9.SINIF KIMYA - testokul.com · 9.1.2.1 Kimyanın ve kimyacıların başlıca çalışma alanlarını açıklar. 9.1.2.2 Kimya projelerini bilim, toplum, teknoloji, çevre ve ekonomiye

9.SINIF

sorular kitabi“Sana özel, senin yanında”

• Sorulardan önce Bilgi Köşesi

• Çözümlü sorular

• Farklı farklı sorular

• Seçenekli sorular (seviye 1)

• Seçenekli sorular (seviye 2)

• Fen lisesi soruları

• Yazılı için sorular

KIMYA

Merhaba Dostum,

İzin verirsen önce kendimi tanıtayım: Ben ArKi. Kirpigillerdenim. Sana, bu kitabı çalışmayı istediğin süre boyunca arkadaşlık etme niyetindeyim. Kabul edersen tabi.

Niye böyle bir yola çıktığımı merak ediyorsundur. Dur, anlatayım. Senin gibi 9. sınıfa giden bir kuzenim var ve geçen sene boyunca uğraştığı ortak sınav meselesi yüzünden bu yıl kitaplara ve çalışmaya biraz mesafeli. Nasıl olsa liseyi kazandım, hem üniversite için çalışmaya daha 4 yıl var, diye düşünüyor ve mümkün olduğunca az kitapla haşır neşir olmak istiyor. Ama benimle muhabbeti sever naçizane. Çünkü onu anlıyorum. Peki tamam, anladığımı düşünüyorum diyelim. Onunla bir araya geldiğimizde öyle değişik konulardan bahsediyoruz ki, hem şaşırıyor hem de bu konuları okulundaki derslerle ilişkilendirdi-ğimde derse ilgisi artıyor. Bir örnek vereyim en iyisi: Mesela geçen hafta doğumgünümdü ve bana mavi-mor renklendirilmiş kirpi şeklinde bir pasta almışlar. Bunu nasıl bu renklerde boyamışlar diye bana sorduğunda ona kırmızı lahanadan bahsettim. Kırmızı lahana suyunun adıyla pek uymasa da mor renkli olduğunu, üstelik içine kabartma tozu koyarsa mavi, limon suyu koyarsa pembe olacağını söyledim. Bu renkleri de gıda boyası olarak kullandıklarını. Sonra oradan muhabbet kimya ile ilgili asit-baz konusuna geldi. Bir baktık ki yarım saat konuşmuşuz. Mavi-mor pastayı yerken kuzenimin gözleri ışıl ışıldı. Tam orada anladım işte senin gibi dostlarımın bu budur, bu şundan dolayı böyledir gibi kuru bilgilere soğuk durup, ilgilerini çeken bilgilere nasıl da heyecanla sarıldıklarını...

Ondan sonra da kuzenim ve senin gibi arkadaşlarıma ders çalışmanın aslında sıkıcı olmadığını, her konuda ilgilerini çekecek bilgilerin olduğunu [tamam kabul ediyorum hepsinde olmayabilir :) ] göstermeyi ve elimden geldiğince ders çalışırken yanla-rında hissedeceği bir arkadaş olmayı kafama koydum.

Sen de bu kitabı aldığına göre sana arkadaşlık yapmama izin veriyorsun demektir. Eyvallah :)

Bu güveni boşa çıkarmamak için elimden geleni yapacağım.

Sevgilerimle,

İmza: ArKi

Not: Beni instagram hesabımdan takip etmeyi unutma :)

ürün adı 9. Sınıf Kimya Sorular Kitabı

ürün no OK00-9.02SKT06

isbn 978-605-2175-52-1

yazar Yasemin Salman

katkıda bulunanlar Ali Eldiven - İsmail Gürdal

dizgi-mizanpaj ve grafik Test Okul Dizgi ve Grafik Servisi

yayın editörü Özge Burhan

yayın yönetmeni Nilgün Aydoğan

baskı Aykut MatbaasıFiruzköy Mah. Mezarlık Üstü Cad. No. 24/26 A Blok Avcılar/İstanbul

tlf: 0 212 428 52 74 - 428 54 26

iletişim www.testokul.com - [email protected]ülbahar Mah. Cemal Sururi Sk. No: 15/E Halim Meriç İş Merkezi

Kat: 9 Mecidiyeköy/İST. tlf: 0 212 275 00 35

Copyright © Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’na göre her hakkı Eksen Yayıncılık ve Eğitim Malz. San. Tic. AŞ’ye aittir. Eksen Yayıncılık’ın

yazılı izni olmaksızın, kitabın herhangi bir şekilde kısmen veya tamamen çoğaltılması, basım ve yayımı hâlinde

gerekli yasal mevzuat uygulanır.

KİTABIMIZ HAKKINDA

ArKi Der ki, #arkiderki

KİTABIMIZI TANIYALIM

BİLGİ KÖŞESİTestlere başlamadan

yani sorulardan önce,

kısa bir konu özetiyle hatırlama yapalım.

Üni

teni

n ka

zanı

mla

rı

ÇÖZÜMLERLE ÖĞRENELİMKonuların anlaşılması için çözümlü sorular burada..

Ünitenin kavramları

FARKLI FARKLI SORULARKonuları tam kavramak

için farklı farklı sorular da çözmelisin.

Ünitenin numarası

ve adı

Fen lisesi için hazırladığımız testler

dikkatini çekecek.

Sana bir de yazılı sınavlar için sorular

hazırladık. Bu bölüm-deki sorularla yazılı sınavlarına hazırlık

yapmış olacaksın.

SEÇENEKLİ SORULARKolaydan zora dizilmiş

seçenekli sorular (seviye 1)ile konuyu kavramaya

hazırsın.

Bir de bunun seçenekli sorular (seviye 2)

olanı var. Mor renkli bu sayfalarda biraz

zorlanabilirsin, haberin olsun.

ArKi’nin tavsiyelerine bir göz at derim.

Bir de burada cevaplarını işaretleyebileceğin optik alan var. Bunu süs diye koymadık merak etme. Yaptığın işaretlemeler “Bulut Okuma”

uygulamasında cevaplarını takip edebilmen, çözemediklerinin videosunu izleyebilmen için veri sağlıyor.

KİTABIMIZIN İÇİNDEKİLER

KİMYA BİLİMİBİLGİ KÖŞESİ-1 SİMYADAN KİMYAYA ............................................................................................................................ 10

ÇÖZÜMLÜ SORULAR ...................................................................................................................................................... 10

FARKLI FARKLI SORULAR ............................................................................................................................................ 12

SEÇENEKLİ SORULAR ................................................................................................................................................... 14

BİLGİ KÖŞESİ-2 KİMYA DİSİPLİNLERİ VE KİMYACILARIN ÇALIŞMA ALANLARI ........................................................... 20

ÇÖZÜMLÜ SORULAR ..................................................................................................................................................... 20



FEN LİSESİ TESTİ NANOTEKNOLOJİ VE YARI İLETKEN TEKNOLOJİLER ..................................................................... 28

BİLGİ KÖŞESİ-3 KİMYANIN SEMBOLİK DİLİ ................................................................................................................... 30

ÇÖZÜMLÜ SORULAR ..................................................................................................................................................... 30



BİLGİ KÖŞESİ-4a DOĞAL KİMYASAL MADDELERİN İNSAN SAĞLIĞI VE ÇEVREYE ETKİLERİ ...................................... 38

ÇÖZÜMLÜ SORULAR ..................................................................................................................................................... 38

BİLGİ KÖŞESİ-4b DOĞAL KİMYASAL MADDELERİN İNSAN SAĞLIĞI VE ÇEVREYE ETKİLERİ ...................................... 40

ÇÖZÜMLÜ SORULAR ..................................................................................................................................................... 40



BİLGİ KÖŞESİ-5 KİMYA LABORATUVARINDA UYULMASI GEREKEN İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURALLARI ............ 48



YAZILI SORULARI .......................................................................................................................................................... 60

1.ÜNİTE

ATOM VE PERİYODİK SİSTEMBİLGİ KÖŞESİ-1 ATOM MODELLERİ ................................................................................................................................ 64

ÇÖZÜMLÜ SORULAR ..................................................................................................................................................... 65



BİLGİ KÖŞESİ-2 ATOMUN YAPISI ................................................................................................................................... 72

ÇÖZÜMLÜ SORULAR ..................................................................................................................................................... 72



FEN LİSESİ TESTİ ATOMUN PARÇACIKLARDAN OLUŞTUĞUNA İŞARET EDEN BULGULAR ................................... 82

BİLGİ KÖŞESİ-3 PERİYODİK SİSTEM ............................................................................................................................... 84

ÇÖZÜMLÜ SORULAR ..................................................................................................................................................... 84



2.ÜNİTE

BİLGİ KÖŞESİ-4 ELEMENTLERİN SINIFLANDIRILMASI .................................................................................................. 94

ÇÖZÜMLÜ SORULAR ..................................................................................................................................................... 95



BİLGİ KÖŞESİ-5 PERİYODİK ÖZELLİKLER ....................................................................................................................... 102



YAZILI SORULARI .......................................................................................................................................................... 114

MADDENİN HÂLLERİBİLGİ KÖŞESİ-1 MADDENİN HÂLLERİ ............................................................................................................................ 174

ÇÖZÜMLÜ SORULAR .................................................................................................................................................... 175



4.ÜNİTE

KİMYASAL TÜRLER ARASI ETKİLEŞİMLERBİLGİ KÖŞESİ-1 KİMYASAL TÜRLER ARASI ETKİLEŞİMLER ............................................................................................ 118

ÇÖZÜMLÜ SORULAR ..................................................................................................................................................... 119



BİLGİ KÖŞESİ-2 İYONİK BAĞ .......................................................................................................................................... 126

ÇÖZÜMLÜ SORULAR ..................................................................................................................................................... 126



BİLGİ KÖŞESİ-3 KOVALENT BAĞ VE METALİK BAĞ ....................................................................................................... 136

ÇÖZÜMLÜ SORULAR ..................................................................................................................................................... 137



BİLGİ KÖŞESİ-4 ZAYIF ETKİLEŞİMLER ............................................................................................................................ 148

ÇÖZÜMLÜ SORULAR ..................................................................................................................................................... 148



BİLGİ KÖŞESİ-5 FİZİKSEL VE KİMYASAL DEĞİŞİMLER ................................................................................................... 158

ÇÖZÜMLÜ SORULAR ..................................................................................................................................................... 158



YAZILI SORULARI .......................................................................................................................................................... 170

3.ÜNİTE

ATOM VE PERİYODİK SİSTEM2.

ÜNİTE

MADDENİN HÂLLERİBİLGİ KÖŞESİ-2 KATILAR ................................................................................................................................................ 182

ÇÖZÜMLÜ SORULAR .................................................................................................................................................... 182



BİLGİ KÖŞESİ-3 SIVILAR ................................................................................................................................................. 190

ÇÖZÜMLÜ SORULAR .................................................................................................................................................... 190



BİLGİ KÖŞESİ-4 ATMOSFERDE SU BUHARI ................................................................................................................... 198

ÇÖZÜMLÜ SORULAR .................................................................................................................................................... 198



BİLGİ KÖŞESİ-5 GAZLAR ................................................................................................................................................ 204

ÇÖZÜMLÜ SORULAR .................................................................................................................................................... 204



FEN LİSESİ TESTİ GAZ KANUNLARI VE KİNETİK TEORİ .............................................................................................. 212

BİLGİ KÖŞESİ-6 SAF MADDELERİN HÂL DEĞİŞİM GRAFİĞİ VE PLAZMALAR .............................................................. 216

ÇÖZÜMLÜ SORULAR .................................................................................................................................................... 216



YAZILI SORULARI .......................................................................................................................................................... 228

4.ÜNİTE

DOĞA VE KİMYABİLGİ KÖŞESİ-1 SU VE HAYAT ......................................................................................................................................... 232

ÇÖZÜMLÜ SORULAR .................................................................................................................................................... 232



BİLGİ KÖŞESİ-2 ÇEVRE KİMYASI ..................................................................................................................................... 240

ÇÖZÜMLÜ SORULAR .................................................................................................................................................... 240



YAZILI SORULARI .......................................................................................................................................................... 252

5.ÜNİTE

CEVAP ANAHTARI

FARKLI FARKLI SORULARIN CEVAP ANAHTARLARI ............................................................................................ 254

SEÇENEKLİ SORULARIN CEVAP ANAHTARLARI .................................................................................................. 262

8

KİMYABİLİMİ

1.ÜNİTE

İlk ünitemizden merhaba sevgili dostum, Haydi açılışı bir bilmeceyle yapalım.“He He He He” görünce aklına gülmek dışında bir şey gelenler hangi meslek grubundadır? Cevap veri-yorum: Kimyacılar :)))Bu kimya dedikleri öyle engiiin bir bilim ki, sadece lisede öğreneceklerinden ibaret sanma baştan söy-leyeyim. Öncelikle günümüzde, kimyanın ucundan bucağından da olsa değmediği malzeme sayısı o kadar az ki. Zaten malzeme bilimi diye bir alan var ki üniversitede, yeni neler bulunabilir diye araştırma yapıyor. İşte bu araştırmasını da en çok kimya biliminden yararlanarak gerçekleştiriyor. Yani dostum, insanların İlk Çağ’dan beri araştırmaya, yeni maddeler bulmaya olan isteği hiç azalmadan devam ediyor anlayacağın. İlk Çağ’da simyacılar ölümsüzlük iksirini, felsefe taşını bulmaya çalışıyorlardı, gü-nümüzde ise mühendisler yanmayan kıyafetleri, kırılmaz camları buluyorlar. Gelecekte kim bilir neler bulunacak? Hem, belli mi olur, belki sen bulursun hiç kimsenin aklına gelmeyen bir şeyi...

İmza: ArKi

9

Ünitenin Kazanımları

Anahtar Kavramlar

bileşik

bilim insanı

element

formül

kimya

laboratuvarda güvenlik

madde

sembol

simya

9.1.1 Simyadan Kimyaya

9.1.1.1 Kimyanın bilim olma sürecini açıklar.

9.1.2 Kimya Disiplinleri ve Kimyacıların Çalışma Alanları

9.1.2.1 Kimyanın ve kimyacıların başlıca çalışma alanlarını açıklar.

9.1.2.2 Kimya projelerini bilim, toplum, teknoloji, çevre ve ekonomiye katkıları açısından değerlendi-rir. (*)

9.1.3 Kimyanın Sembolik Dili

9.1.3.1 Günlük hayatta sıklıkla etkileşimde bulunulan elementlerin adlarını sembolleriyle eşleştirir.

9.1.3.2 Bileşiklerin formüllerini adlarıyla eşleştirir.

9.1.4 Kimya Uygulamalarında İş Sağlığı ve Güvenliği

9.1.4.1 Kimya laboratuvarlarında uyulması gereken iş sağlığı ve güvenliği kurallarını açıklar.

9.1.4.2 Kimyasal maddelerin insan sağlığı ve çevre üzerindeki etkilerini açıklar.

9.1.4.3 Kimya laboratuvarında kullanılan bazı temel malzemeleri tanır.

(*) Bu kazanım, sadece fen lisesi programı uygulayan okullarda okutulacaktır. Diğer kazanımlar tüm liselerde ortaktır.

BİLGİ KÖŞESİ-1 SİMYADAN KİMYAYASo

rula

rdan

önc

eÇö

züm

lü S

orul

ar

ÇÖZÜMLERLE ÖĞRENELİM

10

Soru 1

Aşağıdakilerin hangisi simyanın temel hedefle-rinden biri değildir?

A) Sonsuz hayat bahşeden suyu (ab-ı hayat) bul-ma

B) Dokunduğunda her şeyi altına dönüştüren felse-fe taşını bulma

C) Bileşikleri ayrıştırma

D) Sonsuz zenginliğe ulaşma

E) Hastalıkları iyileştirme

Çözüm 1

Dokunduğu her nesneyi altına dönüştüreceğine inanılan felsefe taşı simyacıların sonsuz zenginlik ve ölümsüzlük hedeflerinin anahtarıdır.

Felsefe taşından elde edilecek iksirin (ab-ı hayat) hastalıkları iyileştirerek ölümsüzlük sağlayacağına inanmışlardır.

Bileşikleri ayrıştırma simyacıların temel hedefi de-ğildir.

Cevap C

Simya Kimya

✓ Bir bilim değildir. ✓ Bilimdir.

✓ Sınama-yanılmaya dayalıdır. ✓ Bilimsel yöntemlere dayalıdır.

✓ Teorik temelleri yoktur. ✓ Teorik temelleri vardır.

✓ Sistematik bilgi birikimi sağlamaz. ✓ Bilgi birikimi vardır.

Simyadan Kimyaya Aktarılan Bulgular

• Cam, barut, mürrekkep, sabun, tuz, seramik, esans üretimi, metallerin karıştırılması, madenlerin işlenmesi, kozmetik, boyar maddeler

• Kükürt buharı ile ağartma, ısıtma, mayalama, kavurma, çözme, süzme, kristallendirme, damıtma işlemleri

KİMYA BİLİMİNE KATKI SAĞLAYAN BİLİM İNSANLARI

Ateş, hava, su, toprak ögelerini bir arada kullanan ilk düşünürdür. Işık ve

görme olaylarını açıklamaya çalış-

mıştır.

Maddeler atomlar ve boşluktan oluşmuş-

tur. “Uzayda atomlar ne kadar sıkışık küme-lenirse, oluşturdukları madde o kadar yoğun

olur.” görüşünü ileri sürmüştür.

Maddenin tanecik-lerden meydana

geldiğini savunmuş ve bölünmeyen

taneciklere atom adını vermiştir.

Elementi, “bilinen hiçbir yöntemle kendinden daha basit maddelere ayrıştırılamayan

saf madde” olarak tanımlamıştır.

Dört temel elemen-tin sıcak, soğuk, kuru ve ıslak olmak üzere dört özelliği olduğu-nu ileri sürmüştür.

“Kitap el-şifa” ese-rini yazan, mineral-leri; taşlar, ateşte

eriyenler, kükürtler ve tuzlar olmak

üzere sınıflandıran tıp âlimidir.

Yaptığı deneylerle, sülfürik asit (zaç yağı), nitrik asit

(kezzap), hidrojen klorür (tuz ruhu), kral suyunu keşfetmiştir.

Deneylerde teraziyi kullanarak Kütlenin Korunumu Yasasını

bulmuştur.

Empedokles

Ebû Bekir-er-Râzi

Democritus

Robert Boyle

Aristo (Aristoteles)

İbn-i Sîna

Cabir bin Hayyan

Lavoisier

11

Çözü

mlü

test

leri

ben

çok

seve

rim. Y

aptık

larım

ın d

oğru

luğu

nu k

ontr

ol e

tmek

için

ark

adak

i cev

ap a

naht

arın

a gi

tmem

ger

ekm

iyor

çün

kü. G

erçi

itira

f ed

eyim

, baz

en c

evab

a ka

rar v

erem

eden

çöz

ümü

okuy

up d

oğru

cev

abı g

örüy

orum

am

a ol

sun.

Sen

de d

urum

ne?

Soru 2

Eski Yunan filozoflarından Aristo’nun madde ve element algısıyla ilgili;

I. Evrende her şey topraktan doğup toprağa dö-ner.

II. Dört temel element zıtlıkların birleşmesiyle olu-şur.

III. Düşünceye dayalı olup bilimsel gerçekliği yok-tur.

yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

Soru 3

Robert Boyle’nin element kavramı,

I. Atomda proton, nötron ve elektron tanecikleri bulunur.

II. Nükleer reaktörlerde uranyum çekirdeğinden fisyon tepkimesiyle enerji elde edilir.

III. Elementler saf maddelerdir.

yargılarından hangileri ile çelişir?



Soru 4

“Kimyasal olaylara giren maddelerin kütleleri top-lamı ürünlerin kütleleri toplamına eşittir.” şeklinde ifade edilebilen kütlenin korunumu kanununu bulan bilim insanı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Cabir bin Hayyan

B) Joseph Priestley

C) Ebû Bekir er-Râzi

D) Antoine Lavoisier

E) Robert Boyle

Çözüm 2

Aristo’ya göre evrendeki her şey topraktan doğup toprağa döner. Bu dönüş zinciri;

toprak → ateş → hava → su

ve yeniden toprak şeklindedir.

(I doğru)

Aristo dört temel elementi; sıcak, soğuk, kuru, yaş özelliklerini ikişerli olarak gruplandırarak nitelemiş-tir.

(II doğru)

Aristo Antik Çağ bilgini olup, düşünceleri deneysel verilere dayanmaz.

(III doğru)

Cevap E

Çözüm 3

Robert Boyle elementi “bilinen hiçbir yöntemle ken-dinden daha basit maddelere ayrıştırılmayan saf madde” olarak tanımlamıştır.

Radyoaktifliğin ve atomaltı taneciklerin keşfi ile bu tanım geçerliliğini kaybetmiştir.

I ve II. öncül tanımla çelişir.

Cevap B

Çözüm 4

Antoine Lavoisier kapalı kapta yaptığı deneylerde, kimyasal tepkimeler sırasında kütlenin değişmediği-ni saptayarak Kütlenin Korunumu Kanununu ortaya koymuştur.

Cevap D

12

Fark

lı fa

rklı

soru

lar

SİMYADAN KİMYAYA

BOŞLUK DOLDURMA SORULARI

Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri uy-gun ifadelerle tamamlayınız.

süzmesimya alşimist kral suyu

cam imbikçözme

1. Değersiz metalleri altına çevirme ve ölümsüzlük

iksirini bulma uğraşlarına ..............................

denir.

2. Simyacıların kullandığı .............................. bu-

gün kullanılan damıtma sisteminin ilk hâlidir.

3. Cabir Bin Hayyan altını çözecek .....................

karışımını bulmuştur.

4. Simyacılar damıtma, kristallendirme, .................

ve ..................... gibi yöntemleri kullanmışlardır.

5. Simyacıların keşfettikleri maddelerden bazıları

mürekkep, barut, seramik ve .....................’dır.

6. Simyacılar ..................... olarak da adlandırılır.

AÇIK UÇLU SORULAR

1. •Sabun •Zaçyağı •Deterjan

•Mürekkep •Plastik •Esans

•Barut •Vitriol •Malahit

•Kezzap •Şap •Soda

•Cam •Güherçile •Beton

Yukarıda verilen maddelerden hangileri simya döneminden kimyaya aktarılan maddelerden değildir?

2. Kimya bilimine katkı sağlayan uygarlıkların adlarını yazınız.

3. Na(k) + H2O(s) → NaOH(suda) + H

2(g)

Aristo’nun dört temel element tanımına göre, yukarıdaki tepkimede yer alan maddeleri top-rak, su ve hava olarak sınıflandırınız.

Toprak :

Su :

Hava :

4. Simya döneminden günümüze aktarılan aşa-ğıdaki kimyasal maddelerin ve laboratuvar gereçlerinin hangi simyacı tarafından bulun-duğunu karşılarına yazınız.

Kroze :

İmbik :

Kral Suyu :

Formik asit :

Vakumpompası :

EŞLEŞTİRME SORULARI

1. Aşağıda bazı simyacıların görüşleri ve simyacı-ların isimleri verilmiştir.

Simyacıları ve görüşlerini doğru bir şekilde eş-leştiriniz.

Simyacılar

a. Cabir bin Hayyan

b. Ebû Bekir er-Râzi

c. Democritus

Simyacıların Görüşleri

1. Maddeler,atomveboşluklardanoluşur.

2. Atom fikrini ortaya atan ilk simyacıdır.

3. Atomda yoğun bir enerji vardır ve atom da parçalanabilir.

13

Gör

düğü

n gi

bi b

urad

a he

r tür

den

soru

var

, kla

sik

test

sor

usu

hariç

. Bu

da n

e de

mek

, kon

uyu

tüm

yön

leriy

le s

orgu

laya

n bi

r böl

ümle

kar

şı k

arşı

yası

n.

Her

biri

ne e

mek

ver

çün

kü s

evgi

em

ek is

ter :

))

2. Aşağıda bazı bilim insanları ve çalışmaları ve-rilmiştir.

Bu bilim insanlarını yaptıkları çalışmalarla eşleştiriniz.

BİLİM İNSANLARI

a. Ebû Bekir er-Râzi

b. Antoine Lavoisier

c. Robert Boyle

d. Cabir bin Hayyan

ÇALIŞMALAR

1. Damıtma işlemini kolaylaştıran imbiği ta-sarlamıştır.

2. Bir gazın basıncı ve hacmi arasındaki ilişkiyi bulmuştur.

3. Kroze ve fırın gibi laboratuvar araç ge-reçlerini geliştirmiştir.

4. Deneylerinde teraziyi kullanarak “Kütle-nin Korunumu Kanunu”nu bulmuştur.

DOĞRU-YANLIŞ SORULARI

Aşağıdaki ifadeleri doğru (D) veya yanlış (Y) olarak belirtiniz.

1. ( ) Simya sistematik bilgi birikimi sağlamaz.

2. ( ) Kömür eski çağ insanları tarafından yoğun ola-rak kullanılan bir maddedir.

3. ( ) Cabir bin Hayyan atomun parçalanabileceğini savunmuştur.

4. ( ) Tuz, Yunanlı Filozof Aristo’nun elementlerin-den biridir.

5. ( ) Simyacılar damıtma yöntemiyle bitkilerden esans ve parfüm elde etmişlerdir.

6. ( ) Simya bir bilimdir.

7. ( ) Simyanın kimya bilimine dönüşmesinde nicel değerlendirme ve ölçme kullanılmıştır.

8. ( ) Rönesans döneminde; kireç, sodyum hidroksit gibi zor ayrışan maddeler element sayılmıştır.

9. ( ) Tuz ruhu, sülfürik asit ilk kez kimya dönemin-de üretilmiştir.

10.( ) Lavoisier gaz hacimleri ve basınçları arasın-daki ilişkiyi açıklayan yasa çıkarmıştır.

11.( ) Empedokles “Dört Element Kuramı”nı ilk or-taya atan düşünürdür.

12.( ) Aristo’ya göre evrendeki her şey topraktan gelip toprağa döner.

13.( ) Simyacıların bir çoğu filozoftur.

KISA CEVAPLI SORULAR

1. Simyacıların esans elde etmek için geliştir-dikleri imbiği kullandıkları yöntemin adı ne-dir?

2. Eski Çağ insanlarının kuru üzüm, kuru ka-yısı gibi besinleri uzun süre saklamak için kükürt buharı ile uyguladıkları yöntemin adı nedir?

3. Maddeleri, maddelerin özelliklerini, madde-ler arası etkileşimleri inceleyen bilim dalının adı nedir?

4. Aristo’ya göre elementlerin sıcak, soğuk, kuru ve ıslak olmak üzere dört özelliği vardı. Aristo’ya göre soğuk ve ıslak hangi elementi oluşturur?

14

Seçe

nekl

i sor

ular

(sev

iye

1)01 SİMYADAN KİMYAYA - 1

1. Eski Çağ insanlarının maddeyle ilgili çalışmalar ve keşifler yapmasında,

I. beslenme, II. barınma, III. savunma, IV. tedavi

ihtiyaçlarından hangileri etkili olmuştur?

A)YalnızIV B)IveII

C)I,IIveIII D)II,IIIveIV

E)I,II,IIIveIV

2. Elementi “kendinden daha basit maddelere ayrıla-mayan saf madde” olarak tanımlayan bilim adamı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Robert Boyle B) Antoine Lavoisier

C) Ebû Bekir er–Râzi D) Cabir bin Hayyan

E) Democritus

3. Aşağıdakilerden hangisi simyacıların uğraş alanla-rından biri değildir?

A) Değersiz madenleri altına çevirmeye çalışmak

B) Toprak verimini arttırmak için yapay gübre elde etmek

C) Ölümsüzlük iksirini bulmaya çalışmak

D) Çeşitli bitkilerden damıtma yoluyla esans elde etmek

E)Metallerdeneldeettiklerialaşımlarlaavaletleriyapmak

4. Aşağıdaki maddelerden hangisi simyacılar tara-fından keşfedilmemiştir?

A) Barut B) Tuz C) Teflon

D)Göztaşı E)Mürekkep

5. Aşağıda verilenlerden hangisi simyacıların ça-lışmalarından biri değildir?

A) Yiyecekleri pişirmek için ateşi kullanma

B)Meyvelerikurutmadakükürtbuharıkullanma

C)Güzelleşmek için yüzlerinimadensel boyalarlaboyama

D) Damıtma gibi yöntemleri kullanarak karışımları ayırma

E) Suyu atomlarına ayırmak için çalışmalar yapma

6. Aşağıda kimya bilimine ait bazı yargılar verilmiştir.

I. Kimya maddeleri inceleyen bir bilimdir. II. Kimya deneysel bir bilimdir. III. Kimyasadecedoğrudangözlemlenebilenolay-

larıinceler. IV. Kimyayasimyacılarınkatkısıolmamıştır.

Buna göre, I, II, III ve IV numaralı yargıların doğru (D) ve yanlış (Y) olarak sıralanışı aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?

A) D, D, D, Y B) D, D, Y, Y

C) D, D, D, D D) Y, D, D, Y

E) D, D, Y, D

Soru Soru Soru

C E

V A

P L

A R

Num

ara AD SOYAD

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1

2

3

4

5

A B C D E

6

7

8

9

10

A B C D E

11

12

13

14

15

A B C D E

106586

Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)

15

Kaç

doğr

u ya

pmış

sın,

bak

tın m

ı? E

min

im fu

llem

işsi

ndir.

Yan

i son

uçta

kol

ay-o

rta

sevi

ye s

orul

ar y

er a

lıyor

bu

test

te. A

ma

olur

ya

bir s

oruy

u bi

le

çöze

med

iyse

n, v

azge

çmek

yok

. N’a

pıyo

ruz?

Hem

en ç

özüm

ünü

izliy

oruz

, eks

iğim

izi g

ider

iyor

uz.

7. Eski Çağ insanlarının kuru kayısı gibi kurutulmuş meyvelerin bozulmasını önlemek için ağartmada kullandıkları madde aşağıdakilerden hangisidir?

A) Klor B) Ozon C) Altın

D) Kükürt E) Cıva

8. Aşağıdaki tabloda simya ve kimya ile ilgili bilgiler nu-

maralandırılarak verilmiştir.

Kimya Simya

I. Temel metalleri soy metallere dönüştürme uğraşıdır.

IV.Sınama-yanılmayöntemine dayanır.

II. Kurumsal temelleri vardır.

V.Amacıölümsüzlükve felsefe iksirini bulmaktır.

III.Maddeleriinceleyendeneysel bir bilimdir.

VI.Sistematikbilgibiri-kimi sağlar.

Tablodaki yanlışlıkların düzeltilmesi için kaç nu-maralı bilgiler yer değiştirmelidir?

A)IveIV B)IveVI C)IIveIV

D)IIveVI E)IIIveVI

9. Maddenin bölünemeyen en küçük parçacığına Yunanca bölünemeyen anlamına gelen atomos (atom) adını veren bilim insanı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Democritus B) Aristo

C) Empedokles D) Robert Boyle

E) Antoine Lavoisier

10. Aşağıdaki yöntemlerden hangisi hem simya hem de kimya döneminde kullanılan yöntemler-den biri değildir?

A) Damıtma B) Kristallendirme

C) Öğütme D) Elektroliz

E)Madenlerintespiti

11. Aşağıdaki maddelerden hangisi simyacılar tara-fından sıklıkla kullanılan maddelerden değildir?

A)Şap B)Petrol C)Kükürt

D) Tuz E) Kıbrıs taşı

12. Nitrik asitle hidroklorik asiti birleştirerek o gün için altın ve platini çözen kral suyunu keşfeden bilim insanı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Ebû Bekir er-Râzi B) İbn-i Sina

C) Cabir bin Hayyan D) Johan Becker

E) Demokritus

13. Aşağıdakilerden hangisi simyacıların uğraşları sonunda kimyaya aktarılan laboratuvar gereçle-rinden biri değildir?

A) pH metre B) İmbik C) Kroze

D) El kantarı E) Su terazisi

16

Seçe

nekl

i sor

ular

(sev

iye


1. Aşağıdaki ihtiyaçlardan hangisi Eski Çağ insan-larının keşifler yapmasında etken olarak göste-rilemez?

A) Hastalıkları tedavi etme

B) Yiyecekleri uzun süre saklama

C) Avlanma

D) Petrolü işleme

E)Güzelleşme

2. Aşağıdakilerin hangisi simyacılar tarafından bili-nen elementlerden değildir?

A) Kükürt B) Altın C) Cıva

D) Uranyum E) Kalay

3. Simyacıların yaptığı çalışmalarla ilgili,

I. Democritus, atomu maddenin bölünemeyenözüolaraktanımlamıştır.

II. İbn-iSinadeğersizmetallerindeğerlimetalleredönüşemeyeceğinisöylemiştir.

III. Cabir binHayyanatomunparçalanabileceğinibelirtmiştir.

IV. Aristo tüm maddelerin dört temel elementtenmeydanageldiğinisavunmuştur.

ifadelerinden hangileri doğrudur?

A)YalnızIV B)IveIV

C)I,IIveIII D)II,IIIveIV

E)I,II,IIIveIV

4. Aşağıdakilerden hangisi simyacıların keşiflerin-den değildir?

A)Tunç B)Şap C)Cam

D) Naylon E) Barut

5. Simyacılarla ilgili,

I. Din,astronomi,astroloji,felsefe,tıpgibibirçokalandauğraşvermişlerdir.

II. Alşimistolarakdaadlandırılırlar. III. Amaçlarıatomuparçalamaktır.


A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II


6. Simyacılar ve yaptıkları çalışmalarla ilgili aşağı-daki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) Cabir bin Hayyan, damıtmada kullanılan imbiği geliştirmiştir.

B) Ebû Bekir er- Râzi, maddeleri bedenler, ruhlar, taşlar, vitrioller, borakslar, tuzlar olarak sınıflan-dırmıştır.

C) Robert Boyle, karıncalardan damıtma yoluyla formik asidi elde etmiştir.

D) Lavoisier, deneylerinde teraziyi kullanarak Küt-lenin Korunumu Yasasını bulmuştur.

E) Democritus, maddelerin birbirinden farklı olma-sının nedenini, atom şekillerinin ve düzenleme-lerinin farklılığıyla açıklamıştır.

7. I. Deneylerin sistematik bir şekilde yapılması

II. Terazininyaygınolarakkullanılması III. Deneylerin nicel olarak incelenerek sonuçlan-

dırılması

Yukarıdakilerden hangileri modern kimyanın ça-lışmaları arasında yer alır?

A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III


Soru Soru Soru

C E

V A

P L

A R

Num

ara AD SOYAD

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1

2

3

4

5

A B C D E

6

7

8

9

10

A B C D E

11

12

13

14

15

A B C D E

106587


17

Asl

ında

güz

el ç

özüy

orsu

n. B

en o

lsam

böy

le g

aza

gelm

işke

n çö

zmey

e de

vam

ede

rim. A

ma

unut

ma

ki, h

ızlı

çözm

ek b

ir şe

y ka

zand

ırmaz

. Öne

mli

olan

anl

ayar

ak ç

özm

ek...

8. Simyacılar çalışmaları sırasında modern kimyada da kullanılan bazı yöntem ve teknikleri kullanmış-lardır.

Aşağıdakilerden hangisi kimya bilimine simyacı-lar tarafından kazandırılan yöntem ve teknikler-den biri değildir?

A) Kükürt buharı ile kurutulmuş meyveleri ağartma

B) Damıtma ve kristallendirme yöntemleriyle karı-şımları ayırma

C)Madenlerintespitiveişlenmesi

D) Atomların yapı taşlarını bulma çalışmaları

E) Deri işleme ve boyama

9. Kostik sodayı ve gliserini keşfeden, karıncalar-dan damıtma yoluyla formik asit elde eden bilim insanı aşağıdakilerden hangisidir?

A) İbn-i Sina B) İbn-i Rüşd

C) Ebû Bekir er-Râzi D) Cabir bin Hayyan

E) Lavoisier

10. Türk-İslam bilginlerinin geliştirdikleri metotlar günü-müzde de hâlâ kullanılmaktadır.

Bunlar arasında;

I. kristallendirme, II. arıtma, III. damıtma,

IV. kalsinasyon(kavurma)

metotlarından hangileri yer almaktadır?

A) Yalnız II B) I ve III

C)IIveIII D)II,IIIveIV

E)I,II,IIIveIV

11. Aşağıdaki buluşlardan hangisi simyacıların kim-ya bilimine katkılarından biri değildir?

A)

İmbik

C)

Yemek tuzu

E)

Naylon

B)

Demir

D)

Cam

12. Simya döneminde keşfedilen bazı maddeler günü-müz kimyasında da kullanılmaktadır.

Buna göre,

I. deri, kağıt sanayi ve su arıtımında kullanılanKAl(SO4)3

.12H2O(şap), II. nitrikasitvesülfürikasit, III. boyamada kullanılan renk sabitleyiciler (mor-

danlar)

maddelerinden hangileri modern kimyaya simya döneminden aktarılmıştır?

A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II


13. Simyacılarla ilgili,

I. Yenimaddelerkeşfetmişlerdir. II. Kütleninkorunumukanununubulmuşlardır. III. Kimya laboratuvarında kullandığımız bütün

araçgereçleriicatetmişlerdir.

yargılarından hangileri doğurudur?



18

Seçe

nekl

i sor

ular

(sev

iye


1. İlk kez kimyasal bileşiklerle karışımlar arasında ayrım yapan bilim insanı aşağıdakilerden hangi-sidir?

A) Dalton B) Empedokles

C) Democritus D) Lavoisier

E) Robert Boyle

2. I. Ateşin keşfedilmesinden sonra bazı metalleri eriterek karıştırmış ve çeşitli aletlerler yapmış-lardır.

II. Bazı kimyasalları kumaşboyamada ve süsle-medekullanmışlardır.

III. Gıdalarıuzunsürebozulmadansaklamakiçindonduraraksaklamışlardır.

Yukarıdakilerden hangileri eski çağ insanlarının uygulamalarındandır?



3. Aşağıdakilerden hangisi simyacı değildir?

A) Robert Boyle

B) Aristo

C) Empedokles

D) Ebu Bekir er-Râzi

E) Democritus

4. “Bilinen hiçbir yöntemle kendinden daha basit mad-delere ayrıştırılmayan her saf madde elementtir.”

Robert Boyle’nin element kavramı yukarıda veril-miştir.

Buna göre,

I. Elementler saf maddelerdir. II. Fizikselvekimyasalmetotlarlaelementlerpar-

çalanamaz. III. Elementleratomikyadamolekülleryapılıdır. IV. Atom,çekirdektepkimeleriileparçalanabilir.

yargılarından hangileri bu tanımı destekler?

A) Yalnız I B) I ve II

C)I,IIveIII D)II.IIIveIV

E)I,II,IIIveIV

5. Aşağıdakilerden hangisi simyadan kimya bilimi-ne aktarılan bulgular arasında yer alır?

A) Elyaf B) Benzin C) Plastik

D)Mürekkep E)Pil

6. I. Ateş

II. Hava III. Su IV. Toprak

Yukarıda verilen Aristo’nun dört temel elemen-tinden hangileri saf maddedir?

A) Yalnız II B) Yalnız III C) II ve III

D)I,IIIveIV E)II,IIIveIV

Soru Soru Soru

C E

V A

P L

A R

Num

ara AD SOYAD

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1

2

3

4

5

A B C D E

6

7

8

9

10

A B C D E

11

12

13

14

15

A B C D E

106588


19

Evee

t ilk

kon

unun

son

test

ini d

e bi

tirdi

k. A

ma

bu k

onu

burd

a ka

panm

az a

rkad

aş. Ü

nite

son

unda

ki g

enel

test

lerd

e ko

nunu

n te

krar

ını y

apar

ız. H

aydi

ge

l şim

di k

imya

nın

ve k

imya

cıla

rın u

ğraş

ala

nlar

ını ö

ğren

elim

. Bel

li m

i olu

r ara

mız

dan

belk

i bir

kim

yage

r çık

ar.

7. Aşağıdaki görüşlerden hangisi Ebû Bekir er-Râ- zi‘ye aittir?

A) Dünyadaki her şey sudan meydana gelmiştir.

B)Maddebölünmeyenyapıtaşlarındanoluşur.

C) Ateş, toprak, hava ve su bilinen her şeyin özü-dür.

D) Uzayda atomlar ne kadar sıkışık kümelenirse, oluşturdukları madde o kadar yoğun olur.

E) Element bilinen hiçbir yöntemle kendinden daha basit maddelere ayrılamayan maddedir.

8. • Rönesans döneminde kireç ve tuz ruhu gibi maddeler, daha basit maddelere ayrıştırılama-dığı için ..........I.......... olarak tanımlanmıştır.

• Modernkimyabiliminin..........II..........ilebaşla-dığıkabuledilmektedir.

Yukarıdaki ifadelerde I ve II numaralı boşluklara aşağıdakilerin hangisi gelmelidir?

I II

A) Bileşik Lavoisier

B) Element Robert Boyle

C) Element Lavoisier

D) Bileşik Robert Boyle

E) Karışım İbn-i Sina

9. 18. yüzyılda yaşayan Antoine Lavoisier yaptığı ça-lışmalarla modern kimyanın kurucusu sayılmaktadır.

Lavoisier ile ilgili,

I. Yanmaolayınıaçıklamıştır. II. Ölçümedayalıdeneyselçalışmalaryapmıştır. III. Çalışmalarınıkuşkucukimyager isimlikitabın-

datoplamıştır.


A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II

D) I ve III E) I, II ve III

10. Oda şartlarında bulunan aşağıdaki maddelerden hangisinin sınıflandırması, Aristo’nun element tanımına göre yanlıştır?

Madde Element

A) Demir Toprak

B) Tuz çözeltisi Su

C) Oksijen Hava

D) Cıva Toprak

E) Helyum Hava

11. Yaptığı deneylerde kimyasal tepkimeye giren mad-delerin toplam kütlesinin, ürünlerin toplam kütlesine eşit olduğunu bularak Kütlenin Korunumu Kanunu’nu ortaya koymuştur.

Bu çalışmayı yapan bilim adamı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Ebubekir Er-Râzi

B) Robert Boyle

C) Antoine Lavoisier

D) Cabir bin Hayyan

E) Aristo

12. Aristo’ya göre,

I. Elementlerinsıcak,soğuk,kuruveıslakolmaküzeredörtözelliğivardır.

II. Ateş,hava,suvetoprakdörttemelelementtir. III. Islakvesıcakhavayıoluşturur.




20

Soru

lard

an ö

nce

Çözü

mlü

Sor

ular

ÇÖZÜMLERLE ÖĞRENELİMSoru 1

I. Yakıtların yanmaları sonucu ne kadar enerji elde edilir?

II. Tepkime hızına etki eden faktörler nelerdir?

III. Asitler metallerle tepkime verirken neden altın-la etkileşmez?

Kimya bilimi yukarıdaki sorulardan hangilerini cevaplayabilir?

A) Yalnız III B) I ve II C) I ve III


Çözüm 1

Kimya maddelerin etkileşimlerini, tepkimelerini, tepkime hızlarını, tepkimelerdeki ısı değişimlerini inceleyen bir bilim dalıdır. Bu nedenle her üç soruya cevap verebilir.

Cevap E

Kimya, maddenin yapısını, özelliklerini, bileşimini, etkileşimlerini, tepkimelerini inceleyen bilim dalıdır.

Kimyanın Başlıca Disiplinleri

Endüstriyel Kimya: Sosyal hayatta ihtiyaç du-yulan maddelerin en uy-gun ve ekonomik yoldan istenilen değişimleri ger-çekleştirilerek, üretimini sağlayan bilgi ve uygula-malardır.

Biyokimya: Canlıların yapısında bulu-nan kimyasalları, kimyasal reaksiyonları ve etkileşim-lerini inceler. İlaçların canlı vücudundaki etki meka-nizmasının incelenmesi de biyokimyanın ilgi alanıdır.

Polimer Kimyası: Polimerler tekrarlanan kü- çük birimlerden oluşan kompleks moleküllerdir. Organik kimyanın çalışma alanının büyük bir kısmını polimer kimyası oluştu-rur.

Analitik Kimya: Belirli bir maddenin kim-yasal bileşenlerinin ya da kimyasal bileşenlerinden bir bölümünün nitelik ve niceliğin incelendiği bilim dalıdır.

Organik Kimya: Diğer ismi karbon kimyası-dır. Karbonun bileşiklerini, bu bileşiklerin özelliklerini, tepkimelerini inceler. Pet-rol ve petrol ürünleri (boya, plastik, patlayıcı) organik kimyanın ilgi alanıdır.

Fizikokimya: Kimyasal sistemleri fizik yasaları ve yöntemleriyle inceleyen bilim dalıdır. Sı-caklık, basınç gibi fiziksel etkenlerin madde ve tep-kimeler üzerindeki etkisi-ni inceler.

Anorganik Kimya: Organik olmayan mad-delerin tepkimelerini ve özelliklerini inceler. Mi-neraller, asitler, bazlar ve tuzlar anorganik kimya-nın ilgi alanıdır.

İlaç, gübre, petrokimya, arıtım, boya, tekstil gibi birçok endüstriyel alan kimya biliminin uygulama alanı olduğundan kimya ile ilgili mesleklerin sayısı da oldukça fazladır. Kimya mühendisliği, kimyagerlik, eczacılık, metalurji mühendisliği ve kimya öğretmenliği kimya alanıyla ilgili mesleklerden bazılarıdır.

BİLGİ KÖŞESİ-2 KİMYA DİSİPLİNLERİ VE KİMYACILARIN ÇALIŞMA ALANLARI

21

Yeni

bir

konu

, yin

e çö

züm

lü s

orul

ar. C

anla

rım b

enim

. Hem

değ

işik

bilg

iler ö

ğren

mem

ize

yard

ımcı

olm

uyor

mu

senc

e de

? M

esel

a 4.

sor

uyu

okuy

un-

ca g

özüm

ün ö

nüne

bir

boya

fabr

ikas

ı gel

di b

enim

. Ken

dim

i bey

az ö

nlük

lü b

ir ki

mya

cı o

lara

k dü

şünd

üm v

e so

ruyu

öyl

e ce

vapl

adım

. İşe

yar

adığ

ını

söyl

emem

e ge

rek

var m

ı?

Soru 2

I. Sentetik gübre üretimi

II. Şehirşebekesularınınarıtımı

III. Hazır gıdaların raf ömürlerinin uzatılması

Yukarıda verilen uğraşlardan hangileri kimyanın ilgi alanı içerisinde gösterilebilir?



Soru 3

Maddeyiatomikvemolekülerdüzeydekontrolede-rek çok küçük boyutta malzeme ve cihaz geliştiren bilim dalı .................. olarak adlandırılır.

Bu metindeki boş bırakılan yere getirilmesi ge-reken bilim dalı aşağıdakilerden hangisidir?

A) analitik kimya B) nanoteknoloji

C) biyokimya D) nükleer kimya

E) elektrokimya

Soru 4

Boya üretimi yapan bir fabrikada çalışan kimya-ger;

I. farklı renkte boya elde edebilmek için yeni pig-ment sentezleme,

II. daha uzun süre rengini koruyabilen boyalar üretme,

III. sentetik veya doğal lif üretme

işlerinin hangilerinde görev yapabilir?



Çözüm 2

• Sentetik gübrenin üretimi ve toprak analizlerikimyanın ilgi alanına girer.

• Hava,suvetoprağınkirleticilerdentemizlenme-sinde (arıtım) kimyadan yararlanılır.

• Gıda kimyası besin maddelerinin kimyasal ya-pıları, analiz ve saklama yöntemlerini konu alan bilim dalıdır.

Cevap E

Çözüm 3

Bilgisayar, malzeme bilimi, elektronik ve tıp alan-larında gelişmelere imkan sağlayan nanoteknoloji; atom üzerine atom koyarak yeni maddeler oluştur-ma ve maddeyi atomik boyutta kontrol etme ama-cıyla kullanılır.

Cevap B

Çözüm 4

Pigmentler boyada kullanılan renklendirici madde-lerdir. Yeni pigmentlerin sentezlenmesi ve boyar maddelerin özelliklerinin iyileştirilmesi boya fabri-kalarının araştırma laboratuvarlarında yapılan ça-lışmalardandır.

Belirli uzunluk ve incelikte eğilip bükülebilen teksti-lin en küçük ham maddesine lif denir.

Doğal ya da sentetik lif üretimi tekstil kimyası, poli-mer kimyası ve malzeme kimyası alanlarıyla ilişki-dir. Sentetik veya doğal lif üretimi tekstil fabrikala-rında yapılır.

Cevap B

22

Fark

lı fa

rklı

soru

lar

KİMYA DİSİPLİNLERİ VE KİMYACILARIN ÇALIŞMA ALANLARI



Kimya mühendisi

Gübre

Tekstil

Polimer kimyası

Organik kimya

Kimyager

Jeokimya

Arıtım

İlaç

1. .............................. hastalıkları iyileştirmek ya da önlemek için farklı yollardan alınan maddedir.

2. Bitkilerin büyümesi için gerekli mineralleri içeren maddelere .............................. denir.

3. Suyun evsel veya endüstriyel amaçlarla kullan-dıktan sonra ıslah edilmesine .............................. denir.

4. .............................., temel olarak karbon ve hid-rojen elementi içeren bileşiklerin yapısını, özel-liklerini ve tepkimelerini inceler.

5. .............................., yerküredeki doğal kimyasal olayları, inceleyen bilim dalıdır.

6. .............................. endüstrisi ipliğin eldesi, bo-yanması ve dokunması uygulamalarını içerir.

7. .............................. maddelerin kimyasal analiz-leri, etkileşimleri ve kullanım alanları konusunda laboratuvar çalışmaları yapan kişidir.

8. ............................................ kimyasal maddele-rin ekonomik biçimde üretilmesi ve geliştirilmesi için kullanacak işletmeninin projesini hazırlayan kişidir.

9. Araba lastiklerinde kullanılan kauçuk maddesi-nin eldesi ve üretimi ...................................’nın uygulama alanıdır.

AÇIK UÇLU SORULAR

1. Metalurji ve malzeme mühendisliği mezunu bir mühendis aşağıdaki üretim alanlarının hangilerinde çalışabilir?

I. Çatal-bıçak üretimi

II. Paslanmaz çelik üretimi

III. İnşaat demiri üretimi

IV. Seramiküretimi

V. Titanyumaksanlısaatüretimi

2. Bir sınıfta bulunan bazı öğrencilerin gelecekte yapmak istedikleri işlerle ilgili konuşmaları aşa-ğıda verilmiştir.

Buse : Doğada % 100 bozunabilir plastik am-balajlar üretmek istiyorum.

Defne : Kanser hastalığını tedavi edecek bir ilaç bulmak istiyorum.

Burak : Toprağa zarar vermeden ürün miktarı-nı arttıran bir gübre üretmek istiyorum.

Buna göre Buse, Defne ve Burak kimyanın han-gi alt disiplinlerinde uzmanlaşmalıdır?

Buse :

Defne :

Burak :


1. Aşağıda bazı kimya alt disiplinleri ve uğraş alan-ları verilmiştir.

Kimya alt disiplinlerini ve uğraş alanlarını doğ-ru bir şekilde eşleştiriniz.

Kimyanın Alt Disiplinleri

a. Nükleer Kimya

b. Fizikokimya

c. Biyokimya

d. Analitik Kimya

e. Çevre Kimyası

Uğraş alanları

1. Maddenin kimyasal bileşenlerini, nitelikve niceliklerini inceler.

2. Atom altı tanecikleri ve çekirdek tepki-melerini inceler.

3. Hava, su ve topraktaki kimyasal türlerin kaynaklarını, etkilenmelerini , değişimle-rini ve tepkimelerini inceler.

4. Kimyasal sistemlerde enerji-iş dönü-şümlerini inceler.

5. Canlıların yapısında yer alan kimyasal-ları ve kimyasal süreçleri inceler.

23

Yaa,

ben

bu

soru

ları

çözü

nce

iyic

e ki

mya

cı o

lası

m g

eldi

. Hel

e şu

açı

k uç

lu s

orul

arda

ki d

urum

lar y

ok m

u? Z

aten

mal

zem

e m

ühen

disi

ola

sım

var

dı

eski

den

beri.

Sen

in d

e va

rsa

belk

i üni

vers

itede

kar

şıla

şırız

, ne

ders

in?

2. Aşağıda bazı kimya dalları ve uygulama alanları verilmiştir.

Kimya dalları ve uygulama alanlarını doğru bir şekilde eşleştiriniz.

Kimya Dalı

a. Polimer Kimyası

b. Adli Kimya

c. Endüstriyel Kimya

d. Biyokimya

e. Analitik Kimya

Uygulama Alanları

1. Teflon üretimi

2. İdrarda şeker tayini

3. Doping testi

4. Sularda ağır metal tayini

5. Kir tutmayan boya üretimi



1. ()Şekerpancarındanşekerineldesindekimya-cılar görev alır.

2. ( ) Polimer kimyası üzerine uzmanlaşmış bir kim-yager gıda analiz laboratuarında çalışabilir.

3. ( ) Fotokimya, ışık etkisiyle kimyasal tepkimele-ri inceleyen bilim dalıdır.

4. ( ) Aşırı kimyasal gübre kullanımı çevreye ve insan sağlığına zarar vermez.

5. ( ) Ahşap malzemelerin yapısal analizi, korun-ması ve dayanıklılığının arttırılması ile ilgili ko-nular kimyacıların çalışma alanıdır.

6. ( )Metalurjimühendisi,madenocaklarındançıkartılan cevherlerin saflaştırılması ve endüst-riyel olarak kullanılabilir hâle getirilmesi süreçle-rinde görev alır.


1. Belirli uzunluk ve incelikte eğilip bükülebi-len, tekstilin en küçük ham maddesinin adı nedir?

2. Süsleme ve koruyucu amaçlarla çeşitli yü-zeylere farklı şekilde uygulanan ve yüzeyde ince bir film tabakası oluşturan maddenin adı nedir?

3. Bir maddede bulunan istenmeyen kimyasal-ları uzaklaştırma, ayırma işleminin adı nedir?

4. Petrol ya da doğal gazdan tamamen veya kısmen türetilen kimyasal maddelerle ilgile-nen endüstri kolunun adı nedir?

5. Kimyasal enerjiyi elektrik enerjisine dönüş-türen sistemlere verilen ad nedir?

6. Canlılarda hastalıkların tanısı, önlenmesi ve tedavisi amacıyla kullanılan kimyasal mad-delerin genel adı nedir?

24

Seçe

nekl

i sor

ular

(sev

iye

1)04 KİMYA DİSİPLİNLERİ VE KİMYACILARIN ÇALIŞMA ALANLARI - 1

1. Canlıların yapısında yer alan kimyasal maddele-ri ve kimyasal süreçleri inceleyen bilim dalı aşa-ğıdakilerden hangisidir?

A) Organik kimya B) Biyokimya

C) Analitik kimya D) İnorganik kimya

E) Polimer kimyası

2. Tarımdaki kimyasal uygulamaları inceleyen kim-ya alt disiplini aşağıdakilerden hangisidir?

A) Fizikokimya B) İnorganik kimya

C) Biyokimya D) Çevre kimyası

E) Jeokimya

3. Karbon ve karbon bileşiklerini inceleyen kimya alt disiplini aşağıdakilerden hangisidir?

A) Biyokimya B) Organik kimya

C) Anorganik kimya D) Analitik kimya

E) Fizikokimya

4. Ali bozunabilir plastik madde üretimi yapan bir fabri-kada kimyager olarak çalışmaktadır.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi Ali’nin uz-manlaştığı kimya alt disiplinidir?

A) Adli kimya B) Fizikokimya

C) Polimer kimyası D) Anorganik kimya

E) Analitik kimya

5. Aşağıdakilerden hangisi kimya disiplinlerinin çalışma alanlarından biri değildir?

A) Kaplama ve ahşap koruma maddelerinin imalatı

B) Tutkal, cila, boya yapımı

C)Şekerpancarındanşekereldesi

D) Hava gözlemi

E) Toprak analizleri

6. I. Yiyecek, içecek ve kozmetiklerin kontrolü

II. Tıbbîbiyolojikaraştırmaprogramları III. Canlılarınyapılarıvebiçimleriniaraştırma

Yukarıdakilerden hangileri kimyacıların çalışma alanlarındandır?



7. Endüstriyel kimyanın organik ve inorganik kimya alanlarında uygulamaları vardır.

Buna göre;

I. kirtutmayanboya, II. sugeçirmezkumaş, III. doğadabozunurplastik

maddelerinden hangilerinin üretimi endüstriyel kimyanın uygulama alanıdır?



Soru Soru Soru

C E

V A

P L

A R

Num

ara AD SOYAD

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1

2

3

4

5

A B C D E

6

7

8

9

10

A B C D E

11

12

13

14

15

A B C D E

106589


25

Her

test

için

mut

laka

cev

ap a

naht

arın

ı kon

trol

et.

Bu te

stle

rde

altt

aki o

ptik

ala

nı te

lefo

nuna

indi

rece

ğin

“Bul

ut O

kum

a” u

ygul

amas

ıyla

da

değe

rlend

irebi

lirsi

n. S

öyle

miş

ola

yım

.

8. Aşağıda bazı meslek gruplarının yaptığı çalışmalar verilmiştir.

• Suçmahallindebırakılankan,saç,parmak izidelillerinikullanaraksuçlularıyakalama

• KanserveAIDSgibihastalıklariçinyeniilaçlarbulma

• Radyasyonuncanlıdokularüzerindekietkileriniinceleme

• Besinveilaçlarıanalizetme

Buna göre, bu çalışmaların yapıldığı mesleklere yönelmek isteyen bireylerin uzmanlaşması gere-ken kimya disiplinleri arasında aşağıdakilerden hangisi bulunmaz?

A) Analitik kimya B) Nükleer kimya

C) Polimer kimyası D) Adli kimya

E) Farmasötik kimya

9. Çevremizde olup biten birçok olayın mantıklı açıkla-ması kimya biliminin temelinde yatmaktadır.

Buna göre,

I. İnsanlarfarklırenklerinasılalgılar? II. Sentetikboyalarnasılüretilir? III. Birkişininşekerhastasıolduğunasılbelirlenir?

sorularından hangilerinin açıklaması kimya bili-minin temelinde yatar?



10. Kimya mühendislerinin çalışma alanları arasın-da;

I. petrol, II. ilaç, III. gübre

endüstri alanlarının hangileri vardır?



11. Kimya mühendisleri,

I. Optik ve mekanik özelliklere sahip yeni poli-merlerin eldesi,

II. Mikroorganizmalarıveenzimlerikullanarakyeniilaçlarınsentezi,

III. Çevreye zararlı maddelerin yok edilmesi içinkatalitikdönüştürücülerinintasarlanması

alanlarının hangilerinde görev alabilir?



12. Kan ve idrar analizleri yardımıyla sporcuların doping alıp almadıklarını tespit eden bir kimya-gerin uzmanlaştığı kimya alt disiplini aşağıdaki-lerden hangisidir?

A) Adli kimya B) Organik kimya

C) Çekirdek kimyası D) Fizikokimya

E) Polimer kimyası

13. Besinleri ve ilaçları analiz ederek faydalı ve za-rarlı bileşenlerin cins ve miktarını belirleyen bir kimyagerin uzmanlaştığı kimya dalı aşağıdaki-lerden hangisidir?

A) Anorganik kimya

B) Analitik kimya

C) Agro kimya

D) Farmasötik kimya

E) Endüstriyel kimya

26

Seçe

nekl

i sor

ular

(sev

iye

2)05 KİMYA DİSİPLİNLERİ VE KİMYACILARIN ÇALIŞMA ALANLARI - 2

1. Aşağıdakilerin hangisi kimyanın çalışma alanla-rından biri değildir?

A) Fabrika atık sularının arıtımı

B) Toprak kalitesinin arttırılması

C) Aleve dayanıklı kumaş üretimi

D)Şebekesukesintilerinintamiri

E) Nanoteknoloji ürünlerinin üretimi

2. Suların kullanıldıktan sonra kaybettikleri özellikleri-nin bir kısmını veya tamamını geri kazandırabilmek, boşaltıldıkları alıcı ortamın doğal yapısını değiştir-meyecek hâle getirilebilmesini sağlamak için uygu-lanacak işlemlere “atık su arıtma” denir.

Buna göre, atık suların arıtımıyla ilgili,

I. Kimyanınuğraşalanlarıiçindeyeralır. II. Şehir sularının arıtımıyla evlere daha kaliteli

içme suyu temin edilir. III. Katı ve sıvı yağlar, azot ve fosforgibi kirletici

unsurlargiderilir.


A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III


3. • Kimyasalölçümbilimidir.

• Maddeörneklerininyapısındakikimyasalmad-delerin tür vemiktarlarının belirlenmesi uğraşalanıdır.

Özellikleri verilen kimya alt disiplini aşağıdaki-lerden hangisidir?

A) Organik kimya

B) Analitik kimya

C) Biyokimya

D) Fizikokimya

E) Anorganik kimya

4. Aşağıdakilerin hangisi atom altı taneciklerin ato-mu nasıl oluşturduklarını inceleyen bilim dalı-dır?

A) Adli kimya B) Fizikokimya

C) Nükleer kimya D) Organik kimya

E) Anorganik kimya

5. Tarımda ürün verimini ve kalitesini arttırmak için toprağa verilen maddelere ne ad verilir?

A)Ziraiilaç B)Parafin

C)Kireç D)Gübre

E) Su

6. I. Borcam

II. Kurşungeçirmezyelek III. Mobilyacilası

Yukarıda verilenlerden hangilerinin üretiminde kimyacılar görev alır?



7. I. Yeni ilaçlar keşfetmek

II. Çevresorunlarınınçözümü III. Enerjikaynaklarınınkorunması IV. Kozmetiklerinkontrolü

Bu çalışmalardan hangileri kimya biliminin uğ-raş alanlarındandır?

A)YalnızIV B)IIveIII

C)IIveIV D)I,IIIveIV

E)I,II,IIIveIV

Soru Soru Soru

C E

V A

P L

A R

Num

ara AD SOYAD

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1

2

3

4

5

A B C D E

6

7

8

9

10

A B C D E

11

12

13

14

15

A B C D E

106590


27

Eğer

hat

alı c

evap

ların

çok

sa, k

onuy

u te

krar

oku

yup

tekr

ar y

apm

anı ö

nerir

im. N

e ka

dar e

rken

eks

ikle

rini t

amam

lars

an s

onra

ki k

onul

arda

o k

adar

ra

hat e

ders

in.

8. I. Tekstil atık sularını temizlemek

II. Hastalıkların tedavisindeyeni ilaçlarsentezle-mek

III. Tarım kimyasalları geliştirerek ürün veriminiarttırmak

Yukarıda verilenlerden hangileri “Kimya ne işe yarar?” sorusuna verilecek cevaplardandır?



9. Aşağıdakilerden hangisi kimyanın alt uzmanlık alanlarının çalışmalarından biri değildir?

A) Tarım ilaçlarının üretimi

B) Kanda şeker tayini

C) Alev dayanımlı kumaş üretimi

D) Ekonomik değeri olan bitkilerin yetiştirilmesi

E) Sentetik boya üretimi

10. Aşağıda kimyanın alt disiplin alanları ve incelediği madde örnekleri verilmiştir.

Buna göre, alt disiplin alanı ve örnek eşleştirme-lerinden hangisi yanlıştır?

Alt Disiplin Örnek

A)Organikkimya Mineraller

B) Endüstriyel kimya Yanmayan kumaş

C) Petrokimya Doğal gaz

D) Biyokimya Kan

E) Anorgonik kimya Su

11. Aşağıda bazı disiplinler ve çalışma alanları verilmiş-tir.

Disiplin Çalışma Alanı

I. Biyokimya Kan, doku, idrar örneklerinin incelenmesi

II. Polimer kimyası Naylon, plastik ve teflon üretimi

III. Endüstriyel kimya Sıcaklığın kimyasal tepkime hızına etkisinin incelenmesi

Buna göre, disiplin - çalışma alanı eşleştirmele-rinden hangileri doğrudur?



12. Bir kimyager, çalıştığı firmanın araştırma laboratu-varında, kanser tedavisinde kullanılabilecek bir ila-cın ham maddesinin sentezlenmesi üzerine araştır-ma yapmaktadır.

Buna göre, bu kimyagerin çalıştığı kimya en-düstrisi aşağıdakilerden hangisidir?

A)Petrokimya B)Gübreendüstrisi

C) Arıtım D) İlaç endüstrisi

E) Boya endüstrisi

13. Metalurji ve malzeme mühendisleri herhangi birmalzemenin üretimi için gerekli planlamaları yapar ve uygulanmasını denetler.

Buna göre;

I. savunma II. otomotiv III. demir-çelik

sanayi dallarından hangileri metalurji ve malze-me mühendislerinin çalışma alanı olabilir?



28

Seçe

nekl

i sor

ular

(sev

iye

3)Bu bölüm

Fen Lisesi m

üfredatın

a

göre hazırlanmışt

ır.

06 NANOTEKNOLOJİ VE YARI İLETKEN TEKNOLOJİLER1. Aşağıda nanometre boyutunu anlatan bazı örnekler

verilmiştir.

10–1 1 10 102 103 104 105 106 107 108

Su

Glikoz

Ant

ikor

Virüs

Bak

teri

Kan

ser

hücr

esi

Nanoteknolojik çalışmalar14444244443

Ten

is to

pu

Nanometre

Buna göre,

I. Nanoteknolojikçalışmalararasındakarbonna-notüplerbulunur.

II. Nanoteknolojikçalışmalarkanserhücresindençokdahabüyükboyuttakiuygulamalardır.

III. Boyutu 100 nm olan 106 tanenanoparçacık1tenistopubüyüklüğündedir.



D) I ve III E) I, II ve III

2. Yarı iletkenlerle ilgili aşağıdaki yargılardan han-gisi yanlıştır?

A) Normal hâlde yalıtkandırlar.

B) Isı, ışık ve magnetik etki altında iletkenlik özelliği kazanırlar.

C) Kristal veya amorf katılardır.

D) Sıcaklık arttıkça dirençleri artar.

E) Elektronik devre elemanlarının üretiminde kulla-nılırlar.

3. Germanyum (Ge) ve silikon (Si-silisyum) ile ilgili,

I. Yarıiletkendirler. II. Diyotvetransistörlerinüretimindekullanılırlar. III. İletkenözellikleridopingyöntemiilearttırılabilir. yargılarından hangileri doğrudur?



4. Aşağıdakilerden hangisi nanoteknolojinin tıp alanındaki uygulamalarından biri değildir?

A) Kanser tedavisi

B)UVışığıyansıtangüneşkremiüretimi

C) Ortopedi uygulamaları

D) Diş tedavisi

E) Kalp rahatsızlıkları tedavisi

5. I. Su ve leke tutmayan kumaş

II. Bakterioluşumunuengelleyenyüzeykaplama-sı

III. Gıdalarınrafömrünüuzatacakgıdaambalajı IV. Yüksekdayanımlıvehafifmalzemeler

Yukarıdakilerden hangileri nanoteknolojinin en-düstriyel uygulamalarındandır?

A)YalnızI B)IveIV C)IIIveIV

D)I,IIveIII E)I,II,IIIveIV

6. I. Diyot

II. Transistör III. LED IV. Güneşpilleri

Yukarıdakilerden hangileri yarı iletken teknoloji-si ürünlerindendir?

A)YalnızIII B)IveII C)IIveIV

D)I,IIveIII E)I,II,IIIveIV

7. Karbon nanotüplerle ilgili,

I. Karbon elementinin allotropudur. II. Elektronik devreler kullanım alanlarından biri-

dir. III. Elmasvegrafitgibidoğalolarakdoğadabulu-

nur.




Soru Soru Soru

C E

V A

P L

A R

Num

ara AD SOYAD

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1

2

3

4

5

A B C D E

6

7

8

9

10

A B C D E

11

12

13

14

15

A B C D E

106591


29

Bu te

st s

adec

e fe

n lis

esi p

rogr

amı o

kuya

n ar

kada

şlar

ıma.

Sen

de

onla

rdan

biri

ysen

zat

en k

onus

unu

öğre

nmiş

olm

alıs

ın. E

ğer o

kuld

a bu

kon

udan

ba

hsed

ilmed

iyse

çev

ir sa

yfay

ı gits

in. A

ma

tabi

çöz

me

konu

sund

a ya

sak

yok,

ken

dini

den

emek

için

çöz

ebili

rsin

son

uçta

.

8. • Yeryüzünde en çok bulunan elementlerden biri olup deniz kumunda çok bulunur.

• Bilgisayaranakartlarındaveentegredevreler-dekullanılır.

Özellikleri ve kullanım alanları verilen element aşağıdakilerden hangisidir?

A) Bor B) Karbon C) Silisyum

D)Alüminyum E)Germanyum

9. Nanoteknolojiyle ilgili,

I. Nanometre boyutunda fonksiyonel malzeme,araçvesistemleringeliştirilmesiveüretimidir.

II. Nano boyutla yapılan çalışmalardamaddeninfizikselözelliklerifarklılaşabilmektedir.

III. Nano yapıya sahipmalzemeler benzersiz op-tik,elektronikveyamekaniközellikleresahiptir.




10. 14. grup elementlerinden Si ve Ge ile ilgili,

I. Yarımetaldirler. II. Elektrikiletkenliklerisıcaklıkarttıkçaartar. III. Değerlikelektronsayıları4’tür.




11. • Michael Faraday Gümüş sülfitin ısıtıldığındametallerin aksine direncinin düştüğünü tespit etmiştir.

• Willoughby Smith selenyumun üzerine ışıkdüşürüldüğündedirencininazaldığınıtespitet-miştir.

Yukarıda bazı bilim adamlarının yaptıkları çalışma-lar sonucu elde ettiği bulgular verilmiştir.

Bu bulgulara göre,

I. Gümüş sülfit ve selenyum yarı iletken özellikgösterir.

II. Sıcaklık artışıyla matellerin direnci artar, yarıiletkenlerindirenciazalır.

III. Işık gibi dış faktörler yarı iletken maddelerdeiletkenliğiarttırır.




12. I. Saf hâlde devre elemanı olarak

II. Transistörvediyotlarınyapımında III. Elektrikkablolarında

Yukarıdakilerden hangileri yarı iletkenlerin kulla-nım alanlarındandır?



13. Aşağıdakilerden hangisi yarı iletken maddeler-den biri değildir?

A)Germanyum B)Bakıroksit

C) Bakır D) Silisyum

E) Selenyum

30

Soru

lard

an ö

nce

Çözü

mlü

Sor

ular

ÇÖZÜMLERLE ÖĞRENELİM

Günlük Hayatta Sıkça Kullanılan Bazı Elementlerin Sembolleri Ve Adları

Aynı tür atomlardan oluşmuş saf maddelere element denir.

ELEMENT SEMBOL

Hidrojen H

Helyum He

Lityum Li

Berilyum Be

Bor B

Karbon C

Azot N

Oksijen O

Flor F

ELEMENT SEMBOL

Neon Ne

Sodyum Na

Magnezyum Mg

Alüminyum Al

Silisyum Si

Fosfor P

Kükürt S

Klor CI

Argon Ar

ELEMENT SEMBOL

Potasyum K

Kalsiyum Ca

Krom Cr

Mangan Mn

Demir Fe

Kobalt Co

Nikel Ni

Bakır Cu

Çinko Zn

ELEMENT SEMBOL

Brom Br

Gümüş Ag

Kalay Sn

İyot I

Baryum Ba

Altın Au

Cıva Hg

Kurşun Pb

Platin Pt

Yaygın Olarak Kullanılan Bazı Bileşiklerin Sistematik Ve Yaygın Adları

En az iki tür elementin belirli oranlarda, kimyasal yöntemlerle bir araya gelerek oluşturdukları saf maddeye bileşik denir.

BİLEŞİK FORMÜLÜ

SİSTEMATİK ADI

YAYGIN ADI

H2O Dihidrojen monoksit Su

HCI Hidrojen klorürHidroklorik asit

Tuz ruhu

H2SO4 Sülfürik asit Zaç yağı

HNO3 Nitrik asit Kezzap

CH3COOH Etanoik asitAsetik asitSirke ruhu

CaCO3 Kalsiyum karbonat Kireç taşı

NaHCO3 Sodyum bikarbonat Yemek sodası

NH3 Trihidrojen mononitrür Amonyak

BİLEŞİK FORMÜLÜ

SİSTEMATİK ADI

YAYGIN ADI

Ca(OH)2 Kalsiyum hidroksit Sönmüş kireç

NaOH Sodyum hidroksit Sud kostik

KOH Potasyum hidroksit Potas kostik

CaO Kalsiyum oksit Sönmemiş kireç

NaCI Sodyum klorür Yemek tuzu

Na2CO3 Sodyum karbonat Çamaşır sodası

HCOOH Metanoik asitFormik asit

Karınca asidi

C2H5OH Etanol Etil alkol

Soru 1

Aşağıda latince adları verilmiş olan elementler-den hangisinin sembolü yanlıştır?

Latince adı Sembol

A) Kalium Ca

B) Carbonium C

C) Nitrogenium N

D) Ferrum Fe

E) Florium F

Çözüm 1

Element sembolleri latince veya ingilizce isimleri kullanılarak verilmiştir.

Kalium; K sembolüyle bilinen Potasyum elementine aittir

Cevap A

BİLGİ KÖŞESİ-3 KİMYANIN SEMBOLİK DİLİ

31

Baze

n çö

züm

ü ok

usam

da

anla

yam

adığ

ım s

orul

ar o

luyo

r. O

zam

an, i

şare

tley

ip h

ocay

a so

rmay

ı düş

ünüy

orum

. San

a da

öne

ririm

.

Soru 2

Aşağıda formülleri verilen bileşiklerin hangi-sinin sistematik isimlendirilmesinde element isimleri kullanılmaz?

A) KOH B) H2O C) HCI

D) CH3COOH E) CaO

Soru 3

Bileşiklerle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlış-tır?

A) Saf maddelerdir.

B) Formüllerle gösterilirler.

C) Oda şartlarında katı, sıvı ve gaz hâlde bulunabi-lirler.

D) Bileşenlerinin özelliklerini gösterirler.

E) Bileşenleri arasında belirli bir oran vardır.

Soru 4

Bir bileşiğin kimyasal formülüne bakılarak;

I. bileşiği oluşturan elementlerin türleri

II. element atomlarının birleşme oranları

III. oda şartlarındaki fiziksel hâli

nicelik ve özelliklerinden hangilerine ulaşılabi-lir?



Soru 5

Aşağıdakilerin hangisi birden fazla cins tanecik içerir?

A) Na(k) B) O2(g) C) H

2O(s)

D) HCI(suda) E) Ne(g)

Çözüm 2

Sistematik adlandırmalara göre;

KOH : Potasyum hidroksit

H2O : Dihidrojen monoksit

HCI : Hidrojen klorür

CH3COOH : Etanoik asit

CaO : Kalsiyum oksit

CH3COOH bileşiğinin adlandırılmasında element

ismi kullanılmaz.

Cevap D

Çözüm 3

Bileşiği oluşturan elementler kimyasal yöntemlerle bir araya geldiğinden “bileşikler” bileşenlerinin özel-liğini göstermez.

Cevap D

Çözüm 4

CH3COOH (asetik asit) bileşiğinin formülüne bakıl-

dığında,

I. Karbon, hidrojen ve oksijen elementlerini içerir.

II. Her birim molekülde; 2 karbon, 2 oksijen ve 4 hidrojen atomu içerir.

sonuçlarına ulaşılabilir.

Bileşik formülleri, bileşiğin fiziksel hâlleriyle ilgili bil-gi vermez.

Cevap B

Çözüm 5

Na(k) : Na atomlarından

O2(g) : O

2 moleküllerinden

H2O(s) : H

2O moleküllerinden

Ne(g) : Ne atomlarından

oluşur.Verilenmaddelertektüratomyadamoleküliçerirler ve saftırlar.

HCI(suda) : HCI ve H2O maddelerini içeren bir

karışımdır. İki cins molekülün bir araya gelmesiyle oluşur.

Cevap D

32

Fark

lı fa

rklı

soru

lar

KİMYANIN SEMBOLİK DİLİ



1. Atomlar .............................. ile gösterilir.

2. Elementler fiziksel ve kimyasal yöntemlerle daha basit maddelere .............................. .

3. Potasyum elementinin sembolü ....................... şeklindedir.

4. Kimyasal özelliklerine göre elementler ..............., ..................., ..................., ve ......................... olarak sınıflandırılır.

5. Yaygın adı .............................. olan bileşiğin for-mülünde bir tane azot, üç tane hidrojen vardır.

6. Formülü .............................. olan bileşiğin yay-gın adı kezzaptır.

7. Yaygın adı .............................. olan bileşiğin sis-tematik adı etanoik asittir.

8. Kireç taşı .............................. formülüyle göste-rilen bileşiktir.

9. Sistematik adı .............................. olan bileşiğin formülü CaO’dır.

AÇIK UÇLU SORULAR

1. Demir ve bakır elementlerinin;

I. içerdiği atom türleri,

II. oda şartlarındaki fiziksel hâlleri,

III. kaynama noktaları,

IV. bireratomlarındakiprotonsayıları,

V. elektriğiiletebilme

özellik ve niceliklerinden hangileri farklıdır?

2. Aşağıdaki gösterimlerden hangileri formülle gösterilen bir elemente ait olabilir?

P4, K, CO

2, O

3, Ca

3. Fe2SO

4. 7H

2O formülleriyle bilinen ve boya-

mada kullanılan kıbrıs taşının içerdiği ele-mentlerin sembol ve isimlerini yazınız.


1. Aşağıda bazı element isimleri ve sembolleri verilmiştir. Bu isimlerle sembolleri eşleştiri-niz.

Element İsimleri

a. Karbon

b. Kobalt

c. Krom

d. Klor

e. Kükürt

f. Kalay

g. Kurşun

Element Sembolleri

1. Pb

2. S

3. Sn

4. Cr

5. Co

6. C

7. Cl

2. Aşağıda bazı maddelerin yaygın adları ve bu maddelere ait formüller verilmiştir. Maddele-rin yaygın adlarıyla formüllerini eşleştiriniz.

Yaygın Ad

a - Sud kostik

b - Tuz ruhu

c - Çamaşır sodası

d - Sönmüş kireç

e - Sönmemiş kireç

f - Yemek sodası

g - Etil alkol

Formülü

1. Ca(OH)2

2. Na2CO

3

3. NaOH

4. NaHCO3

5. CaO

6. C2H

5OH

7. HCI

33

Yaşa

sınn

! Bul

mac

a bi

le v

ar. B

u bö

lüm

hâl

â en

eğl

endi

ğim

böl

üm. H

adi b

ulm

acan

ın e

n kr

itik

yerin

deki

kel

imey

i söy

leye

yim

; K, p

otas

yum

un s

imge

-si

dir.

UYGULAMA SORULARI

Aşağıdaki tabloda verilen maddeleri bileşik ve element olarak sınıflandırınız.

Madde Element Bileşik

H2SO

4

O3

Mg

HNO3

I2

NH3

CaO

CO2

Fe

P4

BULMACA ÇÖZELİM

Sembolleri verilen elementlerin adlarını bulma-cadaki yerlerine yazdığınızda ortaya çıkan anah-tar kelime nedir?

A - S

B - B

C - CI

D - K

E - O

F - Ar

G - Mg

H - Fe

I - Ca

12

3

1

5

7

6

4

A

E F G

B

D

C

H

I

Anahtar Kelime:



1. ( ) Bileşikler formüllerle gösterilir.

2. ()Gümüşvealtınıoluşturanatomlarbirbirininaynısıdır.

3. ( ) Elementlerin bazılarına keşfedenlerin adları verilmiştir.

4. ()Metallerametallerlebileşikoluşturabilir.

5. ( ) Doğada bulunan elementlerin büyük çoğun-luğu metaldir.

6. ( ) Kimyasal maddelerin adlandırılması ve sem-bollerin belirlenmesi IUPAC tarafından yapılır.

7. ( ) Tüm elementler atomik yapılıdır.

8. ( ) Elementlerin harflerle sembolize edilmesi ilk kez Berzelius tarafından yapılmıştır.

9. ( ) Bileşikler tek tür tanecik içerir.

10. ( ) Sirke asidinin kimyasal formülü CH3COOH’dir.

11. ( ) Bileşiklerde bulunan elementlerin birleşme oran-ları sabittir.


1. NaOH formülüyle gösterilen bileşiğin yaygın adı nedir?

2. Sistematik adı “dihidrojen monoksit” olan bile-şiğin yaygın adı nedir?

3. Sistematik adı “trihidrojen mononitrür” olan bi-leşiğin yaygın adı nedir?

4. İki veya daha fazla cins elementin oluşturdu-ğu saf maddenin adı nedir?

34

Seçe

nekl

i sor

ular

(sev

iye

1)07 KİMYANIN SEMBOLİK DİLİ - 1

1. Günümüz kimyasında element sembolleri ile il-gili;

I. Herelementinbirismivesembolüvardır. II. Bazıelementlereisim,şehirveülkeisimlerive-

rilmiştir. III. Element sembolleri oluşturulurken aynı harfle

başlayanlarda,ilkharftensonraLatinceadları-nınsonrakiharflerindenbirikullanılır.




2. Modern element kavramına göre elementin türü-nü;

I. protonsayısı, II. nötronsayısı, III. elektronsayısı

niceliklerinden hangileri belirler?



3. Pb elementinin adı aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) Potasyum B) Platin

C) Kurşun D) Polonyum

E) Palladyum

4. Aşağıdaki maddelerden hangisinin sembolünde C harfi bulunmaz?

A) Klor B) Bakır C) Karbon

D) Kalay E) Kobalt

5. Aşağıdakilerden hangisi bileşik formülüdür?

A) O2 B) O

3 C) H

2O

D) S8 E) K

6. CH3COOH bileşiğinin yaygın adı aşağıdakilerin

hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) Karınca asidi B) Sirke asidi

C) Karbonat D) Yemek sodası

E) Nişadır

7. I. CO2

II. F2 III. Cu IV. S8

Formülleri verilen maddelerin element ve bileşik olarak gruplandırılması aşağıdakilerin hangisin-de doğru olarak verilmiştir?

Element Bileşik

A)II,III,IV I

B)III I,II,IV

C)II,III I,IV

D)III,IV I,II

E)I,II,IV III

8. Elementlere ait aşağıdaki ad-sembol eşleştirme-lerinden hangisi yanlıştır?

Ad Sembol

A) Berilyum Be

B) Altın Ag

C) Bor B

D) Brom Br

E) Klor CI

Soru Soru Soru

C E

V A

P L

A R

Num

ara AD SOYAD

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1

2

3

4

5

A B C D E

6

7

8

9

10

A B C D E

11

12

13

14

15

A B C D E

106592


35

Kim

yanı

n ge

rçek

ten

bir d

ili v

ar, d

eğil

mi?

Sem

bolle

rle a

nlaş

ıyor

kim

yacı

lar.

Bu k

onud

a ba

na b

ir bi

lmec

e so

rmuş

tu k

imya

hoc

am. S

oru

şu: s

ezyu

m

ve iy

otun

birl

ikte

izle

mey

i en

sevd

ikle

ri A

mer

ikan

diz

isi h

angi

si?

Kaç

yıl g

eçti,

ben

hen

üz c

evab

ı bul

amad

ım. S

en b

ulur

san,

ban

a m

esaj

ata

r mıs

ın?

9. Aşağıda sembolleri verilen elementlerden hangi-si simya döneminde kullanılmamıştır?

A) Hg B) He C) Pb

D) Au E) Cu

10. Aşağıdakilerden hangisi bir element sembolü değildir?

A) Co B) C C) CO

D) Ca E) Ce

11. Aşağıdaki elementlerden hangisinin sembolü tek harftir?

A) Kalsiyum B) Krom C) Azot

D) Cıva E) Kobalt

12. Simya döneminde keşfedilen KAI(SO

4)2.12H

2O (şap) aşağıdaki elementlerden

hangisini içermez?

A) Potasyum B) Alüminyum

C) Kükürt D) Oksijen

E) Kalsiyum

13. Aşağıdaki tabloda beş farklı bileşiğin bir formülün-deki atomların sayıları verilmiştir.

Bileşikteki atom sayıları

Kalsiyum Karbon Oksijen

I. bileşik 1 1 3

II. bileşik 1 1

III. bileşik 1 2

IV.bileşik 1 1

V.Bileşik 1 2

Buna göre, aşağıdaki bileşik formüllerinden hangisi tabloda verilen bileşiklerden birine ait değildir?

A) CaCO3 B) CaC C) CaO

D) CO E) CO2

14. Aşağıdaki tabloda bazı bileşiklerin yaygın isimleri ve formülleri verilmiştir.

Yaygın isim Formül

Kireç taşı I. CaCO3

Çamaşır sodası II. NaHCO3

Kezzap III. HNO3

Sönmüş kireç IV.Ca(OH)2

Yemek sodası V.Na2CO

3

Tablodaki yanlışlıkların düzeltilmesi için kaç nu-maralı formüllerin yerleri değiştirilmelidir?

A)I-IV B)II-V C)II-IV

D)I-V E)III-V

36

Seçe

nekl

i sor

ular

(sev

iye

2)KİMYANIN SEMBOLİK DİLİ - 208

1. Kimyasal element kavramı ile ilgili aşağıdaki yar-gılardan hangisi yanlıştır?

A) Her elementin kimyasal özelliği farklıdır.

B) Elementler sembollerle gösterilir.

C) Tümü monoatomik yapılıdır.

D) Saf maddelerdir.

E) Proton sayıları kimlik özelliğini belirler.

2. Elementlerin sembollerle ifade edilmesi;

I. tepkimelerinbasitvepratikbirşekildegösteri-lebilmesi,

II. uluslararasıortakbirkimyadilioluşması, III. bileşiklerinformüllerininoluşması

sonuçlarından hangilerini sağlamıştır?



3. Aşağıdaki tabloda altın ve cıva element sembolleri-nin tarih boyunca değişimi verilmiştir.

Tarih Altın Cıva

1500’ler

1700’ler

1800’ler Berzelius

Au

(Aurum)

Hg

(Hydrargyrum)

Buna göre, aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) Kimyada kullanılan sembolik dil tarihsel süreçte değişmiştir.

B) Elementlerin harflerle oluşturulan sembolleri gü-nümüzde kullanılmaktadır.

C) Berzelius’a kadar elementler işaretlerle gösteril-miştir.

D) Elementlerin sembollerle gösterimi bir bilim dili oluşmasını sağlamıştır.

E) Element sembol ve adlandırmaları tüm dünyada aynıdır.

4. Aşağıda isimleri verilen elementlerden hangisi-nin sembolünde iki harf kullanılmaz?

A) Kurşun B) Karbon C) Kobalt

D) Kalsiyum E) Krom

5. SİNAN kendi ismini element sembolleriyle yaz-dığında kullandığı elementlerin sırası aşağıdaki-lerden hangsidir?

A) Kükürt, Sodyum, Azot

B) Silisyum, Sodyum, Azot

C) Silisyum, Azot, Neon

D) Kükürt, Neon, Sodyum

E) Silisyum, Neon, Sodyum

6. Potasyum, alüminyum ve fosfor elementlerinin sembollerinin oluşturduğu kelime aşağıdakiler-den hangisidir?

A) PAF B) KAF C) KALF

D) KALP E) PALF

7. X: KOH

Y: O2

Z:Sn

Sembol ve formülleri verilen X, Y ve Z maddele-riyle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlış-tır?

A) Her üçü de saf maddedir.

B)YveZelementtir.

C) X bileşiktir.

D) X’in yaygın adı sudkostiktir.

E)Zkalaydır.

Soru Soru Soru

C E

V A

P L

A R

Num

ara AD SOYAD

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1

2

3

4

5

A B C D E

6

7

8

9

10

A B C D E

11

12

13

14

15

A B C D E

106593


37

1990

’lı y

ıllar

da, i

nter

net d

aha

yeni

yay

ıgın

laşı

rken

“dih

idro

jen

mon

oksi

t isi

mli

mad

deni

n ya

sakl

anm

ası”

amac

ıyla

bir

kam

pany

a ha

zırla

nmış

, bi

nler

ce in

sanı

n bu

kam

pany

aya

dest

ek v

erm

esi s

ağla

nmış

. Hâl

buki

, kam

pany

ayı d

este

kley

enle

rin fa

rkın

da o

lmad

ığı b

ir ge

rçek

var

ki,

bu m

adde

H

2O’n

un y

ani s

uyun

ken

disi

:) B

unu

niye

anl

attım

; Sem

bolle

r ve

karş

ılıkl

arın

ı iyi

öğr

en k

i, ile

rde

yanl

ış k

arar

lar v

erm

eyes

in!

8. Aşağıdaki formülü verilen bileşiklerden hangisi-nin geleneksel adı karşısında yanlış belirtilmiş-tir?

Formül Gelenekseladı

A) CH3COOH Sirke ruhu

B) CaCO3 Kireç taşı

C) Na2CO

3 Çamaşır sodası

D) NaHCO3 Yemek sodası

E) NaOH Sodyum hidroksit

9. Sirke asidi, kireç taşı ve çamaşır sodasında or-tak olarak bulunan elementlerin sembolleri aşa-ğıdakilerden hangisidir?

A) C, O, H B) C, O C) O, H

D) O E) C

10. Aşağıda isimleri verilen maddelerden hangisi karbon atomu içermez?

A) Kireç taşı B) Kezzap

C)Glikoz D)Sirkeasidi

E) Etil alkol

11. Aşağıdaki bileşiklerin hangisi oksijen atomu içermez?

A) Sirke asidi B) Kireç taşı

C) Tuz ruhu D) Sülfürik asit

E) Sönmemiş kireç

12. Amonyak ve nitrik asit bileşiklerinin içerdiği or-tak elementler aşağıdakilerden hangisidir?

A) Azot B) Hidrojen

C) Azot, hidrojen D) Hidrojen, oksijen

E) Hidrojen, azot, oksijen

13. X ve Y maddeleri sırasıyla sembol ve formülle gös-terilmektedir.

Buna göre, X ve Y için,

I. Safmaddedirler. II. Tekcinstanecikiçerirler. III. Tekcinsatomiçerirler.

özelliklerinden hangileri kesinlikle doğrudur?



14. X maddesi için,

• Tekcinstanecikiçerir. • Odasıcaklığındasıvıdır. • Sembollegösterilir.

bilgileri veriliyor.

Buna göre, X maddesi aşağıdakilerden hangisi olabilir?

A) Hg B) CO2 C) H

2O

D) Fe E) O2

Documents

9.SINIF KIMYA - testokul.com · 9.1.2.1 Kimyanın ve kimyacıların başlıca çalışma alanlarını açıklar. 9.1.2.2 Kimya projelerini bilim, toplum, teknoloji, çevre ve ekonomiye