Embed Size (px)
Citation preview
Artrose
Artrose
1 Welkom 3 2 WatisArtrose? 3 3 Osteoporoseisgeenartrose! 4 4 Watgebeurterbijartrose? 4 5 Watishetbeloopvanartrose? 8 6 Dediagnose 9 7 Welkezijnderisicofactorenvoorhetontstaan vanartrose? 10 • Systemischerisicofactoren 11 • Lokalegewrichtsfactoren 11 • Belastingsfactoren 12 8 Preventie 12 9 Debehandelingvanartrose 12 • Voorlichtingenhetverminderenvanrisicofactoren 13 • Nietoperatievebehandeling 18 • Operatievebehandeling 21 10 Contact 22
azM en UM werken samen onder de naam Maastricht UMC+
3
1. Welkom
WelkominhetacademischziekenhuisMaastricht(azM).Dezebrochureissamengesteldomuinhetkortteinformerenoverartrose.Wijleggenuitwatartroseis,watermeteengewrichtgebeurtbijartrose,welkeklachtenofbeperkingenkunnenoptredenenwathetbeloopvanartroseis.Vervolgensstaanwestilbijderisicofactorenvanartrose.Aanheteindevandezebrochurebesprekenwedebehandelingvanartrose.
Artrose is een veelvoorkomende gewrichtsaandoening. Op basis van huisartsenregistraties in Nederland is de schatting dat er op 1 januari 2007 ongeveer 240.000 mannen en 417.000 vrouwen met artrose bekend zijn bij de huisarts. Artrose van de knie is de meest voorkomende vorm van artrose (312.000 personen), gevolgd door heupartrose (238.000). Met het toenemen van de leeftijd zien we artrose vaker voorkomen. Bij vrouwen komt de aandoening bijna twee keer zo vaak voor als bij mannen. Huisartsen diagnosticeerden in 2007 naar schatting 105.000 nieuwe personen met artrose. Het betrof 27.000 gevallen van heupartrose, 39.000 gevallen van knieartrose en 40.100 gevallen van overige vormen van artrose van de ledematen. (bron RIVM))
2. Wat is Artrose?
Artroseiseenaandoeningwaarbijhetkraakbeeninkwaliteitachteruitgaatendunnerenzachterwordt.Ditproceskaninallegewrichtenoptreden,maarerzijngewrichtenwaarinhetvakervoorkomtzoals:•deknieën;•deheupen;•deduim;•devingers;•degroteteen;
4 Artrose
•denek;•deonderrug.
Bijartrosetreedterslijtagevanhetgewrichtskraakbeenop,waarbijhetgladdegewrichtskraakbeenindeloopvandetijdsteedsruwerwordt.Naverloopvantijdontstaanerblarenenscheureninhetkraakbeen.Indemeestvoortgeschredengevallenisersprakevaneenvolledigeafwezigheidvankraakbeentussendebotdelenineengewricht.
3. Osteoporose is geen artrose!
Vaakwordtosteoporoseverwardmetartrose.(Osteo)-artroseishetverouderingsprocesvandegewrichten,ditgaatgepaardmetafnamevandehoeveelheidendekwaliteitvangewrichtskraakbeen.Osteoporoseiseengeleidelijkeafnamevandehoeveelheidendekwaliteitvanhetbot,metalsgevolgeentoegenomenkansopbotbreuken.Bottenhebbenkalk(calcium)nodigomsterkenstevigteblijven.Bijosteoporoseverliezendebotten‘botmassa’(kalkenanderemineralen)enstructuur(verliesvanbotbalkjes)waardoorzebroosworden.Osteoporosewordtookwelbotontkalkinggenoemd.Bijosteoporosestaanvooralbotbreukenendeafnamevandelichaamslengtecentraal,enbijartrosezijnhetvooraldechronischepijnklachtendieopdevoorgrondstaan.
4. Wat gebeurt er bij artrose?
Watgebeurterbijartroseineengewricht• Hoe ziet een normaal gewricht uit• Veranderingen van het kraakbeen en in tweede instantie van het bot
5
• Ontstekingen in een gewricht• Andere stand van het gewricht
Demensheeftgewrichtenomtekunnenbewegen.Omueenideetegevenwaterbijartrosegebeurt,volgthieronderinhetkortinformatieovereengewrichtinhetalgemeen.
Hoe ziet een normaal gewricht uitEengewrichtwordtinderegelgevormddoortweebotstukkenwaarvandeuiteindenzijnbekleedmeteenlaagkraakbeen.Kraakbeeniseenspiegelgladweefseldatsamenmethetgewrichtssmeer(synovium)datinhetgewrichtwordtaangemaakt,eensoepelebewegingmogelijkmaakt.Daarbijishetkraakbeenergelastisch,zodathetschokkenkanopvangenzoalsdiebijvoorbeeldoptredenbijhardlopen.Omdatkraakbeenzijnvoedingkrijgtvandegewrichtsvloeistofennietvanbloedvatenishetnogalkwetsbaarenherstelthetniet.
kniegewricht
6 Artrose
Elkgewrichtisomgevendooreensteviggewrichtskapseldathetgewrichtomsluit.Ditkapselwordtaandebinnenzijdebekleeddooreenslijmvlieslaag.Dezeslijmvlieslaagproduceertdeeerdergenoemdegewrichtsvloeistof.Bijartrosewetenwedaterminderengewrichtsvloeistofvanminderekwaliteitgeproduceerdwordt.Hetgewrichtskapselwordtverstevigddoorgewrichtsbandendiedebottenonderlingstevigaanelkaarverbinden.Debandenzijnbelangrijkvoordestabiliteitvaneengewricht.
Veranderingen in het gewricht ten gevolge van artrose Bijartroseraakthetkraakbeendoorwelkeoorzaakdanookbeschadigd.Hetgaatinkwaliteitachteruit:hetwordtruwaandeoppervlakteenerkunnenscheurenenspleteninkomen.Hetbeschadigdekraakbeenkanzichnietherstellenenopdenduurkanhetzelfsvolledigverdwijnen.Omdaterminderkraakbeenis,kanhetgewrichtmindergoeddeschokkenvaneenbewegingopvangen.Debotuiteindenbewegenmindergladensoepel.Daardoorneemtdebelastingvanhetbotonderhetkraakbeentoe.Hetbottrachtdezegroterebelastingoptevangendoorzichteverbreden.Aanderandvanhetgewrichtkunnenzichopdezewijzebenigeuitsteekselsvormen.Dezeveranderingeninhetgewrichtkunnenleidentottoenamevandestandsafwijking,eenmisvormingvanhetgewrichteneenafnamevandebeweeglijkheidvanhetgewricht.ArtrosewordtdaaromookwelaangeduidmetdeLatijnsenaamartrosisdeformans;“deformans”betekentvervorming.Debeschadigingenzijndefinitief;kraakbeenofbotdatvanvormisveranderd,keertnietmeerterugnaardeoude,gezondestaat.
Ontsteking in het gewrichtNaastdeveranderingendieoptredeninhetgewrichtkaneengewrichtooktelijdenhebbenondergewrichtsontstekingen.Tengevolgevanhetonregelmatigekraakbeenoppervlakscharnierthetgewrichtmindergoed.Toegenomenwrijvingheeftvaakgewrichtsontstekingentotgevolg.Daarnaastkunnenerooklossekraakbeendeeltjesinhetgewrichtkomen.Hetgewrichtssmeerdatertoe
7
wordtaangezetditafvalopteruimen,kanhierdoorontstokenrakenenvochtgaanproduceren.Doordevochtontwikkelingwordthetgewrichtdikker.Dezegewrichtsontstekingenhorenbijartroseenbetekenennietdatersprakeisvanreumatoïdeartritis.
Andere stand van het gewrichtIneenvergevorderdstadiumverdwijntnietalleenhetkraakbeen,maarookeendeelvanhetonderliggendbot.Ditkanookleidentotafwijkendestandvandebeen(O-benen,X-benen).Zokanhetgewrichtscheefgaanstaan,ofkunnener
Foto2.Linkseengezondeknie,rechtskniemetgewrichtsslijtage
Spieren
Kraakbeen
Benigeuitsteeksels
Irritatiewekedelen
Ontstekings-reactie
PijnStijfheid
Verminderdemobiliteit
8 Artrose
knobbeltjesontstaanophetgewricht.Ookkanineenlaterefaseinstabiliteitontstaandooraantastingvandegewrichtsbanden.
5. Wat is het beloop van artrose?
Artroseiseenchronischegewrichtsaandoeningdiegeleidelijk,indeloopderjarenverergert.Deaandoeningverlooptbijiedereenweerandersenkanpergewrichtverschillen.Hetvaltniettevoorspelleninwelkemateiemandpijn,stijfheidenbewegingsbeperkingenzalondervinden.Hetproceswaarbijartrosesteedsachteruitgaatwordtversnelddooreenalbestaandestandafwijkingvanhetbeen,instabiliteitvanhetgewricht,meniscusoperatieenovergewicht.
Debelangrijkstecomplicatievanartroseispijn.Deernstvanpijnkansterkvariërenvaneenlichtongemaktotinvaliderendepijn.Vanartroseisbekenddatdezeeenwisselendverloopkent.
Foto3.Artrosevandehandenmetbotvergroeiingenenstandveranderingen
9
Aanvankelijktreedtdepijnmettussenpozenop,“goededagen”wordenvaakafgewisseldmet“mindergoededagen”.Hierbijzienweinveelgevallendatinhetbeginvandeziekte,artrosevooralpijnklachtenenstijfheidveroorzaaktbijhetbeginnenmetbewegen(“startstijfheidenstartpijn”).Indevolgendefaseiserookpijnnabewegenentotslotheeftdepatiëntaltijdpijn,somsook’snachts.
6. De diagnose
Dediagnoseartrosewordtgesteldopbasisvanhetverhaalvandepatiënt(deanamnese)enhetlichamelijkonderzoekeneventueelaangevuldmetröntgen-enbloedonderzoek.
Foto4.Röntgenfoto’smetlinkseengezondeknieenrechtseenkniemetartrose
10 Artrose
7. Welke zijn de risicofactoren voor het ontstaan van artrose?
Erwordeneenaantalrisicofactorenonderscheidendiegeclusterdkunnenwordenineendrietalgroepen:
Systemische risicofactoren(bepalendeindividuelegevoeligheidvoorhetontwikkelenvanartrose)•Leeftijd;•Geslacht;•Ras;•Hormonalestatus;•Erfelijkheid.
Lokale gewrichtsfactoren(makeneengewrichtkwetsbaar)•Aangeboren/verworvenafwijkingen;•Gewrichtsletsels;•Bestaande/aangeborenstandafwijking;•Instabiliteitvanhetgewricht;•Operatiesvanhetgewricht,voornamelijkmeniscusoperaties;•Overmatigebeweeglijkheid;•Propriocepsisvermindering;•Gewrichtsontstekingen.
Belastingsfactoren (belasten gewrichten zwaar)•Overgewicht;•Zwaarlichamelijkwerk;•Sportmethogeintensiteit.
11
Systemische risicofactorenDezebepalendeindividuelegevoeligheidvoorhetontwikkelenvanartroseErfelijkefactorenspelenhierbijeenrol:kinderenvanoudersdieopjongeleeftijdartrosehebbenontwikkeld,hebbenzelfookeenvergrotekansophetkrijgenvanartrose.Methetouderwordenneemtdekansopartrosetoe,maardooreenhogeleeftijdalleenhoefjenoggeenartroseteontwikkelen.Hetisvaakdecombinatievaneenoudereleeftijdmeteenofmeerdereandererisicofactorendieartrosedoetontstaan.Vanfactorenalshetgeslacht(bijvrouwenkomtartrosevakervoordanbijmannen),hetrasendebotdichtheidwetenweookdathetrisicofactorenkunnenzijnvoorhetontwikkelenvanartrose.
Lokale gewrichtsfactorenDezefactorenmakeneengewrichtkwetsbaar.Slechtsbijeenkleinegroeppatiënteniseenduidelijkeoorzaakvandeartroseaantewijzen,zoalseenongevalmetgewrichtsbeschadiging.Eenmeniscusbeschadiging,eenfractuurinhetgewrichtmaarookgewrichtsontstekingenzoalsreumatoïdeartritisgaanvaakvoorafaanhetontstaanvanartrose.Eenaangeborenheupafwijkingkanoplatereleeftijdleidentotartrose.Ookanderelocalegewrichtsfactorenkunneneenrolspelenbijhetontstaanvanartrose.Denkhierbijaan:•Eenovermatigebeweeglijkheidinhetgewrichttengevolgevanbijvoorbeeld spierzwakte;•Tebeweeglijkegewrichtsbanden(laxiteit);•Eenabnormalestandvandegewrichtsuiteinden;•Abnormaleonbewustepositiewaarnemingvandestandvanhetgewricht (proprioceptie).
12 Artrose
BelastingsfactorenBijsommigezwareberoepen,waarbijactiviteitenalszwaartillen,hurkenenknielenregelmatigvoorkomen.Maarookbijsommigesporten,vooralalsersprakeisvanacutehogeen/ofherhaaldegewrichtsbelasting,komtartrosevakervoor.Ookovergewichtiseenbelangrijkerisicofactorvooralvoorhetontstaanvanknieartrose.Vanovergewichtwetenweook,datheteenrolspeeltbijdeverergeringvanartroseendathetleidttotmeerpijnbijartrose.Vrouwenbijwiehetgewichtisgedaald,hebbeneenmindergrootrisicoophetontwikkelenvanknieartrose.
8. Preventie
Screeningopaangeborenheupafwijkingenkanheupartroseoplatereleeftijdvoorkomen.Dezevormvanscreeningwordtaljarenstandaardtoegepast.Preventievan(sport)ongevallenenovergewicht,maarookaanpassingenophetwerkbiedenmogelijkheden.
Preventiemaatregelen gericht op verergering van de artroseklachten
Maatregelendieverergeringvanartrosekunnenbeperken:•Terugdringenovergewicht;•Dagelijksvoldoende,nietzwaarbelastendebeweging;•Voorkomenpiekbelasting.Zieonderpunt9hetverminderenvanrisicofactoren.
9. De behandeling van artrose
Omdatkraakbeenhetvermogennietheeftomteherstellen,bestaaterookgeenbehandelingomartrosetegentegaanoftegenezen.
13
Hoegoedualspatiëntmetartrosekuntlevenwordtvooreengrootdeelbepaalddooruwactiviteitenenhoeumetartroseweetomtegaan.Hoebeteruartroseweettehanteren,hoebeteruerinslaagtcontroletekrijgenoverdepijn.Uwinzetalspatiëntisvangrootbelangomartroseaantepakken.Debehandelingvraagtnaastdoorzettingsvermogenendisciplineookeendosisgeduld,wanteeneffectvandebehandelingisnietaltijddirectmerkbaar.
Debehandelingvanartrosekanbestaanuit:•Voorlichtingenhetverminderenvanrisicofactoren;hierbijwordtgestreefd
omderisicofactorendieverantwoordelijkzijnvoorhetontstaanendeverergeringvanartrose,teverminderenofwegtenemen;
•Niet-operatievebehandelingenbehandelingmetmedicijnen;•Operatievebehandeling.
Voorlichting en het verminderen van risicofactoren
Klachtendieontstaandoorartrosegaannooithelemaalover.Hetisdaaromzinvoluwlevenenigszinsaantepassenendeverergeringvanpijnenstijfheidvoortezijn.
Voorlichtingoverartroseenoverhoeuhetbestemetartrosekuntomgaan,kuntukrijgentijdensdevoorlichtingsbijeenkomstendiegeregeldinhetazMgehoudenworden.UkuntzichhiervooraanmeldenbijdevroegartrosepoliopdenieuwebrugvanhetazM.Daarnaastkuntuvoorvragenenadviesaltijdterechtbijuwbehandelaar.Ookbijuwfysiotherapeutkuntuinformatievragen.
Het verminderen van risicofactoren:• Afvallen;• Verminderen piek- en/of overbelasting;
14 Artrose
• Voldoende bewegen;• Gewrichtsbescherming;• Veranderen van houding;• Ziektebeïnvloedende middelen tegen artrose;• Goede nachtrust;• Voorkomen van gewrichtsletsels;• Juiste sportbeoefening.
AfvallenHetisaangetoonddatknie-enhandartrosezijngerelateerdaanovergewichtendatafvallenhelpttegendeklachten.Hetverminderenvangewichtleidtooktotminderpijnklachtenvooralbijartrosevandeknie.Eendiëtistekanuhierbijadviseren.
Verminderen piek- en/of overbelasting van een gewrichtBelangrijkisdatuuwgewrichtzietalseenbarometer.Alsnabepaaldeactiviteitendepijnofdezwellingrondomhetgewrichttoeneemt,heeftuteveelgedaan.Omdezebarometer`intestellen`moetuvoorhetuitvoerenvanallerleiactiviteitengeenpijnstillernemen.Zokuntunagaanhoedebelastbaarheidvanugewrichtis.
Overbelastingkomtvaakvoortuitactiviteitendiehetgewrichtzwaarderbelastendanhetgewrichtopdatmomentaankan.Dezeactiviteitenmoetuvermijden.Overbelastingvanhetgewrichtleidtmeestaltoteentoenamevandeklachten(pijnenzwelling).Voordeknieenheupzijnactiviteitenalszwaartillen,springen,hurken,knielen,trappenlopen,langstaanenrennenvaakzwaarbelastend.Voorvingergewrichtenzijnwringenenknijpenzwaarbelastendeactiviteiten.
15
Draaggemakkelijkeschoenendienietknellenendieuwvoetenvoldoendesteungeven.Bijvoorbeeldschoenenmeteenvetersluitingendikkeschokdempendezolenmetvoldoendesoepelheid.Goedverendschoeiselvermindertdeimpactvanbelastingopdegewrichten.
Hetjuistgebruikvanloophulpmiddelenzoalseenstok,kruk,rollatorvermindertdebelastingskrachtenophetgewricht,waardoorpijnvermindertendefunctiekanverbeteren.
Kijkofthuisaanpassingenmogelijkzijn.Eenvoudigeaanpassingenaandeinrichtingvanuwhuisoftuinkunnenuwdagelijksleveneenstukgemakkelijkermaken.Eenergotherapeutkanuhierbijadviseren.
Aanpassingenophetwerkkunneninveelgevalleneenuitstekendemogelijkheidbieden,omartrosetevoorkomenofhetbeloopvanartrosetebeïnvloeden.Specifiekeactiviteitendietijdensuwberoepsuitoefeningschadelijkzijnvooruwgewrichten,kuntulatenvaststellenenvoorzovermogelijklatenaanpassen.
BewegenHetbewegenenbelastenvangewrichtenisnoodzakelijkvoordesmeringvanhetgewrichtendevoedingvanhetkraakbeen.Deuitdrukking“rustroest”gaatletterlijkopvoorartrose.
Hetoefenenvanspierenengewrichtenheefteengunstigeffectopdeklachtenvanartrosevandeheupendeknie.Goedgetraindespierenenspierbalanszijnnoodzakelijkomdeimpactvanbelastingaftezwakken,omdestabiliteitvangewrichtentebehoudenenfunctieenonafhankelijkheidteondersteunen.
Eenfysiotherapeutkanumetbehulpvanoefentherapiebeterlerenbewegen,uwordtsterker,uwconditiegaatvooruitenuhebtminderlastvanpijnenstijfheid.Omdatubijdezeoefeningenbegeleidwordt,kuntuzeopeengoede
16 Artrose
manieruitvoeren.Ukomtersteedsbeterachterwatgoedenslechtvooruis.Omheteffecttebehouden,adviserenwijudezeoefeningendagelijkstedoen.
Beweegprogrammaartrose
GewrichtsbeschermingHetisbelangrijkdegewrichtenmetartrosezoveelmogelijktebeschermen.Alsupijnhebt,doetudatvaakautomatisch.Wanneerudegewrichtennietofnauwelijksvoelt,kosthetmeermoeiteomzeopeengoedemaniertebelasten.Opdezemomentenishetbelangrijk,datudebelastingsgrensvandegewrichtenbewaaktendezezoweinigmogelijkoverschrijdt.Eenergotherapeutoffysiotherapeutkanuhieroveradviezengeven.
Verander van houdingBelangrijkisdatubijuwdagelijkseactiviteitenzoveelmogelijkprobeertaftewisselentussenstaan,lopenenzittenenliggen.Vermijdlangachterelkaarzittenofstaanofandereeenzijdigebelastingen,zoalseenlangdurigeritindeauto.
17
Ziektebeïnvloedende middelen tegen artroseGlucosaminesulfaatincombinatiemetchondroïtine,encollageenhydrolysaat(CHAlpha)blijkenbijsommigepatiënteneeneffecttehebbenopklachtenalspijnenstijfheiddieontstaanalsgevolgvanartrose.Glucosamineisdebouwsteenvankraakbeen.Vooreenziektebeïnvloedendeffectbestaatvooralsnoggeenbewijs.
Voeding en vitamine-intakeEengezondenuitgebalanceerddieetmetadequateinnamevanvitamineswordtaanbevolen.
Goede nachtrustEengoedenachtrustzorgtdatuzichfittervoeltendatuwspierenbeterinstaatzijnuwgewrichtentesteunenentestabiliseren.Alsuwslaapverstoordwordtdoorlichamelijkefactoren(pijn,ongemak)en/ofpsychischefactoren(vrees,angst)ishetaanteradenditmetuwzorgverlenertebespreken.
Voorkomen van gewrichtsletselsHetvoorkomenvangewrichtsletsels(verstuikingen,ontwrichtingen)isheelbelangrijkalshetgaatomhetvoorkomenvanofhetverergerenvangewrichtsslijtage.Alsueengewrichtsletselheeftgehad,ishetbelangrijkdathetletselgoedwordt(na)behandeldendatoverbelastingvanhetgewrichtwordtvoorkomen.
SportErzijnveelmogelijkhedenomhetrisicoopartrosetijdenshetuitoefenenvanuwsportteverminderen:•Hetinkaartbrengenvanderisicofactorenendezeproberenaantepassen;•Hettrainenvanspiergroepenomdestevigheidvandegewrichtente
vergroten;•Hetgebruikvaneengoedeuitrustingenbeschermendebraces;
18 Artrose
•Stoppenmetsportenwaarbijpiekbelastingen(stoppen,keren,draaien,versnellen)vaakvoorkomen:voetbal,tennis,squash,anderebalsporten.
Daarnaastblijfthetnatuurlijkbelangrijkgewrichtsblessureszovroegmogelijkvasttestellen,effectieftebehandelenenzevolledignatebehandelen.Indesportzalmenmoetenstrevennaarspelregelswaarbijhetdirectecontacttussenspelerszoveelmogelijkverminderdwordt.
Niet operatieve behandeling
Niet-operatieve behandeling:• Medicamenteuze behandeling;• Verwijzing naar fysiotherapeut;• Verwijzing naar diëtist;• Verwijzing naar ergotherapeut;• Gebruik van braces en orthesen.
Medicamenteuze behandelingOmdatdebelangrijksteklachtvanartrosepijnis,hebbenpijnstillerseenbelangrijkerolbijdebehandelingvandeklachten.Erzijnverschillendesoortenpijnstillers:•Paracetamol:iseenveiligepijnstillerdie,wanneerdezeconsequentwordt gebruikt,eengoedeffectgeeft.Daarnaastkuntuparacetamolmet bloedverdunnerscombineren;•NSAID’s:dezegroeppijnstillersomvatbijvoorbeeldnaproxenendiclofenac.
Hetzijnkrachtigepijnstillers.Somszijnerbijwerkingen,waarondermaagklachten.Hetvoordeelvandezemedicijnenis,datzeeenontstekingsremmendeffecthebben.IncombinatiemetbloedverdunnersdienendezeNSAID’sondertoezichtvaneenartsgenomenworden;
19
•Opiaten:ditisdegroepvanmorfineachtigemedicijnendiekunnenvariërenvanlicht(tramadol,temgesic)totzwaar(durogesic,morfine).Dezemedicijnenhebbengeenontstekingsremmendeffect.Voorartrosewordendezemiddelennietvaakgebruikt,omdatzenogalwatbijwerkingenkunnenhebben;
•Naastdebovengenoemdepijnstillerskunnenookinjectiesineengewricht gegevenworden.Injectiesmetcortison(voorbehandelenvanontstekingen)
ofhyaluronzuur(omhetgewrichtsoepeltemaken)kunneninhetkniegewrichtgegevenwordenomdepijnteverminderenendefunctieverbeteren.
Verwijzing naar de fysiotherapeut.Eenfysiotherapeutkanopverschillendemaniereneenrolspelenbijdebehandelingvanartrose.Zokanhij/zijuvoorlichtenoverartroseenuindividueelbegeleiden,zodatuhetwenselijkefunctie-enactiviteitenniveauzosnelenoptimaalmogelijkbereikt.Metbehulpvanhetzogenaamdebeweegprogrammavoorartroseheeftdefysiotherapeutdemogelijkheidutehelpenbijhetontwikkelen/bevorderenvaneenactieveleefstijl.
DiëtisteEendiëtistekanuhelpenbijgewichtsreguleringen/ofafvallen.
ErgotherapieDezetherapiekanwordeningezetalsactiviteitendieeigenlijkautomatischbehorentegaan,zoalsaankleden,schrijven,eten,boodschappendoen,telefoneren,opstaan,fietsen,autorijden,(huishoudelijk)werkofhobby’snietmeer(volledig)lukken.Allemaalhandelingendieeigenlijkheel“normaal”zijnofzoudenmoetenzijn.
20 Artrose
Braces en orthesenErzijnallerleisoortenvanhulpmiddelen,hierbijmoetudenkenaan:•elastischesteunkousen;•steunzolen;•corsetten;•bracesmetofzonderscharnieren.
Heteffectvandezehulpmiddelenisnietaltijdaangetoond,maarindepraktijkbeschrijfteendeelvandepatiënteneenaanmerkelijkeverminderingvanhunklachten,alszedehulpmiddelengebruiken.Nadeelvanhulpmiddeleniseenafnamevanspierkrachtenpropriocepsis.
Foto7.kniebrace
21
Operatieve behandelingAlsniet-operatievebehandelinggeeneffectmeerheeft,endebevindingenvanderöntgenfoto’senhetlichamelijkonderzoekovereenkomenmetdeklachtenendebevindingenvanu,komtuvooreenoperatievebehandelinginaanmerking.Hetbesluitvormingsproceshieroverisnieteenvoudigenvelefactorenbepalendeaardendetimingvandeingreep.Hetsoortoperatiesbijziektenvanhetkraakbeenzijn:•Kraakbeenhersteloperaties;•Hetoperatiefcorrigerenvanstandsafwijkingen;•Hetvastzettenvangewrichten;•Implantatiesvankunstgewrichten.
Eenversletenheupwordtvervangendooreenheupprothese
Kraakbeenhersteloperatieskunnenwordenuitgevoerdbijkleinerekraakbeendefecten,bijpatiëntendiejongerzijndan45jaar.Bovendienmaghetkraakbeendefectnietlangerdan3jaarbestaan.Bijhetcorrigerenvanstandsafwijkingenwordtgetrachthetoverbelastedeelvanhetgewrichtteontlasten.Ditkanalleenmaarindienhetanderedeelvanhetgewrichtminderafwijkingenvertoont.
22 Artrose
Alsgewrichtenbijartrosewordenvastgezet,wordtditgedaanomdepijnopteheffen.Hetnadeelhiervanisdatookdebeweeglijkheidvanhetgewrichtwordtopgeheven.Goedeervaringenzijnopgedaanmethetvastzettenvanpols-,duim-enenkelgewrichtenbijartrose.Gewrichtsvervangendeprothesenwordenaljarengebruikt,omversletengewrichtentebehandelen.Hetdoelvandezeoperatieishetverminderenofopheffenvanpijnenhetverbeterenenvaakookhetherstellenvandefunctievanhetgewricht.Debesteresultatenoplangeretermijnwordeninafneembarevolgordebehaaldmetheup-,knie-,enschouderprothesenbijartrose.
10. Contact
Alsunahetlezenvandezebrochurenogvragenhebtkuntudezealtijdstellenaanuwbehandelendartsofverpleegkundigspecialistopdepolikliniek.
23
Noteer hier uw aantekeningen en vragen
Bezoekadres:P. Debyelaan 256229 HX, Maastricht Postadres:Postbus 58006202 AZ Maastricht
T: (043) 387 65 43I :www.azm.nl
Patiëntencommunicatie:E:[email protected]
Uitgave:juli 2011
23999-0711
