TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ

ULAŞIM VE LOJİSTİK SİSTEMLERİ MERKEZİ BAŞKANLIĞI

TEHLİKELİ MADDE VE KOMBİNE TAŞIMACILIK MÜDÜRLÜĞÜ

26 Mayıs 2014

1

SUNUM AKIŞI

• Tehlikeli Mal Taşımacılığı Yönetmelikleri

• TSE’nin Yetkilendirilmesi – Protokol

– Yetki Kapsamı

• Faaliyetler –Araç ADR Uygunluk Tespiti

– Tasarım Onayı

– İlk, Ara, İstisnai, Periyodik Muayene

• Belgelerin Geçerlilik Süreleri

• Verilen Belge Sayıları

2

TEHLİKELİ MAL TAŞIMACILIĞI YÖNETMELİKLERİ

ADR Tehlikeli Malların

Karayolu ile Uluslararası Taşımacılığına İlişkin Avrupa

Anlaşması

IATA DGR Uluslararası Hava

Taşımacılığı Birliği - Tehlikeli

Mallar Yönetmeliği

RID Tehlikeli Malların

Demiryolu ile Uluslararası Taşımacılığına İlişkin Avrupa

Anlaşması

IMDG CODE Denizyoluyla

Taşınan Tehlikeli Yüklere İlişkin

Uluslararası Kod

ICAO TI Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü

- Tehlikeli Malların

Havayolu ile Güvenli

Taşımacılığı için Teknik Şartlar

3

Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı ile 6 Mart 2013

tarihinde imzalanan «Tehlikeli Maddelerin Taşınmasında Kullanılan Ambalaj, Kap ve Tankların Test, Sertifikalandırma ve Muayenelerinin Yapılması Hususunda Yetki Devri Protokolü» ile tehlikeli mal taşımacılığı hususundaki muayene ve belgelendirme işlemleri TSE’nin yetki alanına girmiştir.

TSE’NİN YETKİLENDİRİLMESİ

4

FAALİYET

ARAÇ ADR UYGUNLUK

TASARIM ONAY ÜRETİM VE ÜRETİM

YERİ UYGUNLUK İLK / ARA / İSTİSNAİ / PERİYODİK MUAYENE

YETKİ KAPSAMI

• Ambalajlar

• Orta Boy Dökme Yük Konteynerleri (IBC)

• Büyük Ambalajlar

• Tanklar

• Basınçlı Kaplar

• CSC Kapsamı Dışında Kalan Dökme Yük Konteynerleri

• Orta Boy Dökme Yük Konteynerleri (IBC)

• Tanklar

• Basınçlı Kaplar

• CSC Kapsamı Dışında Kalan Dökme Yük Konteynerleri

TSE TMKT Müdürlüğü 01.07.2013 tarihi itibariyle başvuruları almaya başlamıştır.

5

• Portatif Tanklar,

• Sabit Tanklar (Tankerler),

• FRP Tanklar,

• Sökülebilir Tanklar,

• Tank Konteynerleri,

• Tank Takas Gövdeleri,

• ÇEGK

©2013 Türk Standardları Enstitüsü 6

MEVCUT ÜST YAPI VE ALT YAPININ ADR MEVZUATINA UYGUNLUK SÜRECİ

AMAÇ

ÜST YAPI

ARA/ PERİYODİK/

İSTİSNAİ/ İLK (KULLANIMDA OLAN)

MUAYENE TASARIM DOĞRULAMA

Araçların ADR Bölüm 9 Kapsamında Muayenesi

• Çekici (motorlu araç-şasi)

• Treyler (römork-yarı römork)

ALT YAPI

DÖNEMSEL TEKNİK (YILLIK)/ İLK (KULLANIMDA OLAN)

MUAYENE TASARIM DOĞRULAMA

ARAÇ ADR UYGUNLUK BAŞVURU SÜRECİ (devam)

Taşıt gövdelerinin yapımı, Yanmalı eşanjörler Yükleme bölümü ve motor, egzoz sistemi Elektrik donanımı, Yalıtım, Havalandırma Sıcaklık kontrolü, Arka-yan koruma, Topraklama gibi ADR’li araca özel muayeneler ve genel güvenlik tedbirleri

ADR BÖLÜM 9 ARAÇ MUAYENESİ

EX/II, EX/III, AT, FL ve OX araçları; ECE R 105 ( Özel yapısal nitelikler ) ECE R 122 ( Isıtma sistemleri ) ECE R 89 ( Hız sınırlayıcı tertibat ) ECE R 55 ( Römork bağlantıları) ECE R 13 ( Frenleme tertibatları ) ECE R 111 (Tankerlerin dengesi) Diğer araçlar ; ECE R 89, ECE R 105 ve ECE R 13

ARAÇ TİPİNE GÖRE İLGİLİ TİP ONAY REGÜLASYONLARININ

KONTROLÜ

7

DÖNEMSEL TEKNİK MUAYENE (YILLIK)

ÇEKİCİ/ŞASİ (KAMYON)-TREYLER (RÖMORK-YARI RÖMORK)

İLK / ARA / PERİYODİK /

İSTİSNAİ MUAYENE

ARAÇ ADR UYGUNLUK BAŞVURU SÜRECİ (devam)

8

TANK ÇEŞİTLERİ

Sabit Tanklar

Sökülebilir Tanklar

Batarya Araçlar

Tank Konteynerleri

Tank Takas Gövdeleri

MPÜB’ler

ÇEGK’ler

Vakumla Çalışan Atık

Tankları

TASARIM ONAY BAŞVURU SÜRECİ «TANKLAR»

9

TASARIM ONAY BAŞVURU SÜRECİ «TANKLAR»

SABİT TANK

SÖKÜLEBİLİR TANK

BATARYA ARAÇ

10

TASARIM ONAY BAŞVURU SÜRECİ «TANKLAR»

ÇEGK

TANK KONTEYNERİ

TANK TAKAS GÖVDESİ

11

ÜST YAPI KONTROLLERİ

Boyutsal kontrol

Yapı, basınç ve sızdırmazlık testleri

Malzeme onayı

Kapak ve dalgakıranlar: et kalınlık ölçüm raporu

dip vanaları, API Kaplingler, buhar toplama hattı

Onaylı menhol (dolum/gözetleme kapağı, muayene kapağı, travers, buhar valfi)

Tank yüzeyi, kaynak (Akustik Emisyon, Ultrasonik, RT, manyetik parçacık, sıvı penetrant)

Delik sayısı, konumları, kapaklar ADR mevzuatına uygun

Taşınan maddeye dayanıklı contalar ve pnömatik hortumlar

Maks. mesafe , Maks. bölme hacmi

Tasarım onayı

©2014 Türk Standardları Enstitüsü

12

TASARIM ONAY BAŞVURU SÜRECİ

13

TASARIM ONAY BAŞVURU SÜRECİ (devam)

İstenen Belgeler taşıma ünitesi çeşidine göre değişiklik gösterir. Genel olarak istenen belgeler:

Kalite Yönetim Sistemi Belgesi İmza Sirküleri

Marka Tescil/Müracaat Belgesi Tüzel Kişilik Belgesi

Denetleme için Taahhütname Ek Üretim Yeri

Malzeme Nitelik Listesi Malzeme Uygunluğu

Beyanı Onaylanmış Nitelik

Isıl İşlem Tanımı Test Prosedürü

İmalat Akış Şeması Kalite Planı ve Parti

Büyüklüğü Talimatlar

Diğer Onay Belgesi

Taşıma Ünitesi Tanımı Tehlikeli Maddelerin Listesi

Kimyasal ve Fiziksel Özellikler Boyutlar/Ayrıntılı Çizimler

Hesaplama Notları ve Sonuçları Firmada Yapılabilen Deneyler

Standart Listesi

Dekont

14

ÜRETİM ve ÜRETİM YERİ UYGUNLUK DENETİMİ

Üretim denetiminde başvurulan tasarım tipi için firmanın yapabilirliği

• Üretim Kayıtları,

• Testlerin Raporları,

• Isıl İşlem Kayıtları,

• Kalibrasyon Kayıtları,

• Kalite Sistemi,

• Firma Teknik Altyapısı ve

• İlk Muayene Testlerinin

incelenmesi yoluyla denetlenecektir.

TASARIM ONAY BAŞVURU SÜRECİ (devam)

15

Tankın Teknik Yeterliliğinin İncelenmesi Aşaması

TASARIM ONAY BAŞVURU SÜRECİ «TANKLAR»

• Tank tipinin doğrulanması

• Taşınacak maddeler ile tank tipinin uygunluğunun kontrolü

• Tank tasarımının doğrulanması

Hesap kontrolü

Teçhizat kontrolü

Tank hasar koruması ve teçhizat koruması kontrolü

Sonlu eleman analizi

• Prototip testlerinin yapılması

16

SONLU ELEMAN ANALİZİ İLE TASARIM DOĞRULAMA

©2014 Türk Standardları Enstitüsü

17

SONLU ELEMAN ANALİZİ İLE TASARIM DOĞRULAMA

©2014 Türk Standardları Enstitüsü

18

TAŞINACAK MADDELER İLE TANK TİPİNİN UYGUNLUĞUNUN KONTROLÜ

Muayene uzmanı tarafından taşınan maddenin taşımada kullanılan tanka ilişkin uygunluğunun değerlendirilmesi yapılır.

Tank içerisinde taşınan ve ya taşınacak maddelerin belirtilmesi gerekmektedir. Bu nedenle tankın taşıdığı ürünle uyumlu olup olmadığı konusunda bir değerlendirme yapılır.

19

• Alaşımsız yumuşak çelik • Çinko • Dupleks paslanmaz çelik (1.4362)

• Östenitik krom-nikel çelik

• Östenitik krom-nikel-molibdenyum çelik

• Aluminyum ve alaşımları en az %99.5 aluminyum

• Östenitik süper çelik 1.4539

Sülfürik asit

TAŞINACAK MADDELER İLE TANK TİPİNİN UYGUNLUĞUNUN KONTROLÜ

20

Tankın Teknik Yeterliliğinin İncelenmesi Aşaması

TASARIM ONAY BAŞVURU SÜRECİ «TANKLAR»

Muayene ve Prototip Testleri ilgili standartlara göre yapılır.

• Tankın iç ve dış muayenesi

• Tasarım Özelliklerin Kontrolü

• Malzeme Testleri (Çekme, Çarpma vb.)

• Hidrostatik Basınç

• Sızdırmazlık

• Vakum Testi (Başka bir yöntemle ispatlanamadığında)

• Su Kapasitesi Tayini

• Tank İskelet Yapısının Kontrolü

• Hizmet Teçhizatının Kontrolü

21

İLK/ARA/İSTİSNAİ/PERİYODİK MUAYENE BAŞVURU SÜRECİ

• Muayeneler TS EN 12972 standardına göre gerçekleştirilir.

• 01.01.2014 tarihinden sonra Türkiye’de üretilmiş her bir tankın İlk Muayeneye tabi tutulması gerekmektedir.

• Her bir tank ilgili tasarım onay sertifikasındaki kriterlere göre kontrol ve test edilir:

1. Tasarım Özelliklerin Kontrolü

2. Tankın İç Ve Dış Muayenesi

3. Hidrolik Basınç

4. Sızdırmazlık

5. Su Kapasitesi Tayini

6. Hizmet Teçhizatının Kontrolü

7. Tank İskelet Yapısının Kontrolü

22

İLK/ARA/İSTİSNAİ/PERİYODİK MUAYENE BAŞVURU SÜRECİ

• Periyodik Muayene tankın tipine göre 5 veya 6 yılda bir gerçekleştirilir.

• Yapılacak incelemeler:

1. Tankın İç ve Dış Muayenesi

2. Hidrolik Basınç

3. Sızdırmazlık

4. Hizmet Teçhizatının Kontrolü

5. Tank İskelet Yapısının Kontrolü

23

İLK/ARA/İSTİSNAİ/PERİYODİK MUAYENE BAŞVURU SÜRECİ

• Ara Muayene tankın tipine göre 2.5 veya 3 yılda bir gerçekleştirilir.

• Yapılacak incelemeler:

1. Tankın İç ve Dış Muayenesi

2. Sızdırmazlık

3. Hizmet Teçhizatının Kontrolü

4. Tank İskelet Yapısının Kontrolü

• İstisnai Muayenenin içeriği muayenenin gerekçesine göre değişiklik gösterir.

24

AMBALAJ

25

TASARIM ONAY BAŞVURU SÜRECİ «AMBALAJLAR»

AMBALAJ

TİPİ

•Ambalaj Tipinin Doğrulanması

•Kapasitenin Taşıma Modlarına Uygunluğunun Kontrol Edilmesi

•Taşınacak Madde ile Ambalajın Uygunluğunun Kontrolü (Yönetmelikler, Kimyasal Uyumluluk vb.)

TEKNİK ŞARTLAR

•Ambalajın Tasarımının İlgili Yönetmeliğin Şartlarına Uygunluğunun Kontrolü

•Hesaplamalar (Hacim Hesabı, Doldurma Derecesi Hesabı vb.)

DENEYLER

•Ambalaj Tipine ve Taşınacak Maddeye Göre Gerekli Testlerin Belirlenmesi

•Numune Alımı ve TSE Ambalaj Laboratuvarına Gönderilmesi

İŞARETLEME

•Ambalaj Tipine ve Taşınacak Maddenin Özelliklerine Göre Ambalaj İşaretlemesinin Yapılması

26

TASARIM ONAY BAŞVURU SÜRECİ «AMBALAJLAR»

Ambalaj Tipinin Belirlenmesi

AMBALAJ TÜRÜ

TEK AMBALAJ

Taşıdığı tehlikeli maddeyi muhafaza etme işlevini başka bir ambalaja gerek duymadan yerine getirebilen bir haznedir.

KOMPOZİT AMBALAJ

Birleştirildiğinde ayrılmaz bir birim haline gelen bu ambalaj, tek parça bir şekilde doldurulup, saklanabilir, ayrılabilir ve boşaltılabilir.

KOMBİNE AMBALAJ

Bir harici ambalajlama içinde, taşıma amacıyla ambalajlanmış bir veya birden çok ambalaj kombinasyonudur.

27

TASARIM ONAY BAŞVURU SÜRECİ «AMBALAJLAR»

Ambalaj Tipinin Belirlenmesi

l. Varil

3. Bidon

4. Kutu

5. Torba

6. Kompozit ambalajlar

0. İnce metal ambalajlar

A. Çelik (tüm tipleri ve yüzey işlemleri)

B. Alüminyum

C. Doğal ahşap

D. Kontrplak

F. Yeniden yapılandırılmış ahşap

G. Fiber levha

H. Plastik malzeme

L. Tekstil

M. Kağıt, çok katmanlı

N. Metal (çelik veya alüminyum hariç metal)

P. Cam, porselen veya sert çömlek

Alt Kategori

Ambalaj Türü

Malzemesi

Örnek

1H1

Çıkarılamaz Başlıklı Plastik

Varil 28

TASARIM ONAY BAŞVURU SÜRECİ «AMBALAJLAR»

Testler ve deneyler,

• Ambalaj malzemesine

• Ambalaj türüne

• Taşınacak maddenin katı ya da sıvı olmasına

• Ambalajın kombine, kompozit ya da tek ambalaj olmasına

göre değişir.

Ambalajlara Uygulanan Testler ve Deneyler

29

TASARIM ONAY BAŞVURU SÜRECİ «AMBALAJLAR»

• Örneğin:

• Metal İçin: Uzama, Çekme vb.

• Fiber Levha İçin: Uç Delme, Cobb Su Emiciliği vb. MALZEME TESTLERİ

• Düşürme

• İstifleme/Sıkıştırma

• Sızdırmazlık

• Hidrolik (İç Basınç)

• Kimyasal Uyumluluk

PROTOTİP DENEYLERİ

Ambalajlara Uygulanan Testler ve Deneyler

30

TASARIM ONAY BAŞVURU SÜRECİ «AMBALAJLAR»

Ambalajların İşaretlenmesi

1A1/Y0,9/150/TR/13/TSE01*0002

ÇIKARILAMAZ BAŞLIKLI

ÇELİK VARİL

TEHLİKE SINIFI ‘Y’ OLAN MADDE TAŞIYOR

TAŞIDIĞI MADDELERİN AZAMİ BUHAR BASINCI

(kPa)

TASARIMI ONAYLAYAN KURUMUN YER ALDIĞI ÜLKENİN TRAFİK KODU

AMBALAJIN ÜRETİLDİĞİ YILIN SON İKİ HANESİ

TASARIMI ONAYLAYAN KURUM*TAŞIMA ÜNİTESİ

KODU*TASARIM ONAY NUMARASI

BİRLEŞMİŞ MİLLETLER

(UN) İŞARETİ

31

BELGELERİN GEÇERLİLİK SÜRELERİ

• Üretim ve Üretim Yeri Uygunluk Belgesi……………..

• Ambalaj, Konteyner Tasarım Onay Belgesi………………………

• Tank, IBC, Büyük Ambalaj Tasarım Onay Belgesi……………

• Basınçlı Kap Tasarım Onay Belgesi………………………..

• Araç ADR Uygunluk………………………………………………

3 YIL

5 YIL

10 YIL

1 YIL

10 -20 YIL

32

24.01.2014-18.04.2014

33

24.01.2014 Tarihinde 204 Adet Başvuru Yapılmış İken 18.04.2014 Tarihinde Bu Sayı 648’e Yükselmiştir. TSE TMKT Müdürlüğü 657 Adet Belge Vermiş Bulunmaktadır. 2014 Yılı İtibariyle 16 Adet Tasarım Onayı Verilmiştir.

01.07.2013’TEN İTİBAREN VERİLEN BELGELER

16

16

499

130

657

Tasarım Onay Belgesi 42

Üretim ve Üretim Yeri Uygunluk Belgesi 16

Araç ADR Uygunluk Belgesi 667

İlk Muayene 113

Başvuru Sayısı

34

BELGE DÜZENLENMESİ VE GÜVENLİK ETİKETİ

• İnceleme Heyetince mevcut muayene ve deneyleri

tamamlandıktan sonra oluşturulan raporlarla beraber, hazırlanan dosyalar, belgelendirme komitesine arz edilmektedir. Belgelendirme Komitesi sunulan raporları inceledikten sonra alınan kararlar doğrultusunda dosyalar İdari Büroya teslim edilmektedir.

• Söz konusu dosyalar idari büro tarafından kontrol edilmekte ve belge basım işlemleri tamamlanmaktadır. Mevcut belgeler idari amir tarafından imzalandıktan sonra her bir belge aslının üzerine güvenlik etiketi yapıştırılmaktadır. Firmanın mali işlemlerini tamamlanmasına müteakip mevcut belgeler firma yetkilisine Kargo Posta ile gönderilip arşivleme işlemleri tamamlanmış olur.

35

BELGE VE SERTİFİKALAR

36

BASINDA ADR VE MÜDÜRLÜĞÜMÜZ

37

ÜDY-DER BİLGİLENDİRME

38

SEKTÖRÜN DESTEĞİ

39

40

41

ADR BİR ÜLKE PROJESİDİR

DÜNYA GAZETESİ

42

• TÜRKİYE AVRUPA’NIN EN BÜYÜK 2. TREYLER PAZARI OLDU

• TÜRK TREYLER SEKTÖRÜNÜN ÖNÜNÜ AÇAN

• ADR STANDARTLARINA KAVUŞTURAN

• YILLIK 50000 ADET ÜRETİM

Tüm süreçlerle ilgili bilgiye

tmt.tse.org.tr

adresinden ulaşılabilir.

43

Teşekkür Ederiz