสงสดคอ 1.00 และคาดชนความสอดคลองเฉลยคอ 0.95 ซงผานเกณฑ 0.50 ทตงไว 3.1.6 น าแบบทดสอบ จ านวน 80 ขอ ทปรบปรงแกไขแลว ไปทดลอง (Try-Out) กบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ทผานการเรยนเรองค าประสม ค าซอนมาแลว จ านวน 40 คน ทไมใชกลมตวอยาง 3.1.7 น าผลการทดลองมาวเคราะหรายขอ หาคาความยากงาย และหาคาอ านาจจ าแนก คดเลอกแบบทดสอบทมความยากงาย 0.20-0.80 และคาอ านาจจ าแนกตงแต 0.20 ขนไป คดเลอกแบบทดสอบทผานเกณฑการคดเลอกจ านวน 62 ขอ จากนนน าแบบทดสอบมาคดเลอกตามจดประสงคการเรยนรทก าหนดจนไดแบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยนทสมบรณจ านวน 40 ขอ ค านวณไดคาความยากงายของขอสอบ (p) ระหวาง 0.24 – 0.71 และคาอ านาจจ าแนกของขอสอบ(r) ระหวาง 0.25 – 0.91 (รายละเอยดภาคผนวก ค หนา 245)

3.1.8 น าแบบทดสอบหาคาความเชอมน (Reliability) ตามสตร KR-20 ของ คเดอร และรชารดสน (Kuder and Richardson) ไดคาความเชอมนของแบบทดสอบเทากบ 0.87 3.1.9 น าแบบทดสอบทปรบปรงแกไขแลว ไปใชกบกลมตวอยาง

3.2 แบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทมตอการเรยนดวยบทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทย มขนตอนการด าเนนงานดงน 3.2.1 ศกษาทฤษฎ หลกการและวธการสรางแบบสอบถามความคดเหน

3.2.2 สรางแบบสอบถามแบบมาตราสวนประมาณคา 5 อนดบ (Rating Scale) ไดแก มากทสด มาก ปานกลาง นอย และ นอยทสด เปนแบบสอบความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทมตอการเรยนดวยบทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทย ในดานเนอหา ภาษา รปเลม ลกษณะของบทเรยนส าเรจรป มเกณฑการใหคะแนนดงน

65

ระดบ 5 หมายถง ความคดเหนทมตอการเรยนดวยบทเรยนส าเรจรป เหมาะสมมากทสด ระดบ 4 หมายถง ความคดเหนทมตอการเรยนดวยบทเรยนส าเรจรปเหมาะสมมาก ระดบ 3 หมายถง ความคดเหนทมตอการเรยนดวยบทเรยนส าเรจรปเหมาะสม ปานกลาง ระดบ 2 หมายถง ความคดเหนทมตอการเรยนดวยบทเรยนส าเรจรปเหมาะสมนอย ระดบ 1 หมายถง ความคดเหนทมตอการเรยนดวยบทเรยนส าเรจรปเหมาะสม นอยทสด เกณฑการใหความหมายของคาเฉลย ก าหนดตามเกณฑของบญชม ศรสะอาด (2541 : 161)

ดงน คะแนนเฉลย 4.51 – 5.00 หมายถง เหมาะสมมากทสด คะแนนเฉลย 3.51 – 4.50 หมายถง เหมาะสมมาก

คะแนนเฉลย 2.51 – 3.50 หมายถง เหมาะสมปานกลาง คะแนนเฉลย 1.51 – 2.50 หมายถง เหมาะสมนอย คะแนนเฉลย 1.00 – 1.50 หมายถง เหมาะสมนอยทสด

3.2.3 น าแบบสอบถามความคดเหนเสนออาจารยทปรกษา ตรวจสอบความ ถกตอง เหมาะสมและน ามาปรบปรงแกไข 3.2.4 น าแบบสอบถามความคดเหนทปรบปรงแกไขแลว เสนอใหผเชยวชาญ ดานเนอหา ผเชยวชาญดานการวดและประเมนผล และผเชยวชาญดานเครองมอ จ านวน 3 คน ตรวจสอบความเทยงตรงเชงเนอหา น าขอคดเหนของผเชยวชาญมาหาคาดชนความสอดคลอง (IOC) ค านวณไดคาดชนความสอดคลองรายขอต าสดคอ 0.67 คาดชนความสอดคลองรายขอสงสดคอ 1.00 และคาดชนความสอดคลองเฉลยคอ 0.89 ซงผานเกณฑ 0.50 ทตงไว 3.2.5 น าแบบสอบถามความคดเหนทปรบปรงแกไขแลว ไปใชกบกลมตวอยาง

66

3. ขนทดลอง ผวจยไดด าเนนการทดลองดงน 3.1 กอนการทดลองสอน ผวจยไดทดสอบกอนเรยนโดยใชแบบทดสอบวดผลสมฤทธกอนเรยน เปนขอสอบปรนยชนดเลอกตอบ 4 ตวเลอก จ านวน 40 ขอ แลวตรวจใหคะแนน 3.2 ด าเนนการทดลอง ผวจยเปนผสอนดวยตนเองโดยใชบทเรยนส าเรจรปการสรางค าในภาษาไทย ควบคกบแผนการจดการเรยนร พรอมสงเกตพฤตกรรมของกลมตวอยาง เรมทดลองในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2553 รวม 2 สปดาห สปดาหละ 4 วน วนละ 1 ชวโมง รวมทงหมด 8 ชวโมง รวมทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน

3.3 หลงทดลองผวจยด าเนนการทดสอบหลงเรยน โดยใชแบบทดสอบวดสมฤทธหลงเรยนเปนขอสอบปรนยชนดเลอกตอบ 4 ตวเลอก จ านวน 40 ขอ ซงเปนขอสอบชดเดยวกบกอนเรยน แตสลบขอ แลวตรวจใหคะแนน จากนนใหนกเรยนท าแบบสอบถามความคดเหนทมตอการเรยนดวยบทเรยนส าเรจรป เรองการสรางค าในภาษาไทย 4. กำรวเครำะหขอมล ผวจยน าขอมลทงหมดมาวเคราะหดวยวธการทางสถตสรปเปนผลการทดลองและทดสอบสมมตฐานตามล าดบ ดงน

4.1 น าผลคะแนนสอบหลงบทเรยนในแตละหนวยและคะแนนสอบหลงเรยน มาค านวณหาประสทธภาพของบทเรยนส าเรจรปตามเกณฑ E1 / E2

4.2 วเคราะหผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนโดยใชคาเฉลย ( X ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) และน าคะแนนมาเปรยบเทยบคาเฉลยของคะแนนกอนเรยนและหลงเรยน โดยการทดสอบ t – test แบบ Dependent

4.3 วเคราะหแบบสอบถามความคดเหนทมตอการเรยนดวยบทเรยนส าเรจรป เรองการสรางค า ในภาษาไทย ใชการแปลคาแบบสอบถามความคดเหน 5 ระดบ วเคราะหขอมลโดยคาเฉลย ( X ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) เทยบกบเกณฑการแปลผลดงน

คะแนนเฉลย 4.51 – 5.00 หมายถง เหมาะสมมากทสด

คะแนนเฉลย 3.51 – 4.50 หมายถง เหมาะสมมาก คะแนนเฉลย 2.51 – 3.50 หมายถง เหมาะสมปานกลาง คะแนนเฉลย 1.51 – 2.50 หมายถง เหมาะสมนอย คะแนนเฉลย 1.00 – 1.50 หมายถง เหมาะสมนอยทสด

67

บทท 4

ผลการวเคราะหขอมล

การวจยเรองการพฒนาบทเรยนส าเรจรป เรองการสรางค าในภาษาไทย ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 มวตถประสงค คอ 1) พฒนาบทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทย ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ใหมประสทธภาพ 2) เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนเรองการสรางค าในภาษาไทยของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 กอนและหลงการเรยนดวยบทเรยนส าเรจรป และ 3) ศกษาความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทมตอการเรยนดวยบทเรยนส าเรจรป เรองการสรางค าในภาษาไทย ผวจยน าเสนอผลการวเคราะหตามล าดบดงน ตอนท 1 ผลการพฒนาบทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทย ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ใหมประสทธภาพตามเกณฑ 80/80 ตอนท 2 ผลการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนเรองการสรางค าในภาษาไทยของนกเรยนกอนและหลงการเรยนดวยบทเรยนส าเรจรป ตอนท 3 ผลการศกษาความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทมตอการเรยนดวยบทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทย ตอนท 1 ผลการพฒนาบทเรยนส า เ รจรปเ รองการสรางค าในภาษาไทยส าหรบนกเรยน

ชนมธยมศกษาปท 3 ใหมประสทธภาพตามเกณฑ 80/80 การวเคราะหขอมลเรองการพฒนาบทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทย ใหมประสทธภาพตามเกณฑทก าหนด 80/80 โดยใชสตร E1 / E2 ไดผลการวเคราะหขอมลสรปไดตามตารางดงน ตารางท 7 ผลการวเคราะหการหาประสทธภาพบทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทย

การทดสอบ จ านวน

(นกเรยน) คะแนนเตม คาเฉลย

สวนเบยงเบน

มาตรฐาน คาประสทธภาพ

ระหวางเรยน

(กระบวนการ)

46 60 54.80 3.45 91.34

หลงเรยน

(ผลลพธ)

46 40 35.39 3.08 88.47

67

68 ผลการวเคราะหขอมลตารางท 7 พบวาคะแนนเฉลยของการทดสอบระหวางเรยนไดคาเฉลย ( X ) เทากบ 54.80 สวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) เทากบ 3.45 และคาประสทธภาพของบทเรยน (E1) เทากบ 91.34 คะแนนเฉลยของการทดสอบหลงเรยนไดคาเฉลย ( X ) เทากบ 35.39 สวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) เทากบ 3.08 และไดคาประสทธภาพของบทเรยน (E2) เทากบ 88.47 จงสรปไดวาบทเรยนส าเรจรปทผวจยสรางขน มประสทธภาพ (E1 / E2) เทากบ 91.34/88.47 ซงสงกวาเกณฑทก าหนดไว 80/80 ตอนท 2 ผลการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนเรองการสรางค าในภาษาไทยของนกเรยนกอน

และหลงการเรยนดวยบทเรยนส าเรจรป

ตารางท 8 การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนเรองการสรางค าในภาษาไทยของนกเรยน กอนและหลงการเรยนดวยบทเรยนส าเรจรป

ประเมนผล จ านวน (N)

คะแนนเตม

คาเฉลย ( X )

สวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D)

t df p

กอนเรยน 46 40 29.00 5.30 9.96* 45 0.00

หลงเรยน 46 40 35.39 3.08 * มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

ผลการวเคราะหขอมลตารางท 8 พบวา ผลสมฤทธทางการเรยนกอนเรยน มคาเฉลย ( X ) เทากบ 29.00 และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) เทากบ 5.30 และผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยน มคาเฉลย ( X ) เทากบ 35.39 สวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) เทากบ 3.08 เมอตรวจสอบความแตกตางของคาเฉลยโดยใชสถตทดสอบคา (t-test) พบวา ผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนสงกวา ผลสมฤทธทางการเรยนกอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

69

ตอนท 3 ผลการศกษาความคดเหนของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 3 ทมตอการเรยนดวย บทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทย ตารางท 9 คะแนนความคดเหนของนกเรยน จ านวน 46 คน ทมตอการเรยนดวยบทเรยนส าเรจรป

เรองการสรางค าในภาษาไทย

รายการทประเมน X S.D. ระดบ

ความคดเหน ล าดบ ท

ดานการจดกจกรรมการเรยนร 1. มความสนกสนานกบการรวมกจกรรม ในชวโมงทเรยน

3.85

0.63

มาก

13

2. ไดเรยนรดวยตนเองอยางมความสข 4.13 0.54 มาก 8 3. รสกภมใจมากเมอตอบค าถามไดถกตอง 4.63 0.53 มากทสด 1 4. พอใจทสามารถตรวจสอบค าตอบไดดวยตนเอง 4.30 0.72 มาก 4 5. ไดฝกทกษะดานการอานและเขยนอยางมนใจ 4.17 0.67 มาก 6

คาเฉลยดานการจดกจกรรมการเรยนร 4.22 0.34 มาก (2) ดานสอและอปกรณการเรยนร 6. ในการเรยนดวยบทเรยนส าเรจรปนาสนใจมาก

4.07

0.61

มาก

9

7. การเรยนรทละนอยท าใหเขาใจไดดและไมเบอหนาย 4.35 0.76 มาก 3 8. ภมใจทไดเรยนบทเรยนส าเรจรป 4.17 0.64 มาก 6 9. บทเรยนส าเรจรปท าใหประสบผลส าเรจไดด 4.28 0.62 มาก 5

คาเฉลยดานสอและอปกรณการเรยนร 4.22 0.47 มาก (1) ดานการวดและประเมนผล 10. ฉนมโอกาสไดรบทราบผลคะแนน ของแบบฝกหด ของฉนทนท

4.59

0.58

มากทสด

2

11. คณครมวธทดสอบทนาสนใจ 4.07 0.57 มาก 9 12. เมอมการทดสอบทายบทเรยนฉนพอใจมาก 4.04 0.81 มาก 11 13. เมอตงใจเรยนคณครจะชมเชยเสมอ ๆ 4.04 0.73 มาก 11

คาเฉลยดานการวดและประเมนผล 4.20 0.45 มาก (3) ระดบความคดเหนของนกเรยนโดยรวม 4.20 0.34 มาก

70 ผลการวเคราะหขอมลตารางท 9 พบวานกเรยนมระดบความคดเหนทมตอการเรยนดวยบทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทย ในภาพรวมนกเรยนเหนดวยในระดบมาก มคาเฉลย ( X ) เทากบ 4.20 และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) เทากบ 0.34 เมอพจารณาเปนรายขอพบวาเหนดวยในระดบมากทสด 2 ขอ คอ ขอ 3 ภมใจมากเมอตอบค าถามไดถกตอง มคาเฉลย ( X ) เทากบ 4.63 สวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) เทากบ 0.53 ขอ 10 ฉนมโอกาสไดรบทราบผลคะแนน ของแบบฝกหดของฉนทนท มคาเฉลย ( X ) เทากบ 4.59 สวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) เทากบ 0.58 และมความเหนระดบมากทมคาเฉลยสงสดคอ ขอ 7 การเรยนรทละนอยท าใหเขาใจไดดและไมเบอหนาย มคาเฉลย ( X ) เทากบ 4.35 สวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) เทากบ 0.76 ตามล าดบ

71

บทท 5

สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ

งานวจยเรองการพฒนาบทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทย ส าหรบนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 3 มวตถประสงคเพอ 1) พฒนาบทเรยนส าเรจรป เรองการสรางค าในภาษาไทย ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ใหมประสทธภาพ 2) เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน เรองการสรางค าในภาษาไทยของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 กอนและหลงการเรยนดวยบทเรยนส าเรจรป 3) ศกษาความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทมตอการเรยนดวยบทเรยนส าเรจรป เ รองการสรางค าในภาษาไทย กลมตวอยางทใชในการวจยครงน เปนนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 3/7 โรงเรยนนวมนทราชนทศ สตรวทยา พทธมณฑล ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 1 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2553 จ านวน 1 หองเรยน มนกเรยน 46 คน ไดมาโดยวธการสมอยางงาย (Simple Random Sampling) โดยใชหองเรยนเปนหนวยสม รปแบบการวจย เปนการวจยเชงทดลอง (Experimental Research) มแบบแผนการทดลองเปนแบบกลมเดยวสอบกอนและสอบหลง (One Group Pretest – Posttest Design) เครองมอทใชในการวจยประกอบดวย 1) บทเรยนส าเรจรป เรองการสรางค าในภาษาไทย 2) แผนการจดการเรยนรเรองการสรางค าในภาษาไทย 3) แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนเรองการสรางค าในภาษาไทย เปนแบบทดสอบชนดปรนย เลอกตอบ 4 ตวเลอก จ านวน 40 ขอ และ 4) แบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทมตอการเรยนดวยบทเรยนส าเรจรป เรอง การสรางค าในภาษาไทย จ านวน 13 ขอ เปนแบบสอบถามแบบมาตราสวนประมาณคา 5 อนดบ (Rating Scale) สรปผลการวจย จากการวจยเรอง การพฒนาบทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทย ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 สรปผลการวจยไดดงน 1. ประสทธภาพของบทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทย ส าหรบนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 3 เทากบ 91.34/88.47 สงกวาเกณฑ 80/80 ทก าหนดไว

71

72 2. คะแนนของนกเรยนหลงเรยนดวยบทเรยนส าเรจรป เรองการสรางค าในภาษาไทย สงกวาคะแนนกอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 3. นกเรยนมความคดเหนตอการเรยนดวยบทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทยอยในระดบมาก มคาเฉลย ( X ) เทากบ 4.20 สวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) เทากบ 0.34 อภปรายผล จากผลการวจยเรองการพฒนาบทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทย ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 สามารถน าไปสการอภปรายผลไดดงตอไปน 1. จากผลการวจยพบวา บทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทย ส าหรบนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 3 มประสทธภาพเทากบ 91.34/88.47 ซงสงกวาเกณฑ 80/80 ทก าหนดไว ทงนอาจเนองมาจากบทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทย ทผวจยไดพฒนาขน ไดยดแนวคด ทฤษฎ ด าเนนการสรางตามขนตอนอยางมระบบ โดยเรมตงแตการเลอกและการเรยบเรยงเนอหาการเรยนร การศกษาเอกสารหลกสตร คมอคร และเอกสารตาง ๆ ทเกยวของกบการเรยน การสอนเรองการสรางค าในภาษาไทย กลมสาระการเรยนรภาษาไทย ดงท บญชม ศรสะอาด (2541 : 81) ไดกลาวถงขนตอนการสรางบทเรยนส าเรจรปไววา ขนแรกสดจะตองศกษาหลกสตรใหละเอยด เพอทราบวาจะตองสอนอะไร มเนอหาอะไรบาง รวมทงทศนา แขมมณ (2543 : 103) ไดกลาวถงหลกในการสรางบทเรยนส าเรจรปไววา ผสรางจะตองวเคราะหเนอหาทจะสอนและน าเนอหาสาระมาแตกยอยและเรยงล าดบใหเหมาะสม นอกจากนบทเรยนส าเรจรปทผวจยไดพฒนาขน ไดรบการพจารณาตรวจสอบจากผเชยวชาญ แลวน ามาปรบปรงแกไขทงในดานเนอหา ภาษา และรปเลมของบทเรยน สวนเนอหาของบทเรยนจะเรยงล าดบจากงายไปหายาก นกเรยนสามารถเรยนไดดวยตนเองตามความสามารถของแตละบคคลและทราบผลการเรยนรทนท ท าใหนกเรยนเกดความกระตอรอรน สนกสนานในการเรยน ซงสอดคลองกบทชยยงค พรหมวงศและคณะ (2520 : 107) กลาวถงบทเรยนแบบโปรแกรมไววา บทเรยนแบบโปรแกรม เปนการจดระบบการเรยนการสอนทเปดโอกาสใหผเรยนไดมสวนรวมในกจกรรมการเรยนและลงมอฝกปฏบต ซงไดแกการท าแบบฝกหด ผเรยนมโอกาสประเมนผลการเรยนรดวยตนเอง ดวยการดจากผลสะทอนกลบอยเสมอและบางครงกอาจจะไดรบความรเพมเตมในเนอหาทนกเรยนยงมความรไมดพอ ผเรยนจะเลอกเรยนไดตามความสนใจและเรยนรไปทละนอยตามล าดบขน กาวไปตามความสามารถของแตละคน สวนทศนา แขมมณ (2543 : 101) ไดกลาวถงบทเรยนโปรแกรมหรอบทเรยนส าเรจรปไววา วธสอนโดยบทเรยนโปรแกรมเปนกระบวนการทผสอนชวยใหผเรยนเกด

73 การเรยนรตามวตถประสงคทก าหนด ผ เ รยนสามารถใชเวลาในการเรยนรมากนอยตามความสามารถและสามารถตรวจสอบผลการเรยนรไดดวยตนเอง นอกจากนผวจยไดน าบทเรยนส าเรจรปไปทดลองใชกบนกเรยนเปนรายบคคล จ านวน 3 คน น าขอบกพรองมาปรบปรงแกไข แลวจงน าบทเรยนส าเรจรปไปทดลองใชกบนกเรยนกลมยอย จ านวน 9 คน น าขอบกพรองมาปรบปรงแกไขอกครงกอนน าไปทดลองกบกลมตวอยาง แสดงวา บทเรยนส าเรจรปทมประสทธภาพถงระดบเกณฑทก าหนดจะชวยใหผเรยนเกดการเรยนร และมคณคาทจะน าไปสอนนกเรยน ซงสอดคลองกบงานวจยของชตกาญจน แยกโคกสง (2547 : 83) ทพฒนาการจดกจกรรมการเรยนรภาษาไทย เรองค าราชาศพท ชนมธยมศกษาปท 2 โดยใชบทเรยนส าเรจรปแบบเสนตรง ผลการวจยพบวา บทเรยนส าเรจรปมประสทธภาพ 82.40/90.53 ซงสงกวาเกณฑทตงไว 80/80 และปฏมา เพยรเพชร (2548 : 83) ไดพฒนาแผนการจดกจกรรมการเรยนรภาษาไทย เรองเครองหมายวรรคตอน โดยใชบทเรยนส าเรจรปแบบเสนตรงประกอบการตน ชนประถมศกษาปท 4 ผลการวจยพบวาแผนการจดกจกรรมการเรยนรภาษาไทย โดยใชบทเรยนส าเรจรป มประสทธภาพ 83.06/84.29 ซงสงกวาเกณฑทตงไว 80/80 รวมทงกลยา หวงปญญา (2551 : 51) ไดพฒนาบทเรยนส าเรจรปวชาภาษาไทย เรองโคลงสสภาพ ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนมธยมประชานเวศน กรงเทพมหานครผลการวจยพบวาบทเรยนส าเรจรปวชาภาษาไทย เรองโคลงสสภาพ ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 มประสทธภาพ 80.48/81.78 ซงสงกวาเกณฑทตงไว 80/80 นอกจากนนตยา ผกเกสร (2551 : 52) ซงพฒนาบทเรยนส าเรจรปวชาภาษาไทย เรองการอานตความ ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 โรงเรยนเซนตฟรงซสซาเวยร นนทบร ผลการวจยพบวา บทเรยนส าเรจรปวชาภาษาไทย เรองการอานตความ ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 มประสทธภาพ 92.00/92.40 ซงสงกวาเกณฑทตงไว 80/80 2. การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน เรองการสรางค าในภาษาไทยของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 3 กอนและหลงการเรยนดวยบทเรยนส าเรจรปพบวา ผลสมฤทธทางการเรยน เรองการสรางค าในภาษาไทยของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 คะแนนของนกเรยนหลงเรยนสงกวาคะแนนกอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 ทงนอาจเปนเพราะบทเรยนส าเรจรป ทผวจยไดพฒนาขน ผานการสรางอยางมระบบ มขนตอน ผานการทดสอบหาประสทธภาพ และ มการปรบปรงใหมประสทธภาพกอนน าไปใชจรงกบนกเรยน สอดคลองกบบญชม ศรสะอาด (2541 : 79) ทกลาวถงขนตอนการทดลองและการปรบปรงบทเรยนส าเรจรป สรปไดวา หลงจากทเขยนบทเรยนเสรจเรยบรอยแลวควรน าไปทดลองใชเปนรายบคคลเพอหาจดบกพรองและแกไข จากนนน าไปทดลองใชกบกลมเลกเพอหาจดบกพรองและแกไขปรบปรงบทเรยนอกครงกอนน าไปทดลองใชในหองเรยน นอกจากนการจดการเรยนการสอนโดยใชบทเรยนส าเรจรปเปนการสอนท

74 เนนผเรยนเปนส าคญ มงใหผเรยนเรยนดวยตนเอง และจากการสงเกตพฤตกรรมของนกเรยนทเรยนดวยบทเรยนส าเรจรป พบวา นกเรยนมความสนใจและตงใจในการเรยน อาจเนองมาจากบทเรยน มความแปลกใหม แตกตางจากการเรยนแบบปกต ท าใหมความสขและไมรสกกดดนเพราะนกเรยนเรยนไดตามความสามารถของแตละบคคล และเมอเรยนจบบทเรยนในแตละหนวยแลว มกจกรรมเสรมทกษะเพอชวยทบทวนความรความเขาใจของนกเรยน มแบบทดสอบหลงเรยนเพอเปรยบเทยบคะแนนกอนเรยนและหลงเรยนในแตละหนวย นกเรยนทราบผลคะแนนทนท และถานกเรยนมคะแนนทไมผานเกณฑการประเมน นกเรยนสามารถกลบไปทบทวนบทเรยนไดตลอดเวลา สอดคลองกบธระชย ปรณโชต (2532 : 2) ทกลาววา บทเรยนโปรแกรม เปนเครองมอซงสามารถท าใหผ เ รยนเรยนรตามล าดบข นทจดไว และชวยใหผ เ รยนไดเ รยนรดวยตนเอง ตามความสามารถของแตละบคคล บญเกอ ควรหาเวช (2530 : 22) ไดกลาววา บทเรยนโปรแกรม เปนวธการสอนแบบหนงทจะชวยใหนกเรยนเกดการเรยนรไดดขน เพราะเปนวธทใชหลกการจดใหตอบสนองในดานความแตกตางระหวางบคคลเปนส าคญ นกเรยนจะสามารถเรยนไดตามความสามารถและความสนในของแตละคน ดง ทโบเดน , อา รชแวมท และแมคฟาร -แลนด (Boden, Archwamety and McFarland. 2000 : Web Site) ไดเปรยบเทยบวธการจดการเรยนการสอนโดยใชบทเรยนส าเรจรปกบการสอนแบบปกตในระดบชนมธยมศกษา ผลการวจยพบวา วธการจดการเรยนการสอนโดยใชบทเรยนส าเรจรปท าใหผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนสงขน เมอเปรยบเทยบกบวธการสอนแบบปกต สอดคลองกบอ าภาพนธ ธานนทรธราธาร (2542 : 79) ไดศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทยเรองขนชาง – ขนแผนของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 3 ทไดรบการสอนโดยใชบทเรยนส าเรจรปและการสอนปกต พบวาผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 กลมทไดรบการสอนโดยใชบทเรยนส าเรจรปสงกวาการสอนปกตอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 สวนจราพนธ คงเพชร (2548 : 82) ไดเปรยบเทยบทกษะการใชค า และเจตคตตอการเรยนโดยใชบทเรยนส าเรจรปกบการเรยนตามแผนการสอนปกตของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทมสไตล การคด และผลสมฤทธทางการเรยนแตกตางกน พบวา นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 มทกษะการใชค าในภาษาไทยและเจตคตหลงการเรยนโดยใชบทเรยนส าเรจรป เพมขนจากกอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 เชนเดยวกบกลยา หวงปญญา (2551 : 51) ไดพฒนาบทเรยนส าเรจรปวชาภาษาไทย เรองโคลงสสภาพ ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนมธยมประชานเวศน กรงเทพมหานคร พบวา นกเรยนกลมทดลองทเรยนดวยบทเรยนส าเรจรปวชาภาษาไทย เรองโคลงสสภาพ มความสามารถในการแตงโคลงสสภาพ หลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 และนตยา ผกเกสร (2551 : 52) ไดพฒนาบทเรยนส าเรจรปวชาภาษาไทย เรองการอานตความ

75 ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 โรงเรยนเซนตฟรงซสซาเวยร นนทบร นกเรยนกลมตวอยางทเรยนดวยบทเรยนส าเรจรปวชาภาษาไทย เรองการอานตความมผลสมฤทธทางการเรยน หลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 3. ผลการศกษาความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทมตอการเรยนดวยบทเรยนส าเรจรป เรองการสรางค าในภาษาไทยพบวา นกเรยนมความคดเหนตอการเรยนดวยบทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทยอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอพบวาความคดเหนทอยในระดบมากทสด 2 ขอ คอ ขอ 3 ภมใจมากเมอตอบค าถามไดถกตอง ทงนอาจเนองมาจาก บทเรยนส าเรจรปมเนอหาทเหมาะสมกบวยของผเรยน ชวยใหผเรยนเขาใจในเนอหาของบทเรยนมากยงขน อกทงบทเรยนมความแปลกใหม กระตนความสนใจในการอยากเรยนร และขอ 10 มโอกาสไดรบทราบผลคะแนนของแบบฝกหดทนท ทงนอาจเนองมาจาก บทเรยนส าเรจรปมการถามค าถาม และมการเฉลยค าตอบในกรอบตอไป ท าใหนกเรยนทราบผลคะแนนของตนเองไดทนท เหนพฒนาการทางการเรยน เปนการเสรมแรงอยางหนงทชวยกระตนใหนกเรยนมความกระตอรอรนอยากเรยนมากขน และมความเหนระดบมากทมคาเฉลยสงสด คอ ขอ 7 การเรยนร ทละนอยท าใหเขาใจไดดและไมเบอหนาย ท งนอาจเปนเพราะบทเรยนส าเรจรปทพฒนาขน เรยงล าดบความรจากงายไปสยาก มการก าหนดจดประสงคการเรยนใหนกเรยนทราบ ชวยใหนกเรยนสามารถเรยนรไดตามเนอหา มการจดกจกรรมเสรมทกษะ และแบบทดสอบไวในแตละชดการเรยน ซงนกเรยนสามารถตรวจสอบไดดวยตนเอง มการบนทกคะแนนกอนเรยนและหลงเรยน อกทงบทเรยนส าเรจรปเปนบทเรยนทนกเรยนสามารถเรยนรไดตามความสามารถของตนเอง ตอบสนองความแตกตางระหวางบคคลซงสอดคลองกบบญชม ศรสะอาด (2541 : 83) ทศนา แขมมณ (2544 : 104) และสวทย มลค า และอรทย มลค า (2545 : 41) ทไดกลาวถงบทเรยนส าเรจรปสามารถสรปไดดงน 1)เปนว ธสอนทสงเสรมใหนกเรยนศกษาดวยตนเองตามความสามารถและความสนใจ 2) เปนวธสอนทชวยใหนกเรยนเรยนเปนรายบคคลสามารถเรยนรไดตามความสามารถของตนเอง เปนการตอบสนองความแตกตางระหวางบคคล 3) สงเสรมใหนกเรยนสามารถคนควาหาความรเพมเตมหรอทบทวนความรไดดวยตนเอง 4) นกเรยนไดรบการกระตนใหเกดก าลงใจในการเรยน เพราะเรยนไปตามล าดบความยากงายและทราบค าตอบทท าไป ดงทอ าภาพนธ ธานนทรธราธาร (2542 : 79) ไดศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทยเรอง ขนชาง – ขนแผน ของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 3 ทไดรบการสอนโดยใชบทเรยนส าเรจรปและการสอนปกต พบวาความคดเหนทางการเรยนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 กลมทไดรบการสอนโดยใชบทเรยนส าเรจรปมความคดเหนชอบวธสอนภาษาไทยมากกวากลมทไดรบการสอนปกต และศศธร เวยงวะลย (2551 : 69) การจดการเรยนรภาษาไทยเรองชนดของค า ชนประถมศกษา

76 ปท 6 โดยการจดกจกรรมการเรยนรแบบกลมรวมมอประกอบบทเรยนส าเรจรปแบบเสนตรง พบวามความพงพอใจตอการเรยนดวยแผนการจดการเรยนรภาษาไทย เรองชนดของค า ชนประถมศกษาปท 6 โดยการจดกจกรรมการเรยนรแบบกลมรวมมอประกอบบทเรยนส าเรจรปแบบเสนตรงอยในระดบมาก

ขอเสนอแนะ การวจยครงน ผวจยมขอเสนอแนะทอาจเปนประโยชนตอการจดการเรยนการสอน และการศกษาในครงตอไป ประกอบดวยขอเสนอแนะในการน าผลการวจยไปใช และขอเสนอแนะส าหรบการวจยครงตอไป ดงน ขอเสนอแนะในการน าผลการวจยไปใช นกเรยนยงไมคนเคยกบการเรยนดวยบทเรยนส าเรจรป ดงนนผสอนจงตองใชเวลาในการอธบายการเรยนดวยบทเรยนส าเรจรปในหนวยท 1 มากกวาเวลาทก าหนด แตเมอนกเรยนเขาใจขนตอนและวธการเรยนดวยบทเรยนส าเรจรปดแลว ในหนวยตอ ๆ มานกเรยนสามารถเรยนรบทเรยนส าเรจรปไดเรวขน ผวจยควรก าหนดเวลาเพมเตมในการอธบายเพอท าความเขาใจกบนกเรยนในการเรยนดวยบทเรยนส าเรจรปในหนวยท 1 ไวดวย ขอเสนอแนะเพอการวจยครงตอไป 1. ควรมการวจยเพอพฒนาบทเรยนส าเรจรปเพอใชในการสอนหลกภาษาไทย ในเนอหา อน ๆ เชน เรองค าภาษาบาล – สนสกฤต ในภาษาไทย เปนตน 2. ควรมการเปรยบเทยบวธสอนโดยการใชบทเรยนส าเรจรปกบวธสอนโดยการใชแบบฝกเสรมทกษะ เพอศกษาวาวธสอนใดทมความเหมาะสมกบนกเรยนและเพอเปนแนวทางในการพฒนาการเรยนการสอนใหมคณภาพยงขน

77

บรรณานกรม

กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ.คมอการจดการเรยนร กลมสาระการเรยนรภาษาไทย. กรงเทพฯ : ครสภาลาดพราว, 2545.

. หลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544. กรงเทพฯ : วฒนาพานชยส าราญราษฎร, 2544.

. หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพฯ : โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย, 2551.

กองวจยทางการศกษา กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ. นวตกรรมการเรยนการสอนคณตศาสตร ระดบมธยมศกษา. ม.ป.ท., 2535.

กลยา หวงปญญา. “การพฒนาบทเรยนส าเรจรปวชาภาษาไทย เรองโคลงสสภาพ ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนประชานเวศน กรงเทพมหานคร.” สารนพนธปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการมธยมศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ, 2551.

กาญจนา นาคสกล. “การจดการศกษาเพอแกปญหาภาษาไทย.” วารสารราชบณฑตยสถาน. 29, (ประจ าเดอนมกราคม-มนาคม พ.ศ.2547) : 5.

ก าชย ทองหลอ. หลกภาษาไทย. กรงเทพฯ : รวมสาสน, 2540. จรพรรณ ปยพสนทรา. “การพฒนาบทเรยนโปรแกรมแบบสาขา เรอง มลพษทางน า ส าหรบ

นกเรยนชวงชนประถมศกษาปท 4-6.” วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาเทคโนโลยการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร, 2545.

จนตนา บางโรย.“การศกษาการสรางค าในภาษาไทย จากหนงสอพมพรายวนเพอการเรยนการสอนวชาภาษาไทยระดบชนมธยมศกษาปท 4.” วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการสอนภาษาไทย บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม, 2542.

จราพนธ คงเพชร. “การเปรยบเทยบทกษะการใชค า และเจตคตการเรยนโดยใชบทเรยนส าเรจรป กบการเรยนตามแผนการสอนปกตของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทมสไตลการคด และผลสมฤทธทางการเรยนแตกตางกน” วทยานพนธปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาจตวทยาการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหาสารคาม, 2548.

จไรรตน ลกษณะศร. “การสรางค าในภาษาไทยสมยสโขทย.” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาจารกภาษาไทย บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร, 2530.

78

จฬาลงกรณมหาวทยาลย. บนทกการเสดจพระราชด าเนน พระราชทานกระแสพระราชด าร เรอง ปญหาการใชค าไทย. พมพครงท 7. กรงเทพฯ : ชมนมภาษาไทย คณะอกษรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2542.

ชยญา วงศสกล. “การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชา ส 503 สงคมศกษา เรองภมศาสตรกายภาพของประเทศไทย ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ทไดรบการสอนโดยบทเรยนส าเรจรปและตามแนวคมอคร.” วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการนเทศ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร, 2542.

ชยยงค พรหมวงศและคณะ. ระบบสอการสอน. กรงเทพฯ : คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2520.

ชตกาญจน แยกโคกสง. “การพฒนาการจดกจกรรมการเรยนรภาษาไทย เรองค าราชาศพท ชนมธยมศกษาปท 2 โดยใชบทเรยนส าเรจรปแบบเสนตรง .” การศกษาคนควาอสระ ปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการสอน บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหาสารคาม, 2547.

ฐะปะนย นาครทรรพและคณะ. หนงสอเรยนสาระการเรยนรพนฐาน กลมสาระการเรยนรภาษาไทย ภาษาไทย ม.1 ชวงชนท 3. กรงเทพฯ : อกษรเจรญทศน, 2550.

ณฐพร บวผน. “การสรางบทเรยนโปรแกรม เรองสตว กลมวชาสรางเสรมประสบการณชวต ช นประถมศกษาปท 5.” รายงานการศกษาอสระปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาเทคโนโลยการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน, 2545.

ดวงพร วฆเนศ. “พฒนาบทเรยนโปรแกรมการตน วชาสงคมศกษา เรองทวปออสเตรเลย ส าหรบนก เ รยนช นมธยมศกษาป ท 3 .”วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาเทคโนโลยการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร, 2545.

ถวลย มาศจรส และจราภรณ จงเกษกรณ. นวตกรรมการศกษาชด บทเรยนแบบโปรแกรม กลมสาระการเรยนรภาษาไทย. กรงเทพฯ : ธารอกษร, 2548.

ทศนา แขมมณ. 14 วธสอนส าหรบครมออาชพ. กรงเทพฯ : โรงพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2544.

.ศาสตรการสอน : องคความรเพอการจดกระบวนการเรยนรทมประสทธภาพ. กรงเทพฯ : ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2550.

ธระชย ปรณโชต. การสรางผลงานทางวชาการ เพอพฒนาการเรยนการสอน. กรงเทพฯ : โรงพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2539.

79

นวพรรณ พนธเมธาและคณะ. เอกสารการสอนชดวชาภาษาไทย 3 หนวยท 7-15. พมพครงท 9. กรงเทพฯ : สโขทยธรรมธราช, 2544. นคม ตงคะพภพ. สถตเพอการวจยทางการศกษา. กรงเทพฯ : โรงพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย,

2543. นตยา ผกเกษร. “การพฒนาบทเรยนส าเรจรปวชาภาษาไทย เรองการอานตความ ส าหรบนกเรยนชน

มธยมศกษาปท 4 โรงเรยนเซนตฟรงซสเซเวยร นนทบร.” สารนพนธปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการมธยมศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ, 2551.

บญเกอ ควรหาเวช. นวตกรรมทางการศกษา. กรงเทพฯ : เจรญวทยการพมพ, 2530. บญชม ศรสะอาด. การพฒนาการสอน. กรงเทพฯ : สวรยาสาสน, 2541. . การวจยเบองตน. พมพครงท 7. กรงเทพฯ : สวรยาสาสน, 2545. ปฏมา เพยรเพชร. “การพฒนาแผนการจดกจกรรมการเรยนรภาษาไทย เรองเครองหมายวรรคตอน

โดยใชบทเรยนส าเรจรปแบบเสนตรงประกอบภาพการตน ชนประถมศกษาปท 4.” สารนพนธปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการสอน บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหาสารคาม, 2548.

ปรชา ทชนพงศ. ลกษณะภาษาไทย. กรงเทพฯ : ประเสรฐการพมพ, 2522. เปรมจต ชนะวงศ. หลกภาษาไทย. นครศรธรรมราช : โครงการต าราและเอกสารทางวชาการ

สถาบนราชภฏนครศรธรรมราช, 2538. ผะอบ โปษะกฤษณะ, พ.ต. หญง. ลกษณะเฉพาะของภาษาไทย. กรงเทพฯ : อกษรพทยา, 2541. ฟองจนทร สขยง และคณะ. หนงสอเรยนสาระการเรยนรพนฐาน กลมสาระการเรยนรภาษาไทย

ภาษาไทย ม.3 ชวงชนท 3. กรงเทพฯ : อกษรเจรญทศน, 2547. ราชบณฑตยสถาน. พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ.2542. กรงเทพฯ : นานมบคส

พบลเคชนส, 2546. ลวน สายยศ และองคณา สายยศ. เทคนคการวจยทางการศกษา. กรงเทพฯ : ภาควชาการวดผลและ

วจยทางการศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร, 2538. วรวทย นเทศศลป. สอและนวตกรรมแหงการเรยนร. ปทมธาน : สกายบกส, 2551. วนเพญ เทพโสภา. หลกภาษาไทย ฉบบนกเรยน – นกศกษา. กรงเทพฯ : พฒนศกษา , 2547. วลยา ชางขวญยน และคณะ. บรรทดฐานภาษาไทย เลม 2 : ค า การสรางค าและการยมค า. กรงเทพฯ

: สถาบนภาษาไทย ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา กระทรวงศกษาธการ, 2549.

80

วมลรตน สนทรโรจน. เอกสารประกอบการสอนวชา 0506711 สมมนาหลกสตรและการสอนวชาภาษาไทย.มหาสารคาม : ภาควชาหลกสตรและการสอน คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม, 2545.

สมถวล วเศษสมบต. สอบภาษาไทยงายนดเดยว. กรงเทพฯ : อกษรไทย , 2544. สอางค ด าเนนสวสด และคณะ. หนงสอเรยนสาระการเรยนรพนฐานภาษาไทย กลมสาระการ

เรยนรภาษาไทย ชนมธยมศกษาปท 1. กรงเทพฯ : พฒนาคณภาพวชาการ, 2546. ส าราญ ค าอาย. “ผลการใชชดการสอนหลกภาษาไทยตามแนวภาษาศาสตร ส าหรบนกเรยนชน

มธยมศกษาปท 1.” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาการสอนภาษาไทย บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม, 2539.

สจรต เพยรชอบ และ สายใจ อนทรมพรรย. วธสอนภาษาไทยระดบมธยมศกษา. กรงเทพฯ : ส านกพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2536.

สธวงศ พงศไพบลย. หลกภาษาไทย. กรงเทพฯ : ไทยวฒนาพานช, 2540. สมตรา ฉนทานรกษ. “การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน กลมสรางเสรมประสบการณชวต

เรองพชของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 ทเรยนโดยใชบทเรยนส าเรจรปประกอบภาพการตนและว ธสอนตามปกต.” วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการนเทศ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร, 2543.

สรพงษ นนทกร. “การสรางบทเรยนส าเรจรปวชาภาษาไทย ชดทกษสมพนธเรองคณคาพฤกษาชาต แมศรเ รอน และเศรษฐศาสตรในหองแถว.” วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการนเทศ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร, 2532.

สวทย มลค า และอรทย มลค า. 21 วธจดการเรยนร : เพอพฒนากระบวนการคด. กรงเทพ ฯ : ภาพพมพ, 2545.

เสนย วลาวรรณ.หนงสอเรยนสาระการเรยนรพนฐานพฒนาทกษะภาษา ม.3 เลม 5. กรงเทพฯ : วฒนาพานช, 2548.

ศศธร เวยงวะลย. “การจดการเรยนรภาษาไทยเรองชนดของค า ชนประถมศกษาปท 6 โดยการจดกจกรรมการเรยนรแบบกลมรวมมอประกอบบทเรยนส าเรจรปแบบเสนตรง.” สารนพนธปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการสอน บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหาสารคาม, 2551.

81

อ าภาพนธ ธานนทรธราธาร. “ผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทยเรองขนชาง – ขนแผน ของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 3 ทไดรบการสอนโดยใชบทเรยนส าเรจรปและการสอนปกต.” วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการนเทศ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร, 2542.

อปกตศลปสาร, พระยา. หลกภาษาไทย. พระนคร : ไทยวฒนาพานช, 2544. เออมพร รถทอง.“การแปลงค าในค าซอน 2 พยางค.” วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต

สาขาจารกภาษาไทย บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร, 2542. ภาษาตางประเทศ Boden, Archwamety and McFarland. Programmed Instruction in Secondary Education [Online]. Accessed 20 March 2000. Available from http:// www. kroobannok.com/blog/14064. Muhyieddin S Touq, Muhammad S Mokbel. “The Effectiveness of Programmed Instruction in Teaching English at the Secondary School Level” Innovations in Education and Teaching International, 1470-3300, Volume 14, Issue 4, 1977, Pages 289 – 293.

82

ภาคผนวก

83

ภาคผนวก ก

รายนามผเชยวชาญ

84

รายนามผเชยวชาญ

1. อาจารย ดร.น ามนต เรองฤทธ อาจารยประจ าภาควชาเทคโนโลยการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร

2. อาจารยศนสนย อรณสนประเสรฐ ครอนดบ คศ.2 กลมสาระการเรยนรภาษาไทย

โรงเรยนนวมนทราชนทศ สตรวทยา พทธมณฑล ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 1

3. อาจารยนวลฉว นาคจนทร ครอนดบ คศ.2 กลมสาระการเรยนรภาษาไทย โรงเรยนนวมนทราชนทศ สตรวทยา พทธมณฑล ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 1

85

ภาคผนวก ข เครองมอทใชในการวจย

1. บทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทย ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 2. แผนการจดการเรยนรเรองการสรางค าในภาษาไทย 3. แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน กอนเรยน – หลงเรยนเรองการสรางค า ในภาษาไทยส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3

4. แบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทมตอการเรยนดวยบทเรยนส าเรจรป เรองการสรางค าในภาษาไทย

86

บทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทย ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3

87

บทเรยนส ำเรจรปเรองกำรสรำงค ำในภำษำไทย รำยวชำภำษำไทย ท๓๓๑๐๑

ชนมธยมศกษำปท ๓

จดท ำโดย นำงสำวอญชสำ ยมถนอม

กลมสำระกำรเรยนรภำษำไทย โรงเรยนนวมนทรำชนทศ สตรวทยำ พทธมณฑล ส ำนกงำนเขตพนทกำรศกษำมธยมศกษำ เขต ๑

88

บทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทย เลมนจดท าขนเพอใชเปนสอการเรยนรประกอบการพฒนาการจดการเรยนรสาระหลกการใชภาษาไทยของนกเรยนชนมธยมศกษาปท ๓

บทเรยนส าเรจรปเลมนมทงหมด ๒ ตอน ประกอบดวย ตอนท ๑ ค าประสม

๑.๑ ความหมายและประเภทของค ามล ความหมายและลกษณะของค าประสม ๑.๒ วธสรางค าประสม ๑.๓ หนาทของค าประสม

ตอนท ๒ ค าซอน ๒.๑ ความหมายและลกษณะของค าซอน ๒.๒ ประเภทของค าซอน ๒.๓ วธสรางค าซอนและหนาทของค าซอน

เ นอหาในบทเรยนส าเ รจรปนมความสอดคลองกบเนอหา กลมสาระการเรยนรภาษาไทย ระดบช นมธยมศกษาปท ๓ ผ จดท า หวงเปนอยางยงวา บทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทย จะเปนประโยชนตอการจดการเรยนรกลมสาระการเรยนรภาษาไทย

นางสาวอญชสา ยมถนอม

ค าน า

89

บทเรยนส ำเรจรปเรองกำรสรำงค ำในภำษำไทยบทเรยนส ำเรจรปเรองกำรสรำงค ำในภำษำไทย รำยวชำภำษำไทย ทรำยวชำภำษำไทย ท๓๓๑๐๑ ๓๓๑๐๑

ชนมธยมศกษำปท ชนมธยมศกษำปท ๓ ๓

ตอนท ๑ ค าประสม

จดท ำโดย นำงสำวอญชสำ ยมถนอม

กลมสำระกำรเรยนรภำษำไทย โรงเรยนนวมนทรำชนทศ สตรวทยำ พทธมณฑล ส ำนกงำนเขตพนทกำรศกษำมธยมศกษำ เขต ๑

90

บทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทยเลมนจดท าขนโดยไดก าหนดเนอหาและผลการเรยนรทคาดหวง ตามหลกสตรกลมสาระการเรยนรภาษาไทยชวงชน ท ๓ ช นมธยมศกษาปท ๓ มวตถประสงคเพอใชเปนสอส าหรบนกเรยน เรยนรดวยตนเอง นกเรยนสามารถศกษาเนอหา และประเมนผล ก า ร เ ร ย น ไ ด ด ว ย ต น เ อ ง ต า ม ข น ต อน ท ก า ห น ด ไ ว บทเรยนส าเรจรปชดนใชเวลาเรยน ๖ คาบ คาบเรยนละ ๕๐ นาท เ นอหาการ เ รยน รแบง เ ปน ๒ ตอน เ รยงล าดบ การน าเสนอกจกรรมการเรยนรดงน แบบทดสอบกอนเรยน เนอหา กจกรรมเสรมทกษะ และแบบทดสอบหลงเรยน ในแตละตอนมกจกรรมเพอหาความร ค าตอบ พรอมเฉลยค าตอบไดทนท นกเ รยนสามารถเรยนรไดดวยตนเอง ตามความสามารถของแตละบคคล เปนการสนองความตองการ ความสนใจ ชวยสงเสรมพฒนาศกยภาพนกเรยน

ค าชแจง

91

๑. ใชบทเรยนส าเรจรปประกอบแผนการจดการเรยนรภาษาไทย ท ๓๓๑๐๑ ชนมธยมศกษาปท ๓

๒. ศกษาบทเ รยนส า เ รจ รปต งแ ตกรอบแรกจนถง กรอบสดทายทงเนอหาและกจกรรมใหเขาใจกอน

๓. ศกษาวา กจกรรมในกรอบใดทครตอง เปนผ ใหค าแนะน า ชวยเหลอ หรอใหค าปรกษาบาง

๔. ชแจงใหนกเรยนอานค าแนะน าในการใชบทเรยนส าเรจรปและปฏบตตามทกขนตอน ทกกรอบ ไมขาม-กรอบ ท ง เ นอหา กจกรรม ค าถาม ค าตอบและแบบฝกหด

๕. คอยใหค าปรกษาแกนกเรยนเมอมปญหา ๖. ควรแนะน าใหนกเรยนศกษาดวยตนเองอยางแทจรง

นกเรยนจะตองซอสตยตอตนเอง ไมดค าตอบลวงหนากอนตอบค าถาม

ค าแนะน าส าหรบคร

92

๑. นกเรยนอานจดประสงคการเรยนรกอนศกษาบทเรยนส าเรจรป ๒. ขนตอนการเรยนมดงน ท าแบบทดสอบกอนเรยน อานเนอหา

ตอบค าถาม ตรวจค าตอบในหนาถดไป และท าแบบทดสอบ หลงเรยน

๓. นกเรยนตองซอสตยตอตนเองไมดเฉลยกอนท าแบบฝกหดหรอขอสอบ

๔. ศกษาบท เ รยนส า เ ร จ รป ทละกรอบ ตามล าดบ ไ มอ นญาต ใหขามกรอบ เพราะอาจเกดความสบสนได

๕. บทเรยนแตละกรอบมเนอหาและค าถาม นกเรยนอานค าอธบายและค าถามใหเขาใจ แลวจงตอบค าถามทกขอ

๖. การตอบค าถาม ใหนกเรยนเขยนตอบลงในกระดาษค าตอบและ ตรวจค าตอบไดจากกรอบตอไป หามขดเขยนขอความใด ๆ ลงในบทเรยนส าเรจรป

๗. ถาตอบผดใหนกเรยนกลบไปอานทบทวนอกครงแลวจงตอบค าถามใหม เมอนกเรยนเขาใจดแลว ขอใหนกเรยนศกษากรอบตอไปตามล าดบจนครบทกกรอบ

๘. หลงจากศกษาบทเรยนส าเรจรปครบทกกรอบแลว ใหนกเรยน ท าแบบทดสอบหลงเรยน แลวตรวจค าตอบแบบทดสอบ น าผลคะแนน ทได ไปเปรยบเทยบคะแนนกอนเรยน เพอดความกาวหนาของตนเองไดจากแบบบนทกคะแนน

ค าแนะน าส าหรบนกเรยน

93

เพอน ๆ อานจดประสงคการเรยนรกอนนะครบ แลวคอยลงมอศกษาบทเรยนกน

เมอนกเรยน ศกษาบทเรยนนแลวสามารถ 1. อธบายความหมายและประเภทของค ามลไดถกตอง

2. อธบายความหมายของค าประสมไดถกตอง 3. อธบายลกษณะของค าประสมไดถกตอง 4. อธบายวธสรางค าประสมไดถกตอง 5. บอกหนาทของค าประสมไดถกตอง

94

บทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทยบทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทย

ตอนท ตอนท ๑ ๑ ค าประสมค าประสม

๑.๑ ๑.๑ ความหมายและความหมายและประเภทของค ามลประเภทของค ามล

ความหมายและลกษณะของค าประสมความหมายและลกษณะของค าประสม

95

แบบทดสอบกอนเรยนเรองการสรางค าในภาษาไทย ตอนท ๑ ค าประสม

๑.๑ ความหมายและประเภทของค ามล ความหมายและลกษณะของค าประสม

ใหนกเรยนเขยนเครองหมายกากบาท (x) ทบขอทถกทสดเพยงขอเดยว ๑. ขอใดเปนค ามลทกค า ๑. แมมด นาร พทรา ๒. จงหรด บาดทะยก บหงา ๓. ไฟฉาย แมเหลก ดฉน ๔. แปงมน ฝอยทอง นฤคหต ๒. “มะลบานเมอเวลาเชา” ประโยคนมค ามลกค า ๑. ๔ ค า ๒. ๕ ค า ๓. ๖ ค า ๔. ๗ ค า ๓. ขอความตอไปนมค าประสมกค า “วทยาเปนหวหนาในส านกงาน เขาพาลกคาออกไปรบประทานขาวเสมอ” ๑. ๒ ค า ๒. ๓ ค า

๓. ๔ ค า ๔. ๕ ค า ๔. ค าประสมในขอใดมความหมายเชงอปมา ๑. หวหมน ใจหน ๒. แมทพ ชางไฟ ๓. เดอดรอน คางเหลอง ๔. น าปลา กนดบ ๕. ขอใดมกรยาเปนค าประสมทงหมด ๑. คณครนงเลานทาน นกเรยนยมแปน ๒. วนนแดดรอนจดตองเดนกางรม ๓. เขาชอบออกตวเพราะเกรงใจเพอน ๔. คณพอถายรปลกขณะนอนหลบ ๖. ค าประสมขอใดทมความหมายวา “เชองาย” ๑. ใจกวาง ๒. ใจเบา

๓. ใจแคบ ๔. ใจลอย ๗. ขอใดไมใชค าประสม ๑. แมครว แมยก ๒. แมมด แมน า

๓. แมนม แมแรง ๔. แมลก แมมา

ค าชแจง

96

๘. ขอใดมค าประสม ๑. พอบานออกไปท างานแตเชาตร ๒. ลกนกนอนหลบอยในรง ๓. แมพดไฟในเตา ๔. ปากกาตวนนยาวมาก ๙. ขอใดเปนค าประสมทกค า ๑. กระจกเงา ตาช า ชาวสวน ๒. ผด ลมพด พระคณทาน ๓. มดแดง น าตา ลกโค ๔. ลกชน รถไฟ กรวดน า ๑๐. “ผาเชดหนา” ในขอใดเปนค าประสมไดอยางเดยว ๑. หยบผาเชดหนาใหหนอย ๒. ฉนเอาผาเชดหนาใหเขา ๓. ผาเชดหนาไมสะอาด ๔. ฉนเอาผาเชดหนามาใหเขา

ไปตรวจค าตอบกนครบ

97

เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน บทเรยนส าเรจรป เรองการสรางค าในภาษาไทย

ตอนท ๑ ค าประสม ๑.๑ ความหมายและประเภทของค ามล

ความหมายและลกษณะของค าประสม

เพอน ๆ ท าแบบทดสอบกอนเรยน ไดหรอเปลาครบ คราวนเราลองไปศกษาเรองค ามลพรอมกน

เลยนะครบ

๑. ๒ ๒. ๒ ๓. ๒ ๔. ๑ ๕. ๓ ๖. ๒ ๗. ๔ ๘. ๑ ๙. ๔ ๑๐. ๔

98

กรอบท ๑

กอนอนเรามารจกความหมายของค ามล กนกอนนะครบ

ค ามล เปนค าเดมในภาษาไทยหรอเปนค าทรบมาจากภาษาอน ซงเปนค าทมความหมายชดเจนในตว อาจเปนค าชนดตาง ๆ ไดแก ค านาม ค าสรรพนาม ค ากรยา ค าวเศษณ ค าบพบท ค าสนธาน และค าอทาน ตวอยางเชน

ค านาม เชน ไก ขาว คน แมว นก ปลา บาน (ค าไทยแท) บอล โตะ เกยะ สบ (ค าภาษาอน)

ค ากรยา เชน กน นอน นง ยน หลบ (ค าไทยแท) เดน เซง โกรธ สรง (ค าภาษาอน)

๑.ขอใดคอความหมายของค ามล ๑. เปนค าไทยแททมพยางคเดยว

๒. เปนค าดงเดมในภาษาซงมความหมายทกพยางค ๓. เปนค าดงเดมทมาจากภาษาไหนกไดและมความหมายชดเจน ๔. เปนค าทมาจากภาษาอน สามารถสอสารเขาใจไดโดยไมตอง แปลความ

๒. ค ามลในขอใดเปนค าไทยแททงหมด ๑. โหระพา บาดทะยก สะดด

๒. ทะมดทะแมง กระทรวง ประเพณ ๓. ลกษณะ กระทง จะละเมด ๔. กระปอง มารดา สรยา

ตรวจค าตอบหนาตอไป

ค าถาม

99

ค าตอบกรอบท ๑ กรอบท ๒

ขอท ๑ ตอบขอ ๓. เปนค าด งเดมทมาจากภาษาไหนกไดและมความหมายชดเจน ขอท ๒ ตอบขอ ๑.โหระพา บาดทะยก สะดด

รความหมายของค ามลกนไปแลว คราวนเรามาศกษาประเภทของค ามลกนดกวานะครบ

ค ามลแบงออกเปน ๒ ประเภท คอ ๑. ค ามลพยางคเดยว คอ ค าทเปลงเสยงออกมาเพยง

ครงเดยว และมความหมายชดเจนอยในตว เชน รก ไม ของ เงน ด จรง ฟร เมตร เปนตน

๒.ค ามลหลายพยางค คอ ค าท เปลงเสยงออกมา เกนกวาหนงครง รวมกนจงเขาใจความหมาย เชน ประต วทยมะละกอ กระตาย จะละเมด เปนตน ขอสงเกต ค ามลหลายพยางคน จะแยกออกมาเปนแตละพยางคไมได เพราะจะไมมความหมาย ถามความหมายกจะเปนความหมายท ไมเกยวของกบค ามลนน เชน ค าวา “สะอาด” เราไมสามารถแยกเปน “สะ” และ “อาด” ไดเพราะพยางคทแยกออกมาจะไมมความหมาย หรอค าวา “ต าหนก” เมอแยกพยางคแลว ต า หมายถง ทม, แทง และ หนก หมายถง ลกษณะของสงทตองใชก าลงแรงเขาตาน แบก ยก เมอรวมพยางคแลวต าหนก หมายถง เรอนของเจานาย ซงมความหมาย ทไมเกยวของกบค านนเลย

๓. ขอใดเปนค ามลทกค า ๑. กระบะ หวใจ สมด

๒. กะลาส นาฬกา วนาท ๓. ดอกเบย กะละแม นาว ๔. ตะบองเพชร กะละมง ชาวสวน

ค าถาม

ตรวจค าตอบหนาตอไป

100

ค าตอบกรอบท ๒ กรอบท ๓

ขอท ๓ ตอบขอ ๒. กะลาส นาฬกา วนาท

ค ามลสามารถจ าแนกตามชนดของค าทง ๗ ชนดไดดงนครบ

ค านาม เชน ไก ปลา ตกตา นาฬกา ค าสรรพนาม เชน ทาน ฉน ดฉน ขาพเจา ค ากรยา เชน กน นอน รบประทาน ละลาย ค าวเศษณ เชน ใหญ ด ทรหด บรสทธ ค าบพบท เชน ท ซง ทงหมด ตลอด ค าสนธาน เชน และ แต กด เพราะฉะนน ค าอทาน เชน วาย โอะ โอโฮ อนจจา

๔. ค ามลขอใดเปนค าวเศษณทกค า ๑. แม น า เสอ ๒. นอน ไป เดน ๓. ด า แดง นม ๔. ใน นอก เหนอ ๕. ค ามลขอใดเปนไดทงค านามและค ากรยา ๑. ตก คน ชอน ๒. มอ ขน หอม ๓. ฟาง พมพ ตรวจ ๔. ลวด ขาว ขา

ค าถาม

ตรวจค าตอบหนาตอไป

101

ค าตอบกรอบท ๓ กรอบท ๔

ขอท ๔ ตอบขอ ๓. ด า แดง นม ขอท ๕ ตอบขอ ๑. ตก คน ชอน

ค ามล หมายถง ค าเดมในภาษาไทยหรอภาษาอน ๆ ทมความหมายสมบรณอยในตวเอง ค ามลม ๒ ประเภท ไดแก ค ามลพยางคเดยวและค ามลหลายพยางค

ค ามลพยางคเดยว คอ ค าทเราเปลงเสยงเพยงครงเดยวแลวไดความหมาย สวนค ามลหลายพยางคนนเราตองเปลงเสยงหลายครงจงจะไดความหมายและทส าคญค ามลหลายพยางค เมอแยกพยางคออกไปแลว แตละพยางค จะไมมความหมาย หรอมความหมายทไมเกยวของกบ ค า นน ๆ เลยครบ

เปดหนาตอไป

เอาละครบเพอน ๆ ผมจะสรปค ามลใหเพอน ๆ ฟงอกครงนะครบ

102

กรอบท ๕

กอนอนมาดความหมายของค าประสมกน กอนนะครบ

ค าประสม หมายถง การน าค ามลตงแต ๒ ค าขนไป มารวมกนแลวเกดเปนค าทมความหมายใหม แตยงคงมเคาความหมายของค าเดมอย เชน เ ร าน าค าม ล พอหมาย ถ ง ชายผ ใหก า เ นดแ กล ก มารวมกบค าม ล บาน หมายถง สงปลกสรางส าหรบเปนทอยอาศย กลายเปนค าประสม พอบาน หมายถง ชายทเปนหวหนาครอบครว, ชายผจดการงานธรการในสถานท เชน โรงพยาบาล

๖.ขอใดคอความหมายของค าประสม ๑. การน าค ามลมาพดซ า หรอเขยนซ า ๒. ค าทมความหมายสมบรณ อาจมพยางคเดยวหรอหลายพยางค ๓. การน าค ามล ๒ ค าขนไปมาซอนเขาคกน ค าหนงเปนค าตน อกค าหนงเปนค าทาย ๔. การน าค ามล ๒ ค าขนไปมาประกอบกนเปนค าใหม แตยงคงม เคาความหมายของค าเดมอย

ตรวจค าตอบหนาตอไป

ค าถาม

103

ค าตอบกรอบท ๕ กรอบท ๖

ขอท ๖ ตอบขอ ๔. การน าค ามล ๒ ค าขนไปมาประกอบกนเปนค าใหม แตยงคงมเคาความหมายของ ค าเดมอย

รความหมายของค าประสมกนไปแลว คราวนเรามาสงเกตค าประสมเมออยในประโยคกนดกวาครบ

ขอสงเกตทใชแยกค าประสมออกจากค าประเภทอน กลมค า และประโยค มดงน

- ค าประสมจะแทรกค าใด ๆ ลงระหวางค าทมารวม กนนนไมได ถาสามารถแทรกค าอนลงไปได ค าทรวมกนนนจะไมใชค าประสม ตวอยาง

ลกชางเดนตามแมชาง ขอความวา ลกชาง แปลวา ลกของชาง สามารถแทรกค าวา “ของ” ระหวางค าวา ลก กบ ชาง เปน ลกของชาง ได ดงนน ลกชางในประโยคนจงไมใชค าประสม

เจาแมชวยลกชางดวย ค าวาลกชางเปนค าสรรพนามแทนตวผพดเมอพดกบสงศกดสทธ ไมสามารถแทรกค าใด ๆ ลงไประหวางค าวา ลก กบ ชาง ได ดงนน ลกชางในประโยคนจงเปนค าประสม

๗. ค าวา “ลกเสอ” ในขอใดเปนค าประสม ๑. ลกเสอเขาคายพกแรม

๒. ลกเสอตวนนซนมาก ๓. ลกเสอเดนตามแมเสอ

๔. ลกเสอทสวนสตวนเกดได ๒ วน ตรวจค าตอบหนาตอไป

ค าถาม

104

ค าตอบกรอบท ๖ กรอบท ๗

ขอท ๗ ตอบขอ ๑. ลกเสอเขาคายพกแรม

ขอสงเกตค าประสมเมออยในประโยค อกประการหนง คอ

- การเวนจงหวะหรอชวงตอของเสยงในค าประสม ค าประสมจะไมมการเวนจงหวะของเสยงระหวางค าทน ามารวมกน เชน “ขาวเยน” ถาเปนค าประสมเมอออกเสยงจะไมมการหยดระหวางค า แตถาเปนประโยค ขาวเยน จะมการหยดระหวาง ขาว ซงเปนประธานของประโยค และ เยน ซงเปนกรยาของประโยค ตวอยางเชน ขาวเยน / หมดแลว ขาวเยนเปนค าประสม ขาว / เยนหมดแลว ขาวเยนเปนประโยค

๘. “น าตก” ในขอใดเปนค าประสมไดอยางเดยว ๑. เธอชอบกน ลาบและน าตก

๒. น าตกเจดสาวนอยสวยมาก ๓. ภเขาแถวนมน าตกหลายสาย

๔. น าตกจากทสงไหลลงสล าธาร

ตรวจค าตอบหนาตอไป

ค าถาม

105

ค าตอบกรอบท ๗ กรอบท ๘

ขอท ๘ ตอบขอ ๑. เธอชอบกน ลาบและน าตก

หวขอตอไปทเราจะศกษากนคอ ลกษณะความหมายของค าประสมครบ

ค าประสม มความหมายเปน ๓ ลกษณะดงน ๑. มความหมายเฉพาะ ซงแตกตางกบความหมายของค าเดม ๒. มความหมายใกลเคยงกบค าเดมทมารวมกน ๓. มความหมายเชงอปมา

๑. ความหมายเฉพาะซงแตกตางจากความหมายของค าเดม

ตวอยางเชน ยา ( สง ทใชกน ทา หรอฉด เ พอรกษาหรอปองกนโรค) + บา (วกลจรต สตฟนเฟอน หลงใหลหรอมวเมาในสงนน ๆ จนผดปกต) = ยาบา ทมความหมายเฉพาะหมายถง ยาเสพตดชนดหนงเมอเสพแลวเกดอาการคลายคนบา

๙. ค าประสมในขอใดมความหมายเฉพาะ ๑. ทหารถกงพษกด ๒. นองซอยางลบลายการตน ๓. คณพอซอมกนสาดหนาบาน ๔. ต ารวจจบตนแมวไดสองคน

ตรวจค าตอบหนาตอไป

ค าถาม

106

ค าตอบกรอบท ๘ กรอบท ๙

ขอท ๙ ตอบขอ ๓. คณพอซอมกนสาดหนาบาน

ลกษณะความหมายของค าประสมขอท ๒ ครบ

๒. มความหมายใกลเคยงกบค าเดมทมารวมกน เชน ดาว (สงทเหนเปนดวงมแสงระยบระยบในทองฟาเวลา

มด นอกจากดวงอาทตยและดวงจนทร) + เทยม (ท าเอาอยางใหเหมอนหรอคลายของจรงของแท) = ดาวเทยม หมายถง ยานชนดหนงโคจรไปในอวกาศไดอยางดาวแตไมใชดาวจรงๆ มา (ชอสตวสเทาชนดหนง ใชเปนพาหนะขบขและเทยมรถ) + เรว (ไว, รบ, ดวน) = มาเรว หมายถง คนทขมาซง ท าหนาทเดนขาวสบเหตการณของขาศก แลวรบแจงแกกองทพ

๑๐. ค าทขดเสนใตในขอใดไมใชค าประสม ๑. นพรตนชอบดาวลกไก ๒. นองถพนบานจนสะอาด ๓. สเทพไปตดเสอตวใหมมา ๔. สเชาวถกตามใจจนเสยเดก

ตรวจค าตอบหนาตอไป

ค าถาม

107

ค าตอบกรอบท ๙ กรอบท ๑๐

ขอท ๑๐ ตอบขอ ๒. นองถพนบาน จนสะอาด

ลกษณะความหมายของค าประสมขอสดทายครบ

๓.ความหมายเชงอปมา ค าทประสมแลวมความหมาย เชงอปมา เชน

มาเหลก หมายถง รถไฟ ดาวรง หมายถง ผทมชอเสยง ขายหนา หมายถง อบอาย ด าดน หมายถง หลบหายไป

ถวายหว หมายถง ท าจนสดความสามารถ

๑๑. ค าในขอใดเปนค าประสมทมความหมายเชงอปมาทกค า ๑. ชองไฟ มดแดง ตนไม

๒. ใจกวาง คางเหลอง องคกรใตดน ๓. ถกเสน ตาตม สมองกล

๔. งามหนา เตารด ตเยน

ตรวจค าตอบหนาตอไป

ค าถาม

108

ค าตอบกรอบท ๑๐ กรอบท ๑๑

ขอท ๑๑ ตอบขอ ๒. ใจกวาง คางเหลององคกรใตดน

รความหมายของค าประสมกนไปแลว คราวนเรามาศกษาลกษณะของค าประสมกนดกวาครบ

ลกษณะของค าประสม มดงน - เกดจากค ามลตงแต ๒ ค าขนไปมารวมกน เชน

ดาวเทยม = ดาว + เทยม สะพานลอย = สะพาน + ลอย ผาหมนอน = ผา + หม + นอน หองรบแขก = หอง + รบ + แขก

๑๒. ขอใดเปนค าประสมทกค า ๑. ประเพณ ถนน ๒. แตทวา บรษ ๓. ราชน ประหนง ๔. ทางออก รบสง ๑๓. “แมบานไปตลาดซอน าปลา หมสามชน และกะป มาท ากบขาว” ขอความนมค าประสมกค า ๑. ๓ ค า ๒. ๔ ค า ๓. ๕ ค า ๔. ๖ ค า

ตรวจค าตอบหนาตอไป

ค าถาม

109

ค าตอบกรอบท ๑๑ กรอบท ๑๒

ขอท ๑๒ ตอบขอ ๔. ทางออก รบสง ขอท ๑๓ ตอบขอ ๒. ๔ ค า (แมบาน, น าปลา, หมสามชน, กบขาว)

- ค ามลทน ามารวมกนมาจากภาษาใดกไดนะครบ

ค ามลภาษาไทยกบค ามลภาษาไทย เชน มาเรว = มา (ไทย) + เรว (ไทย) ลกน า = ลก (ไทย) + น า (ไทย) ทางดวน = ทาง (ไทย) + ดวน (ไทย) เรอพวง = เรอ (ไทย) + พวง (ไทย) ใตเทา = ใต (ไทย) + เทา (ไทย)

๑๔. ค าประสมขอใดเกดจากค าไทยประสมกบค าไทย ๑. หลกสตร หองนอน ๒. รถไฟ ไกฟา

๓. หวหนา เลอกตง ๔. พอตา ขอโทษ ๑๕. ขอใดมค าประสมทเกดจากค าไทยประสมกบค าไทย ๑. สชาตเขาคายลกเสอท จ.ลพบร ๒. ต ารวจหาหลกฐานจบขโมย ๓. โยคตนนมอทธฤทธมาก ๔. สมชายชอบนงรถเมล

ตรวจค าตอบหนาตอไป

ค าถาม

110

ค าตอบกรอบท ๑๒ กรอบท ๑๓

ขอท ๑๔ ตอบขอ ๓. หวหนา เลอกตง ขอท ๑๕ ตอบขอ๑. สชาตเขาคายลกเสอท จ.ลพบร (ลกเสอ)

นอกจากนยงมค ามลภาษาไทยประสมกบค ามลภาษาอน เชน

ค ามลภาษาไทยกบค ามลภาษาอน เชน หลกฐาน = หลก (ไทย) + ฐาน (บาล) ทนทรพย = ทน (ไทย) + ทรพย (สนสกฤต) ตวหนง = ตว (จน) + หนง (ไทย) เหยอกน า = เหยอก (องกฤษ) + น า (ไทย) กองเพลง = กอง (ไทย) + เพลง (เขมร)

๑๖. ขอใดเปนค าประสมทเกดจากค าไทยกบค าทมาจาก ภาษาอน ๑. ทอไอเสย ๒. เกงจน ๓. ออนชอย ๔. พอเลยง ๑๗. ค าประสมในขอใดเกดจากค าไทยประสมกบค าภาษาองกฤษ ๑. นายหาง หองโชว ๒. แขกยาม ตรวจคน ๓. ขดลาภ ใจบญ ๔. พวงหรด เดกปม

ตรวจค าตอบหนาตอไป

ค าถาม

111

ค าตอบกรอบท ๑๓ กรอบท ๑๔

ขอท ๑๖ ตอบขอ ๒. เกงจน ขอท ๑๗ ตอบขอ ๔. พวงหรด เดกปม

หรอจะเปนค ามลทมาจากภาษาอนทงหมดกไดครบ

ค ามลภาษาอนกบค ามลภาษาอน เชน ศาลฎกา = ศาล (สนสกฤต) + ฎกา (บาล) มหกรรมบนเทง = มหกรรม (บาล) + บนเทง (เขมร) รถเมล = รถ (บาล) + เมล (องกฤษ) วดทศน = วด (องกฤษ) + ทศน (สนสกฤต)

๑๘. ขอใดเปนค าประสมทมาจากภาษาอน ๑. เคมภณฑ ๒. มนษยกบ ๓. แมทพ ๔. รถมา ๑๙. ขอใดเปนค าประสมทมาจากภาษาบาล + ภาษาเขมร ๑. พระแสง ๒. พระทนง ๓. พระธ ามรงค ๔. พระยา

ตรวจค าตอบหนาตอไป

ค าถาม

112

ค าตอบกรอบท ๑๔ กรอบท ๑๕

ขอท ๑๘ ตอบขอ ๑. เคมภณฑ ขอท ๑๙ ตอบขอ ๓. พระธ ามรงค

หรอจะสงเกตจากค าตงของค าประสมซงเปนค ายอไดดงนครบ

- ยอมาจากค าหลายค าทมความหมายยาว ๆ ใหสนลง เชน

การ หมายถง งาน, ส งหรอ เ รอง ทท า เ ชน การเรอน การกศล การตางประเทศ การคา

ความ หมายถง เ รอง หรออาการ เชน ความด ความหลง ความลบ ความส าเรจ ความเครยด เครอง หมายถง สงส าหรบประกอบกนหรอเปนพวกเ ดยวกน เ ชน เค รองมอ เค รองใช เค รองแกง เครองประดบ ชาง หมายถง ผ ช านาญในการฝมอหรอศลปะอยางใดอยางหนง เ มอมาประสมกบค า อน ท าให เ กดความหมายใหม เชน ชางไม ชางไฟ ชางเขยน ชางปน

๒๐. ค าในขอใดเปนค าประสมทเกดจากการยอค าทกค า ๑. หกใจ หกเงน หกเห

๒. นากง นาขาว นาเกลอ ๓. ขายหนา ขายท ขายของ

๔. ของหวาน ของเลน ของก านล ตรวจค าตอบหนาตอไป

ค าถาม

113

ค าตอบกรอบท ๑๕ กรอบท ๑๖

ขอท ๒๐ ตอบขอท ๔. ของหวาน ของเลน ของก านล

ชาว หมายถง กลมชนทมเชอชาตเดยวกน , อยในถนฐานเดยวกน, มอาชพอยางเดยวกน หรอนบถอศาสนารวมกน เชน ชาวไทย ชาวจน ชาวไร ชาวนา ชาวพทธ

นก หมายถง ผ, ผชอบ, ผช านาญ หรอผทมอาชพในทางนน ๆ เชน นกทองเทยว นกเทศน นกดนตร

ผ หมายถง คนหรอสงทนบถอเสมอนคน เชน ผด ผราย ผปกครอง ผทรงศล ผวาราชการจงหวด

หมอ หมายถง ผร, ผช านาญ หรอผรกษาโรค เชน หมอความ หมอขวญ หมอต าแย หมอฟน หมอผาตด ฯลฯ

๒๑. “นกเรยนน าความรทไดจากโรงเรยนกลบไปท าเปนการบาน”ขอความนมค าประสมกค า ๑. ๓ ค า ๒. ๔ ค า ๓. ๕ ค า ๔. ๖ ค า

ตรวจค าตอบหนาตอไป

ค าตงของค าประสมซงเปนค ายอมอกนะครบ

ค าถาม

114

ค าตอบกรอบท ๑๖ กรอบท ๑๗

ขอท ๒๑ ตอบขอ ๒. ๔ ค า (นกเรยน, ความร, โรงเรยน, การบาน)

ค าประสม คอ ค าทเกดจากการน าค ามลต งแตสองค า ขนไปมาประสมกน ท าใหเกดค าทมความหมายใหม อาจมเคาความหมายของค าเดมอยบาง

ลกษณะความหมายของค าประสม ม ๓ ลกษณะดงน ๑. มความหมายเฉพาะซงแตกตางกบความหมายของค าเดม ๒. มความหมายใกลเคยงกบค าเดมทมารวมกน ๓. มความหมายเชงอปมา

ลกษณะของค าประสมมดงน คอ เกดจากค ามลต งแต สองค าขนไปมารวมกน โดยค ามลทน ามารวมกนนนมาจากภาษาใดกได หรอยอค าทมความหมายยาว ๆ ใหสนลง

เปดหนาตอไป

เอาละครบเพอน ๆ ผมจะสรปความหมายและลกษณะของค าประสมใหเพอน ๆ ฟงอกครง

นะครบ

115

.................... ๑. เกงจน

. ................... ๒.โตะหนงสอ .................... ๓. หางเสอ .................... ๔. ตกบาตร .................... ๕. กลวยไม .................... ๖. เตาไมโครเวฟ

.................... ๗. เดนทางไกล .................... ๘. ยางลบ

.................... ๙. วนเพญ

.................... ๑๐. ปอมต ารวจ

ตรวจค าตอบหนาตอไปครบ

ค าชแจง ใหนกเรยนขด √หนาค าประสมทเกดจากการประสมค าไทยกบค าไทย

และขด X หนาค าประสมทเกดจากการประสมค าไทยกบค าตางประเทศ

กจกรรมเสรมทกษะ

116

ค าตอบของกจกรรมเสรมทกษะคะ

๑. X ๒. X ๓. √ ๔. X ๕. √ ๖. X ๗. √ ๘. √ ๙. X ๑๐. X

ทบทวนกนไปแลว ตอไปลองท าแบบทดสอบหลงเรยนกนดกวานะคะ

117

แบบทดสอบหลงเรยนเรองการสรางค าในภาษาไทย ตอนท ๑ ค าประสม

๑.๑ ความหมายและประเภทของค ามล ความหมายและลกษณะของค าประสม

ใหนกเรยนเขยนเครองหมายกากบาท (x) ทบขอทถกทสดเพยงขอเดยว ๑. ค าประสมในขอใดมความหมายเชงอปมา ๑. เดอดรอน คางเหลอง ๒. น าปลา กนดบ ๓. หวหมน ใจหน ๔. แมทพ ชางไฟ ๒. “ผาเชดหนา” ในขอใดเปนค าประสมไดอยางเดยว ๑. ฉนเอาผาเชดหนามาใหเขา ๒. ฉนเอาผาเชดหนาใหเขา ๓. ผาเชดหนาไมสะอาด ๔. หยบผาเชดหนาใหหนอย ๓. ค าประสมขอใดทมความหมายวา “เชองาย” ๑. ใจเบา ๒.ใจกวาง

๓.ใจลอย ๔. ใจแคบ ๔. ขอใดมค าประสม ๑. ปากกาตวนนยาวมาก ๒. ลกนกนอนหลบอยในรง ๓. แมพดไฟในเตา ๔. พอบานออกไปท างานแตเชาตร ๕. “มะลบานเมอเวลาเชา” ประโยคนมค ามลกค า ๑. ๔ ค า ๒. ๕ ค า ๓. ๖ ค า ๔. ๗ ค า ๖. ขอใดมกรยาเปนค าประสมทงหมด ๑. คณพอถายรปลกขณะนอนหลบ ๒. วนนแดดรอนจดตองเดนกางรม ๓. เขาชอบออกตวเพราะเกรงใจเพอน ๔. คณครนงเลานทาน นกเรยนยมแปน ๗. ขอใดเปนค าประสมทกค า ๑. กระจกเงา ตาช า ชาวสวน ๒. มดแดง น าตา ลกโค ๓. ผด ลมพด พระคณทาน ๔. ลกชน รถไฟ กรวดน า

ค าชแจง

118

๘. ขอใดเปนค ามลทกค า ๑. จงหรด บาดทะยก บหงา ๒. แมมด นาร พทรา ๓. แปงมน ฝอยทอง นฤคหต ๔. ไฟฉาย แมเหลก ดฉน ๙. ขอความตอไปนมค าประสมกค า “วทยาเปนหวหนาในส านกงาน เขาพาลกคาออกไปรบประทานขาวเสมอ” ๑. ๒ ค า ๒. ๓ ค า

๓. ๔ ค า ๔. ๕ ค า ๑๐. ขอใดไมใชค าประสม ๑. แมนม ๒. แมมด

๓. แมครว ๔. แมลก

ไปตรวจค าตอบกนครบ

119

เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน บทเรยนส าเรจรป เรองการสรางค าในภาษาไทย

ตอนท ๑ ค าประสม ๑.๑ ความหมายและประเภทของค ามล ความหมายและลกษณะของค าประสม

๑. ๓ ๒. ๑ ๓. ๑ ๔. ๔ ๕. ๒ ๖. ๓ ๗. ๔ ๘. ๑ ๙. ๒ ๑๐. ๔

120

แบบประเมนตนเองหลงเรยน การเรยนบทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทย

ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท ๓ ตอนท ๑ ค าประสม

๑.๑ ความหมายและประเภทของค ามล ความหมายและลกษณะของค าประสม

ชอ...................................................................................................................... ชนมธยมศกษาปท ...................................................................เลขท.................

โรงเรยนนวมนทราชนทศ สตรวทยา พทธมณฑล

จากการท าแบบทดสอบหลงเรยนนกเรยนท าคะแนน เกณฑการประเมน ถานกเรยนท าได ๖ คะแนน ถอวา ผาน ถานกเรยนท าได ๗ – ๘ คะแนน ถอวา ด

ถานกเรยนท าได ๙ – ๑๐ คะแนน ถอวา ดมาก

ถา เพอน ๆ พจารณาผลการ เ รยนแลว อ ย ในเกณฑ ทไมนาพอใจ เพอน ๆ ควรศกษาใหมอกครงนะครบ

๑๐

121

บทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทยบทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทย

ตอนท ตอนท ๑ ๑ ค าประสมค าประสม

๑.๑.๒๒ วธสรางค าประสมวธสรางค าประสม

122

แบบทดสอบกอนเรยนเรองการสรางค าในภาษาไทย ตอนท ๑ ค าประสม

๑.๒ วธสรางค าประสม

ใหนกเรยนเขยนเครองหมายกากบาท (x) ทบขอทถกทสดเพยงขอเดยว ๑. ขอใดเปนค าประสมทเกดจากค านามประสมกบค ากรยาทกค า ๑. บานเชา ลกคด ยางลบ ๒. พเลยง จดหมาย ขดคอ ๓. ลนชก แมยก กนชน ๔. หมกพมพ ใจลอย คนรถ ๒. ขอใดเปนค าประสมทเกดจากค านามประสมกบค านามทกค า ๑. เสอคลม น าแขง รถเขน ๒. แมพมพ น ากอก ไขทอด ๓. เรยงเบอร พอบาน กลวยปง ๔. ทองฟา ปากกา รถไฟ ๓. ค าประสมขอใดมค ากรยาน าหนา ๑. กลวยแขก นารก หวแขง ๒. โรงรถ วาดเขยน กนใจ ๓. เรออวน เขาใจ ทองจ า ๔. ยมหวาน หลบใน จบใจ ๔. ขอใดมวธสรางค าประสมเหมอนค าตอไปน “ยาหยอดตา” ๑. ลกชนปง เรอกลไฟ ถงขาวสาร ๒. เลบมอนาง หมอไฟฟา ผาพนคอ ๓. ขาวหมกไก น าทวมปาก ไมจมฟน ๔. ผากนเปอน รถบดถนน แปรงสฟน ๕. ค าประสมขอใดมวธสรางค าแตกตางจากขออน ๑. เงนปนผล เครองซกผา ๒. ถอนสายบว เรอนรบรอง ๓. แปรงหวผม หมอหงขาว ๔. เรอด าน า รถไถนา ๖. ค าประสมในขอใดมค าหลงเปนค าวเศษณ ๑. เครองนอน เจบใจ เรอบน ๒. ผด งดงาม วางโต ๓. สมดพก ตบท มาใช ๔. ของใช กลองด า บานเชา ๗. ค าประสมในขอใดมค าหนาเปนค าวเศษณ ๑. หลายใจ หนกมอ ๒. รองเทา สนบน ๓. นางใน มามด ๔. ไมขด หเบา

ค าชแจง

123

๘. ค าประสมในขอใดเกดจากค ากรยาประสมกบค ากรยาทกค า ๑. ไวใจ รถมา ๒. บอกบท ไดการ ๓. หลบฉาก ยาดม ๔. กนสาด คนควา ๙. ค าประสมในขอใดมค าหนาเปนค าบพบททกค า ๑. คงท ปกครอง ๒. ใสใจ จ าวด ๓.นอกบท แกใจ ๔. กนโตะ เจาหนาท ๑๐. ค าประสมในขอใดมค าขนตนแตกตางจากขออน ๑. แมทพ พอบาน รถราง ๒. น าตก ไฟฉาย เสอคลม ๓. นางใน บานนอก มดแดง ๔. เดนโตะ บอกบท ถายรป

ไปตรวจค าตอบกนครบ

124

เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน บทเรยนส าเรจรป เรองการสรางค าในภาษาไทย

เลมท ๑ ค าประสม ๑.๒ วธสรางค าประสม

เพอน ๆ ท าแบบทดสอบกอนเรยน ไดหรอเปลาครบ คราวนเราลองไปศกษาวธสรางค าประสมพรอมกนเลยครบ

๑. ๑ ๒. ๔ ๓. ๔ ๔. ๓ ๕. ๒ ๖. ๒ ๗. ๑ ๘. ๔ ๙. ๓ ๑๐. ๔

125

กรอบท ๑

วธสรางค าประสมคอน าค าชนดตาง ๆ มาประสมกน โดยค าทน ามาประสมจะเปนค านาม สรรพนาม กรยา

วเศษณ หรอบพบทกไดครบ

ค าประสมทมค านามน าหนา ตวอยางเชน ๑. นาม + นาม

โรงรถ = โรง (นาม) + รถ (นาม) ขาวหมาก = ขาว (นาม) + หมาก (นาม) เรอนหอ = เรอน (นาม) + หอ (นาม)

๒. นาม + กรยา เรอแจว = เรอ (นาม) + แจว (กรยา) บานพก = บาน (นาม) + พก (กรยา) กลวยปง = กลวย (นาม) + ปง (กรยา)

๓. นาม + วเศษณ น าหวาน = น า (นาม) + หวาน (วเศษณ) หวหอม = หว (นาม) + หอม (วเศษณ) ขาวสวย = ขาว (นาม) + สวย (วเศษณ)

๑.ค าประสมในขอใดมโครงสรางเหมอนกบค าวา “รถมา” ทกค า ๑. น าแขง ขาวตาก เสอคลม

๒. แมบาน สวนสตว กระดาษฟาง ๓. มามด ถวตด ไขทอด

๔. ยาถาย ขนมปง คนงาน ตรวจค าตอบหนาตอไป

ค าถาม

126

ค าตอบกรอบท ๑ กรอบท ๒

ขอท ๑ ตอบขอ ๒. แมบาน สวนสตว กระดาษฟาง

ค าประสมทมค านามน าหนายงมอกนะครบ

๒.ค าประสมในขอใดมโครงสรางตางจากขออน ๑. ล าไพ ฟองน า

๒. สายสรอย ดวงตรา ๓. ดวงหนา วงแขน

๔. หมาใน ของกลาง

ตรวจค าตอบหนาตอไป

๔.นาม + บพบทหรอสนธาน เชน วนท = วน (นาม) + ท (สนธาน) ชนบน = ชน(นาม) + บน(บพบท) ภาคใต = ภาค(นาม) + ใต(บพบท)

๕. นาม + ลกษณนามหรอสรรพนาม เชน ตนหน = ตน(นาม) + หน(ลกษณนาม)

เขมทศ = เขม(นาม) + ทศ(ลกษณนาม) พระคณ = พระ(นาม) + คณ(สรรพนาม)

ค าถาม

127

ค าตอบกรอบท ๒ กรอบท ๓

ขอท ๒ ตอบขอ ๔. หมาใน ของกลาง

คราวนเพอน ๆ ลองมาศกษาค าประสมแบบทใชค ากรยาน าหนากนบางดกวานะครบ

ค าประสมทมค ากรยาน าหนา ตวอยางเชน ๑. กรยา + กรยา เชน

พดโบก = พด (กรยา) + โบก (กรยา) กนสาด = กน (กรยา) + สาด (กรยา) เรยงพมพ = เรยง (กรยา) + พมพ (กรยา)

๒. กรยา + นาม เชน รองเพลง = รอง (กรยา) + เพลง (นาม) เลนน า = เลน (กรยา) + น า (นาม) วายน า = วาย (กรยา) + น า (นาม)

๓. กรยา + วเศษณ เชน ยมหวาน = ยม (กรยา) + หวาน (วเศษณ) คยโต = คย (กรยา) + โต (วเศษณ) อวดด = อวด (กรยา) + ด (วเศษณ)

๓.ค าประสมในขอใดมโครงสรางเหมอนค าวา “รอยกรอง” ทกค า ๑. หอหมก พมพดด ๒. กนเปลา วงใน ๓. เขาใจ ลอยแกว ๔. ครอบครว จดหมาย

ตรวจค าตอบหนาตอไป

ค าถาม

128

ค าตอบกรอบท ๓ กรอบท ๔

ขอท ๓ ตอบขอ ๑. หอหมก พมพดด

ค าประสมทใชค าวเศษณน าหนา มดงนครบ

ค าประสมทมค าวเศษณน าหนา ตวอยางเชน ๑. วเศษณ + วเศษณ เชน

หวานเยน = หวาน (วเศษณ) + เยน(วเศษณ) เปรยวหวาน = เปรยว (วเศษณ) + หวาน(วเศษณ) เขยวหวาน = เขยว (วเศษณ) + หวาน (วเศษณ)

๒. วเศษณ + นาม เชน ดใจ = ด (วเศษณ) + ใจ (นาม) หลายลน = หลาย (วเศษณ) + ลน (นาม) หนกมอ = หนก (วเศษณ) + มอ (นาม)

๓. วเศษณ + กรยา เชน นารก = นา (วเศษณ) + รก (กรยา) นากน = นา (วเศษณ) + กน (กรยา) ออนโยน = ออน (วเศษณ) + โยน (กรยา)

๔.

๔.ค าประสมค าใดเกดจากการสรางค าแบบ วเศษณ +นาม ๑. น านม ๒. ยมหวาน ๓. ใตเทา ๔. สกดบ

ตรวจค าตอบหนาตอไป

ค าถาม

129

ค าตอบกรอบท ๔ กรอบท ๕

ขอท ๔ ตอบขอ ๓. ใตเทา

ค าประสมทใชค าบพบทน าหนา มดงนครบ

ค าประสมทมบพบทน าหนา ตวอยางเชน ๑. บพบท + นาม เชน

นอกคอก = นอก (บพบท) + คอก (นาม) กบขาว = กบ (บพบท) + ขาว (นาม) กลางบาน = กลาง (บพบท) + บาน (นาม)

๒. บพบท + กรยา เชน บนบาน = บน (บพบท) + บาน (กรยา) จากพราก (ชอนก) = จาก (บพบท) + พราก (กรยา) ทนอน = ท (บพบท) + นอน (กรยา)

๕.ค าประสมในขอใดมค าบพบทน าหนาทกค า ๑. นอกคร เตมใจ อวดด

๒. นอกใจ ใตฝาพระบาท โดยสาร ๓. นอกรต สองหว เขาใจ

๔. นอกจาก ตามแต ตอรอง

ตรวจค าตอบหนาตอไป

ค าถาม

130

ค าตอบกรอบท ๕ กรอบสรป

ขอท ๕ ตอบขอ ๒. นอกใจ ใตฝาพระบาท โดยสาร

วธสรางค าประสม ในภาษาไทยสามารถแบงไดดงน ๑. ค านามเปนค าหนาโดยใชค านามเปนค าตนและ

มค าชนดอนมาประกอบขางหลงเปนค าขยาย เชน นาม + นาม, นาม + กรยา, นาม + วเศษณ, นาม + บพบทหรอสนธาน, นาม + ลกษณนามหรอสรรพนาม

๒. ค ากรยาเปนค าหนาโดยใชค ากรยาเปนค าตนและ มค าชนดอนมาประกอบขางหลงเปนค าขยาย เชน กรยา + กรยา, กรยา + นาม และกรยา + วเศษณ

๓. ค าวเศษณเปนค าหนาโดยใชค าวเศษณเปนค าตน และมค าชนดอนมาประกอบขางหลง เ ปน ค าขยาย เ ชน วเศษณ + วเศษณ, วเศษณ + นาม, วเศษณ + กรยา

๔. ค าบพบทเปนค าหนา โดยใชบพบทเปนค าตน และมค าชนด อนมาประกอบขางหลง เ ปนค าขยาย เ ชน บพบท + นาม และบพบท + กรยา

เปดหนาตอไป

เอาละครบเพอน ๆ ผมจะสรปวธสราง ค าประสมใหเพอน ๆ ฟงอกครงนะครบ

131

๑. ปากน า = ................ + ............... ๒. เบยลาง = ................ + ............... ๓. ลกคด = ................ + ............... ๔. แกไข = ................ + ............... ๕. บนสง = ................ + ............... ๖. เขาใจ = ................ + ............... ๗. คนงาน = ................ + ............... ๘. ยาด า = ................ + ............... ๙. ในหลวง = ................ + ............... ๑๐. พอมด = ................ + ...............

ค าชแจง ใหนกเรยนแยกค าศพทตอไปนวาเกดจากการสรางค าแบบใด

กจกรรมเสรมทกษะ

ตรวจค าตอบหนาตอไปครบ

132

๑. นาม + นาม ๒. นาม + บพบท ๓. นาม + กรยา ๔. กรยา + กรยา ๕. กรยา + วเศษณ ๖. กรยา + นาม ๗. นาม + นาม ๘. นาม + วเศษณ ๙. บพบท + นาม ๑๐. นาม + นาม

ทบทวนกนไปแลว ตอไปลองท าแบบทดสอบหลงเรยนกนดกวานะคะ

ค าตอบของกจกรรมเสรมทกษะคะ

133

แบบทดสอบหลงเรยนเรองการสรางค าในภาษาไทย ตอนท ๑ ค าประสม

๑.๒ วธสรางค าประสม

ใหนกเรยนเขยนเครองหมายกากบาท (x) ทบขอทถกทสดเพยงขอเดยว ๑. ค าประสมขอใดมวธสรางค าแตกตางจากขออน ๑. เรอด าน า รถไถนา ๒. แปรงหวผม หมอหงขาว ๓. ถอนสายบว เรอนรบรอง ๔. เงนปนผล เครองซกผา ๒.ขอใดเปนค าประสมทเกดจากค านามประสมกบค ากรยาทกค า ๑.หมกพมพ ใจลอย คนรถ ๒. พเลยง จดหมาย ขดคอ ๓. บานเชา ลกคด ยางลบ ๔. ลนชก แมยก กนชน ๓. ค าประสมขอใดมค ากรยาน าหนา ๑. เรออวน เขาใจ ทองจ า ๒. ยมหวาน หลบใน จบใจ ๓.กลวยแขก นารก หวแขง ๔. โรงรถ วาดเขยน กนใจ ๔. ค าประสมในขอใดเกดจากค ากรยาประสมกบค ากรยาทกค า ๑. กนสาด คนควา ๒. ไวใจ รถมา ๓.บอกบท ไดการ ๔. หลบฉาก ยาดม ๕.ขอใดเปนค าประสมทเกดจากค านามประสมกบค านามทกค า ๑.ทองฟา ปากกา รถไฟ ๒. เรยงเบอร พอบาน กลวยปง ๓.แมพมพ น ากอก ไขทอด ๔. เสอคลม น าแขง รถเขน ๖. ค าประสมในขอใดมค าขนตนแตกตางจากขออน ๑. นางใน บานนอก มดแดง ๒. เดนโตะ บอกบท ถายรป ๓.แมทพ พอบาน รถราง ๔. น าตก ไฟฉาย เสอคลม ๗. ค าประสมในขอใดมค าหนาเปนค าวเศษณ ๑.นางใน มามด ๒. ไมขด หเบา ๓. หลายใจ หนกมอ ๔. รองเทา สนบน

ค าชแจง

134

๘. ค าประสมในขอใดมค าหนาเปนค าบพบททกค า ๑. นอกบท แกใจ ๒. ใสใจ จ าวด ๓.กนโตะ เจาหนาท ๔. คงท ปกครอง ๙. ขอใดมวธสรางค าประสมเหมอนค าตอไปน “ยาหยอดตา” ๑.ผากนเปอน รถบดถนน แปรงสฟน ๒. ขาวหมกไก น าทวมปาก ไมจมฟน ๓.เลบมอนาง หมอไฟฟา ผาพนคอ ๔. ลกชนปง เรอกลไฟ ถงขาวสาร ๑๐. ค าประสมในขอใดมค าหลงเปนค าวเศษณ ๑. สมดพก ตบท มาใช ๒. ของใช กลองด า บานเชา ๓.เครองนอน เจบใจ เรอบน ๔. ผด งดงาม วางโต

ไปตรวจค าตอบกนครบ

135

เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน บทเรยนส าเรจรป เรองการสรางค าในภาษาไทย

ตอนท ๑ ค าประสม ๑.๒ วธสรางค าประสม

๑. ๓ ๒. ๓ ๓. ๒ ๔. ๑ ๕. ๑ ๖. ๒ ๗. ๓ ๘. ๑ ๙. ๒ ๑๐. ๔

136

แบบประเมนตนเองหลงเรยน การเรยนบทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทย

ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท ๓ ตอนท ๑ ค าประสม

๑.๒ วธสรางค าประสม ชอ...................................................................................................................... ชนมธยมศกษาปท ...................................................................เลขท.................

โรงเรยนนวมนทราชนทศ สตรวทยา พทธมณฑล

จากการท าแบบทดสอบหลงเรยนนกเรยนท าคะแนน เกณฑการประเมน ถานกเรยนท าได ๖ คะแนน ถอวา ผาน ถานกเรยนท าได ๗ – ๘ คะแนน ถอวา ด

ถานกเรยนท าได ๙ – ๑๐ คะแนน ถอวา ดมาก

๑๐

ถา เพอน ๆ พจารณาผลการ เ รยนแลว อ ย ในเกณฑ ทไมนาพอใจ เพอน ๆ ควรศกษาใหมอกครงนะครบ

137

บทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทยบทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทย

ตอนท ตอนท ๑ ๑ ค าประสมค าประสม

๑.๑.๓ ๓ หนาทของค าประสมหนาทของค าประสม

138

แบบทดสอบกอนเรยนเรองการสรางค าในภาษาไทย ตอนท ๑ ค าประสม

๑.๓ หนาทของค าประสม

ใหนกเรยนเขยนเครองหมายกากบาท (x) ทบขอทถกทสดเพยงขอเดยว ๑. ค าประสมขอใดใชเปนค าวเศษณทกค า ๑. ขดคอ ตกรรเชยง วายน า ๒. เขาใจ หวานใจ ลภย ๓. ตาปลา นอยหนา กลาวขวญ ๔. ใจด คมข า ค าฟา ๒. ค าประสมขอใดท าหนาทเปนค านามทกค า ๑. ตนรภย กญแจมอ เตาแกส ๒. เกาอโยก แทนพมพ สรอยเพชร ๓. วางใจ โซดาไฟ ยาขดรองเทา ๔. กอการ ยาถาย ชาเยน ๓. ค าประสมในขอใดท าหนาทเปนค ากรยาทกค า ๑. ทองขน กระจกตา ๒. ปากเปยก ขนหมาก ๓. มอขน รบไหว ๔. คอหอย ศอกกลบ ๔. “ขวญออน” ในขอใดท าหนาทเปนค ากรยา ๑. ฉนไมชอบคนขวญออนเลย ๒. เธออยาขวญออนนกส ๓. เมตตาเปนผหญงขวญออน ๔. ลนดาเลยงแมวขวญออน ๕. ค าประสมในขอใดท าหนาทไดทงค านามและค าขยายนาม ๑. เงนเดอน ๒. ดาวเทยม ๓. ตาปลา ๔. น าพรก ๖. ค าประสมในขอใดท าหนาทเหมอนค าวา “ขดเสนตาย” ๑. บานเอออาทร ๒. แปรงสฟน ๓. ตบทแตก ๔. คนเดนโตะ

ค าชแจง

139

๗. ค าประสมในขอใดท าหนาทเปนค าสรรพนามทกค า ๑. ตเยน ใตเทา ๒. ขาพระพทธเจา ใตฝาละอองธลพระบาท ๓. มนษยกบ ทนหว ๔. ปากน า ทลกระหมอม ๘. “แมชอบเสอสบานเยนมาก” ค าประสม “บานเยน” ท าหนาทใด ๑. ค านาม ๒. ค ากรยา ๓. ค าวเศษณ ๔. ค าสรรพนาม ๙. “สมศกดเปนคนขเกยจ” ค าประสม “ขเกยจ” ท าหนาทใด ๑. ค านาม ๒. ค าวเศษณขยายค านาม ๓. ค ากรยา ๔. ค าวเศษณขยายกรยา ๑๐. ค าประสมในขอใดท าหนาทเปนค านามทกค า ๑. ดอกฟา ผสมเทยม ไมเทา ๒. น าขวด ซกแหง เขมกลด ๓. ลกชาง ซกฟอก แบบเรยน ๔. ววนม ตนกา เรออวน

ไปตรวจค าตอบกนครบ

140

เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน บทเรยนส าเรจรป เรองการสรางค าในภาษาไทย

ตอนท ๑ ค าประสม ๑.๓ หนาทของค าประสม

เพอน ๆ ท าแบบทดสอบกอนเรยน ไดหรอเปลาครบ คราวน เราลองไปศกษาเ รองหนาทของค าประสม พรอมกนเลยครบ

๑. ๔ ๒. ๑ ๓. ๓ ๔. ๒ ๕. ๒ ๖. ๓ ๗. ๒ ๘. ๓ ๙. ๒ ๑๐. ๔

141

กรอบท ๑

เพอน ๆ ทราบไหมครบวา ค าประสม ท าหนาทอะไรไดบาง เรามาศกษากนเลยครบ

หนาทของค าประสม สามารถจ าแนกไดดงน ๑. ค าประสมทท าหนาทเปนค านามและค าขยายนาม

เชน ค านาม ค าขยายนาม กลวยไม ดอกกลวยไม คมอ หนงสอคมอ นมแมว น านมแมว สนสง รองเทาสนสง

๑. ขอใดเปนค าประสมทท าหนาทเปนค านาม ๑. แกไข สวนครว ๒. น าปลา ลกจาง ๓. ขเหร แมคณ ๔. ยกเลก เรอดวน ๒. ขอใดมค าประสมทท าหนาทเปนค านามในประโยค ๑. พอซอมเครองยนตเสรจแลว ๒. ชาตรถายรปววสวย ๓. จอยขเกยจสระผม ๔. นนเปนเดกนารก

ตรวจค าตอบหนาตอไป

ค าถาม

142

ค าตอบกรอบท ๑ กรอบท ๒

ขอท ๑ ตอบขอ ๒. น าปลา ลกจาง ขอท ๒ ตอบขอ ๑. พอซอมเครองยนตเสรจแลว

นอกจากเปนค านามแลว ยงท าหนาทเปนค ากรยาไดดวยนะ

๒. ค าประสมทท าหนาทเปนค ากรยาและค าขยายนาม เชน ค ากรยา ค าขยายนาม มอสะอาด ต ารวจมอสะอาด ซกแหง น ายาซกแหง ปากหวาน คนปากหวาน เสรมสวย โรงเรยนเสรมสวย หเบา คนหเบา

๓.ขอใดเปนค าประสมทท าหนาทเปนค ากรยาทกค า ๑. ชางไม ฉาบปน ๒. ตเยน หอหมก ๓. เตนร า ไหวเจา ๔. นาเกลยด ตมจด ๔. ค าประสมในขอใดเปนค ากรยาทท าหนาทขยายค านามทกค า ๑. เดกหวออน ผลภย

๒. อากาศสดชน โทรศพทเคลอนท ๓. ผาพนคอ เรอหางยาว ๔. เขมซอนปลาย ไขลกเขย

ตรวจค าตอบหนาตอไป

ค าถาม

143

ค าตอบกรอบท ๒ กรอบท ๓

ขอท ๓ ตอบขอ ๓. เตนร า ไหวเจา ขอท ๔ ตอบขอ ๑. เดกหวออน ผลภย

หนาทอกอยางหนงคอท าหนาทเปนค ากรยาและวเศษณขยายกรยา

๓. ค าประสมทท าหนาทเปนค ากรยาและวเศษณขยายกรยา เชน ค ากรยา ค าวเศษณขยายกรยา แกมอ ชกแกมอ ตอวา พดตอวา ยกยอง กลาวยกยอง กนทา ยนกนทา ออกรส คยออกรส

๕. “นงกนท” ค าประสม “กนท” ท าหนาทใด ๑. ค านาม ๒. วเศษณขยายค านาม ๓. ค ากรยา ๔. วเศษณขยายค ากรยา ๖. ขอใดมค าประสมทท าหนาทแตกตางจากขออน ๑. สะพานลอย เรอด าน า ๒. พดขดคอ นงกนทา ๓. เรอเดนสมทร แปรงสฟน ๔. รถรบจาง เสอกนฝน ตรวจค าตอบหนาตอไป

ค าถาม

144

ค าตอบกรอบท ๓ กรอบท ๔

ขอท ๕ ตอบขอ ๔. วเศษณขยายค ากรยา ขอท ๖ ตอบขอ ๒. พดขดคอ นงกนทา

นอกจากนนะครบ ค าประสมยงท าหนาท เปนค าสรรพนามไดดวย

๔. ค าประสมทท าหนาทเปนค าสรรพนาม เชน พระ คณ เจา ขาพระพทธ เจา แ ม คณ ทนห ว ท ล ก ร ะห ม อ ม เ ก ล า ก ร ะ ห ม อ ม ห ม อ ม ฉ น เปนตน

๗. ขอใดเปนค าประสมทท าหนาทเปนค าสรรพนามทกค า ๑. ดฉน ขาพระองค ใตเทา ๒. ฝาพระบาท พระคณทาน พอคณ ๓. เกลากระผม พอเจาประคณ ขาพเจา ๔. แมหน กระผม ใตฝาละอองพระบาท

ตรวจค าตอบหนาตอไป

ค าถาม

145

ค าตอบกรอบท ๔ กรอบท ๕

ขอท ๗

ตอบขอ ๒. ฝาพระบาท พระคณทาน พอคณ

หนาทประเภทสดทายนะครบ ท าหนาทเปนค าวเศษณ

๕. ค าประสมทท าหนาทเปนค าวเศษณ เชน ขเหร นาเกลยด หลายใจ สนสง ขรว ใจจด หวแขง ขเกยจ นารก หวหมอ มงม นาชง สดชน เยนฉ า สดใสฯลฯ

๘. ขอใดมค าประสมทท าหนาทเปนค าวเศษณทกค า ๑. หวรน นากน บงตา

๒. กนทา กอการ ออนหวาน ๓. เขาใจ มงคง ขดคอ

๔. หวานใจ นอยหนา นอกบท ๙. “แมชอบทานแกงเขยวหวานมาก” ค าประสม “เขยวหวาน” ท าหนาทใดในประโยค ๑.ค านาม ๒. ค าสรรพนาม ๓. ค ากรยา ๔. ค าวเศษณ

ตรวจค าตอบหนาตอไป

ค าถาม

146

ค าตอบกรอบท ๕ กรอบสรป

ขอท ๘ ตอบขอ ๔. หวานใจ นอยหนา นอกบท ขอท ๙ ตอบขอ ๔. ค าวเศษณ

ค าประสมสามารถท าหนาท ไดดงน ๑. ค านามและค าขยายนาม ๒. ค ากรยาและค าขยายนาม ๓. ค ากรยาและวเศษณขยายกรยา ๔. ค าสรรพนาม ๕. ค าวเศษณ

เปดหนาตอไป

เอาละครบเพอน ๆ ผมจะสรปหนาทของ ค าประสมใหเพอน ๆ ฟงอกครงนะครบ

147

ค าชแจง ค าประสมทขดเสนใตในขอตอไปน ท าหนาทใดในประโยค

๑. มดแดงท ารงอยบนตนไม = ......................................... ๒. รถไฟออกจากสถานตรงเวลา = ......................................... ๓. ทานสมภารจ าวดในกฏ = ......................................... ๔. เขาชอบทานขนมสอดไสมาก = ......................................... ๕. คนบานนอกอารมณด = ......................................... ๖. แมอานสมดพก = ......................................... ๗. คณป ถอไมเทาไปตลาด = ......................................... ๘. รฐบาลแจกหนงสอแบบเรยนใหกบเดก = ......................................... ๙. เธอเปนพดออนหวาน = ......................................... ๑๐. ผคมยางสามขมมาทนกโทษประหาร = .........................................

กจกรรมเสรมทกษะ

ตรวจค าตอบหนาตอไปครบ

148

๑. ค านาม ๒. ค านาม ๓. ค ากรยา ๔. ค ากรยาขยายค านาม ๕. ค านามขยายค านาม ๖. ค านาม ๗. ค านาม ๘. ค านามขยายค านาม ๙. ค าวเศษณขยายค ากรยา ๑๐. ค าวเศษณขยายค ากรยา

ทบทวนกนไปแลว ตอไปลองท าแบบทดสอบหลงเรยนกนดกวานะคะ

ค าตอบของกจกรรมเสรมทกษะคะ

149

แบบทดสอบหลงเรยนเรองการสรางค าในภาษาไทย ตอนท ๑ ค าประสม

๑.๓ หนาทของค าประสม

ใหนกเรยนเขยนเครองหมายกากบาท (x) ทบขอทถกทสดเพยงขอเดยว ๑. ค าประสมในขอใดท าหนาทเหมอนค าวา “ขดเสนตาย” ๑. บานเอออาทร ๒. แปรงสฟน ๓. ตบทแตก ๔. คนเดนโตะ ๒. ค าประสมในขอใดท าหนาทเปนค ากรยาทกค า ๑. คอหอย ศอกกลบ ๒. มอขน รบไหว ๓.ปากเปยก ขนหมาก ๔. ทองขน กระจกตา ๓. “สมศกดเปนคนขเกยจ” ค าประสม “ขเกยจ” ท าหนาทใด ๑. ค าวเศษณขยายกรยา ๒. ค าวเศษณขยายค านาม ๓. ค ากรยา ๔. ค านาม ๔. ค าประสมขอใดใชเปนค าวเศษณทกค า ๑.ใจด คมข า ค าฟา ๒. ตาปลา นอยหนา กลาวขวญ ๓.เขาใจ หวานใจ ลภย ๔. ขดคอ ตกรรเชยง วายน า ๕. ค าประสมขอใดท าหนาทเปนค านามทกค า ๑. ววนม ตนกา เรออวน ๒. ลกชาง ซกฟอก แบบเรยน ๓. น าขวด ซกแหง เขมกลด ๔. ดอกฟา ผสมเทยม ไมเทา ๖. “ขวญออน” ในขอใดท าหนาทเปนค ากรยา ๑. ลนดาเลยงแมวขวญออน ๒. เธออยาขวญออนนกส ๓. เมตตาเปนผหญงขวญออน ๔. ฉนไมชอบคนขวญออนเลย ๗. ค าประสมในขอใดท าหนาทเปนค าสรรพนามทกค า ๑. มนษยกบ ทนหว ๒. ปากน า ทลกระหมอม ๓.ตเยน ใตเทา ๔. ขาพระพทธเจา ใตฝาละอองธลพระบาท

ค าชแจง

150

๘. “แมชอบเสอสบานเยนมาก” ค าประสม “บานเยน” ท าหนาทใด ๑. ค าวเศษณ ๒. ค ากรยา ๓.ค าสรรพนาม ๔. ค านาม ๙. ค าประสมในขอใดท าหนาทไดทงค านามและค าขยายนาม ๑. น าพรก ๒. ตาปลา ๓. ดาวเทยม ๔. เงนเดอน ๑๐. ค าประสมขอใดท าหนาทเปนค านามทกค า ๑. วางใจ โซดาไฟ ยาขดรองเทา ๒. กอการ ยาถาย ชาเยน ๓.ตนรภย กญแจมอ เตาแกส ๔. เกาอโยก แทนพมพ สรอยเพชร

ไปตรวจค าตอบกนครบ

151

เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน บทเรยนส าเรจรป เรองการสรางค าในภาษาไทย

ตอนท ๑ ค าประสม ๑.๓ หนาทของค าประสม

๑. ๓ ๒. ๒ ๓. ๒ ๔. ๑ ๕. ๑ ๖. ๒ ๗. ๔ ๘. ๑ ๙. ๓ ๑๐. ๓

152

แบบประเมนตนเองหลงเรยน การเรยนบทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทย

ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท ๓ ตอนท ๑ ค าประสม

๑.๓ หนาทของค าประสม ชอ...................................................................................................................... ชนมธยมศกษาปท ...................................................................เลขท.................

โรงเรยนนวมนทราชนทศ สตรวทยา พทธมณฑล

จากการท าแบบทดสอบหลงเรยนนกเรยนท าคะแนน เกณฑการประเมน ถานกเรยนท าได ๖ คะแนน ถอวา ผาน ถานกเรยนท าได ๗ – ๘ คะแนน ถอวา ด

ถานกเรยนท าได ๙ – ๑๐ คะแนน ถอวา ดมาก

๑๐

ถา เพอน ๆ พจารณาผลการ เ รยนแลว อ ย ในเกณฑ ทไมนาพอใจ เพอน ๆ ควรศกษาใหมอกครงนะครบ

153

บทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทย รายวชาภาษาไทย ท๓๓๑๐๑

ชนมธยมศกษาปท ๓

ตอนท ๒ ค าซอน

จดท ำโดย นำงสำวอญชสำ ยมถนอม

กลมสำระกำรเรยนรภำษำไทย โรงเรยนนวมนทรำชนทศ สตรวทยำ พทธมณฑล ส ำนกงำนเขตพนทกำรศกษำมธยมศกษำ เขต ๑

154

เพอน ๆ อานจดประสงคการเรยนรกอนนะครบ แลวคอยลงมอเรยนบทเรยนกน

เมอนกเรยน เรยนบทเรยนนแลว นกเรยนสามารถ 1. อธบายความหมายและลกษณะของค าซอนได 2. บอกประเภทของค าซอนได 3. อธบายวธสรางค าซอนได 4. บอกหนาทของค าซอนได

155

บทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทยบทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทย

ตอนท ตอนท ๒ ๒ ค าซอนค าซอน

๒.๑ ๒.๑ ความหมายและลกษณะของค าซอนความหมายและลกษณะของค าซอน

156

แบบทดสอบกอนเรยนเรองการสรางค าในภาษาไทย ตอนท ๒ ค าซอน

๒.๑ ความหมายและลกษณะของค าซอน

ใหนกเรยนเขยนเครองหมายกากบาท (x) ทบขอทถกทสดเพยงขอเดยว ๑. ขอใดเปนค าซอนทกค า ๑. รากฐาน เรอแพ เรอรบ ๒. ลกหลาน ลกคา รปถาย ๓. บานเรอน บานนอก ภมฐาน ๔. หมดสน กดกน ใหมเอยม ๒. ขอความตอไปนมค าซอนกค า “มนษยสรรคสรางความงามใหกบโลก และมนษยกท าใหโลกเกดการเปลยนแปลงอยางรวดเรว เราจงควรชวยกนท าใหโลกเขาสสภาพเดมโดยเรวไว” ๑. ๕ ค า ๒. ๔ ค า

๓. ๓ ค า ๔. ๒ ค า ๓. ประโยคใดมค าซอน ๑. สตวจ าพวกหนงสมญา พหบาทา ๒. มพษมฤทธเรยวแรง พบชางกลางแปลง ๓. แมงปองจองชหางหา สงใดจะมา ๔. ตวแมงกะแทกลนแรง แมงสาบอกแมง ๔. ขอใดไมใชค าซอนทกค า ๑. ตเยน กรอบเคม ในหลวง ๒.เรออวน เกรงกลว ขวางปา

๓. ทนทรพย คดเคยว เฆยนต ๔. เงยบสงบ จตใจ ฉกขาด ๕. ขอใดมค าซอนมากทสด ๑. เขามพนองหลายคน

๒. เธอชอบพดถากถางคนอน ๓. คนชวชาเลวทรามตองใชกรรมทตนรเรมไว ๔. ผบงคบบญชาตองเดดขาดตอผใตบงคบบญชา

ค าชแจง

157

๖. ค าซอนในขอใดมวธประกอบค าตางกบขออน ๑. ตนลกหนาบาง ๒. เกดดอกออกผล ๓. ขบเขยวเคยวฟน ๔. กหนยมสน ๗. ขอใดเปนค าซอนทเกดจากค าไทยซอนกบค าตางประเทศทกค า ๑. ถวยชาม ทบทวน บกรก ๒. เจบปวด เชดช ดอดง ๓.โงเขลา ขาทาส เขยวขจ ๔. รปภาพ ฤทธเดช เสบยงอาหาร ๘. ขอใดเปนค าซอนทเกดจากค าไทยซอนกบค าไทยทกค า ๑. เพมเตม แบบฉบบ แจมจรส ๒. บานเรอน ทบต เลกนอย ๓. เลยบเคยง พงไพร เขตแดน ๔. ทกทวง หวสมอง โชคลาง ๙. ขอใดเปนค าซอน ๔ ค าเรยงกนทกค า ๑. ตบไตไสพง สงต าด าขาว ๒. อดขาวอดน า ขยบหขยบตา ๓. คดใหมท าใหม คดดพดด ๔. ตกลองปลองชน ไปมาหาส ๑๐. ขอใดเปนค าซอนตางกบขออน ๑. ผลหมากรากไม ผดพองหมองใจ ๒. ชางมาววควาย ตรนฟนแทง ๓. รวบรดตดความ รปโฉมโนมพรรณ ๔. น าพงเรอเสอพงปา ปล าผลกปลกผนง

ไปตรวจค าตอบกนครบ

158

เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน บทเรยนส าเรจรป เรองการสรางค าในภาษาไทย

ตอนท ๒ ค าซอน ๒.๑ ความหมายและลกษณะของค าซอน

เพอน ๆ ท าแบบทดสอบกอนเรยน ไดหรอเปลาครบ คราวนเราลองไปศกษาเรองค าซอนพรอมกนเลยครบ

๑. ๔ ๒. ๒ ๓. ๒ ๔. ๑ ๕. ๓ ๖. ๑ ๗. ๓ ๘. ๒ ๙. ๑ ๑๐. ๔

159

กรอบท ๑

กอนอนเรามารจกความหมายของค าซอน กนกอนนะครบ

ค าซอน หมายถง ค าทเกดจากการน าค ามลตงแต ๒ ค า หรอมากกวา ทมความหมายเหมอนกน คลายคลงกน เปนไปในท านองเดยวกน หรอ ตรงขามกนมาประกอบเปนค าใหม เชน

จต (ใจ, สงทมหนาทร คด และนก) + ใจ (สงทท าหนาทร รสก นกและคด) = จตใจ หมายถง ใจ, อารมณทางใจ

ขด (ใหตดขวางไวไมใหหลดออก) + ขวาง (กดกน, สกด) = ขดขวาง หมายถง ท าใหไมสะดวก, ท าใหตดขด

๑.ขอใดคอความหมายของค าซอน ๑. ค าทเกดจากการน าค ามล มาประกอบเปนค าใหม มความหมายชดเจนขน ๒. ค าทเกดจากการน าค าประสม มาประกอบเปนค าใหม มความหมายชดเจนขน ๓. ค าทเกดจากการน าค าประสม ทมความหมายเหมอนกน คลายคลงกน ตรงขามกนมาประกอบเปนค าใหม มความหมายชดเจนขน ๔. ค าทเกดจากค ามล ๒ ค าขนไป เรยงตอกน โดยแตละค าอาจมความหมายเหมอนกน คลายกน ท านองเดยวกน หรอตรงกนขามกได

ตรวจค าตอบหนาตอไป

ค าถาม

160

ค าตอบกรอบท ๑ กรอบท ๒

ขอท ๑ ตอบขอ ๔. ค าทเกดจากค ามล ๒ ค าขนไป เรยงตอกน โดยแตละค าอาจมความหมายเหมอนกน คลายกน ท านองเดยวกน หรอตรงกนขามกได

รความหมายของค าซอนกนไปแลว คราวนเรามาศกษาลกษณะของค าทน ามาซอนกนนะครบ

ลกษณะของค าทน ามาซอนกนสามารถแบงไดดงน ๑. ค าไทยซอนกบค าไทย

๑.๑ ค าไทยกลางซอนกบค าไทยกลาง เชน กยม = ก (ไทยกลาง) + ยม (ไทยกลาง) เดอดรอน = เดอด (ไทยกลาง) + รอน (ไทยกลาง) เยบปก = เยบ (ไทยกลาง) + ปก (ไทยกลาง) ๑.๒ ค าไทยกลางซอนกบค าไทยถน เชน

เขดหลาบ = เขด (ไทยกลาง) + หลาบ (ไทยถนใต) หลาบเปนค าถนใต แปลวา เขด

ครบา = คร (ไทยกลาง) + บา (ไทยถนเหนอ) บาเปนค าถนเหนอ แปลวา คร

แปดเปอน = แปด (ไทยถนอสาน) + เปอน (ไทยกลาง) แปดเปนค าถนอสาน แปลวา ตด

๒. ทมาของค าซอนในขอใดแตกตางจากขออนทกค า ๑. ฝนฟา แกเฒา เกบง า

๒. ออนวอน อดทน บาดแผล ๓. บานเมอง ปากคอ ออนนม

๔. ผกปลา ขมเหง ตดสน ตรวจค าตอบหนาตอไป

ค าถาม

161

ค าตอบกรอบท ๒ กรอบท ๓

ขอท ๒ ตอบขอ ๓. บานเมอง ปากคอ ออนนม

นอกจากค าไทยซอนกบค าไทยแลว ยงมค าไทยซอนกบค าตางประเทศ ดงนครบ

๒. ค าไทยซอนกบค าตางประเทศ เชน ฉบไว = ฉบ (เขมร แปลวา ไว) + ไว (ไทย) คงกระพน = คง (ไทย) + กระพน (มาลาย แปลวา คง, ทน) สรางสรรค = สราง (ไทย) + สรรค(สนสกฤต แปลวา สราง) ตดแจ = ตด (ไทย) + แจ (จน แปลวา ตดไปโดยเรว) พกเบรก = พก (ไทย) + เบรก(องกฤษ แปลวา พก , หยด) สญหาย = สญ (บาล แปลวา หาย) + หาย (ไทย)

๓. ค าซอนในขอใดเปนค าภาษาบาลซอนกบค าภาษาไทยทกค า ๑. ทรพยสน รปราง นมนวล

๒. เขตแดน จตใจ ทกขยาก ๓. เงยบสงบ แกชรา ภตผ

๔. แกนสาร เคามล เยนเจยบ ๔. ค าซอนในขอใดไมใชค าภาษาไทยซอนกบค าภาษาตางประเทศทกค า ๑. ละเอยดลออ ลางผลาญ ๒. โงเขลา ฝาผนง ๓. นงจอ ซอตรง ๔. ซากศพ เหยวแหง

ตรวจค าตอบหนาตอไป

ค าถาม

162

ค าตอบกรอบท ๓ กรอบท ๔

ขอท ๓ ตอบขอ ๒. เขตแดน จตใจ ทกขยาก ขอท ๔ ตอบขอ ๔. ซากศพ เหยวแหง

แบบสดทายนะครบ ค าตางประเทศซอนกน

๓. ค าตางประเทศซอนกบค าตางประเทศ เชน

ศลธรรม = ศล (สนสกฤต แปลวา ขอบญญตทาง พระพทธศาสนาทก าหนดการปฏบตกายและวาจา) + ธรรม (สนสกฤต แปลวา คณความด, ค าสงสอนในศาสนา)

เฉลมฉลอง = เฉลม (เขมร แปลวา ยกยอง) + ฉลอง (เขมร แปลวา ท าบญหรอบชาสงใดสงหนงเปน

งานเอกเกรกเพอแสดงความปตยนด)

๕. ค าในขอใดเกดจากค าบาลสนสกฤตซอนกน ๑. ประเทศชาต ต าหนตเตยน

๒. สบถสาบาน กระจดกระจาย ๓. ทกขโศกโรคภย เสบยงอาหาร

๔. ยกษมาร ภาษอากร ๖. “โลกของเราสงบสขเพราะผคนสขสบายมเสบยงอาหารสมบรณ” ขอความนมค าซอนกค า ๑. ๓ ค า ๒. ๔ ค า ๓. ๕ ค า ๔. ๖ ค า

ตรวจค าตอบหนาตอไป

ค าถาม

163

ค าตอบกรอบท ๔ กรอบท ๕

ขอท ๕ ตอบขอ ๔. ยกษมาร ภาษอากร ขอท ๖ ตอบขอ ๑. ๓ ค า (สงบสข, สขสบาย,เสบยงอาหาร)

เรองตอไปทจะศกษากนคอเรองจ านวนค า ในค าซอน รบไปศกษากนเลยครบ

จ านวนค าในค าซอน เมอพจารณาจ านวนค าทน ามาซอนกนอาจม ๒ ค า ๔ ค า หรอ ๖ ค า ดงตวอยางตอไปน ๑. ค าซอน ๒ ค า หมายถง ค าซอนทประกอบดวย ค า ๒ ค า เชน ชางมา คกตาราง กยม เกยวของ ใกลชด ขดขวาง ค าจน แกวงไกว คลายคลง

๗. ค าในขอใดเปนค าซอนทกค า ๑. ดอกฟา ววนม เกลยดชง

๒. ตนกา ขดขน มอถอ ๓. คนหา หมหน บงตา

๔. คบแคบ ขบกด คดโกง

ตรวจค าตอบหนาตอไป

ค าถาม

164

ค าตอบกรอบท ๕ กรอบท ๖

ขอท ๗ ตอบขอ ๔. คบแคบ ขบกด คดโกง

จ านวนค าในค าซอนทจะศกษาตอไปคอค าซอน ๔ ค า

๒. ค าซอน ๔ ค า หมายถง ค าซอนทประกอบดวยค า ๔ ค า อาจมบางค าทมมากกวา ๑ พยางคกได

๒.๑ ค าซอน ๔ ค าเรยงกน เชน ชางมาววควาย กงหอยปปลา พอแมพนอง ตนลกหนาบาง ลกเลกขโมยนอย เรอกสวนไรนา ๒.๒ ค าซอนทประกอบดวยค า ๔ ค าทแยกเปน ๒ ค

ซงมกจะมเสยงคลองจองระหวางพยางคท ๒ กบ ๓ เชน ทกขโศกโรคภย ใสรายปายส โบกปดพดว สอบสวนทวนความ อกไหมไสขม รวบรดตดความ ๒.๓ ค าซอน ๔ ค าทมค าท ๑ กบค าท ๓ หรอค าท ๒ กบค า

ท ๔ ซ ากน เชน ออนอกออนใจ มากหมอมากความ กนดอยด กงเกวยนก าเกวยน ๘. ค าซอนขอใดมลกษณะการซอนค าแตกตางจากขออน

๑. หนาสวหนาขวาน ๒. เกยวดองหนองยง ๓. คลกคลตโมง ๔. เจบไขไดปวย ตรวจค าตอบหนาตอไป

ค าถาม

165

ค าตอบกรอบท ๖ กรอบท ๗

ขอท ๘ ตอบขอ ๑. หนาสวหนาขวาน

ค าซอน ๖ ค า เปนจ านวนค าแบบสดทายนะครบ

๓. ค าซอน ๖ ค า หมายถง ค าซอนทประกอบดวยค า ๖ ค า โดยทบางค าอาจมมากกวา ๑ พยางคกได ค าซอน ๖ ค าจะแบงเปนสวนละ ๓ ค ามเสยงคลองจองระหวางสวนหนากบสวนหลง และมค าซ ากนอยในสวนทงสองนนดวย เชน

คดในของอในกระดก เลอกทรกมกทชง จบไมไดไลไมทน ฆาไมตายขายไมขาด ก าแพงมหประตมชอง ขงกราขากแรง

๙. ค าซอนในขอใดไมใชค าซอน ๖ ค า ๑. เสอสงหกระทงแรด

๒. ตนแตดกสกแตหนม ๓. ชาเปนการนานเปนคณ

๔. เขาตามตรอกออกตามประต

ตรวจค าตอบหนาตอไป

ค าถาม

166

ค าตอบกรอบท ๗ กรอบสรป

ขอท ๙ ตอบขอ ๑. เสอสงหกระทงแรด

เอาละครบเพอน ๆ ผมจะสรปความหมายและลกษณะของค าทน ามาซอนกนใหเพอน ๆ ฟงอกครง

นะครบ

ค าซอน คอ การน าค ามลทมความหมายหรอเสยงเหมอนกน ตรงขามกน มาซอนเขาคกน ท าใหเกดค าเพมขน

ลกษณะของค าทน ามาซอนกนมดงน ๑. ค าไทยซอนกบค าไทย

๑.๑ ค าไทยกลางซอนกบค าไทยกลาง ๑.๒ ค าไทยกลางซอนกบค าไทยถน

๒. ค าไทยซอนกบค าตางประเทศ ๓. ค าตางประเทศซอนกน จ านวนค าในค าซอน แบงออกเปน ๑. ค าซอน ๒ ค า ๒. ค าซอน ๔ ค า

๒.๑ ค าซอน ๔ ค าเรยงกน ๒.๒ ค าซอนทประกอบดวยค า ๔ ค าทแยก

เปน ๒ คซงมกจะมเสยงคลองจองระหวางพยางคท ๒ กบ ๓ ๒.๓ ค าซอน ๔ ค าทมค าท ๑ กบค าท ๓ หรอ

ค าท ๒ กบค าท ๔ ซ ากน ๓. ค าซอน ๖ ค า

เปดหนาตอไป

167

ค าชแจง ค าทก าหนดใหตอไปน มลกษณะของค าซอนตามขอใด

กจกรรมเสรมทกษะ

๑๐. ปากคอ = .........................................

๑๑. ทรวงอก = .........................................

๑๒. บาปบญ = .........................................

๑๓. จตใจ = .........................................

๑๔. ยงใหญ = .........................................

๑๕. สรงสนาน = .........................................

๑๖. ลางผลาญ = .........................................

๑๗. ทองค า = .........................................

๑๘. ขจดขจาย = .........................................

ก. ค าไทยซอนกบค าไทย ข. ค าไทยซอนกบค าตางประเทศ ค. ค าตางประเทศซอนกน

ตรวจค าตอบหนาตอไปครบ

168

ค าตอบของกจกรรมเสรมทกษะคะ

๑. ก ๒. ข ๓. ค ๔. ข ๕. ก ๖. ค ๗. ข ๘. ก ๙. ค ๑๐. ค

ทบทวนกนไปแลว ตอไปลองท าแบบทดสอบหลงเรยนกนดกวานะคะ

169

แบบทดสอบหลงเรยนเรองการสรางค าในภาษาไทย ตอนท ๒ ค าซอน

๒.๑ ความหมายและลกษณะของค าซอน

ใหนกเรยนเขยนเครองหมายกากบาท (x) ทบขอทถกทสดเพยงขอเดยว ๑. ขอใดเปนค าซอนทเกดจากค าไทยซอนกบค าตางประเทศทกค า ๑. รปภาพ ฤทธเดช เสบยงอาหาร ๒. โงเขลา ขาทาส เขยวขจ ๓. เจบปวด เชดช ดอดง ๔. ถวยชาม ทบทวน บกรก ๒. ประโยคใดมค าซอน ๑. สตวจ าพวกหนงสมญา พหบาทา ๒. แมงปองจองชหางหา สงใดจะมา ๓. ตวแมงกะแทกลนแรง แมงสาบอกแมง ๔. มพษมฤทธเรยวแรง พบชางกลางแปลง ๓. ขอใดเปนค าซอน ๔ ค าเรยงกนทกค า ๑. ตบไตไสพง สงต าด าขาว ๒. ตกลองปลองชน ไปมาหาส ๓. อดขาวอดน า ขยบหขยบตา ๔. คดใหมท าใหม คดดพดด ๔. ขอใดมค าซอนมากทสด ๑. ผบงคบบญชาตองเดดขาดตอผใตบงคบบญชา

๒. คนชวชาเลวทรามตองใชกรรมทตนรเรมไว ๓. เธอชอบพดถากถางคนอน ๔. เขามพนองหลายคน ๕. ขอใดเปนค าซอนทกค า ๑.ลกหลาน ลกคา รปถาย ๒. หมดสน กดกน ใหมเอยม ๓. รากฐาน เรอแพ เรอรบ ๔. บานเรอน บานนอก ภมฐาน ๖. ขอใดไมใชค าซอนทกค า ๑. ตเยน กรอบเคม ในหลวง ๒.ทนทรพย คดเคยว เฆยนต

๓.เรออวน เกรงกลว ขวางปา ๔. เงยบสงบ จตใจ ฉกขาด

ค าชแจง

170

๗. ขอใดเปนค าซอนตางกบขออน ๑. รวบรดตดความ รปโฉมโนมพรรณ ๒. น าพงเรอเสอพงปา ปล าผลกปลกผนง ๓. ชางมาววควาย ตรนฟนแทง ๔. ผลหมากรากไม ผดพองหมองใจ ๘. ค าซอนในขอใดมวธประกอบค าตางกบขออน ๑. กหนยมสน ๒. ขบเขยวเคยวฟน ๓. เกดดอกออกผล ๔. ตนลกหนาบาง ๙. ขอใดเปนค าซอนทเกดจากค าไทยซอนกบค าไทยทกค า ๑. ทกทวง หวสมอง โชคลาง ๒. เลยบเคยง พงไพร เขตแดน ๓. บานเรอน ทบต เลกนอย ๔. เพมเตม แบบฉบบ แจมจรส ๑๐. ขอความตอไปนมค าซอนกค า “มนษยสรรคสรางความงามใหกบโลก และมนษยกท าใหโลกเกดการเปลยนแปลงอยางรวดเรว เราจงควรชวยกนท าใหโลกเขาสสภาพเดมโดยเรวไว” ๑. ๒ ค า ๒. ๓ ค า

๓. ๔ ค า ๔. ๕ ค า

ไปตรวจค าตอบกนครบ

171

เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน บทเรยนส าเรจรป เรองการสรางค าในภาษาไทย

ตอนท ๒ ค าซอน ๒.๑ ความหมายและลกษณะของค าซอน

๑. ๒ ๒. ๔ ๓. ๑ ๔. ๒ ๕. ๒ ๖. ๑ ๗. ๒ ๘. ๔ ๙. ๓ ๑๐. ๓

172

แบบประเมนตนเองหลงเรยน การเรยนบทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทย

ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท ๓ ตอนท ๒ ค าซอน

๒.๑ ความหมายและลกษณะของค าซอน

ชอ...................................................................................................................... ชนมธยมศกษาปท ...................................................................เลขท.................

โรงเรยนนวมนทราชนทศ สตรวทยา พทธมณฑล

จากการท าแบบทดสอบหลงเรยนนกเรยนท าคะแนน เกณฑการประเมน ถานกเรยนท าได ๖ คะแนน ถอวา ผาน ถานกเรยนท าได ๗ – ๘ คะแนน ถอวา ด

ถานกเรยนท าได ๙ – ๑๐ คะแนน ถอวา ดมาก

๑๐

ถา เพอน ๆ พจารณาผลการ เ รยนแลว อ ย ในเกณฑ ทไมนาพอใจ เพอน ๆ ควรศกษาใหมอกครงนะครบ

173

บทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทยบทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทย

ตอนท ตอนท ๒ ๒ ค าซอนค าซอน

๒.๒ ๒.๒ ประเภทของค าซอนประเภทของค าซอน

174

แบบทดสอบกอนเรยนเรองการสรางค าในภาษาไทย ตอนท ๒ ค าซอน

๒.๒ ประเภทของค าซอน

ใหนกเรยนเขยนเครองหมายกากบาท (x) ทบขอทถกทสดเพยงขอเดยว ๑. ขอใดเปนค าซอนทน าค าทมความหมายท านองเดยวกนมาซอนกนทกค า ๑. กกขง เทจจรง ขมข ๒. คางคา ใชจาย ชวด ๓. ขมข มากนอย ปดบง ๔. เหยวแหง คดเลอก ซกฟอก ๒. ขอใดมค าซอนเพอเสยงมากทสด ๑. เธอเปนคนจรงจงกบชวตมากเลย

๒. คณยายรสกวงเวยนศระษะ ๓. ผรายยยงใหเดกเบยดเบยนคนจน ๔. คณครท าทาขงขงใสลกศษย ๓. ขอใดเปนค าซอนเพอความหมายทกค า ๑. ขดถ เดอดรอน เรวไว ๒. แทจรง รอบคอบ ลกลน ๓. ใหญโต เรอรา นมนม ๔. ดแล ระราน นยนตา ๔. ขอใดเปนค าซอนเพอเสยงทกค า ๑. รวดเรว ซอนเรน หนาแนน ๒. วนวาย หลอเหลา งอแง ๓. ยนยน ทบต โคลงเคลง ๔. อบรม สดใส เพมพน ๕. ขอใดเปนค าซอนทน าค าทมความหมายตรงขามกนมาซอนกนทกค า ๑. เลกนอย เสอผา ใกลชด ๒. เหตผล หนกเบา ชวด ๓. ขดขวาง ดแล เปลยนแปลง ๔. สญหาย หางไกล นมนม ๖. ขอใดมค าซอนทท าหนาทเปนค ากรยาทกค า ๑. สบสน รปภาพ เปรยวหวาน ๒. เลอกสรร ไรนา กกขง ๓. วากลาว เพงเลง ดดา ๔. ยกษมาร ขมข ขดแยง

ค าชแจง

175

๗. ขอใดเปนค าซอนทมความหมายเชงอปมาทกค า ๑. อยกน อมช ดดดม ๒. สดใส นวดเฟน เพมเตม ๓. กกขง ทมต า ใชจาย ๔. บกรก โกรธเคอง ขดถ ๘. ค าซอนในขอใดมความหมายกวางออกไปทกค า ๑. ฆาฟน กดกน ขบไล ๒. เลกนอย ถวยชาม ทวงตง ๓. ปากคอ เขตแดน เกรงขาม ๔. ดแล ชอเสยง เสอผา ๙. ขอใดเปนค าซอนทมเสยงสระตางกนทกค า ๑. ยบย ง ชงชง หมองหมาง ๒. จบจบ บบ อางวาง ๓. เกงกาง ซบซบ กรอบแกรบ ๔. กรดกราด เละเทะ ราบคาบ ๑๐. ขอใดเปนค าซอนทมเสยงสระและเสยงพยญชนะสะกดตางกนทกค า ๑. สรางสรรค ทกทก ยอกยอน ๒. เจอยแจว ออดออน เปดเปง ๓. ตตะ ลามปาม ชนมน ๔. ซมซาน บอบบาง กงการ

ไปตรวจค าตอบกนครบ

176

เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน บทเรยนส าเรจรป เรองการสรางค าในภาษาไทย

ตอนท ๒ ค าซอน

๒.๒ ประเภทของค าซอน

เพอน ๆ ท าแบบทดสอบกอนเรยน ไดหรอเปลาครบ คราวนเราลองไปศกษาเรองประเภทของค าซอนพรอมกนเลยครบ

๑. ๔ ๒. ๓ ๓. ๑ ๔. ๒ ๕. ๒ ๖. ๓ ๗. ๑ ๘. ๔ ๙. ๓ ๑๐. ๔

177

กรอบท ๑

กอนอนเรามาท าความรจกประเภทของ ค าซอนกนกอนนะครบ

ค าซอนแบงออกเปน ๒ ประเภท คอ ค าซอนเพอความหมายและค าซอนเพอเสยง

๑. ค าซอนเพอความหมาย คอ ค าซอนทเกดจากการน าค ามล ทมความหมายเหมอนกน ใกลเคยงกน หรอตรงกนขามกน มาวางชดกน

๑.๑ ค าซอนทเกดจากค ามลทมความหมายเหมอนกน เชน เสอสาด สาด หมายถง เสอ เหาะเหน เหน หมายถง เหาะ ขบไล ขบ หมายถง ไล อวนพ พ หมายถง อวน

ทองค า ค า หมายถง ทอง

๑. ค าซอนในขอใดเปนค าซอนทเกดจากค ามลทมความหมายเหมอนกนมาซอนกน ๑. บานเรอน จตใจ รปภาพ

๒. ทบต สรางสรรค ยากงาย ๓. อสระเสร แขงขน เขมแขง

๔. ตอเตม เกรยงไกร เรอรา ตรวจค าตอบหนาตอไป

ค าถาม

178

ค าตอบกรอบท ๑ กรอบท ๒

ขอท ๑ ตอบขอ ๑. บานเรอน จตใจ รปภาพ

ค าทมความหมายใกลเคยงกน สามารถน ามาซอนกนไดดวยนะครบ

๑.๒ ค าซอนทเกดจากค ามลทมความหมายใกลเคยงกนหรอเปนไปในท านองเดยวกนน ามาวางซอนกน เชน คดเลอก = คด (แปลวา เลอก, แยกสงทนวมกนอย)

+ เลอก (แปลวา คดสงทมจ านวนมากกวาหนงขนไป เพอเอาไวหรอเอาออกตามตองการ) คดเลอก หมายถง เลอกเอาทตองการไว, คดเอาทไม ตองการออก (ความหมายใกลเคยงกน)

เสอผา = เสอ (แปลวา เครองสวมกายทอนบนท าดวยผา) + ผา (แปลวา สงทท าดวยเยอใย เชน ฝาย ไหม โดยวธทอหรออดใหเปนผน) เสอผา หมายถง เครองสวมใสท าดวยเยอใย (ความหมายเปนไปในท านองเดยวกน)

๒. ค าซอนขอใดเกดจากค ามลทมความหมายใกลเคยงกนทกค า ๑. หนาแนน ผมเผา

๒. อวนผอม แตกตาง ๓. เกรงกลว ถวยชาม

๔. สญหาย ชายหญง

ตรวจค าตอบหนาตอไป

ค าถาม

179

ค าตอบกรอบท ๒ กรอบท ๓

ขอท ๒ ตอบขอ ๓. เกรงกลว ถวยชาม

ค าทมความหมายตรงขามกน กน ามาซอนกนไดนะ

๑.๓ ค าซอนทเกดจากค ามลทมความหมายตรงขามกนน ามาวางซอนกน เชน ผดชอบ = ผด หมายถง ไมตรงกบความจรงหรอทก าหนด

นยมไว, ไมถก ชอบ หมายถง พอใจ, ถกตอง

ชวด = ชว หมายถง เลว, ทราม, ราย, ไมด ด หมายถง มลกษณะทเปนไปในทางทตองการ เทจจรง = เทจ หมายถง ปด, โกหก, ไมจรง จรง หมายถง แน, แท, ไมปลอม

๓. ค าทขดเสนใตในขอใดเปนการซอนค าทมความหมาย ตรงขามกน ๑. บานของเขาอยหางไกลโรงพยาบาล ๒. แมวตวนชอบเคลาแขงขาประจบนาย ๓. ถงขบไลไสสงอยางไร ฉนกไมไป

๔. ยากดมจนอยางไรกตองอดทนตอสกนไป ๔. ค าซอนขอใดเกดจากค ามลทมความหมายตรงขามกนทกค า ๑. มากนอย กลบเกลอน ๒. ไดเสย ดราย ๓. หนกเบา ขนมว ๔. ยากงาย รอคอย

ตรวจค าตอบหนาตอไป

ค าถาม

180

ค าตอบกรอบท ๓ กรอบท ๔

ขอท ๓ ตอบขอ ๔. ยากดมจนอยางไร กตองอดทนตอสกนไป ขอท ๔ ตอบขอ ๒. ไดเสย ดราย

ตอไปลองมาสงเกตความหมายของค าซอน ซงอาจจะอยทค าใดค าหนงหรอทกค า ดงนครบ

๑. ความหมายอยทค าหนา เชน หนาตา ความหมายอยท หนา แปลวา เคาหนา ใจคอ ความหมายอยท ใจ แปลวา จตใจ, อธยาศย ลกเตา ความหมายอยท ลก แปลวา ลกผมก าเนด

จากพอแม เงนทอง ความหมายอยท เงน แปลวา วตถทใช

วดราคาในการซอขาย แลกเปลยนกน

๒. ความหมายอยทค าหลง เชน เทจจรง ความหมายอยท จรง แปลวา จรงเทาทปรากฏ ปกปด ความหมายอยท ปด แปลวา ปดไมใหรหรอ

ไมใหเหน ๕. ประโยคในขอใดมค าซอนทมความหมายอยทค าหนา

๑. เขารกลกผดถกไมเคยวา ๒. ดสหตาแพรวพราวเลย

๓. ขอใหรกกนจรงเถอะมจนไมส าคญ ๔. เลนอะไรมาเนอตวมอมแมมไปหมด

ตรวจค าตอบหนาตอไป

ค าถาม

181

ค าตอบกรอบท ๔ กรอบท ๕

ขอท ๕ ตอบขอ ๑. เขารกลกผดถก ไมเคยวา

ขอสงเกตความหมายของค าซอนมอกนะครบ

๓. ความหมายอยทค าหนาและค าหลง เชน ยากดมจน ความหมายอยท ยากจน

แปลวา เขญใจ, ไรทรพย เจบไขไดปวย ความหมายอยท เจบปวย แปลวา ไมสบายเพราะโรค ท ามาหากน ความหมายอยท ท ากน แปลวา ประกอบอาชพ

๔. ความหมายกวางออกไป เชน เรอแพ ไมไดหมายถงเฉพาะเรอกบแพ

แตรวมถงยานพาหนะทางน าทงหมด พนอง ไมไดหมายถงเฉพาะพกบนอง

แตรวมถงญาตทงหมด ขาวปลา ไมไดหมายถงเฉพาะขาวกบปลา

แตรวมถงอาหารทวไป

๖. ค าซอนขอใดมความหมายอยทค าหนาและค าหลงทกค า ๑. ผลากมากด ตอนรบขบส

๒. เจาขนมลนาย เจบช าน าใจ ๓. ตายอดตายอยาก ตดสอยหอยตาม

๔. ฤกษงามยามด ไดหนาไดตา ตรวจค าตอบหนาตอไป

ค าถาม

182

ค าตอบกรอบท ๕ กรอบท ๖

ขอท ๖ ตอบขอ ๒. เจาขนมลนาย เจบช าน าใจ

ขอสงเกตความหมายของค าซอน ๒ ขอสดทายครบ

๕. ความหมายอยทค าทงสองค า เชน กกตน ความหมายอยท กก และ ตน แปลวา เกบสนคาไวเปนจ านวนมาก

เพอเกงก าไร ลบคล า ความหมายอยท ลบ และ คล า แปลวา จบตองดวยความชอบใจ กยม ความหมายอยท ก และ ยม แปลวา ยมเงนโดยใหดอกเบย

๖. ความหมายเชงอปมา เชน ออนหวาน - เปนทชมชนใจมกใชกบถอยค า ค าจน - ชวยเหลอในเรองฐานะ อมช - บ ารงเลยงดและเชดชยกยอง

๗. “เขาชอบพดจาถากถางคนอนท าใหตวเขาเดอดรอน” ขอความนมค าซอนทมความหมายเชงอปมากค า ๑. ๑ ค า ๒. ๒ ค า ๓. ๔ ค า ๔. ๔ ค า ตรวจค าตอบหนาตอไป

ค าถาม

183

ค าตอบกรอบท ๖ กรอบท ๗

ขอท ๗ ตอบขอ ๒. ๒ ค า (ถากถาง เดอดรอน)

ตอไปเรามาศกษาค าซอนเพอเสยงกนบางนะครบ

๒. ค าซอนเพอเสยง คอ ค าซอนทเกดจากการน าค า ทมเสยงคลองจองกน คลายคลงกน มาซอนเพอใหออกเสยงงายขน ค าซอนเพอเสยงเปนการสรางค าทเนนทเสยง เปนส าคญ ค าทน ามาซอนกนจงอาจจะไมมความหมายเลยทงค หรอมความหมายเพยงค าเดยว แตเมอเกดเปนค าใหมความหมายนนจะไมตอเนองกบค าเดม

๘. ขอใดเปนค าซอนเพอเสยงทกค า ๑. แยกแยะ ปงปง รมราม

๒. สวยงาม จกจก รงรง ๓. วอกแวก โงนเงน อวนพ

๔. โพลเพล ใหญโต จมจม

ตรวจค าตอบหนาตอไป

ค าถาม

184

ค าตอบกรอบท ๗ กรอบท ๘

ขอท ๘ ตอบขอ ๑. แยกแยะ ปงปง รมราม

เพอน ๆ ทราบไหมครบ วาค าซอนเพอเสยง มลกษณะอยางไร

ค าซอนเพอเสยงมลกษณะ ดงน ๑ . พยางคแ ต ละพยางค ม เ ส ย งพยญชนะ ตน

เหมอนกน (ไมมตวสะกด) ตางกนทเสยงสระ เชน เกะกะ ขรขระ คค เงอะงะ ซซา

๒. พยางคแตละพยางคมเสยงพยญชนะตนและเสยงพยญชนะสะกดเหมอนกน ตางกนทเสยงสระ เชน เกงกาง ขลกขลก คกคก จรงจง โผงผาง

๓. พยางคแตละพยางคมเสยงพยญชนะตนและเสยงสระเหมอนกน ตางกน ทเสยงพยญชนะสะกด แจกแจง เพลดเพลน ทาบทาม ยอกยอน สอดสอง

๔. พยางคแ ตละพยางค ม เ ส ย งพยญชนะตนเหมอนกน ตางกนท งเสยงสระและเสยงพยญชนะสะกด เชน กงการ ขบขน งงงวย ฟ มเฟอย เจอจาน

๙. ค าซอนในขอใดมลกษณะของค าซอนเพอเสยงเหมอนกบค าวา “โคลงเคลง” ทกค า ๑. กลองแกลง เหนหาง ๒. ออมแอม เรดราง ๓. ตองแตง ทอแท ๔. โยกเยก ซอกแซก

ตรวจค าตอบหนาตอไป

ค าถาม

185

ค าตอบกรอบท ๘ กรอบท ๙

ขอท ๙ ตอบขอ ๔. โยกเยก ซอกแซก

เสยงสระในค าซอนเพอเสยงสามารถจ าแนกได ดงนครบ

- สระอ กบ สระอะ เชน กกกก ขงขง ดงดน ตงตง

- สระอ กบ สระอะ เชน กกกก กบกบ ขลกขลก

- สระอ กบ สระอา เชน งมงาม ซมซาม บมบาม

- สระอ กบ สระอ เชน กรมกรม ขลกขลก งบงบ

- สระอ กบ สระอ เชน คดค รบร อดอ - สระอ กบ สระอ เชน คค จจ บบ สส

๑๐. ขอใดเปนการซอนเสยงสระทเหมอนกนทงสองค า ๑. ตกตก ยบยบ

๒. ยกยก จบจบ ๓. หมบหมบ หวดหวด

๔. อบอบ ยย ๑๑. “เสอกนเนออยางตะกรมตะกราม” ขอความนมค าซอนเพอเสยงโดยใชเสยงสระใด ๑. สระอ กบ สระอะ ๒. สระอ กบ สระอะ ๓. สระอ กบ สระอา ๔. สระอ กบ สระอ

ตรวจค าตอบหนาตอไป

ค าถาม

186

ค าตอบกรอบท ๙ กรอบท ๑๐

ขอท ๑๐ ตอบขอ ๒. ยกยก จบจบ ขอท ๑๑ ตอบขอ ๓. สระอ กบ สระอา

การจ าแนกเสยงสระในค าซอนเพอเสยงยงมอกนะคะ

- สระเอะ กบ สระอะ เชน เปะปะ เละละ เอะอะ - สระเอ กบ สระไอ เชน เกไก เฉไฉ เถลไถล - สระออ กบ สระแอ เชน กรอบแกรบ กลอมแกลม

งอแง งอนแงน งอมแงม จอแจ - สระเออ กบ สระอา เชน เซอซา เนบนาบ เนนนาน - สระโอ กบ สระอา เชน โฉงฉาง โผงผาง - สระโอ กบ สระเอ เชน โกเก โซเซ โมเม โลเล

๑๒. ขอใดเปนการซอนเสยงสระออ กบ สระแอ ทกค า ๑. ตอมแตม ทกทก ปบปบ

๒. ปอมแปม รอแร ลอกแลก ๓. ปอแป ยมยาม ซบซบ

๔. เอะอะ ยอบแยบ หรบหร ๑๓. ค าซอนเสยงในขอใดใชเสยงสระเหมอนกบค าวา “เกะกะ” ทกค า ๑. เขละขละ เอะอะ ๒. เหะหะ บบบบ ๓. ปบปบ ตบตบ ๔. ดกดก ปอแป

ตรวจค าตอบหนาตอไป

ค าถาม

187

ค าตอบกรอบท ๑๐ กรอบสรป

ขอท ๑๒ ตอบขอ ๒. ปอมแปม รอแร ลอกแลก ขอท ๑๓ ตอบขอ ๑. เขละขละ เอะอะ

สรปไดวาค าซอนในภาษาไทยม ๒ ประเภทคอ ค าซอนเพอความหมายและค าซอนเพอเสยง

ค าซอนเพอความหมายจะน าค าทมความหมายเหมอนกน ใกลเคยงกน หรอตรงกนขามกนน ามาซอนกน

สวนค าซอนเพอเสยงเกดจากการน าค าทมเสยงพยญชนะตนอยางเดยวกน โดยเสยงสระหรอเสยงพยญชนะสะกดอาจเหมอนหรอตางกนกได น ามาวางซอนกนครบ

เปดหนาตอไป

เอาละครบเพอน ๆ ผมจะสรปเกยวกบประเภทของค าซอนใหฟงครบ

188

ค าชแจง ใหนกเรยนแยกค าซอนตอไปนวาเปนค าซอนชนดใด

กจกรรมเสรมทกษะ

๑. โยกเยก ๖. ฟดฟาด ๒. ทวงตง ๗. ถหาง ๓. โยเย ๘. เกรยวกราว ๔. ทงขวาง ๙. ซมซาม ๕. ใกลชด ๑๐. ทอดทง

ค าซอนเพอความหมาย ค าซอนเพอเสยง

ตรวจค าตอบหนาตอไปครบ

189

ค าซอนเพอความหมาย ค าซอนเพอเสยง ทวงตง โยกเยก ทงขวาง โยเย ใกลชด ฟดฟาด ถหาง เกรยวกราว ทอดทง ซมซาม

ค าตอบของกจกรรมเสรมทกษะคะ

ทบทวนกนไปแลว ตอไปลองท าแบบทดสอบหลงเรยนกนดกวานะคะ

190

แบบทดสอบหลงเรยนเรองการสรางค าในภาษาไทย ตอนท ๒ ค าซอน

๒.๒ ประเภทของค าซอน

ใหนกเรยนเขยนเครองหมายกากบาท (x) ทบขอทถกทสดเพยงขอเดยว ๑. ขอใดเปนค าซอนเพอเสยงทกค า ๑. วนวาย หลอเหลา งอแง ๒. ยนยน ทบต โคลงเคลง ๓. รวดเรว ซอนเรน หนาแนน ๔. อบรม สดใส เพมพน ๒. ขอใดเปนค าซอนทน าค าทมความหมายท านองเดยวกนมาซอนกนทกค า ๑. คางคา ใชจาย ชวด ๒. กกขง เทจจรง ขมข ๓. เหยวแหง คดเลอก ซกฟอก ๔. ขมข มากนอย ปดบง ๓. ขอใดเปนค าซอนทมเสยงสระตางกนทกค า ๑. กรดกราด เละเทะ ราบคาบ ๒. เกงกาง ซบซบ กรอบแกรบ ๓.จบจบ บบ อางวาง ๔. ยบย ง ชงชง หมองหมาง ๔. ขอใดเปนค าซอนทมความหมายเชงอปมาทกค า ๑. บกรก โกรธเคอง ขดถ ๒. กกขง ทมต า ใชจาย ๓. สดใส นวดเฟน เพมเตม ๔. อยกน อมช ดดดม ๕. ขอใดมค าซอนเพอเสยงมากทสด ๑. เธอเปนคนจรงจงกบชวตมากเลย

๒. คณยายรสกวงเวยนศรษะ ๓. คณครท าทาขงขงใสลกศษย ๔. ผรายยยงใหเดกเบยดเบยนคนจน ๖. ค าซอนในขอใดมความหมายกวางออกไปทกค า ๑. ปากคอ เขตแดน เกรงขาม ๒. ดแล ชอเสยง เสอผา ๓. ฆาฟน กดกน ขบไล ๔. เลกนอย ถวยชาม ทวงตง

ค าชแจง

191

๗. ขอใดเปนค าซอนเพอความหมายทกค า ๑. ใหญโต เรอรา นมนม ๒. ดแล ระราน นยนตา ๓. ขดถ เดอดรอน เรวไว ๔. แทจรง รอบคอบ ลกลน ๘. ขอใดมค าซอนทท าหนาทเปนค ากรยาทกค า ๑. ยกษมาร ขมข ขดแยง ๒. วากลาว เพงเลง ดดา ๓. เลอกสรร ไรนา กกขง ๔. สบสน รปภาพ เปรยวหวาน ๙. ขอใดเปนค าซอนทมเสยงสระและเสยงพยญชนะสะกดตางกนทกค า ๑. ซมซาน บอบบาง กงการ ๒. ตตะ ลามปาม ชนมน ๓. เจอยแจว ออดออน เปดเปง ๔. สรางสรรค ทกทก ยอกยอน ๑๐. ขอใดเปนค าซอนทน าค าทมความหมายตรงขามกนมาซอนกนทกค า ๑. สญหาย หางไกล นมนม ๒. ขดขวาง ดแล เปลยนแปลง ๓. เหตผล หนกเบา ชวด ๔. เลกนอย เสอผา ใกลชด

ไปตรวจค าตอบกนครบ

192

เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน บทเรยนส าเรจรป เรองการสรางค าในภาษาไทย

ตอนท ๒ ค าซอน

๒.๒ ประเภทของค าซอน

๑. ๑ ๒. ๓ ๓. ๒ ๔. ๔ ๕. ๔ ๖. ๒ ๗. ๓ ๘. ๒ ๙. ๑ ๑๐. ๓

193

แบบประเมนตนเองหลงเรยน การเรยนบทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทย

ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท ๓ ตอนท ๒ ค าซอน

๒.๒ ประเภทของค าซอน

ชอ...................................................................................................................... ชนมธยมศกษาปท ...................................................................เลขท.................

โรงเรยนนวมนทราชนทศ สตรวทยา พทธมณฑล

จากการท าแบบทดสอบหลงเรยนนกเรยนท าคะแนน เกณฑการประเมน ถานกเรยนท าได ๖ คะแนน ถอวา ผาน ถานกเรยนท าได ๗ – ๘ คะแนน ถอวา ด

ถานกเรยนท าได ๙ – ๑๐ คะแนน ถอวา ดมาก

๑๐

ถา เพอน ๆ พจารณาผลการ เ รยนแลว อ ย ในเกณฑ ทไมนาพอใจ เพอน ๆ ควรศกษาใหมอกครงนะครบ

194

บทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทยบทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทย

ตอนท ตอนท ๒ ๒ ค าซอนค าซอน

๒.๓ ๒.๓ วธสรางค าซอนและหนาทของค าซอนวธสรางค าซอนและหนาทของค าซอน

195

แบบทดสอบกอนเรยนเรองการสรางค าในภาษาไทย ตอนท ๒ ค าซอน

๒.๓ วธสรางค าซอนและหนาทของค าซอน

ใหนกเรยนเขยนเครองหมายกากบาท (x) ทบขอทถกทสดเพยงขอเดยว ๑. ขอใดมค าซอนทท าหนาทเปนค าวเศษณ ๑. คนไทยมน าใจเออเฟอเผอแผ ๒. โรงเรยนยกเลกการจบฉลาก ๓. นางพยาบาลเชยวชาญในการฉดยา ๔. คณป มทรพยสมบตมหาศาล ๒. ขอใดมค าซอนทท าหนาทเปนค ากรยา ๑. คนแกเฒาเปนคนใจนอย ๒. ศษยทดควรทดแทนบญคณคร ๓. ฉนรสกใจคอไมอยกบเนอกบตว ๔. คนโงเขลามกไมฟงใคร ๓. ค ากรยาขอใดทไมไดเกดจากการซอนค าทกค า ๑. ไขวควา แบงปน เปดเผย ๒. คนพบ ไตถาม สบหา ๓. กลมรม ยอกยอน เสาะหา ๔. กกกน เชอดเฉอน พลดพราก ๔. ค าซอนในขอใดมวธสรางค าเหมอนค าวา “พนอง” ๑. ถนฐาน เจบไข ขดขวาง ๒. ถนนหนทาง หลบนอน เผดรอน ๓. ถวยชาม หนาตา มดพรา ๔. รปราง ดแล กลบกลาย ๕. ค าซอนทขดเสนใตในขอใดท าหนาทแตกตางจากขออน ๑. ออยเพาะปลกพชเศรษฐกจหลายอยาง

๒. ชาลผกมดตวเองไวกบความทกข ๓. ตนไมเตบโตอยางชา ๆ

๔. ปรชาสรางบานเรอนอยใกลแมน า ๖. ขอใดมค าซอนทท าหนาทเปนประธานของประโยค ๑. เขตแดนของประเทศไทยอยตดแมน าโขง

๒. โจรลกขโมยพระเครองหลายรายการ ๓. ต ารวจรบรดไปยงจดเกดเหต ๔. แมวแกะสลกผลไมอยางประณต

ค าชแจง

196

๗. ค าซอนทเปนค านามในขอใดท าหนาทเปนกรรมของประโยค ๑. มตรสหายเปนคนด ๒. ผวพรรณเปนสชมพ ๓. ต ารวจปราบปรามยาเสพตด ๔. พอของเขามทรพยสมบตมากมาย ๘. ค าซอนในขอใดท าหนาทเปนค าขยาย ๑. เธอตอบดวยวาจาเผดรอน ๒. ท าไมเนอตวสกปรกอยางน ๓. วนนเขาผดหผดตาไปนะ ๔. ฉนตองคนควาดกอน ๙. ค าซอนในขอใดท าหนาทแตกตางจากขออน ๑. เขาเปดเผยความจรงหมดแลว ๒. เรองนคงตองเพมเตมรายละเอยดอก ๓. นางสาวไทยคนนรปรางดมาก ๔. อยาดหมนถนแคลนเขานกเลย ๑๐. “คนใกลชดของเขาสวนใหญเปนคนไมด” ค าซอนในขอความนท าหนาทใดในประโยค ๑. ประธาน ๒. กรรม ๓. กรยา ๔. ขยายค านาม

**************

ไปตรวจค าตอบกนครบ

197

เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน บทเรยนส าเรจรป เรองการสรางค าในภาษาไทย

ตอนท ๒ ค าซอน ๒.๓ วธสรางค าซอนและหนาทของค าซอน

เพอน ๆ ท าแบบทดสอบกอนเรยน ไดหรอเปลาครบ คราวนเราลองไปศกษาเรองวธสรางค าซอนและหนาท ของค าซอนพรอมกนเลยครบ

๑. ๑ ๒. ๒ ๓. ๒ ๔. ๓ ๕. ๔ ๖. ๑ ๗. ๔ ๘. ๑ ๙. ๓ ๑๐. ๔

198

กรอบท ๑

วธสรางค าซอนในภาษาไทย มดงนครบ

ค ามลทน ามาซอนกนนนตองประกอบดวยค าชนดเดยวกน คอ เปนค านามดวยกน กรยาดวยกน หรอวเศษณดวยกน ดงน

๑) นาม + นาม เชน พอแม = พอ (นาม) + แม (นาม) ลกหลาน = ลก (นาม) + หลาน (นาม) ววควาย = วว (นาม) + ควาย (นาม)

๒) วเศษณ + วเศษณ เชน ใกลชด = ใกล (วเศษณ) + ชด (วเศษณ) หางไกล = หาง (วเศษณ) + ไกล (วเศษณ) นมนม = นม (วเศษณ) + นม (วเศษณ)

๓) กรยา + กรยา เชน ตดสน = ตด (กรยา) + สน (กรยา) ขดขวาง = ขด (กรยา) + ขวาง (กรยา) ดแล = ด (กรยา) + แล (กรยา)

๑. ค าซอนในขอใดมวธสรางค าตางจากขออนทกค า ๑. ฉบพลน หตา

๒. ซดเซยว ทดแทน ๓. เขมงวด แขงแกรง

๔. เดดขาด ชมเชย ตรวจค าตอบหนาตอไป

ค าถาม

199

ค าตอบกรอบท ๑ กรอบท ๒

ขอท ๑ ตอบขอ ๓ เขมงวด แขงแกรง

เพอน ๆ ครบ หลงจากทเราเรยนรเรองวธสราง ค าซอนแลว ตอไปเรามาเรยนเกยวกบหนาทของค าซอนกนนะครบ

ค าซอนสามารถท าหนาทในประโยคไดดงน ๑. ใชเปนค านาม โดยเปนประธานหรอกรรมของ

ประโยค เชน ค าซอน ประโยค ขาทาส ขาทาสมความซอสตย (ขาทาส ท าหนาทเปนประธานของประโยค) ถวยชาม ถวยชามเกบใหเรยบรอยนะ (ถวยชาม ท าหนาทเปนกรรมของประโยค) ทรพยสน ทรพยสนเปนของนอกกาย (ทรพยสนท าหนาทเปนประธานของประโยค)

พอของเขามทรพยสนมากมาย (ทรพยสน ท าหนาทเปนกรรมของประโยค)

๒. ขอใดมค าซอนทท าหนาทเปนประธานของประโยค ๑. ผคนหาซอทองค ามาจ าหนาย ๒. พนองชวยกนท างานบาน ๓. วนนพอมเรองเรงดวน ๔. คนตดไมก าลงบกรกปาสงวน

ตรวจค าตอบหนาตอไป

ค าถาม

200

ค าตอบกรอบท ๒ กรอบท ๓

ขอท ๒ ตอบขอ ๒. พนองชวยกนท างานบาน

นอกจากท าหนาท เปนค านามแลว สามารถ ท าหนาทเปนค ากรยาไดดวยครบ

๒. ใชเปนค ากรยา ท าหนาทกรยาของประโยค เชน ค าซอน ประโยค ขดขวาง เขาคงจะขดขวางเตมทแน (ขดขวาง ท าหนาทเปนกรยาของประโยค)

คนควา ฉนตองคนควาดกอน (คนควา ท าหนาทเปนกรยาของประโยค) เปดเผย เขาเปดเผยความจรงหมดแลว

(เปดเผย ท าหนาทเปนกรยาของประโยค)

๓. ค ากรยาในขอใดเปนค าซอน ๑. เดกคนนหนาตาดนะ ๒. เรองนคงตองเพมเตมรายละเอยดอก ๓. ท าไมเนอตวสกปรกอยางน ๔. คณมถนฐานอยทไหนคะ

ตรวจค าตอบหนาตอไป

ค าถาม

201

ค าตอบกรอบท ๓ กรอบท ๔

ขอท ๓ ตอบขอ ๒. เรองนคงตองเพมเตมรายละเอยดอก

หรอจะใชเปนค าขยาย กไดนะครบ

๓. ใชเปนค าขยาย ซงสวนใหญจะขยายค านาม ค าซอน ประโยค ใกลชด คนใกลชดของเขาสวนใหญเปนคนไมด (ใกลชด ท าหนาทขยายค านาม คน) แขงกราว เขามทาทแขงกราวอยเสมอ (แขงกราว ท าหนาทขยายค านาม ทาท) เรงดวน วนนมเรองเรงดวนไหม

(เรงดวน ท าหนาทขยายค านาม เรอง)

๔. ค าซอนขอใดท าหนาทขยายค านาม ๑. ฉนจะตอบแทนเขาอยางไรด ๒. อยาไปดหมนดแคลนเขานกเลย ๓. เดก ๆ เขามาจากเขตปลดปลอย ๔. วนนเขาผอมผดหผดตาไปมาก

ตรวจค าตอบหนาตอไป

ค าถาม

202

ค าตอบกรอบท ๔ กรอบสรป

ขอท ๔ ตอบขอ ๓. เดก ๆ เขามาจากเขตปลดปลอย

วธสรางค าซอนสามารถสงเกตไดจาก ค ามลทน ามาซอนกนน นตอ งประกอบดวยค าช นด เ ด ยวกน ค อ ค านามกบค านาม ค ากรยากบค ากรยา หรอค าวเศษณกบ ค าวเศษณ

สวนหนาทของค าซอน สามารถแยกไดดงนครบ ๑. ใช เ ปนค านาม โดยท าหนา ท เ ปนประธาน

หรอกรรมของประโยค ๒. ใชเปนค ากรยา ท าหนาทเปนกรยาของประโยค ๓. ใชเปนค าขยาย ซงสวนใหญจะขยายค านาม

เปดหนาตอไป

เอาละครบเพอน ๆ ผมจะสรปเกยวกบวธสรางค าซอนและหนาทของค าซอนใหฟงครบ

203

ค าชแจง ใหนกเรยนอธบายวาค าซอนทขดเสนใตมวธสรางค าอยางไร และท าหนาทใดในประโยค

๑. ทงหญาแหงนเขยวขจจงเลยนะ = .......................... + ........................... ท าหนาท ..................................

๒. เธอคดอานจะท าอะไรตองรจงระวงดวยนะ = .......................... + ........................... ท าหนาท ..................................

๓. งเงยวเดยวนมมากมาย = .......................... + ........................... ท าหนาท .................................. ๔. ท าไมเธอถงเปนคนดอดานอยางนนะ = .......................... + ........................... ท าหนาท .................................. ๕. แพนฟอนร าอยางออนชอย = .......................... + ........................... ท าหนาท ..................................

ตรวจค าตอบหนาตอไปครบ

กจกรรมเสรมทกษะ

204

ค าตอบของกจกรรมเสรมทกษะคะ

ทบทวนกนไปแลว ตอไปลองท าแบบทดสอบหลงเรยนกนดกวานะคะ

๑. เขยวขจ = วเศษณ + วเศษณ ท าหนาท เปนสวนขยาย

๒. คดอาน = กรยา+ กรยา ท าหนาท เปนกรยา ๓. งเงยว = นาม+ นาม ท าหนาท เปนประธาน ๔. ดอดาน = วเศษณ + วเศษณ ท าหนาท เปนสวนขยาย ๕. ฟอนร า = กรยา+ กรยา ท าหนาท เปนกรยา

205

แบบทดสอบหลงเรยนเรองการสรางค าในภาษาไทย ตอนท ๒ ค าซอน

๒.๓ วธสรางค าซอนและหนาทของค าซอน

ใหนกเรยนเขยนเครองหมายกากบาท (x) ทบขอทถกทสดเพยงขอเดยว ๑. “คนใกลชดของเขาสวนใหญเปนคนไมด” ค าซอนในขอความนท าหนาทใดในประโยค ๑. ประธาน ๒. กรยา ๓. ขยายค านาม ๔. กรรม ๒. ค าซอนในขอใดท าหนาทเปนค าขยาย ๑. ฉนตองคนควาดกอน ๒. วนนเขาผดหผดตาไปนะ ๓. ท าไมเนอตวสกปรกอยางน ๔. เธอตอบดวยวาจาเผดรอน ๓. ค าซอนทขดเสนใตในขอใดท าหนาทแตกตางจากขออน ๑. ตนไมเตบโตอยางชา ๆ

๒. ปรชาสรางบานเรอนอยใกลแมน า ๓. ชาลผกมดตวเองไวกบความทกข

๔. ออยเพาะปลกพชเศรษฐกจหลายอยาง ๔. ขอใดมค าซอนทท าหนาทเปนค ากรยา ๑. ศษยทดควรทดแทนบญคณคร ๒. ฉนรสกใจคอไมอยกบเนอกบตว ๓. คนโงเขลามกไมฟงใคร ๔. คนแกเฒาเปนคนใจนอย ๕. ค าซอนในขอใดมวธสรางค าเหมอนค าวา “พนอง” ๑. ถนฐาน เจบไข ขดขวาง ๒. ถนนหนทาง หลบนอน เผดรอน ๓. ถวยชาม หนาตา มดพรา ๔. รปราง ดแล กลบกลาย ๖. ค าซอนทเปนค านามในขอใดท าหนาทเปนกรรมของประโยค ๑. ผวพรรณเปนสชมพ ๒. พอของเขามทรพยสมบตมากมาย ๓.มตรสหายเปนคนด ๔. ต ารวจปราบปรามยาเสพตด

ค าชแจง

206

๗. ขอใดมค าซอนทท าหนาทเปนประธานของประโยค ๑. ต ารวจรบรดไปยงจดเกดเหต

๒. แมวแกะสลกผลไมอยางประณต ๓. โจรลกขโมยพระเครองหลายรายการ ๔. เขตแดนของประเทศไทยอยตดแมน าโขง ๘. ค าซอนในขอใดท าหนาทแตกตางจากขออน ๑. นางสาวไทยคนนรปรางดมาก ๒. อยาดหมนถนแคลนเขานกเลย ๓. เขาเปดเผยความจรงหมดแลว ๔. เรองนคงตองเพมเตมรายละเอยดอก ๙. ค ากรยาขอใดทไมไดเกดจากการซอนค าทกค า ๑. กกกน เชอดเฉอน พลดพราก ๒. กลมรม ยอกยอน เสาะหา ๓. คนพบ ไตถาม สบหา ๔. ไขวควา แบงปน เปดเผย ๑๐. ขอใดมค าซอนทท าหนาทเปนค าวเศษณ ๑. โรงเรยนยกเลกการจบฉลาก ๒. คนไทยมน าใจเออเฟอเผอแผ ๓. คณป มทรพยสมบตมหาศาล ๔. นางพยาบาลเชยวชาญในการฉดยา

**************

ไปตรวจค าตอบกนครบ

207

เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน บทเรยนส าเรจรป เรองการสรางค าในภาษาไทย

ตอนท ๒ ค าซอน ๒.๓ วธสรางค าซอนและหนาทของค าซอน

๑. ๓ ๒. ๔ ๓. ๒ ๔. ๑ ๕. ๓ ๖. ๒ ๗. ๔ ๘. ๑ ๙. ๓ ๑๐. ๒

208

แบบประเมนตนเองหลงเรยน การเรยนบทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทย

ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท ๓ ตอนท ๒ ค าซอน

๒.๓ วธสรางค าซอนและหนาทของค าซอน

ชอ...................................................................................................................... ชนมธยมศกษาปท ...................................................................เลขท.................

โรงเรยนนวมนทราชนทศ สตรวทยา พทธมณฑล

จากการท าแบบทดสอบหลงเรยนนกเรยนท าคะแนน เกณฑการประเมน ถานกเรยนท าได ๖ คะแนน ถอวา ผาน ถานกเรยนท าได ๗ – ๘ คะแนน ถอวา ด

ถานกเรยนท าได ๙ – ๑๐ คะแนน ถอวา ดมาก

๑๐

ถา เพอน ๆ พจารณาผลการ เ รยนแลว อ ย ในเกณฑ ทไมนาพอใจ เพอน ๆ ควรศกษาใหมอกครงนะครบ

209

บรรณานกรม จงจต นมมานนรเทพ. คมอเสรมทกษะ ภาษาไทย ม.๓. กรงเทพฯ : ส านกพมพเดอะบคส, มปป. จนจรา จตตะวรยะพงษ. คมอ ภาษาไทย ม.๔-๕-๖ Entrance. กรงเทพฯ : พฒนาศกษา, ๒๕๔๔. ฐะปะนย นาครทรรพและคณะ. บนไดหลกภาษา ๓ รายวชาภาษาไทย ท ๓๐๕ – ท ๓๐๖. กรงเทพฯ :

อกษรเจรญทศน, มปป.

. หนงสอเรยนสาระการเรยนรพนฐาน กลมสาระการเรยนรภาษาไทย ภาษาไทย ม.๑ ชวงชนท ๓. กรงเทพฯ : อกษรเจรญทศน, ๒๕๕๐.

ดวงพร หลมรตน. หนงสอเรยนภาษาไทย ม.๑. กรงเทพฯ : แมค, ๒๕๕๑.

. หนงสอเรยนแมค ภาษาไทย ชวงชนท ๓ ม.๓. กรงเทพฯ : แมค, ๒๕๔๙.

ดเรกชย มหทธนะสน. ลกษณะและโครงสรางภาษาไทย. เชยงใหม : สรวงศ บคเซนเตอร, มปป. ทศนย สมสวสด. ขยนกอนสอบ ภาษาไทย ม.๒. กรงเทพฯ : แมค, ๒๕๕๑. ธเนศ เวศรภาดา. ตวไทย O-NET A-NET เลม ๑ หลกและการใชภาษา. กรงเทพฯ : แซทโฟร พรน-

ตง จ ากด, ๒๕๕๐. นรศร เลยมทอง. ภาษาไทยระดบชนมธยมศกษาปท ๓ (ท ๓๐๕ – ท ๓๐๖). กรงเทพฯ : รวมสาสน,

๒๕๔๒. บณฑตแนะแนว. หนงสอคมอประกอบการเรยน เพอเตรยมสอบแนวใหม TOP ภาษาไทย ม.๓.

กรงเทพฯ : บณฑตแนะแนว, มปป.

. TOP ชน ม.๓ วชาภาษาไทย. กรงเทพฯ : บณฑตแนะแนว, มปป.

ปรชา ทชนพงศ. ลกษณะภาษาไทย. กรงเทพฯ : ประเสรฐการพมพ, ๒๕๒๒. เปรมจต ชนะวงศ. หลกภาษาไทย. นครศรธรรมราช : โครงการต าราและเอกสารทางวชาการ

สถาบนราชภฏนครศรธรรมราช, ๒๕๓๘. ผะอบ โปษะกฤษณะ, พ.ต. หญง คณหญง. ลกษณะเฉพาะของภาษาไทย. กรงเทพฯ : อกษรพทยา,

๒๕๔๑. เพญศร จนทรดวง. คมอหลกภาษาไทย ม.ตน. กรงเทพฯ : จนพบลชชง, ๒๕๔๑. ฟองจนทร สขยง และคณะ. หนงสอเรยนสาระการเรยนรพนฐาน กลมสาระการเรยนรภาษาไทย

ภาษาไทย ม.๓ ชวงชนท ๓. กรงเทพฯ : อกษรเจรญทศน, ๒๕๔๗. วสณ รกษาจนทร. หลกภาษาไทย ม.๓. กรงเทพฯ : ส านกพมพเดอะบคส, มปป.

210

วลยา ชางขวญยนและคณะ. บรรทดฐานภาษาไทย เลม ๒ : ค า การสรางค าและการยมค า. กรงเทพฯ :สถาบนภาษาไทย ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ, ๒๕๔๙.

สมถวล วเศษสมบต. สอบภาษาไทยงายนดเดยว. กรงเทพฯ : อกษรไทย, ๒๕๔๔. สอางค ด าเนนสวสด และคณะ. หนงสอเรยนสาระการเรยนรพนฐานภาษาไทย กลมสาระการ

เรยนรภาษาไทย ชนมธยมศกษาปท ๑. กรงเทพฯ : พฒนาคณภาพวชาการ, ๒๕๔๖. สธวงศ พงศไพบลย. หลกภาษาไทย. กรงเทพฯ : ไทยวฒนาพานช, ๒๕๔๐. เสนย วลาวรรณ. หนงสอเรยนสาระการเรยนรพนฐานพฒนาทกษะภาษา ม.๓ เลม ๕. กรงเทพฯ :

วฒนาพานช, ๒๕๔๘. อครา บญทพย. หลกภาษาไทยส าหรบครมธยมศกษาตอนตน. กรงเทพฯ : โอ.เอส.พรนตง เฮาส,

๒๕๓๔.

211

แผนการจดการเรยนรเรองการสรางค าในภาษาไทย

212

แผนการจดการเรยนรท 1 หนวยการเรยนร การสรางค าในภาษาไทย วชาภาษาไทย (ท33101) เรองค าประสม จ านวน 3 คาบ ระดบชนมธยมศกษาปท 3 ภาคเรยนท 2 ............................................................................................................................................................. 1. มาตรฐานการเรยนร มาตรฐาน ท4.1 ขอ 1 เขาใจการสรางค าไทยตามหลกเกณฑของภาษา 2. ผลการเรยนรทคาดหวง สามารถอธบายหลกเกณฑของค าประสม ค าซอน ค าซ า ค าสมาส โดยยกตวอยางแลวรวบรวมเปนหมวดหม 3. จดประสงคการเรยนร 1. อธบายความหมายลกษณะและประเภทของค ามลไดถกตอง 2. อธบายความหมายของค าประสมไดถกตอง 3. อธบายลกษณะของค าประสมไดถกตอง 4. อธบายวธสรางค าประสมไดถกตอง

5. บอกหนาทของค าประสมไดถกตอง 4. สาระการเรยนร 1. ความหมายลกษณะและประเภทของค ามล 2. ความหมายและลกษณะของค าประสม 3. วธสรางค าประสม 4. หนาทของค าประสม 5. กจกรรมการเรยนร

คาบท 1 ขนน า

1. ครแจงจดประสงคการเรยนรใหนกเรยนทราบ และสนทนาเกยวกบค าและองคประกอบของค า

213

2. ครน าภาพผลไมฉายบนเครองฉายภาพทบแสง ใหนกเรยนด แลวใหนกเรยนเขยนชอผลไมทเหนในภาพ โดยใหนกเรยนตวแทนของหองเขยนบน กระดานด า และสงเกตวามความหมายชดเจน สมบรณหรอไม น าสนทนาโยงเขาสเรองค ามล

ขนสอน

1. จากชอผลไมขางตน สมนกเรยนอธบายลกษณะของค ามล ครชวยแนะน าเพมเตม

2. นกเรยนยกตวอยางค ามลคนละ 1 ค า ครเขยนบนกระดานด า ตวอยางเชน แม พอ ฟา ลอย ตา น า ไฟ สะพาน ภเขา หมาก ขน ดาว เดก กระถาง เปนตน

3. นกเรยนในหองชวยกนตรวจสอบความถกตอง 4. นกเรยนน าค ามลทอยบนกระดานมารวมกน เพอท าใหเกดเปนค าใหมขนมา

เชน แม + น า = แมน า ไฟ + ฟา = ไฟฟา ภเขา + ไฟ = ภเขาไฟ สะพาน + ลอย = สะพานลอย ขน + หมาก = ขนหมาก

5. นกเรยนสงเกตค าทสรางขนใหมนเรยกวา “ค าประสม” 7. นกเรยนรบบทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทย คนละ 1 เลม 8. นกเรยนศกษาบทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทย ตอนท 1

ค าประสมโดยครชแจงถงขอตกลงในการเรยนรดวยบทเรยนส าเรจรป ดงน - ศกษาค าชแจง - ศกษาค าแนะน าส าหรบนกเรยน - ศกษาจดประสงคการเรยนร - ท าแบบทดสอบกอนเรยน

ฝรง สบปะรด ทเรยน ขนน ระก า ล าไย มะมวง สมโอ กลวย มงคด

ชมพ เงาะ

214

- ศกษาบทเรยนส าเรจรปแตละกรอบตามล าดบ - ท าแบบทดสอบหลงเรยน - การเรยนบทเรยนส าเรจรปนกเรยนตองท าแบบฝกหดดวยตนเอง

ขอส าคญ คอ การมวนยและซอสตยตอตนเอง ไมเปดดเฉลยกอน หากนกเรยนตอบผด นกเรยนสามารถกลบไปทบทวนเนอหาใหมไดตลอดเวลา จากนนใหนกเรยนท าแบบทดสอบหลงเรยน 9. นกเรยนทกคนศกษาบทเรยนส าเรจรป ตอนท 1 ค าประสม 1.1 ความหมาย

และลกษณะของค าประสม โดยศกษาแตละกรอบเนอหา ทงนมครคอยแนะน าใหความชวยเหลอ เสรมก าลงใจ หากนกเรยนยงตอบผด คอยกระตนใหนกเรยนทบทวนใหมอกครง เพอดพฒนาการจากการท าซ า โดยประเมนจากคะแนนทไดในแตละครง การท าแบบทดสอบหลงเรยนแตละครง จากแบบทดสอบจ านวน 10 ขอ นกเรยนทได 6 คะแนนขนไปถอวาผานเกณฑ การประเมน

ขนสรป นกเรยนและครรวมกนสรปความหมายและลกษณะของค าประสม โดยการ

ชวยกนตอบค าถามตอไปน 1. ค าประสม หมายถง ค าทเกดจากการน าค ามลตงแตสองค าขนไปมา

ประสมกน ท าใหเกดค าทมความหมายใหม อาจมเคาความหมายของค าเดมอยบาง

2. ค าประสมมลกษณะอยางไร (1) เกดจากค ามลสองค าทมเนอความตางกนมาประสมกนแลวมความหมายใหม อาจมเคาเดมหรอมความหมายเชงอปมา (2) ค ามลทน ามาประสมกนนนมาจากภาษาใดกได (3) การสรางค าโดยวธยอค าทมความหมายยาว ๆ ใหสนลง

คาบท 2 ขนน า

1. นกเรยนและครชวยกนทบทวนความหมายและลกษณะของค าประสม 2. ครแจงจดประสงคการเรยนรบทเรยนส าเรจรป ตอนท 1 ค าประสม 1.2

วธสรางค าประสม

215

ขนสอน นกเรยนศกษาบทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทย ตอนท 1 ค าประสม 1.2 วธสรางค าประสม โดยศกษาแตละกรอบเนอหา ทงนมครคอย ชแนะใหความชวยเหลอ เสรมก าลงใจ หากนกเรยนยงตอบผด คอยกระตนให นกเรยนทบทวนใหมอกครง เพอดพฒนาการจากการท าซ า โดยประเมนจาก คะแนนทไดในแตละครง การท าแบบทดสอบหลงเรยนแตละครง จากแบบทดสอบจ านวน 10 ขอ นกเรยนทได 6 คะแนนขนไปถอวาผานเกณฑ การประเมน

ขนสรป นกเรยนและครรวมกนสรปวธสรางค าประสม โดยการชวยกนตอบค าถามตอไปน ค าประสมมวธสรางค าอยางไร

(1) ใชค านามเปนค าตนและมค าชนดอนมาประกอบขางหลง เชน เรอแจว

(2) ใชค ากรยาเปนค าตนและมค าชนดอนมาประกอบขางหลง เชน รองเพลง

(3) ใชค าวเศษณเปนค าตนและมค าชนดอนมาประกอบขางหลง เชน ดใจ

(4) ใชค าบพบทเปนค าตนและมค าชนดอนมาประกอบขางหลง เชน บนบาน

คาบท 3

ขนน า 1. นกเรยนและครชวยกนทบทวนวธสรางค าประสม 2. ครแจงจดประสงคการเรยนรบทเรยนส าเรจรป ตอนท 1 ค าประสม 1.3

หนาทของค าประสม ขนสอน

นกเรยนศกษาบทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทย ตอนท 1 ค าประสม 1.3 หนาทของค าประสม โดยศกษาแตละกรอบเนอหา ทงนมครคอย แนะน าใหความชวยเหลอ เสรมก าลงใจ หากนกเรยนยงตอบผด คอยกระตนให

216

นกเรยนทบทวนใหมอกครง เพอดพฒนาการจากการท าซ า โดยประเมนจาก คะแนนทไดในแตละครง การท าแบบทดสอบหลงเรยนแตละครง

จากแบบทดสอบจ านวน 10 ขอ นกเรยนทได 6 คะแนนขนไปถอวาผานเกณฑ การประเมน

ขนสรป นกเรยนและครรวมกนสรปหนาทของค าประสม โดยการชวยกนตอบค าถาม

ตอไปน ค าประสมท าหนาทอยางไร

(1) ท าหนาทเปนค านามและค าขยายนาม เชน กลวยไม (2) ท าหนาทเปนค ากรยาและค าขยายนาม เชน ซกแหง (3) ท าหนาทเปนค ากรยาและวเศษณขยายกรยา เชน ชกแกมอ (4) ท าหนาทเปนค าสรรพนาม เชน ทนหว (5) ท าหนาทเปนค าวเศษณ เชน ขเหร

6. สอการเรยนการสอน 1. ภาพผลไม 2. เครองฉายภาพทบแสง 3. บทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทย ชนมธยมศกษาปท 3 7. การวดและการประเมนผล 7.1 วธการวดและประเมนผล 7.1.1 ดานความร - การท าแบบทดสอบในบทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทย - การตอบค าถาม 7.1.2 ดานทกษะ - การเรยนโดยบทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทยเปนรายบคคล 7.1.3 ดานคณธรรมจรยธรรม และคานยมอนพงประสงค - สงเกตความมวนยและซอสตยตอตนเอง - สงเกตความสนใจและต งใจเรยนดวยตนเองของนกเรยน โดยใชบทเรยน

ส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทย

217

7.2 เครองมอทใชในการวดผลและประเมนผล 7.2.1 แบบสงเกตพฤตกรรมนกเรยนเปนรายบคคล 7.2.2 แบบฝกหดในบทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทย 7.3 เกณฑการวดและประเมนผล 7.3.1 นกเรยนตองท าแบบทดสอบยอยในบทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทย

ไดไมต ากวา 6 คะแนน จาก 10 คะแนน 7.3.2 การสงเกตพฤตกรรม ตองผานเกณฑไมต ากวาระดบ 1

กจกรรมเสนอแนะเพมเตม ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... บนทกผลหลงสอน ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ลงชอ..................................................ผสอน (นางสาวอญชสา ยมถนอม)

218

แบบสงเกตพฤตกรรมนกเรยนเปนรายบคคล แผนการจดการเรยนรท 1 เรองค าประสม

กลมสาระการเรยนรภาษาไทย ชนมธยมศกษาปท 3 ค าชแจง ใหครผสอนประเมนพฤตกรรมนกเรยน โดยใสเครองหมายตวเลขในชองพฤตกรรม

ซงก าหนดระดบการปฏบตดงน 3 หมายถง ด 2 หมายถง พอใช 1 หมายถง ปรบปรง

เลขท ชอ - สกล ความซอสตยในการเรยน ไมเปดดเฉลย

ความสนใจในการรวมกจกรรม

ท างานทไดรบ

มอบหมายเสรจ

ทนเวลา

มารยาท ในการพด

ความเปนระเบยบ

และถกตองในการท างาน

รวม

ลงชอ.............................................ผประเมน (...........................................................)

219

แผนการจดการเรยนรท 2 หนวยการเรยนร การสรางค าในภาษาไทย วชาภาษาไทย (ท33101) เรองค าซอน จ านวน 3 คาบ ระดบชนมธยมศกษาปท 3 ภาคเรยนท 2 ............................................................................................................................................................. 1. มาตรฐานการเรยนร มาตรฐาน ท4.1 ขอ 1 เขาใจการสรางค าไทยตามหลกเกณฑของภาษา 2. ผลการเรยนรทคาดหวง สามารถอธบายหลกเกณฑของค าประสม ค าซอน ค าซ า ค าสมาส โดยยกตวอยางแลวรวบรวมเปนหมวดหม 3. จดประสงคการเรยนร 1. อธบายความหมายและลกษณะของค าซอนไดถกตอง 2. บอกประเภทของค าซอนไดถกตอง 3. อธบายวธสรางค าซอนไดถกตอง 4. บอกหนาทของค าประสมไดถกตอง 4. สาระการเรยนร 1. ความหมายและลกษณะของค าซอน 2. ประเภทของค าซอน 3. วธสรางค าซอนและหนาทของค าซอน 5. กจกรรมการเรยนร

คาบท 1 ขนน า

1. ครน าค าตอไปน “เตบโต คดเลอก จตใจ ขดขวาง บานเรอน สรางสรรค พงไพร ดแล เดอดรอน” ฉายบนเครองฉายภาพทบแสง ใหนกเรยนสงเกตความหมายของค ามลและความหมายของค าศพท

220

2. ครแนะน าใหนกเรยนสงเกตวาถานกเรยนน าค ามลทมความหมายเหมอนกนหรอใกลเคยงกนมาซอนกนในลกษณะน จะเรยกวา “ค าซอน”

ขนสอน 1. นกเรยนศกษาบทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทย ตอนท 2 ค าซอน 2.1

ความหมายและลกษณะค าซอน 2. ครชแจงถงขอตกลงในการเรยนรดวยบทเรยนส าเรจรป โดยเนนถงการท าแบบฝกหดดวย

ตนเอง การมวนยและซอสตยตอตนเอง 3. นกเรยนทกคนศกษาบทเรยนส าเรจรปตอนท 2 ค าซอน 2.1 ความหมายและลกษณะค าซอน

โดยศกษาแตละกรอบเนอหา ครคอยแนะน าใหความชวยเหลอ เสรมก าลงใจ หากนกเรยนยงตอบผด ครกระตนใหนกเรยนทบทวนใหมอกครง เพอดพฒนาการจากการท าซ าโดยประเมนจากคะแนนทไดในแตละครง การท าแบบทดสอบหลงเ รยนแตละครง จากแบบทดสอบจ านวน 10 ขอ นกเรยนทได 6 คะแนนขนไปถอวาผานเกณฑการประเมน

ขนสรป นกเรยนและครรวมกนสรปความหมายและลกษณะของค าซอนโดยการตอบ ค าถาม เชน - ค าซอน หมายถง การน าค ามลทมความหมายหรอเสยงเหมอนกน ตรงขามกน มาซอนเขาคกน ท าใหเกดค าเพมขน - ค าซอนมลกษณะ ดงน ค าไทยซอนกบค าไทย ค าไทยซอนกบค าตางประเทศ และค าตางประเทศซอนกน

คาบท 2

ขนน า 1. ครน าค าตอไปน บานเรอน, จตใจ, อดทน, ขดขน, คดเลอก, อดอยาก, นรกสวรรค, สงต า,

ด าขาว, เอะอะ, เทอะทะ, เลอะเทอะ, แยกแยะ, ปงปง, รมราม, เกะกะ, ขรขระ, คค, เงอะงะ, ซซา ฉายบนเครองฉายภาพทบแสง ใหนกเรยนสงเกตความหมายของค าศพท

2. ครสมถามนกเรยนใหอานออกเสยงและรวมกนแสดงความคดเหนเกยวกบการเปลงเสยงวามลกษณะทเหมอนกนหรอแตกตางกนหรอไม อยางไร

3. ใหนกเรยนสงเกตวาถานกเรยนน าค าซอนทปรากฏเกดจากค ามลทมความหมายเหมอนกนหรอใกลเคยงกน หรอตรงขามกนมาซอนกน ค าซอนในลกษณะน จะเรยกวา “ค าซอนเพอความหมาย” และค าซอนทเกดจากเสยงสระทน ามาซอนกน จะเรยกวา “ค าซอนเพอเสยง”

221

ขนสอน 1. นกเรยนศกษาบทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทย ตอนท 2 ค าซอน 2.2

ประเภทของค าซอน 2. ครชแจงถงขอตกลงในการเรยนรดวยบทเรยนส าเรจรป โดยเนนถงการท าแบบฝกหดดวย

ตนเอง การมวนยและซอสตยตอตนเอง 3. นกเรยนทกคนศกษาบทเรยนส าเรจรปตอนท 2 ค าซอน 2.2 ประเภทของค าซอน โดยศกษา

แตละกรอบเนอหา ครคอยแนะน าใหความชวยเหลอ เสรมก าลงใจ หากนกเรยนยงตอบผด ครกระตนใหนกเรยนทบทวนใหมอกครง เพอดพฒนาการจากการท าซ าโดยประเมนจากคะแนนทไดในแตละครง การท าแบบทดสอบหลงเรยนแตละครง จากแบบทดสอบจ านวน 10 ขอ นกเรยนทได 6 คะแนนขนไปถอวาผานเกณฑการประเมน

ขนสรป นกเรยนและครรวมกนสรปประเภทของค าซอนโดยการตอบ ค าถาม เชน

ค าซอนมกประเภทอะไรบาง - ค าซอนมสองประเภท คอ ค าซอนเพอความหมายและค าซอนเพอเสยง

คาบท 3

ขนน า

1. นกเรยนฟงครพดขอความตอไปน แลวสงเกตวามค าซอนกค า ครถามใหนกเรยนตอบเปนรายบคคล 4-5คน เพอนในชนเรยนรวมอภปรายแสดงความคดเหน

2. ครสมถามนกเรยนใหรวมกนแสดงความคดเหนเกยวกบการสรางค าของค าซอนแตละค า วาเกดจากค าอะไรน ามาซอนกน

3. นกเรยนสงเกตวาการน าค ามาซอนกน ค ามลทน ามาซอนกนนนตองประกอบดวย ค าชนดเดยวกน คอ เปนค านามดวยกน กรยาดวยกน หรอวเศษณดวยกน

“ลกหลานตระกลนดหนาตา เนอตวและรปรางกเปนผด บานเรอนกใหญโต การงานอาชพกดมหลกฐานกนทกคน แตท าไมการพดจาของพวกเขาจงหยาบคายนก ปากคอรายกาจ ชอบพดถากถางคนอนใหเจบใจ”

222

ขนสอน 1. นกเรยนศกษาบทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทย ตอนท 2 ค าซอน 2.3 วธสราง

ค าซอนและหนาทของค าซอน 2. ครชแจงถงขอตกลงในการเรยนรดวยบทเรยนส าเรจรป โดยเนนถงการท าแบบฝกหดดวย

ตนเอง การมวนยและซอสตยตอตนเอง 3. นกเรยนทกคนศกษาบทเรยนส าเรจรปตอนท 2 ค าซอน 2.3 วธสรางค าซอนและหนาทของ

ค าซอน โดยศกษาแตละกรอบเนอหา ครคอยแนะน าใหความชวยเหลอ เสรมก าลงใจ หากนกเรยนยงตอบผด ครกระตนใหนกเรยนทบทวนใหมอกครง เพอดพฒนาการจากการท าซ าโดยประเมนจากคะแนนทไดในแตละครง การท าแบบทดสอบหลงเรยนแตละครง จากแบบทดสอบจ านวน 10 ขอ นกเรยนทได 6 คะแนนขนไปถอวาผานเกณฑการประเมน

ขนสรป 1. นกเรยนและครรวมกนสรปวธสรางค าซอนและหนาทของค าซอน

ค าถาม เชน - ค าซอนมวธสรางค าอยางไร และหนาทของค าซอนคอ วธสรางค าซอนตองประกอบดวยค าชนดเดยวกน คอ ค านามกบค านาม ค ากรยา

กบค ากรยา หรอค าวเศษณกบค าวเศษณ สวนหนาทของค าซอน 1. ใชเปนค านาม โดยท าหนาทเปนประธานหรอกรรมของประโยค 2. ใชเปนค ากรยา ท าหนาทเปนกรยาของประโยค 3. ใชเปนค าขยาย ซงสวนใหญจะขยายค านาม

6. สอการเรยนการสอน 1. ค าซอน 2. บทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทย ชนมธยมศกษาปท 3 7. การวดและการประเมนผล 7.1 วธการวดและประเมนผล 7.1.1 ดานความร - การท าแบบทดสอบในบทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทย - การสนทนาและตอบค าถาม

223

7.1.2 ดานทกษะ - การเรยนโดยบทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทยเปนรายบคคล 7.1.3 ดานคณธรรมจรยธรรม และคานยมอนพงประสงค - สงเกตความมวนยและซอสตยตอตนเอง - สงเกตความสนใจและต งใจเรยนดวยตนเองของนกเรยน โดยใชบทเรยน

ส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทย 7.2 เครองมอทใชในการวดผลและประเมนผล 7.2.1 แบบสงเกตพฤตกรรมนกเรยนเปนรายบคคล 7.2.2 แบบฝกหดในบทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทย 7.3 เกณฑการวดและประเมนผล 7.3.1 นกเรยนตองท าแบบทดสอบยอยในบทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทย

ไดไมต ากวา 6 คะแนน จาก 10 คะแนน 7.3.2 การสงเกตพฤตกรรม ตองผานเกณฑไมต ากวาระดบ 1 กจกรรมเสนอแนะเพมเตม ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ บนทกผลหลงสอน ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ลงชอ..................................................ผสอน (นางสาวอญชสา ยมถนอม)

224

แบบสงเกตพฤตกรรมนกเรยนเปนรายบคคล แผนการจดการเรยนรท 2 เรองค าซอน

กลมสาระการเรยนรภาษาไทย ชนมธยมศกษาปท 3 ค าชแจง ใหครผสอนประเมนพฤตกรรมนกเรยน โดยใสเครองหมายตวเลขในชองพฤตกรรม

ซงก าหนดระดบการปฏบตดงน 3 หมายถง ด 2 หมายถง พอใช 1 หมายถง ปรบปรง

เลขท ชอ - สกล ความซอสตยในการเรยน

(ไมเปดดเฉลย

ความสนใจในการรวมกจกรรม

ท างานทไดรบ

มอบหมายเสรจ

ทนเวลา

มารยาทในการพด

ความเปนระเบยบและ

ถกตองในการ

ท างาน

รวม

ลงชอ.............................................ผประเมน (...........................................................)

225

แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน กอนเรยน – หลงเรยนเรองการสรางค า ในภาษาไทยส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3

226

โรงเรยนนวมนทราชนทศ สตรวทยา พทธมณฑล แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนกอนเรยน – หลงเรยน เรองการสรางค าในภาษาไทย

ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3

......................................................................................................................................... ค าชแจง แบบทดสอบฉบบนเปนแบบทดสอบปรนยชนดเลอกตอบ 4 ตวเลอก มจ านวน 40 ขอ ใชเวลาในการท า 1 ชวโมง ............................................................................................................................................................ ค าสง : ใหนกเรยนเลอกค าตอบทถกทสดเพยงขอเดยว แลวท าเครองหมายกากบาท (X) ลงใน กระดาษค าตอบ 1. ขอใดเปนความหมายของค ามล 1. ค าทมาจากภาษาไทยหรอภาษาอนทมความหมายชดเจนในตว 2. ค าภาษาไทยหรอภาษาอนตงแตสองค าขนไปประสมกนเปนค าใหม 3. ค าเฉพาะภาษาไทยทมพยางคเดยวเทานน 4. ค าเฉพาะภาษาอนทมพยางคเดยวเทานน 2. ขอใดเปนค ามลทกค า 1. เปนใหญ เปนโต เปนกลาง 2. กระตาย กระรอก กระแต 3. มกนอย มกมาก มกใหญ 4. ผใหญ ผชาย ผหญง 3. ค าทขดเสนใตในขอใดเปนค ามลสพยางค 1. สเทพไดรบต าแหนงกะลาสเรอ

2. ขวญใจก าลงตนเตนกบววฒนาการของโลก 3. มาลไมรอโหนอเหนกบการปลนรานทองของพชาย 4. เดอนกรกฎาคมเปนเดอนทมวนหยดราชการหลายวน 4. “เธอซอวทยใหแม” ขอความนมค ามลกค า 1. 2 ค า 2. 3 ค า 3. 4 ค า 4. 5 ค า 5. ค ามลหลายพยางคขอใดเปนค าภาษาไทยทกค า 1. บาดทะยก ละล าละลก 2. ทะมดทะแมง โทรศพท 3. ระรน ช ารวย 4. ระรกระร กระทรวง

227

6. ขอใดเปนความหมายของค าประสม 1. ค าทน ามารวมกนแลวมความหมายใหมหรอมความหมายชดเจนขน 2. ค าทมาจากภาษาบาลและสนสกฤตตงแตสองค าขนไปมารวมกนเปนค าเดยว 3. ค าทเกดจากการน าค ามลตงแตสองค าขนไปมารวมกนและมความหมายใหม 4. ค าทเกดจากการรวมศพทของภาษาบาลและสนสกฤตตงแตสองค าขนไปมาเชอมตอ กนเปนค าเดยว 7. ค าทขนตนดวย “เลน” ในขอใดเปนค าประสม 1. ผมไมชอบเลนพวก 2. นองเลนตานเปนตาสดทาย 3. กอยชอบเลนชงชา 4. อยาไปเลนกบมนนะ 8. ขอใดมค าประสมมากทสด 1. แมบานท าแกงเขยวหวานอรอยมาก 2. นกเรยนตองทองจ ากลอนใหได 3. ผดยอมเขาใจมารยาทสงคม 4. คนงานซอกลวยแขกกลบบานพก 9. ขอใดเปนค าประสมทเกดจากค าไทยประสมกบค าไทยทกค า 1. ประธานสภา เรยงเบอร รถทวร 2. ผากนเปอน สายยาง หางมา 3. ยานอวกาศ เรอรบ รถขยะ 4. พระแสง หมอด ลมละลาย 10. ค าประสมขอใดมค านามน าหนาทกค า 1. กนลม ไมเทา 2. เรอใบ แมทพ 3. นอนราบ รถราง 4. หมอมฉน น าตก 11. ขอใดเปนค าประสมทสรางมาจากค ากรยาและค ากรยาทกค า 1. รอยกรอง เรยงพมพ กนชน 2. วางตว ยกเมฆ รปถาย 3. คยโต หวแขง ลกคา 4. จนมม นารก บานนอก 12. ขอใดเปนค าประสมทสรางมาจากค ากรยากบค านามทกค า 1. ตหนา เขาใจ 2. กลองด า อวดด 3. เตมตา หอหมก 4. วงเปยว หลบใน 13. ค าประสมขอใดมการสรางค าตางจากขออน 1. กนใจ จบยาม 2. ลกแกว น าค า 3. ปากกา น าเสยง 4. ทองฟา ไฟฟา 14. ค าประสมในขอใดมค าหลงเปนค านามทกค า 1. บอกบท ลอยกระทง 2. ครอบครว ไฟฉาย 3. จดหมาย เรอลม 4. พมพดด วงใน

228

15. ค าประสมในขอใดมโครงสรางเหมอนค าวา “ใบขบข” ทกค า 1. สารฟอกขาว แมยานาง บตรเตมเงน 2. น าแขงไส คนหลงเขา ลงชงหลก 3. สารกนบด น าแขงกด บานจดสรร 4. ไปรษณยดวนพเศษ เดกหลอดแกว รถไตดน 16. ค าประสมขอใดท าหนาทเปนค ากรยาทกค า 1. ตบท แทนพมพ 2. รดไถ สอดแนม 3. นารก ตงแต 4. กระผม เพราะเหตวา 17. ค าประสมขอใดท าหนาทเปนค าวเศษณทงสองค า 1. กดกน ขยนขนแขง 2. ตบต นาเอนด 3. ชกตอย จบจอง 4. ใจบญ สดชน 18. ค าประสมในขอใดเปนค านามทกค า 1. เงนเดอน ใตเทา น าตาล 2. ขนหมาก นอนใจ คนใช 3. เขมทศ น าซป หวใจ 4. หวแขง ตาขาว เลนตว 19. ค าประสมทขดเสนใตในขอใดเปนค าขยายนาม 1. นายจางขนเงนเดอนใหกบพนกงาน 2. ดอกกลวยไมสงกลนหอม 3. คณหมอผาตาปลาทเทา 4. แมต าน าพรก 20. ค าประสมในขอใดท าหนาทแตกตางจากขออน 1. นาเกลยด 2. ใจจด 3. สนสง 4. จบจอง 21. ขอใดมค าประสมทท าหนาทเดยวกนทกค า 1. คนสนท ขาวตอก เงนตรา 2. บตรเลยง กรวดน า ผสมเทยม 3. กระดานฉนวน ขาวตม ซกฟอก 4. เงนเดอน ซกแหง กวาดลาง 22. ค าประสมขอใดเปนค าบพบททกค า 1. นอกบาน ตอเมอ 2. ตามใจ จนกระทง 3. โดยเฉพาะ หนาออน 4. ตาแขง ตงแต 23. “เมอฉนกลบถงหองแถว ฉนเอาผาเชดตวทซกสะอาดมาจากคลอง ตากทราวตากผา” ขอความนมค าประสมทเปนค านามกค า 1. 1 ค า 2. 2 ค า 3. 3 ค า 4. 4 ค า

229

24. ค าประสมในขอใดท าหนาทเหมอนค าตอไปนทกค า “จนมม เคลอนท ฟนตว” 1. ผสมเทยม หางมา ตงแต 2. บรรยายสด กญแจมอ เตาแกส 3. ปดปาก กลางคน ดอกไม 4. ตดราคา ซกซอม โยงใย 25. ค าประสมในขอใดท าหนาทเหมอนกบค าทขดเสนใตในประโยคตอไปน “มาลเปนเดกนารก” 1. จนกรอบ พอใจ 2. หมกระทะ กนใจ 3. แจมใส ขคราน 4. ใจเสย ตกบาตร 26. ขอใดเปนค าซอนทกค า 1. เกาแก นอกคร 2. น าหนก แขงกระดาง 3. แคระแกรน เมองนอก 4. ลกหลาน ยกเลก 27. ขอใดไมมค าซอน 1. กนขาวเสรจแลวตองชวยกนเกบถวยชามใหเรยบรอย 2. ประชาชนก าลงยอแยงกนซอขาวสารทลดราคาเปนพเศษ 3. เดกวยรนทกวนนชอบกนเหลาเมายาประพฤตตนเหลวแหลก 4. รฐบาลยอมใหราคาน ามนลอยตวไดจงท าใหน ามนมราคาแพง 28. ขอใดมค าซอนทเปนค าไทยซอนกบค าภาษาอน 1.ฉนรสกใจคอไมคอยด

2. เขาปกปดความจรงเอาไว 3.ท าไมเธอชอบพดขดคอฉนนะ

4. คนในชนบทไมควรละทงถนฐานเดมของตน 29. ขอใดคอค าซอนทเกดจากค าไทยซอนกน 1. แรกเรม ดนฟา ขาวของ 2. ทนทรพย เกาะกม ปากคอ 3. สรงสนาน สวยงาม แกชรา 4. คชสาร อวนพ รจก 30. ขอใดเปนค าซอนทมภาษาถนประสมดวย 1. เสอสาด มดพรา 2. คนเคย สาปแชง 3. เปดเผย แขงแกรง 4. กลบเกลอน ขดแยง 31. “เวยนวายตายเกด” จดเปนค าซอนลกษณะใด 1. มการถวงดลของเสยงใหเทากน 2. น าอกษรค าแรกมายดเปนอกษรค าหลง 3. เสยงของสระหนาและหลงออกเสยงคกนไป 4. ซอนกนสองค เปนสค า และสองค าตรงกลางสมผสกน

230

32. ขอใดมค าซอนเพอเสยงทกค า 1. ถากถาง เชดถ ยงยาก 2. ซมซาน โยกเยก จรงจง 3. ชกชม สรางสรรค ขดขวาง 4. ขดถ นมนม คดค 33. ค าซอนขอใดมความหมายทค าหนาและค าหลง 1. ชวชาเลวทราม 2. ตนลกหนาบาง 3. เดอดเนอรอนใจ 4. ถวยโถโอชาม 34. ขอใดเปนค าซอนเพอเสยงและเปนค ามล 4 พยางค 1. ลดราวาศอก 2. กระชมกระชวย 3. ยากดมจน 4. น าหน าตา 35. ขอใดเปนค าซอนเพอความหมายทใชเปนค ากรยา 1. สมสกลกไม 2. เลอดเนอเชอไข 3. ศกเหนอเสอใต 4. บอกเลาเกาสบ 36. ค าซอนในขอใดมวธสรางค าแบบ “นาม + นาม” ทกค า 1. พศด ฟกช า 2. บบนวด บาดแผล 3. บดเบอน ปลอดโปรง 4. บานชอง กจธระ 37. ค าซอนในขอใดมวธสรางค าแบบ “กรยา + กรยา” ทกค า 1. กาลเวลา กอบโกย 2. คลกเคลา คดอาน 3. โคลนตม คลองจอง 4. แขงแกรง คอเหนยง 38. ค าซอนในขอใดมวธสรางค าแบบ “วเศษณ + วเศษณ” ทกค า 1. ซอตรง ซดเซยว 2. ชกชวน ชยชนะ 3. จนกรอบ เจอจาน 4. แจมใส งดแงะ 39. ค าซอนในขอใดท าหนาทเปนกรยาของประโยค 1. เพชรเมดนมมลคาหลายลานบาท

2. เขารอคอยการมาของเธอทกวน 3. รวรอยบนใบหนาเกดตามธรรมชาต 4. เภทภยทเกดขนท าใหชาวบานมความทกข 40. ค าซอนในขอใดท าหนาทแตกตางจากขออน 1. นกโบยบนบนทองฟา 2. พระพทธเจาเผยแผพระพทธศาสนา 3. ดาวซอเสอผาหลายชด 4. ชาลปดบงความจรงเอาไว

231

เฉลยแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนกอนเรยน – หลงเรยน เรองการสรางค าในภาษาไทย

ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3

1. (1) 2. (2) 3. (3) 4. (4) 5. (1) 6. (3) 7. (1) 8. (4) 9. (2) 10. (2) 11. (1) 12. (1) 13. (1) 14. (1) 15. (3) 16. (2) 17. (4) 18. (3) 19. (2) 20. (4) 21. (1) 22. (1) 23. (3) 24. (4) 25. (3) 26. (4) 27. (4) 28. (4) 29. (1) 30. (1) 31. (4) 32. (2) 33. (4) 34. (2) 35. (4) 36. (4) 37. (2) 38. (1) 39. (2) 40. (3)

232

แบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทมตอการเรยนดวยบทเรยนส าเรจรป เรองการสรางค าในภาษาไทย

233

โรงเรยนนวมนทราชนทศ สตรวทยา พทธมณฑล แบบประเมนความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3

ทมตอการเรยนดวยบทเรยนส าเรจรป เรองการสรางค าในภาษาไทย ............................................................................................................................................................. ค าชแจง 1. แบบประเมนฉบบนเปนแบบประเมนความความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทมตอการเรยนดวยบทเรยนส าเรจรป เรองการสรางค าในภาษาไทย 2. แบบประเมนแบงค าถามเปน 3 ดาน คอ 2.1 ดานการจดกจกรรมการเรยนร 2.2 ดานสอและอปกรณการเรยนร 2.3 ดานการวดและประเมนผล 3. แบบประเมนนมทงหมด 13 ขอ 4. โปรดท าเครองหมาย √ ลงในชองทตรงกบความคดเหนของนกเรยนมากทสด 5 หมายถง มความเหมาะสมอยในระดบมากทสด 4 หมายถง มความเหมาะสมอยในระดบมาก 3 หมายถง มความเหมาะสมอยในระดบปานกลาง 2 หมายถง มความเหมาะสมอยในระดบนอย 1 หมายถง มความเหมาะสมอยในระดบนอยทสด

234

รายการประเมน ระดบความคดเหน

มากทสด

มาก ปานกลาง

นอย นอยทสด

ดานการจดกจกรรมการเรยนร 1. มความสนกสนานกบการรวมกจกรรมในชวโมงทเรยน

2. ไดเรยนรดวยตนเองอยางมความสข 3. รสกภมใจมากเมอตอบค าถามไดถกตอง 4. พอใจทสามารถตรวจสอบค าตอบไดดวยตนเอง 5. ไดฝกทกษะดานการอานและเขยนอยางมนใจ ดานสอและอปกรณการเรยนร 6. ในการเรยนดวยบทเรยนส าเรจรปนาสนใจมาก

7. การเรยนรทละนอยท าใหเขาใจไดดและไมเบอหนาย 8. ภมใจทไดเรยนบทเรยนส าเรจรป 9. บทเรยนส าเรจรปท าใหประสบผลส าเรจไดด ดานการวดและประเมนผล 10. ฉนมโอกาสไดรบทราบผลคะแนนของแบบฝกหด ของฉนทนท

11. คณครมวธทดสอบทนาสนใจ 12. เมอมการทดสอบทายบทเรยนฉนพอใจมาก 13. เมอตงใจเรยนคณครจะชมเชยเสมอ ๆ

ขอเสนอแนะ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

235

ภาคผนวก ค

ผลการตรวจสอบคณภาพเครองมอทใชในการวจย

1. บทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทย ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 2. แผนการจดการเรยนรเรองการสรางค าในภาษาไทย 3. แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน กอนเรยน – หลงเรยนเรองการสรางค า ในภาษาไทยส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3

4. แบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทมตอการเรยนดวยบทเรยนส าเรจรป เรองการสรางค าในภาษาไทย

236

1. บทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทย ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 1.1 ตรวจสอบความเหมาะสมของบทเรยนส าเรจรป โดยหาคาเฉลย ( X ) มเกณฑ การพจารณา ดงน 5 หมายถง มความเหมาะสมอยในระดบมากทสด 4 หมายถง มความเหมาะสมอยในระดบมาก 3 หมายถง มความเหมาะสมอยในระดบปานกลาง 2 หมายถง มความเหมาะสมอยในระดบนอย 1 หมายถง มความเหมาะสมอยในระดบนอยทสด ตารางท 10 คาเฉลยทไดจากการประเมนความเหมาะสมของบทเรยนส าเรจรป เรองการสรางค า

ในภาษาไทย ของผเชยวชาญจ านวน 3 คน

รายการประเมน

คะแนน ความคดเหน

ของผเชยวชาญคนท คาเฉลย ( X )

ความหมาย

1 2 3

การจดรปเลม 1. รปเลมสวยงาม ดงดดความสนใจ

3

4

4

3.67

มาก

2. ขนาดของเลมมความเหมาะสม 5 5 5 5.00 มากทสด 3. ตวหนงสอชดเจนอานงาย 5 4 5 4.67 มากทสด 4. น าไปใชไดสะดวก 4 4 4 4.00 มาก การจดภาพ 5. ภาพประกอบมสสวยงามเหมาะสม กบเรอง

3

4

4

3.67

มาก

6. ขนาดของภาพมความเหมาะสม 4 4 3 3.67 มาก 7. ปรมาณภาพเหมาะสมกบขอความ 4 4 5 4.33 มาก 8. การจดวางภาพประกอบเหมาะสมกบขอความ 4 4 3 3.67 มาก

237

ตารางท 10 (ตอ)

รายการประเมน

คะแนน ความคดเหน

ของผเชยวชาญคนท คาเฉลย ( X )

ความหมาย

1 2 3

เนอหาของเรอง 9. สอดคลองกบผลการเรยนรทคาดหวง

5

5

5

5.00

มากทสด

10. เหมาะสมกบวยของผเรยน 4 5 4 4.33 มาก 11. ถกตองตามเนอหาหลกภาษา 5 5 5 5.00 มากทสด 12. มประโยชนตอผเรยน 5 5 5 5.00 มากทสด 13. ล าดบเรองมความตอเนอง 5 4 5 4.67 มากทสด 14. ด าเนนเรองชวนใหตดตาม 3 4 4 3.67 มาก 15. เหมาะสมกบเวลา 4 4 4 4.00 มาก การใชภาษา 16. ใชค างาย สอความหมายชดเจน

4

4

5

4.33

มาก

17. ถอยค าทอธบายชดเจน 4 3 4 3.67 มาก 18. เหมาะสมกบวยของผเรยน 4 4 5 4.33 มาก 19. ถกตองสละสลวย 4 4 5 4.33 มาก

เฉลย 4.26 มาก

238

1.2 การตรวจสอบประสทธภาพของบทเรยน E1 / E2 ขนท 1 การหาประสทธภาพแบบรายบคคล (Individual Testing)

ตารางท 11 แสดงคาประสทธภาพของบทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทย ของนกเรยน จ านวน 3 คน

นกเรยนคนท คะแนนของแบบทดสอบระหวางเรยน

(60 คะแนน) คะแนนของแบบทดสอบหลงเรยน

(40 คะแนน)

1 50 37

2 47 31

3 43 27

( X = 46.67 , S.D. = 3.51) ( X = 31.67 , S.D. = 5.03)

E1 / E2 เทากบ 77.78/79.17

ขนท 2 การหาประสทธภาพแบบกลมเลก (Small Group Testing) ตารางท 12 แสดงคาประสทธภาพของบทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทย ของนกเรยน จ านวน 9 คน

นกเรยนคนท คะแนนของแบบทดสอบระหวางเรยน

(60 คะแนน) คะแนนของแบบทดสอบหลงเรยน

(40 คะแนน)

1 48 32

2 54 36

3 53 33

4 51 32

5 47 31

6 51 32

7 45 31

8 55 39

9 45 30

( X = 49.89 , S.D. = 3.78) ( X = 32.89 , S.D. = 2.84)

E1 / E2 เทากบ 83.14/82.22

239

ขนท 3 การทดลองจรง เพอหาประสทธภาพของบทเรยนส าเรจรป ตามเกณฑ 80/80 ตารางท 13 แสดงคาประสทธภาพของบทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทย ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3

นกเรยน คนท

คะแนนของ แบบทดสอบ ระหวางเรยน (60 คะแนน)

คะแนนของ แบบทดสอบ หลงเรยน

(40 คะแนน)

นกเรยน คนท

คะแนนของ แบบทดสอบ ระหวางเรยน (60 คะแนน)

คะแนนของ แบบทดสอบ หลงเรยน

(40 คะแนน)

1 51 35 24 55 34 2 53 39 25 56 38 3 53 35 26 56 35 4 51 33 27 50 33 5 56 36 28 54 39 6 51 35 29 52 36 7 55 36 30 52 36 8 51 35 31 56 36 9 58 35 32 56 36

10 60 39 33 53 33 11 60 39 34 51 31 12 58 35 35 58 39 13 58 39 36 43 29 14 58 38 37 56 31 15 50 35 38 57 37 16 59 37 39 56 31 17 59 39 40 52 34 18 57 40 41 56 34 19 58 39 42 55 34 20 58 38 43 56 34 21 58 40 44 49 31 22 54 34 45 52 26 23 57 38 46 57 32

รวม 2521 1628

( X = 54.80 , S.D. = 3.45) ( X = 35.40 , S.D. = 3.08)

E1 = 91.34 E2 = 88.47 E1 / E2 = 91.34/88.47

240

2. แผนการจดการเรยนรเรองการสรางค าในภาษาไทย ตรวจสอบคณภาพของแผนการจดการเรยนรเรองการสรางค าในภาษาไทย โดยหาคาดชนความสอดคลอง (IOC) มเกณฑการพจารณา ดงน +1 เมอแนใจวาแผนการจดการเรยนร นนมความเหมาะสม 0 เมอไมแนใจวาแผนการจดการเรยนร นนมความเหมาะสม -1 เมอแนใจวาแผนการจดการเรยนร นนไมมความเหมาสม ตารางท 14 คาดชนความสอดคลองทไดจากการประเมนแผนการจดการเรยนร เรองการสรางค า ในภาษาไทยของผเชยวชาญจ านวน 3 คน

ล าดบท

รายการประเมน

คะแนน ความคดเหน ของผเชยวชาญ

คนท

คาดชน ความ

สอดคลอง IOC

ความหมาย

1 2 3

1 สาระส าคญ ความถกตอง

1

1

1 1

มความสอดคลอง

2 มความชดเจน 1 1 1 1 มความสอดคลอง 3 เหมาะสมกบวยของผเรยน 1 1 1 1 มความสอดคลอง

4 ผลการเรยนรทคาดหวง ประเมนผลไดจรง

1

1

1

1

มความสอดคลอง

5 ขอความชดเจนเขาใจได 1 1 1 1 มความสอดคลอง 6 สามารถสอนไดตามวตถประสงค 1 1 1 1 มความสอดคลอง 7 เหมาะสมกบความสามารถของผเรยน 1 1 1 1 มความสอดคลอง

8 เนอหาสาระ ใจความถกตอง

1

1

1

1

มความสอดคลอง

9 สอดคลองกบผลการเรยนรทคาดหวง 1 0 1 0.67 มความสอดคลอง 10 เหมาะสมกบระดบชนเรยน 1 1 1 1 มความสอดคลอง 11 ก าหนดเนอหาเหมาะสมกบเวลาเรยน 0 1 1 0.67 มความสอดคลอง 12 มความชดเจน ไมสบสน 1 1 0 0.67 มความสอดคลอง

241

ตารางท 14 (ตอ)

ล าดบท

รายการประเมน

คะแนน ความคดเหน ของผเชยวชาญ

คนท

คาดชน ความ

สอดคลอง IOC

ความหมาย

1 2 3 13

กจกรรมการเรยนการสอน เรยงล าดบกจกรรมไดเหมาะสม

1

1

1

1

มความสอดคลอง

14 เราความสนใจ 0 1 1 0.67 มความสอดคลอง 15 สอดคลองกบเนอหาสาระ 1 0 1 0.67 มความสอดคลอง 16 สอดคลองกบผลการเรยนร

ทคาดหวง 1 0 1 0.67 มความสอดคลอง

17 เหมาะสมกบเวลาทสอน 1 1 1 1 มความสอดคลอง เฉลย 0.88 มความสอดคลอง

242

3. แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน กอนเรยน – หลงเรยนเรองการสรางค าในภาษาไทยส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 3.1 การตรวจสอบคณภาพของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน กอนเรยน – หลงเรยนเรองการสรางค าในภาษาไทย ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โดยหาคาดชนความสอดคลอง (IOC) มเกณฑการพจารณา ดงน +1 หมายถง ทานแนใจวาแบบทดสอบนนวดจดประสงคการเรยนรทตงไวจรง 0 หมายถง ทานไมแนใจวาแบบทดสอบนนวดจดประสงคการเรยนรทตงไว จรง -1 หมายถง ทานแนใจวาแบบทดสอบนนไมไดวดจดประสงคการเรยนรทตงไว

จดประสงคการเรยนร 1.อธบายความหมายของค ามลได 2.แยกประเภทของค ามลได 3.อธบายความหมายของค าประสมและลกษณะค าประสมได 4.อธบายวธสรางค าประสมได 5.บอกหนาทของค าประสมได 6.อธบายความหมายและลกษณะของค าซอนได 7.บอกประเภทของค าซอนได 8.อธบายวธสรางค าซอนได 9.บอกหนาทของค าซอนได

243

ตารางท 15 คาดชนความสอดคลองระหวางแบบทดสอบกบจดประสงคทไดจากความคดเหน ของผเชยวชาญจ านวน 3 คน

ขอท คะแนนความคดเหนของผเชยวชาญคนท

คาดชน ความสอดคลอง (IOC)

ความหมาย

1 2 3 1 1 1 1 1 มความสอดคลอง 2 1 0 1 0.67 มความสอดคลอง 3 1 1 1 1 มความสอดคลอง 4 1 1 1 1 มความสอดคลอง 5 1 1 1 1 มความสอดคลอง 6 1 1 1 1 มความสอดคลอง 7 1 1 1 1 มความสอดคลอง 8 1 1 1 1 มความสอดคลอง 9 1 1 1 1 มความสอดคลอง 10 1 1 1 1 มความสอดคลอง 11 1 1 1 1 มความสอดคลอง 12 1 1 1 1 มความสอดคลอง 13 1 1 1 1 มความสอดคลอง 14 1 1 1 1 มความสอดคลอง 15 1 1 1 1 มความสอดคลอง 16 0 1 1 0.67 มความสอดคลอง 17 1 1 1 1 มความสอดคลอง 18 1 1 1 1 มความสอดคลอง 19 1 1 1 1 มความสอดคลอง 20 1 1 1 1 มความสอดคลอง 21 1 1 1 1 มความสอดคลอง 22 1 1 1 1 มความสอดคลอง 23 1 1 1 1 มความสอดคลอง

244

ตารางท 15 (ตอ) ขอท คะแนนความคดเหน

ของผเชยวชาญคนท คาดชน

ความสอดคลอง (IOC) ความหมาย

1 2 3 24 1 1 1 1 มความสอดคลอง 25 1 1 1 1 มความสอดคลอง 26 1 1 1 1 มความสอดคลอง 27 1 1 1 1 มความสอดคลอง 28 1 1 1 1 มความสอดคลอง 29 1 0 1 0.67 มความสอดคลอง 30 1 1 1 1 มความสอดคลอง 31 1 1 1 1 มความสอดคลอง 32 1 1 1 1 มความสอดคลอง 33 1 1 1 1 มความสอดคลอง 34 1 1 1 1 มความสอดคลอง 35 1 0 1 0.67 มความสอดคลอง 36 1 1 1 1 มความสอดคลอง 37 1 1 1 1 มความสอดคลอง 38 1 1 1 1 มความสอดคลอง 39 1 1 1 1 มความสอดคลอง 40 1 0 1 0.67 มความสอดคลอง

เฉลย 0.95 มความสอดคลอง

245

3.2 การตรวจสอบคาความยากงาย (p) และคาอ านาจจ าแนก (r) ของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนกอนเรยน – หลงเรยน เรองการสรางค าในภาษาไทย

ตารางท 16 ตารางคาความยากงาย (p) และคาอ านาจจ าแนก (r) ของแบบทดสอบวดผลสมฤทธ

ทางการเรยนกอนเรยน – หลงเรยน ขอท คาความยากงาย

(p) คาอ านาจจ าแนก

(r) ขอท คาความยากงาย

(p) คาอ านาจจ าแนก

(r) 1 0.38 0.66 21 0.38 0.74 2 0.53 0.58 22 0.36 0.74 3 0.71 0.41 23 0.42 0.66 4 0.27 0.25 24 0.40 0.66 5 0.42 0.33 25 0.64 0.41 6 0.38 0.49 26 0.51 0.58 7 0.56 0.49 27 0.56 0.82 8 0.24 0.49 28 0.51 0.66 9 0.38 0.25 29 0.60 0.25 10 0.69 0.49 30 0.53 0.33 11 0.67 0.74 31 0.40 0.82 12 0.42 0.82 32 0.53 0.49 13 0.62 0.49 33 0.42 0.74 14 0.56 0.91 34 0.36 0.33 15 0.51 0.91 35 0.67 0.33 16 0.71 0.58 36 0.62 0.58 17 0.67 0.74 37 0.67 0.49 18 0.49 0.49 38 0.56 0.41 19 0.71 0.41 39 0.56 0.66 20 0.38 0.58 40 0.38 0.41

ขอสอบมความเชอมน เทากบ 0.87

246

4. แบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทมตอการเรยนดวยบทเรยนส าเรจรป เรองการสรางค าในภาษาไทย

การตรวจสอบคณภาพของแบบสอบถามคดเหนของนกเรยนของนกเรยนชนมธยมศกษา ปท 3 ทมตอการเรยนดวยบทเรยนส าเรจรป เรองการสรางค าในภาษาไทย โดยหาคาดชนความสอดคลอง (IOC) มเกณฑการพจารณา ดงน +1 หมายถง ทานแนใจวาแบบประเมนความพงพอใจนนมความสอดคลอง 0 หมายถง ทานไมแนใจวาแบบประเมนความพงพอใจนนมความสอดคลอง -1 หมายถง ทานแนใจวาแบบประเมนความพงพอใจนนไมมความสอดคลอง

รายการประเมน

คะแนนความคดเหนของ

ผเชยวชาญคนท

คาดชน ความ

สอดคลอง (IOC)

ความหมาย

1 2 3

ดานการจดกจกรรมการเรยนร 1. มความสนกสนานกบการรวมกจกรรม ในชวโมงทเรยน

0

1

1

0.67

มความสอดคลอง

2. ไดเรยนรดวยตนเองอยางมความสข 1 1 1 1 มความสอดคลอง 3. รสกภมใจมากเมอตอบค าถามไดถกตอง 1 1 1 1 มความสอดคลอง 4. พอใจทสามารถตรวจสอบค าตอบไดดวยตนเอง 1 1 1 1 มความสอดคลอง 5. ไดฝกทกษะดานการอานและเขยนอยางมนใจ 1 0 1 0.67 มความสอดคลอง ดานสอและอปกรณการเรยนร 6. ในการเรยนดวยบทเรยนส าเรจรปนาสนใจมาก

1

1

1

1

มความสอดคลอง

7. การเรยนรทละนอยท าใหเขาใจไดดและ ไมเบอหนาย

1 1 1 1 มความสอดคลอง

8. ภมใจทไดเรยนบทเรยนส าเรจรป 1 1 1 1 มความสอดคลอง 9. บทเรยนส าเรจรปท าใหประสบผลส าเรจไดด 1 1 0 0.67 มความสอดคลอง

ตารางท 17 คาดชนความสอดคลองแบบประเมนความคดเหนของนกเรยน ทไดจากความคดเหน ของผเชยวชาญจ านวน 3 คน

247

ตารางท 17 (ตอ)

รายการประเมน

คะแนนความคดเหนของ

ผเชยวชาญคนท

คาดชน ความ

สอดคลอง (IOC)

ความหมาย

1 2 3

ดานการวดและประเมนผล 10. ฉนมโอกาสไดรบทราบผลคะแนน ของแบบฝกหดของฉนทนท

1

1

1

1

มความสอดคลอง

11. คณครมวธทดสอบทนาสนใจ 1 1 0 0.67 มความสอดคลอง 12. เมอมการทดสอบทายบทเรยน ฉนพอใจมาก

1 1 1 1 มความสอดคลอง

13. เมอตงใจเรยนคณครจะชมเชยเสมอ ๆ 1 1 1 1 มความสอดคลอง เฉลย 0.89 มความสอดคลอง

248

ภาคผนวก ง คะแนนกอนเรยนและหลงเรยนของกลมตวอยาง

1. คะแนนผลสมฤทธทางการเรยนเรองการสรางค าในภาษาไทยกอนเรยน – หลงเรยน 2. คะแนนทไดจากแบบทดสอบหลงเรยนบทเรยนการสรางค าในภาษาไทย จ านวน 6 ชด 3. คะแนนเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทเรยนดวยบทเรยนส าเรจรปเรองการสรางค าในภาษาไทย

249

ตารางท 18 แสดงคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 กอนเรยนและ หลงเรยน

นกเรยน คนท

Pretest (40 คะแนน)

Posttest (40 คะแนน)

นกเรยน คนท

Pretest (40 คะแนน)

Posttest (40 คะแนน)

1 26 35 24 26 34 2 32 39 25 37 38 3 34 35 26 29 35 4 26 33 27 30 33 5 28 36 28 26 39 6 30 35 29 36 36 7 20 36 30 25 36 8 35 35 31 26 36 9 23 35 32 28 36 10 36 39 33 36 33 11 34 39 34 31 31 12 26 35 35 25 39 13 33 39 36 21 29 14 37 38 37 28 31 15 29 35 38 30 37 16 27 37 39 24 31 17 38 39 40 29 34 18 36 40 41 31 34 19 31 39 42 30 34 20 36 38 43 26 34 21 31 40 44 14 31 22 25 34 45 20 26 23 31 38 46 22 32 เฉลย 29.00 35.39

250

นกเรยน คนท

คะแนนจากแบบทดสอบหลงเรยน บทเรยนชดท รวม นกเรยน

คนท

คะแนนจากแบบทดสอบหลงเรยน บทเรยนชดท

รวม

1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 6

(10) (10) (10) (10) (10) (10) 60 (10) (10) (10) (10) (10) (10) 60 1 7 8 9 9 8 10 51 24 8 8 9 10 10 10 55 2 6 10 9 8 10 10 53 25 10 8 10 9 10 9 56 3 5 10 9 9 10 10 53 26 9 10 10 8 10 9 56 4 7 8 9 9 8 10 51 27 8 8 8 9 8 9 50 5 8 10 9 9 10 10 56 28 10 8 9 10 9 8 54 6 7 8 8 9 9 10 51 29 7 8 10 9 8 10 52 7 8 8 9 10 10 10 55 30 6 10 9 9 9 9 52 8 7 9 8 10 9 8 51 31 10 10 10 9 9 8 56 9 8 10 10 10 10 10 58 32 9 9 8 10 10 10 56

10 10 10 10 10 10 10 60 33 8 8 9 10 10 8 53 11 10 10 10 10 10 10 60 34 7 10 8 9 9 8 51 12 9 9 10 10 10 10 58 35 10 10 9 9 10 10 58 13 9 9 10 10 10 10 58 36 8 8 9 6 6 6 43 14 10 10 9 9 10 10 58 37 8 10 10 9 9 10 56 15 7 8 10 8 9 8 50 38 9 10 9 10 9 10 57 16 9 10 10 10 10 10 59 39 7 10 10 10 9 10 56 17 10 10 9 10 10 10 59 40 8 8 10 7 9 10 52 18 8 10 10 10 9 10 57 41 9 10 10 10 9 8 56 19 8 10 10 10 10 10 58 42 7 10 8 10 10 10 55 20 9 10 10 10 10 9 58 43 9 8 9 10 10 10 56 21 10 10 10 9 10 9 58 44 7 7 8 10 7 10 49 22 9 10 9 10 7 9 54 45 6 10 10 7 9 10 52 23 9 10 9 9 10 10 57 46 8 9 10 10 10 10 57

ตารางท 19 แสดงคะแนนทไดจากแบบทดสอบหลงเรยนบทเรยนการสรางค าในภาษาไทย จ านวน 6 ชด

251

ประวตผวจย

ชอ – นามสกล นางสาวอญชสา ยมถนอม ทอยปจจบน 131 ซอยกลปพฤกษ 6 หมบานอนทรา ถนนสขาภบาล 1 แขวงบางหวา เขตภาษเจรญ กรงเทพฯ 10160 ต าแหนงปจจบน ครอนดบ คศ.1 โรงเรยนนวมนทราชนทศ สตรวทยา พทธมณฑล แขวงทววฒนา เขตทววฒนา กรงเทพฯ ประวตการศกษา พ.ศ. 2547 ส าเรจการศกษาปรญญาครศาสตรบณฑต วชาเอกภาษาไทย จากมหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา พ.ศ. 2549 ศกษาตอระดบปรญญามหาบณฑต สาขาวชาการสอนภาษาไทย บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร วทยาเขตพระราชวงสนามจนทร ประวตการท างาน พ.ศ. 2550 – ปจจบน คร อนดบคศ.1 โรงเรยนนวมนทราชนทศ สตรวทยา พทธมณฑล แขวงทววฒนา เขตทววฒนา กรงเทพฯ