Upload
others
View
0
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
5'1 iuia; ksÍlaIK
,xld uy nexl=j iy rch úiska 2012 jir
wdrïNfha ° l%shd;aul lrk ,o úplaIKYS,S
m%;sm;a;s l%shdudr®. fya;=fjka f.da,Sh wdr®:ßl
wNsfhda. yuqfõ jqjo Á ,xldfõ úfoaYSh
wxYh 2012 jifr® ° Yla;su;a úh' ukao.dó
f.da,Sh b,aÆu ksid wmkhk wvqùu;a" wdkhk
iS>% f,i jeäùu;a fya;=fjka fjf<| ysÛh mqΩ,a
ùu 2012 jir wdrïNfha ° uqyqK ≥ka m%Odk;u
wNsfhda.h úh' idr®j wdr®:ßl ia:dhS;dj ;j≥rg;a
mj;ajdf.k hdfï wruq◊ka" úksuh wkqmd;slh
jvd kuHYS,Sj ;SrKh ùug bv ye¯u" uy nexl=
m%;sm;a;s fmd,S wkqmd;sl by< ±óu" n,m;%,dNS
nexl=j, Kh jr®Okh u; iSud mekùu iy
f;dard.;a wdkhk u; jQ ;Sren≥ by< ±óu
hkd†h we;=<;a Yla;su;a m%;sm;a;s ls%hdudr®.
rdYshla Á ,xld uy nexl=j iy rch úiska l%shdjg
kxjk ,°' fuu m%;sm;a;sj, M,∞hS;ajh ms<sìUq
lrñka bkaOk fkdjk wdkhk úhou ishhg 8'6
lska wvqùu;a iu`. 2012 jifr® wdkhk úhou
ishhg 5'4 lska wvq úh' úksuh wkqmd;slh jvd
kuHYS,Sj ;SrKh ùu u.ska wmkhk ;r.ld˙;ajh
by< .sh o" fjf<| øjHj, cd;Hka;r ñ,
.Kka wvqùu iy wefu˙ld tlai;a ckmofha
iy hqfrdamd l,dmfha wdr®:ßl l%shdldrlïj,
ukao.dó nj yuqfõ f.da,Sh b,aÆu wvqùu
fya;=fjka" 2012 jifr® ° wmkhk ishhg 7'4 lska
wvq úh' ksrfmalaI w.h ie,lSfï° wmkhk wd∞hu
wvqùug jvd jeä m%udKhlska wdkhk úhou
wvqùu ksid fjf<| ysÛh t'c'fvd,r® ì,shk 9'4
olajd ishhg 3'1 lska wvq úh' tA wkqj" 2011 jifr®
o< foaYSh ksIamd†;fha ^o'foa'ks'& m%;sY;hla f,i
ishhg 16'4 la jQ fjf<| ysÛh 2012 jifr® ° ishhg
15'8 olajd wvq úh'
cx.u .sKqfï úúO wxYhkays we;s jQ ie,lsh
hq;= jr®Okh iy m%d.aOk yd uQ,H .sKqfï ,eîï
wLKavj by<hdu ksid" 2012 jifr® ° Á ,xldfõ
f.jqï ;=,kfha w;s˙la;hla jdr®;d úh' ixpdrl
yd m%jdyk fiajd bmehSï iy úfoaY fiajd
kshqla;slhskaf.a fm%aIK ,eîï ie,lsh hq;= f,i
jeä ùu;a" fjf<| .sKqfï ysÛh wvqùu;a fya;=fjka
cx.u .sKqfï ysÛh" 2011 jifr® ° t'c'fvd,r® ñ,shk
4"615 isg 2012 jifr® ° t'c'fvd,r® ñ,shk 3"915 la
olajd wvq úh' o'foa'ks'fha m%;sY;hla jYfhka cx.u
.sKqfï ysÛh 2011 jifr® ° jdr®;d jQ ishhg 7'8 isg
2012 jifr® ° ishhg 6'6 olajd wvq úh' fï w;r" jir
;=< ° m%d.aOk yd uQ,H .sKqfï ,eîï ie,lsh hq;=
f,i jr®Okh úh' jHdmD;s uQ,Hkh ls¯u iy rdcH
iq/l=ïm;ays wdfhdack u; jQ rdcH wxYfha úfoaYSh
,eîï ;j≥rg;a ys;lr uÜgul mej;=◊' úksuh
md,k fr.=,dis ,sys,a ls¯u ;=<ska úfoaYhkaf.ka
jeä wruqo,a m%udKhla /ials¯u i|yd nexl= iy
fm!oa.,sl wxYh †˙ .kajk ,°' fuu jr®Okhka
iuÛ" f.jqï ;=,kh 2011 jifr® jdr®;d jQ
t'c'fvd,r® ñ,shk 1"061 l ysÛh yd iei£fï °
2012 jir wjidkfha ° t'c'fvd,r® ñ,shk 151 l
w;s˙la;hla jdr®;d lf<ah'
f.jqï ;=,kfha jr®Okh ;=<ska o< ks, ixÑ;"
2011 jir wjidkfha ° jQ t'c'fvd,r® ì,shk 6 l
isg 2012 jir wjidk jk úg t'c'fvd,r® ì,shk
úfoaYSh wxYfha m%jK;d iy m%;sm;a;s5
124
úfoaY
Sh w
xYfh
a m%j
K;
d i
y m
%;sm
;a;
s
5
YS% ,xld uy nexl=j | jdr®Isl jdr®;dj 2012
6'9 olajd by< .sfhah' wdkhksl udi wkqj
.;a l< 2012 jir wjidkfha ° o< ks, ixÑ;
m%udKh udi 4'3 lg iudk úh' th 2011 jifr® °
jdr®;d jQ udi 3'5 iuÛ iei£fï ° lemS fmfkk
jr®Okhla jk w;r" ixÑ; m%udKd;aulNdjh
ms<sn| ms<s.;a iïu;h jk wdkhksl udi 3 g
idfmalaIj ie,lsh hq;= by< w.hls' ixpdrl"
fiajd kshqla;slhskaf.a fm%aIK" úfoaYSh Rcq
wdfhdack hk wxYhka hgf;a by< .sh ,eîï"
úfoaY rgj,ska uQ,Hkh jk jHdmD;s hgf;a jk
uq∞ye¯ï" miajeks cd;Hka;r iaffj¯;aj ne∫ïlr
,eîï iy cd;Hka;r uQ,H wruqof,a ^cd'uQ'w'&
iómia: Kh myiqlï jevigykg w∞< wjidk
jd˙l fol ,eîu;a iuÛ iïmQr®K ùu" 2012 jifr®
úfoaYSh ixÑ; by< kexùug fya;= úh' úfoaYSh
wxYh Yla;su;a ùu Á ,xldfõ iaffj¯;aj fY%a◊.;
ls¯ï ;j≥rg;a mj;ajdf.k hdug bjy,a jQ w;r"
f.da,Sh wdr®:ßlfha by< hk wúksYaÑ;;djhka
yuqfõ fndfyduhla rgj,a Tjqkaf.a Kh fY%a◊.;
ls¯ï my< hEu ms<sn| wNsfhda.hkag uqyqK ≥ka
miqìul" YS% ,xldfõ fuu ;;a;ajh úfYaIfhka
jeo.;a fõ'
2012 jifr® ° úfoaY úksuh wkqmd;sl m%;sm;a;sh
m%Odk jYfhka fhduq jQfha úksuh wkqmd;slh jvd
kuHYS,Sj ;SrKh ùug bv ye¯u iy Á ,xld uy
nexl=j foaYSh úfoaY úksuh fjf<|fmd<g ue†y;a
ùu wju uÜgul mj;ajd .ekSu flfrysh' 2012
jifr® m<uq udi lsysmh ;=< uy nexl=j úiska
fjf<|fmd<g úfoaY úksuh iemhSu Lksc f;,a
wdkhk ì,am;aj,ska fldgila mshùu i|yd muKla
iSud flreKq w;r" fjf<|fmdf<a w;sfr®l úfoaY
úksuh øjYS,;dj iq≥iq m˙† wjfYdaIKh lr.kakd
,°' ;jo" tu m%;sm;a;s l%shd;aul ls¯fuka wk;=rej"
foaYSh úfoaY úksuh fjf<|fmdf<a iufmalaIK
.kqfokq yryd úksuh wkqmd;slh wkjYH m˙†
WÉpdjpkh ùu je<elaùug 2012 udr®;= udifha
° Á ,xld uy nexl=j úiska jd◊c nexl=j, b†˙
.súiqï i|yd iSudjka mekùug iy Y=oaO wkdjrK
;;ajh i`oyd jk iSudjka ±ä ls¯ug mshjr
.kakd ,°' fuu m%;sm;a;suh fjkig wkqrEmSj
uQ,sl jYfhka 2012 jifr® m<uq Nd.fha ° úksuh
wkqmd;slh ishhg 14'56 lska wjm%udKh úh'
flfia kuq;a" 2012 jifr® fojk Nd.fha ° úfoaY
úksuh ,eîï by< hdu;a iuÛ remshf,a w.h
by< f.dia t'c'fvd,rhg idfmalaIj ishhg 4'83
lska w;sm%udKh úh' tneúka iuia;hla f,i" 2012
jifr® ° remsh, t'c'fvd,rhg idfmalaIj ishhg
10'43 lska wjm%udKh úh' jifr® wjidk Nd.fha °
foaYSh úfoaY úksuh fjf<|fmd< ia:dhS ùu ksid
2013 jir uq, ° Á ,xld uy nexl=j úiska jd◊c
nexl= i`oyd mekjQ b†˙ .súiqï iy Y=oaO wkdjrK
;;ajh u; jQ iSudjka ,sys,a lrk ,°'
f.da,Sh wdr®:ßlh l%ñlj h:d ;;a;ajhg
m;aùu fukau thg wkq.dój foaYSh wdr®:ßlfha
jr®Ok wfmalaIdjka jeä†hqKq ùu iu`." 2013
jifr® ° iy bka b†˙hg úfoaYSh wxYh ;j≥rg;a
Yla;su;a jkq we;ehs wfmalaId flfr®' fjf<| ysÛh
wvq lr .ekSu i|yd" NdKav yd fiajd wmkhk
m%jr®Okh ls¯u iy w;HjYH fkdjk wdkhk
wvq ls¯u flfrys fhduq jQ m%;sm;a;s ls%hd;aul
fjñka mj;S' ixpdrl yd m%jdyk wxYhkays is≥jk
±jeka; há;, myiqlï ixjr®Okh;a iuÛ fiajd
wmkhk ue† ld,Skj ie,lsh hq;= f,i jr®Okh
jkq we;ehs o fõ.fhka †hqKq jk wOHdmk iy
f;dr;=re ;dlaIK wxYhka o fï i|yd lemS
fmfkk f,i ∞hl jkq we;ehs o wfmalaId flfr®'
-18-15-12-9-6-30369
2008 2009 2010 2011 2012
f.jqï ;=,kh5'1 rEm igyk
fjf<| fYaIh cx.u .sKqfï fYaIh iuia; fYaIh
o'f
oa'k
s' ]
2008 2009 2010 2011 2012
1
2
3
4
5
6
0
m%Odk úfoaY úksuh bmehSfï uQ,hka5'2 rEmigyk
fr†ms<s yd we`.Ωï fiajd kshqla;slhskaf.a
fm%aIK
f;a
ixpdrl jHdmdrh
t'c
'fvd,
r® ì
,shk
rnr® ksIamd†;
125
úfoaY
Sh w
xYfh
a m%j
K;
d i
y m
%;sm
;a;
s
5
YS% ,xld uy nexl=j | jdr®Isl jdr®;dj 2012
t'c'fvd,r® ñ,shkYSr®Ih
remsh,a ñ,shk
2008 2009 2010 2011 ^wd&
^w& fuu ixLHd f.jqï ;=,k w;afmdf;a 5 jk ixialrKh ^1993& g wkqrEmj" cd;Hka;r uQ,H wruqo, u.ska cd;Hka;rj
wkq.ukh lrk whq˙ka ilia fldg we;' óg wu;rj 1994 isg wlafjr< nexl= tallo foaYSh nexl= l%ufha fldgila
f,i i,ld we;'
^wd& ixfYdaê;
^we& ;djld,sl
^wE& 2012 jifr®† jdKsc nexl= úiska ,nd.;a t'c'fvd,r® ñ,shk 973 l †.=ld,Sk úfoaYSh Kh we;=<;a fõ'
^b& cd;Hka;r uQ,H wruqo, úiska úfYaI .ekqï ysñlï ^ú'.e'ys'& i`oyd lrk ,o idudkH iy úfYaI fjka ls¯ï we;=<;a fõ'
^B& ckf,aLk yd ixLHdf,aLk fomdr®;fïka;=j úiska mj;akd fjf<`o ñ, wkqj .Kkh lrk ,o o'foa'ks' u; mokï fõ'
^t& jir ;=< úksuh wkqmd;slhkays is≥ jQ fjkiaùï fya;=fjka remsh,a jákdlu yd t'c'fvd,r® jákdlu wkqj fuu
wkqmd;slhka fjkia fõ'
2008 2009 2010
fjf<| fYaIh
wmkhk
wdkhk
fiajd ^Y=oaO&
,eîï
f.ùï
wd∞hï ^Y=oaO&
,eîï
f.ùï
NdKav" fiajd yd wd∞hï ^Y=oaO&
cx.u ixl%du ^Y=oaO&
fm!oa.,sl ixl%du ^Y=oaO&
,eîï
f.ùï
ks, ixl%du ^Y=oaO&
cx.u .sKqfï fYaIh
m%d.aOk iy uQ,H .sKqu ^Y=oaO&
m%d.aOk .sKqu ^Y=oaO&
m%d.aOk ixl%du ^Y=oaO&
,eîï
f.ùï
uQ,H .sKqu ^Y=oaO&
†.=ld,Sk ^Y=oaO&
úfoaYSh iDcq wdfhdack ^Y=oaO&
fm!oa.,sl †.=ld,Sk ^Y=oaO&
,eîï
f.ùï
rcfha †.=ld,Sk ^Y=oaO&
,eîï
f.ùï
fláld,Sk ^Y=oaO&
úúO wdfhdack ^Y=oaO&
fm!oa.,sl fláld,Sk ^Y=oaO&
rdcH ne∫ïlr ^Y=oaO&
jd◊c nexl= ^Y=oaO&
jd◊c nexl= j;alï ^Y=oaO&
jd◊c nexl= j.lSï ^Y=oaO& ^wE&
ú'.e'ys fjkals ï ^b&
jer°ï yd w;aye¯ï
iuia; fYaIh
uQ,H fjkiaùï
jdr®Isl idudkH úksuh wkqmd;slh
YS% ,xld remsh,a$t'c'fvd,rh
o'foa'ks' fha m%;sY;hla f,i ^B&"^t&
fjf<| .sKqu
cx.u .sKqu
m%∞khka yer cx.u .sKqu
2012 ^we&
uQ,hka( Y%S ,xld wdfhdack uKav,h
fld<U fldgia fjf<|fmd<
ckf,aLk yd ixLHdf,aLk
fomdr®;fïka;=j
úfoaY iïm;a fomdr®;fïka;=j
Y%S ,xld fr®.=j
YS% ,xld uy nexl=j
2011 ^wd& 2012 ^we&
5'1 ixLHd igyk
f.jqï ;=,k úYaf,aIKd;aul bÈßm;a lsÍu ^w &
-5,981 -3,122 -4,825 -9,710 -9,409 -647,207 -358,707 -545,350 -1,073,900 -1,195,368 8,111 7,085 8,626 10,559 9,774 878,499 813,911 974,387 1,167,588 1,245,531 14,091 10,207 13,451 20,269 19,183 1,525,705 1,172,618 1,519,737 2,241,488 2,440,899 401 391 707 1,099 1,250 43,557 44,780 79,766 121,635 159,321 2,004 1,892 2,474 3,084 3,788 217,180 217,378 279,634 340,977 483,502 1,603 1,501 1,768 1,985 2,538 173,623 172,598 199,868 219,342 324,181 -972 -488 -617 -647 -1,148 -105,032 -55,814 -69,776 -72,041 -148,419 -32 116 323 467 321 -3,133 13,551 36,508 51,102 38,675 940 603 940 1,114 1,469 101,899 69,365 106,284 123,143 187,094 -6,552 -3,219 -4,735 -9,258 -9,307 -708,681 -369,740 -535,360 -1,024,306 -1,184,466 2,666 3,005 3,660 4,643 5,392 288,639 345,498 413,885 513,216 688,613 2,565 2,927 3,608 4,583 5,339 277,711 336,578 407,967 506,630 681,714 2,918 3,330 4,116 5,145 5,985 316,091 382,818 465,166 569,103 763,980 353 403 508 562 646 38,380 46,240 57,199 62,473 82,266 101 77 52 60 53 10,928 8,920 5,918 6,587 6,899 -3,886 -214 -1,075 -4,615 -3,915 -420,042 -24,242 -121,475 -511,090 -495,853 1,773 2,594 2,877 4,262 4,684 193,713 299,381 322,035 458,639 630,769 291 233 164 164 130 31,456 26,832 18,521 18,126 16,951 291 233 164 164 130 31,456 26,832 18,521 18,126 16,951 303 247 182 185 146 32,774 28,465 20,599 20,382 18,884 12 14 19 20 15 1,319 1,633 2,078 2,256 1,933 1,483 2,361 2,713 4,098 4,554 162,258 272,550 303,515 440,513 613,818 1,016 1,304 2,379 3,308 2,872 109,174 149,772 268,228 364,307 372,682 691 384 435 896 813 74,837 44,112 49,008 99,265 103,456 74 79 149 175 562 7,768 9,105 17,569 19,489 73,262 265 390 580 310 891 28,693 44,795 65,934 34,376 115,351 191 311 431 135 329 20,925 35,691 48,365 14,887 42,089 252 840 1,796 2,237 1,497 26,568 96,555 201,650 245,553 195,964 1,059 1,780 2,460 3,026 2,869 114,658 204,435 276,582 333,307 372,580 807 940 665 789 1,372 88,090 107,880 74,932 87,754 176,617 441 1,590 -730 -181 486 47,053 182,911 -82,412 -20,073 60,869 60 -6 -230 -171 305 6,460 -785 -26,010 -18,979 38,681 594 228 -1,032 -243 -663 63,987 26,108 -116,655 -26,887 -82,583 -213 1,369 531 233 843 -23,395 157,588 60,252 25,794 104,772 26 -533 1,064 971 1,196 6,031 -60,134 117,699 96,279 180,267 210 -435 249 183 -239 17,889 -51,298 33,343 14,724 -46,801 -185 -98 815 788 1,435 -11,858 -8,836 84,356 81,555 227,067 - 508 - - - - 58,353 - - - 728 346 -881 -708 -617 80,534 40,082 -112,586 -53,399 -62,279 -1,385 2,725 921 -1,061 151 -145,795 315,221 87,974 -105,850 72,638 1,385 -2,725 -921 1,061 -151 145,795 -315,221 -87,974 105,850 -72,638 108.33 114.94 113.06 110.57 127.60 -14.7 -7.4 -9.7 -16.4 -15.8 -14.7 -7.4 -9.7 -16.4 -15.8 -9.5 -0.5 -2.2 -7.8 -6.6 -9.5 -0.5 -2.2 -7.8 -6.5 -9.8 -0.7 -2.3 -7.9 -6.7 -9.8 -0.7 -2.3 -7.9 -6.6
126
úfoaY
Sh w
xYfh
a m%j
K;
d i
y m
%;sm
;a;
s
5
YS% ,xld uy nexl=j | jdr®Isl jdr®;dj 2012
úfoaYSh wxYfha cx.u .sKqu jvd;a ia:dhS uÜgulg
jr®Okh jkq we;ehs wfmalaId flfrk w;r" we;súh
yels wj∞kï iy.; ;;a;ajhkag uqyqK °u i|yd
m%udKj;a jk m˙† úfoaYSh Rcq wdfhdack we;=Ω
wfkl=;a uQ,H ,eîï u.ska úfoaYSh ixÑ; Yla;su;a
lr .ekSug wfmaÈd flfr®' ;jo" foaYSh úfoaY
úksuh fjf<|fmd< ;j≥rg;a †hqKq ls¯u b,lal
lr.;a mqΩ,a l%shdudr®. y∫kajd °u iy úksuh
md,k fr.=,dis l%ñlj ,sys,a ls¯u" foaYSh úfoaY
úksuh fjf<|fmd< ;j≥rg;a mqΩ,a ùug Wmld¯
jkq we;'
5'2 úfoaY fjf<| m%;sm;a;s iy wdh;ksl myiqlï
2012 jir i|yd jQ úfoaY fjf<| m%;sm;a;sh
u`.ska foaYSh tl;= l< w.h jeä ls¯u" wmkhkh
i|yd cd;Hka;r jYfhka ;rÛld¯ NdKav
ksIamdokh ls¯u iy by< ms˙jehla iys; wdkhksl
NdKav fjkqjg Ndú;d l< yels úl,am NdKav
ksIamdokh ls¯u †˙u;a lrk ,°' úfoaY fjf<πu
yd iïnkaO wdh;ksl rduqj Yla;su;a lrk ,o
w;r úfoaY fjf<πu u.ska idr®j wdr®:ßlhg we;s jQ
wiu;=,s;;djhka md,kh ls¯u i|yd ;SrKd;aul
mshjr .kakd ,°'
2010 cqks ui 01 jk †k isg l%shd;aul jQ
wkqmd;sl y;rlska hq;= ;Sre n≥ jHqyh ;j≥rg;a
mej;=◊' jr®;udkfha ° wdkhkh lrkq ,nk ishÆ
NdKav i`oyd ishhg 0" 5" 15 fyda 30 hk wkqmd;sl
hgf;a ;Sre n≥ mkjd we;' wmkhkh ls¯u i|yd
ksIamdokh lrkq ,nk NdKavj,g fhd∞ .kakd
wuqøjH iy hkaf;%damlrK fukau ixpdrl"
ikaksfõok yd f;dr;=re ;dlaIKh ^ICT& iy
jHdmdr l%shdj,sh ndysr uQ,dY% fj; mej¯u ^BPO&
jeks jr®Okh jk fiajd lr®udka; i|yd wdkhkh
lrk NdKav fndfyduhla Y=kH n≥ wkqmd; fyda
;Sre n≥ rys; ldKavhg we;=<;a úh'
2012 jifr® wmkhk m%jr®Okh ls¯u
wruqKq lr.;a m%;sm;a;s ls%hdudr®. u.ska foaYSh
lr®udka;j,g f.da,Sh jYfhka ;r`. ls¯fï
yelshdj ,nd °u iy tA ;=<ska wd∞hu by< kxjd
.ekSfï yelshdj ,nd °u b,lal lrk ,°' ,dxlSh
f;aj, .=Kd;aulNdjh mj;ajd .ekSfï iy f,dal
fjf<|fmdf<ys we;s ù we;s ;rÛld˙;ajh yuqfõ
tys ia:djr;ajh /l .ekSfï wjYH;djhg úi`≥ula
f,i Á ,xld f;a uKav,h úiska f;a lr®udka;
Yd,d kùlrKh" wiajkq ydks wju ls¯u iy wlalr
10 g jeä f;a bvïj, me< h<s frdamKh iy kj
me< frdamKh i|yd wdOdrl jevms<sfj,la †h;a
ls¯u is≥ lrk ,°' ;jo" f;a lr®udka; Yd,d i|yd
;;aa;aj iy;sl ,nd°ug Á ,xld m%ñ;s wdh;kh
úiska m%ñ;s iy;sl l%ufõohla we;s ls¯fï
jHdmD;shla wdrïN lrk ,°' Á ,xld f;a uKav,h"
iïmQr®Kfhkau YS% ,xldfõ ksmojk ,o f;a ^Pure Ceylon Tea& cd;Hka;r jYfhka m%pdrKh ls¯u
i|yd wjYH wruqo,a m%pdrKh yd wf,ú ls¯fï
.dia;= wd∞hï u.ska imhd .kakd ,°' fï w;r"
,dxlSh f;a wmkhk fjf<| kdu hgf;a w.h tl;=
l< f;a wmkhkh ls¯u †˙.ekaùug w.h tl;=
l< f;a wmkhkh lrk f;a ksIamdolhka yd f;a
wmkhklrejka w;r mj;sk yjq,a jHdmdr i|yd"
wd∞hï n≥ iyk ,nd fok ,°' f;a wmkhkfha
° foaYSh w.h tl;= ls¯u †˙.ekaùug f;d.
jYfhka wmkhkh lrk f;a i|yd mkjd ;snQ
fiia noao ;j≥rg;a n,meje;aú◊' ke.S tk by<
w.hka we;s lr®udka; úiska Ndú;d lrk wuqøjH
wmkhkh wffOr®hu;a ls¯u iy w.h tl;= l<
wmkhk †˙.ekaùu i|yd fiia noao by< ±óu is≥
lrk ,°' ta wkqj" wuq rnr®" l=re∫ iy iajNdúl
je,s" ;srejdkd" fmdiafmaÜ" b,aukhsÜ iy uhsld
jeks ≥r®,N mia iy Lksc wmkhk i|yd fiia n≥
y∫kajd fok ,°' flfiajqjo" fuu fiia n≥j, jdis
,nd.ekSug mqyqKq Y%uh jr®Okh ls¯u i|yd wjYH
wdfhdack is≥l< hq;= w;r" uhsfl%da Ñma jeks by<
;dlaI◊l lr®udka; m%jr®Okh l< hq;=h' ;jo"
f;d. iy is,a,r jYfhka wmkhklrejkag
úl=Kk NdKav" cd;sh f.dvke.Sfï noafoka NBT&
ksoyia lr we;'
wmkhk m%jr®Okhg iu.dój" foaYSh jYfhka
ksmoúh yels NdKav wdkhkh i|yd lrk úhou
wju ls¯ug mshjr .kakd ,°' foaYSh fr†ms<s
ksIamdok lr®udka;h i|yd jir 5 la ;=< weÛÆï
lr®udka;hg wjYH fr†ms<s m%udKfhka wvla
muKj;a ksIamdokh ls¯ug yelsjk m˙†" ishÆ kQ,a
jr®. wdkhk n≥j,ska ksoyia fldg ta fjkqjg kQ,a
lsf,dajla i|yd" ish,a, wvx.= jk m˙† re' 75 l
n≥ .dia;=jla y∫kajd fok ,°' Bg wu;rj" ms<s.;a
fjf<| kduhka iys;j wdkhkh lrk weÛÆï
i|yd ishhg 35 l ish,a, wvx.= Wm˙u wdkhk
noaola mkjk ,°' fï w;r" wmkhkh i|yd we`.Ωï
ksIamdokh lrk wdh;kj,g ish ksIamdokfhka
whs;uhlg fyda ñáhlg re' 25 l ish,a, we;=<;a
noaolg hg;aj ;u ksIamdokfhka ishhg 25 la
foaYSh fjf<|fmd<g ksoyia ls¯ug wjir ,nd °
;sì◊' 2013 whjeh u.ska fuu myiqlu ishhg
127
úfoaY
Sh w
xYfh
a m%j
K;
d i
y m
%;sm
;a;
s
5
YS% ,xld uy nexl=j | jdr®Isl jdr®;dj 2012
40 la olajd jeäfldg ishÆu wmkhkdNsuqL
iud.ïj,g ,nd ≥ka w;r tfia úl=Kk whs;uhka
u; cd;sh f.dvke.Sfï noao iy tl;= l< w.h
u; n≥ ^VAT& f.ùug is≥fõ' ;jo" foaYSh tl;=
l< w.h we;s lr®udka; †˙u;a ls¯u i|yd úh<s
t<jΩ yd m<;=re" ;s˙Û=" ;%sfmdaI fukau YS;lrK
jeks whs;u wdkhkh ls¯fï° fiia noao mekùu
fyda by< ±óu is≥lrk ,°'
idr®j wdr®:ßl ia:dhS;djh /l.ekSfï wruq◊ka"
wdkhk úhou md,kh ls¯u b,lal lr.;a m%;sm;a;s
wkq.ukh lrk ,°' fudagr® r:" ;%S frdao r: iy
fudagr® nhsissl,a u; jQ ksIamdok noao 2012 udr®;=
31 isg n,meje;afjk m˙† by< kexjQ w;r tu.ska
fm!oa.,sl fudagr® r: wdkhkh wffOr®hu;afldg
fjf<| ysÛh wvqls¯ug n,dfmdfrd;a;= úh' foaYSh
lDIslr®udka;h /l.ekSu iy m%jr®Okh Wfoid
wr®;dm,a" ñ˙ia" fmd,a f;,a iy ΩEkq jeks wdydr
øjH lsysmhla u; mekjQ úfYaI fjf<| NdKav noao
^SCL) ixfYdaOkh lrk ,°' foaYSh iSks lr®udka;h
kxjd,Su ms◊i iSks wdkhkh u; mekjQ úfYaI
fjf<| NdKav noao by< kxjk ,°'
f.da,Sh jYfhka ,efnk wjia:djka
m%fhdackhg .ekSug yelsjk m˙†
wmkhklrejkag wjYH wdh;ksl iydh
wLKavj ,nd fok ,°' f,dal fr®.= ixúOdkh
u.ska iEu jir 3 lgu jrla ixfYdaOkh lrkq
,nk cd;Hka;r NdKav ixfla;lrK l%ufhys
^Harmonized Commodity Coding System& 2012
ixialrKh" Á ,xldj ms<s.ekSfuka cd;Hka;rj
ms<s.;a m%ñ;Skag wkql+,j fjf<| NdKav
jr®.SlrKh ;j≥rg;a mj;ajd .kakd ,°' fuu
kj NdKav ixfla;lrK kdudj,shg wkql+,j
m%d:ñl wdydr úia;rd;aul f,i y∫kd .ekSu
iy ;dlaI◊l †hqKqj ksid we;sjQ kj NdKav
jr®.SlrKh we;=<;a fõ' foaYSh ue◊la iy
iajr®KdNrK lr®udka;h f.da,Sh jYfhka ;rÛld¯
lr®udka;hla njg m;als¯fï wruqfKka ue◊la
wdkhkh ls¯fï ° mkjd ;snQ cd;sh f.dvke.Sfï
noao bj;a lrk ,o w;r" fm!oa.,slj /f.k tk
ue◊la myiqfjka fr®.=fjka ksoyia lr .ekSu
i|yd úfYaI .dia;=jla whls¯ug mshjr .kakd ,°'
2012 ° ue◊la yd iajr®KdNrK wmkhkhkaf.ka
wvlg;a jvd fn,a‚hug wmkhkh lr we;s w;r
th Á ,xldfõ m%Odk;u ue◊la yd iajr®KdNrK
wmkhk fjf<|fmd< f,i ;j≥rg;a meje;s◊'
fuu fjf<|fmd< wj∞ku wvq ls¯u i|yd
;j≥rg;a fjf<|fmd< úúOdx.SlrKh ls¯ug
ue◊la yd iajr®KdNrK lr®udka;h Ökh
iy bka†hdj jeks ke.S tk wdr®:ßlhka ;=<
m%jr®Okh ls¯ug iy tu lr®udka;h jr®Okh
ls¯ug ue◊la yd iajr®KdNrK wêld˙h úiska
lghq;= lrk ,°' jd◊cuh fyda foaYmd,ksl
fya;= u; úfoaYSh .ekqïlrejka uqo,a fkdf.
ùfï wj∞kug tfrysj Á ,xld wmkhk Kh
rlaIK ixia:dj rlaIKdjrK wLKavj iemhQ
w;r 2012 ° tfia rlaIKh jQ uqΩ wmkhk m%udKh
ie,lsh hq;= f,i by< .sfhah' 2012 jifr® °
rlaIKh lrk ,o m%Odk fjf<|fmd< tlai;a
wdrdì tór® rdcHh jQ w;r tA yd iïnkaO
rlaIKdjrK úfYaIfhkau f;a wmkhk i|yd
úh' wmkhk ixjr®Ok uKav,h wmkhk
úúOdx.SlrKh iy l=re∫" rnr® ksIamd†; iy úoHq;a
Wmdx. jeks by< úNj;djhla iys; lr®udka;j,
tl;= l< w.h jeä ls¯u †˙u;a ls¯u i|yd
l%shdudr®. lsysmhla .kakd ,°' hqfrdamd l,dmh
;=< fjf<| ,l=Kq ,shdm†xÑ ls¯u fukau wfkl=;a
rgj,aj, fjf<| ,l=Kq yd f.da,Sh i,l=Kq
,shdm†xÑ ls¯ug uQ,sl mshjr .ekSu yryd zPure Ceylon CinnamonZ hk fjf<| kduh m%jr®Okh
ls¯ug wmkhk ixjr®Ok uKav,h úiska mshjr
.kakd ,°' zhym;a ksIamdok m˙phkaZ ms<sn|
iy;sl iys; l=re∫ ieliqï uOHia:dk 20 la
ia:dms; lrk ,°' Á ,xldj jd◊c flakaøia:dkhla
njg m;als¯fï m%Odk mshjrla f,i 2012 wxl 12
ork uQ,H mk; iïu; lr.kakd ,°' wka;rd,
fjf<πu" m%;skeõ.; ls¯ï" l,dmSh ksIamdolhskag
b†˙ fiajd ,nd°u" ne∫ïlr iys; .nvd" rgj,a
lsysmhla iïnkaO jQ ksIamdok ls%hdj,Ska tAldnoaO
ls¯u wd†hg wjYH myiqlï iemhSug fr®.= wd«
mk;" úksuh md,k mk; iy wdkhk yd wmkhk
^md,k& mk; hk mk;a ys m%;smdokhkag úIh
fkdjk ksYaÑ; fr®.= l,dm ;=< ldr®hhka ls¯ug
fuu mk; u.ska bv m%ia;d i<iajd we;'
fjf<`o .súiqï yryd wmkhk fjf<`ofmd<g
m%fõYùu jr®Okh ls¯fï wruqfKka Y%S ,xldj
wLKavj idlÉPdj, ksr; úh' f,dal fjf<|
ixúOdkfha idud‚lhka f∞ayd jgh kej; 2013 °
idlÉPd ls¯ug ;SrKh l< w;r tys° jeo.;a
wxY jk lDIsldr®ñl iy lDIsldr®ñl fkdjk
fjf<|fmd< m%fõYhka ^NAMA& iy fiajd wxY
i`oyd m%fõYhka ,nd.ekSu iïnkaOfhka mj;sk
l%ufõohka ms<sn`o ;SrK .ekSu 9 jk f,dal
fjf<| ixúOdkfha weu;s iuqΩfjys wruqKq fõ'
flfiajqjo" fuh wjidk ls¯ug we;s ù we;s m%udoh
fya;=fjka ixjr®Okh fjñka mj;sk rgj,g
128
úfoaY
Sh w
xYfh
a m%j
K;
d i
y m
%;sm
;a;
s
5
YS% ,xld uy nexl=j | jdr®Isl jdr®;dj 2012
fukau úfYaIfhkau ixjr®ê; rgj, lDIsldr®ñl
wxYh jeks iqrlaIs; wxYj,g m%fõY ùfuka w;ajk
jdis ,nd.ekSu m%udo fõ' wdishd Ydka;slr fjf<|
.súiqu hgf;a idlÉPd ;j≥rg;a meje;s w;r
bka†hdjg ishhg 40 la jQ by< iSudjg tlÛ ùug
fkdyels ùu ksid m%Odk mdr®Yajlrejka jQ Ökh"
fld˙hdj iy bka†hdj ishhg 40 l ;Sre n≥ ldKav
i|yd ,nd≥ka ishhg 40 l jr”h m%fõYhla
^MOP&" ishhg 28 l ;Sre n≥ ldKav i|yd ishhg
33 l jr”h m%fõYhla f,iska wvqlr ixfYdaOkh
ls¯ug ;SrKh úh' Á ,xldj iy wvq ixjr®ê;
rgj,a fuu ne£ïj,ska ksoyia fõ' 2006 jifr® isg
ol=Kq wdishd ksoyia fjf<| .súiqu l%shd;aul jqjo"
tu .súiqu hgf;a 2012 ° Á ,xldj wmkhkh lr
we;af;a wdikak jYfhka t'c'fvd,r® 229"000 l
jákdlulska hq;a wmkhkhka h' ol=Kq wdishdj
;=< Á ,xldfõ m%Odk fjf<| mdr®Yajlrejka jk
bka†hdj iy mlsia:dkh iuÛ mj;sk oaúmdr®Yaúl
fjf<| .súiqï fuu wvq l%shdld˙;ajhg uQ,sl
jYfhka fya;=fõ' ol=Kq wdishd fiajd ms<sn|
fjf<| .súiqfuys SATIS& ne£ï ms<sn| Wmf,aLkh
fï jk úg iïmQr®K flfrñka mj;S'
ishÆ fjf<| .súiqï w;˙ka jeä jYfhka
m%fhdackhg .kq ,enQfha oaúmdr®Yaúl fjf<|
.súiqïh' Á ,xldfjka bka†hdjg is≥l<
wmkhkj, jákdlu 2011 ° meje;s t'c'fvd,r®
ñ,shk 519 isg 2012 ° t'c'fvd,r® ñ,shk 567 la
olajd jr®Okh jQ w;r fndfyduhla whs;u bka≥
Á ,xld .súiqu hgf;a wmkhkh lrk ,°'
Á ,xldj bka†hdjg jeäfhkau wmkhkh l<
NdKav jkafka m%jdyk WmlrK" i;a;aj wdydr
iy hkaf;%damlrK yd hdka;%sl Wmdx.h' Lksc
f;,a" m%jdyk WmlrK" fr†ms<s yd f.dvke.s,s
øjH bka†hdfjka lrk ,o m%Odk wdkhk úh' Á
,xldfjka bka†hdjg wmkhkh l< fndfyduhla
NdKav i`oyd bka≥-Á ,xld .súiqu hgf;a ;Sre n≥
rys; myiqlï ,nd.;a w;r bka†hdfjka wdkhkh
l< NdKav fndfyduhla .súiqfuka neyerj is≥
l< wdkhkhka úh' bka†hdfjka wdkhkh l<
fndfyduhla NdKav .súiqu hgf;a fkdmeje;sh
o ñ, ;rÛld˙;ajh fya;=fjka tajdg Á ,xldfõ
° by< b,aÆula mej;=◊' mdlsia:dkq-Á ,xld
ksoyia fjf<| .súiqu hgf;a fjf<πu jr®Okh
jqjo" 2012 jifr® ° mlsia:dkhg l< uqΩ wmkhk
t'c'fvd,r® ñ,shk 83 la úh' 2012 ° mlsia:dkfhka
l< wdkhk t'c'fvd,r® ñ,shk 353 la úh'
mlsia:dkhg wmkhkh l< m%Odk NdKav w;r
iajdNdúl rnr®" fldmamrd" f;a iy nq,;a úh'
5'3 NdKav fjf<|du" fjf<| fYaIh" fjf<| ñ, wkqmd;h iy fjf<| ÈYdj
wmkhk l%shdldß;ajh
fjf<| NdKavj, ñ, .Kka my; jeàu iy
m%Odk fjf<|fmd<j,aj, meje;s whym;a wdr®:ßl
l%shdldrlï fya;=fjka jQ f.da,Sh b,aÆu my;
jeàu ms<sìUq lrñka 2012 jifr® wmkhk wdodhu
my; jegq◊' 2011 jifr® ° wmkhk wdodhu
Yla;su;aj jr®Okh jqjo" 2012 jifr® ° ldr®ñl yd
lDIsldr®ñl wmkhkhkaf.a my; jeàula fmkakqï
lrñka fmr jifr® wkqrEm ld,h iuÛ iei£fï
° wmkhk wd∞hu t'c'fvd,r® ñ,shk 9"774 olajd
ishhg 7'4 lska my; jegq◊'
f,dal fjf<|fmdf<ys NdKav ñ, .Kka
my; jeàu iy f.da,Sh b,aÆu wvqùu fya;=fjka
2012 jifr® ° ldr®ñl wmkhk wd∞hu fmr jifr®
wkqrEm ld,m˙Éf√ohg idfmaÈj t'c'fvd,r®
ñ,shk 7"371 la olajd ishhg 7'8 lska my; jegq◊'
2012 jifr® uqΩ wmkhkhkaf.ka ishhg 40 lg
muK ∞hl;ajh ,nd≥ka fr†ms<s yd weÛΩï
wmkhk ishhg 5 lska muK my; jeàu" wmkhk
wd∞hu my; jeàug ie,lsh hq;= f,i fya;= úh'
cd;Hka;r fjf<|fmdf<a lmq ñ, .Kka 2011 jifr®
udr®;= udifha ° meje;s by<;u w.hkays isg ;shqKq
f,i my; jeàfï m%;sM,hla f,i weÛΩïj,
idudkH tall ñ, my; jegqKq w;r" f.da,Sh
wdr®:ßl l%shdldrlïys olakg ,enqKq miqnEu iy ta
wkqj f.da,Sh b,aÆu my; jeàu" weÛΩï wmkhk
NdKav wkqj wmkhk - 20125'3 rEmigyk
fr†ms<s iy
we`.Ωï
41]
hka;%iQ;% iy
hdka;s%l WmlrK
3]
m%jdyk
WmlrK
2]
ue◊la"
†huka;s
yd
iajr®KdNrK
6]
fjk;a
5]Lksc f;,a ksIamd†;
5]
ridhksl ksIamd†;
1]
wdydr" mdk
iy ≥ïfld<
3]
rnr®
ksIamd†;
9]
Lksc iy
fjk;a
1]
lDIsldr®ñl
24]ldr®ñl
75]
129
úfoaY
Sh w
xYfh
a m%j
K;
d i
y m
%;sm
;a;
s
5
YS% ,xld uy nexl=j | jdr®Isl jdr®;dj 2012
m˙udj my; jeàug fya;= úh' hqfrdamd ix.uh ;=<
we`.Ωï wmkhkh i`oyd úYd,;u fjf<|fmd<j,a
jk tlai;a rdcOdksh" b;d,sh" cr®uksh iy
fn,a‚hu-,laiïnr®.a fj; l< wmkhk my;
jeàu fya;=fjka miq.sh jir myl ld,h mqrd uqΩ
weÛΩï wmkhk wd∞hu i|yd ishhg 50 l muK
∞hl;ajhla ,nd ≥ka hqfrdamd ix.uh fj; l<
weÛΩï wmkhkj,ska ,o wd∞hu 2012 jifr® °
ishhg 9'2 lska my; jegq◊' flfiajqjo" 2012 jir
;=<° m%xYh we;=Ωj hqfrdamd ix.uhg wh;a rgj,a
lsysmhlg is≥l< weÛΩï wmkhkj,ska ,enQ
wd∞hfï jr®Okhla jdr®;d ù we;' miq.sh jir
myl ld,h mqrd weÛΩï wmkhk i|yd ishhg
40 l muK ∞hl;ajhla ,nd ≥ka fojk úYd,;u
weÛΩï wmkhk fjf<|fmd< jk wefu˙ld tlai;a
ckmohg l< weÛΩï wmkhk 2012 jifr® ° ishhg
4 lska my; jegq◊'
2012 jifr® ° wfkl=;a ldr®ñl wmkhkj,
ñY% l%shdld˙;ajhla jdr®;d lrk ,°' 2012 jifr®
° úfoaY wxYfha l%shdld˙;ajhg Wmld¯ fjñka
ue◊la" †huka;s yd iajr®KdNrK iy i;a;aj
wdydr wmkhk wd∞hu jr®Okh úh' †huka;s
yd iajr®KdNrK hk foflysu wmkhk m˙udj
jeäùu ksid 2012 jifr® ° ue◊la" †huka;s yd
iajr®KdNrK wmkhk wd∞hu t'c'fvd,r® ñ,shk
559 la olajd ishhg 5'2 lska jr®Okh úh' Lksc
f;,a ksIamd†; wmkhk wd∞hu t'c'fvd,r®
ñ,shk 463 la olajd ishhg 16'2 lska my; jegqKq
w;r f.da,Sh wdr®:ßl lghq;= ukao.dó ùu ;=<ska
b,aÆu wvqùu iy l,dmfha wfkl=;a jrdhkaj,
lDIsldr®ñl wmkhk
f;a
rnr®
fmd,a
l=Ω nvq
t<jΩ
ilia fkdl< ≥ïfld<
iqΩ lDIsldr®ñl wmkhk
uqyq≥ wdydr
ldr®ñl wmkhk
fr†ms<s yd weÛΩï
rnr® ksIamd†;
Lksc f;,a ksIamd†;
ue◊la" †huka;s yd iajr®KdNrK
wdydr" mdk jr®. yd ≥ïfld<
hka;%iQ;% yd hdka;%sl WmlrK
uqøK lr®udka;h wdY%s; ksIamd†;
m%jdyk WmlrK
iï" .uka uÆ yd mdjyka
msÛka ksIamd†;
wfkl=;a ldr®ñl wmkhk
Lksc wmkhk
jr®. fkdl< wmkhk
uqΩ wmkhk ^wd& ^we&
jdr®Isl idudkH úksuh wkqmd;h ^wE&
uQ,hka( ,xld Lksc f;,a kS;s.; ixia:dj yd fjk;a Lksc f;,a
ksIamd†; wmkhklrejka
cd;sl ue◊la yd iajr®KdNrK wêld˙h
YS% ,xld fr®.=j
YS% ,xld uy nexl=j
^w& ;djld,sl
^wd& .,mk ,o
^we& m%;s wmkhk we;=<;a fkdfõ
^wE& úksuh wkqmd;h ( t'c' fvd,rhg remsh,a
jákdlu
t'c' fvd,r®
ñ,shk
jákdlfï
fjki
t'c' fvd,r®
ñ,shk
jr®Ok
fõ.h
]
jr®Okhg jQ
∞hl;ajh
]
ldKavh ∞hl;ajh
]
∞hl;ajh
]
jákdlu
t'c' fvd,r®
ñ,shk
2012 ^w&2011
2,527.8 23.9 2,331.5 23.9 -196.3 -7.8 25.0 1,490.9 14.1 1,411.9 14.4 -79.0 -5.3 10.1 206.4 2.0 125.1 1.3 -81.3 -39.4 10.3 266.0 2.5 208.9 2.1 -57.1 -21.5 7.3 235.2 2.2 256.1 2.6 20.8 8.9 -2.7 16.9 0.2 13.3 0.1 -3.6 -21.2 0.5 38.4 0.4 42.2 0.4 3.8 9.8 -0.5 88.7 0.8 76.0 0.8 -12.7 -14.3 1.6 185.3 1.8 198.0 2.0 12.7 6.9 -1.6 7,991.7 75.7 7,371.2 75.4 -620.5 -7.8 79.0 4,191.2 39.7 3,991.1 40.8 -200.1 -4.8 25.5 884.8 8.4 859.4 8.8 -25.4 -2.9 3.2 552.7 5.2 463.0 4.7 -89.7 -16.2 11.4 531.5 5.0 558.9 5.7 27.4 5.2 -3.5 348.2 3.3 284.3 2.9 -63.9 -18.3 8.1 312.2 3.0 297.5 3.0 -14.7 -4.7 1.9 235.1 2.2 41.8 0.4 -193.3 -82.2 24.6 225.0 2.1 164.9 1.7 -60.1 -26.7 7.7 65.1 0.6 55.4 0.6 -9.7 -14.9 1.2 38.3 0.4 35.8 0.4 -2.5 -6.6 0.3 607.5 5.8 619.2 6.3 11.7 1.9 -1.5 32.9 0.3 61.3 0.6 28.4 86.4 -3.6 6.5 0.1 9.6 0.1 3.1 48.1 -0.4 10,558.8 100.0 9,773.5 100.0 -785.3 -7.4 100.0 110.57 127.60
5'2 ixLHd igyk
wmkhk ixhq;sh
130
úfoaY
Sh w
xYfh
a m%j
K;
d i
y m
%;sm
;a;
s
5
YS% ,xld uy nexl=j | jdr®Isl jdr®;dj 2012
;r`.ld˙;ajh by<hdu fya;=fjka keõj,g
bkaOk fiajdjka iemhSu my; jeàu fï i|yd
fya;= úh' rnr® ñ, .Kka wvqùu iy f.da,Sh
md˙fNda.sl b,aÆu wvqùu ms<sìUq lrñka ghr®" Y,H
w;ajeiqï yd wfkl=;a w;ajeiqï jeks rnr® ksIamd†;
wmkhk wd∞hu t'c'fvd,r® ñ,shk 859 la
olajd ishhg 2'9 lska wvq úh' 2012 jifr® ° keõ"
fndaÜgq iy mdfjk wdlD;Ska fukau wfkl=;a
m%jdyk WmlrK wmkhkh wvqùu fya;=fjka
m%jdyk WmlrK Wm ldKavfha wmkhk wd∞hu
o t'c'fvd,r® ñ,shk 165 olajd ishhg 26'7 lska
my; jegq◊' fï w;r" ldr®ñl wmkhkhkag wh;a
wdydr" mdk yd ≥ïfld< WmldKavfha wmkhk
wd∞hu t'c'fvd,r® ñ,shk 284 la olajd ishhg
18'3 lska wvq úh'
m%Odk lDIsldr®ñl øjH wmkhk wd∞hu
my<hdu fya;=fjka" 2012 ° lDIsldr®ñl wmkhk
wd∞hu my; jegq◊' 2012 jifr® f;a wmkhk
m˙udj lsf,da.%Eï ñ,shk 320 la olajd ishhg 0'9 lska
wvqùu iy wmkhkh lrk ,o f;aj, idudkH ñ,
wvqùu fya;=fjka uqΩ wmkhkj,ska ishhg 15 la
muK jQ f;a wmkhk wd∞hu t'c'fvd,r® ñ,shk
1"412 la olajd ishhg 5'3 lska my; jegq◊' Á ,xldj"
flkahdj iy bka†hdj hk f;a ksIamdokh lrkq
,nk m%Odk rgj, meje;s whym;a ld,.=Ksl
;;a;ajh fya;=fjka ksIamdokh wvqùu ksid 2012
uehs udifha muK isg f,dal fjf<|fmdf<a f;a
ñ, .Kka by< uÜgul meje;sh o" wmkhkh
lrk ,o f;a lsf,da.%Euhl idudkH ñ, 2011
jifr® ° jdr®;d jQ t'c'fvd,r® 4'62 isg 2012 °
t'c'fvd,r® 4'41 olajd iqΩ jYfhka my; jegq◊' fï
i|yd ueofmr†. m%Odk f;a fjf<|fmd<j, meje;s
foaYmd,k wia:djr;ajh ;=<ska b,aÆu flfrys we;s
jQ n,mEu fya;= úh' 2011 jifr® ° t'c'fvd,r® 4'84 laj
meje;s rnr® lsf,da.%Euhl idudkH wmkhk ñ,
2012 ° t'c'fvd,r® 3'35 la olajd ie,lsh hq;= f,i
my< .sh w;r" wmkhk m˙udj o ishhg 12'3 lska
wvqùu;a iuÛ rnr® wmkhkfhka ,enQ wd∞hu
2011 ° jdr®;d jQ t'c'fvd,r® ñ,shk 206 isg 2012
° t'c'fvd,r® ñ,shk 125 la olajd my; jegq◊'
m%Odk jYfhka lmdmq fmd,a wd° fmd,a uo ksIamd†;
wmkhkh wvqùu fya;=fjka fmd,a wmkhkfhka
,enQ wd∞hu 2012 ° t'c'fvd,r® ñ,shk 209 la
olajd ishhg 21'5 lska my; jegq◊' flfiajqjo"
fmd,a fl¢" fmd,a lgq iy brgq jeks fmd,a uo
fkdjk ksIamd†; wmkhk wd∞hu by<hdu
fya;=fjka fmd,a wmkhk wd∞hfï wvqùu hï
;rulska iukh úh'
l=Ωnvq" ilia fkdl< ≥ïfld< iy uqyq≥ wdydr
wmkhk wd∞hu 2012 jifr® ° o wLKavj jr®Okh jQ
w;r iqΩ lDIsldr®ñl wmkhk wd∞hu my; jegq◊'
l=re∫ iy .ïñ˙iaj,ska ,enQ wd∞hu by<hdu
fya;=fjka 2012 jifr® ° l=Ωnvq wmkhk wd∞hu
t'c'fvd,r® ñ,shk 256 la olajd ishhg 8'9 lska
by< .sfhah' 2012 jir ;=< ° l=re∫ wmkhk wd∞hu
t'c'fvd,r® ñ,shk 136 la olajd ishhg 5'2 lska
by< .sfhah' .ïñ˙ia ksIamdokh by<hdu ksid
2012 jifr® ° .ïñ˙ia wmkhk wd∞hu t'c'fvd,r®
ñ,shk 70 la olajd ishhg 118'4 lska by< .sfhah'
wÆ;a udΩ" ilia l< udΩ" YS; l< udΩ fukau
uDoajx.Skaf.ka ,enQ wd∞hu by< hdu;a iuÛ
jir ;=< ° uqyq≥ wdydr wmkhkfhka ,enQ
wd∞hu t'c'fvd,r® ñ,shk 198 la olajd ishhg
6'9 lska by< .sfhah' fï w;r" jir ;=< ° ilia
fkdl< ≥ïfld< wmkhk wd∞hu t'c'fvd,r®
ñ,shk 42 la olajd ishhg 9'8 lska by< .sfhah'
flfiajqjo" m<;=re" OdkH jr®. yd fldfldajd
wd†h we;=<;a iqΩ lDIsldr®ñl ksIamd†; wmkhk
wd∞hu 2012 jifr® ° t'c'fvd,r® ñ,shk 76 la
olajd ishhg 14'3 lska wvq jQ w;r fï i|yd m%Odk
jYfhka fya;= jQfha fuu NdKav fndfyduhl ñ,
.Kka ie,lsh hq;= uÜgulska wvqùuhs'
wdkhk l%shdldß;ajh
w;HjYH fkdjk NdKav wdkhkh
wffOr®hu;a ls¯u iy tu.ska fjf<| fYaIh
mqΩ,a ùu iSud ls¯u i|yd .kq ,enQ m%;sm;a;suh
l%shdudr®.hkag m%;spdrhla jYfhka 2012 wfm%a,a
udifha muK isg wdkhk úhou wLKavj my;
jegq◊' m%;sm;a;suh l%shdur®.hkays idr®:l;ajh
NdKav wkqj wdkhk - 20125'4 rEmigyk
fjk;a
1]
fndr f;,a
6]
fjk;a
13]
ms˙my≥
Lksc f;,a
ksIamd†;
20]
lv∞is
ksIamd†;
2]
ma,diaála 2]
ridhksl
ksIamd†;
3]
fmdfydr
2]
fr†ms<s yd
fr†ms<s Wmdx.
12]
wdfhdack
NdKav
23]
wka;r® NdKav
60]md˙fNda.sl
NdKav
16]
131
úfoaY
Sh w
xYfh
a m%j
K;
d i
y m
%;sm
;a;
s
5
YS% ,xld uy nexl=j | jdr®Isl jdr®;dj 2012
ms<sìUq lrñka 2012 jifr® uqΩ wdkhk úhou
t'c'fvd,r® ñ,shk 19"183 la olajd ishhg 5'4 lska
wvq jQ w;r bkaOk yer wfkl=;a wdkhk úhou
t'c'fvd,r® ñ,shk 14"146 la olajd ishhg 8'6 lska
wvq úh'
2012 jifr® ° m%Odk jYfhka r;%ka wdkhk
úhou wvqùfï m%;sM,hla f,i wka;r® NdKav
wdkhk úhou wvq úh' 2011 jifr® r;%ka wdkhkfha
jdr®;d jQ ;shqKq by< hdug idfmaÈj" 2012 jifr®
r;%ka wdkhk úhou t'c'fvd,r® ñ,shk 170 la
olajd ishhg 71'8 lska wvq úh' fïo yd f;,a we;=Ω
wdydr ieliqï" fmdfydr" ;s˙Û= yd b˙Û=" lv∞is"
lv∞is mqjre yd ta iïnkaO NdKav" rnr® yd rnr®
ksIamd†; iy fr†ms<s yd fr†ms<s Wmdx. hkd†h
2012 jifr® wdkhk úhou my; jeàug ie,lsh
hq;= ∞hl;ajhla ,nd ≥ka wka;r® NdKav hgf;a
jr®.SlrKh lrk ,o wfkl=;a NdKavhka fõ'
rnr® iy lmq we;=Ω lDIsldr®ñl NdKavhkays ñ,
.Kka my; jeàu o wdkhk úhou my; jeàu
i|yd ∞hl úh' 2012 jifr® ° bkaOk wdkhk
úhou t'c'fvd,r® ñ,shk 5"037 la olajd ishhg
5 lska muK jr®Okh jQ w;r 2012 jifr® f,dal
fjf<|fmdf<a f;,a ñ, idudkH jYfhka by<
uÜgul meje;Su iy ;dm ú≥,sn, W;amdokh
md˙fNda.sl NdKav
wdydr yd mdk jr®.
iy,a
iSks iy rileú,s
ls ksIamd†;
m˙mamq
fjk;a
wfkl=;a md˙fNda.sl NdKav
r:jdyk
fnfy;a yd T!Iëh ksIamd†;
.Dy WmlrK
fr†ms<s iy Wmdx.
fjk;a
wka;r® NdKav
bkaOk
fr†ms<s
†huka;s iy w.kd f,day
ridhksl ksIamd†;
;s Û= iy b˙Û=
fmdfydr
wfkl=;a wka;r® NdKav
wdfhdack NdKav
f.dvke.s,s øjH
m%jdyk WmlrK
hka;%iQ;% iy WmlrK
wfkl=;a wdfhdack NdKav
jr®. fkdl< wdkhk
uqΩ wdkhk ^wd& ^we&
jdr®Isl idudkH úksuh wkqmd;h ^wE&
ldKavh
^w& ;djld,sl
^wd& .,mk ,o
^we& m%;s wdkhk we;=<;a fkdfõ
^wE& úksuh wkqmd;h ( t'c' fvd,rhg remsh,a
uQ,hka ( ,xld Lksc f;,a kS;s.; ixia:dj
,xld whs'´'iS' iud.u
iSudiys; mS%ud ,xld iud.u
iSudiys; firkaäí µa,dr® ñ,aia mqoa.,sl iud.u
YS% ,xld fr®.=j
YS% ,xld uy nexl=j
2011 2012 ^w& jákdlfï
fjki
t'c'fvd,r®
ñ,shk
jr®Ok
fõ.h
]
jr®Okhg jQ
∞hl;ajh
]
jákdlu
t'c'fvd,r®
ñ,shk
∞hl;ajh
]
jákdlu
t'c'fvd,r®
ñ,shk
∞hl;ajh
]
3,653.6 18.0 2,995.2 15.6 -658.4 -18.0 60.6 1,566.9 7.7 1,304.4 6.8 -262.5 -16.8 24.2 18.4 0.1 24.4 0.1 6.0 32.7 -0.6 427.6 2.1 346.7 1.8 -81.0 -18.9 7.5 345.2 1.7 307.3 1.6 -37.8 -11.0 3.5 116.9 0.6 69.0 0.4 -47.9 -41.0 4.4 658.8 3.3 557.0 2.9 -101.8 -15.4 9.4 2,086.7 10.3 1,690.8 8.8 -396.0 -19.0 36.5 881.0 4.3 495.1 2.6 -385.9 -43.8 35.5 348.2 1.7 372.2 1.9 24.0 6.9 -2.2 227.9 1.1 218.5 1.1 -9.4 -4.1 0.9 141.8 0.7 174.5 0.9 32.8 23.1 -3.0 487.9 2.4 430.5 2.2 -57.4 -11.8 5.3 12,275.3 60.6 11,569.9 60.3 -705.3 -5.7 64.9 4,794.9 23.7 5,037.0 26.3 242.1 5.0 -22.3 2,320.7 11.4 2,266.4 11.8 -54.3 -2.3 5.0 1,075.7 5.3 587.7 3.1 -488.0 -45.4 44.9 702.0 3.5 669.7 3.5 -32.3 -4.6 3.0 429.4 2.1 363.8 1.9 -65.6 -15.3 6.0 407.2 2.0 311.0 1.6 -96.2 -23.6 8.9 2,545.3 12.6 2,334.4 12.2 -210.9 -8.3 19.4 4,286.1 21.1 4,589.8 23.9 303.7 7.1 -28.0 1,076.1 5.3 1,237.4 6.5 161.3 15.0 -14.8 1,064.6 5.3 991.9 5.2 -72.7 -6.8 6.7 2,141.4 10.6 2,356.0 12.3 214.6 10.0 -19.8 4.0 0.0 4.5 0.0 0.5 12.3 0.0 53.9 0.3 27.7 0.1 -26.2 -48.6 2.4 20,268.8 100.0 19,182.6 100.0 -1,086.2 -5.4 100.0 110.57 127.60
5'3 ixLHd igyk
wdkhk ixhq;sh
132
úfoaY
Sh w
xYfh
a m%j
K;
d i
y m
%;sm
;a;
s
5
YS% ,xld uy nexl=j | jdr®Isl jdr®;dj 2012
by<hdu fya;=fjka ta i|yd wjYH ãi,a iy
±ú f;,a wdkhkh by<hdu fï i|yd fya;=
úh' flfiajqjo" fmdfydr wdkhk úhou ishhg
23'6 lska wvq jQ w;r 2012 jifr® fojk Nd.fha °
meje;s kshÛh fya;=fjka fmdfydr Ndú;h wvqùu
fï i|yd fya;= úh'
2012 jifr® °" md˙fNda.sl NdKav wdkhk
ms<sn| ie,lSfï ° wdydr yd mdk jr®. fukau
wdydruh fkdjk md˙fNda.sl NdKav wdkhk
úhou o ie,lsh hq;= f,i wvq úh' jdyk
wdkhkh i|yd by< wdkhk ;Sre n≥ mekùu
iy remshf,a w.h wjm%udKh ùfï m%;sM,hla
uQ,hka( ,xld Lksc f;,a kS;s.; ixia:dj
,xld whs' ´' iS' iud.u
iSudiys; mS%ud ,xld iud.u
iSudiys; fifrkaäí µa,dr® ñ,aia
mqoa.,sl iud.u
YS% ,xld fr®.=j
YS% ,xld uy nexl=j
^w& ;djld,sl
^wd& .,mk ,o
^we& .,a w.=re we;=,;a fkdfõ'
iy,a
1 jk ldr®;=j
2 jk ldr®;=j
3 jk ldr®;=j
4 jk ldr®;=j
;s Û= ^wd&
1 jk ldr®;=j
2 jk ldr®;=j
3 jk ldr®;=j
4 jk ldr®;=j
iSks
1 jk ldr®;=j
2 jk ldr®;=j
3 jk ldr®;=j
4 jk ldr®;=j
Lksc f;,a ^fndr f;,a& ^wd&
1 jk ldr®;=j
2 jk ldr®;=j
3 jk ldr®;=j
4 jk ldr®;=j
ms my≥ Lksc f;,a ^wd& ^we&
1 jk ldr®;=j
2 jk ldr®;=j
3 jk ldr®;=j
4 jk ldr®;=j
fmdfydr
1 jk ldr®;=j
2 jk ldr®;=j
3 jk ldr®;=j
4 jk ldr®;=j
84 52 126 28 36 41 3 121 8 15 28 3 2 2 7 12 2 2 9 10 3 44 1 9 4 919 1,026 1,051 1,242 1,084 272 288 352 322 353 312 229 171 455 235 153 220 292 254 291 182 289 236 211 205 571 466 548 606 569 163 123 145 163 158 130 110 145 170 135 164 142 154 124 114 114 92 104 149 162 1,853 2,065 1,819 2,070 1,486 229 559 332 557 558 525 417 541 555 413 544 416 541 410 137 555 673 405 547 379 2,396 2,162 2,882 3,501 3,950 781 411 789 702 1,036 585 607 881 807 903 468 567 507 1,022 997 562 577 705 970 1,014 773 462 649 801 640 125 46 88 131 129 223 83 238 207 176 216 110 165 266 226 208 223 158 197 108
YSr®Ih 2008 2009 2010 2011 2012 ^w&
fuá%la fgdka oyia
5'4 ixLHd igyk
m%Odk wdkhkhkays mßudjka
wmkhk wdkhk fjf<| fYaIh
wmkhk" wdkhk iy fjf<| fYaIh5'5 rEmigyk
-15-12
-9-6-30369
1215182124
2010 2011 201220092008
-15-12
-9-6-30369
1215182124
2010 2011 201220092008
t'c
'fvd,
r® ì
,shk
f,i fudagr® r: wdkhk úhou 2011 jifr®
jdr®;d jQ ;shqKq jr®Okhg m%;súreoaOj 2012
jifr® ° t'c'fvd,r® ñ,shk 495 la olajd ishhg
43'8 lska wvq úh' 2012 jifr® wdkhk úhou wvqùug
fuh iqúfYaIS ∞hl;ajhla iemhSh' t<jΩ iy iSks
yd ri leú,s" wdkhk úhou my< fy<Sug ∞hl jQ
wfkl=;a md˙fNda.sl NdKavhka fõ' 2011 jifr® °
t'c'fvd,r® ñ,shk 312 la jQ t<jΩ wdkhk úhou
2012 jifr® ° t'c'fvd,r® ñ,shk 206 la olajd my;
jegqKq w;r 2011 jifr® ° t'c'fvd,r® ñ,shk 428 la
jQ iSks yd ri leú,s wdkhk úhou 2012 jifr® °
t'c'fvd,r® ñ,shk 347 la olajd my; jegq◊'
iSks" m˙mamq" iq≥ ΩEkq" uqx weg" udΩ" mdï f;,a"
iQ˙hldka; f;,a iy fmd,a f;,a we;=Ω wdydruh
NdKav lsysmhla u; úfYaI fjf<| NdKav noao
mkjkq ,enQ w;r foaYSh lDIslr®udka;h iy
u;aiH lr®udka;h m%jr®Okh ls¯u iy ta yryd
fuu wdkhkhka wffOr®hu;a ls¯u fuys wruqK
úh' fï w;r 2012 jifr® ls˙ ksIamd†; wdkhkh
t'c'fvd,r® ñ,shk 307 la olajd ishhg 11 lska
muK wvq jQ w;r tA i`oyd fya;= jQ idOlhka w;r
foaYSh ls˙ ksIamdokh ffOr®hu;a ls¯fï wruq◊ka
ls˙ msá wdkhkh i|yd mkjd ;snQ wdkhk noao
by< ±óu fya;= úh'
±kg is≥ flfrñka mj;sk há;, myiqlï
ixjr®Ok lghq;= fya;=fjka 2012 jifr® wdfhdack
NdKav wdkhk úhou by< .sfhah' 2012 jifr® °
wdfhdack NdKav wdkhkh t'c'fvd,r® ñ,shk 4"590 la
olajd ishhg 7'1 lska jr®Okh jQ w;r fï i|yd
f.dvke.s,s øjH iy hka;%iQ;% yd WmlrK wdkhk
úhou by<hdu fya;= úh' bx‚fkare WmlrK"
úoHq;a WmlrK" ú≥,s ixfoaY WmlrK" ldr®hd,hSh
hka;%iQ;%" ffjoH yd úoHd.dr WmlrK iy ldr®ñl
133
úfoaY
Sh w
xYfh
a m%j
K;
d i
y m
%;sm
;a;
s
5
YS% ,xld uy nexl=j | jdr®Isl jdr®;dj 2012
NdKav hgf;a jr®. lr we;s u.Ska yd NdKav
m%jdykh i|yd fhd∞ .kakd jdyk" nr jdyk
iy l=vd m%udKfha keõ iy fndaÜgq wd° m%jdyk
WmlrK wdkhkh 2012 jifr® ° t'c'fvd,r®
ñ,shk 992 la olajd ishhg 6'8 lska my< .sfhah'
fjf<| fYaIh
2012 jifr® uq,a ld,fha ° ls%hd;aul lrk ,o
m%;sm;a;s ls%hdudr®.j,g m%;spdr olajñka wfmalaId
l< m˙† fjf<`o ys`.h wvq úh' wmkhk wd∞hu
wmkhk
lDIsldr®ñl wmkhk
f;a
rnr®
fmd,a
wfkl=;a lDIsldr®ñl wmkhk
ldr®ñl wmkhk
fr†ms<s yd weÛΩï
Lksc f;,a ksIamd†;
wfkl=;a ldr®ñl wmkhk
Lksc øjH wmkhk
uqΩ wmkhk
wdkhk
md˙fNda.sl NdKav
wdydr yd mdk jr®.
wfkl=;a md˙fNda.sl NdKav
wka;r® NdKav
fmdfydr
Lksc f;,a ksIamd†;
ridhksl øjH
;s Û= iy b˙Û=
fr†ms<s
ma,diaála
†huka;s iy w.kd f,day
wdfhdack NdKav
f.dvke.s,s øjH
m%jdyk WmlrK
hka;%iQ;% iy WmlrK
wfkl=;a wdfhdack NdKav
uqΩ wdkhk
fjf<| wkqmd;h
jr®Okh ] jr®Okh ] jr®Okh ]
m˙ud or®Ylh tall jákdlï or®Ylh
2011 2012 ^wd& 2012 ^wd&
YSr®Ih jákdlï or®Ylh
109.7 101.1 -7.8 97.5 92.0 -5.6 112.5 109.9 -2.3 103.5 98.1 -5.3 98.2 93.5 -4.8 105.4 104.9 -0.5 119.2 72.2 -39.4 83.1 69.6 -16.3 143.5 103.9 -27.6 160.6 126.1 -21.5 116.3 110.0 -5.4 138.1 114.6 -17.0 124.2 106.4 -14.3 144.2 132.9 -7.8 86.1 80.0 -7.1 131.2 121.0 -7.8 118.2 119.9 1.4 111.0 100.9 -9.1 125.0 119.0 -4.8 113.5 109.8 -3.3 110.1 108.4 -1.6 210.0 175.9 -16.2 134.8 115.3 -14.5 155.8 152.6 -2.1 159.0 154.4 -2.9 117.0 112.6 -3.8 135.9 137.1 0.9 135.7 252.9 86.4 110.0 106.7 -3.0 123.3 237.0 92.2 122.5 113.4 -7.4 110.2 109.7 -0.4 111.2 103.3 -7.1 147.7 121.0 -18.0 125.6 111.9 -11.0 117.6 108.2 -7.9 118.4 98.6 -16.8 108.5 100.1 -7.7 109.1 98.5 -9.8 181.2 146.8 -19.0 145.2 125.3 -13.7 124.8 117.2 -6.1 152.5 143.8 -5.7 123.3 118.2 -4.1 123.7 121.6 -1.7 169.5 129.5 -23.6 122.9 97.0 -21.1 137.9 133.5 -3.2 157.7 165.6 5.0 121.1 120.5 -0.5 130.2 137.4 5.6 135.0 128.8 -4.6 115.8 116.9 1.0 116.6 110.2 -5.5 161.8 137.1 -15.3 117.9 102.0 -13.5 137.2 134.4 -2.1 128.3 125.3 -2.3 111.7 114.3 2.3 114.8 109.6 -4.5 123.7 114.7 -7.3 110.8 116.9 5.5 111.7 98.1 -12.1 284.9 155.7 -45.4 200.4 134.4 -32.9 142.2 115.8 -18.5 155.6 166.6 7.1 128.3 156.1 21.7 121.2 106.7 -12.0 131.0 150.6 15.0 121.2 137.6 13.5 108.0 109.5 1.3 179.7 167.4 -6.8 144.4 147.6 2.2 124.4 113.4 -8.8 160.1 176.2 10.0 125.6 171.4 36.5 127.5 102.8 -19.4 120.6 135.4 12.3 118.9 131.0 10.2 101.4 103.3 1.8 151.2 143.1 -5.4 123.6 124.2 0.5 122.3 115.2 -5.8 90.9 89.7 -1.3
uQ,hka( YS% ,xld uy nexl=j^w& t'c'fvd,r® jákdlu wkqj
^wd& ;djld,sl
^we& ixfYdaê;
5'5 ixLHd igyk
fjf<| o¾Yl ^w&
2012 ^wd& 2011 ^we& 2011 ^we&
2010 100
lghq;= i|yd Ndú;d lrk hka;%iQ;%j,ska iukaú;
hka;%iQ;% yd WmlrK wdkhk úhou 2012 jifr®
° t'c'fvd,r® ñ,shk 2"356 olajd ishhg 10 lska
jr®Okh úh' m%Odk jYfhka isfuka;s" hlv yd
jdfka" weΩñkshï Wmdx. iy Lksc ksIamd†;j,ska
iukaú; jQ f.dvke.s,s øjH wdkhk úhou 2012
jifr® ° t'c'fvd,r® ñ,shk 1"237 la olajd ishhg
15 lska jr®Okh jQ w;r fï i`oyd m%Odk jYfhka
rch úiska is≥lrkq ,enQ há;, myiqlï ixjr®Ok
jHdmD;s iy fm!oa.,sl wxYh úiska is≥lrkq ,nk
b†ls¯ï lghq;= o fya;= úh' flfiajqjo" wdfhdack
134
úfoaY
Sh w
xYfh
a m%j
K;
d i
y m
%;sm
;a;
s
5
YS% ,xld uy nexl=j | jdr®Isl jdr®;dj 2012
wvqùu wNsnjd wdkhk úhou wvqùu fya;=fjka
2012 jifr® ° fjf<| fYaIfha ysÛh t'c'fvd,r®
ñ,shk 9"409 olajd ishhg 3'1 lska wvq úh' o<
foaYSh ksIamd†;fha m%;sY;hla f,i ie<l+ úg
2011 jifr® ° ishhg 16'4 laj meje;s fjf<|
fYaIfha ysÛh 2012 jifr® ° ishhg 15'8 olajd my<
.sfhah'
fjf<| ñ, wkqmd;h
2011 jifr® ° 90'9 laj meje;s fjf<| ñ,
wkqmd;h 2012 jifr® ° 89'7 olajd iqΩ jYfhka
my; jegq◊' lDIsldr®ñl ksIamd†; iy ldr®ñl
ksIamd†; hk ldKav foflysu wmkhk ñ, .Kka
my<hdu ms<sìUq lrñka 2012 jifr® ° Á ,xldfõ
wmkhk ñ, or®Ylh isshhg 7'1 lska my< .sfhah'
f;a" rnr®" fmd,a fukau t<jΩ we;=Ω lDIsldr®ñl
ksIamd†; lsysmhlu wmkhk ñ, .Kka wvqùu;a
iuÛ 2012 ° lDIsldr®ñl wmkhk ñ, or®Ylh
ishhg 2'3 lska my; jegq◊' f;a wmkhk ñ,
or®Ylh ishhg 0'5 lska iqΩ jYfhka my;
jegqqKq w;r rnr® iy fmd,a wmkhk ñ, or®Yl
ms<sfj,ska ishhg 27'6 lska iy ishhg 17 lska
ie,lsh hq;= f,i my; jegq◊' 2012 jifr® °
ldr®ñl ksIamd†; wmkhk ñ, or®Ylh o ishhg
9'1 lska my< .sh w;r" fr†ms<s yd weÛΩï wmkhk
ñ, or®Ylh ishhg 1'6 lska my; jeàu fï i|yd
m%Odk jYfhka fya;= úh' ldr®ñl wmkhk hgf;a
jr®.SlrKh lr we;s m%jdyk WmlrK iy hka;%iQ;%
yd hdka;%sl WmlrK jeks we;eï ldKavhkays
wmkhk ñ, or®Yl o 2012 jir ;=< ° my;
jegq◊' flfiajqjo" jir ;=<° ue◊la" †huka;s yd
iajr®KdNrK iy wdydr" mdk yd ≥ïfld< wmkhk
ñ, or®Yl by< hk ,°'
2012 ° ishÆu m%Odk wdkhk ldKavhkays
ñ, my<hdu ms<sìUq lrñka wdkhk ñ, or®Ylh
ishhg 5'8 lska my; jegq◊' wdydr fukau wfkl=;a
md˙fNda.sl NdKavj, Wm m%Odk ldKavhkays
wdkhk ñ, or®Ylh my; jeàu iuÛ md˙fNda.sl
NdKav wdkhk ñ, or®Ylh ishhg 7'9 lska my;
jegq◊' 2012 jifr® ° Lksc f;,a ñ, .Kka by<
.sho" jir ;=< fr†ms<s" fmdfydr" ;s˙Û= yd b˙Û=
we;=Ω wka;r® NdKav fnfyduhl ñ, .Kka
my<hdu fya;=fjka wka;r® NdKav wdkhk ñ,
or®Ylh ishhg 1'7 lska my; jegq◊' 2012 jifr®
° f.dvke.s,s øjH i|yd jQ wdkhk ñ, or®Ylh
by< .sho hka;%iQ;% yd WmlrK fukau m%jdyk
WmlrK i`oyd jQ ñ, .Kka my<hdu ksid
wdfhdack NdKav wdkhk ñ, or®Ylh ishhg 12 lska
my; jegq◊'
fjf<| osYdj
2012 jifr® ° Á ,xldfõ m%Odk fjf<|
yjq,alre jYfhka ;j≥rg;a bka†hdj meje;s w;r"
Ökh yd wefu˙ld tlai;a ckmoh fojk yd
f;jk yjq,alrejka úh' isx.mamQrej" tlai;a wrdì
tór® rdcHh iy tlai;a rdcOdksh t'c'fvd,r®
ì,shkh blaujd Á ,xldj iuÛ fjf<| lghq;=
is≥l< wfkl=;a rgj,a fõ' wefu˙ld tlai;a
ckmoh m%Odk;u wmkhk .ukdka;h jQ w;r
tlai;a rdcOdksh iy bka†hdj fojk yd f;jk
úYd,;u wmkhk .ukdka;hka úh' 2012 jifr®
° bka†hdj ;j≥rg;a m%Odk;u wdkhk m%Njh
jQ w;r Ökh iy isx.mamQrej fojk yd f;jk
úYd,;u wdkhk m%Njhka úh'
2012 jifr® m%Odk;u wmkhk .ukdka;h jQ
wefursld tlai;a ckmoh uqΩ wmkhkhkaf.ka
ishhg 22 lg muK o weÛΩï wmkhkhkaf.ka
ishhg 40 lg muK o ∞hl;ajh ±laùh' fojk
m%Odk;u wmkhk .ukdka;h jk tlai;a
rdcOdksh fj; l< wmkhkhka Á ,xldfõ
uqΩ wmkhkhkaf.ka ishhg 10 blau jQ w;r Á
,xldfõ ksIamdokh lrk weÛΩïj,ska ishhg
20 lg jvd jeä m%udKhla tlai;a rdcOdkshg
wmkhkh lrkq ,eîh' fï w;r" fn,a‚hu-
,laiïnr®.a" b;d,sh iy cr®ukshg lrk ,o
wmkhkhka Á ,xldfõ uqΩ wmkhkhkaf.ka
ishhg 15 la muK úh' fn,a‚hu yd
,laiïnr®.aj,g lrk ,o wmkhkj,ska ie,lsh
hq;= m%udKhla ue◊la" †huka;s yd iajKdNrK
úh' b;d,shg iy cr®ukshg m%Odk jYfhka
fjf<| ñ, wkqmd;h iy fjf<| o¾Yl5'6 rEmigyk
wmkhk m˙udj wdkhk m˙udj
fjf<| ñ, wkqmd;h
or®Yl
wxl
^2010
100&
wmkhk-tall ñ, wdkhk-tall ñ,
2008 2009 2010 2011 201260
80
100
120
140
135
úfoaY
Sh w
xYfh
a m%j
K;
d i
y m
%;sm
;a;
s
5
YS% ,xld uy nexl=j | jdr®Isl jdr®;dj 2012
weÛΩï wmkhkh lrk ,°' ldr®ñl ksIamdok
wmkhk †˙.kajñka bka†hdjg wmkhkh lrkq
,nk NdKavhkaf.a úúOdx.SlrKhla we;s ls¯ug
bka≥-Á ,xld ksoyia fjf<| .súiqu fya;= úh'
2012 jifr® ° Á ,xldfõ uqΩ wmkhkhkaf.ka
ishhg 5'8 la bka†hdjg wmkhkh ls¯fuka th
f;jk m%Odk;u wmkhk .ukdka;h njg m;aù
we;' m%jdyk WmlrK" i;a;aj wdydr" hka;%iQ;% yd
hdka;%sl WmlrK iy l=Ωnvq wd†h bka†hdjg l<
m%Odk;u wmkhkhka fõ'
2012 jifr® ° bka†hdj Á ,xldfõ m%Odk;u
wdkhk m%Njh jQ w;r th uqΩ wdkhkj,ska
ishhg 19 la i`oyd ∞hl;ajh ,nd ° we;' 2012 jir ;=<
° Lksc f;,a yereKq úg bka†hdfjka is≥ l< wdkhk
m%udKh uqΩ wdkhkhkaf.ka ishhg 15'6 la fõ'
bka†hdfjka wdkhkh lrkq ,nk NdKav
w;=rska Lksc f;,a m%uqLia:dkhla .kakd w;r"
m%jdyk WmlrK" fr†ms<s yd fr†ms<s Wmdx.
iy f.dvke.s,s øjH bka†hdfjka wdkhkh
lrkq ,nk wfkl=;a m%Odk NdKav fõ' fuu
NdKav w;˙ka nyq;rhlg bka≥-Á ,xld ksoyia
fjf<| .súiqu hgf;a ;Sre n≥ rys; myiqlï
fkdue;s jqj;a ñ, ;rÛld˙;ajh ;=<ska ie,lsh
hq;= f,i fjf<|fmd< /l.ekSug bka†hdj
iu;a ù we;' 2012 jifr® ° uqΩ wdkhkhkaf.a
wvqùula meje;sho" 2012 jifr® fojk m%Odk;u
wdkhk m%Njh jQ Ökfhka lrk ,o wdkhkhka
miq.sh jirg idfmalaIj jr®Okh jQ w;r" th uqΩ
wdkhkhkaf.ka ishhg 14 lg muK ∞hl;ajh
,nd° we;' hka;%iQ;% yd WmlrK" fr†ms<s yd
fr†ms<s Wmdx. fukau f.dvke.s,s øjH 2012 jifr®
° Ökfhka wdkhkh lrk ,o NdKav i|yd jQ
úhou jeä ùug fya;= úh' ta w;ru" isx.mamQrej
2012 jifr® f;jk m%Odk;u wdkhk m%Njh
jQ w;r th uqΩ wdkhkj,ska ishhg 9 la úh'
isx.mamQrefjka lrk ,o wdkhkj,ska ie,lsh hq;=
m%udKhla Lksc f;,a ksIamd†; jQ w;r hka;%iQ;%
yd WmlrK fojk m%Odk;u wdkhkh úh'
wmkhk fjf<| ÈYdj5'7 rEmigyk
hqfrdamd ix.uh
- fjk;a
13]
tlai;a rdcOdksh
13]
wdishdj
8]
ueo fmr†.
9]
fjk;a
20]
wefu˙ld
tlai;a ckmoh
26]
cr®uksh
6]
fn,a‚hu
5]
fjk;a
20]
wdishdj
15]
ueo fmr†.
10]
wefu˙ld
tlai;a ckmoh
22]
fn,a‚hu
5]
cr®uksh
5]
hqfrdamd ix.uh
- fjk;a
12]
tlai;a rdcOdksh
11]
2012
2007hqfrdamd ix.uh
12]
hqfrdamd ix.uh
9]
wefu˙ld tlai;a
ckmoh
4]
wdishdj - fjk;a
21]
wdishdj - fjk;a
19]
ueo fmr†.
14]
fjk;a
8]
isx.mamQrej
10]
isx.mamQrej
9]
Ökh
8]
Ökh
14]
bka†hdj
23]
bka†hdj
19]ueo fmr†.
15]
fjk;a
14]
wefu˙ld
tlai;a ckmoh
1]
wdkhk fjf<| ÈYdj5'8 rEmigyk
2007
2012
136
úfoaY
Sh w
xYfh
a m%j
K;
d i
y m
%;sm
;a;
s
5
YS% ,xld uy nexl=j | jdr®Isl jdr®;dj 2012
5'4 fiajd fjf<|du" wdodhï" cx.u ixl%du iy cx.u .sKqfï fYaIh
fiajd fjf<|du
f.da,Sh wdr®:ßlh h:d ;;a;ajhg m;aùu
ukao.dó f,i is≥ùu yuqfõ jqjo" 2012 jir ;=< °
fiajd .sKqfuys jvd ys;lr w;s˙la;hla jdr®;d úh'
2011 jifr® ° fiajd .sKqfuys w;s˙la;h t'c'fvd,r®
ñ,shk 1"099 la jQ w;r th 2012 jifr® ° t'c'fvd,r®
ñ,shk 1"250 la olajd ishhg 13'8 lska jr®Okh
úh' m%jdyk iy m˙.Kl yd f;dr;=re fiajd hk
Wm wxYhkaf.a we;s jQ jr®Okh fiajd .sKqfuys
w;s˙la;h by< hdug uQ,sl jYfhka fya;= jQ w;r"
ixpdrl fiajd" ikaksfõok" b†ls¯ï yd rlaIK
fiajd hk wfkl=;a ishÆ Wm wxYhka ;=< o
2012 jifr® ° by< ,eîï m%udKhla jdr®;d úh'
m%jdyk fiajd
fiajd wxYh ;=< úYd,;u ∞hl;ajh imhk
m%jdyk fiajd wxYh" fiajd .sKqfuys jr®Okhg
uQ,sl jYfhka fya;= úh' u.S .dia;=" keõ l==,S"
jrdh iy .=jka f;dgqfmd< wdY%s; fiajdjka i|yd
jQ ,eîïj,ska iukaú; m%jdyk fiajd wxYh" 2012
jifr® ° t'c'fvd,r® ñ,shk 1"634 la olajd ishhg
17'4 lska ie,lsh hq;= f,i jr®Okh úh' Y%S ,xldjg
meñfKk u.Ska ixLHdj by< hdu" u.S .dia;=
by<hdu iy jrdh iy .=jka f;dgqfmd< wdY%s;
lghq;= jeä†hqKq ùu fuu jr®Okhg ∞hl úh'
fï w;r" msgrg ixpdrfha fhfok Á ,dxlslhska
ixLHdj by< hdu;a iuÛ m%jdyk fiajd hgf;a jQ
f.ùï o ishhg 23 lska by< .sfhah' jifr® jeä
ld,hla ;=< cd;Hka;r fjf<|fmd< ;=< mej;s
by< u.S iy keõ .dia;= o m%jdyk fiajd hgf;a jQ
f.ùï by< hdug ∞hl úh'
Á ,xldj fj; meñfKk u.Ska ixLHdj
jr®Okh ùu iy bkaOk ñ, by<hdu ksid .=jka
.dia;= by< oeóu fya;=fjka 2012 jifr® ° u.S
.dia;= u; jQ o< ,eîï ishhg 21'3 lska jr®Okh
úh' Á,xlka .=jka iud.u úiska .=jka .ukdka;
mqΩ,a ls¯u" .=jka .uka jdr .Kk jeä ls¯u iy
wju .dia;= iys; ñyska ,xld cd;sl .=jka fiajfha
l%shdld˙;ajh ;=<ska" jeä u.Ska m%udKhlg fiajdj
,nd°ug wjia:dj W∞lr fokq ,eîh' 2012 jir
w. jk úg" Á,xlka .=jka iud.u úiska ;u .=jka
hdkd ixLHdj 22 la olajd by< kxjd .ksñka jir
;=<° Iexyhs Shanghai&" .=jdxfida Guangzhou&" fldÑ
^Kochi&" fudialõ ^Moscow& iy iq˙É ^Zurich& fj;
kj .=jka fiajdjka wdrïN lrñka tys f.da,Sh
.uka cd,h rgj,a 33 la ;=< .=jka .ukdka; 60 la
olajd mqΩ,a lrkq ,eîh'
jrdh yd .=jka f;dgqfmd< wdY%s; lghq;=j,
is≥jQ jr®Okh iuÛ keõ l=,S" jrdh iy .=jka
f;dgqfmd< wdY%s; wfkl=;a fiajdjka u; jQ ,eîï
2012 jifr® ° i;=gq∞hl l%shdld¯;ajhla fmkakqï
lf<ah' 2012 jifr® ° keõ l=,S" jrdh iy .=jka
f;dgqfmd< wdY%s; wfkl=;aa fiajdjka u; jQ o<
,eîï t'c'fvd,r® ñ,shk 917 la olajd ishhg
14'5 lska jr®Okh úh' 2011 jirg idfmalaIj
2012 jifr® ° nydÆï m%;skeõ.; ls¯fï lghq;=
fukau foaYSh jrdhkag meñfKk keõ ixLHdj
o by< .sfhah' u;a;, rdcmÈ cd;Hka;r .=jka
f;dgqfmd< 2013 jifr® udr®;= ui ° jd◊c
lghq;= i|yd újD; ls¯u iy ud.ï reyqKqmqr
uyskao rdcmÈ jrdh-˚˚ jk w†hr" nKavdrkdhl
cd;Hka;r .=jka f;dgqfmd<-˚˚ jk w†hr iy
u;a;, rdcmÈ cd;Hka;r .=jka f;dgqfmd<-˚˚
jk w†hr 2015 jir w. jk úg wjika ls¯ug
1' m%jdyk fiajd
2' úfoaY .uka iy ixpdrl
fiajd ^wE&
3' ikaksfõok fiajd
4' m˙.Kl iy
f;dr;=re fiajd
5' b†ls¯ï fiajd
6' rlaIK fiajd
7' fjk;a jHdmd˙l fiajd
8' rcfha úhoï ^wka ;ekl
i|yka fkdjk&
uqΩ Y=oaO fiajd
1' fiajl jka† f.ùï
2' iDcq wdfhdack wd∞hï
3' fmd,S iy wfkl=;a f.ùï
uqΩ Y=oaO wd∞hu
1' fm!oa.,sl
2' rdcH
uqΩ Y=oaO cx.u ixl%du
uQ,hka( Y%S ,xld wdfhdack uKav,h
YS% ,xld ixpdrl ixjr®Ok wêld˙h
YS% ,xld uy nexl=j
^w& fuu b†˙m;als¯u f.jqï ;=,k w;afmdf;ys 5 jk ixfYdaOkh ^1993& g
wkqrEmj" cd;Hka;r uQ,H wruqo, u.ska cd;Hka;rj wkq.ukh lrk
whq˙ka ilia lr we;'
^wd& ixfYdaê;
^we& ;djld,sl
^wE& úfoaYslhkag imhkq ,nk u.S fiajd" m%jdyk fiajd ;=< we;=<;a fõ'
t'c'fvd,r® ñ,shk remsh,a ñ,shk
439 462 48,521 58,776 329 328 36,518 41,755 29 41 3,173 5,206 355 436 39,251 55,770 36 41 4,012 5,213 35 43 3,895 5,448 -108 -77 -11,854 -9,738 -17 -24 -1,882 -3,108 1,099 1,250 121,635 159,321
-11 -20 -1,224 -2,500 -375 -430 -41,580 -55,098 -261 -699 -29,237 -90,820
-647 -1,148 -72,041 -148,419
4,583 5,339 506,630 681,714 60 53 6,587 6,899
4,643 5,392 513,216 688,613
2011 ^wd& 2012 ^we& 2011 ^wd& 2012 ^we& YSr®Ih
5'6 ixLHd igyk
Y=oaO fiajd" wdodhï iy cx.u ixl%du ^w&
137
úfoaY
Sh w
xYfh
a m%j
K;
d i
y m
%;sm
;a;
s
5
YS% ,xld uy nexl=j | jdr®Isl jdr®;dj 2012
ie,iqï ls¯u;a iuÛ jeä úfoaY úksuh m%udKhla
,nd.ekSug wfmalaIs; w;r" tu.sska fiajd .sKqu
;j≥rg;a Yla;su;a jkq we;'
úfoaY .uka iy ixpdrl fiajd
hqOuh jd;djrKfhka wk;=rej we;s jQ
jr®Okh wLKavj mj;ajd .ksñka 2012 jifr® °
ñ,shk 1 lg jvd jeä ixpdrlhska m%udKhla
wdlr®IKh lr .ekSug YS% ,xldj iu;a úh' 2012
jir i|yd ixpdrl meñ”ï b,lalh jQ 950"000
wNsnjd hñka ixpdrl meñ”ï 1"005"605 la
jdr®;d l< w;r th 2011 jifr® jdr®;d jQ
855"975 g idfmalaIj ishhg 17'5 l jr®Okhls'
2012 foieïnr® udifha ° ixpdrl meñ”ï
ixLHdj 122"252 la jQ w;r th fuf;la udihla
;=< jdr®;d jQ by<u meñ”ï m%udKh úh' l,dmSh
jYfhka ixpdrl meñ”ï ie,lSfï° ngysr
hqfrdamh ;j≥rg;a m%uqL ixpdrl uQ,h f,i
wLKavj meje;s w;r th 2011 ° uqΩ meñ”ïj,ska
ishhg 36'8 la f,i meje;s w.hg idfmaÈj 2012
° ishhg 37'1 la f,i jdr®;d úh' ol=Kq wdishdkq
l,dmh fojk m%Odk ixpdrl fjf<|fmd< jQ
w;r th uqΩ ixpdrl meñ”ïj,ska ishhg 24'6 la
úh' kef.kysr hqfrdamh" w.aks†. wdishdj iy
´iag%f,aishdj hk l,dmj, meje;s m%jr®Ok lghq;=
iy tu l,dm iy Á ,xldj iïnkaO fjñka we;s
l< kj .=jka udr®. fya;=fjka tu l,dmj,
ixpdrl meñ”ï ie,lsh hq;= jr®Okhla jdr®;d
rgj,a wkqj ixpdrl meñŒï - 20125'9 rEmigyk
bka†hdj
17'5]
fjk;a
25'5]
tlai;a
rdcOdksh
11'4]
cr®uksh
7'1]m%xYh
5'7]´iafÜ%,shdj
5'1]
ud,†jhsk
4'7]
lekvdj
2'9]
wefu˙ld tlai;a
ckmoh 3'0]
fkor®,ka;h
2'7]
cmdkh
2'6]
reishdj
2'8]
Ökh
2'6]
uef,aishdj
2'2]
iaúÜir®,ka;h
2'0]
hqlafr®kh
2'2]
YSr®Ih
uQ,hka ( YS% ,xld ixpdrl ixjr®Ok wêld˙h
YS% ,xld uy nexl=j ^w& ;djld,sl
jr®Ok fõ.h ^]&2008 2009 2010 2011 2012 ^w&
2011 2012 ^w&
ixpdrl meñ”ï ^ixLHdj&
úfkda∞iajdoh
jHdmdr
fjk;a
ixpdrl rd;S% .Kk ^oyia&
ldur Wmfhdack wkqmd;h ^]&
o< ixpdrl ,eîï ^re' ñ,shk&
tal mqoa., ixpdrl ,eîï ^re'&
uqΩ fiajd kshqla;sh ^ixLHdj&
iDcq
jl%
438,475 447,890 654,476 855,975 1,005,605 30.8 17.5
321,079 358,188 516,538 663,343 748,436 28.4 12.8
37,261 38,473 83,270 68,097 90,040 -18.2 32.2
80,135 51,229 54,668 124,535 167,129 127.8 34.2
4,166 4,076 6,548 8,559 10,056 30.7 17.5
43.9 48.4 70.2 77.1 71.2 9.8 -7.7
37,094 40,133 65,018 91,926 132,427 41.4 44.1
84,598 89,605 99,344 107,393 131,688 8.1 22.6
123,134 124,970 132,055 138,685 162,869 5.0 17.4
51,306 52,071 55,023 57,786 67,862 5.0 17.4
71,828 72,899 77,032 80,899 95,007 5.0 17.4
5'7 ixLHd igyk
ixpdrl jHdmdrfha ls%hdldß;ajh
0
200
400
600
800
1,000
1,200
0
200
400
600
800
1,000
1,200
2008 2009 2010 2011 2012
ixpdrl meñŒï iy bmehsï5'10 rEmigyk
ixpdrl meñ”ï ixpdrl bmehSï ^ol=Kq wlaIh&
ixp
drl
meñ
ӕ ^z000
&
t'c
'fvd,
r® ñ
,shk
138
úfoaY
Sh w
xYfh
a m%j
K;
d i
y m
%;sm
;a;
s
5
YS% ,xld uy nexl=j | jdr®Isl jdr®;dj 2012
lrk ,°' fuh Á ,xldfõ ixpdrl fjf<|fmd<
;=< l%udkql+, úúOdx.SlrKhla we;s ls¯u i|yd
fya;= úh' ixpdrl meñ”ï is≥jk m%Odk;u rg
f,i ;j≥rg;a bka†hdj meje;s w;r wkq.dó
rgj,a jQfha tlai;a rdcOdksh" cr®uksh" m%xYh
iy ´iafÜ%,shdjhs' fuu rgj,a mfya uqΩ ixpdrl
meñ”ï ixLHdj" 2012 ° Á ,xldjg meñ◊ uqΩ
ixpdrlhskaf.ka ishhg 46'8 lg ∞hl;ajh ,nd
° we;' 2012 jifr® ixpdrl meñ”ïj,ska ishhg
74 lg jvd jeä m%udKhla ksjdvq .;ls¯u i|yd
o ishhg 9 la jHdmd˙l lghq;= i|yd o meñ◊
w;r wfkl=;a ixpdrlhska «;s ñ;%d°ka yuqùug
o" iïfï,k yd iïuka;%K i|yd o" wd.ñl yd
ixialD;sl lghq;= i|yd o meñK we;'
2012 jifr® ° ixpdrl bmehSï ie,lsh hq;=
f,i wLKavj jr®Okh úh' ixpdrlhskaf.a ffoksl
idudkH úhou by<hdu yryd ixpdrl bmehSï
m%udKh 2011 jifr® ° jdr®;d l< t'c'fvd,r®
ñ,shk 830 g idfmalaIj 2012 jifr® ° t'c'fvd,r®
ñ,shk 1"039 la olajd ishhg 25'1 lska jr®Okh
úh' by< úhoï is≥lrkq ,nk ixpdrlhskaf.a
meñ”u jeäùu iy myiqlï jeä†hqKq ls¯u u.ska
tla rd;%shla i|yd ixpdrlfhl=f.a idudkH úhou
2011 jifr® jdr®;d jQ t'c'fvd,r® 97 isg 2012 jifr®
° t'c'fvd,r® 103 olajd by< .sfhah' Rcq yd jl%
fiajd kshqla;sfhys jQ jr®Okhka ms<sìUq lrñka
ixpdrl lr®udka;h yryd jQ fiajd kshqla;sh ishhg
17'4 l ie,lsh hq;= jr®Okhla jdr®;d lf<ah' fï
w;r" 2012 jifr® ° úfoaY .uka yd iïnkaO f.ùï
o by< .sfhah'
2011 jifr® ° y∫kajd ≥ka cd;sl ixpdrl
l%fudamdh iuÛ wkq.; fjñka Á ,xld ixpdrl
ixjr®Ok wêld˙h úiska ;j≥rg;a ixpdrl fÈa;%h
†hqKq ls¯u i|yd mshjr .kakd ,°' 2016 jir jk
úg ixpdrl bmehSï t'c'fvd,r® ì,shk 2'75 la jdr®;d
lrñka ixpdrl meñ”ï ñ,shk 2'5 la wdlr®IKh
lr .ekSu ixpdrl lr®udka;fha m%Odk wruqK f,i
mej;=Ks' ixpdrl lr®udka;fha iyNd.S;ajfhka
tlai;a rdcOdksh" Ökh" cr®uksh" bka†hdj"
fkor®,ka;h jeks rgj, Rcqju fjf<|fmd<
m%jr®Ok lghq;= is≥lrñka f,dalh mqrd fjf<| yd
.uka m%or®Yk 25 la yryd m%jr®Ok lghq;= is≥lr
we;' foaYSh há;, myiqlï ixjr®Okh" f.da,Sh
fydag,a cd,d u.ska Wmdh udr®.sl wdfhdack is≥ls¯u"
m%jr®Ok jevigyka" kj ixpdrlhkaa wdlr®IKh
lr .ekSu iy ixpdrl ixjr®Ok lghq;= i|yd
W;=re yd kef.kysr m<d;aj, y∫kd.;a m%foaY
;=<ska Á ,xldj cd;Hka;r jYfhka m%jr®Okh
ls¯ug fnfyúka bjy,a úh'
rgg meñfKk ixpdrlhska ixLHdjg i˙,k
whq˙ka tys Od˙;dj jeä ls¯u i`oyd lr®udka;hg
wjYH wdfhdack is≥lrk ,°' úúO f;aud hgf;a
ixpdrl wxYh jr®Okh ls¯u wruqKq lrf.k
l,amsáh" l=ÉÑfõ,s iy hd, hk m%foaYj, ixpdrl
ixjr®Ok l,dm wdfhdackh i|yd wkq.%yh olajd
we;' 2012 jifr® ° l=ÉÑfõ,s ixpdrl ixjr®Ok
jHdmD;sh hgf;a remsh,a ñ,shk 850 la wdfhdackh
lr ldur 48 lska iukaú; fydag,hla id∞ ksu
lrk ,°' ldur 764 lska iukaú; remsh,a ì,shk
10 blaujQ wdfhdack iys;j ;j;a kj fydag,a 11
la b†ls¯ug kshñ; mdisl=vd jHdmD;sh iy ±kg
is≥ flfrñka mj;sk l,amsáh tAldnoaO ixpdrl
jHdmD;sh 2013 jir ;=< ° ksu ls¯ug wfmaÈd
flfr®' ;re mx;sfha kj yd wÆ;ajeähd lrk ,o
fydag,a lsysmhl jHdmd˙l lghq;= 2012 ° wdrïN
lrk ,o w;r rfÜ úúO m%foaYj, kj fydag,a
b†flfrñka mj;S' wdishd Ydka;slr l,dmfha m%Odk
iqms˙ fydag,a cd,hla jk Iex.%s,d taIshd Shangri-La Asia& by< fmf<a myiqlï iys; ldur 650 lska
iukaú; iqms˙ fydag,a ixlSr®Khla fld<U k.rh
;=< b†ls¯u wdrïN lr we;s w;r" tys jHdmdr
lghq;= 2015 ° wdrïN ls¯ug kshñ;h' Iex.%s,d
iud.u ol=Kq fjr<nv" yïnkaf;dg m%foaYfha
ldur 400 lska iukaú; ixpdrl ksjdi 50 lska
hq;a fjr<dY%s; ixpdrl ksfla;khla b†ls¯fï
fojk jHdmD;shla wdrïN lr we;s w;r tys
lghq;= o 2015 ° ksu ls¯ug kshñ;h' yhÜ (Hyatt), uQjkaamsla ^Movenpick& iy fIrgka ^Sheraton& jeks
cd;Hka;r fydag,a cd,hka o kq≥re wkd.;fha ° Á
,xldj ;=< Tjqkaf.a lghq;= wdrïN lrkq we;' fï
w;r" kd.˙l ixjr®Ok wêld˙h yd tlaj Á ,xld
ixpdrl ixjr®Ok wêld˙h úiska W;=re m<df;a
uq,;sõ" ukakdru iy hdmkh hk †ia;%slal ;=<
ixpdrl l,dm y∫kd .ekSfï l%shdj,sh wLKavj
is≥lrk ,°' Á ,xld ixpdrl ixjr®Ok wêld˙fha
ixpdrl i;aldrl ksjdi jevigyk yryd ixpdrl
lr®udka;fha Od˙;dj ;j≥rg;a by< kexùu
is≥lrkq ,enQ w;r th ixpdrlhska iy ixpdrl
fjf<πu ;=< ckm%sh úh' Á ,xld ixpdrl
ixjr®Ok wêld˙h 2012 ° ish Ndrfha mj;sk
kjd;eka 25 la wΩ;ajeähd ls¯u yd jeä†hqKq ls¯u
is≥l< w;r Bg wu;rj kj i;aldrl ksjdi 150 la
,shdm†xÑ lr we;'
139
úfoaY
Sh w
xYfh
a m%j
K;
d i
y m
%;sm
;a;
s
5
YS% ,xld uy nexl=j | jdr®Isl jdr®;dj 2012
ikaksfõok" mß.Kl iy f;dr;=re fiajd
ikaksfõok fiajd 2012 jir ;=< ° ;j≥rg;a
mqΩ,a úh' ikaksfõok fiajd u; jQ o< úfoaY
,eîï 2012 jifr® ° t'c'fvd,r® ñ,shk 109 la
olajd ishhg 27'8 lska jr®Okh úh' flfia kuq;a"
úoHq;a ;emE," wêfõ.S wka;r®cd, myiqlï" pkaøsld
;dlaIKh iys; rEmjdyskS Ndú;h jeäùu iy
cd;Hka;r Rcq ≥rl:k weu;=ï m%udKh jeäùu
iuÛ ú≥,s ixfoaY fiajd f.ùï o wvq fõ.hlska
jqjo jr®Okh úh' ä‚g,a ;dlaIKh iy cx.u
≥rl:k wdY%s; fjf<|fmd< ;=< by< hk b,aÆu
imqrd,Su i|yd ikaksfõok wxYh b;d iS>%fhka
m˙jr®;kh fjñka mj;S'
jHdmdr l%shdj,s ndysr uQ,dY% fj; mej¯u
^BPO& iy ±kqu mokï lr.;a jHdmdr l%shdj,s
ndysr uQ,dY% fj; mej¯u (KPO) jeks f;dr;=re
;dlaIKh mokï lr.;a fiajd ^ITES& wmkhk
2012 jifr® ° ;j≥rg;a jr®Okh úh' m˙.Kl iy
f;dr;=re fiajd Wm wxYfhys o< ,eîï 2012 jifr®
° t'c'fvd,r® ñ,shk 436 la olajd ishhg 22'9 lska
jr®Okh úh' zwfkl=;a jHdmd˙l fiajdjkaZ hgf;a
jr®.SlrKh lr we;s ±kqu mokï lr.;a jHdmdr
l%shdj,s ndysr uQ,dY% fj; mej¯u u; jQ bmehSï
o jir ;=< ° by< .sh w;r jHdmdr l%shdj,s iy
±kqu mokï lr.;a jHdmdr l%shdj,s ndysr uQ,dY%
fj; mej¯fuka ,enqKq fiajd wmkhk bmehSï
t'c'fvd,r® ñ,shk 600 blaujd we;ehs weia;fïka;=
lr we;' rfgys mj;sk jvd;a ys;lr iudc wdr®:ßl
ixjr®Okh" f;dr;=re ;dlaIKh yd iïnkaO
há;, myiqlï idfmalaIj jeä†hqKq ùu" mqyqKq
Y%uh ,nd.ekSfï yelshdj" ñ, ;r.ld¯;ajh iy
jvd;a úYajikSh yd ldr®hlaIu fiajd iemhqu"
m˙.Kl yd f;dr;=re fiajd lr®udka;fhys jvd;a
;sridr jr®Okhla <Ûd lr .ekSug Wmld¯ úh'
f;dr;=re ;dlaIK lr®udka;fhys kshef,k Á
,dxlsl iud.ï úfoaYSh rgj,g" úfYaIfhkau
ueofmr†. iy wm%sldkq l,dmSh rgj,g"
uD≥ldx. myiqlï iemhSu iïnkaOfhka idr®:l
l%shdld¯;ajhla fmkakqï l< w;r" 2012 jifr® °
fuu wxYh ishhg 12 lska muK jr®Okh úh' uQ,H
iy .KldêlrK" bx‚fkare fiajd" kS;sh iy .Dy
ksr®udKlrKh jeks fÈa;%hka ;=< ukd mqyqKqjla
,enQ jD;a;slhskaf.a fiajh ,nd.ekSug we;s
yelshdj ksid jHdmdr l%shdj,s iy ±kqu mokï
lr.;a jHdmdr l%shdj,s ndysr uQ,dY% fj; mej¯u
m%jr®Okfha ° Á ,xldjg idfmaÈj jeä jdishla ysñ
fõ' f.da,Sh jYfhka jHdmdr ls%hdj,s ndysr uQ,dY%
fj; mej¯fï m%Odk ia:dkhka kï ls¯fï AT Kearney Global Services Location Index (GSLI)-2011 keue;s or®Ylhg wkqj YS% ,xldj f,dalfha rgj,a
w;˙ka 21 la jk ia:dkh ysñlrf.k we;s w;r"
Gartner fY%a◊.; ls¯ug wkqj m<uq rgj,a 30 ;=<g
YS% ,xldj we;=<;a lr we;' fï w;r" zf;d,kaiaZ
jdr®;dj ^Tholons Top 100 Outsourcing Destination Report)-2013 wkqj" f.da,Sh jYfhka jHdmdr l%shdj,s
ndysr uQ,dY% fj; mej¯fï m%Odk;u ia:dk 100
w;˙ka ke.S tk m<uq k.r 20 w;rg fld<U
k.rh we;=<;a lr we;' fuu fÈa;%fha ms<s.;a
mqyqKqlrejl= jk §,xld BPO welvñh¶ jHdmdr
l%shdj,s ndysr uQ,dY% fj; mej¯fï lr®udka;h
i|yd wjYH jk mqyqKq Y%uh imqrd .ekSu i|yd
myiqlï i,iñka jdr®Islj w∞< jD;a;slhska yd
YsIHhska 2"000 lg wêl ixLHdjla mqyqKq ls¯ug
ie,iqï lr we;'
wdodhï ,eîï iy f.ùï
rch úiska ,nd.;a iuqÉÑ; Kh u; fmd,S
f.ùïj, is≥jQ by<hdu fya;=fjka 2012 jifr® °
wd∞hï .sKqfï ysÛh mqΩ,a úh' 2011 jifr®
t'c'fvd,r® ñ,shk 647 la jQ wd∞hï .sKqfï ysÛh
2012 jifr® ° t'c'fvd,r® ñ,shk 1"148 la olajd by<
.sfhah' f.da,Sh fmd,S wkqmd;sl wvqùu fya;=fjka
2012 jifr® ° úfoaYSh ks, ixÑ; wdfhdackfhka
,o fmd,S wd∞hï fukau úfoaY úksuh yd úfoaYSh
iq/l=ïm;a .kqfokqj,ska bmehQ ,dN 2011 jirg
idfmalaIj my< .sho" 2012 jifr® wd∞hï .sKqfï
,eîï i`oyd ∞hl úh' ixÑ; mj;ajdf.k
hdfï wfkl=;a m%Odk uqo,a jr®. jk hQfrda iy
ì%;dkH mjqu t'c'fvd,rhg tfrysj wêm%udKh
ùu fya;=fjka" fuu uqo,a jr®.j,ska iukaú;
fjf<| iq/l=ïm;aj, fjf<|fmd< jákdlu
t'c'fvd,r®j,ska ;lafiare lr ±laùfï ° úYd,
jYfhka ;lafiare iy úksuh ,dN w;am;a lr.ekSu
i`oyd fya;= úh' óg wu;rj" m%Odk jYfhka rch
úiska ,nd.;a úfoaYSh Kh u; is≥ lrkq ,nk
fmd,S f.ùï jeäùu fya;= fldg f.k wd∞hï
.sKqfï f.ùï t'c'fvd,r® ñ,shk 1"469 la olajd
ishhg 31'9 lska jr®Okh úh' jd◊c nexl= i;= Y=oaO
úfoaYSh j.lSï by<hdu fya;= fldg f.k jd◊c
nexl= i;= úfoaYSh j.lSï u; jQ Y=oaO fmd,S f.ùï
o jir ;=< ° jr®Okh úh' ;jo" Á ,xldfõ Rcq
úfoaYSh wdfhdackhkaf.ka ,enQ by< bmehSï fya;=
fldg f.k úfoaYSh wdfhdaclhska úiska ,dN iy
140
úfoaY
Sh w
xYfh
a m%j
K;
d i
y m
%;sm
;a;
s
5
YS% ,xld uy nexl=j | jdr®Isl jdr®;dj 2012
,dNdxY ;u rgj,a lrd f.k hdu o jir ;=< °
by< .sfhah' flfia kuq;a" úfoaYSh wdfhdaclhskag
;u rgj,a lrd f.k hd yels ,dN yd ,dNdxYj,ska
ie,lsh hq;= fldgila tu jHdmdrj, fufyhqï
lghq;= ;j≥rg;a mqΩ,a ls¯u i|yd m%;swdfhdackh
lr we;'
cx.u ixl%du
cx.u ixl%du i|yd by< ∞hl;ajhla
imhk úfoaY fiajd kshqla;slhskaf.a fm%aIK
,eîï wLKavj Á ,xldfõ m%Odk;u úfoaY
úksuh bmehqï uQ,dY%h njg m;aúh' Y=oaO cx.u
ixl%du 2011 jifr® jdr®;d jQ t'c'fvd,r® ñ,shk
4"643 l isg 2012 jifr® ° t'c'fvd,r® ñ,shk 5"392
olajd jr®Okh úh' úfoaY fiajd kshqla;slhskaf.a
fm%aIK ,eîï" 2011 jifr® t'c'fvd,r® ñ,shk
5"145 g idfmalaIj" 2012 jifr® ° t'c'fvd,r®
ñ,shk 5"985 la olajd ishhg 16'3 lska jr®Okh
úh' jD;a;Suh iy .Dy Wmldrl hk wxYhkays
úfoaY /lshd i|yd msg;aj hEï ie,lsh hq;=
f,i jr®Okh ùu;a iuÛ 2012 jifr® ° úfoaY
/lshd i|yd msg;aj .sh ixLHdj 279"482 la olajd
ishhg 6'3 lska by< .sfhah' úfoaY /lshd i|yd
jD;a;Suh wxYfha Y%u ixl%uKh ùu jeäùu" foaYSh
jd◊c nexl= u.ska fiajd kshqla;sl fm%aIK m%Odk
jYfhka ,efnk rgj, úksuh yqjudre uOHia:dk
we;=Ωj úfoaY fiajd kshqla;sl fm%aIK ,efnk
úêu;a udr®. ;j≥rg;a mqΩ,a ls¯u" fiajd kshqla;sl
rgj,a úúOdx.SlrKh ls¯u" Á ,xldfõ úfYaIfhka
W;=re iy kef.kysr m<d;aj, nexl= myiqlï
mqΩ,a ls¯u hkd†h 2012 jifr® fm%aIK jeäùug
fya;= ù we;' úfoaY /lshdjkays kshe,S isg kej;
meñfKk Y%ñlhska i|yd ksjdi Kh myiqlï
m%odkh ls¯u" úfoaY /lshd wfmalaIs;hkaf.a l=i,;d
jeä†hqKq ls¯ug remsh,a ñ,shk 300 l úhoñka
kj;u ;dlaI◊l úoHd, folla msysgqùu iy iqΩ
m˙udK jHdmdr wdrïN ls¯ug wfmalaId lrkakka
i|yd wvq fmd,S wkqmd;slhla iys; Kh fhdackd
l%uhla l%shd;aul ls¯u jeks 2013 jir i|yd jk
whjefhys we;=<;a rdcH uQ,H †˙.ekaùï u.sska
b†˙fha ° úfoaY fiajd kshqla;slhskaf.a fm%AIK
,eîï by< hkq we;ehs wfmalaId flfr®' fï w;r"
2012 jifr® ° jdr®;d jQ fiajd kshqla;slhskaf.a
fm%aIK tu jifr® fjf<| ysÛfhka ishhg 64 la
muK jQ w;r" th cx.u .sKqfï ysÛh ie,lsh hq;=
f,i wvq ls¯ug Wmld¯ úh'
cx.u .sKqfï fYaIh
cx.u .sKqfï ysÛh" 2011 jifr® ° jdr®;d
jQ t'c'fvd,r® ñ,shk 4"615 isg 2012 jifr® °
t'c'fvd,r® ñ,shk 3"915 la olajd wvqúh' 2012
jifr® m<uq ldr®;=j ;=< ° cx.u .sKqfï ysÛh
t'c'fvd,r® ñ,shk 1"316 la jQ w;r" fï i|yd wka;r®
iy wdfhdack NdKav wdkhkfhys ie,lsh hq;=
jr®Okh fukau f.da,Sh b,aÆu ≥r®j, ùu fya;=fjka
wmkhk wd∞hu wvqùu ksid we;s jQ fjf<| ysÛh
mqΩ,a ùu o n,mEfõh' flfia kuq;a" 2012 jifr®
uq,a Nd.fha ° .kq ,enQ úplaIKYS,S m%;sm;a;s
l%shdudr®. fya;=fjka fjf<| ysÛh l%ufhka wvq
úh' fï iuÛ" fiajd wmkhkh ;=<ska ,enQ by<
bmehqï iy úfoaY fiajd kshqla;slhskaf.a fm%aIK
l%ñlj jr®Okh ùu 2012 jifr® cx.u .sKqfï
ysÛh wvqq ùug fya;= úh' o'foa'ks'fha m%;sY;hla
f,i 2011 jifr® ishhg 7'8 la jQ cx.u .sKqfï
ysÛh 2012 jifr® ° ishhg 6'6 olajd wvq jQ w;r"
tu.ska b;=reï-wdfhdack mr;rfha we;s jQ wvqùu
o ms<sìUq flfrhs'
5'5 m%d.aOk yd uQ,H m%jdy iy f.jqï ;=,kh
úfoaYSh Rcq wdfhdack
f.da,Sh wdr®:ßl jr®Okh ukao.dó ùu yuqfõ
jqjo" úfoaYSh Rcq wdfhdack f.jqï ;=,kfhys uQ,H
.sKqfï m%Odk ,eîula f,i ;j≥rg;a mej;=◊'
YS% ,xld wdfhdack uKav,fha ,shdm†xÑ iud.ï
úiska ,nd.;a úfoaYSh Kh o we;=<;a úfoaYSh Rcq
wdfhdack" 2011 jifr® jdr®;d jQ t'c'fvd,r® ñ,shk
1"066 g idfmalaIj 2012 jifr® ° t'c'fvd,r®
ñ,shk 1"338 la jQ w;r" th YS% ,xldj jr®Ihla
;=< ,o by<u w.h úh' ke.S tk m%Odk wxYhka
;=< †.=ld,Sk wdfhdack YlH;dj iïnkaOfhka
jQ wdfhdaclhskaf.a wLKav úYajdih iy idr®j
wdr®:ßlfha ia:dhS;dj fya;=fjka Á ,xldjg fufia
by< úfoaYSh Rcq wdfhdack m%udKhla w;alr
.; yels úh' tfiau" cd;Hka;r ;r.ld˙;aj
or®Ylfha ^Global Competitiveness Index& fY%a◊.;
ls¯u iy f,dal nexl=j úiska b†˙m;a lrkq
,nk jHdmdr mj;ajdf.k hdfï myiqj fYa%◊.;
ls¯fï or®Ylh ^World Bank Group's Ease of Doing Business Index& u.ska ms<sìUq jk m˙† Á ,xldfõ
jHdmdr fÈa;%fha wLKav jr®Okh wdfhdaclhskaf.a
úYajdih ;j≥rg;a by< kexùug fya;= úh' 2012
jifr® ° jdr®;d jQ úfoaYSh Rcq wdfhdack ,eîï
;=< t'c'fvd,r® ñ,shk 71 l ysñlï m%d.aOkh o"
t'c'fvd,r® ñ,shk 364 l fldgia ysñhkaf.a Kh
141
úfoaY
Sh w
xYfh
a m%j
K;
d i
y m
%;sm
;a;
s
5
YS% ,xld uy nexl=j | jdr®Isl jdr®;dj 2012
iy w;a;sldrï o" t'c'fvd,r® ñ,shk 217 l wka;r®
iud.ï Kh o" t'c'fvd,r® ñ,shk 246 l mj;akd
iud.ïj, kej; wdfhdackh ls¯u i|yd r|jd
.;a bmehqï o" t'c'fvd,r® ñ,shk 440 l úfoaYSh
Kh o we;=<;a úh' tfiau" 2012 jifr® ° úfoaYSh
Rcq wdfhdackj," t'c'fvd,r® ñ,shk 59 l
jákdlñka hq;a wdfhdackhla wdfhdack uKav,fha
,shdm†xÑ fkdjQ iud.ula jk Aviva NDB Holdings Lanka (Pvt) Ltd. iud.ug ,eì◊' 2012 jir i|yd
.súiqï.; jHdmD;s ixLHdj o" 2013 jir i|yd
l%shd;aul ùug kshñ; jHdmD;s ixLHdj o miq.sh
jirj,g idfmalaIj ie,lsh hq;= f,i jr®Okh úh'
ta wkqj" o'foa'ks' fha m%;sY;hla f,i úfoaYSh Rcq
wdfhdack ,eîï ±kg mj;akd ishhg 2'3 isg ue†
ld,Skj 2016 jifr® °" ishhg 4 lg jeä m%udKhla
olajd jr®Okh jkq we;ehs wfmalaId flfr®'
úfoaYSh Rcq wdfhdack ,eîïj, wdxYsl
ixhq;sh ;=<ska uyd m˙udK ixjr®Ok jHdmD;sj,
iy ke.S tk wxYfha jHdmD;sj, wdfhdack by<
.sh nj ;j≥rg;a ms<sìUq flfr®' 2012 jifr® °"
úfoaYSh Rcq wdfhdackhkays jeä m%;sY;hla ishhg
44'6& jrdh iy nydÆï mr®hka;" ≥rl:k yd ú≥,s
ixfoaY moaO;s" ú≥,s W;amdokh iy ksjdi yd
f.dvke.s,s wd†h we;=<;a há;, myiqlï wxYhg
,enq◊' úfoaYSh Rcq wdfhdaackfhka ishhg 8'8
l m%udKhla ixpdrl wxYh ,enQ w;r" ixpdrl
wxYh o we;=Ω fiajd wxYfhys wdfhdackh ishhg
31'9 la úh' fï w;r" ksIamdok wxYh úiska ishhg
23 l úfoaYSh Rcq wdfhdack m%udKhla wdlr®IKh
lr.kakd ,°' ixpdrl jHdmdrh wLKavj mqΩ,a ùu
iy wOHdmksl fiajd" ikaksfõok iy f;dr;=re
;dlaIK hk wxYj,g úfoaYSh wdfhdack ,nd.ekSu
flfrys jeä wjOdkhla fhduq ùu;a iuÛ 2013 jir
iy bka b†˙hg fuu lafIa;%hkays Rcq wdfhdack
;j≥rg;a by< hkq we;ehs wfmalaId flfr®' fï
w;r" 2012 jifr® ° úfoaYSh Rcq wdfhdack f.ùï
2011 jifr® ° jdr®;d jQ t'c'fvd,r® ñ,shk 60 isg
t'c'fvd,r® ñ,shk 85 olajd by< .sfhah'
rchg ,enqKq ueos yd os.=ld,Sk Kh m%d.aOk m%jdy
2012 jifr® °" rdcH wxYfha Kh ,eîïj,
hï wvqùula olakg ,enq◊' 2011 iy 2012 jirj,
° ksl=;a lrk ,o t'c'fvd,r® ì,shkh ne.sska
jQ iaffj¯;aj ne∫ïlr ,eîï o we;=<;aj" rch
,nd.;a ue† yd †.=ld,Sk Kh 2011 jifr® ° jdr®;d
jQ t'c'fvd,r® ñ,shk 3"026 yd iei|Sfï ° 2012
jifr® ° t'c'fvd,r® ñ,shk 2"869 la úh' 2010 iy
∞hlhd iy jHdmD;sh
,enqKq Kh uqo,
t'c'fvd,r® ñ,shk
uQ,h( úfoaY iïm;a fomdr®;fïka;=j
Ök wmkhk - wdkhk nexl=j
thska· ud.ï reyqKqmqr uyskao rdcmlaI jrdh
ixjr®Okh jHdmD;sh - ˚ iy ˚˚ w†hr
mq;a;,u .,a w.=re n,d.dr jHdmD;sh - ˚˚ jk
w†hr
W;=re m<d;a udr®. m%;sixialrK jHdmD;sh
u;a;, rdcmlaI cd;Hka;r .=jkaf;dgqfmd<
jHdmD;sh
Y%S ,xld ≥ï˙h udr®. jHdmD;sh ioyd kj
n,fõ. lÜg, 13 la iemhSu
cmdkh
thska· uy fld<U m%jdyk jHdmD;sh - ˚˚ jk w†hr
by< fld;auf,a c, ú≥,sn, jHdmD;sh
olaIsK wêfõ.s udr®.h f.dvke.Sfï jHdmD;sh
- ˚˚ jk w†hr
uy fld<U m%jdyk ixjr®Ok jHdmD;sh
- ˚ jk w†hr
c, iemhqï ixjr®Ok jHdmD;sh
wdishdkq ixjr®Ok nexl=j
thska· fld<U jrdh mqΩ,a ls fï jHdmD;sh
W;=re m<d;a udr®. iïnkaëlrK jHdmD;sh
.egqïj,ska ydkshgm;a m%foaYj, y†is ixjr®Ok
jHdmD;sh
msú;=re n,Yla;sh iy cd, ldr®hlaIu;dj jeä
†hqKq ls fï jHdmD;sh
cd;sl wêfõ.s udr®. moaO;s jHdmD;sh
bka†hdj
thska· ´ukaf;a - m,d,s" uvq - ;ff,hsukakdru iy
ueojÉÑh ≥ï˙h udr®. jHdmD;sh
W;=re m<d;a ≥ï˙h fiajdj m%;sixialrKh
oUq,a, c, iemhqï jHdmD;sh - ˚ jk w†hr
fld<U - ud;r ≥ï˙h udr®. ixjr®Ok jHdmD;sh
- ˚˚ jk w†hr
Ök ixjr®Ok nexl=j
thska· m%uqL;d.; udr®. m%;sixialrKh iy ixjr®Okh
ls fï jHdmD;sh
fudr.ylkao ixjr®Ok jHdmD;sh
cd;Hka;r ixjr®Ok ix.uh
thska· .egqïj,ska ydkshgm;a m%foaYj, ck;djf.a
„jk ;;a;ajh by< kexùu i|yd fojk yd
f;jk w;sfr®l wruqo,a iïmdokh
udr®. ixjr®Okh ioyd jQ w;sfr®l wruqo,a
iïmdok jHdmD;sh
W;=re m<d; läkñka h:d ;;a;ajhg m;als fï
jHdmD;sh
brdk wmkhk ixjr®Ok nexl=j
thska· Wud Th c, ú≥,s iy jd˙udr®. jHdmD;sh
.%dóh ú≥,sn, iemhqï ˚˚˚ jk jHdmD;sh
fld˙hdkq iuQydKavqj
thska· mdfoksh - wkqrdOmqr udr®. ixjr®Ok jHdmD;sh
hqfrdamSh wfhdack nexl=j
thska· DFCC f.da,Sh Kh ˚˚
5'8 ixLHd igyk
2012 jir ;=< úfoaY Kh u.ska uQ,Hkh lrk ,o m%Odk jHdmD;Ska
615
193
12955
51
28
3677167
50
4223
2925238
36
3426
261
936633
33
229
16564
166
27
24
20
492722
4323
3333
142
úfoaY
Sh w
xYfh
a m%j
K;
d i
y m
%;sm
;a;
s
5
YS% ,xld uy nexl=j | jdr®Isl jdr®;dj 2012
2011 jirj, ° wdrïN l< m%Odk há;, myiqlï
jHdmD;s wLKavj lrf.k hdu i|yd jQ m%Odk
,eîï fï w;r úh' 2012 jifr® ,nd.;a t'c'fvd,r®
ñ,shk 2"869 la jQ uqΩ Kh ,eîïj,ska t'c'fvd,r®
ñ,shk 1"460 laa iyk∞hS fldkafoais u; ,ndf.k
we;s w;r" b;s˙h iyk∞hS fkdjk fldkafoais u;
,nd.;a Kh" jd◊c Kh iy wmkhk i`oyd jQ
Kh úh' fï w;r" m%Odk jYfhka 2012 jifr®
cqks udih wjidkh olajd jQ ld,m˙Éf√oh ;=< °
tlÛ jQ tfy;a uq∞ fkdy˙k ,o úfoaYSh wruqo,a
m%udKh by<hdu iy 2011 jirg idfmalaIj
2012 jifr® ° úfoaYSh Kh uq∞ye¯ï iqΩ jYfhka
my<hdu fya;=fjka" 2011 jifr® ° ishhg 38'2 la jQ
úfoaYSh Kh Wmfhdack wkqmd;h1" 2012 jifr® °
ishhg 22'3 la olajd wvq úh'
rdcH iq/l=ïm;a u; wdfhdackh
NdKavd.dr ì,am;a yd NdKavd.dr ne∫ïlr
u; jQ úfoaYSh wdfhdack ;=<ska ,enqKq Y=oaO úfoaY
úksuh m%udKh 2012 jifr® ° ie,lsh hq;= f,i
jr®Okh úh' Á ,xldfõ rdcH iq/l=ïm;aj,
wdfhdackh i|yd úfoaYSh wdfhdaclhka ;=<
mj;sk leue;a; ;j≥rg;a ms<sìUq lrñka" 2011
jifr® ° t'c'fvd,r® ñ,shk 233 la jQ rdcH
iq/l=ïm;a i|yd jQ Y=oaO úfoaY úksuh ,eîï" 2012
jifr® ° t'c'fvd,r® ñ,shk 843 la olajd by<
.sfhah' rdcH iq/l=ïm;a u; jQ Y=oaO uqΩ ,eîï
m%udKfhka t'c'fvd,r® ñ,shk 38 la NdKavd.dr
ì,am;a i|yd ,enqKq w;r" †.=ld,Sk wdfhdack
1 úfoaYSh Kh Wmfhdack wkqmd;h .Kkh lr we;af;a 2012 jifr® cqks ui
wjidkh jk úg tlÛ ù we;s tfy;a uq∞ fkdy˙k ,o úfoaYSh wruqo,a
jákdlñka" 2012 jir ;=< uq∞ y˙k ,o úfoaYSh wruqo,a jákdlu m%;sY;hla
f,i .ekSfuks'
flfrys wdfhdaclhkaf.a jeä leue;a; ms<sìUq
lrñka NdKavd.dr ne∫ïlr i|yd t'c'fvd,r®
ñ,shk 805 la ,enq◊' rdcH iq/l=ïm;aj, fkdmshjQ
fYaIfhka ishhg 12'5 lg iSud l< úfoaYSh
wdfhdack iSudj" jir ;=< ° ;j≥rg;a tfiau
mj;ajdf.k hk ,°'
fm!oa.,sl wxYhg iy rdcH ixia:dj,g ,enqKq
È.=ld,Sk Kh m%d.aOk m%jdy
fm!oa.,sl wxYhg iy rdcH ixia:dj,g ,enqKq
†.=ld,Sk Kh 2012 jifr® ° ie,lsh hq;= f,i
jr®Okh úh' 2011 jifr® ° t'c'fvd,r® ñ,shk 310 la
jQ fm!oa.,sl wxYhg iy rdcH ixia:dj,g ,enqKq
†.=ld,Sk Kh m%udKhg idfmalaIj 2012 jifr®
° t'c'fvd,r® ñ,shk 891 la ,enq◊' fuh" rdcH
ixia:dj,g ,enqKq t'c'fvd,r® ñ,shk 374 lska iy
fm!oa.,sl wxYhg ,enqKq t'c'fvd,r® ñ,shk 517 lska
iukaú; úh' 2012 jifr® ° rdcH ixia:d fj; jQ
,eîï ;=< mq;a;,u .,a w`.=re n,d.dr jHdmD;sh
fjkqfjka ,xld flda,a fldïmeks ,sñgâ ^Lanka Coal Company Limited) fj; ,enqKq t'c'fvd,r®
ñ,shk 129 la o" u;a;, rdcmÈ cd;Hka;r .=jka
f;dgqfmd< jHdmD;sh i|yd .=jka f;dgqfmd<
yd .=jka fiajd ^Á ,xld& iud.u fj; ,enqKq
t'c'fvd,r® ñ,shk 51 la o" ud.ï reyqKqmqr uyskao
rdcmÈ jrdh ixjr®Ok w†hr ˚ yd w†hr ˚˚ i|yd
Á ,xld jrdh wêld˙hg ,enqKq t'c'fvd,r® ñ,shk
193 la o fuhg wh;a fõ' fm!oa.,sl wxYh fj;
jQ úfoaYSh Kh ,eîïj,ska wdfhdack uKav,fhys
,shdm†xÑ jQ iud.ïj,g 2011 jifr® ° ,enqKq
t'c'fvd,r® ñ,shk 110 yd iei£fï ° 2012 jifr® °
t'c'fvd,r® ñ,shk 440 la ,enqKq w;r" wdfhdack
uKav,fhys ,shdm†xÑ fkdjQ iud.ïj,g 2011
jifr® ° ,enqKq t'c'fvd,r® ñ,shk 78 iuÛ iei£fï
° 2012 jifr® ° t'c'fvd,r® ñ,shk 77 la ,enq◊'
fï w;r" fm!oa.,sl wxYhg iy rdcH ixia:dj,g
uq∞y˙k ,o uqΩ Kh m%udKfhka ishhg 61 la
rcfha wem iys;j uqody, Kh úh' fm!oa.,sl
wxYh ,nd.;a úfoaYSh Kh uQ,sl jYfhka .=jka
fiajd" ksIamdok" ikaksfõok yd uQ,H fiajd hk
wxYj, wdfhdackh i|yd fhduq úh' Á ,xld uy
nexl=j úiska úksuh md,k fr.=,dis l%ñlj ,sys,a
ls¯u;a iuÛ fm!oa.,sl iud.ï 28 la úfoaYSh
wruqo,a iïmdokh i|yd 2012 jifr® ° wÆ;ska
wkque;sh ,nd f.k we;'
m%d.aOk iy uQ,H .sKqfï ,eîï5'11 rEm igyk
t'c
'fvd,
r® ì
,shk
úfoaYSh iDcq wdfhdack ,eîï ^úfoaYSh Kh we;=<;a fkdjQ&
fm!oa.,sl wxYhg ,eîï ^úfoaYSh iDcq wdfhdack yer&
rdcH wxYhg ,eîï
02008 2009 2010 2011 2012
123456789
143
úfoaY
Sh w
xYfh
a m%j
K;
d i
y m
%;sm
;a;
s
5
YS% ,xld uy nexl=j | jdr®Isl jdr®;dj 2012
fm!oa.,sl wxYhg iy rdcH ixia:dj,g ,enqKq fláld,Sk Kh m%d.aOk m%jdy
2012 jifr® °" fldgia fjf<|fmd<
wdfhdack iy fláld,Sk fjf<| Khj,ska
iukaú; jk fm!oa.,sl wxYfha fláld,Sk
m%d.aOk ,eîï i;=gq∞hl uÜgul mej;=◊'
Á ,xldfõ fldgia fjf<|fmd< flfrys
wdfhdaclhskaf.a úYajdih jr®Okh ùu ms<sìUq
lrñka fld<U fldgia fjf<|fmd< 2011 jifr®
° jdr®;d l< t'c'fvd,r® ñ,shk 171 l Y=oaO úfoaY
úksuh f.ùï m%udKh yd iei£fï ° 2012 jifr® °
Y=oaO úfoaY ,eîï t'c'fvd,r® ñ,shk 305 la olajd
ie,lsh hq;= f,i by< .sfhah' fld<U fldgia
fjf<|fmdf<ys ,ehsia;=.; uQ,H fiajd iy iuQy
jHdmdr hk wxYj, iud.ï jir ;=< ° jeä ,eîï
m%udKhlg ysñlï lshk ,°' fï w;r" fm!oa.,sl
fláld,Sk fjf<| Kfhys 2011 jir ;=< jdr®;d jQ
t'c'fvd,r® ñ,shk 243 l Y=oaO f.ùï yd iei£fï
° Lksc f;,a ixia:dj úiska mshjk ,o fjf<|
Kh m%udKh by<hdu fya;=fjka 2012 jifr® °
t'c'fvd,r® ñ,shk 663 l Y=oaO f.ùï m%udKhla
jdr®;d úh'
jd◊‚c nexl=
úksuh md,k fr.=,dis l%ñlj ,sys,a ls¯u;a
iuÛ jir ;=< ° jd◊c nexl= u.ska ,nd.;a
úfoaYSh Kh m%udKh ie,lsh hq;= f,i jr®Okh
úh' 2012 jir wjidkh jk úg jd◊c nexl=
i;= úfoaYSh j.lSï m%udKh t'c'fvd,r® ñ,shk
4"801 la olajd t'c'fvd,r® ñ,shk 1"435 lska jeä úh'
jd◊c nexl=j, uqΩ j.lSï m%udKfhka ,xld
nexl=j úiska ksl=;a lrk ,o t'c'fvd,r® ñ,shk
500 l ne∫ïlrho we;=<;a †.=ld,Sk Kh m%udKh
t'c'fvd,r® ñ,shk 973 la úh' fï w;r" jd◊c
nexl= i;= úfoaYSh j;alï 2012 jir wjidkfha
° t'c'fvd,r® ñ,shk 1"480 la olajd t'c'fvd,r®
ñ,shk 239 lska jr®Okh úh' fï wkqj" 2011 jir
wjidkfha ° jdr®;d jQ jd◊c nexl= i;= Y=oaO
úfoaYSh j.lSï m%udKh jk t'c'fvd,r® ñ,shk
2"125 yd iei£fï ° 2012 jir wjidk jk úg th
t'c'fvd,r® ñ,shk 3"321 la olajd by< .sh w;r"
tA wkqj 2012 jifr® ° jd◊c nexl=j, Y=oaO ,eîï
m%udKh t'c'fvd,r® ñ,shk 1"196 la úh'
f.jqï ;=,kh
úfoaYSh wxYh Yla;su;a ls¯u i|yd .kq ,enQ
m%;sm;a;suh ;SrKj, idr®:l;ajh fya;=fjka 2012
jifr® ° f.jqï ;=,kfhys t'c'fvd,r® ñ,shk
151 l w;s˙la;hla jdr®;d úh' fuu m%;sm;a;suh
;SrK u.sska we;s l< idOkSh n,mEu" 2012 jifr®
fojk ldr®;=fõ isg wdkhk úhou wvqùu;a iuÛ
fjf<| .sKqfï ysÛh ie,lsh hq;= f,i my; jeàu
u.ska ms<sìUq úh' fuh" fiajd iy cx.u ixl%du
.sKqïj, by< .sh ,eîï o iuÛ cx.u .sKqfï ysÛh
ie,lsh hq;= f,i wvqùug fya;= úh' cx.u .sKqfï
ys;lr ;;a;ajh" m%d.aOk iy uQ,H .sKqfï fYaIh
o iuÛ 2011 jifr® t'c'fvd,r® ñ,shk 1"061 la jQ
f.jqï ;=,kfha ysÛhg idfmalaIj 2012 jifr®
° t'c'fvd,r® ñ,shk 151 l w;s˙la;hla olajd
jr®Okh ùug Wmld¯ úh'
úfoaYSh ixÑ;
o< ks, ixÑ; iy uqΩ úfoaYSh j;alï
m%udKh 2012 jifr® ° ;j≥rg;a jr®Okh úh'
2012 jifr® uq,a Nd.fha° l%shd;aul lrk
,o m%;sm;a;s iuq∞h" úksuh md,k fr.=,dis
,sys,a ls¯u" úfoaY uQ,dY%j,ska wruqo,a /ials¯u
i|yd nexl= iy iud.ï †˙.ekaùu iy rdcH
iq/l=ïm;aj, úfoaYSh wdfhdack i|yd by< kexjQ
iSudj ;j≥rg;a mj;ajdf.khdu rg ;=<g úfoaY
úksuh wdlr®IKh lr .ekSug Wmld¯ úh' ixpdrl
bmehSï" úfoaY fiajd kshqla;slhskaf.a fm%aIK
,eîï" miajk cd;Hka;r iaffj¯;aj ne∫ïlr
ksl=;=fjys ,eîï" úfoaY wruqo,aj,ska uQ,Hkh
jk jHdmD;s hgf;a uq∞ ye¯ï iy cd'uQ'wruqof,a
iómia: Kh myiqlu hgf;a jd˙l foll ,eîï
hkd†h ksid foaYSh úfoaY úksuh fjf<|fmdf<ys
we;s jQ w;ss˙la; úfoaY úksuh m%udKh Á ,xld
uy nexl=j úiska úfoaY ixÑ; by< kxjd
.ekSfï wfmalaIdfjka wjfYdaIKh lr.kakd ,°'
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
ld¾;=uh úfoaY ixÑ;^wdishdkq ksIaldYk ix.ufha ,eîï we;=<;a&
5'12 rEm igyk
08
ldr
®;= 0
1
09
ldr
®;= 0
1
10 l
dr®;= 0
1
11 l
dr®;
= 01
08
ldr
®;= 0
2
09
ldr
®;= 0
2
10 l
dr®;= 0
2
11 l
dr®;= 0
2
08
ldr
®;= 0
3
09
ldr
®;= 0
3
10 l
dr®;= 0
3
11 l
dr®;
= 03
08
ldr
®;= 0
4
09
ldr
®;= 0
4
10 l
dr®;= 0
4
11 l
dr®;= 0
4
12 l
dr®;= 0
1
12 l
dr®;= 0
2
12 l
dr®;= 0
3
12 l
dr®;= 0
4
t'c
'fvd,
r® ì
,shk
uqΩ úfoaYSh ixÑ; o< ks, ixÑ;
144
úfoaY
Sh w
xYfh
a m%j
K;
d i
y m
%;sm
;a;
s
5
YS% ,xld uy nexl=j | jdr®Isl jdr®;dj 2012
ta wkqj" o< ks, ixÑ; m%udKh wdishdkq ksYaldIK
ix.ufha fYaIhka rys;j& 2011 jifr® jdr®;d jQ
t'c'fvd,r® ì,shk 6 l isg 2012 jir wjidk jk
úg t'c'fvd,r® ì,shk 6'9 la olajd by< .sfhah'
o< ks, ixÑ;j, by< hdug wu;rj" jd◊c
nexl=j, o< úfoaYSh j;alï m%udKh by<hdu
fya;=fjka rfgys uqΩ úfoaYSh ixÑ; m%udKh
^wdishdkq ksYaldIK ix.ufha fYaIhka rys;j&
2011 jifr® mej;s t'c'fvd,r® ì,shk 7'2 isg 2012
jir wjidkh jk úg t'c'fvd,r® ì,shk 8'4 la
olajd jr®Okh úh'
ixÑ;j, m%udKd;aulNdjh ms<sn`o
or®Ylj,ska fmkajkqfha by< .sh ks, ixÑ;
uÜgu u.ska ndysr lïmkhka flfrys rfgys
wj∞ku wvq jQ njhs' wdishdkq ksYaldIK
ix.ufha fYaIhka rys;j o< ks, ixÑ;
m%udKh cd;Hka;rj ms<s.;a wdkhksl udi 3
l iïu; m%udKh yd iei£fï°" 2012 jifr® °
wdkhksl udi 4'3 lg iudk úh' o< ks, ixÑ;"
fláld,Sk ^jirla fyda thg wvq l,a ms¯ula
iys;& úfoaYSh Kfhys wkqmd;hla f,i .ekSfuka
ukskq ,nk ixÑ;j, m%udKd;aulNdjh 2011
jir wjidkfha ° jdr®;d jQ ishhg 60'6 l isg
2012 jifr® ° ishhg 63 la olajd jr®Okh úh'
úfoaYSh ixÑ;j, ie,lsh hq;= jr®Okhla is≥
jqjo" fláld,Sk Kfhys idfmalaI jr®Okh"
úfYaIfhkau NdKavd.dr ì,am;a iy NdKavd.dr
ne∫ïlrj, by< hdu fya;=fjka ixÑ;
m%udKd;aul;d wkqmd;h iqΩ m%udKhlska muKla
by< .sfhah' cd;Hka;r jr®.SlrKhkag wkqj
ixÑ; m%udKd;aul;d wkqmd;h .Kkh ls¯u
i|yd Ndú;d lrk fláld,Sk Kh ;=<" l,a
ms¯fï ld,h jirlg jvd jeä jqj;a NdKavd.dr
ne∫ïlr o wka;r®.; fõ' ta wkqj .;a l<" 2012
jir wjidkh jk úg" úfoaYSh ysñld˙;ajh iys;
Á ,xldfõ NdKavd.dr iq/l=ïm;a tl;=fjka ishhg
80 la iukaú; jQfha m˙K; ùfï ld,h jir 1 isg
20 olajd mrdihla ;=< jQ NdKavd.dr ne∫ïlrj,sks'
fï w;r" 2006 fkdjeïnr® udifha ° NdKavd.dr
ne∫ïlr fjf<|fmd< úfoaYSh wdfhdack i|yd
újD; ls¯fï isg 2012 jir wjidkh olajd
NdKavd.dr ne∫ïlrj, uqΩ úfoaYSh wdfhdack
m%udKh t'c'fvd,r® ñ,shk 4"255 la jQ w;r" thska
ishhg 15'3 la ^t'c'fvd,r® ñ,shk 652 la& muKla
l,ams¯ug fmr" jir 1 l ld,iSudjla ;=< ° wdmiq
,ndf.k we;' fuu wkqmd;h idfmalaI jYfhka
by< w.hla f.k we;af;a uQ,slju f.da,Sh uQ,H
wr®nqoh W.% jQ 2008 jifr® w. Nd.fha ° t'c'fvd,r®
ñ,shk 307 l NdKavd.dr ne∫ïlr l,ams¯ug
fmr iS>%fhka uqo,a njg m˙jr®;kh lr we;s
neúks' ta wkqj" f.da,Sh uQ,H wr®nqofha n,mEu
neyer ls¯u i|yd 2007 iy 2008 jir bj;a lr
.Kkh l<fyd;a" 2009 isg 2012 olajd jir 4 l
ld,iSudj i|yd w∞< jk wkqmd;h ishhg 8'3 la
olajd ^ishhg 15'3 l isg& my< hkq we;s w;r" ;u
wdfhdack l,amsfrk ;=re ;nd.ekSug NdKavd.dr
1' rch
2' uy nexl=j
3' uqΩ ks, ixÑ; ^1›2&
4' jd◊c nexl=
5' uqΩ úfoaYSh ixÑ; ^3›4&
6' o< ks, ixÑ; u.ska wdjrKh l<
yels wdkhksl udi .Kk
6'1 fjf<| NdKav
6'2 fjf<| NdKav yd fiajd
7' uqΩ ixÑ; u.ska wdjrKh l< yels
wdkhksl udi .Kk
7'1 fjf<| NdKav
7'2 fjf<| NdKav yd fiajd
t'c'fvd,r® ñ,shk ^wd&ysñld˙;ajh
remsh,a ñ,shk
uQ,h( YS% ,xld uy nexl=j^w& ixÑ; .Kkh lr we;af;a fjf<|fmd< jákdlu wkqj jk w;r" wdishdkq ksIaldYk ix.ufha .sKqï fYaIh o we;=<;afõ'
^wd& YS% ,xld uy nexl=fõ cd;Hka;r ixÑ;fha iuyr YSr®Ihka cd;Hka;r uQ,H wruqo, iu`. tlÛ jk ,o ksfhdack wkqmd;slhg
wkqj m˙jr®;kh lr we;s w;r b;s˙h jr®Ihka wjidkfha jQ úksuh wkqmd;slhskag wkqj m˙jr®;kh lr we;'
^we& ;djld,sl
101 113 88 615 631 11,411 12,920 9,747 70,088 80,209 2,301 5,244 7,109 6,133 6,474 260,297 599,880 788,722 698,528 823,256 2,402 5,357 7,196 6,748 7,105 271,708 612,799 798,469 768,616 903,465 1,238 1,673 1,424 1,241 1,480 140,075 191,373 158,031 141,394 188,195 3,640 7,030 8,621 7,989 8,585 411,783 804,173 956,500 910,010 1,091,660 2.0 6.3 6.4 4.0 4.4 1.8 5.5 5.7 3.6 3.9 3.1 8.3 7.7 4.7 5.4 2.8 7.2 6.8 4.3 4.7
2008 2009 2010 2008 2009 20102012 ^we& 2012 ^we&2011 2011
5'9 ixLHd igyk
YS% ,xldfõ úfoaYSh ixÑ; ^w&
145
úfoaY
Sh w
xYfh
a m%j
K;
d i
y m
%;sm
;a;
s
5
YS% ,xld uy nexl=j | jdr®Isl jdr®;dj 2012
ixÑ; m%udKd;aulNdjh ks¾Kh lsÍfï idïm%odhsl ñkqï
iy tajdfha ÿ¾j,;d
wkQj oYlfha w. Nd.fha we;s jQ wdishdkq uQ,H
wr®nqofhka iy uE; ld,Sk f.da,Sh uQ,H wr®nqofhka
miqj" wkfmalaIs; ndysr lïmkhkaf.ka we;s jk
n,mEu wju lr .ekSug;a úksuh wkqmd;slfha
ia:dhS;djh ;=<ska úfoaYSh wxYfha l%shdld˙;ajh
Yla;su;a ls¯ug;a m%udKj;a ixÑ; uÜgula
mj;ajdf.k hdfï jeo.;alu fndfyda rgj,a úiska
m%;HlaI lr .kakd ,°' by< ixÑ; uÜgula mj;ajd
.ekSfï jdis fukau Rcq iy jl% wjdis o we;'
úfYaIfhkau" by< wdjia:ßl ms˙jeh iy iqNidOk
wjdis ie,ls,a,g .;a úg" °r®> ld,hla mqrd wê ixÑ;
mj;ajdf.k hdu jr®;udkfha ° jeo.;a m%;sm;a;suh
lreKla njg m;aj we;'
ixÑ;j, m%udKd;aulNdjh weia;fïka;= ls¯u i|yd
fmd≥fõ ms<s.;a ;ks ñkqï oKavla fkdue;s jqjo" ta
i|yd rgj,a úiska ixÑ; u.ska wdjrKh lr.; yels
wdkhk" fláld,Sk Kh" iy uqo,a iuia;hka ^Wod(
M2& hk m%Odk idïm%odhsl l%u ;=k mqΩ,a jYfhka
fhd∞ .kq ,nk w;r" ta i`oyd wka;r®cd;sl iïu;hka
f,i ms<sfj<ska wdkhk udi 3 la" fláld,Sk úfoaY
Khj,ska (STD) ishhg 100 la iy uqo,a iuia;hkaf.ka
ishhg 20 la wdjrKh lr.; yels ùu m%udKj;a
njg ms<sf.k we;' fláld,Sk úfoaYSh Kh ishhg
100 la wdjrKh ls¯fï ñkqu" uQ,H wjYH;d i|yd
úYd, jYfhka úfoaY uQ,H fjf<`ofmd< u; rπ
mj;sk rgj,a uqyqK fok wj∞kï ;;a;ajhka ú.%y
lrk neúka" jvd;au ;SrKd;aul ñkqu f,i ie,fla'
flfia jqjo" fuu ñkqï l%u" kHdhd;aul wdlD;sj,ska
jHq;amkak l< iïu;hkag jvd yqfola idudkH wdr®:ßl
úoHd «kh u; mokï jQ ir, or®Yl jk w;r" tn∫
ñkqï l%uj, wjOdkh fhduqjkafka úfoaYSh wxYfha
hï iSñ; me;slvj, we;sjk wj∞ku flfrys mu◊'
tfia jqjo" fuu idïm%∞hsl ñkqï l%u tajdfha ir, nj
iy úksúoNdjh fya;=fjka" ;ks ;ksj fyda lsysmhla
jYfhka" ksrka;rj Ndú;d flfr®'
uE; ° w;a≥gq wdr®:ßl wr®nqoj,°" fndfyda rgj,a
úiska ks¯laIKh lrk ,o lreKla jQfha idïm%∞hsl
ñkqïj,ska olajkq ,nk ixÑ;j, m%udKd;aulNdjh"
ndysr lïmkhkaf.ka wdrlaId ùu i|yd m%udKj;a
nj ;yjqre flfrk wdldrfha ±ä iïnkaO;djhla
fkdue;s njh' fuu lreK" fndfyda rgj,a ish ixÑ;
ms<sn| ;SrKj, ° tn∫ idïm%odhsl ñkqï m˙YS,kfhka
neyer lrùug fya;=jla ù we;s w;r" thg úi∫ula
f,i" cd;Hka;r uQ,H wruqo, ^cd'uQ'w'& úiska rgj,a
w;r ixÑ; m%udKd;aulNdjh ;lafiare ls¯ug ndysr
lïmk fya;=fjka yg.kakd wr®nqo ld,m˙Éf√oj,°
úfoaY úksuh wvqùu ie,ls,a,g f.k jvd;a mqΩ,a
mokula iys; wj∞kï u; nr ;eîfï kj l%uhla
uE; ° fhdackd lrk ,°'
cd;Hka;r uQ,H wruqo, úiska fhdackd l< wjodkï u;
nr ;eîfï ixÑ; m%udKd;aulNdjh iïnkaOfhka jQ kj
l%ufõoh
ke.S tk fjf<|fmd< wdr®:ßlhkays ixÑ;
m%udKd;aulNdjh w.h ls¯u i|yd International Monetary Fund (2011) u.ska zwj∞kï u; nr ;eîfïZ
l%ufõohla fhdackd lr we;s w;r" th w†hr follska
iukaú; fõ' Á ,xldj i|yd o fhd∞ .; yels fuu
kj or®Ylh" f.jqï ;=,k wjYH;djka i|yd ixÑ;j,
Wmfhda.S;dj iy øjYS,;dj ms<sìUq lrñka" uqΩukskau
mdfya wdrlaIK fÉ;kdfjka ixÑ; mj;ajd .ekSu
iïnkaOfhka wjOdkh fhduqlr we;'
m<uq w†hfr® °" fuu l%uh uQ,sl jYfhka úksuh
fjf<|fmd< mSvkhka (Exchange Market Pressure)1 we;s wjia:djkaj,° ks¯ÈKh l< úfoaY úksuh
wvqùu u; weia;fïka;= l< wj∞ku i|yd ;enQ nr
u; mokïj f.dvk.k ,o w;r" fuh ia:djr iy
mdfjk úksuh wkqmd;sl hk l%u folu i|yd fjk
fjku is≥ lrk ,°' cd'uQ'w' úiska tfia úksuh wvqùu
i|yd n,mE yels úfYaI uQ,dY% y;rla y∫kdf.k we;'
tajd kï" zwmkhk bmehqïZ ^X& wvqùu" zfláld,Sk
KhZ ^STD& kej; ksl=;a fkdls¯u" zúúO wdfhdack
j.lSïZ ^OPL& i|yd l< f.ùï iy zmqΩ,a uqo,a
iemhquZ ^M2& u.ska ukskq ,nk m%d.aOk m%jdy ráka
msgg .,d hdu fõ' ta wkqj w∞< úksuh wkqmd;sl
l%uh i|yd wj∞kï u; nr ;eîfï l%ufõoh hgf;a
wjYH ixÑ; uÜgï ^tkï" ixÑ; wjYH;djh& my;
i|yka m˙† wr®: olajd we;'
ixÑ; wjYH;djh^ia:djr&
10]*X › 30]*STD ›
15]*OPL› 10]*M2 ^1&
ixÑ; wjYH;djh^mdfjk&
5]*X › 30]*STD ›
10]*OPL› 5]*M2 ^2&
1 úia;r i`oyd Weymark (1995) n,kak'
úfYaI igyk 9 úfoaY ixÑ; m%udKd;aulNdjh w.h lsÍu i|yd kj m%fõYhla
146
úfoaY
Sh w
xYfh
a m%j
K;
d i
y m
%;sm
;a;
s
5
YS% ,xld uy nexl=j | jdr®Isl jdr®;dj 2012
cd'uQ'wruqof,a l%ufõofha fojk w†hfr® °" tlS úksuh
wkqmd;sl l%uh hgf;a kj or®Ylhg idfmaÈj rgla
i;=j ;sìh hq;= m%udKj;a o< ks, ixÑ; ^o'ks'i&
uÜgu ^tkï" ixÑ; m%udKd;aul;d wkqmd;h& my;
iólrK fol wkq.ukh ls¯u u.ska ;SrKh flfr®'
ixÑ; m%udKd;aul;d
wkqmd;h ^ia:djr&
o'ks'i'$ixÑ; wjYH;dj ^ia:djr&
* 100 ^3&
ixÑ; m%udKd;aul;d
wkqmd;h
^mdfjk& o'ks'i'$ixÑ; wjYH;dj
^mdfjk& * 100 ^4&
kj l%ufõoh wkqj ixÑ; m%udKd;aul;d wkqmd;h
i|yd jQ lvbï iSudj weia;fïka;= ls¯fï ° rgla
úiska mj;ajd.; hq;= m%udKj;a ixÑ; uÜgu ksr®Kh
lr .ekSu i|yd cd'uQ'w úiska miq.sh wdr®:ßl wr®nqo
wjia:djka flfrys wjOdkh fhduq lrkq ,enQ w;r"
wr®nqo je<elaùu" wr®nqo uev mj;ajd .ekSu iy
ks¯laIKh lrk ,o ixÑ; wvqùu u; mokï jQ
l%ufõo ;=kla Wmfhda.s lrf.k we;' ta wkqj" fuu
or®Ylfhka ishhg 100 - ishhg 150 l muK mrdihla
;=< ixÑ; mj;S kï" th ke.S tk fjf<|fmd<
wdr®:ßlhka i|yd m%udKj;a hehs ie,lsh yels nj
cd'uQ'w' úiska fhdackd lr we;'
wjodkï u; nr ;eîfï kj l%uh wkqj YS% ,dxldfõ
úfoaY ixÑ;j, m%udKd;aulNdjh
Á ,xldfõ úfoaY ixÑ;j, m%udKd;aulNdjh ksr®Kh
ls¯u i|yd (Samaratunga and Perera, (forthcoming)) cd'uQ' wruqof,ys wj∞ku u; nr ;eîfï kj l%uh
fh°fï ° X, STD, OPL iy M2 úp,Hhka i|yd
2003 jifr® isg 2012 jir olajd ld,m˙Éf√ohg
w∞< jdr®Isl o;a;hka fhd∞ .kakd ,°' X úp,Hh
u.ska fjf<| NdKav wmkhk bmehqï ±lafjk
w;r M2 i|yd mqΩ,a uqo,a iemhqu i,ld n,k ,°'
STD weia;fïka;= ls¯fï° NdKavd.dr ì,am;a iy
NdKavd.dr ne∫ïlrj,g wu;rj fjf<| Kh" nexl=
wxYfha j.lSï iy m˙K; ùug we;s b;s˙ ld,h
jirla fyda Bg wvq jQ rcfha iy fm!oa.,sl wxYfha
ishÆ ue† yd †.=ld,Sk Kh o i,ld n,k ,°' OPL
;=< m%Odk jYfhka fld<U fldgia fjf<|fmdf<ys
úfoaYSh fldgia ysñlï wka;r®.; fõ' ixLHd igyk
ú'i' 9'1 u.ska Á ,xldfõ o'ks'i' ixÑ;" iólrK ^1&
iy ^2& u.ska weia;fïka;= lr .;a ixÑ; wjYH;dj
iy iólrK ^3& iy ^4& u.ska weia;fïka;= lr .;a
ixÑ; m%udKd;aul;d wkqmd;h ±lafõ'
Á ,xldj 2001 jifr® isg ks, jYfhka mdfjk
úksuh wkqmd;sl l%uh wkq.uk lrk rgla jqjo
cd'uQ' wruqof,a idud‚l rgj, úksuh wkqmd;sl
l%u ms<sn| .eUqre úYaf,aIKhla is≥lrkq ,nk
Annual Report on Exchange Arrangements and Exchange Restrictions" 2003-2012 jdr®;d u.ska Á ,xldj iuyr
jirj, ia:dhs úksuh wkqmd;sl l%uhla (Stabilised Arrangement-SA) wkq.ukh lr we;s rgla f,i
jr®.SlrKh lr we;' hïlsis rgl úksuh wkqmd;slh
wju jYfhka udi 6 la ;=< ° uOH wkqmd;slhla
jgd ±1] l mgq mrdihla ;=< WÉpdjpkh fjñka
mej;=◊ kï tu rg jvd;a ia:dhS wkqmd;sl l%uhla
wkq.ukh lrkq we;ehs mejfia' fï iïnkaOfhka Á
,xldj i`oyd is≥lrk ,o úYaf,aIKfha°" 2008" 2010
iy 2011 jirj, ° t'c'fvd,rhg tfrysj Á ,xld
remshf,a ffoksl t;eka úksuh wkqmd;slh ±1] l
mrdihla ;=< muKla WÉpdjpkh jQ nj ks¯laIKh
l< yels jQfhka fuu jir ;=k ;=< ° Á ,xldj
jvd;a ia:dhS úksuh wkqmd;sl l%uhla wkq.ukh lr
we;s nj ie<lsh yelsh' ta wkqj ixLHd igyk ú'i'
9'1 weiqfrka f;dard.;a ixÑ; wjYH;d wkqmd; ^2008"
2010 iy 2011 jr®Ihka i|yd ia:djr úksuh wkqmd;sl
l%uh hgf;a o fiiq jr®Ihka i|yd mdfjk wkqmd;sl
l%uh hgf;a o& rEm igyk ú'i' 9'1 u.ska b†˙m;a
lr we; ^w∞< jr®Ihka i|yd jQ úksuh wkqmd;sl
m%;sm;a;sh FL iy SA j,ska olajd we;&'
rEm igyk ú'i' 9'1 u.ska fmkakqï lrk m˙† 2008
iy 2011 jirj, ° yer wfkl=;a jirj,° Á ,xldfõ
ixLHd igyk ú'i' 9'1
ia:djr iy mdfjk úksuh wkqmd;sl l%u hgf;a ixÑ; m%udKd;aulNdjh
jir
o< úfoaY
ixÑ;
t'c'
fvd,r®
ñ,shk
ixÑ; wjYH;dj
t'c'fvd,r® ñ,shk
ixÑ; m%udKd;aul;d
wkqmd;h ]
ia:djr
úksuh
wkqmd;slh
hgf;a
mdfjk
úksuh
wkqmd;slh
hgf;a
ia:djr
úksuh
wkqmd;slh
hgf;a
mdfjk
úksuh
wkqmd;slh
hgf;a
2003 2"147 1"789 1"212 120'0 177'1
2004 1"834 1"962 1"308 93'5 140'2
2005 2"458 2"407 1"641 102'1 149'7
2006 2"526 2"795 1"917 90'4 131'7
2007 3"063 3"371 2"398 90'8 127'7
2008 1"594 3"542 2"497 45'0 63'9
2009 5"097 4"221 3"097 120'7 164'5
2010 6"610 5"186 3"744 127'5 176'6
2011 5"958 6"397 4"714 93'1 126'4
2012 6"877 6"867 5"125 100'2 134'2
uQ,hka( Á ,xld uy nexl=j iy Samaratunga and Perera (forthcoming)
147
úfoaY
Sh w
xYfh
a m%j
K;
d i
y m
%;sm
;a;
s
5
YS% ,xld uy nexl=j | jdr®Isl jdr®;dj 2012
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
0
20
40
60
80
100
120
140
160
180
200
wjodku u; nr ;eîfï kj l%uh wkqj ixÑ; m%udKd;aul;d wkqmd;
rEm igyk ú'i' 9'1
ishhg
ixÑ; m%udKd;aul;d wkqmd;h mdfjk úksuh wkqmd;sl l%uh
m%udKd;aul;d mrdih ^100]-150]& ia:dhS úksuh wkqmd;sl l%uh
FL
FL FL FL FL
SA
FL
FL -
SA -
SA
SA
FL
ixÑ; m%udKd;aulNdjh" kj or®Ylfha m%udKd;aul
iSudfõ wju uÜgu jk ishhg 100 lg jvd mej;
we;' 2008 jifr® m%udKd;aul;d wkqmd;h wvqùu
i|yd f.da,Sh uQ,H wr®nqoh yuqfõ rfgys ixÑ;
my<hdu fya;= úh' 2011 jifr® °" ixÑ; wvqùu i`oyd
uQ,sl jYfhkau fya;= jQfha f.ùug kshñ; jQ Lksc
f;,a wdkhk ì,am;a wêl m%udKhla mshùu ;=<ska
foaYSh fjf<|fmd< ;=< úfoaY úksuh i|yd wêl
b,aÆula we;sùu iukh ls¯u i|yd úfoaY ixÑ;
Ndú;d lr.ekSuhs Á ,xld uy nexl= jdr®Isl jdr®;dj"
2011&'
idïm%odhsl l%uh iy wjodku u; nr ;eîfï kj l%uh
wkqj Y%S ,xldfõ ixÑ;j, m%udKd;aulNdjh iei£u
rEm igyk ú'i' 9'2 u.ska fmkajd fok m˙†"
idïm%∞hsl iy kj l%uj,g idfmalaIj Y%S ,xldfõ
úfoaY ixÑ;j, m%udKd;aulNdjh .Kkh ls¯u
i|yd mj;akd ixÑ; m%udKh" fláld,Sk úfoaY
Kh ishhg 100 lg iudk iy wj∞ku u; nr ;enQ
kj or®Ylfha ishhg 100 lg iudk úfoaY ixÑ;
wjYH;djh iuÛ ixikaokh flfr®'
fï wkqj" mj;akd i;H ixÑ; uÜgu ishhg 100 l
fláld,Sk Kh hk idïm%∞hsl l%uh iuÛ iei£fï
° wvq uÜgul mej;sh o" cd'uQ wruqof,a wj∞ku u;
nr ;eîfï kj l%uh wkqj iei£fï ° mj;akd ixÑ;
2008 iy 2011 hk jr®Ihkays ° yer ishhg 100 l
wju lvbï iSudjg jvd wêl uÜgul mej; we;' tu
ksid" cd'uQ' wruqof,a kj l%ufõohg wkqj n,k l,"
uE; ld,fha° Á ,xldj iuia;hla jYfhka m%udKj;a
úfoaY úksuh ixÑ; uÜgula mj;ajd .ekSug iu;aù
we;'
uQ,dY%(
1. International monetary Fund, (2011), "Assessing Reserve Adequacy",
Washington DC.
2. Samaratunga, Dimuthu and Perera, Anil, (forthcoming) "Demand for and
Adequacy of International Reserves in Sri Lanka", Staff Studies, Central
Bank of Sri Lanka.
3. Weymark, Diana (1995), "Esimating Exchange Market Pressure and
the Degree of Exchange Market Intervention for Canada," Journal of
International Economics, 39:273-295.
idïm%odhsl l%uh iy wjodku u; nr ;eîfï kj l%uh hgf;a ixÑ; wjYH;djg tfrysj
mj;akd i;H ixÑ; m%udKh
rEm igyk ú'i' 9'2
0
2,000
4,000
6,000
8,000
10,000
12,000
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
t'c
'fvd,
r® ñ
,shk
mj;akd i;H ixÑ; uÜgu
kj or®Ylfha 100] lg iudk jk úfoaY ixÑ; wjYH;djh ^2008"
2010 iy 2011 jirj,° yer mdfjk úksuh wkqmd;sl l%uh hgf;a
jk w.hka&
fláld,sk úfoaYSh Kh 100] g iudk jk ixÑ;
ne∫ïlr wdfhdaclhka nyq;rhla jvd leu;s
nj fuu.ska fmkakqï flfr®' ta wkqj" jir 1
isg 20 olajd l,ams¯ï iys; NdKavd.dr ne∫ïlr
fláld,Sk Khj,ska bj;a l<fyd;a" ixÑ;
m%udKd;aul;d wkqmd;h 2011 jifr® ° jdr®;d jQ
ishhg 73'7 isg 2012 jifr® ° ishhg 81'7 olajd
jr®Okh jkq we;'
2009 jifr® cq,s udifha ° cd'uQ'w' u.sska
,nd.;a iómia: Kh myiqlu 2012 jifr®
cq,s udifha ° idr®:lj wjika úh' cd;Hka;r
ixÑ; uÜgu wdkhksl udi 3'5 l wêl
uÜgula olajd jr®Okh lr .ekSu" whjeh ysÛh
wvqls¯u" WoaOukh ;ks wxlhl uÜgñka mj;ajd
.ekSu iy uQ,H moaO;sfha ia:djrNdjh by<
uÜgul mj;ajd .ekSu ;=<ska Y%S ,xldj tlS
jevigyfkys uQ,sl mrudr®: w;am;a lr .;af;ah'
ta wkqj" 2009 jifr® ° iómia: Kh myiqlu hgf;a
wkqu; l< úfYaI .ekqï ysñlï ^ú'.e'ys'& ì,shk
148
úfoaY
Sh w
xYfh
a m%j
K;
d i
y m
%;sm
;a;
s
5
YS% ,xld uy nexl=j | jdr®Isl jdr®;dj 2012
1'7 ^wdikak jYfhka t'c'fvd,r® ì,shk 2'6& la
jQ uqΩ m%udKhu Y%S ,xldj fj; ,eì◊' iómia:
Kh myiqlu iïmQr®K ls¯u u.ska Y%S ,xldj cd'uQ'w'
iuÛ mej;s °r®>;u uQ,Huh iïnkaO;dj fukau
nyq cd;sl wdh;khlska fuf;la Á ,xldj fj;
,enqKq úYd,u Kh myiqlu o iksgqyka flfrhs'
iómia: Kh myiqlu wdmiq f.ùu 2012 Tlaf;danr®
ui wdrïN l< w;r" 2017 wfm%a,a ui jk úg
uqΩukskau f.jd ksu ls¯ug wfmalaId flfr®'
5'6 iaffjÍ;aj Kh fY%a‚.; lsÍu" úfoaYSh Kh iy Kh fiajdlrKh
iaffjÍ;aj Kh fY%a‚◊.; lsÍu
fjk;a fndfyda rgj, Kh fY%a◊.; ls¯ï
my; ±fuk jd;djrKhla mej;=K o" 2012 jir
;=< ° Á ,xldfõ iaffj¯;aj Kh fY%a◊.; ls¯u
by< uÜgul mj;ajd .eks◊' µsÉ fr®áka.aia
^Fitch Ratings& wdh;kh úiska Á ,xldfõ foaYSh
iy úfoaYSh jHjydr uqo,a Kh meyer ye¯fï
wjodku iïnkaOfhka jk fY%a◊.; ls¯ï
§BB-¶ uÜgu f,i ;yjqre lrk ,°' fuu Kh
fY%a◊.; ls¯ï iïnkaOfhka jk ±lau ;j≥rg;a
§ia:djr¶ ^Stable& uÜgfï mj;S' Á ,xldfõ úfoaY
jHjydr uqo,a ms<sn| iaffj¯;aj Kh fY%a◊.;
ls¯fï uQãia ^Moody's& wdh;kfha wdfhdack
fiajd ±lau jir ;=< ° §B1¶ f,i §Okd;aul¶
(Positive) uÜgfï mej;=◊' iagEkavr®â iy mqj^r®&ia
^Standard and Poor's& wdh;kh úiska Á ,xldfõ
úfoaYSh jHjydr uqo,a iaffj¯;aj Kh fY%a◊.;
ls¯u iïnkaOfhka jk ±lau §Okd;aul¶ Positive& uÜgfï isg §ia:djr¶ ^Stable) uÜgu olajd
2009
2010
2011
2012
iDK
ia:dhS
Ok
ia:dhS
iDK
Ok
ia:dhS
ia:dhS
-ia:dhS
Ok
Ok
BB+B+B+
B+B+BB-BB-
-B1B1B1
uQãia
5'11 ixLHd igyk
Y%S ,xldfõ iaffjß;aj Kh fY%aKs.;lsÍï iy ±lau
µsÉiagEkavr®â iy
mqj^r®&ia
fY%a◊.;
ls¯ï
±lau fY%a◊.;
ls¯ï
±lau fY%a◊.;
ls¯ï
±lau
uQ,hka( iagEkavr®â iy mqj^r®&ia" µsÉ iy
uQãia fY%a◊.; ls¯fï wdh;k
ixfYdaOkh l< o rfÜ °r®> ld,Sk úfoaY jHjydr
uqo,a Kh fY%a◊.; ls¯u §B+¶ uÜgu f,i ;yjqre
lrk ,°'
úfoaYSh Kh
2012 jifr® ° ue† yd †.=ld,Sk Kh
iy fláld,Sk Khj,ska iukaú; jQ uqΩ
úfoaYSh Kh m%udKh by< .sfhah' uqΩ úfoaYSh
Kh m%udKh t'c'fvd,r®j,ska .;a l<" 2012
jifr® t'c'fvd,r® ì,shk 28'4 la olajd ishhg
13'8 lska jr®Okh jQ w;r" uqΩ úfoaYSh Kh m%udKh
o'foa'ks'fha m%;sY;hla f,i .Kkh l< úg" 2011
jifr® ° ishhg 42'2 g idfmalaIj 2012 jifr® °
ishhg 47'9 la úh' rch fj; ue† yd †.=ld,Sk Kh
f,i iy rcfha iq/l=ïm;a fjf<|fmd< wdfhdack
f,i by< úfoaY úksuh m%udKhla ,eîu uqΩ
úfoaYSh Kh jr®Okh ùug m%Odk jYfhka fya;=
úh' ue† yd †.=ld,Sk úfoaYSh Khj,ska ishhg 81 la
muK rdcH wxYfha Kh úh' m%Odk ixjr®Ok
jHdmD;s i|yd by< Kh m%udKhla uq∞ ye¯u;a"
miajk cd;Hka;r iaffj¯;aj ne∫ïlr ksl=;=j;a
iuÛ 2012 jifr® ° rdcH wxYfha fkdmshjQ Kh
m%udKh ishhg 7 lska jeä úh' fï w;r" rdcH
2009-cq,s-24
2009-fkdjeïnr®-06
2010-cqks-28
2010-iema;eïnr®-24
2011-fmnrjd˙-3
2011-wfm%a,a-4
2012-wfm%a,a-2
2012-cq,s-20
tl;=j
m<uqjeks
fojeks iy
;=kajeks
isõjeks
miajeks
yhjeks
y;ajeks
wgjeks
kjjeks
206.7 320.6
206.7 330.8275.6 407.8137.8 212.5137.8 216.6137.8 218.5275.6 425.9275.6 414.3
1,653.6 2,546.9
uq∞ye¯ï is≥l<
†khjd˙l wxlh
m%udKh
ú'.e'ys
ñ,shk
t'c'fvd,r®
ñ,shk
5'10 ixLHd igyk
cd;Hka;r uQ,H wruqof,a iñmia: Kh myiqlu-2009 hgf;a uqodyeÍï isÿjQ
wdldrh
uQ,hka( cd;Hka;r uQ,H wruqo,
Y%S ,xld uy nexl=j
úfoaYSh Kh5'13 rEm igyk
o'f
oa'k
s' ]
t'c
'fvd,
r® ì
,shk
uqΩ úfoaYSh Kh o'foa'ks' fha m%;sY;hla f,i ^ol=Kq wlaIh&
fláld,Sk Kh
ue† yd †.=ld,Sk Kh
3032343638
4042
4446
4850
2008 2009 2010 2011 2012 9
11 13 15 17 19 21 23 25 27 29
149
úfoaY
Sh w
xYfh
a m%j
K;
d i
y m
%;sm
;a;
s
5
YS% ,xld uy nexl=j | jdr®Isl jdr®;dj 2012
1' ue† yd †.=ld,Sk Kh
1'1 rch
1'2 rch wem jQ rdcH ixia:d iy
fm!oa.,sl wxYh
1'3 rch wem fkdjQ rdcH ixia:d iy
fm!oa.,sl wxYh
1'4 cd;Hka;r uQ,H wruqof,ka l< .ekqï ^we&
2' fláld,Sk Kh
2'1 rdcH iq/l=ïm;a
2'1'1 NdKavd.dr ì,am;a
2'1'2 NdKavd.dr ne≥ïlr
2'2 wfkl=;a ^wE&
3' nexl= wxYfha úfoaYSh j.lSï
3'1 uy nexl=j ^b&
3'2 jd◊c nexl= ^B&
3'2'1 fláld,Sk yd †.=ld,Sk Kh
fláld,Sk Kh
†.=ld,Sk Kh
3'2'2 fjk;a j.lSï
3'3 wdishdkq ksIaldYk ix.ufha j.lSï
4' uqΩ úfoaYSh Kh ^1›2&
5' uqΩ úfoaYSh Kh iy j.lSï ^1›2›3&
úfYaIs; whs;uhka
ue† yd †.=ld,Sk Kh
jHdmD;s Kh
jHdmD;s fkdjk Kh
iemhqïlrejkaf.a Kh
cd;Hka;r uQ,H wruqof,ka l< .ekqï ^we&
wfkl=;a Kh ^W&
fláld,Sk Kh yd nexl= wxYfha úfoaYSh j.lSï
o'foa'ks'fha m%;sY;hla jYfhka ^W!&"^t&
uqΩ úfoaYSh Kh
nexl= wxYfha uqΩ úfoaYSh j.lSï
uqΩ úfoaYSh Kh iy j.lSï
fláld,Sk Kh
fláld,Sk Kh yd nexl= wxYfha úfoaYSh j.lSï
uqΩ úfoaYSh Kh iy j.lSïj, m%;sY;hla jYfhka ^t&
fláld,Sk Kh
nexl= wxYfha úfoaYSh j.lsï
YSr®Ih
uQ,hka( úfoaY iïm;a fomdr®;fïka;=j
YS% ,xld uy nexl=j
13,646 15,564 18,823 21,065 23,604 1,543,952 1,780,313 2,088,449 2,535,643 3,138,860 12,593 13,769 16,076 17,808 19,054 1,424,729 1,574,933 1,783,728 2,092,132 2,484,877 251 110 517 903 1,444 28,429 12,608 57,398 72,480 75,653 634 967 919 636 595 71,715 110,570 101,913 175,338 259,324 169 719 1,311 1,718 2,510 19,079 82,201 145,410 195,693 319,006 1,460 3,098 2,615 3,937 4,837 165,207 354,341 290,149 448,376 615,025 212 1,622 2,171 2,367 3,131 24,006 185,534 240,855 269,654 398,088 56 353 517 616 631 6,358 40,410 57,317 70,123 80,184 156 1,269 1,654 1,752 2,500 17,647 145,124 183,538 199,531 317,904 1,248 1,476 444 1,569 1,706 141,201 168,808 49,294 178,723 216,936
2,669 2,251 3,393 4,385 5,233 301,950 257,575 376,418 499,507 665,472 1 227 228 229 205 64 26,042 25,322 26,047 26,024 1,861 1,763 2,578 3,366 4,801 210,531 201,696 286,052 383,427 610,494 1,112 937 1,538 2,263 3,227 125,797 107,224 170,636 257,803 411,595 - - - - 2,127 - - - - 271,307 - - - - 1,100 - - - - 140,288 749 826 1,040 1,103 1,574 84,734 94,471 115,415 125,624 198,899 808 261 586 790 228 91,355 29,837 65,044 90,032 28,954
15,107 18,662 21,438 25,002 28,441 1,709,159 2,134,654 2,378,598 2,984,019 3,753,884 17,775 20,913 24,830 29,387 33,674 2,011,109 2,392,229 2,755,015 3,483,526 4,419,356
11,148 11,914 13,174 14,482 15,251 1,261,304 1,362,806 1,461,729 1,649,492 1,939,381 740 708 1,516 426 313 83,703 81,025 168,151 112,387 101,660 705 1,146 1,838 2,899 3,490 79,722 131,103 203,888 330,253 443,836 169 719 1,311 1,718 2,510 19,079 82,201 145,410 195,693 319,006 885 1,077 985 1,539 2,039 100,145 123,178 109,271 247,818 334,976 4,129 5,349 6,008 8,322 10,070 467,157 611,916 666,566 947,883 1,280,497
37.1 44.4 43.3 42.2 47.9 38.8 44.1 42.4 45.6 49.5 6.6 5.4 6.8 7.4 8.8 6.8 5.3 6.7 7.6 8.8 43.7 49.7 50.1 49.7 56.7 45.6 49.5 49.2 53.2 58.3 3.6 7.4 5.3 6.7 8.1 3.7 7.3 5.2 6.9 8.1 10.1 12.7 12.1 14.1 16.9 10.6 12.7 11.9 14.5 16.9
8.2 14.8 10.5 13.4 14.4 8.2 14.8 10.5 12.9 13.9 15.0 10.8 13.7 14.9 15.5 15.0 10.8 13.7 14.3 15.1
^w& ixfYdaê;
^wd& ;djld,sl
^we& 2009 jifr® ° wkqu; jQ cd;Hka;r uQ,H wruqof,a iómia: Kh myiqlu hgf;a ,o Kh we;=<;a fõ'
^wE& ,xld Lksc f;,a kS;s.; ixia:dj úiska brdkfhka ,nd.;a Kh iy wfkl=;a fjf<| Kh we;=<;a fõ'
^b& 2009 jifr® isg t'c'fvd,r® ñ,shk 200 l úksuh yqjudre .súiqïj, jákdlu we;=<;a fõ'
^B& wlafjr< nexl= tall we;=Ω iy jd◊c nexl=j, úfoaYSh j.lSï
^W& rdcH ixia:d iy fm!oa.,sl wxYfha wdh;k u.ska ,nd.;a †.=ld,Sk Kh we;=<;a fõ'
^W!& ckf,aLk iy ixLHdf,aLk fomdr®;fïka;=j úiska mj;akd fjf<`o ñ, wkqj .Kkh lrk ,o o'foa'ks' u; mokï fõ'
^t& jir ;=< úksuh wkqmd;slhkays is≥ jQ fjkiaùï fya;=fjka remsh,a jákdlu yd t'c'fvd,r® jákdlu wkqj fuu
wkqmd;slhka fjkia fõ'
t'c'fvd,r® ñ,shk remsh,a ñ,shk
2008 2009 2010 2011^w& 2012 ^wd& 2008 2009 2010 2011^w& 2012 ^wd&
5'12 ixLHd igyk
fkdmshjd b;ssßj we;s úfoaYSh Kh iy nexl= wxYfha úfoaYSh j.lSï
wxYfha uqΩ úfoaYSh Khj, m%;sY;hla f,i 2011
jir wjidkfha ° ishhg 66 la jQ iyk∞hS fldkafoais
hgf;a ,o Kh m%udKh" 2012 jir wjidkfha
° ishhg 60 la olajd wvq úh' fkdmshjd b;s˙j
we;s rcfha uqΩ úfoaYSh Kh m%udKfhka ishhg
26 la iy ishhg 41 la ms<sfj<ska ú'.e'ys' iy
t'c'fvd,r®j,ska m%ldYs; Khj,ska iukaú;
jQ w;r" ishhg 22 la cmka fhkaj,ska m%ldYs;
Khj,ska iukaú; úh'
2012 jifr® cq,s udifha° Á ,xldj úiska
t'c'fvd,r® ì,shk 1 l jákdlñka hq;a miajk
cd;Hka;r iaffj¯;aj ne∫ïlr ksl=;=j idr®:lj
is≥lrk ,°' ishhg 5'875 l idfmalaIj wvq
jdr®Isl M,∞ wkqmd;slhla iy jir 10 l m˙K;
ld,hla iys; jQ fuu ne∫ïlr ksl=;=j" Á ,xld
wdr®:ßlh flfrys wdfhdaclhska olajk wLKav
úYajdih ms<sìUq lrñka" oi.=Khlg jvd jeä
wekjqï m%udKhla wdlr®IKh lr .;af;ah'
150
úfoaY
Sh w
xYfh
a m%j
K;
d i
y m
%;sm
;a;
s
5
YS% ,xld uy nexl=j | jdr®Isl jdr®;dj 2012
;jo" ne∫ïlr ksl=;=jg fmr udij, f.da,Sh
m%d.aOk fjf<|fmdf<ys †.ska †.gu mej;s
WÉPdjpkhka i,ld ne,Sfï °" fuu ne`≥ïlr
ksl=;=j i`oyd úYd,;u wdfhdacl ixLHdj iy
úYd,;u wekjqï m%udKh jdr®;d ùu" úYsIag
m%.;shla f,i ie,lsh yelsh'
rch wem jQ rdcH ixia:d iy fm!oa.,sl
wxYhkays ue† yd †.=ld,Sk Kh ie,lsh hq;=
f,i jr®Okh úh' ,xld flda,a fldïmeks ,sñgâ
^Lanka Coal Company Limited& ^mq;a;,u .,a wÛ=re
n,d.drh b†ls¯u i|yd&" iSudiys; .=jka f;dgqfmd<
iy .=jka fiajd Á ,xld& iud.u u;a;, rdcmlaI
cd;Hka;r .=jka f;dgqfmd< b†ls¯u i|yd&" Y%S
,xld jrdh wêld˙h ^ud.ï reyqKqmqr uyskao
rdcmlaI jrdfha ixjr®Ok w†hr ˚ iy w†hr ˚˚
i|yd& hkd° rdcH ysñld˙;ajhla we;s jHjidhkag
by< úfoaYSh Kh m%udKhla uq∞ye¯u fuhg m%Odk
jYfhka fya;= úh' cd'uQ'wruqof,a iómia: Kh
myiqlfï wjidk Kh jd˙l fol uq∞ ye¯u;a
iuÛ cd'uQ'wruqo,ska ,nd.;a Kh uqof,a fYaIh 2011
jir wjidkfha jQ t'c'fvd,r® ì,shk 1'7 isg 2012
jir wjidkfha ° t'c'fvd,r® ì,shk 2'5 la olajd
jeä úh' 2012 jifr® ° fkdmshjd we;s NdKavd.dr
iq/l=ïm;aj, jeäùu ksid fláld,Sk Kh ishhg
23 lska jr®Okh úh' flfiajqj;a" úfoaYslhska
úiska mj;ajdf.k hkq ,nk fuu uqΩ NdKavd.dr
iq/l=ïm;aj,ska ishhg 80 la muK jir 1 ;a 20 ;a
w;r l,a ms¯ula iys; NdKavd.dr ne∫ïlrj,ska
hqla; úh'
uqΩ úfoaYSh Kh iy nexl= wxYfha úfoaYSh
j.lSïj,ska iukaú; uqΩ úfoaYSh Kh iy j.lSï
o'foa'ks' fha m%;sY;hla f,i" 2011 jifr® jQ ishhg
49'7 g idfmalaIj 2012 jifr® ° ishhg 56'7 la olajd
jr®Okh úh' 2012 jir wdrïNfha isg úfoaYSh Kh
1' Kh fiajdlrK f.ùï
1'1 Kh wdmiq f.ùï
(i) cd;Hka;r uQ,H wruqo,g
(ii) wfkl=;a
rcfha ue† iy †.=ld,Sk
rdcH ne∫ïlr
rdcH ixia:d iy fm!oa.,sl wxYh
1'2 fmd,S f.ùï
(i) cd;Hka;r uQ,H wruqo,g
(ii) wfkl=;a
2' fjf<| NdKav yd fiajdjkaf.a wmkhk bmhqï
3' fjf<| NdKav yd fiajd wmkhk bmhqï" wdodhï
yd cx.u ixl%du
4' Kh fiajd wkqmd;slh ^wE&
4'1 2 ys m%;sY;hla jYfhka
(i) iuia; wkqmd;slh
(ii) cd;Hka;r uQ,H wruqof,a .kqfokq yer
4'2 3 ys m%;sY;hla jYfhka
(i) iuia; wkqmd;slh
(ii) cd;Hka;r uQ,H wruqof,a .kqfokq yer
5' rcfha Kh fiajd f.ùï
5'1 rcfha Kh fiajd f.ùï ^b&
5'2 1 ys m%;sY;hla jYfhka ^wE&
1,826 2,009 1,853 1,739 2,879 277,297 230,616 208,984 192,613 368,115 1,375 1,652 1,234 1,030 1,889 228,488 189,621 138,941 114,285 242,341 77 95 46 11 60 8,582 10,941 5,238 1,238 7,100 1,298 1,557 1,188 1,018 1,829 219,906 178,680 133,703 113,047 235,241 807 940 665 789 1,372 166,433 107,880 74,932 87,754 176,617 300 307 92 95 128 32,548 35,109 10,406 10,406 16,535 191 311 431 135 329 20,925 35,691 48,365 14,887 42,089 450 357 619 709 991 48,809 40,995 70,043 78,328 125,774 11 6 7 10 36 1,173 644 803 1,081 4,707 440 351 612 700 954 47,636 40,351 69,240 77,247 121,067 10,115 8,977 11,100 13,643 13,562 1,095,679 1,031,289 1,254,021 1,508,565 1,729,033 13,102 12,500 15,592 19,314 19,921 1,419,565 1,436,578 1,761,613 2,135,356 2,538,587 18.0 22.4 16.7 12.7 21.2 25.3 22.4 16.7 12.8 21.3 17.2 21.3 16.2 12.6 20.5 24.4 21.2 16.2 12.6 20.6 13.9 16.1 11.9 9.0 14.5 19.5 16.1 11.9 9.0 14.5 13.3 15.3 11.5 8.9 14.0 18.8 15.2 11.5 8.9 14.0 1,361 1,497 1,219 1,474 2,202 226,399 171,834 136,411 162,507 281,982 74.5 74.5 65.8 84.8 76.5 81.6 74.5 65.3 84.4 76.6
t'c'fvd,r® ñ,shk remsh,a ñ,shk
2008 2009 2010 2011 ^wd& 2012 ^we& 2008 2009 2010 2011 ^wd& 2012 ^we& YSr®Ih
uQ,hka( úfoaY iïm;a fomdr®;fïka;=j
YS% ,xld uy nexl=j
^w& úfoaY Kh fiajd f.ùï" cd;Hka;r uQ,H wruqof,a úfoaYSh Kh ixLHdk ixialrKh ^2003& g wkqrEm jk m˙†" rdcH
iq/l=ïm;a ^úfoaYslhska i;= NdKavd.dr ne`≥ïlr& wdmiq f.ùï we;=<;a jk m˙† m%;sjr®.SlrKh lr we;'
^wd& ixfYdaê;
^we& ;djld,sl
^wE& jir ;=< úksuh wkqmd;slhkays is≥ jQ fjkiaùï fya;=fjka remsh,a jákdlu yd t'c'fvd,r® jákdlu wkqj Kh fiajd
wkqmd;slhka fjkia fõ'
^b& cd;Hka;r uQ,H wruqof,ys .kqfokq yer
5'13 ixLHd igyk
úfoaYSh Kh fiajdlrK f.ùï ^w&
151
úfoaY
Sh w
xYfh
a m%j
K;
d i
y m
%;sm
;a;
s
5
YS% ,xld uy nexl=j | jdr®Isl jdr®;dj 2012
,nd.ekSu i|yd jd◊c nexl= †˙.ekaùfï m%;sM,hla
jYfhka" 2011 jir wjidkfha ° t'c'fvd,r® ì,shk
4'4 la jQ nexl= wxYfha úfoaYSh j.lSï" 2012 jir
wjidkfha ° t'c'fvd,r® ì,shk 5'2 la olajd
jr®Okh úh' 2012 jifr® uehs udifha ° ,xld
nexl=j úiska ksl=;a lrk ,o t'c'fvd,r® ñ,shk
500 la jQ ne∫ïlr ksl=;=j" nexl= wxYfha fkdmshjQ
j.lSïj, uQ,sl wx.hla úh'
úfoaYSh Kh fiajdlrK f.ùï
Kh jd˙l iy fmd,S f.ùïj,ska iukaú;
jk úfoaYSh Kh fiajdlrK f.ùï 2012 jifr® °
jr®Okh úh' úfoaYSh Kh fiajdlrK f.ùïj,
kdñl jákdlu t'c'fvd,r® ñ,shk 2"879 la olajd
jr®Okh jQ w;r thg uQ,sl jYfhka fya;= jQfha
úfYaIfhkau uq,a jrg ksl=;aa l< t'c'fvd,r®
ñ,shk 500 la jQ iaffj¯;aj ne∫ïlr f.ùu
iy NdKavd.dr ì,am;a iy NdKavd.dr ne∫ïlr
f.ùu we;=Ω rch úiska ,nd.;a †.=ld,Sk Kh
i|yd jd˙l iy fmd,S f.ùu jeä ùuhs' ;jo"
cd'uQ' wruqof,ka ,nd.;a iómia: Kh myiqlfuys
m%:u jd˙lh f,i t'c'fvd,r® ñ,shk 40 la o
2012 jifr® Tlaf;danr® udifha ° mshjk ,°'
NdKavd.dr ì,am;a iy NdKavd.dr ne∫ïlr i|yd
fmd,S iy l+mk f.ùï we;=Ω" rcfha fkdmshjd
b;s˙j we;s ue† yd †.=ld,Sk Kh i|yd f.jQ
fmd,sfhys ie,lsh hq;= by<hdu o Kh fiajdlrK
f.ùï by<hdu i|yd fya;= úh' Kh fiajdlrK
f.ùïj, ksrfmaÈ w.h jeäùu;a" 2011 jir yd
iei£fï ° 2012 jifr® ° wmkhk wd∞hu iqΩ
jYfhka wvq ùu;a fya;=fjka" NdKav yd fiajd
wmkhkj, m%;sY;hla f,i Kh fiajdlrK
f.ùï" 2011 jifr® ° jQ ishhg 12'7 isg 2012 jifr®
° ishhg 21'2 la olajd jr®Okh úh'
5'7 úksuh wkqmd;sl l%u iy úksuh wkqmd;slfha fjkiaùï
2012 jifr® ° úfoaY úksuh m%;sm;a;sh uQ,slju
fhduq jQfha" 2012 fmnrjd˙ udifha ° m%ldYhg
m;a l< m˙† foaYSh úfoaY úksuh fjf<|fmd<g
uy nexl=fõ ue†y;aùu iSud ls¯u ;=<ska úksuh
wkqmd;slh jvd;a kuHYS,Sj ;SrKh ùug bv
ye¯u flfrysh' fuu m%;sm;a;suh fjkig
w∞<j foaYSh úfoaY úksuh fjf<`ofmdf<ys we;s
hqfrda
bka†hdkq remsh,a
cmka fhka
ì%;dkH mjqï
tlai;a ckmo fvd,r®
úfYaI .ekqï ysñlï
úfoaY jHjydr uqo,a tallhlg remsh,a w.h fmr jr®Ihg jvd m%;sY;l fjkiaùu ^w&
jr®Ih w. wkqmd;slhuqo,a jr®.h
jdr®Isl idudkHh wkqmd;slh jr®Ih w. jdr®Isl idudkHh
iM, úksuh wkqmd;sl
or®Yl ^wd& ^we&
jr®Ih w. or®Ylh jdr®Isl idudkHh or®Ylhfmr jr®Ihg jvd m%;sY;l fjkiaùu
jdr®Isl idudkHh or®Ylh jr®Ih w. or®Ylh
^w& fjkiaùu .Kkh lr we;af;a YS% ,xld remsh,g wod< úfoaY jHjydr uqo,a jákdlu mokï lr f.kh' iDK ,l=◊ka
YS% ,xld remsh, wjm%udKh ùu fmkakqï lrhs'
^wd& kdñl iM, úksuh wkqmd;slh ^kd'i'ú'w'& hkq fjf<| yjq,alrejka iy ;r.ld¯ rgj,a 24l kdñl úksuh
wkqmd;slhkaf.a nr ;enQ idudkHhhs' nr m%udKh" uqo,a meig we;=<;a tla tla rg iu`. is≥ lrk fjf<πfuys
jeo.;alu u; mokï fõ' uQr®; iM, úksuh wkqmd;slh ^uQ'i'ú'w'& .Kkh lrkqfha meig we;=<;a uqo,a jr®. wh;a
rgj, WoaOuk fjki kd'i'ú'w'g .e,mSu u.sks' >DK ,l=◊ka or®Ylh wjm%udKh ùu fmkajhs'
^we& úksuh wkqmd;sl" or®Ylhka wkqj wr®: olajd we;s w;r" ta wkqj wfkl=;a jHjydr uqo,aj,g idfmalaIj remshf,ys w.h
jeäùu fyda wvqùu iM, úksuh wkqmd;slhkays w.h by<hdu fyda my<hdu u.ska iDcqju ms<sìUq flfrhs'
uQ,h( YS% ,xld uy nexl=j
kd'i'ú'w'-uqo,a jr®. 24
mei wkqj
uQ'i'ú'w'-uqo,a jr®. 24
mei wkqj
^2010100& 2010 2011 2012 2010 2011 2012 2011 2012 2011 2012
2010 2011 2012 2010 2011 2012 2011 2012 2011 2012
147.56 147.42 168.13 150.10 153.86 164.01 0.09 -12.31 -2.45 -6.18
2.48 2.15 2.33 2.49 2.39 2.39 15.01 -7.45 4.27 -0.34
1.36 1.47 1.48 1.29 1.39 1.60 -7.21 -0.88 -7.06 -13.26
171.41 175.45 205.47 174.81 177.23 202.28 -2.30 -14.61 -1.37 -12.38
110.95 113.90 127.16 113.06 110.57 127.60 -2.59 -10.43 2.26 -13.35
170.84 174.87 195.31 172.50 174.54 195.38 -2.31 -10.47 -1.17 -10.67
100.50 101.44 90.33 100.00 99.84 90.44 0.93 -10.95 -0.16 -9.41 102.20 104.30 97.82 100.00 101.87 95.91 2.05 -6.21 1.87 -5.85
5'14 ixLHd igyk
úksuh wkqmd;sl fjkiaùï
152
úfoaY
Sh w
xYfh
a m%j
K;
d i
y m
%;sm
;a;
s
5
YS% ,xld uy nexl=j | jdr®Isl jdr®;dj 2012
jQ uQ,sl m%;spdrhla jYfhka" 2012 jifr® m<uq
Nd.h ;=< t'c'fvd,rhg tfrysj remsh, ishhg
14'56 lska wjm%udKh úh' flfia kuq;aa" úfoaY fiajd
kshqla;slhskaf.a fm%aIK" ixpdrl bmehSï yd rdcH
iq/l=ïm;a fjf<|fmd< iy fld<U fldgia
fjf<|fmd< fj; jQ ,eîï Tiafia úfoaY uqo,a .,d
tau by<hdu fya;=fjkaa 2012 jifr® fojk Nd.fha°"
remsh, ishhg 4'83 lska w;sm%udKh úh' ;jo"
foaYSh fmd,S wkqmd;slhkays by< hdfï m%jK;dj
iy wdkhk jr®Okh wvqùu fya;=fjka jifr® w.
Nd.h jk úg remsh, u; jQ mSvkh ,sys,a úh' ta
wkqj" iuia;hla f,i 2012 jir wjidkh jk
úg" t'c'fvd,rhg tfrysj remsh," remsh,a 127'16
olajd ishhg 10'43 lska wjm%udKh jQ w;r" 2011
jifr® ° remsh,a 110'57 la jQ t'c'fvd,rhg tfrys
remshf,a jdr®Isl idudkH úksuh wkqmd;slh 2012
jifr® ° remsh,a 127'60 la úh'
wfkl=;a úfoaY jHjydr uqo,aj, yeis¯u
ksrEmKh lrñka" 2012 jir ;=< ° remsh, wfkl=;a
ishÆ m%Odk úfoaY jHjydr uqo,a jr®.j,g
tfrysj wjm%udKh úh' remsh," iagr®,ska mjqug
tfrysj ishhg 14'61 lska o" hQfrdaj,g tfrysj
ishhg 12'31 lska o" bka†hdkq remsh,g tfrysj
ishhg 7'45 lska o cmdkfha wdr®:ßl lghq;=
ukao.dó ùug wkqrEmSj cmka fhkaj,g tfrysj
ishhg 0'88 lska o wjm%udKh úh' cd;Hka;r
fjf<|fmdf<a t'c'fvd,rhg tfrysj m%Odk úfoaY
jHjydr uqo,aj, yeis¯u ms<sìUq lrñka 2012 jir
;=< °" remsh, ú'.e'ys' tallhg tfrysj ishhg
10'47 lska wjm%udKh úh'
kdñl iy uQ¾; iM, úksuh wkqmd;sl
2012 jir ;=< ° kdñl iy uQr®; iM, úksuh
wkqmd;slhka" 2011 jifr® ° olakg ,enqKq w;sm%udKh
ùug idfmalaIj ie,lsh hq;= f,i wjm%udKh úh'
Y%S ,xld remsh," uqo,a mefiys wvx.= ishÆ m%Odk
uqo,a jr®.j,g tfrysj kdñlj wjm%udKh ùfï
m%;sM,hla f,i" Y%S ,xld remshf,ys kdñl iM,
úksuh wkqmd;slh wjm%udKh úh' t'c'fvd,rh"
iagr®,ska mjqu" hQfrda" cmka fhka iy bka†hdkq
remsh, hk uqo,a jr®. 5 lska hq;a mei u; mokï
jQ kdñl iM, úksuh wkqmd;slh ishhg 10'49
lska wjm%udKh jQ w;r" fjf<| yjq,alrejkaf.a
iy ;r.lrejkaf.a uqo,a jr®. 24 lska ie≥ï,;a
mei u; mokï jQ kdñl iM, úksuh wkqmd;slh
ishhg 10'95 lska wjm%udKh úh' fï w;r" fjf<|
yjq,aldr yd ;r.ld¯ rgj,g idfmalaIj foaYSh
WoaOukh jeäùu fya;=fjka WoaOuk wka;rh
by< w.hla .;af;ah' flfia jqj;a" remshf,a
kdñl wjm%udKh ùu WoaOuk wka;rhg jvd
úYd, jQfhka" 2012 jir ;=<° uqo,a jr®. 5 lska
iy 24 lska ie≥ï,;a mei u; mokï jQ uQr®; iM,
úksuh wkqmd;sl ms<sfj<ska ishhg 6'55 lska iy
ishhg 6'21 lska wjm%udKh úh'
foaYSh úfoaY úksuh fjf<|fmd< j¾Okhka
ukao.dó jQ f.da,Sh b,aÆu ksrEmKh lrñka"
2012 jifr® ° foaYSh úfoaY úksuh fjf<|fmd<
.kqfokq m%udKh miq.sh jirg idfmalaIj iqΩ
jYfhka wvq úh' t;eka fjf<|fmd< uqΩ .kqfokq
106
110
114
118
122
126
130
134
86
91
96
101
106
t'c
'fvd,
rhg
rem
sh,a
or®Yl
wxl
ck
'-09
ck
'-10
ck
'-11
ck
'-12
cq,s-0
9
cq,s-10
cq,s-11
cq,s-12
foie'-12
ck
'-11
ck
'-12
fmn'-11
fmn'-12
foie'-11
foie'-12
udr
®'-11
udr
®'-12
wfma%'-11
wfma%'-12
ueh
s-11
ueh
s-12
cqk
ss-11
cqk
ss-12
cq,s-11
cq,s-12
wf.da'-11
wf.da'-12
iem
a'-11
iem
a'-12
Tl
a'-11
Tl
a'-12
fk
dje'-11
fk
dje'-12
úksuh wkqmd;slhkaf.a fjkiaùï 5'14 rEmigyk
t'c'fvd,rhg tfrysj remshf,a w.h iM, úksuh wkqmd;sl o¾Yl ^2010100&uqo,a j¾. 24 mei wkqj
kdñl iM, úksuh wkqmd;slh uQr®; iM, úksuh wkqmd;slh
153
úfoaY
Sh w
xYfh
a m%j
K;
d i
y m
%;sm
;a;
s
5
YS% ,xld uy nexl=j | jdr®Isl jdr®;dj 2012
ld¾;=uh wka;¾ nexl= bÈß úksuh .kqfokq mßudjka
5'15 rEmigyk
t'c
'fvd,
r® ñ
,shk
09 l
dr®;= 0
1
10 l
dr®;= 0
1
11 l
dr®;= 0
1
12 l
dr®;= 0
1
09 l
dr®;= 0
2
10 l
dr®;= 0
2
11 l
dr®;= 0
2
12 l
dr®;= 0
2
09 l
dr®;= 0
3
10 l
dr®;= 0
3
11 l
dr®;= 0
3
12 l
dr®;= 0
3
09 l
dr®;= 0
4
10 l
dr®;= 0
4
11 l
dr®;= 0
4
12 l
dr®;= 0
4
0
300
600
900
1,200
1,500
1,800
m%udKh 2011 jifr® jdr®;d jQ t'c'fvd,r® ñ,shk
10"787 yd iei£fï°" 2012 jifr® ° t'c'fvd,r®
ñ,shk 9"331 la ^uqΩ .kqfokqj,ska ishhg 70 la&
muK olajd my; jegq◊' úfoaY fjf<| lghq;=j,
ukao.dó;ajh" úfoaY úksuh .kqfokq u; jQ b†˙
.súiqï †k 90 l Wm˙uhlg iSud ls¯u iy jd◊c
nexl=j, Y=oaO wkdjrK ;;ajh i`oyd jk iSudj
my<g m%;sfYdaOkh ls¯u hk lreKq fuhg m%Odk
jYfhka fya;= úh' t;eka fjf<|fmd< ;=< mej;s
m%jK;dj fmkakqï lrñka" b†˙ fjf<|fmd< uqΩ
.kqfokq m%udKh o 2011 jifr® mej;s t'c'fvd,r®
ñ,shk 5"655 l isg 2012 jifr® ° t'c'fvd,r® ñ,shk
4"089 la olajd my; jegq◊' ta wkqj" 2011 jifr®
° t'c'fvd,r® ñ,shk 16"442 la jQ iuia; wka;r®
nexl= úfoaY úksuh .kqfokq m%udKh" 2012 jifr®
° t'c'fvd,r® ñ,shk 13"420 la olajd ie,lsh hq;=
f,i wvq úh' Lksc f;,a wdkhk ì,am;aj,ska
fldgila mshùug wjYH m%udKhg muKla
fjf<|fmd<g úfoaY úksuh iemhSu iSud lsS¯ug
Y%S ,xld uy nexl=j 2012 fmnrjd˙ ui ° .;a
;SrKh we;=Ω m%;sm;a;s iuQyh l%shd;aul ls¯u;a
iuÛ" foaYSh úfoaY úksuh fjf<|fmd<g
úfoaY úksuh iemhSu ie,lsh hq;= f,i my;
jegq◊' 2012 jifr® ° YS% ,xld uy nexl=j
úiska fjf<|fmd<g iemhQ t'c'fvd,r® ñ,shk
1"797 la w;˙ka t'c'fvd,r® ñ,shk 1"155 la 2012
jifr® m<uq ldr®;=jg w∞< jk w;r th uQ,sl
jYfhkau fhduq jQfha Lksc f;,a wdkhk
ì,am;aj,ska fldgila mshùu i|ydh' fï w;r"
2012 jifr® ° Y%S ,xld uy nexl=j úiska foaYSh
úfoaY úksuh fjf<|fmdf<ka t'c'fvd,r® ñ,shk
631 la wjfYdaIKh lr.kakd ,°'
úfoaY úksuh fjf<|fmdf<a b†˙ .kqfokq
wê ñ, u.ska 2012 jifr® ° úksuh wkqmd;sl
m%;sm;a;sh iïnkaOfhka is≥l< fjki fmkakqï
fl˙Ks' jifr® jeä ld,hla ;=< udi ;=k
iy udi yh hk ld, mdrdihka i|yd jk
b†˙ úksuh .kqfokq wêñ," fmd,S wkqmd;sl
wka;rhkag jvd ;rul my< uÜgul mej;=◊'
foaYSh úfoaY úksuh fjf<|fmd<g wLKavj uqo,a
m%jdy ,efnkq we;ehs hk fjf<|fmd< wfmalaIdj
fuu.ska fmkakqï fl˙◊' m%Odk rgj, uy
nexl=j, m%udKd;aul ,sys,alrK jevigyka
fya;=fjka cd;Hka;r fmd,S wkqmd;sl foaYSh
fjf<|fmdf<a fmd,S wkqmd;slhkag idfmalaIj
my< uÜgul mej;Su ksid we;s jQ fmd,S wkqmd;sl
wka;rfha by< hdu iy úfYaIfhkau 2012 fojk
Nd.h ;=< ° úfoaY úksuh wkqmd;slh idfmalaIj
ia:djrj meje;Su" jir ;=< ° NdKavd.dr ì,am;a
iy NdKavd.dr ne∫ïlr fj; úfoaY wdfhdack
wdlr®IKh lr.ekSug Wmld¯ úh' 2012 udr®;= 02
jk †k jd◊c nexl=j, Y=oaO wkdjrK ;;ajh i`oyd
jk iSudj my<g m%;sfYdaOkh ls¯fuka miq" 2012
jifr® ° jd◊c nexl= úiska Y=oaO wkdjrK ;;ajh"
idudkH jYfhka wju Ok w.hl mj;ajdf.k we;s
w;r" tuÛska" tla udihl ld, mrdihla i|yd jQ
b†˙ úksuh .kqfokq wê ñ, ;=<ska fmkakqï
lrk m˙†u" fláld,Skj úfoaY úksuh wkqmd;sl
wjm%udKh ùu ms<sn| ;rul ≥r®j, fjf<|fmd<
wfmalaIdjka ksrEmKh fl˙Ks'
úfoaY úksuh wkqmd;slh jvd kuHYS,S
ùug bv ie,iSu i|yd 2013 jifr® ckjd˙ ui
Y%S ,xld uy nexl=j úiska b†˙ .súiqï iy jd◊c
nexl=j, Y=oaO wkdjrK ;;ajh i`oyd jk iSudjka
iïnkaOfhka ;j≥rg;aa l%shdudr®. .kakd ,°'
ta wkqj" jd◊c nexl=j, úfoaY úksuh .kqfokq
yiqrejd .ekSfï ldr®hh jvd;a kuHYS,S ls¯u i|yd
b†˙ fjf<|fmd< .kqfokq u; mej;s iSudjka
,sys,a ls¯ug jd◊c nexl= fhduq lrjk ,o w;r
w;r Y=oaO wkdjrK ;;ajh i`oyd jk iSudj by<
ouk ,°'