Upload
solomon-ballard
View
16
Download
0
Embed Size (px)
DESCRIPTION
จัดทำโดย นาย หฤษิต บุพจันโท นายจิรา ยุทธ ชุมทอก น.ส.เพ็ญจิรา งามสง่า - PowerPoint PPT Presentation
Citation preview
พระมหากษัตร�ย์ สมย์กร�งศร�อย์�ธย์า จั�ดทำ��โดย น�ยหฤษิ ต บุ�พจั�นโทำ น�ยจั ร�ย�ทำธ ชุ�มทำอก น.ส. เพ�ญจั ร� ง�มสง�� น.ส. ส�ก�ญญ� บุ�ญเมฆ น�กเร�ยนชุ� นม�ธยมศึ"กษิ�ปี$ทำ�% 5/1 เสนอ แม�คร( อรวรรณ กองพ ล� โรงเร�ยนฝ�งว ทำย�ยน
พระมหากษัตร�ย์ สมย์กร�งศร�อย์�ธย์า เม-%อปีล�ยกร�งส�โขทำ�ย พระเจั0�อ( �ทำองได0สร0�งกร�งศึร�อย�ธย� ศึ�สน�
พร�หมณ2เข0�ม�ม�บุทำบุ�ทำอย��งม�กโดยเฉพ�ะอ ทำธ พลของขอมและละโว0 ซึ่"%งถื-อว��กษิ�ตร ย2ค-อพระผู้(0เปี7นเจั0�อวต�รม�เก ด พระเจั0�อ( �ทำองก�กล�ยเปี7น
สมเด�จัพระร�ม�ธ บุด�ทำ�% 1 ร(ปีแบุบุของสถื�บุ�นพระมห�กษิ�ตร ย2สม�ย อย�ธย�แตกต��งจั�กสม�ยส�โขทำ�ยอย��งม�ก ระบุอบุก�รปีกครองของ
อย�ธย�เปี7นระบุอบุก�รปีกครองซึ่"%งพระมห�กษิ�ตร ย2ม�อ��น�จัเปี7นล0นพ0น ส�งคมในสม�ยอย�ธย�ข" นอย(�ก�บุพระมห�กษิ�ตร ย2โดยตรง ซึ่"%งต��งก�บุสม�ยส�โขทำ�ยทำ�%พระมห�กษิ�ตร ย2ทำรงปีกครองร�ษิฎรเย�%ยงบุ ด�ปีกครอง
บุ�ตร แต�ในสม�ยอย�ธย�เปี7นคว�มส�มพ�นธ2ระหว��งเจั0�ก�บุข0�โดยแทำ0 ต��แหน�งพระมห�กษิ�ตร ย2เปี7นต��แหน�งทำ�%ชุ�วงชุ งก�นด0วยอ��น�จัทำ�งทำห�ร
แนวคว�มค ดเก�%ยวก�บุพร�ชุอ��น�จัของพระมห�กษิ�ตร ย2ทำรงเปี7นเทำวร�ชุและทำรงใชุ0พระร�ชุอ��น�จัในฐ�นะทำ�%ทำรงเปี7นสมมต เทำพ
อาณาจักรอย์�ธย์า เปี7นอ�ณ�จั�กรของไทำยในอด�ต ม�หล�กฐ�น ของก�รเปี7นเม-องในล��มแม�น� �เจั0�พระย� ต� งแต�ร�วพ�ทำธศึตวรรษิ
ทำ�% 16 – 18 โดยม�ร�องรอยของทำ�%ต� งเม-อง โบุร�ณสถื�น โบุร�ณ ว�ตถื� และเร-%องร�วเหต�ก�รณ2ในล�กษิณะต��น�น พงศึ�วด�รไปี
จันถื"งศึ ล�จั�ร"ก ซึ่"%งถื-อว��เปี7นหล�กฐ�นร�วมสม�ยทำ�%ใกล0เค�ยง เหต�ก�รณ2ม�กทำ�%ส�ด ว��ก�อนก�รสถื�ปีน�กร�งศึร�อย�ธย� ใน พ.ศึ.
1893 น� น ได0ม�บุ0�นเม-องต� งอย(�ก�อนแล0ว ม�ชุ-%อเร�ยกว�� เม�องอ โย์ธย์า หร�อ อโย์ธย์าศร�รามเทพนคร หร�อ เม�องพระราม ม�ทำ�%
ต� งอย(�บุร เวณด0�นตะว�นออกของเก�ะ เม-องอย�ธย�เปี7นเม-องทำ�%ม� คว�มเจัร ญทำ�งก�รเม-องก�รปีกครอง และม�ว�ฒนธรรมทำ�%
ร� �งเร-องแห�งหน"%ง
อาณาจักรอย์�ธย์าม�พระมหากษัตร�ย์ ปกครอง ส�บต�อกนมาถึ!ง 34 พระองค และม�พระ
ราชวงศ ผลดเปล�(ย์นกนครองรวม 5 ราชวงศ
พระมหากษัตร�ย์ ในสมย์อย์�ธย์าท�(ส*าคญม�ดงน�,
สมเด-จัพระรามาธ�บด�ท�( 1 (พระเจั.าอ/ �ทอง) สมเด-จัพระเจั.าอ/ �ทอง ทำรงเปี7นปีฐมกษิ�ตร ย2ของกร�งศึร�อย�ธย� ทำรงสถืสปีน�อย�ธย�
เปี7นร�ชุธ�น� เม-%อปี$ พ.ศึ. 1893 ได0ร�บุก�รถืว�ยพระน�มว�� สมเด�จัพระร�ม�ธ บุด�ศึร�ส�นทำร บุรมบุพ ตร พระเจั0�อย(�ห�วกร�งเทำพมห�นครบุวรทำว�ร�วด�ศึร�อย�ธย�ฯ ทำรงครองร�ชุย2
ระหว��งปี$ พ.ศึ. 1893- 1912 สมเด�จัพระเจั0�อ(�ทำองทำรงต� งกร�งศึร�อย�ธย� ณ ชุ�ยภู(ม ทำ�%เอ- ออ��นวยทำ� งในด0�นคว�ม
ปีลอดภู�ยจั�กข0�ศึ"กและคว�มอย(�ด�ก นด�ของชุ�วอย�ธย� พ- นทำ�%เหม�ะแก�ก�รเกษิตรกรรม เปี7นศึ(นย2กล�งทำ�งก�รค0�และก�รคมน�คม อ�นเน-%องจั�กม�แม�น� �ส�มส�ย ค-อ แม�น� �
เจั0�พระย� แม�น� �ปี>�ส�ก และแม�น� �ลพบุ�ร� ไหลม�บุรรจับุ ควบุค�มเส0นทำ�งคมน�คมทำ�งน� �ของบุ0�นเม-องทำ�%อย(�เหน-อข" นไปีทำ�%จัะออกส(�ทำะเล
สมเด�จัพระเจั0�อ(�ทำองทำรงน��ล�กษิณะก�รปีกครองทำ� งของไทำยโดยเฉพ�ะอย��งย %งของ กร�งส�โขทำ�ยและของขอม ม�ปีระย�กต2ใชุ0ก�บุกร�งศึร�อย�ธย� ในด0�นก�รแผู้�ขย�ยพระร�ชุ
อ�ณ�เขต ในปี$ พ.ศึ. 1895 ได0ทำรงโปีรดเกล0�ฯ ให0ยกทำ�พไปีต�นครธม ร�ชุธ�น�ของขอมได0 ส��เร�จั น�บุว��เปี7นก�รทำ��สงคร�มคร� งแรกของกร�งศึร�อย�ธย� ต�อม�ในปี$ พ.ศึ. 1897 ได0
ทำรงโปีรดเกล0�ฯ ให0ยกทำ�พไปีย"ดเม-องชุ�ยน�ทำ ซึ่"%งเปี7นเม-องหน0�ด��นของอ�ณ�จั�กรส�โขทำ�ย เปี7นผู้ลให0พระเจั0�ล ไทำ ได0ส�งร�ชุทำ(ตม�ขอเปี7นไมตร�ก�บุกร�งศึร�อย�ธย� และขอเม-องชุ�ยน�ทำ
ค-น สมเด�จัพระเจั0�อ(�ทำองทำรงครองร�ชุย2ได0 19 ปี$ เสด�จัสวรรคต เม-%อปี$ พ.ศึ. 1912 พระ
ชุนม�ย�ได0 55 พรรษิ�
สมเด-จัพระบรมไตรโลกนาถึ
สมเด-จัพระไตรโลกนาถึ เสด�จัพระร�ชุสมภูพ เม-%อปี$ พ.ศึ.1974 พระองค2ทำรงเปี7นพระ ร�ชุโอรสสมเด�จัพระบุรมร�ชุ�ธ ร�ชุทำ�% 2 เม-%อพระองค2พระชุนม�ย�ได0เจั�ดพรรษิ� พระร�ชุ
“บุ ด�ได0พระร�ชุทำ�นพระน�มต�มพระร�ชุปีระเพณ�ว�� สมเด�จัพระร�เมศึวรบุรมไตรโลก” น�ถืบุพ ตร พระองค2ได0เสด�จัข" นครองร�ชุย2 เม-%อปี$ พ.ศึ.1991 พระชุนม�ย�ได0 17
พรรษิ� เปี7นพระมห�กษิ�ตร ย2พระองค2ทำ�%แปีดของกร�งศึร�อย�ธย� สมเด�จัพระบุรมไตรโลกน�ถื ทำรงม�พร�ชุสม�ญญ�อ�กพระน�มว�� พระเจั0�ชุ0�งเผู้-อก
เน-%องจั�กเม-%อปี$ พ.ศึ.2014 พระองค2ได0ทำรงร�บุชุ0�งเผู้-อก ซึ่"%งน�บุเปี7นชุ0�งเผู้-อกชุ0�งแรกของกร�งศึร�อย�ธย�
สมเด�จัพระบุรมไตรโลกน�ถื ทำรงปีฏิ ร(ปีก�รปีกครอง โดยทำรงรวมอ��น�จัก�รปีกครอง เข0�ส(�ศึ(นย2กล�งค-อ ร�ชุธ�น� และแยกฝ>�ยทำห�รก�บุฝ>�ยพลเร-อนออกจั�กก�น มรก�รแต�ง
ต� งต��แหน�งข0�ร�ชุก�รให0ม�บุรรด�ศึ�กด @ต�มล��ด�บุจั�กต�%�ส�ดไปีส(งส�ดค-อ ทำน�ย พ�น หม-%น ข�น หลวง พระ พระย� และเจั0�พระย� ม�ก��หนดศึ�กด น�เพ-%อเปี7นค��ตอบุแทำนก�รร�บุ
ร�ชุก�ร ทำรงต� งกฎมณเฑี�ยรบุ�ลข" น เปี7นกฎหม�ยส��หร�บุก�รปีกครอง ในร�ชุสม�ยของพระองค2 ได0โปีรดเกล0�ฯ ให0ปีระชุ�มน�กปีร�ชุญ2ร�ชุบุ�ณฑี ตแต�งหน�งส-อ
มห�ชุ�ต ค��หลวง น�บุว��เปี7นวรรณกรรมทำ�งพระพ�ทำธศึ�สน�เร-%องแรกของกร�งศึร�อย�ธย� และเปี7นวรรณคด�ชุ� นเย�%ยมทำ�%ใชุ0เปี7นแนวทำ�งในก�รศึ"กษิ�ภู�ษิ� และวรรณคด�ของไทำย
สมเด�จัพระบุรมไตรโลกน�ถื เสด�จัสวรรคต เม-%อปี$ พ.ศึ.2031 ครองร�ชุย2ได0 40 ปี$
สมเด-จัพระมหาจักรพรรด� สมเด-จัพระมหาจักรพรรด� ทรงพระนามเด�มว�า พระเฑี�ย์รราชา ทำรงเปี7น
พระร�ชุโอรสในสมเด�จัพระร�ม�ธ บุด�ทำ�% 2 และทำรงเปี7นพระอน�ชุ�ต��งพระชุนน� ใน สมเด�จัพระไชุยร�ชุ�ธ ร�ชุ เสด�จัพระร�ชุสมภูพเม-%อปี$ พ.ศึ.2055 ทำรงด��รง
ต��แหน�งผู้(0ส��เร�จัร�ชุก�รแผู้�นด นค(�ก�นก�บุทำ0�วศึร�ส�ด�จั�นทำร2 ในร�ชุสม�ยสมเด�จัพระ ยอดฟ้C� ต�อม�ได0เสด�จัออกผู้นวชุ ณ ว�ดร�ชุปีระด ษิฐ�น
เม-%อข�นพ เรนทำรเทำพและคณะ ได0ก��จั�ดข�นวรวงศึ�ธ ร�ชุและทำ0�วศึร�ส�ด�จั�นทำร2 เสร�จัส นแล0ว จั"งได0อ�นเชุ ญพระเฑี�ยรร�ชุ� ให0ล�ผู้นวชุและข" นครองร�ชุย2 ทำรง
พระน�มว�� สมเด�จัพระมห�จั�กรพรรด ร�ชุ�ธ ร�ชุ เม-%อปี$ พ.ศึ.2091 ทำรงเปี7นพระ มห�กษิ�ตร ย2ล��ด�บุทำ�%ส บุห0�ของกร�งศึร�อย�ธย� พระองค2ได0สถื�ปีน�พระมเหส�เปี7น
พระส�ร โยทำ�ย ทำรงม�พระร�ชุโอรสและพระร�ชุธ ด� 4 พระองค2ค-อ พระร�เมศึวร พระมห นทำร พระว ส�ทำธ กษิ�ตร� และพระเทำพกษิ�ตร�
เม-%อพระองค2ข" นครองร�ชุย2แล0ว ได0ทำรงแต�งต� งให0ข�นพ เรนทำรเทำพ เปี7นพระ มห�ธรรมร�ชุ� ครองเม-องพ ษิณ�โลก แล0วพระร�ชุทำ�นพระว ส�ทำธ กษิ�ตร�ให0เปี7นพระ
มเหส� ข�นอ นทำรเทำพ ได0ร�บุแต�งต� งเปี7นเจั0�พระย�ศึร�ธรรม�โศึกร�ชุ ผู้(0ส��เร�จั ร�ชุก�รเม-องนครศึร�ธรรมร�ชุ หลวงศึร�ยศึ เปี7นเจั0�พระย�มห�เสน�ทำ�%สม�ห
กล�โหม หม-%นร�ชุเสน�ห� เปี7นเจั0�พระย�มห�เทำพ หม-%นร�ชุเสน�ห�นอกร�ชุก�ร เปี7น พระย�ภู�กด�น�ชุ ต พระย�พ ชุ�ย เปี7นเจั0�พระย�พ ชุ�ย พระย�สวรรคโลก เปี7น
เจั0�พระย�สวรรคโลก
ในปี$ พ.ศึ.2091 สมเด�จัพระมห�จั�กรพรรด ข" นครอง ร�ชุย2ได0เพ�ยงเจั�ดเด-อน พระเจั0�หงส�วด� (พระเจั0�ตะเบุงชุะเวต� )
ทำรงทำร�บุว�� ทำ�งกร�งศึร�อย�ธย�ผู้ล�ดเปีล�%ยนแผู้�นด น เห�นเปี7น โอก�สทำ�%จัะแผู้�อ��น�จัม�ย�งร�ชุอ�ณ�จั�กรไทำย จั"งได0ยกกองทำ�พ
ม�ทำ�งเม-องก�ญจันบุ�ร� สมเด�จัพระมห�จั�กรพรรด เสด�จัออก ไปีด(ล�ดเล�ก��ล�งศึ"ก ณ ทำ��งภู(เข�ทำอง พร0อมก�บุพระส�ร โยทำ�ย
พระร�เมศึวร และพระมห นทำร�ธ ร�ชุ สมเด�จัพระมห�จั�กรพร รด ได0กระทำ��ย�ทำธห�ตถื�ก�บุพระเจั0�แปีรชุ0�งพระทำ�%น� %งเส�ยทำ�
สมเด�จัพระส�ร โยทำ�ยจั"งทำรงไสชุ0�งเข0�ขว�งชุ0�งข0�ศึ"ก เพ-%อ ปีCองก�นสมเด�จัพระมห�จั�กรพรรด พระเจั0�แปีรได0ทำ�จั"งฟ้Dน
สมเด�จัพระส�ร โยทำ�ยด0วยของ0�ว ส นพระชุนม2บุนคอชุ0�ง พระร� เมศึวรและพระมห นทำร�ฯ ได0ข�บุชุ0�งเข0�ก�นพระศึพกล�บุเข0�
พระนคร ในปี$ พ.ศึ. 2092-2106 สมเด�จัพระมห�จั�กรพรรด โปีรดให0ปีร�บุปีร�งก จัก�รทำห�รและเสร มสร0�งบุ0�นเม-องให0ม� %นคง
กว��เด ม ข�ดคลองมห�น�คเปี7นค(เม-องออกไปีถื"งชุ�ยทำ��ง ภู(เข�ทำอง โปีรดให0จั�บุม0�และชุ0�งให0เข0�ม�ในร�ชุก�ร ส�ม�รถืจั�บุ
ชุ0�งเผู้-อกได0ถื"งเจั�ดเชุ-อก จั"งได0ร�บุก�รขน�นพระน�มว�� พระเจั0�ชุ0�งเผู้-อกอ�กพระน�มหน"%ง
พระเจั0�บุ�เรงนอง ผู้(0ครองร�ชุย2ต�อจั�กพระเจั0�ตะเบุงชุะเวต� ทำร�บุปีร-%องชุ0�งเผู้-อก จั"งส�ง ร�ชุทำ(ตเชุ ญพระร�ชุส�ส2นม�ขอพระร�ชุทำ�นชุ0�งเผู้-อก สมเด�จัพระมห�จั�กรพรรด ทำรงให0
เหต�ผู้ลเชุ งปีฏิ เสธ พระเจั0�บุ�เรงนองจั"งถื-อส�เหต�น� น ยกกองทำ�พม�ต�กร�งศึร�อย�ธย� เม-%อปี$ พ.ศึ.2106 ด0วยก��ล�งพลสองแสนคน จั�ดเปี7นทำ�พกษิ�ตร ย2หกทำ�พ ได0เตร�ยมทำ�พ
เร-อพร0อมปีEนใหญ�ก�บุจั0�งชุ�วโปีรต�เกสอ�ส�สม�คร ให0เม-องเชุ�ยงใหม�สน�บุสน�นเสบุ�ยง อ�ห�ร โดยล��เล�ยงม�ทำ�งเร-อ เปีล�%ยนเส0นทำ�งเด นทำ�พม�ทำ�งด��นแม�ละเม� เข0�ต�ห�ว
เม-องเหน-อของไทำยม�ต�มล��ด�บุเพ-อ�ต�ดก��ล�งทำ�%จัะยกม�ชุ�วยกร�งศึร�อย�ธย� ฝ>�ยไทำยเตร�ยมต�วปีCองก�นพระนคร แต�ฝ>�ยไทำยต0�นทำ�นไม�ได0ต0องถือยกล�บุเข0�
กร�งศึร�อย�ธย� กองทำ�พพม��ได0เข0�ล0อมกร�งศึร�อย�ธย�ไว0แล0วระดมย งปีEนใหญ�เข0�ใน พระนครทำ�กว�น จันร�ษิฎรได0ร�บุคว�มเด-อดร0อนและเส�ยขว�ญ สมเด�จัพระมห�จั�กรพรรด
ต0องเสด�จัเจัรจั�ก�บุพระเจั0�บุ�เรงนอง ทำ�%พล�บุพล�บุร เวณต��บุลว�ดพระเมร�ก�ร�มก�บุว�ด ห�สด�ว�ส ยอมเปี7นไมตร� โดยได0มอบุชุ0�งเผู้-อกส�%เชุ-อก พร0อมก�บุพระร�เมศึวร พระย�
จั�กร� และพระย�ส�นทำรสงคร�มให0แก�พม�� ในปี$ พ.ศึ.2111 พม��ได0ยกกองทำ�พใหญ�เจั�ดกองทำ�พ เด นทำ�พม�ทำ�งด��นแม�ละ
เม�เข0�ล0อมกร�งศึร�อย�ธย�ไว0ทำ� งส�%ด0�น พระเจั0�บุ�เรงนองได0ทำ��อ�บุ�ยให0พระย�จั�กร�ทำ�%พม�� ขอไปีพม��ในสงคร�มคร� งก�อน ลอบุเข0�กร�งศึร�อย�ธย� เปี7นไส0ส"กให0พม�� จันทำ��ให0ก�ร
ปีCองก�นกร�งศึร�อย�ธย�อ�อนแอลงไปีต�มล��ด�บุ หล�งจั�กพม��ล0อมกร�งอย(�เก0�เด-อนก�เส�ย กร�งแก�พม�� เม-%อปี$ พ.ศึ.2112
สมเด�จัพระมห�จั�กรพรรด เสด�จัสวรรคต เม-%อปี$ พ.ศึ.2111 ครองร�ชุย2ได0 20 ปี$
สมเด-จัพระนเรศวรมหาราช สมเด-จัพระนเรศวรมหาราช เปี7นพระร�ชุโอรสในสมเด�จัพระมห�ธรรม
ร�ชุ�ก�บุพระว ส�ทำธ กษิ�ตร� เสด�จัพระร�ชุสมภูพ เม-%อปี$ พ.ศึ.2098 ทำ�%เม-อง พ ษิณ�โลก พระน�มเด ม พระองค2ด�� หร-อพระนเรศึวร
หล�งจั�กเส�ยกร�งแก�พม�� เม-%อปี$ พ.ศึ.2112 สมเด�จัพระมห�ธรรมร�ชุ� ได0ข" นเปี7นพระมห�กษิ�ตร ย2ครองกร�งศึร�อย�ธย� เขมรเห�นเปี7นโอก�สทำ�%ไทำย
อ�อนแอ จั"งได0ยกทำ�พม�ปีล0นสดมภู2และกว�ดต0อนผู้(0คนบุร เวณชุ�ยพระนครสมเด�จัพระมห�ธรรมร�ชุ�จั"งได0ขอต�วสมเด�จัพระนเรศึวรจั�กหงส�วด�กล�บุม�
ชุ�วยปีCองก�นบุ0�นเม-อง เม-%อพระชุนม�ย�ได0 15 พรรษิ� สมเด�จัพระมห�ธรรมร�ชุ�ได0โปีรดเกล0�ฯ ให0สมเด�จัพระนเรศึวรเปี7นพระ
มห�อ�ปีร�ชุ� ปีกครองห�วเม-องทำ�งทำ ศึเหน-อ และปีระทำ�บุอย(�ทำ�%เม-องพ ษิณ�โลก ในปี$ พ.ศึ.2127 พระองค2ทำรงได0ปีระก�ศึอ สรภู�พของกร�งศึร�อย�ธย�จั�ก
อ��น�จัของพม�� หล�งจั�กทำ�%ตกอย(�ในอ��น�จัพม��เปี7นเวล� 15 ปี$
เม-%อสมเด�จัพระมห�ธรรมร�ชุ� เสด�จัสวรรคต เม-%อปี$ พ.ศึ.2133 พระองค2ได0เสด�จัข" นครองร�ชุย2 เม-%อว�นอ�ทำ ตย2ทำ�% 29 กรกฎ�คม พ.ศึ.2133
เม-%อพระชุนม�ย�ได0 35 พรรษิ� ทำรงพระน�มว�� สมเด�จัพระนเรศึวรหร-อสมเด�จั พระสรรเพชุญ2ทำ�% 2 และโปีรดเกล0�ฯให0พระเอก�ทำศึรถื พระร�ชุอน�ชุ� ข" นเปี7น
พระมห�อ�ปีร�ชุ แต�ม�ศึ�กด @เสมอพระมห�กษิ�ตร ย2อ�กพระองค2หน"%ง ตลอดร�ชุสม�ยของพระองค2ทำรงกอบุก(0กร�งศึร�อย�ธย�จั�กพม�� และได0ทำ��
สงคร�มก�บุอร ร�ชุศึ�ตร(ทำ� งพม��และเขมร จันร�ชุอ�ณ�จั�กรไทำยเปี7นปีFกแผู้�นม�%นคง
ก�รสงคร�มก�บุพม��คร� งส��ค�ญทำ�%ทำ��ให0พม��ไม�กล0�ยกทำ�พม�ร�กร�นไทำย อ�กเลย เปี7นเวล�เก-อบุสองร0อยปี$ ค-อ สงคร�มย�ทำธห�ตถื� เม-%อปี$ พ.ศึ.2135
สมเด�จัพระนเรศึวรโปีรดให0ปีร�บุปีร�งก�รปีกครองห�วเม-องใหญ�เปี7นก�ร รวมอ��น�จัเข0�ส(�ศึ(นย2กล�ง ยกเล กระบุบุเม-องพระย�มห�นคร ยกเล กให0เจั0�
น�ยไปีปีกครองเม-องเหล��น� แล0วให0ข�นน�งไปีปีกครองแทำน สมเด�จัพระนเรศึวรเสด�จัสวรรคต ขณะทำ�%พระองค2ทำรงยกกองทำ�พไปีต�
เม-องอ�งวะ เม-%อเสด�จัถื"งเม-องห�ง พระองค2ทำรงปีระชุวรเปี7นฝ$ละลอกข" นทำ�%พระ พ�กตร2กล�ยเปี7นพ ษิ เม-%อว�นทำ�% 25 เมษิ�ยน พ.ศึ.2148 พระชุนม�ย� 50
พรรษิ� ครองร�ชุย2ได0 15 ปี$
สมเด-จัพระนาราย์ณ มหาราช สมเด-จัพระนาราย์ณ มหาราช หร�ออ�กพระนามว�า สมเด-จัพระ
รามาธ�บด�ท�( 3 หร�อสมเด-จัพระรามาธ�บด�ศร�สรรเพชญ เปี7นพระ ร�ชุโอรสในสมเด�จัพระเจั0�ปีร�ส�ทำทำอง ม�พระเชุษิฐ�ค-อ สมเด�จัพระเจั0�ไชุย
ม�พระอน�ชุ�ค-อ เจั0�ฟ้C�อภู�ยทำศึ พระไตรภู(วน�ทำ ตยวงศึ2 พระองค2ทำอง และพระอ นทำร�ชุ�
พระองค2ได0ปีร�บุด�ภู เษิกข" นครองร�ชุย2 เม-%อปี$ พ.ศึ.2199 เม-%อ พระชุนม2ม�ยได0 25 พรรษิ� พระองค2ทำรงเปี7นพระมห�กษิ�ตร ย2 ทำ�%ทำรงพระ
ปีร�ชุ�ส�ม�รถืม�ก ทำ��ให0กร�งศึร�อย�ธย�ในร�ชุสม�ยของพระองค2 ม�คว�ม เจัร ญร� �งเร-องก0�วหน0�ในทำ�กด0�น ทำ� งในด0�นเศึรษิฐก จั ก�รต��งปีระเทำศึ ก�ร
ศึ"กษิ� ศึ ลปีว�ฒนธรรม วรรณคด�ทำ�%ส��ค�ญหล�ยเร-%องเก ดข" นในร�ชุสม�ยของ พระองค2 จันได0ชุ-%อว��เปี7นย�คทำองของวรรณคด�ในสม�ยกร�งศึร�อย�ธย�
ในร�ชุสม�ยของพระองค2 ได0ม�ชุ�วตะว�นตกเด นทำ�งเข0�ม�ต ดต�อค0�ข�ย เผู้ยแพร�ศึ�สน�ตลอดจันเข0�ร�บุร�ชุก�ร ทำ��ให0ชุ�วตะว�นตกยอมร�บุน�บุถื-อ
กร�งศึร�อย�ธย�เปี7นอย��งม�ก
ในด0�นก�รค0�ข�ย ได0ม�ก�รต ดต�อค0�ข�ยก�บุต��งปีระเทำศึม�กย %งกว��ในร�ชุสม�ย อ-%นๆ ทำรงโปีรดเกล0�ฯให0ต�อเร-อก��ปีD% นหลวง เพ-%อทำ��ก�รค0�ข�ยก�บุต��งปีระเทำศึ จั"ง
ทำ��ให0อย�ธย�เปี7นศึ(นย2กล�งก�รค0�ก�บุต��งปีระเทำศึ พระเจั0�หล�ยส2ทำ�% 14 แห�งฝร�%งเศึส ได0ส�งบุ�ทำหลวงส�มคนเด นทำ�งม�กร�ง
ศึร�อย�ธย� เม-%อทำ� งส�มคนม�ถื"งแล0วก�ได0ม�ใบุบุอกไปีย�ง พระเจั0�หล�ยส2ทำ�% 14 และพระ ส�นตปี�ปี� ซึ่"%งม�คว�มเห�นตรงก�นว��จัะใชุ0กร�งศึร�อย�ธย� เปี7นศึ(นย2กล�งในก�รเผู้ย
แพร�คร สตศึ�สน� พระบุ�ทำหลวงได0ต� งโรงเร�ยน โรงพย�บุ�ล ฯลฯ สมเด�จัพระ น�ร�ยณ2ทำรงเห�นว�� เปี7นก�รน��คว�มเจัร ญม�ให0กร�งศึร�อย�ธย� พระองค2ได0
พระร�ชุทำ�นทำ�%ด นให0สร0�งว�ดทำ�งคร สตศึ�สน�ด0วย ในปี$ พ.ศึ.2224 สมเด�จัพระน�ร�ยณ2 ฯ ทำรงจั�ดคณะทำ(ตน��พระร�ชุส�สน2ไปีเจัร ญ
ทำ�งพระร�ชุไมตร� ณ ปีระเทำศึฝร�%งเศึส แต�คณะร�ชุทำ(ตส(ญห�ยไปีระหว��งทำ�ง ต�อม� ในปี$ พ.ศึ.2226 พระองค2ได0โปีรดเกล0� ฯ ให0จั�ดคณะทำ(ตเด นทำ�งไปีฝร�%งเศึสอ�กคร� ง
เพ-%อสอบุสวนคว�มเปี7นไปีของทำ(ตคณะแรก พระเจั0�หล�ยส2ทำ�% 14 ทำรงทำร�บุก�เข0�ใจัว�� สมเด�จัพระน�ร�ยณ2 ฯ ทำรงเล-%อมใสจัะเข0�ร�ต จั"งได0จั�ดคณะร�ชุทำ(ตเข0�ม�เจัร ญทำ�ง
พระร�ชุไมตร�ก�บุกร�งศึร�อย�ธย� โดยม�เชุอว�เล�ยร2 เดอ โชุมองต2 เปี7นห�วหน0�คณะทำ(ต เม-%อปี$ พ.ศึ.2228 ได0เข0�เฝC�สมเด�จัพระน�ร�ยณ2 ฯ ทำ(ลขอให0ทำรงเข0�ร�ต แต�พระองค2
ทำรงปีฏิ เสธด0วยพระปีร�ชุ�ส�ม�รถืว�� “ ก�รทำ�%ผู้(0ใดจัะน�บุถื-อศึ�สน�ใดน� น ย�อมแล0วแต�พระผู้(0เปี7นเจั0�บุนสวรรค2จัะบุ�น
ด�ลให0เปี7นไปี ถื0�คร สตศึ�สน�เปี7นศึ�สน�ด�จัร งแล0ว และเห�นว��พระองค2สมควรทำ�%จัะ ”เข0�เปี7นคร สตศึ�สน กแล0ว ส�กว�นหน"%งพระองค2จัะถื(กดลใจัให0เข0�ร�ตจันได0
พระองค2ได0ให0เสร�ภู�พแก�ร�ษิฎรทำ�%วไปีทำ�%จัะน�บุถื-อคร สตศึ�สน�ได0ต�มคว�ม เล-%อมใสของตน ทำ��ให0เชุอว�เล�ยร2 เดอ โชุมองต2 พอใจั
ต�อม�ในปี$ พ.ศึ.2228 เม-%อคณะร�ชุทำ(ตฝร�%งเศึสเด นทำ�งกล�บุ พระองค2 ก�ได0จั�ดให0เจั0�พระย�โกษิ�ธ บุด� (ปี�น) เปี7นห�วหน0�คณะร�ชุทำ(ตเด นทำ�งไปี
ฝร�%งเศึส น��พระร�ชุส�ส2นของพระองค2ไปีถืว�ยพระเจั0�หล�ยส2ทำ�% 14 และได0 ส�งก�ลบุ�ตร 12 คน ไปีศึ"กษิ�ว ชุ�ทำ�%ปีระเทำศึฝร�%งเศึส พระเจั0�หล�ยส2ทำ�% 14
ทำรงโปีรดปีร�นเจั0�พระย�โกษิ�ธ บุด� (ปี�น) เปี7นอย��งม�ก ได0ให0เหร�ยญทำ�% ระล"ก และเข�ยนร(ปีภู�พเหต�ก�รณ2ไว0ด0วย เม-%อคณะร�ชุทำ(ตเด นทำ�งกล�บุ
พระองค2ได0โปีรดให0มองส เออร2 เดอล�ล(แบุร2 เปี7นร�ชุทำ(ตเข0�ม�กร�ง ศึร�อย�ธย� พร0อมก�บุเจั0�พระย�โกษิ�ธ บุด� (ปี�น) และได0น��ทำห�รฝร�%งเศึส
จั��นวน 636 น�ย เข0�ม�ย�งกร�งศึร�อย�ธย�ด0วย สมเด�จัพระน�ร�ยณ2 ฯ ได0 โปีรดเกล0� ฯ ให0ทำห�รฝร�%งเศึสจั��นวนด�งกล��ว ไปีร�กษิ�ปีCอมทำ�%เม-องธนบุ�ร�
ส�วนหน"%ง อ�กส�วนหน"%งม�ก��ล�งสองกองร0อยให0ไปีร�กษิ�เม-องมะร ด ซึ่"%งม�อ�งกฤษิเปี7นภู�ยค�กค�มอย(�
ในปี$ พ.ศึ.2230 สมเด�จัพระน�ร�ยณ2ทำรงปีระก�ศึสงคร�มก�บุอ�งกฤษิ เน-%องจั�กม�เหต�บุ�ดหม�งก�นในเร-%องก�รค0�ข�ยก�บุอ นเด�ย ร�ฐบุ�ลอ�งกฤษิ
ให0บุร ษิ�ทำอ�งกฤษิ เร�ยกต�วคนอ�งกฤษิทำ� งหมดทำ�%ร�บุร�ชุก�รอย(� ณ กร�ง ศึร�อย�ธย� ให0กล�บุปีระเทำศึอ�งกฤษิ ต�อม�ชุ�วอ�งกฤษิได0ม�ก�อคว�มว� �นว�ย
ในเม-องมะร ดและร�กร�นไทำยก�อน แต�ก�ไม�ส�ม�รถืทำ��อะไรไทำยได0 เน-%องจั�กขณะน� นม�ทำห�รฝร�%งเศึสร�กษิ�เม-องมะร ดอย(�
ในร�ชุสม�ยของพระองค2 แม0ว��จัะม�ก�รค0�ข�ยต ดต�อก�บุต��งปีระเทำศึ ทำ�% เจัร ญร� �งเร-องแล0วก�ต�ม แต�ก�ได0ม�ก�รทำ��สงคร�มหล�ยคร� ง คร� งทำ�%ส��ค�ญ
ได0แก� ก�รยกกองทำ�พออกไปีต�พม��ทำ�%กร�งอ�งวะ ต�มแบุบุอย��งทำ�%สมเด�จั พระนเรศึวร ฯ ได0ทำรงกระทำ��ม�แล0วในอด�ต และได0ม�ก�รยกกองทำ�พไปีต�
เม-องเชุ�ยงใหม�สองคร� งจันได0ชุ�ยชุนะ สมเด�จัพระน�ร�ยณ2 ฯ เสด�จัสวรรคต เม-%อปี$ พ.ศึ.2231 เม-%อพระชุนม�ย�
ได0 50 พรรษิ� ครองร�ชุย2ได0 32 ปี$
สมเด-จัพระเจั.าอย์/�หวบรมโกศ สมเด-จัพระเจั.าอย์/�หวบรมโกศ เปี7นพระโอรสในสมเด�จัพระเจั0�เส-อ พระน�มเด ม เจั0�ฟ้C�พร เปี7นพระ
อน�ชุ� สมเด�จัพระเจั0�ทำ0�ยสระ พระองค2ได0ร�บุโปีรดเกล0� ฯ ให0เปี7นกรมพระร�ชุว�งบุวรสถื�นมงคล ในร�ชุ สม�ยสมเด�จัพระเจั0�ทำ0�ยสระ ทำรงปีร�บุด�ภู เษิกข" นเปี7นพระมห�กษิ�ตร ย2 ทำรงพระน�มว�� สมเด�จั
พระบุรมร�ชุ�ธ ร�ชุทำ�% 3 นอกจั�กน� นพระองค2ย�งม�พระน�มอ-%นต�มทำ�%ปีร�กฎในเอกส�รทำ�ง ปีระว�ต ศึ�สตร2ค-อ สมเด�จัพระร�ม�ธ บุด นทำร ฯ สมเด�จัพระร�ม�ธ บุด� ฯ สมเด�จัพระร�ม�ธ บุด�ศึร�ส�
ธรรมร�ชุ� ฯ และสมเด�จัพระบุรมร�ชุ� ทำ�งฝ>�ยพม��เร�ยกว�� พระมห�ธรรมร�ชุ� ในร�ชุสม�ยของพระองค2พ�ทำธศึ�สน�เฟ้E% องฟ้(ม�ก พระองค2ทำรงม�คว�มเล-%อมใสศึร�ทำธ�และทำ��น�บุ��ร�ง
พระพ�ทำธศึ�สน�เปี7นอ�นม�ก โปีรดเกล0� ฯ ให0บุ(รณะปีฏิ ส�งขรณ2ว�ดว�อ�ร�มทำ� งในกร�งศึร�อย�ธย�และใน บุรรด�ห�วเม-องต��ง ๆ ได0แก� ว�ดพระศึร�สรรเพชุญ2 ว�ดปี>�โมก ว�ดห�นตร� ว�ดภู(เข�ทำอง และว�ดพระร�ม
โปีรดเกล0� ฯ ให0ซึ่�อมเศึ�ยรพระปีระธ�นว�ดมงคลบุพ ตร ทำ�%ชุ��ร�ดอย(� ทำรงให0คว�มส��ค�ญในก�รศึ"กษิ� ทำ�งพ�ทำธศึ�สน�เปี7นพ เศึษิ ผู้(0ทำ�%ถืว�ยต�วเข0�ร�บุร�ชุก�รต0องผู้��นก�รบุวชุเร�ยนม�แล0ว
ในปี$ พ.ศึ.2296 พระเจั0�ก�รต ส ร ร�ชุส งห2 กษิ�ตร ย2ล�งก� ทำรงทำร�บุก ตต ศึ�พทำ2ว��พระพ�ทำธศึ�สน�ใน กร�งศึร�อย�ธย�ร� �งเร-องม�ก จั"งได0ส�งร�ชุทำ(ตม�ขอพระมห�เถืระ และคณะสงฆ2ไปีชุ�วยฟ้E นฟ้(พระพ�ทำธ
ศึ�สน�ในล�งก� ซึ่"%งเส-%อมโทำรมลงไปี เน-%องจั�กกษิ�ตร ย2ล�งก�องค2ก�อน ห�นไปีน�บุถื-อศึ�สน�พร�หมณ2 และทำ��ล�ยพ�ทำธศึ�สน� จันกระทำ�%งไม�ม�พระสงฆ2เหล-ออย(�ในล�งก� สมเด�จัพระเจั0�บุรมโกษิ จั"งโปีรดให0
ส�งคณะสมณทำ(ตปีระกอบุด0วยพระร�ชุ�คณะสองร(ปีค-อ พระอ�บุ�ล� และพระอร ยม�น� พร0อมคณะสงฆ2 อ�ก 12 ร(ปี ไปีล�งก� เพ-%อปีระกอบุพ ธ�บุรรพชุ� อ�ปีสมบุทำ ให0ก�บุชุ�วล�งก� คณะสงฆ2คณะน� ได0ไปีต� ง
น ก�ยสย�มวงศึ2ข" นในล�งก� หล�งจั�กทำ�%ได0ชุ�วยฟ้E นฟ้(พระพ�ทำธศึ�สน�ในล�งก� เปี7นเวล�เจั�ดปี$แล0ว คณะ สงฆ2คณะน� บุ�งส�วนได0เด นทำ�งกล�บุกร�งศึร�อย�ธย� เม-%อปี$ พ.ศึ.2303
สมเด�จัพระเจั0�อย(�ห�วบุรมโกศึ เสด�จัสวรรคต เม-%อปี$ พ.ศึ.2301 พระชุนม�ย�ได0 77 พรรษิ� ครอง ร�ชุย2ได0 26 ปี$
อ0�งอ ง
www.heritage.thaigov.net- http://www.chaoprayanews.com/2009/0
3/26/%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%A2%E0%B9%8C%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%A2%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2/