Πεπτικό Σύστημα

Πέψη λέγεται η διαδικασία κατά την οποία ο οργανισμός παίρνει τα θρεπτικά συστατικά από τις τροφές. Το ταξίδι της τροφής μέσα στο σώμα μας διαρκεί 30 ώρες περίπου.

Η τροφή Η τροφή δίνει ενέργεια και πρώτες ύλες στον οργανισμό. •Ο άνθρωπος παίρνει τη χημική ενέργεια των τροφών και τη χρησιμοποιεί για τις λειτουργίες του οργανισμού του, δηλαδή διατηρεί σταθερή τη θερμοκρασία του και έχει την απαραίτητη ενέργεια για να μπορεί να κινηθεί και γενικά να εκτελεί τις ζωτικές λειτουργίες του. •Από τις τροφές επίσης παίρνει τις πρώτες ύλες που του χρειάζονται για την ανάπτυξή του.

Ισορροπημένη διατροφή

Για τη σωστή ανάπτυξη και υγεία του οργανισμού μας θα πρέπει να τρεφόμαστε υγιεινά •Η διατροφή μας πρέπει να περιλαμβάνει τρόφιμα με τη σωστή ποσότητα όλων των απαραίτητων στοιχείων. Καθημερινά θα πρέπει να καταναλώνουμε τροφές που θα μας δώσουν χρήσιμα συστατικά και να αποφεύγουμε τροφές που περιέχουν βλαβερές ουσίες. •Για μια ισορροπημένη διατροφή πρέπει να καταναλώνουμε τρόφιμα που ανήκουν σε όλες τις ομάδες τροφίμων, αλλά με διαφορετική συχνότητα. Περισσότερα δημητριακά, φρούτα και λαχανικά και λιγότερα λίπη και γλυκά.

Ομάδες τροφίμων Δημητριακά: πρέπει να καταναλώνονται κάθε μέρα. Είναι πλούσια σε υδατάνθρακες, βιταμίνες, πρωτεΐνες και φυτικές ίνες.

Φρούτα και λαχανικά: πρέπει να καταναλώνονται κάθε μέρα. Περιέχουν πολλές βιταμίνες, φυτικές ίνες, μέταλλα και υδατάνθρακες.

Γαλακτοκομικά: πρέπει να καταναλώνονται καθημερινά. Προτιμούμε αυτά με χαμηλά λιπαρά. Είναι πλούσια σε ασβέστιο.

Κρέας, ψάρι: είναι πλούσια σε πρωτεΐνες, λίπη, σίδηρο και άλλα μέταλλα. Πρέπει να τα τρώμε μερικές φορές την εβδομάδα.

Λίπη, έλαια, γλυκά: πρέπει να καταναλώνονται ελάχιστες φορές γιατί προκαλούν παχυσαρκία.

Νερό: καθημερινά πρέπει να καταναλώνουμε 8 ποτήρια.

Συστατικά τροφίμων Τα βασικά συστατικά των τροφίμων είναι οι πρωτεΐνες, οι υδατάνθρακες και τα λίπη. Τα τρόφιμα περιέχουν ακόμη βιταμίνες, άλατα, ιχνοστοιχεία και φυτικές ίνες.

Συστατικά Πού υπάρχουν Σε τι βοηθούν

Πρωτεΐνες Κρέας, γάλα, αυγά+ φυτικές πρωτεΐνες στα όσπρια

Ανάπτυξη οργανισμού

Υδατάνθρακες Ρύζι, ζυμαρικά, ψωμί, φρούτα, ρίζες φυτών

Κύρια πηγή ενέργειας

Φυτικές ίνες Φρούτα, λαχανικά, όσπρια

Βοηθούν το πέρασμα της τροφής μέσα στα διάφορα όργανα του πεπτικού συστήματος

Βιταμίνη C Φρούτα, λαχανικά Άμυνα οργανισμού απέναντι στις λοιμώξεις

Ασβέστιο Γαλακτοκομικά Ανάπτυξη οστών, δοντιών

Σίδηρος Όσπρια, σπανάκι Μεταφορά οξυγόνου στα κύτταρα

Τα δόντια μας Τα δόντια είναι τα όργανα του πεπτικού συστήματος με τα οποία κόβουμε και μασάμε τις τροφές. Τα δόντια βρίσκονται στην πάνω και την κάτω σιαγόνα της στοματικής κοιλότητας. Η οδοντοστοιχία μας αποτελείται από κοπτήρες, κυνόδοντες, προγόμφιους και γομφίους. Στον άνθρωπο αναπτύσσονται δύο γενιές δοντιών. Τα πρώτα δόντια που έχει ένα παιδί ονομάζονται νεογιλά και είναι 10 σε κάθε σιαγόνα, δηλαδή συνολικά 20. Περίπου στην ηλικία των έξι τα νεογιλά δόντια αρχίζουν να πέφτουν και στη θέση τους εμφανίζονται τα μόνιμα δόντια. Τα μόνιμα δόντια είναι 16 σε κάθε σιαγόνα, δηλαδή συνολικά 32.

Πρέπει να προσέχουμε τα δόντια μας. Αυτό σημαίνει πως πρέπει να τα βουρτσίζουμε μετά από κάθε γεύμα και να επισκεπτόμαστε τακτικά τον οδοντίατρο. Καλό είναι να αποφεύγουμε τα γλυκά και να τρώμε γαλακτοκομικά. Για το σωστό καθαρισμό χρησιμοποιούμε οδοντόβουρτσα και οδοντικό νήμα. Μέσα στο στόμα μας υπάρχει και η γλώσσα, ένα αισθητήριο όργανο με το οποίο αντιλαμβανόμαστε τη γεύση. Οι βασικές γεύσεις είναι 4: γλυκό, ξινό, αλμυρό, πικρό.

Όργανο Λειτουργία

Στόμα Μάσηση τροφής

Σιελογόνοι αδένες Εκκρίνουν σάλιο και θα βοηθήσουν τη μασημένη τροφή να γλιστρήσει στον οισοφάγο

Οισοφάγος Οδηγεί μέσω του γαστρικού σωλήνα την τροφή στο στομάχι

Στομάχι Αλέθεται η τροφή

Συκώτι Παράγει χολή και την αποθηκεύει στη χοληδόχο κύστη

Χοληδόχος κύστη Στέλνει τη χολή στο τέλος του στομαχιού και στην αρχή του λεπτού εντέρου (δωδεκαδάκτυλο) για να κυλήσει πιο εύκολα η τροφή στο λεπτό έντερο.

Πάγκρεας Παράγει χημικές ουσίες και τις στέλνει στο δωδεκαδάκτυλο

Λεπτό έντερο Φιλτράρει τον πολτό της τροφής, στέλνει τις χρήσιμες ουσίες στο αίμα και τις περιττές στο παχύ έντερο

Παχύ έντερο Οι άχρηστες ουσίες αποβάλλονται μέσω του πρωκτού

Το ταξίδι της τροφής Το στόμα μας αποτελεί το πρώτο μέρος του ταξιδιού της τροφής. Τα δόντια τεμαχίζουν την τροφή και τη μασούν. Το σάλιο, που εκκρίνεται από τους σιελογόνους αδένες, βοηθά στη δημιουργία της μπουκιάς διασπώντας το άμυλο των τροφών. Στη συνέχεια η τροφή περνά από τον οισοφάγο, ένα σωλήνα που συνδέει το στόμα με το στομάχι. Στο στομάχι η τροφή παραμένει περίπου 5 ώρες και μετατρέπεται σε πολτό με τις κινήσεις που κάνει το στομάχι και τη βοήθεια των στομαχικών (γαστρικών) υγρών.

Μετά το στομάχι η τροφή θα περάσει στο λεπτό έντερο. Εκεί συνεχίζεται η πέψη με τη βοήθεια της χολής που παράγεται από το συκώτι και βοηθά στη διάσπαση των λιπών και των χημικών ουσιών που παράγονται από το πάγκρεας και βοηθούν στη διάσπαση των υδατανθράκων και των πρωτεϊνών. Η χολή και οι χημικές ουσίες του παγκρέατος εκκρίνονται στο δωδεκαδάκτυλο, το πρώτο κομμάτι του λεπτού εντέρου.

Στο λεπτό έντερο απορροφώνται όλες οι θρεπτικές ουσίες της τροφής και μέσω του αίματος μεταφέρονται σε όλο τον οργανισμό.

Οι άχρηστες ουσίες της τροφής περνούν στη συνέχεια στο παχύ έντερο από όπου και αποβάλλονται από τον οργανισμό.