องคความร เรอง การปองกนปราบปรามการทจรตตาม

โครงการรบจ าน าขาวของรฐบาล ในภารกจของต ารวจ

ของต ารวจภธรจงหวดพจตร

ค าน า

จากพระราชกฤษฎกา วาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ. 2546 มาตรา 11 ไดกาหนดไววา : สวนราชการมหนาทพฒนาความรในสวนราชการเพอใหมลกษณะเปนองคกรแหงการเรยนรอยางสมาเสมอ โดยตองรบรขอมลขาวสารและสามารถประมวลผลความรดานตาง ๆ เพอนามาประยกตใชในการปฏบตราชการไดอยาง ถกตอง รวดเรว และเหมาะสมตอสถานการณ รวมทงตองสงเสรมและพฒนาความร ความสามารถ สรางวสยทศนและปรบเปลยนทศนคตของขาราชการในสงกดใหเปนบคลากรทมประสทธภาพและมการเรยนรฯลฯ และ ก.พ.ร.ไดกาหนดตวชวดการปฏบตราชการในเรอง การพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐ(PMQA) เพอวดการปฏบตงานของทกสวนราชการ ซงการจดการความรและการรวบรวมองคความรในเรองตาง ๆ เปนกจกรรมหนง ททกสวนราชการจะตองพงปฏบต ตารวจภธรจงหวดพจตร ไดตระหนกถงความสาคญและความจาเปนทองคกรจะตองนาหลกการจดการความร (Knowledge Management ) มาใช เพอใหองคกรเปนองคกรแหงการเรยนร (Learning Organization) ขาราชการตารวจมความร ความสามารถ และมความเชยวชาญในอาชพ นาหลกการปฏบตทเปนเลศ( Best Practice) มาใช มการแสวงหาองคความรทจาเปนตองใชในทกรปแบบอยางมจรยธรรมและนามาประยกตในการปฏบตงานตามพนธกจใหสมฤทธผลอยางมประสทธภาพ สอดคลองกบประเดนยทธศาสตรและบรรลตามวสยทศนขององคกร จงไดรวบรวมและจดทาเปนองคความรเรอง การปองกนปราบปรามการทจรตตามโครงการรบจ าน าขาวของรฐบาลในภารกจของต ารวจ ขน หวงวา จะเปนประโยชนแกขาราชการตารวจ เจาหนาทของสวนราชการตาง ๆ และประชาชนทวไป

คณะทางานจดการความรตารวจภธรจงหวดพจตร

สารบญ

หนา

- การทจรตในขนตอนการดาเนนโครงการและแนวทางปองกนของตารวจ 1

- การทจรตในขนตอนการรบจานาขาวระหวางโรงสเขารวมโครงการกบเกษตรกร และ 3 แนวทางการปองกนของตารวจ

- การทจรตในขนตอนการปฏบตของโรงส(ทเขารวมโครงการ)และ 4 แนวทางการปองกนของตารวจ

- พฤตการณแหงคดเกยวกบการทจรตขาวในโครงการรบจานาของ ธ.ก.ส. 7

- ปญหาและอปสรรคในการดาเนนคด 8 ผนวก

-ความรเบองตนเกยวกบโครงการรบจานาขาวของรฐบาล 9-25

ชองทางการทจรตในขนตอนการด าเนนโครงการรบจ าน าขาวเปลอกและแนวทางปองกนททจรต ทต ารวจสามารถด าเนนการได

ในโครงการรบจานาขาวของรฐบาลนน มผเขารวมในโครงการรบจานาขาว ฯ สองสวน คอ ๑. ผสงมอบขาวเปลอก หมายถง เกษตรกร หรอ สถาบนเกษตรกร ทไดขนทะเบยนรบรองการเปนเกษตรกรผปลกพช(ขาว)ของเกษตรอาเภอแลว การทเกษตรกรทจะสามารถนาขาวมาจานาในโครงการรบจานาขาวเปลอกไดนน จะตองไปขอขนทะเบยนเปนเกษตรกรและเปนเกษตรกรผปลกพช(ขาว) กบทางเกษตรอาเภอ พรอมกบแจงความจานงขอเขารวมโครงการรบจานาขาวเปลอกกอน โดยเอกสารหรอหลกฐานทเกษตรกรตองเตรยมไปยนขอขนทะเบยนนน เกษตรอาเภอจะเปนผกาหนดวธการตรวจหลกฐาน ซงเอกสารสาคญสวนหนงทเกษตรกรตองมไปยนกบทางเกษตรอาเภอเพอขอขนทะเบยนนน จาเปนตองม คารบรองการเปนเกษตรกรผปลกขาวจากผนาชมชนดวย และเกษตรกรทจะเขารวมโครงการรบจานาขาวเปลอก ตองไปขนทะเบยนเปนลกคากบทาง ธ.ก.ส. ดวยอกสวนหนง การทจรต(โกง) ในสวนนนนจะกระท าดงน คอ ไปขอขนทะเบยนเปนผปลกพช(ขาว)กบทางเกษตรอาเภอ โดยมไดมการปลกขาวจรง(เปนเจาของทนาแตใหผอนเชาทานา) หรอ โดยแจงพนทปลกขาวเกนกวาทนาทไดทาการปลกขาวจรง

ผลประโยชนทจะไดรบจากการทจรต(โกง) คอ ๑)ขายสทธในการจานาขาวของตนใหกบทางโรงสทมขาวอยแลว แตไมมสทธนาขาวมาจานาในโครงการได ๒)ขายสทธในการจานาขาวของตนใหกบทางเกษตรกรทปลกขาวมาก ซงปรมาณขาวทนาไปจานานนเกนวงเงนการรบจานา (วงเงนรบจานา ไมเกน ๕๐๐,๐๐๐ บาท / คน) ในสวนนยงไมมการดาเนนคดกบบคคลใด เนองจากพยานหลกฐานมไมเพยงพอทจะดาเนนการฟองรองได เพยงแตไดรบทราบปญหาทเกดขนเทานน ซงการขนทะเบยนเปนเกษตรกรผปลกพช(ขาว) นน เปนเรองของทาง เกษตรอาเภอ กบทางเกษตรกร ทจะดาเนนการกน โดยเกษตรกรทจะขนทะเบยนไดนนทางเกษตรกรจะตองเปนผไปยนขอขนทะเบยนเปนเกษตรกรและเปนเกษตรกรผปลกพช(ขาว) เอง พรอมกบแจงวาจะทาการปลกขาวพนทเทาใดดวย ซงเกษตรกรคนดงกลาวอาจจะไมใชเจาของทนากได แตตองเปนเกษตรกรผปลกขาวจรงเทานน ในสวนนจงมแนวทางในการปองกนการทจรตดงน

2

แนวทางในการปองกนการทจรต(โกง)ทเจาหนาทต ารวจสามารถด าเนนการได คอ ๑)ไปประสานกบทางเกษตรอาเภอ เพอรวมกบทางเกษตรอาเภอในการใหตารวจเขาไปมสวนรวมในการตรวจสอบเกษตรกรทมาขอขนทะเบยนเปนเกษตรกรผปลกพช(ขาว) ในแตละอาเภอวา - มทนาทานาจรงหรอไม - ทานาพนทเทาใด - ทนาทแจงวาจะทานานนซ าซอนกบทนาของบคคลอนหรอไม - ทานาปลกขาวในทนาของตนเอง หรอเชาทานาในทนาของผใด ๒)ประสานกบทางเทศบาลแตละตาบล เพอขอขอมลพนททานาจรงๆ ทเกษตรกรไดมการเสยภาษบารงทองทในแตละป เพอเปนขอมลทจะนามาใชในการเปรยบเทยบกบพนททานาทเกษตรกรไดมาขอแจงขนทะเบยนเปนเกษตรกรผปลกพช(ขาว)กบทางเกษตรอาเภอ ซงพนททานาปลกขาวรวมทงหมดในแตละตาบลทไดมการแจงขนทะเบยนเปนผปลกพช(ขาว) กบทางเกษตรอาเภอ นน พนททานาจะตองใกลเคยงหรอไมมากกวาพนททานาทมการแจงเสยภาษบารงทองททไดมการเสยภาษไวกบทางเทศบาลตาบล และ ๓)สงเจาหนาทตารวจ ไปเปนตวแทนขาราชการประจาจดรบจานาขาวเปลอก (ประจาโรงสทกโรงสทเขารวมโครงการ) โดยใหมหนาท ตรวจหลกฐานการเปนเกษตรกรผปลกขาว - ตรวจใบรบรองของเกษตรกร - ตรวจบตรประชาชน , ทะเบยนบาน - ตรวจสมด ธ.ก.ส. ๒. ผรบมอบขาวเปลอก หมายถง โรงส (โรงสของเอกชน กบโรงสของสถาบนเกษตรกร) ทไดรบอนญาตใหเปดเปนจดรบจานาขาวในโครงการแลว โรงสใดจะเขารวมโครงการ ทางโรงสจะตองไปยนขอเขารวมโครงการกบทาง อ.ต.ก. หรอ อคส. กอน จากนนกจะมคณะกรรมการระดบจงหวด ไปตรวจคณสมบตของโรงสทขอเขารวมโครงการตามทกาหนดไว เปนตนวา มลานตาก หรอตอบ , เครองสขาว , โกดงเกบขาว เปนตน ถาโรงสใดมคณสมบตครบตามทไดมการกาหนดคณสมบตของโรงสทเขารวมโครงการไวแลว กจะมการอนมตใหโรงสดงกลาวเขารวมโครงการแลวเปดเปนจดรบจานาขาวเปลอกได ขอสงเกต โรงสทมประวต หรอผบรหารโรงสทมประวต หรอเจาของโรงสทมประวต วาเคยถกทาง อ.ต.ก. หรอ อคส. ฟองรองทงในคดอาญา และในคดแพง มากอนในอดต นน กสามารถกลบเขามารวมโครงการไดอก หากไดมการชดใชคาเสยหายทเกดขนทงหมด ใหกบทาง อ.ต.ก. หรอ อคส. แลว หรอกรณ มการเปลยนแปลงเพยงแตรายชอเจาของหรอผบรหารโรงสกนแตในนามเทานน

3

แตผทบรหารงานจรงๆ ยงคงเปนบคคลเดมทมประวตถกทาง อ.ต.ก. หรอ อคส. ฟองรองอยนน กสามารถมาเขารวมโครงการไดเลย โดยไมมขอกาหนดไววาจะตองเวนชวงระยะเวลาเทาใดกอน เปนตนวา หลงจากคดเสรจสนแลวภายในระยะเวลา ๓ ป จงถงจะกลบมาเขารวมโครงการรบจานาไดอก

การทจรต(โกง)ในขนตอนการรบจ าน าขาวระหวางโรงสเขารวมโครงการกบเกษตรกร

เมอเกษตรกรไดนาขาวเปลอกมาจานากบทางโรงสทเปดเปนจดรบจานาขาวในโครงการ จะม ตวแทนโรงส , ตวแทนเกษตรกร , ตวแทนขาราชการ , เจาหนาท อคส. จานวน ๒ คน และ เกษตรกรเจาของขาว รวมกนตรวจสอบคณภาพขาว (วดความชน , ชงนาหนก และ กาหนดราคา) กอนทจะออกใบรบฝากขาว และออกใบประทวนมอบใหเกษตรกรตอไป การทจรต(โกง) ในสวนของโรงสทกระท ากบเกษตรกรนนจะกระท าดงน คอ ๑. โกงนาหนกขาว โดยแกไขเครองชงนาหนกของโรงส ใหชงนาหนกขาวของเกษตรกรเบากวาความเปนจรง ซงขาวในสวนทเกนนนกจะตกเปนของโรงสทโกง แตเมอทางเจาหนาทชางตรวจวดไปตรวจวดเครองชงนาหนกขาวทางโรงสกจะมการปรบแกไขเครองชงนาหนกใหเหมอนเดมซงไดมาตรฐานกอนทเจาหนาทจะไปตรวจสอบ ๒. ฉอโกงประชาชน โดยหลอกวาทางโรงสไดเขารวมโครงการรบจานา และเปดเปนจดรบจานาขาวของรฐ เพอใหเกษตรหลงเชอ แลวนาขาวมาจานากบทางโรงส ซงกรณนไดมการกระทาผดและมการดาเนนคดกนมาแลว ดงน คอ เจาของโรงสหรอตวแทนเจาของโรงสจะประกาศวา โรงสของตนไดรบอนญาตใหเขารวมโครงการรบจานาขาวจากรฐบาลแลว แตในความเปนจรงโรงสดงกลาวไมสามารถเขารวมโครงการรบจานาขาวได เมอประชาชนหลงเชอกนาขาวของตนไปจานาไวกบโรงสดงกลาว โดยโรงสขอผอนผนการใชเงน โดยออกตวใหกบชาวนา หรอใหตวแทนออกใบประทวนใหกบชาวนา แตใบประทวนดงกลาวไมใชใบประทวนของ อคส. แตเปนใบประทวนปลอม โดยมเงอนไขตางๆ เชน ใหราคาดกวาโรงสอนๆ หรอใหราคามากกวาราคาในใบประทวน เมอถงกาหนดเวลาชาระเงน เจาของโรงสกจะบายเบยงปฏเสธการจายเงน โดยอางเหตผลตางๆ นานา จากนนกหนไป สวนใบประทวนเมอชาวนานาไปขนเงน ปรากฏวา ธกส. ปฏเสธการจายเงน เพราะเปนใบประทวนปลอม ชาวนากไปทวงถามกบเจาของโรงสหรอตวแทน เจาของโรงสหรอตวแทนกจะหนไป ชาวนาจงมาแจงความกบตารวจในขอหาฉอโกงประชาชน เจาของโรงสหรอตวแทนกจะถกดาเนนคดขอหาปลอมและใชเอกสารปลอมอกกระทงหนง เชน โรงสกองเกยรตการเกษตร อ.โพทะเล จว.พจตร ซงมเกษตรกรถกหลอกใหนาขาวเปลอกไปจานาไวกบทางโรงสกองเกยรตการเกษตรหลายราย รวมนาหนกขาวเปลอก จานวน ๔,๗๖๒,๘๕๔ กโลกรม คดเปนเงนคาเสยหาย จานวน ๓๒,๙๒๒,๘๕๘.๙๔ บาท ซงคดอยระหวางการพจารณาใน

4 ชนศาล , นายธรรมรตน บกบญ กบพวกรวม ๘ คน ไดมการนาใบประทวนของ อคส.มากรอกขอความอนเปนเทจแลวนาไปจานากบ ธกส. เปนเหตให ธกส. ไดรบความเสยหาย คดเปนเงนประมาณ ๗,๔๙๕,๘๐๐ บาท ซงคดนศาลไดลงโทษจาคกจาเลยในขอหาฉอโกง และใหคนเงนแกโจทนพรอมดอกเบยรอยละ ๗.๕ ตอป โทษจารอลงอาญา ๒ ป ยกฟองขอหาปลอมเอกสารสทธและใชเอกสารปลอม เปนตน แนวทางในการปองกนการทจรต(โกง) ทเจาหนาทต ารวจสามารถด าเนนการได คอ ๑. เจาหนาทตารวจ ทปฏบตหนาทเปนตวแทนขาราชการประจาจดรบจานาขาวเปลอก (ประจาโรงสทกโรงสทเขารวมโครงการ) และอยประจาจดรบจานาขาวนน ตองหมนสอดสองดวาทางโรงสทเปดเปนจดรบจานาขาวนน มการแกไขปรบเปลยนเครองวดความชน หรอเครองชง ของทางโรงสบางหรอไม หากพบความผดปกตใหรายงานใหทางศนยปองกนการทจรตตามโครงการรบจานาขาว( ท ภ.จว.พจตร ) ทราบโดยดวนเพอแจงเจาหนาทผเกยวของเขาไปตรวจสอบตอไป ๒. แจงใหทก สภ. ทราบถงจดทเปดรบจานาขาวเปลอกในโครงการรบจานาขาวของรฐบาล เพอใหแตละ สภ. ไปดาเนนการประชาสมพนธใหกบเกษตรกรในพนทของตนไดรบทราบถงจดทเปดรบจานาขาวเกษตรกรจะไดนาขาวไปจานาโดยไมถกทางโรงสหลอกลวง

การทจรต(โกง) ในขนตอนการปฏบตของโรงส(ทเขารวมโครงการ)

เมอทางเกษตรกรนาขาวมาจานาไวกบทางโรงสทเปดเปนจดรบจานาขาว และในระหวางทขาวเปลอกทรบจานาไวยงอยในความดแลของโรงส นน ซงทางโรงสทรบฝากขาวเปลอกจาก อคส./อ.ต.ก. ไวนน กจะมการปรบปรงคณภาพขาว (ลดความชน) และรอคาสงสแปรสภาพขาว ตามคาสงของคณะกรรมการระบายขาว ซงขาวเปลอกหลกขากทมการสแปรเปนขาวสารแลว ทางโรงสจะจดสงขาวสารททาการสแปรแลวเขาโกดงกลาง ตามคาสงคณะอนกรรมการนโยบายขาวแหงชาตระดบจงหวด การทจรต(โกง) ในสวนนไดมการดาเนนคดกบทางโรงสแลว จานวน ๒ กรณ ดงน คอ ๑. กรณยกยอกขาวไปขาย เจาของโรงสจะทาสญญากบ อคส. ในการรบฝากขาวจากชาวนามาทาการสแปรสงรฐบาล เมอชาวนานาขาวมาจานากบโรงส อคส. กจะออกใบประทวนใหกบชาวนานาไปเบกเงนท ธกส. แตเจาของโรงส แทนทจะสแปรขาวเกบไวกบรฐบาล แตกลบนาขาวดงกลาวไปขาย เพอนาเงนมาหมนเวยนในกจการ เมอเจาหนาทไปตรวจกไมพบขาว เจาหนาทจงแจงความดาเนนคดกบเจาของโรงส ในขอหายกยอก โดยเปนคกรณกบ อคส. เชน โรงสอานวยคาธญญาเรอง อ.บางมลนาก ซงไดทาสญญารบฝากเกบขาวเปลอกตามโครงการรบจานาขาว กบ ทาง อคส. แลวไดยกยอกขาวเปลอกไป จานวน ๓,๕๗๙.๙๓๙ ตน คดเปนเงนคาเสยหาย จานวน ๒๖,๔๘๔,๑๔๘.๖๐ บาท คดนศาลยงไมมคา

5 พพากษาเนองจากผตองหาหลบหน และศาลไดออกหมายจบไวแลว , โรงสกลมเกษตรกรทานาทบคลอ อ.ทบคลอ จว.พจตร มการยกยอกขาวไปจานวน ๒,๕๐๐.๖๐๕ ตน คดเปนเงนคาเสยหาย จานวน ๑๖,๐๐๓,๘๗๘.๑๑ บาท เปนตน คดเชนนทางโรงสทกระทาผดจะมวธตบตาหรอปดบงการกระทาผดเพอมใหเจาหนาทตรวจพบ โดยการไปขอยมขาวจากโรงสอนมาใหเจาหนาทตรวจ ซงวธดงกลาวนเรยกวา การเวยนขาว และหากรเหนกบเจาหนาท กจะทาใหโรงสมเงนหมนเวยนตลอดเวลา ๒. พฤตการณคดลกทรพย เรมตนวธการคลายกบคดยกยอกทรพย แตเจาของโรงสนนไดสแปรขาวใหกบรฐบาลแลว แตรฐไดทาสญญาฝากเกบขาวทรบจานาดงกลาว(สวนมากเปนขาวสารทไดทาการสแปรแลว) ไวกบเจาของโรงสหรอเจาของโกดงซงขาวดงกลาวเปนขาวของรฐ(อคส.) เพยงแตฝากเกบไวเทานน โดยรฐเสยคาฝากเกบเปนรายเดอน เมอมการตรวจสอบพบวาขาวทฝากเกบไวสญหายไป อคส. กจะแจงความดาเนนคดกบผลกทรพยในขอหาลกทรพย เชนคด นายวระพงษ ชยเวช กบพวก คดนมขาวตามโครงการ ฯ หายไป จานวน ๑๐,๐๘๙ กระสอบ คาเสยหาย จานวน ๑๒,๑๐๖,๘๐๐ บาท และศาลชนตนไดพพากษาให จาคก ๗ ป , คดเจาของโรงสหรอโกดงราชาการเกษตรไรซมลล อ.ตะพานหน จว.พจตร ไดลกขาวในโกดงกลางไป ซงมคาเสยหายทเกดขนประมาณ ๕๖,๖๐๐,๐๐๐ บาท คดนมเจาหนาทของรฐรวมกระทาผดดวย จงสงสานวนคดไปให ปปช.พจารณา และตอนนคดอยในระหวางการพจารณาของ ปปช. เปนตน แนวทางในการปองกนการทจรต(โกง) ทเจาหนาทต ารวจสามารถด าเนนการไดทงสองกรณน คอ ๑. สงเจาหนาทตารวจ ไปเปนตวแทนขาราชการประจาจดรบจานาขาวเปลอก (ประจาโรงสทกโรงสทเขารวมโครงการ ) โดยใหไปอยประจาจดรบจานาขาว เพอ ๑.๑ ดความชน(ตรวจสอบเครองวดความชน) และ ดตาชง ๑.๒ ตรวจสอบ กองขาวทรบจานาไววายงอยในบรเวณพนทของโรงสหรอไม และหามใหผใดเคลอนยายขาวทรบจานาไวออกไปจากบรเวณโรงสโดยไมมคาสงจากคณะอนกรรมการนโยบายขาวแหงชาตระดบจงหวด ทเคลอนยายขาวออกไป ๑.๓ ใหสงเกตความผดปกต อนๆ เชน สงเกตวาเปนขาวของเกษตรกรจรงหรอไม(ขาวเกาหรอขาวใหม) ๑.๔ รายงานปรมาณขาวททางโรงสไดรบจานาขาวจากเกษตรกรและจานวนเกษตรกรทไดนาขาวมาจานาไวในแตละวนมายงศนยปองกนการทจรตตามโครงการรบจานาขาว( ท ภ.จว.พจตร ) โดยใหรายงานมาทกวนจนกวาจะปดโครงการรบจานา ๒. จดชดปฏบตการพเศษ ( นปพ.) รวมตรวจสอบจดรบจานาขาวทกจดทเขารวมโครงการเปนระยะ เพอตรวจสอบวาขาวทรบจานาไวยงอยไมไดหายไป

6 ๓. จดสงรายชอโรงสทเขารวมโครงการให สภ.เจาของพนททราบเพอรวมกนสอดสอง และกวดขนตรวจสอบ มใหมการเคลอนยายขาวออกไป และนอกจากนยงมวธการทจรตเกยวกบขาวในโครงการรบจานาของรฐบาลอก แตเปนวธการของเจาของโรงสทจะมวธการพลกแพลงในการประกอบกจการ โดยสมรรวมคดกนระหวางโรงสดวยกนเอง สมรรวมคดกบเจาหนาทของรฐ สมรรวมคดกบเกษตรกรทานา โดยขอยกตวอยาง เชน

เมอเจาของโรงสไดรบฝากขาวในโครงการรบจานาของรฐบาลจาก อคส. เจาของโรงสจะไดรบเงนคาฝากขาวคดเปนจานวนตอนาหนกขาวตอเดอน จากนนเจาของโรงสกจะลกลอบนาขาวทรบจานาออกไปขายหรอนาไปจานาไวกบสถาบนการเงนหรอธนาคารพาณชยอน หรอไมมการลกลอบนาขาวออกไป แตเจาของโรงสจะไปทาสญญาจานาขาวกบสถาบนการเงนโดยใชขาวจานวนเดยวกนกบทรบไวจาก อคส. ทาใหเจาของโรงสไดรบเงนจากธนาคารเปนคาจานาขาว(ทงทขาวไมใชของเจาของโรงสเลย) อกสวนหนง หลงจากนนระหวางชวงเวลาทรบฝาก จะมเจาหนาท อคส.มาตรวจขาวทฝากเกบไวในโรงส เจาหนาท อคส. กจะพบขาวทฝากไวอยครบถวน และสดทายเจาของโรงสกจะลกลอบนาขาวทรบฝากไวออกไปขาย เปนเหตใหไดเงนไปจากการขายขาวอกทางหนง โดยจากการรบจานาขาวในคราวเดยว แตเจาของโรงสสามารถนาไปหาประโยชนไดถง ๓ ทาง คอ ๑. เงนคารบฝากขาวรายเดอนทไดจาก อคส. ๒. เงนทไดจากการนาขาวไปจานากบธนาคารพาณชย ๓. เงนทไดจากการลกลอบนาขาวทรบฝากไปขาย โดยโรงสทเขารวมโครงการรบจานาของรฐบาล จะมการรบฝากขาวจากบคคลอนดวย ซงเมอเจาหนาท อคส. ไปตรวจสอบ กจะมการยกยายขาวจานวนอนทไมใชขาวทรบจานาจาก อคส. มาใหเจาหนาท อคส. ตรวจ เมอเจาหนาท อคส. ตรวจสอบเสรจ กจะมการยกยายกลบไปเกบไวทเดม โดยจะมการยกยายระหวางโกดง ระหวางโรงส ซงยากแกการตรวจสอบ เนองจากวาขาวไมมลกษณะบงเฉพาะ ไมสามารถตรวจสอบไดวาขาวทรบฝากไวคอจานวนใด ตรวจสอบไดเพยงจานวนขาวเทานน

7

พฤตการณเกยวกบการทจรตขาวในโครงการรบจ าน าของ ธ.ก.ส. การรบจานาขาวจากเกษตรกรของธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร(ธ.ก.ส.) นน เรมตนดวยการทเกษตรกรทเปนลกคากบ ธ.ก.ส. นาขาวของตนมาจานากบ ธ.ก.ส. แตขาวดงกลาว ชาวนากจะเกบรกษาไว ทาใหเกดการทจรตไดดงน ๑. ขาวทชาวนานามาจานา สวนมากเปนขาวคณภาพตาทโรงสไมสามารถรบได ชาวนาจงนามาจานากบ ธ.ก.ส. โดยท ธ.ก.ส. ไมไดออกตรวจสอบดถงคณภาพขาว ทาใหขาวท ธ.ก.ส. รบจานาคณภาพตา รฐเสยประโยชนแตชาวนาไดประโยชน ๒. ขาวทชาวนาเกบไวนน ไมไดระบตองเกบไวอยางไร ทาใหชาวนาดงกลาวสามารถนาไปขายได หากเจาหนาท ธ.ก.ส.มาตรวจ กอาจนาขาวของคนอนมาใหตรวจ หรอถาหาขาวไมไดกขอชดใชเปนเงน โดยยนยอมเปนหนกบ ธ.ก.ส.เทาราคาขาว

๓. ราคาขาวท ธ.ก.ส. ตราคาใหกบชาวนานน เทากบราคาขาวทชาวนานาไปขายใหกบโรงส แตขาวคณภาพตา เมอถงกาหนดเวลาไถถอนชาวนากไมไถถอน เนองจากหากไถถอนนาไปขายแลวกไมสามารถนาเงนไปใชหนได ธ.ก.ส.จงทาการประมลขาวดงกลาวออกขายในราคาทองตลาด แตดวยเหตทขาวเปนขาวคณภาพตาทาใหราคาขาวตากวาราคาซอจากชาวนามาก ทาใหเสยเงนสวนตางจานวนนเปนจานวนมาก ยกตวอยางเชนทจงหวดพจตร มการประมลขาวของ ธ.ก.ส. ป ๒๕๔๙ มการประมลขาวเปลอกหอมจงหวดในราคาตนละ ๕,๖๕๐ บาท จากราคาจานาตนละ ๘,๕๐๐ บาท และขาวเปลอก ๒๕ % ในราคาตนละ ๕,๐๕๐ บาท จากราคาจานาตนละ ๖,๗๐๐ บาท ซงสวนตางของราคาประมลกบราคาจานา ตนละ ๑,๖๕๐ บาท ทาใหรฐเสยคาสวนตางใหกบ ธ.ก.ส. หากรบจานาจานวนมากเทาใดกจะทาใหรฐเสยสวนตางใหกบ ธ.ก.ส. มากขนเทานน

8

ปญหาและอปสรรคในการด าเนนคด ๑. คดอาญาขอหา ยกยอก ฉอโกง เปนความผดอนยอมความได หากผเสยหาย คอ อคส. ไมรองทกขมอบคด พนกงานสอบสวนไมมอานาจสอบสวนไดเลย การเรมตนการสอบสวนจงตองรอให อคส. มอบอานาจใหเจาหนาทมารองทกขมอบคด ซงในแตละคดทมการรองทกขของ อคส. นน จะเปนเวลาหลงจากทขาวหายไปแลวเปนเวลานาน

๒. การตรวจสอบขาวทสญหายไป พนกงานสอบสวนไมสามารถตรวจสอบไดเอง เนองจากไมทราบวา กอนเกดเหตมขาวอยในโกดงหรอโรงสทเกดเหตเปนจานวนเทาใด อยตรงไหน แมจะทราบไดวากอนเกดเหตมขาวอยในโรงสเปนจานวนเทาใด กไมอาจทราบวาขาวจานวนใดเปนขาวทอยในโครงการรบจานาของรฐบาล เพราะบางโรงสมขาวอยหลายจานวน และมาจากหลายทมา ทาใหพนกงานสอบสวนตองสอบถามจากเจาหนาท อคส. เทานน พนกงานสอบสวนจงไมอาจตรวจสอบการทางานของเจาหนาท อคส.ไดเลย

๓. การสญหายของขาวในแตละคด ไมมการตดตามกลบคนมาไดเลย เนองจากวาขาวไมมลกษณะบงเฉพาะ ทงกวาท อคส.จะมารองทกขมอบคด เจาของโรงสกขนขาวออกไปขายทอนจนหมดแลว

๔. การดาเนนคดกบเจาหนาท อคส. นน ขอเทจจรงในแตละคดไดความเพยงวา เจาหนาท อคส. ปลอยปละละเลย ไมใสใจในการตรวจสอบ ทาใหเจาของโรงสลกลอบขนยายขาวออกไปจากโรงสได พนกงานสอบสวนจงไมอาจดาเนนคดกบเจาหนาท อคส. ได ๕. การดาเนนคดอาญากบเจาของโรงส ไมไดเปนการเยยวยาความเสยหายใหแกรฐ เนองจากวาความเสยหายนน ตามหลกกฎหมายนนจะคดราคาความเสยหาย ณ วนแหงการกอตงสทธ คอ ราคา ณ วนท นาขาวมาจานา แตในปจจบน ขาวมราคาสงขนเรอยๆ ทาใหเจาของโรงสตดสนใจลกลอบนาขาวออกไปขายโดยผดกฎหมาย ยอมใหดาเนนคดอาญา แตเมอเจาของโรงสไดขายขาวไปในราคาทสงกวาราคาขาว ณ วนทรบจานา เจาของโรงสกจะนาเงนมาชดใชให อคส.โดยใชวธการคดราคาความเสยหายกน ณ ราคาวนทจานาขาว ซงเปนจานวนเงนทตากวาราคาทเจาของโรงสนาขาวไปขาย เจาของโรงสจงมกาไรในสวนตางของราคาขาว สดทายเจาของโรงสกจะนาเงนมาชดใชให อคส. อคส.กจะดาเนนการถอนคารองทกข แลวเจาของโรงสกยงเหลอเงนทไดจากการลกลอบนาขาวออกขายอก

ภาคผนวก

9

หลกเกณฑการด าเนนการโครงการรบจ าน าขาวเปลอก

๑. วธด าเนนการ

๑.๑ เกษตรกรผมสทธจ าน า

๑.๑.๑ จะตองมหนงสอรบรองเกษตรกรจากกระทรวงเกษตรและสหกรณ มขาราชการกระทรวงเกษตรและสหกรณรบรองขอมลในหนงสอรบรองเกษตรกรใหชดเจนดวย และ

๑.๑.๒ ตองเปนลกคาของ ธ.ก.ส.

๑.๒ พนทรบจ าน า เกษตรกรสามารถจานาขาวเปลอกไดในพนทจงหวดของตนเองเทานน ยกเวนพนทอาเภอตดตอกน

๑.๒.๑ การจานาขามเขตของเกษตรกร กรณจาเปนเพอแกไขปญหาความเดอดรอนของเกษตรกร จะจานาขามเขตเกนกวาระดบอาเภอได (๑) ในพนททไดรบการผอนผนในการรบจานาขาวเปลอกโครงการฯ ทผานๆมา (๒) คณะอนกรรมการนโยบายขาวแหงชาตระดบจงหวด หรอเกษตรกรแจงฝายเลขานการ กขช. เพอนาเสนอรฐมนตรวาการกระทรวงพาณชย ประธานอนกรรมการดาเนนการรบจานาขาวเปลอก พจารณาอนมต

๑.๒.๒ กรณเกษตรกรอยหางไกลหรอไมสามารถขนขาวเปลอกมายงจดรบจานาไดสามารถใหสถาบนเกษตรกรทเปนนตบคคลทเกษตรกรผนนเปนสมาชกอานวยความสะดวกใหแกเกษตรกร โดยรวบรวมขาวเปลอกจากเกษตรกรนามาจานากบโรงสทเขารวมโครงการฯ โดยใหหกคาขนสงและคาบรหารจดการจากเกษตรกรไดไมเกนในอตราตนละ ๒๐๐ บาท

๑.๒.๓ การจานาขามเขตของโรงส หามโรงสจานาขามเขต และเปดจดรบจานานอกพนท ยกเวนกรณจาเปนเพอแกไขปญหาความเดอดรอนของเกษตรกรหรอกรณบางจงหวดไมมโรงสเขารวมโครงการหรอเขารวมโครงการรบจานานอย ไมเพยงพอรองรบปรมาณขาวเปลอกทเกษตรกรนามาจานาใหคณะอน กขช.ระดบจงหวด หรอเกษตรกรแจงฝายเลขานการเพอนาเสนอรฐมนตรวาการกระทรวงพาณชย ประธานอนกรรมการดาเนนการรบจานาขาวเปลอก พจารณาอนมตเปนกรณๆไป

๑.๓ การรบจ าน า

๑.๓.๑ การรบจานายงฉาง ให ธ.ก.ส.รบจานาขาวเปลอกจากเกษตรกรและสถาบนเกษตรกรทมยงฉางเปนของตนเอง โดยเนนขาวเปลอกหอมมะล และขาวเปลอกเหนยว ซงเกษตรกรจะไดรบราคาจานาทยงฉางตามทกาหนดตามชนดของขาว

10

๑.๓.๒ การรบจานาใบประทวน ให อคส./อ.ต.ก. รบฝากและออกใบประทวนและโรงสทเขารวมโครงการรบฝากจานาขาวเปลอกจากเกษตรกรและสถาบนเกษตรกร โดยขาวเปลอกหอมมะลจะจานาเปนขาวเปลอกและเกบรกษาขาวเปลอกไวในโกดงของโรงสเปนสวนใหญ สวนขาวเปลอกชนดอนจะรบจานาเปนขาวเปลอกและแปรสภาพเปนขาวสารเกบไวในโกดงกลาง/ไซโล ทเชาจดเกบโดย อคส./อ.ต.ก. และ/หรอ สงมอบใหผซอ

๑.๔ การเขารวมโครงการของโรงส

๑.๔.๑ ใหความสาคญกบโรงสทไดรบการจดเกรดวาเปนโรงสทใหความรวมมอทางราชการสงเปนลาดบแรก และมศกยภาพในการรบฝากและแปรสภาพขาวเปลอก โดยตองมเครองอบลดความชนหรอลานตาก และมสถานทเกบขาวอยในบรเวณเดยวกนกบโรงส รวมทงไมมภาระคางสงมอบขาวในโครงการทผานๆ มา ๑.๔.๒ กรณเปนโรงสสหกรณการเกษตร จะตองมศกยภาพในการรบฝากและสแปรสภาพขาวเปลอก รวมทงตองไดรบการรบรองจากกรมสงเสรมสหกรณวาเปนผมความสามารถเขารวมโครงการได โดยใหคณะกรรมการของสหกรณทงคณะเปนผค าประกนการเขารวมโครงการ สาหรบโรงสทเขารวมโครงการในปกอนๆ ทถก อคส./ อ.ต.ก. ฟองรองดาเนนคดทกระทาความผดรายแรง เชน ลกทรพยหรอยกยอกทรพย รวมทงโรงสทยงไมไดรบการปลดจากบญชดาของ อคส./ อ.ต.ก. ไมสามารถเขารวมโครงการรบจานาได ทงน โรงสจะตองตดตงโทรทศนวงจรปดไวในบรเวณทสามารถบนทกภาพกจกรรมการดาเนนการรบจานาขาวเปลอกจากเกษตรกรใหเหนไดชดเจนตลอดระยะเวลาโครงการ

๑.๕ ขอปฏบตของโรงสทเขารวมโครงการ ๑.๕.๑ โรงสเขารวมโครงการจะรบจานาขาวเปลอกจากเกษตรกรไดไมเกน ๕๐ เทาของกาลงการผลต ยกเวนในกรณจาเปนทตองแกไขความเดอดรอนของเกษตรกร โดยใหคณะอนกรรมการดาเนนการรบจานาขาวเปลอก พจารณา

๑.๕.๒ โรงส จะตองเลอกดาเนนการอยางใดอยางหนง ดงน (๑) ตองรบซอขาวเปลอกจากเกษตรกรตามการคาปกตไมนอยกวารอยละ ๕๐ ของปรมาณ ทรบจานา ณ เวลาใดเวลาหนง จนกวาจะสงมอบขาวสารทแปรสภาพจากขาวเปลอกตามโครงการเสรจสน และทาหนงสอคาประกนธนาคารใหไวกบ อคส./ อ.ต.ก. รอยละ ๒๐ ของมลคาขาวทรบจานา หรอ (๒) ตองจดทาหนงสอค าประกนธนาคารใหไวกบ อคส./ อ.ต.ก. รอยละ ๗๐ ของมลคาขาวทรบจานา ( โดยไมตองรบซอขาวเปลอกจากเกษตรกรตามการคาปกต ไมนอยกวารอยละ ๕๐ ของปรมาณทรบจานา) และแจงให อคส./ อ.ต.ก. ทราบกอนเขารวมโครงการ โดยจะตองแยกกองขาวเปลอกทโรงสรบซอทางการคาปกตกบกองขาวเปลอกทรบจานาออกจากกนใหชดเจน รวมทงจดทาปายแสดงกองขาวไวดวย

11

๑.๕.๓ หามโรงสรบฝากขาวเปลอกจากเกษตรกรไวกอน แลวเจาหนาทของ อคส. / อ.ต.ก. ออกใบประทวนใหในภายหลง หากมการรบฝากขาวเปลอกไวกอนใหถอวาเปนขาวของโรงสมใชขาวทรบจานาของรฐบาล ๑.๕.๔ หามโรงสทเขารวมโครงการนาขาวท อคส./ อ.ต.ก. ฝากเกบไวไปเกบไวในสถานทอนนอกจากบรเวณโรงสทเปนทตงตามทะเบยนทระบในพนทใดพนทหนง ๑.๕.๕ โรงสทเขารวมโครงการจะตองแปรสภาพขาวเปลอกทรบจานา เมอ อคส. /อ.ต.ก. มคาสงใหสแปรเทานน และสงมอบขาวสารในระยะเวลาตามทกาหนด ๑.๕.๖ โรงสทเขารวมโครงการจะตองเกบรกษาขาวเปลอกทรบจานาไวในโกดงของโรงสทเขารวมโครงการดแลรกษา พรอมทงรบผดชอบคณภาพขาวเปลอกดงกลาวเชนเดยวกบผประกอบการดแลรกษาคณภาพสนคาในทางการคาปกตของตนเอง โดยโรงสจะไดรบคาฝากเกบและคารกษาคณภาพขาวเปลอกทจานาตนละ ๒๐ บาท/เดอน เมอจดเกบขาวเปลอกไวเกน ๙๐ วน โดยให อคส./ อ.ต.ก. หกลดจากนาหนกขาวเปลอกหรอขาวสารเมอมการสงมอบ ๑.๕.๗ หามโรงสทเขารวมโครงการรบมอบขาวเปลอกจากเกษตรกรและสถาบนเกษตรกรนอกบรเวณโรงสทเปนจดรบจานา รวมทงเจาหนาท อคส./ อ.ต.ก. ออกใบประทวนแลวสงมอบใหเกษตรกรและสถาบนเกษตรกรนอกจดรบจานาโรงส ๑.๕.๘ หามโรงสนาขาวสารทไมไดแปรสภาพจากขาวเปลอกทจานา หรอขาวสารของโรงสอน มาสงมอบ (เปาเกา) เขาโกดง/ไซโล ของ อคส./ อ.ต.ก. และ/หรอ สงมอบใหผซอโดยเดดขาด ๑.๕.๙ โรงสทเขารวมโครงการจะตองจดหาเครองคอมพวเตอร เพอบนทกขอมล และรายงานขอมลการรบจานาขาวเปลอกผานระบบคอมพวเตอรออนไลนมายงกรมการคาภายใน และ อคส. / อ.ต.ก. เปนประจาทกวน ในกรณทมการขนยายขาวสารเขาโกดงกลาง ใหรายงานลวงหนา ๑ วนกอนขนยาย

๒. การแปรสภาพและการสงมอบ

๒.๑ การแปรสภาพ โรงจะแปรสภาพขาวเปลอกทฝากเกบไวทโรงส (๑) ขาวเปลอกเจาทก ๑๕ วน ในอตรารอยละ ๕๐ ของปรมาณขาวเปลอกทจานา ณ วนทสงสแปรสภาพ สวนขาวเปลอกชนดอนสงสเปนระยะ หรอกรณจาเปน หรอ (๒) ใหเปนไปตามทคณะอนกรรมการดาเนนการรบจานาขาวเปลอก พจารณาตามความเหมาะสม

ทงน โรงสจะตองสแปรสภาพขาวเปลอกทรบจานาในแตละครง และสงมอบเขาโกดงกลาง/ไซโล ใหเสรจสนกอน จงจะสามารถรบจานาขาวเปลอกจากเกษตรกรตอไปอก

๒.๒ การสงมอบขาวสาร โรงสจะตองนาสงขาวสารเขาเกบในโกดงกลาง/ไซโล ทเชาจดเกบโดบ อคส./ อ.ต.ก. และ/หรอ ผซอในอตราทกาหนด และภายในระยะเวลาทกาหนด

12

3. การเกบรกษาขาวสาร ๓.๑ ใหเกบรกษาขาวสารทแปรสภาพจากขาวเปลอกทรบจานาในโกดงกลาง/ไซโล ทเชาจดเกบโดย อคส. และ อ.ต.ก. โดย อคส. / อ.ต.ก. จะตองรบผดชอบปรมาณ ชนด และคณภาพขาวสาร จนกวาจะไดสงมอบใหแกผซอ หากเกดปญหาขอโตแยงเรองคณภาพขาวสาร ให อคส./อ.ต.ก. พจารณาหาหนวยงานทมความเปนกลางเปนผตรวจสอบชขาด ๓.๒ อคส./อ.ต.ก. จะตองจดใหมโกดงกลาง/ไซโล จดเกบขาวสารอยางเพยงพอ รวมทงเจาหนาทประจาโกงดงกลาง/ไซโล และกากบดแลการรบมอบและการเกบรกษาขาวสารใหเปนไปดวยความเรยบรอยและถกตอง รวมทงจดใหมเซอรเวเยอรทไดมาตรฐานทาการตรวจสอบคณภาพขาวสารกอนเขาเกบในโกดงกลาง/ไซโล ทงน โกดงกลาง/ไซโล ทกหลงจะตองมการตดตงโทรทศนวงจรปดในบรเวณทสามารถบนทกภาพการสงมอบขาวสารเขาโกดงกลาง/ไซโล และการขนยายขาวสารออกจากโกดงกลางใหเหนไดชดเจนดวย ๔. การระบายขาว ๔.๑ คณะอนกรรมการด าเนนการรบน าจ าขาวเปลอก ทาหนาทพจารณาสงสแปรสภาพ กาหนดอตราแปรสภาพขาวเปลอกทรบจานาเปนขาวสาร อตราสงมอบขาวสารเขาโกดงกลาง/ไซโล และกาหนดอตราการไถถอนขาวเปลอก รวมทงพจารณากาหนดปรมาณ ราคา หลกเกณฑ วธการ เงอนไขในการจาหนายขาวเปลอกและกากบดแลการจาหนายขาวเปลอก รวมทงแกไขปญหาในทางปฏบตเกยวกบการจานาและการจาหนายขาวเปลอก ๔.๒ คณะอนกรรมการพจารณาระบายขาวสาร ทาหนาทพจารณาประมาณ ราคา หลกเกณฑ วธการ และเงอนไขในการจาหนายขาวสารในโกดงกลาง/ไซโล ทแปรสภาพจากขาวเปลอกและกากบดแลแกไขปญหาในทางปฏบตเกยวกบการจาหนายขาวสาร รวมทงพจารณากาหนดวธการระบายขาวสารไดตามความจาเปน โดยเปนไปตามแผนการระบายขาวสาร และคานงถงผลกระทบตอราคาตลาดโดยใชระบบการสงออกเปนสาคญ ๕. การก ากบดแล ๕.๑ จดรบจ าน าและจดเกบ ให อคส. และ อ.ต.ก. ในฐานะหนวยปฏบตจดใหมจดรบจานาทเพยงพอกบความตองการของเกษตรกร และเขมงวดกวดขน รวมทงวางระบบการตรวจสอบการรบจานาใหสามารถปองกนการรวไหลในการรบจานาไดอยางมประสทธภาพ โดยใหกาหนดผรบผดชอบในแตละพนทอยางชดเจน ทงน อคส. / อ.ต.ก. จะตองกากบดแลโรงสทเขารวมโครงการ เจาหนาท อคส./ อ.ต.ก. ทรบผดชอบในโครงการ และหนวยงานอนทเกยวของ เชน เซอรเวเยอรใหดาเนนการรบจานาตามกรอบ

13

อานาจหนาทโดยเครงครดและเปนไปตามวตถประสงคของโครงการ โดย อคส. / อ.ต.ก. จะตองกากบดแลการออกใบประทวนของเจาหนาท อคส./อ.ต.ก. และการจายเงนของ ธ.ก.ส.สาขาใหไดภายใน ๖ วนทาการ นบแตวนทเกษตรกรนาขาวเปลอกมาจานา สาหรบการจดสงใบประทวนของ อคส.และ อ.ต.ก. ในพนทแตละจงหวด มอบหมายให อคส. และ อ.ต.ก. จดสงใบประทวนทมหมายเลขกากบไวใหผวาราชการจงหวดในฐานะประธานคณะอนกรรมการ กขช. ระดบจงหวดกากบดแล เพอปองกนการทจรตและใบประทวนหาย เชน โครงการรบจานาทผานๆ มา ๕.๒ สวนภมภาค ใหคณะอน กขช. ระดบจงหวดรวมกบองคกรปกครองสวนทองถน ผแทนกระทรวงมหาดไทย ผแทนกระทรวงเกษตรและสหกรณ และผแทนกระทรวงพาณชยในพนทประชาสมพนธและวางระบบการรบจานา ตงแตประชมชแจงการดาเนนโครงการรบจานา การออกหนงสอรบรองเกษตรกร การกากบดแลการรบจานาทโรงส การจดสรรใบประทวนใหแกโรงสทเขารวมโครงการในจงหวด การตรวจสอบโกดงกลางกอนรบมอบขาวสาร และการตรวจสอบสตอกขาวสารทโกดงกลาง จนถงการระบายขาวเปลอก กากบดแลและแกไขปญหาการรบจานาในพนทโดยรวดเรว และใหเกดความรดกมและเปนไปตามหลกเกณฑทกาหนด รวมทงปองกนการสวมสทธและการปลอมปนขาว เพอใหประโยชนตกแกเกษตรกรอยางแทจรง ๕.๓ สวนกลาง ฝายเลขานการ กขช. ทาหนาทแจงมต กขช. แนวทางการปฏบตและแนวทางกากบดแล รวมทงการประสานหนวยงานทเกยวของ และการสมตรวจสอบ (Random check) เปนครงคราว ๕.๔ กระทรวงมหาดไทย กากบดแลการทางานของคณะอน กขช. ระดบจงหวดอยางใกลชด และรวมกนกากบดแลการออกใบรบรองเกษตรกร การรบจานาทจดรบจานา การตรวจสอบสตอกขาวสารในโกดงกลาง รวมทงกากบดแลการประชาสมพนธ และการประสานงานในพนท ทงน กรณทหนวยงานตางๆ ไดประสานใหจงหวดดาเนนการขอใหแจงหรอสาเนาหนงสอใหกรมการปกครองทราบดวย ๕.๕ กระทรวงเกษตรและสหกรณ กากบดแลการออกใบรบรองเกษตรกรโดยออกใบรบรองใหเปนของเกษตรกรตวจรง มการเพาะปลกจรง และปรมาณผลผลตขาวเปลอกทเปนจรง โดยตองกาหนดผรบผดชอบชดเจน รวมทงตองรวมกากบดแลการรบจานาใบประทวน โดยเฉพาะในขนตอนเกษตรกร โรงส และเขารวมการกากบดแลในพนท ๕.๖ คณะท างานหรอหนวยงานปฏบตการพเศษ ประกอบดวย หนวยงานทเกยวของ เพอประสานและตรวจสอบในการดาเนนการโครงการรบจานาขาวเปลอก และสามารถปฏบตการไดในทกพนท เพออานวยการใหโครงการรบจานาเปนไปดวยความเรยบรอย

14

๕.๗ ฝายเลขานการ กขช. กรมการคาภายใน จะกาหนดหลกเกณฑการวดความชนขาวเปลอกและสงเจอปนใหเกษตรกรไดรบความเปนธรรม และใหมการปฏบตเปนไปในทศทางเดยวกน โดยจะเผยแพรทาง website www.dit.go.th

**********************

หลกเกณฑและเงอนไขทตองปฏบตเกยวกบ การฝากเกบ การแปรสภาพ และการจดจ าหนายขาว

แนบทายสญญาฝากเกบ แปรสภาพ และจดจ าหนายขาว เลขท .........................../๒๕๕๑ (นาปรง) ลงวนท .......... เดอน...................... พ.ศ. ๒๕๕๑

ขอ ๑. การแจงสตอกขาวเปลอกและขาวสาร กอนดาเนนการนาขาวเปลอกตามโครงการเขาเกบในคลงสนคา ผรบฝากตองแจงสตอกขาวเปลอกและขาวสารทมอยท งหมดในคลงสนคาทเกบรกษาตามแบบทผฝากกาหนดพรอม รายละเอยดแผนทและภาพถายสถานทเกบใหผฝากทราบ และผรบฝากตกลงยนยอมใหผฝากหรอ ตวแทนของผฝากหรอเจาหนาทสายตรวจพเศษของรฐเขาไปตรวจสอบสตอกขาวเปลอกและขาวสารของโรงสกอนดาเนนการตอไป โดยผรบฝากจะใหความรวมมออานวยความสะดวกตามสมควร

ขอ ๒. การจดท าบญช / การรายงาน

ผรบฝากตองจดใหมเครองคอมพวเตอรซงสามารถใชอนเตอรเนต โดยใหเจาหนาท องคการตลาดเพอเกษตรกรสามารถใชงานไดตลอดเวลาทปฏบตงาน และตองจดทาบญชรายวนแสดงปรมาณการรบเขาและจายออก ซงขาวเปลอกและขาวสารของโครงการ โดยแยกตามชนดขาวตามแบบทผฝากกาหนดแลวจดสงรายงานใหผฝากและธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตรเปนประจาทกวน โดยจดสงแบบ Manual และ/หรอ แบบ Online และหากเกดเหตผดปกตตองรายงานทนท

ขอ ๓. การรบมอบ/การจดเกบ / การรกษาคณภาพ / การคงปรมาณขาว

ผรบฝากตองตดตงโทรทศนวงจรปดสามารถบนทกขนตอนการดาเนนการรบจานาทบรเวณจดรบจานาตลอดระยะเวลาโครงการ และผรบฝากมหนาทจดเกบและรกษาคณภาพขาวใหดไดมาตรฐานตามประกาศกระทรวงพาณชย เกยวกบมาตรฐานสนคาขาวทใชบงคบอย และทจะออกใชบงคบตอไป ตลอดระยะเวลาทรบฝากเกบ โดยผรบฝากตองใชความระมดระวงและตองใชฝมอเปนพเศษตามทผมอาชพนพงปฏบต รวมทงคงไวซงปรมาณขาวเปลอกทรบฝากและขาวสารทไดจากการสแปรสภาพตามคาสงหรอตามท ไดรบอนญาตเปนหนงสอจากผฝาก การจดเกบขาวในวรรคแรกใหแยกกองเกบเปนสดสวน โดยตองแยกกองขาวทผรบฝากซอตามทางคาปกตของตน กบกองขาวทรบฝากตามโครงการฯ ออกจากกนใหชดเจน ไมปะปนกนเพอสะดวกตอการตรวจสอบปรมาณและชนดขาวทจดเกบ ทงนสถานทเกบรกษาขาวเปลอกตองมสภาพมนคงแขงแรง

15

ในกรณผ รบฝากมไดรกษาคณภาพ และ/หรอ คงไวซงปรมาณขาวท รบฝาก ตามวรรคแรก ผรบฝากจะตองรบผดชอบชดใชคาเสยหายใหกบผฝากในราคาเฉลยของกรมการคาภายในและราคาของสมาคมโรงสขาวไทย ณ วนททรบฝากขาวเปลอกหรอวนทไดขาวสารจากการสแปรสภาพ แลวแตวนใดจะสงกวา หรอวนทผฝากไดใชสทธเรยกรองแลวแตราคาใดจะสงกวา ผรบฝากจะทาการรบฝากขาวเปลอกจากเกษตรกรและสถาบนเกษตรกรไวกอนทองคการตลาดเพอเกษตรกร จะออกใบประทวนใหในภายหลงมได และหามผฝากรบมอบขาวเปลอกจากเกษตรกรและสถาบนเกษตรกรนอกบรเวณโรงสทเปนจดรบจานา หากมการรบฝากขาวเปลอกไวใหถอวาเปนขาวของผรบฝากมใช ขาวทรบจานาของรฐบาล

ขอ ๔. การแปรสภาพ / การสงมอบ

๔.๑ ผรบฝากจะแปรสภาพขาวเปลอกทฝากเกบไว ตามทคณะท างานพจารณาสแปรสภาพขาวเปลอก หรอผฝากกาหนด โดยขาวสารทไดจากการแปรสภาพจะตองได คณภาพตามประกาศกระทรวงพาณชยเกยวกบมาตรฐานสนคาขาวทใชบงคบอย และทจะออกใชบงคบตอไป โดยคสญญาตกลงใชอตราแปรสภาพ และอตราการสงมอบตามทคณะทางานพจารณาสแปรสภาพขาวเปลอกกาหนด ในกรณทผรบฝากมไดทาการแปรสภาพตามทผฝากกาหนดในขอ ๔.๑ ผฝากมสทธให ผรบฝากชะลอการรบฝากในงวดตอไป ๔.๒ ผรบฝากตองสงมอบขาวสารทแปรสภาพใหตรงตามชนด คณภาพ และจานวนท ผฝากไดสงสแปรสภาพ เขาเกบในคลงสนคากลางของผฝาก หรอ คลงสนคาทผฝากก าหนด ใหแลวเสรจภายในระยะเวลาทผฝากกาหนด โดยชนดคณภาพขาวสารตองไดตามประเภทขาวเปลอกทรบจานาไว และเปนไปตามมาตรฐานทกระทรวงพาณชยกาหนด รวมทงตองรบผดชอบขาวสารทสแปรสภาพแลวจนกวาจะมการรบมอบเขาคลงสนคาของผฝากครบถวนถกตอง อตราแปรสภาพและอตราการสงมอบสามารถปรบเปลยนไดตามทคณะทางานพจารณาสแปรสภาพขาวเปลอกเหนสมควร และใหถอวาอตราดงกลาวเปนทยอมรบของคสญญา และตองปฏบตใหเปนไปตามนน ในกรณทผฝากแจงใหผรบฝากทาการแปรสภาพขาวเปลอกเปนขาวสารหากผรบฝากมไดทาการแปรสภาพตามคาสงแปรสภาพดงกลาว ผรบฝากจะไมไดรบคาฝากเกบ ๔.๓ ผ รบฝากตองสงมอบขาวสารทแปรสภาพจากขาวเปลอกทรบจานาเขาไซโล/คลงสนคาของผฝาก ตามชนดและประเภทขาวเปลอกทรบจานาไว หรอตามคาสงของผฝาก ขาวสารดงกลาวตองไดคณภาพตามประกาศกระทรวงพาณชยเกยวกบมาตรฐานสนคาขาวทใชบงคบอยและทจะออกใชบงคบตอไปหากเกดปญหาขอโตแยงเรองคณภาพขาวสาร ผฝากจะพจารณาหาหนวยงานทมความเปนกลางตรวจสอบชขาด ๔.๔ ผรบฝากตองตดแถบผาแสดงรหสโรงส และชนดขาวลงบนกระสอบทจะบรรจขาวสารใหเหนไดชดเจน โดยใชเชอกเยบปากกระสอบตามสทกาหนดในรายละเอยดการกาหนดสเชอก และการตดแถบผาแสดงรหสโรงส ตามเอกสารหมายเลข ๓

๔.๕ หามผรบฝากนาขาวสารทมไดแปรสภาพจากขาวเปลอกทรบจานาตามโครงการฯ หรอขาวสารของโรงสอน ๆ (เปาเกา) สงเขาเกบในคลงสนคาของผฝากโดยเดดขาด

16

ขอ ๕. การจ าหนายและการชวยจดจ าหนาย

๕.๑ ผฝากตกลงวาในการแปรสภาพขาวเปลอกเปนขาวสารจะนาผลพลอยไดทเหลอจากการสขาว เชน ปลายขาวบางชนด ราขาว เปนตน มอบใหผรบฝากเปนผจาหนายแลวนารายไดจากสวนนมาหกคาใชจายในการแปรสภาพขาวเปลอกเปนขาวสาร และคาใชจายอนทจะตกลงกน ทงน หากมสวนทเหลอใหนารายไดมาคานวณสงเปนตนขาวใหผฝากตามอตราทคณะทางานพจารณาสแปรสภาพขาวเปลอกกาหนด

๕.๒ เมอผรบฝากไดรบคาสงจากผฝากใหแปรสภาพขาวเปลอกเปนขาวสารแลว ผฝากอาจขอใหผรบฝากเปนผชวยในการจดจาหนายขาวสารและผลพลอยไดตามเงอนไขทผฝากกาหนด ทงน ราคา ปรมาณและผซอตองไดรบความเหนชอบจากคณะทางานพจารณาสแปรสภาพขาวเปลอกกาหนด ในการจาหนายขาวสารใหแกผซอ ถามขอโตแยงในเรองคณภาพขาว ผฝากจะเปนผ จดหาผตรวจสอบคณภาพ โดยผรบฝากเปนผรบผดชอบคาใชจายในการจางผตรวจสอบดงกลาว ๕.๓ ในกรณทผรบฝากเปนผชวยจดจาหนายตามคาสงของผฝาก ผรบฝากจะไดรบ คาจางในการจดจาหนายขาวสารและผลพลอยไดทเหลอจากการสขาว คาใชจายการตลาด และคาขนสง แลวแตกรณโดยหกจากคาขายผลพลอยไดทเหลอจากการสขาว เชน ปลายขาวบางชนด ราขาว เปนตน ตามอตราทคณะทางานพจารณาสแปรสภาพขาวเปลอกกาหนด

ขอ ๖. การประกนภย

ผรบฝากจะตองจดใหมการประกนวนาศภยขาวเปลอกและขาวสารทเกบไวในคลงสนคาของผรบฝากทอยในบรเวณเดยวกนกบโรงสของผรบฝากตามสญญาน โดยทนทรพยทเอาประกนตองเตมมลคาขาวเปลอกและขาวสารทรบฝากตลอดระยะเวลาการเกบรกษาโดยระบใหผฝากเปนผรบประโยชนตามสญญากรมธรรมประกนภย และระบเงอนไขการประกนภยคมครองจากอคคภย ลมพาย ภยจากน าทวม ภยจากน า และภยจากการโจรกรรม โดยผรบฝากเปนผชาระคาเบยประกนภย รวมทงสงมอบตนฉบบกรมธรรมประกนภยใหแกผฝากเกบรกษาไว ภายในกาหนด ๑๕ วนนบแตวนทผรบฝากไดรบมอบขาวเปลอกจากผฝาก ทงน ผรบฝากจะไมเพกถอนสญญากรมธรรมประกนภยดงกลาวจนกวาผรบฝากจะไดสงมอบขาวเปลอก และ/หรอ ขาวสารทรบฝากเกบไวใหแกผฝากครบถวนตามสญญาแลว ขอ ๗. การตรวจสอบ

ผรบฝากยนยอมใหผฝาก ตวแทนของผฝาก เจาหนาทของรฐหรอผชวยเจาหนาท ของรฐเขาตรวจสอบคณภาพ ปรมาณคงเหลอ และบญชรบจายขาวในโครงการฯ ไดตลอดเวลา โดยผรบฝากตองอานวยความสะดวกตามสมควร หากผรบฝากประสงคใหมการตรวจสอบใหมจะตองแจงความประสงคทนทหลงการตรวจสอบเสรจสนในวนนน ถามการตรวจสอบใหมกใหดาเนนการในวนเดยวกน โดยผรบฝากตองรบภาระคาใชจายทเกดขนจากการตรวจสอบใหมทงหมด และใหถอวาผลการตรวจสอบใหมเปนขอยต ขอ ๘. การหกสงเจอปน การหกลดน าหนกความชน การแสดงราคา (รบฝาก)

ผรบฝากตองมเครองอบลดความชน หรอลานตากในบรเวณโรงส

ผรบฝากตองใหความเปนธรรมกบเกษตรกรในการหกสงเจอปน และการหกลดน าหนกความชนขาวเปลอกตามประกาศกรมการคาภายใน และตองแสดงราคารบซอและราคารบฝากรบจานา

17

โดยเปดเผย รวมทงตดปายแสดงการเปนจดรบฝาก รบจานาไวหนาสถานทประกอบการใหเหนไดอยางเดนชด เพอแสดงใหทราบวาเปนจดรบฝาก รบจานาตามหลกเกณฑและเงอนไขทผฝากกาหนด

ขอ ๙. การชงน าหนก

ผรบฝากตองใชเครองชงทไดมาตรฐานซงผานการตรวจสอบ และไดรบคารบรองจากกรมการคาภายในแลว โดยวางในสถานททสามารถเหนไดชดเจน

หลกการออกใบรบรองเกษตรกร การออกใบรบรองเกษตรกรผปลกขาว สาหรบเกษตรกรทประสงคจะจานาขาวเปลอก มหลกการ ๓ ประการและคาอธบาย ดงน ๑. ครบถวน หมายถง การเปดโอกาสและเชญชวนใหเกษตรกรผปลกขาวทกคนทประสงคจะไดสทธในการจานาผลผลตขาวเปลอกทผลตไดของตนเอง มาขอใบรบรองเกษตรกรโดยทวถง ดงนน จงตองมการแจงขาวสารหรอประชาสมพนธในทกรปแบบใหเกษตรกรไดทราบอยางทวถง แตหากเกษตรกรไดทราบแลวจะมาแจงความจานงขอใบรบรองเกษตรกรหรอไม อยทการตดสนใจของเกษตรกร ๒. ถกตองเปนจรง หมายถง ขอมลทเกษตรกรกรอกลงในแบบรบรองเกษตรกรจะตองถกกตองเปนจรงดวยความบรสทธใจ เชน พนทปลกและปรมาณผลผลตขาวเปลอกทคาดวาจะเกบเกยวได เพราะประเดนทสาคญทสดคอ ชนดและปรมาณขาวเปลอกทนามาจานาจรงจะตองไมเกนไปกวาททยนขอใบรบรองเกษตรกรไว อกทงไมยนขอใบรบรองเกษตรกรซ าซอน ทงนโดยใหตวเกษตรกรทยนขอใบรบรองเกษตรกร รบรองความถกตองของขอมลดวยตนเอง แลวใหผนาชมชนรบรองขอมลของเกษตรกรรายนนอกชนหนง อยางไรกดเจาหนาทจะตองทาการตรวจสอบขอมลของเกษตรกร โดยวธการทมประสทธผล ซงหากพบวาเกษตรกรแจงขอมลทเปนเทจเกษตรกรรายนนอาจไดรบผลกระทบบางอยาง เชน การตดสทธรบจานาขาวเปลอก การขนบญชดา และแมกระทงไดรบโทษตามกฎหมายอาญา ๓. ไมมา ไมมสทธ หมายถง หากเกษตรกรทราบแลววา ผมสทธเขารวมโครงการรบจานาขาวเปลอก จะตองยนขอใบรบรองเกษตรกร แตละเลย เพกเฉย ไมมายนขอใบรบรองเกษตรกรภายในเวลาทกาหนด ยอมหมดสทธในการบจานาขาวเปลอกในฤดกาลปจจบน

18 แนวทางปฏบตการออกใบรบรองเกษตรกรผปลกขาว

ของ กรมสงเสรมการเกษตร กรมการขาว กระทรวงเกษตรและสหกรณ เพอใหการดาเนนงานออกใบรบรองเกษตรกรผปลกขาวเปนไปอยางมประสทธภาพ รดกม และไดขอมลทตรงกบความเปนจรง รวมทงเปนไปตามหลกการออกใบรบรองเกษตรกร กรมสงเสรมการเกษตร กาหนดขนตอนและแนวทางการปฏบตการออกใบรบรองเกษตรกรผปลกขาวดงน ๑. สถานทออกใบรบรองเกษตรกร สามารถดาเนนการได ๒ ลกษณะ คอ (๑)สานกงานเกษตรจงหวด/อาเภอ กาหนดสถานทออกใบรบรองเกษตรกรไวแนนอน แลวใหเกษตรกรเดนทางมาขอใบรบรองเกษตรกร (๒) สานกงานเกษตรจงหวด/อาเภอ จดหนวยเคลอนทเขาไปจดตงสถานทชวคราวเพอใหเกษตรกรมาขอใบรบรองเกษตรกรในหมบานหรอชมชน ๑.๑ กรณก าหนดสถานทแนนอน (๑) ทกอาเภอทมพนทปลกขาวจะตองมการกาหนดสถานท เพอใหเกษตรกรมายนขอใบรบรองเกษตรกร และใหขาราชการสานกงานเกษตรอาเภอ หรอสานกงานเกษตรจงหวด หรอพนกงานราชการ(ตาแหนงนกวชาการสงเสรมการเกษตร) ทไดรบมอบหมายใหปฏบตงานอยในตาบล ทมใชเจาหนาทดานธรการหรอการเงนเปนเจาหนาทผออกใบรบรองเกษตรกร (๒) สาหรบตาบลทมศนยบรการและถายทอดเทคโนโลยการเกษตรประจาตาบล ใหใชศนยบรการและถายทอดเทคโนโลยการเกษตรประจาตาบลเปนสถานทออกใบรบรองเกษตรกร (๓) สาหรบตาบลทไมมศนยบรการและถายทอดเทคโนโลยการเกษตรประจาตาบลใหเกษตรอาเภอกาหนดสถานททเหมาะสมออกใบรบรองเกษตรกรและมอบหมายขาราชการทสานกงานเกษตรอาเภอ หรอพนกงานราชการ(ตาแหนงนกวชาการสงเสรมการเกษตร) ทไดรบมอบหมายใหปฏบตงานอยในตาบลทมใชเจาหนาทธรการหรอการเงน ออกใบรบรองเกษตรกรหรอหากไมมปญหาดานการเดนทางเกษตรอาเภออาจกาหนดใหเกษตรกรในพนททไมมศนยบรการและถายทอดเทคโนโลยประจาตาบล ไปยนขอใบรบรองเกษตรกรทศนยบรการและถายทอดเทคโนโลยการเกษตรประจาตาบลซงเปนสถานทออกใบรบรองเกษตรกรทตงอยในตาบลใกลเคยงกได ทงน จะตองมการประกาศหรอประชาสมพนธเพอใหเกษตรกรผปลกขาวทกคนไดทราบโดยทวกนดวย (๔) สาหรบเกษตรกรทมการทานาอยในพนทใกลเคยง ซงสะดวกตอการเดนทางมาขอใบรบรองเกษตรกร ณ สานกงานเกษตรอาเภอ ใหกาหนดสานกงานเกษตรอาเภอเปนสถานทออกใบรบรองเกษตรกร

19 ๑.๒ กรณเปนหนวยเคลอนท (๑) ใหเกษตรอาเภอจดหนวยเคลอนทเขาไปออกใบรบรองเกษตรกรในหมบานหรอชมชนโดยจะตองมการประกาศหรอประชาสมพนธ นดหมาย วนเวลาและสถานทออกใบรบรองเกษตรกรไวลวงหนาเพอใหเกษตรกรผปลกขาวในหมบานหรอชมชนนนไดทราบอยางทวถง (๒) การทหนวยเคลอนทออกใบรบรองเกษตรกรในหมบาน หรอชมชนใด เสรจสนตามวนเวลาทกาหนด หากยงเปนชวงระยะเวลาทมสทธยนขอไมเปนการตดสทธเกษตรกรผปลกขาวทอาศยอยในหมบานหรอชมชนนน แตยงไมไดยน สามารถทจะยนขอใบรบรองเกษตรกรเพมเตมได กรณนเกษตรอาเภอจะตองกาหนดวธการโดยสะดวกใหเกษตรกรดงกลาวตามสมควร ๑.๓ แตละจงหวด อ าเภอ อาจพจารณาใชวธการขางตนอยางใดอยางหนง หรอทงสองอยางรวมกน หรอปรบปรงวธการใหเหมาะสมกบสภาพพนทและสงคมเกษตรกรในแตละแหง ทงนโดยใชดลพนจใหบงเกดผลดตามหลกการออกใบรบรองเกษตรกรทกลาวมาแลวใหมากทสด ๒. ระยะเวลาการออกใบรบรองเกษตรกร จะกาหนดชวงเวลาของการออกใบรบรองเกษตรกรผปลกขาวตามหวงระยะเวลาทมการเปดโครงการรบจานาขาวเปลอกนาป/นาปรง รวมทง ใหขยายระยะเวลาการออกใบรบรองเกษตรกรออกไปไดเทากบวนทคณะกรรมการนโยบายขาวแหงชาต (กขช.) มมตใหขยายระยะเวลารบจานาขาวเปลอกออกไปดวย ๓. บคคลผมสทธออกใบรบรองเกษตรกร ๓.๑ บคคลผมสทธยนขอใบรบรองเกษตรกร ไดแก หวหนาหรอสมาชกครวเรอนเกษตรกรทเพาะปลกขาวในปการผลตนนๆ ซงเปนเจาของผลผลตทเกบเกยวไดโดยไมคานงวา จะเปนผเชาทนาจากผอนหรอไม นอกจากน ยงตองเปนผทไปขนทะเบยนเกษตรกรกบกระทรวงเกษตรและสหกรณแลว หากเกษตรกรไมไดเปนผททไปขนทะเบยนเกษตรกรหรอยงไมเคยไดใบรบรองเกษตรกรประเภทเดยวกนมากอน ใหยนคารองเพอขออนมตขอใบรบรองเกษตรกรเปนกรณพเศษตอคณะอนกรรมการนโยบายขาวแหงชาตระดบจงหวด ซงในการพจารณาของคณะอนกรรมการใหยดกรอบตามหลกการออกใบรบรองเกษตรกร และมตคณะกรรมการนโยบายขาวแหงชาตทเกยวของ ตลอดจนเจตนารมณของการสรางขอปฏบตทแตกตางเพอสรางเสรมวนยอนดของเกษตรกร ๓.๒ ในหนงครอบครวเกษตรกร ใหมตวแทนมายนขอใบรบรอง ๑ คน ซงอาจเปนพอบาน แมบาน หรอสมาชกทบรรลนตภาวะแลว แตบคคลดงกลาวจะตองเดนทางมาขอใบรบรองเกษตรกรดวยตนเอง และจะตองนาหลกฐานแบบ ทบก.๐๒ หรอ สาเนา ทบก.๐๑ และบตรประจาตวประชาชนทยงไมหมดอายมาดวย ๓.๓ กรณเกษตรกรเปนญาตพนอง ทอาศยอยดวยกนมากกวา ๑ ครอบครว และมการแบงแยกปลกขาวจากกนเปนสดสวนทแนนอน แตยงไมถงขนแบงกรรมสทธถอครอง เกษตรกรอาจเลอกสง

20

ตวแทน ๑ คน มายนขอใบรบรองเกษตรกรสาหรบปรมาณขาวทงหมด หรอจะตางคนตางมายน โดยแจงขอมลเฉพาะสวนตนทถกตองกได ๓.๔ เกษตรกรผปลกขาวในแตละปการผลต สามารถไปขอใบรบรองเกษตรกรไดเพยงครงเดยวและเพอปองกนการยนขอใบรบรองซ าซอน เกษตรกรทมทะเบยนบานและพนทนาทกาลงเพาะปลกอยหมใด ตาบลใด ใหยนขอใบรบรองเกษตรกร ณ สถานทออกใบรบรองเกษตรกรทกาหนดใหสาหรบหมบานหรอตาบลนน อยางไรกดอาจมเกษตรกรบางรายมพนทเพาะปลกขาวในตาบลนนแตมทะเบยนบานอยไกลออกไปมาก ใหเกษตรอาเภอหรอเจาหนาทพจารณาอนโลมใหยนขอใบรบรองเกษตรกร ณ สถานททออกใบรบรองเกษตรกรในตาบลหรออาเภอทเกษตรกรมพนทนานนได กรณนอกเหนอจากขางตน ใหเกษตรจงหวดนาเสนอคณะอนกรรมการนโยบายขาวแหงชาตระดบจงหวดพจารณาตามกรอบใน ขอ ๓.๑ ๔. วธการยนขอใบรบรองเกษตรกร ๔.๑ เกษตรกรผปลกขาวทประสงคจะขอใบรบรองเกษตรกรในปการผลตใด ตองแจงขอมลทกาหนด ไดแก ชนดพนธขาว พนทปลกขาว ผลผลตทเปนจรงพรอมยนหลกฐานประกอบดวย ดงน ๔.๑.๑ บตรประจาตวประชาชน ๔.๑.๒ ทบก.๐๒ หรอ สาเนา ทบก.๐๑ กรณเกษตรกรทาแบบ ทบก.๐๒ หรอ สาเนา ทบก.๐๑ สญหาย ใหเจาหนาทตรวจสอบหลกฐานอนใดทสามารถเชอไดวาเกษตรกร ไดขนทะเบยนแลวจรง เชน บญชรายชอทรวบรวมไวในคราวทมการขนทะเบยน บญชการขนทะเบยนผปลกขาวทจดทาไว ใบรบแจงความจากสถานตารวจ หรอเอกสารอนๆ แตหากไมมหลกฐานทกลาวมาขางตน ใหเกษตรกรยนคารองขออนมตเปนกรณพเศษตอคณะอนกรรมการนโยบายขาวแหงชาตระดบจงหวด ดงเชนขอ ๓.๑ ๔.๒ ใหเจาหนาทชวยตรวจสอบโดยเบองตนเกยวกบความถกตองและครบถวนของขอมลทเกษตรกรแจง และกรอกรายละเอยดขอมลของเกษตรกรผมายนขอใบรบรองเกษตรกร ตามแบบรบรองเกษตรกร (แบบ ขกข.๑ ) ใหครบถวน แลวใหเกษตรกรรายนนลงลายมอชอตอเจาหนาทผออกใบรบรองเกษตรกร เพอรบรองความถกตองของขอมลทแจงดวยตวเกษตรกรเอง ๔.๓ ใหบคคลทเชอถอไดและเปนผรขอมลของผขอใบรบรองเกษตรกรวามพนทปลก ชนดขาวและผลผลตตามทแจงไวจรง ไดแก กานน ผใหญบาน กรรมการหมบาน หรอกรรมการ อบต. ลงลายมอชอพรอมตาแหนงเปนผรบรองทายแบบรบรองเกษตรกร สาหรบเกษตรกรผมายนทกราย ทงน ผ รบรองจะลงลายมอชอในแบบไวลวงหนาไมได จะตองลงลายมอชอรบรอง เมอเจาหนาทไดตรวจสอบรายละเอยดขอมลในแบบรบรองเกษตรกรเรยบรอยแลวเทานน ๔.๔ เจาหนาทผออกใบรบรอง หรอเกษตรอาเภอ หรอเจาหนาทสานกงานเกษตรจงหวด ซงเปนขาราชการ หรอพนกงานราชการ (ตาแหนงนกวชาการสงเสรมการเกษตร) ทไดรบมอบหมายให

21

ปฏบตงานอยในตาบล แตตองมใชเจาหนาทธรการหรอการเงนลงลายมอชอและตาแหนงในชองเจาหนาททายแบบ ขกข.๑ ในการน เจาหนาทจะลงลายมอชอในแบบไวลวงหนามได ๔.๕ มอบแบบ ขกข.๑ ฉบบจรง และหลกฐานคนใหเกษตรกรผมายน พรอมอธบายย าเตอนการเกบรกษาแบบ ขกข.๑ ไวใหด และใหใชเพอเปนหลกฐานในการนาขาวเปลอกไปจานาจรงเทานน (ตองนาแบบ ขกข.๑ ไปดวยทกครง) รวมทงอธบายถงขอหามตางๆ ทเกษตรกรไมควรปฏบต เมอเกษตรกรไดรบแบบ ขกขก.๑ แลวถอวาเสรจสนการขอใบรบรองสาหรบเกษตรกรรายนน ๔.๖ นาสาเนาแบบ ขกข.๑ ซงมขอความตรงกบฉบบจรงทไดมอบใหเกษตรกร ใหคงสภาพรวมเลมเชนเดม รวมทงเรยงลาดบเพอการคนหาไดงายสงใหเจาหนาทดาเนนการตามขอ ๕ กอนทจะเกบรกษาไวใหปลอดภยในแตละวนระหวางออกใบรบรองเกษตรกร ๔.๗ กอนปฏบตงานออกใบรบรองเกษตรกร ใหเจาหนาทใชตรายางประทบระบประเภทขาวและป พ.ศ. ในชองทกาหนดในแบบรบรองเกษตรกรทกแผน โดยคานวณใหพอดกบจานวนเกษตรกรทจะมาขอแบบรบรองในแตละวน ทงน หากยงไมมตรายาง ใหใชวธเขยนดวยปากกา ๕. การบนทกแบบรบรองเกษตรกรและรายงานผล ๕.๑ เมอเจาหนาทออกใบรบรองเกษตรกรผปลกขาวตามแบบ ขกข.๑ เสรจแลว ใหเจาหนาทนาสงแบบ ขกข.๑ ใหเกษตรอาเภอตรวจสอบความถกตองและครบถวนของขอมลอกครงหนง แลวสงตอใหกบเจาหนาทบนทกขอมลทาการบนทกขอมลลงโปรแกรมบนทกขอมลรายงานการออกใบรบรองทจงหวดนาไปตดตงให หรอเจาหนาทจะบนทกขอมลดวยตนเองกได ซงจะตองดาเนนการบนทกใหเสรจ โดยวธการเปดโปรแกรมบนเครองคอมพวเตอรทสามารถใชไดตลอดเวลาแลวบนทกขอมลลงโปรแกรม (ทมแบบ ขกข.๑ ปรากฏอย) โดยสรปผลและตรวจสอบขอมลทกวนพฤหสบด ภายในเวลา ๑๕.๐๐ น. แลวใหนาสงขอมลทางอนเตอรเนต เวปไซตในการประเมนผลทกวนศกร ภายในเวลา ๑๒.๐๐ น. ซงจะออนไลนไปยงศนยปฎบตการของกรมสงเสรมการเกษตรและ กขช. โดยตรงดวย ๕.๒ ในกรณทไมสามารถรายงานตาม ขอ ๕.๑ ได ขอใหดาเนนการ ดงน ๕.๒.๑ ใหเจาหนาทคดลอกขอมลจากสาเนาแบบ ขกข.๑ ลงในแบบรบรองเกษตรกรระดบตาบล (แบบ ขกข.๒) โดยระบเลมทและเลขทใหตรงกบแบบ ขกข.๑ และเรยงลาดบสงใหเกษตรอาเภอ ๕.๒.๒ สานกงานเกษตรอาเภอรวบรวมแบบ ขกข.๒ แลวบนทกขอมลลงในแบบรบรองเกษตรกรระดบอาเภอ(แบบ ขกข.๓) สงใหสานกงานเกษตรจงหวด ทกวนพฤหสบด ภายในเวลา ๑๕.๐๐ น. ๕.๒.๓ สานกงานเกษตรจงหวดดาเนนการดงน (๑) บนทกขอมลในแบบ ขกข.๒ ซงมรายชอเกษตรกรลงในแผนดสกเกต เมอดาเนนการออกใบรบรองเสรจสนแลว สงใหกรมสงเสรมการเกษตรและสาเนาให ธ.ก.ส. ระดบจงหวดดวย

22

(๒) สงแบบ ขกข.๔ ใหกรมสงเสรมการเกษตรทกวนศกร ภายในเวลา ๑๖.๐๐ น. ๕.๓ สาเนาแบบรบรองเกษตรกรระดบตาบลและอาเภอ (แบบ ขกข.๑ และ ขกข.๒) ใหเกบรกษาไวทสานกงานเกษตรอาเภอ เพอเปนหลกฐานในการตรวจสอบความถกตอง ในการจานาขาวเปลอกของเกษตรกร ๕.๔ แบบรบรองเกษตรกรทเหลออยใหเกษตรอาเภอจดทาบญชระบเลมทเลขทใหชดเจนแลวรายงานจงหวด และใหจงหวดรายงานกรมสงเสรมการเกษตรและเกบรวบรวมไวในทปลอดภยเพอนามาใชในการรบจานาขาวเปลอกในฤดตอๆไป ๕.๕ เมอสนสดระยะเวลาการออกใบรบรองเกษตรกรแลว ใหสานกงานเกษตรอาเภอตรวจสอบขอมลการรายงานผลการออกใบรบรองเกษตรกรทนาสงขอมลทางอนเตอรเนต ถายงบนทกขอมลสงไมครบใหดาเนนการใหครบตามจานวนทไดออกใบรบรองจรงดวย ๖. การตรวจสอบความถกตองของขอมล ๖.๑ ใหเจาหนาทผออกใบรบรองเกษตรกร ตรวจสอบดหลกฐานตางๆ ใชขอมลผลผลตเฉลยของสานกงานเศรษฐกจการเกษตรและใชขอมลเกษตรกรทไดแจงในการออกใบรบรองเพอการจานาขาวเปลอกปทแลว (แบบ ขกข.๑ หรอ แบบ ขกข.๒) เพอการเปรยบเทยบกบขอมลทเกษตรกรแจงในปน หรอใชวธการคานวณพนทปลกขาวรวมกบผลผลตเฉลยโดยทวไปในพนทนนๆ หรอวธการอนๆทเหนสมควร เชน การจดประชมรวมกบหนวยงานอนในระดบอาเภอ เพอกาหนดผลผลตขาวนาปเฉลยโดยมหลกฐานการประชมทชดเจน ทงนเพอความถกตองอยางแทจรงของขอมลดานปรมาณขาวเปลอกทเกษตรกรผลตไดและคาดวาจะจานา ๖.๒ ในขณะทออกใบรบรองเกษตรกร หากมการทกทวงขอมลหลกจากทตรวจสอบโดยเบองตนแลว เหนวาไมนาจะเปนขอมลทเปนจรงหรอผลผลตมากเกนปกต ใหเจาหนาทผออกใบรบรองเกษตรกรพจารณาตรวจสอบ หรอเรยกเกบสาเนาเอกสารหลกฐานทจาเปนสาหรบรายทพบความผดปกต โดยใหเกษตรกรลงนามรบรองสาเนาดวย เชน เอกสารสทธตามประมวลกฎหมายทดน เอกสารสทธทราชการใหการรบรอง เอกสารการจดทะเบยนทากน เอกสารสทธการเชาใชทดน เปนตน และหรอเสนอเรองใหคณะอนกรรมการนโยบายขาวแหงชาตระดบจงหวด เพอแตงตงคณะทางานออกไปตรวจสอบและรายงานผลกอนออกใบรบรองใหแกเกษตรกรรายนน และหรอมการสมตรวจสอบพนททานาของเกษตรกรกอนการออกใบรบรอง ฯ ๖.๓ ในกรณทเกษตรกรทาใบรบรองเกษตรกรสญหาย ใหเกษตรกรแจงความตอสถานตารวจในพนท และหากประสงคจะขอใบรบรองเกษตรกรฉบบใหม ใหนาหลกฐานแจงความขางตนมาแสดงแกเจาหนาท

23 ๖.๔ เพอเปนการปองกนกรณทจรตหรอมปญหาขอรองเรยน สงสยดานขอมลในใบรบรองเกษตรกร การแจงขอมลทไมเปนจรงใหสานกงานเกษตรอาเภอนาสาเนาแบบ ขกข.๒ ซงมขอมลบนทกไวเปนรายละเอยดของเกษตรกรรายบคคลแลวนาไปตดประกาศทศนยบรการและถายทอดเทคโนโลยการเกษตรประจาตาบล อบต. หรอสถานททเหมาะสมในชมชนใหเกษตรกรทราบเพอการตรวจสอบขอมลกนเองทกวนศกร หลงออกใบรบรองถงสนสดระยะเวลาจานาขาวเปลอก ๗. มาตรการลงโทษ ๗.๑ หากมการตรวจสอบพบวา มรายงานขอมลในแบบ ขกข.๑ เปนเทจ ใหรายงานคณะอนกรรมการนโยบายขาวแหงชาตระดบจงหวดเพอพจารณาตามทเหนสมควร เชน การตดสทธในการจานาขาวเปลอก การงดใหความชวยเหลออนๆ จากรฐ หรอการแจงความเพอดาเนนการตามกฎหมาย ๗.๒ กรณทพบวา เกษตรกรไดนาใบรบรองเกษตรกรผปลกขาวทไดรบไปใชผดวตถประสงค เชน นาไปซอขายหรอมอบใหแกบคคลอน ใหรายงานคณะอนกรรมการนโยบายขาวแหงชาตระดบจงหวด เพอตดสทธในการจานาขาวเปลอก หรอขนบญชดาสาหนบการชวยเหลออนใด หรอดาเนนการใดๆ ตามทคณะอนกรรมการนโยบายขาวแหงชาตระดบจงหวดเหนสมควร ๘. การแกไขปญหาการออกใบรบรอง ในกรณทมปญหาในทางปฏบตและไมสามารถใชดลพนจในการแกไข โดยเจาหนาทระดบอาเภอหรอระดบจงหวดไดใหนาปญหาดงกลาวเสนอตอคณะอนกรรมการนโยบายขาวแหงชาตระดบจงหวดเพอพจารณา

24

(ตวอยาง) แบบ ขกข.๑

เลมท ค ๒๔๒ แบบรบรองเกษตรกรผปลกขาว.............................................................. เขยนท .................................................................. วนท...............เดอน.......................... พ.ศ............. ขาพเจาชอ........................................................นามสกล.................................................. .....บานเลขท............................. หมท................ตาบล.............................................อาเภอ...........................................จงหวด............................................ เลขทบตรประจาตวประชาชน - - - - เปนเกษตรกรทไดขนทะเบยนเกษตรกรกบกระทรวงเกษตรและสหกรณแลว ตามแบบ ทบก.๐๒ หรอ สาเนา ทบก.๐๑ เลขท..............เลมท.......................ออกให ณ อาเภอ...................................................จงหวด........................................ .. มพนทปลกขาวอยในตาบล............................................อาเภอ............................................จงหวด................................. ๑. พนธหอมมะล พนทปลก.......................ไร ผลผลตเฉลย .............................กก./ไร ผลผลต................................ตน ตวอกษร(.....................................................................................) ๒. พนธปทมธาน ๑ พนทปลก.......................ไร ผลผลตเฉลย .............................กก./ไร ผลผลต................................ตน ตวอกษร(.....................................................................................) ๓. ขาวเจาไวแสง พนธ............... พนทปลก.......................ไร ผลผลตเฉลย .............................กก./ไร ผลผลต................................ตน ตวอกษร(.....................................................................................) ๔. ขาวเจาไมไวแสง พนธ............ พนทปลก.......................ไร ผลผลตเฉลย .............................กก./ไร ผลผลต................................ตน ตวอกษร(......................................................................... ............) ๕. ขาวเหนยว พนทปลก.......................ไร ผลผลตเฉลย .............................กก./ไร ผลผลต................................ตน ตวอกษร(............................................................... ......................) ๖. รวมผลผลตทงหมด ...........ตน ตวอกษร(.....................................................................................) ขาพเจาขอรบรองวาขอมลขางตนเปนจรงทกประการ การแจงขอมลเทจ ผแจงมโทษตามกฎหมายอาญา (ลงชอ).....................................................เกษตรกร (....................................................) (ลงชอ).....................................................ผรบรอง (....................................................) ตาแหนง................................................... ไดตรวจสอบแลวเปนเกษตรกรผปลกขาวในฤดนจรง (ลงชอ)......................................................เจาหนาท (....................................................) ตาแหนง.................................................... หมายเหต เจาหนาทจะตรวจสอบเฉพาะความเปนเกษตรกรผปลกขาวในฤดนจรงเทานน ธ.ก.ส.สาขา..........................................................ขอรบรองวา (ลงชอ)........................................................ นาย/นาง/น.ส. ................................ นามสกล.......................... (....................................................) ขนทะเบยนเปนลกคาประจาสาขาแลว ตาแหนง.......................................................

รายการทจานา(ชองนสาหรบเจาหนาทผรบจานา)

ว/ด/ป ชอโรงส ปรมาณ

(ตน) ลายเซน

25

คาอธบาย ชองนาสาหรบเฉพาะการมอบสทธในการจานาขาวแกบคคลในครอบครวตนเอง ซงเปนลกคา ธ.ก.ส.

๑. หลกฐานประกอบการขอรบใบรบรองไดแก

(๑) บตรประจาตวประชาชน

(๒) แบบ ทบก.๐๒

๒. ใหเกษตรกรรบรองความถกตองของขอมล และลงลายมอชอดวยตนเอง พรอมมบคคลทเชอไดในทองถนลงนามรบรองอกครงหนง ตามขอ ๓

๓. ผรบรอง หมายถง บคคลทเชอถอไดและเปนผรขอมลของผขอรบรองวามพนทปลก และผลผลตตามทแจงไวจรง ไดแก กานน ผใหญบาน ผชวยผใหญบาน กรรมการหมบาน หรอกรรมการ อบต.

๔. เจาหนาท หมายถง ขาราชการสานกงานเกษตรกรอาเภอ สานกงานเกษตรจงหวด พนกงานราชการ(ตาแหนงนกวชาการสงเสรมการเกษตร) ทไดรบมอบหมายใหปฏบตงานอยในตาบล ทงน ตองไมใชเจาหนาทดานธรการหรอการเงน

๕. การจดทาใบรบรองใหทาเปนคฉบบ โดยฉบบจรงมอบใหแกเกษตรกรผขอใบรบรอง สวนสาเนาคฉบบใหสานกงานเกษตรอาเภอเกบไวเปนหลกฐาน

๖. กรณเกษตรกร ตามขอ ๒ ไมไดเปนลกคน ธ.ก.ส. แตบคคลในครอบครวทมทะเบยนบานเดยวกนเปนลกคา ธ.ก.ส. ใหมอบสทธในการจานา โดยบนทกยนยอมชองถดไป

ขาพเจายนยอมมอบสทธใหแก

ชอ............................นามสกล.............................

ลกคา ธ.ก.ส. สาขา..............................................

กลมท......................เลขทะเบยน............................

โดยมความสมพนธกบขาพเจาเปน................................

(ลงชอ)............................................ผมอบ

(.............................................)

(ลงชอ)..........................................ผรบมอบ

(.............................................)

(ลงชอ)............................................พยาน

(..............................................)

ธ.ก.ส. สาขา....................................................

ขอรบรองวาผรบมอบสทธเปนลกคา กลมท..........

เลขทะเบยน....................................................

(ลงชอ)...............................................

(..............................................)

ตาแหนง...............................................

(.........../.................../..............)

ใบรบรองฉบบน เปนสทธเฉพาะเกษตรกรและบคคลในครอบครวทเปนเจาของขาวเปลอก และใหใชเพอการจานาขาวเปลอกฤดน เทานน

หามมอบใหแกบคคลอนหรอใชประโยชนเพอการอนใด