Embed Size (px)
Citation preview
‹ÍÂâÅ¡¢ŒÍÁÙÅ¢‹ÒÇÊÒÃÇÔ·ÂÒÈÒʵÃ�à¾×èͤس
ตดตอกองบรรณาธการโทรศพท 0 2564 7000 ตอ 71185-6 อเมล [email protected]
ทปรกษา ทวศกด กออนนตกล, ชฎามาศ ธวะเศรษฐกล, กลประภา นาวานเคราะหบรรณาธการผพมพผโฆษณา กฤษฎชย สมสมาน บรรณาธการอำานวยการ นำาชย ชวววรรธน บรรณาธการบรหาร จมพล เหมะครนทร กองบรรณาธการ ปรทศน เทยนทอง, วชราภรณ สนทนา, ศศธร เทศนอรรถภาคย, รกฉตร เวทวฒาจารย, กตตมา ไกรพรพรรณ, วณา ยศวงใจ บรรณาธการศลปกรรม ลญจนา นตยพฒน ศลปกรรม เกดศร ขนตกตตกล, ฉตรทพย สรยะ
ผผลตฝายสอวทยาศาสตร สำานกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต (สวทช.)กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย111 อทยานวทยาศาสตรประเทศไทย ถนนพหลโยธน ต.คลองหนง อ.คลองหลวง จ.ปทมธาน 12120โทรศพท 0 2564 7000 ตอ 71185-6 โทรสาร 0 2564 7016 เวบไซต http://www.nstda.or.th/sci2pub/
ฉบบท 39 มถนายน 2559
ISSN 2286-9298
A Team Bulletin
>
โลกปจจบนมเทคโนโลยอำานวยความสะดวกใหกบชวตมนษยไดครอบคลมแทบทกแวดวงและสาขาอาชพ
ไมเวนแมกระทงแวดวงดนตร นกดนตรมเครองมอตางๆ ชวยใหสรางสรรคและถายทอดบทเพลงไดอยางสะดวก
สบายมากขน จากเดมหากนกดนตรมอสมครเลนอยากเลนเพลงใดเพลงหนง อาจจะตองซอหนงสอรวมเลมโนต
ดนตรมาศกษา ทกวนนสามารถทำาไดงายเพยงใชวธสบคนในอนเทอรเนต กสามารถเขาถงโนตเพลงอยางละเอยด
ไดแลว สวนนกดนตรมออาชพทแตงเพลงออกอลบม เดมตองจดจำาและเรยบเรยงโนตตามทฤษฎดนตร รวมถง
สอนคอมฯแกะคอรดเพลง
พฒนาการของการใชคอมพวเตอรถอดคอรดเพลงอตโนมต ชวยใหนกดนตรโดยเฉพาะพวกมอใหมหดแตงเพลง ทำาไดสะดวกรวดเรวมากยงขน
Highlight
• เรองเขยนจากผอาน สาระวทย :
“มดหลากส” สตวทเลยงไดทกบาน
• เรองจากปก :
• สารคดวทยาศาสตร :
สอนคอมฯ แกะคอรดเพลง
• ระเบยงขาว วทย-เทคโนฯ ไทย :
• หนาตางขาว วทย-เทคโนฯ โลก :
ขาดธาตเหลก เพมความเสยงโรคหลอดเลอดสมอง
o เดกไทยควารางวลการประกวด สงประดษฐทมาเลเซยo วสดดดซบนำามนจากนำายางพารา
นกวทยเตอนเทคโนโลยปญญาประดษฐใหคณอนนต... แตกมโทษมหนต!
ฉบบท 39
2มถนายน 2559
Cover Story
จมพล เหมะครนทรบรรณาธการบรหาร
Editor’s Noteอรรถวท ไชยโรจน
เขยนโนตตวดวยตนเอง ปจจบนสามารถใชโปรแกรมเขยนโนตเพลงทใชงาน
งาย มองคประกอบสำาเรจรปใหเลอกมาประยกตใชงานได ชวยอำานวยความ
สะดวกใหเขยนเพลงไดดงตองการ เทคโนโลยเหลานไดรบพฒนาตอมาเรอยๆ
จนไมนานมานมเวบไซต (chordify.net) ทใหบรการการเขยนคอรดอตโนมต
ทชวยใหนกดนตรเลนเพลงใหมๆ ไดโดยไมตองรอมออาชพมาเขยนคอรด
แลวเผยแพรลงเวบ ผใชสามารถอปโหลดเพลงขนเวบไซตน จากนนเวบไซต
จะใชเทคโนโลยการถอดคอรดอตโนมตในการเขยนคอรดคราวๆ ใหผใชงาน
ในรปแบบทเขาใจงาย โดยผใชงานเพยงแกไขเพมเตมเลกนอยกสามารถนำา
ไปเลนไดในทนท ถอไดวาเทคโนโลยชนนชวยใหการศกษาเพลงใหมๆ ของ
นกดนตรทงมอสมครเลนและมออาชพเปนไปอยางเรยบงาย
การถอดคอรดอตโนมต (Automatic Chord Transcription, หรอการ
“แกะ” คอรดโดยอตโนมต ตามภาษานกดนตร) เปนหนงในศาสตรพนฐาน
ของการสบคนขอมลทางดนตร (Music Information Retrieval) ซงการ
สบคนขอมลทางดนตรเปนสาขาของวทยาการคอมพวเตอรทเกดขนไมนาน
มาน โดยครอบคลมเทคโนโลยตางๆ ทนำามาใชประโยชนในวงการดนตร เชน
การใชลายพมพเสยง (Audio Footprint, ลกษณะเดนของเพลงทสกดมา
จากเพลงหนงๆ มลกษณะเฉพาะตวคลายกบลายนวมอ) เพอระบบทเพลง
ในคลงเพลงขนาดใหญ การรจำาเพลง (Song Recognition) จากการฟงชวง
สนๆ ของเพลง หรอการฮมทำานอง รวมไปถงการแยกแยะแนวเพลง (Genre
Detection) จากการวเคราะหรายละเอยดของคอรดหรอโครงสรางทาง
ดนตรของเพลงๆ นน
ปจจบนมงานวจยทเกยวของกบระบบทถอดคอรดอตโนมตอยบางแลว
ซงงานวจยดงกลาวมกใชเทคนคการจบจงหวะของดนตร (Beat Tracking)
และการแยกแยะสญญาณเสยงทดงในแตละจงหวะ แลวถอดออกมาเปน
ตวโนตดนตรตางๆ เปนหลก งานวจยไดใหความสำาคญกบโนตในชวงเสยง
Bass คอโนตเสยงตำาๆ (เสยงจากกตารเบสหรอดบเบลเบส) เนองจากโนต
เสยงตำาเปนรากฐานของคอรด ระบบจงสามารถใชโนตเสยงตำาเปนขอมล
สำาคญในการถอดคอรดเพลงได (ตวอยางเชน เมอวงดนตรเลนคอรด C เบส
มกจะเลนเสยง โด หรอ C ทเปนราก หรอ Root ของคอรดนน) นอกจาก
นยงพบวา มงานวจยทใหความสำาคญกบคอรดหลายๆ ตวทเลนตอเนองกน
เปนเพลง อาศยหลกการทำางานโดยใหระบบพจารณารปแบบมาตรฐานของ
คอรดทมกใชในการแตงเพลงใหไพเราะ ทเรยกวา ทางเดนคอรด (Chord
Progression) และคำานงถงโครงสรางของเพลง (การแบงทอน Verse, Hook,
Bridge, Solo ฯลฯ) งานวจยเหลานทำาใหเทคโนโลยการถอดคอรดอตโนมต
นทานเรอง แมมดอนมลอสระตวรายกบเจาชายกระเปาตงชวยสขภาพ
เมอกลางเดอนทแลว ผมมโอกาสไปรวมการอบรมเชงปฏบตการเรอง เผยแพรความร สภยสขภาพ ซงจดโดย สำานกงานคณะกรรมการอาหาร
และยา (อย.) และฟงการบรรยายเรอง “ออนหวาน เพอสขภาพ” โดย รศ.นพ.ปญญา ไขมก อาจารยภาควชาวศวกรรมชวการแพทย คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยมหดล ทำาใหไดความรเกยวกบเรองอาหารการกน และการปฏบตตว เพอสภยสขภาพหลายเรองดวยกนครบ
ทจรงเรองพวกน บางทเรากคงพอทราบกนบางแลว เชน เรองการรบประทาน อาหารทมประโยชน ออกกำาลงกายสมำาเสมอ พกผอนใหเพยงพอ แตบางทเรากไมแมน และละเลยกนไปครบ แตประเดนเรองหนงทผมประทบใจ และเหนวาอาจารยยกตวอยางเปรยบเทยบไดด และสรางเปนเรองราวไดสนก นนกคอเรองของเสย (ผมขอเรยกวาเจาชายกแลวกน เพอใหเขากบบรบทนทาน) กระเปาตง ผใจด และคอยดแลสขภาพรางกายของเรา ใหปราศจากการคกคามของนางแมมดอนมลอสระตวรายทเปนตนเหตใหคนเราเปนโรคภยไขเจบตางๆ ไดแก โรคหลอดเลอด โรคหวใจ โรคมะเรง เปนตน
แลวเสยหรอเจาชายกระเปาตงหมายถงอะไร กอนจะเฉลย ขอนำาผอานไปทำาความรจกกบแมมดตวรายของเรา หรอสารอนมลอสระและกลไกการทำางานของมนกนกอนครบ
สารอนมลอสระ (free radicle) น คอ โมเลกลหรออะตอมทไมเสถยรเนองจากขาดอเลกตรอน ซงรางกายเราอาจไดรบมาจาก การรบประทานเนอสตวพวกปงยางทมสวนประกอบของไขมนสง อาหารจากการใชนำามนทอดซำา การดมสรา สบบหร มลพษจากสงแวดลอม (เชน ควนบหร กาซจากทอไอเสยรถยนต) หรอรงสอลตราไวโอเลต จากแสงอาทตย เปนตน
อาจารยเปรยบเทยบวา สารอนมลอสระเหลาน คอหญงสาวทโดดเดยว อยากมผวหรอมค เลยตองคอยแยงผวชาวบาน นนคอ จะไปแยงคจากเซลลปกตของรางกายเรานนเอง ซงสารอนมลอสระพวกนมกจะกาวราวและแยงไดสำาเรจ ทำาใหเซลลรางกายเราเสยหาย และนำามาซงโรคภยตางๆ เชน โรคหลอดเลอด โรคหวใจ โรคมะเรง ดงกลาวแลว
เจาชายกระเปาตงมาชวยเราตรงนครบ คอ จะเปนดานปองกนไมใหนางแมมดอนมลอสระตวรายมาทำาลายเซลลรางกายเรา โดยการควกกระเปาแจกค ใหแกสารอนมลอสระแทน นางจะไดไมเหงา และไมไปทำารายเซลลรางกายเรา
คงอยากรแลวใชไหมครบ วาเสยหรอเจาชายกระเปาตงเปนใคร ....เจาชายใจดผนกคอ สารตานอนมลอสระ (antioxidant) หรอสารอาหารพวกวตามนอ วตามนซ และเบตาคาโรทน นนเอง ซงสารเหลานไดมาจากการรบประทานผกและผลไมสดเปนสำาคญครบ
ดงนน จงแนะนำาใหทกทานมารบประทานผกและผลไมสดกนใหมากๆ และรบประทานแบบหลากสสนเลยนะครบ จะไดใหเจาชายกระเปาตงคอยจดการกบนางแมมดใจรายใหสนฤทธ สขภาพเรากจะไดแขงแรงครบ
3ฉบบท 39
มถนายน 2559
Cover Story
ภาพจากhttp://www.dooddot.com/riffstation-application/
http://comtips.7boot.com/wp-content/uploads/2012/01/midisheetmusic3.jpg
https://i.ytimg.com/vi/c2tpSBIVk-w/maxresdefault.jpg
มประสทธภาพสงยงขน
ระบบถอดคอรดอตโนมตในปจจบน จะใชแบบจำาลองทาง
คอมพวเตอรในการคาดคะเนคอรด โดยมหลกการทำางานคอคำานวณ
ความนาจะเปนวาขอมลตวโนตทปรากฏอยในเพลงแบบนจะมาจาก
คอรดอะไรไดบาง พรอมพจารณาคอรดนนรวมกบคอรดทคาดคะเนไว
กอนหนาวาสอดคลองกบทางเดนคอรดใดหรอไม ผลลพธทไดจะเปน
ลำาดบคอรดทเกยวของกนเหมอนหวงโซตอกนเปนทอดๆ
ตวอยางแบบจำาลองทเหมาะสมกบงานนกคอ Hidden Markov
Model ทสามารถจำาลองความนาจะเปนทคอรดหนงจะปรากฏตดกบ
อกคอรดหนง และ Dynamic Bayesian Network ทมความยดหยน
มากกวา ทำาใหจำาลองไดทงคยคอรด และเบสในแบบจำาลองเดยวกน
และนำาไปสผลลพธทแมนยำากวาเดม
ดวยเหตนเอง ผเขยนจงเกดความสนใจในระบบถอดคอรดอตโนมต
ทใชแบบจำาลองเพอคาดคะเนลำาดบของคอรด และพบวาแบบจำาลอง
ทใชในระบบนนสามารถ “เรยนร” จากตวอยางเพลงทระบคอรดมา
แลว ตามเทคนคทเรยกวา Machine Learning แตเนองจากปจจบน
ยงไมมฐานขอมลทรวบรวมตวอยางเพลงไวมากพอทระบบจะเรยนรได
อยางพอเหมาะ ทำาใหตองหาวธการอนทดแทน ผเขยนไดศกษาแนวคด
ทจะ “สอน” ระบบโดยไมตองผานการเรยนรจากตวอยาง ดวยการปอน
ขอมลของทฤษฎดนตรใหระบบโดยตรง เชน ทฤษฎ Circle of Fifths ชง
เปนทฤษฎหลกสำาคญของดนตรคลาสสกและดนตรรวมสมย การศกษา
ครงนทำาใหทราบวา การปอนทฤษฎเหลานเขาไปทำาใหระบบมแนวทาง
พนฐานในการถอดคอรด สามารถคาดเดาลำาดบคอรดไดดในระดบหนง
ถงแมจะไมมตวอยางเพลงใหเรยนรกอนกตาม นอกจากนยงมแนวโนมวา
ยง “สอน” ทฤษฎใหกบระบบมากเทาไร ระบบจะยงใหผลลพธทแมนยำา
เทานน ไมตางจากนกดนตรทเปนมนษยเชนกน !!
ผเขยนเชอวา คอมพวเตอรจะทำางานไดใกลเคยงมนษยไดกตอเมอ
มนษยจำาลองวธคดของตนเองลงไปในคอมพวเตอร ระบบถอดคอรด
อตโนมตไดรบการพฒนาอยางตอเนอง โดยมวธการประมวลผลทอางอง
ทฤษฎดนตรของมนษยอยางกวางขวางขนทกวน ทำาใหสามารถตอบสนอง
ตอมนษยทตองการดนตรเพอกลอมเกลาจตใจได ระบบนกำาลงกลายเปน
ผชวยคนใหมของนกดนตรทวไป และในอนาคตอนใกลอาจจะกลายเปน
รากฐานสำาคญของเทคโนโลยตางๆ ทใชในวงการดนตรตอไป
ฉบบท 39
4มถนายน 2559
กองบรรณาธการระเบยงขาว วทย-เทคโนฯ ไทย
หองปฏบตการเกบรวบรวมสายพนธจลนทรย
“จลนทรย” เปนทรพยากรชวภาพทมคณคา มสำาคญตอการพฒนา
เศรษฐกจของประเทศไทยอยางมาก เนองจากจลนทรยมศกยภาพสงท
สามารถนำาไปใชประโยชนในดานตางๆ ไดหลากหลาย ไมวาจะเปนดาน
การเกษตร อาหาร และการแพทย
สวทช. เลงเหนถงความสำาคญของทรพยากรจลนทรยทมอยในประเทศไทย
จงไดจดตง หองปฏบตการเกบรวบรวมสายพนธจลนทรย BIOTEC Culture
Collection ขน เพอเปนศนยเกบรวบรวมและรกษาทรพยากรชวภาพของ
ประเทศทมคณภาพและมาตรฐานเปนทยอมรบในสากล
ปจจบนมจำานวนตวอยางสายพนธของจลนทรย ทงเชอแบคทเรย ยสต
และเชอรา ทเกบรกษาไวมากกวา 60,000 ชนด พรอมดวยการใหบรการดาน
จลนทรยแบบครบวงจร ไมวาจะเปน บรการเกบรกษาสายพนธจลนทรยและ
วสดชวภาพระดบโมเลกล เพอใชในการวจยและพฒนาในดานตางๆ ทงทาง
ดานการเกษตร การแพทย และอาหาร
สนใจรบบรการตดตอไดท หองปฏบตการเกบรวบรวมสายพนธจลนทรย
ไบโอเทค สวทช. โทร. 02 564 8000
วงการฟสกสสหรฐฯ ชซนโครตรอนไทย ฟนฟ บรณะวดพระแกว โบราณสถานคบานคเมองของไทย
ตดตามอานขอมลเพมเตม ไดท http://physics.aps.org/articles/v9/42
http://www.slri.or.th/th/index.php?option=com_content&view=article&id=4423:2016-04-22-06-33-38&catid=48:2010-11-01-18-56-16&Itemid=325
ก าร ว เคราะหกระจกเกรยบโบราณในวดพระศรรตน-
ศาสดารามหรอวดพระแกว เพอไขความลบทมาของการผลต
กระจกเกรยบ เพอใชในการบรณปฏสงขรณ ผลงานวจยของ
ดร.วนทนา คลายสบรรณ นกวทยาศาสตรระบบลำาเลยงแสง
และคณะ จากสถาบนวจยแสงซนโครตรอน (องคการมหาชน)
ไดรบการชนชมจาก American Physical Society (APS) วาเปน
ผลงานทชวยฟนฟ บรณะ โบราณวตถทสำาคญของไทย ซงถอเปนงาน
วจยทางดานโบราณคดทไดรบการยอมรบในระดบสากล
5ฉบบท 39
มถนายน 2559
ระเบยงขาว วทย-เทคโนฯ ไทย
กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย โดยศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาต (เนคเทค/สวทช.) สมาคมวทยาศาสตรแหงประเทศไทย
ในพระบรมราชปถมภ และองคการพพธภณฑวทยาศาสตรแหงชาต (อพวช.) จดสงเยาวชนไทยเขารวมประกวดโครงงานวทยาศาสตรนานาชาต
International Sustainable World (Energy, Engineering & Environment) Project Olympiad (I-SWEEP 2016) ซงจดขนทเมองฮวสตน มลรฐเทกซส
ประเทศสหรฐอเมรกา ระหวางวนท 26 เมษายน ถง 1 พฤษภาคม 2559 ผลการประกวด เยาวชนไทยสามารถควารางวลเหรยญทองแดง สาขา Engineering
และ Energy ดงน
เดกไทยควารางวลโครงงานวทยฯ นานาชาต I-SWEEP 2016
2. โครงงานการศกษาผลของสารในใบไมแหงทมผลตอสมบตทางเคม
ของหวอดจากปลากดและประยกตใชสารสกดจากหวอด
ผพฒนา : นายธชกร จนตวลากร นายภวนาถ เตรยมชาญชย
อาจารยทปรกษา : นายชนนท เกยรตสรสาสน
โรงเรยน : กรงเทพครสเตยนวทยาลย กรงเทพมหานคร
สนบสนนโดย เนคเทค สวทช.
1. โครงงานการศกษาประสทธภาพในการลดแรงกระแทกของหมวก
นรภยจากของไหลไดลาแทนตธรรมชาต
ผพฒนา : นายชตพทธ ปานอาภรณ นายปณยสทธ ธนะสมบรณ
อาจารยทปรกษา : นางทพยอาภา ศรวรางกล
โรงเรยน : เตรยมอดมศกษา กรงเทพมหานคร
สนบสนนโดย เนคเทค สวทช.
ฉบบท 39
6มถนายน 2559
ระเบยงขาว วทย-เทคโนฯ ไทย
ฤทธตานอาการไอของสารโพลแซคคาไรดจากเหงาขง เวบไซตของสำานกงานขอมลสมนไพร คณะเภสชศาสตร มหาวทยาลยมหดล เผยผลการทดสอบฤทธตานอาการไอของ
สารโพลแซคคาไรดทแยกไดจากสารสกดนำารอนของเหงาขง (water extracted polysaccharides; WEP) ในหนตะเภา
(guinea pig) โดยการใหหนทถกเหนยวนำาใหเกดการไอดวยกรดซตรก กนสาร WEP ในขนาด 25 และ 50 มก./นน. ตว
1 กก. พบวาสาร WEP ทง 2 ขนาด สามารถลดจำานวนครงการไอของหนได โดยไมทำาใหเกดปฏกรยาตอบสนองของกลาม
เนอเรยบบรเวณทางเดนหายใจ ซงนาจะเปนประโยชนในการนำามาพฒนาเปนยาแกไอชนดทไมกอใหเกดอาการเสพตดได
และจากการวเคราะหทางเคมพบวา WEP ประกอบดวยสาร glucan และ polygalaturonan ในอตราสวน 59:1
ขอมลจาก: http://www.medplant.mahidol.ac.th/active/shownews.asp?id=1175
ภาพจาก: http://www.bookmuey.com/?page=GingerProperties.html&admintool=no
กรมวทยาศาสตรการแพทย
กระทรวงสาธารณสข เตอน
ผบรโภคระวงอนตรายจากการ
ใชยาลดนำาหนก หลงตรวจพบ
ยาลดนำาหนกมสวนผสมของยา
อนตราย และยาควบคมพเศษ
หากใชไมระวงอนตรายถงชวต
นพ.อภชย มงคล อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาววา การใชยา
เพอลดนำาหนกเปนปญหาทพบมากในปจจบน โดยเฉพาะอยางยงในกลม
เยาวชน ในชวงเดอนตลาคม 2558 – มกราคม 2559 สำานกยาและวตถ
เสพตดไดทำาการตรวจวเคราะหของกลาง จำานวน 70 ตวอยาง พบตวอยางท
มสวนผสมของยาแผนปจจบน เปนยาอนตราย 43 ตวอยาง และยาควบคม
พเศษ 8 ตวอยาง สวนใหญทตรวจพบคอยาไซบทรามน ซงจดเปนยาควบคม
พเศษทตองสงจายโดยแพทยเทานน มฤทธลดความอยากอาหาร
สำาหรบยาอนตราย และยาควบคมพเศษอนๆ ทตรวจพบ ดงน ยาในกลม
แอมเฟตามน เชน เฟนเทอรมน ซงจะออกฤทธกระตนศนยควบคมความ
อม ทำาใหเกดการเบออาหาร แตยานหามใชกบผปวยทมโรคไทรอยดเปนพษ
เพราะอาจจะสงผลขางเคยงตอระบบหวใจและหลอดเลอดซงเปนอนตราย
กบผปวยได ยาระบาย บสซาโคดล ยาขบปสสาวะ ฟโรซไมด ผใชยาดงกลาว
จะรสกผอมลงเรว เนองจากนำาหนกลดหลงจากใชยา แตผลขางเคยงคอ
รางกายสญเสยนำาและเกลอแร ยารกษาโรคซมเศราและอาการในกลมโรค
กรมวทยการแพทยเตอนผบรโภคระวงอนตราย
จากการใชยาลดนำาหนกวตกกงวล ฟลโอซทน ซงมผลขางเคยงในการชวยทำาใหไมอยากอาหาร
นพ.อภชย กลาวตออกวา ตวอยางทตรวจพบ บางครงอยในรปแบบของ
ยาทจดเปนชด ซงประกอบดวยไซบทรามน เฟนเทอรมน และบสซาโคดล
บางตวอยางจดเปนชดรวมกบวตามนเพอลดผลขางเคยงจากการรบประทาน
อาหารนอยลงและการใชยาระบาย นอกจากนในยาชดบางตวอยางมยา
นอนหลบรวมอยดวย เชน ไดอาซแปม เนองจากผลขางเคยงของยากลม
แอมเฟตามน จะกระตนระบบประสาทสวนกลางทำาใหนอนไมหลบ จงม
การจายยานรวมดวย ซงยาทไดกลาวมาทกชนดจะมอาการขางเคยง และ
อาจกอใหเกดอนตรายจากการใชยาอยางไมถกตองได
นอกจากนยงพบการนำาไทรอยดฮอรโมน ซงเปนยาทใชรกษาผปวยทม
ภาวะฮอรโมนไทรอยดตำากวาปกต มาใชลดนำาหนก ซงยานมผลเพมอตรา
การเผาผลาญพลงงานของรางกาย ทำาใหนำาหนกลดลงเรว แตมผลขางเคยง
หลายอยาง เชน ผลตอระบบหวใจและหลอดเลอด ทำาใหใจสน หวใจเตนผด
จงหวะ เพราะไทรอยดฮอรโมนจะทำาใหหวใจเตนเรวขนมากกวาเดม และไม
เตมจงหวะ ทำาใหแตละครงของการเตนสบฉดเลอดไดนอยลง จงมความเสยง
สงกบคนทมปญหาภาวะหวใจ
“ยาทกลาวมาขางตนหากใชโดยแพทยในขนาดทถกตองกยงเปนยา
ทมประโยชนมากในทางการแพทย แตถามการนำาไปใชในทางทผดโดยไม
เขาใจถงอาการขางเคยงทอาจเกดขน กสามารถทำาใหผใชเกดอนตรายได”
นพ.อภชย กลาวทงทาย
http://www.dmsc.moph.go.th/dmsc/news_detail.php?cid=1&id=1322
7ฉบบท 39
มถนายน 2559
ระเบยงขาว วทย-เทคโนฯ ไทย
เดกไทยควารางวล THE BEST MAN INVENTOR จาก IFIA พรอม 6 เหรยญทอง จากการประกวดสงประดษฐทมาเลเซย
สำานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (สพฐ.) นำาคณะ
นกเรยนไปจดแสดงและประกวดผลงานสงประดษฐทางวทยาศาสตรใน
เวท Asian Young Inventors Exhibition 2016 (AYIE) ณ ศนยประชม
กวลาลมเปอร สหพนธรฐมาเลเซย จำานวน 8 ผลงาน ซงนกเรยนไทยสามารถ
ควารางวล THE BEST MAN INVENTOR จาก INTERNATIONAL FED-
ERATION OF INVENTORS ASSOCIATION (IFIA) มาได พรอม 6 เหรยญ
ทอง 1 เหรยญเงน 1 เหรยญทองแดง และรางวลพเศษ Special Award 2
รางวล โดยมผลงานสงประดษฐ เขารวมประกวดจำานวน 130 ผลงาน จาก
12 ประเทศ ไดแก อนโดนเซย จน เวยดนาม ฟลปปนส ซาอดอาระเบย
รสเซย ไตหวน เยเมน เกาหล ฮองกง มาเลเซย และประเทศไทย
รางวล 6 เหรยญทองทนกเรยนไทยไดรบ แบงเปน
ประเภทนวตกรรมการเกษตร 3 ผลงาน ไดแก ผลงาน “เครองชวยให
อาหารปลายสกไทย” โดย ด.ญ.กชบงกช หมอทรพย และ ด.ช.ณฐภม ม
แกว ชน ม.1 โรงเรยนเบญจมราชทศ จงหวดราชบร ผลงาน “ถงเพาะชำา
Reuse” โดย ด.ญ.กญยาน จนทรช และ ด.ญ.ปยวรรณ นนพงยาง ชน ม.2
โรงเรยนคลองแดนวทยา จงหวดสงขลา และผลงาน “อปกรณชวยตดตา
ยาง” โดย น.ส.ธญธดา ทองเพชร และ น.ส.ภทรภรณ ทพยปาเว ชน ม.5
โรงเรยนกาญจนาภเษกวทยาลย จงหวดสราษฎรธาน
ประเภทวสดกอสราง ไดแก ผลงาน “วสดทดแทนไมเชงวศวกรรม
คณภาพสงฆาเชอ MERS ตานอนมลอสระ เสรมความงามจากกากเบยร”
โดย นายปนกมล เรองเดช ชน ม.6 โรงเรยนจฬาภรณราชวทยาลย เพชรบร
จงหวดเพชรบร
ประเภทสงแวดลอมและพลงงาน ไดแก ผลงาน “การดดแปลงคารบอน
โพรงจากแบคทเรยเซลลโลสเปน Polymer Electrode Membrane”
โดย นายปณณวฒน เพยรจด ชน ม.6 โรงเรยนสราษฎรพทยา จงหวด
สราษฎรธาน
ประเภทเครองจกรและอปกรณ ไดแก ผลงาน “ถงมอสญญาณจราจร
GTS” โดย นายเจษฎากรณ เพชรสถต และ นายปฏพล จนทบรณ ชน ม.5
โรงเรยนสราษฎรพทยา จงหวดสราษฎรธาน
สวนเหรยญเงน ประเภทอปกรณสำานกงาน ไดแก ผลงาน “ชดรองแกว
อเนกประสงค (Multi-purpose Saucer Set)” โดย น.ส.ขวญทวา
พวสมพนธ และน.ส.ชตกาญจน มหทธนทว ชน ม.5 โรงเรยนจฬาภรณราช
วทยาลย ปทมธาน จงหวดปทมธาน
และเหรยญทองแดง ประเภทผลตภณฑพเศษดแลบคคล ไดแก ผลงาน
“รองเทาแสงไฟตอนกลางคนสำาหรบผสงอาย” โดย ด.ญ.จฑารตน สขระ
และ ด.ญ.ศศนา สมเหมาะ ชน ม.2 โรงเรยนวดทงคอก (สวรรณสาธกจ)
จงหวดสพรรณบร
นอกจากน ผลงาน “วสดทดแทนไมเชงวศวกรรมคณภาพสงฆาเชอ
MERS ตานอนมลอสระ เสรมความงามจากกากเบยร” ของโรงเรยนจฬา-
ภรณราชวทยาลย เพชรบร ยงไดรบรางวล THE BEST MAN INVENTOR
และผลงาน “ถงมอสญญาณจราจร GTS” ของโรงเรยนสราษฎรพทยา ยง
ไดรบรางวลพเศษ Special Award จากประเทศฮองกง และผลงาน “ถง
เพาะชำา Reuse” ของโรงเรยนคลองแดนวทยา ไดรบรางวลพเศษ Special
Award จากประเทศจนอกดวย
ฉบบท 39
8มถนายน 2559
ระเบยงขาว วทย-เทคโนฯ ไทย
เดกไทยสรางชอระดบโลก ควารางวลใหญ “อนเทลไอ เซฟ 2016”
เดกไทยจากโรงเรยนดำารงราษฎรสงเคราะห จ.เชยงราย และกรงเทพ
ครสเตยนวทยาลย สรางชอใหประเทศไทย ควารางวลใหญบนเวท อนเทล
ไอเซฟ 2016 การแขงขนโครงงานวทยาศาสตรและวศวกรรมระดบโลก ท
สหรฐอเมรกา
นายสาคร ชนะไพฑรย รกษาการผอำานวยการองคการพพธภณฑ
วทยาศาสตรแหงชาต (อพวช.) เปดเผยวา ไดนำาเยาวชนไทยเขารวมประกวด
โครงงานวทยาศาสตรและวศวกรรมระดบโลก The Intel International
Science and Engineering Fair 2016 (Intel ISEF) หรอ อนเทล ไอเซฟ
2016 โดยการสนบสนนจาก องคการพพธภณฑวทยาศาสตรแหงชาต (อพวช.)
ศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาต (เนคเทค) กระทรวง
วทยาศาสตรและเทคโนโลย และสมาคมวทยาศาสตรแหงประเทศไทยใน
พระบรมราชปถมภ ระหวางวนท 8-13 พ.ศ. 2559 ทเมองฟนกซ มลรฐ
แอรโซนา ประเทศสหรฐอเมรกา ซงประสบความสำาเรจเปนอยางมาก โดย
เยาวชนไทยสามารถควารางวลใหญจากเวทนมาไดถง 3 รางวล ไดแก
รางวลรองชนะเลศอนดบ 1 ดานสตวศาสตร จากโครงงาน “การ
ศกษาพฤตกรรมการตอบสนองตอแรงโนมถวงของหนอนไหม เพอผลต
เครองมอใชควบคมการพนใยไหมในการผลตแผนใยไหม” ผลงานของ
น.ส.ชลนธร ดวงงา และ น.ส.รงลาวลย ชาภกด นกเรยนชนมธยมศกษาปท
5 จากโรงเรยนดำารงราษฎรสงเคราะห จงหวดเชยงราย และโครงงานนยง
สามารถควาอกหนงรางวลใหญคอ รางวลชนะเลศจากซกมา ไซน (Sigma
Xi) องคกรทสนบสนนการวจยดานวทยาศาสตรของประเทศสหรฐอเมรกา
และเปนหนงในผสนบสนนการประกวดครงน
นอกจากน ตวแทนทมเยาวชนไทย ยงสามารถควารางวลรองชนะ
เลศอนดบ 2 ในสาขาเดยวกนนจากโครงงาน “การศกษาผลของสารใน
ใบไมแหงทมผลตอสมบตทางเคมของหวอดจากประยกตใชสารสกดจาก
หวอด” ของนายธชกร จนตวลากร และนายภวนาถ เตรยมชาญชย โรงเรยน
กรงเทพครสเตยนวทยาลย กรงเทพฯ
การไดรบรางวลของเยาวชนไทยในครงน นบวาเปนการสรางชอเสยง
ใหกบประเทศอยางมาก เพราะกจกรรมนเปนกจกรรมทางวทยาศาสตร
ทยงใหญระดบโลก ในแตละปมตวแทนนกเรยนกวา 1,800 คน จาก 77
ประเทศทวโลกเขารวมกจกรรม โดยแบงการประกวดออกเปน 15 สาขา
เชน วศวกรรม พชวทยา สตวศาสตร คณตศาสตร วทยาศาสตรสงแวดลอม
พลงงานและการขนสง
ดาน น.ส.รงลาวลย ชาภกด ผซงไดรบรางวลครงน กลาววา โครงงานน
เกดจากความตงใจของตนและเพอนทตองการจะชวยเกษตรกรผเลยงหมอน
ไหมในชมชน ยดอายของหนอนไหม โดยพวกตนไดทำาการสงเกตพฤตกรรม
ของหนอนไหมเมอถกปลอยใหเคลอนทบนจอ (อปกรณการเลยงไหมชนด
หนง) ทตงเอยงทความชนระดบตางๆ พบวาหนอนไหมจะเคลอนทขนเสมอ
และยงสามารถพนใยไหมเปนแผนได จากนนจงไดศกษาระดบความชนและ
คณภาพของแผนไหมทได จนไดคาทเหมาะสมททำาใหไดแผนใยไหมคณภาพ
ด และนำามาออกแบบอปกรณเปนแผนเฟรมไม ซงจะชวยในการกระจายตว
ของเสนใยไหม ซงเดมใชจอแบบแนวราบ และใชมอในการกระจายตวหนอน
ไหม ผลงานนจงเปนการชวยลดตนทนแรงงานทตองคอยใชมอกระจายตว
หนอนไหม และทสำาคญ เมอลดการใชมอสมผสหนอนไหมได อายของหนอน
ไหมกจะยาวขน จากเดมทเคยใหผลผลตได 2 รน กจะเพมเปน 6 รน ทำาให
ชวยเกษตรกรลดตนทนและชวยเพมผลผลตไดจอ อปกรณการเล ยงไหมชนดหนงภาพ : http://qsds.go.th/silkprice/picture/2.1.JPG
9ฉบบท 39
มถนายน 2559
ระเบยงขาว วทย-เทคโนฯ ไทย
มธ. เปดตววสดดดซบนำามนจากนำายางพารา
ขอมลจาก: http://www.krobkruakao.com/ขาวในประเทศ/14531/นวตกรรมนำายางพาราดดซบคราบนำามนภายใน-3-วนาท.html
ภาพจาก: http://www.dailynews.co.th/education/396991
คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยธรรมศาสตร เปดตว
นวตกรรมนำายางพาราทสามารถขจดคราบนำามนเชอเพลงไดภายใน 3 วนาท
ทสำาคญนำากลบมาใชซำาไดทงวสดและนำามน ซงนบเปนครงแรกของโลก
นวตกรรมน เกดขนจากโจทยทตองการแกปญหานำามนรวไหลลงสทะเล
และแหลงนำาสาธารณะ ได โดยทมงานผคดคนเรยกนวตกรรมนวา “พาราโวลา”
ซงมประสทธภาพในการดดซบนำามนทกชนดไดมากกวา 10 เทา โดยสามารถ
ดกจบนำามนไดถง 20 ลตรตอชด ในระยะเวลาไมเกน 3 วนาท และสามารถ
นำากลบมาใชซำาไดมากกวา 100 ครง สวนนำามนทดดซบขนมา กยงสามารถ
นำามาใชตอไดทนทดวย
สำาหรบคณสมบตของพาราโวลาน จะมนำาหนกเบาไมเปนพษตอ
สงแวดลอม เพราะใชยางพาราเปนวตถดบในการผลต จงนบเปนนวตกรรม
ทชวยสรางมลคาเพมใหกบยางพารา และชวยลดตนทนในการนำาเขาวสด
กำาจดคราบนำามนจากตางประเทศไดกวาเทาตว ซงถอเปนนวตกรรมแรก
ของโลก โดยไดรบรางวลสงประดษฐระดบชาตระดบดเดน จากสภาวจย
แหงชาต และรางวญเหรยญทองจากการประกวดสงประดษฐนานาชาต ณ
กรงเจนวา ประเทศสวตเซอรแลนด
ฤทธตานเบาหวานของใบยโถ เวบไซตของสำานกงานขอมลสมนไพร คณะเภสชศาสตร มหาวทยาลย
มหดล เผยผลการทดสอบฤทธลดนำาตาลในเลอดของสารสกดจากตนยโถ
(Nerium oleander L.) ในหนแรททเปนเบาหวาน พบวาเมอปอนสารสกด
hydromethanolic จากใบยโถ ขนาด 50 และ 200 มก./กก. นำาหนกตว ให
หนแรท ตดตอกน 20 วน พบวาสามารถชวยลดนำาตาลในเลอดลง 73.79%
เมอเทยบกบหนเบาหวานปกต และเมอทำาการ ทดสอบการตอบสนองของ
ฮอรโมนอนซลนตอระดบนำาตาลในเลอด (Oral Glucose Tolerance Test)
พบวากลมทไดรบสารสกดจากใบยโถสามารถลดระดบนำาตาลลง 65.72%
ภายใน 3 ชวโมงหลงปอนกลโคส นอกจากนสารสกดจากใบยโถยงชวยลด
ไขมนในเลอด โดยลดระดบไตรกลเซอรไรดและคอเลสเตอรอล รวมถงเพม
การทำางานของเอนไซมตานอนมลอสระ peroxidase และ catalase ใน
ตบ ไต และเซลลกลามเนอ อกทงยงลดปรมาณ lipid peroxidation และ
ไกลโคเจนสะสมในตบใหเขาสภาวะปกต การศกษานชวยยนยนศกยภาพของ
ใบยโถตามสรรพคณการใชแผนโบราณในการลดนำาตาลในเลอดได
ขอมลจาก: http://www.medplant.mahidol.ac.th/active/shownews.asp?id=1179
ภาพจาก: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Adelfa_%28Nerium_oleander_L.%29_2.jpg
ฉบบท 39
10มถนายน 2559
หนาตางขาว วทย-เทคโนฯ โลกกองบรรณาธการ
100 ลานดอลลาร ภารกจการเดนทางสดาวฤกษแอลฟา เซนทร
วนท 12 เมษายน ทผานมา ยร มลเนอร (Yuri Milner) มหาเศรษฐชาวรสเซยพรอมทมนกวทยาศาสตรประกาศถงโครงการใหมทกำาลงจะเกดขนดวย
เงนลงทนมากถง 100 ลานดอลลารสหรฐฯ โครงการดงกลาวถอเปนกาวกระโดดครงใหมในการศกษาดาราศาสตรและพฒนาเทคโนโลยดวยเครองสำารวจ
ขนาดเลกเทาแมลงทเคลอนทดวยความเรวถง 20% ของความเรวแสง หรอ ประมาณ 60,000 กโลเมตรตอวนาท โดยจะใชแหลงพลงงาน 100 กกะวตตดวย
การยงเลเซอรจากโลก
ยานสำารวจนาโนจำานวนมาก (nanoprobes) จะใชเวลาในการเดนทางถง 20 ป สดาวฤกษทใกลดวงอาทตยทสด ชอ “แอลฟา เซนทร” (ยานสำารวจ
บางสวนจะพงไปในระหวางการเดนทางเนองจากการปะทะกบฝนในอวกาศ) ซงชนสวนของยานสำารวจดงกลาวประกอบไปดวยกลองถายภาพขนาดเลกและ
เครองวเคราะหสภาพบรรยากาศซงทำาหนาทถายภาพ และเกบขอมลดาวเคราะหโดยรอบ จากนนจะสงขอมลกลบมายงโลกดวยเลเซอรขนาดเลกทระยะไกล
ถง 4.4 ปแสง โดยอปกรณทงหมดภายในยานสำารวจนาโนน (เชน เครองจายพลงงาน กลองถายภาพ เซนเซอร อปกรณประมวลผล อปกรณขบยาน และ
เครองสงสญญาณ) มนำาหนกรวมเพยงไมกกรมเทานน
ในการสงยานสำารวจดงกลาวแตละครงออกสอวกาศจะตองทำาใหยานมความเรง 25,000 g จากเลเซอร ซงจะทำาใหเกดแรงดนขนโดยการยงเลเซอรแตละ
ครงจะใชเวลาสนๆ เพยงสองนาทกอนทยานสำารวจเคลอนออกไปไกล และใชเวลาอกประมาณหนงวนในการชารจพลงงานเลเซอรใหมเพอใชในยงครงถดไป
วศวกรจำานวนหนงมองถงความเปนไปไดทเทคโนโลยในปจจบนอาจสามารถกาวไปถงสงตางๆ ทเราเคยเหนในนยายวทยาศาสตร ซงถากฎของมวรยง
ถกตองโดยการพฒนาดานวสดศาสตรและอตสาหกรรม เทคโนโลยระดบไมโครกาวหนามากพออยางทคาดการณไว และถาเลเซอรทใชยงราคาถกขนและม
พลงงานสงพอ โครงการของมลเนอรมลคา 100 ลานดอลลารกนาจะเกดขนไดไมยาก
นอกจากน การตอสกบขอจำากดทางเทคโนโลยหลายๆ อยางในโครงการนอาจนำามาซงการกาวกระโดดครงสำาคญของเทคโนโลยทใชในปจจบนอกดวย
เรยบเรยงโดย เจษฎา กรตภารตนสถาบนวจยดาราศาสตรแหงชาต (องคการมหาชน)
http://www.narit.or.th/index.php/astronomy-news/2497-100-million-usd-nanoprobes
11ฉบบท 39
มถนายน 2559
หนาตางขาว วทย-เทคโนฯ โลก
เวบไซตวโอเอไทย เผยแพรขาวปญญาประดษฐ หรอ Artificial Intelligence กำาลงเปลยนแปลงทกแงมมของชวตมนษย ซงเปนไดทงคณและโทษ
ทกวนน เราม Siri ของ iPhone ไปจนถงการคนหาทางอนเทอรเนต และการขบเคลอนยานพาหนะไรคนขบ ปญญาประดษฐทเรมตนงายๆ กำาลงมความ
สลบซบซอนมากขน ทงในการทำางานและภมปญญา
อาจารย Stuart Russell ซงสอนวทยาศาสตรคอมพวเตอรอยทมหาวทยาลยแคลฟอรเนย วทยาเขต Berkeley ในสหรฐอเมรกา ใหความเหนวา ถา
มนษยตองการสรางระบบทจะมปญญาประดษฐเหนอตนเองขนมา กควรทำาความเขาใจใหไดเสยกอนวา จะมวธรบประกนไดอยางไรวา สงทปญญาประดษฐ
จะทำาเปนสงทเราเหนชอบดวยเทานน
นกวทยาศาสตรคอมพวเตอรผนระบประโยชนตางๆ ทปญญาประดษฐจะทำาได เชน งานทตองใชแรงงานเขม อยางเกษตรกรรม งานทตองทำาซำาซาก เชน
รบโทรศพททศนยบรการลกคา หรองานวเคราะหขอมล
ปญหากคอ ถาเราอาศยใชปญญาประดษฐทำางานทงทตองใชแรงงานและแรงสมองแลว จะเหลออะไรใหมนษยทำาบาง
Guruduth Banavar หวหนาฝายวทยาศาสตรของบรรษท IBM ใหความเหนวา จะมการสรางงานใหมๆ ขนมา เชน วศวกรรมขอมล และวามนษยจะ
ตองมทกษะใหมๆ เพอทำางานกบปญญาประดษฐทจะมาในรปแบบของเครองมอตางๆ
นกวทยาศาสตรคอมพวเตอรของ IBM บอกวา ในขณะนปญญาประดษฐไดเปลยนรปแบบของอตสาหกรรมสขภาพ ทงในแงของการประมวลขอมล และ
การจดหาผลวจยใหมลาสดเพอชวยแพทยในการวนจฉยและรกษาโรค
เวลาน โรงพยาบาลทงในอเมรกาเหนอและใต ยโรป และเอเชย มเทคโนโลย Watson ของ IBM ใชกนอยางแพรหลาย
แตอาจารย Stuart Russell เตอนวา อาจมคนนำาเทคโนโลยเครองบนไรคนขบ หรอ Drone ไปผสมผสานใชรวมกบปญญาประดษฐเพอสรางอาวธทไม
ตองอาศยคำาสงการจากมนษยขนมา ซงนกวชาการผนบอกวา อาวธประเภทนคออาวธทำาลายลางมวลชนสำาหรบประเทศหรอกลมคนทไมมอาวธนวเคลยร
อาจารย Stuart Russell บอกวา มนษยตองทำางานแขงกบเวลา เพราะเรมจะมอาวธลกษณะนแลว แมจะอยในชวงของการนำาผลงานวจยคนควาไป
พฒนา โดยชวงการนำาการพฒนาไปสการผลตนนกำาลงตามมาตดๆ
อยางไรกตาม Guruduth Banavar หวหนาฝายวทยาศาสตรของบรรษท IBM มองผลกระทบของปญญาประดษฐตอสงคมในเชงบวกมากกวา อยางเชน
การใชในยานพาหนะไรคนขบและการคนหาทางอนเทอรเนต
แตทกฝายมความเหนรวมกนวา เทคโนโลยปญญาประดษฐ หรอ Artificial Intelligence จะดำาเนนตอไป และจะเปลยนแปลงแงมมตางๆ ในชวตของ
เราอยางแนนอน
นกวทยาศาสตรเตอนเทคโนโลยปญญาประดษฐใหคณอนนต...แตกมโทษมหนต!
http://www.voathai.com/a/artificial-intellegence-tech/3328552.html
ฉบบท 39
12มถนายน 2559
พรนภา นาเมอง
ตามตดเยาวชนโครงการ JSTP… เปดประสบการณการเรยนรหองเรยนธรรมชาต ณ อทยานแหงชาตแกงกระจาน จ.เพชรบร
บทความพเศษ
เปดหองเรยนนกวทยนอยกบเยาวชน JSTP
โครงการพฒนาอจฉรยภาพทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยสำาาหรบเดกและเยาวชน (Junior Science Talent Project : JSTP) เปนโครงการ
ทสรางกลไกทจะพฒนาเดกและเยาชนทมความสามารถดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยไปสการเปนนกวทยาศาสตร นกวจย และนกเทคโนโลย โดยเปด
โลกวทยาศาสตรผานกจกรรมเสรมสรางประสบการณในรปแบบตางๆ โครงการ JSTP ไดจดกจกรรมคายวทยาศาสตรสำาหรบเยาวชนในโครงการ รนท 18
ม.ปลาย ระหวางวนท 28-31 มนาคม 2559 ซงเปนหองเรยนขนาดใหญ ไมใชเพยงหองสเหลยม ไมมหลกสตรตายตว ไมตองสอบตวชวด มาดกนวา...หองเรยน
และหลกสตรของพวกเขาเปนอยางไร?
หลกสตรหนง นกวทยนอย คอยจดจอ
ชาวฟสกส วศวะ มาเรวพลน
ตามมาดวย ชาวเคม และชวะ
คณตศาสตร คอมพวเตอร แพทยตามมา
ทงโครงงาน ทงเรยน เพยรศกษา
มนกวทย พเลยง ชวยแบงปน
ตางเฝารอ เสนองาน สานความฝน
พบเจอกน ขำาขน มนเฮฮา
ไดพบปะ เพอนพอง หองหรรษา
อยพรอมหนา พรอมตา ทวหนากน
แสนเหนอยลา แตคมคา ตอเตมฝน
ชางสขสนต เหลอลน ในผลงาน
13ฉบบท 39
มถนายน 2559
บทความพเศษ
โลกในอนาคตเปนโลกของความหลากหลาย เปนโลกของการเชอมโยงความคด เปนโลกของปญญา ถาคนรนใหมทกคนสามารถทจะเรยนรไดดวยตนเอง
สามารถเรยนรไดจากประสบการณรอบตว และมการแลกเปลยนเรยนรซงกนและกน ปญญากจะงอกงามตอไปไมมทสนสด อยทเราทกคนตองการศกษา
หาความรมากนอยเพยงใด การขวนขวายหาความรเปนสงเดยวทไดกบตวเราเอง ประตสการเรยนรจากโลกกวางทเตมไปดวยความรและประสบการณใหมๆ
ทหลายคนไมเคยไดสมผสกบความแปลกใหมจากนอกตำาราเรยน แตหากคณกลาพอ และพรอมทจะคดนอกกรอบกบการจะเปนนกวทยาศาสตร นกวจย และ
นกเทคโนโลย ลองเขามาเปดหองเรยนกบพวกเรา JSTP นะ
“เดกทกคนกเหมอนดอกไม มความงามเปนของตวเอง แตจะบานไดไมพรอมกน วนนหลายคนอาจจะยงไปไมถงเปาหมาย แตสกวนหนง มนจะบานเบง... มองความสำาเรจของเราใหพอดกบตวเราเอง เปนอยางทเราเปนใหสดทาง ทำาในสงทเรารก
ทำาในสงทเราชอบ ความสำาเรจกคงอยไมไกลเกนเออม”
หลกสตรสอง เดนทาง สเมองเพชร
แหลมผกเบย รกน ทวทงปวง
ขยะลน นำาเนาเสย มทางแก
นกวทยขอ สนองคณ พระราชา
เขาแดนเขต โครงการ ของพอหลวง
พอแสนหวง แวดลอม พรอมเสอมคลา
ขอเพยงแต รวมกน แกปญหา
มงพฒนา ประเทศชาต และแผนดน
หลกสตรสาม ตามเสนทาง นกสำารวจ เดนออกตรวจ พรรณไม ในปากวาง
พชนานา ทงรองรอย ชางเกงกวาง ลำาธารขวาง กลางปา นารำาพง
ตนไมใหญ กงไกว สงตระหงาน เตบโตนาน แผใบ ไกลเออมถง
หลายคนโอบ ใครเหน เปนตะลง โผลเปนหนง รบแสงสรยการ
ผเสอปก บางบาง กางปกรอน ยามแดดออน รอนชม ดมความหวาน
มวลดอกไม ใหกลนกรน ละมนนาน ชดอกกาน งามตา พาเพลนใจ
ยามบายออน ลองเรอชม แมนำาเพชร ชางวเศษ สายลำาธาร นำาเยนใส
ตองนกถงแกงกระจานปาพงไพร รกษาไวใหคงอยคความงาม
ฉบบท 39
14มถนายน 2559
สารคด วทยาศาสตร
วณา ยศวงใจ
โรคหลอดเลอดสมอง (stroke) คอ ภาวะทสมองขาดเลอดไปเลยง
เนองจากหลอดเลอดสมองตบหรออดตน หรอหลอดเลอดสมองแตก จะสงผล
ใหสมองหยดการทำางานเฉยบพลนและเซลลสมองถกทำาลาย เนองจากไมม
เลอดไปเลยงสมอง
โรคหลอดเลอดสมองชนดทพบบอยทสด คอ ischaemic stroke หรอ
หลอดเลอดอดตนจากลมเลอด โดยในแตละปมประชากรทวโลกปวยดวย
โรคหลอดเลอดสมองมากถง 15 ลานคน ในจำานวนนเสยชวตประมาณ 6
ลานคน และคนไขอกประมาณ 5 ลานคน กลายเปนอมพาตหรอทพพลภาพ
ถาวร สำาหรบปจจยเสยงททำาใหเกดโรคดงกลาวอาจมไดหลายสาเหต ทงจาก
สขภาพโดยรวมและรปแบบการดำาเนนชวตของแตละคน
ลาสดนกวจยพบวา การขาดธาตเหลก ซงมผลทำาใหเกลดเลอดมความ
เหนยวหนดและจบตวกนเปนลมเลอดไดงายขน อาจเปนสาเหตหนงททำาให
คนไขมความเสยงตอภาวะหลอดเลอดสมองตบเพมมากขนทงในเดกและ
ผใหญ
แมวานกวทยาศาสตรจะพบความสมพนธระหวางธาตเหลกและความ
เหนยวขนของเกลดเลอดมาตงแตเมอเกอบ 40 ปทแลว แตความสำาคญของ
เรองนกลบถกมองขามไป จนกระทง Dr.Claire Shovlin และทมนกวจยจาก
National Heart and Lung Institute at Imperial College London
ไดศกษาพบวา คนไขทรางกายขาดธาตเหลกแมไมมาก กมโอกาสเสยงตอ
ขาดธาตเหลก เพมความเสยงโรคหลอดเลอดสมอง
จากงานวจยลาสดพบวา การขาดธาตเหลก ซงมผลทำาใหเกลดเลอดมความเหนยวหนดและจบตวกนเปนลมเลอดไดงายขน อาจเปนสาเหตหนงททำาใหคนไขมความเสยงตอภาวะหลอดเลอดสมองตบเพมมากขนทงในเดกและผใหญ
โรคหลอดเลอดสมองเพมขนถงสองเทา ซงผลการศกษาดงกลาวไดตพมพ
ในวารสาร PLOS ONE เมอวนท 19 กมภาพนธ 2557
นกวจยไดทำาการศกษาในกลมคนไข จำานวน 497 ราย ทปวยดวยโรค
hereditary haemorrhagic telangiectasia (HHT) ซงเกดจากความ
ผดปกตทางพนธกรรมทสงผลใหเสนเลอดฝอยในปอดมการขยายตวผดปกต
ทำาใหไมสามารถทำาหนาทกรองลมเลอดออกจากเลอดกอนทจะเลอดจะ
ไหลเวยนตอไปยงหลอดเลอดแดงได ลมเลอดเหลานจงมโอกาสไหลเวยนไป
ยงสมองและกอใหเกดการอดตนของหลอดเลอดในสมองได
15ฉบบท 39
มถนายน 2559
จากการศกษา นกวจยพบวาในกลมของคนไขทมภาวะขาดธาตเหลกใน
ระดบปานกลาง คอ มธาตเหลกในเลอดประมาณ 6 ไมโครโมลตอลตร จาก
ระดบปกตทอยในชวงระหวาง 7-27 ไมโครโมลตอลตร จะมความเสยงตอ
โรคหลอดเลอดสมองเพมขนเปนสองเทา เมอเทยบกบกลมคนไขทมปรมาณ
ธาตเหลกในเลอดปกตทระดบปานกลาง
นอกจากนนกวจยยงไดนำาเอาตวอยางเกลดเลอดจากคนไขมาทดลอง
ใหสารกระตนการจบตวเปนลมเลอด พบวาเกลดเลอดทมาจากคนไขทอย
ในภาวะรางกายขาดธาตเหลก มการจบตวเปนลมเลอดอยางรวดเรว
Dr.Claire Shovlin อธบายวา “เกลดเลอดจะจบตวกนไดงายกวา ถาหากวา
รางกายคณขาดธาตเหลก ซงเราคดวาสงนอาจชวยอธบายไดวา เพราะเหตใด
ภาวะทรางกายขาดธาตเหลกจงนำาไปสการเกดโรคหลอดเลอดสมองได ซง
การเกดลมเลอดอดตนในหลอดเลอดจนพฒนาไปสโรคหลอดเลอดสมองนน
มหลายลำาดบขน และกยงไมเปนทชดเจนวา ความเหนยวขนของเกลดเลอด
มสวนสำาคญอยางไรตอกระบวนการพฒนาของโรคทงหมด นกวจยยงตอง
ศกษาตอไปเพอพสจนความสมพนธนใหแนชด”
หลงจากนนกวจยไดวางแผนเพอทำาการศกษาตอไปวา การรกษาอาการ
ขาดธาตเหลกในคนไขทมความเสยงสงตอโรคหลอดเลอดสมอง จะสามารถ
ลดโอกาสการเปนโรคดงกลาวไดหรอไม รวมถงทำาใหเกลดเลอดของคนไขม
ความเหนยวหนดนอยลงดวยหรอไม
สำาหรบธาตเหลกนนเปนสารอาหารทรางกายตองการไมมากแตขาด
ไมได เพราะธาตเหลกเปนสวนประกอบทสำาคญของเมดเลอดแดงทไหลเวยน
นำาออกซเจนไปเลยงเซลลตางๆ ทวรางกาย การขาดธาตเหลกจงเปนสาเหต
หลกของโรคโลหตจาง ททำาใหผปวยมอาการออนเพลยงาย เวยนศรษะ
สมองออนหลา และยงเสยงตอการเกดโรคหลอดเลอดสมองอดตนเพมมากขน
อาหารทมธาตเหลกสงในพชผก ไดแก ผกกด ถวฝกยาว ผกแวน เหด
ฟาง ใบกะเพรา ในเนอสตว ไดแก เนอแดงของสตวชนดตางๆ ตบ และ
เครองในสตว ในธญพช ไดแก ลกเดอย งา ถวลสง ถวเขยว ถวแดง และถวดำา
เปนตน นอกจากน การดมนำาสมสกหนงแกวระหวางมออาหาร หรอ
รบประทานสมสกหนงผลหลงมออาหาร กจะชวยใหรางกายดดซมธาตเหลก
ไดดยงขนดวย
นอกจากการขาดธาตเหลกแลว ยงมปจจยอนๆ ททำาใหเสยงตอโรค
หลอดเลอดสมองดวย ไดแก ความดนโลหตสง ไขมนในเลอดสง โรคอวน
โรคเบาหวาน โรคหวใจ รวมถงการสบบหร การดมเครองดมแอลกอฮอล
ความเครยด และการขาดการออกกำาลงกาย ซงสถานการณของโรคหลอดเลอด
สมองในประเทศไทยจากรายงานของสมาคมโรคหลอดเลอดสมองไทย พบวา
ปจจบนนมผปวยโรคหลอดเลอดสมองเฉลย 250 คนตอประชากร 100,000
คน และมผปวยรายใหมเพมขนในแตละปประมาณ 150,000 ราย และจาก
สถตเมอป 2552 พบวามผปวยเสยชวตดวยโรคหลอดเลอดสมองประมาณ
37 คนตอวน นบวาสงเปนอนดบท 3 รองจากโรคมะเรงและโรคหวใจ
เมอทราบเชนนแลว คงจะทำาใหผอานไดตระหนกถงความสำาคญของธาต
เหลก และรบประทานอาหารทมธาตเหลกทเพยงพอและเหมาะสม
แหลงขอมลและภาพ
http://www.sciencedaily.com/releases/2014/02/140219173252.htmhttp://www.medicalnewstoday.com/articles/272868.php
http://thaistrokesociety.org/purpose/สถานการณโรคหลอดเลอดส/https://www.doctor.or.th/article/detail/1702
http://images.hngn.com/data/images/full/20519/iron-deficiencies-can-increase-the-risk-of-blood-clots-and-stroke.png?w=600http://positivemed.com/wp-content/uploads/2013/03/iron-rich-foods.jpg
เมลดถวตางๆ
อาหารทอดมดวยธาตเหลกคณไดรบเพยงพอหรอยง?
อารตโชก ไขแดง หอยเชลล
เนอแดง ผกใบเขยว หอยนางรม
ผลไมอบแหง
ฉบบท 39
16มถนายน 2559
หองภาพวทย (SciGallery)ดรากอน
ภาพนเปนภาพทเหลาโรตเฟอร (rotifer - แพลงกตอนสตว
ชนดหนง ใชเปนอาหารของลกปลาวยออน) มาชมนม
กนอาหาร ถายดวยกลองจลทรรศนกำาลงขยาย 50 เทา โดย Charles
Krebs จากวอชงตน
ภาพนเปนหนงในภาพทไดรบรางวลจากการประกวดภาพถายหวขอ
โลกใบเลก (small world) ป ค.ศ. 2015 ซงจดโดย Nikon
โรตเฟอร บฟเฟต
http://discovermagazine.com/galleries/2015/oct/nikon-small-world-2015
17ฉบบท 39
มถนายน 2559
Sci Infographic
https://witsanook.files.wordpress.com/2015/01/fridge.jpg
ฉบบท 39
18มถนายน 2559
http://www.oryor.com/index.php/th/http://www.oryor.com/index.php/th/
http://www.oryor.com/index.php/th/
http://www.oryor.com/index.php/th/
http://www.oryor.com/index.php/th/http://www.oryor.com/index.php/th/
สาระนารจาก อย.
Science Jokes
เกดเรองอะไรหรอ?
ฝนกำ�ลงจะตกแลวฉนไมมรม
ไมตองกงวลฉนชวยน�ยเอง
http://41.media.tumblr.com/d9e599e231b74832a973150b7627acc3/tumblr_mn5zq0aZjB1qcb5fko1_500.png
19ฉบบท 39
มถนายน 2559
กรงเทพฯ 12 พฤษภาคม 2559 - โครงการ Chevron Enjoy Science :
สนกวทย พลงคด เพออนาคต นำาโดย บรษทเชฟรอนประเทศไทยสำารวจ
และผลต จำากด และสถาบนคนนแหงเอเซย ผนกกำาลง กระทรวง
วทยาศาสตรและเทคโนโลย โดย สำานกงานพฒนาวทยาศาสตรและ
เทคโนโลยแหงชาต (สวทช.) องคการพพธภณฑวทยาศาสตรแหงชาต
(อพวช.) และ สำานกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา (สอศ.) กระทรวง
ศกษาธการ จดโครงการ “Enjoy Science : Young Makers Contest”
การประกวดสงประดษฐสำาหรบ ‘เมกเกอร’ หรอนกสรางสรรคนวตกรรม
ในระดบนกเรยน-นกศกษาสายสามญและอาชวศกษา ในหวขอ
“นวตกรรมเพอผสงอายและผพการ” เพอสงเสรมเยาวชนไทยใน
การสรางสรรคสงประดษฐเพอสงคม และสรางแรงบนดาลใจและ
ความสนใจในสาขาวทยาศาสตร เทคโนโลย วศวกรรม และคณตศาสตร
หรอ สะเตม โดยมรางวลเปนทนการศกษา ตลอดจนทรปรวมงาน
Maker Faire ในทวปยโรปและในประเทศญปน รวมมลคากวา 1.5
ลานบาท
scisociety
สเปกตรมโครงการ Chevron Enjoy Science : สนกวทย พลงคด เพออนาคต
อานรายละเอยดเพมเตมไดท http://www.nstda.or.th/news/21997-chevron-enjoy-science
ไทย - เกาหล เปดความรวมมอขบเคลอนนคมนวตกรรมประเดมสองโครงการหลก ฟดอนโนโพลสและอทยานวทยาศาสตรไทย ณ อทยานวทยาศาสตรประเทศไทย จ.ปทมธาน - ดร.พเชฐ ดรงคเวโรจน
รฐมนตรวาการกระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย เปดบานอทยาน
วทยาศาสตรประเทศไทย (Thailand Science Park) ตอนรบนายชอย ยาง ฮ
(Choi Yang Hee) รฐมนตรวาการกระทรวงวทยาศาสตร ไอซท และการ
วางแผนอนาคตแหงสาธารณรฐเกาหล พรอมรวมเปนสกขพยานใน “พธ
ลงนามบนทกขอตกลงความรวมมอในการบรหารอทยานวทยาศาสตรและ
การพฒนาเมองนวตกรรมอาหาร หรอ ฟดอนโนโพลส” ระหวาง มลนธ
อนโนโพลส (Innopolis Foundation) สาธารณรฐเกาหล โดย นายชา ดอง คม
ประธานมลนธฯ กบ สำานกงานคณะกรรมการนโยบายวทยาศาสตร เทคโนโลย
และนวตกรรมแหงชาต (สวทน.) โดย ดร.กตพงค พรอมวงค รองผอำานวยการ
สวทน. และสำานกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต (สวทช.)
โดย ดร.ทวศกด กออนนตกล ผอำานวยการ สวทช.
อานรายละเอยดเพมเตมไดท http://www.nstda.or.th/news/21980-mou
ฉบบท 39
20มถนายน 2559
เปดแลว GISTDA SPACE CAMP
วนจนทรท 2 พฤษภาคม 2559 ณ อทยานรงสรรคนวตกรรมอวกาศ
อำาเภอศรราชา จงหวดชลบร GISTDA เปดคายเยาวชนภายใต concept
“สนกคด GISTDA ทาทดลอง” GISTDA SPACE CAMP ครงท 1 จาก
เยาวชนทเขารวมโครงการ 36 คน
ดร.อานนท สนทวงศ ณ อยธยา ผอำานวยการ GISTDA กลาววา
ในชวงตนปทผานมา GISTDA ไดเปดแหลงเรยนรทางดานอวกาศแหงแรก
และแหงเดยวของประเทศไทยทชอ วา Space Inspirium ซงเปนแหลง
สรางแรงบนดาลใจดานเทคโนโลยอวกาศและภมสารสนเทศใหกบ
เยาวชนไทย โดยถอเปนการเปดศกราชใหมแหงการเรยนรเทคโนโลย
อวกาศของบานเรา เพอเปนการตอยอดและสงเสรมการนำาเทคโนโลย
อวกาศและภมสารสนเทศมาชวยในการแกไขปญหาในดานตางๆ ใหกบ
ประเทศ โดย GISTDA SPACE CAMP ถอเปนสวนหนงจากความตอเนอง
ของการเปด Space Inspirium ทไดนำานองๆ เยาวชนคนเกงทง 36 คน
ทผานการคดเลอกเขารวมเรยนร เ กยวกบเทคโนโลยอวกาศและ
ภมสารสนเทศจากวศวกรดาวเทยม นกภมสารสนเทศ และนกวชาการเ
ผยแพรของ GISTDA รวมถงบทบาทของดาวเทยมไทยโชตทมตอ
การสำารวจและปกปองทรพยากรธรรมชาตของประเทศไทย และสามารถ
ขยายศกยภาพของขอมลจากดาวเทยมในการประยกตใชงานดานอนๆ
รวมไปถงสงเสรมใหเยาวชนรจกการใชเวลาวางใหเปนประโยชน รจก
การทำางานเปนทม และรจกเสยสละ เออเฟอเผอแผกบผอน
ผอำานวยการ GISTDA กลาวตออกวา นอกจากน ยงสงผลใหเยาวชน
เกดความคดรเรมในการสรางสรรคผลงานดานเทคโนโลยอวกาศและ
สามารถนำาไปตอยอดในการศกษาและแกไขปญหาสงแวดลอมในชมชน
ของตนเองได และทายทสดเพอนำาไปสการฝกฝนและแกไขปญหาดวย
เทคโนโลยดงกลาว ซงถอเปนการสงเสรมการเรยนรแบบบรณาการ
ตามหลกการ STEM รวมกบการสรางรากฐานของนกเทคโนโลยอวกาศ
รนใหมใหมความพรอมสำาหรบการพฒนาประเทศไทย โดยนกเรยนท
เขารวมกจกรรมในครงนจะมโอกาสไดรบการคดเลอกเปนตวแทนเยาวชน
ไทยเขารวมกจกรรมดานอวกาศระดบชาตและนานาชาตกบ GISTDA ตอ
ไปอกดวย
สำาหรบ GISTDA SPACE CAMP ครงท 1 จดขนระหวางวนท 2-6
พฤษภาคม 2559 ณ อทยานรงสรรคนวตกรรมอวกาศ อำาเภอศรราชา
จงหวดชลบร
http://www.gistda.or.th/main/th/node/1247
วว. ลงนามรวมกบกรมสงเสรมอตสาหกรรม ผลกดนการนำาผลงานการวจยและพฒนาดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยมาใชพฒนาธรกจ เมอวนท 12 พฤษภาคม 2559 ณ วว. เทคโนธาน
คลองหา จงหวดปทมธาน - สถาบนวจยวทยาศาสตรและ
เทคโนโลยแหงประเทศไทย (วว.) กระทรวงวทยาศาสตร
และเทคโนโลย ทำาพธลงนามบนทกขอตกลงความ
รวมมอกบกรมสงเสรมอตสาหกรรม (กสอ.) กระทรวง
อตสาหกรรม ในการสงเสรมนำาผลงานการวจยและ
พฒนาดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยมาใชพฒนาธรกจ
เชงนวตกรรมเพอเพมมลคาอตสาหกรรมไทย
อานรายละเอยดเพมเตมไดท http://www.tistr.or.th/tistr/newsboard/shownews.php?Category=newsboard&No=561
sci society
21ฉบบท 39
มถนายน 2559
หองภาพสตวปาไทย (Thai wildlife gallery)ประท ป ดวงแค
นม หรอ ลนชวา Manis javanicaนม หรอ ลนชวา เปนสตวทมลำาตวปกคลมดวยเกลดแขงคลายเสอเกราะ เกลดมความหนาและแขงแรง สนำาตาลเหลองหรอนำาตาลเขม มขนขนแทรกอยเลกนอย
ระหวางเกลด ออกหากนเวลากลางคน กนมดและปลวกเปนอาหาร เมอถกรบกวน
จะมพฤตกรรมปองกนตวดวยการมวนตวเปนกอนกลม
21ฉบบท 39
มถนายน 2559
ฉบบท 39
22มถนายน 2559
เรองเขยนจากผอานสาระวทยเร องและถ ายภาพ โดย ด.ญ.วร ศา ใจด ม.2 โรงเร ยนสาธ ต มศว.ปทมว น
สตวเลยงทฉนเขยนถงกอนหนาน ตองตงใจไปหาจากนอกบานมาเลยง แตมสตวตวเลกอยอกมากททกบานเลยงกนแบบไมตงใจ และหนงในนน กคอ “มด” นนเอง
หลายคนอาจจะแปลกใจวา มดเนยนะเปนสตวเลยง แลวมนเลยงยงไง
ปกตแลวมดไมใชสตวทสามารถเลยงไดน มนจะอยกนเองเปนรงทมราชน
มดอยไมใชหรอ
ฉนคดวามดเลยงงายแสนงาย เพราะเราสามารถพบพวกมนไดทวไป
โดยเฉพาะในหองครวนสงอยประจำาเลย เวลาใครเผลอทำาของกนรวงลงพน
แผลบเดยวกมแขกไมไดรบเชญมารวงวงหมำาดวยกอนใครๆ ฉนคดวาอาหาร
ของมนกคอนำาตาล จากทมกจะเหนมดเดนขบวนกนเขามาขนเศษขนมททำา
ตกไว ฉนเลยลองใชนำาหวานลอมนมาในภาชนะ กอนนำาไปลอยนำาไวเพอขง
ไมใหมนออกไปไหนได แลวหวงใหมนออกลกออกหลานในนน แตปรากฏวา
ไมนานนก มดกตายลงจนหมด
“มดหลากส” สตวทเลยงไดทกบาน
ฉนไปศกษาดจงรวา มดนนเปนแมลงสงคมมกลม (colony) มขนาดเลก
ถงขนาดใหญ มนอยรวมกนเปนกลมในรงทมดงานชวยกนสรางขน และออก
หาอาหารแลวเดนกลบรงไปใหราชนมดกน เพอจะไดออกลกหลานตอไป มด
ในแตละกลมประกอบดวย ราชนมด (ทำาหนาทวางไข), ไข, ตวออน, ดกแด
และมดงานเตมวยซงมจำานวนมาก มหนาทในการสรางและรกษาปองกนรง
หาอาหาร ดแลตวออน และราชน
ถงมดจะเปนแมลงตวเลก แตชวตของมนกนาทงมากๆ เลยคะ มนมการ
แบงหนาท แบงชนชนกน คลายๆ กบสงคมมนษยเลยทเดยว โดยในรงจะม
การแบงชนวรรณะกนทำาหนาท คอวรรณะมดงาน เปนวรรณะทมจำานวน
มากทสดในรง ไดแก มดเพศเมยทเปนหมน วรรณะสบพนธไดแก มดเพศผ
23ฉบบท 39
มถนายน 2559
และราชนมดเพศเมยททำาหนาทออกไข อกทงยงใชสารเคมทผลตขนมาใน
การสอสารควบคมกจกรรมของมดงานทงหมดภายในรงดวย เรยกไดวาราชน
มดเปนผกำาหนดชะตาชวตของมดทงรงเลยทเดยว ไมวาจะเปนเพศ จำานวน
ประชากร รวมไปถงพฤตกรรมดวย
ในเมอฉนไมสามารถหาราชนมด หรอนางพญามดมาเลยงได ฉนเลยคด
ใหมวา คำาวาเลยงไมจำาเปนตองหมายถงนำามนมาเกบไวในททหนงแลวคอย
เอาอาหารมาใหมนนนา การเลยงของฉนอาจเปนการใหอาหารมนอยางเดยว
กได โดยใหมนอยตามธรรมชาต ไมตองนำามนมากกขง หลงจากนนฉนเลย
ใหเอานำาตาลไปวางไวใหมนบอยๆ และนงดรอมนเดนมาขนกลบรงไป
ตอมาฉนกไดมโอกาสไปเขารวมกจกรรม Walk Rally ทพพธภณฑมด
มหาวทยาลยเกษตรศาสตร บางเขน ทนนมการจดแสดงนทรรศการเกยวกบ
มดหลากหลายสายพนธและเลาถงพฤตกรรมของมน มตวอยางมดทนำามา
รกษาสภาพเกบไวใหเราไดดลกษณะของรางกายมน บางตวนมขนาดใหญ
กวามดทเราพบทวไปตามบานหลายเทาเลยทเดยว ฉนเหนแลวเลยนกชอบ
ขนมา และคดวามดกเปนสตวเลยงทเจงอยเหมอนกนนะ
ฉนยงไดความรใหมๆ ทเกยวกบการสอสารของมด ทดซบซอนอยเหมอน
กนสำาหรบแมลงตวเลกแบบน มดจะสอสารกนโดยใชอวยวะทเรยกวาหนวด
สมผสกน และใชสารเคมทปลอยออกมา นอกจากนยงพบวามดบางชนด
เมอพบแหลงอาหารจะปลอยสารเคมชนดหนงออกมาจากตอมภายนอก
(exocrine gland) ทเรยกวาตอมดเฟอร (dufour’s gland) สารเคมชนด
นเรยกวา “ฟโรโมน” นนคอเหตผลวาเวลามดเดนสวนกน เรามกจะเหนมน
เอาหนามาชนๆ กนแลวจงคอยเดนตอไปตามทางทตวกอนหนาเดนมา และ
เวลามดเดนมากนอาหารทฉนให จงเดนกนเปนแถวเปนขบวน สวนทฉน
ชอบทสดคอการทำาโครงงานเรอง มดสรง โดยการใหมดกนนำาหวานทใสส
ผสมอาหารเขาไป แลวมดกจะสะสมไวทสวนบนของระบบยอยอาหาร และ
กระเพาะพกอาหารทอยบรเวณสวนทอง ทำาใหบรเวณนนมสตามนำาหวาน
และเมอกลบไปยงรง มดจงจะสำารอกของเหลวทสะสมไวออกมา และผาน
เขาไปยงมดงานตวอนๆ ฉนเหนแลวกอยากทดลองทำาดเองบาง เพราะมน
ทำาไดงายและเหนผลไว แถมไมเปนอนตรายตอมดดวย ฉนเลยมาลองทำาด
โดยใชนำาตาลทรายขาวกบสผสมอาหารมาผสมเขาดวยกน ละลายในนำา ใน
ครงแรกฉนวางไวตามพนหนาบานแลวฉนกมาพบวา มมดตกลงไปและตดอย
ในนำาหวานเหนยว ขนมาไมไดหลายตว ฉนเลยมาเปลยนสตรนำาหวานโดย
ใสใหนำาใหนอยลง ใหนำาตาลแขงตวเปนผลกสสดใสอยในฝาขวดนำาเลกๆ
ทนมดทผานไปผานมากสามารถลงไปเดนและคอยๆ แทะนำาตาลกนกนได
ปลอยไปเรอยๆ กกลายเปนวามดพากนเดนแถวมากนนำาตาลทฉนวางไวเตม
ไปหมด ซงตามหลกแลวคอมนตามฟโรโมนกนมา และในทสดสวนทายของ
ตวมนกกลายเปนสเหมอนนำาหวานทมนกน! อนทจรงฉนทำาไวหลากหลายส
มาก ในภาพทนำามาใหดนเปนสเขยว ทดจะเหนสทสวนทายชดเจนมากทสด
แลว ฉนละอยากจะรจรงๆ วา ราชนของพวกมนจะมสวนทายกลายเปน
สเขยวไปดวยไหมนา....???
อยากไดสอะไรกไปลองเลยงกนดนะคะ
ทมาของขอมล
พพธภณฑมด ตงอยท ตกวนจวนนดร ภาควชาชววทยาปาไม คณะวนศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตบางเขน
ตดตอสอบถาม โทร.0-2579-0176 ตอ 510http://www.nectec.or.th/schoolnet/library/webcontest2003/100team/dlbs029/menu/ant3.html
http://www.vcharkarn.com/varticle/43917http://biology.ipst.ac.th/?p=723
มดสเขยว “you are what you eat” ถายภาพโดย วรศา ใจด
ภาพฉนเขารวมกจกรรม Walk Rally ท พพธภณฑมด กบพๆ นสตจากคณะวนศาสตร
ภาพการทดลองเล ยงมดในหลอดแกว “โครงงานมดสร ง” ท พพธภณฑมด
เรองเขยนจากผอานสาระวทย
ฉบบท 39
24มถนายน 2559
บานนกคด
Quiz
ผทไดรบรางวลประจำาฉบบท 38รางวลท 1 กฟตเซต “I love science” ไดแก คณกลวรางค สวรรณศร
รางวลท 2 ชดจานรองแกว world scientist (7 ลาย) ไดแก คณสมรลกษณ แจมแจง
รางวลท 3 สมดโนต “I love science” ไดแก คณวรรตน กาหย คณสภาพร มบญ คณธนยา วงษจนทร
ปญหาประจำาฉบบท 39
สงคำาตอบมารวมสนกไดท กองบรรณาธการสาระวทย ฝายสอวทยาศาสตร
สำานกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต 111 อทยานวทยาศาสตรประเทศไทย ถ.พหลโยธน ต.คลองหนง อ.คลองหลวง จ.ปทมธาน 12120 หรอสงทางโทรสารหมายเลข 0 2564 7016 หรอทาง e-mail ท [email protected] อยาลมเขยนชอ ทอย มาดวยนะฮะ
รางวลประจำาฉบบท 39 มดงนรางวลท 2 พวงกญแจ สวทช.
จำานวน 3 รางวล
รางวลท 3 สมดโนต “I love science”
จำานวน 3 รางวล
ในฉบบท 39 น เหมยวไดอานบนทกเรอง มดหลากส ของนองวรศา ใจด แลวกเลยมคำาถามมาถามคณผอานฮะ วา มดสอสาร
กนไดอยางไร
1. ดวยกลน 2. ดวยเสยง
จากคำาถามฉบบท 38 Marie Curie สะกดเปนภาษาไทยตามแบบราชบณฑตยสถานวาอยางไร
เหมยวเปดดหนงสอ “นามานกรมนกวทยาศาสตร นกคณตศาสตร และนกคด” แลวนะฮะ คำาตอบทได
คอ มาร กร
หมดเขตสงคำาตอบ25 มถนายน 2559 คำาตอบจะเฉลยพรอมประกาศรายชอผไดรบรางวลในสาระวทย ฉบบท 40สำาหรบของรางวล เราจะจดสงไปใหทางไปรษณย
รางวลท 1 เสอยด สวทช.
จำานวน 1 รางวล
25ฉบบท 39
มถนายน 2559
สนใจ ตดตอสอบถาม และสงซอไดท ศนยหนงสอ สวทช.
โทรศพท 0 2564 7000 ตอ 1179-80Email: [email protected]
เวบไซต: http://www.nstda.or.th/cyberbookstore/Facebook : https://www.facebook.com/NSTDAbookstore
พเศษ!! สมาชกสาระวทย ซอดวยตนเองทศนยหนงสอ สวทช. ลด 20% เหลอราคาเลมละ 144 บาท
หนงสอมลคาการกดกรอนจำานวนหนา 121 หนา
ราคา 180 บาท
ผลตโดย หองปฏบตการวเคราะหความเสยหายของวสดและเทคโนโลยพนผว ศนยเทคโนโลยโลหะและวสดแหงชาต (เอมเทค)
จดจำาหนายโดย ศนยหนงสอ สวทช.
สงสำ�คญทสดในก�รปองกนหรอแกไขก�รกดกรอน คอ ขอมลค�ใชจ�ยหรอตนทนของก�รกดกรอนทจะเกดขน การกดกรอน (Corrosion) เปนการเสอมสภาพของโลหะ เนองจากการทำาปฏกรยากบสงแวดลอม แลวเกดปฏกรยาเคมไฟฟา ปญหาการกดกรอนสงผลกระทบตอทงความปลอดภย สงแวดลอม เศรษฐศาสตร หรอแมแตความสวยงามและโครงสรางของชนสวน หนงสอ “มลคาการกดกรอน” เลมนเปนรวบรวมผลจากการคนควาวจยโดยนกวจยของเอมเทค โดยเปนการสำารวจมลคาการกดกรอนในประเทศไทย ระหวางป พ.ศ. 2552-2554 นบเปนฐานขอมลแรกของประเทศทเปนประโยชนอยางยงตอทงภาครฐและ ภาคเอกชนทเกยวของ การสำารวจครอบคลมอตสาหกรรมภาคพลงงาน สาธารณปโภค ภาคการกอสราง ภาคเคม ภาคการขนสง และภาคเครองจกร เทคนคทใชในการประเมนมลคาน ใชวธของอลค และวธของฮอร
ฉบบท 39
26มถนายน 2559
ใบสมครสมาชก
สทธพเศษสำาหรบสมาชก
ไดรบ e-magazine สาระวทย อยางตอเนองทางอเมลโดยไมเสยคาใชจายใดๆ
ซอหนงสอของ สวทช. ลด 20% ทศนยหนงสอ สวทช.
หมายเหต 1. ทานสามารถสงไฟลหรอถายเอกสารแบบฟอรมนเพอใหทานอนทสนใจ
สมครเปนสมาชกได
2. โปรดสงใบสมครกลบมายงกอง บ.ก. ตามทอยขวามอ หรอทางโทรสาร
หรอทางอเมล
สาระวทย เปนนตยสารอเลกทรอนกส (e-magazine) รายเดอน มจดประสงคเพอเผยแพรขอมลขาวสารและความรดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยทงของไทยและตางประเทศ ใหแกกลมผอานทเปนเยาวชน และประชาชนทวไปทสนใจในเรองดงกลาว โดยสามารถดาวนโหลดไดฟรท www.nstda.or.th/sci2pub/ หรอ บอกรบเปนสมาชกไดโดยไมเสยคาใชจายใดๆ
จดทำาโดย ฝายสอวทยาศาสตร สำานกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต (สวทช.)
ขอความตางๆ ทปรากฏในนตยสารอเลกทรอนกสฉบบน เปนความเหนโดยอสระของผเขยน สำานกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต ไมจำาเปนตองเหนพองดวย
‹ÍÂâÅ¡¢ŒÍÁÙÅ¢‹ÒÇÊÒÃÇÔ·ÂÒÈÒʵÃ�à¾×èͤس
ชอ/สกล ......................................................................................................................................................................................................................................................
ทอยปจจบน จงหวด ..................................................................................................................................................................................................................................
โทรศพท ...........................................................................................E-mail (โปรดเขยนตวบรรจง) .......................................................................................................
วฒการศกษา ปวช./ปวส. ม. 6 ปรญญาตร ปรญญาโท
ปรญญาเอก อนๆ ...............................................................................................................................................
อาชพปจจบน คร/อาจารย นกเรยน (ชน............) นสต/นกศกษา (ป............คณะ.....................................................)
รบราชการ/พนง. รฐวสาหกจ พนง. บรษทเอกชน ธรกจสวนตว อนๆ..........................................
วนท .........../............./....................
กองบรรณาธการ สาระวทย
ฝายสอวทยาศาสตร สำานกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต
111 อทยานวทยาศาสตรประเทศไทย
ถ.พหลโยธน ต.คลองหนง อ.คลองหลวง จ.ปทมธาน 12120
โทรสาร 0 2564 7016
e-mail: [email protected]
สมครสมาชกสงมาตามทอยดานลาง
คำาคม นกวทยนำาชย ชวววรรธน
It is not the strongest of the species that survive, nor the most
intelligent, but the one most responsive to change.
- Charles Darwin
หาใชสปชสทแขงแรงทสด หรอฉลาดทสด ทจะอยรอดได หากแตเปนสปชสทตอบสนองตอความเปลยนแปลง
ไดดทสดตางหาก
- ชาลส ดารวน
ชาลส ดารวน(12 กมภาพนธ พ.ศ. 2352 - 19 เมษายน พ.ศ. 2425)
นกธรรมชาตวทยาชาวองกฤษผมชอเสยงทสด เปนนกวทยาศาสตรคนแรกๆ ของโลกทมโอกาสเดนทางรอบโลก โดยเดนทางไปกบเรอหลวงบเกล นานถง 5 ป เขาเปนผคดคนทฤษฎววฒนาการ เชนเดยวกบกบอลเฟรด รสเซล วอลเลซ (Alfred Russel Wallace) โดยตางคนตางคดคนทฤษฎดงกลาวดวยตวเอง เปนอสระตอกน ทฤษฎดงกลาวไดรบการขนานนามวา เปนแนวคดททรงพลงทสดแนวคดหนงในทางวทยาศาสตร.... หนงสอกำาเนดสปชส (On the Origin of Species) ของเขาไดชอวา เปนหนงในหนงสอวทยาศาสตรทดทสดตลอดกาล
http://www.doyouknow.in.th/wp-content/uploads/2013/06/Darwin.jpg
