14
สารบัญ กาหนดการ เทศกาล มหาสงกรานต์ แห่นางดานเมองนคร 14 - วันท่ ๑๒ เมษายน ๒๕๕5 - วันท่ ๑3 เมษายน ๒๕๕5 - วันท่ ๑4 เมษายน ๒๕๕5 ความหมายของนางกระดาน 5-7 พิธโล้ชิงช้า 8 ประวัติพระพุทธสิหิงค์ 9 บ่อน้าศักดิ์สิทธิ6 แหล่ง ในจังหวัดนครศร ธรรมราช 11-16 ***************

4 6 11-16 - nakhoncity.org · - พระสงฆ์ Û รูป เจริญชัยมงคลคาถา - พิธีกรเชิญประธาน จุดธูปเทียน

  • Upload
    others

  • View
    0

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: 4 6 11-16 - nakhoncity.org · - พระสงฆ์ Û รูป เจริญชัยมงคลคาถา - พิธีกรเชิญประธาน จุดธูปเทียน

สารบญ

ก าหนดการ เทศกาล มหาสงกรานต แหนางดานเมองนคร 1–4

- วนท ๑๒ เมษายน ๒๕๕5

- วนท ๑3 เมษายน ๒๕๕5

- วนท ๑4 เมษายน ๒๕๕5

ความหมายของนางกระดาน 5-7

พธโลชงชา 8

ประวตพระพทธสหงค 9

บอน าศกดสทธ 6 แหลง ในจงหวดนครศรธรรมราช 11-16

***************

Page 2: 4 6 11-16 - nakhoncity.org · - พระสงฆ์ Û รูป เจริญชัยมงคลคาถา - พิธีกรเชิญประธาน จุดธูปเทียน

16

หวยปากนาคราช

เปนหวยทมความคดเคยวเหมอนตวพระยานาคราช อยทต าบล เขาแกว อ าเภอลานสกา จงหวดนครศรธรรมราช น าจากล าหวยนไหลออกมาจากแงหนทมลกษณะเหมอนปากพระยานาค

ไหลตลอดป ตงแตโบราณมาเชอวาน าในหวยนาคราชเปนน าทศกดสทธและส าคญเหมอนกบน าจากแหลงอน ๆ ๕ แหลงขางตน น าจากล าหวยนใชเปนน าพระพทธมนตและพระราชพธรวมกบน าทกแหลงท

กลาวมา ตรงจดทตกน าในหวยปากนาคราชมลกษณะเปนแองน าทมทางน าเลก ๆ หลายสายไหลมารวมกน ทใกลจดนมตนไมอยสามชนด คอ ตนใบแรด ๑ หม กอไผล าเลก ๑ กอ และหวาย ๑ กอ เจา

เมองนครเคยจดใหมคนเฝามใหใครตนตนไมทงสามชนดนโดยเดดขาด ทงนเพราะเมอเวลาใชน ามาเสวย หรอใชในพระราชพธนน ใหตดไผมาท ากระบอกใสน า ใชใบแรดท าจกปดปากกระบอกน าและใช

หวายมดกระบอกน าเขาดวยกน

Page 3: 4 6 11-16 - nakhoncity.org · - พระสงฆ์ Û รูป เจริญชัยมงคลคาถา - พิธีกรเชิญประธาน จุดธูปเทียน

1

ก าหนดการ

เทศกาล มหาสงกรานต แหนางดานเมองนคร ๒๕๕5

ระหวางวนท 12 - ๑๔ เมษายน ๒๕๕5 ณ สวนศรธรรมาโศกราชและพระหออศวร

มหามงคลแหงชวต พทธาภเษกน าศกดสทธ สรงน าพระพทธสหงค ชมพธแหนางดาน

อลงการต านานเมองนคร ๑ เดยวในเมองไทย

***********************

วนท ๑๒ เมษายน ๒๕๕5 ณ สวนศรธรรมาโศกราช

พธบวงสรวงพระเจาศรธรรมาโศกราช พธพทธาภเษกน าศกดสทธ ๖ แหง

เวลา 15.00 น. พธตกน าจากแหลงน าศกดสทธทง 6 แหลง

เวลา 17.00 น. พรอมกนบรเวณมณฑลพธ

เวลา ๑๗.๓๐ น. พธบวงสรวงพระเจาศรธรรมาโศกราช

ร ามโนราห บวงสรวงพระเจาศรธรรมาโศกราช

เวลา ๑๘.๐๐ น. พธพทธาภเษกน าศกดสทธ

- พระสงฆ ๙ รป เจรญพระพทธมนต พรอม ณ มณฑลพธ

- พระสงฆ ๘ รป นงปรกบรกรรม พรอมบนธรรมาสน - พธกรนมนตพระสงฆ เปนประธานตกน าและเทน าศกดสทธ

ลงขนสาคร

- พระสงฆ ๙ รป เจรญชยมงคลคาถา

- พธกรเชญประธาน จดธปเทยน บชาพระรตนตรย

- สมาทานศล รบศล

- นมนตประธานสงฆ จดเทยนในขนสาคร

- พธกรอาราธนาพระปรวตร

- พระสงฆเจรญพระพทธมนตจนจบพระสตร

- นมนตประธานสงฆดบเทยนชย

Page 4: 4 6 11-16 - nakhoncity.org · - พระสงฆ์ Û รูป เจริญชัยมงคลคาถา - พิธีกรเชิญประธาน จุดธูปเทียน

- พระสงฆอนโมทนา / เสรจพธแจกน าศกดสทธ

2

วนท ๑๓ เมษายน ๒๕๕5 วนมหาสงกรานต ณ สวนศรธรรมาโศกราช

ชาวนครศรธรรมราช เรยกวา “วนเจาเมองเกา” เปนวนสงเจาเมองเกาชาวนครศรธรรมราชจงท าความสะอาดบานเรอน หลงจากนนจะอญเชญพระพทธสหงคอนเปนพระพทธรป

คบานคเมอง หนงในสามองคของประเทศไทยน ามาประดษฐานทสวนศรธรรมาโศกราช เพอสกการบชาและสรงน า เพอเปนสรมงคล และมกจกรรมตาง ๆ ตามก าหนดการ ดงน

เวลา ๐๖.0๐ น. พธท าบญตกบาตรพระสงฆ จ านวน ๘๔ รป เนองในวนปใหมไทย ณ สวนศรธรรมาโศกราช

เวลา ๐7.30 น. คณะอญเชญพระพทธสหงค พรอมกน ณ ส านกงานเทศบาลนคร นครศรธรรมราช ( แตงผามวง )

เวลา 08.30 น. เคลอนขบวนเพอไปอญเชญพระพทธสหงค

ณ พพธภณฑสถานแหงชาต นครศรธรรมราช

เวลา 09.00 น. พธอญเชญพระพทธสหงค

ณ พพธภณฑสถานแหงชาต นครศรธรรมราช

เสนทางขบวนแหพระพทธสหงค ออกจากพพธภณฑสถานแหงชาต นครศรธรรมราช

- ออกจากพพธภณฑสถานแหงชาตฯไปถนนราชด าเนนไปหวถนน วนกลบทสแยกหวถนน มาตามถนนราชด าเนน

- ถงวดพระมหาธาตวรมหาวหาร เขาสรงน าพระบรมธาต

- ออกจากพระบรมธาต มาตามถนนราชด าเนน

- ถงสแยกตลาดแขก เลยวซายไปตามถนนกะโรม

- วนกลบทสแยกเบญจมฯ ไปตามถนนกะโรม

- ถงสแยกตลาดแขก เลยวซายไปตามถนนราชด าเนนไปทาวง

- จดจดสรงน า บรเวณ ทาวง 1 จด

- สแยกทาวงเลยวซายไปตามถนนเนรมต

- วนกลบทวงเวยนสถานรถไฟ

- กลบตามถนนเนรมต เลยวซายไปตามถนนราชด าเนน

- ถงสนามกฬา วนกลบตามถนนราชด าเนน เขาสนามหนาเมอง

Page 5: 4 6 11-16 - nakhoncity.org · - พระสงฆ์ Û รูป เจริญชัยมงคลคาถา - พิธีกรเชิญประธาน จุดธูปเทียน

15

หวยเขามหาชย

เปนล าหวยทมน าไหลมาจากเขามหาชย ผานลงมาทางแนวปาในบรเวณทเปนสถาบนราชภฏนครศรธรรมราช ตนน าอยในเขต หมท 4 ต าบล ทางว อ าเภอ เมอง จงหวด

นครศรธรรมราช ล าหวยนเรยกตามชอของภเขามหาชย อนหมายถงชยชนะอนยงใหญ

ทชาวเมองนครศรธรรมราช ในชวง พ.ศ. 1900-2000 มชยตอชวาทมาท าสงครามกบชาวนครถอเปนน าทมโชคชย ใชเปนน าในพระราชพธตางๆ เชน น าพระพทธมนต น าพระบรมราชาภเษก

น าพระพพฒนสตยา เปนตน โดยน าไปรวมกบน าบออนๆ ทมในตวเมองนครศรธรรมราช

หวยเขามหาชย

Page 6: 4 6 11-16 - nakhoncity.org · - พระสงฆ์ Û รูป เจริญชัยมงคลคาถา - พิธีกรเชิญประธาน จุดธูปเทียน

14

วดประตขาว

ตงอยทต าบลคลง อ าเภอ เมอง จงหวด นครศรธรรมราช ปจจบน เปนวดราง ทางราชการไดใชสถานทวดนเปนโรงเรยนอนบาลนครศรธรรมราชไปแลว บอน าทวดประตขาวเดมเปนบอ

น าลกอยหลงโรงเรยนอนบาลนครศรธรรมราช แตครงโบราณน าในบอนไดรบการปลกเสกโดยเจาอาวาสรปส าคญของวดน เปนเจาอาวาสทมอทธฤทธมากเชยวชาญทางไสยศาสตรน าในบอนเปนน าท

ศกดสทธเปนสรมงคลใชในการท าน าพระพทธมนตในพระราชพธตาง ๆ เชน น าอภเษก พระราชพธบรมราชาภเษก และน าพระพพฒนสตยา เปนตน รวมกบน าในบออน ๆ ทกลาวมาแลวขางตนทงสาม

บอ

วดประตขาว

Page 7: 4 6 11-16 - nakhoncity.org · - พระสงฆ์ Û รูป เจริญชัยมงคลคาถา - พิธีกรเชิญประธาน จุดธูปเทียน

3

เวลา ๑๑.๐๐ น. อญเชญแหพระพทธสหงค ประดษฐาน ณ สนามหนาเมอง

- พระสงฆ ๙ รป พรอม ณ มณฑลพธ

- ประธานจดธปเทยนบชาพระรตนตรย

- พธกรอาราธนาศล รวมรบศล

- พระสงฆเจรญพระพทธมนต

- ถวายจตตปจจยไทยทาน

- พระสงฆอนโมทนา

- กรวดน า

- พธกรเชญประธานสรงน าพระพทธสหงค

- พระสงฆเจรญชยมงคลคาถา ๓ จบ

- ประธานสรงน าพระสงฆและรดน าผสงอาย จ านวน ๖๐ คน

- ถวายภตตาหารเพลแดพระสงฆ ๙ รป

- มหกรรมขนมจน 1,000 กโลกรม

- รวมเลนน าสงกรานต , การละเลนตางๆ

เวลา ๑๘.๐๐ น. อญเชญพระพทธสหงคส พพธภณฑสถานแหงชาต นครศรธรรมราช

Page 8: 4 6 11-16 - nakhoncity.org · - พระสงฆ์ Û รูป เจริญชัยมงคลคาถา - พิธีกรเชิญประธาน จุดธูปเทียน

4

วนท ๑๔ เมษายน ๒๕๕5 พธแหนางดาน

ชม Mini Light And Sound ณ หอพระอศวร

ชาวนครศรธรรมราช เรยกวา “วนวาง” เชอกนวาเจาเมองยงสถตยอยบนสวรรค ในวนนไมมเจาเมองประจ าเมองคมครองรกษา ประชาชนจะรวมกนท าบญแลวน าอาหารและเครองบชา

ไปเคารพผอาวโสและพระสงฆ โดยถอโอกาสนขอพรรดน าเพอความเปนสรมงคล วนนจะมการละเลนพนบานเพอความรนเรง และสนกสนาน

เทศบาลนครนครศรธรรมราช รวมกบ ททท. ส านกงานนครศรธรรมราช ฟนฟประเพณแหนางดาน ซงเปนประเพณทางศาสนาพราหมณ เปนสวนหนงของประเพณตรยมปวาย

หรอประเพณโลชงชา ถอเปนการอญเชญเทพชนรอง 3 องค มารอรบเสดจพระอศวรทจะเสดจลงมายงโลกมนษย ในชวงเดอนยของทกป เชอกนวาเปนการประสาทพรใหมความสขสบาย คมครองบานเมอง

ใหปลอดภย บนดาลความอดมสมบรณแก พชพนธธญญาหาร เทพทอญเชญรบเสดจ ประกอบดวย พระอาทตยพระจนทร / พระแมคงคา / พระแมธรณ / เทพดงกลาวนจารกหรอแกะสลกลงบน

แผนไม ชาวนครศรธรรมราช เรยกไมแกะสลกดงกลาวนวา “นางกระดาน” หรอนางดาน เมอถงวนพธกอญเชญนางกระดานทง 3 นมายงเสาชงชาในหอพระอศวร เพอรอรบพระอศวรทจะเสดจเยยม

โลกมายงเสาชงชาดงกลาว

มก าหนดการโดยละเอยด ดงน

เวลา ๑๗.๐๐ น. - บวงสรวงพระอศวร ณ หอพระอศวร

เวลา ๑๘.๐๐ น. - ตงขบวนพธแหนางดาน ณ บรเวณหนาสวนศรธรรมา- โศกราช

เคลอนไปยงหอพระอศวร

- Mini Light And Sound นางดาน

อลงการต านานเมองนครฯ

Page 9: 4 6 11-16 - nakhoncity.org · - พระสงฆ์ Û รูป เจริญชัยมงคลคาถา - พิธีกรเชิญประธาน จุดธูปเทียน

13

บอน าศกดสทธวดเสมาไชย

ซงอยทางดานทศเหนอของวดเสมาเมอง บอน าตงอยทางทศอสานชองวด เชนเดยวกบวดเสมาเมอง เสมาไชยหมายถงเครองหมายของการชนะ ในอดตพระ เจาศรธรรมโศกราช กษตรย

เมองนครไดสรางวดนขน หลงจากไดกรธาทพไปตหวเมอง ฝายใต และไดรบชยชนะกลบมา จงไดบรณะวดเสมาไชยเปนทระลก เพอเปนสรมงคลแกบานเมองจงท าใหน าศกดสทธในบอวดเสมาไชย ไดถก

น าไปใชเปนบอพระพทธมนต ประพรมใหแกทหารหรอใหทหารดมน าเพอออกสงคราม ในคราวทเจาพระยานครนอย ไดกรธาทพไปตไทรบร กไดน าน าศกดสทธบอน เขาพธพทธาภเษกประพรมใหทหาร และ

ใหทหารดมน าบอนเพอไปท าสงครามกบเมองไทรบร และไดรบชยชนะกลบมา ชาวนครจงเชอวาน าบอน ผใดไดดมกนจะไดรบชยชนะในทกคราว

ในอดตจงหวดนครศรธรรมราช ไดอญเชญน าศกดสทธจากบอแหงน เพอเขาพธและพระราชพธตาง ๆ เชนพธถอน าพระพพฒนสตยาของเมองนครศรธรรมราช และอญเชญน าศกดสทธ

จากบอแหงนเขาประกอบพระราชพธบรมราชาภเษกพระมหากษตรยาธราชทกพระองคในราชวงคจกร ครงหลงสดจงหวดไดอญเชญน าศกดสทธจากบอแหงน ซงเปนหนงในหกแหงของจงหวดนครศรธรรมราช

ขนทบเกลาฯ ถวายพระบาทสมเดจพระเจาอยหวเนองในวโรกาสพระราชพธมงคลเฉลมพระขนมพรรษา 6 รอบ วนท 5 ธนวาคม พ.ศ. 254

12

บอน าศกดสทธวดเสมาเมอง

ซงตงอยทางทศอสานของวด เปนบอน าทสรางขนพรอมกบการตงวดเสมาเมอง หมายถงหลกเมองเปนสถานทบอกเรองราวตาง ๆ ของ

จงหวดนครศรธรรมราช ตงแตอดตจนถงปจจบน วดเสมาเมอง ตามทะเบยนวดของจงหวดนครศรธรรมราช สรางขนเมอ พ.ศ. 1318 เปนวดทสรางขนเปนอนดบท

2 รองจากวดพระมหาธาตวรมหาวหาร มหลกศลาจารกหลกท 23 ซงขดพบทวดเสมาเมองแหงน ชาวบานเชอกนวาบอน าแหงน ตงอยภายในเขตธรณสงฆอนเปน

แดนของพระพทธศาสนา และในอดตเคยเปนศาสนาพรหมณ ทไดเขสนครศรธรรมราช ราวศตวรรษท 10-12 กอนกลายเปน

วดในพระพทธศาสนา และเชอวาบอน าน มอายกอนตงวดเสมาเมอง เปนบอน าในศาสนาสถานของศาสนาพรหมณ จงมความเชอวาใครทได

ดมกนน าในบอน กสามารถแกคณไสย

ภตผปศาจได จงเปนบอน าศกดสทธหนงใน 6 แหงของนครศรธรรมราช และทางการไดตกน าในยอนเขาสพธและพระราชพธถอน าพพฒนสตยาของเมอง

นครศรธรรมราชและอญเชญน าศกดสทธจากบอน าแหงน เขาสงานพระราชพธทวธาภเษกในรชกาลท 5 และพระราชพธบรมราชาภเษก พระมหากษตรยาธราชเจาทกพระองคในราชวงศจกร

Page 10: 4 6 11-16 - nakhoncity.org · - พระสงฆ์ Û รูป เจริญชัยมงคลคาถา - พิธีกรเชิญประธาน จุดธูปเทียน

5

บอน าศกดสทธวดเสมาเมอง

ความหมายของนางกระดาน

ความหมายของนางกระดานแผนท ๑ : นามวาพระอาทตยพระจนทร

พระอาทตย หรอ พระสรยา เปนผสรางกลางวน เปนผใหแสงสวางและความรอน แกโลกมนษยและดาวเคราะหอน ๆ ดวยการชกรถมา

เคลอนไปในจกรวาลไมมวนหยด ใหพลงงานแกสรรพ สงทมชวตทงปวง กอใหเกดวฎจกรแหงดนฟาอากาศเปนฤดกาล ถอเปนเทพทมคณปการตอการอยรอดของ

สรรพสตว

พระจนทร หรอ “รชนกร” เปน เทพผสรางกลางคน เปนสญลกษณแหงความอดมสมบรณและงดงามออนละมน ถอเปนเทพผอ านวยให

สงมชวตทงหลายไดพกผอนและผสมพนธสบมาถง ปจจบน

Page 11: 4 6 11-16 - nakhoncity.org · - พระสงฆ์ Û รูป เจริญชัยมงคลคาถา - พิธีกรเชิญประธาน จุดธูปเทียน

6

ความหมายของนางกระดานแผน ๒ : นามวาพระธรณ

พระธรณ เทพองคน มหนาทรองรบน าหนกของสรรพสงและพยงสงทงหลายสงทพระอศวรสรางไวในจกรวาลใหด ารงอยเปนเสมอนพอแมของเทพ

ทงหลาย รองรบทกอยางโดยไมรงเกยจ เปนเทพผสะสมคณงามความดทงปวง เมอครงทพระพรหมสรางโลกและขอใหพระอศวรไปรกษาโลก พระอศวรทรงหวงใยวา

โลกไมแขงแรงจงมการทดสอบโดยหยงพระบาทลงมาซงหากหยงทงสองพระบาท เกรงวาโลกจะแตก จงหยงพระบาทมาเพยงขางเดยว และในการนมพระธรณไดเขามา

ท าหนาทรองรบพระบาทของพระอศวรเอาไว

จากพทธประวตไดกลาวถงเกยรตคณพระธรณอยตอนหนงวา เมอวนเพญเดอนหกกอนพทธกาล พระยาวตดมารมาขดขวางมใหพระสทธตถะตรสรอนตตรสมมาสมโพธ

ญาณ มการโตเถยงทวงสทธโพธบลลงกกน พญามารจงใหรพลย ายพระสทธตถะ หวงใหพระสทธธตถะลกหนหรอมวยมรณ เหตการณนพระธรณไดสดบอย เหนจรงวา

พระสทธตถะมเจตนากระท าเพอมวลมนษยโดยแท

จงปรากฏกายขนขางบลลงกใตรมโพธทพระสทธตถะประทบแลวกปดน าในโมฬแหงตน กระแสชลกหลงไหลออกจากเกศาแหงพระธรณ นองทวมประดจหวงมหาสมทร

ในทสดเสนามารกตาย พระสทธตถะจงส าเรจอนตรสมมาสมโพธญาณ

11

บอน าศกดสทธ 6 แหลง ในจงหวดนครศรธรรมราช

วดหนาพระลาน

อยตดกบวดพระมหาธาตวรมาหาวหาร ซงตงอยทางทศใตบอน าวดหนาพระลานอยทางทศอสานของวด ในครงโบราณชาวบานเชอกนวาเปนบอน า

ศกดสทธ น าใสสะอาด

มความหนาแนนผดปกตกวาบออน ๆ หากใครไดดมน าในบอนจะมสตปญญาด มบญวาสนา

จะไดเปนขนนางผใหญ นอกจากนนชาวบานยงเชอวาน าในบอนสามารถใชผสมยารกษาโรค

และใชประพรมขบภตผปศาจไดดวยจงนยมตกน าในบอนไปใชดมกนตามความเชอของตน

ในปพทธศกราช 2431 พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว ไดเสดจประพาสหวเมองปกษใต และไดเสดจประพาสประทบแรม จงหวดนครศรธรรมราช ซงขณะนนเจาพระยาสธรรมมนตร (หน

พรอม) เปนเจาเมอง พระองคทรงทราบเรองราวบอน าศกดสทธวดน จงไดเสดจพระราชด าเนนมายงวดหนาพระลาน ทรงตกน าในบอนดวยภาชนะซงท าดวยใบจาก (หมาจาก) ดวยพระองคเอง และทรง

เสวยดวย หลงจากนนกทรงรบสงถามพระครรอง

Page 12: 4 6 11-16 - nakhoncity.org · - พระสงฆ์ Û รูป เจริญชัยมงคลคาถา - พิธีกรเชิญประธาน จุดธูปเทียน

(มนามวา พระศรจนทร) เจาอาวาส เขาลอวาถาใคร ไดดมน าจากบอน าศกดสทธแหงนแลว

จะไดเปนใหญ เปนโต เฉลยวฉลาดกนจรงหรอ ประการใด เจาอาวาสไดทลวาขอถวายพระพรมหาบพต ลกศษยวดหนาพระลาน ถาไดดมน าในบอนแลว อยางเลวกไมสามารถทจะคาดวาขนเหตการณน

เกดขนถานบถงปจจบน เปนเวลา 114 ป ในอดตครงกรงศรอยธยา เจาเมองนครศรธรรมราช เคยอญเชญน าศกดสทธจากบอแหงน เพอเขาสพธและพระราชพธตาง ๆ เชน พธถอน าพพฒนสตยาของเมอง

นครศรธรรมราช และอญเชญน าศกดสทธจากบอแหงนเขา

สงานพระราชพธทวธาภเษก เมอ ป พ.ศ. 2447 (รชกาล ท 5) และพระราชพธบรมราชาภเษกพระมหากษตรยาธราชเจาทกพระองคในราชวงคจกร ครงหลงสดทางจงหวดไดอญเชญน าศกดสทธจากบอ

แหงนซงเปน 1 ใน 6 แหงของจงหวดนครศรธรรมราช ขนทลเกลาฯ ถวายพระบาทสมเดจพระเจาอยหว

เนองในวโรกาสพระราชพธมงคลเฉลมพระชนมพรรษา 6 รอบ เมอ วนท 5 ธนวาคม 2542

10

พระพทธสหงค องคท ๓ ประดษฐานในหอพระพทธสหงค ขางศาลากลาง

จ.นครศรธรรมราช เปนพระพทธรปเกาแกคบานคเมองนครศรธรรมราช มความส าคญคกบพระพทธสหงคเมองเชยงใหม และกรงเทพมหานคร เปนพระพทธรปปางมารวชย ขดสมาธเพชร แบบขนมตม มพระ

พกตรกลม อมยม พระอระอวบอวน หลอดวยสมฤทธ ปดทอง หนาตกกวาง ๑๔ นว สง ๑๖.๘ นว นบเปนพระพทธรปส าคญ คบานคเมองมาแตโบราณกาล ประดษฐานอยในบษบกไม ณ หอพระ

ระหวางศาลกบศาลากลางจงหวดนครศรธรรมราช องคนศลปะศรวชย

พระพทธสหงคทง ๓ องค ๓ สมย ๓ ภาค สรางในสมยเดยวกน ผสรางคอ มหากษตรยลงกา ๓ พระองค ทรงสรางเมอ พ.ศ.๗๐๐

พระพทธสหงค ทประดษฐานอยทนครศรธรรมราชน มลกษณะ ตามแบบสกลชางทองถน เรยกวา แบบขนมตม คอมพระพกตรกลม อมยม พระอระอวบอวน ประทบนงในทาขดสมาธเพชร ชายสงฆาฏสน

ระดบพระถน เปนพระพทธรปคบานคเมองของ ชาวนครศรธรรมราชเปนพระพทธรปทมพระรป และสดสวนทงดงามมาก

Page 13: 4 6 11-16 - nakhoncity.org · - พระสงฆ์ Û รูป เจริญชัยมงคลคาถา - พิธีกรเชิญประธาน จุดธูปเทียน

7

ความหมายของนางกระดานแผน ๓ : นามวาพระคงคา

พระคงคา เทพองคนเปนธดาองคแรกของพระหมวตกบนางเมนา พระสวามของพระคงคาคอพระอศวร พระคงคาเปนเทพผอ านวยความชมฉ าสมบรณใหแกสรรพสง แตเดมอยบนสวรรค

เพงจะลงมาสโลกมนษยในครงททาวภครถส าเรจการพธอญเชญใหลงมาช าระอฐโอรสทาวสคระทถกทาวกบลบนดาลดวยฤทธเปนเพลงไหมตาย จงจ าเปนตองใชน า

จากพระคงคาบนสวรรคมาช าระอฐ จงจะหมดบาปไปบงเกดในสวรรคไดอก

พธโลชงชา

พธโลชงชา เปนสวนหนงของพระราชพธตรยมพวาย ตรปวาย เปนการตอนรบพระอศวรซงเปนหนงในสามเทพเจาของศาสนาพราหมณ-ฮนด

เชอกนวาพระอศวรจะเสดจลงสโลกในวนขนเจดค าเดอนย วนนนจะมการแหพระเปนเจาไปถวายพระพรพระเจาอยหว

เมอพระเปนเจาเสดจลงมาสโลกมนษยกไดเชญเทวดาองคอนๆ มาเฝาและมารวมพธดวย ไดแก พระอาทตย พระจนทร พระคงคา และพระธรณ พราหมณจะแกะรป

สญลกษณของเทวดาแตละองคเปนเทวรปลงในไมกระดานสามแผนเพอท าการบชาในเทวสถาน แลวจากนนจะน าไปปกในหลมหนาโรงพธนงดโลชงชา หนหนา

กระดานเขาหาต าแหนงทมพระยายนชงชานง เรยกวากระดานลงหลม ในวนขน 8 ค า เดอนย

พระราชพธตรยมปวายนจะกระท าในเทวสถานส าหรบพระนคร 3 เทวสถาน

คอ เทวสถานพระอศวร เทวสถานพระมหาวฆเนศวร และเทวสถานพระนารายณ โลกบาลทงส (พระยายนชงชา และนาลวน) จงตองโลชงชาถวายและรบน าเทพ

มนตรดวย

แตเดมนนพระราชพธตรยมปวายจะจดในเดอนอาย (ประมาณเดอนธนวาคม) ครนลวงเขาสสมยกรงรตนโกสนทรจงไดเปลยนมาจดในเดอนย (ประมาณเดอน

มกราคม) พธนถอเปนพธขนปใหมของพราหมณซงในหนงปพระอศวรจะเสดจมาเยยมโลก 10 วน พราหมณจะประชมทเทวสถานพระอศวร แลวผกพรตช าระกาย

สระเกลาเตรยมรบเสดจพระอศวร

การทองเทยวแหงประเทศไทย และ ส านกงานเทศบาลนครนครศรธรรมราช รวมกนฟนฟกจกรรมดงกลาวขนมาสาธต และบรรจลงใน

กจกรรมสวนหนงของงานมหาสงกรานตเมองนคร ฯ โดยจดขนในวนท 14 เมษายน ของทกป

Page 14: 4 6 11-16 - nakhoncity.org · - พระสงฆ์ Û รูป เจริญชัยมงคลคาถา - พิธีกรเชิญประธาน จุดธูปเทียน

9

พระพทธสหงค

ประวตพระพทธสหงค ต านานพระพทธสหงคไดมทานผเรยบเรยงไวหลายทานเรองต านานหรอประวตพระพทธสหงค ไดมทานผเรยบเรยงไวแลวหลายทาน เชน พระโพธรงส ปราชญ

แหงเมองเชยงใหม ไดเขยนเปนภาษามคธ ราว พ.ศ.๑๙๖๐ และบรรยายเรองราว จนมาถง พ.ศ.๒๔๕๔ สมเดจพระบรมวงศเธอ กรมพระยา ด ารงราชานภาพ ไดทรงนพนธตอจากพระโพธรงส มา

จนถงสมย หลวงขอน ากลาวมานไดอางถง"ต านานพระพทธสหงค"

ของพลตรหลวงวจตรวาทการ เขยนขนเนองดวยไดมการรวบรวมขอเทจจรง ททานผรทงหลายเหลานนไดคนควาแลวมาเรยบเรยงไวใหเปนต านาน ทอานงาย เพอความสะดวกและเขาใจแกผทเลอมใสศรทธา

ทวไป พระพทธสหงค เปนพระพทธรปทกษตรยลงกาไดสรางขนเมอ พ.ศ.๗๐๐

ไดอญเชญเขามาสประเทศสยาม ในสมยพอขนรามค าแหง ฉะนน จงตองนบวา พระพทธสหงค เปนพระพทธรปคบานคเมองของประเทศสยามอยางแทจรง แตในเมองไทย พระพทธรปททรงพระนามวาพระ

พทธสหงคนนมอย ๓ องค ๓ แหง คอ

พระพทธสหงค องคท ๑ ประดษฐานในพระทนงพทไธศวรรยพพธภณฑสถานแหงชาตกรงเทพมหานคร เปนพระพทธรปปางนงขดสมาธสง ๙๖ ซม. หนาตกกวาง ๖๖ ซม. หลอดวย

สมฤทธ ปดทองค าเปลว พระสรระไดสดสวนและงดงามทสดจะหา พระพทธโบราณในเมองไทยทงดงาม และไดสดสวนเทยมพระพทธสหงคองคนมไดเลย

ตามต านานกลาววาพระพทธสหงคองคนศลปะสโขทยประดษฐานในพระทนงพทไธศวรรย กรงเทพมหานคร

พระพทธสหงค องคท ๒ ประดษฐานในวหารลายค า วดพระสงห จ.เชยงใหมเปนพระพทธรปเกาแกคบานคเมองเชยงใหม มความส าคญคกบพระพทธสหงคในกรงเทพฯ และเมอง

นครศรธรรมราช เปนพระพทธรปทงดงามมาก องคนศลปะเชยงแสน พระพทธสหงค เชยงใหม เปนพระพทธรปปางมารวชย ขดสมาธเพชร หลอดวยสมฤทธปดทองค าเปลว หนกตกกวาง ๔๐ นว ศลปะ

เชยงแสนรนแรก ปจจบนประดษฐานในวหารลายค า วดพระสงห

จ.เชยงใหม