Tematy do opracowania z języka polskiego i wiedzy o kulturze w dniach od 20.04 do 25.04.2020

Nauczyciel: Beata Ragan

Klasa I tes (2 godziny)

Temat: Obraz Boga, człowieka i świata w „Hymnie” Jana Kochanowskiego.

Twórczość Jana Kochanowskiego rozpoczynamy od omówienia wybranych pieśni.Pieśni pisał poeta przez całe życie, zebrał je w dwie księgi. Wzorował się na mistrzu gatunku- starożytnym rzymskim poecie Horacym. Zaczerpnął od niego także filozofię życiową, łączącą elementy stoicyzmu i epikureizmu.Pieśń jest utworem stroficznym, podejmującym różnorodna tematykę.Wyróżnia się pieśni: miłosne, patriotyczne, religijne, refleksyjno- filozoficzne, biesiadne, będące pochwałą spokojnego życia na wsi.

1. Proszę przeczytać utwór J. Kochanowskiego pt. „Czego chcesz od nas, Panie”, podr.str.32.Utwór powstał podczas pobytu J. Kochanowskiego w Padwie. Ukazuje on renesansowy obraz Boga, świata i człowieka. Jej walory literackie i głębokie treści religijne spowodowały, że do dziś jest on śpiewany w kościołach.

2. Określcie: rodzaj liryki ( liryka inwokacyjna- utwory, w których podmiot liryczny zwraca się wprost do

konkretnego adresata, obok „ ja” lirycznego pojawia się „ty” liryczne), podajcie przykład z tekstu)

podmiot liryczny (człowiek mówiący w imieniu całej ludzkości- podajcie przykład z tekstu) adresat liryczny (Bóg) sytuacja liryczna (człowiek, w imieniu wszystkich ludzi, zwraca się do Boga, aby chwalić go i

podziękować za dzieło stworzenia- podajcie przykład z tekstu)3. Jakie atrybuty przypisuje się Bogu w utworze?

Bóg jest hojny, dobry, wszechobecny, stworzył piękny, uporządkowany, harmonijny świat i teraz nad nim czuwa, dba o zachowanie jego doskonałości

otacza człowieka nieustanną opieką i udziela mu licznych łask jest przedstawiony jako artysta, budowniczy: „buduje”, „haftuje”, „zakłada fundament,”

„przykrywa”4. Jakie elementy dzieła stworzenia zostały wymienione w utworze? ( wypiszcie z tekstu)5. Jaka koncepcja człowieka wyłania się z utworu?

Człowiek jest dziełem Boga- zadanie człowieka polega na afirmacji świata, który otrzymał w darze, na cieszeniu się pięknem natury, przez która objawia się Bóg.

6. Jaki gatunek literacki prezentuje ten utwór?Utwór ma formę hymnu, czyli uroczystej, pochwalnej, pisanej ku czci Boga, bóstwa, wielkiego bohatera.

Temat:” Pieśni” Jana Kochanowskiego jako wyraz światopoglądu poety.

Pieśń IX z Ksiąg pierwszych ( pieśń o charakterze biesiadnym, poetycki manifest stoicko- epikurejskiej postawy wobec życia)

1. Proszę przeczytać Pieśń IX z Ksiąg pierwszych (podręcznik, str.35) i udzielić odpowiedzi na następujące pytania: Jakich rad udziela poeta czytelnikowi? Czy Twoim zdaniem są one słuszne? W utworze poeta wykorzystuje topos śmiejącego się Boga. Co może śmieszyć Boga i

dlaczego? Jaki obraz Fortuny przedstawiono w utworze? Odszukaj i wskaż dowody na to, że filozofia Kochanowskiego nawiązuje do filozofii stoickiej i

epikurejskiej. Proszę uzupełnić notatki i przepisać je do zeszytu.

Klasa ITITemat: Wprowadzenie do baroku. (2 godziny)1. Nazwa epoki.

Barok to epoka w dziejach kultury europejskiej następująca po renesansie, przyniósł głębokie zmiany w dotychczasowym obrazie świata i człowieka, a także nowe tendencje w filozofii, sztuce i literaturze.To czas zamętu, konfliktów i wojen o podłożu religijnym ( wojna trzydziestoletnia). Polskę w tym czasie wyniszczały konflikty zewnętrzne, zwłaszcza najazd Szwedów, wojny z Turcją i państwem moskiewskim, jak i walki wewnętrzne ( powstania kozackie).Termin „barok” wywodzi się od portugalskiego słowa „barocco”, co oznacza rzadką, cenną perłę o nieregularnym kształcie.

2. Czas trwania.Europa: od końca XVI do końca XVII, a nawet do połowy XVIII stuleciaPolska: od początku lat 20 XVII w. do 1764 - koronacja Stanisława Augusta Poniatowskiego ( proszę zwrócić uwagę na oś wydarzeń epoki – podr.str.88-89).

3. Centra kulturalne, instytucje.Początkowo europejskim centrum kulturowym nadal pozostawały Włochy- Rzym jako siedziba papiestwa, Florencja, Wenecja. Renomą cieszyły się włoskie uniwersytety.Powoli jednak punkt ciężkości przesuwał się w kierunku Francji, która za panowania Ludwika XIV zyskała dominującą pozycje w Europie.W Polsce coraz większego znaczenia nabierała Warszawa, do której Zygmunt III Waza przeniósł monarszą siedzibę (1596). W pobliżu nowej stolicy, w Wilanowie, Jan III Sobieski zbudował reprezentacyjny pałac.Ważną rolę nadal odgrywał Kraków, jako siedziba uniwersytetu i miejsce pochówku królów.Mecenat – nadal decydującą rolę odgrywał mecenat kościelny, królewski oraz magnacki.

4. Światopogląd baroku.a) Kontrreformacja – ruch w Kościele katolickim, zainicjowany na soborze trydenckim ( ustalono

główne kierunki działania instytucji kościelnych), zmierzał do reformy wewnętrznej Kościoła i zwalczał reformację w celu odbudowy własnej potęgi oraz politycznych, gospodarczych i kulturalnych wpływów.

b) Filozofia – kształtowała się pod wpływem burzliwych okoliczności historycznych oraz społecznych, dlatego dominowały w niej elementy mniej optymistyczne niż w dobie odrodzenia.Kartezjusz – francuski filozof podkreślał wagę jednego pewnika: człowiek jest podmiotem myślącym „Cogito ergo sum” – „Myślę, więc jestem”.

B. Pascal francuski filozof odrzucił kartezjańskie zaufanie do rozumu,„Człowiek jest tylko trzciną, najwątlejszą w przyrodzie, ale trzcina myślącą”.Człowiek zakładający istnienie Boga jest w korzystniejszej sytuacji niż ten, który tego nie robi (tzw. zakład Pascala).

5. Sztuka baroku ( proszę ten punkt opracować samodzielnie na podstawie podręcznika lub innych źródeł informacji).

Temat: O poezji Mikołaja Sępa- Szarzyńskiego.

1. Geneza sonetów.

Wiersze Mikołaja Sępa Szarzyńskiego, choć powstawały w okresie późnego renesansu, wyrażają światopogląd charakterystyczny dla baroku. Ukazują człowieka trapionego niepokojem, rozdartego między tęsknotą do tego, co duchowe i święte, a pragnieniem rzeczy ziemskich.Mikołaj Sęp Szarzyński to poeta metafizyczny. Poezja metafizyczna ukazuje trudną kondycję egzystencjalną człowieka, jego wewnętrzną walkę, motyw zmagania się sił dobra i zła, Boga i szatana, światła i ciemności.

2. Sonet IV „O wojnie naszej, którą wiedziemy z szatanem, światem i ciałem”Proszę przeczytać sonet z podręcznika i odpowiedzieć na następujące pytania:Jaki jest – według osoby mówiącej główny cel życia człowieka? Podaj tezę i argumenty. Co o kondycji człowieka oraz jego własnego stosunku do ciała i do świata zewnętrznego mówi

sonet? Jaka relacja łączy człowieka z Bogiem? Jak człowiek postrzega samego siebie, a jak Stwórcę? Nazwij środki stylistyczne występujące w sonecie, są one typowe dla baroku. Sugestia: Przeznaczeniem człowieka jest bojowanie, walka duchowa ze światem i samym

sobą – między dobrą a złą częścią natury ludzkiej. Poeta definiuje człowieka jako istotę „wątłą, niebaczną, rozdwojoną w sobie”. Bóg jest uosobieniem szczęścia i pokoju. Człowiek, bez pomocy bożej łaski nie jest w stanie przezwyciężyć zła i dostąpić zbawienia.

Środki stylistyczne: antyteza – zestawienie dwóch pojęć o przeciwstawnych znaczeniach, tu: służy ukazaniu

złożoności życia ludzkiego, rozdarcia…(podajcie przykład) elipsa – świadome pominięcie jakiegoś składnika zdania lub wyrażenia, tu: poeta dwa

razy eliminuje czasownik „jest” peryfraza- zastąpienie słowa oznaczającego dany przedmiot, osobę… „srogi ciemności

Hetman (szatan) oksymoron-wyrażenie wewnątrz sprzeczne „świata łakome marności” przerzutnie i szyk przestawny- odzwierciedlają dramatyzm walki ( podajcie przykłady)

Proszę przepisać i uzupełnić notatkę według zaproponowanych punktów .Klasa Itg

Temat lekcji : Demoniczna Lady Makbet. (jedna godzina lekcyjna)Proszę określić rolę Lady Makbet w utworze, wskazać dominujące cechy jej charakteru (potwierdzić przykładami z tekstu)Sugestia: Lady Makbet jest kobietą o silnej osobowości, w zestawieniu z Makbetem wyróżnia się stanowczością, bezwzględnością, okrucieństwem, silną psychiką. Wytrwale realizuje swoje marzenia

o władzy u boku męża, kierując jego postępowaniem przed i po pierwszym zabójstwie. Ulega przemianie, jej kierunek jest jednak odwrotny niż w przypadku Makbeta. Z opanowanej, silnej , pozostaje wrak ludzki.

Temat; „Makbet” jako dramat szekspirowski.Proszę o przepisanie notatki do zeszytu.

Szekspir stworzył dramat nowożytny, zmienił model tragedii greckiej.Reforma teatralna Szekspira: zerwał z zasadą trzech jedności : czasu ( 17 lat), miejsca ( szkockie wrzosowiska, park, zamek,

pola bitwy, akcji (wielowątkowa: wątek Lady Makbet, wątek Banka ) zerwał z zasada decorum (odpowiedniości stylu); podniosła tragedia według niego może zawierać

elementy komiczne, a komedia- tragiczne złamał zasadę Sofoklesa, która głosiła , że na scenie nie może przebywać jednocześnie więcej niż

trzech aktorów rezygnacja z chóru – brak komentarzy chóru, widz sam obserwuje akcję i wyciąga wnioski wprowadził do teatru krew i sceny drastyczne (to też wcześniej znano tylko z relacji chóru) jego bohaterowie maja bogatą psychikę, dokonują trudnych wyborów mają wolna wolę, nie ciąży nad nimi fatum, przez indywidualne decyzje kształtują swoją

przyszłość ( zmiana koncepcji tragizmu) przesycał świat fantastyką : zwidy, duchy, nowa budowa dramatu – podział na akty i sceny zamiast stasimonów i epejsodiów, rezygnacja z

prologu i epilogu, pojawienie się didaskaliów (tekstu pobocznego)

Temat: Krytyczne czytanie tekstu – Jan Kott „Makbet” albo zarażeni śmiercią.

Proszę uważnie przeczytać tekst z podręcznika str.181 i odpowiedzieć tylko na dwa pytania pod tekstem. 1. Zapisz w zeszycie słowa kluczowe. Słowa kluczowe to wyrazy istotne dla całego tekstu,

najczęściej powtarzają się wielokrotnie, koncentrują wokół siebie problematykę utworu.2. Jak rozumiesz występujący w tekście aforyzm Stanisława Jerzego Leca?

Aforyzm to złota myśl, sentencja, zdanie zawierające ogólną prawdę filozoficzną lub moralną.

Notatek nie przysyłacie, mają być obowiązkowo w zeszycie.

Klasa III Tbs (środa), III Tfg (czwartek)

Temat: Ćwiczenia w tworzeniu własnego tekstu.1. Wykonaj polecenia do fragmentu powieści pt. „Przedwiośnie” S. Żeromskiego:

a) Odpowiedz, z czyjej perspektywy poznajemy przedstawioną sytuację.b) Co jest przedmiotem opisu?c) Na jakie zmysły oddziałuje fragment powieści. Uzasadnij odpowiedź, podając przykłady.d) Wskaż, co potęguje dramatyzm sceny.

Temat: Julian Tuwim – piewca codzienności.

1. Julian Tuwim to poeta i tłumacz, najwybitniejszy przedstawiciel grupy poetyckiej Skamander Nazwa tej grupy pochodzi od rzeki opływającej Troję.Cechy twórczości skamandrytów: język potoczny prosty człowiek jako bohater liryczny opisywanie życia codziennego ludzi

2. Proszę przeczytać wiersz J. Tuwima pt. „Do krytyków” oraz wykonać zadania:a)

określić rodzaj liryki podmiot liryczny adresat liryczny sytuacja liryczna

b) Co łączy utwór z założeniami tworzenia poezji według skamandrytów?c) Dlaczego wiersz jest skierowany do krytyków?d) Jaka koncepcja poezji wyłania się z utworu?

Klasa III C

Temat: Dokąd wzywa nas Pan Cogito? – Z. Herbert „Przesłanie Pana Cogito”.Proszę przeczytać wiersz z podręcznika.Osobą mówiącą jest Pan Cogito- człowiek myślący. Zwraca się on do współczesnych, zostawiając im przesłanie, jak żyć, nakazując przyjęcie postawy wyprostowanej. Właściwa jest tylko jedna droga – dochowanie wierności własnym ideałom.

a) Wyszukaj cytaty wyjaśniające, dokąd należy iść.

b) Kim byli i dlaczego zostali wybrani przez poetę: Gilgamesz, Hektor, Roland?c) Co wyróżnia te postacie?Notatka ma być obowiązkowo w zeszycie, nie przysyłacie jej.

Wiedza o kulturzeKlasa I Tfg, I TbsTemat: Programy telewizyjne – ich funkcje i rodzaje.Proszę opracować zagadnienie korzystając z podręcznika lub innych źródeł informacji.

Klasa I Tbs: Praca pisemna : Reklama telewizyjna – źródło rzetelnej czy zmanipulowanej informacji? Prace należy przesłać do 30.04.2020