70

ค าน า - kknontat.com · “ประเทศต้องมีรัฐบาล หมู่บ้านต้องมี กม.” “คณะกรรมการหมู่บ้าน

  • Upload
    others

  • View
    4

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: ค าน า - kknontat.com · “ประเทศต้องมีรัฐบาล หมู่บ้านต้องมี กม.” “คณะกรรมการหมู่บ้าน
Page 2: ค าน า - kknontat.com · “ประเทศต้องมีรัฐบาล หมู่บ้านต้องมี กม.” “คณะกรรมการหมู่บ้าน

“ประเทศตองมรฐบาล หมบานตองม กม.” “คณะกรรมการหมบาน รากฐานของแผนดน”

1

ค าน า

หมบาน คอ โครงสรางทางการปกครองของไทยทเลกทสด และส าคญทสด ดงทหลายฝายเหนตรงกนวาหมบาน คอ “จดแตกหก” ของการแกไขปญหาและการพฒนาในทกมต หากวนนเราสามารถท าใหทกหมบานในประเทศไทยของเรา ทมอยกวา 75,000 หมบาน เขมแขง และพงพาตนเอง ไดแลว ประเทศไทยของเรากจะมรากฐานทแขงแกรง และเปนพลงทส าคญ ในการแกไขปญหาและพฒนาประเทศในทกมต

เพอท าใหหมบานมกลไกหลกส าคญ ท าหนาทบรหารจดการหมบานให เกดเอกภาพและเขมแขง กรมการปกครองจงไดปรบปรงแก ไขพระราชบญญตลกษณะปกครองทองท พระพทธศกราช 2457 แกไขเพมเตม (ฉบบท 11) พ.ศ.2551 มาตรา 28 ตร เกยวกบโครงสราง และอ านาจหนาทของคณะกรรมการหมบาน (กม.) ใหมโครงสรางทประกอบดวยตวแทนจาก ทกภาคสวนในหมบานและก าหนดใหมอ านาจหนาท ทชดเจน โดยมเปาหมายให กม. ท าหนาทเปนองคกรหลกรบผดชอบบรณาการขบเคลอนงาน โครงการ/กจกรรมของ ทกภาคสวนในหมบาน ทงน เพอท าใหการบรหารจดการของหมบานมเอกภาพ ลดความซ าซอน ซงจะสงผลใหประหยดทงเวลาและงบประมาณ

คมอฉบบน จดท าขนโดยมวตถประสงคเพอประชาสมพนธและเสรมสรางความร ความเขาใจเกยวกบบทบาท อ านาจหนาทของ กม. เพอให กม. และประชาชนทวไปไดศกษา โดยมเนอหาสาระและรปแบบการน าเสนอทเขาใจงาย ทงน กรมการปกครองหวงเปนอยางยงวา คมอฉบบนจะเปนประโยชนตอการปฏบตหนาทของ กม. และผสนใจตอไป

สวนพฒนาและสงเสรมการบรหารงานทองท

ส านกบรหารการปกครองทองท กรมการปกครอง

มกราคม 2557

Page 3: ค าน า - kknontat.com · “ประเทศต้องมีรัฐบาล หมู่บ้านต้องมี กม.” “คณะกรรมการหมู่บ้าน

“ประเทศตองมรฐบาล หมบานตองม กม.” “คณะกรรมการหมบาน รากฐานของแผนดน”

2

สารบญ หนา

บทท 1 ใครเปนใครในหมบาน 3

บทท 2 ผใหญบานมหนาทท าอะไรบาง 5

บทท 3 กม. คอใครและมหนาทอยางไร 10

บทท 4 สงท กม. ตองปฏบต 19

บทท 5 ท าไม กม. ตองบรณาการจดท า “แผนพฒนาหมบาน” 21

บทท 6 การสรางแรงจงใจในการปฏบตงาน 31

บทท 7 สรปบทเรยนความส าเรจของบานหนองกลางดง

หมท 7 ต าบลศลาลอย อ าเภอสามรอยยอด

จงหวดประจวบครขนธ 42

บทท 8 กองทนกลางพฒนาหมบาน 50

บทท 9 การประนประนอมขอพพาทโดย

คณะกรรมการหมบาน 57

บทท 10 บทสรป 66

Page 4: ค าน า - kknontat.com · “ประเทศต้องมีรัฐบาล หมู่บ้านต้องมี กม.” “คณะกรรมการหมู่บ้าน

“ประเทศตองมรฐบาล หมบานตองม กม.” “คณะกรรมการหมบาน รากฐานของแผนดน”

3

บทท 1

ใครเปนใครในหมบาน

กอนทจะไปเรยนรถงการปกครองในระดบหมบานซงถอวาเปน

รากฐานทส าคญของประเทศ เรามาเรยนรกอนวาประเทศไทยของเรานนม

การจดการปกครองออกเปนแบบใดบาง ประเทศไทยของเรานนแบง

การปกครองออกเปน

ราชการบรหารสวนกลาง คอ กระทรวง ทบวง กรม

ราชการบรหารสวนภมภาค คอ จงหวด อ าเภอ

ราชการบรหารสวนทองถน คอ กรงเทพมหานคร เมองพทยา

องคการบรหารสวนจงหวด (อบจ.) เทศบาล (มทงเทศบาลต าบล เทศบาลเมอง

และเทศบาลนคร) องคการบรหารสวนต าบล (อบต.)

การปกครองทองท คอ อ าเภอ กงอ าเภอ ต าบล หมบาน

(ทกวนน (ป พ.ศ. 2556) กงอ าเภอไดยกฐานะเปนอ าเภอหมดแลว)

ราชการบรหารสวนกลาง สวนภมภาค และสวนทองถน จดตงขน

ตามพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน สวน อ าเภอ กงอ าเภอ

ต าบล และหมบาน นน จดตงขนตามพระราชบญญตลกษณะปกครองทองท

ซงตราขนในรชสมยของพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหวฯ (ร.5)

เรยกวาพระราชบญญตลกษณะปกครองทองท พระพทธศกราช 2457

และพระองคทานไดทรงรเรมใหมต าแหนงก านน ผใหญบาน เปนผปกครอง

หมบานครงแรก ทอ าเภอบางปะอน จงหวดพระนครศรอยธยา

ในการตงหมบานมหลกเกณฑ ดงน

ตามพระราชบญญตลกษณะปกครองทองท มประชากรราว

200 คน มบานไมต ากวา 5 บาน

Page 5: ค าน า - kknontat.com · “ประเทศต้องมีรัฐบาล หมู่บ้านต้องมี กม.” “คณะกรรมการหมู่บ้าน

“ประเทศตองมรฐบาล หมบานตองม กม.” “คณะกรรมการหมบาน รากฐานของแผนดน”

4

ตามมตคณะรฐมนตร แบงออกเปน 2 กรณ คอ 1. กรณชมชนหนาแนน กอนแยกตองมประชากรไมนอย

กวา 1,200 คน หรอมบานไมนอยกวา 240 บาน แยกแลวตองมประชากรไมนอยกวา 600 คน มบาน

ไมนอยกวา 120 บาน

2. กรณชมชนหางไกล กอนแยกตองมประชากรไมนอยกวา 600 คน

หรอมบานไมนอยกวา 120 บาน แยกแลวตองมประชากรไมนอยกวา 200 คน

มบานไมนอยกวา 40 บาน หากเปรยบประเทศเปนตนไม

ค าถาม - ถาจะบ ารงรกษาตนไมตนนใหเจรญงอกงาม ออกดอกออกผล จะตองบ ารงทสวนใด ?

สวนบน เปรยบเปน

กระทรวง ทบวง กรม

ล าต น เ ปร ยบ เป น

จงหวด อ าเภอและ

องคกรปกครองสวน

ทองถน

รากเปรยบเปน

ต าบล หมบาน

Page 6: ค าน า - kknontat.com · “ประเทศต้องมีรัฐบาล หมู่บ้านต้องมี กม.” “คณะกรรมการหมู่บ้าน

“ประเทศตองมรฐบาล หมบานตองม กม.” “คณะกรรมการหมบาน รากฐานของแผนดน”

5

สวนการตงต าบลมหลกเกณฑ ดงน

ตามพระราชบญญตลกษณะปกครองทองท มหมบานราว

20 หมบาน

ตามมตคณะรฐมนตร แบงออกเปน 2 กรณ คอ

1. กรณชมชนหนาแนนตองมประชากรไมนอยกวา 4,800 คน

หรอมหมบานไมนอยกวา 8 หมบาน

2. กรณชมชนหางไกลตองมประชากรไมนอยกวา 3,600 คน

หรอมหมบานไมนอยกวา 6 หมบาน หางจากต าบลเดม 6 กม.

โครงสรางการปกครองของหมบานแตละหมบาน ประกอบดวย

1. ผใหญบาน 1 คน

2. ผชวยผใหญบานฝายปกครอง 2 คน

3. ผชวยผใหญบานฝายรกษาความสงบ (มเฉพาะบางหมบาน)

บทท 2 ผใหญบานมหนาทอยางไร

หลายคนอาจจะเคยมค าถามวา ผใหญบานมหนาทอยางไร ท าไม

เมอมองคการบรหารสวนต าบลแลว ยงคงตองมผใหญบานอยอก ในเมอ

พนทท างานทบซอนกน บางหนวยงาน รวมถงนกวชาการบางทาน ถงกบ

เสนอใหยบเลกต าแหนงก านน ผใหญบานฯ ไปเลยกม ทเปนแบบนกเพราะ

กฎหมายไดก าหนด อ านาจ หนาทของผใหญบาน และอ านาจหนาทของ

องคการบรหารสวนต าบลไวอยางชดเจน โดยลาสดยงไดมการแกไข

พระราชบญญตลกษณะปกครองทองท พระพทธศกราช 2457 แกไขเพมเตม

(ฉบบท 11) พ.ศ. 2551 ใหผใหญบานอยในต าแหนงจนอายครบ 60 ป และ

(ฉบบท 12) พ.ศ. 2552 หามยบเลกต าแหนงก านน ผใหญบานฯ นนเปน

การบงบอกวา ก านน ผใหญบานฯ มความจ าเปนและส าคญตอการดแล

Page 7: ค าน า - kknontat.com · “ประเทศต้องมีรัฐบาล หมู่บ้านต้องมี กม.” “คณะกรรมการหมู่บ้าน

“ประเทศตองมรฐบาล หมบานตองม กม.” “คณะกรรมการหมบาน รากฐานของแผนดน”

6

“บ าบดทกข บ ารงสข” ใหแกพนองประชาชนในระดบต าบล และหมบาน

ซงถอเปนรากฐานทส าคญของประทศ

เพอใหมองเหนภาพอ านาจหนาทระหวางก านน ผใหญบาน กบหนาท

ของ อบต. ใหชดเจนยงขน จงขอน าหนาทของทงสององคกร มาใหศกษา ดงน

หนาทของผใหญบาน

1) อ านวยความเปนธรรมและดแลรกษาความสงบเรยบรอย

และความปลอดภยใหแกราษฎรในหมบาน

2) สรางความสมานฉนทและความสามคคใหเกดขนในหมบาน

รวมทงสงเสรมวฒนธรรมและประเพณในทองท

3) ประสานหรออ านวยความสะดวกแกราษฎรในหมบานใน

การตดตอหรอรบบรการกบสวนราชการ หนวยงานของรฐ หรอองคกร

ปกครองสวนทองถน

4) รบฟงปญหาและน าความเดอดรอน ทกขสขและความ

ตองการทจ าเปนของราษฎรในหมบาน แจงตอสวนราชการ หนวยงาน

ของรฐ องคกรปกครองสวนทองถน หรอองคกรอนทเกยวของ เพอให

การแกไขหรอชวยเหลอ

5) ใหการสนบสนน สงเสรม และอ านวยความสะดวกในการ

ปฏบตหนาทหรอการใหบรการของสวนราชการ หนวยงานของรฐ

หรอองคกรปกครองสวนทองถน

6) ควบคมดแลราษฎรในหมบานใหปฏบตใหเปนไปตาม

กฎหมาย หรอระเบยบแบบแผนของทางราชการ โดยกระท าตนใหเปน

ตวอยางแกราษฎร

Page 8: ค าน า - kknontat.com · “ประเทศต้องมีรัฐบาล หมู่บ้านต้องมี กม.” “คณะกรรมการหมู่บ้าน

“ประเทศตองมรฐบาล หมบานตองม กม.” “คณะกรรมการหมบาน รากฐานของแผนดน”

7

หนาทของผใหญบาน

7) อบรมหรอชแจงใหราษฎรมความรความเขาใจใน ขอราชการ

กฎหมายหรอระเบยบแบบแผนของทางราชการ ในการน สามารถ

เรยกราษฎรมาประชมไดตามสมควร

8) แจงใหราษฎรใหความชวยเหลอในกจการสาธารณประโยชนเพอบ าบดปดปองภยนตรายสาธารณะอนมมาโดยฉกเฉน รวมตลอดทงการชวยเหลอบรรเทาทกขแกผประสบภย

9) จดใหมการประชมราษฎรและคณะกรรมการหมบาน เปนประจ า อยางนอยเดอนละ 1 ครง

10) ปฏบตตามค าสงของก านนหรอทางราชการและรายงานเหตการณทไมปกต ซงเกดขนในหมบานใหก านนทราบ พรอมทงรายงานตอนายอ าเภอดวย

11) ปฏบตตามภารกจหรองานอนตามกฎหมายหรอระเบยบแบบแผนของทางราชการ หรอตามทกระทรวง ทบวง กรม และหนวยงานอนของรฐ ผวาราชการจงหวด หรอนายอ าเภอมอบหมาย

นอกจากผใหญบานจะมหนาททง 11 ขอ ขางตนแลว กฎหมายยงก าหนดใหผใหญบานมหนาทและอ านาจในการทเกยวดวยความอาญา ดวยดงตอไปน

ขอ 1 เมอทราบขาววามการกระท าผดกฎหมายเกดขนหรอสงสยวาไดเกดขนในหมบานของตน ตองแจงความตอ “ก านน” นายต าบลใหทราบ

ขอ 2 เมอทราบขาววามการกระท าผดกฎหมายเกดขน หรอสงสยวาไดเกดขนใน หมบานทใกลเคยง ตองแจงความตอผใหญบานหมบานนนใหทราบ

ขอ 3 เมอตรวจพบของกลางทผทกระท าผดกฎหมายมอยกด หรอสงของทสงสยวาไดมาโดยการกระท าผดกฎหมาย

Page 9: ค าน า - kknontat.com · “ประเทศต้องมีรัฐบาล หมู่บ้านต้องมี กม.” “คณะกรรมการหมู่บ้าน

“ประเทศตองมรฐบาล หมบานตองม กม.” “คณะกรรมการหมบาน รากฐานของแผนดน”

8

หนาทของผใหญบาน

หรอเปนสงของส าหรบ ใชในการกระท าผดกฎหมายกดใหจบสงของนนไวและรบน าสงตอก านนนายต าบล

ขอ 4 เมอปรากฏวาผใดก าลงกระท าผดกฎหมายกด หรอ มเหตควรสงสยวาเปนผทไดกระท าผดกฎหมายกด ใหจบตวผนนไวและรบน าสงตอก านนนายต าบล

ขอ 5 ถามหมายหรอมค าสงตามหนาทราชการ ใหจบผใดในหมบานนน เปนหนาทของผใหญบานทจะจบผนน และรบสงตอก านน หรอกรมการอ าเภอตามสมควร ขอ 6 เมอเจาพนกงานผมหนาทออกหมายสงใหคนหรอใหยด ผใหญบานตองจดการใหเปนไปตามหมาย

หนาทของ อบต.

1. หนาททตองท า มดงน 1.1 จดใหมและบ ารงรกษาทางน าและทางบก 1.2 รกษาความสะอาดของถนน ทางน า ทางเดน และทสาธารณะ รวมทงก าจดมลฝอยและสงปฏกล 1.3 ปองกนโรคและระงบโรคตดตอ 1.4 ปองกนและบรรเทาสาธารณภย 1.5 สงเสรมการศกษา ศาสนา และวฒนธรรม 1.6 สงเสรมการพฒนาสตร เดก เยาวชน ผสงอาย และผพการ 1.7 คมครอง ดแล และบ ารงรกษาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 1.8 บ ารงรกษาศลปะ จารตประเพณ ภมปญญาทองถน และวฒนธรรมอนดของทองถน 1.9 ปฏบตหนาทอนตามททางราชการมอบหมายโดยจดสรรงบประมาณหรอบคลากรใหตามความจ าเปนและสมควร

Page 10: ค าน า - kknontat.com · “ประเทศต้องมีรัฐบาล หมู่บ้านต้องมี กม.” “คณะกรรมการหมู่บ้าน

“ประเทศตองมรฐบาล หมบานตองม กม.” “คณะกรรมการหมบาน รากฐานของแผนดน”

9

หนาทของ อบต.

2. หนาททอาจจะท าได มดงน 2.1 ใหมน าเพอการอปโภค บรโภค และการเกษตร 2.2 ใหมและบ ารงการไฟฟาหรอแสงสวางโดยวธอน 2.3 ใหมและบ ารงรกษาทางระบายน า 2.4 ใหมและบ ารงสถานทประชม การกฬา การพกผอนหยอนใจ และสวนสาธารณะ 2.5 ใหมและสงเสรมกลมเกษตรกรและกจการสหกรณ 2.6 สงเสรมใหมอตสาหกรรมในครอบครว 2.7 บ ารงและสงเสรมการประกอบอาชพของราษฎร 2.8 การคมครองดแลและรกษาทรพยสนอนเปนสาธารณสมบตของแผนดน 2.9 หาผลประโยชนจากทรพยสนขององคการบรหารสวนต าบล 2.10 ใหมตลาด ทาเทยบเรอ และทาขาม 2.11 กจการเกยวกบการพาณชย 2.12 การทองเทยว 2.13 การผงเมอง

ความแตกตางระหวางหนาทของผใหญบาน กบหนาทของ อบต.

อ านวยความเปนธรรม

เปนพนกงานฝาย

ปกครอง หรอต ารวจ

เปนเจาหนาทของรฐ

ผชวยนายอ าเภอ

อยเยนเปนสข

ประชาชน ผใหญบาน อบต.

พฒนา

หารายได

Page 11: ค าน า - kknontat.com · “ประเทศต้องมีรัฐบาล หมู่บ้านต้องมี กม.” “คณะกรรมการหมู่บ้าน

“ประเทศตองมรฐบาล หมบานตองม กม.” “คณะกรรมการหมบาน รากฐานของแผนดน”

10

สรป แมพนทรบผดชอบของก านน ผใหญบานฯ และ อบต. จะเปนพนท

ทบซอนกน แตกฎหมายก าหนดใหมหนาทแตกตางกนอยางชดเจน และทงสอง

องคกรตองท างานรวมกนจนมหลายคนกลาววา ก านน ผใหญบาน คอ “พอ”

อบต. คอ “แม” ทตองดแลลก ๆคอพนองประชาชนในพนทให “อยเยนเปนสข”

(แลวถามแมไมมพอ หรอมพอไมมแม หรอพอแมทะเลาะกนบานนนจะเปนอยางไร)

บทท 3 กม. คอใคร และมหนาทอยางไร

นอกจากกฎหมายจะก าหนดใหในหมบานมผใหญบาน และผชวย

ผใหญบาน ท าหนาท “บ าบดทกข บ ารงสข” ใหแกพนองประชาชนใน

หมบานตามหนาททกฎหมายก าหนดขางตนซงมอยมากมายแลว เพอให

การปฏบตหนาทของผใหญบานมประสทธภาพมากขนกฎหมายจงได

ก าหนดใหมคณะกรรมการหมบาน หรอ กม. เปนผ เสนอแนะและ

ใหค าปรกษาผใหญบานในการปฏบตหนาทอกดวย ดงนน จงถอไดวา กม.

เกดขนมาพรอมๆ กบก านน ผใหญบาน ฯลฯ

เรมแรกกฎหมายก าหนดให กม. ประกอบดวย ผใหญบาน เปนประธาน

ผชวยผใหญบาน เปนกรรมการ และกรรมการผทรงคณวฒอกไมนอยกวา

2 คน แตปจจบนกระทรวงมหาดไทย โดยกรมการปกครองไดเสนอใหม

การแกไขพระราชบญญตลกษณะปกครองทองท พระพทธศกราช 2457

แกไขเพมเตม (ฉบบท 11) พ.ศ. 2551 เกยวกบโครงสรางและอ านาจหนาท

ของคณะกรรมการหมบาน (กม.) โดยยดหลก “การบรณาการคน และ

บรณาการงานในหมบาน” ท าหนาทบรหารจดการเพอแกไขปญหาและ

พฒนาหมบ านเปรยบเสมอนเปน “คณะรฐมนตรของหมบาน”

ใหเกดเอกภาพ และกอประโยชนสงสดตอพนองประชาชน ดงค าขวญทวา

“ประเทศตองมรฐบาล หมบานตองม กม.”

Page 12: ค าน า - kknontat.com · “ประเทศต้องมีรัฐบาล หมู่บ้านต้องมี กม.” “คณะกรรมการหมู่บ้าน

“ประเทศตองมรฐบาล หมบานตองม กม.” “คณะกรรมการหมบาน รากฐานของแผนดน”

11

กม. โดยต าแหนง หมายถง ใครกตามทด ารงต าแหนงขางตน

ในหมบานหรออาศยอยในหมบานใหถอวาเปน กม. ยกตวอยางเชน นาฉย

เปนผใหญบาน ดงนน นาฉย จงเปนประธาน กม. นาเฉย เปนผชวย

ผใหญบาน นาเฉยกเปน กม. ลงฉงเปน ส.อบต. ลงฉงกเปน กม. นาฉบ

เปน สจ. นาฉบกเปน กม. นาฉ าเปนประธานกลมแมบาน นาฉ ากเปน กม.

พเฉลยเปนหวหนาคมสนตสข พเฉลยกเปน กม. เปนตน

โครงสรางของ กม.

โดยต าแหนง โดยการเลอก

ผทรงคณวฒทประชาชน

ในหมบานเลอก หมบาน

ละอยางนอย 2 คน แตไม

เกน 10 คน

ผใหญบาน ประธาน กม.

ผชวยผใหญบาน

สมาชกสภาองคกรปกครอง

สวนทองถนทมภมล าเนา

ในหมบาน (ส.อบต. สท. สจ.)

ผน า หรอผแทนกลม

องคกร ในหมบาน

สรป ในแตละหมบานจะม

กม. อยางนอย หมบานละ

12 คน

Page 13: ค าน า - kknontat.com · “ประเทศต้องมีรัฐบาล หมู่บ้านต้องมี กม.” “คณะกรรมการหมู่บ้าน

“ประเทศตองมรฐบาล หมบานตองม กม.” “คณะกรรมการหมบาน รากฐานของแผนดน”

12

ทงน กม. โดยต าแหนงจะมหมบานละมากนอยแคไหนเพยงไรนน

กขนอยวาในหมบานนนๆ มการแบงคม หรอมกลมตางๆ มากนอยเพยงใด

ถามการแบงคมมาก หรอวามกลมตางๆ มากๆ หมบานนนกจะม กม.

โดยต าแหนงมาก แตถามนอยหมบานนนกจะม กม. โดยต าแหนงนอย

สวน กม. ผทรงคณวฒนนกฎหมายก าหนดใหประชาชนผมสทธ

เลอกผใหญบานในหมบานเลอกกนเองเปน กม. ผทรงคณวฒ สวนจ านวน

จะมมากหรอนอยกขนอยทประชาชนในหมบานจะเปนผก าหนดตามความ

เหมาะสมของหมบาน แตทงนตองไมนอยกวา 2 คน แตไมเกน 10 คน แตวาระ

ของ กม. ผทรงคณวฒจะมแตกตางจาก กม. โดยต าแหนง เนองจากกฎหมาย

ก าหนดให กม. ผทรงคณวฒมวาระ 4 ป นบจากวนทนายอ าเภอไดมประกาศ

แตงตง ดงนน ทกๆ 4 ป หมบานจะตองมการเลอก กม. ผทรงคณวฒกนใหม

ดงนน เมอรวม กม. ทงมาจากการเปนโดยต าแหนงและการเปน

โดยการเลอกในแตละหมบานแลวจะม กม. อยางนอย 12 คน โดยประมาณ

มากทสดเทาทส ารวจไดในปจจบน คอ 59 คน คอ ทบานหนองกลางดง

หมท 7 ต าบลศลาลอย อ าเภอสามรอยยอด จงหวดประจวบครขนธ

นายโชคชย ลมประดษฐ

ผญ. บานหนองกลางดง

หมบานตนแบบ กม.

Page 14: ค าน า - kknontat.com · “ประเทศต้องมีรัฐบาล หมู่บ้านต้องมี กม.” “คณะกรรมการหมู่บ้าน

“ประเทศตองมรฐบาล หมบานตองม กม.” “คณะกรรมการหมบาน รากฐานของแผนดน”

13

สวนบทบาทและหนาทของ กม. นนตามเจตนารมณของกฎหมาย

และระเบยบทเกยวของเนนให “ท างานเปนทม” โดยให กม. เปนผชวย

เหลอผใหญบานในการปฏบตหนาทซงมอยมากมาย ดงน

เมอพดถงหนาทของ กม. ขางตนแลว อาจม กม. หรอประชาชน

หลายคนยงไมเขาใจหรอมองภาพยงไมชด ดงนน จงขออธบายเพอขยาย

ความเพมเตม ดงน

1. การชวยเหลอ แนะน า และใหค าปรกษาผใหญบาน กคอ

การใหความชวยเหลอผใหญบานในการปฏบตหนาทตามทกฎหมายก าหนด

อ านาจหนาทไวทงการอ านวยความเปนธรรม การปฏบตหนาทในฐานะ

เปนพนกงานฝายปกครองหรอต ารวจ และการปฏบตหนาทในฐานะทเปน

เจาหนาทของรฐรวมทงการเปนผชวยนายอ าเภอของผใหญบาน

1. ชวยเหลอ แนะน า ใหค าปรกษา

2. ปฏบตตาม ระเบยบกฎหมาย

3. ท างานตามท นายอ าเภอ มอบหมาย 4. ท างานตามท

ผใหญบาน รองขอ

5. บรณาการจดท า “แผนพฒนา

หมบาน”

6.บรหารจดการ กจกรรมในหมบาน รวมกบทกภาคสวน

หนาท กม.

Page 15: ค าน า - kknontat.com · “ประเทศต้องมีรัฐบาล หมู่บ้านต้องมี กม.” “คณะกรรมการหมู่บ้าน

“ประเทศตองมรฐบาล หมบานตองม กม.” “คณะกรรมการหมบาน รากฐานของแผนดน”

14

2. การปฏบตตามระเบยบ กฎหมาย คอ การปฏบตหนาท

ตามทไดมระเบยบ หรอกฎหมาย ใหอ านาจไว เชน การประนประนอม

ขอพพาทในหมบาน เปนตน

3. การท างานตามทนายอ าเภอมอบหมาย คอ ในบางครง

นายอ าเภออาจมภารกจหรอมความจ าเปนตองไดรบความรวมมอจาก กม.

จงจะท าใหการท างานนนประสบความส าเรจนายอ าเภอกจะมอบหมายให

กม. ชวยเหลอท างานนนๆ เชน การเฝาระวงและปองกนโรคทแพรระบาด

การเฝาระวงเยาวชนกลมเสยงเพอไมใหไปยงเกยวกบยาเสพตด การส ารวจ

ขอมลตางๆ ในหมบาน เปนตน

4. การท างานตามทผ ใหญบานรองขอ คอ ในบางคร ง

ผ ใหญบานอาจจะมงานอนทจะตองท านอกเหนอจากทก าหนดไวใน

ระเบยบ กฎหมายและไมสามารถทจะท างานนนๆ คนเดยวไดจงตองรอง

ขอให กม. ชวยเหลอ เชน การส ารวจขอมลทตองเขาถงทกครวเรอน

การขอรบบรจาคในงานบญประเพณหรองานประจ าปของหมบาน เปนตน

5. การบรณาการจดท าแผนพฒนาหมบาน จะแบงออกเปน

2 กรณ ดงน

5.1 ในกรณทหมบานนนมแผนอยแลวไมวาจะเปนแผนทเกดจาก

การสนบสนนของหนวยงานใดทไดท าขนในหมบานไมวาจะเรยกวาแผนชมชน

แผนชวตชมชน หรอแผนชมชนพงตนเอง หรอเรยกชออยางอน กม. กจะมหนาท

ประชมปรกษาหารอกนเพอรวบรวมแผนทกแผนใหเปนแผนเดยวกนเรยกวา

“แผนพฒนาหมบาน”

5.2 กรณทหมบานนนๆ ยงไมมแผนใดๆ เลย กม.กจะมหนาท

รวมกบประชาชนในหมบานบรณาการจดท า “แผนพฒนาหมบาน”

ขนใหม

Page 16: ค าน า - kknontat.com · “ประเทศต้องมีรัฐบาล หมู่บ้านต้องมี กม.” “คณะกรรมการหมู่บ้าน

“ประเทศตองมรฐบาล หมบานตองม กม.” “คณะกรรมการหมบาน รากฐานของแผนดน”

15

6. การบรหารจดการกจกรรมในหมบานรวมกบองคกรอน

ทกภาคสวน ภารกจขอนเปนภารกจส าคญเนองจากตามเจตนารมณของ

กฎหมายนนมงให กม. เปนกลไกหลกในหมบานเปรยบเสมอนเปน

“คณะรฐมนตรของหมบาน” ดงนน ไมวาหนวยงานหรอองคกรใดกตามท

มภารกจ หรอโครงการ กจกรรมใดๆ ทจะตองท าในหมบาน จะตองประสาน

ผาน กม. แลว กม. จะตองรบผดชอบด าเนนการหรอรวมรบผดชอบ

ด าเนนการกบหนวยงานหรอองคกรนนๆ

นอกจาก กม. จะมหนาทตามกฎหมาย (มาตรา 28 ตร แหง

พระราชบญญตลกษณะปกครองทองท พระพทธศกราช 2457 แกไขเพมเตม

(ฉบบท 11) พ.ศ.2551 ทง 6 ขอ ขางตนแลว ระเบยบกระทรวงมหาดไทย

วาดวยหลกเกณฑการเปนกรรมการหมบาน การปฏบตหนาทและการประชม

ของคณะกรรมการหมบาน พ.ศ. 2551 ยงก าหนดให กม. แบงออกเปน

คณะท างานดานตางๆ เพอใหการปฏบตหนาทมประสทธภาพยงขนดวย ดงน

“คณะท างานดานตางๆ ของ กม.”

Page 17: ค าน า - kknontat.com · “ประเทศต้องมีรัฐบาล หมู่บ้านต้องมี กม.” “คณะกรรมการหมู่บ้าน

“ประเทศตองมรฐบาล หมบานตองม กม.” “คณะกรรมการหมบาน รากฐานของแผนดน”

16

หนาทของคณะท างาน

1. ดานอ านวยการ มหนาท ดงน

1.1 งานธรการ การจดเกบเอกสารตางๆ ของหมบาน

1.2 การจดประชม เชน การประชม กม. การประชมหมบานฯ

1.3 การรบจายและเกบรกษาเงนและทรพยสนของหมบาน

1.4 การประชาสมพนธขาวสารสรางความเขาใจกบประชาชน

1.5 การประสานงานและตดตามการท างานของคณะท างาน

ดานตางๆ ทง 7 คณะ

1.6 การจดท ารายงานผลการ

ด าเนนการของคณะท างานในรอบป

วามผลงานในเรองใดบาง

1.7 งานอนๆ ทไดรบมอบหมาย

2. ดานการปกครองและรกษาความ

สงบเรยบรอย มหนาท ดงน

2.1 การสงเสรมใหประชาชนม

ส วนรวมในการปกครองระบอบ

ประชาธปไตย อนมพระมหากษตรย

ทรงเปนประมข

2.2 การสงเสรมอดมการณและวถชวตแบบประชาธปไตย ดงน

ยดหลกกฎหมาย ความมเหตผล และสนตวธ

ปฏบตตามเสยงขางมาก รบฟงเสยงขางนอย

มสวนรวมในกจกรรมทางการเมองและสงคม

เสยสละและรบผดชอบตอสวนรวม

Page 18: ค าน า - kknontat.com · “ประเทศต้องมีรัฐบาล หมู่บ้านต้องมี กม.” “คณะกรรมการหมู่บ้าน

“ประเทศตองมรฐบาล หมบานตองม กม.” “คณะกรรมการหมบาน รากฐานของแผนดน”

17

2.3 การสงเสรมดแลใหประชาชนปฏบตตามกฎหมาย ระเบยบ และ

ขอบงคบของหมบาน

2.4 การสรางความเปนธรรมและประนประนอมขอพพาท

2.5 การตรวจตรารกษาความสงบเรยบรอย และการปองกนและ

แกไขปญหายาเสพตดภายในหมบาน

2.6 การคมครองดแลรกษาทรพยสนอนเปนสาธารณประโยชนของ

หมบาน เชน หวย หนอง คลอง บง ปาชมชน เปนตน

2.7 การปองกนบรรเทาสาธารณภยและภยนตรายของหมบาน ทง

ภยทเกดจากธรรมชาต เชน พาย โคลนถลม น าทวมฯ และภยจากการกระท า

ของมนษย เชน โจรปลน ลกทรพย การกอความไมสงบ เปนตน

3. ดานแผนพฒนาหมบาน

มหนาท ดงน

3.1 การบรณาการ

จดท าแผนพฒนาหมบาน

3.2 การประสานจดท า

โครงการเก ยวกบการพฒนา

หมบานรวมกบคณะท างานดาน

ตางๆ เพอด าเนนการหรอขอรบ

การสนบสนนงบประมาณจาก

หนวยงานอนๆ เชน ภาครฐ เอกชน และองคกรปกครองสวนทองถน

3.3 การรวบรวมและจดท าขอมลตางๆ ของหมบาน

3.4 การตดตามผลการด าเนนงานตามแผนพฒนาหมบาน

Page 19: ค าน า - kknontat.com · “ประเทศต้องมีรัฐบาล หมู่บ้านต้องมี กม.” “คณะกรรมการหมู่บ้าน

“ประเทศตองมรฐบาล หมบานตองม กม.” “คณะกรรมการหมบาน รากฐานของแผนดน”

18

4. ดานสงเสรมเศรษฐกจ มหนาท ดงน

4.1 การสงเสรมการด าเนนการตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยงของ

ประชาชนในหมบาน

4.2 การพฒนาและสงเสรมการ

ประกอบอาชพ การผลตและการตลาดเพอ

เสรมสรางรายไดใหแกประชาชนในหมบาน

4.3 งานอนๆ ทไดรบมอบหมาย

5. ดานสงคม สงแวดลอมและสาธารณสข มหนาท ดงน

5.1 การพฒนาสตร เดก เยาวชน ผสงอาย และผพการ รวมถง

การจดสวสดการตางๆ ของหมบาน

5.2 การสงเคราะหผยากจนทไมสามารถชวยตนเองได

5.3 การสงเสรมการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

5.4 การสาธารณสข

6. ดานการศกษา ศาสนาและวฒนธรรม มหนาท ดงน

การสงเสรมการศกษา ศาสนา การบ ารงรกษาศลปวฒนธรรม

จารตประเพณ และภมปญญาของหมบาน หรองานอนๆ ทไดรบมอบหมาย

7. ดานอนๆ ตามความเหมาะสมของสภาพภมสงคมของแตละพนทวา

สมควรจะจะตงคณะท างานเพมเตมจาก 6 คณะขางตนหรอไม เชน

ดานการพฒนาการเกษตร ดานเยาวชน ดานการพฒนาการเมอง

และการอ านวยความเปนธรรม เปนตน

นอกจากนนกระทรวงมหาดไทยยงเสนอคณะรฐมนตรใหมมตเหนชอบ

ในหลกการแนวทางปฏบตการขบเคลอนการด าเนนงานของ กม. ใหเปนรปธรรม

และคณะรฐมนตรไดมมตเหนชอบแลว เมอวนท 21 กรกฎาคม 2552

Page 20: ค าน า - kknontat.com · “ประเทศต้องมีรัฐบาล หมู่บ้านต้องมี กม.” “คณะกรรมการหมู่บ้าน

“ประเทศตองมรฐบาล หมบานตองม กม.” “คณะกรรมการหมบาน รากฐานของแผนดน”

19

บทท 4 สงท กม. ตองปฏบต

เมอระเบยบกระทรวงมหาดไทยก าหนดใหแบง กม. ออกเปน

คณะท างานดานตางๆ แลว กอนทคณะท างานแตละดานจะท างานตามท

ไดรบมอบหมายกจะตองมการประชมเพอปรกษาหารอแนวทางการท างาน

ในแตละเรองวาควรจะเปนอยางไรเพอระดมสมองและหาทางออกรวมกน

กอนทจะลงมอท างาน กลาวคอตอง “รวมกนคด แลวแยกกนท า”

โดยแตละต าแหนงควรแสดงบทบาท ดงน

ผใหญบาน (ประธาน กม. หรอนายกรฐมนตรของหมบาน)

1) เปนผน าการเปลยนแปลง (Change Agent) และเปนแบบอยาง

ทดใหแกประชาชนในหมบาน

2) ศกษากฎหมายและระเบยบ

ทเกยวของกบอ านาจหนาทของ กม. ให

เขาใจอยางถองแท และตดตามขอมล

ขาวสารอยางใกลชดเพอใหรเทาทนการ

เปลยนแปลง

3) ประชม กม. สม าเสมออยางนอยเดอนละ 1 ครง เพอแจงขอ

ราชการและหารอแนวทางการแกไขปญหาและพฒนาหมบาน

4) มอบหมายงาน กระจายความรบผดชอบ ใหคณะท างานแตละ

ดานตามความร ความสามารถ สงส าคญตองเนนการท างานเปนทม

ไมควรเปนพระเอกคนเดยวเหมอนในอดต

5) สรางเครอขายและแสวงหาความรวมมอกบทกภาคสวน

6) ตดตามผลงานตามทไดมอบหมายวาเปนอยางไร ตองปรบปรง

เพมเตมสวนใดหรอไม

Page 21: ค าน า - kknontat.com · “ประเทศต้องมีรัฐบาล หมู่บ้านต้องมี กม.” “คณะกรรมการหมู่บ้าน

“ประเทศตองมรฐบาล หมบานตองม กม.” “คณะกรรมการหมบาน รากฐานของแผนดน”

20

7) ประเมนผลงานตามทไดมอบหมายวามประสทธภาพหรอไม

เพยงไร สมควรจะมอบหมายงานนนๆ ใหท าตอหรอไม ถาไม ควร

สบเปลยนหมนเวยนหนาทใหเหมาะสม

8) ปฏบตตนเปนผประสานงานทด

กรรมการหมบาน (คณะรฐมนตรของหมบาน)

1) ศกษาท าความเขาใจบทบาทอ านาจหนาทของ กม. ตามกฎหมายและระเบยบทเกยวของใหเขาใจอยางถองแท โดยเฉพาะอยางยงหนาททไดรบมอบหมายและขอมลทเกยวของ 2) รวมประชม กม. อยางสม าเสมอเพอแลกเปลยนเรยนรและน าเสนอปญหาความตองการของหมบาน 3) ปฏบตหนาทตามทไดรบมอบหมายใหเปนไปอยางมประสทธภาพ หากมปญหาอปสรรค ตองแจงประธาน กม. ท ร า บ เ พ อ ห า แ น วทางแกไข 4 ) ใ ห ค ว า มรวมมอกบทกภาคสวนท ม โ ค ร ง ก า ร ห ร อกจกรรมมาด าเนนงานในหมบาน 5) เสนอปญหาของหมบานพรอมแนวทางแกไขตอทประชม กม. 6) มจตสาธารณะ ท างานเพอหมบาน

Page 22: ค าน า - kknontat.com · “ประเทศต้องมีรัฐบาล หมู่บ้านต้องมี กม.” “คณะกรรมการหมู่บ้าน

“ประเทศตองมรฐบาล หมบานตองม กม.” “คณะกรรมการหมบาน รากฐานของแผนดน”

21

บทท 5 ท าไม กม. ตองบรณาการจดท า“แผนพฒนาหมบาน”

เดมทการจดสรรงบประมาณเพอแกปญหาใหแกประชาชนในระดบหมบานนนอาจกลาวไดวา ภาครฐจะเปนผรเรมและด าเนนการทงหมด สวนประชาชนในระดบหมบานซงเปนรากฐานทส าคญของประเทศและเปนผทประสบปญหาจะมโอกาสไดเขามามสวนรวมนอยมาก แตเมอมรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ.2550 มาตรา 78 (2) ก าหนดใหรฐตองจดระบบการบรหารราชการสวนกลาง สวนภมภาค และสวนทองถน ใหมขอบเขตอ านาจหนาท และความรบผดชอบทชดเจนเหมาะสมแกการพฒนาประเทศและสนบสนนใหจงหวดมแผนและงบประมาณ เพอพฒนาจงหวด เพอประโยชนของประชาชนในพนท ประกอบกบพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ.2550 มาตรา 53/1 ก าหนดใหจงหวดจดท าแผนพฒนาจงหวดใหสอดคลองกบแนวทางการพฒนาเศรษฐกจและสงคมในระดบชาต และความตองการของประชาชนในทองถนในจงหวด

นนกหมายความวา นบจากป 2550 เปนตนมา จงหวดสามารถขอ

จดตงงบประมาณเพอน ามาแกไขปญหาและพฒนาจงหวดได โดยการ

จดท าแผนยทธศาสตรพฒนาจงหวดทครอบคลมทกมตและแผนของ

จงหวดจะตอง

มความสอดคลองกบนโยบายการพฒนาประเทศ นโยบายของ

รฐบาล และความตองการของประชาชนในทองถน รวมทง

ความตองการและศกยภาพของประชาชน ความพรอมของ

ภาครฐและภาคธรกจเอกชนในจงหวด

ประสานและสรางการมสวนรวม พรอมเปดโอกาสใหทก

ภาคสวนไดเขามารวมในการก าหนดยทธศาสตร การจดท า

Page 23: ค าน า - kknontat.com · “ประเทศต้องมีรัฐบาล หมู่บ้านต้องมี กม.” “คณะกรรมการหมู่บ้าน

“ประเทศตองมรฐบาล หมบานตองม กม.” “คณะกรรมการหมบาน รากฐานของแผนดน”

22

แผนพฒนาจงหวดและกลมจงหวดเพอใหเกดความเหนพอง

ตองกนในยทธศาสตรของจงหวดและกลมจงหวด และรวม

รบผดชอบตอการบรหารงานจงหวดแบบบรณาการ

บรณาการตงแตกระบวนการวางแผน กระบวนการก าหนด

ยทธศาสตร การบรหารตามแผนและยทธศาสตร รวมไปถง

การบรณาการระหวางแผนงานและแผนงบประมาณ การบรณาการ

ระหวางภาครฐ ภาคทองถน และภาครฐกบภาคธรกจเอกชน

การทจงหวดจะทราบขอมลปญหา ความตองการและศกยภาพ

ของประชาชนภายในจงหวดไดกตองอาศยกลไกในระดบหมบาน/ชมชน

เปนผสะทอนขอมลดงกลาวใหจงหวดในรปแบบของแผนงาน/โครงการ

ดงนน กอนจะไดมาซงแผนงาน/โครงการทเปนปญหาความ

ตองการของหมบาน ประชาชนในหมบานกจะตองมการส ารวจขอมลของ

ตนเอง ครวเรอน และหมบานกอน เมอทราบขอมลทงหมด แลวกจะตอง

น ามาวเคราะห สงเคราะห จดล าดบความส าคญของปญหาแลวท าเปน

“แผนพฒนาหมบาน” ซงกฎหมาย

ก าหนดให กม. เปนกลไกหลกในการ

บรณาการจดท าในหมบาน เพราะผ

ทเปน กม. คอ คนของหมบานทร

ขอมล รปญหา รความตองการของ

ประชาชนในหมบานดกวาคนอนทอย

นอกหมบาน

ท าไมตองเรยกวา “บรณาการจดท าแผนพฒนาหมบาน” ดงทไดกลาวไวแตตนแลววา ในอดตมหลายหนวยงานไดเขาไปสงเสรม

สนบสนนใหหมบานจดท าแผนชมชน เชน กรมการพฒนาชมชน (พช.) องคกรปกครองสวนทองถน (อบต. เทศบาล อบจ.) ในพนท ส านกงานคณะกรรมการ

Page 24: ค าน า - kknontat.com · “ประเทศต้องมีรัฐบาล หมู่บ้านต้องมี กม.” “คณะกรรมการหมู่บ้าน

“ประเทศตองมรฐบาล หมบานตองม กม.” “คณะกรรมการหมบาน รากฐานของแผนดน”

23

กองทนสนบสนนการวจย (สกว.) ธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร (ธกส.) ศนยการศกษานอกโรงเรยน (กศน.) เครอขายแผนแมบทชมชนพงตนเอง 4 ภาค เปนตน ซงในบางหมบานอาจจะมหนวยงานลงไปสนบสนนใหจดท าแผนชมชนมากกวา 1 หนวยงาน แลวกจะท าใหหมบานนนๆ มแผนฯ มากกวา 1 แผน ซงแผนดงกลาวอาจจะยงไมครอบคลมทกดานและไมมการประสานและเชอมโยงเขากบแผนฯ อนๆ จงสงผลท าใหปญหาบางปญหาของหมบานยงไมไดรบการแกไข ประชาชนในหมบานเกดความเบอหนายและไมเหนความส าคญของการจดท าแผนฯ

ดงนน เพอแกไขปญหาดงกลาวและเพอสรางเอกภาพในการจดท าแผนฯ ลดปญหาความซ าซอน จงไดมการก าหนดไวในพระราชบญญตลกษณะปกครองทองท แกไขเพมเตม (ฉบบท 11) พ.ศ. 2551 ให กม. เปนกลไกทท าหนาท “บรณาการจดท าแผนพฒนาหมบาน”

“การบรณาการจดท าแผนพฒนาหมบาน” ท าอยางไร กอนอน กม. ตองส ารวจดวา ในหมบานของเรานนมแผนฯ หรอไม

ไมวาจะเรยกแผนอะไร เชน แผนชมชน แผนชวตชมชนพงตนเอง ฯลฯ ถาพบวามกจะตองดตอไปวา มทงหมดกแผน แตถาส ารวจดแลวพบวาในหมบานของเราไมมแผนใดๆ เลยกตองเรงเกบขอมลไวเพอจดท าแผนฯ โดยมแนวทาง ดงน

กรณทไมมแผนใดๆ ในหมบานเลย ให กม. บรณาการจดท า “แผนพฒนาหมบาน” ขนใหมใหครอบคลมทกดาน

กรณมแผนแลว แตขอมลไมเปนปจจบน กให กม. ไปทบทวนและปรบปรงแผนใหเปน “แผนพฒนาหมบาน” ทครอบคลมทกดานและเปนปจจบน

Page 25: ค าน า - kknontat.com · “ประเทศต้องมีรัฐบาล หมู่บ้านต้องมี กม.” “คณะกรรมการหมู่บ้าน

“ประเทศตองมรฐบาล หมบานตองม กม.” “คณะกรรมการหมบาน รากฐานของแผนดน”

24

กรณมแผนมากกวา 1 แผน กให กม. รวบรวมแผนทกแผนใหเปนแผนเดยวเรยกวา “แผนพฒนาหมบาน” โดยการประชมปรกษาหารอรวมกนวาโครงการ/กจกรรมทปรากฏในแตละแผนยงเปนปญหาความตองการของหมบานหรอไม ถาใชกใหคงไว ถาไมใชกตดออก ถาเหมอนกนมากกวาหนง กรวมเปนหนง

ขนตอนการ “บรณาการจดท าแผนพฒนาหมบาน” ตองท าอยางไร ? ขนตอนการบรณาการจดท าแผนพฒนาหมบานประกอบดวย 8 ขนตอน ดงน

1. การจดเกบขอมลครวเรอน ขอมลหมบาน มขนตอน ดงน 1.1 ขอมลครวเรอน กม. ออกแบบการจดเกบขอมลและมอบหมายใหหวหนาคมบาน หวหนากลมบาน หรอเขตบานแลวแตกรณ เปนผรบผดชอบ

จดเกบขอมลครวเรอนในค ม กล ม หรอเขต ทรบผดชอบ โดยขอมลครวเรอนอาจประกอบดวยขอมลรายรบ รายจาย หนสน เครองใชไฟฟา พาหนะ เดก ผสงอาย ผพการ ผปวยเปนตน ทงน ขอมลครวเรอน กม. สามารถก าหนดเพมเตมไดตามความเหมาะสม 1.2 ขอมลหมบาน กม. ออกแบบการจดเกบขอมลหมบาน โดย (1) รวบรวมจากขอมลครวเรอน (2) จดเกบขอมลอน ๆ ของหมบาน เชน ถนน ปา ทสาธารณประโยชน ทประชาชนใชรวมกน คลอง หนอง บง ศาสนสถาน ฯลฯ

1. การจดเกบขอมล

2. การเตรยมการประชมหมบาน

3. การประชมหมบาน

4. การจดท าแผนพฒนาหมบาน

8. การทบทวนปรบปรงแผนฯ

7. การตรวจสอบและตดตามผล

6. การประสานและการใชแผนฯ

5. การใหความเหนชอบและรบรองแผนฯ

Page 26: ค าน า - kknontat.com · “ประเทศต้องมีรัฐบาล หมู่บ้านต้องมี กม.” “คณะกรรมการหมู่บ้าน

“ประเทศตองมรฐบาล หมบานตองม กม.” “คณะกรรมการหมบาน รากฐานของแผนดน”

25

2. การเตรยมการประชมหมบาน เมอไดขอมลครบถวนแลว กม. มหนาทสรป รวบรวม และวเคราะห ในเบองตนกอนจดรางแผนพฒนาหมบาน น าเสนอในทประชมหมบาน ในขนตอนการเตรยมการประชมหมบาน กม. มหนาทดงน 2.1 ก าหนดวน เวลา และสถานทจดเวทการประชาคม รปแบบ การ

จดการประชม และระเบยบวาระล าดบการน าเสนอ 2.2 แจงหนวยงานทเกยวของทราบลวงหนาไมนอยกวา 7 วน เพอน าแผนงาน/โครงการรวมบรณาการ 2.3 แจงองคกรปกครองสวนทองถนในพนทลวงหนา ไมนอยกวา 7 วน เพอเขารวมกระบวนการเรยนร/สนบสนน การจดการประชมและกระบวนการจดท า “แผนพฒนาหมบาน” รวมกบหมบาน

2.4 แจงอ าเภอลวงหนาไมนอยกวา 7 วน เพอมอบหมายทมต าบลร วมเป นพ เล ยง ในการประช มประชาคมรวมกบหมบาน 2.5 แจงผแทนครวเรอนไมนอยกวากงหนงของจ านวนครวเรอนทงหมดทมอยในหมบานลวงหนาไม

นอยกวา 3 วน เพอเขารวมประชม 2.6 คณะท างานดานจดท า “แผนพฒนาหมบาน” จดท าราง “แผนพฒนาหมบาน” เพอเตรยมเสนอตอทประชมฯ

3. การประชมหมบาน กม. มบทบาทในการด าเนนการ ดงน 3.1 การลงทะเบยนผเขารวมประชมหมบานไวเปนหลกฐานวามตวแทนครวเรอนเขาประชมตามเกณฑทก าหนด

Page 27: ค าน า - kknontat.com · “ประเทศต้องมีรัฐบาล หมู่บ้านต้องมี กม.” “คณะกรรมการหมู่บ้าน

“ประเทศตองมรฐบาล หมบานตองม กม.” “คณะกรรมการหมบาน รากฐานของแผนดน”

26

3.2 ด าเนนการประชมทบทวนปรบปรง “แผนพฒนาหมบาน” โดย กม. น าเสนอราง “แผนพฒนาหมบาน” ทไดจดท าขนเพอให ทประชมพจารณา โดยทประชมฯ อาจมมตเหนชอบหรอมการเพมเตมขอมลทส าคญและจ าเปน หรอตดทอนสวนทไมจ าเปนออกตามมตทประชมฯ 3.3 จดหมวดหมขอมล แผนงาน/

โครงการ/กจกรรม ทงน ทกโครงการ ก จกรรมทระบ ตามแผนฯ จะต องสอดคลองกบขอมลทแทจรงทไดจากการจดเกบในขนตอนท 1 เพอน าไปสการแก ไขปญหาท ม ประส ทธ ภาพและประสทธผล โดยแบงออกเปน 5 ดาน คอ 3.3.1 ดานเศรษฐกจ เชน โครงการ/กจกรรมทสามารถเพมรายได ลดรายจ าย การใชปร ชญาเศรษฐก จพอเพ ยงในการด าเนนช ว ต การประกอบอาชพเสรมหลงฤดเกบเกยว การสงเสรมและพฒนาการประกอบอาชพหลก ไมวาจะเปนทางดานฝมอ แรงงาน การเกษตร คาขาย เปนตน 3.3.2 ดานสงคมและคณภาพชวต เชน โครงการ/กจกรรมทเกยวกบการเปลยนคานยมทไมถกตอง เชน การใชจายฟมเฟอย พงพาคนอนมากกวาตนเอง การจดสวสดการของหมบาน การกอสรางหรอซอมแซม

โครงสรางพนฐานตาง ๆ ของหมบาน เปนตน 3.3.3 ดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม เชน โครงการ/กจกรรมเกยวกบการเตรยมการปองกนและบรรเทาสาธารณภย การปลกปาทดแทน การคดแยกและจดการขยะ เปนตน 3.3.4 ดานความมนคงและความสงบเรยบรอย เชน โครงการ/กจกรรมเกยวกบการปองกนและแกไขปญหายาเสพตด การตงเวรยามรกษาความปลอดภยหมบาน การเฝาระวงกลมเสยงตาง ๆ การหาขาว การสรางเครอขายแลกเปลยนขอมลกบหมบานขางเคยง เปนตน

Page 28: ค าน า - kknontat.com · “ประเทศต้องมีรัฐบาล หมู่บ้านต้องมี กม.” “คณะกรรมการหมู่บ้าน

“ประเทศตองมรฐบาล หมบานตองม กม.” “คณะกรรมการหมบาน รากฐานของแผนดน”

27

3.3.5 ดานการบรหารจดการ เชน โครงการ/กจกรรมเกยวกบการสรางกฎกตกาของหมบาน การประชาสมพนธขอมลขาวสาร การตรวจสอบและตดตามผลการด าเนนงานตางๆ ของหมบาน เปนตน 3.4 หลงจากทประชมหมบานไดเสนอโครงการ/กจกรรมและมการจดหมวดหมของโครงการ/กจกรรม ออกเปน 5 ดานแลว ให กม. เสนอใหท

ประชมหมบานจดล าดบความส าคญของโครงการ/กจกรรมในแตละดาน ทกโครงการ/กจกรรมวาแตละโครงการ/กจกรรมมความส าคญมากนอยอยางไร โดยอาจมการใหคะแนนแลวเรยงล าดบจากโครงการ/กจกรรมทมความส าคญมากทสด ไปหาโครงการ/กจกรรมทมความส าคญนอยทสดใหครบทกดาน 3.5 เมอจดเรยงล าดบความส าคญของโครงการ/กจกรรม ในทก ๆ ดานเสรจเรยบรอยแลว ใหทประชมฯ รวมกนพจารณาวา

1) โครงการ/กจกรรมใดบาง ทหมบานสามารถด าเนนการไดเอง (ท าเอง) 2) โครงการ/กจกรรมใดบาง ทหมบานตองรวมมอกบหนวยงานภายนอก (ท ารวม) 3) โครงการ/กจกรรมใดบาง ทหมบานตองมอบหมายใหหนวยงาน

ภายนอกด าเนนการ เพราะเกนขดความสามารถของหมบาน (ท าขอ) 3.6 เมอไดมการจดเรยงล าดบความส าคญและพจารณาแนวทางการด าเนนการของแตละโครงการ/กจกรรมแลว ให กม. ขอใหทประชมฯ ลงมตวาจะเหนชอบตามทไดมการเรยงล าดบความส าคญและแนวทางการ

ด าเนนการทก าหนดหรอไม ทงน หากทประชมฯ ยงไมสามารถลงมตได เนองจากยงไมไดขอสรปในเรองใด กม. ตองจดใหการประชมฯ ใหม เพอรวมกนพจารณาจนไดขอยต 3.7 เมอพจารณาจนไดขอยตแลว กม. ตองจดท าบนทกผลการประชมฯ ไวเปนหลกฐาน

4. การจดท า “แผนพฒนาหมบาน” หลงจากประชมหมบานตามขนตอนท 3 และไดขอสรปแลว คณะท างานดานจดท า “แผนพฒนาหมบาน” จะท าหนาทรวบรวมขอมลจากการประชม

Page 29: ค าน า - kknontat.com · “ประเทศต้องมีรัฐบาล หมู่บ้านต้องมี กม.” “คณะกรรมการหมู่บ้าน

“ประเทศตองมรฐบาล หมบานตองม กม.” “คณะกรรมการหมบาน รากฐานของแผนดน”

28

หมบานไปจดท า “รางแผนพฒนาหมบาน” เปนรปเลมเพอเสนอทประชม กม. ใหความเหนชอบและรบรองเปน “แผนพฒนาหมบาน” ทงน “รางแผนพฒนาหมบาน” ตองประกอบดวย

- โครงการ/กจกรรมทหมบานด าเนนการเอง (ท าเอง) - โครงการ/กจกรรมทหมบานรวมกบหนวยงาน/องคกรอนด าเนนการ (ท ารวม)

- โครงการ/กจกรรมทหมบานมอบหมายใหหนวยงานภายนอกด าเนนการเพราะเกนขดความสามารถของหมบาน (ท าขอ)

5. การใหความเหนชอบ และรบรองแผนพฒนาหมบาน เมอคณะท างานดานการจดท าแผนพฒนาหมบานไดปรบปรงรางแผนพฒนาหมบานเสรจเรยบรอยแลว ใหเรยกประชมหมบานใหรวมกนพจารณารางแผนฯ อกครง เพอใหความเหนชอบแผนฯ ทงน การประชมฯ ตองมตวแทนครวเรอน ๆ ละ 1 คน เขารวมประชมฯ จ านวนไมนอยกวากงหนงของครวเรอนทงหมดทอาศยอยจรงภายในหมบาน 5.1 ถาทประชมฯ เหนชอบ ใหผใหญบานในฐานะประธาน กม. ลงนามรบรองและประกาศใชเปน “แผนพฒนาหมบาน” 5.2 ถาทประชมฯ มมตใหแกไขเพมเตมใหคณะท างานฯ แกไขเพมเตมตามมตทประชมฯ แลวใหผใหญบานในฐานะประธาน กม. ลงนามรบรอง

และประกาศใชเปน “แผนพฒนาหมบาน”

6. การประสานและการใช “แผนพฒนาหมบาน” คณะท างานดานแผนพฒนาหมบานส าเนาเอกสารแผนพฒนาหมบานฉบบสมบรณทผใหญบานในฐานะประธาน กม. ลงนามรบรองแลว เพอ 6.1 จดเกบ “แผนพฒนาหมบาน” ไวใชประโยชนในการปองกน แกไขปญหาและพฒนาหมบาน (โครงการ/กจกรรมทท าเองไดให กม. และประชาชนรวมกนท า เชน การดแลถนนหนทางในหมบานใหเปนระเบยบเรยบรอย การท าบญชรบ - จาย การดแลสขภาพ เปนตน)

Page 30: ค าน า - kknontat.com · “ประเทศต้องมีรัฐบาล หมู่บ้านต้องมี กม.” “คณะกรรมการหมู่บ้าน

“ประเทศตองมรฐบาล หมบานตองม กม.” “คณะกรรมการหมบาน รากฐานของแผนดน”

29

6.2 จดสง “แผนพฒนาหมบาน” ใหองคกรปกครองสวนทองถน (องคการบรหารสวนจงหวด/เทศบาลต าบล/องคการบรหารสวนต าบล) เพอเปนขอมลในการจดท าแผนพฒนาขององคกรปกครองสวนทองถนดงกลาว (โครงการ/กจกรรมทเกนขดความสามารถของหมบาน หรอตองรวมกบหมบานด าเนนการ เชน การฝกอบรมอาชพ การกอสรางถนน การขดลอกหวยหนองคคลอง เปนตน

6.3 จดสง “แผนพฒนาหมบาน” ใหคณะอนกรรมการระดบอ าเภอ (อ.ก.อ.) เพอเปนขอมลในการจดท าแผนยทธศาสตรพฒนาอ าเภอ และแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด (โครงการ/กจกรรมทเกนขดความสามารถของหมบาน หรอตองรวมกบหมบานด าเนนการ) เชน โครงการขนาดใหญทตองขอใชงบประมาณหลายลานบาทและประชาชนไดรบประโยชนจ านวนมาก เปนตน 6.4 จดสง “แผนพฒนาหมบาน” ใหสวนราชการหรอหนวยงานทเกยวของเพอเปนขอมลในการจดท าแผนพฒนาของสวนราชการ หรอหนวยงานดงกลาว เชน เกษตร สาธารณสข ต ารวจ ทหาร เปนตน(โครงการ/กจกรรมทเกนขดความสามารถของหมบาน หรอตองรวมกบหมบานด าเนนการ) 6.5 จดสงใหองคกรเอกชน หรอหนวยงานทเกยวของ (ถาม) เพอประสานและบรณาการแผน (โครงการ/กจกรรมทเกนขดความสามารถของหมบาน หรอตองรวมกบหนวยงานอนด าเนนการ) เชน การอนรกษปา

ชมชนของหมบานอาจสงใหหนวยงานทมกจกรรม CSR (Corporate Social Responsibility) เกยวกบการฟนฟทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม เชน บรษท ปตท. จ ากด (มหาชน) เปนตน

7. การตรวจสอบและการตดตามการด าเนนการตาม “แผนพฒนาหมบาน” คณะกรรมการหมบานและประชาชนในหมบาน มหนาทตรวจสอบและตดตามการด าเนนการตาม “แผนพฒนาหมบาน” ดงน

Page 31: ค าน า - kknontat.com · “ประเทศต้องมีรัฐบาล หมู่บ้านต้องมี กม.” “คณะกรรมการหมู่บ้าน

“ประเทศตองมรฐบาล หมบานตองม กม.” “คณะกรรมการหมบาน รากฐานของแผนดน”

30

7.1 ตรวจสอบการด าเนนการตามแผนงาน/โครงการในเขตหมบานใหมความโปรงใสมประสทธภาพและกอใหเกดประโยชนตอสวนรวมหรอไมอยางไร 7.2 ตรวจสอบผลกระทบทเกดจากการด าเนนการตามแผนงาน/โครงการ ภายในหมบานและรวมกนหาแนวทางแกไข หรอแจงหนวยงานทเกยวของชวยแกไขปญหา

7.3 ตดตามเรงรดการด าเนนการตามแผนงาน/โครงการ ของหนวยงาน ทเกยวของหรอผรบผดชอบโครงการ 7.4 ตรวจสอบแผนงาน/โครงการ และระดมสรรพก าลงภายในหมบานเพอด าเนนการตามแผนงาน/โครงการทหมบานมศกยภาพสามารถด าเนนการได 7.5 รายงานผลการด าเนนการตามแผนงาน/โครงการทด าเนนการแลวเสรจตอทประชมหมบาน องคกรปกครองสวนทองถน อ าเภอ และหนวยงานทเกยวของ เพอประชาสมพนธการด าเนนงานของหมบานใหรบทราบอยางแพรหลาย

8. การทบทวนปรบปรง “แผนพฒนาหมบาน” หมบานตองทบทวนหรอปรบปรง“แผนพฒนาหมบาน” ตามขนตอนท 1 - 6 อยางนอยปละ 1 ครง เพอให “แผนพฒนาหมบาน” เปนปจจบนสามารถใชเปนแนวทางการปองกน แกไขปญหา และพฒนาหมบาน

ภายใตสถานการณ ทมการเปลยนแปลงไดอยางมประสทธภาพ สงส าคญตองด าเนนการใหแลวเสรจทนตามปฏทนการจดท าแผนพฒนาขององคกรปกครองสวนทองถนในพนท เพอใหการประสานแผนของหมบานและแผนขององคกรปกครองสวนทองถนเปนไปอยางมประสทธภาพ

Page 32: ค าน า - kknontat.com · “ประเทศต้องมีรัฐบาล หมู่บ้านต้องมี กม.” “คณะกรรมการหมู่บ้าน

“ประเทศตองมรฐบาล หมบานตองม กม.” “คณะกรรมการหมบาน รากฐานของแผนดน”

31

บทท 6 การสรางแรงจงใจในการปฏบตงาน

ในปงบประมาณ 2556 กรมการปกครองไดมอบหมายใหทกจงหวด

แบงระดบหมบาน ตามผลการปฏบตงานของ กม. ออกเปน 3 ระดบ คอ

ระดบดเดน หรอระดบ A ระดบด หรอระดบ B และระดบเรมสรางผลงาน

หรอระดบ C โดยมผลการด าเนนงาน ดงน

- หมบานทมผลงานการปฏบตงาน กม. ดเดน (A) จ านวน 25,619 หมบาน

- หมบานทมผลงานการปฏบตงาน กม. ด (B) จ านวน 31,223 หมบาน

- หมบานทมผลงานการปฏบตงาน กม. เรมสรางผลงาน (C)

จ านวน 2,964 หมบาน

ในปงบประมาณ 2556 กรมการปกครอง ไดจดประกวดหมบานทมผลงานการปฏบตงานของ กม. ดเดน (A) ทงในระดบอ าเภอและระดบจงหวดขน โดยมรางวล ดงน

ระดบอ าเภอ - รางวลชนะเลศ จ านวน 877 รางวล - รางวลรองชนะเลศ จ านวน 877 รางวล

ระดบจงหวด - รางวลชนะเลศ จ านวน 93 รางวล - รางวลรองชนะเลศ อนดบท 1 จ านวน 93 รางวล - รางวลรองชนะเลศ อนดบท 2 จ านวน 93 รางวล

Page 33: ค าน า - kknontat.com · “ประเทศต้องมีรัฐบาล หมู่บ้านต้องมี กม.” “คณะกรรมการหมู่บ้าน

“ประเทศตองมรฐบาล หมบานตองม กม.” “คณะกรรมการหมบาน รากฐานของแผนดน”

32

ขอมลหมบานทชนะเลศการประกวดตามโครงการฯ ในระดบจงหวด มดงน

ท จงหวด หมบาน

1 กระบ บานราหมาด หมท 2 ต าบลเกาะกลาง อ าเภอเกาะลนตา

2 กาญจนบร บานหนองปลง หมท 7 ต าบลดอนแสลบ อ าเภอหวยกระเจา

3 กาฬสนธ บานค าเมย หมท 5 ต าบลนาบอน อ าเภอค ามวง

4 กาฬสนธ บานดอนหน หมท 13 ต าบลโพนงาม อ าเภอกมลาไสย

5 ก าแพงเพชร บานมอสง หมท 1 ต าบลวงทอง อ าเภอเมองก าแพงเพชร

6 ขอนแกน บานโสกจาน หมท 3 ต าบลในเมอง อ าเภอบานไผ

7 ขอนแกน บานดอนหน หมท 3 ต าบลใหมนาเพยง อ าเภอแวงใหญ

8 จนทบร บานกลาง หมท 2 ต าบลบางสระเกา อ าเภอแหลมสงห

9 ฉะเชงเทรา บานแพรกชมรม หมท 13 ต าบลบางเตย อ าเภอเมองฉะเชงเทรา

10 ชลบร บานหนองพยอม หมท 1 ต าบลหนองบอนแดง อ าเภอบานบง

11 ชยนาท บานหวยาง หมท 5 ต าบลทาฉนวน อ าเภอมโนรมย

12 ชยภม บานหนองบวนอย หมท 4 ต าบลโสกปลาดก อ าเภอหนองบวระเหว

13 ชยภม บานเดอ หมท 1 ต าบลบานเดอ อ าเภอเกษตรสมบรณ

14 ชมพร บานวงชาง หมท 4 ต าบลชมโค อ าเภอปะทว

15 เชยงราย บานคายเจรญ หมท 5 ต าบลเวยงเหนอ อ าเภอเวยงชย

16 เชยงราย บานสนปเลย หมท 4 ต าบลบวสล อ าเภอแมลาว

17 เชยงใหม บานโปงกวาว หมท 3 ต าบลสะเมงเหนอ อ าเภอสะเมง

18 เชยงใหม บานปางกอง หมท 6 ต าบลหวยแกว อ าเภอแมออน

19 ตรง บานล าขนน หมท 8 ต าบลนาชมเหด อ าเภอยานตาขาว

20 ตราด บานตรอกแซง หมท 4 ต าบลทาพรก อ าเภอเมองตราด

21 ตาก บานสองแคว หมท 4 ต าบลยกกระบตร อ าเภอสามเงา

22 นครนายก บานวงตม หมท 1 ต าบลเขาพระ อ าเภอเมองนครนายก

23 นครปฐม บานศาลายา หมท 5 ต าบลศาลายา อ าเภอพทธมณฑล

24 นครพนม บานเนนน าค า หมท 10 ต าบลโคกหนแฮ อ าเภอเรณนคร

Page 34: ค าน า - kknontat.com · “ประเทศต้องมีรัฐบาล หมู่บ้านต้องมี กม.” “คณะกรรมการหมู่บ้าน

“ประเทศตองมรฐบาล หมบานตองม กม.” “คณะกรรมการหมบาน รากฐานของแผนดน”

33

ท จงหวด หมบาน

25 นครราชสมา บานมะเกลอ หมท 3 ต าบลมะคา อ าเภอโนนไทย

26 นครราชสมา บานหนองตะลมปก หมท 3 ต าบลหนองไมไผ อ าเภอหนองบญมาก

27 นครศรธรรมราช บานคลองรา หมท 6 ต าบลถ าพรรณรา อ าเภอถ าพรรณรา

28 นครศรธรรมราช บานเนนอนทรแกว หมท 3 ต าบลชะอวด อ าเภอชะอวด

29 นครสวรรค บานบอพลบ หมท 3 ต าบลเนนกวาว อ าเภอโกรกพระ

30 นนทบร บานบางรกนอย หมท 3 ต าบลบางรกนอย อ าเภอเมองนนทบร

31 นราธวาส บานใหญ หมท 12 ต าบลสไหงปาด อ าเภอสไหงปาด

32 นาน บานรอง หมท 4 ต าบลปว อ าเภอปว จงหวดนาน

33 บงกาฬ บานก าแพงเพชร หมท 5 ต าบลโนนสมบรณ อ าเภอเมองบงกาฬ

34 บรรมย บานโนนศลา หมท 3 ต าบลถลงเหลก อ าเภอเมองบรรมย

35 บรรมย บานเจรญสข หมท 12 ต าบลเจรญสข อ าเภอเฉลมพระเกยรต

36 ปทมธาน บานคลองรงสต หมท 5 ต าบลหลกหก อ าเภอเมองปทมธาน

37 ประจวบครขนธ บานไรเกา หมท 3 ต าบลไรเกา อ าเภอสามรอยยอด

38 ปราจนบร บานดงตาแทน หมท 4 ต าบลดงพระราม อ าเภอเมองปราจนบร

39 ปตตาน บานรามง หมท 1 ต าบลปยด อ าเภอเมองปตตาน

40 พระนครศรอยธยา บานคลองญปนเหนอ หมท 3 ต าบลหลกชย อ าเภอลาดบวหลวง

41 พระนครศรอยธยา บานแจงหมท 3 ต าบลหนสง อ าเภอบางปะหน

42 พะเยา บานดงอนตา หมท 6 ต าบลบานเหลา อ าเภอแมใจ

43 พงงา บานทงมะเดอ หมท 8 ต าบลคระ อ าเภอคระบร

44 พทลง บานสายกลาง หมท 9 ต าบลหนองธง อ าเภอปาบอน

45 พจตร บานดงปาค า หมท 8 ต าบลดงกลาง อ าเภอเมองพจตร

46 พษณโลก บานตะโม หมท 5 ต าบลบางระก า อ าเภอบางระก า

47 เพชรบร บานเขาลกชาง หมท 6 ต าบลทาไมรวก อ าเภอทายาง

48 เพชรบรณ บานรมโพธ-รมไทร หมท 10 ต าบลหนองแมนา อ าเภอเขาคอ

49 แพร บานปงทาขาม หมท 1 ต าบลบานปง อ าเภอสงเมน

Page 35: ค าน า - kknontat.com · “ประเทศต้องมีรัฐบาล หมู่บ้านต้องมี กม.” “คณะกรรมการหมู่บ้าน

“ประเทศตองมรฐบาล หมบานตองม กม.” “คณะกรรมการหมบาน รากฐานของแผนดน”

34

ท จงหวด หมบาน

50 ภเกต บานดอน หมท 4 ต าบลเทพกระษตร อ าเภอถลาง

51 มหาสารคาม บานดงนอย หมท 4 ต าบลพระธาต อ าเภอนาดน

52 มกดาหาร บานเหลาปาเปดใหม หมท 16 ต าบลนาโสก อ าเภอเมองมกดาหาร

53 แมฮองสอน บานเมองพราว หมท 1 ต าบลเวยงใต อ าเภอปาย

54 ยโสธร บานยางนอย หมท 3 ต าบลบงแก อ าเภอมหาชนะชย

55 ยะลา บานพรอน หมท 1 ต าบลพรอน อ าเภอเมองยะลา

56 รอยเอด บานปอภาร หมท 12 ต าบลปอภาร อ าเภอเมองรอยเอด

57 รอยเอด บานเมองนอย หมท 12 ต าบลเมองนอย อ าเภอธวชบร

58 ระนอง บานละออง หมท 1 ต าบลราชกรด อ าเภอเมองระนอง

59 ระยอง บานจ ารง หมท 7 ต าบลเนนฆอ อ าเภอแกลง

60 ราชบร บานบางโตนด หมท 4 ต าบลบางโตนด อ าเภอโพธาราม

61 ลพบร บานเขาขวาง หมท 8 ต าบลโคกสลง อ าเภอพฒนานคม

62 ล าปาง บานทาสมปอย หมท 1 ต าบลทงฝาย อ าเภอเมองล าปาง

63 ล าพน บานดอนมล หมท 8 ต าบลบานปวง อ าเภอทงหวชาง

64 เลย บานผาเจรญ หมท 4 ต าบลทาสะอาด อ าเภอนาดวง

65 ศรสะเกษ บานทงระว หมท 12 ต าบลสะพง อ าเภอศรรตนะ

66 ศรสะเกษ บานหวดง หมท 2 ต าบลหนองหม อ าเภอราษไศล

67 สกลนคร บานดอนตาล หมท 11 ต าบลพงโคน อ าเภอพงโคน

68 สกลนคร บานพนนา หมท 1 ต าบลพนนา อ าเภอสวางแดนดน

69 สงขลา บานควาออก หมท 4 ต าบลบานขาว อ าเภอระโนด

70 สงขลา บานโพธตก หมท 3 ต าบลทาโพธ อ าเภอสะเดา

71 สตล บานควนโดน หมท 1 ต าบลควนโดน อ าเภอควนโดน

72 สมทรปราการ บานคลองบางขวางบน หมท 3 ต าบลบางโฉลง อ าเภอบางพล

73 สมทรสงคราม บานคลองวว หมท 5 ต าบลเหมองใหม อ าเภออมพวา

74 สมทรสาคร บานโตลง หมท 2 ต าบลสวนหลวง อ าเภอกระทมแบน

Page 36: ค าน า - kknontat.com · “ประเทศต้องมีรัฐบาล หมู่บ้านต้องมี กม.” “คณะกรรมการหมู่บ้าน

“ประเทศตองมรฐบาล หมบานตองม กม.” “คณะกรรมการหมบาน รากฐานของแผนดน”

35

ท จงหวด หมบาน

75 สระแกว บานใหมไทรทอง หมท 5 ต าบลบานใหมหนองไทร อ าเภออรญประเทศ

76 สระบร บานเขาโปรงแรง หมท 3 ต าบลโคกแย อ าเภอหนองแค

77 สงหบร บานดอนตะโหนด หมท 7 ต าบลโพทะเล อ าเภอคายบางระจน

78 สโขทย บานหนองตะแบกใต หมท 15 ต าบลไกรใน อ าเภอกงไกรลาศ

79 สพรรณบร บานโนน หมท 10 ต าบลดอนคา อ าเภออทอง

80 สราษฎรธาน บานชองอนทนล หมท 10 ต าบลตะกกเหนอ อ าเภอวภาวด

81 สราษฎรธาน บานคลองเกาะ หมท 7 ต าบลทาขนอน อ าเภอครรฐนคม

82 สรนทร บานสวาท หมท 4 ต าบลส าเภาลน อ าเภอบวเชด

83 สรนทร บานหนองบว หมท 14 ต าบลกระโพ อ าเภอทาตม

84 หนองคาย บานหนองแวง หมท 7 ต าบลน าโมง อ าเภอทาบอ

85 หนองบวล าภ บานทงสวาง หมท 6 ต าบลโนนขมน อ าเภอเมองหนองบวล าภ

86 อางทอง บานบางแมว หมท 1 ต าบลชยฤทธ อ าเภอไชโย

87 อ านาจเจรญ บานเปอย หมท 1 ต าบลเปอย อ าเภอลออ านาจ

88 อดรธาน บานโนนงาม หมท 11 ต าบลนาค า อ าเภอบานดง

89 อดรธาน บานเพม หมท 7 ต าบลนาแค อ าเภอนายง

90 อตรดตถ บานสวน หมท 5 ต าบลแสนตอ อ าเภอน าปาด

91 อทยธาน บานหวยหนามตะเข หมท 10 ต าบลบานไร อ าเภอบานไร

92 อบลราชธาน บานดอนหม หมท 10 ต าบลขามเปย อ าเภอตระการพชผล

93 อบลราชธาน บานพงสวาง หมท 7 ต าบลโนนผง อ าเภอวารนช าราบ

นอกจากนน ยงไดด าเนนการตามโครงการสมมนาตอยอดการ

ประกวดผลงานของ กม. ดเดน (รวมพลคนพนธ A) ประจ าป 2556 โดย

น าตวแทน กม. จากหมบานทชนะเลศจากการประกวดฯ ในระดบจงหวดจาก

ทกจงหวด หมบานละ 6 คน รวม 558 คน เดนทางมาศกษาดงานและ

แลกเปลยนเรยนรเพอเปดโลกทศนใหมๆ และสรางแรงจงใจในการปฏบตงาน

ใหแก กม.

Page 37: ค าน า - kknontat.com · “ประเทศต้องมีรัฐบาล หมู่บ้านต้องมี กม.” “คณะกรรมการหมู่บ้าน

“ประเทศตองมรฐบาล หมบานตองม กม.” “คณะกรรมการหมบาน รากฐานของแผนดน”

36

นายอภชาต เทยวพานช รองอธบดกรมการปกครอง

เปนประธานในพธเปดการสมมนาฯ

ทศนศกษาดงาน ณ รฐสภา

Page 38: ค าน า - kknontat.com · “ประเทศต้องมีรัฐบาล หมู่บ้านต้องมี กม.” “คณะกรรมการหมู่บ้าน

“ประเทศตองมรฐบาล หมบานตองม กม.” “คณะกรรมการหมบาน รากฐานของแผนดน”

37

ทศนศกษาดงาน ณ ศนยเรยนรตนแบบ

ทศนศกษาดงาน ณ บรษทเอกชนชนน า

Page 39: ค าน า - kknontat.com · “ประเทศต้องมีรัฐบาล หมู่บ้านต้องมี กม.” “คณะกรรมการหมู่บ้าน

“ประเทศตองมรฐบาล หมบานตองม กม.” “คณะกรรมการหมบาน รากฐานของแผนดน”

38

ตวแทน กม. รบโลรางวลจากทานรองอธบดกรมการปกครอง

(นายอภชาต เทยวพานช)

กจกรรมประกวดมสเตอร (Mister) กม. และ มส (Miss) กม.

Page 40: ค าน า - kknontat.com · “ประเทศต้องมีรัฐบาล หมู่บ้านต้องมี กม.” “คณะกรรมการหมู่บ้าน

“ประเทศตองมรฐบาล หมบานตองม กม.” “คณะกรรมการหมบาน รากฐานของแผนดน”

39

งานเลยงแสดงความยนดกบผไดรบรางวล

กจกรรมรวมสนกกบไผ พงศธร และรวมรองเพลง กม.รอรก

Page 41: ค าน า - kknontat.com · “ประเทศต้องมีรัฐบาล หมู่บ้านต้องมี กม.” “คณะกรรมการหมู่บ้าน

“ประเทศตองมรฐบาล หมบานตองม กม.” “คณะกรรมการหมบาน รากฐานของแผนดน”

40

เพลง กม. รอรก ค ารอง/ท านอง : สลา คณวฒ

เรยบเรยง : ธระพงษ ศกดแกว

ขบรอง : ไผ พงศธร

(หม) กรรมการหมบาน เรยกสนๆ กคอ กม.

งานทท าทกขอ จดหมายทรอกคอชาวบาน

ไมมสงกดไมมคาตอบแทน งานหนกยากแสนแตใจมงมน

ประเทศตองมรฐบาล หมบานกตองม กม.

(..ดนตร..)

A1. ไมมดาวบนบา แตศรทธามเตมหวใจ

ดแลทกขสขของชาวบาน ไดรวมท างานกบพอผใหญ

หมบานคอพนฐานประเทศไทย ตองกาวตอไปดวยแรงใจของเรา

A2. หลอมพลงสรางถน ปลกแผนดนถนผนล าเนา

ผใหญดนชาวบานกเอาดวย ไปไดสวยในทกๆ กาว

หมบานเราดแลดวยคนของเรา จะหนกหรอเบาเรากดแลกน

* กรรมการหมบาน เรยกสนๆ กคอ กม.

งานทท าทกขอ จดหมายทรอกคอชาวบาน

ไมมสงกดไมมคาตอบแทน งานหนกยากแสนแตใจมงมน

ประเทศตองมรฐบาล หมบานกตองม กม.

A3. ขอแคเธอรจก ใหใจรกมแรงกพอ

คนแรกทเธอไดพบหนา เมอเจอปญหากคอ กม.

อยากไดใจททมเทเพยงพอ รวมทม กม. หมบานเราทกวน

(ซ า *,*)

-------------------------

Page 42: ค าน า - kknontat.com · “ประเทศต้องมีรัฐบาล หมู่บ้านต้องมี กม.” “คณะกรรมการหมู่บ้าน

“ประเทศตองมรฐบาล หมบานตองม กม.” “คณะกรรมการหมบาน รากฐานของแผนดน”

41

บทประพนธ ทกรรมการหมบานไดประพนธเปนกลอนเกา

(กลบท กบเตนสลกเพชร) ทสะทอนบทบาท อ านาจ หนาทของ กม.

(โครงการตอยอดขยายผลการประกวดหมบานท กม. มผลการปฏบตงาน

ด (B) ปงบประมาณ 2554) ดงน

เจดสบหา จงหวด คดดเดน ไดเลอกเฟน เปนทหนง พงสนอง นโยบาย หลายดาน การปกครอง เปนตนแบบ น ารอง ของชมชน

ทกทองท ทวไทย ใหเดนหนา อยาชกชา พฒนา พาเกดผล

แตละบาน เรงประสาน ผานต าบล เรงแกไข ความจน ใหพนไป

กรรมการ หมบาน ทวประเทศ แตละเขต ชวยสงเกต ความโปรงใส งบประมาณ ทกโครงการ ทหวานไป ตรงสเปก หรอไม ใหตรวจท

กรรมการ หมบาน ท างานหนก จตอาสา เปนหลก มศกดศร คาตอบแทน ถงแมน จะไมม กจะขอ ท าด เพอแผนดน

นายสายยทธ โปธตา กรรมการหมบาน บานปาตง หมท 7 ต าบลออนใต อ าเภอสนก าแพง จงหวดเชยงใหม

Page 43: ค าน า - kknontat.com · “ประเทศต้องมีรัฐบาล หมู่บ้านต้องมี กม.” “คณะกรรมการหมู่บ้าน

“ประเทศตองมรฐบาล หมบานตองม กม.” “คณะกรรมการหมบาน รากฐานของแผนดน”

42

บทท 7 สรปบทเรยนความส าเรจของบานหนองกลางดง

บานหนองกลางดง หมท 7 ต าบลศลาลอย อ าเภอสามรอยยอด

จงหวดประจวบครขนธ เปนหมบานเขมแขงทมการบรหารจดการหมบาน

ในรปแบบ “สภาผน าหมบาน” หรอ “คณะกรรมการหมบาน (กม.)”

ไดอยางมประสทธภาพมรปธรรมความส าเรจ และรางวลเปนเครองยนยน

มากมาย และการบรหารจดการของบานหนองกลางดงน ถอเปนตนแบบ

ของ กม. รปแบบใหมตามทไดมการปรบปรงแกไขกฎหมายลกษณะปกครอง

ทองท ทเกยวของกบโครงสรางและอ านาจหนาทของ กม. ในปจจบน

ในหวงทผานมามคณะศกษาดงานจากทงภาครฐ ภาคเอกชน

ภาคประชาสงคมเดนทางไปศกษาดงานทบานหนองกลางดงมากมาย

ผใหญโชคชยฯ เคยเลาวา คณะดงานทเปนกลมของประชาชนหรอกลม

อาชพจากหลายๆ หมบานทเดนทางมาดงานแลว เหนวาผใหญโชคชยฯ

ท าไดด แตไมสามารถน าแนวคดและวธการท างานของผใหญฯ ไปท า

ทหมบานของตนเองไดเพราะผใหญบานไมเอาดวย ในขณะเดยวกน

คณะดงานทเปนผน า เชน

ก านน ผ ใหญบาน ผ ชวย

ผ ใ หญ บ าน สมาช กสภา

องคการบรหารสวนต าบล

ทไดเดนทางมาศกษาดงานก

บอกวาผใหญโชคชยฯ ท าไดด

แตน าไปใชทหมบานเขาไมได

เพราะประชาชนไมเอาดวย

ผใหญโชคชย ลมประดษฐ

Page 44: ค าน า - kknontat.com · “ประเทศต้องมีรัฐบาล หมู่บ้านต้องมี กม.” “คณะกรรมการหมู่บ้าน

“ประเทศตองมรฐบาล หมบานตองม กม.” “คณะกรรมการหมบาน รากฐานของแผนดน”

43

ดงนน กรมการปกครองจงไดสรปบทเรยนความส าเรจเกยวกบ

แนวคดและวธการท างานของผใหญโชคชยฯ มาเพอใหผสนใจไดศกษา และ

หาค าตอบรวมกนวา การท าใหหมบานซงเปนรากฐานทส าคญของ

ประเทศเกดความเขมแขงนน ควรจะเปนหนาทของใคร? และตองเรมตน

ทใคร? กนแน

ประเดน รายละเอยด

1. ความเปนมา - ผใหญโชคชยฯ เรมเขารบต าแหนงผใหญบานตงแตป 2539 ถง

ปจจบนไดรบคาตอบแทนตงแต 800 บาท ถง 8,000 บาท

- จากเดมบานหนองกลางดงเปนหมบานทเกอบลมสลายมปญหา

ตางๆ มากมาย ทงผคาและผเสพยาเสพตด บอนการพนน

ความแตกแยก โจรขโมย ไมเคยมการประชมชาวบาน

ชาวบานเหนปญหาของตนเองเปนปญหาของราชการตอง

ให ผมอ านาจมาแกไขให

- หลงจากเขารบต าแหนงผใหญบานไดใชปญหาเปนประเดน

สรางความรวมมอจากประชาชนโดยชใหประชาชนเหนปญหา

เปนหนาทของประชาชนตองรวมกนแกไข

- ยดหลกอปรหานยธรรมในการท างาน โดยตลอด 15 ป ทผาน

มาประชมเปนประจ าทกเดอนไมเคยขาด

- เนอหาการประชมเนนใหชาวบานเหนปญหาของหมบานเปน

ปญหา ของเรา (ไมใชปญหาของเขา (ราชการหรอผมอ านาจ)

เพราะไมนานเขากยายทงเราใหจมอยกบปญหา)

- ท าใหเกดการส ารวจสาเหตของปญหา การก าหนดกตกา

ในการอยรวมกน

- ภายใน 3 ป สามารถจดการปญหาเกาๆ ทงหลายไดหมด

ประชาชนเชอมน วางใจในฝมอ

Page 45: ค าน า - kknontat.com · “ประเทศต้องมีรัฐบาล หมู่บ้านต้องมี กม.” “คณะกรรมการหมู่บ้าน

“ประเทศตองมรฐบาล หมบานตองม กม.” “คณะกรรมการหมบาน รากฐานของแผนดน”

44

ประเดน รายละเอยด

2. การสราง

ทมงาน จาก

ผน าเดยวเปน

ผน าทม และ

การท างาน

- ตลอด 3 ปทผานไปผใหญโชคชยฯ ไดท างานอยคนเดยว รสกวา

ตนเองเปนอศวนแตสดเหนอย และเกดค าถามวาถาไมมเรา

เขาจะท าไดไหมแลวหมบานจะเปนอยางไร

- ตอมาไดมโอกาสเดนทางไปศกษาดงานทต าบลไมเรยง อ าเภอ

ฉวาง จงหวดนครศรธรรมราช เหนความส าเรจของต าบลไมเรยง

ทม นาประยงค รณรงค เปนแกนหลกน าการพฒนา

- เกดแนวความคดอยากใหหมบานของตนเองเปนเหมอนต าบล

ไมเรยง ดงนน จงน าแนวคดดงกลาวมาปรบใชในหมบาน

หนองกลางดง

- ป 2542 ปรบโครงสราง กม. ของบานหนองกลางดง ซงเปน

หมบาน อพป. ใหเปนแบบสภาผน า ซงถอเปนตนแบบของ

กม. รปแบบใหม

- หลกคด คอ การรวมคนดคนเกงในหมบานมาเปนทมงาน

โดยมการแบงงานกนท า ดวยการรวมกนคดแลวแยกกนท า

รวมกนรบรและบรณาการเชอมโยงงานทกงานในหมบาน

- วธการ คอ การแบงคนในหมบานออกเปนกลมๆ เชน กลม

ชาวสวน กลมชาวไร กลมชาวนา กลมผสงอาย กลมเยาวชน

เปนตน ซงบานหนองกลางดงสามารถแบงเปนกลมตางๆ ไดทงหมด

14 กลม

- จากนนจงมอบใหแตละกลมเลอกตวแทน ทเปนคนด คนเกง

ทมคณสมบต 3 ประการ คอ ฉลาด มจตสาธารณะ และพด

เปน มากลมละ 4 คน รวมไดตวแทนกลมในหมบาน 56 คน

รวมกบผน าทองทและผน าทองถน กลาวคอ ผใหญบาน

1 คน และ ส.อบต. 2 คน รวมเปน 59 คน เรยกวาสภาผน า

บานหนองกลางดง หรอ คณะกรรมการหมบาน (กม)

Page 46: ค าน า - kknontat.com · “ประเทศต้องมีรัฐบาล หมู่บ้านต้องมี กม.” “คณะกรรมการหมู่บ้าน

“ประเทศตองมรฐบาล หมบานตองม กม.” “คณะกรรมการหมบาน รากฐานของแผนดน”

45

ประเดน รายละเอยด

2. การสราง

ทมงาน จาก

ผน าเดยวเปน

ผน าทม และ

การท างาน(ตอ)

- จากผน าเดยวทผใหญบานเปนอศวนคนเดยว จงกลายเปน

ผน าทมทมคนชวยคดชวยท างานจากทกกลมในหมบาน

- มการแจกแจงงานและมอบภารกจใหลกทมชวยท า พดให

นอยลง มอบใหทมงานพดและแสดงความสามารถให มาก

ขน และก ากบตดตามอยหางๆ เรมจากเรองเลกๆ ไปหา

เรองใหญๆ

- ทกโครงการ กจกรรม หรอภารกจของหนวยงานใดๆ ทจะ

ด าเนนการในหมบานตองน าเขาหารอในทประชม กม.

เพอพจารณาในเบองตน แลวน าเขาทประชมชาวบานเพอรวม

รบรและตดสนใจรวมกน - การตดสนใจท าในเรองใดๆ ตองฟงเสยงประชาชนกอนเสมอ

เพราะหากมปญหาใดๆ เกดขนในภายหลงจะไมมการโทษใครคน

ใดคนหนงเพราะไดพจารณาและตดสนใจรวมกนแลว

- การประชมประจ าเดอนจะก าหนดเปนวนอาทตยเพราะเปน

วนหยดราชการและประชาชนทมอาชพรบจางทวไปกหยดงาน

และใชเสยงตามสายถายทอดการประชมฯ ใหประชาชนใน

หมบานไดรบฟงดวยเพราะคนทมารวมประชมเพยงหลกรอย

แตประชาชนในหมบานมเปนหลกพน เพอใหทกคนในหมบาน

ไดรบรไปพรอมๆ กน

- การประชมในแตละเดอนจะก าหนดเปน 2 วาระ เปนภาคเชาและภาคบาย

- ภาคเชาเปนการประชมของสภาผน า (กม.) เพอรางแนว

ทางการแกไขปญหาและพฒนาหมบาน

- ภาคบายเปนการประชมชาวบานเพอทบทวนรางทสภาผน า

จดท าขนวา จะเหนดวยหรอไมหรอจะปรบลดเพมเตมใน

ประเดนใด

Page 47: ค าน า - kknontat.com · “ประเทศต้องมีรัฐบาล หมู่บ้านต้องมี กม.” “คณะกรรมการหมู่บ้าน

“ประเทศตองมรฐบาล หมบานตองม กม.” “คณะกรรมการหมบาน รากฐานของแผนดน”

46

ประเดน รายละเอยด

2. การสราง

ทมงาน จาก

ผน าเดยวเปน

ผน าทม และ

การท างาน(ตอ)

- การแกไขปญหาภายในหมบานในบางเรองตองบรณาการกบ

ภาคราชการโดยผใหญบานท าหนาทประสานงานกบสวน

ราชการ ภายใตหลกคด คอ การใชราชการเปนเครองมอของ

หมบาน ไมใชใหหมบานเปนเครองมอใหราชการ

- ผลทได ประชาชนในหม บานเกดการรบรรวมกน มการ

ตดสนใจรวมกน ภายใตกตกาทรวมกนก าหนดขน กอใหเกด

จตส านกรกและหวงแหนรวมกน มการเปลยนพฤตกรรมการ

ด าเนนชวต ถอเปนการสรางประชาธปไตยในระดบฐานราก

ประชาชนมความสข เพราะมเวททเปดโอกาสใหเขามารวมคด

รวมตดสนใจ และรวมลงมอท า 3. การจดท า

แผนชมชน

หรอ

แผนพฒนา

หมบาน

- ป 2544 สภาผน า หรอ กม. บานหนองกลางดง เรมเปน

เจ าภาพในการจดท าแผนชมชนพ งตนเอง (ม ใชพ ง

งบประมาณ)

- โดยการจดเกบขอมลทหมบานอยากรทงดานเศรษฐกจ สงคม

ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สขภาพอนามย และ

ก าหนดเปนแบบสอบถาม รวม 28 ขอ เพอน าขอมลทไดมา

วเคราะห สงเคราะห และหาค าตอบรวมกนวา จะแกไขปญหา

กนอยางไรและงานใดควรท าเอง งานใดควรท ารวม และงานใด

ควรท าขอ

- จากการจดเกบขอมลดงกลาวพบวาบานหนองกลางดงซงเปน

หมบานเลกๆ มประชากรประมาณ 1 พนคน มหนสนรวมกน

กวา 14 ลานบาท

- จากขอมลดงกลาวจงน ามาสการรวมกนท าแผนลดปลดหน

กอใหเกดรานคาชมชน ปมน ามนชมชน โรงสขาวชมชน กลม

ออมทรพย และอาชพเสรมอนๆ ไมนานกสามารถแกปญหา

หนสนของชาวบานได

Page 48: ค าน า - kknontat.com · “ประเทศต้องมีรัฐบาล หมู่บ้านต้องมี กม.” “คณะกรรมการหมู่บ้าน

“ประเทศตองมรฐบาล หมบานตองม กม.” “คณะกรรมการหมบาน รากฐานของแผนดน”

47

ประเดน รายละเอยด

3. การจดท า

แผนชมชน

หรอ

แผนพฒนา

หมบาน

(ตอ)

- กอใหเกดกจกรรมสนองแผนทง 3 ดาน คอ ท าเอง ท ารวม

และท าขอและน าไปสการปฏบต

- มการทบทวนแผนฯ ทกปโดยการเกบขอมลใหมในโจทยเกาเพอ

น าขอมลมาปรบปรงแผนและปรบแกกจกรรมรายป

- ตวอยางกจกรรมทท าเอง เชน การจดการขยะของหมบาน

ทบานหนองกลางดงจะไมมถงขยะหนาบานเพราะแตละบานจะ

จดการขยะไดดวยตนเองโดยการคดแยกขยะเพอขายท าปย

ฝงกลบ

- ตวอยางกจกรรมทท ารวม เชน การแกไขปญหายาเสพตด

การพนน โดยตงกตการวมกนวาใหแตละบานเฝาระวงบาน

ซายและบานขวาวา มการคายา เสพยา เลนการพนน

หรอไม ถามให แจงผใหญบานแลวผใหญบานประสาน

หนวยงานทเกยวของมาจดการ

- ตวอยางกจกรรมทท าขอ เชน โครงสรางพนฐานใหญๆ เชน

ถนน ไฟฟา ประปา เปนตน

4. การจดตง

กองทนกลาง

พฒนาหมบาน

- บานหนองกลางดงไดจดตงกองทนรวมของหมบาน หรอ

กองทนกลางพฒนาหมบานขน ตงแตป 2544 มเงนหมนเวยน

มากกวาปละ 2 แสนบาท

- สาเหตเกดจากเมอไฟฟาสาธารณะ ประปา ใชการไมไดแลว

ประชาชนเดอดรอนระหวางรอใหหนวยงานทรบผดชอบมาแกไข

จงมการประชมสภาผน า (กม.) เพอหาแนวทางแกไข และ

มมตรวมกนใหตงกองทนรวมของหมบานขน

- โดยการขอแบงก าไรจากกองทนตางๆ ในหมบานกองทนละ

20% มาสมทบเปนกองทนกลางพฒนาหมบาน เพอใชในการ

แกไขปญหาและพฒนาหมบาน เชน การจดกจกรรมตางๆ

ของหมบาน การซอมบ ารงสงของสาธารณะประโยชนของ

Page 49: ค าน า - kknontat.com · “ประเทศต้องมีรัฐบาล หมู่บ้านต้องมี กม.” “คณะกรรมการหมู่บ้าน

“ประเทศตองมรฐบาล หมบานตองม กม.” “คณะกรรมการหมบาน รากฐานของแผนดน”

48

ประเดน รายละเอยด

4. การจดตง

กองทนกลาง

พฒนาหมบาน

(ตอ)

หมบาน คาพาหนะของ กม. เมอตองเดนทางไปรวมประชม

กบหนวยอนนอกหมบาน ยกเวนไมจายคาพาหนะ คอ

ผใหญบาน ผชวย ผญบ. และ ส.อบต. เพราะมคาตอบแทนแลว

- กอนจายคาพาหนะตองใหผทเดนทางไปรวมประชมสมมนาฯ

พดตอทประชมกอนวา ไปรวมประชมฯ สมมนาฯ มาแลวได

อะไรมาบาง หากไมพดหรอพดไมไดจะไมจายคาพาหนะ

เพราะตองการฝกใหชาวบานพดเปน สอสารกบผอนได

- ในป 2548 หมบานสามารถน าเงนจากกองทนฯ ไปซอทดน

5 ไร เพอท าเปนทสาธารณประโยชนของหมบานเพราะบาน

หนองกลางดงไมมทสาธารณประโยชน (โดยให อบต.เปนผ

คสญญาซอขายและสลกหลงวา เพอใชเปนทสาธารณประโยชน

ของบานหนองกลางดง)

5. การขยายผล

แนวคดใหแก

หมบานอน ๆ

- นบจากทผใหญโชคชยฯ เขามารบต าแหนงจนถงปจจบนหมบาน

หนองกลางดง ไดรบรางวลตางๆ จากทงภาครฐ ภาคเอกชน

และภาคประชาสงคมมากมาย รวมกวา 30 รางวล

- การขยายผลแนวคดและวธการท างานผใหญโชคชยฯ ใชวธ

ปาลอมเมองโดยการขยายแนวคดใหแกคณะศกษาดงานฯ

จากหนวยงานและองคกรตางๆ ทเดนทางมาศกษาดงาน

ทบานหนองกลางดง

- จากป 2539 จนถงปจจบนมคณะศกษาดงานเดนทางมาศกษาด

งานทหมบานหนองกลางดงมากกวา 2,000 คณะ โดยหมบานคด

คาลงทะเบยน ดงานคณะละ 2,000 บาท โดย 1,000 บาท

น าเขากองทนกลางของหมบาน อก 1,000 บาท เปนคาตอบแทน

วทยากร คาจดสถานทตอนรบ

- นอกจากนน ผ ใหญโชคชยฯ ยงไดรบแตงตง ใหรวมเปน

กรรมการในคณะกรรมการตางๆ ท ง ในระดบจงหวด

กระทรวง และระดบประเทศ เชน เปนกรรมการบรหารแผน

Page 50: ค าน า - kknontat.com · “ประเทศต้องมีรัฐบาล หมู่บ้านต้องมี กม.” “คณะกรรมการหมู่บ้าน

“ประเทศตองมรฐบาล หมบานตองม กม.” “คณะกรรมการหมบาน รากฐานของแผนดน”

49

ประเดน รายละเอยด

5. การขยายผล

แนวคดใหแก

หมบานอนๆ

(ตอ)

ของส านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.)

กรรมการสภาผน าชมชนเขมแขงแหงชาต กรรมการวฒนธรรม

แหงชาต กรรมการปองกนและปราบปรามการฟอกเงนแหงชาต

เปนตน

6.ขอเสนอแนะ

ปจจยแหง

ความส าเรจใน

การขบเคลอน

กม.

ในทศนะของผใหญโชคชย ลมประดษฐ เหนวาการขบเคลอน

การด าเนนงานของ กม. จะประสบผลส าเรจไดนนตอง

ประกอบดวยปจจยตางๆ ดงน

- ผใหญบาน ตองเปนผน าทางความคด หากตกาการอย

รวมกน โดยใชราชการ หนวยงานทเกยวของเปนเครองมอ

ในการแกไขปญหาและพฒนาหมบาน

- ผบ ง คบบญชาท ง ในระดบจ งหวดและอ า เภอตอง ให

ความส าคญ เพราะเปนผบงคบบญชาทอย ใกลชดกบก านน

ผใหญบาน ฯลฯ และก านน ผใหญบานฯลฯ เชอฟงมากทสด

- กรมการปกครองตองใหความรแกก านน ผใหญบานใหมาก

ขน เพราะทผานมาใหเงนคาตอบแทนเพมแตไมคอยใหความร

เพมเตม

- เงน เปนปจจยส าคญเรองรองลงมา เพราะบางครงเงนท าให

จตสาธารณะของประชาชนหายไป และหมบานกสามารถ

แสวงหาเงนมาใชในการบรหารจดการหมบานในเบองตน

Page 51: ค าน า - kknontat.com · “ประเทศต้องมีรัฐบาล หมู่บ้านต้องมี กม.” “คณะกรรมการหมู่บ้าน

“ประเทศตองมรฐบาล หมบานตองม กม.” “คณะกรรมการหมบาน รากฐานของแผนดน”

50

บทท 8 กองทนกลางพฒนาหมบาน

แทบจะทกครงทเปดโอกาสให กม. ซกถามหรอให ขอเสนอแนะ

เกยวกบแนวทางการพฒนาศกยภาพ กม. ค าถามทเกดขนสวนใหญจะ

เกยวของกบเรองเงน เชน ท าไม กม. ไมไดรบคาตอบแทนเหมอน อสม.

หรอท าไมไมมเบยประชมให กม. หรอท าไมไมมงบประมาณให กม. บรหาร

จดการบาง เปนตน

เพอตอบค าถามขางตน ขอเรยนวากฎหมายดงกลาวคอระเบยบ

กระทรวงมหาดไทยวาดวยหลกเกณฑการเปนกรรมการหมบาน การปฏบต

หนาทและการประชมของคณะกรรมการหมบาน พ.ศ.2551 ไดก าหนดให

กม. จดตงกองทนกลางพฒนาหมบานขนเพอเปนกองทนในการบรหาร

จดการและด าเนนการตามอ านาจหนาทของ กม. ตลอดจนกจกรรมทเปน

สาธารณประโยชนของหมบานได

ท งน เ น อ งจากป จจ บ น

เงนกองทนตางๆ ในหมบาน

มอยมากมายหลายกองทน

เชน กทบ. SML กข.คจ.

กลมสจจะออมทรพยตางๆ

กล มผ ใ ชน า กล มอาชพ

ตางๆ เปนตน ซงกองทน

ดงกลาวกจะมการกนเงน

จากก าไรสวนหนงเพอใชในกจกรรมสาธารณะประโยชนของหมบาน ซงก

สามารถน ามาสมทบเปนกองทนกลางพฒนาหมบานได นอกจากนน

หมบานเองยงสามารถจดกจกรรมเพอหารายไดไวใชในกจกรรมสาธารณะ

ประโยชนของหมบานไดเชนกน เชน การจดทอดผาปา การจดงานเลยง

Page 52: ค าน า - kknontat.com · “ประเทศต้องมีรัฐบาล หมู่บ้านต้องมี กม.” “คณะกรรมการหมู่บ้าน

“ประเทศตองมรฐบาล หมบานตองม กม.” “คณะกรรมการหมบาน รากฐานของแผนดน”

51

หรองานรนเรงตางๆ เชน กนเลยงโตะจน ร าวงชาวบาน ร าวงยอนยคหรอ

งานรนเรงอนๆ ตามประเพณ หรอวถชวตของคนในหมบานเพอหารายได

มาสมทบเปนเงนคาใชจายเพอกจกรรมสาธารณะประโยชนของหมบาน

หรอเปนคาใชจายเพอสนบสนนการปฏบตงานของ กม. คาน ามนหรอ

พาหนะของ กม. ในการเดนทางไปรวมประชมสมมนา หรอตดตอ

ประสานงานกบหนวยงานภายนอกหมบาน เปนตน

นอกจากเงนทหมบานสามารถหาไดเองแลวเงนสมทบกองทนกลาง

พฒนาหมบานกจะมาจากเงนทสวนราชการ หนวยงานของรฐหรอองคกร

ปกครองสวนทองถนอดหนนใหแกหมบานดวย สวนการบรหารจดการ

กองทนกใหชาวบานดแลกนเอง เชน การรายงานสถานะทางการเงนในท

ประชมชาวบานทกเดอน การประกาศทางหอกระจายขาว การปดประกาศ

ณ ศาลาประชาคมหมบานหรอศาลากลางบาน เปนตน

ตวอยางหมบานทสามารถจดตงและบรหารกองทนกลางพฒนา

หมบานไดประสบผลส าเรจมมากมายกระจายอยในทกภมภาคทวประเทศ

เชน บานหนองกลางดง หมท 7 ต าบลศลาลอย อ าเภอสามรอยยอด

จงหวดประจวบครขนธ บานสามขา หมท 6 ต าบลหวเสอ อ าเภอแมทะ

จงหวดล าปาง บานต าแย หมท 6 ต าบลมวงสามสบ อ าเภอมวงสามสบ

จงหวดอบลราชธาน เปนตน

สวนประเดนเรองคาตอบแทน

ของ กม. นน ขอเรยนวาองคประกอบ

ของ กม. นน ประกอบดวย

1. ผน าทองท ซงกคอ ก านน

ผ ใหญบาน ผชวยผ ใหญบาน ซงก

ไดรบคาตอบแทนเปนรายเดอนอยแลว

Page 53: ค าน า - kknontat.com · “ประเทศต้องมีรัฐบาล หมู่บ้านต้องมี กม.” “คณะกรรมการหมู่บ้าน

“ประเทศตองมรฐบาล หมบานตองม กม.” “คณะกรรมการหมบาน รากฐานของแผนดน”

52

2. ผน าทองถน ซงกคอ สมาชกสภาทองถนทมภมล าเนาใน

หมบาน เชน ส.อบต. สจ. และหรอ สท. ซงกไดรบคาตอบแทนเปนราย

เดอนเชนกน

3. ผน าหรอผแทนกลม/องคกรตางๆ ในหมบาน เชน ประธาน

อสม. หวหนาคมบาน หวหนาเขตบาน หวหนาหมวด ปอกบานหรอผแทน

กลมอาชพตางๆ ในหมบาน เปนตน

4. ผทรงคณวฒ ทมาจากการเลอกของประชาชนในหมบาน

(จ านวน 2 คนแตไมเกน 10 คน) ซงสวนใหญจะเปนปราชญชาวบาน หรอ

อดตขาราชการทอยในหมบานทประชาชนเคารพศรทธา เชอถอ

ทงน กม. ทมาจากกลมคนตาม 3. และ 4. บางสวนไดรบ

คาตอบแทนแลวและมบางสวนยงไมมคาตอบแทนใดๆ ถงแมวากลมคน

เหลาน สวนใหญจะไมไดรบคาตอบแทน แตเชอแนวาทกคนพรอมเสยสละ

ท างานเพอหมบานอยแลว แตหากหมบานเหนวาสามารถบรหารจดการเงน

จากกองทนกลางพฒนาหมบานเพอเปนคาพาหนะในการเดนทางไปรวม

ประชมกบสวนราชการหรอหนวยงานอนๆ ภายนอกหมบาน หรอจะ

สนบสนนเปนคาใชจายอนๆ เชน คาโทรศพทในการตดตอประสานงานเปน

รายเดอนกสามารถท าไดเชนกน แตสงทส าคญ กม. ตองตระหนกไวเสมอ

วาหนาทของ กม. คอท างานเพอหมบานดวยจตสาธารณะเพอใหหมบาน

เขมแขง หรอหากจะเปรยบเทยบใหเหนภาพชดเจนยงขนกคอเมอบานของ

เรารกรงรงหรอสกปรกเราตองชวยกนเกบกวาด เชดถใหสะอาดนาอยนา

อาศย และปลอดภย การเกบกวาดบานของเราเองใหเราไดอยอาศย

คงไมตองใหใครมาจางวานใหท าหรอตองใหใครมาจายเงนใหแลวจงจะ

ท า ถาไมมใครจางแลวไมท าหรอท าแบบขอไปทหรอคดวาใครม

คาตอบแทนคนนนกตองท า บานของเรากคงตองรกรงรงอยตอไป

Page 54: ค าน า - kknontat.com · “ประเทศต้องมีรัฐบาล หมู่บ้านต้องมี กม.” “คณะกรรมการหมู่บ้าน

“ประเทศตองมรฐบาล หมบานตองม กม.” “คณะกรรมการหมบาน รากฐานของแผนดน”

53

(ราง) ระเบยบคณะกรรมการหมบาน (กม.)

บาน... หมท... ต าบล... อ าเภอ... จงหวด... วาดวยกองทนกลางพฒนาหมบาน พ.ศ. ....

***************** อาศยอ านาจตามความในขอ ๓๖ แหงระเบยบกระทรวงมหาดไทย วาดวยหลกเกณฑการเปนกรรมการหมบาน การปฏบตหนาทและการประชมของคณะกรรมการหมบาน พ.ศ. ๒๕๕๑ คณะกรรมการหมบานโดยความเหนชอบของนายอ าเภอ จงมตใหจดตง “กองทนกลางพฒนาหมบาน” ขน เพอเปนกองทนในการบรหารจดการและด าเนนการตามอ านาจหนาทของคณะกรรมการหมบาน ตลอดจนเพอกจการอนเปนสาธารณประโยชนของหมบาน โดยมหลกเกณฑและแนวทางการบรหารจดการกองทน ดงน ขอ ๑ ระเบยบนเรยกวา “ระเบยบคณะกรรมการหมบาน หมท ............... ต าบล ........... อ าเภอ .................จงหวด ............วาดวยกองทนกลางพฒนาหมบาน พ.ศ. ....” ขอ ๒ ระเบยบนใหใชบงคบตงแตวนทนายอ าเภอเหนชอบเปนตนไป ขอ ๓ ในระเบยบน “หมบาน” หมายความวา หมบานตามกฎหมายวาดวยลกษณะปกครองทองทและหมบานตามกฎหมายวาดวยระเบยบบรหารหมบ านอาสาพฒนาและปองกนตนเอง “กม.” หมายความวา คณะกรรมการหมบานตามกฎหมายวาดวยลกษณะปกครองทองทและตามกฎหมายวาดวยระเบยบบรหารหมบานอาสาพฒนาและปองกนตนเอง

“กองทน” หมายความวา กองทนกลางพฒนาหมบานท กม. โดยความเหนชอบของนายอ าเภอมมตใหจดตงเพอเปนกองทนในการบรหารจดการและด าเนนการตามอ านาจหนาทของ กม. ตลอดจน เพอกจการอนเปนสาธารณประโยชนของหมบาน

Page 55: ค าน า - kknontat.com · “ประเทศต้องมีรัฐบาล หมู่บ้านต้องมี กม.” “คณะกรรมการหมู่บ้าน

“ประเทศตองมรฐบาล หมบานตองม กม.” “คณะกรรมการหมบาน รากฐานของแผนดน”

54

“นายอ าเภอ” หมายความรวมถงปลดอ าเภอผเปนหวหนาประจ ากงอ าเภอดวย ขอ ๔ นายอ าเภอแหงทองททหมบานตงอยเปนผรกษาการตามระเบยบนและมอ านาจตความวนจฉยปญหาทเกดขนจากการปฏบตตามระเบยบน ค าวนจฉยของนายอ าเภอใหถอเปนทสด ขอ ๕ รายไดของกองทนกลางพฒนาหมบาน มาจากรายได ดงน

๑) เงนทกลมหรอองคกรภายในหมบานจดสรรให ๒) เงนทไดรบการอดหนนจากสวนราชการ หนวยงานของรฐ หรอ

องคกรปกครองสวนทองถน ๓) เงนหรอทรพยสนอนทมผอทศให ๔) รายไดจากการจดกจกรรมของหมบาน ขอ ๖ การจดท าบญชและเบกจาย

๑) ให กม. ไมนอยกวากงหนงของ กม. ทงหมดเทาทมอยประชมพจารณามอบหมาย กรรมการหมบานไมนอยกวา ๓ คน ท าหนาทเปดบญช “กองทนกลางพฒนาหมบาน” ของหมบานกบธนาคารของรฐในพนท การเบกจายเงนจากบญช ตองมกรรมการหมบานทไดรบมอบหมายใหเปดบญชไมนอยกวา ๒ คน เปนผ ลงนามเบกจาย

๒) ให กม. ไมนอยกวากงหนงของ กม. ทงหมดเทาทมอยประชมพจารณามอบหมายกรรมการหมบานไมนอยกวา ๒ คน และเหรญญกของ กม. รวมเปน ๓ คน ท าหนาทจดท าบญชรายรบ รายจายและเงนคงเหลอของกองทนกลางพฒนาหมบาน ๓) ในการมอบหมายหนาทของกรรมการหมบาน ตามขอ ๖ ๑) และ ๒) กรรมการหมบานผทไดรบมอบหมายสามารถด ารงต าแหนงใดต าแหนงหนงไดเพยงต าแหนงเดยว ขอ ๗ หลกเกณฑการใชจายเงนของกองทนกลางพฒนาหมบาน ๑) เมอ กม. พจารณาเหนวา มความจ าเปนตองใชจายเงนจากกองทนกลางพฒนาหมบาน ใหประธานคณะกรรมการหมบานประชม กม. เพอใหความเหนชอบการใชจายเงน ทงน ในการประชมฯ ตองม กม. เขารวมประชมไมนอยกวากงหนง

Page 56: ค าน า - kknontat.com · “ประเทศต้องมีรัฐบาล หมู่บ้านต้องมี กม.” “คณะกรรมการหมู่บ้าน

“ประเทศตองมรฐบาล หมบานตองม กม.” “คณะกรรมการหมบาน รากฐานของแผนดน”

55

ของกรรมการหมบานทงหมดเทาทมอย การลงมตใหใชเสยงขางมาก หากมคะแนนเทากนใหประธานคณะกรรมการหมบานมสทธออกเสยงไดอก ๑ คะแนนเปนคะแนนชขาด ๒) เมอมความจ าเปนเรงดวนไมอาจจดประชมเพอใหความเหนชอบการใชจายเงนไดใหประธานคณะกรรมการหมบานและกรรมการหมบานไมนอยกวา ๒ คน ใหความเหนชอบใหใชจายเงนไดครงละไมเกน ๒,๐๐๐ บาท และในคราวประชม กม. ครงตอไป ใหแจงทประชมรบทราบ ๓) กม. สามารถใหความเหนชอบใชจายเงนจากกองทนกลางพฒนาหมบานไดในกจกรรม ดงตอไปน ๓.๑) คาใชจายในการจดประชมของ กม. ๓.๒) คาใชจายในการด าเนนงานของ กม. ๓.๓) คาใชจายในการจดสวสดการภายในหมบาน ๓.๔) คาใชจายในการจดกจกรรมสาธารณประโยชนของหมบาน ๓.๕) คาใชจายอนๆ ตามท กม. ก าหนด

๔) ในการเบกจายเงนจากกองทนกลางพฒนาหมบานตองมเงนเหลอจายในบญชไมนอยกวารอยละ ๒๐ ของรายไดทงหมดทไดรบในแตละป เพอเกบสะสมเปนเงนทนส ารองของหมบาน ๕) ในกรณมเหตฉกเฉนหรอเกดสาธารณภยขนในหมบานและ ไมสามารถใชจายเงนจากแหลงใดเพอแกไขปญหาหรอเยยวยาได ให กม. ทงหมดเทาทมอยประชมเพอใหความเหนชอบในการใชจายเงนทนส ารองของหมบานได การลงมตใหใชคะแนนเอกฉนท และในปถดไป กม. จะตองหารายไดมาชดเชยเงนทนส ารองของหมบานทไดใชไปใหครบตามจ านวนทไดใหความเหนชอบดงกลาว ขอ ๘ การตรวจสอบ ๑) ให กม. รายงานสถานะทางการเงนของกองทนกลางพฒนาหมบานทงรายรบ รายจาย เงนคงเหลอ ตอทประชมหมบานทกเดอนพรอมปดประกาศในส านกงาน กม. หรอสถานททเหนสมควรเพอใหประชาชนในหมบานทราบ

Page 57: ค าน า - kknontat.com · “ประเทศต้องมีรัฐบาล หมู่บ้านต้องมี กม.” “คณะกรรมการหมู่บ้าน

“ประเทศตองมรฐบาล หมบานตองม กม.” “คณะกรรมการหมบาน รากฐานของแผนดน”

56

๒) นายอ าเภออาจแตงตงคณะกรรมการขนมาต าบลละหนงคณะ ประกอบดวยปลดอ าเภอประจ าต าบลเปนหวหนา ขาราชการทปฏบตหนาทในต าบล หรอผทนายอ าเภอเหนสมควร จ านวนไมนอยกวา ๕ คน แตไมเกน ๗ คน มอบหมายใหมหนาทตรวจสอบการบรหารจดการกองทนกลางพฒนาหมบานของแตละหมบานในต าบลแลวรายงานใหนายอ าเภอทราบทก ๓ เดอน ขอ ๙ แนวทางแกไขปญหาอปสรรคทเกดขนจากการบรหารกองทนกลางพฒนาหมบาน ๑) เมอมปญหา อปสรรคใดๆ ทเกดขนจากการบรหารจดการกองทนกลางพฒนาหมบาน ให กม. ไมนอยกวากงหนงของ กม. ทงหมดเทาทมอยประชมพจารณาหาแนวทางแกไข การลงมตใหใชเสยงขางมาก หากมคะแนนเทากนใหประธานคณะกรรมการหมบานมสทธออกเสยงไดอก ๑ คะแนนเปนคะแนนชขาด ๒) หาก กม. ไดด าเนนการตามขอ ๙ ๑) แลวแตไมสามารถหาขอยตได ใหประธานคณะกรรมการหมบานรายงานปญหา อปสรรคใหนายอ าเภอทราบเพอพจารณาหาแนวทางแกไข ทงน นายอ าเภอตองพจารณาใหแลวเสรจภายใน ๓๐ วนนบแตวนทนายอ าเภอรบทราบ ความเหนของนายอ าเภอถอเปนทสด

ประกาศ ณ วนท.............เดอน....................พ.ศ. ....

ลงชอ ................................................... ผประกาศ (....................................................) ต าแหนง ประธานคณะกรรมการหมบาน

ลงชอ ................................................... ผใหความเหนชอบ (...................................................) ต าแหนง นายอ าเภอ ................................. ประทบตราประจ าต าแหนงเปนส าคญ

Page 58: ค าน า - kknontat.com · “ประเทศต้องมีรัฐบาล หมู่บ้านต้องมี กม.” “คณะกรรมการหมู่บ้าน

“ประเทศตองมรฐบาล หมบานตองม กม.” “คณะกรรมการหมบาน รากฐานของแผนดน”

57

บทท 9 การประนประนอมขอพพาทของคณะกรรมการหมบาน

อ านาจหนาทในการประนประนอมขอพพาทในระดบหมบาน

คณะกรรมการหมบานมอ านาจหนาทในการประนประนอมขอพพาท

ในระดบหมบานตามขอบงคบกระทรวงมหาดไทย วาดวยการปฏบตงาน

ประนประนอมขอพพาทของคณะกรรมการหมบาน พ.ศ. 2530 ดงน

1. ลกษณะของขอพพาททจะท าการประนประนอมขอพพาทนนๆ

เปนขอพพาทเกยวกบ

1.1 คดแพงทกประเภท

1.2 คดอาญาประเภทความผดทยอมความกนได ไดแก

1.2.1 ความผดฐานเอาชอหรอยหอในทางการคาของผอนมาใช

1.2.2 ความผดฐานขมขนกระท าช าเรา

1.2.3 ความผดฐานกระท าอนาจารธรรมดา

1.2.4 ความผดฐานพาหญงไปเพอการอนาจาร

1.2.5 ความผดฐานท าใหเสอมเสยเสรภาพ

1.2.6 ความผดฐานหนวงเหนยวกกขงผอน

1.2.7 ความผดฐานหนวงเหนยวกกขงผอนโดยประมาท

1.2.8 ความผดฐานเปดเผยความลบในจดหมาย

1.2.9 ความผดฐานเปดเผยความลบของผอนทรมาโดยหนาท

1.2.10 ความผดฐานเปดเผยความลบในทางอตสาหกรรมและ

วทยาศาสตร

1.2.11 ความผดฐานหมนประมาทคนเปน

1.2.12 ความผดฐานหมนประมาทคนตาย

1.2.13 ความผดฐานหมนประมาทดวยการโฆษณา

Page 59: ค าน า - kknontat.com · “ประเทศต้องมีรัฐบาล หมู่บ้านต้องมี กม.” “คณะกรรมการหมู่บ้าน

“ประเทศตองมรฐบาล หมบานตองม กม.” “คณะกรรมการหมบาน รากฐานของแผนดน”

58

1.2.14 ความผดฐานฉอโกงธรรมดา

1.2.15 ความผดฐานฉอโกงประกอบดวยเหตพเศษ

1.2.16 ความผดฐานหลอกลวงคนใหไปท างาน

1.2.17 ความผดฐานสงซออาหารหรอเขาอยในโรงแรมโดยไมมเงน

1.2.18 ความผดฐานชกจงใหเดกเบาปญญาขายของโดยเสยเปรยบ

1.2.19 ความผดฐานฉอโกงในเรองประกนวนาศภย

1.2.20 ความผดฐานฉอโกงเจาหนทจ าน า

1.2.21 ความผดฐานฉอโกงเจาหนธรรมดา

1.2.22 ความผดฐานยกยอกทรพยธรรมดา

1.2.23 ความผดฐานยกยอกทรพยในฐานะเปนผจดการ

มรดกแทนเขา

1.2.24 ความผดฐานยกยอกทรพยในฐานะเปนผจดการ

ทรพยตามค าสงศาล

1.2.25 ความผดฐานยกยอกทรพยเกบของตก

1.2.26 ความผดฐานท าใหเสยทรพยธรรมดา

1.2.27 ความผดฐานท าใหเสยทรพยชนดพเศษ

1.2.28 ความผดฐานบกรกตามธรรมดา

1.2.29 ความผดฐานบกรกโดยยายเครองหมายสงหารมทรพย

1.2.30 ความผดฐานเขาไปซอนตวอยในตวอาคารของคนอน

1.2.31 ความผดนอกเหนอจากทกลาวเมอผเสยหายและ

ผตองหาเปนญาตกน

1.2.32 ความผดตามกฎหมายอนๆ เชน พ.ร.บ. วาดวย

ความผดอนเกดจากการใชเชค

Page 60: ค าน า - kknontat.com · “ประเทศต้องมีรัฐบาล หมู่บ้านต้องมี กม.” “คณะกรรมการหมู่บ้าน

“ประเทศตองมรฐบาล หมบานตองม กม.” “คณะกรรมการหมบาน รากฐานของแผนดน”

59

1.3 ค กรณ ท งสองฝ ายตกลงใหคณะกรรมการหม บ าน

ประนประนอมขอพพาท

1.4 ขอพพาทดงกลาวเกดขนในหมบานหรอคกรณฝายใดฝาย

หนงมภมล าเนาในหมบาน

2. ขนตอนการประนประนอมขอพพาทโดยคณะกรรมการหมบาน

2.1 เกดกรณพพาท

ลกษณะของขอพพาททจะท าการประนประนอม

2.1.1 เปนขอพพาทเกยวกบความแพงหรอความอาญาทเปน

ความผดอนยอมความได

2.1.2 คกรณ ทงสองฝายตกลงใหคณะกรรมการหมบ าน

ประนประนอมยอมความ

2.1.3 ขอพพาทนนเกดขนในหมบานหรอคกรณฝายใดฝายหนงม

ภมล าเนาในหมบาน

2.2 คกรณแจงใหผใหญบานทราบ

คกรณฝายใดฝายหนงหรอทงสองฝายประสงคจะใหขอพพาท

นนยตลงในระดบหมบานใหแจงใหผใหญบานทราบ

2.3 ผใหญบานแจงใหคกรณทราบ มาตกลงท าบนทก

ทงสองฝายมาตกลงท าบนทกยนยอมให กม. ประนประนอมขอ

พพาทตามแบบบนทกยนยอมให กม. ประนประนอมขอพพาททายขอบงคบฯ

2.4 ผใหญบานนดหมาย กม.

ผ ใ หญ บ านน ดหมายคณะกรรมการหม บ านมาท าก าร

ประนประนอมขอพพาท โดยไมชกชา

Page 61: ค าน า - kknontat.com · “ประเทศต้องมีรัฐบาล หมู่บ้านต้องมี กม.” “คณะกรรมการหมู่บ้าน

“ประเทศตองมรฐบาล หมบานตองม กม.” “คณะกรรมการหมบาน รากฐานของแผนดน”

60

2.5 กม. จดหากรรมการประนประนอมขอพพาท

คณะกรรมการหมบานจะมอบหมายใหกรรมการไมนอยกวา 2 คน

ด าเนนการท าหนาทประนประนอมขอพพาทแทนและเพอประโยชนแหง

การประนประนอมขอพพาท คณะกรรมการหมบานหรอคกรณจะเชญ

บคคลอนทเหนสมควร เขามารวมท าการประนประนอมขอพพาทดวยกได

2.6 กรรมการประนประนอมขอพพาทท าการไกลเกลย

2.6.1 คณะกรรมการหมบานหรอกรรมการผไดรบมอบหมายม

อ านาจด าเนนการประนประนอมขอพพาท ดงน

1) สอบถามขอเทจจรงจากคกรณและบคคลอนทเหนวา

เกยวของกบขอพพาท

2) เชญผเกยวของมาสอบถามขอเทจจรงในกรณจ าเปน

3) ตรวจสอบเอกสารหรอวตถหรอสถานททเกยวของตาม

ความยนยอมของเจาของหรอผครอบครอง

2.6.2 วธการประนประนอมขอพพาท

1) ใหกระท าโดยเปดเผยตอหนาคกรณ ณ ทท าการ

ผใหญบานหรอสถานทอนท กม. จะเหนสมควร

2) อาศยหลกกฎหมายหรอจารตประเพณแหงทองถนซงไม

ขดตอกฎหมาย

2.7 กม. ท าบนทกหลกฐานในการประนประนอมขอพพาท

2.7.1 ถาคกรณตกลงกนไมไดใหยตการประนประนอมขอพพาทนน

และแจงใหคกรณทราบ แลวรายงานใหนายอ าเภอทองททราบเพอ

ด าเนนการตามอ านาจหนาทตอไป

2.7.2 ถาคกรณสามารถตกลงประนประนอมกนไดใหคณะกรรมการ

หมบานท าสญญาประนประนอมยอมความขน 4 ฉบบ มขอความถกตอง

Page 62: ค าน า - kknontat.com · “ประเทศต้องมีรัฐบาล หมู่บ้านต้องมี กม.” “คณะกรรมการหมู่บ้าน

“ประเทศตองมรฐบาล หมบานตองม กม.” “คณะกรรมการหมบาน รากฐานของแผนดน”

61

ตรงกน ตามแบบสญญาประนประนอมยอมความแพงหรอความอาญา

(แลวแตกรณ) ทายขอบงคบฯ และปฏบตดงน

1) อานและอธบายขอความใหคกรณเขาใจและใหลงลายมอ

ชอไวในสญญา

2) ใหคณะกรรมการหมบานอยางนอย 2 คน ลงนามเปน

พยานในสญญา

3) มอบใหคกรณถอสญญาไวฝายละฉบบคณะกรรมการ

หมบานเกบไวหนงฉบบและใหผใหญบานสงอ าเภอหนงฉบบ

2.7.3 เมอด าเนนการประนประนอมขอพพาทเสรจเรยบรอยแลว

ไมวาคกรณจะตกลงหรอไม ใหคณะกรรมการหมบานบนทกผลการ

ด า เ น น ง าน ขอ งคณะกรรมการหม บ า น ไ ว ท า ยบ น ท กย นยอม

ใหประนประนอมขอพพาทและมอบใหผใหญบานเกบรกษาไวเมอมการ

เปลยนผด ารงต าแหนงผใหญบาน ใหมการสงมอบเอกสารประนประนอม

ขอพพาทแกผด ารงต าแหนงใหม

2.8 ผใหญบานรายงานผล

2.8.1 ใหผใหญบานรายงานผลการประนประนอมขอพพาทตามแบบ

รายงานประนประนอมขอพพาททายขอบงคบฯ แกนายอ าเภอทกเดอน

ในวนประชมก านน ผใหญบาน

2.8.2 ในกรณทคกรณตกลงประนประนอมยอมความกนได

ใหผใหญบานสงสญญาประนประนอมยอมความทไดจดท าไว จ านวน 1

ฉบบ พรอมกบแบบรายงานผลตามขอ 2.8.1 ใหแกนายอ าเภอทกเดอน

ในวนประชมก านน ผใหญบาน

Page 63: ค าน า - kknontat.com · “ประเทศต้องมีรัฐบาล หมู่บ้านต้องมี กม.” “คณะกรรมการหมู่บ้าน

“ประเทศตองมรฐบาล หมบานตองม กม.” “คณะกรรมการหมบาน รากฐานของแผนดน”

62

สญญาประนประนอมยอมความแพง

เขยนท..................................................... วนท.......เดอน...............................พ.ศ................ ...................................................................................................................ผรอง ระหวาง ..............................................................................................................ผถกรอง

เรอง..................................................................................................................................... ขอพพาทเรองนผรองและผถกรองไดตกลงท าสญญาประนประนอมยอมความแพง ดงมขอความตอไปน

ขอ ๑........................................................................................................................ …………………………………………………………………………………………………………………………………

ขอ ๒........................................................................................................................ …………………………………………………………………………………………………………………………………

ขอ ๓........................................................................................................................ …………………………………………………………………………………………………………………………………

สญญาประนประนอมยอมความฉบบนท าขน ๔ ฉบบ มขอความถกตองตรงกน ผรองและผถกรองไดอานและเขาใจขอความดแลว จงลงลายมอชอไวเปนส าคญตอหนาพยาน

ลงชอ................................ผรอง

ลงชอ................................ผถกรอง

ลงชอ................................กรรมการหมบาน พยาน

ลงชอ................................กรรมการหมบาน พยาน

Page 64: ค าน า - kknontat.com · “ประเทศต้องมีรัฐบาล หมู่บ้านต้องมี กม.” “คณะกรรมการหมู่บ้าน

“ประเทศตองมรฐบาล หมบานตองม กม.” “คณะกรรมการหมบาน รากฐานของแผนดน”

63

สญญาประนประนอมยอมความอาญา

เขยนท..................................................... วนท.......เดอน...............................พ.ศ................ ...................................................................................................................ผรอง ระหวาง ..............................................................................................................ผถกรอง

เรอง..................................................................................................................................... ขอพพาทเรองนผรองและผถกรองไดตกลงท าสญญาประนประนอมยอมความอาญา ดงมขอความตอไปน

ขอ ๑........................................................................................................................ …………………………………………………………………………………………………………………………………

ขอ ๒........................................................................................................................ …………………………………………………………………………………………………………………………………

ขอ ๓........................................................................................................................ …………………………………………………………………………………………………………………………………

สญญาประนประนอมยอมความฉบบนท าขน ๔ ฉบบ มขอความถกตองตรงกน ผรองและผถกรองไดอานและเขาใจขอความดแลว จงลงลายมอชอไวเปนส าคญตอหนาพยาน

ลงชอ................................ผรอง ลงชอ................................ผถกรอง ลงชอ................................กรรมการหมบาน พยาน ลงชอ................................กรรมการหมบาน พยาน

Page 65: ค าน า - kknontat.com · “ประเทศต้องมีรัฐบาล หมู่บ้านต้องมี กม.” “คณะกรรมการหมู่บ้าน

“ประเทศตองมรฐบาล หมบานตองม กม.” “คณะกรรมการหมบาน รากฐานของแผนดน”

64

บนทกยนยอมใหคณะกรรมการหมบานประนประนอมขอพพาท

เขยนท..................................................... วนท...........เดอน..............................พ.ศ. .... ................................................................................................................................ผรอง ระหวาง .............................................................................. ..............................................ผถกรอง

เรอง..................................................................................................................................... ผรอง อาย..........ป อยบานเลขท...........หมท.......ต าบล............อ าเภอ.......................จงหวด....................บตรประจ าตวประชาชนเลขท.............................. ผถกรอง อาย.........ป อยบานเลขท...........หมท.......ต าบล............อ าเภอ..................จงหวด.................บตรประจ าตวประชาชนเลขท.............................. ผรองและผถกรองมความประสงคใหคณะกรรมการหมบานท าการประนประนอมขอพพาทดงกลาว ลงชอ...................................ผรอง ลงชอ...................................ผถกรอง ค าสงผใหญบาน ขอพพาทไมเขาหลกเกณฑตามขอบงคบฯ ขอ ๔ ขอพพาทเขาหลกเกณฑขอบงคบฯ ขอ ๔ มอบคณะกรรมการหมบานประนประนอมขอพพาท ลงชอ.................................ผใหญบาน ผลทสดของขอพพาท ตกลงกนไดโดยคกรณ ไมท าสญญาประนประนอมยอมความ ท าสญญาประนประนอมยอมความ ตกลงกนไมไดจงแจงใหคกรณ ไปตกลงกน ณ ทวาการอ าเภอ ไปด าเนนการตามกระบวนการยตธรรมตอไป ลงชอ...........................................กรรมการหมบาน ลงชอ...........................................กรรมการหมบาน

Page 66: ค าน า - kknontat.com · “ประเทศต้องมีรัฐบาล หมู่บ้านต้องมี กม.” “คณะกรรมการหมู่บ้าน

“ประเทศตองมรฐบาล หมบานตองม กม.” “คณะกรรมการหมบาน รากฐานของแผนดน”

65

แบบรายงานประนประนอมขอพพาท ประจ าเดอน.............................

บาน.....................หมท............ต าบล....................อ าเภอ....................จงหวด.......................

จ านวนคด

ทงหมด

ประเภทคด ผลการประนประนอมขอพพาท

หมาย เหต

คดแพง คดอาญา

คดแพง(จ านวน)

คดอาญา (จ านวน)

ตกลงกนได (จ านวน)

ตกลงกนไมได

(จ านวน)

ตกลงกนได (จ านวน)

ตกลงกนไมได

(จ านวน)

ตรวจถกตอง

ลงชอ..........................................ผใหญบาน (.........................................)

Page 67: ค าน า - kknontat.com · “ประเทศต้องมีรัฐบาล หมู่บ้านต้องมี กม.” “คณะกรรมการหมู่บ้าน

“ประเทศตองมรฐบาล หมบานตองม กม.” “คณะกรรมการหมบาน รากฐานของแผนดน”

66

บทท 10 บทสรป

จากขอมลทงหมดทไดน าเสนอใหผอานไดศกษาในคมอฉบบน จะเหนไดวา

ประเทศไทยของเราจดรปแบบการปกครองออกเปน ราชการบรหารสวนกลาง สวนภมภาค

สวนทองถน และการปกครองทองท โดยเฉพาะอยางยงการปกครองทองทกบองคกร

ปกครองทองถน นน แมจะมพนทสวนใหญทบซอนกนอยบาง แตอ านาจหนาทของแตละ

องคกรนน กฎหมายไดก าหนดไวอยางชดเจนแลววา แตละองคกรมหนาทอยางไร แลวตอง

ท างานรวมกนตอไปอยางไร เพอใหพนองประชาชนไดรบประโยชนสงสด

สวนในระดบหมบานซงถอเปนรากฐานทส าคญและเปน “จดแตกหก”

ของการด าเนนงานตามยทธศาสตร นโยบาย โครงการหรอกจกรรมของทกภาคสวนนน

มกลไกหลกส าคญของหมบานทจะท าหนาทขบเคลอนภารกจของทกภาคสวนใหเปนไป

ตามเปาหมายเพอประโยชนสขของพนองประชาชน คอ “คณะกรรมการหมบาน”

หรอ กม. ซงกฎหมายก าหนดใหมหนาทหลกในการชวยเหลอผใหญบาน และบรหาร

จดการกจกรรมในหมบานรวมกบทกภาคสวนรวมทงบรณาการจดท า “แผนพฒนา

หมบาน” ทงน หากพจารณาหนาทของ กม. ใหดแลวจะเหนวา กฎหมายก าหนดให

กม. ท าหนาทเสมอนเปน “คณะรฐมนตรของหมบาน” ทคอยท างานรวมกบทก

ภาคสวนทมพนทด าเนนการในหมบานใหเปนไปอยางมประสทธภาพ นอกจากนน

ยงท าหนาทเปนอนญาโตตลาการไกลเกลยประนประนอมขอพพาททเกดขนใน

หมบานเพอลดปรมาณคดทจะขนสชนศาล

ดงนน หากทกภาคสวนเขาใจบทบาทของ กม. รวมพฒนาศกยภาพและมอบ

ภารกจทมพนทด าเนนการในหมบานให กม. รบผดชอบหรอรวมรบผดชอบ รวมทง

กม. เองมความร และเขาใจบทบาทของตนเองอยางถองแทแลว เชอแนวาการขบเคลอน

ทกภารกจในหมบานจะเปนไปอยางมประสทธภาพ ประชาชนไดรบประโยชนสงสด

หมบานซงเปนรากฐานทส าคญของประเทศกจะเกดความเขมแขงและพรอมเปนพลง

ส าคญในการขบเคลอนการพฒนาประเทศใหเจรญกาวหนาอยางมนคงในทสด

Page 68: ค าน า - kknontat.com · “ประเทศต้องมีรัฐบาล หมู่บ้านต้องมี กม.” “คณะกรรมการหมู่บ้าน

“ประเทศตองมรฐบาล หมบานตองม กม.” “คณะกรรมการหมบาน รากฐานของแผนดน”

67

ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรอง วนคณะกรรมการหมบาน (กม.)

คณะกรรมการหมบาน (กม.) ถอเปนกลไกของหมบานทใกลชดประชาชน รและเขาถงขอมล สภาพพนท ปญหาและความตองการของประชาชนในหมบานดทสด ซงคณะกรรมการหมบาน (กม.) ถอก าเนดขนครงแรกเมอวนท ๙ มนาคม พทธศกราช ๒๔๘๖ ประกอบดวย ผใหญบานและผชวยผใหญบาน มหนาทเสนอขอแนะน าและใหค าปรกษาแกผใหญบาน เกยวกบภารกจทจะตองปฏบตตามอ านาจหนาทตอมาเพอใหการบรหารจดการในหมบานสอดคลองกบสภาวการณทเปลยนแปลงของสงคม กระทรวงมหาดไทย จงไดปรบปรงโครงสรางและอ านาจหนาทของคณะกรรมการหมบาน (กม.) ใหมโครงสรางทเปดโอกาสใหผแทนจากทกกลม/องคกรในหมบานเขามามสวนรวมและก าหนดใหมหนาทชวยเหลอแนะน าและใหค าปรกษาแกผใหญบานเกยวกบกจการอนเปนหนาทของผใหญบานและปฏบตตามหนาทอนตามกฎหมายหรอระเบยบแบบแผนของทางราชการหรอทนายอ าเภอมอบหมาย หรอทผใหญบานรองขอ นอกจากนน ยงเปนองคกรหลกทรบผดชอบในการบรณาการจดท าแผนพฒนาหมบานและบรหารจดการกจกรรมทด าเนนงานในหมบานรวมกบ องคกรทกภาคสวน ซงมผลใชบงคบตงแตวนท ๖ เมษายน ๒๕๕๑ เปนตนมา

จากอ านาจหนาททกฎหมายก าหนดไวขางตน ซงมความหลากหลาย ครอบคลม โดยมเปาหมายหลกเพอใหคณะกรรมการหมบาน (กม.) ท าหนาทบรณาการการแกไขปญหาและพฒนาหมบานใหม เอกภาพ หมบานมความเขมแขง กอประโยชนสงสดตอประชาชนและทผานมา คณะกรรมการหมบาน (กม.) ไดมงมนทม เทเสยสละท างานตามอ านาจหนาทดวยจตสาธารณะ จนสามารถสรางความเขมแขงใหเกดแกหมบานไดเปนจ านวนมาก และเมอหมบานเขมแขงแลว กจะสงผลใหเกดความเปนปกแผนของแผนดนรวมทงสงผลดตอการแกไขปญหา และพฒนาประเทศโดยรวมดวย ดงนน เพอเสรมสรางขวญและก าลงใจในการปฏบตงานและเพอแสดงใหเหนวา ทกภาคสวนเลงเหนประโยชนและความส าคญของคณะกรรมการหมบาน (กม.) กระทรวงมหาดไทย จงประกาศก าหนดใหวนท ๙ มนาคม ของทกป เปนวนคณะกรรมการหมบาน (กม.)

ประกาศ ณ วนท ๑๗ เดอน มถนายน พ.ศ. ๒๕๕๔ ชวรตน ชาญวรกล (นายชวรตน ชาญวรกล) รฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทย

Page 69: ค าน า - kknontat.com · “ประเทศต้องมีรัฐบาล หมู่บ้านต้องมี กม.” “คณะกรรมการหมู่บ้าน

“ประเทศตองมรฐบาล หมบานตองม กม.” “คณะกรรมการหมบาน รากฐานของแผนดน”

68

คณะผจดท า

ทปรกษา

นายศรพงษ หานตระกล อธบดกรมการปกครอง

นายสถาพร ศรภกด รองอธบดกรมการปกครอง

นายอภชาต เทยวพานช รองอธบดกรมการปกครอง

นายชเกยรต มทธากาญจน รองอธบดกรมการปกครอง

คณะผจดท า

นายสวทย ค าด ผอ านวยการส านกบรหารการปกครองทองท

นายอนนต นาคนยม ผอ านวยการสวนพฒนาและสงเสรมการ

บรหารงานทองท

นายปรชา ดลกพรเมธ หวหนากลมงานพฒนาการบรหารงานทองท

น.ส.สภาพ แสนม หวหนาฝายพฒนาประสทธภาพการบรหารงานทองท

น.ส.อทย โคตรตะ เจาพนกงานปกครองช านาญการ

นายอมร ดอกไม เจาพนกงานปกครองช านาญการ

นายธระพฒน เตชะสข เจาพนกงานปกครองปฏบตการ

นางส าอาง ประสงคศร เจาหนาทปกครองช านาญงาน

นางสภาวด แสงสนธ เจาหนาทปกครองช านาญงาน

น.ส.กลยารตน ดานจารพงศ ลกจางประจ าหนวยงานภาษ

ภาพปก

นายเอกชย สงวนให นายชางภาพช านาญงาน

แบบปก

นายอมร ดอกไม เจาพนกงานปกครองช านาญการ

Page 70: ค าน า - kknontat.com · “ประเทศต้องมีรัฐบาล หมู่บ้านต้องมี กม.” “คณะกรรมการหมู่บ้าน