3

Περιεχόμενα

3 ΧαιρετισμόςΠροέδρου

3 ΑυτονόμησηΓΕΣΥ

4 ΠαγκόσμιαΗμέραΡευματοπαθειών

5 Κτίζονταςμιαυγιήζωήμεμιαχρόνιαπάθηση

6 ΤαΒιο-ομοειδή(biosimilars)στηΡευματολογία

8 ΦλεγμονώδειςΡευματοπάθειες.Τιμπορούμε

νακάνουμεγιαναμειώσουμετησυνοσυρότητα;

9 ΟιΣυστάσειςτηςEULARγιατη«ΜηΦαρμακευτική

παρέμβασηγιατηναντιμετώπισητηςΟΑισχίουκαι

γόνατος»

10 ΑρθρίτιδακαιορόλοςτουΚλινικούΠιλάτες

12 ΤεχνικήBowen

13 ΔιατροφικήΘεραπεία(NutritionalTherapy)

14 ΠρογραμματακαιΥπηρεσιεςΑΣΚ

18 ΟμάδεςΑΣΚ

23 ΑνακοινώσειςΑΣΚ

24 ΠΟΙΗΜΑ«ΓιατίΡαχήλμουτόκρυψες;

25 ΦιλανθρώπικόΠαζαράκιγιατηνΠανγκόσμιαΗμέρα

Ρευματοπαθών-Πρόγραμμα

26 ΙατροίΡευματολόγοι

Αγαπητέςφίλεςκαιφίλοι,Οπο-λιτισμόςμιαςχώραςαποδει-κνύεταιμέσααπότηνποιότητα

ζωήςτωνπολιτών,τιςπαρεχόμενεςυπηρεσίες,τηνκοινωνικήπροστα-σία.

Δυστυχώςοιανισότητεςπουυπάρ-χουνστηνιατροφαρμακευτικήπερί-θαλψη,παραβιάζουνταθεμελιώδηανθρώπινα δικαιώματα στη χώραμας.

Το υφιστάμενο σύστημα υγείαςείχεπροβλήματακαιπριντηνοικονομικήκρίση,όμωςείναιπλέονφανερόπωςτατελευταίαχρόνιαπαρουσιάζειεικόνακατάρρευ-σης.Σήμεραοιπολίτεςκαικυρίωςταάτομαμεχρόνιεςπαθήσειςβιώνουνμιαπραγματικότηταπουδενταιριάζεισεμιαπολιτισμένηευρωπαϊκήχώρα.

Ηπεριορισμοίστηνπρόσβασηστιςυπηρεσίεςυγείας,ήέλλειψηβα-σικώνυποδομών,ηοικονομικήεπιβάρυνσητωνπολιτών,οιελλείψειςσειατρικόπροσωπικό,οιλίστεςαναμονής,ηαπουσίαπολιτικώνγιατηνπρόληψη,έχουνδραματικέςεπιπτώσειςστηνίδιατηνυγείατωνπολιτών.Καιαυτόείναισυνεπακόλουθοτηςμείωσηςτωνδημόσιωνδαπανώνγιατηνυγεία,ηχώραμαςείναιηχώραμετονμικρότεροπροϋπολογισμόσεδαπάνεςγιατηΔημόσιαΥγεία,ωςποσοστότουακαθάριστουεγχώριουπροϊόντοςστιςχώρεςτηςΕ.Ε.

Άμεσαθαπρέπειναληφθούνμέτραγιατηναντιμετώπισητηςκα-τάρρευσηςτωνδημόσιωννοσοκομείωνκαιγιατηναύξησητηςποι-ότηταςτωνυπηρεσιώνυγείας,μεπλήρησεβασμόκαιεφαρμογήτωνδικαιωμάτωντωνασθενώνόπωςαυτάαναγνωρίζονταιστηνΕυρωπαϊκήΧάρταΔικαιωμάτωντωνΑσθενώνκαιστησχετικήΕθνικήΝομοθεσία,καιδιασφαλίζονταςτοβασικότεροκαιτοπολυτιμότεροαγαθό,αυτότηςΔημόσιαςΥγείας.

Μάριος Κουλούμας

Πρόεδρος ΑΣΚ

Χαιρετισμός Προέδρου

Απόκυβέρνησησεκυβέρνηση,απόυπουργόσευπουργό,απόδήλωσησεδήλωσηκαιαπόυπόσχεσησευπόσχεση.To2001ψηφίστηκεονόμοςγιατοΓΕΣΥ.Δεκατέσσεραχρόνια

ακούμε,διαβάζουμε,παρακολουθούμεκαιηΚύπροςπαραμένειημοναδικήχώραστηνΕυρώπηχωρίςΓενικόΣχέδιοΥγείας.Φαίνεταιότισυμφέροντακαικατεστημέναανκαιπολλοίδεντοπαραδέχονταιγιατίδεσυμφέρει,νασυνεχίζουνναστερούναπόπολλούςσυναν-θρώπουςμαςτοδικαίωμαστησωστή,τηνποιοτικήιατροφαρμα-κευτικήπερίθαλψη.ΕντοπίσαμεσεδημοσίευματηςΝατάσαςΕυρυπίδουάρθροτουγιατρούΝίκουΙωάννου,τ.προέδρουτουΠ.Ι.Σκαιτ.ΠροέδρουτουΟργανισμούΑσφάλισηςΥγείας-μιααναδρομήστην ιστορίατουΓΕΣΥστηνΚύπρο.1960 -Αποικιοκρατικόσύστημαυγείας-1966 -Ταπρώταβήματα-1972-ΗδεύτερημελέτηγιασχέδιοΥγείας-1977-Τρίτηέκθεση-1980-ΝέαέκθεσηαπότονDrDetlerZoellner-ΣύνταξησχεδίουκοινωνικήςασφάλισηςυγείαςαπότοΥπ.Υγείας-1982-ΕκνέουεισηγήσειςαπόσύμβουλοτουΠΟΥ1988-ΈκτημελέτηαπότονοίκοLlewelyn-DaviesWeeks-1991-Μετακαλούνταιξένοιεμπειρογνώμονεςγιανέαπροσπάθεια-1992-ΤέσσεριςεκθέσειςσταχέριατηςΚυβέρνησης-1994 -Τίθενταιοιβασικέςκατευθυντήριεςγραμμές-

1996-ΝέακοστολόγησηΓεΣΥ-2001-ΨηφίζεταιονόμοςγιατοΓεΣΥ-ΙδρύεταιοΟργανισμόςΑσφάλισηςΥγείας-2006 -ΈγκρισηΣχεδίουΣτρατηγικήςμεκαθοδήγησηΣυμβούλωνMcKinsey&Co-ΤοόραμαMcKinsey&CoγιαΓενικόΣχέδιοΥγείαςστηνΚύπρο-2008-ΗεκτίμησητουοίκουMercerκαιτροποποίησητουνόμου-2012-ΠολιτικήαπόφασηπροώθησηςτηςεφαρμογήςΓεΣΥ2014-Ιούλιος–Ταμέσαενημέρωσηςέγραφαν:ΤοπράσινοφωςέλαβεαπότηνΤρόικαητροχιάυλοποίησηςπουέχειτεθείαπότοΥπουργείοΥγείας,σεσχέσημετημεταρρύθμισητουεθνικούσυ-στήματοςυγείαςκαιτηνεφαρμογήΓενικούΣχεδίουΥγείας(ΓεΣΥ)στηνΚύπρο.2015-Σεπτέμβριος–Νέοςυπουργόςυγείας,νέαδεδομένα,νέεςδηλώσειςκαιυποσχέσεις,νέεςπροσδοκίες.Οιοργανωμένοιασθενείςυποφέρουν,υπομένουν,επιμένουνκαιπεριμένουν.Απαιτώνταςναέχουνλόγοκαιρόλοσεότιγίνεταικαιαφοράτηνυγείατουςκαισημειώνονταςότιείμαστεόλοιενδυνά-μειασθενείς….

Δέσποινα ΡούσσουΔημοσιογράφος – Βοηθός Γραμματέας Π.Ο.Σ.Π.Φ

ΚΥΠΡΟΣ- ΓΕΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΥΓΕΙΑΣ (ΓΕΣΥ) ΜΙΑ ΠΟΡΕΙΑ ΧΩΡΙΣ ΤΕΛΟΣ;;;

4

Η 12η Οκτωβρίου καθιερώθηκε το 1996 από την Παγκό-σμια Οργάνωση Ρευματοπαθών,ως η Παγκόσμια Ημέρα Ρευματοπαθειών και τιμάται

κάθε χρόνο, με διάφορες ανά τον κό-σμο εκδηλώσεις, με κύριο άξονα την κατάλληλη ενημέρωση / ευαισθητο-ποίηση του κοινού, των πασχόντων αλλά και των διαφόρων φορέων για τις ρευματικές παθήσεις. Η Ημέρα αυτή σηματοδοτεί την παγκόσμια συλλογική προσπάθεια βελτίωσης της ποιότητας ζωής των ρευματο-παθών και αποτελεί την ταυτόχρονη κορύφωση των διαφόρων εκδηλώ-σεων /δραστηριοτήτων που γίνονται στη διάρκεια του χρόνου .

Το φετινό θέμα της Ημέρας είναι«Ασθενο-κεντρική Προσέγγιση-Πά-ρε τον Έλεγχο» καιμεσύνθημα«Εί-ναι στα χέρια σου.-Ανάλαβε δράση».

Ο Α.Σ.Κ. τιμά φέτος την Παγκόσμια Ημέρα με μια πολύ ιδιαίτερη και ξε-χωριστή εκδήλωση που θα πραγμα-τοποιηθεί, υπό την αιγίδα του Επι-τρόπου Εθελοντισμού, την Κυριακή 11 Οκτωβρίου 2015 στο Πάρκο της Ακρόπολης στη Λευκωσία, στις 11πμ –6μμ. Θα λειτουργήσουν στο χώρο Περίπτερα Διαφώτισης και Ενημέ-ρωσης και θα υπάρχει επίσης φιλαν-θρωπικό παζαράκι, πλαισιωμένο με πλούσιο ψυχαγωγικό πρόγραμμα. Θα είναι μια Ημέρα Γιορτής και μια εξαιρετική ευκαιρία κατάλληλης ενη-μέρωσης, γνώσης και ευαισθητοποί-ησης για τις ρευματικές παθήσεις.

ΤοθέμακαιτοΣύνθηματηςΗμέραςεί-ναιιδιαίτερασημαντικάκαιουσιώδηκαιαφορούναμφίδροματόσοτηνιατρικήαντιμετώπισητουασθενήωςτοκέντροενδιαφέροντοςκαιφροντίδαςόσοκαιτηναξίωσητουίδιουτουασθενήναέχειτησωστήενημέρωσηκαιτηνενεργόσυμβολήτουστηλήψηαποφάσεωνσεότιαφοράτηνυγείατου.

Ο ασθενής ως ξεχωριστή προσωπικότητα/ ανθρώπινη οντότη-τα, με σώμα, πνεύμα και ψυχή, βρίσκεται και πρέπει με κάθε τρόπο να βρίσκεται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος, τόσο

στο εξατομικευμένο πεδίο όσο και στο κοινωνικό/κρατικό πε-δίο, με βασικές παραμέτρους:

1. τησφαιρικήπροσέγγισηκαιφροντίδα,διαφάνεια,ενημέρωση,καθοδήγηση,εκ-παίδευσητουασθενή.2. τοσυντονισμόκαιτηναποτελεσματικήαμφίδρομηεπι-κοινωνίαιατρού-ασθενή3. τηνουσιαστικήκαιενεργόυποστήριξη,ενθάρρυνσηκαιενδυνάμωσητουασθενή.4. τηνανάπάσαστιγμήδυνατότηταάμεσηςπρόσβασηςτουασθενήστηνενδεδειγμένηγιαυτόνθεραπεία.5.τοσεβασμό,τηναναγνώ-ρισηκαιτηδιασφάλισητηςαυτονομίαςτουασθενή.

Είναισημαντικήησαφήςενημέρωσητουασθενήσχετικάμετηδιάγνωσηκαιτηνενδεδειγμένηγιαυτόνθεραπεία,ηκα-θοδήγησηκαιηπληροφόρησητουγιατιςπροσφερόμενεςδυνατέςεπιλογές,επισημαίνονταςταυτόχρονατουςτυχόνκινδύνους/επιπλοκές/παρενέργειες,ταπλεονεκτήματα/μειονεκτήματακλπ

«Ο ιατρός πρέπει να λαμβάνει σο-βαρά υπόψη τις προσωπικές πε-ριστάσεις του κάθε ασθενή, την οικογενειακή/κοινωνικοοικονομι-κή του κατάσταση, τις προσωπι-κές του αξίες και προτιμήσεις, τις ανάγκες και γενικά τα δεδομένα της ζωής του.»

Εξάλλουεπιβάλλεταικαιοίδιοςασθενήςναείναιπολύκαλάενημερωμένος,συνει-δητοποιημένοςκαινααναλαμβάνειενερ-γόρόλοκαιδράσηκρατώνταςτηζωήτουσταχέριακαιεπιζητώνταςκαιοίδιοςτηνουσιαστικήσυμβολήτουστηθεραπευτικήτουαντιμετώπιση.Οσυνεργάσιμοςκαιοκαλάκαιουσιαστικάενημερωμένοςασθε-νής,αποτελείμιαιδιαίτερηπρόκλησηγιατονθεράπονταγιατρότου,νατονπροσέ-ξειακόμακαλύτερα.

ΕΠΙΣΗΣΟΙΑΣΘΕΝΕΙΣΩΣΟΡΓΑΝΩΜΕΝΑΣΥΝΟΛΑέχουνκαιπρέπειναέχουνουσιαστικόρόλοκαιλόγοσυμ-μετέχονταςενεργάστακέντραλήψηςαποφάσεωντόσοκατάτονσχεδιασμόόσοκαικατάτηνυλοποίησητωνδιαφόρωνπρογραμμά-τωνΥγείας,ταόποιαάμεσατουςαφορούν!

«Είναι στα χέρια σου- Ανάλαβε δράση»

12η Οκτωβρίου 2015

Παγκόσμια Ημέρα Ρευματοπαθειών«Ασθενο-κεντρική Προσέγγιση- Πάρε τον Έλεγχο»

ΕΤΟΙΜΑΣΕ ΤΟ ΔΙΚΟ ΣΟΥ «ΚΟΛΛΑ ΤΟ!»

Στα πλαίσια της Παγκόσμιας Ημέρας πραγματοποιείται επίσης, μέσα από τα κοινωνικά δίκτυα, εκστρατεία ευαι-σθητοποίησης με το σύνθημα «Κόλλα Το». Με την κοινο-ποίηση στα κοινωνικά δίκτυα της ανθρώπινης παλάμης, καλούνται τα αντίστοιχα άτομα να συμβάλουν στην ευ-αισθητοποίηση του κοινού για τις Ρευματικές και Μυο-σκελετικές παθήσεις και παράλληλα να ενθαρρύνουν τους πάσχοντες να λάβουν ενεργό δράση.

Πώς μπορείς να συμμετάσχεις:

1. Γράψε στην παλάμη σου το όνομα του ατόμου με το οποίο «κολλάς» και βγάλε μια φωτογραφία ή τράβηξε βίντεο.

2. Γράψε ένα μήνυμα (post)ενθάρρυνσης στα προφίλ σου σε κοινωνικά δίκτυα για να θέσεις το άτομο με το οποίο «κολλάς» -ή και άλλους σε δράση.

3. Κοινοποίησε το μήνυμά σου (post) στο Twitter, στο Instagram ή και στο Facebook χρησιμοποιώντας #WADHigh5

www.worldarthritisday.org

5

«Γιατίπονάωέτσι;»,«Τιμπορώνακάνω;»,«Ποιοςμπορείναμεβοηθήσει;»,«Ποιοςμπο-

ρείναμεκαταλάβει;»,«Πώςάλλαξεέτσιηζωήμου;»,«Πώςθαταβγάζωπέραμετιςυποχρεώσειςμου;».Ζώ-νταςμεμιαχρόνιαπάθησηκατακλυ-ζόμαστεαπόμεερωτήματαταοποίαμπορείναμετατραπούνσεαδιέξοδαόσοτααναμασάμεστομυαλόμας,καλλιεργώνταςφόβο,λύπηκαιαπό-γνωση.Ερωτήματαπουείναιόμωςσημαντικάόταναντιμετωπιστούνως

πραγματικέςαπορίες,κίνητραγιασυσσώρευσηγνώσηςκαιγιατηνανάπτυξηνέωνδεξιοτήτωνκαικοινωνικώνδικτύωνυποστήριξης.

Ποιος μπορεί να απαντήσει σε αυτά τα ερωτήματα για μάς;

Σεπαλαιότερεςεποχέςπρο-σφερότανο ιατρόςωςηδι-έξοδος στις δυσκολίες τηςυγείαςμαςκαιήτανοειδικόςπουμαςαπάλλασσεαπότουςπόνουςμιαςπαροδικήςπάθη-σης.Ηδιαφοράστηνπερίπτω-σημιαςχρόνιαςπάθησηςείναιότιοιατρόςμαςδενμπορείνααπαντήσειόλαταερωτήματαγιαεμάς,πόσομάλλονναεπι-βάλλειτυχόν«απαντήσεις»στηζωήμας.

Συγκεκριμένα,γνωρίζουμεπιαότιπαλαιότερεςπρακτικέςστιςοποί-εςοιατρόςέδινεοδηγίεςκαιο«ασθενής»έπρεπενατιςεφαρμόσειυπάκουαήταναναποτελεσματικές.Ζώνταςμεμιαχρόνιαπάθηση,τοάτομοθαπάρειαπόμόνοτουπληθώρακαθημερινώναποφάσε-ωνοιοποίεςθαεπηρεάσουντηνυγείατου.Κάθεαπόφασηεξαρ-τάταιαπόποικιλίασυγκυριών,όπωςπροσωπικέςαξίες,κουλτούρα,προτεραιότητες,περιβάλλον,συναισθηματικήκατάστασηκαιάλλα.Κανέναςιατρόςδενμπορείναμας«εξαναγκάσει»ναεφαρμόσουμευγιείςπρακτικές.Τακίνητραγιαβοηθητικέςκαθημερινέςεπιλογέςεμπίπτουνκατάκύριολόγοστοίδιοτοάτομο–σεαυτόπουζειμετηνπάθησηκαθημερινά.

Ησκέψηότιηφροντίδατηςυγείαςμαςανήκεισεεμάςτουςίδιους,μπορείναγεννήσεισυναισθήματανευρικότητας,φόβουήανασφά-λειας.Χωρίςαμφιβολία,αυτάτασυναισθήματαείναιαναμενόμενακαικατανοητά.Παράλληλα,εάναναλάβουμετηδιαχείρισητηςυγείαςμας,μπορείναανακαλύψουμεκαιμιααπελευθερωτικήπροοπτική,μιαπιθανότηταενδυνάμωσηςτουεαυτούμας.

Εξάλλου,οκάθε«ειδικός»δενγνωρίζειτιςκαθημερινέςσουσυνή-θειες,τιςαγαπημένεςσουασχολίες,τισεενθουσιάζεικαιτισεστε-ναχωρεί,ποιατααγαπημένασουάτομακαιοισχέσειςσουμεαυτά.Αυτέςοιπολύτιμεςγνώσειςείναικαθοριστικέςγιαναδημιουργήσειςμιασυνταγήδιαχείρισηςτηςπάθησηςσουηοποίαείναικατάλληληγιαεσένακαιοδηγείσεκαλύτερηποιότηταζωής.

Οικαλύτερεςπροσωπικέςαπαντήσειςανακαλύπτονταιδιαμέσουπεριέργειαςκαιαυτοπαρατήρησης.Φανερώνονταιότανκρατήσου-μεμιαανοικτήστάσηπροςτημάθησηκαιτηδοκιμήνέωνδραστη-ριοτήτων.

Αναλαμβάνοντας τη διαχείριση της υγείας μας, υπάρχουν του-

λάχιστον τέσσερεις άξονες που μπορούμε να αναπτύξουμε:

1.Η αναγνώριση και η παρατήρηση των προσωπικών ορίων. Ηαναγνώρισητουτρόπουμετονοποίομιαπάθησηεπηρεάζειτηζωήμας,απαιτείσυλλογήκαιανταλλαγήπληροφοριών,ενημέρωσηκαικυρίωςπροσεκτικήπαρατήρησητουεαυτούμας.Οκάθεέναςεπηρεάζεταιδιαφορετικάαπότονπόνοήτηνασθένειακαιεπομέ-νωςτοποθετείσεδιαφορετικόσημείοταπροσωπικάτουόρια(πχ,τιείδοςσωματικήςεργασίαςμπορώνασυνεχίσωνακάνω;ποιεςμέρεςμπορώνακάνωκάτιπαραπάνω;). Σημαντικό είναι η στά-ση μας να διακατέχεται από καλοσύνη και αποδοχή προς τον εαυτό μας, αντί της αυστηρότητας, πίεσης, και αυτοκριτικής.

2 Ενεργοποίηση των διαθέσιμων πόρων.Οεντοπισμόςκαιηχρήσητωνδιαθέσιμωνπόρων,κοινωνικώνήυλικών,είναιιδιαίτερασημαντικόςστηνκαλλιέργειατηςαυτοδυναμίαςμας.Παρότιακού-γεταιοξύμωρο,ηκινητοποίησητωνδιαθέσιμωνπόρωνσυνεισφέρει

στησυντήρησητηςπροσωπι-κήςμαςανοχήςκαιενέργει-ας.Εξάλλου, είναι ιδιαίτερα χρήσιμο να εντοπιστούν πη-γές συναισθηματικής υπο-στήριξης και εκτός της στε-νής οικογένειας, εφόσον συχνά οι οικογένειες μας εξαντλούνται εάν προσφεύ-γουμε διαρκώς σεαυτές.Κα-νείςμπορείναβρειβοήθειασεομάδεςαλληλοϋποστήρι-ξης,σεαθλητικάκέντραήκαισεομάδεςανάπτυξηςδεξιο-τήτων. Υπάρχουν διαθέσιμαπρογράμματαανάπτυξηςδε-

ξιοτήτωναυτοδιαχείρισηςήεκμάθησηςενσυνειδητότηταςγιαχρό-νιεςπαθήσεις.Άτομαπουείχαντηνευκαιρίανασυμμετάσχουνσετέτοιουείδουςπρογράμματαγιαρευματοειδείςπαθήσειςαναφέ-ρουνβελτιωμένηποιότηταζωήςκαιαυτοφροντίδας(eg.,Barlowetal.,1999,Pradhan,Baumgarten,Langenbergetal.,2007).

3.Η αναδιαμόρφωση της προσωπικής ταυτότητας. Οι αλλαγές που βιώνουμε ως αποτέλεσμα μιας χρόνιας πάθησης επηρε-άζουν τον τρόπο που βλέπουμε τον εαυτό μας.Μπορείγιαπα-ράδειγμαναείχαμεμιαεικόναεαυτούηοποίαναμηνεμπεριείχετηνέννοιατουνα«λέωόχι»,τουνα«βάζωόρια»ήτουνα«αφήνωκάτιπίσω».Τοναδιαπραγματευτούμεαλλαγέςστηνταυτότηταμαςείναιεξελικτικήδιαδικασίακαιχρειάζεταισυζήτησησεασφαλέςπεριβάλλον,πειραματισμόκαιδιαφοροποιήσειςστοεπίπεδοτωνκαθημερινώνμαςπράξεων.

4.Η εξισορρόπηση, ο προγραμματισμός και η δυνατότητα να βάζω προτεραιότητες.Σεμιασύγχρονηγρήγορηζωήμπορείναέχουμεξεχάσειπώςναοργανώνουμετηζωήμαςώστεηδια-θέσιμημαςενέργειανααξιοποιείταιστοβέλτιστο. Η ανακάλυψη των προτεραιοτήτων μας συνίσταται στο να αναγνωρίσουμε ότι σημαντικά δεν είναι μόνο τα «πρέπει» αλλά και τα «θέλω». Συχνάθυσιάζουμετηνενέργειατουσώματοςμαςστονβωμότωνπροσωπικώνμαςυποχρεώσεων,αμελώνταςτηναυτοφροντίδα,τηδιασκέδασηκαιτηνκοινωνικότηταμας.

Μελετώνταςταβήματαπροςτηναυτοδιαχείρισημπορείοκαθέναςναεντοπίσεισεποιοσημείοβρίσκεταικαιανέχειεμπλακείσεαυτήτηδιαδικασία.Οι«απαντήσεις»γιατονκαθένααπόμαςδενθαέρ-θουναπόμίακαιμοναδικήπηγή,αλλάδιαμέσουμιαςστοχευμένηςπροσωπικήςπροσπάθειαςγιαενημέρωση,αποδοχήτουεαυτούκαιενεργοποίησης.

Κτίζοντας μια υγιή ζωή με μια χρόνια πάθησηΔρ. Βασιλική Χριστοδούλου, ΣυμβουλευτικόςΨυχολόγος,

ΓνωσιοσυμπεριφορικήΨυχοθεραπεύτρια

6

Εισαγωγή

Οι βιολογικοί παράγοντες(biologics) αποτελούν πλέονμιακαθιερωμένη,αποτελεσμα-

τικήκαιασφαλήομάδαφαρμάκωνγιαμιασειράρευματικώννοσημάτωνπουπεριλαμβάνουντηρευματοειδήαρ-θρίτιδα,τηνεανικήιδιοπαθήαρθρίτι-δα,τηναγκυλοποιητικήσπονδυλίτιδα,τηψωριασικήαρθρίτιδα,τιςαρθρίτι-δεςπουσχετίζονταιμετιςιδιοπαθείςφλεγμονώδειςπαθήσειςτουεντέρου

(νόσοςCrohn,ελκώδηςκολίτιδα),τονσυστηματικόερυθηματώδηλύκοκαιτιςANCA-αγγειΐτιδες(μικροσκοπικήπολυαγγειΐτιδα,κοκ-κιωμάτωσημεπολυαγγειΐτιδα/Wegener).Ηαποτελεσματικότητακαιασφάλειααυτώντωνπαραγόντωνέχειεπιβεβαιωθείμεκλινι-κέςμελέτεςκαιαπότηνκαθημερινήεμπειρίαιατρώνκαιασθενώντηντελευταία15ετία.Τουψηλόκόστοςαυτώντωνπαραγόντωνσεσυνδυασμόμετηνανάγκηγιαευρύτερηπρόσβασητωνασθενώνσεαυτές,έχουνοδηγήσειτατελευταίαχρόνιαστηνανάπτυξητων«βιο-ομοειδών»ήbiosimilars.

Τι είναι τα βιο-ομοειδή;Ταβιο-ομοειδήείναιβιολογικάπροϊόνταταοποίαείναιπαρόμοιαμετουςήδηεγκεκριμένουςπρωτότυπουςβιολογικούςπαράγοντες,ωςαναφοράταχαρακτηριστικάτους,τηνασφάλειακαιαποτελεσματικότητατουςκαιέχουνλάβειτιςαπαραί-τητεςεγκρίσειςαπότιςαρμόδιεςελεγκτικέςαρχές.

Ποιοί είναι οι λόγοι κυκλοφορίας των βιο-ομοειδών; Ταβιο-ομοειδήφάρμακαυπόσχονταιπαρόμοιααποτελεσματικότηταμεχαμηλότεροκόστοςσεσύγκρισημετουςπρωτότυπουςβιολογικούςπαράγοντεςτωνοποίωνταδικαιώματαευρεσιτεχνίαςσταδιακάλή-γουν.Γιαπαράδειγμαητιμήτηςερυθροποιητίνηςμειώθηκεκατά35%απότο2006έωςτο2013μετηνεισαγωγήστηνκλινικήπράξητωναντίστοιχωνβιο-ομοειδώντης.Θεωρητικά,τομειωμένοκόστοςτωνβιο-ομοειδώνθαμπορούσενααυξήσεισημαντικάτοποσοστότωνρευματοπαθώνπουέχουνπρόσβασησεαυτέςτιςνέεςθερα-πείεςπαγκοσμίως.

Σε τι διαφέρουν τα βιο-ομοειδή από τα γενόσημα φάρμακα; Λόγωτηςπολύπλοκηςδιαδικασίαςπαραγωγήςτωνβιολογικώνπαραγόντων(απόζωντανέςκυτταρικέςσειρές),ταβιο-ομοειδήδενμπορείποτέναείναιταυτόσημαμετουςπρωτότυπουςβιολογικούςπαράγοντεςκαιαυτόταδιαφοροποιείαπόταγενόσημαφάρμακαπουείναιακριβήαντίγραφατωνπρωτότυπωνφαρμάκων.

Τι απαιτείται για την έγκριση των βιο-ομοειδών;Γιατηνέγκρισητουςαπότιςελεγκτικέςαρχές(ΕΜΑ-EuropeanMedicinesAgency,FDA-USFoodandDrugAdministration),ταβιο-ομοειδήαπαιτείταινααποδείξουνότιέχουνσυγκρίσιμηποιότητα,αποτελεσματικότητακαιασφάλειαμεταπρωτότυπαβιολογικάφάρμακαμέσωμιαςσειράςμελετών(εργαστηριακών,κλινικών).

Ποιά βιο-ομοειδή έχουν εγκριθεί για ασθενείς με ρευματικές παθήσεις μέχρι σήμερα;Μέχρισήμεραέχειεγκριθείκαικυκλοφο-ρείσεπερισσότερεςαπό70χώρεςτοβιο-ομοειδέςτουinfliximab(Remicade)μετηνονομασίαCT-P13(InflectraήRemsima).Ηέγκρι-σητουφαρμάκουβασίστηκεσεμελέτεςασθενώνμερευματοειδήαρθρίτιδακαιαγκυλοποιητικήσπονδυλίτιδαπουέδειξανσυγκρίσιμηαποτελεσματικότητακαιασφάλειαμετοπρωτότυποinfliximab.Μιασειράαπόβιο-ομοειδήγιαπρωτότυπουςβιολογικούςπαράγοντες

πουήδηκυκλοφορούνβρίσκονταισεστάδιομελέτηςήαναμένουνέγκρισηαπότιςελεγκτικέςαρχές.

Τι εννοούμε με τον όρο «επέκταση ενδείξεων- extrapolation»; ΟΕΜΑκαιοFDAδίνουντηδυνατότητασταβιο-ομοειδήπουέχουναποδείξειμεκλινικέςμελέτεςσυγκρίσιμηκλινικήαποτελεσματικό-τηταμετονπρωτότυποβιολογικόπαράγοντασεμίαένδειξη(π.χ.ρευματοειδήαρθρίτιδα)ναεπεκτείνουντιςενδείξειςτουςκαισεάλ-λεςπαθήσειςπουοπρωτότυποςπαράγονταςέχειένδειξη,χωρίςνααπαιτούνταιεπιπλέονκλινικέςμελέτες(π.χ.ψωριασικήαρθρίτι-δα,ψωρίαση,αρθρίτιδαν.Crohn/ελκώδουςκολίτιδαςκλπ.).Πολλέςεπιστημονικέςεταιρείεςαπόδιαφορετικέςχώρες(π.χ.ΕλληνικήΡευματολογικήΕταιρεία,Καναδικήκαι ΙαπωνικήΕλεγκτικήαρχή)δεναποδέχονταιτηνεπέκτασητωνενδείξεωνκαισυστήνουντηδι-ενέργειακλινικώνμελετώνγιακάθεπάθησηξεχωριστά.

Είναι επιτρεπτή η ανταλλαξιμότητα (interchangeability) ενός πρωτότυπου βιολογικού με το βιο-ομοειδές του;Ηαλλαγήενόςπρωτότυπουβιολογικούπαράγονταστοβιο-ομοειδέςτουπρέπειναγίνεταιμόνοεφόσονυπάρχουνεπαρκήδεδομέναότιαυτήηαλλαγήείναιαποτελεσματικήκαιασφαλήςκαιπάνταμετησύμφωνηγνώμητουθεράποντοςιατρούκαιτουασθενή.Ηαυτόματηυποκατάσταση(substitution)τουφαρμάκουχωρίςτησύμφωνηγνώμητουθερά-ποντοςιατρούδενσυστήνεταιμέχρισήμερααπότιςπερισσότερεςεπιστημονικέςεταιρείες.

Υπάρχουν επαρκή μακροχρόνια δεδομένα ασφάλειας για τα βιο-ομοειδή;Οικλινικέςμελέτεςπουέχουνγίνειμέχρισήμεραγιαταβιο-ομοειδήέχουνσχετικάμικρόχρόνοπαρακολούθησης(1-2έτη)σεσχέσημεταπρωτότυπαβιολογικάφάρμακα(5-15χρόνια).Ταμέχριτώραδεδομέναδενέχουνκαταδείξεικάποιαδιαφοράστηνασφάλειαμεταπρωτότυπαβιολογικάφάρμακα.Γιαασθενείςπουλαμβάνουνμακροχρόνιααγωγήμεμονοκλωνικάαντισώματα(πρωτότυπαήβιο-ομοειδή)υπάρχουνερωτήματασχετικάμετηνανοσογονικότητάτους(ανάπτυξηαντισωμάτωντουασθενούςένα-ντιτουφαρμάκουπουπεριορίζουντηδράσητουκαιαυξάνουντοκίνδυνοαλλεργικώναντιδράσεων).

Πως εξασφαλίζεται η αποτελεσματικά και ασφάλεια των βιο-ομοειδών φαρμάκων;Οιαρμόδιεςελεγκτικέςαρχέςσεευρωπαϊκόκαιεθνικόεπίπεδοέχουνθεσπίσειμιασειράαπόπροϋποθέσειςπρινκαιμετάτηνκυκλοφορίατωνβιο-ομοειδώνφαρμάκωνγιαναεξα-σφαλίσουνότιείναικαιπαραμένουνδραστικάκαιασφαλήγιατουςασθενείς.Παρ΄όλααυτάοικανόνεςπουδιέπουντηνκυκλοφορίακαιχορήγησητωνβιο-ομοειδώνδιαφέρεισημαντικάαπόχώρασεχώρα.

Συμπεράσματα

Ταβιο-ομοειδήουσιαστικάαποτελούνμιανέακατηγορίαβιολογι-κώνπαραγόντωνπουσταδιακάμπαίνουνστηνκαθημερινήκλινικήπράξηκαιείναιπαρόμοια(αλλάόχιταυτόσημα)μετουςήδηκυ-κλοφορόντεςβιολογικούςπαράγοντεςμεχαμηλότεροκόστοςγιαταεθνικάσυστήματαυγείας.Ταμέχριτώραδεδομέναδείχνουνότιέχουνσυγκρίσιμηασφάλειακαιαποτελεσματικότηταμεταπρω-τότυπαφάρμακα.Σίγουρααπαιτούνταιπερισσότερεςμελέτεςκαιμακροχρόνιαπαρακολούθησητωνασθενώνπουλαμβάνουναγωγήμεβιο-ομοειδήγιανααπαντηθούνόλαταερωτήματαπουσχετίζο-νταιμετηχρήσητους.

Τα Βιο-ομοειδή (biosimilars) στη Ρευματολογία

Δημήτριος Α. Βασιλόπουλος. ΑναπληρωτήςΚαθηγητήςΠαθολογίας-ΡευματολογίαςΙατρικήΣχολήΠανεπιστημίουΑθηνώνΒ’ΠαθολογικήΚλινικήκαιΟμώνυμοΕργαστήριοΙπποκράτειοΓΝΑΒασ.Σοφίας114.11527Αθήνα,Τηλ.:+30-213-2088516,Fax:+30-213-2088399

7

8

Συνοσηρότητα είναι η συνύπαρ-ξη δύο ή περισσότερων νό-σων στον ίδιο ασθενή . Αυτό

μπορεί φυσικά να είναι ένα τυχαίο γεγονός, όταν συμβαίνει σε ένα μεμονωμένο ασθενή. Όταν όμως παρατηρείται αυξημένη συχνότητα κάποιων συγκεκριμένων παθήσε-ων σε μια ομάδα ασθενών, όπως είναι οι ρευματοπαθείς, τότε δεν μπορούμε να μιλάμε για τυχαίο γεγονός. Υπάρχει σίγουρα αιτία.

Γνωρίζοντας αυτό το δεδομένο, είμαστε σε θέση να αντιμε-τωπίσουμε έγκαιρα ή ακόμα και να προλάβουμε την εμφάνιση αυτών των διαταραχών.

Ποιες είναι οι παθήσεις που εμφανίζονται πιο συχνά σε άτομα με χρόνια φλεγμονώδη ρευματική πάθηση σε σχέση με τον γε-νικό πληθυσμό;Τατελευταίαχρόνιαυπάρχειπαγκοσμίωςέντονοενδιαφέρονκαιερευνητικήδραστηριότηταόσοναφοράτοθέμααυτό.Έχειπαρατηρηθείότιασθενείςμεχρόνιαφλεγμονώδηρευ-ματικήπάθηση,διατρέχουνλίγομεγαλύτεροκίνδυνο,συγκριτικάμετονγενικόπληθυσμό,ναεμφανίσουνκαικάποιεςάλλεςπαθήσεις.Οιπαθήσειςαυτέςείναι,μεταξύάλλων,οικαρδιαγγειακέςπαθή-σειςόπωςείναιηστεφανιαίανόσοςκαιταεγκεφαλικάεπεισόδια,ηυπέρταση(αυξημένηαρτηριακήπίεση),ηοστεοπόρωση,διάφορεςλοιμώξεις,τοπεπτικόέλκοςαλλάκαιηκατάθλιψη.

Γιατί συμβαίνει αυτό;Έχουνπεριγραφείτρείςδιαφορετικέςαιτίεςγιατηναυξημένηεμφάνισηαυτώντωνπαθήσεωνστησυγκεκριμένηομάδαασθενών.Ηπρώτηείναιγενετικήπροδιάθεση,πουενδεχο-μένωςείναικοινήστουςασθενείςαυτούς.Άλληαιτίαείναιηίδιαηφλεγμονή.Γνωρίζουμεπλέονότιηφλεγμονή,όποιακαιναείναιηαιτίαεμφάνισηςτης,είναιαπόμόνητηςέναςπροδιαθεσικόςπαρά-γονταςγιατηνεμφάνισηκαρδιαγγειακώνπαθήσεων.Επίσηςηφαρ-μακευτικήαγωγήπουλαμβάνουνοισυγκεκριμένοιασθενείςπαίζεικάποιορόλο.Είναιγνωστόγιαπαράδειγμαότιηχρόνιααγωγήμεκορτιζόνηαυξάνειμεταξύάλλωντονκίνδυνογιαοστεοπόρωσηκαιηαγωγήμεφάρμακατροποποιητικάτηςνόσουαυξάνεικάπωςτονκίνδυνογιακάποιεςλοιμώξεις.Εδώόμωςθαπρέπεινατονιστείότιηαποφυγήθεραπείαςσεασθενείςμεενεργόνόσοόχιμόνοδενμειώνειτονσυνολικόκίνδυνογιασυννοσυρότητααλλάεμπεριέχεικινδύνουςγιαμηαναστρέψιμεςβλάβες.

Μπορεί να μειωθεί ο κίνδυνος; Ποια μέτρα μπορούμε να λά-βουμε εγώ και ο γιατρός μου;Ευτυχώςμετακατάλληλαμέτραπρόληψηςκαιαντιμετώπισηςοκίνδυνοςμπορείναμειωθεί!Κε-ντρικόρόλοπαίζεισεαυτόηκαλήσυνεργασίαασθενήκαιιατρού.Ότανοασθενήςκατανοήσειτονστόχοκαιτησημαντικότητατηςδιερεύνησηςκαιτηςαγωγήςυπάρχεισίγουραμιαπιοαποτελε-σματικήσυνεργασία.

Μέτρα που μπορούν να ληφθούν είναι τα ακόλουθα:

• Ύφεση της νόσου.Οστόχοςτουθεράποντοςρευματολόγουγιακάθεασθενήξεχωριστάείναιηύφεσητηςνόσου.Ύφεσησημαίνειναμειωθείηενεργόςφλεγμονήόσοτοδυνατόνπερισ-σότερο.Μεαυτότοντρόποεκτόςαπότηνάμεσηβελτίωσητωνσυμπτωμάτων,μειώνεταιμακροπρόθεσμακαιοκίνδυνοςμόνι-μωνβλαβώνστιςαρθρώσειςαλλάκαισεάλλαόργανα.

• Πρόληψη καρδιαγγειακής νόσου.Προτείνεταιμιαφοράτονχρόνοναγίνεταιεκτίμησητωνπαραγόντωνπουξέρουμεότιαυ-

ξάνουντονκίνδυνογιαεμφάνισηκαρδιαγγειακήςνόσου.Αυτόπεριλαμβάνειεργαστηριακόέλεγχοτωνεπιπέδωνχοληστερό-λης,τριγλυκεριδίωνκαισακχάρουστοαίμα.Προτείνεταιεπίσηςτακτικόςέλεγχοςτηςαρτηριακήςπίεσης.Ανδιαπιστωθείκάποιαδιαταραχή,θαπρέπεινααντιμετωπιστεί.

• Αντιμετώπιση οστεοπόρωσης.Ηοστεοπόρωσηκαιηοστεοπε-νίαμπορούνναδιαγνωστούνμετημέτρησηοστικήςπυκνότητας.Ότανδιαπιστωθείοστεοπενίαήοστεοπόρωση,ογιατρόςμπορείνακρίνειότιεκτόςαπόφαρμακευτικήαγωγήχρειάζεταικαιέλεγ-χοςτηςβιταμίνηςDστοαίμα.Γιατουςασθενείςπουλαμβάνουνχρόνιααγωγήμεκορτιζόνηισχύουνδιαφορετικάκριτήριααντι-μετώπισης.

• Λοιμώξεις. Προληπτικός εμβολιασμός.Γιαναμειωθείοκίνδυ-νοςεμφάνισηςσοβαρώνλοιμώξεωνπροτείνεταιεμβολιασμός.Πριντηνέναρξημεταπερισσότεραφάρμακατροποποιητικάτηςνόσου(ταφάρμακαπουχορηγούνταιγιατιςφλεγμονώ-δειςρευματοπάθειες),εμβολιασμόςγιατονπνευμονιόκοκκοκαικάθεχρόνοεμβολιασμόςγιατονιότηςγρίπης.Ειδικάπριντηνέναρξηθεραπείαςμεβιολογικούςπαράγοντες,ισχύουνκαιάλλαπροληπτικάμέτρα,όπωςέλεγχοςγιατυχόνηπατίτιδακαιανενεργόφυματίωση.Ασθενείςπουλαμβάνουνκάποιοαπόταενλόγωφάρμακαθαπρέπειναενημερώνουνάμεσατονγιατρότουςεάνεμφανίσουνσυμπτώματασοβαρήςλοίμωξης,όπωςυψηλόπυρετό.

• Πεπτικό έλκος. Προσοχή στα συμπτώματα από το στομάχι. Ότανγίνεταιχρόνιαχρήσηαντιφλεγμονωδώνφαρμάκωνήκορ-τιζόνης,ήότανυπάρχουνσυμπτώματααπότοστομάχι,πρέπεινασυζητηθείφαρμακευτικήαγωγήγιατηνπροστασίατουστο-μάχου.Εάντασυμπτώματαεπιμένουνθαπρέπειναδιενεργηθείδιερεύνησημε,μεταξύάλλων,γαστροσκόπηση.

• Έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση της κατάθλιψης.Στηνπερίπτωσησυμπτωμάτωνκατάθλιψης,οιασθενείςθαπρέπειναεκτιμώνταιάμεσααπόεξειδικευμένουςεπαγγελματίεςυγείαςόπωςψυχιάτρουςκαιψυχολόγους.

Μπορώ να κάνω κάτι εγώ ο/η ίδιος/α για να μειώσω τον κίνδυνο για συννοσηρότητα;Βέβαια!Έναςυγιεινόςτρόποςζωήςπαίζεισημαντικόρόλοστημείωσητουκινδύνουγιακαρδιαγγειακέςπα-θήσεις.Υπάρχουνπαράγοντεςπουμπορούμεναεπηρεάσουμεοιίδιοιπροςόφελοςμας.Αυτοίείναι,ηδιακοπήτουκαπνίσματοςκαιηισορροπημένηκατανάλωσηαλκοόλ,χωρίςκατάχρηση.Ηδιατήρησηφυσιολογικούσωματικούβάρουςκαιητακτικήάσκησημεστόχο,τουλάχιστονστις2,5ώρεςτηνεβδομάδαμέτριαςέντασηςάσκησηή75λεπτάτηνεβδομάδαέντονηςάσκησης.Φυσικάοποιαδήποτεμορ-φήκαιποσότηταάσκησηςείναιπιοαποτελεσματικήαπόκαθόλου.Καιτέλος,σημαντικήείναιμιαισορροπημένημεσογειακήδιατροφή,πλούσιασελαχανικάκαιφρούτα(χωρίςυπερκατανάλωσητωνδεύ-τερων),χαμηλήσεκορεσμέναλιπαράκαιεπεξεργασμένεςτροφές.

«Ένας υγιεινός τρόπος ζωής λοιπόν, παράλ-ληλα με καλή συνεργασία με τον θεράποντα γιατρό και λήψη των προτεινόμενων προλη-

πτικών μέτρων, μειώνουν τους κινδύνους που πλέον ξέρουμε ότι υπάρχουν.»

Φλεγμονώδεις Ρευματοπάθειες. Τι μπορούμε να κάνουμε για να μειώσουμε τη συννοσηρότητα;

Δρ. Σοφία Συμεωνίδου, ΕιδικόςΡευματολόγος

9

Μαρία Ψιλολύχνου - Νεοφύτου, Φυσικοθεραπεύτρια

Η EULAR (European LeagueAgainstRheumatism)σταπλαί-σια της συνεχούς βελτίωσης

τωνεργαλείωνπουπροσφέρειτόσοστουςΕπαγγελματίεςΥγείαςόσοκαιστουςασθενείςπροχώρησεστηνέκ-δοσηενόςΟδηγούπουπεριλαμβάνει11συστάσειςγιατημηφαρμακευτι-κήπαρέμβασηστηδιαχείρισητηςΟΑισχίουκαιγόνατος,οιοποίεςείναιοιακόλουθες:

• Σε άτομα με ΟΑ ισχίου ή γό-νατος, αρχικά θα πρέπει να εφαρμόζεται μια βιοψυχοκοι-νωνική προσέγγιση η οποία θα περιλαμβάνει:α)τηφυσικήκατάστασητουατόμου,β)τιςδραστηριότητεςτηςκαθημερινήςζωής.γ)τησυμμετοχικότητα,δ)τηδιάθεση,ε)τιςανάγκεςγιαεκπαίδευσησχετικάμετηνυγεία,τιςπεποιθήσειςγιατηνυγείακαιτοκίνητρογιααυτοδιαχείριση.

• Η θεραπεία της ΟΑ του ισχίου ή του γόνατος πρέπει να εξατομικεύεται ανάλογα με τις επιθυμίες και τις προσδοκίες του ατόμου,τονεντοπισμότηςΟΑ,τουςπαράγοντεςκινδύνου,τηνπαρουσίαφλεγμονής,τησοβαρότητασεδιαρθρωτικέςαλ-λαγές,τοεπίπεδοτουπόνου,τονπεριορισμότωνκαθημερινώνδραστηριοτήτων,τηνκοινωνικήσυμμετοχικότητακαιτηνποιότηταζωήςτου.

•ΌλαταάτομαμεΟΑισχίουήγόνατοςθαπρέπειναλάβουνέναεξατομικευμένοπρόγραμμαδιαχείρισηςπουθαπεριλαμβάνειταβασικάσεεπίπεδομηφαρμακευτικώνπαρεμβάσεων.

«Συγκεκριμένα: α) Ενημέρωση και εκπαίδευση σχετικά με την ΟΑ, β) Διατήρηση και ενθάρρυνση της δραστηριότητας, γ) Τακτική εξατομικευμένη

θεραπευτική άσκηση δ)Απώλεια βάρους σε άτομα που το χρειάζονται ε)Μείωση των ανεπιθύμητων μηχανικών παραγόντων, στ)

Αξιολόγηση και κατάλληλη προσαρμογή των βοηθημάτων βάδισης και της τυχόν

υποστηρικτικής τεχνολογίας»•Όταν οι αλλαγές στον τρόπο ζωής το επιτρέπουν,ταάτομα

μεΟΑισχίουήγόνατοςθαπρέπειναλαμβάνουνέναατομικάπροσαρμοσμένοπρόγραμμα,συμπεριλαμβανομένωντωνμακρο-πρόθεσμων/βραχυπρόθεσμωνστόχων,τηνπαρέμβασηήσχέδιαδράσης,τηντακτικήαξιολόγησηκαιτησυνεχήπαρακολούθησημεδυνατότητεςπροσαρμογήςτουπρογράμματος.

•Για να είναι αποτελεσματική, η ενημέρωση και η εκπαίδευση του ατόμου με ΟΑ ισχίου ή γόνατος θα πρέπει :α)Ναεξατομι-κεύεταιανάλογαμετιςαντιλήψειςπουέχειτοάτομοσχετικάμετηνασθένειακαιτηνεκπαιδευτικήτουικανότητα,β)Ναπεριλαμ-βάνεταισεκάθεπτυχήτηςδιαχείρισηςτηςνόσου,γ)ΝααφοράσυγκεκριμένατηφύσητηςΟΑ,τιςαιτίες,τιςσυνέπειεςκαιτηνπρόγνωσητηςνόσου,δ)Ναενισχυθείκαινααναπτυχθείσεμετέ-πειτακλινικέςσυναντήσεις,ε)Ναυποστηρίζεταιμεπληροφόρησηαπόδιάφοραμέσα,στ)Νασυμπεριλαμβάνειτηνοικογένειαήτουςφροντιστέςτουατόμου,ανάλογαμετηνπερίπτωση

• Ο τρόπος παροχής της εκπαίδευσης της άσκησης θα πρέπει

να συμπεριλαμβάνει εκτός από τις προτιμήσεις του ατόμου και την κατά τόπους διαθεσιμότητα σε εγκαταστάσεις. Ση-μαντικές αρχές της κάθε άσκησης θα πρέπει να είναι:α)Οιασκήσειςναγίνονταισεσυχνάδιαστήματακαισεκαθορισμένηςδιάρκειαςχρόνο,β)Νασυνδυάζονταισχήματαάσκησηςμεάλλεςκαθημερινέςδραστηριότητεςώστεναγίνειμέροςτουτρόπουζωήςκαιόχιεπιπρόσθετηδραστηριότητα,γ)Έναρξημεεπίπεδαάσκησηςπουβρίσκονταιεντόςτηςικανότηταςτουατόμουσυν-δυαζόμεναμεσωστόκαιλογικόσχεδιασμότουπρογράμματοςάσκησηςκαιμεδιάρκειααρκετώνμηνών.

• Άτομα με ΟΑ ισχίου ή γόνατος θα πρέπει να εκπαιδεύονται σε τακτική (βέλτιστος στόχος η καθημερινή) εξατομικευμέ-νη καθημερινή θεραπευτική άσκηση που θα πρέπει να πε-ριλαμβάνει: α)Ενδυνάμωση(παρατεταμένηισομετρικήάσκηση),β)Αερόβιαδραστηριότητακαιάσκηση,γ)Ασκήσειςγιααύξησητουεύρουςτηςκίνησης

• Η εκπαίδευση σχετικά με την απώλεια και τη συντήρηση του ιδανικού βάρους θα πρέπει να ενσωματωθεί στις εξατο-μικευμένες στρατηγικές με:α)Τακτικήαυτοπαρακολούθηση,καταγραφήμηνιαίουβάρους,β)Τακτικέςσυναντήσειςκαιυπο-στήριξηαπόειδικό,γ)Αύξησητηςσωματικήςδραστηριότητας,δ)Εφαρμογήενόςδομημένουσχεδίουγεύματοςπουναξεκινάμετοπρωινό,ε)Μείωσηπρόσληψηςλίπους,σακχάρου,καιάλατος,αύξησηστηνκατανάλωσηφρούτωνκαιλαχανικών,στ)Οριοθέτησητουμεγέθουςτηςμερίδαςτουφαγητού,ζ)Άμεσηαντιμετώπισηδιατροφικώνσυμπεριφορώνπουενεργοποιούντηνκατανάλωση,η)Διατροφικήεκπαίδευση,ι)Πρόβλεψηυποτροπήςκαισωστήδιαχείρισητης

• Συνιστάται η χρήση κατάλληλων και άνετων παπουτσιών που παρεμβαίνουν στη μηχανική αλλαγή με στόχο τη μείωση των αρθρικών επιβαρύνσεων.

• Τα βοηθήματα βάδισης, η υποστηρικτική τεχνολογία και οι κατάλληλες προσαρμογές στο σπίτι ή στην εργασία θα πρέπει να επιλέγονται και να προσαρμόζονται με γνώμονα τη μείωση του πόνου και την αύξηση της συμμετοχικότητας .

• Τα άτομα με ΟΑ ισχίου ή γόνατος που βρίσκονται σε κίν-δυνο ανικανότητας ως προς την εργασία ή που θέλουν να ξεκινήσουν ή να επιστρέψουν στην εργασία τους,θαπρέ-πειναέχουνταχείαπρόσβασησεεπαγγελματικήαποκατάστα-ση,συμπεριλαμβανομένηςτηςπαροχήςσυμβουλώνσχετικάμετροποποιήσειςπουσχετίζονταιμετοεργασιακόπεριβάλλον,όπωςηαλλαγήτηςφύσηςτηςεργασίας,αλλαγήσταεργασιακάκαθήκονταήαλλαγήστιςώρεςεργασίας,τηχρήσητηςυποστη-ρικτικήςτεχνολογίας,τηντροποποίησητουχώρουεργασίας,τιςμετακινήσειςπροςκαιαπότηνεργασίακαιτηνυποστήριξηαπότηδιοίκηση,τουςσυναδέλφουςκαιτηνοικογένεια.

Ο πιο πάνω Οδηγός έχει σαν στόχο την εξατομικευ-μένη προσέγγιση λαμβάνοντας σοβαρά υπόψη όλα

τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του ατόμου και σε καμία των περιπτώσεων δεν αντικαθιστά την φαρμακευτική παρέμβαση όταν κρίνεται ιατρικώς απαραίτητη. Τις

συστάσεις της EULAR μπορείτε να τις βρείτε στις ακό-λουθες ιστοσελίδες:

http://www.eular.org/index.cfm, http://ard.bmj.com/

Οι Συστάσεις της EULAR για τη Μη Φαρμακευτική παρέμβαση για την αντιμετώπιση της Οστεοαρθρίτιδας ισχίου και γόνατος

10

Τι είναι το Κλινικό Πιλάτες (Clinical Pilates);ΤοΚλινικόΠιλάτες(ClinicalPilates)είναι

ένα ολοκληρωμένο σύστημαφυσι-κήςάσκησηςπουστοχεύεικαιδίνειιδιαίτερηέμφασηστηβέλτιστηστάσητουσώματος,τηνενδυνάμωσητωνεντωβάθειμυώντουκορμού(CoreStability),στηνΙσορροπία,Νευρομυ-ϊκήσυναρμογήκαιΚινητικόΈλεγχοτουσώματος,τηΔύναμη,τηνΕυλυγι-σίακαιτηναποτελεσματικήΑναπνοή.

ΑποτελείμιαδιαφοροποιημένηπαραλλαγήτηςγνωστήςμεθόδουPilatesπουαναπτύχθηκεαπότονJosephPilatesστιςαρχέςτου20ουαιώνα.ΤοClinicalPilatesχρησιμοποιείταισυχνάωςένασημαντικόεργαλείοσταχέριατωνΦυσιοθεραπευτώνκαιάλλωνεπαγγελματιώνστοχώροτηςυγείας,γιααποκατάστασηΜυοσκελετικώνκακώσεωνκαθώςκαιΡευματικώνπαθήσεωνσεάτομαόλωντωνηλικιών–λαμ-βάνονταςυπόψητιςεξατομικευμένεςιδιαιτερότητεςκάθεασθενή.ΟσχεδιασμόςτουθεραπευτικούπρογράμματοςστοClinicalPilatesβασίζεταιστηναρχικήκαλήαξιολόγησηκαιστηνπολύκαλήγνώσητουΦυσιοθεραπευτήκαιτωνάλλωνΕπαγγελματιώνΥγείαςστηνΑνα-τομία,Φυσιολογία,Κινησιολογία,Νευροεπιστήμη,Παθοφυσιολογία,Εμβιομηχανική,ΟρθοπεδικήκαιΡευματολογία.Αυτόδιασφαλίζειτησωστήεπιλογήεπιπέδουδυσκολίας,τηνεκτέλεσηεξειδικευμένωνασκήσεωνενεργοποίησηςτωναπαραίτητωνμυϊκώνομάδωναλλάκαιτιςκατάλληλες,ασφαλείςκαιαποτελεσματικέςασκήσειςκινη-τοποίησηςτηςΣπονδυλικήςΣτήληςκαιπεριφερικώνΑρθρώσεωνμετρόποστοχευμένοστιςανάγκεςτουκάθεασθενή.ΠροϋπόθεσηστοπαραπάνωείναιηπολύκαλήεπίβλεψητωνασκήσεωντοοποίοερμηνεύεταιότιτοClinicalPilatesπρέπειναεφαρμόζεταισεατο-μικό(private)επίπεδοήσεαυστηράμικρέςτάξειςτων4-5ατόμωνγιατηνεπίτευξητωνθεραπευτικώνστόχων.ΩςσυνέπειαέπεταιότιτοκόστοςτουClinicalPilatesείναιμεγαλύτεροαπόαυτότουκλασσικούPilates.

Τα οφέλη του Κλινικού Πιλάτες (Clinical Pilates) στους πάσχο-ντες από Αρθρίτιδα

1. ΒελτίωσητηςΕυλυγισίας/ΒελτίωσητηςΜυϊκήςΔύναμης,

2. ΕλάττωσητουαισθήματοςτηςΚόπωσηςκαιΒελτίωσηΝυκτερι-νούΎπνου,

3. Βελτίωση της αίσθησης της Γνώσης του Σώματος (BodyAwareness),

4. ΒελτίωσητηςΣτάσηςτουΣώματοςκαιτουΚινητικούΕλέγχου,

5. ΈλεγχοςτουΣωματικούΒάρους,

6. ΕσωτερικήΗρεμίακαιΧαλάρωση

Ποιος μπορεί να κάνει Κλινικό Πιλάτες (Clinical Pilates);Όλοι!ΟιέρευνεςέχουνδείξειότιπάσχοντεςμεδιάφορουςτύπουςΑρθρί-τιδαςμπορούννασυμμετέχουνμεασφάλειασεκατάλληληκαισυχνήάσκησησυμπεριλαμβανομένουΚλινικούΠιλάτες(ClinicalPilates).Μακρόχρονεςμελέτεςέδειξανότιακόμακαιάτομαμεφλεγμονώ-δηαρθρίτιδαόπωςΡευματοειδή Αρθρίτιδα (Ρ.Α)μπορούνναωφεληθούναπόμέτριαςέντασηςάσκησημεφόρτιση.ΣεάτομαμεΟστεοαρθρίτιδα (Ο.Α) σταΓόναταήσεάλλεςαρθρώσεις,οιμε-λέτεςκαταδεικνύουνότιπρογράμματαπουσυνδυάζουνασκήσειςενδυνάμωσηςκαιαερόβιαςάσκησηςκαταφέρνουνναελαττώσουντονπόνοκαιτηνκούραση,ναβελτιώσουντηλειτουργικότητατων

αρθρώσεων,ναβελτιώσουντηνισορροπίακαιναελέγξουντοσωμα-τικόβάρος.ΤοΚλινικόΠιλάτες(ClinicalPilates)καιπιοειδικότερατοHighIntensityStandingClinicalPilatesπροσφέρειαυτάταοφέλη.ΤαπαραπάνωισχύουνκαισεάτομαπουπάσχουναπόΑγκυλοποιητική Σπονδυλίτιδα (Α.Σ).ΕιδικότεραόμωςσταάτομαμεΑ.ΣπρέπειναδοθείιδιαίτερηπροσοχήσεασκήσειςκινητικότηταςτουΘώρακα,τηςΟσφυοπυελικήςπεριοχήςκαιτωνΙσχίων.ΕπιπρόσθεταΑνα-πνευστικέςασκήσειςπρέπεινασυμπεριληφθούνστοπρόγραμμα.

Πρακτικές Συμβουλές για να ξεκινήσετε Κλινικό Πιλάτες (Clinical Pilates)

1. Ξεκινήστε με χαμηλής έντασης ασκήσεις- ιδιαίτερα εάν προ-ηγουμένως ήσασταν εντελώς ανενεργοί- και προχωρήστε πολύ προσεχτικά και προοδευτικά. (Start Low & Go Slow). Συνήθως απαιτείται χρονικό διάστημα 3-4 εβδομάδων μέ-χρι να προσαρμοστείτε στο νέο επίπεδο φυσικής δραστηριότητας.

2. Τροποποιήστε τις ασκή-σεις όσο είναι απαραίτη-το. Τα συμπτώματα της Αρθρίτιδας μπορεί να αυξομειώνονται με την έναρξη της άσκησης και να έχετε καλές και κακές μέρες. Ίσως να σκεφτεί-τε να σταματήσετε την άσκηση εντελώς όταν τα συμπτώματα έχουν επιδεινωθεί. Σε αυτή την περίπτωση είναι σημαντικό όχι να διακόψετε την άσκηση, αλλά να προσπαθήσετε να τη διαφοροποιήσετε προκειμένου να μείνετε όσο δραστήριος είναι εφικτό δίχως να χειροτερεύουν τα συμπτώματα. Ορισμένοι τρόποι για να το πετύχετε είναι :α)Ελαττώστε τον αριθμό των ημερών που κάνετε άσκηση την εβδομάδα – π.χ κάνετε άσκηση 2 ημέρες αντί για 4 ημέρες, β)Ελαττώστε το χρονικό διάστη-μα που κάνετε την άσκηση – κάνετε 30 λεπτά αντί για 50,γ) Επιλέξτε ασκήσεις οι οποίες έχουν χαμηλής έντασης κρα-δασμούς στις αρθρώσεις.

Σημεία τα οποία θα σας κάνουν να σκεφτείτε ότι πρέπει να συμβουλευτείτε το γιατρό σας είναι:

1.Οπόνοςείναιοξύς,ομοιάζειμεμαχαιριάκαιείναισυνεχόμενος,

2.Πόνοςοοποίοςσαςπροκαλείχωλότητα,

3.Πόνοςοοποίοςδιαρκείπερισσότεροαπό2ώρεςμετάτηνάσκη-σηκαιχειροτερεύειτηνύχτα.

4.Πόνοςοοποίοςδενανακουφίζεταιαπόξεκούραση,αντιφλεγμο-νώδη/παυσίποναήκρυοθεραπεία.

5.Αύξησηστοπρήξιμο,οιαρθρώσειςνιώθουν‘ζεστές’ήείναικόκ-κινες.ΣυζητήστετακτικάτοπρόγραμμαεκγύμνασηςμετονΡευ-ματολόγοσαςήμεκάποιονάλλοεπαγγελματίαΥγείαςπουασχο-λείταιμεΑρθρίτιδες.ΜετηνκαθοδήγησήτουςθαμπορέσετεναακολουθείτετακτικάφυσικήδραστηριότηταόπωςτοΚλινικόΠι-λάτες(ClinicalPilates)καιμεαυτόντοντρόποναεπωφεληθείτεαπόταοφέλητουενεργούκαιυγιούςτρόπουζωής!

Αρθρίτιδα και ο ρόλος του Κλινικού Πιλάτες (Clinical Pilates) Η Φυσική Δραστηριότητα ως μέσο αναλγησίας και θεραπευτικής διαχείρισης

Ζαχαρόπουλος Αντώνης MSc., MCSP,PrivateSportsPhysiotherapyPractitioner,ClinicalPilatesInstructor,SpecialTeachingScientistinSportsPhysiotherapy,EuropeanUniversityofCyprus,www.azphysiohealth.com,antonis@azphysiohealth.com

11

12

Το Bowen είναι μια φυσική ολιστι-κή και μη επεμβατική μέθοδος την οποία ανακάλυψε ο Tom Bowen

στην Αυστραλία τα μέσα του 1950. Βασί-ζεται στη θεωρία ότι το σώμα που μπο-ρεί να χαλαρώσει βαθιά έχει την ικα-νότητα να ενεργοποιήσει την έμφυτη ικανότητα επίλυσης προβλημάτων του σώματος και του νου και να τα επανα-φέρει σε κατάσταση ισορροπίας και αρμονίας.

Εφαρμόζεταιμεασφάλειασεανθρώπουςκάθεηλικίαςαπόνεογνάμέχριηλικιωμέ-

νους,σεεγκύους,αθλητέςκαισεάτομαμεειδικέςανάγκες.Έναςφυσι-οθεραπευτήςτηςτεχνικήςBowenέχεισκοπόναδιεγείρειτηναυτοθερα-πευτική ικανότητατουοργανισμούμεεντυπωσιακόδυναμικότρόπο.ΗμέθοδοςBowenαναγνωρίζεταιπαγκόσμιαγιατηδύναμητηςναεπιφέρειριζικέςαλλαγέςστηνποιότηταζωήςτουατόμου.

«Μια συνεδρία Bowen αποτελείται από μια σειρά ήπιων κινήσεων

που εφαρμόζονται πάνω στους μύες και τους συνδετικούς ιστούς.

Τα αποτελέσματα μπορεί να είναι εξαιρετικά ακόμη και από την

πρώτη συνεδρία καθώς το σώμα θα συνεχίσει την αυτοθεραπεία

του για τις επόμενες μέρες. Μετά από μια συνεδρία Bowen μπορεί

να παρατηρήσει κανείς συμφύσεις να χαλαρώνουν και τη στάση

του σώματος καθώς και την κίνηση να βελτιώνονται χωρίς βίαιη κι-

νητοποίηση και διάταση.»

ΚάποιεςδιαδικασίεςτουBowenενεργοποιούντηνπαροχέτευσητουλεμ-φικούσυστήματοςδιεγείρονταςτοανοσοποιητικόσύστημα.Συχνάχρει-άζονταιλίγεςσυνεδρίεςγιανααντιμετωπισθείηπαρούσακατάσταση.ΟφυσιοθεραπευτήςτηςτεχνικήςBowenμπορείναανακουφίσεισυνολικάτοσώμαήναεπικεντρωθείσεένασυγκεκριμένοπρόβλημα.

«Η θεραπεία γίνεται κάθε επτά μέρες και δεν βασίζεται σε δυναμικούς χειρισμούς. Μερι-κές από τις περιπτώσεις που ανταποκρίνε-

ται θετικά η τεχνική Bowen είναι: Αποτοξίνω-ση- Ενίσχυση ανοσοποιητικού και λεμφικού

συστήματος / Άγχος-Ένταση-Αυπνίες-Στρες / Αθλητικοί τραυματισμοί / Αλλεργική ρινίτιδα / Αναπνευστικά προβλήματα-Άσθμα / Αρθρίτι-δες-Ρευματοπάθειες, αρθριτικά- Αγκυλωτική σπονδυλοαρθριτώδης στερεοαρθριτίδα / Αυ-

χενικό σύνδρομο / Γυναικολογικά προβλήματα / Δυσκαμψία ώμου / Επικονδυλίτιδες – Τενο-

ντίτιδες / Πονοκέφαλοι –Ημικρανίες / Οσφυαλ-γία- Ισχιαλγία / Χρόνιες παθήσεις / Εγκεφαλικά / Πεπτικά προβλήματα / Πάρεση προσωπικού νεύρου / Προβλήματα γονάτου / Προβλήμα-

τα νεφρών / Νυχτερινή ενούρηση / Σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα / Σκολίωση- Κύφωση-Λόρ-δωση / Ινομυαλγία / Σύνδρομο χρόνιας κόπω-

σης / Κολικοί / Ρεγοκράνο κ.α.»

Τεχνική Bowen

Δέσπω Παντελή,

Φυσιοθεραπεύτρια–ΘεραπεύτριαΤεχνικήςBowen

ΠΡΙΝ

ΜΕΤΑ

13

Διατροφική Θεραπεία (NutritionalTherapy)

Ευαγγελία Θεοδώρου,

Κλινική Διατροφολόγος Θεράπων

Τι είναι η διατροφική Θερα-πεία; ΗΔιατροφικήΘεραπείαείναι η ολοκληρωμένη επιστη-

μονικήαντιμετώπισηπροβλημάτωνκαισυμπτωμάτωνυγείας.Βελτιώνειτηνποιότητατηςζωήςμαςμεφυσικότρόποαφούδιασφαλίζειτηνυγείακα-θώςεξισορροπείταοργανικάσυστή-ματατουανθρωπίνουσώματοςμέσωτωνφυσικώνσυστατικώνπουέχουν

οιτροφές.«Πρόκειται για το μοντέρνο μοντέλο της θε-

ραπευτικής Functional Medicine (Λειτουργικού τρόπου πρόληψης και διασφάλισης της υγείας) που στηρίζεται αποκλειστικά σε κλινική και επι-στημονική έρευνα.»

Επιπλέον,αποτελείεφαρμογήτηςNutrigenomics,επιστήμηςπουμελετάτηνεπίδρασητωνσυστατικώνπουέχουντατρόφιμαστηνεκδήλωσητηςκληρονομικότητας.Πως η διατροφική Θεραπεία μπορεί να βοηθήσει αυτοάνοσα νοσήματα όπως η αρθρίτιδα; Αρχικά,ηΑρθρίτιδααναφέρεταισυνήθωςωςμιαασθένειααλλάστηνπραγματικότηταπεριλαμβάνειπερισσότερεςαπό100διαφορετικέςρευματικέςασθένειεςκαικαταστάσεις,οιοποίεςεπηρεάζουντομυοσκελετικόσύστημα,καιιδίωςτιςαρθρώσεις.

ΗπιοκοινήμορφήείναιηΟστεοαρθρίτιδα,κατάτηνοποίαστιςδιαρθρώσειςέχειφθαρείοχόνδρος.Έτσι,λόγωτηςβλάβηςτου

χόνδρου,ηάρθρωσημεταξύδύοοστώνφθείρεται,διότισταματάηπροστασίαπουπαρέχειγιατηναποφυγήτριψίματοςτωνοστώνμεταξύτουςκαιγιατηνομαλήκίνησητηςάρθρωσης.

ΆλλησυχνήμορφήαρθρίτιδαςείναιηΡευματοειδήςΑρθρίτιδα,ηοποίαανήκειστιςφλεγμονώδειςαρθρίτιδες,αφούπροκαλείφλεγ-μονήτωναρθρώσεων,συνήθωςσταχέρια,πόδιακαιγόνατα.Ακό-μημπορείναβλάψεικαιάλλαόργαναστοσώμα.Θεωρείταιαυτο-άνοσηασθένεια,κατάτηνοποίατοανοσοποιητικόσύστημαενόςοργανισμούπροσβάλλειτουςιστούςπουβρίσκονταιγύρωαπότηνάρθρωση.Αυτόέχειωςαποτέλεσμαναδημιουργηθείφλεγμονήκαι

ναοδηγήσεισεπρήξιμο,πόνοκαιδυσκαμψίατωνεπηρεαζόμενωναρθρώσεων.

Μεαπλάλόγια,τοαυτοάνοσονόσημαπροκύπτειόταντοανοσο-ποιητικόσύστημαλανθασμέναπροσβάλλειτουςυγιείςιστούςτουσώματος.Επίσηςάλλεςμορφέςπουανήκουνστηνκατηγορίατωνφλεγμονωδώναυτοάνοσωναρθρίτιδων,οιοποίεςέχουνωςκοινόχαρακτηριστικόγνώρισματηνέναρξητηςβλάβηςαπότοναρθρικόυμένα,είναιοΣυστηματικόςΕρυθηματώδηςΛύκος,ηΨωριασικήΑρθρίτιδα,ηΑγκυλοποιητικήΣπονδυλίτιδακαιάλλες.Απότιςμετα-βολικέςαρθρίτιδεςσυχνότερηείναιηΟυρικήαρθρίτιδαήΠοδάγρα,ηοποίαπροκαλείταιότανσχηματίζονταιμικροσκοπικάκρύσταλλαουρικούοξέοςστιςαρθρώσεις.Τακοινάσυμπτώματαπεριλαμβά-νουνπόνο,καυσαλγία,δυσκαμψίακαιπρήξιμομέσαήγύρωαπότιςαρθρώσεις,κούραση,αδυναμία,δυσκολίαστονύπνοκ.α.ΚάποιεςμορφέςαρθρίτιδαςόπωςείναιοΛύκοςκαιηΡευματοειδήςΑρθρί-τιδαμπορούνναπροσβάλλουνπολλάόργανακαιναπροκαλέσουνεξελισσόμενασυμπτώματα.

Οιαιτίες,κυρίωςτηςΟστεοαρθρίτιδας,μπορείναείναιπολλέςκαιπιοβαθιέςαπόαυτέςπουμπορείναφαίνονταιεξωτερικάστονοργα-νισμόκαιείναι:ηανισορροπίαβιοχημική(άχρηστεςουσίεςστοσυκώ-τι),ορμονικοίπαράγοντες,ψυχολογικοίπαράγοντες,λοιμώξεις,κακήδιατροφή,τραύματα,υπερβολικήκινητικότητατηςάρθρωσηςκ.α.

«Η ολιστική θεραπευτική παρέμβαση που προσφέρει η διατροφική Θεραπεία (Nutritional Therapy), προσεγγίζει το πρόβλημα σε βάθος και το αντιμετωπί-ζει δραστικά, αφού μπορεί να ελέγξει τα συμπτώματα, να μειώσει τον πόνο και να σταματήσει την εξέλιξη της ασθένειας.»ΟπατέραςτηςιατρικήςΙπποκράτης,πίστευεότιηυγείαήηέλλειψήτηςξεκινάαπότοέντερο.Στοέντεροβρίσκεταιτο80%τουανοσο-ποιητικούμαςσυστήματος,ενώότανυπάρχουνπροβλήματαδενμπορείνααπορροφήσειταθρεπτικάσυστατικάπουείναιαπαραίτηταγιατηλειτουργίατουσώματοςσυμπεριλαμβανομένηςτηςίασης.

ΈναέντερομεπροβλήματαοδηγείσυχνάστοΣύνδρομοΔιαρρέο-ντοςΕντέρου(LeakedBowelSyndrom),γεγονόςπουεπιτρέπειστιςπρωτεΐνεςκαιτασωματίδιατροφήςναπεράσουνστηνκυκλοφορίατουαίματοςαναγκάζονταςτοανοσοποιητικόσύστημαναεπιτεθείσεαυτάταξένασωματίδιαθεωρώνταςταπαθογόνα.Ταπροβλή-ματατουεντέρουείναιαποτέλεσματηςανθυγιεινήςδιατροφής,τηςχρήσηςαντιβιοτικώνκαιτηςυπερανάπτυξηςτουμύκηταCandida.

«Αν θέλετε να απαλλαγείτε από οποιαδή-ποτε χρόνια πάθηση (περιλαμβανομένης της Αρθρίτιδας), θα πρέπει να θεραπεύ-σετε το σώμα σας ξεκινώντας από τη διατροφή σας. Μια πραγματικά υγιεινή διατροφή αποτελεί το κλειδί για την καλή υγεία.»

14

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΑΝΤΙΡΕΥΜΑΤΙΚΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΚΥΠΡΟΥ

ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΤΗΡΙΞΗ ΑΤΟΜΩΝ ΚΑΙ ΟΜΑΔΩΝ

ΚΕΝΤΡΟ ΣΤΗΡΙΞΗΣ, ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ, ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ

Σκοπός Προγράμματος

Η στήριξητωνρευματοπαθώνέτσιώστενααποδεχθούνκαιναπροσαρμοστούνστανέαδεδομένατηςζωήςτουςκαιναέχουνμιακαλήποιότηταζωήςτόσοταίδιαόσοκαιτοπεριβάλλοντουςκαιναείναιενεργά,δημιουργικά,καιπαραγωγικάμέλητηςκυπριακήςκοινωνίας.Σε Άτομα:ΗΛειτουργόςΨυχοκοινωνικήςΣτήριξηςτουΣυνδέσμου,προσφέρειεξατομικευμένεςΥπηρεσίεςΣτήριξης,

Καθοδήγησης,Ενημέρωσης,επίλυσηςδιαφόρωνπροβλημάτωνκαθώςκαιένταξηςκαιδραστηριοποίησηςστοοικογενειακό/εργασιακό/κοινωνικόπεριβάλλον.κτλ.ΕίτεστοοίκηματουΣυνδέσμουείτεκαιστοχώροδιαμονήςή/καιπερίθαλψηςσεκλινήρεις,τόσοστηΛ/σιαόσοκαιστιςάλλεςΕπαρχίες.Σε Ομάδες:ΠροσφέρονταιεπίσηςυπηρεσίεςσυντονισμούκαιλειτουργίαςτωνδιαφόρωνΟμάδωνΡευ-ματοπαθώνόπωςα)ΟμάδεςΡευματοπαθώνμετηνίδιαπάθηση,β)ΟμάδαΝέωνκαιγ)ΟμάδαΡευματοπαθώνΠαιδιώνκαιΓονιών.Γιαπερισσότερεςπληροφορίεςστο22428285,κ.ΠερσεφόνηΜαρκίδου.

Στόχοςείναιηανάπτυξητηςομαδικότηταςκαιτηςκαλύτερηςεπικοινω-

νίας,ηαλληλοϋποστήριξη,αλληλοκατανόησηκαιανταλλαγήεμπειριών

ηκοινωνικοποίησηκαιηανάπτυξημιαςυγιούςκαιθετικήςστάσηςζωής

.Επίσηςηπρόληψηκοινωνικώνπροβλημάτωνκαιηστήριξητηςκυπριακής

οικογένειαςσεεπίπεδοτόσοπρωτογενούςπρόληψηςόσοκαιδευτερογενούς

παρέμβασης.Επίσηςηκαταπολέμησητουκοινωνικούαποκλεισμούκαιτης

απομόνωσηςκαιηεν-

θάρρυνση ένταξης/

επανένταξης/ παρα-

μονήςτωνευάλωτων

αυτώνομάδων τόσο

στοκοινωνικόσύνολο

όσοκαιστηνπαραγω-

γικήδιαδικασία. Οι υπηρεσίες προσφέρονται στα Κέντρα Στήριξης Λευκωσίας,

Λάρνακας και Λεμεσού μέσα από: 1 ) Εργαστήρια ενημέρωσης, εκπαίδευσης

και στήριξης επί διαφόρων θεμάτων που συνθέτουν τις σχετικές παραμέτρους

των ρευματικών παθήσεων:2)Προγράμματα καλλιτεχνικής και δημιουργικής

απασχόλησης, ζωγραφική, αγιογραφία, χειροτεχνία, χειροποίητες δημιουρ-

γίες.3) Ψυχαγωγικές εκδηλώσεις. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να ζητήσουν το μηνιαίο πρόγραμμα του Κέντρου Στήριξης της

Επαρχίας τους στα Τηλέφωνα: Λευκωσία: κ. Κυπριάνα Πάγκαλου 22428285, Λάρνακα: κ. Άννα Αυξεντίου 24361085 και Λεμε-

σό: κ. Χριστίνα Σταυρου 25344432.

ΕκδρομήΚέντρωνΣτήριξηςΑΣΚ2015

ΤσαιΛάρνακας2015

ΕΚΠΤΩΚΑΡΤΑ

ΧορηγείταισταμέλητουΑΣΚΕκπτωκάρταπουστόχοέχειτηνπαραχώρησηεκπτώσεωνσταμέλημαςαπόδιάφορεςυπηρεσίες,κατα-στήματακαιάλλεςεπιχειρήσειςπουείναισυμβεβλημένες.ΠληροφορίεςμπορείτεναβρείτεστακατάτόπουςγραφείατουΣυνδέσμουκαθώςκαιστηνιστοσελίδατουΣυνδέσμουστοwww.rheumatism.org.cy όπουυπάρχειαναρτημένοςοκατάλογοςτηςΕκπτωκάρτας.

ΓΡΑΜΜΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ 22312376, μέσω της οποίας παρέχεται στήριξη και καθοδήγηση στα Ρευ-ματοπαθή μέλη και τις οικογένειες τους. Όποιος επικοινωνήσει με τη γραμμή θα αντιμετωπιστεί

με κατανόηση και, εκτός από ψυχολογική υποστήριξη, θα πάρει άμεσα χρήσιμες πληροφορίες και συμβουλές. Η συνομιλία δεν έχει καμιά οικονομική επιβάρυνση,

δεν καταγράφεται και τηρείται απόλυτα.

15

ΤοΣώμαΕθελοντώντουΑΣΚλειτουργείπολύαποτελεσματικάγιατηστήριξητωνδιαφόρωνπρογραμμάτων,εκδηλώσεων,υπη-ρεσιώνκλπτουΑΣΚ..Ησύστασητουκαιμόνοκαταδεικνύειτο

μέγεθοςτηςσημαντικήςκαιουσιώδουςπροσφοράςτουαφούοΑΣΚιδρύθηκεκαιδιοικείταιαπόΕθελοντέςΡευματοπαθείς.

Γίνε και εσύ σήμερα Εθελοντής της αγάπης, γίνε υποστηρικτής του δύσκολου έργου μας.

ΓιαπερισσότερεςπληροφορίεςστακατάτόπουςγραφείατουΑντι-ρευματικούΣυνδέσμουγιαΛευκωσίαστο22428285,γιαΛάρνακαστο24361085καιΛεμεσόστο25344432.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΝΕΩΝ ΡΕΥΜΑΤΟΠΑΘΩΝ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΚΤΑΚΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΣΤΗΡΙΞΗΣ

ΣΩΜΑ ΕΘΕΛΟΝΤΩΝ ΤΟΥ ΑΣΚ

Σκοπός Προγράμματος

ΤοΠρόγραμμααπευθύνεταισενέουςηλικίας18-35χρονών,μεσκοπότηστήριξηκαιτηνενθάρρυνσητουςγιαενεργόκαιδημιουργική

συμμετοχήστοκοινωνικόσύνολο(εκπαίδευση,ερ-γασία,κοινωνικήζωή),τηνανταλλαγήεμπειριών,ιδεών,τησυμμετοχήτουςσεκοινάπρογράμματακαιτηνενθάρρυνσηδημιουργίαςσχέσεωνκαιοι-κογένειαςαλλάκαιτηνυποστήριξητουςμετάτηδημιουργίαοικογένειας.ΣτόχοιΠρογράμματος:Ηενθάρρυνσητωννέωνγιασυμμετοχήτουςα)σεκοινάπρογράμματακαιδραστηριότητες.(Webbasedπρογράμματα,κοινωνικέςδραστηριότητες,αθλήματα,κ.α.),β)σεενημερωτικά/εκπαιδευτικάεργαστήριακαιγ)σεσχέσημετηδημιουργίασχέ-σεων,οικογένειας,σεξουαλικότητα,καθώςκαισεθέματαεκπαίδευσηςαπασχόλησηςκλπ.Παρακα-λώεπικοινωνήστεμετηνκ.ΠερσεφόνηΜαρκίδουστο22428285.

Ο σύνδεσμοςπαράτιςπεριορισμένεςοικονομικέςδυνατότητεςτουκαιλόγωτουότιστιςσημερινέςσυνθήκεςοικονομικήςκρίσηςπουπολλοίσυνάνθρωποιμαςδενμπορούνναανταπεξέλθουνστιςδυσκολίεςτηςζωήςπαρέχειμικρήέκτακτηοικονομικήστήριξησεάποραάτομαπουπάσχουναπότιςρευματικέςπαθήσειςγιανααντιμετωπίσουνέκτακτεςοικονομικέςκαταστάσειςπουδενκαλύ-

πτονταιαπόταΚρατικάΣχέδια.Γιαπερισσότερεςπληροφορίεςκαιαιτήσειςπαρακαλώεπικοινωνήστεμετηνκ.ΠερσεφόνηΜαρκίδου,ΛειτουργόΨυχοκοινωνικήςΣτήριξηςστο22428285.

ΕκδήλωσηΝέωνΡευματοπαθώνΜάιος2015

ΤοΔΣτουΑΣΚδιοικείταιαπόΕθελοντέςΡευματοπαθείς.

16

Η άσκησηκαιοποιαδήποτεφυσικήδραστηριότηταείναιαπότιςσημαντικότερεςμηφαρμακευτικέςπαρεμβάσεις,πουμπορούννασυμ-

βάλουναποτελεσματικάστηναντιμετώπισητουπόνου,τηδιατήρησησωστούσωματικούβάρους,τηνευεξία,κινητικότητα,ευλυγισία

τωναρθρώσεωνκτλ.:Στόχοςηενημέρωσητωνπασχόντων,μέσααπόεργαστήρια/διαλέξεις/έντυπακλπ,γιατιςευεργετικέςσυ-

νέπειες/οφέλητηςάσκησηςκαιηενθάρρυνση/ενεργοποίησητουςνατηνεντάξουνστην

καθημερινότητατους.Απώτεροςστόχοςναδιατηρείταιτοάτομοσεκαλήφυσικήκατά-

στασηγιαναμπορείναεργάζεται,ναείναιδημιουργικό,νααυτοεξυπηρετείταικαιμεόσο

τοδυνατόνλιγότερεςδυσμενείςσυνέπειεςστιςαρθρώσεις.ΟΑΣΚσυνεργάζεταιμεεθε-

λοντές,όπωςφυσιοθεραπευτές,κέντραάσκησηςκαιομαδικήςγυμναστικήςκαθώςκαι

με τουριστικούς

πράκτορεςγιατη

διοργάνωση θε-

ραπευτικών εκ-

δρομών σε λου-

τροπόλεις.

Φυσιοθεραπεία:Παρέχεταικατ’ οίκον φυσιοθεραπείασύμφωναμετιςσυ-

στάσειςτουθεράπονταΙατρούοιοποίεςγράφονταισεπαραπεμπτικόσεπερι-

πτώσειςσοβαράαναπήρωνρευματοπαθώνκαιμεβάσηοικονομικάκριτήρια.

ΤοπρόγραμμααυτόλειτουργείΠαγκύπριασεσυνεργασίαμεπροσοντούχουςφυσιοθεραπευτέςμέλητουΠαγκύπριουΣυνδέσμουΦυσι-

οθεραπευτών.ΕπίσηςοΑΣΚλειτουργείπρόγραμμαθεραπείας με κερί (παραφίνη)μετησυνεργασίαπροσοντούχουφυσιοθεραπεύ-

τριας.Παρακαλούμεεπικοινωνήστεμετηνκ.ΒέληΚουλούμα,στο22428285.Βοηθητικά Εργαλεία Αυτοεξυπηρέτησης:Παρέχονται

δωρεάν,μετάαπόσχετικήσύστασηφυσιοθεραπευτή/ΕργοθεραπευτήβοηθητικάεργαλείααυτοεξυπηρέτησηςσεΡευματοπαθήάτομα

ταοποίακαιεκπαιδεύειστησωστήχρήσητους.Υδροθεραπεία:Ο

ΑντιρευματικόςΣύνδεσμοςΚύπρουγνωρίζονταςότιηυδροθεραπεία

είναιμίααπότιςασφαλέστερεςκαιαποτελεσματικότερεςμεθόδους

αντιμετώπισηςτωνΡευματοπαθειώνπροώθησεσεσυνεργασίαμε

τοΤμήμαΦυσιοθεραπείαςτουΓενικούΝοσοκομείουΛευκωσίαςτην

εφαρμογήαπογευματινούπρογράμματοςυδροθεραπείαςστιςεγκα-

ταστάσειςτουΝοσοκομείου.Λειτουργούνεπίσηςμεμεγάληεπιτυχία

ομάδεςΥδροθεραπείαςστιςΕπαρχίεςΛάρνακαςκαιΛεμεσού.Πα-

ρακαλούμεεπικοινωνήστεμετηνκ.ΆνναΑυξεντίουστο24361085

καιγιατηνεπαρχίαΛεμεσούτηνκ.ΧριστίναΣταύρουστο25344432.

ΓιατοΠρόγραμμαΆσκησηςκαιΦυσικήςΔραστηριότηταςπουπε-

ριγράφεταιπιοπάνω,παρακαλούμεεπικοινωνήστεμετηνκ.Βέλη

Κουλούμαστο22428285.

ΘεραπευτικήΕκδρομήστοSandanskiΒουλγαρία

ΒοηθητικάΕργαλείαΑυτοεξυπηρέτησης

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΣΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ

17

Το πρόγραμμα έχει ως στόχο την εκπαίδευση των Νέο Διαγνωσθέντων έτσι ώστε να μπορούν να διαχειρίζονται καλύτερα τη χρόνια πάθηση τους και να καταστούν ενεργά, δημιουργικά, και παραγωγικά μέλη της Κυπριακής κοινωνίας.

Το πρόγραμμα είναι πολύ σημαντικό αφού δίνει στους ρευματοπαθείς τα κα-τάλληλα εργαλεία για να συνεχίσουν τη ζωή τους καλύπτοντας μια ανάγκη των

ιδίων των πασχόντων που δεν καλύπτεται από το Υπουργείο Υγείας αλλά και δεν παρέχεται από κανένα άλλο οργανισμό ακόμη και ιδιωτικό.

Για το 2015 το Πρόγραμμα θα λειτουργήσει στην Επαρχία Λεμεσού από τις 4 Νοεμβρίου μέχρι και τις 9 Δεκεμβρίου τα απογεύ-ματα. Συντονίστριες του Προγράμματος είναι η κ. Σπυρούλα Δαυίδ Συρίμη, Ψυχολόγος/Ψυχοθεραπεύτρια, η κ. Σούζη Μακρή, εκτελεστική Γραμματέας του Συνδέσμου και η κ. Περσεφόνη Μαρκίδου, Λειτουργός Ψυχοκοινωνικής Στήριξης του Συνδέσμου. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επικοινωνήσουν με την Λειτουργό στο Επαρχιακό Γραφείο Λεμεσού, κ. Χριστίνα Σταύρου στο 25344432.

Ο ΑντιρευματικόςΣύνδεσμοςΚύπρουστοχεύειδιαμέσουαυτούτουπρογράμματοςτηνενσωμάτωσητωνρευματοπαθώνστοεργατικόδυναμικόκαιηδιασφάλισηενόςκατάλληλουεργα-

σιακούπεριβάλλοντοςπουναεσωκλείεικαιναπαρέχεισταάτοματιςευκαιρίεςκαιτιςδυνατότητεςναπροσφέρουνκαιναείναιπα-ραγωγικά.Οιεύκαμπτεςσυνθήκεςκαιοδημιουργικόςσχεδιασμόςεργασίαςμπορούνναδιαδραματίσουνθετικόρόλοστηδημιουργίαπρόσβασηςστηνέμμισθηκαιεθελοντικήεργασία.ΣχετικέςΠληρο-φορίεςυπάρχουνστηνιστοσελίδαμαςστηνηλεκτρονικήδιεύθυνση:www.rheumatism.org.cy

ΤοΕργαστήριαυτοδιαχείρισηςκαιαυτογνωσίαςαποτελείταιαπό7εβδομαδιαίεςσυναντήσειςμεεθελοντήΨυχολόγο.Μέσα από συμβουλευτική διαδικασία υπάρχει καθοδήγηση στους συμμετέχοντες με στόχο οι ασθενείς να αποδέχονται και διαχειρί-ζονται την ασθένεια τους, τα προβλήματα που απορρέουν από αυτή καθώς και στην ευρύτερη αποδοχή του εαυτού τους.

Μιαομάδαυποστήριξηςμπορείνασαςπροσφέρειτηνάνεσηκαιτομέροςγιαναμιλήσετεελεύθεραγιαότιείναισημαντικόγιαεσάς.ΌσοιενδιαφέρεστεεπικοινωνήστετώραμετηνΛειτουργόΨυχοκοινωνικήςΣτήριξηςτουΑΣΚ,κ.ΠερσεφόνηΜαρκίδουστο22428285γιαπερισσότερεςπληροφορίες.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΥΤΟΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑΣ

Μονο €35

Τηλ: 22 34 74 40 e-mail: info@lifepharma.com.cy

Μέγιστη συγκέντρωση Γλουκοσαμίνης και Ωμέγα 3

… ώστε να παρέχει φροντίδα στις αρθρώσεις σας, όποια και να είναι η ηλικία σας.

Εμπλουτισμένο με Βιταμίνες C & D για καλύτερη λειτουργία του μυοσκελετικού συστήματος.

Joint Care Max Ad 21x28_GR_Ad 03_15.indd 1 30/03/2015 09:36

19

Αγαπητοίφίλοικαιφίλες,Ηφετινήχρονιάείναιμιαπολύπλούσιασεεκδηλώσειςκαισυνέδριαγιατηνοστεοαρθρίτιδα.ΕίχαμεσυναντήσειςηομάδατοΦεβρουάριογιαενημέρωσηεκδηλώ-

σεωνμετάτοΜάρτιογιαέναχαλαρωτικόκαιψυχαγωγικόκαφέμεπαρέακαικουβένταμετηψυχολόγοΒασιλικήΧριστοδούλου.ΤοΜάϊοστηνεβδομάδαρευματοπαθειώνείχαμεένακαθόλαεπιτυχη-μένοκαιενημερωτικόεργαστήριΟ.Αμερευματολόγο,διαιτολόγο,φυσιοθεραπευτήκαιεκπαιδεύτριαPillates.

Επίσης, στα πλαίσια της διάδοσης των Συστάσεων της Eular (του Ευπωπαϊκού Συνδέσμου για τις ρευματοπάθειες) έχουν διεξαχθεί 2 συνέδρια. Το ένα στις 17 Φεβρουαρίου 2015 και το άλλο στις 23 Μαίου 2015. Το θέμα ήταν «Οι Συστάσεις της Eular για τη μη φαρμακευτική διαχείρηση του ισχίου και γονά-του στην Ο.Α». Στο 1ο Συνέδριο είχαμε συνεργασία Υπουργείου Υγείας, Επαγγελματιών Υγείας Cosmos.rheuma και ΑΣΚ. Πήραν μέρος πολύ διακεκριμένοι επιστήμονες από Κύπρο και επίσης η διακεκριμένη Βοηθός Καθηγήτρια και Φυσιοθεραπεύτρια Carina Thorstensson από τη Σουηδία. Επίσης, μίλησα και εγώ σαν ασθενής με Ο.Α. για τις προσδοκίες και θεραπείες της Ο.Α. Το 2ο Συνέδριο έγινε υπό την Cosmos-rheuma και ήταν καθαρά επιστημονικό. Ήταν πολύ ενδιαφέρον με πολλούς δι-ακεκριμένους επιστήμονες. Τον Αντιρευματικό Σύνδεσμο εκ-προσώπησα εγώ σαν ασθενής και μίλησα για το πώς ζω και πώς αντιμετωπίζω την Ο.Α. Περισσότερα για τις Συστάσεις της Eular στη σελίδα http://www.eular.org/index.cfm, http://ard.bmj.com/ Θα ήθελα να σας συστήσω να τις διαβάσετε προσωπικά και να τις εφαρμώσετε γιατί πραγματικά θα σας βοηθήσουν και σε επίπεδο πόνου αλλά και σε επίπεδο αναχαίτισης της Ο.Α.

Ταμελλοντικάμαςσχέδιαγιαφέτοςείναιναέχουμεπάλιεκδηλώ-σειςμεδιάφορουςεπαγγελματίεςυγείαςαλλάκαιναπροσπαθή-σουμεναφέρουμενέαμέληστοΣύνδεσμομας.ΥπάρχουνπολλάάτομαεκτόςΣυνδέσμουπουυποφέρουνκαιδενξέρουνπωςνααντιμετωπίσουνσωστάτηνασθένεια.ΟΑντιρευματικόςΣύνδεσμοςείναιδίπλαμαςσυνεχώςκαιμαςβοηθάκαιμαςενημερώνειπάντασεότιχρειαζόμαστε.

Ρούλλα Πιτσιλλίδου

ΑντιπρόεδροςΑντιρευματικούΣυνδέσμουΚύπρου

ΣυντονίστριαΟμάδαςΟστεοαρθρίτιδαςστονΑΣΚ

ΟΜΑΔΕΣ ΑΣΚΟΜΑΔΑ ΟΣΤΕΟΑΡΘΡΙΤΙΔΑΣ

Η ΨωριασικήΑρθρίτιδαείναιέναςτύποςφλεγμονώδουςαρθρί-τιδαςπουσχετίζεταιμετηψωρίαση.Υπάρχουνκάποιοιπαρά-γοντεςοιοποίοιμπορούνναεπιταχύνουντασυμπτώματατης

ΨωριασικήςΑρθρίτιδας.

Μερικάαπόαυτάτασυμπτώματαείναιοιδερματικέςβλάβες,οιγραμμώσειςκαιταβαθουλώματαστανύχια,πόνοςκαιδυσκαμψίαστιςαρθρώσεις,αίσθημασυνεχούςκόπωσηςκτλ.ΠαρόλοπουηΨωριασικήΑρθρίτιδαδενείναιμεταδοτική,έναμεγάλομέροςτουπληθυσμούλανθασμέναθεωρείότιείναιμεταδοτική,πράγμαπου

ΟΜΑΔΑ ΨΩΡΙΑΣΙΚΗΣ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑΣ

πρέπειναγίνειγνωστόσεόλοτονκόσμο.Τογεγονόςότιείναιμιαορατήνόσος,οψυχολογικόςκόσμοςτουασθενούςεπηρεάζεταικαιαυτόείναιπολύπιοσημαντικόαπόταίδιατασυμπτώματα.

ΨωριασικήΑρθρίτιδαοδηγείσεμιαδιαφορετικότηταδηλαδήκά-ποιοςασθενήςμπορείνασυμμετέχειήνακάνεικάτιαπλάδιαφορε-τικά.Μεαυτήτηνευκαιρία,μιαιδέαξεκίνησεμέσαστομυαλόμουτηνοποίακαιείχαπροτείνειστονΑντιρευματικόΣύνδεσμόΚύπρουμεσκοπόναυλοποιηθεί.ΗδημιουργίαμιαςομάδαςΨωριασικήςΑρθρίτιδαςθαήτανμιαπολύκαλήιδέααφούήτανκάτιπουδενείχεσυζητηθείπροηγουμένωςκαιθααποτελούσεακόμηένακομμάτιστοπάζλγιαστήριξητωνασθενών.Αφούεγκρίθηκεηιδέααυτή,μετηβοήθειατουΑντιρευματικούΣυνδέσμου,προχώρησαστηναναζήτησητωνκατάλληλωνατόμων,δηλαδήτωνατόμωνοιοποίοιπάσχουναπόΨωριασικήΑρθρίτιδα.

Κύριοςκαιβασικόςσκοπόςαυτήςτηςομάδαςείναιηενημέρωσηκαιηστήριξητωνμελώντης,ηδημιουργίαμιαςομαδικήςσυνερ-γασίαςκαιαλληλεγγύηςόπωςεπίσηςκαιηοργάνωσηδιαφόρωνψυχαγωγικώνεκδηλώσεων.

Άντρη Ιωακείμ

ΣυντονίστριαΟμάδαςΨωριασικήςΑρθρίτιδας

O Α.Σ.Κ.περιλαμβάνειδιάφορεςομάδεςρευματοπαθών,μιααπότιςοποίεςείναικαιηΟμάδαΝέωνΡευματοπαθώνπουαφοράταάτομαμεταξύτωνηλικιών18-35.ΗομάδααυτήσυμμετέχεισεσεμινάριακαισυνέδριατουεξωτερικούσανμέλοςτηςΕυρωπαϊκήςΟμάδαςΝέωνΡευματοπαθών,YoungPareκαιτουΕυρωπαϊκούΣυνδέσμουενάντιαστιςΡευματοπάθειες,EULAR.ΟσκοπόςτηςδημιουργίαςτηςΟμάδαςΝέωνείναιναενθαρρύνειτουςΝέουςΡευματοπαθείςνασυμμετέχουνσταδιάφοραπρογράμματαγιαενημέρωση,εκπαί-δευσηκαιστήριξητωνίδιων.

Είναισημαντικόναγνωρίζουνοινέοιρευματοπαθείςότι,γιαοποιεσ-δήποτεδυσκολίεςαντιμετωπίζουνλόγωτηςχρόνιαςπάθησηςτους,διοργανώνονταιδραστηριότητες,εργαστήριακαιεκδηλώσειςπουθατουςπαρέχουνγνώσηκαιεμπειρίαγιανακαλυτερεύσουντηνποιότητατηςζωήςτουςκαινατουςβοηθήσουνναενταχθούνενερ-γάκαιδυναμικάστοσύνολοτηςκοινωνίας.

ΟιστόχοιτηςΟμάδαςΝέωνΡευματοπαθώνγιααυτήτηνχρονιάείναιηδιοργάνωσητωνπιοκάτω:1.Προγράμματαμεθέματηδη-μιουργίαυγιώνσχέσεων,οικογένειας,σεξουαλικότηταςκλπ,2.Εκ-δηλώσειςμεσκοπότηγνωριμίατωννέων,ανταλλαγήαπόψεων,διασκέδασηκαιενημέρωση,3.Εργαστήριαμεεπιμορφωτικόχαρα-κτήραγιαθέματαπουτουςαπασχολούν.ΟΑΣΚδίνειτηνευκαιρίαστουςνέουςρευματοπαθείςναενημερώνονταικαιναεμπλέκονταιενεργάμέσωτηςομάδαςνέωνρευματοπαθών.Εάνενδιαφέρεστεναενταχθείτεστηνομάδαμαςμπορείτεναεπικοινωνήσετεσταπιοκάτωτηλέφωνα:ΑΣΚΛευκωσίας22428285,Λάρνακα24361085καιΛεμεσό25344432.

Χρύσα ΜιχαήλΕθελόντριακαιΜέλοςΑΣΚ

ΣυντονίστριαΟμάδαςΝέωνΡευματοπαθών

ΟΜΑΔΑ ΝΕΩΝ ΡΕΥΜΑΤΟΠΑΘΩΝ

Μονο €35

Τηλ: 22 34 74 40 e-mail: info@lifepharma.com.cy

Μέγιστη συγκέντρωση Γλουκοσαμίνης και Ωμέγα 3

… ώστε να παρέχει φροντίδα στις αρθρώσεις σας, όποια και να είναι η ηλικία σας.

Εμπλουτισμένο με Βιταμίνες C & D για καλύτερη λειτουργία του μυοσκελετικού συστήματος.

Joint Care Max Ad 21x28_GR_Ad 03_15.indd 1 30/03/2015 09:36

20

ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚOΣ ΕΡΥΘΗΜΑΤΩΔΗΣ ΛYΚΟΣ-LUPUS-

ΜΙΑ ΙΔΙΑIΤΕΡΗ, ΠΑΡAΞΕΝΗ ΚΑΙ ΜΥΣΤHΡΙΑ ΝOΣΟΣ

Είναιαυτοάνοσονόσημα,άγνωστηςαιτιολογίας.Οιεξελίξειςστηνιατρικήεπιστήμηείναισυνεχείςμεαποτέλεσματηνέγκαιρηπιαδιάγνωσηκαιτηνάμεσηκαιαποτελεσματικήαντιμετώπισητης

νόσου,μετηδιασφάλισημιαςκαλύτερηςπρόγνωσηςκαισυνεπώςμιαςκαλύτερης,μακρόχρονηςκαιδημιουργικήςζωήςγιατουςπά-σχοντες.ΗτελευταίαανακάλυψητουφαρμάκουBELIMUMABείναιιδιαίτερασημαντικήκαιαναμφισβήτηταδίνειαισιόδοξαμηνύματακαιπροοπτικέςγιατηνανακάλυψηστομέλλονκαι,γιατίόχι,καιτηςοριστικήςθεραπείαςτηςνόσου!!!!

ΗΟμάδαμαςLUPUSCYPRUS

Ηανάγκηναεπικοινωνήσουμεκαιμεάλλαάτομαμετονίδιοενο-χλητικόΣύντροφο,LUPUSκαιναμοιραστούμετιςεμπειρίες,ταπροβλήματα,τιςανησυχίεςκαιτουςφόβουςμας,μαςοδήγησεστηδημιουργίατηςΟμάδαςΛύκου-LUPUSCYPRUSδημιουργώνταςέτσιδεσμούςφιλίας,ελεύθερηςέκφρασης,επικοινωνίας,αλληλοκατανό-ησης/αλληλοστήριξης.ΗΟμάδαμαςέχειεπίσηςκαιΕυρωπαϊκόπρό-σωπο,συμμετέχονταςενεργάστονΕυρωπαϊκόΣύνδεσμοLUPUSEUROPE,αντλώνταςπολύτιμεςγνώσειςκαιεμπειρίεςσχετικάμετιςδιάφορεςπτυχέςκαιεκφάνσειςτηςνόσου.

Στόχος μας η διασφάλιση για το κάθε άτομο με LUPUS μιας καλής, μακρόχρονης και δημιουργικής ζωής, η οποία να έχει ως βάση τους ακόλουθους δύο σημαντικούς Πυλώνες:1. Η Δι-ασφάλιση στα άτομα με lupus της πρόσβασης στην κατάλληλη πολυδιάστατη ιατροφαρμακευτική περίθαλψη μέσα από την Ίδρυση και λειτουργία στην Κύπρο Κρατικής Ρευματολογικής Κλινικής που να παρέχει την ενδεδειγμένη φροντίδα, στήριξη και αποκατάσταση σύμφωνα με τα σύγχρονα επιστημονικά κριτήρια και δεδομένα, Τέτοια πολυδιάστατη φροντίδα είναι στις περισσότερες χώρες αυτονόητη, δεδομένη και εξασφα-λισμένη .Ενώ δυστυχώς η Κύπρος ακόμη υστερεί, παρά τον αγώνα και τις προσπάθειες του ΑΣΚ εδώ και αρκετά χρόνια. 2.Η προσωπική, ουσιαστική και ενεργός συμβολή/εμπλοκή του κάθε ατόμου .στη διαχείριση και αποτελεσματική αντιμετώπιση της πάθησης του, η ενδυνάμωση/αυτοενδυνάμωση του και η ενεργοποίηση μηχανισμών αποδοχής, θετικής προσέγγισης και υιοθέτησης υγιούς στάσης και τρόπου ζωής.

Είναιιδιαίτερασημαντικήηκαλήκαισωστήαπότηναρχήενημέρωσηκαιγνώσηγιατηνπάθηση-διατήρησηενόςκαλούκώδικααμφίδρο-μης,ειλικρινούςκαικαλήςεπικοινωνίαςμετονγιατρόμας,πουναστηρίζεταισεαμοιβαίοσεβασμό,αλληλοκατανόησηκαιαλληλοεκτί-μηση-ενεργόςσυμμετοχήμαςστονέλεγχοκαιτηδιαχείρισητηςπάθησηςμαςσεσυνεργασίαμετονγιατρόμας.-υιοθέτησημιαςθετικήςστάσηςζωήςκαιηπροσαρμογήμαςστανέαόριακαιδε-δομένα.ΟLUPUSχαρακτηρίζεταιαπόεξάρσεις–υφέσεις.Στόχοςοαποτελεσματικόςέλεγχοςτηςνόσουκαιηέγκαιρηαντιμετώπισηή/καιαποτροπήτωνεξάρσεων.

Η αμέσως επόμενη εκδήλωση μας προγραμματί-ζεται τον ερχόμενο Οκτώβρη, που έχει καθιερω-θεί και τιμάται διεθνώς ως ο μήνας ενημέρωσης/ευαισθητοποίησης για τον LUPUS, με ένα πολύ

ενδιαφέρον εργαστήρι στις 7.10.2015. - Συνάντη-ση γνωριμίας/επικοινωνίας των μελών μας στις επαρχίες Λάρνακας-Αμμοχώστου - παρουσίαση

της συμβολής της Χρωματοθεραπείαςστη ζωή μας.

Φούλα Μαρκίδου

ΣυντονίστριαLUPUSCYPRUS

Η φυσικήδραστηριότηταδιαδραματίζειέναζωτικόρόλοστηδι-αχείρισητηςκατάστασηςτηςυγείαςενόςασθενή.Τοπερπά-τημαείναιμίαεξαιρετικήκαιανέξοδηδραστηριότηταπουοι

ασθενείςμπορούννααπολαύσουν.

ΈναςπολύκαλόςτρόποςεκγύμνασηςείναιτοπερπάτηματύπουNORDICWALKING(περπάτημασκανδιναβικούτύπου).Προσθέτο-νταςτουςπόλουςστοπερπάτημαέναςασθενήςμπορείναπερπα-τήσειγιαπολύμεγαλύτεροχρονικόδιάστημακαισεανώμαλοέδα-φοςτοοποίοδενθαήτανσεθέσηνακάνειμεκανονικόπερπάτημα.

NordicWalkingείναιμιαπολύπιοεντατικήεκγύμνασηαπότοκα-νονικό περπάτη-μαπουέχειπολ-λάοφέληγιατηνυγεία και τη φυ-σική κατάστασηιδιαίτερα για ταάτομα με Αγκυ-λωτική Σπονδυ-λίτ ιδα. Χρησι-μοποιεί ειδικάσχεδιασμένουςπόλους με μιατεχνικήπουείναιπαρόμοιαμετηνανώτερη σωμα-τική δράση τουκλασικού cross-countryσκι.Τοαποτέλεσμαείναιέναπλήρεςγυμνασμένοσώμα,χωρίςναασκείταικαμίαπίεσηστιςαρθρώσεις.

Αποδεικτικά στοιχεία για οφέλη του NORDIC WALKNG σε άτο-μα με ΑΣ μετά από έρευνα:

1.Αυξάνει το εύρος της κίνησης στις αρθρώσεις. Μπορεί να αυ-ξηθεί η κινητικότητα του αυχένα και της σπονδυλικής στήλης . Λόγω των μεγάλων διασκελισμών που σου επιτρέπει να κάνεις αυτή η μέθοδος βοηθά στην κινητικότητα των ισχίων και της ιερολαγόνιας άρθρωσης. 2.Καλυτερεύει τον έλεγχο της στάσης του σώματος. 3.Αυξάνει τη μυϊκή δύναμη. 4.Ο καρδιακός ρυθ-μός είναι υψηλότερος από ότι όταν το άτομο περπατά κανονι-κά με την ίδια ταχύτητα, έτσι καίει περισσότερες θερμίδες.5.Η κατανάλωση ενέργειας αυξάνεται κατά μέσο όρο περίπου 20% σε σύγκριση με το κανονικό περπάτημα. 6.Μπορεί να βελτιώ-σει την Καρδιοαναπνευστική εκγύμναση και την μυϊκή αντο-χή.7.Nordic Walking μπορεί να μειώσει την ένταση, την ακαμ-ψία και τον πόνο των μυών στην περιοχή του λαιμού και των ώμων. 8.Δεν επιδεινώνει τα προβλήματα στις αρθρώσεις και τα γόνατα, ακόμα μπορεί να μειώσει και το φορτίο στα γόνατα. 9.Οι πόλοι βοηθούν στην ασφάλεια στις ολισθηρές επιφάνειες

ΣτηνΚύπροέχουμετηντύχηναέχουμεπολύήπιεςδιαδρομέςσταβουνάαλλάκαιστιςπεδιάδεςκαιπαραθαλάσσιαπουσεσυνδυασμόμετονκαλόκαιρόμπορούμεναεντάξουμετοNORDICWALKINGστηζωήμαςωςτρόποεκγύμνασηςμας.

Πρινναπάρετετηναπόφασηγιαναδοκιμάσετεοποιαδήποτεμορφήάσκησηςθαπρέπεινασυμβουλευτείτετονθεράπονταιατρόσαςήκαιτονφυσιοθεραπευτήσας.ΗΟμάδαΑγκυλωτικήςΣπονδυλίτιδαςτουΑντιρευματικούΣυνδέσμουΚύπρουπρόκειταιναοργανώσειδι-αδρομέςγιαπερπάτηματύπουNordicWalking.Γιαπερισσότερεςπληροφορίεςαποταθείτεστο22428285.

Άντρη Φωκά ΧαραλάμπουςΣυντονίστριαΟμάδαςΑγκυλωτικήςΣπονδυλαρθρίτιδαςκαιΓενική

ΓραμματέαςΑΣΚ

ΑΓΚΥΛΩΤΙΚΗ ΣΠΟΝΔΥΛΟΑΡΘΡΙΤΙΔΑ NORDIC WALKING (περπάτημα σκανδιναβικού τύπου)

21

μας,ούτωςώστεναβλέπουμεζωντανάπαραδείγματαανθρώπωνπουεπιλέγουνναβλέπουνλύσειςπαράπροβλήματα.

Όλοκαιπερισσότεροινέοιείτεαπλάυποφέρουνκαιδενξέρουντογιατί,είτεπροσφάτωςέχουνδιαγνωστείμετο‘ΣύνδρομοΧρόνιουκαιΔιάχυτουΠόνου,Ινομυαλγία’,καιαδυνατούνναφιλτράρουντιςπληροφορίεςπουτουςδίνονταιαπότουςιατρούςήτουςφυσιοθερα-πευτέςτους.ΗομάδαΙνομυαλγίας,πουαποτελείταιαπόπάσχοντεςόλωντωνηλικιών,σεσυνεργασίαμεόλουςτουςιατρούςκαιθερα-πευτές,προσπαθείνακάνειαυτήτηνπορείακάπωςπιοεύκοληκαιήρεμη,μετομοίρασμαεμπειριώνκαιγνώσεων.Οκαθέναςμετοντρόποτου,διαδικτυακά,τηλεφωνικώς,είτεμεπροσωπικήήομαδικήσυνάντηση,μπορείνασυνεισφέρεισεαυτήτηνομαδικήπροσπάθεια,πουξεκίνησεπριναπό5χρόνια,στηναγκαλιάτουΑντιρευματικούΣυνδέσμουΚύπρου,οοποίοςμαςστηρίζεισυνεχώς.Αξέχαστημουείναιημέραπουγνώρισατηνκα.ΣούζηΜακρή,ιδρύτριατηςομά-δαςμας,σεεκδήλωσητουΑΣΚ.Διάβαζατοαντίστοιχοκάλεσμάτης,στηντότεΠΟΡΕΙΑΖΩΗΣτου2009,πουεκδίδεικάθεχρόνοοΣύνδεσμος.Ένιωσαπωςδενείμαιμόνη,πωςόλααυτάπουνιώθωδενείναιπαράλογακαιταβιώνουνκιάλλοι,πουδενείναικαθόλουτρελοί,όπωςμεγάλωσαν’ακούωσυνεχώς.Θυμάμαιέκλαψαστηνπρώτησυνάντησητηςνεοσυσταθείσαςομάδαςμας,ότανμοιράστη-κακάτιαπλόκαικαθημερινόκαιείδασταμάτιατωνσυμπασχόντωνμουτηναποδοχή.ΈκτοτεοΑντιρευματικόςΣύνδεσμοςείναιηοικο-γένειάμας,μαςμαθαίνειπώςναείμαστεδυνατοίκαιναστεκόμαστεσταπόδιαμας,πώςναβρίσκουμελύσειςστιςδιάφορεςδυσκολίεςμαςκαινατιςαντιμετωπίζουμε.

Μέσασταπλαίσιατουετήσιουπρογράμματοςεκδηλώσεωντης,ηΟμάδαΙνομυαλγίαςδιοργανώνειαρκετάσεμινάριακαιεκδηλώσεις,γιατουςπάσχοντεςκαιτουςοικείουςτους.12/5/15,ΠαγκόσμιαΗμέραΕνημέρωσηςκαιΕυαισθητοποίησηςγιατηνΙνομυαλγία,Ερ-γαστήριΧρωματοθεραπείας,μετηνΈλεναΧ’Γεωργίου.16/6/2015,Σεμινάριο«ΤαοφέλητηςΡεφλεξολογίαςστηνΙνομυαλγία,ωςεναλ-λακτικήμορφήανακούφισηςκαιαπαλλαγήςαπότονχρόνιοπόνο»,μετονΡεφλεξολόγο,ΜάριοΔημητρίου(ΗνωμένουΒασιλείου).

Επερχόμενη εκδήλωση:02/12/2015, 17:00, ΑΣΚ Λάρ-νακας (κα. Άννα Αυξεντίου - 24361085), Διαδρα-στικό Εργαστήρι «Αυτοδιαχείριση των Ρευματικών παθήσεων: πρακτικοί τρόποι», με την κα. Σπυρούλα Δαυΐδ, εθελόντρια Ψυχολόγο- Ψυχοθεραπεύτρια και η κα. Σούζη Μακρή εθελόντρια, εκπαιδεύτρια ασθενών για την αυτοδιαχείριση των ρευματικών παθήσεων.ΜαςβρίσκετεκαιστοFacebookωςΟΜΑΔΑΙΝΟΜΥΑΛΓΙΑΣΚΥΠΡΟΥ,απ’όπουμπορείτεναενημερώνεστεκαιγιατοετήσιοπρόγραμμακαιτιςπροσεχείςεκδηλώσειςμας.Είμαστεδίπλασαςγιαό,τιχρει-αστείτε.Σαςευχόμαστεκάθεκαλό,θετικόκιωφέλιμο.

Μαρίνα Ιωαννίδου,

ΣυντονίστριαΟμάδαςΙνομυαλγίαςΚύπρου

Οπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος τιμήθηκε η Παγκόσμια Ημέρα Σκληροδέρματος στις 29 Ιουνίου. Το θέμα φέτος ήταν «Αποκαλύπτοντας το Σκληρόδερμα».

Φέτοςοιεκδηλώσειςμαςξεκίνησανστις15/6/15στηναίθουσατηςΤράπεζαςΚύπρουστηΛευκωσία.Εκεί,έγινεπαρουσίασηαπότηδρα.ΣοφίαΣυμεωνίδουγιατηνασθένειακαιτιςμέχρισήμεραεξελίξεις,καθώςκαιπαρουσίασηγιατηνεκστρατείαδιαφώτισηςμέσωτωνμέ-σωνκοινωνικήςδικτύωσηςαπότηνεταιρείαπουτηνανέλαβε.Έγινεεπίσηςπροβολήδύοσχετικώνφίλμς,καιαπηύθυνανχαιρετισμούςοπρόεδροςτουΑΣΚκ.ΜάριοςΚουλούμαςκαιηκα.ΔέσπωΧαρα-λάμπουςσυντονίστριατηςομάδαςατόμωνμεσκληρόδερμα.Στοτέλοςτηςεκδήλωσηςφωτογραφήθηκανόσοιεπιθυμούσανδίνονταςταδικάτουςμηνύματαγιατοσκληρόδερμακαιανεβάστηκανοιφω-τογραφίεςστοδιαδίκτυο.Ταφιλμάκια,καθώςκαισυνεντεύξειςπρο-βλήθηκαντόσοστηντηλεόρασηόσοκαιστοδιαδίκτυο.Στις26/6/15συναντή-θηκανταμέλητηςομάδαςγιααπο-γευματι-νό καφέκαι κου-βεντού-λα.

Σε ευ-ρωπαϊ -κό επί-πεδο, το Σκληρό-δερμα παρουσιάστηκε στο Ευρωκοινοβούλιο στις Βρυξέλλες, τόσο από ειδικούς ιατρούς όσο και από ασθενείς οι οποίοι τό-νισαν τη σοβαρότητα της πάθησης και τη σημασία που πρέπει να δοθεί στην περίθαλψη και την έρευνα για τη θεραπεία της.ΦέτοςείχαμεμιααπότιςπιοεπιτυχημένεςεκστρατείεςτόσοσεότιαφοράτηνκάλυψητωνΜΜΕόσοκαιτησυμμετοχήτωνίδιωντωνπασχόντων,πουείναιπάραπολύσημαντική.

Δέσπω Χαραλάμπους Δημητρίου

ΣυντονίστριαΟμάδαςΣκληροδέρματος

ΠΑΓΚOΣΜΙΑ ΗΜEΡΑ ΣΚΛΗΡΟΔEΡΜΑΤΟΣ 2015

Συστάθηκετο2009,μεενεργήδράσηστοπρόγραμμαεκδηλώ-σεωντουΑΣΚ,ηομάδαεκπροσωπείταιστοΕυρωπαϊκόΔίκτυοΣυνδέσμωνΙνομυαλγίας(ENFA),τουοποίουκαιπροεδρεύει

γιατο2015,διάτηςιδρύτριαςτηςκαιμέλοςτουΔ.Σ.τουΑΣΚ,κα.ΣούζηςΜακρή.

«Οπαθώνείν’ογιατρός».Ηεμπειρίακαιηχρόνιαπάθησήμας,μαςέμαθεπωςκαλύτεροςιατρόςείναιοοργανισμόςκαιτοσώμαμας.ΚαθημερινάηομάδαΙνομυαλγίαςκαιταμέλητηςδημοσιεύουνστηνομάδαμαςστοFacebookπολλαπλάάρθρακαιενδιαφέρονταβιντε-άκια,μαζίκαιμετιςπολύτιμεςπροσωπικέςεμπειρίες,βιώματακαισυμβουλές,ταοποίαμαςδιαφωτίζουνκαιμαςενημερώνουντόσογιακαινούργιεςεναλλακτικέςμορφέςθεραπείαςκαιανακούφισης,όσοκαιαυτoΐασης.Ημεσογειακήδιατροφή,μελίγηάσκησηκαιηαπλήζωή,μεηρεμία,ξεκούρασηκιαγάπηπροςτονεαυτόμας,είναιοκαλύτεροςτρόποςαντιμετώπισηςτηςπάθησήςμας,μαζίμετηνπαρακολούθησηαποτονθεράπονταιατρό.Πολύπιθανόνστηνπρώτηανάγνωση,σ’έναασθενήμεχρόνιοπόνο,όλααυτάναφαντάζουνουτοπικά,όμωςγι’αυτότονλόγοβρίσκουμεάκρωςση-μαντικήτηνανταλλαγήτωνπροσωπικώνεμπειριώνμας,μέσααπότηναλληλεπίδρασήμαςστιςδιάφορεςεκδηλώσειςκαισυνευρέσεις

ΟΜΑΔΑ ΙΝΟΜΥΑΛΓΙΑΣ ΚΥΠΡΟΥ

23

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ ΑΣΚΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΠΩΜΑΤΩΝ

Ο ΑΣΚσταπλαίσιατωνπροσπαθειώντουγιατηνοικονομικήενί-σχυσητωνπρογραμμάτωντουκαιιδιαίτερασεαυτέςτιςδύ-σκολεςοικονομικέςσυνθήκεςπουπερνάηχώραμας,έχειήδη

αρχίσειεκστρατείασυλλογήςπλαστικώνπωμάτωνγιαανακύκλωσησταακόλουθασημεία:Σε όλα τα κέντρα στήριξης του ΑΣΚ στα οικήματα του στις επαρχίες Λευκωσίας, Λεμεσού, Λάρνακας / Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας / Μακάρειο Νοσοκομείο Λευ-κωσίας/ Κανάλι Σίγμα Λευκωσία/ ΡΙΚ Λευκωσία/ /Intercollege Λευκωσίας & Πανεπιστήμιο Λευκωσίας/Νοσοκομείο Αμμοχώ-στου στην υποδοχή/Κολυμβητήριο Ιακώβου Λεμεσός/Δημαρ-χείου Γεροσκήπου Πάφος.

Θερμήπαράκλησηείναιησυμβολήόλωνστησυλλογήπλαστικώνπωμάτων,στηρίζονταςέτσιέμπρακτατιςπροσπάθειεςμαςγιατηλειτουργία/αναβάθμισητωνπρογραμμάτωνκαιτωνυπηρεσιώνμας,συμβάλλονταςεπίσηςοικονομικάστηναγοράβοηθημάτωναυτοε-ξυπηρέτησηςτωνατόμωνμεαναπηρίες.ΌσοιενδιαφέρονταιναβοηθήσουνπαρακαλούνταιναεπικοινωνήσουνμεταγραφείατουΑΣΚστοτηλ:22428285

Ευχαριστίες για εισφορές στη μνήμη εκλιπόντων συνανθρώπων μαςΟΑντιρευματικόςΣύνδεσμοςΚύπρουεκφράζειταειλικρινήσυλλυ-πητήριατουγιατοναδόκητοθάνατοκαιτηναπώλειατωνπιοκάτωαναφερομένωνεκλιπόντωνσυνανθρώπωνμας:

Εύη Γαβριηλίδη

Σπύρου Χρίστου

Πεσόντων κατά το Πραξικόπημα

Μερόπης Ιωάννου

Η απόφασή των οικείων τους όπως οι εισφορές κατά την κη-δεία δοθούν στον Σύνδεσμο μας, είναι άκρως αξιέπαινη και άξια κάθε αναγνώρισης και εκτίμησης. Εκφράζουμε δημόσια τις ευχαριστίες και την απεριόριστη ευγνωμοσύνη μας καθώς και την αμέριστη συμπαράσταση μας στο πένθος τους.

Διαβεβαίωσημαςείναιότιοιεισφορέςστημνήμητωναγαπημένωντουςαξιοποιούνταιπάντοτεστοακέραιογιατηστήριξητωνρευμα-τοπαθώνσυνανθρώπωνμας.

Ευρωπαϊκός Διαγωνισμός Δοκιμίου για τις Ρευματοπάθειες

ΒΡΑΒΕΙΟ EDGAR STENE του 2016

Ο ΕυρωπαϊκόςΣύνδεσμοςΕνάντιαστιςΡευματοπάθειες(Eular)σεσυνεργασίαμετουςΕθνικούςΣυνδέσμουςμέλητηςστιςχώρεςτηςΕυρώπηςδιοργανώνειδιαγωνισμόέκθεσηςστη

μνήμητουEdgarSteneμεθέμα:“Ζώντας με μια ρευματική ή μυ-οσκελετική πάθηση: τι κάνω για να απολαμβάνω τη ζωή στο έπακρο».Οιόροιτουδιαγωνισμούείναιοιακόλουθοι:

• ΣτηνΚύπροοδιαγωνισμόςδιοργανώνεταιαπότονΑντι ρευματικόΣύνδεσμοΚύπρου

• ΔικαίωμασυμμετοχήςστοδιαγωνισμόέχουνόλοιοιΚύ πριοιΡευματοπαθείςηλικίας16χρονώνκαιάνω.

• Ηέκθεσηδενπρέπειναυπερβαίνειτιςδύοδακτυλογρα φημένεςσελίδες,σεμορφήwordκαιμέγεθοςγραμματο σειράςArial12.

• ΗέκθεσηθαπρέπειναείναιγραμμένησταΕλληνικάκαι σεοποιαδήποτεάλληευρωπαϊκήγλώσσα.

• ΟιεκθέσειςθαπρέπειναυποβληθούνπροςτονΑντιρευ ματικόΣύνδεσμοΚύπρουστηδιεύθυνση,Τ.Θ.24966, 1306Λευκωσία,μέχριτις31 Δεκεμβρίου 2015.

Ηνικήτριαέκθεσηθαβραβευθείμε1000ευρώκαιτοβραβείοθαδοθείστηντελετήέναρξηςτουΕτήσιουΕυρωπαϊκούΣυνεδρίουΡευ-ματολογίαςπουθαγίνειτοΛονδίνοτονΙούνιοτου2016.ΗEularθακαλύψειταέξοδαδιαμονήςκαιταξιδιούτουνικητήγια4βράδιαστοΛονδίνο.ΕπιπρόσθεταηEularθαβραβεύσειτηδεύτερηκαλύτερηέκθεσημετοποσότων700ευρώκαιτηνέκθεσηπουθαπάρειτηντρίτηθέσημετοποσότων300ευρώ.Γιαπερισσότερεςπληροφο-ρίεςεπικοινωνήστεστονΑντιρευματικόΣύνδεσμοστο22428285

Υπηρεσία Κατ’ Οίκον Νοσηλείας του Υπουργείο ΥΓΕΙΑς

Η Υπηρεσία Κατ’ Οίκον Νοσηλείας απευθύνεται σε:1.Άτομα τρίτης ηλικίας που διαμένουν στο σπίτι με διαπιστωμένες ανάγκες για νοσηλευτική φροντίδα.2.Άτομα με χρόνια

παθολογικά νοσήματα ή με ειδικές ανάγκες υγείας.3.Άτομα με οξεία προβλήματα υγείας, στα οποία μπορεί να προσφερθεί θεραπεία στο σπίτι. 4.Άτομα που χρειάζονται νοσηλευτική φρο-ντίδα στο σπίτι, μετά από παραμονή τους στο νοσοκομείο.5. Άτομα που χρειάζονται ανακουφιστική φροντίδα ή βρίσκονται στο τελικό στάδιο της ζωής τους.

ΟιπαραπομπέςστηνΥπηρεσίαΚατ’ΟίκονΝοσηλείαςμπορούνναγίνουναπόκυβερνητικούςγιατρούςκαθώςκαιιδιώτεςρευματολό-γουςμετησυμπλήρωσηκαιαποστολήστηνΥπηρεσίαΚατ’ΟίκονΝοσηλείαςσταΚέντραΥγείαςτουεντύπου«ΙατρικήςΠαραπομπής».

Πρόσθετα,ηΔιεύθυνσηΝοσηλευτικώνΥπηρεσιώνλειτουργείτηνΥπηρεσίαΚατ’ΟίκονΝοσηλείαςΑτόμωνμεΜηχανικήΥποστήριξητηςΑναπνοήςμεσκοπόναβοηθήσειταάτομαμεαναπηρίακαιτιςοικογένειεςτουςναλειτουργήσουνστομέγιστοδυνατόεπίπεδοτους,ναβελτιώσειτηνποιότηταςζωήςτουςκαιπαράλληλαναμει-ώσειτοοικονομικόκόστοςτηςφροντίδαςυγείας.

ΗΥπηρεσίαλειτουργείσεπενθήμερηβάσηεργασίαςμεεπτάΝο-σηλευτέςπαγκύπρια.

24

ΓιατίΡαχήλμουτόκρυψες;

Γιατί μου τόκρυψες Ραχήλ πρόβλημα ότι έσιειςτζαι στους γιατρούς κάθε πωρνόν πάντα πρέπει να τρέσιεις;

Μπορεί εγιώ αρρώσκειαν στο σώμα να μεν έχω,ούτε τζιαι κάθε μέρα εις τους γιατρούς να τρέχω,Μάχω αγάπην στην καρκιάν στον πόνον του ανδρώπου,

για είναι που τον τόπον μου για να είναι άλλου τόπου, Θέλω να συμπουρκίσω ο πόνος σας να λλιάνει

ξέρωντας πως εν γίνεται στο τέλεια για να γιάνειΓι’ αυτό κοντά μου έλα τζι άνοιξε την καρκιά σου

πέμου για την αρρώσκεια σου, πέμου για τα δικά σου. Μαζίν να κλάψουμεν τζι οι δκυό ώσπου να ξημερώσει πέρκιμουν γιενούμεν φίλοι αν τζι ο Θεός το δώσει.Είσαι τζι εσούνη άδρωπος με μας μέσα στο πλήθος

πληγήν τζι αν έσιεις μιάλην εις το ζαρβόν το στήθοςΕν τζι είναι λόος τούτος τον κόσμον να ποφεύκεις

τζιαι εις τα παρακάλια μας να κάμνεις πως κωφεύκεις.Άνοιξε τα φτερά σου που εν γιερά ακόμα

τα λόγια τα καλλύτερα σώρεψε τα στο στόμα.Κάθε γιεναίκας κόντεψε για εν αρφή για εν μάνα

τζιαι φακκα εις τ’ αυτιά τους ν’ακούσουν την καμπάναΠως πρέπει να εξετάζουνται μιαν φοράν το γρόνοναν θέλουν τον υστερινόν να τον ποφύουν τον πόνον.Γιατί αν δεν προλάβουσιν τούντο κακό στην ρίζαντο σύρμα της ζωής τους τραβούσιν που την πρίζαν.

Τζι αν το δικό τους το κορμίν εν θέλουν να σκεφτούσιν ας εισκεφτούν τον άντρα τους τζιαι τα παιδκιά που ζιούσιν.

ΠάμποςΓεωργιάδης

ΠοιητηκήΣυλλογή«Σανδκιαβατάρικαπουλία(ΠετροΓεωργιαδαίοι)

Αμμόχωστος2013

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΟΣ

ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ:

ΜάριοςΚουλουμάςΡούλαΠιτσιλλίδουΦούλαΜαρκίδου

ΠερσεφόνηΜαρκίδου

Σχεδιάσμός:InstantAdLTDΣέργηςΧατζηαδάμος

Αντιρευματικός Σύνδεσμός Κύπρου

Κεντρικά Γραφεία:Ονησίλου16Διαμ.1,Αγλαντζιά,2121,Τ.Θ.24966,1306,Λευκω-σία,Κύπρος.Τηλ:22428285,Φαξ:22428288.Γραφείο Λεμεσού:Δημητσάνης6,ΚάτωΠολεμίδια, 4156, Λεμεσός. Τηλ: +357-25344432,Φαξ:25562956.Γραφείο Λάρνα-κας:Κυκλώπων28,ΚαμάρεςΙΙ,6041,Λάρ-νακα,Κύπρος.Τηλ&Φαξ:+357-24361085.e-mail address:cyplar@cytanet.com.cy /internetsite:www.rheumatism.org.cy

25

ΠάρκοΑκρόπολης

26

Ιατροί ρευματολόγοιΛευκωσία • Δρ.ΘεράποντοςΑνδρέας Ρόδου11,Διαμ.311,1086,Λευκωσία Τηλ:22-318780Φαξ:22-492882

• Δρ.ΙωσήφΤζόζεφ ΑρεταίειονΝοσοκομείοΛευκωσία Τηλ:22200424,Φαξ:22512373

• Δρ.ΚληρίδηςΜάριος Στασάνδρου10,Διαμ.304,1060Λευκωσία Τηλ:22768266Φαξ:22-751455

• Δρ.ΜαριλέναΣόλωνοςΧαραλάμπους ΑπολλώνειοΝοσοκομείο Λεωφ.Λευκοθέου20,Στρόβολος,2054. Τηλ:22-469000,22-469193, Φαξ:22-876070

• Δρ.ΝέδηΖαννέττου ΑπολλώνειοΝοσοκομείο Λεωφ.Λευκοθέου20,Στρόβολος,2054. Τηλ:22-469092Φαξ:22-206927

• Δρ.ΣκουτέλλαςΒάσος ΝέοΓενικόΝοσοκομείοΛευκωσίας Τηλ:22-603550

• Δρ.ΖηντίληςΧρυσόστομος ΝέοΓενικόΝοσοκομείοΛευκωσίας Τηλ:22603550Φαξ:22-603432

• Δρ.ΨαρέληςΣάββας ΝέοΓενικόΝοσοκομείοΛευκωσίας Τηλ:22603550Φαξ:22-603432

• Δρ.ΜηνάΕλπίδαΡευματολόγος-Παιδορευματολόγος AmericanMedicalCentre Λεωφ.ΣπύρουΚυπριανού215,2047 Τηλ:22476633Φαξ:22476796

• Δρ.ΣοφίαΣυμεωνίδου ΙπποκρατείοΝοσοκομείο Ψαρών6-12,Έγκωμη,Λευκωσία Τηλ:22502000Φαξ:22502299Πάφος • Δρ.ΜυριάνθουςΝτρεΑγγελική ΑλεξάνδρουΠαπάγου118,Διαμ102 8027,Πάφος Τηλ:26954555Φαξ:26-954543

• Δρ.ΘεράποντοςΑνδρέας ΙδιωτικόΝοσοκομείοΊασης ΒορείουΗπείρου8,8036Πάφος Τηλ.26-848484(Παρασκευήαπόγευμα&Σάββατοπρωί)

• Δρ.ΔήμητραΝικηφόρου ΓενικόΝοσοκομείοΠάφου(Δευτέρα) Τηλ:26803100Κινητό:97888110

Λεμεσός • Δρ.ΜιχαηλίδηςΜιχάλης Δωδεκανήσου6 ΠάρκΤάουερ,3021Λεμεσός Τηλ:25-359999Φαξ:25-359894 • Δρ.Χ’’ΡούσσοςΒίκτωρας ΓωνίαΑγίαςΖώνης&ΔημήτρηΛιπέρτη ΜέγαροΚότσαπα,Διαμ.101,3090Λεμεσός Τηλ:25346551Φαξ:25-377377

• Δρ.ΔήμητραΝικηφόρου Τρίτη-Παρασκευή ΓενικόΝοσοκομείοΛεμεσού Τηλ:25801100

• Δρ.ΜαρίαΜιχαηλίδουΜεταξά ΣτέλιουΚυριακίδη27 Διαμ.202,Τσίρειο,Λεμεσός Τηλ:25337070

Λάρνακα • Δρ.ΘεράποντοςΑνδρέας ΙδιωτικόΝοσοκομείοΆγιοςΡαφαήλ ΓόρδιουΔεσμού25,6045Λάρνακα Τηλ.24-840840ΚάθεΠέμπτηπρωί&απόγευμα

• Δρ.ΑφροδίτηΤσιρογιάννη ΜακάρειοΝοσοκομείοΛάρνακας (Δευτέρα,Τετάρτη,Παρασκευή) Τηλ:24800500

• Δρ.ΧριστοδούλουΧριστάκης ΣυνέσειοΙατρικόΚέντρο ΡαφαήλΣάντη15,6052Λάρνακα (ΤρίτηΠρωί&Τετάρτηαπόγευμα& ΠέμπτηΠρωί&Απόγευμα) Τηλ:24641111

• ΙατρείοΞυλοφάγου Αγ.Μηνά36,7520Ξυλοφάγου Τηλ:24726800-99596222(ΥπόλοιπεςΜέρες) Φαξ:24726899

• Δρ.ΠαρασκευήΧαραλάμπους ΠολυδύναμοΙατρικόΚέντρο«ΚΙΜΩΝ» Ν.Δημητρίου43,6031Λάρνακα Τηλ:24816500κιν:99338222 Φαξ:24816501

Αμμόχωστος • Δρ.ΑφροδίτηΤσιρογιάννη ΓενικόΝοσοκομείοΑμμοχώστου (Τρίτη,Πέμπτη) Τηλ:23200000Φαξ:23200100