NGA EDI RAMA

Kudo jashtë Shqipërisë ku tërbimi i motit ka sjellë fatkeqësinë e izolimit

ndër zona të caktuara dhe ku shteti ka vështirësi në përballimin e situatës, nuk po bën vaki asgjë e ngjashme me atë që ndodh në vendin tonë me përjashtim të angazhimit të opozitës politike, shoqërisë civile, s trukturave të solidaritetit social e mediave për të dhënë ndihmën e tyre. Në Rumani për shembull, ku ka ca ngjashmëri-ra edhe pse të largëta me vështirësitë nanciare e logjistike të shtetit, njësoj

si këtu opozita e atjeshme socialiste ka mobilizuar të gjitha forcat e veta për t’u solidarizuar me komunitetet e familjet në nevojë. Përveç mobilizimit të njerëzve e mbledhjes së ndihmave në ushqime e ilaçe, nuk mungojnë padyshim as kritikat ndaj qeverisë apo propozimet konkrete për qeverinë nga ana e opozitës, në parlament e në mje-disin e debatit publik.

Ajo çka nuk bën vaki askund tjetër është çorodia totale e shtetit dhe sulmet e çoroditura të pushtetit ndaj opozitës. Pa llogaritur këtu shfaqjet banale të kryemin-istrit në sytë e publikut mbi tema pa asnjë lidhje me realitetin e vështirë të vendit, me nevojat imediate të dhjetëra mijëra familjeve apo...

Editorial

Shteti nën dëborë

VITI II - NR. 40 E diel, 19-02-2012

Vijon në faqe 3

Replikat e ashpra dy netë më parë

Reagimet nervoze të kryetarit të PS për nxjerrjen e informacioneve në media

Na ndiqni edhe

onlinewww.shqiptarja.com

RAMA KERCENON DEPUTETETLEKË 30 SHQIPTARJA.com + Suplementi RILINDASI

Lideri i socialistëve për deputetët jo-anëtarë kryesie: ‘Po folët për çfarë biseduam këtu do t’i bëj mbledhjet e hapura” Reagimet e Alfred Dalipit, Et’hem Rukës dhe Blendi Klosit në takimin me dyer të mbyllura në selinë e PS-së

“Rilindasi” Suplementi për kulturën

Faqe 13-20 Faqe 10-11

Rrëzimi i monumentitFatmir Merkoçi: Pakti Berisha- Alia për Hoxhën

...ajo çka nuk bën vaki askund tjetër është çorodia totale e shtetit dhe sulmet e çoroditura të pushtetit ndaj opozitës...

Struktura e re e PS ngritur dy ditë më parë, do të quhet Komiteti për

Marrëdhëniet me Qytetarin. Pjesë e kësaj strukture të re janë gjithë deputetët socialistë që s’janë të angazhuar në kryesi. Qëllimi është përçimi sa më i madh i mesazhit nga qëndra drejt bazës, por edhe marrja e opinionëve nga qytetarët e thjeshtë në mënyrë të drejtëpërdrejtë. Por teksa është...

Rikthehet në ekranin e Top Channel një nga spektaklet

më të ndjekura Big Brother Albania 5, i cili do të shfaqet për publikun ccdo të shtunë mbrëmje. Një grup njerëzish nga Shqipëria, por edhe trevat shqipfolëse...

LajmiKryetari i PS në mbled-hjen e zhvilluar me deputetët jo anëtarë kryesie ka debatuar në lidhje me nxjer-rjen e informacioneve për median, jashtë mbledhjes së grupit, duke paralajmëruar se mund të bëhen të hapura. Deputetët Alfred Dalipi dhe Et-hem Ruka kanë rep-likuar, duke u shpre-hur se asin në grup, ndërkohë që kryesia nxjerr gjithçka.

TIRANE

SUADA DACI

JAKIN MARENA

TIRANE

Faqe 12

Vijon në faqe 5

MBREME NATA E PARE

Pro let e konkurentëve për 100 milionë lekë. Hyn edhe 52-vjeçari që i mori 25 mijë euro Agron Llakajt

Big Brother 5, ja banorët dhe batutat

Gjobat, policia rrugore: Si do të ndëshkohen

shoferët

Prefekti Mano bllokohet në

dy metra dëborë në Lekas

Ambasadori holandez: Do të ketë përmbytje

të mëdha

KAMERAT

KORÇE

INTERVISTA

Faqe 12

Faqe 2

Faqe 3

Ismail Kadare kundër Anton Pashkut • Musa Ramadani: Pse kishte kundërshti mes tyre

Në foto: Edi Rama me antarët e kryesisë së PS-së

22222 E diel, 19 shkurt 2012

AKTUALITET

Mbledhja në Mynih,

dalin pamjet ku Klinton

nuk takoi berishën

Kryeministri deklaroi rrugët e hapura, Andrea Mano bllokohet në Lekas

Prefekti i Berishëspeng në malet e KorçësKryetari i komunës kërkoi ndihmë urgjente për banorët

Pak ditë më parë u mbajt nëMynih të Gjermanisë

Konferenca e 48-te e Sigurisë. Nëatë takim kishte udhëheqës ngagjithë vendet e Perëndimit mes tyredhe Sekretarja e Shtetit, HilaryClinton. Në atë takim ishte dhekryeministri shqiptar, Sali Berisha.Pas konferencës zyra e shtypit të

kreut të qeverisë shqiptare dhalajmin se Berisha ishte takuar meHilary Clinton ku kishin folur përmundësitë e bashkëpunimit mes dyvendeve. Agjencia e lajmeve Reutersnë kronikën e vetë e jep me detajemomentin që është afër Berisha meClinton por asnjë takim nuk ka mestyre thuajse as një shtrëngim

duarsh. Ose Clinton ka injoruarBerishën ose Reuters ka injoruartakimin kjo mbetet për tu vërtetuar.Video flet vetë pas minutës së 1.29kur Klinton nuk ia jep dorënkryeministrit shqiptar. Filmimimund të shihet në adresën ama-neës.al/2012/02/hilary-clinton-injoron-berishen-ne-mynih-video.

LajmiPrefekti i Korçës

Andrea Mano ubllokua dje pasditebashkë me disagazetarë në malet eKorçës, ndërsa ishtepër të parë nga afërekipet e emergjencësnë Lekas. Ai ishte nëkohën kur Berishanë Korçës deklaroise gjithçka ishte nënkontroll

TIRANE

Kryeministri Sali Berisha foli dje nga Korçaduke thënë se ky qark

është model për tu marrë përmënyrën se si e ka menaxhuarsituatën e krijuar nga reshjete dëborës. Berisha foli përakse të hapura, por pak mëvonë ndodhi diçka skandal-oze. Prefekti i Korçës, AndreaMano, pati deklaruar në njëintervistë në Top Story se rru-ga drejt komunës Lekas nëKorçë, e izoluar prej tre jav-ësh, më në fund ishte hapur.Një ditë më pas në këtë rrugënuk lëvizte asnjë mjet, porvetëm këmbësore për shkak tëdëborës që bllokon cdolëvizje.

Të shtunën një autokolonëme mjete ushtarake me ndih-ma, e drejtuar nga vetëprefekti është nisur për nëkëtë komunë. Pas shumëperipecish gjysma e au-tokolonës ku ndodheshinedhe gazetarët e disa media-ve, përfshi edhe Top Channel,ngelën në mes të rrugës dheështë kërkuar ndërhyrja metraktorë për të nxjerrë ngabllokimi mjetet e ushtarake.Ndërsa vetë prefekti me au-tokolonën nuk ka mundur tëkthehet të shtunën nga qen-dra e komunës Lekas, dukevendosur të kalojë natën atypër të provuar rrugën ekthimit sot. Në drejtim tëbanorëve të zonës së izoluarprej tre javësh janë nisur disandihma me ushqime dhe il-açe, ndërkohë që vetë banorëtemergjencat shëndetësore poi përballojnë duke udhëtuarnë këmbë për orë të tëra.Trashësia e dëborës në këtëzonë ka shkuar mbi 2 metërdhe në fshatrat e kësaj ko-mune ka mbi 1 mijë banorë.Kryetari i komunës kishtekërkuar ndihmë urgjente ngaana e Shtabit të Emergjencëspër shkak se banorët ishinduke humbur edhe komuni-kimin telefonik dhe problemimë i madh po bëheshinemergjencat shëndetësore.Berisha në të kundërt pati de-klaruar se asnjë kryetar ko-

mune nuk po ankohet përndihmat e qeverisë.BLLOKIMI

Prefekti i Korçës AndreaMano ishte së bashku me au-tomjetet ushtarake ne shër-bim te emergjencave dhe ai

bashkë me disa gazetareembeteen tee bllokuar përrreth 7 oree nee aksin Korçee-Lekas. Ka qenë ndërhyrja menjë traktor që ka mundësuarkalimin e njerëzve nee anën eliree tee rrugës nee orët e

mbrëmjes. Ekipi ishte nisurme një tur inspektimi neezonat e izoluara nga dëbora,see bashku me ministrin e fi-nancave Ridvan Bode, i ciliu kthye mee herët nee Ko-rçee. Shkak i bllokimit men-dohet se ishte dalja nga rru-ga e një mjeti ushtarak, neUrën e Lekasit rreth 40 ki-lometra larg qytetit.

Që nga ora 13.00 atambetën të bllokuar në aksinqë lidh fshatin Lekas me qy-tetin e Korçës. Teksa ishinduke ardhur drejt këtij qyte-ti, një automjet i ushtrisë ësh-të përmbysur duke bllokuarrrugën, në vendin e quajturKulat e Gjergjevicës. Grupet exhirimit ishin në fshatin Le-kas për të pasqyruar nga afërdhënien e ndihmave nga ko-

muniteti Mysliman dhejetesën e këtyre banorëve, nëkëto ditë të vështira. Fshati iLekas ndodhet në malësinë eKorçës dhe është zona më ethellë, ku prej gati 3 javësh kaqenë i izoluar për shkak tëreshjeve të dëborës.BERISHA

Kryeministri berisha, gjatëvizitës dje në qytetin e Korçëse cilësoi si arritje faktin se ngasituata e bllokimit nga dëbo-ra nuk ka asnjë të zhdukur.Lidhur me shtabin paralel meatë shtetëror të Partisë Social-iste Kryeministri theksoi se, egjitha si parti është e çakord-uar. "Ata mund të kishinkërkuar interpelancë, por nuke kërkuan sepse e dinin që dopërballeshin me një listë tëgjerë e shumë të gjatë masashpër përballimin e situatës, pordonin të bënin konferenca tëgjata. Opozita serioze mund tikërkonte Kryeministrit interpel-ancë, por kjo nuk u interesontese do listoheshin gjithë përpjek-jet për përballimin e situatës.Opozita është e çakorduar, asprogrami i vetë nuk i funksion-on, le të vijë në sallë të kërkojnëllogari të ushtrojë kontroll", ushpreh Berisha. Sipas tij, dek-laratat e opozitës se nuk popunohet për zhbllokimin e ven-dit, i përgënjeshtron më mirëse kushdo sot situata në gjithëShqipërinë, por Berisha thek-soi se opozita u kujtua sekishte rënë borë në Shqipërivetëm 1 javë pasi Kryeminis-tri kishte mbledhur Shtabin eEmergjencës.

Në vijim ai tha se dimri e gje-ti Qeverinë dhe qytetarët të pa-përgatitur psikologjikisht, pormaterialisht të përgatitur.Ndër të tjera ai shtoi se para 6vitesh kishte vetëm 7 borëpas-truese, por vetëm në rrethin eKukësit së fundmi kishte 30.Berisha theksoi se Qeveriaishte e përgatitur pasi rrugëtkombëtare nuk u bllokuan asnë orët e vona, dhe garantoiqytetarët se ky shtet dhe kyvend nuk është kurrë i papër-gatitur për tu përballur meemergjenca dhe kjo kërkonqë në ditët e ardhshme fondepër mirëmbajtjen e rrugëve,në mënyrë që kompanitë tëkontraktojnë borëpastruesemë të fuqishme.

Evakuohen26 familjenë DibërNjë numër prej 26

familjesh u evak-uuan nga vendbani-met e tyre në Dibër përshkak të rrezikut ngaorteku. Lajmi u bë i di-tur nga shtabi iemergjencës që pohoise rreziku i orteqevebëri të nevojshme që26 familje nga fshatiGrykënokë të Dibrës tëlënë shtëpitë e tyre. Si-pas zyrtarëve, 16 famil-je u strehuan në sh-tëpitë e tjera të fshatitndërsa 10 u vendosënnë ambientet e sh-kollës së zonës. Lajmikonfirmohet nga shta-bi i Emergjencave ngri-tur në këtë qark i cilitha se pas evakuimit,helikopteri u ka dër-guar banorëve ndihmaushqimore për të për-balluar situatën e kri-juar nga reshjet edëborës. Ky fshat prejditësh gjendej ibllokuar nga bora.

RREZIKU I ORTEQEVE

Topalli në Kukës

Kukësi pa drita! Ndodhedhe në Romë e HungariKryetarja e Kuvendit, Jozefina Topalli

ishte në Kukës, ku në një takim meShtabin e Emergjencës së këtij qarku dis-kutoi lidhur me masat urgjente që vijojnëtë merren për përballimin e situatës së kr-ijuar në zonat e bllokuara nga dëbora."Është një menaxhim i admirueshëm.Shteti është këtu në çdomoment, në çdo çast,24 orë në 24 ashtu siçpunojnë edhe fadromat24 orë në 24, edhe borë-pastrueset, edhe mj-ekët, edhe infermierëtdhe ju në krye të kësajpune" u shpreh Kry-etarja e Kuvendit. Nëmënyrë të veçantë, Kry-etarja e Kuvendit vlerë-soi punën pa ndërpre-rje, për hapjen e rrugëvenacionale, çka bën që tëmos humbet komuniki-mi si dhe lehtëson edhedërgimin më të shpejtëtë ndihmave ushqi-more, medikamentevedhe shërbime të tjera për banorët. "Shu-mica e rrugëve që lidhin rrugët nacionaleme komunat janë të hapura. Ështëshpërndarë një numër i madh ndihmash

për banorët që janë më në vështirësi dhemë në nevojë. Imagjinoni sikur të moskishim bërë lidhjet e rrugëve, HasTropojë, por jo vetëm këto por edhe rrugëtë tjera. Kjo ka qenë një pjesë e rëndë-sishme që na ka bërë ne të mos humbimkomunikimin, të vazhdojmë të lëvizim me

automjete, me të gjit-ha drejtimet". Kry-etarja e Kuvendit shp-rehu mirënjohjen dhevlerësoi angazhimin eautoriteteve vendore,banorët si dhe të gji-tha autoritetet e tjeraqë po vijojnë me tëgjitha mjetet të mu-ndësojnë përballimine kësaj situate. "Ështëgjë e rrallë që në kush-te të tilla të mos ketëndërprerje të energjisëelektrike ndërkohë qëpo të ndiqni kryeqyte-tet e botës në Romë, nëHungari dhe në vendetë tjera ka ndërprerje të

energjisë elektrike për dhjetra e mijëra ban-orë të këtyre vendeve. Ka krijim të kaosevetë paparashikuara ndërsa këu rrugët nacio-nale janë të hapura", tha Topalli.

Sali Berisha me prefektin e Korçës, Andrea Mano

Jozefina Topalli dje në Kukës

33333E diel, 19 shkurt 2012

AKTUALITET

Ambasadori holandez parashikon katastrofë

Priten përmbytjeqeveria asnjë veprim

Dool: Sollëm vjet ekspertët holandezë

Editorial

Shteti nën dëborëNGA EDI RAMA

...thjesht me detyrën funksionale të tij e të Këshil-lit të Ministrave. Askund tjetër nuk ka bërë vaki qësalla e Këshillit të Ministrave të jetë kthyer në njëteatër parodish të përjavshme me aktor protagonistkryeministrin, i cili nuk kuptohet nëse tallet me pop-ullin e me

detyrën apo vërtet ka probleme të funksionimittë aparatit logjik kur flet me orë të tëra budallallëqeturpëruese jo vetëm për qeverinë e vendit po për vetëvendin. Por kjo e fundit është një temë më vete.

Akuzat vulgare të tij e të kanakarëve të tij ndajopozitës në kushtet e emergjencës humanitare janëalarmante për faktin se dëshmojnë edhe njëherë nëçfarë gjendje është mendja dhe morali i këtij pushtetitë paaftë e të korruptuar deri në thonj. Opozita pobën vetëm detyrën e saj duke thënë fjalët e duhura nëkushte si këto kur duhet shkundur qeveria dhe ngri-tur një rrjet solidariteti qytetar për të lehtësuarshpirtërisht po edhe materialisht, sadopak, gjendjene sa më shumë familjeve në nevojë. Kush i kërkonopozitës të bëjë thjesht njërën apo tjetrën e jo të dyjabashkë gabon.

Opozita as mund të heshtë kur sheh të vërtetarrëqethëse siç është në këtë rast çorodia totale e sh-tetit të degraduar në pikën që s'arrin dot të parash-ikojë, parandalojë e planifikojë asgjë në situata si kjo,dhe as mund të mjaftohet vetëm duke thënë kështunuk shkon. Të thuash se me këtë rast opozita pokërkon të mbledhë vota në dëborë pikërisht sepse pobën asgjë më pak se sa detyrën e saj, është njësoj si tëkërkosh që opozita të heshtë teksa njerëzit në hall qëtelefonojnë nga zonat e bllokuara qeveria i quan pro-vokatorë e paniknxitës të mobilizuar nga opozita përtë telefonuar nëpër media nga kafenetë e Tiranës.Ose, është po njësoj si të thuash se opozita nuk duhettë dalë në dëborë e të flasë me njerëzit të cilëve u çonndihma aty ku s'ka shkelur këmbë shteti, pavarësishtse ata mund të jenë në pikën e fundit të mundësive tëmbijetesës.

Eshtë bërë modë që të shahet opozita apo të vihet nëçdo rast shenja e barazimit mes saj e pushtetit dhe kjomodë imponon një hipokrizi konstante të shumë gju-hëve që kanë akses në media, deri në pikën ku edhe kurbëhet fjalë për një emergjencë kaq problematike sa kjoe këtyre ditëve përsëri të mos mungojnë sulmet krejt pavend për opozitën. Po edhe kjo është një temë tjetër.

E vërteta është ajo që përjetojnë zonat e bllokuara

dhe që falë mediave të pavarura nga litarët e qever-isë e gjithë Shqipëria mund ta shohë me zë e me fig-urë në çdo edicion lajmesh. E vërteta është se ky shteti shkatërruar nga "reforma" strukturale të çoroditu-ra, nga politizimi i tejskajshëm i administratës e përpasojë paaftësia skandaloze në drejtim e menaxhim,nga njësimi i plotë i makinerisë shtetërore me maki-nerinë partiake të pushtetit, nuk ka fuqi të parash-ikojë, parandalojë e planifikojë asgjë përballë fat-keqësive si përmbytjet apo si kjo dëborë e rënë ma-sivisht. Kërkesë e ligjit kjo.

E vërteta është se të parashikosh do të thotë të keshstruktura të specializuara për këtë dhe shteti ynë nuki ka më as ato pak që ka pasur. Të parandalosh do tëthotë të kesh struktura të afta për ta bërë një gjë tëtillë dhe shteti ynë nuk i ka më as ato pak që ka pa-sur. Të planifikosh do të thotë të kesh struktura tëmirëpërgatitura për këtë dhe shteti ynë nuk i ka mëas ato pak që ka pasur. Të gjithë janë shkatërruar ekatandisur në miniatura pa asnjë peshë, në qosherapa asnjë dritë e në zyra punësimi pa asnjë qëllim tjetërpërveç harxhimit të parave të publikut për të paguarrrogëtarë të partive të qeverisë deri në turravrapinelektoral të radhës.

Emergjencat janë sfidë e madhe për çdo shtet, pojanë edhe teste të qarta që vënë në provë organizimine shtetit dhe kapacitetin menaxhues të qeverisë.Përsëritja e përvitshme e tyre kohët e fundit e ka nxjerrëcullak të vërtetën se organizimi ynë shtetëror ka rënënë një pikë pas së cilës s'ka më asgjë. Ndërsa kapacite-ti menaxhues i qeverisë është katandisur në derexhenëe propagandës antidemokratike ku ka rëndësi vetëmçfarë thuhet e del në televizor apo gazetë, në formën enjë çorbe sulmesh barbare ndaj opozitës evetëlavdërimesh pacak për sukseset e paqena të qever-isë. Matanë ekraneve e faqeve të para të shtypit tëpërditshëm qeveria ka lënë Zotin të kujdeset për tëgjithë dhe çdo shqiptar të gjejë dermanin për veten.

Sa herë flas apo shkruaj për çështjet e vendit evendos veten në pozitën e atyre që përveç fjalës kanëedhe detyrën për t'i bërë konkretisht punët e këtij ven-di, sepse nuk është në mendësinë e në kulturën timetë akuzoj apo kritikoj në hava për gjëra që realishtnuk bëhen vetëm me dëshirë po mund të bëhen vetëmsipas mundësive. Dhe sinqerisht mendoj e besoj seShqipëria jo vetëm e meriton padyshim, por edhemund ta ketë një qeveri që t'i përballojë me standarde

të tjera edhe emergjencat si çdo sfidë tjetër, pavarë-sisht mundësive të pakrahasueshme me simotrat eveta të vendeve më të zhvilluara ku dëbora bie po një-soj, po asnjë familje nuk zien kokrra misri në izolimtë plotë. Ja pse nuk ngurroj të them me plot gojën sotqë nesër ne vërtet nuk do të kemi një qeveri që të mundtë shmangë çdo përmbytje apo aq më tepër të ndal-ojë dëborën të bjerë në përmasa të frikshme si këto tëkëtij viti, por ama do të kemi një qeveri që do të ndajëqëllimet e punët e shtetit nga orekset elektorale e ngapunët e partisë dhe do të përballet me sfidat me din-jitetin e një ekipi të zgjedhur për të menaxhuar siduhet fondet, burimet njerëzore e strukturat sh-tetërore të këtij vendi. Pa ia hedhur fajin Zotit që kazgjedhur kohën e mandatit të qeverisë për të derdhurshi e dëborë mbi Shqipëri siç nuk ka bërë prej një shek-ulli. Pa ia hedhur fajin opozitës pse bën detyrën e sajduke kritikuar qeverinë për çka ajo mendon se nukshkon. Pa i quajtur njerëzit në hall që ankohen nëpërnumra telefonash të mediave as provokatorë as pan-iknxitës të paguar nga opozita. Pa i gënjyer sh-qiptarët në televizor për operacione në terren apo an-gazhim mjetesh që thjesht nuk ekzistojnë. Pa u mar-rë me rishkrimin e historisë së Shqipërisë as kur Sh-qipëria pret nga qeveria e saj të jetë 24 orë në këmbëpër të përballuar një emergjencë dhe as sa herë vë-mendja duhet spostuar nga një çështje e nxehtë pub-like. Pa refuzuar propozimet racionale të opozitës kurato mund të jenë vlerë e shtuar në një përpjekje si kjoe përballimit të emergjencës që ka nevojë për të gjithë.E mbi të gjitha pa harruar në verë se pas verës vjendimri dhe shteti duhet të jetë i përgatitur për të për-balluar çdo të papritur të dimrit.

Të gjitha këto e më shumë akoma kjo qeveri nuk ibën dot dhe qeveria jonë do t'i bëjë një për një. Kushmendon se ky nuk është një dallim i qartë për të cilinvlen t'i lihet opozitës së sotme barra e provës përmesvotës kundër kësaj qeverie dhe rotacionit demokra-tik si e vetmja mënyrë për t'i ndihur ndryshimit tëdomosdoshëm, le të vazhdojë të vendosë shenjën ebarazimit mes qeverisë e opozitës e le ta ndajë çdo fajtë qartë të qeverisë si një faj të të dyja palëve po një-soj. Unë besoj se në zgjedhjet e ardhshme do të mbe-tet sidoqoftë në pakicë, bashkë me këtë qeveri të dësh-tuar që e ka katandisur shtetin në një makineri tëprishur si ai traktori i vetëm që qeveria kishte lënënë Dibër për të pastruar rrugët nga dëbora.

TIRANE

Henk van den Dool,kryediplomati i Mbretërisë së Vendeve

të Ulëta, e nis intervistën menjë mesazh të veçantë. Ai ishpreh simpatinë dhe soli-daritetin banorëve të zonavetë bllokuara nga bora, por

hedh edhe një mesazh alar-mant: "Duket se përmbytje tëmëdha do të jenë të pae-vitueshme!". Van den Doolthotë se shqiptarët nuk duhettë jenë objekt ping-pongupolitik në këtë situatë drama-tike. Përpara se t'iupërgjigjem pyetjeve tuaja, mëlejoni të përfitoj nga ky rastpër të përcjellë - në emër të

vendit tim - ndjenjat e ngroh-ta të simpatisë dhe solidari-tetit me të gjithë individëtdhe familjet që vuajnë ngakushtet e pazakonta të këqi-ja të motit. Mbështetja potregohet nga të gjitha anët.Unë mendoj se është shumëe rëndësishme që mbështet-ja të jepet në një mënyrë tëkoordinuar, në mënyrë qëkjo fatkeqësi natyrore të mosbëhet pre e përfitimeve apokeqpërdorimeve politike. Sh-qiptarët që janë bllokuar nëdëborë nuk e meritojnë tëbëhen objekt i ping-pongutpolitik. Unë dëshiroj tëshpreh shqetësimin tim përatë çka mund të ndodhë kurdëbora të fillojë të shkrijë, gjëe cila është e paevitueshme.Duket se përmbytje të mëdhado të jenë të paevitueshme.Vitin e kaluar gjatë përm-bytjeve që ndodhën në veri tëShqipërisë ne sollëm disa ek-spertë holandezë, të cilëtkonkluduan me një numërpropozimesh për mënyrën sesi mund të menaxhoheshinkëto probleme në periudhënafatshkurtër, afatmesme dheafatgjatë. Është vërtet një fat-keqësi që tani, më shumë senjë vit më vonë dhe me prob-leme që shfaqen në horizont,më duhet të dëshmoj se zorse është ndërmarrë ndonjëveprim konkret.

Si i komentoni përfun-dimet e ekspertizës sëFBI, në lidhje me ngjar-jet e 21 janarit?

E gjithë çështja e 21 jan-arit dukshëm po zgjatetshumë. Kjo nuk është diçka emirë për drejtësinë, është keqpër imazhin e Shqipërisë dhembi të gjitha duhet të ketëqenë jashtëzakonisht shumëstresuese dhe e mërzitshmepër të afërmit e katër vikti-mave. Ata më shumë se kush-do tjetër kanë të drejtën tëkërkojnë drejtësi. Ata ende popërpiqen të mësohen me fak-tin se baballarët e tyre, bash-këshortët, bijtë e tyre nuk dotë kthehen më asnjëherë nështëpi. Ata nuk janë të intere-suar në lojërat politike që rre-thojnë këtë episod të errët. Atathjesht kërkojnë përgjigje.

(Marrë me shkurtime ngaRevista Java)

AKZ: 6 TON NDIHMANe kuader te sensibizilimit me banoret e veriutdhe verilindjes te cilet prej ditesh ndodhen neveshtiresi per shkak te kushteve te veshtira te kr-ijuara nga rreshjet e shumta te debores qe kanesjell bllokimin e disa zonave ne vend, Aleanca eGruas KuqeZi nen drejtimin e Znj.Florentia Xhe-ka ka organizuar shperndarjen e disa ndihmavene zonen e Bulqizes.

FRANCA: 10 MIJË EUROPër të shprehur solidaritetin e Francës me qytetarët sh-qiptarë të bllokuar nga rreshjet e borës, Ministri francezi Punëve të Jashtme dhe Evropiane i ka akorduar Am-basadës së Francës një shumë prej 10 000 eurosh për tapërdorur për ndihmë urgjente. Eshtë bërë e mundurgrumbullimi i 8,5 ton ushqime si dhe barna, të cilat dotë shpërndahen të dielën 19 shkurt për banorët e fsh-trave të bllokuara në qarkun e Elbasanit.

Henk van den Dool

44444 E diel, 19 shkurt 2012

POLITIKE

MPJ: Po rezolutës

për Sirinë nga

Asambleja e OKB-së

Qeveria e Republikës së Shqipërisëpërshëndeti Rezolutën për Sirinë, në

Asamblenë e Përgjithshme të OKB.Shqipëria u rendit në listën e vendevebashkësponsorizuese të kësaj rezolute.MPJ me anë të një deklarate për shtypthekson se, "me anën e kësaj rezolute,komuniteti ndërkombëtar dënon meforcë dhunën tashmë të përhapur në tërëterritorin e Sirisë, si dhe shtimin e

numrit të viktimave të shkaktuara ngaregjimi i Bashar Al Asadit mbi popullsinëe pafajshme të vendit të tij. Kjo rezolutëkërkon pushimin e menjëhershëm tëdhunës shtetërore mbi civilët,respektimin e të drejtave dhe lirivethemelore të njeriut dhe mbrojtjen epopullsisë". Sipas Ministrisë sëJashtme, votimi i kësaj rezolute, e cilabazohet mbi planin e propozuar nga

vendet anëtare të Ligës Arabe, synonkrijimin e një konsensusi ndërkombëtarpër zgjidhjen e krizës në Siri. Kjorezolutë, e cila mori mbështetjenmaksimale në votim, kërkon të sigurojënjë transformim demokratik tëshoqërisë e të sistemit shtetëror në Siri,nëpërmjet një procesi politik, në njëmjedis të çliruar nga dhuna dheekstremizmi, përfundon deklarata e MPJ.

Sekretari i LSI: Po ndryshimeve në Qeveri, por pas analizës për performancën

Rama: Meta në qeveri, njëkontribut i rëndësishëm

Numri dy i LSI: Nëse PS propozon Nanon President, nderon veten

TIRANE

JAKIN MARENA

"Angazhimi i Ilir Metës në qeverido të ishte padyshim një kontributmë shumë dhe madje i rëndësishëmpër LSI dhe për vetë qeverinë"

"Ndryshimet duhen pro-jektuar në funksion tësfidave të së ardhmes qëjanë shumë më tepër sesfida të një mazhoranceapo të një qeverie"

Sekretari i Përgjithshëm i LSI,Luan Rama në një intervistë përgazetën "Shqiptarja.com" është

shprehur se një përfshirje e Metës nëqeverinë 'Berisha' do të ishte një kon-tribut, jo vetëm për LSI por dhe përqeverisjen e vendit. Ndërkohë ai ësh-të deklaruar pro ndryshimeve në kab-inetin qeveritar, por pas analizave. Nëtë njejtën kohë, duke folur për kandi-daturën e Fatos Nanos për President,numri dy i LSI tha se do të ishte nënderin e PS nëse ajo do ta propozontepër këtë post.

Qeverisja e koalicionit mePD-në po afrohet në fundin evitit të tretë të mandatit të dytëpër të djathtën. Mendoni se mekëtë kabinet qeverisës mund tëmaksimalizoni votën më 2013apo ka vend për përmirësimenë qeveri?

Vlerësimi, përkatësisht edhe gjyki-mi mbi gjithë sa ka bërë një qeverilegjitime dhe demokratike nuk ka sikriter kohëzgjatjen emandatit qeverisës,por produktin, atëqë ka bërë në të mirëtë jetës së qytetarëvedhe të interesave tëvendit. Parë nga kjop i k ë v ë s h t r i m i ,mazhoranca qever-isëse ka se çfarë të sjellë si argumentdhe që i jep asaj mundësinë të ketëkurajon dhe legjitimitetin të bal-lafaqohet me qytetarët me arritje tëprekshme prej të gjithëve. A ka vendpër përmirësime? Padyshim që po,dhe në vlerësimin tim, ndryshimet du-hen projektuar në funksion të sfidavetë së ardhmes që janë shumë më tepërse sfida të një mazhorance apo të njëqeverie. Por duhet të kuptoni një gjë.Unë shpreh vetëm opinionin tim, pasireferuar atributeve kushtetuese tëKryeministrit, është në të drejtën e tijtë gjykojë dhe vlerësojë punën e kab-inetit qeveritar dhe të përcaktojë seçfarë duhet bërë.

Po ndonjë propozim ko-nkret...?

Nëse Kryeministrit do t'i lypejkëshilla ime, do t'i propozoja një anal-izë të detajuar të punës së qeverisë,por edhe të koalicionit qeverisës nëtërësi, në mënyrë që analiza të krijojëkushte për një pamje më reale të gjithëproduktit qeverisës, por edhe për tëparë se çfarë duhet bërë më mirë dheku duhet ndërhyrë për përmirësimeapo korrigjime. Ndërkaq, për LSI-nëmaksimalizimi i votës është i lidhurmë së shumti me punën që ne zhvil-lojmë me njerëzit, është i lidhurngushtë me marrëdhëniet që kemi mevotuesit dhe qytetarët që gjejnë tekLSI-ja zëdhënësen dhe mbrojtësen einteresave të tyre. Natyrisht që nuk lëmënjanë rezultatet që qeveria ia kadalë t'i mbërrije falë rolit dhe kon-tributit të madh të LSI në qeverisje, të

cilat janë përmbushje e premtimevetona elektorale. Por ato nuk janëgjithçka.

Thoni që roli i LSI ka qënëdeterminant...?

Sepse, nëse të gjithë e dinë se paangazhimin e LSI-së në qeverisjeshqiptarët nuk do të mund të lëvizi-nin lirisht në hapësirën 'Shengen',po ashtu të gjithë presin që LSI tëvazhdojë të kontribuojë për përsh-pejtimin e ritmeve të integrimit nëBE, proces që nuk do të mund tëjetë i suksesshëm pa LSI-në.

Pra dhe më 2013 do jeni për-

caktues për qeverisjen e vendit?Aktualisht LSI është përfshirë në një

proces tërësor të riorganizimit dhe ri-dimensionalizimit të rolit të saj, mesynimin dhe bindjen që në zgjedhjet evitit 2013 të jemi fitues dhe padyshim,përcaktues për krijimin e mazhor-ancës. Pra, përveç synimit për të qenëfituese në zgjedhjet e 2013-ës, LSI kaedhe përgjegjësinë të ruajë dhe të ridi-mensionoje edhe vlerat e të majtësdemokratike dhe europiane në Sh-qipëri, të braktisura e të harruara prejpartisë së vjetër, që gjithçka mund tëjetë, por vetëm socialiste jo.

Si e komentoni afrimin ePDIU në qeverisje përmesposteve të zv.ministrave?

Për ta plotësuar mendimin tuajmë lejoni të saktësoj se PDIU ështëaleate e respektuar dhe e rëndë-sishme e mazhorancës qeverisëse,dhe nëse do të ketë përfaqësues të sajnë nivele më të larta të përfaqësimitqeverisës, padyshim që do të kemi tëbëjmë me më shumë hapësira përkontribute më të mëdha.

Zoti Meta ashtu sikundër e kambrojtur me ngulm për një vitme radhë pafajësinë e tij, tashmëe ka të konfirmuar këtë pafajësiedhe me vendim gjykate. Çfarëdo të thotë kjo për partinë tuaj?

Zoti Meta nuk ka mbrojtur mengulm dhe me shumë prova dhe argu-menta pafajësinë e vet, por, përmes njëbeteje për drejtësinë ka mbrojtur tëvërtetën, duke krijuar precedentin që

çdo personalitet politik i gjendur nënakuzë, me apo pa të drejtë, duhet tëballafaqohet me drejtësinë dhe t'ia lërëasaj ta thotë fjalën e fundit. Prandaj IlirMeta nuk zgjodhi të fshihej pas proce-durave që formalisht janë zgjidhje lig-jore, po përmes një ballafaqimi meshqyrtimin në themel, ai krijoimundësinë që edhe opinioni publik tëkuptonte që e vërteta ishte në anën etij. Duke qenë një fitore ligjore, kjo përLSI është edhe një fitore politike,madje fitore e dyfishtë. Sepse sa ësh-të fitore e drejtësisë mbi manipuliminështë dhe fitore mbi ata që mbi këtëmanipulim ngritën e mbështetëngjithë strategjinë e tyre politike.

Mendoni se zoti Meta mund tëkontribuojë më shumë në për-bërje të qeverisë?

Kontributet e zotit Meta nuk janëtë kushtëzuara domosdoshmërisht mepraninë në qeveri, pasi duke qenë Kry-etar i LSI-së ai është fator i rëndë-sishëm qeverisës. E theksova edhe melart që, LSI është në një proces riorga-nizimi dhe ridimensionimi tërësor,përbërëse e të cilit është dhe analiza egjithë performancës tonë qeverisëse.Në konkluzion të kësaj analizë ne dotë zhvillojmë edhe Konventën Ko-mbëtare Zgjedhore, dhe i gjithë kyproces padyshim që drejtohet nga Kry-etari i LSI. Personalisht mendoj se an-gazhimi i Ilir Metës në qeveri do të ishtepadyshim një kontribut më shumë dhemadje i rëndësishëm për LSI dhe përvetë qeverinë. Ky është gjykimi im, popër të tilla vendime në kohën e duhur

do të duhet të gjykojnë forumet drej-tuese të LSI-së.

Komisioni i reformës zgjed-hore është në kulmin e punës sëvet për ndryshimet përmirë-suese në Kodin Zgjedhor. Sabashkëpunuese është PD me LSI-në për të reflektuar edhe propo-zimet tuaja?

Nuk ka asnjë diferencë për çështjetthelbësore të reformës zgjedhore mesPD e LSI. Duke qenë pjesë e këtij pro-cesi LSI ka si prioritet transparencën egarantimin e vlefshmërisë së çdo vote.Pavarësisht sistemit, LSI do të jetë fak-tor përcaktues, vlerë që asaj ia jep pe-sha e votës dhe e mbështetjes popu-

shipi i asaj partie ka zgjedhur të hum-bë. Ne nuk kemi asnjë arësye të ndë-rhyjmë në zgjedhjen e tyre.

Cili është komenti juaj përecurinë e hetimeve të ngjarjessë 21 janarit, veçanërisht pasekspertizës së ardhur nga FBI,ç'ka çoi në përfshirjen nënhetim të komandantit tëGardës së Republikës dhe të tredeputetëve të PS-së?

Parimisht, duke qenë një çështje nëhetim jo unë, po askush nuk ka të drejtëtë komentojë. Aq më tepër që ngjarja e21 janarit të vitit 2011, për shkak tëmënyrës se si u keqpërdor nga politikaështë shndërruar në një çështje shumësensitive. Ndërkaq, duke qenë se unënuk kam asnjë mundësi të di detaje qëlidhen me hetimin edhe konkretisht ekam të pamundur të komentoj. Ajo qëmund të them së jashtmi është se heti-mi duhet të jetë profesional, tërësor,rigoroz, i pandikuar prej emocionevepolitike me të vetmin synim, zbardhjene të vërtetës dhe ndëshkimin ligjor tëtë gjithë fajtorëve.

Përtej bashkëpunimit mePD, në lidhje me zgjedhjen ePresidentit gjë që është dek-laruar dhe nga zoti Meta, men-doni se LSI do mund ta votojëish-kreun e PS zotin Nano përpostin e Presidentit?

Gjithnjë e kam konsideruar të pa-nevojshëm dhe jashtë kohe dis-kutimin për emrin e Presidentit, përsa kohë nuk kemi mbërritur ende nëkohën kur sipas Kushtetutës duhet tëzgjidhet Kryetari i Shtetit dhe qëpërkon me mbarimin e mandatit tëPresientit aktual. Sakaq, zgjedhja eKryetarit të Shtetit duhet të parapri-het prej një procesi politik institucio-nal dhe kushtetues, jo për të gjetur njëemer, po për të zgjedhur një përfaqë-sues me integritet të plotë qytetar,politik dhe intelektual që të garantojëqë institucioni i Presidentit të Repub-likës të jetë jo vetëm mbi palët, porfigurë referente e vlerave më të miratë shoqerisë shqiptare.

LSI do ta votojë zotin Nano?LSI respekton dhe vlerëson çdo

kandidaturë që aspiron postin e Kry-etarit të Shtetit, por qëndrimin e sajdo ta shprehë pasi të kenë vendosurforumet e saj drejtuese, kur kandi-datura të administrohet zyrtarisht nëKuvendin e Shqipërisë. Në vlerësimintim, nëse PS do ta propozonte FatosNanon për postin e Presindetit, do t'ibënte nder Partisë Socialiste.

llore. Natyrisht ne synojmë që të mbër-rijmë në një përputhshmëri sa më tëplotë të votës me mandatet e përfaqë-simit, pasi sistemi aktual krijon difer-enca diskriminuese.

Ekziston mundësia e një koali-cioni parazgjedhor me PS?

Për fatin e keq të socialistëve, lider-

Në foto:Sekretari iPërgjithshëmi LSI-së,Luan Rama

55555E diel, 19 shkurt 2012

POLITIKE

Braçe: Sali Berisha

kërkon të vjedhë

përsëri, ta ndalim

Nënkryetari i grupit parlamentarsocialist, Erjon Braçe ka akuzuar

sërish Berishën se po përgatitet të vjedhëzgjedhjet e radhës. Në rrjetin socialfacebook, numri dy i grupit të PS ështëshprehur se duhet të punohet me listat etë kontrollohen kartat, në mënyrë që tëshmangen këto përpjekje të kreut tëqeverisë për të manipuluar zgjedhjet evitit 2013. "Sali Berisha kërkon të vjedhë

përsëri e përsëri", ka lëshuar alarminBraçe, duke nënvizuar se duhen tëmerren të gjitha masat për ta ndaluar nëkëtë inciativë të tij. "Listat e zgjedhësvereale, të ndershme, të kontrollueshmedhe elektronike, kartat e identitetit tëkontrollueshme elektronikisht, numërimielektronik i çdo vote, transparent elehtësisht i verifikueshëm, reklamaqeveritare e financuar nga paratë

publike-e ndalur. Mund të diskutohen nëçdo rast, pa to nuk mund të ketëzgjedhje", është shprehur nënkryetari igrupit të PS. Për të cilin është pikërishttani momenti kur PS të thotë ndal. "Paminimumin, pra pa kushtet e mësipërmeqë garantojnë zgjedhje të lira e të drejtanga pikëpamja teknike, nuk mund të ketëkonsensus për asnjë çështje tjetër, ka aponuk ka lidhje me zgjedhjet", thotë Braçe.

Kryetari i PS, debate me deputetët për nxjerrjen e informacioneve

"Mos flisni me medianose mbledhje të hapura"Rama: Flisni këtu. Dalipi: Kryesia nxjerr gjithçka

TIRANE

JAKIN MARENA

LAJME SHKURT

Kodit Penal

PS, Hysi: Të marrë fund pandëshkueshmëria TIRANE

Asnjë zyrtar i lartë i vënë nën hetimme akuzën e korrupsionit të mos i

shmanget dënimit me burg për shkaktë hapësirave ligjore. Ky është në thelb,një nga propozimet e PS në draftin, qëkjo e fundit, ka hartuar për ndryshimetnë Kodin Penal. Bazuar mbi statistikate viteve të fundit, që PS ka analizuar,rezulton se të gjithë zyrtarët e lartë tëvënë nën hetim, me akuzën e korrup-sionit, sqaron anëtarja socialiste e ko-misionit të Ligjeve, Vasilika Hysi kanëpërfituar për shkak të neneve të caktu-ara në ligj, për të cilat, PS propozonheqjen e pezullimit të ekzekutimit meburg. "Shumë nga veprat penale për

korrupsion, dënimet e këtyre vepraveose janë të ulta ose janë pezulluar çësh-tjet, ose nuk kanë filluar ose dhe në rastse kanë filluar, personi ka pasur njëdënim me burgim të pezulluar. Nekemi sugjeruar që, në rastet e vepravepenale në fushën e korrupsionit, përaq kohë që korrupsioni është problemshqetësues në Shqipëri, mos të përfi-tohet nga pezullimi i dënimit meburgim, pra është një përjashtin nganjë rregull i përgjithshëm, që parash-ikohet në Kodin Penal", tha Hysi. PSpropozon gjithashtu përgjegjësi indi-viduale për çdo vendim të marrë ngaministrat apo Kryeministri. PS thotëse për çdo vendimarrje, që rezulton tëjetë vepër penale, s'duhet të ketë

mbrojtje në gjykatë me argumentin lig-jor, se akti ka qenë kolektiv dhe si i tillëtë jetë i pandëshkueshëm. "Ka pan-dëshkueshmëri për abuzime me fondepublike, kemi rastin e rrugës Durrës-Kukës, pandëshkueshmëri për shumëprocese të tjera, kemi zvarritje të mëdhanë çështjen e Gërdecit, kemi problemetë pandëshkueshmërisë për persona tëtjerë që akuzohen për tendrat, proku-rimet të ndryshme, dhënien e konçen-sioneve etj. Sepse asnjë ministër apokryeministër, s'mund të abuzojë. Tëgjitha dëmet e mëdha që raportonKLSH, kush i paguan? I paguajmë ne,taksapaguesit shqiptarë. Asnjë ministërapo Kryeministër nuk ka mbajturpërgjegjësi deri më sot", tha Hysi.

Blendi KlosiSekretari i Organizimit në PartinëSocialiste, Blendi Klosi e ka mohuarfaktin se Rama ka thënë se nëseviohet me nxjerrjen e informacionevesipas qejfit jashtë mbledhjeve tëGrupit, do të zhvillohen mbledhje tëhapura, duke u shprehur se "unë jamanëtar kryesie, por kjo që thoni junuk është e vërtetë".

Ambasadoriholandez: Metatë rrijë larg"Unë e respektoj Z.Meta përdorëheqjen e tij dhembajtjen e një profili të ulëtpublik përgjatë gjithëçështjes. Unë mendoj segjëja e duhur për t'u bërëdhe që do e mirëkuptojafare mirë është nëse ai dotë vendoste të rrinte largprozhektorëve e vëmendjesedhe pak më gjatë". Kjo kaqënë deklarata eambasadorit holandez,Henk van den Dool. Ainënvizoi se kishte dëgjuarse Meta synon të përfshihetaktivisht në punën ekomisionit parlamentar përçështjet e integrimit dhe ekonsideronte këtë si diçkapozitive. "Ilir Meta ka njëeksperiencë të gjerë nëçështjet e Politikës sëJashtme, dhe mund tëkontribuonte mjaft mbicilësinë dhe shpejtësinë epunës së Parlamentit", tha ai.

Braçe i bindetRamës, pranon tëshkojë në KorçëDebati i në selinë rozë përformulën e re të delegimit tëanëtarëve të kryesisë nëqarqe, po shkon drejteliminimit. Deputeti socialistErion Braçe duket se do t'ibindet kryesocialistit EdiRama për delegimin e tij nëqytetin e Korçës. Burime tësigurta brenda PS bëjnë tëditur se Braçe pritet tëkonfirmojë zgjedhjen eRamës për të marrë përsipërQarkun e Korçës. Kryesia ePartisë Socialiste, që do tëmblidhet ditën e martë, do tëjapë edhe përgjigjen përdelegimin e Erjon Braçes nëkëtë qark, pas njëkundërshtimi gati njëmujor.Ashtu siç kanë pranuar edhedeputetët e tjerë për të shkuarnë ato qytete që i kanëdeleguar, edhe Braçe duke seka vendosur që t̀ i përgjigjetpozitivisht kërkesës të Ramës.

...zhvilluar takimi i de-putetëve jo-anëtarë kryesieme Ramën, s'kanë reshturdebatet, në lidhje me rrje-dhjen e informacionit ngambledhjet e grupit parlamen-tar. Ndërkohë që pritet të dis-kutohet dhe ideja që mbledh-jet e grupit të PS të jenë tëhapura, dhe të diskutohetvetëm për seancat parlamen-tare. Ndërkohë i pyetur ngagazeta "Shqiptarja.com", sek-retari i Organizimit në PS,Blendi Klosi e ka mohuar nëfakt në tillë, duke u shprehurse "unë jam anëtar kryesie,por kjo që thoni ju nuk ështëe vërtetë". Kreu socialist EdiRama ka qënë i detyruar që tëreagojë në këtë mënyrë nëlidhje me informacionet qëdalin jashtë mbledhjes sëgrupit parlamentar socialistnë media, jo vetëm për faktinse ato janë probleme organi-zative dhe diskutohen medyer të mbyllura por dhe përarësyen e thjeshtë se ato da-lin në media të deformuarasipas dëshirave të deputetëveqë i nxjerrin. Pikërisht përkëtë arësye, kryetari i PS kakërkuar që të mos bëhen pub-like ato që diskutohen nëmbledhjet me dyer të mbyllu-ra, aq më tepër që dalin nëmënyrë lineare dhe të deta-juara sipas tij. Për të, nëse vi-jon kështu, më mirë mbledh-jet e grupit të PS, të zhvillo-heshin të hapura për mediat.Pjesë nga debati në këtëmbledhje po i japim në vijim.

Edi Rama mësohet të ketëthënë se "është e domos-doshme që të flasim për tëgjitha shqetësimet tona nëkëtë tryezë, e cila do të jetë epërjavshme. Një organizim itillë, me deputetët që s'janëanëtarë kryesie bëhet për vetëfaktin e krijimit të mundësiveqë gjithkush në PS të jetë iangazhuar në funksion tëmirëvajtjes së punës. Dukeqenë se deputetët që janëanëtarë kryesie, kanë mundë-si të flasin dhe në mbledhjete kryesisë, mendoj se këtotakime me ju të shërbejnë sitribunë ku të diskutohenhapur dhe me serizitet tëgjitha shqetësimet dhe prob-lemet e PS. Tani dhe një prob-lem tjetër. Mendoj se në këtotakime të jeni të hapur dhe tëdiskutoni gjithçka, por dukeqënë probleme organizatives'ka pse të dalin jashtë nëmedia, të interpretuara sipasdëshirës. Ndaj them se këtogjëra duhet të eliminohen nëtë mirë të PS, pasi ç'kuptim kaqë të zhvillohen mbledhjet e

grupit me dyer të mbyllura.Më mirë të jenë të hapura".

Alfred Dalipi ka thënëse"Nuk jam dakord me ato çfarëu thanë për daljen e informa-cioneve nga deputetët përtejdyerve të mbledhjes së grupitparlamentar. Madje mund tëthem se më shumë infoma-cione të detajuara dalin ngambledhjet e kryesisë së PS, qëjanë një grup më i vogël se sa

nga mbledhjet e grupit par-lamentar. Sa për mbledhjet egrupit, për mua të bëhen tëhapura ose të mbyllura, pasis'ka çfarë informacioni del, sepër ligje dhe senacat par-lamentare të radhës bëhetfjalë".

Edi Rama ka thënë se "unëparaqita një shqetësim nëkëtë takim, nuk vura gishtinaskund. Ndërsa në lidhje me

mbledhjet e hapura të grupitparlamentar, mendoj se nukdo të sillnin as dobi por asdëm. Pasi në këto mbledhje tëhapura do ketë vetëkufizimenë prani të medias, dhe simbledhje për punë do të kish-te pengesa për t'u shprehur,pra do kufizohej debati. Por,do pengonte interpetimin si-pas dëshirës të debateve siçbëhet me ato me dyer të mby-

llura. Mirëpo as Partia La-buriste nuk i bën të hapurambledhjet e grupit, por gjithç-ka mbetet për t'u diskutuar.Por ju më mirë hapuni në këtëtakim të përjavshëm, pasimungojnë hapësirat ku tëshpreheni për problemet epartisë e si të përmirësohetpuna".

Et'hem Ruka ka thënë se"Unë nuk e kuptoj se çfarëjanë këto thirrje: hapuni,hapuni. Ne kemi çdo javëmbledhjen e grupit par-lamentar dhe i themi atyhapur dhe me sinqeritet tëgjitha mendimet dheshqetësimet tona. Në grupmund të flasim për problemepa fund dhe s'kemi pasurkufizime e probleme se s'kemiku të shprehemi. Por unës'jam kundër krijimit të këty-re tryezave".

66666 E diel, 19 shkurt 2012

EKONOMI

TARGAT MAQEDONASETargat e reja për automjetet, të cilat do të hyjnënë fuqi që nga e hëna, së pari në Shkup, e pastajnë qytetet e tjera në Maqedoni, u prezantuan djenë prani të ministres së Punëve të BrendshmeGordana Jankullovska. Targat e reja do të kenëkatër numra dhe dy grupe shkronjash, që mundë-sojnë rreth katër milionë kombinime, disa herëmë tepër se makinat aktuale

RRITJA E ÇMIMEVEMoti i ftohtë që ka përfshirë vendin, përveçbllokimit të rrugëve, ka ndikuar edhe në rritjene ndjeshme të çmimeve të fruta-perimeve. Si-pas tregtarëve, i gjithë malli që shitet vjen ngaimporti dhe kjo ka bërë që të ketë një shtren-jtim të perimeve me 20-30 lekë për kg. Një sit-uatë e tillë pritet të vazhdojë për disa javë, derinë daljen në treg të prodhimit vendas

LAJME SHKURT

Ulen në 40 m3 ujë në sekondë prurjet e Fierzës

Energjia, shqiptarëtme sytë nga SerbiaKESH merr 2 mld lekë, problem tranziti

LajmiSerbia njoftoi se nuk po kufizon tranzitimin eenergjisë elektrike, të kontraktuar nga shtete tëtjerë dhe që kalon përmes saj. Por, një situatë etillë nuk dihet se sa do të zgjatë. Prurjet nëkaskadën e Drinit janë në pikat më të ulëta, pasirreshjet janë depozituar si dëborë dhe mund tëshfrytëzohen vetëm kur të shkrijë

TIRANE

GENC KONDI

BorxhiNesër, ankandi i ri i 3 miliardëlekë obligacioneve 2-vjeçare

TIRANE

Të hënën organizohet në Bankën eShqipërisë ankandi i ri për letra me

vlerë të qeverisë, ku do të dalin në tregobligacione me afat dyvjeçar maturimime vlerë 3 miliardë lekë. -Norma e in-teresit që do të dalë nga ky ankand ësh-të fikse dhe nuk do të ndryshojë gjatëdy vjetëve, ndërkohë që përfituesit dotë marrin interesin çdo gjashtë muaj.Ministria e Financave synon një inter-es prej 8.40 përqindësh në vit, që ësh-të një shifër shumë fitimprurëse, porkohët e fundit norma e interesit tëbonove dhe obligacioneve ka ardhur nërritje, si pasojë e një oferte më të mad-he nga qeveria në tregun e letrave mevlerë. Kështu, norma e interesit për

bonot e thesarit me maturim 12-mujornjohu një rritje të ndjeshme të martën,duke kaluar nga 7%, në 7.21 për qind.

Financat publike kanë rritur

kërkesën për likuiditet kohët e fundit,pas pagesës së 2 miliardë lekëve vetëmpër blerje energjie nga importi, ndërko-hë që probleme ka krijuar edhe zgjatjae kohës së keqe në pjesën veriore dhelindore të vendit.

Kriza energjitike harxhoi 75% të fon-dit vjetor buxhetor të kontingjencës,ndërkohë që po shtohen zërat se qever-ia mund ta rishikojë buxhetin gjatëmuajve në vijim. Këto shpenzime të pa-parashikuara mund të përkeqësojnëtreguesit fiskalë dhe të rrisin nivelin eborxhit publik. Në këto kushte, është eparashikueshme shtimi i kërkesës qe-veritare për borxh të brendshëm,nëpërmjet letrave me vlerë, dhe njërritje e normës së interesit, sidomos përato me afat të gjatë maturimi.

IMPORTI

Ende s'ka njoftimpër blerjet e marsit

Korporata Elektroenergjetike e Serbisa ka deklaruar dje, përmesë drej-

tuesve të saj, se nuk po e kufi-zon kalimin në këtë vend tërrymës elektrike të kontraktu-ar nga kompani të vendeve tëtjera. "Serbia ka kufij shumë tëgjatë e me shumë vende. Nësecilin prej tyre kufi ka kalimndërkufitar të energjisë që nda-het mes shteteve. Për shembull,mes Kroacisë dhe Serbisë tanijanë 500 megavat, 250 itakojnë Serbisë dhe 250 Kroa-cisë, me Rumaninë kemi 750megavat, që ndahen, me Hun-garinë 800 megavat e kështume radhë. Ne nuk prekimmegavatët që u takojnë shtetevetë tjera. Tranziti është ende nëfuqi dhe ne kemi marrë pjesënqë na takon. Kemi detyrimendaj konsumatorëve tanë", thadje zëvendësdrejtori i Korpo-ratës së fuqishme Energjetikeserbe EPS, Zoran Manasijeviç.Ndërkohë, energjinë që e prod-hon vetë dhe atë që importonpër nevojat e saj, Serbia e ka tëndaluar ta eksportojë, si masëekstreme në një gjendje të jash-tëzakonshme.

Fakti që Serbia mund të ulëlevën e tranzitit të energjisë ele-ktrike ka frikësuar shumicën eshteteve në rajon se mund tëkalojnë në një krizë të paparëenergjetike. Deri tani, Serbia kamarrë masa vetëm për tregune vet, duke detyruar mbylljen ekompanive të ndryshme, qëjanë konsumatoret më tëmëdha të energjisë. Aktualisht,janë mbyllur rreth 1.500 sub-jekte të tilla prodhuese.SHTETET

"Ne e dimë se ku shkon en-ergjia tranzit, por nuk na in-tereson adresa e fundit. Të vet-men marrëveshje e kemi meMalin e Zi që është arritur kurshtetet kanë qenë bashkë, nukkemi marrëveshje direkt meshtetet. Ai që e blen e shet kutë dojë. Energjia shkon gjith-andej dhe sigurisht një pjesëshkon edhe në Shqipëri", thaManasijeviç për Top Channel.PRODHIMI

Ndërkohë, punët po sh-

kojnë gjithnjë e më keq për pro-dhimin shqiptar të energjisë.Temperaturat e ulëta, që vi-jojnë prej ditësh kryesisht nëzonën veriore të vendit, kanë

bërë të ulen prurjet në liqenine Fierzës. Reshjet ishin nëformën e borës, e cila nuk i rritnivelet e baseneve, në rast senuk ndodh rritje e temper-

aturës. Edhe ditën e shtunë,prurjet në këtë liqen kanë qenëtë njëjta me një ditë më parë.Aktualisht, sipas KESH-it,niveli i ujit në basenin më tëmadh ujor energjetik është në257 metra mbi nivelin e detit,një kuotë kjo e pazakontë përkëtë periudhë të vitit, Po kësh-tu, prurjet mesatare arrijnë në40 metër kub ujë në sekondë.Ky nivel prurjesh ka vështirë-suar prodhimin e energjisëelektrike gjatë kësaj periudhe.Importi i energjisë vijon të jetëi lartë, ndërkohë qërezervat hidrikejanë pakësuar ndje-shëm. KESH dheCEZ gjatë gjithë kë-tyre ditëve kanë ar-ritur të importojnë12 milionë kilova-torë energji në ditëpër të plotësuarnevojat e konsuma-torëve, ndërsa pro-dhimi vendas arrinnë 14 milionë kilovatorë. SipasKESH-it, sasia e prurjeve me40 metër kub në sekondë kon-siderohet shumë e ulët në kra-hasim me prurjet e stinës sëdimrit, dukshëm nën mesa-taren shumëvjeçare të regjis-truar më parë në vendin tonë.

Problemi që del aktualisht përfurnizimin e vendit me energjielektrike është mosbllokimi ilinjave të interkonienksionit,pasi një gjë e tillë do të zhvleftë-

sonte çdo masë financiare tëmarrë nga qeveria për të për-balluar situatën. KESH tashmëka arkëtuar 2 miliardë lekë tëreja, shifër që mundësonvijimin e importit edhe gjatëmarsit, por linjat e huaja duhettë mbeten të lira.

Serbia ka detyruar mbylljene kompanive, që janëkonsumatoret më të mëdhatë energjisë. Aktualisht,janë mbyllur rreth 1.500subjekte të tillaEnergjia për muajin shkurt është e siguruar,

ndërkohë që për marsin ende nuk ka asnjë kon-tratë përfundimtare. Në intervistën e dhënë përmedian, kreu i Korporatës Elektroenergjetike Sh-qiptare Engjëll Zeqo deklaroi se moti i keq ka ulurprodhimin jo vetëm në Shqipëri, por edhe në ven-det e rajonit nga ku importohet energji. Sipas tij,KESH është duke punuar që të sigurojë energjinënë vijim, por nga ana tjetër, edhe çmimi i saj ështëi lartë. Për momentin Shqipëria është duke blerëenergji me çmimin 70-75 euro për megavatorë. Disamuaj më parë, ky çmim ishte dy herë më i lirë.

Ferrari, rezultaterekord në kohë krizeSipas një lajmi të bërëpublik nga mediat, mësohetse gjatë vitit të kaluar,kompania e makinave tëluksit Ferrari shënoi dyarritje historike me njëgoditje të vetme, një xhirombi 2 miliardë euro dhe7.195 makina të shitura."Merita është e një kultureinovative 360 gradë dhe enjë pranie ndërkombëtare,ku për momentin jemi tëpranishëm në 58 shtete tëndryshme", deklaroipresidenti Luca Cordero diMontezemolo. Viti 2011 umbyll me një xhiro 17,3%më të madhe dhe fitim neto209 milionë euro në rritjenga 2010-a. Këto rezultateu arritën në një vit tëvështirë për industrinëautomobilistike globale

FMN mund t'i japëGreqisë 13 miliardë euroFondi MonetarNdërkombëtar parashikoi tëkontribuojë me një krediprej 13 miliardë eurosh nëkuadër të planit e ri përGreqinë, konfirmoi sot epërditshmja "Wall StreetJournal". Sipas saj, shifra esaktë nuk është vendosurende. Fondi Monetar iakordoi Greqisë në muajinmaj 2010 një kredi prej 30miliardë eurosh, në kuadërtë një plani ndërkombëtarprej 110 miliardë eurosh.Kjo e fundit nuk ka mjaftuarpër rimëkëmbjen eekonomisë së vendit, qëështë zhytur në njërecesion të rëndë.Ministrat e Financave tëzonës euro do të mblidhennesër në Bruksel për tëshqyrtuar nëse janëplotësuar kushtet përzbatimin e një plani të dytënë mbështetje të Athinës.

77777E diel, 19 shkurt 2012

EKONOMI

Subvencionet

për energji, afati i

fundit 15 marsi

Të gjithë personat të cilët kanë përfituarstatusin e invalidit duhet të paraqesin

dokumentat pranë CEZ Shpërndarjebrenda datës 15 mars 2012 për të përfituarsubvencionin e energjisë elektrike ose nëtë kundërt nuk do të përfitojnë. Këtapersona duhet të paraqesin si dokumentafotokopje të noterizuar të Librezës sëInvaliditetit të lëshuar nga organet

kompetente shtetërore, fotokopje tënoterizuar e kartës së identitetit tëpersonit me aftësi të kufizuar që gëzonstatusin e invalidit të invaliditetitparaplegjik dhe tretaplegjik ose statusin etë verbërit, si dhe fotokopje të librezës sëenergjisë elektrike.Kur kontarata është në emër të njëpjesëtari të familjes së personit që gëzon

statusin e invalidit ose të verbërit, si baba,nënë, ose fëmijë, duhet që të depozitohetedhe çertifikata familjare që provonlidhjen. Kur personi që ka fituar statusin einvalidit banon në një banesë më qera,duhet që të paraqesë edhe kontratën. Nësedokumentacioni i mësipërm nukrealizohet brenda afatit të përcaktuar, CEZnuk do të aplikojë për subvencionin.

DebatetBashkia, kundër shkurtimeve nga ministria

GJIROKASTËR

Buxheti i Bashkisë së Gjirokastrësështë diskutuar gjatë në Këshillin

bashkiak të qytetit këtë vit, pasi qever-ia ka dhënë një grant të pakushtëzuar15% më të ulët se parashikimi. Ajo çkaka ngjallur debate në këshill ishtevlera e rritur e taksave vendore. Tak-sapaguesit do të paguajnë 10% mëshumë për ndriçimin publik, po 10%më shumë për pastrimin, ndërsabashkia kërkon edhe një tarifë gjel-

bërimi, që nuk ekzistonte më parë,prej 600 lekësh për të gjitha familjetdhe bizneset.

Më shumë do të paguajnë këtë vitnë arkën e Bashkisë mjetet taksi dhepronarët e hoteleve, për të cilët ësh-të dyfishuar përkatësisht tarifa eparkimit dhe taksa hoteliere. Njësitëe akomodimit do të paguajnë këtëvit për të ardhurat lokale, jo më 2%të xhiros së tyre vjetore, por 4%.

Financierët e kanë justifikuarkëtë rritje taksash me reduktimin e

të ardhurave prej kufizimit të fon-dit, akorduar nga ministria e Finan-cave gjithashtu me eleminimin etaksave të përfituara nga ndërtimitprej 2% në vit taksa që nuk do tëvilen më për shkak të pezullimit tëlejeve të ndërtimit në shtator të2011, deri në hartimin e planit për-fundimtar urbanistik. Buxheti prej78 milionë lekësh të reja, nga 91milionë të parashikuar, është mirat-uar në këshill, edhe me votat e për-faqësuesve të djathtë.

2012-ta, ekonomia edhe më keqSi ka ndryshuar vlerësimi dhe parashikimi qeveritar në tre dokumente bazë të planifikimit,

Programet Ekonomike dhe Fiskale, tre vitet e fundit, për PBB dhe buxhetin

Parashikimet për treguesit makroekonomikë janë gjithnjë të fryrë

NDRYSHIMI I VLERËSIMEVE DHE PARASHIKIMEVE QEVERITAREPËR PRODHIMIN E BRENDSHËM BRUTO (PBB) NË TRE VITET E FUNDIT

NDRYSHIMI I VLERËSIMEVE DHE PARASHIKIMEVE QEVERITARE PËR TËARDHURAT BUXHETORE NË TRE VITET E FUNDIT NË RAPORT ME PBB-në

NDRYSHIMI I VLERËSIMEVE DHE PARASHIKIMEVE QEVERITARE PËRSHPENZIMET BUXHETORE NË TRE VITET E FUNDIT NË RAPORT ME PBB-në

NDRYSHIMI I VLERËSIMEVE DHE PARASHIKIMEVE QEVERITARE PËR BILANCINE LLOGARISË KORRENTE NË TRE VITET E FUNDIT NË RAPORT ME PBB-në

LajmiTë dhënat krye-

sore makroekonomi-ke, duke filluar ngarritja e prodhimit tëbrendshëm, shifra tëborxhit, investimeve,shpenzimeve e të ar-dhurave buxhetorejanë korrigjuar çdovit në ulje nga qever-ia. Kjo del nga kraha-simi i programeveekonomike e fiskaletrevjeçare, të hartu-ara që nga viti 2010deri më 2012

TIRANE

GENC KONDI

FMN

"Këtë vit, Shqipëria gatinë stanjacion" "Rritjes dyshifrore" të

PBB-së nuk i duketnam e nishan në asnjëmoment, që kur ështëpërmendur ngakryeministri Berisha,në fund të 2007-ës

Viti 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014Programi 2010-2012 8% 3% 5.5% 6.5% 7.1% - -Programi 2011-2013 - 3.3% 4.1% 5.5% 6.1% 6.2% -Programi 2012-2014 - - 3.9% 3% 4.3% 5% 4.9%

Viti 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014Programi 2010-2012 26.8% 26.4% 26.6% 26.8% 26.9% - -Programi 2011-2013 - 26.1% 26.6% 27.3% 26.5% 26.7% -Programi 2012-2014 - - 26.2% 25.1% 25.7% 25.7% 25.8%

Viti 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014Programi 2010-2012 32.4% 32.9% 30.6% 29.9% 29.9% - -Programi 2011-2013 - 33.2% 29.6% 27.3% 26.5% 26.7% -Programi 2012-2014 - - 29.3% 28.6% 28.7% 28.6% 28.3%

Viti 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014Programi 2010-2012 -14.9% -17.2% -13.1% -10.8% -10% - -Programi 2011-2013 - -15.5% -10.4% -10.2% -9.4% -8% -Programi 2012-2014 -15.6% -15.1% -11.7% -12.5% -11.7% -10.9% -8.9%

Qeveria shqiptare ka arritur për shpenzojë njëshifër sa një e treta e

prodhimit të brendshëm brutotë vendit (PBB) vetëm në vitin2009, ndërsa aktualisht kjoështë ulur në një të katërtën ePBB-së. Kjo del nga krahasimii tre programeve afatmesme, tëhartuara vitet e fundit nga min-istria e Financave dhe të mirat-uara nga qeveria.SHPENZIMET

Sipas tyre, del se më 2009shpenzimet buxhetore kanëqenë 33.2 për qind. Kryemi-nistri Berisha dhe ministriBode më shumë se një herëkanë theksuar se qeveria ësh-të ndër të paktat që mban njëritëm të tillë shpenzimesh, porpër vitin në vazhdim kjo shifërmendohet të jetë 28.6 përqind, ndërsa vitin e ardhshëmdo të shkojë në 28.7 për qindtë PBB-së. Për vitin e kaluar,më 2012-ën parashikoheshinshpenzime 30 për qind, poashtu sikurse edhe për 2012-ën, shifra që janë korrigjuarndjeshëm një vit më pas.TË ARDHURAT

Përsa u përket të ardhuravebuxhetore, shifrat për 2012-ënjanë korrigjuar, nga 26.6 përqind e PBB-së, në 26.2 përqind, ndërsa për 2011-ën rreg-ullimi është edhe më i madh,duke kaluar nga një parash-ikim 27.3 për qind, në 25.1 përqind. Parashikimi i sivjetshëmpër tre vitet në vijim ështëgjithnjë poshtë nivelit 26%.PBB-JA

Po kështu, "rritjes dyshi-frore" të PBB-së nuk i duket

nam e nishan në asnjë mo-ment, që kur është përmendurnga kryeministri Berisha, në

fund të 2007-ës. Për 2010-ën,parashikimi fillestar ka qenënjë rritje 5.5%, që ka kaluar në

4.1 për qind, për të përfundu-ar në një vlerësim 3.9 për qindaktualisht. Viti 2011 ka edhekorrigjimin më të lartë. Ishteparashikuar një rritje nëmasën 6.5 për qind, por eufo-ria qeveritare nuk ka mjaftuarpër ta mbajtur në këtë nivel.Një vit më pas, shifra për këtëvit ulet në 5.5 për qind dhe siv-jet llogaritet që rritja vjet tëketë qenë 3 për qind. Korri-gjime në të tilla përmasabëhen edhe për 2012-ën. Nëvitin 2010, kur ka hartuar pro-gramin e saj, ministria e Fi-nancave mendonte se sivjet

duhej të kishim një rritje 7.1për qind, kjo shifër u ul më pasnë 6.1%, për të përfunduar në

4.3 për qind, sipas parash-ikimit që bëhet sivjet.LLOGARIA

Korrigjime të ngjashmebëhen edhe sa i përket bilan-cit të llogarisë korrente, apohyrjeve e daljeve të pagesaveme jashtë. Për vitin e kaluar,ishte parashikuar një deficit nëmasën 10.8 për qind midishyrjeve e daljeve, por kyvlerësim ka arritur në 12.5 ak-tualisht. Për vitin aktual, shi-fra fillestare ishte deficit 10 përqind, por rivlerësimi ka ven-dosur edhe këtu shifër të re: -11.7 për qind.

Rritja ekonomike e Shqipërisë për vitin 2011pritet të jetë më e ulët se ajo e parashikuar

më parë, duke u ngadalësuar në 1.1 për qind, kra-hasuar me parashikimin prej 2.5 për qind në pub-likimin e shtatorit të 2011-s të WEO-së. Për mëtepër, rritja në vitin 2012 është parashikuar tëngadalësohet më tej në 0.5 për qind", ka deklaru-ar kohët e fundit drejtori për Shqipërinë pranëFondit Monetar Ndërkombëtar, Gerwin Bell. Kyështë parashikimi më i keq që nga viti 1997, kurtrazirat shkaktuan rënien e ekonomisë.

Në foto:Ministria eFinancaveet

88888 E diel, 19 shkurt 2012

AKTUALITET

Rikthimi i 8 milion

USD, gjyqi në greqi

në 14 mars

Drejtësia Greke, publikon datën 14 mars2012 për të zhvilluar seacën e parë

gjyqësore lidhur me kërkesën e autoriteteveshqiptare për rikthimin në shqipëri të 8milion dollarëve, para këto që janë depozituarnë bankat greke nga administratori ikompanisë "Silva" Lefter Cenaj. Ky i funditnëpërmjet një prokure ka autorizuar ShtetinShqiptar që të ndjekë të gjitha procedurat, me

qëllim kthimin në atdhe të 8 milion dollarëveqë gjatë viteve 1997 ju morën mijërapersonave nga kompania "Silva" në formën emashtrimit. Momentalisht mësohet seqeveria shqiptare ka kontraktuar një studioligjore në Athinë, e cila do përfaqësojë interesate shqipërisë në procesin gjyqëosr që pritet tëhapet në 14 mars 2012. Nga sa mësohet studioligjore që përfaqëson autoritetet shqiptare në

gjyq, në rast se do arijë të fitojë 8 milion dollarë,do marë 10 për qind të shumës financiare.Shuma financiare e përmendur ështëtransferuar në Greqi nga Lefter Cenaj. Ky ifundit pak vite më parë u arrestua në shtetingrek, ku dhe u ekstradua për shkak sedrejtësia shqiptare e kishte dënuar me 10 viteburg për akuzën e "Mashtrimit me shuma tëmëdha" më shumë se një herë.

Topalli:Kamerat-radar vendosin automatikisht gjobën

Gjobat rrugore, tanido vihen poshtë derësZbulimi i adrresës së banimit dhe procedura e pagesës

LAJME SHKURT

Sheri mes prokurorëve

Këshilli, "vërejtje" për prokurorin Lita TIRANE

Këshilli i Prokurorisë së Përgjithshme i ka tërhequr vrejtje me

paralajmërim për largim nga detyra,prokurorit të Tropojës Xhevahir Lita,i cili pak muaj më parë u përplas fiz-ikisht me kolegun e tij ShkëlzenCena. Sheri mes prokurorit tëTropojës dhe atij të Kukësit, ka për-funduar në diskutim në tavolinën eKëshillit të Prokurorisë së Përgjiths-hme, ku pas disa mbledhje rradhaziështë vendosur paralajmërimi përshkarkim nga detyra të XhevahirLitës. Ky i fundit i ka shpëtuar sh-karkimit, pasi mësohet se u kakërkuar falje kolegëve të tij dhe

prokurorit Shkëlzen Cena, me të ci-lin bëri një sher në një nga lokalet eqytetit të Kukësit. Lita ishte pezul-luar në kohën e incidentit dhe tash-më kthehet në detyrë si prokurori ithjesht në Tropopjë. Shkak i këtijkonflikti në fakt ishte një vendim ikryeprokurores Ina Rama, e cila ur-dhëronte shkarkimin nga detyra edrejtuesit të prokurorisë së RrethitKukës, dhe komandimin e XhevahirLitës si prokuror të thjeshtë nëprokurorinë e Tropojës. Pas largim-it të tij, vendin e drejtuesit të Kukësite ka zënë kolegu i Litës, prokuroriShkëlzen Cena. Për shkak të xheloz-isë ndaj këtij të fundit, Xhevahir Litae ka qëlluar disa herë me grushta

duke e ofenduar prokurorin Cena, qëme urdhër të kryeprokurores InaRama i zori vendin Litës. Nga lokalisheri i paprecedentë mes dyprokurorëve përfundoi në dyert eprokurorisë së Lezhës, ku Cenakallëzoi penalisht kolegun e tij Xhe-vahir Lita. Çështja në ngarkim të tijmomentalisht është pushuar, përshkak se prokurori Shkëlzen Cena katërhequr kallëzimin penal. Ndërko-hë po dje Këshilli i Prokurorisë sëPërgjithshme, ka caktuar masën di-siplinore "Vrejtje" për prokurorin eBeratit Ferdinad Elezi, pasi ky i fun-dit ishte kapur me disa shkelje gjatënjë inspektimi të kryer në prokuror-inë e rrethit Berat.

ELTON QYNO

LajmiPolicia rrugore ështëduke vënë një sistem tëri, për sa i përket gjo-bitjes së drejtuesve tëmjeteve në rrugë. Dh-jetëra kamera po mon-tohen, të cilat janë nëgjëndje të kapin shkel-jet e shoferëvë. Gjobatqë do vendosen, dodërgohen me postë nëderën e shtëpisë kukundravajtësi i kapurme shkelje banon.

Sheri për një vajzëpranga Bledar PrengësArrestohet nga policia eTiranës gjimnazisti që plagosimaturantin e shkollës "IsmailQemali" në kryeqytet dy ditëmë parë. Policia ka njoftuarse ka vënë në prangashtetasin Bledar Prenga, iakuzuar se ka plagosur mearmë gjimnazistin, ReliQoshja. Ngjarja ndodhi tëpremten në mesditë në njëlokal pranë gjimnazit "IsmailQemali", ku mësonin dygjimnazistët. Pas arrestimit,mësohet se shtetasi BledarPrenga, ka pranuar në policiautorësinë e ngjarjes, të cilëne ka lidhur me disa grindje tëmëparshme mes tyre. Sipaspolicisë, plaga në njërën dorëtë Qoshes nuk ka qenëproblematike dhe pasndihmës së parë mjekësore18-vjeçari ishte lejuar tëkthehej në banesë.

Gurë kundërpolicisë 4 personanë prangaPolicia e Tiranës vë nëpranga katër persona qëgoditën dhe fyen disapunonjës policie, në zonënpranë Pallatit me Shigjeta nëTiranë. Katër të arrestuaritjanë Ilir Lasku, 24 vjeç,Grand Frroku, 20 vjeç, MarkFrroku, 39-vjeç, si dhe 30-vjeçari Lekë Toma. Policia ekryeqytetit bëri me dije sekatër personat rreth orës03:00 të mëngjesit tëdjeshëm ishin përfshirë nënjë konflikt dhe kishin bërëzhurmë në bulevardin"Bajram Curri", pranë Pallatitme Shigjeta. Dy patrulla tëpolicisë kanë shkuar nëvendngjarje dhe ndaj tyre paasnjë lloj shkaku personatpranë lokalit "Makuba" kanënisur të shajnë, ofendojnëdhe godasin punonjësit epolicisë, që ishin në detyrë.Madje ata kanë dëmtuar megurë dhe mjete të forta njënga automjetet e policisë.

Në një të ardhme tëafërt, gjobat e policisërrugore ndaj kun-

dravajtësve në rrugë do vijnëme zarf në shtëpi ose në punë.Një sistem i ri kamerash ësh-të duke u montuar thuajse nëtë gjithë kryqëzimet e Tiranëssi dhe në rrugët interurbane,ku dhjetëra kamera që kanënjë cilësi shumë të mirërregjistrimi, do monitorojnëme imtësi të gjithë shoferët"fluturues". Projekti është nëfazën fillestare të tij, porshumë shpejt Policia e Shtetitdo fillojë aplikimin e gjobaveqë vihen në mënyrë elektroni-ke nga kamerat randar. Drej-tori i Përgjithshëm i PolicisëRrugore Vullnet Topalli tregonpër gazetën "Shqiptarja.com"se momentalisht projekti ësh-të në fazën përbyllëse ku njëgrup teknikësh janë duke kry-er montimet e fundit në sallënqëndrore, nga ku do të mblid-hen të gjitha të dhënat për drej-tuesit e mjeteve që shkelin sin-jalistikën rrugore. Topalli sh-ton se, personat që do kapennga kamerat me shkelje do gjo-biten në mënyrë elektronike,ku më pas detyrimi financiardo i dërgohet me zarf në shtëpiose në vendin e punës.GJOBA POSHTËDERËS

Drejtuesi i Përgjithshëm iPolicisë Rrugore Vullnet To-palli, tregon se kamera të njëcilësie të lartë që janë nëgjëndje të kapin qartë, targëne makinës, vendosjen e ripittë makinës nga ana e drej-tuesit të saj, si dhe ndezjenose jo të sinjaleve, janë dukeu montuar në kryqëzimet errugëve të Tiranës dhe rrugët

që lidhin qytetet njëri metjetrin. Topalli tregon seshumë shpejt një drejtuesmjeti që filmohet me shkelje,do gjobiten automatikisht nëbanzë të shkeljes rrugore qëai konsumon. Kreu i policisërrugore thotë se gjoba nuk dovendoset nga punonjësit epolicisë rrugore në teren, pornga një aparaturë elektronike

e cila ka të programuara tëgjitha shkeljet dhe tarifat fi-nanciare siç i parashikon kodirrugor. Kjo paisje sipas tijqëndron në qëndrën e moni-torimit të kamerave, ku dhedo printohen gjobat për kun-dravajtësit. Më pas fatura egjobës, do vuloset nga punon-jësit e monitorimit të kamer-ave, nga ku do futet në zarf ku

do i dërgohet me postë nëadresën e banimit ku banonpersoni.ZBULIMI I ADRRESËS

Identifikimi i adrresës sëkundravajtësve do bëhetnëpërmjet sistemit të tëdhënave të rregjistrimit tëmakinave. Momentalishtpolicia rrugore ka një sistemelektronik ku ka të rregjistru-ara të gjitha automjetet, kar-akteristikat fizike të tyre, em-rin e personit që e posedonmjetin si dhe adrresën e ba-nimit të tij. Ky sistem nëbashkëpunim me sistemin eri që është duke u montuar,

do arrijnë në kohë rekordndëshkimin e personave qënuk respektojnë rregollatrrugore. Në rast se drejtuesite mjeteve nuk do i bindenpagimit të gjobës, atëherëshuma financiare do Imbahet atyre kur të ndalo-hen nga punonjësit e patrul-lave të përgjithshme. Kjopraktike e re që pritet të hyjënë zbatim shumë shpejt nënjë farë mënyre, shmang për-plasjen mes policëve rrugorëdhe drejtuesve të mjeteve, tëcilët gjithmonë kundërsh-tojnë gjobat e vendosura ngaefektivat e policisë rrugore.

TABELA E GJOBAVE

Parakalimet e gabuara4 mijë deri në 16 mijë lekëDrejtimi i mjetit pa patentë25 mijë deri në 100 000 lekëDrejtim mjeti në gjëndje të dehur2500 lekë deri në 7500 lekëMos vënia e ripit të sigurimit500 lekë deri në 1500 lekëMos respektimi i sinjalistikës1 mijë lekë deri në 3 mijë lekë

TIRANE

Në foto: Vullnet Topalli

99999E diel, 19 shkurt 2012

AKTUALITET

Shkodër burg pa

afat 9 personave

për grabitje

Gjykata e Shkodrës caktoi masën esigurisë “arrest në burg”, për nëntë

personat e ndaluar ditën e enjte, nëkuadër të operacionit të policisë tëkoduar me emrin “Grabitqari”.Personat akuzohen për disa vjedhje tëkryera në kohë e vende të ndryshme.Tre prej tyre edhe për vendosjen elëndës plasëse në dy shtylla të tensionit

të lartë në Kallmet të Lezhës,vepra këto të kryera në bashkëpunim.Nëntë këta të dyshuar kanë dalë paratrupit gjykues, të akuzuar për disavjedhje të kryera në bashkëpunim,ndërsa Mhill Thepi, Besmir e XhevahirLugina, janë akuzuar edhe përvendosjen e lëndës plasëse, vepër kjo ekryer në bashkëpunim me tre persona

të tjerë nga Lezha. Vënia e tritolit nështyllat e tensionit të lartë ka ndodhurpak ditë më parë, ku si rezultat i kësajkanë mbetur pa energji elektrikedhjetëra komuna të zonës. Ky nuk ështërasti e vetëm që në zonën e Lezhës dheShkodrës arrestohen persona qërëzojnë me lëndë shpërthyese shtyllat etensionit të lartë.

Vrasja për 5 milionët e qirasë dënohet me 15 vjet burg autori

Kodra, me lekët eqirasë luante bixhozYlvi Kodra vrau me thikë pronarin Sejamit Kapellari

LajmiShpallet fajtor dhedënohet me 15 vjetburg, Ylvi Kodra,qiraxhiu që ekzekutoithuajse një vitë mëparë pronarin ebanesës. Vendimi ësh-të dhënë nga gjyqtariGerd Hoxha, i cili pasika dëgjuar dëshmi-tarët ka konstatuar im-plikimin e Kodrës nëvrasje. Autori dhe vik-tima Sejamit Kapellarinjiheshin me njëri-tjetrin, por shak i sher-it mes tyre u bë njëshumë financiare përqiranë e banesës.

TIRANE

ELTON QYNO

Gjykata e Tiranës dënonme 15 vjet burg të pandehurin Ylvi Kodra, pasi

ky i fundit në 16 maj 2011 kavrarë shtetasin Sejamit Kapel-lari. Ngjarja e rëndë kandodhur si rezultat i një konf-liktimi, pasi autori i krimit nuki jepte qiranë e shtëpisë vik-timës. Në fakt nga shqyrtimigjyqësor ka rezultuar se YlviKodra i kishte paguar njëshumë prej 5 milion lekë të vje-tra, për të qëndruar në banesëderi në muajin Shtator 2011.Në deklarimin e Alban Kapel-larit nga shuma fillestare qëYlviu kishte dhënë për qëranë,babai i tij Sejamiti i kishte kthy-er një sasi lekësh, duke ia llog-aritur që të dilte nga shtëpia nëdatën 16 maj 2011, ditën kurdhe ndodhi krimi. Por, bazuarnë marrëveshjen e bërë meparë mes tyre Ylviu dhe Se-jamiti janë konfliktuar me njëritjetrin për shkak se, Ylviu nukka pranuar të dalë nga shtëpia.Si shkak për këtë konflikt i pan-dehuri kishte ngritur pretendi-min se, nuk i kishte marrë le-kët nga viktima. Sipas dek-laruesit Alban Kapellari rezul-ton se, i pandehuri i ka marrëparatë në formën e huasë, mepretendimin se ishte i semurëdhe më pas i ka shpenzuar atoduke luajtur bixhoz.BASHKËJETUESJA EKODRËS

Nga deklarimi i shtetasesDallandyshe Korra ka rezultu-ar se, ajo bashkëjeton që prej29 vjetësh me shtetasin YlviKodra. Ajo sqaron se Ylviukishte 2 vjet e gjysëm, që ba-nonte me qera në banesën e

shtetasit Sejamit Kapellari dhekishte paguar rreth 5 milionlekë të vjetra, duke llogariturqë të qëndronte për një peri-udhë 3 vjeçare. Rreth 1 muajmë parë Sejamiti i ka thënëYlviut se duhet të dalësh ngashtëpia, pasi të ka mbaruarafati. Por, Ylviu nuk ka pranu-ar duke i thënë Sejamitit senuk dal nga shtëpia, pasi afatipër të dalë nga shtepia ishte nëmuaji Shtator. Në lidhje mekëtë mosmarëveshje Ylviu

është konfliktuar me Se-jamitin dhe me djemtë e tij.Deklaruesja sqaron se, ka de-gjuar Sejamitin ti thoshte Ylvi-uit, “..të kam dhënë gjashtë-qind mijë lekë dhe do të dalëshnga shtëpia patjetër..” por, ajodi me saktesi se Ylviu do tëqëndronte në këtë shtëpi meqëra deri në fundin e muajitshtator. Kohët e fundit dek-laruesja ka jetuar në banesëne saj, pasi tek banesa që jeton-te me qëra Ylviu kishte shumë

LAJME SHKURT

Shpërthengjeneratori katërtë plagosurShpërthimi i një gjeneratorika lënë dy persona tëplagosur në Tiranë. Ngjarjandodhi në zonën e Lundrësnë periferi dhe prane njekarburanti ndërsa nga tëdhënat e para të plagosuritjanë në gjendje të rnëdëshëndetësore. Policia embërritur në vendin engjarjes dërgoi tëplagosurit në spital ndërsaka nisur hetimet për tëzbardhur rrethanat eshpërthimit. Dyshohet sedy personat kanë qenëduke punuar pranëgjeneratorit kur gjithçka kapërfshirë në flakë.Zjarrfikëset kanë mbërriturnë vendin e ngjarjes për tëvënë nën kontroll flakët qëjanë përhapur në objektetpërreth.

Grabitjet nëBathoreautorët në prangaFatjon Alçani 20 vjeç dheNebi Selmani 20 vjeç që tëdy me banim në Bathorejanë vënë në pranga nga anae efektivëve të policisë sëkomisariatit numër 5 nëkryeqytet pasi ishin shpallurnë kërkim për vjedhje. Burimezyrtare nga policia bëjnë medije për agjencinë e lajmeveNOA.al, se shkak përndalimin e tyre ishin akuzatqë rëndonin mbi ta si autorëtë vjedhjes së banesës sënjë shtetasi banues nëBathore të Tiranës.

Reagimi i avokatit

Shteti po persekuton “Albanian Airlines” TIRANE

Pezullimi i të drejtës së ushtrimittë aktivitetit nga Autoriteti i Avi-

acionit Civil si dhe bllokimi i disa prejllogarive bankare nga ana eprokurorisë së Tiranës, kanë sjellëprobleme financiare për kompaninë“Albania Airlines” që administrohetnga biznesmeni turk Ali Evsen.Avokati i këtij të fundit, VladimirMeçi thotë se kompania ajrore popersekutohet nga ministria e Trans-porteve, pasi për shkak të vendimittë paprecedentë të marë në 11 nën-tor 2011, ku “Albanian Airlines” ipezullohej liçensa e fluturimit përkatër avjonë, kanë ardhur dhe prob-

lemet financiare me kompanitë kon-traktore. Sipas Meçes, si rezultat ikëtyre veprimeve të kun-draligjshme, “Albania Airlines” s’kapatur mundësi të përfitojë të ardhu-ra nga biletat e udhëtimit dhe përpasojë gjëndja financiare e saj ësh-të dobësuar duke sjellë dhe mosshlyerjen në kohë të detyrimeve përkarburrant dhe lejen për qëndrim nëairoport të avionëve të saj. “Kompa-nia nuk mund të bëjë detyrime fi-nanciare në një kohë kur, shteti iakishte ngrirë llogaritë bankare sidhe e ka ndaluar të ushtrojë aktivi-tetin e saj. Kur llogaritë janë të pa-përdorshme, si dhe kur të ndalojnëtë punosh, atëherë nga mund të da-

lin paratë, për të paguar firmat ekontraktuara”-shprehet avokati i“Albania Airlines” Vladimir Meëi.Pritet që dy vendimet e Gjykatës sëShkallës së Parë ku urdhërojnëmasën e sekuestros konservativendaj llogarive bankare dhe katëravjonëve të kompanisë, të ankimo-het në Gjykatën e Apelit Tiranë.Avokati Meëi, thotë se do kërkojëprishjen e vendimit dhe liriminavionëve që janë në pronësi të ko-mpanisë së administratorit AliEvsen. Ky i fundit pak kohë mëparë u shfaq në Azerbaxhan, përkrah kryeministrit të vendit SaliBerisha, i cili ishte për vizitë zyr-tare në këtë shtet.

lagështirë dhe ajo vuan ngaastma. Gjithashtu, shtetasjaDallandyshe Korra sqaron se,Ylviu nuk ishte mirë nga anashëndetsore, kishte kohë që vu-nate nga “depresioni” dhe përkëtë gjë ai mjekohej me ilaçe.DËSHMIA E YLVIKODRËS

Sipas deklarimeve të të pan-dehurit rezulton se, më datë16.05.2011 ai është ngritur ngagjumi rreth orës 09:00 dhe pasika shkuar në banjë ka parë seçezma nuk kishte ujë. Nga dri-tarja ka parë në oborrin ebanesën shtetasin Sejamin Ka-pllari. Pas pak momentesh aiështë ngjitur lart dhe në mo-mentin që ka zbritur poshtë,Ylviu i ka dalë përpara dhe i ka

thënë se përse ma ke prerë ujinsi dhe i është lutur që t’i hapteujin. Sejamiti i ka thënë se kjoështë shtëpia ime dhe këtu bëjsi të dua unë. Në debat e sipërSejamiti ka qëlluar me grushtYlviun, të cilit i ka dalë gjak ngahundët. Në këtë moment Ylviuka nxjerrë nga xhepi një biçakdhe e ka qëlluar Sejaminin dyherë në drejtim të kokës pikër-isht, në pjesën e qafës dhe afërveshit nga ana e majtë.Nderkohë që, aty ka zbriturgruaja e Sejamitit, Lirija, e cilai ka thënë Sejaminit ta lintekëtë punë dhe të dy janë ngji-tur lart në katin e dytë. Pas pakmomentesh ajo ka zbritur sër-isht poshtë dhe ka thyerxhamin e derës duke i thënë

Ylviut “..çfarë na bërë moremaskara më mirë të më kishevrarë mua..”. Ylviu ka qëndru-ar në dhomën ku jetonte meqera deri në momentin që atykanë ardhur forcat e policisë,tek të cilët është dorëzuar, sëbashku me thikën, me të cilënkishte kryer vrasjen.

Në foto:Djali i

viktimësAlban

Kapellari

Në foto: Vendi ku ndodhi vrasja

Në foto: Avokati Vladimir Meçe

1010101010 E diel, 19 shkurt 2012

DOSSIER

DËSHMIA e Fatmir Merkoçit, tëplagosurit në sheshin “Skënderbej”, gjatërrëzimit të monumentit të ish-dikatorit

21-vjetori

Berisha, pakt me Alinëpër mosrrëzimin e HoxhësNjë vit më parë refuzoi dekorimin “Pishtar i demokracisë”

Fatmir Merkoçi sot ështëavokat. 21 vite më parë ishtenjë teknik që punonte në

ndërmarrjen e Bonifikimit. Një Ipërndjekur nga rregjimi komunist,I cili I kishte mohuar të mirat ma-teriale të klasës së mesme nga vinte,për të qenë I shpronësuar dhe I vua-jtuar si shumica e shqiptarëve nëkomunizëm. 21 vite më parë, ishtendër perosnat e vetëm që u plagosdhe desh vdiq, në momentet kurmbi 100 mijë sahqiptarë dolën nësheshin “Skënderbej” për të rrëzuarmonumentin e Enver Hoxhës, 17metra të lartë të vendosur në 1988,për t ëmbajtur përjetë kultin I ish-dikatorit komunist.

Sot 21 vite më vonë, Merkoçithotë me trishtim se ai monumentedhe pse është hequr si material,është në kokat e politikës sh-qiptare, sepse ajo ende nuk ka gux-uar t’I heqë ish-diktatorit titullin“Hero i Popullit”, ndërsa partia eparë opozitare, PD, në çdo përvje-tor të 20 shkurtit, ka sajuar per-sonazhet që nuk ishin atë ditë nëshesh, por shpirtërisht të lidhurpas Hoxhës, ashtu siç janë edhesot.

Z.Merkoçi çfarë 20 shkurti1991?

20 shkurti nuk nisi dhe nukmbaroi në 20 shkurt 1991. Në Ti-ranë ka patur një lëvizje shumëqytetare. Në vitet 1989-1990 patilëvizje shumë të mira, nga rinia qëishte mjaft e kulturuar. Momenti iparë i revoltës ka qenë vendosja edinamitit te busti i Stalinit te Gale-ria e Arteve dhe ai ishte një akt qëtronditi pjesën pushtetare të Ti-ranës. Por më e rëndësishmja ish-te demonstrata e heshtur që umbajt në Tiranë, më e organizuarae paorganizuar. Me një thasheth-em që u hap në Tiranë, e gjithë rin-ia e Tiranës u grumbullua nëshesh, megjithëse e dinim se do tëna përgjonte Sigurimi i shtetit. Nëatë demonstratë të heshtur ukërkua që të dilte dikush që tëfliste. Vajtëm edhe te shtëpia e Ka-daresë, por nuk pranoi që të diltenë shesh. Pastaj ishte 2 korriku, atyishte një rini mjaft aktive.

Ju si hytë në atë lëvizje?Pas krijimit të PD-së dhe theme-

limit të sindikatës së pavarur, u bëthirrje që populli i Tiranës t’i bash-kangjitej në 20 shkurt grevës sëurisë së studentëve, sepse nëse do

të mbetej aty, ajo grevë do të mby-llej. Kështu që në 20 shkurt nëmëngjes erdhi gjithë populli i Ti-ranës në Qytetin Studenti, duke iupërgjigjur

thirrjes që bëri sindikata.

Kishte ndonjë skenar përkëtë lëvizje?

Jo, gjithçka ishte spontane.Skenari i vetëm ishte që ne do tëqëndronim pranë studentëve, teqyteti studenti. Në njërën nga go-dinat e studentëve në kat të katërtu instalua një qendër zëri qe er-dhi nga kombinati i Autotrak-torëve prej sindikalistëve dhe atyfliste gjithkush, pa doganë. Unë ungjita në kat të katërt dhe i tako-va të gjithë. Ilia Terpini, qëpunonte në Kinostudio si opera-tor xhironte me kamera. Brendagjeta Rajmonda Bulkun me Mar-

jeta Ljarjan. Erdhi policia dhekërkoi ta mbyllte këtë foltore. Unëthashë se jo. Ata nxorrën armët dhetentuan t’i merrnin kameran Ilias.Ndërhyra dhe u thashë se nuk dota merrnin kameran dhe pas njëdebati me policin që mbante pis-toletën në dorë, unë i thashë se dotë hidhesha nga ballkoni dhe do tëthoshin se më hodhi policia.

-Po është miting i paligjshëm-tha ai.

-Po të gjithë të paligjshëm jemi-ia ktheva.

Unë mora mikrofonin dhe iadhashë Mondës: Thuaji njerëzve tëdalin në shesh!.

Kur kam dalë te ballkoni për tëparë njerëzit kam parë një skenëku njerëzit vërshonin si një lumëi tërbuar dhe të gjithë drejto-heshin nga qyteti Studenti drejtrrugës së Elbasanit. Shkuam

andej dhe u futëm te rruga e Li-ceut. Për herë të parë aty nxorranjë flamur kombëtar pa yll, që emora nga shtëpia.

Ku e gjete flamurin?Flamurin e kishte patur gjyshi

im, që kishte ngritur flamurin nëShijak, në 1912 dhe më parë kishteqenë pjesëmarrës në Kongresin eManastirit. Në 1915 e vari haxhiQamili, siç ndodhi me të gjithë in-telektualët e asaj kohe.

Kur ne arritëm te godina eRTVSH-së dolën disa makina qënuk i kishim parë ndonjëherë,ndërsa zjarrfikëset kishin ujë mengjyrë, ndoshta për të na dalluarmë pas. Na hodhën edhe gazlotsjellës. Te liceu kishin vënë njëpostobllok tjetër dhe turmën nuke lejonin më të vinte te godina eRTVSH-së, duke bllokuar nja 2000vetë. Në atë kohë jemi përplasurme gardën që ishte te kryeminis-tria. Pas debateve që bëmë, gardaqëlloi me zjarr, por fatmirësishttytat e armëve ishin lart në ajër.Ikëm nga INIMA për të dalë në bu-levard dhe kaluam te Skënderbeu,ku ishin makinat e blinduara. Kemidalë në krah të Bankës së Shqipërisëku tentuam disa herë për të çarëkordonin e policisë. Në një momentkemi qenë rreth 30 vetë që arritëmtë hipim në piedestalin e shtatoressë Enver Hoxhës. Aty duke shpre-hur urrejtje ne i gjuanim asaj megrushta.

Pra arritët ta pushtonit?Po në atë moment kam hapur

edhe flamurin pa yll dhe policët uirrituan shumë. Njerëzit gjuanin megurë policët dhe ata gjuajtën mearmë. Aty jam plagosur dhe kamrënë nga krahu i Muzeut Historik.

TIRANE

ARBEN RROZHANI

Ku u plagosët?Në kokë. Këtu e kam akoma një

cifël të plumbit. Aty kujtuan se kamvdekur. Mirë që u plagosa, porpolicët më mbytën edhe me shkel-ma, ndërsa njerëzit ishin shpërn-darë. Më vonë pashë nga filmimetse si njerëzit më kishin marrë nëkrahë. Më kanë marrë për të vde-kur dhe më pas turma ka shpërthy-er ndërsa paniku ka qenë nga tëdyja krahët. Koka ime rrinte e varurgjithë kohën dhe gjithë turmashpërtheu.

Pra juve ju humbi momentii rrëzimit të bustit?

Po më ka humbur për punëminutash. Sepse më çuan në spitaldhe atje më mori për kurim neu-rokirurgu Arjan Xhumari. Ai mëshpëtoi. Pasi ndenja nja dy orë nëspital, kur u përmenda dëgjova in-fermieren që kërkonte identitetet emia dhe Arjani po ia jepte. E ndje-va që duhej të ikja. U çova, porrashë prapë. Pasi më bënë disagjilpëra u çova. Infermieres i thashëse do të shkoja në banjo. Dola ngaspitali 2, te dera dhe aty pashë njëçun me motor të vogël. I thashë tëmë çonte në qendër. Ai më dhalajmin se: “ka ra Enver Hoxha”.Kur? -e pyeta. -Ka nja një orë-mëpuërgjigj. Kjo ishte gjithë ajo ditë.Më pas shkova në qytetin studenti

Në foto: Avokati Fatmir Merkoçi, protagonist nëdemonstratën e 20 shkurtit 1991 në Tiranë

Në foto: Demonstruesitduke mbajtur në krahëMerkoçin e plagosur

Në foto:Momenti irrëzimit tështatores sëEnver Hoxhës

1111111111E diel, 19 shkurt 2012

DOSSIER

ku u bashkova me të tjerët. Në funddua të them se ne nuk u nisëm përtë rrëzuar shtatoren atë ditë.

Si ishte klima pas rrëzimittë Enver Hoxhës?

Politika nuk e priti mirë dhe kurthem politika, i kam parasysh tëgjithë. Si pozita edhe opozita. Unëpata shumë reagime personale përatë akt, deri në mohim të aktit, sashumë prej tyre filluan të abuzonin.Pastaj në 1995, Ali Begeja, kamera-man në televizion, bëri një ek-spozitë për 20 shkurtin te MuzeuHistorik dhe më thotë dikush. Atjepashë dy fotografitë e mia të mëdhanë momentin kur më kanë ngritur

dhe më pas kur më hipën në mak-inë për të më çuar në spital. Ishaedhe në filmime. Këto filmime janëpërdorur siç janë nga pjesa tekryeministria te filmi ‘Vdekja ekalit”, me imazhet e trupit tim janënë film.

Pse opozita nuk e donte rrë-zimin e shtatores së Hoxhës?

Nuk ishte dakort asnjëri me atëakt të popullit të Tiranës.

Po pse?Nuk ishte dakort opozita, sepse

kishte një marrëveshje me RamizAlinë. Ai në 17 janar 1991 nxorri njëdekret ku dënohej me ligj edhe

Me çfarë motivi?Motivin ta gjejnë ata. “RD” ato

ditë, megjithëse ishte gazetë opozi-tare e niste faqen e parë me shokun

ZHVILLIMET

Diët pararrëzimit të

monumentit

Pas krijimit të PD-së, studentët do të ishin në krye

të lëvizjes për demokratizim.Në Institutin Bujqësor të Ka-mzës, studentët shtroninkërkesa ekonomike, ndërsarektori dha dorëheqjen.

Më 7 shkurt filloi një pro-testë më e organizua nga stu-dentët e Universitetit të Ti-ranës, që ndër të tjera këmbën-gulnin që universitetit t’i hiqejemri ‘Enver Hoxha” si dhe tëshfuqizohej dekreti “Përmbrojtjen e monumenteve efigurave historike”. Qeveriaurdhëroi mbylljen e univer-siteteve dhe policia zbrazi kon-viktet, ndërsa më pas një komi-sion studentor vendosi fillimine një greve urie, që nisi mes-ditën e 18 shkurtit kur mbi 700studentë e pedagogë me nëkrye studentin e anglishtes,Shinasi Rama, puthën fla-murin e u futën në kinoklubin“Studenti”.Dy ditë më pas, në20 shkurt ndodhi rrëzimi imonumentit të diktatorit.

një organizatë shoqërore ePPSH-së?

Nëse do t’i futemi kësaj historieunë do të them vetëm kaq. Unë jamnga ata njerëz që jam quajtur

Rrëfimi i dëshmitarit

Plagosja e Fatmir Merkoçitdhe rrëzimi i Enver HoxhësDuke dhënë dëshminë e tij për ngjarjet e 20 sh

kurtit 1991, Petro Luarasi, dëshmitar okularthoshte pak vite më parë se atë ditë filloi një vër-shim masiv nga popullsia e Tiranës dhe tërë rrethet evendit. Një ndihmesë vendimtare dhanë sindikatat epavarura. “Njerëzit e entuziazmuaru nisën përmes rrugës së Elbasanit.Konfrontimi i parë u bë me zjar-rfikëset tek cepi verior i AmbasadësAmerikane ku me dhjetëra njerëz uspërkatën me një kimikat të kuq emë pas u krye një përpjekje e vogëlnë krah të RadioTiranës. Në tur-më dallova dy flamuj pa yll qëvalëviteshin nga Artur Zadrima eFatmir Merkoçi. Kur turma u afruanë cepin lindor të Kryeministrisë,ndërhynë dhunshëm forcat e ren-dit. U përdorën edhe qentë, u dëg-juan edhe të shtëna armësh ngagardistët. Protestuesit u tërhoqënprapa, kurse disa dhjetëra syresh, midis tyre edheunë me disa shokë “polikumsa”, kaluam gardhin eINIMA-s dhe dolëm tek bulevardi “Dëshmorët e Ko-mbit”. Atje filluam të protestojmë me thirrjet“Policët vëllezërit tanë”, “Për mëmëdhenë, ejamblidhuni këtu-këtu”. Meqë ishte e pamundur tëçahej gardhi i policëve pasi edhe numri i protestu-eve ishte relativisht i vogël, një pjesë u drejtua ngasheshi “Skënderbej” për të bashkuar popullin në pro-testë. I gjithë bulevardi “Dëshmorët e Kombit” ishtei boshatisur. Vetëm përballë hotel “Dajtit” pranë tro-tuarit të parkut Rinia, na filmoi një kameraman. Ar-tur Zadrima me flamur e dy-tre të tjerë hipi tek mon-

umenti i Skënderbeut, Fatmir Mekoçi me flamurdukej tek banka, ndërsa unë me ndonja njëzet të tjerëu gjendëm tek shkallët e para të monumentit të dikta-torit duke brohoritur “Policët vëllezërit tanë!”. Ndërko-hë filloi sulmi i dytë e më pas edhe i treti që ishte më i

fuqishëm dhe policët arritën të nazmbrapsnin deri prapa monumentit.Më i vendosuri ishte një polic që sh-tinte me pushkë me fishekëmanovre. Ai plagosi Fatmir Mekoçini cili kishte hipur në bazamentin emonumentit e guxoi të shpaloste fl-amurin pa yll. Policët e tjerë e masak-ruan. Rrahja e Fatmirit ishte aq bar-bare sa ai ra në gjendje kome. (Mëvonë më tha se kishte shpëtuar në spi-tal vetëm në saj të neurokirurgut tëshquar Arjan Xhumari). Të gjithë,popull e policë, menduan se vdiq. Pasndonja çerek ore pashë dy personaqë po sillnin një kavo të gjatë dhe u

afruan pas monumentit. I çuditur u afrova. Ndërsadikush po qëllonte me një copë mermer për të prishurlidhjen midis bazamentit prej betoni e fundit të këm-bëve(?!). Një djalë hipi mbi monument. Më pas dikushsolli një litar më të gjatë, i lidhën një kapërton biçikletee ia hodhën tek koka. Pas disa tërheqjesh, monumen-ti u lëkund e më pas ra (ishte ora rreth 13, 55). Mo-menti i rënies ishte madhështor. Tek u lëkund dhe ra,nga heshtja e beftë shpërtheu një klithmë fantastikenga ata dhjetëra mijëra frymë që qëndronin anem-banë sheshit “Skënderbej”. U mahnita kur ndërkohëpashë edhe disa policë tek përqafoheshin e hidhninkapelet përpjetë”.

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

udhëhequr shoqatën “Vullnetarët eEnverit”. E të tjerë me radhë. Pas 20vitesh presidenti i Republikës udetyrua që të bëjë disa dekorime. Njëpara ishin bërë disa dekorime të disapersonave anonimë që nuk kishinqenë fare, që kishim marrë tituj edhe“Shqiponja e artë”. Pasi pati shumëreagime nga njerëz me kurajë, që tho-nin që i vetmi person që është vrarëatë ditë nuk dekorohet, presidenti mëdekoroi edhe mua. Mendova të mosshkoj te presidenti, pstaj vendosa tëshkoj. Edhe aty pashë njerëz që nuk injihja dhe më hipi një irritim akomadhe më i madh. Pasi dekoroi kamera-manë dhe gazetarë, presidenti mëthirri edhe mua:

-”Zoti Merkoçi nderohet me Pish-tar i demokracisë”.

-Faleminderit ia ktheva.- Nukkam asgjë personale me ty, por dyllafe do t’i them. Ne si popull jemidistancuar nga Enver Hoxha, ditënqë kemi hedhur bustin, ndërsa poli-tika nuk ka patur kurajon civile dhemorale për të mos u distancuar. Përsa kohë që Enver Hoxha mban titul-lin “Hero i Popullit” nuk mund tamarr këtë dekoratën. Kur ju si poli-tikë t’ia hiqni këtë titull Enver Hox-hës, unë mund ta marr këtë dekoratë.

Cili ishte reagimi i presiden-tit?

Reagimi tij ishte shumë i ashpërndaj politikës: “Z.Merkoçi ka tëdrejtë, sepse politika e bërrylave, kabërë që edhe projekti i Unazës sëTiranës mban firmën e Adil Çarçan-it”. Të gjithë u morën me reagimine presidentit, por jo pse reagoi ai.Politika edhe sot nuk është dakortqë të hiqet titulli për Enver Hox-hën. Për 20 vjet rresht 20 shkrtine festojnë edhe PD edhe PS.

radikalë. I përkasnjë shtrese intelek-tuale dhe meekonomi një sh-trese të mesme, njëfamilje që kadhënë shumë përvendin dhe nukmund ta pranojakëtë lloj zbutësie,ashtu siç nukmund ta pranojakur u bë greva epërgjithshme dherrëzimi i qeverisësë Fatos Nanos në1991. Ka paturshumë përplasje,ndërhyrje që tëmos rrëzohej. Muasot më vjen edhezor kur njerëzitpyesin se çfarë ësh-të 20 shkurti, sepseharresa është gjëja

më e keqe. Tjetra: nuk mundesh tita përdorësh 20 shkurtin, vetëm kurti ke nevojë dhe me njerëz të paqenë.Sepse për 20 vjet kur janë bërë fes-timet e 20 shkurtit, kanë folur vetëmnjerëz që nuk kanë qenë. I pari SaliBerisha.

Ku ishte Sali berisha në 20shkurt?

Te zyra e vet

Cila zyrë?Zyra e PD-së. I dyti Tritan Shehu,

i treti Genc Pollo, i katërti RidvanBode që ishte në Kamëz duke

mendimi tentimi për të hequr njëmonument të Hoxhës. Në dhjetorvërtet ishte krijuar PD-ja, por nukpati ndonjë ndikim krijimi iopozitës. Gjithë ajo shtatore 17 me-tra e lartë ishte aty në mes të Ti-ranës në sytë e të gjithëve, siç qën-dronte Lenini, Stalini. E keqja kjoishte. Në 21 shkurt kur ne kërkuamtë futeshim në Bllok, të gjitha ten-tativat tona për tu futur në Bllok,dhe realisht duhet të ishim futur,vjen neritan Ceka dhe na thotë qëtë mos futemi. Tha se duhet të kthe-hemi se e kishte dërguar doktorBerisha.

Ramiz Alia, kështu që shtresa jonë etë persekutuarve, që kishin vuajturpadrejtësitë e 50 viteve nuk mund tapranonim që diktatura të qëndrontenë këtë lloj forme, zbutësie dhe zbut-ja është si ai themeli që çedon dhekur shkon në kat të dhjetë çedon memetra. E dini ju që e vetmja gazetëqë shkroi për plagosjen time ishtevetëm “Bashkimi” dhe as RD-ja. Kjobesoj se i shpjegon të gjitha.

Po ju nuk kërkonit shpje-gime si demokratë dhe antiko-munistë se pse partia e parëopozitare, ishte shndërruar si

Në foto: Ceremoniae inagurimit tëmemorialit për ish-diktatorin EnverHoxha në 1988

1212121212 E diel, 19 shkurt 2012

SPEKTAKEL

SURPRIZAT në BB5 kanë nisur me Gracianon konkurrentin e 5- të i cili,nuk e dintë që ishte përzgjedhur, dhe kamerat ishin instaluar në shtëpinë etij në momentin kur iu komunikua që ai do të ishte pjesë e Big Brother

BigBrother 5

Hyn 52-vjeçari, që fitoi25 mijë euro te Agron Llakaj

TIRANE

SUADA DACI

Rikthehet në ekranin eTop Channel një ngaspektaklet më të nd-

jekura Big Brother Albania 5,i cili do të shfaqet për pub-likun çdo të shtunë mbrëmje.Një grup njerëzish nga Sh-qipëria, por edhe trevat sh-qipfolëse janë protagonistëte edicionit të pestë të këtij "re-ality show" që do të tregojëpër publikun gjithçka ndodhbrenda shtëpisë 24 orë në 24.

Kanë qënë 16 konkurrentëtqë kanë hyrë në shtëpinë mëtë famshme në Shqipëri.

E para që hyri ishte Gen-tiana nga Devolli, e cila do tëthyejë mentalitetin e venditku ajo jeton. Ai që shkaktoishumë komente edhe në rr-jetin social facebook ishtekonkurrenti 52 vjecar EdgarCani. Cani është fitues içmimit prej 25 mijë euro iquiz show-it, "Kush do tëbëhet Milioner," i AgronLlakaj.

Protagonisti tjetër ka qënëish misteri Ermal Merdani ishpallur mister Albania nëvitin 2010. Merdani ka marrpjesë në në spektaklin e VeraGrabockës, dhe pas dy viteshfitore të kurorës ka vendosurtë marrë pjesë në një sfidëtjetër, siç është loja në "BigBrother 5".

Një tjetër topmodel po këtëherë nga Kosova është bërëpjesë e BB5. Meti Alshiqi ngaPrishtina, hyri sot do në reali-ty-shoë-n më të ndjekur sh-qiptar . Meti do të tregojë nëkëtë shoë karakterin e tij,dhe pse jo ambicien e mad-he për tu bërë i famshëm. NëKosovë ai njihet si një nga

modelët më të mirë nga"Unë Jam Top Model", nëRTV21, dhe pjesëmarrës në"Mister Kosova 2011".

Surprizat në BB5 kanë ni-sur me Gracianon konkurren-tin e 5- të i cili, nuk e dintë qëishte përzgjedhur, dhe kam-erat ishin instaluar në sh-tëpinë e tij në momentin kur

iu komunikua që ai do të ish-te pjesë e Big Brother.Konkurrentë të tjerë ka qënëElvisi, e Ariola që pëlqenshumë të vrapojë në kohë tëlirë.

Në BB5 hyri edhe Emirje-ta nëna 29 vjecarja nga Sh-kodra, Flori nga Baldushku icili do të njihet me shumë va-

jza në Big Brother dhe Besar-ta. Albulena ishte një tjetërkosovare që u bë pjesë e BigBrother, pasuar nga konkur-renti i radhës që ishte Erioni.

Surprizë ishte edhe rikthi-mi i gazetarit Arjan Konomi,si opinionist pas një viti sh-këputje nga ky spektakël ku aika bërë analizën për disa vite.Në intervistat e dhëna një vitmë parë Konomi është shpre-hur se zgjedhjen e tij si opin-ionist e ka bërë më parë ital-ianja Grazia Placido e cila kaqenë autore e 'Grande Fratel-lo' 2 dhe 3 në Itali, melargimin e saj u largua edheai. Por mesa duket Konomi kapranuar të jetë prapë pjesë ereality show-it, Big BrotherAlbania. Ai ka qënë pjesë eBB2 dhe BB3.

Dy javë pas natës së parëdo të rikthehet edhe Fan Clubme të ftuar të eleminiuarit,por edhe familjarë e gazetarëku do të diskutohet gjithçkarreth lojës. Prezantuese e FanClub këtë vit do të jetë Alba-na Osmani, ndryshe nga 4vite më parë drejtuues i të cil-ita ka qënë gazetari Eno Popi.

Për ata që duan të ndjekinaventurat e konkurentëve pahumbur as edhe një minutë,në Digitalb do të mund tëndiqet gjithçka live 24 orë në24 nëpërmjet kanaleve BigBrother 1 dhe 2, pas javes sëparë të spektaklit nëpërmjetabonimit Gold.

KOMENTET PËR BIG BROTHER

Ja banorët e rinj dhe komentet e para në shtëpi

Pa filluar ende mirë reality show Big BrotherAlbania 5, kanë nisur edhe thashethemet e para.Komentet kritike ka pasur për moderatoren e këtijspektakli Arbana Osmani. Ka qënë pikërishtkryeredaktorja e revistës Madame Mapo, Iva Tiço ecila ka komentuar veshjen e Arbana Osmanit.

Në statusin e saj në facebook Tiço ka thënë se"fustani është shumë i bukur pa Arbanën brenda". SipasTiços Arbana ka zgjedhur modelin e gabuar të fustanitsepse ka një trup pa shpatulla dhe pa qafë. Ajo shton mëtej se pa shije është zgjedhur edhe varësja që Osmanika vendosur në qafë. Kryeredaktorja e Madame MapoIva Tiço vlerëson se Osmani është një prezantueseshumë e mirë, por duhet të dëgjojë këshillat eprofesionistëve dhe të mbulojë defektet e saj.

"Arbana është prezantuese mjaft e mirë, më emira që kemi. Nuk ka pse të jetë miss me trupperfekt. Thjesht nuk duhet t'i besojë shijes së saj dheduhet të dëgjojë këshillat e profesionistëve, që timbulojnë defektet dhe jo t'i shtojnë", ka thënë Tiço.Kometi i Tiços duket se ka gjetur mbështetjen eshumë kometueseve në rrjetin social në facebook.

Abonohu!Për t'u abonuar ju lutemi kontaktoni me:To Subscribe please contact:

POSTA SHQIPTARETel: +355 4 2375598e-mail: abonime@postashqiptare.al

ADRION LtdTel: +355 4 2240018e-mail: sales@adrionltd.com

Agjensia e Abonimeve të Shtypit (TRENOVA)Tel: +355 682047825e-mail: arbentrenova@yahoo.com

PërTo S

POSTTel: +3e-mail:

ADRION Tel: +355 4e-mail: sale

AgjensiaT

1313131313E diel, 19 shkurt 2012

SOCIALE

NDOTJA E TIRANËSGrimcat e imta, ozoni, dioksidi i azotit e benzeniqë banorët e Tiranës thithin bashkë me ajrin janëtej normave të lejuara të BE-së. Nëse KE-ja e le-jon që ndotja të tejkalohet 35 ditë gjatë vitit, nëShqipëri ky kufi tejkalohet me 150 ditë. Pikërishtpër të përmirësuar cilësinë e ajrit një grup puneme specialistë të ministrisë së Shëndetësisë, Mje-disit e bashkisë po hartojnë një plan masash.

NDËRPRERJA E STUDIMEVENëse një student do të ndërpresë studimet në mes,duhet që më parë të dorëzojë një kërkesë pranësekretarisë përkatëse. Në këtë kërkesë ai duhet tëpërcaktojë kohën e ndërprerjes së studimeve, nëtë kundrat nuk mund t'i rifillojë më ata dhe u dig-jet cikli. Sipas rregullores së universiteteve, merifillimin e studimeve, ai duhet të shlyejë detyrimete reja, nëse ka ndryshuar programi mësimor.

Në QSUT dhomat gjithë lagështirë, banjot s'ka as dyer

Mjekët: Ushtarakupa mjete pune

Mjekët: Ja qelbsirllëqet me të cilat punojmë

LAJME SHKURT

LajmiNë spitalet tona thuajsemungon çdo gjë. Madjenë disa raste nuk in-vestohet fare as nëveglat e punës, të cilët ipërdorin gjatë gjithëkohës mjekët mbi pa-cientët. I tillë është ras-ti i denoncuar nga vetëmjekët e spitalit Ushtar-ak, ku duken se mjetete punës janë në njëgjendje të mjerueshme.Ndërkohë që te kiru-rgjia e përgjithshme nëQSUT, banjot janë padyer fare

TIRANE

ESMERALDA KETA

Ndërhyrja e rrallë

QSUT, 64-vjeçari me aortë të re TIRANE

Agim Kodra, 64-vjeçari nga Durrësi, i është nënshtruar një ndërhyr-

jeje të rrallë në QSUT. Atij i është zëv-endësuar komplet aorta, e cila i ishteçarë, operacion ky që realizohet përherë të parë në vendin tonë. Ekipi imjekëve kardiokirurgë të QSUT-së, tëcilët kanë deklaruar se kjo ndërhyrje erendit vendin tonë, në listën e atyrevendeve me mjekësi të zhvilluar që eaplikojnë këtë procedurë. "Realizohetpër herë të parë në vendin tonë njëprocedurë nga më madhoret kar-diokirurgjikale. Është një procedurë ecila realizohet në zëvendësimin eharkut të aortës ku sikurse dihet janë

arteriet që furnizojnë trurin e gjakndaj dhe procedura është tepër ko-mplekse. U realizua për herë të parënë Shqipëri në një burrë 64- vjeç i cilivjen në kushtet e emergjencës me çar-

je të aortës ku realizohet procedura ezëvendësimit të gjithë aortës, duke fil-luar që nga valvola e aortës, harku iaortës dhe aorta zbritëse e kraharor-it", ka deklaruar shefi i kardiokiru-

rgjisë Edvin Prifti. Kardiokirurgu Al-tin Veshti ka shpjeguar me anë të fo-tove të gjithë procedurën e kryer gjatë10 orëve operacion, dhe gjatë punësqë u bë në harkun e aortës pacientipati një periudhë prej 47 minutash paqarkullim gjaku në tru, temperaturae pacientit u ul në 20 gradë gjatë kësajprocedure për të mbrojtur trurin. Mëtej kirurgu Veshti ka shpjeguar se pa-cienti u zgjua pa probleme dheekokardiogramat e bëra pas opera-cionit tregojnë funksion normal tëzemrës dhe të aortës. Pacienti Kodragjatë ditës së djeshme është vizituaredhe nga ministri i Shëndetësisë, Pet-rit Vasili, i cili ka deklaruar se minis-tria do të investojë që ndërhyrje të til-la të jenë të përdishme.

DREJTORIA

"Nuk investojmë, do tëndërtojmë godinë të re"

Kreditet 60për çdo vitStudentët duhet tëplotësojnë një numër tëcaktuar kreditosh për tëkaluar në vitin pasardhës. Kynumër është 60 për një vitakademik, ndërkohë që 1kredit i korrespondon 25orëve mësimore. Sipasrregullores së UniversitetitPoliteknik, leksionet janë tëlira, ndërsa frekuentimi iseminareve dhe ushtrimeveështë i detyrueshëm nëmasën jo më pak se 75% tënumrit të seancave tëzhvilluara. Frekuentimi ipunëve laboratorike, punëvepraktike dhe praktikavemësimore është plotësisht idetyrueshëm në masën100% për të dy ciklet estudimit. Nëse nukplotësojnë këto kritere, tërinjtë nuk mund të kalojë nëvitin pasardhës.

Reformat në arsim,rikthehen protestatLëvizja "Universiteti nëRrezik" do të protestojësërish përpara ministrisë sëArsimit dhe Shkencës, përreformat e ndërmarra nga kjoe fundit për arsimin e lartë.Ditën e mërkurë, me datë 22shkurt, të rinjtë e universitetittë Tiranës, do t'i kërkojnëMASH-it të mo0s aplikojëreformën e re financiare,sipas të cilës, nga fondetpublike do të përfitojnë edheuniversitetet private, tëlehtësojë nivelin e dhënies sëprovimit të TORFL-it dhe tëheqë stazhin pa pagesë, pasisipas tyre, koha e stazhitështë periudhë pune dhe si etillë duhet të paguhet. "Ne dota vazhdojmë luftën tonëkundër këtyre ligjeve eprojektligjeve shkatërruesedhe për ta mbrojturUniversitetin Publik ju bëjmëthirrje të bashkoheni nëprotestë para MASH-it", - kaqenë apeli i të rinjve të kësajlëvizjeje studentore.

Sistemi shëndetësor në Shqipëri ka shumë të meta.E shpeshherë në këtë,

kontribuojnë edhe vetëmjekët. Por, në jo pak raste,mjekët dorëzohen përpara sit-uatave absurde, në të cilat uduhet të punojnë çdo ditë. Etillë është situata edhe në spi-talin Ushtarak, ku veglat epunës me të cilat bluzat ebardha punojnë mbi pa-cientët, nuk janë ndërruar prejvitesh. Ata janë në një gjendjeskandaloze. Vetë mjekët e këtijspitali, kanë publikuar një fototë mjeteve të punës, të cilat du-het t'i përdorin për procese tëndryshme mbi të sëmurët.Edhe nga fotoja duket qartë seata nga përdorimi i tepërt janëkonsumuar në mënyrë të atil-lë, saqë për t'i mbajtur 'në jetë'janë ngjitur disa herë meizolantë apo u janë lidhur te-lat. Ndërsa në shënimin emjekëve, që shoqëron këtëfoto, thuhet se nuk bëhet fjalëpër medikamente, apo ilaçe.Ndërkohë që mjekët, të cilëtshpeshherë janë vënë nëqendër të akuzave, se kanë sh-katërruar sistemin shëndetë-sor, nuk rrinë pa bërë ironiedhe me faktin se "jemi nëgjendje fatkeqësie natyrore"."Shikoni se me çfarë qelbë-sirllëqe punohet në SUQU(Spitali Ushtarak QendrorUniversitar). Nuk bëhet fjalëpër të tjera, çarçafë, kompre-sa. Apo larg qoftë ilaçe. Ah po,se harrova, jemi në gjendje"Fatkeqësie natyrore'", - për-fundon përshkrimi i mjekëvetë spitalit Ushtarak që sho-qëron foton e mjeteve të tyretë punës. Ndërkohë që mjekëte këtij spitali na thonë se veglate tyre të punës, që përdoren

për çdo intervent te pacientët,ka mbi 10 vite që nuk janëndërruar, ndërkohë që sipasstandardeve të vendeve të për-paruara, ata duhet të ndërro-hen minimalisht çdo tre vite,pasi konsumohen shumë ngapërdorimi çdo ditë.QSUT

Por mungesa të theksuaraka edhe në Qendrën SpitaloreUniversitare "Nënë Tereza".Dhe këtu bëhet fjalë për ambi-entet që u ofrohen pacientëve.Megjithëse investimet që janëbërë vitet e fundit, një pjesë prejshërbimeve të këtij spitali janënë gjendje të mjerueshme. Etillë është edhe godina 2-katëshe ku është vendosurKirurgjia e Përgjithshme. Ajoështë një ndër ambientet mëtë amortizuara të këtij spitali,

ku ngado futet lagështira. Posi të mos mjaftonte kjo, në këtëgodinë nuk është investuarprej kohësh duke bërë që edhebanjot të jenë pa dyer. Siç edheduket qartë nga fotoja që sho-qëron këtë shkrim, asgjë nëkëtë shërbim nuk të jepimazhin se jemi brenda një spi-tali. Në korridor, dëgjojmëbisedën e një mjeku me njëpacient, i cili këmbëngul të sh-trohet. "Më dëgjo mua, - i thotëmjeku, pacientit. - Ti nuk je njërast urgjent, kështu që rri tektë afërmit e tu. Kur të keshnevojë për ne, eja këtu. Se këtunuk është as ndonjë hotel i mirë,në të gjitha dhomat futet shiu,ndaj është më mirë që të rrishtek të afërmit", - e këshillonmjeku pacientin që këmbëngultë shtrohet në spital.

Në fakt, godina ku është vendosur shërbimi i kirurgjisë së përgjithshme në QSUT,

është një ndër godinat më të vjetra të QendrësUniversitare Spitalore "Nënë Tereza". Sipasdrejtorisë së këtij spitali, ata e njohin situatëne vështirë në këtë shërbim, por shprehen seata nuk mund të investojnë në këtë godinë,pasi ajo është tejet e amortizuar. Sipas drej-torisë së QSUT, këto shërbime do të vazhdojnëtë rrinë për pak kohë në këtë gjendje, derisatë ndërtohet një spital i ri, që t'i mbledhë tëgjitha, pasi në këtë gjendje që është godinaaktuale, nuk ia vlen të investosh për rikon-struksionin e saj.

Ministri i Shëndetësisë Petrit Vasili,duke vizituar pacientin Agim Kodra,65 vjeç, i cili është operauar në aortë Shefi i kardiokirurgjisë Edvin Prifti

Në foto:(Majtas)Materialetmjekësore metë cilatpunohet teUshtaraku(Djathtas)Pamje ngatualetet ekirurgjisë sëpërgjithshmenë QSUT

1414141414 E diel, 19 shkurt 2012

SOCIALE

UNIVERSITET, TË HËNËN ZGJEDHJETTë hënën, me datë 20 shkurt, do të votohet për tëzgjedhur drejtuesit e rinj të universiteteve pub-like. Të shoqëruar me debate dhe dyshime, këtozgjedhje për dekanë dhe rektorë i akne përngjarëdisi zgjedhjeve politike në vend. Megjithëse kan-didatët kanë deklaruar se në këtë garë nuk ka tëhumbur, sërish përplasjet e forta mes tyre nukkanë munguar.

MËSUESIT, 3 KATEGORIMësuesit, duke filluar nga ky vit do të kalojnënëpër tre kategori kualifikimi. E para do të jetë““Mësues i kualifikuar”, e dyta “Mësues spe-cialist” dhe e treta që është edhe kategoria mëe lartë, do të jetë “Mësues mjeshtër”. Sipas ligjittë ri të arsimit parauniversitar, kalimi nësecilën prej këtyre kategorive do të shoqërohetme shtesë page.

LajmiSipas rregullores,plotësimi i formularitA1 dhe A1Z duhet tënisë ditën e hënë, medatë 20 shkurt. Porduket se ky është njëmision i pamundur,pasi koeficientët elëndëve me zgjedhjenuk janë ende gati.Mësohet se ministriae Arsimit ua ka kthy-er mbrapsht univer-siteteve, pasi ata nukkishin pasqyruarndryshimet e reja.

TIRANE

ESMERALDA KETA

?PERGJIGJE

Çfarë janëkoeficientët?Koeficientët janë njëlloj note, qëuniversitetet i japinsecilës lëndë qëmaturantët kanë tëdrejtë të zgjedhin.

A përbën njëdiferencë tëmadhe kyvlerësim?Po. Ta zëmë nësematuranti zgjedh njëlëndë që kakoeficientin 1.0 dhenjë tjetër që kakoeficientin 1.3, dhenëse në të gjithaprovimet marrin tënjëjtët pikë, vetëm ngaky koeficient kanë njëdiferencë prej 30pikësh në renditjenpërfundimtare.

A kanë dalëkoeficientët?Jo, ata nuk janë bërëgati. Kjo pasi,universitete nuk kanëpasqyruar në këtëtabelë ndryshimet ereja, ndaj edhe MASH-iua ka kthyer mbrapshtkoeficientët që i kanëardhur nga vetëshkollat e larta.

Pse janë kaq tërëndësishëm?Kjo pasi nuk mund tëplotësohet formulari A1pa dalë koeficientët, icili duhet të nisëplotësimin që nga data20 shkurt deri me datë10 mars 2012.

Për çfarëshërbenformulari A1?Formulari A1 është njëdokument irëndësishëm i maturësshtetërore, që duhet taplotësojnë të gjithë atagjimnazistë që duan tëshkojnë në shkollë tëlartë.

PYETJEMASH: Universitet i kishin bërë "copy paste", ua kthyem

Rrezikohet plotësimii formularit A1

Nuk janë gati koeficientët e lëndëve me zgjedhjeRREGULLAT E REJA

Jo përmirësim note, përmaturantët e para 2012

Ta zëmë, këtë vit të rinjtë, kanë Fizikë dheFizikë të avancuar në listën e lëndëve mezgjedhje dhe normalisht këto dy kurrikulanuk mund të kenë të njëjtin koeficient

Pacientët e siguruar

Ekzaminimet e shtrenjta falas

Të gjithë pacientët e siguruar mund tëpërfitojnë pothuajse falas 11

ekzaminimet më të shtrenjta që ofronQendra Universitare Spitalore "NënëTereza". Këto shërbime janë përfshirë nëskemën e rimbursimeve dhe të sëmurëtpaguajnë vetëm 10 % të kostos së tyre.Instituti i Sigurimit dhe Kujdesit Shën-detësor (ISKSH) e mbulon në masën 100% këtë shërbim për invalidët e plotë, in-validët e luftës, veteranët, fëmijët deri në1 vjeç si dhe ata që vuajnë nga TBC dheCA. Ata ofrohen për të gjithë pacientëtambulatorë në Qendrën Spitalore Uni-versitare "Nënë Tereza", nëse ndjekinsistemin e referemit dhe plotësojnë do-

kumentacion e kërkuar. Ekzaminimet eshtrenjta siç janë: Rezonanca magnetikepa kantrast dhe ajo me kontrast, skaneri

i kokës dhe i trupit (me dhe pa kontrast),mamografia, litotripsia, angiografia, ko-ronografia, fibrosteoscopia si dhe fibro-colonoscopi kanë një kosto reale tepër tëlartë duke filluar nga 3.800 lekë të rejaderi në 40 mijë lekë të reja. Por nëse njëpacient është i pajisur me librezë shën-detësore ai përfiton nga skema e rimbur-simit dhe paguan për këto ekzaminimetë shtrenjta vetëm 10 për qind të kostosreale të tyre. Dokumentacioni që duhet tëplotësojë një pacient që paraqitet ambula-torisht në QSUT është: dkumenti i identifikim-it (pasaportë ose certificatë me fotografi), li-breza e shëndetit, rekomandimin nga mjekui përgjithshëm dhe ai i familjes, rekomandi-min nga mjeku i spitalit si dhe rekomandi-min e firmosur nga shefi i klinikës.

TIRANE

LajmiNëse nuk respektoni sistemine referimit dhe nuk jeni të pa-jisur me librezë shëndetësoredo të paguani taksën e plotëpër ekzaminimet e shtrenjta.ISKSH ofron falas ekzamin-imet e shtrenjta për disa kate-gori të caktuara: fëmijët nga 0deri në 12 muajsh, invalidët eplotë, invalidët e luftës, veter-anët si dhe të sëmurët me tur-bekuloz (TBC) dhe CA.

Për të zgjedhur dy ose trelëndët që do të japin siprovim me zgjedhje, nga

lista e gjatë prej 38 lëndësh qëu ka vënë në dispozicion min-istria e Arsimit, maturantëvenë formularin A1, ata duhet tëdinë më parë se çfarë rëndësiei japin fakultetet, lëndës që atapreferojnë. Në të kundërt atanuk mund të nisin plotësimine formularit A1 dhe A1Z, i cilisipas rregullores duhet të nisëtë plotësohet ditën e hënë.

Mirëpo mësohet se minis-tria e Arsimit, ende nuk i ka gatikoeficientët e lëndëve mezgjedhje nga universitetet.

Ose më saktë, ata kanëmbërritur nga universitetet,por që në tabelën e koefi-cientëve nuk janë pasqyruarndryshimet që ka pësuar kur-rikula e gjimnazistëve për këtëmaturë. Si pasojë ministria eArsimit është detyruar t'uakthejë mbrapsht atyre për rish-ikom koeficientët, ndaj duketse shpresat që ata të jenë gati

më 20 shkurt, nuk janë tëmëdha, pasi më 20 shkurt janëedhe zgjedhjet për drejtuesit erinj të institucioneve të arsimittë lartë publik.

"Koeficientët e mbërriturnga universitete ishin "copypaste" të një viti më parë, dhenuk ishin pasqyruar fare ndry-

shimet e kurrikulës së re, ndajpër këtë arsye, Ministria e Ar-simit, ua ktheu mbrapsht përrishikim shkollave të larta. Tazëmë, këtë vit të rinjtë, kanëFizikë dhe Fizikë të avancuarnë listën e lëndëve mezgjedhje dhe normalisht këtody kurrikula nuk mund tëkenë të njëjtin koeficient, pasinuk kanë të njëjtin bagazh aiqë ka bërë fizikë 5 orë në javëdhe ai që ka bërë 2 orë në javë.Ndaj universitetet duhet t'irishikojnë me kujdes koefi-cientët, gjë që në fakt nuk e

kanë bërë, pasi janë marrëvetëm me fushatën elektorale.Një ditë më parë, ata janëkonsultuar edhe me zëv-endësministrin e Arsimit, nëmënyrë që t'i bëjnë gati sa mëshpejt, pasi ne duam të kapimafatet e përcaktuara në rreg-ullore", - na shpjegojnë spe-

cialistët e ministrisë së Arsimitqë merren me maturën sh-tetërore. Ata gjithashtu shpje-gojnë se ashtu si një vit mëparë, edhe këtë vit do të apliko-hen të njëjtët koeficientë siedhe maturat e kaluara. Sipasrregullores së maturës sh-tetërore, plotësimi i formularitA1 dhe A1Z do të nisë me datë

20 shkurt deri me datë 10mars 2012.LLOJI I SHKOLLËS

Lloji i shkollave të mesmeka 5 koeficientë. Fakultetet doi japin koeficientin më të lartë,atë 1.4, llojit të shkollës së mes-me që kanë një ngjashmëri meprofilin që ka ky fakultet dhekështu me rend zbritës 1.3, 1.2,1.1 dhe 1.0 për atë lloj shkolleqë nuk ka fare ngjashmëri meprofilin e fakultetit. Ndërkohëqë këta koeficientë, të shumë-zuar me komponentët e tjerëtë maturës, do të luajnë rol të

rëndësishëm në nxjerrjen efituesve, sipas kuotave të pra-nimit në fakultete. Ndërkohëqë diferenca e koeficientët 1.0me atë 1.4 përbën një difer-encë prej 400 pikësh, në tota-lin e pikëve të grumbulluar.Gjatë plotësimit të preferen-cave, pra formularit A2, mat-urantët do të kenë mundësi qëtë shohin më parë koeficien-tet edhe sipas shkollave që tëbëjnë dhe listimin e preferen-cave aty ku do të kenë mëshumë probabilitet për t'ushpallur fitues.

Ndryshimet e maturës shtetërore këtë vit nukdo të lejojnë maturantët e viteve të mëparshme

që të përmirësojnë notat e tyre. Ato do të kenë tëdrejtë të plotësojnë formularët e nevojshëm për tëhyrë në garë vetëm me pikët që kanë marrë kurjanë testuar. "Maturantët të cilët para vitit 2012kanë dhënë provime me zgjedhje të detyruara dherezultojnë kalues nuk mund të japin dot provimeme zgjedhje, por dhe me ato rezultate që kanë,gjithashtu kanë të drejtën të plotësojnë formularinA2 dhe të jenë kandidatë potencialë për institucio-net e arsimit të lartë publik"- shpjegon NdriçimMehmeti, specialist në MASH.

1515151515E diel, 19 shkurt 2012

ZBAVITJE

SUPER FJALEKRYQ

HOROSKOPI

Dashi

Duket se tranziti i yjevenë qiellin tuaj është ifavorshëm, sidomos meMerkurin, efekti i të cilitdo të jetë konsistent nëaspektin e punës dhe nësektorine parave. Mjaftinteresant erosi.

Demi

Edhe për ju që i përkisnikësaj shenja yjet janë pozi-tivë në përgjithësi, por du-het të tregoni shumëkujdes në planin ekonimik,pasi nuk arrini dot të kon-trolloni shpenzimet. Mirëshëndeti.

Binjakët

Me Merkurin në një orbitëtë poërshtatshme nganjëra anë dhe me Afërditënqë vazhdon t'ju simulojë,nuk do ta keni aspak tëvështirë të arrini rezultatepozitive si në punë ashtudhe në dashuri.

Gaforrja

Paqëndrueshmëria juajsot do të vijë në rritje, përshkak të kontrasti në shen-jë ndërmjet Saturnit dheUranit. Megjithatë, ështënjë gjendje e përkohshmedhe shpejt do të gjeni njëekulibër.

Luani

Në përgjithësi të lindurit ekësaj shenje janë të favor-izuar nga yjet, por kujdes,sepse mund të mjaftojë njëhap i pamenduar mirë përtë prishur gjithçka.Raporte disi të ndera me tëtjerët.

Virgjëresha

Pas një periudhe relativ-isht të qetë, duket se vejnmomenti për t'u përballurme një moment të vësh-tirë, të cilin do ta kalonime sukses edhe në sajëtë ndihmës së dikujt .Mirë erosi.

Peshorja

Sot duhet të tregonikujdes, sidomos në mar-rdhëniet me njerëzit eafërt, për shkak të ndikim-it negative të dyshesAfërditës-Hënë në shenjë.Mjaft aktivë në punë porshepnzoni pa kriter.

Akrepi

Pritet një ditë mjaft inten-sive (Marsi sot është nëjnjë pozicion interesant)dhe duket se sot nuk do tëkini kohë as të merrnifrymë. Por sa sodisfaksionkur rezultatet ju japin tëdrejtë, apo jo?!

Shigjetari

Jupiteri sot duket se dote jete "ylli juaj i mirë"në shenjë, pas do t'jubjë të jeni shumë tëqartë në mendime dheshumë të zellshem për tëpunuar. Ambiciozë jubën Hëna.

Bricjapi

Sot janë të ghjitha gjasatpër një ditë shumë aktivee me shumë intensitet nëplanin profesional, por qënë sajë të rezultateve tëpritshme, do t'ju bëjnë tëndjeheni mirë edhe në atësentimental.

Ujori

Me një mori planetesh qëju mbështesin sot ështëvërtet më vështirë të hum-basësh se të fitosh, por jogjithçka varet nga qielli.Hëna ju " hap gojë " pornga ana tjetër ju bën edhemagjepsës.

Peshqit

Edhe për ju, kuadri ujorduket se do të jetë e mirë,me mbështetjen e Marsitdhe Merkurit, të cilët do tëbëjnë që të jeni më të qetëshpirtërsiht. Si gjithmonë,jeni shpenzues të pa-shërueshëm. Mirë erosi.

Një udhëtim simbolikme… shishe

Një hajdutaspak inteligjent

Kur e keqja vjenandej nga s'e pret

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

17 18 19 20 21 22 23 24 25

26 27 28 29 30 31 32

33 34 35 36 37 38 39 40 41

42 43 44 45 46

47 48 49 50 51

52 53 54 55 56

57 58 59 60 61 62 63 64

65 66 67 68 69 70 71 72

73 74 75 76 77 78 79 80

81 82 83 84 85 86 87 88 89 90

91 92 93 94

PERGJIGJET E NUMRIT TE DJESHEM

Bashkëshortët Fons Oerlemans dhe MargaritaArens, një çift holandez të cilët janë edhe

anëtarë të një organizatehumanitare, pak kohë mëparë ndërmorrën një ini-ciative vërtet interesantedhe spektaklolare. Kështutë dy bashkëshortët ndër-tuan një mjet lundrues që,siç duket edhe në foto, kaformën e një shishejegjignte. Pikërisht me këtëshishe lundruese ata unisën nga Tenereife dukepërshkuar Oqeanin Atlan-tik për të mbërritur në Neë York. Para se tëniseshin, ata morën shumë letra nga fëmijët ngavendet e varfëra, për t'ia dorëzuar pastaj nëmënyrë simbolike Sekretarit të përgjithshëm tëOKB, Ban Ki Moon.

Kot nuk thonë se nëse nuk di të fshehësh nukdi as të vjedhësh. E pikërisht një i tillë është

mesa duket edhe i riubelg Krammer Dooten,nga Anversa, i cili, joshumë kohë më parë gje-ti mënyrën më aburdepër të transportuar ob-jektet që kishte vjedhur.Kështu, pa u menduargjatë ai mori një taxi dhepasi i tha shoferit që tapriste, u kthye nga vendiku kishte grabitur me njëthes plot me objekte bi-zhuterie të vjedhura sidhe një videoregjistrator.Natyrisht që nuk iu desh shumë taksisitit ta kup-tonte se kishte të bënte me një vjedhës ordinerdhe pa i rënë shumë në sy atij e çoi drejt e në sta-cionin e parë të policisë…

Mark Parker, një peshkatar nga në Linton,në Louisiana, u gëzua së tepërmi kur më

në fund peshkoi një alamettrofte. Mirëpo ndërsa po ihapte gojën peshkut për t'inxjerrë grepin, befas uhodh përpjetë duk klithurnga dhimbja. Fillimishtkoleget tij peshkatarë men-duan se mos ishte shpuarpa dashje nga grepi, por kurpanë se nga goja e peshkutdoli një gjarpër i vogël ekuptuan se si qëndrontepuna. Duket se pak para setë binte në grep, trofta kishte gelltitur gjarpërin.E dërguar menjëherë në spital Parker-in dhebënë mirë, pasi aty mësuan se gjarpëri kishteqenë helmues e nëse nuk do të ishte dërguar temjeku, mund të kishte pasur pasoja serioze.

H E G K R I S S E S I T A L L A K O N I K EE H A P U R A T R T R E V A A R R J E T A T R E TS L A M O T T A V E R I A L U R I A T M O N OA P A R A T I G J E O M E T R I K E D G R O N D OP A P A R E D I A T R I B A E M E J D A N I

P A D I K A R R I E R I S T E T P R E R J A K AH U G O P O L I G A M E A I T V S N O O K E R

Ç O K O L L A T A A L T E R E G O H I P N O Z AB E S S A D I V T L G A R A N C I A E E H AO T E P S H I A S A N O N I M E P L A T I N I LN S T J E T N I K G E E S A E R R E N EO R A H A R R I E R M M A R T E S A T A T A T A A T

HORIZONTAL1. Harris aktor.3. Eshtë gjindja, mileti.8. Përcaktohet nga mjeku.11. Rodrigues që këndonte fado.17. Nevil, ish-futbollist.19. Gëlonin nga gladiatorët.22. Fillojnë masivisht.23. Një lopë e famshme e Walt Disney.26. Gjysma e vellos.27. Një zonë... policie dikur.28. Shkruhet i… pari.31. Një pjesë e ankesave.32. Boshatisen në kufij.33. Janë temeperaturat më të ulëta.35. Regjistri i… gjendjes civile.38. Mund të jetë bankare.42.Tregon çmimin një e tillë.43. Janë shtetet nën tutelë.45. Maureen që qe aktore.47. Janë këngët… polifonike.48. Bëhen ulur me… sit in.49. Rreh në… kyç.51. Një guru i famshëm.52. Konak pa ekstreme.53. Eshtë si paudhësi.54. Eshtë tregu kur është kapitaliste.57. Nisen të parat.59. Markë e njohur celulari.61. Eshtë koha më e… mirë.62. Janë edhe ato ultravjollcë.65. Final pa ekstreme.

67. Eshtë shtylla… vertikale.68. Njëmijenjë… romake.69. Mund të jenë edhe piktorë.72. I vocërr ai Migjenit.73. Një është edhe Horn.74. Fise pa fe.75. Rrapo… pa çifte.76. Fundi i një kursi.78. Janë insekte… spiunësh.80. Parashtesë për dy.81. Chris këngëtar.83. Eshtë përfaqsuese e Lionel Messi-t.87. Eshtë Shqipëria e madhe89. Gjysmë ironik.91. Një sportist.

92. Në hyrje të ambientit.93. Janë mjeshtra.94. Janë veprime… në bursë.

VERTIKAL1. Ende pa ne.2. Danny aktor.3. Një shpend lagune.4. Duhen fituar me djersë.5. Janë malet që ndajnë Europën nga Azia.6. Një e zakonshme për vakanca.7. I ka tek një lindor.8. Ka skeda… pacientësh.9. Inicialet e Cocciante kantautor.10. Falas pa kufij

11. Mund të jetë kursimi.12. Në krye të masave.14. Këndojnë Fernando.15. John që këndonte Imagine.16. Kështu përfundon një civil.17. Mbyllin një spital.19. Robert aktor.21. Merret me studimin e njeriut.22. Eshtë grykës.23. Ishulli i Kalorësve.25. Branduardi kantautor italian.28. Ka një nivel që varet nga të.. ardhurat.29. Ishte ushqim perëndish.30. Institute Autonome Rajonale.33. Portokalli i… Stanley Kubrick.

34. Qe fallxhor i famshëm.36. Kanë dhoma për t'u zënë të tilla.37. Mbahet në mbledhje.39. Mund të jetë fetar.40. Coco e modës.41. Holm aktor.43.Larë në… ar.44. Janë… ngasje.46. Qe miku i Eneas.48. Një emision… edhe i qeverisë.50. Bedrich, kompozitor.53. Pyeten pa… zë.55. Eshtë ekipi Skënderbeut.56. Tatum pianist.58. Një material ndërtimi.60. Lumë në Francë.63. Mehta dirigjent.64. Eshtë gjuajtja personale.66. Një thirrje me emra.68. Mund të jetë me sahat.70. Janë skuta pa zë.71. Një fjalë si moral.76. Një ambient… xhirimi.77. Pal diletante.79. Marina këngëtare italiane.82. Inicialet e Einstein.84. Inicialet e Steinbeck.85. Tela pa çifte.86. Fillojnë nazet.88. Kufijyë e kujtesës.90. Kufiizojnë një oktet.

LAJME NGA BOTA

E diel, 19 shkurt 201216

Drejtore Marketingu:Julia Dhame

Cel: +355696060419julia.dhame@shqiptarja.com

Shpërndarja:Saimir Zenelaj

Cel: +355696060418

• Alba MallteziDrejtore e Përgjithshme e Free and Fair Media Group

• Anila BashaDrejtore e Shqiptarja.com

• Arben RrozhaniKryeredaktor

Politika: Jakin Marena

Ekonomia: Genc Kondi

Kronika: Elton Qyno

Sociale: Esmeralda Keta

Kulturë: Admirina Peçi

Design: Altin AliajGenti Manelli

Website: Suela Gera Antuen Hoxha

Redaksia: Rruga: “Dervish Hima” tre kullat, kulla e dytë-Tiranë. E-mail: redaksia@shqiptarja.com - Website: www.shqiptarja.com - Mobile: +355696060421 - Shtypur në shtypshkronjën: A.K shpk, Rruga 5 Maji, Tiranë

• Protesta për Greqinë në gjithë EvropënNë 20 qytete në mbarë Ev-ropën u zhvillua protesta “Ne Jemi grekë” në shenjë soli-dariteti me Greqiqë. Qytetarë nga Parisi, Roma, Londra, Ed-inburgu madje edhe nga Ber-lini i janë përgjigjur thirrjes së lëvizjes mbarëevropiane “Ne jemi grekë” për të protestuar kundër masave antikrizë dhe problemeve akute të shoqërisë greke. Në thirrjen e levizjes vi-het në dukje se Greqia «është përdorur si një laborator eks-perimenti, para se këto masa jo demokratike dhe të padrejta të përgjithësohen edhe në vende të tjera».

• Suedi, gjendet i gjallë pas 2 muajsh nën dëborëNjë burrë është gjetur i gjallë brenda një makine të zhytur në borë, pas dy muajsh qëndrimi në temperatura ekstremisht të ulëta, në veri të Suedisë. Personi, i cili sipas mediave lokale është bllokuar më 19 dhjetor, ka mbijetuar brenda “thesit të gjumit” duke ngrë-në borë. Ai është gjetur në një rrugë pylli pranë Umeas, pasi ca kalimtarë kanë ngri-tur alarm. I mbijetuari aktual-isht po trajtohet në spitalin e Umeas dhe gjendja e tij është përshkruar si “e mirë, nën rre-thanat e tilla”. Temperaturat në veri të Suedisë kanë arritur në minus 30 gradë Celsius në javët e fundit.

• OKB: Stop dhunës në SiriAsambleja e Përgjithshme e OKB-së dënoi dhunën e regjim-it sirian. 137 nga 166 shtetet e përfaqësuara në Nju Jork votu-an për rezolutën, e cila kërkon dhënien fund të dhunës. Një sinjal i qartë. Më shumë se dy të tretat e bashkësisë ndërkom-bëtare, të organizuar në OKB, kërkojnë nga regjimi i Asadit t’i japë menjëherë fund dhunës dhe të demokratizojë hap pas hapi Sirinë. 137 nga 166 shtetet e pranishme në sallën plenare votuan me po, 12 me jo, 17 ab-stenuan.

• Itali, sekuestrohen 114 kg kokainëDoganierët italianë kon skuan dje 114 kilogramë kokainë të pastër, që gjendej në brendësi të një kontenieri, të shkarkuar nga një anije mallrash nga Panamaja në portin “Gioia Toro” në Kalabri, në jug të ven-dit, njoftuan doganierët në një komunikatë. “Malli, me desti-nacion ndoshta veriun e Italisë, mund të sillte nëpërmjet shitjes me pakicë një tim prej rreth 20 milionë eurosh’’, shtuan ata.

• Irani, anije luftarake në MesdheIrani sërish tërheq vëmendjen me një veprim mjaft të rrallë. Te-herani ka dërguar anije luftarake në Mesdhe. Admirali Habibollah Sadchari tha se ky ishte një me-sazh paqeje. Diçka e tillë ndodh për herë të dytë pas revolucionit të vitit 1979. Dy anijet kaluan Kanalin e Suezit dhe u drejtuan për në portin sirian Tartus, një pikë mbështetëse për Rusinë. Edhe vjet në shkurt dy anije iraniane hynë në Mesdhe. Iz-raeli e quajti një provokim. Ndër-kohë pak më herët, Sekretari i Jashtëm britanik, Ëilliam Hague kishte deklaruar se ambiciet bërthamore të Iranit do e zhysin Lindjen e Mesme në një ‘Luftë të Ftohtë të re’.

Berat

Tirane

Kruje

Durres

Bari

Vlore

Albania

Cdo dite, gjithe vitinnga Bari per ne Durres dhe anasjelltasKuzhina me e mire ne linjen Bari Durres • Restorant per 400 persona te ulur rehatshem

dhe komoditet • E vetmja anije me kabina me krevat dopjo dhe suita per VIPSalle “casino” ne bord Sherbim BAR me muzike • Ne bord flitet gjuha shqipe • Salle VIP

KUALITETKOMODITET

SIGURI

UDHËTONI ME“ADRIATICA Traghetti” Casinò në bord

www.adriaticatraghetti.com

RILINDASIRILINDASIRILINDASIRILINDASIRILINDASIVVVVViti II - Nr:iti II - Nr:iti II - Nr:iti II - Nr:iti II - Nr:7 E diel, 19 shkurt 2012E diel, 19 shkurt 2012E diel, 19 shkurt 2012E diel, 19 shkurt 2012E diel, 19 shkurt 2012

SHKRIMTSHKRIMTSHKRIMTSHKRIMTSHKRIMTARI KOSOVARI KOSOVARI KOSOVARI KOSOVARI KOSOVAR: AR: AR: AR: AR: ANTIPROPANTIPROPANTIPROPANTIPROPANTIPROPAGANDEN AGANDEN AGANDEN AGANDEN AGANDEN ME TE MADHE KADARE IAME TE MADHE KADARE IAME TE MADHE KADARE IAME TE MADHE KADARE IAME TE MADHE KADARE IA KA KA KA KA KA BERE VETES BERE VETES BERE VETES BERE VETES BERE VETES

ISMAIL KADARE VS ANTON PASHKUMusa Ramadani: Unë e di pse kishte kundërshti mes tyreMusa Ramadani: Unë e di pse kishte kundërshti mes tyreMusa Ramadani: Unë e di pse kishte kundërshti mes tyreMusa Ramadani: Unë e di pse kishte kundërshti mes tyreMusa Ramadani: Unë e di pse kishte kundërshti mes tyre

Një portret për Musa Ramadanin, eruditi dhe pengu i moskuptimitNjë portret për Musa Ramadanin, eruditi dhe pengu i moskuptimitNjë portret për Musa Ramadanin, eruditi dhe pengu i moskuptimitNjë portret për Musa Ramadanin, eruditi dhe pengu i moskuptimitNjë portret për Musa Ramadanin, eruditi dhe pengu i moskuptimit

Vepra e shkrimtarit Musa Ramadani (1944) është e gjerë

dhe e shumanshme, në prozë,poezi, pikturë, kritikë teatri, muz-ikë, gazetari.Shkrimtari MusaRamadani, në veprën e tij zgjedhdhe trajton tema të guximshme,

Pavarësia ePavarësia ePavarësia ePavarësia ePavarësia eKosovës, tetë arsyet eKosovës, tetë arsyet eKosovës, tetë arsyet eKosovës, tetë arsyet eKosovës, tetë arsyet epakundërshtueshmepakundërshtueshmepakundërshtueshmepakundërshtueshmepakundërshtueshmeÇështja e Kosovës dhe stabiliteti në rajon.Çështja e Kosovës dhe stabiliteti në rajon.Çështja e Kosovës dhe stabiliteti në rajon.Çështja e Kosovës dhe stabiliteti në rajon.Çështja e Kosovës dhe stabiliteti në rajon.

Cila është prehistoria e kësaj dite të madhe,Cila është prehistoria e kësaj dite të madhe,Cila është prehistoria e kësaj dite të madhe,Cila është prehistoria e kësaj dite të madhe,Cila është prehistoria e kësaj dite të madhe,më të madhes për shqiptarët kudo që janë,më të madhes për shqiptarët kudo që janë,më të madhes për shqiptarët kudo që janë,më të madhes për shqiptarët kudo që janë,më të madhes për shqiptarët kudo që janë,që pas ditës së 28 nëntorit të vitit 1912...që pas ditës së 28 nëntorit të vitit 1912...që pas ditës së 28 nëntorit të vitit 1912...që pas ditës së 28 nëntorit të vitit 1912...që pas ditës së 28 nëntorit të vitit 1912...

personale, nacionale e universale.Vepra i tij, përveç tjerash përfaqë-son më së miri golgotën shqiptare,e njohur si periudha e aksionit tëarmëve dhe shpërnguljes së tyrepër në Turqi. Vepra e tij, dukerrahur tema të tilla, u ndesh me

Balil Gjini: Sa eBalil Gjini: Sa eBalil Gjini: Sa eBalil Gjini: Sa eBalil Gjini: Sa ebukur dukesh nënbukur dukesh nënbukur dukesh nënbukur dukesh nënbukur dukesh nënzhguaj zhgënjimi...zhguaj zhgënjimi...zhguaj zhgënjimi...zhguaj zhgënjimi...zhguaj zhgënjimi...

12 poezi nga krijimtaria më e re poetike e Balil12 poezi nga krijimtaria më e re poetike e Balil12 poezi nga krijimtaria më e re poetike e Balil12 poezi nga krijimtaria më e re poetike e Balil12 poezi nga krijimtaria më e re poetike e BalilGjinit. I lindur në Lazarat, ai është autor iGjinit. I lindur në Lazarat, ai është autor iGjinit. I lindur në Lazarat, ai është autor iGjinit. I lindur në Lazarat, ai është autor iGjinit. I lindur në Lazarat, ai është autor i:::::“Perurim”, “Fantazma “Perurim”, “Fantazma “Perurim”, “Fantazma “Perurim”, “Fantazma “Perurim”, “Fantazma ëëëëëndrrash”, “Tndrrash”, “Tndrrash”, “Tndrrash”, “Tndrrash”, “Tre gishtre gishtre gishtre gishtre gishtnder”, “Magjepsja e zuskave”, “Melusina”...nder”, “Magjepsja e zuskave”, “Melusina”...nder”, “Magjepsja e zuskave”, “Melusina”...nder”, “Magjepsja e zuskave”, “Melusina”...nder”, “Magjepsja e zuskave”, “Melusina”...

Kosova e shpalli pavarësinë e shumëkërkuar

e të shumëpritur më 17 sh-kurt 2008, në orën 15, nënjë seancë plenare të jash-tëzakonshme të Kuvendittë saj, me votimin unanimtë 96 deputetëve të pran-ishëm. Por cila është pre-historia e kësaj dite të mad-he, më të madhes për sh-qiptarët kudo që janë, pasditës së 28 nëntorit të vitit1912?Nëse nuk do të llogarisnimmomente më të hershme,që i përkasin shek. XIX, tëcilat dora-dorës krijuan dhedimensionuan çështjen sh-qiptare në përgjithësi, nukka dyshim se çështja e Ko-sovës lindi në vitin 1913 përshkak të vendimeve të Fu-qive të Mëdha, të marra nëKonferencën e Ambasa-

dorëve në Londër. Ato ven-dime të marra në interes tëpaqes evropiane, që gjithse-si nuk u sigurua, toleruanekspansionin e qarqevedrejtuese monarkiste tëBeogradit, Cetinës dheAthinës dhe përcaktuan ediktuan copëtimin e tre-vave shqiptare. Jo thjeshtpohimi i drejtuesit të Kon-ferencës, ministrit të Jash-tëm britanik Sër EduardGreit që natyrisht ishte imirinformuar për realitetinnë Ballkan kur bënte dek-laratën e njohur, por edhetë gjithë treguesit përcak-tues, veçanërisht përbërjaetnike dhe kompozimishpirtëror i shumicës dër-rmuese të popullsisë së Ko-sovës dhe shumë viseve tëtjera që iu aneksuan Ser-bisë, Malit të Zi dhe Greqisëmë 1913, dëshmonin se ish-te fjala për ...

E-mail:E-mail:E-mail:E-mail:E-mail: rilindasi@gmail.com

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

vijon në faqen 14-15vijon në faqen 14-15vijon në faqen 14-15vijon në faqen 14-15vijon në faqen 14-15

○ ○ ○ ○

faqe 18faqe 18faqe 18faqe 18faqe 18 ○ ○ ○ ○

faqe 16faqe 16faqe 16faqe 16faqe 16

Na ndiqniedhe

onlinewww.shqiptarja.com

Suplementi i së dielës te SHQIPTARJA.com

Kryeredaktore:Kryeredaktore:Kryeredaktore:Kryeredaktore:Kryeredaktore: Admirina PEÇI

Prof.drProf.drProf.drProf.drProf.dr. Marenglen VERLI. Marenglen VERLI. Marenglen VERLI. Marenglen VERLI. Marenglen VERLI

Pavarësia e shtetit shqiptar u shpall në vitin

1912, por puna për botimine dokumenteve historike, tëmbledhura nga arkiva tëndryshme e që datonin ngaperiudhat më të hershmekishte filluar tashmë disavite më herët. Në këtëkuadër, vëllimi i pare i do-kumenteve arkivore përhistorinë e mesjetës së Sh-qipërisë, me titullin Acta etdiplomata res Albaniae me-die aetate (Aktet dhe dip-lomat e çështjeve të Sh-qipërisë mesjetare) u botuanë vitin 1913, dhe vëllimi idytë në vitin 1918 duke idhënë legjitimitet të plotështetit shqiptar si për ngalashtësia e popullit, ashtuedhe përsa i përket terri-torit, gjuhës dhe kulturëssë veçantë që pasqyrohej në

DrDrDrDrDr. Etleva Lala. Etleva Lala. Etleva Lala. Etleva Lala. Etleva Lala

Milan Shuflaj, 81Milan Shuflaj, 81Milan Shuflaj, 81Milan Shuflaj, 81Milan Shuflaj, 81vjet pas vrasjes,vjet pas vrasjes,vjet pas vrasjes,vjet pas vrasjes,vjet pas vrasjes,ende i pazbuluarende i pazbuluarende i pazbuluarende i pazbuluarende i pazbuluar

Në Në Në Në Në AQSH janë sjellë nga Zagrebi, përkatësisht ngaAQSH janë sjellë nga Zagrebi, përkatësisht ngaAQSH janë sjellë nga Zagrebi, përkatësisht ngaAQSH janë sjellë nga Zagrebi, përkatësisht ngaAQSH janë sjellë nga Zagrebi, përkatësisht ngaArkivi Shtetëror Kroat rreth 4500 faqe tëArkivi Shtetëror Kroat rreth 4500 faqe tëArkivi Shtetëror Kroat rreth 4500 faqe tëArkivi Shtetëror Kroat rreth 4500 faqe tëArkivi Shtetëror Kroat rreth 4500 faqe të

dorëshkrimeve origjinale të Shuflajt. Çdorëshkrimeve origjinale të Shuflajt. Çdorëshkrimeve origjinale të Shuflajt. Çdorëshkrimeve origjinale të Shuflajt. Çdorëshkrimeve origjinale të Shuflajt. Ç`̀̀̀̀përmbajnëpërmbajnëpërmbajnëpërmbajnëpërmbajnëkëto 13 DVD me dokumente të skanuara?këto 13 DVD me dokumente të skanuara?këto 13 DVD me dokumente të skanuara?këto 13 DVD me dokumente të skanuara?këto 13 DVD me dokumente të skanuara?

Në foto:(Majtas)IsmailKadare(Djathtas)AntonPashku

○ ○ ○ ○

faqe 19faqe 19faqe 19faqe 19faqe 19

një tip censure nga sistemi poli-tik i asaj kohe, madje duke e cilë-suar autorin si shkrimtar që “nxitnacionalizmin shqiptar”. Shkrim-tari, Musa Ramadani, ka shënu-ar një novatorizëm dhe ka...

○ ○ ○ ○

faqe 15faqe 15faqe 15faqe 15faqe 15

këto dokumente gjatëgjithë shekujve dhe i jeptetë drejtën historike këtijkombi të kishte shtetin etij. Pse ishte Milan Shu-flaj kaq i motivuar për tëvënë themelet historike tështetit shqiptar? Cilat ish-in interesat e këtij medi-evisti kroat që punonte,botonte dhe kishte njëreputacion të jashtëza-konshëm në PerandorinëAustro-hungareze të lo-bonte për Shqipërinë dhemadje të jepte edhe jetëne tij për çështjen sh-qiptare? Këto pyetje do tëgjejnë përgjigje vetëmatëherë kur të bëhet plotë-sisht e njohur jeta e Mi-lan Shuflajt, por sidomosvepra e tij, që akoma mbe-tet misterioze dhe epazbuluar duke qenë eshpërndarë në arkiva,biblioteka të...

Musa Ramadani është njëpersonalitet interesant,në fushën e poezisë, të

prozës, të pikturës dhe muzikës.Është cilësuar më së shumti siavangardisti i viteve 70-të nëKosovë. Një histori e gjallë e ak-tiviteteve kulturore atje. Studi-uesi Agron Y. Gashi ka përgati-tur së fundmi një libër në formëbashkëbisedimi të gjatë më të,me titullin “Rrëfimet e Maestros-Dialog me avangardistin e viteve‘70të”, nga ku kemi shkëputurpër botim një fragment mjaftngacmues, mbi gjykimet e tijrreth veprës, personalitetit dhedritë-hijet e shkrimtarit IsmailKadare, të cilin e vlerëson mbitë gjitha për imagjinatë të pakra-hasueshme me asnjë shkrimtartjetër. “Kadareja ka ditur edheprej gjërave shumë të vogla tëbëjë literaturë”, thotë ai ndër tëtjera. Në këtë rrëfim ai zbulonedhe diçka ngacmuese për mar-rëdhënien plot kundërshti mesKadaresë dhe Anton Pashkut.

Po kush është Musa Ramadani. Përshkrimtarin, poetin, estetin, piktor-in dhe muzikantin, suplementi ynëdo të sjellë për disa javë rresht pjesë-za nga vepra e tij tejet e gjerë.

Një fragment nga një bisedë mëNjë fragment nga një bisedë mëNjë fragment nga një bisedë mëNjë fragment nga një bisedë mëNjë fragment nga një bisedë mëe gjatë për Kadarenë dhe sh-e gjatë për Kadarenë dhe sh-e gjatë për Kadarenë dhe sh-e gjatë për Kadarenë dhe sh-e gjatë për Kadarenë dhe sh-krimtarët e Kosvëskrimtarët e Kosvëskrimtarët e Kosvëskrimtarët e Kosvëskrimtarët e Kosvës

* * *Agron Agron Agron Agron Agron YYYYY. Gashi: . Gashi: . Gashi: . Gashi: . Gashi: E shihni Ka-

darenë si shkrimtar oportunist,apo që shkon më shumë kah disi-denca?

MuRai: MuRai: MuRai: MuRai: MuRai: As te njëra, as te tjetra.E shoh si individ, i cili në ato rre-thana, në atë situatë, e cila aqshumë ka zgjatur, sepse ai s’kamenduar se do të ndodhë një ndry-shim i madh në kuptimin e liberal-izimit dhe demokratizmit, ose tëpluralizmit qysh i kanë thënë nëShqipëri. E shoh si person, i cili meshumë mençuri ka ditur t’i shfrytë-zojë njerëzit me ndikim, njëkohë-sisht për të ruajtur nivelin artistiknë letërsi. Ajo është mjeshtri e mad-he! Mbi të gjitha, ai edhe si njerika pasur komplekse....

Balil GjiniBalil GjiniBalil GjiniBalil GjiniBalil Gjini

www.shqiptarja.com E diel, 19 shkurt 2012

2SUPLEMENT JAVOR I

RILINDASIRILINDASIRILINDASIRILINDASIRILINDASISHSHSHSHSH.....comcomcomcomcom PERBALLJE

IIIIINTERNTERNTERNTERNTERVISTVISTVISTVISTVISTAAAAA AAAAAVVVVVANGARDISTIANGARDISTIANGARDISTIANGARDISTIANGARDISTI

...P.sh. te libri eseistik Ftesë nëstudio, përveç të tjerave, flet edhe përkompleksin e babës.Sepse, babai i tij në kohën e Zogutka qenë postier, postier në kohën eE. Hoxhës....Nuk mund t’i ndërroshpozicionet postierëve me ndërrimete regjimeve. E ka një moment, të ci-lin më vonë mund ta ketë elaboru-ar nëpër intervista, kur ky edhe El-ena (tash Helena), para se me mar-rë vendim për të dalë jashtë shtetit.Mendojnë se ku mund të bisedojnëpër një vend të sigurt, dhe e gjejnëplazhin e Durrësit, diku në vjesh-tën e vonë.Aty e shoh gjithë frikën e tij si njeri,si individ, atëherë kur famën e kapasur në mbrojtje, por edhe si ob-jekt sulmi. Në disa momentembrojtje prej sundimtarit, por këtaçakejtë poshtë, megjithatë ekanë sulmuar! Fama, nëkëtë rast, ka qenë shpatëme dy tehe. Shpesh e kanëgoditur ose prej mosdurim-it të tij, ose shpesh duke iandërruar tezat, në kuptiminse nuk e ka arritur që ta re-alizojë filan figurën sa dhesi duhet.

Agron Agron Agron Agron Agron YYYYY. Gashi: . Gashi: . Gashi: . Gashi: . Gashi: Konkre-tisht, për cilën vepër do t’jufaleshit Kadaresë?MuRai: MuRai: MuRai: MuRai: MuRai: Për romanin Kron-ikë në gur dhe ndoshta përPrillin e thyer, edhe pse përkëtë të fundit kam thënë:Ishalla kurrë nuk përkthe-het në gjuhë të huaj!

Agron Agron Agron Agron Agron YYYYY. Gashi: . Gashi: . Gashi: . Gashi: . Gashi: Është in-teresant qëndrimi juaj: nënjërën anë keni qenë mikme Anton Pashkun, e keniçmuar dhe e çmoni shumë,si person në jetë dhe nëletra. Në anën tjetër, e çmo-ni dhe e vlerësoni edhe Ka-darenë! Siç e dini, AntonPashku i përket një fryme,një teknike të shkrimit kre-jt tjetër, e që shkon kah antiromani.Edhe pse fare nuk është përkthyer,qoftë për çështje të gjuhës, qoftëedhe për shkakun se kjo formë eromanit në Evropë ishte kon-sumuar etj., përderisa Kadare derimë tani ka ndjekur “shkollën” e ro-manit klasik, qoftë me tema tëmëdha ose të vogla. Nuk më kujto-het se ku e kam lexuar a dëgjuar,se Pashku, përderisa ka qenë dukefolur për letërsinë në Shqipëri, tëketë thënë me ironi: Hajt bre se nëShqipni hala e lexojnë Agollin dheKadarenë! Kjo nënkupton një refu-zim të këtij tipi të literaturës dhe tëautorëve të saj, gjithsesi...

Rrëfimi i shkrimtariRrëfimi i shkrimtariRrëfimi i shkrimtariRrëfimi i shkrimtariRrëfimi i shkrimtarittttt kosovar Musa Ramadani, avangardistit të viteve ‘70 kosovar Musa Ramadani, avangardistit të viteve ‘70 kosovar Musa Ramadani, avangardistit të viteve ‘70 kosovar Musa Ramadani, avangardistit të viteve ‘70 kosovar Musa Ramadani, avangardistit të viteve ‘70

Pse kishte kundërshti mesPse kishte kundërshti mesPse kishte kundërshti mesPse kishte kundërshti mesPse kishte kundërshti mesKadaresë dhe Kadaresë dhe Kadaresë dhe Kadaresë dhe Kadaresë dhe Anton PashkutAnton PashkutAnton PashkutAnton PashkutAnton Pashkut

vijon nga faqja 13MuRai: MuRai: MuRai: MuRai: MuRai: E kam dëgjuar edhe unë, pornuk jam pajtuar dhe as nuk pajtohemme këtë mendim! Imagjinatën që e kapasur Kadare dhe që akoma e ka, s’ekanë të tjerët. Kurrë!

Agron Agron Agron Agron Agron YYYYY. Gashi:. Gashi:. Gashi:. Gashi:. Gashi: As Pashku?MuRai: MuRai: MuRai: MuRai: MuRai: Absolutisht! Veç Beqir Mus-liu ka mundur ta ketë, por s’e kashfrytëzuar sa duhet ose nuk ka dit-të ta shfrytëzojë, sidomos në poezi. Epër prozë është dashur një disiplinëmë e madhe gjuhësore, është dashurnjë njohje e sintaksës në mënyrë tëveçantë. Mbi të gjitha, është dashtënjë vetëdije krijuese për strukturimine veprës.Nuk shkon si në poezinë automatikee surrealiste. Shkon një vjershë a njësend i vogël, por jo një frazë e gjatë.Unë e di çfarë ka ndikuar te Antoni, icili e ka marrë këtë qëndrim, por s’bënqë ta futesh këtu. Në fakt, unë e dime të ndëgjueme të njerëzve që kanë

qenë aty.Duket se janë zënë për një prezan-tim të letërsisë së Kosovës ne Francë,e që Kadare nuk e përmend fare Pa-shkun. Kështu, pas vizitës së parë tëKadaresë në Kosovë, atëherë kuredhe vizitoi Rilindjen,(në fillim tëviteve 70të), Pashku nuk e ka pritursi duhet, por as Kadare nuk ështëlodhur as për t’ia zgjatur dorën!Thjesht, e ka injoruar totalisht Anto-nin...Tjetër problem, mendoj se nuk ka pa-sur. Se as Antoni nuk ka mundur tëbëhet Kadare, as Kadare-Anton.Edhe pse të dytë e kanë lexuar e kanëshfrytëzuar folklorin, legjendat e

gojëdhënat, porse kjo është shpre-hur në mënyra të ndryshme. P.sh.deri te gjysmat e veprave të Ka-daresë, nuk ke ndonjë leksik apostil shumë të veçantë. Më vonë fil-lojnë të gjitha...

Agron Agron Agron Agron Agron YYYYY. Gashi:. Gashi:. Gashi:. Gashi:. Gashi: A nuk është gjetjee mirë për ta trajtuar Luftën eDytë Botërore, përmes një leksiku,përmes një stili, siç është realizuarGjenerali i ushtrisë së vdekur?Ky roman nuk ka të bëjë me legjen-dat.MuRai:MuRai:MuRai:MuRai:MuRai: Absolutisht!

Agron Agron Agron Agron Agron YYYYY. Gashi: . Gashi: . Gashi: . Gashi: . Gashi: Madje, ky romani takon pjesës së parë të veprim-tarisë së Kadaresë, e që është njëndër romanet e letërsisë shqipe mëtë përkthyera në gjuhë të huaja.Ndërsa, romani i Pashkut, i cili itakon “një stili të veçantë”, “përfillidiomatikën popullore”, nuk është

përkthyer fare!MuRai: MuRai: MuRai: MuRai: MuRai: Nuk është përkthyer Pa-shku, se te Pashku është pengesëidiomatika. S’ka njeri që atëfrazeologji ta përkthejë në një gju-hë tjetër ashtu si duhet. Mundetnjë fjali, mundet një replikë, porjo komplet një vepër...

Agron Agron Agron Agron Agron YYYYY. Gashi:. Gashi:. Gashi:. Gashi:. Gashi: Këtu nuk pajto-hem me ju. Kjo mund të jetë njëarsye e vogël, por jo deri në atëmasë sa të cilësosh dhe ta konsid-erosh kryevepër dhe për këtë sh-kak të mos përkthehet. OH-i nukështë vepër më idiomatike seLahuta e Malcis, e cila është përk-

thyer, OH-i nuk është më idioma-tike, as ma eliptike, sidomos nësekrahasohet në planin e ligjërimit meKanunin, por edhe ky i fundit ështëpërkthyer.MuRai: Unë po them, në aspektinartistik....

Agron Agron Agron Agron Agron YYYYY. Gashi:. Gashi:. Gashi:. Gashi:. Gashi: Fundja, përveç sigjuhë edhe si roman eksperimental,si frymë në Evropë tashmë kishtepërfunduar. Mos të harrojmë, sot popërkthehet edhe At Zef Pllumi. Epranoj, Pashku është më i figur-shëm, por idiomatika nuk mungonas te Pllumi, sepse ky ndërton liter-aturë dokumentare.MuRai:MuRai:MuRai:MuRai:MuRai: Desha të them, imagjinatënqë e ka Kadareja, invencionin, nëses’është realizuar në kuptimin efrymës, edhe pse mua nuk më kapëlqyer shumë, sepse aty ka ndonjëshkëndijë, shkreptimë inovative, nuke kanë pasur as nuk e kanë të tjerët.

Kadareja ka ditur edheprej gjërave shumë tëvogla të bëjë literaturë.Thjesht, Kadareja nëkëtë plan është i pakra-hasueshëm. Megjithatë,e di çfarë është pika mëe dobët e Kadaresë, si kr-ijues dhe si njeri? Ështënjë inkonsekuencë, ësh-të një dozë ndrojtje, e cilatashmë duket se iu kabërë edhe pjesë e shpir-tit të tij, që gjithmonëlëviz majtas- djathtas:bën një veprim, pastajbën një tjetër për ta mbu-luar të parin. Propagan-da, ose më saktë, antipro-paganda më e madhe qëiu ka bërë Kadaresë sishkrimtar është bërë ngavetë Kadareja.

Agron Agron Agron Agron Agron YYYYY. Gashi: . Gashi: . Gashi: . Gashi: . Gashi: Pse ethoni këtë?MuRai: Sepse pa e ftuaraskush, pa e akuzuaraskush deri në atë masë,ai del me intervista, jovetëm një herë edhethotë se vepra ime kësh-

tu, si filan romani kështu!! Kadaresëkurrë nuk i është shuar nevoja përta interpretuar veprën e vet, dukefilluar nga Dimri i vetmisë së mad-he, ku thotë se nuk e ka ngritur fig-urën e Enver Hoxhës, por veç ia kavënë, apo ia ka hequr maskën. Çkaka nevojë Kadareja të na interpre-tojë veprën e tij, kur ne veç ia kemidhënë kaherë çmimin Nobël ?! Po,për ne e meriton kaherë këtë punë.Këtu është ai gabimi i tij!. Pse Ka-dareja ka nevojë që të jep shpjegimeose të bëjë postscriptume?! Thjesht,ia kam zënë për të madhe. Shkurt eshqip, një shkrimtar i madh si ai,nuk ka nevojë për t’i bërë edhe in-

terpretim vetvetes.

Agron Agron Agron Agron Agron YYYYY. Gashi:. Gashi:. Gashi:. Gashi:. Gashi: Megjithatë, kapasur edhe keqkuptime dhe keqin-terpretime të veprës së tij, mëshumë me qellim, sesa pa qëllim.Madje, jo një herë e kanë cilësuar sishkrimtar të oborrit, shkrimtaroportunist, konformist ndaj sistemitetj. Ca të tjerë, kanë provuar ta fusinnë listën e shkrimtarëve disidentë.Ca të tjerë kanë shkuar akoma mëlarg, kanë shkruar dhe dërguarletra contra tij në adresë të Akade-misë Suedeze, për të mos ia dhënëçmimin Nobël, duke e akuzuar sibashkëpunëtor të sistemit politik!!Konkretisht, për këtë më shumë la-kohet emri Kasem Trebeshinës.Mbase, kjo është një ndërshpjegimet e mundshme pse Kadaree ndjen nevojën për ‘interpretimin’e veprës së tij.MuRai:MuRai:MuRai:MuRai:MuRai: Ajo pjesa e veprimeve të tijështë diçka tjetër, me Trebeshinën,me Bilal Xhaferrin, pastaj edheraportet me atë që e ka shkruar nëromanin Shkrimtari...i Myftiut. Ka-dareja është tip filantrop në krijim-tari, në jetë jo edhe aq. Nganjëherëmë lidhen do fjalë ose do sajesa, besaedhe do ngatërresa, të cilat i ka nx-itur vetë. Më kujtohet, madje njëngatërresë, ose një mosmarrëveshjeqë e ka pasur edhe me Sabriun(Hamitin).

Agron Agron Agron Agron Agron YYYYY. Gashi:. Gashi:. Gashi:. Gashi:. Gashi: Çfarë ka pasur meprof. Sabri Hamitin?MuRai: Një polemikë përmesgazetave, e ka fyer Sabriun...

Në foto: Musa Ramadani

SHSHSHSHSH.....comcomcomcomcom 3www.shqiptarja.comE diel, 19 shkurt 2012SUPLEMENT JAVOR I

RILINDASIRILINDASIRILINDASIRILINDASIRILINDASI PERBALLJE

PORTRETPORTRETPORTRETPORTRETPORTRET

MUSARAMADANIEruditi dhe pengu i moskuptimitEruditi dhe pengu i moskuptimitEruditi dhe pengu i moskuptimitEruditi dhe pengu i moskuptimitEruditi dhe pengu i moskuptimit Musa Ramadani është dy

herë laureat i çmimitpres¬tigjioz të Lidhjes së Sh-krimtarëve të Kosovës, çmimit“Hivzi Sylejmani”, më 1988 dhe2000, si dhe i çmimit “Beqir Mus-liu” më 2006.

Në vitin 1988, Musa Ramadaniu shpërblye për librin me tregime“Satana ma vodhi gurin e urtisë”.Në vitin 2000, ai u shpërblye përlibrin me minitregime “Inamor:55”. Ndërsa në vitin 2006, juria eçmimit letrar “Beqir Musliu” eshpërbleu atë për vepër jetësore,me arsyetimin se ka ndikuar nëmënyrë vendimtare në moderniz-imin e pothuajse të gjitha zhan-reve me të cilat është marrë.

Musa Ramadani më 1970është bërë anëtar i Shoqatës sëShkrimtarëve, ndërsa më 2004 iPEN Qendrës së Koso¬vës. Ve-prat e tij janë prezantuar nëshumë antologji shqipe në Kos-ovë, në Shqipëri, por edhe nëvende të tjera (gjuhë të ndry-shme) përmes përkthimeve.

Që nga viti 1965 ai ka qenëreporter i lirë, recensent teatrordhe një kohë redaktor i Rubrikëssë Kulturës në gazetën “Rilindja”në Prishtinë.

Aktualisht, Musa Ramadanijeton me bashkëshorten SebihaRamadani në Prishtinë, me pro-fesion është shkrimtar i lirë. Aiështë baba i një vajze dhe dydjemve, Arbënores, Arbenit eNderimit.

Musa Ramadani deri më sotka botuar gjithsej:

- Shtatë libra me poezi:- Shtatë libra me poezi:- Shtatë libra me poezi:- Shtatë libra me poezi:- Shtatë libra me poezi:“Mëkatet e Adamit”, 1969,

“Thirravaje”, 1971, “Neuro¬sis”,1973, “Muzat nuk flenë”, 1976,“Alfabeti i neu¬rozave”, 1982,“Eugjenika e tri deteve”, 1986,“Nostalgji antike”, 1990 (përm-bledhje poezish me zgjedhje eparathënie të Ibrahim Rugovës),“Mëkatet e E(ha)vës”, 2006;

- Katër romane:- Katër romane:- Katër romane:- Katër romane:- Katër romane:“Zezona”, 1978 (2003), “Liga-

tina”, 1983 (1989), “Vra¬puesjae Prizrenit”, 1995 (2005), “Anti-procesioni”, 1997;

- T- T- T- T- Tri libra me tregime:ri libra me tregime:ri libra me tregime:ri libra me tregime:ri libra me tregime:“Romani pa Kornizë”, 1975,

“Fluroma”, 1978, “Satana mavodhi gurin e urtisë”, 1987;

- Një libër me minitregime:- Një libër me minitregime:- Një libër me minitregime:- Një libër me minitregime:- Një libër me minitregime:“Inamor: 55”, 2000;

- Dy libra me kritika teatrore:- Dy libra me kritika teatrore:- Dy libra me kritika teatrore:- Dy libra me kritika teatrore:- Dy libra me kritika teatrore:“Fjala në skenë”, 1980, “Pre-

miera shqiptare”, 1994;- Një dramë:“Moisiu në Unazën e Inflan-

dit”, 1984.

VEPRAVEPRAVEPRAVEPRAVEPRAT DHET DHET DHET DHET DHEÇMIMET LETRAREÇMIMET LETRAREÇMIMET LETRAREÇMIMET LETRAREÇMIMET LETRARE

Vepra e shkrimtarit Musa Ramadani (1944) ështëe gjerë dhe e shumanshme, në prozë, poezi, pik-turë, kritikë teatri, muzikë, gazetari.

Shkrimtari Musa Ramadani, në veprën e tij zgjedhdhe trajton tema të guximshme, personale, nacionalee universale. Vepra i tij, përveç tjerash përfaqëson mësë miri golgotën shqiptare, e njohur si periudha e ak-sionit të armëve dhe shpërnguljes së tyre për në Turqi.Vepra e tij, duke rrahur tema të tilla, u ndesh me njëtip censure nga sistemi politik i asaj kohe, madje dukee cilësuar autorin si shkrimtar që “nxit nacionalizminshqiptar”.

Shkrimtari, Musa Ramadani, ka shënuar njënovatorizëm dhe ka motivuar që letërsia bashkëko-hore shqipe të pasurohet me laramani formash,teknikash të rrëfimit, të shkrimit poetik e letrar.Kështu, vepra e tij paraqet një enciklopedi formashletrare, duke lëvizur nga dokumentariteti, tefkisonaliteti i thellë.

Ajo është e hapur ndaj teksteve dhe mediumevetë ndryshme, si: muzikës, pikturës, kinematografisë.Në këtë mënyrë, Musa Ramadani krijoi një letërsiintermediale.

Shkrimtari Musa Ramadani, me prozën e tij,qoftë ajo sipas skemës klasike, moderne e postmod-erne, letërsisë shqipe i ka dhënë modele të veçantadhe krejtësisht autentike. Vepra e tij letrare ështëshumëdimensionale. Ajo është letërsi e erudicionittë thellë me elemente të theksuara moderne dhepostmoderne.

Me poezinë e tij personale e mitike, herë meshenja autobiografike, herë me finesa filozofike,shënjon një hap më tutje drejt një avancimi të gju-hës poetike. Në mënyrë të veçantë, duhet të thek-sohet sprova e tij e suksesshme për një poezi sin-jalistike, konkrete, intermediale. Kësisoj, Ra-madani është nismëtar dhe përfaqësues i poetikesvokovizuale, sinjalistike dhe intermediale në letërs-inë shqipe.

Shkrimtari Musa Ramadani, me shkrimet e tijkritike dhe eseistike për teatrin dhe shfaqjet tea-trale, ka ndihmuar dhe ndikuar drejtpërdrejt nëngritjen e cilësisë artistike të dramaturgjisë shqipenë Kosovë dhe jashtë saj.

Shkrimtari Musa Ramadani, me shkrimet e tijgazetareske, shënjon modelin më të mirë të gaze-tarit të devotshëm dhe profesionist, sidomos në pre-zantimin e vlerave artistike të kulturës shqiptarenë përgjithësi.

Shkrimtari Musa Ramadani, me kompozimetmuzikore, muzikës së lehtë shqipe i dha ton dhengjyrim autokton. Madje, duke qenë i tillë ai ështëedhe fitues i çmimeve profesionale në festivalet emuzikës së lehtë shqiptare (Akordet e Kosovës),gjithashtu edhe në konkurset e Radio Televizionittë Kosovës.

Shkrimtari Musa Ramadani dhe veprimtaria etij letrare ka ndikuar thellë në avancimin e kul-turës së shkrimit dhe zhvillimin e formave dhemodeleve letrare krah letërsisë evropiane.

Shkrimtari Musa Ramadani dhe veprimtaria etij letrare është vlerësuar nga kritika akademikedhe ajo mediatike. Madje, vepra e tij letrare qoftënë prozë, qoftë në poezi është shndërruar në ob-jekt studimi e kërkimi për shumë studiues të rinj.

Pengu i moskuptimitNë tendencën e tij për të kultivuar “artin për

art” në letrat shqipe, Musa Ramadani është i

vetëdijshëm për problemet e komunikimit me lex-uesin, është i vetëdijshëm për finesat e Ligjit tëQarkullimit Universal të Vlerave. Ai këtë vetëdije eshpreh jo njëherë në veprat e tij letrare.

Në këtë kontekst, do përmendur se me rastin evlerësimit të romanit “Antiprocesioni”, në konkurs-in për çmimin letrar të Lidhjes së Shkrimtarëve tëKosovës në vitin 1997, juria e këtij konkursi del mearsyetimin se nuk e kanë kuptuar këtë libër, andajnuk e kanë marrë në shqyrtim për t’i dhënë çmiminose jo, dhe sipas tyre, mbetet që brezat e ardhshëmtë merren me zbërthimin e kodeve të tij semantike/ligjërimore.

Studiuesi Rexhep Qosja, në vitin 1969, duke shqyrtu-ar librin e parë me poezi të Musa Ramadanit, “Mëkatet eAdamit”, të botuar po në atë vit, vlerëson se ky krijues nëkëtë përmbledhje ka dhënë shenjat e një sensibiliteti, çfarënë ambientin tonë do të zhvillohet vetëm pas ca vitesh,apo ndonjë decenie, dhe për këtë shkak është e besueshmeqë përmbledhja e tij të hasë në vështirësi komunikativeme lexuesit e saj.

Sipas këtij studiuesi, prej poetëve tanë tëpasluftës, asnjëri nuk ka startuar me pjekurinë ar-tistike të Musa Ramadanit. Njëjtë, mund të thuhetedhe për prozën e tij. Ndërsa, sa i përket moskup-timit të veprës së tij, për këtë është i vetëdijshëmedhe vetë krijuesi, duke e ndërfutur këtë dilemë nëkuadër të tërësisë semantike të “Antiprocesionit”, tëcilën do ta shohim në vijim.

Ndonëse për zhanrin e autobiografisë ekzistojnëshpjegime e definicione të shumta e të ndryshme,shenjat e këtij zhanri kur e kur hasen të gërshetu-ara me zhanret e tjera në veprën e këtij krijuesi.

Në këtë kontekst, Autori/Narratori në veprat e tijletrare jep informacion/shpjegime për situatat person-ale jetësore, për interpretimin e librave të tij, kuptimin/moskuptimin etj. Mes tjerash, te “Antiprocesioni” gje-jmë këtë tekst:

“PO: tash që jam në moshën e pjekur, me njëpërvojë jetësore relativisht të pasur edhe erotike,disa vëllime në prozë e poezi, ku shumë nga varg-jet ende nuk janë zbërthyer nga kritikët tanë, sepsekanë përmbajtje domethënie e porosi të shenjave -centurie të Nostradamusit, mund të them se pro-fetizimet e mia do të kuptohen pas shtatë vjetësh,me të përfunduar shekulli 20 dhe me të filluar ai21. Prandaj edhe unë edhe më tej nuk do ta pranojpublikisht se jam siprofeti M., do të shkoj jetën enjë vetmitari, ngapak asketi e më tepër mistiku,derisa të zbulohen mesazhet profetike - çelësa tëpoezisë sime dhe të shpallën përmes interpreti-meve kritike - semiotike nga studiues me afiniteteprofetike”...

Duke i cilësuar shkrimet e tij profetike, në njëtekst letrar, dhe mesazhet e këtyre shkrimeve me-sazhe profetike, Autori/Narratori pret studiues meafinitete profetike, për të zbërthyer shkrimet e tij,siç shprehet, përmes interpretimeve kritike - semi-otike. Kjo njësi tekstore është e rëndësishme së paripër kontekstin letrar, të pasurimit dhe plotësimit tësemantikës së personazhit me elemente të reja tëaspektit të shkrimit/receptimit të veprës letrare. Dhesë dyti, për kontekstin real/jetësor, dokumentimin enjë të dhëne historike, të ndodhure jetësore, përkatë-sisht pranimin/mospranimin dhe njohjen/mosnjohjene veprës së autorit në universin e vlerave letrare nëletrat shqipe.

A.Atashi& A.Atashi& A.Atashi& A.Atashi& A.Atashi& A.GashiA.GashiA.GashiA.GashiA.Gashi

Agron Agron Agron Agron Agron YYYYY. Gashi:. Gashi:. Gashi:. Gashi:. Gashi: Cilat ishin ato fjalëfyese?MuRai:MuRai:MuRai:MuRai:MuRai: Janë fjalë banale.

Agron Agron Agron Agron Agron YYYYY. Gashi:. Gashi:. Gashi:. Gashi:. Gashi: E pse i tha ato?MuRai: I tha, sepse Kadare ështëhakmarrës! E hakmarrësit nuk ipritet e nesërmja. Sot! Tash! Men-jëherë! Me Sabriun është zënë përshkak të një vepre, por reagimi kaqenë në Botën e re, e në të gjithagazetat. Madje, pasi vjen në Kosovë,tash vonë, dikush i shtroi pyetjennë lidhje me këtë që po flasim. Ainuk ishte korrekt, sepse e mohoi.Çuditërisht e mohoi pa fije sikleti!

Agron Agron Agron Agron Agron YYYYY. Gashi:. Gashi:. Gashi:. Gashi:. Gashi: Meqë jemi te Ka-dare, jo rrallë herë është thënë:Letërsia e Shqipërisë, Kritika e Ko-sovës...MuRai:MuRai:MuRai:MuRai:MuRai: Po e kanë thënë, jo pse nukka pasur letërsi në Kosovë, por senuk e kanë lexuar, apo thjesht ekanë injoruar. Se për ta interpretu-ar, kurrë s’kanë ditur! Prandaj, kri-tika e Kosovës ka qenë më e spe-cializuar. Nisja prej Rugove, Hami-ti e teposhtë. Po të mos kishte qenëRugova edhe disa përkthime të Rex-hep Ismajlit, s’mund ta përjashtojëedhe M. Raifin, më vonë, sidomosedhe Sabriu, meqë ky i fundit ishtemë i ri, këtu ndoshta ende do tëvazhdonte ashtu, një lloj socrealizmisi botëkuptim, jo vetëm ajo qasjatradicionale ndaj artit. Jam i bin-dur që kjo qasje do të vazhdonte,sepse i ke pasur njerëzit e tillë, nëfakultet, si: një Hasan Mekul, njëIsak Shemë, një Agim Vincë etj. (...)

www.shqiptarja.com E diel, 19 shkurt 2012

4SUPLEMENT JAVOR I

RILINDASIRILINDASIRILINDASIRILINDASIRILINDASISHSHSHSHSH.....comcomcomcomcom POEZI

Sa e bukur dukesh nën zhguaj zhgënjimi...12 poezi nga krijimtaria më e re poetike e Balil Gjinit. I lindur në Lazarat të Gjirokastrës, ai është autor i këtyre librave: “Perurim”, “Fantazma endrrash”,12 poezi nga krijimtaria më e re poetike e Balil Gjinit. I lindur në Lazarat të Gjirokastrës, ai është autor i këtyre librave: “Perurim”, “Fantazma endrrash”,12 poezi nga krijimtaria më e re poetike e Balil Gjinit. I lindur në Lazarat të Gjirokastrës, ai është autor i këtyre librave: “Perurim”, “Fantazma endrrash”,12 poezi nga krijimtaria më e re poetike e Balil Gjinit. I lindur në Lazarat të Gjirokastrës, ai është autor i këtyre librave: “Perurim”, “Fantazma endrrash”,12 poezi nga krijimtaria më e re poetike e Balil Gjinit. I lindur në Lazarat të Gjirokastrës, ai është autor i këtyre librave: “Perurim”, “Fantazma endrrash”,“T“T“T“T“Tre gisht nder”, “Magjepsja e zuskave”, “Engjell i nëmur”, “Po e zi”, “Mulliri që bluante trëndafilë”, “Flatra të fluturta fjalësh”, “Melusina”...re gisht nder”, “Magjepsja e zuskave”, “Engjell i nëmur”, “Po e zi”, “Mulliri që bluante trëndafilë”, “Flatra të fluturta fjalësh”, “Melusina”...re gisht nder”, “Magjepsja e zuskave”, “Engjell i nëmur”, “Po e zi”, “Mulliri që bluante trëndafilë”, “Flatra të fluturta fjalësh”, “Melusina”...re gisht nder”, “Magjepsja e zuskave”, “Engjell i nëmur”, “Po e zi”, “Mulliri që bluante trëndafilë”, “Flatra të fluturta fjalësh”, “Melusina”...re gisht nder”, “Magjepsja e zuskave”, “Engjell i nëmur”, “Po e zi”, “Mulliri që bluante trëndafilë”, “Flatra të fluturta fjalësh”, “Melusina”...

Me shigjeta pasthirrmash ngulur tek trupihidhen shkëmbinjve. (Medet, o det, medet!)Sirenat: fyej të bërë me dhoga tabuti,poshtë mesit bodrum, lart oda gjithë qejf.

S’kish më Odise. Kishte shterrur kureshtja.Në shtrat të ligjërimit ta piknin zajet e fjalëve.Mes barërave të kalbura të ngastrave të heshtjespërditë nga një vezë do bënte thëllëza e keqardhjes.

A shihej përvit Vjeshtë Penelopa me barrëme shtiza shirash si do thurrte mes fushave?!...Mërzi qe bota. Poshtë bashkës së dallgtëpelikanët do pastronin detin plak prej këpushave.

Ndaj hidhen «bëlldum » . Dregëzat e trishtimitdo ngjiznin ishuj të rinj. (Me dert, o det, me dert!)S’kish më Odise. Po vdisnin me gjeste flijimi,të zgjoheshin mise TV-ësh pas mijra vjet...

15 shtator -5 tetor 201 15 shtator -5 tetor 201 15 shtator -5 tetor 201 15 shtator -5 tetor 201 15 shtator -5 tetor 20111111

Mes rrënojave të gjumit ti ecën këmbëzbathurmes qelqe episodesh dhe gastare ndodhish.Këpucët me xhufka të premtimeve i ke flakurmu në rërën e shkretëtirës të syve të mi

O qenie e vogël që tek shtegu i kujtesësle veç një degë të thyer lajthie tek ike!...Si mund ta besoje se veç me varkën e seksitmund t’ua dilje mbanë ujrave Apokaliptike?

Bien zurna. Shtatë furka mban në duar shejtanidhe realitetin e shoshitim të ngrijë brenda shtampave.Rropullitë ia heqin ylberit në krevate spitalipa narkozë, të bëhet karficë për flokët e vajzave.

Dhe bukuria prrallore mund të dalë nga prrallitrupngjyer me shkumë kremrash, a bojra kllouni.Ja ti! Pështyn tek cfaka kosheret e vërteta me hojebukuri metaforash me helmin e ëmbël të thumbit

E di. 6-ta është qenia me bishtin përpjetë.E bardha?!... ky zmalt mes dhëmbëve të dimrit.Pau!.. Rosa e habisë majmur me fjalëbie mes kallamave të moçalishtes së trishtimit.

Me trajta rrëshqitëse mbi qelqe të largëtti je dhe uji dhe kulpra që deh me aroma.Ja tymi i oxhakut don të bëhet gjarpër,Por s’ka as luspat, as vrerin tek goja.

Po ajo bota dhe provinca!... me ujra hileshkova e kureshtjes mbushet në pusi memece.Shenja e hënës hahet në alfabetin e qiellit Dhe nga pikë fillon të bëhet presje.

E shtuna është 6-ta. Druri i nostalgjisërrëzon rrëzave po ato gjethe të heshtura.Pau!... rosa e habisë e zbrazur rropullishPret të mbushet me pambuk dhe me lecka.

111111 mars 2011 mars 2011 mars 2011 mars 2011 mars 20111111

Muri pas qepallave Muri pas qepallave Muri pas qepallave Muri pas qepallave Muri pas qepallave

- Borit dhe Potit- - Borit dhe Potit- - Borit dhe Potit- - Borit dhe Potit- - Borit dhe Potit-

Mbyll sytë.Një mur me tulla fjalësh

pas portës së kangjelave të qerpikëve.

Blanat e igrasisë: vulat e dështimeve të mia.

Mu tek vatra e kujtimeve, (ndezur tek qoshja)

vijnë e zhgryhen në hi:kotelja e zezë e mërzisë,

kotelja lara-lara e shpresës.

Dhe ju, ëngjëj të vjedhur parajsës,ikni hipur mbi galloshet e vjetra të premtimit.

Peshqit vezullues të mallit më rrëshqasin prej duarsh

Vdekja e sirenaveVdekja e sirenaveVdekja e sirenaveVdekja e sirenaveVdekja e sirenave

E vogëlE vogëlE vogëlE vogëlE vogël

Bukuri artificialeBukuri artificialeBukuri artificialeBukuri artificialeBukuri artificiale

E shtunaE shtunaE shtunaE shtunaE shtuna

Furrtare mërzieFurrtare mërzieFurrtare mërzieFurrtare mërzieFurrtare mërzieKeni të drejtë furrtare të zeza mërzie:

brenda meje janë djegur të gjitha llampatdhe në xëx ju lypni thërrimetqë mbetën mbrëmëprej bukës së norme të mosmarrëveshjes.

Ju thashë pra: keni të drejtë.

Tash jam një barrelë e përdorur spitaliqë mbart trupat e gjakosura të fjalëveplagosur në një aksident lumturie.

Keni të drejtë furrtare të zeza mërzie:

m’ike, mike, m’ike m’ike, mike, m’ike m’ike, mike, m’ike m’ike, mike, m’ike m’ike, mike, m’ike

Deti i imagjinanës ka shkumëzuar gjithë natëndhe leshterikë episodesh ka nxjerrë në rërën e lagur.Mbase të kujtohet kur isha një pemëme eshka malli në trungun e zgarbullës së kalbur.

Ti se ç’kishe. Krongjij akulli nga inati formoje mu si qirinj meshe në guvat e zemrësdhe vezët e psherëtimave në inkubatorin e çastevei fusje për të çelur... zogj, apo shpërgjër?!

Në pamundësi të bëheshe pasqyrë kristalishkrive dhe mu para këmbëve m’u bëre një pellg.Në atë shkreti çapëleheshin strucat e ankthitdhe gjah i dëshpërimit isha çdo mëngjez.

Kujtesa: lëvozhgë bizeleje që tundet në erëme kokrrat rënë në mitrën e një toke të mardhur...Deti i imagjinatës ka shkumëzuar gjithë natëndhe leshterikë episodesh ka nxjerrë në bregun e lagur

10 nëntor - 13 dhjetor 201 10 nëntor - 13 dhjetor 201 10 nëntor - 13 dhjetor 201 10 nëntor - 13 dhjetor 201 10 nëntor - 13 dhjetor 20111111

Kur isha pemëKur isha pemëKur isha pemëKur isha pemëKur isha pemë

m’ ike, mike, m’ ike.

Harabelat e rrumbullt të të qeshuravema braktisën pezulin e buzëve dhe fluturuan mbi drurin e tharrë të frikës.

(ujku i verbër i brengës lëshoi ca pika të zeza ulëritjeshmbi dëllënjën e gjelbër që polli ca kokrra të kuqe)

mike, m’ ike, mike.

Tash granilin e ëndrrësma shoshin në sitëvetë perënditë.

(e humba davanë pa e gjetur devenë; devenë e bardhëme duvanë e zezë përpara)

m’ ike, mike, m’ ike.

Sa e bukur dukeshSa e bukur dukeshSa e bukur dukeshSa e bukur dukeshSa e bukur dukesh

Plakat e revePlakat e revePlakat e revePlakat e revePlakat e revePlakat e reve po shtyhen mes vetitçitjanet me gajtanë vetëtimash përqark;përpëlitet miu grimurmë i qytetitnë nofulla malesh si në një çark.

Të drejta fijet e shiut dhe bisedës…ah, si s’u gjet vallë një furkë për t’i tjerrë?.Nga honi i imagjinatës ky pëllumb psherëtimekafaz i bukur ky qiell i gjerë.

Plakat e reve me shtëmba mbi supeNë duar : vetëtimat si kandila të artë.Miu i qytetit mes ligjesh e lugjeshNë nofulla malesh si në një çark.

E çara e mohimitE çara e mohimitE çara e mohimitE çara e mohimitE çara e mohimitE çara e mohimit: e kuqe e zjarrtë karpuzidhe kali i epshit me mamuze namuzi.

“Ah!”... Eshtra e zbardhur e kësaj pasthirrme paniku,shigjetë drejt tigrit qimekërleshur të rrezikut.

Në këtë kalbësirë kaltërsie rrënjët e dufitFarëra të zeza e fruta të kuqe triumfi.

Ujrat e fjetura të mëndjes dallëndyshe e mëkatiti përçik e turret drejt humnerës lara-lara të fatit…

Janë mbyllur të gjitha Janë mbyllur të gjitha Janë mbyllur të gjitha Janë mbyllur të gjitha Janë mbyllur të gjithaNjë çurgë qumështi brengash, e zezë, fare pis,Mes shkazave të ëndrrave gjen rrugën ta çajë.Qeni lara-lara i rutinës gjuhëjashtë lomanisRacionin me mbeturina kujtimesh në koritë të hajë.

Qengjat e gëzimit tek thuprat e vathës së heshtjesKruajnë turirin, blegërijnë dhe plandosen ems llumit.Janë mbyllur të gjitha. Në drurët e kujtesësNjë qukapik malli jep në mors sinjalet e fundit.

Sa e bukur dukeshnën zhguaj zhgënjimifarë e egër me aromën e eshkës…

Zhgërryhet në hi në pragperëndimipalloi pendëlarmë i pendesës.

Mes luspash të thekurra,gëzhuta thekërre,mbetur ke në ngastrat e majme të dertit.

Ah! Vesën e vesit e gjerbin si vezëkërminjtë me brirët e argjentë të seriozitetit…

Balil GjiniBalil GjiniBalil GjiniBalil GjiniBalil Gjini

SHSHSHSHSH.....comcomcomcomcom 5www.shqiptarja.comE diel, 19 shkurt 2012SUPLEMENT JAVOR I

RILINDASIRILINDASIRILINDASIRILINDASIRILINDASI STUDIMI

KKKKKONTRIBUTIONTRIBUTIONTRIBUTIONTRIBUTIONTRIBUTI HHHHHISTORIAISTORIAISTORIAISTORIAISTORIA

Uk LushiUk LushiUk LushiUk LushiUk Lushi

Siç u prezantua në seksionin emësipërm të historisë së gjenealogjisë së shqiptarëve, ata

nuk kanë qenë fëmijët e përkëdhe-lur të historisë. Përkundër dashu-risë për tokat e tyre dhe luftës sëvazhdueshme për t’i mbrojtur ato,shqiptarët shumë shpesh u shtrën-guan të lëshonin shtëpitë e veta dhetë kërkonin shpëtim në vende tjera.Thënë me fjalët e Vesilind-it: “His-toria e shqiptarëve ka qenë embushur me ikje dhe shprishje ngapushtimet, dëshpërimet, dhuna dhekaosi. Secila nga këto ikje ka marrëdiçka jetike nga kombi”.

Supozohet që në mbarë botën,sot, duhet të jenë së pakut 10 mil-ionë shqiptarë: përafërsisht 4 mil-ionë në Republikën e Shqipërisë, 2milionë në Kosovë, 1 milion nëMaqedoni, Serbi jugore dhe Mal tëZi, 2 milionë (shumica e tyre tëasimiluar) në Turqi, 0.75 milionë nëGreqi, 1 milion në Diasporën eEvropës- Itali, Zvicër, Gjermani,Austri. Belgjikë, Holandë, Francë,Britani të Madhe dhe vendet skan-dinave si dhe minimum 0.75 milionënë SHBA, Kanada, Australi dhe Ze-landë të Re. Me fjalë tjera, emigri-mi i shqiptarëve është i vjetër savetë historia e tyre.

Sidoqoftë, gjatë gjithë kësaj his-torie të tyre, asnjë vend tjetër nuku ka ofruar shqiptarëve çfarë u kaofruar SHBA-ja. Në Amerikë atagjetën lirinë, përmbushjen e tyre sinjerëz dhe, ç’ është më me rëndësi,mbështetjen dhe mbrojtjen më tësinqertë. Nuk është aspak e çudit-shme që një numër i madh i sh-qiptarëve janë të bindur që krijimidhe ruajtja e Republikës së Sh-qipërisë dhe Republikës së Kosovëssi dhe identitetit të tyre kombëtarjanë para së gjithash rezultat i për-pjekjeve dhe angazhimit të sh-qiptarëve të Amerikës dhepërkrahjes së Shteteve të Bash-kuara të Amerikës.

Sipas autorit Dennis L. Nagi, stu-diues i shqiptaro-amerikanëve dhepjesëtar i gjeneratës së dytë të sh-qiptarëve të Amerikës, shqiptarëtfilluan të imigronin për Amerikëkah fundi i viteve 1800. Të inspiru-ar nga rrëfenjat e pasurimit të le-htë që mund të arrihej në tokën ere, numri i tyre u rrit në fillim tëviteve 1900. Një shkollare tjetër eshqiptaro-amerikanëve, FrancisTrix, shkruan që imigrantët e parëshqiptarë u vendosën kryesisht nëNew England, disa zona të NewYork-ut dhe qytetet industriale tërajonit të Midwest-it. Nagi konklu-don që imigrantët e hershëm që er-dhën në Amerikë- “vendi i trimavedhe njerëzve të lirë”- përbëheshinnga dy grupe. Grupi i parë ishin imi-grantët të cilët besonin që Amerikado t’u përmirësonte situatënekonomike dhe grupi i dytë ishinata që ishin aktivistë politikë dheju desh të iknin nga shtypja e thun-drës së okupatorëve otoman. Nagipohon që edhe pse nuk ka informa-cion të mjaftueshëm mbi imigran-tin e parë shqiptar në Amerikë,megjithatë është e ditur që ai arritinga Korça me 1876, por pas pakshkoi në Argjentinë. Studiuesi sh-

SHQIPTARO-AMERIKANETKur dhe si arritën ata në Kur dhe si arritën ata në Kur dhe si arritën ata në Kur dhe si arritën ata në Kur dhe si arritën ata në Amerikë?Amerikë?Amerikë?Amerikë?Amerikë?

qiptaro-amerikan Nagi deklaron mëtutje që imigranti i dytë ishte KoliKristofer, i cili ishte kah mesi i tënjëzetave kur arriti në vendin emundësive të pakufizueshme. Nagidëfton që ka një mospajtim lidhurme vitin e saktë kur Koli Kristoferlëshoi atdheun e tij origjinal, porseshumica e burimeve tregojnë që kjoduhet të ketë qenë mes viteve 1884-1886.

Është me vlerë dhe më rëndësitë theksohet megjithatë që ndonëseKoli Kristofer mund të jetë i ardhu-ri i parë shqiptar në Amerikë, ështëshumë e mundshme që shumë sh-qiptarë të tjerë të kenë arritur paratij në botën e re. Nagi shkruan për

shembull, që, në njërën anë, sipasnjë regjistrimi jozyrtar të sh-qiptarëve të Massachusetts-it, i bërëme 1907 nga redaktori i gazetës sh-qiptare Kombi Sotir Peci, në Bostonatëbotë jetonin 700 shqiptarë, nëWorcester dhe Southbridge 400 dhenë Natick 200, porse, në anën tjetër,regjistrimi zyrtar federal i vitit 1910nuk listonte më shumë se 625 sh-qiptarë në krejt shtetin e Massachu-setts-it. Nagi mendon që kjo mospër-puthje mes këtyre dy burimevemund të shpjegohet në dy mënyra.Një- “[p]ara vitit 1912 Shqipëria ish-te e përfshirë brenda PerandorisëOtomane; imigrantët e krishterëshënoheshin si grekë sepse popul-lata e krishterë ishte nën juridik-sionin e Patrikut Ortodoks Grek nëStamboll” dhe dy- “shumica e sh-

qiptarëve kishin punuar paraprak-isht ca kohë në vendet ku prisnin tëhidheshin për Amerikë dhe zyrtarëte imigracionit të SHBA-së shpeshnuk tregonin kujdesin e duhur t’ipyesnin imigrantët nëse vendi ngavinin ishte atdheu i tyre origjinal”.

Arsyet e mësipërme mund tëshpjegojnë fort mirë edhe numrine sotëm të papërcaktuar të imi-grantëve shqiptarë në Amerikë, si-domos kur merret në konsideratëshpërndarja e shqiptarëve në dy sh-tete formale- Jugosllavi dhe Greqi,pas mbetjes së tyre atje kur u shpallpavarësia e Republikës së Sh-qipërisë me 1912. Veç kësaj, shumëimigrantë shqiptarë në Amerikë

para se tëniseshin përnë udhëtimmbaheshin nëvende të tretaderisa u lësho-heshin doku-mentet legale.Është shumë earsyeshme tësupozohet që

një numër i madh i imigrantëve ngaGreqia dhe republikat e Jugosllav-isë siç ishin Mali i Zi, Maqedonia,Serbia dhe Kosova ishin dhe janëshqiptarë, por për shkak të nënsh-tetësive joshqiptare regjistrimetfederale amerikane i kanë shkru-ar ata si grekë apo jugosllavë.

Vala e parë e imigracionit sh-qiptar në SHBA, që filloi me KoliKristoferin kah fundi i viteve 1800,duket që përfundon me fillimin eLuftës së Dytë Botërore (1939-1945). Shumica absolute eardhacakëve të kësaj vale ishin imi-grantë meshkuj dhe pjesa më e mad-he e tyre shpresonin të ktheheshinprapa me paratë që do të fitonin përtë rimëkëmbur ekonomitë tyrefamiljare. Pavendosmëria dhe lëviz-jet e shpeshta ishin karakteristikë

e këtyre imigrantëve të parë, ose siçe përshkruan Trix: “[rr]ugëtimi Sh-qipëri-Amerikë dhe anasjelltas ish-te shumë i zakonshëm ndër imi-grantët e hershëm shqiptarë siç ish-te dhe ndërrimi i vendbanimeve nganjë qytet në një tjetër në Midwesttë SHBA-së”.

Në agim të shekullit XX-të, sh-qiptarët në tokat e tyre nga e gjithëbota po orvateshin të krijonin njëatdhe të pavarur. Për shumë patri-otë SHBA simbolizonte strehë tësigurte për përparim dhe liri, pran-daj numri i atyre që ndiqeshin poli-tikisht dhe që kërkonin terren tësigurt mbrojtjeje në Amerikë filloitë rritej. Meqenëse imigrantët eparë ishin vendosur më së shumtinë Boston, ky qytet u bë qendra eimigrimit shqiptar në Amerikë.

Ndërsa Bostoni u shndërrua nëqendër të shqiptarëve të Amerikës,organizimi i imigrantëve filloi tëmerrte formë më të lartë. Në Bos-ton shqiptarët krijuan dhe ndërtu-an institucionet e tyre të para for-male. Me 12 qershor 1906, Sotir Pecibotoi gazetën e parë javore të njo-hur të quajtur Kombi. Pasoi formi-mi i organizatës së parë nacional-iste Besa-Besën me 6 janar 1907nga Fan Noli, i cili më vonë u bë kreui Kishës Ortodokse Autoqefale Sh-qiptare dhe Kryeministër i Sh-qipërisë më 1924. Me 15 shkurt1909, organizata e Fan Nolit filloibotimin e gazetës Dielli, e cila ishtepasardhësja e Kombit dhe redaktorii të cilës qe Faik Konica, shkollardhe patriot, i cili më vonë u bë njëdiplomat me finesë dhe një ndër fig-urat më të shquara të historisë sh-qiptare.

Edhe pse vala e parë përfshintekryesisht imigrantë meshkuj, kjo fil-loi të ndryshonte në vitet e 1920-ta.Shumë nga emigrantët e hershëm urikthyen në Shqipëri vetëm për tëpërjetuar zhgënjim të thellë me

regjimin autokratik në atdhe. Të tr-ishtuar, këta burra vendosën të ikinpër Amerikë përsëri, por kësaj hereata me vete morën edhe familjet etyre. Gratë dhe fëmijët shqiptarë jubashkëngjitën radhëve të valës sëparë të imigrantëve. Arritja e gravedhe fëmijëve rezultoi me ndryshimedramatike në stilin e jetës dhe ati-tudën e shqiptaro-amerikanëve.

Vala e dytë e imigracionit sh-qiptar në SHBA ndodhi prej vitit1945 deri me 1960. Pjesa dërmuesee këtyre imigrantëve ishin anti-ko-munistë dhe ishin angazhuar në ak-tivitete kundër komunistëve, edhenë Republikën e Shqipërisë edhe nëterritoret tjera shqiptare nën push-timin jugosllav. Ky grup u bal-lafaqua me dilemat më të vështirasi imigrantë sepse ata qenë të bin-dur që komunizmi do pësonte dis-fatë dhe asnjëherë nuk u stabilizuannë jetën e re duke shpresuar nëkthim të shpejtë në vendlindje. Disaprej tyre shkuan edhe më larg dhemorën pjesë në stërvitje ushtarakesi dhe në aktivitete të fshehta osetë hapura dhe të dhunshme kundërqeverive komuniste.

Vala e tretë u zhvillua prej vitit1960 deri kah fillimi i 1980-tave.Imigrantët e këtij grupi më sëshumti vinin nga shqiptarët eMaqedonisë dhe Malit të Zi dhe mëpak nga Kosova, regjione këto kuata po vuanin politikisht dheekonomikisht për shkak të poli-tikave diskriminuese të komu-nistëve jugosllavë.

Vala e katërt filloi në vitet 1990dhe vazhdoi deri me ardhjen e valëssë pestë, e cila nisi me 1999. Vala epestë u shënua nga arritja e 20, 000refugjatëve shqiptarë të cilët kish-in ikur nga agresorët serbë gjatëluftës së Kosovës. Nën përkujdes-en e qeverisë amerikane këta imi-grantë u sollën në bazën ushtarakeFort Dix në New Jersey dhe prejaty u shpërndanë nëpër gati tëgjitha shtetet e Amerikës.

Statistikat mbi shqiptaro-ameri-kanët janë të dobëta dhe sot për sotende nuk ka të dhëna zyrtare për num-rin e shqiptarëve në Amerikë, porsevlerësohet që ata duhet të jenë midis500,000 dhe 600,000 shqiptaro-ameri-kanë. Gjysma e këtij numri jetojnë nëtre-shtetëshin New York, New Jerseydhe Connecticut; 100,000 në Massachu-setts; 70,000 në Michigan dhe të tjerëtnë Illinois, Pennsylvania, Florida, Tex-as, California, Ohio, Wisconsin, NewHampshire, Missouri, Arizona, Tennes-see, Georgia, Maine, Alaska dhe nënumra më pak relevant në shtete tjeratë Amerikës.

(Origjinali i këtij punimi ështëbotuar në anglisht me titullin “Alba-Alba-Alba-Alba-Alba-nian-Americans Their Genealogynian-Americans Their Genealogynian-Americans Their Genealogynian-Americans Their Genealogynian-Americans Their Genealogy,,,,,Who They Who They Who They Who They Who They Are Are Are Are Are And Who Shall TheyAnd Who Shall TheyAnd Who Shall TheyAnd Who Shall TheyAnd Who Shall TheyBe”Be”Be”Be”Be” në gazetat Dielli dhe Illyria nëNew York në nëntor 2010. Përktheunga anglishtja në shqip- Uk Lushi)

VVVVVala e parë e imigracionit shqiptar nëala e parë e imigracionit shqiptar nëala e parë e imigracionit shqiptar nëala e parë e imigracionit shqiptar nëala e parë e imigracionit shqiptar nëSHBA, që filloi me Koli KristoferinSHBA, që filloi me Koli KristoferinSHBA, që filloi me Koli KristoferinSHBA, që filloi me Koli KristoferinSHBA, që filloi me Koli Kristoferinkah fundi i viteve 1800kah fundi i viteve 1800kah fundi i viteve 1800kah fundi i viteve 1800kah fundi i viteve 1800

www.shqiptarja.com E diel, 19 shkurt 2012

6SUPLEMENT JAVOR I

RILINDASIRILINDASIRILINDASIRILINDASIRILINDASISHSHSHSHSH.....comcomcomcomcom HISTORIA

4-4-4-4-4-VJETORIVJETORIVJETORIVJETORIVJETORI AAAAANALIZANALIZANALIZANALIZANALIZA

Prof.drProf.drProf.drProf.drProf.dr. Marenglen VERLI. Marenglen VERLI. Marenglen VERLI. Marenglen VERLI. Marenglen VERLI

Kosova e shpalli pavarësinë eshumëkërkuar e tëshumëpritur më 17 shkurt

2008, në orën 15, në një seancëplenare të jashtëzakonshme të Kuv-endit të saj, me votimin unanim të96 deputetëve të pranishëm.

Por cila është prehistoria e kësajdite të madhe, më të madhes përshqiptarët kudo që janë, pas ditës së28 nëntorit të vitit 1912?

Nëse nuk do të llogarisnim mo-mente më të hershme, që i përkasinshek. XIX, të cilat dora-dorës krijuandhe dimensionuan çështjen sh-qiptare në përgjithësi, nuk ka dy-shim se çështja e Kosovës lindi nëvitin 1913 për shkak të vendimevetë Fuqive të Mëdha, të marra nëKonferencën e Ambasadorëve nëLondër. Ato vendime të marra nëinteres të paqes evropiane, që gjith-sesi nuk u sigurua, toleruan ekspan-sionin e qarqeve drejtuese monarki-ste të Beogradit, Cetinës dhe Athinësdhe përcaktuan e diktuan copëtimine trevave shqiptare. Jo thjesht pohi-mi i drejtuesit të Konferencës, min-istrit të Jashtëm britanik Sër Edu-ard Greit që natyrisht ishte i mirin-formuar për realitetin në Ballkankur bënte deklaratën e njohur, poredhe të gjithë treguesit përcaktues,veçanërisht përbërja etnike dhe ko-mpozimi shpirtëror i shumicës dër-rmuese të popullsisë së Kosovës dheshumë viseve të tjera që iu aneksu-an Serbisë, Malit të Zi dhe Greqisëmë 1913, dëshmonin se ishte fjalapër treva të mirëfillta shqiptare qësakrifikoheshin arbitrarisht dhe pa-drejtësisht, të mbeteshin nën sundi-min e huaj, në vend që të përfshi-heshin natyrshëm në shtetin e vetkombëtar të porsakrijuar.

Shqiptarët nuk ishin në gjendjetë pengonin më 1913 krijimin e çësh-tjes së Kosovës dhe as patën rast,fuqi e aleatë që ta korrigjonin apo tazgjidhnin atë më vonë në mënyrë tëdrejtë. Kjo duhet bërë me mirëkup-tim në forumet ndërkombëtare, kubëjnë pjesë edhe shtetet që morënvendimin e gabuar dikur, duke ungarkuar me përgjegjësinë e krijim-it të një precedenti të rrezikshëm përstabilitetin në rajon deri në ditëttona. Historia gati shekullore e kon-fliktit midis shqiptarëve të dëmtuarrëndë dhe atyre që përfituan pa-drejtësisht, për shkak të koniunk-turave të kohës, është argument i pa-kundërshtueshëm për të shpjeguarsituatën negative që u krijua dheagravoi me pasoja shumëdimensio-nale, të cilat u kushtuan shtrenjtëtë gjithëve. Unë besoj se të gjithë ekanë të qartë se për shqiptarët

përgjithësisht dhe për elitën politikeshqiptare kudo qoftë, çështja në fjalë(pra çështja e Kosovës) nuk mund tëshmanget apo të neglizhohet. Ajo kalindur kundër vullnetit të sh-qiptarëve, duke vënë nën sundimine huaj gjysmën e tyre dhe prandajsa kohë ekziston një shtet shqiptar,por edhe në Kosovë e banuar ngashqiptarë, çështja e Kosovës nukmund të mos ekzistojë.

Kjo lidhje ka qenë e njohur mirësi nga shqiptarët, ashtu edhe nga ata

që e aneksuan Kosovën, përgjithë-sisht nga shtetet ballkanike, ashtuedhe nga Fuqitë e Mëdha me intere-sa në rajon. Dhe gjithkush, sipasmundësive, në përputhje me synimetstrategjike që ka pasur, ka luajturlojën e vet politike në vorbullën e ko-mbinacioneve lokale, rajonale endërkombëtare, me ndërmarrje dy-palëshe e shumëpalëshe.

Shqiptarët, në përgjithësi, në Ko-sovë, Shqipëri e më gjerë, për arsyetë kuptueshme, kanë qenë të intere-suarit e parë që çështja e Kosovës tëzgjidhej sa më shpejt, sa më drejt dhenë mënyrë përfundimtare. Natyr-isht, zgjidhja më reale, por edhe mëe vështira për t’u realizuar, ka qenëqë Kosova dhe trevat e tjera të trun-

gut etnik shqiptar, të shkëputura më1913, të ribashkoheshin me ShtetinShqiptar. Shqiptarët sot, tëndërgjegjshëm për vështirësitë qëparaqet zgjidhja e problemit dhe mebesim se demokratizimi, integrimidhe plotësimi i shumë standardevenë rajon, sipas parametrave të avan-cuara euro-amerikanë, do të kënaqtepjesën më të madhe të kërkesave tëtyre, nuk kërkojnë atë që do të ishtee natyrshme. Ata, edhe pse janë aku-zuar shpesh se synojnë krijimin e

“Shqipërisë sëMadhe”, kanëd e k l a r u a rshumë herë nëmënyrë insti-tucionale, si nëShqipëri dhenë Kosovë, senuk synojnë tëbashkojnë nënjë shtet tëvetëm Sh-qipërinë dheKosovën ose

treva të tjera ku popullsia shqiptarepërbën shumicën e popullsisë. Atambajnë një qëndrim të tillë të maturnë interes të stabilitetit në rajon edhepse trevat shqiptare jashtë shtetit ko-mbëtar janë rrudhur dukshëm gjatëshek.XX, si rezultat i politikës së pre-sionit e të spastrimit etnik që ndoqënqarqet drejtuese të shteteve që i sun-duan. Këtu do të duhej sqaruar setermi “Shqipëri e Madhe” është për-dorur gjithnjë në mënyrë abuzive,dhe s’ka asgjë të përbashkët me ter-min “Serbi e Madhe” dhe ca termatë tjerë të ngjashme në Ballkan,sepse shqiptarët, edhe në të kalu-arën, nuk kanë pretenduar kurrë mëtepër se bashkimin në një shtet tëvetëm të territoreve ku etnikisht

kanë qenë popullsi shumicë.Shqiptarët nuk kërkojnë t’u riku-

perohen dëmet që pësuan në vitin1913. Ata madje janë të gatshëm tësakrifikojnë sërish duke pranuarkufijtë që u vunë pa dëshirën dhekundër interesave të tyre më 1913apo 1945. Vetëm në FederatënJugosllave ata u ndanë në 4 njësi,në Maqedoni, në Malin e Zi, në Kos-ovë dhe në Serbinë “e ngushtë”, edhepse banonin në mënyrë kompakte nënjë territor të pandërprerëgjeografikisht. Por shqiptarët nukmund të lejojnë të copëtohen më tejme kufij të rinj, që shtojnë problemenë vend që të zgjidhnin ato ekzis-tueset, që sjellin dezintegrim në vendqë të shpejtojnë integrimin e natyr-shëm. Ata nuk mund të lejojnë që,posaçërisht kundër interesave të tyretë nëpërkëmbura gjatë gjithëshek.XX, të zbatohen edhe këtej etutje rregulla specifike loje.

Shqiptarët pranojnë vendosjendhe respektimin e standardeve nëkufijtë ku i gjeti fundshekulli XX dhebota mund të monitorojë hapat e tyrenë rrugën e duhur dhe seriozitetin edeklaratave të tyre. Në këtë kuadër,ata në përgjithësi, dhe veçanërishtkosovarët, kanë kërkuar gjithnjë dhekërkojnë me forcë edhe sot, që Koso-va të jetë shtet i pavarur. Unë nukbesoj se ka ndonjë njohës, sado me-diokër të çështjes së Kosovës, të his-torisë së Kosovës, që nuk i di arsyetpërse Kosova duhet të jetë e pavar-ur. Me një renditje, që nuk ka të bëjëgjithnjë me rëndësinë e argumentit,mund të shënohet se:

***Së pariSë pariSë pariSë pariSë pari, Kosova duhet të jetë e

pavarur nga Serbia sepse ajo nukështë Serbi. Mitet serbe nuk mundas t’i sjellin serbët në Ballkan parashek. VI-VII, as ta vendosin shte-tin serb në Kosovë, për më shumëse në një periudhë të caktuar tëmesjetës paraosmane (kryesishtfundi i shek. XII-XIV). Kosova,edhe pse ka qenë disa herë nënsundimin serb, përfshi edhe peri-udhën pas vitit 1913, mbeti gjith-një një tokë shqiptare. Gjatë shek-ullit XX shqiptarët nuk përbënëkurrë më pak se 66% të popullsisësë Kosovës dhe në prag të shpër-bërjes së Federatës Jugosllavepërbënin aty mbi 85% të popull-sisë kundrejt 8% të serbëve.

***Së dytiSë dytiSë dytiSë dytiSë dyti, Kosova duhet të jetë e

pavarur nga Serbia, sepse gjithnjëështë dhunuar nën sundimin e saj.Një informacion mëse i plotë, iservirur edhe në mënyrë institucio-nale në Jugosllavi, dëshmon për

masakra, shpronësime, shpërnguljeme dhunë të kryera mbi shqiptarëtdhe për kolonizim të viseve të tyreme elementë serbë, d.m.th. për njëpolitikë permamente spastrimi etniktë organizuar nga shteti në vitet1878, 1912-1915, 1918-1941, 1945-1966, 1981-1999).

***Së tretiSë tretiSë tretiSë tretiSë treti, Kosova duhet të jetë e

pavarur sepse nën sundimin e Ser-bisë ajo është penguar të zhvillohetnormalisht. Pasojat e politikës së tra-jtimit kolonial, si para ashtu edhe pasLuftës së Dytë Botërore dhe, veçanër-isht, rrënimi i ekonomisë në vitet 90,mund të riparohen vetëm në një Kos-ovë të pavarur nga Serbia. Kujtojmëvetëm dëmet e ekonomisë se sh-qiptarëve në Kosovë nga reformaagrare kolonizuese dhe shpërnguljetnë vitet 1918-1941, me pasoja të pal-logaritshme në të gjithë treguesit, sidhe deformimet e ekonomisë së Kos-ovës pas vitit 1945, si rezultat i sa-sisë së pakët dhe orientimit të papër-shtatshëm të investimeve, pasojë e tëcilave ishte rënia e prodhimit dheGDP për banor nga 1:2 në vitin 1945,krahasuar me mesataren jugosllave,në 1:4 në vitin 1990.

***Së katërtiSë katërtiSë katërtiSë katërtiSë katërti, Kosova duhet të jetë e

pavarur sepse ajo është ndjerë dhendjehet gjithnjë shqiptare. Mjaftontë kujtohet reagimi masiv i popull-sisë së saj në kundërshtim të vendi-meve të Kongresit të Berlinit më1878, për copëtimin e trevave sh-qiptare, i realizuar nën udhëheqjene Lidhjes Shqiptare të Prizrenit, pro-gramet kombëtare të elitës politiketë Kosovës të organizuar në Komite-tin e Kosovës në periudhën midis dyluftërave botërore, vendimet e Kon-ferencës së Bujanit dhe Lidhjes sëDytë të Prizrenit gjatë Luftës së DytëBotërore, lëvizja ilegale dhe legale nëperiudhën 1945-1999, rezistenca eorganizuar dhe spontane gjatë gjithëshek. XX kundër sundimit serb etj.

***Së pestiSë pestiSë pestiSë pestiSë pesti, Kosova duhet të jetë e

pavarur sepse nën sundimin e Ser-bisë ka qenë e penguar të integrohejnatyrshëm në rajon e të kthehej nënjë element stabiliteti. Prerja e korri-doreve të komunikimit që ekzistoninpara 1913, me pasoja veçanërisht përpopullsinë shqiptare, politikaekonomike që imponoi integrim tëdhunshëm, diskriminues dhe vartësinga Serbia dhe Federata, vendosja eshqiptarëve në pozita inferioriteti na-cional, moral dhe ekonomik, nxitja eelementit serb kundër tyre dhe ndez-ja e konflikteve nacionale në Kosovë,janë disa nga provat e shumta që tre-

Njohja e saj e shpejtë ndërkombëtareNjohja e saj e shpejtë ndërkombëtareNjohja e saj e shpejtë ndërkombëtareNjohja e saj e shpejtë ndërkombëtareNjohja e saj e shpejtë ndërkombëtareështë e garantuarështë e garantuarështë e garantuarështë e garantuarështë e garantuar. Brenda 4 vjetëve këtë e. Brenda 4 vjetëve këtë e. Brenda 4 vjetëve këtë e. Brenda 4 vjetëve këtë e. Brenda 4 vjetëve këtë ekanë bërë 86 shtete të botës, ndër të cilatkanë bërë 86 shtete të botës, ndër të cilatkanë bërë 86 shtete të botës, ndër të cilatkanë bërë 86 shtete të botës, ndër të cilatkanë bërë 86 shtete të botës, ndër të cilatshumica e vendeve të BE dhe SHBA.shumica e vendeve të BE dhe SHBA.shumica e vendeve të BE dhe SHBA.shumica e vendeve të BE dhe SHBA.shumica e vendeve të BE dhe SHBA.

PAVARESIA E KOSOVES

Cila është prehistoria e kësaj dite të madhe, më të madhes përCila është prehistoria e kësaj dite të madhe, më të madhes përCila është prehistoria e kësaj dite të madhe, më të madhes përCila është prehistoria e kësaj dite të madhe, më të madhes përCila është prehistoria e kësaj dite të madhe, më të madhes përshqiptarët kudo që janë, pas ditës së 28 nëntorit të vitit 1912...shqiptarët kudo që janë, pas ditës së 28 nëntorit të vitit 1912...shqiptarët kudo që janë, pas ditës së 28 nëntorit të vitit 1912...shqiptarët kudo që janë, pas ditës së 28 nëntorit të vitit 1912...shqiptarët kudo që janë, pas ditës së 28 nëntorit të vitit 1912...

Tetë arsyet e pakundërshtueshme

Në foto: Nga festimet e Pavarësisë në Kosovë

SHSHSHSHSH.....comcomcomcomcom 7www.shqiptarja.comE diel, 19 shkurt 2012SUPLEMENT JAVOR I

RILINDASIRILINDASIRILINDASIRILINDASIRILINDASI HISTORIA

gojnë përse u kthye Kosova në vatërtensioni në rajon.

***Së gjashtiSë gjashtiSë gjashtiSë gjashtiSë gjashti, edhe juridikisht, sipas

specialistëve, Kosovës nuk i mun-gojnë argumentet për të qenë e pa-varur nga Serbia.

Prof. Noel Malkolm, ndër të tjerë,ka rreshtuar argumente që provojnëse Kosova as juridikisht nuk kapengesa për të qenë e pavarur. Vlentë shihet në këtë plan fakti seJugosllavia e viteve 1918-1944 nukishte juridikisht Serbia e vitit 1913,të cilës iu dha Kosova. Po kështu asFederata e Titos. Më tej, organe legji-time për Kosovën si Konferenca eBujanit, më 1944, Kuvendi i Kaçan-ikut, Kushtetuta dhe Referendumitë viteve 1990-1992, morën vendimeqë s’ka pse të mos merren në konsid-eratë, madje ndonjëri kishte natyrëplebishitare, kurse vendimi i “Këshil-lit Krahinor” të Kosovës i marrë nëPrizren (1945), për kthimin e Kos-ovës në një “obllast”, apo qark të Re-publikës së Serbisë, ishte një im-ponim ilegjitim. Periudha gati njëshekullore, posaçërisht ajo e viteve1999-2006, konfirmon qëndriminkolektiv deri institucional, pa përjas-htuar edhe sakrificën kolektive tëpopullsisë shqiptare të Kosovës përt’u vetëqeverisur dhe për të qenë epavarur plotësisht nga Serbia.

***Së shtatiSë shtatiSë shtatiSë shtatiSë shtati, Kosova duhet të jetë e

pavarur sepse asnjë organizëmndërkombëtar, nuk mund të marrëpërgjegjësinë t’i mohojë një popullsieshumicë dërrmuese në një territor tëpërcaktuar qartë, të gatshme të vo-tojë të monitoruar vullnetin e vet saherë t’i kërkohet, të drejtën e vetëv-endosjes për të qenë e pavarur. Kos-ova duhet të jetë e pavarur sepse Or-ganizma ndërkombëtare universalesi Kombet e Bashkuara, mandejSHBA dhe BE, janë përcaktuar tësigurojnë integritetin, stabilitetindhe zhvillimin në rajon e më gjerëduke respektuar të drejtat njerëzore,përfshi edhe ato kombëtare dhe vull-netin e shumicës.

***Së tetiSë tetiSë tetiSë tetiSë teti, Kosova duhet të jetë e pa-

varur, sepse me politikën genocidalepa precedent të ndjekur ndaj sh-qiptarëve të Kosovës në vitet 90, qëkulmoi veçanërisht në vitet 1998-1999, qarqet drejtuese të Beograditkanë humbur të drejtën të qeveri-sin një territor që e kanë rrënuardhe një popullsi që kanë tentuar tazhdukin. Në vitet 1990-1999, Kos-ovës, nga fitimi i munguar dhe gra-bitjet e shkatërrimet i kanë hum-bur rreth 30 miliardë dollarë. Nëvitet 1990-1996 u pushuan ngapuna rreth 150 mijë shqiptarë ose75% e shqiptarëve në marrëdhëniepune me shtetin. Pas kësaj popu-llsia shqiptare prej 1.778.602 ban-orësh kishte punësuar vetëm nënivelin 2,39% dhe rreth 900 famil-jarë shqiptarë mbetën pa mjete je-tese. Në vitet 1998-1999, u vranësë paku, 10.000 shqiptarë dhe udeportuan me dhunë rreth 800mijë deri 1 milion shqiptarë, osegjysma e gjithë popullsisë sh-qiptare në Kosovë.

Pretendimet serbeNdërsa për shqiptarët çështja e

sigurimit të pavarësisë së plotë tëKosovës nga Serbia, përveçse njëçështje e drejtë është një çështje je-tike, nuk mund të thuhet se ajo ësh-të e tillë edhe për kombin serb. Ser-bët do të duhej të ishin pas sh-qiptarëve më të interesuarit përzgjidhjen e drejtë të çështjes së Kos-ovës, por ata deri sot, përgjithësisht,nuk kanë llogaritur interesat e sh-qiptarëve. Në Kosovë jeton vetëm njëminoritet serb, por kjo trevë ka bërëpjesë në gjeopolitikën e qarqeve drej-tuese serbe për ekspansion dhe do-minim në Ballkanin Perëndimor. Ajoka qenë konsideruar rajon strategjikqë lidhte Serbinë me Maqedoninë elakmuar gjithnjë, ka qenë elementplus që ka forcuar pozitat serbe nënjë shtet ku përfshiheshin edhekroatët e sllovenët, sikurse ka qenëJugosllavia Mbretëri dhe Jugoslla-via Republikë Socialiste Federative,ka qenë llogaritur si territor i domos-doshëm për të pretenduar një daljenë Adriatikun Jugor përmes Sh-qipërisë Veriore, mandej ka qenë ra-

jon potencialisht shumë i pasur, mevlera për ekonominë e Serbisë, rreg-ullator i tregut serb e jugosllav, kaqenë amortizator krizash e traz-imesh sociale etj. Përsa i përketmiteve serbe, që e paraqesin Kosovënsi “djep të Serbisë”, ato kanë qenë dhejanë vetëm mjet justifikimi, që elitësserbe i ka shërbyer për të mbuluarsynimet politike ekspansioniste përkrijimin e “Serbisë së Madhe”, njëpropagandë komode për të përfituare shfrytëzuar opinionin e brendshëmserb dhe atë ndërkombëtar. Plane ekëndvështrime të kësaj natyre i kanëpenguar qarqet drejtuese të Serbisë,por, për shkak të mentalitetit të kri-juar gjatë dy shekujve, edhe një pjesëtë popullsisë serbe, që t’i shikojnë etrajtojnë fqinjët e tyre shqiptarë sipartnerë e jo si armiq, ose së paku,si fajtorë për shumë probleme që kapasur Serbia. Dokumentacioni i pub-likuar është i mjaftueshëm për tëdëshmuar se synimi i Serbisë zyrtaree jozyrtare, i qarqeve drejtuese nëpozitë ose në opozitë, ka qenë asgjë-simi i shqiptarëve në Kosovë e mëgjerë, në pamundësi të asimilimit, siedhe ricopëtimi, ose, së paku, dobë-simi dhe nënshtrimi i Shtetit Sh-qiptar. Për pasojë, shqiptarët në Ko-sovë dhe në viset e tjera shqiptare tëpërfshira në Serbi e Jugosllavi,vetëm gjatë shek.XX, pavarësishtnga ndonjë premtim demagogjik përpërfitime në momente të caktuara,asnjëherë nuk u trajtuan normalishte aq më pak nuk u lejuan të vetëv-endosin për të ardhmen e tyre. Ata upenguan në mënyra të ndryshme, papërjashtuar edhe përdorimin edhunës së drejtpërdrejtë, të kenë mëshumë se disa deputetë në skupsh-tinën (parlamentin) e paraluftës sëDytë Botërore, mandej, pas Luftës sëDytë Botërore, u penguan të kenë mëshumë se autonomi krahinore nëRFSJ, stadin më të lartë të së cilës esanksionoi Kushtetuta e vitit 1974,kurse në vitet 90-të, me rastin eshpërbërjes së Jugosllavisë, treva etyre u kthye në një koloni të Serbisë.Pasojat e kësaj politike konstanteantishqiptare, që zë fill nga viti 1913,janë humbje të konsiderueshme

jetësh njerëzore, pengesa të rritjes sënatyrshme demografike, ngecjeekonomike, probleme të mëdha so-ciale, arsimore, kulturore, traumashpirtërore kolektive etj. Një politikëe tillë e zbatuar mbi shqiptarët, nukmund të mos krijonte, sikurse edheka ndodhur, një hendek të thellë mi-dis shqiptarëve dhe serbëve, prob-lematik për raportet e mëtejme mi-dis tyre, deri sa të ndërtohen raportete reja që duhet të shërojnë plagët evjetra e të rivendosnin marrëdhënienormale. Hapja e diskutimeve përstatusin e Kosovës ku ende pozicio-net e palëve janë krejt të kundërta,gjithësesi është hapi i parë i duhurqë sjell, jo vetëm për shqiptarët poredhe për serbët, shansin e madh qëtë hidhet pas shpine e kaluara dhetë ndërtohen raportet e reja, të cilatpadyshim, pritet të sjellin për të dypalët dhe për gjithë rajonin stabilitet,zhvillim e integrim. Analistë tëshumtë që kritikojnë trajtimin epavëmendshëm, jorealist e ndoshtaeksperimental të çështjes së Kosovësgjatë shek.XX, kanë pranuar se dukeserviur për shqiptarët e Kosovës njëlidhje varësie nga Serbia, qoftë edhenën emrat autonomi e zgjeruar, re-publikë e tretë në Unionin e mbeturSerbi-Mal i Zi etj., ose duke reko-manduar copëtim të Kosovës, krijimenklavash etj., as në Kosovë, as nëviset e tjera shqiptare e më gjerë,madje, as në Serbi, rrjedhimisht asnë rajon, nuk është e mundur tëprodhohet mjaftueshëm damokraci,paqe dhe prosperitet, në kuota që dotë ishin të pranueshme për standar-det që kërkon Bashkimi Europian.Madje njëri nga variantet, përkatë-sisht ai që e llogarit Kosovën mestatusin e një republike të bash-kuar me Serbinë dhe Malin e Zi,tashmë, me përcaktimin e kombitmalazez, nëpërmjet referendumittë 21.05.2006, për të qenë shtet,konsiderohet krejtësisht i pareali-zueshëm. Përcaktimi i Malit të Zi,për t’u shkëputur nga Serbia, du-het t’i heqë çdo dilemë edhe Serbisëedhe faktorit ndërkombëtar përzgjidhjen e çështjes së Kosovës nëmënyrën e duhur.

Pozicionet e vjetraCilatdo të kenë qenë dikur mo-

tivet që, për shkak se siguroninavantazhe të ndryshme, e nxisninSerbinë të ndërtonte një politikëkomplekse antishqiptare, sot vetëmnjë gjykim anakronik, ose llogaripolitike që nuk synojnë perspek-tivën, mund ta mbajë elitën politikeserbe në pozicionet e vjetra.

Në Serbi elita politike nuk mundtë mos e kuptojë se dy shtete sh-qiptare në Ballkan nuk prishinekuilibrat dhe nuk dhunojnë paqene sigurinë rajonale. Mënyra si ve-prohet sot për zgjidhjen e proble-meve duke respektuar parametratdemokratike në vendimmarrje nëpolitikat e brendshme e të jashtme,nuk sjell asnjë rrezik për ndonjëreaksion zinxhir që do të ndiztezjarre aty ku ka minoritete, sikurseparalajmërojnë pa argumentekundërshtarët e pavarësisë së Ko-sovës. Në Serbi e dinë gjithashtuse me format e vjetra të mbajtjesnën kontroll Kosova nuk ka vleraekonomike për Serbinë, madje nëatë situatë pengohet edhe çlirimi ienergjive mendore dhe ekonomike

të serbëve për ngritjen e gjithan-shme dhe integrimin e Serbisë nëBashkimin Evropian. Në Serbi ekanë të qartë se Shqipëria dhe Ko-sova, qoftë veçmas qoftë të llogarit-ura së bashku, kanë një ekonomitë vogël që ka nevojë për lidhje mëtë gjera me fqinjët dhe gjithë rajo-nin, rrjedhimisht janë të intere-suara për zbatimin e marrëveshjessë asocim stabilizimit, orientim kyi garantuar edhe nga interesat eBashkimit Evropian dhe të ShBA.Në Serbi nuk mund të mos e sho-him se shqiptarët i vlerësojnë dhe idëshirojnë lidhjet e hapura dhemiqësore në rajon, sepse vetëm 60milion banorët e tij dhe jo gjithsej6-7 milion shqiptarët e veçuar, ebëjnë rajonin, pra edhe trevat sh-qiptare, pjesëtare të një tregu mepërmasa të pranueshme për inves-time serioze perëndimore. Unë be-soj se duhet të jenë shtuar serbët,që e kuptojnë se BE dhe ShBA, dhedihet pesha e tyre në zgjidhjen eproblemeve në botë, duan që nëBallkan të kalohet nga faza e sta-bilitetit në atë të zhvillimit rajonal.Pikërisht në këtë kuadër ShBAvlerësojnë zgjidhjen e çështjes sësovranitetit dhe zhvillimit të sh-qiptarëve në Kosovë, padyshimedhe të statusit dhe të standardevetë duhura për pakicën serbe atje.Rajoni si i tërë mund të ketë suk-ses për t’u drejtuar në BE vetëmnëse lidhet mbi bazën e respektim-it të të drejtave të natyrshme tëgjithkujt, qoftë të kombeve e ko-mbësive, qoftë të pakicave dhe tëshanseve të të gjithëve për zhvil-lim ekonomik kulturor etj. Në Ser-bi duhet jo vetëm ta kuptojnë, poredhe të guxojnë të hedhin hapat nëdrejtimin e duhur, se Pavarësia eKosovës dhe e Malit të Zi, tashmëe vendosur kjo me referendumin edatës 21.05.2006, do t’i vendosinpalët në raporte partneriteti dhelidhjesh normale, që përfshijnëedhe lidhjet ekonomike. Vetëmkështu mund të shkohet drejt re-zultatit të kërkuar nga të gjithë.

BE dhe ShBA i kanë të gjitha in-strumentat që serbët të kuptojnë sepavarësia e Kosovës ndihmon edheSerbinë për t’u çliruar nga e shkuarae për të ecur përpara. Ato i kanëmundësitë për të bindur edhe disafuqi të mëdha (si Rusia e Kina) qëjanë shprehur kundër pavarësisë sëKosovës, se ky hap është në interestë gjithë botës së re demokratike.

Hapi i madh është hedhur. Koso-va e re demokratike, shteti më i ri nëEuropë po starton drejt së ardhmesndryshe, drejt së ardhmes europiane.Njohja e saj e shpejtë ndërkombëtareështë e garantuar. Brenda 4 vjetëvekëtë e kanë bërë 86 shtete të botës,ndër të cilat shumica e vendeve të BEdhe SHBA. Ballkani, jo larg, do tëjetë një rajon po aq stabël i Europëssa gjithë rajonet e tjera të saj.

Çështja e Kosovës dhe stabiliteti në rajonÇështja e Kosovës dhe stabiliteti në rajonÇështja e Kosovës dhe stabiliteti në rajonÇështja e Kosovës dhe stabiliteti në rajonÇështja e Kosovës dhe stabiliteti në rajon

ArgumentetProf. NoelMalkolm, ndër tëtjerë, ka rreshtuarargumente qëprovojnë seKosova asjuridikisht nuk kapengesa për tëqenë e pavarur.Vlen të shihet nëkëtë plan fakti seJugosllavia eviteve 1918-1944nuk ishte juridikishtSerbia e vitit 1913,të cilës iu dhaKosova. Po kështuas Federata eTitos

Në foto:Kosova në

hartën erajonit

www.shqiptarja.com E diel, 19 shkurt 2012

8SUPLEMENT JAVOR I

RILINDASIRILINDASIRILINDASIRILINDASIRILINDASISHSHSHSHSH.....comcomcomcomcom ALBANOLOGU

81-81-81-81-81-VJETORIVJETORIVJETORIVJETORIVJETORI IIIII VRASJESVRASJESVRASJESVRASJESVRASJES

MILAN SHUFLAJKrejt i pazbuluar edhe sot

Në mbrëmjen e 18 shkurtit të viti 1931, aty rreth orës 20.15 minuta, në rrugën “Dalmatinska”Në mbrëmjen e 18 shkurtit të viti 1931, aty rreth orës 20.15 minuta, në rrugën “Dalmatinska”Në mbrëmjen e 18 shkurtit të viti 1931, aty rreth orës 20.15 minuta, në rrugën “Dalmatinska”Në mbrëmjen e 18 shkurtit të viti 1931, aty rreth orës 20.15 minuta, në rrugën “Dalmatinska”Në mbrëmjen e 18 shkurtit të viti 1931, aty rreth orës 20.15 minuta, në rrugën “Dalmatinska”nrnrnrnrnr. 6 (Zagreb), dr. 6 (Zagreb), dr. 6 (Zagreb), dr. 6 (Zagreb), dr. 6 (Zagreb), dr. Milan Shuflaj goditet për vdekje nga policia sekrete serbe që i zënë pusi.... Milan Shuflaj goditet për vdekje nga policia sekrete serbe që i zënë pusi.... Milan Shuflaj goditet për vdekje nga policia sekrete serbe që i zënë pusi.... Milan Shuflaj goditet për vdekje nga policia sekrete serbe që i zënë pusi.... Milan Shuflaj goditet për vdekje nga policia sekrete serbe që i zënë pusi...

DrDrDrDrDr. Etleva Lala. Etleva Lala. Etleva Lala. Etleva Lala. Etleva Lala

Pavarësia e shtetit shqiptar u shpall nëvitin 1912, por puna për botimin e dokumenteve historike, të mbledhura nga

arkiva të ndryshme e që datonin nga periudhatmë të hershme kishte filluar tashmë disa vitemë herët. Në këtë kuadër, vëllimi i pare i do-kumenteve arkivore për historinë e mesjetëssë Shqipërisë, me titullin Acta et diplomata resAlbaniae medie aetate (Aktet dhe diplomat eçështjeve të Shqipërisë mesjetare) u botua nëvitin 1913, dhe vëllimi i dytë në vitin 1918 dukei dhënë legjitimitet të plotë shtetit shqiptar sipër nga lashtësia e popullit, ashtu edhe përsai përket territorit, gjuhës dhe kulturës sëveçantë që pasqyrohej në këto dokumente gjatëgjithë shekujve dhe i jepte të drejtën historikekëtij kombi të kishte shtetin e tij. Pse ishteMilan Shuflaj kaq i motivuar për të vënëthemelet historike të shtetit shqiptar? Cilat ish-in interesat e këtij medievisti kroat që punon-te, botonte dhe kishte një reputacion të jash-tëzakonshëm në Perandorinë Austro-hun-gareze të lobonte për Shqipërinë dhe madje tëjepte edhe jetën e tij për çështjen shqiptare?Këto pyetje do të gjejnë përgjigje vetëm atëherëkur të bëhet plotësisht e njohur jeta e MilanShuflajt, por sidomos vepra e tij, që akomambetet misterioze dhe e pazbuluar duke qenëe shpërndarë në arkiva, biblioteka të ndryshmetë Evropës, e madje edhe në ndonjë bodrum tëndonjë stacioni policor që e mbante nën vëzh-gim. Vepra monumentale që krijoi themelethistorike të popullit shqiptar, Acta et diploma-ta res Albaniae medie aetate (Aktet dhe diplo-mat e çështjeve të Shqipërisë mesjetare) qëshkurt njihet edhe me emrin Acta Albaniae ubotua vetëm në dy vëllime, ndërkohë që vëlli-mi i tretë nuk u përgatit kurrë nga Milan Shu-flaj, për shkakun se kjo punë e tij shkencore ukonsiderua kaq e rrezikshme nga nacionalistëtserbë, saqë ata e panë më me vend që taekzekutonin fizikisht këtë studiues, sesa tëmerreshin pastaj me zhdukjen e veprës. Vëlli-mi i tretë i Acta Albaniae, i cili në projekt-planete Shuflajt do të trajtonte shekullin XV do tëplotësonte përfundimisht këtë gur themeli tështetit shqiptar, sepse nëse më parë dokumen-tet i kanë quajtur kryesisht shqiptarët me em-rin me të cilin i njihnin të huajt Alban, tani dot’i quanin ata me emrin që ata njihnin vetvet-en, d.m.th. shqiptar. Ndërprerja e një projektitë tillë ishte një strategji që synonte ta minon-te nga themelet shtetin e ri shqiptar. Ështëbërë më shumë se një dekadë që kur kam fil-luar të njihem me jetën dhe veprën e MilanShuflajt, dhe gjatë gjithë kësaj kohe një ngaprioritet e kërkimit dhe hulumtimit tim sh-kencor ka qenë mbledhja e dorëshkrimeve dhedokumentacionit të tij apo që kanë të bëjnëme të. Sa më shumë që plotësohet mozaiku ipunës dhe veprës së tij, aq më i qartë bëhetedhe qëllimi i punës së Shuflajt, dhe motivimii tij për të qenë më shumë se mik i shqiptarëve.Megjithatë, shumë nga dorëshkrimet e tij janëakoma vetëm të identifikuara se ku gjenden,por të painkorporuara në atë që lirisht mundtë quhej ‘arkivi Milan Shuflaj’. Një nga befa-sitë më të këndshme të punës hulumtuese nëveprat e Milan Shuflajt është padyshim faktise në Arkivin Qendror Shtetëror të Shqipërisë,në Tiranë, kam zbuluar në vitin 2002 se ekzis-ton një numër i konsiderueshëm i dokument-acionit origjinal, si dorëshkrime të Milan Shu-flajt, letërkëmbim por edhe dokumente të mirë-fillta mesjetare të cilat ishin të pastudiuaranga askush më pare. Me këtë rast do të dëshi-roja të theksoja se në këtë arkiv, pra në AQSHpër herë të parë zbulova origjinalin e regestitpër përmbajtjen e vëllimit të tretë të Acta Al-baniae, që i ishte dorëzuar dorazi mbretit Zogme rastin e ardhjes së Shuflajt në Shqipëri, nëjanar të vitit 1931. Dorëshkrimi, i cili në faktështë i daktiloshkruar ka 43 faqe. Në të Shu-

E panjohuraNë AQSH janë sjellë nga Zagrebi, përkatësisht nga Arkivi Shtetëror Kroat rreth4500 faqe të dorëshkrimeve origjinale të Shuflajt. Çfarë përmbajnë këto 13 DVDme dokumente të skanuara? Cila është rëndësia e tyre, dhe çfarë ndikimi kanë atonë rishikimin dhe rishkrimin e historisë së popullit shqiptar, sidomos në këtë 100-vjetor jubilar të shpalljes së pavarësisë së shtetit shqiptar

flaj, bën paraqitjen e shkurtër të çdo dokumentiveç e veç duke shënuar edhe vendndodhjen esecilit dokument, gjithnjë sipas informacion-eve që kishte ai në atë kohë, që më vonë, nearritëm të vërtetojmë se shumë herë ishin tëgabuara dhe jo të sakta. Ky regjistër përbëhetprej 796 zërash. Shënimet për dokumentet igrupon sipas arkivave dhe bibliotekave ku atondodheshin, si p.sh. në Arkivin e Venedikut(450 dokumente nga vitet 1407-1451), Arkivine Vatikanit (113 dokumente nga vitet: 1405-1451), Arkivin e Napolit (20 dokumente, ngavitet 1402-1451), Arkivin e Barcelonës (12 do-kumente nga vitet 1447-1451), Arkivin eAnkonës (8 nga vitet 1412-1439), Museo Civi-co të Venedikut (2 nga viti 1420), etj. Ështëinteresant fakti, që në përmbajtjen e vëllimit

të tretë, M. Sufflay nuk kishte futur dokumen-tet nga Arkivi i Barcelonës të cilat i kishin për-shkruar për llogari të tij disa scribes spanjollë,por ky ia kishte huazuar akademikut serb nëBeograd, Jovan Radoniqit, për konsultim. Kyi fundit i botoi ato në vitin 1942, pas vdekjessë Shuflajt. Shuflaj i kishte kërkuar me këm-bëngulje që Radoniqi t’ia kthente dokumentetnga arkivi i Barcelonës, e megjithatë ai i kish-te mbajtur ato. Pjesa e sinopsit për dokumen-tet që ruhen në Arkivin Sekret të Vatikanit, epërgatitur nga Shuflaj përbëhet nga 5 faqe tëdaktilografuara dhe përbëhet nga 113 zëra. Kjopjesë ka pasaktësi dhe gabime të shumta, përshkak se ai vetë nuk kishte arritur të punonteasnjëherë në Arkivin apo në Bibliotekën e Va-

tikanit, por të gjitha të dhënat i kishte nëmënyrë indirekte nga kolegë të tij që punoninatje. Është pothuajse i panjohur një fakt pokaq i rëndësishëm që ka të bëjë po me veprëne Milan Shuflajt, se po në Arkivin Qendror Sh-tetëror të Shqipërisë (shkurt AQSH), në Tiranëjanë sjellë nga Zagrebi, përkatësisht nga ArkiviShtetëror Kroat rreth 4500 faqe të dorëshkri-meve origjinale të Shuflajt, të cilat ishinpërzgjedhur dhe skanuar nën përkujdesjen enjë studiuesi shqiptar që punonte atje për llog-ari të shtetit shqiptar dhe të cilat iu dhuruanAQSH nga drejtori i arkivit shtetëror kroat,prof. Josip Kolanovic më 26 nëntor të vitit 2002.Çfarë përmbajnë këto 13 DVD me dokumentetë skanuara? Cila është rëndësia e tyre, dheçfarë ndikimi kanë ato në rishikimin dhe rish-

krimin e historisë së popullit shqiptar, sido-mos në këtë 100-vjetor jubilar të shpalljes sëpavarësisë së shtetit shqiptar?

Fillimisht duhet theksuar se të gjitha do-kumentet janë në dorëshkrim dhe të pabo-tuara. Ato janë të shkruara në latinisht, gre-qisht, hungarisht, spanjisht, italisht,frëngjisht, sllavisht. Këto dokumente janëtë nxjerra nga arkiva dhe biblioteka të ndry-shme të Evropës. Shumë prej tyre, në fakt,janë të përshkruara në bazë të origjinaleveqë ndodheshin në këto arkiva, duke qenëse në kohën e Shuflajt nuk kishte mundësitjetër riprodhimi. Një pjesë e tyre janë tëpërgatitura për botim, me gjithë aparaturënpërkatëse përcjellëse, ndërsa pjesa tjetër

janë të pasistemuara dhe të shpërndara si-pas planit të Shuflajt për botimet e ardhs-hme. Në këto dokumente trajtohet historiae popullit shqiptar dhe e Shqipërisë, ngashek. XV deri në shek. XIX. Aty ndodhetedhe pjesa e katërt e historisë së Shqipërisëtë cilën Shuflaj e kishte përgatitur për bot-im por që nuk arriti ta botonte. Për atë Shu-flaj kishte marrë mbështetje të kon-siderueshme financiare nga Mbretëria e Sh-qipërisë. Ky dorëshkrim përbëhet prej 480faqesh dhe është autograf i Shuflajt me sh-kronja të imta kryesisht në gjuhët gjermane,hungareze, latine, greke dhe sllave. Kydorëshkrim është i pa tejkaluar edhe sot ekësaj dite, për nga pasuria dhe vlera që aika. Botimi i tij do të ishte një kontribut içmuar për rishikimin dhe rishkrimin e his-torisë së popullit shqiptar, duke qenë se aiështë bazuar në dokumente origjinale qëkanë qenë dhe vazhdojnë të jenë të padis-kutueshme për nga vërtetësia dhe auten-ticiteti. Po në këto DVD që ndodhen nëAQSH ndodhen edhe dokumente të peri-udhës së Skënderbeut, që akoma janë tëpabotuara. Shuflaj i kishte nxjerrë ato ngaarkiva të ndryshme sidomos nga ato tëMbretërisë së Aragonës, Lisbonës dhe Man-tovës. Përgatitja për botim e veprave të Shu-flajt nuk është një sipërmarrje e lehtë. Aipërdor shumë gjuhë në veprat e tij, gjë qëpër lexuesin e sotëm do të ishte një kriterpothuajse i papranueshëm për botim.Përveç kësaj, përkthimi dhe madje edhevetë të kuptuarit e veprave të Shuflajt ësh-të shumë i vështirë për shkak të termi-nologjisë që ai përdorte. Ai ishte njohës ithellë i gjuhëve që përdorte dhe përveç kësajnjë erudit i mirëfilltë në të gjitha fushat eshkencës që në kohën e tij kishin arriturkulmin e sofistikimit. Kështu ai shpeshherëpërdorte fjalë të rralla të cilat është e vësh-tirë t’i gjesh edhe në fjalorët më të speciali-zuar. Duhen lexuar autorë të tillë si Hein-rich Mann, Albert Einstein, ElisabethBroëing, Tomas Moor, Herman Hesse,Rikard Coudenhove-Kalergia, Haeckel,Spengler, Bertrand Russel, Bergson, Semon,Ëeisermann, Ëallace, Fechner, Crooks,Lodge, Flammarion, Baldëin, Eddington,Sigmund Freud etj. e gjithë teoritë e tyreme gjuhën e pasur për të cilën njihet fillim-shekulli XX, në mënyrë që të kuptohet nëkontekst terminologjia që ai përdorte. Ainjihte të gjitha botimet më në zë të kohës,gjë që është shumë e dukshme në recensio-net e shumta që botonte (çdo javë botontepesë recensione për pesë tituj të rinj që lex-onte brenda javës), përveç literaturës pro-fesionale me të cilën punonte çdo ditë. Si-pas informacioneve që kemi, përkatësishtbibliografisë së përgatitur për botim, aikishte shkruar më shumë se 3250 zëra bib-liografikë, duke filluar nga vepra kapitaledisa-vëllimëshe deri te recensione disa-faqëshe që botonte nëpër gazeta. Bibliote-ka e tij ishte shumë e pasur dhe kishte mëshumë se 12 000 titujve. Në të kishte bëninpjesë jo vetëm librat më të fundit të botuar,por edhe inkunabula dhe libra të rrallë.

Në foto::Milan

Suffay nekabinetine punes,Zagreb,

13 dhjetor19330