ΙΣΤΟΡΙΑΙΣΤΟΡΙΑΓ’ ΓυμνασίουΓ’ Γυμνασίου

Ενότητα 33Ενότητα 33 ηη

Η ρωσική επανάστασηΗ ρωσική επανάσταση

Η ρωσική αυτοκρατορία στις αρχές του 20Η ρωσική αυτοκρατορία στις αρχές του 20 ουου αι. αι.

Τσάρος Νικόλαος Β΄

Η κρίση του τσαρικού καθεστώτοςΗ κρίση του τσαρικού καθεστώτος(1)(1)

Τέλη 19ου – αρχές 20ού αι. το 85% του Τέλη 19ου – αρχές 20ού αι. το 85% του πληθυσμού ήταν αγρότες.πληθυσμού ήταν αγρότες.

Οι γαιοκτήμονες κατείχαν μεγάλα κτήματα, οι Οι γαιοκτήμονες κατείχαν μεγάλα κτήματα, οι μικροκαλλιεργητές ζούσαν σε άσχημες συνθήκες.μικροκαλλιεργητές ζούσαν σε άσχημες συνθήκες.

Γίνονται συχνές εξεγέρσεις με αίτημα τον Γίνονται συχνές εξεγέρσεις με αίτημα τον αναδασμό της γης.αναδασμό της γης.

Μερικές περιοχές είχαν γνωρίσει αξιόλογη Μερικές περιοχές είχαν γνωρίσει αξιόλογη βιομηχανική ανάπτυξη.βιομηχανική ανάπτυξη.

Οι εργάτες ζούσαν το ίδιο άθλια με τους αγρότες.Οι εργάτες ζούσαν το ίδιο άθλια με τους αγρότες.

Η κρίση του τσαρικού καθεστώτοςΗ κρίση του τσαρικού καθεστώτος(2)(2)

Η κοινωνική ένταση κλιμακώθηκε μετά την ήττα Η κοινωνική ένταση κλιμακώθηκε μετά την ήττα της Ρωσίας στον ρωσοϊαπωνικό πόλεμο (1904-της Ρωσίας στον ρωσοϊαπωνικό πόλεμο (1904-1905).1905).

1905:1905: Ο τσάρος Ο τσάρος Νικόλαος Β΄Νικόλαος Β΄ θεσπίζει θεσπίζει νομοθετικό σώμα (συνταγματική μοναρχία).νομοθετικό σώμα (συνταγματική μοναρχία).

1905-1906:1905-1906: Η Επανάσταση στη Μόσχα Η Επανάσταση στη Μόσχα καταπνίγεται στο αίμα.καταπνίγεται στο αίμα.

Η επιστράτευση Ρώσων (Α΄ Παγκόσμιος Η επιστράτευση Ρώσων (Α΄ Παγκόσμιος πόλεμος) παρέλυσε την οικονομία.πόλεμος) παρέλυσε την οικονομία.

Τα τσαρικά στρατεύματα αντιμετώπιζαν και την Τα τσαρικά στρατεύματα αντιμετώπιζαν και την ήττα στα στρατόπεδα μαχών.ήττα στα στρατόπεδα μαχών.

Η Αστική Επανάσταση του Η Αστική Επανάσταση του Φεβρουαρίου του 1917 Φεβρουαρίου του 1917 (1)(1)

Η επανάσταση επιβλήθηκε του Η επανάσταση επιβλήθηκε του τσάρου.τσάρου.

Τη διακυβέρνηση του κράτους Τη διακυβέρνηση του κράτους ασκούσαν μετριοπαθείς ασκούσαν μετριοπαθείς φιλελεύθεροι αστοί.φιλελεύθεροι αστοί.

Οργανώθηκαν τα Οργανώθηκαν τα σοβιέτσοβιέτ : : συμβούλια εργατών και συμβούλια εργατών και στρατιωτών σε διάφορες στρατιωτών σε διάφορες πόλεις.πόλεις.

Μάρτιος 1917:Μάρτιος 1917: Ο τσάρος Ο τσάρος παραιτείται.παραιτείται.

Διαδήλωση τον Διαδήλωση τον Φεβρουάριο του 1917Φεβρουάριο του 1917

Η Αστική Επανάσταση του Η Αστική Επανάσταση του Φεβρουαρίου του 1917 Φεβρουαρίου του 1917 (2)(2)

Η προσωρινή κυβέρνηση: Η προσωρινή κυβέρνηση: 1.1. αναγνώρισε κάποια ατομικά δικαιώματα,αναγνώρισε κάποια ατομικά δικαιώματα,2.2. νομιμοποίησε τα σοβιέτ, νομιμοποίησε τα σοβιέτ, 3.3. προετοίμασε τη σύγκληση συνέλευσης για την προετοίμασε τη σύγκληση συνέλευσης για την

κατάρτιση Συντάγματος˙κατάρτιση Συντάγματος˙

αρνήθηκε εν τούτοις: αρνήθηκε εν τούτοις:

1.1. να αποσύρει τα στρατεύματα της Ρωσίας από να αποσύρει τα στρατεύματα της Ρωσίας από τον πόλεμο, τον πόλεμο,

2.2. να προχωρήσει σε αναδασμό της γης.να προχωρήσει σε αναδασμό της γης.

Η Σοσιαλιστική Οκτωβριανή Η Σοσιαλιστική Οκτωβριανή Επανάσταση του 1917 Επανάσταση του 1917 (1)(1)

Μάιος 1917: Μάιος 1917: Οι Ρώσοι Οι Ρώσοι ΚομμουνιστέςΚομμουνιστές ((ΜπολσεβίκοιΜπολσεβίκοι ) ) κατόρθωσαν κατόρθωσαν να πάρουν την πλειοψηφία στα να πάρουν την πλειοψηφία στα σοβιέτ.σοβιέτ.

25-26 Οκτωβρίου 1917: 25-26 Οκτωβρίου 1917: οργανώνεται νέα Επανάστασηοργανώνεται νέα Επανάσταση ((Οκτωβριανή Οκτωβριανή ΕπανάστασηΕπανάσταση ),), η οποία η οποία παίρνει την εξουσία από τους παίρνει την εξουσία από τους μετριοπαθείς.μετριοπαθείς.

ΜΜππολσεβίκοι στην Κόκκινη ολσεβίκοι στην Κόκκινη πλατεία της Μόσχαςπλατεία της Μόσχας

Η Σοσιαλιστική Οκτωβριανή Η Σοσιαλιστική Οκτωβριανή Επανάσταση του 1917 Επανάσταση του 1917 (2)(2)

Αιτήματα των Κομμουνιστών Αιτήματα των Κομμουνιστών (Β. Ίλιτς Ουλιάνοφ ή Λένιν): (Β. Ίλιτς Ουλιάνοφ ή Λένιν): Κατάργηση της φιλελεύθερης Κατάργηση της φιλελεύθερης

προσωρινής κυβέρνησης.προσωρινής κυβέρνησης. ‘‘Ολη η εξουσία να περάσει στα Ολη η εξουσία να περάσει στα

σοβιέτ. σοβιέτ. Η γη να μοιραστεί στους Η γη να μοιραστεί στους

αγρότες. αγρότες. Η Ρωσία να αποσυρθεί Η Ρωσία να αποσυρθεί

αμέσως από τον πόλεμο.αμέσως από τον πόλεμο. ΛένινΛένιν

Η Σοσιαλιστική Οκτωβριανή Η Σοσιαλιστική Οκτωβριανή Επανάσταση του 1917 Επανάσταση του 1917 (3)(3)

Πράξεις της νέας κυβέρνησης: Πράξεις της νέας κυβέρνησης: Αφαίρεσε από τους ιδιοκτήτες τους κι έθεσε υπό τον Αφαίρεσε από τους ιδιοκτήτες τους κι έθεσε υπό τον

έλεγχό της όλες τις μεγάλες οικονομικές μονάδες.έλεγχό της όλες τις μεγάλες οικονομικές μονάδες. Ανέθεσε τη διοίκηση των εργοστασίων στα σοβιέτ των Ανέθεσε τη διοίκηση των εργοστασίων στα σοβιέτ των

εργατών και των μεγάλων αγροκτημάτων στα σοβιέτ των εργατών και των μεγάλων αγροκτημάτων στα σοβιέτ των αγροτών. αγροτών.

Αναγνώρισε το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης στις διάφορες Αναγνώρισε το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης στις διάφορες εθνότητες της χώρας. εθνότητες της χώρας.

Απέσυρε τη χώρα (Απέσυρε τη χώρα (Συνθήκη Μπρεστ-ΛιτόφσκΣυνθήκη Μπρεστ-Λιτόφσκ ,, 3 Μαρτίου 1918) από τον πόλεμο (αφενός γιατί δεν είχαν 3 Μαρτίου 1918) από τον πόλεμο (αφενός γιατί δεν είχαν δυνάμεις και αφετέρου διότι τον θεωρούσαν δυνάμεις και αφετέρου διότι τον θεωρούσαν ιμπεριαλιστικό), παραχωρώντας όμως πολλά εδάφη στη ιμπεριαλιστικό), παραχωρώντας όμως πολλά εδάφη στη Γερμανία.Γερμανία.

Η Ρωσία το 1914Η Ρωσία το 1914

Η Ρωσία το 1918Η Ρωσία το 1918(συνθήκη Μπρεστ-Λ(συνθήκη Μπρεστ-Λ ίίτοφσκ)τοφσκ)

Ο εμφύλιος πόλεμος και η ξένη Ο εμφύλιος πόλεμος και η ξένη επέμβαση επέμβαση

Λίγο αργότερα ξέσπασε εμφύλιος πόλεμος Λίγο αργότερα ξέσπασε εμφύλιος πόλεμος ανάμεσα στους τσαρικούς και τους ανάμεσα στους τσαρικούς και τους Μπολσεβίκους.Μπολσεβίκους.

Η Αντάντ έστειλε στρατό στο πλευρό του τσάρου, Η Αντάντ έστειλε στρατό στο πλευρό του τσάρου, μαζί και η Ελλάδα (μαζί και η Ελλάδα (εκστρατεία στην εκστρατεία στην ΟυκρανίαΟυκρανία ).).

Τελικά, οι Μπολσεβίκοι επικράτησαν.Τελικά, οι Μπολσεβίκοι επικράτησαν. Το κράτος παίρνει τη μορφή ομοσπονδίας και Το κράτος παίρνει τη μορφή ομοσπονδίας και

ονομάζεται ονομάζεται Ένωση Σοβιετικών Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών (ΕΣΣΔ) ή Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών (ΕΣΣΔ) ή Σοβιετική ΈνωσηΣοβιετική Ένωση ..

Έλληνες στρατιώτες στην ΟυκρανίαΈλληνες στρατιώτες στην Ουκρανία

Σημαία της Σοβιετικής ΈνωσηςΣημαία της Σοβιετικής Ένωσης

Προπαγανδιστικές αφίσες των μπολσεβίκωνΠροπαγανδιστικές αφίσες των μπολσεβίκων

Η επίδραση της Οκτωβριανής Η επίδραση της Οκτωβριανής Επανάστασης στην Ευρώπη Επανάστασης στην Ευρώπη (1)(1)

Ενίσχυσε την κινητικότητα στις Ενίσχυσε την κινητικότητα στις γραμμές των λαϊκών τάξεων σε γραμμές των λαϊκών τάξεων σε πολλές χώρες της Ευρώπης.πολλές χώρες της Ευρώπης.

1919: Στη Μόσχα ιδρύεται η 1919: Στη Μόσχα ιδρύεται η Γ΄ Γ΄ Διεθνής ή Κομμουνιστική Διεθνής ή Κομμουνιστική Διεθνής ή Κομιτέρν.Διεθνής ή Κομιτέρν.

1918-1919: Στη Γερμανία 1918-1919: Στη Γερμανία οργανώθηκε επανάσταση οργανώθηκε επανάσταση (Οκτώβριος 1918) από τους (Οκτώβριος 1918) από τους σπαρτακιστές αλλά τελικά σπαρτακιστές αλλά τελικά ηττήθηκαν.ηττήθηκαν.

Αφίσα της ΚομιτέρνΑφίσα της Κομιτέρν

Συγκρούσεις σπαρτακιστών Συγκρούσεις σπαρτακιστών με το στρατό στο Βερολίνομε το στρατό στο Βερολίνο

Η επίδραση της Οκτωβριανής Η επίδραση της Οκτωβριανής Επανάστασης στην Ευρώπη Επανάστασης στην Ευρώπη (2)(2)

1919: 1919: Επανάσταση ξέσπασε και στην Επανάσταση ξέσπασε και στην ΟυγγαρίαΟυγγαρία, , επικράτησε σοβιετικό καθεστώς για λίγο, αλλά τελικά επικράτησε σοβιετικό καθεστώς για λίγο, αλλά τελικά ανατράπηκε.ανατράπηκε.

Στις χώρες της Αντάντ εκδηλώθηκαν απεργίες και Στις χώρες της Αντάντ εκδηλώθηκαν απεργίες και άρχισαν να ιδρύονται τα κομμουνιστικά κόμματα. άρχισαν να ιδρύονται τα κομμουνιστικά κόμματα. Ένα από αυτά ήταν και το Ένα από αυτά ήταν και το Σ.Ε.Κ.Ε.Σ.Ε.Κ.Ε. (1918), το (1918), το επονομαζόμενο σήμερα Κ.Κ.Ε.επονομαζόμενο σήμερα Κ.Κ.Ε.

Συνέδριο ίδρυσης του Σ.Ε.Κ.Ε.

ΑΣΚΗΣΕΙΑΣΚΗΣΕΙΣΣ

ΕρωτήσειςΕρωτήσεις

1.1. Η αστική επανάσταση του 1917: να Η αστική επανάσταση του 1917: να περιγράψετε τα γεγονότα.περιγράψετε τα γεγονότα.

2.2. Γιατί ξέσπασε η σοσιαλιστική επανάσταση το Γιατί ξέσπασε η σοσιαλιστική επανάσταση το 1917;1917;

3.3. Ποια η στάση των ξένων Δυνάμεων απέναντι Ποια η στάση των ξένων Δυνάμεων απέναντι στους επαναστάτες;στους επαναστάτες;

4.4. Να αναφέρετε τα αποτελέσματα της Να αναφέρετε τα αποτελέσματα της Οκτωβριανής Επανάστασης στην υπόλοιπη Οκτωβριανής Επανάστασης στην υπόλοιπη Ευρώπη.Ευρώπη.

Ασκήσεις σωστού-λάθους Ασκήσεις σωστού-λάθους (1)(1)

Να επιλέξετε ποιες από τις παρακάτω Να επιλέξετε ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές και ποιες λανθασμένες:προτάσεις είναι σωστές και ποιες λανθασμένες:

1.1. Οι εργάτες στην τσαρική Ρωσία περνούσαν το ίδιο άθλια Οι εργάτες στην τσαρική Ρωσία περνούσαν το ίδιο άθλια με τους αγρότες.με τους αγρότες.

2.2. Οι εξεγέρσεις είχαν ως βασικό αίτημα τον αναδασμό της Οι εξεγέρσεις είχαν ως βασικό αίτημα τον αναδασμό της γης.γης.

3.3. Η συνταγματική μοναρχία θεσπίστηκε το 1905 από τον Η συνταγματική μοναρχία θεσπίστηκε το 1905 από τον τσάρο Αλέξανδρο μετά από μεγάλες πιέσεις από το λαό.τσάρο Αλέξανδρο μετά από μεγάλες πιέσεις από το λαό.

4.4. Τον Φεβρουάριο του 1917 ξέσπασε η σοσιαλιστική Τον Φεβρουάριο του 1917 ξέσπασε η σοσιαλιστική επανάσταση.επανάσταση.

5.5. Μετά την επικράτηση της αστικής επανάστασης τη Μετά την επικράτηση της αστικής επανάστασης τη διακυβέρνηση του κράτους ανάλαβε η προσωρινή διακυβέρνηση του κράτους ανάλαβε η προσωρινή κυβέρνηση.κυβέρνηση.

Ασκήσεις σωστού-λάθους Ασκήσεις σωστού-λάθους (2)(2)

6.6. Η εξουσία τελικά δόθηκε στα σοβιέτ.Η εξουσία τελικά δόθηκε στα σοβιέτ.7.7. Ο Λένιν υποστήριζε ότι τα κτήματα έπρεπε να Ο Λένιν υποστήριζε ότι τα κτήματα έπρεπε να

συνεχίσουν να τα κατέχουν οι μεγαλο-γαιοκτήμονες.συνεχίσουν να τα κατέχουν οι μεγαλο-γαιοκτήμονες.8.8. Η σοσιαλιστική κυβέρνηση της Ρωσίας συνέχισε να Η σοσιαλιστική κυβέρνηση της Ρωσίας συνέχισε να

συμμετέχει στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.συμμετέχει στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.9.9. Η Αντάντ έστειλε στρατό στη Ρωσία να βοηθήσει τον Η Αντάντ έστειλε στρατό στη Ρωσία να βοηθήσει τον

τσάρο.τσάρο.10.10. Κατά τον εμφύλιο πόλεμο η Ελλάδα συμμετείχε Κατά τον εμφύλιο πόλεμο η Ελλάδα συμμετείχε

υποστηρίζοντας τους μπολσεβίκους.υποστηρίζοντας τους μπολσεβίκους.

Να σχολιάσετε τους ακόλουθους Να σχολιάσετε τους ακόλουθους όρους:όρους:

Δούμα Δούμα Αστική επανάστασηΑστική επανάσταση Οκτωβριανή επανάστασηΟκτωβριανή επανάσταση Σοβιέτ Σοβιέτ Προσωρινή κυβέρνηση Προσωρινή κυβέρνηση ΜπολσεβίκοιΜπολσεβίκοι Γ΄ Διεθνής ή Κομμουνιστική Διεθνής ή ΚομιτέρνΓ΄ Διεθνής ή Κομμουνιστική Διεθνής ή Κομιτέρν