23
ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺕ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ / ﺩﻭﺭﻩ51 ، ﺷﻤﺎﺭ4 ، ﺯﻣﺴﺘﺎﻥ95 / 800 - 777 ﺑﺮﺁﻭﺭﺩ ﻛﺸﺶ ﻫﺎﻱ ﻗﻴﻤﺘﻲ ﻭ ﺩﺭﺁﻣﺪﻱ ﺗﻘﺎﺿﺎﻱ ﻭﺍﺭﺩﺍﺕ ﺩﺍﺭﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺣﺴﻴﻦ ﭘﻨﺎﻫﻲ1 ، ﺳﻜﻴﻨﻪ ﺳﺠﻮﺩﻱ* 2 ، ﻣﻪ ﻧﺴﺎء ﻣﺮﻧﺪﻳﺎﻥ ﺣﻖ3 1 . ﺩﺍﻧﺸﻴﺎﺭ ﮔﺮﻭﻩ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺗﺒﺮﻳﺰ، [email protected] 2 . ﺩﻛﺘﺮﺍﻱ ﻋﻠﻮﻡ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺗﺒﺮﻳﺰ، [email protected] 3 . ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺱ ﺍﺭﺷﺪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﺎﺯ ﺭﮔﺎﻧﻲ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺗﺒﺮﻳﺰ، [email protected] ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ:18 / 01 / 1395 ﺗﺎﺭﻳﺦ ﭘﺬﻳﺮﺵ:04 / 08 / 1395 ﭼﻜﻴﺪﻩ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺑﻨﺪﻫﺎﻱ ﺍﺻﻠﻲ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﻣﻘﺎﻭﻣﺘﻲ، ﺣﻤﺎﻳـﺖ ﺍﺯ ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﺩﺍﺧﻠـﻲ ﻭ ﻣﺤﺪﻭﺩﺳـﺎﺯﻱ ﻭﺍﺭﺩﺍﺕ، ﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﺩﺭ ﺑﺨﺶ ﻫﺎ ﻳﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﻣﺤﺼـﻮﻻﺕ ﺟـﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻭﺍﺭﺩﺍﺕ ﻭﺟـﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ. ﺍﻳـ ﻦ ﺍﻣـﺮ ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻫﺎ ﻱ ﺩﻗﻴﻖ ﺗﺠﺎﺭﻱ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﺣﺼﻮﻝ ﺍﻳﻦ ﻣﻬﻢ، ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺳـﺎﺧﺘﺎﺭ ﻭﺍﺭﺩﺍﺕ ﻭ ﻛﺸﺶ ﻫﺎﻱ ﻗﻴﻤﺘﻲ ﻭ ﺩﺭﺁﻣﺪﻱ ﺗﺎﺑﻊ ﺗﻘﺎﺿﺎﻱ ﻭﺍﺭﺩﺍﺕ ﺍﻣﺮﻱ ﺿـﺮﻭﺭﻱ ﻣـﻲ ﺑﺎﺷـﺪ. ﺍﻳـﻦ ﺿـﺮﻭﺭﺕ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻛﺎﻻﻫﺎﻱ ﺣﺴﺎﺱ ﻭ ﺣﻴﺎﺗﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺩﺍﺭﻭ ﺑﻪ ﻣﺮﺍﺗﺐ ﺑﻴﺶ ﺗﺮ ﺍﺳـﺖ، ﺑﻨـﺎﺑﺮﺍﻳﻦ، ﺳﻴﺎﺳـﺖ ﮔـﺬﺍ ﻱ ﺩﺭ ﺣﻮﺯ ﻭﺍﺭ ﺩﺍﺕ ﺩﺍﺭﻭ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺳﻘﻒ ﻣﻘﺪﺍﺭﻱ ﻭ ﻳﺎ ﻭﺿـﻊ ﺗﻌﺮﻓـ ﻭﺍﺭﺩﺍﺗـﻲ ﻧﻴﺎﺯﻣﻨـﺪ ﺍﻃـﻼﻉ ﺩﻗﻴﻖ ﺍﺯ ﺩﺭﺟ ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ﺗﻘﺎﺿﺎﻱ ﻭﺍﺭﺩﺍﺕ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﻻ ﺑﻪ ﻗﻴﻤﺖ ﻫﺎ ﻭ ﺩﺭﺁﻣﺪ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺿـﺮﻭﺭﻱ ﻳـﺎ ﻟﻮﻛﺲ ﺑﻮﺩﻥ ﺩﺍﺭﻭﻱ ﻭﺍﺭﺩﺍﺗﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺼﺮﻑ ﻛﻨﻨﺪ ﺩﺍﺧﻠـﻲ ﺍﺳـﺖ. ﺑـﺎﻭﺟﻮﺩ ﺍﻫﻤﻴـﺖ ﺍﻳـﻦ ﻣﻮﺿـﻮﻉ، ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺩﺍﺧﻠﻲ ﺗﻮﺟﻪ ﭼﻨﺪﺍﻧ ﻲ ﺑﻪ ﺑﺮﺁﻭﺭﺩ ﻛ ﺸﺶ ﻫﺎﻱ ﻗﻴﻤﺘﻲ ﻭ ﺩﺭﺁﻣﺪﻱ ﻭﺍﺭﺩﺍﺕ ﻧ ﻜـﺮ ﺩﻩ ﺍﻧـﺪ. ﻫـﺪﻑ ﺍﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺤﺎﺳﺒ ﻛﺸﺶ ﻫﺎﻱ ﻗﻴﻤﺘﻲ ﻭ ﺩﺭﺁﻣﺪﻱ ﻭﺍﺭﺩﺕ ﺩﺍﺭﻭ ﺑـﻪ ﺻـﻮﺭﺕ ﻛﻠـﻲ ﻭ ﺑـﻪ ﺗﻔﻜﻴـﻚﺳﻮﺋﻴﺲ) ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﻋﻤﺪﻩ ﻣﺒﺪﺃ ﻭﺍﺭﺩﺍﺕ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ، ﺁﻟﻤﺎﻥ، ﻭ ﺩﺭ ﻓﺎﺻـﻠ( ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ ﻭ ﺳﺎﻳﺮ ﻛﺸـﻮﺭﻫﺎ ﺳﺎﻝ ﻫﺎ1371 ﺗﺎ1393 ، ﺑﺎ ﺑﻪ ﻛﺎﺭﮔﻴﺮﻱ ﺭﻭ ﺵ ﺧﻮﺩ ﺭﮔﺮﺳﻴﻮﻥ ﺑﺎ ﻭﻗﻔﻪ) ﻫﺎﻱ ﮔﺴـﺘﺮﺩﻩARDL ( ﺍﻳﺪً ﺭﻭﺵ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺗﻘﺎﺿﺎﻱ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﺩﺭﺟ) ﺩﻭﻡ ﺑﺎ ﻣﺒﺪﺃ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕSDQUAIDS ﺍﺳـﺖ( . ﻧﺘـﺎﻳﺞ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﻛﺸﺶ ﺩﺭﺁﻣﺪﻱ ﻭ ﻛﺸﺶ ﻗﻴﻤﺘﻲ ﻭﺍﺭﺩﺍﺕ ﺩﺍﺭﻭ، ﻫﺮ ﺩﻭ ﻛﻮﭼﻚ ﺗـﺮ ﺍﺯ ﻳـﻚ ﺑـﻮﺩﻩ ﻭ ﻛﺸﺶ ﺩﺭﺁﻣﺪﻱ ﺑﺰﺭگ ﺗﺮ ﺍﺯ ﻛﺸﺶ ﻗﻴﻤﺘﻲ ﺍﺳﺖ. ﺑـﺎ ﺑـﺮﺁﻭﺭﺩ ﺍﻳـﻦ ﺩﻭ ﻛ ﺸـﺶ ﺑـﻪ ﺗﻔﻜﻴـﻚ ﻣﺒـﺎﺩﻱ ﻭﺍﺭﺩﺍﺗﻲ ﻣﺬﻛﻮﺭ ﻣﺸﺨﺺ ﺷـﺪﻩ ﻛـﻪ ﻛﺸـﺶ ﺩﺭﺁﻣـﺪﻱ ﻭﺍﺭﺩﺍﺕ ﺩﺍﺭﻭ ﺍﺯ ﺩﻭ ﻛﺸـﻮﺭ ﻓﺮﺍﻧﺴـﻪ ﻭ ﺁﻟﻤـﺎﻥ ﺑﺰﺭگ ﺗﺮ ﺍﺯ ﻳﻚ ﺍﺳﺖ. ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻛﺸﺶ ﻗﻴﻤﺘﻲ ﻭﺍﺭﺩﺍﺕ ﺍﺯ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻣﺒﺎﺩﻱ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻛﻮﭼﻚ ﺗـﺮ ﺍﺯ ﻳﻚ ﺍﺳﺖ. ﻃﺒ ﻘﻪ ﺑﻨﺪJEL : Q21, D31, F17 ﻭﺍژﻩ ﻫﺎﻱ ﻛﻠﻴﺪﻱ: ﻭﺍﺭﺩﺍﺕ ﺩﺍﺭﻭ، ﻛﺸﺶ ﻗﻴﻤﺘﻲ، ﻛﺸﺶ ﺩﺭﺁﻣﺪﻱ، ً ﺳﻴﺴـﺘﻢ ﺗﻘﺎﺿـﺎﻱ ﺗﻘﺮﻳﺒـﺎ ﺍﻳﺪ ﻝ ﺩﺭﺟ ﺩﻭﻡ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﺩﻱ ﻣﺨﺘﻠﻒ. .* ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ ﻣﺴﺌﻮﻝ،04133392360

777-800 ﺹ /95 ﻥﺎﺘﺴﻣﺯ ،4 ﻱﻩﺭﺎﻤﺷ ،51 ﻩﺭﻭﺩ / …journals.ut.ac.ir/article_59457_cac9da1d84d14d662b2ac46845bc6be… · 1395 ﻥﺎﺘﺴﻣﺯ ،4

  • Upload
    others

  • View
    1

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: 777-800 ﺹ /95 ﻥﺎﺘﺴﻣﺯ ،4 ﻱﻩﺭﺎﻤﺷ ،51 ﻩﺭﻭﺩ / …journals.ut.ac.ir/article_59457_cac9da1d84d14d662b2ac46845bc6be… · 1395 ﻥﺎﺘﺴﻣﺯ ،4

777-800/ ص 95، زمستان 4ي ه، شمار51تحقيقات اقتصادي / دوره

هاي قيمتي و درآمدي تقاضاي واردات دارو در برآورد كشش ايران

2*سكينه سجودي، 1حسين پناهي 3مه نساء مرنديان حق، 1

[email protected]، دانشيار گروه اقتصاد دانشگاه تبريز. 1 [email protected]، دكتراي علوم اقتصادي دانشگاه تبريز. 2

[email protected]، رگاني دانشگاه تبريزكارشناس ارشد مديريت باز. 3 04/08/1395تاريخ پذيرش: 18/01/1395 تاريخ دريافت:

چكيده ،حمايـت از توليـد داخلـي و محدودسـازي واردات ، يكي از بندهاي اصلي اقتصاد مقاومتي

ن امـر اي ـ. يي است كه امكان توليـد محصـولات جـايگزين واردات وجـود دارد ها بخشدر ويژه بهشناخت سـاختار واردات ، ي دقيق تجاري است و براي حصول اين مهمها سياستنيازمند تنظيم

ايـن ضـرورت در . باشـد مـي هاي قيمتي و درآمدي تابع تقاضاي واردات امري ضـروري و كششي در رگـذا سياسـت ، بنـابراين ،اسـت تر بيشمراتب مورد كالاهاي حساس و حياتي مانند دارو به

وارداتـي نيازمنـد اطـلاع ي هجمله تعيين سقف مقداري و يا وضـع تعرف ـ دات دارو ازواري هحوزو درآمد و همچنين ضـروري يـا ها قيمتحساسيت تقاضاي واردات اين كالا به ي هدقيق از درج

، بـاوجود اهميـت ايـن موضـوع . داخلـي اسـت ي هكنند لوكس بودن داروي وارداتي براي مصرفهـدف . انـد دهكـر هاي قيمتي و درآمدي واردات ن ششي به برآورد كمطالعات داخلي توجه چندان

صـورت كلـي و بـه تفكيـك هاي قيمتي و درآمدي واردت دارو بـه كششي هاين مطالعه محاسبي هفرانسه و ساير كشـورها) و در فاصـل ، آلمان، كشورهاي عمده مبدأ واردات در ايران (سوئيس

) و ARDLهاي گسـترده ( ش خود رگرسيون با وقفهكارگيري رو با به ،1393تا 1371ي ها سالنتـايج . ) اسـت SDQUAIDSدوم با مبدأ متفاوت (ي هدرجل آهروش سيستم تقاضاي تقريباً ايد

از يـك بـوده و تـر كوچكهر دو ، دهد كه كشش درآمدي و كشش قيمتي واردات دارو نشان ميشـش بـه تفكيـك مبـادي بـا بـرآورد ايـن دو ك . از كشش قيمتي است تر بزرگكشش درآمدي

كـه كشـش درآمـدي واردات دارو از دو كشـور فرانسـه و آلمـان شـده وارداتي مذكور مشخص از تـر كوچكهمچنين كشش قيمتي واردات از تمامي مبادي مورد مطالعه . از يك است تر بزرگ

. يك است JEL: Q21, D31, F17ي بند قهطب

سيسـتم تقاضـاي تقريبـاً ، درآمديكشش ، كشش قيمتي، واردات داروهاي كليدي: واژه . دوم با مبادي مختلفي هل درجآ هايد

04133392360نويسنده مسئول، *.

Page 2: 777-800 ﺹ /95 ﻥﺎﺘﺴﻣﺯ ،4 ﻱﻩﺭﺎﻤﺷ ،51 ﻩﺭﻭﺩ / …journals.ut.ac.ir/article_59457_cac9da1d84d14d662b2ac46845bc6be… · 1395 ﻥﺎﺘﺴﻣﺯ ،4

1395، زمستان 4، شماره 51ي دورهحقيقات اقتصادي / ت 778

مقدمه -1ده و به طـور متوسـط كررشد چشمگيري را تجربه 1380ي ايران از سال دارو بازاردر ارتبـاط . درصد رشد داشته اسـت 5/18ارزش نظردرصد و از 8/6حجم نظرسالانه از

ن است كه نرخ رشـد واردات هـم در آباشد مي تر شبيبا اين تغييرات آنچه نيازمند توجه سهم واردات دارو از ، راي مثالب. بيش از توليدات داخلي بوده است ،ارزش و هم در حجم

درصـد در 40به حـدود 1380 در سال درصد 18ارزش از نظركل بازار داروي كشور از ت دارو نيـز افـزايش مقـادير وزنـي واردا . )2009، 1ي اخير رسيده است (ديناروندها سال

ه رسـيد نزديـك بـه سـه برابـر 1380نسبت بـه سـال 1393داشته و مقدار آن در سال ي هتواند مـانعي بـراي رشـد و توسـع واردات دارو ميي هروي بدون شك افزايش بي. 2است

توانـد ديگر ورود داروهاي داراي مشابه در توليد داخل مي عبارت به ،توليدات داخلي باشد. ها بگيرد كنندگان داخلي محدود و فرصت رشد مقياس توليد را از آن براي عرضهبازار را

اتـلاف منـابع ، رويه دارو باشـد كه اين افزايش ناشي از مصرف بي از سوي ديگر درصورتي . ارزي به شمار خواهد آمد

دقيـق ي همديريت مناسب واردات دارو نيازمند شناخت ساختار اين متغير و مطالع ـي مـرتبط هـا شاخصين تر مهمشش قيمتي و درآمدي تقاضاي واردات دارو از ك. آن است

هـاي مـرتبط بـا يرگـذا سياسـت تواند كاربرد فراوانـي در كه مي باشد، ميبا واردات دارو تعـداد مطالعـاتي كـه بـه بـرآورد تـابع ، باوجود اهميت موضوع. واردات دارو داشته باشد

ايـن مطالعـه بـه دنبـال . باشـد مـي توجه ن ان قابلاند چند دهكرتقاضاي واردات براي دارو براي اين منظور ابتدا بـا تخمـين . در داخل كشور است ويژه بهپوشش اين خلأ مطالعاتي با اسـتفاده از روش خـود رگرسـيون بـا 1393تا 1371ي هدورتابع تقاضاي كل دارو در

د شـده و كشـش قيمتـي و درآمـدي تقاضـاي كـل بـرآور ،)ARDL( 3هاي گسترده وقفهسپس تقاضاي دارو به تفكيك چهار مبدأ مختلف و با استفاده از روش سيسـتم تقاضـاي

هاي قيمتي برآورد و كشش ،)SDQUAIDS( 4دوم با مبدأ مختلفي هال درج هتقريباً ايدشـده چهـار مبـدأ وارداتـي انتخـاب . شـده اسـت و درآمدي مربوط به هر مبدأ محاسـبه

هـا درصـد واردات داروي ايـران از آن 50كه بيش از ،فرانسهآلمان و ، عبارتنداز سوئيس

1. Dinarvand تهران كشاورزي و معادن صنايع، بازرگاني، اتاق رسمي . سايت2

3. Autoregressive Distributed Lag 4. Source Difference Quadratic Almost Ideal Demand System

Page 3: 777-800 ﺹ /95 ﻥﺎﺘﺴﻣﺯ ،4 ﻱﻩﺭﺎﻤﺷ ،51 ﻩﺭﻭﺩ / …journals.ut.ac.ir/article_59457_cac9da1d84d14d662b2ac46845bc6be… · 1395 ﻥﺎﺘﺴﻣﺯ ،4

هاي قيمتي و درآمدي تقاضاي واردات دارو در ايران كششبرآورد 779

دليـل . گيـرد شود و ساير كشورهايي كه از آنها واردات دارو به ايران انجـام مـي مي تأمينهـا محدود بودن دسترسـي بـه اطلاعـات سـري زمـاني داده ، محدود كردن تعداد مبداها

گرفتـه و سـپس روش تحقيـق ابتدا ادبيات موضـوع مـورد بررسـي قـرار ، در ادامه. است . شود بندي مي هاي تحقيق ارائه و نتايج حاصل جمع در پايان يافته .شود معرفي مي

مروري بر ادبيات تحقيق -2، تخمـين تـابع تقاضـاي واردات ي هترين مطالعات در زمينذارگ تأثيريكي از اولين و

آنهـا تأثيرادرات و وي كشش قيمتي براي واردات و ص. ) است1950( 1اوركاتي همطالعتقاضـاي ، )1950اوركات (ي هپس از مطالع. بر تراز تجاري را مورد بررسي قرار داده است

2بالاسـا ه اسـت مطالعـات ي مورد بررسي قـرار گرفت ـ گوناگونواردات در مطالعات تجربي ، )1976( 5مـوري و گيـنمن ، )1970( 4ليمر و استرن، )1969( 3هاساكر و مگي، )1967(

، )1995( 8آتوكورالا و منـون ، )1985( 7سيلواپول و فيليپس، )1985( 6و خان گلدشتاينو بلســيوتيس، )1996( 11كــارون، )1993( 10ديــاك و همكــاران، )1992( 9ويلكينســون

ــه ــر، )1997( 12جوزپ ــيفرا و كيلم ــد، )2007( 13ش ــار، )2008( 14محم ــان و كوم 15ناراي 19) و بليكــا 2012( 18ونــگ و لــي ، )2004( 17هــوريلا ، )1997( 16پراســيت، )2010( . روند ين اين مطالعات به شمار ميتر مهماز ،)2013(

1. Orcutt 2. Balassa 3. Houthakker & Magee 4. Leamer & Stern 5. Murray & Ginman 6. Goldstein & Khan 7. Silvapulle & Phillips 8. Athukorala & Menon 9. Wilkinson 10. Deyak et al. 11. Carone 12. Belessiotis & Giuseppe 13. Shiferaw & Kilmer 14. Muhammad 15. Narayan & Kumar 16. Prasit 17. Havrila 18. Wang & Lee 19. Belicka

Page 4: 777-800 ﺹ /95 ﻥﺎﺘﺴﻣﺯ ،4 ﻱﻩﺭﺎﻤﺷ ،51 ﻩﺭﻭﺩ / …journals.ut.ac.ir/article_59457_cac9da1d84d14d662b2ac46845bc6be… · 1395 ﻥﺎﺘﺴﻣﺯ ،4

1395، زمستان 4، شماره 51ي دورهحقيقات اقتصادي / ت 780

هاي تجاري در بازار مشترك اروپا را با استفاده از درآمـد بـه جريان ،)1967بالاسا ( تـأثير چگـونگي ه اسـت و تـلاش كـرد هعنوان تنها متغير توضيحي مورد بررسي قرار داد

اضاي واردات بر ايجـاد تجـارت داخلـي و صادرات و تقي هاحتمالي كشش درآمدي عرضمـورد تأثير، كه درآمد سرانه دهد ميهاي اين مطالعه نشان يافته. خارجي را توضيح دهد

) مـدل تقاضـاي واردات 1969هاساكر و مگـي ( . انتظار را بر ايجاد تجارت ناخالص ندارداخص قيمت را با گنجاندن متغير توضيحي اضافي سطح قيمت (نسبت ش ،)1967بالاسا (

هـا بـا آن. نـد ا هواردات بر شاخص قيمت عمده فروشي كشـور واردكننـده) گسـترش داد بررسـي كشـور صـنعتي را 15ي واردات تـابع تقاضـا ، استفاده از اين الگوي بسط يافتـه

ي ها مدلدهد كه تمام ) نشان مي1969هاي عمده توسط هاساكر و مگي ( يافته. ندا هدكربـه طـوري كـه مقـدار ضـريب تعيـين ،انـد خوبي برازش شـده تقاضاي واردات نسبتاً به

درصـد و بـراي 6/79و 62ها در دو كشور استراليا و آفريقاي جنوبي به ترتيب رگرسيونهمانگونـه كـه در ، با ايـن حـال . ه استدرصد بود 6/95كشور ديگر برابر و يا بيش از 13

حجم نسـبتاً كوچـك نمونـه و به دليل، شود ) اشاره مي1969هاساكر و مگي ( ي همطالع . اين نتايج بايد با احتياط به كار گرفته شوند، شواهدي از وجود خود همبستگي

ند كه يك مبناي نظـري قـوي بـراي گنجانـدن ا هنشان داد، )1970ليمر و استرن () و درآمد واقعي در مدل تقاضـاي واردات RPي داخلي (ها قيمتقيمت نسبي واردات به

يكي از مطالعاتي است كه كمـك شـاياني ،)1976موري و گينمن (ي هلعمطا. وجود دارددهـد كـه اين مطالعه نشان مـي . ده استكربه شناخت خصوصيات مدل تقاضاي واردات

شاخص قيمت واردات و شـاخص قيمـت محصـولات ، شامل درآمد ،مدل تقاضاي وارداتشنهاد شده توسط موري مدل تقاضاي واردات پي. باشد براي واردات مي يداخلي جايگزين

شـاخص قيمـت ، شاخص قيمت واردات، شامل متغير توضيحي درآمد )1976( و گينمنداخلي براي محصولات قابل مبادله و شاخص قيمت داخلي بـراي محصـولات غيـر قابـل

استدلالي وجود دارد مبني بر اينكه ، براساس اين مطالعه. شود مي مبادله به طور جداگانهبـراي ،كنـد اسـتفاده مـي RP يا همان ها قيمتات سنتي كه از نسبت مدل تقاضاي وارد

زماني كه برآورد پارامتر بر ، با اين حال. تر است برآورد تقاضاي واردات اختصاصي مناسب . متغير توضيحي نامناسبي خواهد بود RP، باشد مبناي تقاضاي واردات كل مي

Page 5: 777-800 ﺹ /95 ﻥﺎﺘﺴﻣﺯ ،4 ﻱﻩﺭﺎﻤﺷ ،51 ﻩﺭﻭﺩ / …journals.ut.ac.ir/article_59457_cac9da1d84d14d662b2ac46845bc6be… · 1395 ﻥﺎﺘﺴﻣﺯ ،4

هاي قيمتي و درآمدي تقاضاي واردات دارو در ايران كششبرآورد 781

بر تقاضاي واردات كل در يـك تر بيشي تجاري ساز مدلي همطالعات اوليه در زمينتـرين يكـي از محبـوب ،)1969( 1مدل تجـاري آرمينگتـون . اند كشور معين توجه داشته

تجزيه و تحليل تجربي واردات يك كـالاي خـاص ي هكه به عنوان محرك باشد مي ها مدل)؛ دافـي و 1988(، 3)؛ پنسـن و بـابولا 1987(، 2مورد استفاده قـرار گرفتـه اسـت (بـابولا

كند المللي بينشي ارائه مي تجارت بيني همدل آرمينگتون در نظري. ))1990(، 4رانهمكابايكديگر متفاوت هسـتند؛ ، كه بر اساس آن كالاهاي وارداتي با توجه به محل توليد خود

هـاي مكـاني مختلـف جانشيني ناقص كالاها بـا ريشـه ، بنابراين يكي از فروض اين مدلد كـه در ن ـك اي اسـتفاده مـي بنـدي دو مرحلـه بودجه آرمينگتون از يك چارچوب. استاول آن ميزان مخارج وارداتي اختصاص يافته به يك گروه از كالاها تعيـين و در ي همرحليابد كـه اي تخصيص مي دوم اين مخارج به واردات از كشورهاي مختلف به گونهي همرحل

. مطلوبيت حداكثر شوداين مدل از فرضـيات ، هاي تجارت خارجي لبا وجود نقش مدل آرمينگتون در تحلي

) و متجانس بودن كـه ممكـن اسـت CESاي مانند كشش جانشيني ثابت ( محدودكننده)؛ 1990(، 5برد (آلسـتون و همكـاران رنج مي، پارامترها شودي همنجر به برآورد يك جانب

اي غلبه ها بر اي از راه حل طيف گسترده، در طول بيست سال گذشته. ))1984(، 6وينترزدر ادبيـات اقتصـادي ، از سـوي ديگـر . بر نقاط ضعف مدل آرمينگتون ارائـه شـده اسـت

هاي تقاضا موجـود بـوده و بـه طـور هاي تبعي انعطاف پذيرتري براي برآورد سيستم فرم AIDS7مـدل . ه استگسترده در تجزيه و تحليل تقاضاي داخلي مورد استفاده قرار گرفت

پـذير بـرآورد تقاضـا ي انعطـاف هـا مـدل يكي از پركاربردترين ، )1980( 8ديتون و مولبورد و تحت شـرايط خاصـي بـه كن انتخاب را برآورده ميي هاصول بنيادي نظري باشد كه مي

اين مدل يك سيستم تقاضاي كـاملاً انعطـاف پـذير را نشـان . پذير است طور كامل جمع پيروي اي هويژ رم تبعياز ف ،LES(9ي سيستم مخارج خطي (ها مدل دهد كه برخلاف مي

تقريبـاً تقاضـاي الگوي سيسـتم با آرمينگتون الگوي تلفيق به)، 1984( وينترز. كند نمي

1. Armington 2. Babula 3. Penson & Babula 4. Duffy et al. 5. Alston et al. 6. Winters 7. Almost Ideal Demand System 8. Deaton & Muellbauer 9. Linear Estimation System

Page 6: 777-800 ﺹ /95 ﻥﺎﺘﺴﻣﺯ ،4 ﻱﻩﺭﺎﻤﺷ ،51 ﻩﺭﻭﺩ / …journals.ut.ac.ir/article_59457_cac9da1d84d14d662b2ac46845bc6be… · 1395 ﻥﺎﺘﺴﻣﺯ ،4

1395، زمستان 4، شماره 51ي دورهحقيقات اقتصادي / ت 782

خـارجي ي هكننـد مختلف عرضه منابع از واردات تقاضاي به الگوي دستيابي براي آل ايده)SDAIDS(1 ي هپس از مقال. ه استداخلي پرداخت هايفروش با همراه ) 1984وينتـرز( ،ي تقاضـاي ها مدلكه در آنها تخمين هعداد زيادي از مطالعات اقتصادسنجي منتشر شدت

پـذيري ماننـد هـاي تبعـي انعطـاف واردات براساس مبادي جغرافيايي با استفاده از فـرم AIDS ،دوم ي هدرج ـلئونتيف تعمـيم يافتـه و فـرم نرمـال متقـارن ، ترانسلوگ، روتردام

) و آلسـتون و همكـاران 1987( 2گـورتر و مايـك . ه اسـت كاربردي و غيـره انجـام گرفت ـ بـرآورد ي هدر زمين ـ AIDSهـاي مـدل از اولين محققاني هستند كه از ويژگـي ،)1990(

مـدل ،)1994( 3يانگ و كو. ندا هتقاضاي كالاهاي وارداتي از مبادي متفاوت استفاده كردSDAIDS ه لف به كـار بـرد را براي برآورد تقاضاي واردات گوشت ژاپن از كشورهاي مخت

) در كره 2007( 5هنبري و هوانگ، ) در آمريكا2007( 4مطالعات موتوندو و هنبري. است) در يونـان نيـز از ايـن مـدل بـراي بـرآورد تقاضـاي گوشـت 2014( 6كلوناريس، جنوبي

) بـا 2007گودرزي و همكاران (ي هاز ميان مطالعات داخلي تنها مطالع. اند دهكراستفاده هاي قيمتي و درآمدي واردات روغـن سـويا به برآورد كشش SDAIDSمدل گيري كار به

. پرداخته استتنها تعداد محدودي از ايـن ، برآورد تابع وارداتمورد در گوناگونبا وجود مطالعات

بــا اســتفاده از ،)1994و همكــاران ( 7آلكســاندر .انــد مطالعــات بــه واردات دارو پرداختــهدر اين مطالعـه . به برآورد تقاضاي واردات دارو پرداختندسال 8اطلاعات هفت كشور در

. درآمد و تعداد پزشكان در نظر گرفتـه شـده اسـت ، تقاضاي واردات دارو تابعي از قيمتاز يـك بـوده و كشـش تـر بزرگدهد كه كشش قيمتي و درآمدي هر دو نتايج نشان مي

واردات اسـتراليا را تقاضـاي ، )1997پراسـيت ( . اسـت تر بزرگقيمتي از كشش درآمدي از متغيرهـاي توضـيحي ،)1997پراسـيت ( . براي محصولات دارويـي تخمـين زده اسـت

نتايج ايـن ه وو توليد ناخالص داخلي استفاده كرد RGDP، شامل شاخص قيمت وارداتاز يـك تر كوچكمطالعه حاكي از آن است كه كشش قيمتي تقاضاي واردات در استراليا

. باشد مياز يك تر بزرگش درآمدي در حالي كه كش ،است

1. Source Difference Almost Ideal Demand System 2. Gorter & Meilke 3. Yang & Koo 4. Mutondo & Henneberry 5. Henneberry & Hwang 6. Klonaris 7. Alexander

Page 7: 777-800 ﺹ /95 ﻥﺎﺘﺴﻣﺯ ،4 ﻱﻩﺭﺎﻤﺷ ،51 ﻩﺭﻭﺩ / …journals.ut.ac.ir/article_59457_cac9da1d84d14d662b2ac46845bc6be… · 1395 ﻥﺎﺘﺴﻣﺯ ،4

هاي قيمتي و درآمدي تقاضاي واردات دارو در ايران كششبرآورد 783

تقاضاي واردات اسـتراليا بـراي محصـولات دارويـي را بـرآورد كـرده ،)2013بليكا () و RGDPتوليـد ناخـالص داخلـي واقعـي ( ، )RPقيمـت واقعـي ( ، در اين مطالعه. است

در . انـد متغيرهاي مجازي فصلي به عنوان متغيرهاي توضيحي مورد استفاده قرار گرفتـه مطالعه تقاضاي واردات به تفكيك كشورهاي مبدأ در الگوهاي جداگانه بـرآورد شـده اين

ي نسبي محصـولات دارويـي ها قيمتدهد كه تغيير در نتايج اين مطالعه نشان مي. استدر حالي كـه ، شود ايجاد تغييرات نسبتاً كوچكي در تقاضاي محصولات دارويي مي سببتغييـرات در تقاضـاي محصـولات دارويـي ، استراليا تغييرات درآمد واقعي در تأثيرتحت ين و تـر كـم كشش قيمتي واردات از آمريكا ، همچنين براساس نتايج. خواهد بود تر بزرگ

، در مورد كشش درآمدي نيـز . ين مقدار را داردتر بيشكشش قيمتي واردات از انگلستان . ين مقدار را داردتر بيشين و از آلمان تر كمواردات از آمريكا

. در داخل كشور نيز توجه كمي بـه بـرآورد تـابع تقاضـاي واردات دارو شـده اسـت بـراي دارو تقاضاي تابع اي را با هدف برآورد مطالعه ،)2013عبادي فرد آذر و همكاران (

طبـق . اند انجام داده اثرگذار متغيرهاي شناسايي و ايران در روستائي و شهري خانوارهاي متغيرهـاي و خانوارهـا دارويـي هاي هزينه بين داري معنيي هابطهاي اين مطالعه ر يافته

پزشـكي ويزيـت ي ههزين ـ و خانوارها درآمد، دارو قيمت شاخص بر مشتمل تابع مستقل دارويـي خـدمات در خانوارهاي ايراني بـراي قيمتي تقاضا كشش دارد و همچنين وجود

و 56/0خانوارهـاي شـهري صفر برآورد شـده اسـت (بـراي از تر بزرگ و يك از تر كوچكهـاي ) به بـرآورد كشـش 1394همچنين رنجبر و همكاران (. )38/0خانوارهاي روستايي انگلستان و ايتاليا به ايران پرداختـه ، سوئيس، ها از كشورهاي آلمانواردات آنتي بيوتيك

يكسـان از تـر كـم اند كه كشـش قيمتـي واردات از ايـن كشـورها و به اين نتيجه رسيده . اشدب مي

دوم با ي هل درجآهروش سيستم تقاضاي تقريباً ايدحاضر از لحاظ كاربرد ي همطالع . شوداولين مطالعه در حوزه واردات دارو محسوب مي )SDQUAIDSمبدأ متفاوت (

روش تحقيق -3

كنندگان درآمد خـود را مصرف، اي آرمينگتون بندي دو مرحله مطابق با مدل بودجههـاي اول كل درآمـد بـين گـروه ي همرحلدر ، دهند خارج اختصاص ميدر دو مرحله به م

ها به مخارج هـر كـالا از دوم مخارج كلي گروهي همرحلشود و در كلي كالايي تقسيم مي، )1990در مدل تخصيص تجـاري السـتون و همكـاران ( . شود ها تخصيص داده مي گروه

كـل ي ههزين ـاول ميـزان ي همرحل ـشود كـه در بندي بدين صورت بيان مي روش بودجه د:شو واردات يك كالا تعيين مي

Page 8: 777-800 ﺹ /95 ﻥﺎﺘﺴﻣﺯ ،4 ﻱﻩﺭﺎﻤﺷ ،51 ﻩﺭﻭﺩ / …journals.ut.ac.ir/article_59457_cac9da1d84d14d662b2ac46845bc6be… · 1395 ﻥﺎﺘﺴﻣﺯ ،4

1395، زمستان 4، شماره 51ي دورهحقيقات اقتصادي / ت 784

)1( به طوري كه:

LnDDمخـارج واردات دارو بـر حسـب ريـال مخارج حقيقي واردات دارو ( : لگاريتم ردات منظـور از وا باشـد. مـي )1383تقسيم بر شاخص قيمت داخلي دارو به پايـه سـال

. داروهاي وارداتي براي مصرف انسان به قصد خرده فروشي است، داروPRLn: قيمت نسبي واردات كه برابـر نسـبت شـاخص قيمـت واردات بـر شـاخصبه جاي شاخص قيمت داخلي از شـاخص گوناگوندر مطالعات ، دارو است داخليقيمت

ي تقاضاي واردات بـا برا RPي همحاسبهمچنين . قيمت صادرات دارو استفاده شده استصـادرات محاسـبه (AUV)) واردات بر ارزش واحـد AUV( 1تقسيم ميانگين ارزش واحد

هم براي واردات و هم بـراي صـادرات بـا تقسـيم ارزش واردات و AUVد؛ چنانكه شو مي شود؛ صادرات (ارزش پولي) بر مقدار واردات و صادرات مربوطه محاسبه مي

بـر حسـب 1383حقيقي به سـال پايـه الص داخلي توليد ناخ لگاريتم : . ندده زماني را نشان ميي هدور t ، ريال

به عنوان نسبت شاخص قيمـت RP، 1ي هدر مدل نظري تقاضاي واردات در معادلرود بـا ثبـات بنابر اين انتظـار مـي ،واردات بر روي شاخص قيمت داخلي بيان شده است

تر شدن واردات گراني هبه منزل RPرا افزايش در زي، منفي باشد RPساير شرايط ضريب بـا ثبـات سـاير ، از سوي ديگر. از اين رو تقاضاي واردات كاهش خواهد يافت، خواهد بود

چنانچه توليد ناخالص داخلي ، باشد كالاي نرمال مي، شرايط و فرض اينكه كالاي وارداتيمثبـت ي هرابط ـيعنـي ، دالا روبرود سطح تقاضاي واردات انتظار مي، واقعي افزايش يابد

سـطح . بين سطح توليد ناخالص داخلي واقعي و تقاضـاي واردات وجـود خواهـد داشـت ايـن ، دهد؛ بنابراين واردات داروي ايران بخش كوچكي از كل واردات جهان را تشكيل مي

معقـول ، تعيـين شـود زا بـرون فرض كه قيمت واردات ايـن دسـته از كالاهـا بـه صـورت . اي خواهد بود برآورد تقاضاي واردات در قالب يك مدل تك معادله، در نتيجهباشد و مي

بايـد نـرخ ارز نيـز در ،اند كـه عـلاوه بـر قيمـت دهكر تأكيد ،)1999( 2ساير و اسپرينكل) در الگـو وارد ي تقاضاي واردات گنجانده شوند؛ كه ايـن متغيـر بـا نمـاد ( ها مدل . يتم نرخ ارز حقيقي استلگاري هنشان دهند . شود مي

1. Average Unit of Value 2. Sawyer & Sprinkle

Page 9: 777-800 ﺹ /95 ﻥﺎﺘﺴﻣﺯ ،4 ﻱﻩﺭﺎﻤﺷ ،51 ﻩﺭﻭﺩ / …journals.ut.ac.ir/article_59457_cac9da1d84d14d662b2ac46845bc6be… · 1395 ﻥﺎﺘﺴﻣﺯ ،4

هاي قيمتي و درآمدي تقاضاي واردات دارو در ايران كششبرآورد 785

معادن و كشاورزي ، صنايع، اطلاعات مربوط به واردات دارو از وبسايت اتاق بازرگانيهـاي اقتصـادي بانـك مركـزي هـاي ملـي و گـزارش تهران و سـاير اطلاعـات از حسـاب

. آوري شده است جمع . ده استشارائه 2بنابراين مدل نظري براي تقاضاي واردات در معادله

)2( زماني كه مدل تقاضـاي ، )1982( 2) و سالاس1975؛ 1977( 1به گفته خان و رأس

متغير وابسـته ، د چه حد تغيير در متغيرهاي توضيحينشان دهكند تا ات تلاش ميوارد، در نتيجـه . باشد دل مرجح فرم لگاريتمي ميم، دهد قرار مي تأثيررا در طول زمان تحت

اين رويكـرد در . مدل تقاضاي واردات در اين مطالعه در فرم لگاريتمي برآورد خواهد شدپراسـيت ، )1969تعداد زيادي از مطالعات موجود از جمله در مطالعات هاساكر و مگـي (

) و 2007يلمـر ( شـيفرو و ك ، )2004( 3دوتا و احمد، )1993دياك و همكاران (، )1997( . است مدنظر قرار گرفته) 2010نارايان و كومار (

در ، اي بندي دو مرحلـه اول از روش بودجهي همرحلبعد از تعيين مخارج واردات در شـود كـه در دوم اين مخارج جهت انجام واردات از كشورهاي مختلف صرف ميي همرحل

و مطلوبيـت تـابعي از ، مخـارج ، در اين مدل. شود استفاده مي AIDSاين مرحله از مدل اي را بـه اين تابع ترجيحات رتبـه ،)1976و 1975( 4ملبور. شود گرفته مي نظر در قيمت جدا هم از ماهيت بودن دليل متفاوت به قيمت و مطلوبيت كه ه استاي تعريف كرد گونه

ارج حـداقل مخ ـ ي هتعلق دارد نشان دهنـد PIGLOG5اين تابع كه به گروه توابع . باشند شـكل ي معين بوده و بـه ها قيمتلازم براي دستيابي به سطح مطلوبيت معين با سطح

:است زير)3(

(سـعادت) 1(حـداقل معيشـت) و 0بـين باشد كـه سطح مطلوبيت مي uدر اينجا هـاي توان به عنـوان هزينـه را مي و ع خطي همگن مثبتاست؛ بنابراين تواب

. وابسته هستند ها قيمتاين توابع به سطح . حداقل معيشت و سعادت در نظر گرفتهمگن از درجه ها قيمتهاي تابع مخارج آن است كه بايد نسبت به سطح يكي از ويژگي

1. Khan & Ross 2. Salas 3. Dutta & Ahmed 4. Muellbauer 5. Price Independent Generalized Linear

Page 10: 777-800 ﺹ /95 ﻥﺎﺘﺴﻣﺯ ،4 ﻱﻩﺭﺎﻤﺷ ،51 ﻩﺭﻭﺩ / …journals.ut.ac.ir/article_59457_cac9da1d84d14d662b2ac46845bc6be… · 1395 ﻥﺎﺘﺴﻣﺯ ،4

1395، زمستان 4، شماره 51ي دورهحقيقات اقتصادي / ت 786

و وابـع براي برآورده شدن ايـن ويژگـي ت ،)1980ديتون و مولبور (. يك باشند . اند دهكررت زير تعريف را به صو

)5(

4ابط حال اگر رو. باشد مي تعداد كالاهاي هنشان دهند nاست و iقيمت كالاي خواهيم داشت: شودجايگذاري 3در 5و

)6(

صـدق زيـر قيـود بايد باشد خطي همگن ها قيمت به نسبت مخارج تابع اينكه براي :كند

و )7(شـود نشـان داده مـي كـه بـا iمقدار تقاضا از كالاي ، شفارد لم قضيه به توجه با

را ده و كـر ضرب در حال اگر دو طرف معادله را. آيددست مي به از خواهيم داشت:، نشان دهيم از مخارج كل است با سهم كالايي هدكه نشان دهن

)8( نسـبت مخارج لگاريتم جزئي مشتق با برابر از كل مخارج iمخارج كالاي سهمپس

)6(ي هرابط از اگر اين برابري گرفتن نظر در با حال. باشد ام ميiكالاي قيمت لگاريتم به داشت: خواهيم، گرفته شود جزئي مشتق LnPiبه نسبت

)9(

است؛ بنابراين برابر C(u,P)با كل مخارج، مطلوبيت حداكثر در كننده مصرف براي، شـود ) جـايگزين 9(ي هرابط ـ در حاصل محاسبه و Cو Pبر حسب u) 6(ي هرابط از اگر

Pاز تابعي به صورت بودجه كل از كالايي گروه يا كالا هر سهم كه شود مي اين كار نتيجه يعني:. آيد مي دست به Cو

)10(

Pباشد كه در آن شـاخص قيمتـي مي AIDS) بيانگر فرم توابع الگوي 10(ي هرابط آيد: مي دست بهزير ي هرابطاز

)11( اي مـدل سيسـتم تقاض ـ ، )10(ي هرابط ـدر Pذاري شود با جاگ همانگونه كه ملاحظه مي

Page 11: 777-800 ﺹ /95 ﻥﺎﺘﺴﻣﺯ ،4 ﻱﻩﺭﺎﻤﺷ ،51 ﻩﺭﻭﺩ / …journals.ut.ac.ir/article_59457_cac9da1d84d14d662b2ac46845bc6be… · 1395 ﻥﺎﺘﺴﻣﺯ ،4

هاي قيمتي و درآمدي تقاضاي واردات دارو در ايران كششبرآورد 787

1آل غيرخطي خواهد بود كه معمولاً براي خطي كـردن آن از شـاخص اسـتون تقريباً ايدهشود كه به شـكل زيـر اسـت استفاده مي Pبه جاي شاخص واقعي 2به عنوان يك تقريب

:)1990، 3(گرين و الستون)12(

حالت غير خطي مدل با ارائه دستوري جهت تخمين ،)2012( 4اما پوئي و همكارانAIDS در ايـن . انـد سـازي را از ميـان برداشـته نياز به اين فرض سـاده 5در برنامه استاتا

آيـد كـه بـه دسـت مـي 11ي هرابط ـمطالعه نيز فرض بر اين است كه شاخص قيمت از دسـت بـه بـه صـورت زيـر AIDSحات غير خطـي مـدل 10ي هرابطباجاگذاري آن در

:آيد مي

)13( در هـر معادلـه مدوي هدرج ـ حالـت ، مساوي صفر باشـد هاiهمه براي اني كه زم

،مانـد يم ـبـاقي و ملبـور اصـلي ديتـون AIDSمدل و شود يمه كنار گذاشتمخارج سهممدل و اصلي AIDSتا به راحتي بين مدل دهد يمجازه ا زمونآابراين بن

AIDS گيرد انجامدوم انتخاب ي هدرج . با توجـه iكالاي ي هكشش قيمتي جبران نشدي هبراي محاسب، براساس روابط فوق

داريم: jبه تغييرات قيمتي

)14(

برابر است با: iكشش درآمدي (مخارجي) كالاي

)15(

. آيد اسلاتسكي به دست ميي هكشش قيمتي جبران شده از معادل)16(

1. Stone Index 2. Proxy 3. Green & Alston 4. Poi 5. Stata

Page 12: 777-800 ﺹ /95 ﻥﺎﺘﺴﻣﺯ ،4 ﻱﻩﺭﺎﻤﺷ ،51 ﻩﺭﻭﺩ / …journals.ut.ac.ir/article_59457_cac9da1d84d14d662b2ac46845bc6be… · 1395 ﻥﺎﺘﺴﻣﺯ ،4

1395، زمستان 4، شماره 51ي دورهحقيقات اقتصادي / ت 788

و 0 مقدار بين. باشد نرمال بودن كالا ميي هدهند مثبت بودن كشش درآمدي نشان. نشانه لوكس بودن كالا اسـت 1گر ضروري بودن كالا و مقادير بالاتر از اين كشش بيان 1

دو ، ) منفـي باشـند 14) و (11هـاي ( هاي متقاطع مربوط به معادلـه همچنين اگر كشش 1.اند مكمل، جانشين يكديگر هستند و در غير اينصورت اين دو كالا jو iكالاي

حالـت خاصـي از مـدل ، دارو در اين تحقيق براي بررسي سـاختار تقاضـاي واردات AIDS كالاهـاي تقاضـا شـده وارداتـي (كشـور مبـدأ ي هو عرض ـ تأمينكه در آن منابع

. استفاده شـده اسـت ، شود ه ميدينام SDAIDSاصطلاح در واردات) متمايز شده است و هاي به ظـاهر نـامرتبط غيرخطـي معادلات سيستم تقاضاي همزمان به صورت رگرسيون

NLSUR) (هاي مورد نياز بـراي ايـن داده. شود ستفاده از نرم افزار استاتا برآورد ميو با اهـاي معادن و كشـاورزي تهـران و حسـاب ، صنايع، تحقيق از سايت رسمي اتاق بازرگاني

. آوري شده است ملي بانك مركزي جمع

هاي تحقيق يافته -4مبـدأ از سـال هـاي آمـاري واردات دارو بـه تفكيـك كشـور با توجه به اين كه داده

هـاي در اين مطالعـه كشـش ، بنابراين به دليل كمبود مشاهدات، باشد موجود مي 1370 50آلمان و فرانسه كه نزديك بـه ، گروه شامل سه كشور سوئيس 4قيمتي و درآمدي در

. شود گيرد و ساير كشورها برآورد مي مي انجامدرصد واردات داروي كشور از اين كشورها برآورد خواهد 2ي همعادل، اي بندي دو مرحله ابتدا براساس الگوي بودجهبراي اين منظور

و QUAIDSدوم مطـابق مـدل ي همرحلمعادلات تقاضاي واردات ، دومي همرحلدر . شد د:وش ميزير در نظر گرفته ي هبه فرم گسترد

)17(

)18(

)19(

)2007. مراجعه شود به فيليپيني و همكاران (1

Page 13: 777-800 ﺹ /95 ﻥﺎﺘﺴﻣﺯ ،4 ﻱﻩﺭﺎﻤﺷ ،51 ﻩﺭﻭﺩ / …journals.ut.ac.ir/article_59457_cac9da1d84d14d662b2ac46845bc6be… · 1395 ﻥﺎﺘﺴﻣﺯ ،4

هاي قيمتي و درآمدي تقاضاي واردات دارو در ايران كششبرآورد 789

)20(

، واردات دارو از سـوئيس ي هبه ترتيب سهم بودج ـ W4و W3, W2, W1در توابع بالا قيمـت وارداتـي دارو از ايـن سـه ،P4و P1, P3 ,P2,فرانسه و ساير كشورهاست و ، آلمان

اول از روش دو ي همرحل ـدر ، همان طور كه قـبلاً اشـاره شـد . كشور و ساير كشورهاستشـود؛ تابع مخارج وارداتي كل براي گروه كالايي مـورد نظـر تخمـين زده مـي ، اي حلهمراسـتفاده ARDLبراي برآورد اين الگو از روش . شود برآورد مي 2ي هرابط ،عبارت ديگر به

ي هـا مـدل ي نسـبت بـه سـاير تر بيشهاي كوچك از كارايي اين روش در نمونه. شود ميكـار به 30لب با تعداد مشاهدات بالاتر از غچه اين روش ااگر . سري زماني برخوردار است

بهينـه ي هرود اما زماني كه تعداد متغيرهاي توضيحي زياد نبوده و حداكثر تعداد وقفميدر اين روش . رود كار به نيز 30تا 20براي تعداد مشاهدات بين دتوانمي، انتخاب شود 2

، براي اطمينـان از ايـن موضـوع . اشته باشدايستايي دو وجود دي هنبايد متغيري از درج. بر روي مقادير متغيرها انجام شده اسـت 1آزمون ايستايي ديكي فولر ،1مطابق با جدول

نتـايج ، اسـت 05/3و در تفاضـل 04/3با توجه به مقادير بحراني اين آماره كه در سـطج LnDD ،PRnLدر سطح و متغيرهـاي LnRGDPر يدهد كه متغ نشان مي ها آزموناين

و 2ايسـتايي ي هي ايسـتا شـده و هـيچ متغيـري بـا درج ـ گير در يكبار تفاضل LnERو .در الگو وجود ندارد تر بزرگ

مون ايستايي متغيرهاي تحقيقزآ -1جدول آماره ديكي فولر در تفاضلآماره ديكي فولر در سطح متغير

LnDD 57/2 70/3 PRnL 24/0 71/4

LnRGDP 97/10 - LnER 10/1- 13/3-

بلندمـدت در ي هرابط ـحال نوبت به تخمين الگوي كوتاه مدت و انجام آزمون وجود

. ارائه شـده اسـت 2كوتاه مدت در جدول ي هرابطنتايج تخمين . بين متغيرهاي الگوستميزان واردات كل دارو در هر سـال وابسـته ،بر اساس نتايج به دست آمده در كوتاه مدت

1. Dickey–Fuller

Page 14: 777-800 ﺹ /95 ﻥﺎﺘﺴﻣﺯ ،4 ﻱﻩﺭﺎﻤﺷ ،51 ﻩﺭﻭﺩ / …journals.ut.ac.ir/article_59457_cac9da1d84d14d662b2ac46845bc6be… · 1395 ﻥﺎﺘﺴﻣﺯ ،4

1395، زمستان 4، شماره 51ي دورهحقيقات اقتصادي / ت 790

اخالص داخلي و قيمت نسبي دارو (قيمت واردات دارو به قيمت داخلـي به ميزان توليد ن. دارو) در آن سال و همچنين مقدار واردات دارو و قيمت نسبي دارو در سال قبـل اسـت

مقـدار ضـريب تعيـين ايـن . داري بـر واردات دارو نـدارد نرخ ارز در كوتاه مدت اثر معنيعلاوه بر ايـن مقـدار . دهد گو را نشان ميدرصد بوده و تصريح مناسب ال 98تخمين برابر

نزديك بوده و احتمال وجود خودهمبسـتگي سـريالي را رد 2دوربين واتسون به ي هآمارــراي اطمينــان از تصــريح مناســب الگــو و نبــود مشــكلاتي همچــون . نــدك مــي البتــه ب

عـدم وجـود توزيـع نرمـال و ناهمسـاني در واريـانس ، خطا، خودهمبستگي در بين اجزاگزارش شـده 2كوتاه مدت در انتهاي جدول ي هرابطي تشخيص ها آزمون، لات خطاجم

1همچنين در نمـودار . عدم وجود مشكلات مذكور استي هاست كه همگي نشان دهندآزمون وجود ثبات سـاختاري در الگـو ،CUSUMو CUSUMQي ها آزمونبا استفاده از

اين آزمون در بخش الف و ب نمـودار در طول زمان بررسي شده است كه بر اساس نتايج و ثبـات در باشد ميبين خطوط بحراني در طول زمان ما ها آزموناين ي همقادير آمار، 1

. توان پذيرفت ضرايب را مي

2كوتاه مدت الگوي ي هرابطتخمين -2جدول )Prob.داري ( سطح احتمال معني tآماره ضريب نام متغير

LnDD )1-( 28286/0 6750/2 017/0 RPnL 20699/0- 9311/2-010/0

RP nL )1-( 16408/0- 4515/2-025/0 LnRGDP 68540/0 8017/3 002/0

LnER 075809/0-39658/0-697/0 000/0-0330/5 -4575/3 عرض از مبدأR-Squared 98536/0

DW-statistic 9268/1 ي تشخيصها آزمون

ي هدرجآماري خي دو صفري هفرضي اديآز

)Prob.(داري سطح احتمال معني

921/0 0092423/01عدم وجود خودهمبستگي سريالي 957/0 0029689/01 وجود فرم تبعي مناسب

860/0 2 30073/0 وجود توزيع نرمال 761/0 1 092606/0 عدم وجود ناهمساني واريانس

Page 15: 777-800 ﺹ /95 ﻥﺎﺘﺴﻣﺯ ،4 ﻱﻩﺭﺎﻤﺷ ،51 ﻩﺭﻭﺩ / …journals.ut.ac.ir/article_59457_cac9da1d84d14d662b2ac46845bc6be… · 1395 ﻥﺎﺘﺴﻣﺯ ،4

هاي قيمتي و درآمدي تقاضاي واردات دارو در ايران كششبرآورد 791

2الگوي آزمون ثبات ضرايب در طول زمان در -1نمودار

در بلندمـدت و بـرآورد 2بررسي وجود الگـوي ، مدت كوتاهي هرابطهدف از تخمين بلندمدت در ي هرابطبررسي وجود ARDLضرايب آن است؛ بنابراين گام بعدي در روش

از روش ، بلندمـدت ي هرابط ـدر اين مطالعه براي آزمـون وجـود . بين متغيرهاي الگوستي هرابط ـدر ايـن روش زمـاني . شـود ) استفاده مـي 44( 2انپسران و همكار، 1آزمون باند

مـدت متغيرها در الگوي تصحيح خطاي كوتـاه ي هبلندمدت وجود دارد كه ضرايب با وقفمقدار آماره مربوط به اين آزمون بايد از حد بحرانـي بـالا . دار باشند طور همزمان معني به

باشـد تـا بتـوان وجـود تـر شبـي ، ) محاسبه شـده اسـت 44كه توسط پسران و همكارن (

1. Bounds Test 2. Pesaran

CUSUM -بخش الف

CUSUMQ -بخش ب

Page 16: 777-800 ﺹ /95 ﻥﺎﺘﺴﻣﺯ ،4 ﻱﻩﺭﺎﻤﺷ ،51 ﻩﺭﻭﺩ / …journals.ut.ac.ir/article_59457_cac9da1d84d14d662b2ac46845bc6be… · 1395 ﻥﺎﺘﺴﻣﺯ ،4

1395، زمستان 4، شماره 51ي دورهحقيقات اقتصادي / ت 792

همـان . گـزارش شـده اسـت 3نتايج اين آزمون در جدول . بلندمدت را پذيرفتي هرابط 95به دست آمده از حد بحرانـي بـالا در سـطح ي همقدار آمار، شود طور كه مشاهده مي

. را در بلندمدت پذيرفت 2توان وجود الگوي و مياست بوده تر بيشدرصد

بلندمدتي هرابطاند وجود آزمون ب -3جدول F-statistic95% Lower Bound95% Upper Bound

4787/19 9424/3 3660/5

در بلندمـدت 2ي هرابط ـ، 4در جـدول ، با توجه به مثبت بودن نتيجه آزمـون بانـد ) مطـابق انتظـار منفـي و LnRPمقدار ضريب لگاريتم قيمـت نسـبي ( . برآورد شده است

دهد و با توجـه ريب كشش قيمتي تقاضاي واردات دارو را نشان مياين ض. دار است معنيتوان عنوان كرد كه افزايش يك درصدي در نسبت قيمـت واردات به مقدار عددي آن مي

،درصـدي در واردات دارو خواهـد شـد 51744/0منجر به كاهش ،دارو بر قيمت داخليتوليـد ناخـالص داخلـي ضـريب لگـاريتم . بنابراين تقاضاي واردات دارو كم كشش اسـت

)LnRGDPاين ضريب كشش درآمدي تقاضـاي واردات دارو را . دار است ) مثبت و معنيدرصد تغيير در تقاضاي واردات دارو به ازاي يك درصد ، مقدار اين ضريب. دهد نشان مي

تـر كوچـك ) 95575/0مقدار اين ضريب (. دكن مي بيانتغيير در توليد ناخالص داخلي را مقـدار ضـريب . دهد واردات دارو را نشان مي بزرگي ازه و ضروري بودن بخش از يك بود

. باشد ميدار ن اما اين ضريب از لحاظ آماري معني ،متغير لگاريتم نرخ ارز منفي است

در بلندمدت 2 تخمين الگوي -4جدول )Prob. سطح احتمال معني داري ( tآماره ضريب متغيرLnPR 51744/0-8171/3- 002/0

LnRGDP 95575/0 7065/5 000/0 LnER 10571/0-39409/0-699/0

000/0 -5870/8 -8213/4عرض از مبدأ

بـرآورد 2بلندمدت ي هرابطالگوي تصحيح خطاي مربوط به ، اولي همرحلدر پايان ضـريب ، شـود همـان طـور كـه مشـاهده مـي . گزارش شده است 5و نتايج آن در جدول

Page 17: 777-800 ﺹ /95 ﻥﺎﺘﺴﻣﺯ ،4 ﻱﻩﺭﺎﻤﺷ ،51 ﻩﺭﻭﺩ / …journals.ut.ac.ir/article_59457_cac9da1d84d14d662b2ac46845bc6be… · 1395 ﻥﺎﺘﺴﻣﺯ ،4

هاي قيمتي و درآمدي تقاضاي واردات دارو در ايران كششبرآورد 793

بلندمدت در هـر ي هرابطجبران هر انحراف از ي هكه نشان دهند ECM1تصحيح خطا يا بلندمـدت را ي هرابط ـبوده و سرعت بالاي تعـديل انحـراف از 71714/0برابر ، سال استواتسـون -دوربـين ي ه) و مقـدار آمـار R-Squaredمقادير ضريب تعيـين ( . دهد نشان مي

)DW-statisticباشد ميالگوي تصحيح خطا خوبي برازشي ه) اين تخمين نشان دهند .

2تصحيح خطاي مربوط به الگوي ي هرابطتخمين -5جدول )Prob.داري ( سطح احتمال معني tآماره ضريب متغيرPRnL 20699/0- 9311/2- 009/0

LnRGDP 68540/0 8017/3 001/0 LnER 075809/0-39658/0- 697/0

ecm(-1) 71714/0-7818/6- 000/0 R-Squared 84651/0

DW-statistic 9268/1

و يـا 20تـا 17بـرآورد روابـط ،اي دوم در روش بودجه بنـدي دو مرحلـه ي همرحلكه قبلاً اشاره شد در طور همان. تخمين تقاضاي واردات دارو به تفكيك كشور مبدأ است

بـه روش )7ي هرابط ـاين مرحله ابتدا روابط مذكور با اعمال قيود مربوط به تابع مخارج (هاي قيمتي و درآمدي كشش 15و 14تخمين و سپس با استفاده از روابط ،

خروجي مربوط به نتـايج تخمـين ي هدر پيوست مقال. شود براي هر مبدأ تخمين زده ميدر روابـط (همـان j-i-gama در اين جـدول ضـرايب . ارائه شده است 20تا 17روابط

. دهـد را نشـان مـي iبر واردات از مبـدأ jيمت واردات از مبدأ اثر شاخص ق ،)20تا 17كشـش قيمتـي و درآمـدي از كشـورهاي مبـدأ ي همحاسـب ، هدف از برآورد ايـن روابـط

، آلمـان ، مبدأ در نظر گرفتـه شـده (سـوئيس 4كشش درآمدي از 6در جدول . باشد مي) و e-1ر سـوئيس ( كشش درآمدي از كشو. محاسبه شده استو فرانسه و ساير كشورها)

) e-3) و فرانسـه ( e-2از يك و كشش درآمدي از آلمـان ( تر كوچك) e-4ساير كشورها (دهد كه داروي وارداتي از سوئيس و ساير كشـورها اين امر نشان مي. از يك است تر بزرگ

تـر در حالي كه واردات از كشورهاي آلمـان و فرانسـه لـوكس ،از نوع كالاي ضروري بوده .بوده است

1. Error Correction Model

Page 18: 777-800 ﺹ /95 ﻥﺎﺘﺴﻣﺯ ،4 ﻱﻩﺭﺎﻤﺷ ،51 ﻩﺭﻭﺩ / …journals.ut.ac.ir/article_59457_cac9da1d84d14d662b2ac46845bc6be… · 1395 ﻥﺎﺘﺴﻣﺯ ،4

1395، زمستان 4، شماره 51ي دورهحقيقات اقتصادي / ت 794

كشش درآمدي واردات از مبادي مختلف -6جدول كشش درآمديتعداد مشاهدات ميانگينانحراف معيار حداقل حداكثر9011191/04693208/01009408/07678062/023 e_1 065832/2 267758/1 1963311/054889/1 23 e_2 647482/1 160706/1 103255/0 369828/1 23 e_3 033334/1 7011073/00941152/0868184/0 23 e_4

تخمين كشش قيمتـي تقاضـاي واردات (غيرجبرانـي) از مبـادي جنتاي 7در جدول

قطـر اصـلي ايـن جـدول . وارداتي مختلـف در ميـانگين مشـاهدات بـرآورد شـده اسـت كشـش واردات از هـر ي هكشش قيمتي خودي و ساير عناصر نشان دهندي هدهند نشان

كشـش قيمتـي خـودي از . باشـد مـي ر يا همان كشش متقـاطع مبدأ ديگمبدأ به قيمت همچنين . باشد كشش مي بوده و تقاضاي واردات بي 1از تر كوچكتمامي مبادي وارداتي

د كـه واردات از فرانسـه و سـاير كـر تـوان عنـوان هاي متقاطع مي اساس علامت كششبرل واردات از سـوئيس اما واردات از آلمان مكم ـ ،كشورها جانشين واردات از سوئيس است

همچنـين . واردات از سوئيس و فرانسه جانشـين واردات از كشـور آلمـان اسـت . باشد ميواردات از سـه كشـور . شـود مـي واردات از سوئيس و آلمـان جانشـين واردات از فرانسـه

با توجه بـه ايـن كـه بخـش . آلمان و فرانسه مكمل واردات از ساير كشورهاست، سوئيسرسـد كـه به نظر مي، شود مي صد) واردات دارو از اين سه كشور انجامدر 50(حدود زياد

ي هبـاقي مانـد ، اين سه كشور رقيب اصلي در واردات دارو به ايران بوده و سـاير كشـورها . كنندمي تأمينتقاضاي واردات دارو را

هاي قيمتي مستقيم و متقاطع واردات دارو از مبادي مختلفكشش -7جدول

واردات از سوئيسواردات از آلمانواردات از فرانسهساير كشورهاواردات از قيمت واردات -10589053/082394518/0 12211375/0 -18371955/0

از سوئيس

قيمت واردات -85464722/0-00152121/0 00939479/0 -67812602/0 از آلمان

ت قيمت واردا 73142293/0-03725072/011863414/0 -76690197/0 از فرانسه

قيمت واردات 09888635/0-08314769/0-08724772/0 -61275918/0از ساير كشورها

Page 19: 777-800 ﺹ /95 ﻥﺎﺘﺴﻣﺯ ،4 ﻱﻩﺭﺎﻤﺷ ،51 ﻩﺭﻭﺩ / …journals.ut.ac.ir/article_59457_cac9da1d84d14d662b2ac46845bc6be… · 1395 ﻥﺎﺘﺴﻣﺯ ،4

هاي قيمتي و درآمدي تقاضاي واردات دارو در ايران كششبرآورد 795

يگير نتيجه -5هاي قيمتي و درآمدي بـراي تقاضـاي واردات اين مطالعه برآورد كششاصلي هدف

د كـه ده ـ مـي نتـايج نشـان . دباش ـ مـي رحسب كشور صادركننده دارو به صورت كلي و باز يـك تـر كـم ي هكننده صورت كلي و چه برحسب كشورهاي صـادر كشش قيمتي چه ب

باشـد كـه نشـان از يـك مـي تـر كوچككشش درآمدي كل نيز . بوده و كم كشش استبرآورد كشش درآمدي بـه تفكيـك . واردات دارو است زيادضروري بودن بخش ي هدهند

لمـان و دهد كـه كشـش درآمـدي واردات از دو كشـور آ كشورهاي صادركننده نشان مي . اما واردات از سوئيس و ساير كشورها ضروري است ،فرانسه لوكس است

بـيش از قيمـت درآمـد حساسـيت بـه ، بر اساس نتايج تخمين در تابع تقاضاي كلواردات دارو ناشـي از زيـاد اين امر باشد كه بخـش ي هتواند نشان دهندمي كه اين ،است

توانـد در اصـلاح الگـوي مصـرف دارو مـي بنابراين فرهنگ سازي و . رويه استمصرف بيــاهش واردات دارو ــؤثرك ــد م ــاي واردات دارو . باش ــودن تقاض ــش ب ــم كش ــين ك همچن

داروهـاي تـر بـيش عدم وجود جايگزين مناسب و با كيفيت نزديك بـراي ي هدهند نشانتوانـد به كيفيت توليدات داخلي مي تر بيشحمايت از توليد داخلي و توجه . وارداتي است

رسد كـاهش واردات از دو بر اساس نتايج به نظر مي. دكنستگي به واردات دارو را كم واب . ي داشته باشدتر بيشكشور فرانسه و آلمان نسبت به ساير كشورهاي صادركننده امكان

Page 20: 777-800 ﺹ /95 ﻥﺎﺘﺴﻣﺯ ،4 ﻱﻩﺭﺎﻤﺷ ،51 ﻩﺭﻭﺩ / …journals.ut.ac.ir/article_59457_cac9da1d84d14d662b2ac46845bc6be… · 1395 ﻥﺎﺘﺴﻣﺯ ،4

1395، زمستان 4، شماره 51ي دورهحقيقات اقتصادي / ت 796

20تا 17پيوست: خروجي مربوط به نتايج تخمين روابط

Page 21: 777-800 ﺹ /95 ﻥﺎﺘﺴﻣﺯ ،4 ﻱﻩﺭﺎﻤﺷ ،51 ﻩﺭﻭﺩ / …journals.ut.ac.ir/article_59457_cac9da1d84d14d662b2ac46845bc6be… · 1395 ﻥﺎﺘﺴﻣﺯ ،4

هاي قيمتي و درآمدي تقاضاي واردات دارو در ايران كششبرآورد 797

منابع). برآورد تابع 1386روز (گودرزي، مصطفي، ملك پژوه، مهيار، كهزادي، نو .1

تقاضاي واردات روغن سوياي ايران بر مبناي كشورهاي عرضه كننده آن. .80-61، صص 57ي هاقتصاد كشاورزي و توسعه، شماري همجل

عبادي فردآذر، فربد، رضاپور، عزيز، راهبر، احمد، حسيني شكوه، سيد مرتضي، .2ي دارو در جمهوري اسلامي ). برآورد تابع تقاضا1392باقري فرادنبه، سعيد (

.168-163، صص 2ي ه، شمار15ي هطب نظامي، دوري هايران. مجل3. Alston, J. M., Carter, C. A., Green, R., & Pick, D. (1990). Whither

Armington trade models? American Journal of Agricultural Economics, 72(2), 455-467.

4. Alexander, D. L., Flynn, J. E., & Linkins, L. A. (1994). Estimates of the demand for ethical pharmaceutical drugs across countries and time. Applied Economics, 26(8), 821-826

5. Armington, P.S. (1969). A theory of demand for products distinguished by place of production, IMF Staff Papers 16, 159–176.

6. Athukorala, P-C & Menon, J. (1995), ‘Modelling Manufactured Imports: Methodological Issues with Evidence from Australia’, Journal of Policy Modelling, Elsevier, 17(6), 667-675.

7. Babula, R. (1987). An Armington model of US cotton exports. Journal of Agricultural Economics Research, 39(4), 12-22.

8. Balassa, B. (1967), ‘Trade Creation and Trade Diversion in the European Common Market’, The Economic Journal, 77(305), 1-21.

9. Belessiotis, T., & Giuseppe, C. (1997), ‘A Dynamic Analysis of France's External Trade’, European Economy - Economic Papers, (European Commission DG ECFIN), 122, 1-70.

10. Belicka, S. (2013). Estimation of import demand models for the pharmaceutical products in Australia. Academy of Taiwan Business Management Review, 9(1), 57-72.

11. Carone, G. (1996), ‘Modelling the U.S. Demand for Imports Through Cointegration and Error Correction’, Journal of Policy Modelling, 18(1), 1-48.

12. Deaton, A., & Muellbauer, J. (1980). An almost ideal demand system. The American economic review, 312-326.

13. de Gorter, H., & Meilke, K. D. (1987). The EEC's wheat price policies and international trade in differentiated products. American Journal of Agricultural Economics, 69(2), 223-229.

14. Deyak, Timothy A., Sawyer, W. Charles & Sprinkle, Richard L. (1993), ‘The Adjustment of Canadian Import Demand to Changes in Income, Prices, and Exchange Rates’, The Canadian Journal of Economics, 26(4), 890-900.

Page 22: 777-800 ﺹ /95 ﻥﺎﺘﺴﻣﺯ ،4 ﻱﻩﺭﺎﻤﺷ ،51 ﻩﺭﻭﺩ / …journals.ut.ac.ir/article_59457_cac9da1d84d14d662b2ac46845bc6be… · 1395 ﻥﺎﺘﺴﻣﺯ ،4

1395، زمستان 4، شماره 51ي دورهحقيقات اقتصادي / ت 798

15. Duffy, P. A., Wohlgenant, M. K., & Richardson, J. W. (1990). The elasticity of export demand for US cotton. American Journal of Agricultural Economics, 72(2), 468-474.

16. Dutta, D., & Ahmed, N. (2004). An aggregate import demand function for India: a cointegration analysis. Applied Economics Letters, 11(10), 607-613.

17. Goldstein, M., & Khan, M. S. (1985), ‘Income and Price Effect in Foreign Trade’, Handbook of International Economics, vol. 2, ch. 20, pp. 1,042-1,099.

18. Green, R., & Alston, J. M. (1990). Elasticities in AIDS models. American Journal of Agricultural Economics, 72(2), 442-445.

19. Havrila, I. I. (2004). Patterns and determinants of Australia's international trade in textiles and clothing (Doctoral dissertation, Victoria University of Technology).

20. Henneberry, S. R., & Hwang, S. K. (2007). Meat Demand in South Korea: An Application of the Restricted Source Differentiated AIDS Model. J. Agr. Appl. Econ, 39, 47-60.

21. Houthakker, H. S., & Magee, S. P. (1969), ‘Income and Price Elasticities in World Trade’, The Review of Economics and Statistics, 51(2), 111-125.

22. Klonaris, S. (2014). Demand for Imported Meat in Greece: A Source-Differentiated Almost Idea Demand System Approach, No. 2014-6).

23. Khan, M. S., & Ross, K. Z. (1975). Cyclical and secular income elasticities of the demand for imports. The Review of Economics and Statistics, 357-361.

24. Khan, M. S., & Ross, K. Z. (1977). The functional form of the aggregate import demand equation. Journal of International Economics, 7(2), 149-160.

25. Leamer, E. E., & Stern, R. M. (1970), ‘Quantitative International Economics’, Allyn and Bacon, Boston.

26. Muellbauer, J. (1975). Aggregation, income distribution and consumer demand. The Review of Economic Studies, 525-543.

27. Muellbauer, J. (1976). Community preferences and the representative consumer. Econometrica: Journal of the Econometric Society, 979-999.

28. Muhammad, A. (2008). ‘Would African Countries Benefit from the Termination of Kenya's Economic Partnership Agreement (EPA) with the EU? An Analysis of EU Demand for Imported Roses’, Journal of Agricultural Economics, Early View, pp. 1-19.

29. Murray, T., & Ginman, Peter J. (1976). ‘An Empirical Examination of the Traditional Aggregate Import Demand Model’, Review of Economics and Statistics, 58(1), 75-80.

30. Mutondo, J. E., & Henneberry, S. R. (2007). A source-differentiated analysis of US meat demand. Journal of Agricultural and Resource Economics, 515-533.

Page 23: 777-800 ﺹ /95 ﻥﺎﺘﺴﻣﺯ ،4 ﻱﻩﺭﺎﻤﺷ ،51 ﻩﺭﻭﺩ / …journals.ut.ac.ir/article_59457_cac9da1d84d14d662b2ac46845bc6be… · 1395 ﻥﺎﺘﺴﻣﺯ ،4

هاي قيمتي و درآمدي تقاضاي واردات دارو در ايران كششبرآورد 799

31. Narayan S., & Kumar P. (2010), Estimating Import and Export Demand Elasticities for Mauritius and South Africa, Australian Economic Papers, 49(3), 241-252.

32. Orcutt, Guy H. (1950), ‘Measurement of Price Elasticities in International Trade’, Review of Economics and Statistics, 32(2), 117-132.

33. Penson, J. R., & Babula, R. (1988). Japanese monetary policies and US agricultural exports. Journal of Agricultural Economics Research, 40, 11-18.

34. Pesaran, M.H., Shin, Y., & Smith, R.J. (2001). Bounds testing approaches to the analysis of level relationships. Journal of applied econometrics, 16(3), 289-326.

35. Poi, B. P. (2012). Easy demand-system estimation with quaids. Stata Journal, 12(3), 433-446.

36. Prasit, C. K. (1997). ‘Patterns and Determinants of Australia's International Trade in Pharmaceuticals’, DBA Thesis, Victoria University – Melbourne, Australia.

37. Salas, J. (1982). Estimation of the Structure and Elasticities of Mexican Imports in the Period 1961-1979’, Journal of Development Economics, 10(3), 297-311.

38. Sawyer, W. C., & Sprinkle, R. L. (1999). The demand for imports and exports in the world economy. Aldershot: Ashgate.

39. Shiferaw, T Feleke & Kilmer, Richard L. (2007). ‘Analysis of the Demand for Imported Meat in Switzerland using a Dynamic Specification: Implications for the European Union’, Agribusiness, 23(4), 497-510.

40. Silvapulle, P., & Phillips, P. (1985). ‘Australian Import Demand Analysis’, in Lim, D (ed.), ASEAN Australia Trade in Manufacturers, Longman Cheshire, Melbourne, 108-131.

41. Wang, Y. H., & Lee, J. D. (2012). Estimating the import demand function for China. Economic Modelling, 29(6), 2591-2596.

42. Wilkinson, J. (1992). ‘Explaining Australia’s Imports: 1974-1989’, Economic Record, 68(201), 151-164.

43. Winters, L. A. (1984). Separability and the specification of foreign trade functions. Journal of International Economics, 17(3), 239-263.

44. Yang, S. R., & Koo, W. W. (1994). Japanese meat import demand estimation with the source differentiated AIDS model. Journal of Agricultural and Resource Economics, 396-408.