ÑA HIEÄU SOÁ 87 · 2017. 2. 13. · ÑA HIEÄU SOÁ 87 Loøng tieác thôøi gian treân neáp luïa

ÑA HIEÄU SOÁ 87Loøng tieác thôøi gian treân neáp luïaLoøng mô höông phaán thuôû thanh bìnhYeâu Em ta ngaét chuøm hoa daïiThaû boán phöông trôøi vôùi chieán chinh. Traàm Kha K25

2 Toå quoác vaø daân Toäc

Ban Chaáp Haønh Toång Hoäi CSVSQ/TVBQGVN Ban Bieân Taäp Ña Hieäu

Chaân thaønh caûm taï:

Quyù Giaùo Sö, Quyù Chieán Höõu, Quyù Thaân Höõu, vaø Ñaïi Gia Ñình Voõ Bò

ñaõ uûng hoä taøi chaùnh vaø ñoùng goùp baøi vôû ñeå thöïc hieänÑaëc San Ña Hieäu 87.

ña HIEäu 87 3

Chuû ñeà: ª Toå Quoác & Daân ToäcToång phaùt haønh: ª Hoäi Voõ Bò Baéc CaliforniaChuû nhieäm: ª CSVSQ Nguyeãn Haøm K25Chuû buùt: ª CSVSQ Leâ Ñình Trí K29 Trò söï: ª CSVSQ Tröông Thaønh Minh K28Thuû quyõ: ª CSVSQ Traàn Trung Tín K31Ngaøy phaùt haønh: ª 19/09/2009Hoäp thö toaø soaïn: ª

ÑA HIEÄU MAGAZINE P.O. BOX 235 Mt. Eden, CA 94557 Tel: (510) 303 7963

Email ª : [email protected]: ª http://www.dahieu.comHình bìa: ª Tröng Nöõ Vöông

(tranh Vi Vi - ñoà hoïa Thaåm Vaân)

ÑA HIEÄU SOÁ 87Moät taác ñaát cuûa tieàn nhaân ñeå laïi cuõng khoâng ñöôïc ñeå loït º

vaøo tay keû khaùc. (Vua Traàn Nhaân Toâng)

Coäng Saûn khoâng theå thay ñoåi! Coäng Saûn phaûi ñöôïc loaïi ºboû maø thoâi! (Boris Yeltsin, TT Nga)


Trong soá naày

Trong soá naày... ª 4vaên Thö, Thoâng Baùo... 6 ªGiaûi Saùng Taùc ña Hieäu... 17 ªLaù thö chuû buùt... ª 19Laáy Laïi Bieån ñoâng ñeå Thaáy nhöõng ª

chaân Trôøi - thô Kyø Phong... 25ngöôøi vieät Löu vong Thaùch ñoá Trung quoác veà chuû ª

quyeàn Hoaøng Sa, Tröôøng Sa - nKT. anh... 28vietnam’s diaspora challenges china’s ª

claim to archipelagos - Lq. Thi K3... 31Bieån ñoâng vaø an ninh Trong vuøng ñna ª

- GS nv. canh ... 34Mai Toâi veà - thô nñ Giang K19... ª 48queâ Höông ngöôøi Tình - thô quoác nam K22... ª 49ngoài Laïi vôùi nhau - nH. Huøng K1... ª 50Baøi phaùt bieåu taïi ñH aâu chaâu - Tv. Trung K1... 58 ªnoäi Haøm cuûa ñieàu 4 & Tình Traïng chaân Khoâng ª

cuûa quyeàn Löïc Hieán ñònh - nX. Phöôùc... 68nhöõng ñoàng Minh anh Huøng - n. Kyû... ª 81chính nghóa daân Toäc - Minh voõ... ª 93Hueá Haï Huyeàn - thô TT. Xöùng K1... ª 100Traêng Troøn Beán ngöï - baøi hoïa nH. Huøng K1 ... ª 102ñeå nhôù Maõi nhöõng naêm daøi - thô Soâng Thu K24... ª 103Maët Traän Thöôøng ñöùc - T. döôõng K20... ª 105n ª oùi vôùi ñalat - thô LT. ñaït K25... 123d ª aáu aán - thô LT. ñaït K25... 124Thö Tím ngaøy Xöa - thô PK. Khoâi K19... ª 125Thu cuoái ai veà ª - thô PK. Khoâi K19... 126Toáng Leä chaân: Gioït nöôùc Maét Khoâ cuûa ª Hoøa Bình

Mieàn nam - Pn. nam K18... 127Mao & vieät nam - TB. nam... 140 ªTheá Giôùi Buoàn Trôû Laïi - thô L. anh K27... 149 ªTieáng Keâu cuûa Soûi ñaù - thô L. anh K27... 150 ªñaáu Tranh oân Hoøa Baát Baïo ñoäng - LT. Long... 151 ªLôøi Taï Toäi - thô nv. cö K29... 162 ªTrí Thöùc vaø quaù Trình daân chuû Hoaù – ª

Kinh nghieäm Ba Lan - PM. ngoïc... 165

ña HIEäu 87 5

Saøi Goøn (ñieåm saùch) - Tv. Hieàn vHv... 175 ªc ª huøm thô nñ. Giang K19..... 182Tröng vöông Khung cöûa Muøa Thu - nhaïc n. Loäc... 186 ªnhaùnh Söù queâ Höông - HT. nguyeân K25B... ª 188Traêng Thaùng Taùm thô quoác nam K22... 193 ªHeïn ngaøy Mai - thô quoác nam K22... 193 ªLyndon Baines Johnson: ngoâ ñình dieäm, churchill ª

cuûa thaäp kyû taïi aÙ chaâu - Minh voõ... 194Tröng nöõ vöông - nhaïc Thaåm oaùnh... ª 202Muøa Thu Treân ñoài Baéc - thô Traàm Kha K25... ª 203Boû ñaát - thô nñ. Giang K19... ª 204nghóa Trang quaân ñoäi Bieân Hoøa - nT. nam K11... ª 205Môø daàn ñi - aáu Tím K26B... ª 213Lôøi nhuû Sau cuøng cho ngöôøi ñi Xa! ª

- thô LP. chaâu K21B... 217Töï Söï ª - thô LP. chaâu K21B... 219Thaåm Phaùn Pq Tueä: “ ª vn khoâng hoïc ñöôïc gì töø kinh

nghieäm chaám döùt noäi chieán HKø” - ñqa. Thaùi... 220oâng Mcnamara ñaõ cheát nhöng Khoâng Tìm Ra Phöông ª

Trình ñuùng cho cuoäc chieán Tranh vn - T. vaân 29... 227Mcnamara died Without Finding the Right ª

Equation for the vietnam War - Lq. Thi K3... 231ñaïi dieän TTnñH/aâc thuyeát trình taïi ñaïi Hoäi ª

Lieân Hoäi aâu chaâu 2009... 234Tham döï ñHvB aâu chaâu 2009 - HT. Long K31... ª 244ñaïi Hoäi voõ Bò aâu chaâu 2009 - PdX. Trang K18/2... 250 ªvieät nam queâ Höông ngaïo ngheã - nhaïc nñ. quang... ª 256vieät nam Minh chaâu Trôøi ñoâng - nhaïc Huøng Laân... ª 258qua Soâng - thô nv. ngoïc K26... ª 259San Joseù, Tình aám Moâi Hoân - thô nñ. Giang K19... ª 260Kheùp cöûa - thô PK. Khoâi K19... ª 261Thöông veà Em Gaùi vn - thô quoác nam K22... ª 262Trôøi Khoâng Mö ª a, cöù Maëc aÙo Möa! - Tv. caáp 19... 264Sinh Hoaït voõ Bò Khaép nôi... ª 274Boán Möôi naêm – Hoà deã chi queân - aáu Tím K26B... ª 276Goïi veà - aáu Tím K26/B... ª 284Khôi doøng Kyû nieäm - Pv. Hoøa K18... ª 288Phaân Öu... 322 ªnhaät Kyù Trò Söï... 331 ªTrang taøi chaùnh uûng hoä ña Hieäu 333 ªTraû Lôøi Thö Tín... ª 337Lôøi cuoái... ª 341

THOÂNG TÖSoá: 009/BCH/TH 2008-2010

Kính gôûi: Ban Chaáp Haønh caùc Lieân Hoäi CSVSQ/TVBQGVN Ban Chaáp Haønh caùc Hoäi CSVSQ/TVBQGVN

Trích yeáu: v/v thaønh laäp Ban Toå chöùc ñaïi Hoäi XvII

Tham chieáu: Bieân baûn ñaïi Hoäi XvI vaên thö 003/BcH/HcSvSq/TvBqGvn/ncL

ñeå chuaån bò cho coâng taùc trieäu taäp vaø toå chöùc ñaïi Hoäi cöïu SvSq/TvBqGvn laàn XvII taïi mieàn nam california vaøo dòp Leã ñoäc Laäp Hoa Kyø naêm 2010, Ban chaáp Haønh Toâång Hoäi quyeát ñònh boå nhieäm thaønh phaàn Ban Toå chöùc ñaïi Hoäi XvII nhö sau:

Tröôûng Ban Toå Chöùc: cöïu SVSQ Nguyeãn Vaên ÖÙc K16 Phoù Tröôûng Ban Toå Chöùc: cöïu SVSQ Tsu A Caàu K29 Thuû Quyõ: cöïu SVSQ Traàn Tri Quoác K27 Thö Kyù: cöïu SVSQ Leâ Phöôùc Nhuaän K28

Laøm taïi orange county, ngaøy 16 thaùng 7 naêm 2009 cöïu SvSq nguyeãn Haøm K25 Toång Hoäi Tröôûng Toång Hoäi cSvSq/TvBqGvn

ÑOÀNG KÍNH GÖÛI:Hoäi ñoàng Tö vaán vaø Giaùm Saùt“Ñeå kính töôøng”Toång ñoaøn TTnñH, caùc ñoaøn TTn/ñH“Ñeå tri töôøng vaø yeåm trôï”caùc ñoaøn PnLv“Ñeå tri töôøng vaø yeåm trôï”caùc cô quan truyeàn thoâng TH/cSvSq/TvBqGvn“Ñeå phoå bieán”

TOÅNG HOÄI CÖÏU SINH VIEÂN SÓ QUANTRÖÔØNG VOÕ BÒ QUOÁC GIA VIEÄT NAM

BAN CHAÁP HAØNH TOÅNG HOÄIP.o. Box 944 Westminster, ca 92684 uSa

ñieän thoaïi: (714) 260-1487 - E-mail: [email protected]

TOÅNG HOÄI CSVSQ/TVBQGVNLIEÂN HOÄI AÂU CHAÂU

4 Rue de la Source, 95490 vaureùal, FranceTel: 0033-1-34217895

Email: [email protected]

VAÊN THÖVT01/BCH/LHAC/09-11

Trích yeáu: v/v Thaønh laäp Ban Chaáp Haønh Lieân Hoäi Nhieäm Kyø 2009-2011Tham chieáu: Noäi quy Toång Hoäi CSVSQ/TVBQGVN - Chöông VIII, ñieàu 53, 54, 55, 56

chieáu theo noäi quy cuûa Toång Hoäi cSvSq/TvBqGvn vaø qua cuoäc baàu cöû ngaøy 25/07/2009, thaønh phaàn Ban chaáp Haønh Lieân Hoäi,

caùc Hoäi ñòa phöông, Lieân ñoaøn TTnñH nhieäm kyø 2009-2011 goàm:

LIEÂN HOÄI CSVSQ/TVBQGVN/AÂU CHAÂU: ªLieân Hoäi Tröôûng: cSvSq nGuYEÕn HÖÕu XÖÔnG K26Lieân Hoäi Phoù noäi vuï: cSvSq ñaËnG vaÊn KHanH K25Lieân Hoäi Phoù ngoaïi vuï: cSvSq PHaÏM vaÊn ñÖÙc K18Thö Kyù kieâm Thuû quyõ: chò ñaËnG vaÊn KHanH K25ñaëc traùch TTnñH: cSvSq HoaønG Toân LonG K31ñaëc traùch Truyeàn Thoâng: cSvSq TRaÀn vIEáT Huaán K23 Hoäi Tröôûng khoái Taây Baéc AÂu: cSvSq nGuYEÃn vaÊn naM K20 (goàm caùc nöôùc Ñöùc, Bæ, Hoøa Lan, Na Uy, Ñan Maïch)

Hoäi Tröôûng khoái Taây Nam AÂu: ª cSvSq LaâM vaÊn RÔÙT K19 (goàm caùc nöôùc Phaùp, Anh, YÙ, Thuïy Só)

Lieân Ñoaøn Thanh Thieáu Nieân Ña Hieäu AÂu Chaâu: ª ñoaøn tröôûng: TRaÀn vIEáT Luaân 23/2 ñoaøn phoù: nGuYEÃn vÓnH quanG 19/2 Thuû quyõ: nGuYEÃn Xuaân PHÖÔÙc 26/2 Vaureùal, ngaøy 01/08/2009 CSVSQ Nguyeãn Höõu Xöông Lieân Hoäi Tröôûng Lieân Hoäi CSVSQ/TVBQGVN AÂu ChaâuNôi nhaän:- Toång Hoäi Tröôûng TH/cSvSq/TvBqGvn- chuû Tòch Hoäi ñoàng Tö vaán & Giaùm Saùt Toång Hoäi- nieân tröôûng Traàn vaên Trung, chuû tòch Hoäi ñoàng Tö vaán Lieân Hoäi- caùc Lieân hoäi, Hoäi- ñoaøn tröôûng Toång ñoaøn TTnñH “ñeå kính töôøng”- ñaëc san ña Hieäu “ñeå kính töôøng vaø phoå bieán”

TOÅNG ÑOAØN THANH THIEÁU NIEÂN ÑA HIEÄUBAN CHAÁP HAØNH TOÅNG ÑOAØN

THANH THIEÁU NIEÂN ÑA HIEÄUTÖÏ THAÉNG – DAÁN THAÂN – KHOÂNG MAØNG AN LAÏC DEÃ DAØNG

(Email: [email protected])

VAÊN THÖ Soá: 0004/BCH/TÑ 2008-2010

06/28/2009

Kính gôûi:Quyù Ban Chaáp Haønh Toång Hoäi Cöïu Sinh Vieân Só Quan

Tröôøng Voõ Bò Quoác Gia Vieät Nam.Trích yeáu: v/v Thoâng baùo toång quaùt Ban Chaáp Haønh Toång

Ñoaøn Thanh Thieáu Nieân Ña Hieäu:Kính thöa chuù cöïu SvSq Leâ vieát ñaéc, K22, Toång Hoäi Phoù

ñaëc Traùch Thanh Thieáu nieân ña Hieäu:Toång ñoaøn Thanh Thieáu nieân ña Hieäu kính gôûi ñeán quyù Ban

chaáp Haønh Toång Hoäi cöïu SvSq danh saùch toång quaùt thaønh phaàn Ban chaáp Haønh Toång ñoaøn Thanh Thieáu nieân ña Hieäu nhieäm kyø 2008-2010 ñeå kính töôøng:• Ban Coá Vaán: Goàm caùc thaønh vieân ñaëc bieät vaø quyù cöïu

Toång ñoaøn Tröôûng:o Traàn quoác duõng, Löõ anh Thö, nguyeãn Tröông Huy Long,

ngoâ Hieáu• Ban Chaáp Haønh:o Toång ñoaøn Tröôûng: Phaïm quaân vuõ – Theá heä II gia ñình

cöïu SvSq Phaïm Thaùi, K16o Toång ñoaøn Phoù ñaëc traùch TTnñH aâu chaâu: Traàn vieát Luaân

– Theá heä II gia ñình cöïu SvSq Traàn vieát Huaán, K23, kieâm Lieân ñoaøn Tröôûng Lieân ñoaøn TTnñH aâu chaâu

o Toång ñoaøn Phoù ñaëc traùch TTnñH uÙc chaâu: (seõ ñöôïc boå xung)

kieâm Lieân ñoaøn Tröôûng Lieân ñoaøn TTnñH uÙc chaâuo Toång ñoaøn Phoù noäi vuï: Phan vieät – Theá heä II gia ñình cöïu

SvSq Phan ngheø, K19o Toång ñoaøn Phoù ngoaïi vuï: ngoâ Phöông chi – Theá heä II gia

ñình cöïu SvSq ngoâ vaên nôi, K26o Thuû quyõ: nguyeãn Haøn Haèng – Theá heä II gia ñình cöïu SvSq

nguyeãn Thaønh Sang, K28o Thö Kyù: nguyeãn ñan Thanh – Theá heä II gia ñình cöïu SvSq

nguyeãn Xuaân cung, K23Ban Lieân Laïc:ñaïi dieän Toång ñoaøn taïi caùc ñòa phöông – vuøng: o Huyønh ngoïc Thuûy – Theá heä II gia ñình cöïu SvSq Huyønh

ngoïc an, K19 – Houston, Texas vaø vuøng phuï caän, uSao vuõ Troïng Giang – Theá heä II gia ñình cöïu SvSq vuõ quyù

Khang, K30 – virginia vaø vuøng phuï caän, uSao Leâ Phuøng ngaân – Theá heä II gia ñình cöïu SvSq Leâ vieát ñaéc,

K22 – northern california, uSao Phaïm ñình anh vuõ – Theá heä II gia ñình cöïu SvSq Phaïm

ñình döông, K23 – Southern california, uSacaùc Ban vaø Hoäi ñoàng goàm coù quyù vò ñoaøn tröôûng caùc ñoaøn

TTnñH:(Seõ ñöôïc boå sung)

Toång ñoaøn Thanh Thieáu nieân ña Hieäu kính mong söï löu taâm vaø höôùng daãn thöôøng xuyeân töø quyù Toång Hoäi cöïu SvSq/TvBqGvn!

TM. BCH/TÑ/TTNÑHPhaïm Quaân Vuõ, K16/2

Toång Ñoaøn Tröôûng

Toång Hoäi cSvSq/TvBqGvn cuøng Hoäi voõ Bò nam cali sau hai kyø hoïp môû roäng vôùi ñaïi dieän caùc khoùa trong hai

ngaøy chuû nhaät 12/07/2009 taïi Royal clubhouse vaø thöù Baûy 15/08/2009 taïi phoøng hoïp Lieân Hoäi cöïu chieán-Só nam cali, ñaõ baàu ra Ban Toå chöùc cho ñaïi Hoäi voõ Bò kyø thöù 17. caùc cuoäc hoïp neâu treân ñaõ ñoàng thuaän moät soá ñieåm caên baûn (sô thaûo) cho vieäc toå chöùc ñaïi Hoäi nhö sau.

Chöông trình: Thöù Saùu 2/7/2010: Tieàn ñaïi Hoäi vaø caùc nghi leã truyeàn thoáng Thöù Baûy 3/7 vaø Chuû Nhaät 4/7/2010: Sinh hoaït ñaïi Hoäi vaø daï tieäcÑòa ñieåm: Khu Little Saigon, nam californiaSinh hoaït: Hoäi tröôøng thaønh phoá Westminster, californiaTruy ñieäu: Freedom Park (Töôïng ñaøi chieán só vieät-Myõ) WestminsterDaï tieäc: Marriott Hotel, anaheim (Menu do nhaø haøng Seafood World cung caáp)Chi phí tham döï:Thaønh vieân: $100 (döï 2 ngaøy ñaïi Hoäi vaø daï tieäc)Thaân höõu: $70 (daï tieäc)TTNÑH döôùi 16 tuoåi: $35 (daï tieäc)Moïi yù kieán ñoùng goùp, xin göûi veà:

CSVSQ Nguyeãn Hoàng Mieân K19 Email: [email protected]

Traân troïng,Westminster, ngaøy 20 thaùng 8 naêm 2009

Tröôûng BTC/ÑHVB kyø 17CSVSQ Nguyeãn Vaên ÖÙc K16

TOÅNG HOÄI CSVSQ/TVBQGVN BAN TOÅ CHÖÙC ÑAÏI HOÄI 17

THOÂNG BAÙO SOÁ 1

Trích yeáu: V/v ñieàu haønh ñaëc san Ña Hieäu cuûa Toång Hoäi

ñaëc san ña Hieäu soá 85 phaùt haønh vaøo thaùng 1 naêm 2009 ñaõ cho ñaêng 2 baøi vieát coù noäi dung khoâng hoaøn toaøn phaûn aûnh

ñuùng vôùi toân chæ cuûa ña Hieäu cuõng nhö chuû tröông, laäp tröôøng cuûa TH/cSvSq/TvBqGvn. Ban chaáp Haønh Toång Hoäi thaønh thaät caùo loãi cuøng quyù ñoäc giaû trong vaø ngoaøi taäp theå cSvSq/TvBqGvn.

Sau khi tham khaûo vôùi Hoäi ñoàng Tö vaán vaø Giaùm Saùt, Ban chaáp Haønh Toång Hoäi cSvSq/ TvBqGvn quyeát ñònh:

1. chaáp nhaän ñôn töø nhieäm cuûa chuû Buùt ñinh Tieán ñaïo keå töø ngaøy 4 thaùng 3 naêm 2009.

2. Trong khi chôø ñôïi boå nhieäm taân chuû Buùt, ñaëc san ña Hieäu soá 86 seõ taïm thôøi ñình chæ phaùt haønh cho ñeán khi coù thoâng caùo môùi.

3. Thoâng caùo naøy coù hieäu löïc keå töø ngaøy kyù, seõ ñöôïc phoå bieán treân ñaëc san ña Hieäu soá 86.

Orange County, ngaøy 4 thaùng 3 naêm 2009Cöïu SVSQ Nguyeãn Haøm, K25

Toång Hoäi Tröôûng

THOÂNG CAÙOSoá: 005/BCH/TH 2008-2010

nÔI nHaän:Caùc Lieân Hoäi, Hoäi, Khoaù CSVSQ/TVBQGVN“Ñeå tri töôøng vaø phoå bieán”Caùc Ñoaøn PNLV, Toång Ñoaøn TTNÑH “Ñeå tri töôøng vaø phoå bieán”Caùc cô quan truyeàn thoâng TH/CSVSQ/TVBQGVN“Ñeå phoå bieán”BAÛN SAO KÍNH GÔÛI:Hoäi Ñoàng Tö Vaán & Giaùm Saùt“Ñeå kính töôøng”




Kính gôûi: caùc Ban chaáp Haønh Lieân Hoäi cSvSq/TvBqGvncaùc Ban chaáp Haønh Hoäi cSvSq/TvBqGvnTrích yeáu: v/v trôï giuùp kieän toaøn cô cheá Toång ñoaøn

TTnñHTham chieáu: - Bieân baûn ñaïi Hoäi XvI - vaên thö ngaøy 14/7/09 cuûa Hñ/Tv&GS - vaên thö 0004/BcH/Tñ/TTnñH

Ban chaáp Haønh Toång Hoäi cSvSq/TvBqGvn ñaëc bieät vui möøng tröôùc caùc thaønh quaû maø Ban chaáp Haønh Toång

ñoaøn TTnñH ñaõ phoå bieán vaø töôøng trình. caùc thaønh quaû naøy coù ñöôïc laø nhôø söï hoaït ñoäng beàn bæ cuûa Ban chaáp Haønh Toång ñoaøn, nhôø söï löu taâm khoâng ngöøng cuûa Hoäi ñoàng Tö vaán vaø Giaùm Saùt, nhôø söï giuùp ñôõ hieäu quaû töø caùc Ban chaáp Haønh Lieân Hoäi cSvSq/TvBqGvn vaø caùc Ban chaáp Haønh Hoäi cSvSq/TvBqGvn.

Ban chaáp Haønh Toång Hoäi thieát tha keâu goïi caùc Ban chaáp Haønh Lieân Hoäi vaø caùc Ban chaáp Haønh Hoäi tieáp tuïc thuùc ñaåy vaø hoã trôï cho caùc hoaït ñoäng tích cöïc cuûa caùc ñoaøn TTnñH (neáu ñaõ coù), nhanh choùng thaønh laäp hoaëc taùi thaønh laäp caùc ñoaøn TTnñH taïi caùc ñiaï phöông (neáu chöa coù); ñoàng thôøi, cuõng xin giuùp ñôõ caùc Ban chaáp Haønh ñoaøn TTnñH lieân laïc vaø noái keát caùc hoaït ñoäng vôùi Toång ñoaøn TTnñH. E-mail cuûa Toång ñoaøn TTnñH laø: [email protected]

chuùng toâi öôùc mong tieáp tuïc nhaän ñöôïc söï trôï giuùp maïnh

VAÊN THÖSoá: 010/BCH/TH 2008-2010




meõ cuûa toaøn theå quyù Ban chaáp Haønh vaø quyù vò cöïu SvSq/TvBqGvn.

Orange County, ngaøy 24 thaùng 8 naêm 2009

Cöïu SVSQ Nguyeãn Haøm, K25Toång Hoäi Tröôûng

ñoÀnG KÍnH GÔÛI:Hoäi Ñoàng Tö Vaán vaø Giaùm Saùt“Ñeå kính töôøng”Caùc Ban Ñaïi Dieän Khoaù“Ñeå kính töôøng”Toång Ñoaøn TTN/ÑH, caùc Ñoaøn TTN/ÑH“Ñeå tri töôøng vaø phoái hôïp”Caùc Ñoaøn PNLV“Ñeå tri töôøng vaø yeåm trôï”Caùc cô quan truyeàn thoâng TH/CSVSQ/TVBQGVN“Ñeå phoå bieán”


Kính gôûi: caùc Ban chaáp Haønh Lieân Hoäi cSvSq/TvBqGvn caùc Ban chaáp Haønh Hoäi cSvSq/TvBqGvnTrích yeáu: v/v trôï giuùp kieän toaøn cô cheá vaø hoaït ñoäng cuûa caùc ñoaøn Phuï nöõ Laâm vieân (PnLv) Tham chieáu: - Bieân baûn ñaïi Hoäi XvI - vaên thö ngaøy 14/7/09 cuûa Hñ/Tv&GSTöø tröôùc ñeán nay, hoaït ñoäng cuûa caùc Lieân Hoäi, Hoäi cSvSq/

TvBqGvn luoân ñöôïc söï trôï giuùp song song, ñaéc löïc vaø höõu hieäu cuûa caùc ñoaøn PnLv, maø thaønh vieân cuûa ñoaøn chính laø caùc phu nhaân cuûa caùc cöïu sinh vieân só quan. Trong kyø ñaïi Hoäi XvI hoài thaùng 7/2008, ñoaøn ñaõ ñöôïc ñeà nghò naâng caáp trong chieàu höôùng canh taân vaø heä thoáng hoaù moïi hoaït ñoäng.

ñeå chuaån bò vaø thieát laäp neàn moùng cho coâng taùc naøy, Ban chaáp Haønh Toång Hoäi thieát tha keâu goïi caùc Ban chaáp Haønh Lieân Hoäi vaø caùc Ban chaáp Haønh Hoäi tieáp tuïc thuùc ñaåy vaø hoã trôï cho caùc hoaït ñoäng tích cöïc cuûa caùc ñoaøn PnLv (neáu ñaõ coù), nhanh choùng thaønh laäp hoaëc taùi thaønh laäp caùc ñoaøn PnLv taïi caùc ñiaï phöông (neáu chöa coù) vaø gôûi danh saùch Ban chaáp Haønh ñoaøn ñeán Ban chaáp Haønh Toång Hoäi.Ban chaáp Haønh Toång Hoäi kính mong ñöôïc söï löu taâm giuùp ñôõ cuûa toaøn theå quyù Ban chaáp Haønh vaø quyù vò cöïu SvSq/TvBqGvn.

orange county, ngaøy 24 thaùng 8 naêm 2009 Cöïu SVSQ Nguyeãn Haøm, K25 Toång Hoäi TröôûngñoÀnG KÍnH GÔÛI:

Hoäi Ñoàng Tö Vaán vaø Giaùm Saùt “Ñeå kính töôøng”Caùc Ban Ñaïi Dieän Khoaù - “Ñeå kính töôøngï”TÑ/TTN/ÑH, caùc Ñoaøn TTN/ÑH “Ñeå tri töôøng vaøyeåm trôï”Caùc Ñoaøn PNLV - “Ñeå tri töôøng vaø phoái hôïpï”Caùc cô quan truyeàn thoâng TH - “Ñeå phoå bieán”





Kính gôûi: caùc Ban chaáp Haønh Lieân Hoäi cSvSq/TvBqGvn caùc Ban chaáp Haønh Hoäi cSvSq/TvBqGvn caùc Ban ñaïi dieän Khoaù cSvSq/TvBqGvn cöïu SvSq/K25 nguyeãn anh duõng, THP noäi vuï cöïu SvSq/K30 nguyeãn Gia Thieáu, THP Truyeàn ThoângTrích yeáu: v/v thoáng keâ nhaân soá vaø thöïc hieän Kyû Yeáu Tham chieáu: - Bieân baûn ñaïi Hoäi XvI - vaên thö ngaøy 14/7/09 cuûa Hñ/Tv&GS - ñeà nghò cuûa coá nT Buøi ñình ñaïm K1, cöïu THT

Kính thöa quyù nieân tröôûng vaø caùc baïn,Hoài naêm 1990, Ban chaáp Haønh Toång Hoäi ñöông thôøi, do coá

nieân tröôûng Buøi ñình ñaïm laøm Toång Hoäi Tröôûng, ñöôïc söï höôûng öùngroängraõitoaøncaàucuûacaùccöïuSVSQvaøgiađñình,ñaõmaïnhdaïn thu thaäp döõ lieäu vaø cho ra ñôøi quyeån Kyû Yeáu Haûi ngoaïi cuûa Tröôøng voõ Bò quoác Gia vieät nam. Kyû Yeáu naøy vöøa ñaûm traùch nhieäm vuï cuûa moät ghi cheùp lòch sö,û ñoàng thôøi cuõng phaàn naøo thaâu thaäp döõ lieäu veà nhaân soá cöïu SvSq ñang sinh soáng taûn maïn khaép theá giôùi.

ngaøy nay, 19 naêm sau, qua nhu caàu kieåm keâ nhaân soá, do lôøi ñeà nghò cuûa coá nieân tröôûng Buøi ñình ñaïm veà vieäc boå tuùc vaø taùi baûn Kyû Yeáu, Ban chaáp Haønh Toång Hoäi chính thöùc phaùt ñoäng vaø maïnh meõ keâu goïi toaøn theå cöïu SvSq vaø gia ñình, ñaëc bieät laø caùc Ban ñaïi dieän Khoaù, haõy heát loøng höôûng öùng vaø yeåm trôï coâng taùc thoáng keâ nhaân soá vaø taùi baûn Kyû Yeáu.

ñeå thieát laäp neàn moùng vaø xuùc tieán coâng taùc naøy, Ban chaáp Haønh Toång Hoäi uûy nhieäm:

cöïu SvSq/K25 nguyeãn anh duõng, THP noäi vu,ï phuï traùch vieäc thoáng keâ nhaân soá.

cöïu SvSq/K30 nguyeãn Gia Thieáu, THP Truyeàn Thoâng, phuï




traùch vieäc taùi baûn Kyû Yeáu.caùc coâng taùc naøy seõ coù nhöõng nhu caàu hoã töông, hai vò cöïu

SvSq neâu treân caàn phoái hôïp maät thieát, cuõng ñoàng thôøi thaønh laäp caùc Ban ñaëc nhieäm ñeå cuøng chung lo nhieäm vuï.

chuùng toâi tha thieát öôùc mong coù ñöôïc söï höôûng öùng noàng nhieät vaø trôï giuùp maïnh meõ cuûa toaøn theå quyù Ban chaáp Haønh, quyù Ban ñaïi dieän Khoaù, quyù nieân tröôûng, caùc baïn vaø gia ñình ñoái vôùi nhu caàu cuûa coâng taùc thoáng keâ nhaân soá vaø thöïc hieän Kyû Yeáu.

orange county, ngaøy 04 thaùng 09 naêm 2009 Cöïu SVSQ Nguyeãn Haøm, K25 Toång Hoäi Tröôûng

ñoÀnG KÍnH GÔÛI:Hoäi Ñoàng Tö Vaán vaø Giaùm Saùt“Ñeå kính töôøng”Toång Ñoaøn TTN/ÑH, caùc Ñoaøn TTN/ÑH“Ñeå tri töôøng vaø yeåm trôï”Caùc Ñoaøn PNLV“Ñeå tri töôøng vaø yeåm trôï”Caùc cô quan truyeàn thoâng TH/CSVSQ/TVBQGVN“Ñeå phoå bieán vaø yeåm trôï”

ña HIEäu 87 17

Trong chieàu höôùng phong phuù hoùa noäi dung ñaëc san, Ban Bieân Taäp ña Hieäu (BBT) ñang môû Giaûi Saùng Taùc ña Hieäu goàm caùc theå loaïi thô, vaên, nhaïc vaø

hoïa daønh cho caùc soá ña Hieäu saép phaùt haønh. qua giaûi saùng taùc naøy, BBT hy voïng hình aûnh ngöôøi Sinh vieân Só quan voõ Bò trong quaân tröôøng cuõng nhö hình aûnh ngöôøi Lính voõ Bò treân chieán tröôøng seõ ñöôïc nhaéc ñeán, ñöôïc toâ ñaäm vaø laøm roõ neùt hôn.

Giaûi saùng taùc naøy seõ ñöôïc aán ñònh theo töøng soá phaùt haønh. Theå leä döï thi moãi soá seõ coù chi tieát khaùc nhau tuøy theo chuû ñeà, nhu caàu vaø chieàu höôùng phaùt trieån cuûa giaûi. Theå leä döï thi trình baøy sau ñaây aùp duïng rieâng cho ña Hieäu 88 vôùi chuû ñeà: ñaùp Lôøi Soâng nuùi.

Theå leä Giaûi Saùng Taùc Ña Hieäu daønh cho soá 88A. Noäi dung:Giaûi Saùng Taùc ña Hieäu daønh cho soá 88 vôùi chuû ñeà ñaùp Lôøi

Soâng nuùi bao goàm 3 theå loaïi sau ñaây: hoài kyù (quaân tröôøng vaø chieán tröôøng), truyeän ngaén, vaø thô. noäi dung taát caû caùc theå loaïi naøy vieát veà: chaân dung ngöôøi lính voõ Bò trong quaân tröôøng cuõng nhö ngoaøi chieán tröôøng, kyû nieäm tröôøng Meï, tình yeâu vaø hoaøi baûo voõ Bò, Giaùng Sinh vaø voõ Bò v.v…

B. Theå leä döï thi & giaûi thöôûng:Tröôùc moãi baøi döï thi, neân ghi roõ: “Baøi döï thi saùng taùc

ñH88”, ghi hoï, teân, vaø ñòa chæ ôû cuoái baøi ñeå toaø soaïn tieän vieäc lieân laïc.

a/ Giaûi hoài kyù: Baøi döï thi giôùi haïn töø 10 - 15 trang ñaùnh maùy vôùi size chöõ 12, kieåu chöõ unicode vôùi phaàn thöôûng goàm:

Giaûi 1: $200 - Giaûi 2: $100 - Giaûi 3: $50b/ Giaûi truyeän ngaén: Baøi döï thi giôùi haïn töø 6 - 10 trang

ñaùnh maùy vôùi size chöõ 12, kieåu chöõ unicode vôùi phaàn thöôûng goàm:

Giaûi 1: $200 - Giaûi 2: $100 - Giaûi 3: $50c/ Giaûi thô: Bao goàm caùc theå luïc baùt, song thaát, thô 5 chöõ,

thô 6 chöõ, thô 7 chöõ, thô töï do v.v… giôùi haïn toái ña 100 caâu

Thoâng BaùoGiaûi Saùng Taùc ña Hieäu


vôùi phaàn thöôûng goàm:Giaûi 1: $100 vaø 3 giaûi ñoàng haïng moãi giaûi $50.Rieâng veà nhaïc vaø hoaï seõ daønh cho caùc soá ñH89 (TTnñH,

Muøa Xuaân Hy voïng) phaùt haønh vaøo muøa Xuaân, vaø ñH90 (chöa coù chuû ñeà) phaùt haønh dòp ñaïi Hoäi voõ Bò 17 vaøo thaùng 7 naêm 2010 vôùi muïc ñích coù ñuû thì giôø ñeå coù theâm nhieàu saùng taùc döï thi. chuùng toâi seõ coù höôùng daãn chi tieát cho hai theå loaïi naøy trong caùc soá 89 vaø 90.

C. Ñieàu kieän döï thi:- Taát caû ñaïi gia ñình voõ Bò vaø ñoäc giaû ña Hieäu ñeàu coù

theå tham döï. - caùc saùng taùc naøy chöa ñöôïc ñaêng baát cöù ñaâu, ngay caû

trong caùc dieãn ñaøn. nhöõng saùng taùc khoâng ñöôïc giaûi, ña Hieäu vaãn ñöôïc toaøn quyeàn xöû duïng neáu thaáy thích hôïp cho caùc soá phaùt haønh trong töông lai. Taùc giaû vaãn giöõ baûn quyeàn vaø coù quyeàn in aán hay phaùt haønh laïi sau naày.

- Baøi döï thi phaûi ñöôïc ñaùnh maùy vaø göûi qua ñòa chæ email cuûa Toøa Soaïn ña Hieäu: [email protected]

Baøi döï thi göûi qua ñöôøng böu ñieän seõ khoâng ñöôïc chaáp nhaän.

D. Thôøi gian nhaän baøi, tuyeân boá keát quaû, vaø nhaän giaûi: Thôøi gian nhaän baøi keå töø ngaøy phaùt haønh ña Hieäu 87, ngaøy

19/9/2009, cho ñeán 12g khuya thöù Baûy, 14/11/2009. Keát quaû seõ ñöôïc coâng boá trong ñaëc san ñH88, treân website

ña Hieäu, website TH, caùc dieãn ñaøn tröïc thuoäc TH vaø dieãn ñaøn caùc khoùa. Phaàn thöôûng seõ ñöôïc göûi veà taän nhaø.

Thöa quyù ñoäc giaû, ña Hieäu 88 laø giaûi khôûi ñaàu cuûa loaït giaûi saùng taùc cho

ña Hieäu do BBT/ñH phaùt ñoäng neân coøn haïn cheá treân nhieàu phöông dieän: soá ngöôøi döï thi, theå loaïi thi, cuõng nhö phaàn thöôûng cho caùc giaûi truùng v.v…. ñeå giuùp giaûi ñöôïc thaønh coâng vaø phong phuù hôn trong töông lai, BBT keâu goïi söï nhieät tình tham gia vaø uûng hoä cuûa toaøn theå ñoäc giaû khaép nôi, ñaëc bieät ñaïi gia ñình voõ Bò, quyù Giaùo Sö, quyù nT, ñoaøn Phuï nöõ Laâm vieân vaø Tñ/TTnñH. Moïi uûng hoä cho cuoäc thi, xin göûi veà ñòa chæ:

Toøa soaïn Ña Hieäu,P.O. Box 235Mt. Eden, CA 94557Memo xin ñeà: Quyõ Giaûi Saùng Taùc Ña HieäuBBT chaân thaønh caûm ôn quyù vò vaø traân troïng thoâng baùo, Leâ Ñình Trí K29, chuû buùt

ña HIEäu 87 19

nhöõng ngaøy gaàn ñaây, ngöôøi vieät nam khaép nôi, trong cuõng nhö ngoaøi nöôùc, chöùng kieán haøng loaït nhöõng söï kieän ñaùng nhôù maø tieâu bieåu laø söï

khieáp nhöôïc cuûa taø quyeàn coäng Saûn vieät nam (cSvn) khoanh tay nhìn keû thuø phöông Baéc tung hoaønh ôû bieån ñoâng, baét vaø gieát ngö daân vieät, laán ñaát laán bieån maø bao ñôøi cha oâng ñaõ gaày döïng. neáu nhöõng söï kieän naøy vaãn tieáp tuïc maø khoâng coù moät söï phaûn khaùng naøo töø trong cuõng nhö ngoaøi nöôùc, thì thôøi gian vieät nam maát vaøo tay Taøu coäng laø ñieàu coù theå ñeám ñöôïc treân ñaàu ngoùn tay! Laø cô quan ngoân luaän cuûa Toång Hoäi cöïu Sinh vieân Só Tröôøng voõ Bò quoác Gia vieät nam, Ban Bieân Taäp ña Hieäu môøi goïi quyù ñoäc giaû cuøng höôùng veà vieät nam qua chuû ñeà, “Toå quoác vaø daân Toäc” nhö moät nhaéc nhôû: ñöøng thôø ô vôùi vaän nöôùc ñang hoài nguy bieán.

ñeå laøm roõ nhöõng mong moûi ñoù, noäi dung ña Hieäu 87 bao goàm moät soá baøi vieát, thô, vaên vaø caû nhaïc ñeàu höôùng veà cuøng moät muïc ñích: loät traàn nhöõng aâm möu thaâm ñoäc cuûa coäng Saûn, nhöõng baøi hoïc cho cuoäc chieán ñaáu hoâm nay, ngöôõng moä nhöõng chieán só ñaõ hy sinh vì Toå quoác, vaø toân vinh nhöõng giaù trò nhaân baûn ngaøn ñôøi cuûa cha oâng chuùng ta.

Trong baøi, “ngöôøi vieät Löu vong Thaùch ñoá Trung quoác veà chuû quyeàn Hoaøng Sa, Tröôøng Sa”, cöïu Trung Töôùng Laâm quang Thi K3 ñaõ vieát baèng anh ngöõ vaø ñöôïc nguyeãn Khoa Thaùi anh dòch laïi, ñeà caäp ñeán hoà sô bieån ñoâng maø cöïu Thuû Töôùng vncH, oâng nguyeãn Baù caån, khi coøn sinh thôøi ñaõ chính thöùc, “neâu leân baèng chöùng lòch söû vaø ñòa dö haàu thieát laäp chuû quyeàn cuûa Vieät Nam treân hai quaàn ñaûo Hoaøng Sa vaø Tröôøng Sa.” ñaây laø vieäc laøm caàn thieát, moät maët ñoùng aán chuû quyeàn cuûa vn treân bieån ñoâng laø baát khaû xaâm phaïm,

Laù Thö chuû Buùt


laø ñieàu khoâng coù gì ñeå baøn caõi; maët khaùc, gioùng leân quan ñieåm cuûa coäng ñoàng ngöôøi vieät Haûi ngoaïi veà vaán ñeà bieån ñoâng vôùi coäng ñoàng quoác Teá tröôùc khi söï kieän seõ bò cSvn vaø Taøu coäng ñaåy ñi quaù xa.

cuøng lieân quan ñeán vaán ñeà bieån ñoâng, vaøo naêm 1995, GS nguyeãn vaên canh ñaõ coù moät baøi phoûng vaán vaø ñöôïc phoùng vieân Töôøng vaân ghi laïi. Maëc duø baøi phoûng vaán naøy ñaõ coù töø 15 naêm qua, nhöng nhöõng nhaän ñònh cuûa GS nguyeãn vaên canh vaãn ñuùng cho nhöõng gì ñang xaûy ra hoâm nay treân bieån ñoâng, ñaõ loät roõ aâm möu xaâm laán cuûa Taøu coäng. ñieàu ñaùng noùi laø ngöôøi vieät nam quoác Gia khoâng chæ caûnh baùo aâm möu laán chieám bieån ñoâng sau nhöõng söï kieän môùi xaûy ra gaàn ñaây cuûa Taøu coäng, maø thaät ra ñaõ ñöôïc caûnh baùo töø raát laâu trong suoát quaù trình baûo veä giang sôn gaám voùc cuûa cha oâng: caùch nay 15 naêm nhö caûnh baùo cuûa GS nguyeãn vaên canh, ñeán traän chieán bieån ñoâng cuûa Haûi quaân qLvncH vaøo naêm 1974, hay xa hôn nöõa trong suoát ngaøn naêm ñoâ hoä cuûa phöông Baéc. Lôøi hieäu trieäu cuûa vua Traàn nhaân Toâng ngaøy xöa nhö vaãn coøn vang voïng ñaâu ñaây: “Moät taác ñaát cuûa tieàn nhaân ñeå laïi cuõng khoâng ñöôïc ñeå loït vaøo tay keû khaùc.” ñoái vôùi giaëc phöông Baéc, ngöôøi vieät nam luùc naøo cuõng ñeà phoøng, caûnh giaùc, khi thì laéng dòu, môø nhaït, luùc thì cöông quyeát, döùt khoaùt. nhöng ñoái vôùi cSvn, aâm möu baùm goùt Taøu coäng ñeå toàn taïi laø vieäc laøm ñeâ heøn: hoï ñaõ ngang nhieân röôùc voi veà giaøy maû toå! ñieàu naøy lòch söû vieät nam seõ maõi maõi ghi nhôù nhö moät ñieàu oâ nhuïc.

veà hieän traïng cuûa caùi goïi laø nhaø nöôùc coäng Hoøa Xaõ Hoäi chuû nghóa vieâït nam (cHXHcnvn), vôùi ñieàu 4 Hieán Phaùp trong tay, taø quyeàn cS ñaõ coù lyù do maïnh ñeå ra tay boùp ngheït caùc tieáng noùi daân chuû trong nöôùc, ñeå ñaøn aùp 84 trieäu ngöôøi daân trong caûnh khoán cuøng, ñaõ töôùc ñoaït moïi taøi saûn cuûa hoï maø khoâng cho hoï moät quyeàn khaùng cöï naøo! vaïch traàn tính phi phaùp cuûa ñieàu 4 Hieán Phaùp cuûa nhaø nöôùc cHXHcnvn chính laø ñieåm moät yeáu huyeät cuûa boïn taø quyeàn naøy. Baøi vieát “noäi Haøm cuûa ñieàu 4 & Tình Traïng chaân Khoâng cuûa quyeàn Löïc Hieán ñònh” cuûa taùc giaû nguyeãn Xuaân Phöôùc, tuy khoâng phaûi laø tieáng noùi chính thöùc cuûa Toång Hoäi voõ Bò, nhöng laø moät phaân tích ngoaïn muïc ñeå tham khaûo, ñaõ

ña HIEäu 87 21

hoaøn thaønh xuaát saéc vai troø ñieåm huyeät aáy. ngoaøi ra, trong baøi chính nghóa daân Toäc, taùc giaû Minh

voõ ñaõ vaïch roõ laèn ranh quoác - coäng khi oâng ñi saâu vaøo khía caïnh daân Toäc: moät beân duøng daân Toäc nhö moät lyù töôûng phuïng söï maø moïi ngöôøi daân töï nguyeän daán thaân baûo veä; coøn moät beân laáy daân Toäc nhö moät chieâu baøi ñeå laïm duïng haàu ñöa chuû thuyeát coäng Saûn aùp ñaët vaøo vieät nam. Haäu quaû cuûa ñaïi hoïa aùp ñaët naøy laø vn ñang ôû ngöôõng cöûa dieät vong thaáy roõ trong töông lai gaàn! Baøi vieát nhö nhaéc nhôû chuùng ta caàn caûnh giaùc vaø nhaän dieän coäng Saûn laø keû thuø chung duø chuùng coù gian manh vaø traùo trôû ñeán ñaâu.

veà phaàn vinh danh quaân löïc vncH, vaøo nhöõng naêm 1974, khi chieán tröôøng baét ñaàu soâi suïc, nhieàu traän ñaùnh lôùn ñaõ noå ra khaép nôi maø traän ñaùnh Thöôøng ñöùc laø moät thieät haïi naëng neà cho caû ta laãn ñòch. naêm aáy, tröôùc nhöõng böõa aên taïi phaïn xaù, trung ñoaøn SvSq thöôøng hay coù nhöõng thoâng baùo, vaø nhöõng tin döõ töø chieán tröôøng luùc naøy ñöôïc ñöa veà lieân tuïc. nhöõng khuoân maët thaân quen laàn löôït ñöôïc neâu teân maëc nieäm: voõ Thieân Thö K25, Leâ vaên cao K26, Leâ Haûi Baèng K26, Toâ vaên nhò K26, Traàn ñaïi Thanh K26 v.v… Luùc ñoù, chuùng toâi khoâng heà bieát roõ caùc nieân tröôûng aáy ñaõ hy sinh caùch naøo, chæ thaáy tieác nuoái nhöõng ngaøy vui beân nhau ñaõ qua, môùi hoâm naøo coøn ñoù maø nay ñaõ…. Maõi ñeán khi ñoïc baøi Maët Traän Thöôøng ñöùc cuûa cSvSq Tröông döôõng K20 chuùng toâi môùi vôõ leõ: “Moät mình Tieåu Ñoaøn 3 Nhaûy Duø maø phaûi caàm cöï vôùi caû Trung Ñoaøn cuûa Sö Ñoaøn 304, ñòch cho caùc ñôn vò thay phieân taán coâng gaàn moät ngaøy. Caùc só quan duõng maõnh cuûa Tieåu Ñoaøn 3 Nhaûy Duø nhö Ñaïi UÙy Voõ Thieân Thö, K25ÑL, Trung UÙy Toâ Vaên Nhò, K26ÑL, goïi phaùo binh baén leân ñaàu, vaø ñaõ cuøng cheát chung vôùi haøng traêm xaùc ñòch.” vôùi söï cheânh leâäch quaân soá tham chieán quaù caùch bieät nhö vaäy (cöù 1 quaân ta phaûi ñöông ñaàu vôùi 5 quaân ñòch) neân caùc anh ñaõ ñi ñeán quyeát ñònh ñoåi maïng mình ñeå bieán caùi thaát theá thaønh öu theá: cöù 3 xaùc quaân ta ñoåi ñöôïc 10 xaùc ñòch. quyeát ñònh cuûa caùc anh mang nhieàu yù nghóa: ñaõ chieán ñaáu thaät anh duõng vaø ñaõ cheát nhö nhöõng anh huøng.

Trong baøi, “Toáng Leä chaân: Gioït nöôùc Maét Khoâ cuûa Hoøa Bình Mieàn nam” cuûa taùc giaû Phan nhaät nam K18, vôùi 510


ngaøy bò vaây haõm, Toáng Leä chaân ñöôïc xem nhö laø traän ñaùnh laâu nhaát trong lòch söû chieán tranh cuûa nhaân loaïi! vaø maëc duø Toáng Leä chaân ñaõ bò ñòch chieám nhöng traän chieán naøy ñaõ ghi vaøo quaân söû nhöõng trang anh huøng ca laãm lieät cuûa ngöôøi Lính vieät nam coäng Hoaø maø tieâu bieåu laø Tñ92Bñq do Trung Taù Leâ vaên ngoân K21 chæ huy. Trong phaàn keát luaän, taùc giaû ñaõ coù nhaän xeùt: “Ngoân vaø Tieåu Ñoaøn 92 Bieät Ñoäng Quaân döïng chaéc taám bia lôùn nhaát, röïc rôõ nhaát. Cao quyù hôn taát caû, Ngoân vaø 259 Bieät Ñoäng Quaân cuûa Toáng Leä Chaân laø nhöõng chieán só chieán ñaáu cho hoøa bình: Hoøa Bình cuûa queâ höông Vieät Nam.” Thaät khoâng coøn gì cao caû hôn söï hy sinh cuûa nhöõng ngöôøi Lính quaân Löïc vieät nam coäng Hoøa.

veà hieän tình ñaáu tranh trong nöôùc, baøi vieát, “ñaáu Tranh oân Hoaø vaø Baát Baïo ñoäng” cuûa taùc giaû Luyeän Thaønh Long laø moät baøi vieát hay caàn tham khaûo. Taùc giaû ñaõ neâu leân taám göông ñaáu tranh baát baïo ñoäng cuûa Mahatma Gandhi vaøo ñaàu theá kyû 20 ñeå giuùp aán ñoä giaønh ñoäc laäp töø tay ngöôøi anh, nhö moät caùch thöùc maø caùc nhaø ñaáu tranh daân chuû cho vieät nam hoâm nay caàn noi theo, moät baøi hoïc quyù giaù ñeå giuùp chuùng ta ñöông ñaàu vôùi söùc maïnh cuûa taø quyeàn cSvn. nhöõng cuoäc ñaáu tranh cuûa ngöôøi coâng Giaùo töø vuï Toaø Khaâm Söù ñeán vuï Tam Toøa trong nhöõng ngaøy vöøa qua ñeàu cho thaáy theá maïnh voâ cuøng lôïi haïi cuûa saùch löôïc baát baïo ñoäng naøy: cuûa yeáu ñaáu vôùi maïnh, cuûa chính nghóa ñaáu vôùi taø thuyeát, söùc maïnh cuûa tay khoâng ñaáu vôùi suùng, cuûa lôøi kinh tieáng haùt ñaáu vôùi duøi cui, choù nghieäp vuï.... Saùch löôïc naøy tröôùc maét ñaõ ñem laïi nhieàu thaéng lôïi veû vang veà maët chính trò vaø ngoaïi giao döôùi maét nhìn cuûa toaøn theá giôùi.

cuõng nhö baøi phoûng vaán, “Trí Thöùc vaø quaù Trình daân chuû Hoaù – Kinh nghieäm Ba Lan” do Phaïm Minh ngoïc löôïc dòch, ñaõ cho chuùng ta baøi hoïc voâ giaù khaùc veà vieäc taän duïng ñöôïc nhöõng cô hoäi thöïc tieãn ñeå giaønh laáy theá thaéng nhaèm ñem laïi thaønh coâng cho coâng cuoäc ñaáu tranh giaønh Töï do daân chuû, maø kinh nghieäm cuûa caùc nhaø daân chuû Ba Lan laø moät caûm höùng cho nhöõng trí thöùc cuõng nhö nhöõng nhaø daân chuû ôû vn hoâm nay.

veà thô, moät soá baøi thô noùi veà vieät nam vôùi tieát thô maïnh coù, nheï nhaøng coù, nhöng töïu trung ñeàu phaûn aûnh ñöôïc nhöõng

ña HIEäu 87 23

giaù trò nhaân baûn ngaøn ñôøi cuûa cha oâng chuùng ta: yeâu nöôùc, thöông noøi, bao dung, nhaãn nhuïc.... caùc taùc phaåm thô ñeàu cho thaáy moät vieät nam ñeïp nhö mô trong loøng nhöõng ngöôøi con xa xöù, ngaøy ñeâm vaãn mong ngoùng veà Toå quoác vôùi tình yeâu thöông tha thieát. Baøi, “Laáy Laïi Bieån ñoâng ñeå Thaáy nhöõng chaân Trôøi”, Kyø Phong ñaõ môû ñaàu vôùi nhöõng ñieäp ngöõ “leõ ra” nhö moät tieác nuoái ngôõ ngaøng, moät vn ñuùng ra ñaõ phaûi töôi saùng hôn nhieàu:

Leõ ra nhöõng bôø bieån queâ höông phaûi xanh daøi tít taép Leõ ra nhöõng hoøn ñaûo queâ höông phaûi nöôøm nöôïp boùng

döøa .....Vaø leõ ra Vieät Nam ñaõ laø haøng ñaàu kinh teá ñeå roài cho thaáy hieän traïng phuõ phaøng cuûa vn hoâm

nay:Bieån Vieät Nam khoâng nhìn ñöôïc ra xa Soùng Vieät Nam khoâng bao la haûi lyù …Bôø phöông ñoâng soùng seõ vôõ töøng ñeâm Töøng ñeâm haän, möa khoâng nhieàu baèng nöôùc maét.Buoàn vaø ñau quaù, phaûi khoâng caùc baïn?!Baøi thô, “Mai Toâi veà”, cuûa thi só nguyeãn ñoâng Giang

K19, ñaõ veõ ñöôïc moät töông lai thaät ñeïp, bình dò nhö cuoäc ñôøi cuûa nhöõng ngöôøi lính vncH sau chieán tranh, nhöng bao giôø thöïc hieän ñöôïc öôùc mô bình dò aáy vaãn coøn laø moät caâu hoûi boû ngoû, ngaøy mai laø bao giôø hay vaãn coøn laø öôùc mô:

Mai toâi veà queâ Cha ñaát MeïCaàm phaán giaûng baøi cho luõ em thôNgaøy coøn laïi xin ñi gaùnh ñaátÑaép traêm ñöôøng vaøo giaác nguû mô.Hay nhö quoác nam K22, qua baøi thô, “queâ Höông ngöôøi

Tình”, cuõng chæ laø lôøi höùa heïn ñeïp cho mai sau:Heïn nhau nheù, ngaøy nao veà coá xöù,Noái voøng tay, xaây döïng laïi cô ñoà.Toâi yeâu em giöõa ñoàng luùa nhö mô,Con thuyeàn nhoû seõ ñaày hoa cöôùi.ñoù laø moät soá taâm tình thô tieâu bieåu ñöôïc vieát töø haûi ngoaïi.

coøn trong nöôùc thì sao? Tuy hoï soáng trong caûnh chim loàng


caù chaäu nhöng nhöõng caâu thô daønh cho vieät nam cuûa hoïï vaãn coøn cöùng raén, vaø phaûng phaát neùt kieâu huøng ngaøy naøo. Baøi “Lôøi Taï Toäi” cuûa nguyeãn vaên cö E29, Saøigoøn, laø moät ñieån hình:

Xin taï toäi queâ höông nghieâng ngaõ,Ñaõ vì con, ñöùt gaùnh giöõa ñöôøngNôï töøng con suoái, bôø möôngNôï con Huyeát-loä maùu xöông oaùn hôøn.vaø baøi, “Lôøi nhuû Sau cuøng cho ngöôøi ñi Xa” cuûa quaû

phuï Leâ Phöông chaân 21/B, Saøigoøn, cuõng coù cuøng taâm traïng raén roûi cuûa nam nhi, nhöng vaãn laø taâm söï cuûa ngöôøi phuï nöõ thôøi chieán ñöùng tröôùc chieán tranh nghieät ngaõ, bình thaûn ñeán ñieáng loøng tieãn xaùc choàng laàn cuoái:

Toâi töï hoûi toâi ñaõ hieåu gì chöa?Khi gioït nöôùc maét chia ly khoùc ngöôøi yeâu di chuyeånKhi toâi ñöùng caén moùng tay nhìn ñoaøn xe ñôn vò leân

ñöôøngToâi traûi nheï hoàn mình theo veát xe laên...Hoâm nay, sau hôn 34 naêm chieán tranh ñaõ keát thuùc, daân

vn ñaõ coù ñöôïc bao ngaøy haïnh phuùc? vaø vôùi nhöõng söï thaät phuõ phaøng ñang dieãn ra nôi queâ nhaø, töø Taây nguyeân ñeán Bieån ñoâng bò vaây haõm, loøng daân ai oaùn, lieäu chuùng ta coù coøn “ñöùng caén moùng tay” nhìn coäng Saûn vieät nam röôùc voi veà giaøy maû toå? Xin traû lôøi ngay laø KHoânG. chuùng ta seõ khoâng bao giôø thôø ô vôùi meänh nöôùc, khoâng chaáp nhaän thaûm caûnh ngaøn naêm ñoâ hoä giaëc Taøu taùi dieãn treân queâ höông vieät nam. Moãi ngöôøi moät tay, keû coù coâng, ngöôøi coù cuûa, bieát hoïc laáy nhöõng kinh nghieäm quyù baùu cuûa xöù ngöôøi ñeå töøng böôùc chuùng ta tieán haønh giaûi theå cSvn. Xin hoàn thieâng soâng nuùi hoä phuø chuùng ta ñeå xöông maùu cuûa nhöõng chieán Só qLvncH khoâng bò phí phaïm, ñeå chuùng ta vaø con chaùu ñöôïc höôûng nhöõng ngaøy thaùng thanh bình treân queâ höông vieät nam yeâu daáu.

Sau heát, BBT ña Hieäu chaân thaønh tri aân nhöõng ñoùng goùp thieát thöïc cuûa quyù baïn ñoïc boán phöông vaø haân haïnh giôùi thieäu ña Hieäu 87 vôùi chuû ñeà, “Toå quoác & daân Toäc”.

Leâ Ñình Trí K29, chuû buùt Ña Hieäu

ña HIEäu 87 25

(Coøn laïi tim naøy thöông pheá Vaø muøa xuaân nöûa ñòa caàu veà treã)

Leõ ra nhöõng bôø bieån queâ höông Phaûi xanh daøi tít taép

Leõ ra nhöõng hoøn ñaûo queâ höông Phaûi nöôøm nöôïp boùng döøa naøy em, hôõi em Bao laâu nöõa Thuûy trieàu troãi soùng tình ca naøy anh, hôõi anh Bao laâu nöõa ñoaøn taøu tröïc tuyeán Hoaøng, Tröôøng Sa Hoâm nay möa muø, trôøi chôùp leä daûi maây-thaønh xaùm ngoeùt Hoàn nhöõng con taøu vaùng vaát Bieån ñoâng ñoâi maét 74, ñoâi maét 75 vaø bao ñoâi maét ngö daân ñaõ khoâng coøn thaáy saùng Böõa tieäc maùu ngaøy qua ngaøy hoang ñaõng Treân xaùc thaân nhöõng coøm coõi bieát leâ chaânTraéng ôûn nanh, bieät thöï giöõa khung thaønh Tuùi baïc quoác gia rôi rieâng vaøo tuùi aùo Leõ ra mieàn Trung, khoâng ngaïi lo vì gioâng baõo

Bieån Quinhôn - aûnh Thaåm Vaân


Leõ ra mieàn Baéc, khoâng coù nhöõng phoá vaãy, phoá lieàu Leõ ra mieàn nam, daân oan khoâng phaûi ñôùn ñau keâu Leõ ra quaân löïc vieät nam phaûi ñöôïc vuõ trang toái taân, huøng haäu laém vaø leõ ra vieät nam ñaõ laø haøng ñaàu kinh teá vaø neáu toâi, em, khoâng nhoû leä nhö möa muø trôøi, nhö gioù hoâm nay ai ñaùnh thöùc côn say ai daäm chaân ñeå oàn aøo ñaát toå Moät ngoâ quyeàn beâu ñaàu Hoaèng Thao nôi Baïch ñaèng giang thuôû ñoù Moät nam quoác Sôn Haø phaù Toáng bình chieâm Moät Traàn Thuû ñoä saùt quaân nguyeân Moät lôøi khuyeân cuûa nguyeãn Phi Khanh Mang giaác moäng Linh quy Hoaøn kieám Xöông nam tieán Maõn Thanh sôø sôø goø ñoáng nhò Haø ñoû maùu thieân thuHoâm nay…Bieån vieät nam khoâng nhìn ñöôïc ra xa Soùng vieät nam khoâng bao la haûi lyù Hôn 2 trieäu vua quan luõ-loaøi boïn aáy caøn khoân cuûa baùu vaáy maùu anh em Treân gheá baïo quyeàn laïi hoø heùt daân ñen ñöùng ñaèng sau nghòt ngoøm hoá thaúm Laïi hoâ haøo, laïi gaøo böøng böøng khí theá vaø coù leõ laïi ñöa 77 trieäu con ngöôøi laøm bia ñôõ treân ñaàu ñau loøng vaø mæa mai thay trí tueä ñænh cao Laëng nhìn laõnh thoå vieät luøi daàn töø phöông Baéc Toå tieân ôi nôi ñaâu laø giaëc Toå tieân ôi soâng nuùi 4000 naêm Bôø phöông ñoâng soùng seõ vôõ töøng ñeâm Töøng ñeâm haän, möa khoâng nhieàu baèng nöôùc maét Hoàn queâ höông, toâi, anh, naøo thaát traùch ñaát queâ höông, em, naøo bieát daâng ngöôøi Maùu vieät roài seõ ñoå vôùi truøng khôi caàm, thuù ñoù xin moät laàn tan naùt

ña HIEäu 87 27

Laäp laïi haøo quang ngöôïc veà 200 xuaân tröôùc Boùng côø ñaøo, aùo vaûi phuïc Thaêng Long Khuùc bình ca man maùc daûi soâng Hoàng Giaùp baïc lieân hoan kheùt muøi thuoác suùng Bieån ñoâng ôi Haõy cuøng anh loàng loäng Haõy cuøng em gioâng baõo ñuoåi xaâm laêng neáu nhöõng keû tham lam quen huùt maùu daân Hieåu ñöôïc xaùc thaân laø taïm bôï vaø taát caû... cuûa queâ höông töø vieân ñaïn vôõ cuûa queâ höông töøng gioït moà hoâi rôi ñöøng ñaûo ñieân vôùi yù thöùc heä gieát ngöôøi Moïi rôï aáy loãi thôøi vaø khoâng bao giôø toàn taïi neáu voâ thaàn Haõy cho haén bieát yeâu queâ höông laø chính ñaïo neáu laø daân coâng Giaùo Xin chuùa thöùc tænh haén ñòa nguïc linh hoàn neáu laø con chaùu Phaät chí Toân Xin veõ cho haén neûo luaân hoài nghieäp chöôùng Bieån ñoâng, ñoâi maét vieät nam nhìn ra muoân höôùng Möôøi ngoùn tay daøi vôùi ñeán nhöõng chaân trôøi ñöùng leân ñi - naøo anh - naøo em - naøo toâi nhöõng gì cuûa vieät nam, haõy traû cho vieät nam laàn cuoái Maùu seõ ñoå, ñaâu caàn ai keâu goïi nhöõng gì cuûa queâ höông, xin ñeå laïi cho queâ höông Xaùc thaân naøo maõi maõi tröôøng toàn nhöng daân toäc seõ khoâng bao giôø cheát Laïy meï giaø, moät ngaøy con baêng ra bieån lôùn con laïy cha, moät buoåi saùng chia ly Kieân cöôøng leân, em nheù ngöôøi yeâu Gaëp khoán khoù caén raêng maø chòu ñöïng non soâng vieät nam truøng truøng vaïn daëm Bôø ñaïi döông vieät nam daûi daûi khoâng ngôi Taát caû chuùng ta ôi - Laáy laïi Bieån ñoâng - ñeå thaáy nhöõng chaân trôøi Kyø Phong


chín ngaøy tröôùc khi töø traàn ôû San Joseù, california, thuû töôùng cuoái cuøng cuûa mieàn nam, oâng nguyeãn Baù caån, tranh ñaáu baûo veä queâ höông khoûi naïn

baønh tröôùng cuûa baù quyeàn Trung quoác. nhaân danh ngöôøi vieät di daân, oâng caån ñeä trình leân Lieân Hieäp quoác moät hoà sô xaùc ñònh theàm luïc ñòa ôû bôø bieån vieät nam, theå theo hieäp ñònh cuûa Lieân Hieäp quoác veà Luaät Haøng Haûi.

Hoà sô cuûa Thuû töôùng caån ñöôïc soaïn thaûo vôùi söï hoã trôï cuûa caùc nhaø chuyeân moân veà coâng phaùp quoác teá trong coäng ñoàng vieät nam haûi ngoaïi, neâu leân baèng chöùng lòch söû vaø ñòa dö haàu thieát laäp chuû quyeàn cuûa vieät nam treân hai quaàn ñaûo Hoaøng Sa vaø Tröôøng Sa.

Trong khi ngöôøi vieät haûi ngoaïi ñang coá tranh chaáp sôû höõu cuûa hai quaàn ñaûo naøy thì Haø noäi, moät cheá ñoä ñaõ chieám quyeàn löïc baèng nhöõng ngoân töø hoa myõ nhö ñoäc laäp vaø loøng yeâu nöôùc, laïi daâng hieán laõnh haûi vaø ñaát ñai cuûa mình cho Trung quoác. nhöõng hoøn ñaûo naøy seõ daønh cho Trung quoác phaàn lôùn chuû quyeàn ôû haûi phaän Bieån ñoâng cuõng nhö quyeàn ñaùnh caù vaø quyeàn khai thaùc nguyeân lieäu vaø tieàm naêng veà daàu khí.

Lòch söû ñaõ coù nhöõng söï truøng laäp laï kyø. Thuôû xöa, caùc vua chuùa vieät nam hay gôûi söù thaàn sang hoaøng cung Baéc

Laâm Quang Thi K3

ngöôøi vieät Löu vong Thaùch ñoá Trung quoác veà chuû quyeàn

Hoaøng Sa, Tröôøng Sa

ña HIEäu 87 29

Kinh trieàu coáng caùc ñeá vöông quyeàn uy hôn mình ñeå ñoåi laáy söï baûo veä cuûa hoï. ngaøy nay cuõng khoâng khaùc gì maáy, ngoaïi tröø hai ñieåm chính: vua vaø hoaøng ñeá ngaøy tröôùc ñaõ ñöôïc caùc laõnh tuï coäng saûn thay theá, ngoïc ngaø chaâu baùu, vaøng, vaø ngaø voi ñaõ ñöôïc thay theá baèng nhöõng chuyeån nhöôïng laõnh haûi quyù baùu ñi ñoâi vôùi quyeàn ñaùnh caù vaø caùc saûn löôïng daàu hoûa.

Hoà sô cuûa oâng caån thieát laäp chuû quyeàn chính thoáng cuûa mieàn nam cuõ, nhaán maïnh raèng söï chieám ñoaït mieàn nam baèng baïo löïc vaø vieäc thoáng trò nam Boä cuûa Baéc vieät sau '75" khoâng huûy boû ba hieäp ñònh quoác teá: Hieäp ñònh Geneøve 1954, Hieäp Öôùc Baleâ (Paris accords) 1973, cuõng nhö ñoäng thaùi cuoái cuøng ngaøy 2 taây thaùng Ba, vaø ñieàu naøy cuõng chaúng trieät tieâu tính chính thoáng vaø chính nghóa cuûa mieàn nam cuûa chính phuû vieät nam coäng Hoøa."

ñoàng thôøi, oâng caån cuõng phaûn baùc vaên baûn ñaõ noäp cuûa Haø noäi, trong ñoù nhaø nöôùc coäng Saûn vieät nam thöøa nhaän chuû quyeàn hieän haønh cuûa Trung quoác treân quaàn ñaûo Hoaøng Sa, ôû phía ñoâng cuûa Hueá, vaø chæ thoâng caùo veà söï tranh chaáp vôùi Maõ Lai veà moät soá ñaûo ôû Tröôøng Sa, naèm veà phía nam cuûa quaàn ñaûo Hoaøng Sa.

Trung quoác chieám Hoaøng Sa sau moät traän haûi chieán ngaøy 19 thaùng Gieâng, naêm 1974 vôùi Haûi quaân vieät nam coäng Hoøa trong thôøi chieán tranh nam Baéc. Tröôøng Sa, vôùi nhieàu döï tröõ daàu hoûa, ñöôïc caùc nöôùc nhö vieät nam, Phi luaät Taân, Brunei, Maõ Lai aÙ vaø Trung quoác tranh giaønh chuû quyeàn. Trung quoác laø quoác gia duy nhaát duøng vuõ löïc cuûa binh quyeàn ñeå xaâm chieám Tröôøng Sa vaø chieám ñoùng 5 ñaûo trong quaàn ñaûo naøy sau moät traän chieán vôùi haûi quaân vieät nam ngaøy 14 thaùng Ba, naêm 1988.

Theo ñòa dö, baûn töôøng trình cuûa oâng caån ñeà cao khoaûng caùch cuûa caùc ñaûo trong quaàn ñaûo Hoaøng Sa, gaàn nhaát vôùi vieät nam 135 haûi lyù; trong khi caùc ñaûo phía Baéc gaàn nhaát vôùi haûi phaän Trung quoác cuõng caùch ly Trung quoác khoaûng 235 haûi lyù. Trong khi ñoù Tröôøng Sa chæ caùch haûi caûng cam Ranh 250 haûi lyù, so vôùi khoaûng caùch vôùi ñaûo Haûi nam cuûa


Trung quoác laø 310 haûi lyù. caên cöù treân nhöõng döõ kieän naøy, baûn baùo caùo keát luaän raèng "caû hai quaàn ñaûo Hoaøng Sa vaø Tröôøng Sa... ñeàu phaûi thuoäc chuû quyeàn cuûa vieät nam."

Hoà sô tröng baøy baèng chöùng ñeå cuûng coá chuû quyeàn laõnh thoå cuûa vieät nam coäng Hoøa cuõ ñoái vôùi hai quaàn ñaûo Hoaøng Sa vaø Tröôøng Sa. Baèng chöùng xöa cuõ nhaát laø baûn ñoà trong Boä Luaät Hoàng ñöùc ñöôïc chaép hoïa trong nhöõng naêm 1460 vaø 1497 döôùi trieàu ñaïi an nam do vua Leâ Thaùnh Toân trò vì. nhöng vaên kieän quan troïng nhaát laø Hieäp Öôùc Thanh Taân (Tiensin) do Trung Hoa vaø Phaùp quoác kyù keát naêm 1885, coâng nhaän söï baûo hoä cuûa Phaùp vôùi vöông quoác vieät nam, maø laõnh thoå vieät nam vaøo thôøi ñoù ñaõ bao goàm hai quaàn ñaûo neâu treân.

vaøo cuoái Theá chieán thöù II, caùc nöôùc thaéng traän ñaõ gaëp nhau ôû Postdam naêm 1945 ñeå kyù caùc hieäp öôùc nhaèm giaûi quyeát nhöõng tranh tuïng veà ñaát ñai cuûa caùc quoác gia tröôùc ñaây ñaõ bò ñöùc vaø nhaät cai trò. nhöõng hieäp öôùc quoác teá naøy khoâng thay ñoåi chuû quyeàn vieät nam so vôùi hai quaàn ñaûo Hoaøng Sa vaø Tröôøng Sa.

Lieân Hieäp quoác seõ khoâng xöû lyù ngay vuï Theàm Luïc ñòa vaø caùc vaán ñeà lieân heä trong thôøi gian saép tôùi ñaây, nhöng vaên kieän do thuû töôùng caån noäp ñaõ môû roäng theâm moät khía caïnh môùi cho cuoäc tranh chaáp choáng söï baønh tröôùng cuûa Trung quoác. noù baùo hieäu moät söï tröôûng thaønh vaø hieáu ñoäng cuûa coäng ñoàng vieät di daân haûi ngoaïi, quyeát chí ñaáu tranh trong moät cuoäc chieán hai maët: choáng laïi söï xaâm laán cuûa Baéc Trieàu vaø noã löïc tranh ñaáu caûi caùch cho vieät nam.

Dòch thuaät: Nguyeãn Khoa Thaùi Anh © 2009 Ñaøn Chim Vieät Online

* OÂng Laâm Quang Thi laø cöïu trung töôùng trong quaân ñoäi Vieät Nam Coäng Hoøa, taùc giaû quyeån: "25 Naêm Theá Kyû: Moät töôùng lónh mieàn Nam hoài nhôù traän chieán Vieät Nam cho ñeán ngaøy Saøigoøn maát", "The Twenty-Five Year Century. A South Vietnamese General Remembers the Indochina War to the Fall of Saigon."

ña HIEäu 87 31

on May 11, 2009, nine days before he died in San Jose, calif., the last prime minister of South vietnam, nguyen Ba can, fought to save

his homeland from china’s expansion. on behalf of the vietnamese diaspora, he submitted to the united nations a dossier establishing the outer edges of vietnam’s continental shelf in compliance with the un convention on the Law of the Sea.

can’s dossier, prepared with the help of experts on international laws from the vietnamese communities overseas, cites geographical and historical evidence to establish vietnam’s sovereignty over the Paracels and Spratlys archipelagos.

While the vietnamese diaspora is struggling to claim ownership of these two island groups, the Hanoi regime, which came to power using the language of independence and patriotism, is giving away its territory. Those islands would give china a claim to much of the territorial waters in the Easter Sea, and therefore fishing rights and access to minerals and potential oil pockets.

History has a curious way of repeating itself. In ancient

Thi Lam

Vietnam’s Diaspora Challenges China’s Claim to Archipelagos


times, vietnamese kings periodically sent ambassadors to the Peking Imperial court to pay tributes to their powerful masters to the north in exchange for their protection. It is the same today with two major differences: The old kings and emperors have been replaced by communist rulers, and precious stones, gold and ivory have been replaced by precious territorial concessions, along with fishing rights and potential oil reserves.

can’s dossier established the legitimacy of the former Republic of vietnam (South vietnam); it stresses that the acts of aggression by north vietnam and its occupation of the territory of the Rvn after 1975 “have not abrogated the three international treaties: the Geneva accords of 1954, the Paris accords of 1973, as well the Final act of March 2, 1973, nor can they obliterate the ‘de jure’ existence and legitimacy under international law of the Government of the Rvn.”

can also refutes Hanoi’s concomitant submission to the un, in which the vietnamese communist government recognizes china’s de facto sovereignty over the Paracel archipelagos, east of Hue, and reports only a pending dispute with Malaysia over islands in the Spratlys, south of the Paracel Islands.

china captured the Paracel Islands after a bloody naval battle on January 19, 1974, with the South vietnamese during the vietnam War. The Spratlys, rich in petroleum resources, is claimed by vietnam, the Philippines, Brunei, Malaysia and china. china is the only country that has used military forces to invade the Spratlys and occupy five islands of this archipelago following a navy battle against vietnam on March 14, 1988.

Geographically, the report emphasizes that the Paracels island closest to vietnam is 135 nautical miles away; the distance of the northernmost island to china’s shore is 235 nautical miles. Spratly Island, meanwhile, is 250 nautical miles from the vietnamese port of cam Ranh, compared to 310 nautical miles that separate the same island from

ña HIEäu 87 33

china’s Hainan island. Based on these data, the report concludes that, “both groups of Paracels and Spratlys islands... must belong to vietnam.”

The dossier presents historical evidence to support the territorial sovereignty of the Rvn over the Paracel and Spratly archipelagos. The oldest is the Hong duc map drawn between 1460 and 1497 during the dynasty of King Le Thanh Ton of the Empire of an nam. But the most important document is the Treaty of Tientsin signed by china and France in 1885, which recognized the French Protectorate over the Empire of vietnam, whose territory at that time already included the above archipelagos.

at the end of World War II, the victors met in Potsdam in 1945 to sign the treaties that settled territorial litigations affecting the nations previously conquered by Germany and Japan. These international treaties did not change the sovereignty of the Paracels and Spratlys.

The un is not expected to rule on continental Shelf - related issues anytime soon, but can’s submission has added a new dimension to the struggle against china’s expansionism. It signals the emergence of an increasingly active diaspora that is determined to wage a two-front war: to oppose foreign aggression and to fight for democratic reform in vietnam.

Thi Lam was a lieutenant general in the South Vietnamese army and the author of, The Twenty-Five Year Century: A South Vietnamese General Remembers the Indochina War to the Fall of Saigon.


LTS: Nhaân dòp ra maét saùch ÑÒA LYÙ BIEÅN ÑOÂNG VÔÙI TRÖÔØNG SA cuûa Hoïc Giaû Vuõ Höõu San taïi San Jose, ngaøy 29/04/1995, phoùng Vieân Töôøng Vaân ñaõ ghi laïi baøi noùi chuyeän öùng khaåu cuûa GS Nguyeãn Vaên Canh. Baøi vieát naøy ñaõ ñöôïc GS Canh boå tuùc theâm chi tieát vaø cho in trong Baïch Thö veà AÂm Möu Cuûa Ñaûng Coâïng Saûn Trung Hoa Chieám Ñoaït Hoaøng Sa vaø Tröôøng Sa. Maëc duø ñaõ gaàn 15 naêm troâi qua, nhöng nhöõng nhaän ñònh cuûa GS Nguyeãn Vaên Canh vaãn ñuùng cho nhöõng gì ñang xaûy ra hoâm nay treân bieån Ñoâng. Toøa soaïn Ña Hieäu xin haân haïnh giôùi thieäu cuøng baïn ñoïc.

***

ñoâng Haûi, moät phaàn ñaát noái daøi cuûa vieät nam treân maët bieån, nay ñang laø moät nôi maø moät soá quoác gia haûi caän tuyeân boá coù chuû quyeàn vaø ñang tranh

nhau laán chieám. ñoù laø Trung coäng, ñaøi Loan, Maõ Lai, Phi Luaät Taân vaø Brunei. ngoaøi ra, ñoâng Haûi coù moät vò trí quan troïng vì ñöôøng giao thoâng haøng haûi vaän taûi haøng hoùa vaø nguyeân lieäu giöõa ñoâng vaø Taây naèm trong ñoù. do ñoù, caùc quoác gia Taây Phöông ôû aâu chaâu, Baéc Myõ, vaø trong vuøng ñoâng aÙ cuõng coù quyeàn lôïi kinh teá thöông maïi. ñoâng Haûi laø moät khu vöïc coù nhieàu tieàm naêng kinh teá veà ngö nghieäp vaø khoaùng saûn. do ñoù, an ninh bieån ñoâng laø moät vaán ñeà coù lieân heä ñeán nhieàu quoác gia treân theá giôùi. ñaëc bieät ñoái vôùi vieät nam, bieån ñoâng laø taøi saûn cuûa daân toäc chuùng ta.

Taøi lieäu lòch söû bieån Ñoâng

GS Nguyeãn Vaên Canh

Bieån ñoâng vaø an ninh Trong vuøng ñoâng nam aù

ña HIEäu 87 35

caâu hoûi ñaët ra laø yeáu toá naøo hieän nay laø nguyeân nhaân gaây ra baát oån trong vuøng?

Trong maáy tuaàn leã qua, Phi Luaät Taân coù caûnh caùo Trung coäng veà vieäc thieát laäp moät soá kieán truùc vaø caém côø treân 5 ñaûo ñaù ngaàm quanh vuøng ñaûo Mischiefs maø Phi Luaät Taân nhaän coù chuû quyeàn. Trung coäng luùc ñaàu phuû nhaän. Sau ñoù vì coù baèng côù roõ reät, Trung coäng laïi noùi raèng ñoù laø nhöõng kieán truùc giuùp cho ngö daân Trung coäng taù tuùc khi haønh ngheà. Thöù tröôûng ngoaïi giao Phi Luaät Taân ñeán Trung coäng ñeå thöông thaûo veà vaán ñeà naøy vaøo ngaøy 19 thaùng 3 vöøa qua. ñoàng thôøi Phi cho haûi quaân ra ñaët chaát noå phaù huûy kieán truùc aáy; coù kieán truùc lôùn baèng nhaø 3 taàng laàu. ñaây laø söï kieän môùi nhaát trong moät chuoãi daøi hoaït ñoäng: laán chieám daàn daàn cuûa Trung coäng trong vuøng bieån ñoâng cuûa vieät nam.

XAÂM CHIEÁM HOAØNG SA Baét ñaàu töø naêm 1956, khi quaân ñoäi Phaùp ruùt khoûi vieät

nam, vaø vieät nam vöøa môùi thu hoài ñöôïc ñoäc laäp, quaân ñoäi môùi ñöôïc thaønh laäp, haûi quaân chöa coù gì, thöøa cô hoäi coù moät khoaûng troáng quyeàn löïc taïi vuøng naøy, Trung coäng ñöa haûi quaân ra ñaùnh chieám nhoùm Tuyeân ñöùc, naèm veà phía ñoâng quaàn ñaûo Hoaøng Sa. Roài ñeán thaùng 1 naêm 1974, vaøo luùc quaân ñoäi Hoa Kyø ruùt lui khoûi vieät nam, laïi coù moät khoaûng troáng quyeàn löïc khaùc taïi vuøng naøy, Trung coäng lieàn mang quaân xuoáng chieám nhoùm nguyeät Thieàm, naèm veà phía Taây Hoaøng Sa, Haûi quaân vieät nam coäng Hoøa ra mang quaân ñeán ñoå boä moät soá ñaûo, ñaùnh chieám laïi phaàn ñaát maø cha oâng chuùng ta ñaõ ñeå laïi. chieán haïm Traàn Khaùnh dö Hq.04 maø cöïu Haûi quaân Trung Taù vuõ Höõu San, taùc giaû cuoán saùch ra maét hoâm nay tröôùc maët quí vò laø haïm tröôûng, cuøng vôùi 10 chieán haïm khaùc ñeán taäp trung ôû ñaûo duy Moäng thuoäc nhoùm nguyeät Thieàm ñeå ñaùnh ñuoåi quaân xaâm laêng, ñoøi laïi caùc ñaûo ñaõ bò chieám. Theo taøi lieäu cuûa Trung coäng, cuoäc chieán ñaáu dieãn ra nhö sau:

- ngaøy 17 thaùng 1, Haûi quaân vieät nam cho ñoå quaân leân ñaûo Kim ngaân (hay vónh Laïc), xoâng vaøo ñaûo cam Tuyeàn haï côø Trung coäng vaø truïc xuaát quaân Trung coäng maø chuùng


goïi laø ngö daân ñang traán giöõ ñaûo naøy. - ngaøy 18, chieám haïm vieät nam ñuïng vaøo 2 chieán haïm

Trung coäng: 402 vaø 407, vaø roài sau ñoù laïi ñuïng laøm hö haïi chieác 407 ôû phía Baéc ñaûo Linh döông (Baïch qui).

- Saùng sôùm ngaøy 19, Haûi quaân vieät nam tieán chieám ñaûo Thaâm Haøng (quang Hoøa) vaø sau ñoù vieät nam cho oanh taïc cô ñeán baén xuoáng ñaûo naøy. Baùo chí Trung quoác noùi veà bieán coá naøy: Saigoøn cho raèng moät chieác taøu Trung coäng coù yù ñònh tieán veà höôùng Khu Truïc Haïm Traàn Khaùnh dö vaø caùc haïm ñónh cuûa vieät nam phaùo kích vaøo caùc tuaàn phoøng cuûa Trung coäng. cuoäc haûi chieán baét ñaàu vaø dieãn ra ôû ñaûo Thaâm Haøng. Trung coäng baùo caùo laø phía vieät nam coù 2 ngöôøi cheát, 2 bò thöông, moät chieán haïm chôû hôn 100 ngöôøi bò ñaém vaø moät chieác bò toån thöông. veà phía Trung coäng, thì vieät nam loan baùo laø moät chieám haïm bò baén chìm. vaø sau ñoù, toaøn boä quaân vieät nam ruùt veà ñaûo San Hoâ (Tri Toân), Kim ngaân vaø cam Tuyeàn.

- ngaøy 20 thaùng 1: 2 nhoùm quaân Trung coäng phoái hôïp vôùi 4 chieán ñaáu cô Mig 21 vaø 23 trong khoaûng 20 phuùt ñaõ ñaùnh ñuoåi binh só vieät nam khoûi ñaûo San Hoâ, cam Tuyeàn vaø Kim ngaân. Ba chieán haïm vieät nam ruùt veà ñaø naüng, chôû theo 4 binh só cheát, vaø 20 ngöôøi bò thöông: hôn100 thaát tung vaø 48 ngöôøi bò baét. Toaøn quaàn ñaûo Hoaøng Sa töø ñoù loït vaøo tay Trung coäng. Moät ñieåm ñaùng löu yù ôû ñaây laø cuõng theo taøi lieäu trích töø baùo chí cuûa Baéc Kinh, thì ngaøy 1/2/74, ñaøi phaùt thanh Lieân Soâ ôû Maïc Tö Khoa khi noùi veà bieán coá Hoaøng Sa ñaõ traùch cöù giai caáp laõnh ñaïo Trung coäng nhö sau: Söï kieän quaàn ñaûo Taây Sa (danh töø Trung coäng goïi Hoaøng Sa) ñaõ gaây moät phaûn öùng raát maïnh meõ khaép theá giôùi, seõ ñöa tôùi nhöõng tình traïng baát oån vaø ñaùng caûnh giaùc. Böùc ñòa ñoà do Trung quoác phaùt haønh ñeàu bò caùc quoác gia aÙ chaâu nhaän thaáy caùc nhaø laõnh ñaïo Trung coäng boäc loä yù ñoà xaâm löôïc.

Bieåu ngöõ choáng TC tröôùc söù quaùn TC taïi Washington DC, 29/8/2009

ña HIEäu 87 37

Trong khi ñoù ñaûng coäng Saûn vieät nam theo chính saùch cuûa Hoà chí Minh ñeà ra, vôùi vaên thö cuûa Phaïm vaên ñoàng vaøo thaùng 9, 1958 coâng nhaän toaøn vuøng Tröôøng Sa vaø Hoaøng Sa laø cuûa Trung coäng, chuùng ñaõ hoaøn toaøn im laëng; moät thaùi ñoä öng thuaän, ñoàng loõa vôùi toäi phaïm.

LAÁN CHIEÁM TRÖÔØNG SA vaøo thaùng 3 naêm 1988, Trung coäng ñöa Haûi quaân tieán

saâu veà phía nam, ñaùnh chieám moät soá ñaûo cuûa Tröôøng Sa. chuùng ñaùnh ñaém 2 taøu cuûa vieät coäng. Ba thuûy thuû bò cheát, 74 bò baét vaø moät soá bò maát tích. Roài laàn löôït, Trung coäng thænh thoaûng laïi cho quaân tieán chieám theâm moät ñaûo. Trung coäng ñaõ chieám caû thaûy 8 ñaûo, vaø laàn cuoái cuøng vaøo thaùng 7/92, chuùng cho moät taøu keùo vaø moät soá taøu nhoû, mang quaân ñoå boä leân ñaûo ñaù ngaàm ña Laïc vaø döïng moät Moác ñaùnh daáu chuû quyeàn ôû ñaây. ngoaøi ra, Trung coäng coù nhieàu hoaït ñoäng khaùc: vaøo naêm 1983, chuùng cho veõ laïi moät baûn ñoà cho vuøng ñoâng Haûi maø chuùng goïi laø nam Haûi, vaø tuyeân boá raèng chuùng coù chuû quyeàn treân toaøn vuøng naøy. Ranh giôùi vuøng naøy goàm: veà phía ñoâng, saùt vôùi bôø beå Phi Luaät Taân; veà phía Taây, giaùp vôùi bôø beå vieät nam; vaø veà phía nam, giaùp vôùi Maõ Lai aÙ. ñeán thaùng 2/1992, quoác Hoäi Trung coäng thoâng qua moät ñaïo luaät noùi raèng vuøng laõnh haûi ñoù laø cuûa Trung coäng vaø caùc taøu quaân söï cuõng nhö caùc taøu khoa hoïc (aùm chæ taøu tìm doø daàu hoûa) tröôùc khi ñi qua vuøng naøy phaûi xin pheùp, neáu khoâng seõ bò ñaùnh chìm. Ba thaùng sau, chuùng kyù vôùi coâng ty tìm daàu crestone coù truï sôû ôû denver, colorado, Hoa Kyø, moät kheá öôùc tìm doø daàu hoûa naèm trong vuøng phía taây Tröôøng Sa vôùi moät dieän tích 25.000 caây soá vuoâng. Thompson chuû tòch coâng ty naøy loan baùo raèng Trung coäng höùa duøng quaân söï baûo veä coâng taùc tìm daàu vaø khoan daàu. Theo taøi lieäu, thì vuøng naøy truøng vôùi khu vöïc tröôùc ñaây vieät coäng ñaõ kyù vôùi coâng Ty Total cuûa Phaùp ñeå tìm doø daàu hoûa. coâng ty Total ñaõ boû khu vöïc naøy vaøo ñaàu naêm vì caùc gieáng ôû ñoù laø gieáng khoâ, khoâng ñaøo ñöôïc daàu. Trong thaùng 8, 92 Trung coäng cho ra khôi 2 taøu khoa hoïc laø Phaán ñaáu 5, giaøn khoan tìm doø daàu hoûa, tieán saâu vaøo vònh Baéc vieät,


caùch caûng Ba Laït 112 caây soá veà phía ñoâng, taàu nam Haûi 6, taøu nghieân cöùu ñòa chaát hoïc ôû cöûa beå Haûi Phoøng, caùch Thaùi Bình 70 haûi lyù veà phía Baéc. Hoaït ñoäng cuûa hai taøu khoa hoïc naøy naèm saâu trong ñöôøng ranh giôùi thuoäc phaïm vi laõnh haûi cuûa vieät nam do Hieäp Öôùc 1887 giöõa Phaùp vaø Trung Hoa kyù keát vaø qui ñònh. vaäy vieäc xaây caát caùc kieán truùc to lôùn baèng xi maêng coát saét, caém côø, vaø thaû caùc phao saét ñaùnh daáu chuû quyeàn treân khu vöïc Mischiefs trong maáy thaùng qua laø nhöõng hoaït ñoäng môùi nhaát bieåu loä yù ñoà baù quyeàn cuûa Trung coäng trong vuøng naøy toá caùo haønh vi baù quyeàn cuûa Tc xaây döïng löïc löôïng haûi quaân vaø bieán Hoaøng Sa thaønh caên cöù ñeå chuaån bò tieán xa veà phöông nam: Moät trong chöông trình Töù Hieän ñaïi Hoùa cuûa ñaëng Tieåu Bình ñöa ra naêm 1978 laø Hieän ñaïi Hoùa quaân ñoäi. canh taân Haûi quaân laø moät phaàn chính trong chöông trình naøy. vaøo naêm 1991,Trung coäng ñaõ mua cuûa nga Soâ moät phi ñoaøn maùy bay Su-27, töông ñöông vôùi F.16 a (loïai maùy bay toái taân cuûa Myõ), mua 6 maùy bay vaän taûi II ñeå taêng cöôøng cho Haïm ñoäi Bieån Xanh cuûa chuùng. Töø khi bieán coá Thieân an Moân xaûy ra cho ñeán 1991,Trung coäng ñaõ boû ra 2 tæ Myõ Kim ñeå canh taân quaân ñoäi. ngaân saùch quoác phoøng gia taêng moãi naêm laø 10% trong voøng nhöõng naêm tôùi. ñaõ coù caùc baùo caùo cho bieát Trung coäng ñang ñieàu ñình mua moät haøng khoâng maãu haïm loaïi Tbilisi, 60,000 taán (ñang ñoùng) hay varyag 67,000 taán cuûa ukraine. ñaây laø loaïi maãu haïm cuznetsov cuûa nga, coù theå chôû ñöôïc 18 phaûn löïc Su-27 hay 25 Migs-29. Trò giaù moät maãu haïm nhö vaäy laø 2 tæ Myõ Kim. Trung coäng cuõng ñang caûi bieán moät taøu haøng khoång loà thaønh moät maãu haïm. ñeå taêng cöôøng taàm xa cuûa caùc phaûn löïc cô xuoáng vuøng ñoâng Haûi cuûa vieät nam, tôùi Maõ Lai aÙ, Trung coäng ñaõ mua kyõ thuaät tieáp teá nhieân kieäu treân khoâng cuûa Iran vaø ñaõ caûi bieán phoùng phaùo cô H-6 cho muïc ñích naøy. Taàm xa cuûa maùy bay Su-27 neáu khoâng söû duïng kyõ thuaät tieáp lieäu treân khoâng, hieän nay chæ coù theå tôùi haønh quaân chöøng nöûa giôø taïi vuøng Tröôøng Sa maø thoâi. veà caên cöù xuaát phaùt, Haûi quaân Trung coäng ñaõ xaây moät phi cô caùnh lieàn leân xuoáng,

ña HIEäu 87 39

treân ñaûo Phuù Laâm (Woody) cuûa quaàn ñaûo Hoaøng Sa, xaây hoà chöùa nöôùc ngoït, vaø doanh traïi cho quaân truù phoøng. Hieän nay ñaõ coù caû ngaøn quaân Trung coäng truù ñoùng treân ñoù. chuùng cuõng bieán nam Haûi thaønh moät caên cöù laø caên cöù Haûi quaân tieàn phöông khaùc, khoâng nhöõng ñeå gia taêng söùc maïnh cuûa chuùng trong vuøng ñoâng Haûi, maø coøn laø caên cöù tuaàn tieãu haûi quaân. chöông trình canh taân naøy seõ hoaøn taát vaøo naêm 2000. Tham voïng baù chuû cuûa Trung coäng dó nhieân khoâng döøng ôû Bieån ñoâng. Hieän nay, Trung coäng coù moät haïm ñoäi raát maïnh ñoái vôùi caùc quoác gia trong vuøng. Haïm ñoäi aáy goàm 300,000 quaân, hôn 900 taøu chieán caùc loaïi vaø 100 taøu ngaàm vaø caû ngaøn phoùng phaùo cô. Tuyeân boá cuûa caùc nhaø laõnh ñaïo quaân ñoäi Trung coäng veà muïc ñích canh taân haûi quaân. caùc nhaø laõnh ñaïo quaân ñoäi khoâng giaáu dieám yù ñoà cuûa hoï khi canh taân Haûi quaân. Phoù Toång Tö Leänh quaân ñoäi Trung coäng, töôùng Zhang Xusan noùi vôùi tôø china daily (7/4/92) raèng ñaây laø luùc haûi quaân phaûi trôï löïc söï phaùt trieån kinh teá trong vuøng goàm caû caùc ñaûo thuoäc vuøng tranh chaáp Tröôøng Sa. Phoù ñoâ ñoác Zhang Lianzhong, Tö Leänh Haûi quaân, cuõng vaøo thôøi gian naøy coøn cho china news Services bieát raèng “quaân uÛy Hoäi ñaõ ra leänh cho Haûi quaân phaûi saün saøng baûo veä höõu hieäu laõnh haûi vaø caùc vuøng bieån keá caän; vì theá chuùng toâi phaûi hieåu raèng vôùi vieäc khai thaùc loøng bieån, tình hình haûi quaân seõ phöùc taïp hôn, vaø cuoäc chieán ñaáu daønh quyeàn treân ñaïi döông seõ khoác lieät hôn.” YÙ ñoà cuûa Trung coäng trong vieäc laán chieám vuøng ñoâng Haûi cuûa vieät nam ñaõ roõ reät trong haønh ñoäng cuõng nhö ñöôïc bieåu loä coâng khai cuûa caùc töôùng laõnh Trung coäng xaùc nhaän yù ñònh khoáng cheá vuøng naøy. ñaây chính laø nguyeân nhaân gaây ra baát oån trong vuøng.

Tröôùc thaùi ñoä vaø haønh vi cuûa Tc nhö vaäy, caùc quoác gia coù quyeàn lôïi lieân heä phaûn öùng nhö theá naøo? Ta phaûi xeùt tröôøng hôïp ñaûng coäng Saûn vieät nam tröôùc. Ta caàn phaûi phaân chia phaûn öùng cuûa vieät coäng laøm 3 thôøi kyø: tröôùc 1975; 1975-1991; vaø sau 1991.

Tröôùc 1975: nhö ñaõ trình baøy ôû treân, Trung coäng mang quaân xaâm chieám Hoaøng Sa laøm 2 ñôït: laàn 1 vaøo naêm 1956.


Luùc naøy vieät coäng ñaõ laøm chuû Baéc vieät theo Hieäp ñònh Geneøve 1954, vaø Hoà chí Minh khoâng coù moät phaûn öùng gì, choáng laïi söï xaâm laêng aáy. Roài Hoà chí Minh coøn ñi xa hôn laø nhöõng gì maø moïi ngöôøi töôûng: chuyeån nhöôïng toaøn vuøng ñoâng Haûi cho Trung coäng qua vaên thô cuûa Phaïm vaên ñoàng vaøo ngaøy 14 thaùng 9 naêm 58. ñeán thaùng 1/1974, luùc naøy Myõ ñaõ ruùt quaân khoûi vieät nam, Trung coäng chieám noát Hoaøng Sa vaø Haûi quaân vieät nam ñaõ ñoå xöông maùu, anh duõng giao tranh ñoøi laïi ñaát. Trong khi ñoù, vieät coäng giöõ moät thaùi ñoä laëng thinh, duø nga Soâ toá caùo haønh vi baù quyeàn cuûa Trung coäng.

1975 - 1991: Lôïi duïng moät khoaûng troáng khaùc trong vuøng laø luùc naøy Haûi quaân Lieân Soâ ñaõ giaûm bôùt aûnh höôûng trong vuøng bieån ñoâng, Trung coäng baét ñaàu tieán saâu xuoáng phía nam, chieám moät soá ñaûo trong vuøng Tröôøng Sa. vaøo thaùng 3, 1988, Trung coäng baét ñaàu thöïc hieän yù ñoà naøy. vieät coäng coù mang haûi quaân ra ngaên chaën, nhöng khoâng choáng noåi haûi quaân Trung coäng. Moät soá ñaûo bò maát. Taïi sao vieät coäng laïi thay ñoåi thaùi ñoä, töø vieäc baùn nöôùc sang choáng laïi Trung coäng nhö treân? chuùng ta bieát raèng Leâ duaån sang Lieân Soâ kyù Hieäp Öôùc Töông Trôï vaø Hôïp Taùc vôùi Lieân Soâ ngaøy 3/11/79. Hieäp öôùc naøy coù noùi tôùi vieäc tham khaûo laãn nhau trong tröôøng hôïp moät trong hai beân keát öôùc xaâm laêng. nhö vaäy ñaây laø moät hieäp öôùc coù caû tính caùch an ninh. Toâi caàn phaûi nhaán maïnh ôû ñaây laø Leâ duaån laø Toång Bí Thö ñaûng coäng Saûn vieät nam. Hôn moät thaùng sau, vaøo dòp noel, vieät coäng mang 135,000 quaân sang ñaùnh ôû cao Mieân. Taøu cuûa Haûi quaân Lieân Soâ chôû quaân ñoäi vieät coäng vaø quaân trang quaân duïng cuûa nga Soâ vaøo chieán tröôøng Mieân cho vieät coäng. chieán phí do Lieân Soâ ñaøi thoï. nhö theá ñaây laø thôøi kyø vieät coäng cam keát theo ñöôøng loái vaø muïc tieâu

Bieåu tình choáng TC tröôùc söù quaùn TC taïi Washington DC, 29/8/2009

ña HIEäu 87 41

cuûa Lieân Soâ. ñoù laø ngaên chaën söï baønh tröôùng cuûa Trung coäng ôû phía nam, môû roäng aûnh höôûng cuûa nga Soâ tieán tôùi kieåm soaùt ñoâng nam aÙ, vaø tieáp söùc cho Lieân Soâ tieán vaøo aán ñoä döông, nhaát laø laáy caên cöù cam Ranh laøm baøn ñaïp, ñeå hôïp nhaát vôùi muõi duøi khaùc maø nga Soâ maáy thaùng sau ñoù ñaõ mang quaân traøn vaøo a Phuù Haõn vôùi yù ñoà tieán vaøo Ba Tö, ñeå kieåm soaùt kho daàu vuøng vònh Ba Tö. Tuy nhieân caû hai muõi taán coâng ñoù bò thaát baïi. Taïi a Phuù Haõn, Lieân Soâ bò du kích xöù naøy caàm chaân do vieän trôï cuûa Myõ. Taïi cao Mieân, vieät coäng bò chaën ñöùng khoâng tieán ñaùnh sang Thaùi Lan ñöôïc, duø ñaõ baét ñaàu, vì Pol Pot ñöôïc söï hoã trôï cuûa Baéc Kinh. ñoàng thôøi Baéc Kinh mang 350.000 quaân tieán ñaùnh vaø caàm chaân 600.000 quaân vieät coäng taïi vuøng bieân giôùi vieät Hoa. Trong thôøi gian naøy, vieät coäng laøm tay sai cho Lieân Soâ, vaø tin raèng vôùi söï chi vieän cuõng nhö cam keát trong Hieäp Öôùc 1979 Lieân Soâ seõ hoã trôï. vieäc naøy ñaõ khoâng xaûy ra. Töø giöõa naêm 1984, Trung Öông ñaûng Boä Lieân Xoâ ñaõ thay ñoåi ñöôøng loái ñoái vôùi khoái Tö Baûn, sau khi chòu gaùnh naëng quaù söùc vaø laâu daøi chi vieän cho taát caû caùc ñaûng caùch Maïng treân theá giôùi. Lieân soâ ñöa Gorbachev leân ñeå thöïc thi ñöôøng loái môùi aáy. ñöôøng loái aáy ñaõ ñöôïc Lieân Soâ phaûn aûnh trong chæ thò cho nguyeãn ñöùc Bình, ngöôøi caàm ñaàu phaùi ñoaøn coäng Saûn vieät nam, sang hoïp ôû Maïc Tö Khoa vaøo thaùng 6/1988 ñeå laøm caên baûn soaïn thaûo cöông laõnh cho ñaïi Hoäi vII cuûa coäng Saûn vieät nam ñöôïc toå chöùc vaøo thaùng 6/1991. ñoù laø Hôïp Taùc thay vì ñoái ñaàu vôùi Tö Baûn (khoâng coøn quan nieäm ai thaéng ai ñoái vôùi Tö Baûn nöõa). Trong chieàu höôùng aáy, vieän trôï cho vieät coäng daàn daàn giaûm ñi vaø Lieân soâ khoâng coøn nhu caàu caàm chaân Trung coäng nhö tröôùc nöõa (thöïc hieän chính saùch hoøa hoaõn vôùi Tc). vì vaäy, vieät coäng moät mình ñaùnh nhau vôùi Trung coäng ôû ngoaøi khôi Tröôøng Sa, vaø Lieân soâ chæ ñöùng nhìn maø khoâng hoã trôï hay can thieäp.

Töø 1991 trôû veà sau: vieäc tieáp xuùc trôû laïi vôùi Trung coäng ñöôïc Toång Bí Thö

nguyeãn vaên Linh, coá vaán Ban chaáp Haønh Trung Öông Phaïm vaên ñoàng vaø Thuû Töôùng ñoã Möôøi bí maät ñi Trung


coäng vaøo thaùng 9, 1990 vaø chæ ñöôïc gaëp Toång Bí Thö, Thuû Töôùng Trung coäng ôû Thaønh ñoâ. nhöõng ñieàu kieän gì maø Trung coäng ñoøi hoûi ôû vieät coäng khoâng ñöôïc tieát loä vaøo luùc ñoù. nhöng veà sau, moïi ngöôøi ñeàu bieát laø vieät coäng phaûi kyù vaøo Hieäp ñònh Hoøa Bình ôû cao Mieân (kyù thaùng 10/90) vaø ñaëc bieät laø phaûi loaïi boû phe thaân nga naèm trong Ban Laõnh ñaïo ñaûng. vaø vieät coäng thöïc hieän ñoøi hoûi naøy cuûa Tc vaøo ñaïi Hoäi vII, thaùng 6 naêm 1991. caùc ñieàu kieän tieân quyeát ñaõ ñöôïc thoûa maõn vaø Trung coäng cho vieät coäng ñöôïc bang giao. Keå töø ñoù, Trung coäng ñöôïc coi laø ngöôøi laõnh ñaïo môùi cho vieät coäng, thay theá Lieân Xoâ: töø chính saùch môû cöûa kinh teá, kheùp chaët veà chính trò; caûi caùch vaø quaûn trò kinh teá tieán tôùi kinh teá thò tröôøng, quaân ñoäi laøm kinh teá, caû ñeán Khoâng quaân Trung coäng laøm aên (lieân doanh) vôùi tö baûn ngoaïi quoác trong laõnh vöïc vieãn thoâng, nhaát nhaát vieät coäng laøm theo y nhö Trung coäng.... Trong chieàu höôùng aáy, moãi khi Trung coäng chieám theâm moät ñaûo hay coù moät hoaït ñoäng xaâm laán laõnh thoå nhö ñaõ xaûy ra ôû trong vuøng Tröôøng Sa trong nhöõng naêm qua, vieät coäng phaûn ñoái raát yeáu ôùt: nhö yeâu caàu Trung coäng ñöøng taùi dieãn vieäc naøy nöõa. naëng hôn laø, lôøi tuyeân boá aáy coù keøm theo caâu saùo ngöõ: vieäc naøy laøm cho tình hình trôû neân nghieâm troïng, ñoàng thôøi xaùc nhaän vieät nam coù chuû quyeàn maø thoâi. ngay caû ñeán moät ñieàu phaûn khaùng cuõng khoâng coù. Phöông thöùc cuûa Trung coäng laø cöù moãi khi chieám moät ñaûo, Trung coäng laïi keâu goïi vieät coäng thöông thuyeát. ñaây laø chieán thuaät ñaùnh vaø ñaøm maø Trung coäng daïy vieät coäng ñeå ñaùnh nhau vôùi Phaùp vaø Myõ taïi vieät nam, ngoõ haàu laøm teâ lieät daàn ñoái phöông. nay vc laïi bò Tc laøm teâ lieät vôùi chieán thuaät naøy. Trong vuï Mischiefs maáy tuaàn leã vöøa qua, duø raèng khu naøy thuoäc laõnh thoå vieät nam vaø Phi Luaät Taân tuyeân boá coù chuû quyeàn, vaø duø raèng Phi Luaät Taân vôùi löïc löôïng haûi quaân yeáu nhaát trong vuøng, chæ coù 30 chieác taøu tuaàn raát cuõ vaø ræ nöôùc vaø 77 chieác maùy bay F-5 cuõ, ñaõ daùm ngang nhieân trieät haï caùc coâng söï vaø Moác ñaùnh daáu chuû quyeàn cuûa Trung coäng. vôùi bieán coá naøy, vieät coäng ñaõ phaân phaùt moät baûn tuyeân boá noùi raèng

ña HIEäu 87 43

vieäc Trung Hoa xaây cô sôû treân khu ñaù ngaàm naøy laø moät dieãn bieán nghieâm troïng, vaø vieät nam choáng laïi haønh ñoäng baønh tröôùng laøm cho tình hình phöùc taïp hôn vaø ñe doïa hoøa bình, oån coá, hôïp taùc vaø phaùt trieån trong vuøng. ñeå nhaéc laïi quan ñieåm cuûa Trung coäng veà vuøng bieån naøy, cuoái naêm vöøa qua, Pan Shiying, Giaùm ñoác vieän nghieân cöùu chieán Löôïc vaø quoác Teá cuûa Trung coäng coù noùi vôùi moät soá vieân chöùc Myõ taïi Hoàng coâng raèng neáu vieät coäng tieáp tuïc baùc khöôùc quan ñieåm cuûa Trung coäng veà ñeà nghò hôïp taùc khai thaùc chung, thì Trung coäng seõ khoâng coøn löïa choïn naøo khaùc hôn laø duøng voõ löïc ñeå kieåm soaùt vuøng naøy. Haønh ñoäng cuûa vieät coäng töø ñoù ñeán nay laø: keâu goïi thöông thuyeát, vaø vaän ñoäng ngoaïi giao. Khi coâng ty crestone kyù kheá öôùc vôùi Trung coäng ñeå tìm doø daàu hoûa, nguyeãn Maïnh caàm nhôø vaän ñoäng vôùi Boä Tröôûng ngoaïi Giao Hoa Kyø christopher Warren ra leänh cho crestone huûy boû kheá öôùc. Maët khaùc, vieät coäng vaän ñoäng vôùi aSEan leân tieáng choáng laïi vieäc xaâm laêng cuûa Trung coäng, nhöng caùc quoác gia naøy khoâng thoáng nhaát laäp tröôøng, vaø roõ raøng laø coù moät soá quoác gia trong khoái aSEan e deø, sôï laøm maát loøng Trung coäng. Hoäi nghò caùc Boä Tröôûng aSEan hoïp vaøo thaùng 7/94 vöøa qua bieåu loä roõ thaùi ñoä aáy. coøn caùc quoác gia khaùc? vieäc baønh tröôùng söùc maïnh haûi quaân naøy gaây ra moät moái öu tö trong vuøng veà chuû nghóa baù quyeàn cuûa Trung coäng. Tröôùc heát laø caùc quoác gia trong khoái aSEan. Thoaït tieân nam döông raát haêm hôû ñeà nghò caùc hoäi nghò thöông thaûo ñeå tìm caùch giaûi quyeát vaán ñeà moät caùch hoøa bình (baèng ñöôøng loái thöông thuyeát). coù moät soá hoäi nghò ñaõ hoïp töø 1991. Trung coäng ñoàng yù, tuy nhieân vôùi 2 ñieàu kieän:

1) Chuû quyeàn cuûa Trung Coäng treân Ñoâng Haûi laø vaán ñeà baát khaû tranh caõi;

2) Chæ thöông thaûo song phöông vôùi töøng quoác gia tuyeân boá ñoøi chuû quyeàn ñeå lieân doanh khai thaùc taøi nguyeân maø thoâi.

aSEan cuõng khoâng thoáng nhaát laäp tröôøng veà vieäc leân aùn Trung coäng xaâm laêng. Hai quoác gia tieâu bieåu cho vieäc


naøy laø nam döông vaø Maõ Lai. Moät ñieàu deã hieåu laø nam döông khoâng ñoøi hoûi chuû quyeàn treân ñaûo naøo taïi vuøng naøy. Hôn nöõa, nam döông coøn ôû xa vuøng tranh chaáp. Maõ Lai do döï, sôï ñuïng chaïm. Tuy nhieân quoác gia naøy nhìn thaáy nguy cô trong laâu daøi. do ñoù, Maõ Lai ñaõ mua cuûa Hoa Kyø 30 maùy bay F-16. Trong thaùng roài, Maõ Lai ñaõ ñaët mua theâm 18 chieác Mig 29 cuûa nga vaø ñaët mua cuûa Hoa Kyø moät soá maùy bay F-18a vaø seõ ñöôïc giao vaøo naêm 1997. coøn Phi Luaät Taân laïi muoán vaän ñoäng kín ñaùo vôùi Trung coäng maø thoâi, nghó raèng quoác gia hoï laø moät haûi ñaûo. Trung coäng khoù coù theå vôùi tôùi ñaûo naøy. coù leõ sau vuï Mischiefs, Phi seõ coù thaùi ñoä khaùc.

Thaùng 7/95 tôùi, vieät coäng ñöôïc chính thöùc gia nhaäp aSEan, duø Hoäi naøy mieãn caû cho vieät coäng ñoùng leä phí. Lieäu vieät coäng hy voïng gì ôû aSEan tieáp tay choáng Trung coäng? veà vaán ñeà baønh tröôùng cuûa Trung coäng, vieät coäng vaø aSEan vôùi tö caùch toaøn khoái coù nhöõng muïc ñích rieâng tö khaùc nhau: vieät coäng muoán möôïn tay khoái naøy ñeå baûo veä laõnh haûi cuûa mình trong khi ñoù aSEan voäi cho vieät coäng laø thaønh vieân cuûa khoái ñeå khi Trung coäng ñe doïa ñeán an toaøn vaø laõnh thoå cuûa hoï thì vieät coäng seõ ñöôïc söû duïng laø vuøng traùi ñeäm, ñôõ ñoøn cho caùc quoác gia aáy. noùi khaùc ñi, aSEan laïi coù yù ñònh duøng vieät coäng nhö moät teân ñaùnh thueâ, baûo veä chuùng. chöøng naøo, quyeàn lôïi aSEan vaø vieät coäng cuøng gaëp nhau moät ñieåm thì chöøng ñoù seõ coù ñoaøn keát choáng chuû nghóa baù quyeàn Trung coäng. coøn neáu chæ vì moät soá ñaûo cuûa vieät nam maát theâm nöõa vaøo tay Trung coäng, thì khoâng chaéc aSEan giuùp ích gì cho vieät coäng. ñaøi Loan ñaõ mua cuûa Myõ 150 maùy bay F-16a ñeå lo phoøng thuû. ñaøi Loan vaø Trung coäng cuøng laäp tröôøng laø vuøng Bieån ñoâng thuoäc veà Hoa Luïc. Sau khi Trung coäng chieám vuøng Mischiefs, ñaøi Loan cho taøu quaân söï ra tuaàn tieãu vuøng ñaûo Thaùi Bình maø ñaøi Loan ñaõ chieám ñoaït töø laâu. vieät coäng coù phaûn öùng maïnh meõ hôn veà vuï chieám ñoaït naøy. nhaät Baûn tuyeân boá laø cuoäc chaïy ñua voõ trang trong vuøng naøy laø moät moái öu tö cuûa hoï. Hoï cuõng phaûi xeùt laïi

ña HIEäu 87 45

chính saùch quoác phoøng vaø gia taêng ngaân saùch ñeå voõ trang. caùc quoác gia ñoâng aÙ ñeàu yù thöùc ñöôïc nguy cô laø neáu Trung coäng khoáng cheá vuøng Bieån ñoâng, thì caùc quoác gia cuûa hoï laâm nguy, vì söï sinh toàn cuûa hoï döïa vaøo haønh lang chaïy qua eo bieån Malacca giöõa aán ñoä döông vaø Bieån ñoâng. vai troø cuûa Hoa Kyø? cho ñeán nay Hoa Kyø vaãn toû ra khoâng öu tö gì ñeán nhöõng bieán chuyeån trong vuøng. Khi nhöõng gì xaûy ra taïi ñoâng Haûi vaøo giöõa naêm 1992 laøm caùc quoác gia trong vuøng toû ra öu tö lôùn lao, ñoâ ñoác Larson, luùc ñoù laø Tö Leänh taïi Thaùi Bình döông tuyeân boá raèng Hoa Kyø khoâng uûng hoä vieäc quoác gia naøo ñoøi chuû quyeàn vaø caûnh caùo vieäc Tc duøng voõ löïc gaây baát oån trong vuøng. Boä Tröôûng qP Myõ cuõng tuyeân boá töông töï. Roài ñeán vuï Mischiefs vöøa qua, phoùng vieân tôø vieãn ñoâng vaøo giöõa thaùng 2 hoûi vieân chöùc nguõ Giaùc ñaøi veà Myõ coù hay bieát gì veà bieán coá Mischiefs, thì ñöôïc traû lôøi raèng Myõ khoâng söû duïng maùy bay P3 tuaàn thaùm trong vuøng, vì leõ khoâng ai ñe doïa vuøng naøy caû. Myõ cuõng khoâng duøng veä tinh theo doõi vuøng naøy vì leõ vuøng naøy khoâng coù gì laø öu tieân, hay noùi khaùc ñi laø khoâng ñeå yù ñeán vuøng naøy. vì phaãn noä tröôùc vieäc Trung coäng thieát laäp caùc kieán truùc ñoù caû 4 thaùng tröôùc maø Myõ khoâng hay bieát, ñoâ ñoác Richard Mackee, Tö Leänh Haïm ñoäi Myõ vuøng Thaùi Bình döông vaøo ñaàu thaùng 3 trong khi thaêm nam döông noùi laïi raèng: Toâi khoâng noùi raèng chuùng toâi bieát ñieàu aáy. Giaûi thích theâm veà vieäc naøy, oâng ta noùi: Toâi seõ khoâng noùi veà nhöõng tin töùc chuùng toâi coù saün. nhöng toâi khoâng ngaïc nhieân nhieàu. Moät tuaàn leã sau ñoù, ñoâ ñoác William owens, Phoù chuû Tòch uÛy Ban Tham Möu Myõ ñeán nam döông noùi raèng: Moãi ngaøy ñeàu coù raát nhieàu hoaït ñoäng xaûy ra taïi vuøng Tröôøng Sa. vieäc chia seû caùc tin töùc tình baùo ôû khaép nôi treân theá giôùi khoâng phaûi laø chính saùch quaân söï cuûa chuùng toâi. nhö vaäy laø Hoa Kyø khoâng muoán bò loâi cuoán vaøo tranh chaáp aáy. chuùng ta cuõng neân tìm hieåu xem möùc ñoä maø Hoa Kyø daán thaân trong vuøng Bieån ñoâng. noùi chung Hoa Kyø hieän nay ñang thu ruùt hoaït ñoäng cuûa mình treân nhieàu vuøng theá giôùi. Hoa Kyø chæ tham döï khi coù quyeàn lôïi quan troïng. Taïi


vuøng naøy, quyeàn lôïi chieán löôïc cuûa Hoa Kyø laø hoøa bình vaø oån coá. neáu coù baát oån, Hoa Kyø seõ can thieäp ñeå traùnh phaûi ñöông ñaàu vôùi moät cuoäc chieán tranh qui moâ hôn. ñi keøm theo laø quyeàn lôïi kinh teá thöông maïi. Trong naêm 1993, giaù trò thöông maïi vaän chuyeån qua vuøng bieån ñoâng naøy laø 300 tæ Myõ Kim. dó nhieân vuøng aÙ chaâu Thaùi Bình döông trong thaäp nieân tôùi con soá aáy seõ to lôùn hôn nhieàu vaø coù aûnh höôûng saâu ñaäm ñeán neàn kinh teá quoác noäi Hoa Kyø. ñoù laø chöa keå ñeán quyeàn lôïi sinh töû cuûa nhaät Baûn, ñaïi Haøn vaø ñaøi Loan coù taùc ñoäng ñoái vôùi Myõ.

Theo toâi, Myõ seõ chæ can thieäp khi coù baát oån. cuõng caàn phaûi xaùc ñònh möùc ñoä baát oån ñeå can thieäp. Möùc ñoä aáy phaûi khaù traàm troïng vaø aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán quyeàn lôïi cuûa Myõ. veà ñieåm naøy Trung coäng raát khoân ngoan: haønh vi laán chieám cuûa chuùng raát töø töø vaø coá yù khoâng gaây xaùo troän. Tình traïng naøy seõ keùo daøi töø nay cho tôùi naêm 2000, laø naêm Trung coäng hoaøn taát chöông trình hieän ñaïi hoùa haûi quaân cuûa chuùng. Sau thôøi ñieåm 2000 aáy, coù theå Trung coäng seõ hung haõn hôn. ñaây laø moái nguy cô nhaõn tieàn lôùn cho nhieàu quoác gia. vaøo luùc naøo ñoù, quyeàn lôïi thieát thaân cuûa Hoa Kyø hay cuûa ñoàng minh bò nguy haïi, Hoa Kyø môùi coù thaùi ñoä döùt khoaùt. Hieän nay, moái ñe doïa cuûa Trung coäng ñaõ coù, nhöng ñe doïa naøy chæ ñöôïc coi laø ôû trong phaïm vi yù ñoà baønh tröôùng hay noùi khaùc ñi chöa coù moät haønh vi baïo löïc qui moâ ñeå gaây ra baát oån trong vuøng, ñeå coù theå ñuïng chaïm tôùi quyeàn lôïi sinh töû (vital) cuûa Myõ. vaán ñeà naøy coøn tuøy thuoäc nhöõng bieán thieân cuûa tình hình chính trò, kinh teá quoác noäi cuûa Trung coäng töø nay ñeán luùc ñoù. Tuy nhieân, moäng baù chuû cuûa Trung coäng khoâng bao giôø chaám döùt. Rieâng veà phía vieät coäng,

Bieåu tình choáng TC tröôùc söù quaùn TCtaïi Washington DC, 29/8/2009

ña HIEäu 87 47

ñaây laø moät toäi phaïm raát lôùn ñoái vôùi daân toäc. ñaûng cS ñoäc quyeàn laõnh ñaïo ñaát nöôùc. ñaûng naøy theo söï chæ ñaïo cuûa ngoaïi bang, heát Lieân Soâ, Trung coäng ñaõ vaø ñang lieân tuïc tieâu dieät moïi sinh löïc quoác gia. ngaøy nay quoác daân haàu nhö khoâng coøn phöông tieän baûo veä vì leõ tieàm löïc quoác gia chuùng ñaõ theo leänh ngoaïi nhaân tieâu dieät heát. quaân löïc tinh nhueä cuûa Mieàn nam ñaõ bò loaïi tröø haún. Taøi nguyeân quoác gia caàn huy ñoäng trong coâng cuoäc baûo veä laõnh haûi ñaõ bò phung phí vaø khoâ caïn. Trí tueä cuûa daân toäc ñöôïc taän duïng ñeå phuïc vuï ngoaïi bang. ñoaøn keát quoác gia bò phaù naùt. ñaát nöôùc khoâng coøn khaû naêng choáng ñôõ caùc cuoäc xaâm laêng. vì theá chuùng toû ra thuï ñoäng hay laøm ngô tröôùc caùc vuï laán chieám daàn daàn laõnh thoå. ngaøy nay, chuùng khoâng coøn gì ngoaøi vieäc keâu la hay phaøn naøn moãi khi moät ñaûo bò chieám. chuùng cuõng nghó tôùi vieäc chaïy choït tìm kieám moät soá ñoàng minh môùi trong vuøng ñeå giuùp baûo veä laõnh haûi. caùc ñoàng minh môùi naøy thöïc söï cuõng khoâng coù söùc maïnh gì, vaø seõ duøng vieät coäng nhö moät tay sai ñeå baûo veä söï ñoäc laäp vaø veïn toaøn laõnh thoå cuûa hoï maø thoâi. Moät soá trong ñoù laïi ñang doøm ngoù vaø coù aâm möu xaâu xeù laõnh thoå cuûa vieät nam. Töông lai vuøng Bieån ñoâng thaät laø ñen toái. Moät ngaøy khoâng xa caùc quoác gia haûi caän seõ daàn daàn xaâu xeù vaø chieám cöù heát phaàn taøi saûn cuûa tieàn nhaân ñeå laïi laøm cuûa rieâng cuûa hoï. nhöõng göông saùng oai huøng trong lòch söû vieät nhö phaù Toáng, bình nguyeân, baûo veä neàn töï chuû vaø veïn toaøn laõnh thoå khoâng ñöôïc chuùng coi troïng. chuùng laïi theo con ñöôøng cuûa Leâ chieâu Thoáng, Traàn Ích Taéc ñeå ñöôïc höôûng quyeàn lôïi rieâng cuûa phe nhoùm. ñaây ñích thöïc laø moät ñieàu oâ nhuïc cho daân toäc vieät.

* Nguyeãn Vaên Canh, “Bieån Ñoâng vaø Hoøa Bình Ñoâng

Nam AÙ”, Coäng Saûn Treân Ñaát Vieät, Kieán Quoác, 2002, tr. 353-368.


Mai Toâi Veà

Mai toâi veà queâ höông naéng aámcaâu haùt ñöa tình troøn gioïng quaûng nam

ñöôøng laøng vui, gioïng ngöôøi xuoâi ngöôïcPhaân traâu boø ngai ngaùi höông lan

Mai toâi veà queâ cha ñaát Meïcaàm phaán giaûng baøi cho luõ em thôngaøy coøn laïi xin ñi gaùnh ñaátñaép traêm ñöôøng vaøo giaác nguû mô

Mai toâi veà nôi toâi khoân lôùncho toâi nhìn bao noãi thöông yeâuSaùng toái tröa nghe tieáng gaø cuïc taùcñôøi bình yeân tröùng aáp nôû nhieàu

Mai toâi veà bôø tre ruoäng luùanhìn maët trôøi leân maët trôøi laën moãi chieàuMöa naéng maáy muøa ñôøi toâi chaúng thieáunhöõng tieáng cöôøi chan chöùa thöông yeâu

Mai toâi veà queâ cha ñaát Meïcon choù con meøo ñuû giaác nguû sayñôøi quaù vui roài, toâi xin queân heátqueân caû chính mình, coøn moãi moät tay.

Nguyeãn Ñoâng Giang K19

ña HIEäu 87 49

Queâ höông ngöôøi tình

Em coù queâ höông baït ngaøn luùa chín,Gioøng Haäu Giang xuoâi chaûy ñeán bao giôø.

Em coù hoàn xanh ngaùt moät maøu thô,Toâi ñöùng ñoù maø yeâu thöông ñaõ môû.

Em coù moâi hoân meàm hôn hôi thôû,Toâi moät laàn, maø ngôõ ñaõ traêm naêm.Em mieàn nam toùc bay suoái nhaïc vaøng,dung nhan ñoù, tim toâi böøng gioù baõo.

Töø xa xöù, toâi nhö trôøi oác ñaûo,ñaõ coâ ñôn töø ñaàu kieáp löu daân.Boãng gaëp em, hình aûnh, moät vieät nam.Trong aùnh maét laø tình queâ vónh cöûu.

Heïn nhau nheù, ngaøy nao veà coá xöù,noái voøng tay, xaây döïng laïi cô ñoà.Toâi yeâu em giöõa ñoàng luùa nhö mô,con thuyeàn nhoû seõ ñaày hoa cöôùi.

queâ höông em, tieáng ca dao môøi goïi,Toâi thöông ngaøn ñôøi tieáng voïng cöûu Long.Haõy trao nhau tình nam Baéc moät loøng,Em coù tôùi laøm daâu nhaø nam ñònh? (*)

Quoác Nam K22(*) Nam Ñònh laø nôi sinh tröôûng cuûa taùc giaû.


Trong giai ñoaïn hieän taïi, ñeå toû ra mình laø nhaø chính khaùch khoân ngoan, ngöôøi ta thöôøng duøng moät tieâu ñeà môùi “nGoÀI LaÏI vÔÙI nHau” khi

muoán khuyeân nhöõng ngöôøi ôû hai chieán tuyeán ñoái laäp giöõa vieät coäng vaø choáng vieät coäng “Hoaø GIaÛI, Hoaø HÔÏP daân Toäc” vôùi nhau, hoaëc nhöõng ngöôøi ñang ñöùng trong cuøng moät chieán tuyeán choáng vieät coäng “ñoaøn KEáT” laïi ñeå cuøng thöïc hieän toát ñeïp hôn nhöõng muïc ñích chung ñang theo ñuoåi. Loái noùi naøy ñöôïc coi laø nheï nhaøng ñôõ choái tai vaø ít xuùc phaïm ñeán töï aùi cuûa ngöôøi nghe hôn, nhöng töïu chung cuõng chæ laø dieãn ñaït cuøng moät yù nghiaõ: caùc baïn ñang chia reõ, caàn ñoaøn keát vôùi nhau, vì ñoaøn keát thì soáng maø chia reõ laø cheát.

Lôøi keâu goïi naøy göûi ñeán nhöõng ngöôøi ñang ñöùng trong cuøng moät chieán tuyeán choáng vieät coäng thì ñuùng vaø caàn thieát ñeå moïi ngöôøi phaûi quan taâm suy nghó. nhöng, lôøi keâu goïi naøy göûi ñeán vieät coäng vaø nhöõng ngöôøi choáng vieät coäng laø ñieàu caàn phaûi xeùt laïi.

vì qua baøi hoïc lòch söû ghi nhaän ñöôïc töø naêm 1940 ñeán nay, laõnh tuï vieät coäng laø Hoà chí Minh (HcM), khi gaëp

Nguyeãn-Huy Huøng K1

ngoài Laïi vôùi nhau (?)

ña HIEäu 87 51

hoaøn caûnh yeáu theá, ñaõ nhieàu laàn keâu van vaø ñaõ ñöôïc nhöõng chính khaùch chính trò quoác Gia nhaân Baûn duø khoâng chaáp nhaän theå cheá coäng Saûn vaãn ra tay hieäp löïc cöùu giuùp HcM thoat naïn, roài “nGoÀI LaÏI vÔÙI HoÀ cHÍ MInH töùc laø nGoÀI LaÏI vÔÙI vIEäT coänG” ñoaøn keát chung lo vieäc quoác gia daân toäc vieät nam nhieàu laàn roài. nhöng laàn naøo cuõng vaäy, sau khi HcM vaø beø ñaûng vieät coäng cuûng coá ñöôïc theá löïc, phaùt khôûi maïnh leân, thì laäp töùc chuùng phaûn boäi, tieâu dieät ñoàng minh ñeå chieám ñoäc quyeàn cai trò ñaát nöôùc baèng cheá ñoä voâ SaÛn cHuYEân cHÍnH, ñoäc ñaÛnG ñoäc TaøI Toaøn TRÒ thay cho caùc taäp ñoaøn Thöïc daân Phong Kieán quaân Phieät cuõ. Toaøn daân trôû thaønh noâ leä cuûa taäp ñoaøn laõnh ñaïo chuyeân chính phi nhaân baát nghóa ñoû môùi, vôùi hoaøn caûnh soáng coøn toài teä gaáp traêm gaáp ngaøn laàn hôn döôùi caùc thôøi Phong Kieán Thöïc daân quaân Phieät ñoäc taøi cuõ.

nay ñaûng vieät coäng ñang ôû vaøo theá suy thoaùi cöïc kyø nguy hieåm, neân beø ñaûng vieät coäng laïi toâ veõ hình aûnh HcM laõnh tuï thaàn töôïng cuûa chuùng laø anh minh, nhaân nghóa, hy sinh caû cuoäc ñôøi vì quoác gia daân toäc vieät nam, cha ñeû nhöõng tö töôûng yeâu nöôùc thöông noøi, thanh lieâm chính tröïc, coâng boäc phuïc vuï nhaân daân… (toaøn laø bòp bôïm xaûo quyeät) ñeå baét buoäc toaøn daân phaûi hoïc taäp nhaèm toân vinh HcM, vaø ñoàng thôøi löøa bòp nhöõng ngöôøi nheï daï ngu ngô khoâng coù kinh nghieäm baûn thaân veà baûn chaát gian aùc cuûa vieät coäng. Trong khi ñoù, beø ñaûng vieät coäng laïi ñang tieáp tuïc khai trieån tinh vi hôn nhöõng chính saùch ñöôøng loái tuyeân truyeàn gian manh xaûo quyeät löøa doái ñeå cai trò daân do HcM hoïc ñöôïc cuûa ñeä Tam quoác Teá coäng saûn, ñaëc bieät laø cuûa caùc quan thaày Staline vaø Mao Traïch ñoâng ñoäc taøi khaùt maùu truyeàn daïy cho, thì laøm sao maø coù theå tin töôûng ñeå nGoÀI LaÏI vÔÙI cHuÙnG ñöôïc!

Sau ñaây laø moät vaøi söï kieän ñieån hình do caùc nhaø bieân khaûo söu taäp ghi laïi vaø phoå bieán roäng raõi qua nhieàu phöông tieän vaø baèng nhieàu ngoân ngöõ khaùc nhau treân toaøn theá giôùi veà baûn chaát cuûa HcM vaø beø luõ vieät coäng ñaøn em cuûa haén:


1. vieät coäng tuyeân truyeàn raèng HcM anh minh, trong saïch, soáng ñoäc thaân troïn ñôøi vì quoác Gia daân Toäc, nhöng thaät ra khoâng ñuùng nhö vaäy.

Trong nhöõng naêm thuoäc thaäp nieân 1910, thôøi gian HcM long ñong kieám soáng ôû beân Phaùp tröôùc khi trôû thaønh ñaûng vieân coäng Saûn quoác Teá, HcM ñaõ laáy baø Bourbon laøm vôï ñeå coù choã nöông töïa nôi xöù laï queâ ngöôøi, ñeán khi thaønh coâng, HcM ñaõ queân nghóa, phuï tình khoâng heà lieân laïc nöõa. vaøo naêm 1927, khi HcM ñaõ laø ñaûng vieân coäng Saûn quoác Teá ñöôïc Lieân Xoâ ñöa sang Trung quoác hoaït ñoäng giaùn ñieäp beân ñoàng chí chu aân Lai, thì HcM ñaõ cöôùi Taêng Tuyeát Minh laøm vôï, roài sau ñoù cuõng boû rôi. Trong nhöõng naêm thuoäc thaäp nieân 1940, khi HcM veà hoaït ñoäng taïi vuøng Thöôïng du Baéc Phaàn vieät nam, HcM meâ moät coâ gaùi hoä lyù ngöôøi saéc toäc treû teân noâng Thò Xuaân, ñeán khi HcM ñöôïc leân laøm chuû Tòch nöôùc vieät nam daân chuû coäng Hoøa, coù toaøn quyeàn thao tuùng caû mieàn Baéc vieät nam theo Hieäp ñònh Geneøve thaùng 7 naêm 1954, thì vaøo naêm 1956 HcM chæ thò em uùt ñöa noâng Thò Xuaân veà Haø noäi phuïc vuï haén veà tình duïc. qua naêm 1957, noâng Thò Xuaân sinh ñöôïc ngöôøi con trai (nay moïi ngöôøi ñaõ nhaän dieän ra laø nguyeãn Taát Trung). noâng Thò Xuaân ñaõ naên næ xin HcM chính thöùc hoùa thaønh vôï choàng, nhöng HcM ñaõ phuï tình baïc nghóa baèng quyeát ñònh cho ñaøn em, ñang laøm chöùc Boä Tröôûng, hieáp daâm vaø ñem thuû tieâu baèng tai naïn xe hôi taïi Haø noäi. Sau ñoù, coøn cho gieát caû gia ñình ngöôøi thaân ñaõ cuøng soáng beân noâng Thò Xuaân taïi Haø noäi ñeå phi tang.

2. naêm 1946, vaøo chieàu ngaøy 6 thaùng 3, HcM leùn kyù vôùi Sainteny ñaïi dieän Phaùp baûn Hieäp Öôùc Sô Boä taïi Haø noäi chaáp nhaän cho quaân Phaùp trôû laïi ñoùng quaân taïi nhieàu tænh troïng yeáu cuûa mieàn Trung vaø mieàn Baéc keå caû Haø noäi. ñeán cuoái naêm, Phaùp taïo aùp löïc loäng quyeàn khieán cho HcM chòu khoâng noåi phaûi phaùt ñoäng chieán tranh “tieâu thoå khaùng chieán” choáng Phaùp vaøo ngaøy 19/12/1946. nhöng vì theá löïc yeáu keùm neân thua, cuøng ñöôøng, HcM phaûi boû Haø noäi chaïy vaøo “böng” (röøng nuùi) keâu goïi toaøn daân hy sinh daâng

ña HIEäu 87 53

hieán ngöôøi vaø cuûa ñeå uûng hoä khaùng chieàn choáng Phaùp taùi xaâm laêng vieät nam. ñeán naêm 1953, ñöôïc Trung coäng yeåm trôï huaán luyeän trang bò vuõ khí vaø coá vaán cho quaân vieät Minh trôû neân maïnh meõ ñöông ñaàu vôùi quaân Phaùp, thì HcM môùi baét ñaàu chieán dòch ñaáu toá gieát haïi chính quaûng ñaïi quaàn chuùng nhaân daân tröôùc kia ñaõ hy sinh caû cuûa caûi rieâng laãn thaân nhaân ñeå uûng hoä baûo veä khaùng chieán. caû theá giôùi ngaøy nay ñeàu bieát ñoù laø “chính saùch caûi caùch ruoäng ñaát,” loaïi tröø cöôøng haøo aùc baù, tieâu dieät giai caáp, voâ saûn hoaù toaøn daân ñeå tieán leân xaõ hoäi chuû nghóa maø HcM ñaõ hoïc ñöôïc cuûa Staline vaø Mao Traïch ñoâng.

3. vaøo cuoái naêm 1945, HcM bò aùp löïc cuûa Trung Hoa daân quoác ñaïi dieän Lieân Hieäp quoác tôùi giaûi giôùi quaân Phieät nhaät taïi mieàn Baéc ñoâng döông (töø vó tuyeán 16 trôû leân), neân ñaõ phaûi Hoaø HÔÏP vôùi caùc ñaûng phaùi quoác Gia thaønh laäp caùi goïi laø chính Phuû Lieân Hieäp quoác coäng. qua ñaàu naêm 1946, sau khi HcM baét tay vôùi Phaùp ñeå môøi quaân Phaùp ñoå boä leân mieàn Baéc vaø mieàn Trung thay theá quaân Trung Hoa daân quoác ñaïi dieän Lieân Hieäp quoác ruùt ra khoûi vieät nam, bò caùc ñaûng phaùi quoác Gia khoâng coäng Saûn choáng ñoái. HcM laäp töùc tung ra chieán dòch vu khoáng laø caùc ñaûng phaùi quoác Gia ñaõ caáu keát giuùp cho Phaùp trôû laïi vieät nam, ñeå coù côù baét gieát taát caû thaønh vieân caùc ñaûng phaùi quoác Gia khoâng theo coäng Saûn nhaèm chieám ñoäc quyeàn cai trò ñaát nöôùc baèng chuyeân chính voâ saûn ñoäc taøi toaøn trò!

4. ngaøy 21 thaùng 7 naêm 1954, HcM vaø phe vieät coäng kyù Hieäp ñònh Geneøve ngöng chieán vôùi Phaùp ñeå chia caét ñaát nöôùc vieät nam thaønh hai phaàn, vaø HcM ñöôïc quyeàn cai trò toaøn mieàn Baéc töø vó tuyeán 17 trôû leân. Hieäp ñònh quy ñònh raèng chính phuû hai mieàn nam - Baéc vieät nam khoâng ñöôïc quaáy phaù xaâm laêng nhau baèng voõ löïc, nhöng HcM ñaõ khoâng toân troïng, haén caøi laïi mieàn nam nhieàu caùn boä coäng Saûn noøng coát ñeå quaäy phaù, haêm doïa an ninh cuoäc soáng cuûa quaûng ñaïi quaàn chuùng taïi mieàn nam - nhöõng ngöôøi khoâng chaáp nhaän theå cheá coäng Saûn. caùc traän ñaùnh phaù baèng du kích ñaõ ñöôïc HcM cho thöïc hieän taïi mieàn nam vieät nam


keå töø cuoái naêm 1959, vaø laàn laàn ñöa quaân mieàn Baéc xaâm nhaäp mieàn nam, ñoàng thôøi cuõng ñaõ thaønh laäp caùi goïi laø Maët Traän Giaûi Phoùng Mieàn nam, ñeå gia taêng haønh ñoäng quaân söï coâng khai vaø maõnh lieät ñeán noãi mieàn nam vieät nam phaûi keâu goïi ñoàng Minh caùc nöôùc Tö Baûn giuùp quaân vaø vuõ khí ñeå töï veä choáng cuoäc xaâm laêng cuûa vieät coäng. ñeán ngaøy 27 thaùng 1 naêm 1973, Hieäp Öôùc ñình chieán ñöôïc kyù keát taïi Paris ñeå hai beân quoác - coäng taïi mieàn nam vieät nam toå chöùc baàu cöû töï do choïn löïa theå cheá chính trò nhö mong muoán cuûa ngöôøi daân. Hieäp Öôùc naøy cuõng do chính beø ñaûng vieät coäng kyù vôùi Hoa Kyø vaø vieät nam coäng Hoaø taïi Paris. nhöng roài phe quoác Teá coäng Saûn laïi khoâng tuaân haønh lôøi giao öôùc, taêng cöôøng theâm vuõ khí vaø coá vaán thuùc ñaåy ra leänh cho vieät coäng Baéc vieät tieáp tuïc xua quaân oà aït xaâm laêng mieàn nam khoác lieät hôn, vaø vì mieàn nam khoâng coøn ñöôïc ñoàng Minh yeåm trôï vuõ khí theo quy ñònh cuûa Hieäp Öôùc Paris, neân ñaõ bò thua vaøo ngaøy 30-4-1975, caû nöôùc loït vaøo tay coäng Saûn thoáng trò.

5. Sau khi chieám ñöôïc toaøn mieàn nam vieät nam vaø ñoåi teân chính quyeàn vieät coäng Baéc vieät thaønh coäng Hoaø Xaõ Hoäi chuû nghóa vieät nam ñeå cai trò caû nöôùc töø aÛi nam quan ñeán Muõi caø Maâu, beø ñaûng vieät coäng ñaõ thöïc hieän vieäc san baèng giai caáp vaø voâ saûn hoaù toaøn daân mieàn nam vieät nam baèng nhieàu hình thöùc:

a/ Baét ñi tuø taäp trung taát caû quaân caùn chính vieät nam coäng Hoøa, thaønh vieân caùc ñaûng phaùi quoác Gia, caùc trí thöùc, vaên ngheä só, kyù giaû, tu só… khoâng theo coäng Saûn, ñaày

Nhaø tuø? Thöa, khoâng phaûi. Ñaây laø lôùp hoïc thuoäc tröôøng trung hoïc cuûa Giaùo Xöù Tha La, GP Phuù Cöôøng. Lôùp ñaõ bò bieán daïng sau 33 naêm CS “möôïn” xöû duïng vaø vöøa traû laïi naêm

2008.

ña HIEäu 87 55

ñoïa buoäc lao ñoäng khoå sai ñeán kieät söùc cho cheát laàn moøn nôi röøng thieâng nöôùc ñoäc vì ñoùi khaùt thieáu dinh döôõng vaø beänh taät khoâng thuoác men chöõa trò.

b/ Tòch thu taøi saûn cuûa toaøn daân baèng caùc chieán dòch ñoåi tieàn, dieät tö saûn maïi baûn, caám ñoaùn moïi hình thöùc kinh doanh tö nhaân, luøa thaân nhaân nhöõng ngöoøi ñaõ bò baét ñi tuø taäp trung vaøo caùc vuøng sình laày hoaëc röøng hoang ñeå buoäc lao ñoäng khai phaù laøm vuøng kinh teá môùi, vôùi muïc ñích chính laø cöôùp nhaø ñaát vaø cuûa caûi cuûa hoï ñang coù taïi caùc thaønh thò ñeå chia nhau.

c/ ñeán cuoái naêm thì chuùng laïi trieät tieâu luoân caû caùc coâng cuï tay sai maø chuùng ñaõ naën ra ñeå laøm chieâu baøi taïo ra cuoäc chieán phaù hoaïi noäi boä mieàn nam vieät nam töø naêm 1960 ñeán 1975, ñoù laø caùc nhoùm Maët Traän Giaûi Phoùng Mieàn nam vaø chính Phuû coäng Hoaø Laâm Thôøi Mieàn nam.

chæ caàn moät soá ít söï kieän treân ñaây thoâi cuõng ñaõ ñuû chöùng minh cho thaáy raèng Hoà chí Minh vaø boïn vieät coäng ñaøn em cuûa haén laø ñaûng vieät Gian coäng Saûn baây giôø, toaøn laø nhoùm ngöôøi coù baûn chaát gian manh, trí traù, xaûo quyeät, löøa ñaûo, phi nhaân vaø baát nghóa. Hoï chæ ñaáu tranh vì quyeàn lôïi cuûa beø nhoùm ñaûng coäng Saûn. Hoï khoâng phaûi laø haïng chính nhaân quaân töû ñaày tình ngöôøi lo cho daân cho nöôùc nhö chuùng ta, thöû hoûi laøm sao chuùng ta coù theå quEân ñI quaÙ KHÖÙ taøn baïo cuûa chuùng ñeå nGoÀI LaÏI Hoaø GIaÛI roài Hoaø HÔÏP daân Toäc vôùi chuùng ñöôïc?

Ñeå thay lôøi keát luaän,chaéc moïi ngöôøi chuùng ta chöa queân, thuôû thô aáu khi

coøn caép saùch ñeán tröôøng caáp Tieåu Hoïc, ñaõ ñöôïc hoïc trong moân Luaân Lyù vaø nghe giaûng giaûi veà caâu truyeän nguï ngoân

Trung hoïc GX Tha La ngaøy CS traû laïi!


taây phöông, “con cHoÙ SoÙI vaø coâ BEÙ quaønG KHaÊn ñoÛ”. Toùm löôïc ñaïi yù caâu truyeän, toâi coøn nhôù ñöôïc nhö theá naøy:

Trong muøa ñoâng giaù laïnh thieáu thöïc phaåm, con soùi giaø lang thang trong ñöôøng röøng ñeå kieám moài. Tình côø troâng thaáy moät coâ beù nhoû quaøng khaên ñoû ñang ñi moät mình. Thay vì nhaåy xoå ra caén xeù aên thòt cho ñaõ côn ñoùi, thì con soùi giaø gian manh ñaõ coù moät möu moâ thaâm ñoäc laø phaûi laøm sao thaêm doø ñöôïc veà gia caûnh vaø nôi cö truù cuûa gia ñình coâ beù, hoøng sau khi aên thòt coâ beù roài, noù seõ moø ñeán nhaø rình raäp tiaû thòt töøng ngöôøi ñeå soáng no ñuû trong nhöõng ngaøy thaùng sau ñoù. noù beøn caûi trang thaønh moät ngöôøi giaø ngoài beân ñöôøng, chôø khi coâ beù tôùi, noù voàn vaõ chaøo hoûi taâng boác coâ beù xinh ñeïp duyeân daùng can ñaûm ñi ñaâu moät mình giöõa röøng trong muøa ñoâng giaù laïnh vaäy?

coâ beù thaáy mình ñöôïc ca ngôïi laø xinh ñeïp duyeân daùng can ñaûm thì thích laém, neân ngaây thô thaønh thaät traû lôøi laø ñem thöïc phaåm ñeán thaêm nom baø ngoaïi ñang beänh naèm lieät giöôøng moät mình trong caên nhaø rieâng ôû phía beân kia bìa röøng. con soùi theâm lôøi ca ngôïi laø coâ beù hieáu thaûo phuùc haäu quaù, vaø khuyeân coâ beù cöù thong thaû maø ñi ñeán nôi veà ñeán choán ñöôïc baèng an. Roài chôø khi coâ beù tieáp tuïc ñi chöa ñöôïc bao xa, noù lieàn leùn chaïy ñöôøng taét ñeán nhaø baø ngoaïi tröôùc coâ beù. noù caûi trang thaønh coâ beù quaøng khaên ñoû vaø nhaïi gioïng noùi cuûa coâ beù ñeå goïi cöûa vaøo nhaø. vöøa vaøo ñeán beân giöôøng ngöôøi beänh con soùi nhaåy choàm leân caén xeù aên thòt baø cuï. Xong böõa, noù laïi caûi trang thaønh baø giaø naèm ñôïi coâ beù quaøng khaên ñoû tôùi.

Moät luùc laâu sau coâ beù tôùi goõ cöûa, con soùi giaø beøn nhaïi gioïng cuûa baø ngoaïi traû lôøi laø cöûa khoâng ñoùng con cöù ñaåy ra maø vaøo ñi. Khi coâ beù vöøa vaøo ñeán gaàn giöôøng, con soùi beøn voà coâ beù ñeå aên thòt noát cho boõ nhöõng ngaøy chòu ñoùi reùt trong röøng vöøa qua.

Sau khi ñoïc qua caâu truyeän treân ñaây, chaéc chaén trong chuùng ta khoâng ai laïi khôø daïi muoán laøm coâ beù quaøng khaên ñoû. vaø sau khi ñaõ duyeät laïi nhöõng söï kieän lòch söû toùm löôïc

ña HIEäu 87 57

treân ñaây, chaéc moïi ngöôøi cuõng phaûi thaän troïng suy nghó kyõ caøng xem, coù neân nGoÀI LaÏI vÔÙI nHau ñeå Hoaø GIaÛI RoÀI Hoaø HÔÏP daân Toäc vôùi beø ñaûng vong noâ baùn nöôùc haïi daân cuûa vieät coäng khoâng?

caàu xin ôn treân Trôøi, Phaät, Thöôïng ñeá, vaø anh linh caùc anh Huøng Lieät nöõ doøng gioáng Tieân Roàng vieät nam phuø trôï cho taát caû chuùng ta coù ñuû saùng suoát ñeå haønh ñoäng theo con ñöôøng chính nghóa, nhaèm maïnh meõ tieáp tay cöùu ñöôïc daân toäc vieät nam sôùm thoaùt khoûi aùch cai trò ñoäc taøi taøn baïo phi nhaân boäi nghóa cuûa phe nhoùm ñaûng coäng Saûn vaø baïo quyeàn Xaõ Hoäi chuû nghóa vieät nam baùn nöôùc haïi daân hieän taïi.

NGUYEÃN HUY HUØNG K1Cöïu Ñaïi Taù Quaân Löïc Vieät Nam Coäng Hoaø,Phuïï Taù Toång Cuïc Tröôûng Chieán Tranh Chính Trò kieâm

Chuû Nhieäm Nhaät Baùo Tieàn Tuyeán,Cöïu tuø nhaân chính trò 13 naêm lao khoå trong caùc traïi

taäp trung caûi taïo cuûa ñaûng Vieät Coäng vaø baïo quyeàn Coäng Hoaø Xaõ Hoäi Chuû Nghiaõ Vieät Nam sau ngaøy Quoác Haän 30/4/1975.

coù khi söï im laëng laø söï phaûn boäi. ªchuùng ta seõ khoâng coøn nhôù nhöõng lôøi noùi cuûa keû thuø, ª

nhöng chuùng ta seõ coøn nhôù maõi söï im laëng cuûa nhöõng ngöôøi baïn chuùng ta.

Martin Luther King, Jr.Toäi aùc thaønh coâng deã daøng nhaát khi nhöõng ngöôøi toát ª

khoâng chòu noùi ra moät lôøi.Edmund Burke, nhaø vaên Anh


Thöa caùc chieán Höõu.

Tröôùc heát, toâi xin coù lôøi noàng nhieät chaøo möøng anh Toång Hoäi Tröôûng vaø caùc chieán höõu trong phaùi ñoaøn Hoa Kyø ñeán thaêm vieáng Lieân Hoäi hoâm nay.

Toâi cuõng chaøo möøng caùc chieán höõu ñaïi dieän caùc Hoäi vaø caùc em Thanh Thieáu nieân ña Hieäu veà tham döï ñaïi Hoäi ñeå thaét chaët tinh thaàn ñoaøn keát huynh ñeä - xaây döïng toå chöùc ngoõ haàu coù theâm ñieàu kieän cho coâng cuoäc ñaáu tranh cuûa chuùng ta. Toâi thaønh thaät caàu chuùc caùc chieán Höõu vaø gia ñình luoân ñöôïc an khang, may maén vaø nhaát laø thaønh ñaït, trong coâng cuoäc ñaáu tranh.

caùch ñaây ít laâu, anh Lieân Hoäi Tröôûng coù ngoû yù nhôø toâi thuyeát trình veà tình hình ñaát nöôùc… nhöng hoâm nay toâi khoâng laøm coâng vieäc naày, vì moät lyù do raát giaûn dò, laø hieän nay taát caû moïi ngöôøi ñeàu coù ñaày ñuû phöông tieän söu taàm qua: - Internet - truyeàn thanh - truyeàn hình – saùch vôû, baùo chí - keå caû caùc taøi lieäu giaûi maät… neân coù hieåu bieát raát töôøng

nhaân dòp ñaïi Hoäi cSvSq/TvBqGvn Lieân Hoäi aâu chaâu, 2009 taïi Bæ

Lôøi phaùt bieåu cuûa nT TRaÀn vaÊn TRunG K1

ña HIEäu 87 59

taän treân moïi vaán ñeà: - Tình traïng suy thoaùi vaø ñieâu linh cuûa ñaát nöôùc – Baûn chaát cuûa cS – caùc toäi aùc, caùc möu ñoà ñen toái cuûa chuùng - cuõng nhö aâm möu xaâm laêng cuûa Trung coäng v.v… vì vaäy, neáu toâi cöù lang thang treân caùc vaán ñeà maø moïi ngöôøi ñaõ roõ, thì seõ raát voâ ích vaø laøm maát thì giôø cho anh em. do ñoù, toâi chæ xin chia seû vaøi vaøi ñieàu suy tö thoâ thieån maø thoâi. Toâi seõ trình baøy hai vaán ñeà maø anh em ñaõ bieát. Toâi chæ coù yù nhaéc nhôû vaø mong anh em suy nghó ñeå tìm ra ñöôïc nhöõng giaûi ñaùp cho baøi toaùn cuûa chuùng ta.

I. vaán ñEÀ THÖÙ nHaáT lieân quan ñeán moät “caâu hoûi” thöôøng ñöôïc nghe, ñoïc thaáy: Taïi sao töø 34 naêm nay, chuùng ta mieät maøi tranh ñaáu, theá maø CS vaãn an nhieân töï taïi, vaãn daøy xeùo queâ höông, vaãn haønh haï ñoàng baøo? caâu hoûi naøy ñaõ trôû thaønh quaù quen thuoäc neân khoâng maáy ai thieát daønh thôøi giôø tìm hieåu vaø nhaát laø, ñeå coù caâu giaûi ñaùp!

Tình traïng naày, haún coù nhieàu nguyeân nhaân vöøa chuû quan vaø khaùch quan. Hoâm nay toâi chæ ñôn giaûn neâu ra 4 nguyeân nhaân chính maø thoâi:

1.1- Tröôùc tieân veà phía khaùch quan laø vì baûn chaát cuûa cS coù chuû tröông phi daân toäc, ñoäc taøi voâ luaân, phaûn quoác, haïi daân… chæ bieát phuïc vuï cho nhöõng möu ñoà rieâng tö!

cS ñaõ lôïi duïng loøng yeâu nöôùc cuûa toaøn daân, ñeå chieám ñoaït quyeàn haønh – Khi naém quyeàn cai trò, cS ñaõ lôïi duïng moïi caùch ñeå cuõng coá quyeàn löïc, taän tình boùc loät vô veùt ñeå laøm giaøu cho ñaûng – vaø ngaøy nay luùc tuùi tham ñaõ ñaày, - laïi chuû tröông duøng theá löïc tieàn taøi, ñeå naém vöõng neàn kinh teá vaø duy trì quyeàn thoáng trò laâu daøi!

coù nhöõng keû ngaây thô, mong seõ coù ngaøy cS ñoåi thay! Theo toâi, ñaây laø moät hy voïng hoaøn toaøn vieãn voâng! vì nhöõng ñaàu oùc muø quaùng, aùc ñoäc vaø ngoan coá, ñaõ huïp laën trong toäi aùc gaàn suoát theá kyû, thì laøm sao coù theå hoaøn löông ñöôïc, nhaát laø, trong luùc ñang oâm aáp theá löïc vaø tieàn taøi?

oâng Boris Yeltsin, moät ñaûng vieân cS cao caáp vaø laø cöïu Toång Thoáng nöôùc nga ñaõ coù moät nhaän ñònh ñeå ñôøi: “CS khoâng theå thay ñoåi! CS phaûi ñöôïc loaïi boû maø thoâi!”

oâng Gorbachev, cöïu TTK ñaûng vaø chuû Tòch nhaø nöôùc


Lieân Xoâ ñaõ tieát loä: “cS chæ laø laùo khoeùt, bòp bôïm” vaø thuù nhaän, chính oâng cuõng ñaõ noùi laùo nhieàu naêm. nhöng oâng ñaõ tænh ngoä vaø ñöa ra chaùnh saùch Glasnost vaø Peùrestroika (trong saùng vaø ñoåi môùi) hoøng cöùu vaõn tình hình. nhöng tieác thay, thôøi gian vaø hoaøn caûnh khoâng cho pheùp oâng thöïc hieän nhöõng caûi thieän ñoù cho nöôùc nga.

chuùng ta coù theå keát luaän: Bao laâu cS toàn taïi, thì baáy laâu daân Toäc ta coøn phaûi gaùnh chòu ñaïi hoïa thaûm thöông!

1.2- Nguyeân nhaân thöù 2 laø aâm möu xaâm löôïc cuûa Trung Hoa.

Trung Hoa laø keû thuø truyeàn kieáp cuûa daân toäc vieät nam. Trong suoát chieàu daøi lòch söû, Trung Hoa ñaõ bao phen xua quaân laán chieám vaø ñoâ hoä nöôùc ta. nhöng daân toäc vieät nam kieân cöôøng vaø anh duõng ñaõ boán laàn ñaùnh baïi quaân Taøu ñeå baûo veä laõnh thoå vaø ñoäc laäp cho ñaát nöôùc. (naêm 40 ñeán 1427 dL)

Maëc duø vaäy, Trung Hoa chöa bao giôø töø boû aâm möu xaâm löôïc vaø ngaøy nay laïi tieáp tuïc moät caùch quyeát lieät vaø hung baïo hôn. Söï kieän naøy laø do chaùnh saùch môùi cuûa ñaûng cS Trung Hoa ñöôïc phoå bieán qua baøi dieãn vaên daøi 33 trang, ngaøy 23/04/05 cuûa oâng TRÌ HaÏo ñIEÀn, Boä Tröôûng quoác Phoøng vaø laø Phoù cT uÛy Ban quaân uÛy Trung Öông, vôùi noäi dung toùm löôïc nhö sau:

“Troø chôi ñeán cuøng cuûa Ñaûng CS Taøu vôùi chieán tranh nguyeân töû vaø sinh hoùa ñeå tieâu dieät Hoa Kyø, vaø chuaån bò cho cho Trung Hoa chieám nhieàu thuoäc ñòa roäng lôùn trong töông lai.”

Taøi lieäu noùi: “chieán tranh khoâng xa chuùng ta vaø laø Baø Muï cuûa theá kyû ngöôøi Taøu.”

caùc giôùi chöùc Trung Hoa quan nieäm raèng: “Trung Hoa laø moät daân toäc sieâu vieäât, neân mang ñònh meänh trôû thaønh chuùa teå cuûa traùi ñaát. Lòch söû nhaân loaïi ñaùnh daáu caùc giai ñoaïn vaên minh theá giôùi ñaõ chuyeån dòch qua 5 chaâu: theá kyû thöù 19 laø theá kyû cuûa nöôùc anh, theá kyû thöù 20 cuûa Hoa Kyø, thì theá kyû 21 seõ laø theá kyû cuûa nöôùc Taøu. nöôùc Taøu ñaõ chuaån bò cho söù maïng ñoù. Hai möôi naêm qua laø ‘khuùc nhaïc bình

ña HIEäu 87 61

dò hoaø bình vaø phaùt trieån’, chuaån bò cho söï ‘löïa choïn ñuùng nhaát’ cuûa nöôùc Taøu cho böôùc keá tieáp laø ‘Phuïc Höng vaø Baønh Tröôùng’ cuûa nöôùc Taøu, khoâng chæ hieåu trong nghóa haïn heïp, giôùi haïn trong vuøng ñaát cuûa chuùng ta, maø chuùng ta noùi ñeán söï phuïc höng maïnh meõ, bao goàm caû theá giôùi nöõa.”

Trung Hoa lôùn loái thaùch thöùc Hoa Kyø vaø theá giôùi veà chieán tranh nguyeân töû vaø sinh hoa: “Seõ saün saøng cuøng nhaân loaïi cheát trong moät cuoäc chieán tranh sinh töû!” vôùi lyù luaän, duø coù phaûi hy sinh nhieàu traêm trieäu sinh linh… thì cuõng coøn moät daân soá to lôùn ñeå toàn taïi vaø ñoâ hoä theá giôùi!!!

Trung Hoa cuõng ñe doïa coù khaû naêng tieâu dieät Hoa Thònh ñoán, nöõu Öôùc, tröôùc khi quoác Hoäi Hoa Kyø bieåu quyeát veà haønh ñoäng cuûa mình. Söï ñe doïa naày ngaàm ñeà cao chính saùch ñoäc taøi cuûa ñaûng cS Taøu, coù khaû naêng quyeát ñònh vaø haønh ñoäng nhanh choùng vaø söï ñoäc taøi naày seõ laø yeáu toá caên baûncho chaùnh saùch baønh tröôùng cuûa Trung Hoa.

Rieâng ñoái vôùi vieät nam, Trung Hoa ñaõ coù nhöõng haønh ñoäng hieáu chieán thöïc daân roõ reät hôn bao giôø heát:

- ñaõ taán chieám Hoaøng Sa baèng voõ löïc (1974)- Xaâm nhaäp bieân giôùi Baéc vieät ñeå ñònh cö ngöôøi - Traøn

ngaäp haøng hoaù vaø huûy dieät kinh teá vn. (1979)- cöôùp ñoaït Tröôøng Sa vaø saùt nhaäp Tröôøng-Hoaøng Sa

vaøo Haûi nam (1988-2007).- Xaâm nhaäp vuøng Taây nguyeân, ñeå thaâu toùm taøi nguyeân,

taøn phaù moâi sinh vaø nhaát laø baùm truï cho möu ñoà xaâm löôïc veà sau.

- Thieát laäp moät vaïn Lyù Tröôøng Thaønh treân bieån, ñeå thoân tính laõnh haûi vaø khoâng phaän vn, cho möu ñoà ñoäc quyeàn kinh teá vaø quaân söï treân ñoâng Haûi. YÙ ñoà cuûa Trung coäng raát roõ raøng laø ñoäc chieám moïi taøi nguyeân (daàu löûa – khí ñoát - haûi saûn vaø khoaùng chaát) - baûo veä tuyeán giao thöông haøng haûi vaø tieáp lieäu toái caàn thieát cho söï sinh soáng vaø baønh tröôùng cuûa Taøu…

- ñieàu toái quan troïng hôn caû laø Trung coäng chuû tröông caøi ngöôøi - thuaàn hoaù - vaø nuoâi döôõng ñaûng cSvn, ñeå laøm tay sai cho chuùng trong aâm möu xaâm löôïc töông lai.


Toå quoác ñang laâm nguy vaø toaøn daân hôïp löïc choáng ngoaïi xaâm. Muoán thaønh coâng thì chuùng ta phaûi öu tieân khöû dieät cSvn laø keû noäi thuø toái nguy hieåm!

1.3- Nguyeân nhaân khaùch quan veà phía Theá Giôùi Töï Do chuùng ta ñaõ choïn lyù töôûng TÖÏ do vaø dó nhieân laø chuùng

ta caàn coù söï hoã trôï cuûa ñoàng minh. Hoa Kyø, anh, Phaùp, ñöùc, YÙ v.v... laø nhöõng daân toäc kyø cöïu, coù truyeàn thoáng daân chuû saâu saéc vaø vöõng beàn, yeâu chuoäng nhöõng giaù trò luaân lyù vaø tinh thaàn cao ñeïp, ñöôïc xem nhö laø caên baûn cho moät neàn coäng hoaø dích thöïc. Theá nhöng, nhöõng giaù trò aáy vaãn ôû treân phaïm vi lyù thuyeát… neân nhieàu luùc, laïi phaûi nhöôøng böôùc tröôùc vaán ñeà quyeàn lôïi. do ñoù, vaán ñeà tranh ñaáu khoâng quyeát lieät, ñeå nhaát thieát mang laïi keát quaû trong moïi luùc. cuõng vì theá, nhöõng quyeàn lôïi chính ñaùng cuûa chuùng ta cuõng bò aûnh höôûng traàm troïng, hoaëc rôi vaøo tình traïng beá taét!

Moät nhaø ngoaïi giao ngöôøi anh ñaõ noùi: “Anh Quoác khoâng coù ñoàng minh vónh vieãn. Chæ coù quyeàn lôïi nöôùc Anh laø vónh vieãn maø thoâi.” caâu noùi soáng söôïng naày khoâng chæ ñuùng cho anh quoác, maø cuõng ñuùng cho taát caû caùc daân toäc khaùc. chuùng ta neân ghi nhôù baøi hoïc quyù baùu ñoù ñeå bieát töï lo laáy cho thaân phaän mình, thay vì luoân luoân quaù yû laïi vaøo ngoaïi nhaân!

1.4- Veà phía chuû quan: Sôû dó coù tình traïng naày laø vì söï tranh ñaáu cuûa chuùng ta thieáu “tích cöïc vaø chöa ñuùng möùc.“ cuoäc ñaáu tranh cuûa chuùng ta ñaõ ñoåi hình thaùi vaø phöông caùch; ngaøy nay chuùng ta ñaáu tranh baèng tö töôûng, lyù luaän, baèng lôøi noùi, ngoøi buùt vaø haønh ñoäng. Treân phöông dieän lyù leõ, khi coù nhöõng phaùt bieåu thaúng thaéng cöông nghò, thì thöôøng bò cS vaø tay sai ñaùnh phuû ñaàu vaø chuïp muõ laø “quaù khích, laø cöïc ñoan”!

nhöng, theá naøo laø cöïc ñoan, laø quaù khich? Trong luùc coäng ñoàng quoác gia tranh ñaáu oân hoaø baát baïo ñoäng… thì cS luoân coù chuû tröông “aên töôi nuoát soáng”- tieâu dieät chuùng ta baèng moïi caùch vaø phöông tieän... nhö theá thì quaù khích, cöïc ñoan naèm ôû phía naøo? do ñoù, chuùng ta khoâng neân e ngaïi veà töø ngöõ vì trong tröôøng hôïp naày, caùi maø chuùng goïi

ña HIEäu 87 63

laø quaù khích cöïc ñoan, laïi laø moät ñöùc tính caàn thieát ñeå baûo veä laäp tröôøng vaø lyù töôûng maø thoâi!

chuùng ta tranh ñaáu baèng haønh ñoäng… nhöng haønh ñoäng laïi khoâng theo kòp yù muoán! Trong luùc chuùng ta mieät maøi tranh ñaáu, thì khoå thay, coù nhöõng keû voâ löông taâm, hôøi hôït vaø heøn nhaùt… laïi coù haønh ñoäng “haø hôi tieáp söùc cho ñòch”, trao göôm giaùo cho giaëc ñeå saùt haïi chuùng ta.

chuùng ta thöøa hieåu raèng, coù nhöõng vaán ñeà ñöôïc xem nhö laø boån phaän hieáu thaûo ñaïo ñöùc… khoâng theå traùnh, nhö vieäc giuùp ñôû gia ñình. nhöng ít nhaát, cuõng phaûi saùng suoát vaø khoân ngoan ñeå laøm moät caùch hôïp lyù hôïp tình vaø traùnh gaây toån haïi cho daân toäc.

vieäc giuùp ñôû gia ñình moät caùch quaù ñaùng böøa baõi laïi gaây nguy haïi cho chính ngöôøi thaân, vì bònh yû laïi vaø löôøi bieáng. Moät söï kieän ñöôïc ghi nhaän, laø trong nhöõng gia ñình coù söï trôï giuùp töø beân ngoaøi, thì thanh nieán thieáu nöõ quen soáng trong yû laïi, chæ bieát thuï höôûng aên chôi vaø chaúng thieát laøm gi caû… Khi söï löôøi bieáng phaùt trieån trong theá heä treû, thì haäu dueä cuûa hoï seõ nhö theá naøo? vaø phaûi maát maáy ñôøi môùi taåy xoùa ñöôc caên bònh naày?

ngoaøi ra, nhöõng haønh ñoäng: - du lòch, thuï höôûng, aên chôi - giao du mua baùn- laøm aên truïc lôïi… ñeàu raát ñaùng cheâ traùch, vì chæ coù lôïi cho cS, gaây nguy haïi cho daân toäc vaø laøm toån thöông cho theå dieän cuûa coäng ñoàng!

ñaây laø vaán ñeà khoù khaên hieän nay cuûa chuùng ta, vì noù lieân heä ñeán yù thöùc vaø tình caûm cuûa con ngöôøi! nhöng khoâng phaûi vì theá maø chuùng ta khoâng laøm gì heát caû. Bôûi vì, ñaõ coù nhöõng khoù khaên voâ cuøng to lôùn, nhö cuoäc chieán tranh laïnh, nhö böùc töôøng Baù Linh tröôùc ñaây… töôûng raèng khoâng coù caùch gì giaûi quyeát. nhöng, nhôø noã löïc cuûa con ngöôøi maø chieán tranh laïnh ñaõ chaám döùt, böùc töôøng Baù Linh bò giöït saäp vaø khoái cS ñaõ tan raõ!

Rieâng vôùi vieät nam, söï sôï haõi do cS aùp ñaët, vôùi bao thuû ñoaïn taøn aùc daõ man treân nöûa theá kyû, haàu nhö ñaõ gaén chaët vaøo thaân xaùc vaø trí oùc cuûa con ngöôøi, töôûng raèng khoâng gì thaùo gôû ñöôïc, thì ngaøy nay, nhôø loøng can ñaûm vaø söï saùng


suoát, ngöôøi daân ñaõ vöôït thoaùt ñöôïc, ñeå coâng khai bieåu tình khieáu kieän vaø ñoái khaùng khaép nôi.

nhöõng söï kieän treân daãn ñeán keát luaän laø: khoù khaên khoâng ñoàng nghóa vôùi baát löïc hay tuyeät voïng. vì vaäy, chuùng ta phaûi coá gaéng baèng moïi caùch gaày döïng yù thöùc veà Lyù Töôûng - Traùch nhieäm - veà Lieâm Sæ - danh döï cuûa moät coâng daân, ngoõ haàu ñoàng baøo bieát töï cheá vaø traùnh nhöõng haønh ñoäng nguy haïi cho töông lai cuûa daân toäc, ñeå: - Khoâng göûi tieàn moät caùch böøa baõi - Khoâng du lòch – Khoâng ñaàu tö, laøm aên buoân baùn – Khoâng tieâu thuï saûn phaåm vn – Khoâng söû duïng Haøng Khoâng vieät nam – Khoâng tham gia nhöõng chöông trình töø thieän traù hình v.v....

Thaät tình, toâi vaãn tin raèng, neáu haèng naêm khoâng coù 5.7 tyû ñoâ la laøm giaøu cho ñòch… thì cS chaéc chaén ñaõ cheát, hay ít nhaát, cuõng ngaát ngö töø laâu roài! Söï suùt giaûm nhöõng haønh ñoäng noái giaùo cho giaëc… seõ laø chæ daáu veà thaéng lôïi ñang ñeán vôùi chuùng ta…!!!

II. vaán ñEÀ THÖÙ HaI lieân quan ñeán Saùch Löôïc ñaáu Tranh.

caùc cuoäc ñaáu tranh thöôøng coù hình thaùi vaø phöông thöùc khaùc nhau, vì leä thuoäc vaøo - ñoái thuû - Töông quan löïc löôïng - Phöông tieän – vaø Hoaøn caûnh cuûa moãi luùc. - coù nhöõng cuoäc ñaáu tranh coâng khai, vôùi binh lính maëc saéc phuïc vaø moïi phöông tieän quaân söï to lôùn. - coù nhöõng cuoäc ñaáu tranh leùn luùt baèng baïo loaïn khuûng boá, vôùi phöông tieän thoâ sô, nhö chaát noã, bom mìn… nhöng coù luùc, laïi baèng phöông caùch baát baïo doäng, oân hoøa! ñaây chính laø cuoäc ñaáu tranh hieän nay ôû vn, giöõa khoái nhaân daân bò trò, vôùi keû caàm quyeàn taøn aùc, baát nhaân!

Trong moät xaõ hoäi daân chuû bình thöôøng, khi giôùi caàm quyeàn - coù caên baûn phaùp lyù - coù ñöùc ñoä, khaû naêng - coù chaùnh saùch höôùng thöôïng chuyeân phuïc vuï cho phuùc lôïi cuûa con ngöôøi thì döông nhieân ñöôïc ñoàng baøo tin töôûng, meán yeâu vaø uûng hoä… Tröôøng hôïp naày, xaõ hoäi seõ nhanh choùng trôû neân ñoaøn keát haøi hoaø, tieán boä vaø haïnh phuùc…

nhöng, ñaûng cSvn laïi coù chuû tröông “phi daân toäc”,

ña HIEäu 87 65

chuyeân laøm tay sai cho ngoaïi bang, neân ñaõ lôïi duïng loøng yeâu nöôùc cuûa ñoàng baøo, ñeå cöôùp ñoaït quyeàn haønh cai trò, nhöng laø chæ ñeå cho möu ñoà rieâng tö! Treân nöûa theá kyû, cS ñaõ taän tình giaøy xeùo ñaát nöôùc queâ höông. Thaäm chí, coøn taùn taän löông taâm, caét xeùn queâ cha ñaát Toå, ñeå daâng hieán cho ngoaïi bang… Tham oâ toät cuøng, cS chæ bieát taåu taùn taøi nguyeân quoác gia, cöôùp ñoaït ñaát ñai, vô veùt taøi saûn cuûa ñoàng baøo ñeå laøm giaøu cho ñaûng, cho taäp ñoaøn cai trò… maëc cho daân laønh ñoùi khoå, ñieâu linh!

- cS cai trò baèng “baïo löïc”, aùp böùc vaø lao tuø… ñeå taïo taâm lyù “sôï haõi” treân quaàn chuùng vaø laøm thui choät yù chí ñaáu tranh.

- cS cai trò baèng “ngu daân”, baèng böng bít che ñaäy, boùp meùo söï thaät… coát laøm cho ngöôøi daân trôû neân muø toái, ngoan ngoaõn.

- cS cai trò baèng “bao töû, baàn cuøng” ñeå ngöôøi daân kieät queä, chæ bieát lo mieáng côm manh aùo haèng ngaøy maø khoâng coøn khaû naêng nghæ ñeán gì khaùc! vôùi moät chaùnh saùch taøn baïo, ñoäc aùc vaø baát löông, cS ñaõ gieát cheát moïi quyeàn töï do cuûa con ngöôøi. do ñoù, cuõng ñaõ bieán ñoàng baøo trôû neân thuø nghòch. ñaây chính laø yeáu toá seõ daãn daét chuùng ñeán söï dieät vong!

Tröôùc tình traïng khoán khoå vaø ñieâu linh naày, ñoàng baøo ñaõ noåi daäy, ñoái khaùng tröôøng kyø vaø khaép nôi! Maëc duø döôùi hình thöùc baát baïo ñoäng vaø oân hoaø, nhöng vôùi can ñaûm, quyeát taâm vaø kieân trì… ñoàng baøo ñaõ ñaït nhieàu thaéng lôïi cuï theå:

- Keát quaû quan troïng hôn heát, laø ñoàng baøo ñaõ “vöôït thaéng söï sôï haõi” ñeå coâng khai khieáu kieän, ñoøi daân chuû, ñoøi daân quyeàn vaø coâng lyù cho daân Toäc.

- Thöù ñeán, ñoàng baøo ñaõ nhaän thöùc ñöôïc baûn chaát cuûa cs, vôùi taát caû nhöõng gì laø phaûn quoác - ñoäc taøi taøn baïo vaø - baát nhaân. cuõng ñaõ nhaän thaáy tình traïng luùng tuùng vaø söï yeáu keùm cuûa keû caàm quyeán.

- Thaéng lôïi nöõa, laø ñoàng baøo ngaøy caøng vöõng tin raèng cuoái cuøng “coâng Lyù nhaát ñònh seõ thaéng!”

nhöõng keát quûa quan troïng naày thuùc ñaåy chuùng ta nhaém


moät böôùc xa hôn, trong saùch löôïc ñaáu tranh, ñeå vaän duïng toaøn khoái daân toäc tích cöïc daán thaân vaøo giai ñoaïn ñaáu tranh quyeát ñònh ngaøy nay. ñaõ ñeán luùc neân coå suùy caùc nguoàn sinh löïc quoác gia thöïc hieän giaûi phaùp “baát phuïc tuøng daân söï vaø baát hôïp taùc”, ñeå taïo neân tình traïng suy thoaùi, öù ñoïng, roái reng… gaây teâ lieät cho guoàng maùy cuûa baïo quyeàn…

* Vôùi giôùi coâng nhaân lao ñoäng ñang bò ngoaïi nhaân vaø nhaø nöôùc boùc loät: caàn vaän ñoäng nhöõng cuoäc ñình coâng bieåu tình, ñeå ñoøi hoûi taêng löông vaø caûi thieän ñieàu kieän laøm vieäc.

* Vôùi noâng daân: ñoøi giaûm thueá, giaûm giaù nhu lieäu - chæ saûn xuaát vöøa ñuû soáng – Traùnh ñoùng thueá ñeå laøm giaøu cho ñaûng, cho nhaø nöôùc.

* Vôùi giôùi coâng chöùc haønh chaùnh: caàn vaän ñoäng cho söï uø lyø laõng coâng, gaây trì treä cho guoàng maùy cai trò.

* Vôùi sinh vieân hoïc sinh: Gaây yù thöùc trong vieäc ñoøi hoûi caûi tieán giaùo duïc, cho giôùi treû coù ñöôïc töông lai.

* Caùc toân giaùo: caàn ñoøi hoûi töï do tín ngöôõng, töï do thôø phöôïng. ñoøi laïi taøi saûn vaø moïi cô sôû xaõ hoäi, ñeå phuïc vuï cho ñôøi soáng taâm linh vaø an sinh cuûa ñoàng baøo.

* Giôùi trí thöùc - vaên nhaân: ñoøi hoûi töï do tö töôûng, töï do ngoân luaän…ñeå naâng cao daân trí, tinh thaàn vaø ñaïo ñöùc cho xaõ hoäi.

* Vôùi boä ñoäi: caàn phuïc hoài yù thöùc ñöùng ñaén, veà nghóa vuï cuûa ngöôøi chieán só, trong söù maïng baûo veä Toå quoác, chuû quyeàn, söï veïn toaøn laõnh thoå vaø baûo veä ñoàng baøo.

* Vôùi ñoàng baøo moïi giôùi: - vaän duïng quyeát taâm tranh ñaáu cho daân chuû Töï do vaø

nhaân quyeàn.- choáng tham nhuõng vì ñaây laø caên bònh ngaët ngheøo ñang

taøn phaù xaõ hoäi - choáng aâm möu xaâm löôïc cuûa ngoaïi thuø Trung coäng - nhaát laø choáng cSvn, keû noäi thuø vaø ñoàng loõa, trong aâm möu baùn nöôùc cho ngoaïi bang.

Moät cuoäc “Toång noåi daäy cuûa toaøn daân,” noái tieáp cho giai ñoaïn baát phuïc tuøng daân söï, seõ laø giaûi phaùp höõu hieäu nhaát ñeå loaïi boû cheá ñoä cS moät caùch vónh vieãn! Giaûi phaùp naày khoâng haún laø khoâng gaëp nhieàu nguy hieåm vaø khoù khaên, khi

ña HIEäu 87 67

keû caàm quyeàn ñang naém giöõ moïi phöông tieän kìm keïp, vôùi loaïi luaät phaùp röøng ruù, vaø moïi bieän phaùp tuøy tieän…! nhöng trong theá ñöôøng cuøng vaø sau khi caân nhaéc nhöõng hy sinh nhaát thôøi vôùi nhöõng trieån voïng to lôùn cho töông lai… thì chaéc chaén ñoàng baøo seõ coù moät löïa choïn khoân ngoan, coù lôïi cho gia ñình con chaùu vaø cho söï tröôøng toàn cuûa daân Toäc.

Lòch söû ñaõ chöùng minh, döôùi söï laõnh ñaïo cuûa ñöùc Mahatma Gandhi, ñaáu tranh baát baïo ñoäng ñaõ giaûi thoaùt aán ñoä khoûi aùch ñoâ hoä thöïc daân cuûa anh quoác. ñaáu tranh baát baïo ñoäng, ñaõ thaønh coâng ôû Pologne, Tieäp Khaéc, ukraine, Phi Luaät Taân vaø nam döông… thì khoâng lyù do gì khoâng thaønh coâng ôû vieät nam vôùi ñieàu kieän thieát yeáu laø söï quyeát taâm beàn bæ cuûa daân ta vôùi moät söï laõnh ñaïo saùng suoát vaø khoân ngoan.

Toång Hoäi cSvSq/TvBqGvn vaãn coù chuû tröông hoå trôï cho moïi noã löïc ñaáu tranh ôû trong vaø ngoaøi nöôùc, nhöng maõi ñeán nay, söï hoã trôï cuûa chuùng ta vaãn chæ treân lôøi noùi. Keát quaû laø, trong ñôïi ngoaøi, ngoaøi chôø trong… vaø chuùng ta cöù daãm chaân taïi choã maø chaúng tieán trieån ñöôïc bao nhieâu! ñaõ ñeán luùc chuùng ta phaûi cuï theå goùp söùc vaøo vieäc xaây döïng cô sôû laõnh ñaïo ñoù ôû quoác noäi vaø nôi haûi ngoaïi baèng moïi caùch vaø phöông tieän ñeå ñöôïc höõu hieäu hôn trong ñaáu tranh. chuùng ta caàn coá gaéng gaây yù thöùc ñeå ñoàng baøo giöõ vöõng laèn ranh quoác/coäng, tích cöïc thöïc hieän yù muoán cuûa mình vaø hoaøn thaønh cuoäc caùch maïng lòch söû cho daân Toäc.

Söùc maïnh cuûa daân Toäc laø voâ ñòch! daân Toäc ñaõ döïng neân caùc theå cheá, thì cuõng coù khaû naêng xoaù boû caùc theå cheá ñoù! caùc cheá ñoä roài seõ ñi qua chæ coù daân Toäc seõ maõi maõi tröôøng toàn! Söùc maïnh cuûa daân Toäc seõ laø chìa khoùa cho vieäc loaïi boû cheá ñoä cS ñoäc taøi, phaûn quoác haïi daân ñem laïi cho ñaát nöôùc moät tình hình toát ñeïp töôi saùng, vôùi moät theå cheá ñích thöïc “daân chuû Töï do”.

Xin ôn treân phuø hoä cho Toå quoác thaân yeâu, ban cho daân vieät nhieàu can ñaûm vaø quyeát taâm ñeå tranh ñaáu ñeán thaéng lôïi ñeå moïi ngöôøi ñöôïc höôûng thanh bình vaø haïnh phuùc.

cSvSq TRaÀn vaÊn TRunG K1


I. Ñaët vaán ñeà

chuû tröông cuûa ñaûng vaø nhaø nöôùc vieät nam hôïp taùc vôùi tö baûn Trung quoác ñeå khai thaùc moû boâ-xít ôû Taây nguyeân ñang taïo ra nhöõng tranh luaän

gay gaét veà tai haïi moâi sinh, quyeàn lôïi vaø söùc khoeû cuûa nhaân daân, coâng nhaân, vaø an ninh quoác phoøng. ñoàng thôøi

LTS: Trong baát cöù moät cuoäc chieán naøo, vieäc nhaém ñuùng muïc tieâu ñeå baén luoân laø ñieàu caàn thieát. Voâ hieäu hoùa quyeàn löïc cuûa Ñaûng Coäng Saûn Vieät Nam baèng caùch chæ ra tính phi phaùp Ñieàu 4 Hieán Phaùp cuûa caùi goïi laø Nhaø Nöôùc CHXHCNVN laø moät muïc tieâu ñuùng ñaén vaø caàn thieát cho coâng cuoäc ñaáu tranh hoâm nay.

Maëc duø ñaõ coù moät soá baøi vieát ñaêng treân caùc trang maïng ñieän töû vaïch roõ aâm möu aùp ñaët naøy cuûa Ñaûng CSVN, baøi Noäi Haøm Cuûa Ñieàu 4 & Tình Traïng Chaân Khoâng Cuûa Quyeàn Löïc Hieán Ñònh cuûa taùc giaû Nguyeãn Xuaân Phöôùc laø moät ñuùc keát chaët cheõ vaø coù söùc thuyeát phuïc cao. Duø cho taùc giaû ñöùng veà phía naøo trong cuoäc ñaáu tranh hoâm nay, baøi vieát cuõng ñaõ cung caáp cho chuùng ta, nhöõng ngöôøi Vieät Quoác Gia, moät ñieåm ngaém voâ cuøng lôïi haïi ñeå ñieåm moät yeáu huyeät cuûa Ñaûng CSVN. Toaø soaïn Ña Hieäu haân haïnh giôùi thieäu ñeán quyù ñoäc giaû nhö moät taøi lieäu tham khaûo.

noäi Haøm cuûa ñieàu 4 & Tình Traïng chaân Khoâng cuûa quyeàn Löïc Hieán ñònh

ña HIEäu 87 69

chính saùch ñoåi môùi taïi vieät nam ñaõ taïo ra söï tröôûng thaønh nhanh choùng cuûa nhöõng taäp ñoaøn tö baûn baûn lôùn trong nöôùc vaø laøm ñôøi soáng cuûa giai caáp coâng nhaân ngaøy caøng xaáu ñi. Theâm vaøo ñoù, vieät nam ngaøy hoâm nay ñang ñöùng tröôùc nguy cô maát moät phaàn chuû quyeàn quan troïng treân Bieån ñoâng vaøo tay Trung quoác. cho ñeán ngaøy hoâm nay, ñaûng coäng Saûn vieät nam vaãn chöa coù phaûn öùng thích ñaùng veà ngoaïi giao vaø quaân söï ñeå giaønh laïi chuû quyeàn treân Bieån ñoâng vaø baûo veä quyeàn lôïi cuûa ngö daân vieät nam noùi rieâng vaø daân toäc vieät nam noùi chung.

nhöõng söï kieän naøy aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán quyeàn lôïi cuûa giai caáp coâng nhaân, nhaân daân lao ñoäng vaø daân toäc vieät nam. ñöùng treân phöông dieän hieán phaùp, quyeàn lôïi cuûa ba thaønh phaàn naøy coù lieân quan maät thieát ñeán ñieàu 4 Hieán Phaùp vieät nam.

Baøi vieát naøy chæ nhaèm trao ñoåi nhöõng phaân tích vaø lyù luaän veà ñieàu 4 döïa treân nguyeân taéc laäp hieán ñeå thaûo luaän vaø phaûn bieän nhöõng giaù trò cô baûn caáu thaønh quyeàn löïc thoáng trò xaõ hoäi. Moïi söï tranh luaän vaø trao ñoåi roäng raõi nhöõng giaù trò tinh thaàn cuûa hieán phaùp chæ coù muïc ñích taêng cöôøng tính chính thoáng daân chuû, chính thoáng lòch söû vaø chính thoáng phaùp lyù cuûa uy quyeàn laõnh ñaïo ñaát nöôùc.

II. Noäi dung Ñieàu 4ñieàu 4 Hieán Phaùp nöôùc cHXHcn vieät nam 1992 qui

ñònh nhö sau:Ñaûng Coäng Saûn Vieät Nam, ñoäi tieân phong cuûa giai caáp

coâng nhaân Vieät Nam, ñaïi bieåu trung thaønh quyeàn lôïi cuûa giai caáp coâng nhaân, nhaân daân lao ñoäng vaø cuûa caû daân toäc, theo chuû nghóa Maùc-Leânin vaø tö töôûng Hoà Chí Minh, laø löïc löôïng laõnh ñaïo Nhaø nöôùc vaø xaõ hoäi.

Moïi toå chöùc cuûa Ñaûng hoaït ñoäng trong khuoân khoå Hieán phaùp vaø phaùp luaät.

ñieàu 4 laø ñieàu khoaûn quan troïng nhaát cuûa Hieán phaùp hieän nay vì noù qui ñònh ñoäc quyeàn laõnh ñaïo ñaát nöôùc cuûa ñaûng coäng Saûn vieät nam. nhieàu ngöôøi cho raèng ñaûng coäng Saûn chæ caàn giöõ ñieàu 4, vaø chæ ñieàu 4 maø thoâi laø ñuû


ñeå ñaûng coù quyeàn ñieàu haønh toaøn boä nhaø nöôùc vaø xaõ hoäi. Maëc duø treân thöïc teá nhaän ñònh nhö theá coù theå ñuùng, nhöng veà lyù thuyeát vaø lyù luaän hieán phaùp thì noù hoaøn toaøn phieán dieän.

ngoaøi quy ñònh ñaûng coäng Saûn vieät nam laø löïc löôïng laõnh ñaïo nhaø nöôùc vaø xaõ hoäi, ñieàu 4 coù nhöõng qui ñònh khaùc coù tính caùch xaùc ñònh nhöõng yeáu tính cuûa moät ñaûng laõnh ñaïo. nhöõng yeáu tính naøy trôû thaønh moät chuoãi ñieàu kieän caàn vaø ñuû ñeå caáu thaønh quyeàn laõnh ñaïo cuûa ñaûng coäng Saûn vieät nam.

nhöõng ñieàu kieän naøy ñöôïc ñieàu 4 qui ñònh nhö sau:1. ñaûng coäng Saûn vieät nam phaûi laø ñoäi tieân phong cuûa

giai caáp coâng nhaân;2. ñaûng coäng Saûn vieät nam phaûi laø ñaïi bieåu trung

thaønh quyeàn lôïi cuûa giai caáp coâng nhaân, nhaân daân lao ñoäng, vaø cuûa caû daân toäc;

3. ñaûng coäng Saûn vieät nam phaûi theo chuû nghóa Maùc-Leânin vaø tö töôûng Hoà Chí Minh;

4. Moïi toå chöùc cuûa ñaûng phaûi hoaït ñoäng trong khuoân khoå hieán phaùp vaø phaùp luaät.

ñieàu 4 Hieán phaùp döïa treân giaû thieát laø ñaûng cSvn luoân luoân hoäi ñuû nhöõng ñieàu kieän ñaõ ñöa ra. neáu khoâng hoäi ñuû nhöõng ñieàu kieän ñoù thì ñaûng naøy thöïc teá naém quyeàn nhöng khoâng coù cô sôû cuûa quyeàn löïc hieán ñònh. vì theá, chính ñieàu 4 seõ thaåm ñònh laïi cô sôû quyeàn löïc laõnh ñaïo nhaø nöôùc vaø xaõ hoäi cuûa ñaûng coäng Saûn vieät nam theo qui ñònh cuûa hieán phaùp. Söï theå naøy daãn tôùi tình traïng chaân khoâng quyeàn löïc hieán ñònh vaø haäu quaû laø moät khuûng hoaûng hieán phaùp nghieâm troïng vì noù ñuïng chaïm ñeán nhöõng giaù trò phaùp lyù vaø ñaïo ñöùc neàn taûng quyeàn löïc quoác gia.

III. Phaân tích 4 ñieàu kieän taát yeáu cuûa Ñieàu 4:1. Ñieàu kieän thöù nhaát: ñaûng coäng Saûn vieät nam phaûi

laø ñoäi nguõ tieân phong cuûa giai caáp coâng nhaân.Tieân phong laø ngöôøi ñi tröôùc daãn ñöôøng, laø ngöoøi xoâng

ra traän ñaàu tieân, laø ngöôøi ñi tröôùc moïi ngöôøi khaùc. Trong traän chieán moät maát moät coøn voâ tieàn khoaùng haäu giöõa giai

ña HIEäu 87 71

caáp voâ saûn vaø giai caáp tö baûn, ñaûng cSvn phaûi ñi tröôùc nhöõng ngöôøi coâng nhaân ñeå chieán ñaáu tröïc dieän vôùi giai caáp tö baûn. Trong traän chieán moät maát moät coøn naøy, theo chuû nghóa Maùc-Leânin, giai caáp voâ saûn seõ chieán thaéng vaø seõ tieâu dieät giai caáp tö baûn. vai troø tieân phong cuûa ñaûng trong trieát hoïc Maùc-Leânin laø thöïc hieän caùch maïng voâ saûn. ngöoøi coäng saûn xoâng pha ôû maët traän phía tröôùc ñeå laõnh ñaïo giai caáp voâ saûn laät ñoå giai caáp tö baûn boùc loät, nhaèm xaây döïng moät xaõ hoäi coäng saûn coâng bình baùc aùi.

Theá nhöng ñieàu naøy nghòch vôùi thöïc teá xaõ hoäi ngaøy nay.chính saùch ñoåi môùi cuûa ñaûng cSvn ñang ñöôïc thöïc hieän trong 20 naêm qua treân thöïc tieãn laø moät söï thaønh coâng lôùn cho ñaát nöôùc. Tuy nhieân söï thaønh coâng cuûa söï nghieäp ñoåi môùi laø moät söï thaát baïi cuûa vai troø “tieân phong cuûa giai caáp coâng nhaân” theo tinh thaàn caùch maïng voâ saûn. noäi dung cuûa ñoåi môùi laø thaùo gôõ nhöõng taùc haïi cuûa chuû nghóa Maùc-Leânin trong ñôøi soáng kinh teá xaõ hoäi; laø traû laïi xaõ hoäi sinh hoaït kinh teá bình thöôøng cuûa ngöoøi daân, laø phuïc hoài vaø phaùt trieån giai caáp tö baûn. Trong tình traïng hieän nay, ñoåi môùi chính laø söï thoaû hieäp cuûa “ba doøng thaùc caùch maïng” cuûa caùch maïng voâ saûn vieät nam vôùi giai caáp tö baûn. Thoaû hieäp vôùi giai caáp tö baûn khoâng phaûi laø tinh thaàn tieân phong ñi tröôùc vì giai caáp coâng nhaân.

2. Ñieàu kieän thöù hai: ñaûng coäng Saûn vieät nam phaûi laø ñaïi bieåu trung thaønh quyeàn lôïi cuûa giai caáp coâng nhaân, nhaân daân lao ñoäng, vaø cuûa caû daân toäc.

ñieàu kieän naøy tröôùc heát noùi ñeán vai troø ñaïi bieåu cuûa ñaûng cSvn. ñöùng treân phöông dieän luaät phaùp, ñaïi bieåu laø ngöôøi ñaïi dieän ñöôïc baàu ra ñeå thay maët cho soá ñoâng ngöôøi, chaúng haïn nhö ñaïi bieåu quoác hoäi laø nhöõng ngöôøi ñöôïc ngöôøi daân baàu vaøo vò trí ñaïi dieän cho moät tænh hay moät thaønh phoá lôùn. nguyeân taéc ñaïi dieän laø nguyeân taéc daân chuû döïa vaøo thuû tuïc baàu cöû. ngöôøi ñaïi dieän phaûi ñöôïc löïa choïn thoâng qua moät cuoäc baàu cöû. ngay caû qui cheá “Ñaûng cöû daân baàu” duø khoâng theå hieän tinh thaàn daân chuû, cuõng laø moät thuû tuïc baàu cöû hình thöùc caàn coù. ÔÛ ñaây ñieàu 4 noùi ñeán


vai troø ñaïi bieåu cuûa ñaûng coäng Saûn vieät nam nhöng vai troø ñaïi bieåu naøy khoâng ñöôïc thoâng qua moät thuû tuïc baàu cöû. do ñoù, ñaûng coäng Saûn khoâng coù cô sôû phaùp lyù ñeå xaùc ñònh tính chaát ñaïi bieåu cuûa mình.

Hôn nöõa, ngöôøi daân baàu ngöôøi ñaïi bieåu chöù khoâng baàu moät ñaûng ñaïi bieåu. Luaät phaùp hieän nay hoaøn toaøn khoâng noùi ñeán thuû tuïc “baàu ñaûng”. Khi khoâng coù thuû tuïc baàu ñaûng ñaïi bieåu thì treân nguyeân taéc daân chuû cuûa xaõ hoäi vaên minh phaûi coù cuoäc baàu cöû ngöôøi ñaïi bieåu. Khi nhöõng ngöoøi ñaïi bieåu laø ñaûng vieân ñaûng coäng Saûn ñöôïc tín nhieäm chieám ña soá thì luùc ñoù ñaûng môùi ñöoïc coi nhö laø ñaûng ñaïi bieåu. ÔÛ ñaây ñieàu 4 qui ñònh ñaûng coäng Saûn laø ñaïi bieåu tröôùc khi coù baàu cöû. ñieàu naøy laøm cho tö caùch ñaïi bieåu cuûa ñaûng coäng Saûn khoâng coù tính chính thoáng daân chuû.

ngoaøi ra, khi noùi ñeán baàu ñaûng ñaïi dieän laø noùi ñeán söï choïn löïa giöõa ñaûng naøy vaø ñaûng khaùc. YÙ chí laäp phaùp (legislative will) cuûa nhöõng nhaø laøm luaät ôû ñaây thöøa nhaän söï hieän dieän cuûa nhieàu ñaûng trong sinh hoaït chính trò. YÙ nieäm choïn löïa ngöôøi ñaïi dieän laø ñaõ chöùa ñöïng giaù trò chính trò ña nguyeân. nhöng treân thöïc teá ñaûng coäng Saûn khoâng cho pheùp baát cöù moät ñaûng naøo khaùc ngoaøi mình hoaït ñoäng. Thöïc teá naøy hoaøn toaøn nghòch laïi vôùi yù chí vaø ngoân ngöõ laäp hieán cuûa ñieàu 4.

Thöù hai, thaønh phaàn ñöôïc ñaïi dieän ñöôïc ñieàu 4 noùi roõ laø giai caáp coâng nhaân, nhaân daân lao ñoäng vaø daân toäc. caû ba thaønh phaàn naøy laø nhöõng yù nieäm cuûa trieát hoïc Maùc-Leânin, cuûa lòch söû vaø caùch maïng daân toäc. nhöõng yù nieäm naøy chöa thaønh moät thöïc theå phaùp lyù coù tö caùch phaùp nhaân.

YÙ nieäm giai caáp coâng nhaân laø yù nieäm neàn taûng cuûa chuû nghóa Maùc-Leânin. do tính quoác teá cuûa phong traøo coäng saûn, yù nieäm giai caáp coâng nhaân hay nhaân daân lao ñoäng thöoøng ñöôïc hieåu laø giai caáp coâng nhaân thuoäc phong traøo coäng saûn quoác teá. ñieàu 4 noùi ñeán yù nieäm quyeàn lôïi cuûa giai caáp coâng nhaân moät caùch chung chung, khoâng xaùc ñònh roõ laø coâng nhaân quoác teá hay coâng nhaân Vieät Nam. ñieàu naøy caàn ñöôïc xaùc ñònh roõ raøng.

ña HIEäu 87 73

YÙ nieäm “nhaân daân lao ñoäng” cuõng khoâng ñöôïc ñònh nghóa chính xaùc. ñan cöû tröôøng hôïp moät em beù 8 tuoåi ñi baùn veù soá ôû væa heø. Laøm theá naøo ñieàu 4 xaùc ñònh em laø thaønh phaàn nhaân daân lao ñoäng? Luaät quoác teá baûo veä treû em caám treû em döôùi 15 tuoåi lao ñoäng, keå caû baùn haøng treân væa heø, vaäy quyeàn lôïi cuûa caùc em ôû ñaây laø quyeàn khoâng phaûi lao ñoäng, töùc laø quyeàn khoâng phaûi ñi baùn veù soá. neáu ñaûng coäng Saûn laø ñaïi bieåu trung thaønh cuûa lao ñoäng treû em thì phaûi baûo veä quyeàn baùn veù soá cuûa caùc em, töùc laø phaûi baét caùc em lao ñoäng. ñieàu naøy nghòch vôùi luaät quoác teá.

Rieâng veà khaùi nieäm“daân toäc” cuõng coù nhieàu nghóa. daân toäc ôû ñaây laø gì? Laø noøi gioáng hay laø nhaân daân? Taïi sao khoâng duøng chöõ nhaân daân maø laïi duøng chöõ daân toäc coù tính caùch tröøu töôïng? neáu daân toäc ñeå chæ noøi gioáng thì laøm theá naøo noøi gioáng coù theå baàu ñaûng coäng Saûn laøm ñaïi bieåu cho noøi gioáng? ngoaøi ra nöôùc vieät nam hieän nay coù nhieàu daân toäc ít ngöôøi, keå caû thaønh phaàn Hoa kieàu. Lieäu nhöõng daân toäc naøy coù ñöôïc ñaûng ñaïi dieän cho quyeàn lôïi cuûa hoï hay khoâng?

ñieàu quan troïng hôn laø ñöùng treân phöông dieän phaùp lyù, caùc khaùi nieäm giai caáp, nhaân daân lao ñoäng vaø daân toäc laø nhöõng yù nieäm raát mô hoà vaø hoaøn toaøn khoâng coù giaù trò phaùp lyù. nhöõng thaønh phaàn naøy khoâng coù tö caùch phaùp nhaân ñeå coù theå baàu cho moät ñaûng naøo ñoù laøm ñaïi bieåu cuûa mình. Hieán phaùp khoâng coù moät ñieàu khoaûn naøo ñònh nghóa theá naøo laø giai caáp coâng nhaân, nhaân daân lao ñoäng hay daân toäc.

Tuy nhieân, giaû nhö 3 thaønh phaàn ñöôïc hieåu raønh reõ nhö laø nhöõng thöïc theå coù tö caùch phaùp nhaân, thì ñieàu 4 laïi ñöa ra moät ñieàu kieän nöõa laø ngöôøi ñaïi bieåu naøy laø phaûi trung thaønh vôùi quyeàn lôïi cuûa ba thaønh phaàn ñoù.

Trung thaønh thuoäc phaïm truø ñaïo ñöùc. ñeå baûo veä neàn taûng ñaïo lyù xaõ hoäi, nhaø nöôùc phaûi luaät hoaù moät soá quan nieäm ñaïo ñöùc caên baûn. ÔÛ ñaây, ñieàu 4 khoâng nhöõng luaät hoaù yù nieäm trung thaønh maø coøn hieán phaùp hoaù tính trung


thaønh cuûa ñaûng. Tính trung thaønh ôû ñaây ñöôïc ñaët leân ñòa vò cao nhaát cuûa luaät phaùp.

nhöng moät ngöôøi khoâng theå trung thaønh vôùi hai ñoái töôïng coù quyeàn lôïi ñoái nghòch nhau. do ñoù, vaán ñeà xaùc ñònh tính trung thaønh cuûa moät ngöôøi vôùi hai ñoái töôïng laø moät vaán ñeà cöïc khoù, neáu khoâng muoán noùi laø khoâng theå laøm ñöôïc.

ñôn cöû: “giai caáp coâng nhaân” (neáu hieåu laø giai caáp coâng nhaân vieät nam) laø moät phaàn cuûa “nhaân daân lao ñoäng”, vaø “nhaân daân lao ñoäng” laø moät phaàn cuûa “daân toäc”. Lôïi ích cuûa moät nhoùm nhoû khoâng nhaát thieát luoân ñi cuøng lôïi ích cuûa moät nhoùm lôùn (bao goàm caû nhoùm nhoû trong ñoù). Trong tröôøng hôïp nhö vaäy, ñaûng coäng Saûn vieät nam phaûi xöû lyù theá naøo? Thí duï raát ñôn giaûn: Lôïi ích cuûa giai caáp coâng nhaân luoân gaén lieàn vôùi vieäc taêng löông vaø taêng caùc khoaûn phuùc lôïi cho ngöôøi coâng nhaân. Tuy nhieân, ñeå kinh teá phaùt trieån ñöôïc thì ñoâi khi nhaø nöôùc (do ñaûng laõnh ñaïo) phaûi chuû ñoäng haïn cheá caùc khoaûn löông vaø phuùc lôïi naøy ñeå doanh nghieäp coù theå giaûm chi phí vaø taêng naêng löïc caïnh tranh quoác teá. Khi xaûy ra maâu thuaãn nhö theá, ñaûng chæ coù quyeàn choïn moät chöù khoâng theå cuøng moät luùc trung thaønh vôùi caû 3 nhoùm.

ñoù laø chöa keå ngaøy nay, caùc taäp ñoaøn tö baûn to lôùn ñeàu do ñaûng coäng Saûn laøm chuû vaø tröïc tieáp ñieàu haønh. quyeàn lôïi cuûa nhöõng taäp ñoaøn tö baûn naøy luoân luoân maâu thuaãn vôùi quyeàn lôïi coâng nhaân. ñöùng treân quan ñieåm trieát hoïc Maùc-Leânin, ñaûng coäng Saûn vôùi tö caùch laø chuû nhaân oâng caùc taäp ñoaøn tö baûn khoâng theå trung thaønh vôùi giai caáp coâng nhaân.

vaán ñeà trung thaønh vôùi quyeàn lôïi daân toäc cuõng laø vaán ñeà raát lôùn. Khi ñaûng coäng Saûn vieät nam gia nhaäp phong traøo coäng saûn quoác teá thì caùc ñaûng vieân laõnh ñaïo phaûi tuyeân theä trung thaønh vôùi tuyeân ngoân quoác Teá coäng Saûn vaø phong traøo coäng saûn quoác teá. Tuyeân ngoân quoác Teá coäng Saûn tuyeân boá “ngöôøi voâ saûn khoâng coù toå quoác“. Bieân giôùi nhöõng quoác gia coù cuøng chuû nghóa coäng saûn, nhö vieät

ña HIEäu 87 75

nam vaø Trung quoác, phaûi xoaù boû ñeå hai nöôùc cuøng daét tay nhau tôùi theá giôùi ñaïi ñoàng. Tinh thaàn voâ saûn quoác teá keùo theo nhöõng nghóa vuï quoác teá. vaø nghóa vuï quoác teá cuøng vôùi quan ñieåm ñaïi ñoàng cuûa chuû nghóa coäng saûn nghòch vôùi quan ñieåm truyeàn thoáng cuûa cha oâng laø phaûi baûo veä noøi gioáng, phaûi baûo veä laõnh thoå. vaäy khi ñaûng coäng Saûn vieät nam ñaõ tuyeân boá trung thaønh vôùi chuû nghóa coäng saûn quoác teá thì laøm theá naøo ñaûng coù theå trung thaønh vôùi quyeàn lôïi cuûa daân toäc? Khi quyeàn lôïi cuûa daân toäc maâu thuaãn vôùi quyeàn lôïi cuûa voâ saûn quoác teá maø ñaïi bieåu hieän nay laø ñaûng coäng Saûn Trung quoác thì ñaûng coäng Saûn vieät nam seõ phaûi ñöùng treân laäp tröôøng naøo? Tröôøng hôïp coá Thuû Töôùng Phaïm vaên ñoàng kyù coâng haøm coâng nhaän chuû quyeàn cuûa Trung quoác treân maët bieån laø moät tröôøng hôïp ñieån hình veà maâu thuaãn giöõa nghóa vuï quoác teá vaø quyeàn lôïi daân toäc.

nhö theá ñieàu 4 Hieán Phaùp yeâu caàu ñaûng cSvn phaûi trung thaønh vôùi quyeàn lôïi cuûa nhöõng taäp theå coù nhöõng maâu thuaãn lôïi ích quaù lôùn. ñaây laø nhöõng maâu thuaãn huûy dieät. ñöôïc beân naøy thì maát beân kia.

3. Ñieàu kieän thöù 3: ñaûng coäng Saûn vieät nam phaûi theo chuû nghóa Maùc-Leânin vaø theo tö töôûng Hoà chí Minh.

a. noäi haøm cuûa caùc khaùi nieäm “chuû nghóa Maùc-Leânin” vaø “tö töôûng Hoà chí Minh” khoâng ñöôïc xaùc ñònh roõ. vì theá khoâng coù tieâu chí chuaån möïc ñeå kieåm tra ñcSvn coù ñi ñuùng theo caùc chuû nghóa vaø tö töôûng naøy hay khoâng.

chuû nghóa Maùc-Leânin laø teân goïi chung cho chuû nghóa Marxist vaø chuû nghóa Leninist. ñònh nghóa theá naøo laø chuû nghóa Maùc-Leânin laø vaán ñeà lôùn, khoâng nhöõng cho nhaân daân maø cho caû Ban Tö Töôûng, Tuyeân Giaùo vaø vieän Trieát Hoïc Maùc-Leânin. chuû nghóa Maùc-Leânin thôøi Leânin khaùc vôùi thôøi Stalin. chuû nghóa Stalin thì chaéc chaén laø coù maâu thuaãn lôùn voùi chuû nghóa Trotskyst. chuû nghóa Stalin cuõng maâu thuaãn vôùi chuû nghóa Mao Traïch ñoâng. chuû nghóa Mao laïi maâu thuaãn vôùi chuû nghóa ñaëng Tieåu Bình v.v. Lòch söû cho thaáy tranh chaáp cuûa nhöõng loaïi tö töôûng Maùc-Leânin naøy ñaõ gaây neân nhieàu caûnh maùu ñoå ñaàu rôi taïi Lieân


Xoâ, Trung quoác vaø vieät nam.nhö vaäy chuùng ta theo chuû nghóa Maùc-Leânin naøo?

Trong quaù trình thöïc hieän caûi taïo xaõ hoäi taïi vieät nam vaø caùc nöôùc xaõ hoäi chuû nghóa, caùc ñaûng coäng saûn luoân luoân trung thaønh vôùi chuû thuyeát Maùc-Leânin. nhöng caøng trung thaønh thì laïi caøng söûa sai. Kieåm tra laïi lòch söû caùch maïng voâ saûn ngay taïi ñaát nöôùc ta cuõng thaáy tính baát nhaát cuûa chuû nghóa Maùc-Leânin.

Moät chuû nghóa maø söï thöïc hieän cuûa noù coù tính baát nhaát laøm sao coù theå laøm ngoïn ñuoác soi ñöôøng cho ñaûng ñang caàm naém quyeàn thoáng trò xaõ hoäi ñeå laõnh ñaïo ñaát nöôùc?

b. veà ñieàu kieän “theo tö töôûng Hoà chí Minh” thì söï theå ñaët ra moät soá vaán ñeà nhö sau:

Thöù nhaát, taïi sao tö töôûng Hoà chí Minh chæ xuaát hieän trong Hieán Phaùp 1992 maø caùc hieán phaùp tröôùc ñaáy khoâng coù? Taïi sao tö töôûng chæ ñaïo cho caû moät daân toäc cuûa moät nhaân vaät lòch söû ñöôïc nhieàu ngöôøi toân vinh, coù taàm voùc quoác teá maø phaûi ñôïi ñeán 23 naêm sau (1969-1992) khi vò laõnh tuï qua ñôøi môùi ñöôïc Hieán Phaùp coâng nhaän? neáu nhö theá phaûi chaêng caùc hieán phaùp tröôùc ñaây khoâng ghi nhaän söï toàn taïi cuûa tö töôûng Hoà chí Minh? Theá thì caùc nhaø laäp hieán phaûi giaûi thích theá naøo cho nhaân daân vaø ñaëc bieät laø caùc em sinh vieân hoïc sinh veà söï hình thaønh tö töôûng naøy, noäi dung vaø vai troø cuûa noù tröôùc khi coù Hieán Phaùp 1992 vaø taïi sao caùc hieán phaùp tröôùc ñaây khoâng ghi nhaän tö töôûng Hoà chí Minh?

nghò ñònh chính phuû vieät nam soá 375/cP ngaøy 15/10/1979 veà chöùc naêng, nhieäm vuï vaø toå chöùc cuûa vieän Baûo Taøng Hoà chí Minh chæ qui ñònh lôø môø veà tö töôûng Hoà chí Minh nhö sau: “Laø trung taâm nghieân cöùu nhöõng tö lieäu hieän vaät vaø di tích lòch söû coù quan heä ñeán ñôøi soáng vaø hoaït ñoäng cuûa Chuû tòch Hoà Chí Minh vó ñaïi trong suoát quaù trình ñaáu tranh caùch maïng cuûa Ngöôøi vaø tuyeân truyeàn, giaùo duïc quaàn chuùng veà söï nghieäp tö töôûng, ñaïo ñöùc vaø taùc phong cuûa Ngöôøi thoâng qua nhöõng tö lieäu, hieän vaät vaø di tích ñoù“. Theá nhöng caùc vaên kieän lòch söû trong thôøi gian naøy hoaøn

ña HIEäu 87 77

toaøn khoâng ñeà caäp ñeán noã löïc naøo ñaùng keå ñeå nghieân cöùu tö töôûng Hoà chí Minh. chuùng ta khoâng thaáy moät nhoùm nghieân cöùu naøo, hay vieän nghieân cöùu naøo vaø cuõng khoâng thaáy nhöõng baøi vôû quan troïng naøo noùi ñeán tö töôûng Hoà chí Minh trong Taïp Chí Coäng Saûn, hay caùc taøi lieäu ñaûng.

do ñoù, söï xuaát hieän cuûa tö töôûng Hoà chí Minh trong Hieán Phaùp 1992 coù tính caùch ñoät xuaát. Moät tö töôûng chæ ñaïo cho caû moät daân toäc maø ñoät xuaát, noùi leân söï voäi vaøng haáp taáp, thieåu chuaån bò, mang tính caùch böùc xuùc, thì raát khoù thuyeát phuïc.

neáu tö töôûng Hoà chí Minh ñöôïc hoaøn thaønh 23 naêm sau khi oâng qua ñôøi thì laáy tieâu chí gì ñeå xaùc ñònh laø tö töôûng ñoù trung thöïc vôùi nhöõng suy nghó cuûa Hoà chí Minh khi oâng coøn soáng? vaø ai laø ngöoøi coù thaåm quyeàn ngang vôùi Hoà chí Minh ñeå chaáp buùt vieát ra “tö töôûng Hoà chí Minh”?

Theâm vaøo ñoù, maëc duø hieän nay vieät nam coù haøng traêm tieán só vaø thaïc só veà tö töôûng Hoà chí Minh, nhöng caùc taøi lieäu ñöôïc phaùt haønh vaãn chöa hoaøn thaønh daøn baøi cô baûn cuûa tö töôûng. Moät tö töôûng coù giaù trò caàn traû lôøi caùc caâu hoûi sau ñaây: Tieàn ñeà trieát hoïc cuûa tö töôûng naøy laø gì? coâng cuï lyù luaän laø gì? vaø hieäu öùng cuûa noù ra sao? cho ñeán ngaøy hoâm nay nhöõng caâu hoûi naøy vaãn chöa coù caâu traû lôøi.

4. Ñieàu kieän thöù 4: Moïi toå chöùc cuûa ñaûng coäng saûn vieät nam phaûi hoaït ñoäng trong khuoân khoå hieán phaùp vaø phaùp luaät.

ñaây laø ñieàu kieän coù leõ gaây khoù khaên nhaát cho ñaûng cSvn vì noù lieân quan ñeán söï tuaân thuû hieán phaùp vaø luaät phaùp cuûa ñaûng ñang laõnh ñaïo ñaát nöôùc.

Lòch söû ñaûng cho thaáy ñaûng thaønh hình trong thôøi kyø Phaùp thuoäc, cuøng thôøi kyø vôùi caùc ñaûng phaùi caùch maïng coù chuû tröông choáng Phaùp giaønh ñoäc laäp nhö vieät nam quoác daân ñaûng, ñaïi vieät, daân Xaõ vaø ñaïi vieät duy daân. döôùi luaät phaùp cuûa chính quyeàn thuoäc ñòa, taát caû caùc ñaûng phaùi chính trò ra ñôøi ñaáu tranh choáng Phaùp giaønh ñoäc laäp tröôùc naêm 1945 ñeàu baát hôïp phaùp. Trong suoát thôøi gian naém chính quyeàn töø 1945 ñeán nay, ñaûng coäng Saûn vieät nam


vaãn chöa heà coù haønh ñoäng phaùp lyù naøo ñeå hôïp phaùp hoaù tình traïng baát hôïp phaùp noùi treân cuûa mình. noùi moät caùch khaùc, ñaûng laõnh ñaïo nhaø nöôùc nhöng ñaûng vaãn chöa coù tö caùch phaùp nhaân ñöùng treân maët phaùp lyù. Trong tröôøng hôïp naøy thì tình traïng baát hôïp phaùp cuûa ñaûng coäng Saûn vieät nam vaãn toàn taïi cho ñeán ngaøy hoâm nay.

Sôû dó coù tình traïng baát hôïp phaùp cuûa moät ñaûng laõnh ñaïo ñaát nöôùc nhö theá laø vì khi ñöùng ra caàm quyeàn, ñaûng khoâng quan taâm ñeán vieäc thieát laäp cô sôû phaùp lyù cho söï hieän dieän cuûa mình. cô sôû phaùp lyù ôû ñaây laø luaät veà hoäi ñoaøn hay toå chöùc chính trò. Tuøy theo quan ñieåm laäp phaùp cuûa quoác hoäi maø nhaø nöôùc thieát keá boä luaät veà hoäi ñoaøn. vaø neáu moïi toå chöùc cuûa ñaûng phaûi hoaït ñoäng trong khuoân khoå hieán phaùp vaø phaùp luaät thì ñaûng phaûi coù giaáy pheùp hoaït ñoäng nhö moïi toå chöùc khaùc. Trong tình traïng khoâng coù qui cheá phaùp lyù ñeå quaûn lyù ñaûng thì moïi hoaït ñoäng vaø toå chöùc cuûa ñaûng ñeàu ñöùng ngoaøi voøng cöông toaû cuûa hieán phaùp vaø phaùp luaät.

Söï toàn taïi cuûa moät ñaûng laõnh ñaïo xaõ hoäi maø ñöùng ngoaøi voøng luaät phaùp töï noù ñaõ phuû ñònh giaù trò cuûa ñieàu 4 Hieán Phaùp, laø cô sôû phaùp lyù taïo ra quyeàn löïc cho ñaûng.

IV. Keát luaänvaán ñeà chuùng ta ñoàng yù vôùi ñieàu 4 Hieán Phaùp hay

khoâng laø tuøy theo quan ñieåm laäp hieán, tö duy chính trò vaø söï nhaän ñònh rieâng cuûa töøng ngöôøi. Tuy nhieân neáu chuùng ta ñoàng yù vôùi ñieàu 4 thì ngay ñieàu naøy cuõng naåy sinh ra nhöõng vaán ñeà khoù khaên nhö ñaõ trình baøy treân ñaây maø hieán phaùp vaø luaät phaùp hieän nay chöa giaûi quyeát ñöôïc vaø cuõng coù leõ seõ khoâng theå naøo giaûi quyeát ñöôïc neáu khoâng coù moät cuoäc caûi caùch hieán phaùp taän goác reã.

Moät ñieàu quan troïng nhö ñieàu 4 khoâng theå döïa treân moät giaû ñònh hay giaû thieát laø ñaûng coäng Saûn luoân luoân hoäi ñuû 4 ñieàu kieän maø ñieàu khoaûn naøy ñöa ra. chöa noùi ñeán chuyeän khoâng hoäi ñuû caû 4 ñieàu kieän noùi treân, chæ caàn ñaûng khoâng hoäi ñuû moät trong 4 ñieàu kieän treân thì chuùng ta ñaõ coù tình traïng chaân khoâng cuûa quyeàn löïc hieán ñònh. ñieàu naøy

ña HIEäu 87 79

coù nghóa löïc löôïng laõnh ñaïo nhaø nöôùc khoâng hoäi ñuû ñieàu kieän qui ñònh bôûi hieán phaùp vaø do ñoù khoâng coù naêng löïc hieán phaùp ñeå coù toàn taïi.

Moät theå cheá chính trò beàn vöõng phaûi khoâng cho pheùp söï toàn taïi cuûa moät ñaûng laõnh ñaïo trong tình traïng chaân khoâng cuûa quyeàn löïc hieán ñònh. Tình traïng chaân khoâng cuûa quyeàn löïc hieán ñònh laø moät khuûng hoaûng hieán phaùp nghieâm troïng, deã ñöa xaõ hoäi ñeán moät khuûng hoaûng chính trò. Kinh nghieäm cuûa caùc nöôùc treân theá giôùi cho thaáy moïi khuûng hoaûng hieán phaùp luoân luoân phaùt sinh ra nhöõng bieán ñoäng xaõ hoäi hoaøn toaøn khoâng coù lôïi cho xaõ hoäi, nhaø nöôùc vaø ñaûng caàm quyeàn.

Trong boái caûnh cuûa moät “nhaø nöôùc phaùp quyeàn” ñoøi hoûi ngöôøi daân phaûi “soáng vaø laøm theo luaät phaùp vaø hieán phaùp” nhö ôû vieät nam, moät ñaûng laõnh ñaïo khoâng hoäi ñuû ñieàu kieän töï mình ñöa ra ñeå nhaän quyeàn laõnh ñaïo nhaø nöôùc vaø xaõ hoäi laø moät tình traïng maát tính chính thoáng ñaïo ñöùc vaø phaùp lyù. Maát tính chính thoáng ñaïo ñöùc vaø phaùp lyù laø tình traïng thöôïng baát chính raát nghieâm troïng. qui luaät “thöôïng baát chính haï taéc loaïn” khoâng phaûi luoân luoân ñuùng. Lòch söû ñaõ töøng minh chöùng coù nhöõng tröôøng hôïp “thöôïng baát chính” nhöng “haï khoâng taéc loaïn”. Tuy nhieân ñoù laø nhöõng tröôøng hôïp hieám hoi baát bình thöôøng cuûa lòch söû. nguyeân taéc chính thoáng veà quyeàn löïc, chính thoáng daân chuû, chính thoáng phaùp lyù vaø chính thoáng ñaïo ñöùc khoâng cho pheùp nhaân daân tieáp tuïc duy trì tình traïng thöôïng baát chính baát bình thöôøng ñoù.

ñöùng treân laäp tröôøng laäp hieán, vaán ñeà khoâng phaûi laø neân hay khoâng neân giöõ ñieàu 4. chuùng ta khoâng neân coù quan nieäm cöïc ñoan nhö “boû ñieàu 4 laø töï saùt” nhö chuû Tòch nguyeãn Minh Trieát khaúng ñònh. Trong ñieàu kieän hieán phaùp ñöôïc phaân tích ôû treân, “boû 4 hay giöõ 4” ñeàu coù nhöõng khoù khaên vaø beá taéc ñaëc thuø cuûa noù.

vaán ñeà ñöôïc ñaët ra ôû ñaây laø laøm theá naøo ñeå nhaø nöôùc coù theå ñieàu chænh tröôøng hôïp thöôïng baát chính trong söï oån ñònh cuûa xaõ hoäi ñeå nhöõng ñaûng phaùi chính trò caàm naém


vaän meänh cuûa ñaát nöôùc coù ñaày ñuû uy quyeàn nhaø nöôùc, söùc maïnh tinh thaàn cuûa lòch söû, söï ñoàng thuaän cuûa toaøn daân ñeå leøo laùi con thuyeàn quoác gia ñeán beán bôø cuûa ñoäc laäp töï do vaø haïnh phuùc.

Dallas, Texas 01/07/2009Nguyeãn Xuaân Phöôùc

Nguoàn: talawasTaøi lieäu tham khaûoHieán phaùp Vieät Nam 1992Coù caàn phaûi söûa ñoåi Hieán phaùp ñeå caûi caùch Tö phaùp?LS Nguyeãn Vaên Ñaøi: Quyeàn töï do thaønh laäp ñaûng ôû VN Ñaøn Chim Vieät phoûng vaán Traàn Maïnh Haûo Traàn Maïnh Haûo: “Ñieàu 4 trong baûn HP nöôùc CHXHCNVN

naêm 1992 phaù huûy neàn taûng cuûa chính baûn Hieán Phaùp”

ña HIEäu 87 81

nguyeân baûn anh ngöõ "Heroic allies" cuûa Harry F. noyes III ñöôïc ñaêng trong nguyeät san "vietnam", phaùt haønh vaøo thaùng 8 naêm 1993.

do ngoâ Kyû chuyeån ngöõ ñeå kính taëng vaø tri aân söï chieán ñaáu duõng caûm vaø tuyeät vôøi cuûa nhöõng chieán Só quaân Löïc vieät nam coäng Hoøa (vncH).

Hoï daùng ngöôøi thì nhoû nhaén, noùi chuyeän baèng nhöõng aâm ngöõ líu lo, thöôøng chan nöôùc maém vaøo thöùc aên vaø hay caàm laáy tay nhau. chaúng ai ngaïc nhieân laém khi thaáy nhöõng quaân nhaân Myõ gôûi qua ñoâng nam aÙ - phaàn lôùn hoï coøn raát treû, coù moät kieán thöùc noâng caïn, ñöôïc ñaøo taïo trong moät xaõ hoäi vò kyû vaø hieåu raát ít veà nhöõng neàn vaên hoùa khaùc - hoï khoâng caûm thoâng ñöôïc taâm traïng cuûa caùc binh só vncH.

Thaät ñau loøng khi coù nhieàu cöïu chieán binh Myõ töøng tham chieán taïi vn laïi ñi caáu keát vôùi caùi ñaùm phaûn chieán caáp tieán, nhöõng teân troán quaân dòch vaø boïn chính khaùch hoaït ñaàu xuùm nhau boâi nhoï danh döï cuûa moät quaân Löïc ñaõ chaúng coøn coù cô hoäi ñeå ñöôïc töï baøo chöõa. nhuïc maï moät quaân ñoäi ñaõ sa cô treân chieán tröôøng vì bò Hoa Kyø phaûn boäi

* Taùc giaû: Harry F. Noyes III * Dòch giaû: Ngoâ Kyû

Nhöõng Ñoàng Minh Anh Huøng


laø moät haønh ñoäng ñeâ tieän vaø baát xöùng cuûa nhöõng ngöôøi Hoa Kyø.

coù theå moät soá quyù vò seõ ngaïc nhieân veà lyù luaän cuûa toâi. Laøm sao toâi coù theå bieän hoä cho quaân löïc vncH ñöôïc? Phaûi chaõng taát caû binh só vncH ñeàu thuoäc loaïi baát taøi, xaûo traù vaø heøn nhaùt? Khoâng, khoâng phaûi vaäy. Trong baøi naøy toâi seõ vaïch ra moät soá baèng chöùng xaùc ñaùng ñeå phaûn baùc laïi caùi luaän ñieäu ñeâ heøn ñoù vaø phaân tích lyù do taïi sao caùi luaän ñieäu ñoù phaùt sinh. dó nhieân, quaân ñoäi vncH khoâng toaøn haûo. Hoï cuõng coù moät soá laõnh ñaïo toài teä, moät soá lính traùng heøn nhaùt, vaøi ba laàn hoaûng hoát boû chaïy, xaèng baäy vaø hung baïo. Tuy nhieân, caùc ñieàu naøy cuõng ñaõ töøng xaûy ra ñoái vôùi quaân ñoäi Hoa Kyø tham chieán taïi ñoâng nam aÙ.

Trong moät soá laõnh vöïc nhö: toå chöùc, tieáp vaän, tham möu vaø chæ huy, quaân ñoäi vncH thua keùm quaân ñoäi Hoa Kyø thaät. nhöng hoï laøm gì khaùc hôn ñöôïc khi ñaát nöôùc hoï laø ñaát nöôùc ñang phaùt trieån, hoï môùi giaønh ñoäc laäp töø tay cheá ñoä thuoäc ñòa vaø baát ngôø lao vaøo moät traän chieán khoác lieät, ñoái ñaàu vôùi keû thuø hung haõng ñöôïc vuõ trang huøng haäu töø caû khoái cS? Thaät ra, caùc khuyeát ñieåm cuûa quaân ñoäi vncH coù cuõng gioáng nhö caùc khuyeát ñieåm maø quaân ñoäi Hoa Kyø maéc phaûi trong Traän chieán Giaønh ñoäc Laäp, duø raèng Hoa Kyø vaøo thôøi cuoái theá kyû 18 ñoù coù nhieàu lôïi ñieåm hôn, nhö:

- Taàm voùc cuûa cuoäc caùch Maïng Giaønh ñoäc Laäp haïn heïp hôn vaø deã ñieàu khieån hôn.

- Khaùc vôùi söï bò trò cuûa vn, Hoa Kyø qua kinh nghieäm bò trò ñaõ nuoâi döôõng tinh thaàn töï trò ñòa phöông vaø taïo thuaän lôïi cho quoác gia ñaøo taïo neân nhöõng nhaø laõnh ñaïo öu tuù.

- quaân ñoäi Hoaøng Gia anh khoâng beàn bæ nhö quaân ñoäi Baéc vieät.

- coù phaûi caùc binh só Hoa Kyø gioûi giang hôn caùc chieán höõu ñoàng minh cuûa hoï ñeán ñoä ngöôøi Myõ ñoái xöû mieàn nam vn vôùi moät thaùi ñoä khinh reû nhö vaäy? caâu traû lôøi cho caû hai caâu hoûi treân laø: "Khoâng!"

Baèng chöùng cho caâu traû lôøi ñoù thaät roõ raøng. YÙ ñoà Toång coâng Kích Teát Maäu Thaân cuûa coäng quaân laø beû gaãy yù chí

ña HIEäu 87 83

phoøng thuû cuûa mieàn nam vn. nhöng chuùng ñaõ thaát baïi, binh só vncH ñaõ choáng traû moät caùch quyeát lieät vaø höõu hieäu: khoâng moät ñôn vò naøo bò tan raõ hay thaùo chaïy. Thaäm chí caûnh saùt cuõng ñaõ chieán ñaáu, hoï duøng caû suùng luïc ñeå baén laïi boä ñoäi chính quy cuûa Baéc vieät trong khi nhöõng ngöôøi boä ñoäi cS naøy thì laïi ñöôïc voõ trang vôùi vuõ khí haïng naëng. Theo baùo caùo cho thaáy laø vaøo thôøi ñieåm ñoù, soá ngöôøi tình nguyeän nhaäp nguõ leân quaù cao, ñeán noãi chính phuû phaûi ngöng tuyeån moä lính trong moät thôøi gian.

Trong traän chieán Muøa Heø ñoû Löûa 1972, caùc binh só vncH bò vaây haõm taïi an Loäc ñaõ anh duõng töû thuû choáng traû laïi löïc löôïng huøng haäu cuûa ñòch, cuøng vôùi nhöõng traän möa phaùo baát taän, vaø cuoái cuøng hoï ñaõ ñeø beïp ñöôïc nhöõng traän taán coâng lieân tuïc cuûa caùc chieán xa ñòch quaân. Sau ñoù, toâi ñöôïc moät coá vaán Myõ keå laïi chuyeän moät tieåu ñoäi boä binh vncH ñöôïc leänh phaûi phaù huûy 3 chieác xe taêng cuûa ñòch. oâng keå:

- caùc binh só cuûa tieåu ñoäi naøy phaù huûy ñöôïc moät chieác xe taêng, roài sau ñoù hoï laïi töï quyeát ñònh baét soáng hai chieác xe taêng kia. Hoï röôït boä vaø baét ñöôïc theâm moät chieác nöõa, coøn chieác kia thì chaïy thoaùt. Khi trôû veà phoøng tuyeán, hoï bò khieån traùch naëng neà… vì ñaõ ñeå chieác xe taêng kia taåu thoaùt."

Tuy haønh ñoäng cuûa tieåu ñoäi lính naøy khoâng ñuùng vôùi quaân kyû laém, nhöng caùi haønh ñoäng ñoù ñaõ noùi leân tinh thaàn chieán ñaáu cao ñoä vaø saùng kieán taùc chieán cuûa raát nhieàu binh só vncH. chaéc chaén söï kieän treân khoâng theå hoã trôï luaän ñieäu caùo buoäc hoï heøn nhaùt ñöôïc.

Moät chöùng côù ñieån hình hôn, trong nhöõng giôø phuùt cuoái cuøng cuûa mieàn nam vn naõm 1975, khi maø noãi tuyeät voïng bao truøm leân caû ñaát nöôùc hoï, khi maø bieát roõ raèng Hoa Kyø seõ khoâng yeåm trôï gì nöõa (ngay caû nhieân lieäu vaø ñaïn döôïc), aáy theá maø moät sö ñoaøn vncH ñaõ anh duõng caàm cöï chieán ñaáu vôùi boán sö ñoaøn quaân Baéc vieät trong suoát hai tuaàn leã taïi Xuaân Loäc. Treân moïi bình dieän, traän chieán Xuaân Loäc ñoù cuõng haøo huøng nhö baát cöù traän chieán naøo trong quaân söû


Hoa Kyø. caùc binh só vncH cuoái cuøng ñaõ phaûi ruùt lui vì khoâng löïc cuûa hoï khoâng coøn bom cluster ñeå yeåm trôï cho löïc löôïng boä binh ñuïng traän döôùi ñaát.

coù laàn toâi ñöôïc coi moät phim taøi lieäu truyeàn hình noùi veà moät ngöôøi phoùng vieân uÙc ñaëc traùch quay phim chieán tröôøng. Khaùc vôùi caùc phoùng vieân Myõ, oâng ta daønh nhieàu thì giôø theo saùt binh só vncH. oâng ta coâng nhaän tinh thaàn chieán ñaáu anh duõng cuûa hoï, vaø ñeå minh chöùng ñieàu ñoù, oâng ñaõ cho trình chieáu caû cuoán phim. oâng ta nhôù laïi raèng, trong chuyeán thaêm vieáng moät khu laøng do ñòch quaân kieåm soaùt, oâng ñöôïc nghe keå raèng cS sôï binh só vncH hôn laø sôï binh só Myõ. caùi lyù do chính laø binh só Myõ quaù oàn aøo, do ñoù ñòch quaân luoân nghe tröôùc ñöôïc ñöôøng tieán quaân cuûa hoï. Laøm sao coù ñöôïc ñieàu so saùnh naøy neáu treân thöïc teá caùc binh só vncH khoâng thuoäc loaïi lính thieän chieán.

Tuy nhieân, caùi chöùng côù quan troïng nhaát ñeå chöùng minh tinh thaàn chieán ñaáu cao ñoä cuûa binh só vncH naèm trong hai söï kieän thaät ñôn giaûn vaø roõ raøng sau ñaây, duø raèng caùc söï kieän naøy thöôøng bò laøm ngô hoaëc giaû vôø khoâng bieát nhaèm che ñaäy söï thaát baïi cuûa Hoa Kyø taïi vn. Söï kieän thöù nhaát: chieán tranh ñaõ baét ñaàu töø 7 naêm tröôùc khi quaân ñoäi taùc chieán Hoa Kyø böôùc chaân vaøo vn, vaø traän chieán ñoù vaãn tieáp tuïc keùo daøi suoát 5 naêm sau khi Hoa Kyø ruùt quaân. Phaûi coù nhöõng ngöôøi ñöùng ra chieán ñaáu trong thôøi gian ñoù, vaø khoâng ai khaùc hôn laø caùc binh só vncH.

Söï kieän thöù hai: coù ñoä 1/4 trieäu binh só vncH hy sinh trong cuoäc chieán. neáu ñem so saùnh tyû leä daân soá hai nöôùc, thì con soá naøy phaûi töông ñöông vôùi khoaûng hai trieäu ngöôøi Myõ cheát (gaáp ñoâi toång soá thöông vong cuûa taát caû cuoäc chieán Hoa Kyø coäng laïi). Baïn khoâng theå toån thaát lôùn lao nhö vaäy neáu baïn khoâng thöïc söï chieán ñaáu.

Theá thì, taïi sao thanh danh quaân ñoäi vncH laïi bò xuùc phaïm naëng neà nhö vaäy?

dó nhieân quaân ñoäi vncH cuõng coù moät soá laàn chieán ñaáu keùm hieäu naêng hoaëc bò khuûng hoaûng, nhöng caùc tröôøng hôïp naøy cuõng töøng xaûy ra trong quaân ñoäi Hoa Kyø. Toâi bieát

ña HIEäu 87 85

moät vò chæ huy ñôn vò phaùo binh Hoa Kyø ñaõ coù laàn ra leänh tröïc xaï vaøo ñòch quaân vì löïc löôïng boä binh Myõ "baûo veä" cho caên cöù phaùo binh ñaõ hoát hoaûng thaùo chaïy tröôùc hoûa löïc huøng haäu cuûa ñòch.

Söï kieän treân khoâng coù nghóa laø toaøn theå quaân ñoäi Hoa Kyø heøn nhaùt, vaø ñoâi laàn thaát baïi cuûa binh só vncH cuõng khoâng coù nghóa laø toaøn theå quaân ñoäi vncH heøn nhaùt. duø vaäy, ngöôøi ta laïi raát deã tin nhö theá khi ñöôïc nghe keå laïi töø chính mieäng caùc cöïu chieán binh Hoa Kyø hoaëc töø caùc chính trò gia nhaèm chaïy toäi cho chính phuû Hoa Kyø veà vieäc boû rôi mieàn nam vn trong côn haáp hoái. Söï thaät cuûa vaán ñeà ñöôïc dieãn taû kheùo nhaát qua maåu ñoái thoaïi caùch ñaây gaàn hai theá kyû khi moät meänh phuï anh hoûi quaän coâng Wellington raèng: "coù bao giôø quaân anh thaùo chaïy treân chieán tröôøng khoâng?" vò Thieát quaän coâng naøy traû lôøi: "Thöa baø, taát caû binh só ñeàu boû chaïy treân chieán tröôøng."

chæ caàn löôùt qua quaân söû cuõng ñuû ñeå xaùc nhaän ñieàu naøy. Trong suoát cuoäc noäi chieán Hoa Kyø, chuùng ta ñaõ thaáy raát nhieàu taám göông can ñaûm nhöng cuõng khoâng thieáu gì caùc haønh ñoäng khieáp nhöôïc. Treân maët traän, luùc ñaàu binh só cuûa hai phe nam Baéc ñeàu chieán ñaáu raát duõng caûm, roài phoøng tuyeán vôõ, roài boû chaïy, roài taùi phoái trí vaø chieán ñaáu trôû laïi. Khoâng coù quaân ñoäi naøo ñöôïc xem laø coù loøng hy sinh anh huøng hôn hoï, nhöng nhöõng binh só tham döï traän noäi chieán naøy cuõng khoâng traùnh khoûi nhöõng luùc thaát ñieân baùt ñaûo, vaø ñoù cuõng laø chuyeän thöôøng tình treân chieán tröôøng.

Taùc giaû S.L.a. Marshall ñaõ töôøng thuaät chuyeän moät ñaïi ñoäi lính Myõ trong ñeä nhò Theá chieán ñaõ thaùo chaïy taùn loaïn tröôùc tieáng la reù xung phong cuûa moät toaùn lính nhaät. nhöng ñaïi ñoäi lính Myõ khaùc thì laïi tieáp tuïc chieán ñaáu, gieát saïch heát toaùn lính nhaät (ñoä 10 ngöôøi), vaø khaùm phaù ra raèng haàu heát nhöõng teân lính nhaät naøy khoâng voõ trang gì caû. neáu chuyeän treân xaûy ra cho moät ñôn vò quaân ñoäi vncH, thì chaéc chaén nhöõng keû muoán boâi nhoï quaân ñoäi naøy seõ lôïi duïng ñoù nhö laø moät "cô hoäi baèng vaøng" ñeå maï lò raèng toaøn theå quaân löïc vncH laø heøn nhaùt. Taïi sao vaäy?


Toâi ñaõ neâu ra caâu traû lôøi roài. Taát caû tuøy thuoäc vaøo maøu da vaø ngoân ngöõ cuûa caùc binh só lieân heä. Söï thaät bæ oåi laø vieäc maï lò quaân ñoäi vncH laïi xuaát phaùt töø tinh thaàn kyø thò chuûng toäc vaø boàng boät cuûa neàn vaên hoùa Hoa Kyø.

Toâi coù theå laøm chöùng cho vieäc xuyeân taïc ñaày aùc yù vaø phoå quaùt naøy. Khi vöøa ñeán vn vaøo thaùng 6 naêm 1969, toâi ñaõ chöùng kieán ngay söï ngu ngô vaø thaùi ñoä khinh bæ cuûa moät soá ngöôøi Myõ ñoái vôùi nhaân daân vaø quaân ñoäi vncH. caùi thaùi ñoä ñoù naèm trong moïi taäp theå quaân nhaân da traéng laãn da ñen, trong caùc giôùi daân söï cuõng nhö kyù giaû Hoa Kyø. Phong traøo thuø gheùt ñaát nöôùc vaø nhaân daân vn bò lan traøn nhö moät thöù beänh dòch truyeàn nhieãm ñaùng ngaïc nhieân.

Toâi quen moät vieân ñaïi uùy Hoa Kyø toát nghieäp veà moân ñieän aûnh töø moät vieän ñaïi hoïc danh tieáng (moät ngaønh chuyeân moân ñöôïc duøng ñeå giuùp naâng cao trình ñoä nhaän thöùc quan saùt). Khi vieân ñaïi uùy naøy trôû laïi ñôn vò sau moät chuyeán coâng taùc ngaén taïi Thaùi Lan, anh ta ca ngôïi ñaùo ñeå daân toäc Thaùi Lan. anh noùi raèng: "daân Thaùi Lan cho con caùi ñi hoïc khaùc haún vôùi daân vn". anh ta ngaïc nhieân nhöng laïi khoâng loä veû hoái haän khi toâi chæ cho anh thaáy moät ngoâi tröôøng vn saùt naùch doanh traïi chuùng toâi. Baát cöù ai coù maét cuõng ñeàu thaáy haøng traêm em hoïc sinh maëc ñoàng phuïc quaàn xanh aùo traéng qua laïi moãi ngaøy, chæ tröø anh chaøng phim aûnh naøy khoâng nhìn thaáy caùc em maø thoâi.

Thaät laø mæa mai khi ngöôøi vn coù tieáng hieáu hoïc hôn ngöôøi Myõ, vaø mieàn nam vn ñaõ naâng cao ñöôïc möùc bieát ñoïc bieát vieát töø 20% leân 80% trong khi ñaát nöôùc chieán tranh trieàn mieân (vaø maëc duø cS chuû tröông gieát haïi caùc giaùo chöùc), theá maø laïi bò anh chaøng phim aûnh naøy cho raèng vn khoâng coù tröôøng hoïc. vì bò gôûi ñi chinh chieán xa xoâi vaø bò caùch bieät gia ñình, neân anh Myõ naøy naûy sinh loøng oaùn gheùt vn, vaø taïo neân thaønh kieán raèng moïi ngöôøi vn ñeàu ñaùng khinh. do ñoù, trong ñaàu anh cöù aùm aûnh laø vn khoâng coù tröôøng hoïc, daàn roài caùi taâm lyù beänh hoaïn ñoù ñaõ laøm hö ñi caùi khaû naêng nhaän thöùc vaø ñaùnh löøa caû thò giaùc cuûa anh.

ña HIEäu 87 87

Haõy töôûng töôïng caùi taâm traïng cuûa moät taäp theå lính Myõ ít hoïc, soáng giöõa moät neàn vaõn hoùa xa laï vaø thaàn kinh luùc naøo cuõng bò caêng thaúng ra sao?! coù leõ chuùng ta khoâng neân traùch cöù nhöõng ngöôøi lính thieáu hoïc naøy, loãi laø do nôi caùc caáp chæ huy Hoa Kyø ñaõ huaán luyeän hoï hieåu moät caùch mô hoà veà ñaát nöôùc vn cuõng nhö veà thöïc chaát cuûa cuoäc chieán.

Tuy nhieân, ñoù khoâng phaûi laø caùi côù ñeå caùc cöïu chieán binh Myõ hueânh hoang raèng hoï hieåu nhöõng caùi maø hoï ñaõ thaáy taïi vn. caùc cöïu chieán binh Myõ töøng tham chieán taïi vn caàn ñöôïc vinh danh veà caùc ñöùc tính can ñaûm, hy sinh, aùi quoác cuûa hoï. nhöng can ñaûm vaø hy sinh khoâng ñoàng nghóa vôùi kieán thöùc. ñaùnh giaëc taïi vn khoâng laøm cho nhöõng ngöôøi lính naøy trôû thaønh nhöõng chuyeân vieân thoâng thaïo veà ñaát nöôùc hoaëc cuoäc chieán vn, cuõng nhö vieäc mang naëng ñeû ñau khoâng theå bieán ngöôøi ñaøn baø trôû thaønh moät chuyeân gia veà thai nhi hoïc ñöôïc.

Giôùi truyeàn thoâng Myõ cuõng chaúng khaù gì hôn. Trong moät phoùng söï ñaày thaønh kieán, toâi nghe moät phoùng vieân leân aùn Khoâng Löïc vncH - duø ñaõ ñöôïc taân trang qua chöông trình vn Hoùa chieán Tranh - theá maø laïi "ñaåy cho Khoâng quaân Hoa Kyø" thöïc hieän nhöõng phi vuï nguy hieåm ngoaøi Baéc vieät. Treân thöïc teá, Hoa Kyø khoâng muoán Khoâng quaân vncH bay ra Baéc (chæ tröø vaøi phi vuï oanh taïc ban ñaàu). caùc nhaø laõnh ñaïo Hoa Kyø muoán kieåm soaùt keá hoaïch oanh taïc ñeå duøng noù nhö moät laù baøi thöông thuyeát. vì khoâng muoán mieàn nam vn coù baát cöù quyeàn kieåm soaùt naøo trong chính saùch oanh taïc, Hoa Kyø ñaõ trang bò cho Khoâng quaân vncH nhöõng vaät duïng khoâng thích hôïp cho caùc phi vuï ra Baéc. Mieàn nam vn khoâng ñöôïc cung caáp oanh taïc chieán ñaáu cô, phi cô tieáp lieäu treân khoâng, vuõ khí hay caùc duïng cuï ñieän töû caàn thieát cho caùc phi vuï naøy. ñoù laø quyeát ñònh cuûa ngöôøi Myõ.

caâu hoûi ñaët ra laø coù phaûi ngöôøi phoùng vieân truyeàn hình neâu treân doát ñaëc veà söï kieän ñoù hay giaû vôø khoâng bieát nhaèm ñi haï nhuïc nhöõng ñoàng minh cuûa Hoa Kyø? döïa vaøo caùc lôøi


leõ loá bòch, choùi tai vaø thanh aâm cuûa anh ta, toâi keát luaän raèng anh ta chuû möu laøm nhö vaäy. Moät thí duï khaùc noùi leân caùi thaønh kieán cuûa giôùi truyeàn thoâng, ñoù laø traän chieán vaây haõm Khe Sanh. neáu baïn ñi hoûi moät ngaøn ngöôøi Myõ töøng nghe bieát veà traän ñaùnh naøy raèng ñôn vò naøo chieán ñaáu taïi Khe Sanh, thì coù leõ haàu heát ñeàu traû lôøi laø Thuûy quaân Luïc chieán Hoa Kyø. nhöng seõ laøm hoï ngaïc nhieân neáu coù moät ngöôøi trong soá ngaøn ngöôøi ñoù noùi raèng coù moät tieåu ñoaøn Bieät ñoäng quaân vncH ñaõ cuøng chia seû noãi gian lao vôùi caùc ñoàng minh Thuûy quaân Löïc chieán Hoa Kyø trong traän chieán ngaët ngheøo ñoù.

coù nhieàu ñôn vò vncH khaùc cuõng ñaõ hoã trôï chieán ñaáu beân ngoaøi voøng ñai caên cöù Khe Sanh. Giôùi truyeàn thoâng Myõ khoâng ñeám xæa ñeà caäp ñeán caùc chieán höõu ñoàng minh cuûa Hoa Kyø, maø hoï chæ ñeå yù ñeán nhöõng ñieàu beâ boái thoâi, bôûi vaäy nhöõng binh só vncH chieán ñaáu cam khoå naøy ñaõ bò trôû thaønh nhöõng chieán só "voâ hình" cuûa Khe Sanh. Taát caû thaønh kieán - trong quaân ñoäi cuõng nhö trong truyeàn thoâng - ñöôïc theå hieän roõ raøng qua caùc baûn tin chieán söï veà cuoäc haønh quaân Haï Laøo naêm 1972.

Trong cuoán phim taøi lieäu truyeàn hình möôøi naêm tröôùc ñaây, coù moät ñoaïn phoûng vaán lính Myõ trong luùc chieán tröôøng Haï Laøo ñang tieáp dieãn. caùc lính Myõ ñöôïc phoûng vaán naøy ñang soáng an toaøn taïi haäu cöù nam vn. Hoï "giaûi thích" veà söï chieán ñaáu cuûa quaân ñoäi vncH vôùi nhöõng lôøi leõ khinh bæ vaø kyø thò. Theá maø sau ñoù ngöôøi phoùng vieân naøy ñaõ ca ngôïi maáy ngöôøi lính G.I. Myõ ñoù am töôøng veà tình hình chieán söï hôn laø caùc nhaø töôùng laõnh Hoa Kyø.

Traän Haï Laøo ñaõ trôû thaønh ñeà taøi vì noù coù lieân quan ñeán moät taám hình coù caûnh ngöôøi lính vncH baùm vaøo caùi caøng maùy bay tröïc thaêng ñeå troán chaïy khoûi chieán tröôøng. Taám hình naøy bò beâu rieáu khaép nöôùc Myõ ngaøy naøy qua thaùng noï nhö laø moät "baèng chöùng" veà söï khieáp nhöôïc cuûa quaân löïc vncH. Thöïc teá, ñaây laø moät troø coå ñieån noùi leân maõnh löïc cuûa söï xuyeân taïc hình aûnh. Thaät ra thì söï vieäc noù dieãn tieán nhö sau: Binh só vncH bò taán coâng bôûi moät löïc

ña HIEäu 87 89

löôïng coäng quaân huøng haäu. quaân ñoäi Hoa Kyø ñaõ thaát baïi trong vieäc yeåm trôï nhö ñaõ höùa vì hoûa löïc phoøng khoâng cuûa ñòch quaù maïnh. nhöõng baùo caùo cho bieát laø lính treân tröïc thaêng ñaõ ñaïp nhöõng thuøng ñaïn ñaïi baùc töø cao ñoä 5,000 feet xuoáng vôùi hy voïng chuùng seõ rôi vaøo voøng ñai cuûa quaân ñoäi vncH. caùc tröïc thaêng ñoù ñaõ khoâng theå naøo bay thaáp hôn ñöôïc.

ñaïi taù Robert Monelli, moät só quan Hoa Kyø coù maët trong maët traän ñoù ñaõ keå laïi treân baùo armed Forces Journal soá 19 thaùng 4 naêm 1972 nhö sau: "Moät tieåu ñoaøn vncH vôùi 420 binh só bò bao vaây lieân tieáp trong ba ngaøy bôûi moät trung ñoaøn cS ñoä 2,500 ñeán 3,000 teân. quaân ñoäi Hoa Kyø khoâng theå tieáp teá cho hoï ñöôïc. Hoï phaûi chieán ñaáu cho tôùi khi gaàn heát ñaïn, roài môû ñöôøng maùu baèng khí giôùi tòch thu cuûa ñòch. Hoï ñaõ mang theo taát caû binh só bò thöông vaø caû moät soá xaùc cheát. Khoâng aûnh thaùm saùt chuïp ñöôïc roõ raøng coù 637 xaùc ñòch raûi raùc chung quanh caên cöù. veà phía quaân ñoäi vncH, tieåu ñoaøn treân chæ coøn laïi coù 253 binh só sau khi ñeán ñöôïc voøng ñai baïn. chöøng 17 ngöôøi trong soá binh só naøy bò khuûng hoaûng vaø ñaõ baùm vaøo caøng tröïc thaêng ñeå chaïy troán, soá binh só coøn laïi thì khoâng laøm nhö vaäy."

Baây giôø, coù theå moät soá ngöôøi cho raèng haønh ñoäng baùm vaøo caøng tröïc thaêng ñang bay vaø deã laøm moài cho hoûa löïc phoøng khoâng ñòch laø moät haønh ñoäng gan daï. Haõy xeáp ñeà taøi ñoù qua moät beân, toâi muoán ñeà caäp ñeán vieäc laø taïi sao chæ coù moät tröôøng hôïp rieâng leû nhö vaäy - xaùp laù caø môû ñöôøng maùu ruùt lui (ñöôïc coi laø moät chieán thuaät khoù khaên nhaát trong binh thö) laïi bò thoåi phoàng ñeå ñi leân aùn caû moät quaân löïc, caû moät quoác gia, caû moät daân toäc?

caâu traû lôøi laø taïi vì kyø thò chuûng toäc. caùc ngöôøi lính vncH baùm luûng laúng vaøo tröïc thaêng bò coi laø nhöõng teân ngoaïi quoác hôïm hónh. nhöng neáu laø lính Myõ, hay caû lính anh, thì haønh ñoäng naøy ñaõ gaây ñöôïc loøng traéc aån vì ñöôïc bieän minh raèng hoï vöøa traûi qua moät cuoäc thöû thaùch ñaày cam go. Baèng côù cho laäp luaän naøy coù theå thaáy ñöôïc qua caùi phaûn öùng cuûa ngöôøi Myõ ñoái vôùi cuoäc ruùt lui cuûa binh


só Hoaøng Gia anh trong nhöõng ngaøy ñaàu cuûa traän ñeä nhò Theá chieán. Töøng coù moät soá laàn nhuïc nhaõ ñaõ xaûy ra trong quaân ñoäi Hoaøng Gia anh taïi dunkirk vaø nhieàu nôi khaùc. Taïi dunkirk, moät trung só treân moät chieác taøu caáp cöùu ñaõ chóa suùng tieåu lieân vaøo caùc binh só khuûng hoaûng ñeå duy trì traät töï. Treân moät con thuyeàn khaùc, binh só phaûi duøng baùng suùng ñaùnh vaøo ñaàu moät vieân só quan ñeå oâng ta khoûi leo qua meùp thuyeàn laøm nöôùc traøn vaøo. Taïi crete, moät löõ ñoaøn Taân Taây Lan phaûi laäp voøng ñai an toaøn quanh bieån baèng dao gaêm ñeå ngaên chaën binh só Hoaøng Gia anh traøn ngaäp leân thuyeàn. caùi hình aûnh quaân ñoäi Hoaøng Gia anh ñôn thaân ñoäc maõ choáng laïi Hitler naêm 1940 thì ca ngôïi laø moät bieåu töôïng ñaày ñuû döõ kieän, coøn nhöõng tröôøng hôïp rieâng leû nhö caùc tröôøng hôïp keå treân khoâng ñöôïc pheùp laøm hoen oá caùi böùc tranh toaøn caûnh duõng caûm vaø taän tuïy cuûa nhöõng ngöôøi lính chieán.

Thaønh thaät maø noùi thì quaân ñoäi vncH ñaõ chieán ñaáu moät caùch taàm thöôøng trong nhöõng ngaøy cuoái cuøng cuûa cuoäc chieán, ngoaïi tröø traän ñaùnh haøo huøng vaø tuyeät cuù taïi maët traän Xuaân Loäc. noùi vaäy chöù noù cuõng coù nhöõng nguyeân do cuûa noù. vaø cuõng coù nhieàu yeáu toá ñeå ta tin raèng neáu nhaän ñöôïc söï yeåm trôï chaân thaønh töø phía Hoa Kyø, quaân ñoäi vncH ñaõ coù theå taïo ñöôïc nhöõng traän thö huøng nhö kieåu Xuaân Loäc, vaø khoâng chöøng ngay caû vieäc hoï ñaõ cöùu vaõn ñöôïc ñaát nöôùc.

vaán ñeà ñaët ra ñaây moät laàn nöõa khoâng phaûi ñeà baøn ñeán caùch öùng xöû cuûa mieàn nam vn, nhöng chính laø ñem so saùnh caùch öùng xöû cuûa hoï vôùi Hoa Kyø ñeå xem lieäu Hoa Kyø öùng xöû ra sao neáu Hoa Kyø bò naèm trong moät hoaøn caûnh, tình huoáng töông töï. vaø thaät söï - neáu binh só Hoa Kyø bò boû rôi gioáng nhö Hoa Kyø ñaõ caét vieän trôï Mieàn nam vn moät caùch naëng neà trong naõm 1974, nhieàu thaùng tröôùc khi ñòch quaân môû nhöõng traän toång coâng kích laàn choùt. Haäu quaû laø chæ coù raát ít nhieân lieäu vaø ñaïn döôïc cung caáp cho mieàn nam vn. Phi cô vaø quaân xa cuûa vncH bò naèm uï vì thieáu phuï tuøng. Binh só phaûi ra traän vôùi maùy truyeàn tin

ña HIEäu 87 91

maø khoâng coù batteries, vaø caùc toaùn cöùu thöông thieáu caû caùc loaïi thuoác thang caên baûn. Phaùo binh thì bò giôùi haïn baén ñöôïc ba traùi ñaïn moãi ngaøy trong ngaøy cuoái cuøng cuûa cuoäc chieán. Tình traïng bi ñaùt ñeán noãi tö leänh quaân ñoäi Baéc vieät xaâm laêng mieàn nam vn, töôùng vaên Tieán duõng cuõng thöøa nhaän raèng khaû naêng di ñoäng vaø hoûa löïc cuûa quaân ñoäi vncH ñaõ suùt giaûm phaân nöûa. Beân caïnh nhöõng aûnh höôûng tröïc tieáp veà vaät chaát, chuùng ta cuõng phaûi ñeå yù ñeán nhöõng taùc haïi tinh thaàn ñoái vôùi caùc binh só vncH. Lôïi duïng tình theá bi thaûm naøy, quaân ñoäi Baéc vieät ñaõ aøo aït taán coâng vôùi ñaày ñuû vuõ khí toái taân, chieán xa vaø ñaïi baùc di ñoäng.

vaâng, quaân ñoäi vncH ñaõ baïi vong. Hoï ñaõ vaát boû caùc chieán cuï (phaàn lôùn ñaõ khoâng coøn duøng ñöôïc vì thieáu phuï tuøng) vaø moät soá ñaïn döôïc (soá ñaïn maø hoï ñaõ daønh duïm toái ña cho ñeán khi noù trôû thaønh quaù muoän ñeå baén, bôûi vì hoï bieát raèng seõ khoâng bao giôø nhaän ñöôïc tieáp teá nöõa). vaäy thì loãi cuûa ai? cuûa hoï... hay cuûa Hoa Kyø?

vaâng, mieàn nam vn ruùt quaân khoûi caùc tænh cao nguyeân e coù phaàn treã vaø vuïng veà, ñöa ñeán söï khuûng hoaûng vaø suïp ñoå. nhöng laøm sao chính phuû mieàn nam vn laïi cam taâm boû rôi ñoàng baøo hoï sôùm hôn tröôùc ñöôïc, khi maø ñòch quaân chöa tung ra moät aùp löïc naøo? ñaõ coù luùc mieàn nam vn hy voïng oanh taïc cô B52 Hoa Kyø seõ trôû laïi giuùp hoï ngaên chaën laøn soùng tieán quaân cuûa cS. nhöng khi roõ raøng laø vieäc naøy seõ khoâng xaûy ra, binh só trôû neân hoang mang laø moät ñieàu deã hieåu thoâi. Tinh thaàn chieán ñaáu suy suïp, nhieàu binh só bò boû nguõ - khoâng phaûi hoï heøn nhaùt hay khoâng muoán chieán ñaáu baûo veä toå quoác, nhöng bôûi vì hoï khoâng muoán cheát moät caùch voâ ích trong khi gia ñình ñang caàn.

Lieäu Hoa Kyø ñaõ coù theå laøm gì khaù hôn neáu ôû trong tình traïng y heät mieàn nam vn thôøi 1975? Lieäu caùc ñôn vò Hoa Kyø coù tieáp tuïc haêng say chieán ñaáu trong luùc quaân xa vaø heä thoáng truyeàn tin thì hö hoûng, y teá thì queø quaët, nhieân lieäu vaø ñaïn döôïc thì thieáu thoán, khoâng ñöôïc maùy bay yeåm trôï - laïi phaûi ñöông ñaàu tröôùc moät ñòch quaân huøng haäu hoûa löïc, ñaày ñuû tieáp lieäu vaø tinh thaàn phaán khôûi? Toâi khoâng


tin nhö vaäy. Lieäu mieàn nam vn coù theå chieán thaéng vaøo naêm 1975 neáu chính phuû Hoa Kyø tieáp tuïc vieän trôï cho hoï moät soá löôïng töông ñöông vôùi soá tieáp lieäu maø khoái cS ñoå vaøo Baéc vieät? caâu traû lôøi khoâng ai bieát ñöôïc. nhöng chaéc chaén moät ñieàu laø hoï cuõng coù ñöôïc cô hoäi chieán ñaáu bình ñaúng, theá maø Hoa Kyø ñaõ phaûn boäi töôùc ñi caùi cô hoäi naøy cuûa hoï. chaéc chaén hoï ñaõ coù theå chieán ñaáu moät caùch hieäu quaû hôn. Roài duø coù thua, hoï cuõng thua moät caùch haøo huøng trong moät traän chieán ñeå ñôøi, vaø bieát ñaâu ñaõ chaúng taïo ñöôïc moät cuoäc khaùng chieán thaàn thaùnh nhö a Phuù Haõn.

ví duø mieàn nam vn coù bò ñaïi baïi hoaøn toaøn, caùi yeåm trôï taän löïc cuûa Hoa Kyø seõ cho pheùp ngöôøi Myõ nhuùn vai vaø noùi raèng hoï ñaõ coá gaéng heát söùc. nhöng, Hoa Kyø ñaõ khoâng taän löïc, maø traùi laïi ngöôøi Myõ laïi coøn coá gaéng che ñaäy söï thaät baèng caùch boâi nhoï mieàn nam vn vaø nhuïc maï quaân löïc vncH ñaõ sai laàm.

Baây giôø ñaõ quaù treã ñeå Hoa Kyø chuoäc laïi toäi aùc taày trôøi khi boû rôi nhaân daân mieàn nam vn vaøo tay cS. nhöng noù chöa quaù treã ñeå Hoa Kyø thuù nhaän loãi laàm trong vieäc nhuïc maï hoï. vaø cuõng chöa quaù treã ñeå baét ñaàu vinh danh caùc thaønh quaû vaø loøng duõng caûm cuûa nhöõng binh só vncH ñaõ chieán ñaáu baûo veä lyù töôûng töï do.

Ngoâ Kyû dòch thuaät Note: For English version, please open this website:

http://dahieu.tvbqgvn.org/dahieu87/heroicallies.html

Cuoäc soáng cuûa chuùng ta baét ñaàu chaám döùt ngay trong ngaøy ªmaø chuùng ta giöõ im laëng tröôùc nhöõng vaán ñeà heä troïng. Martin Luther King, Jr.

ña HIEäu 87 93

ngaøy 31/05/2009, gaàn 300 ñoàng höông ñaõ hoäi hoïp taïi nhaø haøng Kim Sôn ôû Houston, Texas ñeå thaûo luaän veà ñeà taøi chính nghóa daân Toäc. chuû ñeà

naøy laáy töø nhan ñeà cuoán saùch môùi nhaát veà coá Toång Thoáng ngoâ ñình dieäm (nñd vaø cndT) cuûa Minh voõ xuaát baûn thaùng 11 naêm 2008 vaø taùi baûn thaùng 1, 2009. Söï kieän naøy xaûy ra chæ 4 ngaøy tröôùc moät bieán coá lòch söû quan troïng cuûa vieät nam laø hieäp öôùc kyù keát giöõa Hoaøng Thaân Böûu Loäc, thuû töôùng chính Phuû vieät nam vaø thuû töôùng Phaùp Joseph Laniel (1890-1975) ngaøy 04/06/1954. Hieäp Öôùc naøy khoâng ñöôïc nhaéc tôùi nhieàu nhö caùc hieäp öôùc EÙlyseùe (08/03/1949) hay hieäp ñònh Geneva (20/07/1954), vì döôøng nhö noù bò bieán coá ñieän Bieân Phuû (07/05/1954) vaø söï chia caét ñaát nöôùc xaûy ra lieàn tröôùc vaø sau ñoù chæ ít ngaøy laøm cho lu môø ñi. nhöng ñoù laø moät bieán coá coù yù nghóa quan troïng vì noù laø moät cöû chæ döùt khoaùt cuûa chính phuû Phaùp, tröôùc söùc eùp cuûa tình hình bi ñaùt ñoâng döông cuøng moät luùc vôùi tình hình khaån caáp algeria, muoán trao traû ñoäc laäp hoaøn toaøn cho moät vieät nam phi coäng Saûn. noù cuõng laø keát quaû nhieàu

Minh VoõNhaân kyû nieäm 55 naêm hieäp öôùc 04/06/1954

Chính Nghóa Daân Toäc


naêm tranh ñaáu cuûa nhöõng ngöôøi yeâu nöôùc trong ñoù coù ngoâ ñình dieäm. (1)

Thôøi ñieåm ñoù cuõng laø luùc chaúng nhöõng cöïu hoaøng Baûo ñaïi laø quoác Tröôûng vieät nam maø caû nhöõng nhaø laõnh ñaïo ñaïi cöôøng Phaùp Myõ cuõng ñeàu taäp trung chuù yù vaøo vieäc tìm kieám, hay troâng chôø söï xuaát hieän, moät nhaân vaät cuûa thôøi theá khaû dó kham noåi tình theá tuyeät voïng cuûa phe quoác Gia vaø coù theå ñöông ñaàu vôùi coäng Saûn ñang ôû theá thöôïng phong treân chieán tröôøng vaø chính tröôøng ñoâng döông.

vaø ñoù chính laø luùc xuaát hieän con ngöôøi “Tout ou Rien” ngoâ ñình dieäm.

vì vaäy, nhaân dòp naøy chuùng toâi xin khai trieån theâm moät ñieåm quan troïng ñaõ ñöôïc nhaéc qua trong moät baøi quan ñieåm khaù daøi veà Moái Nguy Cuûa Daân Toäc ñaõ ñaêng treân trang dcvonline.net naøy vaøo 2 ngaøy moàng 2 vaø moàng 3 thaùng 5, 2009.

“Chính Nghóa Daân Toäc taát thaéng Chieâu Baøi Daân Toäc” (2)

cho ñeán nay haàu nhö khoâng coøn ai nghó Hoà chí Minh khoâng phaûi laø coäng Saûn nöõa. nhöng trong nhöõng naêm ñaàu vaø giöõa thaäp nieân 1940 nhieàu ngöôøi ñaõ tin lôøi oâng ta choái mình khoâng phaûi laø coäng Saûn, maø chæ laø ngöôøi theo chuû nghóa daân toäc. Trong soá nhöõng ngöôøi tin lôøi noùi doái cuûa oâng Hoà phaûi keå ñeán nhöõng só quan caáp uùy Hoa Kyø nhö archimedes Patti vaø charles Fenn. vì ngaây thô hay vì bò thuyeát phuïc bôûi nhöõng lôøi leõ xaûo quyeät cuûa oâng Hoà, hoï tin oâng ta hôn caáp treân cuûa hoï laø nhöõng nhaân vaät coù ñaày ñuû taøi lieäu baèng chöùng veà quaù khöù vaø hoaït ñoäng cuûa hoï Hoà. vì luùc aáy raát ít ngöôøi hieåu theá naøo laø chuû nghóa coäng saûn, moät chuû nghóa maø ngaøy nay ai cuõng thaáy laø hoang töôûng, vì noù chuû tröông theá giôùi ñaïi ñoàng, phi quoác

Joseph Laniel sau khi töø chöùc (6/1954)

Nguoàn: LIFE/Frank Scherschel

ña HIEäu 87 95

gia daân toäc.Hôn nöõa thöïc teá lòch söû ñaõ chöùng toû taát caû caùc nöôùc ñem

aùp duïng noù ñeàu ñaõ ñieâu ñöùng tan hoang veà vaät chaát cuõng nhö tinh thaàn. chæ vaøi nöôùc nhö Trung quoác vaø vieät nam cS coøn toàn taïi vì ñaõ bieát sôùm boû noù maø ñi theo kinh teá thi tröôøng.

Luùc aáy cuõng raát ít ngöôøi bieát roõ lyù lòch cuûa Hoà chí Minh ñaõ töøng laø caùn boä cao caáp cuûa quoác Teá coäng Saûn. vì vaäy khi oâng ta veà nöôùc laäp ra maët traän vieät Minh, roài tuyeân boá vieät nam ñoäc Laäp, laäp chính phuû Lieân Hieäp thì khoâng chæ thöôøng daân ít hoïc, maø caû caùc nhaø trí thöùc, caùc ñaûng phaûi choáng coäng nhö vieät nam quoác daân ñaûng, vieät nam caùch Meänh ñoàng Minh... ñeàu (vui veû hay mieãn cöôõng) tham gia, coøn nhaän 70 gheá trong quoác Hoäi maø Hoà chí Minh taëng, khoâng phaûi qua baàu cöû!

do ñoù ña soá nhaân daân trong nöôùc vaø caû nhaân daân theá giôùi (do moät soá ñoâng kyù giaû thieân taû, hoaëc khoâng hieåu bieát veà chuû nghóa cS, vaø khoâng roõ lyù lòch cuûa Hoà chí Minh moâ taû) ñeàu coi oâng Hoà laø nhaø aùi quoác, töùc ngöôøi theo chuû nghóa daân toäc thöïc söï. Maø söï laàm laãn naøy cho ñeán nay vaãn coøn toàn taïi treân nhöõng taùc phaåm noåi tieáng theá giôùi. vì luùc ban ñaàu ngay moät soá ñoâng nhaø trí thöùc, ñaïi trí thöùc côõ Bertrand Russel, hay Jean Paul Sartre... cuõng bò laàm bôûi hoïc thuyeát Maùc maø hoï coi nhö khoa hoïc xaõ hoäi tieán boä.

nhöng neáu ñaõ hieåu thaáu chuû nghóa cS cuûa Maùc vaø bieát roõ lyù lòch cuûa Hoà chí Minh (nhö chuùng ta ngaøy nay) thì ai cuõng nhaän ra ngay caùi goïi laø loøng aùi quoác hay chuû nghóa daân toäc cuûa HcM chæ laø chieâu baøi giaû doái phaùt xuaát töø saùch löôïc giai ñoaïn - hay noùi traéng ra laø do aâm möu xaûo traù bòp bôïm - cuûa Leânin, taùc giaû ñeà cöông veà chuû nghóa thöïc daân vaø chuû nghóa daân toäc.

oâng ngoâ ñình dieäm laø ngöôøi coù vieãn kieán chính trò vaø kieán thöùc saâu roäng veà cS ñaõ khoâng laàm nhö nhöõng ngöôøi khaùc. ngay khi coøn laøm tuaàn vuõ tænh Phan Thieát töø 1929 ñeán 1933 oâng ñaõ phaûi ñöông ñaàu vôùi cS luùc aáy trong phong traøo Xoâ vieát ngheä tónh vôùi khaåu hieäu saét maùu Trí


Phuù Ñòa Haøo ñaøo taän goác, troác taän reã. Sau naøy khi oâng bò vieät Minh baét giam ôû vieät Baéc, roài Hoà chí Minh ra leänh ñöa oâng veà Baéc Boä Phuû, ngoû lôøi môøi oâng tham gia chính phuû Lieân Hieäp trong chöùc vuï boä tröôûng noäi vuï, oâng ñaõ nhìn thaáu taâm can ñoái thuû vaø cöông quyeát töø choái. oâng khoâng maéc möu cS nhö caùc laõnh tuï ñaûng phaùi khaùc.

ngay luùc aáy oâng ñaõ thaáy roõ Hoà chí Minh laø keû thuø toái ö nguy hieåm maø oâng seõ phaûi ñoái phoù trong töông lai. oâng ñaõ thaáy caùi chieâu baøi aùi quoác, chieâu baøi chuû nghóa daân toäc cuûa oâng Hoà luùc aáy lôïi haïi nhö theá naøo. vaø oâng nhìn ra ngay chæ coù duøng chính nghóa daân toäc vaø loøng yeâu nöôùc thöïc söï môùi coù theå ñaùnh thaéng cS.

Laø moät nhaø aùi quoác, ôû tuoåi 32 ñaõ leân ñeán chöùc thöôïng thö boä laïi, töông ñöong vôùi thuû töôùng thôøi nay, oâng ñaõ khoâng chuùt do döï “ruõ aùo töø quan” ñeå phaûn ñoái thöïc daân Phaùp vaø nhaø vua. oâng ñaõ khoâng maøng danh voïng, boång loäc, coi vaøng muoân löôïng nheï töïa loâng hoàng, Ngoâi baùu xem nhöôøng deùp nöûa ñoâi nhö lôøi thô cuûa nhaø caùch maïng Phan Boäi chaâu ñeà taëng oâng vaø goïi oâng laø chí só, vó nhaân.

oâng töø chöùc khoâng phaûi ñeå caàu an, troán traùnh traùch nhieäm, ñeå ruùt lui veà ôû aån, truøm chaên, nhö nhieàu ngöôøi laàm töôûng. nhöng oâng ñaõ lôïi duïng thôøi gian khoâng baän bòu vôùi coâng danh, phuù quyù, ñeå tieáp tuïc tranh ñaáu, ñoøi cho baèng ñöôïc moät neàn ñoäc laäp hoaøn toaøn cho Toå quoác. vì oâng bieát roõ, chæ khi naøo nöôùc nhaø coù ñöôïc moät neàn ñoäc laäp hoaøn toaøn thöïc söï oâng môùi coù chính nghóa ñeå loät traàn maët naï chieâu baøi yeâu nöôùc giaû doái, moät thöù chuû nghóa daân toäc giaû hieäu cuûa Hoà chí Minh.

vôùi thaùi ñoä cöông quyeát, “tout ou rien” (hay all or nothing), oâng ñaõ coá vaán cho quoác tröôûng Baûo ñaïi ôû Höông caûng tranh ñaáu vôùi Bolaert vaø ñích thaân oâng cuõng tranh luaän gaét gao vôùi vò cao uûy Phaùp naøy ñeå ñaït moät neàn ñoäc laäp hoaøn toaøn hay ít nhaát cuõng gioáng nhö moät neàn ñoäc laäp maø ngöôøi anh ñaõ traû cho aán ñoä vaø Pakistan chaúng haïn. nhöng vì thaát baïi trong vieäc naøy, neân khi cöïu hoaøng môøi oâng laøm thuû töôùng ñeå kyù vôùi Bolaert thoâng caùo chung vònh

ña HIEäu 87 97

Haï Long (ngaøy 05/06/1948) oâng ñaõ khoâng nhaän. Roài sau ñoù, ngay caû khi Phaùp ñaõ nhöôïng boä hôn vaø chính toång thoáng Phaùp vincent auriol kyù vôùi quoác tröôûng Baûo ñaïi hieäp öôùc EÙlyseùe ngaøy 08/03/1949 trao traû ñoäc laäp roäng raõi hôn, oâng vaãn khoâng nhaän lôøi môøi cuûa Baûo ñaïi laøm thuû töôùng. vì oâng nhaän thaáy ñoäc laäp trong Lieân Hieäp Phaùp vaãn chöa ñuû uy tín cho oâng coù theå ñöông ñaàu vôùi chieâu baøi daân toäc cuûa cS. vì uy theá cuûa Hoà chí Minh ñaõ ñöôïc cuûng coá vaø taêng nhanh, sau caùi goïi laø caùch Maïng Thaùng Taùm, roài baûn tuyeân ngoân ñoäc Laäp maø HcM ñoïc taïi quaûng tröôøng Ba ñình ngaøy 02/09/1945 ñaùnh daáu ngaøy ra ñôøi cuûa caùi goïi laø nöôùc vieät nam daân chuû coäng Hoaø.

Luùc aáy khoâng chæ ña soá nhaân daân trong nöôùc, maø caû phaàn lôùn dö luaän theá giôùi cuõng cho raèng oâng Hoà vaø ñaûng cS coù coâng lôùn trong vieäc thu hoài ñoäc laäp. vì nhöõng baûn thoâng caùo chung vònh Haï Long vaø Hieäp öôùc EÙlyseùe, tuy laø nhöõng vaên kieän phaùp lyù ñöôïc quoác teá coâng nhaän. nhöng ñoái vôùi ña soá ngöôøi daân vaø kyù giaû ngoaïi quoác noù chæ coù yù nghóa treân giaáy tôø, treân phaùp lyù. coøn treân thöïc teá thì suoát töø 1946 ñeán 1954 ngöôøi ta chæ thaáy quaân vieät Minh cuûa hoï Hoà khaùng chieán choáng haøng traêm ngaøn quaân Phaùp do caùc töôùng laõnh noåi tieáng cuûa Phaùp chæ huy. Raát ít thaáy coù nhöõng traän ñaùnh lôùn vôùi quaân cuûa quoác Tröôûng Baûo ñaïi. vì vaäy ngöôøi ta coù côù ñeå coi phe quoác Gia beân caïnh quaân Phaùp chæ laø phaûn ñoäng, vieät gian.

oâng dieäm nhìn roõ ñieàu ñoù. cho neân chæ cho ñeán khi Phaùp ñaõ thua roõ raøng sau traän ñieän Bieân Phuû vaø nöôùc nhaø bò qua phaân, vaø phía ngöôøi vieät quoác Gia laâm vaøo tuyeät voïng, oâng môùi ra tay cöùu nöôùc. May laø luùc aáy cuõng laø luùc chính phuû Laniel cuûa Phaùp vöøa kyù vôùi chính phuû Böûu Loäc hieäp öôùc trao traû ñoäc laäp hoaøn toaøn cho vieät nam.

qua laêng kính chuû nghóa Maùc Hoà Chí Minh (1946)


khoâng töôûng vaø ñoäc haïi vaø vôùi nhaõn quan veà moät cuoäc chieán toaøn caàu do cS phaùt ñoäng, oâng ñaõ nhìn roõ keû thuø chính cuûa daân toäc (cuõng nhö cuûa nhaân loaïi) khoâng phaûi ngöôøi Phaùp maø laø coäng Saûn (3). nhöng khoâng daønh ñöôïc ñoäc Laäp töø tay ngöôøi Phaùp thì seõ khoâng theå phaù vôõ chieâu baøi daân toäc cuûa cS ñeå chieán thaéng cS. vì vaäy Phaùp tuy laø keû thuø thöù yeáu nhöng caàn phaûi thanh toaùn tröôùc.

nhieàu ñoäc giaû ñaõ hoûi, taùc giaû coù nghó neáu oâng dieäm khoâng bò laät vaø bò gieát thì ñaõ khoâng coù thaûm hoaï 30 thaùng Tö khoâng? Lòch söû khoâng coù chöõ neáu. cho neân toâi chæ yeâu caàu xem kyõ hai söï kieän lòch söû ñaõ ñöôïc nguyeãn vaên Linh vaø vaên Tieán duõng keå laïi. nguyeãn vaên Linh, nguyeân toång Bí Thö ñaûng cSvn ñaõ thoå loä vôùi neil Sheehan laø moät trong 3 nhaø baùo treû chuyeân chæ trích, ñaõ kích vaø thoaù maï oâng ngoâ ñình dieäm vaø ñaõ ñöôïc y ghi laïi trong cuoán After The War Was Over. coøn vaên Tieán duõng (vTd) laø vieân töôùng tö leänh chieán dòch Hoà chí Minh ñaùnh chieám mieàn nam naêm 1975 thì ñaõ ñích thaân ghi laïi trong cuoán Veà Cuoäc Khaùng Chieán Choáng Myõ Cöùu Nöôùc, maø chuùng toâi ñaõ daãn chöùng nôi trang 140 nñd vaø cndT, aán baûn thaùng 1 naêm 2009. Theo hai taùc phaåm cuûa Sheehan vaø vTd thì thôøi ñeä nhaát coäng Hoaø coäng Saûn ñaõ maát töø 75 % (theo nvL) ñeán treân 90 % caùn boä.

Sôû dó coù ñöôïc thaønh quaû ñoù laø nhôø mieàn nam luùc aáy coù chính nghóa daân toäc. quaân Phaùp ñaõ ruùt heát. dinh norodom cuûa Phaùp ñaõ trôû thaønh dinh ñoäc Laäp. daân chuùng laïi ñöôïc soáng trong phoàn vinh, truø phuù (nhö ñaõ daãn chöùng nôi trang 83-84 Sñd). döïa vaøo nhöõng söï kieän thöïc teá roõ raøng nhö treân, vieäc thuyeát phuïc caùc caùn boä cS rôøi boû haøng nguõ cS ñeå quay veà vôùi chính nghóa daân toäc khoâng khoù khaên laém vaø coù theå quaû quyeát: oâng dieäm ñaõ thaønh coâng maø khoâng caàn coù löïc löôïng voõ trang huøng haäu trong vieäc chieán thaéng cS laø nhôø coù chính nghóa daân toäc vaø chính saùch chieâu hoài saùng suoát.

vaø khi oâng dieäm khoâng coøn nöõa vaø Myõ ñaõ töï yù ñöa ñaïi quaân vaøo bao thaàu cuoäc chieán, thì caûnh quaân ngoaïi quoác

ña HIEäu 87 99

nhan nhaûn treân khaép nöôùc ñaõ laïi dieãn ra. vaø caûnh leä thuoäc ngoaïi bang maø chính quyeàn Baûo ñaïi ñaõ phaûi chòu, laïi taùi phaùt. do ñoù chieâu baøi aùi quoác giaû doái cuûa HcM laïi coù dòp thaéng theá moät laàn nöõa cho ñeán khi cS chieám troïn mieàn nam.

Nam Cali 01/06/2009nguoàn: www.dcvonline.net/php/modules.php?name=Ne

ws&file=print&sid=6365_______________________________________(1) Söï kieän naøy ñaõ ñöôïc oâng Dieäm tieân lieäu töø nhöõng naêm

1947-1948 vaø noùi tröôùc vôùi oâng Hoà Syõ Khueâ vaø ñöôïc oâng naøy ghi laïi trong taùc phaåm Hoà Chí Minh Ngoâ Ñình Dieäm vaø Maët Traän Giaûi Phoùng Mieàn Nam (trang 164) vaø ñöôïc Minh Voõ tröng daãn nôi trang 241 cuoán Ngoâ Ñình Dieäm vaø Chính Nghóa Daân Toäc:

“OÂng Dieäm baûo toâi:... Thaønh ra nguy cô khoâng phaûi laø oùc ly khai cuûa ngöôøi Nam Kyø. Nguy cô laø Coäng Saûn. Phaùp laø vaán ñeà giai ñoaïn. Coäng Saûn môùi laø vaán ñeà taâm huyeát vaø daøi haïn. Phaùp thaéng hay baïi trong cuoäc choáng Vieät Minh vaãn phaûi ñi ñeán choã coâng nhaän Vieät Nam ñoäc laäp. Ñieàu quan troïng laø buoäc hoï phaûi traû chuû quyeàn trong tay chuùng ta (trong tay oâng Dieäm).”

Nhöõng gì oâng Dieäm ñaõ laøm trong moät naêm khi môùi veà nöôùc ñaõ buoäc Phaùp traû ñoäc laäp hoaøn toaøn trong tay oâng Dieäm, Vì hieäp öôùc 4-6-1954 daàu sao cuõng chæ laø treân giaáy tôø. Ñeå cuï theå hoaù noù vaø bieán noù thaønh hieän thöïc oâng ñaõ phaûi vöôït qua voâ vaøn khoù khaên vaø tranh ñaáu cam go môùi ñaït ñöôïc.

(2) Ñaây chæ laø moät phaàn boå tuùc vaø quaûng dieãn theâm veà 1 ñieåm cuûa baøi tröôùc, Moái nguy cuûa daân toäc. Vì vaäy mong ñoäc giaû ñaët baøi naøy vaøo khuoân khoå baøi tröôùc ñeå coù moät caùi nhìn toång quaùt vaø ñaày ñuû hôn.

(3) (Xin xem NDD vaø CNDT laàn taùi baûn trang 241, cöôùc chuù 4).

Minh Voõ


Thô xöôùng hoïa

Baøi xöôùng cuûa Toân Thaát Xöùng K1

Maáy thaäp nieân roài anh ôû moâ!Taây aâu, Baéc Myõ hay Trung, Soâ

Töø khi nöôùc maát anh phieâu baïtchöa moät laàn veà thaêm coá ñoâ nhôù Hueá khoâng anh moãi ñoä heø! ve saàu ñieäp khuùc gioïng buoàn theâKhoùi söông vó-daï môø nhaân aûnhai bieát tình ai coù troïn theà vaø nhöõng ngaøy thu ñeïp tuyeät vôøiSoâng Höông nöôùc bieác löõng lôø troâiThuyeàn traêng em gaùi buoân traêng haùt:Traêng baùn, ai mua, hoûi chôï trôøi

Hueá Haï Huyeàn

ña HIEäu 87 101

chaúng heïn hoø maø ta gaëp nhauTöôûng nhö gioù thoaûng nöôùc qua caàungôø ñaâu caùi phuùt ban ñaàu aáyLaø caû traêm thöông vaïn coå saàu Laø ñeå suoát ñôøi soáng moäng môToùc huyeàn trinh nöõ deät thaønh thônaéng chieàu aâu yeám hoân ñoâi maùchinh chieán ngöôøi ñi keû ñôïi chôø Boû laïi hoa taøn caùnh böôùm nghieângHoaøng thaønh laïnh leõo böôùc chaân tieânGiang ñaàu ngö phuû buoâng caâu ñôïicoøn nhôù khoâng anh Hueá Haï-Huyeàn? Toân Thaát Xöùng (K1) - Montreal, 06/11/2001


Maët Thaùi Bình döông soùng maáp moâ,aÙnh traêng töøng ñôïn gioù doàn xoâ.

Buoàm ñôn nghieâng ngaû thuyeàn phieâu baït,Löõ khaùch nhìn trôøi vaõng coá ñoâ.

Thuôû aáy ra ñi môùi chôùm heø,queâ höông tang toùc saàu leâ theâ.chieán tranh khoùi löûa traøn soâng nuùi,oan nghieäp saàu vöông maùi toùc theà.

Thaàm traùch oâng Xanh kheùo veõ vôøi,Baày chi gioâng toá caûnh beøo troâi.Gioù maây tan hôïp tình daâu bieån,coâ quaïnh buoàn teânh, Trôøi hôõi Trôøi!

Baõo, haïn, qua roài laïi gaëp nhau,aÙnh traêng vaèng vaëc roïi tinh caàu.duyeân noàng quyeän gioù traøn ñaát nöôùc,noái laïi tình thöông giaõ bieät saàu.

Traêng laïi troøn vo bao öôùc mô,Beân nhau löu luyeán gôïi hoàn thô.Höông yeâu söôûi aám hoàng ñoâi maù,Khaåy khuùc tình ca luoáng ñôïi chôø.

Beán ngöï mô maøng traêng chieáu nghieâng,Lung linh soùng voã maïn thuyeàn tieân.Höông tình ngaøo ngaït vöông vöông gioù,Thi töù traøo daâng aùnh maét huyeàn.

California, 24/10/2006

Baøi hoïa cuûa Khieát Chaâu Nguyeãn-Huy Huøng K1

Traêng Troøn Beán Ngöï

ña HIEäu 87 103

Toâi, ngöôøi tuø cuoái theá kyû hai möôiñôøi goïi toâi, ngöôøi tuø khoâng baûn aùn

Laø keû thuø cuûa coäng ñaûng hoâm nay. coù leõ, giôø ñaây treân traùi ñaát naàynhöõng xieàng xích ñöôïc xem nhö laïc haäu,-goâng cuøm, khoå sai ñöôïc xem nhö toäi loãi.nhöng, treân queâ höông toâi,ñieàu aáy raát bình thöôøng.nhö nhöõng sôùm mai ngöôøi cheát ñoùi ven ñöôøngñaøn beù gaày goø kieám aên trong gía reùt.Treân ñöôøng khoå sai, haèng ngaøy toâi vaãn gaëpMeï gìa, em thô goàng gaùnh tróu naëng thaân ngöôøiMaø meï vaãn ñi traàm laëng, cuoái ñaàunhö cam chòu moät kieáp ñôøi noâ leä!Toâi xoùt thöông mình ít hôn thöông meï.Treân queâ höông toâi hoâm nay laø theáTình caûm, yeâu thöông lòm cheát trong ngöôøi.Toäi loãi vì ai? Toäi loãi do ñaâu?ñeå töøng ñeâm meï toâi khoùc, meï toâi saàucha toâi tuoåi giaø, giaø theâm vì nhôùñaøn em nhoû lôùn leân trong khieáp sôï

Ñeå Nhôù Maõi Nhöõng Naêm Daøi


ngöôøi toâi yeâu laïc loûng caû ñöôøng mô. Toâi, ngöôøi tuø cuoái theá kyû hai möôiTreân chính queâ höông toâi,nôi coù röøng vaøng, bieån baïc, nuùi ñoàicoù nhöõng gioøng soâng vui muøa luùa chínSao hoâm nay laïi haèn treân da thòtveát cheùm chöa khoâ löûa boác haän thuøcho hai mieàn hai cuoäc soáng aâm ucho nhöõng gioøng soâng khoâng veà moät höôùng.cho bieån theùt gaàm, Tröôøng Sôn lay ñoängSaùu möôi trieäu traùi tim hoøa cuøng nhòp ñaäpquyeát ñöùng leân ñoøi quyeàn soáng con ngöôøi. Toâi, ngöôøi tuø cuoái theá kyû hai möôiTreân chính queâ höông toâi,nôi ñaõ cho toâi tieáng khoùc chaøo ñôøi.nôi toâi hoïc tieáng eâ, a... laàn thöù nhaátnôi ñaõ daïy toâi theá naøo laø chaân thaätMaø giôø ñaây boãng laï caû trong môHoâm nay trong toâi chua xoùt voâ bôøMang treân da khoâ ngöôøi tuø khoâng baûn aùn! Bieát ñeán bao giôø tình ngöôøi thaép saùngThöùc daäy baïo quyeàn giaác nguû u meâñoaøn tuø khoå sai haùt khuùc ngaøy veàTreân ñöôøng töï do ngôïi ca söï thaätcho daân toâi thaáy ñaâu daï thuù maët ngöôøicho queâ Höông coù laïi maûnh trôøi vuiñaøn beù lôùn khoân ngaøy daøi haïnh phuùc. Soâng Thu - (Hoaøng Lieân Sôn 07/1976)

ña HIEäu 87 105

ñoài 1062

... Caùc chieán só hai trung ñoäi ñoät kích cuûa TÑ1ND ñaõ gaëp söï khaùng cöï phaûn coâng quaù maõnh lieät, quaân soá ñòch raát ñoâng. Ñòch ñònh laáy thòt ñeø ngöôøi; töø ñænh cao, khe nuùi, vaø caùc ñòa ñaïo trong röøng caây uøa ra nhö ñaøn ong vôõ toå! Binh só Duø ria baén khoâng nghæ tay. Tröôùc khi gaàn heát ñaïn, Quang coù goïi Thieáu Taù Quyù phaûi keâu phaùo binh baén ñaïn noå chuïp ngay treân ñaàu thí quaân, quyeát lieàu soáng cheát vôùi quaân CSBV moät phen; vì ta vaø ñòch laãn loän, khoâng coøn caùch choïn löïa naøo khaùc. Caùc ñaïn phaùo CVT ñaõ saùt haïi 10 phaàn ñòch vaø 3 phaàn quaân baïn! Nhôø vaäy caùc chieán só ÑÑ11 ñöôïc giaûi toûa, xaùc ñòch vaø ta naèm ngoån ngang treân ñænh ñoài 1062.

Tröông Döôõng K20/TVBQGVN

(Trích Ñôøi Chieán Binh cuûa Tröông Döôõng K20)

Ñoài “Moät khoâng saùu hai”Nhieàu mìn baãy choâng gai!Coäng quaân kieàng choát saünLính Duø quyeát ra tay!

SÔ LÖÔÏc dIEÃn TIEán

vaøo muøa thu naêm 1974, aùp löïc ñòch taïi vuøng I chieán Thuaät gia taêng khuûng khieáp. Boä Tö Leänh quaân ñoaøn ñaõ hoïp caùc Tö Leänh quaân, binh chuûng

baøn keá hoaïch phoøng thuû cuoái cuøng treân toaøn quaân Khu I (qK). ñaëc bieät nhöõng ñieåm “noùng” nhö Hueá, chu Lai, vaø ñaø naüng, baûn doanh cuûa quaân ñoaøn I. Taïi maët traän Thöôøng ñöùc, Sö ñoaøn (Sñ) duø ñaõ chieán thaéng veû vang treân ngoïn ñoài 1062. nöõ töôùng nguyeãn Thò ñònh hieân ngang tuyeân boá seõ vaøo ñaø naüng nhö choã khoâng

Maët Traän Thöôøng ñöùc


ngöôøi. Lôøi tuyeân boá ngaïo maïn ñoù ñaõ bò caùc chieán só duõng caûm nhaûy duø (nd) xoùa soå vaø nieâm phong. vieân tö leänh löïc löôïng coäng Saûn Baéc vieät (cSBv) taïi Thöôøng ñöùc phaûi maát chöùc do bò thieät haïi naëng neà. Trong suoát naêm thaùng mieät maøi quaàn thaûo vôùi daân chôi Hoà Göôm Bv, caùc chieán só duø chöa töøng thaáy chieán tröôøng naøo maø quaân coäng Saûn laïi laøm haàm hoá voâ cuøng kieân coá nhö maët traän Thöôøng ñöùc. nhöõng haàm chöõ a ñeå choáng bom ñöôïc ñaøo saâu nhö nhöõng gieáng nöôùc, hoaëc laøm döôùi nhöõng khe suoái ñöôïc che chôû baèng vaùch ñaù vaø caây röøng coå thuï. ñöôøng giaây ñieän thoaïi chaèng chòt nhö maïng löôùi ñieän thoaïi ôû thaønh phoá Saøigoøn. Moïi söï lieân laïc voâ tuyeán haïn cheá ñeå traùnh bò ta phaùt giaùc. Tuy nhieân, phoøng truyeàn tin cuûa Sö ñoaøn nhaûy duø (Sñnd) cuõng ñaõ baét ñöôïc nhöõng maät ñieän quan troïng cuûa ñòch, vaø ñaõ giaûi hoùa moät caùch deã daøng. nhôø vaäy ta ñaõ bieát ñöôïc keá hoaïch ñieàu quaân cuûa caùc löïc löôïng tham chieán cSBv taïi Thöôøng ñöùc. caùc chieán só duø ñaõ quaàn thaûo vôùi ñòch treân nhöõng ñænh nuùi cao lieân tuïc khoâng giaây phuùt ngöøng nghæ. Mieàn röøng nuùi truøng ñieäp, hieåm trôû, vaø cao chaát ngaát khoâng laøm sôøn loøng chieán ñaáu cuûa nhöõng chieán só treû nd. Tuoåi ñôøi ñaày nhöïa soáng yeâu ñöông, nhöng hoï naøo saù chi taám thaân nam nhi, töø boû nhöõng vui chôi nhoän nhòp, ñeå moät loøng baûo veä non soâng, cho ñoàng baøo mieàn nam ñöôïc thôû khoâng khí Töï do vaø Thanh Bình. Töø chaân nuùi nhìn leân ñænh cao vôøi vôïi, ngöôøi chieán só duø nghó ñeán söï tieáp vaän khoù khaên cuûa ñòch vaø ta, moät bòch gaïo, moät baêng ñaïn, ñöôïc chuyeån vaän thaät laø caû moät vaán ñeà, thaät gay go, gian nan, vaø khoå cöïc (phaûi duøng daây keùo leân). nhaát laø nöôùc ñaâu ñeå coù theå naáu aên treân nhöõng raëng nuùi cao ngaát töøng maây. nhöõng khoù khaên veà ñòa hình ñòa vaät cho traän chieán, tuy nhieân, ñaõ coù baøi toaùn giaûi ñaùp do thieân nhieân taïo ra. Thaät thô moäng, thaät tröõ tình, nhöõng thaùc nöôùc cuoàn cuoän ngaøy ñeâm nhö daâng hieán cho ngöôøi chieán só duø traàm mình thoaûi maùi sau nhöõng phen ñuïng ñoä naåy löûa vôùi quaân thuø. Hoï ñaõ ngoài laïi töøng giôø ñeå thaû hoàn theo boït nöôùc baén tung leân khoâng gian, nhö nhöõng haït kim cöông ñang vôøn giôõn vôùi

ña HIEäu 87 107

lính chieán hoa duø. Thieân nhieân ñaõ giaøu sang hoùa ñôøi ngöôøi chieán só. Hoï coù caû moät vuõ truï beân mình! naêm 1973, sau khi Hieäp ñònh ñình chieán ñöôïc kyù keát taïi Paris; chieán cuoäc vieät nam taïm ngöng, 2 Sñ toång tröø bò (nd vaø TqLc) vaãn coøn löu giöõ taïi qK I. Laáy quoác loä I laøm ranh giôùi; Sñnd traán giöõ phía Taây, doïc theo haønh lang daõy Tröôøng sôn, vaø traùch nhieäm luoân phaàn baûo veä an ninh quoác loä I, töø caây soá 17 ra tôùi bôø soâng Thaïch Haõn (quaûng Trò). Sñ TqLc traán giöõ phía ñoâng, töø quoác loä I ra ñeán bôø bieån, ñeán taän coå thaønh quaûng Trò ôû phía Baéc. caùc ñôn vò thuoäc Sñnd chieám nhöõng cao ñòa, tieán saâu vaøo daõy Tröôøng Sôn gaàn caùc caên cöù ann (ñoäng oâng ñoâ), Barbara (ñaõ giaønh laïi ñöôïc trong cuoäc toång phaûn coâng Taùi chieám quaûng Trò). ñaây laø 2 caên cöù chieán thuaät cheá ngöï toaøn vuøng haønh quaân. Töø nam caây soá 17 (caên cöù Hieäp Khaùnh, BTL/Sñnd) laø traùch nhieäm cuûa caùc ñôn vò cô höõu thuoäc qñ I: Sñ 1 Boä binh traán ñoùng ôû phía Baéc ñeøo Haûi vaân; phía nam laø traùch nhieäm cuûa Sñ3BB vaø Sñ2BB. caû hai khu vöïc Baéc vaø nam Haûi vaân ñeàu coù caùc ñôn vò Bieät ñoäng quaân, ñòa Phöông quaân... ñoái dieän vôùi Sñnd laø Sñ 325 Trò Thieân. Goïi laø Sñ Trò Thieân thöïc ra boä ñoäi cuûa Sñ naày raát treû vaø noùi toaøn voïng Baéc. Tình hình toång quaùt taïi qK I luùc naày töông ñoái yeân tónh. vaøo nhöõng thaùng cuoái naêm 1974, sau khi trao ñoåi tuø binh vôùi Myõ ñaõ xong, cSBv baét ñaàu vi phaïm maïnh Hieäp ñònh Ba Leâ 27/1/1973, thöïc hieän yù ñoà xaâm laêng thoân tính mieàn nam baèng voõ löïc. qua caùc cuoäc traéc nghieäm xem phaûn öùng cuûa Hoa Kyø baèng caùch vi phaïm Hieäp öôùc, ñòch ñaùnh chieám thò traán Phöôùc Long (cuoái naêm 1974) vaø moät soá thò traán thuoäc qñ III. Thaáy Hoa Kyø khoâng coù phaûn öùng gì, cSBv baét ñaàu tung caùc ñôn vò chuû löïc vaøo cuoäc xaâm löôïc mieàn nam vieät nam. boä binh, phaùo binh, cô giôùi... ñòch ngang nhieân di chuyeån haøng haøng lôùp lôùp giöõa ban ngaøy, khoâng caàn nguïy trang aån naáp nhö xöa. coäng Saûn Baéc vieät môû maët traän lôùn ñaàu tieân taïi vuøng I chieán Thuaät, vôùi yù ñoà caàm chaân caùc ñôn vò thieän chieán Toång Tröø Bò cuûa ta. Hai Sñ chuû löïc 304 vaø 324, cuøng caùc


Tr/ñ Phaùo, chieán xa... cuûa ñòch baát thaàn ñaùnh chieám quaän Thöôøng ñöùc thuoäc tænh quaûng nam. Laø moät ñieåm chieán löôïc vì ñòa theá nuùi röøng hieåm trôû deã thuû khoù coâng, Thöôøng ñöùc ôû phía Taây nam ñaø naüng khoaûng 50 caây soá, vaø phía Taây giaùp vôùi Laøo, nôi coù ñöôøng moøn Hoà chí Minh, phaùt xuaát töø ngheä Tænh, doïc theo bieân giôùi Haï Laøo, chia nhaùnh reõ qua Lao Baûo, Khe Sanh, ashau, Thöôøng ñöùc, Kontum... chaïy daøi theo qL 14 xuoáng nam tôùi Bình Long, Taây ninh. coäng quaân ngaøy ñeâm chuyeån vaän quaân duïng tieáp teá cho maët traàn Thöôøng ñöùc naày. Trong voøng 2 naêm, sau hieäp ñònh Ba Leâ, ñòch ñaõ khoâng ngöøng tu boå ñöôøng moøn vaø bieán thaønh “xa loä khoâng ñeøn”, beà roäng maët ñöôøng hôn 10 thöôùc, xe chaïy hai chieàu. ngoaøi ra coäng quaân coøn laäp heä thoáng daãn daàu töø Baéc vaøo ñeán taän Loäc ninh. ñòch cuõng ñaõ taêng cöôøng chuyeån vaän boä ñoäi chính qui, vuõ khí, vaø chieán cuï vaøo mieàn nam gaáp nhieàu laàn so vôùi luùc tröôùc. Tình hình qK I ñoåi khaùc ngay vaøo cuoái naêm 1974; aùp löïc ñòch gia taêng maïnh meõ ôû phía nam ñeøo Haûi vaân. ngaøy 8/8/1974, Löõ ñoaøn 1 nd (LñInd) cuøng 3 Tñ tröïc thuoäc vaøo vuøng haønh quaân ôû ñaïi Loäc thuoäc ñaø naüng, tröôùc ñoù moät ngaøy, Tñ 79 Bñq bò quaân coäng saûn Baéc vieät gaây aùp löïc naëng neà taïi vuøng traùch nhieäm ôû quaän lî Thöôøng ñöùc. ngaøy 11/8/74,Lñ3nd ñöôïc leänh cuøng 3 Tñ di chuyeån baèng phi cô xuoáng phi tröôøng ñaø naüng sau khi baøn giao khu vöïc traùch cho Lieân ñoaøn 15 Bñq. Boä tö leänh Sñnd ñaët baûn doanh taïi gaàn bôø bieån non nöôùc, phía ñoâng thaønh phoá ñaø naüng. Moät daõy nuùi cao chaïy daøi töø soâng vu Gia vaø Lieân tænh loä 4 veà phía Baéc, nhöõng ngoïn ñoài thaáp ôû phía nam cuûa daõy nuùi naày ñaõ bò Tr/ñ 29 cSBv chieám giöõ, maø ñaõ ngaên chaän moïi tieáp teá cuûa ñôn vò Bieät ñoäng quaân xuyeân qua ñeøo Thöôøng ñöùc. ñieåm cao nhaát (1235) cuûa daõy nuùi naày caùch TL4 khoaûng 6 caây soá veà phía Baéc, vaø ñænh 1062 ôû phía nam cuûa 1235

ña HIEäu 87 109

khoaûng 2 caây soá; ñòch quaân ñaõ chieám ñænh naày ñeå coù theå quan saùt ñoaïn ñöôøng töø ñaïi Loäc ñeán Thöôøng ñöùc, vaø ñòch ñaët tieàn saùt vieân ñieàu chænh phaùo binh baén chính xaùc vaøo khu daân cö vaø caùc ñôn vò baïn ôû ñaïi Loäc. nhieäm vuï cuûa caùc ñôn vò nd laø phaûi chieám ñænh ñoài 1062 vaø caùc cao ñieåm phía nam tôùi TL4. ñeå giaûi toûa söï haâm doïa taán coâng caùc vuøng phía Taây ñaø naüng, Löõ ñoaøn 3 nd ñöôïc giao phoù nhieäm vuï ngaên chaän ñòch xaâm nhaäp vuøng quaän Hieáu ñöùc. ngaøy 18/8/1974, 3 Tñ 1, 8, vaø 9 nd vöøa vöôït tuyeán xuaát phaùt thì ñaõ chaïm traùn vôùi nhöõng ñôn vò thuoäc Tr/ñ 29 cSBv ôû phía ñoâng ñoài 52 (xaõ Haø nha), chính nôi ñaây Sñ 3 Boä Binh ñaõ phaûi ruùt lui chieán thuaät do aùp löïc ñòch quaù ñoâng ñaûo vaø vuõ khí toái taân hôn! Sau moät thaùng ñaùnh nhau vôùi 3 Tñ duø, hai beân ñeàu bò thieät haïi naëng neà (ñòch bò nhieàu gaáp 4 laàn ta). Maët traän B3 ra leänh Tr/ñ 31 thuoäc Sñ 2 cSBv tôùi Thöôøng ñöùc ñeå tieáp öùng cho Tr/ñ 66 cuûa Sñ304 cSBv. nhö vaäy Tr/ñ 66 coù theá giuùp ñôõ Tr/ñ 29, ñeå hoï raûnh tay taán coâng caùc ñôn vò nd. ñaàu thaùng 9/1974, Tr/ñ 24 cuûa Sñ ñieän Bieân 304 cSBv cuõng nhaäp vaøo traän chieán, cuoái cuøng ngaøy 19/9/1974,


LñInd baùo caùo ñaõ chieám ñöôïc ñænh 1062. Trong khi quaân ta ñaõ laøm chuû 1062 hôn 2 tuaàn leã thì Tr/ñ 66 cSBv hôïp vôùi Tr/ñ 29, vaø Tr/ñ 24 (-) ñònh duøng quaân soá ñoâng ñeå aùp ñaûo LñInd. vaøo ngaøy 2/10/1974, Tñ2 vaø 9 nd ñang luïc soaùt ôû khu vöïc 1062 vaø daõy Sôn Gaø, khaùm phaù ra khoaûng 300 xaùc ñòch treân ñænh 1062 trong giai ñoaïn 1 naày, vaø baét soáng ñöôïc 7 tuø binh thuoäc Sñ 304 cSBv, töùc Sñ ñieän Bieân, Sñ thieän chieán haøng ñaàu cuûa töôùng cSBv voõ nguyeân Giaùp. Suoát maáy tuaàn sau, caùc chieán só duø ñaõ choáng traû nhieàu cuoäc taán coâng cuûa Sñ 304, ñòch ñònh giaønh laïi 1062. Bôûi söï ñieàu khieån phi phaùo taøi tình cuûa caùc só quan chæ huy nd, neân caùc ñôn vò duø vaãn giöõ vöõng 1062 maëc daàu ñòch ñaõ phaùo kích maõnh lieät roài duøng chieán thuaät bieån ngöôøi thí quaân ñònh traøn ngaäp 1062. Moät tröôøng hôïp ngaãu nhieân, khi Tr/ñ 24 cSBv ñang xaâm nhaäp vaøo vuøng töû ñòa (hoûa taäp tieân lieäu) ôû doïc theo ñoài 383 vaø 126 thì bò hoûa löïc taäp trung cuûa phaùo binh ta ñoàng loaït khai hoûa gaây 250 ñòch quaân bò thieät maïng. Tính ñeán trung tuaàn thaùng 10/1974, sau gaàn 2 thaùng quaàn thaûo vôùi hai Sñ2 vaø 304 cSBv, Lñ1nd goàm 4 Tñ tham chieán bò toån thaát vöøa cheát vaø bò thöông khoaûng 500 chieán só! ñòch bò thieät maát treân 1200 ngöôøi vaø 14 tuø binh. ngaøy 29 thaùng 10 naêm 1974, Tr/ñ 24 cSBv, sau khi ñöôïc taùi boå sung vaø taùi trang bò, ñaõ môû moät cuoäc taán coâng khaùc vaøo ñænh 1062, ñòch duøng suùng phoùng hoûa “ñoát” 1062, khieán caùc löïc löôïng duø phaûi ruùt khoûi ñænh ñoài naày! ngaøy 1/11/1974, ñoài 1062 laïi moät laàn nöõa bò ñòch chieám giöõ! Trong khi ôû Baéc Haûi vaân, aùp löïc ñòch raát naëng vì quaân duø bò ruùt ñi, Trung Töôùng Tröôûng khoâng chaáp thuaän ñeà nghò keùo quaân duø veà baûo veä Baéc Haûi vaân, oâng coøn leänh cho töôùng Leâ quang Löôõng phaûi laáy laïi ñoài 1062 vôùi baát cöù giaù naøo. cuoäc phaûn coâng baét ñaàu vaøo ngaøy 8/11/1974, vaø chæ 3 ngaøy sau, löïc löôïng duø ñaõ chieám laïi ñoài 1062. quaân ta thaønh laäp tuyeán phoøng thuû treân caùc trieàn nuùi, ñaäp tan nhöõng toaùn ñaëc coâng cuoàng tín ñònh quaáy phaù quaân duø, khoaûng 20 teân ñaõ bò Trinh Saùt duø haï thuû. daãu cho cuoäc giaèng co giöõa hai beân coøn keùo daøi theâm vaøi tuaàn nöõa, löïc löôïng duø tieáp tuïc bung roäng vuøng kieåm

ña HIEäu 87 111

soaùt, cuoäc chieán ñaáu ñaãm maùu nhaát töø ngaøy kyù Hieäp ñònh ngöøng baén coi nhö chaám döùt. Sñ duø ñaõ hy sinh gaàn 500 chieán só, vaø khoaûng 2000 bò thöông. ñòch quaân cheát 2000 vaø bò thöông 5000 ngöôøi (col. William E. Le Gro trong “vietnam from cease-Fire to capitulation”). Baûy Tñ duø (trong 9 Tñ) ñaõ laâm chieán suoát 3 thaùng, vôùi 3 Tñ ñaùnh thaúng vaøo muïc tieâu chính laø ñoài 1062, caùc Tñ coøn laïi hoaït ñoäng xung quanh vuøng haønh quaân ñeå baûo veä an ninh haäu tuyeán vaø laøm löïc löôïng tröø bò, saün saøng thay theá caùc löïc löôïng chính. vaø bôûi trung tuaàn thaùng 10/74, 6 Tñ ñaõ laàn löôïc ngöï trò ngoïn ñoài maùu 1062 naày, ñòch ñaõ doøm ngoù quaân duø treân ñænh 1235, nhöng Töôùng Löôõng khoâng ñuû löïc löôïng ñeå kieåm soaùt luoân daõy ñoài cao naày, ñoàng thôøi ñòch vì tieâu hao quaù nhieàu neân cuõng khoâng daùm trôû laïi taán coâng ñôn vò thieän chieán cuûa Sñnd. (Th/Taù voõ vaên Hueä, K20ñL, khi ôû ñaø naüng, moät cai tuø cS hoûi: “Lính gì maëc aùo raèn ri ñaùnh ôû traän Thöôøng ñöùc sao lieàu maïng, haêng maùu, vaø döõ tôïn quaù vaäy?” Hueä traû lôøi: “ñoù laø lính nd!”). vaøo cuoái naêm 1974,chæ coøn Tñ1nd vaø Tñ7nd ôû laïi giöõ vuøng 1062 naày, hoï ñaët BcH taïi ñænh ñoâng Laâm, khoaûng 4 caây soá phía ñoâng 1062. Muøa möa ñeán, caû hai beân caàn thôøi gian ñeå chuaån bò cho muøa khoâ keá tieáp.

dIEÃn TIEán cHI TIEáT coäng quaân taán chieám caùc xaõ, quaän, vaø caên cöù quaân söï cuûa ta ôû quaûng nam, ñaø naüng, vaø quaûng ngaõi. Söï vieäc maát caùc ñoàn luõy xaûy ra Thöôïng Xuyeân; caâu noùi thoâng Thöôïng luùc baáy giôø laø “maát lieân laïc”: quaän a “maát lieân laïc”; ñoàn B “maát lieân laïc”... Maát lieân laïc cuõng ñoàng nghóa vôùi “di taûn chieán thuaät” cuûa hoài muøa heø ñoû löûa naêm 1972; vaø moïi ngöôøi ñeàu hieåu quaân ta ñaõ ruùt lui vaø ñòch ñaõ chieám maát roài!!! ngay caû khu ñoàng baèng quaûng ñaø, nôi coù baûn doanh quaân ñoaøn I vaø phi tröôøng lôùn ñaø naüng cuõng bò lay ñoäng, laâm nguy! quaän lî Thöôøng ñöùc “maát lieân laïc”, phi tröôøng ñaø naüng vaø baûn doanh quaân ñoaøn I thöôøng xuyeân bò phaùo kích. caùc ñôn vò ñòa phöông (Sñ1BB, Sñ2BB, ñPq, nq) haàu nhö bò ñòch bao vaây taán coâng traøn ngaäp vaø bò maát lieân laïc nhieàu nôi. aÙp löïc ñòch naëng neà ñeán noãi daân ñaïi Loäc ñaõ phaûi goàng


gaùnh, boàng beá nhau chaïy ra thò xaõ ñaø naüng. ñöùc Toång Giaùm Muïc Phaïm ngoïc chi ñaõ coù laàn taâm söï vôùi caùc quaân nhaân Sñnd nhö sau:

- Tình hình taïi ñaây laøm cha lo quaù; maát xaõ, maát quaän, vaø maát caùc cöù ñieåm quaân söï haàu nhö xaûy ra lieân tuïc; cho ñeán caû ñaø naüng cuõng bò phaùo kích nöõa! Gioáng nhö ngaøy xöa, luùc cha coøn ôû Buøi chu chuaån bò dìu daét giaùo daân vaøo nam. chæ khaùc moät ñieàu laø khi xöa ñaát nöôùc mình coøn coù mieàn nam ñeå vaøo, chöù baây giôø thì chaïy ñi ñaâu? Lo aâu, saàu naõo ñeø naëng taâm tö, cha chæ coøn bieát caàu nguyeän!

ngay khi hay tin Thöôøng ñöùc bò thaát thuû, Töôùng ngoâ quang Tröôûng, tö leänh chieán tröôøng vuøng hoûa tuyeán, ñaõ bieát roõ yù ñoà cuûa ñòch. oâng cho raèng chuùng ñònh lôïi duïng ñòa theá hieåm trôû chieán löôïc cuûa vuøng röøng nuùi truøng ñieäp xung quanh ñoài 1062 ñeå baøy binh boá traän (chieán xa, bieån ngöôøi, vaø traän ñòa phaùo), thaùch ñoá vaø caàm chaân caùc ñôn vò thieän chieán Toång Tröø Bò. do ñoù, Töôùng Tröôûng ñaõ cho leänh di chuyeån phaùo binh naëng cuûa qñ I, goàm caùc phaùo ñoäi ñaïi baùc 175 ly vaø 155 ly tôùi ñaïi Loäc, gaàn Thöôøng ñöùc; ñoàng thôøi ñieàu ñoäng 2 löõ ñoaøn duø (-) vaøo taêng cöôøng nhaèm thanh toaùn 2 Sñ chính qui cS Baéc vieät. ñaây laø traän ñaùnh ñaãm maùu lôùn nhaát giöõa ta vaø ñòch keå töø khi coù hieäp ñònh ngöng baén Ba Leâ 27/1/1973! vaøo thôøi ñieåm 1973-1974, bieát mình khoâng coøn laø löïc löôïng tröø bò ñeå phaûn öùng khi caàn; Töôùng Leâ quang Löôõng, Tö leänh Sñnd ñaõ taâm söï vôùi caùc só quan tham möu: - Löïc löôïng mình ñang bò caàm chaân doïc theo daõy Tröôøng Sôn (Barbara, ann, Myõ chaùnh...); baây giôø neáu ñòch taán coâng vaø choïc thuûng phoøng tuyeán, traøn theo haønh lang soâng an Loã vaøo ñoàng baèng Trò Thieân. anh em mình chaéc chæ coøn ñöôøng ra bieån!! Moái lo khoâng coù löïc löôïng tröø bò laø moät daèn vaät thöôøng tröïc vôùi vò tö leänh treû tuoåi naày. quaû vaäy, ñaáy chæ laø noùi giaû duï tôùi vieäc ñòch taán coâng vaøo khu vöïc traùch nhieäm cuûa Sñnd thoâi; neáu ñòch thoïc saâu caét ñöùt ñeøo Haûi vaân laøm cho nam, Baéc Haûi vaân khoâng coøn tieáp öùng ñöôïc cho nhau nöõa thì seõ ra sao? chaéc öôùc tính cuûa qñ I laø: cuoäc taán coâng saép tôùi cuûa ñòch seõ theo truïc Baéc - nam gioáng nhö muøa heø ñoû löûa naêm 1972. do ñoù, quaân ñoaøn ñaõ

ña HIEäu 87 113

doàn noã löïc ñaøo haàm, ñaët chöôùng ngaïi vaät choáng chieán xa ôû bôø nam soâng Myõ chaùnh, chuaån bò phoøng thuû raát chu ñaùo. Rieâng töôùng Löôõng vaø boä tham möu Sñ khoâng ñoàng yù nhö vaäy. cuoäc taán coâng laàn naày cuûa ñòch chaéc khoâng toán keùm, hao toån söùc löïc nhö naêm 1972, maø chuùng chæ caàn choïc muõi duøi thaät leï vaø maïnh töø Taây sang ñoâng, caét ñöùt khu vöïc qñ I laøm ñoâi ôû ñeøo Haûi vaân thì seõ duï löïc löôïng tröø bò tôùi giaûi toûa nhö vaäy coi nhö moät chieán thaéng ñaùng keå cuûa chuùng roài! vôùi moái lo aâu aáy, laøm sao coù ñöôïc trong tay löïc löôïng tröø bò khaù maïnh ñeå coù theå phaûn öùng ngay khi tình hình ñoøi hoûi? vaø sau ñaây laø keá hoaïch ñeå coù quaân tröø bò cuûa Sñ duø: Giaûm quaân soá taïi haäu cöù, caùc vaên phoøng, caùc ñôn vò haønh chaùnh, yeåm trôï tieáp vaän, vaø ngay caû trung taâm huaán luyeän cuõng phaûi giaûm bôùt ñeå doàn ra vuøng haønh quaân. chuyeån 2000 thaëng soá quaân y cho beänh vieän coäng Hoøa quaûn lyù (nhôø vaäy ta coù theâm 2000 quaân ñeå boå sung vaø taêng cöôøng). Taïi khu vöïc haønh quaân, caùc Tñ cuõng trích quaân soá ñeå laäp thaønh nhöõng ññ ñaëc bieät. Boä chæ huy Lñ2nd ñöôïc chæ ñònh huaán luyeän kyõ thuaät Taùc chieán (töø quy öôùc tôùi khoâng quy öôùc), ngay caû kyõ thuaät ñaëc coâng, vaø ñöôïc mang danh hieäu laø caùc “ñaïi ñoäi ña naêng”. vieäc thaønh laäp vaø huaán luyeän caùc ññ ña naêng naày laøm caùc oâng trong toøa ñaïi Söù Myõ quan taâm, thaéc maéc nhieàu. caùc phaùi ñoaøn tuøy vieân quaân söï ngoaïi quoác tôùi thaêm Sñnd ñeàu ñaët caâu hoûi veà ñôn vò ña naêng: * ngaân saùch naøo ñeå thaønh laäp? * Laäp caùc ñôn vò naày ñeå laøm gì? * coù bao nhieâu ñôn vò ña naêng? * ÔÛ caáp naøo? ñaïi ñoäi hay tieåu ñoaøn? * Taïi sao laïi goïi laø ña naêng? Ban tham möu Sñ ñaõ ñöôïc Töôùng Löôõng ra leänh cöù giaûi thích cho hoï bieát. chính phuû vaø quaân ñoäi khoâng maát ñoàng xu naøo ñeå coù ñöôïc caùc ñôn vò naày, keå caû trang bò... Taát caû ñeàu naèm trong phöông trinh nhö x = a+b+c; vaø chuùng toâi coù 12 ññ ña naêng trong Sñndø; neáu goïi caùc ñôn vò naày laø “d” thì a+b+c+d cuõng vaãn baèng x thoâi. vaø cuoái naêm 1973, Sñnd ñaõ coù trong tay 12 ññ ña naêng duøng laøm tröø bò. Luùc


caàn thaønh laäp Tñ, löïc löôïng naày seõ laø 3 Tñ hay moät löõ ñoaøn tröø bò. vôùi löïc löôïng ña naêng naày, vuøng ñoùng quaân cuûa boä chæ huy vaø baûn doanh Sñ coù theâm söï an toaøn; coù theå deïp yeân moïi quaáy roái cuûa ñòch; keå caû du kích ôû haäu tuyeán. Tình hình toång quaùt vaøo thôøi ñieåm giöõa naêm 1974: tình hình Baéc Haûi vaân töông ñoái yeân tænh, trong khi vuøng nam Haûi vaân raát soâi ñoäng vaø nguy ngaäp.

Thöôïng tuaàn thaùng 7/1974, Sñnd nhaän ñöôïc leänh khaån caáp töø qñ I: “ñöa ngay löïc löôïng nd vaøo quaûng ñaø; chæ ñeå laïi moät Löõ ñoaøn (+) ôû Baéc Haûi vaân cho daân chuùng khoûi hoang mang ruùng ñoäng”. Töôùng Löôõng leänh cho Sñ(-) goàm Lñ1 vaø Lñ3 vaøo ñaø naüng; tröôùc khi ñi oâng noùi vôùi ban tham möu: “Mình seõ vaøo ñaïi Loäc; laáy ñöôïc quaän Thöôøng ñöùc ñòch seõ ñaùnh thaúng vaøo ñaø naüng!” chæ tay vaøo baûn ñoà Töôùng Löôõng noùi tieáp: - Sau khi caùc boä phaän cuûa mình ñaõ vaøo tuyeán xuaát phaùt, ta seõ cho noã löïc chính tieán theo ñöôøng ñænh daõy nuùi Sôn Gaø; roài tröïc chæ Thöôøng ñöùc. noã löïc chính seõ laø Lñ1nd. Trong khi ñoù Lñ3nd luïc soaùt xung quanh thung luõng ñaïi Loäc, vaø laøm thaønh phaàn tröø bò saün saøng tieáp öùng cho Lñ1nd. Tình hình ñòch luùc baáy giôø laø Sñ 324 ñang chieám ñaùnh Thöôøng ñöùc. Lñ2ndø vaø moät Tñ ña naêng ôû laïi traán giöõ Baéc ñeøo Haûi vaân. Treân phöông dieän tình baùo, khi caùc caùnh quaân nd tôùi tuyeán xuaát phaùt; kieåm thính qua giaøn maùy voâ tuyeán ñieän baùo cuûa Sñ; baát ngôø vaøo ñuùng taàn soá lieân laïc cuûa ñoái phöông. nghe chuùng baùo caùo vôùi nhau nhö sau: “nguïy duø ñang ôû Taây ñaïi Loäc... Tñ1nd taïi xaõ... Tñ9nd ñang di chuyeån töø a... tôùi c... Tñ8nd ñang ôû laøng...”. Baùo caùo cuûa ñòch raát chính xaùc veà vò trí cuûa caùc ñôn vò duø. ñ/uÙy Phöôùc, só quan truyeàn tin Sñnd, ngoaøi ñaëc tính sieâng naêng, caàn maãn, vaø caån thaän, anh coøn raát thích thuù doø tìm taàn soá lieân laïc cuûa ñòch. Khi nhöõng baùo caùo cuûa ñòch ngöng, anh laïi raø maùy tìm ra ñòch ôû taàn soá khaùc vaø tieáp tuïc nghe ñöôïc caùc baùo caùo cuûa chuùng veà nd. Bieát ñöôïc nhö vaäy, Töôùng Löôõng söûa ñoåi keá hoaïch, cho leänh Löõ ñoaøn 1 cöù ñeå caùc Tñ chính ôû choã maø ñòch ñaõ bieát, oâng tung caùc ññ ña naêng 19, 21, 27 baát ngôø taán chieám caùc

ña HIEäu 87 115

cao ñieåm; di chuyeån veà traùi, tieán saâu veà phaûi... cöù hoaùn chuyeån vò trí lieân tuïc cho ñeán khi tôùi saùt ñöôïc Thöôøng ñöùc...vaø caùc baùo caùo cuûa ñòch sau naày cho thaáy coù söï bôõ ngôõ, hoang mang! nghe ñòch hoûi nhau laø caùc ñôn vò cuûa duø hay cuûa caùc ñôn vò khaùc tôùi taêng cöôøng? Heát leänh cho caùc ññ ña naêng 19, 21, 27 laïi ñeán leänh cho ña naêng 1, 2, 3... tung quaân ñoät kích nhieàu höôùng. Theá laø ñòch khoâng coøn baùo caùo chính xaùc vì söï bieán hoùa linh ñoäng cuûa caùc ñôn vò duø. Traän ñaùnh ñaãm maùu, lôùn nhaát giöõa ta vaø ñòch keå töø khi coù Hieäp ñònh ngöng baén 27/1/1973, khi Lñ1nd vaø caùc ñôn vò taêng cöôøng xuaát traän vaøo thay theá Tr/ñ 2 cuûa Sñ3BB. ngay khi ñoaøn xe chôû quaân vöøa tôùi laøng Haø nha 1 ôû döôùi chaân nuùi caùch Thöôøng ñöùc 10 caây soá veà höôùng ñoâng, coäng quaân ñaõ phaùo kích “chaøo möøng” baèng nhieàu loaït ñaïn khaùc nhau. Moät soá daân chuùng chaïy theo lính ñòa Phöông quaân, thaáy nd ñeán lieàn ngöøng laïi. Moät nieàm tin maõnh lieät chôït böøng leân ñoái vôùi nhöõng ngöôøi daân khoán khoå soáng trong vuøng röøng nuùi hoang vu naày. ñi ñaâu thì cuõng “ñaát caøy leân soûi ñaù!” Hoï chæ coù moät hy voïng nhoû nhoi laø trôû laïi sinh soáng trong nhöõng caên nhaø tranh vôùi nhöõng luoáng ngoâ khoai beân trieàn nuùi cao, maø hoï ñaõ ñoå moà hoâi canh taùc trong nhieàu thaùng qua! Tr/Taù nguyeãn vaên ñænh, K15 ñL, Löõ ñoaøn Tröôûng LñInd, moät só quan treû tuoåi taøi ba; anh töøng laäp nhieàu chieán tích trong Sñnd, traän ñaïi Baøng 800, traän Maäu Thaân, traän Haï Laøo, haønh quaân taùi chieám quaûng Trò... nhaát laø traän Bình Long, an Loäc, anh ñaõ chæ huy Tñ6 ndø ñoå boä tröïc thaêng vaøo ñoài Gioù, sau ñoù ñaõ môû ñöôøng maùu töø Taân Khai, Xa Traïch, leân Xa cam baét tay vôùi Tñ8 ndø trong thò xaõ an Loäc. Trong giai ñoaïn I, Tr/Taù ñænh ra leänh cho Tñ8 nd doïc theo TL4 chieám laøng Haø nha vaø baûo veä caùnh traùi. ññ 83 cuûa ñ/uÙy Hieäu ñöôïc leänh ñaùnh chieám 2 laøng Haø nha 1, Haø nha 2 ñeå giaûi toûa ñoàn ñòa Phöông quaân, cöù ñieåm cuoái cuøng cuûa löïc löôïng phoøng thuû trong quaän ñaïi Loäc naày. Khi vöøa gaàn tôùi bôø laøng thì gaëp söï khaùng cöï maïnh meõ cuûa ñòch. Hieäu thaáy ñôn vò vöøa môùi xuoáng xe, binh só chöa aên uoáng, Beân kia soâng ñòch laïi ñaët ñaïi baùc khoâng giaät baén vaøo


chieán só duø (moät chieác xe vöøa chaïy gaàn tôùi ññ 83 thì bò baén chaùy). Hieäu ñeà nghò ruùt lui ñeå cho phaùo binh daäp, nhöng Th/Taù vaân sôï daân laøng bò lieân luïy, neân thuùc Hieäu cöù taán coâng vaøo. chaáp haønh leänh, Hieäu daøn caû hai trung ñoäi xung phong thaàn toác, ñòch hoát hoaûng boû chaïy. Ta chieám ñöôïc laøng Haø nha vôùi moät giaù raát ñaét: hai trung ñoäi tröôûng taøi gioûi nhaát cuûa Hieäu laø Th/uÙy Tieán vaø Th/uÙy Thaønh bò hy sinh. ñ/uÙy Hieäu hoaøn thaønh nhieäm vuï nhöng loøng raát xoùt xa!Tñ1nd chieám ñænh cao ñoâng Laâm treân daõy Sôn Gaø baûo veä söôøn phaûi; Tñ9nd ñi truïc chính ñaùnh chieám ñaùm röøng traøm, höôùng veà muïc tieâu: ñoài 1062. Giai ñoaïn II, Tñ 8 laøm noã löïc chính, chia quaân hai caùnh, caùnh phaûi do Th/Taù Traàn Toaùn chæ huy tieán veà höôùng ñieåm c thay theá Tñ1nd treân ñænh Sôn Gaø, muïc tieâu laø ñoài 1062. Th/Taù vaân, XLTv Tñ Tröôûng Tñ8nd, cho leänh ññ 81 cuûa ñ/uÙy voõ theá Huøng ñi ñaàu; boïc haäu coù ññ 82 cuûa Tr/uÙy Huøng “oám”. Tñ tröø do Th/Taù Traàn Toaùn, K18 ñL, chæ huy, anh cho ññ 83 cuûa ñ/uÙy Phaïm vaên Hieäu, K23 ñL, ñi chính dieän, vaø ñ/uÙy ñoàng vaên Minh, k26Tñ, daãn ññ84 ñi söôøn phaûi, tieán leân höôùng 1062. Thaønh phaàn noã löïc chính cuûa LñI nd baét ñaàu xung traän, khi caùc ñôn vò vöøa vöôït tuyeán xuaát phaùt khoaûng 1 caây soá, thì chaïm ñòch maïnh vôùi quaân soá aùp ñaûo, hoï phaûi giaønh giöït töø ngoâi nhaø, töøng goác caây treân con ñöôøng ñoäc ñaïo daãn vaøo quaän Thöôøng ñöùc. ñoaïn ñöôøng daøi hôn 5 caây soá, beân traùi laø soâng vu Gia, beân phaûi laø nhöõng trieàn nuùi thuoäc daõy Sôn Gaø. chieán xa vaø phaùo binh ñòch boá trí beân kia soâng coù leõ ñeå giöõ BcH Haønh quaân. chuû löïc quaân cuûa ñòch taäp trung treân caùc ñænh cao phía sau quaän Thöôøng ñöùc; coäng quaân ñang chieám giöõ caùc ñænh 1062, ñieåm cao 1235, 383, 293, vaø ñoùng choát doïc theo caùc söôøn nuùi. ñoaïn ñöôøng 5 caây soá voâ cuøng gian nan hieåm trôû, vôùi nhieàu baãy vaø phaùo taäp gaøi saün cuûa ñòch. ñaây quaû thaät laø moät thöû thaùch, ño löôøng söï can ñaûm, kinh nghieäm vaø kyõ thuaät chieán ñaáu cuûa caùc chieán só duø tröôùc khi hoï thöïc söï tham döï moät traän ñaùnh ñeå ñôøi quanh ngoïn ñoài ñaãm maùu 1062. Giai ñoaïn ñaàu, ñoäi hình taán coâng cuûa Lñ1 ndø nhö sau:

ña HIEäu 87 117

Tñ 9 nd (Tñ9nd) giöõ truïc chính ôû giöõa; Tñ8nd ñi caùnh traùi, doïc theo truïc loä saùt bôø soâng vu Gia, tieán chieám laøng Haø nha 1 vaø Haø nha 2 ôû phía ñoâng ñoàn ñòa Phöông quaân cuõ (treân cao ñieåm 52), moät muïc tieâu cuûa giai ñoaïn I; Tñ1nd ñi caùnh phaûi, tieán chieám cao ñieåm ñoâng Laâm (muïc tieâu a), roài theo ñöôøng ñænh daõy Sôn Gaø tieán höôùng Taây tôùi 1062. Tñ9nd giöõ truïc chính, ñi doïc theo caùnh ñoàng roäng phía Baéc soâng vu Gia, chieám lónh daõy ñoài thaáp coù röøng choài che phuû. Töø daõy ñoài thaáp phía nam daõy Sôn Gaø, Tr/uÙy nhôn, ññT/ññ92, Tr/uÙy Thaêng, ññT/ññ94, ñ/uÙy Troïng, K25Tñ, ññT/ññ91, cuøng ññ 93 cuûa ñ/uÙy Töûu muoán ñeán ñoài 383 ñeå tieán saùt tôùi ñænh 1062, hoï coøn phaûi baêng qua 1 caùnh röøng traøm nöõa. caùc chieán só cuûa Tñ9 khoâng sao qua ñeán ñöôïc bìa röøng döôùi chaân nuùi ñoâng Laâm, vì hoûa löïc töø cöù ñieåm B treân söôøn nuùi cheá ngöï. cöù ñieåm naày voâ cuøng kieân coá, vöøa ôû cao, vöøa ñöôïc che chôû bôûi caùc taûng ñaù lôùn choàng leân nhau, Tñ9 ñaõ duøng raát nhieàu phi phaùo nhöng vaãn khoâng tieâu dieät ñöôïc! ñ/uÙy Töûu bò thöông chaân neân ñ/uÙy Töôøng töø ññ90 ra thay theá.

TÑ1ND VAØO VUØNG: Tñ1nd do Th/Taù ngoâ Tuøng chaâu, k18 ñL, chæ huy, töø Hoäi an ñöôïc leänh di chuyeån ñeán baøn giao vôùi Sñ3BB taïi moät ñoài thaáp ôû phía nam ñoâng Laâm khoaûng 3 caây soá. Tñ1 ñi caùnh phaûi cuûa Löõ ñoaøn, muïc tieâu ñaàu laø ñænh ñoâng Laâm. ñaây laø moät ñoàn boùt cuõ, ñòa theá xung quanh troáng traûi, doïc daøi xuoáng taän chaân nuùi. caùc ññ tieán quaân döôùi côn möa phaùo cuûa ñòch, hoï phaûi xung phong thaàn toác baùm saùt vaø ñaùnh caän chieán ñeå ñòch khoâng söû duïng ñöôïc caùc baõi phaùo maø hoï ñaõ chuaån bò saün. Th/Taù Tñ phoù quyù, K17Tñ, chæ huy 2 ññ thanh toaùn caùc toå caûm töû quaân vieät coäng ñang ñoùng choát treân nhöõng ñieåm cao, nhöõng hoác ñaù cheo leo doïc theo daõy Sôn Gaø. Moät trôû löïc lôùn laø quaù nhieàu mìn baãy (thuoäc loaïi “mìn hôi” laøm baèng nhöïa nhoû côõ hoäp thòt ba laùt). Loaïi mìn naày coù theå laøm huûy dieät 2 chaân neáu daãm phaûi. Taïi ñaây ññ11nd bò toån thaát 2 chieán só vì ñaïp truùng mìn hôi naày. Löõ ñoaøn phaûi taêng phaùi toaùn raø mìn cuûa ññ 1 coâng Binh duø ñeå môû ñöôøng. Muïc tieâu ñoâng Laâm ñöôïc chieám lónh deã


daøng vì khoâng coù löïc löôïng phoøng ngöï cuûa ñòch. Tuy nhieân caùc chieán só duø hoaøn toaøn thuï ñoäng tröôùc nhöõng taán coâng leû teû baèng suùng ñaïi baùc khoâng giaät töø nhöõng ñænh ñaù. Moät ñieàu quan troïng laø tieàn quaân cuûa Tñ1 cuûa ñ/uÙy Traàn vaên Theå, ññT/ññ11 ñaõ tìm ñöôïc toaùn tieàn saùt vieân phaùo binh cuûa ñòch goàm 2 ngöôøi ñaõ cheát (cuït chaân do mìn hôi) vaø moät ngöôøi coøn soáng vôùi ñaày ñuû maùy truyeàn tin, baûn ñoà, vaø ñòa baøn. Töø ñoù vò trí caùc löïc löôïng baïn khoâng coøn bò phaùo chính xaùc nöõa. Theå toát nghieäp khoùa 24 ñaø Laït, anh laø moät só quan taøi gioûi, laäp nhieàu chieán coâng löøng laãy trong traän Haï Laøo, quaûng Trò... neân ñöôïc thaêng caáp ñ/uÙy ñaëc caùch maët traän raát sôùm. ñaùng lyù theo döï tính, ñoâng Laâm laø ñieåm heïn giöõa ññ11 cuûa Theå vaø ññ14 cuûa Tr/uÙy veä ñi vôùi Th/Taù quyù, nhöng vì khoâng chaïm ñòch neân hai ññ naày tröïc chæ tôùi muïc tieâu B. Töø ñænh ñoâng Laâm, Tñ1 (lôïi theá hôn 2 caùnh quaân baïn) tieán quaân treân ñöôøng ñænh daõy Sôn Gaø; ñòa theá ñuû roäng cho hai ññ ñi ñaàu, vaø toác ñoä tieán quaân cuõng nhanh hôn. do ñoù Tñ1nd töø cao ñieåm ñaõ baûo veä höõu hieäu söôøn phaûi cho Löõ ñoaøn. quaû thaät vaäy, qua söï phoái hôïp haøng ngang vôùi Tñ9nd, Tñ1nd ñaõ cho leänh ññ11 “ñaïp” xuoáng cöù ñieåm B, nôi ñòch ñang caàm chaân tieàn quaân cuûa Tñ9nd. Xuyeân qua thung luõng, Theå daãn quaân ñeán B moät caùch baát ngôø, vaø ôû ngay sau löng ñòch. ñoái dieän vôùi coäng quaân laø Tñ9 duø ñang bò caàm chaân ôû taïi doác ñaù. nhôø lôïi theá cao, ññ11 chöøa laïi moät trung ñoäi ôû B ñeå ñoùng choát vaø giöõ ba loâ cho caùc trung ñoäi khaùc. Thaønh phaàn coøn laïi taäp trung hoûa löïc, xung phong ñaùnh thaàn toác vaø traøn ngaäp cöù ñieåm B1. ñòch quaân hoaûng hoát xaû choát chaïy taùn loaïn, chæ trong voøng 2 tieáng ñoàng hoà, ññ11 ñaõ kieåm soaùt hoaøn toaøn caùc ñænh ñaù ôû phía nam cuûa B. choát B1 ñöôïc giaûi toûa deã daøng vôùi chieán lôïi phaåm laø 1 suùng coái 61 ly, 1 thöôïng lieân, 7 aK, 4 B-40, 1 ñieän thoaïi, moät soá ñaïn 72 ly nhöng khoâng tìm ñöôïc suùng. (Sau naày Tñ11nd cuûa Tr/Taù Leâ vaên Meã duøng nôi ñaây laøm choã ñoùng quaân taïm thôøi cho BcH/Tñ). Trôøi ñaø chaïng vaïng toái, chôø baét tay maõi vôùi Tñ9 khoâng ñöôïc, ññ11 phaûi taïm ñoùng quaân ñeâm taïi B vaø B1. Moät bieán coá xaûy ra ñeâm ñoù, ñaëc coâng ñòch boø trôû laïi ñoät kích B1 baèng

ña HIEäu 87 119

B-40 roài boû chaïy. ch/uÙy Tuyeán ñaõ hy sinh ñeâm ñoù! Saùng hoâm sau, ñòch phaùo kích maïnh meõ baèng 122 ly vaøo B vaø B1 nhöng khoâng chính xaùc neân khoâng bò toån thaát. Khoaûng 11 giôø tröa, Th/Taù quyù vaø ññ14 baét tay vôùi ññ11, ñoàng thôøi Tñ9 cuõng xuaát hieän vaø ñoùng choát taïi B2. coù leõ cöù ñieåm c (muïc tieâu c) môùi thaät laø moät tieàn ñoàn maïnh meõ cuûa ñòch. ññ14 ñi ñaàu vaø chaïm ñòch tröôùc khi tôùi c. Th/Taù nguyeãn vaên quyù, K17Tñ, ñi vôùi caùnh quaân boïc haäu laø ññ11 cuûa ñ/uÙy Theå. Moät phaàn vì ñòa theá hieåm trôû (moät yeân ngöïa ñoäc ñaïo troáng traûi), theâm vaøo ñoù yeáu toá baát ngôø khoâng coøn nöõa. ñòch ñaõ chuaån bò saün saøng vôùi haàm hoá kieân coá ñeå ñoùn ññ14. coâng söï phoøng thuû cuûa ñòch thaät voâ cuøng kieân coá, laïi theâm röøng caây coå thuï cao lôùn; ta söû duïng phaùo binh raát khoù, vì sôï ñaïn chaïm ngoïn caây noå töø cao gaây thöông tích cho quaân baïn (haàm ñòch coù naép che). Suoát 3 ngaøy caàm cöï, ññ14 khoâng theå tieán leân ñöôïc ñaønh phaûi aùn binh taïi choã. Th/Taù quyù ñaåy ññ11 thoïc saâu veà phía Taây roài töø ñoù tieán ñaùnh c baèng höôùng nam. ñòch treân cao ta döôùi thaáp, nhöng nhôø hoác ñaù neân 11 baùm saùt tieán laàn vaøo caùch c khoaûng 200 thöôùc, vaø phaûi döøng laïi vì sôï loït vaøo taàm löïu ñaïn. nhôø ñòch töôûng ta taán coâng maët nam, neân Tñ1 söû duïng ñaïi baùc 57 ly vaø suùng coái 81 ly ñeå coù theå baén chính xaùc vaøo muïc tieâu. Th/Taù quyù cho taäp trung 5 khaåu ñaïi lieân M60, chôø baén hôi cay cho ñòch chaïy ra khoûi haàm truù aån, thì taäp trung hoûa löïc maïnh meõ baén phuû ñaàu ñòch. ññ14 baát thaàn xuyeân nhanh qua yeân ngöïa ñeå chieám c, töøng toå 3 ngöôøi boø döôùi hoûa löïc tieán vaøo muïc tieâu duøng löïu ñaïn neùm vaøo phoøng tuyeán ñòch, roài laäp töùc xung phong chieám haàm hoá ñòch laøm ñaàu caàu; keá ñoù hoï bung roäng ra ñaùnh chieám töøng haàm moät. Thöøa thaéng Th/Taù quyù ñaåy 14 qua thaúng 1062, nhöng moïi döï tính khoâng xaûy ra nhö mong muoán, vaø cuõng töø ñoù ññ11 vaø ññ14 phaûi traû giaù raát ñaét cho ñænh 1062. Sau khi ñòch thaùo chaïy vì söï taán coâng quaù duõng maõnh cuûa caùc chieán só thieän chieán Tñ1nd, hai ññ11 vaø 14 chia nhau boá trí laäp vò trí phoøng thuû sô khôûi ñeå ngaên ngöøa ñòch phaûn coâng. Moät traän möa coái sôn phaùo 120 ly cuûa ñòch quaân buûa xuoáng, tieáng noå vang khaép röøng giaø, khoùi phuû muø mòt traän


ñòa! nhôø bung roäng vaø haàm hoá kieân coá cuûa ñòch ñeå laïi, neân binh só ta traùnh ñöôïc thieät haïi naëng neà bôûi traän möa phaùo taäp trung vaø chính xaùc naày! caøng tieán gaàn veà 1062, ñòa theá caøng hieåm trôû: röøng raäm hôn, caây to nhieàu hôn, söôøn caøng doác ñöùng hôn. Töø cöù ñieåm c nhìn leân muïc tieâu, ôû cao hôn 2 voøng cao ñoä (theo baûn ñoà quaân söï töông ñöông 20 thöôùc). caùch xa chöøng 150 thöôùc, ta thaáy roõ ñòch ñang loá nhoá chaïy tôùi chaïy lui taêng cöôøng phoøng thuû. Th/Taù quyù goïi xin phaùo binh baén “caém chæ” leân muïc tieâu ñoù ngaøy vaø ñeâm. ñaây ñöôïc goïi laø muïc tieâu d, moät trong 5 ñænh cuûa 1062. Giöõa c vaø d laø moät thung luõng (eo yeân ngöïa) saâu khoaûng hôn 20 thöôùc. nhö vaäy, quaân ta neáu taán coâng muïc tieâu d, ít nhaát phaûi vöôït leân moät doác ñöùng cao tôùi hôn 40 thöôùc! Töø d, ñòch thænh thoaûng baén tröïc xaï baèng ñaïi baùc vaø thöôïng lieân xuoáng muïc tieâu c, nhöng khoâng gaây thieät haïi ñaùng keå naøo cho quaân baïn. Tình theá hieän taïi thaät baát lôïi: 1) Tñ8 vaø Tñ9 coøn caùch quaù xa 1062, chæ coù Tñ1nd laø gaàn vaø ñang ôû cao ñòa, khoâng ai baûo veä caïnh söôøn ñeå tieáp öùng kòp thôøi. 2) ñòa theá ñòch hieåm trôû deã thuû khoù coâng (ñòch ôû cao, ta döôùi thaáp). 3) ñòch chuaån bò chieán tröôøng ñôïi ta (vôùi traän ñòa phaùo vaø haàm kieân coá)Luùc baáy giôø ta chöa bieát laø coù 5 ñænh nhoû treân 1062, vì baûn ñoà chæ coù moät daáu chöõ thaäp beân caïnh soá 1062. naêm ñænh nhoû naày naèm theo theá lieân hoaøn, yeåm trôï cho nhau baèng hoûa löïc deã daøng. dieän tích roäng khoaûng 2 ññ môùi bao phuû noåi. Tñ1 ndø quyeát ñònh ñoät kích ñeâm vaø lôïi duïng gioù ñoâng laøm moät traän hoûa coâng. Löïc löôïng caûm töû goàm 2 trung ñoäi: Th/uÙy Leâ vaên Baù chæ huy 1 trung ñoäi thuoäc ññ14 cuûa Tr/uÙy veä vaø Th/uÙy Traàn Thanh quang chæ huy 1 trung ñoäi cuûa ññ11. ñaây laø 2 só quan xuaát saéc ñaõ töøng laäp nhieàu thaønh tích chieán thaéng cho Tñ. ññ11(-) laøm thaønh phaàn tröø bò saün saøng tieáp öùng kòp thôøi cho löïc löôïng taán coâng. Taàn soá lieân laïc thuoäc noäi boä cuûa ññ11 do Th/Taù quyù tröïc tieáp chæ huy. Hoûa löïc yeåm trôï goàm suùng coái 60 ly vaø 81 ly ñaõ ñöôïc chuaån bò yeáu toá taùc xaï saün saøng.

ña HIEäu 87 121

Saùu giôø chieàu, aùnh saùng maët trôøi trong röøng giaø ñaõ taét haún, 2 trung ñoäi baét ñaàu xuaát phaùt; Th/uÙy quang daãn trung ñoäi ñi beân traùi, trung ñoäi Th/uÙy Baù beân phaûi. Hoï giöõ ñoäi hình ñi song song vaø caùch nhau khoaûng töø 30 ñeán 40 thöôùc. Phaùo binh 105 ly cuûa ta vaãn ñeàu ñeàu baén caém chæ treân muïc tieâu ñeå ñòch lo troán trong haàm, khoâng ngoùc ñaàu leân quan saùt quaân ta ñang di chuyeån. Moät giôø, hai giôø, roài 3 giôø troâi qua... tình hình vaãn yeân tænh, moät thöù im laëng ngoäp thôû, vì moïi ngöôøi ñeàu lo cho soá phaän cuûa ñoàng ñoäi cuûa mình. Heä thoáng lieân laïc vaãn toát, Th/uÙy quang thì thaàm trong maùy:

- Raát gaàn ñòch, tieáng chöûi theà cuûa chuùng noù nghe roõ moàn moät, ñích thaân!

- ñöôïc! caån thaän nghe quang! Th/Taù quyù traû lôøi nho nhoû trong maùy vôùi gioïng Hueá chay.

Boãng nghe moät loaït ñaïn noå beân phaûi roài im laëng. Phaùo binh ngöng taùc xaï, 2 caùnh quaân vöøa baén vöøa hoâ xung phong vang reàn caû nuùi röøng hoang vu. Löûa baét ñaàu chaùy treân muïc tieâu, nhieàu nhaát laø beân caùnh Th/uÙy quang. BcH Tñ1 ndø xin phaùo binh chuyeån xaï veà höôùng Taây ñeå baén chaän quaân ñòch. Tieáng cuûa quang vang trong maùy:

- chieám ñöôïc ñænh 1062 roài ñích thaân! Haàm quaù nhieàu vaø kieân coá, laøm toaøn baèng caây to. Maáy ñöùa con ñang bung roäng chôø caùnh quaân beân phaûi! Trôøi toái ñen nhö möïc, vaãn chöa lieân laïc ñöôïc Th/uÙy Baù. Möôøi laêm phuùt sau, Th/Taù quyù ñöùng döôùi muïc tieâu c thaáy treân d coù töøng cuïm löûa loùe leân chen laãn traän ñòa phaùo baèng suùng coái sôn phaùo 120 ly cuûa ñòch. Tieáng cuûa quang vang leân trong maùy: - chuùng phaùo döõ quaù ñích thaân, nhöng haàm hoá kieân coá, khoâng sao! Roài haøng loaït tieáng ñaïn aK47 keâu rít, tieáng quang heùt trong maùy:

- chuùng phaûn coâng! cho phaùo binh baén treân ñaàu toâi, tuïi noù ñoâng nhö kieán! Mau leân! Phaùo! Phaùo mau leân!

Ban ñeâm trôøi toái, ññ11 tröø bò cho quang vaø Baù ñang ôû löng ñoài yeân ngöïa. Trung ñoäi Th/uÙy Baù thì khoâng lieân laïc ñöôïc ngay töø loaït ñaïn ñaàu, sau naày môùi bieát ñöôïc Baù


(ñoïc tieáp trang 298)

vaø 4 binh só ñaõ hy sinh vì mìn claymore (laáy cuûa Sñ3BB) ngay töø luùc ñoù! Th/Taù TñT ngoâ Tuøng chaâu baûo quyù:

- neáu thaáy khoâng ñöôïc thì baûo quang ruùt veà, ñöøng hy sinh nhieàu, ta seõ tìm caùch khaùc! nhöng quang khoâng nghe leänh (hoaëc khoâng theå nghe leänh!) Sau naày môùi bieát laø quang ñaõ taäp trung ñaïn cuûa caùc binh só bò thöông, baûo hoï ruùt, coøn quang thì ôû laïi baén tôùi heát ñaïn vaø hy sinh anh duõng treân muïc tieâu d! ñaùng phuïc thay moät chieán só can tröôøng, bieát hy sinh baûo veä thuoäc caáp vaø laøm troøn boån phaän nuùi soâng! caùc chieán só 2 trung ñoäi ñoät kích cuûa Tñ1nd ñaõ gaëp söï khaùng cöï phaûn coâng quaù maõnh lieät, quaân soá ñòch raát ñoâng. ñòch ñònh laáy thòt ñeø ngöôøi; töø ñænh cao, khe nuùi, vaø caùc ñòa ñaïo trong röøng caây uøa ra nhö ñaøn ong vôõ toå! Binh só duø ria baén khoâng nghæ tay. Tröôùc khi gaàn heát ñaïn, quang coù goïi Th/Taù quyù phaûi keâu phaùo binh baén ñaïn noå chuïp ngay treân ñaàu thí quaân, quyeát lieàu soáng cheát vôùi quaân cSBv moät phen; vì ta vaø ñòch laãn loän, khoâng coøn caùch choïn löïa naøo khaùc. caùc ñaïn phaùo cvT ñaõ saùt haïi 10 phaàn ñòch vaø 3 phaàn quaân baïn! nhôø vaäy caùc chieán só ññ11 ñöôïc giaûi toûa, xaùc ñòch vaø ta naèm ngoån ngang treân ñænh ñoài 1062. ññ14 cuûa Tr/uÙy veä bò keït cöùng ôû yeân ngöïa nhoû heïp giöõa muïc tieâu c vaø muïc tieâu d, hoûa löïc ñòch phuû kín töø d vaø 1062. ññ14 toån thaát moãi ngaøy maø khoâng tieán ñöôïc böôùc naøo. Phaùo binh duø ñöôïc söû duïng toái ña nhöng ñòa theá nuùi cao caây raäm. Baûn ñoà ghi roõ ñænh 1062, nhöng d1 vaø d2 ôû ñoâng Baéc trong thöïc teá coøn cao hôn 1062. vì theá phaùo binh phaûi baén goùc ñoä cao môùi “goõ” vaøo 1062 ñöôïc, nhöng vôùi ñoä chính xaùc thaät ít. Th/Taù quyù laïi duøng keá cuõ (döông ñoâng kích Taây), ñaåy ññ11 veà Taây ñeå taán coâng 1062 töø chính nam nhaèm giaûi toûa aùp löïc ññ14 nhö tröôøng hôïp ñaùnh muïc tieâu c. nhöng laàn naày söï vieäc khoâng nhö laàn tröôùc, ññ11 vöøa môùi ñeán trieàn nuùi phía nam cuûa 1062 thì ñòch duøng 82 ly töø goùc ñoài phía Taây baén tröïc xaï moät caùch döõ doäi, ññ11 ñaõ hy sinh moät tieàn saùt vieân vaø 4 binh só chöa keå moät soá bò thöông. Raïng saùng, sau khi söû duïng phaùo binh vaø suùng coái 81 ly toái ña, ññ11

ña HIEäu 87 123

coù moät lôøi theà nguyeàn ° maø suoát caû ñôøi toâi vaãn saùng trong vôùi nieàm kieâu haõnh naêm xöa giöõa nuùi ñoài Laâm vieân uy duõng kyù thaùc lôøi theä nguyeàn ñôøi trai cho ñeán hoâm nay lôøi nguyeän xöa vaãn coøn soáng maõi

coù moät ñieàu ° maø suoát caû ñôøi toâi vaãn maõi laø suoái nguoàn thieát tha daøo daït naêm xöa giöõa ñaát trôøi hieån linh dalat ñaõ moät laàn öôùc heïn ngaøy mai cho ñeán hoâm nay öôùc nguyeän xöa vaãn noàng löûa chaùy

dalat: ñænh ñeán ° ñeå töø ñoù ra ñi ñôøi daâu bieån baát kyø vaãn naëng loøng göûi laïi

naëng loøng nhöõ vaên Haûi ° theo Huyønh Kim quang ñi ñoài Baéc hôõi chöùng töø lôøi tim toâi maùu chaûy

1991

trang thô Leâ Thuïy Ñaït K25 ª

noùi vôùi dalat


dalat say ñaém loøng ngöôøi ° saâu naëng hoàn toâi con doác cuõ baäc theàm xöa daùng nhoû domain hieân ngang voõ Bò

dalat ° löu luyeán chaân ngöôøi maùu thòt ñôøi toâi ngoû taét thaáp loái reõ cao hoø heïn Thaùi Phieân ñôïi chôø Thuûy Taï côn möa chieàu haï öôùt maét cuoái tuaàn Than Thôû baâng khuaâng ñöôøng veà coâ leû

dalat ngaøn thöông ° thoâng reo ñoài Baéc suoái haùt Khoâng Teân maøu aùo trinh nguyeân vaønh alpha ñoû moät duyeân hai nôï vang voïng moät ñôøi

dalat cuûa toâi ° cuûa thôøi trai treû daáu chaân chim seû loäng caùnh ñaïi baøng ngaát ngöôõng LangBiang troïn ñôøi ghi khaéc

07/11/2007

daáu aán

ña HIEäu 87 125

Laù thö ñaàu vieát töø ñôn vòñòa chæ nhaø binh KBc

4027 bao tình yùanh gôûi cho naøng tieân ñoù nghe Tieân ôû Tröng vöông coøn raát beùYeâu maøu möïc tím traû lôøi thöchæ laøm em gaùi maø thoâi nheùEm muoán neân anh phaûi aäm öø Roài boãng moät hoâm tieân bieán maátLaø hoâm anh xuoáng nuùi ra tröôøngXa xoâi caùch trôû bieân thuøy khuaátMôùi hieåu ra ñieàu raát khoù thöông chæ laøm em gaùi maø thoâi nheùKhoâng baän loøng ai thôøi chieán chinhcöù töôûng Tröng vöông coøn raát beùñaâu ngôø suy nghó quaù thoâng minh daâu bieån chöa nguoâi ñôøi lính chieánHoâm naøo laïi thoaùng thaáy Tröng vöôngnhôù Khu Böu chính thö maøu tímTím caû khoâng gian thuôû giaáu buoàn Phaïm Kim Khoâi K19


ai veà öôm laïi muøa rôi laùñôïi cuoái thu sau seõ nhaéc thaàm

ngöôøi tôùi hay laø chöa tôùi nhæcoù tieác thöông gì coù öôùc mong

ai veà tha thieát ngöng laøn gioùaáp uû canh daøi moät yù thuqueân maát thôøi gian ñaâu giöõ ñöôïcnhöõng ñi nhöõng ñeán nhöõng bao giôø

ai veà gom laïi maây chieàu nhôùThaáp thoaùng trong mô hieän boùng ngöôøiTreân loái ñi ñaày thô moäng ñoùchieác laù thu vaøng ruïng xuoáng vai.

Cali 9/03Phaïm Kim Khoâi K19

Thu cuoái ai veà

ña HIEäu 87 127

Khi ngöôøi daân treân toaøn theá giôùi rung chuoâng, môû röôïu, tung giaáy nguõ saéc ñeå chaøo möøng Hoøa Bình vieät nam, cuøng luùc ñoù taïi moät hoùc heûm

cuûa vieät nam, treân ngoïn ñoài cao naêm möôi thöôùc giöõa ranh giôùi hai tænh Taây ninh, Bình Long, moät cöù ñieåm quaân söï troâng xuoáng hai con suoái baét ñaàu noå suùng nhö tia chôùp giöõa ngaøy quang. Traän ñaùnh Toáng Leä chaân baét ñaàu naëng ñoä. Lôïi duïng ngöng baén, coäng saûn ra maët taán coâng ngaøy. Khoâng ai treân theá giôùi bieát ñeán, taát caû muoán xoùa ñi, boû qua tai naïn cuïc boä cuûa moät vieät nam raém roái. Hoøa Bình: thöù röôïu nhaït maø theá giôùi haèng laâu khoâng ñöôïc uoáng. Toáng Leä chaân: traän chieán cuoái muøa vaø coâ ñôn nhaát cuûa doøng thôøi gian binh löûa. Tính ñeán nay, caên cöù bò vaây ñuùng 17 thaùng hay 510 ngaøy. Khoâng ai trong chuùng ta nghó ñeán con soá nhoû beù gheâ gôùm naøy. chuùng ta cuõng laø nhöõng keû coù toäi. Stalingrad bò ngöôøi ñöùc bao vaây 76 ngaøy, ngöôøi Myõ giöõ cöù ñieåm Bataan 66 ngaøy, quaân löïc anh vaø khoái Thònh

LTS: Sau 510 ngaøy coá thuû, Toáng Leä Chaân ñaõ bò ñòch chieám nhöng traän chieán naøy ñaõ ghi vaøo quaân söû nhöõng trang anh huøng ca laãm lieät cuûa Ngöôøi Lính Vieät Nam Coäng Hoaø maø tieâu bieåu laø TÑ92BÑQ do Trung Taù Leâ Vaên Ngoân K21 chæ huy. Baøi ñöôïc trích moät chöông trong, “Tuø Binh & Hoøa Bình” cuûa nhaø vaên Phan Nhaät Nam K18. Ña Hieäu xin haân haïnh giôùi thieäu cuøng ñoäc giaû.

Toáng Leä Chaân: Gioït nöôùc Maét Khoâ cuûa Hoøa Bình Mieàn nam


vöôïng chung töû thuû Tobruk 241 ngaøy vaø ôû vieät nam, “ñòa ñaøng” cuûa chieán tranh, nôi binh ñao tung hoaønh khoâng giôùi haïn, chuùng ta cuõng ñaõ coù nhöõng nôi choán vôùi teân goïi ñeå ñôøi nhö ñieän Bieân Phuû bò bao vaây tôùi soá löôïng 57 ngaøy. Gaàn guõi vaø coøn ñöôïc nhôù laø nhöõng traän ñaïi chieán khôûi ñi trong muøa heø 1972, nhöõng traän ñaùnh vöôït qua haún chieán söû theá giôùi vôùi caùc ñòa danh: Kontum, an Loäc, quaûng Trò. nhöng delta, charlie ôû Kontum cuõng chæ keùo trong vaøi ngaøy, an Loäc 110 ngaøy vaø quaûng Trò thöïc söï ñeán ngaøy 25/7/1972 ñaõ ñöôïc giaûi toûa phaàn lôùn. Theá neân, Toáng Leä chaân vôùi 510 ngaøy bò vaây haõm phaûi ñöôïc xem laø traän ñaùnh dai daúng nhaát lòch söû chieán tranh nhaân loaïi. caên cöù nhoû beù ñoù töø ngaøy 10/5/1972 ñaõ bò môø khuaát sau laøn khoùi daäy leân töø an Loäc, quaûng Trò, Kontum - vaø ñeán nay - saùu thaùng sau ngaøy hoøa bình ñoäc haïi, chieác tieàn ñoàn laïi caøng coù khuynh höôùng bò xoùa môø ñeå che daáu vaø voâ hieäu hoùa toäi aùc cuûa nhöõng ngöôøi coäng saûn. chuùng ta phaûi nhoû xuoáng gioït nöôùc maét ñeå caàu nguyeän cho moät nhoùm ngöôøi trong 510 ngaøy ñaõ phaán ñaáu ñeå chöùng toû cuøng theá giôùi: Toäi aùc ñaõ ñoàng nghóa cuøng ngöôøi coäng saûn. Toáng Leä chaân, gioït nöôùc maét tinh tuyeàn töø söùc ñoái khaùng voâ bôø cuûa ngöôøi vieät mieàn nam. caên cöù ñöôïc thieát laäp treân ngoïn ñoài cao naêm möôi thöôùc, troâng xuoáng hai con suoái Takon vaø neron, nhöõng nhaùnh nguoàn ñaàu tieân cuûa soâng Saøi Goøn, daày ñaëc khaép mieàn Taây ninh, Bình Long, naèm treân ñöôøng ranh cuûa hai tænh naøy, caùch an Loäc möôøi laêm caây soá veà phía ñoâng-baéc vaø ôû phía nam bieân giôùi vieät-Mieân khoaûng möôøi ba caây soá. ñieåm nhoïn cuûa chieác Moõ veït, ñaïi baûn doanh cuûa cuïc R, Trung Öông cuïc Mieàn nam chæa thaúng vaøo caên cöù. Toáng Leä chaân tröôùc kia laø moät trong nhöõng traïi daân söï chieán ñaáu thuoäc Löïc Löôïng ñaëc Bieät maø ngöôøi Myõ ñaõ thaønh laäp töø naêm 1967. Trong laõnh thoå quaân Khu III doïc theo bieân giôùi vieät-Mieân töø Taây ninh qua Phöôùc Long coù nhöõng traïi Beán Soûi, Thieän ngoân, Katum, Toáng Leä chaân, Loäc ninh, quaûn Lôïi, Buø Gia Maäp, chæ rieâng traïi Beán Soûi

ña HIEäu 87 129

naèm trong noäi ñòa Taây ninh, caùc traïi coøn laïi laøm thaønh moät haøng raøo song song vôùi bieân giôùi heä thoáng tieàn ñoàn ngaên chaën, baùo ñoäng laàn xaâm nhaäp, ñieàu ñoäng cuûa quaân ñoäi coäng saûn töø beân kia bieân giôùi, nôi coù nhöõng ñòa danh ñaõ moät laàn vang doäi nhö Löôõi caâu, Moõ veït. Heä thoáng traïi coøn laø nôi phaùt xuaát nhöõng cuoäc haønh quaân tuaàn tieåu phaùt hieän vaø tieâu dieät caùc ñôn vò ñòch trong vuøng.

vuøng hoaït ñoäng cuûa traïi cuõng laø chieán khu cuûa giaëc: chieán khu c, vaø cuõng nhö heä thoáng ñöôøng lieân tænh maø chính quyeàn Toång Thoáng dieäm ñaõ thaønh laäp töø nhöõng naêm 1960, 1961, nhöõng traïi Löïc Löôïng ñaëc Bieät, saûn phaåm ñaéc yù cuûa Toång Thoáng Kennedy, ngöôøi ñöôïc yeâu chuoäng nhaát cuûa 37 ñôøi toång thoáng Myõ. nhöng ñeán baây giôø, naêm 1973 taïi vieät nam, luùc ngöôøi Myõ ñaõ quay phi cô veà clark Field, Guam, boû laïi xöù sôû ñoâng döông mòt muø tieáng ñaïn trong aâm voïng hoøa bình. caùc traïi kia chæ coøn laïi laø nhöõng chieán tröôøng ñòa phöông bò coâ laäp vôùi theá giôùi beân ngoaøi ñaønh ñoaïn.

Khoâng phaûi laø chieán tranh nöõa, ñaây chæ coøn laø nhöõng côn soát vôõ da cho “Hoøa Bình” nguy hieåm. Toáng Leä chaân, côn soát cuoái cuøng vaø dai daüng. döôùi chaân ñoài caên cöù veà phía baéc coøn coù ñöôøng 246 noái Taây ninh vaø Bình Long, xuyeân qua lôùp röøng xanh laù, ñaây laø con loä huyeát maïch ñeå Maët Traän noái lieàn hai vuøng sinh töû, khu c vaø khu d. Toáng Leä chaân cuõng laø yeát haàu chaën ngang ñöôøng daây Baéc-nam noái baûn doanh cuïc R vaø vuøng daàu Tieáng, ñeå töø ñaây xaâm nhaäp xuoáng Bình döông - Gia ñònh. vôùi vò trí chieán thuaät quan troïng nhö theá, Toáng Leä chaân khoâng coøn laø muïc tieâu quaân söï thoâng thöôøng, caên cöù nhoû beù naøy coù moät taàm quan troïng khaån thieát. Kieåm soaùt ñöôïc boán höôùng Taây-ñoâng, Baéc-nam cuûa toaøn heä thoáng giao lieân quan troïng trong loøng caên cöù ñòa ñoái phöông. Töø ngaøy thaønh laäp, Toáng Leä chaân chöa heà coù moät ngaøy thanh bình. Teân ñòa phöông laø Tonleù chombeù, vò chæ huy tröôûng ñaàu tieân, Thieáu Taù ñaëng Höng Long, goïi traïi thaønh Toáng Leâ chaân, binh só noùi thaønh Toáng Leä... nhöõng ngöôøi ngoaøi binh chuûng löïc löôïng ñaëc bieät phaàn ñoâng goïi theo danh töø haøm


suùc naøy. Toáng Leä chaân - teân tieàn ñònh cho soá kieáp nghieät ngaõ. naêm 1970, trong chöông trình caûi tuyeån binh chuûng, binh só traïi phaàn ñoâng laø daân söï chieán ñaáu thuoäc saéc daân Stieâng tình nguyeän ôû laïi cuøng caên cöù ñeå bieán caûi thaønh Tieåu ñoaøn 92 Bieät ñoäng quaân Bieân Phoøng. Thaùng 4/72 song song vôùi caùc cuoäc cöôøng taäp vaøo Loäc ninh, an Loäc, coäng quaân ñaõ coù yù ñònh “uûi laùng” heát daõy caên cöù bieân phoøng treân ñeå roäng ñöôøng ñieàu quaân, cuøng chuyeån vaän quaân nhu, quaân cuï. Tình hình khaån tröông cuûa thôøi gian aáy ñaõ khieán boä chæ huy Bieät ñoäng quaân quaân Khu III quyeát ñònh ruùt heát löïc löôïng thuoäc boán caên cöù: Thieän ngoân, Katum, Toáng Leä chaân vaø Buø Gia Maäp. nhöng ngöôøi chæ huy cuûa Toáng Leä chaân ñaõ coù caâu traû lôøi sau khi nhaän ñöôïc leänh:

- Xin ôû laïi ñeå chieán ñaáu baûo veä caên cöù. di taûn tieác quaù, Bieät ñoäng quaân maø di taûn yeáu quaù...

- Tình hình coù giöõ noåi khoâng? - Taát caû binh só ñeàu xin ôû laïi baèng moïi giaù ñeå baûo veä uy

tín binh chuûng! ñònh meänh ñaõ ñieåm giôø phuùt ñoù, löïc löôïng nhoû beù cuûa Tieåu ñoaøn 92 Bieät ñoäng quaân Bieân Phoøng trôû neân nhöõng anh huøng laëng leõ cuûa traän ñaùnh cuoái cuøng laøm saùng toû söùc chieán ñaáu beàn bó cuûa ngöôøi cho Hoøa bình. Hoøa Bình vieät nam, giaác mô toäi nghieäp cuûa moät daân toäc ñöôïc töôùi theâm maùu noùng cuûa nhöõng ngöôøi lính voâ danh Tieåu ñoaøn 92 trong moät hoùc cuûa nuùi röøng mieàn ñoâng nam boä. Theá giôùi giöõ ñöôïc caân baèng treân hoøa bình vaát vaû naøy. Toaøn theå nhaân loaïi coù bieát theá khoâng?

Giöõ moät vò theá troïng yeáu trong heä thoáng giao lieân giöõa caên cöù ñòa cuûa ñòch, baûo veä ñöôïc caïnh söôøn phía taây cho an Loäc, Toáng Leä chaân treân baûn ñoà haønh quaân cuûa Ban Tham Möu cuïc R ñaõ ñöôïc xaùc ñònh laø moät muïc tieâu caàn phaûi “döùt ñieåm”. ngaøy 10/5/72 coäng quaân doàn löïc löôïng ñaùnh traän bieån ngöôøi vaøo caên cöù coù chieán xa yeåm trôï sau khi ñaëc coâng ñaõ xaâm nhaäp ñöôïc vaøo voøng ñai phoøng thuû. nhöng caên cöù vaãn ñöùng vöõng ñöôïc nhö lôøi nguyeàn, ngöôøi chæ huy cuûa traïi mang teân Leâ vaên ngoân vôùi soá tuoåi khieâm

ña HIEäu 87 131

nhöôïng, 25 tuoåi, ñaõ giöõ ñöôïc lôøi theà. ngoân thuoäc khoùa 21 ñaø Laït ra tröôøng naêm 1966, baây giôø - thaùng 9/73, ngoân mang caáp baäc Trung Taù. Moät thôøi gian kyû luïc nhöng khoâng ai tò hieàm. Khoâng theå tò hieàm ñöôïc vì hình nhö quaân söû theá giôùi khoâng coù moät ñôn vò naøo bò vaây trong thôøi gian 510 ngaøy vaãn coøn ñôn ñoäc chieán ñaáu. ngoân vaø Tieåu ñoaøn 92 cuûa anh laø moät bieät leä, hieän thöïc yù nieäm cao caû veà traùch nhieäm vaø giaù trò maø ngöôøi lính muoân ñôøi hieän thöïc. nhöõng ngöôøi lính khaép nôi cuûa theá giôùi ñaõ nhieàu laàn chöùng toû taàm voùc vó ñaïi cuûa mình treân ñaûo Saipan, nôi buoàng laùi cuûa nhöõng chieác maùy bay Zeùro, trong nhöõng phi vuï treân vuøng trôøi aâu chaâu ñöôïc ñan kín bôûi moät löôùi löûa ñaïn phoøng khoâng suoát ñeä nhò theá chieán. ÔÛ vieät nam, traän Maäu Thaân 1968, Haï Laøo 1971 vaø suoát naêm 1972, nhieàu ñôn vò, nhieàu ngöôøi lính ñaõ chöùng toû phaåm chaát vó ñaïi cao caû cuûa mình. Treân taát caû moïi cao ñieåm ñoù, Toáng Leä chaân röïc rôõ vôùi aùnh saùng cuûa rieâng mình. ngaøy 8/6/72, an Loäc ñöôïc chính thöùc giaûi toûa sau khi Tieåu ñoaøn 6 duø “baét tay” ñöôïc vôùi Tieåu ñoaøn 8 duø, löïc löôïng cöïc nam cuûa cöûa ngoû vaøo an Loäc, coäng saûn thu quaân veà phía taây ñeå boài döôõng vaø chuaån bò ñaùnh lôùn. daõy caên cöù baïn ñaõ di taûn, Toáng Leä chaân coøn laïi moãi mình, coâng Tröôøng 9 vieät coäng duøng löïc löôïng cô höõu thay phieân nhau nhoài Toáng Leä chaân trong suoát moät naêm daøi.

ngaøy 27/1/73 Hieäp ñònh Ba Leâ ñöôïc kyù keát ñeå taùi laäp Hoøa Bình taïi vieät nam. ngaøy 25/1/73 cuõng laø ngaøy n (1) cuûa cuoäc taán coâng cöôøng taäp vaøo Toáng Leä chaân, coäng quaân muoán “uûi laùng” caên cöù ñeå hoaøn toaøn kieåm soaùt voøng ñai bieân giôùi töø Taây ninh qua Loäc ninh, cuoäc taán coâng khoâng thaønh vaø baây giôø - thaùng 9/1973 - taùm thaùng sau ngaøy “ngöng baén”, theo thoáng keâ chính xaùc cuûa ngöôøi lính ngoài döôùi haàm troán phaùo, theo baøi tính coäng cuûa vieân só quan haønh quaân tieåu ñoaøn: caên cöù bò phaùo kích 233 laàn, 20 laàn bò taán coâng bieån ngöôøi, 7 laàn ñaùnh ñaëc coâng vaø chieác ñoàn trô troïi treân ñænh cao 50 thöôùc ñoù ñaõ nhaän 14.500 traùi ñaïn ñuû loaïi noå lieân tuïc trong taùm thaùng hay 220 ngaøy ñöôïc goïi laø “Hoøa Bình” treân ñaát nöôùc vieät nam!!


cuoäc bao vaây ñaõ dieãn ra trong 510 ngaøy daøi, binh só bò thöông vaø cheát leân ñeán gaàn con soá 100, phaàn lôùn bò thöông khoâng di taûn ñöôïc. Baát chaáp luaät leä quoác teá, baát chaáp caû loøng nhaân ñaïo giöõa nhöõng sinh vaät goïi laø ngöôøi, vaø raát traùi ngöôïc vôùi “tinh thaàn hoøa giaûi vaø hoøa hôïp daân toäc” maø töø teân lính gaùc ôû bôø baéc soâng Thaïch Haõn ñeán gaõ Thöôïng Taù toùc baïc ngoài ôû baøn hoäi nghò luoân luoân moàm noùi leân vôùi veû trang nghieâm caån maät. Maùy bay tröïc thaêng taûi thöông laø muïc tieâu thöïc taäp cho caùc ñôn vò phoøng khoâng coäng saûn döïng daày ñaëc quanh caên cöù. ngaøy 10/8/73 phi vuï taûn thöông choùt khoâng thöïc hieän ñöôïc, chieác uH.1 cuûa Phi ñoaøn 233 bò ñoán ngaõ, phi haønh ñoaøn phaûi ôû laïi caên cöù vaø nhöõng ngöôøi naøy chæ coù theå trôû ra khi nhöõng ngöôøi baïn cuøng phi ñoaøn ñaõ thöïc hieän ñöôïc moät chuyeán bay khoâng gioáng baát cöù moät phi vuï tröïc thaêng naøo cuûa cuoäc chieán möôøi naêm. Phi vuï baét ñaàu luùc möôøi hai giôø ñeâm töø phi tröôøng Bieân Hoøa vaø muïc tieâu laø Toáng Leä chaân. Phi vuï naøy coøn coù nhieäm vuï mang soá tieàn thöôûng cuûa quaân daân vuøng III taëng Tieåu ñoaøn 92 vaø caëp lon Trung Taù cho ngoân. Phi tuaàn tröôûng cuûa chuyeán bay naøy laø Thieáu Taù Baûo baïn cuøng khoùa vôùi ngoân. nhöng tình traïng bi traùng naøy ñaõ naåy nôû ra moät khía caïnh khaùc, trong soå baûy möôi laêm ngöôøi bò thöông, con soá xin ôû laïi leân ñeán boán möôi.

ñeán moät luùc naøo ñoù, trong moät hoaøn caûnh thích hôïp, söï can tröôøng trôû neân nhö moät tính chaát toång quaùt vaø chung cuûa coäng ñoàng. Beänh soát reùt vaø phuø thuûng ñaõ khoáng cheá toaøn traïi nguyeân do bôûi thieáu dinh döôõng vaø cuoäc soáng chaät choäi quaù laâu döôùi haàm ñaát. Trong thaùng 7/73 caùc cuoäc tieáp teá thaû duø töôûng chöøng nhö khoâng theå thöïc hieän ñöôïc. chieác moùc noái kieän haøng vaø boä phaän phoái hôïp treân maùy bay khoâng coøn nöõa. cuoäc hoïp cuûa caùc giôùi chöùc cao caáp nhaát veà tieáp vaän vaø khoâng trôï ñaõ dieãn ra doàn daäp ñeå giaûi quyeát vaán ñeà “caùi moùc”, maø moät boä phaän chính laø ñoaïn daây cable daøi chöøng moät taác. ñoaïn daây cable naøy coù nhieäm vuï giöõ palette (taám saét laøm ñeá cuûa kieän haøng thaû duø) vôùi heä thoáng phoái hôïp; khi maùy bay ñeán ñòa ñieåm thaû duø, boä phaän caét seõ ñöôïc baám

ña HIEäu 87 133

nuùt ñeå chaët xuoáng ñoaïn daây naøy, palette mang kieän haøng seõ laên ra cöûa maùy bay treân heä thoáng baùnh xe. Töø tröôùc ñeán nay, caùc cô quan thaû duø khoâng quaân chaúng ai ñeå yù ñeán ñoaïn daây ngaén nguûi naøy vì quaù thöøa thaûi. Khi Toáng Leä chaân bò vaây lieân tuïc, ñoà tieáp lieäu, tieáp teá phaûi thaû duø, neân ñeán moät luùc ngöôøi ta khaùm phaù ñoaïn giaây caàn thieát naøy bò thieáu!! Muoán gôûi mua ôû Myõ phaûi gôûi ñuùng nôi saûn xuaát noù qua moät heä thoáng ñaët haøng phöùc taïp, tröôùc moät thôøi gian daøi, ñoaïn daây cuõng phaûi ñöôïc goïi baèng aùm soá leâ theâ, haõng cheá taïo môùi cung caáp ñuùng. Phe ta, voán truyeàn thoáng “gì cuõng ñöôïc” neân ñeán luùc caàn môùi baät ngöõa, khoâng laøm sao caáp thôøi giaûi quyeát ñöôïc.

nhöng caùi khoù khoâng boù caùi khoân, daây lôùn ñuùng côõ khoâng coù thì bieán cheá baèng hai sôïi daây nhoû keát vaøo nhau... vaø keát quaû, duø thaû möôøi caùi heát saùu caùi rôi ra ngoaøi caên cöù!! Khoaûng troáng giöõa hai sôïi daây nhoû keát laïi ñaõ laøm thôøi gian caét ñoaïn giaây daøi hôn vaøi giaây. vaøi giaây cuûa toác ñoä hôn hai traêm daëm giôø khi phi cô thaû duø ñaõ laøm cho chieác duø bay ra khoûi chieác ñoàn nhoû beù. Bi thaûm hôn, coù nhöõng ngaøy bò coäng quaân phaùo kích vaø taán coâng lieân tuïc, toaøn caên cöù phaûi nhòn ñoùi hoaëc baét giaùn ôû caùc haàm caàu ñeå nöôùng aên thay côm!! nhöng duø thieáu thöùc aên vaø soáng döôùi haàm laâu trong 510 ngaøy, cuøng moät luùc söùc chieán ñaáu laïi taêng tröôûng theo chieàu cao, theo cöôøng ñoä taán coâng vaø phaùo kích cuûa giaëc. Toáng Leä chaân baét chuùng ta suy nghó khi bieát ñöôïc Gilles, vieân töôùng nhaûy duø löøng danh cuûa quaân ñoaøn vieãn chinh Phaùp ñaõ noùi cuøng cogny vaø navarre: “Haõy moùc toâi ra khoûi ñaáy (Ñieän Bieân Phuû), toâi vöøa soáng saùu thaùng ôû ‘oå chuoät’ Na Saûn... Toâi quaù sôï nhöõng ñieåm böng bít nhö theá naøy!!” - saùu thaùng ôû cöù ñieåm na Saûn trong vò theá cuûa moät ngöôøi chæ huy cuøng vôùi phöông tieän vaät chaát thöøa thaûi cuõng ñuû laøm cho oâng töôùng goác ngöôøi corse phaûi kinh khieáp - theá nhöng treân ngoïn ñoài naêm möôi thöôùc, döôùi haàm saâu laïnh tanh, vieân trung taù treû nhaát quaân Löïc Mieàn nam, Leâ vaên ngoân ñaõ soáng ñeán ngaøy thöù 510 cuøng tieåu ñoaøn Bieät ñoäng vôùi quaân soá thieáu huït vaø thöïc phaåm phaûi deø seûn töøng tuùi côm saáy.


ñau ñôùn hôn taát caû, ngoân chieán ñaáu trong hoøa bình giaû taïo vaø gian doái maø ñoái phöông cuøng theá giôùi ñang nhaân danh moãi giôø, moãi phuùt. nhöõng giôø phuùt Tieåu ñoaøn 92 aån mình döôùi giao thoâng haøo ñôïi côn phaùo qua, giôø phuùt cuûa 510 ngaøy thieáu aùnh maët trôøi. vaäy vaán ñeà ñöôïc ñaët ra cuøng söï kieän nhö ñaõ trình baøy: chuùng ta phaûi laøm gì cho soá ngöôøi nhoû beù cao caû treân cao ñieåm naêm möôi naøy? ngaên chaën, phaùt hieän ñòch, giöõ caên cöù ñeå laøm baøn ñaïp tung quaân tuaàn tieåu, taán coâng vaø truy kích ñòch, nhöõng muïc tieâu ñaàu tieân maø yù nieäm haønh quaân ñaõ ñaët ñeå cho caên cöù khoâng coøn nöõa. chuùng ta chæ coøn laïi moät bieåu töôïng bi traùng, chæ coù moät chieán tröôøng phi lyù ñeå nhöõng ngöôøi anh huøng aâm thaàm ngaõ xuoáng trong laëng leõ, laøm saùng toû caùch taøn aùc, khieáp nhöôïc cuûa moät hoøa bình ñoäc haïi. chuùng ta seõ laø gì neáu boû qua hay thuï ñoäng buoâng thaû ñeå duy trì tình traïng phi lyù ñoäc ñòa naøy. Phieân hoïp ñaëc bieät caáp Tröôûng ñoaøn ngaøy 17/3/73 do vieät nam yeâu caàu vaø Hoa Kyø chuû vò, chính thöùc ñaët Toáng Leä chaân leân baøn hoäi nghò. Tröôûng ñoaøn vieät nam coäng Hoøa, Töôùng dö quoác ñoáng ñeà nghò ba bieän phaùp caáp baùch:

- cöû ngay moät Toå LHqS/4B Trung Öông ñi Toáng Leä chaân ñeå ñieàu tra vi phaïm, sau khi coù thoûa thuaän taïi hoäi nghò.

- neáu hai phe coäng saûn khoâng thoûa thuaän ñeà nghò, Hoa Kyø treân tö caùch chuû vò göûi vaên thö yeâu caàu uBqT cöû ngöôøi ñi ñieàu tra.

- Yeâu caàu phía Maët Traän Giaûi Phoùng ra leänh ngay cho caùc ñôn vò cuûa mình chung quanh Toáng Leä chaân phaûi ôû nguyeân vò trí khoâng ñöôïc baén leân phi cô cuûa uBqT khi ñeán ñieàu tra.

nhöng loïc löøa laø tính chaát cô baûn, phía MTGP bieát chaéc phieân hoïp ñaëc bieät naøy seõ thaûo luaän moät vaán ñeà nghieâm troïng maø hoï chöa coù chæ thò ñeå giaûi quyeát; duø Traàn vaên Traø mang quaân haøm Trung töôùng chaêng nöõa oâng ta cuõng khoâng bao giôø quyeát ñònh ñöôïc moät vaán ñeà gì, duø vaán ñeà ñoù chæ thuoäc veà nguyeân taéc, thuû tuïc neáu chöa coù chæ thò tröôùc, neân

ña HIEäu 87 135

Traø ñaõ vaéng maët ñeå cho vieân ñaïi Taù ñaëng vaên Thu ñaïi dieän hoïp thay. Tröôùc ba ñeà nghò xaùc ñaùng cuûa moät vaán ñeà cuï theå, Thu khoâng ngaäp ngöøng, boái roái neù traùnh vôùi toá caùo: vieät nam coäng Hoøa ñaõ vi phaïm ngöng baén taïi ñöùc Phoå, Sa Huyønh, (quaûng ngaõi), ñöùc cô (Pleiku)... vaø keát luaän ung dung: chính vncH vi phaïm taïi caùc ñòa ñieåm treân! Khoâng moät lôøi noùi, khoâng moät töø ngöõ nhaéc ñeán söï kieän, ñòa danh Toáng Leä chaân. Tröôûng phaùi ñoaøn Baéc vieät gaät guø taùn ñoàng, laäp laïi lôøi phaùt bieåu cuûa MTGP vôùi thöù töï töø ngöõ ñòa danh ñöôïc noùi khaùc ñi moät chuùt. Baøi hoïc ñaõ ñöôïc hoïc töø nhaø, caùc caäu hoïc troø coäng saûn laäp laïi khoâng sai moät chöõ baát chaáp noäi dung roõ reät cuûa ba ñeà nghò - YÙ kieán - Yeáu toá khoâng bao giôø coù trong ñaàu cuûa caù nhaân ngöôøi coäng saûn khi chöa “hoäi yù”!! Thaáy hai phaùi ñoaøn coäng saûn khoâng ñaù ñoäng gì ñeán ba ñeà nghò vöøa trình baøy. Phaùi ñoaøn vieät nam coäng Hoøa laäp laïi ñeà nghò laàn thöù hai: neáu Ban Lieân Hieäp quaân Söï Boán Beân Trung Öông chöa thoáng nhaát yù kieán thì yeâu caàu Hoa Kyø gôûi vaên thö cho uÛy Ban quoác Teá ñeå uÛy Ban naøy ñi ñieàu tra. Maët Traän Giaûi Phoùng cuøng Baéc vieät laïi haùt leân moät noäi dung: “Khoâng ñoàng yù vieäc gôûi vaên thö cho uÛy Ban quoác Teá vì tình hình chöa roõ reät, chöa coù an ninh khoâng tieän lôïi cho uÛy Ban quoác Teá ñeán ñeå ñieàu tra...” Phieân hoïp ngöng ôû keát luaän naøy. “Tinh thaàn nhaát trí” cuûa vaên baûn Hieäp ñònh. Tính chaát khoâng bao giôø coù ôû baøn hoäi nghò.!! cho chaéc aên hôn nöõa, phía coäng saûn môùm lôøi cho hai phaùi ñoaøn Ba Lan, Hung Gia Lôïi, khi tieáp nhaän vaên thö cuûa Hoa Kyø yeâu caàu ñi ñieàu tra Toáng Leä chaân: “uBqT khoâng ñoàng yù ñi ñieàu tra ôû moät nôi khi nôi ñoù chöa ñöôïc an ninh!” Muoán chaéc hôn, hai phaùi ñoaøn quoác teá coäng saûn naøy laïi ñöa theâm ñieàu kieän: Seõ chòu ñi neáu phaùi ñoaøn MTGP cöû só quan lieân laïc thaùp tuøng cuøng tröïc thaêng. Leõ taát nhieân ñieàu kieän khoâng ñöôïc thöïc hieän vì MTGP chaéc chaén khoâng bao giôø ñoàng yù cöû só quan lieân laïc thaùp tuøng. Moät tuaàn troâi qua, keå töø phieân hoïp 17/3/1973, taát caû noã löïc veà Toáng Leä chaân ñeàu bò chaén loái bôûi hai ngoùn ñoøn


“Tình hình Toáng Leä chaân chöa roõ reät. Phaùi ñoaøn MTGP chôø chæ thò cuûa thöôïng caáp” vaø ñoøn “vì MTGP khoâng cöû só quan lieân laïc ñi cuøng neân uÛy Hoäi quoác Teá khoâng theå ñeán ñieàu tra...” Maët Traän Giaûi Phoùng, Baéc vieät, Ba Lan, Hung Gia Lôïi nöông vaøo nhau nhoài quaû boùng voâ lieâm só, neù traùnh haún vaán ñeà. ngaøy 23/3/1973, chæ coøn boán ngaøy nöõa laø heát thôøi haïn saùu möôi ngaøy laøm vieäc cuûa Ban Lieân Hôïp quaân Söï boán beân, Hoa Kyø thuùc duïc phaùi ñoaøn Gia naõ ñaïi (chuû Tòch uÛy Ban quoác Teá) tröïc tieáp thu xeáp vôùi MTGP ñeå sôùm ñieàu tra söï kieän Toáng Leä chaân, MTGP troán khoâng noåi, ñaønh ñöa ñaïi Taù voõ ñoâng Giang, Phoù Tröôûng ñoaøn ra gaëp ñaïi Taù Lomis (Gia naõ ñaïi), thoûa thuaän cöû só quan lieân laïc cuûa Maët Traän theo uÛy Ban quoác Teá ñeán Toáng Leä chaân vaøo ngaøy 24/3/1973. nhöng roát cuoäc cuõng chæ laø troø ñaùnh traùo, theo thoûa thuaän cuûa Giang, só quan Maët traän seõ töø Taân Sôn nhaát ñi Toáng Leä chaân tieáp xuùc vôùi löïc löôïng coäng saûn ôû ñaây, xong trôû veà Bieân Hoøa (Bieân Hoøa laø khu v Lieân Hôïp quaân Söï, töùc laø vuøng III cuûa vncH) ñeå ñoùn uÛy Ban quoác Teá vaøo Toáng Leä chaân. Gaõ só quan lieân laïc cuûa Maët Traän nhaän chæ thò tröôùc, neân thay vì töø Toáng Leä chaân, y trôû veà haún Taân Sôn nhaát, uÛy Ban quoác Teá ñôïi ôû Bieân Hoøa suoát ngaøy 24/3/1973. cuoäc ñieàu tra Toáng Leä chaân cuûa uÛy Ban quoác Teá khoâng bao giôø coù theå thöïc hieän ñöôïc: Khoâng bao giôø. veà phía Lieân Hôïp quaân Söï, sau moät tuaàn coá gaéng lieân tuïc keå töø phieân hoïp 17/3/1973, vieät nam coäng Hoøa buoäc Maët Traän Giaûi Phoùng phaûi cöû só quan lieân laïc ñeán Toáng Leä chaân ñeå thöïc hieän taûn thöông. nhöng ngaøy 23/3/1973, thay vì xuoáng Toáng Leä chaân nhö ñaõ döï lieäu, vieân só quan Maët Traän xuoáng Soùc con Traên caùch Toáng Leä chaân möôøi caây soá veà höôùng Taây, vieân só quan naøy laáy côù phaûi lieân laïc vôùi “ñòa phöông” y tröôùc, sau moät hoài tìm kieám trong röøng, y trôû laïi tröïc thaêng laáy côù vì bom Myõ vaø vncH ñaõ ñaùnh ñöùt ñöôøng daây, y khoâng tìm ra ai!! chieác tröïc thaêng trôû veà Saøi Goøn, khoâng moät thöông binh ñöôïc di chuyeån. Phaùi ñoaøn vHcH vaãn kieân trì yeâu caàu MTGP phaûi thuaän ñeå vieät nam coäng

ña HIEäu 87 137

Hoøa taûn thöông ôû Toáng Leä chaân, Maët Traän Giaûi Phoùng heát côù töø choái, ngaøy 24/3/1973, hai möôi thöông binh ñaàu tieân vaø cuõng laø cuoái cuøng ñöôïc di taûn. MTGP “hoøa hôïp, hoøa giaûi, daân toäc” vôùi giaù maùu naøy moät laàn ñoäc nhaát. Toáng Leä chaân ñoùng cöûa vónh vieãn vôùi noãi bi huøng cuûa noù. caáp Tröôûng Phaùi ñoaøn, caáp Tröôûng Tieåu Ban lieân tieáp hoïp ñeå doïn saïch vaán ñeà Toáng Leä chaân. nhöng söï thaät laø moät vieäc vaø caùch nhìn cuûa ngöôøi coäng saûn laïi laø moät vieäc khaùc, neân söï kieän quaân ñoäi coäng saûn bao vaây, cöôøng taäp taán coâng vaøo vò trí cuûa ta bieán thaønh “... Moät cuoäc haønh quaân cuûa quaân ñoäi Saøi Goøn laán chieám Toáng Leä chaân, nôi naèm saâu töø laâu trong vuøng giaûi phoùng cuûa chính Phuû caùch Maïng Laâm Thôøi!!” Keøm theâm luaän cöù, löïc löôïng Maët Traän Giaûi Phoùng phaùo vaøo traïi laø raát töï kieàm cheá vì phaûi caûnh caùo ñôn vò trong ñoàn muoán “noáng laán” ra ngoaøi khu vöïc cuûa chính Phuû Laâm Thôøi (Moät ñôn vò chæ hôn hai traêm ngöôøi coù theå naøo taán coâng vaøo voøng vaây cuûa moät sö ñoaøn?!!) veà vieäc goïi loa ñaàu haøng, Maët Traän Giaûi Phoùng giaûi thích: ñoù laø giaûng “ñaïo lyù Hieäp ñònh” cho binh só trong ñoàn bieát: ñaïo lyù veà Hoøa Hôïp, Hoøa giaûi daân Toäc!! YÙ nghó ñích thöïc cuûa ngoân töø ñaõ bieán maát treân löôõi cuûa ngöôøi coäng saûn. nhöng ñieàu voâ lyù thoâ bæ ñaõ ñöôïc döïng ñöùng, ñaøi phaùt thanh vieät coäng aøo aøo toá caùo, Traàn vaên Traø, Leâ quang Hoøa gôûi khaùng thô toá giaùc, caùc thaønh vieân Hung Gia Lôïi, Ba Lan nghieâm chænh nghieân cöùu khaùng thô. vaø bieát ñaâu treân theá giôùi coù moät soá ñoâng ngöôøi tin vaøo khaùng thô gian doái ñoù. Khoâng hieåu ñöùc Giaùo Hoaøng khi ñoïc baûn tin cuûa tôø baùo Toøa Thaùnh ñeà caäp ñeán baûn khaùng thö ñoù ngaøi coù bieát ñeán nhöõng con maét noå löûa döôùi haàm saâu Toáng Leä chaân ñang mong ngaøy mau ñeán. ñau ñôùn hôn heát khi taïi Saøi Goøn, nôi chæ caùch Toáng Leä chaân traêm caây soá ñöôøng chim bay, coù nhöõng ngöôøi ñaõ khoâng bieát hoaëc khoâng muoán bieát nhöõng ngöôøi lính vieät nam ñang ôû trong chieác ñoàn bò vaây vaøo ngaøy thöù 510. vaø nhieàu keû laïi nhìn vaán ñeà ngöôïc laïi: nhö ñaùm ngoïc Lan, chaân Tín, thöù chính khaùch ñoái laäp Hoàng Sôn ñoâng, Hoà ngoïc nhuaän, Hoà Höõu Töôøng, Tröông Gia


Kyø Sanh... (nhöõng nghò só, daân bieåu ñöôïc MTGP nhaéc nhôû nhieàu laàn ôû baøn hoäi nghò khi muoán toá caùo chính quyeàn vncH) nhöõng ngöôøi naøy laø gì trong khi ñoàng loõa vôùi toäi aùc ngaäp maùu naøy? Tính ñeán ngaøy cuûa phieân hoïp ñaàu tieân ñeà caäp ñeán Toáng Leä chaân, hai möôi ngaøy sau ngaøy Hoøa Bình 28/1/1973, caên cöù coù theâm boán cheát vaø hai möôi hai bò thöông. nhöõng ngöôøi naøy cheát cho ai? Phaûi chaêng ñeå baûo veä mieàn nam, trong ñoù coù nhöõng ngöôøi vöøa keå treân, nhöõng keû nhaân danh Hoøa Bình... quaû tình chuùng ta ôû trong moät traïng thaùi hoøa bình sau hôn hai möôi naêm nghe suùng noå vaø löûa chaùy. chuùng ta ñaõ nghe quen tieáng noå ñaïi baùc, hoûa tieån, chuùng ta cuõng daàn quen vôùi ñoä cao cuûa ngoïn löûa Maäu Thaân, hôi noùng töø an Loäc, quaûng Trò, neân hình nhö khi höôûng ñöôïc söï yeân oån ñau ñôùn cuûa nhöõng ngaøy hoâm nay, chuùng ta ñaõ quaù voäi vaõ muoán xoùa tan veát tích chieán tranh, muoán queân ñi nhöõng hình aûnh taøn khoác cuûa thaùng kia, naêm tröôùc. vaø töø, vôùi haïnh phuùc toäi nghieäp naày, giöõa loøng côn loác tuùng ñoùi, chuùng ta ñaõ khoâng coù khaû naêng ñeå nhôù ñeán, ñeå nghó ñeán hình aûnh moät caên cöù: moät caên cöù leû loi coá gaéng ñeå khoûi bò huûy dieät, theå hieän yù muoán “soáng trong töï do vaø hoøa bình”, noãi mô öôùc cuûa toaøn daân toäc... Mô öôùc ñoù coù ta döï phaàn. vaäy, chuùng ta phaûi laøm gì ñöôïc cho Toáng Leä chaân? Toâi vieát leân tieáng keâu bi huøng veà Toáng Leä chaân vaøo thaùng 6/1973, thôøi gian quaân ñoäi coäng saûn ñang chuaån bò traän döùt ñieåm vaøo caên cöù trong dòp muøa möa saép tôùi cuûa naêm 1973. Suoát naêm 73, chieác ñoàn nhoû beù naøy ñaõ ñöùng vöõng ñöôïc tröôùc haøng chuïc laàn taán coâng vaø bò phaùo hôn vaïn quaû ñaïn, vieân chæ huy caên cöù, Trung Taù Leâ vaên ngoân, hình nhö ñònh meänh ñaõ gaén chaët teân anh cuøng chieác ñoàn beù nhoû ñoù, lôøi noùi quyeát chí cuûa ngaøy töû thuû ñaàu tieân ñaõ ñöôïc giöõ troïn nhö teân anh ñaõ ñònh tröôùc: ngoân Moät loøng saéc son giöõ maõi moät lôøi noùi. Trong nguy nan cuûa moãi giôø saùt cuøng caùi cheát, ngöôøi anh huøng laëng leõ vôùi soá tuoåi quaù nhoû so vôùi chieán tröôøng kia quaû ñaõ hieän thöïc hình aûnh linh dieäu keát tinh bôûi söùc chòu ñöïng voâ bôø cuûa daân toäc. ngoøi buùt vieát ra

ña HIEäu 87 139

cuõng hoå theïn tröôùc noãi can tröôøng naøy. nhöõng phieân hoïp cuûa thaùng 3, thaùng 4/74 taïi Ban Lieân Hôïp quaân Söï 2 Beân Trung Öông, phía vieät nam coäng Hoøa laïi lôùn tieáng baùo ñoäng coâng Tröôøng 9 nhaát ñònh ruùt öu khuyeát ñieåm cuûa naêm qua, taäp döôït treân sa baøn cuøng trung ñoaøn 271 quyeát uûi laùng traïi... Trung ñoaøn 271 seõ ñöôïc yeåm trôï tröïc tieáp bôûi moät trung ñoaøn phaùo, moät trung ñoaøn phoøng khoâng vaø moät löõ ñoaøn chieán xa, khoâng keå thaønh phaàn tröø bò vaø chaän vieän. Moät naêm trôøi thöû löûa, moät, hai thaùng thöïc taäp treân sa baøn vaø treân ñòa theá töông töï quaân coäng saûn duøng ñòa ñaïo chieán, coâng kieân chieán khôûi ñi töø 5/4/1974 ñeán 01:00 giôø ngaøy 11/1/1974 ñoaït ñöôïc ñoàn!! ngoân laøm gì ñöôïc vôùi quaân soá 259 ngöôøi vôùi naêm möôi ngöôøi bò thöông töø tröôùc, hai chuïc ngöôøi bò thöông ôû ñôït taán coâng sau cuøng?!! Tieåu ñoaøn 92 ñaõ chieán ñaáu hôn taát caû moïi ñôn vò boä chieán cuûa lòch söû chieán tranh con ngöôøi. ngoân hôn haún nhöõng ngöôøi anh huøng cuûa chieán traän nhaân loaïi, alamo, Saipan, Wake, haøng traêm ngaøn chieán binh theá giôùi ñaõ döïng neân göông saùng can tröôøng veà boån phaän cao caû cuûa ngöôøi lính, ngoân vaø Tieåu ñoaøn 92 Bieät ñoäng quaân döïng chaéc taám bia lôùn nhaát, röïc rôõ nhaát. cao quyù hôn taát caû, ngoân vaø 259 Bieät ñoäng quaân cuûa Toáng Leä chaân laø nhöõng chieán só chieán ñaáu cho hoøa bình: Hoøa Bình cuûa queâ höông vieät nam. chuùng ta trong thaønh phoá bình yeân coù nghó gì khi hay tin Toáng Leä chaân ñaõ bò ñoaït maát, Tieåu ñoaøn 92 môû ñöôøng maùu rôøi caên cöù. chæ coøn gioït nöôùc maét. Phaûi, chæ coøn moät doøng nöôùc maét ngaäp bi huøng.

Phan Nhaät Nam Thaùng 11/1974


Moái lo hoâm nay ñoái vôùi ngöôøi vieät nam laø tham voïng nuoát chöûng vieät nam cuûa Trung quoác. Töøng lôøi noùi, töøng haønh ñoäng cuûa caùc nhaø

laõnh ñaïo Trung quoác hieän nay ñeàu nhaém vaøo höôùng naøy. nhöng moäng baønh tröôùng vaø khoáng cheá vieät nam cuûa

Trung quoác khoâng phaûi trong thôøi ñaïi ñang vöôn mình naøy cuûa Trung quoác môùi coù. ñoù laø giaác moäng ngaøn ñôøi, töø thôøi ñaïi caùc hoaøng ñeá Trung quoác, qua caùc trieàu ñaïi Minh, nguyeân, Thanh. vaø gaàn ñaây ñaëng Tieåu Bình, ngöôøi ñöôïc lieät vaøo baäc anh quaân ñaõ coù ñuû saùng suoát chuyeån höôùng chính trò ñöa Trung quoác ra khoûi traän cuoàng phong Maùcxít vaø Maoít, cuõng laø ngöôøi ñaõ ra leänh cho haøng chuïc sö ñoaøn tieán ñaùnh vieät nam (2/1979). vaø tröôùc ñoù, Mao Traïch ñoâng, moät nhaø ñaïi caùch maïng Trung quoác, ngöôøi ñöôïc coi laø moät hoaøng ñeá taân thôøi cuûa Trung quoác haäu baùn theá kyû 20, ngöôøi heát loøng giuùp ñaûng coäng Saûn vieät nam trong

Traàn Bình Nam

Mao vaø vieät nam

ña HIEäu 87 141

cuoäc chieán tranh choáng Phaùp giaønh ñoäc laäp cuõng – trong moïi haønh ñoäng cuûa oâng – ñeàu coù söï tính toaùn ñeå uy hieáp vaø toái haäu thoân tính vieät nam.

ngöôøi Trung Hoa töø ngaøn xöa vaãn xem vieät nam laø moät phaàn ñaát cuûa Trung quoác. nhöõng khaåu hieäu Trung quoác- vieät nam “nuùi lieàn nuùi, soâng lieàn soâng”, “moâi hôû raêng laïnh” chæ laø nhöõng khaåu hieäu, vaø môùi nhaát laø chaâm ngoân 16 chöõ vaøng “Laùng gieàng höõu nghò, Hôïp taùc toaøn dieän, OÅn ñònh laâu daøi, Höôùng tôùi töông lai” cuõng chæ laø chieâu baøi ñeå che ñaäy nhöõng yù ñoà coù tính lòch söû cuûa Trung quoác.

cho neân vieäc giöõ nöôùc laâu daøi ñoøi hoûi caùc vua chuùa vieät nam hay nhöõng nhaø laõnh ñaïo vieät nam naém vöõng yeáu tính lòch söû ñoù ñeå coù chính saùch phoøng ngöï thích hôïp, duø ñoù laø chính saùch kinh teá, xaõ hoäi hay quoác phoøng.

ñaûng coäng Saûn vieät nam (ñcSvn) töø khi thaønh laäp (1930) cho ñeán naêm 1992 naém vöõng ñöôïc yeáu tính lòch söû naøy. Trong thôøi kyø chieán tranh choáng Phaùp giaønh ñoäc laäp (1945-1954), thôøi kyø xaâm laêng mieàn nam vieät nam (1960-1975) cuõng nhö sau khi thoáng nhaát vieät nam caùc nhaø laõnh ñaïo taïi Haø noäi – duø ñöôïc Trung quoác vieän trôï – vaãn luoân luoân caûnh giaùc yù ñoà cuûa Trung quoác.

nhöng töø naêm 1992, do nhu caàu soáng coøn tröôùc söï suïp ñoå cuûa ñoâng aâu vaø Lieân Bang Xoâ vieát, ñcSvn trôû neân leä thuoäc hoaøn toaøn vaøo Trung quoác vaø neàn an ninh vieät nam trôû neân bò ñe doïa. Söï baûo veä bieân giôùi ñaát lieàn, laõnh haûi, haûi ñaûo trôû neân caøng luùc caøng yeáu ôùt.

Trôû laïi moät ít lòch söû bang giao vieät nam vaø Trung quoác sau khi Mao Traïch ñoâng ñaùnh thaéng Töôûng Giôùi Thaïch vaø thaønh laäp nöôùc coäng Hoøa nhaân daân Trung quoác naêm 1949. Trong cuoán saùch môùi nhaát veà Mao Traïch ñoâng cuûa baø Jung chang vieát chung vôùi oâng Jon Halliday nhan ñeà “Mao: The unknown Story” (nhöõng caâu chuyeän chöa ñöôïc Tieát Loä veà Mao) (1) baø Jung chang ñaõ ñeå daønh moät chöông ñeå noùi veà caùc yù ñoà cuûa Mao ñoái vôùi vieät nam (trang 560 -566).

Theo baø Jung chang, moãi haønh ñoäng cuûa Mao ñoái vôùi


Hoà chí Minh ñeàu coù haäu yù. Trung quoác giuùp huaán luyeän vaø trang bò quaân ñoäi cho oâng Hoà trong chieán dòch bieân giôùi (1950) chuû yù laø khoâng ñeå cho caùc thaønh phaàn quoác daân ñaûng cuûa Töôûng Giôùi Thaïch bò taûo thanh taïi Trung quoác chaïy troán sang Baéc vieät nam coù ñieàu kieän trôû laïi taán coâng Mao (2).

nhöng ñeán naêm 1954, vieät nam môùi thaät söï nghi ngôø Trung quoác tröôùc thaùi ñoä traùo trôû cuûa Baéc Kinh trong cuoäc hoäi ñaøm taïi Geneøve naêm 1954.

naêm 1954 Mao phaùt ñoäng chöông trình canh taân ñeå bieán Trung quoác thaønh moät sieâu cöôøng (Superpower Program). Trung quoác caàn hieåu bieát kyõ thuaät vaø trang thieát bò luùc ñoù ñang bò Taây Phöông caám vaän. Trung quoác tranh thuû vieän trôï cuûa Lieân Bang Xoâ vieát, nhöng Mao bieát chöa ñuû neân Mao vaän ñoäng giaûi toûa caám vaän töø Phaùp vì Phaùp laø nöôùc giöõ ñöôïc tính ñoäc laäp vôùi Hoa Kyø nhieàu nhaát.

Luùc ñoù Phaùp ñang luùng tuùng taïi ñoâng döông. YÙ cuûa Mao laø giuùp Hoà chí Minh ñaåy Phaùp vaøo chaân töôøng roài seõ ra tay gôõ keït cho Phaùp ñeå ñoåi laáy ñieàu kieän ñoøi giuùp ñôõ kyõ thuaät. Thaùng 5/1953 khi cuoäc chieán tranh Trieàu Tieân saép chaám döùt, Trung quoác chuyeån só quan vaø coá vaán sang thaúng bieân giôùi vieät nam chuaån bò cho chieán tröôøng ñoâng döông maø cao ñieåm laø cuoäc chieán thaéng coù tính quyeát ñònh vaùn baøi vieät nam cuûa traän ñieän Bieân Phuû thaùng 5/1954.

Theo taøi lieäu cuûa baø Jung chang, tröôùc khi hoäi nghò Geneøve hoïp (26/4/1954), Mao ñaõ quyeát ñònh seõ giuùp Phaùp vaø tìm moät giaûi phaùp nheï nhaøng cho Phaùp chöù khoâng ñeå cho ñaûng coäng Saûn vieät nam nhaân cuoäc chieán thaéng ñieän Bieân Phuû ñoøi nhöõng ñieàu kieän baát lôïi cho Phaùp. Thoáng nhaát vieät nam baèng caùch ñaåy maïnh caùc cuoäc taán coâng quaân söï, ñuoåi Phaùp moät leøo ra khoûi ñoâng döông laø moät trong nhöõng chöông trình cuûa ñaûng coäng Saûn vieät nam.

ngaøy 7/5/1954 ñieän Bieân Phuû thaát thuû. ngaøy 17/5 chính phuû Phaùp suïp ñoå. Theo keá hoaïch cuûa Mao seõ duøng chieán tröôøng vieät nam ñoåi chaùc vôùi Phaùp, ngaøy 23/5 Thuû Töôùng chu aân Lai gaëp rieâng taân Thuû Töôùng Phaùp Mendes France

ña HIEäu 87 143

taïi Geneøve vaø ñöa ra moùn haøng ñoåi chaùc. Phaùi ñoaøn ñaûng coäng Saûn vieät nam do thuû töôùng Phaïm vaên ñoàng caàm ñaàu hoaøn toaøn khoâng hay bieát söï ñoåi chaùc naøy.

Phaïm vaên ñoàng ñöa ra moät chöông trình ôû theá maïnh goàm chaám döùt chieán tranh, Phaùp ruùt ra khoûi ñoâng döông, thaønh laäp Lieân Bang ñoâng döông vieät Mieân Laøo, vaø khoâng ñoàng yù chia caét vieät nam nhö gôïi yù cuûa phaùi ñoaøn chu aân Lai. oâng ñoàng nghó raèng quaân ñoäi coäng Saûn vieät nam ñang laøm chuû chieán tröôøng Baéc vieät, vaø ñaõ kieåm soaùt moät khu roäng lôùn taïi mieàn nam Trung Boä vaø nam boä neân khoâng coù lyù do gì chaáp nhaän giaûi phaùp chia caét. Maët khaùc vôùi söï maát tinh thaàn cuûa quaân ñoäi Phaùp sau traän ñieän Bieân Phuû vaø thôøi gian höùa heïn cuûa thuû töôùng Mendes France (3), Haø noäi coù theå ñaåy maïnh caùc cuoäc taán coâng quaân söï laø ñuû buoäc ñoái phöông phaûi nhöôïng boä chaáp nhaän chöông trình cuûa Haø noäi.

Tuy nhieân chu aân Lai chæ trích chöông trình cuûa Phaïm vaên ñoàng vaø vöøa aùp löïc vöøa doïa raèng neáu Haø noäi tieáp tuïc thöøa thaéng taán coâng ñaåy Phaùp vaøo chaân töôøng, Hoa Kyø vaø Lieân Hieäp quoác coù theå nhaäp cuoäc nhö ñaõ xaûy ra taïi Trieàu Tieân. chu aân Lai cho bieát neáu Haø noäi khoâng kyù moät baûn hieäp öôùc taïm thôøi chia caét vieät nam thì ñaûng coäng Saûn vieät nam seõ phaûi töï löïc chieán ñaáu, Trung quoác khoâng coù ñieàu kieän ñeå tieáp tuïc giuùp ñôõ (4).

Hoà chí Minh bieát khoâng theå laøm ngöôïc laïi yù cuûa Trung quoác; hôn nöõa, Hoà chí Minh cuõng khoâng muoán thaáy cuoäc chieán tranh vieät nam bieán thaønh moät traän chieán tranh Trieàu Tieân thöù hai neân Hoà chí Minh ra leänh cho Phaïm vaên ñoàng kyù hieäp ñònh hoøa bình chaám döùt chieán tranh vaø chia ñoâi vieät nam qua vó tuyeán 17. Theo caùc nhaân chöùng taïi Geneøve, Phaïm vaên ñoàng ñaõ khoùc maø tuaân leänh Hoà chí Minh. choïn vó tuyeán 17 thay vì vó Hoà Chí Minh


tuyeán 16 laø moät moùn quaø “phuï theâm” cuûa Trung quoác taëng cho Phaùp vì quoác Loä soá 9 noái lieàn Laøo vôùi bieån naèm giöõa vó tuyeán 16 & 17.

Moái nghi ngôø giöõa ñaûng coäng Saûn vieät nam vaø Trung quoác naåy maàm töø ñoù.

ñaàu naêm 1965, khi Brezhnev baét ñaàu chöông trình taêng vieän trang bò naëng cho ñaûng coäng Saûn vieät nam nhö suùng phoøng khoâng vaø hoûa tieãn ñeå choáng cuoäc khoâng taäp cuûa Khoâng quaân Hoa Kyø vaøo mieàn Baéc vieät nam, Mao thuyeát phuïc Brezhnev neân daønh taøi nguyeân ñoù ñeå ñöông ñaàu phía aâu chaâu hôn laø giuùp vieät nam. Maët khaùc Mao thuyeát phuïc Hoà chí Minh chôù neân quaù leä thuoäc vaøo Maïc Tö Khoa. chu aân Lai - suy buïng ta ra buïng ngöôøi - töøng noùi vôùi Phaïm vaên ñoàng raèng: “caùc anh khoâng neân nhaän vieän trôï cuûa Lieân Bang Xoâ vieát… Lieân Bang Xoâ vieát giuùp caùc anh chæ ñeå taïo ñieàu kieän thöông thuyeát laøm hoøa vôùi Hoa Kyø thoâi.”

Trong khi ñoù Mao noã löïc o beá Hoà chí Minh. Mao cho ñoå vaøo vieät nam tieàn baïc vaø haèng ngaøn taán vaät lieäu vaø vuõ khí nheï cuøng vôùi 130.000 binh só ñeå giuùp ñieàu khieån suùng phoøng khoâng vaø baûo trì heä thoáng löu thoâng choáng cuoäc oanh taïc cuûa Hoa Kyø. Theo baø Jung chang, Trung quoác coøn duøng myõ nhaân keá giôùi thieäu moät thieáu phuï treû ñeïp laøm vôï Hoà chí Minh, nhöng Hoà töø choái khoâng nhaän.

ngaøy 31/3/1968 khi Toång Thoáng Johnson tuyeân boá khoâng ra öùng cöû toång thoáng nhieäm kyø 2 (11/1968) vaø ñeà nghò thöông thuyeát, Trung quoác khuyeân Haø noäi ñöøng nhaän lôøi, nhöng Haø noäi voán nghi ngôø thieän chí cuûa Trung quoác ñaõ nhaát ñònh ñi tôùi vaø ngaøy 3/4/68 tuyeân boá nhaän lôøi ñeà nghò cuûa Toång Thoáng Johnson.

Khi cuoäc thöông thuyeát taïi Paris baét ñaàu. chu aân Lai

ña HIEäu 87 145

noùi vôùi Haø noäi raèng Trung quoác coù nhieàu kinh nghieäm thöông thuyeát vôùi Hoa Kyø neân Haø noäi caàn coá vaán cuûa Trung quoác trong phaùi ñoaøn thöông thuyeát, nhöng Haø noäi töø choái. ñeå traû ñuõa, Trung quoác tìm côù ngaên caûn söï chuyeån vaän vaät lieäu chieán tranh cho Baéc vieät (cuûa Trung quoác vaø cuûa nga chôû qua ñöôøng Trung quoác) vaø caét ñöùt caùc cuoäc daøn xeáp vieän trôï töông lai. Haø noäi ñöôïc yeâu caàu ñöøng gôûi phaùi ñoaøn thöông thuyeát vieän trôï döï tính ñi Baéc Kinh thaùng 10/1968.

duø bò Trung quoác laøm khoù khaên, Haø noäi vaãn khoâng ñeå cho Trung quoác naém cuoäc thöông thuyeát taïi Paris.

Khoâng duøng vieän trôï uy hieáp ñöôïc Baéc vieät, Mao duøng phöông phaùp giaùn tieáp. Mao thaønh laäp moät ñaûng coäng Saûn camboát laáy teân laø Khmer ñoû do Polpot caàm ñaàu, vöøa choáng Sihanouk vöøa choáng vieät nam, vaø naêm 1967 Mao ñònh ñaûo chaùnh laät ñoå Sihanouk ñeå thieát laäp moät cheá ñoä thaân Trung quoác taïi ñoù nhöng khoâng thaønh.

cô hoäi tôùi khi Lonol (vôùi söï toå chöùc cuûa cô quan tình baùo Hoa Kyø cIa) ñaûo chaùnh laät ñoå Sihanouk ngaøy 18/3/1970. Mao voäi vaøng ñöa Sihanouk sang Baéc Kinh vaø thuyeát phuïc vieät nam phoái hôïp vôùi Sihanouk thaønh laäp moät maët traän ñoâng döông chung choáng Myõ (leõ dó nhieân) döôùi söï leøo laùi cuûa Trung quoác.

chính saùch cuûa Mao ñoái vôùi Haø noäi thoáng nhaát ôû choã taïo trôû ngaïi khoâng cho vieät nam thoáng nhaát vaø ngaên caûn khoâng ñeå vieät nam taïo aûnh höôûng taïi hai nöôùc Mieân, Laøo. ngay caû Maët Traän Giaûi Phoùng mieàn nam maø Haø noäi ñaõ naën ra do nhu caàu chính trò xaâm laán mieàn nam, Trung quoác cuõng khoâng boû lôõ cô hoäi ve vuoát, mua chuoäc ñeå taùch Maët Traän naøy ra khoûi aûnh höôûng cuûa Haø noäi. chính saùch tröôùc sau cuûa Trung quoác laø khoâng ñeå cho vieät nam trong baát cöù tröôøng hôïp naøo trôû thaønh moät quoác gia thoáng nhaát vaø huøng maïnh.

Trong thôøi kyø chieán tranh (choáng Phaùp 1946-1954), vaø xaâm laán mieàn nam (1960-1975), Haø noäi duøng chính saùch ñi daây giöõa Trung quoác vaø Lieân Bang Xoâ vieát ñeå baûo


ñaûm nguoàn vieän trôï quaân söï vaø kinh teá, nhöng sau khi thoáng nhaát vieät nam (1975), Haø noäi baét ñaàu coù thaùi ñoä ñoäc laäp hôn vôùi Trung quoác.

ñeå giaûi toûa goïng keàm cuûa Trung quoác choïc töø phía cam Boát, thaùng 12/1978 Haø noäi taán coâng laät ñoå cheá ñoä Polpot thaân Trung quoác. Haäu quaû laø cuoäc taán coâng traû ñuõa cuûa Trung quoác qua bieân giôùi phía Baéc thaùng 2/1979.

Haø noäi cuõng chöùng toû chuû quyeàn taïi quaàn ñaûo Hoaøng Sa vaø Tröôøng Sa maø Trung quoác vaãn thöôøng tuyeân boá laø thuoäc Trung quoác. Khi Haø noäi ñaåy maïnh cuoäc taán coâng treân boä chieám mieàn nam naêm 1975, Haø noäi ñaõ cho caùc ñôn vò haûi quaân ra truù ñoùng taïi moät soá ñaûo quan troïng trong quaàn ñaûo Tröôøng Sa ñeå chaän tröôùc söï “xí phaàn” cuûa Trung quoác. Söï hieän ñieän cuûa quaân ñoäi coäng Saûn Haø noäi taïi caùc ñaûo Tröôøng Sa laø ñieàu laøm cho Trung quoác raát khoù chòu vaø ñaõ daãn ñeán cuoäc ñuïng ñoä taïi Tröôøng Sa naêm 1988 laøm cho hôn 80 chieán só haûi quaân vieät nam töû traän.

caùc dieãn bieán treân chöùng toû raèng cho ñeán naêm 1992, duø bò aùp löïc nhieàu phía cuûa Trung quoác, caùc nhaø laõnh ñaïo ñaûng coäng Saûn vieät nam vaãn coá gaéng thöïc hieän truyeàn thoáng baûo veä toå quoác tröôùc cuoäc xaâm laán khoâng meät moûi cuûa Trung quoác.

nhöng vaøo naêm 1992 tình hình theá giôùi chuyeån bieán ñoät ngoät. Lieân Bang Xoâ vieát suïp ñoå vaø Hoa Kyø ñaõ ruùt ra khoûi vuøng Thaùi Bình döông trong khi Trung quoác trôû neân lôùn maïnh veà caû hai maët quaân söï vaø kinh teá. Haø noäi tröôùc söï ñe doïa suïp ñoå ñaõ phaûi nhôø caäy vaøo Trung quoác ñeå soáng coøn neân maát tö theá cuûa moät nöôùc coù chuû quyeàn ñoái vôùi Trung quoác.

Hình nhö caùc nhaø laõnh ñaïo ñaûng coäng saûn vieät nam hieän nay khoâng ñuû baûn laõnh ñeå hoaïch ñònh moät chính saùch giöõ nöôùc trong nhöõng ñieàu kieän môùi. vaø töø söï thieáu vaéng chính saùch vaø nhaân söï laõnh ñaïo vöõng vaøng laø moät chuoãi daøi thua thieät vaø nhöôïng boä.

Haø noäi phaûi kyù hai Hieäp Öôùc ñaát lieàn (1999) vaø bieån (2000) vôùi nhöõng ñieàu khoaûn baát lôïi cho vieät nam. Maát

ña HIEäu 87 147

theâm ñaát trong vuøng aÛi nam quan, thaùc Baûn Gioác, vaø nhieàu chuïc ngaøn haûi lyù roäng trong vònh Baéc vieät. vuøng ñaùnh caù cuûa ngö daân vieät nam trong vònh Baéc vieät vaø ngoaøi khôi bieån nam Haûi bò haïn cheá do chính saùch “gunboat” cuûa Trung quoác. aÛnh höôûng cuûa vieät nam ñoái vôùi hai nöôùc laùng gieàng cam Boát vaø Laøo daàn daàn bò thu heïp. Trung quoác ñaõ thaû hai goïng keàm hai beân hoâng vieät nam, moät beân laø Laøo nay hoaøn toaøn tuøng phuïc Trung quoác, moät beân laø caên cöù taøu ngaàm taïi cöïc nam ñaûo Haûi nam. Töông lai cuûa vieät nam coøn leä thuoäc vaøo nguoàn daàu hoûa treân bieån ñoâng thì vieät nam hieän nay cuõng khoâng coù ñieàu kieän khai thaùc. noã löïc khai thaùc qua vieäc kyù giao keøo tìm daàu khí vôùi coâng ty BP cuûa anh (2007) vaø Exxon Mobil cuûa Myõ (2008) khoâng thaønh tröôùc aùp löïc cuûa Trung quoác.

vieät nam hình nhö ñang maát söï töï do toái thieåu cuûa moät quoác gia ñoäc laäp.

ngö daân bò taøu Trung quoác baén cheát (1/2005) trong vònh Baéc vieät, Haø noäi khoâng daùm leân tieáng coâng khai phaûn ñoái vaø ñoøi boài thöôøng.

Trung quoác laáy ñaát cuûa vieät nam gheùp vaøo quaän huyeän cuûa Trung quoác (12/2007), Haø noäi khoâng daùm ñeå cho nhaân daân bieåu tình baøy toû söï phaûn ñoái.

vaø naêm nay, kyû nieäm 30 naêm traän chieán baûo veä bieân giôùi naêm 1979, baùo chí Haø noäi khoâng ñöôïc vieát laùch töï do ca ngôïi caùc chieán só ñaõ hy sinh baûo veä toå quoác. vaø laøm leã chaøo möøng caùc chieán só ñang truù ñoùng taïi Tröôøng Sa maø baùo chí vaø caùc cô sôû truyeàn thoâng do chính phuû kieåm soaùt khoâng loan tin… vaø coøn nöõa!

vaäy phaûi laøm gì? Phaùt huy noäi löïc vaø lieân keát vôùi ñoàng minh laø saùch löôïc

ngaøn ñôøi ñeå cöùu nöôùc. Lieân keát vôùi ai? neáu khoâng phaûi vôùi Hoa Kyø, uÙc chaâu,

nhaät Baûn, aán ñoä, Lieân Bang nga, Lieân Hieäp aâu chaâu, Hieäp Hoäi asean trong ñoù coù troïng löôïng nhaát laø Hoa Kyø. nhöng chính Hoa Kyø cuõng ñang gaëp khoù khaên vì cuoäc khuûng hoaûng kinh teá vaø trong keá hoaïch chaán höng kinh


teá, Hoa Kyø cuõng ñang nhôø söï hôïp taùc taøi chaùnh cuûa Trung quoác. Trung quoác ñaõ khoâng ngaàn ngaïi cho bieát theá yeáu cuûa Hoa Kyø vaø caûnh giaùc Hoa Kyø chôù quaù noùng voäi giuùp ñôõ vieät nam.

Baø Hillary clinton taân Boä Tröôûng ngoaïi Giao Hoa Kyø trong chuyeán coâng du ñaàu tieân ñeán Trung quoác (2/2009) ñaõ lôõ lôøi “thænh caàu” Trung quoác mua traùi phieáu quoác gia cuûa Hoa Kyø ñeå cuøng coù lôïi chung, thì lieàn ngay sau ñoù Trung quoác cho taøu chieán ngheânh taøu cuûa Hoa Kyø trong bieån ñoâng trong moät vuøng bieån ñöôïc hieåu laø haûi phaän quoác teá. ñeå aùp löïc Hoa Kyø nhöôïng boä treân bieån ñoâng, thuû töôùng oân Gia Baûo leân tieáng nhaéc kheùo raèng “khoâng bieát traùi phieáu Trung quoác ñang mua cuûa Hoa Kyø coù baûo ñaûm khoâng?”

vaäy chæ coøn phaùt huy noäi löïc laø chính. vaø phaùt huy noäi löïc ñoøi hoûi söï ñoaøn keát cuûa toaøn daân sau löng ngöôøi caàm quyeàn. vaø toaøn daân chæ ñoaøn keát sau löng nhaø caàm quyeàn khi hoï coù ñaày ñuû quyeàn Töï do - daân chuû.

chính saùch töø Mao, ñeán ñaëng Tieåu Bình, roài nay ñeán Hoà caåm ñaøo tröôùc sau vaãn laø khoáng cheá vieät nam. vaø trong chieán löôïc laâu daøi ñöông ñaàu vôùi Hoa Kyø ñeå giaønh quyeàn baù chuû, Trung quoác seõ phaûi chuû ñoäng môû con ñöôøng veà phía nam tröôùc. Baát cöù gì treân con ñöôøng tieán ra Thaùi Bình döông vaø aán ñoä döông ñeàu phaûi ñöôïc thoân tính.

vieät nam ôû ngay treân con ñöôøng tieán cuûa Trung quoác. chöøng naøo thì nhöõng ngöôøi laõnh ñaïo taïi Haø noäi nhaän thöùc ñöôïc moái nguy maát nöôùc ñeå ñoaøn keát quoác daân cuøng cöùu nöôùc?

Traàn Bình Nam (1) Phaùt haønh thaùng 11/2006 do Anchor Books, moät chi nhaùnh cuûa

nhaø xuaát baûn Random House Inc.(2) Taùc giaû Qiang Zhai trong cuoán “China & The Vietnam Wars,

1950-1975” the University of North Carolina Press cuõng coù noùi ñeán yù naøy cuûa Mao Traïch Ñoâng.

(3) Thuû töôùng Mendes France höùa raèng ñeán ngaøy 20/7/1954 oâng khoâng tìm ñöôïc moät giaûi phaùp cho cuoäc chieán tranh Ñoâng Döông oâng seõ töø chöùc.

(4) Tieát loä bôûi Leâ Duaån, “Mao: The Unknown Story” trang 562.

ña HIEäu 87 149

Laøm sao khoâng noùinhöõng vui buoàn ngaén nguõi

nhöõng ñeâm mau baát chôït cuoái tuaàncon ngöôøi quen daàn vôùi thaät teáchaáp nhaän hieän taïinhieàu hôn laø chôø ñôïi thôøi giannhöõng tình côø lòch söû Xoâ ñaåy doøng ñôøi ñi tôùinhö ñoâng taây roài cuõng gaëp nhaucaùi thoái naùt hoâm nayLaø bi haøi kòch ngaøy maivaø töông lai chöa bieát Xa vôøi hôn coù theå nghó tôùi

nhöng laøm sao khoâng noùiKhi caùi coøn laïi khoù theå dieãn taûKhi thieân ñöôøng treân nhöõng xaùc ngöôøivaø nhöõng theá heä tuoåi thôKhoâng bieát nôi xuaát xöùnhöõng maát maùt tình caûmHay nhöõng thua thieät vaät chaátcoù theå ñeàn buø, chia seû, caûm thoâng…nhöng moät daân toäc bò ñoàng hoùa lòch söûThì chæ laø nhöõng thaây töôi möôïn hoànvì khoâng coøn gì ñeå haõnh dieän nöõavì maát nöôùc laø maát taát caûngöôøi coøn ñaây ñôøi muoân naêm tröôùc!

Thô Leâ Anh 27

****************************

Theá Giôùi Buoàn Trôû Laïi


con ñöôøng coù nhöõng vieân ñaù soûichöùng nhaân cuûa thôøi tieát hai muøa

Khi thôøi gian thay ñoåiMöa naéng khoâng laøm neân quaù khöùnhöng con ngöôøi khai thaùc lòch söûLaøm bieán daïng thieân nhieânvaø boùp meùo caùch nhìn chaân thaätñaù soûi baây giôø cuõng laø naïn nhaân cuûa tham voïng con ngöôøi

noãi loøng cuûa nhöõng vieân ñaù cuoäiKhoâng coøn vang tröôùc saân nhaø cuûa oâng chuû môùingöôøi ta coù theå nghe thaáyTieáng reân ræ cuûa ñaù soûi döôùi ñeá giaøy ñeø beïpTaïi coâng vieân, treân ñöôøng phoánôi tröôøng hoïc hay luùc chôï hoïp Giaù trò vaø coâng duïng cuûa soûi ñaùñaõ bò laõng queân nhö ñaõ töøng bò lôïi duïng qua caùc thôøi kyø tieàn söûngöôøi ta coù theå nghe thaáyaâm thanh cuûa soûi ñaù coäng höôûng vôùi moâi tröôøng kyø laïTrong ñeâm khuya taêm toáicuoäc ñôøi cuûa töøng vieân ñaù soûiBò cuoán troâi ra beå caïn

ñaù soûi chaïm maïn thuyeànHay thuyeàn chao, soùng lôùn ai hoùa thaân ai giöõa doøng nöôùc luõ?!. Leâ Anh 27 **************

*********************************** Tieáng Keâu Cuûa Soûi Ñaù

ña HIEäu 87 151

1. Ñoâi doøng lòch söû

ñaáu tranh oân hoøa baát baïo ñoäng laø hình thöùc ñaáu tranh chuû yeáu döïa vaøo vieäc naâng cao daân trí, vaän ñoäng nhaân daân, vaän ñoäng xaõ hoäi yù thöùc

ñöôïc ñaày ñuû quyeàn lôïi vaø traùch nhieäm cuûa mình, cuûa giai caáp vaø daân toäc mình maø ñöùng leân ñaáu tranh nhaèm chuyeån hoùa xaõ hoäi, chuyeån hoùa cheá ñoä. ngöôøi hoaëc nhöõng ngöôøi chuû tröông phöông phaùp ñaáu tranh naøy phaûi söû duïng hieåu bieát cuûa mình ñeå ra baùo, vieát baùo, toå chöùc dieãn thuyeát, môû tröôøng daïy hoïc, thaønh laâp coâng ñoaøn, ñaûng phaùi chính trò… laøm cho quaàn chuùng thöùc tænh, giaùc ngoä daàn daàn vaø ñöùng daäy ñaáu tranh.

ñaàu theá kyû XX, Mahatma Gandhi (2/10/1869 -30/1/1948) ñaõ duøng phöông phaùp ñaáu tranh naøy vôùi thöïc daân anh ôû aán ñoä queâ höông oâng, moät ñaát nöôùc coù nhieàu toân giaùo, nhieàu daân toäc nhöng cuoäc ñaáu tranh aáy cuoái cuøng ñaõ thaønh coâng vaø aán ñoä ñaõ giaønh ñöôïc ñoäc laäp. nhaân daân aán ñoä ñaõ vinh danh vaø goïi oâng laø Thaùnh Gandhi (Mahatma Gandhi).

Luyeän Thaønh Long

ñaáu Tranh oân Hoøa Baát Baïo ñoäng


Phöông phaùp ñaáu tranh oân hoøa baát baïo ñoäng cuûa oâng sau naøy ñaõ aûnh höôûng lôùn ñeán nhieàu chính trò gia treân khaép theá Giôùi nhö nelson Mandela (nam Phi), Lech Welsa (Ba Lan), aung San suu Kyi (Mianma)… vaø ñaõ daãn ñeán thaønh coâng tuøy töøng möùc ñoä khaùc nhau ôû caùc quoác gia naøy.

ÔÛ vieät nam ñaàu theá kyû XX ngöôøi duøng phöông phaùp ñaáu tranh baát baïo ñoäng ñaàu tieân laø cuï Phan chu Trinh (1872-1926), cuï chuû tröông:

Khai daân trí: boû loái hoïc cuõ, môû tröôøng daïy quoác ngöõ, daïy kieán thöùc khoa hoïc, baøi tröø caùc huû tuïc.

chaán daân khí: chaán chænh tinh thaàn töï löïc, töï cöôøng, giaùc ngoä quyeàn lôïi cuûa mình…

Haäu daân sinh: phaùt trieån kinh teá, saûn xuaát haøng hoùa, môû hieäu buoân baùn… nhieàu phong traøo nhö ñoâng Kinh nghóa Thuïc, ñoâng du… ra ñôøi coå suùy cho phong traøo ñaáu tranh cuûa cuï Phan.

Laø ngöôøi cuøng thôøi vôùi Mahatma Gandhi cuûa aán ñoä. Hai nhaø aùi quoác ôû hai nöôùc aÙ chaâu coù hoaøn caûnh xaõ hoäi töông ñoàng, coù phöông phaùp ñaáu tranh töông ñoàng. nhöng ôû aán ñoä Mahatma Gandhi ñaõ thaønh coâng, do phong traøo ñaáu tranh ngaøy caøng daâng cao vaø lan roäng khaép nôi neân thöïc daân anh buoäc phaûi trao traû ñoäc laäp vaøo ngaøy 15/8/1947. coøn ôû vieät nam hai ñieàu coù theå coi laø khoâng may ñaõ xaûy ra: thöù nhaát cuï Phan maát sôùm vaøo naêm 1926 ôû Saøi Goøn khi môùi 54 tuoåi vaø thöù hai caùc ñaûng phaùi caáp tieán ra ñôøi nhö quoác daân ñaûng vaø nhaát laø ñaûng coäng Saûn vieät nam vôùi chuû tröông laøm caùch maïng baèng baïo löïc. chính ñieàu thöù hai naøy ñaõ daãn ñeán cuoäc ñaáu tranh giaønh ñoäc laäp cho vn sau naøy toán keùm xöông maùu, nhieàu trieäu ngöôøi cheát (caû

Thaùnh Gandhi vaø daân chuùng AÁn Ñoä ñaáu tranh baát baïo ñoäng choáng thöïc daân Anh naêm 1919

ña HIEäu 87 153

binh lính vaø daân thöôøng), nôï naàn choàng chaát, kinh teá kieät queä, ñaát nöôùc bò taøn phaù nghieâm troïng vaø coøn voâ vaøn caùc tai öông, heä luïy khaùc naûy sinh.

Sau naøy, nhieàu trí thöùc vieät nam vaãn chuû tröông canh taân ñaát nöôùc vaø duøng ñöôøng loái oân hoøa baát baïo löïc trong ñaáu tranh vôùi thöïc daân Phaùp maø tieâu bieåu laø thöôïng thö trieàu nguyeãn, cuï Phaïm quyønh (cha ñeû cuûa Gs laõo khoa Phaïm Khueâ vaø nhaïc só Phaïm Tuyeân) chuû tröông baèng baùo chí, saùch vôû, nhaø tröôøng giaùo hoùa daân chuùng ñeå qua ñoù ngöôøi daân thaáy ñöôïc noãi nhuïc maát nöôùc maø baûo nhau ñöùng daäy ñaáu tranh. nhöng cuï ñaõ bò saùt haïi vaøo ngaøy 6 thaùng 9 naêm 1945 cuøng vôùi ngöôøi con reå vaø hai cha con ngoâ ñình Khoâi bôûi vieät Huøng moät toå chöùc khuûng boá do ñaûng coäng Saûn laäp ra, huaán luyeän vaø nuoâi döôõng.

Xin ñöôïc noùi theâm, gia ñình Phaïm quyønh hieän ñang coá gaéng chöùng minh raèng cuï bò oan vaø mong ñöôïc minh oan. ñuùng vaäy, ñoái vôùi nhaân daân vaø ñaát nöôùc thì cuï oan, oan quaù laø khaùc nhöng ñoái ñaûng coäng Saûn cuï ñaâu coù oan? caên cöù vaøo chuû tröông cuûa ñaûng coäng Saûn khi ñoù: “Trí, phuù, ñòa, haøo, phong kieán, ñeá quoác ñaøo taän goác, troác taän reã” thì ñieåm naøo chaúng lieân quan ñeán cuï neân cuï cheát vaøo tay hoï laø phaûi. Thaäm chí, moät thôøi gian daøi veà sau trong caùc tröôøng hoïc, cuï ñöôïc nhaéc ñeán nhö moät vieät gian, moät phaûn ñoäng, ñoái laäp vôùi caùc nhaø yeâu nöôùc khaùc nhö caùc cuï Huyønh Thuùc Khaùng vaø ngoâ ñöùc Keá. oâng Phaïm Khueâ vaø Phaïm Tuyeân laø caùc trí thöùc coù teân tuoåi ñaõ cuùc cung taän tuïy phuïc vuï cheá ñoä ñeán maáy chuïc naêm cuõng hy voïng moät naøy naøo ñoù cha mình ñöôïc minh oan vaø neáu coù theå thì kòch baûn cuõng laïi nhö maáy oâng nhaân vaên Giai Phaåm laø cuøng. Maáy oâng nhaân vaên Gia Phaåm coøn phuïc vuï cheá ñoä naøy chöù cuï Phaïm quyønh thì phuïc vuï ñöôïc ngaøy naøo? Hieän nay nhieàu cuoäc hoäi thaûo, nhieàu baøi vieát veà Phaïm quyønh xuaát hieän ñeå xaõ hoäi quen daàn, ñoù laø nhöõng chæ daáu veà vieäc nhaø caàm quyeàn doïn choã cho vieäc minh oan cho cuï Phaïm quyønh (vaø cuõng laø vieäc hoï quen laøm xöa nay ñeå thöû phaûn öùng xaõ hoäi). Tieän ñaây, cuõng xin hoûi oâng Phaïm Tuyeân (oâng Phaïm Khueâ ñaõ maát) theá coøn haøng vaïn


ñaûng vieân quoác daân ñaûng vaø caùc trí phuù ñòa haøo khaùc cuõng bò saùt haïi trong giai ñoaïn 1945–1955 nhö cuï Phaïm quyønh thì minh oan cho hoï theá naøo? Hay chæ ai keâu to thì ñöôïc?

2. Khoù khaên cuûa vieäc ñaáu tranh oân hoøa baát baïo ñoäng hieän nay ôû Vieät Nam

nhö ta ñaõ bieát, ñaáu tranh baèng ñöôøng loái oân hoøa baát baïo ñoäng phaûi döïa vaøo tuyeân truyeàn baèng ra baùo, vieát baùo, toå chöùc dieãn thuyeát, môû tröôøng daïy hoïc, thaønh laäp coâng ñoaøn, caùc ñaûng phaùi chính trò… thì taát caû caùc vieäc ñoù ñeàu khoù khaû thi trong caùc quoác gia ñoäc taøi noùi chung vaø ñaëc bieät ñoái vôùi vieät nam hieän nay. Bôûi vì hieán phaùp vaø luaät phaùp cuûa vn khoâng caám caùc vieäc naøy, vn cuõng ñaõ long troïng kyù caùc coâng öôùc quoác teá veà nhaân quyeàn, song kyù cho vui, kyù roài ñeå ñaáy, kyù ñeå löøa bòp dö luaän trong nöôùc vaø theá giôùi. nhaø nöôùc coäng saûn vn xöa nay vaãn ñoäc taøi nhaát theá giôùi, hoï khoâng hung haêng nhö Baéc Haøn (vì cuõng khoâng coù thöïc löïc ñeå hung haêng) nhöng nham hieåm thì hôn Baéc Haøn nhieàu. Hoï töï ñaët ra nhieàu ñieàu luaät, thaäm chí caùc ñieàu luaät naøy maâu thuaãn vôùi nhau vaø maâu thuaãn vôùi hieán phaùp coát laø ñeå ñeø beïp caùc phong traøo daân chuû. ví duï ñieàu 88 luaät hình söï cho pheùp keát aùn nhöõng ngöôøi ñaáu tranh daân chuû baát baïo ñoäng laø “vi phaïm an ninh quoác gia” laø “laät ñoå chính quyeàn”. chính vì vieät nam ñoäc taøi nhö vaäy neân raát nhieàu nghò só quoác Hoäi Hoa Kyø ñeà nghò chính phuû cuûa TT obama ñöa vieät nam trôû laïi danh saùch cPc! vieát baùo, toå chöùc dieãn thuyeát… ñeàu khoâng theå thöïc hieän ñöôïc (maëc duø Mahatma Gandhi vaø cuï Phan chu Trinh ñaõ laøm caùch ñaây 80-90 naêm vaø khoaûng 65 naêm tröôùc Phaïm quyønh ñang laø chuû buùt taïp chí nam Phong). chính vì vaäy neân coù theå noùi neàn daân chuû ôû vieät nam ñaõ tuït haäu caû theá kyû! Thaäm chí coøn keùm hôn caû thôøi

Giaùo daân xöù Yeán Hoa & Hoaøng Mai thuoäc GP Vinh ñi bieåu tình vôùi ñoäi keøn ñoàng ngaøy 2/8/09

ña HIEäu 87 155

thöïc daân, ñeá quoác, phong kieán. cuõng xin noùi theâm, oâng Toân ñöùc Thaéng ôû tuø coân ñaûo nhieàu naêm, ra tuø vaãn khoûe maïnh vaø vaãn soáng ñeán tuoåi 92. coøn tình traïng nhaø tuø vieät nam

hieän nay thì thaûm haïi nhaát theá giôùi! ngay caû nhöõng thanh nieân khoûe maïnh nhö Leâ Thò coâng nhaân hay nguyeãn vaên ñaøi vaøo choán ñòa nguïc traàn gian naøy chæ moät thôøi gian ngaén laäp töùc maët buûng da chì ngay.

3. Ñoäc taøi coù haïi gì?ñaõ ñeán luùc nhaân daân

vieät nam caàn hieåu raèng ñoäc taøi laø nguy hieåm, laø caûn trôû moïi söï tieán boä cuûa quoác gia, daân toäc thaäm

chí cho caû loaøi ngöôøi. ñöùc quoác Xaõ ñoäc taøi ñaõ daãn ñeán chieán tranh theá giôùi thöù II (1939-1945) laøm cheát maáy chuïc trieäu ngöôøi. Lieàn sau ñoù laø cheá ñoä ñoäc taøi Stalinnit ñaõ saùt haïi haøng trieäu ngöôøi ôû Lieân Xoâ, ñoù cuõng laø nguyeân nhaân laâu daøi daãn ñeán söï suïp ñoå cuûa quoác gia “tieàn ñoàn” vaø cuûa caû phe XHcn ôû ñoâng aâu vaøo nhöõng naêm 1989-1991 maø nguyeân nhaân saâu xa chính laø do söï ñoäc taøi cuûa cheá ñoä coäng saûn ôû caùc nöôùc naøy vôùi nhöõng teân ñoäc taøi kheùt tieáng nhö toång bí thö ñaûng coäng saûn Rumani nicolae ceausescu. ceausescu coù caû caùnh röøng rieâng, ñöôøng raày rieâng daãn tôùi khu röøng ñoù ñeå thoûa thích thuù vui saên baén cuûa y [1]. cheá ñoä cS ôû ñaây cuõng taïo ra nhöõng con choù trung thaønh moät caùch muø quaùng, ñoù laø tröôøng hôïp cuûa nöõ coâng toá Ludmila Brozova Polednova döôùi thôøi coâng saûn Tieäp Khaéc. vò nöõ coâng toá naøy ñaõ goùp phaàn nguïy taïo nhieàu chöùng cöù buoäc toäi daãn ñeán nhöõng aùn tuø, aùn töû hình oan sai ñoái vôùi caùc nhaø ñaáu tranh daân chuû thôøi ñoù. Moïi vieäc töôûng ñaõ ñi vaøo dó vaõng thì moät ngaøy ngöôøi ta xem xeùt laïi caùc baûn aùn thaáy coù daáu hieäu khoâng bình thöôøng. Moïi chuyeän vôõ lôû vaø maëc duø

Quang caûnh bieåu tình baát baïo ñoäng cuûa giaùo daân xöù Boà Sôn & Thöôïng Loäc thuoäc GP Vinh

ngaøy 2/8/09


ôû tuoåi 87, ngaøy 20 thaùng 3 naêm 2009 toøa aùn Praha (coäng Hoøa czech) buoäc bò caùo Ludmila phaûi thöïc hieän moät baûn aùn nghieâm khaéc daønh cho mình laø 6 naêm tuø. aâu cuõng laø “thieän giaû thieän baùo, aùc giaû aùc baùo” ñoù thoâi!

ÔÛ vn cuõng do ñoäc taøi maø khoâng heà coù söï caân nhaéc lôïi haïi, lao vaøo cuoäc chieán huynh ñeä töông taøn ñeå laïi caùc veát thöông khoù laønh trong loøng daân toäc, daãn ñeán caùi cheát cuûa caû chuïc trieäu ngöôøi vaø ñeán nay vn vaãn laø moät nöôùc ngheøo thu nhaäp tính theo ñaàu ngöôøi vaãn thuoäc toáp nhöõng nöôùc thaáp nhaát theá giôùi. Roài cuõng do ñoäc taøi maø haøng loaït caùc chính saùch lôùn cuûa ñaûng coäng Saûn ñeàu sai laàm nhö:

- caûi caùch ruoäng ñaát, ñaáu toá ñòa chuû giai ñoaïn 1950-1955 ôû mieàn Baéc ñaãn ñeán haøng vaïn ngöôøi oan sai;

- Hôïp taùc xaõ noâng nghieäp giai ñoaïn 1957-1990 ôû mieàn Baéc daãn tôùi ñoùi keùm, tieâu ñieàu, kinh teá kieät queä;

- caûi taïo coâng thöông nghieäp tö baûn tö doanh ôû mieàn Baéc sau 1954 vaø ôû mieàn nam sau 1975 ñaõ boùp cheát neàn kinh teá tö baûn non treû ôû vn, laõng phí cuûa caûi vaät chaát, laøm hoang pheá bao nhieâu nhaø maùy xí nghieäp….

- veà vaên hoùa: moät thôøi duy yù chí cS cho raèng taát caû nhöõng gì lieân quan ñeán ñeá quoác, phong kieán caàn phaûi loaïi boû daãn ñeán vieäc phaù ñình mieáu, chuøa chieàn trong suoát giai ñoaïn 1955-1975 ôû mieàn Baéc (raát may coá ñoâ Hueá naèm ôû mieàn nam neân maõi sau 75, thôøi Traàn Hoaøn laøm Boä Tröôûng vaên Hoùa môùi cho phaù ñaøn nam Giao chöù neáu naèm ôû mieàn Baéc thì giôø ñaây kinh thaønh Hueá cuøng caùc laêng taåm cuõng khoâng coøn). coäng Saûn thuø caû vôùi ñình ñaùm, hoäi laøng caû moät soá laøn ñieäu daân gian nhö haùt ñuùm, haùt löôïn, haùt phöôøng vaûi khieán giôø ñaây ngöôøi ta chæ bieát ñeán moät caùi teân chung chung soùt laïi, coøn thöïc teá noù ra sao thì khoâng bieát. Song gaàn ñaây, raát may do coá gaéng khoâng meät moûi cuûa moät soá trí thöùc maø moät soá laøn ñieäu quí nhö nhaõ nhaïc cung ñình Hueá, ca truø (haùt aû ñaøo) ñöôïc phuïc hoài. neáu chæ chaäm 5-10 naêm nöõa thoâi, khi maø caùc ngheä nhaân khoâng coøn thì caû kho taøng vaên hoùa phi vaät theå khoång loà cuûa cha oâng saùng taïo vaø tích luõy caû ngaøn naêm seõ maát saïch sanh!

ña HIEäu 87 157

- Moät chuû tröông sai laàm coù theå noùi laø noùng hoåi vaø hieän höõu laø vieäc khai thaùc bauxite Taây nguyeân, noù daãn ñeán cheát choùc vaø taøn phaù, taøn phaù toaøn dieän caû thieân nhieân, moâi tröôøng, vaên hoùa xaõ hoäi, quoác phoøng an ninh vaø loøng ngöôøi! (xin khoâng noùi nhieàu veà chuû ñeà naøy ôû ñaây, baïn naøo muoán bieát xin ñoïc bauxite viet nam)

chæ trong voøng vaøi tuaàn nay chính quyeàn cS lieân tieáp baét caùc nhaø ñaáu tranh daân chuû. Khôûi ñaàu, ngaøy 24 thaùng 5 naêm 2009 baét Toång Giaùm ñoác coâng ty ocI Kyõ Sö Traàn Huyønh duy Thöùc vaø caùc anh chò Leâ Thaêng Long, Leâ Thò Thu Thu, Traàn Thò Thu vôùi toäi danh bòa ñaët “troäm cöôùc vieãn thoâng”, ngaøy 13/6/2009 baét Luaät Sö Leâ coâng ñònh, ngaøy 7 thaùng 7 naêm 2009 baét cöïu trung taù quaân ñoäi nhaân daân vn Traàn anh Kim (Thaùi Bình) vaø thaïc só cnTT nguyeãn Tieán Trung (Saøi Goøn). Theá laø, nhö ngöôøi vieät nam vaãn thöôøng noùi “choù ñen giöõ möïc”, “chöùng naøo taät aáy” chính quyeàn coäng Saûn nay laïi taán coâng caùc nhaø ñaáu tranh daân chuû oân hoøa nhö tröôùc ñaây hoï ñaõ taán coâng vaøo truï sôû cuûa quoác daân ñaûng naêm 1946 ôû caùc phoá Buøi Thò Xuaân vaø nguyeãn Gia Thieàu, gieát haïi raát nhieàu ngöôøi maø gaàn ñaây nhaân xaây döïng ñaõ khai quaät ñöôïc nhöõng moä taäp theå. Boä maët ñoäc taøi cuûa hoï khoâng heà thay

ñoåi! vaø lòch söû daân toäc laïi ghi theâm ñieåm ñen nöõa cho cS veà thaønh tích baát haûo cuûa hoï. vieäc laøm cuûa hoï laø daáu hieäu khoâng bình thöôøng, moät con thuù tröôùc khi cheát thöôøng giaãy raát maïnh!

nhöõng ngöôøi ñaõ bò chính quyeàn coäng Saûn keát aùn tuø ñaøy, giam caàm, nhöõng ngöôøi bò baét vöøa qua hoï ñeàu laø nhöõng

ngöôøi yeâu nöôùc, khoâng öôn heøn tröôùc ngoaïi bang nhö nhöõng ngöôøi laõnh ñaïo ñaûng vaø chính quyeàn cS hieän nay. nhöõng

Giaùo daân xöù Boà Sôn & Thöôïng Loäc thuoäc GP Vinh ñi bieåu tình ngaøy 2/8/09


ngöôøi duõng caûm, baát khuaát, kieân cöôøng nhö Traàn anh Kim, nguyeãn Tieán Trung vaø trí tueä, maãn tieäp nhö Traàn Huyønh duy Thöùc… laø nhöõng ngöôøi vieät nam öu tuù nhaát, nhöõng nhaân taøi ñaát vieät. ñöøng laøm haïi hoï neáu coøn chuùt löông taâm!

Hieän giôø ngoaøi bieån ñoâng, Trung quoác (Tq) cho nhieàu taøu chieán tuaàn tieåu ngaøy ñeâm, hoï caám ngö daân vn ñaùnh caù, hoï ñaâm chìm nhieàu taøu thuyeàn cuûa ngö daân, hoï tòch thu caù ñaõ baét ñöôïc, hoï baét ngö daân laøm con tin vaø phaït raát naëng neáu noäp phaït cho hoï thì môùi thaû con tin. naêm 1974 Tq ñaùnh chieám ñaûo Hoaøng Sa töø tay quaân ñoäi vncH. caùc naêm 1978, 1982 ñaùnh chieám caùc ñaûo thuoäc quaàn ñaûo Tröôøng Sa. ngaøy 14 thaùng 3 naêm 1988 Tq tieáp tuïc ñaùnh chieám ñaûo Gaïc ma, thuoäc quaàn ñaûo Tröôøng Sa töø tay quaân ñoäi nhaân daân vn, baén chaùy vaø chìm 3 taøu cuûa vn, baén cheát, bò thöông, maát tích, baét laøm tuø binh toång coäng 84 chieán syõ haûi quaân vieät nam [2] (sau naøy hoï trao traû 9 ngöôøi). Gaàn ñaây nhaát, ngaøy 7 thaùng 7 naêm 2009, vaøo ñuùng ngaøy Traàn anh Kim vaø nguyeãn Tieán Trung bò baét, tuaàn döông haïm Tq ñaâm laøm hö haïi naëng moät taøu chieán cuûa haûi quaân vn, gieát cheát 6 chieán syõ haûi quaân vn, 7 ngöôøi bò baét, moät soá ngöôøi maát tích. Haønh ñoäng cuûa hoï man rôï vaø hung baïo coøn hôn caû luõ cöôùp bieån Somali! Moät ñieàu laï laø sau vieäc laøm ñoù hoï thaûn nhieân ñaêng baùo [3], hoï khoâng nghó gì ñeán tình höõu nghò Trung vieät “nuùi lieàn nuùi, soâng lieàn soâng”, hoï khoâng nghó gì ñeán “Boán toát” vaø “Möôøi saùu chöõ vaøng”! Moät ñieàu laï nöõa laø nhöõng ngöôøi laõnh ñaïo cuûa ñaûng vaø nhaø nöôùc vn vaãn im thin thít, caû boä ngoaïi giao laãn boä thoâng tin truyeàn thoâng vaãn im thin thít. Leâ duõng caâm baët khoâng thaáy ba hoa gì nhö vieäc phaûn ñoái 37 nghò só Hoa Kyø trong vieäc lieân quan ñeán cha nguyeãn vaên Lyù. Hôn 700 tôø baùo vieát vn cuõng caâm luoân thaønh ra chuyeän taøy ñình nhö vaäy maø ñaïi ña soá daân chuùng vn khoâng heà bieát tin! Khoâng bieát neân duøng töø gì ñeå noùi veà coäng saûn vn nöõa, coù leõ neân duøng caâu maø cha oâng ta vaãn thöôøng duøng laø “khoân nhaø, daïi chôï” môùi coù theå moâ taû chính xaùc caùc nhaø laõnh ñaïo vn hieän nay.

Bò phaûn ñoái raát maïnh veà bauixite, bò Tq quaáy nhieãu ôû

ña HIEäu 87 159

bieån ñoâng, ngö daân khoâng daùm ra khôi, bò nhieàu nöôùc, nhieàu toå chöùc quoác teá phaûn öùng veà nhaân quyeàn neân chính quyeàn vn nghó ra troø baét maáy nhaø ñaáu tranh daân chuû ñeå chia löûa, phaân taùn dö luaän xaõ hoäi nhöng chia löûa thì löûa chaùy ôû nhieàu nôi. Thaät laø moät haï saùch!

vieät nam döôùi söï laõnh ñaïo cuûa ñaûng cS coù boán ñaëc ñieåm maø khoâng quoác gia naøo coù ñöôïc:•Thöùnhaát:CoùlieätsóôûkhaépnôiVN,Laøo,Campuchia•Thöùhai:Xaõnaøocuõngcoùnghóatranglieätsó,ngoaøiracoøn

coù nghóa trang quoác gia raát huøng vó ôû Tröôøng Sôn.•Thöùba:Tænhnaøocuõngcoùítnhaátmoätnhaøtuø:HaøNoäicoù

Hoûa Loø, Thanh Lieät…; Haûi Phoøng coù Traàn Phuù; Haûi döông coù Kim chi, Hoaøng Tieán; Haø nam coù Ba Sao…•Thöùtö:NhaønöôùcVNraáttöïhaøoveàvieäccoùnhieàulieät

só!4. Caùc ñeà xuaát- Phaûi coi söï toàn taïi cuûa caùc nhaø daân chuû vaø hoaït ñoäng

ñaáu tranh oân hoøa cuûa hoï laø bình thöôøng trong moät xaõ hoäi coù neàn chính trò tieân tieán oån ñònh. caùc hoaït ñoäng phuø hôïp vôùi Hieán Phaùp vaø Phaùp Luaät, phuø hôïp vôùi tieán trình daân chuû hoùa ñaát nöôùc, phaûi ñöôïc coi nhö caùc phaûn bieän hay xuùc taùc laøm xaõ hoäi phaùt trieån toát ñeïp.

- Laønh maïnh hoùa caùc sinh hoaït chính trò trong

nöôùc, khoâng baét bôù ñaøn aùp caùc nhaø hoaït ñoäng daân chuû, khoâng theå coi caùc hoaït ñoäng cuûa hoï laø nhaèm laät ñoå chính quyeàn hay choáng phaù nhaø nöôùc. coøn neáu chính quyeàn vì theá buoäc phaûi thay ñoåi thì phaûi coi ñoù laø thay ñoåi hôïp vôùi loøng daân vaø xu theá xaõ hoäi, nhöõng thay ñoåi daãn ñeán coù lôïi vaø laønh maïnh cho ñaát nöôùc vaø daân toäc. Khoâng ñöôïc tuøy tieän

Thieáu nhi giaùo xöù Boà Sôn & Thöôïng Loäc thuoäc GP Vinh tham gia caàu nguyeän ngaøy 2/8/09


ñaët ra caùc ñieàu luaät maâu thuaãn nhau, traùi vôùi hieán phaùp chæ nhaèm muïc ñích traán aùp nhöõng ngöôøi baát ñoàng chính kieán (nhö ñieàu 88 Luaät hình söï). Khoâng ñöôïc hình söï hoùa caùc vuï aùn chính trò (nhö caùc vuï ñoái vôùi Lm. nguyeãn vaên Lyù, Ls. nguyeãn vaên ñaøi, Ls. Leâ Thò coâng nhaân…). chính quyeàn phaûi thöïc söï toân troïng hieán phaùp, phaùp luaät vaø phaûi quaûn lyù ñaát nöôùc vaø nhaân daân baèng hieán phaùp vaø phaùp luaät chöù khoâng theå baèng caùc tieåu xaûo tuøy tieän.

- Phaûi minh baïch caùc moái quan heä trong nöôùc vaø quoác teá ñeå traùnh nhöõng thieät haïi do caùc moái quan heä ñoù ñem laïi cho ñaát nöôùc. Minh baïch caùc chuû tröông lôùn vaø laéng nghe phaûn bieän töø caùc toå chöùc quaàn chuùng, caùc ñaûng phaùi vaø töø chính nhaân daân.

- Taäp trung trí tueä, taøi löïc, vaät löïc ñeå chaán höng ñaát nöôùc, taêng cöôøng quoác phoøng an ninh laøm cho daân giaàu, nöôùc maïnh thöïc söï, traùnh caùc hieåm hoïa xaâm löôïc töø beân ngoaøi.

- Phaûi choáng tham nhuõng trieät ñeå hôn nöõa. Lòch söû daân toäc chöa bao giôø ghi nhaän tham nhuõng laø quoác naïn (coù leõ tröôùc ñaây khoâng coù hay coù nhöng khoâng lôùn, khoâng ñaùng keå) theá maø ngaøy nay tham nhuõng laø “quoác naïn” chöùng toû noù nghieâm troïng ñeán möùc naøo vaø vn chaúng nhöõng khoâng tieán boä maø coøn tuït luøi so vôùi chính oâng cha mình ñeán möùc naøo!? Phaûi coi vieäc choáng tham nhuõng cuõng laø ñeå chaán höng ñaát nöôùc. Phaûi tieáp tuïc phanh phui caùc vuï tham nhuõng lôùn nhö caùc vuï Huyønh ngoïc Syõ, loät maët nhöõng keû ñöùng phía sau oâng Syõ trong vuï tai tieáng ñaõ daãn ñeán chính phuû nhaät phaûi caét oda ñoái vôùi vn hay vuï tieàn giaáy polyme lieân quan tôùi con trai oâng thoáng ñoác ngaân haøng nhaø nöôùc nguyeãn ñöùc Thuùy tröôùc ñaây (caàn laøm roõ traùch nhieäm cuûa oâng Thuùy trong vuï naøy) v.v… Phaûi coi cuûa caûi xaõ hoäi laø thöù caàn ñöôïc khai thaùc moät caùch khoa hoïc, söû duïng ñuùng muïc ñích vaø coù hieäu quaû. noù tuyeät ñoái khoâng theå vaø khoâng phaûi laø cuûa ñeå daønh cuûa toå tieân caùc nhaø laõnh ñaïo ñeå ñeán nay con chaùu hoï boøn ruùt, ñaøo bôùi moät caùch tuøy tieän, heã baát cöù choã naøo coù döï aùn hay ñaáu thaàu naøo beùo bôû laø laäp töùc ôû ñoù coù maët vôï, choàng, anh, em, con, chaùu caùc nhaø laõnh ñaïo!

ña HIEäu 87 161

Luyeän Thaønh LongNgaøy 13 thaùng 7 naêm 2009

Tham khaûo vaø chuù thích:

[1]. nhaø ñoäc taøi nicolae ceausescu TBT ñaûng cS Rumani ñaõ bò keát aùn töû hình cuøng vôùi vôï laø Elena ceausescu vaøo ngaøy 25/12/1989. Phieân xöû ñaõ ñöôïc truyeàn hình khaép theá giôùi vaø nöôùc coäng hoøa xaõ hoäi chuû nghóa Rumani cuõng ñöôïc khai töû töø ñoù.

[2] Theo lòch söû Haûi quaân nhaân daân vn 1955-2005[3] nhan ñeà baøi baùo: “Trung quoác haûi quaân taïi nam Haûi

xuaát thuû lieãu, ñaû töû luïc danh vieät nam haûi quaân”. nghóa laø: haûi quaân Trung quoác ñaõ ra tay treân bieån nam Haûi (caùch goïi cuûa Trung quoác, töùc bieån ñoâng cuûa vn), gieát cheát 6 haûi quaân vn) (x. Bauxitevietnam info)

Nguoàn: Phong Traøo Daân Chuû Vieät namhttp://ptdcvn.wordpress.com/2009/07/21/daáu-tranh-on-hoa-baát-bao-doäng/Hình aûnh minh hoaï: VietCatholic

Maét ñeàn maét chæ laøm cho theá giôùi muø loøa. ª An eye for an eye makes the whole world blind.

Baïn phaûi thay ñoåi theo caùch maø baïn muoán theá giôùi ªthay ñoåi. You must be the change you want to see in the world. Mohandas Karamachand Gandhi

Hoa Tö Töôûng


Xin loãi Meï, ñöùa con vong quoác,Xin loãi em, ta, noãi nhuïc ñôùn heøn.

Ra ñi loãi heïn bao phen Maø thuyeàn vieãn xöù bon chen neûo naøo? Xin loãi em, linh hoàn thô daïi vaät vôø trong ngoïn coû ngaøn caây, Phaùo thuø neûo neûo buûa vaây Maùu trong nöôùc maét haän naøy naøo nguoâi?Xin loãi anh, tieàn ñoàn coâ quaïnh.caû ñôøi trai naøo roõ phoàn hoaXöông oâm ñaát Meï hieàn hoaøMaëc cho ñôøi traûi phong ba bao laàn? Xin loãi cha, caû ñôøi laän ñaän Trao laïi con moät gaùnh phong traàn, naøo hay baõo toá daâng traøn cuoán ñi bao giaác moäng vaøng ngaøy xanh?Xin taï toäi queâ höông nghieâng ngaû,ñaõ vì con, ñöùt gaùnh giöõa ñöôøngnôï töøng con suoái, bôø möôngnôï con Huyeát-loä maùu xöông oaùn hôøn. Toäi ñaõ lôùn, nhuïc caøng theâm lôùn Toäi caû tin moät luõ ñôùn heøn, Roài beân bôø vöïc cheânh veânh. con thuyeàn vong quoác leânh ñeânh xöù ngöôøi.Xin loãi ngöôøi, vì ta vong quoácThuyeàn Töï do, thaân xaùc daäp vuøi,Loãi ta muoân kieáp naøo nguoâi,Loãi ta… ta maõi ngaäm nguøi aân naên!

Cö Nguyeãn E29 26/01/2009

Lôøi Taï Toäi

ña HIEäu 87 163

LÔøI nGÖÔøI dÒcH: Cuoäc toaï ñaøm vôùi teân goïi “Trí thöùc vaø Daân chuû” do Quó

Söù Meänh Töï Do, Tröôøng Cao ñaúng Kinh teá (Nga) vaø Quyõ Trung Taâm Baùo Chí daønh cho khu vöïc Trung vaø Ñoâng AÂu (Ba Lan), coù söï trôï giuùp cuûa Ñaïi söù quaùn Ba Lan, ñaõ ñöôïc toå chöùc ôû Moskva vaøo ngaøy 4 thaùng 3 naêm 2009. Nhieàu nhaø khoa hoïc vaø hoaït ñoäng xaõ hoäi coù tieáng cuûa Nga nhö: S. Kovalev, Lev Gudkov, Glev Musikhin… vaø Ba Lan nhö: Adam Mikhnik, Kshishtov Zanussi, Edmund Vnuk-Lipinski, Edgi Pomianovski... ñaõ tham gia toaï ñaøm. Tuy muïc ñích cuûa cuoäc toaï ñaøm laø noùi veà ñoùng goùp cuûa ngöôøi trí thöùc ñoái vôùi quaù trình daân chuû hoaù, nhöng hoaù ra hieän taïi khoâng theå taùch rôøi khoûi quaù khöù vaø ngöôøi ta ñaõ daønh ñeán moät nöûa cuoäc toaï ñaøm ñeå noùi veà quaù trình chuyeån ñoåi töø cheá ñoä toaøn trò sang cheá ñoä daân chuû ôû Ba Lan vaø Nga. Caùc söï kieän ñaõ töøng dieãn ra ôû Ba Lan vöøa coù yù nghóa lòch söû vöøa coù theå laø moät baøi hoïc cho töông lai….

Phaïm Minh Ngoïc dòch

Trí Thöùc vaø quaù Trình daân chuû Hoaù – Kinh nghieäm Ba Lan


Adam Mikhnik (nhaø hoaït ñoäng xaõ hoäi, Toång bieân taäp baùo Gazeta Wyborcza): “neáu caùc taàng lôùp trí thöùc roäng raõi chuyeån sang phía ñoái laäp vôùi heä thoáng thì veà maët lòch söû, soá phaän cuûa heä thoáng ñaõ ñöôïc quyeát ñònh.”

naêm 1989, laàn ñaàu tieân tôùi Moskva, moät nhaø baùo nga ñaõ taëng toâi cuoán Söï phaù saûn cuûa chieán dòch ‘Polonia’. cuoán saùch ñaõ moâ taû toâi, adam Mikhnik, laø moät trong nhöõng laõnh tuï cuûa “trung taâm phaûn caùch maïng Ba Lan”. Luùc ñoù toâi ñaõ nghó raèng mình chöa bao giôø nhaän ñöôïc moät lôøi khen ngôïi nhö theá. ÔÛ Moskva ngöôøi ta ñaõ coi toâi vaø Jacek Kuron, moät ngöôøi baïn nay ñaõ quaù coá, gaàn nhö laø nhöõng ngöôøi kinh khuûng nhaát. ÔÛ Warszawa thì cuõng theá. vì vaäy maø töôùng Jaruzelski, nhaø laõnh ñaïo Ba Lan luùc ñoù, ñaõ boû tuø chuùng toâi. Baây giôø oâng ta thöôøng noùi: “naøy adam, neáu luùc ñoù maø toâi bieát moïi chuyeän xoay ra nhö theá thì toâi ñaõ khoâng boû tuø anh roài”. nhöng ñaùng tieác laø oâng ta khoâng bieát.

ngöôøi ta ñeà nghò toâi noùi veà vai troø cuûa giôùi trí thöùc Ba Lan trong vieäc dôõ boû heä thoáng coäng saûn. caàn phaûi noùi raèng giai taàng naøy giöõ moät vò trí ñaëc bieät trong heä thoáng. Stalin goïi hoï laø “nhöõng kyõ sö taâm hoàn”. vaâng, hoï laø ñoái töôïng chính cuûa nhöõng vuï ñaøn aùp, maø laïi raát taøn khoác nöõa. nhöng maët khaùc, chính quyeàn laïi luoân söû duïng hoï nhaèm cuûng coá heä thoáng. Khoâng coù nhoùm xaõ hoäi naøo ñöôïc ve vaõn vaø nònh bôï nhö theá, ngoaøi taàng lôùp nomenclatura coäng saûn ra thì khoâng coù giai taàng naøo ñöôïc nhieàu ñaëc quyeàn ñaëc lôïi nhö trí thöùc. dó nhieân laø moâ hình quan heä ñoù ñöôïc xaây döïng ôû Lieân Xoâ, nhöng Ba Lan ñaõ hoïc thuoäc baøi.

Khi caùi voøng kim coâ cuûa chuû nghóa Stalin tan naùt vaø khuûng boá khoâng coøn thì trí thöùc Ba Lan laø nhöõng ngöôøi ñaàu tieân caát leân tieáng noùi phaûn khaùng. Khaùc vôùi nhöõng nhoùm xaõ

Adam Mikhnik

ña HIEäu 87 165

hoäi khaùc, trí thöùc bieát noùi vaø ñaõ leân tieáng. Baét ñaàu töø naêm 1956 (thöôøng goïi laø “Thaùng Möôøi Ba Lan”) - aûnh höôûng cuûa quaù trình taåy tröø teä suøng baùi Stalin vaø baûn baùo caùo cuûa Khrushchev taïi ñaïi hoäi XX ñaûng coäng saûn Lieân Xoâ. Maø aùp löïc chuû yeáu laïi laø töø nhöõng trí thöùc trong ñaûng, töø nhöõng ngöôøi coäng saûn noåi loaïn. noùi caùch khaùc, phaûn khaùng baét ñaàu töø trong loøng heä thoáng. ñaáy laø nhöõng ngöôøi pheâ phaùn heä thoáng töø quan ñieåm cuûa lyù töôûng xaõ hoäi chuû nghóa. ñaáy laø nhöõng ngöôøi tin vaøo töông lai cuûa moät chuû nghóa xaõ hoäi daân chuû, tin vaøo “chuû nghóa xaõ hoäi vôùi boä maët ngöôøi”.

ñoàng thôøi, naêm 1956 coøn taïo ñieàu kieän cho moät nhoùm ngöôøi coù hoïc nöõa, coù theå goïi laø nhöõng ngöôøi Thieân chuùa Giaùo coù tö töôûng töï do, xuaát hieän treân vuõ ñaøi. Töø naêm 1956 nhaø thôø Thieân chuùa Giaùo ñaõ trôû thaønh moät kieåu nhaø nöôùc trong nhaø nöôùc. noùi ñuùng hôn laø moät nhaø nöôùc töï chuû trong moät nhaø nöôùc maát quyeàn töï chuû. nhôø söï kieän laø nhaø thôø coù moät söùc maïnh nhö theá cho neân ñaõ coù choã cho nhöõng ngöôøi maø toâi goïi laø Thieân chuùa Giaùo coù tö töôûng töï do hoaït ñoäng. Thí duï, nhö caâu Laïc Boä Tri Thöùc Thieân chuùa Giaùo. Toâi taùch rieâng caâu laïc boä naøy ra nhö theá laø vì sau naøy nhöõng ngöôøi tham gia caâu laïc boä ñaõ coù vai troø to lôùn trong vieäc hình thaønh löïc löôïng ñoái laäp daân chuû Ba Lan.

Giai ñoaïn 1956-1968 laø giai ñoaïn ñaáu tranh thöôøng tröïc giöõa chính quyeàn vaø trí thöùc. cuoäc ñaáu tranh trôû thaønh khaû theå laø vì chính quyeàn ñaõ töø boû caùc bieän phaùp cuûa neàn chuyeân cheá Stalin ñoàng thôøi vôùi söï xuaát hieän moät theá heä trí thöùc môùi (theá heä cuûa toâi), nhöõng ngöôøi khoâng phaûi soáng trong sôï haõi vaø khoâng bieát caû chieán tranh laãn nhöõng vuï ñaøn aùp cuûa Stalin. chuùng toâi, nhöõng ngöôøi ñònh hình sau naêm 1956, ñaõ khoâng bò “tieâm chuûng vi truøng sôï haõi” nöõa.

vaø cuoái cuøng laø phong traøo di cö sang caùc nöôùc töï do ôû chaâu aâu. Baûn thaân vieäc di cö ñaõ chöùng toû raèng ngöôøi daân ñaõ maát nieàm tin vaøo khaû naêng caûi taïo heä thoáng coäng saûn, maát nieàm tin vaøo chuû nghóa xaõ hoäi roài. coøn ôû chính Ba Lan thì soá ngöôøi tin töôûng cuõng ngaøy caøng ít ñi. Sau naêm 1968, töùc laø sau thaát baïi cuûa “Muøa xuaân Praha”, chuùng toâi baét


ñaàu thaûo luaän nhöõng vaán ñeà khaùc. chuùng toâi tranh luaän veà caùch thöùc töï baûo veä, caùch thöùc taïo ra khoâng gian rieâng, nôi chuùng toâi coù theå noùi baèng gioïng cuûa mình maø khoâng bò caùc bieän phaùp haønh chính vaø kieåm duyeät bòt mieäng.

Trí thöùc trôû thaønh ñoái laäp vôùi chính quyeàn. chính quyeàn khoâng theå duøng hoï nhö nhöõng caùi loa tuyeân truyeàn ñöôïc nöõa. nhieàu ngöôøi trí thöùc chuyeån sang ñoái laäp vôùi heä thoáng coù nghóa laø veà maët lòch söû soá phaän cuûa heä thoáng ñaõ ñöôïc quyeát ñònh. nhaø nöôùc khoâng theå toàn taïi laâu neáu noù khoâng ñöôïc nhöõng ngöôøi coù hoïc uûng hoä. Söï uûng hoä ñaõ trôû thaønh dó vaõng. neáu trong nhöõng naêm 1940 caùc nhaø vaên vaø caùc nhaø khoa hoïc noåi tieáng ñaõ uûng hoä chính quyeàn vì lyù töôûng thì cuoái nhöõng naêm 1960 ñieàu ñoù ñaõ khoâng coøn. Moät phaàn vì lyù töôûng ñaõ luïi taøn, moät phaàn vì uûng hoä thì seõ bò xaõ hoäi leân aùn. Xaõ hoäi cho pheùp coäng taùc vôùi heä thoáng vôùi ñieàu kieän laø khi naèm trong heä thoáng ngöôøi ñoù phaûi thöïc hieän nhieäm vuï cuûa chính quyeàn sao cho noù khoâng giuùp maø coøn phaûn laïi chính quyeàn (nd nhaán maïnh). Thí duï nhö toâi laøm ôû nhaø xuaát baûn, toâi phaûi in ñöôïc bao nhieâu cuoán saùch Lieân Xoâ chaúng haïn. Toâi in ñuû baèng aáy. nhöng toâi in Triphonov, okudgiava, voinovich, aksenov. nhöõng nhaø vaên ñoù cuõng ñöôïc coi laø nhaø vaên Lieân Xoâ vì hoï soáng ôû Lieân Xoâ, nhöng veà maët tinh thaàn thì ñaáy laø nhöõng nhaø vaên töï do.

chính quyeàn khoâng bieát phaûi xöû trí vôùi trí thöùc nhö theá naøo. Hoï ñaõ boû gaäy roài, coøn cuû caø roát cuûa hoï thì laïi chaúng mua chuoäc ñöôïc ai.

Trí thöùc trôû thaønh tieáng noùi cuûa xaõ hoäi ñaõ bò bòt mieäng. dó nhieân laø “caáp treân” töùc ñieân leân roài. coù moät ñaát nöôùc bình thöôøng naøo maø moät böùc thö khaù laø chöøng möïc cuûa ba möôi nhaø vaên vaø nhaø khoa hoïc laïi coù theå taïo ra moät cuoäc caõi vaõ om soøm trong caáp laõnh ñaïo cao nhaát, töùc laø ôû Boä chính Trò Ban chaáp Haønh Trung Öông ñaûng nhö chuùng ta khoâng? Theá maø chuyeän ñoù ñaõ xaûy ra ôû Ba Lan ñaáy. Moät laàn nöõa chính quyeàn ñaõ khoâng bieát laøm theá naøo. chính quyeàn muoán giaønh laïi nieàm tin cuûa trí thöùc baèng caùch môû roäng khoâng gian hoaït ñoäng cho hoï, nhöng trí thöùc laïi söû duïng

ña HIEäu 87 167

khoâng gian naøy theo caùch cuûa mình. ñoàng thôùi trí thöùc coøn taïo ra nhöõng khoaûng troáng nhoû nhoi môùi cho hoaït ñoäng ñoái laäp cuûa mình nöõa.

Thí duï nhö tin noùi raèng ôû Lieân Xoâ ñaõ coù “Samizdat”. Toâi nhôù laø moät soá ngöôøi thaân caän vôùi toâi caûm thaáy xaáu hoå: Lieân xoâ coù “Samizdat” maø ta thì khoâng! Kieàu baøo ôû nöôùc ngoaøi cuõng cheá gieãu chuùng toâi. Moät ngöôøi coøn baûo toâi: “Sao laïi coù chuyeän nhö vaäy ñöôïc. Toâi coù baûn thaûo ñaùnh maùy töø Lieân Xoâ maø Ba Lan khoâng!” ñieàu ñoù ñaõ ñoäng vieân chuùng toâi raát nhieàu. “Samizdat” cuûa Lieân Xoâ ñaõ cho chuùng toâi thaáy raèng beân caïnh baùo chí chính thöùc, beân caïnh baùo chí Thieân chuùa Giaùo vaø baùo chí cuûa kieàu baøo, chuùng toâi coøn coù theå söû duïng caû caùc lónh vöïc khaùc nöõa.

Khoâng theå khoâng noùi veà nhöõng hieän töôïng môùi cuûa neàn vaên hoaù Ba Lan thôøi ñoù. ngöôøi ta ñaõ thaønh laäp ñöôïc moät nhaø haùt môùi vôùi ngoân ngöõ ñaëc bieät vöøa traùnh ñöôïc kieåm duyeät, vöøa taïo ra moâi tröôøng giao löu ñoái laäp coâng khai vôùi khaùn giaû. Phim aûnh cuõng theá, chaúng coøn gì chung vôùi heä tö töôûng coäng saûn nöõa. Phim aûnh phaûn aûnh söï lo laéng veà maët ñaïo ñöùc. vaên chöông, thô phuù cuõng môùi. Toùm laïi, xuaát hieän caû moät lónh vöïc vaên hoaù môùi, naèm ngoaøi söï kieåm soaùt cuûa heä tö töôûng chính thoáng, thaäm chí ñoái laäp vôùi heä tö töôûng chính thoáng. ñieàu ñoù chöùng toû caû maët maïnh laãn maët yeáu cuûa giôùi trí thöùc. chuùng toâi bieát caùch taïo ra nhöõng oác ñaûo nhöng khoâng ñuû söùc choáng laïi chính quyeàn, theo nghóa laø khoâng buoäc ñöôïc noù phaûi laøm baát cöù chuyeän gì.

coøn naêm 1970, khi baét ñaàu coù nhöõng cuoäc choáng ñoái cuûa coâng nhaân ôû bôø bieån Baltic (Gdansk, Shotsin) thì trí thöùc laïi ñöùng ngoaøi. Khoâng leân tieáng. vì vaøo naêm 1968, vì sôï nhöõng söï kieän ôû Tieäp Khaéc, chính quyeàn ñaõ ñaøn aùp trí thöùc. Buoäc hoï phaûi ngaäm mieäng. Trí thöùc ñaõ bò beû gaãy yù chí, coù theå noùi ñaõ bò beû gaãy coät soáng. Trí thöùc khoâng daùm ñöùng leân uûng hoä nhöõng ngöôøi coâng nhaân choáng ñoái.

Maáy naêm sau trí thöùc môùi tænh ñöôïc, môùi chöõa laønh ñöôïc veát thöông cuûa vuï khuûng boá. naêm 1976, khi coù nhöõng vuï phaûn khaùng môùi, laàn naøy laø ôû Radom vaø ursus, ngoaïi oâ


Warszawa thì giôùi trí thöùc ñaõ ñöa ra ñöôïc moät döï aùn. ñaáy laø uyû ban Baûo veä coâng nhaân. vaø laø moät böôùc ngoaët. Khoâng phaûi vì uyû ban laø toå chöùc quan troïng ñeán nhö theá maø vì noù laø moät tín hieäu vaø moät bieåu töôïng. Khoaûng ba möôi ngöôøi tham gia, laøm sao so saùnh ñöôïc vôùi löïc löôïng cuûa nhaø nöôùc vaø caùc cô quan chuyeân chính cuûa noù. nhöng uyû ban laäp töùc bò ñaøi chaâu aâu Töï do “quay” vaø chính ñieàu ñoù ñaõ giuùp hình thaønh baûn saéc ñoái khaùng trong taàng lôùp trí thöùc Ba Lan.

coøn moät söï kieän nöõa, thaät khoâng coù gì coù theå so saùnh vôùi yù nghóa cuûa noù. Thaùng Möôøi naêm 1978 chuùng toâi nghe qua radio raèng moät trí thöùc Ba Lan, moät ngöôøi töøng laø ngheä só vaø coâng nhaân (vì trong khaùng chieán oâng töøng laø coâng nhaân) ñaõ trôû thaønh ngöôøi ñöùng ñaàu giaùo hoäi Thieân chuùa Giaùo La Maõ,

thaønh Giaùo Hoaøng. Thaät khoù ñaùnh giaù heát ñöôïc yù nghóa cuûa söï kieän naøy vì noù taïo cho ngöôøi ta cô hoäi coâng khai ñoàng nhaát mình vôùi moät nöôùc Ba Lan khaùc, Ba Lan phi coäng saûn. Töø ñaây trôû ñi troø heà yeâu nöôùc thoâng qua laù baøi choáng ñöùc (hoï baûo raèng nhôø coù quaân ñoäi Lieân Xoâ cho neân Ba Lan môùi giöõ ñöôïc nhöõng vuøng ñaát phía Taây) cuûa coäng saûn khoâng coøn hieäu nghieäm nöõa. chuùng toâi ñaõ coù nöôùc Ba Lan “cuûa mình”, vua cuûa nöôùc Ba Lan môùi laø John Paul II - moät ngöôøi trí thöùc, moät ngöôøi Thieân chuùa Giaùo, moät ngöôøi Ba Lan chính hieäu. Petr Skshinetsky, chuû moät quaùn röôïu teân laø “Taàng haàm beân döôùi chuoàng cöøu”, theo truyeàn thuyeát, ñaõ böôùc ra giöõa chôï vaø heùt leân raèng: “cuoái cuøng thì ngöôøi coâng nhaân Ba Lan ñaõ giaønh ñöôïc moät caùi gì ñoù roài!”

Sôï haõi bieán maát töø ñaáy. chính quyeàn hoaøn toaøn maát phöông höôùng - noù khoâng bieát phaûi soáng vôùi xaõ hoäi ñoù nhö theá naøo, quaûn lyù ra laøm sao…

Evgeni Yasin (Ngöôøi Nga, Chuû tòch Quyõ Söù Meänh Töï Do,

Ñöùc Giaùo Hoaøng J.Paul II

ña HIEäu 87 169

moät trong caùc ñieàu phoái vieân cuûa cuoäc toaï ñaøm): nhöng ôû Lieân Xoâ tình hình laïi khaùc. chuùng toâi khoâng coù nhaø thôø nhö ôû Ba Lan, khoâng coù Giaùo hoaøng John Paul II, khoâng coù phong traøo quaàn chuùng cuûa coâng nhaân, giôùi trí thöùc cuõng khoâng thöû tìm caùch tieáp xuùc vôùi caùc taàng lôùp nhaân daân…

Adam Mikhnik: chuùng toâi coù taát caû nhöõng chuyeän ñoù. vaø thaùng Taùm naêm 1980, khi nhöõng vuï ñình coâng döôùi söï laõnh ñaïo cuûa uyû ban Baûo veä coâng nhaân (hoï ñoùng vai troø coá vaán) ôû nhaø maùy ñoùng taøu Gdansk noå ra thì theá giôùi ñaõ nhìn thaáy moät nöôùc Ba Lan môùi. ñình coâng lan ra toaøn quoác. chuyeän chöa töøng coù bao giôø: coâng ñoaøn theå hieän söï ñoäc laäp khoûi nhaø nöôùc, khoûi söï laõnh ñaïo cuûa ñaûng coäng saûn! vaø khi coâng nhaân ñình coâng ñoøi baõi boû hoaëc giaûm bôùt kieåm duyeät, nghóa laø ñaáu tranh cho quyeàn lôïi cuûa trí thöùc, khi treân coång caûng ngöôøi ta treo aûnh cuûa Giaùo Hoaøng John Paul II, khi caàu nguyeän trôû thaønh moät phaàn cuûa cuoäc baõi coâng thì coù nghóa laø chuû nghóa coäng saûn ñaõ hoaøn toaøn maát tính chính danh roài. Luaän cöù cho raèng trí thöùc neân ngoài yeân vì ñaây laø chính quyeàn cuûa coâng nhaân, cuûa giai caáp voâ saûn, ñaõ khoâng truï ñöôïc, khi tieáp xuùc vôùi ñôøi soáng. Giai caáp voâ saûn taäp hôïp xung quanh coâng ñoaøn ñoaøn Keát ñaõ cho chính quyeàn “cuûa mình” thaáy raèng hoï noùi baèng gioïng ñieäu rieâng, khoâng coøn theo kieåu coäng saûn nöõa.

ngaøy 13 thaùng 12 naêm 1980, töôùng Jaruzelski haï leänh th ie á t qua ân luaät. Töø ñaây cho ñeán taän na êm 1989 , ôû Ba Lan ñaõ toàn taïi hai daân toäc. Moät daân to ä c “ch ính t h ö ù c ” , c o ù cô quan cuûa mình, hie án

phaùp cuûa mình. Caùc cöïu chieán só daân chuû cuûa Coâng Ñoaøn Ñoaøn Keát

trong ngaøy 20/6/09, kyø nieäm 20 naêm CS Ba Lan suïp ñoå


daân toäc thöù hai, laø daân toäc taäp hôïp xung quanh coâng ñoaøn ñoaøn Keát, hoaøn toaøn khoâng coù moái lieân heä naøo vôùi daân toäc thöù nhaát. daân toäc naøy coù moät heä thoáng giaù trò khaùc, caùch soáng khaùc.

Trí thöùc ñaõ laøm gì trong nhöõng naêm ñoù? nhieàu ngöôøi ñi vaøo hoaït ñoäng bí maät. Töø trong bí maät chuùng toâi coá gaéng gaây aûnh höôûng ñoái vôùi tình hình cuûa ñaát nöôùc. chuùng toâi ñoïc vaø truyeàn baù caùc taùc phaåm cuûa amalrik, cuûa Bukovsky, cuûa voinovich. dó nhieân laø caû Sakharov vaø Solzhenitsyn nöõa. oâng Edgy Pomianovsky (moät nhaø pheâ bình tuyeät vôøi, moät nhaø vaên vaø laø ñaïi söù vaên hoaù nga vó ñaïi ôû Ba Lan), cuõng coù maët ôû ñaây, luùc ñoù ñang soáng ôû YÙ ñaõ dòch hai taùc phaåm quan troïng cuûa Solzhenitsyn vaø chuùng toâi nhaän xuaát baûn hai taùc phaåm bí maät naøy. chuùng toâi bí maät xuaát baûn caùc taùc phaåm cuûa caùc taùc giaû Tieäp Khaéc nhö Kundera, Havel, Khrabola, roài caû caùc taùc giaû ngöôøi Hung nöõa. ñaáy laø vieäc truyeàn baù neàn vaên hoaù ñoäc laäp, song song vôùi neàn vaên hoaù chính thöùc, khoâng moät trí thöùc töï troïng naøo laïi coù theå khoâng ñoïc nhöõng taùc phaåm nhö theá. ngöôøi trí thöùc tham gia vaøo cuoäc soáng “khaùc” naøy ñeå coù theå tieáp tuïc caûm thaáy mình coøn laø moät trí thöùc.

Khi ôû Lieân Xoâ baét ñaàu caûi toå thì chuùng toâi hieåu raèng Moskva seõ khoâng can thieäp vaøo coâng vieäc cuûa chuùng toâi nöõa, chính quyeàn coäng saûn Ba Lan khoâng coøn baáu víu vaøo ñaâu ñöôïc nöõa, keå caû veà chính trò laãn tö töôûng. noù buoäc phaûi ñoái thoaïi vôùi xaõ hoäi. coøn xaõ hoäi thì ñaõ chuaån bò cho cuoäc ñoái thoaïi naøy haøng chuïc naêm nay roài. Giôùi trí thöùc daân chuû Ba Lan ñaõ hieåu roõ ñöôïc moâ hình cuûa nhaø nöôùc thay theá cho nhaø nöôùc coäng saûn (nd nhaán maïnh). Giôùi trí thöùc nga coù nhaän thöùc ñöôïc hay khoâng thì toâi khoâng bieát. coù nhöõng caâu hoûi maø chæ caùc baïn môùi coù theå traû lôøi ñöôïc. ñaây khoâng

Vaên haøo Nga A. Solzhenitsyn

ña HIEäu 87 171

phaûi laø tröôøng hôïp maø “ngoaøi ngoõ thoâng hôn”.Xin nhaän xeùt theâm raèng nhieäm vuï cuûa caùc baïn ñaõ bò

nhöõng coá gaéng cuûa Gorbachev muoán ñöa daân chuû, theo caùch hieåu cuûa oâng ta, vaøo laõnh thoå caû ñeá cheá laøm cho phöùc taïp theâm ngay töø ñaàu. chuyeän naøy veà nguyeân taéc laø baát khaû thi, taát caû caùc döï aùn caûi taïo ñeàu khoâng coù cô may trôû thaønh hieän thöïc. deã hieåu laø caùc nhaø trí thöùc Ba Lan luùc ñoù ñaõ khoâng gaëp phaûi nhöõng vaán ñeà nhö theá.

Evgeni Yasin: nhöng sau khi Lieân Xoâ tan raõ - khoâng phaûi laø khoâng coù söï tham gia cuûa trí thöùc - vaø nöôùc nga trôû thaønh nhaø nöôùc ñoäc laäp, nhöng chuùng toâi vaãn khoâng coù daân chuû…

Adam Mikhnik: Thaät laø thuù vò neáu bieát ñöôïc caùc baïn cho laø nguyeân nhaân laø do ñaâu. ngay töø naêm 1989 trong caùc cuoäc Hoäi nghò Baøn troøn giöõa chính quyeàn vaø phe ñoái laäp chuùng toâi ñaõ ñoøi ñöôïc caùc cuoäc baàu cöû töï do roài. vaø chieán thaéng lòch söû ñaõ xaûy ra: coäng saûn thua, chuùng toâi thaéng. Töø ñoù baét ñaàu quaù trình caûi taïo mang tính heä thoáng.

Töø quan ñieåm cuûa ngöôøi trí thöùc thì ñaõ dieãn ra moät söï kieän thaàn kì. ñaõ coù töï do, khoâng coøn kieåm duyeät nöõa, muoán ñi ñaâu thì ñi, muoán vieát gì thì vieát, muoán noùi gì thì noùi. chính quyeàn laø caùc laõnh tuï coâng ñoaøn ñoaøn Keát ñöôïc baàu leân töø nhöõng cuoäc baàu cöû töï do. nhöng khoù khaên cuõng baét ñaàu töø ñoù. Lyù trí buoäc phaûi uûng hoä nhöõng cuoäc caûi caùch kinh teá theo ñöôøng loái thò tröôøng cuûa Balserovik. nhöng caùc cuoäc caûi caùch ñaõ phaù tan ñöùc haïnh cuûa coâng ñoaøn ñoaøn Keát, voán ñöôïc xaây döïng treân trieát lyù veà leõ coâng baèng. caûi caùch daãn ñeán caïnh tranh, coù ngöôøi thaéng vaø ngöôøi thua. Maø ngöôøi thua laïi thöôøng laø nhöõng ngöôøi coâng nhaân trong caùc xí nghieäp lôùn maø saûn phaåm ñaõ khoâng coøn caàn thieát nöõa.

Haõy töôûng töôïng moät xí nghieäp, thí duï nhö xí nghieäp saûn xuaát töôïng baùn thaân cuûa Lenin chaúng haïn. coâng nhaân laøm vieäc chaêm chæ vaø ñoâi khi thu nhaäp cuõng khoâng ñeán noãi teä, nhieàu ngöôøi coøn ñöôïc baèng khen, giaáy khen veà saùng kieán caûi tieán nöõa. vì töôïng luùc naøo cuõng coù ngöôøi mua. Bí thö ñaûng hay bí thö ñoaøn naøo chaû phaûi coù moät böùc töôïng ñeå


treân baøn. nhöng baây giôø nhu caàu töôïng khoâng coøn. Seõ laø toát neáu nhaø maùy bieát caùch hieän ñaïi hoaù kòp thôøi. Thí duï nhö chuyeån sang laøm töôïng John Paul II hay laø saûn phaåm gì ñoù töông töï. neáu khoâng hieän ñaïi hoaù ñöôïc thì nghóa laø seõ phaù saûn. vaø coâng nhaân trong caùc caùc xí nghieäp ñoù seõ noùi: “Boïn trí thöùc giôû troø gì theá khoâng bieát? chính chuùng ta, baèng nhöõng cuoäc baõi coâng cuûa mình, ñaõ laät ñoå cheá ñoä coäng saûn. chuùng ta laø löïc löôïng duy nhaát maø chính quyeàn phaûi sôï. Khoâng coù chuùng ta thì luõ trí thöùc ñoù chaúng laøm ñöôïc gì heát, theá maø baây giôø hoï ñi Paris, hoï trôû thaønh vua, coøn chuùng ta thì thaát nghieäp!” Taát nhieân laø toâi coù ñôn giaûn hoaù, nhöng thöïc chaát laø nhö theá.

ngay caû phaàn lôùn trí thöùc cuõng caûm thaáy baát maõn. nhaát laø nhöõng ngöôøi tham gia tích cöïc vaøo hoaït ñoäng chính trò. vì ñoái vôùi ngöôøi trí thöùc thì chính trò laø löïa choïn mang tính ñaïo ñöùc. ngöôøi trí thöùc böôùc vaøo chính trò laø ñeå laáy söï thaät choáng laïi doái traù cuûa boä maùy, laáy söùc maïnh cuûa nieàm tin choáng laïi thoùi voâ nguyeân taéc cuûa boä maùy. nhöng hoaït ñoäng chính trò chuyeân nghieäp, ngay caû trong cheá ñoä daân chuû, khoâng phaûi luùc naøo cuõng truøng hôïp vôùi ñöùc haïnh, ñoâi khi coøn khaùc xa nöõa. nhöõng ngöôøi ñöôïc baàu vaøo quoác hoäi thöôøng khoâng phaûi laø nhöõng ngöôøi ñaïo cao ñöùc troïng maø thöôøng laø nhöõng ngöôøi bieát caùch phaùt bieåu treân Tv hay laø nhöõng ngöôøi coù tieàn in khaåu hieäu. chaúng bao laâu sau trí thöùc caûm thaáy mình bò ñaåy ra rìa vaø bò chính quyeàn môùi coi laø vaät caûn.

coøn trong lónh vöïc vaên hoaù? neáu trong cheá ñoä coäng saûn vaán ñeà laø kieåm duyeät thì baây giôø vaán ñeà laïi laø xoaù nhoaø caùc tieâu chuaån ñaùnh giaù. Trong caùi doøng chaûy thoâng tin nhö theá thaät khoù bieát caùi gì laø giaù trò vaên hoaù, caùi gì laø soá khoâng veà ngheä thuaät vaø tri thöùc. ngoaøi ra, quan heä thò tröôøng ñaõ ñöa neàn ñoäc taøi cuûa ñoàng tieàn vaøo lónh vöïc vaên hoaù. Trong neàn ñoäc taøi naøy khoù maø in ñöôïc, thí duï nhö I. Kant, coøn conan doyle hay Simenon thì deã hôn nhieàu. vì hai oâng naøy coù nhieàu ñoäc giaû hôn Kant.

Tình hình ñoù coù aûnh höôûng theá naøo vôùi neàn vaên hoaù Ba

ña HIEäu 87 173

Lan? Toâi nghó laø khoâng phaûi toát. coù theå caùc baïn toâi seõ khoâng ñoàng yù vôùi toâi, nhöng toâi cho raèng trong hai möôi naêm qua chuùng ta khoâng coù nhieàu taùc phaåm hay baèng thôøi coäng saûn. neáu coù thì ñaáy cuõng thöôøng laø taùc phaåm cuûa nhöõng ngöôøi hoaït ñoäng vaên hoaù ñaõ ñònh hình töø thôøi coäng saûn.

coù theå ruùt ra keát luaän gì? Keát luaän laø ñeå giaønh ñöôïc vai troø töông xöùng trong xaõ hoäi, trí thöùc coøn phaûi coá gaéng raát nhieàu. Khoâng chæ trong lónh vöïc vaên hoaù maø caû trong lónh vöïc xaõ hoäi nöõa. Ba Lan vaø caùc nöôùc haäu coäng saûn khaùc coù rôi vaøo tình traïng maø toâi goïi laø löïa choïn giöõa Putin vaø Berlusconi, moät phaàn khoâng nhoû phuï thuoäc vaøo vai troø cuûa trí thöùc. Tri thöùc phaûi ñöa ra ñöôïc döï aùn choáng laïi caû chuû nghóa Putin laãn chuû nghóa Berlusconi.

coù khaû thi khoâng? nhöõng ngöôøi coù hoïc coù theå taïo ñöôïc aûnh höôûng vôùi xaõ hoäi khoâng? Toâi cho laø coù theå. ÔÛ Ba Lan, trong voøng hai naêm chuùng toâi ñaõ coù moät chính quyeàn maø theo toâi laø töông töï nhö moâ hình maø Putin ñaõ thöïc hieän. chuùng toâi coù nhöõng khaåu hieäu khaùc; baøi nga, baøi ñöùc, choáng coäng cöïc ñoan nhöng döï aùn nhaø nöôùc thì laø moät. nhöng khi chính quyeàn Ba Lan ñöa ra ñaïo luaät “thanh loïc[1]” coù theå ñöa ñeán vieäc khuûng boá giôùi trí thöùc trong voøng moät chuïc naêm tôùi thì giôùi trí thöùc ñaõ noùi: “Khoâng!”. caùc giaùo sö ñaïi hoïc vaø caùc nhaø baùo ñaõ tuyeân boá: “Khoâng, chuùng toâi khoâng muoán chuyeän ñoù vaø khoâng nghe caùc ngöôøi nöõa!” Xaõ hoäi ñaõ nghe thaáy lôøi phaûn ñoái cuûa hoï vaø hoaïn loä cuûa hai anh em nhaø Kaczynski suy suïp töø ñoù.

döôøng nhö chuû nghóa Putin khoâng phaûi laø soá kieáp cuûa chuùng ta, chuùng ta coù theå choáng cöï noù moät caùch hieäu quaû. nhöng caàn phaûi coù khoâng chæ loøng quyeát taâm maø caû söï kieân trì nöõa. Maø kieân trì thì ñaùng tieác khoâng phaûi laø öu ñieåm cuûa trí thöùc.

Evgeni Yasin: Heát söùc caùm ôn. nhö caùc baïn ñaõ thaáy, adam khoâng chæ keå cho chuùng ta nghe giôùi trí thöùc Ba Lan ñaõ laøm gì trong thôøi coäng saûn maø maø coøn cho chuùng ta bieát nhöõng vaán ñeà hoï gaëp phaûi hieän nay cuõng nhö sau khi cheá ñoä coäng saûn suïp ñoå nöõa. coù leõ chuùng ta khoâng theå taùch ñöôïc


caâu chuyeän veà hieän taïi khoûi caâu chuyeän veà quaù khöù, nhö chuùng toâi döï ñònh luùc ban ñaàu.

vöøa nghe adam toâi vöøa nhôù laïi tö töôûng cuûa moät nhaø xaõ hoäi hoïc noåi tieáng (hình nhö laø Parsons) raèng vaên hoùa laø taïo ra caùc hình töôïng. nhöng vaên hoaù hình thaønh phaàn lôùn laø nhôø trí thöùc, cho neân coù theå noùi trí thöùc taïo ra hình töôïng. Taïi sao toâi laïi noùi chuyeän naøy? vì khi giôùi trí thöùc chuyeån hình töôïng vaên hoaù maø noù taïo ra vaøo chính trò thì keát quaû laø xaûy ra nhöõng thay ñoåi veà chính trò vaø kinh teá-xaõ hoäi, nhöõng thay ñoåi naøy nhaát ñònh phaûi khaùc vôùi caùc hình töôïng ñaõ taïo ra chuùng. vì vaäy maø hieän thöïc haäu coäng saûn ôû Ba Lan ñaõ khoâng ñöôïc nhö adam vaø caùc baïn cuûa oâng hình dung.

chuùng ta cuõng chöùng kieán nhöõng söï khaùc nhau ñoù ôû ñaát nöôùc chuùng ta, cuoái nhöõng naêm 1980 caùc söï kieän ôû ñaây cuõng dieãn ra töông töï nhö ôû Ba Lan. ÔÛ ñaây quaù trình daân chuû hoaù treân thöïc teá khoâng dieãn ra theo quan nieäm, thí duï nhö cuûa a. d. Sakharov chaúng haïn. nhöng cuøng vôùi thôøi gian khoaûng caùch giöõa hình maãu (muïc tieâu, lyù töôûng, hình aûnh cuûa töông lai) vaø thöïc teá ñaõ lôùn hôn raát nhieàu, neáu so vôùi Ba Lan. Trí thöùc nga khoâng giaønh ñöôïc nhöõng ñieàu maø caùc trí thöùc Ba Lan giaønh ñöôïc. Tieáp theo I. Kliamkin (ngöôøi nga, phoù chuû tòch quyõ Söù Meänh Töï do, moät trong caùc ñieàu phoái vieân cuûa cuoäc toïa ñaøm), toâi ñeà nghò caùc baïn nga suy nghó xem taïi sao laïi nhö theá. Lieäu coù phaûi nguyeân nhaân laø ôû choã caùc hình töôïng maø trí thöùc hai nöôùc chuùng ta taïo ra laø khaùc nhau khoâng? Hay coøn coù nguyeân nhaân naøo khaùc?

Nguoàn: talawas blog ________________________________________[1] Taïm dòch ñaïo luaät coù tính chaát kyø thò nhöõng ngöôøi

töøng coäng taùc vôùi cheá ñoä coäng saûn tröôùc ñaây.

ña HIEäu 87 175

anthony Grey laø nhaø phoùng söï truyeàn hình cuûa ñaøi BBc ôû vieãn ñoâng. Tröôùc khi Hongkong ñöôïc giao traû laïi cho Trung coïng, oâng bò chính quyeàn

coïng saûn baét giam 2 naêm trong cuoäc caùch Maïng vaên Hoùa 1968 ñeå traû ñuûa nhaø caàm quyeàn Hongkong baét giöõ 2 nhaø baùo Trung coïng ñaõ saùch ñoäng thôï thuyeàn vaø sinh vieân. oâng cuõng laø moät nhaø vaên, nhöõng taùc phaåm khaùc cuûa oâng ñeàu laáy nguoàn höùng töø lòch söû, vaên hoùa vaø thôøi söï cuûa caùc quoác gia aÙ chaâu nhö taùc phaåm Peking hay The Bangkok Secret. nhöng SaøI Goøn coù theå noùi laø moät taùc phaåm ñoäc ñaùo. Taùc giaû coù moät söï hieåu bieát saâu roäng veà lòch söû vaø vaên hoùa vn. chuùng ta khoâng khoûi ngaïc nhieân vôùi loøng meán phuïc khi thaáy taùc giaû daãn chöùng thô Kieàu cuûa nguyeãn du, thô cuûa vua Leâ Thaùnh Toân, Phan vaên Trò, hay hòch Bình ngoâ ñaïi caùo cuûa nguyeãn Traûi. Maëc duø moät soá chi tieát gaây ra nhieàu yù kieán traùi ngöôïc, nhöng toaøn theå taùc phaåm gaây cho ngöôøi ñoïc nhieàu thích thuù.

SaIGon laø moät tieåu thuyeát lòch söû, phieâu löu vaø tình caûm cuûa moät moái tình tay ba vieät -Phaùp- Myõ ñaày caûm ñoäng, eùo le vaø gay caán ñöôïc loàng vaøo moät giai ñoaïn lòch söû keùo daøi töø 1925 cho ñeán ngaøy Saøigon maát 30/4/1975.

charles 21 tuoåi vaø Joseph 15 tuoåi cuøng cha meï laø oâng

Ñieåm saùch

Traàn Xuaân Hieàn, VHV

Saigon, anthony Grey


baø Thöôïng nghò Só nathiel Sherman sang thaêm vieáng Saøi goøn vaøo naêm 1925 ñeå söu taàm moät soá thuù vaät hieám hoi ôû vuøng ñoâng nam aÙ cho vieän baûo taøng hoang daõ cuûa doøng hoï Sherman. Trong moät buoåi tieáp taân taïi dinh toaøn quyeàn nam Kyø, Joseph coù dòp laøm quen 3 ñöùa treû vn con cuûa cuï Traàn vaên Hieáu, moät vò quan trieàu ñình Hueá: Traàn vaên Taùm 12 tuoåi, Traàn vaên Kim 11 tuoåi, vaø Traàn Thò Kieàu Lan 10 tuoåi. ñoàng thôøi oâng cuõng keát baïn vôùi moät ñöùa treû Phaùp teân laø Paul devraux I6 tuoåi, con trai cuûa Jacques devraux laø ngöôøi höôùng daãn saên baén vaø vöøa laø moät teân maät vuï cuûa sôû coâng an Phaùp. ngoaøi ra, Joseph coù dòp laøm quen vôùi ngoâ vaên Loäc, ngöôøi taøi xeá cuûa teân maät vuï vaø 2 ñöùa con laø ngoâ vaên ñoâng 13 tuoåi vaø ngoâ vaên Hoïc 11 tuoåi .

Trong moät cuoäc saên baén ôû röøng Xuaân Loäc, charles khoâng may bò traâu röøng huùc cheát vaø TnS Sherman bò maát moät caùnh tay, Joseph vaø cha meï ñau buoàn rôøi vn. ñoàng thôøi Paul devraux rôøi Saigon sang Phaùp theo hoïc tröôøng voõ Bò Saint cyr vaø sau khi maõn khoùa vôùi caáp baäc thieáu uùy, ñaõ ñöôïc boå nhieäm veà ñoàn Yeân Baùy, Baéc vieät. Trong thôøi gian naøy, Mai, vôï cuûa ngoâ vaên Loäc, ngöôøi taøi xeá cuûa Jacques devraux, bò sôû coâng an Phaùp baét giam vì toäi hoaït ñoäng cho vieät nam quoác daân ñaûng, vaø boû mình trong nguïc. Loäc vaø 2 ñöùa con trai boû troán , roài tham gia cuoäc noåi daäy cuûa phu ñoàn ñieàn cao su dó an. Sau ñoù, 3 cha con chaïy ra Baéc vaø tham gia phong traøo vieät nam quoác daân ñaûng.

Trong cuoäc khôûi nghóa Yeân Baùy 1930 do vnqdñ laõnh ñaïo, ngoâ vaên Loäc cuøng 2 ñöùa con ñoâng vaø Hoïc ôû trong löïc löôïng caùch maïng taán coâng ñoàn Yeân Baùy laø nôi Paul ñang traán ñoùng. caû 3 cha con quyeát ra tay haï saùt Paul laø ngöôøi baïn thôøi nieân thieáu ñeå röûa thuø cho vôï vaø meï, nhöng Paul chæ bò thöông, Hoïc bò baét vaø ñöa leân maùy cheùm cuøng vôùi 12 lieät só khaùc. Loäc vaø ñöùa con trai lôùn laø ngoâ vaên ñoâng thoaùt ñöôïc, vaø sau ñoù tham gia phong traøo coïng Saûn.

naêm naêm sau, 1930 Joseph trôû laïi vn ñeå tìm hieåu caùi cheát cuûa charles vaø ñeå söu taàm taøi lieäu cho luaän aùn tieán só veà lòch söû moät soá quoác gia ñoâng phöông. Joseph gaëp laïi Kieàu Lan, nay laø moät thieáu nöõ xinh ñeïp duyeân daùng khieán

ña HIEäu 87 177

chaøng bò seùt tình ngay. Trong dòp thaêm vieáng coá ñoâ Hueá, Joseph ñöôïc Kieàu Lan höôùng daãn ñi xem teá nam Giao vaø chôi thuyeàn treân soâng Höông. Giöõa caûnh soâng nöôùc ngaây tình hai taâm hoàn ñaõ rung ñoäng vaø yeâu nhau.

Jacques devraux, ngöôøi höôùng daãn ñi saên tröôùc ñaây, nay laø giaùm ñoác sôû Maät vuï bò vnqdñ aùm saùt. cuï Traàn vaên Hieáu muoán thaét chaëc moái tình höõu nghò Phaùp vieät, neân höùa hoân Lan cho Paul laø con trai cuûa Jacques devraux vaø laø baïn thôøi nieân thieáu cuûa Joseph. Joseph thaát voïng trôû veà Hoa Kyø, chaøng voäi vaøng laäp gia ñình ñeå queân moái tình cuõ, nhöng hình aûnh Kieàu Lan khoù phai nhoøa.

Theá chieán thöù 2 buøng noå, Joseph gia nhaäp khoâng löïc Hoa Kyø vaø ñöôïc bieät phaùi sang maët traän Thaùi Bình döông, roài mieàn nam Trung Hoa. Khi nhaät Baûn ñaàu haøng ñoàng Minh naêm 1945, Joseph trong toaùn tình baùo oSS ñöôïc phaùi sang vn. Joseph cuøng phaùi ñoaøn sang Haø noäi, roài vaøo Saøi goøn. Joseph tìm ñeán thaêm gia ñình cuï Traàn vaên Hieáu thì hay Kieàu Lan ñaõ laáy Paul vaø coù moät ñöùa con trai teân laø Trang, sau naøy theo hoïc tröôøng voõ Bò quoác Gia vaø phuïc vuï trong quaân ñoäi vieät nam coïng Hoøa. chaøng söûng soát khi bieát ñöôïc chaøng coù moät ñöùa con rôi vôùi Lan teân laø Tuyeát.

Tình hình vn bieán chuyeån, traân ñieän Bieân Phuû quyeát ñònh soá phaän vn. Paul laø ñaïi Taù Tham Möu Tröôûng quaân ñoäi Phaùp, vaø ngoâ vaên ñoâng laø ñaïi ñoäi tröôûng ñoäi ñaëc coâng coïng saûn taán coâng caên cöù naøy. Khi loït ñöôïc vaøo toång haønh dinh cuûa caên cöù, ñoâng tìm ñöôïc Paul vaø haï saùt ñeå röûa thuø cho meï vaø em.

Trong khi ñoù Joseph ñaõ ly dò vôï vaø hy voïng noái laïi tình xöa vôùi Lan, thì ñònh meänh khaéc khe, naøng vaø cuï Traàn vaên Hieáu bò boïn khuûng boá haï saùt. ñau khoå, Joseph tìm nguoàn an uûi ôû ñöùa con gaùi rieâng laø Tuyeát, nhöng naøng khoâng nhaän Joseph laø cha. Tuyeát laø nöõ sinh tröôøng Marie curie, naøng yeâu moät thanh nieân teân laø Löông. Löông hoaït ñoäng cho coïng Saûn, neân bò chính quyeàn quoác Gia baét giam vaø cheát trong nguïc. Tuyeát uaát haän boû vaøo böng gia nhaäp löïc löôïng ñaëc coâng coïng Saûn. Trong moät traän phuïc kích moät ñôn vò quaân ñoäi quoác Gia, Tuyeát haï saùt Trung uÙy Trang laø em


trai cuøng meï khaùc cha maø khoâng hay.Trong cuoäc toång taán coâng Maäu Thaân 1968, ngoâ vaên Kieät

laø con cuûa ngoâ vaên ñoâng vaø laø chaùu cuûa ngoâ vaên Loäc coù maët trong toaùn ñaëc coâng coïng Saûn ñaùnh chieám toøa ñaïi Söù Hoa Kyø Saøigoøn. ñeâm ñoù ñaïi uÙy Guy Sherman, em khaùc cha vôùi Joseph, tröïc gaùc. Guy haï ñöôïc Kieät tröôùc khi ngaõ guïc döôùi quaû löïu ñaïn cuûa Kieät. nhö vaäy, moái thuø haän töø oâng deán chaùu ñaõ ñöôïc vay traû soøng phaúng.

Trong luùc ñoù, Joseph gaëp ñöôïc Tuyeát vaø ñöùa con gaùi teân laø Trinh, töùc laø chaùu ngoaïi cuûa Joseph ôû Hueá trong bieán coá Maäu Thaân. Tuyeát cöùu ñöôïc Joseph khoûi tay boä ñoäi coïng Saûn, nhöng naøng töø choái theo Joseph veà Hoa Kyø. naøng vaø ñöùa con gaùi ra Haø noäi nöông töïa vaøo söï giuùp ñôû cuûa ngöôøi caäu ruoät laø Traàn vaên Kim maø Joseph ñaõ gaëp hoài nieân thieáu ôû Saøi goøn. Traàn vaên Kim laø uÛy vieân Trung Öông ñaûng coù chaân trong phaùi ñoaøn coïng Saûn tham döï hoaø ñaøm Paris. Kim khoâng queân ñöôïc tình maùu muû anh em tìm ñeán thaêm anh laø Traàn vaên Taùm trong phaùi ñoaøn cuûa chính phuû vieät nam coïng Hoaø. Khi veà Haø noäi, Kim bò nghi ngôø vaø maát chöùc, vaø moät thôøi gian sau bò thuû tieâu. Tuyeát ñöôïc Kim che chôû. Trong moät cuoäc khoâng taäp cuûa phi cô B.52 xuoáng Haø noäi, Tuyeát töû naïn vaø ñeå laïi Trinh moät mình. Tröôùc khi bò thuû tieâu, Kim tìm caùch lieân laïc vôùi Joseph ôû Paris vaø ñoàng thôøi gôûi Trinh treân ñoaøn xe coïng Saûn vaøo nam. Joseph qua Saøi goøn ñuùng luùc tìm ñöôïc Trinh. caû hai vaøo ñöôïc toøa ñaïi söù Hoa Kyø vöøa ñuùng luùc chieác tröïc thaêng cuoái cuøng rôøi toøa ñaïi söù.

SaIGon laø moät böùc tranh lòch söû vó ñaïi laøm soáng laïi nhöõng phong caûnh queâ höông thôøi tröôùc nhö caûnh soâng nuôùc Saøi goøn, caûnh ñöôøng phoá Saøi goøn chôï Lôùn, caûnh ñoài nuùi Xuaân Loäc, caûnh con ñöôøng caùi quan chaïy doïc bôø bieån nam Haûi, caûnh ñeàn ñaøi cung ñieän vaø laêng taåm Hueá, caûnh Hoà Hoaøn Kieám vaø caùc phoá Haø noäi...

SaIGon coøn ghi laïi moät soá taäp tuïc thôøi xöa nhö tuïc aên traàu, thôø cuùng oâng baø, tuïc tröø ma quyû, khoa phong thuûy, leã nam Giao, Teát nguyeân ñaùn...

SaIGon laø moät thieân huøng ca oai huøng vaø ñau thöông

ña HIEäu 87 179

cuûa daân toäc vn trong caùc phong traøo choáng Phaùp vaø choáng coïng töø 1925 cho ñeán khi Saøi goøn maát, nhö cuoäc noåi daäy cuûa phu caùc ñoàn ñieàn cao su, cuoäc khôûi nghóa Yeân Baùy vôùi caùi cheát cuûa 13 lieät só treân

maùy cheùm, traän ñoùi naêm aát daäu, quaân nhaät chieám vn, quaân ñoàng Minh töôùt khí giôùi quaân nhaät, phong traøo choáng ñoái Phaät giaùo, Thöôïng Toïa Thích quaûng öùc töï thieâu, cuoäc ñaûo chính laät ñoå chính phuû ngoâ ñình dieäm, bieán coá Maäu Thaân, caùc chieán tröôøng mieàn Trung, mieàn Taây, cuoäc taán coâng cuûa coïng Saûn vaøo Saøi goøn vaø nhöõng giôø phuùt haáp hoái cuûa Saøi goøn...

SaIGon laø moät traän cuoàng phong thôøi ñaïi taøn phaù xaõ hoäi maø aûnh höôûng khoâng ít ñeán moïi gia ñình vn. cuoäc chieán tranh yù thöùc heä laøm ñaûo ngöôïc moïi taàng lôùp xaõ hoäi vaø huûy dieät moïi giaù trò tinh thaàn. nhöõng nhaân vaät trong taùc phaåm naøy coù theå tieâu bieåu moät phaàn naøo cho caùc taàng lôùp xaõ hoäi vn.

cuï Traàn vaên Hieáu, moät vò quan trieàu ñình Hueá tieâu bieåu cho giai caáp thoûa hieäp vôùi ngöôøi Phaùp. cuï chuû tröông dung hoøa môùi cuõ vaø döïa vaøo söï giuùp ñôõ cuûa ngöôøi Phaùp ñeå tieán daàn ñeán neàn ñoäc laäp.

Traàn vaên Taùm tieâu bieåu cho haïng caùn boä quoác gia taàm thöôøng. Khi bình thöôøng thì an höôûng, khi ñaát nöôùc laâm nguy thì chuoàn sôùm.

Traàn vaên Kim laø haïng thanh nieân thieân taû choáng ñoái xaõ hoäi cuõ. Kim töø boû gia ñình, phuû nhaän uy quyeàn cha ñeå hoaït ñoäng cho phong traøo coïng Saûn. nhöng khi chaøng trôû veà con ngöôøi coù nhaân tính thì bò ñaûng thanh tröøng. Tröôùc khi bò thuû tieâu chaøng nhôù laïi lôøi noùi cuûa cha, “Khoâng may ñaát nöôùc loït vaøo tay coïng Saûn thì khoâng nhöõng gia ñình tan naùt, maø baûn thaân cuõng bò huûy dieät.”

ñaøo vaên Laït laø moät nhaø baùo caáp tieán thôø chuû nghiaõ khaéc

Ñöôøng Catinat Saøigoøn


kyû vaø sieâu nhaân cuûa trieát gia ñöùc nietzche, Laït töï thieán boä phaän sinh lyù vaø caét ñöùt moái tình vôùi ngöôøi yeâu ñeå hoaït ñoäng cho phong traøo coïng Saûn.

ngoâ vaên Loäc tieâu bieåu cho haïng noâng daân bò aùp böùc. uaát haän vì ruoäng ñaát bò ñòa chuû cöôùp maát, Loäc tham gia vieät nam quoác daân ñaûng. Sau cuoäc khôûi nghiaõ Yeán Baùy thaát baïi, Loäc vaø 2 ñöùa con gia nhaäp phong traøo coïng Saûn. Khi vieät Minh cöôùp chính quyeàn naêm 1945, Loäc laø uûy vieân nhaân daân thaønh phoá Saøigoøn, Loäc boû mình trong moät cuoäc ñaùnh nhau vôùi quaân Phaùp. Sau Hieäp ñònh Geneøve chia ñoâi vn, ngoâ vaên ñoâng, con cuûa Loäc ñöôïc coïng Saûn gôûi vaøo nam naèm vuøng ñeå phaù hoaïi cheá ñoä coïng Hoøa mieàn nam. ngoâ vaên ñoâng vaø con caùi trôû thaønh nhöõng phaàn töû coïng Saûn trung kieân vôùi truyeàn thoáng coïng Saûn töø oâng ñeán chaùu .

Kieàu Lan laø hình aûnh thieáu nöõ khueâ caùc con quan, duyeân daùng, dòu daøng vaø deã meán cuûa xöù Hueá. Phuï nöõ aÙ ñoâng thanh lòch, leã giaùo vaø thuï ñoäng khaùc haún phuï nöõ Taây phöông maø theo Jacques devraux laø moät caùi gì meâ hoaëc khieán cho maùu ngöôøi ñaøn oâng ngoaïi quoác soâi leân nhö röôïu champagne, vaø moät khi ñaõ gaëp thì khoù loøng queân ñöôïc. Kieàu Lan rung ñoäng tröôùc tính hoàn nhieân vaø nghóa hieäp cuûa chaøng thanh nieân Hoa Kyø, nhöng vì thöông cha naøng ñaët hieáu treân tình, neân nhaän lôøi caàu hoân cuûa Paul.

Thöôïng nghò Só nathiel Sherman laø moät chính khaùch laõo luyeän noùi leân ñöôïc tinh thaàn daân chuû vaø ñaïo ñöùc cuûa ngöôøi Hoa Kyø. oâng ngöôõng moä vaên hoùa aÙ ñoâng, oâng khoâng taùn thaønh chính saùch cai trò loãi thôøi cuûa ngöôøi Phaùp. oâng say meâ ñoài nuùi vn vaø meán söï laøm vieäc caàn cuø cuûa ngöôøi vn.

Jacques devraux, teân truøm maät vuï daïi dieän cho ngöôøi Phaùp loãi thôøi, y khi mieät ngöôøi vn vaø thaúng tay ñaøn aùp caùc phong traøo caùch maïng, nhöng y khoâng khoûi nhaän thaáy neáp soáng teá nhò vaø thanh tao cuûa ngöôøi vn. nhôø coù nhöõng tín ngöôõng vaø leã nghi coå truyeàn, ngöôøi vn ñi vaøo theá giôùi taâm linh deã daøng hôn ngöôøi Taây phöông. Thôøi tieát vaø hoaøn caûnh ñòa lyù khaéc nghieät giuùp ngöôøi vn bieát thích öùng vaø trôû neân ñoä löôïng; traùi laïi, ngöôøi Phaùp khoù thích öùng neân trôû thaønh taøn baïo.

ña HIEäu 87 181

Paul devraux laø moät thanh nieân Phaùp tieán boä deã meán. chaøng lôùn leân vôùi treû em vn neân yeâu vn nhö queâ höông mình. chaøng choáng ñoái laäp tröôøng loãi thôøi cuûa cha vaø muoán giuùp ñôõ daân toäc vn tieán daàn treân ñöôøng ñoäc laäp.

Joseph laø moät thanh nieân Hoa Kyø say meâ phong caûnh vaø nhöõng taäp tuïc coå kính vn. chaøng ngaây ngaát caûnh ngöôïc doøng soâng Saøi goøn, thu huùt bôûi caûnh phoá xaù Saøi goøn chôï lôùn, hoài hoäp nín thôû khi ñi vaøo röøng nuùi Xuaân Loäc, vaø ñôø ñaãn khi thaêm vieáng cung ñieän vaø laêng taåm Hueá. Theá giôùi ñoâng phöông laø moät caùi gì bí maät vaø meâ hoaëc, neân khi vaøo ñaïi hoïc Harvard, chaøng quyeát ñònh theo hoïc moân Lòch Söû ñoâng Phöông. nhöng ñieàu quyeán ruû hôn caû ñoái vôùi chaøng laø hình aûnh duyeân daùng vaø e leä cuûa thieáu nöõ vn trong chieác aùo daøi tha thöôùt maø chaøng coù caûm töôûng hoï khoâng böôùc ñi maø troâi nheï treân heø phoá döôùi laøn gioù chieàu.

Sau cuøng, SaIGon chaúng khaùc moät bi kòch Hy Laïp maø nhöõng nhaân vaät chính ban ñaàu laø baïn beø thaân thieát, roài vì traän cuoàng phong thôøi ñaïi, hoï trôû thaønh nhöõng keû thuø khoâng ñoäi trôøi chung. Moái haän thuø ñeo ñaúng daèn dai töø ñôøi noï sang ñôøi kia. vôû tuoàng ñaày nhöõng kòch bieán doàn daäp vaø gay caán, vaø khi thaét nuùt môû ra thì haàu heát caùc nhaân vaät ñeàu ngaõ guïc.

Sau moät thôøi gian soáng ôû haûi ngoaïi, ngöôøi vieät tî naïn nay coù theå trôû veà thaêm queâ cuõ, nhöng Saøi goøn naêm xöa, Hueá coå kính vaø Haø noäi ngaøn naêm vaên vaät coøn ñaâu? nhöõng ngöôøi naëng loøng hoaøi coå khoâng khoûi caûm thaáy moät noãi buoàn man maùc vaø ngaäm nguøi luyeán tieác. Taùc phaåm SaIGon cuûa anthony Grey coù theå giuùp chuùng ta soáng laïi trong giaây laùt vieät nam naêm xöa.


Bao giôø môùi gaëp laïi em, vaàng traêng ñaõ khuyeát, beân theàm thôøi gian.

Taùm naêm lôõ moät cung ñaøn, daây xöa coøn voïng, lôøi than tan tình.ñaâu ngôø, gaëp laïi hôû mình, oan khieân chöa döùt, neân tình coøn ñaây.chia ly boãng chôït sum vaày, möøng hôn ngaøy cöôùi, ñoâng taây cuûa ngöôøi.ñoaøn vieân sao chaúng noùi cöôøi, leä traøo khoùe maét, hoå ngöôi giöõa ñôøi.anh moät nôi, em moät nôi, hai phöông caùch bieät, ñeán thôøi gaëp nhau.ñeán thôøi toùc ñaõ ñoåi maøu, ñeán thôøi nhaät nguyeät tröôùc sau troïn tình.ñeán thôøi, traùi ñaát laëng thinh, naèm nghe hôi thô,û chuùng mình yeâu nhau.Taï ôn, thieân ñòa nhieäm maøu, cho em noái laïi nhòp caàu vôùi anh.ñoåi ñôøi, ta boû kinh thaønh, tình muoân naêm cuõ, thaønh tình löu vong.

Cupertino, March 09, 98

Chuøm thô Nguyeãn Ñoâng Giang K19

Lôøi TìnhKyû nieäm ngaøy gaëp laïi Bích

tranh Laâm Maïnh

ña HIEäu 87 183

nhìn em laïi nhôùnon soâng

Trong ñoâi maét bieácxanh trong baàu trôøiMoâi emMoïng ñoû aø ôiMeï ru con nguû nhöõng lôøi naêm xöaMaù emTraéng möôùt haït möañoàng xanh baùt ngaùtGioù ñöa thu veàTình em laø caû trôøi queâTraûi daøi thöông nhôùngaøy veà – gaàn hôn.

Mai kia – ta seõ trôû veà,daàu soâng heát nöôùc – daàu ñeâ lôû bôø.

Ta veà – veà thaät hay mô,vöôøn cau laù ruïng – em chôø laâu nay.Ta veà soâng nuùi coù hay?ngöôøi xöa trôû laïi – sau ngaøy bieån daâu.Ta veà toùc baïc maùi ñaàu,cuùi hoân mieáng ñaát choân nhau cuûa mình.

Nhìn Em Laïi Nhôù Non Soâng

Em Ôi! Ñôøi Voán Ñoaïn Tröôøng


voâ tình – trôøi ñaát laëng thinh,nhö chim hoaøng haïc – nghó mình maø ñau.Ta veà bieát coù coøn nhau,vaàng traêng coå luïy – ngaõ maøu thaùng naêm.chieán tranh loùt oå ai naèm,Maø ngöôøi naêm cuõ xa xaêm voâ cuøng.Ta veà maây vaãn traéng bay,coøn ta chöa heát – nhöõng ngaøy löu vong.Ta veà – toå quoác coøn ñau,nöôùc non vaãn vaäy, vaãn maøu tang thöông.Em ôi! ñôøi voán ñoaïn tröôøng,coõi xöa ñaõ ruïng – vaán vöông theâm buoàn.Ta veà – ngöïa cuõ qua truoâng,Soaõi chaân thoå moä – böôùc buoàn traêm naêm.queâ höông! Maûnh ñaát – meï naèm, Tha höông! nhôù quaù veà thaêm cho cuøng.Ta veà – gom heát – nhôù nhung,ñem san seû laïi cho töøng noãi ñau.

nhöõng caâu thô – moät thuôû queâ nhaøanh ñoïc laïi nhöõng ngaøy laïc xöù

Ra ñi – ngaøn daâu – daëm löõThô buoàn – nhaät nguyeät cuõng buoàn theo

nhöõng caâu thô – anh vieát cho emLeõo ñeõo theo anh nhöõng ngaøy dong ruoåiBeán nöôùc voâ cuøng, ñaâu laø chaëng cuoáiBao giôø trôû laïi coá höông

Nhöõng caâu thô - moät thuôû queâ nhaø

ña HIEäu 87 185

Bieát bao giôø trôû laïi coá höôngBieån nöôùc mang mang – ñoaïn ñaønh ngoaùi laïiñaâu laø queâ höông – maây môø quan aûichæ bieát loøng mình – ruoät thaét quaën ñau

nhöõng caâu thô ñaày aép thöông yeâuanh ñaõ vieát daønh rieâng cho Meïchieán tranh veà laáy ñi tuoåi treûMeï giaø, con meï cuõng giaø theo

Thuôû queâ nhaø – qua ñoø ñi hoïcMeï bôùi khoai – cho con loùt loøngcon qua soâng – kieám ñoâi ba chöõSau naøy, ñôõ khoå taám thaân

nhöõng caâu thô – moät thôøi xa xöavieát chaúng heát muoân vaøn kyû nieämnon nöôùc nghìn truøng – anh coøn daâu bieånEm chaúng laáy choàng ôû vaäy laøm chi

nhöõng caâu thô – moät ñôøi yeâu nhauanh ñoïc laïi nhöõng ngaøy laïc xöùLöu vong heà – cuøm chaân löõ thöùanh tieác hoaøi – chaúng ôû vôùi em

Nguyeãn Ñoâng Giang K19

Moderato

TrÜng VÜÖng Khung Cºa Mùa Thu

Tell Laura I Love HerNhåc: Jeff Barry & Ben RaleighL©i ViŒt: Nam L¶c - NguyÍn thÎ LŒ Thanh

cho thÆt gÀn! Tình trÀn mong manh nhÜ lá me xanh ngÖ ngác rÖi nhanh

Tim em chÜa nghe rung qua m¶t lÀn! Làn môi em chÜa hôn ai

Thu giæng heo may cho bóng cây lånh ÇÀy. NgÜ©i cho em nghe câu nh§

thÜÖng tØng ngày. Nh»ng ngày Ç®i ch© Ç©i ngÜ©i qua cÖn mÖ trong m¡t ngây thÖ trong

n¡ng vu vÖ! Nh§ khói bay låc vÃn vÜÖng! Cho hÖi Ãm lên môi ngÜ©i!

lùa sÜÖng kín nhË vây ngÆp trÜ©ng làn mây yêu thÜÖng vÜ§ng trong hÒn em!

NgÜ©i mang cho em quen môi hôn ng†t mŠm. Tình cho tim em rung nh»ng Çêm lånh lùng

TØng chiŠu cùng ngÜ©i vŠ trong cÖn mÜa bay nghe thÜÖng nh§ tràn ÇÀy lên Çôi m¡t thÆt gÀy.

TrÜng VÜÖng hôm nay mây vÅn giæng ÇÀy tr©i. Công viên næm xÜa hoa vÅn rÖi tuyŒt v©i bóng

ngÜ©i thì mÎt mùng tØng hàng me run run, trong cÖn gió lånh lùng, trong n¡ng ngåi ngùng!

N¡ng vÃn vÜÖng nhË gót chân. TrÜng VÜÖng v¡ng xa anh dÀn!

Mùa thu Çã qua m¶t lÀn. Ch®t nghe bâng khuâng, Lá rÖi ÇÀy sân!....


- nhaùnh söù cuûa meï ñaõ ñaâm choài cho nuï roài.- Theá aø! Laøm sao ba bieát? chaéc khoâng?- caùi gì coâ cuõng baûo toâi khoâng bieát! ñaây naøy, caùi choài

môùi nhuù ra laø nhöõng choài troøn, coøn neáu choài laù thì noù nhoïn.

- nhö vaäy cuõng toát roài. Muøa heø naøy nhaø mình seõ coù nhöõng boâng hoa söù ñaàu tieân, khoâng bieát söù naøy ñieåm nhuî vaøng hay hoàng…?

coâ ngoïc noùi vaäy vôùi thaày, nhöng thaät söï loøng coâ thích thuù voâ cuøng. Boán naêm tröôùc, khi nhaùnh söù baét ñaàu nhuù choài, baét reã, loøng coâ ñaõ vuït vui nhö ñöùa treû ñöôïc quaø. nhaùnh söùù moïc vaø ñaâm thaúng, khaúng khiu, trô troïi nhö moät keû coâ ñôn baét ñaàu ñi vaøo vuøng ñaát laï. Khi nhaùnh söùù cao ñöôïc hai gang tay, coâ ñaõ maïnh daïn cöùa ñi caùi choùp cuûa noù ñeå nhaùnh söùù coù theå seõ ñaâm theâm moät nhaùnh. Theá laø, trong söï chôø ñôïi cuûa coâ, noù cuõng ñaâm ra moät nhaùnh… Baây giôø

Hoa Traïng Nguyeân/25

Nhaùnh Söù Queâ Höông

ña HIEäu 87 189

laø thôøi kyø nhaùnh söù eøo uoät naøy seõ sung maõn treân ñaát Myõ tröôùc nhaø coâ. coâ seõ boùn theâm phaân, töôùi nöôùc haøng ngaøy vaø theâm maáy naêm nöõa, coâ seõ coù moät caây söù nhö ngaøy xöa thuôû naøo ôû queâ nhaø.

ñaõ qua hai möôi naêm treân ñaát Myõ, theá giôùi noùi gia ñình coâ laø daân vieät tò naïn chính trò. daân Myõ chính thoáng baûo gia ñình coâ laø ngöôøi Myõ goác vieät. vieät coäng gian xaûo ví gia ñình coâ laø daân vieät kieàu yeâu nöôùc, laø khuùc ruoät xa ngaøn daäm. Rieâng gia ñình coâ, baûn thaân coâ vaãn luoân nhôù raèng coâ laø ngöôøi vieät ly höông… vì ñaâu neân noãi naøy… cuõng vì ngaøy 30/4/75 ñoù, khoâng caàn toû cuøng ai… coâ cuõng bieát chaéc raèng - ai laø ngöôøi vieät nhö coâ, ña soá ñeàu coù traêm noãi nieàm. Tình hoaøi höông, nhôù queâ xöa, nhôù ôi laø nhôù, töø maùi nhaø, goác caây, phoá phöôøng, hai muøa möa naéng… coâ nhôù muøa heø, naéng Saøigoøn lung linh treân maøu hoa phöôïng ñoû thaém, naèm aån hieän trong maøu hoa tím maø hoa chæ nôû trong muøa heø xöù Myõ naøy. Muøa ñoâng, coâ nhôù nhöõng côn möa xaàm xaäp laøm saïch seõ ñöôøng pho,á coâ nhôù moùn caù roâ ngoäp kho xaû ôùt baèng caùi toä ñen thui, treân beáp than hoàng cuûa meï coâ. Muaø thu ôû Myõ, laù vaøng, laù ñoû ñaày ñöôøng, coâ laïi nhôù ñeán nhöõng ngoïn gioù heo may. Saøigon cuõng coù nhöõng laù vaøng bay, moät loaït laù me raït raøo rôi xuoáng, laøm ñeïp cho nhöõng cuoäc tình hoïc troø theâm thô moäng vaø nhöõng boâng Söù traéng tröôùc saân nhaø coâ, vöôn ra khoûi nhöõng taøng laù xanh nhö ngoïc nheï nhaøng moät muøi höông, maø coâ vaãn cho ñoù laø höông xuaân, höông muøa xuaân cuûa traêm hoa trong hoäi hoa ñöôøng nguyeãn Hueä, Saøigoøn.

duø ñaõ 20 naêm qua, duø phaûi hoäi nhaäp vaøo xaõ hoäi Myõ, duø ngaøy trôû thaønh coâng daân Myõ, coâ ñaõ long troïng tuyeân höaù laø phaûi trung thaønh vôùi ñaát nöôùc Myõ nhöng trong taâm tö coâ khoâng bao giôø coâ töø boû ñöôïc caùi an nam coäi reã thaät thaø cuaû coâ.

coâ ngoïc thích tieâu khieån baèng thuù chaêm soùc caây xanh trong khuoân ñaát nhoû xung quanh nhaø. ngoaøi nhöõng gioáng rau thôm vieät nam nhö caùc loaïi rau huùng, queá, caàn taøu, rau raêm, hay buïi saû, buïi heï laøm ñaäm ñaø theâm cho caùc moùn


aên thuaàn tuyù vn haøng ngaøy cho gia ñình… thì nhaønh Söù maø chò ñoâng ñaõ ñem töø vn sang, coâ laïi thích quan taâm chaêm chuùt nhieàu hôn caû. noù taàm thöôøng giaûn dò, coøi coït, khoâ khan, khoâng heà coù moät maøu xanh cho söùc soáng nhöng coù leõ nhaùnh Söù cuøi naøy ñaõ gaén lieàn vôùi coâ caû moät quaûng ñôøi thôøi aáu thô ñeán luùc tröôûng thaønh. coù nhöõng hieän thöïc haèng ngaøy cöù xaûy ra moät caùch bình thöôøng, nhöng khi caùi hieän thöïc ñoù khoâng coøn xaûy ra nöõa, luùc baáy giôø coâ môùi thaáy thieáu vaéng, noù trôû thaønh noãi nhôù trong taâm tö maø coâ khoâng naém baét ñöôïc, chæ bieát raèng coâ ñaõ bò noãi nhôù rì raøo trong yù nghó... coâ ngoïc caûm thaáy mình laåm caåm…

coâ ngoïc khoâng bieát laõo Söù cuûa nhaø coâ ôû Saøigoøn coù töø thuôûû naøo, coâ chæ bieát raèng, khi baét ñaàu tuoåi nhi ñoàng thì coâ ñaõ thaáy laõo Söù ñaõ coù trong saân tröôùc nhaø coâ roài. Saøigoøn, hai muøa möa naéng, ngoaøi nhöõng giôø coâ ñeán tröôøng, aên, nguû, coøn giôø chôi thì luùc naøo chò em coâ cuõng tuï taäp baïn haøng xoùm döôùi taøng laõo Söù naøy. Taøng Söù xanh loäng, thaân Söù saàn suøi, hoa Söù maøu traéng, ñieåm hoàng, xum xoe treân caønh, muøi hoa Söù thì luùc naøo cuõng thoang thoaûng gaây moät caûm giaùc nheï nhaøng, deã chòu, höông Söù caøng noàng naøn hôn khi ñeâm veà, nhaát laø nhöõng ñeâm traêng saùng. Hình aûnh thanh bình cuûa Saøigoøn thaäp nieân saùu möôi coù nhöõng ñöùa treû nhö coâ, tay caàm loàng ñeøn cuøng nhau ñi voøng voøng döôùi voøm laõo Söù, treân trôøi aùnh traêng raèm trung thu saùng vaèng vaëc, thuôû thanh bình aáy coøn ñaâu nöõa?!!

daân vieät nam goác Baéc thích rau muoáng, goác Trung kyø thích ôùt, goác nam kyø thích giaù soáng. coøn coâ ngoïc laø daân Saøigoøn, do ñoù, coâ khoâng bao giôø queân ñöôïc muøi höông hoa Söù. Hai möôi naêm, trôû veà choán cuõ, muøi hoa Söù ñaâu maát

ña HIEäu 87 191

roài! ñaâu roài höông hoa söù treân ñöôøng ñoàn ñaát, con ñöôøng voøng nhoû noái lieàn töø haûi quaân coâng xöôûng ra taän beán Baïch ñaèng, höông hoa Söù cuûa ñoaøn Thò ñieåm, cuûa Phan ñình Phuøng, cuûa Huyeàn Traân coâng chuùa… höông hoa söù thoaûng trong muøi nöôùc bieån maën cuûa vuõng Taøu, höông hoa söù laãn trong söông muø ñaø Laït, höông hoa Söù ngaït ngaøo quyù phaùi, coå kính ôû laêng Töï ñöùc, Hueá. Taát caû nhöõng höông hoa Söù ôû moãi moät nôi ñeàu coù moät veû ñaèm thaém rieâng bieät. Moät laàn quy coá höông ñaõ laøm coâ huït haång. Trôû laïi queâ höông thöù hai, loøng coâ buoàn caû thaùng…

Laën loäi trong ñôøi soáng xöù ngöôøi, cuõng haèng ngaøy coâ vaãn thöôøng coù nhöõng lieân töôûng maø qua ñoù coâ cöù nhôù caùi xöù sôû xa nöûa voøng traùi ñaát kia. coâ nhôù vieät nam, coâ nhôù Saøigoøn… Tieáng haùt cuûa quyønh anh - coâ ca só treû vn ôû ñaát Bæ - sao chöøng aám aùp ñi vaøo loøng coâ ôû nhöõng aâm thanh cuoái cuøng… vieät nam, vieät nam… Boâng hoa Söù ñaâu ñaây… khi coâ ngaång ñaàu ngaém nhöõng caây Truùc ñaøo, hoa Truùc ñaøo maøu ñoû, maøu xaùc phaùo, maøu hoàng nhaït, maøu traéng söõa. Laù Truùc ñaøo heïp vaø daøi, caây Truùc ñaøo cuõng coù muû, höông Truùc ñaøo ngaây ngaáy khoù chiuï khoâng nhö höông hoa Söù nheï nhaøng. Hoa Truùc ñaøo gôïi nhôù… hoàn hoa Söù ngaøy xöa ñaâu roài? Hoa Söù traéng quanh quaån trong coâ, khi luõ hoïc troø maãu giaùo cuûa coâ daùn maét theo doõi hoaït hoïa trong giôø xem phim, chuùng thích con beù Lilo ngaây thô, lanh lôïi, con Stich phaù phaùch, töø haønh tinh treân trôøi teù xuoáng ñaát, coøn coâ thì thích nhöõng hình aûnh cuûa daân Hawaii, ñaâu ñaâu cuõng coù hình aûnh cuûa boâng Söù traéng, Hoa Söù trong leã hoäi, vaên ngheä, chuùc möøng, trang ñieåm, vaø ngay caû öôùc mô, mong moûi, hoï ñeàu duøng hoa Söù ñeå phôi baøy taâm traïng…

Hình aûnh vuøng bieån Hawaii veà ñeâm, trong ñieäu nhaïc thoå daân buoàn buoàn, naâng naøng Söù traéng naêm caùnh, nhuïy vaøng trong loøng baøn tay, hoï haùt cho öôùc mô, ngaång coå nhìn nhöõng vì sao laáp laùnh, hoï tin coù nhöõng ñieàm laønh treân nhöõng vì sao ruïng... vaø cuoái cuøng hoï thoåi naøng Söù maø hoï öôm ñaày öôùc mô leân khoâng trung. Öôùc mô… öôùc mô nhö nhöõng öôùc mô cuaû coâ thuôû naøo… naéng Saøigoøn xanh loäng


trong voøm xanh laù Söù. Hoa Söù traéng hieàn hoaø nhö maøu aùo hoïc troø. Toùc xoõa ngang vai, em mô mình thaønh coâ Tuù… Maét nai… con ngoá nhìn oâng lính treû quaân tröôøng. Maøu ñoû alfa treân caàu vai anh… cuõng ñeïp. ñaâu bieát raèng duyeân nôï ñeán ngaøn sau…

- Baây giôø em tính sao? Hay laø mình dôøi caây Söù naøy ra phía traùi tröôùc coång ra vaøo?

- Khoâng ñöôïc! Söù naøy laø Söù vieät nam, noù khoâng chòu noåi caùi laïnh cuûa Baéc cali naøy

ñaâu. Mua theâm moät caùi chaäu lôùn, ñeïp, sang qua, ñeå caïnh coång ra vaøo, nhöng phaûi ñaët vaøo choå maùt…

coâ nghó… hình nhö nhaùnh Söù naøy noù nguû suoát muøa ñoâng. vaøo muøa Leã Taï Ôn, cöù nhìn caønh cuûa noù khoâng coøn caùi laù naøo khoâng hieåu sao coâ cuõng xoùt ruoät. nhöng maø thieân haï laïi noùi, vaøo muøa ñoâng, chæ cho Söù uoáng ít nöôùc maø thoâi, neáu töôùi nhieàu nöôùc, caây seõ cheát. Boán naêm tröôùc khi xin noù töø nhaø chò ñoâng veà, noù chæ ngaén baèng ngoùn tay uùt, coâ ngoïc ñaõ vuøi noù vaøo moät caùi chaäu nhoû, noù ñöùng im, khoâng bò ñaát Myõ khuaát phuïc, coù khi coâ naém noù leân, noù khoâng coù reã laïi theâm bò muïc röõa, chæ coøn nhö caùi hoät mít… Theá maø hoâm nay, noù saép söûa ra hoa, ñoù laø nieàm hy voïng vaø öôùc mô cuûa coâ…. Hình nhö töï trong voâ thöùc, coâ ngoïc khoâng thích loaïi Söù baùn ôû o.Supply, coâ cuõng khoâng thích loaïi Söù baùn ôû chôï trôøi, caùc loaïi Söù naøy ñöôïc ñem qua töø Mexico. coâ chæ thích nhaùnh Söù cuûa chò ñoâng mang töø queâ nhaø sang, nhaùnh Söù coù dính chuùt maøu ñaát queâ höông maø ôû phöông trôøi xa xaêm ñoù coøn coù nhieàu chuùt… ñeå coâ nhôù, ñeå coâ thöông.

HoaTrangNguyen K25B

ña HIEäu 87 193

Yeâu daáu, muøa thu thaáp thoaùng,Tình ta vaèng vaëc traêng thô.

vôùi nhau, ñeâm naøo, moâi thaém,anh yeâu neùt ñeïp mô hoà.

Toùc em lieâu trai, maây goïi,Loøng em tinh khieát nhö traêng.Baøn tay tìm nhau raát voäi,nuï hoân quaán quít vai traàn.

Yeâu daáu, thöông em nhieàu quaù,neùt kieâu sa saùng tinh caàu.vaøo ñeâm, nguû vuøi nhung nhôù,Gaàn nhau, sao vaãn xa nhau.

Mai ñaây, chia tay ngaøn daäm,Maét moâi in daáu ngaäp hoàn.Xin em giöõ hoaøi thaùng taùm,Traêng thu treân luõng Hoa vaøng.

thô Quoác Nam

Meï xa bieàn bieät cuoái trôøi,naéng möa ñaõ goäi moät ñôøi xanh xao.

Toâi, moâi baät maùu leä traøo,chia phoâi nhau ñaõ nuùi cao bieån daøi.queâ höông coøn maáy nieàm vui?Toâi thaân bieät xöù, meï vôøi vôïi troâng.Thoâi em nöôùc maét thaønh gioøng,Soâng toâi vaãn heïn moät xuaân thanh bình.(Taëng nhaïc só Phaïm Maïnh Ñaït, taùc giaû taùc phaåm ‘Heïn Ngaøy Mai’)


Lyndon B. Johnson (1908-1973), thuoäc ñaûng daân chuû, laø toång thoáng thöù 36 cuûa Hieäp chuùng quoác Myõ. Phoù toång thoáng Hubert Humphrey coù laàn

goïi oâng laø “toång thoáng Toaøn Myõ.” Tröôùc khi toång thoáng J.F. Kennedy bò aùm saùt taïi dallas, Texas ngaøy 22 thaùng 11 naêm 1963 (ñuùng 3 tuaàn sau khi oâng laät ñoå toång thoáng ngoâ ñình dieäm, gaây neân caùi cheát bi thaûm cuûa hai oâng dieäm, nhu), oâng Johnson laø phoù toång thoáng vaø laø ngöôøi khoâng ñoàng yù trong vieäc chính quyeàn Kennedy toan tính laät ñoå oâng dieäm. Sau khi oâng Kennedy maát roài, oâng Johnson laõnh ñuû haäu quaû tai haïi cuûa vieäc laät ñoå oâng dieäm. chieán tranh môû roäng. Mieàn nam bò ñe doïa naëng neà vaø coù theå maát vaøo tay coäng saûn baát cöù luùc naøo. vì vaäy, ngöôïc haún vôùi yù muoán cuûa mình, oâng Johnson ñaõ phaûi cho quaân taùc chieán Myõ ñeán vieät nam (+), tröïc tieáp ngaên chaën laøn soùng ñoû, ñeå giöõ lôøi cam keát cuûa hai vò tieàn nhieäm khoâng ñeå mieàn ñoâng nam aÙ loït vaøo tay coäng saûn.

Thaùng 5 naêm 1961, oâng Johnson tôùi vieät nam vôùi tö caùch

Minh Voõ

Lyndon Baines Johnson: ngoâ ñình dieäm, churchill cuûa thaäp kyû taïi aÙ chaâu (1)

ña HIEäu 87 195

laø phoù toång thoáng, ñaïi dieän toång thoáng J. F. Kennedy, ñeå baøn chuyeän vieän trôï cho vieät nam. Trong taùc phaåm “Öu Theá” thuaät laïi nhöõng gì oâng ñaõ laøm trong thôøi gian caàm quyeàn töø 1963 ñeán 1969, oâng ñaõ khoe raèng chæ trong khoâng ñaày ba giôø ñoàng hoà thaûo luaän vôùi toång thoáng dieäm, oâng ñaõ coù theå ñi ñeán moät thoûa thuaän veà taát caû moïi vaán ñeà vôùi vò toång thoáng raát khoù tính “ñaày loøng töï haøo vaø khoù thöông thuyeát.” quaù phaán khôûi veà söï thaønh coâng cuûa mình, oâng ñaõ ca ngôïi toång thoáng dieäm laø churchill cuûa thaäp kyû cuûa aÙ chaâu taïi böõa daï tieäc do toång thoáng dieäm khoaûn ñaõi. nhöng caùc söû gia Stanley Karnow, taùc giaû “vietnam, a History” vaø John M. newman, taùc giaû “JFK and vietnam” vieát raèng oâng Johnson khen khoâng thaät loøng vaø coù yù nònh oâng dieäm thoâi. oâng Traàn ngoïc duõng khi dòch cuoán saùch cuûa oâng newman nôi trang 69 “John F. Kennedy vaø chieán tranh vieät nam” coøn vieát naëng hôn khi theâm vaøo sau töø “nònh” moät chöõ “bôï” to töôùng. Moät phoù toång thoáng ñaïi dieän toång thoáng moät sieâu cöôøng nònh toång thoáng moät quoác gia nhoû beù chæ baèng nöûa tieåu bang california trong soá 50 tieåu bang cuûa sieâu cöôøng, ñoù ñaõ laø chuyeän hôi khoù nghe, laïi coøn bôï nöõa thì khoâng hieåu caùc taùc giaû hay dòch giaû noùi treân nghó gì veà tö caùch cuûa vò laõnh ñaïo Hoa Kyø, nhaát laø khi ngöôøi Myõ thöôøng töï phuï raèng caùc nhaø laõnh ñaïo cuûa hoï luoân luoân ñöôïc baàu leân moät caùch coâng bình tuyeät ñoái, “khoâng gioáng nhö nhöõng cuoäc “baàu cöû gian laän” taïi mieàn nam vieät nam thôøi ñeä nhaát hay ñeä nhò coäng Hoøa.” nghiaõ laø caùc taùc giaû, dòch giaû treân coù yù noùi con ngöôøi ñöùng haøng thöù nhì, vaø sau naøy leân ñöùng haøng thöù nhaát, trong soá gaàn 300 trieäu daân Myõ öu vieät, ñaïi dieän cho toaøn daân toäc Myõ baùch chieán baùch thaéng, ñaõ noùi laùo, hay ñaùnh löøa. ( ++ )

ñieàu ñaùng noùi hôn, khoâng phaûi chæ coù moät mình toång thoáng Johnson ca ngôïi toång thoáng ngoâ ñình dieäm. Toång thoáng Eisenhower, anh huøng cuûa theá chieán II, tröôùc ñoù 4 naêm cuõng ñaõ goïi oâng dieäm laø con ngöôøi thaàn kyø (töùc laøm neân nhöõng ñieàu kyø dieäu, ngöôøi thöôøng khoâng laøm ñöôïc) (2). ñaëc bieät laø toång thoáng nixon, 22 naêm sau cuoäc ñaûo


chính laät ñoå vaø saùt haïi oâng dieäm coøn ca ngôïi toång thoáng dieäm baèng moät hình aûnh kieán truùc chính trò maø, nhö ñaïi ña soá daân Myõ ngaøy nay phaûi coâng nhaän, oâng laø kieán truùc sö thöôïng thaëng (3).

cöïu ñaïi söù nolting trong cuoán “Töø tín nhieäm ñeán thaûm kòch” ñaõ cho bieát toång thoáng Lyndon B. Johnson vaãn cho vieäc laät oâng dieäm laø moät loãi laàm, maëc daàu sau khi moïi vieäc ñaõ lôõ oâng phaûi baùm laáy nhöõng töôùng laõnh ñeå giaûi quyeát nhöõng vaán ñeà khoù khaên caøng ngaøy caøng taêng trong moät tình traïng hoãn loaïn haäu ñaûo chính. Trong taùc phaåm “The vantage point” (taïm dòch “Öu theá”) chính toång thoáng Johnson, nhaéc laïi cuoäc ñaûo chính, cuõng ñaõ vieát:

“Toâi nghó chuùng ta ñaõ laàm khi khoâng uûng hoä oâng dieäm” (4)

Hai trang sau oâng giaûi thích: “Toâi tin raèng vieäc saùt haïi oâng dieäm ñaõ taïo theâm nhieàu

vaán ñeà hôn laø giaûi quyeát chuùng.” (5) oâng cuõng nhaéc laïi vieäc toång thoáng dieäm ñaõ thaønh coâng

röïc rôõ trong moät hoaøn caûnh cöïc kyø khoù khaên luùc môùi leân caàm quyeàn nhö sau:

“Khi nhaân daân vieät nam baàu oâng ngoâ ñình dieäm leân laøm quoác tröôûng thay theá oâng Baûo ñaïi vaøo cuoái naêm 1955 haàu heát caùc chuyeân gia Taây phöông ñeàu nghó nam vieät nam chæ toàn taïi ñöôïc hôn 6 thaùng. nhöõng naêm daøi chinh chieán ñaõ laøm noù suy yeáu. ngöôøi Phaùp ñaõ cho moät soá raát ít ngöôøi vieät nam cô hoäi ñeå hoïc hoûi, trau doài kinh nghieäm veà haønh chính quaûn trò trong chính quyeàn. Luùc aáy xem ra chaéc chaén laø coäng saûn coù kyû luaät cao seõ chieám quyeàn. nhöng döôùi söï laõnh ñaïo cuûa oâng dieäm, nam vieät nam ñaõ tieán tôùi. vieät nam khoâng coäng saûn ñaõ baét ñaàu haøn gaén nhöõng veát thöông cuûa mình vaø trôû neân phoàn thònh. Xöù sôû nhoû beù naøy ñaõ phaûi tieáp thu khoaûng 900.000 daân tî naïn chaïy troán cheá ñoä Hoà chí Minh ôû mieàn Baéc. Möùc saûn xuaát taêng. Xuaát caûng cuõng taêng. Soá tröôøng hoïc cuõng taêng. Möùc soáng leân cao. nam vieät nam ñang coù tieán boä.” (6)

veà tình hình an ninh noùi chung vaø rieâng tình hình thoân

ña HIEäu 87 197

queâ, vôùi söï coá vaán vaø phöông tieän vaän chuyeån mau leï, vaø chöông trình aáp chieán löôïc phaùt trieån khaû quan, oâng Johnson ñaõ daãn chöùng baùo caùo cuûa phaùi ñoaøn Mcnamara- Taylor vaøo cuoái thaùng 10 naêm 1963, nghóa laø chæ moät thaùng tröôùc cuoäc ñaûo chính, cho raèng nhöõng xaùo troän taïi thaønh thò do vuï Phaät Giaùo gaây ra khoâng laøm haïi ñeán coâng cuoäc bình ñònh vaø choáng coäng ôû noâng thoân. oâng Johnson vieát:

“Haï tuaàn thaùng 9 toång thoáng Kennedy yeâu caàu toång tröôûng quoác phoøng Mcnamara vaø töôùng Taylor, luùc aáy laø chuû tòch ban tham möu lieân quaân tôùi vieät nam ñeå tröïc tieáp quan saùt. nhöõng bieán coá xaûy ra taïi ñoù khôûi ñaàu töø thaùng 5 ñaõ gôïi leân trong trí toång thoáng Kennedy nhöõng caâu hoûi veà nhöõng trieån voïng choáng coäng thaønh coâng trong vaén haïn cuõng nhö hieäu quaû cuûa coá gaéng cuûa chuùng ta trong daøi haïn.

“Hai oâng ñaõ trôû veà ngaøy 2 thaùng 10 vaø laäp töùc baùo caùo cho toång thoáng Kennedy hay laø “chieán dòch quaân söï ñaõ tieán trieån raát toát ñeïp vaø vaãn tieáp tuïc tieán trieån.” Hai oâng keát luaän raèng trong khi chính quyeàn dieäm caøng ngaøy caøng maát loøng daân, nhöõng xung ñoät chính trò vaãn khoâng aûnh höôûng xaáu ñeán caùc cuoäc haønh quaân quaân söï. neáu ñieàu ñoù tieáp tuïc ñuùng nhö vaäy thì hai oâng tin raèng chuùng ta seõ coù theå ruùt moät soá coá vaán cuûa chuùng ta veà nöôùc vaøo cuoái naêm 1963. Hai oâng cuõng caûnh caùo raèng tình traïng chia reõ veà chính trò neáu tieáp tuïc coù theå aûnh höôûng xaáu ñeán tình hình quaân söï cuõng nhö söï öôùc löôïng tình hình cuûa caùc oâng trong töông lai.”(7)

Toång thoáng Johnson pheâ bình moät caùch nghieâm khaéc moät vaøi giôùi chöùc cao caáp trong boä ngoaïi giao maø oâng khoâng neâu ñích danh, nhöng ngöôøi ñoïc deã thaáy ñoù chính laø caùc oâng Harriman vaø Hilsman trong vieäc soaïn thaûo vaø göûi caáp toác coâng ñieän cho ñaïi söù Lodge ngaøy 24 thaùng 8 naêm 1963, khuyeán khích cuoäc ñaûo chính. oâng vieát:

“Sau caùc cuoäc taán coâng chuøa chieàn, moät coâng ñieän, ñöôïc soaïn thaûo taïi boä ngoaïi giao, ñaõ ñöôïc göûi ñi Saigon ngaøy 24 thaùng 8. quaû thöïc böùc coâng ñieän ñaõ baûo ñaïi söù Lodge haõy khuyeân oâng dieäm phaûi laøm ngay nhöõng vieäc caàn thieát ñeå söûa chöõa tình hình vaø thoûa maõn nhöõng ñoøi hoûi noåi baät


cuûa Phaät Giaùo. neáu oâng dieäm khoâng haønh ñoäng laäp töùc, vò ñaïi söù ñöôïc chæ thò thoâng baùo cho nhöõng töôùng laõnh chuû choát raèng Hoa Kyø seõ khoâng tieáp tuïc vieän trôï cho chính phuû Saigon veà quaân söï vaø kinh teá nöõa. Toái haäu thö naøy coù nghóa laø phaûi loaïi boû oâng nhu vaø baø vôï naêng ñoäng veà chính trò cuûa oâng ta khoûi moïi aûnh höôûng vaø traùch nhieäm lieân tuïc trong chính quyeàn. Baèng neáu oâng dieäm töø choái khoâng chòu, Hoa Kyø seõ khoâng theå uûng hoä oâng ta ñöôïc nöõa. neáu luùc ñoù caùc töôùng laõnh leân caàm quyeàn chuùng ta seõ uûng hoä hoï.

“coâng ñieän thaûo voäi vaõ vaø thieáu tham khaûo naøy ñaõ baät ñeøn xanh cho nhöõng keû muoán oâng dieäm ñoå. Moät khi oâng ñaïi söù haønh ñoäng theo huaán thò nhaän ñöôïc, nhöõng chuaån bò cho moät cuoäc ñaûo chính ñöôïc khuyeán khích. Theo phaùn ñoaùn cuûa toâi, quyeát ñònh naøy laø moät sai laàm ngôù ngaån nghieâm troïng; noù phoùng ra moät thôøi kyø hoãn loaïn veà chính trò saâu xa ôû Saigon keùo daøi gaàn hai naêm.” (8)

Toång thoáng Johnson thöïc ra chöa noùi heát yù cuûa oâng veà haäu quaû cuûa quyeát ñònh hoà ñoà ñoù: Söï laät ñoå oâng dieäm ñaõ daãn ñeán vieäc quaân taùc chieán Myõ boù buoäc phaûi oà aït ñoå vaøo mieàn nam, bieán coâng cuoäc bình ñònh cuûa chính quyeàn ngoâ ñình dieäm tröôùc kia thaønh moät cuoäc chieán tranh giöõa Myõ vaø Haønoäi, khieán binh só quaân ñoäi quoác gia ñang laø chieán só choáng coäng ñuøng moät caùi trôû thaønh lính ñaùnh thueâ, phe quoác gia maát chính nghóa, vaø cuoäc chieán choáng coäng trôû thaønh cuoäc chieán tranh xaâm löôïc phi nghóa, vaø cuoái cuøng laø söï thaûm baïi cuûa caû Hoa Kyø laãn phe quoác gia, vaø noùi ñuùng ra cuûa caû nhaân daân vieät nam, nam cuõng nhö Baéc, vì sau 1975 laø baét bôù, giam caàm, cheát choùc, ñoùi khoå cho ñeán ngaøy nay. oâng cabot Lodge tröôùc khi qua ñôøi naêm 1985 ñaõ hoái haän veà vieäc quaù tích cöïc khi thi haønh coâng ñieän naøy. nhöng coøn caùc oâng Harriman, Hilsman, Forrestal vaø moät loaït nhöõng nhaø baùo naêng noå coå voõ cho vieäc laät ñoå oâng dieäm vaãn coøn im tieáng coù leõ vì töï aùi hay coá chaáp.

nöõ tieán só Ellen J. Hammer trong cuoán a death in november, nôi chöông 10 cuõng laø chöông cuoái, trang 309, ñaõ cho bieát:

ña HIEäu 87 199

“caùi cheát —ôû Texas vaø ôû Saigon— chaéc haún ñaõ laøm oâng Johnson baän taâm trong nhöõng ngaøy lieàn sau khi leân laøm toång thoáng. Hoâm sau tang leã Kennedy, vaø tröôùc khi doïn vaøo Baïch cung, Johnson ñaõ chæ cho Hubert Humphrey xem böùc chaân dung cuûa oâng ngoâ ñình dieäm treo ôû tieàn saûnh tö thaát oâng vaø noùi: ‘chuùng ta ñaõ nhuùng tay trong vuï saùt haïi oâng ta, baây giôø ñieàu ñoù laïi xaûy ra ôû ñaây’.”

chaúng leõ toång thoáng Myõ cuõng nghó nhö baø quaû phuï ngoâ ñình nhu luùc aáy, “aùc giaû aùc baùo”?

Trích chöông 14: Ngoâ Ñình Dieäm Lôøi Khen Tieáng Cheâ (NÑDLKTC) cuûa taùc giaû Minh Voõ.

Chuù thích: (+) Caùc ñôn vò thuûy quaân luïc chieán ñoå boä leân bôø bieån Ñaø

Naüng saùng ngaøy 8 thaùng 3 naêm 1965. (1) Xin xem ”JFK and Vietnam” cuûa John M. Newman

trang 71 vaø “Vietnam a history cuûa Stanley Karnow trang 112. Sir Winston Leonard Spencer Churchill laø thuû töôùng Anh trong theá chieán II (1939-1945), vaø cuõng laø ngöôøi ñöôïc giaûi thöôûng Nobel vaên chöông. OÂng ñaõ thaønh coâng trong vieäc thuyeát phuïc toång thoáng Myõ Franklin Delano Roosevelt vieän trôï cho Anh ñeå choáng Ñöùc Quoác Xaõ vaø khieán Hoa Kyø rôøi boû chuû nghóa coâ laäp, nhaûy vaøo voøng chieán, giaûi phoùng Aaïu chaâu. Coù leõ oâng Johnson muoán, (ñaïi dieän toång thoáng Kennedy), nhaéc nhôû toång thoáng Dieäm, laø ngöôøi raát thuoäc lòch söû, haõy noi guông coá thuû töôùng Churchill caàu vieän binh cuûa Myõ ñeá cöùu Vieät Nam khoûi söï thoáng trò cuûa coäng saûn, hay ít ra khoûi söï phaù hoïai cuûa chuùng taïi mieàn Nam Vieät Nam luùc aáy ñaõ böôùc sang giai ñoaïn nguy kòch. Chaéc caùc söû gia Karnow vaø Newman khoâng nghó tôùi ñieàu naøy, vaø neáu oâng Karnow cuøng vôùi caùc oâng Harriman, Hilsman, Forrestal maø ôû trong boä ngoaïi giao cuûa toång thoáng Roosevelt chaéc caùc oâng aáy cuõng khuyeân neân ñeå cho Ñöùc quoác xaõ laøm thòt caùc nöôùc baïn ñeå thoûa maõn tính ích kyû, tròch thöôïng vaø chuû tröông “phaûn chieán” cuûa caùc oâng aáy. Vaø neáu ñieàu baát haïnh ñoù xaûy ra thì bieát ñaâu, sau khi laøm thòt chaâu AÂu roài chaâu Phi, Ñöùc Quoác Xaõ chaúng chieáu coá ñeán chaâu Myõ vaø lieäu Hoa Kyø coù traùnh thaûm baïi hay khoâng (nhö sau naøy thaûm baïi ôû Vieät Nam.)


(++) Rieâng veà lôøi bình phaåm cuûa Stanley Karnow, xin xem chöông 11 NÑDLKTC.

(2) Xin xem chöông 6 NÑDLKTC. (3) Xin xem chöông 17 NÑDLKTC. (4) “The vantage point” (taïm dòch “Öu Theá”) Nxb. Holt

Rinehart & Winston N.Y. 1971, trang 44, Nguyeân vaên: “I thought we had been mistaken in our failure to support Diem.”

(5) S.ñ.d.. trang 45-46, nguyeân vaên: “I believed the assassination of President Diem had created more problems for the Vietnamese than it had solved. I saw little evidence that men of experience and ability were available in Vietnam, ready to help lead their country. I was deeply concerned that worse political turmoil might lie ahead in Saigon.”

(6) S.Ñ.D. trang 50, nguyeân vaên: “When the Vietnamese people voted for Ngo Dinh Diem to replace former Emperor Bao Dai as Vietnam's chief of state in late 1955, most western experts thought the new country would last little more than six months. Long years of wars had weakened it. The French had given very few Vietnamese a chance to acquire skills or experience in government and administration. It seemed certain that the highly disciplined Communists would take over... But under Diem's leadership the South Vietnamese moved forward. Non- Communist South Vietnam began to heal its wounds and to prosper. The small country absorbed about 900,000 refugees who fled Ho chi Minh 's rule in the North. Production increased; so did export; so did the number of schools. Living standards rose. South Vietnam was making progress.”

(7) S.ñ.d. trang 61, nguyeân vaên: “Late in September President Kennedy asked secretary of Defense McNamara and general Taylor, then chairman of the Joint Chief of Staff to go to Vietnam for another firsthand look. Events there beginning in May had raised questions in the President's mind about prospects for success against the Viet Cong in the short run, as well as about long range effectiveness of our effort. They returned on October 2 and reported immediately to President Kennedy that “the military campaign has made great progress and continues to progress.” They concluded

ña HIEäu 87 201

that while the unpopularity of the Diem government was growing, political strife had not yet affected military operations. If that continued to be true, they believed we could bring home some of our military advisers by the end of 1963.”

(8) S.ñ.d. trang 60-61. Nguyeân vaên: “After the attacks on Buddhist pagodas, a message prepared in the State Department was sent to Saigon on August 24. In effect, it told Ambassador Lodge to advise Diem that immediate steps had to be taken to correct the situation and to meet the outstanding Buddhist demands. If Diem did not act promptly, the ambassador was instructed to advise key Vietnamese military leaders that the United States would not continue to support the Saigon government militarily or economically. This ultimatum meant the removal of Nhu and his politically active wife from any continued influence or responsibility in the government. If Diem refused, the United States could no longer support him. If the military leaders then took over, we would support them. This hasty and ill-advised message was a green light to those who wanted Diem's downfall. Once the Ambassador acted on his instructions, preparations for a coup were stimulated. In my judgement, this decision was a serious blunder which launched a period of deep political confusion in Saigon that lasted almost two years.

Tröng Nöõ Vöông

ña HIEäu 87 203

Xin gôûi em ôi! Muøa thu trongHoa röøng nhaïc gioù giöõa thinh khoâng

nheï vôùi laøn maây laøm aùo quyeänqueân caû tô trôøi xanh ngaùt nhung

Gôûi chuùt loøng em nhö laø thôMeàm nhö ngoïn coû luùc sang muøaSay nhö men röôïu ñeâm tröø tòchvaø moûng nhö laø moät giaác mô

Loøng nhôù xoân xao con naéng môùiLoøng nghe roän raõ laù thu bayBa loâ tróu naëng nieàm mong ñôïiBuoàn cuõng noàng theo khoùi thuoác say!

Loøng tieác thôøi gian treân neáp luïaLoøng mô höông phaán thuôû thanh bìnhYeâu Em ta ngaét chuøm hoa daïiThaû boán phöông trôøi vôùi chieán chinh.

Ñaø Laït 1972Traàm Kha 25


Xa nöôùc bao naêm, coøn nhôù nhaøTim coøn noàng aám, baøi quoác ca

coøn soáng löu vong, ta coøn haùtnghìn truøng soâng nuùi goïi. Thieát tha Boû ñaát ra ñi… ñaàu ñaõ baïc ñeâm mô, ta veà laïi queâ nhaø Giô tay oâm troïn, trôøi ñaát cuõ noãi loøng Taây taïng. noãi loøng ta! Boû queâ! nghó ñeán buoàn naùt daï Öø thoâi! queâ maát, coøn ñaâu nhaøEm veà laøm vôï, anh boä ñoäiTa khoâng buoàn, sao laïi xoùt xa! Boû ñaát xa queâ, ñôøi soâng chôï Maát traéng em, chöa maát choå veà nôi ra ñôøi, oe oe tieáng khoùc Hoàn ta ôû ñoù, hôûi! coá queâ Ba maáy naêm trôøi, maây qua cöûaTa töôûng ñaâu queân, chuyeän nhôù nhaøTa töôûng thôøi gian, nhoøa taát caûSao nhoøa coá thoå, trong tim ta queâ xa, nhöõng ngöôøi muoân naêm cuõ Soáng cheát, hoàn treo. ÔÛ beân trôøi? Beân naày buoàn vui. naøo ai bieát? Gioïng khaøn ñeâm goïi. coá höông ôi! Nguyeãn Ñoâng Giang 19

* Meán taëng nhöõng taám loøng VN tha höông – ndg

t

ña HIEäu 87 205

Lôøi noùi ñaàu:Töø thaùng 11/2006, sau khi Thuû Töôùng Coäng Saûn Nguyeãn

Taán Duõng ra nghò ñònh daân söï hoùa Nghóa Trang Quaân Ñoäi Bieân Hoøa, dö luaän trong nöôùc vaø haûi ngoaïi xoân xao döõ doäi, nhieàu baïn tuø caûi taïo gôïi yù toâi vieát theâm moät baøi veà coâng trình xaây döïng lòch söû cuûa Quoác Gia. Vì hoï bieát tröôùc ñaây ñôn vò toâi coù thi coâng moät phaàn coâng trình naày, vaû laïi cuõng neân nhaéc laïi nhöõng chi tieát xung quanh vieäc xaây döïng, haàu ñoùng goùp theâm nhöõng yeáu toá lòch söû maø caùc ñôn vò khaùc khoâng bieát ñeán.

ooOoo

Sau khi chính Phuû thoâng qua quyeát ñònh xaây döïng nghóa Trang quaân ñoäi (nTqñ) thì ñöôïc giao cho cuïc coâng Binh, Boä coâng chaùnh vaø tröôøng ñaïi

Hoïc Kyõ Thuaät Phuù Thoï phoái hôïp toå chöùc caùc cuoäc thi thieát keá ñeå choïn ñeà aùn truùng giaûi. cuïc coâng Binh saép xeáp laïi thaønh moâ hình trình leân Toång Thoáng duyeät xeùt, roài phaân phoái cho caùc ñôn vò thi coâng.

Toâi coøn nhôù moät ngaøy khoaûng ñaàu thaùng 10/1965, sau

vaøi kyû nieäm veà coâng taùc xaây döïng

(Kính daâng Anh Linh Anh Huøng Lieät Só Vò Quoác Vong Thaân)Nguyeãn Thaønh Nam K11

nghóa Trang quaân ñoäi Bieân Hoøa


cuoäc haønh quaân cuøng Sö ñoaøn 25 Boä Binh giaûi toûa vuøng Tam Giaùc Saét (Bình döông) döôùi aùp löïc naëng neà cuûa coäng Saûn (cS), Tieåu ñoaøn 302 coâng Binh chieán ñaáu (cBcñ) ñang nghæ döôõng quaân vaø boå sung quaân soá, Tieåu ñoaøn Tröôûng, ñaïi uÙy nguyeãn Thaønh nam (hieän ñònh cö taïi ñöùc quoác) nhaän leänh töø Trung Taù nguyeãn vaên chöùc, Lieân ñoaøn Tröôûng Lieân ñoaøn 30 coâng Binh chieán ñaáu, trôû veà nhaän nhieäm vuï xaây döïng nTqñ/BH. Trung Taù LñT aân caàn nhaéc nhôû laø vieäc xaây döïng coâng trình naày raát quan troïng vì coù taàm voùc quoác Gia, toâi cuõng bieát ñôn vò cuûa anh ñang döôõng quaân, nhöng vì tình hình khaån caáp neân xin anh khuyeán khích anh em caùc caáp coá gaéng hoaøn thaønh coâng taùc naày. neáu caàn theâm nhöõng phöông tieän gì toâi seõ cung caáp ñaày ñuû theo nhu caàu cuûa coâng tröôøng. Sau khi ñôn vò toâi trình dieän ñaïi Taù voõ Thaønh Löôïng (ñaõ qua ñôøi taïi canada), cuïc Tröôûng cuïc coâng Binh, qua Sôû Kyõ Thuaät cuïc coâng Binh nhaän hoà sô, ñoà aùn, baûn veõ v.v… cuûa coâng taùc xaây caát vaø höôùng daãn ñeán ñòa ñieåm coâng tröôøng.

Töø Saøi Goøn theo xa loä Bieân Hoøa khoaûng 22km, nghóa trang naèm phía traùi xa loä. Tình traïng nguyeân thuûy theo höôùng ñoâng Taây caùch xa loä 100m, moät quaû ñoài daøi goàm

ña HIEäu 87 207

coù hai phaàn: moät quaû ñoài thaáp nhoû (sau naày xaây caát coång Tam quan vaø ñaøi Lieät Só) vaø moät quaû ñoài lôùn daøi döï truø xaây caát nghóa trang choân caát töû só khoaûng 26.000 ngoâi moä. dieän tích toång quaùt 126 maãu, rieâng khu choân caát 58 maãu, phaàn ñaát coøn laïi döï truø sau naày seõ xaây caùc cô sôû toân giaùo (chuøa, nhaø thôø v.v…) ñeå tieän vieäc laøm nghi leã an taùng tuøy theo tín ngöôõng.

Gaàn cuoái nghóa trang phía tay traùi, nhaø thaàu baét ñaàu khôûi coâng xaây caát Lieân ñoäi chung Söï vaø caùc nhaø quaøn, nhaø öôùp laïnh töû thi chôø thaân nhaân töû só ñeán, kho vaät lieäu toáng tang v.v… do thaàu khoùan Traàn Kim Sa (hieän ôû canada) thöïc hieän.

Coâng taùc xaây caát nghóa trang chia hai giai ñoaïn:Giai ñoaïn 1: Lieân ñoaøn 30/cBcñ, LñT Trung Taù

nguyeãn vaên chöùc (sau leân chuaån Töôùng laøm cuïc Tröôûng cuïc coâng Binh vaø Thöù Tröôûng ñònh cö trong noäi caùc nguyeãn Baù caån (vöøa qua ñôøi thaùng 5/2009 - Toøa Soaïn ÑH caäp nhaät).

Tröïc tieáp xaây döïng: Tieåu ñoaøn 302/cBcñ xöû duïng hai ñaïi ñoäi a vaø B, rieâng ññ/c bieät phaùi cho coâng tröôøng dinh ñoäc Laäp.

coâng taùc thöïc hieän:- Laáy ñaát ñoû Bieân Hoøa ñaép con ñöôøng chaùnh daøi ñoä

100m ñuû roäng cho xe chaïy hai chieàu töø xa loä vaøo ñaàu nghóa trang. Töø ñoù, chia hai nhaùnh chaïy boïc quanh nghóa trang vaø caùc ñöôøng nhoû phaân chia caùc loâ. Sau cuøng, caùn ñaù, traûi nhöïa. nhaän caây Baïch ñaøn töø vöôøn öông caây Gia ñònh troàng doïc theo hai beân ñöôøng lôùn töø xa loä trôû vaøo nghóa trang.

- Xaây coång Tam quan vaø ñaøi Lieät Só treân ngoïn ñoài thaáp töø xa loä ñi vaøo, ñuùc böïc theàm ciment leân xuoáng töø boán phía cuûa ñaøi Lieät Só (theo sô ñoà baûn veõ cuûa Sôû Kyõ Thuaät ccB).

- ñuùc beä töôïng beùton ngay phía beân traùi ñaàu ñöôøng daãn vaøo khu nT, caùch ñoù coù laøm baõi ñaùp tröïc thaêng. Khi hoaøn taát, Trung uÙy nguyeãn Thanh Thu, ñieâu khaéc gia, töø qñ3


Bieân Hoøa chôû böùc töôïng Thöông Tieác ñaët leân beä.- Toaøn khu nghóa trang roäng lôùn phaân chia theo hình

löôùi nheän maø ôû chính giöõa seõ xaây döïng nghóa duõng ñaøi vôùi vaønh Khaên Tang (vaøo giai ñoaïn 2). Taát caû chia laøm 8 khu, phaân khu ñuùng nhö löôùi nheän, trong nhoû, ngoaøi lôùn. caùc loâ ñaùnh daáu thöù töï nhö sau: Phía tay traùi ñaøi Lieät Só vaø nghóa duõng ñaøi coù caùc loâ H, a, I, vaø B. Phía traùi coù caùc loâ d, c, E, vaø G. ngoaøi ra khoâng coù loâ F, coù leõ trong tieáng vieät khoâng coù vaàn F.

- H1 daønh cho moä daân chính coù coâng vôùi Toå quoác (toång thoáng, thuû töôùng…) tôùi naêm 1975 chöa coù ngoâi moä naøo.

- H2 daønh cho chieán só voâ danh.- H3 daønh cho caùc töôùng laõnh goàm coù moä cuûa ñaïi Töôùng

ñoã cao Trí, Töôùng Phöôùc, Töôùng aÙnh (Khoâng quaân), Töôùng Hieáu, Töôùng Soaïn, Töôùng ñoãng vaø hai Töôùng nöõa toâi khoâng bieát teân. Sau naêm 1975, saùu ngoâi moä ñaõ caûi tang, chæ coøn laïi moät Töôùng Phöôùc vaø Töôùng aÙnh.

cho ñeán cuoái naêm 1966, khi coâng taùc giai ñoaïn 1 gaàn xong, ñaïi Taù voõ Thaønh Löôïng cT/ccB vaø phaùi ñoaøn ñeán quan saùt coâng Tröôøng cB vaø coâng taùc do nhaø thaàu thöïc hieän. Tröôùc ñoù, Lieân ñoäi chung Söï do nhaø thaàu xaây caát cuõng gaàn hoaøn taát, ñaõ baét ñaàu nhaän töû thi chieán só töø caùc maët traän chôû veà choân caát.

ñeán naêm 1967, Tñ 302/cBcñ nhaän leänh ñi haønh quaân môû ñöôøng vôùi Tr/ñ 9, Sñ5 BB töø chôn Thaønh ñeán soâng La ngaø daøi 20km ñeå coâng Binh xaây döïng saân bay cho Löïc Löôïng ñaëc Bieät do Tr/Taù Leâ nguyeân vyõ (sau leân chuaån Töôùng Tö Leänh Sñ 5 BB vaø töï saùt sau khi cS chieám mieàn nam) chæ huy. vì theá, Lñ 39 cBcñ baøn giao coâng tröôøng laïi cho Lñ 5 coâng Binh Kieán Taïo (cBKT).

Giai ñoaïn 2: Lieân ñoaøn 5 cBKT, Lieân ñoaøn Tröôûng Trung Taù nguyeãn Thieän nghò (sau leân ñaïi Taù cT/cBB sau cuøng cö nguï taïi San Joseù, Hoa Kyø).

Thöïc hieän coâng taùc: Tñ 54 cBKT, Tieåu ñoaøn Tröôûng laø ñ/uÙy Leâ vaên Taùm, K11 vBñL, (sau naày leân Trung Taù hieän nguï taïi San Joseù, Hoa Kyø) xöû duïng hai ñaïi ñoäi 541

ña HIEäu 87 209

vaø 542.coâng taùc thöïc hieän nghóa duõng ñaøi coù 3 phaàn:1/ Thaùp hình chöõ thaäp: döôùi chaân 6m, treân ñænh 3m. cao

töø ñænh ñoài leân ñænh thaùp 48m. coù 15 taàng beân trong, moãi taàng 3m11. coù thang saét töø döôùi leân ñænh thaùp.

2/ vaønh Khaên Tang: cao 5m quaây xung quanh truï ñaøi. ñöôøng kính vaønh khaên 24m ñaët treân 4 truï ciment.

- Maët ngoaøi vaønh Khaên Tang: seõ ñöôïc gaén caùc coâng trình ñieâu khaéc baèng ñoàng. Hình aûnh döïng nöôùc vaø baûo veä töø ñôøi vua Huøng ñeán hieän taïi (tröôùc naêm 1975), do ñieâu khaéc gia nguyeãn vaên Theá (Bieân Hoøa) thöïc hieän theo giao keøo coù giaù trò 20 naêm.

- Maët ngoaøi vaønh Khaên Tang döï truø seõ gaén teân caùc anh Huøng Töû Só.

3/ Saân ñaøi: Maët baèng ñöôøng kính 34m chung quanh troàng coû nhung.

döï truø ngaøy 19/06/1975 seõ khaùnh thaønh ñôït I (chöa gaén hình ñieâu khaéc) theo lôøi yeâu caàu cuûa Toång Thoáng nguyeãn vaên Thieäu nhaân dòp ñeán thaêm nghóa Trang vaøo thaùng 11 naêm 1974.

vieäc thaùm saùt tìm ñòa ñieåm thích hôïp veà phong thuûy cho nghóa Trang ñöôïc xem xeùt raát caån thaän. Thôøi gian ñi tuø ngoaøi Baéc cuõng nhö vöôït bieân taïm truù taïi traïi tî naïn Palawan, Philippines, ngöôøi vieát baøi naày ñaõ nghe caùc cöïu quaân nhaân caùc binh chuûng cho bieát phaùi ñoaøn tìm ñaát cho nghóa Trang goàm cuïc coâng Binh, cuïc quaân nhu, Boä ñòa chaùnh, coù Thaày ñòa lyù ngöôøi Hoa thaùp tuøng, caùc ñòa ñieåm ñeàu trình leân Toång Thoáng duyeät xeùt, sau cuøng môùi quyeát ñònh nôi xaây döïng nghóa Trang.

vieát ñeán ñaây toâi chôït nhôù ñeán oâng thaày ñòa lyù ngöôøi Hoa naày. vaøo khoaûng giöõa naêm 1962, luùc aáy ngöôøi vieát mang caáp baäc Trung uÙy laøm Tieåu ñoaøn Tröôûng Tieåu ñoaøn 202 thuoäc Lieân ñoaøn 20 cBcñ do Thieáu Taù nguyeãn vaên Baïch laø LñT (sau naày leân ñaïi Taù, ñi caûi taïo, ra tuø sang Myõ vaø cheát taïi ñaây), ñang coâng taùc laøm heä thoáng ñöôøng voøng choáng phuïc kích ñeøo Mang Giang treân quoác Loä 19 (giöõa


Pleiku vaø an Kheâ) baát ngôø Toång Thoáng ngoâ ñình dieäm ñeán coâng tröôøng vôùi oâng thaày ñòa lyù ngöôøi Hoa, khoâng hoûi han chi ñeán coâng taùc cB ñang laøm. Toång Thoáng, thaày ñòa lyù, Thieáu Töôùng Toân Thaát ñính, Tö Leänh quaân Khu II vaø ñaïi uÙy Leâ coâng Hoaøn, tuøy vieân Toång Thoáng, leo leân ñænh ngoïn ñoài laáy maùy ño cao ñoä, duøng ñòa baøn nhaém höôùng, moïi ngöôøi chæ thaáy oâng thaày ñòa lyù noùi chuyeän rieâng vôùi Toång Thoáng roài xem baûn ñoà tay chæ veà daõy ngoïn ñoài nhoû chaïy daøi veà höôùng bìa röøng. Sau ñoù, coâng Binh ñöôïc leänh laøm ñöôøng töø quoác Loä 19 ñeán caùc quaû ñoài ñoù theo thöù töï P1 (ñieåm) P2, P3 v.v…. Tuaàn naøo Toång Thoáng cuõng ra xem xeùt coâng taùc ñeå chæ thò theâm. Khi laøm ñöôøng ñeán P10 thì ñöôïc leänh ngöng coâng taùc.

Sau ñoù, chuùng toâi môùi bieát Toång Thoáng ngoâ ñình dieäm ñi tìm long huyeät maø khoâng tìm ñöôïc, vì ñi tìm caøng xa caøng ñi saâu vaøo vuøng baát an ninh, neân phaûi huûy boû.

nhö vaäy, coâng taùc xaây döïng nTqñ-BH ñaõ baét ñaàu töø ñeä nhaát coäng Hoøa (khoaûng ñaàu naêm 1963) do Toång Thoáng ngoâ ñình dieäm ra chæ thò. Sau vì cuoäc chính bieán 1/11/1963 ñöa ñeán söï suïp ñoå cuûa ñeä nhaát coäng Hoøa. cuõng nhö töø thaùng 11/1963 ñeán giöõa naêm 1965 heát chænh lyù ñeán caùc vuï ñaûo chaùnh lieân tuïc, caùc chöùc vuï trong chính phuû vaø quaân ñoäi thay ñoåi lieân tuïc, keùo daøi maõi ñeán 19/06/1965 môùi giao chính quyeàn cho quaân ñoäi.

Trung Töôùng nguyeãn vaên Thieäu vôùi tö caùch chuû Tòch uÛy Ban Laõnh ñaïo quoác Gia (quoác Tröôûng) môùi ra leänh khôûi coâng töø ñaàu thaùng 10/1965 vôùi taát caû moâ hình baûn veõ ñaõ laøm saün töø thôøi ñeä nhaát coäng Hoøa.

Khoaûng thaùng 3/2007, coù anh em töø haûi ngoaïi veà thaêm nghóa Trang cho bieát sô khôûi:

- Soá moä coøn töông ñoái nguyeân veïn (coøn moä bia, taám baûng ciment ñaép moä) khoaûng 4.527 moä.

- Soá moä bò ñaäp phaù tan hoang (maát moä bia hoaëc maát taám baûng ciment ñaép moä) khoaûng 2.781 moä.

- Soá moä ñaõ bò ñaäp phaù maát moä bia vaø taám baûng ciment (nhöng vaãn coøn naám moä), khoaûng 2.454 moä.

ña HIEäu 87 211

- Soá moä phoûng ñoaùn ñaõ ñöôïc thaân nhaân bí maät ñem ñi nôi khaùc khoaûng 2.910 moä.

- Soá moä bò san baèng, hoaëc coû moïc khuaát laáp khoaûng treân 2.700 moä.

- Ba ngoâi moä choân taäp theå 63 töû só taïi loâ I sau ngaøy 30/04/1975.

Toång coäng öôùc tính khoaûng 15.439 ngoâi moä cuûa Töû Só vieät nam coäng Hoøa.

ngaøy döï ñònh baét ñaàu daân söï hoùa nTqñ-BH ñaõ qua maø chöa thaáy nhaø caàm quyeàn cS quyeát ñònh ra sao. nhöng chaéc chaén nguyeän voïng cuûa toaøn daân vaø caùc gia ñình nghóa töû ñeàu mong muoán moät ñieàu laø giöõ laïi ñeå laøm di tích lòch söû nhö nghóa Trang quoác Gia arlington Hoa Kyø. vì daàu sao ñi nöõa thì hình aûnh nghóa Trang quaân ñoäi Bieân Hoøa ñaõ ghi laïi moät daáu aán lòch söû, laø queâ Höông Taâm Linh cuûa nhöõng naïn nhaân chieán cuoäc maø khoâng bao giôø coù theå xoùa nhoøa trong loøng moïi ngöôøi.

ooOoo

Baây giôø thì ngöôøi cheát ñaõ yeân phaän döôùi huyeät moä coøn ñaâu nöõa haän thuø, coøn ñaâu nöõa phaân tranh, neân neáu coù quaät moà hoï leân ñi nöõa thì cuõng chæ coøn naém xöông taøn. coù daân söï hoùa ñeå khoûi mang maëc caûm laø ñoái thuû cuûa chính quyeàn, thì hoï cuõng ñaõ thaønh voâ hình, laáy gì ñeå caûi taïo hay thay ñoåi caên cöôùc?

daân söï hoùa chaúng qua laø thay ñoåi maáy taám ciment che ñaép, hay taám bia tröôùc moä maø thoâi, chöù hoàn thieâng cuûa caùc anh Huøng Lieät Só, hoï ñaõ nhaäp vaøo Hoàn Thieâng Soâng nuùi, thì laøm sao maø gôõ ra?

vì theá, ngöôøi vieát cuõng mong moûi theâm moät ñieàu laø: chính quyeàn cS vieät nam neân cho pheùp thaân nhaân mang


haøi coát caùc tuø caûi taïo trong caùc traïi tuø töø nam ra Baéc ñem veà nghóa Trang quaân ñoäi Bieân Hoaø choân caát, cuõng nhö caùc thöông pheá binh vncH coøn ôû taïi vn sau khi cheát cuõng ñöôïc an taùng taïi ñaây nhö tuø caûi taïo, ñeå hoï coøn coù choã ñi veà.

cho di chuyeån haøi coát ngöôøi lính laøm maãu cho böùc töôïng Thöông Tieác (nghe tin ñaõ töû traän vaø raát linh thieâng) ñem veà choân caát taïi moä chieán Só voâ danh ôû loâ H2 ñeå moïi ngöôøi ñeán vieáng nghóa Trang chieâm ngöôõng vaø ghi daáu moät söï kieän lòch söû “baát khaû tö nghò naày”.

coù nhö vaäy thì Hoàn Thieâng Soâng nuùi seõ gìn giöõ cho Toå quoác vieät nam, cho caùc theá heä töông lai con chaùu moät nguoàn Taâm Linh vaø ñôøi Soáng seõ ñöôïc bình an.

Nguyeãn Thaønh Nam K11Wiesbaden, Germany

Goùp yù:Theo toâi ñöôïc bieát, Ñoà AÙn Nghieân Cöùu Toång Theå Nghóa

Trang QÑBH ñaõ do KTS Ngoâ Vieát Thuï phaùc hoïa theo leänh cuûa coá Toång Thoáng Ngoâ Ñình Dieäm vaøo khoaûng naêm 1962. Trong thôøi gian toâi laøm tröôûng ban Ñoà AÙn Taùi Thieát Dinh Ñoäc Laäp, thöôøng hay lui tôùi nhaø oâng Ngoâ Vieát Thuï chôi vaø ñaõ ñöôïc troâng thaáy caùc baûng veõ phoái caûnh cuõng nhö hoïa ñoà toång theå (plan de masse) vaø nghe oâng aáy noùi veà döï aùnh naày.

KST Ngoâ Vieát Thuï ñaõ maát vaøo naêm 2002, ñuùng vaøo dòp toâi veà thaêm Vieät Nam. Khi oâng taï theá, toâi ñang ôû Haø Noäi, toâi veà ñeán Saøigoøn thì chæ kòp vieáng ñaùm tang maø thoâi.

OÂng Thuï ñaõ noùi raát nhieàu veà Vaønh Khaên Tang, vaø hoài ñoù, Ñieâu Khaéc Gia Nguyeãn Höõu Theá cuõng coù phaùc hoaï sô (Esquisse) chi tieát ñieâu khaéc treân Vaønh Khaên Tang naøy, nhöng sau Ñeä Nhaát Coäng Hoøa oâng aáy ñaõ trôû veà Phaùp.

Caû hai oâng KTS Ngoâ Vieát Thuï vaø ÑKG Nguyeãn Vaên Theá ñeàu ñaõ ñöôïc giaûi Khoâi Nguyeân La Maõ veà kieán truùc vaø ñieâu khaéc.

KTS Hoaøng Hy

ña HIEäu 87 213

Thaùng 11 moãi naêm, vaøo ngaøy quoác leã veterans’ day, hoäi cöïu chieán binh Hoa Kyø toå chöùc moät buoåi dieãn haønh taïi trung taâm thaønh phoá. ñaây laø

dòp ñeå taát caû cöïu quaân nhaân thuoäc moïi quaân binh chuûng ñaõ töøng tham chieán döôùi ngoïn côø cuûa Hôïp chuûng quoác Hoa Kyø gaëp laïi nhau, oân laïi moät thôøi tuoåi treû ñaõ qua, nhôù laïi caùc ñoàng ñoäi ñaõ hy sinh, maëc laïi boä quaân phuïc ñaõ phai maàu, cuøng ñi treân moät ñoïan ñöôøng yeân aû, khoâng tieáng ñaïn bom maø nghó ñeán moät ñoaïn ñöôøng chieán binh ñaõ ñi qua trong quaù khöù.

nhöõng ngöôøi lính maùi toùc ñaõ khoâng coøn xanh, löng ñaõ khoâng coøn thaúng, dieãn haønh taïi trung taâm thaønh phoá San Jose, baéc california, khoâng phaûi laø hình aûnh cuûa ngöôøi lính treû coøn oai huøng, hieân ngang, maø laø hình aûnh cuûa nhöõng chieán binh ñaõ giaø, ñaõ moät thôøi oai huøng, hieân ngang. Hoï laø nhöõng cöïu chieán binh.

ñaïi Töôùng douglas Mac arthur ñaõ 71 tuoåi khi oâng ra ñieàu traàn tröôùc quoác hoäi Myõ vaøo naêm 1951. ñöùng tröôùc

AÁu Tím 26/B

Töôïng ñaøi Vieät Myõ, San Antonio - Texas

Môø Daàn Ñi


Toång Thoáng vaø quoác hoäi Myõ, oâng trích daãn moät caâu trong baøi haùt ñöôïc saùng taùc töø thôøi theá chieán thöù nhaát:

- ngöôøi lính giaø khoâng bao giôø cheát, hoï chæ môø daàn ñi. caâu trích daãn noåi tieáng naøy nay ñaõ trôû neân baát töû. “old soldiers never die; they just fade away.”

nhöõng ngöôøi lính ñöôïc oâng nhaéc ñeán luùc aáy laø nhöõng ngöôøi lính ñaõ hy sinh tuoåi treû ñeå baûo veä queâ höông, ñeå phuïc vuï cho lyù töôûng töï do cuûa nhaân loaïi trong theá chieán thöù hai. Theá giôùi khi ñoù, ñang kinh hoaøng vôùi nhöõng ñoaøn xe taêng cuûa chuû nghóa ñoäc taøi, phaùt xít, dieät chuûng, ñang caøy naùt aâu chaâu, nhöõng ñoaøn quaân SS ñang taøn saùt haøng trieäu ngöôøi do Thaùi trong caùc traïi taäp trung, haøng traêm trieäu ngöôøi daân töø aâu sang aÙ ñang ñieâu ñöùng.

Khi ñoå boä leân bôø bieån normandi cuûa nöôùc Phaùp, hay khi nhaûy duø xuoáng phoøng tuyeán cuûa ñöùc quoác Xaõ, hoï laø nhöõng ngöôøi ñöôïc caû theå giôùi troâng caäy vaøo, vaø hoï chæ bieát troâng caäy laãn vaøo nhau. “The world depends on them, and they depend on each other.” Hoï coù luùc ñaõ chieán thaéng, cuõng coù luùc ñaõ chieán baïi, nhöng roài cuoái cuøng theá giôùi ñaõ thoaùt khoûi hieåm hoïa Phaùt Xít, nhaân loaïi an höôûng thaùi bình.

Thôøi thaùi bình khoâng ñöôïc bao laâu ñaõ coù nhöõng ñaùm maây ñen bao phuû. Hieåm hoïa coäng saûn nhö veát daàu loang ñang laøm lôû loeùt ñòa caàu. Taïi aâu chaâu, maûng ñoû coäng saûn khôûi ñi töø nöôùc nga, chuøm laáp xaâm chieám caùc laân bang, taïo thaønh lieân bang soâ vieát; ôû aÙ chaâu, Trung coäng cho ñoaøn quaân chí nguyeän cuøng quaân coäng saûn Baéc Haøn aøo aït xaâm chieám mieàn nam Haøn töï do. Khoâng laâu sau ñoù, coäng saûn Baéc vieät vôùi caû khoái theá giôùi coäng saûn heát loøng haäu thuaãn vaø yeåm trôï cuõng ñaõ gieo tang toùc cho haøng chuïc trieäu ngöôøi daân mieàn nam vieät nam.

nhöõng cöïu chieán binh baûo veä lyù töôûng töï do trong 2 cuoäc chieán ôû ñaïi Haøn vaø ôû vieät nam ñeå choáng laïi chuû nghóa coäng saûn cuõng coù luùc ñaõ chieán thaéng vaø cuõng coù luùc ñaõ chieán baïi, nhöng cuoái cuøng chuû nghóa coäng saûn, moät veát nhô cuûa nhaân loïai cuõng ñaõ bò ñaùnh baïi vaø luïi taøn.

ña HIEäu 87 215

nhö thöôøng leä, haøng naêm hoäi cöïu chieán binh Hoa Kyø ñeàu môøi hoäi cöïu quaân nhaân vieät nam coäng Hoøa tham gia dieãn haønh. caùc chieán binh ñaõ moät thôøi chieán ñaáu beân nhau, nay laïi cuøng chung ñöùng döôùi quaân kyø nhö khoâng bao giôø queân ñöôïc thôøi tuoåi treû töôi ñeïp ñaõ qua. Hai möôi naêm chieán ñaáu baûo veä queâ höông, hai möôi naêm ngaên chaën giaëc thuø, hai möôi naêm mang haïnh phuùc cho treû thô khoân lôùn, cho hoïc sinh ñeán tröôøng, cho noâng daân aám no, cho thaønh thò phoàn thònh, cho moät neàn vaên hoùa nhaân baûn phaùt trieån, nhöõng ngöôøi lính vieät nam coäng hoøa ñaõ khoâng ngaïi ñoå maùu xöông, ñaõ khoâng ngöøng hy sinh, nhöõng hy sinh voâ bôø beán.

vaø baây giôø theá giôùi laïi ñoái dieän vôùi cuoäc chieán choáng khuûng boá, ñeå baûo veä neàn vaên minh vaø an ninh theá giôùi. cuoäc chieán naøy ñang ñöôïc ñaët treân vai nhöõng ngöôøi lính theá heä tieáp noái. nhöõng ngöôøi lính treû naøy ñang ngaøn daëm xa xoâi treân chieán tröôøng Trung ñoâng ñeå baûo ñaûm cho cuoäc soáng an bình, tieän nghi, töï do, daân chuû vaø tieán boä cuûa chuùng ta treân ñaát nöôùc Hoa Kyø. Khoâng ít nhöõng ngöôøi lính treû naøy laø con em ngöôøi Myõ goác vieät chuùng ta.

vaâng, ngöôøi lính giaø chæ môø daàn ñi, hoï khoâng bao giôø cheát, hình aûnh hoï luoân hieän dieän trong chuùng ta, nhöõng ngöôøi luoân luoân coøn moät moùn nôï phaûi mang vôùi ngöôøi lính chieán.

neáu khoâng coù choàng ñaõ laø lính, ñaõ chieán ñaáu, ñaõ bò thöông ngoaøi maët traän, nhöõng veát seïo coøn khaéc treân da, toâi seõ khoâng bieát vieát ñoïan vaên treân, ñoaïn vaên dính líu ñeán moät khía caïnh cuoäc ñôøi toâi chöa töøng bieát, chöa töøng neám thöû - chæ bieát nhìn lô ñaõng hay cuøng laém chæ bieát noùi chuyeän nhôù thöông phaûn chieán.

Laàn dieãn haønh naøy, ñaõ vaéng ñi hai ngöôøi cöïu quaân nhaân ñaõ töøng phuïc vuï trong theá chieán thöù hai, toâi nhôù hoï vì moãi naêm toâi ñeàu tìm ra hoï. oâng Mike ngoài treân chieác xe laên beân veä ñöôøng Market, vaãy chieác côø chaøo ñoaøn ngöôøi dieãn


haønh ñi ngang. Sau löng oâng laø moät baûng goã, keát nhöõng huy hieäu oâng gìn giöõ, mieáng kim loaïi khaéc teân baïn höõu, vaø con choù nhoû xíu coù mang côø treân löng, con choù thoâng minh bieát laøm nhieàu troø, bieát ñöùng chaøo nghieâm nghò, bieát quì treân hai chaân tröôùc, noùi chuyeän vôùi oâng, caùm ôn oâng, oâng vui laém. ngöôøi thöù hai laø oâng Brown, maëc boä quaân phuïc ñi trong ñoaøn dieãn haønh, oâng sung söôùng khoe vôùi toâi, boä quaân phuïc oâng maëc laø boä ñoà oâng ñaõ giöõ ñöôïc sau traän chieán, noù coøn veät maøu khoâng taåy ñöôïc, ñoù laø veát maùu cuûa baïn oâng. Laàn dieãn haønh naøo toâi cuõng thaáy oâng phaûi ñi boä moät ñoaïn ñöôøng, khi naøo thaät meät oâng môùi chòu leân xe.

naêm nay toâi ñaõ khoâng ngaên ñöôïc gioøng nöôùc maét khi moät ñoaøn ngöôøi cuøng nhöõng böùc hình cuûa nhöõng chieán só ñaõ hy sinh trong traän chieán Iraq ñi ngang qua. ñoaøn ngöôøi ñoâng quaù, vuøng vònh Baéc california maát ñi nhieàu ngöôøi quaù, nhöõng maát maùt thaät buoàn. aÙnh maét nhöõng ngöôøi vôï treû ñaåy xe cho con, nhöõng ñöùa con chöa bieát maët cha, chieác aùo lính thay chaên ñaép cho con bieát coù ñuû thay hôi ngöôøi cha ñaõ khuaát. cha meï cuøng naâng aûnh con ñi thaät chaäm, chieác aûnh laéc lö theo nhòp böôùc, nuï cöôøi lung linh. Baïn beø naâng aûnh baïn, teân tröôøng trung hoïc, teân tröôøng ñaïi hoïc ñöôïc toâ ñaäm döôùi chaân dung. nhöõng chieác aûnh to quaù laøm thaønh gioù lay bao laù phong hai beân ñöôøng tuoân ñoå, nhöõng chieác laù xoaùy voøng troøn quyeän theo böôùc chaân ngöôøi.

Toâi nhôù boán naêm tröôùc, coù moät chieác xe chôû nhöõng goùa phuï maëc toaøn quaàn aùo maøu ñen, khaên voan truøm kín, moät bieåu ngöõ ñoøi chaám döùt chieán tranh ñeå vôï khoâng maát choàng, con khoâng maát cha. nhöõng goùa phuï treân aáy chæ laø moät hình nhaân giaû. naêm nay khoâng coù chieác xe aáy maø laø ñoaøn ngöôøi maát con, maát choàng, maát cha thaät, hoï khoâng mang bieåu ngöõ gì caû, chæ laø nhöõng taám hình vaø laúng laëng ñi.

chieán tranh coù ñaïn bom, maùu löûa, soáng cheát nhöng nöôùc maét cuûa nhöõng ngöôøi phuï nöõ ñôïi chôø - goùa buïa vôùi toâi laø quan troïng hôn heát, ñau ñôùn hôn heát.

AÁu Tím 26/B

ña HIEäu 87 217

nhö nhöõng ngöôøi con gaùi hoâm nayToâi lôùn leân laøm thaân caây thieáu phuï

ñöùng moät goùc ñöôøng nhìn laù me bayToâi töï hoûi mình ñaõ hieåu gì chöa?veà moïi söï dieån bieán vöøa vuït qua taàm maétveà boä ñoà traây di theâu baûn teân ñenveà chieác aùo giaùp – chieác noùn saét che chôû con tim ngöôøi yeâu coøn thoi thoùpveà tieáng suùng vang reàn rung chuyeån queâ höông!

Toâi töï hoûi toâi ñaõ hieåu gì chöa?Khi gioït nöôùc maét chia ly khoùc ngöôøi yeâu di chuyeånKhi toâi ñöùng caén moùng tay nhìn ñoaøn xe ñôn vò leân ñöôøngToâi traûi nheï hoàn mình theo veát xe laênTrôøi cao ngöôùc maët chæ voâ cuøngLaøm sao phænh phôø giaùc quan phaûi caâm nín

thô Leâ Phöông Chaâu 21/B - Saøigoøn

Thieáu nöõ Ñaølaït tranh Ñinh Cöôøng


Toâi voø xeù loøng mình nhöng thaâm taâm vaån naëng tình nhaân ngaõinöôùc maét naøo khoâng maën chaùtñôøi ai chaúng moät laàn cöôøi duø sau ñoù böôùc qua nhieàu gai nhoïn

Hôûi ngöôøi yeâu!!!Löûa khoâng taét treân caùnh ñoàng khoâ chaùyñeâm khoân cuøng va chaïm nhôù nhungToâi voøng tay ngaïo ngheã nhìn ñoaïn ñöôøng thoaùng hieänSe cöùng daáu giaøy ñinhcöûa haïnh phuùc ñôïi chôø toâi ñeán kheùpYeâu thöông nhau ai nôû muoán chia lìacoù phaûi vaäy khoâng ngöôøi!!!

ñöøng ve vuoát toâi baèng nieàm vui keû khaùcBôûi hay buoàn neân nöôùc maét öa saBôûi yeâu ngöôøi neân loái vaøo luoân luoân ñoùng kínñöøng nghó leäch veà toâi Hôûi ngöôøi toâi yeâu meán!Haõy nhìn toâi nhö boùng ngöôøi hieän dieänHaõy yeâu toâi nhö gioïng haùt chính ngöôøi

Treân con ñöôøng ñaõ ñònhcaùch xa phuû chuïp ñôøi mìnhHaïnh phuùc naøo cuõng cuoái cuøngñöøng voâ tình ñaùnh maátBôûi ñôøi ngöôøi laø ñôøi toâinaèm trong voøng heä luïySôïi xích saét vaây quanhcaùnh tay thòt laøm sao thaû loûng

Toâi muoán noùi vôùi ngöôøiHaõy nghe toâi ñi!ñôøi khoâng traû laïi tañôøi cuõng khoâng cho ta cöùu chuoäc

ña HIEäu 87 219

Khoaûng trôøi xanh gang taát daáu chaân cuûa moät chieàu daâng ñaày haïnh phuùc cuõng ñöøng tìm kieám voâ íchnhö ñôøi ngöôøi chieán traän ñaõ chai lìdoøng nöôùc naøo röûa saïchdaáu chaøm treân göông maët naùm ñen

ñeâm lung linh huyeàn aûoToâi goùp nhaët di nieäm ngaøy qua laøm hôi thôû chính mình hieän taïi.

Pleiku 1969 Leâ Phöông Chaâu 21/B

Toâi nay tuoåi ngoaïi luïc tuaàn traêngMaët nöôùc hoà göông gôïn soùng haèng

nghieät ngaõ ñöôøng ñôøi muoân loái reõquaïnh hiu ñaøi coå laém phuø vaânñoâi caâu thô phuù vöông loøng khaùchvaøi cheùn traø sen dòu luïc traàndoøng chaûy aùi haø thieân baát taänBeân mình coøn laïi chöõ Taâm nhaân!

Leâ phöông Chaâu 21/BSaøi Goøn 2008


Saturday, July 04, 2009 Ñinh Quang Anh Thaùi thöïc hieän

- Ngöôøi Vieät: Xin hoûi caûm töôûng cuûa thaåm phaùn nhaân Ngaøy Leã Ñoäc Laäp 4 Thaùng Baûy cuûa Hoa Kyø?

- Thaåm Phaùn Phan Quang Tueä: naêm nay Hoa Kyø long troïng kyû nieäm 233 naêm Baûn Tuyeân ngoân ñoäc Laäp ñöôïc coâng boá vaøo ngaøy 4 Thaùng Baûy naêm 1776 taïi Philadelphia. qua baûn tuyeân ngoân naøy, 13 thuoäc ñòa lieân hieäp (united colonies) ñaõ tuyeân boá taùch rôøi khoûi trieàu ñình anh quoác.

Baûn Tuyeân ngoân ñoäc Laäp neâu leân 3 nguyeân taéc coù giaù trò tröôøng cöûu:

1) Moïi con ngöôøi ñeàu sanh ra bình ñaúng vôùi nhöõng

LTS: Nhaân dòp Leã Ñoäc Laäp Hoa Kyø, 4/7/2009, baùo Ngöôøi Vieät online ñaõ phoå bieán baøi phoûng vaán Thaåm Phaùn Lieân Bang Phan Quang Tueä do kyù giaû Ñinh Quang Anh Thaùi thöïc hieän. Moät phaàn noäi dung cuûa baøi phoûng vaán naøy ñaõ moâ taû laïi caûnh keát thuùc cuoäc noäi chieán Nam - Baéc cuûa Myõø vaøo cuoái theá kyû thöù 19 thaät ñeïp ñeõ vaø ñaày caûm xuùc, nhöng ñieàu naøy ñaõ khoâng heà xaûy ra trong cuøng boái caûnh cuûa nhöõng ngaøy keát thuùc cuoäc chieán tranh Vieät Nam. Toøa soaïn Ña Hieäu xin chaân thaønh caûm ôn taùc giaû Ñinh Quang Anh Thaùi vaø xin haân haïnh giôùi thieäu baïn ñoïc.

BBT/ÑH

Thaåm phaùn Lieân bang Phan Quang Tueä: “VN khoâng hoïc

ñöôïc gì töø kinh nghieäm chaám döùt cuoäc noäi chieán Hoa Kyø”

ña HIEäu 87 221

quyeàn baåm sinh baát khaû xaâm phaïm trong ñoù coù quyeàn soáng, quyeàn töï do vaø quyeàn möu tìm haïnh phuùc;

2) ñeå baûo ñaûm nhöõng quyeàn noùi treân, guoàng maùy nhaø nöôùc ñaõ ñöôïc thieát laäp nhö nhöõng ñònh cheá vôùi quyeàn haïn xuaát phaùt chính do söï öng thuaän cuûa nhöõng ngöôøi daân;

3) Raèng baát cöù luùc naøo nhöõng chính quyeàn naøy ñi ngöôïc laïi nhöõng muïc ñích treân thì ngöôøi daân coù quyeàn ñöùng leân ñeå hoaëc thay ñoåi, hoaëc laät ñoå chính quyeàn naøy, vaø thay theá vaøo ñoù baèng moät chính quyeàn môùi, treân nhöõng neàn taûng môùi, theo nhöõng nguyeân taéc môùi, döïa theo caùch thöùc toå chöùc môùi nhaèm thöïc hieän vaø baûo ñaûm an toaøn vaø phuùc lôïi cho ngöôøi daân.

Möôøi moät naêm sau, vaøo ngaøy 17/09/1787, nhöõng nguyeân taéc treân veà moät theå cheá thieáp laäp ñeå phuïc vuï ngöôøi daân ñaõ thaønh hình qua Baûn Hieán Phaùp cuûa Hieäp chuûng quoác nay ñaõ ñöôïc 222 tuoåi vaø vaãn laø Baûn Hieán Phaùp duy nhaát cuûa Hoa Kyø.

Boán naêm sau, vaøo naêm 1791, ñaïo Luaät coâng daân quyeàn goàm 10 ñieàu khoaûn ñöôïc coâng boá qua 10 Tu chính Hieán Phaùp nhaèm giôùi haïn quyeàn haïn cuûa chính quyeàn lieân bang, baûo veä quyeàn lôïi cuûa ngöôøi daân.

ñaây laø moät quoác gia maø chính quyeàn ñöôïc thaønh laäp ñeå baûo veä cho phuùc lôïi cuûa ngöôøi daân. Luaät phaùp ñöôïc laøm ra trong tinh thaàn naøy. Luaät phaùp xöù sôû naøy khoâng hình söï hoùa quyeàn töï do phaùt bieåu, tham gia sinh hoaït chính trò, thay ñoåi vaø ngay caû huûy boû chính quyeàn khi chính quyeàn phaûn laïi quyeàn lôïi cuûa ngöôøi daân.

Hai traêm naêm tröôùc ñaây nhöõng nguyeân taéc noùi treân ñaõ ñöôïc Hoa Kyø long troïng coâng nhaän. Trong khi ñoù, hôn hai traêm naêm sau, taïi vieät nam, vaãn coøn coù ñieàu luaät nhö ñieàu khoaûn 88 aùp ñaët leân ngöôøi daân.

- Ngöôøi Vieät: Vôùi Baûn Tuyeân Ngoân Ñoäc Laäp ngaøy 4 thaùng Baûy, moät quoác gia môùi ñaõ ra ñôøi, nhöng taïi sao maõi ñeán hôn 11 naêm sau môùi coù Baûn Hieán Phaùp ñöôïc coâng boá vaøo naêm 1787?

- Thaåm Phaùn Phan Quang Tueä: danh xöng chính


thöùc cuûa Baûn Tuyeân ngoân ñoäc Laäp laø “The unanimous declaration of the thirteen united States of america”. caùc söû gia vì theá ñaõ khoâng xem Baûn Tuyeân ngoân ñoäc Laäp nhö laø moät baûn khai sanh cuûa moät taân quoác gia. Tröôùc ñoäc laäp ngöôøi Myõ vaãn töï xem mình laø thaàn daân cuûa trieàu ñình anh quoác, laø coâng daân cuûa töøng thuoäc ñòa rieâng reõ nhö virginia, Massachusetts, new York. ngay caû sau ñoäc laäp, yù nieäm moät quoác gia vôùi nhöõng ngöôøi coâng daân Myõ vaãn chöa thaønh hình. vaø quaû thöïc trong Baûn Tuyeân ngoân ñoäc Laäp, cuõng nhö sau naøy Baûn Hieán Phaùp khoâng heà coù danh töø quoác gia (nation) hay coâng daân (nationals). vì theá maõi cho ñeán tröôùc cuoäc noäi chieán nam Baéc ngöôøi Myõ vaãn duøng “The United States are...” theo soá nhieàu. vaø cho ñeán sau khi chaám döùt cuoäc noäi chieán, ngöôøi ta môùi duøng “The United States is...” theo soá ít, nguï yù töø ñaáy moät quoác gia theo ñuùng yù nghóa môùi thaät söï thaønh hình.

- Ngöôøi Vieät: Cuoäc noäi chieán cuûa Myõ chæ keùo daøi 4 naêm nhöng möùc ñoä thieät haïi nhaân maïng vaø cuûa caûi vaät chaát raát cao. Taïi sao ngöôøi daân hai mieàn Nam-Baéc cuûa Myõ coù theå hoøa giaûi ñöôïc haän thuø vôùi nhau ñeå ñöa xöù sôû naøy leân haøng cöôøng quoác duy nhaát nhö hieän nay, phaûi chaêng ñoù laø pheùp laï?

- Thaåm Phaùn Phan Quang Tueä: cuoäc noäi chieán keát thuùc Thaùng Tö naêm 1865. Tröôùc ñoù chæ coù 6 ngaøy, ñaïi Töôùng Robert Lee thoáng laõnh quaân ñoäi Mieàn nam vaãn coøn tuyeân boá laø oâng coù theå caàm cöï chieán ñaáu ít nhaát laø 20 naêm nöõa. Theá nhöng, sau khi nhaän ñöôïc baùo caùo cuûa vò töôùng treû John Gordon, raèng ñaïo quaân mieàn nam ñang bò quaân ñoäi mieàn Baéc bao vaây, löông thöïc caïn, tieáp teá khoâng coù, hy voïng taêng vieän cuõng khoâng, Töôùng Lee noùi vôùi caùc töôùng bao quanh, “Giôø ñaây toâi chaúng coøn laøm gì hôn laø ñeán trình dieän vaø ñaàu haøng tröôùc töôùng Grant.” vaø Töôùng Lee vieát moät laù thö xin ñaàu haøng göûi ñaïi töôùng Grant, thoáng laõnh quaân ñoäi mieàn Baéc.

ñoïc lòch söû Myõ, chuùng ta thaáy Töôùng Lee khi ñaàu haøng töôùng Grant, oâng maëc quaân phuïc, ñeo huy chöông trang

ña HIEäu 87 223

troïng, vaø chæ mong sao binh só thuoäc quyeàn oâng ñöôïc trôû veà ñôøi soáng daân daõ laøm aên bình thöôøng thoâi. coøn baûn thaân Töôùng Lee, oâng ñinh ninh theá naøo cuõng bò baét vaø bò treo coå. nhöng khoâng ngôø, khi nhaän ñöôïc thö cuûa Töôùng Lee, luùc baáy giôø, taïi moät caùnh röøng gaàn Toøa Thò Xaõ appamatox, thuoäc tieåu bang virginia, Töôùng Grant, thaûo böùc thö traû lôøi Töôùng Lee. Töôùng Grant vieát, “Toâi raát muoán hoøa vaø mong muoán keát thuùc cuoäc chieán maø khoâng phaûi toån thaát theâm moät nhaân maïng naøo nöõa.” Rieâng Toång Thoáng Lincoln, moái baän taâm lôùn nhaát cuûa oâng laø moái haän thuø raát naëng giöõa hai mieàn nam-Baéc. oâng quyeát taâm phaûi hoøa giaûi ñöôïc moái haän thuø naøy vaø oâng ñaõ laøm ñöôïc.

- Ngöôøi Vieät: Trong khoâng khí say men chieán thaéng, laøm caùch naøo maø ñaïo quaân mieàn Baéc keàm haõm ñöôïc haønh ñoäng traû thuø cuõng nhö thaùi ñoä haû heâ tröôùc söï ñaàu haøng cuûa quaân mieàn Nam, thöa thaåm phaùn?

- Thaåm Phaùn Phan Quang Tueä: Lòch söû cho thaáy, caùch haønh xöû cuûa ngöôøi thaéng ñoái vôùi ngöôøi thua ñaõ môû ñaàu trang söû môùi cuûa ñaát nöôùc Myõ. Sau khi gaëp Töôùng Grant ñeå ñaàu haøng, Töôùng Lee ñöùng daäy, laàn löôït baét tay caùc só quan trong Boä Tham Möu cuûa Töôùng Grant, baét tay Töôùng Grant, nghieâng mình chaøo taát caû moïi ngöôøi coù maët vaø böôùc ra khoûi phoøng hoïp. Töôùng Grant vaø ban só quan tham möu ñaõ ñöùng saün ôû bao lôn tröôùc caên nhaø, nôi ñoâi beân nghò hoøa. Khi ngöïa Töôùng Lee raûo böôùc ñi qua, caëp maét cuûa hai vò töôùng chaïm nhau trong giaây phuùt, hoï ñoàng ngaû noùn chaøo nhau. Treân bao lôn xung quanh Töôùng Grant vaø trong saân tröôùc caên nhaø lòch söû, só quan vaø binh só mieàn Baéc ñeàu ñöa tay chaøo kính vò töôùng baïi traän quaân ñoäi Lieân Hieäp Mieàn nam. Töôùng Grant coøn ra leänh cho só quan vaø binh só mieàn Baéc khoâng ñöôïc pheùp reo möøng treân chieán baïi cuûa phe mieàn nam. ñieàu quan troïng vôùi Töôùng Grant laø phaûi laøm sao ñeå thaéng traän, ñoàng thôøi cuõng phaûi gìn giöõ cho baèng ñöôïc söï toaøn veïn tình caûm giöõa nhöõng ngöôøi cuøng trong coäng ñoàng daân toäc Hoa Kyø.

ñieàu kieän ñaàu haøng ñöôïc hai Töôùng Lee vaø Grant kyù keát


taïi appamatox ngaøy 9 Thaùng Tö naêm 1865 thì 3 ngaøy sau, ngaøy 12 Thaùng Tö môùi laø ngaøy quaân Lieân Hieäp Mieàn nam chính thöùc buoâng suùng ñaàu haøng. Hai ñaïo quaân daøn ñoâi beân con ñöôøng chaïy theo phía ñoâng khu röøng appamatox. chæ huy caùnh quaân mieàn Baéc vaø ñieàu khieån buoåi leã laø Töôùng chamberlain. chæ huy 28,000 só quan vaø binh só Lieân hieäp Mieàn nam laø Töôùng Gordon. Töôùng chamberlain ñaõ ghi laïi trong hoài kyù cuûa mình, “Töøng ñoaøn, töøng ñoaøn, hoï tieán böôùc theo nhòp quaân haønh, eùp chaët vaøo nhau gioáng nhö moät doøng ngöôøi ñoäi vöông mieän maøu ñoû oái, giöông cao quaân kyø vaø hieäu kyø. ñaây laø nhöõng ngöôøi maø gian lao, ñau khoå, nhoïc nhaèn, keå caû töû thaàn khoâng beû cong ñöôïc quyeát taâm cuûa hoï. Hoï ñöùng thaúng haøng tröôùc maët ñoaøn quaân chuùng toâi, moät ñoaøn quaân tôi taû, xöông xaåu, nhöng hieân ngang, maét saùng ngôøi chieán thaéng, hoï laø nhöõng hình aûnh soáng phaûn aûnh moái lieân heä thaém thieát chæ coù theå coù giöõa nhöõng ñoàng ñoäi treân chieán tröôøng.”

Khoâng heà döï ñònh tröôùc, cuõng nhö khoâng heà ñöôïc chuaån y tröôùc, Töôùng chamberlain baát thaàn hoâ lôùn ra leänh cho quaân ñoäi mieàn Baéc, “Boàng suùng chaøo!” Moät tieáng keøn leänh vang leân, vaø laäp töùc toaøn theå ñoaøn quaân mieàn Baéc boàng suùng leân vai chaøo ñoaøn quaân thua traän. Phía ñoái dieän, Töôùng Gordon thuùc nheï con tuaán maõ khuïy hai chaân tröôùc xuoáng, ngöôøi vaø ngöïa cuøng cuùi ñaàu, göôm tuoát traàn chuùc muõi trong moät giaùng ñìeäu huøng vó tuyeät vôøi. cuøng luùc, ñoaøn quaân mieàn Baéc chuyeån qua boàng suùng nghieâm chaøo. Hoï chaøo nhöõng “anh huøng baïi traän,” hoï baøy toû söï kính troïng cuûa nhöõng ngöôøi Hoa Kyø ñoái vôùi nhöõng ngöôøi Hoa Kyø. vaø phía haøng quaân mieàn Baéc tieáp tuïc giöõ ñuùng theá nghieâm. Khoâng coù theâm moät tieáng keøn. Khoâng coù moät tieáng troáng. Khoâng coù moät tieáng hoâ chieán thaéng. Khoâng coù moät tieáng noùi. Khoâng caû moät tieáng thaàm thì. Maø chæ coøn laø moät haøng quaân im phaêng phaéc. Moïi nhòp thôû nhö ngöøng laïi. Buoåi leã ñaàu haøng keùo daøi 7 tieáng ñoàng hoà. Gaàn 28,000 ngöôøi, treân 100,000 taán vuõ khí, ñaïn döôïc, quaân kyø, hieäu kyø laàn löôït boû xuoáng. Töøng ñôn vò tieán leân, gaùc suùng, thaùo bao ñaïn, vaø

ña HIEäu 87 225

xeáp suùng xuoáng. Keá ñeán hoï trìu meán cuoán hay xeáp quaân kyø, hieäu kyø, laém caùi tôi taû vaø laém caùi nhuoäm maùu ñaõ khoâ, sau cuøng hoï kheõ ñaët nhöõng laù côø kia xuoáng maët ñaát.

cuoäc noäi chieán cuûa Myõ keát thuùc nhö vaäy ñoù. Khoâng coù traû thuø, khoâng coù taém maùu, khoâng coù chính saùch haï nhuïc nhöõng ngöôøi baïi traän cuøng vôï con hoï.

caùch ñaây hai naêm toâi ñaõ töôøng thuaät laïi dieãn tieán cuoäc ñình chieán nam-Baéc naêm 1865 trong moät baøi vieát chung vôùi Luaät Sö ñoã Thaùi nhieân.

- Ngöôøi Vieät: Thöa thaåm phaùn, daân toäc Vieät Nam chuùng ta hoïc ñöôïc gì töø kinh nghieäm chaám döùt cuoäc Noäi Chieán Hoa Kyø?

- Thaåm Phaùn Phan Quang Tueä: So saùnh nhöõng gì xaûy ra vaøo Thaùng Tö naêm 1865 taïi Hoa Kyø vaø Thaùng Tö naêm 1975 taïi vieät nam thì ta thaáy baøi hoïc 110 naêm tröôùc taïi Hoa Kyø ñaõ khoâng ñöôïc aùp duïng taïi vieät nam. Trong caùc loaïi chieán tranh thì noäi chieán laø thöù chieán tranh nguy hieåm nhaát. noù taøn phaù söï soáng vaø ñeå laïi khoâng bieát bao nhieâu veát thöông trong loøng moät daân toäc. caùch thöùc cuoäc chieán vieät nam chaám döùt ngaøy 30 Thaùng Tö naêm 1975 ñaõ chöùng minh ñieàu ñoù.

- Ngöôøi Vieät: Caùm ôn thaåm phaùn ñaõ traû lôøi phoûng vaán cuûa Ngöôøi Vieät.

Nguoàn: http://www.nguoi-viet.com/absolutenm/anmviewer.

asp?a=97467&z=196LTS: Tröôùc naêm 1975, oâng Phan Quang Tueä laø só quan Quaân

Phaùp thuoäc Boä Quoác Phoøng Vieät Nam Coäng Hoøa. Tieáp theo oâng bieät phaùi veà laøm vieäc trong vaên phoøng chuû tòch Toái Cao Phaùp Vieän cho ñeán 1975. Töø 15 naêm qua, oâng laø thaåm phaùn lieân bang Toøa Di Truù San Francisco.


Thanh Thieáu Nieân Ña Hieäu

ña HIEäu 87 227

Trang Thanh Thieáu Nieân Ña Hieäu

cho ñeán cuoái ñôøi, oâng Robert Mcnamara, nhaân vaät chaùnh ñieàu khieån cuoäc chieán tranh vieät nam, vaãn coøn laø ngöôøi nhieàu boái roái vaø daèn vaët

löông taâm. oâng ta ñöôïc bieát ñeán nhö laø moät "ñònh löôïng gia", moät ngöôøi luoân bò aùm aûnh bôûi söï phaân tích thoáng keâ. vaø ngay caû ñoái vôùi chieán tranh, oâng vaãn tin töôûng raèng caâu traû lôøi coù theå tìm ñöôïc vôùi moät phöông trình ñuùng.

Theo oâng, chieán thaéng cuoäc chieán vieät nam coù theå ño löôøng ñöôïc baèng caùc döõ kieän thoáng keâ, chaúng haïn nhö soá ngöôøi cheát, soá vuõ khí tòch thu ñöôïc, soá laøng maïc ñöôïc oån ñònh vaø soá ñòch quaân quy haøng.

Maëc duø vaäy, oâng vaãn chöa theå tìm ra ñöôïc phöông trình ñuùng ñeå ñoái phoù vôùi cuoäc chieán tranh du kích coäng Saûn trong suoát baûy naêm oâng ngoài ôû nguõ Giaùc ñaøi. Trong cuoán saùch thuù toäi baùn chaïy nhaát cuûa oâng, "Tragedy and Lessons

Cöïu Trung Töôùng Laâm Quang Thi

OÂng McNamara ñaõ cheát nhöng khoâng tìm ra phöông trình ñuùng cho cuoäc chieán tranh Vieät Nam


of Vietnam" (1995), vò cöïu Boä Tröôûng quoác Phoøng thöøa nhaän loãi laàm laø ñaõ cho leo thang cuoäc chieán vaø ñaõ khoâng ñeà nghò moät cuoäc ruùt quaân sôùm hôn ñeå cöùu maïng caùc binh lính Myõ.

Trong cuoán saùch naøy, oâng cuõng ñaõ bieän luaän raèng cuoäc chieán tranh vieät nam khoâng theå thaéng ñöôïc bôûi vì Mieàn nam baát oån ñònh, tham nhuõng, coøn quaân ñoäi thì thieáu hieäu quaû.

döôøng nhö oâng Mcnamara ñaõ queân raèng chính Hoa Kyø ñaùng leõ phaûi bò quy loãi veà söï baát oån ñònh cuûa chính quyeàn mieàn nam. Khoâng nhöõng Hoa Kyø ñaõ nhuùng tay nhieàu vaøo vieäc laät ñoå toång thoáng vaøo naêm 1963, chính oâng Mcnamara, ñöôïc bieát ñaõ laøm theo chæ thò cuûa Toång Thoáng Johnson, ñaõ khoâng ngôùt khen ngôïi Töôùng nguyeãn Khaùnh nhö laø moät ngöôøi huøng ñaõ toå chöùc thaønh coâng cuoäc phaûn ñaûo chaùnh ñeå haï beä nhöõng töôùng laõnh ñaûo chaùnh. vaø ngay sau ñoù, laïi chính ñaïi Söù Myõ, Töôùng Maxwell Taylor, ñaõ khuyeán khích caùc boä toäc ngöôøi Thöôïng noåi loaïn nhaèm gaây baát tín nhieäm ñeå roài sau cuøng haát caúng Töôùng Khaùnh, ngöôøi maø oâng Taylor raát caêm gheùt.

Tham nhuõng thì nöôùc naøo cuõng coù, nhöng khoâng phaûi taát caû caùc chính quyeàn tham nhuõng ñeàu suïp ñoå. chaúng haïn, döôùi cheá ñoä quaân phieät nam Haøn, tham nhuõng traøn lan khaép nôi, nhöng nam Haøn ñaõ khoâng rôi vaøo tay coäng Saûn; thay vaøo ñoù, hoï ñaõ trôû thaønh moät quoác gia daân chuû, kinh teá phaùt trieån maïnh meõ. ñieàu mæa mai laø, trong hoài kyù cuûa mình, oâng Mcnamara ñaõ phaûn aûnh laïi nhöõng ngöôøi töøng chæ trích oâng baèng caùch ñaëc bieät neâu leân vaán ñeà tham nhuõng cuûa mieàn nam nhö laø moät yeáu toá chính cho vieäc ruùt quaân cuûa Hoa Kyø. Tuy nhieân, chính nhöõng vieân chöùc Hoa

Töôùng Maxwell Taylor, cuøng vôùi Henry Cabot Lodge vaø R. McNamara ñang ñaët keá hoaïch cho cuoäc chieán VN taïi Saøigoøn,

7/1965 - aûnh Bill Eppridge.

ña HIEäu 87 229

Kyø, maø heä thoáng ñôû ñaàu mua chuoäc söï phuïc tuøng ñeå ñoåi laáy ñaëc aân, ñaõ nuoâi döôõng vaø hôïp thöùc hoaù söï tham nhuõng naøy tröôùc tieân.

Moät huyeàn thoaïi khaùc nöõa laïi cho raèng quaân ñoäi mieàn nam vieät nam laø moät ñoäi quaân thieáu naêng löïc. Yeáu toá quan troïng nhaát coù theå ñöa ra ñeå phuû ñònh quyeát ñoaùn naøy chính laø quaân Löïc vieät nam coäng Hoøa ñaõ thieät haïi hôn 300,000 quaân trong suoát cuoäc chieán tranh ñoâng döông. So saùnh töông quan daân soá vôùi Hoa Kyø, con soá naøy phaûi laø 2.5 trieäu. Moät quaân ñoäi khoâng chieán ñaáu khoâng theå coù con soá thieät haïi cao ñeán nhö vaäy. cuõng chính quaân ñoäi naøy, sau gaàn hai thaäp nieân lieân tuïc chieán ñaáu ñaõ ñaùnh baïi nhöõng sö ñoaøn tinh nhueä nhaát cuûa Baéc vieät trong cuoäc taán coâng yeåu meänh cuûa chuùng vaøo muøa Phuïc Sinh naêm 1972 baèng chính söùc löïc cuûa mình.

vaøo naêm 1997, hai möôi chín naêm sau khi oâng ñaõ rôøi chöùc vuï, oâng Mcnamara ñaõ ñeán Haø noäi ñeå gaëp gôõ cöïu ñòch thuû cuûa mình laø Töôùng voõ nguyeân Giaùp, ñeå baøn veà cuoäc chieán tranh vieät nam. Khoâng bieát oâng ñaõ hoïc ñöôïc baøi hoïc gì töø vò töôùng noåi tieáng naøy, nhöng coù moät ñieàu chaéc chaén laø nhöõng nhaø laõnh ñaïo quaân söï Baéc vieät ñaõ raát lo ngaïi veà vieäc Hoa Kyø chieám ñoùng phía Baéc vuøng phi quaân söï trong suoát cuoäc chieán. oâng Buøi Tín, cöïu ñaïi Taù vaø laø chuû buùt tôø baùo nhaân daân, ngöôøi ñaõ ñaøo nguõ theo Phöông Taây sau khi cuoäc chieán keát thuùc, môùi ñaây ñaõ cho bieát raèng Töôùng Leâ Troïng Taán, Toång Tham Möu Tröôûng quaân ñoäi Mieàn Baéc, noùi vôùi oâng vaøo naêm 1977: "Hoa kyø chæ caàn ñöa ra khoâng tôùi moät sö ñoaøn chieám lónh taïm thôøi vuøng ñoàng Hôùi. Trung quoác seõ ngoài yeân, roài chæ moät thôøi gian ngaén sau ñoù, caùc toaùn quaân cuûa chuùng ta ñaõ bò troùi chaët vaøo ñoù ñeå phoøng thuû haäu phöông, moät öu tieân haøng ñaàu cuûa chuùng ta. Töø ñoù, toaøn boä cuoäc chieán coù theå ñaõ hoaøn toaøn thay ñoåi."

Buøi Tín cuõng cho bieát raèng Töôùng voõ nguyeân Giaùp raát lo ngaïi vieäc mieàn Baéc coù theå bò ñe doïa bôûi caùc löïc löôïng Hoa Kyø vaø nam vieät nam chieám giöõ khu vöïc eo heïp phía


nam soâng Gianh. oâng ta ñaõ toå chöùc nhöõng cuoäc thao döôït moãi naêm ñeå ñoái phoù vôùi tình traïng coù theå xaûy ra naøy.

noùi khaùc ñi, neáu Hoa Kyø cho ñoå quaân baèng ñöôøng bieån phía baéc vuøng phi quaân söï vaøo cuoái nhöõng naêm 60, thì caùc ñöôøng tieáp teá cuûa Baéc vieät ñöa vaøo nam ñaõ bò caét ñöùt, haäu phöông cuûa ñòch coù theå ñaõ bò ñe doaï, cuoäc chieán ñaõ coù theå thaéng, hay ít ra laø moät hình thöùc ñình chieán töông töï nhö cuûa Trieàu Tieân ñaõ ñaït ñöôïc, vaø hoaø bình ñaõ coù theå xaûy ra.

nghó cho cuøng, döôøng nhö ñieàu naøy ñaõ ñoøi hoûi quaù ñaùng nôi oâng Mcnamara vaø caùc ngöôøi Treû oÀn aøo (whiz kids) taïi nguõ Giaùc ñaøi: coù leõ hoï ñaõ khoâng muoán lao vaøo nhöõng cuoäc haønh quaân ruûi ro neáu khoâng coù nhöõng döõ kieän thoáng keâ.

Winston churchill ñaõ töøng noùi raèng chieán tranh quaù quan troïng ñeå coù theå giao troïn quyeàn cho caùc töôùng laõnh. Hay noùi khaùc ñi, chieán tranh quaù quan troïng ñeå giao cho nhöõng quan chöùc chæ bieát nhaøo naën nhöõng con soá hôn laø duøng phaùn ñoaùn toát ñeå ñaït ñöôïc muïc ñích cuûa cuoäc chieán.

Keát quaû laø söông muø cuûa cuoäc chieán ñaõ khoâng bao giôø tan bieán ñoái vôùi cöïu Boä Tröôûng quoác Phoøng Robert Mcnamara.

____________________________________________Laâm Quang Thi laø cöïu Trung Töôùng cuûa Quaân Löïc Vieät

Nam Coäng Hoøa vaø laø taùc giaû cuoán, "Hai Möôi Laêm Naêm Theá Kyû" - moät töôùng laõnh mieàn Nam nhôù laïi cuoäc chieán Ñoâng Döông cho ñeán luùc Saøigoøn suïp ñoå. Quyeån keá tieáp cuûa oâng, Hell in An Loc, seõ ñöôïc xuaát baûn vaøo muøa thu 2009 do Ban Baùo Chí Tröôøng Ñaïi Hoïc North Texas aán haønh.

Thaåm Vaân löôïc dòch

ña HIEäu 87 231

To the end, Robert Mcnamara, one of the chief architects of the vietnam War, was a confused and tortured man wrestling with his conscience.

He was known as a “quantifier” who was obsessed with statistical analysis. He believed that, even in war, the answer could be found with the right equation.

according to him, the success of the vietnam War could be measured by statistical data such as the body count, the number of weapons captured, the number of hamlets pacified and enemy chieu hoi (vietcong who joined the South vietnamese forces).

despite all of these statistics, Mcnamara was unable to find the right equation to deal with the communist insurgency during his seven years at the Pentagon. In his mea culpa bestseller “Tragedy and Lessons of vietnam” (1995), the former Secretary of defense admitted his mistake of escalating the war and not recommending an early disengagement to save american lives.

In his book, Mcnamara also argued that the war was unwinnable because of South vietnamese political instability, corruption and military ineffectiveness.

Mcnamara seemed to forget that the united States has largely itself to blame for the instability of the government of South vietnam. not only was the united States heavily involved in the overthrow of the president in 1963, but Mcnamara himself, reportedly acting on President Johnson’s instructions, openly hailed General nguyen Khanh as a hero for staging a successful counter-coup that deposed the plotting generals. and it was then-u.S. ambassador General Maxwell Taylor who subsequently encouraged the rebellion of the Montagnard tribes to

Thi Quang Lam,

McNamara Died Without Finding the Right Equation for the Vietnam War


discredit and ultimately oust General Khanh, whom Taylor intensely disliked.

corruption exists in every country, but not all corrupt regimes are condemned to disappear. corruption, for example, was rampant in South Korea under military dictatorships, but South Korea did not fall to the communists; instead it became a strong democracy with a vibrant economy. Ironically, in his memoir, Mcnamara echoed his former critics by singling out South vietnamese corruption as a main factor behind america’s withdrawal. Yet it was u.S. officials themselves whose patronage system of buying obedience in exchange for favors fueled and legitimated that corruption in the first place.

another myth is that the South vietnamese army was an army of incompetents. The most important fact that can be used to refute that assertion is that the South vietnamese armed forces lost more than 300,000 troops during the Indochina Wars. In proportion to population, that would be the equivalent of some 2.5 million americans. an army that did not fight would not have incurred such exorbitant losses. It was the same army that, after nearly two decades of continuous combat, stood its ground and convincingly defeated north vietnam’s finest divisions in their ill-fated 1972 Easter offensive.

In 1997, 29 years after he left office, Mcnamara went to Hanoi to meet his former foe, General vo nguyen Giap, to discuss the vietnam War. It’s doubtful if he had learned any new lessons from the famed war hero, but one thing is certain: the north vietnamese military leaders were very worried about a u.S. invasion north of the demilitarized zone (dMZ) during the war. Bui Tin, a former colonel and editor of nhan dan, the communist Party’s official newspaper – who defected to the West after the war ended – recently disclosed that Gen. Le Trong Tan, chief of staff of the north vietnamese army, told him in 1977: “The americans needed to deploy no more than one division to occupy the dong Hoi panhandle temporarily. china would have sat idly by while our troops were pinned down, defending our rear in the north – our unavoidable

ña HIEäu 87 233

priority. The configuration of the war would have flipped completely.”

Bui Tin reported that General vo nguyen Giap was very concerned about north vietnam’s vulnerability should the united States and South vietnam forces occupy the panhandle area south of Gianh River. He conducted military exercises every year to counter that possibility.

In other words, had the united States executed envelopments by sea north of the dMZ in the late 1960’s, north vietnam’s supply lines to the South would have been cut off, the enemy rear would have been threatened, the war could have been won, or at least some kind of armistice similar to the one in Korea could have been reached, and peace may have been a possibility.

In retrospect, this would have been too much asking, however, from Mcnamara and his whiz kids in the Pentagon: they probably wouldn’t embark on risky operations without statistical data.

Winston churchill once said that war is too important to be left to the generals. War is too important, on the other hand, to be left to bureaucrats who would rather crunch numbers than exercise their best judgments to achieve the war objectives. The fog of war, as a result, never lifted for former Secretary of defense Robert Mcnamara.

____________________________________________Thi Lam was a lieutenant general in the South Vietnamese

army and the author of, The Twenty-Five Year Century: A South Vietnamese General Remembers the Indochina War to the Fall of Saigon.His next book, Hell In An Loc, will be published in the fall 2009 by University North Texas Press.


Kính thöa quyù Baùc, quyù Coâ Chuù,Caùc baïn Thanh Thieáu Nieân Ña Hieäu thaân meán!

Tröôùc heát con xin göûi ñeán quyù Baùc, quyù coâ chuù lôøi chaøo kính troïng trong tinh thaàn Toå quoác – danh döï - Traùch nhieäm cuûa ngöôøi lính vieät nam coäng

Hoøa.Theo lôøi yeâu caàu cuûa chuù nguyeãn vónh Giaùm, cöïu Lieân

Hoäi Tröôûng Lieân Hoäi cöïu Sinh vieân Só quan Tröôøng voõ Bò quoác Gia vieät nam taïi aâu chaâu 2007-2009, hoâm nay con ñöôïc vinh döï ñaïi dieän cho caùc baïn TTnñH/aâc leân ñaây trình baøy cho quyù Baùc, quyù coâ chuù qua ñeà taøi:

Boån phaän cuûa TTNÑH Theá Heä 2 ñoái vôùi ñaát nöôùccon xin chia ñeà taøi ra laøm 2 phaàn: 1. Nhaän ñònh sô löôïc veà hieän tình ñaát nöôùc 2. Boån phaän TTTÑH, Theá Heä 2 ñoái vôùi ñaát nöôùc1. Veà hieän tình ñaát nöôùc nhö quyù Baùc vaø quyù coâ chuù ñaõ bieát, sau 30/04/1975 (luùc

ñoù con môùi coù 8 tuoåi), khi cS Baéc vieät ñaõ cöôõng chieám ñöôïc mieàn nam, thì 3 mieàn Baéc Trung nam ñöôïc taïm goïi laø thoáng nhöùt, nhöng thoáng nhöùt trong hoang taøn ñoå naùt! Taïi sao vaäy? Taïi vì vôùi chaùnh saùch cai trò ñoäc taøi, ñoäc aùc cuûa ñaûng cS, ngöôøi daân mieàn nam bò cöôùp ñoaït heát taøi saûn, bò cöôùp heát moïi quyeàn soáng vaø quyeàn laøm ngöôøi. Ba con vaø haøng haøng lôùp lôùp quaân, caùn, chính mieàn nam trong ñoù

ñaïi dieän TTnñH/aâc thuyeát trình taïi ñaïi Hoäi Lieân Hoäi aâu chaâu 2009

ña HIEäu 87 235

coù quyù Baùc vaø quyù chuù bò baét ñi tuø, döôùi caùi goïi laø “hoïc taäp caûi taïo.” Treân giaáy tôø hoï noùi laø ñi moät thaùng, nhöng coù nhieàu ngöôøi ñi ñeán 5,10,15 hay 20 naêm maø khoâng thaáy veà, caùc vò aáy ñaõ boû thaây trong traïi tuø caûi taïo vì ñoùi reùt vaø beänh taät.

Sau 34 naêm cai trò ñaát nöôùc, ñaûng cS ñaõ thaønh coâng trong vieäc phaân chia xaõ hoäi ra thaønh hai giai caáp roõ reät:•Giaicaápthoángtrò,goàmcoùñaûngvieânñaûngCSvaøthaân

baèng quyeán thuoäc cuøng daây mô reã maù cuûa hoï. Giai caáp naøy hieän giôø laø chuû nhaân oâng ñaát nöôùc. nhôø boác loät vaø tham nhuõng, hoï ñaõ sôû höõu moät soá tieàn keách xuø vaø ñaõ göûi ra caùc ngaân haøng ngoaïi quoác ñeå chôø ngaøy troán chaïy. •Giaicaápbòtrò,goàmmoïithaønhphaànnhaândaâncoønlaïi

trong xaõ hoäi. Hoï bò cöôùp nhaø, cöôùp ñaát, cöôùp löông vaø ñoâi khi bò cöôùp luoân caû maïng soáng! Giai caáp naøy thì ngheøo trôùt moàng tôi, nhieàu ngöôøi phaûi baùn maùu nuoâi con, baùn thaân nuoâi meï v.v... vaø v.v…

noùi veà toäi aùc cuûa ñaûng cS ñoái vôùi daân toäc thì khoâng coù buùt möïc naøo vieát ra cho heát. nhöng theo thieån nghó cuûa con thì hai toäi sau ñaây laø hai toäi lôùn nhöùt cuûa ñaûng cSvn:

A. Toäi daâng ñaát, bieån vaø ñaûo ñeå caàu quyeànB. Toäi baùn Taây Nguyeân ñeå caàu lôïiA. Toäi daâng ñaát, bieån vaø ñaûo ñeå caàu quyeàn: Hieän giôø khoâng coù ngöôøi vieät nam naøo maø khoâng ngaäm

nguøi ñau xoùt vaø tuûi nhuïc vì:- coøn ñaâu hai ñaûo Tröôøng Sa vaø Hoaøng Sa, phaàn ñaát maø

toå tieân ta ñaõ toán bao nhieâu xöông maùu ñeå gìn giöõ, baây giôø trôû thaønh huyeän Tam Sa cuûa Haùn coäng!

- coøn ñaâu aÛi nam quan, nôi cöïc Baéc cuûa ñòa ñaàu giôùi tuyeán, ñieåm xuaát phaùt cuoäc haønh trình lòch söû töø maáy ngaøn naêm veà tröôùc cuûa toå tieân ta trong vieäc môû mang bôø coûi. Hoï ñaõ treøo ñeøo vöôït suoái, bieát bao nhieâu ngöôøi ñaõ boû thaây trong röøng saâu nuùi thaãm, dìu daét nhau tieán laàn tôùi mieàn cöïc nam giôùi tuyeán caø Mau.

- coøn ñaâu aÛi nam quan, nôi nguyeãn Traûi tieãn cha laø Phi Khanh ñi löu ñaøy bieät xöù, vì khoùc thöông cha nöôùc maét ñaàm ñìa tuoân rôi thaønh suoái, neân daân gian ñaët teân laø suoái Phi Khanh.

- coøn ñaâu:


Ñoàng Ñaêng coù phoá Kyø Löøa, Coù naøng Toâ Thò coù chuøa Tam Thanh.- coøn ñaâu thaùc Baûn Gioác noåi danh laø thaéng caûnh huøng

vó cuûa cao Baèng.- coøn ñaâu aÛi chi Laêng anh huøng, nôi Leâ ñaïi Haønh phaù

quaân nhaø Toáng; Traàn Höng ñaïo chaän quaân nhaø nguyeân vaø Leâ Lôïi cheùm töôùng nhaø Minh.

Taát caû nhöõng ñòa danh treân ñaây tröôùc kia thuoäc chuû quyeàn cuûa vieät nam, baây giôø ñaûng cSvn thaàn phuïc hieán daâng cho Haùn coäng ñeå ñöôïc chuùng baûo veä cho caùi quyeàn cai trò daân ta!

B. Toäi baùn Taây Nguyeân ñeå caàu lôïi:“Traû laïi maøu xanh cho röøng Taây nguyeân!“ ñoù laø lôøi

keâu goïi thoáng thieát chaúng nhöõng cuûa daân toäc thieåu soá Taây nguyeân maø coøn cuûa toaøn daân vn khoâng keå thaønh phaàn giai caáp, quoác hay coäng trong xaõ hoäi. nhöng Thuû töôùng nguyeãn Taán duõng vaãn nhöùt quyeát khaån caáp daâng cho Trung coäng vuøng Taây nguyeân nhö caùc tænh dak noâng vaø Laâm ñoàng ñeå chuùng khai thaùc Bauxite luyeän thaønh nhoâm khoâng caàn bieát vieäc khai thaùc Bauxite naøy seõ coù nhöõng heä quaû nguy haïi traàm troïng veà maët sinh thaùi, xaõ hoäi vaø an ninh quoác phoøng. Taïi sao vaäy? Taïi vì theo nguoàn tin cao caáp töø giôùi caàm quyeàn ñaûng cSvn vöøa tieát loä do giaønh aên, vaø ñöôïc kieåm chöùng qua moät soá thaønh vieân ngoaïi giao ñoaøn taïi Haø noäi thì töø thaùng 10/2008, Trung coäng qua maïng löôùi ngaân haøng ngoaïi vi cuûa hoï ñaõ chuyeån naïp vaøo heä thoáng kinh doanh cuûa gia ñình nguyeãn Taán duõng toång coäng hôn 150 trieäu ñoâ la Myõ. Phaàn lôùn soá tieàn naøy naèm trong caùc ngaân haøng ôû nöôùc ngoaøi. Soá tieàn naøy laø ñeå trao ñoåi vôùi nguyeãn Taán duõng veà vieäc oâng chaáp thuaän cho keá hoaïch khai thaùc Bauxite taïi hai ñòa ñieåm nhaân cô vaø Taân Rai.

Trung coäng ñaõ ñoùng cöûa caùc moû khai thaùc Bauxite cuûa hoï vì nhöõng thaûm hoïa veà moâi tröôøng. Baây giôø hoï chuyeån sang khai thaùc ôû vieät nam thì trong töông lai moâi sinh seõ bò oâ nhieãm gaây taùc haïi cho ngöôøi daân khoâng theå naøo löôøng

Bieåu ngöõ choáng TC tröôùc söù quaùn TC taïi Washington DC, 29/8/2009

ña HIEäu 87 237

ñöôïc. Khi ñoù khoâng bieát caùc oâng noâng ñöùc Maïnh, nguyeãn Minh Trieát, nguyeãn Taán duõng vaø nhöõng ngöôøi trong Boä chaùnh Trò coù coøn soáng ñeå nhaän laõnh traùch nhieäm khoâng?

Baây giôø con xin sang phaàn 2.2. Boån phaän TTNÑH ñoái vôùi ñaát

nöôùc:Thöa quyù Baùc, quyù coâ chuù,chuùng con coù ngöôøi theo cha meï

ñi vöôït bieân tìm töï do luùc coøn nhoû, coù ngöôøi ñöôïc sanh ra ôû nöôùc ngoaøi. chuùng con may maén ñöôïc soáng vaø lôùn leân trong nhöõng quoác gia thaät söï Töï do vaø daân chuû, ñöôïc hoïc trong nhöõng tröôøng hoïc taân tieán ñeå trôû thaønh nhöõng chuyeân vieân kyõ thuaät coù tay ngheà cao

trong moïi ngaønh maø ngöôøi ta thöôøng goïi laø “chaát Xaùm”. vôùi kieán thöùc hoïc hoûi ñöôïc, chuùng con hieän ñang laøm vieäc trong moïi laõnh vöïc töø Xaõ hoäi, chaùnh trò, Kinh teá, ngaân haøng, Y teá v.v... goùp phaàn vaøo söï phoàn vinh cuûa quoác gia mình hieän ñang ñònh cö ñeå ñeàn ôn ñaùp nghóa ñaát nöôùc ñaõ vaø ñang cöu mang mình. ñôøi soáng caøng oån ñònh bao nhieâu thì chuùng con caøng nhôù ñeán vieät nam baáy nhieâu, nhôù ñeán nhöõng ngöôøi daân cuøng khoå ñang soáng döôùi aùch thoáng trò cuûa ñaûng cS, nhôù ñeán nhöõng ngöôøi baïn cuøng löùa tuoåi vôùi chuùng con ñang soáng khoâng coù töông lai!

duø coù nhaäp quoác tòch nöôùc mình ñang ñònh cö, nhöng chuùng con vaãn laø ngöôøi vieät nam, laø moät thaønh phaàn cuûa vieät Toäc. Maø heå laø ngöôøi vieät nam khi thaáy ñaát nöôùc ñang bò thoáng trò bôûi ñcS ñoäc taøi, tuø ñaøy nhöõng ngöôøi khaùc chaùnh kieán, chaø ñaïp nhaân quyeàn v.v...vaø vv… chuùng con, TTnñH theá heä 2 vaø 3 khoâng phaûi chæ bieát hoïc haønh ñoã ñaït roài ñi laøm ñeå coù tieàn höôûng thuï cho rieâng mình, maø coøn coù boån phaän phaûi daán thaân nhaäp cuoäc, cuøng vôùi toaøn daân, trong cuõng nhö ngoaøi nöôùc, ñaáu tranh loaïi boû caùi cheá ñoä ñoäc taøi buoân daân baùn nöôùc naøy haàu xaây döïng moät cheá ñoä thaät söï Töï do vaø daân chuû.

Kính thöa quyù Baùc, quyù Coâ Chuù,con ví ñcSvn nhö laø moät con baïch tuoäc, noù coù 3 voøi

chaùnh vaø nhöõng voøi phuï:


•Voøichaùnhthöùnhöùtcuøngvôùisöïtieápsöùccuûacaùcvoøiphuïduøng ñeå huùt maùu nhaân daân.•Voøithöùhaiduøngñeåruùtruoättaøinguyeânthieânnhieânñaát

nöôùc.•VoøithöùbadaùntheâmnhaõnhieäuNghòQuyeát36thoøra

taän nöôùc ngoaøi ñeå huùt chaát xaùm, coù nghóa laø chieâu duï giôùi trí thöùc treû trôû veà nöôùc phuïc vuï cho ñaûng cS. nhöng cS ñaõ nhaàm vì ñaùnh giaù quaù thaáp trình ñoä hieåu bieát veà cS cuûa chuùng con. ngoaøi moät soá anh chò trí thöùc nheï daï deã tin neân trôû veà nöôùc phuïc vuï cho ñaûng cS, nhöng sau ñoù bò ñaù ñít, ñau ñieáng giöït mình môû maét ra môùi bieát mình bò löôøng gaït! coøn ñaïi ña soá chuùng con nhöùt ñònh saün saøng töø boû heát ñòa vò hieän coù ñeå trôû veà phuïc vuï ñaát nöôùc khi naøo vieät nam coù moät chaùnh quyeàn phaùp trò, thaät söï töï do daân chuû. chuùng con quan nieäm raèng phuïc vuï ñaát nöôùc laø phuïc vuï cho ñaïi boä phaän daân toäc treân 80 trieäu ngöôøi, chôù khoâng phaûi phuïc vuï cho caùi ñaûng cS ñoäc taøi, buoân daân baùn nöôùc vôùi 3 trieäu ñaûng vieân.

Tröôùc khi chaám döùt, con xin pheùp coù ñoâi lôøi cuøng vôùi caùc baïn TTnñH.

caùc baïn TTnñH thaân meán, baøi haùt Khaûi Hoaøn ca möøng ngaøy chieán thaéng cS ôû töông lai khoâng phaûi töï nhieân maø coù. noù phaûi ñöôïc ñoùng goùp baèng nhöõng con tim khoái oùc, baèng nhöõng noã löïc hy sinh queân mình, baèng nhöõng cuoäc ñaáu tranh tröôøng kyø gian khoå, tuø ñaøy vaø cheát choùc cuûa ngöôøi daân trong nöôùc vaø ngöôøi vieät ôû ngoaøi nöôùc, trong ñoù coù TTnñH chuùng ta. ñoù chính laø boån phaän thieâng lieâng cho söï tröôøng toàn cuûa daân toäc vieät nam.

ngaøy ñöôïc haùt Khaûi Hoaøn ca ñoù nhöùt ñònh chuùng ta seõ veà tham döï vaø töï haøo raèng chuùng ta ñaõ coù ñoùng goùp moät phaàn nhoû beù cuûa mình ñeå taïo neân ngaøy ñaïi Hoäi vinh quang naøy, vaø chuùng ta cuõng seõ haõnh dieän noùi leân raèng chuùng ta laø TTnñH, con chaùu cuûa nhöõng ngöôøi xuaát thaân töø Tröôøng voõ Bò quoác Gia vieät nam danh tieáng ôû chaâu aÙ, ñaõ hoaøn thaønh boån phaän ñoái vôùi ñaát nöôùc vaø daân Toäc maø oâng cha chuùng ta vì bò phaûn boäi neân khoâng thöïc hieän ñöôïc.

Xin caùm ôn quyù Baùc, quyù coâ chuù vaø caùc baïn TTnñH ñaõ laéng nghe baøi thuyeát trình cuûa con.

Kính chaøo quyù Baùc vaø quyù Coâ Chuù.

nhaän ñöôïc tin vui:anh chò ñoÃ HÖÕu aÙI seõ laøm leã thaønh hoân cho:

quyù nam ÑOÃ AÙI QUOÁC saùnh duyeân cuøng: aÙi nöõ PHAÏM THÒ THUØY DÖÔNG

Hoân leã seõ cöû haønh vaøo luùc 10:00aM ngaøy 26/09/2009 taïi tö gia:

7807 Hollow Bluff LaneRichmond - Texas, Hoa Kyø

Gia ñình Khoùa 19 nguyeãn Traõi xin goùp vui cuøng hai

hoï ñoÃ - PHaÏM. chuùc hai chaùu: ÑOÃ AÙI QUOÁC

& PHAÏM THÒ THUØY DÖÔNG Beàn Duyeân Giai Ngaãu

Haïnh Phuùc Mieân Tröôøng

TM. Ban Ñaïi dieän Cöïu SVSQ Traàn Veä K19

Hoan Hæ Chuùc Möøng

nhaän ñöôïc hoàng thieäp cuûa anh chò nT nGuYEÃn co ânG KHanH, K18, (downingtown,

Pennsylvania), baùo tin leã “Thaønh Hoân” cho thöù nam:

MICHEAL “HOAØNG” NGUYEÃN ñeïp duyeân cuøng:SANDY “TRANG” NGUYEÃN

tröôûng nöõ cuûa anh chò nT nGuYEÃn vaÊn BEÙ, K18, vaøo ngaøy 29/08/2009 taïi:RADISSON HOTEL VALLEY FORGE, 1160 First Ave, King of Brusia, PA 19406

Hoäi cSvSq/TvBqGvn & ñoaøn TTnñH Pennsylvania vaø Phuï caän xin chung vui cuøng anh chò nT nguyeãn coâng Khanh vaø chò nguyeãn vaên Beù vaø chuùc hai chaùu TRaÊM naÊM HaÏnH PHuÙc.

Hoäi CSVSQ/TVBQGVN &Ñoaøn TTNÑH Pennsylvania vaø Phuï caän.

Ban ñaïi dieän K21 ñaõ nhaän ñöôïc hoàng thieäp cuûa caùc baïn Khoùa 21, baùo tin veà leã vu qui vaø thaønh hoân cho

caùc chaùu:1/ CHAÙU MAGGIE HUYNH, thöù nöõ cuûa CSVSQ Huyønh Duy Thieän F21 - saùnh duyeân

cuøng KENT LOW. Hoân leã cöû haønh ngaøy 29/08/2009 taïi vancouver, canada.

2/ CHAÙU PHAÏM QUANG HAÛO, thöù nam cuûa CSVSQ Phaïm Quang Haäu C21 - saùnh duyeân

cuøng PHAÏM TRUÙC LINH. Hoân leã cöû haønh ngaøy 10/10/2009 taïi vieät nam.

3/ CHAÙU LEÂ TOÁ MAI, aùi nöõ cuûa CSVSQ Leâ Quyù Traán F21 - saùnh duyeân cuøng

NGUYEÃN VAÊN HOAØNG. Hoân leã seõ cöû haønh ngaøy 05/12/2009 taïi nam california.

Toaøn theå cSvSq Khoùa 21/TvBqGvn vaø gia ñình caàu chuùc caùc chaùu luoân luoân thöông yeâu nhau vaø maõi maõi haïnh phuùc. chuùc anh chò Thieän, anh chò Haäu vaø anh chò Traán coù ñöôïc daâu hieàn, Reå quí.

Ban Ñaïi dieän Khoùa 21

nhaän ñöôïc thieäp hoàng baùo tin:

anh chò Phaïm vaên duõng c30 laøm leã vu quy cho °tröôûng nöõ:

Chaùu PHAÏM THUYÙ IVYñeïp duyeân cuøng

Chaùu TRAÀN WILLYHoân leã ñöôïc cöû haønh ngaøy 16 thaùng 8 naêm 2009 taïi

Huntington Beach, california, Hoa Kyø.&

anh chò Traàn Troïng Lôïi B30 laøm leã vu quy cho °tröôûng nöõ:

Chaùu TRAÀN NGOÏC-TRAÂM TAYLORñeïp duyeân cuøng

Chaùu HUYØNH LEÂ JOHNHoân leã ñöôïc cöû haønh ngaøy 22 thaùng 8 naêm 2009 taïi San

Joseù, california, Hoa Kyø.Gia ñình Khoaù 30 chuùc möøng & chung vui cuøng anh chò

Phaïm vaên duõng, anh chò Traàn Troïng Lôïi.Meán chuùc caùc chaùu Taân Lang & Taân Giai nhaân:

Moät Ñôøi Thöông YeâuTraêm Naêm Haïnh Phuùc

Gia Ñình Khoaù 30

Ban ñaïi dieän K20/TvBqGvn nhaän ñöôïc thieäp hoàng baùo tin baïn Tröông Döôõng K20 vaø Buøi Vaên Thöôïng K20

laøm leã thaønh hoân vaø vu qui cho hai chaùu:TRÖÔNG VUÕ THIEÄN

saùnh duyeân cuøngBUØI HOÀNG THUÙY

Hoân leã cöû haønh ngaøy 25/07/09 taïi Florida, Hoa Kyø.Toaøn theå ñaïi Gia ñình cSvSq/K20/TvBqGvn xin thaân aùi

chuùc möøng vaø chia vui cuøng hai baïn Tröông döôõng vaø Buøi vaên Thöôïng. Thöông meán chuùc hai chaùu vuõ Thieän & Hoàng Thuùy:

TRAÊM NAÊM HAÏNH PHUÙCÑaïi dieän CSVSQ/K20/TVBQGVN

Leâ Taán Taøi K20

Ban ñaïi dieän K29 Baéc california vöøa nhaän ñöôïc thieäp hoàng cuûa anh chò Nguyeãn Tröõ K29 baùo tin leã vu quy

cuûa tröôûng nöõ:anna NGUYEÃN THÒ HUYEÀN TRAÂN

saùnh duyeân cuøngNGUYEÃN ALAN KEITH

Hoân leã seõ ñöôïc cöû haønh taïi thaùnh ñöôøng our Lady of the World. Pittsburg, ca vaøo luùc 11g tröa thöù Baûy, 17/10/2009.

Khoùa 29 Baéc cali xin chia vui cuøng baïn Tröõ vaø chuùc hai chaùu: Huyeàn Traân & alan Keith:

TRAÊM NAÊM HAÏNH PHUÙC - SAÉC CAÀM HOØA HÔÏP. Ñaïi dieän K29/Baéc Cali

CSVSQ Syø A Taåu K29


cöù hai naêm moät laàn caùc cöïu SvSq Tröôøng voõ Bò quoác Gia vieät nam toå chöùc hoïp maët taïi aâu chaâu, vaø moãi laàn thì söï noân nao vaãn khaùc nhau

khi tham döï ñH. coù ai bieát tröôùc ñöôïc khi voøng töû sinh cöù quanh quaån beân caùc chaøng SvSq/vB coù treû laém nhö toâi cuõng ñaõ treân 5 boù röôõi.

Saùng ngaøy 23/07/2009, vôï choàng toâi cuøng ñöùa con uùt leân ñöôøng luùc 8giôø saùng hy voïng seõ tôùi Embourg, toøa Laâu ñaøi Tình aÙi cuûa nT Giaùm tröôùc buoåi tröa. nhöng oâng trôøi vaãn thöôøng hay thöû thaùch loøng ngöôøi, cho neân suoát khoaûng ñöôøng daøi 350km maø möa cöù ñoå nhö thaùc laøm phu nhaân toâi thôû daøi, “Khoâng bieát kyø naøy ñH ra sao maø cöù möa suoát nhö theá naøy chaéc buoàn laém.”

Theá roài cuõng tôùi nôi nhö döï ñònh. Moät soá gia ñình caùc nT ñaõ coù maët nhaát laø caùc em trong ñoaøn TTnñH/ ac chòu traùch nhieäm trong ñH ñang baän roän vôùi coâng vieäc cuûa mình. ñaûo quanh moät voøng ñaõ thaáy moïi vieäc taïm thôøi ñöôïc döïng leân, vaøo phoøng ghi danh ñoùng tieàn theo ñuùng thuû tuïc, toâi baét tay vaøo vieäc laø daùn caùc bieåu ngöõ, vaän ñoäng moät vaøi nT leân tieáp tay ñeå kòp cho xong tröôùc buoåi chieàu vì coøn tieàn ñH, coøn hoïp haønh vôùi caùc em. nhöng coâng vieäc cöù taø taø vì lyù do laø buïng ñoùi maø ban hoûa thöïc chöa thaáy taêm hôi ñaâu caû chaéc laïi bò ñaép moâ treân xa loä roài. Gaëp laïi Phaïm quaân vuõ K16/2, Toång ñoaøn Tröôûng Toång ñoaøn TTnñH, maø toâi ñaõ gaëp tröôùc ñaây 4 naêm, tay baét maët möøng hoûi thaêm nhau vaø keùo nhau ñi phuï caùc coâng vieäc coøn dang dôõ….

14giôø ban hoûa ñaàu vuï ñaõ ñeán töø Hoøa Lan, côm cuõng vöøa xong thoâi taïm thôøi vaøi mieáng cho ñuùng caâu: “coù Thöïc môùi vöïc ñöôïc chuyeän bao ñoàng“. 15g30 hoïp vôùi caùc em TTnñHac, ñaây laø nhöõng maàm non thieát thöïc cuûa gia ñình voõ Bò, phaûi khoân kheùo vaän ñoäng caùc em trong moïi laõnh vöïc ñeå nhaân dòp naøy caùc em coù theå trao ñoåi kinh nghieäm

Hoaøng Toân Long K31

Tham döï Ñaïi Hoäi Voõ Bò AÂu Chaâu 2009

ña HIEäu 87 245

cuûa caùc baäc cha chuù roài ñem ra thöïc haønh trong cuoäc soáng ngoaøi ñôøi maø caùc em gaëp phaûi. oââi muoân vaøn khoù khaên! caùi khoù laø laøm sao cho caùc em maïnh daïn noùi leân mhöõng yù nghó cuûa mình. chuùng ta, nhöõng theá heä ñi tröôùc, ñöa ra nhöõng yù kieán nhö theá naøo ñeå caùc em coù theå laõnh hoäi ñöôïc, ñaáy laø nhöõng ñieåm chính yeáu maø toâi ñang lo laéng cho kyø ñH naøy. Hôn hai tieáng baøn thaûo vôùi caùc em, toâi ñaõ vöõng taâm raát nhieàu khi bieát ñöôïc quan ñieåm cuõng nhö laäp tröôøng cuûa caùc em, laøm sao ñeå caùc nT vaø caùc chò thaáy söï vöõng maïnh cuûa caùc em, vaø caùc coâng vieäc cuûa caùc em trong kyø ñH naøy, laïi coøn vaên ngheä taäp döôït qua webcam internet töø 3 nöôùc khaùc nhau, naøo toaùn quaân quoác Kyø v.v… vaø caùc em cuõng ñaõ baàu laïi thaønh phaàn ñaïi dieän ña soá vaãn tín nhieäm ban chaáp haønh cuõ ñoù laø:

Lieân ñoaøn Tröôûng Traàn vieát Luaân K23/2, Lieân ñoaøn Phoù nguyeãn vónh quang K19/2 vaø Thö Kyù nguyeãn Xuaân Phöôùc K26/2.

Toái nay, buoåi leã khai maïc ñôn sô ñaõ dieãn ra trong tình voõ Bò, nôi hoäi tröôøng vôùi nghi thöùc khai maïc thaät trang nghieâm. caùc khoùa cuøng phu nhaân vaø gia ñình laàn löôït ñöôïc giôùi thieäu. naêm nay thieáu vaéng vaøi khuoân maët cuõ nhöng cuõng ñoùn tieáp nhöõng ngöôøi môùi nhö nT daäu K24 vaø nT ngaân K28 ñeán töø ñan Maïch cuøng gia ñình. ñaëc bieät naêm nay coøn coù theá heä thöù ba tham döï khaù ñoâng noùi leân truyeàn thoáng cuûa ñaïi gia ñình voõ Bò. cuõng khoâng queân nhaéc ñeán caùc taø aùo daøi tha thöôùt cuûa caùc chò qua maøu aùo cuûa Phuï nöõ Laâm vieân thaät ñeïp khieán cho caùc chò treû laïi hôn naêm möôøi tuoåi. Sau buoåi leã khai maïc laø baàu laïi ban ñaïi dieän caùc khoái keát quaû nhö sau: khoái 1 goàm caùc nöôùc ñöùc, Bæ, Hoøa Lan, ñan Maïch vaø na uy, khoái 2 goàm caùc nöôùc Phaùp, anh, Thuïy Só vaø YÙ ñeå chuaån bò cho cuoäc baàu ban chaáp haønh Lieân Hoäi aâu chaâu 2009 – 2011 vaøo saùng hoâm sau.

Theá roài moïi vieäc cuõng tuaàn töï ñi qua vôùi söï coá gaéng cuûa caùc em vaø quyù nT cuõng nhö quyù chò. ñeâm khoâng nguû ñaàu tieân ñeán vôùi nhöõng tieáng cöôøi doøn giaõ cuûa caùc nT khoùa 16, 19, 20, 22, 23, 24, 25, 26, 28, 30 vaø 31. caùc chò thì thöôûng thöùc nhöõng baûn nhaïc eâm ñeàm , reùo raét coù khi huøng hoàn cuûa nhöõng taâm hoàn ñang thaû giaác moäng veà thuôû tröôùc cuøng ngöôøi


ye âu da ïo pho á Hoøa Bình.

ngaøy 24/07, moät ngaøy ñi du ngoaïn thaät vui vaø baát ngôø treân ñ o a ï n ñ ö ô ø n g ra beán. Tieáng cöôøi cuûa caùc chò qua nhöõng caâu chuyeän tieáu laâm ñaõ laøm xe Bus phaûi nghie âng

ngaõ, nhaát laø caùch keå chuyeän cuûa nT Thaïc k18 veà chuyeän may aùo daøi qua gioïng queâ höông mieàn nuùi ngöï. TTnñH cuõng khoâng chòu thua qua taøi keå chuyeän vaø dieãn taû cuûa chaùu ngoâ ngoïc Hieáu K11/2 qua chuyeän ca dao tuïc ngöõ “gaäy oâng ñaäp löng oâng v.v….” Tôùi beán roài môùi bieát laø chuùng ta khoâng ñuû veù leân taøu, loá hôn 20 ngöôøi! Thoâi thì TTnñH ñaønh nhöôøng choã cho quyù baùc ñi chôi, ñi daïo phoá choác laùt roài veà ñeå chuaån bò nhöõng maøn vaên ngheä cho hoâm sau.

chuyeán taøu di chuyeån doïc theo doøng soâng Meuse ñeå ñeán Maastricht, moät thaønh phoá du lòch cuûa Hoøa Lan, moät quoác gia maø ñaát lieàn naèm döôùi maët bieån. Tröôùc khi qua con soâng ñeå vaøo ñòa phaän cuûa Hoøa Lan, taøu phaûi vaøo moät loøng ñaäp (Kanal) ñeå haï möïc nöôùc vôùi chieác taøu xuoáng 15m roài chaïy qua soâng beân kia ñi vaøo ñòa phaän xöù Hoøa Lan; luùc veà cuõng phaûi vaøo ñeå naâng möïc nöôùc leân cao cho taøu vaøo beân naøy soâng ñeå trôû veà Bæ . ñaây laø moät kieán truùc raát ñoäc ñaùo cuûa xöù Hoøa Lan maø ai ñi qua ñaây nhìn taän maét môùi bieát.

vôùi boán tieáng daïo chôi nôi thaønh phoá hieàn hoøa Maastricht ñeå thöôûng thöùc nhöõng moùn aên caù tuyeät vôøi, nhöõng traùi oâ liu maèn maën, nhöõng traùi caø chua hay nhöõng mieáng phoù maùt thoaûng muøi nhöng thaät laø ngon. nT Rôùt K19 vaø nT Minh K24 ñang ñi tìm moài ñeå toái nay ñöa cay ñöôïc chuùng toâi, Hieáu K11/2, quang K19/2 vaø Minh ñaêng giôùi thieäu, hai nT ñaõ mang moät bòch veà.

ñoaïn ñöôøng trôû veà vôùi daùng ñieäu meät moûi, moät soá nT

ña HIEäu 87 247

vaø caùc chò ñaõ hoøa taáu vaøi baûn nhaïc eâm dòu vôùi nhöõng laøn gioù maùt treân soâng (quyù vò naøo muoán coù nhöõng hình aûnh naøy xin lieân laïc vôùi anh Hieáu).

Sau khi nghó ngôi vaø duøng côm chieàu xong, moät cuoäc thaûo luaän giöõa hai theá heä seõ laø ñeà taøi troïng yeáu trong kyø ñH sau baøi thuyeát trình cuûa nT Traàn vaên Trung K1. Moïi ngöôøi quay quaàn nhau trong voøng troøn giöõa hai theá heä ñeå trao ñoåi vôùi nhau, caùc em trong TTnñH/ac ñaõ chuaån bò nhöõng taøi lieäu cuõng nhö nhöõng caâu hoûi ñöôïc ñaët ra laø quaù trình laøm vieäc chung cuûa caùc em maø ngöôøi ñöôïc ñeà cöû thay maët caùc em laø Luaân 23/2LñT vaø Taâm 23/2. cuoäc thaûo lu-aän keùo daøi ñeán quaù nöûa khuya maø vaãn coøn haêng say. ñaây laø laàn thöù hai maø chuû ñích cuûa toâi ñöôïc thöïc hieän ñeå caùc em coù theå hieåu laø chuù baùc mình ra sao, vaø caùch tranh ñaáu cuûa tuoåi treû hoâm nay chuyeån höôùng veà ñaâu, vaø caùc em seõ laøm theá naøo ñeå dung hoøa hai theá heä maø khoâng ñi sai leäch ñöôøng höôùng cuûa Toång Hoäi voõ Bò cuõng nhö quan nieäm cuûa chuù baùc mình. ñaây laø caùch laøm vieäc raát khoù cho chuùng ta vì chöa quen nhöng ít nhaát con em chuùng ta coù cô hoäi vaø maïnh daïn trình baøy yù kieán cuûa mình, rieâng caùc cSvSq chæ goùp yù vaø phaân taùch ñieàu hôn leõ phaûi cho con em mình nhaän thöùc ñöôïc. Hy voïng vôùi loái sinh hoaït naøy seõ loâi cuoán con em chuùng ta tham döï ñoaøn TTnñH ñoâng ñaûo hôn. nhöõng thaønh ñaït trong ñeâm nay toâi mong muoán caùc nT ngoaøi chaâu aâu nhaän xeùt vaø ruùt öu khuyeát ñieåm cho caùc em ñeå caùc laàn tôùi seõ hoaøn haûo hôn.

ngaøy 25/07, sau khi ñieåm taâm laø phaàn baàu Ban chaáp Haønh Lieân Hoäi aâu chaâu nhieäm kyø 2009- 2011. cuõng nhö moïi khi, cuoäc baàu baùn dieãn ra trong khoâng khí soâi ñoäng döôùi

söï ñieàu khieån cuûa nT Tv Trung K1, phuï taù: nT nH Thaïc K18, thö kyù: nT cH Hieån K30, kieåm phieáu: nT Tn Böûu K23 vaø nT nBích K20.

Hai öùng cöû vieân ñöôïc ñeà cöû laø nT


nguyeãn vaên nam K20 vaø nT nguyeãn Höõu Xöông K26, trong phuùt ñaàu hai phieáu luoân ñi saùt nhau moãi ngöôøi 5 phieáu roài laïi 8 phieáu khieán hoäi tröôøng hoài hoäp theo doõi vaø nhöõng phuùt sau thì phieáu tín nhieäm nT nH Xöông K26 troäi hôn vaø ñeán keát quaû nT nH Xöông ñaéc cöû vôùi soá phieáu 28/40. Tieáp theo laø baøi noùi chuyeän cuûa Xuaân vuõ K26/2 TTnñH/ac trình baøy nhöõng öôùc muoán vaø söï tìm hieåu cuûa em veà vn trong giai ñoaïn naøy.

Trong luùc moïi ngöôøi trong phoøng baàu cöû, beân ngoaøi hoäi tröôøng nT Leâ vieát ñaéc K22 ñang raùo rieát taäp cho caùc em trong toaùn quoác quaân Kyø. Toâi cuõng nhö nT Rôùt ñaõ nhôø nT ñaéc giuùp moät tay vì khi xöa nT ñaéc cuõng ñaõ töøng chæ daãn cho toâi (trong tröôøng TSq), tuy nhieân toâi vaø nT Tq dieäu K26 cuõng raát lo laéng vì chæ coù vaøi tieáng ñeå taäp dôït cho caùc em ñoåi ñoäi hình vôùi cô baûn thao dieãn chöa heà bieát qua. duø sao cuõng caùm ôn nT ñaéc thaät nhieàu ñaõ heát loøng chæ daãn cho caùc em.

Roài buoåi leã beá maïc cuõng ñaõ ñeán vôùi söï tham döï cuûa moät soá hoäi ñoaøn vaø caùc toå chöùc cöïu quaân nhaân. Leã röôùc quoác quaân Kyø Tröôøng voõ Bò quoác Gia vieät nam, roài baøi quoác ca vn huøng traùng vôùi söï ñoàng ca cuûa taát caû ngöôøi tham döï, Leã Truy ñieäu theo truyeàn thoáng TvBqGvn ñaõ laøm loøng moïi ngöôøi truøng xuoáng “coù linh thieâng haõy chæ loái ñöa ñöôøng…”

Sau phaàn giôùi thieäu Taân Ban chaáp Haønh cuûa Lieân Hoäi vaø Lieân ñoaøn TTnñHac laø baøi thuyeát trình cuûa em ngoâ ngoïc Hieáu K11/2 vaø baøi haùt “chuùng ñi Buoân” cuûa nhaïc só Phan vaên Höng ñaõ ñöôïc khaùn giaû ñöùng daäy voã tay khoâng döùt. Tieáp noái laø phaàn chuïp hình löu nieâm, roài cuøng vaøo phoøng aên döï daï tieäc vaø vaên ngheä.

Phoøng aên ñaõ ñöôïc caùc em TTnñH trang trí vaø ñaûm nhaän troïng traùch tieáp taân, treân saân khaáu daõ chieán moät böùc hình ñöùc Traàn Höng ñaïo chieán ñaáu choáng ngoaïi xaâm noùi leân tinh thaàn yeâu nöôùc cuûa con daân vieät cuõng do baøn tay cuûa theá heä haäu dueä veõ leân, em nguyeãn Leâ Xuaân Phuùc K26/2.

Bieát vieát gì ñaây khi nhìn thaáy caùc em thaät söï ñaõ tröôûng thaønh, trong gia ñình cöù ngôõ caùc em coøn beù, nhöng tinh thaàn quoác Gia daân Toäc ñaõ thaám nhuaàn vaøo caùc em, bieát

ña HIEäu 87 249

khen taëng em naøo baây giôø khi ñaïi Hoäi baét ñaàu cuõng nhö hoaøn taát ñeàu coù baøn tay cuûa taát caû caùc em töø caùc beù haäu dueä thöù ba môùi saùu tuoåi cuõng goùp baøn tay daùn nhöõng laù côø, ñeán bieåu dieãn voõ thuaät, phuïc vuï caùc böõa aên vaø daï tieäc v.v... chuù Long xin ñöôïc ñoåi laø anh Long ñaõ theo caùc em gaàn hai möôi naêm nay thaät söï haïnh phuùc khi nhìn thaáy caùc em coù traùch nhieäm trong caùc coâng vieäc vöøa qua.

Baøi vieát naøy mong gôûi lôøi chuùc möøng ñeán taát caû anh em TTnñH/aâc.

Phuï traùch ñoaøn TTNÑH/ACHoaøng Toân Long K31

voõ Bò, thaùng 12 coù “mai” nôû, coù tieáng khoùc cuûa chia ly, coù nhöõng ñeâm phaït daõ chieán ñaàu ñôøi binh nghieäp

vôùi nhieàu kyû nieäm khoù queân...qua chuû ñeà, “ÑAÙP LÔØI SOÂNG NUÙI” BBT ña Hieäu

môøi goïi quyù giaùo sö, coäng taùc vieân, cuøng ñaïi gia ñình voõ Bò chia seû nhöõng kyû nieäm vui buoàn moät thuôû quaân tröôøng, moät thôøi ba loâ lính chieán. nhöõng hoài kyù chieán tröôøng, kyù söï nhaäp tröôøng, kyû nieäm ñaø Laït daáu yeâu ñeàu laø nhöõng ñeà muïc coù theå ñoùng goùp cho ñH88.

BBT ña Hieäu traân troïng giôùi thieäu.

Traàn Höng Ñaïo - tranh cuûa Nguyeãn Leâ Xuaân Phuùc 26/2


ñaïi Hoäi “cöïu Sinh vieân Só quan Tröôøng voõ Bò quoác Gia vieät nam taïi aâu-chaâu” ñöôïc toå chöùc hai naêm moät laàn taïi caùc nöôùc ôû aâu chaâu coù caùc

Hoäi thuoäc Lieân Hoäi cöïu SvSq/TvBqGvn/ac ñònh cö, nhaát laø taïi coäng Hoøa Lieân Bang ñöùc (3 laàn), Hoøa-Lan (1 laàn), Phaùp (3 laàn) vaø Bæ (4 laàn). ñaïi Hoäi ñaàu tieân ñöôïc toå chöùc vaøo naêm 1989 taïi Bielefeld (ñöùc quoác)…. ñaïi Hoäi 2007 toå chöùc taïi villequier, moät vuøng du lòch coù tieáng cuûa mieàn Baéc nöôùc Phaùp. naêm nay, ñaïi Hoäi 2009 laïi trôû veà laàn thöù tö vôùi laâu ñaøi Sartay quen thuoäc ôû Embourg, thaønh phoá Lieøge (vöông quoác Bæ).

chöông trình ba ngaøy sinh hoaït (23-24-25/7/2009) cuûa ñaïi hoäi naêm nay cuõng vaãn theo tinh thaàn “vöøa hoïp baøn, vöøa giaûi trí” cuûa nhöõng laàn ñaïi hoäi tröôùc. chuû ñeà cuûa ñaïi Hoäi 2009 nhaém vaøo 2 muïc tieâu chính:

a) Nhieäm vuï cuûa ngöôøi quaân nhaân QLVNCH noùi rieâng vaø cuûa ngöôøi daân VN trong ngoaøi nöôùc noùi chung tröôùc hieåm hoïa CSVN baùn nöôùc caàu vinh vaø giaëc Taøu Coäng xaâm laêng ñaát nöôùc ta.

b) Tieáp tuïc ñaåy maïnh phaùt trieån Thanh Thieáu Nieân Ña Hieäu.

ñöôïc bieát, ngoaøi caùc baùc, caùc chuù, caùc coâ ñeán töø caùc nöôùc aâu chaâu nhö Phaùp, anh, ñöùc, Hoøa-Lan, ñan-Maïch, na-uy, Bæ, cuõng nhö caùc anh chò em trong ñoaøn Thanh Thieáu nieân ña Hieäu aâu chaâu laø chính, ñaïi Hoäi 2009 naêm nay ñöôïc vinh döï ñoùn tieáp gaàn nhö toaøn boä Ban chaáp Haønh cuûa Toång Hoäi ñeán töø Hoa-Kyø goàm coâ chuù nguyeãn Haøm K25 (Toång Hoäi Tröôûng), coâ chuù nguyeãn anh duõng K25 (Toång Hoäi Phoù), coâ chuù Leâ vieát ñaéc K22 (Toång Hoäi Phoù ñaëc traùch Thanh Thieáu nieân ña Hieäu), anh Phaïm quaân vuõ 16/2 (Toång ñoaøn Tröôûng Toång ñoaøn Thanh Thieáu nieân ña Hieäu). Theâm vaøo ñoù coøn moät soá coâ chuù nöõa cuõng ñeán töø Hoa-Kyø maø toâi khoâng ñöôïc haân haïnh bieát teân. Soá ngöôøi

ñaïi Hoäi cöïu SvSq/TvBqGvn aâu chaâu 2009

ña HIEäu 87 251

tham döï ñaïi hoäi naêm nay treân döôùi 120 ngöôøi. Theo chöông trình saép ñaët caû ba boán thaùng tröôùc, gia ñình

toâi seõ “hoä toáng” ba meï toâi ñeán Bæ ñeå ba meï toâi ñöôïc hoïp maët vôùi caùc baùc, caùc chuù, caùc coâ ñeán töø khaép aâu chaâu vaø Hoa-Kyø. coøn gia ñình toâi thì ñöôïc hoøa mình sinh hoaït trôû laïi vôùi caùc anh, caùc chò vaø caùc em trong ñoaøn Thanh Thieáu nieân ña

Hieäu aâu chaâu. nhöng moät ngaøy tröôùc khi ñi, meï toâi khoâng may bò traät, söng coå tay, ñau nhöùc, khoâng theå ñi döï ñaïi hoäi vôùi ba cuûa toâi ñöôïc nöõa.

n g a ø y 23/7/2009, treân

suoát ñoaïn ñöôøng daøi hôn 300 caây soá töø Paris nöôùc Phaùp ñeán Lieøge nöôùc Bæ, nôi toå chöùc ñaïi Hoäi 2009, thôøi tieát thay ñoåi khoâng ngöøng, vôùi nhöõng côn möa taàm taû chôït ñeán baát ngôø vaø taïnh cuõng thaät nhanh vôùi nhöõng tia naéng choùa maét long lanh nhö coá xoùa nhanh daáu tích nhöõng gioït nöôùc coøn ñoïng laïi treân nhöõng laù caây vaø treân maët ñöôøng xa loä. Thôøi tieát naéng möa, möa naéng thaát thöôøng töïa nhö moät coâ gaùi ñoûng ñaûnh, vui buoàn baát chôït khoù löôøng.

Böôùc vaøo tieàn saûnh toøa laâu ñaøi Sartay, maëc daàu ñaõ quaù tröa töø laâu (14 giôø) cuõng nhö chöa kòp ghi teân ñoùng tieàn tham döï ñaïi Hoäi, thì ñaõ ñöôïc caùc baùc, caùc chuù, caùc coâ voàn vaõ vui möøng ñoùn tieáp höôùng daãn xuoáng “phaïn ñieám” (ba cuûa toâi thöôøng goïi phoøng aên lôùn cuûa SvSq/TvBqGvn nhö theá khi keå cho chuùng toâi nghe veà ngoâi tröôøng Meï cuûa mình) duøng böõa côm tröa thuaàn tuùy vn ñöôïm ñaày tình töï voõ Bò. Tröôùc taám thaâm tình ñoù cuûa caùc baùc, caùc chuù, caùc coâ, moïi meät moûi suoát maáy tieáng ñoàng hoà laùi xe bieán maát töï luùc naøo khoâng hay.

Thaät thích thuù khi nhôù laïi nhöõng giaây phuùt ñaàu gaëp gôõ

Coâ Phaïm Döông Xuaân Trang 18/2 ñang phaùt bieåu


nhöõng göông maët môùi, chöa quen cuûa caùc anh, caùc chò vaø caùc em trong ñoaøn Thanh Thieáu nieân ña Hieäu aâu chaâu. caûm giaùc bôõ ngôõ ngöôïng nguøng luùc ñaàu ñaõ nhanh choùng bieán maát ñeå thay theá vaøo ñoù laø moät tình caûm thaân thieát sau khi ñaõ cuøng nhau thaûo luaän trao ñoåi yù kieán veà chuyeän ñaát nöôùc, cuøng nhau ñi thaêm vieáng thaønh phoá lòch söû Maastricht cuûa Hoøa-Lan naèm saùt bieân giôùi vöông quoác Bæ (Hieäp öôùc Maastricht ñaõ ñöôïc toaøn theå caùc nöôùc thaønh vieân trong coäng ñoàng Kinh Teá aâu chaâu (goàm ñöùc, Bæ, Phaùp, YÙ, Luxembourg, Hoøa-Lan, ñan-Maïch, Irlande, anh, ai-caäp, Taây-Ban-nha vaø Boà-ñaøo-nha) kyù ngaøy 7/2/1992, cuõng nhö sau khi ñaõ cuøng nhau taäp haùt ñeå chuaån bò cho buoåi vaên ngheä ñeâm beá maïc ñaïi hoäi. Phaûi chaêng ñaõ coù saün sôïi daây “tình töï voõ Bò” truyeàn thoáng voâ hình ñaõ giuùp cho caùc theá heä treû cuûa ñaïi gia ñình “Töï Thaéng Ñeå Chæ Huy” deã daøng baét tay keát noái vaø chaân tình giuùp ñôõ laãn nhau nhö theá heä cha oâng cuûa chuùng ta ñaõ theå hieän moät caùch thaät trong saùng trong quaù khöù cuõng nhö trong hieän taïi?

Thaønh thaät maø noùi, toâi ñaõ ñi töø ngaïc nhieân naøy ñeán ngaïc nhieân khaùc. Toâi ñaõ thaàm phuïc khi tieáp xuùc troø chuyeän vôùi caùc anh, caùc chò vaø caùc em trong ñoaøn Thanh Thieáu nieân ña Hieäu aâu chaâu, ñeå roài töï caûm thaáy hoái tieác ñaõ boû phí maát moät khoaûng thôøi gian khaù daøi khoâng giöõ lieân laïc vaø nhaát laø khoâng ñeán sinh hoaït vôùi hoï trong maáy kyø ñaïi Hoäi vöøa qua, ñeå coù theå hoïc hoûi ôû hoï nhieàu ñöùc tính thaät ñaùng ca ngôïi.

Toâi thaät ngöôõng moä vaø khaâm phuïc theá heä haäu dueä cuûa TvBqGvn maø toâi ñaõ ñöôïc sinh hoaït chung trong 3 ngaøy ñaïi Hoäi 2009. caùc anh, caùc chò vaø caùc em naøy laø nhöõng ngöôøi treû haêng say, nhieät tình, naêng ñoäng, bieát roõ mình ñang laøm gì vaø phaûi laøm gì ñeå coù theå hoøa mình vôùi moïi lôùp tuoåi. nhìn hoï haêng say vui veû doïn deïp baøn gheá, mang nhöõng böõa côm ra taän baøn cho caùc baùc, caùc chuù, caùc coâ höôûng duïng, hoaëc nhìn hoï cöôøi ñuøa, chia nhau laøm “corveùe” veä sinh, thì thaät khoù tin hoï laø nhöõng kyû sö, kieán truùc sö, tieán só nha khoa v.v… trong xaõ hoäi ñaát nöôùc hoï ñònh cö. anh Phaïm quaân vuõ 16/2, Toång ñoaøn Tröôûng Toång ñoaøn Thanh Thieáu nieân ña

ña HIEäu 87 253

Hieäu, ñaõ xin caùc baùc, caùc chuù, caùc coâ mieãn cho anh moïi öu ñaõi daønh cho moät quyù khaùch ñeán töø Hoa-Kyø, ñeå cho anh coù theå ñöôïc hoøa mình sinh hoaït troïn veïn, chia seû moïi coâng vieäc töø nhoû ñeán lôùn vôùi ñoaøn Thanh Thieáu nieân ña Hieäu aâu chaâu. coù theå noùi hoï ñaõ theå hieän moät caùch saùng taïo tinh thaàn “Töï Thaéng Ñeå Chæ Huy” hay noùi caùch khaùc hoï ñaõ vaø ñang “töï caùch maïng” baûn thaân mình ñeå chuaån bò böôùc theâm nhöõng böôùc gian nan môùi.

caùc anh, caùc chò vaø caùc em naøy theo doõi raát saùt tình hình vn. Thaät laø laàm laãn lôùn neáu nghó raèng hoï mô hoà veà baûn chaát gian aùc, laät loïng, baùn nöôùc caàu vinh cuûa ñaûng vaø cheá ñoä cSvn. Baøi thuyeát trình cuûa anh nnH ñoïc trong ngaøy beá maïc, ñaõ trình baøy thaät roõ raøng veà toäi aùc baùn nöôùc cuûa ñaûng cSvn, cuõng nhö veà boån phaän cuûa Thanh Thieáu nieân ña Hieäu theá heä 2 ñoái vôùi ñaát nöôùc.

ñeå loät traàn hôn nöõa boä maët baùn nöôùc nhem nhuoác cuûa ñaûng cSvn, anh nnH ñaõ haùt leân baøi haùt “chuùng ñi buoân” sau ñaây cuûa nhaïc só Phan vaên Höng vaø thi só nam Giao, trong ñoù 4 caâu thô ñaàu laø cuûa anh nnH xin caùc taùc giaû cho pheùp anh theâm vaøo baøi haùt ñeå boå tuùc cho baøi thuyeát trình cuûa anh theâm suùc tích. Gioïng haùt traàm buoàn truyeàn caûm cuûa anh ñaõ gaây xuùc ñoäng maïnh cho ngöôøi nghe:

Chuùng Ñi BuoânSuoái Phi Khanh, Baûn Gioác thaùc nguoànAÛi Nam Quan cho ñeán Tröôøng SaChuùng ñi buoân Bauxít, Taây NguyeânBuoân haän thuø, buoân caû Giang sônChuùng ñi buoân buoân töôùc buoân quyeàn Chuùng ñi buoân cho nöôùc ñaûo ñieân Chuùng ñi buoân buoân nuùi buoân non Buoân tuûi hôøn buoân caû giang sôn Chuùng ñi buoân buoân saéc buoân saàu Chuùng ñi buoân nöôùc maét loøng ñau Chuùng ñi buoân thaân xaùc xanh xao Buoân ñôøi mình buoân caû thaâm saâu Chuùng ñi buoân buoân beán buoân bôø


Chuùng ñi buoân aùnh maét treû thô Chuùng ñi buoân tieáng khoùc ñôn sô Cho ñôøi caøng gian khoå cam go Chuùng aên vuoâng aên meùo aên troøn Chuùng aên to aên beù coûn con Chuùng aên treân aên döôùi aên ngang Cho maëc ngöôøi ai thôû ai than Chuùng ñi buoân giaáy pheùp vaên baèng Chuùng ñi buoân coâng lyù (vôùi) loøng nhaân Chuùng ñi buoân buoân nghóa buoân danh Buoân söï thaät buoân caû löông taâm Chuùng aên chôi xöông maùu ñoàng loaïi Chuùng chôi vui treân kieáp ngheøo ñoùi Chuùng chôi sang chôi xaáu chôi oai Chôi nhö ñôøi khoâng coøn ngaøy mai Chuùng ñi buoân chia chaùc sang giaøu Chuùng ñi buoân löøa doái gaït nhau Chuùng ñi buoân cho maét theâm saâu Noãi khoå naøy seõ coøn bao laâu Roài moät mai em leân non cao Troâng veà xa nuùi raùc ngaäp saàu Nhöng thaønh phoá chen chuùc buïi naâu Nôi kieáp ngöôøi tranh thuû mieáng rau Vaø loøng em seõ trong xoân xao Tim thaät chaân vôõ leân ngheïn ngaøo Keû cuøng khoán trong kieáp khoå lao Cuõng chính laø nhöõng ngöôøi ñoàng baøo.Moät ñieàu ngaïc nhieân thích thuù khaùc nöõa laø khoâng khí trao

ñoåi yù kieán traøn ñaày tình töï voõ Bò, keùo daøi haøng giôø, giöõa hai theá heä veà tình hình ñaát nöôùc vaø veà phöông höôùng ñaáu tranh khaû thi nhaèm giaûi cöùu ñaát nöôùc vn khoûi hoïa dieät vong töø tay cSvn. caùc baùc, caùc chuù, caùc coâ laéng nghe nhöõng baên khoaên, nhöõng traên trôû, nhöõng suy tö, nhöõng phöông höôùng ñaáu tranh cuûa theá heä treû, con em cuûa mình, vôùi moät thaùi ñoä thaät côûi môû vaø khi caàn thì chia seû nhöõng kinh nghieäm töøng traûi cuûa mình, ñeå giuùp cho theá heä treû traùnh ñöôïc nhöõng

ña HIEäu 87 255

caïm baãy treân ñöôøng ñaáu tranh haàu coù theå thöïc hieän ñöôïc toát ñeïp keá hoaïch cuûa mình. nhöõng buoåi hoïp thaûo luaän toái ñöôïc keát thuùc baèng moät maøn chaùo goûi vòt hoaëc chaùo caù. Sau ñoù, nhoùm treû karaokeù, troø chuyeän ñeán khuya.

Thöïc ñôn ñeâm beá maïc thaät haáp daãn, naøo suùp haûi saûn, boø taùi chanh, toâm hoûa tieån, naøo hoaønh thaùnh toâm chieân, nem nöôùng, mì taèm tô, laåu thaäp caåm vaø keát thuùc baèng moùn baùnh ngoït. Phaàn vaên ngheä caây nhaø laù vöôøn ñöôïc chuaån bò thaät coâng phu vôùi caùc maøn voõ thuaät cuûa 3 theá heä 1-2 vaø 3, nhöõng hoaït caûnh muùa, nhöõng gioïng ca cuûa caùc baùc, caùc chuù, caùc coâ vaø keát thuùc baèng moät ñeâm daï vuõ cho ñeán giôø tieãn ñöa anh

Phaïm quaân vuõ vaø Minh ñaêng trôû veà Myõ.

cuoäc vui naøo roài cuõng phaûi taøn vaø cuõng ñeå la ï i trong ta âm khaûm moãi ngöôøi ít nhieàu nhöõng phuùt giaây vui veû, nhöõng kyû nieäm

deã thöông vaø chaéc chaén trong haønh trang cuoäc soáng, toâi vöøa coù theâm nhöõng ngöôøi baïn tuy môùi quen nhöng ñaõ trôû thaønh thaân thieát töï laâu roài.

nguû lieân tuïc maáy giaác daøi, buø laïi cho ba ngaøy ñeâm ham vui hôn nguû, thöùc daäy nghó ñeán nhöõng ngaøy hoïp maët vöøa qua, nghó ñeán nhöõng ngöôøi baïn môùi quen, toâi mæm cöôøi maõn nguyeän. Hy voïng toâi seõ gaëp laïi nhöõng göông maët deã thöông naøy cuõng nhö nhöõng göông maët deã thöông khaùc taïi ñaïi Hoäi voõ Bò aâu chaâu kyø tôùi caùc baïn nheù.

Paris, ngaøy 31 thaùng 7 naêm 2009 Phaïm Döông Xuaân Trang K18/2

1

5

10

16

21

26

31

37

ña HIEäu 87 259

Muøa möa, nöôùc cuoän gioøng soâng Beùnhöõng sôùm mai röøng ñaày söông lam

tuø töøng nhoùm co ro, laëng leõdaét dìu nhau tìm caùch qua soâng.

xöa vöôït soâng theo baøi chieán thuaätcoù xuoàng, phao, daây caùp, ba-loâcoù poncho goùi laøm traùi noåinay vöôït soâng baèng khuùc cuûi khoâ.

xöa vöôït soâng haønh quaân luøng ñòchcoù löông khoâ, gaïo saáy no loøngnay vöôït soâng chaët tre, ñoán goãbuïng troáng trô maáy laùt khoai suøng.

xöa vuôït soâng quaân ta, quaân baïncoù maùy bay yeãm trôï treân ñaàunay vöôït soâng möa muø, gioù loaïntuø loi ngoi, nguïp laën gioøng saâu.

xöa vöôït soâng ñi ngang laøng, xoùmcoù nuï cöôøi coâ haøng caø-pheânay vöôït soâng chæ röøng voâ taänvaø baïn tuø tôi taû, thaûm theâ.

Nguyeãn Vaên Ngoïc K26(7 Aug 2008)


San Joseù, tình aám moâi hoânThaønh phoá coù em, neân coù hoàn

Keû ñeán, loøng nhö, öng ôû laïingöôøi veà, bòn ròn, bieáng dôøi chaân San Joseù, ngaøy aám – ñeäm eâm veà ñaây traùi tim mình raát meàm veà ñeå thaêm ngöôøi, bao naêm bieät chim veà maùch leûo, baùo tin vuiSan Joseù, trôøi ñaát cuûa rieângchieàu coù chuùt möa, chieàu raát hieànTình níu chaân ngöôøi, möa níu aùoEm veà, ôû laïi – níu tình ai? San Joseù, cafeù xinh xinh Gheù uoáng moät ly, ghieàn nhaïc tình Em vieät nam buoàn nhö tieáng haùt anh thaû hoàn veà choán thaân thöôngSan Joseù, tình aám moâi aiHình nhö coù tieáng ñeâm thôû daøiTieáng thôû nghe hoaøi nhö ñònh meänhanh voøng voøng phoá vaéng tìm ai! San Joseù, tình aáy luoân luoân ñeâm nghe tieáng möa ñeâm raát buoàn. anh nhôù roài, moâi ai laâu laém ñeâm coù noãi buoàn, ñeâm deã thöôngSan Joseù, tình anh mang theonhieàu ñeâm, nhôù tieáng ngöïa qua ñeøoSöïc ngaãm phaän mình, thaân laïc xöùanh, vôùi vui buoàn, ly röôïu khuya.

San JoseùNguyeãn Ñoâng Giang K19

Leä traêng - tranh HN Ñieäp

ña HIEäu 87 261

Em coù bao giôø veà thaêm phoá cuõTöø ñoä xa xoâi caùch trôû muoân chieàu

coù nhöõng hoâm loøng bình yeân boãng nhôùñoâi maét xanh xöa daâng soùng Thuûy trieàu

nhôù thuôû eâm ñeàm ñôøi vui ñoâi löùaKhi theïn thuøng em chæ bieát ngoan thoâianh ñaõ dìu em qua mieàn ñaát höùaLeân ñænh tuyeät vôøi cao ngaát maây troâi

Roài dó vaõng ñeâm möa anh thöôøng keåRu em hieàn nhö ñöùa treû naèm noâichæ sôï em giaät mình duø raát kheõanh ñaõ thöùc cho em nguû moät ñôøi

Traéng moät canh ñôøi anh coøn chi nöõaTaát caû aân tình anh ñaõ cho emHaønh trang cuoái mang theo lôøi em höùaanh töôûng raèng khoâng bao giôø phai queân

anh vaãn töôûng nhöng ñaâu coøn em nöõañeâm caùnh tay daøi nhôù toùc naèm ngheEm ñaõ vaéng ngoâi nhaø xöa kheùp cöûavaø gioù muøa sang ruïng laù beân heø

Xuaân Loäc 1981Phaïm Kim Khoâi K19


anh göûi veà em ngaøn doøng huyeát leä,queâ höông nguïc tuø. ñeâm maõi thôû than.

anh ra ñi. Traùi khoâ nöùt voõ vaøng.Em toâi vaãn trong tuûi ñau chaát ngaát.Roài em nhaém maét xa ñôøi chaät vaät,ñoùi khaùt daêm ngaøy chæ moät böõa no.anh phöông Taây cuõng côm aùo töøng giôø,Maø tay traéng vaãn ru ñôøi hö aûo.chöø aân haän trong loøng anh gioù baõo,cöùu giuùp gì em vôùi chuùt dö thöøa.Phuùt laâm chung, em goïi maõi meï cha.nhöng hy voïng ñaõ naèm saâu ñaùy moä.*nhôù quaù laém nhöõng chieàu queâ naéng ñoå,anh cuøng em ñi baét böôùm, thaû dieàu.Gioù reo möøng qua thoân xoùm tòch lieâu,Beán soâng cuõ, anh em mình taém maùt.daïo chieán chinh laøng queâ mình ñoå naùt,cha anh huøng caàm suùng choáng coäng noâ.anh em mình oâm nhau khoùc haøng giôø,

ña HIEäu 87 263

Khi traùi ñaïn noå treân haàm truù aån.Boû ñaát Baéc, gia ñình ta laän ñaän,Meï yeáu gaày buoân baùn giöõa chôï ñoâng.Trôøi mieàn nam vôùi naéng chaùy möa gioâng,caùc con Meï roài thaønh nhaân taát caû.*Tin em cheát trong khoù ngheøo ñoùi laû,nhö trieäu ñoàng baøo nhaém maét uaát hôøn.anh khoùc baøng hoaøng giöõa noãi coâ ñôn,Thöông em gaùi vieät nam, côn moäng döõ.Em thöông meán, haõy yeân trong giaác nguû,queâ höông mình vaãn ngheøo ñoùi naùt tan.ñaõ maáy chuïc naêm khoå nhuïc traêm ñaøng,anh quyeát giöõ moät loøng yeâu Toå quoác.*anh göûi veà em vaàn thô maùu ruoät,Ghi laïi ñôøi ngöôøi tình nghóa anh em.nöôùc maét anh coøn roû maõi vöïc ñeâm,queâ höông ñoù, vaø em toâi, xaùc khoå!

(16/02/1993)Quoác Nam

AÛnh: Leâ Ñöùc Teá


chuyeän ngöôïc ñôøi neân caùi ñaàu ñeà cuõng khoù hieåu khieán maáy anh ñaàn oâng öa laïng quaïng coù theå töôûng laàm ñaây laø caâu chuyeän maây möa. Thöïc ra

caâu noùi ñaày ñuû cho deã hieåu phaûi laø “Trôøi khoâng möa thì maêc keä trôøi khoâng möa, choàng toâi ñi ra ngoaøi ñöôøng vaãn cöù phaûi maëc aùo tôi”.!

Khoâng möa thì maëc aùo tôi (aùo möa) laøm gì? chuyeän töôûng ñuøa maø coù thaät, ñoù laø chuyeän ngöôïc ñôøi cuûa XHcn. XHcn thì coù ngaøn vaïn caùi ngöôïc ñôøi ñaâu phaûi chæ chuyeän maây möa, daãu coù thöøa giaáy thì ñeå veõ voi coù 3 caùi voøi vaø 4 caùi chaân coøn hôn laø xen vaøo chuyeän noäi boä cuûa “ngöôøi ta”. chuyeân toâi muoán thöa laø chuyeän “phe ta” laøm chuyeän ngöôïc ñôøi..

Baám buïng boû ra vaøi chuïc ñeå mua veù tham döï böõa côm gaäy quyõ, coi ngöôøi tî naïn cS coù khuùc ruoät giaø voøi tieàn ñoàng höông vncH, maø khoâng chaøo côø vncH, ñem veà cho XHcn ñoù chaúng phaûi laø nhöõng chuyeän ngöôïc ñôøi sao? quyù sö-cha-muc sö vaø nhöõng ai khaùc nöõa cö nguï treân uSa naøy vôùi tö caùch gì? Baát cöù ai boû nöôùc ra ñi, sau 1975, ñeå

capvantok19

Trôøi Khoâng Möa, Cöù Maëc AÙo Möa!

ña HIEäu 87 265

soáng ôû haûi ngoaïi maø töø choái caên cöôùc tî nan cS thì aét laø thuoäc dieän tha phöông caàu thöïc, ñi xin aên vaø aên xin, keá ñeán laø tay sai hay vc naèm vuøng, maø nhöõng thaønh phaàn naøy laïi ra maët daïy ñôøi môùi laø chuyeän ngöôïc ñôøi.

Trong buoåi gaây quyõ, toâi ñöôïc ngoài keá caùi baøn maø ôû ñoù toaøn laø quyù lieät vò coøm-leâ ca-vaùt, coù veû laø chöùc saéc. quyù lieät vò naøy cuøng hoäi cuøng thuyeàn neân hoï noùi huyeân thuyeân treân trôøi döôùi ñaát, aên mieáng to noùi lôùn gioïng aùt caû mi-côø-roâ, nhöõng ngöôøi ngoài baøn keá beân daãu chaúng muoán nghe thì aâm thanh vaãn cöù tra taán caùi loã… tai.

caùc lieät vò oân chuyeän giaàu sang quyeàn quyù ôû quaù khöù roài baét sang chuyeän aùo gaám veà laøng, khoe khoang ñuû thöù nhöng khi vöøa trôû laïi “maät khu an toaøn” treân ñaát Myõ thì cheâ moïi chuyeän, cheâ caùi “trieàu cöôøng” döông leân laøm oâng öôùt quaàn. oâng noùi:

- Trôøi naéng chang chang, toâi ñi daïo phoá thì chuù em nhaéc nhôû toâi nhôù mang theo aùo möa. Töôûng thaèng em noùi “xoû laù”, ai ngôø khi vöøa ra tôùi ñaàu phoá thì thaáy nöôùc töø döôùi caùc mieäng coáng ñuøn leân laøm ngaäp ñöôøng, nhöõng oâtoâ, xe maùy tuïi noù chaïy xeù gioù khieán khaùch boä haønh treân heø phoá öôùt nhö chuoät. Luùc ñoù môùi bieát chuù em toâi noùi thaät, khoâng möa anh vaãn phaûi maëc aùo möa.

noùi xong oâng cöôøi ha haû nhöng nhöõng ngöôøi chung quanh thì coù veû buoàn buoàn, coù leõ oâng thaáy caàn theâm tí maém muoái cho ñaäm ñaø neân oâng quay sang maáy nhaân vieân nhaø haøng:

- anh boài, cho toâi theâm tí nöôùc töông.anh guaây-tô ñem caùi vòt nöôùc töông ra, nhöng coù leõ hôi

nöïc gaø vì tieáng “boài” neân bình nöôùc töông hôi vöông vaõi ra ngoaøi moät tí khieán lieät vò naøy heùt toaùng leân:

- Gieâ-Su, laøm ñoå heát nöôùc töông vaøo ngöôøi toâi roài ñaây naøy!

ñieàu raên thöù hai daïy raèng: “chôù keâu teân ñöùc chuùa Trôøi voâ côù”, oâng naøy keâu teân ngöôøi voâ côù chöùng toû oâng laø ngöôøi coâng Giaùo khoâng ngoan ñaïo, oâng ñaõ vu oan giaù hoïa cho chuùa laøm ñoå nöôùc töông maø thöïc ra loãi ñoù chính laø cuûa


nhaân vieân nhaø haøng. Keâu xong, oâng tieáp tuïc caâu chuyeän veà “trieàu cöôøng” ôû trong nöôùc XHcn:

- caùc cuï bieát khoâng, heã trôøi möa moät tí laø ñöôøng xaù ngaäp heát, moïi giao thoâng taéc ngheõn. ngay caû khi trôøi khoâng möa, khi “trieàu cöôøng” döông leân laø ñöôøng phoá cuõng ngaäp, ngaäp “cuïc boä”.Thaønh thöû moãi khi ñi ra ñöôøng, duø trôøi möa hay khoâng thì vaãn phaûi maëc aùo möa keûo maáy tay chaïy gaén maùy baén nöôùc laø mình öôùt. chaùn quaù! ngaäp luït khaép nôi, ñuùng laø hoï bò chuùa phaït!

Trôøi möa moät tí laø ngaäp töø Haø noäi tôùi HcM laø chuyeän coù thaät, trôøi khoâng möa maø thaønh Hoà thaønh hoà laø chuyeän coù thaät, hình aûnh tin töùc traøn ngaäp treân caùc baùo ñieän töû trong nöôùc vaø haûi ngoaïi. nhöng haäu quaû naøy khoâng phaûi do trôøi hay chuùa phaït nhö lôøi oâng noùi maø laø do con ngöôøi “ngöôøi cS haïi ngöôøi XHcn”.

ngaøy xöa, treân ñöôøng khoå naïn, chuùa ñaõ bò oâng Thaùnh Pheâ-Roâ choái chuùa 3 laàn, nay chæ trong voøng 3 phuùt vò coù chöùc naøy ñaõ keát toäi oan cho chuùa 2 laàn! La chuùa laøm ñoå nöôùc töông, vu oan cho chuùa laø ngöôøi gieo tai hoïa ngaäp luït cho XHcnvn! ngöùa mieäng toâi quay sang hoûi:

- Trieàu cöôøng laø kyù rì? vaø ngaäp cuïc boä laø rì haû cuï?- Trieàu cöôøng laø... laø nöôùc döông leân, coøn ngaäp cuïc boä

laø ngaäp töøng choã.- caùm ôn cuï, toâi ñaõ naém baét ñöôïc (yù) cuï roài.caùi ñoáng raùc chöõ nghóa vc maø cuï duøng toâi xin heïn kyø

tôùi seõ hoát, baøi naøy xin thöa vôùi quyù lieät vò coù chöùc trong hoäi con chieân yeâu chuùa ñaõ vöøa môùi ñoùng theâm moät caây ñinh 20 cm vaøo tim ngöôøi! Töø thaønh Hoà tôùi Haø noäi ñeàu loäi treân phoá, maëc aùo möa khi trôøi khoâng möa laø do chuùa phaït hay

Khaùnh thaønh sau 2 giôø, ñöôøng haàm ôû Haø Noäi ñaõ bieán thaønh soâng.

ña HIEäu 87 267

sao? quyù vò noùi nhö vaäy laø... lao-saéc. chæ vì giaän maáy teân ñaàu soû vc voâ thaàn maø chuùa phaït toaøn daân vieät nam aø? Lieät vò naøy aên noùi taøo lao. neáu nhìn quanh ta cuõng khoâng thieáu nhieàu con chieân ngoan ñaïo ñaõ keâu leân nhö theá, keát toäi chuùa nhö theá! Haõy nhôù laïi ñieàu raên thöù hai.

nhìn ñaùng daáp vaø taùc phong cuûa quyù cuï trong daân con chuùa laø toâi bieát caùc oâng thuoäc haøng chöùc saéc, khoâng “chuøm” thì cuõng “traùnh”, (truøm vaø chaùnh laø 2 töôùc vò trong moât hoï ñaïo), ít ñi ra ngoaøi neân khoâng hieåu gì caû, thaáy caùi gì baát nhö yù laø noùi taïi chuùa! nöôùc vieät tôùi hoài maït vaän khoâng phaûi do chuùa maø chính nhaø caàm quyeàn XHcn ñaõ gaây ra tai öông ngaäp luït. Toâi xin vaïch ra moät tí thí duï cuï theå ñeå cho lieät vò thaáy nguyeân nhaân vaø haäu quaû cuûa nhöõng “nhaân tai” naøy.

vaøo nhöõng naêm 1977-78-79, ôû traïi tuø soá 8 Hoaøng Lieân Sôn, vc baét haèng ngaøn tuø binh phaù röøng chaët caây, ñaøo taän goác troác heát reã, baêm nhoû traûi ñeàu ñoát saïch ñeå troàng baép troàng khoai. naêm ñaàu baép saén ngaäp saân, naêm sau, naêng xuaát coøn 50%, naêm thöù ba, ñaát caày leân soûi ñaù. Muoán troàng ngoâ khoai tieáp thì khaéc phuïc, phaùt minh saùng kieán.

vc ñöa ra khaåu hieäu: “nghieâng ñoàng ñoå nöôùc Ra Soâng” ñeà cöùu uùng luït; ñeå tieáp tuïc troàng khoai saén treân ñaù thì ñaõ coù khaåu hieäu: “vôùi Söùc ngöôøi Soûi ñaù cuõng Thaønh côm!” Theá laø traïi ra leänh cho tuø laáy caây coû boû xuoáng hoá, phuû leân treân moät lôùp ñaát roài nheùt hom saén xuoáng. caùi thöù phaân baèng caây coû naøy goïi laø “phaân xanh”, coøn chaát thaûi ra töø ngöôøi goïi laø “phaân baéc”, phaân baéc laø thöù quyù hieám daønh cho caùn boä ñaûng vieân. caû hai taùc phaåm naøy laø do saùng kieán phaùt minh cuûa ñænh cao trí tueä ñaïi töôùng nguyeãn chí Thanh, neân daân gian coù thô ca tuïng raèng:

Hoan hoâ Töôùng Nguyeãn Chí Thanh, Anh veà phaân baéc phaân xanh ñaày ñöôøng.Khoâng coøn röøng ñeå ñieàu hoøa khoâng khí, khoâng coøn caây,

reã, laù muïc ñeå giöõ nöôùc neân ngay sau côn möa laø taát caû nhöõng muøn ñaát theo ñoä ñoác ñoå xuoáng soâng suoái, sau moät muøa möa laø trô maët mo nhöõng taûng ñaù to nhoû bieán ñoài nuùi


thaønh sa maïc ñaù. ñoù laø nguyeân nhaân gaây ra ngaäp luït vaø tieáp lieàn sau ngaäp luït ñoù laø khoâ haïn.

ñieàu naøy coù thaät 100%. Ruoäng vöôøn cuûa ngöôøi Taày xung quanh traïi 8 Hoaøng Lieân Sôn bò caùt soûi xaâm laán; nöôùc hoà Thaùc Baø tröôùc kia meânh moâng, caù chaïy ven bôø, chæ sau moät naêm phaù röøng, nöôùc ruùt ra xa haèng hai ba traêm meùt, hoà caïn, giöõa hoà noåi leân caây thaùnh giaù töø ngaøy xöa ngaäp trong nöôùc. daân ñòa phöông ñoå thöøa taïi “nguïy” gaây neân thaûm caûnh naøy! nhöng khi vaéng cai tuø, ngöôøi Taày noùi nhoû vôùi tuø raèng ñoù khoâng phaûi laø loãi cuûa “caùc oâng” maø chính laø saùch cuûa ñaûng vaø nhaø nöôùc, töùc quaù khoâng bieát chöûi ai beøn maéng xeùo sang “nguïy”.

Thöa quùy lieät vò, ngöôøi thieåu soá goác Taày mieàn Thöôïng du Baéc vieät maø coøn saùng suoát nhaän ra nguyeân nhaân ngaäp luït khoâ haïn laø do ñaûng vaø nhaø nöôùc XHcn, theá maø lieät vò laø daân vncH, laø con cuûa chuùa maø laïi keát toäi chuùa gaây ra ngaäp luït!

- “Than oâi! Satan ñaâu, ñun soâi vaïc daàu mau leân.”Töø moät thaûm traïng cuï theå, coù thaät ôû traïi tuø soá 8, xaõ caåm

nhaân, Hoaøng Lieân Sôn nhö theá ñoù, coøn coù bieát bao nhieâu nhöõng traïi tuø khaùc ñaõ bieán röøng nuùi Trung du Baéc vieät thaønh ñoài troïc?

Sau 1975, vc di daân mieàn Baéc vaøo cao nguyeân mieàn Trung phaù röøng laäp nghieäp, töø mieàn Baéc moät mieáng ñaát cheùo ñeå caém duøi cuõng khoâng coù, nay vaøo mieàn nam, gaëp ñaát phì nhieâu tha hoà khai thaùc, röøng bò chaët, nuùi bò caøo baèng. caùc nhaø khoa hoïc keâu trôøi than raèng chaúng bao laâu nöõa mieàn Trung seõ chòu caûnh ngaäp luït khi möa, khoâ haïn khi naéng! vaø chuyeän ñoù ñaõ, ñang, vaø seõ xaåy ra, baùo vc cuõng ñaõ noùi ñeán. chæ toäi nghieäp cho caùc “khuùc ruoät ngaøn daëm” coù taám loøng “vaøng”, cöù töôûng trôøi phaït daân mình neân ñöa löng gaùnh vaùc hoaïn naïn thay cho con chaùu baùc, keâu gaøo haûi ngoaïi cöùu trôï luõ luït “toàng-paøo” XHcn!

Hieän nay vôùi chính saùch “saùng suoát, nhaát quaùn” cuûa ñaûng ñeå laøm haøi loøng baùc Hoà (caåm ñaøo), keá hoaïch “bu-xòt” nguyeãn Taán duõng thì khoâng bao laâu nöõa cao nguyeân

ña HIEäu 87 269

Laâm ñoàng phì nhieâu seõ bieán thaønh ñaát caøy leân soûi ñaù, chöa keå hoùa chaát ñoäc haïi chaûy xuoáng ñoàng baèng cöûu Long gieát taát caû moâi tröôøng soáng! chöa keå ñoaøn quaân Taøu-oâ chieám ñaát caém duøi bieån vn thaønh quaän huyeän cuûa Haûi nam! Tôùi khi ñoù chaéc coù cuï laïi baûo raèng chuùa phaït laøm ta maát nöôùc!

Trôû veà chuyeän ngaäp luït, toâi xin nhaéc laïi moät trong nhöõng nguyeân nhaän gaây ra ngaäp luït vaø khoâ haïn maø ai cuõng bieát, caùc cuï coøn bieát roõ hôn ai heát, vì caùc cuï xuaát nhaäp XHcn ñeàu chi, caùi gì cuõng bieát, ñoù laø chuyeän boïn ñaàu xoû tö baûn ñoû chôi daïi, chôi “ñaïi boân-sai”

vaøo nhöõng naêm 2002, 03, 04, caû nöôùc XHcn phaùt soát leân vì moát chôi “ñaïi boân sai”. ai chôi, taïi sao chôi hoài sau seõ noùi. vì luaät cung caàu vaø giaù moät goác caây coå thuï töø 15 trieäu ñeán 50 trieäu ñoàng tuøy theo chuûng loaïi, tuøy theo meï-ngöïa (maãu maõ). Theá laø toaøn daân vaùc buùa rìu cuoác xeûng ruû nhau leân röøng kieám caây ñaïi thuï. Muoán ñaïi thuï soáng thì phaûi moùc caû cu hoûi cuû, laáy ñuû reã caùi reã con. Muoán böùng ñöôïc ñaïi thuï thì phaù tan hoang caû moät vuøng röøng nuùi.

Thôøi gian ñoù caùc baùo trong nöôùc nhö Tuoåi Treû, Thanh nieân, Kinh Teá v.v… ñaõ cho caùc phoùng vieân ñi “thöïc teá hieän tröôøng” vaø ñaõ coù nhöõng baøi phoùng söï veà naïn ñaøo goác caây to trong röøng khieán ai coøn nghó ñeán töông lai ñaát nöôùc ñeàu baøng hoaøng:

“Röøng ñang bò phaù tan hoang vì nhöõng thuù… thuù chôi ñaïi boân-sai”.

doïc theo qL1 thuoäc caùc tænh mieàn Trung, haøng traêm vöïa caây kieång moïc leân, toaøn laø baùn loaïi “ñaïi boân sai”, caùc

Baøn gheá laøm baèng goác coå thuï.Taây Ninh 7/09 - aûnh Thaåm Vaân


goác caây ñaïi thuï bò böùng trong röøng, töø Tröôøng Sôn mang veà ñaây ñeå “ngheä nhaân” taïo daùng boân-sai tröôùc khi chôû ra Baéc. Khoâng ñaâu xa, ngay doïc theo 2 beân xa loä Saigon Bieân Hoøa, hình chuïp treân baùo cho thaáy coù haèng traêm goác ñaïi thuï töø 3 ñeán 4 voøng tay oâm, cao hôn ñaàu ngöôøi ñaõ ñöôïc caùc “ngheä nhaân” taïo hình vôùi choài non ñaâm moáng, taàm göûi soáng nhôø troâng raát laø “aán töôïng”. nhöõng ai ñi laïi treân ñoaïn xa loä naøy ñeàu coù theå thaáy.

ai coù khaû naêng chôi ñaïi-sai naøy? caùc ñaïi boân sai naøy ñöôïc taûi ra Baéc cho caùi thuù cuûa tö baûn ñoû vôùi dinh thöï roäng lôùn côõ böï nhö cuûa vua Leâ-Khaû-oá. Thaáy oâng bí thö chôi thì chuû tòch cuõng chôi, phoù cuõng chôi, töø treân xuoáng döôùi ruû nhau chôi cho coù veû laø ngöôøi cS saønh ñieäu b.s.

ñoù môùi chæ laø maët noåi, coøn maët chìm thì caùc xe vaän taûi kìn kòt chôû ñaïi boân sai, vöôït bieân giôùi sang baùn cho Taøu-coäng vôùi giaù khaù cao, nhöng khoâng phaûi luõ Taøu coäng naøy chôi caây kieång maø chuùng mua veà ñeå laøm cuûi (?).

coù caùi gì ñoù töông töï trong vuï Taøu-oâ mua goác ñaïi thuï naøy vôùi vieäc mua meøo vaø moùng traâu nhöõng naêm veà tröôùc. nhöõng ngöôøi anh em “nuùi lieàn nuùi soâng lieàn soâng” sang vn mua meøo veà laøm thuoác boå döông, theá laø chaúng bao laâu mieàn Baéc XHcn chuoät loäng haønh, khoâng caàn chaùy nhaø cuõng loøi maët chuoät vì “meøo ñi chôï ñaøng xa” maõi taän beân taøu. Sau meøo laø con chaùu loâng-mao laïi ñi mua moùng traâu, giaù 4 caùi moùng traâu ñaét gaáp ñoâi giaù con traâu, baùn ñi 4 caùi moùng traâu coøn con traâu thì ñöôïc giöõ laïi! Traâu xuùc moùng thì laøm sao ñi caøy?! chæ coøn mang ñi xeû thòt. Thieáu traâu thì ngöôøi daân laøm thay traâu caøy. nhöõng ñoàng tieàn tröôùc maét khieán ngöôøi daân thaät thaø mieàn nuùi khoâng bieát ñeán caùi haïi sau löng laø muøa maøng thaát baùt, ngheøo ñoùi.

caùi thaâm cuûa tuïi 3-taøu phöông Baéc gheâ gôùm thieät! vaäy thì quaân taøu-oâ baøy ra troø chôi boân sai vôùi goác caây coå thuï cuõng coù muc ñích cuûa noù. Haäu quaû nhaõn tieàn laø khoâng coøn röøng ñieàu hoøa nhieät ñoä, khoâng coøn caây giöõ nöôùc gaây ra ngaäp luït vaø khoâ haïn.

caùi oân dòch chôi daïi naøy baét nguoàn keå töø khi toång bí

ña HIEäu 87 271

sang chaàu Tc vaø ñöôïc quan thaày taëng cho moät caây ñaïi-sai voâ cuøng “hoaønh traùng vaø aán töôïng”, toång bí mang veà tröng baøy trong dinh roài môû tieäc khoaûn ñaõi keâu goïi ñaøn em ñeán chieâm ngöôõng. Tieäc xong ra veà, ñaøn em nhuû thaàm phaûi noi göông baùc toång bí kinh-ieâu, theá laø chuùng beøn sai ñeä töû ñi luøng kieám ñaïi boân sai neân môùi gaây ra caùi ñaïi oân dòch naøy. daân Haø thaønh noùi theá thì bieát theá, theá coøn thöïc hö theá naøo thì chæ coù theá giôùi khæ ñoû ñít bieát.

Trôû laïi vaán ñeà khoâng möa maø phaûi maëc aùo möa ñi phoá… chôi.

Tuy ñaõ noùi khoâng xen vaøo chuyeän noäi boä cuûa “ngöôøi ta” nhöng cuõng phaûi ñöa ra nhöõng gì “ngöôøi ta” noùi, nhöõng gì baùo chí trong nöôùc vieát ñeà chöùng minh cho nhöõng ai ñang ngu hoûi nguû mô raèng XHcn ngaäp luït laø do chuùa phaït roài laïi ñi xin tieàn laøm vieäc “kíu” ñoùi.

nhieäm vuï cuûa mieäng coáng ven ñöôøng laø ñeå thoaùt nöôùc khi trôøi möa, nhöng döôùi XHcn thì mieäng coáng khoâng coøn laøm nhieäm vuï aáy nöõa neân moãi khi möa thì thaønh Hoà bieán thaønh hoà, coøn Haø noäi thì daân loäi treân phoá. chuyeän ngöôïc ñôøi nöõa laø mieäng coáng laïi phun nöôùc ngöôïc leân cho ñöôøng phoá bò ngaäp. Tuy môùi chæ ngaäp “cuïc boä” (ngaäp töøng nôi) nhöng theo oâng Hoà Long Phi, giaûng vieân ñaïi hoïc Baùch Khoa TP/HcM, noùi vôùi baùo Tuoåi treû thì hieän nay thaønh Hoà ñang tieán daàn töø 100 ñieåm ngaäp luït ñeán choã chæ coøn MoäT ñieåm ngaäp maø thoâi, töùc laø ngaäp toaøn thaønh phoá!

Baùo chí trong nöôùc: Haø noäi, vaø thaønh Hoà roãng ruoät vaø ñang luùn.

ngaøy 28/11/2008, baùo Tuoåi Treû vaø Tieàn Phong coâng boá keát quaû môùi nhaát cuûa Lieân ñoaøn ñieàu Tra vaø quy Hoaïch taøi nguyeân mieàn Baéc thì chæ trong 6 thaùng ñaàu naêm 2008, möïc nöôùc ngaàm trong taàng nöôùc ngaàm ôû Haø noäi tieáp tuïc suùt giaûm nghieâm troïng vì quaûn lyù keùm vaø bò khai thaùc heát söùc tuøy tieän. Soá lieäu quan traéc taïi Haï ñình quaän Thanh Xuaân cho thaáy möïc nöôùc ñaõ TuÏT xuoáng 0,8m.

Tieán só nguyeãn vaên ñaûn lieân ñoaøn tröôûng lieân ñoaøn ñieàu tra vaø quy Hoaïch caûnh baùo:


“Vieäc khai thaùc nöôùc ngaàm traøn lan coäng vôùi nhieàu coâng trình xaây döïng lôùn thieáu nghieân cöùu ñang gaây suït luùn nhieàu khu vöïc ôû Haø Noäi. Keát quaû nghieân cöùu môùi nhaát cho thaáy taïi caùc khu vöïc nhö Phaùp Vaân, Vaên Ñieån, Thaønh Coâng, Haï Ñình, Mai Dòch v.v... toác ñoä LUÙN ñaõ quaù 3cm/1 naêm, coù nhöõng khu vöïc luùn nhanh ñeán 4cm/1 naêm! Vôùi vieäc khai thaùc nöôùc vaø xaây döïng ñoâ thò nhö vaäy maø Haø Noäi khoâng luùn suït môùi laø laï”.

Thuû ñoâ thì nhö theá, thaønh Hoà thì sao?Trôøi khoâng möa nhöng nhìn caûnh ngaäp luït naëng ôû khaép

nôi, vì quaù “böùc xuùc”, phoùng vieân baùo Tuoåi Treû ñi “thöïc teá” vaø phoûng vaán baø Leâ nguyeân Haïnh, phoù phoøng Khí-Thuûy (Khí Töôïng vaø Thuûy vaên) khu vöïc nam Boä, thì baø cho bieát nhö sau:

“Duø ñænh trieàu cöôøng cao nhöng nguyeân nhaân chính gaây neân caûnh ngaäp lut khaép thaønh phoá khoâng phaûi laø taïi trôøi maø laø do con ngöôøi gaây neân. Trong quaù trình ñoâ thò hoùa, vieäc san laáp maët baèng ñaõ khieán theå tích chöùa nöôùc bò thu heïp. Keát quaû nghieân cöùu cho thaáy khi xaây döïng khu ñoâ thò Phuù Myõ Höng, ngöôøi ta ñaõ ñoå 10,000 meùt khoái ñaát ñeå laáp choã truõng, coù nghóa laø chuùng ta ñaõ maát ñi nôi chöùa 10,000 m3 neân nöôùc phaûi traøn ra caùc khu vöïc khaùc. Hieän nay Saigon coù quaù nhieàu vuøng truõng, ao, hoà, soâng, kinh, raïch, voán laø nhöõng nôi ‘ñieàu tieát’ nöôùc ñang bò san laáp.” (Tuoåi Treû 28/11/2008)

ñeå “gia coá” cho laäp tröôøng cuûa baø Leâ nguyeân Haïnh noùi SG luït laø do ngöôøi, phoùng vieân baùo Tuoåi Treû ñi tìm hieåu “söï coá” ngaäp luït nôi caùc chuyeân gia khí-ñòa khaùc, baøi baùo vieát tieáp:

“Caùc chuyeân gia khí haäu vaø ñòa chaát baùc boû caùc nhaän ñònh vaø suy nghó cho raèng Saigon deã ngaäp, ngaäp saâu, ngaäp daøi laâu laø do bieán ñoåi khí haäu, trieàu cöôøng döông cao. Theo soá lieäu thöïc teá, keå töø khi ñoâ thò hoùa 1999 thì cuõng töø 1999 Saigon caøng ngaøy caøng luït naëng.”

ai trong chuùng ta cuõng bieát Saigon naèm treân theá ñaát phuø-sa, ñaát boài, khoâng coù chaân ñöùng, phía döôùi coù raát

ña HIEäu 87 273

nhieàu tuùi chöùa nöôùc, treân maët thì coù nhieàu kinh raïch, ai ñaõ töøng soáng ôû Saigon ñeàu ñaõ thaáy thuûy trieàu leân xuoáng, hai muøa möa naéng, chöa bao giôø ngaäp luït “daøi laâu” nhö thaønh Hoà. Khi ñoâ thò hoùa thì cöù nhaém maét san laáp, khoâng coù keá hoaïch thoaùt nöôùc, khi thuûy trieàu leân, nöôùc soâng Saigon chaûy ñi ñaâu? chaûy vaøo choã truõng! chöa noùi ñeán heä thoáng oáng coáng thoaùt nöôùc cuõ kyõ, chaép vaù, maät ñoä daân soá taêng gaáp boäi, chaát thaûi, raùc reán taêng gaáp boäi thì...!

Theo nhö oâng tieán só vc nguyeãn vaên ñaûn, vôùi caùch quaûn lyù ñaát nöôùc nhö theá thì:

- Haø noäi khoâng bieán thaønh thaønh loäi môùi laø chuyeän laï.- Thaønh Hoà khoâng bieán thaønh hoà môùi laø chuyeän laï.- ñaát nöôùc khoâng ngaäp nöôùc baån môùi laø chuyeän laï.vaø nhöõng con daân chuùa ôû haûi ngoaïi naøy khoâng nhaän ra

dö nöôùc laøm daân cheát ñuoái, thieáu nöôùc laøm daân cheát khaùt, tai öông ngaäp luït do ñaâu maø ra maø laïi ñoå thöøa cho chuùa thì:

- ñoù môùi laø chuyeän laï!quyù vò khoâng bieát chuyeän “baùn caùi” nhö theá laø ñeå baøo

chöõa cho toäi phaïm vaø ñoùng theâm caây ñinh vaøo caïnh söôøn cuûa chuùa hay sao?

capvantok19

Maëc duø BBT ñaõ coù nhieàu coá gaéng, ñaëc san ña Hieäu 86 vaãn coøn moät soá sai soùt kyõ thuaät. chuùng toâi chaân thaønh caùo loãi cuøng baïn ñoïc vaø xin ñính chính nhö sau:

Trang Ñaõ in Xin söûa laïi laø 30 Xin xem tieáp trang 192 Xin xem tieáp trang 191 66 Th/taù nguyeãn vaên chuaân Tr/taù Traàn ngoïc Huyeán 231 döôõng duïc phuïng döôõng BBT/ÑH

ñính chính ña Hieäu 86

Sinh Hoaït Voõ Bò Khaép Nôi

Lieân hoäi AÂu Chaâu: Hình aûnh Ñaïi Hoäi 2009


nhö thoâng leä, taát caû caùc hoäi ñoaøn, caùc hoäi aùi höõu, ngay caû caùc cöïu nöõ sinh – nam sinh hay duøng ngaøy Leã ñoäc Laäp cuûa Hoa Kyø laøm ngaøy hoäi taïi

Tieåu Saøi-Goøn (Little Saigon) thuoäc orange county mieàn nam california.

naêm nay 2009, toâi coù baïn ñeán töø mieàn ñoâng Hoa Kyø ñeå döï ñaïi hoäi Phaät Töû, baïn töø uÙc chaâu ñeán döï ngaøy hoïp maët tröôøng xöa cuûa vôï, baïn töø na uy ñeán döï ngaøy hoïp maët lôùp xöa cuûa choàng. nhöõng buoåi hoïp maët naøy ñöôïc ñieàu hôïp töø xa, vaø hoaøn toaøn qua maïng löôùi ñieän toaùn. ñaây laø nhöõng ngöôøi ñaõ töøng bieát nhau ngaøy xöa, coù caû caùc nhoùm hoïp maët maø chöa töøng quen bieát, chæ thoâng qua caùc dieãn ñaøn.

Taïi sao laïi heïn nhau ôû Tieåu Saøi Goøn? vì nôi naøy coù noùn laù ngoaøi ñöôøng, coù bao nhieâu haøng quaùn vieät nam, coù bao nhieâu nôi caàn ñeán xem, vaø coù bao nhieâu baïn beø hoï haøng

Vieát cho ngaøy hoïp maët khoùa 26 TVBQGVN Kyû Nieäm 40 naêm ngaøy nhaäp tröôøng

Boán Möôi naêm – Hoà deã chi queân

ña HIEäu 87 277

chôø ñoùn. Xa loä 405 – xa loä 5 – xa loä 22 – 101 nhöõng laèn xe vun vuùt khoâng ngöng nghæ, xe keït muø caû buïi, khoâ roác caû ñöôøng, khoâng hieåu ngöôøi töø ñaâu ra ñoâng theá.

Xe ñoø Hoaøng chaät khaùch, caùc coâ caäu sinh vieân nghæ heø veà nhaø, caùc oâng baø ñi thaêm baïn höõu, nhöõng ngöôøi buoân haøng chuyeán, xe ñoø cuõng laø phöông tieän giao haøng noái lieàn nam – baéc cali. Muøa naøy muøi mít chín töø thuøng xe toûa ra, laøm nhieàu haønh khaùch than khoù chòu.

Khaùch cuûa xe ñoø Hoaøng, nay ñaõ coù theâm Phi Luaät Taân – Meã - ngöôøi da traéng, nghó veà söï hình thaønh moät coâng ty, moät thöông vuï coù leõ phaûi hoïc hoûi töø anh xe ñoø Hoaøng, thaân tình, ñuùng giôø, vui veû nhaát laø bieát noùi ñuøa.

ñaëc bieät hôn caû laø buoåi hoäi ngoä sau 40 naêm ngaøy nhaäp tröôøng cuûa caùc anh khoùa 26 voõ Bò quoác Gia vieät nam – ñaø Laït. ngaøy ñaïi hoäi naøy cuõng ñöôïc ñieàu ñoäng baèng heä thoáng internet, qua caùc nhoùm dieãn ñaøn daønh rieâng cuûa Yahoo. caùc anh ñeán töø vieät nam, töø uÙc, canada, Phaùp, vaø toaøn nöôùc Myõ.

Toâi ñöôïc caùc anh cho pheùp ñieàu hôïp chöông trình vaên ngheä boû tuùi cuøng caùc anh, vôùi lyù do chæ laù vaø caønh chaùn laém, caàn hoa, toâi ñaõ caån thaän thoâng baùo tröôùc hoa ñaõ phai maøu, ñang treân ñaø heo heùo theo söï vaän haønh cuûa oâng Taïo xoay vaàn, caùc anh vaãn níu aùo ñaåy leân buïc.

chaúng ñaëng ñöøng, toâi vaét tim oùc vieát moät baøi daøi “taâm tình thôï giaët” döï ñònh seõ caàm tôø giaáy in chöõ chaèng chòt, run run ñónh ñaïc ñoïc khai maïc chöông trình vaên ngheä, sau khi nghi thöùc truyeàn thoáng ñöôïc cöû haønh, baøi vaên huøng hoàn, khí khaùi nhö sau:

“Kính thöa quí vò,

Chò Nhö Hoa (traùi) ñang daãn chöông trình vaên ngheä


Hoâm nay, kyû nieäm 40 naêm ngaøy nhaäp tröôøng cuûa khoùa 26 TvBqGvn. Boán naêm cuøng chung soáng döôùi maùi tröôøng voõ Bò chæ baèng moät phaàn möôøi thôøi gian ñaõ troâi qua, nhöng ñaõ ñeå laïi bao kyû nieäm vaø aûnh höôûng raát lôùn ñeán chín phaàn möôøi thôøi gian coøn laïi.

nhöõng thanh nieân lôùn leân trong thaäp nieân 60, töø khaép caùc mieàn ñaát nöôùc, ñaëc bieät coù ngöôøi sinh soáng ôû haûi ngoaïi, töø bao nhieâu hoaøn caûnh khaùc nhau – laø anh hoïc troø maët coøn buùng ra söõa, coù ngöôøi ñaõ töøng leâ la qua bao giaûng ñöôøng ñaïi hoïc, coù ngöôøi ñaõ töøng oâm suùng treân chieán tröôøng thaät söï, ngöôøi sinh ra trong nhung luïa, keû chaøo ñôøi döôùi vì sao xaáu, thanh baïch treân vuøng ñaát queâ heûo laùnh.

duø töø ñaâu, duø hoaøn caûnh naøo, moät ngaøy cuoái naêm 1969, hoï cuøng gaëp nhau taïi ngoïn ñoài coù cao ñoä 1515 ñeå cuøng thuï huaán chöông trình keùo daøi hôn boán naêm, chính xaùc laø boán naêm moät thaùng.

Boán naêm moät thaùng nôi xöù hoa ñaøo, söông muø phuû ñoài thoâng thô moäng, con gaùi maù ñoû moâi hoàng, tuoåi thanh nieân ñang ñoä vaøo ñôøi nhöng khoâng ñöôïc thaû hoàn mô laõng maïn, vì laøm trai thôøi chieán, choïn cam go gian khoå, löïa khoaùc chieán baøo baûo veä non soâng.

Hai traêm sinh vieân só quan khoùa 26 cuøng nhau chia seû nhöõng huaán luyeän nhoïc nhaèn kyû luaät.

qua nhöõng va chaïm sinh hoaït thöôøng ngaøy, khaùc bieät cuûa töøng caù nhaân trong thôøi gian chung soáng, cuøng baøn aên, cuøng nhaø taém, chung phoøng nguû, khoâng laøm nhöõng anh thanh nieân aáy nghi ngaïi xa caùch nhau maø ñaõ caáu thaønh chaát keo kyû nieäm, gaén boù maõi ñeán boán möôi naêm sau, taát caû caùc anh thanh nieân aáy vaãn coøn nhôù ñeán nhau.

noãi nhôù naøy, kyû nieäm naøy noùi cöôøng ñieäu moät chuùt laø tình baèng höõu baát dieät. Baèng chöùng laø ngaøy hoïp maët hoâm nay, duø kinh teá baäp beành, duø löng ñau goái moûi, duø baø xaõ caèn nhaèn, duø ñuû moïi lyù do coù theå caûn ngaên, khoâng theå ñeán tham döï.

chaøo möøng quí vò vaø caùc anh khoùa 26 coù maët hoâm nay.

ña HIEäu 87 279

Thöa quí vò cuøng caùc baïn, ñeâm nay, trong buoåi hoïp maët 40 naêm ngaøy nhaäp tröôøng

K26 TvBqGvn, neáu quí vò hy voïng döï khaùn moät chöông trình haøo höùng, vôùi caùc maøn trình dieãn soáng ñoäng thì quí vò seõ bò thaát voïng. Khoùa 26 laø moät khoùa ñaëc bieät bao goàm nhieàu nhaân vaät ñaëc bieät, “lính caø” xuaát saéc, neáu quí vò khoâng töøng laø sinh vieân voõ bò ñaø Laït khoâng hieåu “lính caø” laø gì, xin hoûi caùc phu quaân seõ roõ. vaø töø caùc nhaân vaät “lính caø” xuaát saéc trong quaân tröôøng voõ Bò ñaø Laït, chuùng toâi seõ coù moät chöông trình vaên ngheä hoïp maët raát “lính caø” vuïng veà nhöng baûo ñaûm cuøng quí vò chöông trình hoâm nay seõ ñöôïc mang ñeán quyù vò baèng taát caû thaâm tình baèng höõu.”

Baøi vieát ñaày haøo saûng nam tính naøy, toâi vieát ñöôïc vì taâm hoàn sinh vieân só quan voõ Bò ñaø Laït ñaõ nhaäp vaøo toâi, khi naøo chaúng bieát, töø nhöõng buoåi ngoài hoùng chuyeän, töø nhöõng tình huynh ñeä noàng aám nieân tröôûng – nieân ñeä, hai chöõ nieân ñeä naøy coù nghóa laø ñaøn em, laø lôùp döôùi, truyeàn sang cho caùc baø “tay hoøm chìa khoùa” luùc naøo khoâng hay. Tieáng vieät phong phuù theâm vôùi “nieân tröôûng chò” – “nieân ñeä co â” chæ nghe ñöôïc trong caùc ngaøy hoïp khoùa, caùc buoåi kyû nieäm nhaäp tröôøng vaø ra tröôøng.

Theá maø sau khi nghe xöôùng danh naêm möôi anh ñaõ boû mình, ñaõ hy sinh, ñaõ khoâng coøn taïi theá, toâi ñaõ khoâng laøm ñöôïc ñieàu döï tính. Moät traêm chín möôi saùu thanh nieân töø khaép mieàn ñaát nöôùc, moät traêm chín möôi saùu tuoåi xuaân caùch nay boán möôi naêm, chæ coù maët hôn naêm möôi ngöôøi, duø bieát bieån daâu thay ñoåi, duø bieát coøn maát leõ trôøi, laøm sao traùi tim baèng höõu khoâng chao khi nghe xöôùng danh – sinh vieân só

CSVSQ Nguyeãn Ñöùc K26 vaø phu nhaân, chò Ñaøo Thuùy


quan ñaëng Kinh Luaân – trung uùy Huyønh Höõu Phöôùc, sinh vieân só quan… trung uùy… moãi teân goïi laø moät khuoân maët treû trung hieän leân maøn aûnh, gioïng ñoïc ngaân nga cuûa chò ñaøo Thuùy ngöôøi ñeán töø uÙc chaâu cuøng choàng laø anh nguyeãn ñöùc, moät cöïu sinh vieân só quan Tröôøng voõ Bò quoác Gia ñaø Laït – Khoùa 26, cuøng gioïng raén roûi cuûa anh voõ coâng Tieân, ngöôøi ñaõ nhaän traùch nhieäm toå chöùc ngaøy hoïp maët kyû nieäm 40 naêm nhaäp tröôøng, ñeå taát caû caùc baïn höõu töø khaép nôi tìm ñeán vôùi nhau.

Hình aûnh soáng ñoäng, kyõ thuaät vi tính trong ngaøy naøy ñöôïc goùp nhaët töø taám loøng luyeán löu quaù khöù, töôûng nhôù baïn xöa cuûa caùc anh Haøn ñöùc Tuaán – nguyeãn vaên Taïo cuøng taát caû caùc baïn cuøng khoùa. Theo thôøi gian trí nhôù hao moøn, caùc anh ñaõ cuøng nhau tìm laïi, nhaéc laïi keå laïi vaø trao ñoåi hình aûnh coøn giöõ ñöôïc cho nhau.

Hôn ngaøn taám aûnh ñaõ ñöôïc chuïp töø nhöõng chieác maùy aûnh digital, ñaõ ghi laïi nhöõng nuï cöôøi thanh nieân ñoâi taùm, treân khuoân maët ñaày daáu haèn hai laàn ba möôi cuûa caùc anh. Maøy Tao Mi Tôù, voøng oâm thaém thieát, baét tay thaân tình, queân vôï ngoài beân caïnh, thaûn nhieân nhaéc chuyeän heïn hoø, ñoài cuø – nha ñòa dö – Giaùo Hoaøng Hoïc vieän – doác du Sinh – couvent des oiseaux – chuyeän troán phoá – chuyeän daáu dieám xeù raøo laáy vôï tröôùc ngaøy ra tröôøng – vöôøn con Thoû ngay caû soá130c Phan ñình Phuøng caùc anh cuõng khoâng ngaàn ngaïi keå ra. ñaõ leân chöùc oâng noäi oâng ngoaïi, thì sôï gì vôï nhaø traùch cöù chuyeän naêm xöa?!

nhaéc ñeán khoùa 26 laø nhaéc ñeán vôï choàng “King Thuûy”, anh chò ñaõ “bò” caû khoùa eùp uoång giöõ chöùc ñaïi dieän khoùa 26 cöïu sinh vieân só quan tröôøng voõ Bò quoác Gia - ñaø Laït vieät nam muoân ñôøi, muoân ñôøi nhö moái tình khaêng khít vôï choàng cuûa anh chò. Sau möôøi naêm taïi vò, anh chæ naên næ caùc “oâng maõnh” cuøng khoùa moät caâu: “Laøm vua khoùa 26 muoân ñôøi khoâng sao heát, chæ xin caùc oâng thay toâi ñi döï tieäc môøi töø caùc khoùa khaùc, töø caùc ban ngaønh ñoaøn theå, töø caùc hieäp hoäi coäng ñoàng, cöôùi xin tang cheá, buïng toâi ngaøy moät to vì ñaïi dieän caùc oâng ñi döï tieäc ñaây naøy.”

ña HIEäu 87 281

ñaøng sau ngöôøi ñaøn oâng deã thöông nhö King, haún phaûi hieän dieän moät ngöôøi phuï nöõ nhaân aùi, khoâng nhö ngöôøi khaùc ngaên caûn choàng aên côm nhaø vaùc ngaø voi, chò giô vai vaùc hoä anh moät chuùt, nhìn nhöõng boâng hoa töôi thaém chò trang trí nôi khaùn phoøng, ngaøy hoïp khoùa, nhöõng ñoùa hoa hoàng vaøng töôi thaém kyû nieäm ñaø Laït thuôû naøo, vì toâi ñeà nghò döïng laïi phoâng cho buoåi leã trao nhaãn naêm xöa. Löïc baát toøng taâm, döï ñònh töøng ñoâi uyeân öông laø ñaø chuïp hình trao nhaãn tình töù cho nhau, ñaõ khoâng thöïc hieän hoaøn haûo vì nhaân vaät chính, nguyeãn Thanh Toaùn, ngöôøi ñaõ töøng döïng taám phoâng nguyeân thuûy trong ngaøy trao nhaãn truyeàn thoáng cuûa khoùa 26 ñaõ khoâng sao laøm kòp.

Thuôû aáy, 1972 anh ñaõ duøng giaáy kính maøu, bao xi maêng vaø giaáy bìa cöùng ñeå taïo thaønh böùc töôøng coù caùc oâ cöûa maøu, coù roïi ñeøn laáp laùnh xuyeân qua chieác nhaãn coù kích thöôùc vöøa ñuû cho moät ñoâi tình nhaân trao nhaãn cho nhau. Trong khoùa chæ coøn anh chò nguyeãn Höõu Xöông, vaø Toâ Thaønh coøn giöõ ñöôïc taám hình naøy.

Phaàn ñoâng, caùc chò hieän nay khoâng ñöôïc haân haïnh laø ngöôøi tình beù boûng thöôû möôøi saùu traêng troøn, khoâng ñöôïc döï buoåi daï tieäc ñeo nhaãn ngaøy aáy gioáng toâi. anh cuûa toâi, ngöôøi ñöôïc caû khoùa nhaéc ñeán vôùi caùi laéc ñaàu “löôøi chaûy thaây” “gaøn heát thuoác”, ngöôøi khoâng thích hoïc nhaåy ñaàm, thích ra traïi gia binh nhaäu khan hay ñaùnh bida cuøng “oâng Toaùn” ñaõ môøi coâ boà beù boûng ñaø-Laït ñeán döï leã, trong khi toâi ñang soáng taïi Saøi Goøn, lyù do laøm toâi naåy ra yù nghó, thuôû ñoâi taùm khoâng ñöôïc höôûng thì nay luïc taùm thaát taùm cuõng phaûi moät laàn

Nguyeãn Thanh Toaùn K26 ñang bò Nhö Hoa haïch toäi


ñöôïc ngaïo ngheã chieám ngoùn ñeo nhaãn cuûa chaøng chöù. duø chaøng gaøn duø chaøng löôøi, ngöôøi phuï nö õ cuo ái cu øng chung boùng, vaãn laø ngöôøi chieán tha éng. chie án thaéng moät muïc

tieâu caùch nay boán möôi naêm, luoân ñöôïc caùc baø meï ngaém nghía cho coâ chieâu quí giaù trong nhaø.

duø chæ laø hình thöùc, nhöng taïi sao laïi khoâng nhæ, khi caùc oâng ñaõ luïc tuaàn caùc baø ñaõ qua möùc xuaân taøn nguyeät taän, haâm noùng laïi moái tình moät thuôû toùc xanh, ngaïi ngaàn gì khoâng hoân nhau thaém thieát, luaät ñònh naøo haïn cheá tuoåi yeâu ñöông.

Toâi tieác nuoái maõi, ñaõ khoâng sao loâi heát ñöôïc caùc moái tình khaêng khít töï thuôû “tuoåi möôøi ba”, cuûa caùc anh cöïu sinh vieân só quan tröôøng voõ Bò quoác Gia ñaø Laït ra aùnh saùng, duø caùc nieân tröôûng khoùa 23 cuøng coù maët ñeâm aáy.

Moät thôøi tuoåi treû ñaõ xa, moät thôøi ñaõ nhaän laõnh bao öu ñaõi cuûa quoác gia, cho moät khoùa hoïc keùo daøi hôn boán naêm. naêm möôi ngöôøi con naèm xuoáng traû nôï nuùi soâng, ñeàn ôn quoác toå, bao laän ñaän truaân chuyeân, noãi nieàm ñau ñaùu xaõ taéc höng vong vöông treân vai ngöôøi coøn laïi, maùi toùc ñaõ ñieåm söông, goái chuøng, thaân moûi, ao öôùc theá heä tieáp noái coøn nhaéc nhôû löu truyeàn. Toâi, ngöôøi phuï nöõ neùp sau löng hoï, ghi nhaän ñöôïc raèng: trong tim töøng ngöôøi trai thôøi loaïn boán möôi naêm xöa laø sôïi daây baèng höõu, thuû tuùc töông thaân qua aùnh maét nuï cöôøi loang loaùng gioït söông vöông treân ñoâi maét kheùp.

Thöù baûy, 04/07/2009, Orange County – CaliforniaNhö Hoa - AÁu Tím – 26B

Leã trao nhaãn cuûa khoùa 26 nhaän dòp hoäi ngoä 40 naêm

ña HIEäu 87 283

Hoäi cöïu SvSq/TvBqGvn Houston vaø Phuï caän vui möøng thoâng baùo:

qua buoåi hoïp baàu Taân Hoäi Tröôûng cho nhieäm kyø 2009-2011 vaøo ngaøy 19 thaùng 4 naêm 2009 taïi Houston vöøa qua, Hoäi cSvSq/TvBqGvn Houston vaø Phuï caän ñaõ ñaït ñöôïc keát quaû myõ maõn. cSvSq Traàn ngoïc Toaøn, K16, ñaõ ñöôïc ñaéc cöû chöùc vuï Hoäi Tröôûng Hoäi cSvSq/TvBqGvn Houston & Phuï caän.

Sau ñaây laø thaønh phaàn Ban coá vaán vaø Ban chaáp Haønh nhieäm kyø 2009-2011:

Ban Coá Vaán:cSvSq Toâ vaên Kieåm K,3cSvSq Traàn Khaéc ñaûn, K13cSvSq vónh quoác, K16

Ban Chaáp Haønh:Hoäi Tröôûng: cSvSq Traàn ngoïc Toaøn, K16Hoäi Phoù noäi vuï: cSvSq nguyeãn Thaéng, K25Hoäi Phoù ngoaïi vuï: cSvSq nguyeãn ngoïc Khoan, K22Thö Kyù: cSvSq Haøng ngoïc aán, K27Thuû quyõ: cSvSq nguyeãn vaên Tính, K25uv Xaõ Hoäi/PnLv: Phu nhaân cSvSq vónh quoác, K16uv Thoâng Tin: cSvSq Phaïm vaên Phuùc, K31uv vaên ngheä: cSvSq Hoà Taán ñaït, K21TT/qqK: cSvSq nguyeãn Kim chung, K22ñT/ñTTn/ñH: Buøi ngoïc Thaéng, K6/2

Traân troïng thoâng baùo, CSVSQ Traàn Ngoïc Toaøn, K16 Hoäi Tröôûng

Baûn sao kính göûi:- BcH/TH/cSvSq/TvBqGvn- caùc Lieân Hoäi & Hoäi ñòa phöông- Hoà sô löu

ToånG HoäI cÖÏu SvSq/TvBqGvnHoäi Cöïu SVSQ/TVBQGVN Houston & Vuøng Phuï CaänP.o. Box 2546 cypress TX 77410 – (713)447-2389

THOÂNG BAÙO


Khoaûng naêm 1985 taïi Saøi Goøn, nhöõng tin töùc veà caùc chöông trình ñònh cö sang Hoa Kyø, daønh cho caùc cöïu quaân nhaân vieät nam coäng Hoøa ñöôïc

truyeàn khaåu leùn luùt moïi nôi. caùc tin töùc ñöôïc nghe töø chieác radio transitor, bò nhieãu soùng, tieáng ñöôïc tieáng maát töø ñaøi voa vaø BBc. nhöõng tin töùc naøy laø nguoàn hy voïng cho bao gia ñình, bò gaùn vaøo thaønh phaàn coù nôï maùu vôùi nhaân daân, choàng - cha bò ñi tuø khoâng bieát ngaøy veà.

Luùc aáy, ñaõ coù nhieàu giaáy baûo laõnh töø Myõ gôûi veà dieän ñoaøn tuï gia ñình odP (orderly departure Program), vaên phoøng quaûn Lyù Xuaát nhaäp caûnh toïa laïc ngay goùc ñöôøng Leâ vaên duyeät vaø nguyeãn du ñoái dieän tröôøng ñua ngöïa Tao ñaøn, khi tröôùc chæ laøm giaáy tôø cho nhöõng kieàu baøo Phaùp trôû veà nöôùc, luùc aáy ñaõ trôû thaønh nhoän nhòp hôn vì raát nhieàu ngöôøi ñeán hoûi han vieäc noäp giaáy tôø xin xuaát ngoaïi, ngay caû nhöõng ngöôøi chaúng coù giaáy tôø baûo laõnh gì, cuõng tuï hoïp nôi ñoù ngoùng chôø tin töùc, hoûi han laãn nhau.

caâu noùi: “neáu coät ñeøn ñi ñöôïc noù cuõng boû ñi!” hay nhöõng caâu ñoá vui qui maõ = qua Myõ ñaõ hình thaønh vaøo thôøi ñieåm naøy. Baát kyø moät tôø thô, tôø giaáy gì coù dính líu ñeán Myõ - Hoa Kyø raát quí giaù, vì sau thaùng 4-1975 nhieàu gia ñình quaù sôï haõi ñaõ ñoát boû taát caû giaáy tôø coù lieân quan ñeán chính

Goïi Veà

ña HIEäu 87 285

quyeàn vieät nam coäng Hoøa, nhaát laø giaáy tôø dính líu ñeán ngoaïi quoác, giaáy tôø vieát baèng anh ngöõ. Tin ñoàn töø mieàn Trung truyeàn vaøo, coù nhieàu gia ñình bò baén cheát chæ vì coù tôø thô baèng tieáng anh, hay nhöõng hình aûnh cuõ choàng – cha – anh maëc quaân phuïc v.v… ngay caû bò ruùt moùng tay vì coù sôn maøu hoàng, maøu ñoû. dó nhieân khoâng ai bieát thaät hay giaû, nhöng trong taâm traïng caù naèm treân thôùt, ñaønh loøng xoùa boû daáu tích xöa. caäu em uùt cuûa toâi, maõi ñeán baây giôø ñaõ coù vôï con, vaãn coøn tieác nhöõng chieác maùy bay phaûn löïc cô, nhöõng chieác haøng khoâng maãu haïm, ñöôïc caäu raùp töø töøng maûnh nhoû baèng kim loaïi nhìn nhö thaät, bò coâ toâi vöùt ñi, vì sôï vieät coäng xeùt nhaø troâng thaáy hình côø hoa cuûa Myõ treân ñoù. nhöõng ñoà chôi raùp hình naøy ñöôïc mua töø cöûa haøng PS daønh rieâng cho quaân nhaân Myõ phuïc vuï taïi vieät nam.

vaøo luùc aáy, nhöõng ngöôøi ñöôïc chính quyeàn vieät coäng cho pheùp sang Myõ theo dieän ñoaøn tuï gia ñình odP, phaûi leân Thuû ñöùc ñeå gaëp phaùi ñoaøn Hoa Kyø phoûng vaán. Thôøi gian naøy veà phía Hoa Kyø raát deã daøng nhaän ngöôøi ra ñi, trong khi chính quyeàn vieät coäng raát khoù khaên, ñoøi hoûi ñuû moïi ñieàu voâ lyù.

ñeán naêm 86 – 88 coù theâm vaên phoøng nhaän ñôn xin xuaát caûnh taïi ñöôøng alexandre de Rhode, luùc naøy coù nhieàu gia ñình noäp ñôn hôn, khoâng chæ töø Myõ maø töø Phaùp, uÙc, canada, sau cuøng chuyeån sang ñöôøng Pasteur khi chính quyeàn vieät coäng chaáp nhaän theâm chöông trình Ho thay vì chæ coù odP. Khi naøy phaùi ñoaøn Hoa Kyø laøm vieäc ngay taïi ñaây, gaëp caùc gia ñình coù ñuû ñieàu kieän tò naïn sang Hoa Kyø - tuø caûi taïo ít nhaát laø ba naêm, coâng nhaân vieân laøm cho Hoa Kyø tröôùc 1975 vaø con lai.

Tình traïng “ai maïnh kieám theâm thu nhaäp naáy” ñaõ naåy ra dòch vuï xuaát caûnh, dòch vuï naøy laø moät trung taâm chính thöùc laøm soå thoâng haønh cho ngöôøi mong muoán ñöôïc xuaát caûnh – hoï cuõng phaùt xuaát töø phoøng quaûn lyù xuaát nhaäp caûnh cuûa coâng an, nhöng coù quyeàn nhaän tieàn hôïp phaùp, sau khi daân chuùng phaûi xeáp haøng chôø ñôïi roàng raén töø phöôøng leân quaän leân thaønh phoá. Moät soå thoâng haønh toán ba möôi ngaøn


ñoàng, gia ñình coù saùu ngöôøi phaûi baùn ñi hai chæ vaøng luùc aáy. ñeán thôøi ñieåm aáy, chính quyeàn vieät nam deã daøng cho ngöôøi ñi, thì phía Hoa Kyø laïi phaûi xem xeùt hoà sô moät caùch kyõ löôõng vì phaùt giaùc ra coù quaù nhieàu giaáy tôø giaû maïo.

vaø gia ñình toâi nhaän ñöôïc tôø giaáy chöùng nhaän, töø Hoäi cöïu Sinh vieân Só quan - Tröôøng voõ Bò quoác Gia - ñaø Laït taïi San Jose gôûi veà.

Tôø giaáy xaùc nhaän raèng: oâng... laø cöïu Sinh vieân Só quan Tröôøng voõ Bò quoác Gia ñaø Laït – Khoùa... Ra ñôn vò... caáp baäc cuoái cuøng trong quaân nguõ laø... coù moäc ñoû, chöõ kyù cuûa Hoäi Tröôûng hoäi cSvSq –TvBqGvn - ñaø Laït Buøi ñình ñaïm. Tôø giaáy xaùc nhaän naøy khieán cuoäc phoûng vaán trôû thaønh deã daøng.

naêm 1991, laàn ñaàu döï tieäc taân nieân cuøng gia ñình cSvSq/TvBqGvn ñaø Laït, laàn ñaàu haùt laïi baøi quoác ca vieät nam, laàn ñaàu ñöôïc gaëp ngöôøi kyù tôø giaáy chöùng nhaän, ñeán nay ñaõ 18 naêm roøng raõ. Bao laàn Thieáu Töôùng Buøi ñình ñaïm goïi ñeán nhaø, töø moät laù thô cuûa ngöôøi goùa phuï cuøng khoùa xin giuùp ñôõ, töø moät buoåi leã caàu hoàn cho vò Toång Thoáng cuoái cuøng cuûa quaân Löïc vieät nam coäng Hoøa, ñeán nhöõng vieäc quan – hoân – töông – teá.

Khoâng vì tuoåi ñôøi choàng chaát ngaên Thieáu Töôùng hoaït ñoäng cho nghóa ñoàng moân, tình ñoàng baøo, khoâng giôùi haïn trong hoäi cSvSq voõ Bò ñaø Laït, Thieáu Töôùng hoaït ñoäng trong coäng ñoàng daân chuùa San Jose, oâng laø moät con chieân ngoan ñaïo, neâu göông saùng cho moïi gia ñình, baát keå ngaøy thöôøng ngaøy cuoái tuaàn, coäng ñoàng vieät nam coù vieäc gì ñeàu coù söï hieän dieän cuûa oâng.

nhaéc ñeán Thieáu Töôùng Buøi ñình ñaïm laø nhaéc ñeán nhöõng lôøi thaêm hoûi, ñoäng vieân “coâ chuù coøn treû, raùng sieâng naêng hoaït ñoäng heát mình cho hoäi, cho chuùa.” chæ vöøa môùi ñaây, oâng hieän dieän trong ngaøy vaên ngheä caùm Ôn anh döôùi côn naéng chaùy, chæ vöøa môùi ñaây oâng tieãn bieät cöïu Thuû Töôùng nguyeãn Baù caån, hoâm nay oâng ñaõ ñöôïc chuùa Goïi veà.

Hình aûnh cuûa Thieáu Töôùng Buøi ñình ñaïm, seõ coøn maõi

ña HIEäu 87 287

Taùc giaû chia buoàn cuøng tang quyeán taïi nghóa trang

trong loøng moïi ngöôøi daân San Jose noùi rieâng, ngöôøi vieät tò naïn noùi chung, hình aûnh cuûa nuï cöôøi hieàn laønh nhaân aùi, tieáng noùi cuûa ñoaøn keát yeâu thöông.

Bao ngöôøi treû hôn Thieáu Töôùng töï cho mình veà höu, khoâng dính líu gì ñeán sinh hoaït coäng ñoàng, ngay caû ñi ra ngoaøi tieáp xuùc cuøng ñoàng höông tò naïn, Thieáu Töôùng vaãn coù maët khaép nôi, khoâng neà haø khi ñöôïc môøi ñeán döï, oâng luoân coù maët vôùi taát caû taám loøng, töø phuùt baét ñaàu cho ñeán giôø keát thuùc. Moät ngaøy laøm Töôùng moät ñôøi oâng laø Töôùng cho ñeán giôø chaám döùt.

Taám göông oâng ñeå laïi cho gia ñình vaø xaõ hoäi laø moät taám göông saùng, khoâng tì veát, nhìn daùng oâng ñi, nghe gioïng oâng noùi, cöû chæ thanh nhaõ aân caàn loøng naøo khoâng caûm meán. oâng döï nhöõng khoùa hoïc Thaùi cöïc quyeàn, ñeå reøn luyeän thaân xaùc, oâng döï nhöõng ngaøy caám phoøng ñeå reøn luyeän taâm hoàn, treân taát caû oâng ñaõ soáng moät ñôøi soáng Thaùnh Khieát chan hoøa. chuùa ñaõ caát oâng veà trong giaác nguû an laønh, an laønh nhö troïn ñôøi oâng ñaõ soáng. oâng ñeå laïi cho rieâng toâi moät lôøi nhaén nhuû: “Haêng say hoaït ñoäng rao truyeàn yeâu thöông, baùc aùi, khoâng ngöng nghæ.”

vónh bieät Thieáu Töôùng, ngöôøi anh caû nhaân laønh thaùnh khieát trong gia ñình cöïu Sinh vieân Só quan voõ Bò vieät nam. Thieáu Töôùng ñaõ ñöôïc Goïi veà.

AÁu Tím


Phaïm Vaên Hoaø vaø phu nhaânngaøy môùi ra tröôøng naêm 1963

nhö vaäy laø em ñaõ boû cha con anh ñeán nay gaàn troøn moät thaùng!

Moãi laàn ñoát nhang treân baøn thôø, nhìn aûnh em lung linh trong khoùi, nhìn taøn nhang vöôn vaõi maø thaáy loøng quaën thaét. Hình haøi ñoù, neùt maët ñoù, aùnh maét, ñoâi moâi, maùi toùc... ñoù, taát caû ñeàu trôû thaønh tro buïi.

nhöõng böùc aûnh luùc coøn beù khi em hoïc tröôøng Providence cuûa maáy soeur ngaây thô, nuï cöôøi hoàn nhieân nhö ñoùn nhaän caû thieân ñöôøng traàn gian vaøo loøng. Böùc aûnh em laøm phuø daâu, vôùi boù hoa treân tay, ñieäu haïnh, mô moäng nhö nghó ñeán moät töông lai haïnh phuùc ñang ñoùn chôø. ngöôøi "Hoaøng Töû" em ñaët caû loøng tin yeâu… may maén thay, ngöôøi ñoù laø anh! Böùc aûnh em ngaõ ñaàu vaøo vai anh luùc anh vöøa ra tröôøng voõ Bò laø böùc aûnh mình aên yù nhaát, vaäy maø khi boû xöù ra ñi mình khoâng mang theo nhö mình ñaõ boû queân caû quaù khöù vaø nhöõng gì ñeïp nhaát cuûa cuoäc soáng laïi phaàn ñaát thaân yeâu. Sau naøy coâ uÙt ôû vn gôûi böùc aûnh sang, hai ñöùa mình nhìn nhau vaø nhìn hình ñeå so saùnh cuoäc soáng phong söông ñaõ thay ñoåi voùc daùng mình ñeán côõ naøo. anh ñònh treo böùc aûnh naøy ôû

Phaïm Vaên Hoøa, K18Ñeå töôûng nieäm ngöôøi vôï thaân yeâu

Khôi Doøng Kyû Nieäm

ña HIEäu 87 289

phoøng ngoaøi, em laïi thích treo trong phoøng nguû vì em khoâng muoán "phoâ tröông". anh chìu em. nhöng nay anh mang ra phoøng gia ñình vì khoâng coøn ai caûn ngaên anh nöõa!

Böùc aûnh mình ñi hoïp voõ Bò taân nieân caùch nay maáy chuïc naêm, anh maëc quaân phuïc kaki vaøng caàu vai alpha ñoû nhö nhaéc nhôû ñeán thôøi kyø ñang yeâu maø anh ñaõ vieát bao nhieâu böùc thö, bao nhieâu baøi thô ca tuïng tình yeâu hai ñöùa gôûi veà em töø mieàn cao nguyeân ñaø Laït. nhöõng böùc aûnh ñi aâu chaâu. nhöõng böùc aûnh ñöôøng tröôøng xa caû nhaø caø ròch caø tang treân chieác xe truck cuõ kyõ coù gaén camper top treân chuyeán ñi sang La, vöøa-ñi-vöøa-naáu-vöøa-aên, vaø luùc veà gheù qua Grand canyon soáng maáy ngaøy vôùi thieân nhieân huøng vó ñeå caûm nhaän ñöôïc söï nhoû beù cuûa con ngöôøi tröôùc söï bao la cuûa vuõ truï. nhöõng böùc aûnh chuïp caû gia ñình treân Skyline drive ñaàu thu ôû raëng appalachan Mountains treân ñöôøng töø Harrisonburg, virginia ñi Washington d.c. trong nhöõng naêm ñaàu tieân ñeán Hoa Kyø. nhöõng böùc aûnh chuïp ngaøy mình ñöôïc nhaø thôø cho chieác xe Studerbaker, anh voäi vaõ ñöa em vaø caùc con vöôït traêm daëm ñöôøng leân d.c. ñeå coi ñoaøn xieäc Ringling Brothers circus, ñieàu maø anh mô öôùc laø caùc con ñöôïc höôûng nhöõng thuù vui khoâng tìm ñöôïc ôû queâ nhaø. Bao nhieâu böùc aûnh, bao nhieâu traêm ngaøn laàn nhieàu hôn kyû nieäm daâng ñaày! ñaâu ñaâu anh cuõng thaáy daùng em. ñaâu ñaâu anh cuõng nghe tieáng noùi em, gioïng cöôøi vaø aùnh maét em raïng rôõ. oâi laøm sao anh vieát heát, keå heát, toùm löôït heát cuoäc ñôøi em trong nhöõng giaây phuùt ngaén nguõi phuø du naøy.

Hình aûnh em hao moøn bao nhieâu luùc beänh hoaïn, thì anh caøng yeâu thöông em theâm baáy nhieâu! chæ vì em ñaõ cho anh vaø caùc con taát caû nhöõng gì maø ngöôøi vôï, ngöôøi Meï, coù theå cho vaø hy sinh maø khoâng caàn ñöôïc traû. Tuoåi ñôøi ñaõ laøm tieâu hao teá baøo trong em, ñaõ bieát ñoù laø leõ töï nhieân cuûa trôøi ñaát nhöng chính söï hy sinh, cöïc khoå laøm em sanh beänh taät vaø heùo haét hôn. nhaát laø nhöõng ngaøy thaùng cuoái ñôøi, em nhö ngoïn ñeøn leo leùt. ñau loøng thay khi anh vaø con khoâng laøm gì hôn nhöõng gì mình coù theå laøm. anh caàu xin Ôn Treân phoø hoä em ñöôïc laønh beänh, anh ñaõ phaùt nguyeän töï caïo ñaàu tröôùc


Hình chuïp gia ñình taïi Skyline Drive, Virginia, 1975

baøn thôø Phaät. Khi trôû vaøo beänh vieän anh ñöa ñaàu cho em rôø. nhìn aùnh maét em ngaïc nhieân, anh giaûi thích laø chæ muoán laøm gioáng nhö em. Em khoâng coøn noùi ñöôïc thaønh lôøi, khoâng coøn dieãn ñaït ñöôïc tö töôûng maïch laïc, naèm im baát ñoäng ñeå cho con beänh hoaønh haønh gaäm nhaám em cho ñeán giaây phuùt cuoái. ñau buoàn hôn laø em ra ñi khoâng moät lôøi traên troái, chæ tröø gioït nöôùc maét anh chaëm treân khoùe maét em trong giôø phuùt laâm chung ñaõ noùi leân caû nieàm cay ñaéng cho moät ñôøi ngöôøi.

Khi sanh ra ñôøi, cuõng gioït nöôùc maét vaø tieáng khoùc oe oe ñaàu tieân laø nieàm vui söôùng, haân hoan cho caû gia ñình. Gioït nöôùc maét long lanh, trong traéng chöa ñöôïm öu buoàn. coøn nay, cuõng gioït nöôùc maét, thaàm laéng, len leùn öôm ra töø khoùe maét khi töø giaõ coõi ñôøi ñaõ laøm tan naùt coõi loøng cuûa anh, con, chaùu vaø nhöõng ngöôøi coøn laïi. Gioït nöôùc maét chöùa ñaày u uaãn, ñau khoå cuûa moät ñôøi ngöôøi.

Töø nay em vónh vieãn xa anh vaø caùc con, nhöng em vaãn luoân luoân ôû trong loøng anh vaø caùc con töø khi aùnh saùng ñaàu ngaøy, cho ñeán khi hoaøng hoân taét naéng; töø khi ngoïn ñeøn noåi leân tieáp noái aùnh thaùi döông cho ñeán khi hình haøi anh goùi goïn trong boùng ñeâm; töø mieáng aên cho ñeán giaác nguû; töø nhöõng nôi maø em ñaõ töøng ñi qua… ñaâu ñaâu hình aûnh em cuõng traûi daøi, aên saâu vaøo thaâm khaûm chaúng nhöõng trong gia ñình maø caû baïn beø thaân sô. Em ñaõ ñeå laïi anh moät gia taøi keát suø khoâng theå duøng ñôn vò ño löôøng ñeå ñaùnh giaù, ñoù laø ba ñöùa con nhôø em maø khoân lôùn neân ngöôøi. Em ñaõ ñeå laïi cho ñôøi caùi taùnh aên ngay noùi thaúng, nhöng roäng loøng bao dung.

ngaøy tang leã, maáy ngöôøi baïn thôøi thô aáu ñaõ keå laïi môù

ña HIEäu 87 291

kyû nieäm vôùi em, nhöõng thöù maø ñeán giôø phuùt choùt anh môùi bieát. Gaëp maáy ngöôøi baïn ñoàng höông nhaéc laïi nhöõng kyû nieäm vôùi em maø anh chöa töøng nghe. Thoâi baø con, anh chò, haõy giöõ môù kyû nieäm rieâng tö kia nhö chuùt quaø löu nieäm maø em ñeå laïi cho töøng ngöôøi treân traàn theá. cuõng nhö vôùi anh, mình thöôøng hay duøng tieáng loùng ñeå chæ nhöõng gì khoù nhôù mau queân vì tuoåi ñôøi choàng chaát, nhö khi noùi "con Tao, con Tao" laø mình hieåu ngay ñoù laø teân boùng roå allen Iverson, hay khi noùi "con Xí Xoïn" thì mình hieåu ngay laø ai roài vaø vaân vaân, moãi thöù mang moät giai thoaïi hoaëc anh, hoaëc em ñaët ra… chæ coù Trôøi môùi hieåu ngoaøi hai ñöùa mình thoâi. caùc tieáng loùng naøy roài seõ mai moät nhö em, nhö anh moät ngaøy naøo ñaây!

ngaøy tang leã, anh vaø caùc con raùng lo chu taát, nhöng taát caû nhöõng gì anh vaø con tieãn em laàn choùt cuõng khoâng ñaùng gì so vôùi söï hy sinh to lôùn, so vôùi "Loøng meï bao la nhö bieån Thaùi bình..." maø em ñaõ ban cho caùc con. Baø con ñoàng höông, anh em ñoàng moân, ñoàng khoùa cuûa anh, baø con xa gaàn moãi ngöôøi goùp moät baøn tay ñeå tieãn em laàn cuoái. Tang leã ñöôïc dieãn ra trong baàu khoâng khí yeâu thöông ñeå ñöa em veà caên nhaø naêm xöa sau 67 naêm trôøi xa caùch, laø nhôø coâng moãi ngöôøi goùp moät baøn tay. Buoåi tang leã cuûa em nhö daáu chaám heát cuûa moät thieân tröôøng ca ñöôïc vieát baèng caû ñôøi ngöôøi, vaø roài cuoäc ñôøi em ñeå laïi laø môù tro chöùa khoâng ñaày loï ñöïng haøi coát, laø moät môù hình aûnh ñöôïc goùi goïn trong hai cuoán album löu nieäm cho anh, cho con, cho beø baïn ñeå nhìn khi buoàn nhôù!

OÂi! Cuoäc ñôøi sao laïi giaûn dò coù vaäy thoâi ö! Ngaén hôn caû tieáng thôû daøi!Anh ñaõ noùi ñeán tieãn bieät, Anh ñaõ nghó ñeán toáng bieät, Anh ñaõ bieát laø coù ngaøy mình phaûi chia tay, Ai ñi tröôùc, ai ñi sau? Giôø naøy anh môùi bieát vaø nay anh vaãn chöa caûm nhaän ñöôïc

heát noãi ñau thaám thía ñang gaëm nhaám loøng mình. "ñau khoå" khoâng do kinh nghieäm, khoâng hoïc ñöôïc trong saùch, khoâng


ño löôøng baèng ñôn vò, khoâng ñaùnh giaù ñöôïc baèng bieåu ñoà, khoâng so saùnh ñöôïc töø ngöôøi naøy vôùi ngöôøi khaùc maø, "ñau Khoå" phaùt xuaát töø con tim, töø khoái oùc tích luõy bao nhieâu kyû nieäm vôùi neùt ñaëc thuø, laø daáu aán rieâng cho töøng ngöôøi khoâng dieãn ñöôïc thaønh lôøi, khoâng vieát ñöôïc thaønh vaên, khoâng keát laïi thaønh thô... vaø khoâng coù maãu töï naøo coù theå gheùp noái ñeå dieãn taû heát ñöôïc.

"ñau Khoå" chua hôn chanh, ñaéng hôn thuoác vaø cay hôn ôùt!

ngöôøi ta baûo thôøi gian laø phöông thuoác nhieäm maàu ñeå chöõa trò. nhöng anh khoâng caRE! coù khi anh khoâng muoán ñöôïc chöõa laønh vì khoâng muoán queân em. nhöng Thöôïng ñeá ñaõ sanh Ta ra laøm ngöôøi, cho Ta nhöõng buoàn vui thöông gheùt, thì Ta haõy ñeå ngaøi chöõa trò giuøm. cuõng nhö anh ñaõ laøm nhöõng ñieàu gì coù theå laøm ñeå cöùu chöõa cho em, nhöng cuõng ñaønh boù tay thoâi.

con ngöôøi laø sinh vaät yeáu ñuoái nhaát trong vuõ truï maø Pascal cho laø "caây saäy coù tö töôûng". chuùng ta khoâng soáng laâu nhö caây coå thuï traêm naêm, thua caû con cua, con toâm döôùi ñaùy bieån. chuùng ta chaäm luït, söùc choáng traû yeáu ñuoái hôn caû con kieán; nguõ giaùc quan thua caû con choù con meøo; beänh taät hôn baát cöù loaøi vaät naøo treân theá gian… vaäy maø Ta vaãn muoán soáng, Ta vaãn muoán ñöôïc laøm ngöôøi. Moïi chuyeän cuûa con nGÖÔøI ñaõ ñöôïc xeáp ñaët an baøi, coù lôùp lang, cho em, cho anh, cho moïi ngöôøi töø khi tieáng khoùc chaøo ñôøi cho ñeán khi nhaém maét xuoâi tay, thì hoùa ra chuùng ta chæ laø nhöõng dieãn vieân thuû dieãn vai troø con nGÖÔøI theo nhö baøi baûn ñaõ ñöôïc vieát saün!

Maáy ñöùa con raùng ñuùc keát cuoäc ñôøi con nGÖÔøI cuûa Meï chuùng trong 12 phuùt slide show ngaén nguõi ñeå töôûng nieäm ngöôøi Meï thaân yeâu ñöôïc trình chieáu trong maáy ngaøy tang leã. ñöùa con loàng vaøo ñoù hai baøi nhaïc ñeäm "Meï Toâi" vaø "Boâng Hoàng Caøi AÙo" laø hai baøi Meï chuùng thích nhaát. anh ñaõ haùt cho em nghe khoâng bieát bao nhieâu laàn töø nhaø rieâng ñeán hoäi tröôøng, ñeán nhöõng ngaøy ñeâm ñöôøng tröôøng dong ruoãi. anh ñaõ haùt cho em nghe töø khi coøn soáng ôû queâ

ña HIEäu 87 293

Meï vieät nam, ñeán khi löu laïc ñoùi khaùt taïi traïi tî naïn ôû Maõ Lai, cho ñeán Hoa Kyø vuøng ñaát höùa. Lôøi ca khoâng thay ñoåi, ngöôøi haùt khoâng thay ñoåi, nhöng moãi laàn caát tieáng haùt nhö mang saéc thaùi, taâm traïng buoàn vui khaùc nhau… cho ñeán maáy ngaøy tang leã naøy khi hai baøi haùt ñöôïc loàng trong slide show ñöôïc trình chieáu, thì y nhö laø Khuùc Kinh caàu ñeå tieån bieät em veà coõi vónh Haèng.

ñaùm tang em coù ñuû maët baø con xa gaàn, baèng höõu cuõ môùi, ñoàng höông nôi em vaø anh ñaõ chaøo ñôøi ñeán tieãn ñöa em laàn cuoái. Boâng hoa muoân maøu, muoân saéc töø uÙc, canada, Europe, vieät nam vaø nhieàu nôi ôû Hoa Kyø gôûi veà vaù ñaày ba beân vaùch nhaø quaøn, taïo thaønh taám thaûm muoân hoàng nghìn tía ñeå ñöa em "Trôû veà Maùi nhaø Xöa". Khi sanh tieàn em hay "keâ" anh laø quaù ö "nhaø binh", luùc naøo cuõng troàng hoa töøng loaïi, töøng maøu, ñoàng nhaát nhö khoaùc boä ñoàng phuïc cho khu vöôøn, saân tröôùc, saân sau, thieáu haún töôi maùt linh ñoäng. anh chìu em, troàng hoa theo yù em muoán, vaø töø ñoù khu vöôøn nhaø chuùng ta laø taám thaûm goàm muoân hoa keát hôïp, mình thaáy loøng vui hôn, cuoäc soáng thaáy ñieäu ñaøng hôn, vaø caûnh saéc nhaân tình hình nhö cuõng hoaø hôïp thaém thieát hôn.

Giôø ñaây, khoâng coøn ai traùch moùc, chaâm bieám, giaän hôøn, chia seû buoàn vui cuøng anh, anh theøm taát caû nhöõng thöù ñoù. coù hoâm anh mua ñöôïc moùn haøng toát, giaù reû, nhö thay boán caùi loáp xe môùi, anh muoán khoe vôùi em, nhöng em ñaâu coøn nöõa. anh thaáy ngheïn ngaøo! caû nhöõng thuù vui buoàn nhoû nhoi naøy, töø nay anh khoâng ñöôïc chia seû cuøng em. anh khoâng ñöôïc nhìn thaáy aùnh maét em nhö sôï haõi nhìn anh khi em vì quaù beänh khoâng kieåm soaùt ñöôïc caùc coâng vieäc caên baûn cuûa con ngöôøi. anh nhôù hoaøi aùnh maét ñoù, em coù bieát khoâng? Taïi sao em phaûi sôï, anh ñaõ höùa laø lo cho em laøm taát caû nhöõng gì ñeå em ñöôïc thoaûi maùi trong suoát cuoäc ñôøi coøn laïi cuûa em. vaäy maø em cuõng boû anh maø ñi. Giôø naøy, vieát nhöõng doøng chöõ ghi laïi cuoäc ñôøi chuùng ta, ghi laïi nhöõng ngaøy thaùng cuoái trò lieäu cho em, anh vaãn coøn caûm thaáy nhö coù ñieàu gì chöa troïn. cuoäc soáng chuùng ta ñeán giôø naøy vaãn coøn nhöõng ñieàu em mô öôùc vaãn chöa thaønh. anh caûm thaáy


nhö baát xöùng, ñau loøng khi phaûi laáy teân em ra khoûi nhöõng giaáy tôø maø mình ñöùng teân chung. nhöng xaõ hoäi laø nhö vaäy, anh coøn bò raøng buoäc vaøo caùc luaät ñôøi phaûi thi haønh.

coøn em, laøm sao ñöôïc baây giôø khi soá phaän ñaõ an baøi! Thoâi thì, em haõy nheï böôùc hoàng traàn, nhöõng ñoùa hoa kia seõ keát thaønh moáng caàu nguõ saéc, seõ deät thaønh taám thaûm laøm böôùc chaân em theâm nheï nhaøng eâm aùi.

naêm nay, tröa heø oi aû hôn maáy naêm tröôùc. ñang ngoài nhôù em moãi saùng, nhìn ra vöôøn sau nhaø nhö mình vaãn thöôøng ngoài moãi saùng khi em coøn sanh tieàn, boãng döng con chim cardinal troáng bay ñeán ñaäu treân caønh caây beân cöûa soå. con chim cardinal maùi ñaâu khoâng thaáy! Phaûi chaêng anh laø con chim coâ ñôn kia! anh lieân töôûng ñeán baøi thô ñöôïc vieát caùch nay khoâng laâu, khi chuùng mình ngaém ñoâi chim cardinal sau nhaø:

"Con Troáng maøu ñoû töôi, uy nghi, nhö chaøng trai Voõ BòCon Maùi moû vaøng töôi, e aáp, nhö coâ em gaùi tuoåi xuaân thì"vaø "Ngoaøi vöôøn sau ñoâi chim trôøi, vaãn tung taêng bay löôïnTrong naøy hai con tim, ngaäp ngöøng ñeám thôøi gian troâi" ñeå roài:"Ngaøy laïi ngaøy Ta thaån thôø Nhôù ñoâi chim Nhìn khung trôøi bao laTieác nuoái tuoåi thôBuoàn, noãi buoàn daân Vieät Coøn ñoâi chim CardinalChuùng khoâng bao giôø trôû laïi,Ta vaãn coøn chôø moãi saùng mai!"(Ñoâi chim Cardinal vöôøn sau, thaùng 2/2008)aâu! Phaûi chaêng ñaây laø caâu than thaân mình, vì hoâm nay

chæ coøn moät con cardinal troáng trôû laïi ñaây thoâi!!!!Baïn beø, khuyeân anh neân ra ngoaøi ñeå vôi ñi noãi buoàn.

nhöng moãi böôùc anh ñi, moãi hình aûnh anh baét gaëp, ñeàu mang theo nieàm nhung nhôù, nhö hình aûnh hai vôï choàng

ña HIEäu 87 295

giaø ngöôøi choàng ñaåy xe laên ñöa vôï ñi aên. anh chæ mong coù vaäy maø khoâng ñöôïc! anh muoán ñöôïc nhö caëp vôï choàng treû kia vöøa rôøi convenient store treân tay xaùch hai bòch nöôùc ñaù trong buoåi tröa heø oi aû. vì anh ñoaùn hoï seõ ñi picnic ñaâu ñoù! Maø chæ naêm ngoaùi ñaây thoâi, mình coù moät buoåi picnic vôùi baø con ñoàng höông thaät vui. Em vaø maáy baø xuùm laïi cheá nhaïo khi thaáy anh xaùch choåi ñi doïn deïp. Theá maø, nay cuõng laïi laø giaác mô.

Em coù ñoù roài vuït maát nhö khoâng! nhö ngoâi sao baêng haø môùi laáp laùnh treân baàu trôøi roài bieán maát khoûi vuõ truï. Giôø ñaây, anh ñaâm nghi ngôø caû nhöõng ñieàu troâng thaáy, nhöõng vaät theå sôø moù ñöôïc vì khoâng coøn bieát thöïc hö, chöa bieát coøn maát luùc naøo. caùi ranh giôùi giöõa chaân giaû mô hoà nhö moäng mò. anh vaãn nghó ñeán caùi nguyeân uûy cuûa moät thöïc theå hieän höõu. Töø ñaâu ñeán vaø seõ ñi veà ñaâu. cuoäc ñôøi con ngöôøi phaûi chaêng nhö tinh theå nöôùc cuûa gioït nöôùc maét khi môùi chaøo ñôøi, vaø luùc töø giaõ coõi ñôøi. ñöôïc chuyeån theå töø loûng, sang theå raén, sang theå hôi, khoâng theo thöù töï naøo, hoaø hôïp cuøng vuõ truï trong moät voøng troøn quyõ ñaïo ñeå roài trôû veà ñích ñieåm taùi sinh nhö Thuyeát Luaân Hoài cuûa nhaø Phaät?!

daïo naøy cöù khoaûng boán naêm giôø saùng laø thöùc giaác, luïc ñuïc trong beáp nhö tröôùc ñaây anh vaãn thöôøng nghe tieáng em khua ñoäng luùc ban mai, vì em coù thoùi quen thöùc sôùm, coøn anh coù taät nguû tröa. anh vaãn pha ly caø pheâ söõa ñaàu ngaøy chia hai, moät nöûa theâm ñaù cho em, coøn nöûa kia anh nhaâm nhi caû ngaøy chöa heát. anh aên uoáng coù veû ít hôn nhöng cho duø moùn ngon hay dôû, anh vaãn ñeå phaàn cho em nhö mình ñaõ töøng chia seû ngoït buøi suoát boán, naêm chuïc naêm qua. Tröa thì em cuõng coù nöôùc maùt ñeå uoáng, khi beân ngoaøi noùng nöïc, oi böùc. cöù moãi laàn cuùng Thaát em veà thì ñoà chay ñaày nhoùc tuû laïnh, vì maáy chò baïn, togo taát caû ñoà cuùng coøn laïi ñeå anh vaø con mang veà aên laàn vì khoâng ai naáu nöôùng. chieàu chieàu thì caùc anh chò khaùc laïi mang naøo döa maám, naøo döa chua…ñeå anh aên daàn. anh caûm thaáy cay cay nôi khoùe maét khi nhaän nhöõng söï öu aùi, lo laéng naøy cuûa baø con, anh em ñoàng khoùa. Töø nay anh nhö con gaø troáng coâ ñôn, khoâng coøn ham khoe


Phaïm Vaên Hoøa & phu nhaân taïi tieäc taát nieân HVB/Houston

tieáng gaùy, vì khoâng coøn ai nghe. duø coù tìm ñöôïc con truøng non, cuõng ñaønh nuoát voäi moät mình vì khoâng coù ai san seû.

Thaät khoâng deø cuoäc soáng cuûa anh thay ñoåi nhanh nhö vaäy keå töø khi maát em. anh khoâng nghó tôùi, hay anh khoâng daùm nghó tôùi. anh chaáp nhaän, mong thôøi gian giuùp anh khuaây khoûa.

vieát ñeán ñaây, cuõng quaù khuya, nghe tieáng ñoäng ngoaøi phoøng cuûa thaèng uÙt. anh baûo:

- chöøng naøo con ñi nguû, nhôù nhaéc Ba nghe! - Sao vaäy Ba?- Öø, neáu con khoâng nhaéc, Ba sôï cöù ngoài vieát laùch roài

queân nguû ñoù thoâi. - Thì Ba nguû ñi, con cuõng ñi nguû ñaây, khuya roài, mai

coøn phaûi ñi laøm. anh nghe lôøi con, vaøo giöôøng coá doã giaác nguû muoän. Thu

mình döôùi chieác chaên coâ ñôn, beân tai vaêng vaúng caâu "nam Moâ a di ñaø Phaät, nam Moâ a di ñaø Phaät…" traàm boãng, phaùt ra tö ø chieác m a ù y t u ï n g kinh treân baøn thôø em nghe roõ moàn moät t rong ñe âm khuya thanh vaéng.

Gia ñình CSVSQ Phaïm Vaên Hoøa K18 taïi tang leã cuûa vôïï

ña HIEäu 87 297

SOÅ TAY ÑOÂNG YGiôùi thieäu saùch ª

Houston, ngaøy 14 thaùng 7, 2009Thöôøng Vuï Phaïm vaên Hoøa, K18

Toøa soaïn ña Hieäu vöøa nhaän ñöôïc moät

boä saùch quyù, Soå Tay ñoâng Y, cuûa taùc giaû Traàn Hoàng vónh, Master of Science in ACUPUNCTURE and ORIENTAL MEDICINE South Baylor University, nguyeân Kyõ sö Coâng Ngheä vaø cuõng laø CSVSQ/TVBQGVN khoùa 16. Saùch ñöôïc in 2 laàn:

1. Boä in taïi Myõ goàm 4 taäp bìa moûng: Lyù Thuyeát ño âng Y, döôïc Tha ûo, chaâm cöùu vaø Phuï Luïc, Khí coâng. Toång coäng daày gaàn 1200 trang. aán phí $53uSd, rieâng vôùi caùc

cSvSq/TvBqGvn chæ tính $30uSd.2. Boä in taïi vieät nam, bìa cöùng, gaùy khaâu chæ, goàm 3 taäp:

Lyù thuyeát ñoâng Y, döôïc Thaûo, chaâm cöùu vaø Phuï Luïc, daày 1000 trang. aán phí $60uSd, vôùi caùc cSvSq/TvBqGvn chæ tính $30uSd.

ñeå order hay ñeå bieát theâm chi tieát xin lieân laïc taùc giaû qua: Phone: 1(714) 892 4717 hay qua

Email: [email protected]ø soaïn xin chaân thaønh caûm ôn taùc giaû Traàn Hoàng vónh

K16 vaø xin haân haïnh giôùi thieäu cuøng baïn ñoïc. BBT/ñH


(tieáp theo trang 122: Maët Traän Thöôïng Ñöùc)daøn 3 trung ñoäi taán coâng 1062 töø chính nam. Hai beân quaàn thaûo gaàn 6 tieáng ñoàng hoà, cuoái cuøng ññ11 chieám ñöôïc ñænh 1062. nhöng chöa ñaày 10 phuùt, ñòch ñaõ töø d1 vaø d2 ñoàng loaït khai hoûa baèng ñuû loaïi vuõ khí phuû truøm 1062. May nhôø heä thoáng giao thoâng haøo cuûa ñòch ñeå laïi neân cuõng giaûm bôùt phaàn naøo toån thaát. Thöôïng lieân coäng quaân baén lieân hoài töø nhieàu vò trí, vaø sôï nhaát laø 61 ly cuûa ñòch. ngay ñôït phaùo ñaàu Th/uÙy Hueä ñaõ bò thöông! ñænh 1062 tröôùc ñoù ñaõ bò phi phaùo quaàn naùt töø raäm raïp nay chæ coøn laïi moät ñoài troïc vôùi ñaát caùt vaøng caøy xôùi tung toùe. ññ11 khoâng chòu noåi phaûi ruùt veà trieàn nuùi phía nam, Hueä keùo xuoáng ñöôïc coøn xaùc quang bò chaùy thaønh than nhö ñaõ noùi ôû phaàn treân! Toån thaát ññ11: Th/uÙy quang vaø 15 binh só hy sinh. 37 bò thöông trong ñoù coù Th/uÙy Hueä vaø Th/uÙy quaùch an (k26 ñL). Trong khi ñoù beân ññ14 cuõng coá gaéng xuyeân thuûng choát ñòch trong hoác ñaù ôû yeân ngöïa ñeå leân 1062 baét tay vôùi ññ11, nhöng moïi döï tính khoâng thaønh. Tr/uÙy veä bò thöông, Tr/uÙy Baèng, ññP/ññ11 qua thay, hai ngaøy sau cuõng bò töû thöông vì löïu ñaïn ñòch!! Eo yeân ngöïa gioáng nhö moät khuùc xöông keït ngay coå hoïng, thaät khoù nuoát voâ cuøng!!! Rieâng ññ12 cuûa Tr/uÙy Thoï (K25 ñL) vaø ññ15 cuûa ñ/uÙy Loäc (K23 ñL) ñi vôùi Th/Taù TñT ngoâ Tuøng chaâu vaãn luïc soaùt vaø laøm thaønh phaàn tröø bò ôû ñoâng Laâm. Tr/uÙy Thoï bò thöông vì coá xung phong chieám ñænh d2 ñeå baûo veä söôøn phaûi cho noã löïc chính, Tr/uÙy Khaùnh (truyeàn tin) ra thay cuõng bò töû thöông. vaøi hoâm sau, Tñ8 cuûa Th/Taù vaân vaøo thay; Tñ1nd ruùt veà Haø nha döôõng quaân vaø boå sung quaân soá. Böôùc tieán quaân cuûa Tñ1nd trong giai ñoaïn ñaàu ñeán saùt chaân ñoài 1062, baûo veä söôøn phaûi cho Tñ9nd. Sau ñoù Th/Taù Phuù “ñen” ñeán thay theá laøm Tñ phoù, Th/Taù quyù veà ñôn vò cuõ laøm Tñ Phoù Tñ7nd. PHaÀn HoaÏT ñoänG cuÛa Tñ8nd Tñ8nd töø quaûng Trò veà nghæ döôõng quaân vaø taùi trang bò ñöôïc 2 tuaàn thì coù leänh ñi haønh quaân trôû laïi, vuøng haønh quaân laø Thöôøng ñöùc. ñuùng 6 giôø saùng, taïi traïi Traàn quy Maïi, ñôn vò ñöôïc trang bò ñaày ñuû caáp soá ñaïn döôïc, quaân

ña HIEäu 87 299

trang, quaân duïng, löông thöïc... leân xe GMc ra phi tröôøng Taân Sôn nhaát. naêm chieác c130 chôû quaân ñaùp xuoáng phi tröôøng ñaø naüng ñoä 12 giôø tröa, vaø ñoaøn vaän taûi GMc chôû hoï ñeán quaän ñaïi Loäc. Trong khi binh só lo nghæ ngôi, naáu nöôùng, thì caùc só quan töø ññ tröôûng trôû leân vaøo hoïp khaån caáp veà cuoäc haønh quaân giaûi toûa quaän Thöôøng ñöùc. Sau khi moïi ngöôøi ñöùng daäy chaøo vò chuû toïa laø Töôùng Leâ quang Löôõng, caùc só quan P2, P3, P4 thuyeát trình chi tieát veà cuoäc haønh quaân. Töôùng Tö Leänh Sñnd tröïc tieáp ra leänh caùc ñôn vò: - anh em phaûi chieám caùc cao ñieåm vaø ñaùnh baät ñòch ra khoûi khu vöïc naày; muoán nhö vaäy caùc anh phaûi ñaùnh ñòch töø ñaøng sau löng, hoaëc boïc ngang hoâng ñeå caét ñöùt ñöôøng tieáp teá vaø vieän binh. oâng vöøa noùi vöøa chæ leân baûn ñoà haønh quaân vaø taám baûng ñen chæ roõ raønh maïch. ñaây laø laàn ñaàu tieân caùc só quan caáp nhoû ñöôïc nghe leänh tröïc tieáp töø vò tö leänh, moïi ngöôøi ñeàu hieåu raèng cuoäc haønh quaân naày thaät quan troïng vaø ñaày cam go. Sau thôøi gian hoïp khoaûng 45 phuùt, caùc chieán só Tñ8 tieáp tuïc leân xe chaïy tôùi ñieåm xuaát phaùt caùch laøng Haø nha ñoä 1 caây soá veà höôùng ñoâng. Luùc ñoù vaøo khoaûng 5g30 chieàu cuøng ngaøy, ññ83 cuûa ñ/uÙy Phaïm vaên Hieäu, K23ñL, ñöôïc leänh ñaùnh chieám Haø nha; ññ84 cuûa ñ/uÙy ñoàng vaên Minh, K26Tñ, ñi caùnh


phaûi chieám ngoïn ñoài nhoû ôû phía Baéc Haø nha. Hieäu cho leänh Trung ñoäi 1 cuûa Th/uÙy Tieán (töï Tieán Traâu) daãn ñaàu, cho toå khinh binh doïc theo bôø soâng di chuyeån theo ñoäi hình chaân veït yeåm trôï cho nhau tieán vaøo laøng. Trung ñoäi 2 cuûa Th/uÙy nguyeãn vaên Thaønh (con trai BS trong BvcH) ñi caùnh phaûi keïp theo tænh loä 4 tôùi daøn quaân taïi goø maû, saün saøng yeåm trôï Trung ñoäi 1. Trung ñoäi 3 cuûa Th/uÙy Leâ Maäu Söùc vaø Trung ñoäi 4 cuûa ch/uÙy Thaïch Huoân laøm thaønh phaàn tröø bò. Luùc môùi xuoáng xe, Hieäu gaëp moät Tñ thuoäc Sñ3BB vöøa töø Thöôøng ñöùc ñi ra, trong ñoù coù moät ññ tröôûng laø Tr/uÙy nguyeãn vaên nghóa, K25ñL. Hai baïn cuøng tröôøng meï gaëp nhau möøng möøng lo lo, nghóa baûo Hieäu: - nieân Tröôûng phaûi caån thaän, ñòch ñoâng laém, chuùng ñang baùm saùt tuïi toâi, chuùc “chieán thaéng”! Tröôùc khi vaøo muïc tieâu, Hieäu nghe maùy goïi:

- ña Hieäu ñaây 808 (danh hieäu cuûa Th/Taù TñT nguyeãn quan vaân), traû lôøi!

- ña Hieäu (danh hieäu truyeàn tin cuûa ñ/uùy Phaïm vaên Hieäu) toâi nghe ñích thaân. - Leänh treân baûo anh phaûi thanh toaùn muïc tieâu ngay baây giôø, anh laø “cöû nhaân binh bò” (voõ Bò 4 naêm töông ñöông baèng cöû nhaân) khoâng theå chaäm treã ñöøng laøm maát maët nghe! Khi Trung ñoäi 1 vaøo gaàn tôùi bôø laøng thì ñòch ñoàng loaït khai hoûa; caùc chieán só duø baén traû maõnh lieät. Trung ñoäi 2 vöøa baén vöøa hoâ xung phong vang reàn laøm ñòch hoaûng hoát boû chaïy. nhôø ñoù toå khinh binh cuûa Tieán nhaûy vaøo chieám ñöôïc bôø laøng, Hieäu baûo Thaønh ngöng taùc xaï ñeå Tieán daãn toaøn boä trung ñoäi vaøo muïc tieâu vaø bung roäng veà phía Taây bôø laøng. Sau 40 phuùt giao tranh, ññ83 hoaøn toaøn laøm chuû laøng Haø nha. Hieäu cho boá trí vaø laøm haàm hoá phoøng ñòch phaûn coâng. Keát quaû tòch thu vaøi suùng caù nhaân vì quaân soá ñòch côõ moät trung ñoäi, coäng quaân chæ choáng traû yeáu vì thaáy caùc chieán só duø ñaùnh giaëc haêng haùi vaø bò nhieàu maët taán coâng. ñòch töùc giaän thua traän neân duøng ñaïi baùc khoâng giaät töø caùc cao ñieåm beân kia bôø soâng baén tröïc xaï vaøo laøng Haø nha. Xaï tröôøng quan saùt cuûa ñòch thaät laø chính xaùc, moät xe GMc cuûa Sñ3BB chaïy loän chieàu, ngang qua ññ83, laäp töùc

ña HIEäu 87 301

bò baén chaùy, taøi xeá may maén chaïy khoûi voâ söï! Trong khi binh só ññ83 ñaøo haàm hoá, gaøi mìn claymore, mìn chieáu saùng, ñaët lính gaùc giaëc, Hieäu ñieàu chænh hoûa taäp caän phoøng vôùi só quan tieàn saùt, anh caän veä doïn côm cho Hieäu aên ôû caùi baøn nhoû tröôùc moät ngoâi nhaø tranh. Hieäu thaáy trôøi saùng traêng, sôï ñòch ôû ñænh cao beân kia soâng troâng thaáy, neân baûo doïn vaøo nhaø. vöøa aên ñöôïc nöûa cheùn côm thì nghe “ñuøng” moät tieáng, caùi baøn goã tröôùc nhaø bò nguyeân moät traùi SKZ 57 ly (laáy cuûa Sñ3BB) khoâng giaät. Hieäu giaät mình! neáu sôùm chöøng 5 phuùt thì nguyeân toå chæ huy cuûa ññ83 ñaõ bò tan taønh! Sau ñoù, ñòch khai hoûa töù phía, sôn phaùo tröïc xaï töø caùc ñænh nuùi beân kia soâng, hoûa tieãn 122 ly, ñaïi baùc 130 ly lieân tuïc phaùo kích vaøo laøng Haø nha. döùt tieáng phaùo thì caû Tñ ñòch ñoàng loaït taán coâng bieån ngöôøi vaøo ññ 83. nhôø coù hoá chieán ñaáu vöõng chaéc, caùc chieán só duø ñaõ baén traû maõnh lieät. Hieäu cho suùng coái 60 ly baén yeåm trôï sô khôûi, só quan tieàn saùt goïi baén caùc hoûa taäp caän phoøng. Th/uÙy Tieán vaø Thaønh ra leänh baám mìn claymore, haøng loaït ñòch ngaõ guïc, suùng ñaïi lieân M60 vaø aR15 baén tôùi taáp. Heát lôùp naày tôùi lôùp khaùc, ñòch cöù nhaøo tôùi ñònh laáy thòt ñeø ngöôøi traøn ngaäp muïc tieâu laøng Haø nha. Tieán vaø Thaønh thaät can ñaûm, 2 anh ra ngay tuyeán ngoaøi ñoác thuùc binh só choáng cöï. nhöng nhöõng loaït ñaïn voâ tình ñaõ keát lieãu ñôøi 2 ngöôøi huøng cuûa ññ83. Hieäu ñieàu ñoäng Trung ñoäi 3 cuûa Th/uÙy Leâ Maäu Söùc qua traùm loã hoång, nhöng Söùc cuõng bò thöông naëng (phaûi di taûn). chæ coøn ch/uÙy Thaïch Huoân vaø ñ/uÙy Hieäu ñoác thuùc caùc chieán só duø coá thuû. caàm cöï ñeán trôøi saùng thì ñòch ruùt lui ñeå laïi raát nhieàu vuõ khí, xaùc cheát vaø moät soá ít tuø binh. cuõng neân nhaéc laïi raèng laøng Haø nha 1 vaø 2 laø nhöõng laøng raát ngheøo naøn, coù khoaûng 20 caên nhaø (noùi laø nhaø nhöng thaät ra ñoù chæ laø nhöõng tuùp leàu tranh nhoû beù), ñòa theá troáng traûi, neân xaï tröôøng quan saùt cuûa ñòch raát toát, coäng quaân baén tröïc xaï baèng ñaïi baùc thaät chính xaùc. chính só quan vaø moät soá binh só ta ñaõ bò toån thaát vì loaïi suùng tröïc xaï naày! ÔÛ laøng Haø nha khoaûng 4 ngaøy, ññ83 ñöôïc boå sung hai só quan vaø moät soá binh só môùi (trong ñoù coù Th/uÙy Tieán, HS Haûi, vaø BI chaâu vaên Leâ hieän ñang ôû gaàn nhaø Taùc giaû) ñeå chuaån bò laøm noã


löïc chính taán chieám ñænh 1062 saép keå sau ñaây: Theo keá hoaïch, Tñ8nd ñöôïc ñieàu ñoäng leân thay theá Tñ1nd ñeå tieáp tuïc ñaùnh chieám 1062. ñ/uÙy Huøng vöøa ñi hoïc khoùa ññ tröôûng ra taêng cöôøng haønh quaân. Huøng xuaát thaân töø goác Thieáu Sinh quaân, anh raát gan daï ñaõ saùt caùnh cuøng caùc ñ/uÙy Minh, Hieäu, vaø Tr/uÙy nam töøng laäp nhieàu chieán tích ôû caùc cuoäc haønh quaân Haï Laøo, campuchia, vaø an Loäc. Th/Taù TñT nguyeãn quang vaân, K13Thuû ñöùc, cho ññ 84 cuûa Minh vaø 83 cuûa Hieäu laøm 2 muõi duøi taán coâng söôøn phaûi phía ñoâng 1062. chôø phi phaùo daäp naùt ñænh ñoài, roài trôøi vöøa chôïp saùng Th/Taù vaân daãn ññ 81 cuûa voõ Theá Huøng vaø 82, xuaát phaùt töø chaân ñeøo Thöôøng ñöùc leo leân doïc theo ñöôøng ñænh veà höôùng Baéc, muïc tieâu laø ñoài 1062. caùc chieán só Tñ8nd leo doác ñöùng (ñoä nghieâng 70 ñoä!) ñoàng loaït tieán veà muïc tieâu laø ñænh ñoài 1062. ñöùng treân 1062, ta thaáy coù 5 ñænh nhoû naèm gaàn nhau, laøm thaønh hình troøn theo theá lieân hoaøn; maët höôùng veà TL4 thì doác thaúng ñöùng, raát khoù leo. coäng quaân Thöôïng duøng giaøn thung neùm moät laàn haøng chuïc quaû löïu ñaïn xuoáng moãi khi quaân ta taán coâng vaøo maët naày; coøn caùc höôùng khaùc thì coù 4 ñænh nhoû che chôû neân 1062 quaû laø moät ñòa theá deã thuû khoù coâng! Töø TL4 muoán leo leân 1062 phaûi qua nhöõng ñænh nhoû 126, 383,...xuyeân qua nhöõng yeân ngöïa chaäp chuøng nhö soùng gôïn! Hai ññ 83 vaø 84 do Th/Taù Traàn Toaùn, K18ñL, chæ huy, ñi baêng qua khu vöïc Tñ9nd tôùi muïc tieâu c cuûa Tñ1nd, boïc voøng leân ñænh cao beân daõy Sôn Gaø ñeå töø muïc tieâu c baêng qua yeân ngöïa ñaùnh leân 1062. ññ 81 cuûa ñ/uÙy voõ Theá Huøng vaø 82 cuûa Tr/uÙy ñoã vieát Huøng lôïi duïng ñeâm toái leùn boø leân ñaùnh vaøo söôøn doác ñöùng (vì maët naày ñòch chæ phoøng thuû hôøi hôït chuùng cho laø ta khoâng theå naøo daùm vaøo höôùng naày, vì seõ laøm moài cho löïu ñaïn). Ba giôø khuya xuaát phaùt taán coâng, sau khi cho phi phaùo daäp naùt ñænh ñoài, Hieäu, Minh, vaø Huøng daãn ñaàu caùc caùnh quaân treøo leân 1062, ññ82 cuûa Tr/uÙy Huøng “oám”(theá Tr/uÙy nam veà Lñ1) laøm thaønh phaàn tröø bò. ñoaïn ñöôøng gai goác hieåm trôû. nhöõng chieán só duø duøng keá döông ñoâng kích Taây; lôïi duïng ñòch ñang ñang phaân Taùn phoøng thuû vaø bò

ña HIEäu 87 303

phi phaùo daäp lieân tuïc, Huøng, Minh, vaø Hieäu chia töøng toå 3 ngöôøi boø leân ñænh nuùi, dieät töøng choát nhoû, roài leo leân. ñaây laø nhöõng giaây phuùt ñuøa vôùi töû thaàn, maø caùi cheát ñeán vôùi hoï baát cöù luùc naøo. neáu moät traùi löïu ñaïn cuûa ñòch thaû truùng, hay bò tröôït chaân xuoáng, hoï coù theå cheát tan xaùc! Treøo leân vaùch ñaù döïng ñöùng, cao haøng traêm thöôùc, tröôùc khi tôùi mieäng haàm, hoï duøng löïu ñaïn tieâu dieät caùc choát ñòch. nhöõng ngöôøi chieán só nd gan daï, anh huøng cuûa caùc ññ 81, 83, vaø 84 naày ñaõ phaûi traùnh ñöôïc töø 5 ñeán haøng chuïc quaû löïu ñaïn do ñòch töø treân cao neùm xuoáng. Muoán soáng, muoán chieám ñöôïc ñoài 1062, hoï phaûi vöøa quan saùt, vöøa treøo, vaø vöøa traùnh neù, laøm sao ñeå nhöõng traùi löïu ñaïn ñöøng noå treân noùn saét hay noå ôû löng chöøng nuùi. Khoâng phaûi ai cuõng ñöôïc bình an leân tôùi ñænh nuùi: Moät quaû löïu ñaïn ñaõ rôi truùng nôi truù aån cuûa Th/uÙy ñoaøn Taán vaø ch/uÙy ñeán thuoäc ññ81 khieán hai anh bò thöông vong. Luùc quaû löïu ñaïn vöøa rôi tôùi, Th/uÙy Taán ñònh nhaøo laïi laáy thaân mình che cho ñoàng ñoäi, nhöng khoâng kòp nöõa! quaû löïu ñaïn ñaõ tung noå, khieán hai ngöôøi bò truùng nhieàu maûnh vaøo choã hieåm! Rieâng Tr/uÙy Thaïch vaø Th/uÙy Haø mai Tröôøng, k26ñL, thuoäc ññ 84 cuûa Minh, vì quaù haêng haùi neân cuõng bò thöông. Th/uÙy nguyeãn vaên Tieán (töø ññ84 chuyeån qua boå sung cho Tieán “Traâu” vaø Thaønh vöøa hy sinh ôû Haø nha) daãn Trung ñoäi 3 cuûa Hieäu ñi boïc phía sau ñònh leo leân muïc tieâu d. Boãng nghe bòt, bòt, bòt, ba traùi löïu ñaïn töø treân ñænh 1062 neùm xuoáng maø tòt ngoøi khoâng noå. nhöng quaû thöù tö truùng ngay Tieán, laøm thaân hình anh bò tung leân nhö quaû boùng! May nhôø aùo giaùp neân chæ bò thöông naëng vaø ñöôïc binh só keùo veà phía sau vaø di taûn! “caùi giaù” ñeå chieám ñöôïc ñoài 1062 thöïc söï laø moät caùi giaù raát cao, cao nhaát cuûa chieán traän maø caùc chieán só duø ñaõ gaëp phaûi töø tröôùc tôùi nay! (5 Tñ duø bò toån thaát naëng, thaûm nhaát laø Tñ 3 cuûa Tr/Taù ñoàng, quaân soá hao huït gaàn 50%!). ñeå bieát roõ chi tieát traän chieán, chuùng ta haõy theo moät ñôn vò caáp ññ (ññ83) laøm caùch naøo ñeå ñaùnh chieám ñoài 1062: Hieäu daãn ññ xuyeân qua Tñ9nd, tieán veà muïc tieâu c thay theá ññ11 cuûa ñ/uÙy Traàn vaên Theå. Theå baûo Hieäu: “Sñ


ñieän Bieân 304 ñoù”, phaûi caån thaän vì ñòch coù lôïi theá cao vaø haàm hoá kieân coá. Treân truïc tieán quaân coù raát nhieàu chöôùng ngaïi vaät, caây coái um tuøm, vaø ñòch ñaõ gaøi nhieàu mìn baãy. coäng quaân duøng giaøn naù phoùng moãi laàn haøng chuïc quaû löïu ñaïn xuoáng thaät nguy hieåm voâ cuøng! ñòch cuõng baén tröïc xaï baèng ñaïi baùc hoaëc sôn phaùo, vì theá caùc ññ81 (caùnh traùi), ññ84 (caùnh phaûi), cuøng ññ83 ñaõ thöû ñoät kích ñeâm nhöng khoâng keát quaû! ñòch chæ ngoài treân cao ñaïp nhöõng taûn ñaù vaø lieäng löïu ñaïn chaøy xuoáng laøm nhöõng choát ñoùng gaàn bò thöông haèng ngaøy. quaân soá caùc ññ cöù hao huït daàn. TñT nguyeãn q. vaân Thöôïng goïi maùy ñoác thuùc nhöng vì ñòa theá quaù hieåm trôû neân caùc ññ cöù daäm chaân taïi choã! ngaøy n+4 (sau 4 ngaøy thay Tñ1nd), vì khoâng theå theo ñöôøng ñænh yeân ngöïa taán coâng, neân lôïi duïng ban ngaøy ñòch khoâng chuù yù, ñ/uÙy Hieäu daãn quaân tieán theo ñöôøng thoâng thuûy giöõa 2 ñænh 1062 vaø ñoài Khoâng Teân ôû phía nam 1062 (xin xem baûn ñoà ñính keøm). Khi tieàn quaân ññ 83 tieán coøn caùch 1062 khoaûng 50 thöôùc thì ñòch nghe ñoäng nhöng khoâng phaùt giaùc laø coù nguyeân ññ. coäng quaân baén doïa (vì khoâng ngôø quaân ta daùm leo doác cao) xuoáng thung luõng vôùi thöôïng lieân, B40,...nhöng voâ hieäu nhôø caùc taûng ñaù lôùn 2 beân söôøn nuùi che chôû, vaø ñoàng thôøi caùc ññ81, ññ84 baén yeåm trôï; khieán ñòch phaûi phaân Taùn moûng ñeå phoøng thuû. Trung só I nguyeãn vaên vaân vaø 2 khinh binh ñi ñaàu ñuïng phaûi maáy quaû mìn ñònh höôùng vaø giao thoâng haøo cuûa ñòch, Hieäu nghe baùo caùo voäi boø leân coi thaáy naép haàm ñòch ôû treân 1062 nhöng ñòch chöa phaùt giaùc ñöôïc vì ñang lo choáng traû caùc ññ cuûa Huøng vaø Minh. Hieäu cho leänh caét daây mìn roài chuyeån höôùng qua beân traùi, anh cho leänh ñaøo haàm hoá kieân coá, gaøi thaät nhieàu baãy löïu ñaïn vaø mìn claymore ñeà phoøng ñòch taán coâng. vò trí ñoùng quaân cuûa ññ 83 chæ caùch 1062 khoaûng 50 thöôùc, ñòch vaø ta caøy raêng löôïc vaø göôøm nhau suoát 15 ngaøy thaät nguy hieåm voâ cuøng. Hieäu cho Thöôïng Só Thöôïng vuï vaø y taù xuoáng phía döôùi thung luõng ñeå coù theå lo tieáp teá vaø taûn thöông an toaøn hôn, coøn anh vaø 32 chieán só naèm caàm cöï ôû saùt ñoài 1062 (sau naày chieám ñöôïc ñoài thì thaáy caùc choát

ña HIEäu 87 305

ñaàu chæ caùch ñænh 20 thöôùc, vì ñòa theá ôû ñaây raát raäm raïp neân haïn cheá taàm quan saùt, thaät laø “gaàn nhau maø khoâng noùi neân lôøi!”) Giao thoâng haøo cuûa Hieäu goàm coù moät só quan tieàn saùt, moät só quan trung ñoäi tröôûng, vaø 2 HSq trong ñoù coù TSI ngoâ Boä vaø HSI Hoaøng vaên nam. ñôït I, ñòch taán coâng luùc 8.30 toái. coäng quaân aøo xuoáng taán coâng 2 maët, töø ñoài khoâng teân vaø 1062. Taát caû binh só tuyeán ñaàu caàm cöï khoâng xueå neân ruùt veà trieàn ñoài döôùi laø tuyeán cuûa Hieäu. Luùc ñoù ñòch tieán saùt vaø hoâ xung phong vang voäi, Hieäu laáy caây M16 cuûa ñeä töû vöøa baén vöøa keâu phaùo binh caän phoøng. ñòch thaáy quaân ta kieân cöôøng choáng traû vaø bò phaùo binh baén leân ñaàu neân ñaønh phaûi ruùt leân 1062. ñeâm ñoù taïm yeân, Hieäu lo cuûng coá laïi tuyeán phoøng thuû, vaø thöông binh ñöôïc baêng boù taïm chôø di taûn (thöông binh nheï thì phaûi tieáp tuïc vì quaân soá quaù hao huït!). Hoâm sau, ñòch taán coâng ngay ban ngaøy vì bieát quaân ta gaàn keà saùt beân, caàn phaûi nhoå ñi môùi mong giöõ vöõng 1062. nhôø coù haàm hoá vaø moãi vò trí chieán ñaáu ñeàu coù 1 thuøng löïu ñaïn M26 (vì caây coái raäm vaø to neân M60 vaø aR16 khoâng hieäu quaû, ñòch vaø ta ñeàu khoù taán coâng). Hôn nöõa, ññ tröôûng Phaïm vaên Hieäu cuøng ôû tuyeán ñaàu vôùi binh só neân moïi ngöôøi ñeàu haêng haùi thaø cheát chöù khoâng chòu luøi, vì vaäy ñòch thöû taán coâng 5 laàn 7 löôït, nhöng ñeàu khoâng keát quaû. ñieåm ñoùng quaân cuûa ññ83 thaät laø giaûn dò, caùc hoá caù nhaân ñeàu phaûi rieâng reõ vaø khoâng coù naép che (neáu coù naép loài leân ñòch thaáy seõ baén B40 phaù vôõ raát nguy hieåm). Löông thöïc ñöôïc naáu töø thung luõng ñem leân haàm chæ huy cuûa Hieäu, roài töø ñoù duøng giaây, keùo chuyeàn töøng haàm xung quanh tuyeán, thaät nheï nhaøng vaø im laëng ñeå ñòch khoâng nghe thaáy. aÊn uoáng, veä sinh ñeàu ôû trong haàm, ñòch coù lôïi theá treân cao, neáu nghe ñoäng chuùng seõ neùm löïu ñaïn thaät nguy hieåm voâ cuøng! Moät hoâm, Haï Só I Myõ, ñeä töû cuûa Hieäu, bò thöông ngay mieäng, löôõi bò ñöùt khoâng baêng boù ñöôïc, chæ chích thuoác caàm, maùu tanh caû moät vuøng khieán Hieäu suoát ñeâm traèn troïc khoâng taøi naøo nhaém maét ñöôïc! Hai ññ 81 cuûa Huøng vaø 84 cuûa Minh cuõng cho caùc choát baùm saùt beân söôøn traùi phaûi cuûa Hieäu. ññ 84 cuõng chaïm ñòch maïnh gaàn 1062, moät Tr/uÙy trung ñoäi tröôûng teân vuõ


ñöùc Tieàm ñaõ hy sinh vaø ñ/uÙy ñoàng vaên Minh, Tr/uÙy Haø Mai Tröôøng K26ñL... cuõng bò thöông di taûn. Suoát gaàn hai tuaàn leã, caùc chieán só cuûa 3 ññ tuyeán ñaàu ngöôøi khoâng taém röûa, chaân luoân mang giaøy traän, nguû giöõa maøn trôøi chieáu ñaát, luùc naøo cuõng ôû tö theá chieán ñaáu, tinh thaàn thaät caêng thaúng, soáng cheát nhö chæ maønh treo chuoâng, thaät chaùn naûn voâ cuøng! chöa laàn naøo nd bò laâm vaøo caûnh boù tay nhö theá naày! Thöôïng Só I Toáng Thuûy, Thöôïng vuï ññ, raát thöông thaày mình laø ññT Hieäu, nhöng khoâng coù caùch naøo chu toaøn. vì Hieäu caàn phaûi ñöùng vöõng ñeå ngaång maët xöùng ñaùng laø caáp chæ huy duø, xuaát thaân töø quaân tröôøng voõ Bò. vaøo ngaøy n+10, Th/Taù TñP Traàn Toaùn leân thaêm Hieäu ôû tuyeán ñaàu, anh thaáy hoá ññ tröôûng gaàn nhö ngang haøng vôùi binh só thì baûo: - Hieäu phaûi ôû tuyeán sau ñeå bôùt nguy hieåm, vì neáu lôõ bò thöông thì binh só seõ maát tinh thaàn. - Thöa Th/Taù, neáu toâi ruùt lui thì anh em trong tuyeán naày seõ chaïy heát, maø neáu ñi xuoáng roài leân trôû laïi chæ coù nöôùc ñem maïng naïp cho vieät coäng! Hieäu traû lôøi. Th/Taù Toaùn, K18ñL, laø ngöôøi raát toát, khieâm toán, vaø hieàn laønh. anh ñi voøng quan saùt xung quanh tuyeán phoøng thuû ññ83, roài chaéc löôõi noùi: - anh gan thaät, boä khoâng sôï cheát sao? Hieäu ñaùp: - ai maø khoâng sôï cheát, nhöng ñaõ choïn nd thì chaáp nhaän taát caû! chieàu hoâm ñoù, Tñ tröôûng Phaùo binh duø muoán baén ñaïn noå cao vaøo 1062, anh hoûi Hieäu cho vò trí toïa ñoä ñieåm ñoùng quaân. nhìn leân baûn ñoà thì vò trí naày cuõng laø ñænh 1062 neân anh hoûi Hieäu: - anh nhìn veà höôùng ñaø naüng thaáy gì khoâng? - Toâi thaáy aùnh ñeøn trong thaønh phoá. - nhö vaäy anh ñaõ naèm saùt keà 1062 roài! Toâi khoâng theå baén loaïi ñaïn naày ñöôïc, coù theå haïi ñeán ñôn vò anh. Tr/Taù ñaøo thieän Tuyeån ñi hoïc khoùa Tham Möu trôû veà laøm laïi chöùc vuï TñT/Tñ8, Th/Taù vaân laøm TñP, Th/Taù Toaùn veà laøm Lieân ñoäi tröôûng ña naêng. Tr/Taù Tuyeån, K14ñL,

ña HIEäu 87 307

laø moät só quan gioûi, nhieàu kinh nghieäm chieán truoøng, anh noåi tieáng ôû traän Taùi chieám quaûng Trò, vaø raát ñöôïc binh só thuoäc caáp quí meán; vì anh caàm quaân raát maùt tay, ñaùnh traän naøo thaéng traän ñoù, vaø ít hao quaân. vöøa veà ñôn vò, Tr/Taù Tuyeån goïi maùy leân baûo ñ/uÙy Hieäu veà hoïp, Tr/uÙy nguyeãn ñình ngoïc, ññT ña naêng taïm leân thay 2 tieáng ñoàng hoà. Tr/Taù Tuyeån baét tay vaø môøi Hieäu cuøng aên côm tröa (coù ñ/uÙy Khoan, k22ñL, ban 3, cuøng aên), vöøa aên vöøa hoûi thaêm tình hình, vaø hoûi Hieäu coù keá hoaïch gì ñeå chieám ñoài 1062? Sau khi ñuùc keát tình hình, ññ Hieäu vaø Huøng cuøng ña naêng (thay 84 vì Minh bò thöông di taûn) ñöôïc leänh ruùt xuoáng khoaûng 200 thöôùc ñeå 3 phi tuaàn a37 ñaùnh bom, vaø phaùo binh 105 ly, 155 ly, 175 ly baén lieân tuïc trong voøng töø 6 giôø ñeán 7g30 saùng khieán ñòch khoâng kòp ngoùc ñaàu vaø bò daäp naùt tan taønh. ngay laäp töùc caùc chieán só duø nhaøo leân vò trí cuõ (tröôùc khi ruùt ñaõ gaøi mìn chieáu saùng vaø baãy löïu ñaïn ñeå laøm daáu neáu ñòch vaøo thì phaùt hieän ñöôïc). neân khi döùt phi phaùo thì ñôn vò lôïi duïng vò trí cuõ vaø con ñöôøng ñoäc ñaïo thung luõng, sau khi gôõ heát mìn baãy, taát caû oà aït tieán leân vaø hoâ:

- Xung phong! coù binh só coøn cöôùp tinh thaàn ñòch baèng caùch la: - Baét vieät coäng, moùc maét chaø giaáy nhaùm!

Khi leân tôùi ñænh thaáy ñòch quyø xuoáng giô tay run raãy ñaàu haøng. Binh I chaâu vaên Leâ vaø Haûi ñöa thuoác cho huùt, nhöng hoï sôï bò “Moùc maét chaø giaáy nhaùm” neân cöù nhaém maét. Leâ noùi: - caùc anh ñöøng sôï, tuïi toâi chæ la doïa thoâi. nd luùc naøo cuõng coù tinh thaàn maõ thöôïng, khoâng bao giôø ñaùnh keû ngaõ ngöïa, xuoâi tay. Gaàn 20 tuø binh ñöôïc ñoái xöû töû teá, hoï ñöôïc huùt thuoác, aên ñoà hoäp ngon laønh, coù tuø binh bò thöông khaùt nöôùc, Haûi laáy bi ñoâng ñoå vaøo mieäng, khieán anh ta caùm ôn lia lòa:

- chuùng toâi nghe tuyeân truyeàn noùi lính duø aùc oân laém, nhöng baây giôø môùi bieát caùc anh thaät laø toát! ñ/uÙy Huøng chæ huy caùnh traùi cuõng xoâng leân 1062, tòch thu nhieàu suùng oáng ñuû loaïi vaø baét soáng 2 tuø binh. caùnh phaûi


coù ññ ña naêng cuûa Tr/uÙy ngoïc cuõng leân chieám phía Baéc ñænh 1062. Hieäu kieåm ñieåm chieán lôïi phaåm vôùi hôn 200 xaùc ñòch (ña soá do phi phaùo) cuøng nhieàu vuõ khí nhö 57 ly, 75 ly, hoûa tieãn 122 ly, B40, aK47,.... Beân ta coù moät soá bò thöông vaø töû thöông nhöng töông ñoái ít. Hieäu daãn Th/uÙy Heát vaø Th/uÙy Trung bung ra chieám ñoài Khoâng Teân, taïi ñaây coù tieàn ñoàn cuõ cuûa Phaùp ñeå laïi, raát kieán coá, laøm baèng beâ toâng coát saét. nhôø khí theá haêng say chieán thaéng vöøa roài, neân hai Trung ñoäi xung phong thaàn toác, chieám ñöôïc muïc tieâu vaø baét soáng theâm 4 tuø binh thuoäc Sñ Theùp ñieän Bieân 304, ñ/uÙy Huøng lo boá trí phoøng thuû taïi 1062.

vì tuø binh ñoâng quaù, khoâng coù giaây ñeå troùi, chæ ngoài moät choã cho lính canh gaùc. coù moät TSI vc, tröôùc kia laø tuø binh trao traû taïi soâng Thaïch Haõn, quaûng Trò naêm 1973, laàn naày laïi bò baét ôû ñaây. Trong khi Hieäu ñang hoûi cung moät tuø binh khaùc, thì haén nhaøo tôùi chuïp caây M16 (hay ak trong ñoáng chieán lôïi phaåm) gaàn ñoù, Hieäu nhanh maét nhìn thaáy voäi nhaûy tôùi ñaù vaêng khaåu suùng. BI nguyeãn vaên Thöùc, ñeä töû Hieäu thaáy vaäy hoaûng hoàn, voäi tìm giaây troùi haén laïi.

Luùc aáy coù 3 coäng quaân leùn chun ra khoûi haàm nhaøo xuoáng thung luõng boû chaïy, binh só baén theo, hoï lieäng 3 quaû löïu ñaïn khoùi cuøng moät luùc (maøu vaøng, maøu tím, vaø ñoû). Hieäu bieát ñaây laø tín hieäu baùo tin 1062 ñaõ maát, do ñoù chieàu laïi thì ñòch ñoàng loaït phaùo kích, vaø ñ/uÙy Huøng, ññT/ññ81 bò thöông nhö saép keå ôû phaàn sau. nghe chieám ñöôïc 1062, Tr/Taù ñænh, LñT/Lñ1nd voäi goïi maùy khen tröïc tieáp vôùi Hieäu: - Giôø naày toâi môùi bieát taøi cuûa ña Hieäu, anh caàn gì noùi cho bieát! - Toâi raát meät moûi, khoâng muoán gì heát, thöa ñích thaân! - Toâi thaønh thaät chuùc möøng söï chieán thaéng veû vang cuûa ñôn vò anh, vaø raát haõnh dieän veà anh (ñoàng thôøi oâng cuõng goïi maùy khen ñ/uÙy voõ Theá Huøng vaø Tr/Taù ñaøo Thieän Tuyeån). Tñ8nd tòch thu gaàn 200 khaåu suùng vaø baét soáng nhieàu tuø binh thuoäc Tr/ñ Soâng Hoàng cuûa Sñ 304 (ñieän Bieân). Sau khi thu doïn chieán tröôøng, ññ 83 cuûa Hieäu ruùt leân ñoùng

ña HIEäu 87 309

taïi ñænh 1063 ôû Taây Baéc, ññ ña naêng cuûa Tr/uÙy nguyeãn ñình ngoïc chieám giöõ ñænh phía Baéc, ññ cuûa Huøng ôû laïi phoøng thuû 1062. ñòch ñaõ laøm nhöõng haàm chöõ a raát kieân coá, cuøng nhieàu giao thoâng haøo treân ñænh 1062 naày; chính Th/Taù vaân ñaõ duøng moät caùi haàm roäng lôùn vaø raát kieân coá laøm Toc, töùc Ban chæ huy nheï Tñ. vöøa doïn deïp aên côm xong, khoaûng 2 giôø chieàu, ñòch ñoàng loaït phaùo kích nhö ñeå traû ñuõa vì baïi binh toån töôùng, moät vieân ñaïi baùc rôi ngay choã ñ/uÙy Huøng ñang ngoài, tay anh coøn caàm dóa côm nguoäi; caû thaân mình anh bò hôi maïnh baén vaêng xa, khuyûu tay bò gaõy lìa, coøn moät maûnh ñaïn xuyeân qua laøm muø con maét traùi vaø chaïm vaøo thaàn kinh naõo boä! Huøng baát tænh meâ man maõi tôùi khi veà Bv coäng Hoøa, 5 ngaøy sau hoài phuïc trí nhôù thì môùi bieát mình ñaõ ñöôïc BS Töôøng moå caáp toác thay maét taïi non nöôùc, ñaø ñaúng; vaø khi anh vöøa môùi tænh ñaõ thoi ba anh moät thoi vaø ñaïp caäu anh moät ñaïp! ñaàu oùc meâ man nhö ngöôøi say röôïu!!! Luùc ñòch phaùo kích, Hieäu vöøa rôøi haàm chæ huy ñi chöøng 30 thöôùc vaø Th/Taù vaân ñang ôû gaàn beân Huøng, vì nhanh chaân phoùng xuoáng haàm chæ huy, neân thoaùt naïn! Toái ño,uø Tr/uÙy Phöôùc ñaõ hy sinh do nguyeân traùi B-40 cuûa ñòch boø leân baén truùng! nhôø Khoâng quaân yeåm trôï höõu hieäu, caùc phaûn löïc cô a-37 ñaùnh voâ cuøng chính xaùc, bom thaû nhieàu khi caùch quaân baïn khoâng ñaày 200 thöôùc. caùc phaùo binh 105 ly cuûa Tñ Phaùo duø vaø 155 ly cuûa quaân ñoaøn I ñaõ ngaøy ñeâm baén quaáy roái ñòch, ñoàng thôøi ñöôïc caùc ññ Trinh saùt 1 cuûa ñ/uÙy voõ vaên ñöùc, K22ñL, xaâm nhaäp saâu vaøo caùc khe nuùi tìm vò trí truù quaân vaø nhöõng ñòa ñieåm ñaët phaùo cuûa ñòch. anh cung caáp nhieàu toïa ñoä chính xaùc, ñöùc ñaõ goïi phaùo binh baén ñaïn noå chuïp, tieâu dieät boä chæ huy Tr/ñ ñòch vaø nguyeân Tñ cuûa Soâng Hoàng taïi ñoâng Baéc 1062; khieán caáp chæ huy ñòch boái roái vaø caùc oå phaùo ñòch bò phi phaùo ta tieâu dieät laàn hoài. ngoaøi ra, caùc phi vuï “hoûa long” ban ñeâm mang tôùi nhöõng vuøng aùnh saùng laøm cho nhöõng ngöôøi chieán só phía döôùi vöõng tinh thaàn, ñoàng thôøi kieåm soaùt ñöôïc söï ñieàu quaân cuûa ñòch baèng nhöõng phi cô quan saùt ñeâm. Sau khi Tñ 8 duø chieám ñöôïc cao ñieåm chieán löôïc (1062), ñòch coá tung löïc löôïng huøng haäu phaûn kích ñònh laáy laïi ñænh


naày nhöng coäng quaân hoaøn toaøn thaát bai. caùc ññ ña naêng laïi trôû veà laøm thaønh phaàn tröø bò. Moät ñieåm raát khích leä vaø haõnh dieän cho caùc ñôn vò nd laø: ngaøy hoâm tröôùc khi Sñnd tôùi ñaây, ñaïi Loäc bò phaùo maïnh; ñoàng baèng quaûng ñaø vaø phi tröôøng ñaø naüng ñeàu bò phaùo kích.... daân chuùng ñaïi Loäc ñang boàng beá nhau taûn cö ra ñaø naüng; nhöng khi nhìn thaáy binh só Löõ ñoaøn 3 duø ñang ñoå quaân tôùi, ñoàng baøo möøng rôõ, hôùn hôû la to leân vôùi nhau: - nd tôùi baø con ôi! nd tôùi!! chuùng ta khoâng chaïy nöõa, quay veà, quay veà laøm aên nhö cuõ, heát sôï roài! Roài hoï quay ñaàu laàn löôït trôû laïi nhaø, caûnh buoân baùn laïi taáp naäp nhö tröôùc! Loøng tin töôûng cuûa ñoàng baøo ñoái vôùi ñoaøn quaân Muõ ñoû quaù nhieät tình nhö vaäy thaät caûm ñoäng voâ cuøng. ñaây laø nieàm haân hoan vaø haõnh dieän cuûa caùc chieán só duø. Moät tuaàn leã sau ngaøy vöôït tuyeán xuaát phaùt, caùc ñôn vò ñaõ tieâu dieät ñöôïc toaùn tieàn saùt phaùo binh vôùi vuõ khí, ñieän ñaøi, oáng doøm, vaø ñòa baøn. vaø keå töø ñoù, ñòch khoâng coøn phaùo vaøo quaûng ñaø, phi tröôøng ñaø naüng, ñaïi Loäc, vaø caùc ñaïi baûn doanh. caùc nôi naày ñöôïc yeân tænh cho tôùi khi Sñnd ñöôïc leänh ruùt veà Saøigoøn vaøo giöõa thaùng 3/1975. Trôû laïi maët traän Thöôøng ñöùc, treân ñænh 1062, tuyeán phoøng ngöï Tñ8ndø vaø caùc ñôn vò cuûa Sñ324 cSBv vaãn göôøm nhau ngaøy ñeâm. caùc tieàn ñoàn ññ83 cuûa ñ/uÙy Hieäu naèm giaèng co vôùi ñòch caû nöûa thaùng vaø tuyeán ñaàu chæ caùch ñænh 1062 khoaûng 30 thöôùc. Th/uÙy Tieán, Haï só Haûi, vaø Binh nhaát Leâ caùch ñòch coøn gaàn hôn nöõa. caùc anh keå laïi: moãi laàn huùt thuoác phaûi quaït khoùi cho loaõng ra, khui hoäp thòt cuõng phaûi caån thaän, ñi tieâu ñöïng trong hoäp thòt roài quaêng maïnh ra xa; moãi laàn nghe tieáng ñoäng laø chuùng baén ñaïi baùc 75 ly tröïc xaï hoaëc neùm löïu ñaïn xuoáng (sau naày chieám ñöôïc ñænh thì Haûi môùi giöït mình! vì haàm truù aån cuûa Haûi vaø Leâ chæ caùch giao thoâng haøo cuûa ñòch treân ñænh chæ 10 thöôùc thoâi!). caùc chieán só ññ83 naèm chòu traän, luùc naøo cuõng saün saøng öùng chieán, heã ñòch ruïc ròch boø xuoáng laø bò quaân duø baén haï ngay laäp töùc, moïi voâ tuyeán, aâm thanh gaàn nhö im laëng hoaøn toaøn, vieäc tieáp teá toaøn duøng daây keùo töøng bòch gaïo, ñoà hoäp, hoaëc ñaïn döôïc. coøn vieäc taûn thöông vaø thay ñoåi thöông binh cuõng khoù khaên vaø nguy hieåm voâ cuøng! vì ñòch

ña HIEäu 87 311

vaø ta keà saùt nhau, raát khoù phaân bieät; moät taân binh vöøa taêng cöôøng leân ññ83 nhöng ñi laàm vaøo choát ñòch! coù moät binh só khi vöøa chieám ñöôïc ñænh xong, tay coøn caàm quaû löïu ñaïn ñaõ ruùt choát an toaøn, anh queân gaøi choát vaø boû löïu ñaïn vaøo tuùi, traùi löïu naïn noå tung khieán anh vaø moät vaøi baïn ñöùng gaàn bò töû thöông! Khoaûng cuoái thaùng 8/1974, boãng trong ñaøi ñieän baùo doø tìm taàn soá ñòch baét ñöôïc tieáng noùi: “Soâng Hoàng seõ leân thay caùc anh, chuaån bò baøn giao”. aø ñaây roài, ñòch thuû coù haïng cuûa cSBv ra maët. Tröôûng Phoøng 2 voäi leân trình töôùng Tö leänh Sñnd. Töôùng Löôõng cho bieát ñoù laø danh hieäu cuûa Sñ 304. Theo traän lieät veà ñòch, chi tieát ñöôïc ghi nhaän nhö sau: Sñ 304 cSBv ñaõ ñöôïc vinh danh laø Sñ ñieän Bieân, coøn ñöôïc goïi laø Sñ theùp; Sñ naày goàm 3 Tr/ñ coù teân laø: Soâng Hoàng, Soâng Loâ, vaø Soâng Thao. Tr/ñ Soâng Hoàng xuaát saéc nhaát trong 3 Tr/ñ. Trong ñieän baùo ghi nhaän laø “Soâng Hoàng seõ leân thay caùc anh”. nhö vaäy Sñ 304 chæ coù moät Tr/ñ tham chieán thoâi. Töôùng Löôõng gaät gaät ñaàu noùi: “noù chæ cho moät Tr/ñ taêng cöôøng coù nghóa laø noù seõ chæ löïa moät muïc tieâu naøo quan troïng ñeå cho Tr/ñ naày tôùi döùt ñieåm; toaøn traän tuyeán laø ‘dieän’, coøn ‘ñieåm’ chaéc phaûi laø cao ñieåm chieán thuaät 1062”. Taïi Boä Tö Leänh qñ I, tröôûng phoøng 2 quaân ñoaøn baùo ñoäng: “coù tin 304 cSBv seõ ñoái ñaàu vôùi caùc anh ñoù! caån thaän”. Trôû veà baûn doanh Sñnd ôû non nöôùc, Töôùng Löôõng ra leänh cho Löõ ñoaøn 1 löu yù ñeán nhöõng ñieåm troïng yeáu, vaø nhaát laø cao ñieåm 1062, vôùi nhöõng chæ thò ñaëc bieät caån thaän. Hoâm sau, ñieän baùo laïi nghe ñöôïc: “Soâng Hoàng ñaõ saün saøng!” ñuùng ngay toái hoâm ñoù, chaïm suùng ñoàng loaït treân caùc traän tuyeán. nhöng taïi 1062 vaø caùc tieàn ñoàn keá caän do Tñ8nd cuûa Tr/Taù ñaøo Thieän Tuyeån laïi yeân tónh. Moät daáu hieäu gì ñaây? Tröôùc khi xaûy ra baõo taùp, trôøi thöôøng yeân tónh? quaû thaät nhö vaäy, ñuùng 1 giôø khuya, Löõ ñoaøn 1 baùo caùo: Tñ8nd ñang bò ñòch taán coâng döõ doäi. vöøa chaám döùt caùc ñôït phaùo, lính Soâng Hoàng xung phong aøo aït! nhôø ñaõ truø lieäu tröôùc, Tñ8nd ñöôïc daønh öu tieân caùc


hoûa taääp caän phoøng tieân lieäu, neân toaøn theå chieán só vaãn giöõ vöõng caùc phoøng tuyeán... Giaèng co tôùi 4 giôø chieàu, Tr/ñ Soâng Hoàng tung theâm Tñ tröø bò cuoái cuøng vaøo traän tuyeán. Baây giôø thì 3 Tñ cuûa Tr/ñ Soâng Hoàng xuùm nhau ñònh ñaùnh baät Tñ8nd ra khoûi ñieåm chieán löôïc 1062. Löõ ñoaøn ra leänh cho ruùt ra ñeå duøng phi phaùo tieâu dieät ñaùm ñòch ñoâng nhö ruoài bu vaøo cuïc ñöôøng laø ñænh 1062 naày. Sau khi taùi phoái trí vôùi söï taêng cöôøng moät ññ ña naêng, Tñ8nd trôû laïi taán kích taùi chieám ñoài chieán thuaät naày vôùi söï yeåm trôï boïc söôøn cuûa caùc ññ ña naêng. Hoûa löïc yeåm trôï cuoäc phaûn kích ñöôïc taêng cöôøng toái ña. ñoài 1062 lieân tuïc bò phi phaùo thay phieân nhau doäi xuoáng khoâng ngöøng. Saùng hoâm sau, moät phaùi ñoaøn cuûa ñaïi Loäc, quaûng ñaø xin ñöôïc vaøo baûn doanh Sñ taïi non nöôùc ñeå hoûi thaêm tin töùc veà maët traän khoác lieät naày. Hoï ñöôïc höôùng daãn vaøo hoäi tröôøng. Thaät laø caûm ñoäng, phaùi ñoaøn ñaõ gaàn nhö nín thôû theo doõi phaàn trình baøy dieãn tieán cuoäc phaûn kích. Hoï vöøa lo laéng vöøa caàu nguyeän, vaø theo doõi töøng böôùc moät cuûa Tñ8nd vaø caùc ñôn vò Löõ ñoaøn 1. cuoái cuøng moïi ngöôøi ñeàu haân hoan möøng rôõ khi nhaän ñöôïc tin chieán thaéng töø maët traän baùo veà. ñuùng 8g50, tieáng baùo caùo cuûa Löõ ñoaøn Tröôûng Lñ1nd: “Traân troïng baùo caùo Leâ Lôïi (danh hieäu truyeàn tin cuûa Töôùng Löôõng), Tñ8nd vaø caùc boä phaän ña naêng ñaõ laøm chuû tình hình taïi 1062 vaø caùc cao ñieåm keá caän vôùi keát quaû nhö sau: * 200 ñòch boû xaùc taïi traän (chuùng toâi ñang kieåm keâ). * Tòch thu raát nhieàu suùng coäng ñoàng vaø caù nhaân. * Baét soáng raát nhieàu tuø binh thuoäc Tr/ñ Soâng Hoàng. chuùng toâi seõ giaûi giao veà Boä Tö leänh Sñ.” Tieáng baùo caùo vöøa döùt, moïi ngöôøi ñeàu ñöùng leân voã tay hoan hoâ nd vang doäi caû hoäi tröôøng. Moät vò boâ laõo trong phaùi ñoaøn la to: - Möøng quaù! Öôùc gì quaân ñoäi thaønh laäp ñöôïc 4 Sñnd!!Tieáng baùo caùo cuûa Lñ1nd tieáp tuïc:

- Trình Leâ Lôïi, chuùng toâi seõ cho tröïc thaêng chôû 5 tuø binh

ña HIEäu 87 313

veà BTL/Sñ. Khoaûng 3 phuùt sau, tröïc thaêng ñaùp xuoáng baûn doanh non nöôùc. ñ/uÙy nguyeãn vaên Huyønh, Bieät ñoäi Tröôûng quaân Baùo, tôùi nhaän tuø binh. Phaùo cuûa Sñ 304 ñòch vaãn coøn hoaït ñoäng nhö ñeå traû ñuõa. Khoaûng 2 giôø sau, Lñ1nd cho bieát ñang bò phaùo kích maïnh. Moät söï truøng hôïp ngaãu nhieân, ñuùng luùc ñoù ñ/uÙy Huyønh chaïy ñeán trao cho Tr/Taù tröôûng phoøng 2 moät maûnh giaáy vaø noùi:

- Tr/Taù, ñaây laø vò trí vaø toïa ñoä phaùo cuûa ñòch.- Laøm sao maø anh bieát ñöôïc toïa ñieåm naày?- Trong 5 tuø binh môùi giaûi giao, chuùng ñeàu ôû caùc vò trí

khaùc nhau (do ban 2 löõ ñoaøn cung caáp caùc toïa ñoä cuûa tuø binh bò baét).

Toâi (ñ/uÙy Huyønh) hoûi chuùng:- Phaùo ñaët taïi ñaâu? Moät teân traû lôøi beân phaûi khoaûng 2,

3 caây soá! Teân khaùc traû lôøi beân traùi khoaûng 3 caây soá. Moät teân khaùc nöõa traû lôøi ngay phía sau löng khoaûng 2 caây soá. Theo baûn ñoà töø lôøi khai vaø ñieåm ñöùng cuûa tuø binh, toâi ñaõ veõ sang traùi, phaûi, vaø ñaèng sau; roài quy veà moät ñieåm. vaø ñaây chính laø toïa ñieåm ñoù. Tröôûng phoøng 2 khen:

- Hay! Hay laém!!Tr/Taù nghieâm, Tröôûng Phoøng 2, voäi chaïy laïi trao cho vò

Tö Leänh Sñ toïa ñoä öôùc tính vò trí phaùo ñòch. Phaùo binh duø ñöôïc leänh taäp Tr/Taùc xaï vaøo toïa ñoä ñoù, roài phi cô doäi bom napalm; quaû nhieân phaùo ñòch hoaøn toaøn im laëng.

Sau ñaây laø phaàn vaán ñaùp giöõa nhaân vieân Phoøng 2 vaø tuø binh cSBv (vaøi ngaøy sau traän ñoài 1062).

Hoûi: - chuùng toâi ñang bò caàm chaân taïi Thöôøng ñöùc baèng caùc Sñ haïng 2, 3,...Sao 304 raûnh tay khoâng vaøo thaúng phöông nam maø laïi tôùi 1062?

ñaùp: - Sö tröôûng cuûa toâi noùi Sö duø laø vuõ maõnh cuûa nguïy, oâng muoán thöû söùc (thöïc söï sö tröôûng ñaõ nhaän leänh cuûa Boä choùp Bu ñaûng tìm caùch phaù tan caùc ñôn vò Toång Tröø Bò, ñeå khi chuùng tieán vaøo Saøigoøn seõ khoâng coøn söùc khaùng cöï ñaùng keå nöõa). Hoûi: - nd ñoái xöû vôùi caùc anh ra sao? - chuùng toâi khoâng ngôø ñöôïc töû teá nhö vaäy, khaùc vôùi lôøi


caùc caùn boä chính trò noùi laø nguïy duø hung döõ vaø seõ bò moå buïng, moùc maét, caét loã tai neáu bò baét. qua traän naày caùc anh thaáy sao? ñaùp: - Sö 304 cuûa chuùng toâi chöa bao giôø trong moät ngaøy maø bò baét laøm tuø binh nhieàu nhö theá. Lôøi ñoàn khoâng sai: Sö duø quaû laø Sö maïnh. qua traän chieán Thöôøng ñöùc (ñoài 1062) chaïm traùn vôùi Sö duø, haún sö tröôûng Theùp 304 Tröông coâng Pheâ ñaõ ñoàng yù veà nhaän ñònh cuûa mình, anh ta phaûi daën doø Soâng Hoàng: “Sö duø laø Sö maïnh cuûa nguïy, phaûi caån thaän khi gaëp duø”! ñuùng nhö vaäy, moùng vuoát cuûa “Thieân Thaàn Muõ ñoû” vncH ñaõ beû gaõy Theùp cuûa Tröông coâng Pheâ maát roài!!! Sñndø baùo caùo soá tuø binh 304 cho BTL/quaân ñoaøn; maáy hoâm sau 40 tuø binh ngoài chaät cöùng treân xe GMc ñöôïc giaûi veà quaân ñoaøn. Moät ngöôøi Myõ thuoäc Toaø Laõnh Söï ñaø naüng teân laø Paul v. Tracy chaïy tôùi hoûi: - coù thaät laø tuø binh cuûa Sñ Theùp 304 khoâng? chuùng toâi khoâng theå naøo tin nhö vaäy?” - ñaáy, hoï ñang ngoài treân xe GMc, oâng ñeán ñoù tìm hieåu xem coù ñuùng laø Sñ304 khoâng? caùc oâng ñaõ nghó chuùng toâi noùi doái aø? Söï ña nghi cuûa caùc oâng laøm chuùng toâi khoâng haøi loøng!!! ngay chieàu hoâm ñoù, Paul v. Tracy trôû laïi gaëp só quan Phoøng 2 Sñnd vaø noùi: - ñuùng roài, hoï thuoäc Sñ304. ñeå chuoäc loãi hoaøi nghi, chuùng toâi xin taëng caùc ñôn vò baét ñöôïc cöù moãi tuø binh laø $10,000. Tröôûng phoøng 2 baùo caùo vôùi Tö leänh Sñ, Töôùng Löôõng noùi: - Haõy trao soá tieàn ñoù cho Tr/Taù ñaøo Thieän Tuyeån, TñT/Tñ8nd, ñeå khao thöôûng binh só ñang nghæ döôõng quaân taïi ñaïi La, ñaø naüng. vaøo leã Giaùng Sinh 1974, ñöùc Toång Giaùm Muïc Phaïm ngoïc chi tôùi baûn doanh Sñndø taïi non nöôùc. ngaøi cöû haønh thaùnh leã möõng Giaùng Sinh taïi ñaây, Linh muïc Tuyeân uÙy Sñ nd, cha vuõ ngoïc ñaùng, laøm chuû teá. Trong luùc giaûng, ñöùc Toång Giaùm Muïc taâm söï: - .... cha ñang caàu nguyeän thì coù hai binh só duø chaïy vaøo

ña HIEäu 87 315

thaáy cha, maáy anh möøng rôõ vaø noùi: Thaät may quaù! chuùng con ñònh chaïy vaøo nhaø thôø ít phuùt ñeå ñoïc kinh caàu nguyeän, khoâng ngôø laïi gaëp ñöôïc cha, xin cha chuùc phuùc laønh cho chuùng con...” cha noùi vôùi hoï: ñöôïc roài cha seõ chuùc phuùc cho, nhöng taïi sao khi khoâng laïi xin ñöôïc chuùc phuùc laønh vaäy? “chuùng con vöøa töø Hueá vaøo ñaây”... nghe xong cha möøng quaù! Bao nhieâu lo aâu, bao nhieâu phieàn naõo ñang ñeø naëng treân vai cha nay boãng nhieân tan bieán. cha thaáy nheï nhoõm haún ngöôøi. cha beøn dô tay chuùc phuùc laønh cho hai anh lính duø vaø töôûng nhö mình ñang chuùc phuùc laønh cho toaøn theå daân chuùng quaûng ñaø vaäy!” Sau ñoù, Tñ3nd do Tr/Taù TñT voõ Thanh ñoàng vaø Th/Taù TñP Tröông vaên vaân, ñöôïc leänh vaøo thay Tñ8nd (ñaùnh kieåu Xa Luaân chieán). vöøa ôû ñoài 1062 khoaûng 1 ngaøy thì Tñ3nd bò ñòch trôû laïi phaûn coâng aøo aït; chuùng ñònh taùi chieám ñoài naày baèng chieán thuaät tieàn phaùo haäu xung (chuùng ñaõ duøng sôn phaùo ñaët ôû söôøn nuùi baén tröïc xaï). chieàu hoâm ñoù, moät buoåi chieàu naéng vaøng vaø gioù loäng, khoâng coøn tieáng noå trong traän ñòa, nhöõng moûm nuùi boác leân nhöõng sôïi khoùi nhoû, noùng khoâng phaûi vì hôi oi böùc cuûa maët trôøi maø laø aâm æ cuûa hôi thuoác suùng chöa kòp tan.

- Th/Taù, ñ/uÙy ñaøng goïi... binh só truyeàn tin cuûa TñP Tröông vaên vaân noùi....

- Trình ñích thaân, töø saùng giôø yeân tónh nhöng binh só tieàn ñoàn thaáy nhieàu laù caây di ñoäng troâng raát khaû nghi.

vaân noùi:- anh cho caùc con gaøi mìn claymore vaø canh gaùc caån

thaän, saün saøng tö theá phoøng ñòch taán coâng baát ngôø.- nhaän roõ, ñích thaân.Boãng suùng noå lieân hoài ôû khu vöïc cuûa ññ ñaøng. Trong

raùng chieàu, TñP vaân vaø BcH ñöùng treân ñænh 1062 theo doõi chaâm chuù traän ñaùnh cuûa ññ34.

coái 75 ly vaø sôn phaùo 130 ly töø nhöõng cao ñoä phía Taây Baéc baén töøng nhòp 4 traùi moät vaø boä binh ñieän Bieân töø Taây, Taây Baé,... ñoàng loaït tieán vaøo.... coäng quaân duøng chieán thuaät bieån ngöôøi, chaúng ñieàu ñoäng, aån nuùp gì caû.

caùc chieán só duø ñoàng ñöùng daäy khoûi giao thoâng haøo baén traû maõnh lieät. Binh só cuûa ñaøng thi nhau duøng suùng phoùng


löïu vaø M72 töø ñoài cao 1063 baén xuoáng. Moät quaû ñaïn bay ñi khoaûng ngaén, ñaát caùt bay leân, 3 lính ñieän Bieân maát huùt trong buïi muø. cheát, sinh Baéc töû nam, 3 caäu lính nhoû boû gia ñình vaø queâ höông trong ñaàu bò nheùt ñaày nhöõng chuû thuyeát ngoaïi lai cuøng bò boïn choùp bu löøa doái vaøo giaûi phoùng ñoàng baøo ruoät thòt mieàn nam, vì daân chuùng trong nam ñang ñoùi raùch khoâng coù cheùn ñeå ñöïng côm!

cuoäc taán coâng keùo daøi trong nhieàu ñôït, vôùi chieán thuaät bieån ngöôøi, ñòch ñoàng loaït taán coâng vaøo tuyeán phoøng thuû cuûa ñ/uÙy nguïy vaên ñaøng ñang ñoùng tieàn ñoàn taïi ñænh yeân ngöïa 1063 vaø ñoài khoâng teân.

ñænh 1062 troáng traûi chaùy ngoïn löûa ñieâu taøn.... vaø trong hoang vu haáp hoái cuûa coû caây ñoù, haèng traêm lính cuûa Sñ Theùp ñieän Bieân, nhöõng boä binh Baéc quaân ñaõ vang danh moät thôøi cuøng aøo leân 1062 moät löôït, nhöõng caëp chaân ñaõ vöôït ñeøo Muï Giaø qua Tcheùpone, Lao Baûo, nhöõng baøn chaân raùch naùt chaïy nhanh hôn, mau hôn; chuùng giaønh giöït treân maûnh ñaát caèn coåi, tan hoang ñeå tìm kieám thöùc aên! Hoï tìm nhöõng bòch gaïo saáy, thòt hoäp, c Ration. cuoái ñöôøng cuûa giaûi phoùng “Myõ nguïy” laø söï tranh giaønh nhöõng hoäp thòt ñöôïc laøm taïi Myõ!!! - Bom! Bom! ñoát chaùy tuïi noù cho heát. Tr/Taù ñoàng noùi nhö theùt. - Yes sir! anh Só quan lieân laïc khoâng quaân vöøa nghe ñöôïc tieáng “Bom”, vaø anh ñaõ laäp töùc goïi 3 phi tuaàn khu truïc ñaùnh napalm xuoáng söôøn ñoài. Th/Taù vaân nghe tieáng ñaøng heùt trong maùy xin phaùo binh vaø phi cô daäp leân ñænh ñoài, vì ñòch ñaõ traøn ngaäp! Hai beân phaûi ñaùnh caän chieán baèng löôõi leâ vaø löïu ñaïn, nhöng ñòch nhieàu quaù gioáng nhö ñaøn choù saên ñang ñoùi, cöù lieàu cheát nhaøo tôùi taán coâng. ñaøng vaø anh em trong ññ ñaõ caàm cöï, xoâng xaùo, taû xung höõu ñoät, ngöôøi naøo treân mình cuõng bò nhieàu veát thöông, aùo öôùt ñaày maùu. ñaøng nguyeân laø só quan caän veä cuûa Trung Töôùng nguyeãn vieát Thanh. Sau khi phaùo döùt, ñòch traøn leân thaáy ñaøng bò thöông naëng coøn ngaát ngö vì truùng nhieàu maûnh, anh duøng hôi taøn ruùt suùng ñònh töï saùt, thì ngöôøi anh bò ñaïn ghim nhö loâng nhím. ñaøng ngoài cheát traân maø ñoâi maét haõy coøn trôïn tröøng nhö

ña HIEäu 87 317

khoâng khuaát phuïc!!! ñòch bò tieâu hao nhieàu do ñaïn phaùo ToT neân töùc giaän chóa löôõi leâ ñaâm naùt thaân theå ñ/uÙy nguïy vaên ñaøng! Thaät laø daõ man heát söùc, ngöôøi cheát roài maø chuùng cuõng khoâng boû qua! ññ 34 cuûa ñ/uÙy voõ Thieân Thö, K25ñL, leân tieáp öùng thì gaëp ñòch traøn tôùi ñaùnh tôi bôøi thaät hung hieåm voâ cuøng! Trong khi ñòch hoâ: “Haøng soáng choáng cheát”, nhöng Thö cöù haêng maùu laáy aR16 quaït vaø keâu phaùo binh baén ñaïn noå chuïp leân ñaàu ñeå cuøng cheát chung vôùi 5 phaàn ñòch 1 phaàn baïn! Moät mình Tñ3nd maø phaûi caàm cöï vôùi caû Tr/ñ cuûa Sñ 304, ñòch cho caùc ñôn vò thay phieân taán coâng gaàn moät ngaøy. caùc só quan duõng maõnh cuûa Tñ3nd nhö ñ/uÙy voõ Thieân Thö, Tr/uÙy Toâ vaên nhò, K26 ñL, goïi phaùo binh baén leân ñaàu, vaø ñaõ cuøng cheát chung vôùi haèng traêm xaùc ñòch. do aùp löïc ñòch quaù maïnh, Tñ ñaønh phaûi ruùt ra ñeå phi phaùo daäp ngaøy ñeâm. Maëc duø coäng quaân ñaõ chuaån bò caùc “loâ coát” baèng nhöõng khuùc caây kieân coá, nhöng quaân ta ruùt lui ñeå cho duï ñòch tuï vaøo ñænh 1062; roài duøng “hoûa coâng” ñoát chaùy toaøn khu aùc lieät naày baèng bom napalm vaø baèng caùc vieân ñaïn löûa baén vaøo baõi lau saäy. caùc loaïi cvT, cuøng ñaïn noå doïn baõi cho Tñ9 ndø vaøo thay (Tñ9nd vöøa ruùt ra moät ngaøy chöa kòp trang bò boå sung ñaõ ñöôïc leänh caáp toác trôû laïi tieáp öùng Tñ3nd). Tñ 9 duø cuõng duøng chieán thuaät döông ñoâng kích Taây, vaø noã löïc chính kyø naày do ñ/uÙy Töôøng, ññT/ññ93, vaø Tr/uÙy nhôn ññ 92 tieán ñaùnh töø treân cao xuoáng. Beân söôøn doác ñöùng, Tr/Taù nhoû cuøng ñ/uÙy Traàn ngoïc chæ cho baøy binh boá traän ruøm beng; khieán ñòch töôûng ta leân maët naày neân baén giaøn thung buoäc giaáy khieâu chieán: “Thaùch nguïy duø leân ñaùnh”. Töôøng bieát ñòa theá 1062 kieân coá, haàm hoá toaøn baèng nhöõng thaân caây röøng to lôùn, phi phaùo khoâng laøm gì ñöôïc. anh voäi phoùng löïu ñaïn cay vaø bình E8 ñeå buoäc ñòch chui ra khoûi hang roài xin thaû bom löûa napalm ñoát ñòch tan taønh. anh khoâng daïi xua quaân vaøo mieäng coïp, chæ duøng ñaïn cay

CSVSQ Toâ Vaên Nhò K26


vaø bom napalm; roài bao vaây chaän nguoàn nöôùc vaø tieáp teá. Khieán ñòch chòu khoâng noåi, chöa ñaùnh ñaõ tan. Ta vaø ñòch cöù giaèng co chieám qua chieám laïi moãi beân 2, 3 laàn vaø quaân soá 2 beân tieâu hao raát nhieàu! Tr/uÙy nhôn bò thöông 2 chaân vì ñaïp phaûi mìn hôi! ñænh ñoài 1062 luùc ñaàu toaøn laø röøng caây coå thuï, sau nhöõng ngaøy hai beân thay nhau laøm chuû, nay trôû thaønh ñoài troïc, xô xaùc, tan hoang! Luùc ban ñaàu, khi caùc chieán só duø vöøa tôùi muïc tieâu thì nhaøo leân duøng löïu ñaïn vaø suùng caù nhaân ñaùnh giaèng co caû tuaàn maø môùi chæ chieám ñöôïc ñieåm cao 383. Luùc ñoù caùc ñaøi kieåm thính nghe ñòch baùo caùo theá naøo khoâng bieát, maø ñaøi phaùt thanh Saøigoøn do Tr/Taù Leâ Trung Hieàn noùi laø quaân duø ñaõ chieám ñænh 1062 vaø laøm chuû tình hình Thöôøng ñöùc. vì theá Töôùng Tröôûng ñoân ñoác Sñ nd mau chieám ñænh 1062, keûo baùo chí ngoaïi quoác bieát ñöôïc thì maát theå dieän quoác Gia!Tñ9nd phaûi baèng moïi giaù quyeát xung phong nhaøo leân chieám ñænh naày; nhöng gaàn moät tuaàn leã sau, vôùi nhieàu cuoäc chieán ñaáu aùc lieät baèng phi phaùo, löôõi leâ, vaø löïu ñaïn, ñaõ tieâu dieät toaøn boä ñòch treân ñænh ñoài. caùc ñôn vò chieám ñöôïc nhöõng ñænh cao xung quanh 1062 nhöng vôùi söï traû giaù raát ñaét! Ba só quan cuûa ñ/u Troïng ñaõ hy sinh, ñ/u Töûu bò thöông, caùc ññ khaùc ñeàu bò hao hôn phaân nöûa quaân soá!! Sau khi ra Haø nha hôn moät thaùng, ññ 15 cuûa Tr/uÙy Loäc vaø Th/Taù Phuù nhaäp vuøng, bieät phaùi cho Tñ9nd. Rieâng ññ11 nghó ñöôïc 2 tuaàn thì ñöôïc leänh di chuyeån ra BcH/Lñ1nd, vaø taïi ñoù ñöôïc chinook boác vaøo muïc tieâu B taêng cöôøng cho Th/Taù Phuù ñeå thanh toaùn muïc tieâu d1 vaø d2 nhaèm giaûi toûa aùp löïc cho Tñ9 ñang ôû 1062. Th/Taù Phuù (Phuù “ñen”, K19Tñ) laø moät só quan raát can tröôøng vaø thaùo vaùt, anh laø moät trong nhöõng “con gaø” gioûi cuûa Töôùng Löôõng khi oâng coøn laøm Tñ Tröôûng Tñ2nd, Phuù söû duïng toái ña caùc phi tuaàn a-37 (maø caùc ññT raát sôï) vì ñoä chính xaùc thaáp vaø caùc phi coâng öa ñaùnh töøng chuøm cho xong roài ruùt nhanh sôï phoøng khoâng hoaëc caùc suùng ñòch ôû nhöõng cao ñoä xung quanh, nhöng Th/Taù Phuù vaãn quyeát ñònh duøng khoâng quaân toái ña. Trong luùc hoïp, ñ/u Theå ñeà nghò ñaùnh ñòch baát ngôø vaø kín ñaùo baèng caùch ñi voøng qua

ña HIEäu 87 319

thung luõng thay vì ñi theo yeân ngöïa (do kinh nghieäm laàn tröôùc taán coâng muïc tieâu B vaø c). Th/Taù Phuù theo keá hoaïch naày, leänh cho ññ11 vaø ññ15 xuyeân qua thoâng thuûy tieán saâu veà phía Baéc, roài baát thaàn quay laïi taán coâng chôùp nhoaùng vaøo d1 vaø d2. vì höôùng taán coâng ngoaøi söï tieân lieäu, ñòch chæ chuù troïng phoøng thuû höôùng veà 1062, neân chæ tôùi tröa laø ññ15 thanh toaùn xong d1 vaø ññ11 chieám xong d2 vôùi toån thaát ñöôïc xem nhö nheï, keát quaû: ññ15: Baét soáng 2 tuø binh, tòch thu 2 thöôïng lieân, vaø moät soá suùng caù nhaân. ññ11: 1 suùng coái 61 ly vaø moät soá suùng caù nhaân. Sau ñoù, ñòch ruùt chaïy vì chòu khoâng noåi phi phaùo cuûa ta ngaøy ñeâm daäp vaøo caùc ñieåm truù quaân cuûa hoï. Boä chæ huy ñòch thaáy khoù giöõ 1062, neân ra leänh ruùt lui trong ñeâm toái; roài boïc qua soâng vu Gia, ñaùnh baát ngôø vaøo boä chæ huy cuûa Tñ 2 nd ñoùng gaàn Haø nha. Tr/Taù TñT nguyeãn ñình ngoïc, K19ñL luùc ñoù ñang ñi pheùp vì oâng thaân sinh vöøa qua ñôøi, Th/Taù Traàn coâng Haïnh, K20 ñL, xöû lyù TñT, cuøng ñ/uÙy nguyeãn Hieàn Trieát, Tröôûng Ban 3, ñoùng ôû laøng Haø nha 1, coøn Th/Taù TñP nguyeãn vaên Phöông, chæ huy 2 ññ ôû beân kia soâng, phaûi taû xung höõu ñoät môùi phaù ñöôïc voøng vaây! Saùng hoâm sau, Phöông cho caùc ññ tung ngöôøi ra luïc soaùt, caùnh ch/uÙy Taï Thaùi Baûo daãn trung ñoäi tieán tôùi chieám caùi choát maø ñòch ñaõ ñaët thöôïng lieân baén vaøo Tñ2. vöøa baùo caùo chieám choát xong thì nghe tieáng “aÀm”, tieáp theo laø buïi caùt bay muø nôi choát anh vöøa chieám; ch/uÙy Baûo ñaõ hy sinh bôûi quaû ñaïn 75 ly hoaëc sôn phaùo baén tröïc xaï töø ñænh ñoài cao gaàn chaân ñeøo Thöôøng ñöùc. ñòch chieám laïi choát ñoù vaø laïi ñaët suùng ñaïi lieân baén vaøo quaân ta. Phöông phaùi Th/uÙy Taêng Thaønh Laân chæ huy trung ñoäi chieám laïi caùi choát treân ñoài nhoû ñoù; Laân goïi phaùo binh daäp naùt roài daãn quaân xung phong tieâu dieät toaøn boä ñòch treân cao ñòa naày, anh chuaån bò laïi haàm hoá caån thaän ñeà phoøng ñòch phaûn coâng. nhöng khoaûng 20 phuùt sau, ñòch laïi baén sôn phaùo “caém chæ” ngay ñoài “maùu” vaø Laân cuõng ñaõ hy sinh gioáng ch/uÙy Baûo!!! Phöông, K20ñL, laäp töùc keâu phi phaùo ñaùnh vaøo ñieåm


ñaët suùng cuûa ñòch, hai beân giaèng co nhöng khoâng ai theøm ñeán vuøng töû ñòa ñoù nöõa! vaøi hoâm sau, khi Tñ2 ñöôïc leänh chieám ñænh 126 ñeå baûo veä ñeøo Thöôøng ñöùc vaø gaëp söï khaùng cöï maïnh meõ cuûa ñòch ñang baùm truï taïi ñaây. Sau nhieàu ñôït xung phong cuûa caùc chieán só Tñ2nd, ñòch ñaønh phaûi ruùt chaïy boû laïi haèng chuïc vuõ khí ñuû loaïi, nhöng ta cuõng ñaõ hy sinh ba só quan taøi gioûi laø Tr/uÙy Thònh, Th/uÙy Traàn ñaïi Thanh, vaø Th/uÙy Leâ Haûi Baèng (Thanh vaø Baèng 2 laø baïn cuøng khoùa 26 vBñL, Baèng laø tay Taây Ban caàm xuaát saéc vaø hoïc raát gioûi giöõ chöùc SvSq ban 5 Tr/ñ)!! Sau ñoù Haïnh leân naém Tñ tröôûng thöïc thuï vaø baïn cuøng khoùa 20 Traàn Taán Hoøa veà laøm Tñ phoù. Tñ7nd do Th/Taù Tñ tröôûng nguyeãn Loâ, K18ñL, vaø Th/Taù TñP quyù, töø Tñ1 trôû veà, laøm Tñ phoù, ñöôïc leänh nöûa ñeâm caáp toác tieán ñaùnh suoái Ba Khe. caùc chieán só duø duøng chieán thuaät “döông ñoâng kích Taây” cho chuû löïc ñaùnh boïc phía sau löng khieán ñòch roái loaïn haøng nguõ, ruùt chaïy cheùm veø, ñeå laïi hôn 200 vuõ khí ñuû loaïi, phaù huûy kho taøng haäu caàn, vaø bò tieâu dieät toaøn boä Tñ. ñ/uÙy Tuù Trinh, ngöôøi huøng dieät taêng ôû quaûng Trò, ñaõ bò thöông ôû traän naày! Tröôùc ñoù nguyeãn Loâ ñaõ ñöùng treân ñænh ñoâng Laâm thuoäc daõy Sôn Gaø tuyeân boá nhaát ñònh chieán thaéng ñeå möøng Teát vaø anh ñaõ thöïc hieän lôøi noùi moät caùch quaù xuaát saéc! Tñ11nd leân 1062 thay cho Tñ9nd ruùt veà non nöôùc döôõng quaân vaø taùi trang bò. Tình hình nam ñeøo Haûi vaân ñöôïc hoaøn toaøn yeân tænh, khoâng coù moät tieáng phaùo kích naøo cuûa ñòch, vaø keùo daøi nhö vaäy cho ñeán khi Sñ duø ñöôïc leänh ruùt toaøn boä veà nam (keå

CSVSQ Traàn Ñaïi Thanh K26

CSVSQ Leâ Haûi Baèng K26

ña HIEäu 87 321

caû Löõ ñoaøn 2 ôû phía Baéc ñeøo Haûi vaân). nhö vaäy, Sñnd quaû thaät khoâng phuï loøng tin caäy cuûa ñoàng baøo qK I; vì khi Sñnd coøn ôû qK I, caû Baéc laãn nam ñeøo Haûi vaân ñeàu ñöôïc bình ñònh yeân tónh. - Xin caùm ôn ñöùc TGM Phaïm ngoïc chi ñaõ tin töôûng vaøo Sñnd qua taâm söï cuûa ngaøi.- Xin caûm ôn ñoàng baøo ñaïi Loäc ñaõ tin vaøo Sñnd khi thaáy caùc ñôn vò duø tôùi! - Xin caûm ôn vò boâ laõo trong hoäi tröôøng ñaõ la lôùn leân moät mong öôùc: “Öôùc gì...” - Xin caûm ôn ñoàng baøo quaûng ñaø qua ñaïi dieän phaùi ñoaøn vaøo hoäi tröôøng Sñ duø theo doõi cuoäc cöôøng kích taùi chieám ñænh ñoài chieán thuaät 1062!!! - Sau cuøng xin caùm ôn caùc chieán höõu nd ñaõ ñoå maùu mình, vaø ñaõ hy sinh ñeå nd ñöôïc vinh danh. Xin caùm ôn taát caû!!!

Tröông Döôõng K20

voõ Bò, thaùng 12 coù “mai” nôû, coù tieáng khoùc cuûa chia ly, coù nhöõng ñeâm phaït daõ chieán ñaàu ñôøi binh nghieäp vôùi nhieàu kyû nieäm khoù queân.

qua chuû ñeà, “ÑAÙP LÔØI SOÂNG NUÙI” BBT ña Hieäu môøi goïi quyù giaùo sö, coäng taùc vieân, cuøng ñaïi gia ñình voõ Bò chia seû nhöõng kyû nieäm vui buoàn moät thuôû quaân tröôøng, moâät thôøi ba loâ lính chieán. nhöõng kyù söï chieán tröôøng, kyù söï nhaäp tröôøng, kyû nieäm ñaø Laït daáu yeâu ñeàu laø nhöõng ñeà muïc coù theå ñoùng goùp cho ñH88.

BBT ña Hieäu traân troïng giôùi thieäu.

Giôùi thieäu chuû ñeà Ña Hieäu 88


Hoäi ñoàng Tö vaán vaø Giaùm saùt Toång hoäi cSvSq/TvBqGvn, voâ cuøng thöông tieác veà söï vónh vieãn

ra ñi cuûa nieân tröôûng ñaùng kính Buøi ñình ñaïm, K1. Toaøn theå Ban coá vaán vaø Ban Thöôøng vuï HdTv&GS thaønh kính gôûi gôûi Phaân Öu cuøng baø quaû phuï Buøi ñìng ñaïm vaø toaøn theå tang quyeán.

nguyeän caàu höông linh cuûa nieân tröôûng ñaïm sôùm veà coõi vónh haèng vaø maõi maõi yeân nghæ trong loøng ñaát meï vieät nam.

Thöông meán kính chaøo vónh bieät nieân tröôûng Buøi ñình ñaïm.

Ngaøy 30 thaùng 5 naêm 2006 TM. Hoäi ñoàng Tö vaán vaø Giaùm saùt

CSVSQ Cao Chaùnh Cöông, K15

THAØNH KÍNH PHAÂN ÖU

ñöôïc tin thaân maãu cuûa cöïu SvSq LEâ TRÖÏc K20, laø cuï Baø:

TRAÀN THÒ LUYEÁN - Phaùp Danh Nguyeân Saâm

vöøa maõn phaàn ngaøy 30 thaùng 6 naêm 2009 taïi Hueá, höôûng thoï 97 tuoåi.Ban Bieân Taäp ña Hieäu thaønh kính chia buoàn cuøng cSvSq Leâ Tröïc vaø tang quyeán.nguyeän caàu höông linh cuï Baø sôùm vaõng sanh nôi mieàn cöïc laïc.

Ban Bieân Taäp Ña Hieäu


ña HIEäu 87 323

Hoäi ñoàng Tö vaán vaø Giaùm saùt Toång Hoäi cSvSq/TvBqGvn

Thaønh kính Phaân Öu vaø chaøo vónh Bieät quyù coá cSvSq/TvBqGvn sau ñaây, ñaõ ruû caùnh ra ñi xa lìa gia ñình vaø taäp theå voõ Bò trong thôøi gian keå töø ñaàu naêm Kyû Söûu ñeán ngaøy 30-5-2009. nguyeãn ñình Tröông John, K4, 02/03/09 californiaBuøi ñöùc Thieäu K11, 14/03/09 california nguyeãn quang Sang K12, 16/03/09 n. carolina ñinh coâng Hieáu K8, 04/04/09 californiaLeâ ngoïc aån K20, 09/04/09 Tenessee nguyeãn vaên Beù K18, 18/04/09 PennsylvaniaHuyønh Trung chaân K22, 20/04/09 new YorkTraàn Xuaân Baøng K19, 23/04/09 california Leâ Khöông K21, 01/05/09 Texasdöông Taán Sôû K9, 19/05/09 california Buøi ñình ñaïm K1, 30/05/09 california

vaø quí coá cSvSq khaùc chöa bieát danh taùnh.... nguyeän caàu höông linh cuûa quyù cSvSq/TvBqGvn quaù coá sôùm veà coõi vónh phuùc vaø maõi maõi yeân giaác ngaøn thu trong loøng ñaát meï vieät nam.

Ngaøy 31 thaùng 5 naêm 2009TM. Hoäi Ñoàng Tö Vaán vaø Giaùm saùt

Toång Hoäi CSVSQ/TVBQGVNCSVSQ Cao Chaùnh Cöông, K15

PHAÂN ÖU & CHAØO VÓNH BIEÄT


chuùng toâi voâ cuøng thöông tieác baùo tin:cöïu ñaïi Taù NGUYEÃN ÑÌNH BAÛNG

K5/TvBqGvnsinh ngaøy 05/10/1928 ñaõ thaát loäc luùc 4g45 ngaøy 22/07/2009 taïi Las vegas, höôûng thoï 81 tuoåi. Tang leã seõ ñöôïc cöû haønh luùc 11giôø saùng ngaøy 22/08/2009 taïi chuøa Tam Baûo:

16933 E.21st Street, Tulsa, OK 74234ñaïi dieän gia ñình: nGuYEÃn Ban, thöù nam.

ñieän thoaïi lieân laïc: (405) 924 3288CAÙO PHOÙ NAØY THAY THEÁ THIEÄP TANG

Tang gia caån baùo

CAÙO PHOÙ


ñöôïc tin buoàn cuï baø quaû phuï:

CAO QUOÁC THUAÄN, NHUÛ DANH LÖÔNG THÒ TUÙthaân maãu cöïu svsq cao quoác quôùi, K18/TvBqGvn,

ñaõ taï theá ngaøy18/4/2009 taïi quebec, canada, höôûng thoï 97 tuoåi.

Gia ñình khoùa 18/TvBqGvn thaønh kính chia buoàn cuøng anh chò qöôùi vaø tang quyeán.

nguyeän caàu höông linh cuï baø sôùm tieâu dieâu mieàn cöïc laïc.

Tm. Ban ñaïi dieän K18/TVBQGVNCöïu SVSQ Laõ Quí Trang, Ñaïi Dieän khoùa

ña HIEäu 87 325

ñöôïc tin buoàn: Hieàn Theâ cuûa cSvSq PHaÏM vaÊn Hoøa K18/TvBqGvn laø chò:

HUYØNH THÒ THAÛNH - Phaùp Danh DIEÄU TOAØN

ñaõ meänh chung ngaøy 16 thaùng 6 naêm 2009, nhaèm ngaøy 24 thaùng 5 naêm Kyû Söûu taïi Houston, TX, höôûng thoï 67 Tuoåi

Toaøn theå Khoùa 18/TvBqGvn thaønh thaät chia buoàn cuøng Baïn Hoøa vaø TanG quYEán

nguyeän caàu Höông Linh chò Hoøa sôùm Tieâu dieâu Mieàn Cöïc Laïc.

TM Ban Ñaïi Dieän Khoùa 18/ TVBQGVNCSVSQ Laõ Quí Trang, ÑD Khoùa

CHIA BUOÀN


ñÖÔÏc TIn BuoÀn:

CUÏ BAØ ANNA LEÂ THI PHUÙC

Thaân maãu cuûa cöïu SvSq Leâ Troïng ñöùc, K18/TvBqGvn, ñaõ taï theá taïi nam california, uSa, höôûng thoï 92 tuoåi.

Gia ñình khoùa 18/TvBqGvn thaønh kính chia buoàn cuøng anh chò ñöùc vaø tang quyeán.

nguyeän caàu linh hoàn cuï baø sôùm veà nöôùcthieân ñaøng

TM.Ban Ñaïi Dieän K18/ TVBQGVNCöïu SVSQ Laõ Quí Trang, Ñaïi Dieän KHOÙA



CHIA BUOÀN

ñöôïc tin baøo ñeä cuûa hai baïn nguyeãn Xuaân Phuùc, nguyeãn Phuù Thoï vaø coâ Kim cuùc laø:

NGUYEÃN XUAÂN QUYÙ

vöøa taï theá taïi Paris, höôûng thoï 63 tuoåi.Xin thaønh thaät chia buoàn cuøng tang quyeán vaø caàu

nguyeän cho höông linh chuù quyù sôùm phieâu dieâu mieàn cöïc laïc.

Traàn Ngoïc Toaøn, Ñaïi Dieän Gia Ñình Khoùa 16 Tröôøng Voõ Bò Quoác Gia Vieät Nam

ñöôïc tin thaân maãu cuûa cSvSq Höùa Trí Thaønh F29 laø cuï baø:

HÖÙA TAÂY DÖÔNG, nhuõ danh NGOÂ THÒ NGAØ

ñaõ thaát loäc taïi Saøigoøn, ngaøy 1 thaùng 3 naêm 2009, höôûng thoï 89 tuoåi.

Toaøn theå khoùa 29 Hoaøng Leâ cöôøng xin thaønh kính chia buoàn cuøng cSvSq Höùa Trí Thaønh vaø tang quyeán.

nguyeän caàu anh linh cuï baø sôùm thanh thoaùt nôi coõi vónh haèng.

BÑD/K29Ñoã Troïng Kieân K29

ña HIEäu 87 327


CHIA BUOÀN

ñöôïc tin:

Cöïu SVSQ NGUYEÃN VAÊN SÖÏ Khoùa 11,vöøa töø traàn taïi Sydney ngaøy 18/07/2009, höôûng thoï 89 tuoåi.

Hoäi cöïu SvSq Tröôøng vBqG taïi uÙc chaâu xin chia buoàn cuøng tang quyeán. nguyeän caàu linh hoàn ngöôøi quaù coá ñöôïc yeân vui nôi coõi nieát Baøn.

Hoäi CSVSQ/TVBQGVN UÙc Chaâu

ñöôïc tin Thaân phuï cuûa cöïu SvSq Tröông ñaêng Só K21 laø cuï:

TRÖÔNG ÑAÊNG TUAÁN,töø traàn taïi Sydney ngaøy 19/06/2009, höôûng thoï 93 tuoåi. Hoäi cöïu SvSq/TvBqG taïi uÙc chaâu xin chia buoàn cuøng cSvSq Tröông ñaêng Só vaø quyù tang quyeán. nguyeän caàu linh hoàn ngöôøi quaù coá ñöôïc yeân vui nôi coõi nieát Baøn. Hoäi CSVSQ/TVBQGVN UÙc Chaâu



ñöôïc tin thaân maãu cuûa cöïu SvSq Leâ Höõu Long K25 laø cuï baø:

NGUYEÃN THÒ OÅM maát taïi vieät nam ngaøy 18/05/2009, höôûng thoï 83 tuoåi. Hoäi cSvSq/TvBqGvn taïi uÙc xin thaønh kính chia buoàn cuøng cöïu SvSq Leâ Höõu Long vaø gia ñình. nguyeän caàu linh hoàn cuï ñöôïc yeân vui nôi coõi nieát Baøn.

Hoäi Cöïu SVSQ/VB UÙc Chaâu


voâ cuøng thöông tieác vaø ñau buoàn khi hay tin: Baïn hieàn TRAÀN VAÊN TRÖÔNG

CSVSQ Khoùa 20/TVBQGVNvöøa töø traàn luùc 5:45 chieàu ngaøy 23 thaùng 8 naêm 2009 taïi orange county, mieàn nam california, höôûng thoï 70 tuoåi. Toaøn theå gia ñình cSvSq/K20/TvBqGvn xin chaân thaønh chia seû noãi maát maùt voâ cuøng to lôùn naøy vôùi chò Tröông, caùc chaùu vaø tang quyeán. nguyeän caàu Höông Linh Baïn Hieàn TRaÀn vaÊn TRÖÔnG sôùm ñöôïc tieâu dieâu nôi Mieàn cöïc Laïc.

TM Gia Ñình CSVSQ/K20/TVBQGVNLeâ Taán Taøi K20

ña HIEäu 87 329

(Töôûng nieäm quí coá CSVSQ/TVBQGVN naèm xuoáng

sau hôn 1 naêm töø Ñaïi Hoäi 16)

Hoäi ñoàng Tö vaán vaø Giaùm Saùt Toång Hoäi cSvSq/TvBqGvn thaønh kính daâng lôøi caàu nguyeän vaø

töôûng nieäm quí cSvSq sau ñaây ñaõ vónh vieãn ra ñi sau ngaøy ñaïi Hoäi 16 toå chöùc taïi San Jose thaùng 7/2008. Traàn vaên Thieät K13 04/7/2008 Kansas Lyù Baù Phaåm K2 31/7/2008, Michigan Traàn cao Khieâu K7 18/8/2008, canada Hoà vaên quang K10 13/8/2008, california nguyeãn Buøi Thöùc K1 25/8/2008, california ñinh Sôn Trung K19 28/8/2008, vieät nam nguyeãn vaên Ba K18 21/9/2008, India Traàn Thanh Lieâm K11 1/10/2008, california chaâu vaên Tuùc K18 12/10/2008, vieät nam nguyeãn Thaønh chuaån K6 21/10/2008, Phaùp Hoaøng Thoï nhu K10 25/10/2008, california ñoã Huøng Long K30 25/10/2008, vieät nam Traàn ñöùc Tieân K12 28/10/2008, oregon ñoã ngoïc Tuøng K4 8/11/2008, california Phan vaên Hieäp K17 10/11/2008, california nguyeãn vaên Xieâm K23 10/11/2008, vieät nam Trieäu vieät Hoàng K12 2/11/2008, vieät nam Phaïm vaên Khoâi K15 26/11/2008, vieät nam Hoà vaên Phaøng K5 27/11/2008, california dö Thaønh nhöït K10 4/12/2008. california nguyeãn vaên Xin K29 12/12/2008, vieät namLöông Thaønh Laäp K19 12/12/2008, ñöùc quoác Traàn Taán Hoøa K20 17/12/2008, california Löu vónh Trieàu K12 22/12/2008, california

PHAÂN ÖU & CHAØO VÓNH BIEÄT


nguyeãn Höõu an K10 2/1/2009, california ñinh vaên Toân K15 15/1/2009, uÙc nguyeãn ñöùc nhuaän K19 06/03/2009, vieät nam döông vaên ThuïyK3 22/05/2009, canadanguyeãn ñình Tröông Jhon K4 02/03/2009 californiaBuøi ñöùc Thieäu K11 14/03/2009 california nguyeãn quang Sang K12 16/03/2009 n. carolina ñinh coâng Hieáu K8 04/04/2009 californiaLeâ ngoïc aån K20 09/04/2009 Tenessee nguyeãn vaên Beù K18 18/04/2009 PennsylvaniaHuyønh Trung chaân K22 20/04/2009 new YorkTraàn Xuaân Baøng K19 23/04/2009 california Leâ Khöông K21 01/05/2009 Texas döông Taán Sôû K9 19/05/2009 california Buøi ñình ñaïm K1 30/5/2009, californiaTraàn Thanh chieâu K5 13/06/2009 Washington nguyeãn Theá Truyeàn K28 21/06/2009 vieät namdöông ñöùc Sô K17 28/06/2009 california Phaïm Hy dung K6 01/07/2009 Michigan nguyeãn ñình Baûng K5 22/07/2007 nevada vuõ quang Khaùnh K10 15/8/2009, Texas vaø quí coá cSvSq khaùc chöa bieát ñeán.... nguyeän caàu höông linh cuûa quí coá cSvSq yeân giaác ngaøn thu trong loøng ñaát Meï vieät nam. coù linh thieâng xin quí lieät vò haõy trôû veà ñaãn daét Toång hoäi cSvSq/TvBqGvn luoân ñoaøn keát vaø thöông meán laãn nhau, ñeå nuoâi döôõng truyeàn thoàng TvBqGvn vaø baûo veâ lyù töôûng daân toäc vieät nam.

Ngaøy 19 thaùng 8 naêm 2009TM. Hoäi Ñoàng Tö Vaán vaø Giaùm saùt

Toång Hoäi CSVSQ/TVBQGVNCSVSQ Cao Chaùnh Cöông, K15

Hoï vaø teân Khoùa Soá tieàn Hoï vaø teân Khoùa Soá tieàn

danh Saùch uÛng Hoä ña Hieäu 87 ñôït 1

Tueä nguyeãn 10 20ñaëng nhö Thaïch 26 30chaâu vaên nam 21 30Traàn q. Minh 14 20Traàn quang Minh 28 30nguyeãn Höõu Phuïng 5 30Huyønh quang Truy 31 30Toâ vaên Kieåm 3 30Tan Le TH 50nguyeãn Minh Kính 21 50nguyeãn Höõu Taïo 28 30Leâ Hoaøng chaâu 14 30dieäp quoác vinh 27 30nguyeãn Thieân nghò 4 40Böûu Thaùi nguyeân 20 30Trònh ngoïc dieäp 17 30Buøi Minh ñöùc 24 50Phan vaên Baøng 18 50nguyeãn ñình Thoâng 8 30nguyeãn Höõu Lôïi 14 40ñaëng ngoïc Minh 13 30Hoà Thanh Sôn 28 50Baø nguyeãn vaên Thình 6 50Tröông vaên Minh 22 50Leâ quang Hoan 16 50nguyeãn vaên ñaïc 24 30ñinh vaên Thuaän 19 50nguyeãn Haûi 20 50nguyeãn Taán Long 27 30nguyeãn Baûo cöôøng 13 20Tröông vaên chöông 2 50Trònh döông quang 16 40nguyeãn vaên ñaèng 24 30Lan P. Leâ 16 20Leâ ngoïc Raêng 20 30Leâ vaên Giaøu 12 30nguyeãn quoác ñoáng 13 30nguyeãn Khoa Huaân 24 50ñaëng vaên Luaän 29 50Phaïm Theá Phieät 10 50vuõ Theá Thuû 26 30

nguyeãn vaên ngoïc 26 30Toân Thaát ñöôøng 18 50ngoâ Taùi Hieäp 27 50nguyeãn vaên ngöõ 10 30Traàn Gia Taêng 25 50Buøi vaên Mieàu 18 30Traàn vaên coøn 7 30Phaïm vaên Trung 18 50nguyeãn coâng Hieäp 15 30Phan vaên Traân 6 50Löông vaên Hôïi 8 30Toân Thaát di 8 20Phaïm ñình Thöøa 19 50Phan vaên Traân 27 50Maïch vaên Tröôøng 12 30ñaëng an Hoaø 10 50ñinh nhö Khaû 25 30vuõ vaên ñinh 18 30nguyeãn Keá Thi 20 30Phaïm vaên Saét 16 50Kang Tum Sôn 19 30Buøi Só 12 50Luïc Só ñöùc 16 40Huyønh Thanh Taâm 6 30nguyeãn ñöùc Thu 16 100nguyeãn ngoïc aån 10 30Mai Sen 23 30Leâ vaên Thoâng 18 50ngoâ Höõu aâu 12 30ñaëng vaên anh 23 80nguyeãn Huy Huøng 1 30Traàn vaên Trang 19 40Traàn vaên Hoå 27 40.27cao Xuaân Leâ 14 30Phan vaên Baéc 28 30Leâ nhoàng vHv 30Lu quang 7 50Traàn Kieân 8 30nguyeãn ngoïc oaùnh 30 30voõ vaên Xuyeân 25 50Phaïm quang Haäu 21 30

nguyeãn vaên queá 11 20Phaïm ñöùc Tuù 19 50Mrs Leâ Höõu ñoâng 17 20Hoà vaên Haïc 19 30nguyeãn caûnh nguyeân 20 30voõ Phi Hoå 17 50vong Phat Saùng 11 50nguyeãn quoác quyønh 4 50Thaùi Tröông 19 100nguyeãn vaên vöôïng 9 30nguyeãn Huøng ñôûm 24 50Laâm vaïn nieân 19 30nghóa Hoaøng 26 100vuõ ñình ñaïm 20 20Baø nguyeãn Höõu Thö 6 20Hoaøng vaên nguyeân 17 30Phaïm vaên dung 16 30nguyeãn Phöôùc aÙi ñænh 26 50Leâ Sinh 9 100Traàn Kyø 12 50Leâ Troïng Laäp vHv 30nguyeãn Xuaân Phaùn 19 30voõ nhaãn 20 100Löông Lang 22 50Toâ vaên Sôn 26 50Buøi Kim Kha 8 30Hong dinh Phaïm 24 30nguyeãn Thoâng 17 30Huyønh vaên Giai 18 30nguyeãn vaên nho 1 25nguyeãn vaên Hoaø 27 30Traàn vaên Tröõ 19 30vinh v. quach 19 50nguyeãn Höõu cang 17 100nguyeãn anh Toân 25 25Traàn vaên Thöôûng 17 50Hoà Huyønh anh 19 30chieâm Thanh Hoaøng 21 30voõ Höõu danh 25 50Lai v. Loäc 11 50Traàn ñình nga 18 50nguyeãn vaên Hoaø 11 10Thoi X Hoang 18 30nguyeãn Phöôùc Huøng 23 30Hoa v. dang 13 30

Leâ Hoaøng chaâu 14 30Traàm Kim Hoå 16 20cao quoác quôùi 18 50Tröông Troïng nhaät 19 30Kyù quoác Gia 19 30Leâ ngoïc dieäp 12 30nguyeãn Toáng Tieán 20 30La vaên ngoïc 10P 30Leâ Thaéng 21 50ñoã Kim Baûng TH 15nguyeãn v. nghò 28 120Phan an 22 30Hoaøng Thi Sam TH 40Sara Huong nguyen TH 30My Thanh Tran 13 40Leâ Höõu Tuaán 25 50nguyeãn Theá anh 24 100vöông Gia Khaùnh 16 30Leâ vaên Ket 24 50nguyeãn vaên ñöôïc 24 40Baø voõ vaøng 17 50nguyeãn Khoa Loäc 18 50ñaëng Phaïm Khaûo 8 20Phaïm quoác duy 16 100nguyeãn vaên Khang 10P 30nguyen Huu Bieu 10 30Traàn Troïng ngoïc 10 50ñaëng Phöôùc Khaûo 8 20nguyeãn Kieät vHv 50nguyeãn Hoan 19 50ñinh ngoïc nguyeân 19 40quaùch vónh Tröôøng 20 30nguyeãn Haøm 25 30ngoâ ñöùc Ty 18 50Tröông ñình Tröôøng 8 50chaâu vaên Hai 26 30Kiem Gia Pham 5 50Tre van Bui 23 20Traàn vuõ Truï 24& nguyeãn Phaùt Hieån 28 157.62cao vaên chôn 25 30ñaëng Höõu Loäc 19 50Baø qP ng. B. Töôùc vHv 20Kang Tum Sôn 19 30Huong Phan 19 20

ñinh vaên Maêng 17 30nguyeãn vaên Phöông 19 30nguyeãn Hoaøng anh 25 30Traàn vaên Heân 19 30nguyeãn vaên Boàng 13 30nguyeãn vaên nghóa 28 50Tröông Taán Thieän 23 & 17 ngöôøi khaùc 633.42Traàn vaên ñính 16 30Ly duy Pham 23 50Phan vaên Tieàn 24& nguyeãn vieát Thuaän 11 240.9& Traàn Kim Tieáng 24&Traàn Tuaán ngoïc 28 ñaëng coâng ñoaøn 29 95.44Baø qP Buøi ñình ñaïm 1 100Leâ Thi 29 30Huyønh Taán Phaùt TH 20nguyeãn vaên chính 25 20Haø Trinh Tieát 29 20Phaïm vaên Haûi 6 50Tröông Khöông 19 30Baø qP ng. X. Thònh 3 50Tröông Höõu chí 25 30ñoaøn Troïng Tín 8 30nguyeãn vaên Phuù 3P 20ñinh vaên Meã 16 50Tröông ñình vaên 12 20Hoaøng ñình ngoaïn 17 30Buoi van Truong 10 30voõ Höõu Lôïi 28 50Traàn nhö Taêng 16 50vuõ coâng quoác 14 30Leâ vaên Tieán 28 30Phaïm Kim Khoâi 19 20ñaëng vaên Keá 26 30nguyeãn dieäp P. Sinh 16 50Thanh Baïch Traàn 17 20cao quang Khoâi 16 50nguyeãn Hoaøi caùt 17 20Tröông Thuaän Hieáu 16 30nguyeãn nghieäp Kieán 10 30nghe Huu cung 17 30Traàn Gia Toaøn 20 30Traàn ngoïc Bích 12 30

Trònh ñöùc Phöông 19 20Leâ Thanh Phong 20 30Hoaøng Xuaân ñaïm 20 30Phuc ngoâ 18 30nguyeãn Tieán Maõo 17 30nguyeãn Loâ 18 50Leâ chí Thieän 14 30Buøi vaên Hoaøng 26 30Baø qP cao M. Thaéng 3 30Leâ Thaønh 26 20Traàn quoác Toaûn 25 30Phan ngoïc ñeà 25 30Tröông vaên Phoå 22 30Phaïm Taán nghieäp 20 20nguyeãn Höõu Lyù 11P 30nguyeãn ngoïc Toaøn 16 50Hoà ñaéc Tuøng 20 50Traàn Trí quoác 27 50Leâ Baù ñoä 10 50nguyeãn duy 17 100Phaïm vaên nhueä 13 30nguyeãn Thaønh danh 19 50nguyeãn vaên Leã 27 27ñoã Maïnh Tröôøng 23 30nguyeãn Xuaân Thi 19 30nguyeãn Thanh ñôùi 14 25Hoaøng a Sam 9 50Tong Thanh nguyen 17 30nguyeãn chí 19 30Hanh d. nguyen 19 100Huyønh ñaït Kính 10 30Traàn Sieâu vieät 31 50nguyeãn Haïnh Phuùc 18 50nguyeãn vieät Hoà 19 20ñoã Huy Hueä 13 30Thai Ta 25 30nguyeãn Minh Thu 28 30Hoaøng ñình Hieäp 20 50nguyeãn Taán Huøng 22 50Mrs. Löông ngoïc Minh 16 50ñinh Xuaân Laõm 17 50Traàn Trung Tín 31 50

TOÅNG COÏNG ÑÔÏT 1: 10,848.65USD

Boäi ngoïc TH 10Thuøy Khanh TH 30Hoà ngoïc Hieäp 25 30Sôn duyeân Traàn 23 20Mr. Phu Ho 13 60Huong Tran TH 30Mai Xuaân Huøng 11 20Traàn vaên Bi 12 30Tröông ñình quí 15 20Toâ vaên caáp 19 30nguyeãn Troïng Maïc 15 100nguyeãn Thaønh Sôn 19 30nguyeãn Hoà Sô 24 100Laïi ñình ñaùn 18 30ñoã ñaêng 19 30Taêng vaên ngaøn 11 20cao vaên Kieâm 15 30Huyønh Kim chung 22 50Traàn ñình Thoï 6 50Leâ vaên Taâm 11P 30Phan vaên YÙ 29 50Hoa Haûi Thoï 11 30nguyeãn vaên Höông 24 50Tröông vaên Hôn 27 30Phaïm vaên Haûi 22 50ñaëng ñình Lieâu 19 50chaâu Laân 27 30Tröông ñình quí 15 20cao Höõu duyeân 8 30Leâ Kim 5 30nguyeãn vaên Khoa 20 30Traàn du Hæ 29 30Hoaøng vaên Toaøn 27 30Phaïm Taán Loäc 29 30Luong Pham 20 30Löông Thanh ñaêng 28 100nguyeãn vaên Tong 23 40Phaïm vaên nghóa 16 60nguyeãn Thaønh Phuùc 19 50Tröông vaên Thaønh 6 20nguyeãn ñoân Tueä 10 20Laâm Thuaän an 19 30

Ms. ñinh ngoïc Minh 10 60Phaïm Kim ñan 16 30nguyeãn Höõu Taïo 28 30Moc d nguyen 26 20nguyeãn ngoïc quang 21 30viet Toan duong 23 60Leâ vaên a 29 25ThaùI Höõu dö 16 30Leâ quí ñoû 5 50ñaëng quang Phöôùc 21 50vaên quyù Maïnh 25 50coá ñT Phaïm Hy dung 6 100vuõ ngoâ cöông vHv 100Leâ Khoa Toaøn 23 30Hoà Taán ñaït 21 30Leâ vuõ Thieát 16 30Hoaøng Baù Kieät 24 50Tröông Thanh Söông 19 20nguyeãn n.nam cöôøng 19 50nguyeãn Long chaâu 22 70nguyeãn vieát aáu 24 70nguyeãn Höõu Xöông 26 40nguyeãn Baïch chaâu 30 35Laâm vaên Rôùt 19 42nguyeãn nhaät chaâu 16 42dung (Phaùp) TH 42ñaëng vaên Khanh 25 70nguyeãn anh duõng 25 100Phaïm ngoïc Traán 23 30Hoà coâng Loäc 29 30ñaëng quoác Truï 20 40nguyeãn anh Tuaán 28 100Leâ Baù Trò 12 50Hoà Saéc 21 30Phaïm chaâu 19 50Traàn ngoïc ñoaù 23 30voõ ñöùc Trí 28 30nguyeãn anh caûnh 13 20ñaøo Kim Minh 20 30nhan nguyen 28 30vuõ ñình Laâm 23 50Phi Than 27 30

danH SaÙcH uÛnG Hoä ña HIEäu 87 ñÔÏT 2

Hoï vaø teân Khoùa Soá tieàn Hoï vaø teân Khoùa Soá tieàn

Thu: 1/ uÛng hoä töø cSvSq vaø thaân höõu: $8,721.00 2/ nhaän töø cöïu Trò Söï nX. Thaéng K25: $5,670.08Chi: 1/ Leä phí + tax: $274.00 2/ vaên phoøng phaåm: $179.42 3/ chi phí phaùt haønh: $364.24 4/ cöôùc phí böu ñieän: $5,516.77 5/ chi phí nhaø in: $5,670.08 Toång thu Ña Hieäu 86: $14,391.08 Toång chi Ña Hieäu 86: $12,004.51 Toàn quyõ: $2,386.57

Hayward, 04/09/2009 CSVSQ Tröông Thaønh Minh K28 Tröôûng Ban Trò Söï Ña Hieäu

Hoà Thanh Taâm vHv 50Phaïm vaên Phöôùc 14 30döông Thanh Sôn 6 20Phaïm ngoïc Khieâm 14 50Hoàng ngoïc Hinh 16 50nguyeãn T. H. nga TH 30Haûi nguyeãn 16 30Hoaøng vaên Thöùc 28 50ngoâ vaên Giaøu 19 50Huyønh Höõu chí 29 50Traàn ñoàng Höng 20 50voõ vaên Sung 17 50

voõ duy Lieät 21 30nguyeãn vaên ñaèng 24 30Tröông Höõu Saùu 23 30nguyeãn ngoïc Khoan 22 30Öng dzu 8 50nguyeãn vaên duïc 17 400Lieân Hoäi vB aâu chaâu 924döông Höõu chieâu 17 80.52Leâ Taán Töôi 28 80.52

TOÅNG COÏNG ÑÔÏT 2: 5,661.04USD

TOÅNG KEÁT CHI THU ÑA HIEÄU 86

TOÅNG THU ÑA HIEÄU 87: $16,509.69Toång chi cho Ña Hieäu 87 seõ ñöôïc ñaêng treân ÑH 88


Thaåm Vaân

NT Voõ Nhaãn K20, Fairfax, VATrong moät email göûi cho ñH, nT coù ñeà caäp ñeán yù nghóa

hai danh töø maø BBT ñaõ choïn ñeå laøm chuû ñeà cho ñH87, “Toå quoác & daân Toäc”. chuùng toâi cuõng ñaõ nghó ñeán ñieàu nT neâu ra, nhöng BBT thì coù quan ñieåm nhö theá naøy: Toå quoác laø noùi ñeán ñaát nöôùc, ñaát nöôùc vieät nam, vaø daân Toäc laø noùi veà con ngöôøi, con ngöôøi vn.

Khi coù ngöôøi noùi, "Toå quoác toâi", laø hoï muoán noùi ñeán ñaát nöôùc, ñeán queâ cha ñaát toå cuûa hoï. coøn khi hoï noùi, "daân Toäc toâi", laø hoï muoán noùi ñeán con ngöôøi, gioøng gioáng cuûa hoï. Moät cuïm töø khaùc chuùng ta cuõng quen nghe laø, “Toå quoác Laâm nguy”. ñaây laø cuïm chöõ duøng ñeå caûnh baùo tình traïng ñaát nöôùc bò nguy bieán do noäi chieán, do ngoaïi bang xaâm laêng, hay do keû noäi thuø baùn cho ngoaïi bang nhöng khoâng haún laø baùn con ngöôøi vn, daân toäc vn. Tôùi ñaây hy voïng nT ñaõ roõ vaán ñeà. chuùc nT nhöõng ngaøy vui.

NT Phaïm Kim Khoâi K19, Brea, CAToøa soaïn ña Hieäu ñaõ nhaän ñöôïc hai taäp thô, “vaøng Saéc

côø Bay” vaø “chính Khaùch & Beân Baïn Beân Thuø” cuûa nT. ñoàng thôøi chuùng toâi cuõng nhaän ñöôïc hai baøi thô, “Heïn nhau Laàn Tôùi” vaø “Gaëp Baïn cuøng Khoùa”. Ban Bieân Taäp seõ laàn löôït choïn ñaêng moät soá trong caùc saùng taùc naøy cuûa nT. Rieâng trong soá 87 naøy, nT cuõng coù moät soá baøi thô hay ñaõ ñöôïc choïn ñaêng. ngoaøi ra, BBT cuõng nhaän ñöôïc laù thö nT göûi ñeà ngaøy 16/07/2009, ñeà caäp ñeán moät baøi thô trong ñH86. BBT xin laõnh hoäi nhöõng haûo yù ñoùng goùp pheâ bình vaø xaây döïng naøy. caûm ôn nT ñaõ quan taâm ñeán ña Hieäu. chuùc nT vaø gia quyeán moïi söï an laønh.

NT Toâ Vaên Caáp K19, Westminster, CAña Hieäu ñaõ nhaän ñöôïc baøi vieát cuûa nT, "nhöõng boâng

Traû Lôøi Thö Tín

ña HIEäu 87 337

HoÀnG ñaø LaÏT". Baøi naøy seõ ñöôïc ñaêng trong ña Hieäu 88, soá phaùt haønh vaøo trung tuaàn thaùng 12/09, thaùng ra tröôøng cuûa anh em chuùng ta vôùi chuû ñeà, ñaùp Lôøi Soâng nuùi. vôùi chuû ñeà naøy thì baøi cuûa nT raát thích hôïp.

caûm ôn nT ñaõ daønh cho ña Hieäu moät caûm tình rieâng ñöôïc theå hieän qua maïch vaên nheï nhaøng, trong saùng khoâng "baëm trôïn" nhö khi nT phang maáy teân "coû ñuoâi choàn". Toøa soaïn cuõng nhaän ñöôïc ñaëc san Soùng Thaàn 2009 do nT gôûi taëng. BBT/ñH xin caûm ôn vaø chuùc nT cuøng gia quyeán moïi söï an laønh.

Chò Leâ Phöông Chaâu K21B, Saøigoøncaûm phuïc taám loøng thuûy chung cuûa chò khi phaûi traûi qua

nhöõng cay ñaéng cuoäc ñôøi. Hai baøi thô cuûa chò thaät hay vaø ñaõ ñöôïc choïn ñaêng trong soá 87 naøy. ñaëc san ñH khoâng göûi veà Saøigoøn, mong chò ñoùn xem ña Hieäu online. chuùc chò nhöõng ngaøy vui vaø vaãn giöõ ñöôïc nieàm laïc quan trong cuoäc soáng.

NT Nguyeãn Quoác Ñoáng K13, Minneapolis, MNcaûm ôn nT ñaõ chia seû nhöõng caûm nghó sau khi nhaän vaø

ñoïc ña Hieäu 86. Ban Bieân Taäp seõ coá gaéng heát söùc ñeå duy trì ñaëc san nhö moät phöông tieän tieáp söùc cho coâng cuoäc ñaáu tranh cuûa ngöôøi vieät quoác Gia noùi chung vaø Toång Hoäi voõ Bò noùi rieâng.

veà baøi vaên xuoâi vieát veà "Leã töôûng nieäm cuûa Töôùng Traàn ñoä" nT göûi cho BBT tuy coù hay, lyù luaän thaät chính xaùc, nhöng raát tieác ñaõ maát thôøi gian tính. Buoåi leã truy ñieäu naøy xaûy ra vaøo naêm 2002, nay thì ñaõ 2009! Thaät ra, khi ñoïc laàn ñaàu toâi ñaõ nhaàm vôùi caùi cheát cuûa oâng nguyeãn Hoä chæ môùi xaûy ra hoâm thaùng 6 vöøa qua! nhöng ñoïc laïi thì roõ raøng laø oâng Traàn ñoä ñaõ cheát vaøo naêm 2002 vaø buoåi leã töôûng nieäm ñoù cuõng ñaõ ñöôïc toå chöùc naêm vaøo 2002! vì vaäy, toâi quyeát ñònh khoâng ñaêng trong ñH87 ñeå giöõ cho noäi dung ñaëc san caäp nhaät vôùi hieän tình noùng boûng cuûa ñaát nöôùc goàm nhöõng vieäc ñang xaûy ra vaø saép tôùi. Thaønh thaät xin loãi nT vaø mong nT thoâng caûm.

NT Döông Taâm Baûo K12, Portland, ORToaø soaïn ñH ñaõ nhaän ñöôïc baøi thô, “50 naêm coù nhau”

cuûa nT vaø döï ñònh seõ ñaêng baøi naøy vaøo ñH88, phaùt haønh vaøo trung tuaàn thaùng 12/2009, vôùi chuû ñeà: “ñaùp Lôøi Soâng nuùi”, noùi veà voõ Bò, ngaøy ra tröôøng v.v... Baøi thô naøy coù


leõ thích hôïp hôn vôùi soá 88 vì soá 87 ña phaàn thô noùi veà queâ nhaø, veà Hoaøng Sa, Tröôøng Sa, ít baøi naøo noùi veà voõ Bò mình vì laø chuû ñeà Toå quoác & daân Toäc. Raát mong ñöôïc nT chaáp thuaän. BBT cuõng xin chia vui cuøng nT vaø chò ñaõ qua 50 naêm haïnh phuùc beân nhau.

NT Traàn Baù Xöû K12, Springfield, MAToøa soaïn ñaõ nhaän ñöôïc thö vaø check nT göûi. caûm ôn nT

ñaõ daønh cho BBT nhöõng lôøi thaêm hoûi chaân tình qua doøng chöõ naén noùt thaät ñeïp. Ban Trò Söï cuõng ñaõ caäp nhaät ñòa chæ cuûa nT dieäp K12 hieän nguï taïi Phaùp vaøo danh saùch göûi ñH nhö lôøi nhaén göûi cuûa nT. Hy voïng töø nay quyù nT seõ nhaän ñöôïc ñH ñeàu ñaën.

NT Buøi Ñöùc Caån K12, MPLS, MinesotaTrong thö ñeà ngaøy 27/7/2009 göûi cho BBT/ñH, nT coù

keøm theo baøi vieát, “ñoâi Gioøng Khoâng Muoán noùi” ñeà caäp ñeán caùc töø ngöõ ñöôïc cS duøng phoå bieán trong nöôùc sau naêm 75. caùch duøng caùc töø ngöõ naøy, theo nhö söï moâ taû cuûa nT, ñaõ ñöôïc moät soá taùc giaû duøng “moät caùch thaûn nhieân” trong moät soá baøi vieát, keå caû trong ñH86, ñaõlaøm ngöôøi ñoïc caûm thaáy “böïc boäi, khoù chòu vaø dó nhieân laø khoâng muoán ñoïc tieáp baøi ñoù!” BBT/ñH hoaøn toaøn ñoàng thuaän vôùi quan ñieåm cuûa nT neân trong ñH86, trang 287, BBT ñaõ soaïn moät baøi vieát coù töïa ñeà, “Quy ñònh taïm veà chính taû söû duïng trong Ñaëc San Ña Hieäu.” qua baøi vieát naøy, BBT coù neâu moät soá ñieåm nhaèm giaûi quyeát nhöõng vaán ñeà “böïc boäi vaø khoù chòu” maø nT neâu treân, trong ñoù coù moät soá tröôøng hôïp chaáp nhaän ñöôïc vaø moät soá khoâng chaáp nhaän ñöôïc. caûm ôn nT ñaõ neâu leân quan ñieåm naøy. ngoaøi ra, Ban Trò Söï ña Hieäu cuõng ñaõ caäp nhaät ñòa chæ môùi cuûa nT. Thaân kính.

NT Hoà Thanh Sôn K28, Rockledge, FLToaø soaïn ñH caûm ôn lôøi ñoäng vieân chaân tình cuûa nT vaø

seõ coá gaéng heát söùc ñeå duy trì taäp san ña Hieäu naøy. ngoaøi ra, “baùc” Trò Söï cuõng chuyeån lôøi caûm ôn ñeán nT veà söï öu aùi rieâng maø nT daønh cho “baùc” aáy, vaø cuõng höùa seõ “take care” caùi check khoâng ñeà teân ngöôøi nhaän cuûa nT. chuùc nT vaø gia quyeán vaïn an. Mong ngaøy gaëp laïi.

NT Ngoâ Vaên Phaùt K11, Hannover, GermanyBBT ñaõ nhaän ñöôïc baøi vieát “ai vinh roài nhuïc - ai nhuïc

roài vinh” cuûa nT tröôùc ñaây, vaø chuùng toâi cuõng bieát nT ñaõ

ña HIEäu 87 339

boû raát nhieàu thì giôø ñeå vieát baøi naøy, nhöng vì noäi dung 87 ñang coù nhöõng baøi noùng vaø haáp daãn hôn neân ñaønh phaûi xeáp baøi cuûa nT laïi. chuùng toâi raát ñaén ño khi ñöa ra quyeát ñònh naøy vì bieát nT seõ raát buoàn! Xin nT thoâng caûm cho chuùng toâi vaø mong nhaän ñöôïc nhöõng saùng taùc môùi cuûa nT. chuùc nT nhöõng ngaøy thaùng vui trong tình töï vB.

Chò Traàn Troïng Ngoïc 10/B, Houston, TXToaø soaïn ñaõ nhaän ñöôïc check vaø tôø thö raát nhoû chò göûi

trong ñoù chaát chöùa nhieàu tình caûm daønh rieâng cho BBT/ñH. noäi dung chò vieát ngaén goïn nhöng chuùng toâi ñaõ chuyeàn cho nhau ñoïc ñi ñoïc laïi nhieàu laàn vôùi nieàm caûm phuïc saâu xa. chò vieát, “Kính göûi caùc anh trong toaø soaïn Ña Hieäu. Xin caùc anh thoâng caûm cho pheùp toâi kyù check uûng hoä ÑH vì sôï oâng xaõ toâi queân chaêng.” ñeïp laø loøng chò ñaõ töôûng nghó ñeán chuùng toâi tröôùc caû nT ngoïc. chuùc chò vaø nT nhöõng thaùng ngaøy haïnh phuùc.

CSVSQ Ngoâ Vaên Giaøu K19, Santa Rosa, CATrong thôøi gian baøn giao soå saùch töø BBT cuõ, chuùng toâi

ñaõ coù söï chaäm treã vaø ñaõ khoâng kòp deposit taám ngaân phieáu uûng hoä tröôùc ñaây cuûa nT. nay thì nT huûy ngaân phieáu ñoù vaø thuû quyõ ñH ñaõ nhaän ñöôïc check uûng hoä môùi mang soá 469 cuûa nT. Moïi vieäc töø hoâm nay keå nhö oån thoaû. Toaø soaïn cuõng ñaõ caäp nhaät laïi ñòa chæ môùi cuûa nT. caûm ôn söï quan taâm vaø nhöõng lôøi caàu chuùc toát ñeïp cuûa nT.

Chò Leâ Thanh Tònh, Sherwood, ORToøa soaïn ña Hieäu nhaän ñöôïc thö vaø baøi vieát, “cha Toâi”

raát caûm ñoäng cuûa chò. vì baøi nhaän ñöôïc quaù treã neân ñaõ khoâng kòp ñaêng trong ña Hieäu 86. Tuy nhieân chuùng toâi seõ löu baøi chò laïi vaø seõ ñaêng vaøo caùc soá tôùi. caûm ôn chò ñaõ quan taâm ñeán ña Hieäu. chuùc chò vaø nT HS Thô 26 nhöõng ngaøy vui vaø haïnh phuùc beân nhau. vaãn nhôù nT HS. Thô ngaøy naøo.

NT Ñaëng Nhö Thaïch K26, Tustin, CAToøa soaïn ñaõ nhaän ñöôïc baøi vieát, H.o. Toå quoác, daân Toäc

cuûa nT qua ñöôøng böu ñieän quaù treã khi moïi vieäc layout ñaõ hoaøn taát. Baøi ñöôïc vieát tay daøi treân 7 trang giaáy maø chuùng toâi thì khoâng coù nhaân söï ñeå ñaùnh maùy laïi neân ñaønh chòu. Mong nT göûi baøi tröôùc kyø haïn vaø göûi qua ñöôøng email. chuùc nT vaø gia quyeán vaïn an.

TRAÛ LÔØI CHUNG:


Sau khi ñaëc San ña Hieäu 86 phaùt haønh, toøa soaïn ñaõ nhaän ñöôïc raát nhieàu thö coå voõ vaø naâng ñôõ tinh thaàn töø quyù giaùo sö, quyù nT, quyù ñoäc giaû, vaø toaøn theå baèng höõu. ñaây laø moùn quaø voâ giaù laøm nheï gaùnh chuùng toâi raát nhieàu. qua trang thö tín naøy, BBT xin chaân thaønh caûm ôn nhöõng lôøi caàu chuùc toát ñeïp vaø söï coå voõ chaân thaønh cuûa toaøn theå quyù vò. chuùc quyù vò cuøng toaøn baûo quyeán moïi ñieàu may maén vaø haïnh phuùc.

SAÙCH ÑAÕ NHAÄNTrong thôøi gian qua, BBT/ñH ñaõ nhaän ñöôïc moät soá saùch

töø quyù nT göûi taëng goàm:1/ Tröôøng voõ Bò quoác Gia vieät nam Hueá – ñaø Laït

(1949-1975) cuûa cSvSq ñaëng nhö Thaïch K262/ Hai boä Soå Tay Ñoâng Y cuûa cSvSq Traàn Hoàng vónh

K16. 3/ Ba taäp thô quoác nam goàm:Taäp 3, Queâ Höông Nöôùc MaétTaäp 4, Ngöôøi Tình Queâ Höông vaøTaäp 5, Töø Thung Luõng Hoa Vaøng ñeán Cao Nguyeân Tình

Xanhngoaøi ra, coøn moät boä dvd 2 ñóa ñaïi Hoäi vaên chöông

Phuï nöõ vieät nam Haûi ngoaïi cuõng cuûa thi só quoác nam göûi. nhöõng taøi lieäu naøy BBT seõ töø töø phoå bieán vaø söû duïng khi caàn ñeán.

Sau heát, BBT/ñH xin chaân thaønh caûm ôn quyù taùc giaû ñaõ coäng taùc trong ña Hieäu 87. chuùc quyù vò doài daøo söùc khoûe, tinh thaàn minh maãn ñeå coù theâm nhieàu saùng taùc môùi coáng hieán cho baïn ñoïc ña Hieäu khaép nôi.

Thaân meán.

ña HIEäu 87 341

Ban Bieân Taäp ña Hieäu xin chaân thaønh tri aân quyù giaùo sö, quyù nT, quyù taùc giaû, vaø toaøn theå ñaïi gia ñình voõ Bò ñaõ ñoùng goùp taøi chaùnh, baøi vôû, boû

nhieàu coâng söùc, vaø thì giôø ñeå ñaëc san ña Hieäu 87 ñeán ñöôïc vôùi baïn ñoïc boán phöông.

vì soá trang coù haïn vaø do ñoøi hoûi cuûa chuû ñeà, moät soá baøi göûi ñeán toaø soaïn ñaõ khoâng ñöôïc choïn ñaêng trong soá naøy, xin quyù nT vaø caùc baïn roäng loøng thoâng caûm. chuùng toâi vaãn mong nhaän ñöôïc nhöõng saùng taùc môùi cuûa quyù vò.

Maëc duø BBT ñaõ raát coá gaéng nhöng chuùng toâi bieát seõ coøn nhieàu thieáu soùt trong vieäc in aán, nhöõng loãi phaïm veà chính taû, ñaùnh maùy vaø layout v.v... xin quyù taùc giaû vaø baïn ñoïc nieäm tình boû qua.

Sau heát, toaøn Ban Bieân Taäp ña Hieäu xin kính chuùc quyù giaùo sö, quyù nT cuøng toaøn theå baïn ñoïc xa gaàn nhöõng khoaûnh khaéc thaät thuù vò beân nhöõng trang saùch noàng aám tình chieán höõu cuûa moät thôøi chinh chieán ñaõ qua. Thaân chaøo ñoaøn Keát vaø quyeát Thaéng.

Heïn moät ngaøy taùi ngoä. BBT/ñH


Documents

ÑA HIEÄU SOÁ 87 · 2017. 2. 13. · ÑA HIEÄU SOÁ 87 Loøng tieác thôøi gian treân neáp luïa