เงื่��อนไขแห่�งื่ความชอบด้�วยกฎห่มายของื่การกระทำ�าทำางื่ปกครองื่

น�าเสนอในโครงื่การอบรมการทำ�าคด้�ปกครองื่ด้�านส �งื่แวด้ล้�อม

แล้ะทำร"พยากร ให่�แก�น"กกฎห่มายส ทำธิ มน%ษยชนคร"'งื่ทำ��๔

ณ โรงื่แรมบ�านสบาย กทำม. ๒๒- ๒๔ ม�.ค. ๒๕๕๖

เงื่��อนไขแห่�งื่ความชอบด้�วยกฎห่มายของื่การกระทำ�าทำางื่ปกครองื่

๑. เงื่��อนไขในทำางื่ร.ปแบบ

๒. เงื่��อนไขในทำางื่เน�'อห่า

• เห่ตุ%ผล้มาจากห่ล้"กการกระทำ�าทำางื่ปกครองื่ตุ�องื่ชอบด้�วยกฎห่มาย• สร%ปจาก วรเจตุน2 ภาค�ร"ตุน2, กฎห่มายปกครองื่ภาคทำ"�วไป, ๒๕๕๔

๑. เงื่��อนไขในเช งื่ร.ปแบบ

๑. อ�านาจห่น�าทำ��ของื่ผ.�ออกค�าส"�งื่

๒. กระบวนการแล้ะข"'นตุอนการออกค�าส"�งื่

๓.ระยะเวล้าในการออกค�าส"�งื่

๑. เงื่��อนไขในเช งื่ร.ปแบบ

๔. แบบของื่ค�าส"�งื่ทำางื่ปกครองื่

๕. การให่�เห่ตุ%ผล้ประกอบค�าส"�งื่

๖. การจด้แจ�งื่ส ทำธิ อ%ทำธิรณ2

๒.เงื่��อนไขในเช งื่เน�'อห่า๑.ความสอด้คล้�องื่ก"บร"ฐธิรรมน.ญของื่กฎห่มายทำ��เป7นฐานแห่�งื่อ�านาจ

๒.ความม�อ�านาจในการใช�ค�าส"�งื่ทำางื่ปกครองื่เป7นเคร��องื่ม�อ

๓.ความถู.กตุ�องื่ของื่การใช�ด้%ล้พ น จ

๒.เงื่��อนไขในเช งื่เน�'อห่า๔. ความสอด้คล้�องื่ก"บห่ล้"กความได้�ส"ด้ส�วน

๕. ความช"ด้เจนแน�นอนของื่เน�'อห่า

๖. ความเป7นไปได้�ทำ"'งื่ในทำางื่ข�อกฎห่มายแล้ะข�อเทำ9จจร งื่๗. ความสอด้คล้�องื่ก"บก"บกฎห่มายทำ��ส.งื่กว�า

ตุ"วอย�างื่การตุรวจสอบในเช งื่ร.ปแบบ ตุ"วอย�างื่ทำ�� ๑ การใช�อ�านาจบร ห่ารบ%คล้ากรย�อมเป7น

ค�าส"�งื่ทำางื่ปกครองื่ทำ��กระทำบค.�กรณ� การพ จารณา เพ��อม�ค�าส"�งื่ด้"งื่กล้�าว จ;งื่ตุ�องื่ให่�โอกาสค.�กรณ�ได้�ม�

โอกาสร"บทำราบข�อเทำ9จจร งื่อย�างื่เพ�ยงื่พอแล้ะม�โอกาสโตุ�แย�งื่แล้ะแสด้งื่ห่ล้"กฐานของื่ตุนตุาม

มาตุรา ๓๐ พ.ร.บ. ว ปฏิ บ"ตุ พ.ศ. ๒๕๓๙ การม�ค�า ส"�งื่ทำางื่ปกครองื่โด้ยม ได้�ด้�าเน นการด้"งื่กล้�าว ย�อม

เป7นการกระทำ�าทำ��ไม�ชอบด้�วยกฎห่มาย เน��องื่จาก เป7นการกระทำ�าทำ��ไม�ถู.กตุ�องื่ตุามร.ปแบบ ข"'นตุอน

ห่ร�อว ธิ�การอ"นเป7นสาระส�าค"ญตุามทำ��กฎห่มายก�าห่นด้( ค�าพ พากษาศาล้ปกครองื่ส.งื่ส%ด้ทำ��อ.๓๘๑/๒๕๕๐)

ตุ"วอย�างื่การตุรวจสอบในเช งื่ร.ปแบบ ตุ"วอย�างื่ทำ�� ๒ เม��อการถูมคล้องื่เพ��อสร�างื่คล้องื่ส�งื่น�'าเป7นการ

เปล้��ยนสภาพทำ��ด้ นจากสาธิารณสมบ"ตุ ของื่แผ�นด้ นส�าห่ร"บ พล้เม�องื่ใช�ประโยชน2ร�วมก"น ไปใช�ประโยชน2อย�างื่อ��น จ;งื่

ตุ�องื่ด้�าเน นการตุามระเบ�ยบกระทำรวงื่มห่าด้ไทำย การทำ��กรมประมงื่ไม�ด้�าเน นการด้"งื่กล้�าวจ;งื่เป7นการด้�าเน นการทำ��

ไม�ถู.กตุ�องื่ตุามข"'นตุอนห่ร�อว ธิ�การอ"นเป7นสาระส�าค"ญ จ;งื่สมควรให่�กรมประมงื่ด้�าเน นการตุามระเบ�ยบกระทำรวงื่

มห่าด้ไทำยด้"งื่กล้�าวก�อน ห่ากไม�ได้�ร"บอน%ม"ตุ จ;งื่ค�อยร�'อถูอน( ค�าพ พากษาศาล้ปกครองื่ส.งื่ส%ด้ทำ�� อ.๓๓๔/๒๕๕๐)

ข�อส"งื่เกตุ : กระบวนการบางื่อย�างื่สามารถูแก�ไขได้�

ตุ"วอย�างื่การตุรวจสอบในเช งื่ร.ปแบบ ตั�วอย่�างที่� ๓ เม��อห่น�วยงื่านของื่ร"ฐไม�ได้�ปฏิ บ"ตุ ตุามกระบวนการแล้ะข"'น

  ตุอนทำ��มาตุรา ๖๗ วรรคสองื่ก�าห่นด้ไว�การให่�ความเห่9นชอบ อน%ม"ตุ แล้ะอน%ญาตุโครงื่การห่ร�อก จกรรมตุามบ"ญช�ทำ�ายฟ้Bองื่จ;งื่ไม�ชอบ

ด้�วยกฎห่มาย แตุ�ก9ไม�ถู;งื่ขนาด้ทำ��จะเป7นค�าส"�งื่ทำางื่ปกครองื่ทำ��บ ด้เบ�อนกฎห่มายห่ร�อฝ่Dาฝ่Eนกฎห่มายอย�างื่ร�ายแรงื่เน��องื่จากเก ด้จากการใช�

ด้%ล้ยพ น จปฏิ บ"ตุ ราชการทำ�� (ก) กระทำ�าข;'นในสถูานการณ2ทำ��ย"งื่ไม�ม�การตุราประกาศก�าห่นด้ประเภทำโครงื่การทำ��อาจส�งื่ผล้กระทำบร%น

 แรงื่ฯ (ข) ได้�อาศ"ยความเห่9นของื่คณะกฤษฎ�กาแล้ะ (ค) ในขณะทำ��ออกค�าส"�งื่ไม�ปรากฏิว�ารายงื่านผล้กระทำบส �งื่แวด้ล้�อมม�ความไม�ชอบด้�วยกฎห่มายแตุ�อย�างื่ใด้จ;งื่เป7นค�าส"�งื่ทำางื่ปกครองื่ทำ��ไม�ชอบด้�วยกฎห่มายแตุ�สามารถูจะแก�ไขได้�ด้�วยการด้�าเน นการให่�ครบถู�วนถู.ก

 ตุ�องื่ตุามมาตุรา ๖๗ วรรคสองื่ ( ค�าพ พากษาศาล้ปกครองื่คด้�แด้งื่ทำ��๑๓๕๒/๒๕๕๓)

ตุ"วอย�างื่การตุรวจสอบในเช งื่ร.ปแบบ ตุ"วอย�างื่ทำ�� ๔ กรณ�ทำ��กรมสรรพสาม ตุก�าห่นด้อ�างื่ กฎห่มาย พ.ร.บ. ส%รา พ.ศ. ๒๔๙๓ ก�าห่นด้เงื่��อนไขให่�

ผ.�ฟ้Bองื่คด้�ขายแปBงื่ข�าวห่ม"กได้�เฉพาะในสถูานทำ��ทำ�� ก�าห่นด้เทำ�าน"'น เม��อศาล้ร"ฐธิรรมน.ญว น จฉ"ยว�า

บทำบ"ญญ"ตุ ทำ��อ�างื่น"'นข"ด้ห่ร�อแย�งื่ก"บร"ฐธิรรมน.ญ เน��องื่จากไปจ�าก"ด้เสร�ภาพในการประกอบอาช�พ

ศาล้ปกครองื่ส.งื่ส%ด้จ;งื่พ พากษาว�าข�อส"ญญาทำ��ก�าห่นด้ให่�ผ.�ร "บอน%ญาตุตุ�องื่ขายแปBงื่ข�าวห่ม"กใน

สถูานทำ��ทำ��ก�าห่นด้เทำ�าน"'น เป7นการกระทำ�าโด้ยไม�ม� อ�านาจห่ร�อนอกอ�านาจห่น�าทำ�� ใช�บ"งื่ค"บไม�ได้� (ค�า

พ พากษาศาล้ปกครองื่ส.งื่ส%ด้ทำ�� อ.๖๖/๒๕๔๗)

ตุ"วอย�างื่การตุรวจสอบในเช งื่เน�'อห่า• ตั�วอย่�างที่� ๑ จากข�อเทำ9จจร งื่ ย�อมเห่9นได้�ว�าบร เวณด้"งื่

กล้�าวไม�เห่มาะสมทำ��ให่�ม�การทำ�าเห่ม�องื่ แล้ะการทำ�าเห่ม�องื่ในบร เวณด้"งื่กล้�าวอย�างื่น�อยทำ��ส%ด้ย�อมส�งื่ผล้ให่�ส.ญเส�ย

พ�'นทำ��ทำ��เป7นภ.เขาไปอย�างื่ถูาวร ซึ่;�งื่เป7นความเส�ยห่ายทำ��ไม� อาจห่ล้�กเล้��ยงื่ได้� อ"นจะส�งื่ผล้กระทำบตุ�อส �งื่แวด้ล้�อมของื่

เกาะสม%ย เม��อค�าน;งื่ถู;งื่ประโยชน2แล้ะผล้เส�ยจากการทำ�า เห่ม�องื่แล้�ว การทำ�� คชก. ม�มตุ ไม�เห่9นชอบ EIA จ;งื่

เป7นการใช�ด้%ล้พ น จโด้ยชอบด้�วยเห่ตุ%ผล้แล้ะกฎห่มาย แล้�ว ( ค�าพ พากษาศาล้ปกครองื่ส.งื่ส%ด้ทำ�� อ.๓๓๓/๒๕๔๙)

ตุ"วอย�างื่การตุรวจสอบในเช งื่เน�'อห่า ตั�วอย่�างที่� ๒ ห่ล้"กความเสมอภาค ค�อ จะตุ�องื่ปฏิ บ"ตุ ตุ�อส �งื่ทำ��ม�

สาระส�าค"ญเห่ม�อนก"นอย�างื่เทำ�าเทำ�ยมก"นแล้ะจะตุ�องื่ปฏิ บ"ตุ ตุ�อ ส �งื่ทำ��ม�สาระส�าค"ญทำ��แตุกตุ�างื่ก"นให่�แตุกตุ�างื่ก"นไป เม��อผ.�ครอบ

ครองื่ทำ��ด้ นทำ"'งื่ ๕๔ รายทำ��ถู.กเวนค�นม�สาระส�าค"ญเห่ม�อนก"นการก�าห่นด้ค�าเส�ยห่ายทำด้แทำนพ เศษส�าห่ร"บทำ��ด้ นทำ��ถู.กเวนค�น

จ;งื่ตุ�องื่ปฏิ บ"ตุ อย�างื่เทำ�าเทำ�ยมก"น การทำ��ผ.�ถู.กฟ้Bองื่คด้�ทำ"'งื่สามก�าห่นด้ห่ล้"กเกณฑ์2ในการจ�ายค�าทำด้แทำนโด้ยแบ�งื่เป7นสองื่กล้%�ม

ค�อ กล้%�มทำ��ห่น;�งื่ทำ��ร �วมเร�ยกร�องื่ก"บสม"ชชาคนจนก"บกล้%�มทำ��สองื่ ทำ��ไม�ได้�ร�วมเร�ยกร�องื่โด้ยให่�ค�าทำด้แทำนแก�สองื่กล้%�มไม�เทำ�าก"น

จ;งื่ข"ด้ตุ�อห่ล้"กความเสมอภาคตุามร"ฐธิรรมน.ญ (ค�าพ พากษา ศาล้ปกครองื่ส.งื่ส%ด้ทำ�� อ.๓/๒๕๕๑)

ตุ"วอย�างื่การตุรวจสอบในเช งื่เน�'อห่า ตั�วอย่�างที่� ๓ เม��อผล้ศ;กษาว จ"ยพบว�าการทำ�าประมงื่ด้�วยอวนร%นก�อ

ให่�เก ด้การส.ญเส�ยทำางื่เศรษฐก จ ส�งื่ผล้กระทำบตุ�อการทำ�าประมงื่ พ�'นบ�าน กรมประมงื่จ;งื่ได้�เสนอให่�ผ.�ถู.กฟ้Bองื่คด้�ทำ�� ๑ ออกประกาศ

ฉบ"บน�' โด้ยม�แผนทำ��ก�าห่นด้เขตุพ�'นทำ��ห่�ามใช�เคร��องื่ม�ออวนร%น ประกอบเร�อยนตุ2ทำ�าการประมงื่แนบทำ�ายประกาศให่�ช"ด้เจน จ;งื่

เห่9นว�าประกาศฉบ"บพ พาทำเป7นมาตุรการทำ��สามารถูบรรล้%ผล้ใน การอน%ร"กษ2พ"นธิ%2ส"ตุว2น�'าแล้ะอาช�พประมงื่พ�'นบ�านได้� เม��อช"�งื่น�'า

ห่น"กผล้กระทำบแล้ะความเส�ยห่ายทำ��ผ.�ฟ้Bองื่คด้�ได้�ร"บก"บผล้ ประโยชน2ของื่สาธิารณะทำ��ตุ�องื่ส.ญเส�ยไปแล้�ว ความเส�ยห่ายทำ��ผ.�

ฟ้Bองื่คด้�ได้�ร"บเบาบางื่กว�าความเส�ยห่ายของื่ประโยชน2สาธิารณะ ประกาศด้"งื่กล้�าวจ;งื่ชอบด้�วยกฎห่มาย เป7นการใช�ด้%ล้พ น จทำ��

เห่มาะสมแล้�ว ( ค�าพ พากษาศาล้ปกครองื่ส.งื่ส%ด้ทำ�� ๕๕๑/๒๕๔๘)

ตุ"วอย�างื่การการตุรวจสอบในเช งื่เน�'อห่า

ตั�วอย่�างที่� ๔ เม��อข�อเทำ9จจร งื่ร"บฟ้Kงื่ได้�ว�า ผ.�ถู.กฟ้Bองื่คด้�ทำ�� ๒ ออก ใบอน%ญาตุประกอบก จการโรงื่งื่านผล้ ตุน�'าแข9งื่ห่ล้อด้ โด้ยตุ"'งื่อย.�

ในบร เวณอาคารตุ;กแถูว ๓ ช"'น ตุ ด้ก"บบ�านของื่ผ.�ฟ้Bองื่คด้�แล้ะ ของื่บ%คคล้อ��น ซึ่;�งื่เม��อพ จารณาห่ล้"กเกณฑ์2ตุามข�อ ๔ ของื่กฎ

กระทำรวงื่ ฉบ"บทำ�� ๒ (พ.ศ. ๒๕๓๕) ย�อมเห่9นได้�ว�าการประกอบ ก จการเก��ยวก"บการทำ�าน�'าแข9งื่ด้"งื่กล้�าวใช�เคร��องื่จ"กรเก น ๕๐

แรงื่ม�า โด้ยสภาพย�อมก�อให่�เก ด้เส�ยงื่ด้"งื่แล้ะแรงื่ส"�นสะเทำ�อน รบกวนผ.�อย.�อาศ"ยบร เวณใกล้�เค�ยงื่ ก�อให่�เก ด้เห่ตุ%ร�าคาญห่ร�อ

เส�ยห่ายตุ�อบ%คคล้ห่ร�อทำร"พย2ส นของื่ผ.�อ��นได้� การออกใบ อน%ญาตุประกอบก จการโรงื่งื่านด้"งื่กล้�าวของื่ผ.�ถู.กฟ้Bองื่คด้�ทำ�� ๒

จ;งื่ข"ด้ตุ�อข�อ ๔ ของื่กฎกระทำรวงื่ ฉบ"บทำ�� ๒ (พ.ศ. ๒๕๓๕) เป7นการออกใบอน%ญาตุโด้ยม ชอบด้�วยกฎห่มาย (ค�าพ พากษา

ศาล้ปกครองื่ส.งื่ส%ด้ทำ�� อ.๒๐๖/๒๕๕๐)

ตุ"วอย�างื่การการตุรวจสอบในเช งื่เน�'อห่า

ตั�วอย่�างที่� ๕ จากข�อเทำ9จจร งื่ตุ�างื่ ๆ เช��อว�าเห่ตุ%ทำ��ผ.�ถู.กฟ้Bองื่คด้�ไม� ประกาศเขตุควบค%มมล้พ ษในพ�'นทำ��ด้"งื่กล้�าว เน��องื่จากผ.�ประกอบ

การส�วนให่ญ�ไม�เห่9นด้�วย ซึ่;�งื่พบว�าม�เอกสารรายงื่านทำ��ส�วนราชการ แล้ะเอกชนจ"ด้ทำ�าข;'นจ�านวนมาก ทำ��แสด้งื่ให่�เห่9นว�าม�มล้พ ษทำางื่

อากาศ ทำางื่น�'า ขยะม.ล้ฝ่อยแล้ะของื่เส�ยอ"นตุรายอย.�ในพ�'นทำ�� มาบตุาพ%ด้ตุล้อด้จนพ�'นทำ��ใกล้�เค�ยงื่ จ;งื่ร"บฟ้Kงื่ว�าเขตุเทำศบาล้

มาบตุาพ%ด้เป7นพ�'นทำ��ทำ��ม�ปKญห่ามล้พ ษซึ่;�งื่ม�แนวโน�มทำ��จะร�ายแรงื่ถู;งื่ขนาด้เป7นอ"นตุรายตุ�อส%ขภาพอนาม"ยของื่ประชาชนห่ร�ออาจก�อให่�

เก ด้ผล้กระทำบเส�ยห่ายตุ�อค%ณภาพส �งื่แวด้ล้�อม จ;งื่สมควรทำ��ผ.�ถู.กฟ้Bองื่คด้�จะประกาศให่�ทำ�องื่ทำ��เขตุเทำศบาล้เม�องื่มาบตุาพ%ด้เป7นเขตุ

ควบค%มมล้พ ษเพ��อด้�าเน นการควบค%ม ล้ด้แล้ะขจ"ด้มล้พ ษได้� (ค�า พ พากษาศาล้ปกครองื่ระยองื่คด้�แด้งื่ทำ�� ๓๒/๒๕๕๒)