༄༅། །མཇུག་མཐའི་ཡུལ་ལྗོངས་གཙང་མའི་རེ་

འབོད་སྐྱེ་བ་ལྔ་པའི་གཤོག་སྒྲ།

རྩོམ་སྒྲིག་པ། བསྟན་འཛིན་བཀྲ་ཤིས།

༄༅། །མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་རྨ་འབྲི་རྫ་གསུམ་འབྱུང་ཡུལ་གྱི་སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་ལྷན་ཚོགས།

༄༅། །མཇུག་མཐའི་ཡུལ་ལྗོངས་གཙང་མའི་རེ་

འབོད་སྐྱེ་བ་ལྔ་པའི་གཤོག་སྒྲ།

——ཁྲིམས་འགལ་གཏེར་སྔོག་ལ་གདོང་གཏད་ཀྱི་ཁྲིམས་ལུགས་ཤེས་བྱའི་ཀློག་དེབ།

རྩོམ་སྒྲིག་པ། བསྟན་འཛིན་བཀྲ་ཤིས།

མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་རྨ་འབྲི་རྫ་གསུམ་འབྱུང་ཡུལ་གྱི་སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་ལྷན་

ཚོགས།

སྔོན་འགྲོའ་ིགཏམ།

སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་གྲུབ་ཆ་གཙོ་བོ་ཡིན་ལ། མི་སོགས་བཅུད་ཀྱི་སེམས་ཅན་དང་སྐྱེ་འགྲོ་ཡོངས་ཀྱི་འཚོ་རྟེན་གྱི་

གཞི་མ་དང་ལོངས་སྤྱོད་མངའ་ཐང་གི་རྨང་གདན་ཡང་ཡིན་པར་ཁོ་ཐག་ཆོད། དེ་བས་ས་གཞི་དང་བཅས་པའི་ཁོར་

ཡུག་ལ་ཕོག་ཐུག་ཤོར་དོགས་དང་བདག་སྐྱོང་བྱ་རྒྱུ་དེ་ཡང་གཞི་རྩའི་གནད་དོན་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད། གལ་ཏེ་ཁོར་ཡུག་

ལ་གནོད་འཚེ་ཡོད་མེད་དང་ཆེ་ཆུང་གཞིར་བྱས་ཏེ་འགྲོ་བ་ཡོངས་ནས་གང་ཞིག་དཔལ་ཡོན་ལྡན་མིན་ལ་བརྟག་ན་

མིའི་རིགས་ནི་ཀུན་གྱི་རྗེས་སུ་སྙེགས་པར་གདོན་མི་ཟ། དེས་ན་གོ་ལའི་སྐྱེ་འགྲོའ་ིཕུད་དུ་རློམ་པའི་མིའི་རིགས་ཀྱིས་

སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ལས་རང་ཉིད་འགྲོ་ཉལ་བཟའ་གྱོན་གྱི་མཁོ་དགོས་ལེན་པར་འགལ་རྐྱེན་དང་ཕོག་ཐུག་མི་འགྲོ་

བར་ཅི་ནས་ཀྱང་གཟབ་དགོས་ཏེ། ཁོར་ཡུག་ལ་གཏོར་བཤིག་དང་མནོལ་བཙོག་འགྲོ་སོང་དུ་བཏང་སྟེ་དཔལ་འབྱོར་

སྟེང་གི་ཁེ་སྤོག་འབའ་ཞིག་འཚོལ་བ་དེ་ནི་འདོད་ཆུང་ཆོག་ཤེས་དང་བྲལ་བའི་སྨྱོན་པའི་ཟློས་གར་ཙམ་དུ་ཟད།

རྒྱལ་ཕྱི་ནང་ཐམས་ཅད་ནས་གཏེར་ཁ་དང་ཐོན་རྫས་ལ་བག་མེད་ཀྱིས་སྔོག་འདོན་དང་བེད་སྤྱོད་བྱས་པས་ཁོར་ཡུག་

དང་ཐོན་ཁུངས་ཐ་ན་སྤྱི་ཚོགས་ལ་མནོལ་བཙོག་དང་འགལ་རྐྱེན་ཚབས་ཆེན་བཟོས་པའི་དཔེར་བརྗོད་ཤིན་ཏུ་མང་

། འདི་ནས་ང་ཚོས་ཁོར་ཡུག་གནད་དོན་གཙོར་བྱས་ཏེ། རང་རྒྱལ་སྤྱི་དམངས་ཀྱི་རྩ་བའི་ཁེ་དབང་གང་དག་ཡོད་པ་

ནས་བརྩམས། ཐོན་ཁུངས་གསར་འབྱེད་སྣ་ཚོགས་དང་ལྷག་པར་དུ་གཏེར་ཁ་སྔོག་འདོན་ལ་ཇི་ལྟར་རྩ་ཁྲིམས་དང་

བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱིས་བཏོན་པའི་སྤྱི་དམངས་ལྟ་སྐུལ་གྱི་དབང་ཆ་ལག་ལེན་དང་བེད་སྤྱོད་བྱས་ཏེ་གཞི་ནས་ཁོར་ཡུག་

སྲུང་སྐྱོང་དང་ཁེ་དབང་འགན་སྲུང་གི་དམིགས་ཡུལ་དོན་ཐོག་ཏུ་དབབ་དགོས་པ་འགྲེལ་བཤད་བྱས། ལྟ་སྐུལ་གཙོ་

བོར་བྱས་ནས་བཤད་པའི་དགོས་པ་ཡོད་དེ། ལྟ་སྐུལ་ནི་རྩ་ཁྲིམས་དང་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱིས་བཏོན་པའི་མི་དམངས་རང་

ཆུས་རང་བདག་གི་དབང་ཆ་ལག་ལེན་བྱེད་པའི་རྩ་བའི་བརྒྱུད་ལམ་དང་སྒྲིག་གཞི་ཡིན་ལ། སྤྱི་དམངས་ཀྱི་ཁེ་དབང་

གཞན་རྣམས་འགན་སྲུང་ཐུབ་པའི་རྨང་གཞི་ཡང་ཡིན་ཞིང་། གཏེར་ཁ་སྔོག་འདོན་དང་གཏད་པའི་ཁོར་ཡུག་སྲུང་

སྐྱོང་དང་ཁེ་དབང་འགན་སྲུང་གི་རྩ་བའི་བརྒྱུད་ལམ་ཡང་ཡིན། དོན་དངོས་ཀྱི་ཁྲོད་དུ་ཁྲིམས་འགལ་གཏེར་སྔོག་

རྐྱང་པར་བཀག་སྡོམ་ཅུང་སླ་ཞིང་། ཁྲིམས་མཐུན་གྱི་ལག་ཁྱེར་ལ་ཁ་གཡར་ནས་མི་མཐུན་པའི་བྱ་བ་སྒྲུབ་པ་དང་ཁྱད་

པར་དུ་སྲིད་གཞུང་གི་ལས་བྱེད་པ་དང་གཏེར་སྔོག་མཁན་གཉིས་དཔོན་ཚོང་མཉམ་སྡེབ་ཀྱི་སྤྱོད་སྟངས་དེས་མང་

ཚོགས་ལ་སེམས་ཁྲེལ་དང་ཞེ་སྡང་བསླངས་ཤིང་། དེ་རིགས་བཀག་འགོག་དགོས་ཚེ་དཀའ་ཁག་སྔར་ལས་ཀྱང་ཆེ། དེ་

ཡང་ལྟ་སྐུལ་ལམ་ལུགས་ནི་རྒྱལ་ཁབ་ལས་ཁུངས་དང་དེའི་ལས་བྱེད་པ་ལ་ལྟ་སྐུལ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དུ་བཙུགས་པས།

མང་ཚོགས་ཀྱིས་རྒྱལ་ཁབ་དབང་ཆ་ཡི་མི་དམངས་རང་བཞིན་དང་དམངས་གཙོ་རང་བཞིན་ལ་གོ་བ་གཏིང་ཟབ་

ཡོད་པ་དང་རང་ཉིད་རྒྱལ་ཁབ་ནང་གི་ཐོབ་ཐང་དབང་ཆ་ཅི་ཡོད་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་བདག་པོ་རང་ཉིད་ཡིན་པར་ངོས་

ཟིན་ཚེ། གཞི་ནས་ལུགས་དང་འགལ་བའི་དཔོན་ཚོང་ངན་འབྲེལ་གྱིས་རྒྱལ་ཁབ་དང་ཡུལ་སྡེ་དང་མི་སྒེར་གྱི་ཁེ་

ཕན་ལ་གནོད་འཚེ་དང་བར་ཆད་བཟོ་བའི་མི་དང་བྱ་སྤྱོད་ལ་མང་ཚོགས་ཀྱིས་གདོང་གཏུག་དང་ངོ་རྒོལ་ནུས་པའི་

སྤོབས་པ་བསྐྱེད་སྲིད། གཞན་ཡང་དེབ་ཆུང་འདིའི་ནང་མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་གི་འབྱུང་བ་དང་ཐོན་ཁུངས་གནས་

ཚུལ་འོལ་སྤྱི་ཙམ་བཀོད་པའི་དམིགས་ཡུལ་ནི། གངས་ཅན་ལྗོངས་འདི་རིན་ཆེན་གཏེར་གྱི་བང་མཛོད་དང་། རི་

སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་ཕ་ས་དང་། སྐྱེས་དངོས་སྣ་འཛོམས་ཀྱི་ལྡུམ་ར་དང་། རྟེན་འབྲེལ་རིག་གནས་ཀྱི་བདག་པོ་དང་།

འཛམ་གླིང་ཆུའི་གཏེར་ཁ་དང་། གོ་ལའི་ཁ་དབུགས་ཀྱི་འགག་རྩ་དང་། གཞན་ཡང་བྱམས་དང་སྙིང་རྗེའི་བདག་ཉིད།

གླུ་དང་གར་གྱི་ཕ་ཡུལ། ཆབ་དང་ཆུ་བོའ་ིའབྱུང་གནས། རྟ་ནོར་ལུག་གི་གཡང་ས་སོགས་སུ་འབོད་པ་ཐམས་ཅད་སྒྲོ་

འདོགས་དང་བྲལ་བའི་མིང་དང་དོན་མཚུངས་ཀྱི་ཆེ་བརྗོད་ཡིན་ལ། དེ་འདྲའི་ཁྱད་དུ་འཕགས་པའི་ཡུལ་ལྗོངས་འདི་

འཛམ་གླིང་སྐྱེ་འགྲོ་ཡོངས་ཀྱི་སྤྱི་ནོར་ཡིན་པས། གལ་ཏེ་རང་རེ་བོད་མི་རིགས་གཙོར་བྱས་པའི་མཐོ་སྒང་འདིར་འཚོ་

སྡོད་བྱས་པའི་མི་རྣམས་ཀྱིས་ཡུལ་ལྗོངས་འདིའི་ཁོར་ཡུག་དང་དེར་བསྟུན་གྱི་རིག་གནས་ལ་སྲུང་སྐྱོང་གང་ལེགས་

ཐུབ་ན། ཕ་མེས་རྒྱལ་ཁབ་དང་འཛམ་གླིང་ཡོངས་ལ་དེ་བས་ལྷག་པའི་བཞག་པ་མེད་པར་ཁོ་ཐག་ཆོད། འོན་ཏེ་གངས་

རིའི་ལྗོངས་འདི་འཛམ་གླིང་སྐྱེ་ཁམས་ཡོངས་ནས་ཤིན་ཏུ་ཉམས་ཤིང་ཞུད་པའི་ཡུལ་ཁམས་ཞིག་ཡིན་པས། གལ་ཏེ་

ཡུལ་འདིའི་ཁོར་ཡུག་ལ་ཉམས་གུད་དང་མནོལ་བཙོག་རེ་ཤོར་ན་ནམ་ཡང་སོས་དཀའ་ཞིང་འཛམ་གླིང་ལའང་གྱོང་

གུད་དང་གནོད་ཚབས་དེ་ལས་ཆེ་བ་མེད་ངེས། གཏེར་ཁ་སྔོག་འདོན་ནི་སྲོག་ལྡན་ཞིག་གི་དོན་སྣོད་ཕྱི་རུ་འདོན་པ་

དང་གཅིག་མཚུངས་ཡིན་ཏེ། སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་ལ་གནོད་འཚེ་དེ་ལས་ཆེ་བར་མེད་པའི་མིའི་རིགས་ཀྱི་བྱ་ཉེས་ཀྱི་

ཆ་ཤས་ཤིག་རེད། དེ་བས་རང་ཅག་གི་རེ་འདུན་ལ། མི་གཙོས་སྐྱེ་འགྲོ་ཡོངས་ཀྱི་བདེ་སྡུག་ལ་སེམས་ཏེ། ས་འདི་ནས་

ཁྲིམས་འགལ་གཏེར་སྔོག་རྩ་བ་ནས་གཅོད་པ་མ་ཟད་ཁྲིམས་མཐུན་གྱི་གཏེར་སློག་ཀྱང་གཟབ་ནན་གྱིས་བཀག་སྡོམ་

བྱ་དགོས་ངེས་རེད།

གཞན་ཡང་མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་ཡུལ་ལྗོངས་ཡངས་ཤིང་རྒྱ་ཆེ་བས། ས་གནས་སྲིད་གཞུང་གི་དོ་དམ་ལས་ཀ་དེ་ཙམ་

མ་ཕེར་པའི་དབང་གིས་ཀྲུང་དབྱང་སྲིད་གཞུང་ལའང་ས་གནས་འདིར་འཚོ་སྡོད་བྱས་པའི་མི་རིགས་ཁག་གིས་དེའི་

ཁོར་ཡུག་ལ་མནོལ་བཙོག་དང་ཐོན་ཁུངས་ལ་གཏོར་བཤིག་བཟོས་པའི་གནས་ཚུལ་ཞིབ་ཕྲ་རྣམས་དུས་དུས་སུ་ཞུ་

འབུལ་དང་ཐེར་འདོན་བྱེད་པའི་དགོས་གལ་ཤིན་ཏུ་ཆེ། ང་ཚོའི་རེ་འབོད་ལ། ད་ལྟ་དང་མ་འོངས་པར་གོ་ལ་འདིར་

འཚོ་གནས་སུ་འཆའ་བའི་འགྲོ་བ་སྤྱིའི་ཆེད་དུ་རྟིང་མཐའི་ཡུལ་ལྗོངས་གཙང་མ་འདི་བརྣབ་སེམས་རྒྱུ་སྲེད་ཅན་

གྱིས་མ་ཁྱེར་བར་བཞག་རོགས་གནང་དང་། དེ་སྔོན་ང་ཚོས་དྲིལ་བསྒྲགས་དང་བློ་འདྲིའི་ལས་ཀ་ཚང་མ་ཁ་ཡིས་

བཤད་པ་ཙམ་ལས་ཡིག་ཐོག་ལ་འཁོད་མ་ཐུབ་པས་ཕལ་ཆེར་བསམ་བཞིན་གྱི་གྲུབ་འབྲས་མ་ཐོབ་ཅིང་། རང་གི་འཚོ་

གནས་ཁོར་ཡུག་ལ་གཏོར་བཤིག་དང་མནོལ་བཙོག་ཕོག་པའི་ཡུལ་ཚོ་དང་མི་སྒེར་རྣམས་ཀྱིས་རང་རེའི་ཚོགས་

པ་ལ་ལྟ་སྐུལ་དང་དབང་སྲུང་ཐད་ཀྱི་ཁྲིམས་ལུགས་ཡིག་ཆ་མཁོ་དགོས་ཀྱི་རེ་འདུན་ཡང་ཡང་བཏོན་པས། རང་

ཚོགས་པས་རྒྱ་བོད་སྐད་གཉིས་ཀྱི་ཀློག་དེབ་འདི་བསྒྲིགས་པ་ཡིན། དེབ་ཆུང་འདི་བརྒྱུད་དེ་ཞུ་རྒྱུ་ལ། མང་ཚོགས་

སམ་སྤྱི་དམངས་ཀྱི་ཁེ་དབང་ལ་གནོད་འཚེ་ཕོག་ཚེ། ཇི་ལྟར་ཁྲིམས་ལུགས་ཀྱི་ཐབས་ཤེས་བཀོལ་ཏེ་རང་དང་གཞན་

གྱི་ཁྲིམས་མཐུན་ཁེ་དབང་སྲུང་སྐྱོང་བྱ་ཚུལ་བསྟན་ཡོད་དེ། དཔེར་ན། ཁྲིམས་ལུགས་གང་ལ་བརྟེན་པ་དང་། ལས་

ཁུངས་གང་དག་འཚོལ་བ་དང་། ཐབས་ཚུལ་གང་འདྲ་བཀོལ་ནས་རང་དང་ཡུལ་ཚོའི་ཁེ་དབང་འགན་སྲུང་བྱ་བའོ།

།དེབ་ཆུང་འདི་རིན་མེད་ཀྱིས་ཕུལ་བའི་སྤྱི་ཕན་གྱི་ཀློག་དེབ་ཅིག་ཡིན། ང་ཚོའི་འདུན་པ་ལ་དེབ་ཆུང་འདི་ཐོབ་པའི་

ཀློག་པ་པོ་སུ་ཡིན་རུང་ཁྱོད་ཀྱི་ཉེ་འཁོར་གྱི་དགོས་མཁོ་ཡོད་པའི་ཡུལ་མི་དང་མཉམ་དུ་གཟིགས་པ་དང་། ཁྱོད་ཉིད་

ཀྱང་ཁོར་ཡུག་ཁེ་དབང་སྲུང་སྐྱོང་གི་ཁྲིམས་ལུགས་དྲིལ་བསྒྲག་པ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་བའི་རེ་སྨོན་ཡོད། ང་ཚོ་ཚང་མས་

ནང་བཅུད་ཀྱི་སེམས་ཅན་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་བར་དང་ཕྱི་སྣོད་དང་ནང་བཅུད་སེམས་ཅན་ཀྱི་བར་ཐམས་ཅད་འཆམ་

མཐུན་དང་དཔལ་ཡོན་གྱིས་ཕྱུག་པའི་ཁྲིམས་ལྡན་གྱི་འཇིག་རྟེན་གཙང་མ་ཞིག་བཅའ་བར་འབད་དགོས།

དཀར་ཆག །

ལེའུ་དང་པོ།

ང་ཚོའི་ཁྱིམ་གཞི་ངོ་སྤྲོད་པ།

མདོ་དབུས་མཐོ་ཐང་གི་ཐོན་དངོས་རགས་སྤྲོད།

དང་པོ་རྩྭ་ཐང་།

གཉིས་ཆབ་ཆུ།

གསུམ་པ་སྐྱེ་དངོས།

བཞི་པ་གནམ་གཤིས།

ལྔ་པ་སྲོག་ཆགས།

དྲུག་པ་ནགས་ཤིང་།

བདུན་པ་གཏེར་རྫས།

བརྒྱད་པ་རིགས་གནས།

ལེའུ་གཉིས་པ།

ང་ཚོའི་ཁྱིམ་གཞིའི་ཉེན་ཁ།

གཏེར་རྫས་སྔོག་འདོན་གྱི་གནས་ཚུལ།

དང་པོ་མདོ་དབུས་མཐོ་ཐང་གི་གཏེར་ཁ་སྔོག་འདོན་གནས་ཚུལ།

གཉིས་པ་ཁྲིམས་འགལ་གཏེར་སྔོག་གི་རྣམ་པ།

གསུམ་པ་ཁྲིམས་འགལ་གཏེར་སྔོག་གིས་ཡུལ་སྡེ་ལ་གནོད་གྱོང་ཕོག་པ།

ལེའུ་གསུམ་པ།

ཁྱིམ་གཞི་བསྲུང་པར་ང་ཚོར་དབང་ཆ་ཡོད།

དང་པོ་ལྟ་སྐུལ་དབང་ཆ་དང་ལྟ་སྐུལ་སྒྲིག་གཞི།

གཉིས་པ་ལྟ་སྐུལ་རྨང་གཞི་དང་ཕུགས་རྟེན་དང་བྱེད་པོ།

གསུམ་པ་ལྟ་སྐུལ་བྱ་ཡུལ་དང་གཙོ་གནད།

བཞི་པ་ལྟ་སྐུལ་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན།

ལྔ་པ་ལྟ་སྐུལ་བྱེད་པའི་འཛེམ་བྱ།

དྲུག་པ་ལྟ་སྐུལ་གྱི་སྔོན་འགྲོ།

བདུན་པ་ལྟ་སྐུལ་གྱི་བརྒྱུད་ལམ།

དྲུག་པ་ལྟ་སྐུལ་གྱི་སྔོན་འགྲོ།

བདུན་པ་ལྟ་སྐུལ་གྱི་བརྒྱུད་ལམ།

ཤེས་བྱའི་སྒྲོམ་བུ།

གཏེར་སྔོག་ལ་གཏད་སོ་བྱས་པའི་ཡུལ་སྡེའི་དབང་ཆ།

རྩོམ་པ་པོས་མཁོ་སྤྲོད་གནང་བར་བཀའ་དྲིན་ཆེ་ཞུ།

ལེའུ་བཞི་པ།

ལག་ལེན་དངོས་སུ་བསྟར་བ།

གཏེར་སྔོག་གཏད་སོ་བྱས་པའི་ཁྲིམས་ཀྱི་བྱ་ཐབས།

དང་པོ་ཡུལ་སྡེ་ལ་འབྲེལ་བའི་གཏེར་ཁ་སྔོག་འདོན་གྱི་སྐད་ཆ་གོ་བར་བྱེད་པ་དང་འབད་དེ་དེའི་འཆར་འགོད་ལ་

ཞུགས་རྒྱུ།

གཉིས་པ་ཁྲིམས་ལྟར་ཁྲིམས་འགལ་གཏེར་སྔོག་ལ་རྩད་གཅོད་དང་བཀག་འགོག་བྱེད་པ།

གསུམ་པ་ཁྲིམས་ལྟར་གཏེར་དཔོན་གྱི་བྱ་སྤྱོད་རྩད་གཅོད་བྱེད་པ།

བཞི་པ་ཁྲིམས་ལྟར་གཏེར་དཔོན་གྱི་བཙན་སྤྱོད་བཀག་འགོག་བྱེད་པ།

ཤེས་བྱའི་སྒྲོམ་བུ།

གཏེར་ཁ་སྔོག་པས་ཡུལ་སྡེའི་ཁོར་ཡུག་དང་མི་ལུས་རྒྱུ་ནོར་ལ་གནོད་འཚེ་བཟོས་ན།

ཁྲིམས་ལྟར་ཁེ་དབང་འགན་སྲུང་བྱ་ཆོག

ལེའུ་དང་པོ། ང་ཚོའི་ཕ་གཞིས་རྒྱུས་ལེན་པ།

དང་པོ། རྩྭ་སའི་ཐོན་ཁུངས།

རྩྭ་ཐང་གིས་སའི་གོ་ལའི་སྐམ་སའི་རྒྱ་ཁྱོན་གྱི་ཕལ་ཆེར་གཉིས་ཆ་གཅིག་ཟིན། ཀྲུང་གོའ་ིསྐམ་སའི་མངའ་ཁོངས་ཀྱི་

༤༠%ནས་༥༠%ནི་རྩྭ་ཐང་ཡིན། མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་གིས་ཀྲུང་གོའ་ིསྐམ་སའི་མངའ་ཁོངས་ཁྱོན་གྱི་ལྔ་ཆའི་གཅིག་

ཟིན་ཡོད། མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་ལ་འབྲོག་ཁུལ་ཆེན་མོ་བཅུ་གཉིས་ཡོད་དེ། བོད་ལྗོངས་ཀྱི་མངའ་རིས་དང་། ནག་

ཆུའི་འབྲོག་ས་ཆེན་མོ་གཉིས་དང་། མཚོ་སྔོན་གྱི་ཡུལ་ཤུལ། མགོ་ལོག །མཚོ་ནུབ། རྨ་ལྷོ། མཚོ་བྱང་། མཚོ་ལྷོ་བཅས་

འབྲོག་ས་ཆེན་མོ་དྲུག་དང་། ཟི་ཁྲོན་དཀར་མཛེས། རྔ་པའི་འབྲོག་ས་ཆེན་མོ་གཉིས་དང་། ཀན་སུའུ་ཀན་ལྷོའ་ིའབྲོག་

ས། ཡུན་ནན་རྒྱལ་ཐང་འབྲོག་ས་བཅས་སོ། །རྩྭ་སའི་རྒྱ་ཁྱོན་བསྡོམས་པས་སྤྱི་ལེ་གྲུ་བཞི་མ་༡༡༩༣༧༣༠ཡོད་པ་དེས་

བོད་ས་ཁུལ་ཡོངས་ཀྱི་༥༡.༦%ཟིན་ཡོད། དེའི་ནང་ནས་མཚོ་སྔོན་གྱི་རང་བྱུང་རྩྭ་ས་ནི་ཡངས་ཤིང་རྒྱ་ཆེ་བས། དེའི་

རྒྱ་ཁྱོན་མུ་༥༧༨༨༡༠ཡོད་པ་ལས་མཁོ་ཆོད་པའི་རྩྭ་ས་མུ་༥༠༡༧༦༠ཡོད་པ་དེས། ཞིང་ཆེན་ས་ཁྱོན་གྱི་༤༦.༡%་ཟིན་ཡོད།

ཕྱུགས་ཀྱི་གཟན་རྩྭ་རིགས་ཧ་ལམ་༢༠༠ལྷག་ཡོད་པ་དེར། རྩི་བཅུད་ལྡན་ཞིང་ཐུང་ལ་གྲང་ངར་ཐེག་ཐུབ་པའི་རྩྭ་

རིགས་ཤ་སྟག་གོ།

བོད་ཁུལ་རྨོ་ཞིང་ལ་མུ་༡༠༦༩༧༡༠༠ཡོད་དེ། བོད་ལྗོངས་ལ་མུ་༣༤༥༠༠༠༠དང་། མཚོ་སྔོན་ལ་མུ་༢༦༠༠༠༠༠ ཀན་སུའུ་

ལ་༡༥༤༠༠༠༠ རྔ་པར་༡༢༢༠༨༠༠ དཀར་མཛེས་ལ་༡༢༩༤༧༠༠ ཡུན་ནན་ལ་༥༩༡༦༠༠བཅས་ཡོད་པ་དང་འབྲུ་རིགས་

འདྲ་མིན་༤༡ལྷག་ཡོད།

གཉིས་པ། ཆུའི་ཐོན་ཁུངས།

འཛམ་གླིང་ས་ལྒང་ཧྲིལ་བོ་ལ་སྤྱི་ལེ་གྲུ་བཞི་མ་དུང་ཕྱུར་༥.༡ཡོད། དེའི་ནང་ནས་རྒྱ་མཚོས་ཁེབས་པར་སྤྱི་ལེ་གྲུ་བཞི་

མ་དུང་ཕྱུར་༣.༦ཡོད་པས་ཕལ་ཆེར་༧༡%ཟིན་ཡོད་ལ། སྐམ་སར་སྤྱི་ལེ་གྲུ་བཞི་མ་དུང་ཕྱུར་༡.༥ཡོད་པ་དེས་ཕལ་

ཆེར་༢༩%ཟིན་ཡོད། ས་གཤིས་རིག་པའི་མཁས་པས་དེ་ལ་“བཅུ་ཆ་གསུམ་ནི་སྐམ་ས་དང་བདུན་ནི་ཆུ་”ཞེས་བཤད་

སྲོལ་ཡོད། བཅུ་ཆའི་བདུན་གྱི་མཚོ་ཆུ་ལས་༩༧%ནི་ཚྭ་ཆུ་ཡིན་པ་དང་། འཐུང་ཆུ་ལ་༣%ལས་མེད། འཐུང་ཆུའི་

སུམ་ཆ་གཉིས་ནི་འཁྱག་རོམ་གྱི་ཚུལ་དུ་ས་ལྒང་ལྷོ་བྱང་སྣེ་གཉིས་ལ་འཁྱགས་རོམ་དུ་གནས་པས། མི་ཡིས་བེད་སྤྱོད་

ཐབས་བྲལ། མི་ཡིས་ཐད་ཀར་བེད་ཆོད་པའི་ཆུ་ནི་འཛམ་གླིང་ཡོངས་ཀྱི་འཐུང་རུང་པའི་ཆུ་ལས་༢%ཀྱང་ཟིན་མེད།

མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་ནི་དོན་དམ་དུ་བཞའ་རློན་གྱི་གླིང་ཕྲན་ཞིག་སྟེ། རྒྱ་གར་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་མོའ་ིམཁའི་ལྷོ་ནུབ་ཀྱི་

དུས་རླུང་གཡུག་པས། མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་སོགས་མཚོ་ལས་མཐོ་ཚད་རྨིས་༦༣༥༠༠ལྷག་ཡོད་པའི་ས་གཞིར་ཆར་

ཆུ་གྲུབ་ནས་བབ་སྟེ། ལོ་འཁོར་མོའ་ིཆར་ཆུ་འབབ་ཚད་ཧའོ་རྨིས་༡༠༠༠ནས་༢༠༠༠བར་ཡིན་པ་དང་། རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་

ཆར་ཆུ་འབབ་ཚད་ཆེས་མང་བའི་ས་ཆ་ཞིག་ཡིན་པའི་ཁར། གངས་ལྗོངས་མཐོ་སྒང་ནི་གླིང་ཆེན་ཨེ་ཤ་ཡ་ཡི་ཆུ་བོའ་ི

འབྱུང་ཁུངས་ཡིན་ཞིང་། འཛམ་གླིང་ཐོག་སྐད་གྲགས་ཆེ་བའི་འབྲི་ཆུ་དང་རྨ་ཆུ། རྒྱལ་མོ་རྔུལ་ཆུ། རྫ་ཆུ། ཆུ་བོ་གངྒཱ་

བཅས་ཚང་མ་གནས་འདི་ནས་བབ་པ་ཡིན། དེའི་ནང་ནས་ཆེས་ཆེ་བའི་ཆུ་བོ་ནི་འབྲི་ཆུ་དང་རྨ་ཆུ། རྫ་ཆུ་དང་ཡར་

ཀླུང་གཙང་པོ། རྒྱལ་མོ་རྔུལ་ཆུ། ཉག་ཆུ། རྒྱལ་རོང་རྒྱལ་མོ་རྔུལ་ཆུ་སོགས་ཡིན།

ཆུ་བོ་དེ་དག་ནི་ཆུ་ཕྲན་བསྡོམས་པས་༡༦༠༠ལྷག་ལས་གྲུབ། དེའི་ནང་བོད་ལྗོངས་ལ་༧༠༠ལྷག་ཡོད་པ་དང་། མཚོ་སྔོན་

ལ་༦༧༠ལྷག་ཡོད་ཅིང་། ཟི་ཁྲོན་དང་དར་རྩེ་མདོ་ལ་༢༠༠ལྷག་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཡུན་ནན་ལ་༨དང་ཀན་སུའུ་ལ་༣༠ལྷག་

བཅས་ཡོད།

མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་ནི་ཨེ་ཤ་ཡ་གླིང་གི་མཚེའུ་ཤིན་ཏུ་མང་བའི་ས་ཆ་ཞིག་ཡིན། དེའི་རྒྱུ་རྐྱེན་གཙོ་བོ་ནི་ས་འདིའི་

གངས་རི་ཆེན་མོ་ཁག་གི་མཐོ་ཚད་དེ་རྨིས་༥༠༠༠ལྷག་གི་ཐོག་ལ་ཆགས་ཡོད་པ་དང་། གངས་ཐིག་རྨིས་༥༦༠༠ཡར་

མར་ལ་གནས་ཤིང་ལོ་འཁོར་མོར་ཁ་བས་བཟུང་བའི་རི་བོ་ཤིན་ཏུ་མང་བ་དང་། ཁ་བ་དང་ཆར་ཆུ་རབ་ཏུ་འབེལ་ཞིང་

ས་ངོས་ཁོད་སྙོམས་པས་ཆུ་འཁྱིལ་བའི་རྐྱེན་ཀྱིས་མཚེའུ་དང་ན་འདམ་མང་པོ་གྲུབ་ཡོད། སྡོམ་རྩིས་བྱས་པ་ལྟར་ན།

བོད་ས་ཆ་ལ་ནང་འབབ་མཚེའུ་དང་ཕྱིར་འབབ་མཚེའུ་ཆེ་ཆུང་༢༡༨༠ཡོད་པ་དང་། མཚེའུ་ཁ་རྒྱ་ལ་སྤྱི་ལེ་གྲུ་བཞི་མ་

༢༡༠༠༠ཡོད། ས་འདི་ནི་འཛམ་གླིང་ཐོག་ཆེས་མཐོ་ཞིང་རྒྱ་ཆེ་བའི་རློན་ས་ཞིག་

ཡིན། འདི་ན་ཆུ་བོ་དང་མཚེའུ། ན་འདམ། གངས་རི། འཁྱགས་རོམ་བཅས་རློན་སའི་རིགས་སྣ་ཚོགས་ཡོད་དེ། ཅུང་

ཆེ་བའི་ཆུ་བོ་༡༨༠ཡོད་པ་དང་། མཚོ་མཚེའུ་ཆེ་ཆུང་༡༦༥༠༠ཡོད། དེའི་ནང་ནས་སྟོང་རི་མཚེའུ་ཁོ་ན་ལ་༢༦༠༠ལྷག་

ཡོད། འཁྱགས་རོམ་ཁ་རྒྱ་ལ་སྤྱི་ལེ་གྲུ་བཞི་མ་༡༤༠༠ལྷག་ཡོད་ཅིང་། ལོ་རེར་རྒྱ་དཔངས་གྲུ་བཞི་མ་དུང་ཕྱུར་༡༠ལྷག་

ཞུ་འགྲོ་བ་རེད། གཤེར་སའི་སྐྱེ་ཁམས་ལ་སྐམ་མ་གཤེར་གྱི་རང་བཞིན་དང་། མ་ལག་ཉམས་སླའི་རང་བཞིན། ཕན་

ནུས་སྣ་མང་རང་བཞིན། གཞི་གྲུབ་རྙོག་འཛིང་རང་བཞིན་སོགས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་ལ། གཤེར་སའི་སྐྱེ་ཁམས་ཀྱིས་ཆུ་

ཁམས་བསྐྱེད་ཅིང་གསོ་བ་དང་། བཞུར་རྒྱུན་དལ་ལ་རིང་བ་དང་། ཆུ་ལོག་བཀག་ཅིང་ཐན་པ་འགོག་པ་དང་། སྦག་

བཙོག་དྭངས་སེལ་དང་། སྐྱེ་དངོས་སྣ་མང་རྒྱུན་གསོ་སོགས་ཀྱི་ཐད་ནས་འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་གཙོ་བྱས་སྐྱེ་འགྲོ་ཀུན་

ལ་འཚོ་རྟེན་གང་མང་བཏོན་པ་མ་ཟད། གནམ་གཤིས་སྙོམས་སྒྲིག་བྱེད་པ་སོགས་སྐྱེ་ཁམས་མ་ལག་གཞན་གང་གིས་

ཀྱང་ཚབ་བྱེད་མི་ཐུབ་པའི་ཐུན་མིན་གྱི་ཕན་ནུས་ལྡན་པས། ས་གོ་ལའི་དབང་རྩ་དང་ཚེ་སྲོག་གི་ཟུངས་ཁྲག་ཅེས་པ་

བསྔགས་བརྗོད་ཙམ་མིན་པར་དོན་དུ་གྲུབ་བོ། །

ཤེས་བྱའི་སྒྲོམ་བུ།

མ་ཕམ་གཡུ་མཚོ་སྟེ་མཚོ་མ་དྲོས་ནི་གངས་ཅན་གཙང་ཆབ་གྱི་མ་ཡུམ་ཡིན་ལ།

ཁ་འབབ་ཀྱི་ཆུ་བོ་ཆེན་པོ་བཞིའི་འབྱུང་ཁུངས་ཏེ། ཤར་གྱི་གླང་ཆེན་ཁ་འབབ་ནི་ཆུ་བོ་གངྒཱ་དང་། ལྷོ་ཡི་རྨ་བྱའི་ཁ་

འབབ་ནི་ཆུ་བོ་སིནྡྷུ། ནུབ་ཀྱི་རྟ་མཆོག་ཁ་འབབ་ནི་ཆུ་བོ་པཀྵུ་སྟེ་ཡར་ཀླུངས་གཙང་པོ། བྱང་གི་སེངྒེ་ཁ་འབབ་ནི་ཆུ་

བོ་སི་ཏ་བཅས་ཁ་འབབ་ཀྱི་ཆུ་བོ་ཆེན་པོ་བཞི་གངས་རིན་པོ་ཆེའི་ཕྱོགས་བཞི་ནས་འབབ་པ་དང་། དེ་དག་ཀྱང་གླང་

ཆེན་དང་རྨ་བྱ་རྟ་མཆོག་སེངྒེ་བཅས་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་ཁའི་དབྱིབས་དང་འདྲ་བ་ནས་བབས་པས་བོད་ཀྱི་ཕ་མེས་རྣམས་

ཀྱིས་ཁ་འབབ་ཀྱི་ཆུ་བོ་བཞི་ཞེས་མིང་བཏགས་སོ། །གངས་ཅན་ལྗོངས་ཀྱི་ཆུ་བོ་ལ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཁྱད་ཆོས་

མང་པོ་ལྡན་ཏེ། མཚམས་མཛོད་ལས། བསིལ་དང་ཞིམ་དང་ཡང་བ་དང་། །འཇམ་དང་དྭངས་དང་དྲི་ང་མེད། །འཐུང་

ན་མགྲིན་དང་ལྟོ་བ་ལ། །མི་གནོད་ཡན་ལག་བརྒྱད་ལྡན་ཆུ། །ཞེས་ཡོན་ཏན་བརྒྱད་དང་ལྡན་པའི་ཆུ་བོ་དེ་རྟེན་མདུན་

གྱི་ཡོན་ཆབ་ཏུ་ཕུལ་ནའང་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་དཔག་ཏུ་མེད་པར་བསོག་ཐུབ་པ་ཇོ་བོ་་རྗེའི་གསུང་རྒྱུན་ལ་ཡོད།

།

གསུམ་པ། རྩི་ཤིང་གི་ཐོན་ཁུངས།

༡༩༥༠ལོ་ནས་བཟུང་། རྩི་ཤིང་རིག་པའི་མཁས་པས་མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་གི་རྩི་ཤིང་ལ་ཡུན་རིང་དུ་རྟོག་ཞིབ་བྱས་

འབྲས་ལ། རྩི་ཤིང་རིགས་༥༩༠༠ལྷག་ཡོད་པར་བཤད། རྩི་ཤིང་གི་རིགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས། ཀྲུང་གོའ་ིལྷོ་ནུབ་རྒྱུད་

ཀྱི་ཞིང་ཆེན་འགའ་ལས། དེ་མིན་ཞིང་ཆེན་མང་ཆེ་ཤོས་ཀྱིས་མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་ལ་འགྲན་ཐབས་བྲལ། དེའི་ནང་

རི་སྐྱེས་རྩི་ཤིང་གི་རིགས་༤༠༠༠ལྷག་ཡོད་པ་དང་། ཁྱིམ་ཚང་ལ་འདེབས་འཛུགས་བྱས་པའི་རྩི་ཤིང་དང་འབྲུ་རིགས་

༣༠ལྷག་ཡོད་པ་དང་། སྔོ་ཚལ་རིགས་༥༠ལྷག་ཡོད། རི་སྐྱེས་སྨན་ལྡུམ་ནི་བོད་ཀྱི་གསོ་རིག་གི་གསུང་རབ་ཏུ་བཀོད་

པ་ལྟར་ན། བོད་ཀྱི་ས་ཆ་ལ་སྨན་ལྡུམ་སྟོང་ཚོ་ཁ་ཤས་ཡོད་དེ། ཤིན་ཏུ་སྙན་གྲགས་ཆེ་རིགས་ལ་དབྱར་རྩྭ་དགུན་འབུ་

དང་། སྙི་བ། སྡོང་ཕུང་། མེ་ཏོག་གངས་ལྷ། 厚朴སྟབ་སེང་། མྱང་རྩི་སྤྲ སྨུག་རྩྭ། གངས་ཇ་སོགས་ཡོད། གཡེར་མ་

དང་འདྲེ་ཚེར་མ། ལུག་མིག་མེ་ཏོག 柴胡ཏང་ཀེས། ར་དུག་རེ་ལྕག སྤྲུ་ནག མཚེ་ལྡུམ། སྲོ་ལོ་དཀར་པོ། ཤིང་མངར་

སོགས་རང་བྱུང་སྨན་ལྡུམ་གྱི་བང་མཛོད་དུ་གྱུར་ཡོད། འབྲས་ཤིང་གི་སྐྱེ་དངོས་གཙོ་བོ་ནི་སྟར་ཀ་དང་། ཤིང་ཏོག་ལི།

ཀུ་ཤུ།

ཁམ་བུ། སེ་འབྲུ། ཚ་ལུ་མ། རྒུན་འབྲུམ་སོགས་ཐོན་རྫས་དེ་དག་མང་ཆེ་ཤོས་གངས་ལྗོངས་ཀྱི་ལྷོ་ངོས་དང་ཤར་ངོས་ས་

ཆར་སྐྱེས་ཡོད།

ཤ་མོའ་ིརིགས་ཀྱི་རྩི་ཤིང་གི་ཤ་མོའ་ིརིགས་༢༠ལྷག་ཡོད། དེའི་ནང་དུ་ཆེས་སྙན་གྲགས་ཆེ་བའི་青钢菌དང་གསོམ་

ཤིང་གི་ཤ་མོ།

ཤ་མོ་དཀར་པོ། ཕྱགས་མའི་ཤ་མོ། 唛头菌 一窝菌 ཤ་མོ་སྤྲེལ་མགོ་མ་བཅས་ནགས་ཁུལ་ས་ཆ་ལ་ཡོད།

བཞི་པ། གནམ་གཤིས་ཐོན་ཁུངས་ནི།

མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་གི་ས་བབ་ནི་ནུབ་བྱང་མཐོ་ལ་ཤར་ནུབ་དམའ་བས། བོད་ཀྱི་བྱང་ངོས་ཀྱི་མཐོ་སྒང་མཚོ་ངོས་

ལས་མཐོ་ཚད་རྨིས་༤༥༠༠ནས་༥༠༠༠བར་ཡོད་པ་དང་། གངས་ལྗོངས་ཀྱི་ཤར་ལྷོའ་ིགཤོང་ས་མཚོ་ངོས་ལས་མཐོ་ཚད་

རྨིས༡༠༠༠མན་དུ་ཡོད། ཤར་ལྷོ་ནས་ནུབ་བྱང་དུ་རིམ་གྱིས་འདི་ལྟར་འཁོད་ཡོད་དེ། ཤིན་ཏུ་དྲོ་བའི་ས་ཁུལ་ལ་དུས་

རླུང་རློན་གཤེར་ཅན་དང་། དྲོ་བའི་ས་ཁུལ་ལ་རློན་གཤེར་ཅན་དང་། དྲོ་འཇམ་ས་ཁུལ་ལ་དུས་རླུང་རློན་མ་གཤེར་

ཅན་དང་། གྲང་ཁུལ་ལ་དུས་རླུང་གཤེར་མ་སྐམ་ཅན་དང་། ། གྲང་ཁུལ་ལ་དུས་རླུང་སྐམ་པའི་གནམ་གཤིས་སོགས་

རིགས་མི་འདྲ་བ་མང་པོ་ཡོད། དེ་འདྲའི་གནམ་གཤིས་དེས་ས་གཞི་ལ་རིམ་བཞིན་ནགས་ཚལ་དང་། སྡོང་ཕྲན། སྤང་

ལྗོངས། ས་རྒོད་བཅས་རིམ་གྱིས་གྲུབ། གཞན་ཡང་ས་བབ་ཡུལ་གཤིས་ཀྱི་དབང་གིས་དེ་མཐུན་གྱི་གནམ་གཤིས་

རིགས་གང་མང་སྟོན་བཞིན་ཡོད།

མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་གིས་ས་གོ་ལ་ཧྲིལ་བོའ་ིགནམ་གཤིས་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་ཇི་ལྟར་ཡོད་ཅེ་ན། གཅིག་ནས་མདོ་དབུས་

མཐོ་སྒང་ནི་ཨེ་ཤ་ཡ་གླིང་གི་དུས་རླུང་ས་ཁུལ་དང་ཨེ་ཤ་ཡའི་སྐམ་སའི་གནམ་གཤིས་སུ་ཆགས་པ་མ་ཟད། ས་ཆ་འདི་

ས་གོ་ལའི་བྱང་ངོས་ཀྱི་འཕྲེད་ཐིག་གཅིག་ཐོག་ཏུ་གནས་པའི་ས་ཁུལ་གྱི་སྐྱེ་ཁམས་དང་མི་འདྲ་བའི་མཛེས་ལྗོངས་སུ་

གྲུབ་ཡོད། དེ་བས་མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་གི་ངོས་སུ་ཆགས་པའི་རླུང་ཁམས་ཆེན་པོའ་ིགནས་ཚུལ་འགྱུར་ལྡོག་བྱུང་ཚེ།

འཛམ་གླིང་སྤྱི་དང་ཁྱད་པར་དུ་ཀྲུང་གོ་དང་ཨེ་ཤ་ཡའི་ཤར་ལྷོའ་ིས་ཁུལ་གྱི་གནམ་གཤིས་ལ་ཐད་ཀར་གྱི་ཤུགས་རྐྱེན་

ཆེན་པོ་ཐེབ་ཀྱིན་ཡོད། གཉིས་ནས་མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་གི་ས་ངོས་དྲོ་ཞིང་འཇམ་པས། དབྱར་དུས་མདོ་དབུས་མཐོ་

སྒང་གི་དྲོ་ཞིང་དམའ་བའི་ལྗིད་རླུང་འཁྲིགས་པས། དབྱར་རླུང་སྐམ་སའི་དཀྱིལ་དབུས་སུ་གཡུག་པ་དང་། ཆར་ཆུ་

མང་བ་ཕན་ནུས་ལྡན། དེས་ན་མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་ནི་ཀྲུང་གོ་དང་ཐ་ན་སའི་གོ་ལ་ཧྲིལ་པོའ་ིགནམ་གཤིས་ཇེ་དྲོས་

སུ་འགྱུར་བའི་ཚོར་སྣང་ཆེ་བའི་ས་ཆ་དང་གླིང་ཆེན་ཨེ་ཤ་ཡའི་དུས་རླུང་དང་གནམ་གཤིས་འགྱུར་ལྡོག་ལ་ཕོག་ཐུག་

དང་གཡོ་འགུལ་བྱ་རྒྱུ་རེད། འཛམ་གླིང་གཙང་ཆབ་མང་ཤོས་ཀྱི་འབྱུང་གནས་མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་གི་སྐྱེ་ཁམས་

ཁོར་ཡུག་ནི་གལ་འགག་ཆེ་ལ་ཕོག་ཐུག་འགྲོ་སླ་བའི་གཉན་ས་ཞིག་ཡིན།

ལྔ་པ། སྲོག་ཆགས་ཀྱི་ཐོན་ཁུངས།

མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་ལ་ཡ་མཚན་ཅན་གྱི་འདབ་ཆགས་དང་སྡེར་ཆགས་འདྲ་མིན་སྣ་ཚོགས་འཚོ་གནས་དང་སྐྱེ་

འཕེལ་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད་པ་དང་། ས་འདི་འཛམ་གླིང་ན་འགངས་ཆེ་ཞིང་ཤིན་ཏུ་དཀོན་པའི་སྲོག་ཆགས་རིགས་ཀྱི་ལྟེ་

གནས་ཞིག་ཡིན། སྡོམ་རྩིས་ལྟར་ན་མདོ་དབུས་ཀྱི་ས་ཁུལ་ལ་འོ་ནུའི་སྲོག་ཆགས་རིགས་༡༤༢༡དང་། འདབ་ཆགས་

རིགས་༤༨༨ ལྟོ་འགྲོའ་ིརིགས་༥༦ སྐམ་ཆུ་གཉིས་འཚོའི་རིགས་༤༥ འབུ་སྲིན་རིགས་༣༠༠༠ལྷག་དང་ཉ་རིགས་

༧༠ལྷག་བཅས་ཡོད། དེའི་ནང་འཛམ་གླིང་ནས་དཀོན་ཞིང་འགངས་ཆེ་བའི་གྲས་སུ་གཏོགས་པའི་སྲོག་ཆགས་རིགས་

༣༠༠ལྷག་ཡོད། ད་ལྟ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས་གཙོ་སྲུང་གི་གྲས་སུ་བཀོད་པའི་སྲོག་ཆགས་༡༢༥ཡོད་དེ། དཔེར་ན་དོམ་ཁྲ་དང་

རྐྱང་། སྤྲེའུ་སྤུ་སེར། གཟིག་ཁྲ། འབྲོང་། བསེ་རུ། རྒྱ། ཤྭ་བ་མཆུ་དཀར། གཙོད། གཉན། ཤྭ་བ་རྔ་རིང་། རྟ་མིན་བོང་

མིན། ཤྭ་བ་སེར་ཆེན། སྤྲེའུ། གསའ། ཆུ་སྲམ། གཡི། ཝ་དམར། ཕག་རྒོད། ནེའུ་ལེ། གླ་བ། གནའ་བ། དགོ་དམར། ཤེལ་

ཏ། སྟག་སོགས་ཡོད། དཀོན་ཞིང་རྩ་ཆེ་བའི་འདབ་ཆགས་ཀྱི་རིགས། དཔེར་ན་ཁྲུང་ཁྲུང་མགྲིན་ནག་དང་། ཁྲུང་ཁྲུང་

མགོ་ཁྲ། ངང་པ། བྱ་ཝང་དཀར་པོ། བྱ་ཝང་སྔོན་པོ། ཁྲུང་ཁྲུང་མཇུག་ནག གོང་མོ། གསེར་བྱ་ལྟོ་དཀར། སྐྱུང་ཀ བྱ་དེ་

དཀར་ཐིག་ཅན། ནེ་ཙོ། བྱ་རྒོད། ཁྱུང་ཆེན། གླག་སོགས་རིགས་༡༠༠་ལྷག་ཡོད།

དྲུག་པ། ནགས་ཚལ་ཐོན་ཁུངས།

བསྡོམས་རྩིས་ལྟར་ན། ནགས་ཚལ་ཁོངས་གཏོགས་ཀྱི་རྒྱ་ཁྱོན་ཡོངས་ལ་མུ་ཁྲི་ཚོ་༡༨༢༣ཡོད་པས། ནགས་ཚལ་གྱི་

ཁེབས་ཚད་༦%་ཟིན་ཡོད། དེའི་ནང་ནས་བོད་ལྗོངས་ལ་མུ་ཁྲི་ཚོ་༩༤༨༠ཡོད་པ་དང་། ཀན་སུའུ་ལ་མུ་ཁྲི་ཚོ་༨༨༧ཡོད།

མཚོ་སྔོན་ལ་མུ་ཁྲི་ཚོ་༢༡༣༣ཡོད།

རྔ་པ་ལ་མུ་ཁྲི་ཚོ༡༧༦༣ཡོད། དཀར་མཛེས་ཁུལ་ལ་མུ་ཁྲི་ཚོ་༢༠༥༩ཡོད། བདེ་ཆེན་ལ་མུ་ཁྲི་ཚོ་༡༢༣༡ཡོད། ལྗོན་ཤིང་

གི་རིགས་༥༠ལྷག་ཡོད།

བདུན་པ། གཏེར་རྫས་ཐོན་ཁུངས།

མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་ལ་ས་འོག་གི་ཐོན་ཁུངས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡོད་དེ། ས་གཤིས་བརྟག་ཞིབ་པས་རྩད་ཆོད་པ་

ལྟར་ན། གཏེར་རྫས་རིགས་འདྲ་མིན་༡༠༠ལྷག་ཡོད། དེ་དག་སྤྱི་བཏང་ལྟར་བགོས་ན་རིགས་ཆེན་མོ་༡༢ཡོད་དེ། ༡

ལྕགས་རིགས་ནག་པོ་ནི་ལྕགས་དང་རད། ཀེ་ལྕགས་བཅས་ཡིན། ༢ མདོག་ལྡན་ལྕགས་རིགས་ནི་ཟངས་དང་ཧ་ཡང་

། ཏི་ཚ། མྭེ། ནིག ཁོབ། ཝུ། གཤའ་དཀར། མོལ། པིས། དངུལ་ཆུ། འཐི་སོགས་ཡོད། ༣ རྩ་ཆེན་གྱི་ལྕགས་རིགས་ནི་

གསེར་དང་དངུལ། ཕེད་སོགས་ཡོད། ༤ དཀོན་པའི་ལྕགས་རིགས་ནི། ལིས་དང་རྭོབ། སེས། ཛིར། ནི་བ། མོལ་སོགས་

ཡོད། ༥ འཕྲོ་བའམ་ཚེར་བའི་རང་བཞིན་ལྡན་པའི་གཏེར་རྫས་ནི་ཡུ་དང་མོལ། ཐོ་བཅས་ཡོད། ༦ ནུས་པའི་འབྱུང་

ཁུངས་ཀྱི་གཏེར་རྫས་ནི་རྡོ་སོལ་དང་རྡོ་སྣུམ། རང་བྱུང་སོལ་རླངས། སྣུམ་ལྡན་རྡོ་གཡམ། ས་འོག་ཚ་ནུས་བཅས་ཡོད།

༧ དམིགས་བསལ་ལྕགས་རིགས་མ་ཡིན་པ། ཉི་མ་ཁ་ཆུ་དང་རྡོ་རྗེ། ཆུ་ཤེལ་བཅས་ཡོད། ༨ ཚྭ་རིགས་ཀྱི་གཏེར་རྫས་

ནི་ཚྭ་དང་ཅ་ཚྭ། བ་ཚྭ། ཚ་ལ། ཟེ་ཚྭ་སོགས་ཡོད། ༩ རྡོ་རྗེ་ཕ་ལམ་དང་གཡང་ཊིའི་རིགས་ནི། སེ་འབྲུ་རྡོ། ཚོན་ལྡན་

མེ་རྡོ། སྤོས་ཤེལ། མ་ན་ཧོ། གཡང་ཊི་ལྗང་གུ། གཡུ། རིན་སྤུངས་ཀྱི་གཡང་ཊི། ལིག་བུ་མིག་སོགས་ཡོད། ༡༠ ལྕགས་

རིགས་བཞུ་བའི་ཞོར་གཏོགས་རྒྱུ་ཆ་ནི། 菱镁矿、耐火粘土、白云岩、石岩等 ༡༡ རྫས་འགྱུར་

བཟོ་ལས་ཀྱི་རྒྱུ་ཆ་ནི། ལྗིད་ཚད་ཆེ་བའི་ཤེལ་རྡོ་དང་། 自然硫砷、明矾石、黄铁矿 ༡༢ འཛུགས་སྐྲུན་

རྒྱུ་ཆ་དང་དེ་མིན་ལྕགས་རིགས་མ་ཡིན་པ་ནི། ཅུ་གང་དང་རྡོ་སྣག རྡོ་ཐལ་བྲག་རྡོ། ཨར་འདམ་བྲག་རྡོ། རྡོ་ཀ་མ་རུའི་

བྲག་རྡོ། འཛེང་རྡོ། ཀེས་ཙའོ་ས་དཀར། ཀའོ་ལེན་ས་དཀར། དཀར་གོང་སོགས་ཡོད།

གཏེར་ཁ་དེ་དག་གི་བསགས་ཚད་དམ་འདུས་ཚད་ཆེ་འབྲིང་ཆུང་གསུམ་ཡོད་པ་སྨོས་མ་དགོས་པ་དང་། གཏེར་ཁ་དེ་

དག་གི་བབ་ཚད་དང་རིམ་པ་མཐོ་ཞིང་། གཏེར་ཁ་འགའ་ལ་བབ་ཚད་དང་བུངས་ཚད་ནི་འཛམ་གླིང་གི་སྔོན་གྲས་སུ་

ཐོན་ཡོད་དེ། དཔེར་ན་ཀེ་ལྕགས་ཀྱི་གཏེར་ཁ་དང་ཚྭ། ཟངས། ས་དྲོད་སོགས་ཐོན་ཁུངས་ཀྱི་བསྡོམས་གྲངས་དང་སྤུས་

ཚད་དེ་འཛམ་གླིང་གི་ཡོངས་རྩེའི་གྲས་སུ་འགྲོ་བ་མ་ཟད་ཁྱད་པར་དུ་ཚྭ་མཚེའུ་གཏེར་ཁའི་ཐོན་ཚད་དེ་འཛམ་གླིང་

གི་ཨང་དང་པོ་ཡིན།

མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་གི་ནུས་པའི་ཐོན་ཁུངས་གཙོ་བོ་ནི་ཆུ་ནུས་དང་། རང་བྱུང་སོལ་རླངས།ས་སྣུམ། ས་དྲོད། ཉི་ནུས།

རླུང་ནུས། རང་བྱུང་རླངས་ནུས་སོགས་ཡོད་པ་དང་། དེའི་ནང་ནས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་མདུན་ལྗོངས་ལེགས་ཤོས་ནི་ཆུ་

ནུས་དང་ཉི་ནུས། རླུང་ནུས་ཀྱི་ཐོན་

ཁུངས་བཅས་ཡིན།

བརྒྱད་པ། རིག་གནས་ཐོན་ཁུངས།

ཅི་འདྲའི་རིག་གནས་ཁོར་ཡུག་ནི་རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་དང་འཆམ་མཐུན་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ནི་མིའི་རིགས་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་

ཡུན་དུ་འཚོ་ཞིང་རྒྱུན་འཕེལ་དུ་འགྲོ་བའི་གནད་འགག་གཙོ་བོ་ཞིག་ཡིན། མིའི་རིགས་ཡོངས་ཀྱི་འཕེལ་འགྱུར་ལོ་

རྒྱུས་ནི་མིའི་རིགས་རིམ་བཞིན་རང་བྱུང་ཁམས་ནས་ཕྱིར་ཐོན་ཏེ་རང་བྱུང་ཁམས་ལས་སློག་འདོན་བྱེད་པའི་ལོ་རྒྱུས་

ཤིག་ཡིན། མི་རིགས་ཤིག་གི་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱང་འཕོ་འགྱུར་གྱི་གོ་རིམ་དེ་འདྲ་ཞིག་བརྒྱུད་དགོས་ངེས་རེད། འོན་ཀྱང་

མི་རིགས་སོ་སོས་དུས་ཡུན་རིང་པོ་ཞིག་ལ་རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་དང་འབྲེལ་འདྲིས་བྱེད་བའི་ཁྲོད། རང་བྱུང་དང་ཁོར་

ཡུག་ཐོན་ཁུངས་བཅས་ཀྱི་སྤྱོད་ཚུལ་འཛིན་སྟངས་ཀྱི་རིན་ཐང་ལྟ་བ་མི་འདྲ་བ་དེ་བརྗོད་སྙིང་དུ་བྱས་པའི་སྤྱི་ཚོགས་

ཀྱི་ཁོར་ཡུག་མི་འདྲ་བ་ཞིག་རིམ་བཞིན་གྲུབ་སྲིད། སྐྱེ་དངོས་སྣ་ཚོགས་དང་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་། དེ་མིན་རྒྱུན་མཐུད་

ཀྱིས་འཕེལ་རྒྱས་འགྲོ་བ་སོགས་ཐད་ཀྱི་འགལ་རྐྱེན་ཉིན་རེ་ལས་ཉིན་རེར་ཇེ་མང་དུ་འགྲོ་བའི་དུས་འདིར། མི་རིགས་

གང་འདྲ་ཞིག་ཡིན་ཀྱང་རང་ཉིད་ཀྱི་རིག་གནས་དེ་དོན་དམ་པའི་སྟེང་ནས་མིའི་རིགས་གཙོར་བྱས་པའི་སྐྱེ་འགྲོ་

ཀུན་གྱི་ཡང་ནས་ཡང་དུ་འཚོ་བ་དང་འཕེལ་རྒྱས་འགྲོ་བའི་དགོས་མཁོ་དང་ཐོད་ཐུག་མིན་ལ་ངེས་པར་དུ་རིག་པ་

དྭངས་པོའ་ིསྒོ་ནས་ཞིབ་ལྟ་དང་རང་སྐྱོན་རང་བརྟག་བྱ་དགོས་པ་མ་ཟད། ཁོར་ཡུག་དང་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་ལ་

ཕན་གནོད་གང་འདྲར་བརྟག་དཔྱད་དང་ཞིབ་མཇུག་བྱེད་དགོས།

མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་ལ་གཙོ་བོར་བོད་རིགས་གཙོར་བྱས་པའི་མི་རིགས་མང་པོ་འདུས་སྡོད་བྱས་ཡོད་ལ། མི་རིགས་

རིག་གནས་ཀྱི་སྣ་མང་རང་བཞིན་གྱིས་ཡུལ་ལྗོངས་འདི་ལ་ཐུན་མོང་མིན་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཐོན་ཁུངས་ཤིག་གྲུབ་

ཡོད། བོད་རིགས་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་རིག་གནས་ནི་དེའི་ནང་ནས་ཆེས་མཚོན་བྱེད་རང་བཞིན་ལྡན་པ་ཞིག་ཡིན། བོད་

རིགས་ནི་སངས་རྒྱས་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ཚེ་སྲོག་གི་སྐྱེ་འཆིའི་འཁོར་བའི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་རེ་བ་ནན་པོའ་ིའོག སེམས་ཅན་

ཐམས་ཅད་བགྲང་ལས་འདས་པའི་ཚེ་སྲོག་གི་སྐྱེ་འཆི་སྲིད་པའི་འཁོར་ལོའ་ིནང་ཚེ་འདི་ཁོ་ན་མ་ཡིན་པ་སེམས་

ཅན་ཐམས་ཅད་མ་རུ་གྱུར་མྱོང་བར་ཡིད་ཆེས་བརྟན་པོ་ཡོད་ཅིང་། མ་ཡུམ་དེ་དག་ད་ལྟའི་རང་རང་གི་མ་ཡུམ་ཇི་

བཞིན་དཀའ་དྲིན་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བས། སྐྱེ་འཆི་འཁོར་བའི་ཁྲོད་ཀྱི་མ་རུ་གྱུར་བའི་མ་ཡུམ་ཡོངས་ཀྱི་དྲིན་དྲན་པ་མ་ཟད།

དེའི་དྲིན་ལན་གསབ་པའི་འདུན་པ་ནི་བོད་མི་རིགས་བྱམས་སྙིང་རྗེ་ཅན་གྱི་བསམ་བློའ་ིརྨང་གཞི་ཡིན། མི་རབས་

ནས་མི་རབས་སུ་ས་གོ་ལའི་འགུལ་བསྐྱོད་ཀྱིས་སློང་དུ་ཕུད་པའི་གངས་རིའི་ཁམས་འདིར་རིགས་རྒྱུད་འཕེལ་ཞིང་

འཚོ་གནས་སུ་བྱས་པའི་གངས་ཅན་ལྗོངས་ཀྱི་བོད་རིགས་མི་དམངས་ཀྱིས། ཐེ་ཚོམ་སྤུ་ཙམ་མེད་པར་གངས་རིའི་

ལྗོངས་ནི་འཕགས་མཆོག་སྤྱན་རས་གཟིགས་ཀྱི་ཞིང་ཁམས་སུ་ངོས་འཛིན་ཞིང་། བོད་མི་རིགས་ནི་བྱམས་སྙིང་རྗེའི་

བདག་པོ་འཕགས་མཆོག་སྤྱན་རས་གཟིགས་ཀྱི་སྤྲུལ་པ་ལས་རིམ་གྱིས་འཕེལ་བ་ཡིན་པས། ལུས་ཀྱི་ཁྲག་རྩ་ནང་དུ་

བྱམས་སྙིང་རྗེའི་བཞུར་རྒྱུན་བར་མ་ཆད་པ་དང་། སེམས་དང་སེམས་ཀྱི་བར་ལ་བྱམས་སྙིང་རྗེའི་རྒྱུད་ཐག་མ་ཆད་

པ། སེམས་རྒྱུད་བྱམས་སྙིང་རྗེས་ཁྱབ་ཅིང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་ལས་བསྒྲལ་ཏེ་བདེ་བར་འགོད་པའི་

བསམ་བློ་འགྱུར་མེད་བརྟན་པོ་ཞིག་ཡོད། ཚེ་སྲོག་མཐའ་དག་འདྲ་མཉམ་ཡིན་པས། ཚེ་སྲོག་ཡོད་ཚད་ལ་བདེ་བ་

ཐོབ་འདོད་དང་སྡུག་བསྔལ་འབྲལ་འདོད་ཀྱི་འདོད་མོས་གཅིག་མཐུན་ཡིན། མིའི་རིགས་ཀྱི་བདེ་སྐྱིད་དེ་གཞན་གྱི་

ཚེ་སྲོག་ལ་སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་བའི་ཐོག་ཏུ་སྐྲུན་མི་རུང་། རང་གིས་བྱེད་འདོད་མེད་པ་དེ་གཞན་ལ་བྱེད་དུ་འཇུག་མི་

རུང་ཞེས་པའི་མིའི་ཀུན་སྤྱོད་ཀྱི་སྲོལ་བཟང་དེ་སྣོད་བཅུད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ཡོངས་ལ་བསྲིངས་ཤིང་ཚེ་སྲོག་ལ་སྦོམ་ཕྲ་

ཇི་འདྲ་ཡོད་ཀྱང་ཚང་མ་འདྲ་མཉམ་ཡིན། དེས་ན་འཇིག་རྟེན་འདིར་འཚོ་ཐབས་མི་འདྲ་བའི་ཚེ་སྲོག་མཐའ་དག་

ལ་བརྩི་བཀུར་དང་གཅེས་སྤྲས་བྱེད་དགོས་ངེས་རེད། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་ཁེ་གཏད་པའི་རིན་ཐང་གི་ལྟ་

བ་དེ་མི་སེམས་གཏིང་ལ་འཇགས་ཡོད། བོད་རིགས་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་རིག་གནས་ཁྲོད། ཡུལ་ལ་ཡུལ་ལྷ་རི་ལ་གཞི་བདག་

དང་ས་ལ་ས་བདག ཆུ་བོ་དང་མཚེའུ། བྲག་རི་དང་སྤང་ལྗོངས་སོ་སོར་བདག་པོ་ཡོད་པར་བློ་འཁེལ་བས། རང་བྱུང་

ཁོར་ཡུག་ལ་རིག་གནས་ཀྱི་དུང་བ་ཚད་མེད་བཅངས་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཐོན་སྐྱེད་དང་འཚོ་བའི་ཁྲོད་མི་གཤིས་ལྡན་

པས་ཕན་ཚུན་འབྲེལ་འདྲིས་བྱས་ཏེ། མི་དང་རང་བྱུང་བར་ལ་ཕན་ཚུན་འཆམ་མཐུན་གྱི་འབྲེལ་བ་ཆགས། བོད་ཁུལ་

ནས་མཐོ་ཞིང་བརྗིད་པའི་རི་བོ་རེ་རེ་དང་གཙང་ཞིང་དྭངས་པའི་ཆུ་མིག་རེ་རེ་ལ་རང་བྱུང་གི་ནང་དོན་མ་ཚད། ད་

དུང་ལོ་རྒྱུས་དང་རིག་གནས་ཀྱི་སྙིང་བཅུད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཞིག་ལྡན། བྱམས་སྙིང་རྗེའི་སེམས་དང་འདྲ་མཉམ་

གྱི་སེམས། གཞན་ཕན་གྱི་སེམས་བཅས་སྙིང་པོར་འཛིན་པའི་རིག་གནས་ཐོན་ཁུངས་དེ་མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་གི་སྐྱེ་

ཁམས་ཉམ་ཆུང་ས་ཆའི་སྐྱེ་དངོས་སྣ་མང་ཅན་དང་རང་བྱུང་ཐོན་ཁུངས་ཀྱི་སྲུང་འཁོར་ལྟ་བུ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད། མདོ་

དབུས་མཐོ་སྒང་གི་རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་དང་ཆ་མཐུན་པའི་རིག་གནས་ཁོར་ཡུག་ཅིག་མེད་ན། ས་འདིའི་སྐྱེ་དངོས་སྣ་

མང་ཅན་ཉམས་གུད་མེད་པར་གནས་ཐུབ་པ་དེ་ནི་བསམ་ཡུལ་ལས་འདས་པ་ཞིག་རེད། དེ་འདྲ་ཉམས་མེད་གནས་

པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་གཞན་ལ་མེད་པའི་རང་བྱུང་གི་ས་གཤིས་ཡུལ་བབ་ཀྱི་ཆ་རྐྱེན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མ་ཟད། གཙོ་

ཆེ་བ་ཞིག་ནི་མི་རྣམས་ཀྱི་སེམས་རྒྱུད་བྱམས་སྙིང་རྗེས་ཕྱུག་ཅིང་། སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་ཕན་ཁེ་གཉེར་བའི་རིག་

གནས་ཐོན་ཁུངས་ཀྱིས་མཐར་ཐུག་པའི་ཕན་ནུས་མངོན་གསལ་ཞིག་བཏོན་པ་སྨོས་མ་དགོས་སོ། །དེ་བས་མདོ་དབུས་

མཐོ་སྒང་གི་རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་དང་རིག་གནས་ཁོར་ཡུག་བར་ཕན་ཚུན་གཅིག་གྲོགས་གཅིག་ཏུ་གྱུར། །མདོ་དབུས་

མཐོ་སྒང་གི་རང་བྱུང་ཐོན་ཁུངས་དང་རིག་གནས་ཐོན་ཁུངས་ལ་སྲུང་སྐྱོང་དང་བེད་སྤྱོད་བཟང་པོ་བྱས་ན་ཀྲུང་གོ་

དང་གླིང་ཆེན་ཨེ་ཤ་ཡ། ས་གོ་ལ་ཧྲིལ་པོ་ལ་ཡང་གང་གིས་ཀྱང་ཚབ་བྱེད་མི་ནུས་པའི་སྐྱེ་ཁམས་ཀྱི་སྙིང་དོན་གལ་

ཆེན་ལྡན།

ལེའུ་གཉིས་པ། ང་ཚོའི་ཕ་གཞིས་ཀྱི་ཉེན་ཁ།

མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་གི་གཏེར་ཁ་སྔོག་འདོན་གྱི་གནས་ཚུལ།

དང་པོ། མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་གི་གཏེར་ཁ་སྔོག་འདོན་གྱི་ད་ལྟའི་གནས་ཚུལ།

མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་ནི་རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་རྒྱལ་ཁམས་དང་། རང་བྱུང་ཐོན་ཁུངས་ཀྱི་བང་མཛོད། སྐྱེ་དངོས་སྣ་

མང་གི་བཤམས་སྟོན་ཁང་། གནམ་གཤིས་སྙོམ་སྒྲིག་གི་གློ་བ། གོ་ལའི་ཆུ་བཅུད་གསོ་བའི་མཁལ་མ། གླིང་ཆེན་ཨེ་ཤ་

ཡའི་ཆུ་མཛོད། ཚེ་སྲོག་གི་འཛོང་སླེ།

གདོད་མའི་མིའི་རིགས་ཀྱི་འབྱུང་ཁུངས་ཞེས་བསྔགས་བརྗོད་ཀྱི་མེ་ཏོག་གང་མང་འཐོར་བཞིན་འདུག ཞིང་ཁམས་

འདི་ན་འབྲེལ་འདྲིས་བྱེད་མཁན་ནི་བོད་མི་རིགས་མཁྱེན་དཔྱོད་ཀྱིས་བསྐྲུན་པའི་རིག་གནས་ཁོར་ཡུག་འདི་ཡིན།

མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་ནི་སྐྱེ་ཁམས་མནོལ་བཙོག་ཕོག་སླ་བ། ཉམས་གསོ་བྱེད་དཀའ་བའི་ས་ཆ་ཞིག་ཡིན་ལ། ས་གོ་

ལའི་སྐྱེ་ཁམས་ཀྱི་ཉེན་ཁ་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བའི་ས་ཆ་ཞིག་ཀྱང་ཡིན་པས། གལ་ཏེ་ས་འདིའི་སྐྱེ་ཁམས་མ་ལག་དང་ཁོར་

ཡུག་ལ་གཏོར་བརླག་དང་སྦག་བཙོག་གིས་མནོལ་ན། མིའི་རིགས་ཀྱིས་འཛམ་གླིང་ལ་གྱོང་གུད་དང་འཕྲོ་བརླག་དེ་

ལས་ཆེ་བ་མེད་པས་ཁ་གསབ་བྱ་ཐབས་བྲལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཚབས་ཆེན་ཞིག་མྱོང་ངེས་ཅན་རེད།

༢༠༠༧ལོར། དངུལ་འཛིན་ཚོང་རའི་རེ་གཟའི་དུས་དེབ་ཀྱི་གསར་འགོད་པ་ལིས་ཤན་ཧོང་གིས་མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་

གི་གཏེར་ཁའི་ཐོན་ཁུངས་གསར་གཏོད་ལ་བརྟག་ཞིབ་བྱས་ནས་གཤམ་གསལ་གྱི་སྡོམ་ཚིག་ཐོབ།

(གཅིག) གང་སའི་མ་རྩས་མདོ་དབུས་ས་ཆའི་གཏེར་ཁ་སྔོག་པ། འོན་ཀྱང་འཛུགས་སྐྲུན་དང་གསར་གཏོད་བྱ་

བ་མང་ཆེ་ཤོས་ཤིག་མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་གི་སྐྱེ་ཁམས་རིན་ཐང་དང་སྙིང་དོན་སྣང་མེད་དུ་བཞག་ཏེ། མིག་སྔུན་གྱི་

དཔལ་འབྱོར་ཁེ་ཕན་ཁོ་ནར་དམིགས་ཏེ། ས་ཆ་སོ་སོའ་ིདམངས་གཉེར་མ་རྩ་དང་། ཚོང་རར་འདོན་པའི་ཀུང་ཟི།

གཏེརདཔོན་བཅས་ཀྱི་མ་རྩ་དེ་བོད་ཀྱི་ས་ཆ་ལ་བཏང་ནས།

གཏེར་ཁ་སྔོག་འདོན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། དངུལ་འཛིན་ཚོང་རའི་རེས་གཟའི་དུས་དེབ་དུ་བཀོད་པ་ལྟར་ན། མདོ་དབུས་

ལྕགས་ལམ་ནས་མེ་འཁོར་ཤར་གཏོང་ཐུབ་པ་ནས་བཟུང་། བོད་ལྗོངས་ས་ཆ་སོ་སོ་ལ་ལག་ཏུ་མ་དངུལ་འབོར་ཆེན་

ཐོགས་པའི་མ་རྩའི་མི་སྣ་རྣམས་ཀྱི་མ་དངུལ་གཏོང་སར་གྱུར། རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཚོང་འགུག་དངུལ་འདྲེན་སྡེ་ཁག་ལ་

ཁ་པར་གཏོང་བ་སོགས་ཀྱི་འབྲེལ་གཏུག་མི་སྣ་ཕུད། ཐད་ཀར་ངོ་གཏུག་ཚོང་གཏམ་དང་བརྟག་ཞིབ་དང་མ་དངུལ་

གཏོང་འདོད་མཁན་ཉིན་རེར་ཉུང་མཐར་ཡང་བརྒྱ་དྲག་རེ་ཡོད། མ་དངུལ་དེ་དག་ཁྲོད་དུ་ས་ཆ་སོ་སོའ་ིདམངས་ཁྲོད་

ཀྱི་མ་རྩ་ཡོད་ལ། ཁྱད་པར་དུ་རྒྱལ་ནང་གི་སྟོབས་ལྡན་ཁེ་ལས་ལྔ་བརྒྱའི་གྲས་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་གྲགས་ཅན་གྱི་ཚོགས་

ཁག་ཆེན་མོ་ཡང་མི་ཉུང་བ་ཞིག་ཡོད། མ་རྩ་དེ་དག་གིས་ཤིན་ཏུ་དོ་ཁུར་བྱེད་ཡུལ་ནི་གཏེར་ལས་ཡིན། ༢༠༠༦ལོ་ནས་

བཟུང་། ཀྲུང་གོའ་ིགཏེར་ལས་ཚོགས་ཁག་ལྔ་དང་། ཀྲུང་གོའ་ིཧར་བཟོ་ཀུང་ཟི། ཀན་སུའུ་ཅན་ཁྲོན་ཀུང་ཟི། ཐོང་ལན་

མདོག་ལྡན་ལྕགས་རིགས་ཀུང་ཟི་སོགས་རྒྱལ་ནང་གི་གཏེར་ལས་ཀུང་ཟི་ཆེན་མོ་ཁག་གཅིག་བོད་ལྗོངས་ལ་ཀུང་ཟི་

འཛུགས་རྒྱུའི་ཐོ་འགོད་བྱས།

(གཉིས།) གཏེར་ལས་ཚོང་རའི་སྒྲིག་རིམ་མགོ་མཇུག་མེད་པའི་ངང་ཚུལ། དངུལ་འཛིན་ཚོང་རའི་རེས་གཟའི་

དུས་དེབ་ཀྱིས་ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་བཟོ་ཚོང་ཅུའུ་ནས་རྒྱུས་ལོན་པ་ལྟར་ན། ༢༠༠༧ལོར་བོད་ལྗོངས་གཞུང་ཕྱོགས་ཀྱིས་

བསྡོམས་རྩིས་བྱས་པའི་གཏེར་ལས་ཀུང་ཟི་༣༠༠ལྷག་ཡོད་པ་དང་། དོན་ཐོག་གཏེར་ལས་ཀུང་ཟི་༦༠༠ལས་ཀྱང་བརྒལ་

རྒྱུ་རེད། ལྷ་སའི་གཏེར་ལས་ཀུང་ཟིའི་གྲངས་ཀ་དེ་ཕལ་ཆེར་གྱོན་ཆས་ཚོང་ཁང་གི་གྲངས་ཀ་དང་མཉམ། འཕྲིན་ཟམ་

བརྡ་ཁྱབ་ཐོག་ནས་གཏེར་ལས་དབང་ཆ་བརྒྱུད་བཤུག་བྱེད་པའི་ཀུང་ཟི་ཡོད་ཚད་དོན་ཐོག་གཏེར་ཁ་གཡོ་ཚོང་བྱེད་

མཁན་ཤ་སྟག་ཡིན། དེ་འདྲའི་བྱ་བ་དེ་བོད་ལྗོངས་སུ་ཡོངས་ཁྱབ་ཀྱིས་གནས་ཡོད། ད་ལམ་༨༠%ལས་བརྒལ་བའི་

གཏེར་ལས་ཀུང་ཟི་དོན་ཐོག་མ་དངུལ་ཉུང་ངུ་ཕུད་དེ་གཏེར་ཁ་རྙེད་དུས། རགས་ཙམ་རྩད་ཞིབ་བྱས་རྗེས་ལྐོག་བཤུག་

བྱས་ནས་ཕན་ཁེ་གཉེར་གྱི་ཡོད། དཔེར་ན་ཞ་ཉེ་དང་ཏི་ཚའི་གཏེར་ཁའི་བུངས་ཚད་ཕལ་ཆེར་སྤྱི་རྒྱ་ཁྲི་༩༠༠༠ཡོད་

ཅིང་། གཏེར་ཁའི་བབ་ཚད་ཕལ་ཆེར་༦%ནས་༧%བར་ཡོད་པ་ཞིག་ལ། གཏེར་དཔོན་གྱིས་རིན་གོང་སྒོར་དུང་ཕྱུར་

༡.༨སློང་པ་མ་ཟད། ཁོ་བོས་ཕལ་ཆེར་དངུལ་སྒོར་ཁྲི་༥༠༠ལས་སོང་མེད་ཅེས་བཤད། གཞན་ཡང་དེ་ལས་ཀྱང་དགོད་

བྲོ་བ་ཞིག་ལ། གཏེར་དཔོན་ལ་གཏེར་ཚང་གཅིག་གི་གཏེར་ཉུལ་ལག་ཁྱེར་ཁོ་ན་ལས་མེད་ཅིང་ས་གཤིས་དཔྱད་ཡིག་

ནང་དུ་ལྕགས་ཀྱི་བབ་ཚད་༥%དང་། ཟངས་ཀྱི་བབས་ཚད་༠.༧%ཡོད་ཀྱང་གཏེར་གྱི་བུངས་ཚད་མི་གསལ་ཞིག་ལ་

རིན་སྒོར་ཁྲི་༡༠༠༠འབོད་ཀྱིན་ཡོད། མཚོ་སྔོན་ནས་ནུབ་ཁུལ་གཏེར་ལས་ཀྱིས་སྔོན་ཆད་ཟངས་མའི་གཏེར་ཁ་ཞིག་

ལ་རིན་སྒོར་ཁྲི་༢༣༠༠ཡིས་ཚོང་རྩོད་བྱས་པས། དེ་ལས་རིན་གོང་ཅུང་ཙམ་མཐོ་བའི་སྒེར་གྱི་ཚོང་དཔོན་ཞིག་ལ་ཤོར།

ཟླ་བ་འགའ་ཤས་འགོར་རྗེས། ཚོང་དཔོན་དེས་རིན་སྒོར་དུང་ཕྱུར་༡.༢བྱས་ནས་གཏེར་ཁ་དེ་ཙི་ཅན་གཏེར་ལས་ཀུང་

ཟི་ལ་བརྒྱུད་བཤུག་བྱས།

(གསུམ།) ཤིན་ཏུ་དཀོན་པའི་གཏེར་རྫས་འབོར་ཆེན་ཞིག་གཏེར་ལས་ཀུང་ཟིས་བདག་འཛིན་བྱས། དཔེར་ན་

དམངས་གཉེར་མ་རྩའི་བོད་ལྗོངས་ཀྲུང་ཁཱེ་ཚོགས་ཁག་གིས་ལོ་ལྔའི་སྔོན་དུ་བྱ་སྒྲུབ་ཚན་ཆུང་ཞིག་ལ་མི་བཅུ་ལྷག་

ཙམ་ཡོད་པ་དེ། ད་ལྟ་ཐོ་འགོད་མ་དངུལ་སྒོར་དུང་ཕྱུར་༥.༢ཡོད་པའི་མངའ་འོག་ཏུ་མ་རྐང་འཛིན་པའི་ཀུང་ཟི་བཞི་

དང་། སྤྱིའི་འབྱོར་པ་སྒོར་དུང་ཕྱུར་༡༠ལྷག་ལ་ཟིན་པའི་ཚོང་ཚོགས་ཆེན་མོ་ཞིག་ཏུ་གྱུར། ཀུང་ཟིས་བདག་འཛིན་

བྱས་པའི་གཏེར་ཁ་ནི་ལྕགས་རིགས་ཏུན་དུང་ཕྱུར་༡ལྷག་དང་། གཱི་ལྕགས་རིགས་ཏུན་ཁྲི་༥༠ལྷག་དང་། ཞ་ཉེ་དང་ཏི་

ཚ་ཏུན་ཁྲི་༡༠༠ལྷག གསེར་ཏུན་༡༠ལྷག་བཅས་ཡོད། གཏེར་སྔོག་བྱེད་བཞིན་པའི་ནང་ནས།

མའོ་ཀྲོས་གོང་ཁ་ཀྲུང་ཁའེ་གཏེར་ལས་བཟོ་གྲྭ་ནི་ད་ལམ་བོད་ལྗོངས་ཀྱི་ཆེས་ཆེ་བའི་ཞ་ཉེ་དང་ཏི་ཚའི་གཏེར་སྦྱང་

བཟོ་གྲྭ་ཞིག་ཡིན།

༢༠༠༧ལོ་ཁོ་ནའི་ཁེ་སྤོག་ལ་སྒོར་དུང་ཕྱུར་ལྷག་ཐོབ། གཱི་ལཱིས་རྒྱལ་ཆེན་བོད་ལྗོངས་གཏེར་ལས་ནི་ཀྲུང་གོའ་ིཆེས་

ཆེ་བའི་གཱི་ལྕགས་གཏེར་ཁ་དབང་ཞིང་། དེའི་བུངས་ཚད་ཕལ་ཆེར་རྒྱལ་ཡོངས་སྤྱིའི་བུངས་ཚད་ཀྱི་༤༠%ཟིན་ཡོད།

རང་རྒྱལ་གྱི་གཱི་ལྕགས་གཏེར་རྫས་༨༠%ཕྱི་རྒྱལ་ནས་ནང་འདྲེན་བྱེད་བཞིན་ཡོད། ཀུང་ཟི་དེས་བོད་ལྗོངས་བྲག་

ཕུག་ཡེ་ལཱིས་བཟོ་ཚད་ཡོད་ཀུང་ཟིའི་མ་རྐང་དབང་ཆ༤༠%བཟུང་ཡོད་པ་དང་། ཟངས་གཏེར་ཐོན་ཁུངས་ཏུན་ཁྲི་

༣༠ཡི་མ་རྐང་འཛིན། ལཱིས་ནི་འཛམ་གླིང་ཐོག་རྒྱལ་ཁབ་ཉུང་ཤས་ཞིག་གིས་ཐོན་སྐྱེད་བྱེད་ཐུབ་ལ། རང་རྒྱལ་གྱིས་

ཀྱང་རྒྱལ་སྤྱིའི་དགོས་མཁོའ་ི༥%ཡས་མས་ལས་འདོན་སྤྲོད་མི་ཐུབ། གཞན་ཡང་གཱི་དང་ཟངས་ཚང་མ་ནི་རང་རྒྱལ་

ལ་ཉུང་ཞིང་དཀོན་པའི་ཐོན་ཁུངས་རིགས་ཤིག་ཡིན། དེའི་ནང་ནས་གཱི་ལྕགས་ནི་ལོ་རེའི་མཁོ་དགོས་ཀྱི་༨༠%ནང་

འདྲེན་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད། ནུབ་ཁུལ་གཏེར་ལས་ཀྱི་ཞ་ཉེ་དྭངས་མའི་ཐོན་ཚད་རྒྱལ་ཡོངས་ནས་ཨང་གཉིས་པར་གྱུར་

ཅིང་། ཆབ་མདོའ་ིགཡུ་ལུང་ཟངས་གཏེར་གྱི་༤༡%གྱི་མ་རྐང་བཟུང་ཡོད། ༢༠༠༦ལོའ་ིཀྲུང་གོའ་ིམདོག་ལྡན་ལྕགས་

རིགས་ལས་སྒོའ་ིལོ་རིམ་མེ་ལོང་ལྟར་ན། གཡུ་ལུང་ཟངས་གཏེར་དེ་ཀྲུང་གོའ་ིཆེས་ཆེ་བའི་ཟངས་གཏེར་དུ་འགྱུར་

བའི་སྦས་ནུས་ལྡན་ཞེས་བཀོད། བོད་ལྗོངས་ཏོང་ཧྲིང་གཏེར་ལས་ཀུང་ཟི་ནི་བོད་ལྗོངས་ཀྱི་ས་དཔྱོད་རུ་ཁག་གཉིས་

པ་དང་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གོར་མོའ་ིབོད་གོར་ཚྭ་ལུད་ཚད་ཡོད་ཀུང་ཟི་གཉིས་ཀྱི་མ་དངུལ་བསྡུས་པ་ཡིན། རང་

རྒྱལ་གྱིས་མྱུལ་ཟིན་པའི་ཐོན་ཁུངས་བུངས་ཚད་ཨང་དང་པོ་ཡིན་པའི་ཆོས་ལུང་ཟངས་གཏེར་བདག་འཛིན་བྱས། ས་

དཔྱོད་རུ་ཁག་གཉིས་པ་དང་བོད་ལྗོངས་གནམ་ལམ་གཉིས་ཀྱིས་བོད་ལྗོངས་ཀྱི་ཨང་གསུམ་པའི་ཟངས་གཏེར་ཆེན་

མོ་ཁྲུང་ཅང་ཟངས་གཏེར་གྱི་ཟངས་མའི་ཐོན་ཁུངས་ཀྱི་བུངས་ཚད་ཏུན་༣༠༠ཡན་ལ་སླེབས་པ་བདག་འཛིན་བྱས།

རྒྱལ་ནང་ཆེ་གྲས་ཀྱི་ཟངས་གཏེར་ཁེ་ལས་ནང་ནས་གོང་གི་གསུམ་པོ་ཨང་གཉིས་ནས་བཞི་པའི་གྲས་སུ་ཚུད། ཅ་ན་

ཏ་ཡི་སྐམ་སའི་གཏེར་ལས་ཀུང་ཟི་དང་ཅན་ཁྲོན་ཚོགས་ཁག་གཉིས་མཉམ་དུ་གཞིས་རྩེའི་ཤིས་ཐང་མར་གཞུང་སྡེ་

བའི་ཟངས་གཏེར་གསར་འདོན་བྱས་པ་དེ་ནི། བོད་ལྗོངས་ལ་ཐེངས་དང་པོའ་ིཕྱི་རྒྱལ་གྱི་མ་དངུལ་ནང་གཏོང་བྱས་

པའི་ཟངས་གསེར་གཏེར་ཁ་ཆེ་གྲས་ཤིག་ཡིན། གཏེར་ཁ་དེ་ལ་ཟངས་ཀྱི་ཐོན་ཁུངས་བུངས་ཚད་ཕལ་ཆེར་ཏུན་ཁྲི་

༣༠༠ཡོད།

(བཞི།) ཁྲིམས་འགལ་གཏེར་སྔོག་པ་གྲོག་ཚང་རྡོལ་བ་བཞིན་མདོ་དབུས་ཁམས་སུ་ཉུལ་བཞིན་པ། ད་ལམ་བོད་

ལྗོངས་ཀྱི་གཏེར་རྫས་ཐོན་ཁུངས་སྦས་པའི་དཔལ་འབྱོར་རིན་ཐང་སྒོར་དུང་ཕྱུར་ཁྲི་གཅིག་ལྷག་ལ་འཕར་ཟིན། དེ་

འདྲའི་གཏེར་ཁའི་རིན་ཐང་ལྡན་པ་ལ། གཏེར་ཁ་སྔོག་སྟེ་བོད་ལྗོངས་ལ་ཞབས་ཞུ་སྒྲུབ་པ་དེ་ཀྲུང་དབྱང་དང་བོད་རང་

སྐྱོང་ལྗོངས་སྲིད་གཞུང་གཉིས་གཅིག་མཐུན་གྱི་ངོས་ཚོར་ཡོད། དེ་འདྲའི་ཡིད་སེམས་བསླུ་ནུས་ཀྱིས་རྒྱལ་ཕྱི་ནང་

གི་འབྱོར་ལྡན་ཁེ་ལས་ཀྱི་མ་རྩས་མདུན་བསུ་རྒྱབ་དེད་ཀྱིས་འདུ་འགོད་བྱེད་པ་མ་ཟད། གཏེར་ཚོང་ལ་རྔམ་པ་དང་

ཁྲིམས་འགལ་གཏེར་སྔོག་གི་ཇག་ནག་ཀྱང་རྐང་མགྱོགས་མྱུར་རྒྱུག་གིས་ཚང་ཁ་རྒྱག་བཞིན་ཡོད། མདོ་དབུས་མཐོ་

སྒང་ས་རྒྱ་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བ་དང་མི་གྲངས་ཉུང་ཞིང་། ས་དེ་གའི་སྡོད་དམངས་རང་གི་ཁེ་དབང་འགན་སྲུང་གི་འདུ་ཤེས་

ཞན་པ། སྲིད་གཞུང་གི་ལྟ་སྐུལ་དོ་དམ་བྱ་བ་ཤུགས་ལྷོད་པ་བཅས་ཀྱི་གླགས་བཙལ་ནས། ཁྲིམས་འགལ་གྱིས་གཏེར་

ཁ་བརྐོས་པ་དེས་མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་གི་ས་ཆ་མང་པོའ་ིགཏེར་རྫས་ཐོན་ཁུངས་ཆུད་ཟོས་སུ་སོང་བ། སྤང་ལྤགས་ལ་

གཏོར་བརླག་དང་ཁོར་ཡུག་ལ་སྦག་བཙོག་དང་། ཆུ་བོའ་ིའབབ་རྒྱུན་བཅད་པ། རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་ལ་འཇིགས་སྣང་

བསྐུར་བ། འགངས་ཆེ་བའི་སྐྱེ་དངོས་འབོར་ཆེན་ཞིག་རྩ་མེད་བཏང་བ། ཡུལ་སྡེའི་སྡོད་དམངས་ཀྱི་མི་ལུས་དང་རྒྱུ་

ནོར་དབང་ཆ་ལ་གནོད་འཚེ་ཐེབས་པ། རྩྭ་སའི་སྒྲིག་ཆས་གྱོང་གུད་བཟོས་པ་བཅས་རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་གཏན་ནས་

བརླག་པ་མ་ཟད། རང་བྱུང་ཁམས་དང་ཆ་མཐུན་པའི་རིག་གནས་ལའང་མནོལ་བཙོག་དང་རྡོག་རྫིས་བྱས་ཏེ། གཏེར་

ཁ་རེ་སྔོག་པས་ཡུལ་རེའི་ས་ཆུ་བརླག་པ་དང་། ཡུལ་རེའི་མི་དམངས་ཀྱི་དུང་སེམས་བསྣད་དུ་བཅུག་པ་བཅས་ཀྱིས་

མི་ཉིད་གཙོར་འཛིན་པའི་འདུ་ཤེས་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་རྒྱབ་འགལ་དུ་གྱུར། དེ་དག་ཚང་མ་ནི་ཁྲིམས་འགལ་གཏེར་

སྔོག་ལས་བྱུང་བའི་རྗེས་འབྲས་ཡིན།

གཉིས་པ། ཁྲིམས་འགལ་གཏེར་སྔོག་ལ་དོན་དངོས་ཁྲོད་མངོན་ཚུལ་སྣ་མང་ཡོད།

གཅིག་ནས་ས་གནས་སྲིད་གཞུང་གིས་ཚོང་འགུག་དངུལ་འདྲེན་བྱེད་པར་ཁ་གཡར་ནས་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་བཀག་

སྡོམ་གཏན་འབེབས་དང་འགལ་བའམ་གཏེར་རྫས་གསར་སྔོག་འཆར་འགོད་དང་འགལ་ནས་གཏེར་སྔོག་པའི་ལག་

ཁྱེར་སྤྲད་པ། གཉིས་ནས་ས་གནས་སྲིད་གཞུང་གིས་དབང་མེད་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་གཏེར་སྔོག་ཆོག་མཆན་བཀོད་པར་

མི་སྣང་ཚུལ་དུ་བཞག་པ། གསུམ་ནས་ཆོག་མཆན་འགོད་མཁན་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ཞིབ་བཤེར་ནན་ཏན་མི་བྱེད་པར།

དཔྱད་གཞིའི་ཡིག་ཆ་ཆ་ཚང་མིན་པ་དང་། ཐོབ་ནུས་མི་གསལ་བ་ལ་ལྐོག་འབྲེལ་གྱིས་ཆོག་མཆན་བཀོད་པ། བཞི་

ནས་ཡུལ་སྡེའི་འགོ་ཁྲིད་དང་འབྲོག་ཁྱིམ་ཁ་ཤས་ཀྱིས་རང་ཕོད་ཀྱིས་གཏེར་དཔོན་ཉུག་སྟེ་གཏེར་ཁ་སྔོག་པ། ལྔ་ནས་

གཏེར་ཁ་འཚོལ་ཞིབ་ཀྱི་མིང་ཁྱེར་ནས་དོན་དུ་གཏེར་སྔོག་པ། དྲུག་ནས་ཆོག་མཆན་བཀོད་པའི་གཏེར་ཚང་ལ་རང་

ཕོད་ཀྱིས་དབྱེ་མཚམས་དང་དུས་ཆད། གཏེར་རིགས་ལས་བརྒལ་ཏེ་གཏེར་ཁ་སྔོག་པ། བདུན་ནས་ས་སྙོམ་རྩྭ་འདེབས་

ཀྱི་མིང་ཁྱེར་ནས་འཛེམ་བག་མེད་པ་གཏེར་སྔོག་པ། བརྒྱད་ནས་ཐད་ཀར་མི་མེད་ས་ཆ་ལ་སོང་ནས་གཏེར་ཁ་རྐུ་སྔོག་

བྱེད་པ། དགུ་ནས་སྲིད་གཞུང་གི་ལས་ཁུངས་ཉུང་ཤས་ཀྱིས་ས་གནས་ཡོང་སྒོ་འཕར་སྣོན་ལ་ཁ་གཡར་ནས་ཁྲིམས་

འགལ་གཏེར་སྔོག་མཁན་ལ་ཉེས་འགེབས་བྱེད་པ་མ་ཟད། མང་ཚོགས་ཀྱིས་ཐེར་འདོན་དང་མཚང་རྟོལ་བྱས་པ་ཐོས་

མེད་དུ་འཇོག་པ། ཐ་ན་ཐེར་འདོན་བྱེད་པར་བཙན་གནོན་

དང་རྡུང་རྡེག་བྱེད་པ། བཅུ་ནས་ཡུལ་སྡེའི་མང་ཚོགས་ཀྱིས་མིག་སྔུན་གྱི་ཁྲིམས་འགལ་གཏེར་སྔོག་གི་གནོད་འཚེར་

ངོས་མ་ཟིན་པ་དང་། ཁེ་དབང་འགན་སྲུང་གི་འདུ་ཤེས་ཞན་པས། གཏེར་རྫས་སྔོག་མཁན་དང་ཁྲིམས་འཛིན་ལས་

ཁུངས་ལ་མང་ཚོགས་ཀྱིས་ལྟ་སྐུལ་མི་བྱེད་པ་བཅས་སོ། །

གསུམ་པ། གཏེར་ཁ་སྔོག་པས་ཡུལ་སྡེ་ལ་བཟོས་པའི་གནོད་འཚེ།

༡ཁོར་ཡུག་ལ་མནོལ་བཙོག་བཟོས་པ། གཏེར་ཁ་སྔོག་པས་ཆུ་བོ་དང་། ཁ་དབུགས་དང་ས་གཞི་ལ་མནོལ་བཙོག་དང་

། གཏེར་སློག་འཕྲུལ་ཆ་དང་འགས་གཏོར་གྱི་འུར་སྒྲའི་མནོལ་བཙོག་དང་། ནུབ་མོར་གཏེར་སྔོག་གི་གློག་སྒྲོན་ལས་

བྱུང་བའི་འོད་ཀྱི་མནོལ་བཙོག་དང་། འཕྲོ་གནོད་ཅན་གྱི་གཏེར་རྫས་སྔོག་འདོན་དང་སྐྱེལ་འདྲེན་སྐབས་ཀྱི་འཕྲོ་

གནོད་ཀྱི་མནོལ་བཙོག་སོགས་ཀྱིས་ཡུལ་མི་དང་སྒོ་ཕྱུགས་རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་ཁོར་ཡུག་བཅས་ལ་གནོད་པ། ༢སྐྱེ་

ཁམས་ལ་གཏོར་བཤིག་བཟོས་པ། གཏེར་ཁ་སྔོག་པས་སྤང་ཤུན་བཤུ་བ་དང་ནགས་ཤིང་གཅོད་པ་དང་ཆུ་གཤར་ས་

འདེད་དང་སྐྱེ་དངོས་འབྲེལ་ཐག་འཆུག་པས་ཡུལ་དེའི་ཞིང་འབྲོག་འཚོ་བ་ལ་ཕུགས་གནོད་སྦས་པ།

༣ས་གཤིས་ཀྱི་གནོད་རྐྱེན་བསླངས་པ། གཏེར་ཁ་སྔོག་པས་གདོད་ནས་བརྟན་ཞིང་བརླིང་པའི་ས་གཤིས་འཐོར་ཏེ་

ཐང་དུབ་པ་དང་རི་ཉིལ་བ་རྡོ་དབབ་པ་དང་འདམ་མ་རྡོལ་བ་དང་རྡོ་བསྲེག་འབར་བ་འབབ་ཆུ་རྙོག་པའམ་སྐམ་པ།

༤མི་ཟོག་ལ་ཐད་ཀར་གནོད་པ་བཟོས་པ། གཏེར་ཁ་སྔོག་པས་འབར་འགས་རྡོ་ཡར་གྱིས་ཕོག་པ་དང་གཏེར་དོང་དུ་

ལྷུང་བ་དང་གཏེར་སྦྱང་པའི་རླངས་དུག་ཁ་དབུགས་དང་བཏུང་ཆུ་སོགས་ལ་འདྲེས་པས་མི་ཕྱུགས་ཤི་རྨས་སོང་བ་

སོགས།

༥དཔལ་འབྱོར་ལ་གྱོང་རྒུད་བཟོས་པ། གཏེར་ཁ་སྔོག་པས་ཡུལ་མི་ལ་ས་ཞིང་དང་རྩྭ་སའི་གྱོང་གུད་སྐྱིན་ཚབ་མེད་

པའམ་ཤིན་ཏུ་ཉུང་བ། གཏེར་སྔོག་རྗེས་རྩྭ་སྤང་དང་ས་ཤུན་སོགས་སླར་གསོ་མེད་པས་ཕུགས་གྱོང་བཟོས་པ།

༦རིག་གནས་ལ་གྱོང་གུད་ཐེབས་པ། གཏེར་ཁ་སྔོག་པས་ལོ་རྒྱུས་རིག་གནས་ཀྱི་ཤུལ་བཞག་དང་གནའ་རྫས་ལ་

གཏོར་བཤིག་དང་མེད་བརླག་ཏུ་འགྲོ་ཉེས་ཏེ། གཏེར་དཔོན་ཕལ་ཆེར་སྒོར་མོ་ཁོ་ན་ལ་བརྔམས་ཏེ་སྒོར་མོ་ཡིས་ལམ་

གཏོད་པའི་གདོལ་སྤྱོད་ཀྱིས། ཡུལ་སྡེའི་སྔར་གྱི་འདོད་ཆུང་ཆོག་ཤེས་ཀྱི་གོམས་སྲོལ་ལ་མནོལ་གྲིབ་ཕོག་ནས། གལ་

འགངས་ཆེ་བའི་ཡུལ་སྲོལ་རིག་གནས་གྱི་རྒྱུན་བཟང་གཅོད་པ་དང་། དཔལ་འབྱོར་འདོད་སློང་གི་ངན་ཇུས་སྒོར་

འགྲེམ་བྱུང་བས་ཡུལ་སྡེའི་ཁོད་སྙོམས་ཤིང་བག་ཕེབས་པའི་འཚོ་བ་དཀྲུགས་ཤིང་།

ཡུལ་ཚོའི་ནང་དུ་འགལ་ཟླ་དང་རྩོད་གླེང་གི་གཞི་དུ་མར་འཛུགས་པ།

༧ དུང་སེམས་ལ་རྨས་སྐྱོན་ཕོག་པ། གཏེར་ཁ་སྔོག་པས་ཁྲིམས་མཐུན་གྱི་ཁེ་དབང་ལ་གནོད་འཚེ་ཐེབས་པའི་ཡུལ་མི་

རྣམས་ཀྱི་ཁོང་ཁྲོ་དང་རོགས་མེད་ཀྱི་བསམ་པས་སྲིད་གཞུང་ལ་ཡིད་ཆད་པ། གནས་རི་དང་གཉན་ས་བླ་མཚོ་དང་ཆུ་

མགོ་བཅས་ནས་གཏེར་ཁ་སྔོག་པས་ཡུལ་མིའི་དད་སེམས་བསྣད་པས་མི་ཚེའི་འདུན་པ་ལ་མི་བདེ་བའི་འཇིགས་སྣང་

བསྐུར་པ།

གཏེར་སྔོག་པས་རྗེས་འབྲས་མི་འདྲ་བ་མང་པོ་བྱུང་དང་འབྱུང་བཞིན་ཡོད་དེ། རྒྱལ་ཁབ་དང་ཐུན་མོང་། མི་སྒེར་

བཅས་ཀྱི་དབང་ཆ་སྣ་ཚོགས་ལ་གནོད་གྱོང་བཟོས་ལ། གནོད་འཚེ་ཐད་ཀར་ཐེབས་པ་དང་གནོད་འཚེ་ཚབས་ཆེན་

ཐེབས་ཡུལ་ནི་མི་རབས་ནས་མི་རབས་བར་ས་འདི་ལ་འཚོ་ཞིང་གནས་པའི་ཡུལ་སྡེའི་མང་ཚོགས་ཡིན། ཁོ་ཚོའི་

རྩྭ་ས་བཙན་བཟུང་དང་གཏོར་བརླག་བྱེད་པ། འཚོ་གནས་ཁོར་ཡུག་འབག་བཙོག་ཏུ་བཟོ་བ། བློ་བདེ་བག་ཕེབས་

ཀྱི་འཚོ་བར་ཟིང་ཆ་སློང་བ། མི་ལུས་དང་ཚེ་སྲོག་གི་བདེ་འཇགས་ལ་འཇིགས་སྣང་སྐུར་བ། རིག་གནས་དད་མོས་

ལ་མནོལ་བཙོག་གཏོང་བ་སོགས་བརྗོད་ཀྱིས་མི་ལང་། དུས་མཚུངས་སུ། གཏེར་ཁ་སྔོག་པའི་བྱ་སྤྱོད་དེ་རང་ཁྱིམ་གྱི་

སྒོ་འགྲམ་ནས་བྱུང་བས། ཡུལ་སྡེ་མང་ཚོགས་ནི་གཏེར་སྔོག་བྱ་བར་ཆེས་ཐག་ཉེ་བ་དང་། ཆེས་ཐད་ཀར་གྱི་བདེན་

དཔང་ཡིན། དེ་བས་ཡུལ་སྡེའི་མང་ཚོགས་ནི་གཏེར་སྔོག་བྱ་བར་ལྟ་སྐུལ་དང་བཀག་སྡོམ་བྱེད་པར་ཆེས་ནུས་པ་དང་

ལྡན་པ། ཆེས་རྨང་གཞི་རུ་གྱུར་པ། ཆེས་གཡུལ་མདུན་དུ་གནས་པའི་སྟོབས་ཤུགས་ཤིག་ཡིན། དེས་ན་སྤྱི་འབངས་

ཀྱིས་གཏེར་སྔོག་བྱ་སྤྱོད་ལ་ལྟ་སྐུལ་དང་བཀག་འགོག་དགོས་ན་ཆེས་སྟོབས་ཤུགས་ཆེ་བའི་མཚོན་ཆ་རྣོན་པོ་ནི་

ཁྲིམས་ལུགས་ཡིན་པས། ཇི་ལྟར་བྱེད་ནས་སྤྱི་དམངས་ཀྱིས་ཁྲིམས་ལུགས་མཁོ་སྤྱད་དེ་ལྟ་སྐུལ་དང་དབང་སྲུང་བྱ་རྒྱུ་

དེ་ནི་ང་ཚོས་ཐོག་མར་ཐག་ཆོད་དགོས་པའི་གནད་དོན་ཞིག་གོ། །

སྐྱེ་བོ་ངན་པ་འབྱོར་ཐོབ་ཀྱང་།།

ལྷག་པར་སྤྱོད་པ་ངན་པར་འགྱུར།།

འབབ་ཆུ་ཇི་ལྟར་ལྡོག་གྱུར་ཀྱང་།།

ཐུར་དུ་འབབ་པ་ཁོ་ནར་འདོད། །

སྡིག་པ་དང་ནི་མཐུ་རྩལ་ལས།།

བྱུང་བའི་ལོངས་སྤྱོད་ལོངས་སྤྱོད་མིན།།

ཆུ་དང་བྱི་ལ་འགྲངས་ན་ཡང་།།

ངོ་ཚ་བོར་བའི་རྣམ་ཐར་ཡིན། །

ལེའུ་གསུམ་པ། ང་ཚོར་ཕ་གཞིས་སྲུང་བའི་དབང་ཆ་ཡོད།

ཁྲིམས་ལྟར་ལྟ་སྐུལ་གྱི་དབང་ཆ་བེད་སྤྱོད་དགོས།

ཅི་ཞིག་ལ་ཁྲིམས་ལུགས་ཟེར། ལུགས་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ས་གཞི་སྐྱོང་བའི་རྒྱན་ལས། ཁྲིམས་ཞེས་བྱ་བ་ཕྱོགས་ལྷུང་

མེད། །དྲང་པོ་གནམ་གྱི་ཐིག་ཡིན་པས། །ལས་འབྲས་མངོན་སུམ་སྟོན་པ་དང། །འདྲ་ཕྱིར་སུས་ཀྱང་བསྒྱུར་དུ་མེད།

།འགལ་ན་རྒྱལ་པོའ་ིབུ་ཡང་ཕམ། །བསྲུངས་ན་གྲོང་གི་དབུལ་པོ་རྒྱལ། །ཞེས་པ་སྔོན་གྱི་ལུགས་གཉིས་ཀྱི་མཁས་དབང་

རྣམས་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་ཁྲིམས་ལུགས་ལ་བརྟག་དཔྱད་བྱས་པའི་སྡོམ་འབྲས་ཡིན། དེས་ཁྲིམས་ཟེར་བ་ཕྱོགས་ལྷུང་མེད་

པ་དབང་ཤུགས་གང་གིས་ཀྱང་བསྒྱུར་དུ་མེད་པ་དཔོན་འབངས་དང་དབུལ་ཕྱུག་འདྲ་མཉམ་ཡིན་པ་དང་། དེ་འདྲའི་

ཁྲིམས་དེ་ལྷ་ཆོས་དང་མཐུན་པ་ལས་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་རྣམ་བཞག་མངོན་སུམ་དུ་སྟོན་པ་ཞིག་ལ་ཟེར།

ཁྲིམས་ལ་བསམ་སྦྱོར་གཉིས་ཀར་ཚོད་འཛིན་བྱེད་པའི་ཆོས་ཁྲིམས་དང་། སྦྱོར་བ་ཁོ་ནར་ཚོད་འཛིན་བྱེད་པའི་

འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁྲིམས་གཉིས་ཡོད་དེ། དེ་ལ་ཆོས་ཁྲིམས་ལྟ་བུ་ནི་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་གྱི་མི་གཙང་བ་རྣམས་ཚོད་

འཛིན་དང་བཀག་སྡོམ་བྱེད་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ནི་གཙོ་བོ་ལུས་ངག་གི་སྤྱོད་སྟངས་བཀག་སྡོམ་བྱེད་པའི་

ལུགས་སྲོལ་ཡིན། དེ་ལའང་ནང་གསེས་སུ་ཆེ་ས་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲིམས་དང་རྒྱལ་ཁྲིམས། ཆུང་ས་ནས་ཚོ་བའམ་སྡེ་

བའི་སྲོལ་ཡིག་དང་ལས་ཁུངས་སོ་སོའ་ིསྒྲིག་ལམ། ཐ་ན་ཁྱིམ་དང་དུད་ཚང་གི་ཁྲིམས་ཀྱང་ཡོད་པ་རེད། དེ་ལ་མིང་གི་

བརྗོད་སྟངས་ལ་ཆོས་དང་། སྲོལ། ལུགས། སྒྲིག་ལམ། ཆིངས་ཡིག ཞལ་ལྕེ་སོགས་ཡོད་དོ། །

ཤེས་བྱའི་སྒྲོམ་བུ།

མི་ཆོས་གཙང་མ་བཅུ་དྲུག །

དཀོན་མཆོག་སྐྱབས་བཟུང་དད་ཅིང་གུས་པས་མཆོད། །ཕ་དང་མ་ལ་དྲིན་གཟོ་བཀུར་སྟི་བྱ། །དྲིན་ཅན་ཡིད་མི་

གཅོད་ཅིང་བཟང་ལན་འཇལ། །རྒན་རབས་རྣམས་ལ་མི་རྒོལ་སྨྲས་ན་ཉན། །ལས་སྤྱོད་ཐམས་ཅད་ཡ་རབས་རྗེས་སུ་

འབྲང་། །ཆོས་དང་ཡི་གེ་བློར་འཇུག་དོན་ཤེས་བྱ། །རྒྱུ་འབྲས་ཡིད་ཆེས་སྡིག་པའི་ལས་ལ་འཛེམ། །གཞན་ལ་བསམ་

ངན་མི་བྱ་ཕན་པ་གདགས། །ཅི་བྱེད་རང་སེམས་དཔང་བཞག་དྲང་པོར་བྱ། །ཟས་དང་ཆང་ལ་ཚོད་ཟིན་ཁྲེལ་འཛིན་

བྱེད། །སྐྱིན་པ་བུ་ལོན་ལ་སོགས་དུས་སུ་གཞལ། །བྲེ་སྲང་སོགས་ལ་གཡོ་ཟོལ་སྤང་བར་བྱ། །མ་བཅོལ་ལས་ལ་དོན་

མེད་ཁ་གཏོགས་སྤང་། །རང་ཚུགས་བཟུང་ནས་བསྒྱུར་ཁ་ལྕི་བར་བྱ། །མནའ་དང་དམ་བཞག་སྲོག་ལྟར་གཅེས་པར་

འཛིན། །

འདིར་སྐབས་སུ་བབས་པ་ལ་ལྟ་སྐུལ་དང་ཁེ་དབང་འགན་སྲུང་གི་ཐད་ནས་གོ་བ་བླངས་ན། ཁྲིམས་ལུགས་ནི་དབང་

འཛིན་པའི་དབང་ཆ་ཚོད་འཛིན་བྱེད་ཕྱིར་དར་བ་དང་། དམངས་གཙོ་ཡིས་དབང་ཆ་ལ་བཅས་མཚམས་འཇོག་

པའམ་དབང་ཆ་བགོ་བཤའ་བྱེད་པའི་ལམ་ལུགས་དང་དབང་ཆ་འཁོར་བསྐྱོད་བྱེད་པ་ལ་ལྟ་སྐུལ་བྱེད་པའི་ལམ་

ལུགས་ལ་གོ་དགོས་སོ། །དེའང་མར་ཁཱེ་སེའི་རིང་ལུགས་ལྟར་ན། ཁྲིམས་ལུགས་ནི་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ལ་མེད་དུ་མི་རུང་

པའི་གྲུབ་ཆ་བཞིའི་ནང་གི་ཡལ་གྱ་ཞིག་ཡིན་པས། ཐོག་མར་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་འཛུགས་ཚེ་རྒྱལ་ཁབ་དེའི་ངོ་བོ་དང་

རང་བཞིན་ཏེ། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་དབང་ཆ་སུ་ལ་འཐོབ་པ་དང་། དབང་ཆ་བེད་སྤྱོད་ཇི་ལྟར་བྱ་བ་དང་། དབང་ཆ་ལ་ལྟ་

སྐུལ་ཇི་ལྟར་བྱ་བ། རྒྱལ་ཁབ་ནང་ནས་སྤྱི་དམངས་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་དང་ཁེ་དབང་སོགས་རྩ་བའི་ལམ་ལུགས་གཏན་ཁེལ་

པའི་ཁྲིམས་ལུགས་ལ་རྩ་ཁྲིམས་དང་། རྩ་ཁྲིམས་དེ་གཞིར་བྱས་ནས་བྱེ་བྲག་སྤྱི་ཚོགས་ཕྱོགས་ངེས་ཅན་ཞིག་གི་ལམ་

ལུགས་གཏན་དུ་ཕབ་པའི་ཁྲིམས་ལུགས་ལ་བཅའ་ཁྲིམས་ཟེར། དཔེར་ན་བསམ་བཞིན་དུ་རང་རྒྱལ་སྤྱི་ཚོགས་རིང་

ལུགས་ཀྱི་ལམ་ལུགས་ལ་གཏོར་བཤིག་དང་། སྤྱི་དམངས་ཀྱི་ལུས་སྲོག་དང་རྒྱུ་ནོར་གྱི་ཁེ་དབང་ལ་གནོད་འཚེ་བཏང་

བ་སོགས་ལ་ཉེས་དོན་ཀྱི་བཅའ་ཁྲིམས་དང་། སྤྱི་དམངས་བར་དང་སྤྱི་དམངས་དང་རྩ་འཛུགས་བར་སྤྱི་བཏང་གི་

འགལ་ཟླ་དང་རྩོད་གླེང་སོགས་ལ་དམངས་དོན་གྱི་བཅའ་ཁྲིམས་དང་། སྲིད་གཞུང་གིས་སྲིད་གཉེར་བའི་ཐད་ལ་སྲིད་

དོན་གྱི་བཅའ་ཁྲིམས་དང་། གཞན་ཡང་གྱོད་གཏུག་ལུགས་ལ་གོ་རིམ་མམ་གཏུག་བཤེར་གྱི་བཅའ་ཁྲིམས་ལྟ་བུའོ། །

བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་ནང་དོན་རྣམས་རྩ་ཁྲིམས་ཀྱི་ལམ་ལུགས་དང་རྩ་དོན་ལ་གཏན་ནས་འགལ་མི་ཆོག་སྟེ། རྩ་ཁྲིམས་

ཀྱིས་བཀག་པར་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་གནང་བའམ། ཡང་ན་རྩ་ཁྲིམས་ཀྱིས་གནང་བ་ལ་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱིས་བཀག་པ་

སོགས་གཏན་ནས་འབྱུང་མི་ཆོག་ཅིང་། བྱུང་ན་རྩ་ཁྲིམས་དང་འགལ་བ་ཡིན་པས་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་གོ་ཆོད་དང་ནུས་

པ་མེད། དེ་གཉིས་ཤིང་སྡོང་གི་རྩ་བ་དང་ཡན་ལག་ལྟར་ཆགས་པས། རྩ་བ་མེད་ན་དེར་བརྟེན་གྱི་ཡན་ལག་མི་འབྱུང་

བ་མཐོང་ཆོས་སོ། །

དང་པོ། ལྟ་སྐུལ་དབང་ཆ་དང་ལྟ་སྐུལ་གྱི་སྒྲིག་གཞི།

ཁྲིམས་ལུགས་ནི་ཁེ་དབང་དང་འོས་འགན་ཟུང་ལྡན་གྱི་ལུགས་སྲོལ་ཞིག་སྟེ། འཇིག་རྟེན་འདིར་ཁེ་དབང་ཁོ་ན་དང་

ཡང་ན་འོས་འགན་གཅིག་པུ་ལས་མེད་པའི་ཁྲིམས་ལུགས་ཤིག་གཏན་ནས་མཐོང་ཐོས་མེད། རྩ་ཁྲིམས་དང་བཅའ་

ཁྲིམས་ཀྱིས་བཏོན་པའི་སྤྱི་དམངས་ཀྱི་དབང་ཆ་མང་པོའ་ིནང་ནས་ལྟ་སྐུལ་དབང་ཆ་ནི་མི་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱུན་དུ་སྣང་

མེད་དམ་བཏང་སྙོམས་སུ་བཞག་པའི་ཤིན་ཏུ་གལ་ཆེ་བའི་རྩ་ཁྲིམས་ཀྱི་དབང་ཆ་ཞིག་རེད། ཅི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ལྟ་སྐུལ་

དབང་ཆ་ནི་སྤྱི་དམངས་ཀྱིས་རྒྱལ་ཁབ་བདག་གཉེར་བྱེད་པའི་བརྒྱུད་རིམ་དང་བྱེད་ཐབས་གོ་ཆོད་ཡིན་པ་མ་ཟད། ལྟ་

སྐུལ་དབང་ཆ་ནི་སྤྱི་དམངས་ཀྱི་དབང་ཆ་གཞན་དག་ལ་འགལ་རྐྱེན་མི་འབྱུང་བའི་འགན་སྲུང་ནུས་ལྡན་ཞིག་ཀྱང་

ཡིན་ལ། ཁྱད་པར་དུ་སྤྱི་དམངས་ཀྱི་ལྟ་སྐུལ་ནི་གང་གིས་ཀྱང་ཚབ་བྱེད་མི་ཐུབ་པ་གཞན་གྱི་ལྟ་སྐུལ་(དམངས་ཆེན་

གྱི་ལྟ་སྐུལ། ཞིབ་དཔྱོད་ཁང་གི་ལྟ་སྐུལ། ཁྲིམས་འཛིན་ལྟ་སྐུལ། གླེང་ཕྱོགས་ལྟ་སྐུལ། སྲིད་འཛིན་ལས་ཁུངས་ནང་

གི་ལྟ་སྐུལ་སོགས།)མ་ལག་བསྐོར་ཐུབ་པའི་སྒུལ་ཤུགས་སམ་གསེར་གྱི་ལྡེ་མིག་ལྟ་བུ་ཡིན། དེར་མ་ཟད། རྩ་ཁྲིམས་

ལེའུ་གསུམ་པར་རྒྱལ་ཁབ་ལས་ཁུངས་སོ་སོའ་ིཆགས་ཚུལ་དེ་ཡང་མཐར་གཏུག་ན་ལྟ་སྐུལ་གྱི་སྒྲིག་གཞི་ཞིག་ཡིན་

ཏེ། དཔེར་ན་མི་དམངས་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་གྱིས་སྲིད་གཞུང་དང་ཁྲིམས་ཁང་དང་ཞིང་དཔྱོད་ཁང་ལ་ལྟ་སྐུལ་དང་

། ཞིབ་དཔྱོད་ཁང་གིས་སྲིད་གཞུང་དང་ཁྲིམས་ཁང་ལྟ་སྐུལ་དང་། ཁྲིམས་ཁང་གིས་སྲིད་གཞུང་ལ་ལྟ་སྐུལ་བཅས་ལྟ་

བུ་དང་། གཞན་ཡང་ལས་ཁུངས་རིགས་འདྲ་སོ་སོའ་ིགོང་མས་གོང་མར་དང་འོག་མས་འོག་མར་རིམ་གྱིས་ལྟ་སྐུལ་གྱི་

འབྲེལ་བས་ཆགས་ཡོད། དེ་འདྲའི་ལྟ་སྐུལ་གྱི་སྒྲིག་གཞིའམ་མ་ལག་དེ་འཁོར་སྐྱོད་དགོས་ན་སྤྱི་དམངས་ཀྱི་ལྟ་སྐུལ་

ནི་འཕྲུལ་བགྲོད་རིགས་ཀྱི་མཱ་དཱ་ལྟ་བུ་གྱུར་འདུག་པས་། དེ་བས་སྤྱི་དམངས་ཀྱི་ལྟ་སྐུལ་དབང་ཆ་འདི་དབང་ཆ་སྟེང་

གི་དབང་ཆ་དང་། དབང་ཆ་ཁ་ལོ་བསྒྱུར་བྱེད་ཀྱི་དབང་ཆ་ཞེས་འབོད་སྲོལ་ཡོད། མཐར་གཏུག་ནས་བཤད་ན་ལྟ་སྐུལ་

ཟེར་བ་ནི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྤྱི་དམངས་ཀྱིས་རང་གི་རྒྱལ་ཁབ་གཉེར་སྐྱོང་བྱེད་པའི་དབང་ཆ་བེད་

སྤྱོད་བྱེད་ཐབས་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན།

གཉིས་པ། ལྟ་སྐུལ་གྱི་རྨང་གཞི་ནི་དབང་ཆ་དང་། ཕུགས་གཏུག་ས་ནི་ཁྲིམས་ལུགས་དང་། ལྟ་སྐུལ་བྱེད་མཁན་ནི་

མི་དམངས་ཡིན།ལྟ་སྐུལ་གྱི་གཞི་རྩ་ནི་དབང་ཆ་ཡིན། རྩ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་གཉིས་པར་ཀྲུང་ཧྭ་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་

རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་དབང་ཆ་ཡོངས་རྫོགས་མི་དམངས་ལ་དབང་། དོན་ཚན་གསུམ་པའི་ཚན་པ་གཉིས་པར་རྒྱལ་ཡོང་མི་

དམངས་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་དང་ས་གནས་རིམ་པ་སོ་སོའ་ིམི་དམངས་འཐུས་མི་ཚང་མ་དམངས་གཙོས་འདེམ་

བསྐོ་བྱེད་པ་དང་། མི་དམངས་ལ་འགན་ཁུར་དང་མི་དམངས་ཀྱི་ལྟ་སྐུལ་དང་ལེན་བྱ་དགོས། འདི་ནི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་

དབང་ཆའི་འབྱུང་ཁུངས་དང་དབང་ཆ་དེ་ལ་ལྟ་སྐུལ་དགོས་པར་རྩ་ཁྲིམས་ཀྱི་གཞི་རྩའི་གཏན་ཁེལ་ཡིན་ལ། དེས་

རྒྱལ་ཁབ་དབང་ཆ་ཡི་མི་དམངས་རང་བཞིན་མངོན་ཡོད་ལ། མི་དམངས་ཚོགས་པ་ལས་རྒྱལ་ཁབ་དང་། རྒྱལ་ཁབ་

ཀྱི་དབང་ཆ་མི་དམངས་ལས་བྱུང་བ་དང་མི་དམངས་ཀྱི་གཞི་རྩའི་ཁེ་ཕན་ཚབ་བྱས་པས། མི་དམངས་ལ་འགན་

ཁུར་དགོས་པ་དང་མི་དམངས་ཀྱི་ལྟ་སྐུལ་དང་དུ་ལེན་དགོས། དེ་བས་རྒྱལ་ཁབ་ལས་ཁུངས་ཀྱི་དབང་ཆ་ཚང་མ་མི་

དམངས་ཀྱིས་གནང་བ་དང་མངགས་བཅོལ་ལས་བྱུང་བས། ལས་ཁུངས་སོ་སོ་དང་དེའི་ལས་བྱེད་པས་མི་དམངས་

ཀྱིས་མངགས་བཅོལ་ལྟར་རྒྱལ་ཁབ་བྱ་བཞག་འཛིན་སྐྱོང་བྱ་དགོས། རྩ་ཁྲིམས་ཀྱིས་བཏོན་པའི་དབང་ཆ་གས་བགོ་

ལམ་ལུགས་དེ་ཤེས་ནས། སྤྱི་དམངས་ཡོངས་ཀྱིས་རྒྱལ་ཁབ་རང་ཁྱིམ་དུ་བརྩིས་ཏེ་ཁྱིམ་བདག་གི་ཉམས་ཚུགས་ཀྱིས་

རང་འགུལ་ངང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་བྱ་བཞག་གཉེར་སྐྱོང་བྱ་དགོས་སོ། །

རྩ་ཁྲིམས་ཀྱིས་བཏོན་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་དབང་ཆ་ཡོངས་རྫོགས་མི་དམངས་ལ་དབང་བའི་ལམ་ལུགས་ནི་རང་རྒྱལ་སྤྱི་

དམངས་ཀྱི་ལྟ་སྐུལ་དབང་ཆ་བེད་སྤྱོད་བྱེད་པའི་གཞི་རྩ་ཡིན་པས། རིགས་གཞུང་དང་དོན་དངོས་གང་ནས་རྒྱལ་ཁབ་

ཀྱི་ཁེ་དབང་དང་མི་དམངས་ཀྱི་ཁེ་དབང་ཡ་བྲལ་དུ་བཏང་བའི་ལྟ་བ་དང་བྱ་སྤྱོད་ཚང་མ་རྩ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྙིང་དོན་དང་

ལམ་ལུགས་ལ་རྒྱབ་འགལ་སོང་བའི་དཔོན་ཉམས་རིང་ལུགས་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་བར་ཆད་ཡིན་པར་ཁོ་ཐག་ཆོད། རྒྱུན་

པར་མི་རྣམས་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་དང་རྒྱལ་ཁབ་ལས་ཁུངས་ཚང་མའི་མིང་གི་ཐོག་མར་མི་དམངས་ཞེས་སྦྱར་སྲོལ་ཡོད་པ་

དཔེར་ན། མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱ་ཁབ་དང་། མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་དང་། མི་དམངས་ཁྲིམས་ཁང་དང་ཞིབ་དཔྱོད་

ཁང་སོགས་ལྟ་བུ་ནི་རང་རྒྱལ་ནས་རྒྱལ་ཁབ་དང་དེའི་ལས་ཁུངས་ཚང་མ་མི་དམངས་ལ་དབང་བའི་རྐྱེན་གྱིས་མི་

དམངས་ཞེས་པ་དེ་གང་མིང་གི་མགོ་རུ་བཞག་པ་ལས་། ཚིག་མཛེས་པའམ་བརྗོད་བདེ་བའི་ཆེད་དུ་གཏན་ནས་མ་

ཡིན་ནོ། །

རྩ་ཁྲིམས་ལེའུ་དང་པོ་སྤྱིའི་རྩ་དོན་གྱིས་རྩ་བའི་གཏན་འཁེལ་མ་ཟད། རྩ་ཁྲིམས་ལེའུ་གཉིས་པའི་དོན་ཚན་ཞེ་གཅིག་

ནང་དུ་ཆེད་དུ་བཏོན་པ་ནི། རང་རྒྱལ་ནས་སྤྱི་དམངས་ཀྱིས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ལས་ཁུངས་དང་ལས་བྱེད་པ་ལ། སྐྱོན་

བརྗོད་དང་བསམ་འཆར་འདོན་པའི་དབང་ཆ་ཡོད་པ་དང་། དེ་དག་གི་ཁྲིམས་འགལ་ལས་འཛོལ་བྱུང་བར་རྒྱལ་ཁབ་

ཀྱི་ལས་ཁུངས་ལ་ཞུ་སྦྱོར་དང་གཏུག་བཤེར་ཐེར་འདོན་བྱེད་པའི་དབང་ཆ་ཡོད། འོན་ཀྱང་མ་ཉེས་ཁ་གཡོག་བྱེད་

མི་རུང་། སྤྱི་དམངས་ཀྱིས་ཞུ་གཏུག་བྱས་པ་ལ་རྒྱལ་ཁབ་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཁག་གིས་ངེས་པར་དུ་རྩད་གཅོད་ཡང་དག་

བྱེད་པ་ལས་ཉེས་འགེབས་དང་འཁོན་སློག་བྱེད་མི་ཆོག ལས་ཁུངས་དང་ལས་བྱེད་པས་སྤྱི་དམངས་ཀྱི་ཁེ་དབང་ལ་

གནོད་འཚེ་དང་གྱོང་གུད་བཟོས་ན། ཁྲིམས་ལྟར་ཚབ་གཙང་ཐོབ་པའི་དབང་ཆ་ཡོད། ཁྲིམས་ལུགས་གང་འདྲ་ཞིག་

ཡིན་ཡང་དབང་ཆ་དང་འོས་འགན་གྱིས་གྲུབ་པ་ཡིན་པས། རྩ་ཁྲིམས་ཀྱིས་དབང་ཆ་དང་ལྟ་སྐུལ་མཁན་གྱི་ཐད་ནས་

སྤྱི་དམངས་ཀྱི་ལྟ་སྐུལ་དབང་ཆ་གཏན་ཕབ་བྱས་པ་མ་ཟད། འོས་འགན་དང་ལྟ་སྐུལ་བྱ་ཡུལ་གྱི་ཐད་ནས་ཀྱང་སྤྱི་

དམངས་ཀྱི་ལྟ་སྐུལ་དབང་ཆ་གཏན་ཕབ་བྱས་ཡོད། དཔེར་ན་རྩ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་ཉེར་བདུན་པའི་ཚན་པ་གཉིས་པར་

རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ལས་ཁུངས་དང་ལས་བྱེད་པ་ཚང་མས་ངེས་པར་དུ་མི་དམངས་ལ་རྒྱབ་བརྟེན་དང་རྒྱུན་དུ་མི་དམངས་

དང་ཟུང་འབྲེལ་དམ་པོར་བྱེད་དེ། མི་དམངས་ཀྱི་འདོད་བློ་དང་བསམ་འཆར་གཟབ་ཉན་དང་མི་དམངས་ཀྱི་ལྟ་

སྐུལ་དང་ལེན་བྱེད་ནས་ཧུར་བརྩོན་སྒོས་མི་དམངས་ལ་ཞབས་འདེགས་ཞུ་དགོས། རྒྱལ་ཡོངས་དམངས་ཆེན་དང་ས་

གནས་རིམ་པ་སོ་སོའ་ིདམངས་ཆེན་འདེམ་བསྐོ་བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་ཞེ་གསུམ་པ་དང་རྒྱལ་ཡོངས་དམངས་ཆེན་

རྩ་འཛུགས་བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་བཅོ་ལྔ་པ་བཅས་ནས་རང་གིས་འདེམ་ཐོན་བྱུང་བའི་སྐུ་ཚབ་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་ཕབ་པ་

དང་རྒྱལ་ཡོངས་དམངས་ཆེན་གྱི་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་པ་གསུམ་ཡན་དང་སྐུ་ཚབ་ཡོངས་ཀྱི་བཅུ་ཆ་གཅིག་ཡན་གྱིས་རྒྱལ་

ཡོངས་དམངས་ཆེན་རྒྱུན་ཨུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་འགོ་ཁྲིད་རྣམས་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་གཙོ་འཛིན་ཆེ་ཆུང་དང་རྒྱལ་ཁབ་

སྲིད་གཞུང་དང་དམག་དོན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་འགོ་ཁྲིད་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཁྲིམས་ཁང་དང་ཞིབ་དཔྱོད་ཁང་གི་འགོ་དཔོན་

བཅས་ཀྱི་གོ་གནས་ཕབ་པའི་གྲོས་གཞི་འདོན་ཆོག་པ་རེད། ས་གནས་སོ་སོ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། ། དེ་དག་ནི་སྤྱི་དམངས་

ཀྱི་ལྟ་སྐུལ་དབང་ཆ་ལ་རྩ་ཁྲིམས་དང་དེའི་རིགས་མཐུན་གྱི་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱིས་བཏོན་པའི་ཁུངས་དང་ལུང་ཡིན་ལ།

རྩ་ཁྲིམས་གཞིར་བྱས་ཏེ་བཅས་པའི་བཅའ་ཁྲིམས་ནང་དུའང་ལྟ་སྐུལ་དབང་ཆ་གཏན་ཕབ་བྱས་ཡོད་པ་དཔེར་ན།

སྲིད་འཛིན་གཏུག་བཤེར་བཅའ་ཁྲིམས་དང་སྲིད་འཛིན་ཆོག་གནང་བཅའ་ཁྲིམས་དང་སྲིད་འཛིན་ཆད་པའི་བཅའ་

ཁྲིམས་དང་སྲིད་འཛིན་སྐྱར་གྲོས་བཅའ་ཁྲིམས་སོགས་ཀྱི་དོན་ཚན་དང་པོའ་ིནང་དུ། ཁྲིམས་དེ་དག་བཅའ་བའི་

དམིགས་ཡུལ་ནི། སྤྱི་དམངས་དང་ཁྲིམས་མི་ཡང་ན་ཚོགས་པ་གཞན་གྱི་ཁྲིམས་མཐུན་ཁེ་དབང་འགན་སྲུང་དང་།

སྲིད་འཛིན་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ཁྲིམས་ལྟར་གོ་ཆོད་སྒོས་སྲིད་དོན་གཉེར་སྐྱོང་བྱེད་པར་ལྟ་སྐུལ་བྱེད་ཆེད་ཡིན་ཞེས་དང་

། གཞུང་ཞབས་པའི་བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་བཅུ་གཉིས་པའི་ཚན་པ་གསུམ་པ་དང་ཁྲིམས་དཔོན་བཅའ་ཁྲིམས་དོན་

ཚན་བདུན་པའི་ཚན་པ་བདུན་པ་དང་ཞིབ་དཔྱོད་པའི་བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་བརྒྱད་པའི་ཚན་པ་དྲུག་པ་བཅས་

ལས་མི་དམངས་ཀྱི་ལྟ་སྐུལ་དང་ལེན་བྱ་དགོས་པ་གཏན་ཕབ་བྱས་ཡོད་པ་དང་། བདེ་འཇགས་དོ་དམ་ཆད་པའི་

བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་བརྒྱ་དང་བཅུ་བཞི་པ་ལས། སྤྱི་བདེ་ལས་ཁུངས་དང་དེའི་ལས་བྱེད་པས་བདེ་འཇགས་ཀྱི་གྱོད་

གཞི་སྒྲུབ་སྐབས་རང་ཤུགས་ཀྱིས་སྤྱི་ཚོགས་དང་སྤྱི་དམངས་ཀྱི་ལྟ་སྐུལ་དང་ལེན་བྱ་དགོས་ཞེས་དང་། གཞན་ཡང་

རྩྭ་ཐང་བཅའ་ཁྲིམས་དང་། ཆུ་བོར་མནོལ་བཙོག་འགོག་བཅོས་བཅའ་ཁྲིམས་དང་། རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་སྲུང་སྐྱོང་

བཅའ་ཁྲིམས་དང་། མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་བཅའ་ཁྲིམས་ལག་བསྟར་སྲོལ་ཡིག་བཅས་ཀྱི་དོན་ཚན་

ལྔ་པ་དང་། ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་དྲུག་པ་དང་། རང་བྱུང་སྐྱེ་དངོས་སྲུང་སྐྱོང་བཅའ་ཁྲིམས་དང་

མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་ཆུའི་བཅའ་ཁྲིམས་ལག་བསྟར་བྱེད་པའི་སྲོལ་ཡིག་དོན་ཚན་བདུན་པ་དང་ཆུའི་བཅའ་ཁྲིམས་

དོན་ཚན་ཞེ་ལྔ་བཅས་ཀྱི་བཅའ་ཁྲིམས་ནང་དུ་ལས་ཁུངས་དང་མི་སྒེར་གང་དང་སུ་ཡིན་ཡང་ཁོར་ཡུག་དང་ཆུ་མགོ་

དང་རྩ་ཐང་དང་རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་དང་སྐྱེ་དངོས་ལ་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་པའི་འོས་འགན་ཡོད་པ་མ་ཟད། དེ་དག་ལ་

བཙན་བཟུང་དང་། གཏོར་བཤིག་དང་། མནོལ་བཙོག་བཏང་བའི་བྱ་སྤྱོད་ལ་ལྟ་སྐུལ་དང་། བཀག་འགོག་དང་། ཐེར་

འདོན་དང་གཏུག་བཤེར་བྱེད་པའི་དབང་ཆ་ཡོད་ལ། གང་ལ་གནོད་རྐྱེན་ཕོག་པ་ཡིས་ཉེན་ཁ་སེལ་བ་དང་སྐྱིན་ཚབ་

སྤྲོད་པའི་རེ་བ་འདོན་ཆོག འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་སྤྱི་དམངས་ལྟ་སྐུལ་དབང་ཆའི་རྩ་ཁྲིམས་དང་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་

འབྱུང་ཁུངས་གཞི་དམ་པ་ཡིན། དེས་ཁྲིམས་ལུགས་འཛུགས་བསྐྲུན་གྱི་སྟེང་ནས་མི་དམངས་གཙོ་དབང་ལམ་ལུགས་

མངོན་ཡོད།

གསུམ་པ། ལྟ་སྐུལ་བྱ་ཡུལ་ནི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ལས་ཁུངས་ཚང་མ་ཡིན་ཞིང་། གཙོ་བོ་ནི་སྲིད་

གཞུང་རང་ཡིན།

མི་དམངས་ཀྱིས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ལས་ཁུངས་སོ་སོ་ལ་དེ་མཐུན་གྱི་ལས་གཉེར་དབང་ཆ་སྤྲད་ཡོད་པས། སྤྱི་དམངས་

ཀྱིས་ལྟ་སྐུལ་བྱ་ཡུལ་ནི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ལས་ཁུངས་ཡོངས་རྫོགས་ཡིན། དེ་དག་ནི་དམངས་ཆེན་དང་དེ་ལས་བྱུང་བའི་

སྲིད་གཞུང་དང་ཁྲིམས་ཁང་དང་ཞིབ་དཔྱོད་ཁང་བཅས་ཡིན་ཞིང་། དམངས་ཆེན་ལ་རྩ་ཁྲིམས་དང་བཅའ་ཁྲིམས་

བཅའ་བ་དང་ཁྲིམས་ལུགས་ལྟ་སྐུལ་ཐད་ལ་ལྟ་སྐུལ་དང་། སྲིད་གཞུང་ལ་སྲིད་དོན་ཁྲིམས་གཉེར་ཐད་དང་། ཁྲིམས་

ཁང་ལ་འདྲི་གཅོད་བྱ་བ་དང་། ཞིབ་དཔྱོད་ཁང་ལ་ཞིབ་དཔྱོད་དང་གཞུང་གཏུག་ཐད་ལ་ལྟ་སྐུལ་བྱ་དགོས། ལྟ་སྐུལ་

བྱ་ཡུལ་བཞི་པོ་འདི་དག་ནང་ནས་སྲིད་དོན་ཁྲིམས་གཉེར་ནི་ཆེས་གལ་ཆེན་ཡིན། ཅི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྲིད་གཞུང་གིས་

དཔལ་འབྱོར་དང་ཚན་རིག་ལག་རྩལ་དང་རིག་གནས་ཀྱི་འཕེལ་རྒྱས་དང་མི་དམངས་ཀྱི་འཚོ་བ་དང་ཁེ་ཕན་བཅས་

དང་འབྲེལ་བའི་ཁྲིམས་ལུགས་ཚང་མ་སྲིད་གཞུང་ལས་ཁུངས་ལ་བརྟེན་ནས་དོན་འབབ་བྱ་དགོས་ལ། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་

ཁྲིམས་ལུགས་༨༠%་ཡན་སྲིད་གཞུང་ལ་བརྟེན་ནས་ལག་བསྟར་བྱ་དགོས་པ་དང་། ལས་ཁུངས་དང་ལས་བྱེད་པ་ཡང་

གཞན་ལས་མང་བ་རེད།

སྲིད་གཞུང་གིས་ལས་དོན་འབོར་ཆེན་དེ་དག་འགྲུབ་ཆེད། ཁྲིམས་ལུགས་ཀྱིས་སྲིད་གཞུང་ལ་ཁྲིམས་ལུགས་ལག་

ལེན་བྱེད་པའི་དབང་ཆ་མང་པོ་དང་འགྱུར་ལྡོག་འགྲོ་བའི་གནས་ཚུལ་དང་དོན་རྐྱེན་ཐག་གཅོད་ཐུབ་པའི་རང་

དབང་ཆེན་པོ་གཏད་ཡོད། འོན་ཀྱང་སྲིད་གཞུང་གི་དབང་ཆ་ཆེ་ཆུང་གང་འདྲ་ཡང་མི་དམངས་ཀྱིས་གནང་བ་ལས་

མེད་པ་དང་། སྲིད་གཞུང་གི་ཁྲིམས་མཐུན་དམིགས་ཡུལ་ནི་མི་དམངས་ཀྱི་དགོས་མཁོ་ལྟར་ལས་དོན་བསྒྲུབ་དགོས་

པ་དང་མི་དམངས་ལ་ཕན་བཏག་རྒྱུ་དེ་རེད། སྲིད་གཞུང་གི་བྱ་སྤྱོད་དེ་རིགས་བསྡུ་ན་བདུན་ཡོད་དེ། ༡ སྲིད་འཛིན་

ཁྲིམས་བཟོ། ༢ སྲིད་འཛིན་ཆད་པ། ༣ སྲིད་འཛིན་བཙན་ཤུགས། ༤ སྲིད་འཛིན་ཆོག་གནང་། ༥ སྲིད་འཛིན་ངོས་

ལེན། ༦ སྲིད་འཛིན་གན་རྒྱ། ༧ སྲིད་འཛིན་མཛུབ་སྟོན་བཅས་ཡིན།

བཞི་པ། སྤྱི་དམངས་ཀྱི་ལྟ་སྐུལ་དབང་ཆ་བེད་སྤྱོད་བྱེད་པའི་ཚད་གཞི།

རྩ་ཁྲིམས་ཀྱིས་བཏོན་པའི་དབང་ཆ་བེད་སྤྱོད་དང་འོས་འགན་དོན་གཉེར་གཅིག་འགྱུར་གྱི་ལམ་ལུགས་དེ། སྤྱི་

དམངས་ཀྱིས་ལྟ་སྐུལ་དབང་ཆ་བེད་སྤྱོད་བྱེད་པའི་དུས་སུ་ངེས་པར་བརྩི་བསྲུང་དགོས་པའི་རྩ་བའི་ཚད་གཞི་ཡིན།

རྩ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་ང་གཅིག་པར་སྤྱི་དམངས་ཀྱི་རང་དབང་ཁེ་ཕན་བེད་སྤྱོད་བྱེད་ཚེ། རྒྱལ་ཁབ་དང་ཐུན་མོང་དང་

མི་སྒེར་གྱི་རང་དབང་དང་ཁེ་ཕན་ལ་མི་འཚེ་བ་ནི་དེའི་བཅས་མཚམས་ཡིན་ལ། ལྟ་སྐུལ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། རྩ་

ཁྲིམས་དོན་ཚན་ཞེ་གཅིག་པའི་འོན་ཀྱང་གི་ནང་དོན་རྣམས་དེའི་བཅས་མཚམས་ཡིན་ཏེ། སྤྱི་དམངས་ཀྱིས་ལྟ་སྐུལ་

དབང་ཆ་བེད་སྤྱོད་ཚེ་མ་ཉེས་ཁ་གཡོག་བྱེད་མི་ཆོག དེ་བས་སྤྱི་དམངས་ཀྱིས་རྒྱལ་ཁབ་དང་ཐུན་མོང་དང་མི་སྒེར་

གྱི་ཁེ་ཕན་གྱི་ཆེད་དུ་ཐབས་ལམ་སྣ་ཚོགས་བཙལ་ཏེ་རང་གི་ལྟ་སྐུལ་དབང་ཆ་མཁོ་སྤྱོད་བྱ་ཆོག་ལ། ཐབས་གང་འདྲ་

ཞིག་ཕུད་ཀྱང་ངེས་པར་ཁྲིམས་ལུགས་དང་མཐུན་པ་ཞིག་བྱ་དགོས་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་ལྟ་སྐུལ་ཞེས་པའི་སྤྱི་དམངས་ཀྱི་

ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་དབང་ཆ་དེའི་གོ་ནུས་ཐོན་ཐུབ་ངེས་རེད།

ལྔ་པ། ལྟ་སྐུལ་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན།

ཁྲིམས་ཟེར་བ་ནི་ད་བར་མིའི་རིགས་ཀྱིས་བཟོས་པའི་དབང་ཆ་ལ་ལྟ་སྐུལ་དང་ཚོད་འཛིན། དབང་ཆ་དང་འོས་

འགན་དོ་མཉམ་བྱེད་ཀྱི་ཐབས་ལམ་ཉག་ཅིག་རེད། དེ་ལོགས་སུ་བཞག་ནས་དེང་རབ་ཅན་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་བསྐྲུན་

བསམ་པའི་འདུན་པ་ནི་རི་བོང་གི་རྭ་དང་འདྲའོ། །སྤྱི་དམངས་ཀྱི་ཁེ་དབང་རྣམས་འགན་སྲུང་གང་ལེགས་ཐུབ་ཡོད་

དང་མེད་པ་ལ། གཙོ་བོ་རྩ་ཁྲིམས་དང་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱིས་བཏོན་པའི་ལྟ་སྐུལ་གྱི་དབང་ཆ་དེ་ཁྲིམས་ལྟར་མཁོ་སྤྱོད་

བྱས་ཡོད་མེད་ལ་རག་ལས་ཏེ། གལ་ཏེ་ཕྱོགས་གཅིག་ནས་ལྟ་སྐུལ་དབང་ཆ་གང་འཚམས་ཀྱིས་མཁོ་སྤྱོད་བྱེད་པའི་

སྤྱི་ཚོགས་ཁོར་ཡུག་མེད་ཅིང་། ཕྱོགས་གཅིག་ནས་སྤྱི་དམངས་རང་ལ་ལྟ་སྐུལ་བྱེད་པའི་འདུ་ཤེས་དང་སྤོབས་དཔའ་

མེད་ན། མི་དམངས་ཀྱིས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ལས་ཁུངས་དང་ལས་བྱེད་པ་ལ་གནང་བའི་དབང་ཆ་ཚོད་འཛིན་དང་བཀག་

སྡོམ་བྲལ་ཏེ། འགན་དབང་འཆོལ་སྤྱོད་དང་། སྤྱི་དབང་སྒེར་གཉེར་དང་། རྒྱུ་དབང་ཉོ་ཚོང་བཅས་ཀྱི་ཁྲེལ་མེད་

ལུགས་མེད་ཀྱིས་རྒྱལ་ཁམས་ཁྱབ་ནས་སྤྱི་དམངས་ཀྱི་ཁེ་དབང་ལ་གནོད་འཚེ་གང་མང་འཐེབ་ཡོང་བར་གདོན་མི་

ཟ། དབང་ཆ་ལ་ལྟ་སྐུལ་དང་བྲལ་ཞིང་དཔོན་ཉམས་རིང་ལུགས་དར་ཁྱབ་ཆེ་བའི་རྒྱལ་ཁབ་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཁོར་ཡུག་

ནང་ནས་མི་མང་ཤོས་ཀྱི་ཁེ་ཕན་ཉུང་ཤོས་ཀྱིས་དབང་དུ་བསྡུ་ཞིང་གང་འདོད་ཀྱིས་འགལ་རྐྱེན་བཟོ་བ་དེ་ནི་ལོ་རྒྱུས་

ཀྱི་མྱོང་ཚོར་དངོས་གནས་རེད། རང་རྒྱལ་ཐོག་མར་ཚུགས་ཟིན་པའི་ཚེར་མི་ཞིག་གིས་ཇི་ལྟར་གུང་ཁྲན་ཏང་གིས་

སྲིད་སྐྱོང་ཚེ་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་གི་སྲིད་འཛིན་འཁོར་ཡུན་ལས་ལྡོག་ཐུབ་ཅེས་པའི་ལན་དུ།

མའོ་ཙེ་ཏུང་བློ་མཐུན་གྱིས་དེ་ནི་མི་དམངས་ལ་ཞབས་འདེགས་ཞུ་བ་དང་མི་དམངས་ཀྱི་ལྟ་སྐུལ་དང་ལེན་བྱ་རྒྱུ་ཁོ་

ན་ཡིན་ཞེས་གསུངས་མྱོང་། དེ་བས་དཔོན་དབང་ཚོད་འཛིན་དང་ངན་རུལ་སྔོན་འགོག སྲིད་དར་ཡུལ་བདེ་དང་

དམངས་འབྱོར་རྒྱལ་ཕྱུག་བཅས་དང་། སྤྱི་དམངས་ཀྱི་ཁེ་དབང་དོན་འབབ་དང་། སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་འདྲ་མཉམ་དང་

བདེན་དོན་ལ་འགན་སྲུང་བྱ་བའི་ཕྱིར་དུ། ཐོག་མར་ལྟ་སྐུལ་བྱ་བ་དེ་བདག་གཞན་གཉིས་ཕན་གྱི་ཐབས་ལམ་ཞིག་

ཡིན་པ་ཤེས་དགོས་ཏེ། སྤྱི་བཏང་ལྟར་ན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ལས་བྱེད་པ་ཞིག་ལས་གནས་དང་གོ་ས་ཐོབ་རྗེས་རང་གི་གཉེན་

ཉེ་དང་དགའ་བཟང་ལ་ཕན་ཅི་ཐོགས་བྱེད་པ་དེ་བསྙོན་དུ་མེད་པར་འཇིག་རྟེན་མི་ཆོས་དང་མཐུན་པའི་བྱ་བ་ཞིག་

ཡིན་པར་འདྲ་ཡང་། དོན་དམ་པའི་སྟེང་ནས་མི་དམངས་ཀྱིས་གནང་བའི་སྤྱིར་ཕན་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་དབང་ཆ་དེ་སྒེར་

དོན་གཉེར་བྱེད་ཀྱི་ལག་ཆ་རུ་གྱུར་སོང་བར་ཅུང་ཟད་བརྟག་ཅིང་དཔྱད་པས་ཤེས་ཐུབ། དེ་ལྟར་མི་དམངས་ཀྱིས་

གནང་བའི་གོ་ས་དང་དབང་ཆ་སྤྱད་དེ་རང་ཕན་གཞན་གནོད་དང་བདག་ཁེ་མི་ཕམ་བཅས་དམ་པའི་ཆོས་དང་རྒྱལ་

ཁབ་ཀྱི་ཁྲིམས་ཡུལ་ལུང་གི་སྲོལ་བཟང་ཀུན་དང་མི་མཐུན་པའི་བྱ་བ་མང་ན་མི་ཉིད་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་ཡང་དག་

འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ལྟ་བ་དང་འགལ་ཞིང་། འདྲ་མཉམ་བདེན་དྲང་དང་འཆམ་མཐུན་བདེ་འཇགས་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་

ལུགས་ཀྱི་ཞིང་འབྲོག་ཁུལ་གསར་པ་འཛུགས་བསྐྲུན་བྱ་བའི་འགལ་རྐྱེན་ཚབས་ཆེན་དུ་འགྱུར་བར་ཐེ་ཚོམ་མེད། དེ་

བས་སྤྱི་དམངས་ཡོངས་ཀྱིས་རབ་ན་རྒྱལ་ཁམས་ཀུན་གྱི་བདེ་སྐྱིད་དང་ཡང་ན་ཡུལ་ཕྱོགས་འགའ་རེའི་དང་། མ་ཐ་

ཡང་ཡུལ་སྡེ་རེའི་བདེ་སྐྱིད་ལ་དམིགས་ཏེ་ལྟ་སྐུལ་གྱི་དབང་ཆ་དེ་གང་ཕེར་གྱིས་སྤྱད་རྒྱུ་གལ་ཤིན་ཏུ་ཆེ། གཞན་ཡང་

བོད་མི་རིགས་ནི་ནང་ཆོས་ཀྱིས་རྒྱུད་བརླན་པའི་རླབས་ཆེན་གྱི་མི་རིགས་ཤིག་ཡིན་པས་ལྟ་སྐུལ་བྱ་ཡུལ་ལ་སྙིང་རྗེ་

དང་ཕན་འདོགས་ཀྱི་བསམ་པ་བཟང་པོས་ཀུན་ནས་བསླངས་ཏེ། སྒྱིད་མ་ལུག་དཔའ་མ་ཞུམ་པར་གོང་དཔོན་པོའ་ི

བཀའ་ཁྲིམས་མ་འཆུག་པ་དང་འོག་འབངས་ཀྱི་བྱ་སྤྱོད་མ་འཆུག་པར་དཔོན་གྱིས་འབངས་སྐྱོང་ཞིང་འབངས་ཀྱིས་

དཔོན་བཀུར་ཏེ། དཔོན་འབངས་ཞེ་མཐུན་དུས་བདེ་གནས་འཇམ་ཡོང་ཕྱིར་དང་། འཇིག་རྟེན་ཕྱི་མར་ཡང་འོག་

ནས་འོག་ཏུ་མི་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་བསག་ཕྱིར་མ་ཡིས་བུ་ལྟར་གྱི་ཀུན་སློང་གིས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ལས་ཁུངས་སོ་སོའ་ིལས་སྣེ་

མཐོ་དམན་བར་གསུམ་ཚང་མ་ལ་བསམ་པ་བཟང་པོས་ལྟ་སྐུལ་ལྷོད་མེད་བྱེད་དེ། དེ་དག་གིས་ཁྲིམས་འགལ་འཆོལ་

སྤྱོད་དང་ལས་འབྲས་ཁྱད་གསོད་མི་བྱེད་པར་རྒྱལ་ཁྲིམས་མ་འཆུག་རྒྱུ་འབྲས་མ་བསྣོལ་བར་སྲིད་དོན་གཉེར་བ་དང་

མངའ་འབངས་སྐྱོང་བ་དང་སྤྱི་ཕན་བསྒྲུབ་པར་བསྐུལ་ཏེ། རྒྱལ་ཁམས་འདྲ་མཉམ་འཆམ་མཐུན་བདེ་འཇགས་ཡོང་

བར་འབད་འབུངས་དང་། མི་རིགས་རང་གི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་མངོན་ལྐོག་གཉིས་མེད་དང་བསམ་སྦྱོར་གཅིག་

མཐུན་གྱིས་རང་རྒྱལ་ཏང་སྲིད་གཉིས་ཀྱིས་ཁྲིམས་ལྟར་སྲིད་གཉེར་ཞིང་དམངས་སྐྱོང་བ་དང་ཁྲིམས་ལྟར་རྒྱལ་ཁབ་

སྐྱོར་བར་རེམ་འདེགས་བྱ་དགོས།

དྲུག་པ། ལྟ་སྐུལ་དབང་ཆའི་སྔོན་འགྲོ་ནི་དོན་རྟོགས་དབང་ཆ་དང་ལས་ཞུགས་དབང་ཆ་དང་གཏམ་བཤད་དབང་ཆ་གསུམ་ཡིན།

རྒྱལ་ཁབ་སྲིད་གཞུང་གི་སྤྱི་གཉེར་ཝུན་ཅ་པའོ་ཡིས་༢༠༠༩ལོའ་ིཟླ་༣པའི་ཚེས་༥་ཉིན་སྲིད་གཞུང་བྱ་བའི་སྙན་ཞུ་

ནང་དུ་དབང་ཆ་གསུམ་པོ་དེ་ལ་མཆན་འགྲེལ་བྱས་པ་ནི། མི་དམངས་ལ་སྲིད་གཞུང་གིས་ཅི་བསྒྲུབ་བསམ་པ་དང་ཅི་

སྒྲུབ་བཞིན་པའི་དོན་རྟོགས་དབང་ཆ་ཡོད། སྲིད་གཞུང་དང་དེའི་བྱ་སྤྱོད་ལ་བསམ་འཆར་འདོན་པའི་དབང་ཆ་དང་

། སྲིད་གཞུང་གི་འཆར་འགོད་ལ་ཧུར་བརྩོན་གྱིས་ཞུགས་པའི་དབང་ཆ་ཡོད། གལ་ཏེ་ཐོགས་འགག་མེད་པའི་དོན་

རྟོགས་དང་ལས་ཞུགས་དང་གཏམ་བཤད་ཀྱི་ལམ་སྲང་ཞིག་མེད་ན་སྤྱི་དམངས་ཀྱིས་ལྟ་སྐུལ་གོ་ཆོད་པར་ཞིག་བྱེད་

པར་ཤིན་ཏུ་ལས་དཀའ་མོ་རེད། དེ་དང་མཚུངས་པར་སྤྱི་དམངས་ལ་དོན་རྟོགས་དང་ལས་ཞུགས་ཀྱི་གཞི་གདན་མེད་

ན་ལྟ་སྐུལ་དེ་དམུས་ལོང་གི་བྱ་བར་འགྱུར་དོགས་ཡོད་པས་ལྟ་སྐུལ་གྱི་དམིགས་ཡུལ་བསམ་ཚོད་ལྟར་འགྲུབ་དཀའ།

ཉེ་བའི་ལོ་འགའ་ཚུན་དུ་རང་རྒྱལ་གྱིས་ཁྲིམས་ལུགས་དང་སྲིད་ཇུས་གང་འཚམས་གཏན་དུ་ཕབ་སྟེ་སྤྱི་དམངས་

ཀྱིས་དོན་རྟོགས་དང་ལས་ཞུགས་གཏམ་བཤད་དབང་ཆ་མཁོ་སྤྱོད་བྱེད་པར་འགན་སྲུང་བྱས། དེ་ལ་༢༠༠༢ལོའ་ིཟླ་

བ་༡༠་པར་ལག་ལེན་བྱས་པའི་ཁོར་ཡུག་འགལ་རྐྱེན་ཚད་འཇོག་བཅའ་ཁྲིམས་དང་། ༢༠༠༨ལོའ་ིཟླ་བ་༥་པའི་ཚེས་

༡་ཉིན་ལག་ཏུ་བསྟར་བའི་སྲིད་གཞུང་དོན་འཕྲིན་ཁྱབ་བསྒྲག་བཅའ་ཁྲིམས་ལྟ་བུའོ། །དེ་བས་སྤྱི་དམངས་ཀྱིས་རང་

འགུལ་གྱིས་ཁྲིམས་ལུགས་མཁོ་སྤྱད་དེ་རང་གི་དོན་རྟོགས་དབང་ཆ་དང་ལས་ཞུགས་དབང་ཆ་གཏམ་བཤད་དབང་ཆ་

བཅས་ལག་ལེན་བྱ་དགོས། དེའི་ཐད་ཀྱི་ནང་དོན་ཞིབ་ཆ་ལེའུ་བཞི་པའི་ནང་དུ་གསལ།

བདུན་པ། ལྟ་སྐུལ་དབང་ཆ་ལག་ལེན་བྱེད་པའི་བརྒྱུད་ལམ།

བརྒྱུད་ལམ་དང་པོ། མི་དམངས་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་གྱི་ལྟ་སྐུལ།

རིམ་པ་སོ་སོའ་ིམི་དམངས་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་ནི་རང་རྒྱལ་རྩ་ཁྲིམས་ཀྱིས་འཆར་བཀོད་བྱས་པའི་མི་དམངས་

རང་ཆུས་རང་བདག་གི་དབང་ཆ་ལག་ལེན་བྱེད་པའི་རྩ་བའི་བརྒྱུད་ལམ་དང་སྒྲིག་གཞི་ཡིན་ལ། མི་དམངས་ཀྱིས་

ལྟ་སྐུལ་དབང་ཆ་ལག་ལེན་བྱེད་པའི་རྩ་བའི་བརྒྱུད་ལམ་ཡང་ཡིན། སྤྱི་དམངས་ཀྱིས་མི་དམངས་འཐུས་མི་ལ་གནས་

ཚུལ་བཤད་པ་བརྒྱུད་དེ་རང་གི་བསམ་འཆར་དང་རེ་འདུན་འདོན་ཆོག མི་དམངས་འཐུས་མི་ནི་མི་དམངས་ནང་

ནས་ཐོན་པ་དང་མི་དམངས་ཁེ་ཕན་གྱི་ཚབ་བྱེད་མཁན་དངོས་གནས་ཡིན་པས། དེ་ཡིས་མི་དམངས་འཐུས་མི་

ཚོགས་ཆེན་བརྒྱུད་དེ་གཏམ་བཤད་པ་དང་གྲོས་གཞི་འདོན་པ་འདེམ་བསྐོ་དང་དོགས་སློང་དང་ཐོབ་ཐང་ཕབ་པ་དང་

དམིགས་བསལ་གནད་དོན་རྩད་གཅོད་བཅས་ཁྲིམས་བཏོན་གྱི་བརྒྱུད་ལམ་ལྟར་ལྟ་སྐུལ་གྱི་དབང་ཆ་སྤེལ་ཆོག མདོ་

དབུས་མཐོ་སྒང་ལ་ཆ་མཚོན་ན། ཁོར་ཡུག་དང་ཐོན་ཁུངས་དོ་དམ་དང་བདག་གཉེར་གནས་ཚུལ་ལ་དམིགས་ཏེ། མི་

དམངས་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་གྱིས་ཐོན་ཁུངས་དང་ཁོར་ཡུག་ཐད་ཀྱི་ཁྲིམས་ལུགས་རྣམས་ལག་བསྟར་བྱེད་ཚུལ་ལ་

ཆེད་དུ་དམིགས་པའི་ཞིབ་དཔྱོད་དང་རྩད་གཅོད་བྱེད་པ་དང་། ཐོན་ཁུངས་དང་ཁོར་ཡུག་གི་ཁྲིམས་ལུགས་ལག་ལེན་

ཁྲོད་ཀྱི་གནད་དོན་རྣམས་བསམ་འཆར་དང་གྲོས་གཞི་འདོན་ཏེ། ཐོན་ཁུངས་དང་ཁོར་ཡུག་གི་བཅའ་ཁྲིམས་ལག་

བསྟར་ཡང་དག་པར་ཡོང་བར་སྐུལ་འདེད་དང་སྤྱི་དམངས་ཀྱི་ཁེ་དབང་སྣ་ཚོགས་དོན་དབབ་ཡོང་བར་ཁག་ཐེག་བྱ་

དགོས། དེ་ཡང་རང་རྒྱལ་ནས་མི་དམངས་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་བརྒྱུད་དེ་རྒྱལ་ཁབ་དང་ས་གནས་སོ་སོའ་ིདོན་ཆེན་

འཆར་འགོད་དང་རིམ་པ་སོ་སོའ་ིའགོ་དཔོན་འདེམ་བསྐོ་དགོས་པ་ལ། ལོ་ངེས་ཅན་མཚམས་ནས་འཐུས་མི་ཐེངས་

རེ་འདེམ་བསྐོ་བྱ་བ་དེ་རྒྱུ་ངོ་བུ་གདོང་དང་གཞན་ཟེར་གྱི་རྗེས་སུ་མ་ཤོར་བར་ཡུལ་སྡེ་ཀུན་ལ་ཕན་པའི་མི་ཞིག་ཅི་

ནས་ཀྱང་འདེམ་དགོས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། གང་ལ་རྒྱུ་འབྲས་མི་བསྣོལ་ཞིང་། །སྤྱི་ལ་སྙོམས་པའི་སེམས་ཡོད་པ། །དེ་འདྲ་

དཔོན་དུ་བསྐོས་གྱུར་ན། །གྲོང་དང་གྲོང་ཁྱེར་དག་ཏུ་བདེ། །ཞེས་པ་དེ་བོད་སྲིད་སྐྱོང་རིག་གནས་ནང་དུ་མངོན་པའི་

འགོ་དཔོན་གྱི་རྩ་བའི་ཚད་གཞིའམ་ངེས་པར་ལྡན་དགོས་པའི་མ་གཞིའི་ཡོན་ཏན་རེད། གལ་ཏེ་འཐུས་མི་འདེམ་པ་

དེ་འཆུག་ན་མཐར་ཐུག་རིམ་པ་སོ་སོའ་ིའགོ་དཔོན་འདེམ་པའང་འཆུག་དོགས་ཡོད། འདེམས་བསྐོ་ནི་སྤྱི་དམངས་ཀྱི་

དབང་ཆ་གཙོ་བོ་ཞིག་ཡིན་ཀྱང་མི་རྣམས་ཀྱིས་མ་བརྟག་མ་དཔྱད་པར་གྲགས་པའམ་གཞན་ཟེར་གྱི་རྗེས་སུ་བསྙེགས་

ནས་དབང་ཆ་དེ་ཡང་ནས་ཡང་དུ་ཆུད་ཟོས་བཏང་རྗེས་འགྱོད་སྣང་དང་ལྐོག་ཁ་བྱེད་པ་ནི་རང་ཚུགས་ཤོར་བའི་ལས་

ཀའོ། །

མི་དམངས་འཐུས་མིས་ལྟ་སྐུལ་དབང་ཆ་ལག་ལེན་བྱས་པའི་དཔེར་བརྗོད།

ཐོབ་ཐང་ལེན་པའི་དཔེར་བརྗོད། ༡༩༩༢ལོའ་ིཟླ་བ་༡༡་ལ་ཧྲིན་ཤིས་ཞིང་ཆེན་ཏཱ་ཐང་གྲོང་ཁྱེར་འབྲིང་རིམ་ཁྲིམས་

ཁང་ནས་ལྟ་སྲུང་ལས་དོན་དམ་འཛིན་མ་བྱས་པའི་དབང་གིས་སྲོག་ཆད་བཅད་པའི་མི་༤་དང་ཚེ་བཙོན་བྱས་པའི་

མི་༦་ལྟ་སྲུང་བྱེད་མི་མེད་པའི་གླགས་བཙལ་ཏེ་བྲོས་སོང་བ་ལ། ༡༩༩༣ལོའ་ིཟླ་བ་༥པའི་ཚེས་༦་ཉིན་གྲོང་ཁྲེར་དེའི་

མི་དམངས་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་སྟེང་ནས་འཐུས་མི་༢༢༤་ཡིས་ཁྲིམས་ཁང་གི་ཁྲིམས་དཔོན་ཡོན་ཀྲང་གི་གོ་གནས་

ཕབ།

དོགས་བསླངས་པའི་དཔེར་བརྗོད། ༢༠༠༠ལོར་ཀོན་ཏུང་ཞིང་ཆེན་མི་དམངས་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་སྐབས་ཧྥོ་ཧྲན་

འཐུས་མི་ཚོགས་པའི་འཐུས་མི་༢༠་ཡིས་ས་ཆ་ཞིག་གི་ཁོར་ཡུག་མནོལ་བཙོག་སོང་བར་ཞིང་ཆེན་ཁོར་ཡུག་སྲུང་

སྐྱོང་སྡེ་ཁག་ལ་དོགས་འདྲི་སློང་པ་དེས། ལས་ཁུངས་དེའི་འགོ་ཁྲིད་ཆེ་ཆུང་གཉིས་ལས་གནས་བརྗེས་པ་དང་གོ་

གནས་ཕབ་པ་རེད།

བརྡས་ཆོད་ཀྱི་དཔེར་བརྗོད། ༢༠༠༢་ལོར་རྒྱལ་ཡོངས་དམངས་ཆེན་གྱི་ཨུ་ཡན་ཀྲང་གཞོན་པ་ཁྲེང་གསུ་ཝེ་ཡིས་གང་

ན་བརྡས་ཆོད་གློག་ཆས་ཡོད་པ་དེར་བློར་མི་འབབ་པ་མང་བ་དང་། ལག་པ་འཕྱར་ནས་བརྡས་ཆོད་བྱས་ན་ཕལ་ཆེར་

བློར་མི་འབབ་མཁན་མེད་ཅེས་གསུངས་པ་དང་། ༢༠༠༡ལོའ་ིཟླ་བ་༢པའི་ཚེས་༤ཉིན། ཧྲིང་ཡཱང་གྲོང་ཁྱེར་མི་དམངས་

འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་གྱིས་གྲོང་ཁྱེར་དེའི་འབྲིང་རིམ་མི་དམངས་ཁྲིམས་ཁང་གི་བྱ་བའི་སྙན་ཞུ་གྲོས་ཆོད་སྐབས་བརྡ་

ཤོག་འཕངས་འབྲས་ལ། བློ་བབ་པ་༢༡༨དང་། བློ་མ་བབ་པ་༡༦༢དང་། དབང་ཆ་བེད་མ་སྤྱད་པ་༩༡་བྱུང་བས། དེ་རྗེས་

ཁྲིམས་ཁང་དེའི་ཁྲིམས་གཙོ་དང་ཁྲིམས་གཙོ་གཞོན་པ་གཉིས་གོ་གནས་ཕབ་པ་དང་། ལས་བྱེད་པ་༡༣་ལའང་ཆད་པ་

ཕོག ༢༠༠༤་ལོའ་ིཟླ་བ་༣་པར་སྐབས་བཅུ་གཅིག་པའི་རྒྱལ་ཡོངས་མི་དམངས་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་འཐུས་མི་ཐཱང་

ཧཱེ་པཱོ་ཡིས་སྐབས་རྗེས་མ་ནས་བརྩམས་ཏེ་བརྡས་ཆོད་འཕྲུལ་ཆས་བཀོལ་དགོས་པའི་གྲོས་གཞི་བཏོན། ༢༠༠༥ལོའ་ིཟླ་

བ་༣་པའི་ཚེས་༨་ཉིན། རྒྱལ་ཡོངས་དམངས་ཆེན་སྐབས་བཅུ་པ་ཐེངས་གསུམ་པའི་གྲོས་ཚོགས་ཐོག་ནས་གྲོས་ཚོགས་

འདེམ་བསྐོ་བྱེད་ཐབས་བརྡས་ཐག་བཅད་དེ་བློ་འབབ་མིན་དང་དབང་ཆ་བེད་མི་སྤྱོད་པ་གང་ཡིན་རུང་ངེས་པར་

འདེམ་ཤོག་སྟེང་དུ་རི་མོ་འབྲི་དགོས་པ་བྱས།

དམིགས་བསལ་གནད་དོན་ཞིབ་དཔྱོད་ཀྱི་དཔེར་བརྗོད། ༢༠༠༠ལོར་འཐུས་མི་རྣམས་ཀྱི་རེ་འདུན་ལྟར་ཨན་ཧེའུ་ཞིང་

ཆེན་དམངས་ཆེན་གྱིས་ཝང་ལུན་ཚེ་གྱོད་དོན་དམིགས་བསལ་ཞིབ་དཔྱོད་བྱས་པས་ལོ་མང་རིང་མ་ཉེས་ཁ་ཡོག་བྱས་

པའི་མི་དེ་དཀར་སར་བཏོན།

བརྒྱུད་ལམ་གཉིས་པ། གླེང་ཕྱོགས་ཀྱི་ལྟ་སྐུལ།

འདི་ནི་སྤྱི་དམངས་ཀྱིས་སྐྱོན་བརྗོད་དང་བསམ་འཆར་འདོན་པའི་ལྟ་སྐུལ་ཐབས་ལམ་གོ་ཆོད་ཅིག་ཡིན། སྤྱི་དམངས་

ཀྱི་ཡིག་འཕྲིན་དང་། གློག་སྐྱེལ་འཕྲིན་ཡིག་དང་། ཁ་པར་གཏོང་པ་དང་ངོ་གཏུག་ནས་སྐད་ཆ་བཤད་པ་སོགས་

བརྒྱུད་དེ་གསར་འགྱུར་འཕྲིན་ཟམ་ལས་ཁུངས་ལ་གནས་ཚུལ་དང་བསམ་འཆར་བཏོན་ཏེ་གླེང་ཕྱོགས་ཀྱི་ལྟ་སྐུལ་

སློང་ཆོག་སྟེ། དཔེར་ན་ཀྲུང་དབྱང་བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁུངས་གནད་འགག་འདྲི་གླེང་ལེ་ཚན་ལ་རྒྱལ་ཡོངས་ནས་

ཉིན་རེར་ཁ་པར་༥༠༠དང་། ལག་འཕྲིན་འཕྲིན་ཐུང་༥༠༠ཡན་དང་། གློག་སྐྱེལ་འཕྲིན་ཡིག་༡༠༠༠ཡན་དང་། ཡིག་

འཕྲིན་༣༠༠ཡན་འབྱོར་བཞིན་པ་དེས་གསར་འགྱུར་དང་གླེང་ཕྱོགས་ཀྱི་ལྟ་སྐུལ་འདོན་སྤེལ་ཐུབ་པ་བྱས། གལ་ཏེ་

ཁྱོད་ལ་ཁོར་ཡུག་དང་ཐོན་ཁུངས་དང་ཁེ་དབང་འགན་སྲུང་ཐད་ཀྱི་གསར་འགྱུར་དང་སྐད་ཆ་ཡོད་ན་དུས་སུ་གསར་

འགྱུར་འཕྲིན་ཟམ་ལས་ཁུངས་ལ་ཤོད་དང་། དེས་སྤྱི་ཚོགས་ཡོངས་ཀྱིས་ལྟ་སྐུལ་བསླངས་ནས་སྲིད་གཞུང་གིས་ཐོན་

ཁུངས་དང་ཁོར་ཡུག་ཁྲིམས་ལུགས་ཡང་དག་གིས་ལག་བསྟར་བྱེད་པར་བསྐུལ་འདེད་ཐུབ། དེ་བས་གསར་འགྱུར་

འཕྲིན་ཟམ་དེ་ཁྱོད་རང་གི་ཁེ་དབང་འགན་སྲུང་བྱེད་པའི་གྲོགས་པོ་གྱིས་དང་།

བརྒྱུད་ལམ་གསུམ་པ། གཏུག་བཤེར་གྱི་ལྟ་སྐུལ།

གཏུག་བཤེར་ཟེར་བ་ནི་ཉེས་དོན་དང་དམངས་དོན་དང་སྲིད་དོན་བཅས་ཀྱི་གཏུག་བཤེར་བཅའ་ཁྲིམས་ལྟར་འགན་

འཛོལ་དབང་འཕྲོག་གནོད་བསྐུར་གྱོང་བཟོས་སོགས་ཁྲིམས་འགལ་གྱི་མི་སྣ་དང་བྱ་སྤྱོད་ལ་ཞུ་སྦྱོར་དང་ཐེར་འདོན་

ཡང་ན་ཐད་ཀར་གཏུག་བཤེར་བྱེད་དེ། རྒྱལ་ཁབ་དང་ཐུན་མོང་དང་མི་སྒེར་གྱི་ཁྲིམས་མཐུན་ཁེ་དབང་སྲུང་སྐྱོང་

བྱེད་པའི་ལྟ་སྐུལ་གྱི་བརྒྱུད་ལམ་ཞིག་རེད། དེའི་ནང་ནས་ཉེས་དོན་གྱོད་གཞི་ལ་ཉེས་པ་ཆེས་ཡང་བ་རང་གིས་གཏུག་

བཤེར་ཆོག་པ་ལས་གཞན་རྣམས་སྤྱི་བདེ་ལས་ཁུངས་དང་ཞིབ་དཔྱོད་ཁང་ལ་ཐེར་འདོན་བྱེད་དེ་ཉེས་ཆད་གཅོད་

པར་བསྐུལ་བ་དང་། དམངས་དོན་དང་སྲིད་དོན་གྱི་གྱོད་གཞི་ནི་མི་སྒེར་དང་རྩ་འཛུགས་ཀྱིས་ཐད་ཀར་ཁྲིམས་ཁང་

ལ་གཏུག་བཤེར་བྱེད་ཆོག་ལ། འོན་ཀྱང་སྲིད་དོན་གྱོད་གཞིའི་གྱོད་ཡ་སྲིད་གཞུང་ཡིན་པར་ངེས་བརྟན་ཡིན།

འདིའི་ནང་དོན་ཞིབ་ཆ་ལེའུ་བཞི་པའི་ནང་དུ་གསལ།

བརྒྱུད་ལམ་བཞི་པ། སྲིད་འཛིན་སྐྱར་གྲོས་ཀྱི་ལྟ་སྐུལ།

སྲིད་འཛིན་སྐྱར་གྲོས་ཟེར་བ་ནི། མི་སྒེར་དང་རྩ་འཛུགས་གང་གིས་སྲིད་འཛིན་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ཐག་གཅོད་བྱས་པར་

བསམ་འཆར་ཡོད་ཚེ་། དེའི་གོང་གི་སྲིད་འཛིན་ལས་ཁུངས་ལ་གཏུག་སྟེ་ཡང་སྐྱར་ཐག་གཅོད་ཞུ་བའི་ལམ་ལུགས་

ཤིག་སྟེ། དེ་ནི་སྲིད་འཛིན་ནང་ཁུལ་གྱི་ལྟ་སྐུལ་ལམ་ལུགས་ཤིག་གོ། །

གོང་དུ་བཤད་པའི་ལྟ་སྐུལ་གྱི་བརྒྱུད་ལམ་ཚང་མ་འཁོར་བསྐྱོད་དང་གོ་ཆོད་ཡོང་བ་ལ། སྤྱི་དམངས་ཀྱི་ལྟ་སྐུལ་ནི་ལྟ་

སྐུལ་ཡོངས་ཀྱི་གཞི་རྩ་ཡིན་པས། དེར་སྤོབས་སེམས་དང་དཔའ་མི་ཞུམ་པར་འབད་འབུངས་བྱ་དགོས། །

བརྒྱུད་ལམ་ལྔ་པ། མང་ཚོགས་ཀྱི་ལྟ་སྐུལ།

རང་རྒྱལ་གྱི་རྩ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་ཞེ་གཅིག་པས་བཏོན་པའི་སྤྱི་དམངས་ལྟ་སྐུལ་གྱི་དབང་ཆ་བེད་སྤྱོད་ལུགས་གཉིས་

ཡོད་དེ། གཞན་གཅིག་ནི་བསམ་འཆར་དང་སྐྱོན་བརྗོད་བྱེད་པ། གཅིག་ནི་ཞུ་གཏུག་དང་ཐེར་འདོན་བྱེད་པ་ཡིན། སྔ་

མ་ནི་རྒྱལ་ཁབ་ལས་ཁུངས་དང་ལས་བྱེད་པ་ལ་སྤྱི་བཏང་གི་བསམ་འཆར་དང་སྐྱོན་བརྗོད་ཡིན་ལ། ཕྱི་མ་ནི་རྒྱལ་

ཁབ་ལས་ཁུངས་དང་དེའི་ལས་བྱེད་པའི་ཁྲིམས་འགལ་ལས་འཛོལ་གྱི་བྱ་སྤྱོད་ལ་ཞུ་གཏུག་དང་ཐེར་འདོན་བྱས་ནས་

ཁྲིམས་ལྟར་འགན་ཁུར་རྩད་གཅོད་བྱེད་པ་དེ་ཡིན། དེ་ནས་རྩ་ཁྲིམས་སྟེང་གི་ལྟ་སྐུལ་ནི་རྒྱལ་ཁབ་ལས་ཁུངས་དང་

ལས་བྱེད་པར་ཡིན་པ་ང་ཚོས་གསལ་ཐུབ། སྐྱེ་ཁམས་ཚོར་བ་ཤིན་ཏུ་རྣོ་བའི་མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་ནས་ཁྲིམས་འགལ་

གཏེར་སྔོག་དོན་རྐྱེན་མང་དུ་བྱུང་དང་འབྱུང་བཞིན་པ་འདི། ཚད་ངེས་ཅན་ཞིག་གི་སྟེང་ནས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ལས་

ཁུངས་དང་ལས་བྱེད་པས་མི་དམངས་ཀྱིས་མངགས་བཅོལ་བྱས་པའི་ལས་འགན་མ་ཕེར་པའམ་ཐ་ན་ཁྲིམས་འགལ་

འགན་འཆོལ་བྱས་པའི་རྗེས་འབྲས་རེད། དེ་བས་མང་ཚོགས་རྣམས་ལྷག་པར་དུ་ས་གནས་དེའི་སྡོད་དམངས་ཀྱིས་

རང་གི་ཉེ་འཁོར་ནས་འབྱུང་བཞིན་པའི་ཁྲིམས་འགལ་གཏེར་སྔོག་བཀག་འགོག་བྱེད་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཁྲིམས་

མཐུན་གྱི་ཐབས་ལམ་སྣ་ཚོགས་མཁོ་སྤྱོད་ནས་སྤྱི་དམངས་ཀྱིས་ཁེ་དབང་འགན་སྲུང་དང་ལྟ་སྐུལ་གྱི་གོམ་པའི་

འདེགས་འཇོག་དང་པོ་འདི་ནས་སྤོ་ཐུབ་པར་བྱ་དགོས། །

ཤེས་བྱའི་སྒྲོམ་བུ།

གཏེར་ཁ་སྔོག་འདོན་ལ་ཡུལ་སྡེའི་རྒོལ་གཏད་གྱི་དབང་ཆ་གང་དག་ཡོད་ཅེ་ན། ༡མི་ལུས་ཁེ་དབང་། གཏེར་སྔོག་བྱ་

བས་ཡུལ་སྡེའི་སྡོད་དམངས་ལ་ལུས་ཕུང་དང་ཚེ་སྲོག་ལ་གནོད་འཚེ་མི་ཡོང་བའི་ཁེ་དབང་། ༢རྒྱུ་ནོར་གྱི་ཁེ་དབང་

། ཞིང་ས་དང་རྩྭ་སའི་བེད་སྤྱོད་དབང་ཆ་དང་ཞིང་ཕྱུགས་ཀྱི་དབང་ཆ། ༣ཁོར་ཡུག་གི་ཁེ་དབང་། ཡུལ་སྡེའི་སྡོད་

དམངས་ལ་དྭངས་གཙང་བདེ་ཐང་གི་འཚོ་བའི་ཁོར་ཡུག་དགོས་ཏེ། ཁ་དབུགས་དང་ཆུ་དང་མཚོ་མཚེའུ་དང་ས་གཞི་

དང་གཏེར་ཁ་དང་ནགས་ཤིང་དང་རྩྭ་ཐང་དང་རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་དང་རང་བྱུང་རྗེས་ཤུལ་དང་མི་བཟོས་རྗེས་ཤུལ་

དང་རང་བྱུང་སྲུང་སྐྱོང་ས་ཆ་དང་མཛེས་ལྗོངས་གནས་མཆོག་བཅས་སོ། ༤དོན་རྟོགས་ཀྱི་ཁེ་དབང་། ཁྲིམས་ཀྱིས་

གཏན་འཁེལ་བྱས་པའི་རྒྱལ་ཁབ་དང་ཚོང་ལས་དང་མི་སྒེར་གྱི་གསང་དོན་མ་གཏོགས་ཀྱི་དོན་རྟོགས་པའི་དབང་

ཆ། ༥གཏམ་བཤད་ཀྱི་ཁེ་དབང་། ཡུལ་སྡེའི་སྡོད་དམངས་ལ་རང་གི་ལྟ་ཚུལ་དང་བསམ་འཆར་འདོན་པའིདབང་ཆ།

༦ལས་ཞུགས་ཁེ་དབང་། འཆར་འགོད་དང་འཛུགས་སྐྲུན། གཏེར་སྔོག་སོགས་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་འགལ་རྐྱེན་ཚད་འཇོག་

ལས་དོན་ལ་ཞུགས་པའི་དབང་ཆ། ༧ལྟ་སྐུལ་གྱི་དབང་ཆ། སྤྱི་དམངས་ཀྱིས་ཁྲིམས་འགལ་གཏེར་སྔོག་ལ་ཁྲིམས་ལྟར་

ཐད་ཀར་ལྟ་སྐུལ་དང་ཐད་འགོག་བྱེད་དབང་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཞུ་སྦྱོར་དང་ཐེར་འདོན། གཏུག་བཤེར་སོགས་བརྒྱུད་དེ་

རྒྱལ་ཁྱབ་ཀྱི་ལྟ་སྐུལ་མ་ལག་འཁོར་བར་བསྐུལ་ཏེ་གཏེར་སྔོག་གནོད་སྤྱོད་འགོག་པའི་དབང་ཆ།

གང་ན་བཟའ་བཏུང་ཡོད་དེར་རྒྱུག །

དགོས་པའི་བྱ་བ་བཅོལ་ཡང་འབྲོས། །

གཏམ་དང་བཞད་གད་ཤེས་ན་ཡང་། །

མཇུག་མ་མེད་པའི་ཁྱི་རྒན་ཡིན། །

ལེའུ་བཞི་པ། ང་ཚོས་ཕ་གཞིས་སྲུང་བའི་ཐབས་ཚུལ།

ཡུལ་སྡེས་གཏེར་སྔོག་ལ་ཐད་རྒོལ་བྱེད་པའི་ཐབས་ལམ།

དང་པོ། རང་ཡུལ་ལ་འབྲེལ་ཡོད་ཀྱི་གཏེར་སྔོག་དོན་རྐྱེན་རྟོགས་ཐུབ་པ་མ་ཟད་ཧུར་བརྩོན་གྱིས་བྱེ་བྲག་གི་ཇུས་

འགོད་བྱེད་པར་ཞུགས་ཐུབ་དགོས།

(གཅིག) དོན་འཕྲིན་ཤེས་རྟོགས་ཐོབ་པ།

ཀྲུང་ཧྭ་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྲིད་གཞུང་དོན་འཕྲིན་སྤྱི་བསྒྲགས་སྲོལ་ཡིག་དོན་ཚན་དགུ་པའི་གཏན་

འབེབས་ལ། སྲིད་འཛིན་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་སྤྱི་དམངས་དང་ཁྲིམས་མིའམ་ཡང་ན་རྩ་འཛུགས་གཞན་གྱི་ཁེ་ཕན་དང་

འབྲེལ་བའི་སྲིད་གཞུང་དོན་འཕྲིན་དག་རང་འགུལ་གྱིས་སྤྱི་བསྒྲགས་དགོས། དོན་ཚན་བཅུ་པར། རྫོང་ཡན་གྱི་རིམ་

པ་སོ་སོའ་ིསྲིད་གཞུང་དང་དེའི་སྡེ་ཁག་གིས་གལ་ཆེན་གྱི་འཛུགས་སྐྲུན་ལས་ཚན་གི་ཆོག་མཆན་འགོད་པ་དང་ལག་

བསྟར་བྱེད་ཚུལ་གནད་བཀར་ཏེ་སྤྱི་བསྒྲགས་བྱེད་དགོས། དོན་ཚན་བཅུ་གསུམ་པར། སྤྱི་དམངས་དང་ཁྲིམས་མིའམ་

རྩ་འཛུགས་གཞན་གྱིས་རང་གི་ཐོན་སྐྱེད་དང་འཚོ་བ། ཚན་རིག་ཞིབ་འཇུག་སོགས་དམིགས་བསལ་གྱི་དགོས་མཁོ་

དང་བསྟུན་ཏེ། རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་གི་སྡེ་ཁག་དང་ས་གནས་རིམ་པ་སོ་སོའ་ིསྲིད་གཞུང་སྡེ་ཁག་སྟེ་རྫོང་ཡན་གྱི་

སྲིད་གཞུང་སྡེ་ཁག་ནས་འབྲེལ་ཡོད་ཀྱི་སྲིད་གཞུང་དོན་འཕྲིན་ཤེས་རྟོགས་ཐོབ་དགོས།

ཡུལ་སྡེའི་མང་ཚོགས་ལ་རང་གི་ཁེ་ཕན་དང་འབྲེལ་བའི་གཏེར་རྫས་སྔོག་འདོན་བྱས་པ་དེ་དག་གོང་རིམ་གྱི་ཆོད་

དོན་ལ་གཞི་འཛིན་ནས་འབྲེལ་ཡོད་ཀྱི་སྡེ་ཁག་སོ་སོར་དོན་འཕྲིན་སྤྱི་བསྒྲགས་བྱེད་པའི་རེ་ཞུའི་དབང་ཆ་ལྡན།

(གཉིས།) ཐབས་ཇུས་འགོད་པར་ཞུགས་པ།

ཡུལ་སྡེའི་ཁེ་ཕན་ལ་གནོད་འཚེ་ཡོང་ཉེན་གྱི་གཏེར་སྔོག་ལ། འཆར་འགོད་དང་ཆོག་མཆན་མ་ཐོབ་གོང་ནས་འབྲེལ་

ཡོད་དོན་འཕྲིན་ལ་རྒྱུས་ལེན་དང་ཁྲིམས་མཐུན་གྱིས་འགོག་པའི་རེ་འབོད་གཏོང་ཆོག

རྒྱལ་སའི་ཐོན་ཁུངས་ཉན་དཔང་ཆོད་དོན་དོན་ཚན་བཅུ་གཉིས་པར། གཙོ་གཉེར་སྡེ་ཁག་གིས་གཏེར་རྫས་ཐོན་

ཁུངས་འཆར་འགོད་ལ་སྡེབ་སྒྲིག་དང་བཟོ་བཅོས་བྱས་ན་ཉན་དཔང་རྩ་འཛུགས་བྱེད་དགོས་ཞེས་དང་། དོན་ཚན་

བཅུ་དགུ་པར། གཙོ་གཉེར་སྡེ་ཁག་གིས་ས་རུག་ལས་ཚན་གྱི་སྐྱིན་ཚབ་ཚད་གཞི་དང་བདེ་འཇོག་འཆར་གཞིའམ་

ཞིང་ས་མེད་པར་གཏོང་བའི་འཆར་གཞི་འགོད་དེ་ཆོག་མཆན་ཞུ་བའི་སྔོན་ལ་ཡིག་ཐོག་ནས་དོ་བདག་པ་རྣམས་ལ་

ཉན་དཔང་ཆོག་པའི་འཕྲིན་བརྡ་སྤྲད་དགོས། དོན་ཚན་བཞི་པར། གཙོ་གཉེར་སྡེ་ཁག་གིས་ཉན་དཔང་རྩ་འཛུགས་

བྱེད་པར་ངེས་པར་དུ་མངོན་གསལ་དང་འདྲ་སྙོམས། བདེན་དྲང་དང་དམངས་བདེའི་རྩ་དོན་གཞིར་འཛིན་དགོས།

དོན་ཚན་བཅུ་བཞི་པར། གཙོ་གཉེར་སྡེ་ཁག་གིས་བཏོན་པའི་ཆ་རྐྱེན་དང་མཐུན་པའི་སྤྱི་དམངས། ཁྲིམས་མི།

རྩ་འཛུགས་ཚང་མར་ཉན་དཔང་ཚོགས་འདུར་ཞུགས་པའི་རེ་བ་འཇོག་ཆོག་ལ། ཚབ་མི་འདེམས་

མངགས་བྱས་ནས་ཉན་དཔང་ཚོགས་འདུར་ཞུགས་ཆོག

ཡུལ་སྡེ་རང་གི་ཉེ་འགྲམ་ནས་གཏེར་རྫས་སྔོག་འདོན་གྱི་གནས་ཚུལ་བྱུང་དོགས་ཡོད་སྐབས། ཚབ་མི་འདེམས་

མངགས་བྱེད་ནས་རྒྱལ་སའི་ཐོན་ཁུངས་དོ་དམ་སྡེ་ཁག་ལ་འབྲེལ་གཏུག་བརྒྱུད་དེ་འབྲེལ་ཡོད་དོན་འཕྲིན་བསྡུ་རུག་

དང་། ཕན་ཚུན་ཁེ་གནོད་འབྲེལ་བ་གསལ་བཤད་དང་ཉན་དཔང་བྱེད་པའི་འདོད་མོས་བཏོན་པ་མ་ཟད། དེར་ལན་

འདེབས་པའི་རེ་བ་འཇོག་ཆོག

གཏེར་སྔོག་ཆོག་ཡིག་གནང་མཁན་ལས་ཁུངས་རིམ་པ་ནི། ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་གཏེར་རྫས་ཉུང་ཤས་སྔོག་འདོན་ཆོག་

མཆན་ནི་རྒྱལ་ཁབ་རིམ་པའི་རྒྱལ་ས་ཐོན་ཁུངས་དོ་དམ་སྡེ་ཁག་གིས་གནང་དགོས་པ་མ་གཏོགས། གཏེར་རྫས་མང་

ཆེ་ཤོས་ཞིང་ཆེན་རིམ་པའི་རྒྱལ་ས་ཐོན་ཁུངས་དོ་དམ་སྡེ་ཁག་གིས་གནང་ཆོག་ཅེས་འབྲེལ་ཡོད་བཅའ་ཁྲིམས་ནང་

དུ་གཏན་དུ་ཕབ། དེ་བས་ཞིང་ཆེན་རིམ་པའི་རྒྱལ་ས་ཐོན་ཁུངས་དོ་དམ་སྡེ་ཁག་གིས་ཡུལ་སྡེ་མང་ཚོགས་ཉན་དཔང་

བྱ་བར་ཞུགས་པར་མཐོང་ཆེན་བྱེད་དགོས།

ཡུལ་སྡེ་མང་ཚོགས་རྒྱལ་ས་ཐོན་ཁུངས་དོ་དམ་སྡེ་ཁག་གིས་དཔང་ཡིག་གནང་བའི་བྱ་བར་ཞུགས་ཆོག་པ་མ་ཟད།

གཏེར་སྔོག་ལས་ཚན་གྱི་བྱེ་བྲག་ལ་དམིགས་ནས་ཁོར་ཡུག་འགལ་རྐྱེན་གདེང་འཇོག་བྱ་བར་ཡང་ཞུགས་ཆོག ཁོར་

ཡུག་འགལ་རྐྱེན་གདེང་འཇོག་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་དོན་ཚན་བཞི་པ་དང་། ཁོར་ཡུག་འགལ་རྐྱེན་གདེང་འཇོག་ལ་མང་

ཚོགས་ཞུགས་པའི་གནས་སྐབས་བྱེད་ཐབས་ལྟར།

ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་བྱ་བར་མང་ཚོགས་ཞུགས་པར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་དང་། སྤྱི་དམངས་ཀྱིས་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་

དབང་ཆ་གཙོར་བྱས་པའི་ཁེ་དབང་སྣ་ཚོགས་འགན་སྲུང་བྱེད་ཆེད། སྤྱི་དམངས་ཀྱིས་འཛུགས་སྐྲུན་ལས་ཚན་གྱིས་

ཁོར་ཡུག་འགལ་རྐྱེན་གདེང་འཇོག་བྱ་འགུལ་ལ་ཞུགས་ཆོག་པ་གཏན་འཁེལ་བྱས་ཡོད། དེ་བས་སྤྱི་དམངས་ཀྱིས་

བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱིས་གཏན་འབེབས་བྱས་པའི་འདྲི་ཤོག་བརྟག་དཔྱད་དང་། བཞུགས་མོལ་ཚོགས་འདུ། དཔྱད་བསྡུར་

ཚོགས་འདུ། ཉན་དཔང་གྲོས་མོལ་བཅས་བརྒྱུད་ནས། འཛུགས་སྐྲུན་ལས་ཚན་གྱིས་ཁོར་ཡུག་འགལ་རྐྱེན་གདེང་

འཇོག་བྱེད་པར་ལྟ་སྐུལ་དང་ལས་ཞུགས་བྱས་ནས་ཁོར་ཡུག་ཁེ་དབང་སྲུང་པའི་བསམ་འཆར་འདོན་ཆོག དེ་འདྲ་

བྱས་ན་འཛུགས་སྐྲུན་ལས་ཚན་དོན་འབབ་བྱེད་པར་བཀག་མ་ཐུབ་ཀྱང་། ཁྲིམས་མཐུན་གཏེར་སྔོག་གིས་ཁོར་ཡུག་

ལ་གཏོར་བརླག་དང་གནོད་འཚེ་ཐེབས་ཚད་ཇེ་ཉུང་དུ་གཏོང་ཐུབ། སྤྱི་དམངས་ཞུགས་པའི་ཆ་རྐྱེན་ཐོག་མ་ནི་སྤྱི་

བསྒྲགས་ཡིན། དེ་ཕྱིར་ཁོར་ཡུག་དོན་འཕྲིན་སྤྱི་བསྒྲགས་བྱེད་ཐབས་(ཚོད་ལྟ)དོན་ཚན་བཅུ་གཅིག་པའི་ནང་དུ་སྤྱི་

བསྒྲགས་འོས་པའི་དོན་འཕྲིན་དོན་ཚན་བཅུ་བདུན་དང་། ཁོར་ཡུག་འགལ་རྐྱེན་གདེང་འཇོག་ལ་མང་ཚོགས་ཞུགས་

པའི་གནས་སྐབས་བྱེད་ཐབས་ནང་དུ་འཛུགས་སྐྲུན་ལས་ཁུངས་དང་ཁོར་ཡུག་འགལ་རྐྱེན་གདེང་འཇོག་བྱེད་པའི་

མངགས་བཅོལ་ལས་ཁུངས། ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་སྲིད་འཛིན་འགན་གཙོ་སྡེ་ཁག་བཅས་ཀྱིས་ཐོག་མར་སྟབས་བདེའི་

ངང་མང་ཚོགས་ཀྱིས་ཤེས་སླ་བའི་ཐབས་དང་བསྟུན་ནས་མང་ཚོགས་ལ་ཁོར་ཡུག་འགལ་རྐྱེན་གདེང་འཇོག་སྐོར་གྱི་

དོན་འཕྲིན་སྤྱི་བསྒྲགས་གཏོང་དགོས་པ་གཏན་དུ་ཕབ།

(ཀ) སྤྱི་བསྒྲགས་ཀྱི་དུས་ཚོད་དང་ནང་དོན།

ཐེངས་དང་པོའ་ིསྤྱི་བསྒྲགས་ནི་ཁོར་ཡུག་ཚོར་སྣང་ཆེ་བའི་ས་ཁུལ་(དཔེར་ན་མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་ལྟ་བུ)འཛུགས་

སྐྲུན་གྱིས་ཁོར་ཡུག་འགལ་རྐྱེན་སྙན་ཞུའི་ཡིག་ཆ་རྩོམ་སྒྲིག་བྱས་ཏེ། ཁོར་ཡུག་གནོད་འཚེ་གདེང་འཇོག་ལས་ཁུངས་

གཏན་འཁེལ་བྱས་པའི་ཉིན་བདུན་གྱི་ནང་ནས་མང་ཚོགས་ལ་སྤྱི་བསྒྲགས་གཏོང་རྒྱུ་ནི། ༡.འཛུགས་སྐྲུན་ལས་ཚན་

གྱི་མིང་དང་གནད་བསྡུས། ༢.འཛུགས་སྐྲུན་ལས་ཁུངས་དང་ཁོར་ཡུག་འགལ་རྐྱེན་གདེང་འཇོག་བྱེད་པའི་ལས་

ཁུངས་ཀྱི་མིང་དང་འབྲེལ་བ་བྱེད་ཐབས། ༣.ཁོར་ཡུག་འགལ་རྐྱེན་གདེང་འཇོག་བྱ་བའི་གོ་རིམ་དང་ལས་དོན་གྱི་

ནང་དོན་གཙོ་བོ། ༤.སྤྱི་དམངས་ཀྱི་བསམ་འཆར་གཙོ་བོ་བསྡུ་རུག་དང་ཞུ་འདོན་བྱེད་ཚུལ།

ཐེངས་གཉིས་པའི་སྤྱི་བསྒྲགས་ནི་འཛུགས་སྐྲུན་ལས་ཁུངས་དང་ཁོར་ཡུག་འགལ་རྐྱེན་གདེང་འཇོག་ལས་ཁུངས་

ཀྱིས་ཁོར་ཡུག་འགལ་རྐྱེན་སྙན་ཞུའི་ཡིག་ཆ་བྲིས་རྗེས་དང་། ངེས་པར་དུ་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་སྲིད་འཛིན་གཙོ་

གཉེར་སྡེ་ཁག་གིས་ཆོག་མཆན་གནང་བའམ་ཡང་སྐྱར་ཞིབ་དཔྱད་མ་བྱས་པའི་གོང་དུ་བྱེད་དགོས། སྤྱི་བསྒྲགས་

ཀྱི་ནང་དོན་ནི། ༡འཛུགས་སྐྲུན་ལས་ཚན་གྱི་གནས་ཚུལ་མདོར་བསྡུས། ༢ལས་ཚན་གྱིས་ཁོར་ཡུག་ལ་འགལ་རྐྱེན་

ཐེབས་སྲིད་པའི་གནས་ཚུལ་མདོར་བསྡུས། ༣ཁོར་ཡུག་ལ་འགལ་རྐྱེན་མི་འབྱུང་བའི་སྔོན་འགོག་དང་འགལ་རྐྱེན་

ཆུང་ཐབས་བྱ་བའི་ཐབས་ཇུས་དང་བཀོད་སྒྲིག་གི་རྩ་གནད། ༤ཁོར་ཡུག་འགལ་རྐྱེན་སྐོར་གྱི་སྙན་ཞུ་ཡིག་ཆའི་ནང་

དུ་བཏོན་པའི་བྱས་པའི་ཁོར་ཡུག་གནོད་འཚེ་གདེང་འཇོག་མཇུག་འབྲས་ཀྱི་རྩ་གནད། ༥སྤྱི་དམངས་ཀྱིས་ཁོར་ཡུག་

འགལ་རྐྱེན་སྐོར་གྱི་ཡིག་ཆ་ལྟ་ཀློག་དང་དོན་འཕྲིན་ཁ་སྣོན་གཏོང་ཐབས་དང་དུས་ཆད། ༦སྤྱི་དམངས་ཀྱི་བསམ་

འཆར་བསྡུ་རུག་གི་ཁྱབ་ཁོངས་དང་དོན་ཚན་གཙོ་བོ། བྱེ་བྲག་གི་སྒྲུབ་སྟངས་དང་དུས་ཚོད་བཅས་ཀྱི་ནང་དོན།

(ཁ།) དོན་འཕྲིན་སྤྱི་བསྒྲགས་བྱ་ཐབས།

སྤྱི་དམངས་ཀྱིས་གོ་སླ་བའི་གཤམ་གྱི་བྱེད་ཐབས་གཅིག་དང་འགའ་ཤས་ལ་བརྒྱུད་ནས་སྤྱི་བསྒྲགས་གཏོང་བ།

༡.འཛུགས་སྐྲུན་ལས་ཚན་སྤེལ་གནས་ཀྱི་སྤྱིའི་འཕྲིན་ཟམ་ནས་ཁྱབ་བསྒྲགས་གཏོང་བ། ༢.སྤྱི་བསྒྲགས་དོན་འཕྲིན་

ལ་འབྲེལ་ཡོད་ཡིག་ཆ་རིན་མེད་ཀྱིས་འགྲེམ་སྤེལ་བྱ་རྒྱུ། ༣.གཞན་སྤྱི་དམངས་ཀྱིས་གནས་ཚུལ་ཤེས་ཐུབ་པའི་དོན་

འཕྲིན་སྤྱི་བསྒྲགས་བྱེད་ཚུལ།(དཔེར་ན་གློག་དྲྭ་རུ་འབྲེལ་བ་དང་། ཆེད་ཚན་གྱི་གློག་དྲྭ་བཟོ་བ་སོགས། ཁོར་ཡུག་

འགལ་རྐྱེན་གདེང་འཇོག་ལ་མང་ཚོགས་ཞུགས་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་བྱེད་ཐབས་དོན་ཚན་བདུན་པ་དང་བརྒྱད་པ།

དགུ་པ། བཅུ་པ། བཅུ་གཅིག་པ་བཅས་ལས།)

(ག) མངོན་གསལ་གྱིས་མང་ཚོགས་ཀྱི་བསམ་འཆར་བསྡུ་རུག་བྱེད་པའི་དུས་ཆད་དང་།

ཁྱབ་ཁོངས། རེ་འདུན།

ཐེངས་དང་པོར་འཛུགས་སྐྲུན་སྡེ་ཁག་དང་དེས་མངགས་བཅོལ་བྱས་པའི་ཁོར་ཡུག་འགལ་རྐྱེན་གདེང་འཇོག་ལས་

ཁུངས་ཀྱིས་མང་ཚོགས་ཀྱི་བསམ་འཆར་བསྡུ་རུག་བྱ་དགོས། མང་ཚོགས་ཀྱི་བསམ་འཆར་བསྡུ་རུག་བྱེད་པའི་དུས་

ཆད་ནི་ཉིན་བཅུ་ལས་ཉུང་མི་ཆོག་པ་མ་ཟད། དོན་འཕྲིན་སྤྱི་བསྒྲགས་བྱས་པའི་དུས་ཆད་ནང་གནས་ཚུལ་ཚང་མ་

ཀུན་གྱིས་ཤེས་ཐུབ་པ་དགོས། ཁོར་ཡུག་འགལ་རྐྱེན་གྱི་སྙན་ཞུ་ཡིག་ཆ་ཆོག་མཆན་དང་སྐྱར་དཔྱད་མ་བྱས་པའི་སྔོན་

དུ། བསམ་འཆར་གྲོས་ཐག་བཅད་པའི་ནང་དོན་མང་ཚོགས་ལ་ཕྱིར་འདོན་བྱེད་དགོས།

ཐེངས་གཉིས་པར་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་སྲིད་འཛིན་གཙོ་གཉེར་སྡེ་ཁག་གིས་ཁོར་ཡུག་འགལ་རྐྱེན་གདེང་འཇོག་

ཡིག་ཆ་བསྡུ་རུག་བྱས་ནས། ཁྲོམ་བསྒྲགས་ཀྱི་དུས་ཚོད་ཉིན་བཅུ་ལས་ཉུང་མི་ཆོག་པ་མ་ཟད། ཁྲོམ་བསྒྲགས་དོན་

འཕྲིན་དེ་དཔྱད་ཞིབ་དང་ཆོག་མཆན་འགོད་པའི་དུས་ཚོད་ནང་དུ་གནས་ཚུལ་ཚང་མ་མངོན་གསལ་གྱི་ཚུལ་དུ་

གནས་དགོས། མང་ཚོགས་ཀྱིས་བསམ་འཆར་ཆེ་བའི་འཛུགས་སྐྲུན་ལས་ཚན་དེ་དག་ལ། མང་ཚོགས་བསམ་འཆར་

བསྡུ་ལེན་དང་། ཆེད་གཉེར་མཁས་པར་བློ་འདྲི་བ། བཞུགས་མོལ་ཚོགས་འདུ་བསྡུ་བ་བཅས་ཀྱི་ཐབས་ལ་བརྒྱུད་ནས་

ཡང་སྐྱར་དུ་མང་ཚོགས་གི་བསམ་འཆར་བསྡུ་རུག་བྱ་དགོས། བསམ་འཆར་བསྡུ་རུག་བྱ་ཡུལ་གྱི་མང་ཚོགས་ལ་

ངེས་པར་དུ་འཛུགས་སྐྲུན་ལས་ཚན་ལ་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་སྤྱི་དམངས་དང་། ཁྲིམས་མིའམ་རྩ་འཛུགས་གཞན་པའི་

འཐུས་ཚབ་བཅས་འདུས་དགོས། ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་སྡེ་ཁག་གིས་ངེས་པར་དུ་ཆོག་མཆན་འགོད་པ་དང་སྐྱར་དཔྱད་

བྱས་པའི་མཇུག་འབྲས་ཁྲོམ་བསྒྲགས་བྱེད་དགོས་པ་དང་། མང་ཚོགས་ཀྱིས་ཡིག་ཐོག་ནས་བསམ་འཆར་འདོན་

དགོས། འཛུགས་སྐྲུན་ལས་ཁུངས་དང་ཁོར་ཡུག་འགལ་རྐྱེན་གདེང་འཇོག་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་མང་ཚོགས་ཀྱི་བསམ་

འཆར་ལ་ངེས་པར་དུ་གཞིགས་དགོས་ལ། དཔྱད་ཞིབ་ཡིག་ཆའི་ནང་དུ་དང་ལེན་བྱས་མིན་གྱི་རྒྱུ་རྐྱེན་ཁ་གསལ་བྱ་

དགོས། ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་སྲིད་འཛིན་སྡེ་ཁག་གིས་ཆེད་གཉེར་མཁས་པ་རྩ་འཛུགས་བྱས་ནས། ཁོར་ཡུག་འགལ་

རྐྱེན་སྙན་ཞུ་ནང་དུ་མང་ཚོགས་ཀྱི་བསམ་འཆར་དང་ལེན་བྱེད་མིན་རྒྱུ་རྐྱེན་ལ་དག་གཤེར་བྱེད་དགོས། ཁོར་ཡུག་

སྲུང་སྐྱོབ་སྲིད་འཛིན་གཙོ་གཉེར་སྡེ་ཁག་གིས་ཆེད་གཉེར་མཁས་པའི་བསམ་འཆར་ཞིབ་མོར་གཞིག་དགོས།(ཁོར་

ཡུག་འགལ་རྐྱེན་གདེང་འཇོག་ལ་མང་ཚོགས་ཞུགས་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་བྱེད་ཐབས་ཀྱི་དོན་ཚན་བཅུ་གཉིས་པ་

དང་།

བཅུ་གསུམ་པ། བཅུ་བཞི་པ། བཅོ་ལྔ་པ། བཅུ་བདུན་པ་བཅས་ལས།)

(ང་།) བསམ་འཆར་བསྡུ་ལེན་བྱེད་ཐབས།

༡ མང་ཚོགས་ཀྱི་བསམ་འཆར་ཞིབ་དཔྱད་དང་ཆེད་གཉེར་མཁས་པར་བློ་འདྲི་བ།

འཛུགས་སྐྲུན་ལས་ཁུངས་དང་ཁོར་ཡུག་འགལ་རྐྱེན་གདེང་འཇོག་བྱ་བའི་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་མང་ཚོགས་ཀྱི་བསམ་

འཆར་ཞིབ་གཤེར་བྱེད་པར་འདྲི་ཤོག་བཀྲམ་པ་སོགས་ཀྱི་ཐབས་ཤེས་བཀོལ་ཆོག འདྲི་ཤོག་བཀྲམ་པའི་ཁྱབ་ཁོངས་

ནི་འཛུགས་སྐྲུན་ལས་ཚན་གྱིས་འགལ་རྐྱེན་ཐེབས་པའི་ཁྱབ་ཁོངས་དང་མཐུན་པར་བྱ་དགོས་ལ། ཁོར་ཡུག་འགལ་

རྐྱེན་གདེང་འཇོག་ཡིག་ཆ་རྩོམ་སྒྲིག་བྱེད་པའི་གོ་རིམ་ཁྲོད་ནས་བཟང་འགྲུབ་བྱ་དགོས། ཆེད་གཉེར་མཁས་པར་བློ་

འདྲི་བའི་ཚུལ་ནི་ཡིག་ཐོག་དང་དེ་མིན་གང་རིགས་བྱེད་ཆོག བློ་འདྲི་སའི་ཆེད་གཉེར་མཁས་པས་ཡིག་ཐོག་ནས་

བསམ་འཆར་གསལ་པོར་བཀོད་དེ་ཕྱིར་འདོན་བྱེད་དགོས།(ཁོར་ཡུག་འགལ་རྐྱེན་གདེང་འཇོག་ལ་མང་ཚོགས་

ཞུགས་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་བྱེད་ཐབས་ཀྱི་དོན་ཚན་བཅུ་དགུ་པ་དང་ཉི་ཤུ་པ་ལས།)

༢ བཞུགས་མོལ་ཚོགས་འདུ་དང་དཔྱད་སྡུར་ཚོགས་འདུ།

འཛུགས་སྐྲུན་ལས་ཁུངས་དང་ཁོར་ཡུག་འགལ་རྐྱེན་གདེང་འཇོག་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་བཞུགས་མོལ་ཚོགས་འདུ་

དང་དཔྱད་སྡུར་ཚོགས་འདུ་བཅས་ཀྱི་ཚུལ་གྱིས་མང་ཚོགས་ཀྱི་བསམ་འཆར་བསྡུ་རུག་བྱེད་དགོས། ཚོགས་འདུ་དེ་

དག་མ་འཚོགས་གོང་གི་ཉིན་བདུན་སྔོན་ནས་ཚོགས་འདུ་འཚོགས་པའི་གནས་དང་དུས་ཚོད། ཚོགས་འདུའི་སྙིང་

དོན་བཅས་ཀྱི་དོན་ཚན་ཚང་མ་ཡིག་ཐོག་ཏུ་བཀོད་ནས། འབྲེལ་ཡོད་ཀྱི་ལས་ཁུངས་དང་མི་སྒེར་ལ་བརྡ་འཕྲིན་

སྤྲད་དགོས། ཚོགས་འདུ་གྲོལ་རྗེས་ཉིན་ལྔའི་ནང་དུ་ཚོགས་འདུའི་ཟིན་བྲིས་ལ་བསྟུན་ནས་བཞུགས་མོལ་ཚོགས་

འདུའི་སྙིང་དོན་དང་དཔྱད་སྡུར་གྱི་མཇུག་འབྲས་དག་སྒྲིག་བྱེད་དགོས། (ཁོར་ཡུག་འགལ་རྐྱེན་གདེང་འཇོག་ལ་

མང་ཚོགས་ཞུགས་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་བྱེད་ཐབས་ཀྱི་དོན་ཚན་ཉེར་གཅིག་པ་དང་། ཉེར་གཉིས་པ། ཉེར་གསུམ་པ་

ལས།)

༣ ཉན་དཔང་ཚོགས་འདུ།

འཛུགས་སྐྲུན་ལས་ཁུངས་དང་ཁོར་ཡུག་འགལ་རྐྱེན་གདེང་འཇོག་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ཉན་དཔང་ཚོགས་འདུ་ལ་

བསྟུན་ནས་མང་ཚོགས་ཀྱི་བསམ་འཆར་བསྡུ་རུག་དགོས། ཉན་དཔང་ཚོགས་འདུ་མ་འཚོགས་གོང་གི་ཉིན་བཅུའི་

སྔོན་ནས། འཛུགས་སྐྲུན་ལས་ཚན་ཀྱིས་གནོད་སྐྱོན་ཐེབས་སྲིད་པའི་ཁྱབ་ཁོངས་དེའི་མང་ཚོགས་ཀྱིས་ཤེས་ཐབས་

གང་རུང་སྒོས། དུས་ཚོད། ས་ཆ། ཉན་དཔང་བྱ་བའི་དོན་ཚན། ཐོ་འགོད་བྱ་ཐབས་བཅས་ཁྲོམ་བསྒྲགས་བྱེད་དགོས།

ཉན་དཔང་དུ་ཞུགས་བསམ་པའི་མང་ཚོགས་ཀྱིས་ཁྲོམ་བསྒྲགས་བྱས་པ་བཞིན་དུ་ཚོགས་ཞུགས་རེ་འདུན་འདོན་

ཆོག་པ་དང་། རང་གི་བསམ་འཆར་ཡང་ཕྱིར་འདོན་བྱེད་ཆོག ཉན་དཔང་ཚོགས་འདུ་རྩ་འཛུགས་བྱེད་མཁན་གྱིས་

ཚོགས་ཞུགས་རེ་ཞུ་ཡོད་པའི་མང་ཚོགས་ནང་ནས་འཐུས་ཚབ་བདམས་ནས་ཉན་དཔང་ཚོགས་འདུ་མ་འཚོགས་

གོང་གི་ཉིན་ལྔའི་སྔོན་དུ་ཚོགས་ཞུགས་བརྡ་སྦྱོར་གཏོང་ཐུབ་དགོས། ཚོགས་འདུ་རྩ་འཛུགས་པས་བདམས་པའི་

ཚོགས་ཞུགས་

སྐུ་ཚབ་མི་གྲངས་བཅོ་ལྔ་ལས་ཉུང་མི་ཆོག ཉན་དཔང་ཚོགས་འདུ་བསྡུ་བ་ངེས་པར་དུ་མངོན་གསལ་ཡིན་དགོས།

ཟུར་ཞུགས་མི་སྣ་མི་གྲངས་བཅོ་ལྔ་ལས་ཉུང་མི་ཆོག ཟུར་ཞུགས་མི་སྣས་ཚོགས་འདུ་ཐོག་ཏུ་བསམ་འཆར་བཤད་མི་

ཆོག་ཀྱང་ཡི་ཐོག་ཏུ་བསམ་འཆར་འདོན་ཆོག(ཁོར་ཡུག་འགལ་རྐྱེན་གདེང་འཇོག་ལ་མང་ཚོགས་ཞུགས་པའི་གནས་

སྐབས་ཀྱི་བྱེད་ཐབས་ཀྱི་དོན་ཚན་ཉེར་བཞི་པ་དང་།

དོན་ཚན་ཉེར་ལྔ། དོན་ཚན་ཉེར་བརྒྱད་པ་ལས།)

གསལ་འདེབས།

འཛུགས་སྐྲུན་ལས་ཚན་གྱི་ཁོར་ཡུག་འགལ་རྐྱེན་གདེང་འཇོག་བྱ་བར་སྤྱི་དམངས་ཞུགས་ཆོག་པ་མ་ཟད། ཁོར་ཡུག་

འགལ་རྐྱེན་གདེང་འཇོག་བཅའ་ཁྲིམས་ལྟར། སྤྱི་དམངས་ཀྱིས་ད་དུང་བཟོ་ལས་དང་། ཞིང་ལས། ཕྱུགས་ལས། ནགས་

ལས། ནུས་ཁུངས། ཆུ་བེད། འགྲིམ་འགྲུལ། གྲོང་ཁྱེར་འཛུགས་སྐྲུན། ཡུལ་སྐོར། རང་བྱུང་ཐོན་ཁུངས་སྔོག་འདོན་བྱེད་

པ་བཅས་ཆེད་ལས་འཆར་འགོད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་འགལ་རྐྱེན་གདེང་འཇོག་བྱ་བའི་ཁྲོད་དུའང་ཞུགས་ཆོག །

(གསུམ།) ཐད་ཀར་ཁེ་ཕན་ལ་དམིགས་པ།

གལ་སྲིད་གཏེར་རྫས་སྔོག་པས་ས་ཁུལ་དེའི་ཞིང་ས་དང་། རྩྭ་ས། ནགས་ཁུལ་བཅས་བེད་སྤྱོད་བྱེད་དགོས་ན། ཡུལ་

སྡེས་ས་གཞི་དོ་དམ་བཅའ་ཁྲིམས་དང་རྩྭ་སའི་བཅའ་ཁྲིམས། ནགས་ཚལ་བཅའ་ཁྲིམས་བཅས་ལ་བསྟུན་ནས། རང་

འགུལ་གྱིས་རང་གི་ཁེ་ཕན་ལ་དམིགས་ནས་བློ་བབ་མི་བྱེད་པའི་དབང་ཆ་ཡོད་ལ་ཡང་ན་འོས་འཚམས་ཀྱི་སྐྱིན་ཚབ་

སྤྲད་དགོས་པའི་རེ་བ་འདོན་ཆོག ས་གཞི་དོ་དམ་བཅའ་ཁྲིམས་ནང་དུ་ཞིང་ས་རུ་རང་འདོད་ཀྱིས་རྡོ་རློག་པ་དང་

། གཏེར་རྫས་སྔོག་འདོན་བྱེད་མི་ཆོག་པ་གཏན་འབེབས་བྱས་ཡོད། རྩྭ་སའི་བཅའ་ཁྲིམས་ནང་དུ། རྩྭ་ས་ནས་གཏེར་

རྫས་སྔོག་འདོན་བྱེད་དགོས་ན། ཐོག་མར་རྩྭ་ས་བདག་སྐྱོང་དང་བེད་སྤྱོད་བྱེད་མཁན་གྱི་འདོད་མོས་ལ་བསྟུན་དགོས་

པ་གཏན་འབེབས་བྱས་པ་དང་། ནགས་ཚལ་བཅའ་ཁྲིམས་ནང་དུ་གཏེར་རྫས་སྔོག་འདོན་དང་འཚོལ་ཞིབ་བྱེད་

པའམ་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་ལས་གཞི་སྤེལ་བའི་སྐབས་སུ་ནགས་ས་མི་བཟུང་བ་དང་ཡང་ན་ཉུང་ཙམ་ལས་མི་བཟུང་

བའི་གཏན་འབེབས་བྱས་ཡོད།

གཉིས་པ། ཁྲིམས་དང་བསྟུན་ནས་ཁྲིམས་འགལ་གཏེར་སྔོག་བཀག་འགོག་བྱ་དགོས།

(གཅིག)ཁྲིམས་དང་མཐུན་པའི་གཏེར་སྔོག་བྱ་བར་ཚང་དགོས་པའི་ཆ་རྐྱེན།

གཅིག་ནི་ངེས་པར་དུ་ཁྲིམས་ལྟར་བཙུགས་ཏེ་གཏེར་ཁ་སྔོག་པའི་ཐོབ་ཐང་ལྡན་པའི་ཁེ་ལས་ཡིན་དགོས། (གཏེར་

རྫས་ཐོན་ཁུངས་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་དོན་ཚན་བཅོ་ལྔ་པར།) གཏེར་ཁའི་འཚོལ་ཞིབ་དང་སྔོག་འདོན་བྱེད་པར་ཁྲིམས་

ཀྱིས་བཏོན་པའི་ཐོབ་ཐང་ཆ་རྐྱེན་དང་མཐུན་དགོས་པ་དང་། ཁྲིམས་ལྟར་ཐོ་འགོད་བྱས་ནས་གཏེར་ལས་ཀྱི་དབང་

ཆ་ཐོབ་དགོས།(གཏེར་རྫས་ཐོན་ཁུངས་སྔོག་འདོན་ཐོ་འགོད་དོ་དམ་བྱེད་ཐབས་ཀྱི་དོན་ཚན་དགུ་པར།)མི་སྒེར་གྱིས་

ཐར་ཐོར་གྲངས་ཉུང་གི་ཐོན་ཁུངས་སྔོག་འདོན་དང་དཀྱུས་མའི་ཨར་ལས་རྒྱུ་ཆའི་ས་བྱེ་རྡོ་གསུམ་དང་འཚོ་བའི་

དགོས་མཁོར་འཚམ་པའི་གཏེར་རྫས་སྔོག་འདོན་ཙམ་ཆོག་ལ། ཁེ་ལས་ཀྱིས་གཏེར་སྔོག་བྱས་ན་རྒྱལ་ས་ཐོན་ཁུངས་

སྡེ་ཁག་གིས་ཆོག་མཆན་གནང་དགོས།(གཏེར་རྫས་ཐོན་ཁུངས་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་དོན་ཚན་སོར་ལྔ་པ་ལས།)

གཉིས་ནི་གཏེར་རྫས་ཐོན་ཁུངས་བཅའ་ཁྲིམས་ལག་བསྟར་ཞིབ་ཕྲའི་སྒྲིག་སྲོལ་དང་གཏེར་སྔོག་ཐོ་འགོད་དོ་དམ་

བྱེད་ཐབས་ལ་བསྟུན་ནས་འབྲེལ་ཡོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ཐོན་ཁུངས་ལས་ཁུངས་ལ་རེ་འདུན་ཞུས་ཏེ་གཏེར་སྔོག་ཆོག་ཡིག་

ལེན་དགོས།(གཏེར་སྔོག་བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་བཅུ་དྲུག་པ་ལས།)

རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས་འཆར་བཀོད་གཏེར་ཁུལ་དང་། རིན་འགངས་ཆེ་བའི་གཏེར་རྫས་ཐོན་ཁུངས་དང་། བུངས་ཚད་

ཆེན་མོ་ཡན་གྱི་གཏེར་རྫས་ཐོན་ཁུངས། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས་སྲུང་སྐྱོབ་རང་བཞིན་གྱིས་གཏེར་དུ་འདོན་པའི་དམིགས་སུ་

བཙུགས་པའི་གཏེར་རིགས་ནི་ངེས་པར་དུ་ཀྲུང་དབྱང་གི་རྒྱལ་ས་ཐོན་ཁུངས་པུའུ་ཡིས་ཆོག་མཆན་གནང་དགོས། དེ་

མིན་ཚང་མ་ཞིང་ཆེན་དང་། རང་སྐྱོང་ལྗོངས། ཐད་གཏོགས་གྲོང་ཁྱེར་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གི་རྒྱལ་ས་ཐོན་ཁུངས་

དོ་དམ་སྡེ་ཁག་ཡིས་ཆོག་ཡིག་སྤྲད་དགོས། གཏེར་སྔོག་ཆོག་ཡིག་གནང་བར་ངེས་པར་དུ་འབྲེལ་ཡོད་ཀྱི་བཅའ་

ཁྲིམས་དང་། རྒྱལ་ཁབ། ཞིང་ཆེན། གྲོང་ཁྱེར་བཅས་ཀྱི་གཏེར་རྫས་ཐོན་ཁུངས་བེད་སྤྱོད་འཆར་འགོད་དང་ཆ་མཐུན་

ཡིན་དགོས། གཏེར་སྔོག་བཀག་སྡོམ་གྱི་ས་ཁུལ་དུ་གཏེར་སྔོག་ཆོག་ཡིག་སྤྲོད་མི་ཆོག(གཏེར་རྫས་ཐོན་ཁུངས་བཅའ་

ཁྲིམས་ཀྱི་དོན་ཚན་བཅུ་དྲུག་པ་དང་། བཅུ་བདུན་པ་ལས།)

གསུམ་ནི་རྒྱུ་དབང་བཅའ་ཁྲིམས་དང་ས་གཞི་དོ་དམ་བཅའ་ཁྲིམས། ས་གཞི་དོ་དམ་བཅའ་ཁྲིམས་ལག་བསྟར་ཞིབ་

ཕྲའི་སྒྲིག་སྲོལ་བཅས་ལ་བསྟུན་ནས་རྒྱལ་ས་ཐོན་ཁུངས་ལས་ཁུངས་ལ་ས་གཞི་བེད་སྤྱོད་དབང་ཆའི་དཔང་ཡིག་

གནང་བའི་རེ་འདུན་ཞུ་དགོས།

གཏེར་སྔོག་དཔང་ཡིག་ཐོབ་རྗེས་རྒྱལ་ས་ཐོན་ཁུངས་སྡེ་ཁག་ལ་ས་གཞི་བེད་དབང་གི་རེ་འདུན་ཞུ་དགོས། གལ་སྲིད་

གཏེར་ཁུལ་གྱི་ས་གཞི་ནི་རྒྱལ་དབང་ས་གཞི་ཡིན་ན། གཏེར་སྔོག་དབང་ཆ་ཐོབ་རྗེས་ངེས་པར་དུ་རྒྱལ་ས་དོ་དམ་

སྡེ་ཁག་ནས་འཛུགས་སྐྲུན་སྤེལ་ས་ཐོབ་པའི་ལག་ཁྱེར་ལེན་དགོས།(ས་གཞི་དོ་དམ་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་དོན་ཚན་བཞི་

པའི་ཚན་པ་གཉིས་པ་དང་། དོན་ཚན་ཞེ་གསུམ་པ། དོན་ཚན་ཉེར་གཉིས་པ་དང་ཉེར་གསུམ་པ་ལས།) གལ་སྲིད་

གཏེར་ཁུལ་ས་གཞི་ཐུན་མོང་ལ་དབང་བ་ཡིན་ན། རྒྱལ་སའི་སྡེ་ཁག་གིས་ཐུན་མོང་ས་གཞི་གཞུང་བཀོལ་བྱེད་པ་དང་

། རྒྱལ་སའི་སྡེ་ཁག་གིས་ཁྲིམས་ལུགས་གཏན་འབེབས་ལྟར་ས་གཞི་གཞུང་བཀོལ་གྱི་གོ་རིམ་བརྒྱུད་དགོས་ཏེ། ས་

གཞི་གཞུང་བཀོལ་གྱི་ཐབས་ཤེས་དང་བརྡ་སྦྱོར་ཁྱབ་བསྒྲགས་བཏང་བ། ཐུན་མོང་ས་གཞིའི་བདག་པོའམ་ས་ཞིང་

མཁོ་སྤྱད་ནས་ཕན་འབྲས་འབྱུང་བའི་མི་(གན་འགན་དབང་མི་)ལ་ལུགས་མཐུན་གྱི་གྱོང་ཚབ་སྤྲད་དགོས། གཏེར་རྐོ་

མཁན་གྱིས་རྩྭ་ས་མི་བཟུང་བའམ་ཉུང་ཙམ་ལས་མི་བཟུང་བ། དངོས་སུ་བཟུང་དགོས་བྱུང་ནའང་ཞིང་ཆེན་རིམ་པའི་

སྲིད་གཞུང་རྩྭ་ཐང་གཙོ་གཉེར་སྡེ་ཁག་གིས་བློ་བབ་བརྒྱུད་རྗེས་ཁྲིམས་དང་བསྟུན་ནས་ཆོག་མཆན་ལག་ཁྱེར་ལེན་

དགོས།(རྩྭ་སའི་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་དོན་ཚན་སུམ་ཅུ་སོ་བརྒྱད་པ་ལས།) གལ་སྲིད་ཐུན་མོང་རྩྭ་ས་གཞུང་བཀོལ་བྱས་ན།

ཁྲིམས་ལྟར་རྩྭ་སའི་བདག་པོ་དང་བེད་སྤྱོད་མཁན་ལ་གྱོང་ཚབ་སྤྲད་དགོས། རྒྱལ་ཁབ་ལ་དབང་བའི་རྩྭ་ས་ཡིན་ན།

རྩྭ་སའི་གན་འགན་བདག་གཉེར་མཁན་ལ་གྱོང་ཚབ་སྤྲད་དགོས། འཛུགས་སྐྲུན་དབང་གིས་རྩྭ་ས་བེད་སྤྱོད་དགོས་ན།

ངེས་པར་དུ་རྩྭ་ས་སྐྱར་གསོའ་ིགྲོན་དངུལ་འཇལ་དགོས། (རྩྭ་སའི་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་དོན་ཚན་སོ་དགུ་པ་ལས།)

བཞི་ནི་ངེས་པར་དུ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ངལ་རྩོལ་བདེ་འཇགས་དང་འཕྲོད་སྟེན་གྱི་གཏན་འབེབས་ལ་བརྩི་སྲུང་བྱེད་ནས།

ཐོན་སྐྱེད་བདེ་འཇགས་འགན་སྲུང་ལ་འཛོམ་དགོས་པའི་ཆ་རྐྱེན་ཚང་དགོས།(གཏེརརྫས་ཐོན་ཁུངས་བཅའ་ཁྲིམས་

ཀྱི་དོན་ཚན་སོ་གཅིག་པ་ལས།)

དཔེར་ན་གཏེར་དཔོན་ལ་ངེས་པར་དུ་ཐོན་སྐྱེད་བདེ་འཇགས་ཀྱི་དཔང་ཡིག་ཡོད་དགོས།

ལྔ་ནི་ངེས་པར་དུ་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་ཁྲིམས་ལུགས་གཏན་འབེབས་ལ་བརྩི་སྲུང་དང་། ཁོར་ཡུག་མནོལ་བཙོག་

ཡོང་བར་འགོག་དགོས།(གཏེར་རྫས་ཐོན་ཁུངས་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་དོན་ཚན་སོ་གཉིས་པ་ལས།) གཏེར་སྔོག་འཆར་

འགོད་དང་བྱེ་བྲག་འཛུགས་སྐྲུན་ལས་ཚན་ལ་ངེས་པར་དུ་ཁོར་ཡུག་འགལ་རྐྱེན་གདེང་འཇོག་དགོས་པ་དང་ཁོར་

ཡུག་གདེང་འཇོག་ཡིག་ཆ་སྒྲིག་དགོས་པ་མ་ཟད། (ཆོག་མཆན་ཐོབ་པའི་ཁོར་ཡུག་འགལ་རྐྱེན་གདེང་འཇོག་ཡིག་

ཆ་ནང་བཞིན་ཁོར་ཡུག་བཙོག་པ་ཡོང་བར་བཀག་འགོད་དང་། འབྲེལ་ཡོད་ཀྱི་སྒྲིག་ཆས་བཀོད་ཅིང་མཁོ་སྤྱོད་

དགོས། གཏེར་བཏོན་ནས་ཞིང་ས་དང་། རྩྭ་ས། ནགས་ཁུལ་བཅས་ལ་གཏོར་བརླག་བྱུང་ན། གཏེར་སྔོག་ཁེ་ལས་ཀྱིས་

ས་སྙོམ་རྩྭ་འདེབས་ནགས་འཛུགས་སམ་དེ་མིན་གྱི་མཁོ་སྤྱོད་ཐབས་ཤེས་བཀོལ་དགོས།དྲུག་ནི་ངེས་པར་དུ་ཆོག་

མཆན་གྱི་དུས་ཆད་ནང་ནས་ཕྱོགས་མཚམས་སུ་གཏེར་སྔོག་དང་གཏེར་རི་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་དགོས།(གཏེར་རྫས་

ཐོན་ཁུངས་བཅའ་ཁྲིམས་ལག་བསྟར་སྲོལ་ཡིག་ཀྱི་དོན་ཚན་སུམ་བཅུ་སོ་གཅིག་པ་ལས།)བདུན་ནི་གཏེར་སྔོག་པར་

ངེས་པར་དུ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་འབྲེལ་ཡོད་གཏན་འབེབས་བཞིན་གཏེར་ལས་དབང་ཆ་བེད་སྤྱད་པའི་འགྲོ་སོང་དང་ཐོན་

ཁུངས་དཔྱ་ཁྲལ་དང་ཐོན་ཁུངས་གྱོང་ཚབ། ཆུ་གཤར་ས་འདེད་ཀྱི་གྱོང་ཚབ། འབྲོག་དམངས་རྩྭ་སའི་གྱོང་ཚབ། རྩྭ་

ཐང་སྤང་ཤུན་སླར་གསོའ་ིགྱོང་ཚབ་བཅས་འཇལ་དགོས།(གཏེར་རྫས་ཐོན་ཁུངས་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་དོན་ཚན་སུམ་

བཅུ་སོ་གཉིས་དང་། གཏེར་སྔོག་ཐོ་འགོད་དོ་དམ་ཐབས་ཤེས་ཀྱི་དོན་ཚན་དགུ་པ་ལས།)

གསལ་འདེབས།

ཁྲིམས་མཐུན་གཏེར་རྐོའ་ིབསྲུང་བྱ།

དཔང་ཡིག་འཛོམས་དགོས་པ་སྟེ། ༡གཏེར་སྔོག་ཐོབ་ཐང་ལྡན་པའི་ཁེ་ལས་ཀྱི་ཁྲིམས་མིའི་ལས་གཉེར་དཔང་ཡིག

༢གཏེར་སྔོག་ཆོག་པའི་དཔང་ཡིག ༣ཐོན་སྐྱེད་བདེ་འཇགས་དཔང་ཡིག ༤ས་གཞི་བེད་སྤྱོད་ཆོག་པའི་དཔང་ཡིག

༥བཙོག་པ་ཕྱིར་ཕུད་ཆོག་པའི་དཔང་ཡིག །

གཏེར་སྔོག་ཆོག་པའི་དཔང་ཡིག་ཏུ་གཏན་འབེབས་བྱས་པའི་གཏེར་རྐོའ་ིརྒྱ་ཁྱོན་དང་དུས་ཆད། རྐོ་སྟངས་ལྟར་

གཏེར་ཁ་སྔོག་དགོས།(གཏེར་སྔོག་དུས་ཆད་ལས་བརྒལ་བ་དང་གཏེར་སྔོག་ས་ཁྱོན་ལས་བརྒལ་བའམ་གཏེར་ཁ་

འཚོལ་ཞིབ་ཟོལ་གྱིས་གཏེར་ཁ་སྔོག་པ་བཅས་ནི་ཁྲིམས་འགལ་གྱི་གཏེར་སྔོག་ཡིན།)

ངེས་པར་དུ་ཁོར་ཡུག་འགལ་རྐྱེན་གདེང་འཇོག་དགོས་ལ་ཐོན་སྐྱེད་བདེ་འཇགས་དང་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་སོགས་ཀྱི་

སྒྲིག་ཁྲིམས་ལ་བརྩི་སྲུང་བྱེད་ནས་མནོལ་བཙོག་འགོག་བཅོས་བྱ་དགོས།

ཁྲིམས་ལྟར་གཏེར་ཁའི་དཔྱ་ཁྲལ་དང་གཏེར་རྫས་ཐོན་ཁུངས་ཀྱི་གྱོང་ཚབ་བསྡུ་དགོས། གཞན་ཡང་ཆུ་གཤར་ས་དེད་

སོང་བའི་གྱོང་ཚབ་གྲོན་དངུལ་དང་། རྩྭ་སའི་གྱོང་ཚབ་གྲོན་དངུལ། རྩྭ་ས་སྐྱར་གསོའ་ིགྲོན་དངུལ་བཅས་བསྡུ་དགོས།

གཏེར་སྔོག་སྐབས་ནན་གྱིས་ཁྲིམས་ལུགས་ཀྱི་གཏན་འབེབས་ལ་བརྩི་སྲུང་བྱ་དགོས།(རང་ཕོད་ཀྱིས་གཏེར་མྱུལ་

དབང་ཆ་དང་གཏེར་སྔོག་དབང་ཆ་གཞན་ལ་སྟེར་བ་དང་གཏེར་ཁ་གཞན་ལ་བཙོང་བའམ་གཏེར་སྔོག་གི་འབྲེལ་

ཡོད་གནས་ཚུལ་དངོས་མི་བཤད་པ་དང་ཡང་ན་རྫུན་ཞུ་བྱེད་པ་བཅས་ནི་ཁྲིམས་འགལ་གྱི་གཏེར་སྔོག་ཡིན།)

(གཉིས།)ཁྲིམས་འགལ་གཏེར་སྔོག་ཡིན་པ་ཇི་ལྟར་ཤེས་ཐུབ།

གཅིག་ནི་ཐོག་མར་རང་ཉིད་གནས་ས་ནི་གཏེར་སྔོག་ཆོག་པའི་ས་གནས་ཡིན་མིན་ཤེས་དགོས་པ་དང་གཏེར་སྔོག་

མཁན་ནི་ཁྲིམས་མཐུན་ཡིན་མིན་ཤེས་དགོས། གལ་ཏེ་རང་ཉིད་གནས་ས་ནི་གཏེར་ཁ་སྔོག་མི་ཆོག་པའི་ས་ཁུལ་ཡིན་

ན་གཏེར་སྔོག་གི་བྱ་འགུལ་ཚང་མ་ཁྲིམས་འགལ་ཡིན་པས་གནས་ཚུལ་འདི་ནི་སྲིད་གཞུང་ལ་འདྲི་ནས་ཤེས་དགོས།

སྲིད་གཞུང་གི་གནས་ཚུལ་སྤྱི་བསྒྲགས་བྱེད་པའི་སྲོལ་ཡིག་གི་དོན་ཚན་བཅུ་པར་རྒྱལ་ས་ཐོན་ཁུངས་སྡེ་ཁག་དང་

ཡང་ན་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཁག་ལ་རང་འགུལ་གྱིས་ས་གཞི་བེད་སྤྱོད་བྱེད་པའི་འཆར་འགོད་སྤྱི་བསྒྲགས་འོས་འགན་

གཏན་འབེབས་བྱས་ཡོད། སྤྱི་བཏང་ཡིན་ན་སྲིད་གཞུང་གིས་རང་འགུལ་གྱིས་གནས་ཚུལ་སྤྱི་བསྒྲགས་དགོས་པའི་

སྐོར་རྣམས་སྲིད་གཞུང་དང་སྡེ་ཁག་དེའི་དྲྭ་ཚིགས་དང་ཡིག་ཚགས་ཁང་ངམ་སྲིད་གཞུང་ཡིག་ཆ་ལས་རྟོགས་ཐུབ།

དེར་བརྟེན་རྒྱལ་ས་ཐོན་ཁུངས་པུའུ(པེ་ཅེན་དུ་ཡོད)དང་ཡང་ན་ཞིང་ཆེན་རྒྱལ་ས་ཐོན་ཁུངས་ཐིན་ནམ་གྲོང་ཁྱེར་

རྒྱལ་ས་ཐོན་ཁུངས་ཅུའུ་བཅསཀྱི་དྲྭ་ཚིགས་ནས་འཚོལ་ཞིབ་བྱ་ཆོག །

ཐབས་ཤེས་ཆུང་ཆུང་།

རྒྱལ་ས་ཐོན་ཁུངས་དོ་དམ་སྡེ་ཁག་གི་དཔོན་ཕྱོགས་དྲྭ་ཚིགས་ཧ་ཅང་མང་བས་ཁྱེད་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་འཚོལ་ཐུབ། ཐབས་

ཤེས་གཅིག་ཡོད་པ་སྟེ་དེ་ནི་པེ་ཏོས་(www.baidu.com)དང་ཀོའུ་ཀི(www.google.com.cn)་འཇུག་

ནས་འཚོལ་དགོས། (དཔེར་ན། site:http://www.mlr.gov.cn/禁止采矿) གལ་ཏེ་ཁྱོད་ཀྱིས་དཔོན་

ཕྱོགས་དྲྭ་ཚིགས་བརྒྱུད་ནས་འབྲེལ་ཡོད་གནས་ཚུལ་དང་ཡིག་ཆ་འཚོལ་མ་ཐུབ་ན་སྲིད་གཞུང་གི་གནས་ཚུལ་

སྤྱི་བསྒྲགས་སྲོལ་ཡིག་གི་དོན་ཚན་ཉི་ཤུ་པར་རྒྱལ་ས་ཐོན་དངོས་སྡེ་ཁག་གིས་གནས་ཚུལ་སྤྱི་བསྒྲགས་དགོས་པའི་

གཏན་འབེབས་བྱས། རྫོང་རིམ་པའི་སྲིད་གཞུང་དང་སྡེ་ཁག་ཚང་མར་སྲིད་གཞུང་གི་གནས་ཚུལ་སྤྱི་བསྒྲགས་བྱེད་

རྒྱུའི་རེ་ཞུ་འདོན་ས་ཡོད་ངེས་པས་ཁྱོད་རང་གནས་དེར་ཕྱིན་ནས་རེ་ཞུ་འདོན་ཆོག(རེ་ཞུ་འདོན་ཚུལ་ནི་སྲིད་གཞུང་

ལ་གནས་ཚུལ་སྤྱི་བསྒྲགས་ཀྱི་རེ་འདུན་ཇི་ལྟར་འདོན་དགོས་པ་ནི་ཤེས་བྱའི་སྒྲོམ་བུ་རུ་གསལ། གལ་ཏེ་ཆེད་ལས་

རོགས་པ་ཡོང་བར་རེ་ཞུ་ཡོད་ན་དེབ་འདིའི་ནང་དུ་ཟུར་བཀོད་བྱས་པའི་གླ་ཆ་མི་དགོས་པར་ཁྲིམས་ལུགས་རོགས་

སྐྱོར་གནང་བའི་ལས་ཁུངས་ལ་འབྲེལ་ཐབས་སུ་གསལ།)གཉིས་ནི་གཏེར་སྔོག་མཁན་ཁྲིམས་མཐུན་ཡིན་མིན་དང་

གཏེར་རྐོའ་ིདབང་ཆ་སོགས་ཀྱི་འབྲེལ་ཡོད་གནས་ཚུལ་ཤེས་དགོས། གོང་ནས་ཁྲིམས་མཐུན་གཏེར་སྔོག་མཁན་

ལ་ངེས་པར་འཛོམས་དགོས་པའི་ཆ་རྐྱེན་གསལ་བཤད་བྱས་ཡོད། དེ་ལས་དོན་ཚན་གཅིག་དང་མི་མཐུན་ན་དེ་ནི་

ཁྲིམས་འགལ་གཏེར་སྔོག་ཡིན། གལ་ཏེ་གཏེར་རྐོ་མཁན་གྱིས་རང་ཉིད་ཀྱི་ཁྲིམས་མཐུན་ངོ་བོ་དེ་མ་སྟོན་ན་དེར་

གཞན་གྱིས་ཤེས་མི་ཕོད་པའི་གནས་ཚུལ་ཡོད་པས། སྐབས་དེར་སྲིད་གཞུང་གི་ལས་ཁུངས་སུ་ཕྱིན་ནས་གཏེར་སྔོག་

མཁན་ལ་གཏེར་རྐོའ་ིདབང་ཆ་ཐོབ་ཡོད་མིན་དང་འབྲེལ་ཡོད་ཁྲིམས་ལུགས་ལ་བརྩི་སྲུང་བྱས་ཚུལ་འདྲི་རྩད་དགོས།

གལ་ཏེ་གཏེར་སྔོག་མཁན་ནི་སྒེར་གཉེར་གཏེར་རྐོ་དང་ཚོང་དཔོན་ག་གེ་མོ་ཡིན་པ་བཤད་ན་དེར་དོགས་གཟབ་

དགོས། གལ་ཏེ་གཏེར་སྔོག་མཁན་ནི་སྒེར་གཉེར་གཏེར་རྐོ་མཁན་དངོས་གནས་ཡིན་པ་དང་། དེས་བརྐོས་པའི་གཏེར་

ཁ་ཡང་བྱེ་རྡོ་མིན་ན་ཁྲིམས་འགལ་གཏེར་སྔོག་ཡིན་ཤས་ཆེ། གལ་ཏེ་གཏེར་རྐོ་མཁན་གྱིས་རང་གི་ཐོབ་ཐང་གསལ་

བཤད་བྱས་ཀྱང་གཏེར་སྔོག་ཆོག་ཡིག་དང་ཐོན་སྐྱེད་བདེ་འཇགས་དཔང་ཡིག་སོགས་མ་བསྟན་ན་ཡུལ་སྡེའི་སྲིད་

འཛིན་སྡེ་ཁག་གིས་གཏེར་རྐོ་མཁན་ལ་སྟབས་བདེ་མ་སྟེར་ཡང་ཆོག གཏེར་སྔོག་པས་གཏེར་རྐོའ་ིཆོག་ཡིག་བཅས་

འབྲེལ་ཡོད་དཔང་རྟགས་བསྟན་ཀྱང་རྫུན་མ་ཡིན་སྲིད་པས། དཔག་ཡིག་གནང་བའི་སྡེ་ཁག་དང་ཐོ་འགོད་ཨང་

གྲངས་བློར་བཟུང་ནས་རྒྱལ་ས་ཐོན་དངོས་དོ་དམ་སྡེ་ཁག་དང་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཁག་ལ་རྩད་གཅོད་བྱེད་དགོས། རྫོང་

རིམ་པ་ལ་ཤིན་ཏུ་ཆུང་ལ་ཐར་ཐོར་གྱི་གཏེར་ཁ་ཙམ་རྐོ་པའི་དབང་ཆ་ལས་མེད་པ་དང་། ཆོག་གནང་བྱས་ཚེ་ངེས་

པར་དུ་རིམ་པ་གོང་མའི་སྲིད་གཞུང་ལ་རིམ་གྱིས་ཞུ་འབུལ་བྱེད་དགོས་པས་ཡུལ་དམངས་ཀྱིས་གཟབ་འཚལ།

གསུམ་པ་ནི་རྒྱལ་ས་དོ་དམ་སྡེ་ཁག་དང་བཟོ་ཚོང་དོ་དམ་སྡེ་ཁག སྡེ་ཁག་གཞན་པ་ལ་ཁྲིམས་འགལ་གཏེར་སྔོག་

ཡིན་མིན་ཀྱི་འདྲི་རྟོག་དང་རྩད་དཔྱོད་བྱེད་པ། གལ་སྲིད་ཁྱེད་རང་སྡོད་གནས་དེ་གཏེར་སྔོག་བཀག་པ་དང་ཚོད་

འཛིན་བྱས་པའི་ས་ཆ་མིན་ཚེ། གཏེར་སྔོག་པ་མཐོང་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་ངེས་པར་དུ་འབྲེལ་ཡོད་སྲིད་གཞུང་སྡེ་ཁག་ལ་

དོན་རྐྱེན་གསལ་བསྒྲགས་བྱེད་པའི་རེ་འདུན་བཞག་སྟེ་གཏེར་སྔོག་ཁྲིམས་འགལ་ཡིན་མིན་བལྟ་དཔྱད་བྱ་དགོས།

སྲིད་གཞུང་དོན་རྐྱེན་གསལ་བསྒྲགས་སྲོལ་ཡིག་ཏུ་སྤྱི་དམངས་གིས་རྫོང་རིམ་པ་ཡན་གྱི་སྲིད་གཞུང་ལ་འབྲེལ་ཡོད་

དོན་རྐྱེན་འདོན་སྤྲོད་ཞུ་བའི་དབང་ཆ་ཡོད། བྱེ་བྲག་གི་རེ་ཞུའི་བྱ་ཐབས་དང་གྱོད་དཔེ་དཔྱད་ཞིབ་ཁྱེད་ཀྱིས་ཤེས་

བྱའི་སྒྲོམ་བུའི་ཇི་ལྟར་སྲིད་གཞུང་ལ་དོན་རྐྱེན་གསལ་བསྒྲགས་ཞུ་བར་གཟིགས། གལ་སྲིད་ཁྱོད་ལ་ཆེད་སྦྱོང་མི་སྣས་

རོགས་པ་དགོས་ན་དེབ་འདིའི་ཟུར་བཀོད་གཉིས་པའི་རིན་མེད་ཁྲིམས་ལུགས་རོགས་སྐྱོར་སྡེ་ཁག་གི་འབྲེལ་གཏུག་

བྱ་ཚུལ་ལ་གཟིགས།

ཐབས་ཚུལ་ཆུང་ཆུང་།

གཏེར་སྔོག་ཁྲིམས་དང་འགལ་མིན་བརྟག་ཚེ་དཔྱད་གཞིའི་ཡིག་ཆ་དང་བརྙན་པར་བཅས་ཉར་ཚགས་ལེགས་པོར་

བྱེད་དགོས། གལ་ཏེ་སྟབས་བདེ་བྱུང་ན་གཏེར་སྔོག་མཁན་དང་སྲིད་གཞུང་ལ་འབྲེལ་བའི་བྱ་འགུལ་དག་ཟིན་བྲིས་

བྱེད་དགོས། མ་ཡིག་འདི་དག་ནམ་མཇུག་ཏུ་སྤྱི་ཚོགས་དང་ལས་ཁུངས་གཞན་པར་རོགས་སྐྱོར་འཚོལ་བ་དང་རིམ་

པ་གོང་མའི་སྲིད་གཞུང་ལ་ཞུ་འབུལ་དང་ཐེར་འདོན།

ཁྲིམས་ལུགས་དངོས་སུ་ལན་ལེན་བསྟར་བ་བཅས་ལ་ཕན་ཁེ་ཆེ།

བཞི་ནི་སྲིད་གཞུང་ལ་དོན་རྐྱེན་གསལ་བསྒྲགས་ཀྱི་རེ་ཞུའི་ཐབས་ཚུལ་བྱེ་བྲག །

སྲིད་གཞུང་གིས་དོན་རྐྱེན་གསལ་བསྒྲགས་བྱེད་པའི་རྩ་དོན་ནི། གསལ་བསྒྲགས་བྱ་རྒྱུ་རྩ་དོན་དང་། མི་བྱེད་པ་ནི་

དམིགས་བསལ་ཏེ་ཁྲིམས་ཀྱིས་བཏོན་པའི་རྒྱལ་ཁབ་དང་ཚོང་ལས། མི་སྒེར་གྱི་གསང་དོན་ལས་གཞན་པའི་དོན་

རྐྱེན་ངེས་པར་དུ་གསལ་བསྒྲགས་བྱེད་དགོས།

༡ རེ་ཞུ་སྔོན་གྱི་སྟ་གོན།

(༡) ཁྱོད་ཀྱིས་ཐོག་མར་རེ་ཞུའི་གསལ་བསྒྲགས་ཀྱི་དོན་རྐྱེན་གང་ཡིན་པར་ཤེས་དགོས།

དཔེར་ན། གཏེར་སྔོག་མཁན་ལ་ཐོབ་ཐང་ཡོད་མེད་ཤེས་འདོད་ན། རེ་ཞུའི་དོན་རྐྱེན་ནད་དུ་གཏེར་སྔོག་ཁེ་ལས་ཀྱི་

ཚོང་གཉེར་ལག་ཁྱེར། གཏེར་སྔོག་ཆོག་ཡིག གཞན་གྱི་དཔང་ཡིག་སྟེ་བདེ་འཇགས་དོན་སྐྱེད་དཔང་ཡིག བཙོག་

ཕུད་ཆོག་ཡིག་སོགས་གཏོགས་པའོ། །

(༢) རེ་ཞུའི་དོན་རྐྱེན་གང་ཡིན་ཤེས་རྗེས། ཁྱོད་ལ་དགོས་པའི་དོན་རྐྱེན་དེ་དག་རིམ་པ་གང་དང་སྲིད་གཞུང་གི་སྡེ་

ཁག་གང་ལ་ཡོད་པ་ཤེས་དགོས། དཔེར་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་རྒྱུས་ལོན་པ་ལ་གསེར་རྐོ་མཁན་ཡིན་ན་གཏེར་འདོན་ཆོག་ཡིག་

གནང་མཁན་ནི་ཞིང་ཆེན་རིམ་པའི་རྒྱལ་ས་ཐོན་དངོས་ཐེན་ནམ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ཐོན་དངོས་པུའུ་ཡིན། དེ་བས་

ཁྱོད་ཞིང་ཆེན་གྱི་རྒྱལ་ས་ཐོན་དངོས་ཐིན་ལ་འདྲི་རྟོག་བྱེད་དགོས།

(༣) དེ་ནས་སྲིད་གཞུང་སྡེ་ཁག་དེའི་སྲིད་གཞུང་དོན་རྐྱེན་གསལ་བསྒྲགས་རེ་ཞུའི་གོ་རིམ་ཧ་གོ་དགོས། བྱེ་བྲག་

གི་ཐབས་ཤེས་ནི། ཁྱོད་ཀྱིས་འབྲེལ་ཡོད་སྲིད་གཞུང་སྡེ་ཁག་གི་གློག་དྲྭར་ཞུགས་ཏེ་སྲིད་གཞུང་དོན་རྐྱེན་གསལ་

བསྒྲགས་ཕྱོགས་སྟོན་ལྟར་དོན་རྐྱེན་གསལ་བསྒྲགས་ཀྱི་གོ་རིམ་དང་ཐབས་ཚུལ་ཤེས་དགོས། ས་གནས་སོ་སོའ་ིབྱེ་བྲག་

གི་རེ་ཞུའི་གོ་རིམ་ཅུང་མི་འདྲ་བས་སྔོན་དུ་སྲིད་གཞུང་དོན་རྐྱེན་གསལ་བསྒྲགས་ཕྱོགས་སྟོན་ནང་གི་ཁ་པར་དང་

གློག་སྦྲག་བརྒྱུད་ནས་ཐོག་མར་ལས་དོན་མི་སྣར་འབྲེལ་གཏུག་བྱས་ན་ལེགས།

མི་ལུགས་ཐམས་ཅད་གཙོ་བོ་ཚུར་བསྡུས་ན། རྒྱུད་འཇམ་པ་དང་གཅིག །བྱ་སྤྱོད་ཚོད་ཟིན་པ་དང་གཉིས། ཁོག་ཡངས་

ཤིང་ཚུགས་བརྟན་པ་དང་གསུམ། བྱ་བ་ཀུན་ལ་ཐོག་མར་བརྟག་དཔྱད་མཁས་པ་དང་བཞི། དེ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་

སེམས་དྲང་པོས་ཟིན་པ་དང་ལྔ་པོ་དེ་ལ་འདུས་ཡོད། རྫ་དཔལ་སྤྲུལ་འཇིགས་མེད་ཆོས་ཀྱི་དབང་པོའ་ིགསུང་དྲི་མ་

མེད་པའོ། །

གྱོད་དཔེ་ཆུང་ཆུང་།

ག་གེ་མོས་རང་ཉིད་ཀྱི་ཡུལ་སྡེར་གསེར་རྐོ་མཁན་ཞིག་ཐོན་པ་ལ། གཏེར་གཡོག་ལ་ཁ་རེས་བྱས་པར་བརྒྱུད་ནས་

གཏེར་དཔོན་གྱི་མིང་ལ་གཏེར་དཔོན་ག་གེ་མོ་ཟེར་ལ། ཁོའ་ིཀུང་ཟིའི་མིང་ལ་ཀ་ཀུང་ཟི་དང་ཁའི་རྫོང་ལ་ཐོ་འགོད་

བྱས། ཁོས་ཁྲིམས་འགལ་གྱི་གཏེར་སྔོག་ཡིན་པར་དོགས་པ་ཟོས་པས། རྫོང་དང་ཁུལ། ཞིང་ཆེན་ལ་སོང་ནས་དོན་

འཕྲིན་འདྲི་རྟོག་བྱས་ཏེ་ཁྲིམས་འགལ་གཏེར་སྔོག་ཡིན་པ་ཤེས། ཁོས་དོན་འཕྲིན་འཚོལ་ཤེས་བྱུང་བ་གཤམ་གསལ།

(༡) ཀ་ཀུང་ཟིའི་ཐོ་འགོད་གནས་ཚུལ།

(༢) ཀ་ཀུང་ཟིའི་ཁྲིམས་མིའི་ཚོང་གཉེར་དཔང་ཡིག

(༣) ཀ་ཀུང་ཟིའི་གཏེར་སྔོག་ཆོག་ཡིག

(༤) ཀ་ཀུང་ཟིའི་གསེར་རྐོའ་ིཆོ་མཆན་དཔང་ཡིག

ཁ་རྫོང་གི་རྒྱལ་སའི་ཐོན་ཁུངས་སྡེ་ཁག་ནས་གཤམ་གྱི་དཔྱད་ཡིག་དག་འདྲི་རྟོག་བྱུང་།

(༡) ཀ་ཀུང་ཟིས་ཆ་གེ་མོའ་ིལུང་པ་ནས་གསེར་རྐོ་ཆོག་པའི་རེ་ཞུའི་ཐོ་ཡིག །

(༢) ཀ་ཀུང་ཟིས་ཆ་གེ་མོའ་ིལུང་པ་ནས་གསེར་རྐོའ་ིརྒྱ་ཁྱོན་རེ་ཞུའི་ཐོ་ཡིག །

(༣) ཀ་ཀུང་ཟིས་གསེར་རྐོའ་ིརྒྱ་ཁྱོན་ཆོག་མཆན་ཐོབ་ཡིག །

(༤) ཀ་ཀུང་ཟིས་ཆ་གེ་མོའ་ིལུང་པ་ནས་གསེར་རྐོ་བའི་ཆོག་ཡིག །

(༥) ཀ་ཀུང་ཟིའི་ཁྲིམས་མིའི་ཁེ་གཉེར་དཔང་ཡིག །

(༦) ཀ་ཀུང་ཟིས་ཆ་གེ་མོའ་ིལུང་པའི་གསེར་ཚང་ས་ཁྲ།

༢ འབྲེལ་ཡོད་སྲིད་གཞུང་སྡེ་ཁག་ལ་རེ་ཞུའི་ཡི་གེ་འཇོག་པ།

(༡) རེ་ཞུ་འབྲི་སའི་རེའུ་མིག་ལེན་པ།

(༢) རེའུ་མིག་ནང་དུ་རེ་ཞུ་ཡིག་གེ་འབྲི་བ།

(༣) རེ་ཞུ་ཡིག་གེ་གང་ལ་འབུལ་བ། (གལ་སྲིད་སྦྲག་ཐོག་ནས་བསྐུར་ན་ངེས་པར་དུ་ཐོ་འགོད་བྱེད་པ་དང་། ཐོ་

འགོད་ཡིག་སྣེ་ཉར་ཚག་དགོས། གློག་སྦྲག་གིས་བསྐུར་ན་འབྱོར་འཛིན་ཉར་ཚག་དམ་པོར་བྱ་དགོས། ངོ་གཏུག་ནས་

གཏད་པ་ཡིན་ན་སྲིད་གཞུང་སྡེ་ཁག་ལ་འཕྲོད་འཛིན་བསླང་དགོས།)

༣ རེ་ཞུའི་ཡི་གེ་སྤྲད་རྗེས་སྲིད་འཛིན་སྡེ་ཁག་གིས་དྲིས་ལན་འདེབས་པའི་དུས་ཆད་དང་

དྲིས་ལན་གྱི་ནང་དོན།

(གོ་རིམ་ཞིབ་ཆ་ཟུར་བཀོད་དུ་གསལ།)

རེ་ཞུ་འཕྲོདཔའི་སྡེ་ཁག་གིས་དེ་འཕྲལ་ལན་འདེབས་ཐུབ་ན་དེ་འཕྲལ་ལན་འདེབས་དགོས། གལ་སྲིད་འཕྲལ་དུ་

ལན་མ་ཐེབས་ན། ཞུ་ཡིག་འབྱོར་པའི་ཉིན་བཅོ་ལྔ་ནང་ནས་ལན་ཐེབས་ངེས་དགོས། ཉིན་བཅོ་ལྔའི་ནང་ནས་ཀྱང་

མཁོ་དགོས་ཀྱི་ཞུས་ལན་འདེབས་མ་ཐུབ་ན། སྲིད་འཛིན་སྡེ་ཁག་གིས་ལན་འདེབས་དུས་ཆད་ཕྱིར་འགྱངས་ཆོག

འོན་ཀྱང་ཉིན་བཅོ་ལྔ་ལས་འགོར་མི་ཆོག སྲིད་གཞུང་གིས་ཞུས་ལན་ཕྱིར་འགྱངས་བྱས་ན་རེ་ཞུ་མཁན་ལ་ཞུས་ལན་

ཕྱིར་འགྱངས་བྱས་པའི་ཡིག་ལན་སྤྲད་དགོས། ཞུ་ཡིག་འཕྲོད་པའི་སྡེ་ཁག་གིས་གཤམ་གྱི་ཞུ་ལན་སྤྲོད་སྲིད།

(༡) གསལ་བསྒྲགས་དགོས་པའི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་ན་རེ་ཞུ་མཁན་ལ་ངེས་པར་གསལ་བཤད་དགོས་པའི་སྲིད་གཞུང་

དོན་འཕྲིན་རྟོགས་པའི་ཐབས་ཤེས་དང་བརྒྱུད་ལམ།

(༣) གསལ་བསྒྲགས་དགོས་པའི་ཁོངས་སུ་མ་གཏོགས་ན། རེ་ཞུ་མཁན་ལ་སྲིད་གཞུང་དོན་འཕྲིན་གསལ་བསྒྲགས་མི་

བྱེད་པའི་གསལ་བཤད་ཡི་གེ་སྤྲོད་པ་དང་རེ་ཞུ་མཁན་ལ་གསལ་བསྒྲགས་མི་བྱེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་གསལ་པོར་ཤེས་སུ་

འཇུག་དགོས།

(༣) གལ་སྲིད་རེ་ཞུའི་དོན་འཕྲིན་དེ་སྡེ་ཁག་དེའི་གསལ་བསྒྲགས་ནང་དོན་མིན་པའམ་ནང་དོན་མེད་ན་རེ་ཞུ་

མཁན་ལ་སྲིད་གཞུང་དོན་འཕྲིན་ནང་དོན་མེད་པའི་གསལ་བཤད་ཡི་གེ་སྤྲད་དགོས། སྲིད་གཞུང་དོན་འཕྲིན་གསལ་

བསྒྲགས་སྡེ་ཁག་གཏན་ཁེལ་ན་རེ་ཞུ་མཁན་ལ་སྡེ་ཁག་དེའི་མིང་དང་འབྲེལ་གཏུག་བྱེད་ལུགས་ཤེས་སུ་འཇུག་

དགོས།

དམིགས་བསལ་མངོན་བརྡ།

སྲིད་གཞུང་དོན་འཕྲིན་གསལ་བསྒྲགས་སྲོལ་ཡིག་ལྟར་ན་སྲིད་འཛིན་སྡེ་ཁག་གིས་རེ་ཞུའི་དོན་འཕྲིན་འདོན་སྤྲོད་

བྱེད་པར་འཚོལ་བསྡུ་དང་སྐྱར་དཔར། སྦྲག་གཏོང་བཅས་ཀྱི་འགྲོ་སོང་ཙམ་ལས་གཞན་གྱི་འགྲོ་གྲོན་རུག་མི་ཆོག །

༣སྲིད་འཛིན་སྡེ་ཁག་གིས་གནས་ཚུལ་འདོན་སྤྲོད་མ་བྱས་པར་སྐྱབས་རོགས་འཚོལ་ཐབས།

གལ་སྲིད་སྲིད་འཛིན་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་རྒྱུ་མཚན་མེད་པར་དོན་འཕྲིན་གསལ་བསྒྲགས་མ་བྱས་ན། ཁྱོད་ཀྱིས་གཤམ་

གསལ་གྱི་བྱེད་ཐབས་བཀོལ་ཆོག །

(༡) གོང་རིམ་ལས་ཁུངས་སམ་རིམ་མཉམ་གྱི་ཞིབ་དཔྱོད་སྡེ་ཁག་དང་སྲིད་གཞུང་གི་དོན་འཕྲིན་གསལ་བསྒྲགས་

གཙོ་གཉེར་སྡེ་ཁག་ལ་ཐེར་འདོན་བྱེད་ཆོག(ས་ཆ་མང་ཆེ་ཤོས་ཀྱི་སྲིད་གཞུང་དོན་འཕྲིན་སྤྱི་བསྒྲགས་གཙོ་གཉེར་པ་

ནི་སྲིད་གཞུང་གཞུང་དོན་ཁང་དང་ཡང་ན་ཆེད་དམིགས་ཀྱི་གཞུང་ལས་ཁུངས་ཡོད།)

(༢) ཁྱོད་ཀྱིས་སྲིད་འཛིན་སྐྱར་གྲོས་བཅའ་ཁྲིམས་ལྟར་སྲིད་འཛིན་སྐྱར་གྲོས་ཞུ་ཆོག །

(༣) ཁྱོད་ཀྱིས་སྲིད་དོན་གཏུག་བཤེར་བཅའ་ཁྲིམས་བཞིན་སྲིད་དོན་གཏུག་བཤེར་བྱེད་ཆོག །

(གསུམ།) ཇི་ལྟར་བྱེད་ནས་ཁྲིམས་འགལ་གཏེར་སྔོག་འགོག་དགོས།

རྩད་གཅོད་བྱས་རྗེས་གཏེར་རྐོ་དེ་ཁྲིམས་འགལ་ཡིན་པའི་དཔང་རྟགས་རྙེད་ཚེ། ཁྱོད་ཀྱིས་ས་གནས་དེའི་སྲིད་འཛིན་

གཙོ་གཉེར་ཏེ་རྒྱལ་ས་ཐོན་ཁུངས་དོ་དམ་སྡེ་ཁག་དང་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ལས་ཁུངས་ལ་ཐེར་འདོན་དང་ཞུ་གཏུག་

བྱེད་ནས་ཁྲིམས་ལྟར་བཀག་སྡོམ་བྱེད་པའི་རེ་བ་འདོན་ཆོག །

གལ་ཏེ་སྲིད་འཛིན་སྡེ་ཁག་གིས་ཐོས་མེད་དུ་བཞག་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་དེབ་འདིའི་ལེའུ་གསུམ་པས་བཏོན་པའི་ཐབས་ལམ་

ལྔ་པོ་བརྒྱུད་དེ་སྲིད་འཛིན་གཙོ་གཉེར་སྡེ་ཁག་ལ་ལྟ་སྐུལ་བྱ་དགོས།

༡གོང་གི་རིམ་པ་ལ་སྲིད་འཛིན་སྐྱར་གྲོས་ཞུས་ཏེ་སྲིད་འཛིན་གཙོ་གཉེར་སྡེ་ཁག་འགན་འཁྲི་བསྒྲུབ་པར་སྐུལ་བ།

སྲིད་འཛིན་སྐྱར་གྲོས་བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་དྲུག་པར། གཤམ་གྱི་གནས་ཚུལ་སྣེ་གཅིག་ཡོད་ན་སྲིད་འཛིན་སྐྱར་

གྲོས་ཞུ་ཆོག །

སྲིད་འཛིན་སྡེ་ཁག་གིས་ཐ་ཚིག་བསྒྲགས་པ། དངུལ་ཆད་བཅད་པ། ཁྲིམས་འགལ་གྱིས་ཡོང་བབ་དང་རྒྱུ་ནོར་གཞུང་

བཞེས་བྱས་པ། ཁེ་གཉེར་མཚམས་བཅད་པ། ཆོག་ཡིག་བཙན་རུག་གམ་རྩིས་མེད་དུ་བཟོས་པ། ལག་ཁྱེར་བཙན་

རུག་གམ་རྩིས་མེད་བཏང་བ་ལ་བློར་མི་འབབ་པ།

༢ སྲིད་འཛིན་སྡེ་ཁག་གིས་མི་ལུས་རང་དབང་ལ་བཀག་སྡོམ་དང་། རྒྱུ་ནོར་ལ་རྒྱས་བཏབ་དང་བཙན་ཉར་བྱས་པ་

སོགས་ཀྱི་སྲིད་འཛིན་བཙན་ལས་ལ་བློར་མ་བབས་པ།

༣ སྲིད་འཛིན་སྡེ་ཁག་གིས་ཆོག་གནང་ཡི་གེ་དང་། ལག་ཁྱེར། ཐོབ་ཐང་དཔང་ཡིག་སོགས་ལ་བསྒྱུར་བཅོས་དང་།

མཚམས་བཅད་པ།

རྩིས་མེད་དུ་བཏང་བ་བཅས་ཀྱི་ཆོད་དོན་ལ་བློར་མ་འབབ་པ།

༤ སྲིད་འཛིན་སྡེ་ཁག་གིས་ས་གཞི། གཏེར་ཁ། འབབ་ཆུ། ནགས་ཤིང་། རི་བོ། རྩྭ་ས། གྲམ་ཐང་། མཚོ་ཁུལ་སོགས་

རང་བྱུང་ཐོན་ཁུངས་ཀྱི་བདག་དབང་དང་སྤྱོད་དབང་ངོས་འཛིན་བྱས་པའི་ཆོད་དོན་ལ་བློར་མ་འབབ་པ།

༥ སྲིད་འཛིན་སྡེ་ཁག་གིས་ཁྲིམས་མཐུན་ཁེ་གཉེར་རང་དབང་ལ་གནོད་འཚེ་བཏང་བྱུང་སྙམ་པ།

༦ སྲིད་འཛིན་སྡེ་ཁག་གིས་ཞིང་ས་དང་རྩྭ་སའི་གན་རྒྱ་འགྱུར་ལྡོག་བཏང་བའམ་མཚམས་བཅད་པས། རང་གི་

ཁྲིམས་མཐུན་ཁེ་དབང་ལ་གནོད་འཚེ་ཐེབས་བྱུང་སྙམ་པ།

༧ སྲིད་འཛིན་སྡེ་ཁག་གིས་ཁྲིམས་འགལ་གྱིས་དངུལ་དང་རྒྱུ་ནོར་བསྡུ་རུག་དང་ཁྲལ་གྲོན་བཤགས་བགོ་དང་། ཡང་

ན་ཁྲིམས་འགལ་ཏེ་ལས་འགན་གཞན་བསྒྲུབ་ཏུ་བཅུག་བྱུང་སྙམ་པ།

༨སྲིད་འཛིན་སྡེ་ཁག་གིས་ཆོག་ཡིག ལག་ཁྱེར། ཐོབ་ཐང་དཔང་ཡིག་སོགས་ཐོབ་པའི་ཆ་རྐྱེན་ཚང་ཡང་རེ་ཞུས་ལྟར་

མི་གཏད་པའམ་ཡང་ན་སྲིད་འཛིན་སྡེ་ཁག་ལ་འབྲེལ་ཡོད་དོན་འཕྲིན་ཆོག་མཆན་དང་ཐོ་འགོད་ཞུས་པར་ཁྲིམས་

ལྟར་སྒྲུབ་མ་བྱུང་སྙམ་པ།

༩སྲིད་འཛིན་སྡེ་ཁག་ལ་མི་ལུས་དབང་ཆ། རྒྱུ་ནོར་ཁེ་དབང་། སློབ་གསོ་ཐོབ་དབང་བཅས་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་ཁྲིམས་གཏན་

འགན་འཁྲི་སྒྲུབ་པར་ཞུས་ཀྱང་སྣང་མེད་དུ་བཞག་པ།

༡༠སྲིད་འཛིན་སྡེ་ཁག་ལ་འཆི་གུད་གྱོང་གསབ་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཉེན་སྲུང་གྲོན་དངུལ་དང་འཚོ་བ་དམའ་སྐྱོབ་གྲོན་

དངུལ་སྟེར་བའི་རེ་བ་ཞུས་ཀྱང་མ་གཏད་པ།

༡༡སྲིད་འཛིན་སྡེ་ཁག་གི་བྱ་སྤྱོད་གཞན་དག་གིས་རང་གི་ཁྲིམས་མཐུན་ཁེ་དབང་ལ་གནོད་འཚེ་བཟོས་བྱུང་སྙམ་པ།

གྱོད་དཔེ།

ཞང་སྲིད་གཞུང་གིས་འགན་འཁྲི་མ་བསྒྲུབ་པས་སྲིད་འཛིན་སྐྱར་གྲོས་བྱུང་བའི་གྱོད་གཞི། ༢༠༠༢ལོའ་ིཟླ་དང་པོའ་ི

ནང་རྡོ་ག་གེ་མོས་ཆོག་མཆན་མ་ཐོབ་པར་རང་ཕོད་ཀྱིས་རང་ཉིད་སྒོ་སྔུན་གྱི་སྤྱི་སྤྱོད་ཕྱུགས་ལམ་ལ་ལྕགས་ར་བཀུག་

པས་ཁྱིམ་མཚེས་བཀྲ་ག་གེ་མོའ་ིམི་ཕྱུགས་འགྲོ་ལམ་བཀག །ལྕགས་ར་བཀུག་ནས་བཟུང་བཀྲ་ག་གེ་མོས་ཞང་སྲིད་

གཞུང་ལ་ངག་ཐོག་ནས་ཞུ་འབུལ་མང་དུ་བྱས་ཏེ་རྡོ་ག་གེ་མོའ་ིཁྲིམས་འགལ་བྱ་སྤྱོད་ལ་ཐག་གཅོད་བྱེད་ནས་ཁྱིམ་

མཚེས་ཀྱི་ཁེ་དབང་ལ་མི་འཚེ་བའི་རེ་བ་བཏོན་ཡོད། འོན་ཀྱང་ཞང་སྲིད་གཞུང་གིས་ཁ་གཡར་ས་ཅི་རྙེད་བྱས་ཏེ་རྡོ་

ག་གེ་མོའ་ིབྱ་སྤྱོད་ལ་ཐག་གཅོད་གང་ཡང་བྱས་མེད། ༢༠༠༢ལོའ་ིཟླ་༧པའི་ཚེས་༢༢ཉིན།

བཀྲ་ག་གེ་མོས་ཞང་སྲིད་གཞུང་གིས་སྲིད་འཛིན་འགན་འཁྲི་མ་བསྒྲུབ་པ་དེ་རྫོང་སྲིད་གཞུང་ལ་སྲིད་འཛིན་སྐྱར་

གཏུག་ཞུས་ཏེ་ཞང་སྲིད་གཞུང་གིས་ཁྲིམས་གཏན་འགན་འཁྲི་མ་བསྒྲུབ་པ་ལ་ཐག་གཅོད་བྱེད་པའི་རེ་བ་བཏོན།

རྫོང་སྲིད་གཞུང་ལ་གྱོད་ཡིག་འབྱོར་རྗེས་ཁྲིམས་ལྟར་ཞུ་མཁན་དང་ཞུ་ཡ་གཉིས་ཀྱིས་ཕུལ་བའི་འབྲེལ་ཡོད་དཔང་

རྟགས་ལ་ཞིབ་བཤེར་དང་རྡོ་ག་གེ་མོས་བཀུག་པའི་ལྕགས་ར་ལ་དངོས་སུ་ལྟ་ཞིབ་བྱས། ༢༠༠༢ལོའ་ིཟླ་༨པའི་ཚེས་

༩ཉིན་རྫོང་སྲིད་གཞུང་གིས་ཁྲིམས་ལྟར་སྐྱར་གྲོས་བྱས་འབྲས་ལ། ཞང་སྲིད་གཞུང་གིས་སྐྱར་གྲོས་ཆོད་ཡིག་འདི་

འབྱོར་པའི་ཉིན་༡༠ནང་ནས་རྡོ་ག་གེ་མོས་ཁྲིམས་འགལ་གྱིས་ལྕགས་ར་བཀུག་པའི་བྱ་སྤྱོད་ལ་ཐག་གཅོད་བྱ་དགོས་

པའི་བཀའ་ཕབ།

འདི་ནི་སྲིད་འཛིན་འགན་འཁྲི་མ་བསྒྲུབ་པས་བྱུང་བའི་སྲིད་འཛིན་སྐྱར་གཏུག་གི་གྱོད་གཞི་ཞིག་ཡིན། སྤྱི་བཏང་

ཡིན་ན་སྲིད་འཛིན་སྐྱར་གཏུག་སྡེ་ཁག་གིས་སྲིད་འཛིན་སྐྱར་གཏུག་གི་ནུས་པ་བཏོན་མ་ཐུབ་པའི་གྱོད་གཞི་ལ།

གཅིག་ནི་སྲིད་འཛིན་སྡེ་ཁག་གི་ཁྲིམས་གཏན་འགན་འཁྲི་ཡི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་ཡོད་མེད་དང་། གཉིས་ནི་རེ་འདུན་

ཞུ་མཁན་གྱིས་སྲིད་འཛིན་སྡེ་ཁག་ལ་ཁྲིམས་གཏན་གྱི་འགན་འཁྲི་ལག་ལེན་དགོས་པའི་རེ་བ་བཏོན་ཡོད་མེད།

གསུམ་ནི་སྲིད་འཛིན་སྡེ་ཁག་གིས་ཁྲིམས་གཏན་གྱི་འགན་འཁྲི་ལག་ལེན་མི་བྱེད་པའམ་ཡང་ན་དུས་ཚོད་འགྱངས་

ཡོད་མེད། བཞི་ནི་སྲིད་འཛིན་སྡེ་ཁག་གིས་འགན་འཁྲི་མ་བསྒྲུབས་པས་རེ་འདུན་ཞུ་གཏུག་མཁན་གྱི་ཁྲིམས་མཐུན་

ཁེ་དབང་ལ་གནོད་པ་ཐེབས་ཡོད་མེད་བཅས་ཕྱོགས་བཞི་ནས་གཙོ་བོར་རྩད་ཞིབ་བྱེད་དགོས། ཆེས་མཐོ་བའི་མི་

དམངས་ཁྲིམས་ཁང་གི་སྲིད་འཛིན་ཞུ་གཏུག་བྱེད་པའི་དཔང་རྟགས་ཐད་ཀྱི་གནད་དོན་འགའ་ཤས་སྐོར་གྱི་གཏན་

འབེབས་ནང་དུ།

སྲིད་འཛིན་སྡེ་ཁག་གིས་འགན་དབང་ལྟར་རང་འགུལ་གྱིས་ཁྲིམས་གཏན་འགན་འཁྲི་ལག་ལེན་བྱེད་སྐབས་ཞུ་

གཏུག་མཁན་གྱིས་སྔར་སྲིད་འཛིན་སྡེ་ཁག་ལ་ཁྲིམས་གཏན་གྱི་འགན་འཁྲི་ལག་ལེན་བྱེད་དགོས་པའི་རེ་འདུན་

ཞུས་ཡོད་མེད་ལྟ་མི་དགོས།

༢ དམངས་འཐུས་ལ་གནས་ཚུལ་ཞུ་འབུལ་བྱས་ནས་དབང་ཆ་སྡེ་ཁག་གིས་ལྟ་སྐུལ་བྱེད་རོགས་ཞུ་དགོས།

༣ གསར་འགོད་མཁན་ལ་གནས་ཚུལ་བཤད་དེ་གླེང་ཕྱོགས་བཟོ་ནས་ལྟ་སྐུལ་ཐུབ་པ་བྱེད་དགོས།

༤ སྲིད་འཛིན་གཙོ་གཉེར་སྡེ་ཁག་གི་འགན་འཛོལ་ལས་འཆོལ་ལ་གཏུག་བཤེར་བྱེད་དགོས།

གྱོད་དཔེ།

དུས་རབས་འདིའི་མགོར། ཁྲིམས་འགལ་གསེར་སྔོག་གིས་ཆུ་དམར་ལེབ་རྫོང་ཆིག་སྒྲིལ་ཞང་ཅ་འཁྱོག་སྡེ་བའི་སྦེ་

དེའུ་ཁུག་ནས་རིང་ཚད་སྤྱི་ལེ་༢༠ཅན་གྱི་བྱེ་རོང་ནག་པོ་ཞིག་བཟོས། ༢༠༠༥ལོར་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་རྒྱལ་ས་ཐོན་

ཁུངས་སྡེ་ཁག་གིས་སྒོར་ཁྲི་ཚོ་༢༠༠བཏང་ནས་ཀྲུང་ཏཱེ་ཀུང་ཟི་ཟེར་བ་ཞིག་ལ་ས་གསོ་རྩ་འདེབས་བྱེད་བཅུག ཀུང་ཟི་

དེས་སྤྱི་ལེ་༡ཙམ་ལ་ས་གཞི་ཁོད་སྙོམས་བྱས་རྗེས། ལོ་མཇུག་ཏུ་ལྐོག་ནས་གསེར་སྔོག་པས་ས་དེའི་ཆུ་ཡང་ནག་པོ་རུ་

བསྒྱུར་བ་རེད། ཁོ་ཚོས་གཞན་གྱིས་མཐོང་པར་དོགས་ནས་གསེར་རྐོ་ས་རུ་མི་གཞན་པ་འོང་མི་འཇུག་པ་རེད། ཉིན་

ཞིག་སྡེ་བ་དེའི་འབྲོག་མི་ཞིག་གནས་དེར་སོང་པས་ཁོ་ཚོས་རྒྱག་རྡུང་དྲག་པོ་བྱས་པ་མ་ཚད་ཉིན་མང་པོ་ལ་བཙན་

བཟུང་བྱས། གནས་དེའི་འབྲོག་པ་མང་ཚོགས་ཀྱིས་དོང་ཁོད་སྙོམས་མཁན་གྱིས་གསེར་རྐུ་སྔོག་བྱེད་པ་མཐོང་ཐེངས་

རེར་ཞང་དང་རྫོང་སྲིད་གཞུང་ལ་ཞུ་འབུལ་བྱས་ཀྱང་ཕན་པ་ཅི་ཡང་མ་བྱུང་། གྱོད་དཔེ་འདི་དང་འབྲེལ་བའི་བཅའ་

ཁྲིམས་ཀྱི་གནད་དོན་ནི། ཁྲིམས་འགལ་གཏེར་སྔོག་གི་བྱ་བ་དེས་གཏེར་ཁའི་བཅའ་ཁྲིམས་དང་ས་གཞི་དོ་དམ་

བཅའ་ཁྲིམས།

ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་བཅའ་ཁྲིམས། རྩྭ་སའི་བཅའ་ཁྲིམས། ཆུ་ཡི་བཅའ་ཁྲིམས། ཉེས་དོན་བཅའ་ཁྲིམས་སོགས་ཁྲིམས་

ལུགས་ཁྲིམས་སྲོལ་དང་འགལ་ཞིང་། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ས་གཞི་དང་གཏེར་ཁ། རྩྭ་ས། ཁོར་ཡུག་བཅས་དོ་དམ་བྱེད་པའི་

སྒྲིག་གཞི་ལ་ཡང་འགལ་པས་རྒྱལ་ཁབ་དང་ཐུན་མོང་། མི་སྒེར་བཅས་ཀྱི་ཁེ་ཕན་སྣ་མང་ལ་གནོད་པ་བཟོས། ས་དོང་

ཁོད་སྙོམས་ཀྱི་མ་དངུལ་གཏོང་མཁན་ལས་ཁུངས་དང་།

ས་གནས་དེའི་སྲིད་གཞུང་ངམ་མང་ཚོགས་བཅས་ཀྱིས་ཕྱོགས་སོ་སོ་ནས་ཁྲིམས་འགལ་གྱི་གསེར་སྔོག་པ་དང་ཁོར་

ཡུག་གཏོར་བརླག་གི་བྱ་སྤྱོད་ལ་བཀག་འགོག་བྱེད་པའི་དབང་ཆ་ཡོད་པ་མ་ཟད་ངེས་པར་བཀག་འགོག་ཀྱང་བྱ་

དགོས། ༡ས་དོང་ཁོད་སྙོམས་བྱེད་པའི་ཀུང་ཟི་དང་སྲིད་གཞུང་གི་རྒྱལ་ས་དོ་དམ་སྡེ་ཁག་བར་བཞག་པའི་གན་རྒྱ་དང་

འགལ་ཡོད་པ་མ་ཟད་ཐ་ན་གན་རྒྱ་མགོ་སྐོར་བཏང་བའི་དོགས་པའང་ཡོད། དེས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་མ་དངུལ་མགོ་སྐོར་

བྱས་པ་མ་ཟད་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་གཏེར་ཁ་ཡང་རྐུ་རྐོ་བྱས་པ་དང་ཁོར་ཡུག་ལ་གཏོར་བརླག་བྱས་པས། གན་རྒྱ་དང་འབྲེལ་

བའི་རྒྱལ་ས་དོ་དམ་སྡེ་ཁག་གིས་འགན་ཁུར་ཏེ་སྤྱི་བཏང་གི་གན་རྒྱའི་གཏན་འབེབས་དང་འགལ་བའི་གནད་དོན་

ཡིན་ན་ཐད་ཀར་དུ་དམངས་དོན་གཏུག་བཤེར་ཆོག་པ་དང་། གལ་ཏེ་གན་རྒྱ་མགོ་སྐོར་གྱི་རིགས་སུ་གཏོགས་ན་སྤྱི་

བདེ་ལས་ཁུངས་ལ་སྤྲད་ནས་ཉེས་འགན་རྩད་གཅོད་བྱེད་དགོས། ཁྲིམས་འགལ་གཏེར་སྔོག་དང་ཁོར་ཡུག་གཏོར་

བརླག་བྱས་པ་ལ་སྲིད་གཞུང་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་དང་གཏེར་ཁ་དོ་དམ་སྡེ་ཁག་ལ་སྤྲད་ནས་ཐག་གཅོད་བྱ་དགོས།

༢རྩྭ་ས་ལ་གཏོར་བརླག་དང་འབབ་ཆུ་ལ་མནོལ་བཙོག་གི་གནོད་འཚེ་ཐད་ཀར་ཐེབས་ཡུལ་ནི་ས་གནས་དེའི་མང་

ཚོགས་ཡིན་པས། མང་ཚོགས་རྣམས་ཀྱིས་གཏེར་ཁ་རྐོ་མཁན་དེ་གྱོད་ཡར་བྱས་ཏེ་ཁྲིམས་ཁང་ལ་དམངས་དོན་གཏུག་

བཤེར་བྱེད་ནས་གཏེར་ཁ་རྐོ་མཚམས་འཇོག་པ་དང་གྱོང་ཁ་ཚབ་ཏུ་འཇུག་དགོས། སྲིད་གཞུང་གི་རྩྭ་ས་དང་ཁོར་

ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་སྡེ་ཁག་གིས་གནས་ཚུལ་དེ་རིགས་ལ་རྩད་གཅོད་བྱེད་པའི་འོས་འགན་ཡོད་པས། གལ་ཏེ་རྩད་གཅོད་

མ་བྱས་ན་སྲིད་འཛིན་གཏུག་བཤེར་བྱེད་ཆོག །མི་ལ་རྒྱག་རྡུང་དང་བཙན་བཟུང་བྱེད་པ་ནི་མི་ལུས་བདེ་ཐང་གི་

དབང་ཆ་ལ་གནོད་འཚེ་བཟོས་ཕྱིར་གྲོང་སྡེའི་མང་ཚོགས་ཀྱིས་སྤྱི་བདེ་ལས་ཁུངས་ལ་ཞུ་གཏུག་བྱ་དགོས་པ་དང་།

ཉེས་དོན་གཏུག་བཤེར་བརྒྱུད་ནས་ཉེས་དོན་ཀྱི་འགན་འཁྲི་རྩད་གཅོད་དགོས་པ་དང་གནས་ཚུལ་དེ་ཡི་དབང་གིས་

བྱུང་བའི་གྱོང་ཁ་ཡང་ཚབ་ཏུ་འཇུག་དགོས། ༣ཁྲིམས་འགལ་གཏེར་སྔོག་གི་དོན་འཕྲིན་ནི་ས་གནས་དེའི་སྲིད་གཞུང་

གི་མངའ་ཁོངས་ནས་བྱུང་བ་དང་མང་ཚོགས་ཀྱིས་ཞུ་གཏུག་བྱས་པར་སྣང་མེད་དུ་བཞག་པ་འདི་ནི་སྲིད་འཛིན་གྱི་

འགན་ནུས་མ་བསྒྲུབས་པའི་རྐྱེན་ཡིན་པས་སྲིད་འཛིན་གཏུག་བཤེར་བྱ་ཆོག གལ་ཏེ་ཁྲིམས་འགལ་གཏེར་སྔོག་གི་

གནས་ཚུལ་འདི་ནི་སྲིད་འཛིན་སྡེ་ཁག་དང་དེའི་ལས་སྒྲུབ་མི་སྣས་ཁྲིམས་འགལ་ལས་འཛོལ་དང་འགན་འཁྲི་སྣང་

མེད་དབང་གིས་ཡིན་ན་གནས་དེའི་ཞིབ་དཔྱོད་ཁང་ལ་ཞུ་གཏུག་དང་ཐེར་འདོན་བྱས་ཏེ་ཉེས་དོན་འགན་འཁྲི་རྩད་

པའི་རེ་བ་འདོན་དགོས། གྱོད་གཞི་འདིའི་གསལ་དོན་ནི། ཐད་ནས་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཞུ་གཏུག་དང་

ཐེར་འདོན། གཏུག་བཤེར་སོགས་ལྟ་སྐུལ་དང་ཁེ་དབང་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་པའི་བྱ་འགུལ་ནི་རྨང་གཞི་ཡིན་ལ་ཁྲིམས་

འགལ་གཏེར་རྐོ་ཡི་གནད་དོན་ལ་ཐག་གཅོད་ཐུབ་དགོས་ན་སྲིད་གཞུང་ནི་འགག་རྩ་ཡིན་པ་ཤེས་ཐུབ། དེ་ཅི་ཕྱིར་

ཞེ་ན་སྲིད་གཞུང་གིས་དོ་དམ་མ་བྱས་པ་དང་ཡང་ན་འགན་དབང་སྣང་མེད་དུ་བཞག་པའི་དབང་གིས་ཁྲིམས་འགལ་

གཏེར་རྐོ་གཙོ་བྱས་པའི་ཁྲིམས་འགལ་གྱི་བྱ་སྤྱོད་སྐོར་བྱུང་བའི་རྒྱུ་རྐྱེན་གཙོ་བོ་ཡིན་པས། འདི་ནས་སྲིད་འཛིན་

གཏུག་བཤེར་གནད་དུ་གསལ་བཤད་བྱ་རྒྱུ་ཡིན།

སྲིད་འཛིན་གཏུག་བཤེར་གྱི་ཐབས་ཚུལ་ནི། དོན་དངོས་ལ་སྤྱི་དམངས་ཀྱིས་ཞུ་གཏུག་བྱས་པར་རྨང་གཞིར་བྱས་ཏེ་

ཁྲིམས་ཁང་གིས་ཁྲིམས་ལྟར་སྲིད་འཛིན་སྡེ་ཁག་ལ་ཁྲིམས་འཛིན་ལྟ་སྐུལ་བྱེད་པའི་ཐབས་ལམ་ཡིན། དེང་དུས་སྤྱི་

ཚོགས་ཐོག་མི་རྣམས་ཀྱིས་ཟས་གོས་འགྲོ་འདུག་དང་། ཡང་ན་སློབ་སྦྱོང་དང་གཞུང་ལས་བསྒྲུབ་པ། སོ་ནམ་སྤེལ་

བ། ཚོང་ལས་གཉེར་བ། ཕྱུགས་ཟོག་འཚོ་བ་བཅས་གང་བྱས་ཀྱང་ཚང་མར་སྲིད་འཛིན་དབང་ཆ་ཡིས་ཐེ་གཏོགས་

ཐེབས་བཞིན་ཡོད། སྲིད་འཛིན་སྡེ་ཁག་གིས་ཆོད་དོན་དང་ཆད་པ་ཡང་ན་སྲིད་འཛིན་སྡེ་ཁག་གིས་ཁྲིམས་འགན་མི་

བསྒྲུབ་པའམ་ཁྲིམས་འགལ་དབང་འཆོལ་བྱེད་པའི་གནས་ཚུལ་བྱུང་ཚེ། སྲིད་འཛིན་གཏུག་བཤེར་ནི་སྤྱི་དམངས་

རྣམས་ཀྱིས་ཐོག་མའི་བདམ་བྱ་གལ་ཆེན་ཡིན། སྲིད་འཛིན་གཏུག་བཤེར་གྱི་གྱོད་གཏུག་མཁན་ནི་སྤྱི་དམངས་དང་

ཁྲིམས་མིའམ་ཡང་ན་རྩ་འཛུགས་གཞན་པ་ཡིན་པས་མིང་བསྡུས་ན་དམངས་ཞེས་འབོད་པ་དང་། སྲིད་འཛིན་སྡེ་

ཁག་ནི་གྱོད་ཡ་ཡིན་པས་མིང་བསྡུས་ན་དཔོན་ཞེས་འབོད་པས། དེ་བས་སྲིད་འཛིན་གཏུག་བཤེར་གྱི་བཅའ་ཁྲིམས་

ལ་དམངས་དཔོན་གཏུག་བཤེར་གྱི་བཅའ་ཁྲིམས་ཞེས་པར་གླེང་སྲོལ་ཆགས། སྲིད་འཛིན་སྡེ་ཁག་ལ་ལྟ་སྐུལ་ཤུགས་

ཚད་ཆེ་རུ་བཏང་སྟེ་ཁྲིམས་ལྟར་སྲིད་གཉེར་པ་དང་ཁྲིམས་ལྟར་རྒྱལ་ཁབ་སྐྱོང་བར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་ཕྱིར། ཉེས་དོན་

གཏུག་བཤེར་དང་དམངས་དོན་གཏུག་བཤེར་ལས། སྲིད་འཛིན་གཏུག་བཤེར་ལ་གཏུག་བཤེར་བྱེད་པའི་ཆ་རྐྱེན་

ཐད་རང་སྣང་ཆེན་པོར་ལྡན། གལ་ཏེ་སྲིད་འཛིན་སྡེ་ཁག་དང་དེའི་ལས་སྒྲུབ་མི་སྣས་སྲིད་འཛིན་གྱི་བྱ་སྤྱོད་སྒྲུབ་པའི་

ཁྲོད་རང་གི་ཁྲིམས་མཐུན་ཁེ་དབང་ལ་གནོད་པ་བཟོས་ན་ཁྲིམས་ཁང་ལ་གཏུག་བཤེར་བྱེད་པའི་དབང་ཆ་ཡོད། དེ་

ལ་སྲིད་འཛིན་གཏུག་བཤེར་གྱིས་འདྲི་གཅོད་ཆོག་པའི་གྱོད་གཞི་ཐད། སྲིད་འཛིན་གཏུག་བཤེར་བཅའ་ཁྲིམས་དོན་

ཚན་གཉིས་པའི་ནང་། སྤྱི་དམངས་དང་། ཁྲིམས་མི་དང་ཡང་ན་རྩ་འཛུགས་གཞན་གྱིས་སྲིད་འཛིན་ལས་ཁུངས་

ཀྱི་ལས་བྱེད་པའི་སྲིད་འཛིན་བྱ་སྤྱོད་ཀྱིས་རང་གི་ཁེ་དབང་ལ་གནོད་འཚེ་བཏང་བྱུང་སྙམ་ན། ཁྲིམས་འདིའི་ནང་

བཞིན་གཏུག་བཤེར་བྱེད་ཆོག གཞན་ཡང་ཁྲིམས་འདིའི་དོན་ཚན་བཅུ་གཅིག་པའི་ཚན་པ་དང་པོའ་ིནང་གཏུག་

ཆོག་པའི་གྱོད་དོན་བརྒྱད་དམིགས་བསལ་དུ་བཏོན་ཡོད་དེ།

༡ བཀག་ཉར། དངུལ་ཆད། ཆོག་ཡིག་དང་ལག་ཁྱེར་བསྡུ་རུག་བྱས་པ། རྒྱུ་ནོར་གཞུང་བཞེས་བཅས་ཀྱི་སྲིད་འཛིན་

ཆད་པ་ལ་བློ་མ་འབབ་པ།

༢ མི་ལུས་རང་དབང་ལ་ཚོད་འཛིན་དང་ཡང་ན་རྒྱུ་ནོར་ལ་རྒྱ་བཏབ་པ་དང་བཙན་ཉར་དང་སྡོམ་བཅད་བཅས་ལ་བློ་

མ་འབབ་པ།

༣ སྲིད་འཛིན་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ཁྲིམས་མཐུན་གྱི་གཉེར་སྐྱོང་དབང་ཆ་ལ་གནོད་འཚེ་བཏང་བྱུང་སྙམ་པ།

༤ ཁྲིམས་མཐུན་ཆ་རྐྱེན་ནང་ལྟར་རེ་བ་ཞུས་ཀྱང་སྲིད་འཛིན་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ཆོག་འཛིན་དང་ལག་ཁྱེར་མི་སྤྲོད་

པའམ་ལན་མི་འདེབས་པ།

༥ མི་ལུས་ཁེ་དབང་དང་རྒྱུ་ནོར་དབང་ཆར་སྲུང་སྐྱབས་ཞུས་ཀྱང་སྲིད་འཛིན་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ཁྲིམས་གཏན་འོས་

འགན་ལག་ལེན་མ་བྱས་པའམ་ལན་མི་འདེབས་པ།

༦ སྲིད་འཛིན་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ཁྲིམས་ལྟར་འཆི་གོད་གྱོང་གསབ་མ་དངུལ་གཏད་མེད་སྙམ་པ།

༧ སྲིད་འཛིན་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ཁྲིམས་དང་འགལ་བའི་འོས་འགན་ལག་ལེན་བྱེད་དུ་བཅུག་སྙམ་པ།

༨ སྲིད་འཛིན་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་མི་ལུས་ཁེ་དབང་དང་རྒྱུ་ནོར་དབང་ཆ་གཞན་ལ་གནོད་འཚེ་བཏང་བྱུང་སྙམ་པ།

གོང་གསལ་ཁྲིམས་ཁང་གིས་གྱོད་གཞི་བསྡུ་རུག་དང་འདྲི་གཅོད་བྱེད་པའི་ཁྱབ་ཁོངས་ནང་ལ་ཚན་པ་༨བཀོད། དེ་

ལས་ཚན་པ་༡དང་༢ནི་བློར་མི་འབབ་པའི་དབང་གིས་གཏུག་བཤེར་བྱས་པ་དང་། ཚན་པ་༣ནས་༨བར་ནི་རང་སྣང་

གིས་སྙམ་པའི་དབང་གིས་གཏུག་བཤེར་བྱས་པ་ཡིན། འདི་ནས་བཏོན་པའི་བློར་མི་འབབ་པ་དང་སྙམ་བྱུང་ཟེར་བ་

གཉིས་ནི་སྲིད་འཛིན་གྱི་བྱ་སྤྱོད་དང་བསྟུན་པའི་སེམས་གྱི་ངོས་ཚོར་ཞིག་ཡིན་པས་དེ་ནི་སྲིད་འཛིན་གཏུག་བཤེར་

བྱེད་པའི་རང་སྣང་གི་ཆ་རྐྱེན་ཡིན། ཚུལ་འདིས་སྲིད་འཛིན་གཏུག་བཤེར་བྱེད་པའི་ཆ་རྐྱེན་ཐད་དུ་རང་རང་གི་

འཆར་སྣང་ནི་གཙོ་ཧ་ཅང་ཆེ་བ་གསལ་པོར་རྟོགས་ཐུབ། མང་ཚོགས་ཀྱི་ཁྲིམས་ལུགས་ལ་རྒྱུས་ཇི་ཙམ་ཡོད་པ་དང་

ལྟ་ཚུལ་ཡང་དག་དང་མ་དག་གང་ཡིན་ཡང་། གལ་ཏེ་རང་ཉིད་ཀྱི་ཁྲིམས་མཐུན་ཁེ་དབང་ལ་སྲིད་འཛིན་བྱ་སྤྱོད་

ཀྱིས་གནོད་པ་བཟོས་པའི་དོགས་པ་ཡོད་ན་གཏུག་བཤེར་བྱེད་ཆོག དེ་བས་སྲིད་འཛིན་ཞུ་གཏུག་བྱེད་པའི་ཆ་རྐྱེན་

ཇི་ཙམ་ལྷོད་པ་དེ་ཙམ་གྱིས། མང་ཚོགས་ཀྱིས་ཁྲིམས་ཁང་བརྒྱུད་ནས་སྲིད་འཛིན་བྱ་སྤྱོད་ལ་ཁྲིམས་འཛིན་གྱི་ལྟ་

སྐུལ་བྱེད་པའི་ཚད་ཇེ་ཆེར་འགྲོ་བ་རེད།

གྱོད་དཔེ།

༡༩༩༤ལོར་ཨ་ག་གེ་མོས་རྫོང་ཞིག་གི་གྲོང་མཐའི་ཇོ་ཕག་བཟོ་གྲྭ་ཞིག་ལོ་ལྔའི་ཡུན་གྱི་གན་འགན་བླངས། ཇོ་ཕག་

སྲེག་བྱེད་ཀྱི་ས་ནི་ཐད་ཀར་དུ་མདུན་གྱི་རི་ལས་བླངས་པ་ཡིན། གན་རྒྱའི་དུས་ཚོད་ཚང་རྗེས་ཇོ་ཕག་བཟོ་གྲྭ་དེ་མི་

གཞན་པ་ལ་གན་འགན་གཏད།

༢༠༠༦ལོའ་ིཟླ་༧པའི་ནང་ཨ་ག་གེ་མོས་རྫོང་དེའི་རྒྱལ་ས་ཐོན་ཁུངས་སྡེ་ཁག་ལ་ཁོས་གན་འགན་ལེན་སྐབས་ཀྱི་རི་

བསྙིལ་ས་རྐོ་བྱས་ནས་བྱུང་བའི་ས་སྟོང་དེའི་བེད་སྤྱོད་དབང་ཆ་དེ་ཁོ་ལ་དབང་བས་དེ་ལྟར་སྟེར་བའི་རེ་འདུན་ཡིག་

ཐོག་ནས་བཏོན། འོན་ཀྱང་རྒྱལ་ས་ཐོན་ཁུངས་སྡེ་ཁག་གིས་ཁོ་ལ་མི་དབང་པའི་རྒྱུ་མཚན་ངག་ཐོག་ནས་བཤད་པ་

ལས་ཡིག་ལན་མ་བཏབ། ༢༠༠༧ལོའ་ིཟླ་༨པའི་ནང་ཨ་ག་གེ་མོས་ཁྲིམས་ལྟར་སྲིད་འཛིན་གཏུག་བཤེར་བྱས། ཁྲིམས་

ཁང་གིས་བལྟས་ན་རྒྱལ་ས་ཐོན་ཁུངས་སྡེ་ཁག་གིས་སྲིད་འགན་ཡང་དག་མ་བསྒྲུབས་པས་ཁྲིམས་ལྟར་ལས་འགན་

སྒྲུབ་དགོས་པའི་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་ནས། ཨ་ག་གེ་མོ་རང་གྱོད་ཁེ་བ་བྱུང་།

༥ཁྲིམས་ལུགས་རོགས་སྐྱོར་ལས་ཁུངས་དང་དམངས་ཁྲོད་རྩ་འཛུགས་ལ་ཁྲིམས་ལུགས་ཀྱི་རོགས་པ་ཞུ་དགོས།

(ཁྲིམས་འགལ་གཏེར་སྔོག་ཡིན་མིན་གྱི་བདེན་དཔང་ཉུག་པའི་སྐབས་འབྲེལ་ཡོད་ལས་ཁུངས་ལ་རོགས་པ་མཛད་

པའི་རེ་བ་ཞུ་ཆོག འབྲེལ་གཏུག་བྱེད་ཚུལ་ནི་ཟུར་བཀོད་བཞི་པར་གསལ།)

གསུམ་པ། ཁྲིམས་ལུགས་བཀོལ་ཏེ་གཏེར་ཁ་རྐོ་མཁན་གྱི་གནོད་སྤྱོད་ལ་དབྱེ་འབྱེད་བྱ་དགོས།

གཏེར་ཁ་མྱུལ་སྔོག་ཆོག་པའི་དཔང་ཡིག་ཡོད་མེད་གང་ཡིན་ཡང་གཏེར་ཁ་རྐོ་ཚེ། གཏེར་རྐོ་མཁན་གྱིས་ཁྲིམས་

ལུགས་གཞན་པ་དང་འགལ་ཏེ་ཡུལ་སྡེའི་མང་ཚོགས་ཁེ་ཕན་ལ་གནོད་པ་བཟོ་སྲིད། གནོད་པའི་བྱ་སྤྱོད་དེ་དག་ནི།

༡ ས་ཞིང་བཅའ་ཁྲིམས་དང་ཞིང་ས་གན་འགན་བཅའ་ཁྲིམས་སམ་ས་གསོ་རྩྭ་འདེབས་ཀྱི་གཏན་འབེབས་དང་འགལ་

ཏེ་སྡེ་དམངས་ཀྱི་ས་ཞིང་བདག་དབང་ལ་གནོད་པའི་གཏེར་རྐོའ་ིབྱ་སྤྱོད།

༢ རྩྭ་སའི་བཅའ་ཁྲིམས་དང་འགལ་ཏེ་སྡེ་དམངས་ཀྱི་རྩྭ་སའི་བེད་སྤྱོད་དབང་ཆ་ལ་གནོད་པའི་གཏེར་རྐོའ་ིབྱ་སྤྱོད།

༣ ནགས་ཚལ་གྱི་བཅའ་ཁྲིམས་དང་འགལ་ཏེ་སྡེ་དམངས་ཀྱི་ནགས་ཤིང་བདག་དབང་ལ་གནོད་པའི་གཏེར་རྐོའ་ིབྱ་

སྤྱོད།

༤ ཆུ་ཡི་བཅའ་ཁྲིམས་དང་ཆུའི་མནོལ་བཙོག་འགོག་བཅོས་བཅའ་ཁྲིམས་ལ་འགལ་ཏེ་སྡེ་དམངས་ཀྱི་འཐུང་ཆུ་དང་

ཞིང་ཆུ་ལ་གནོད་པའི་གཏེར་རྐོའ་ིབྱ་སྤྱོད།

༥ སྐམ་གཟུགས་སྦག་བཙོག་གིས་ཁོར་ཡུག་མནོལ་བཙོག་འགོག་བཅོས་བཅའ་ཁྲིམས་དང་འགལ་ནས་སྐམ་

གཟུགས་མནོལ་རྫས་ཀྱིས་གནོད་པའི་གཏེར་རྐོའ་ིབྱ་སྤྱོད།

༦ ས་ཆུ་རྒྱུན་སྡོད་བཅའ་ཁྲིམས་དང་འགལ་ཏེ་སྤང་ཤུན་བཤུ་བ་དང་ཆུ་གཤར་ས་འདེད་བསླངས་ནས་སྡེ་དམངས་ལ་

གྱོང་ཁ་བཟོས་པའི་གཏེར་རྐོའ་ིབྱ་སྤྱོད།

༧ འཕྲོ་དུག་ཅན་གྱི་མནོལ་བཙོག་འགོག་བཅོས་བཅའ་ཁྲིམས་དང་འགལ་ཏེ་འཕྲོ་དུག་ཅན་གྱི་གནོད་སློང་པའི་

གཏེར་རྐོའ་ིབྱ་སྤྱོད།

༨ ད་དུང་གཞན་གཏེར་སྔོག་གིས་ཡུལ་སྡེ་མང་ཚོགས་ཀྱི་ལུས་ཕུང་དང་རྒྱུ་ནོར་ལ་གནོད་འཚེ་བཟོ་སྲིད་པའི་གཏེར་

རྐོའ་ིབྱ་སྤྱོད།

ཡུལ་སྡེའི་མང་ཚོགས་ཀྱི་རྩ་བའི་ཁེ་ཕན་དང་འགལ་བའི་གོང་གསལ་གྱི་གནོད་འཚེའི་བྱ་སྤྱོད་བྱུང་ཚེ། ཡུལ་སྡེ་ཡིས་

དུས་ཐོག་ཏུ་ཤེས་དགོས་པ་མ་ཟད། དུས་ཐོག་ཏུ་བཀག་འགོག་ཐུབ་པ་བྱ་དགོས། གལ་ཏེ་གྱོང་གུད་བཟོས་ན་གཏེར་ཁ་

རྐོ་མཁན་ལ་གྱོང་ཚབ་བསླང་དགོས།

བཞི་པ། ཁྲིམས་ལུགས་བེད་སྤྱོད་ནས་གཏེར་ཁ་རྐོ་མཁན་དང་སྲིད་འཛིན་སྡེ་ཁག་གི་གནོད་

སྤྱོད་བཀག་འགོག་བྱ་དགོས།

(གཅིག) རྒྱལ་ས་ཐོན་ཁུངས་སྡེ་ཁག་ལ་ཞུ་གཏུག་དང་ཐེར་འདོན་བྱེད་པ།

རྒྱལ་ས་ཐོན་ཁུངས་ཀྱི་འཕྲིན་གཏུག་གཏན་འབེབས་ལྟར་སྡེ་དམངས་ཀྱིས་ཁྲིམས་འགལ་གཏེར་སྔོག་གམ་ཡང་ན་

གཏེར་རྐོའ་ིགནོད་སྤྱོད་ལ་གཞིགས་ཏེ་ཐག་གཅོད་དབང་ཆ་ཡོད་པའི་རིམ་པ་ངེས་ཅན་གྱི་རྒྱལ་ས་ཐོན་ཁུངས་དོ་

དམ་སྡེ་ཁག་ལ་འཕྲིན་སྐུར་དང་ངོ་གཏུག་བྱ་དགོས། ཆོག་ཡིག་མེད་པའི་གཏེར་སྔོག་ལ་རྫོང་རིམ་པ་དང་ཁུལ་རིམ་

པའི་རྒྱལ་ས་ཐོན་ཁུངས་དོ་དམ་སྡེ་ཁག་ལ་ཞུ་གཏུག་བྱ་དགོས། གཏེར་རྐོའ་ིཆོག་ཡིག་ཡོད་ཀྱང་སྡེ་དམངས་རྣམས་

ཀྱིས་གཏེར་རྐོ་ཆོག་ཡིག་མེད་པ་བཟོ་བའི་རེ་བ་ཡོད་ན་ཞིང་ཆེན་རིམ་པའི་རྒྱལ་ས་ཐོན་ཁུངས་དོ་དམ་སྡེ་ཁག་ལ་ཞུ་

གཏུག་བྱ་དགོས།

གཏེར་རྐོའ་ིབྱ་སྤྱོད་ཀྱིས་ཡུལ་སྡེ་སྤྱིའི་ཁེ་ཕན་ལ་གནོད་པ་བཟོས་ན། སྡེ་དམངས་རྣམས་ཀྱིས་མིང་སྦྲེལ་ནས་འཕྲིན་

སྐུར་ཞུ་གཏུག་བྱ་ཆོག་ལ། མིང་སྦྲེལ་གྱི་མི་ཇི་ཙམ་མང་པ་དང་། ཞུ་འདོན་བྱས་པའི་གནད་དོན་ཇི་ཙམ་ཚབས་ཆེ་བ་

དེ་ཙམ་གྱི་མཐོང་ཆེན་མཛད་ངེས་རེད། འོན་ཀྱང་ཡིད་འཇོག་བྱ་དགོས་པ་ལ་སྡེ་དམངས་རྣམས་ཀྱིས་འཕྲིན་གཏུག་

བྱེད་སྐབས་འཕྲིན་ཡིག་ཐོག་ཏུ་རང་ཉིད་ཀྱི་མིང་འགོད་པ་དང་འཕྲིན་གཏུག་བྱེད་མཁན་རྣམས་ཀྱི་འཐུས་ཚབ་མི་སྣ་

འགའ་ཤས་མངགས་ཏེ་ཞུ་གཏུག་བྱེད་ཆོག་པ་ལས། འཕྲིན་གཏུག་ཚེ་མང་ཚོགས་ཡོད་ཚད་ལྷན་དུ་འགྲོ་བའི་དགོས་

པ་མེད།

རྒྱལ་ས་ཐོན་ཁུངས་ཀྱི་ཞུ་གཏུག་གཏན་འབེབས་ཀྱི་དོན་ཚན་༢༨པར། རྒྱལ་ས་ཐོན་ཁུངས་དོ་དམ་སྡེ་ཁག་གིས་

འཕྲིན་སྐུར་ཞུ་གཏུག་བྱེད་པའི་དོན་དག་ལ་ཐག་གཅོད་བྱེད་སྐབས། ཞུ་གཏུག་བསྡུ་རུག་བྱས་པའི་ཉིན༦༠ནང་ནས་

ཐག་གཅོད་བྱ་ཐུབ་དགོས། གནས་ཚུལ་ཚབས་ཆེ་བ་དང་རྙོག་འཛིང་ཆེ་བ་ལ་ལས་ཁུངས་རང་གི་འགོ་འཛིན་གྱིས་

ཆོག་མཆན་གནངསྟེ། ཐག་གཅོད་ཀྱི་དུས་ཚོད་འོས་འཚམས་ཀྱིས་ཕྱི་འགྱངས་བྱ་ཆོག འོན་ཀྱང་ཕྱི་འགྱངས་བྱེད་

པའི་དུས་ཚོད་ཉིན་༣༠ལས་འགོར་མི་ཆོག་པ་དང་ཞུ་གཏུག་བྱེད་མཁན་ལ་དུས་ཚོད་ཕྱི་འགྱངས་བྱས་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན་

གསལ་བཤད་བྱ་དགོས། དོན་ཚན་ཉེར་ལྔ་པ་ལ། དོན་ཚབས་ཆེན་དང་རྙོག་འཛིང་ཆེ་བའམ་དཀའ་ངལ་ཆེ་བའི་

འཕྲིན་སྐུར་ཞུ་གཏུག་ལ་དཔང་རྟགས་ཉན་དགོས་ན། དཔང་རྟགས་ཉན་པའི་དུས་ཚོད་དེ་གོང་མའི་དོན་ཚན་གྱིས་

བཏོན་པའི་ཐག་གཅོད་བྱེད་པའི་དུས་ཆད་ནང་དུ་རྩི་མི་དགོས།

མང་པོ་གཅིག་ཏུ་བློ་མཐུན་ན། །

ཉམ་ཆུང་གིས་ཀྱང་དོན་ཆེན་འགྲུབ། །

སྲོག་ཆགས་གྲོག་མའི་ཚོགས་འདུས་པས། །

སེང་གེའི་ཕྲུ་གུ་བསད་ཅེས་གྲགས། །

གྱོད་དཔེ།

བསོད་ནམས་རྡོ་རྗེ་ནི་ཡུན་ནན་ཞིང་ཆེན་བདེ་ཆེན་རྫོང་གི་དངུལ་ཁང་ཞིག་གི་ལས་མཐར་ཞོག་པ་ཞིག་ཡིན།

༢༠༠༣ལོ་ནས་བཟུང་ཀྭང་ཤིན་ཞིང་ཆེན་གྱི་ཁེ་ལས་ཞིག་བདེ་ཆེན་རྫོང་གི་ཉེ་འགྲམ་ནས་གཤའ་ཡི་གཏེར་ཁ་སྔོག

གཏེར་ཁ་དེ་རྐོས་བའི་དབང་གིས་ཉེ་འགྲམ་གྱི་ཡུལ་སྡེ་༡༣གྱི་འཐུང་ཆུ་ལ་མནོལ་བཙོག་ཚབས་ཆེན་བཟོས། རྒན་

པོ་དེས་སྡེ་དམངས་རྣམས་དང་གྲོས་རྗེས་འཕྲིན་གཏུག་གི་ཚུལ་གྱིས་གནས་ཚུལ་དེ་ཞུ་འབུལ་བྱས། དང་ཐོག་གྲོང་

སྡེ་༡༣ནས་གྲོང་སྡེ་རེ་ནས་འཐུས་ཚབ་མི་སྣ་རེ་རྒན་པོ་དང་མཉམ་དུ་རྫོང་ཐོག་ལ་མངགས་ཏེ་རྫོང་དཔོན་དང་རྫོང་

ཨུ་ཧྲུའུ་ཅི་ཉུག འོན་ཀྱང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་འཕྲིན་གཏུག་སྲོལ་ཡིག་གི་ནང་དོན་རྒྱུས་ལོན་རྗེས། རྒན་པོ་ཡིས་བྱ་ཐབས་

བསྒྱུར་ཏེ་མི་བརྒྱད་ཕྱིར་ཁྱིམ་དུ་མངགས་ནས་སྐད་ཆ་སྒུག མི་ལྔ་ཡིས་འཕྲིན་གཏུག་ཡིག་ཆ་གྲ་སྒྲིག་བྱས་ཏེ་འབྲེལ་

ཡོད་སྡེ་ཁག་ལ་སྤྲད། རྒན་པོས་བཤད་རྒྱུར། མི་ལྔ་མན་ཡིན་ན་ཁྲིམས་མཐུན་ཡིན་པ་དང་མི་ལྔ་ཡན་བརྒལ་ན་ཁྲིམས་

འགལ་ཡིན་པས། ང་ཚོས་ཁྲིམས་ལུགས་ཤེས་དགོས་པ་དང་ཁྲིམས་ལུགས་མ་ཤེས་ན་རྒྱུན་པར་ཁྲིམས་འགལ་གྱི་བྱ་བ་

སྒྲུབ་ངེས་ལ་ཐ་ན་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཁྲིམས་འགལ་གྱི་བྱ་བ་བསྒྲུབས་ཟིན་ཀྱང་ད་དུང་ཁྲིམས་འགལ་ཡིན་པ་རང་གིས་མི་

ཤེས། དངོས་པོའ་ིལག་ལེན་ཁྲོད་ནས་ཀྱང་དོན་དག་མང་པོ་ཞིག་གི་ཐད་ནས་ང་ཚོ་ལ་གནས་ལུགས་ཡོད་ཀྱང་ང་ཚོས་

ཁྲིམས་ལུགས་མི་ཤེས་པའི་སྟབས་ཀྱིས་དང་ཐོག་ནས་ཁྲིམས་ལུགས་དང་འགལ་བས་མི་གཞན་གྱིས་དེར་རྔ་མ་བཟུང་

པས་རང་ཉིད་ཀྱི་ཁེ་དབང་ལའང་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་ཐབས་བྲལ། རྒན་པོ་ཡིས་བྱ་ཐབས་བསྒྱུར་རྗེས། འཕྲིན་གཏུག་བྱས་

པར་བརྒྱུད་དེ་གཏེར་རྐོའ་ིཁེ་ལས་དེ་བདེ་བླག་ངང་བཀག་འགོག་ཐུབ། ཉམས་མྱོང་ལ་བལྟས་ན་སྡེ་མི་རྣམས་ཀྱིས་

ཁྲིམས་ལུགས་ཤེས་དགོས་པ་དང་ཐབས་ཤེས་མ་ནོར་བ་བཀོལ་ཏེ་རང་ཉིད་ཀྱི་ཁེ་ཕན་སྲུང་སྐྱོབ་དགོས་པ་དང་དེ་ལས་

ལྡོག་ན་རང་ཉིད་ཀྱི་ཁེ་དབང་ལ་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་ཐབས་བྲལ།

(གཉིས།) སྲིད་འཛིན་སྐྱར་གྲོས་ཞུ་བ།

སྤྱི་དམངས་དང་ཁྲིམས་མི། རྩ་འཛུགས་གཞན་པ་བཅས་ཀྱིས་སྲིད་འཛིན་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་སྲིད་འཛིན་བྱ་སྤྱོད་སྒྲུབ་

སྐབས་ཁྲིམས་བཞིན་ཐོབ་པའི་ས་ཞིང་དང་གཏེར་ཁ། ཆུ་བོ། ནགས་ཚལ། རི་བོ། རྩྭ་ཐང་། ས་རྒོད། གྲམ་ཐང་། མཚོ་

ཁུལ་སོགས་རང་བྱུང་ཐོན་ཁུངས་ཀྱི་བདག་དབང་དང་བེད་སྤྱོད་བྱེད་པའི་དབང་ཆ་ལ་གནོད་པ་བཟོས་ན་སྲིད་

འཛིན་སྐྱར་གྲོས་ཞུ་པའི་དབང་ཆ་ཡོད།

དེར་བརྟེན་གཏེར་རྐོ་ཆོག་པའི་དཔང་ཡིག་ཐོབ་ནས་ཡུལ་སྡེའི་ཐུན་མོང་ལ་དབང་བའི་ས་ཞིང་དང་ནགས་ས། རྩྭ་ཐང་

ཐོག་ནས་གཏེར་རྐོས་ན། གལ་ཏེ་ཡུལ་སྡེའི་མང་ཚོགས་ཀྱིས་རྒྱལ་ས་ཐོན་ཁུངས་དོ་དམ་སྡེ་ཁག་གིས་གཏེར་རྐོའ་ིཆོག་

ཡིག་སྤྲོད་པའི་བྱ་སྤྱོད་དེས་ཐུན་མོང་གི་ས་ཞིང་དང་ནགས་ས། རྩྭ་ས་བཅས་ཀྱི་བདག་དབང་དང་གན་རྒྱའི་དབང་ཆ་

ལ་གནོད་འཚེ་བཟོས་བྱུང་བསམ་ན་སྲིད་འཛིན་སྐྱར་གྲོས་ཞུ་ཆོག ཁོར་ཡུག་གཏོར་བརླག་དང་མནོལ་བཙོག་བཟོས་

པས་གྱོང་ཁ་བཟོས་ན་སྲིད་གཞུང་དང་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་སྡེ་ཁག་ལ་ཐག་གཅོད་དང་བར་འདུམ་བྱེད་རོགས་ཞུ་བའི་

རེ་འདུན་འཇོག་དགོས།

(གསུམ།) མནོལ་བཙོག་དང་གཏོར་བཤིག་གིས་གྱོང་གུད་བཟོས་ཟིན་པ་ལ་སྲིད་གཞུང་ངམ་ཁོར་ཡུག་སྡེ་ཁག་ལ་

སྲིད་འཛིན་ཐག་གཅོད་དང་སྲིད་འཛིན་བར་འདུམ་བྱེད་པའི་རེ་འདུན་འཇོག་ཆོག །

(བཞི།) དམངས་དོན་གཏུག་བཤེར་བྱེད་པ།

ཁྲིམས་འགལ་གཏེར་རྐོ་དང་ཁྲིམས་མཐུན་གཏེར་སྔོག་གི་བྱ་སྤྱོད་གང་ཡིན་ཡང་ཡུལ་སྡེའི་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཁྲིམས་

མཐུན་རྒྱུ་ནོར་གྱི་བདག་དབང་དང་མི་ལུས་བདེ་ཐང་དབང་ཆ་ལ་གནོད་པ་བཟོས་ན་མི་དམངས་ཁྲིམས་ཁང་ལ་

དམངས་དོན་གཏུག་བཤེར་བྱ་དགོས།

གྱོད་དཔེ།

(༡) ཤིས་ཀྲམ་གྲོང་ཨུ་ཡིས་ཞུ་གཏུག་བྱས་པའི་ཁྲང་ཏོ་རྫོང་མཚོ་འགྲུལ་ཀུང་ཟིས་བྱེ་མ་བརྐོས་པའི་གནོད་གྱོང་ཚབ་

སྤྲོད་རྩོད་གླེང་གྱོད་གཞི།

ཧྲང་ཏོང་ཞིང་ཆེན་ཁྲང་ཏོ་རྫོང་མཚོ་འགྲུལ་ཀུང་ཟི་ཡིས་༡༩༨༦ལོའ་ིཟླ་༧པ་ནས་བཟུང་སྟེ་ཏིང་ཀྲུའུ་མཚོ་སྲབ་གྲམ་

ཐང་ནས་བྱེ་མ་བརྐོས་ཤིང་། ༡༩༨༧ལོའ་ིཟླ་༩པའི་ཚེས་༡༦ཉིན་སླར་ཡང་ལོ་གཉིས་ལ་བྱེ་མ་རྐོ་ཆོག་པའི་དཔང་ཡིག་

ཐོབ། ༡༩༩༡ལོའ་ིཟླ་༡པོའ་ིཚེས་༡༠ཉིན་ཡཱན་ཐཱི་གྲོང་ཁྱེར་གཏེར་རྫས་དོ་དམ་སྡེ་ཁག་གིས་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས་སྟེ་ལོ་

དེའི་ཟླ་༢པའི་ཚེས་༡ཉིན་ནས་བཟུང་ལས་ཁུངས་དང་མི་སྒེར་སུས་ཀྱང་ཏིང་ཀྲུའུ་མཚོ་སྲབ་གྲམ་ཐང་ནས་བྱེ་མ་བརྐོ་

མི་ཆོག་པའི་གཏན་འབེབ་བྱས་ཀྱང་། མཚོ་འགྲུལ་ཀུང་ཁང་ཟི་ཡིས་ལོ་དེའི་ཟླ་༥པའི་ཚེས་༢༡ཉིན་ད་གཟོད་བརྐོ་

མཚམས་བཞག་པ་རེད། ༡༩༨༧ལོ་ནས་༡༩༩༡ལོ་བར་མཚོ་འགྲུལ་ཀུང་ཟིས་ཏིང་ཀྲུའུ་མཚོ་སྲབ་གྲམ་ཐང་ནས་བྱེ་མ་

བརྐོས་ཚད་ཏུན་༩༦༩༨༤༩ལ་ཐོན་པས། བྱ་སྤྱོད་དེས་ཤིས་ཀྲམ་གྲོང་པའི་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་མཚོ་འགྲམ་ཆུས་ཟགས་པའི་

གནས་ཚུལ་ཇེ་ཆེར་གྱུར་ཅིང་ཞིང་སའི་རྒྱ་ཁྱོན་ཇེ་ཆུང་དུ་སོང་བས། གྲོང་པ་དེའི་དཔལ་འབྱོར་གྱོང་གུད་སོང་བ་མ་

ཟད།

གྱོང་གུད་མུ་མཐུད་ནས་ཇེ་ཆེར་འགྲོ་བ་འགོག་ཕྱིར་མཚོ་འགྲམ་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་ཨར་ལས་མི་ལས་ཐབས་མེད་གྱུར།

ཁྲིམས་ཁང་གིས་བལྟས་ན། ཤིས་ཀྲམ་གྲོང་སྡེར་གནོད་སྐྱོན་ཐེབས་པ་དེ་ནི་རང་བྱུང་ཆུས་ཟག་དང་། མཚོ་འགྲམ་ནས་

བྱེ་མ་བརྐོས་པས་ཏིང་ཀྲུའུ་མཚོ་སྲབ་གྲམ་ཐང་ཇེ་ཆུང་སོང་པ་སོགས་རྒྱུ་རྐྱེན་མང་པོས་གྲུབ་པས་མཚོ་འགྲུལ་ཀུང་

ཟིས་བྱ་སྤྱོད་དེ་དང་འཚམས་པའི་གྱོང་ཚབ་སྤྲོད་པའི་འགན་ཁུར་དགོས་པར་འདོད་། ཐོག་མའི་འདྲི་གཅོད་ཆོད་དོན་

ལ་མཚོ་འགྲུལ་ཀུང་ཟིས་ཤིས་ཀྲམ་གྲོང་སྡེ་ལ་མཚོ་འགྲམ་ཆུས་ཟགས་རྐྱེན་གྱིས་ཞིང་ས་གྱོང་གུད་བཟོས་པའི་གྱོང་

ཚབ་སྒོར་ཁྲི་༩༤.༥འཇལ་བ་མ་ཟད་ཤིས་ཀྲམ་གྲོང་སྡེར་སྒོར་ཁྲི་༡༥༥.༩༨ཀྱི་མཚོ་འགྲམ་སྲུང་བྱེད་ཀྱི་ཁ་གསབ་འགྲོ་

སོང་བཏང་སྟེ་གྱོང་གུད་མུ་མཐུད་དུ་ཇེ་ཆེར་འགྲོ་བར་འགོག་དགོས། མཚོ་འགྲུལ་ཀུང་ཟིས་གོང་གཏུག་བྱས་ཀྱང་ཧྲང་

ཏོང་ཞིང་ཆེན་མཐོ་རིམ་མི་དམངས་ཁྲིམས་ཁང་གིས་མཇུག་མཐའི་འདྲི་གཅོད་བྱས་ཏེ་གོང་གཏུག་བྱས་པ་ཕྱིར་སྤྲད་

ཅིང་ཁྲིམས་བཅད་སྔོན་ལྟར་བཞག །

(༢)ཧེ་ནན་ཞིང་ཆེན་ཝམ་ཉིན་གྲོང་ཁྱེར་ཏོང་ཨོ་འབྲུག་རི་སྡེ་བའི་དུད་ཚང་ལྔ་དང་ཏོང་ཨོ་གྲོང་རྡལ་མི་དམངས་སྲིད་

གཞུང་སོགས་བར་གྱི་མི་ལུས་གནོད་འཚེའི་གྱོང་ཚབ་རྩོད་གླེང་གྱོད་གཞི།

༡༩༩༨ལོའ་ིཟླ་༥པའི་ཚེས་༡ཉིན་ཧེ་ནན་ཞིང་ཆེན་ཝམ་ཉིན་ཏོང་ཨོ་གྲོང་རྡལ་འབྲུག་རི་སྡེ་བའི་ལོ་༡༢—༡༥བར་

ལོན་པའི་བུ་མོ་དྲུག་གྲོང་སྡེ་དེའི་འགྲམ་གྱི་གཏེར་བཏོན་རྗེས་ཀྱི་དོང་ཁ་ནས་ལག་པ་འཁྲུ་སྐབས་བུ་མོ་གཅིག་ཡིད་

འཇོག་མ་བྱས་སྟབས་ཆུ་ནང་དུ་ལྷུང་བ་དང་བུ་མོ་བཞི་དེ་སྐྱོབ་ཕྱིར་གཅིག་རྗེས་གཉིས་མཐུད་ཀྱིས་ཆུ་ནང་དུ་ལྷུང་།

བུ་མོ་གཅིག་གྲོང་སྡེར་ཞུ་འབོད་བྱེད་པར་བརྒྱུགས། གྲོང་མི་ཚོ་ཡོང་ནས་བུ་མོ་ལྔ་པོ་ཆུ་ནང་ནས་བླངས་ཀྱང་ཚང་མ་

དབུགས་ཆད་ཚར་བ་རེད།

དོང་དེ་ནི་ཁྲི་ཡཱ་ལེན་སོགས་མི་༡༩ཡིས་གཏེར་བརྐོས་པའི་དོང་ཤུལ་རེད། ༡༩༩༧ལོའ་ིཟླ་༡༠པའི་ཚེས་༢༠ཉིན་ཧེ་ནན་

ཞིང་ཆེན་ཝམ་ཉིན་གྲོང་ཁྱེར་ཏོང་ཨོ་གྲོང་རྡལ་སྲིད་གཞུང་དང་ཝམ་ཉིན་གྲོང་གི་ཁོར་ཡུག་ཐོན་ཁུངས་སྡེ་ཁག་དང་

། ཏོང་ཨོ་གྲོང་རྡལ་འབྲུག་རི་སྡེ་བའི་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གིས་ཆ་གེ་མོའ་ིས་ཁུལ་དེ་ཁྲི་ཡ་ལི་སོགས་མི་༡༩་ལ་གཏེར་

བརྐོ་རྒྱུ་གཏད་ཅིང་། ཏོང་ཨོ་གྲོང་རྡལ་སྲིང་གཞུང་གིས་ས་སྙོམ་རྩྭ་འདེབས་ཀྱི་གྲོན་དངུལ་བསྡུ་བའི་འགན་ཁུར་བ་

དང་། ཝམ་ཉིན་ཁོར་ཡུག་ཐོན་ཁུངས་སྡེ་ཁག་གིས་ཐོ་འགོད་དོ་དམ་འགྲོ་དངུལ་དང་གཏེར་ཁའི་ཁ་གསབ་གྱོང་ཚབ་

གྲོན་དངུལ་བསྡུ་བའི་འགན་ཁུར། ཏོང་ཨོ་གྲོང་རྡལ་འབྲུག་རི་སྡེ་པའི་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གིས་ས་ངོའ་ིཁང་ར་སོགས་

དངོས་ཆས་གྱོང་གསབ་གྲོན་དངུལ་བསྡུ་བའི་འགན་ཁུར། གཏེར་རྐོ་མཁན་ཚང་མར་གཏེར་རྐོ་ཆོག་པའི་དཔང་ཡིག་

མེད། ༡༩༩༧ལོའ་ིཟླ་༡༡པར་གཏེར་རྐོ་མཚམས་བཞག་སྐབས་གཏེར་དོང་བཅུ་ཕྲག་ཁ་ཤས་ཡོད་པར། རིམ་བཞིན་ཆུ་

བསོགས་ནས་རྫིང་བུ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཏུ་གྱུར། གཏེར་རྐོ་མཚམས་བཞག་རྗེས་ས་དེར་ཉེ་ཁོར་དུ་ཉེན་ཁ་ཡོད་པའི་རྟགས་

ཅི་ཡང་བཞག་མེད། ཏོང་ཨོ་གྲོང་རྡལ་སྲིད་གཞུང་གིས་ས་གསོ་རྩྭ་འདེབས་ཀྱི་གྲོན་དངུལ་རུག་མེད་པ་དང་། ཝམ་

ཉིན་གྲོང་ཁྱེར་ཁོར་ཡུག་ཐོན་ཁུངས་སྡེ་ཁག་གིས་ཁྲིམས་འགལ་གཏེར་རྐོ་ལ་སྲིད་འཛིན་ཆད་པ་ཅི་ཡང་བཅད་མེད་

པ་དང་། གཏེར་སྔོག་སྐབས་ཀྱང་རང་འགུལ་གྱིས་གཏེར་རྐོ་མཁན་ལ་གཏེར་ཁུལ་གྱི་ཉེར་འགྲམ་དུ་ས་ངོས་ཀྱི་རྟགས་

ཅི་ཡང་བསྒྲིག་ཏུ་བཅུག་མེད།

ཆུར་ཤི་བའི་བུ་མོ་ལྔ་པོའ་ིཕ་མ་བཅུ་པོ་གཏུག་མཁན་བྱས་ཏེ། གཏེར་རྐོ་མཁན་༡༧པོ་དང་ཝམ་ཉིན་གྲོང་ཁྱེར་ཏོང་

ཨོ་གྲོང་རྡལ་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་། ཝམ་ཉིན་ཁོར་ཡུག་ཐོན་ཁུངས་ཅུས་བཅས་ལ་གྱོང་ཚབ་སྤྲད་དགོས་པའི་ཞུ་

གཏུག་བྱས། འདྲི་གཅོད་རིམ་གཉིས་པ་བྱས་པ་བརྒྱུད། ཧེ་ནན་ཞིང་ཆེན་འབྲིང་རིམ་མི་དམངས་ཁྲིམས་ཁང་གིས་

མཐའ་མར་བུ་མོ་ལྔ་པོ་ཤི་ཤོར་བའི་ཁྱིམ་ཚང་རེར་སྒོར་ཁྲི་༤རེ་གྱོང་ཚབ་སྤྲད་དགོས་ཅིང་། གཏེར་སྐོ་མཁན་༡༩པོ་དང་

ཝམ་ཉིན་གྲོང་ཁྱེར་ཏོང་ཨོ་གྲོང་རྡལ་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་། ཝམ་ཉིན་ཁོར་ཡུག་ཐོན་ཁུངས་སྡེ་ཁག་བཅས་ཀྱིས་

གྱོང་ཚབ་སྤྲོད་པའི་འགན་ཁུར་དགོས་པའི་ཁྲིམས་ཐག་བཅད།

(༣) ལང་ཕིན་རྫོང་སྐར་བདུན་གྲོང་རྡལ་བྱམས་འཇམ་ཡུལ་སྡེའི་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་དང་ལཱོ་གོ་ཆན་སོགས་བར་ཁོར་

ཡུག་གནོད་འཚེ་རྩོད་གླེང་ཡར་ཞུའི་གྱོད་གཞི།

གོང་གི་ཁྲིམས་འགལ་གཏེར་སྔོག་གི་གྱོད་དཔེ་གཉིས་དང་མི་འདྲ་བར་འདི་ཁྲིམས་མཐུན་གཏེར་རྐོས་ཡུལ་སྡེ་ལ་

གནོད་འཚེ་བཟོས་པའི་གྱོད་དཔེ་ཡིན།

ལང་ཕིན་རྫོང་སྐར་བདུན་གྲོང་རྡལ་བྱམས་འཇམ་ཡུལ་སྡེའི་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གིས་༡༩༩༣ལོ་དང་༡༩༩༦ལོ། ༢༠༠༡ལོ་

བཅས་སྔར་རྗེས་སུ་བྱམས་འཇམ་ཡུལ་སྡེ་རྡོ་སོལ་གཏེར་ཁྲོན་གསུམ་གསར་དུ་ཕད་པ་མ་ཟད། གཏེར་ཁ་དེ་དག་ཡང་

ཀྲི་ཕིག་བཅས་མི་གསུམ་ལ་གན་འགན་སྟེར། གཏེར་རྐོས་པའི་དབང་གིས་ས་གཤིས་ལ་གནོད་སྐྱོན་ཕོག་སྟེ། བྱམས་

འཇམ་སྡེ་དམངས་འཚོ་བརྟེན་གྱི་ས་ངོས་དང་ས་འོག་ཆུ་ཇེ་ཉུང་སོང་ཞིང་། ཆུའི་ཐོན་ཁུངས་ལ་གཏོར་བརླག་ཐེབས་

པས་ཡུལ་མིའི་ཐོན་སྐྱེད་དང་འཚོ་བར་གནོད་འཚེ་ཚབས་ཆེན་བཟོས།

ལཱོ་གོ་ཆན་སོགས་གྲོང་མི་༡༡༡གིས་ཁྲིམས་ཁང་ལ་གཏུག་བཤེར་བྱས་ཏེ། བྱམས་འཇམ་སྡེ་དམངས་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་

དང་ཡང་ཀྲང་ཕིག་བཅས་གསུམ་གྱིས་གནོད་འཚེ་སེལ་པ་དང་གྱོང་ཚབ་སྤྲད་དགོས་པའི་འདོད་བློ་བཏོན།

ལང་ཕིག་རྫོང་མི་དམངས་ཁྲིམས་ཁང་གིས་འདྲི་གཅོད་བྱས་ནས་གྱོད་ཡ་བཞི་ཡིས་གཏུག་མཁན་༡༡༡པོ་མི་རེར་སྒོར་

༣༠༠༠ ཚབ་དགོས་པར་ཐོག་མའི་ཁྲིམས་ཐག་བཅད། འོན་ཀྱང་གཏུག་མཁན་གྱིས་གནོད་འཚེ་མཚམས་འཇོག་རྒྱུའི་

རེ་འདུན་དེར་ཁྲིམས་ཁང་གིས་བལྟས་ན། གྱོད་ཡས་གཏེར་རྐོ་རྒྱུ་དེར་ཁྲིམས་ལྟར་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཆོག་མཆན་ཐོབ་པའི་

ཁྲིམས་མཐུན་གྱི་བྱ་སྤྱོད་ཡིན་པས། རེ་འདུན་ལྟར་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་ཐབས་མེད་པར་བཤད།

གྱོད་ཡ་བྱམས་འཇམ་སྡེ་དམངས་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་དང་ཡང་ཀྲིང་ཕིག་བཅས་ཀྱིས་བློ་མ་བབས་པར་གོང་གཏུག་བྱས་

ཀྱང་། ཁྲོང་ཆིན་གྲོང་ཁྱེར་འབྲིམ་རིམ་མི་དམངས་ཁྲིམས་ཁང་གིས་མཐའ་མའི་འདྲི་གཅོད་བྱས་རྗེས་གོང་གཏུག་ཕྱིར་

སྤྲད་བྱེད་པའི་ཁྲིམས་ཐག་བཅད།

(ལྔ།) སྲིད་འཛིན་ཞུ་གཏུག་བྱེད་པ།

གཏེར་རྐོ་ཆོག་པའི་དཔང་ཡིག་ལོན་ཏེ། ཡུལ་སྡེ་ཐུན་མོང་ལ་དབང་པའི་ས་ཞིང་དང་ནགས་ས། རྩྭ་ཐང་ནས་གཏེར་རྐོ་

སྐབས། གལ་ཏེ་ཡུལ་སྡེ་དང་མང་ཚོགས་ཀྱིས་རྒྱལ་ས་ཐོན་ཁུངས་དོ་དམ་སྡེ་ཁག་གིས་གཏེར་རྐོ་ཆོག་པའི་དཔང་ཡིག་

སྤྲད་པའི་བྱ་སྤྱོད་དེས་ཐུན་མོང་གི་ས་ཞིང་དང་ནགས་ས། རྩྭ་ཐང་བདག་དབང་དང་གན་རྒྱའི་དབང་ཆ་ལ་འགལ་

རྐྱེན་བཟོས་བྱུང་སྙམ་ན། སྲིད་འཛིན་བསྐྱར་གྲོས་བྱས་རྗེས། དེའི་མཇུག་འབྲས་བློ་མ་བབས་ན་མི་དམངས་ཁྲིམས་

ཁང་ལ་སྲིད་འཛིན་གཏུག་བཤེར་བྱེད་ཆོག །

སྲིད་འཛིན་གཙོ་གཉེར་སྡེ་ཁག་གིས་གཏེར་རྐོ་མཁན་གྱིས་གནོད་འཚེ་བཏང་པའི་བྱ་སྤྱོད་ལ་བཀག་འགོག་དགོས་

ཀྱང་མ་བཀག་པའི་སྤྱོད་སྟངས་ལ་སྲིད་འཛིན་གཏུག་བཤེར་བྱེད་ཆོག(ཞིབ་ཕྲའི་ནང་དོན་གོང་གི་འབྲེལ་ཡོད་ཁག་

ལ་གཟིགས།)

(དྲུག) སྤྱི་བདེ་ལས་ཁུངས་ལ་ཞུ་གཏུག་བྱེད་པ།

གལ་སྲིད་ཡུལ་སྡེ་དང་མང་ཚོགས་ཀྱིས་གཏེར་རྐོ་མཁན་གྱི་བྱ་སྤྱོད་དེས་བདེ་འཇགས་དོ་དམ་ཆད་གཅོད་བཅའ་

ཁྲིམས་དང་འགལ་

བའམ་ཉེས་དོན་བཅའ་ཁྲིམས་དང་འགལ་འདུག་སྙམ་ན། ཁྲིམས་ལྟར་ནག་ཉེས་ཀྱི་འགན་ཁུར་དགོས་མཁན་དེ་སྤྱི་

བདེ་ལས་ཁུངས་ལ་ཞུ་གཏུག་བྱ་དགོས་པ་རེད།

(བདུན།) ཉེས་དོན་སྒེར་གཏུག་བྱེད་པ།

གལ་ཏེ་ཡུལ་སྡེ་མང་ཚོགས་ཀྱིས་གཏེར་སྔོག་མཁན་གྱིས་རང་གི་མི་ལུས་དང་རྒྱུ་ནོར་གྱི་དབང་ཆ་ལ་གནོད་འཚེ་

བཏང་ཞིང་ཉེས་ཁྲིམས་དང་འགལ་ཏེ་ཉེས་དོན་གྱི་གྱོད་གཞི་ཆུང་ཆུང་གྲུབ་འདུག་སྙམ་པའམ་ངེས་པར་དུ་ཉེས་དོན་

འགན་འཁྲིའི་རྩེད་གཅོད་དགོས་པ་ལ། སྤྱི་བདེ་ལས་ཁུངས་དང་མི་དམངས་ཞིབ་དཔྱོད་ཁང་གིས་གྱོད་ཡའི་ཉེས་

འགན་རྩད་གཅོད་མ་བྱས་ན། ཁྲིམས་ཁང་ལ་ཉེས་དོན་

སྒེར་གཏུག་བྱེད་ཆོག །

ཤེས་བྱའི་སྒྲོམ་བུ།

གཏེར་སྔོག་པས་ཡུལ་སྡེའི་ཁོར་ཡུག མི་ལུས་རྒྱུ་ནོར་བཅས་ལ་གནོད་འཚེ་བཟོས་ན་ཁྲིམས་ལྟར་ཁེ་དབང་སྲུང་སྐྱོབ་

བྱེད་དགོས།

(༡) ཁྱོད་ཀྱིས་གཏེར་སྔོག་མཁན་དང་གྲོས་བྱེད་ནས་ཁོ་ལ་གནོད་འཚེ་བཟོ་བཞིན་པ་མཚམས་འཇོག་པ་དང་གྱོང་

ཚབ་སྤྲད་དགོས་པའི་རེ་བ་འདོན་དགོས། ཡང་ན་སྲིད་གཞུང་གཙོ་གཉེར་སྡེ་ཁག་གིས་བར་འདུམ་བྱེད་པའི་རེ་བ་

འཇོག་ཆོག །

(༢) གལ་ཏེ་ནང་གྲོས་དང་སྲིད་འཛིན་བར་འདུམ་བྱས་ཀྱང་ད་དུང་ཁྱོད་ཀྱི་ཁེ་ཕན་མངོན་འགྱུར་མ་བྱུང་ན་ཁྱོད་

ཀྱིས་སྲིད་འཛིན་ལས་ཁུངས་ལ་ཞུ་གཏུག་བྱེད་ནས་ཁྲིམས་འགལ་གྱི་གནོད་འཚེ་གཏོང་མཁན་ལ་ཐག་གཅོད་པའི་རེ་

བ་འདོན་ཆོག །ཞུ་གཏུག་བྱས་རྗེས་སྲིད་འཛིན་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ཁྲིམས་ལྟར་ཐག་གཅོད་དགོས་པ་དང་། གལ་ཏེ་ཐག་

མ་བཅད་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་ཁྲིམས་གཏན་གྱི་འགན་འཁྲི་དེ་ལག་ལེན་བྱེད་མི་འདུག་ཅེས་ལས་ཁུངས་དེའི་གོང་རིམ་སྲིད་

འཛིན་ལས་ཁུངས་ལ་སྲིད་འཛིན་སྐྱར་གྲོས་ཞུ་བའམ་ཡང་ན་ཁྲིམས་ཁང་ལ་ཐད་ཀར་དུ་སྲིད་འཛིན་གཏུག་བཤེར་

བྱེད་ཆོག །

(༣)ཁྱོད་ཀྱིས་གཏུག་བཤེར་བརྒྱུད་ནས་རང་དང་ཡུལ་སྡེའི་ཁེ་ཕན་ལ་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་ཆོག གཅིག་ནི་དམངས་དོན་

གཏུག་བཤེར་བྱ་དགོས། དཔེར་ན། ༢༠༠༨ལོའ་ིཟླ་༧པའི་ཚེས༡ཉིན་རྨ་འབྲི་རྫ་གསུམ་ས་ཁུལ་གྱི་རྫོང་ཞིག་ནས་གཏེར་

ཁ་རྐོ་མཁན་གྱིས་གཏེར་སྦྱང་བའི་སྐབས་སུ་བཙོག་ཆུ་འབབ་ཆུ་ནང་དུ་མངགས་པས་མི་ཕྱུགས་ཁོག་པ་དུག་ནས་ཤི་

བའི་གནས་ཚུལ་བྱུང་། དེའི་སྐབས་སུ་ཁྱོད་ཀྱིས་གཏེར་ཁ་རྐོ་མཁན་དེ་གྱོད་ཡར་འཛིན་ཏེ་དམངས་དོན་གཏུག་བཤེར་

བྱེད་ནས་གྱོང་ཚབ་སྤྲོད་པའི་རེ་བ་འདོན་ཆོག གཏུག་བཤེར་བྱེད་པའི་སྐབས་སུ་ཁྱོད་ཀྱིས་འོག་གི་དོན་ཚན་སྐོར་ལ་

ཡིད་འཇོག་བྱ་དགོས། ཀ༽ཁྲིམས་གཏུག་ཡི་གེའི་ནང་དུ་གྱོད་ཡའི་གཙོ་བོའ་ིགནས་ཚུལ་གསལ་པོར་འབྲི་དགོས།

དཔེར་ན། གཏེར་ཁ་རྐོ་མཁན་གྱི་མིང་དང་འདུག་གནས། ཁྲིམས་མིའི་འཐུས་ཚབ་སོགས། ཁ༽དོན་དག་བྱུང་ཚུལ་

དང་འབྱུང་རྐྱེན་གསལ་པོར་འབྲི་དགོས། དཔེར་ན། གྱོད་ཡས་དུས་ནམ་ཞིག་ལ་ཆུ་ནང་དུ་བཙོག་ཆུ་མངགས་པ་དང་

ཕྱུགས་ཟོག་ཀྱི་རིན་གོང་བཅས་ཚོད་རྩིས་བྱས་ཏེ་གྱོང་ཚབ་ཀྱི་དངུལ་གྲངས་འབྲི་དགོས། ག༽ཁྱོད་ཀྱིས་ཁྲིམས་གཏན་

དུས་ཆད་ནང་ནས་གཏུག་བཤེར་མ་བྱས་ན། དུས་ལས་འགོར་རྗེས་གྱོད་ཁེ་ཐབས་མེད་པར་འགྱུར། དཔེར་ན། ཁྱོད་

ཀྱི་ཟོག་ནི་༢༠༠༨ལོའ་ིཟླ་༧པའི་ཚེས་༡ཉིན་ཤི་སོང་བ་དང་ཁྱོད་ཀྱིས་༢༠༠༨ལོའ་ིཟླ་༧པའི་ཚེས་༥ཉིན་ཤེས་ན། བཅའ་

ཁྲིམས་སུ་ཁོར་ཡུག་མནོལ་བཙོག་དབང་གིས་གནོད་བྱུང་གྱོང་ཚབ་ཀྱི་གཏུག་བཤེར་དུས་ཆད་ནི་ལོ་གསུམ་ཡིན་

ལ། དོ་བདག་པས་གནོད་གྱོང་ཐེབས་པ་ཤེས་པའམ་ཤེས་འོས་པའི་ཉིན་ནས་རྩི་དགོས་པའི་གཏན་འབེབས་ལྟར། ཁྱོད་

ཀྱིས་ཁྲིམས་གཏུག་གོ་ཆོད་དུས་ཆད་ནི་༢༠༠༨ལོའ་ིཟླ་༧པའི་ཚེས་༥ནས་༢༠༡༡ལོའ་ིཟླ་༧པའི་ཚེས་༥བར་ཡིན། གལ་

ཏེ་དུས་ཡུན་འདི་ལས་འགོར་སོང་ན་ཁྲིམས་གཏུག་བྱས་ཀྱང་ཁྲིམས་ལུགས་ཀྱིས་ཁྱོད་རང་གི་ཁེ་ཕན་ལ་སྲུང་སྐྱོབ་མི་

བྱ་བ་རེད། གཉིས་ནི་སྲིད་འཛིན་གཏུག་བཤེར་བྱ་དགོས། གོང་གསལ་གྱི་གྱོད་དཔེའི་ནང་ཁྱོད་ཀྱིས་འབྲེལ་ཡོད་སྲིད་

འཛིན་ལས་ཁུངས་ལ་གཏེར་རྐོ་མཁན་གྱི་ཁྲིམས་འགལ་ངང་བཙོག་ཆུ་མངགས་པའི་བྱ་སྤྱོད་ལ་བཀག་འགོག་དགོས་

པའི་རེ་བ་བཏོན་ཀྱང་སྲིད་འཛིན་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་འོས་འགན་མི་སྒྲུབ་པ་དང་ཡང་ན་ཁྲིམས་ལྟར་གནོད་གཏོང་བྱ་

སྤྱོད་ལ་བཀག་འགོག་མ་བྱས་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་ཁྲིམས་ཁང་ལ་སྲིད་འཛིན་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་རང་འགན་བསྒྲུབ་འཇུག་པའི་

ཁྲིམས་གཏུག་བྱེད་ཆོག སྲིད་འཛིན་གཏུག་བཤེར་བྱེད་པའི་སྐབས་སུ་ཡིད་འཇོག་བྱ་དགོས་པ་ནི། ཁྱོད་ཀྱིས་ཁྲིམས་

གཏུག་བྱས་པའི་སྲིད་འཛིན་ལས་ཁུངས་དང་ལས་སྒྲུབ་མི་སྣ་གང་ཡིན་པ་གསལ་གཏན་ཡིན་དགོས། གཏུག་བཤེར་

བྱེད་པའི་རེ་འདུན་དང་རྒྱུ་རྐྱེན་བཤད་ཐུབ་དགོས་ལ། གཏུག་བཤེར་དུས་ཆད་ལས་མ་འགོར་བ་ཡིན་དགོས། སྲིད་

འཛིན་གཏུག་བཤེར་ལ་གོ་ཆོད་དུས་ཆད་ལ་རིགས་གཉིས་ཡོད་དེ་ཐད་ཀར་དུ་ཁྲིམས་ཁང་ལ་གཏུག་བཤེར་བྱེད་པའི་

གོ་ཆོད་དུས་ཆད་ནི་ཟླ་བ་༣ཡིན།(དམིགས་བསལ་ལ་སྲིད་འཛིན་ཆད་གཅོད་ནི་ཉིན་༡༥ཡིན།) སྲིད་འཛིན་སྐྱར་གྲོས་

བློར་བབ་མ་བྱས་པ་ནི་ཉིན་༡༥ཡིན།(དམིགས་བསལ་ལ་རྩྭ་སའི་བཅའ་ཁྲིམས་དང་ནགས་ཚལ་བཅའ་ཁྲིམས། ཉ་ལས་

བཅའ་ཁྲིམས་ལ་ནི་ཉིན་༣༠ཡིན།) གསུམ་ནི་ཉེས་དོན་ཁྲིམས་གཏུག་བྱ་དགོས། ཁྱོད་ལ་བདེན་དཔང་ཡང་དག་ཡོད་

པ་དང་མི་ལུས་ལ་གནོད་པ་ཅུང་ཟད་ཐེབས་པ་ཡིན་ན་ཐད་ཀར་དུ་ཁྲིམས་ཁང་ལ་ཉེས་དོན་གཏུག་བཤེར་བྱ་ཆོག་པ་

མ་ཟད་གནོད་གྱོང་ཕོག་པ་ལ་གྱོང་ཚབ་དགོས་པའི་རེ་བ་འདོན་ཆོག གཏེར་ཁ་རྐོ་མཁན་གྱིས་གཏེར་བརྐོས་པས་མི་

ཤི་བ་དང་ལུས་ཕུང་ལ་གནོད་སྐྱོན་བཟོས་པ་དང་ཡང་ན་ཁོར་ཡུག་མནོལ་བཙོག་ཚབས་ཆེན་བཟོས་པའམ་རྒྱལ་ཁབ་

ཀྱི་ལས་སྒྲུབ་མི་སྣས་རང་འགན་སྣང་མེད་དང་འགན་འཛོལ་ལས་འཆོལ་བྱས་པ་ལ་ཁྱོད་ཀྱིས་སྤྱི་བདེ་ལས་ཁུངས་

དང་ཞིབ་དཔྱོད་ཁང་ལ་ཞུ་གཏུག་དང་ཐེར་འདོན་བྱེད་ནས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་གཏུག་བཤེར་བརྒྱུད་དེ་འགན་འཁྲི་རྩད་

གཅོད་དང་གྱོང་ཁ་ཚབ་ཏུ་འཇུག་དགོས།

(༥) ཁྱོད་ཀྱིས་སྲིད་གཞུང་དང་སྲིད་གཞུང་མིན་པའི་ཁྲིམས་ལུགས་རོགས་སྐྱོར་ལས་ཁུངས་ཉུག་ཏེ་རོགས་རོམ་ཞུ་

ཆོག རྫོང་རིམ་པ་ཡན་གྱི་སྲིད་གཞུང་གི་ཁྲིམས་འཛིན་སྡེ་ཁག་དང་བཟོ་ཚོགས། གུང་གཞོན་ཚོགས་པ། བུད་མེད་

ལྷན་ཚོགས་སོགས་ལ་ཁྲིམས་ལུགས་རོགས་སྐྱོར་གྱི་ལས་ཁུངས་བཙུགས་ཡོད། གལ་ཏེ་ཁྱོད་ལ་དཔལ་འབྱོར་དཀའ་

ངལ་དབང་གིས་གྱོད་བཤད་མཁན་གདན་གླ་སྤྲོད་རྒྱུ་མེད་ན་ཁོང་ཚོ་ལ་རོགས་པ་ཞུ་ཆོག་པ་དང་གཞན་ཡང་དམངས་

ཁྲོད་ཀྱི་ཁྲིམས་ལུགས་རོགས་སྐྱོར་ཚོགས་པ་ལའང་རོགས་པ་ཞུ་ཆོག(ཟུར་བཀོད་གསུམ་པར་གསལ) ཐབས་ཤེས་

འདི་དག་དང་རོགས་སྐྱོར་བྱེད་ཐབས་འདི་དག་ལས་ད་དུང་གོང་ནས་བཤད་པ་བཞིན་དམངས་འཐུས་དང་གསར་

འགོད་པ་བརྒྱུད་ནས་ཁྲིམས་འགལ་ངང་གཏེར་ཁ་རྐོ་བའི་བྱ་སྤྱོད་ལ་བཀག་འགོག་དང་རྩ་མེད་གཏོང་དགོས། ཁྲིམས་

མཐུན་ངང་གཏེར་ཁ་རྐོ་བའི་བྱ་སྤྱོད་ལའང་ལྟ་སྐུལ་དང་བཀག་སྡོམ་ནན་མོ་བྱེད་དེ། གཞི་ནས་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་

དང་སྡེ་བའམ་སྤྱི་དམངས་ཀྱི་ཁེ་ཕན་ལ་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་པའི་དམིགས་ཡུལ་འགྲུབ་པར་བྱ་དགོས།

ལ་ལ་ཅི་བྱེད་རང་དབང་ཅན། །

ཁ་གཅིག་གཞན་དབང་རྟག་ཏུ་མནར།།

འདྲ་དང་མི་འདྲ་མང་བ་ཡི། །

ཡུལ་དེས་སྐྱེ་རྒུ་མཁོས་མི་ཕེབ། །

ལྔ་པ། ཐབས་ཚུལ་གཞན་པ།

༡ གྲོང་སྡེའི་འཛུགས་སྐྲུན་ལ་ཤུགས་སྣོན་བྱ་དགོས།

གྲོང་སྡེའི་འཛུགས་སྐྲུན་ལ་ཤུགས་སྣོན་བྱུང་ན་ཁྲིམས་འགལ་གྱིས་གཏེར་ཁ་རྐོ་བའི་བྱ་སྤྱོད་ལ་ཐད་རྒོལ་བྱེད་ཚེ་ཞང་

དང་གྲོང་སྡེ། སྡེ་དམངས་ཕན་ཚུན་མཐུན་སྒྲིལ་མཉམ་ལས་ཐུབ་ངེས་ཡིན། ཁྲིམས་འགལ་གཏེར་སྔོག་མཁན་གྱིས་

རྒྱུན་དུ་སྡེ་དམངས་རེ་རེ་བཞིན་ངོ་སྲུང་བྱེད་པའི་ཐབས་ཤེས་བཀོལ་བཞིན་ཡོད་པས། གལ་ཏེ་སྡེ་དམངས་རང་རང་

གི་འདོད་བློ་ལྟར་སྒྲུབ་ན་ཁྲིམས་འགལ་གཏེར་སྔོག་མཁན་ལ་འགྲན་རྒོལ་ཐུབ་དཀའ། གྱོང་ཚབ་སློང་བའི་ཐད་གཏེར་

སྔོག་མཁན་ལ་སྡེ་དམངས་རྣམ་པས་ཐུན་མོང་གིས་གྱོད་གྲོས་བྱས་ན་གྱོད་ཁ་བཙན་ལ། གལ་ཏེ་དེ་ལས་ལྡོག་ན་གྲོས་

བྱེད་ཤེས་མཁན་གྱིས་གྱོང་ཚབ་མང་ཙམ་ཐོབ་པ་དང་མི་ཤེས་པས་ཉུང་ཙམ་ལས་མི་ཐོབ། མཐའ་འབྲས་སྤྱིར་ནས་

གྱོང་གུད་ཐེབས་མཁན་ནི་ཡུལ་མི་རྣམས་ཡིན་པར་གདོན་མི་ཟ།

༢ ཁྲིམས་འགལ་གཏེར་སྔོག་འགོག་པ་ལ་ཁྲིམས་འགལ་གཏེར་མྱུལ་ནས་བརྩོམ་དགོས།

གཏེར་ཆེན་པོ་སྔོག་པ་ལ་མ་དངུལ་གྱི་འགྲོ་སོང་འབོར་ཆེན་དགོས་པས་དེར་བརྟེན་གཏེར་སྔོག་གྱོང་ཁ་མི་འབྱུང་བའི་

ཕྱིར་གཏེར་སྔོག་མཁན་གྱིས་ཐོག་མར་གཏེར་ཁ་འཚོལ་ཞིབ་ནན་གྱིས་བྱེད་ངེས་རེད། གལ་ཏེ་གཏེར་ལམ་འཚོལ་

ཐུབ་པར་བྱུང་ན་ཁོ་ཚོས་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་ཞིག་རྙེད་པ་དང་འདྲ་བས་བཀག་ཀྱང་མི་ཁོག་པས། ཁྲིམས་འགལ་གཏེར་

སྔོག་གིས་གནོད་འཚེ་བཟོ་བར་དོགས་པའི་ཡུལ་དམངས་ཀྱིས་ཐོག་མར་གཏེར་ཁ་འཚོལ་ཞིབ་བྱེད་པ་ལ་བཀག་

འགོག་ནན་གྱིས་བྱེད་དགོས་པ་དང་བཀག་འགོག་ཀྱང་བྱེད་སླ་བ་རེད།

གཏེར་ཁ་འཚོལ་མྱུལ་བྱེད་པར་དབྱེ་ན། དངོས་མྱུལ་དང་གཤོང་མྱུལ། འབིགས་མྱུལ་སོགས་ཡོད། གཤོང་མྱུལ་དང་

འབིགས་མྱུལ་ནི་ལས་གྲྭ་ཆེ་མོ་ཞིག་ཡིན་པས་འཕྲུལ་ཆ་དང་མི་སྣ་གྲངས་མང་ཞིག་བཀོལ་སྤྱོད་དགོས་པ་རེད། དེར་

བརྟེན་གཏེར་རྐོ་འཚོལ་ཞིབ་བྱེད་པའི་ཐོག་མར་དངོས་མྱུལ་ཏེ་ས་ངོས་ནས་གློག་ཆས་སོགས་ཀྱིས་འཚོལ་ཞིབ་བྱེད་

དགོས། གལ་ཏེ་གཤོང་མྱུལ་དང་འབིགས་མྱུལ་དུས་སུ་ད་གཟོད་བཀག་འགོག་བྱས་ན་ཕྱི་དྲག་པས་ངེས་པར་དུ་དངོས་

མྱུལ་སྐབས་སུ་བཀག་འགོག་བྱ་ཐུབ་དགོས། གཏེར་ཁ་ནི་རྒྱལ་ཁབ་ལ་དབང་བ་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས་གནང་བ་མེད་ན་

གཏེར་ཁ་འཚོལ་ཞིབ་ཀྱང་བྱེད་མི་ཆོག གཏེར་ཁ་འཚོལ་ཞིབ་བྱེད་མཁན་མཐོང་ན་མགོ་འཕང་མཐོ་པོས་ཁོ་ཚོ་ལ་

འདི་ནི་རང་རེའི་སྡེ་བའི་ཐུན་མོང་གི་ས་ཆ་ཡིན་པས་ཁྱོད་ཚོས་གནས་འདི་ནས་གཏེར་ཁ་འཚོལ་ཞིབ་བྱེད་པར་ཞིང་

ཆེན་རིམ་པ་ཡན་གྱི་རྒྱལ་ས་ཐོན་ཁུངས་དོ་དམ་སྡེ་ཁག་གིས་གནང་པའི་གཏེར་ཁ་འཚོལ་ཞིབ་ཆོག་པའི་དཔང་ཡིག་

དང་ས་རྒྱུས་བརྟག་དཔྱད་བྱེད་པའི་དཔང་ཡིག་ཡོད་དགོས་པས་དེ་དག་ཆ་ཚང་ང་ཚོ་ལ་སྟོན་ཤོག ང་ཚོ་ལ་ད་དུང་

དཔང་ཡིག་དེ་དག་གི་སྐྱར་དཔར་རེ་གཏད་དགོས། གལ་ཏེ་དཔང་ཡིག་མེད་པའམ་དཔང་ཡིག་སྤྲད་མཁན་གྱི་ལས་

ཁུངས་རིམ་པ་དམའ་བ་ཡིན་ན་ཁྱོད་ཚོ་ཐུགས་དགོངས་མ་བཞེས། གནས་འདི་ནས་བུད་འགྲོ་རོགས་ཞུ་ཞེས་བཤད་

དགོས། ཡུལ་སྡེས་ད་དུང་ལྟ་སྐོར་ཚོ་ཆུང་འཛུགས་དགོས་པ་དང་ཡང་ན་ཕྱུགས་རྫི་རེས་སྐོར་བྱེད་དེ་ཁྲིམས་འགལ་

གཏེར་རྐོ་འཚོལ་ཞིབ་མཁན་ལ་ལྟ་སྐུལ་བྱ་དགོས།

༣ ཕྱི་རོལ་གྱི་རོགས་སྐྱོར་དང་འཕྲིན་ཟམ་གྱི་སྟོབས་ཤུགས་བེད་སྤྱོད་བྱ་དགོས།

ཕྱི་རོལ་རོགས་སྐྱོར་གྱིས་ཡུལ་སྡེས་ཁྲིམས་འགལ་གཏེར་སྔོག་མཁན་ལ་འགྲན་རྒོལ་བྱེད་པའི་སྡོང་གྲོགས་ཐུབ།

ཁྲིམས་འགལ་གྱི་བྱ་སྤྱོད་ངན་པ་ནི་ཀུན་གྱི་ཤེས་པར་ཤིན་ཏུ་འཇིགས། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་གཏེར་ཁ་རྐུ་སྔོག་བྱེད་པ་དང་ང་

ཚོའི་ཕ་གཞིས་གཏོར་བརླག་བྱེད་ཕོད་མཁན་སུ་ཡིན་པ་ཞེས་འདྲི་བ་འདིས་ནམ་ཡང་གསར་འགོད་པ་རྣམས་ཡིད་

འགུག་ཐུབ་པའི་ཁ་བྱང་ཞིག་ཡིན། སྐབས་འགར་གསར་འགོད་པའི་སྙན་ཞུ་གཅིག་གིས་སྲིད་གཞུང་ནང་ཁུལ་དུ་

དོན་སྟོན་ཐུབ་པ་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཙུའུ་ལིས་ཀྱིས་ཀྱང་མཐོང་ཐུབ། ཀྲུང་དབྱང་འཕྲིན་ཟམ་གྱི་གསར་འཕྲིན་གཅིག་

གིས་སྐབས་འགར་ཞིང་ཆེན་རིམ་པའི་འགོ་ཁྲིད་ཀྱིས་རང་མངའ་འོག་ཏུ་གནས་པའི་གནད་དོན་མཐོང་ཐུབ་ལ་ཐག་

གཅོད་ལེགས་པོ་ཐུབ་པ་རེད། ཁྲིམས་ལུགས་རོགས་སྐྱོར་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ཀྱང་ཡུལ་སྡེ་ལ་རོགས་པ་བྱེད་ནས་ཁྲིམས་

ལུགས་ཀྱི་བྱ་ཐབས་སྤྱད་དེ་ཡུལ་སྡེའི་ཁེ་ཕན་སྲུང་ཐུབ།

༤ སྲིད་གཞུང་གི་འབྲེལ་བ་བཀོལ་དགོས།

ཡུལ་སྡེས་ངེས་པར་དུ་སྲིད་གཞུང་དང་འབྲེལ་བའི་བྱ་བ་ལ་མཐོང་ཆེན་ལེགས་པོ་བྱ་དགོས། བསམ་ཚོད་ལྟར་ན་ཞང་

དང་རྫོང་། ཁུལ།

ཞིང་ཆེན་བཅས་སུ་ཡུལ་སྡེའི་གྲོགས་ཚབ་ཀྱི་གཏམ་བཤད་མཁན་རེ་ཡོད་དགོས། འབྲེལ་བ་ཆེ་ཆུང་དང་གོ་གནས་

མཐོ་དམན(གལ་ཏེ་འགོ་ཁྲིད་པ་ཡིན་ན་ཤིན་ཏུ་བཟང་།)མེད་ལ། ཁོ་ཚོ་ནི་ཡུལ་སྡེའི་བདེ་སྡུག་ལ་སེམས་ཁུར་དང་

ཡུལ་སྡེར་གནོད་འཚེ་བྱུང་བར་ཤ་ཚ་མཁན་ཞིག་ཡིན་དགོས་པ་དང་གནས་ཚུལ་ཚབས་ཆེན་སྐབས་སུ་དེ་ཡིས་ནུས་

པ་བཏོན་ཏེ་གཞུང་དྲང་བདེན་གཏམ་བཤད་པའམ་གསར་འཕྲིན་འདོན་པ་དང་གོང་ལ་གནས་ཚུལ་ཞུ་འབུལ་ཐུབ་པ་

བྱ་དགོས།

ཟུར་བཀོད།

ཟུར་བཀོད་དང་པོ། འབྲེལ་ཡོད་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་བཏོན་དོན།

གཏེར་རྫས་ཐོན་ཁུངས་བཅའ་ཁྲིམས།

དོན་ཚན་ལྔ་པ། གཏེར་རྫས་སྔོག་པ་ལ་ངེས་པར་དུ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་གཏན་འཁེལ་ལྟར་ཐོན་ཁུངས་དཔྱ་ཁྲལ་དང་ཐོན་

ཁུངས་གྱོང་ཚབ་སྤྲད་དགོས།

དོན་ཚན་བཅུ་པ། མི་རིགས་རང་སྐྱོང་ས་ཁུལ་ནས་གཏེར་ཁ་སྔོག་འདོན་བྱེད་ཚེ། རང་སྐྱོང་ས་ཁུལ་གྱི་ཁེ་ཕན་ལ་ལྟ་

རྟོག་དགོས་པ་དང་།

རང་སྐྱོང་ས་ཁུལ་དཔལ་འབྱོར་ལ་ཕན་ཐོགས་ཡོད་པའི་སྒྲིག་བཀོད་དགོས་ཤིང་། ས་གནས་དེའི་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་

མང་ཚོགས་ཀྱི་ཐོན་སྐྱེད་དང་འཚོ་བ་ལ་ལྟ་རྟོག་བྱ་དགོས།

དོན་ཚན་བཅུ་གཅིག་པ། རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་གི་གཏེར་རྫས་དོ་དམ་སྡེ་ཁག་གིས་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་གཏེར་ཁ་མྱུལ་

ཞིབ་དང་སྔོག་འདོན་བྱ་བ་དོ་དམ་དགོས་ཤིང་། རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་གི་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཁག་གིས་གཏེར་གཉེར་སྡེ་

ཁག་ལ་རོགས་བྱས་ཏེ་གཏེར་ཁའི་མྱུལ་ཞིབ་དང་སྔོག་འདོན་ལ་ལྟ་སྐུལ་བྱ་དགོས། ཞིང་ཆེན་དང་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་

དང་ཐད་གཏོགས་གྲོང་ཁྱེར་སྲིད་གཞུང་གི་གཏེར་ཁ་དོ་དམ་སྡེ་ཁག་ནི་གང་དེའི་མངའ་ཁོངས་ཀྱི་གཏེར་ཁ་མྱུལ་ཞིབ་

དང་སྔོག་འདོན་ལ་ལྟ་སྐུལ་བྱ་དགོས། དེ་དག་གི་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཁག་གིས་དེ་ལ་རོགས་དན་དང་ལྟ་སྐུལ་བྱ་དགོས།

དོན་ཚན་ཉི་ཤུ་པ། རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་གི་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཁག་གིས་མ་གནང་པར་གཤམ་གྱི་ས་ཁུལ་ནས་གཏེར་

སྔོག་མི་ཆོག གཅིག གྲུ་ཁ་དང་གནམ་གྲུ་འབབ་ཐང་། རྒྱལ་སྲུང་ཨར་བཟོའ་ིསྒྲིག་ཆས་འཇོག་སའི་བསྐོར་རྟགས་

བརྒྱབ་པའི་ས། གཉིས། གལ་ཆེའི་བཟོ་ལས་ས་ཁུལ་དང་། རྒྱ་ཆེའི་ཆུ་བེད་ཨར་བཟོའ་ིསྒྲིག་ཆས་དང་། གྲོང་ཁྱེར་ཨར་

བཟོའ་ིསྒྲིག་ཆས་བཅས་དང་བར་ཐག་ཉེ་བའི་ངེས་ཅན་གྱི་ནང་རོལ། གསུམ ལྕགས་ལམ་དང་གལ་ཆེའི་གཞུང་ལམ་

ཟུར་འགྲམ་གྱི་བར་ཐག་ངེས་ཅན་གྱི་ནང་རོལ། བཞི། གལ་ཆེན་གྱི་ཆུ་བོ་དང་ཆུ་རགས་ཟུར་འགྲམ་གྱི་བར་ཐག་ངེས་

ཅན་གྱི་ནང་རོལ། ལྔ། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས་དབྱེ་མཚམས་བཅད་པའི་རང་བྱུང་སྲུང་སྐྱོང་ས་ཁུལ་དང་།

གལ་ཆེའི་ཡུལ་བསྐོར་མཛེས་ལྗོངས་དང་། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས་གནད་དུ་སྲུང་སྐྱོང་བྱས་པའི་སྤོ་འགུལ་མི་རུང་པའི་ལོ་

རྒྱུས་རིག་དངོས་དང་གནའ་ཤུལ་གནས་རི་གྲགས་ཅན། དྲུག རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས་གཏེར་རྫས་སྔོག་མི་ཆོག་པར་བཀའ་རྒྱ་

བཞག་པའི་ས་ཁུལ་གཞན།

དོན་ཚན་ཉེར་གཅིག་པ། གཏེར་ཚང་སྒོ་བརྒྱག་དགོས་ན་ངེས་པར་དུ་གཏེར་སྒོ་བརྒྱག་པའི་ཞུ་ཡིག་དང་སྔོག་འདོན་

སྒྲིག་ཆས་དང་སྦས་པའི་ཉེན་ཁ་དང་ས་གཞི་སླར་གསོ་དང་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་བཅས་ཀྱི་དཔྱད་ཡིག་འཛིན་ཏེ་རྒྱལ་

ཁབ་ཀྱི་གཏན་འཁེལ་ལྟར་ཆོག་མཆན་ཞུ་དགོས།

དོན་ཚན་སོ་གཉིས་པ། གཏེར་ཁ་སྔོག་འདོན་པས་ངེས་པར་དུ་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་གི་འབྲེལ་ཡོད་ཁྲིམས་ལུགས་བརྩི་

སྲུང་བྱེད་དེ་ཁོར་ཡུག་མནོལ་བཙོག་བཀག་འགོག་བྱ་དགོས། གཏེར་སྔོག་པས་ས་གཞི་གྲོན་བསྲི་བྱ་དགོས་ཏེ། ཞིང་ས་

དང་རྩྭ་ཐང་དང་ནགས་ཚལ་ལ་གཏོར་བཤིག་བྱུང་ན་ས་བབས་དང་བསྟུན་ཏེ་ཞིང་ས་སླར་གསོ་དང་རྩྭ་ཤིང་འཛུགས་

དགོས། གཏེར་ཁ་སྔོག་པས་གཞན་གྱི་ཐོན་སྐྱེད་དང་འཚོ་བ་ལ་གྱོང་གུད་སོང་ན་གྱོང་ཚབ་སྤྲད་པ་མ་ཟད་དགོས་ངེས་

ཀྱི་སླར་གསོ་བྱ་དགོས།

གཏེར་ཁ་སྔོག་འདོན་ཐོ་འགོད་དང་དོ་དམ་བྱ་ཐབས།

དོན་ཚན་གསུམ་པ། གཤམ་གྱི་གཏེར་ཁ་སྔོག་དགོས་ན་རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་གི་གཏེར་ཁ་དོ་དམ་སྡེ་ཁག་གིས་

གནང་ཐོ་འགོད་པ་དང་ཆོག་ཡིག་སྤྲད་དགོས། གཅིག རྒྱལ་ཁབ་འཆར་འགོད་ནང་གི་གཏེར་ཁུལ་དང་རྒྱལ་དམངས་

དཔལ་འབྱོར་ལ་གལ་ཆེའི་རིན་ཐང་ལྡན་པའི་གཏེར་ཁུལ་དང་གཏེར་རྫས། གཉིས། མངའ་ཁོངས་རྒྱ་མཚོ་དང་ཀྲུང་

གོ་ལ་དབང་བའི་མངའ་མཚོ་གཞན་ནང་གི་གཏེར་རྫས།

གསུམ། ཕྱིའི་ཚོང་པས་སྔོག་པའི་གཏེར་རྫས། བཞི བྱ་ཐབས་འདིའི་ཟུར་དུ་བཀོད་པའི་གཏེར་རྫས་དཀར་ཆགས་

ནང་ཐེ་བའི་གཏེར་རྫས། གཤམ་གྱི་གཏེར་རྫས་སྔོག་དགོས་ན་ཞིང་ཆེན་དང་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་དང་ཐད་གཏོགས་གྲོང་

ཁྱེར་གྱི་གཏེར་ཁ་དོ་དམ་སྡེ་ཁག་གིས་གནང་ཐོ་འགོད་པ་དང་ཆོག་ཡིག་སྤྲད་དགོས། གཅིག དོན་ཚན་འདིའི་ཚན་

པ་དང་པོ་དང་གཉིས་པའི་ནང་བཏོན་པའི་གཏེར་རྫས་གཏོས་ཚད་འབྲིང་པོའ་ིགཏེར་ཁ། གཉིས། རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་

ཁང་གཏེར་རྫས་དོ་དམ་སྡེ་ཁག་གིས་ཞིང་ཆེན་དང་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་དང་ཐད་གཏོགས་གྲོང་ཁྱེར་གཏེར་རྫས་དོ་དམ་

སྡེ་ཁག་ལ་ཆོག་མཆན་གནང་བའི་དབང་ཆ་སྟེར་བའི་གཏེར་རྫས། གོང་གི་གཏན་འཁེལ་ལས་གཞན་གྱི་གཏེར་རྫས་

རྣམས་རྫོང་རིམ་པའི་སྲིད་གཞུང་གི་གཏེར་ཁ་དོ་དམ་སྡེ་ཁག་གིས་ཞིང་ཆེན་དང་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་དང་ཐད་གཏོགས་

གྲོང་ཁྱེར་དམངས་ཆེན་རྒྱུན་ཨུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་བཏོན་པའི་དོ་དམ་བྱ་ཐབས་ལྟར་ཆོག་ཆེན་གནང་དགོས།

དོན་ཚན་བརྒྱད་པ། ཐོ་འགོད་དང་དོ་དམ་སྡེ་ཁག་གིས་ཆོག་མཆན་གནང་རྗེས་ངེས་པར་དུ་གཏེར་ཁུལ་ཁྱབ་ཁོངས་

ཀྱི་འབྲེལ་ཡོད་རྫོང་སྲིད་གཞུང་ལ་གོ་བརྡ་དགོས་པ་དང་། འབྲེལ་ཡོད་རྫོང་སྲིད་གཞུང་གིས་བརྡ་ཡིག་འཕྲོད་ཉིན་

ནས་ཉིན་༩་ནང་ནས་གཏེར་ཁུལ་ཁྱབ་ཁོངས་ཡོངས་ལ་སྤྱི་བསྒྲགས་བྱ་དགོས།

གཏེར་རྫས་བཅའ་ཁྲིམས་ལག་བསྟར་ཞིབ་ཕྲའི་སྲོལ་ཡིག །

དོན་ཚན་ཉེར་གཅིག་པ། གཏེར་མྱུལ་པས་ས་གཞི་གནས་སྐབས་སྤྱོད་པའི་དབང་ཆ་ཐོབ་རྗེས། མྱུལ་ཞིབ་བྱ་བས་

གཞན་གྱི་རྒྱུ་ནོར་ལ་གྱོང་གུད་སོང་ན་གཤམ་ལྟར་གྱོང་ཚབ་སྤྲད་དགོས།

གཅིག །ཞིང་ས་ལ་གྱོང་གུད་བཟོས་ན་གྱོང་གུད་ཀྱི་རྒྱ་ཁྱོན་ལྟར་སྔོན་མའི་ལོ་གསུམ་གྱི་ཆ་སྙོམ་འབྲུ་འབབ་གཞིར་

བྱས་ཏེ། ཚབ་པའི་སྐབས་ཀྱི་ས་དེའི་ཚོང་རའི་ཆ་སྙོམ་རིན་གོང་ལྟར་བརྩིས་ནས་ལོ་རེར་བཞིན་ཚབ་དགོས་ཞིང་།

ཞིང་སའི་ཐོན་སྐྱེད་སླར་གསོ་བྱས་ཏེ་ས་ཞིང་དུས་སུ་ཕྱིར་སྤྲད་དགོས། གཉིས འབྲོག་ཁུལ་གྱི་རྩྭ་སར་གྱོང་གུད་བཟོས་

ན་གོང་ལྟར་ལོ་རེ་བཞིན་གྱོང་ཚབ་སྤྲད་དགོས་པ་དང་ད་རུང་རྩྭ་སྤང་སླར་གསོ་བྱས་ཏེ་རྩྭ་ས་དུས་སུ་ཕྱིར་སྤྲད་དགོས།

གསུམ། ཞིང་སའི་ལོ་ཏོག་སོགས་ལ་གྱོང་གུད་བཟོས་ན་གྱོང་གུད་གྱི་རྒྱ་ཁྱོན་ལྟར་སྔོན་མའི་ལོ་གསུམ་གྱི་ཆ་སྙོམ་འབྲུ་

འབབ་གཞིར་བཟུང་ནས། ཚབ་པའི་སྐབས་ཀྱི་ས་དེའི་ཚོང་རའི་ཆ་སྙོམ་རིན་གོང་ལྟར་བརྩིས་ནས་ཚབ་དགོས། བཞི།

ཤིང་སྡོང་ལ་གནོད་གྱོང་བཟོས་ན་གྱོང་གུད་ཐེབས་པའི་གྲངས་ཀ་གཞིར་བྱས་ཏེ་ཚབ་པའི་སྐབས་ཀྱི་ས་དེའི་ཚོང་རའི་

ཆ་སྙོམ་རིན་གོང་ལྟར་བརྩིས་ནས་ཚབ་དགོས། ལྔ། ས་ཐོག་གི་དངོས་ཆས་ལ་གྱོང་གུད་ཐེབས་ན་གྱོང་གུད་ཐེབས་པའི་

ཆུ་ཚད་དངོས་གཞིར་བྱས་ཏེ། ཚབ་པའི་སྐབས་ཀྱི་ས་དེའི་ཚོང་རའི་རིན་གོང་ལྟར་འོས་འཚམས་ཤིག་ཚབ་དགོས།

རྩྭ་སའི་བཅའ་ཁྲིམས།

དོན་ཚན་ལྔ་པ། ལས་ཁུངས་དང་མི་སྒེར་སུ་ཡིན་རུང་རྩྭ་སའི་བཅའ་ཁྲིམས་ལ་བརྩི་སྲུང་དང་རྩྭ་ས་ལ་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་

པའི་འོས་འགན་ཡོད་ལ། ་ཁྲིམས་དང་འགལ་ཏེ་རྩྭ་ས་ལ་གཏོར་བཤིག་བྱེད་པའི་བྱ་སྤྱོད་ལ་ལྟ་སྐུལ་དང་ཐེར་འདོན་ཞུ་

སྦྱོར་བྱེད་པའི་དབང་ཆའང་ཡོད།

དོན་ཚན་སོར་བརྒྱད་པ། གཏེར་སྔོག་པ་དང་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་ཚེ་ངེས་པར་དུ་རྩྭ་ས་མི་བཟུང་པའམ་བཟུང་ཉུང་

དགོས། རྩྭ་ས་བེད་མི་སྤྱོད་པའི་ཐབས་མེད་ན། ངེས་པར་དུ་ཞིང་ཆེན་རིམ་པའི་སྲིད་གཞུང་གི་རྩྭ་ས་དོ་དམ་སྡེ་ཁག་

གིས་བློར་འབབ་དགོས་པ་དང་། ས་གཞི་དོ་དམ་བཅའ་ཁྲིམས་དང་འབྲེལ་ཡོད་སྲིད་ཁྲིམས་ལྟར་ཆོག་མཆན་

འཐོབ་དགོས།

དོན་ཚན་སོར་དགུ་པ། འཛུགས་སྐྲུན་ལ་ཐུན་མོང་གི་རྩྭ་ས་མཁོ་སྤྱད་དགོས་ན། ས་གཞི་དོ་དམ་བཅའ་ཁྲིམས་ལྟར་

གྱོང་ཚབ་སྤྲད་དགོས།

འཛུགས་སྐྲུན་ལ་སྤྱི་དམངས་ཀྱི་རྩྭ་ས་མཁོ་སྤྲད་དགོས་ན། ངེས་པར་དུ་རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་གི་འབྲེལ་ཡོད་གཏན་

འཁེལ་ལྟར་རྩྭ་ས་གན་དབང་མཁན་ལ་གྱོང་ཚབ་སྤྲད་དགོས། འཛུགས་སྐྲུན་ཕྱིར་དུ་རྩྭ་ས་ལེན་པའམ་མཁོ་སྤྲད་

དགོས་ན། ངེས་པར་དུ་རྩྭ་སའི་སྤང་ཤུན་སླར་གསོའ་ིགྲོན་དངུལ་སྤྲད་དགོས། གྲོན་དངུལ་དེ་རྩྭ་སའི་དོ་དམ་སྡེ་ཁག་

གིས་ཁྲིམས་ལྟར་སྤང་ཤུན་སླར་གསོ་ཁོ་ནར་མཁོ་སྤྱོད་པ་ལས། ལས་ཁུངས་དང་མི་སྒེར་སུ་ཡིན་རུང་བར་ལེན་དང་

གཞན་དུ་སྤྱོད་མི་ཆོག སླར་གསོའ་ིགྲོན་དངུལ་བསྡུ་རུག་གི་ཚད་གཞི་རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་གིས་བཏོན་དགོས།

དོན་ཚན་བཞི་བཅུ་པ། གནས་སྐབས་སུ་རྩྭ་ས་མཁོ་སྤྱོད་དགོས་ན་རྫོང་རིམ་པའི་སྲིད་གཞུང་རྩྭ་ས་དོ་དམ་སྡེ་ཁག་

ནས་ཆོག་མཆན་ཐོབ་དགོས་ལ། གནས་སྐབས་མཁོ་སྤྱོད་ཀྱི་དུས་ཚད་ལོ་གཉིས་ལས་བརྒལ་མི་ཆོག་ཅིང་། རྩྭ་ཐང་

དུ་བརྟན་ཆགས་ཀྱི་ཨར་དངོས་བསྐྲུན་མི་ཆོག དུས་ཚད་ཁ་གང་རྗེས་མཁོ་སྤྱོད་མཁན་གྱིས་རྩྭ་སྤང་སླར་གསོ་བྱས་ཏེ་

དུས་ལྟར་ཕྱིར་སྤྲད་དགོས།

དོན་ཚན་ལྔ་བཅུ་པ། རྩྭ་ཐང་ནས་ས་བྱེ་རྡོ་གསུམ་ལེན་པ་ལ་ངེས་པར་དུ་རྫོང་རིམ་པའི་རྩྭ་སའི་དོ་དམ་སྡེ་ཁག་གིས་

གནང་དགོས།

གཏེར་ཁ་སྔོག་ན་ངེས་པར་དུ་ཁྲིམས་ལྟར་འགྲོ་ལུགས་བརྒྱུད་དགོས། གཞན་གྱིས་མཁོ་སྤྱད་པའི་རྩྭ་ས་ནས་ས་རྡོ་བྱེ་མ་

ལེན་པ་དང་གཏེར་ཁ་སྔོག་ན། སྔོན་ནས་ངེས་པར་དུ་རྩྭ་ས་གན་དབང་མཁན་གྱིས་བློར་འབབ་དགོས།

དོན་ཚན་ང་གཉིས་པ། རྩྭ་ཐང་ནས་ཁེ་གཉེར་གྱི་ཡུལ་བསྐོར་དང་སྤྲོ་སངས་བྱ་བ་ལ་ངེས་པར་དུ་རྫོང་རིམ་པའི་སྲིད་

གཞུང་རྩྭ་སའི་དོ་དམ་སྡེ་ཁག་གིས་གནང་དགོས་ཤིང་འགྲོ་ལུགས་བརྒྱུད་དགོས། རྩྭ་ཐང་ནས་ཁེ་གཉེར་གྱི་ཡུལ་

བསྐོར་སྤྲོ་སངས་བྱ་བས་རྩྭ་སའི་བདག་པོ་དང་མཁོ་སྤྱོད་པའམ་གན་དབང་མཁན་གྱི་ཁེ་དབང་ལ་གནོད་འཚེ་གཏོང་

མི་ཆོག་ཅིང་། རྩྭ་སྤང་སོགས་ལ་གཏོར་བརླག་བྱེད་མི་ཆོག །

དོན་ཚན་རེ་བརྒྱད་པ། ཆོག་མཆན་མ་ཐོབ་པའམ་ཐོབ་ཀྱང་གཏན་འཁེལ་བྱས་པའི་དུས་ཚོད་དང་ས་ཆ་དང་ལེན་

ལུགས་ལྟར་མ་བྱས་པར་ས་བྱེ་རྡོ་སོགས་རྐོ་བའི་བྱ་བ་བྱུང་ན། རྫོང་རིམ་པའི་རྩྭ་ས་དོ་དམ་སྡེ་ཁག་གིས་བཀག་དགོས་

པ་དང་དུས་བཅད་དེ་རྩྭ་སྤང་སླར་གསོ་བྱེད་བཅུག་དགོས། ཁྲིམས་འགལ་གྱི་རྒྱུ་ནོར་དང་ཡོང་སྒོ་གཞུང་བཞེས་བྱེད་པ་

དང་ཡོང་སྒོའ་ིསྡེབ་གཅིག་ནས་གཉིས་བར་གྱི་དངུལ་ཆད་དང་། ཡོང་སྒོ་མེད་པ་ལ་སྒོར་ཉིས་ཁྲི་མན་གྱི་ཆད་པ་གཅོད་

དགོས། རྩྭ་སའི་བདག་པོ་དང་མཁོ་སྤྱོད་མཁན་ལ་གྱོང་གུད་བཟོས་ན་ཁྲིམས་ལྟར་ཚབ་འགན་ཁུར་དགོས།

དོན་ཚན་རེ་དགུ་པ། ཁྲིམས་འདིའི་དོན་ཚན་ང་གཉིས་པ་དང་འགལ་ནས་རང་ཕོད་ཀྱིས་རྩྭ་ཐང་ནས་ཁེ་གཉེར་གྱི་

ཡུལ་བསྐོར་དང་སྤྲོ་སངས་བྱ་བ་བསྒྲུབས་ཏེ་རྩྭ་སྤང་ལ་གཏོར་བརླག་བྱུང་ན། རྫོང་རིམ་པའི་རྩྭ་སའི་དོ་དམ་སྡེ་ཁག་

གིས་འགན་དབང་ལྟར་ཁྲིམས་འགལ་བྱ་སྤྱོད་ལ་བཀག་འགོག་དང་། དུས་བཅད་དེ་རྩྭ་ས་སླར་གསོ་བྱེད་བཅུག་པ་

དང་། ཁྲིམས་འགལ་ཡོང་སྒོ་གཞུང་བཞེས་བྱེད་པ་དང་ཡོང་སྒོའ་ིལྡབ་གཅིག་ནས་གཉིས་བར་དངུལ་ཆད་གཅོད་ཆོག

ཁྲིམས་འགལ་ཡོང་སྒོ་མེད་པ་ལ་རྩྭ་སར་གཏོར་བརླག་མ་བྱས་གོང་ཆ་སྙོམས་ལོ་གསུམ་གྱི་ཡོང་སྒོའ་ིསྡེབ་དྲུག་ནས་

བཅུ་གཉིས་བར་གྱི་དངུལ་ཆད་གཅོད་ཆོག རྩྭ་སའི་བདག་པོ་དང་མཁོ་སྤྱོད་མཁན་ལ་གྱོང་གུད་བཟོས་ན་གྱོང་ཚབ་

སྤྲད་དགོས།

དོན་ཚན་བདུན་ཅུ་པ། ཉེན་འགོག་གནོད་སྐྱོབ་དང་འབྲོག་དུད་གནས་སྤོའ་ིའཕྲུལ་བགྲོད་རིགས་མ་གཏོགས་གཞུང་

ལམ་འབྲལ་ཏེ་རྩྭ་ཐང་ནས་བགྲོད་པ་དང་། ཡང་ན་ས་གཤིས་ཉུལ་དཔྱད་དང་ཚན་རིག་ཞིབ་འཇུག་པས་གཏན་

འཁེལ་བྱས་པའི་ས་ཆ་དང་ལམ་ཐིག་ལྟར་མ་བགྲོད་ནས། རྩྭ་སྤང་ལ་གཏོར་བརླག་བྱས་ན་རྫོང་རིམ་པའི་རྩྭ་སའི་དོ་

དམ་སྡེ་ཁག་གིས་བཀག་འགོག་དང་། དུས་བཅད་དེ་རྩྭ་སྤང་སླར་གསོར་བྱེད་བཅུག་པ་དང་རྩྭ་ས་གཏོར་བརླག་མ་

བྱུང་གོང་ཆ་སྙོམས་ལོ་གསུམ་གྱི་ཡོང་སྒོའ་ིལྡབ་གསུམ་ནས་དགུ་བར་གྱི་དངུལ་ཆད་གཅོད་ཆོག རྩྭ་སའི་བདག་པོ་

དང་མཁོ་སྤྱོད་མཁན་ལ་གྱོང་གུད་བཟོས་ན་གྱོང་ཚབ་སྤྲད་དགོས།

མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་རྩྭ་སའི་བཅའ་ཁྲིམས་ལག་བསྟར་བྱ་ཐབས།

དོན་ཚན་སོ་བདུན་པ། རྩྭ་ཐང་དུ་ལམ་ལས་པ་དང་སའི་སྟེང་འོག་གང་རུང་དུ་ཨར་ལས་བཅའ་བ་དང་གཏེར་ཉུལ་བ་

དང་ཁྲོན་པ་འདྲུ་བ་དང་ཡུལ་བསྐོར་བཅས་ཀྱིས་རྩྭ་ས་གནས་སྐབས་བེད་སྤྱོད་དགོས་ན། གཤམ་གསལ་ལྟར་གནང་

བ་འཐོབ་དགོས་པ་དང་། དུས་ཚོད་དང་ས་མཚམས་དང་ལས་ལུགས་བཅས་གཏན་འཁེལ་ལྟར་བྱ་དགོས། གཅིག རྩྭ་

ས་སྤྱི་ཆིངས་སུམ་ཅུ་ཡན་ཞིང་ཆེན་སྲིད་གཞུང་གིས་གནང་དགོས་པ་དང་། གཉིས། རྩྭ་ས་སྤྱི་ཆིངས་བཅུ་ནས་སུམ་

ཅུ་བར་ཁུལ་སྲིད་གཞུང་གིས་གནང་དགོས་པ་དང་། གསུམ། རྩྭ་ས་སྤྱི་ཆིང་བཅུ་ལ་མ་ཟིན་པ་རྫོང་སྲིད་གཞུང་གིས་

གནང་དགོས། རྩྭ་ས་གནས་སྐབས་བེད་སྤྱོད་པའི་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ཁྲིམས་ལྟར་རྩྭ་ས་གན་དབང་པ་དང་མཁོ་སྤྱོད་

མཁན་ལ་གྱོང་ཚབ་ཡོད་ཚད་ཐེངས་གཅིག་གིས་སྤྲད་དགོས་པ་དང་། རྩྭ་སའི་དོ་དམ་སྡེ་ཁག་ལ་རྩྭ་སྤང་སླར་གསོ་

བྱེད་པའི་གྲོན་དངུལ་སྤྲད་དགོས།

དོན་ཚན་རེ་དྲུག་པ། རྩྭ་སའི་དོ་དམ་སྡེ་ཁག་དང་གཞན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ལས་སྣེ་ལ་གཤམ་གསལ་གྱི་སྣེ་གཅིག་བྱུང་

ན། ཐད་ཀར་གཙོ་འགན་མཁན་དང་གཞན་ཐད་ཀར་ལན་པ་ཡོད་པའི་མི་ལ་ཁྲིམས་ལྟར་སྲིད་དོན་གྱི་ཆད་པ་གཅོད་

པའམ། ཉེས་ཁྲིམས་དང་འགལ་ན་ཉེས་ཆད་གཅོད་དགོས། གཅིག རྩྭ་ས་འཛུགས་སྐྲུན་དང་སྲུང་སྐྱོང་གི་མ་དངུལ་

དང་རྩྭ་སྤང་སླར་གསོའ་ིགྲོན་དངུལ་བར་ལེན་དང་གཞན་དུ་སྤྱད་པ། གཉིས། དབང་འཆོལ་ཏེ་རྩྭ་ས་བསྡུ་བའམ་སྤྱོད་

པའི་ཆོག་མཆན་གནང་བ། གསུམ། རང་ཕོད་ཀྱིས་གན་དབང་དུས་ཚད་ནང་གི་རྩྭ་ས་སླར་བཀོད་བྱེད་པ། བཞི། རྩྭ་

སའི་ཐོན་སྐྱེད་དང་སྐྱེ་ཁམས་ཚད་བརྟག་སྔོན་ཉེན་གནས་ཚུལ་དུས་ལྟར་འདོན་མ་ཐུབ་པ་དང་། ཡང་ན་སྔོན་ཉེན་

གནས་ཚུལ་འཕྲོད་ཀྱང་དེར་བསྟུན་འགོག་བྱེད་པའི་ཐབས་ཚུལ་མ་བཙལ་བ། ལྔ། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས་མ་དངུལ་ཕུད་པའི་

རྩྭ་ས་སྲུང་སྐྱོང་དང་འཛུགས་སྐྲུན་དང་སྐྱེ་ཁམས་ལེགས་སྐྱོང་ཁྲོད་ནས་སྤུས་མ་དག་པའི་རྩྭ་སོན་མཁོ་སྤྱད་པ། དྲུག

གཞན་དག་ཁྲིམས་འགལ་གྱི་བྱ་སྤྱོད།

ས་ཞིང་དོ་དམ་བཅའ་ཁྲིམས།

དོན་ཚན་བཞི་པ། འཛུགས་བསྐྲུན་ས་གཞི་ཟེར་བ་ནི་ཨར་ལས་བཟོ་སྐྲུན་བྱེད་ས་སྟེ། གྲོང་སྡེའི་འདུག་ཁང་དང་སྤྱི་

ཕན་སྒྲིག་ཆས་དང་བཟོ་གྲྭ་འཛུགས་ས་དང་། འགྲིམ་འགྲུལ་དང་ཆུ་བེད་དང་ཡུལ་བསྐོར་དང་དམག་དོན་གྱི་སྒྲིག་

ཆས་འཛུགས་སའི་སའོ།

དོན་ཚན་ཞེ་གསུམ་པ། ལས་ཁུངས་དང་མི་སུ་ཡིན་ཡང་འཛུགས་བསྐྲུན་ཕྱིར་དུ་ས་གཞི་མཁོ་སྤྱོད་དགོས་ཚེ།

ངེས་པར་དུ་ཁྲིམས་ལྟར་སྤྱིར་དབང་ས་གཞི་མཁོ་སྤྱོད་རེ་བ་འཇོག་དགོས། འོན་ཏེ་ཐུན་མོང་གི་ས་གཞི་སྟེང་དུ་ཞང་གི་

ཁེ་ལས་འཛུགས་པ་དང་སྡེ་དམངས་འདུག་ཁང་དང་སྡེ་བའི་སྤྱི་ཕན་འཛུགས་སྐྲུན་བཅས་ཁྲིམས་ལྟར་གནང་བ་ཕུད།

དོན་ཚན་ང་གསུམ་པ། འཛུགས་བསྐྲུན་ཕྱིར་དུ་ས་ཆ་དགོས་ཚེ་འཛུགས་བསྐྲུན་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ཆོག་མཆན་ཐོབ་

པའི་འཛུགས་བསྐྲུན་ཡིག་ཆ་དང་བཅས། ཁུལ་དང་རྫོང་སྲིད་གཞུང་གི་ས་གཞི་དོ་དམ་སྡེ་ཁག་ལ་ཞུས་ཏེ་ས་ཆའི་མཁོ་

སྤྱོད་འགྲོ་ལུགས་སྒྲུབ་དགོས།

མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་ས་གཞི་དོ་དམ་བཅའ་ཁྲིམས་ལག་བསྟར་བྱ་ཐབས།དོན་ཚན་བཅོ་བརྒྱད་པ། ཆོག་མཆན་མ་

འཐོབ་པར་སྒེར་ཐབ་ཀྱི་ས་ཞིང་དང་རི་བོ་དང་གན་དབང་ཡོད་པའི་ས་ཞིང་བཅས་ལ་ཁང་པ་བཅའ་བ་དང་ས་བྱེ་

ལེན་པ་དང་བཟོ་གྲྭ་འཛུགས་པ་དང་ཇོ་ཕག་སྲེག་པ་སྤུར་ཁང་བཅའ་བ་སོགས་མི་ཆོག

རང་བྱུང་སྲུང་ས་ཁུལ་སྲོལ་ཡིག །

དོན་ཚན་བདུན་པ། ལས་ཁུངས་དང་མི་སྒེར་ཡོངས་ལ་སྲུང་སྐྱོང་ས་ཁུལ་ནང་གི་རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་དང་རང་བྱུང་

ཐོན་ཁུངས་ལ་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་པའི་འོས་འགན་ཡོད་ལ། སྲུང་སྐྱོང་ས་ཁུལ་གཏོར་བཤིག་དང་བཙན་བཟུང་བྱེད་པའི་

ལས་ཁུངས་དང་མི་སྒེར་ཐེར་འདོན་དང་ཞུ་སྦྱོར་བྱེད་པའི་དབང་ཆ་ཡོད།

དོན་ཚན་བཅུ་གཅིག་པ། རང་བྱུང་སྲུང་སྐྱོང་ས་ཁུལ་ལ་རྒྱལ་ཁབ་དང་ས་གནས་རིམ་པ་གཉིས་ཡོད། རྒྱལ་ཕྱི་ནང་

ནས་དཔེ་མཚོན་གྱི་དོན་སྙིང་ལྡན་ཞིང་ཚན་རིག་ཐོག་ནས་རྒྱལ་སྤྱིར་ཤུགས་རྐྱེན་གལ་ཆེན་ལྡན་པ། ཡང་ན་དམིགས་

བསལ་གྱི་ཚན་རིག་ཞིབ་འཇུག་རིན་ཐང་ཡོད་པ་ནི་རྒྱལ་ཁབ་རིམ་པའི་རང་བྱུང་སྲུང་སྐྱོང་ས་ཁུལ་ཡིན།

ཆུའི་མནོལ་བཙོག་འགོག་པའི་བཅའ་ཁྲིམས།

དོན་ཚན་ལྔ་པ། ཡུལ་སྡེ་དང་མི་སྒེར་ཡོངས་ལ་ཆུའི་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་པའི་འགན་ཁུར་ཡོད་པ་དང་། ཆུའི་ཁོར་

ཡུག་ལ་མནོར་བཙོག་གཏོང་བའི་བྱ་སྤྱོད་ལ་ལྟ་སྐུལ་དང་ཐེར་འདོན་བྱེད་པའི་དབང་ཆ་ཡོད། ཆུ་ལ་མནོལ་བཙོག་

བཏང་སྟེ་ཡུལ་སྡེ་དང་མི་སྒེར་ལ་གྱོང་གུད་བཟོས་ན། མནོལ་གཙོག་གཏོང་མཁན་ལ་གནོད་འཚེ་བསལ་བ་དང་གྱོང་

ཚབ་སློང་བའི་དབང་ཆ་ཡོད།

དོན་ཚན་སོ་དྲུག་པ། ས་འོག་ལ་ཨར་ལས་སྒྲིག་ཆས་འཛུགས་པའམ་ས་འོག་ནས་གཏེར་ཁ་ཉུལ་བ་དང་སྔོག་འདོན་

སོགས་བྱེད་ཚེ་ངེས་པར་དུ་སྲུང་འགོག་བྱ་ཐབས་བཀོལ་ཏེ། ས་འོག་གི་ཆུ་ལ་མནོལ་བཙོག་མི་འགྲོ་བར་བྱ་དགོས།

དོན་ཚན་ང་ལྔ་པ། ཆུ་ལ་མནོལ་བཙོག་གཏོང་མཁན་གྱི་ལས་ཁུངས་ལ་གནོད་འཚེ་བསལ་བ་དང་གྱོང་གུད་

ཐེབས་མི་ལ་གྱོང་ཚབ་སྤྲོད་པའི་འགན་ཁུར་ཡོད།

ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་བཅའ་ཁྲིམས།

དོན་ཚན་གཉིས་པ། ཁྲིམས་འདིས་བཏོན་པའི་ཁོར་ཡུག་ནི་མིའི་རིགས་འཚོ་སྡོད་དང་འཕེལ་རྒྱས་ལ་ཕན་གནོད་

ལྡན་པའི་གདོད་གྲུབ་དང་མིས་བཟོའ་ིརང་བྱུང་གྲུབ་ཆ་ཅན་སྤྱི་ལ་གོ་སྟེ། ཁ་དབུགས་དང་ཆུ་དང་མཚོ་མཚེའུ་དང་ས་

གཞི་དང་གཏེར་ཁ་དང་ནགས་ཤིང་དང་རྩྭ་ཐང་དང་རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་དང་རང་བྱུང་རྗེས་ཤུལ་དང་མི་བཟོས་རྗེས་

ཤུལ་དང་རང་བྱུང་སྲུང་སྐྱོང་ས་ཆ་དང་མཛེས་ལྗོངས་གནས་མཆོག་དང་གྲོང་ཁྲེར་གྲོང་བརྡལ་བཅས་སོ། །

དོན་ཚན་དྲུག་པ། ལས་ཁུངས་དང་མི་སྒེར་ཡོངས་ལ་ཁོར་ཡུག་ལ་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་པའི་འོས་འགན་ཡོད་ལ། ཁོར་ཡུག་

ལ་གཏོར་བཤིག་དང་མནོལ་བཙོག་བྱེད་པའི་ལས་ཁུངས་དང་མི་སྒེར་ཐེར་འདོན་དང་ཞུ་སྦྱོར་བྱེད་པའི་དབང་ཆ་

ཡོད།

དོན་ཚན་ཉེར་དྲུག་པ། འཛུགས་སྐྲུན་ལས་བྱ་ནང་གི་མནོལ་བཙོག་འགོག་པའི་སྒྲིག་ཆས་རྣམས་། ངེས་པར་དུ་

འཛུགས་སྐྲུན་དང་མཉམ་པར་འཆར་འགོད་བཟོ་སྐྲུན་དང་མཁོ་ཆོད་ཡོང་དགོས། མནོལ་འགོག་སྒྲིག་ཆས་རྣམས་ངེས་

པར་དུ་སྔོན་གྱི་ཁོར་ཡུག་འགལ་རྐྱེན་ཚད་འཇོག་དཔྱད་ཡིག་ཆོག་མཆན་གནང་བའི་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་རྩིས་བླངས་

རྗེས་འཛུགས་སྐྲུན་ལས་བྱ་དེ་གཞི་ནས་མཁོ་སྤྲོད་ཆོག

དོན་ཚན་བཅུ་བདུན་པ། རིམ་པ་སོ་སོའ་ིསྲིད་གཞུང་གིས་དཔེ་མཚོན་ལྡན་པའི་རང་བྱུང་སྐྱེ་ཁམས་ས་ཁུལ་དང་

། འགངས་ཆེ་ཞིང་ཟད་ཉེན་པའི་སྲོག་ཆགས་དང་སྐྱེ་དངོས་ཀྱི་ཁྱབ་ཁོངས་དང་། ཆུ་མགོ་སོས་འཕེལ་ཡོང་བའི་ས་

ཁུལ་གལ་ཆེན་དང་། ཚན་རིག་རིག་གནས་ཀྱི་རིན་ཐང་གལ་ཆེན་ཡོད་པའི་ས་གཤིས་གྲུབ་ཚུལ་དང་། གྲགས་ཅན་

གྱི་བྲག་དོང་དང་འགྱུར་རྡོ་ཡོད་ས། འཁྱགས་གཞུང་དང་མེ་རི་དང་ཆུ་ཁོལ་བཅས་རང་བྱུང་རྗེས་ཤུལ་དང་མིས་བཟོའ་ི

རྗེས་ཤུལ་དང་། གནའ་ཤིང་དང་གནས་སྡོང་བཅས་ལ་ཐབས་ཕུད་དེ་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་པ་ལས་གཏོར་བཤིག་བྱེད་པ་རྩ་བ་

ནས་འགོག་དགོས།

དོན་ཚན་བཞི་བཅུ་པ། དོ་བདག་པས་སྲིད་འཛིན་ཆད་པའི་ཆོད་དོན་ལ་བློ་མ་བབས་ན། ཆོད་ཡིག་ལག་ཏུ་འབྱོར་

བའི་ཉིན་༡༥་ནང་ནས་གོང་གི་ལས་ཁུངས་ལ་སྐྱར་གྲོས་ཞུ་ཆོག་ལ། སྐྱར་གྲོས་ཆོད་དོན་ལའང་བློ་མ་བབས་ན་ཆོད་

ཡིག་ལག་ཏུ་འབྱོར་བའི་ཉིན་༡༥ནང་ནས་ཁྲིམས་ཁང་ལ་གཏུག་ཆོག མིན་ན་དོ་བདག་པས་ཐོག་མའི་ཆོད་ཡིག་ལག་

ཏུ་འབྱོར་བའི་ཉིན་༡༥་ནས་ཐད་ཀར་ཁྲིམས་ཁང་ལ་གཏུག་ཆོག སྐྱར་གྲོས་དང་གཏུག་བཤེར་གང་ཡང་མ་བྱས་པར་

དུས་ཡོལ་ཀྱང་ཆོད་དོན་ལག་བསྟར་མ་བྱས་ན། ཆོད་དོན་ཕབ་པའི་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ཁྲིམས་ཁང་ལ་བཙན་ཤེད་ཀྱིས་

ལག་བསྟར་བྱེད་པའི་རེ་བ་འཇོག་ཆོག

དོན་ཚན་ཞེ་གཅིག་པ། ཁོར་ཡུག་ལ་མནོལ་གནོད་བཟོས་ན། དེ་ལ་མནོལ་གནོད་བསལ་བའི་འགན་ཁུར་ཡོད་པ་མ་

ཟད། གྱོང་གུད་ཕོག་པའི་ཡུལ་སྡེ་དང་མི་སྒེར་ལ་གྱོང་ཚབ་སྤྲད་དགོས། གྱོང་ཚབ་སྤྲད་པར་རྩོད་པ་བྱུང་ན་སྲིད་གཞུང་

ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་དང་ལྟ་སྐུལ་སྡེ་ཁག་ལ་ཞུ་ཆོག་ལ། ཡང་ན་ཐད་ཀར་ཁྲིམས་ཁང་ལ་གཏུག་ཆོག

དོན་ཚན་ཞེ་གཉིས་པ། ཁོར་ཡུག་མནོལ་གནོད་གྱོང་ཚབ་རྩོད་གླེང་ཁྲིམས་ཁང་ལ་གཏུག་པའི་དུས་ཚད་ནི་ལོ་༣་ཡིན་

ཏེ། མནོལ་གནོད་བྱུང་བར་ཤེས་པ་ནས་བཟུང་བརྩི་དགོས།

གཏེར་སྔོག་བདེ་ཐང་བཅའ་ཁྲིམས།

དོན་ཚན་བཅོ་བརྒྱད་པ། གཏེར་སྔོག་ཁེ་ལས་ཀྱིས་ངེས་པར་དུ་འོག་གི་བདེ་ཐང་ལ་གནོད་པའི་དོན་འཕྲིན་སྔོན་

འགོག་བྱ་དགོས། ་་་་་་

༦ ཐལ་རྡུལ་དང་། དུག་དང་གནོད་བྱེད་ཀྱི་དྲི་རླུང་དང་། འཕྲོ་དུག་ཅན་གྱི་དངོས་རྫས་དང་གཞན་གནོད་བྱེད་ཀྱི་

དངོས་རྫས་ཀྱིས་བཟོས་པའི་གནོད་འཚེ།

དོན་ཚན་བཅུ་དགུ་པ། གཏེར་སྔོག་ཁེ་ལས་ཀྱིས་མཁོ་སྤྱད་པའི་འཕྲུལ་ཆ་དང་གློག་རླུང་སྒྲིག་ཆས་ས་རོ་རྡོ་སྙིགས་དང་

གཏེར་སྙིགས་ཀྱིས་གནོད་དོགས་ཡོད་པར་ངེས་པར་དུ་སྔོན་འགོག་གི་ཐབས་ཚུལ་ཕུད་དགོས།

སྐམ་གཟུགས་སྙིགས་རོས་ཁོར་ཡུག་མནོལ་བཙོག་འགོག་སྲུང་བཅའ་ཁྲིམས།

དོན་ཚན་སོ་དྲུག་པ། གཏེར་སྔོག་ཁེ་ལས་ཀྱིས་ངེས་པར་དུ་ཚན་རིག་གི་བྱ་ཐབས་བཀོལ་ཏེ་གཏེར་སྙིགས་དང་སོལ་

རྡོ་དང་རྡོ་སྙིགས་བཅས་སྲ་གཟུགས་སྙིགས་རོ་ཉུང་དུ་གཏོང་དགོས། གཏེར་སྙིགས་དང་སོལ་རྡོ་དང་རྡོ་སྙིགས་བཅས་

ཉར་ཚགས་བྱེད་པའི་སྒྲིག་ཆས་མཁོ་སྤྱད་རྗེས། གཏེར་དཔོན་གྱིས་ངེས་པར་དུ་རྒྱལ་ཁབ་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་གི་

གཏན་འཁེལ་ལྟར་གཏེར་སྒོ་རྒྱག་སྟེ། ཁོར་ཡུག་ལ་མནོལ་བཙོག་དང་སྐྱེ་ཁམས་གཏོར་བཤིག་འགྲོ་བར་འགོག་དགོས།

དོན་ཚན་དོན་གསུམ་པ། གཏེར་སྙིགས་དང་སོལ་རྡོ་དང་རྡོ་སྙིགས་བཅས་ཉར་ཚགས་བྱེད་པའི་སྒྲིག་ཆས་མཁོ་སྤྱད་

རྗེས། ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་གི་དགོས་མཁོ་ལྟར་གཏེར་ཚང་སྒོ་མ་རྒྱབ་ན། རྫོང་ཡན་གྱི་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་སྡེ་ཁག་གིས་

ཡོ་སྲང་གི་བཀའ་ཕབ་པ་དང་སྒོར་ཁྲི་ལྔ་ནས་ཉི་ཤུ་བར་གྱི་ཆད་པ་གཅོད་ཆོག །

མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་ཁོར་ཡུག་སྐྱོང་བཅའ་ཁྲིམས་ལག་ལེན་བྱེད་ཐབས།

དོན་ཚན་ལྔ་པ། ཡུལ་སྡེ་དང་མི་སྒེར་ཡོངས་ལ་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་པའི་འོས་འགན་ཡོད་ལ། ཁོར་ཡུག་དང་ཐོན་

རྫས་ལ་མནོལ་བཙོག་དང་གཏོར་བཤིག་བྱེད་མཁན་ལ་ལྟ་སྐུལ་དང་བཀག་འགོག་དང་ཐེར་འདོན་དང་ཞུ་སྦྱོར་བྱེད་

པའི་དབང་ཆ་ཡོད་པ་དང་།

ཁོར་ཡུག་ལ་གཅེས་སྐྱོང་དང་ལེགས་བཅོས་བྱས་ནས་གྲུབ་འབྲས་ཡོད་པ་ལ་རིམ་པ་སོ་སོའ་ིསྲིད་གཞུང་གིས་གཟེངས་

བསྟོད་དང་བྱ་དགའ་སྤྲད་དགོས།

དོན་ཚན་བཅོ་ལྔ་པ། ས་གཞི་དང་གཏེར་རྫས་དང་ཤིང་ནགས་དང་རྩྭ་ཐང་དང་རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་དང་སྐྱེ་དངོས་ཆུ་

བོ་སོགས་གསར་འབྱེད་དང་མཁོ་སྤྱོད་བྱེད་ཚེ། ངེས་པར་དུ་ཁྲིམས་ལྟར་ཁོར་ཡུག་འགལ་རྐྱེན་ཚད་འཇོག་དགོས་པ་

མ་ཟད། ཐབས་ཤེས་ཕུད་དེ་ཁོར་ཡུག་མནོལ་བཙོག་དང་སྐྱེ་ཁམས་གནོད་འཚེ་བཀག་འགོག་བྱེད་དེ་སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་

ཡུག་བདེ་ཐང་ངང་འཁོར་ཐུབ་པར་འགན་སྲུང་དགོས།

དོན་ཚན་སོར་ལྔ་པ། ཡུལ་སྡེ་དང་མི་སྒེར་གྱི་ཁོར་ཡུག་ཁྲིམས་འགལ་བྱ་སྤྱོད་དེ་སྲིད་འཛིན་ལས་ཁུངས་དང་དེའི་

ལས་བྱེད་པའི་ནོར་འཁྲུལ་ཆོད་དོན་གྱིན་རྐྱེན་ཡིན་ན། ཆད་པ་ཕོག་པའི་ཡུལ་སྡེ་དང་མི་སྒེར་གྱིས་ཆོད་དོན་བྱེད་

པའི་སྲིད་འཛིན་ལས་ཁུངས་ལ་གྱོང་ཚབ་སློང་བའི་དབང་ཆ་ཡོད།

དོན་ཚན་སོར་དྲུག་པར། དོ་བདག་པས་སྲིད་འཛིན་ཆོད་དོན་ལ་བློར་མ་བབས་ན། ཆོད་ཡིག་ལག་ཏུ་ཐོན་པའི་ཉིན་

༡༥་ནང་ནས་གོང་གི་སྲིད་འཛིན་ལ་སྐྱར་གྲོས་ཞུ་བའམ་ཐད་ཀར་ཁྲིམས་ཁང་ལ་གཏུག་ཆོག དུས་ཆད་ལས་ཡོལ་

ཏེ་སྐྱར་གྲོས་དང་གཏུག་བཤེར་གང་ཡང་མ་བྱས་ན་ཆོད་དོན་ཕབ་པའི་སྡེ་ཁག་གིས་ཁྲིམས་ཁང་ལ་བཙན་ཤེད་ཀྱིས་

ལག་བསྟར་བྱེད་པའི་རེ་བ་འཇོག་ཆོག

མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་ཁོར་ཡུག་མནོལ་བཙོག་གྱོང་ཚབ་རྩོད་གླེང་ཐག་གཅོད་བྱེད་ཐབས།

དོན་ཚན་གསུམ་པ། བྱ་ཐབས་འདིས་བཏོན་པའི་ཁོར་ཡུག་མནོལ་བཙོག་གྱོང་ཚབ་རྩོད་གླེང་ཟེར་བ་ནི། ཁེ་ལས་སྡེ་

ཁག་སོགས་ཀྱིས་བཙོག་ལུད་ཕོས་ཏེ་ཁོར་ཡུག་ལ་མནོལ་བཙོག་ཕོག་ནས་མི་ལུས་ལ་གནོད་པ་དང་སྤྱི་སྒེར་རྒྱུ་ནོར་

ལ་གྱོང་གུད་སོང་བར། གྱོང་ཚབ་འགན་ཁུར་དང་ཚད་གཞི་ཐད་བྱུང་བའི་རྩོད་གླེང་།

དོན་ཚན་བཞི་པ། གནོད་རྐྱེན་གྱོང་ཚབ་ཐད་རྩོད་གླེང་བྱུང་བའི་དོ་བདག་པས་བྱ་ཐབས་འདིས་བཏོན་པ་ལྟར་ས་

གནས་དེའི་ཁོར་ཡུག་ལྟ་སྲུང་སྡེ་ཁག་ལ་ཐག་གཅོད་ཞུ་བའམ་ཁྲིམས་ཁང་ལ་གཏུག་ཆོག

དོན་ཚན་ང་ལྔ་པ། ཆུ་ལ་བཙོག་གཏོང་བའི་ལས་ཁུངས་ལ་གནོད་འཚེ་སེལ་བའི་འགན་ཁུར་ཡོད་པ་མ་ཟད། གྱོང་

གུད་ཕོག་པའི་ཡུལ་སྡེ་དང་མི་སྒེར་ལ་གྱོང་ཚབ་སྤྲད་དགོས། དེ་ལ་རྩོད་པ་བྱུང་ན་ཁོར་ཡུག་དང་འགྲིམ་འགྲུལ་ལས་

ཁུངས་ལ་ཐག་གཅོད་ཞུ་བ་དང་། ཆོད་དོན་བློར་མ་བབས་ན་ཁྲིམས་ཁང་ལ་གཏུག་པའམ་ཡང་ན་ཐོག་མ་

ནས་ཐད་ཀར་ཁྲིམས་ཁང་ལ་གཏུག་ཆོག

ཆུའི་བཅའ་ཁྲིམས།

དོན་ཚན་ཞེ་ལྔ་པ། རྫོང་རིམ་པ་ཡན་གྱི་སྲིད་གཞུང་ཆུ་དོ་དམ་སྡེ་ཁག་གིས་ཆུའི་གྱོད་དོན་ཐེར་འདོན་དང་ཐག་གཅོད་

ཀྱི་སྒྲིག་ལམ་འཇོག་ནས། ཐེར་འདོན་བྱེད་སའི་ཁ་པར་དང་འདུག་གནས་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱེད་དེ། ཐེར་འདོན་བྱས་པར་

ཐག་གཅོད་དགོས།

མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་ཆུའི་བཅའ་ཁྲིམས་ལག་བསྟར་བྱ་ཐབས།

དོན་ཚན་ཉེར་ལྔ་པ། སྡེ་ཁག་དང་མི་སྒེར་གང་ཡིན་རུང་ཆུའི་ཐོན་རྫས་དང་ཨར་བཟོ་ལ་སྲུང་སྐྱོང་དང་ཆུ་ལ་གྲོན་

ཆུང་བྱེད་པའི་འོས་འགན་དང་ཆུའི་བཅའ་ཁྲིམས་དང་འགལ་བའི་བྱ་བ་ལ་བཀག་འགོག་དང་ཐེར་འདོན་གྱི་དབང་

ཆ་ཡོད།

དོན་ཚན་ཉེར་བདུན་པ། འཐུང་ཆུའི་མགོ་བརྒྱུད་ནས་འོག་གི་བྱ་སྤྱོད་བཀག་དགོས། སྤུར་ཁང་བཅའ་བ་དང་ས་བྱེ་

ལེན་པ་དང་གཏེར་ཁ་སྔོག་པ་དང་ནགས་ཤིང་གཅོད་པའི་བྱ་སྤྱོད།

མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་ནགས་ཚལ་བཅའ་ཁྲིམས་ལག་བསྟར་བྱ་ཐབས།

དོན་ཚན་བཅུ་དྲུག་པ། ས་ཞིང་གསར་ཕེད་དང་ས་བྱེ་རྐོ་བ་དང་རྡོ་དང་གསེར་སོགས་སྔོག་ནས་ནགས་ཚལ་མེད་

བརླག་གི་བྱ་སྤྱོད་བཀག་དགོས།

དོན་ཚན་སོར་ལྔ་པ། འོག་གི་བྱ་སྤྱོད་སྣེ་གཅིག་བྱུང་ན་རྫོང་རིམ་པའི་ནགས་ལས་སྡེ་ཁག་གིས་གཤམ་ལྟར་ཆད་པ་

གཅོད་དགོས། ས་ཞིང་གསར་ཕེད་དང་ས་བྱེ་རྐོ་བ་དང་རྡོ་དང་གསེར་སོགས་གཏེར་ཁ་ལེན་པ་དང་འབུད་ཤིང་འཐུ་བ་

བཅས་ཀྱིས་ནགས་ཚལ་མེད་པར་བཟོས་ན། གྱོང་ཚབ་སྤྲོད་པ་དང་མེད་པར་བྱས་པའི་ཤིང་སྡོང་ལས་སུམ་འགྱུར་གྱིས་

གསར་འཛུགས་བྱ་དགོས།

རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་སྲུང་སྐྱོང་བཅའ་ཁྲིམས།

དོན་ཚན་ལྔ་པ། ཀྲུང་ཧྭ་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀི་སྤྱི་དམངས་ལ་རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་པའི་

འོས་འགན་ཡོད་པ་དང་། རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་ཐོན་ཁུངས་ལ་བཙན་བཟུང་དང་གཏོར་བཤིག་གི་བྱ་བ་ལ་ཐེར་འདོན་

ཞུ་སྦྱོར་བྱེད་པའི་དབང་ཆ་ཡོད།

རང་བྱུང་སྐྱེ་དངོས་སྲུང་སྐྱོང་སྲོལ་ཡིག །

དོན་ཚན་བདུན་པ། སྡེ་ཁག་དང་མི་སྒེར་གང་ཡིན་རུང་བྱུང་སྐྱེ་དངོས་ཐོན་ཁུངས་ལ་སྲུང་སྐྱོང་གི་འོས་འགན་ཡོད་

ལ། རང་བྱུང་སྐྱེ་དངོས་དང་དེའི་ཁོར་ཡུག་བཙན་བཟུང་དང་གཏོར་བཤིག་བྱ་བ་ལ་ཐེར་འདོན་དང་ཞུ་སྦྱོར་གྱི་དབང་

ཆ་ཡོད།

ས་ཆུ་རྒྱུན་སྡོད་བཅའ་ཁྲིམས།

དོན་ཚན་བཅོ་བརྒྱད་པ། གཏེར་སྔོག་ཁེ་ལས་དང་གློག་ནུས་ཁེ་ལས་དང་གཞན་ཡང་ཆེ་འབྲིང་གི་བཟོ་ལས་ཁེ་ལས་

བཅས་འཛུགས་ན།

ས་ཤུན་དང་སོལ་རྡོ་དང་གཏེར་སྙིགས་སོགས་ངེས་པར་དུ་གཏན་འཁེལ་བྱས་པའི་ས་ལ་ཉར་འགེབས་དགོས་པ་ལས་

འབབ་ཆུ་དང་མཚོ་མཚེའུ་དང་ཆུ་མཛོད་དང་གཞན་གཏན་འཁེལ་མ་བྱས་པའི་ས་གཤོང་ལ་འཕོ་མི་ཆོག གཏེར་སྔོག་

དང་འཛུགས་སྐྲུན་རྐྱེན་གྱིས་སྤང་ཤུན་ལ་གཏོར་བཤིག་སོང་ན་ངེས་པར་བློ་ཐབས་ཕུད་དེ་ས་ཤུན་དང་སྤང་ཤུན་སླར་

གསོ་བྱེད་ནས་ཆུ་བཤར་ས་འདེད་འགོག་དགོས།

དོན་ཚན་ཉི་ཤུ་པ། རིམ་པ་སོ་སོའ་ིསྲིད་གཞུང་གིས་ངེས་པར་དུ་ཐབས་ཚུལ་སྣ་ཚོགས་ཕུད་དེ་གཏེར་སྔོག་པ་དང་རྡོ་

གཏོར་བ་དང་ས་དང་བྱེ་མ་རྐོ་བ་སོགས་ལ་དོ་དམ་བྱེད་དེ་ཆུ་གཤར་ས་འདེད་དུ་འགྲོ་བར་འགོག་དགོས། གས་རྡིབ་

དང་འདམ་འབབ་ཡོང་ཉེན་པའི་ས་ཆ་ནས་ས་བྱེ་རྡོ་གསུམ་ལེན་པ་བཀག་པ་དང་ཉེན་ཁ་ཡོད་པའི་ས་ཆ་དེ་རིགས་

རྫོང་རིམ་པ་ཡན་གྱི་སྲིད་གཞུང་གིས་ས་མཚམས་ཕྱེ་སྟེ་ཁྱབ་བསྒྲག་བྱེད་དགོས།

མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་ཆུའི་བཅའ་ཁྲིམས་ལག་བསྟར་བྱེད་ཐབས།

དོན་ཚན་བཅུ་གཉིས་པ། ལྕགས་ལམ་དང་གཞུང་ལམ་དང་ཆུའི་ཨར་ལས་བཅས་བྱེད་པ་དང་། གཏེར་རྫས་དང་ནུས་

ཁུངས་ཨར་ཆས་བཅས་ཀྱི་ཆེ་འབྲིང་ཁེ་ལས་འཛུགས་ཚེ། འཛུགས་སྐྲུན་ལས་བྱའི་ཁོར་ཡུག་འགལ་རྐྱེན་དཔྱད་ཡིག་

ནང་དུ། ངེས་པར་དུ་རྫོང་རིམ་པ་ཡན་གྱི་ཆུའི་དོ་དམ་སྡེ་ཁག་གིས་གནང་བའི་ས་ཆུ་རྒྱུན་སྡོད་འཆར་འགོད་ཡོད་

དགོས། གྲོང་དང་ཡུལ་སྡེའི་ཐུན་མོང་ཡང་ན་མི་སྒེར་གྱིས་གཏེར་ཁ་སྔོག་དགོས་ན། ས་གནས་དེའི་རྫོང་གི་ཆུའི་དོ་

དམ་སྡེ་ཁག་ནས་འགྲོ་ལུགས་བརྒྱུད་དེ་ཆོག་གནང་ཐོབ་དགོས།

དམངས་ཁྲིམས་སྤྱི་སྲོལ།

དོན་ཚན་གྱ་དགུ་པ། རྒྱལ་ཁབ་ལ་དབང་བའི་གཏེར་ཁ་དང་འབབ་ཆུ་རྣམས་ཁྲིམས་ལྟར་སྤྱི་དང་ཐུན་མོང་གི་སྡེ་ཁག་

གང་རུང་དང་མི་སྒེར་བཅས་ཀྱིས་སྔོག་འདོན་བྱེད་ཆོག །

རྒྱལ་ཁབ་ལ་དབང་བའི་གཏེར་ཁ་དང་འབབ་ཆུ་དང་། རྒྱལ་ཁབ་ལ་དབང་བའམ་ཁྲིམས་ལྟར་ཐུན་མོང་ལ་ཐོབ་པའི་

ནགས་ས་རི་བརྒྱུད་རྩྭ་ཐང་ས་རྒོད་གྲམ་ཐང་བཅས་ཁྲིམས་དང་འགལ་ཏེ་ཉོ་ཚོང་དང་བོགས་མ་དང་གཏའ་མ་འཇོག་

སོགས་ཀྱིས་གཞན་ལ་བཤུག་མི་ཆོག

རྒྱུ་དབང་བཅའ་ཁྲིམས།

དོན་ཚན་ཞེ་དྲུག་པ། གཏེར་ཁ་དང་འབབ་ཆུ་དང་མཚོ་ངོགས་བཅས་རྒྱལ་ཁབ་ལ་དབང་།

དོན་ཚན་བརྒྱ་དང་ཉེར་གསུམ་པ། ཁྲིམས་ལྟར་ཐོབ་པའི་གཏེར་ཁ་ཉུལ་སྔོག་དང་ཆུ་ལེན་པ་དང་ཆུ་རྒྱུད་གྲམ་ཐང་

ནས་ཉ་སོགས་གསོ་འཛིན་བྱེད་པའི་དབང་ཆ་ཁྲིམས་ཀྱི་འགན་སྲུང་ཡོད།

ཉེས་དོན་བཅའ་ཁྲིམས།

དོན་ཚན་སུམ་བརྒྱ་ཞེ་གསུམ་པ། གཏེར་ཁ་ཐོན་རྫས་བཅའ་ཁྲིམས་དང་འགལ་ཏེ་གནང་བ་མེད་པར་གཏེར་སྔོག་པ་

དང་། རང་ཕོད་ཀྱིས་རྒྱལ་ཁབ་འཆར་འགོད་གཏེར་ཁུལ་དུ་འཛུལ་བ་དང་། རྒྱལ་དམངས་དཔལ་འབྱོར་ལ་འགངས་

གལ་ཆེ་བའི་དང་གཞན་མིའི་གཏེར་ཚང་ནས་གཏེར་སྔོག་པ་དང་། རང་ཕོད་ཀྱིས་རྒྱལ་ཁབ་སྲུང་སྐྱོང་བྱས་པའི་

དམིགས་བསལ་གྱི་གཏེར་ཁའི་རིགས་སྔོག་པ་ལ།

བཀག་འགོག་བྱས་ཀྱང་མ་ཕན་པར་གཏེར་ཁའི་ཐོན་ཁུངས་ལ་གཏོར་བཤིག་བྱས་ན། ལོ་གསུམ་མན་གྱི་བཙོན་

འཇུག་དང་བཙན་ཉར་དང་མཉམ་དུ་དངུལ་ཆད་གཅོད་རྒྱུ་དང་། གཏེར་རྫས་ལ་གཏོར་བཤིག་ཚབ་ཆེན་བཟོས་ན་ལོ་

གསུམ་ནས་བདུན་བར་བཙོན་འཇུག་དང་། མཉམ་དུ་དངུལ་ཆད་གཅོད་དགོས། ཁྲིམས་དང་འགལ་ཏེ་གཏོར་བཤིག་

ཅན་གྱི་གཏེར་སྔོག་བྱ་ཐབས་ཀྱིས་གཏར་རྫས་ལ་གཏོར་བཤིག་ཚབ་ཆེན་བཟོས་ན་ལོ་ལྔ་མན་གྱི་བཙོན་འཇུག་དང་

བཙན་ཉར་མཉམ་དུ་དངུལ་ཆད་གཅོད་དགོས།

མགོ་ལོག་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་རང་སྐྱོང་སྲོལ་ཡིག །

དོན་ཚན་ཉེར་བདུན་པ། རང་སྐྱོང་ཁུལ་གྱི་སྲིད་འཛིན་སྡེ་ཁག་གིས་ཁྲིམས་ལྟར་རྒྱུན་མཐུད་འཕེལ་རྒྱས་དང་རྒྱུན་

ལྡན་མཁོ་སྤྱོད་ཀྱི་ལམ་ལུགས་ལྟར། ཁུལ་ནང་གི་གཏེར་ཁ་དང་འབབ་ཆུ་དང་ནགས་ཚལ་དང་རྩྭ་ཐང་དང་ས་གཞི་

དང་། གཞན་ཡང་རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་དང་སྐྱེ་དངོས་སོགས་ཐོན་ཁུངས་ལ་དོ་དམ་དང་སྲུང་སྐྱོང་བྱ་རྒྱུ་དང་། རྩ་

འཛུགས་དང་མི་སྒེར་སུ་ཡིན་ཡང་གཏོར་བཤིག་བྱེད་པར་བཀག་དགོས།

མཚོ་ནུབ་སོག་རིགས་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་བྱེ་སའི་སྐྱེ་དངོས་སྲུང་སྐྱོང་སྲོལ་ཡིག །

དོན་ཚན་བཅུ་གཉིས་པ། བྱེ་ཐང་ས་ཆ་ནས་གཏེར་ཁ་ཉུལ་སྔོག་དང་གཞན་གྱི་ཨར་འཛུགས་བྱེད་ཚེ། ངེས་པར་དུ་

ལས་བྱ་དེས་ས་གནས་དེར་དང་ཁོར་ཡུག་ལ་འགལ་རྐྱེན་ཆེ་ཆུང་དཔྱད་འཇོག་བྱས་རྗེས་འབྲེལ་ཡོད་སྲིད་འཛིན་སྡེ་

ཁག་ལ་ཞུ་སྟེ་གནང་དགོས་པ་དང་། ས་མཚམས་དང་རྒྱ་ཁྱོན་གསལ་བོར་ཕྱེ་དགོས་པ་མ་ཟད་སྐྱེ་ཁམས་སྲུང་སྐྱོང་

ཐབས་ཚུལ་ཕུད་དགོས།

ཟུར་བཀོད་གཉིས་པ། རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་གི་གཏེར་རྫས་ཐོན་ཁུངས་དོ་དམ་སྡེ་ཁག་སྡེ་ཁག་གིས་ཆོག་མཆན་

གནང་དགོས་བའི་གཏེར་རྫས་རིགས་ཀྱི་དཀར་ཆག །

༡རྡོ་སོལ། ༢རྡོ་སྣུམ། ༣སྦུམ་ལྡན་རྡོ་གཡམ། ༤ཆན་རིགས་རང་བྱུང་འབར་རླངས། ༥རང་བྱུང་སོལ་རླངས། ༦སྦུམ་

གྱུར་རླངས། ༧ས་འོག་ཚ་ནུས། ༨འཕྲོ་དུག་ཅན་གཏེར་རྫས། ༩གསེར། ༡༠དངུལ། ༡༡ཕེད། ༡༢མཱན། ༡༣ཁིར། ༡༤ཁོབ།

༡༥ལྕགས། ༡༦ཟངས། ༡༧ཞ་ནེ། ༡༨ཏི་ཚ། ༡༩ཧ་ཡང་། ༢༠ནིག ། ༢༡ཝུ། ༢༢གཤའ། ༢༣འཐི། ༢༤མོལ། ༢༥ཞི་ཐུའུ།

༢༦ལིན། ༢༧ཅཱ། ༢༨མུ་སི། ༢༩སི། ༣༠རྡོ་རྗེ་ཕ་ལམ། ༣༡ནི་བ། ༣༢ཐེན། ༣༣རྡོ་རྒྱུས། ༣༤གཏེར་ཆུ། (མི་དམངས་ཉིན་

རེའི་ཚགས་པར། 19980223པར་ངོས་གཉིས་པ།)

ཟུར་བཀོད་གསུམ་པ། འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཁག་འབྲེལ་གཏུག་བྱེད་ལུགས།

མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་རྨ་འབྲི་རྫ་གསུམ་འབྱུང་ཡུལ་སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་ལྷན་ཚོགས།

ཁ་པར། ༠༩༧༡-༤༣༢༥༤༤༤

བརྙན་སྐྱེལ། ༠༩༧༡-༤༣༢༥༤༤༤

སྡོད་གནས། མཚོ་སྔོན་ཟི་ལིང་གྲོང་ཁྱེར་གྲོང་དབུས་ཤམྦྷ་ལའི་ལམ་ཆན་ཡོན་ཁང་བརྩེགས་གཉིས་པའི་སྒོ་དང་པོའ་ི

ཁང་མིག་༡༡༢པ།

སྦྲག་ཨང་། ༨༡༠༠༡༢

གློག་དྲྭའི་ཡིག་སྒམ། uyohata@126.com

དྲྭ་ཚིགས། http://www.snowland-great-rivers.org

ཀྲུང་གོ་ཁྲིམས་སྲིད་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོ་བཙོག་གནོད་བྱུང་བར་ཁྲིམས་ལུགས་རོགས་རམ་ལྟེ་གནས་ཀྱི་རིན་མེད་རེ་སྐྱོབ་

སྦྲེལ་ལམ།

ཁ་པར། ༠༡༠-༦༢༢༦༧༤༥༩

བརྙན་སྐྱེལ། ༠༡༠-༦༢༢༢༡༢༩༡

འདི་ནི་ཁོར་ཡུག་ཐོན་ཁུངས་བཅའ་ཁྲིམས་ལ་སློབ་ཁྲིད་དང་ཞིབ་འཇུག་བྱས་པའམ། ད་དུང་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་

དང་སྤྱི་ཕན་སྒྲུབ་པའི་མཐོ་རིམ་སློབ་གྲྭའི་དགེ་རྒན་དང་སློབ་མ། དག་འདོན་པ། ཆེད་མཁས་པ་སོགས་ཀྱིས་གྲུབ་ཅིང་

སྦག་གཙོག་གིས་གནོད་འཚེ་བྱུང་བར་ཁྲིམས་ལུགས་ཀྱི་རོགས་རམ་དང་ཁོར་ཡུག་ཐོན་ཁུངས་བཅའ་ཁྲིམས་ཞིབ་

འཇུག་བྱེད་པའི་དམངས་ཁྲོད་ཀྱི་ཁོར་སྲུང་རྩ་འཛུགས་ཞིག་ཡིན། སྦྲེལ་ལམ་ཕྱེ་བའི་དུས་ཚོད་ནི། གཟའ་ཟླ་བ་ནས་

གཟའ་པ་སངས་ཀྱི་སྔ་དྲོ། ༨:༣༠-༡༡:༣༠ ཕྱི་དྲོ། ༢:༠༠-༤:༣༠

སྡོད་གནས། པེ་ཅིང་གྲོང་ཁྱེར་ཧེ་ཏན་ཁུལ་ཤིས་ཐོན་གྲོང་ལམ་ཨང་༢༥།

སྦྲག་ཨང་། ༡༠༠༠༨༨

གློག་དྲྭའི་ཡིག་སྒམ། clapv@9577.com/wcanfa@clapv.org

དྲྭ་ཚིགས། http://www.clapv.org

ཝུས་ཧན་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོ་ཉམ་ཐག་པའི་ཁེ་དབང་སྲུང་སྐྱོབ་ལྟེ་གནས།

ཁ་པར། ༠༢༧-༦༨༧༥༤༥༦༦

འབྲེལ་གཏུག་མི་སྣ། ཀྲོ་ཞཱོ་ཟོང་།

གློག་དྲྭའི་ཡིག་སྒམ། whuzxsong@yahoo.com.cn

ཀྲུང་ཧྭ་ཁོར་སྲུང་མཉམ་འབྲེལ་ཚོགས་པའི་ཁོར་ཡུག་ཁྲིམས་ལུགས་ཞབས་ཞུ་ལྟེ་གནས་ཀྱི་ཁོར་སྲུང་ཞུ་གཏུག་བྱེད་

ས།

ཁ་པར། ༠༡༠-༥༡༢༣༠༠༡༢

བརྙན་སྐྱེལ། ༠༡༠-༥༡༢༣༠༠༠༦

འདིས་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་དབང་ཆ་སྲུང་བར་ཐབས་ཤེས་མང་པོས་རོགས་སྐྱོར་འདོན་པ་དང་། ཁོར་ཡུག་དབང་

ཆ་ལ་གནོད་འཚེ་

ཐེབས་པའི་སྤྱི་དམངས་དང་ཁྲིམས་མིའམ་རྩ་འཛུགས་གཞན་པ་བཅས་ཀྱི་ཁྲིམས་མཐུན་ཁེ་དབང་ལ་སྲུང་སྐྱོབ་དང་།

ཁྱད་པར་དུ་ཉམ་ཐག་ཅན་ལ་རོགས་སྐྱོར་ཏེ་རྩད་ཞིབ་དང་དཔང་རྟགས་ལེན་པ་དང་བར་འདུམ་སོགས།

སྡོད་གནས། པེ་ཅིང་གྲོང་ཁྱེར་ཁྲོ་ཡམ་ཁུལ་ཧུ་ཕན་ལེས་ཆུས་༡༤པ།

སྦྲག་ཨང་། ༡༠༠༠༡༣

དྲྭ་ཚིགས། http://www.acef.com.cn

གློག་དྲྭའི་ཡིག་སྒམ། zhengqingbao@acef.com.cn

པེ་ཅིང་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོའ་ིམང་ཚོགས་ལས་ཞུགས་ཞིབ་འཇུག་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་ལྟེ་གནས།

བློ་འདྲིའི་ཁ་པར། (༠༡༠)༦༢༧༥༧༢༨༦

ཞབས་ཞུའི་དུས་ཚོད། གཟའ་ཟླ་བ་ནས་པ་སངས་བར་གྱི་སྔ་དྲོ། ༨:༣༠-༡༡:༣༠ ཕྱི་དྲོ། ༢:༠༠-༥:༠༠ དུས་གཞན་དུ་ཁ་

པར་གྱི་སྒྲ་སྡུད་ཡོད།

རྒྱལ་ཡོངས་ནས་བཀོལ་ཆོག་པའི་འཁོར་སྲུང་ཞུ་གཏུག་དང་ཐེར་འདོན་གྱི་གཅིག་འགྱུར་ཁ་པར་ནི་༡༢༣༦༩ཡིན།

དེས་མང་ཚོགས་ཀྱིས་ཁོར་སྲུང་ཐད་ཞུ་གཏུག་དང་ཐེར་འདོན་བྱས་པར་ཐག་གཅོད་བྱེད།

རྒྱལ་ཁབ་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་སྤྱིའི་ལས་ཁུངས་ཁོར་ཡུག་ལྟ་ཞིབ་སྡེ་ཁག་(ཁོར་ཡུག་ཚབས་དོན་ཐད་རྒོལ་དང་དོན་

འཕྲིན་ཞིབ་བཤེར་ལྟེ་གནས།)དྲྭ་ཐོག་ཐེར་འདོན་ཀྲུང་ཧྭ་ཁོར་སྲུང་སྦྲེལ་ལམ། http://www.12369.gov.cn

རྒྱལ་ཡོངས་གཅིག་འགྱུར་ཁྲིམས་ལུགས་ཀྱི་དམིགས་བཙུགས་ཞབས་ཞུའི་ཁ་པར་༡༢༣༤༨ཡིན་ལ། དེས་གཙོ་བོར་སྤྱི་

དམངས་དང་རྩ་འཛུགས་ཀྱི་འབྲེལ་ཡོད་ཁྲིམས་ལུགས་ཀྱི་དངོས་གཞི་དང་གོ་རིམ་གྱི་དོགས་གནད་དྲི་བ་སེལ་ཞིང་།

འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཁག་མཉམ་འབྲེལ་གྱིས་ཁྲིམས་ལུགས་ཀྱི་ཞབས་ཞུ་འདོན་པ།

ཟུར་བཀོད་བཞི་པ།

སྲིད་གཞུང་དོན་འཕྲིན་གསལ་བསྒྲགས་གོ་རིམ་དཔེ་རིས།

ཟུར་བཀོད་ལྔ་པ།

གཏུག་བཤེར་བཅའ་ཁྲིམས་གསུམ་གྱི་འབྲེལ་ཡོད་གཏན་འབེབས།

ཉེས་དོན། དམངས་དོན། སྲིད་འཛིན།

ཐོག་མའི་འདྲི་གཅོད་སྤྱི་བཏང་གོ་རིམ་

དུས་ཆད། ཞིབ་དཔྱོད་ཁང་ལ་གྱོད་གཞི་འབྱོར་རྗེས་ཟླ་༡ནང་ནས་ཐག་ཆོད་དགོས། གྱོད་ཆེན་རྙོག་འཛིང་ཅན་

ལ་ཟླ་ཕྱེད་འགྱང་ཆོག །

ཁྲིམས་ཁང་ལ་འབྱོར་རྗེས་ཟླ་ཕྱེད་གཉིས་ནང་རྫོགས་དགོས། གྱོད་ཆེན་རྙོག་འཛིང་ཅན་ལ་མཐོ་རིམ་ཁྲིམས་ཁང་ལ་

ཞུས་ཏེ་ཟླ་༡འགྱང་ཆོག ། སྤྱི་བཏང་གོ་རིམ་ལ་ཟླ་༣་ཡིན། དམིགས་གསལ་ལ་ཁྲིམས་དཔོན་གྱིས་གནང་རྗེས་ཟླ་

༦་ལ་འགྱང་ཆོག །ད་དུང་འགྱང་དགོས་ན་གོང་རིམ་ཁྲིམས་ཁང་གིས་གནང་བ་དགོས། ལས་སླའི་འདྲི་གཅོད་གོ་རིམ་

ལ་ཟླ་༣་གྱིས་རྫོགས་དགོས། ཐོག་མའི་འདྲི་གཅོད་ཟླ་༣གྱིས་རྫོགས་དགོས། ཕྱིར་འགྱང་དགོས་ན་མཐོ་རིམ་མི་

དམངས་སྲིད་གཞུང་ལ་ཞུ་དགོས།

འདྲི་གཅོད་རྗེས་མའི་སྤྱི་བཏང་གོ་རིམ་གྱི་དུས་ཆད། ཁྲིམས་ཁང་གིས་གོང་གཏུག་དང་རྒོལ་གཏུག་བྱས་པའི་གྱོད་

གཞི་ཟླ་ཕྱེད་གཉིས་ལས་འགོར་མི་ཆོག དམིཊ་བསལ་ལ་མཐོ་རིམ་ཁྲིམས་ཁང་ལ་ཞུས་ནས་ཟླ་༡

འགྱང་ཆོག ། ཟླ་༣ནང་ནས་རྫོགས་དགོས། དམིགས་བསལ་ལ་ཁྲིམས་དཔོན་གྱིས་གནང་བ་དགོས། གོ་རིམ་ཐད་ཀྱི་

གོང་གཏུག་གྱོད་གཞི་ཉིན་༣༠ཡིས་རྫོགས་དགོས། གྱོད་གཞི་གོང་གཏུག་བྱས་པར་ཟླ་༢ཀྱིས་རྫོགས་དགོས།

སྐྱར་འདྲིའི་དུས་ཆད། ཟླ་བ་༣གྱིས་རྫོགས་དགོས། འགྱངས་ན་ཟླ་༦ལས་ཡོལ་མི་ཆོག ། ཟླ་གསུམ།

ཁྱབ་བསྒྲཌ་དུས་ཆད། ཉིན་དྲུག་ཅུ། ཉིན་དྲུག་ཅུ།

གོང་གཏུག་དུས་ཆད། ཉིན་བཅུ། ཉིན་བཅོ་ལྔ། ཉིན་བཅོ་ལྔ།

འདེད་གཏུག་གོ་ཆོད་དུས་ཆད། ཉེས་དོན་ལ་སྤྱིར་བཏང་ལོ་༢༠ཡིན། དམངས་དོན་ལ་སྤྱིར་བཏང་ལོ་༢ཡིན།

དམིགས་གསལ་ལ་ལོ་༡ཡིན་ཏེ། ༡ལུས་ཕུང་ལ་གནོད་འཚེ་བྱུང་ནས་གྱོང་ཚབ་སློང་པ། ༢རྒྱུ་སྤུས་ཞན་པའི་ཚོང་ཆས་

བཙོང་བར་གསལ་བཤད་མ་ བྱས་པ། ༣བོགས་དངུལ་དུས་འགྱངས་ནས་སྤྲད་པའམ་ཡང་ན་མི་སྤྲོད་པ།

༤ བཅོལ་ནོར་མེད་དུ་བཅུག་པའམ་ཆག་གྲུམ་ཤོར་བ།

སྲིད་འཛིན་སྐྱར་གྲོས་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་འབྲེལ་ཡོད་བཏོན་དོན།

སྐྱར་གྲོས་ཞུ་ཐབས། སྲིད་འཛིན་བསྐྱར་གྲོས་ཞུ་བ་ལ། ཡིག་ཐོག་ནས་ཞུ་ཆོག་ལ་ཁ་ནས་ཞུས་ནའང་ཆོག ཁ་ནས་ཞུས་

པ་ལ་སྲིད་འཛིན་སྐྱར་གྲོས་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་རེ་ཞུ་མཁན་གྱི་ཕལ་ཆེར་གནས་ཚུལ་དང་སྲིད་འཛིན་སྐྱར་གྲོས་རེ་ཞུ།

སྲིད་འཛིན་སྐྱར་གྲོས་ཞུ་དོན་དང་གནས་ལུགས། དུས་ཚོད་བཅས་ཟིན་བྲིས་བཀོད་དགོས།

སྐྱར་གྲོས་ཞུ་བའི་དུས་ཆད། སྤྱི་དམངས་དང་ཁྲིམས་མི། དེ་མིན་རྩ་འཛུགས་ཀྱིས་སྲིད་འཛིན་བྱ་སྤྱོད་ཀྱིས་རང་གི་

ཁྲིམས་མཐུན་ཁེ་དབང་ལ་གནོད་འཚེ་བཏང་བྱུང་སྙམ་ན། གནོད་པ་བཟོས་པ་ཤེས་པ་ནས་ཉིན་༦༠ནང་ནས་སྲིད་

འཛིན་སྐྱར་གྲོས་ཞུ་དགོས།

སྐྱར་གྲོས་རེ་བ་ཞུ་ཡུལ། རྫོང་རིམ་པའི་ས་གནས་སྲིད་གཞུང་འོག་གི་ལས་སྒྲུབ་ཁང་གིས་སྲིད་འཛིན་བྱ་སྤྱོད་ལ་ཁས་

མ་བླངས་ན། རིམ་པ་དེའི་སྲིད་གཞུང་ལ་སྲིད་འཛིན་སྐྱར་གྲོས་ཞུའམ་ཡང་ན་རིམ་པ་གོང་གི་གཙོ་གཉེར་སྡེ་ཁག་ལ་

ཞུ་ཆོག །

སྲིད་འཛིན་ཞིབ་བཤེར་དུས་ཆད། སྲིད་འཛིན་སྐྱར་གྲོས་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་སྐྱར་གྲོས་ཞུ་ཡིག་འབྱོར་རྗེས། ཉིན་ལྔའི་

ནང་ཞིབ་བཤེར་བྱེད་དེ། སྲིད་འཛིན་བཅའ་ཁྲིམས་དང་མི་མཐུན་པ་ལ་ཡིག་ཐོག་ནས་རེ་ཞུ་མི་བསྡུ་བའི་ལན་སྤྲད་

དགོས། རེ་ཞུ་ཁྲིམས་དང་མཐུན་ཡང་ལས་ཁུང་རང་གི་སྐྱར་གྲོས་བྱེད་པའི་ནང་དོན་མིན་ན། རེ་ཞུ་མཁན་ལ་འབྲེལ་

ཡོད་སྲིད་འཛིན་སྡེ་ཁག་ལ་ཞུ་དགོས་པའི་ལན་འདེབས་དགོས།

སྲིད་འཛིན་ཞུས་ལན་དུས་ཆད། སྲིད་གཞུང་སྐྱར་གྲོས་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་སྐྱར་གྲོས་རེ་ཞུ་འཕྲོད་དེ་་ཉིན་༦༠ནང་ནས་

སྐྱར་གྲོས་བྱེད་ཐུབ་དགོས། གནས་ཚུལ་རྙོག་འཛིང་རྐྱེན་གྱིས་སྐྱར་གྲོས་མ་ཐུབ་ན་ལས་ཁུངས་འགོ་ཁྲིད་ལ་ཞུས་ཏེ་

འོས་འཚམས་ཀྱིས་ཕྱི་འགྱངས་བྱེད་ཆོག

འོན་ཀྱང་ཉིན་སུམ་ཅུ་ལས་འགྱངས།

གཏུག་བཤེར་དུས་ཆད། བཅའ་ཁྲིམས་དང་ཁྲིམས་སྲོལ་ལྟར་ཐོག་མར་སྲིད་འཛིན་སྐྱར་གྲོས་ཞུས་རྗེས་སྐྱར་གྲོས་ཆོད་

དོན་ལ་བློར་མ་འབབ་ན། མི་དམངས་ཁྲིམས་ཁང་ལ་སྲིད་འཛུན་གཏུག་བཤེར་བྱེད་ཆོག་པ་ལ། སྲིད་འཛིན་སྐྱར་གྲོས་

ལས་ཁུངས་ཀྱིས་རེ་ཞུས་བསྡུ་རུག་མི་བྱེད་པའམ་བྱས་ཀྱང་དུས་ཆད་ནང་ལྟར་སྐྱར་གྲོས་མ་བྱས་ན། བསྡུ་རུག་མི་བྱེད་

པའི་ཆོད་ཡིག་ལག་ཏུ་འབྱོར་ཉིན་ནམ་ཡང་ན་སྐྱར་གྲོས་དུས་ཆད་ཐུག་ཉིན་ནས་བཟུང་ཉིན་བོ་ལྔ་ནང་ནས་ཁྲིམས་

ལྟར་མི་དམངས་ཁྲིམས་ཁང་ལ་སྲིད་འཛིན་གཏུག་བཤེར་བྱེད་ཆོག །

ཟུར་བཀོད་དྲུག་པ། གཏུག་བཤེར་ཡི་གེའི་མ་དཔེ་འདྲ་མིན།

དམངས་དོན་གཏུག་བཤེར་གྱོད་ཡིག །

གཏུག་མཁན། མིང་། འདུག་གནས།

ཁ་པར།

མངགས་བཅོལ་ཚབ་མི། མིང་། ཕོ་མོ། ལོ།

མི་རིགས། གོ་གནས། ལས་ཁུངས། འདུག་གནས།

ཁ་པར།

གྱོད་ཡ། མིང་། འདུག་གནས།

ཁ་པར།

ཞུ་གཏུག་རེ་འདུན།

དོན་འཕྲིན་དང་གནས་ལུགས་དཔང་རྟགས་དང་དེའི་ཐོན་ཁུངས། དཔང་མིའི་རུས་མིང་དང་

འདུག་གནས།

གུས་ཞུ།

མི་དམངས་ཁྲིམས་ཁང་།

ཞུ་གཏུག་མཁན།(རུས་མིང་།)

ལོ་ཟླ་ ཚེས་ ཉིན།

ཉེས་དོན་ཞོར་འབྲེལ་དམངས་དོན་གཏུག་བཤེར་གྱོད་ཡིག །

གཏུག་མཁན།

གྱོད་ཡ།

གྱོད་གཞི་འབྱུང་རྐྱེན།

གཏུག་བཤེར་རེ་འདུན།

༡ ཉེས་འགན་བདའ་འདེད།

༢ དམངས་དོན་གྱོང་ཚབ་རེ་འདུན།

དོན་འཕྲིན་དང་གནས་ལུགས།

དཔང་རྟགས་དང་དེའི་འབྱུང་ཁུངས། དཔང་མིའི་རུས་མིང་དང་འདུག་གནས།

གུས་ཞུ།

མི་དམངས་ཁྲིམས་ཁང་།

གཏུག་མཁན།

ལོ་ཟླ་ ཚེས་ ཉིན།

ཟུར་བཀོད། གཏུག་ཤོག །ཡོད།

སྲིད་འཛིན་གཏུག་བཤེར་གྱོད་ཡིག །

〖HG240X〗

གཏུག་མཁན། རུས་མིང་། ཕོ་མོ། སྐྱེས་པའི་ལོ་ཟླ། མི་རིགས།

ལས་ཁུངས། གོ་གནས། འདུག་གནས།

འབྲེལ་གཏུག་བྱ་ཐབས། (གཏུག་མཁན་ལས་ཁུངས་ཡིན་ན། མིང་དང་ཆགས་གནས། འབྲེལ་གཏུགས་བྱ་ཐབས་

སོགས།)

མངགས་བཅོལ་ཚབ་མི། རུས་མིང་། ཕོ་མོ། ལོ་གྲངས། མི་རིགས།

གོ་གནས། ལས་ཁུངས།

འདུག་གནས། འབྲེལ་གཏུག་བྱ་ཐབས།

གྱོད་ཡ། མིང་། འདུག་གནས། འབྲེལ་གཏུག་བྱ་གནས།

ཁྲིམས་གཏན་ཚབ་མི། མིང་། གོ་གནས།

ཞུ་གཏུག་རེ་འདུན།

དོན་འཕྲིན་དང་གནས་ལུགས།

གུས་ཞུ།

གཏུགམཁན། རུས་མིང་།

ལོ་ཟླ་ ཚེས་ ཉིན།

གང་ན་རྒྱུ་འབྲས་མི་བསྣོལ་ཞིང་། །

སྤྱི་ལ་སྙོམས་པའི་སེམས་ཡོད་པ། །

དེ་འདྲ་དཔོན་དུ་བསྐོས་གྱུར་ན། །

གྲོང་ངམ་གྲོང་ཁྱེར་དག་ཏུ་བདེ། །

ཁྲིམས་དཔོན་གྱི་ཡོན་ཏན།

གལ་ཏེ་ཕའམ་མས་ཀྱང་རུང་། །

མི་འོས་པ་ཡི་ཞུ་སྦྱོར་ན། །

རྒྱལ་པོས་དེ་ལ་གནད་དཀྲོལ་ཏེ། །

ཁྲིམས་འགལ་བྱ་བ་སྐབས་མི་དབྱེ། །

མི་ལ་བཟང་ངན་སྣ་ཚོགས་ཀྱི། །

སྐྱོན་ཡོན་ཁོང་ན་གནས་གྱུར་པ། །

ཁ་ནས་བཤད་པ་ཅི་འདྲ་ཡང་། །

ལག་གི་བྱ་བས་ངེས་པར་རྟོགས། །

མཇུག་བྱང་།

ཕ་ཡུལ་གྱི་ཡུལ་ལྗོངས་གཙང་མ་འདི་དང་དེར་བརྟེན་གྱི་མི་སེམས་དྭངས་མ་དེ་གཉིས་སྲུང་བྱེད་ཀྱི་རིག་གནས་

འགངས་ཆེན་འདིའི་ཕྱིར་དུ། ངས་རང་གི་འཇོན་ཐང་ལ་མ་ལྟོས་པར་རྨ་འབྲི་རྫ་གསུམ་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་ལྷན་

ཚོགས་ཀྱིས་རེ་བསྐུལ་བཞིན་དེབ་ཆུང་འདིའི་རྩོམ་སྒྲིག་བྱེད་པའི་དམ་བཅས། ཟླ་འགའ་ཤས་རིང་འབད་འབུངས་

བརྒྱུད་དེ་ད་ལམ་གཟིགས་པ་པོའ་ིསྤྱན་སྔར་ཕུལ་བའི་དེབ་ཆུང་འདི་གྲུབ།དེབ་ཆུང་འདི་ཁོར་ཡུག་དང་ཁེ་དབང་

འགན་སྲུང་གི་ཁྲིམས་ལུགས་ཁྱབ་སྤེལ་ཀློག་དེབ་ཅིག་སྟེ་ཀློག་པ་པོ་ཞིང་འབྲོག་མང་ཚོགས་ཀྱི་དགོས་མཁོ་དང་

བསྟུན་པ་ཡིན་ལ། ཀློག་པ་པོ་གཞན་དག་གི་དགོས་མཁོ་ལའང་གཞིགས་ནས་གོ་བདེའི་ཆེད་དུ་བོད་རྒྱ་སྐད་ཡིག་

གཉིས་ཀྱིས་རྩོམ་སྒྲིག་བྱས། འོན་ཀྱང་རྩོམ་སྒྲིག་པའི་འཇོན་ཐང་དང་དུས་ཡུན་ཐུང་བའི་དབང་གིས་རྒྱ་ཡིག་ལ་དེ་

ཙམ་གོ་མི་སླ་བའི་སྐྱོན་སྣང་བས་བོད་ཡིག་རྩོམ་སྒྲིག་སྐབས་སུ་གང་ཕེར་གྱིས་ཀློག་པ་པོ་བྱིངས་ཀྱི་རིག་གནས་ཆུ་

ཚད་དང་འཚམས་པར་བྱས།དེབ་ཆུང་འདིའི་ནང་མཁོ་སྤྱད་པའི་གྱོད་དཔེ་སོགས་ཀྱི་རྒྱུ་ཆ་ཚང་མ་ཞིང་ཆེན་རིམ་པ་

དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཚགས་པར་དང་དུས་དེབ།

དྲྭ་ཚིགས་ལ་བཀོད་པ་ཤ་སྟག་ཡིན། དེ་དག་འབྱུང་ཁུངས་བསྟན་པ་ཙམ་ལས་རྩོམ་པ་པོ་དངོས་ལས་བསམ་འཆར་

བསྡུ་ལེན་མ་ཐུབ།

གཞན་ཡང་བོད་ཡིག་ནང་དུ་བོད་ཀྱི་མཁས་དབང་དམ་པའི་ལེགས་བཤད་འགའ་རེ་བདམས་ཏེ་དགེ་སྐུལ་གྱི་ཚུལ་དུ་

བཀོད་པར་ཀློག་པ་པོས་བསམ་གཞིག་ཞིབ་ཏུ་ཐུབ་ན་རྨོངས་མུན་བསལ་བའི་སྒྲོན་མེ་རུ་འགྱུར་ངེས།