25/08/57

1

499721 Medical Terminology (MED-2557)

“Medical Dictionary”

Natapol Supanatsetakul M.D., Ph.D.

Learning Support Unit for Foreign Language in Medicine

(LSU – FLM)

Department of Pathology Faculty of Medicine, Naresuan University

28 สงหาคม 2557

Topics • Introduction and Lesson plan

• Class activities

• Lecture and Discussion – รปแบบพจนานกรม

– ประเภทของพจนานกรม

– สวนประกอบของพจนานกรม

– วธการใชงานพจนานกรม

• Homework

ทมาของค าศพททางการแพทย

• จากภาษากรก และภาษาละตนโดยตรง หรอสรางจากสวนประกอบของค าศพทในภาษากรก และภาษาละตน

• ภาษาปจจบน ภาษาองกฤษ และภาษาตางประเทศอน

• ค าศพททวไปในชวตประจ าวนทมการใหค าจ ากดความทมความจ าเพาะมากขน (fever, diarrhea, constipation) และความหมายของค าศพทมการเปลยนแปลงไปตามกาลเวลา (uterus, colic)

• ชอบคคล ตวยอค า เทคโนโลย และความกาวหนาทางวทยาศาสตร

• Medical language is dynamic and living language

• Record of medical terms currently in use: Medical dictionary

พจนานกรม

• พจนานกรม (พจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ ๒๕๕๔) หมายถง น. หนงสอวาดวยถอยค าในภาษาใดภาษาหนง เรยงตามล าดบตวอกษร โดยทว ๆ ไปจะบอกความหมายและทมาของค าเปนตนดวย (พจน- หรอ วจน- = การพด ค าพด ถอยค า)

• ปทานกรม ฉบบ พ.ศ. ๒๔๗๐ – พจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. ๒๔๙๓ – พ.ศ. ๒๕๒๕ – พ.ศ. ๒๕๔๒ – พ.ศ. ๒๕๕๔

25/08/57

2

พจนานกรม

• พรพมล ผลนกล และกนกอร ตระกลทวคณ. พจนานกรมยคดจทล. ปทมธาน: ส านกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต. 2555.

รปแบบพจนานกรม

• พจนานกรมฉบบหนงสอ (book, printed)

• พจนานกรมสออเลกทรอนกสออฟไลน (off-line)

• พจนานกรมสออเลกทรอนกสออนไลน (on-line)

ประเภทของพจนานกรม

• ภาษา

• ขนาดรปเลม (หนงสอ)

• ปรมาณค าศพท

• ความละเอยดของขอมลค าศพท

• กลมผใชงาน

• วตถประสงคของพจนานกรม

25/08/57

3

พจนานกรมศพทแพทยของนสตรายกลม

• น าเสนอขอมลพจนานกรมศพทแพทยทนสตน ามาในชนเรยน • Book printed or Electronic medical dictionary • Book printed : Pocket – Desktop • Electronic : On-line or Off-line • Language : 1 language (English – English) 2 languages (English – Thai, Thai – English) Multi-languages (English – TH, FR, DE, IT etc.)

Medical Dictionary

• พจนานกรมศพทแพทย พจนานกรมศพทแพทยศาสตร

• วตถประสงค และผใชงาน :

– ค าศพททเกยวของกบแพทย และบคลากรทางการแพทย

• รปแบบหนงสอ :

– ขนาด รปเลม จ านวน และรายละเอยดขอมลค าศพท

• รปแบบอเลกทรอนกส :

– on-line, off-line, pronunciation

• ภาษา :

– ภาษาเดยว สองภาษา หลายภาษา

English – English medical dictionaries English – Thai medical dictionaries

25/08/57

4

English – other languages Electronic Medical Dictionary

• Off-line Medical Dictionary

Electronic Medical Dictionary

• On-line Medical Dictionary

Medical terms in other languages

25/08/57

5

The First Medical Dictionary

• Google search engine and Wikipedia website

• Article : The First Book on Diseases of the Eye

by Frederick P. Henry A.M., M.D. in 1905

• The Synonyma Simonis Genuensis

(The Synonyms of Simon of Genoa) in 1473

• Simon Online (http://www.simonofgenoa.org/)

• Simon of Genoa Medical Lexicon edited by Barbara Zipser, 2013 (on-line book, http://www.degruyter.com/view/product/247622)

สวนประกอบของพจนานกรม

สวนประกอบของพจนานกรม

• สวนหนา – ปกหนา ปกรอง หนาลขสทธ ผมสวนรวมในการจดท าพจนานกรม ค า

น า สารบญ ค าแนะน าส าหรบผใชงาน (User’s guide) ไดแก การจดล าดบค า การแสดงขอมลค าศพท การออกเสยง และสญลกษณตวยอตาง ๆ และอาจมขอมลเกยวกบประวตการจดท าพจนานกรม รากศพท ทมาของค าศพท ไวเพมเตมดวย

• สวนกลาง – เปนสวนหลกของพจนานกรม ประกอบดวยค าศพท และขอมล

รายละเอยดของค าศพทแตละค า เรยงล าดบตามตวอกษร • สวนหลง

– ภาคผนวก ดชน เอกสารอางอง ทมาของรปภาพ ปกหลง

รายละเอยดของค าศพท

• ตวสะกด (spelling)

• การอานออกเสยง (pronunciation) สญลกษณการออกเสยง

• ทมาของค าศพท และหนาทของค าตามหลกไวยากรณ

• ความหมาย และค าจ ากดความ

• รปภาพประกอบ

• ค าอนทเกยวของ

• ศพทบญญตในภาษาอน

25/08/57

6

สวนส าคญเพอการใชงานพจนานกรม

• Notes on the use of this dictionary

• Quick guide to the use of this dictionary

• Appendix

สวนประกอบของพจนานกรมศพทแพทย องกฤษ - ไทย

http://www.royin.go.th/th/home/

English – Thai medical dictionaries

http://www.royin.go.th/th/home/

ราชบณฑตยสถาน

The Royal Institute

ปจจบน เลมพ.ศ. 2543 พมพครงท 3 (แกไขเพมเตม, พ.ศ. 2547)

และพจนานกรม on-line จ านวน 31,365 ระเบยนขอมล

วธการใชพจนานกรม

• เลอกพจนานกรมใหเหมาะสมตามวตถประสงคการใชงาน

• ศกษาสวนประกอบของพจนานกรม

• ศกษาค าแนะน าส าหรบผใชงานพจนานกรม (user’s guide)

• คนหาค าศพททตองการ

• ศกษาขอมลรายละเอยดของค าศพทอยางครบถวน

25/08/57

7

แนวทางการเรยนรจากพจนานกรม

ใหนสตใชพจนานกรมในการศกษาขอมลค าศพทดงตอไปน

• การเขยนตวสะกด (spelling)

• การอานออกเสยง (pronunciation, stress in word)

• ทมา และสวนประกอบของค า (etymology, word parts)

• ค าอธบายความหมายในภาษาองกฤษ (meaning, definition)

• ศพทบญญตในภาษาไทย (translation in Thai)

Hypertension

• hypertension • hyper- + tension • hyper- [Gr] : over, above, beyond, excessive • tension [Fr] : tension « la tension artérielle » ou

l’hypertension artérielle (HTA) • tensio [L] = a stretching, stretching out, extension,

tension, แรงดง แรงดน ยดออก • hypertension = persistently high arterial blood pressure = ≥ 140/90 mmHg most of the time • hypertension = ความดนโลหตสง

Leiomyoma

• Using dictionary.com for pronunciation

• leiomyoma

• lei/o [smooth] + my/o [muscle] + -oma [tumor]

• A benign tumor derived from smooth muscle, most often used : leiomyoma in uterus

• เวบไซตศพทบญญตของราชบณฑตยสถาน

• myoma = เนองอกกลามเนอ (กลามเนอเรยบ กลามเนอลาย)

Homework

• ศกษาพจนานกรมศพทแพทยในรปแบบตาง ๆ ทงพจนานกรมฉบบหนงสอ และพจนานกรมอเลกทรอนกสทแนะน าใหในชนเรยน

• ศกษาสวนประกอบตาง ๆ ของพจนานกรม

• พจารณารายละเอยดขอมลค าศพททจะสามารถคนควาไดในการอางองจากพจนานกรมแตละเลม หรอแตละชนด

• ศกษาตวสะกด การออกเสยง และความหมายของค าศพทจากรายการค าศพททก าหนดให (50 ค า) จดท าลงในแบบฟอรมรายงานกลม (สงฉบบสมบรณในวนท 11 กนยายน 2557)