ิต ทยาลิัยคริสเตยนี . 2558library.christian.ac.th/thesis/document/T037791.pdf · CANCER PATIENT Gulnapa Boonmagul: The Effects of Home Visit Program

ผลของการใชโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรง ในระยะสดทายของชวต ทโรงพยาบาลระดบตตยภมแหงหนง

สงกดกรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข The Effects of Home Visit Program for Nursing Therapeutics at the End of Life

Stage of Cancer Patients at a Tertiary Level Hospital in the Department of Medical Services under

the Ministry of Public Health

กลนภา บญมากล

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรพยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการพยาบาล

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยครสเตยน พ.ศ. 2558

ลขสทธของมหาวทยาลยครสเตยน

วทยานพนธ เรอง

ผลของการใชโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรง ในระยะสดทายของชวต ทโรงพยาบาลระดบตตยภมแหงหนง

สงกดกรมการแพทยกระทรวงสาธารณสข

ค

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธฉบบนสาเรจลลวงไดดวยความกรณา และความชวยเหลอจากคณาจารยหลายทานอยางดยง ขอกราบขอบพระคณ รองศาสตราจารยเพญจนท ส.โมไนยพงศ อาจารยทปรกษาวทยานพนธหลก และผชวยศาสตราจารย ดร.กรรณการ สวรรณโคต อาจารยทปรกษาวทยานพนธรวม ทใหคาปรกษา ตลอดจนตรวจสอบแกไขขอบกพรองตางๆ และใหโอกาสใหผวจยไดเรยนรประสบการณอนมคาในการทาวทยานพนธ และใหกาลงใจมาโดยตลอด ขอกราบขอบพระคณ อาจารยดร.เบญจวรรณ พทธองกรทใหคาปรกษาและชแนะแนวทางในการทาวทยานพนธเพมเตม ขอกราบขอบพระคณรองศาสตราจารย ดร.อาภาพร เผาวฒนา ผทรงคณวฒภายนอกทกรณาใหขอเสนอแนะทเปนประโยชนในการปรบปรงแกไขวทยานพนธใหมความสมบรณมากยงขน ขอกราบขอบพระคณนางสมจตร ประภากร พยาบาลวชาชพชานาญการพเศษ หวหนากลมงานวชาการพยาบาล สถาบนมะเรงแหงชาต นางพชร เจรญพร พยาบาลวชาชพชานาญการพเศษหวหนากลมงานการบรการผปวยใน สถาบนมะเรงแหงชาต นางสาวจราภรณ ศรไชย เลขาศนยพฒนาคณภาพ หวหนากลมงานวชาการพยาบาล โรงพยาบาลสงฆ นางสาวสรย ลมงคลหวหนาหนวยการพยาบาลตอเนองทบานโรงพยาบาลศรราช และนางอภรชา ลาดบวงศ หวหนาสาขาวชาการพยาบาลพนฐานโรงเรยนพยาบาลรามาธบด คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด ทใหความกรณาเปนผทรงคณวฒตรวจสอบความตรงตามเนอหาของเครองมอทใชในการวจย และคาแนะนาตางๆ ทเปนประโยชน ขอกราบขอบพระคณผอานวยการสถาบนมะเรงแหงชาต เจาหนาท และบคลากรสถาบนมะเรงแหงชาต ทมสวนเกยวของทกทานทใหความรวมมอในการตอบแบบสอบถาม และเขารวมในการวจยเปนอยางด สดทายขอกราบขอบพระคณบดา มารดา ครอบครวและเพอนๆ ทเปนกาลงใจอยางยง ทใหการสนบสนน จนทาใหการศกษาสาเรจตามทคาดหวง

ง

564001 : สาขาวชา : การบรหารการพยาบาล; พย.ม. (การบรหารการพยาบาล) คาสาคญ : โปรแกรมการเยยมบาน/ การบาบดทางการพยาบาล/ ผปวยมะเรงระยะสดทาย กลนภา บญมากล : ผลของการใชโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตทโรงพยาบาลระดบตตยภมแหงหนง สงกดกรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข ( The Effects of Home Visit Program for Nursing Therapeutics at the End of Life Stage of Cancer Patients at a Tertiary Level Hospital in the Department of Medical Services under the Ministry of Public Health ) คณะกรรมการทปรกษาวทยานพนธ: รองศาสตราจารย เพญจนท ส.โมไนยพงศ, ค.ม., ผชวยศาสตราจารย ดร. กรรณการ สวรรณโคต, ค.ด., 158 หนา การวจยครงนเปนวจยแบบกงทดลอง (Quasi-Experimental Designs) แบบกลมเดยววดหลงการทดลอง มวตถประสงคเพอพฒนาโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตและประเมนประสทธผลของโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทาย สถาบนมะเรงแหงชาต ประชากร คอ พยาบาลวชาชพระดบปฏบตการและระดบชานาญการทใหการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายทบาน ปฏบตงานกลมงานสงเสรมคณภาพชวต สถาบนมะเรงแหงชาต จานวน 10 คน และญาตผดแลผปวยจานวน 4 คน เครองมอการวจย เปนแบบสอบถามความพงพอใจตอโปรแกรมการเยยมบานฯของพยาบาลวชาชพ หาคาดชนความสอดคลองไดเทากบ 0.93 คาสมประสทธแอลฟาของครอนบาค ไดเทากบ 0.96 วเคราะหขอมลโดยหาคาความถ รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน ผลการวจย 1) ไดโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต 2) ประสทธผลของโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตของพยาบาลวชาชพ พบวา อยในระดบสง ( = 3.75, SD = 0.68) และญาตผดแลผปวยมความพงพอใจตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายดานจตใจอยในระดบสงทสด ( = 4.50, SD = 0.00)

X

X

จากผลการวจย ผวจยเสนอแนะวา ผบรหารควรสงเสรมใหนาโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตไปใชเปนแนวปฏบตในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายในการดแลผปวยไดตามสถานการณจรง และหนวยงานทเกยวของควรมการจดระบบสงตอรวมกนทมประสทธภาพ รวมทงจดทาแผนการพฒนาศกยภาพในการดแลผปวยมะเรงระยะสดทาย ดานการปฏบตงานดานการดแลผปวยในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทาย ดานประสานงานกบบคลากรทเกยวของ และดานระบบงานการดแลตอเนองของเครอขายทใหการดแลผปวยมะเรงระยะสดทายใหสามารถดแลผปวยไดอยางตอเนอง

จ

564001 : MAJOR : Nursing Management ; M.N.S. (Nursing Management) KEYWORDS : HOME VISIT PROGRAM/ NURSING THERAPEUTIC/ END OF LIFE STAGE OF CANCER PATIENT Gulnapa Boonmagul: The Effects of Home Visit Program for Nursing Therapeutics at the End of Life Stage of Cancer Patients at a Tertiary Level Hospital in the Department of Medical Services under the Ministry of Public Health. Thesis Advisors: Associate Professor Penchan S. Monaiyapong, M.S., Assistant Professor Dr. Khannika Suwonnakote, Ph.D., 158 pages. This research was a quasi-experimental design. The purposes of the research were to develop a home visit program for nursing therapeutics at the end of life stage of cancer patients at National Cancer Institute in the department of medical services under the Ministry of Public Health and to evaluate its effectiveness. The samples were 10 professional nurses who provided nursing care for cancer patients at the end of life at home and four caregivers. A research tool was a set of questionnaires on satisfaction of home visiting system. Its index of item objective congruence was 0.93, and its reliability coefficient was 0.96. The data were analyzed for frequency, percentage, mean, and standard deviation. The findings were as follows. 1) the developed a home visiting program for nursing therapeutics at the end of life of cancer patients, 2) the effectiveness of home visiting program of was at a high level ( X = 3.75, SD = 0.68 ), family caregivers felt satisfied with the home visit program at the highest level in the subpart of psychologist case. ( X = 4.50, SD = 0.00). Based on the findings of this research, the researcher recommends that administrators should promote an effective home visiting program for nursing therapeutics at the end of life stage of cancer patients, launch to be actual clinical practice guideline and set up an effective referral system with concerning department, and set on plan to develop potential nursing therapeutics at the end of life stage of cancer patients care in cooperating to key partners and continuing care of network system for the final stage cancer patients.

ฉ

สารบญ

หนา กตตกรรมประกาศ................................................................................................................... ค บทคดยอภาษาไทย................................................................................................................... ง บทคดยอภาษาองกฤษ.............................................................................................................. จ สารบญ..................................................................................................................................... ฉ สารบญตาราง........................................................................................................................... ซ สารบญภาพประกอบ............................................................................................................... ญ บทท 1 บทนา

ปญหาของการวจย................................................................................................. 1 คาถามการวจย........................................................................................................ 5 วตถประสงคของการวจย....................................................................................... 5 กรอบแนวคดของการวจย...................................................................................... 6 ขอบเขตของการวจย.............................................................................................. 7 นยามตวแปร.......................................................................................................... 8 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ.................................................................................... 9

บทท 2 วรรณกรรมและผลการวจยหรอขอคนพบทเกยวของ การเยยมบานผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต................................................ 11 การพฒนาโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงใน

ระยะสดทายของชวต.............................................................................................

20 บทท 3 วทยาการวธวจย

การออกแบบการวจย............................................................................................. 43 เครองมอทใชในการวจย........................................................................................ 44 การพทกษสทธผเขารวมการวจย............................................................................ 50 การเกบรวบรวมขอมลทใชในการทาวจย.............................................................. 52 การวเคราะหทางสถต............................................................................................. 52 ขนตอนการศกษาวจย............................................................................................ 53

บทท 4 ผลการวจย.................................................................................................................... 56

ช

สารบญ (ตอ)

หนา บทท 5 สรปผลการวจยและขอเสนอแนะ

สรปผลการวจย...................................................................................................... 75 ขอเสนอแนะ.......................................................................................................... 77

บรรณานกรม........................................................................................................................... 79 ภาคผนวก

ก รายนามผทรงคณวฒ......................................................................................... 85 ข การพทกษสทธผเขารวมวจย............................................................................. 92 ค เครองมอทใชในการวจย.................................................................................... 103 ง คมอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะ

สดทาย...................................................................................................................

125 ประวตผวจย............................................................................................................................. 158

ซ

สารบญตาราง

หนา ตารางท

1 จานวนและรอยละขอมลสวนบคคลของพยาบาลวชาชพ................................... 61 2 ตารางแสดงจานวนและรอยละขอมลสวนบคคลของผดแลผปวย...................... 62 3 คาเฉลย ( X )สวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) และระดบของความพงพอใจ

โปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของพยาบาลวชาชพ จาแนกตามรายดาน.................................................

64 4 คาเฉลย ( X ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) และระดบของความพงพอใจตอ

โปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของพยาบาลวชาชพ ดานการประสานงานกบบคลากรทเกยวของ..........

64 5 คาเฉลย ( X ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) และระดบความพงพอใจตอ

โปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของพยาบาลวชาชพ ดานสถานทของหนวยงาน.....................................


โปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของพยาบาลวชาชพ ดานการปฏบตงานดานการดแลผปวยในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทาย...........................................................


โปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของพยาบาลวชาชพ ดานแบบบนทกขอมลการนาสงผปวย....................


โปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของพยาบาลวชาชพ ดานระบบงานการดแลตอเนอง..............................


โปรแกรมงานการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของพยาบาลวชาชพ ดานตดตามประเมนผลแกไขปญหาอปสรรค.........

67

ฌ

สารบญตาราง (ตอ)

หนา ตารางท

10 คาเฉลย ( X ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) การประเมนระดบความพงพอใจของญาตผดแลผปวยทมประสบการณการดแลผปวยมะเรงระยะสดทายตอโปรแกรมการเยยมบานของในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทาย สถาบนมะเรงแหงชาต จาแนกตามรายดาน...........................................

68 11 คาเฉลย ( X ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) การประเมนระดบความพงพอใจ

ของญาตผดแลผปวยทมประสบการณการดแลผปวยมะเรงในระยะสดทายตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทาย สถาบนมะเรงแหงชาต ดานจตใจ..........................................................


ของญาตผดแลผปวยทมประสบการณการดแลผปวยมะเรงระยะสดทายตอโปรแกรมการเยยมบานการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทาย สถาบนมะเรงแหงชาต ดานจตวญญาณ..............................................................


ของญาตผดแลผปวยทมประสบการณการดแลผปวยมะเรงระยะสดทายตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทาย สถาบนมะเรงแหงชาต ดานสงคม เศรษฐกจสงแวดลอม.......................


ของญาตผดแลผปวยทมประสบการณการดแลผปวยมะเรงระยะสดทายตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทาย สถาบนมะเรงแหงชาต ดานรางกาย........................................................

71

ญ

สารบญภาพประกอบ

หนา แผนภาพท

1 กรอบแนวคดของการวจย................................................................................... 8 2 ระบบการเยยมบานตามแบบจาลองของสมทธ................................................... 17 3 โครงสรางการบรหารงานการเยยมบานผปวยระยะสดทายของชวต................... 41 4 ขนตอนการศกษาวจย......................................................................................... 53

บทท 1

บทนา

ปญหาของการวจย โรคมะเรง เปนโรคเรอรง เปนปญหาทางสาธารณสข ทสงผลกระทบทงทางเศรษฐกจและสงคมของทกๆ ประเทศทวโลกจากขอมลองคการอนามยโลกไดคาดการณไววา ในป พ.ศ. 2563 ทวโลกจะมคนตายดวยโรคมะเรงมากกวา 11 ลานคน และจะเกดขนในประเทศทกาลงพฒนามากกวา 7 ลานคน (สถาบนมะเรงแหงชาต ฝายแผนงานและสถต, 2550) จากขอมลสถตของสานกนโยบายและยทธศาสตร กระทรวงสาธารณสขโรคมะเรงเปนสาเหตการเสยชวตอนดบ 1 ของประชากรไทยมาตงแตป พ.ศ. 2550 จนถงปจจบนโดยคดเปนอตรา 84.9 คน ตอแสนประชากรและมจานวนเพมขนทกป (สานกนโยบายและยทธศาสตร กระทรวงสาธารณสข, 2555) สวนใหญผปวยโรคมะเรงมกจะไดรบการวนจฉยลาชา เขารบการรกษาเมอโรคเขาสระยะทายหรอมการลกลามไปยงอวยวะอนๆ การรกษาทไดรบสวนใหญ จงเปนการรกษาแบบประคบประคองเพอยดระยะเวลาการอยรอดและเพอคณภาพชวตทดของผปวย ดงนนจงมคาถามวาจะดแลผปวยเหลานใหมคณภาพชวตทดไดอยางไร ทงนเพราะในระยะทายของโรคเรอรงหรอโรคมะเรงกตามมกพบวาผปวยมอาการหลายอยางรวมกน (ทศนย ทองประทป, 2552) องคการอนามยโลกไดเลงเหนถงปญหาและความสาคญของเรองนจนมการกาหนดเปนขอตกลงรวมกนของทกประเทศ ตงแตป ค.ศ.1990 และ ค.ศ. 1996 ทเมองบารเซโลนาประเทศสเปนไดมการจดตงระบบการดแลแบบประคบประคองในระบบบรการสขภาพ (The IAHPC Manual of Palliative Care, 2011) จากความกาวหนาของระบบบรการสาธารณสขภายในประเทศ ทาใหประชากรไทยมการเขาถงระบบบรการสขภาพไดมากขนสงผลใหอายขยเฉลยเพมขนท งหญงและชายมการคาดการณวาประเทศไทยจะกาวเขาสสงคมผสงอายสมบรณแบบ ในป พ.ศ. 2563 (ขอมลประชากร

2

พ.ศ. 2556) ซงจะสงผลกระทบใหโรคเรอรงตางๆ ทมความสมพนธกบความสงอายจะสงตามขนมาดวยเชนกน เชนโรคสมองเสอม โรคหวใจ โรคมะเรง เปนตน โดยทงตวโรคทอาจมความรนแรงตองการการดแลรกษาใกลชด และความสงอายทผปวยมจะทาใหเกดภาวะพงพาสง ตองการการดแลทมากขนทงขณะรบการรกษาและการดแลตอเนองทบาน การจดทมในการดแลผปวยจงเปนเรองสาคญ เพอใหผปวยไดรบการดแลตอเนองกอใหเกดคณภาพชวตทดอยางแทจรง จากการประชมทจดโดยสานกงานคณะกรรมการสขภาพแหงชาต (สช.) ไดจดการประชมสมชชาสขภาพเฉพาะประเดน เพอพจารณาราง "แผนยทธศาสตรระดบชาตวาดวยการสรางเสรมสขภาวะในระยะทายของชวต พ.ศ. 2556-2559" (National Strategic Plan on Health Promotion for Good Death 2013 -2016) ครงท 1 เกดยทธศาสตรในระดบชาต เพอรองรบปญหาของสงคมไทยทตองเผชญกบโรคใหมๆ เชนโรคมะเรง โรคเอดส โรครายแรงตางๆเปนตน อนเปนตนเหตของการทกขทรมานกอนทจะเสยชวตรวมทงสดสวนของผสงอายทปจจบนมถงรอยละ11-12 ของประชากรทงประเทศ และกาลงเพมขนเรอยๆ เหลานทาใหเกดความตองการการดแลเปนพเศษเพอใหจากไปอยางสงบสมศกดศรแหงความเปนมนษย อกฤษฎ มลนทางกร รองเลขาธการคณะกรรมการสขภาพแหงชาต กลาววา ใน ยทธศาสตรระดบชาตวาดวยการสรางเสรมสขภาวะในระยะทายของชวต พ.ศ. 2556-2559 มงเนนใหทกคนสามารถเขาถงการบรการทดจนกระทงถงวาระสดทายของชวต รวมทงสรางความรความเขาใจถงแนวคดดงกลาวใหเปนทยอมรบมากขนในสงคมไทย โดยประกอบดวยยทธศาสตรสาคญ 6 ยทธศาสตร ไดแก 1) การสรางทศนคตทดตอการมสขภาวะในชวงทายของชวต 2) การเสรมสรางและจดการความร โดยพฒนาระบบการศกษา การวจยและพฒนา การสรางระบบจดการความร สรางคลงความร และถายทอดประสบการณ 3) การพฒนาโปรแกรมและระบบบรการสาธารณสขเพอการสรางเสรมสขภาวะในระยะทายของชวต 4) การพฒนาศกยภาพและกาลงคน ดวยการเพมจานวนบคลากรสาธารณสขและเครอขายทผานการศกษาและฝกอบรม 5) การพฒนาและบรณาการเทคโนโลยขอมลสารสนเทศในระบบการบรบาลแบบประคบประคองรบรองการตายด 6) การผลกดนนโยบายกลไก และกฎหมายรองรบการมสขภาวะในระยะสดทายของชวต ในการนเพอเปนการพฒนาและขบเคลอนยทธศาสตรการสรางเสรมสขภาวะระยะทายของชวตในระบบบรการสาธารณสข และพฒนาระบบการดแลแบบประคบประคองรองรบการตายดทเปนองครวม มคณภาพ และครอบคลมสถานบรการในสงกดกระทรวงสาธารณสข สถาบนมะเรงแหงชาตเปน 1 ใน 16 โรงพยาบาลสงกดกรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข ทไดรบมอบภารกจในการขบเคลอนยทธศาสตรดงกลาวเขาสระบบบรการสขภาพ(Service plan) โดยมบทบาทของการเปนผใหบรการ (Provider) และบทบาทของการเปนผกากบ

3

ตดตาม (Regulator) จากภาวะการเจบปวยเรอรงของผปวยททาใหมภาวะพงพาสง จาเปนตองมการเขาออกของโรงพยาบาลสลบกบการไปใชชวตทบาน การใหบรการทบานเพอดแลผปวยระยะทายโดยทมนา (PCT: Patient Care Team) เพอใหเกดการประสานในการทางานรวมกน ใหผปวย ไดรบการดแลอยางมประสทธภาพ นบตงแตการวางแผนจาหนายผปวย เตรยมความพรอมผปวยและญาตกอนกลบบาน กาหนดชวงเวลาในการตดตามเยยม จดทาแผนประจาเดอนในการเยยมและกาหนดทมในการออกเยยมใหเหมาะสมกบสภาพปญหาของผ ปวย มการประสานงานศนยบรการสาธารณสขในเขตพนทเพอไดรบทราบปญหาและความตองการของผปวย เพอใหผปวยไดรบบรการอยางตอเนอง ครบวงจร ผวจยในบทบาทของการเปนพยาบาลหนวยการพยาบาลตอเนองทบาน สถาบนมะเรงแหงชาต ตระหนกถงความจาเปนในการพฒนาการจดโปรแกรมงานการพยาบาลเยยมบานเพอใหการดแลผปวยมะเรงระยะสดทายใหเปนโปรแกรมทชดเจน เพอเปนแนวทางในการปฏบตงานทมประสทธภาพ มความตอเนอง ไดมาตรฐานวชาชพ มความรวมมอของทมสหสาขาวชาชพ โดยมพยาบาลหนวยการพยาบาลตอเนองทบาน เปนผทาหนาทประสาน เพอใหเกดคณภาพชวตทดของผปวยและญาต ตลอดชวงระยะเวลาทายของชวตผปวย จากการทางานในหนวยการพยาบาลตอเนองทบานสถาบนมะเรงแหงชาต ผวจยไดรวมกนวเคราะหสถานการณรวมกบกลมงานวชาการพยาบาล ผลการทา SWOT analysis. ในภาพรวม โดยวธการประชมกลม ระดมสมอง และแสดงความคดเหนโดยอสระของบคลากรทเกยวของกบงานการเยยมบาน ไดขอสรปวาในโปรแกรมการเยยมบานในผปวยมะเรงระยะสดทายจดแขง ไดรบความรวมมอจากทกฝายด ขอความรวมมองายไมวาหอผปวยใน หอผปวยนอก งานโภชนาการ งานตรวจสอบสทธ เปนตน จดออนคอไมมโปรแกรมในการเยยมประเมนผปวยทชดเจนไมมการวางแผนการเยยมอยางเปนรปธรรม มเจาหนาทพยาบาลวชาชพจานวน 2 คนทเปนหลก โอกาส มนโยบายการพฒนาการเขาถงบรการ (Service Plan) ทาใหเปนการงายในการประสานงานระหวางองคกร สถานบรการ โรงพยาบาล อปสรรคเตยงโรงพยาบาลมจานวนจากด ทาใหผปวยมระยะเวลาการอยโรงพยาบาลสน ทาใหมเวลาในการเตรยมความพรอมของผปวยและญาตไมพอ ไมสามารถอธบายทบทวนไดมากพอผปวยและญาตอาจไมสามารถกลบไปปฏบตตวไดถกตอง ปญหาระบบการดแลผปวยระยะสดทายยงไมมผรบผดชอบชดเจน บคลากรไมเพยงพอตอภาระงาน ผปวยไมไดรบการดแลแบบองครวม ขาดทกษะการสอสารระหวางทมดแลผปวยดวยกนเอง หรอระหวางทมดแลกบผปวยและครอบครว ใชเวลาในการทางานมากเนองจากปญหาของผปวยซบซอนทงอาการทางรางกาย จตใจ สงคม และจตวญญาณ การทางานขาดความเชอมโยงกน ตางคนตางทาและไมตอเนองไมไดมการเกบขอมลทชดเจน โดยเกบเฉพาะจานวนผปวยทออก

4

เยยม จานวนครอบครวและจานวนครงทออกเยยมเทานน ไมไดเกบขอมลสภาวะสขภาพของผปวย อยางมแบบแผน ทาใหไมสามารถนามาวเคราะหผลเชงคณภาพได แผนกลยทธในการพฒนา คอ การพฒนาโปรแกรมการเยยมบานอยางเตมโปรแกรม จดระบบบรการสขภาพในเรองของการดแลตนเอง เนองจากประชาชนสนใจรบรขาวสาร ขณะเดยวกนประชาชนมความคาดหวงจากบรการของโรงพยาบาลมากขนจงตองมการพฒนาคณภาพและพฤตกรรมบรการอยางตอเนองสมาเสมอดวย(มกดา ยมยอง, 2557) โปรแกรมการเยยมบานในสถาบนมะเรงแหงชาต เดมใชทกษะของพยาบาลทมประสบการณเฉพาะตวในการดแลผปวยทาใหผปวยไดรบการดแลทแตกตางกน จานวนพยาบาลทรบผดชอบเพยง 2 คน ขณะทปรมาณผปวยมะเรงระยะสดทายทสงขน ทาใหผปวยขาดโอกาสในการเขาถงบรการการดแลสขภาพแบบองครวมท งดานรางกาย จตใจ สงคม และจตวญญาณ การประสานงานกบสหสาขาวชาชพยงเปนอปสรรคสามารถเขาถงไดไมเตมท การกาหนดผทรบผดชอบในทมสหสาขาไมชดเจน เนองจากเดมแพทยทมสวนรวมในการเยยมบานเกษยณอาย ปจจบนแพทยทมสวนเกยวของในงานเยยมบานตองมภาระรบผดชอบในการออกคลนก จงไมสามารถรวมกจกรรมออกเยยมบานไดตามกาหนดเวลา รวมทงวชาชพทเกยวของอนๆ ทมจานวนจากด ซงผปวยมะเรงระยะสดทายทมการลกลามของโรค มภาวะคกคามตอชวต การดแลใหการบาบดทางการพยาบาลเพอลดหรอบรรเทาอาการรบกวนททาใหผปวยมความทกขทรมาณ การใหคาแนะนาญาตหรอผดแลผปวย ในการเตรยมพรอมทจะรบมอกบสภาพความเปลยนแปลงทจะเกดขน เพอใหผปวยและครอบครวมคณภาพชวตทดทสดตามบรบทของปจเจกบคคล อาการรบกวนททาใหเกดความทกขทรมาน บางอาการตองอาศยทมสหสาขาวชาชพ เชน แพทย เภสชกรฯ เขารวมในการวางแผนการดแลรกษา เพอใหผปวยสามารถเผชญกบความเจบปวย ผานกระบวนการปองกนและบรรเทาความทกขทรมานจากความเจบปวด ซงมใชเปนเพยงอาการของความผดปกตทางรางกายเทานน แตเปนผลลพธทเกดจากสภาวะทางดานจตใจ จนกระทงผปวยและญาตเขาใจและยอมรบวาระสดทายทาใหผปวยจากไปโดยความสงบตามธรรมชาต จงจาเปนพฒนาโปรแกรมการเยยมบานโดยมทมสหสาขาวชาชพเขารวมใหความคดเหน เพอทาใหผปวยและญาตไดรบการดแลแบบเปนองครวม เปนการบรหารการจดโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายในสถาบนมะเรงแหงชาต ดงนน ในฐานะผวจยเปนผบรหารทางการพยาบาลระดบตน มหนาทโดยตรงในการบรหารงานในหนวยงานการพยาบาลตอเนองทบาน หรองานเยยมบานและมสวนรวมในการผลกดนใหการสรางเครอขายของโรงพยาบาลประสบความสาเรจตามเปาหมาย อกทงขอมลสถตทนามา

5

อางองดงกลาวขางตน ทาใหมความจาเปนเรงดวนทตองดาเนนการพฒนาโปรแกรมการเยยมบานของทมในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายในสถาบนมะเรงแหงชาต ถงแมสถาบนมะเรงแหงชาตจะมการพฒนางานการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทาย มาตงแต พ.ศ. 2545 ไมวาจะเปนในดานความรทางวชาการ ทกษะของบคลากร เครองมอ อปกรณทเกยวของ และแนวทางการดาเนนงาน แตจากผลการวเคราะหระบบงานพบวา มบางสงทตองการพฒนา ไดแก ความตอเนองของระบบงาน การพฒนาระบบ การดาเนนงานตามระบบ การจดแบงงาน แบงหนาท การควบคมและประสานงาน สถานท ไมมผรบผดชอบทชดเจนดงนนเพอใหสอดคลองกบสภาพความเปนจรง และเอออานวยตอการปฏบตงาน ทงระบบงานบรการ ระบบสนบสนนงานบรการ ระบบพฒนางานบรการ ระบบบรหาร การพฒนาผปฏบตงานใหมความรความสามารถสง พฒนาหนวยงาน พฒนาความกาวหนาทางวชาการ (จฬาภรณ โสตะ, 2546) ผวจยจงตระหนกถงความจาเปนในการพฒนาโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายในสถาบนมะเรงแหงชาต ใหผปวยและญาตไดรบการดแลสขภาพแบบองครวมทงดานรางกาย จตใจ สงคม และจตวญญาณ และการดาเนนงานจะประสบผลสาเรจไดอยางย งยนมประสทธภาพ ปจจยสาคญ คอ การมสวนรวมของผมสวนเกยวของในทมสหสาขาวชาชพ เพอใหสงทไดจากการดาเนนงานสามารถนาไปใชประโยชนสงสดในการดแลผปวยตอไป คาถามการวจย 1. โปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายในสถาบนมะเรงแหงชาตหลงการพฒนาเปนอยางไร 2. ประสทธผลของโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายในสถาบนมะเรงแหงชาตทไดรบการพฒนาแลวเปนอยางไร วตถประสงคของการวจย 1. พฒนาโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายในสถาบนมะเรงแหงชาต 2. ประเมนประสทธผลของโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายในสถาบนมะเรงแหงชาต

6

กรอบแนวคดของการวจย การพฒนาโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต สถาบนมะเรงแหงชาต จะสงผลตอระบบการใหบรการในเรองการดแลตอเนองของผปวยระยะสดทายของชวตอยางมประสทธภาพ เปนการวเคราะหสงแวดลอมและศกยภาพในการพฒนาโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต สถาบนมะเรงแหงชาตตามบรบทเดมและนามาปรบปรงแกไขเพอเปนการเพมคณภาพในการใหบรการพยาบาล ภายหลงการพฒนาโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต สถาบนมะเรงแหงชาต ตองมการประเมนผลการพฒนาเพอนาไปปรบปรง และพฒนาใหสามารถบรการผปวยและครอบครวไดอยางเหมาะสม ผวจยจงเลอกใชการ วจยแบบกงทดลอง (Quasi-Experimental Research) โดยใชแบบกลมเดยววดครงเดยว เนนทกจกรรมเชงปฏบตการ จะพบเฉพาะการเปลยนแปลงทเกดขนหลงจากการปฏบตการ ทเชอวาจะนามาสการเปลยนแปลง โดยใชโปรแกรมการเยยมบานตามแบบจาลองของ Phases of a home visit Smith, C เปนโปรแกรมการเยยมบานเพอใหเกดการเปลยนโปรแกรมการเยยมบานแบบเดมเกดการเยยมบานทมโปรแกรมทพฒนาขน การดาเนนการวจยแบบกงทดลอง (Quasi-Experimental Research) ในการวจยโดยใชแบบกลมเดยววดครงเดยว เนนทกจกรรมเชงปฏบตการ โดยเรมจากการนาเสนอวตถประสงค การดาเนนการและประโยชนทองคกรจะไดรบตอผบรหารองคกรพยาบาลและผเขารวมวจยเพอใหเกดความรวมมอในการแลกเปลยนประสบการณและความรอยางเตมท หลงจากนนเรมจดประชมกลมผเขารวมวจยและผวจยโดยใชแนวคาถามเพอรวบรวมขอมลเกยวกบปญหา อปสรรคในการปฏบตงานในหนวยงานเยยมบานโดยการสรางแนวคาถามหลก ผวจยเปนผกระตนใหเกดการแลกเปลยนประสบการณความรและทกษะทงจากความรจากประสบการณ จากการศกษาตารา วชาการ รวมทงจากการทบทวนวรรณกรรม การใชคาถามแตละครงเนนตามวตถประสงคของการประชม โดยกาหนดจดประชมกลมทงหมดอยางนอย 3 ครง นาความรทไดจากกลม และความรจากการคนความาวเคราะหและจดทาเปนขอกาหนดโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต สถาบนมะเรงแหงชาต สงกดกรมการแพทย กระทรวงสาธารณะสข โดยผานการตรวจสอบจากผทรงคณวฒและมการทดลองนาไปใช พรอมทงปรบปรงแกไขใหเปนขอกาหนดของพยาบาลวชาชพทใหการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตทบาน ในสถาบนมะเรงแหงชาต เพอเปนแนวทางใหพยาบาลวชาชพทจะมาปฏบตงานในหนวยงานการพยาบาลตอเนองทบาน เปนแนวทางในการปฏบตงานตอไป

7

การพฒนาโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต สถาบนมะเรงแหงชาต สงผลตอระบบการใหบรการในเรองการดแลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตใหมประสทธภาพเพมขนโดยการวเคราะหสงแวดลอมและศกยภาพในการพฒนาโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต สถาบนมะเรงแหงชาตตามบรบทเดม และนามาปรบปรงแกไขเพอเปนการเพมคณภาพในการใหบรการ ภายหลงการพฒนาโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต สถาบนมะเรงแหงชาต ตองมการประเมนผลการพฒนาเพอนาไปปรบปรง และพฒนาใหสามารถบรการผปวยและครอบครวไดอยางเหมาะสม ซงขนตอนการยกระดบมาตรฐานการดแลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตโดยใชการบาบดทางการพยาบาลทเหมาะสมสาหรบโรงพยาบาล สามารถชวยแกปญหาสาธารณสขสาคญ ดานการบรการผปวยโรคมะเรงในระยะสดทายของชวตในพนทดวยวธการพฒนาโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต สถาบนมะเรงแหงชาต ใหมโครงสรางการดาเนนงานชดเจน มแนวปฏบตทางคลนกโดยใชการบาบดทางการพยาบาล สาหรบผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต โดยผานการวจยแบบกงทดลอง (Quasi-Experimental Designs) ขอบเขตของการวจย 1. ดานเนอหา เนอหาทใชในครงนไดแกจดการพฒนาโปรแกรมการเยยมบานของทมสหสาขาวชาชพแบบมสวนรวมในทมผใหการดแลผปวยระยะสดทายของชวต ประกอบดวย พยาบาลวชาชพทปฏบตงานในกลมงานสงเสรมคณภาพชวต สถาบนมะเรงแหงชาต จานวน 2 คน พยาบาลวชาชพทปฏบตงานในหนวยงานเยยมบานจานวน 2 คน พยาบาลวชาชพผใหการดแลผปวยระยะสดทายของชวตในหอผปวยใน 3 คน นกโภชนบาบด 1 คน นกสงคมสงเคราะห 1 คน แพทย 1 คน รวม 10 คน 2. ดานสถานท สถาบนมะเรงแหงชาต จงหวดกรงเทพมหานคร 3. ดานเวลาทใชในการรวบรวมขอมลระหวางเดอนมกราคม พ.ศ. 2558 ถง เดอนเมษายน พ.ศ. 2558

8

การศกษาครงนตามกรอบแนวคดในการพฒนาโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลทเหมาะสม ดงแผนภาพท 1 แผนภาพท 1 กรอบแนวคดการวจยในการพฒนาโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทาย นยามตวแปร

1. พยาบาลวชาชพทใหการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายทบาน หมายถง พยาบาลวชาชพระดบปฏบตการและระดบชานาญการทใหการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายทบาน

2. โปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต หมายถง การบรหารจดการทม พฒนาขนตอนในการใหบรการแกผปวยมะเรงทเขาสระยะสดทายของชวตและครอบครว โดยใชการบาบดทางการพยาบาลของผทมสวนเกยวของในการดแลผปวยมะเรงระยะสดทาย มการกาหนดแผนดาเนนงาน แนวปฏบตในการบาบดทางการพยาบาล

พยาบาลวชาชพทใหการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายทบาน

ประสทธผลงานการเยยมบาน - ความพงพอใจรปแบบการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของพยาบาลวชาชพ - ความพงพอใจรปแบบการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของญาตผดแลผปวย

โปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวย

มะเรงในระยะสดทาย

9

ระบบงานการดแลตอเนอง กาหนดบทบาทหนาทในการดแลผปวยอยางชดเจน กาหนดวธการชองทางการประสานงานระหวางทมสหสาขาวชาชพ ในการดแลผปวยมะเรงในระยะสดทาย และการประเมน แบบบนทกการรายงานผลการปฏบตงาน 3. ประสทธผลการเยยมบาน หมายถง ความพงพอใจตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต ในสถาบนมะเรงแหงชาต ของบคลากรผ ใหบรการโดยประเมนผล ผลลพธความพงพอใจตอโปรแกรมการเยยมบานของทมสหสาขาวชาชพในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต ในสถาบนมะเรงแหงชาต ของญาตผปวย ประเมนโดยแบบสอบถามความพงพอใจโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตในสถาบนมะเรงแหงชาตของพยาบาลวชาชพ และแบบสอบถามความพงพอใจตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตของญาตผดแลผปวย ความพงพอใจโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตของพยาบาลวชาชพ หมายถง ความรสกพงพอใจของพยาบาลวชาชพ ในดานสถานท ระบบงานการดแลตอเนอง การปฏบตงานดานการดแลผปวยในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต ขนตอนการประสานงานบคลากรทเกยวของ แบบบนทกขอมลการนาสงผปวย ระบบตดตามประเมนผลการแกไขปญหาอปสรรค ประเมนโดยใชแบบสอบถามความพงพอใจตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตผใหบรการ ความพงพอใจโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตของญาตผดแลผปวย หมายถง ความรสกพงพอใจของญาตผปวยทใชบรการทมตอโปรแกรมการเยยมบานการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 1. เกดการพฒนาบคลากร พฒนาระบบงานใหดขนและนาไปตอยอดในการพฒนา แนวทางการจดการดแลผปวยกลมโรคอนๆ 2. พฒนาทมงานดวยการสอนการถายทอดความรและแลกประสบการณระหวางกน 3. มการพฒนาเครอขายการปฏบตงานดแลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต ใหมประสทธภาพสงและเกดประโยชนสงสดตอผปวย/ญาตผใชบรการ

10

บทท 2

วรรณกรรมและงานวจยทเกยวของ

การวจยครงนเปนการดาเนนการวจยแบบกงทดลอง (Quasi-Experimental Research) โดยใชแบบกลมเดยววดครงเดยว เพอพฒนาโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต ในสถาบนมะเรงแหงชาต ผวจยไดใชหลกการ แนวคดทฤษฎ เอกสารและงานวจยทเกยวของมาเปนแนวทางศกษาดงน 1. การเยยมบานผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต 1.1 ผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตและการบาบดทางการพยาบาล 1.2 การเยยมบาน 1.2.1 หลกการเยยมบาน 1.2.2 ขนตอนในการเยยมบานและทกษะในการเยยมบาน 1) กอนการเยยมบาน 2) ขณะเยยมบาน 3) ระยะหลงการเยยมบาน 2. การพฒนาโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต 2.1 การพฒนาพยาบาลเยยมบานสาหรบดแลผปวยในระยะสดทายของชวต 2.2 การบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต 2.3 โครงสรางงานการพยาบาลบรบททเกยวของกบงานการเยยมบาน

11

1. การเยยมบานผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต

1.1 ผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตและการบาบดทางการพยาบาล ผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต (terminally ill patient) หมายถง ผปวยทไดรบการวนจฉยจากแพทยวาโรคมการลกลามไปมากการรกษาทไดรบไมสามารถรกษาใหหายขาดได ซงการเจบปวยอาจเปนแบบเฉยบพลน แบบคอยเปนคอยไป หรอเจบหนกเปนครงๆ จนอาการทรดลงเรอยๆ หมดหวงในการรกษาใหหายได (นภดล โสภารตนาไพศาล, 2547; สถาพร ลลานนทกจ, 2548) เปนผทเจบปวยอยในสภาพทอวยวะสาคญจาเปนในการดารงชวตถกกระทบกระเทอนอยางรนแรง โดยเฉพาะระบบไหลเวยน ระบบประสาทสวนกลางและระบบหายใจ (สนต หตถรตน, 2546) อวยวะตางๆ ภายในไมสามารถควบคมอาการและอาการแสดงของโรคนนๆได (Kuebler, Berry, & Heidrich, 2001) ตองการการดแลมากกวาการรกษา โดยการดแลแบบองครวม ทงดานรางกาย จตใจ สงคม และจตวญญาณ อมาภรณ ไพศาลสทธเดช (2548) คอ การดแลผปวยทโรคอยในระยะลกลามเกนจะรกษาใหหายได และมขอบงชทางการแพทยวาจะตองเสยชวตในเวลาอกไมนาน การปรบตวของผปวยในระยะสดทายของชวต ตงแตผปวยเรมรบรวาการเจบปวยของตนเองอยในระยะสดทายของโรค ซงเปนภาวะวกฤตทสดในชวต เปนการสญเสยครงยงใหญ ผปวยจะแสดงออกถงการปรบตวตอกระบวนการเปลยนแปลงทสมพนธกบการดาเนนของโรค ตงแตเรมรบรวนจฉยไปจนถงระยะสดทายของชวต ซงแบงออกเปน 5 ระยะ ดงน (Kubler-Ross, 1997) 1. ระยะปฏเสธและแยกตว (denial and isolation) เกดขนเมอรบรเกยวกบความตายของตนเอง เปนวธการจดการกบความไมสขสบายและสถานการณทเจบปวย 2. ระยะโกรธ (anger) เมอไมสามารถปฏเสธตอไปได ลกษณะทเดนชดของผปวยระยะนคอ ความรสกโกรธ หงดหงดตอตวเองและคนทอยรอบขาง คดวา “ไมยตธรรม” ทตนเองกาลงจะสญเสยทกสงทกอยางในชวต 3. ระยะตอรอง (bargaining) ผปวยจะเรมยอมรบและตอรองดวยความหวงเพอยดเวลาทจะมชวตยนยาวออกไปอก โดยการปฏบตตนหรอเลกการกระทาบางอยาง มการทาพธทางศาสนาทตนเคารพนบถอ และทาการบนบานศาลกลาวตอสงศกดสทธ 4. ระยะซมเศรา (depression) การแสดงออกทเดนชดในผปวยระยะสดทายของชวตทยอมรบตอการตายคอการถกแยกจากบคคลอนเปนทรก จะซมเศรา ไมพดจา นอนไมหลบ รองไหคนเดยว

12

5. ระยะยอมรบ (accept) เปนระยะทผปวยยอมรบตอการสญเสย ยอมรบตอการตายทจะเกดขนดวยอารมณสงบ เขาใจวาความตายเปนธรรมชาตของชวต พรอมทจะพกผอนและเตรยมตวเพอการจากไป การปรบตวของผปวยทง 5 ระยะน อาจไมเปนตามลาดบ อาจจะเกดยอนกลบไปกลบมาในแตละระยะ อาจเกดเหลอมซอนกนหรอเกดขนพรอมกน ขนกบผปวยแตละคนและสงแวดลอมนนๆ ผปวยระยะสดทายของชวตจะมการแสดงออกถงการปรบตวทแตกตางออกไป พยาบาลจงยอมรบเขาใจ ใหการปฏบตการพยาบาลดวยความใสใจ เหนอกเหนใจ เอออาทร ใหเกยรตและใหความเคารพทงตอผปวยและญาตอยางสมาเสมอ ความหมายของโรคมะเรงระยะสดทายของชวต ไดมผใหคานยามผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต (terminal stage) (วรรณ ลละกล และนนทยา เออมงคล, 2542) หมายถง 1. ผปวยทมอาการของโรคมะเรงไมสามารถรกษาใหหายขาด ผปวยจะมอาการตางๆทบงชวามชวตอยไดไมนาน แตไมสามารถจากดระยะเวลาวาจะมชวตอยนานเทาใด 2. ผปวยทมอาการลกลามหรอแพรกระจายของโรคจนไมสามารถควบคมอาการได การรกษาเปนเพยงการบรรเทาอาการเจบปวด หรออาการทกขทรมานของผปวย 3. ผปวยทมอาการกลบเปนซาของโรคภายหลงการรกษาและไมสามารถจะใหการรกษาไดอก สาหรบผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตแพทยอาจจะวนจฉยจาก อาการ-อาการแสดงทางคลนกของโรคมะเรง การตรวจทางพยาธวทยา หรอเซลลวทยา หรอการตรวจหาระยะของมะเรงหรออาจทงสามสวนประกอบกน ซงผปวยในระยะนไมสามารถรกษาใหหายได หรอสามารถรบการรกษาแบบ aggressive treatment ไดเพยงแคใหการรกษาแบบประคบประคอง (palliative care) เทานน สวนใหญผปวยจะมปญหาทงดานรางกาย (physical problems) ปญหาทางดานจตสงคม จตวญญาณ (psycho-social, spiritual problems) อาการของโรคมะเรงระยะสดทายของชวต โรคมะเรงในระยะนไมสามารถควบคมการเจรญเตบโตและการแพรกระจายของเซลลทผดปรกตได ทาใหมการรกลาและทาลายเนอเยอของอวยวะตางๆ ในรางกาย สงผลกระทบตอการทาหนาทในระบบตางๆ ของรางกาย ผ ปวยมกจะมอาการหายใจเหนอย เจบปวด เ บออาหาร รบประทานอาหารไดนอยลง จะดนน านอยลง ผปวยจะเกดอาการรมฝปากแหง คอแหง จากการทรางกายเสอมสภาพลง การรบสมผสและการสอประสาทจงลดลง การไหลเวยนเลอดสวนปลายนอยลง ทาใหผวหนง แขน ขามลกษณะเปนจาๆ สมวงแดง ผปวยหลายรายอาจมอาการเพอ ประสาท

13

หลอน เหนผ เหนภาพเกาๆ เหนญาตทเสยชวตไปแลว เหนความผดบาปในอดต ซงอาจเกดจากผลขางเคยงของยา หรอจากความผดปรกตในการทางานของสารสอประสาทในสมอง (ดารง แวอาล, 2553) จากการรายงานของ (St.chistopher’s Hospice) ในสหราชอาณาจกร ไดรายงานถงอาการทพบในผปวยมะเรงระยะสดทายทรบไวดแลจานวน 722 ราย มอาการกอใหเกดความทกขทพบไดบอยในผปวยโรคมะเรง4 อนดบแรก คอ อาการหมดเรยวแรง พบรอยละ 91 อาการเบออาหาร พบรอยละ76 อาการปวด พบรอยละ 62 และอาการหายใจลาบากพบรอยละ 51 (สถาพร ลลานนทกจ, 2548) อาการตางๆ ทเกดขน ทาใหผปวยตองเผชญกบความทกขทรมานตลอดระยะเวลาการดาเนนของโรคมะเรง การรกษาโรคมะเรงระยะสดทายของชวต เมอการดาเนนโรคลกลามเขาสระยะสดทายของชวต การรกษาในระยะนเปนการรกษาเพอควบคมอาการ มไดมงหวงทจะทาใหโรคหายขาด แตเพอทาใหผปวยสบายขนชวคราวหรอทเลาจากอาการตางๆ เทานน ซงอาจจะยดอายผปวยออกไปอกเลกนอย การรกษาแบบนมหลายวธ แตยดหลกของการรกษาโดยใชเค รองมอท งายและสะดวกทสด และใชเวลาในการดแลแบบประคบประคองเมอผปวยใกลจะเสยชวต (สถาพร ลลานนทกจ, 2548) สรป ความรเกยวกบโรคมะเรงทาใหเขาใจถงการดาเนนโรคตงแตระยะเรมตนจนถงระยะสดทายของชวต ทราบถงความแตกตางของมะเรงทวไปและมะเรงระยะสดทายของชวต และชวยใหผวจยมแนวทางในการคนหาผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตและเขาใจสภาพจตใจ อารมณของผปวยสามารถใชเปนขอมลเพอเขาถงผปวยและคนหาความรสกทแทจรงของผปวยตามสถานการณ และศกษาถงปญหาและวธการจดการกบปญหาของผปวยและครอบครวได ปญหาและความตองการการดแลของผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต ภาวะการเจบปวยดวยโรคมะเรงระยะสดทายของชวตนนสงผลกระทบมากมาย เพราะโรคมะเรงเปนกลมโรคเรอรง มการดาเนนของโรคยาวนาน มอาการตางๆทกอใหเกดความทกขทรมาน ความไมสบาย ปญหาและความตองการการดแลของผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตจงมทงดานรางกาย จตใจ จตสงคม และจตวญญาณ ผปวยทไดรบการวนจฉยวาเปนมะเรงในระยะสดทายของชวตนน ดเสมอนวาความตายจะอยไมหางไกลเทาไรนก แมวาจะไมมใครมาบอกไดแนนอนวาเมอไหรผปวยจะถงแกความตาย แตกพอจะสงเกตไดวาระยะนการดาเนนของโรคเรวกวาปรกต ไมตอบสนองตอการรกษาในทกๆอยางทไดรบ และสขภาพโดยรวมเสอมลงอยางรวดเรว มการเปลยนแปลงทงดานสภาพรางกายทวไป การทางานของอวยวะตางๆ และสภาพจตใจ มการศกษาความคดและความรสกของผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตขณะอยในโรงพยาบาล พบวาสงทผปวยตองการหลกๆ ม 4 ประการ คอ

14

การควบคมความเจบปวด การดาเนนชวตปกต การมหวงวาสภาพรางกายจะดขนและการมครอบครวอยใกลชด ผปวยและครอบครวอาจคานง หรอพดถงความตายเพมขน (ปรยา รอดปรชา และยพาวรรณ ศรสวสด, 2553) แมวาคนสวนใหญมความเขาใจวาความตายคอธรรมชาตของชวตไมมใครหนพน แตทกคนมกปฏเสธความตาย และคดอยางเขาขางตนเองวา ความตายเปนเรองทอยไกลตว ในคนทเชอวามชวตเบองหลงความตายอาจมการเตรยมตวลวงหนา จงอาจมความกลวนอยกวาคนทไมเชอเรองชวตหลงความตาย คนสวนใหญมองวาการตายทาใหพลดพรากจากสงทรกและผกพน จงพยายามแสวงหาวธการทหลากหลายเพอชวยใหมความหวงวาจะมชวตยดยาวออกไป ผปวยระยะสดทายทใกลจะเสยชวตจงมอารมณทเปลยนแปลงงาย พฤตกรรมกอนตายในแตละคนนน แตกตางกนขนอยกบอาย สภาพรางกายขณะเจบปวย ระดบความรสกตว ความสามารถในการคด อารมณ การเผชญปญหา แหลงสนบสนนทางดานจตใจ ศาสนา และความเชอ (ทศนย ทองประทป, 2552) สาหรบปญหาและความตองการของครอบครวผปวยโรคมะเรงระยะสดทาย (บาเพญพงศเพชรดถ และกรรณกา ภาวะไพบลย, 2549) ไดศกษาการดแลผปวยระยะสดทายของชวตทบาน พบวาความตองการรปแบบการใหบรการสขภาพคอ ความมนใจและสรางกาลงใจ การชวยเหลอทางดานกฎหมายในการทานตกรรม การเพมศกยภาพในการดแลตนเองเมอเจบปวย และ การชวยเหลอครอบครวเมอจากไป จากการทบทวนวรรณกรรมในดานปญหาและความตองการของผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต ทาใหผวจยเขาใจถงสาเหตทกอใหเกดความทกขทรมานกบผปวยวามปญหาหลายดาน ทงทางดานความทกขทรมานทางรางกาย ปญหาทางดานจตสงคม และจตวญญาณ ปญหาในการชวยเหลอตนเอง อาจทาใหผปวยมสภาพอารมณทเปลยนแปลงไดตลอด ความตองการของผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตนอกจากจะมความตองการทางดานรางกายแลว ยงมความตองการทางดานจตใจ อารมณ และจตวญญาณ ความรเกยวกบปญหาและความตองการของผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตทาใหผวจยมความเขาใจในสถานการณทศกษามากขน ผวจยสามารถใชเปนแนวทางในการสมภาษณ และเพมความไวของผวจยตอขอมลในระหวางการสมภาษณและการวเคราะหขอมล นอกจากนนผวจยยงสามารถใชในการสรางและปรบคาถามในการสมภาษณใหเหมาะสมเพอหลกเลยงการกระทบตอสภาพจตใจของผปวยไดอยางยดหยนตามสถานการณ

15

1.2. การเยยมบาน 1.2.1 หลกการเยยมบาน หลกการของการเยยมบานทมสขภาพควรเขาใจ และแมนในหลกการ เพอใหการเยยมบานเกดประโยชนสงสด 1) วางแผน (Plan) ควรมการวางแผนรวมกบทมงาน ทงกอนและหลงการเยยมบานวา จะไปเยยมบานผปวยรายนนๆ เพออะไรไปทาอะไร คาดวาจะเกดอะไรขนถาไมเปนดงคาดจะมแผนรองรบอยางไร ตองเตรยมขอมล แผนพบสขศกษา แผนทบาน และอปกรณทผปวยจาเปนตองใช และเมอกลบจากเยยมบานมการสรปและบนทกสงทเกดขนตามแผนทวางไว มการปรบเปลยน มการตดตอประสานงานระหวางบคคล หนวยงาน รวมทงวางแผนการดแลและการเยยมประเมนครงตอไป 2) แมนยาในหลกการ (Medical management) หลกการในทน คอ หลกการในวชาชพของทมสขภาพ แตละวชาชพมทกษะและความชานาญเฉพาะดานในการปฏบตงาน ทาใหแตละวชาชพไมสามารถทาหนาทแทนกนไดอยางสมบรณ การทางานรวมกนของแตละวชาชพในบานของผปวย จะทาใหผปวยและญาตไดรบประโยชนสงสด ควบคกบหลกการทวา การเยยมบานไมใชการลดมาตรฐานวชาชพ แตในทางตรงกนขามทมสขภาพทไปเยยมบานตองมไหวพรบปฏภาณและมทกษะในการประยกตใชทฤษฎใหเขากบบรบทของแตละบาน ตลอดจนรจกแกสถานการณเฉพาะหนาได 3) ไมระรานความสงบสข (Identification of patient’s needs) กอนเยยมบานควรมการนดหมายผปวยและครอบครววา สะดวกใหทมสขภาพไปเยยมบานหรอไม สะดวกวน เวลาใด ไมควรจโจมเขาไปเยยมบาน หรอไมควรไปเยยมเพราะ “เจาหนาทอยากไป หรอเจาหนาทวางพอด” เพราะเจาหนาทวางแตผปวยและญาตอาจจะไมวาง อยาไปถาเจาบานไมอยากใหไปหรอไมสะดวก กอนออกไปเยยมจรงควรโทรศพทหรอตดตอผปวยและญาตลวงหนากอนวา กาลงจะออกเดนทาง จะไปถงในเวลาเทาใด ผปวยและญาตจะไดไมตองรอเกออยนาน และมโอกาสเตรยมตวกอนททมเยยมบานจะมาถงบาน เมอถงบานแลวใหประเมนวาผปวยตองการความชวยเหลอในประเดนใดบาง 4) ขจดทกขใหเปนระยะๆ (Continuing patient-centered care) ทมสขภาพสามารถประเมนความทกขทเกดจากความเจบปวย (Illness – IFFE) ตามหลกการของการดแลโดยยดผปวยเปนศนยกลาง ไดแก Idea ความคด (ผปวยคดวาตนเองเปนอะไร), Feeling ความรสก (ผปวยรสกอยางไรกบความเจบปวยของตน), Function ภารกจประจาวน (ความเจบปวยนนสงผลใหผปวยทาอะไรไดมากนอยเพยงใดในชวตประจาวน) และ Expectation ความคาดหวง (ความตองการของ

16

ผปวยและญาตในการดแลรกษาความเจบปวยนนๆอยางไร) ควรดแลทงโรคและความทกขทเกดจากความเจบปวยควบคกนอยางตอเนองทกครงทไปเยยม มากนอยแลวแตโอกาส 5) พบปะเมอตองการ (Participation and Family Conference) ควรใหผปวยและครอบครวมสวนรวมในการตดสนใจวาอยากใหทมสขภาพมาเยยมครงตอไปเมอใด ระยะเวลาหางแคไหน หาแนวทางรวมกนในการดแลสขภาพระหวางทมสขภาพ, ผปวย และครอบครว ทมสขภาพตองใจกวางและเปดโอกาสใหผปวยและญาตมชองทางตดตอเมอตองการความชวยเหลอ เชน ใหเบอรโทรศพทตดตอไวพรอมกบขอมลวา ควรโทรไดเมอไหร ไปโรงพยาบาลไดเมอใด อยางไร โดยใหขอมลไวกบทงผปวยและญาต 6) อยาอยนานถาไมจาเปน (Evaluation of Quality of care) การเยยมบานทเหมาะสมไมควรนานเกน 1 ชวโมง 7) เนนสรางเสรมปองกน (Risk evaluation and health promotion) ตองชางสงเกตวาสงแวดลอมและพฤตกรรมสมาชกในบานมอะไรบางทเปนขอดในการสรางเสรมคณภาพและปองกนโรค ตองชนชมและแสดงออกใหสมาชกในบานนนทราบ ถามอะไรทเปนความเสยงตอสขภาพควรไตรตรองวา ถงเวลาทควรจะแนะนาหรอไม สวนใหญถาสมาชกในบานยงไมศรทธาทมสขภาพทไปเยยมบาน การทกแตเรองไมดของบานจะทาใหเจาของบานเสยหนา และรสกวาถกจบผดอยในบานตนเอง อาจทาใหรสกไมอยากตอนรบในครงตอไป และทาใหพฤตกรรมหรอความเสยงนนไมถกเปลยนแปลง ถารสกวาผปวยและญาตยงไมพรอมจะรบคาแนะนาควรจดบนทกไวทาครงตอไปเมอมโอกาส และควรแนะนาในสงททาไดงายกอน 8) พลกผนตามสถานการณ (Reassessment of care plan) ทมสขภาพควรมการประเมนสถานการณทกครงทเยยมบาน และปรบเปลยนแผนการดแลตามสถานการณนนๆ 9) รวมประสานกนเปนทม (Teamwork)ทมสขภาพอาจไปเยยมบานคนเดยวได แตไมทางานคนเดยว โปรแกรมการเยยมบานควรใหเหมาะกบสถานการณนนๆ ไมทาอยางเอกเกรก เชน ทมสขภาพแตงชดฟอรมอยางด ยกทมงานมากน 1 คนรถ เหมอนทเคยผดพลาดในโครงการเยยมบานผปวยเอดสในสมยกอน ทมสขภาพอาจจะรสกวาตงใจไปทางานเตมโปรแกรม แตอาจกอใหเกดปญหาทางสงคมแกผปวยและญาตโดยไมตงใจ กอนคนใดคนหนงในทมไปเยยมบานคนอนๆ ในทมควรไดรบทราบ ไมใชวามใครคนใดคนหนงแอบไปเยยมคนเดยว ผปวยและญาตจะรสกแปลกใจวาเขาควรจะเชอใคร เหมอนไมทางานดวยกน ตางคนตางแนะนา ชอโรคยงบอกไมตรงกน การทางานแบบไมเปนทมจะทาลายทงความสมพนธกบผปวย และความสาเรจของการเยยมบาน

17

1.2.2 ขนตอนการเยยมบานและทกษะการเยยมบาน ขนตอนการเยยมบาน ระบบการเยยมบานตามแบบจาลองของ Smith, C : ประกอบดวย แผนภาพท 2 ระบบการเยยมบานตามแบบจาลองของสมทธ (Smith, C.1980) 1. Planning before a Home Visit 1.1. เตรยมชอ ทอย และเบอรโทรศพทของครอบครวสายตรงและแผนท 1.2. เตรยมเบอรโทรศพทไวสาหรบตดตอกรณฉกเฉน 1.3. อธบายใหผปวยและญาตเขาใจถงระบบสงตอ 1.4. แนะนาอาการผดปกตทควรทราบและระมดระวง วธการแกไข การเขาถงแหลงบรการสขภาพใกลบาน 1.5. ใหคาแนะนาการปองกนการระมดระวงอาการเฉพาะทอาจเกดขนได 2. Initiation Phase of Home Visit การเรมตนทกทายแนะนาตว 3. Implementation Phase of Home Visit ประเมนภาวะสขภาพ ตรวจรางกาย 4. Termination Phase of Home Visit การปดการเยยม 5. Post home visit and preplanning หลงการเยยมบานและการเตรยมการเยยมในครงตอไป 1) กอนการเยยมบาน (Planning before a Home Visit) พยาบาลตองมการเตรยมตวในดานตางๆ เชน เปนระยะของการวางแผนและกาหนดวตถประสงคในการเยยม การทาความเขาใจชมชน โดยการศกษาขอมลพนฐานท งดานเศรษฐกจ สงคม โครงสรางชมชนหาขอมลผรบบรการ จากแฟมประวตการสงตอ จากประวตครอบครว (Family Folder) จากการซกถาม การ

1. Preplanning

4. Termination 2. Initiation

5. Post home visit and preplanning

3. Implementation

18

สงเกตการเตรยมตวของพยาบาล เชนเตรยมความพรอม เตรยมความร เตรยมเวชภณฑ อปกรณทจาเปน และกระเปาเยยม 2) ขณะเยยมบาน การเขาเยยม (Initiation Phase of Home Visit) เรมตนดวยธรรมเนยมปฏบตทด มทาททอดทน การใชทกษะทเหมาะสม ใชภาษาเขาใจงาย ควรคานงถงธรรมเนยมทควรปฏบต เชน การขออนญาต การใหความเคารพ เกรงใจ ชางสงเกต การตงคาถามใหเหมาะสม ขณะเดยวกนการใหบรการ ควรใหสอดคลองกบความตองการ มความร มหลกการและเหตผล รวมถงการใชกระเปาเยยม ยดหลกสะอาด ปลอดเชอ ปองกนการตดเชอ มความมนใจ ในการเยยมจะตองมการประเมน (Implementation Phase of Home Visit) ในเรองทเกยวของกบสขภาพของผปวยและครอบครว โดยใช INHOMESSS และNursing Process เปนเครองมอในการประเมน I = Immobility เปนการประเมนวาผปวยสามารถดแลตวเองไดหรอตองอาศยผอนในการดแล N = Nutrition เพอประเมนภาวะดานโภชนาการของผปวย เพราะอาหารสงผลกระทบตอสขภาพโดยตรง เชน ผปวยทานขาวไมได ขาดสารอาหาร คมอาหารอยางไร H = Home environment สภาพสงแวดลอมในบานและรอบบาน เปนปจจยหนงทสงผลกระทบตอสขภาพผปวยและครอบครว เชน สภาพบานแออด มโรงงานอตสาหกรรมใกลบาน O = Other people สมาชกในครอบครวมความสมพนธกนอยางไร เพอนบานมการชวยเหลอพงพากนหรอไม M = Medications การซกประวตเรองยารวมถงการใชสมนไพร ยาพนบาน ของผปวยมความจาเปน เพอประเมนเรองการใชยา การดแลตนเองและการแสวงหาแหลงพงพาทางดานสขภาพของผปวย E = Examination การตรวจรางกายขณะเยยมบาน เชน การวดความดนโลหต การดแลแผล เพอประเมนอาการผปวยในขณะนน S = Spiritual Health ความเชอ ทศนคต คานยม วฒนธรรม ประเพณตางๆ การคนหาปจจยทางดานจตวทยาสงคมทมตอผปวยและครอบครว ทาใหรจกและเขาใจผปวยถงพฤตกรรมสขภาพของผปวยและครอบครว S = Service การประเมนทบานถงบรการสขภาพทผปวยไดรบนน ทาใหทราบถงความรสกทมตอระบบบรการและสะทอนถงบรการทใหแกผปวยและครอบครว กอใหเกดประโยชนแกผปวยและผใหบรการเอง เพอปรบปรงบรการใหมคณภาพและประชาชนเขาถงบรการยงขน

19

S = Safety การประเมนสภาพแวดลอมของผปวยตงแตโครงสรางของบาน บนไดมความชน เฟอรนเจอร อปกรณอานวยความสะดวก พนหองน ามความปลอดภยเพยงพอหรอไม 3) ระยะหลงการเยยมบาน (Termination Phase of Home Visit) ภายหลงการเยยมบาน กลาววาตองมการนาขอมลทไดมาลงบนทกในแบบฟอรมการเยยมบาน หรอใน Nurse’s note ใน OPD Card เพอใหแพทยและเพอนรวมทม ไดมโอกาสรจกและเขาใจผปวยและครอบครวเพมขนดวย การลงบนทกโดยทวไปจะลงตามหวขอ ดงน S = Subjectiveไดแกขอมลจากคาบอกเลาของผปวย ญาตผดแล และเพอนบาน ลงบนทกยอ ๆ ใหครอบคลมประเดนทง กาย จต และสงคมโดยเฉพาะอยางยง Idea Expectation และ Concern O = Objectiveไดแกขอมลจากการตรวจพบและการสงเกต เชน ผลการตรวจรางกายทาทอวจนะภาษาทงของผปวยและญาตผดแล รวมทงขอมลดานสงแวดลอม A = Assessment การประเมนปญหาผปวยและครอบครว ตามระดบความรนแรงของโรค หรออาการอาการแสดงทเปลยนแปลง การประเมนการดแลผปวยของญาตผดแล P = Plan Managementซงตองใหครอบคลมการแกปญหาท เบดเสรจ ผสมผสาน เปนองครวมและตอเนอง โดยเฉพาะอยางยงการสงเสรมการดแลตนเอง และการนาศกยภาพของครอบครว และเครอขายทางสงคมมาใชใหเหมาะสม หลงจากการเยยมบานและลงบนทกแลว ในการประชมทม หรอการประชมวชาการทกครง ควรนาเอาขอมลของผปวยและครอบครวมาแลกเปลยนเรยนรกนในทประชมเปนประจา การวเคราะหและนาเสนอขอมลผปวยและครอบครวมการแบงการดแลเปนระดบดงน ระดบบคคล (Individual) : Case Approachเปนการดแลผปวยดานชวะการแพทย (Bio – Med) : Holistic Approach (Whole person approach) ระดบครอบครว (Family) : Family Oriented Care : Family as a Unit หลงการเยยมบาน (Post home visit and preplanning) ภายหลงการเยยมตองมการทบทวน สรปประเดนใหผรบบรการเขาใจ มการบนทกและวางแผนงานครงตอไปรวมกน และเมอ

20

เสรจจากการเยยมบาน พยาบาลตองมการสรป วเคราะห บนทก ทาความสะอาดเครองมอ กระเปาเยยม และวางแผนการทางานในวนตอไป 2. การพฒนาโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต แนวคดเกยวกบการบรการเยยมบาน บรการเยยมบานใชในการตดตามผปวยเรอรงทบานของตนเอง นอกจากสามารถใหความรแกบคคลและครอบครวตามปญหาสขภาพทกาลงประสบอยอยางทวถงแลวยงสามารถทจะใหความรดานสขภาพหรอดานอนๆทบคคลหรอครอบครวสนใจพรอมกนไปอกดวย นอกจากนการเยยมบานยงทาใหรถงสภาวะภายในครอบครว ไดแกภมหลงตางๆของครอบครว ทศนคต ความสมพนธของบคคลในครอบครว ตลอดจนภาวะสงแวดลอมตางๆ สงเหลานจะเปนขอมลพนฐานททาใหผเยยมบานมความเขาใจความตองการทแสดงออกทงทางกายภาพและจตใจ ทาใหสามารถทจะรวมกบบคคลและครอบครวของผปวยวางแผนใหบรรลในสงทตองการไดเปนอยางด ตามปกตบคคลทวไปมกจะมความรสกสะดวกใจทจะไดรบความรดานสขภาพทบานมากกกวาทโรงพยาบาล ดงนนการเยยมบานจงทาใหประชาชนมความรสกพอใจเพราะไดทาหนาทเปนผ ตอนรบแขกทไมจากดเฉพาะเรองสขภาพอยางเดยวเทานน การปฏบตเชนนทาใหผเยยมบานหรอเจาหนาททไดรบรปญหาตางๆ ทงทมความสมพนธและมผลกระทบตอปญหาสขภาพทเกดขนกบบคคลและครอบครวของผปวย จงมผลดตอการใหคาแนะนาหรอใหความร ทงปญหาโดยตรงและปญหาทเกยวของ อภชาต โพธหอมศร (2552) ไดใหความหมายของการบรการเยยมบาน ดงน การเกบเกยวรวบรวมขอมลพนฐาน หมายถง การบนทกน าหนกสวนสง ความดนโลหตและประวตการรกษา การใหความรและคาแนะนา หมายถง การใหความรเรองการปฏบตตวทเหมาะสม เชนการรบประทานอาหาร การออกกาลงกาย การควบคมนาหนกและการผอนคลายความเครยด การตดตามใหกาลงใจ หมายถง การพดคย รบฟงและเสนอแนะแนวทางเพอใหเกดกาลงใจในการปฏบตตวในเรองการรบประทานอาหาร การออกกาลงกาย การควบคมน าหนกและการผอนคลายความเครยด การกระตนใหรจกการใชบรการสขภาพ หมายถง การกระตนเตอนและการใหขอมลเพอใหผปวยไปรบบรการสขภาพตามกาหนดหรอตามความจาเปน

21

แบบบนทกการเยยม เพอใชบนทกกจกรรมในการเยยมบานแตละครงนอกจากแฟมหรอบตรตางๆ ทใชสาหรบเจาหนาทในสถานบรการแลว หนวยบรการปฐมภม ยงตองจดเตรยมสมดบนทกดานสขภาพตางๆ ใหกบประชาชนดวย เพอเปนเครองมอในการสรางความรความเขาใจปญหาสขภาพ และการดแลสขภาพตนเองใหกบผรบบรการ ซงจดทาใหเหมาะสมกบสภาพปญหาสขภาพของประชาชนในพนทได 1. วตถประสงคของการเยยมบาน 1.1. เพอสนบสนนใหทมเยยมบานมสวนรวมในการสงเสรมสขภาพ โดยการใหคาแนะนา คาปรกษาในการดแลสงเสรมสขภาพทสาคญของแตละบคคลเชน 1) ผปวยเรอรงเชน โรคความดนโลหตสง โรคเบาหวานเปนตน 2) การปองกนอบตเหตจากการทางาน หรออนตรายจากการทางาน การดารงชวตประจาวน 3) ผปวยความดนโลหตสงไมถกทอดทงจากคนในครอบครวและชมชน 4) มการรวมกลมในการทากจกรรมเพอดแลสขภาพผปวย 1.2 เพอสงเสรมทมสขภาพจดกจกรรมสงเสรมสขภพ โดยสนบสนนการรวมกลมดแลสขภาพ มการวางแผน การดาเนนการ และการตดตามประเมนผลสภาวะสขภาพ อยางผสมผสาน เพอทราบปญหาสขภาพและวนจฉยเชอมโยงปญหา โดยมการบนทกขอมล ทแสดงสภาวะสขภาพของประชาชนกลมเปาหมาย เพอนามาใชในการสรางสขภาพและควบคมปองกนโรค เชน 1) การคนหาปญหาและการแกไขปญหาการมสวนรวมคด รวมทา รวมตดสนใจและรวมรบผลประโยชน 2) เปนทปรกษาและสนบสนนการสรางความร ความเขาใจดานดแลสขภาพของตนเอง ครอบครว และชมชน อยางผสมผสาน ดแลตอเนองและสงตอไดอยางมคณภาพ ประชาชนสามารถเขาถงบรการไดทกระดบ กระบวนการในการเยยมบาน ระยะกอนเยยม เปนระยะของการวางแผน กาหนดวตถประสงคของการเยยมโดยเตรยมขอมลของผรบบรการและครอบครว อปกรณตางๆ ทเกยวของในการทางาน ระยะเยยมบาน ผเยยมบานตองมทกษะในการสอสาร เพอสรางความสมพนธ คนหาปญหา แกปญหา รจกเขาใจ เหนอกเหนใจผรบบรการและครอบครว ทกษะทจาเปนคอ ทกษะการสรางความสมพนธ ทกษะการสงเกต และการประเมนโดยใชหลกการ INHOMESSS ดงน

22

I (immobility) เพอประเมนกจกรรมผปวยในแตละวน ความสามารถผปวยในการชวยเหลอตนเองในกจกรรมประจาวน การออกกาลงกายในผสงอาย ผพการ โดยการสงเกตถาม หรอใหแสดงใหด N (nutrition) ประเมนภาวะโภชนาการ พฤตกรรมการบรโภคอาหาร โดยการสอบถาม หรอขอดในตกบขาว ตเยน H (home) สภาพของบานลกษณะบาน เพอนบานและสงแวดลอมรอบๆบาน เปนปจจยหนงทสาคญตอปญหาของผปวย หองนอนมอากาศถายเทไดสะดวกหรอไม การกาจดขยะและนาเสย การเลยงสตว O (other people) การซกถามเพอประเมนความสมพนธของครอบครว การทาผงเครอญาต บทบาทของสมาชกในครอบครว การมสวนรวมในครอบครว ความชวยเหลอจากเครอญาต บทบาทในชมชนของผปวยเปนตน เหลานเปนศกยภาพในการดแลตนเองของผปวยและครอบครว M (medications) การซกถามเรองการใชยาเปนสงจาเปน เพอใหรวธกนยา จานวนยา ชนดของยา เปนตน หลายครงพบวาผปวยมการใชยาตวอนรวมดวย ซงเปนยาชนดเดยวกน หรออาจพบการใชยาสมนไพร ยาหมอ E (examination) การตรวจรางกายในขณะเยยมบานเชน การวดความดน การชงน าหนก S (safety) ความปลอดภยในบาน เชน ยาเกบไวพนมอเดก ในบานมแสงสวางเพยงพอหรอไม พนหองนาควรแหงอยเสมอไมลน การวางของใชเปนระเบยบเพอปองกนอบตเหตทอาจเกดขนได S (spiritual health) ความเชอ ทศนคต วฒนธรรม คานยม ประเพณตางๆทจะมผลตอพฤตกรรมสขภาพของผปวยและครอบครว การคนหาทางดานปจจยวทยาสงคมทมผลตอสขภาพ การใหผปวยอธบายความเจบปวยในมมมองของตน จะทาใหรจกและเขาใจผปวยมากขน S (service) ประเมนบรการสขภาพทผปวยไดรบ เชนสทธการรกษาพยาบาล การม/ไมมบตรสขภาพ เปนตน ระยะหลงการเยยมบาน เปนระยะททมเยยมบานไดมาพดคยกนเพอสรปปญหาของผรบบรการและครอบครวทเยยม แนวทางการแกปญหา การวางแผนการตดตามเยยมครงตอไป และนาผลทไดจากการเยยม บนทกลงในสมดบนทกประจาตวผรบบรการ และบนทกลงในแบบตดตามการเยยมบาน เพอใชประกอบการดแลตอเนองตอไป ทกษะทจาเปนในการเยยมบาน 1. การสรางสมพนธภาพ

23

การสรางสมพนธภาพ เปนปฏกรยา 2 ฝาย มจดหมายใหเกดการยอมรบ ไววางใจ เปดเผยตนเอง เพอนาไปสการพดคย การสรางสมพนธภาพจาตองอาศยทกษะการสงเกต การพดทงภาษาพด (verbal) และภาษากรยาทาทาง (non verbal) การฟง ซงในชวงเรมของการสรางสมพนธภาพ ตองอาศยทกษะการสงเกตเพอประเมนความพรอมของผทจะสรางสมพนธภาพดวย เพราะตางกคอ คนแปลกหนา จงตองเรมทตนเองกอน โดยแสดงใหผปวยไววางใจ ยอมรบสมพนธภาพกบเรา จงตองเตรยมตวนาทกษะตางๆมาใชใหเหมาะสม เชน การทกทาย (greeting) เชนการยม หรอการกลาวคาวาสวสดคะ/ครบ ดวยน าเสยงนมนวล การพดคยในเรองทวไป (small talk) เปนการสรางความคนเคย โดยใชเวลาเลกนอย เรมตนกลาวสนทนาในเรองทวไป สงแวดลอมในชมชนหรอประเดนการชวนพดคยทนาสนใจ การแสดงความชนชมดวยความจรงใจ พดถงเรองใกลตว เรองทสงเกตเหน ณ จดนน เพอสรางความรสกในทางเปนมตรตอกน อาจแสดงออกโดยการแสดงสหนา แววตาวาอยากฟงเขา การนงทโนมไปขางหนาในบางครง ไมหนขางคย การเปดเผยตวเองวาเปนใคร และการแสดงความรสกของเราใหเขารบรบาง จะทาใหเกดความคนเคยมากขน 2. การสงเกต การสงเกต เปนทกษะการใสใจเพอรบรในพฤตกรรมตางๆ ไมวาจะเปนการสงเกตกรยา ทาทาง คาพด ภาษาทใช รวมทงความขดแยงทเกดขน ทงความขดแยงในคาพด ความขดแยงระหวางคาพดกบพฤตกรรมทแสดงออกมา แนวทางการสงเกต 1) สงเกตสภาพแวดลอมทวๆไป บรรยากาศรอบตว 2) สงเกตพฤตกรรมตางๆ ทเกยวกบการแสดงอารมณ หรอความคดทไมไดเปนคาพด เชน ทานง สหนา นาเสยง ทาทาง 3) ภาษาและคาพดทใช เนนถงเรองราวหรอประเดนใดเปนสาคญ สานวนภาษาทใชแสดง ความรสกหรอระดบอารมณเปนอยางไร 4) ความขดแยง 4.1) ขดแยงกบพฤตกรรมทแสดงออก 4.2) ขดแยงระหวางคาพด 5) ความสอดคลองระหวางคาพดและพฤตกรรม

24

6) การใชขอมลยอนหลง สงเกตปฏกรยาคสนทนาในกรณทขอมลนนถกตอง หรอตรงประเดน ผพดจะพดตอและขยายความสงเหลาน แตขอมลไมตรงประเดนหรอผพดยงไมพรอมทจะเปดเผยในเรองนนๆ ผพดกจะเงยบ 3. การฟง 1) การฟงใหเปน ทกษะการฟงมความสาคญมากในกระบวนการตดตอสอสาร เมอใครสกคนใหความสนใจในสงทอกคนหนงพด และมปฏกรยาโตตอบจะทาใหเกดสมพนธภาพทด จงตองฝกรบฟงอยางมประสทธภาพ คอตงใจรบฟงอยางใสใจ แสดงตนเปนผฟงทด ดวยทาทางทแสดงความสนใจ สะทอนความใสใจดวยสหนาทาทาง 2) ฟงเพอทจะเขาใจ ไมฟงเพยงเพอไดยน แตฟงเพอเขาใจในสงทผพดพดออกมาอยางแทจรง มปฏกรยาโตตอบ คนเรามความยนดใหผอนขดจงหวะการพดกตอเมอการขดจงหวะนนเปนการชมเชย ทาใหผฟงดเปนบคคลสาคญ ควรจะใหการชมเชยดวยการพยกหนา ยมสนบสนนใหกาลงใจ ไมควรพดตลอด เพราะผฟงไมสามารถฟงไดในขณะพด การสอสารทดไมใชการสลบกนพดตลอดเวลา รและเขาใจผอน Empathy ถามคาถามเมอตองการความกระจางชด แตอยาใชคาถามททาใหรสกอดอด หรอคาถามทเปนการตดสน หรอดถก 3) ใสใจเฉพาะสงทผปวยพด พยายามใสใจในคาพด ความคดและความรสกตางๆ ทเกยวของกบเรองทสนทนากนอย 4) สงเกตสหนาทาทาง การมองด การใสใจในตวผปวย แสดงวากาลงตงใจฟง 5) ยมแยมแตพอด แตไมมากเกนไป 6) ควบคมความรสก 7) จบประเดนสาคญ ใสใจในสาระจบประเดนใหทน 8) ใหความสาคญตอความคดเหน และความรสกทแสดงออกมา ไมใชตอตวบคคล อยาปลอยใหความรสกทมตอตวบคคลมอทธพลตอการตความคาพดทไดฟง เพราะ ความคดเหนทดๆนน อาจจะมาจากบคคลทมบคลกลกษณะททานไมชอบกได 9) ไมควรขดแยงในใจ จะทาใหเกดชองวางระหวางตวทานกบผพด ตองเปดใจกวางฟงอยางเปนกลาง 10) รจกใชเวลาอยางเตมทในขณะทฟง ในระหวางทรบฟงตองพจารณาในประเดนตางๆไปดวย 11) ไมควรทาตวเปนปฏปกษกบผพด เชน ขดแยง วจารณ สอบสวน การจดบนทกตองมเทคนค ไมใชตงหนาตงตาจด

25

12) ไมควรตดสน ใหโอกาสผพดไดพด ไดทบทวน ไดระบาย 13) จงคดเสมอวา การรบฟงเปนสงประเสรฐ 4. การถาม แนวทางการใชคาถาม คาถาม ม 2 ชนด คอ คาถามปลายเปดและคาถามปลายปด คาถามปลายเปด คอ คาถามทไมไดกาหนดขอบเขตของการตอบ เปนคาถามทเปดโอกาสใหผตอบ ตอบไดอยางอสระ และจะไดขอมลรายละเอยดของผตอบ ลกษณะของคาถามจะใชคาวา “อะไร” “อยางไร” “ทาไม” สวนคาถามปลายปดจะใชเมอตองการตรวจสอบความเขาใจใหถกตองตรงกนหรอเมอตองการใหเกดการตดสนใจ การเกบรวบรวมขอมลพนฐานในบรการเยยมบาน ประกอบดวย 1. แฟมสขภาพและครอบครวสวนประกอบแบบฟอรมตางๆเชน แผนทบาน ผงครอบครวผงเครอญาต 2. แบบฟอรมการลงทะเบยนครอบครว 3. ชวประวต และขอมลทางเศรษฐกจ สงคม 4. บตรบนทกสขภาพรายบคคล 5. บตรบนทกโรคเรอรง 6. แบบบนทกการเยยมบาน เปนการบนทกสงทเปนปญหาของบคคล หรอครอบครวทไดรบการเยยมบานและบรการรวมทงคาแนะนาปรกษาทใหแกบคคลหรอครอบครวนน ในการศกษาครงน ผวจยไดปรบใชหลกการเยยมบาน ใน 4 ดาน การเกบรวบรวมขอมลพนฐาน การใหความรและคาแนะนาในการปฏบตตว การตดตามใหกาลงใจ การกระตนใหรจกใชบรการสขภาพในเขตพนทบรการสขภาพใกลบาน มาจดทาเปนโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต ในสถาบนมะเรงแหงชาต คณสมบตของพยาบาลผใหการพยาบาลผปวยทบาน มดงน 1. มการตดสนใจทด เหมาะกบสถานการณ 2. มความสขและเตมใจทไดปฏบตงานใกลชดอยกบคนในชมชน 3. มความรดานการรกษาโรคเบองตน มการพฒนาตวเองใหมความร เพมพนตามประสบการณการทางานและสามารถประยกตใชในการจดบรการพยาบาลทบานได 4. มความชานาญทางคลนกหรอมประสบการณดานการพยาบาลอายรกรรม และศลยกรรมเพอเปนพนฐานการพยาบาลทบาน

26

5. จบการศกษาระดบบณฑตศกษา หรอระดบปรญญาโทสาขาการพยาบาล ซงประกอบดวยทกษะดานการบรหารมวสยทศน และเปาหมายของการดแลครอบครวและชมชนดวยกลยทธการเยยมบาน 6. มทกษะในการสอสารกบคนในชมชนไดทกระดบ สามารถพดใหผปวย ครอบครวเขาใจได และรวมมอปฏบตตามไดถกตอง 7. มภาวะผนา กลาแสดงความคดเหน มวสยทศน เปนผทมความคดรเรม สรางสรรคในการทางาน ประสานงานกบชมชน และผเกยวของได 8. มความเขาใจวฒนธรรมทองถน เขาใจวธปฏบตตนของชาวบานตามความเชอเกยวกบสขภาพ และนามาปรบใชใหการพยาบาลผปวยทบานได 9. สามารถใชคอมพวเตอรและระบบสารสนเทศได เพอใชในการจดเกบขอมล และนาขอมลมาวเคราะหแกปญหาในชมชน การใชระบบสารสนเทศเพอการสบคนขอมลในการพฒนาตนเองและการรบขอมลขาวสารททนสมย 10. มทกษะการสอสารสาธารณะและจดทาขอมลนาเสนอ/ทาสอเผยแพรได 2.1. การพฒนาพยาบาลเยยมบานสาหรบดแลผปวยในระยะสดทายของชวต พยาบาลมบทบาทสาคญมาในการชวยเหลอผปวยกลมน ทตองอาศยการดแลทแตกตางจากการดแลรกษาทวไป เมอการรกษาเพอใหหายขาดไมสามารถเปนไปได การชวยเหลอสนบสนนใหผปวยผอนคลาย บรรเทาอาการตางๆททาใหเกดความเจบปวยและทกขทรมาน (จรรยา ธญญาด, 2545; สถาพร ลลานนทกจ, 2548; สายพณ หตถรตน, 2545) ดงน 1. การพยาบาลดานรางกาย 2. การพยาบาลดานจตใจ 3. การพยาบาลดานสงคม 4. การพยาบาลดานจตวญญาณ บทบาทของพยาบาล พยาบาลนบวาเปนแกนหลกสาคญของงานดแลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต เนองจากลกษณะงานทปฏบตมความใกลชดกบผปวยและโดยวชาชพทใหความสาคญกบการดแลทมความหมายมากกวาผลจากการรกษา สามารถชวยเหลอผปวยระยะสดทายของชวตและครอบครว ทงในดานการตอบสนองความตองการทางดานรางกาย และจตใจ จตสงคม และจตวญญาณ โดยนาแนวคดการใหความสาคญกบตวผปวยและครอบครบเปนหลกมาใชในการประเมน วางแผนใหการ

27

พยาบาล และตดตามผลอยางตอเนอง สามารถดแลและใหคาแนะนาแกผใกลชดในครอบครวของผปวยในการดแล เพอตอบสนองความตองการทางรางกายของผปวยในดานตางๆ ไดแก อาหารและนา และตองเตรยมผใกลชดในครอบครวกอนจะเขาหาผปวยในวาระสดทายของชวต และใหกาลงใจในการดาเนนชวตตอไปแมหลงผปวยจากไปแลว บทบาทของพยาบาลในการใหการพยาบาลผปวยทบาน ดงน 1. บทบาทการเปนผจดการการดแลสขภาพ (Care Manager) พยาบาลตองแสดงบทบาทเปนผจดการระบบบรการทบาน โดยการประเมนปญหาและความตองการ วางแผน กาหนดทศทาง การตดตามควบคมกากบ และการเปนตวแทนของผปวยและครอบครว โดยการจดบรการดแลสขภาพครอบคลมบคคล ครอบครว ใหมคณภาพไดมาตรฐาน 2. บทบาทการเปนผนา (Leader) พยาบาลตองมลกษณะของผนาคอ กลาแสดงความคดเหน มวสยทศน เปนผทมความคดรเรม สรางสรรค ในการทางาน ประสานงานกบชมชนและผทเกยวของได เปนผรเรมโนมนาวนาผปวยทบานกลมเปาหมายเดยวกน ใหมการตดสนใจกาหนดเปาหมายสขภาพของตนเอง การเปนแบบอยางทดของการมสขภาพด และรวมกนกาหนดแนวทางปฏบตเพอนาไปสการดแลสขภาพเพอบรรลเปาหมายทกาหนดไว สงเสรมใหผปวยและญาตมสวนรวมกาหนดแผนและนโยบายดานการพฒนาสขภาพของผปวยทบาน 3. บทบาทของการดแลเอาใจใส (Care Provider) พยาบาลตองแสดงใหเหนถงความหวงใยในสขภาพของผปวยและญาตและยอมรบในความเปนบคคล เอาใจใสเยยมบานและใหการดแลเสมอนเครอญาต 4. บทบาทการเปนผนาการเปลยนแปลง (Change Agent) พยาบาลโนมนาวใหเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมเพอใหมสขภาพดขนในระดบบคคล ครอบครวและชมชน เชน ลดพฤตกรรมเสยงของผปวย สงเสรมการออกกาลงกาย พยาบาลเปนตวกระตนใหชมชนมชมรมออกกาลงกาย เพอใหผปวยมการออกกาลงกาย ซงจะเปนผลดตอชมชนในอนาคต 5. บทบาทการเปนทปรกษา (Counselor) เปนผใหคาปรกษาทเนนการชวยเหลอใหบคคลพฒนาความสามารถในการดแลตนเอง ไดแก กรณเยยมมารดาและทารกแรกเกดทอายนอยกวา 6 สปดาห เนองจากมภาวะแทรกซอนหลงคลอด เชน การชวยเหลอมารดาทตองการเลยงลกดวยนมแม เปนพเลยงใหกบพอ แม มอใหมในระยะแรกตดตามการเจรญเตบโต พฒนาการ และการไดรบยาตอเนองในทารกหลงคลอดทมภาวะพรองไทรอยดฮอรโมน นอกจากนยงชวยเยยมบานในผปวยทตองการ Psychosocial Support โดยทา Counseling ทบาน หรอตดตามประเมนผลการปรบตวของผปวยทมปญหาทางจตใจทตองอยรวมกบครอบครวและผอนในชมชน และการตดตามทางโทรศพท ในกรณทอาการคงทและตองตดตามระยะยาว

28

6. บทบาทการเปนผสอนหรอใหความรดานสขภาพ (Educator) ใหสขศกษาโปรแกรมตางๆ ทเหมาะสมกบกลมเปาหมายทเยยมบานโดยใหขอมลเพอใหผใชบรการสามารถตดสนใจและชวยเหลอตวเองภายใตสงแวดลอมทบานได 7. บทบาทของการเปนผตดตอสอสารและผชวยเหลอ (Communicator/Helper) ตองมทกษะในการสอสารกบคนในครอบครวไดทกระดบ สามารถพดใหผปวยและครอบครวเขาใจไดเพราะการตดตอสอสารชวยสรางความไววางใจ และรบบทบาทของการชวยเหลอมสวนชวยสรางสมพนธภาพทด และสรางการมสวนรวมในการดแลสขภาพบคคล ครอบครว 8. บทบาทการเปนผรกษาประโยชนและสทธผใชบรการ (Client Advocate) สงเสรมใหประชาชนมความรเกยวกบสทธของตนเองในดานสขภาพ เชน สทธพนฐานในการรบบรการรบรขอมลดานสขภาพของตนเอง การรกษาของแพทย เปนตน ดงนน การพทกษสทธผปวยจงนบวาเปนบทบาทอสระทพยาบาลสามารถทจะชวยรบรองและคมครองผรบบรการหรอเปนการรกษาผลประโยชน รวมถงชวยใหผรบบรการทบานรบรถงความมคณคาแหงตนได ซงบรการในดานนเปนสวนหนงของจรยธรรมของพยาบาล (Reid, 1995) 9. บทบาทเปนนกวจย (Researcher) สามารถคนควาหาความรอยางเปนระบบมการรวบรวมขอมล วเคราะหขอมล เพอนาไปสการแกปญหาดานสขภาพ ซงจาเปนตองมการศกษาวจย หรอนาผลวจยทเกยวกบบรการเยยมบานมาปรบใชในการดแลสขภาพของบคคลทบาน ครอบครว และชมชน จากบทบาท 9 บทบาทขางตน พยาบาลจะตองนาบทบาททเกยวของกบกจกรรมมาดาเนนการหาแหลงทรพยากร เพอใหการสนบสนน สงเสรมใหผปวยและครอบครวไดรบการพยาบาลตามแผนการจาหนายเพอการฟนหายและการฟนฟสภาพเปนไปตามแผนการพยาบาลบรรลเปาหมายการพยาบาลทตงไว นอกจากน แสตนโฮป (Stanhope, 1996) ไดขยายบทบาทของพยาบาลในการดแลทบาน (Home Health Care Nurse) เปน 2 บทบาทหลก คอ บทบาทการดแลโดยตรง เปนการใหบรการพยาบาลตามปญหา เชน การทาแผล การฉดยา การใสสายสวนปสสาวะ การใหสารน าทางหลอดเลอดดา เปนตน รวมถงการสอน การใหคาแนะนาปรกษาแกผปวยและครอบครวใหสามารถปฏบตการพยาบาลบางอยางไดและมการตดตามประเมนผลการใหบรการ และ บทบาทการดแลโดยออม เปนบทบาทการสนบสนนการดแลโดยตรงซงทาหนาทเปนผพทกษสทธของบคคลและครอบครว การคมครองผบรโภค การสงตอใหไดรบการดแลตอเนองตามความจาเปน ดงน น พยาบาลททาหนาทในการดแลผปวยทบานจงจาเปนตองเปนผทมความร ความสามารถใชทกษะทางการพยาบาลและศาสตรทเกยวของ มความละเอยดออน ชางสงเกต

29

ตดสนใจไดรวดเรวเกยวกบการสงผปวยไปรบการรกษาไดทนเวลา แกปญหาในเชงสรางสรรค และรบผดชอบอยางสงจะชวยใหการดแลผปวยทบานมคณภาพเพมมากขน หนาทความรบผดชอบของพยาบาลในการดแลผปวยทบาน ดงน 1. ศกษาขอมลผปวยและครอบครว นามาใชเปนขอมลพนฐานในการวางแผนการดแลผปวยทบาน 2. วางแผนการดแลผปวยทบานรวมกบทมสขภาพ ตดตามความกาวหนาของการพยาบาลผปวยทบาน 3. ประเมนภาวะสขภาพผปวย โดยการตรวจรางกาย วนจฉยแยกโรค และใหการดแลเบองตน 4. ใหความร สอน สาธต การใหคาปรกษา ฝกทกษะการดแลผปวยในเรองตางๆ ปฏบตการพยาบาลรวมกบครอบครวและผดแลในเรองทจาเปน เชน การใหอาหารทางสายยาง การปองกนและดแลแผลกดทบ การดแลใหไดรบออกซเจนอยางเพยงพอ การดดเสมหะ การทาแผล การลางไตผานทางชองทอง เปนตน 5. เปนผประสานงานในการหาแหลงประโยชน ทจะชวยจดการกบปญหาตางๆ ใหผปวยและครอบครว 6. ประเมนผลการพยาบาลผปวยทบานโดยพจารณาผลทเกดกบผปวยและครอบครว ความพงพอใจของผปวยและครอบครว คณภาพบรการตามมาตรฐานวชาชพ 7. บนทกกจกรรม สรปปญหาทพบและแนวทางการชวยเหลอ ทกษะจาเปนของพยาบาลทใหการดแลผปวยทบาน การเตรยมทกษะตางๆ ของผปฏบตงานเปนสงสาคญทจะสรางความมนใจใหกบผปฏบตงาน เนองจากการปฏบตงานในชมชนตองมการตดตอกบบคคลหลายกลม จาเปนตองมทกษะ ดงน 1. ทกษะทางคลนก หรอ Clinical Skill โดยเฉพาะดานการรกษาพยาบาล หตถการ การดแลชวยเหลอเบองตนแกผปวยทอยในภาวะฉกเฉนและภาวะปกต ภายใตขอจากดของเครองมอและผทจะคอยชวยเหลอ 2. ทกษะการเขาถงชมชนตองมความรเกยวกบชมชนนนๆ วาเปนอยางไร มลกษณะทางภมศาสตร วฒนธรรมประเพณ อาชพเปนเชนใด ซงเปนหวใจของการทางานเชงรกในชมชน การสรางสมพนธภาพและเขาถงชมชนไดจะชวยทาใหเกดการมสวนรวมของชมชนในทกขนตอนของการดาเนนงาน

30

3. ทกษะการเปนผนา คอ ความสามารถในการเปนผนาของกลมคนกลาตดสนใจในเรองตางๆ โดยสามารถหาขอมลและเหตผลตางๆ โดยสามารถหาขอมลและเหตผลตางๆ มาสนบสนนกลารบผดชอบในผลทเกดขนจากการตดสนใจ รวมถงการกาหนดทศทาง เปาหมาย วธการทางาน ตลอดจนความสามารถในการโนมนาว ชกจงใหผอน หรอทมงานปฏบตตามหรอมความคดเหนคลอยตาม เพอใหการดาเนนงานเปนไปอยางราบรน และบรรลวตถประสงคการเปนผนาสขภาพในชมชนจะตองทาใหเกดการปรบโปรแกรม และวธการทางานทเหมาะสมสอดคลองกบสภาพปญหาของผปวย ครอบครวและชมชน 4. ทกษะการทางานเปนทม เปนสงจาเปนสาหรบความสาเรจของการดแลสขภาพผปวยทบาน ซงตองอาศยความรวมมอจากทมสขภาพและภาคเครอขายททางานรวมกน โดยมการแลกเปลยนความร ทกษะซงกนและกน 5. ทกษะการประสานงาน การปฏบตงานในชมชนตองประสานงานกบองคกรปกครองสวนทองถน กลมวชาชพอนๆ เชน คร พฒนากร นกสงคมสงเคราะหในชมชน เพอเปนแหลงสนบสนนความชวยเหลอแกผปวยและครอบครว การประสานงานทมประสทธภาพ จะทาใหเกดความรวมมอทด ลดความขดแยง และเสรมสรางบรรยากาศทดในการทางานรวมกบองคกรภายนอก 6. ทกษะการสอสารและการจงใจ การสอสารเปนศลปะของการพดทสภาพ ถกกาลเทศะ ใหความรสกเปนกนเอง และเขาใจงาย การสอสารสามารถแสดงออกทางสหนา ทาทาง นาเสยง การสบตา ซงใหความรสกทแตกตางกน ทกษะการจงใจเปนทกษะสาคญในการปรบเปลยนพฤตกรรมของผปวย ซงตองเลอกใชในแตละโอกาส เชน การเสรมแรงทางบวก โดยการใหกาลงใจ การใหรางวล เปนตน 7. ทกษะการจดเกบขอมลและการเลอกใชขอมลทางสขภาพ การจดเกบขอมลสขภาพ ขอมลตองนาเชอถอและสามารถบอกไดชดเจนวานาไปใชประโยชนอยางไร มความเหมาะสมทจะจดเกบเปนรายงานขอมลทางสขภาพอาจไดมาจากระบบรายงานและการสารวจ ดงนนพยาบาลสามารถเลอกใชขอมลสขภาพจากแหลงทมอยอยางเหมาะสม เพอนาไปวางแผนจดการปญหาสขภาพของผปวย ครอบครวและชมชนได 8. ทกษะการสรางเสรมพลงอานาจดานสขภาพ คอ การสรางความมนใจใหกบผปวยไดตรงตามความตองการ ยดผปวยเปนศนยกลาง (Patient Center Care) มสวนรวมในการตดสนใจในเรองวธการรกษา และสามารถกลบไปดแลตนเองไดอยางมนใจ โดยการใหคาแนะนาตอบขอซกถาม หรอชวยในการตดสนใจ (Decision Making) เลอกวธการรกษา ดงนนการสรางเสรมพลงอานาจดานสขภาพของพยาบาลในชมชนจงเปนผสนบสนนใหความชวยเหลอ เปนทปรกษา เปนผประสานงาน เปนผเอออานวยความสะดวก และแนะนาการหาแหลงประโยชนใหแกผปวย และครอบครว

31

สมรรถนะของพยาบาลผใหการพยาบาลผปวยทบาน การพยาบาลผปวยทบานเปนการใหบรการเชงรกแบบผสมผสานอยางเปนองครวม ครอบคลม 4 มต และตอเนอง มการเชอมโยงและสงตอการดแลผปวยระหวางหนวยบรการปฐมภม ทตยภมและตตยภมอยางเปนระบบ โดยการมสวนรวมของผปวย ครอบครว ชมชน และภาคเครอขาย เพอใหประชาชนมสขภาวะ สามารถดแลสขภาพของตนเองทงในระดบบคคล ครอบครวและชมชน พยาบาลผใหการพยาบาลผปวยทบานควรมสมรรถนะ ดงน 1. มความสามารถใหการดแลและปฏบตการพยาบาลผปวยทบานไดตามมาตรฐานวชาชพ 2. ใหการพยาบาลผปวยทบานโดยคานงถงหลกเหตผลทางคณธรรม จรยธรรม และจรรยาบรรณวชาชพ 3. มความสามารถประเมนสถานการณ และตดสนใจไดเหมาะสม รวดเรว 4. มความสามารถทางานเปนทมใหเปนทยอมรบของทมสขภาพและภาคเครอขายได 5. มความสามารถในการประสานงานเพอใหเกดความรวมมอ และสนบสนนการดาเนนงาน 6. มความสามารถเปนผนาในการเปลยนแปลง บรหารจดการระบบบรการเยยมบาน รวมถงการปรบเปลยนพฤตกรรมการดแลสขภาพของผปวยและครอบครว 7. มความสามารถเสรมสรางพลงอานาจผปวย/ครอบครว/ชมชน เพอการจดการดแลสขภาพ 8. มความสามารถจดการขอมล และใชเทคโนโลยการสอสารดานสขภาพ เพอนาสการพฒนางานบรการพยาบาลทบาน และการจดการสขภาพของชมชนได 9. มความสามารถในการใหคาปรกษา และเจรจาตอรอง 10. สามารถแสวงหาแหลงประโยชนและตนทนทางสงคม เพอนามาปรบใชใหสอดคลองกบวฒนธรรมสขภาพทองถน วถชมชน ในการดแลผปวยทบาน 11. แสวงหาความร เพมพนทกษะ พฒนาตนเอง เพอใชพฒนางานเยยมบานสมาเสมอ 12. มความสามารถสอสาร ประชาสมพนธ เผยแพรผลการดาเนนงานตอสาธารณะ ระบบการพยาบาลเชอมโยงการดแลผปวย พยาบาลทใหการดแลผปวย เปนทมทปฏบตงานอยในโรงพยาบาลศนย โรงพยาบาลทวไป โรงพยาบาลชมชน โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบล จะตองสรางระบบการพยาบาลเชอมโยงการดแลผปวยในลกษณะเครอขายทมการพยาบาล และจดระบบการเยยมบานใหเปนระบบเดยวกน มการสรางเครองมอทางการพยาบาลผปวยแตละกลมโรคใชรวมกนทงจงหวด เพอการ

32

ประสานการดแลผปวยภายในจงหวด การจดตงศนยการดแลตอเนองเปนศนยประสานการดแลผปวยในสถานบรการทกระดบทงจงหวด โดยผลกดนใหมระบบ ดงน 1. ระบบการวางแผนจาหนาย การดแลผปวยจากโรงพยาบาลมาถงบาน ตามแผนการจาหนายทกาหนดจากโรงพยาบาลใหมการดาเนนการตามแผนอยางตอเนองเปนแผนเดยวกนอยางกลมกลนในระยะฟนฟสภาพอยทบาน ทมการพยาบาลทอยในสถานพยาบาลทกระดบต งแตโรงพยาบาลศนย โรงพยาบาลทวไป โรงพยาบาลชมชน โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบล ตองเขาใจและใชแผนการจาหนายแผนเดยวกน เพอใหแผนการพยาบาลมความตอเนองมงสเปาหมายการพยาบาลทกาหนดไว 2. ระบบการสนบสนนการดแลตนเองของผปวยและครอบครว ตองประเมนและจาแนกความตองการ เพอจดทาแผนการดแลทสอดคลองกบการวางแผนจาหนาย และประสานทมสหสาขาเขามารวมดแลเพอใหผปวยไดรบการสงเสรมการฟนฟสภาพตามระยะการดาเนนของโรคและความตองการจาเปนทประเมนได การกาหนดชวงเวลาความถของการเยยมบานแตละครงตองคานงถงความตองการจาเปนของแผนการพยาบาลทจะตองตดตามประเมนความกาวหนาการดแลตนเองของผปวยทกษะการชวยเหลอของผดแลและครอบครว โดยวเคราะหตงแตสงแวดลอม ทอยอาศย การใชยา การมอปกรณชวยพเศษตดตวผปวยฯ เพอใหบรรลตามวตถประสงคการเยยมบานแตละครง ใชขอมลในระบบฐานขอมลมาวเคราะหเพอการประสานทมสหสาขามารวมกนวางแผนเยยมบานผปวยแตละราย และสรางภาคเครอขายเพอใหไดรบความรวมมอสนบสนนทรพยากรในการเยยมบานของชมชน การจดระบบเชอมโยงการดแลผปวยทบาน เปนกระบวนการสาคญทจะชวยใหผปวยไดรบการดแลจากพยาบาลเยยมบาน การจดระบบเพอใหเกดความเชอมโยงการดแลจากโรงพยาบาลทกระดบมาถงบานของผปวยควรจดระบบบรการใหเปนระบบเดยวกนทงจงหวด โดยมศนยการดแลตอเนอง (Continuing of care Center) เปนศนยประสานการดแลตอเนองทงในและนอกโรงพยาบาล พยาบาลทอยศนยการดแลตอเนองตองมระบบฐานขอมลผปวยทตองเยยมบาน จดทาเกณฑจาแนกระดบความตองการการดแลทกาหนดทมสหสาขาทจะตองรวมทมไปดแลผปวยตามสภาพปญหา เพอสะดวกตอการกาหนดนดทมเยยมบานวางแผนการดแลและกาหนดระยะถหางในการเยยมบานตามปญหาความตองการการดแลของผปวยแตละราย นาแนวทางการวางแผนจาหนายมากาหนดเปาหมายการพยาบาลระยะยาว เปนเปาหมายสดทายของการดแล เพอชวยใหผปวยฟนสภาพไดดทสดทสภาวะใดเปนเปาหมายทตองการใหเกดกบผปวยกอนจาหนายจากระบบเยยมบานของหนวยงาน แลวจงนาเปาหมายสดทายมากาหนดเปาหมายการพยาบาลใหสอดคลองกบการฟนสภาพในแตละระยะเปนแผนระยะสน เพอทาการวางแผนจาหนายผปวยเปนระยะๆ ซงแผนการ

33

พยาบาลจะตองกาหนดใหสอดคลองกบการวางแผนจาหนายในแตละระยะของแผนระยะสน เพอเตรยมความพรอมของผปวยจากภาวะความเจบปวยจากระดบหนงไปสการฟนสภาพดขน อกระดบหนงของการดแลและเตรยมความพรอมเพอจาหนายผปวยออกจากระบบการดแลของทมสขภาพ ไปสการดแลตนเองทบานไดตามบรบทของผปวยแตละราย ดงนน พยาบาลผใหการพยาบาลผปวยทบาน ควรพฒนาตนเองใหมสมรรถนะดงกลาว เพอสงเสรมใหผปวยและครอบครวสามารถดแลตนเองได และแสดงใหประชาชนประจกษในผลการปฏบตงานของพยาบาล สงผลใหกลมเสยงลดลง อบตการณกลมปวยมภาวะแทรกซอนลดลง ลดอตราความพการและการสญเสยชวตจากโรค ลดเวลาการนอนรกษาในโรงพยาบาล เพมการใชตนทนทางสงคมใหคมคา ชวยลดการสญเสยทรพยากรในระบบสขภาพ ลดคาใชจายในการรกษารวมถงคาใชจายของผปวยลดลง เกดภาคเครอขายมสวนรวม ผปวย และครอบครวมคณภาพชวตทดขน เพมผลลพธทางสขภาพในภาพรวมของประเทศ 2.2. การบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต การบาบดทางการพยาบาล (Nursing therapeutics) คอ การนาเนอหาความรทางวทยาศาสตรการพยาบาลมาดาเนนกจกรรม (Nursing intervention) โดยมเปาหมายเพอการฟนหายจากการเจบปวยหรอสรางสขภาพโดยเมลลสต (Meleis) เปนนกทฤษฎทางการพยาบาลทานแรกทใชคาวาการบาบดทางการพยาบาล (Nursing therapeutics) บรรจไวเปนมโนทศนหนงของทฤษฎทางการพยาบาล (transition theory) แนวคดการบาบดทางการพยาบาล การบาบดทางการพยาบาลเปนสงทพยาบาลตองดาเนนการเพอแกไขปญหาใหกบผใชบรการอยางเปนระบบเปนการบรหารจดการหรอทาใหเกดการฟนหาย เพอจดการความเจบปวยหรอการขาดความสามารถขอบเขตของการปฏบตม 4 ลกษณะคอ 1) สมพนธภาพระหวางพยาบาลกบผใชบรการ (Nurse-patient relationship) นบเปนจดเรมตนของการบาบดทางการพยาบาลทกอยางกลาวคอพยาบาลควรสรางสมพนธภาพในลกษณะของการรวมกนในการแกไขปญหาระหวางพยาบาลและผใชบรการตองมการแลกเปลยนขอมลซงกนและกนมความใกลชดกนในระดบทจะเขาใจปญหาและวธการบาบดปญหาได 2) การบาบดหลก (Conventional therapeutic) คอการแกไขปญหาทสาเหตหรอการขจดสาเหตททาใหเกดปญหา

34

ตวอยาง: ในการใหการพยาบาลผปวยทมปญหาสขภาพดานรางกายการบาบดหลกเพอแกไขปญหาจากการขาดอากาศหายใจจากเสมหะไดแก การใชวธขจดสงอดกนโดยสงอดกนอาจเปนเสมหะสายยางทดดเสมหะเทคนคและเวลาทดดเสมหะเปนตน 3) การบาบดเสรม (Unconventional therapeutic) เปนการบาบดทสนบสนนความพงพอใจเพอใหผปวยเกดความรสกสบายใจพงพอใจและมคณภาพชวตทดขนการบาบดชนดนไมไดขจดสาเหตหลกของปญหาไมไดทาใหปญหาหมดไปโดยสนเชงแตเปนวธการทชวยเสรมใหการบาบดหลกมความสมบรณยงขนเชนการนวดการสมผสบาบด (Therapeutic touch) หรอ Complementary therapy อนๆ 4) การบาบดเพอเพมศกยภาพ (Potential therapeutic) การบาบดชนดนเปนการจดการใหเกดสงเออเพอใหการบาบดหลกมผลดยงขนเชนการจดการสงแวดลอมใหสะอาดการปรบอณหภมใหพอเหมาะการรกษาดวยยาหรอเทคโนโลยกถอเปนกจกรรมเพอเพมศกยภาพของการบาบดทางการพยาบาล ปญหาของผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตมกจะตองเผชญกบอาการทกอใหเกดความทกขทรมานทางรางกายและความทกขทางใจ (อมาภรณ ไพศาลสทธเดช, 2548) ไดสรปปญหาผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตไว 4 ประการ คอ 1. ปญหาทางดานรางกายพบวาอาการทางดานรางกายทเกดจากการเปลยนแปลงทางดานพยาธสรระกอใหเกดความทกขทพบไดบอยในผปวยโรคมะเรงระยะสดทายของชวต (อภรด ลดาวรรษ และคณะ, 2548) ไดทาการศกษาเรอง การสารวจอาการทพบบอยในผปวยมะเรงในภาคใตในป พ.ศ.2548โดยการสารวจจากการตอบแบบสอบถามพบวาอาการทพบบอย 5 อนดบแรกในระยะการดาเนนของโรคมะเรงคอ 1) อาการเจบ/ปวด2) รมฝปาก/คอ/นาลายแหง 3) เพลย/ไมมแรง/ เหนอยลา 4) เบออาหาร และ 5) เบอหนาย/ ทอแท/ ไมมกาลงใจ จดสาคญทเกยวกบอาการในระยะสดทายของชวตและในวนใกลวนสดทายของชวตของชวตผปวยทรวบรวมไว พบวา ผปวยโรคมะเรงโดยมากมอาการทกอใหเกดความทกข พรอมกนหลายอาการ อาการทพบโดยมากเปนอาการทรนแรงและกอใหเกดความทกขทรมาน กลมอาการทเกดขนบอกถงความหลากหลายของสาเหต ตงแตชนดของโรคมะเรงทปวย รวมถงบรเวณของรางกายทเปนเชอมะเรงเขาไปของแวะ ตวอยาง เชน อาการหายใจลาบากพบไดเสมอในผปวยมะเรงปอด อาการคลนไสและอาเจยนพบไดมากในผปวยมะเรงหลอดอาหาร กระเพาะอาหารลาไส และบรเวณอวยวะสบพนธสตร อาการกลนลาบาก พบไดมากในผปวยมะเรงบรเวณศรษะ ลาคอ และหลอดอาหาร ความปวดพบไดมากในรายการทมการกระจายของเชอมะเรงมาทกระดก โดยจาก

35

โรคมะเรงชนดใดกได หรอจากมะเรงของกระดกโดยตรง หรอมสาเหตมาจากมะเรงตนเหต เชน ปอด อวยวะสบพนธสตร และมะเรงตอมลกหมาก เปนตน อาการทเปนอยบอยบางอาการกทรดลง หรอเคยเปนและหายดแลวอาจกลบมาเปนอก รวมถงการมอาการชนดใหมเกดขน เมอโรคมะเรงลกลามมากขน เชนจากการรายงานการศกษาถงความเจบปวดในผปวยโรคมะเรงรายงานหนง พบวา มผปวยรอยละ 22 มความปวดรนแรงขนหลงจากทเคยควบคมได หรอผปวยมากกวา รอยละ30 เกดมความปวดในบรเวณใหมของรางกายในชวง 48 ชวโมงสดทายของชวตของชวต (สถาพร ลลานนทกจ, 2548) อาการปวดเปนปญหาททาใหผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตไดรบความทกขทรมานมาก (ลกษม ชาญเวชช, (2547) ไดศกษาเกยวกบความปวดในผปวยมะเรงพบวา กลมตวอยางมความเจบปวด จานวนตาแหนงทพบมากทสดต งแต 1 ตาแหนง จนถงท งตว จนไมสามารถระบไดวาตาแหนงใด ลกษณะความปวดทพบมากทสดคอ ปวดจด โปรแกรมความปวดทพบมากคอ ปวดไมสมาเสมอ ความปวดรบกวนการดาเนนชวตโดยรวมในระดบมาก 2. ปญหาทางดานจตสงคม จตวญญาณ พบวา ผ ปวยมะเรงระยะสดทายของชวตมกมอารมณแปรปรวน จตใจวาวน หวาดกลว กลวถกทอดทง กลวหายใจไมออก กลวหลบไมตน กลวการตายและผลของความตาย กลวการพรากจากคนทรก มความผกพนหวงใยในทรพยสนสมบตฯลฯ (อมาภรณ ไพศาลสทธเดช, 2548) ผปวยระยะสดทายของชวต นอกจากจะมความตองการทางดานรางกายแลว ยงมความตองการในสวนทเปนนามธรรม คอ จตใจ อารมณ และจตวญญาณ ในทางปฏบตแลวความตองการทางดานจตวญญาณแยกลาบากกบความตองการทางดานจตใจ เพราะความตองการดงกลาวแสดงออกดวยอารมณและพฤตกรรมเชนเดยวกน การพยาบาลดานจตวญญาณจงไมสามารถแยกออกจากการพยาบาลดานอนๆ ไดเพราะจะปฏบตพรอมกบการดแลผปวยดานรางกาย ดานจตใจ และดานสงคม เปาหมายสาคญในการพยาบาลดานจตวญญาณแกผปวยระยะสดทายของชวตนน คอ เพอใหผปวยมความสขสงบ ยอมรบการตายได มโอกาสบอกลาหรออโหสกรรมแกญาตมตรและไดประกอบพธกรรมหรอปฏบตตามหลกศาสนาทตนเองนบถอ ซงจะชวยใหผปวยมกาลงใจและมความหวงวาจะไดไปเกดใหมในสขตภม หรอไปสแดนของพระเจา (ทศนย ทองประทป,2552) ทศนย ทองประทป (2552) ไดสรปความตองการทางดานจตวญญาณของผปวยระยะสดทายของชวตไว 5 ประเดน คอ 1) ความรกและความผกพน (love and connectedness) ความรกทยงใหญทสด คอ การรกตนเอง การจะเขาใจจตวญญาณคนอนไดดจะตองเขาใจวาบคคลนนมความรก ยอมรบ และใหคณคาแกตนเอง ความรสกดงกลาวจะชวยใหบคคลพงตนเอง มความพยายามทจะดนรนตอสเพอให

36

ความเปนตวตนดารงอย เมอมการเจบปวย ความรกจะชวยใหบคคลไดสต คดไดวาจะเยยวยาตนเองอยางไร 2) การคนหาความหมายของชวตและการเจบปวย (meaning of life and illness)ทกคนตองการมความหมายหรออยอยางมคณคาตอบคคลทรก หรอทาประโยชนใหตนเองและสงคมทตนดารงอย ความเอออาทร ความรกและความผกพนของบคคลในครอบครวหรอมตรสหายโรครายและรกษาไมหาย โดยเฉพาะโรคมะเรงระยะสดทายของชวต อวยวะสาคญในรางกายทางานลมเหลว ลวนเปนวตกทตองอาศยความเขมแขงของจตใจ และความตองการความรกและกาลงใจจากคนรกและญาตมตร เพอใหสามารถพนความทกขทรมานนและตายอยางสงบ สมศกดศรแหงการเปนมนษย ผปวยทมจตวญญาณทเขมแขง สนใจศาสนา หรอมปรชญาในการดาเนนชวต จงมกใชวกฤตนเพอคนหาความหมายของชวตและการเจบปวย และคนหาคาตอบวาจะใชเวลาทเหลอของชวตนอยางไรจงจะมความหมายมากทสด 3) การขออโหสกรรมหรอการใหอภย (forgiveness) บคคลเมอเกดการเจบปวยและอยในระยะสดทายของชวตมกมอาการออนเพลยงาย มกจกรรมไดอยางจากดหรอถกจากดการเคลอนไหวจากการรกษา จงทาใหมเวลากบตนเองมากขนในการพจารณาประสบการณชวตทผานมา ทงเรองราวทเปนความสขและความทกข ความผดพลาดทเปนความขดแยงระหวางบคคลและยงเกบไวในความทรงจาโดยเฉพาะอยางยงในผปวยทคดวาตนเองไมมโอกาสทจะไดแกตวหรอทาความดชดเชย เพราะเวลาในชวตเหลอนอยเตมทจะทาใหมความทกขหรอขมขนจตใจไดมาก การทบทวนความทรงจาในอดต การยกโทษ การขอโทษลวนมความหมายตอจตวญญาณของผใกลเสยชวตในวฒนธรรมไทยจะใชคาวาอโหสกรรมหรอขออโหสกรรมตอกน 4) การปฏบตตามความเชอ ศาสนา (religious practice) การเตรยมตวเพอเผชญความตายนนมความหมายสาคญตอบคคลในทกวฒนธรรม ตามความเชอของศาสนาพทธตองการมสตหรอรตวกอนตายเพอจะไดราลกถงคณความด สงทเปนกศล หรอสวดมนตภาวนาเพอใหจตสงบ สภาพจตใจทดงามจะสงผลใหชวตทจะไปเกดใหมนนไดเกดในภพภมทด ผปวยบางรายอาจปฏเสธการใชยาแกปวดทจะทาใหขาดสตหรอระดบความรสกตวเปลยนไป ชาวพทธถอวาความเจบปวดเปนประสบการณชวต ความเจบปวดและความทกขทรมานในบางระดบอาจทาใหเกดกาลงเขมแขงและเตอนสตใหระลกถงคาสอนของศาสนา อาจทาใหบรรลธรรมได ในทางกลบกนความเจบปวดทรนแรงจะเปนอปสรรคตอการทาสมาธหรอการสวดมนตได 5) ความหวง (hope) เปนความหวงหรอเปาหมายทสาคญในทางบวกของชวต การมความหวงทาใหชวตมความสข ความคาดหวงอาจเปนความฝนหรอแรงบนดาลใจหรอเปนพลงททาใหบคคลมความพยายามทจะกาวไปสความคาดหวงนน โดยเฉพาะผปวยโรคมะเรงในระยะสดทาย

37

ของชวตอาจมความหวงหลายอยาง บางรายมความคาดหวงเกนความเปนจรง การใหขอมลทตรงตามความเปนจรงและไปในทศทางเดยวกนของเจาหนาทมความสาคญมาก รวมกบการประคบประคองทางจตใจ และใหกาลงใจจะชวยใหผปวยและญาตยอมรบความจรงไดในทสด และมการวางแผนชวตทเหลอไดอยางสมเหตสมผล 3. ปญหาทางดานความพรองในการดแลตนเอง เนองจากสภาพความเจบปวดของผปวย ทาใหการดแลชวยเหลอตนเองทาไดนอย หรอไมสามารถชวยเหลอตนเองได เกดผลกระทบทาใหผปวยเกดความเครยด ความวตกกงวล กลวเปนภาระตอครอบครว สญเสยความมคณคาในตนเอง (อมาภรณ ไพศาลสทธเดช,2548) ไดกลาวถงคณภาพชวตของผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตในระยะทสามารถพงตนเองไดคอ สามารถดารงไวซงการดาเนนชวตใหเหมอนปกตเทาทจะเปนไปไดในระยะทตองพงพาผอนคอสามารถควบคมอาการไดและมความสามารถดานปญญาและตองการไดรบการดแลจากผใกลชดดวยความจรงใจ ไมมเงอนไข 4. ปญหาดานเศรษฐกจ ผปวยไมสามารถประกอบอาชพได เนองจากความเจบปวยทาใหสญเสยรายได และยงตองเพมรายจายในการรกษาพยาบาล และคาใชจายในแตละวน นอกจากนถาผปวยมภาระทตองรบผดชอบคาใชจายบตรและสมาชกภายในครอบครว จนมผลกระทบตอผปวยและครอบครวทงทางตรงและทางออม (อมาภรณ ไพศาลสทธเดช, 2548) รปแบบการดแลสขภาพทบาน การดแลสขภาพทบานเปนบทบาทหนงของพยาบาลทขยายมาจากบทบาทของพยาบาลสาธารณสขทใหการพยาบาลในลกษณะการเยยมบาน (home visit) ทเนนการอนามยแมและเดก แตยงไมครอบคลมผใชบรการทเปนกลมเสยง เชน ผสงอาย ผปวยเรอรง หรอพการ ผปวยทตองการการดแลตอเนอง หรอผปวยทมอปกรณทางการแพทยตดตวกลบบานเมอพจารณาถงความตองการบรการทบานตามประเภทของผปวย สามารถจดบรการได 2 รปแบบ (สภาณ ออนชนจตร และฤทยพร ตรตรง, 2544, สรย ลมงคล, 2547) ไดแก 1. การบรการโดยใชโรงพยาบาลเปนฐาน (Hospital-Base Home Health Care) เปนบรการทใชโรงพยาบาล สถานอนามยและศนยบรการสาธารณสข เปนจดเรมตนหลกในการจดบรการทบาน หลงจากรบการรกษาพยาบาลในสถานบรการแลว เปนบรการทตอเนองใหปญหาทมอยไดรบการแกไข และปองกนการเจบปวยซ า โดยใหครอบครวมสวนรวมในการเตรยมผปวยเพอกลบไปดแลสขภาพตอทบาน จดเตรยมสงแวดลอมในบาน และเตรยมสมาชกในครอบครวใหมความพรอมในการดแลผปวย โดยรวมมอในการวางแผนดแล และรบผดชอบดาเนนการเองหลงจาก

38

กลบบาน พยาบาลจะดาเนนการใหในสวนทตองใชเทคโนโลยทางการพยาบาล เครองมออปกรณ และฝกสอนใหสมาชกในครอบครวมความสามารถดาเนนการเองได พยาบาลจะวางแผนการเยยมครอบครวตามความตองการของครอบครว และภาวะสขภาพของผปวย การบรการการพยาบาลมลกษณะคลายกบบรการการพยาบาลในโรงพยาบาล เพยงแตเปลยนสถานทเปนทบานแทน โดยจะบรการแกผปวยทมาใชบรการทงผปวยทเขารบการรกษาพยาบาลในหอผปวยและผปวยทมารบบรการรกษาพยาบาลทแผนกผปวยนอก เพอลดปญหาการเจบปวยซา เตรยมจาหนายผปวยโดยจดทาแผนการจาหนายผปวย และใหความรในการดแลตอเนองแกครอบครว สงตอผปวยไปยงหนวยงานซงอยใกลบาน และพฒนาความสามารถของครอบครวในการดแลผปวย ความสามารถของผปวยในการดแลตนเอง การจดบรการโปรแกรมนมขอเสย คอ ผปวยจะอยกระจดกระจายไมมขอบเขตพนทรบผดชอบของหนวยงานชดเจน บางครงไมสามารถบรการไดอยางตอเนอง หากไมมงบประมาณสนบสนนเพยงพอ และเจาหนาทผรบผดชอบตองเดนทางไกลในการออกใหบรการ การดแลอาจขาดความตอเนอง 2. การบรการโดยใชชมชนเปนฐาน (Community-Base Home Health Care) เปนการจดบรการการดแลสขภาพทบานโดยใชชมชนเปนหลก การดาเนนการในรปแบบนจะดาเนนการเชนเดยวกบการบรการพยาบาลอนามยชมชน พยาบาลจะทาการประเมนและกาหนดขอวนจฉยรวมกบชมชน ซงจะพบปญหาสขภาพของประชาชนทกกลมอาย ในขณะเดยวกนกจะมองเหนชมชนในภาพรวม ไดแก โครงสรางประชากร ภาวะสขภาพของประชากร กลมเสยง สงแวดลอมทางกายภาพและสงคม วฒนธรรม คานยม และความเชอเกยวกบการดแลสขภาพ วถชวตของชมชน รวมทงแหลงทรพยากรในชมชน การบรการจะมทงการบรการเพอแกไขปญหาสขภาพตามขอวนจฉยซงเปนปญหา ไดแก กลมผปวยเรอรง กลมผปวยพการ ซงมทงสามารถดแลสขภาพตนเองได และผทตองการความชวยเหลอจากพยาบาล และกลมทตองการการดแลสขภาพ หรอกลมเสยงตอการเจบปวย เชน ผสงอาย เดกทารก และเดกกอนวยเรยน เปนตน การวนจฉยปญหาชมชนจะชวยใหพยาบาลสามารถกาหนดบทบาทและหนาทของตน ตอบคคลและครอบครวไดพรอมๆกบบทบาทและหนาทตอชมชนโดยรวม การบรการมทงกจกรรมการดแลการเจบปวย และการดแลจากทมสขภาพ การสอนครอบครวใหดแลสขภาพของสมาชก หรอผปวยดแลสขภาพตนเอง การบรการสนบสนนและสงเสรมใหสมาชกชมชนมสขภาพดเตมขน การใหการชวยเหลอในกจกรรมดาเนนชวตประจาวน หนวยงานจะมพนทรบผดชอบและกลมประชากรเปาหมายทชดเจน และสามารถนาทรพยากรในชมชนใชประกอบการจดบรการ ใหเกดประโยชนแกผรบบรการ และชมชนไดมากทสด

39

จากการศกษาวเคราะหเปรยบเทยบการดแลสขภาพทบานระหวางการใชโรงพยาบาลเปนฐานกบการใชชมชนเปนฐาน ของบาเลนซกและเรยแมน (Balinsky & Rehman,1984) พบวา ผปวยทมาจากโรงพยาบาลจะมอายมากกวาชวยเหลอตวเองไดนอยกวา ตองการการดแลทซบซอนกวา ในขณะทการจดบรการการบาบดรกษากมความเหมาะสมกวาผปวยจากชมชนเปนฐาน โรคทพบสวนใหญ คอ มะเรง และระบบหวใจและหลอดเลอด สอดคลองกบการเกบขอมลของหนวยบรการสขภาพปฐมภมศรราช เพอจดอนดบหาโรคแรกของผปวยทใหบรการการดแลทบาน ในป 2546 พบวา อนดบทหนง ไดแก โรคระบบหวใจและหลอดเลอด รองลงมา ไดแก โรคมะเรง เบาหวานทมภาวะแทรกซอน กระดกหกในผสงอาย และหญงหลงคลอดทมภาวะแทรกซอน ตามลาดบ บทบาทพยาบาลในการดแลสขภาพทบาน การดแลสขภาพทบานเปนบรการทพยาบาลจะตองเขาไปกากบเพอการดแลอยางตอเนอง เนองจากเปนบคลากรทใกลชดกบผปวยมากทสด พยาบาลวชาชพจงเปนบคลากรสขภาพทไดรบการยอมรบวาเปนผทเหมาะสมทสด ทจะใหบรการการดแลสขภาพทบาน (ทศนา บญทอง, 2545) ซงเปนบรการทมขอบเขตความรบผดชอบกวางขวาง พยาบาลทจะใหการดแลสขภาพทบานจงตองมทกษะและความชานาญทางการพยาบาลเพยงพอทจะสามารถใหบรการการดแลผปวยและครอบครวได การพยาบาลและการดแลสขภาพทบานมลกษณะพเศษทแตกตางจากการพยาบาลผปวยทวไปหลายประการ กลาวคอ พยาบาลทปฏบตงานดานนตองมความรความสามารถ และทกษะทางการพยาบาลในคลนกทกวางขวาง ทนสมย และทนตอความกาวหนาทางการแพทยทเปลยนแปลงไปอยตลอดเวลา เชนเดยวกบพยาบาลทปฏบตงานใน หอผปวย เพราะผปวยโรคเรอรงทจาหนายออกจากโรงพยาบาลในปจจบนเปนจานวนมากทตองมอปกรณทางการแพทยตดตวกลบไปใชตอทบาน เปาหมายหลกของการพยาบาล คอ ชวยใหผปวย และครอบครวสามารถดแลตนเองได ดงนนพยาบาลทจะใหการดแลผปวยทบานจะตองมความรความสามารถ และทกษะในการพยาบาลผปวยเหลานอยางถกตอง และตองสามารถดดแปลงวธการใชอปกรณเหลานใหเหมาะสมกบสภาพแวดลอมทบานของผปวยดวย ตองมความเขาใจพฤตกรรมและความตองการของผปวยและทกคนในครอบครวของเขา ความตองการการดแลทเปนสวนบคคล และเปนการดแลทสามารถตอบสนองความตองการทกดานแบบองครวม ทงทางดานรางกาย จตวญญาณ สงคม รวมทงปญหาเศรษฐกจ ทจะมผลกระทบตอสขภาพของผปวยและครอบครวโดยมบทบาทในการดแลสขภาพทบานดงน (ทศนา บญทอง, 2545) 1. ใหการพยาบาล (Clinical Practice) ในการดแลผปวยเมอกลบไปอยบาน พยาบาลจะตองมสมพนธภาพทดกบผปวยและครอบครว ใหการพยาบาลโดยตรง เพอมใหผปวยและ

40

ครอบครวถกทอดทง ประเมนครอบครว ประเมนบทบาท หนาทของสมาชกแตละคน ความรบผดชอบ ปฏสมพนธของสมาชก ใครเปนผนาการตดสนใจในการแกปญหา คานยม ความเชอ ฐานะเศรษฐกจ การสนบสนนของครอบครว สภาพแวดลอม ตลอดจนองคความรของสมาชกในครอบครว เพอเปนพนฐานสาหรบการดแลผปวยทบาน และเปดโอกาสใหครอบครวมสวนรวมในการประเมนปญหารวมกบพยาบาล พรอมทงหาแนวทางแกไขปญหารวมกน 2. บทบาทในการสอน (Education) ใหการสนบสนนและชแนะแกผปวยและครอบครว เพอพฒนาใหผปวยและครอบครวมศกยภาพในการดแลผปวยอยางมประสทธภาพและตอเนอง ตลอดจนสรางสงแวดลอมใหมทบาน เพอใหเหมาะสมกบผปวยแตละราย 3. เปนทปรกษา (Consultant) ใหแกผปวยและครอบครวทบาน และทางโทรศพท รวมทงเปนทปรกษาแกบคลากรในทมสขภาพเกยวกบการดแลสขภาพทบาน 4. บทบาทผประสานงาน (Collaborator) โดยทางานประสานกบบคลากรในทมสขภาพทเกยวของไดแก แพทย พยาบาล นกสงคมสงเคราะห เปนตน ดวยการนาขอมล ปญหาตางๆ ทประเมนไดผนวกกบนาความร ประสบการณ ในการดแลผปวยมาเปนขอมลในการชวยใหผปวยและครอบครวไดมคณภาพชวต นอกจากนนยงเปนแหลงขอมลในการสงตอผปวยและครอบครวไปยงแหลงประโยชนอนๆ 5. นกวจย (Researcher) โดยนาปญหาตางๆ ทพบในการดแลสขภาพทบาน เปนแนวทางในการคนควาวจย เพอพฒนาคณภาพชวตของผปวย และครอบครว ตลอดจนพฒนางานบรการการดแลสขภาพทบานใหมประสทธภาพยงขน ทศนา บญทอง (2545) กลาวถงความแตกตางของการดแลสขภาพทบาน และการเยยมบานไววา การดแลสขภาพทบาน เปนการไปดแลผทกาลงเจบปวยอยทบาน และผทเจบปวยหลงจากทไดรบการรกษาพยาบาลทโรงพยาบาลแลวกลบบาน ซงควรไดรบการดแลตอเนอง รวมทงการฟนฟสขภาพ และใหการพยาบาลผปวยทบานดวย ซงมความแตกตางจากการเยยมบานผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต การดแลบคคลในครอบครวและผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตแบบองครวมเปนเรองซบซอนมาก บางครงไมสามารถใหการดแลครอบครวและผปวยครอบคลมตามความตองการไดตามแนวปฏบตการพยาบาลเพยงอยางเดยวอาจมความจาเปนตองประสานงานและปฏบตงานรวมกบบคลากรทางการแพทยดานอนๆ เชน แพทย นกจตวทยา นกสงคมสงเคราะห นกโภชนาการ นกกายภาพบาบด ในชวงเวลาหนงทมความวกฤตของการเจบปวย รวมถงอาจตองอาศยความชวยเหลอสนบสนนจากสงคมภายนอก เชน ผนาทางศาสนา และอาสาสมคร (พวงแกว พทธพทกษ, 2554)

41

2.3. โครงสรางงานการพยาบาลบรบททเกยวของกบงานการเยยมบาน

แผนภาพท 3 โครงสรางการบรหารงานการเยยมบานผปวยระยะสดทายของชวต (สถาบนมะเรงแหงชาต, 2557) บทบาทหนาทตามโครงสราง ผอานวยการโรงพยาบาล มหนาทกาหนดนโยบาย สนบสนนใหมการพฒนาการจดการพฒนาระบบงานการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต ในสถาบนมะเรงแหงชาต

แพทยผรกษาหรอแพทยผใหยาแกปวด ประเมนแลวพบวา ผปวยนาจะมปญหาอนๆนอกจากปญหาทางกายและไมมเวลาประเมนโดยละเอยดสงตอทมพฒนาระบบงานการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต

รองผอ านวยการกลมภารกจบรการวชาการ ทาหนาทสนบสนนใหมการพฒนาระบบงานการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต ในสถาบน

ผอานวยการโรงพยาบาล

งานสงเสรมคณภาพชวต หนวยการพยาบาลระงบและบรรเทาปวด หนวยการพยาบาลใหคาปรกษา หนวยการพยาบาลสงเสรมภาวะโภชนา หนวยการพยาบาลออสโตมและแผล หนวยการพยาบาลตอเนองทบาน หนวยการพยาบาลเตรยมความพรอมรบการสญเสย

กลมงานพยาบาลผปวยใน

รองผอานวยการกลมภารกจบรการวชาการ

กลมงานพยาบาลผปวยนอก กลมวชาการพยาบาล

42

มะเรงแหงชาต หวหนาหอผปวย/ หนวยงาน ทาหนาทดาเนนการพฒนาระบบงานการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต ในสถาบนมะเรงแหงชาต

ทมพฒนาโปรแกรมการเยยมบานใหบรการการดแลผปวยรวมกบทมของงานการพยาบาลสงเสรมคณภาพชวต และหนวยงานทเกยวของ จากเดมทมการเยยมบานในโปรแกรมทพยาบาลทาตามแนวปฏบตทางคลนก ทมาจากความรเดม ไมมแนวทางขนตอนทปฏบตไปในแนวทางเดยวกน และไมไดใชระบบดแลตอเนองจากโรงพยาบาลสบานลงสเขตพนทบรการทผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตอยอาศย การประสานงานยงไมเปนทางการ พฒนาใหเปนการดแลเชงรกในการบรการทางการพยาบาลตอเนองทบาน ในเรองการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตแบบองครวมซงเปนเรองทซบซอน ความสาคญในการพฒนาระบบการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต ต งแตการบนทกขอมลปญหาความตองการและกจกรรมทกระทาตอผปวย เพอรายงานแพทยอยางเปนระบบ การวางแผนจาหนายรวมกบทม การสงตอขอมลเพอการดแลตอเนองในเขตพนทบรการทผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตอยอาศย การตดตามผปวยทางโทรศพท เกณฑในการใหบรการการเยยมบาน การใหบรการรบปรกษาปญหาทางโทรศพทตลอด 24 ชวโมง พฒนางานเปนระยะอยางตอเนอง จากการศกษา ผวจยจงไดนาหลกการ แนวคดทฤษฎ เอกสารและงานวจยทเกยวของมาเปนแนวทางในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายทบาน พฒนารปแบบใหบรการเชงรกแบบผสมผสานอยางเปนองครวม ครอบคลม 4 มต และตอเนอง มการเชอมโยงและสงตอการดแลผปวยระหวางหนวยบรการปฐมภม ทตยภมและตตยภมอยางเปนระบบ การมสวนรวมของผปวย ครอบครว ชมชน และภาคเครอขาย เพอใหประชาชนมสขภาวะ สามารถดแลใหการดแลผปวยมะเรงระยะสดทายในระดบบคคล ครอบครวและชมชน โดยการพฒนาโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต ในสถาบนมะเรงแหงชาต รวมกบทมสหสาขาวชาชพ

บทท 3

วทยาการวธวจย

การวจยครงนเปนการวจย แบบกงทดลอง (Quasi-Experimental Research) กลมเดยววดครงเดยว ในการพฒนาโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตโดยมรายละเอยดการดาเนนการวจย ดงน 1. การออกแบบการวจย (Research design) 1.1 ประชากร (Population) 1.2 วธการเลอกตวอยางและกลมตวอยาง (Sampling technique and sample) 1.3 ตวแปรทใชในการศกษาวจย(Variables of the research study) 2. เครองมอทใชในการวจย (Research instrument) 2.1 การพฒนาเครองมอทใชในการวจย (Development of research instrument) 2.2 คณภาพของเครองมอทใชในการทาวจย (Quality of the research study) 3. การเกบรวบรวมขอมลทใชในการวจย (Data collection) 4. การวเคราะหทางสถต (Statistical analysis) 5. ขนตอนการศกษาวจย (Phases of the research study) การออกแบบการวจย ประชากรทศกษา ประชากรในการวจยครงน พยาบาลวชาชพระดบปฏบตการและระดบชานาญการ ทใหการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตในสถาบนมะเรงแหงชาต สงกดกรมการแพทย กระทรวงสาธารณสขปฏบตงานกลมงานสงเสรมคณภาพชวต จานวนรวมทงสน 10 คนและญาตผดแลผปวย จานวน 4 คน

44

วธการเลอกตวอยางและกลมตวอยาง- วธการเลอกเปนแบบเจาะจงโดยกลมตวอยางแบงเปน 2 กลม ไดแก 1. พยาบาลวชาชพทใหการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตทบานจานวน 10 คนในการแสดงความคดเหนตอความพงพอใจของโปรแกรมการเยยมบานในผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต 2. ญาตผดแลผปวย จานวน 4 คน เลอกจากญาตผปวยทมประสบการณการดแลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตทบาน ซงเปนผปวยทมประวตการรกษาในสถาบนมะเรงแหงชาต เกณฑคดเขา 1) พยาบาลวชาชพทมประสบการณการทางาน 5 ปขนไป 2) เปนพยาบาลวชาชพทใหการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตและมประสบการณการเยยมผปวยทบาน 3) ยนยอมเขารวมในโครงการวจย เกณฑคดออก 1) พยาบาลวชาชพทอยระหวางการลาศกษาตอ ลาคลอด ลาปวย เปนเวลานาน เครองมอทใชในการวจย ในการวจยครงนนอกจากตวผวจยซงเปนเครองมอทสาคญแลวผวจยมเครองมอทใชการเกบรวบรวมขอมลประกอบดวย 4 เครองมอ คอ 1. คมอโปรแกรมการเยยมบาน เปนคมอทใชเปนแนวทางการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต สรางขนโดยทมสหสาขาวชาชพในสถาบนมะเรงแหงชาต ซงประยกตโปรแกรมมาจาก รปแบบการเยยมบานตามแบบจาลองของสมทธ ซ (Smith C) และตามแนวคดหลกการพยาบาลผปวยทบาน สานกการพยาบาล สานกงานปลดกระทรวง กระทรวงสาธารณสข (2556) มาประยกตเปนโปรแกรมการเยยมบานในสถาบนมะเรงแหงชาต 2. แบบสอบถามความคดเหนของผทรงคณวฒตอระดบความนาเชอถอของโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตโดยคาถามเปนคาถามปลายปด 3. แบบสอบถามพยาบาลวชาชพทมประสบการณตงแต 5 ปขนไปประกอบดวย 2 สวน 3.1 แบบสอบถามปจจยสวนบคคลประกอบดวย อาย เพศ สถานภาพสมรส ระดบการศกษาตาแหนงปจจบนประสบการณในการปฏบตงาน และหนวยงานทปฏบตงาน

45

3.2 แบบสอบถามความพงพอใจตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตโดยคาถามเปนคาถามปลายปดจานวน 18 ขอ แบบมาตรประมาณคา (Rating scale) ใชแบบลเครท (likert scale) ระดบคะแนน 5 ระดบ 4. แบบสอบถามญาตผดแลผปวยทมประสบการณการดแลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตไปประกอบดวย 2 สวน 3.1 แบบสอบถามปจจยสวนบคคลประกอบดวย อาย เพศ สถานภาพสมรส ความเกยวของกบผปวย และอาชพ 3.2 แบบสอบถามความพงพอใจตอโปรแกรมการเยยมบานของทมสหสาขาวชาชพในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตโดยคาถามเปนคาถามปลายปด จานวน 12 ขอ แบบมาตรประมาณคา (Rating scale) ใชแบบลเครท (likert scale) ระดบคะแนน 5 ระดบ การจดทาเอกสารเพอการเกบรวบรวมขอมล 1. แบบสอบถามปจจยสวนบคคลสาหรบผเขารวมวจยประกอบดวย อาย วฒการศกษา ตาแหนงปจจบน ระยะเวลาทดารงตาแหนงนน 2. แนวคาถามทใชในการประชมซงผวจยสรางขนจากการทบทวนวรรณกรรมและปรบปรงใหเหมาะสม สอดคลองตามแบบจาลองของสมทธ ซ เปนการเกบรวบรวมขอมลปญหา อปสรรคในการปฏบตงาน ของโปรแกรมการเยยมบานของทมสหสาขาวชาชพในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตในสถาบนมะเรงแหงชาต โดยใชแนวคาถามทผวจยสรางขน นาเรยนปรกษาอาจารยทปรกษาเพอปรบปรงใหถกตองและเหมาะสมเสนอตอผทรงคณวฒทง 5 คนเพอใหแสดงความคดเหน แนะนา และปรบปรงเนอหาใหถกตองเหมาะสม การสรางแนวคาถามแตละครงของการจดประชมเนนตามวตถประสงคของการจดประชมโดยกาหนดใหจดประชมรวมทงหมด 3 ครง 3. แบบบนทกขอมลจากการประชมกลมโดยผวจยสรางขนเพอสรปขอมลทไดรบจากการประชม โดยระบ วน เวลา สถานท จานวนผเขารวมและประเดนสาคญทไดจากการประชม 4. แบบสอบถามความพงพอใจของโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตของพยาบาลวชาชพทใหการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตผวจยใชแบบสอบถามตามแนวคดของกรองจตต เลกสมบรณสข (2555) และจากการวเคราะหแบบสอบถามความคดเหนของผทรงคณวฒตอระดบความพงพอใจของโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต โดยพยาบาลวชาชพทใหการพยาบาลผ ปวยมะเรงระยะสดทายของชวต และปรบปรงเนอหาตามขอเสนอแนะของ

46

ผทรงคณวฒเปนแบบสอบถามปลายปดสอบถามพยาบาลวชาชพทใหการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตเกยวกบระดบความพงพอใจของโปรแกรมการเยยมบานของทมสหสาขาวชาชพในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตในสถาบนมะเรงแหงชาต โดยใชมาตรประมาณคา (Rating scale) ตามวธของลเครท (likert scale) ระดบคะแนน 5 ระดบ ดงน คะแนน 5 หมายถง พยาบาลวชาชพทใหการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตประเมนระดบความพงพอใจตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตระดบสงทสด คะแนน 4 หมายถง พยาบาลวชาชพทใหการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต ประเมนระดบ ความพงพอใจตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตระดบสง คะแนน 3 หมายถง พยาบาลวชาชพทใหการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตประเมนระดบความพงพอใจตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตระดบปานกลาง คะแนน 2 หมายถง พยาบาลวชาชพทใหการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตประเมนระดบความพงพอใจตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตระดบตา คะแนน 1 หมายถง พยาบาลวชาชพทใหการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตประเมนระดบ ความพงพอใจตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตระดบตาทสด หลงจากนนนาระดบคะแนนทงหมดของพยาบาลวชาชพท ใหการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตมาหาคาเฉลยตามรายขอโดยวเคราะหตามเกณฑ ดงน (มกดา ยมยอง, 2555) คาเฉลย 4.21-5.00 หมายถง พยาบาลวชาชพทใหการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต ประเมนระดบ ความพงพอใจของโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตระดบสงทสด คาเฉลย 3.41-4.20 หมายถง พยาบาลวชาชพทใหการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตประเมนระดบ ความพงพอใจของโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตระดบสง คาเฉลย 2.61-3.40 หมายถง พยาบาลวชาชพทใหการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต ประเมนระดบ ความพงพอใจของโปรแกรมการเยยมบานของทมสหสาขาวชาชพในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตในระดบปานกลาง

47

คาเฉลย 1.81-2.60 หมายถง พยาบาลวชาชพทใหการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตประเมนระดบ ความพงพอใจของโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตระดบตา คาเฉลย 1.00-1.80 หมายถง พยาบาลวชาชพทใหการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตประเมนระดบ ความพงพอใจของโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตระดบตาทสด แบบสอบถามความพงพอใจตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตของญาตผดแลผปวยทมประสบการณการดแลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต โดยผวจยสรางขนจากการวเคราะหแบบสอบถามความคดเหนของผทรงคณวฒตอระดบความพงพอใจของญาตผดแลผปวยทมประสบการณการดแลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต เลอกในรายขอทมคาคะแนนเฉลยตงแต 3.5 ขนไปเนองจากเปนคาคะแนนทผทรงคณวฒเหนดวยวามความพงพอใจระดบมาก (มกดา ยมยอง, 2555) และปรบปรงเนอหาตามขอเสนอแนะของผทรงคณวฒเปนแบบสอบถามปลายปดสอบถามญาตผดแลผปวยทมประสบการณการดแลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตเกยวกบระดบความพงพอใจตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต สถาบนมะเรงแหงชาต จานวน 12 ขอ 4 ดาน 1) ดานจตใจ 2) ดานจตวญญาณ 3) ดานสงคม เศรษฐกจ สงแวดลอม 4) ดานรางกายโดยใชมาตรประมาณคา (Rating scale) ตามวธของลเครท (likert scale) ระดบคะแนน 5 ระดบ ดงน คะแนน 5 หมายถง ญาตผดแลผปวยทมประสบการณการดแลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตประเมนระดบ ความพงพอใจตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต สถาบนมะเรงแหงชาตในระดบสงทสด คะแนน 4 หมายถง ญาตผดแลผปวยทมประสบการณการดแลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต ประเมนระดบ ความพงพอใจตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต สถาบนมะเรงแหงชาตในระดบสง คะแนน 3 หมายถง ญาตผดแลผปวยทมประสบการณการดแลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตประเมนระดบความพงพอใจตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต สถาบนมะเรงแหงชาตในระดบปานกลาง คะแนน 2 หมายถง ญาตผดแลผปวยทมประสบการณการดแลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตประเมนระดบความพงพอใจตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต สถาบนมะเรงแหงชาตในระดบตา

48

คะแนน 1 หมายถง ญาตผดแลผปวยทมประสบการณการดแลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตประเมนระดบ ความพงพอใจตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต สถาบนมะเรงแหงชาตของตนเองในระดบตาทสด หลงจากนนนาระดบคะแนนทงหมดของญาตผดแลผปวยทมประสบการณการดแลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตมาหาคาเฉลยตามรายขอโดยวเคราะหตามเกณฑดงน (มกดา ยมยอง, 2555) คาเฉลย 4.21-5.00 หมายถง ญาตผดแลผปวยทมประสบการณการดแลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต ประเมนระดบ ความพงพอใจตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต ในสถาบนมะเรงแหงชาตในระดบสงทสด คาเฉลย 3.41-4.20 หมายถง ญาตผดแลผปวยทมประสบการณการดแลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตประเมนระดบ ความพงพอใจตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต สถาบนมะเรงแหงชาตในระดบสง คาเฉลย 2.61-3.40 หมายถง ญาตผดแลผปวยทมประสบการณการดแลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต ประเมนระดบ ความพงพอใจตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต สถาบนมะเรงแหงชาตในระดบปานกลาง คาเฉลย 1.81- 2.60 หมายถง ญาตผดแลผปวยทมประสบการณการดแลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตประเมนระดบ ความพงพอใจตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต สถาบนมะเรงแหงชาตในระดบตา คาเฉลย 1.00-1.80 หมายถง ญาตผดแลผปวยทมประสบการณการดแลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตประเมนระดบ ความพงพอใจตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต สถาบนมะเรงแหงชาตในระดบตาทสด คณภาพของเครองมอทใชในการวจย 1. การตรวจสอบความตรงตามเนอหา (Content validity) ผวจยนาคมอการเยยมบาน และแบบสอบถามความพงพอใจตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต ในสถาบนมะเรงแหงชาต ตามแนวคดของกรองจตต เลกสมบรณสข (2555) ทพฒนาขนแลวนาไปใหผทรงคณวฒทง 5 คน ตรวจสอบ โดยมเกณฑการพจารณาดงน -1 หมายถง ขอความไมมความสอดคลองกบคานยามเลย 0 หมายถง ไมแนใจวาขอความสอดคลองกบคานยามหรอไม 1 หมายถง ขอความมความสอดคลองกบคานยาม

49

โดยแบบสอบถามพจารณาจากความคดเหนของผทรงคณวฒทง 5 คน ไมตากวารอยละ 80 รวมถงขอเสนอแนะตางๆรวมดวย จากนนนาคมอการเยยมบาน และแบบสอบถามมาปรบปรงแกไขตามขอเสนอแนะของผทรงคณวฒ เสนอใหอาจารยทปรกษาวทยานพนธพจารณาความเหนชอบอกครง เพอความสมบรณของเครองมอ ผทรงคณวฒ 5 คน กาหนดคณสมบตไวดงน 1. อาจารยพยาบาลในสถาบนการศกษา จานวน 1 คน 2. ผบรหารในตาแหนงหวหนางานวชาการพยาบาล จานวน 1 คน 3. ผบรหารในตาแหนงหวหนางานพยาบาลหอผปวยใน จานวน 1 คน 4. พยาบาลวชาชพผเชยวชาญการดแลผปวยระยะสดทายของชวตจานวน 1 คน 5. พยาบาลวชาชพผเชยวชาญงานการเยยมบานจานวน 1 คน หลงจากนาคะแนนของผทรงคณวฒมาหาคาดชนความสอดคลองของเนอหาของคมอการเยยมบาน และแบบสอบถามความพงพอใจทมตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตของพยาบาลวชาชพโดยใชสตรของโรวเนลลและแฮมเบลตน มสตรคานวณ (Rovinelli and Hambleton, 1977) โดยท IOC เปนคาดชนความสอดคลองระหวางขอคาถามกบนยาม

ΣR เปนผลรวมของคะแนนจากการพจารณาของผทรงคณวฒ N เปนจานวนผทรงคณวฒ

คา IOC ในภาพรวม คานวณจาก คาดชนความสอดคลอง (IOC) =

= 84/90 = 0.93 โดยกาหนดเกณฑการพจารณาระดบคาดชนความสอดคลองฯของขอคาถามทไดจากการคานวณจากสตรทจะมคาอยระหวาง 0.00 ถง 1.00 มรายละเอยดของเกณฑการพจารณาดงนมคา IOC ตงแต 0.5 ขนไปคดเลอกขอคาถามขอนนไวใชไดแตถาไดคา IOC ตากวา 0.5 ควรพจารณาแกไขปรบปรงหรอตดทงจากผลการคานวนแสดงวาผทรงคณวฒจานวน 5 คน มความคดเหนตอความสอดคลองในภาพรวมระหวางขอคาถามและนยามของแบบสอบถามความพงพอใจทมตอ

IOC =ΣR/N

ผลรวมของคะแนนทงหมดจากการพจารณาของผทรงคณวฒ

ผลรวมของคะแนนทงหมดจากขอคาถาม

50

โปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตของพยาบาลวชาชพ มคา IOC เทากบ 0.93 แสดงวาขอคาถามในภาพรวมใชได คาดชนความสอดคลองของเนอหาของแบบสอบถามความพงพอใจทมตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตของผดแลผปวยโดยใชสตรของโรวเนลลและแฮมเบลตน มสตรคานวณ (Rovinelli and Hambleton, 1977)

คาดชนความสอดคลอง (IOC) = =51/60 = 0.85

แสดงวาผทรงคณวฒจานวน 5 คน มความคดเหนตอความสอดคลองในภาพรวมระหวางขอคาถามและนยามของแบบสอบถามความพงพอใจทมตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตของผดแลผปวย มคา IOC เทากบ 0.85 แสดงวาขอคาถามในภาพรวมใชได ความคดเหนตอความสอดคลองคมอการเยยมบาน มคา IOC เทากบ 0.86 แสดงวาคมอการเยยมบานในภาพรวมใชได 2. การตรวจสอบความความเทยงของเครองมอ (Reliabity) ผวจยนาแบบสอบถามทผานการตรวจสอบความตรงตามเนอหาแลวนาไปทดลองใช (Try out) เพอตรวจสอบหาความเทยงกบกลมตวอยาง ทเปนพยาบาลวชาชพทใหการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตทบาน สถาบนมะเรงแหงชาตจานวน10 คน เปนกลมประชากรทศกษา แลวนาผลทไดมาคานวณหาความเทยงของเครองมอดวยคอมพวเตอรโปรแกรมสาเรจรปโดยทวไปคาความเทยงควรอยท ≥0.70 (บญใจ ศรสถตยนรากล,2553) แสดงวาเครองมอมความเทยงภายในเครองมอเพยงพอทจะนาไปใชได โดยใชสตรสมประสทธแอลฟาของครอนบาค (Cronbach’s Alpha Coefficient) ดวยคอมพวเตอรโปรแกรมสาเรจรป ผลการวเคราะหคาความเชอมนของแบบสอบถาม โดยใชสตรสมประสทธแอลฟาของครอนบาค มคาความเชอมน เทากบ 0.964 แสดงวาแบบสอบถามนมความเทยงภายในเครองมอเพยงพอทจะนาไปใชได การพทกษสทธผเขารวมวจย ผวจยพทกษสทธผเขารวมวจยตงแตเรมตนกระบวนการเกบขอมล จนกระทงนาเสนอผลการวจย ผวจยใหขอมลและแจงใหทราบถงวตถประสงคและขนตอนของการเกบขอมลโดยไม

ผลรวมของคะแนนทงหมดจากการพจารณาของผทรงคณวฒ

ผลรวมของคะแนนทงหมดจากขอคาถาม

51

ปดบง พรอมทงแจงใหทราบถงลกษณะการเกบขอมลโดยใชการตอบแบบสอบถาม การจดประชมกลมแลกเปลยนเรยนร การจดบนทกและการบนทกเสยง ผวจยขออนญาตผรวมวจยทกครงในการจดประชม นอกจากนผวจยปฏบตโดยใชขอปฏบตวจยเกยวกบคนดานจรยธรรมขนพนฐาน 3 ประการ ไดแกการขอความยนยอมจากผใหขอมล (Information consent) การรกษาความลบของขอมล (Confidentiality) และการปองกนผลกระทบทอาจเกดกบแหลงขอมลอนเนองมาจากการทผใหขอมลใหความรวมมอในการทาวจย (Consequence) โดยมวธปฏบตดงน 1. ผวจยดาเนนการพทกษสทธของกลมตวอยางโดยนาเสนอโครงรางการวจยใหคณะกรรมการจรยธรรมการวจยของมหาวทยาลยครสเตยนและนาหนงสอรบการรบรองจากคณะกรรมการพจารณาจรยธรรมการวจยในมนษยของมหาวทยาลยครสเตยนและคณะกรรมการจรยธรรมของสถาบนมะเรงแหงชาตใหทาการศกษาพจารณาอนมตกอนทผวจยจะดาเนนการเกบขอมลและขออนญาตเกบขอมลจากสถานททใชในการทาวจย ชแจงวตถประสงคของการวจยและวธเกบรวบรวมขอมลและจะทาการเกบขอมลเฉพาะในสวนทไดรบอนญาตเทานนโดยผใหขอมลมสทธถอนตวในการใหขอมลไดตลอดเวลาของการเกบรวบรวมขอมล และผวจยยนยนวาจะไมเกดผลกระทบเชงลบตอหนวยงานเนองจากผวจยมจดมงหมายเพอเผยแพรขอมลทเปนประโยชนตอวชาชพพยาบาลในการพฒนาคณภาพการบรหารทางการพยาบาล 2. ผวจยไมระบชอ และขอมลสวนตวของผใหขอมล การนาเสนอขอมลจะใชรหสขอมลทเปนการใชเฉพาะในการวจยครงนและเปนขอเทจจรงทไดรบการตรวจสอบแลวเทานน 3. ผวจยชแจงการพทกษสทธกลมตวอยาง (วจตร ศรสพรรณ, 2552) โดยเรมจาก 3.1 แนะนาตนเอง ชแจงวตถประสงคของการวจย ระยะเวลาทใชในการวจย การเขารวมการวจยครงนไมมผลใดๆกบกลมตวอยาง 3.2 ใหทอยและวธการตดตอทผรวมวจยสามารถตดตอผวจยไดโดยสะดวกอธบายขนตอนการเกบรวบรวมขอมล และใหความมนใจเกยวกบการไดรบการปกปดขอมลตางๆทไดจากการทาวจยครงนไวเปนความลบ การรายงานผลการวจยไมระบเปนตวบคคล 3.3 อธบายใหผรวมวจยไดรบทราบถงประโยชนทจะไดรบทงตอผวจยและตอผอน 3.4 อธบายขนตอนการเกบรวบรวมขอมล และใหความมนใจเกยวกบการไดรบการปกปดขอมลตางๆทไดจากการทาวจยครงนไวเปนความลบ การรายงานผลการวจยจะไมระบเปนตวบคคล 3.5 ผวจยมสทธถอนตวจากโครงการวจยไดตลอดเวลา โดยไมสญเสยสทธใดๆทพง ไดจากการปฏบตงาน

52

การเกบรวบรวมขอมลทใชในการวจย การเกบรวบรวมขอมลมขนตอนการดาเนนการตามลาดบดงน 1. ผวจยทาหนงสอขอความรวมมอในการเกบขอมลจากบณฑตวทยาลย มหาวทยาลย ครสเตยนถงผอานวยการสถาบนมะเรงแหงชาต กรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข พรอมดวยโครงรางวทยานพนธและแบบสอบถาม เพอขออนมตในการเกบรวบรวมขอมล 2. เมอไดรบอนญาตจากผอานวยการผอานวยการสถาบนมะเรงแหงชาต จงดาเนนการตดตอไปยงกลมภารกจบรการวชาการ สถาบนมะเรงแหงชาต กรมการแพทย กระทรวงสาธารณะสข เพอชแจงวตถประสงคของการวจย และขออนญาตใหบคลากรทระบเปนผเขารวมวจย 3. ทาการเกบรวบรวมขอมลจากการประชมกลม และจากแบบสอบถาม 4. นาแบบสอบถามทไดรบกลบคนสมบรณมาประมวลผล และวเคราะหขอมลดวยคอมพวเตอร การวเคราะหทางสถต ผวจยนาขอมลทไดจากการตอบแบบสอบถามทเกบรวบรวมจากกลมตวอยางมาวเคราะหโดยใชคอมพวเตอรโปรแกรมสาเรจรป ดงน 1. ขอมลปจจยสวนบคคลสาหรบผเขารวมวจย วเคราะหโดยการแจกแจงความถ และหาคารอยละ 2. ขอมลเชงคณภาพทไดรวบรวมขอมลจากประสบการณ ความร ความคด ความเชอ การรวมสรางความเขาใจ 3. แบบประเมนระดบความพงพอใจตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต สถาบนมะเรงแหงชาตของพยาบาลวชาชพทใหการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต จากผลการวเคราะห แบบสอบถามของพยาบาลวชาชพทใหการพยาบาลมะเรงระยะสดทายของชวต ซงเปนแบบสอบถามมาตรประมาณคา (Rating scale) 5 ระดบ ผวจยนามาหาคาเฉลยรายขอหลงจากนนนารายขอทมคาเฉลยตงแต 3.5 จดทาเปนแบบประเมนความพงพอใจตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต สถาบนมะเรงแหงชาตของพยาบาลวชาชพทใหการพยาบาลมะเรงระยะสดทายของชวต ในสถาบนมะเรงแหงชาต โดยนาขอมลทวไปของพยาบาล และผใชบรการ นามาวเคราะหดวยสถตพรรณนาโดยนามาวเคราะหหาคาความถ แสดงจานวน คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน

53

ขนตอนการศกษาวจย

แผนภาพท 4 ขนตอนการศกษาวจย

1. การวเคราะหปญหาอปสรรคการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต ในสถาบนมะเรงแหงชาตของทมบคลากรทางการแพทยทใหการดแลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต ดวยการใชการประชมกลม ผวจยนาเสนอในทประชมระดบบรหารและผเขารวมวจย ใหเหนถงความสาคญและวตถประสงคของการมสวนรวมในการกาหนดโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต สถาบนมะเรงแหงชาตของพยาบาลวชาชพทใหการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต เพอใหตระหนกถงความสาคญของการทาวจยเกดความรวมมอในการทาวจย

นาเสนอ ผทรงคณวฒ

ทดลองนาไปใชปรบปรงแกไข

โปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต

ประชมกลมครงท 3 ประชมกลมครงท 1 ประชมกลมครงท 2

ปญหา อปสรรคโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผ ป วยมะเ รงระยะสดทายของชวต

วเคราะหโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตจากการแลกเปลยนป ร ะ ส บ ก า ร ณ ก า รทบทวนวรรณกรรม

54

ประชมกลมครงท 1 เปนการแนะนาตวผวจยแจงวตถประสงคของการทาวจย รวมแลกเปลยนประสบการณเกยวกบโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต ในสถาบนมะเรงแหงชาตโดยใชการประชมกลมคนหาคณสมบต บทบาทหนาท ปญหา อปสรรคทพบในโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต สถาบนมะเรงแหงชาต เพอพฒนาโปรแกรมการเยยมบานใหเกดโปรแกรมทเหมาะสม ประชมกลมครงท 2 วางแผนรวมกนกบผรวมวจยเพอดาเนนการวเคราะหโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตของพยาบาลวชาชพ ในสถาบนมะเรงแหงชาต รวบรวมขอมล จากการประชมกลมในการกาหนดเนอหา รายละเอยดของขอกาหนดโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต ในสถาบนมะเรงแหงชาต ของทมสหสาขาวชาชพทใหการดแลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตหลงจากไดความคดเหน ทศนคต การรบร ความเชอจากการประชมกลมของผเขารวมวจยแตละคนแลวใหแสวงหาความรเพมเตมเพอมารวมเปนแนวทางในการกาหนดโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต สถาบนมะเรงแหงชาตและจดทาเปนแนวปฏบตงานการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต 2.1. ผรวมวจยใหความคดเหนเกยวกบการพฒนาโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตของพยาบาลวชาชพทใหการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต ตามวตถประสงคของการทาวจย จากประสบการณความรความคด ความเชอ การรวมสรางความเขาใจ รวมตดสนใจวางแผน โดยเนนความคดอยางอสระของแตละคนและความรจากการทบทวนวรรณกรรมนามาจดเรยงเปนขอกาหนดโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตของพยาบาลวชาชพทใหการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต สถาบนมะเรงแหงชาต 2.2. ผวจยและผรวมวจยนาขอมลทไดจากประสบการณความร ความคด ความเชอ การรวมสรางความเขาใจ รวมตดสนใจวางแผนและจากการศกษาเพมเตมจากการทบทวนวรรณกรรมรวมกนวเคราะห ปรบปรงโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต สถาบนมะเรงแหงชาตของพยาบาลวชาชพทใหการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตรวมทงสะทอนปญหาและอปสรรคและรวมกนกาหนดโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต สถาบนมะเรงแหงชาต 3. ขนสะทอนผล (Reflect) ตรวจสอบความชดเจนของโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต สถาบนมะเรงแหงชาตของพยาบาล

55

วชาชพทใหการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต ทผรวมวจยรวมกนกาหนดและรวมกนจดลาดบความสาคญและความจาเปนของโปรแกรมการเยยมบาน นาโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต ในสถาบนมะเรงแหงชาตของพยาบาลวชาชพทใหการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต ในสถาบนมะเรงแหงชาตทไดมา รวมกนพจารณานาเสนอตอผทรงคณวฒทง 5 คน มขนตอนการดาเนนการ ดงน 1. ผวจยจดเตรยมโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต สถาบนมะเรงแหงชาตโดยใชแบบจาลองของสมทธ (Smith, C) ทไดจากการรวบรวมขอมลทไดจากประสบการณความร ความคด ความเชอ การรวมสรางความเขาใจ รวมตดสนใจวางแผน ในการประชมกลม จนไดโปรแกรมงานการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตและนาเสนอตอผทรงคณวฒทง 5 คน ประชมกลมครงท 3.รวมกนพจารณาความถกตอง เหมาะสม ของเนอหา รวมกนแสดงความคดเหนเพมเตมเพอปรบปรงแกไขตามความคดเหนของผทรงคณวฒทง 5 คน 2. นาสงโปรแกรมการเยยมบานทพฒนาโดยทมสหสาขาวชาชพ และแบบสอบถามความพงพอใจของโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต สถาบนมะเรงแหงชาตตอผ ทรงคณวฒและนามาปรบปรงตามขอเสนอแนะของผทรงคณวฒ 3. ตรวจสอบความถกตองชดเจนของโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต สถาบนมะเรงแหงชาต และนาลงไปปฏบต ประเมนประสทธผล

บทท 4

ผลการวจย

การวจยครงนเปนการวจยแบบกงทดลอง (Quasi-Experimental Research) โดยใชแบบกลมเดยววดครงเดยววดหลงการทดลอง มวตถประสงคเพอพฒนาโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต และประเมนประสทธผลของโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตในสถาบนมะเรงแหงชาต โดยใชรปแบบการเยยมบานตามแบบจาลองของ Phases of a home visit Smith, C เปนโปรแกรมการเยยมบานเพอใหเกดการเปลยนโปรแกรมการเยยมบานแบบเดมเกดการเยยมบานทมโปรแกรมทพฒนาขน เพอนาไปปฏบตการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต โดยจดประชมกลม ทงหมด 3 ครง ครงท 1 วนท 2 กมภาพนธ 2558 ครงท 2 วนท 11 กมภาพนธ 2558 และ ครงท 3 วนท 2 มนาคม 2558 มการกาหนดทม ตาแหนงในทมเกยวกบการดแลผปวยเมอกลบไปบาน ไดแก แพทยมหนาทรวบรวมกจกรรมเกยวกบการรกษา พยาบาลรวบรวมกจกรรมการพยาบาลเกยวกบปญหาทเกดขนกบผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตเมอกลบไปอยบาน เภสชกร รวบรวมความรเรองยา และอาการไมพงประสงคจากยา นกกายภาพบาบดรวบรวมกจกรรมฟนฟสภาพและปองกนภาวะแทรกซอนตางๆ นกโภชนากรรวบรวมความรเรองอาหารสาหรบผปวย และอาหารปนผสมสตรตางๆทเหมาะสมกบผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต และพยาบาลงานเยยมบานรวบรวมขอมลการเตรยมอปกรณทนาไปใชทบานรวมถงการตดตามเยยม และสงตอขอมลใหสถานบรการในพนท ผเขารวมประชม จานวน 12 คน ไดแก พยาบาลวชาชพทปฏบตการออกเยยมบานจานวน 2 คน พยาบาลทมประสบการณการดแลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตหอผปวยในจานวน 3 คน แพทย 1 คน เภสชกร 1 คน นกสงคมสงเคราะห 1 คน โภชนากร 1 คน ญาตผดแลผปวย จานวน 1 คน เลอกจากญาตผปวยทมประสบการณการดแลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต ในสถาบนมะเรงแหงชาต หลงจากการประชมกลมทง 3 ครง ไดเปนโปรแกรมงานการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตผทรงคณวฒ

57

ทง 5 คน ตรวจสอบความถกตองและความสมบรณของเนอหา ความชดเจนและความเหมาะสมของภาษา ผวจยไดนาโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตทไดใหพยาบาลวชาชพทมระยะเวลาปฏบตงานตงแต 5 ป ขนไป จานวน 10 คน นาคมอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตทไดไปทดลองลงปฏบต ในชวงระยะเวลามนาคม 2558 ถง เมษายน 2558 นาแบบสอบถามความพงพอใจทได พจารณาจากความคดเหนของผทรงคณวฒทง 5 คนมคาดชนความสอดคลองระหวางขอคาถามกบคานยาม (Index of Item Objective Congruence: IOC) ไมตากวารอยละ 80 รวมถงขอเสนอแนะตางๆ รวมดวย จากนน นาแบบสอบถามมาปรบปรงแกไขตามขอเสนอแนะของผทรงคณวฒ เสนอใหอาจารยทปรกษาวทยานพนธพจารณาความเหนชอบอกครง เพอความสมบรณของเครองมอ และใหพยาบาลวชาชพทปฏบตงานตามแนวทางคมอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต จานวน 10 คน และญาตผดแลผปวยทมประสบการณการดแลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต จานวน 4 คน ประเมนระดบความพงพอใจตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต โดยแบงออกเปน 2 กลมแรกสาหรบความพงพอใจของพยาบาลวชาชพตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต และกลมท 2 สาหรบความพงพอใจของญาตผดแลผปวยตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตและนามาวเคราะหโดยพจารณาจากคาเฉลย ความพงพอใจตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต มคาเฉลยตงแต 3.41- 4.20 แสดงวา มความพงพอใจตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตอยในระดบสง และความพงพอใจตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต มคาเฉลยตงแต 4.21- 5.00 แสดงวา มความพงพอใจตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตอยในระดบสงทสด สรปผลการวจยไดระดบความพงพอใจตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตของพยาบาลวชาชพ แบงออกเปนรายดาน 6 ดาน ดงน 1) ดานการประสานงานกบบคลากรทเกยวของ 2) ดานสถานทของหนวยงาน 3) ดานการปฏบตงานดานการดแลผปวยในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต 4) ดานแบบบนทกขอมลการนาสงผปวย 5) ดานรปแบบงานการดแลตอเนอง 6) ดานรปแบบตดตามประเมนผลแกไขปญหาอปสรรค และระดบความพงพอใจตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตของญาตผดแลผปวยทม

58

ประสบการณการดแลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต แบงออกเปนรายดาน 4 ดาน ดงน 1) ดานจตใจ 2) ดานจตวญญาณ 3) ดานสงคม เศรษฐกจ สงแวดลอม 4) ดานรางกาย นาเสนอผลการวจยดงตอไปน 1. ผลการพฒนาโปรแกรมการเยยมบาน จากการประชมกลมไดโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตทนาแบบจาลอง Smith C เปนพนฐาน เพมในสวนของการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต และการเขาถงอยางเปนรปแบบของผปวยและญาตผดแล เปนโปรแกรมงานเยยมบานทใหการดแลผปวยโรคมะเรงระยะสดทายของชวตของหนวยงานเยยมบาน สถาบนมะเรงแหงชาต มการบรหารจดการอยางมรปแบบทชดเจน เพอใหผปวยโรคมะเรงระยะสดทายของชวต ไดรบการดแลใหการพยาบาลอยางครอบคลมทง 4 มตคอ รางกาย จตใจ/อารมณ สงคมและจตวญญาณ ไดรบการตดตามประเมนอาการตอเนอง ผปวยสามารถกลบไปทพกรกษาอยทบานได โดยมหนวยงานเยยมบานคอยใหการดแลใหคาปรกษาทางโทรศพทตลอด 24 ชวโมงเพอใหผปวย ผดแลผปวยและครอบครวสามารถเผชญกบปญหาและความตองการทซบซอนมการประเมนผปวยอยางเปนรปแบบโดยใชแบบประเมนทาง เวชปฏบตครอบครว INHOMESSS เมอลงปฏบตการเยยมผปวยทบาน มการประสานงานกบทมสหสาขาวชาชพ โดยทางรปแบบเครอขาย อนเตอรเนท สมารทโฟน มการวางแผนจาหนายและสงตอเพอใหผปวยไดเขาถงบรการสขภาพและไดรบการดแลตอเนอง จนวาระสดทายของชวต แนวทางในการดแลคอ เนนใหผปวยไดรบความสขสบายมคณภาพชวตทด มศกดศรในชวงชวตทเหลอใหมคามากทสด ไดอยใกลบคคลอนเปนทรก หลดจากความเครยดความวตกกงวล และลดและบรรเทาความทกขทรมานจากความเจบปวยเพอใหจากไปอยางสงบ โดยมพยาบาลผใหการบาบดทางการพยาบาลผปวยทบานตามแนวทางปฏบตของโปรแกรมการเยยมบานทไดพฒนา จากเดมทมการวางแผนการเยยมบาน แตไมมแบบประเมนและบนทกทางการพยาบาลทครอบคลม 2. ผลการวเคราะหขอมลดวยตารางประกอบการบรรยายตามหวขอ สวนท 1 ขอมลทวไปของผรวมวจยในสวนของพยาบาลวชาชพ สวนท 2 ขอมลทวไปของผรวมวจยในสวนของผดแลผปวย สวนท 3 ผลจากการศกษาความพงพอใจของพยาบาลวชาชพตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต 3.1 แสดงคาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน การประเมนระดบความพงพอใจของพยาบาลวชาชพตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตจาแนกตามรายดาน

59

3.2 การตรวจสอบความตรงตามเนอหาของแบบสอบถามความพงพอใจทมตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตของพยาบาลวชาชพ 3.3 คาความเทยงของแบบสอบถามความพงพอใจทมตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตของพยาบาลวชาชพ สวนท 4 ผลจากการศกษาความพงพอใจของญาตผดแลผปวยทมประสบการณการดแลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตตอรปแบบงานการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต ในสถาบนมะเรงแหงชาต 4.1 แสดงคาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน การประเมนระดบความพงพอใจของญาตผดแลผปวยทมประสบการณการดแลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต สถาบนมะเรงแหงชาตจาแนกตามรายดาน 4.2 การตรวจสอบความตรงตามเนอหาของแบบสอบถามความพงพอใจทมตอบโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตของผดแลผปวย 4.3 คาความเทยงของแบบสอบถามความพงพอใจทมตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตของผดแลผปวย สรปผลการศกษาประชมกลมแลกเปลยนประสบการณโปรแกรมการเยยมบานของผรวมวจย ประชมครงท 1 เปนการแนะนาตวผ วจยชแจงวตถประสงคในการทาวจย รวมแลกเปลยนประสบการณเกยวกบโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต สถาบนมะเรงแหงชาตโดยใชการประชมกลมคนหาคณสมบต บทบาทหนาท ปญหา อปสรรคทพบในโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต สถาบนมะเรงแหงชาต เพอพฒนาโปรแกรมการเยยมบานใหเกดโปรแกรมทเหมาะสม มการประสานงานกบสหสาขาวชาชพ ทาการเกบรวบรวมขอมลจากการประชมกลมแลกเปลยนความร ประสบการณ สรปประเดนสาคญทไดจากการแลกเปลยนความรประสบการณ รวบรวมเปนหมวดหมแนะนาแหลง/ฐานขอมลทผรวมวจยสามารถศกษาคนควาเพมเตมจากแหลงตางๆ เชน เอกสาร ตารา งานวจยตางๆ เพอนามารวมแลกเปลยนประสบการณ และนดหมายวน เวลาในการประชมครงตอไป

60

ประชมครงท 2 วางแผนรวมกนกบผรวมวจยเพอดาเนนการวเคราะหโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตของพยาบาลวชาชพ สถาบนมะเรงแหงชาต รวบรวมขอมล จากการประชมกลมในการกาหนดเนอหา รายละเอยดของขอกาหนดโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต ในสถาบนมะเรงแหงชาตของทมสหสาขาวชาชพทใหการดแลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตหลงจากไดความคดเหน ทศนคต การบร ความเชอจากการประชมกลมของผเขารวมวจยแตละคนแลวใหคนควาหาความรเพมเตมเพอมารวมเปนแนวทางในการกาหนดโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต สถาบนมะเรงแหงชาตและจดทาเปนแนวปฏบตงานการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต ประชมครงท 3 รวมกนพจารณาความถกตอง เหมาะสม ของเนอหา รวมกนแสดงความคดเหนเพมเตมเพอปรบปรงแกไขคมอการเยยมบานโดยทมสหสาขาวชาชพตามความคดเหนของผทรงคณวฒทง 5 คน สรปเปนโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต สถาบนมะเรงแหงชาต บนทกขอมล จดเปนหมวดหม ทงในสวนของพยาบาลวชาชพและญาตผดแลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต โปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต ทไดไปลงปฏบตโดยพยาบาลวชาชพทมประสบการณ ตงแต 5 ปขนทดลองใช และวดประสทธผลจาก แบบสอบถามความพงพอใจโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต สวนของพยาบาลวชาชพรวมทงหมด 6 ดาน ดงน 1) ดานการประสานงานกบบคลากรทเกยวของ 2) ดานสถานทของหนวยงาน 3) ดานการปฏบตงานดานการดแลผปวยในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต 4) ดานแบบบนทกขอมลการนาสงผปวย 5) ดานรปแบบงานการดแลตอเนอง 6)ดานรปแบบตดตามประเมนผลแกไขปญหาอปสรรครวม 18 ขอและในสวนของญาตผดแลผปวยทมประสบการณการดแลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต สถาบนมะเรงแหงชาต รวมทงหมด 4 ดาน ดงนคอ 1) ดานจตใจ 2) ดานจตวญญาณ 3) ดานสงคม เศรษฐกจ สงแวดลอม 4) ดานรางกาย รวม 12 ขอ ตอบแบบสอบถามความพงพอใจตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต และแบบสอบถามความพงพอใจตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต สาหรบญาตผดแลผปวยทมประสบการณการดแลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต ในสถาบนมะเรงแหงชาต และนาแบบสอบถามความพงพอใจตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต ทงจากจากผใหบรการและผรบบรการมาวเคราะหประมวลผลทางวธสถตดวยโปรแกรมคอมพวเตอร

61

สวนท 1 ขอมลสวนบคคลของพยาบาลวชาชพ ตารางท 1 ขอมลสวนบคคลของพยาบาลวชาชพ (n = 10)

ขอมลสวนบคคล จานวน อาย (ป) 25 - 30 2 31 - 36 1 37 - 42 1 43 - 48 2 49 – 54 4 ( X = 42.6 , SD = 10.8, Max = 53, Min = 25) เพศ เพศหญง 10 สถานภาพสมรส โสด 4 ค 6 วฒการศกษาสงสด ปรญญาตร 6 ปรญญาโท 4 หนวยงานทปฏบตงาน งานการพยาบาลออสโตมและแผล 3 งานการพยาบาลตอเนองทบาน 2 งานการพยาบาลสงเสรมภาวะโภชนา 2 งานการพยาบาลระงบและบรรเทาปวด 1 งานการพยาบาลใหคาปรกษา 1 งานการพยาบาลเตรยมความพรอมรบการสญเสย 1 ตาแหนงงานทปฏบต พยาบาลวชาชพชานาญการ 6 พยาบาลวชาชพปฏบตการ 4

62

ตารางท 1 ขอมลสวนบคคลของพยาบาลวชาชพ (n = 10) (ตอ)

ขอมลสวนบคคล จานวน ประสบการณในการปฏบตงาน (ป) 5 - 10 2 10 -15 1 20 ป ขนไป 7 ( X = 21.0, SD = 10.3, Max = 32.0, Min = 5.0)

จากตารางท 1 พบวา ผรวมวจยในสวนของพยาบาลวชาชพ จานวน 10 ราย มอายระหวาง 25–53 ป อายเฉลย 42.6 ป (สวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ10.8) ชวงอายทพบมากทสดมอายระหวาง 49-54 ป จานวน 4 ราย ผเขารวมวจยทงหมดเปนเพศหญง จานวน 10 ราย สวนใหญมสถานภาพสมรสค จานวน 6 ราย วฒการศกษาสงสด ปรญญาตร จานวน 6 ราย ผเขารวมวจยปฏบตงานในแผนกออสโตมมากทสด จานวน 3 ราย รองลงมาปฏบตงานในแผนกพยาบาลเยยมบาน จานวน 2 ราย และโภชนาการ จานวน 2 ราย ตาแหนงงานทปฏบตสวนใหญเปนพยาบาลวชาชพชานาญการ จานวน 6 ราย มระยะเวลาหรอประสบการณในการปฏบตงานตงแต 5-32 ป คาเฉลย 21.0 ป ประสบการณในการปฏบตงานมากทสดพบในชวง 20 ป ขนไป จานวน 7 ราย

สวนท 2 ขอมลสวนบคคลของผดแลผปวย

ตารางท 2 ขอสวนบคคลของญาตผดแลผปวย (n = 4)

ขอมลสวนบคคล จานวน อาย (ป)

40 -44 1 45 -49 1 50 -54 1 55 59 1 ( X = 49.2 , SD = 6.6, Max = 57, Min = 42)

63

ตารางท 2 ขอมลสวนบคคลของญาตผดแลผปวย (n = 4) (ตอ)

ขอมลสวนบคคล จานวน เพศ

ชาย 2 หญง 2

สถานภาพสมรส ค 2 โสด 1 หมาย 1

ความเกยวของกบผปวย มารดา 1 ภรรยา 1 สาม 1 บตร 1

อาชพ รบราชการ 1 คาขาย 1 เกษตรกรรม 1 รบจาง 1

จากตารางท 2 พบวา ในสวนของญาตผดแลผปวย จานวน 4 ราย มอายระหวาง 42-57 ป อายเฉลย 49.2 ป (สวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 6.6) เปนเพศชายและเพศหญง กลมละ 2 ราย เทากน สถานภาพสมรสค จานวน 2 ราย มสถานภาพโสด จานวน 1 ราย และสถานภาพหมาย จานวน 1 ราย ผรวมวจยในสวนของผดแลผปวย จานวน 4 คน มความเกยวของกบผปวยดงนคอ มารดา ภรรยา สาม และบตร กลมละ 1 ราย อาชพของผรวมวจยทง 4 ราย มดงนคอ รบราชการ คาขาย เกษตรกรรม และรบจาง เทากน

64

สวนท 3 ผลการประเมนประสทธผลของโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต สถาบนมะเรงแหงชาต

ตารางท 3 คาเฉลย ( X ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) และระดบของความพงพอใจโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต จาแนกตามรายดาน

ลาดบ ดานของความพงพอใจ X SD ระดบ

ความพงพอใจ 1 ดานการประสานงานกบบคลากรทเกยวของ 3.75 0.68 สง 2 ดานสถานทของหนวยงาน 3.70 0.74 สง 3 ดานการปฏบตงานดานการดแลผปวยในการบาบด

ทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต 3.55 0.68 สง

3 ดานแบบบนทกขอมลการนาสงผปวย 3.55 0.80 สง 4 ดานรปแบบงานการดแลตอเนอง 3.50 0.83 สง 5 ดานรปแบบตดตามประเมนผลแกไขปญหา

อปสรรค 3.27 0.70 ปานกลาง

จากตารางท 3 พบวา การประเมนระดบความพงพอใจของพยาบาลวชาชพทใหการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต ม 5ใน 6 ดานอยในระดบสง สวนอก 1 ดานอยในระดบปานกลางไดแกดานรปแบบตดตามประเมนผลแกไขปญหาอปสรรคตามลาดบ

ตารางท 4 คาเฉลย ( X ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) และระดบของความพงพอใจตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตของพยาบาลวชาชพ ดานการประสานงานกบบคลากรทเกยวของ

ลาดบ ดานการประสานงานกบบคลากรทเกยวของ X SD ระดบ

ความพงพอใจ 1 การกาหนดวธการและชองทางการประสานงาน

ดแลผปวย 3.80 0.67 สง

2 การประสานงานดแลผปวยระหวางทมสหวชาชพ 3.70 0.79 สง

65

จากตารางท 4 พบวา ความพงพอใจของพยาบาลวชาชพทใหการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตตอโปรแกรมการเยยมบาน ในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตดานการประสานงานกบบคลากรทเกยวของ ประกอบดวยความพงพอใจทงหมด จานวน 2 ขอและมระดบความพงพอใจอยในระดบสง ตารางท 5 คาเฉลย ( X ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) และระดบความพงพอใจตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตของพยาบาลวชาชพ ดานสถานทของหนวยงาน

ลาดบ ดานสถานทของหนวยงาน X SD ระดบ

ความพงพอใจ 1 การมหนวยงานการเยยมบานในการดแลผปวยมะเรง

ระยะสดทายของชวต 4.30 0.67 สงทสด

2 การกาหนดบทบาทหนาทแตละบคคลในการดแลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต

3.50 0.85 สง

3 การกาหนดสายการบงคบบญชาของผปฏบตงานในการดแลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต

3.30 0.82 ปานกลาง

จากตารางท 5 พบวา ความพงพอใจของพยาบาลวชาชพทใหการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต ดานสถานทของหนวยงาน ความพงพอใจอยในระดบสงทสดมจานวน 1 ขอ ในระดบสงมจานวน 1 ขอ และในระดบปานกลาง ม 1 ขอ

ตารางท 6 คาเฉลย ( X ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) และระดบความพงพอใจตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต ดานการปฏบตงานดานการดแลผปวยในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต

ลาดบ ดานการปฏบตงานดานการดแลผปวย X SD ระดบ

ความพงพอใจ 1 ผงงาน (flow chart) สาหรบดแลผปวยเขาใจงายและ

สามารถปฏบตตามได 3.70 0.95 สง

66

ตารางท 6 คาเฉลย ( X ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) และระดบความพงพอใจตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตของพยาบาลวชาชพ ดานการปฏบตงานดานการดแลผปวยในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต (ตอ)

ลาดบ ดานการปฏบตงานดานการดแลผปวย X SD ระดบ

ความพงพอใจ 2 แนวปฏบตในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรง

ระยะสดทายของชวตในการดแลผปวยสามารถใชไดตามสถานการณจรง

3.50 0.53 สง

3 มการปฏบตตามแนวปฏบตในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต สาหรบการดแลผปวย


จากตารางท 6 พบวา ความพงพอใจของพยาบาลวชาชพทใหการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต ดานการปฏบตงานดานการดแลผปวยในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตความพงพอใจในระดบสง มจานวน 3 ขอ และระดบปานกลาง จานวน 1 ขอ ตารางท 7 คาเฉลย ( X ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) และระดบความพงพอใจตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตของพยาบาลวชาชพ ดานแบบบนทกขอมลการนาสงผปวย

ลาดบ ดานแบบบนทกขอมลการนาสงผปวย X SD ระดบ

ความพงพอใจ 1 แบบบนทกในการนาสงผปวยใชภาษาทเขาใจงายและ

สะดวกในการบนทกขอมล 3.70 0.82 สง

2 แบบบนทกในการนาสงผปวยมขอมลทจาเปนเพอการดแลอยางตอเนอง


67

จากตารางท 7 พบวา ความพงพอใจของพยาบาลวชาชพทใหการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต ดานแบบบนทกขอมลการนาสงผปวยมความพงพอใจอยในระดบสง จานวน 1 ขอ และอยในระดบปานกลาง จานวน 1 ขอ ตารางท 8 คาเฉลย ( X ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) และระดบความพงพอใจตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตของพยาบาลวชาชพ ดานรปแบบงานการดแลตอเนอง

ลาดบ ดานรปแบบงานการดแลตอเนอง X SD ระดบ

ความพงพอใจ 1 หนวยสงมการแจงหนวยรบกอนการสงตอเพอการดแล

ตอเนองทกครง 3.70 0.82 สง

2 การแกไขปญหาอปสรรคในการดแลผปวยรวมกนระหวางหนวยรบและหนวยสงไดในชวงเวลาทเหมาะสม

3.50 0.85 สง

3 หนวยรบมการตอบกลบขอมลไปยงหนวยสง หลงการตดตามเยยมดแลผปวยทบาน


จากตารางท 8 พบวา ความพงพอใจของพยาบาลวชาชพทใหการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต ดานรปแบบงานการดแลตอเนองอยในระดบสงจานวน 2 ขอ และระดบปานกลางจานวน 1 ขอ

ตารางท 9 คาเฉลย ( X ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) และระดบความพงพอใจตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตของพยาบาลวชาชพ ดานตดตามประเมนผลแกไขปญหาอปสรรค

ลาดบ ดานตดตามประเมนผลแกไขปญหาอปสรรค X SD ระดบ

ความพงพอใจ 1 ความชดเจนของรปแบบตดตามประเมนผลการดแลผปวย

และการบนทกเปนลายลกษณอกษร 3.40 0.84 ปานกลาง

68

ตารางท 9 คาเฉลย ( X ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) และระดบความพงพอใจตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตของพยาบาลวชาชพ ดานตดตามประเมนผลแกไขปญหาอปสรรค (ตอ)

ลาดบ ดานตดตามประเมนผลแกไขปญหาอปสรรค X SD ระดบ

ความพงพอใจ 2 การกาหนดผรบผดชอบ แผนการตดตามประเมนผล

การดแลผปวยและการดาเนนแผนงาน 3.20 0.63 ปานกลาง

2 การนาผลการประเมน มาแกไขปญหาอปสรรคหรอปรบปรงและพฒนารปแบบการดแลผปวย


จากตารางท 9 พบวา ความพงพอใจของพยาบาลวชาชพทใหการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต ดานตดตามประเมนผลแกไขปญหาอปสรรค อยในระดบปานกลางจานวน 3 ขอ สวนท 4 ผลจากการศกษาความพงพอใจของญาตผดแลผปวยทมประสบการณการดแลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตตอโปรแกรมการเยยมบานของทมสหสาขาวชาชพในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต ในสถาบนมะเรงแหงชาต ตารางท 10 คาเฉลย ( X ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) การประเมนระดบความพงพอใจของญาตผดแลผปวยทมประสบการณการดแลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตตอโปรแกรมการเยยมบาน ในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตสถาบนมะเรงแหงชาตจาแนกตามรายดาน

ลาดบ ดานของความพงพอใจ X SD ระดบ

ความพงพอใจ 1 ดานจตใจ 4.50 0.00 สงทสด 2 ดานจตวญญาณ 4.25 0.50 สงทสด 3 ดานสงคม เศรษฐกจสงแวดลอม 4.10 0.11 สง 4 ดานรางกาย 3.83 0.58 สง

69

จากตารางท 10 พบวา การประเมนระดบความพงพอใจของญาตผดแลผปวยทมประสบการณการดแลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตอยในระดบสงทสด 2 ดาน คอ ดานจตใจ ดานจตวญญาณ ความพงพอใจอยในระดบสง 2 ดาน คอ ดานสงคม เศรษฐกจ สงแวดลอม และดานรางกาย

ตารางท 11 คาเฉลย ( X ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) การประเมนระดบความพงพอใจของญาตผดแลผปวยทมประสบการณการดแลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตตอโปรแกรมการเยยมบานของในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต สถาบนมะเรงแหงชาตดานจตใจ

ลาดบ ดานจตใจ X SD ระดบ

ความพงพอใจ 1 การไดรบกาลงใจและการใหคาปรกษาจากทมงานการ

เยยมบาน 4.75 0.50 สงทสด

2 การไดรบโอกาสใหซกถามปญหาหรอขอกงวลใจ 4.25 0.50 สงทสด

จากตารางท 11 พบวา ความพงพอใจของญาตผดแลผปวยทมประสบการณการดแลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตในสถาบนมะเรงแหงชาตดานจตใจ มความพงพอใจอยในระดบสงทสด จานวน 2 ขอ ตารางท 12 คาเฉลย ( X ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) การประเมนระดบความพงพอใจของญาตผดแลผปวยทมประสบการณการดแลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตในสถาบนมะเรงแหงชาตดานจตวญญาณ

ลาดบ ดานจตวญญาณ X SD ระดบ

ความพงพอใจ 1

ในภาพรวมความพงพอใจตอบรการทผปวยและการไดรบบรการจากงานการเยยมบานของสถาบนมะเรงแหงชาต

4.50

0.58

สงทสด

70

ตารางท 12 คาเฉลย ( X ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) การประเมนระดบความพงพอใจของญาตผดแลผปวยทมประสบการณการดแลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต สถาบนมะเรงแหงชาตดานจตวญญาณ (ตอ)

ลาดบ ดานจตวญญาณ X SD ระดบ

ความพงพอใจ 2 การไดรบคาแนะนาและไดมโอกาสในการทากจกรรมตาม

ความเชอและศาสนาทผปวยและผดแลนบถอหรอเชอถอ 4.00 0.82 สง

จากตารางท 12 พบวา ความพงพอใจของญาตผดแลผปวยทมประสบการณการดแลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต สถาบนมะเรงแหงชาต ดานจตวญญาณ มระดบความพงพอใจอยในระดบสงทสด จานวน 1 ขอ และอยในระดบสง จานวน 1 ขอ ตารางท 13 คาเฉลย ( X ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) การประเมนระดบความพงพอใจของญาตผดแลผปวยทมประสบการณการดแลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตในสถาบนมะเรงแหงชาตดานสงคม เศรษฐกจสงแวดลอม

ลาดบ ดานสงคม เศรษฐกจสงแวดลอม X SD ระดบ 1 การพอใจกบการเยยมบานของทมงานเยยมบาน 4.50 0.58 สงทสด 2 สถานทในการดแลผปวยมความเหมาะสม 4.25 0.50 สงทสด 2 ความสะดวกในการตดตอประสานงาน เชน สทธการ

รกษา การสงผ ปวยกลบ การประสานหาอปกรณเครองมอทางการแพทยทผปวยจาเปนตองใชเมอกลบไปอยบาน

4.25 0.50 สงทสด

71

ตารางท 13 คาเฉลย ( X ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) การประเมนระดบความพงพอใจของญาตผดแลผปวยทมประสบการณการดแลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต สถาบนมะเรงแหงชาตดานสงคม เศรษฐกจสงแวดลอม (ตอ)

ลาดบ ดานสงคม เศรษฐกจสงแวดลอม X SD ระดบ 3 การไดรบการอานวยความสะดวกในเรองคาแนะนาใน

การดแลผปวย 4.00 0.00 สง

4 ความสามารถในการดแลผปวยเมอกลบไปอยบาน 3.50 0.58 สง

จากตารางท 13 พบวา ความพงพอใจของญาตผดแลผปวยทมประสบการณการดแลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต สถาบนมะเรงแหงชาตดานสงคม เศรษฐกจ สงแวดลอม ความพงพอใจอยในระดบสงทสด จานวน 3 ขอ และอยในระดบสง จานวน 2 ขอ ตารางท 14 คาเฉลย ( X ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) การประเมนระดบความพงพอใจของญาตผดแลผปวยทมประสบการณการดแลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต สถาบนมะเรงแหงชาตดานรางกาย

ลาดบ ดานรางกาย X SD ระดบ 1 การไดทราบขอมลเกยวกบแผนการรกษาและการมสวน

รวมในการตดสนใจเกยวกบแผนการรกษา 4.00 0.82 สง

1 การสอน หรอแนะนาเรองการดแลผปวย การใชอปกรณทจาเปนเมอกลบไปดแลผปวยทบานจากพยาบาล

4.00 0.82 สง

2 การอธบายอาการแผนการรกษาหรอการดาเนนของโรคจากแพทยผรกษา

3.50 0.58 สง

จากตารางท 14 พบวา ความพงพอใจของญาตผดแลผปวยทมประสบการณการดแลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวย

72

มะเรงในระยะสดทายของชวตในสถาบนมะเรงแหงชาตดานรางกาย มความพงพอใจอยในระดบสง จานวน 3 ขอ

บทท 5

สรปผลการวจย อภปรายผล และขอเสนอแนะ

การวจยครงนเปนการวจยแบบกงทดลอง (Quasi-Experimental Research) แบบกลมเดยววดครงเดยว เพอพฒนาโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต วตถประสงคเพอ 1) พฒนาโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต สถาบนมะเรงแหงชาต โดยใช การประชมกลมสหสาขาวชาชพเพอทราบถงความตองการในการพฒนาโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต สถาบนมะเรงแหงชาต ของพยาบาลวชาชพทใหการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายในสถาบนมะเรงแหงชาต โดยจดประชมกลมทงหมด 3 ครง ครงท 1 วนท 2 กมภาพนธ 2558, ครงท 2 วนท 11 กมภาพนธ 2558 และครงท 3 วนท 2 มนาคม 2558 มผรวมวจยประกอบดวยทมสหสาขาวชาชพเขาประชมจานวน 12 คน ไดแก พยาบาลวชาชพระดบหวหนาหอผปวยในจานวน 3 คน พยาบาลวชาชพระดบหวหนาหอผปวยนอก จานวน 1 คน พยาบาลงานการพยาบาลตอเนองทบาน 2 คน พยาบาลงานสงเสรมคณภาพชวตจานวน 2 คนแพทยจานวน 1 คนเภสชกรจานวน 1 คน นกโภชนากร จานวน 1 คน และผวจยในตาแหนงหวหนางานการพยาบาลตอเนองทบาน 1 คน การประชมแตละครงผเขารวมประชมกลมเปนคนกลมเดม จานวนเขารวมประชม 9-10 คน เนองจากบางคนตดภาระงานไมสามารถเขารวมประชมไดทกครง จากแบบบนทกการมสวนรวมในการจดประชมกลมแลกเปลยนความรประสบการณ และการนาเสนอผลงานวจยททา วเคราะหขอมลดวยการวเคราะหเนอหา วธดาเนนการวจย โดยใชการจดประชมกลมครงท 1 เปนการเกบรวบรวมขอมลปญหา อปสรรคในการปฏบตงาน ของโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตในสถาบนมะเรงแหงชาตประชมกลม ครงท 2 ผรวมวจยสรางโปรแกรมการเยยมบาน ในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตขนจากการการจดประชมกลมแลกเปลยนความรประสบการณ การทบทวนวรรณกรรมและปรบปรงใหเหมาะสม

74

สอดคลองตามแบบจาลองของสมทธ (Smith, C) ประชมกลมครงท 3 นาโปรแกรมการเยยมบานทพฒนาเสนอตอผทรงคณวฒทง 5 คน เพอใหแสดงความคดเหน แนะนา และนามาปรบปรงเนอหาใหถกตองเหมาะสม นามาทดลองปฏบต แลววดประสทธผลโดยวดจากความพงพอใจ หลงการพฒนาโปรแกรมการดแลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตทบาน โดยมการจดการเรอง แผนการดแลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต อาการอาการแสดงทรบกวนความสขสบายของผปวยทบาน มกระบวนการดแล การฝกทกษะการเผชญปญหาขณะทพบปญหาของผปวยทบาน มการบนทกและประเมนผลการใหบรการแตละราย พบวา ผใหบรการพงพอใจกบประสบการณการเตรยมความพรอมในดานการประชมปรกษากอนและหลงการเยยมบาน ทาใหมการเตรยมความร การจดการและปรบปรงการใหบรการ มแผนการปฏบตงานทชดเจน ในขณะทผรบบรการรสกมนใจและภมใจในการมสวนรวม ตลอดจนไดแสดงความสามารถ หลงจากผวจยและผรวมการพฒนาโปรแกรมการเยยมบานไดปรบปรงโปรแกรมการเยยมบานตามขอเสนอแนะของผทรงคณวฒทง 5 จากนนไดนาคมอโปรแกรมไปประเมนความเปนไปไดโดยพยาบาลวชาชพจานวน 10 คนนาไปใชปฏบตจรง ดาเนนการระหวางเดอนกมภาพนธ 2558 ถง เดอนมนาคม 2558 ประเมนประสทธผลโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตในสถาบนมะเรงแหงชาต กลมตวอยางเลอกแบบเจาะจง เปนพยาบาลวชาชพทมประสบการณการดแลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตทมประสบการณการเยยมบาน จานวน 10 คน และญาตผดแลผปวย จานวน 4 คน เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล ประกอบดวย แบบสอบถามความพงพอใจตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต สถาบนมะเรงแหงชาต แบบสอบถามความพงพอใจของพยาบาลวชาชพประมาณคา 5 ระดบ จานวน 18 ขอ และแบบสอบถามความพงพอใจตอโปรแกรมการเยยมบานการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต สถาบนมะเรงแหงชาตของญาตผดแลประมาณคา 5 ระดบ จานวน 12 ขอ จากการทแพทย พยาบาล และทมสหสาขาวชาชพ ไดรวมกนจดการโปรแกรมการเยยมบานผปวยตามแบบจาลองของสมทธ ซ (Smith C) และตามแนวคดหลกการพยาบาลผปวยทบาน ของสานกการพยาบาล สานกงานปลดกระทรวง กระทรวงสาธารณสขในการจดการดแลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตทบาน และมผดแลเขามามสวนรวมในการดแลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตทบาน เพอใหผปวยไดรบการดแลทครอบคลมแบบองครวมทงรางกายจตใจ สงผลใหเกดการปรบปรงโปรแกรมการเยยมบานผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต เพอทจะไดมแนวทางในการปฏบตการใหการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตทบานอยางชดเจน ทาใหแพทย พยาบาล และทมสหสาขาวชาชพและผปฏบตงานเกดความมนใจในการจดการดแลผปวย

75

มะเรงในระยะสดทายของชวตทบานมากขน รวมทงเพมองคความร ความเขาใจในจดการดแลผปวยมะเ รงในระยะสดทายของชวตทบาน เ กดความมนใจทจะปฏบตงานตอผ ปวย ปองกนภาวะแทรกซอน ลดภาวะอาการรบกวนททาใหผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตทกขทรมาน รวมทงสงเสรมใหผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตมคณภาพชวตทด สอดคลองกบการศกษาของ พวงแกว พทธพทกษ, พรศร พนธส และกมลทพย ขลงธรรมเนยม (2554) ทศกษาผลของการสงเสรมคณภาพชวตผดแลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตในชมชนเนองจากมความสอดคลองกบปญหาทางคลนกทผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตม และผดแลทบานในชมชนทยงไมทราบวธการดแลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต การทพยาบาลผปฏบตงานมคมอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตทาใหพยาบาลเกดความมนใจ ในการปฏบตงาน และใหคาแนะนา ความรในการดแลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตทบานทเหมาะสมมากยงขน ทาใหผดแลใหการดแลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตทบาน เพอชวยบรรเทาความทกขทรมานตางๆ ดาเนนชวตอยางมความสขตามอตภาพ หรอเสยชวตอยางสมศกดศรความเปนมนษย โดยมเปาหมายรวมกนระหวางผรบบรการและผใหบรการ มงเนนการมสวนรวมของครอบครว เพอใหเกดสมรรถนะในการดแล ชวยเหลอตนเอง สามารถดารงชวตอยในสงคมโดยมสขภาวะทดและมความสข สรปผลการวจย การวจยครงนเปนการวจยแบบกงทดลอง (Quasi-Experimental Designs) แบบกลมเดยววดครงเดยว เพอพฒนาโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต วตถประสงคเพอ 1) พฒนาโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต สถาบนมะเรง และเพอศกษาประสทธผลของโปรแกรมการเยยมบานผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต โดยกลมตวอยางไดทดลองนาไปใช ผลการวจยพบวา ภายหลงการใชโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต สถาบนมะเรงแหงชาตของพยาบาลวชาชพดานการประสานงานกบบคลากรทเกยวของมระดบความพงพอใจอยในระดบสง ( X = 3.80, SD = 0.67) ทงนอธบายไดวาพยาบาลวชาชพกลมตวอยางมความพงพอใจในโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต สถาบนมะเรงแหงชาตของพยาบาลวชาชพดานการประสานงานกบบคลากรทเกยวของมการใหความรวมมอในการดแลผปวยดวยความพรอมและเขาใจ ความพงพอใจของพยาบาลวชาชพทใหการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการ

76

พยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต ดานสถานทของหนวยงาน ความพงพอใจอยในระดบสงระดบสงทสด ( X = 4.30, SD = 0.67) มจานวน 1 ขอ ในระดบสงระดบสง ( X = 3.50, S.D.= 0.85) มจานวน 1 ขอ ในระดบปานกลาง( X = 3.30, S.D.=0.82) ม 1 ขอ คอ การกาหนดสายการบงคบบญชาของผปฏบตงานในการดแลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต ความพงพอใจของพยาบาลวชาชพทใหการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต ดานการปฏบตงานดานการดแลผปวยในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตความพงพอใจในระดบสง ( X = 3.70, SD =0.95) มจานวน 3 ขอ และระดบปานกลาง ( X = 3.30, S.D.=0.67) จานวน 1 ขอ คอ มการปฏบตตามแนวปฏบตโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต สาหรบการดแลผปวยและพบวาความพงพอใจของพยาบาลวชาชพทใหการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต ดานแบบบนทกขอมลการนาสงผปวยมความพงพอใจอยในระดบสง ( X = 3.70, SD = 0.82) จานวน 1 ขอ และอยในระดบปานกลาง( X = 3.40, SD = 0.97) จานวน 1 ขอ สวนความพงพอใจของพยาบาลวชาชพทใหการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต ดานระบบงานการดแลตอเนอง อยในระดบสง ( X = 3.70, SD = 0.82) จานวน 2 ขอ และระดบปานกลาง ( X = 3.30, SD = 1.06) จานวน 1 ขอความพงพอใจของพยาบาลวชาชพทใหการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต ดานตดตามประเมนผลแกไขปญหาอปสรรค โดยรวมอยในระดบ ปานกลาง ( X = 3.40, SD = 0.84) ผลการวจยพบวา ภายหลงการใชโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต สถาบนมะเรงแหงชาตของญาตผดแล ความพงพอใจของญาตผดแลผปวยทมประสบการณการดแลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต สถาบนมะเรงแหงชาต ดานจตใจ มความพงพอใจอยในระดบสงทสด ( X = 4.75, SD = 0.50) ความพงพอใจของญาตผดแลผปวยทมประสบการณการดแลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต สถาบนมะเรงแหงชาตสอดคลองกบพวงแกว พทธพทกษ, พรศร พนธส และกมลทพย ขลงธรรมเนยม (2554) กจกรรมในการเยยมบานทเปนกจกรรมหลกคอ การใหความรทจะชวยตอบสนองทางดานจตใจ เพราะผทดแลทอยในสถานการณของความเจบปวยระยะสดทายของชวต ถอเปนการเผชญตอภาวะวกฤตของจตใจทม

77

ความตองการการประคบประคองดานจตใจ ดานจตวญญาณ มระดบความพงพอใจอยในระดบสงทสด ( X = 4.50, S.D.= 0.58) และอยในระดบสง ( X = 4.00, S.D.= 0.82) ความพงพอใจของญาตผดแลผปวยทมประสบการณการดแลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตในสถาบนมะเรงแหงชาตดานสงคม เศรษฐกจ สงแวดลอม ความพงพอใจอยในระดบสง ( X = 4.50, SD = 0.58) และอยในระดบสง ( X = 4.25, SD = 0.50) ความพงพอใจของญาตผดแลผปวยทมประสบการณการดแลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต สถาบนมะเรงแหงชาตดานรางกาย มความพงพอใจอยในระดบสง ( X = 4.00, SD = 0.82) สอดคลองกบ ทศนย เทศประสทธ (2552) ทศกษาพบวา ความพงพอใจของญาตในการดแลผปวยแบบประคบประคองในระยะสดทายของชวตของโรงพยาบาลอดรธานพบวามความพงพอใจในระดบมาก ขอจากด 1. เนองจากมขอจากดของระยะเวลาในการนาคมอโปรแกรมทไดลงไปปฏบต ทาใหลงปฏบตจรงไดบางกจกรรมเทานน 2. ควรมการนาโปรแกรมการเยยมบานทพฒนาขน นาไปใชใหครบทกขนตอน จนครบทงกระบวนการ สามารถนาไปดดแปลงใชกบการเยยมบานในสาขาอนๆ 3. ควรนากลมผเชยวชาญเฉพาะสาขาทมสวนในการดแลผปวยในระยะสดทายของชวตทบาน มาเขารวมในการพฒนาโปรแกรมการเยยมบานดวยตงแตเรมตน ขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะในการบรหารการพยาบาล 1. จากการวจยเหนวา ควรมหนวยงานรบผดชอบทชดเจน มแผนพฒนาบคลากรทางการพยาบาลอยางตอเนองและใหครบทกกลมเปาหมาย ตลอดจนการสนบสนนงบประมาณ และจดหา เพอใหสามารถพฒนางานประจาททาอยใหดขนอยางตอเนองและยงยน บรรลเปาหมายของการเยยมบาน และขยายผลไปยงหนวยงานอน 2. ผบรหารโรงพยาบาลและผทเกยวของ ควรกาหนดนโยบายการวางแผนจาหนาย การวางแผนดแลตอเนอง ควรมการรวมกนจดระบบสงตอทมประสทธภาพตงแตแบบบนทกการสง

78

ตอ วธการสงตอ การดแลตอเนอง รวมทงจดทาแผนในการพฒนาศกยภาพของเครอขายใหสามารถรองรบการดแลผปวยตอเนองทงทบานและโรงพยาบาล ไดอยางมประสทธภาพ 3. เพอใหการดแลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตทบานไดผลลพธตามทคาดหวง จงตองมการจดระบบการบรการทเหมาะสมกบบรบทของหนวยงาน เปนการดแลทสมบรณแบบ มความตอเนอง มการวางแผนการดแลโดยยดหลกของกระบวนการพยาบาลเปนเครองมอในการดแลผปวยผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต ทบานเชนเดยวกบการดแลผปวยผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวตในโรงพยาบาล ซงรปแบบพยาบาลเจาของไขเปนรปแบบการมอบหมายการพยาบาลทเปนทยอมรบวาทาใหเกดการดแลทสมบรณแบบ มความตอเนอง และยงมการใชกระบวนการพยาบาลเปนเครองมอในการวางแผนการดแลตงแตแรกรบจนกระทงจาหนาย จงควรนารปแบบพยาบาลเจาของไขมาใชในการมอบหมายงานเพอการดแลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตทบาน ขอเสนอแนะในการวจย 1. ควรขยายผลการศกษาเพอตอยอดการพฒนาทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต สการสงตอเครอขายอยางเปนระบบเพอการเขาถงบรการสขภาพของผปวยและประชาชนอยางเทาเทยม 2. การพฒนาโปรแกรมใหเหมาะสมกบผปวยและหนวยงานควรมการรวบรวมขอมลเดม เชนแบบบนทกทมอยมาปรบเปลยนเพอไมเปนการเพมงานใหกบผปฎบตมากขน 3. ควรมการศกษาคนควาและวจยในเรองทเกยวของตอไป เนองจากระบบบรการสขภาพมงผลลพธทมตอประโยชนทางดานสขภาพประชาชนเปนสาคญ รวมทงเนนการมสวนรวมของทมงานผใหบรการและผรบบรการ

บรรณานกรม ภาษาไทย กรองจตต เลกสมบรณสข. (2555). องคประกอบของสมรรถนะของพยาบาลหอผปวยโรงพยาบาล

ตตยภมแหงหนงในจงหวดสพรรณบร. วทยานพนธปรญญาพยาบาลศาสตร มหาบณฑต สาขาวชาการจดการการพยาบาล บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยครสเตยน.

โกมาตร จงเสถยรธรรม. (2550). วฒนธรรม ความตาย กบวาระสดทายของชวต. กรงเทพมหานคร:.สานกวจยสงคมและสขภาพ.

จรรยา ธญญาวด. (2545). การบรการใหการดแลผ ปวยระยะสดทายของชวต. กรงเทพมหานคร: คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล .

จฬาภรณ โสตะ. (2546). ประสทธผลของคมอการดแลผ ปวยโรคเอดส สาหรบเจาหนาทสาธารณสขระดบตาบลภาคตะวนออกเฉยงเหนอของประเทศไทย. สานกนโยบายและแผนอดมศกษา สานกงานปลด ทบวงมหาวทยาลย.

ชวนพศ สถตยพนธ. (2555). รปแบบการจดการพยาบาลในการจาหนายผปวยโรคหลอดเลอดสมองทโรงพยาบาลตตยภม ในจงหวดสพรรณบร. วทยานพนธปรญญาพยาบาลศาสตร มหาบณฑต สาขาวชาการจดการการพยาบาล บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยครสเตยน.

ดารงค แวอาร. (2553). ความตองการการดแลผ ปวยจตเวชทบานในสถานการณความไมสงบใน 3

จงหวดชายแดนภาคใต: กรณศกษา คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร.

[ออนไลน]. สบคนเมอ 31 มนาคม 2558, จาก

http://www.nur.psu.ac.th/research/detailResearch.aspx?id=172.

เตมศกด พงรศม. (2542). การดแลเพอบรรเทาอาการวถแหงการคลายทกข. กรงเทพมหานคร: สานกพมพหมอชาวบาน.

ทศนา บญทอง. (2544). สมรรถนะหลกของพยาบาลวชาชพและสมรรถนะหลกของผดงครรภชนหนงในการพฒนาการจดการศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต เพอตอบสนองการปฏรประบบสขภาพไทย. กรงเทพมหานคร: ศกดโสภาการพมพ.

80

ทศนา บญทอง. (2545). การพฒนาระบบการบรการพยาบาลเพอการดแลอยางตอเนอง. การประชมวชาการเนองในโอกาส 60 ป การศกษาวชาการผดงครรภและการพยาบาลหวเฉยว:กระบวนทศนใหมในการบรการพยาบาลเพอการดแลอยางตอเนอง คณะพยาบาลศาสตรมหาวทยาลยหวเฉยว.

ทศนย ทองประทป. (2552). พยาบาล: เพอนรวมทกขผ ปวยระยะสดทาย. พมพครงท 2. กรงเทพมหานคร: สานกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ทศนย เทศประสทธ. (2553). การพฒนาระบบการดแลแบบประคบประคองในผปวยมะเรงระยะสดทายของโรงพยาบาลอดรธาน. วารสารพยาบาลกระทรวงสาธารณสข.

นงพรรณ พรยานพงศ. (2546). คมอวจยและพฒนาโครงการสวสดการวชาการสถาบนพระบรม ราชชนก. พมพครงท 1. นนทบร.

นพดล โสภารตนาไพศาล. (2547). End of life care: Principle of management. ใน ดสต สถาวรและชมพล เปยมสมบรณ (บรรณาธการ), Update in critical care 2004. กรงเทพมหานคร: บยอนด เดนเทอไพรซ.

บาเพญ พงศเพชรดถ และกรรณการณ ภาวะไพบลย. (2549). การดแลผ ปวยระยะสดทาย : กรณศกษาเปรยบเทยบผ ปวยในโรงพยาบาลราชบร ทงทเปนผ ปวยในและผ ปวยนอก และทบานในเขต อาเภอเมองจงหวดราชบร. [ออนไลน]. สบคนเมอวนท 1 มนาคม 2558, จาก http://www.gotoknow.org/posts/72037.

ปรยา รอดปรชา และยพาวรรณ ศรสวสด. (2553). การดแลชวยเหลอผปวยทมปญหาเกยวกบการเจรญเตบโตผดปกตของเซลล. กรงเทพมหานคร: ยทธรนทร การพมพ.

พวงแกว พทธพทกษ, พรศร พนธส และกมลทพย ขลงธรรมเนยม. (2554). การพฒนาแนวปฏบตการพยาบาลในการสงเสรมคณภาพชวตผดแลผปวยมะเรงระยะสดทายในชมชน. วารสารวจย มสด สาขาวทยาศาสตรและเทคโนโลย, 4(1).

พชร เจรญพร. (2546). ผลของการใชรปแบบประคบประคอง ในผปวยโรคมะเรงระยะสดทาย ตอความพงพอใจในงานของพยาบาลประจาการ และความพงพอใจในการบรการพยาบาลของผ ปวย . วทยานพนธปรญญาพยาบาลศาสตรมหาบณฑต บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

มาลจตร ชยเนตร. (2552). ผลของการเยยมบานตอการมสวนรวมของครอบครวในการดแลผปวยปอดอดกนเรองรง อาเภอแมลาว จงหวดเชยงราย. วทยานพนธปรญญาพยาบาลศาสตร มหาบณฑต สาขาการพยาบาลชมชน มหาวทยาลยเชยงใหม.

81

มกดา ยมยอง. (2556). การพฒนาการจดการหนวยดแลผปวยระยะสดทายแบบประคบประคองในโรงพยาบาลตตยภมแหงหนงในจงหวดเพชรบร . วทยานพนธปรญญา พยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาการบรหารการพยาบาล มหาวทยาลยครสเตยน.

ลกษม ชาญเวชช. (2547). การดแลผ ปวยระยะสดทาย . สงขลา: คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร.

วสนต ลนะสมต และสมเกยรต ศรสพรรณดฐ. (2542). ตารามะเรงนรเวชวทยา. กรงเทพมหานคร :โฮลสตก พบลชชงจากด.

ศรเกยรต อนนตสวสด. (2552). การดแลดานจตวญญาณในผปวยระยะสดทาย. นนทบร: โครงการสวสดการ สถาบนบรมราชชนก.

สถาพร ลลานนทกจ. (2548). ภาวะสดทายของชวต-แนวคด-ปรชญา. คมอการดแลรกษาสขภาพ ผ ปวยระยะสดทาย . กรงเทพมหานคร: โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย.

สายพณ หตถรตน. (2545) คมอหมอครอบครว : เครองมอในการดแลผปวยและครอบครวอยางงาย กรงเทพฯ : หมอชาวบาน.

สนต หตถรตน. (2546). ตารวจซกประวตและตรวจรางกาย. วารสารหมอชาวบาน, 1(2). สานกการพยาบาล สานกงานปลดกระทรวงสาธารณะสข. (2556). การพยาบาลผ ปวยทบาน.

กรงเทพมหานคร :โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย. สรญา ฉมพาล. (2553). การพฒนาระบบสงตอผปวยหลงคลอดเครอขายบรการโรงพยาบาลทายาง

จงหวดเพชรบร. วทยานพนธปรญญาสาธารณสขศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาวทยาศาสตรสขภาพ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

สภาณ ออนชนจตร และฤทยพร ตรตรง. (2544). การบรการสขภาพทบาน. สงขลา: ชานเมองการพมพ.

สรย ลมงคล. (2547). ผลการใชรปแบบการดแลสขภาพทบานทบรณาการระบบพยาบาลเจาของไขกบการมสวนรวมของครอบครวตอการใชกระบวนการพยาบาลและความเปนอสระในวชาชพการพยาบาลของพยาบาลวชาชพ . วทยานพนธปรญญาพยาบาลศาสตร มหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการพยาบาล บณฑตวทยาลย วทยาลยเซนตหลยส.

. (2553) . ค มอการจาแนกผ ปวยในการดแลตอเ นองทบาน . กรงเทพมหานคร :โรงพยาบาลศรราช.

องอาจ นยพฒน. (2551). การออกแบบการวจย: วธการเชงปรมาณ เชงคณภาพ และผสมผสานวธการ. กรงเทพมหานคร: โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

82

อภชาต โพธหอมศร. (2552). การพฒนาบรการเยยมบานของทมสขภาพสาหรบผปวยความดนโลหตสง. วทยานพนธปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต สาขายทธศาสตรการพฒนา มหาวทยาลยราชภฏเทพสตร.

อรพน บษบน. (2557). การพฒนาระบบพยาบาลเจาของไข แผนกศลยกรรมในจงหวดราชบร. วทยานพนธหลกสตรพยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการพยาบาล มหาวทยาลยครสเตยน.

อรรถพร อมรพรหมภกด. (2547). พฤตกรรมการดแลผ ปวยระยะสดทายของพยาบาลในสถาบนใหบรการสขภาพ. วทยานพนธปรญญาพยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการพยาบาลผใหญ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยบรพา.

อมาภรณ ไพศาลสทธเดช. (2548). การพยาบาลแบบประคบประคอง. เอกสารประกอบการประชม

วชาการประจาป 2548. วทยาลยพยาบาลสภากาชาดไทย.

ภาษาองกฤษ Berry, P.H., Kuebler, K.K., & Heidrich, D.E. (2002). End of life care clinical practice guidelines.

Philadelphia: W.B. Saunders. Doris Howell, Kevin Brazil, Michelle howard, Gray Fosterand, Lehana Thabane. (2011).

End of Life. New York. Friedman, M. M. (1992). Family Nursing: Theory and Practice. 3rded., Connecticut: Appleton &

Lange. Kimmis, S. and Mc Taggart, R. (1988). The Action Research Planner. Melbourne: Deakin

University Press. Hitchcock, J.E., Schubbert, P.E., & Thomas, S.A.(1999). Community Health Nursing. New york

:Delma Publisher. Kubler-Ross. (1997). On death and dying. New York : Macmillan. Kuebler, K. K., Berry, P. H., & Heidrich, D. E. (2001). End-of-life Care: Clinical practice

guidelines. WB Saunders Company. Lewin, Kurt. (1946). Action Research and Minority Problems. Journal of Social, 2.

83

Lynda Tellett, Lynne Pyle, Maureen Coombs (2012). End of Life in Intensive Care: Is transfer (CSNAT) for USE in Palliative and End of Life Care at Home: A Validation, 42(1), 60-75.

Madigan, E. A. (2000). Evidence-Based Practice for Home Healthcare Nurses in the 21st Century. Home Healthcare Nurse, 18(1), 33. Mariannae Matzo, Deborah Witt Sherman. (2010). Palliative Care Nursing: Quality Care to the

End of Life. 3rd ed .New York: Springer Publishing Company. Smith, C. (1980a). Phases of a home visit (unpublished manuscript). Baltimore , MD: University

of Study. Journal of Pain and Symptom Management, 46(3), 395-405. Smith, C.M., & Maurer, F.A. (2000). Community Health Nursing Theory and Practice. 2nded.

Philladelphia : W.B. Saunders. Standhope, M., Lancaster, J. (1996). Community health nursing in home health and hospice. In M.

Standhope & J.Lancaster (Eds.). Community health nursing promoting health of aggregates. Families. and individual : Community health nursing in home health care and hospice care. 4thed. Philadelphia: J.B. Lippincott Company.

Standhope, M., Lancaster, J. (2012). Foundations of nursing in the community: community-oriented practice. 3rded. Marcia Standhope, Jenette Lancaster .the United States of America.

Streubert, H.J., Carpenter, D.R. (1999) Qualitative Research in Nursing: Advancing the Humanistic Imperative. 2nded. Philadelphia: Lippincott.

ภาคผนวก

ภาคผนวก ก รายนามผทรงคณวฒ

86

รายนามผทรงคณวฒ

1. นางสมจตร ประภากร ผชวยผอานวยการดานการประสานงานเขตบรการสขภาพ โรคมะเรง หวหนากลมงานวชาการพยาบาล สถาบนมะเรงแหงชาต 2. นางพชร เจรญพร พยาบาลวชาชพชานาญการพเศษ หวหนากลมงานการบรการผปวยใน สถาบนมะเรงแหงชาต 3. นางสาวจราภรณ ศรไชย เลขาศนยพฒนาคณภาพ หวหนากลมงานวชาการพยาบาล โรงพยาบาลสงฆ 4. นางสาวสรย ลมงคล พยาบาลวชาชพชานาญการพเศษ หวหนาหนวยการพยาบาลตอเนองทบาน โรงพยาบาลศรราช 5. นางอภรชา ลาดบวงศ อาจารยระดบ 7 หวหนาสาขาวชาการพยาบาลพนฐาน โรงเรยนพยาบาลรามาธบด คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด

87

88

89

90

91

ภาคผนวก ข การพทกษสทธผเขารวมวจย

93

หนงสอแสดงเจตนายนยอมเขารวมโครงการวจย

ทาทสถาบนมะเรงแหงชาต วนท.......................................................

ขาพเจา (นาย, นาง ,นางสาว).........................................................อาย.................ปอยบานเลขท....................ถนน.......................แขวง/ตาบล.....................เขต/อาเภอ...................จงหวด....................ขอทาหนงสอนไวตอผวจยเพอเปนหลกฐานแสดงวา ขอ 1 ขาพเจาไดรบทราบโครงการวจยของ............นางกลนภา บญมากล................เรองผลของการใชโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต ทโรงพยาบาลระดบตตยภมแหงหนง สงกดกรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข ขอ 2 ขาพเจายนยอมเขารวมโครงการวจยนดวยความสมครใจ โดยมไดมการบงคบ ขเขญ แตประการใด และพรอมใหความรวมมอในการวจย ขอ 3 ขาพเจาไดรบการอธบายจากผวจยเกยวกบวตถประสงคของการวจย จากเอกสารการวจยทแนบทายหนงสอใหความยนยอมน ขอ 4 ขาพเจาไดรบการรบรองจากผวจยวา จะเกบขอมลสวนตวของขาพเจาเปนความลบ จะเปดเผยเฉพาะผลสรปการวจยเทานน ขอ 5 ขาพเจาไดทราบแลววา ขาพเจามสทธบอกเลกการเขารวมโครงการวจยเมอใดกได ลงชอ...................................... (..................................) ชอสกล ตวบรรจง

94

สวนท 1คาชแจงแกผรวมวจย ดฉน นางกลนภา บญมากลนกศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการพยาบาล มหาวทยาลยครสเตยน กาลงทาวจยเรอง “ผลของการใชโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต ทโรงพยาบาลระดบตตยภมแหงหนง สงกดกรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข”โดยมวตถประสงคเพอพฒนาโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต ทโรงพยาบาลระดบตตยภมแหงหนง จงขอเชญทานเปนผรวมวจยในครงนซงผลของการวจยจะเปนขอมลใหบคลากรทางการแพทยนาผลวจยไปเปนแนวทางการในการพฒนาบคลากร พฒนาระบบงานใหดขนและนาไปตอยอดในการพฒนาแนวทางการจดการดแลผปวยกลมอนๆตอไป

เนองจากทานเปนผทมความรความเชยวชาญและมประสบการณในการดแลผปวยมะเรงในระยะสดทายของชวต ซงจะทาใหการวจยมความสมบรณ นาเชอถอ การรวมวจยโดยการประชมกลม จานวน 3 ครงหางกนครงละ 1สปดาหเกยวกบปญหา อปสรรคและบทบาทหนาทของพยาบาลวชาชพและทมสหสาขา ทใหการดแลผปวยมะเรงในระยะสดทาย เพอนามาพฒนาและนามาบรนาการกบความรจากการศกษาคนควาเพอใหไดโปรแกรมการเยยมบานทเตมรปแบบ ขอมลทไดจากการประชมกลมจะไมมผลกระทบใดๆตอทาน ผวจยจะนาขอมลมาวเคราะหในภาพรวมและใชเพอการศกษาวจยเทาน น หากภายหลงทานเปลยนใจทานมสทธถอนตวจากการรวมวจยไดตามทตองการ

หากทานตองการทราบขอมลเพมเตมหรอมขอสงสยใดๆเกยวกบการวจยสามารถสอบถามผวจยไดตลอดเวลาทหมายเลขโทรศพท 08 9818 7454ขอขอบพระคณเปนอยางสงทกรณาใหความรวมมอในการวจยครงน

นางกลนภา บญมากล

ผวจย

95

96

97

98

99

100

101

102

ภาคผนวก ค เครองมอทใชการวจย

104

แบบสอบถามความพงพอใจของโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตโดยพยาบาลวชาชพทใหการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต

คาชแจง 1. แบบสอบถามชดนสาหรบพยาบาลวชาชพ สถาบนมะเรงเปนผตอบแบบสอบถาม 2. แบบสอบถามชดนจดทาขนโดยมวตถประสงคเพอศกษาระดบความพงพอใจตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตของพยาบาลวชาชพ หมายถง ความรสกพงพอใจของพยาบาลวชาชพ ในดานสถานท ระบบงานการดแลตอเนอง การปฏบตงานดานการดแลผปวยในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต ขนตอนการประสานงานบคลากรทเกยวของ แบบบนทกขอมลการนาสงผปวย ระบบตดตามประเมนผลการแกไขปญหาอปสรรค 3. แบบสอบถามชดนจดทาขนโดยมวตถประสงคเพอศกษาระดบความพงพอใจตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตของผรบบรการหมายถง ความรสกพงพอใจของญาตผดแลผปวยทใชบรการทมตอระบบงานการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต

105

เอกสาร 1.แบบสอบถามความพงพอใจทมตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตของพยาบาลวชาชพ สวนท 1 แบบสอบถามขอมลสวนบคคล มจานวน 7 ขอ คาชแจงการตอบ โปรดใสเครองหมาย ใน ทตรงกบความเปนจรงขอขอมลสวนบคคลของทานหรอกรอกขอความในชองวาง 1. อาย........................ป (เตม) 2. เพศ ชาย หญง 3. สถานภาพการสมรส

โสด ค หมาย/ หยา/ แยก

4. วฒการศกษาสงสด ปรญญาตร ปรญญาโท ปรญญาเอก หนวยงานทปฏบตงาน.......................................................... 5. ตาแหนง................................................................................ 6.

7. ประสบการณในการปฏบตงาน 5-10 ป 10-15 ป 15-20 ป 20 ป ขนไป

106

สวนท 2 แบบสอบถามความพงพอใจตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต มจานวน 18 ขอ -1 หมายถง ขอความไมมความสอดคลองกบคานยามเลย 0 หมายถง ไมแนใจวาขอความสอดคลองกบคานยามหรอไม 1 หมายถง ขอความมความสอดคลองกบคานยาม

ขอ

รายการประเมน ระดบความสอดคลอง

ขอเสนอแนะ -1 0 1

1.

ดานสถานทของหนวยงาน การมหนวยงานการเยยมบานในการดแลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต

2. การกาหนดบทบาทหนาทแตละบคคลในการดแลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต

3. การกาหนดสายการบงคบบญชาของผปฏบตงานในการดแลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต

4.

ระบบงานการดแลตอเนอง หนวยสงมการแจงหนวยรบกอนการสงตอเพอการดแลตอเนองทกครง

5. หนวยรบมการตอบกลบขอมลไปยงหนวยสง หลงการตดตามเยยมดแลผปวยทบาน

6. การแกไขปญหาอปสรรคในการดแลผปวยรวมกนระหวางหนวยรบและหนวยสงไดในชวงเวลาทเหมาะสม

7. การปฏบตงานดานการดแลผปวยในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต แนวปฏบตในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตในการดแลผปวยสามารถใชไดตามสถานการณจรง

107

ขอ



8. มการปฏบตตามแนวปฏบตในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต สาหรบการดแลผปวย

9.

ผงงาน (Flow chart) การจดทาผงงาน(Flow chart)สาหรบการดแลผปวย

10. ผงงาน(Flow chart)สาหรบการดแลผปวยเขาใจงายและสามารถปฏบตตามได

11.

ดานการประสานงานกบบคลากรทเกยวของ การประสานงานดแลผปวยระหวางทมสหวชาชพ

12.

การกาหนดวธการและชองทางการประสานงานดแลผปวย

13. การดาเนนการรวมกนในการดแลผปวยระหวางผเกยวของมความหมาะสม

14.

แบบบนทกขอมลการนาสงผปวย แบบบนทกในการนาสงผปวยมขอมลทจาเปนเพอการดแลอยางตอเนอง

15. แบบบนทกในการนาสงผปวยใชภาษาทเขาใจงายและสะดวกในการบนทกขอมล

16.

ดานระบบตดตามประเมนผลแกไขปญหาอปสรรค ความชดเจนของระบบตดตามประเมนผลการดแลผปวยและการบนทกเปนลายลกษณอกษร

17. การกาหนดผรบผดชอบ แผนการตดตามประเมนผลการดแลผปวยและการดาเนนแผนงาน

18. การนาผลมาประเมน มาแกไขปญหาอปสรรคหรอพฒนาปรบปรงระบบการดแลผปวย

108

ขอเสนอแนะในการปรบปรง .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................................

109

เอกสาร 2 ชดของแบบสอบถามความพงพอใจทมตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต ของผดแลผปวย สวนท 1 แบบสอบถามขอมลสวนบคคล มจานวน 7 ขอ คาชแจงการตอบ โปรดใสเครองหมาย ใน ทตรงกบความเปนจรงของขอมลสวนบคคลของทานหรอกรอกขอความในชองวาง 1. อาย........................ป (เตม) 2. เพศ ชาย หญง 3. สถานภาพการสมรส

โสด ค หมาย/ หยา/ แยก

ความเกยวของกบผปวย 4. มารดา บดา ภรรยา สาม บตร อนๆ อาชพ 5.

รบราชการ/รฐวสาหกจ คาขาย/ธรกจสวนตว เกษตรกรรม/ประมง รบจาง อนๆ

110

สวนท 2 แบบสอบถามความพงพอใจตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวย

มะเรงระยะสดทายของชวต ของผใชบรการ มจานวน 12 ขอ

ความพงพอใจตอการไดรบการดแลโดยงานการเยยมบานในสถาบนมะเรงแหงชาต

-1 หมายถง ขอความไมมความสอดคลองกบคานยามเลย 0 หมายถง ไมแนใจวาขอความสอดคลองกบคานยามหรอไม 1 หมายถง ขอความมความสอดคลองกบคานยาม

ขอ



1.

ดานรางกาย การไดทราบขอมลเกยวกบแผนการรกษาและการมสวนรวมในการตดสนใจเกยวกบแผนการรกษา

2. การอธบายอาการแผนการรกษาหรอการดาเนนของโรคจากแพทยผรกษา

3. การสอน หรอแนะนาเรองการดแลผปวย การใชอปกรณทจาเปนเมอกลบไปดแลผปวยทบานจากพยาบาล

4.

ดานจตใจ การไดรบกาลงใจและการใหการปรกษาจากทมงานการเยยมบาน

5. การไดรบโอกาสใหซกถามปญหาหรอขอกงวลใจ 6. ดานสงคม เศรษฐกจสงแวดลอม

ทานพอใจกบการเยยมบานของทมงานเยยมบาน

7. ความสามารถในการดแลผปวยเมอกลบไปอยบาน

8. การไดรบการอานวยความสะดวกในเรองคาแนะนาในการดแลผปวย

9. สถานทในการดแลผปวยมความเหมาะสม

111

ขอ



10. ความสะดวกในการตดตอประสานงาน เชน สทธการรกษา การสงผปวยกลบ การประสานหาอปกรณเครงมอทางการแพทยทผปวยจาเปนตองใชเมอกลบไปอยบาน

11. ดานจตวญญาณ ทานไดรบคาแนะนาและไดมโอกาสในการทากจกรรมตามความเชอและศาสนาทผปวยและทานนบถอหรอเชอถอ

12.

ในภาพรวมทานมความพงพอใจตอบรการทผปวยและทานไดรบจากงานการเยยมบานของสถาบนมะเรงแหงชาต

ขอเสนอแนะเพมเตม .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................................

112

ตารางท 1 การตรวจสอบความตรงตามเนอหาของแบบสอบถามความพงพอใจทมตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตของพยาบาลวชาชพ

ระดบความคดเหนของผทรงคณวฒ

ขอท คะแนน รวม

IOC

=ΣR/N

ผลการวเคราะห

ผทรง ผทรง ผทรง ผทรง ผทรง คณวฒ คณวฒ คณวฒ คณวฒ คณวฒ คนท1 คนท2 คนท 3 คนท4 คนท5

-1 0 1 -1 0 1 -1 0 1 -1 0 1 -1 0 1 1 5 1.0 ใชได 2 4 0.8 ใชได 3 2 0.4 ใชไมได 4 5 1.0 ใชได 5 5 1.0 ใชได 6 5 1.0 ใชได 7 5 1.0 ใชได 8 5 1.0 ใชได 9 5 1.0 ใชได

10 5 1.0 ใชได 11 5 1.0 ใชได 12 5 1.0 ใชได 13 3 0.6 ใชได 14 5 1.0 ใชได 15 5 1.0 ใชได 16 5 1.0 ใชได 17 5 1.0 ใชได 18 5 1.0 ใชได

รวม 16 17 17 16 18 84 0.93 ใชได

113

ตารางท 2 การตรวจสอบความตรงตามเนอหาของแบบสอบถามความพงพอใจทมตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต ของผดแลผปวย

ระดบความคดเหนของผทรงคณวฒ

ขอท คะแนน รวม

IOC

=ΣR/N ผลการ วเคราะห

ผทรง ผทรง ผทรง ผทรง ผทรง คณวฒ คณวฒ คณวฒ คณวฒ คณวฒ คนท 1 คนท 2 คนท 3 คนท 4 คนท 5

-1 0 1 -1 0 1 -1 0 1 -1 0 1 -1 0 1 1 4 0.8 ใชได 2 3 0.6 ใชได 3 5 1 ใชได 4 5 1 ใชได 5 5 1 ใชได 6 5 1 ใชได

7 2 0.4 ใชไมได

8 5 1 ใชได 9 4 0.8 ใชได

10 4 0.8 ใชได 11 4 0.8 ใชได 12 5 1 ใชได

รวม 12 10 9 8 12 51 0.85 ใชได

114

แบบสอบถามความพงพอใจของโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตโดยพยาบาลวชาชพทใหการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต

คาชแจง 1. แบบสอบถามชดนสาหรบพยาบาลวชาชพ สถาบนมะเรงเปนผตอบแบบสอบถาม 2. แบบสอบถามชดนจดทาขนโดยมวตถประสงคเพอศกษาระดบความพงพอใจตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตของพยาบาลวชาชพ หมายถง ความรสกพงพอใจของพยาบาลวชาชพ ในดานสถานท ระบบงานการดแลตอเนอง การปฏบตงานดานการดแลผปวยในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต ขนตอนการประสานงานบคลากรทเกยวของ แบบบนทกขอมลการนาสงผปวย ระบบตดตามประเมนผลการแกไขปญหาอปสรรค 3. แบบสอบถามชดนจดทาขนโดยมวตถประสงคเพอศกษาระดบความพงพอใจตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตของผรบบรการหมายถง ความรสกพงพอใจของญาตผดแลผปวยทใชบรการทมตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตตามเกณฑชวดของสานกงานหลกประกนสขภาพ คอการดแลดานรางกาย การดแลดานจตสงคมและจตวญญาณ

115

เอกสาร 1 แบบสอบถามความพงพอใจทมตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตของพยาบาลวชาชพ สวนท 1 แบบสอบถามขอมลสวนบคคล มจานวน 7 ขอ คาชแจงการตอบ โปรดใสเครองหมาย ใน ทตรงกบความเปนจรงขอขอมลสวนบคคลของทานหรอกรอกขอความในชองวาง

สวนน สาหรบผวจย

1. อาย........................ป (เตม) 2. เพศ ชาย หญง 3. สถานภาพการสมรส โสด ค หมาย/ หยา/ แยก 4. วฒการศกษาสงสด ปรญญาตร ปรญญาโท ปรญญาเอก 5. หนวยงานทปฏบตงาน.......................................................... 6. ตาแหนง................................................................................ 7. ประสบการณในการปฏบตงาน 5-10 ป 10-15 ป 15-20 ป 20 ป ขนไป

116

สวนท 2 แบบสอบถามความพงพอใจตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต มจานวน 18 ขอ 5 หมายถง รสกพงพอใจระดบมากทสด 4 หมายถง รสกพงพอใจระดบมาก 3 หมายถง รสกพงพอใจระดบปานกลาง 2 หมายถง รสกพงพอใจระดบนอย 1 หมายถง รสกพงพอใจระดบนอยทสด ขอ

รายการประเมน ระดบความพงพอใจ

5 4 3 2 1

1.

ดานสถานทของหนวยงาน การมหนวยงานการเยยมบานในการดแลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต

2. การกาหนดบทบาทหนาทแตละบคคลในการดแลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต

3. การกาหนดสายการบงคบบญชาของผปฏบตงานในการดแลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต

4.

ระบบงานการดแลตอเนอง หนวยสงมการแจงหนวยรบกอนการสงตอเพอการดแลตอเนองทกครง

5. หนวยรบมการตอบกลบขอมลไปยงหนวยสง หลงการตดตามเยยมดแลผปวยทบาน

6. การแกไขปญหาอปสรรคในการดแลผปวยรวมกนระหวางหนวยรบและหนวยสงไดในชวงเวลาทเหมาะสม

7.

การปฏบตงานดานการดแลผปวยในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต แนวปฏบตในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตในการดแลผ ปวยสามารถใชไดตามสถานการณจรง

117

ขอ


5 4 3 2 1

8. มการปฏบตตามแนวปฏบตในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต สาหรบการดแลผปวย

9.

ผงงาน(Flow chart) การไดจดทาผงงาน(Flow chart)สาหรบการดแลผปวย

10. ผงงาน(Flow chart)สาหรบการดแลผปวยเขาใจงายและสามารถปฏบตตามได

11.

ดานการประสานงานกบบคลากรทเกยวของ การประสานงานดแลผปวยระหวางทมสหวชาชพ

12. การกาหนดวธการและชองทางการประสานงานดแลผปวย

13. การดาเนนการรวมกนในการดแลผปวยระหวางผเกยวของมความเหมาะสม

14.

แบบบนทกขอมลการนาสงผปวย แบบบนทกในการนาสงผปวยมขอมลทจาเปนเพอการดแลอยางตอเนอง

15. แบบบนทกในการนาสงผปวยใชภาษาทเขาใจงายและสะดวกในการบนทกขอมล

16.

ดานระบบตดตามประเมนผลแกไขปญหาอปสรรค ความชดเจนของระบบตดตามประเมนผลการดแลผปวยและการบนทกเปนลายลกษณอกษร

17. การกาหนดผรบผดชอบ แผนการตดตามประเมนผลการดแลผปวยและการดาเนนแผนงาน

18. การนาผลมาประเมน มาแกไขปญหาอปสรรคหรอพฒนาปรบปรงระบบการดแลผปวย

ขอเสนอแนะในการปรบปรง .............................................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................................

ขอขอบคณทใหความรวมมอ

118

เอกสาร 2 ชดของแบบสอบถามความพงพอใจทมตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต ของผดแลผปวย สวนท 1 แบบสอบถามขอมลสวนบคคล มจานวน 7 ขอ คาชแจงการตอบ โปรดใสเครองหมาย ใน ทตรงกบความเปนจรงของขอมลสวนบคคลของทานหรอกรอกขอความในชองวาง

1. อาย........................ป (เตม) 2. เพศ ชาย หญง 3. สถานภาพการสมรส โสด ค หมาย/ หยา/ แยก 4. ความเกยวของกบผปวย มารดา บดา ภรรยา สาม บตร อนๆ 5. อาชพ รบราชการ/รฐวสาหกจ คาขาย/ธรกจสวนตว เกษตรกรรม/ประมง รบจาง อนๆ

สวนน สาหรบผวจย

119

สวนท 2 แบบสอบถามความพงพอใจตอโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต ของผใชบรการ มจานวน 12 ขอ ความพงพอใจตอการไดรบการดแลโดยงานการเยยมบานในสถาบนมะเรงแหงชาต คาชแจงการตอบ จากการททานและผปวยไดรบการดแลในงานการเยยมบานในสถาบนมะเรงแหงชาต โปรดอานขอความตละขอและพจารณาวาทานมความรสกพงพอใจมากนอยตอเรองตางๆในขอความนนโปรดตอบโดยใสเครองหมาย ลงในชองระดบความพงพอใจ เพยง 1 ชองในแตละขอความโดยมระดบความพงพอใจ ใหเลอกตอบ 5 ระดบ ไดแก 5 หมายถง รสกพงพอใจระดบมากทสด 4 หมายถง รสกพงพอใจระดบมาก 3 หมายถง รสกพงพอใจระดบปานกลาง 2 หมายถง รสกพงพอใจระดบนอย 1 หมายถง รสกพงพอใจระดบนอยทสด

ขอ


5 4 3 2 1

1. ดานรางกาย การไดทราบขอมลเกยวกบแผนการรกษาและการมสวนรวมในการตดสนใจเกยวกบแผนการรกษา

2. การอธบายอาการแผนการรกษาหรอการดาเนนของโรคจากแพทยผรกษา

3. การสอน หรอแนะนาเรองการดแลผปวย การใชอปกาณทจาเปนเมอกลบไปดแลผปวยทบานจากพยาบาล

4.

ดานจตใจ ทานไดรบกาลงใจและการใหการปรกษาจากทมงานการเยยมบาน

5. การไดรบโอกาสใหซกถามปญหาหรอขอกงวลใจ 6. ดานสงคม เศรษฐกจสงแวดลอม

ทานพอใจกบการเยยมบานของทมงานเยยมบาน

7. ความสามารถในการดแลผปวยเมอกลบไปอยบาน

120

ขอ


5 4 3 2 1 8. การไดรบการอานวยความสะดวกในเรองคาแนะนาในการ

ดแลผปวย

9. สถานทในการดแลผปวยมความเหมาะสม 10. ความสะดวกในการตดตอประสานงาน เชน สทธการ

รกษา การสงผปวยกลบ การประสานหาอปกรณเครงมอทางการแพทยทผปวยจาเปนตองใชเมอกลบไปอยบาน

11. ดานจตวญญาณ ทานไดรบคาแนะนาและไดมโอกาสในการทากจกรรมตามความเชอและศาสนาทผปวยและทานนบถอหรอเชอถอ

12. ในภาพรวมทานมความพงพอใจตอบรการทผปวยและทานไดรบจากงานการเยยมบานของสถาบนมะเรงแหงชาต

ขอเสนอแนะเพมเตม .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................................

ขอขอบคณทใหความรวมมอ

121

แบบบนทกการประชมกลม การพฒนาโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต ครงท 1 วนท 2 เดอน กมภาพนธ พ.ศ.2558 รายชอผเขารวมกลมสนทนา

1. พญ.สมจนต จนดาวจกษณ 2. ภญ.นภาภรณ อดมผล 3. มลลกา ไวยรต 4. ศภลกษณ แนววงค 5. จรยา สงวนไทร 6. จรชยา วงศเสารตน 7. สรขวญ โตดารงรตน 8. เสาวลกษณ ไวพรรทา 9. แสงรง สขจรทว 10. ศรพร สวยพรง 11. อรวรรณ เมองสาราญ ผบนทก 12. พรจนทร สยละไม 13. กลนภา บญมากล ผดาเนนการ 14. อนสสรา เขมทอง ผชวย

วตถประสงค 1. แนะนาตวผวจยชแจงเกยวกบวตถประสงคและขนตอนในการทาวจย บทบาทหนาทของผเขาประชมในฐานะผรวมวจย 2. ผรวมวจยมความรและเขาใจเกยวกบการวจยแบบมสวนรวม กระบวนการการสนทนากลมและใหความรวมมอในการแลกเปลยนประสบการณเพอจดทาโปรแกรมการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต 3. ดงความร ประสบการณความคดความเขาใจทมอยของผรวมวจยแตละคน 4. คนหาปญหาอปสรรคในการใหการปฏบตงานโปรแกรมการเยยมบานของผรวมกลมสนทนา

122

5. เลอกประเดนทมความสาคญมารวบรวมไวเปนขอมลในการพฒนาระบบการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต การประชมกลม แนะนาตว วตถประสงคและขนตอนในการทาวจย ผรวมสนทนากลมมการเสนอความคด ปญหา อปสรรค ความตองการพฒนาโปรแกรมการเยยมบานโดยใหความคดเหนดงตอไปน 1. การสอสารโดยใชเทคโนโลย VDO Call , smart Phone, sim net 2. จดศนยประสานงานในหนวยบรการ 3. พฒนาอปกรณทางการแพทยใหมจานวนเพมมากขน จดตงเปนธนาคารอปกรณมเจาหนาทดแลรบผดชอบใหเหนชดเจน 4. การรบบรจาคจดกองทนโดยผานมลนธสถาบนมะเรงแหงชาตตามขอกาหนด 5. สามารถประสานเรองยาในผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตทไดรบยาระงบปวด 6. ความสามารถในการดแลของผดแลผปวย 7. กาหนดเกณฑผปวยในการสงปรกษางานเยยมบานไมชดเจนตองการใหทาเปนคมอเนองหอผปวยในและนอกเขาใจไมตรงกนบางหอผปวยไมมความรในเกณฑการสงปรกษา 8. ตองการใหมการสรางเครอขายกบพยาบาลในชมชน และสรางเปนเนทเวรค เมอมมากพอสามารถจดบรรยายใหความรในการดแลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตในเครอขายได 9. หอผปวยตองการใหมการสะทอนกลบ เปนลายลกษณอกษรเพอทราบความตอเนองของอาการผปวยในการดแลบาบดทางการพยาบาลตอเนอง 10. ผรวมสนทนากลมเสนอใหมศนยประสานงาน Call center เพอแกไขปญหาผปวยทางโทรศพททโทรมาปรกษาอาการผดปกตทตองการทราบวธการแกไขทหอผปวยทงๆทมหนวยรบโทรศพทอยทหนวยงานชน2 แตพบปญหาวาเปนพยาบาลทใหคาแนะนาในภาพกวางทผปวยหรอญาตไมสามารถแกไขอาการผดปกตนนได จงโทรกลบมาทหอผปวย ทาใหไมสะดวกกบผปวย ญาตและเจาหนาทเอง 11. ผปวยไดรบการฉายแสงรกษาตามอาการเชนอาการปวดในผปวยระยะสดทายของชวต ตองการใหพยาบาลงานเยยมบานตดตามเยยม 12. ออกแบบการเชอมประสานกบสหสาขาวชาชพ เชนเภสชกรในปญหาเชนผปวยรบยาซ าซอน 2โรงพยาบาล พรอมกน ผปวยโรครวมทมยารบประทานประจา มผลกบยาททางสถาบนมะเรงแหงชาตจายยาเพอการรกษาตามอาการของผปวยซงอาจจะตองประสานเพมกบทางแพทยเพอปรบเปลยนการรกษาเปนตน สวนโภชนากร ปญหาผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต

123

สวนใหญมกถกหามจากญาตไมใหรบประทานอาหารทผปวยตองการ ถามโภชนากรใหคาปรกษาเชงลกทงกบผปวยและญาตสามารถแกปญหาไดตรงประเดน สวนผปวยทมปญหาทางเศรษฐานะไดรบการชวยเหลอทเหมาะสมจากงานสงคมสงเคราะห โดยมผรบผดชอบทชดเจน อาจเปนตวแทนทเขาประชมกลมในวนน หรอพจารณาผานหวหนางานของแตละหนวยงานจดให ขณะนปญหาเจาหนาทไมพอปฏบตงานอาจใชระบบสารสนเทศเชน VDO Call ระบบไลนฯ เชอมโยง กนกอน 13. การสงปรกษาเดมแพทยจะเปนผตดสนใจวาผปวยควรสงปรกษา หรอไม และพยาบาลสงปรกษาในบทบาทของพยาบาลและควรเพมทมสหสาขาในการสงปรกษาในกรณทผปวยสมควรไดรบการตดตามตอเนองตามบรบทของแตละวชาชพโดยผานทางไลนเพอใหทกวชาชพไดเหนและสามารถแชรการใหคาแนะนาในผปวยรายใดรายหนงทสงปรกษามาทงานการเยยมบาน 14. การสรางเอกสารการบนทกทสามารถเชอมโยงทมสหสาขา พยาบาลหอผปวยนอก หอผปวยในไดรบทราบละตดตามรวมกนเพอใหผปวยและญาตเขาถงบรการไดอยางสะดวกและไดรบการดแลตอเนองอยางครบวงจร 15. ควรมสมดพกสาหรบผปวยเมอผปวยจาหนายกลบบานเปนเครองมอสอสารระหวางทมงานการเยยมบานกบผปวย ระหวางหนวยงาน กบหนวยงาน ระหวางผปวยกบโรงพยาบาลตนสงกด โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพประจาตาบล และชมชน เพอสะดวกในการประเมนตดตาม และใหผปวยไดรบการชวยเหลอดแลทสะดวกงายขน สรปประเดนการสนทนา 1. ผเขารวมสนทนาเขาใจวตถประสงคการทาวจย การเขากลมสนทนา 2. ไดขอเทจจรงและความคดเหนเกยวกบปญหาอปสรรค ความตองการในการพฒนาโปรแกรมการเยยมบาน และการแกไขปญหา 3. ผรวมสนทนามความรเรองโปรแกรมการเยยมบาน 4. ผรวมสนทนาทราบวาตองมการคนหาความรจากเอกสาร ตารา งานวจยตางๆในการพฒนาโปรแกรมการเยยมบานในผปวยมะเรงระยะสดทายของชวต กลมสนทนาไดทาความตกลงใหมการสนทนากลมในครงตอไปในวนท 12 กมภาพนธ 2558

124

การประชมกลม

ภาคผนวก ง

คมอโปรแกรมการเยยมบาน

126

คมอโปรแกรมการเยยมบานผปวยมะเรงในระยะสดทาย

กลนภา บญมากล นกศกษาปรญญาโท หลกสตรพยาบาลศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาการบรหารการพยาบาล มหาวทยาลยครสเตยน

อาจารยทปรกษา รองศาสตราจารย เพญจนท ส. โมไนยพงศ

127

คานา

คมอโปรแกรมการเยยมบานผปวยมะเรงในระยะสดทายฉบบน ไดจดทาขนเพอเปนสวนหนงของการเตรยมความพรอมในการดแลผปวยมะเรงระยะสดทายของชวตทบาน รวมถงเปนแนวปฏบตในการดแลผปวยมะเรงกลมอนทมความจาเปนในการเตรยมความพรอมในการดแลตนเองทบาน เพอใหผปวยและญาตมความมนใจในการเผชญปญหา ผดแลสามารถจดการกบปญหาหรอความทกขทรมานของผปวย มความพรอมในการดแลผปวยมะเรงระยะสดทาย สงผลใหเกดความผาสกและคณภาพชวตทด หวงวาคมอฉบบนจะกอใหเกดประโยชนกบเจาหนาทบคลากรทางการแพทยสงผลตอผปวยมะเรง และผดแลในการดแลผปวยไดอยางถกตองเหมาะสมตอไป

งานดแลตอเนองทบาน สถาบนมะเรงแหงชาต

128

สารบญ

หลกการและเหตผล 129 วตถประสงค 129 ประเภทของผปวยทเยยมบาน 130 เกณฑการตดตามดแลสขภาพทบาน 132 ขนตอนงานการพยาบาลตอเนองทบาน 133 แนวทางปฏบตการใหบรการการพยาบาลผปวยมะเรงตอเนองทบาน 134

129

หลกการและเหตผล ความเจบปวยทเกดกบผปวยมะเรงสงผลกระทบตอผปวยหลายประการเชนผลกระทบทางดานรางกายททาใหผปวยเกดความเจบปวดทกขทรมานผลกระทบทางดานจตใจทเกดจากความเรอรงของพยาธสภาพทางดานเศรษฐกจสงคมทเกดจากคาใชจายในการดแลทจาเปนผลกระทบเหลานมผลโดยตรงตอคณภาพชวตของผปวยและครอบครวโดยเฉพาะเมอกลบไปดแลทบานพยาบาลเปนบคลากรดานสขภาพทอยใกลชดกบผปวยและครอบครวมากทสด และเนองจากความซบซอนของปญหาทเกดกบผปวยพยาบาลจงจาเปนตองพฒนาระบบการดแลใหเปนระบบทมความพรอมเกดประโยชนสงสดแกผปวยพยาบาลตองมความรอยางลกซงทงในดานทฤษฎและการปฏบต สามารถใหการดแลปญหาทางดานสขภาพของผปวยและครอบครวแบบองครวมครอบคลมการฟนฟสภาพการปองกนและการสงเสรมสขภาพสามารถประยกตความรในศาสตรทางการบาบดทางการพยาบาลและในสาขาอนรวมทงสามารถประยกตการใชเวชภณฑอปกรณและเทคโนโลยตางๆอยางมประสทธภาพและเกดประโยชนสงสดมความเปนผนาสามารถวางแผนการบาบดทางการพยาบาลใหสามารถตอบสนองความตองการของผปวยไดอยางมประสทธภาพรวมทงเปนผ ประสานสนบสนนพฒนาระบบการดแลตอเนองโดยเชอมโยงระหวางหนวยงานทงภายในภายนอกโรงพยาบาลเพอใหเกดความรวมมอในการดแลผปวยตอเนองตงแตวางแผนจาหนายการสนบสนนอปกรณทางการแพทยการจดการสารสนเทศและพฒนาศกยภาพเครอขายในการดแลตอเนองทบานรวมถงการเปนแบบอยางของการปฏบตการพยาบาลทยดหลกจรยธรรมและการสรางคณคาใหกบผปวยและวชาชพเพอพฒนาคณภาพงานการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทาย ผวจยตระหนกถงปญหานจงทาการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมในการพฒนาระบบงานการเยยมบานในการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทาย เพอใหการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายอยางมประสทธภาพ วตถประสงค 1. เพอใหพยาบาลวชาชพสามารถประเมนปญหาความตองการแกไขปญหาตอบสนองความตองการผปวยสามารถปองกนและจดการกบความเสยงตางๆทอาจเกดขนกบผปวยมะเรงระยะสดทาย

130

2. เพอใหพยาบาลวชาชพสามารนาการบาบดทางการพยาบาลไปใชในการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทายได 3. สามารถประสานการทางานกบบคคลทเกยวของเพอใหผปวยมะเรงระยะสดทายไดรบการบาบดทางพยาบาลอยางตอเนอง 4. เพอเผยแพรความรประสบการณและเทคโนโลยททนสมยเกยวกบการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงระยะสดทาย ประเภทของผปวยทเยยมบานแบงเปน 2 ประเภท ดงน กลมท

ประเภทผปวย (Categories)

ความหมาย/ตวอยาง

1.

ผปวยทภาวะโรคทยงตอบสนองตอการรกษาหรอการรกษาสามารถยบย งการลกลามของโรคได (Curative)

ผปวยโรคมะเรงซงมการดาเนนโรคทมากขนตามพยาธสภาพของโรค มปญหาการเจบปวยทยงยากซบซอน และบางครงไมสามารถคาดการณลวงหนาได ซงย งอยในระยะรบการรกษาท งทางศลยกรรม รงสและเคมบาบด ผลลพธทเกดจากการรกษา ภาวะเจบปวยอาจทาใหเกดพรองความสามารถในการทากจวตรประจาวน และอาจมภาวะแทรกซอนทรนแรงตางๆ เชน แผลกดทบ เสยงตอการพรองออกซเจน หรอการอดกนทางเดนหายใจ ไมสามารถขจดเสมหะไดดวยตนเอง การหายใจไมมประสทธภาพ เสยงตอการเกดการตดเชอทางเดนหายใจ ทางเดนปสสาวะ มโอกาสเกดภาวะทพโภชนาการ พรองการรบร การสอสาร นอนตดเตยง (Bed ridden) และอนๆ ไมสามารถชวยเหลอตนเองไดทงหมด ผปวยตองไดรบการพยาบาลในรปแบบตองพ งพาผอนท งหมด (Total Care) การพยาบาลทซบซอน และทเฉพาะเจาะจง ตองพงพาอปกรณการแพทย เทคโนโลย เพอการอยรอด และเพมคณภาพชวต ผปวยทมการดาเนนโรคในระยะโรครนแรง(advance)พงพาออกซเจนการพยาบาลหรอการดแลทจาเปนไดแก การดแลในเรองกจวตรประจาวนทงหมด การดแลทอเจาะคอ (Tracheostomy care) การดดเสมหะทางทอเจาะคอ (Suctioning) การพนยา (Aerosal therapy) ในผ ปวยทมปญหาพรองการหายใจ ผ ปวยทหอบเหนอย การให

131

กลมท

ประเภทผปวย (Categories)

ความหมาย/ตวอยาง

2.

ก ล ม ผ ป ว ย ร ะ ย ะสดทาย (Terminally ill with independent/partial dependent)

ออกซเจน (Oxygen therapy)ในผปวยบางรายทตองพงพาเครองชวยหายใจ การเตรยมอาหารเหลว (Blenderized diet) การใหอาหารทาง NG tube or Gastrostomy feeding การทาแผลกดทบ การฉดยาอนซลน การเคลอนยายผปวย การทากายภาพบาบด การบรหารยา และการเฝาระวงภาวะแทรกซอนตางๆ และการสรางเสรมสขภาพและคณภาพ ชวต ตลอดจนการดแลผดแลเพอเตรยมผดแลในการดแลผปวย และการปรบตวตอการดแลในระยะยาว เพอปองกนผดแลออนลา (Burden of caregiver) เปนตน ผปวยโรคมะเรงทมการดาเนนโรคกาวไกลจนกระทงไมสามารถรกษาไดและเขาสระยะสดทายหรอโรคทมภาวะคกคามชวต (Life threatening) ซงการรกษาทเฉพาะเจาะจงไดสนสดลงมเพยงการดแลรกษาตามอาการของโรคเพอบรรเทาความเจบปวดทกขทรมาน ความไมสขสบายตางๆ เปนการดแลแบบประคบประคองจนกระทงระยะสดทายของชวต ผปวยอาจมชวตไดไมเกน 6 เดอนหรอมากกวานน กลมผปวยระยะสดทาย จะเปนกลมทสามารถพงพาตนเองไดทงหมด ผปวยทพงพาผอนเปนบางสวนหรอผปวยทตองพ ง พ าผ อ นท ง หมด ผ ป ว ย ระ ย ะ ส ดทา ย เห ล า น อ าจจะ มภาวะแทรกซอนตามการดาเนนของโรคทตองการการดแลเพอเพมคณภาพชวต และการดแลในระยะสดทายทตองการการดแลภาวะแทรกซอนตางๆ เพอบรรเทาอาการตางๆ ดงกลาว และการเตรยมตวเพอเผชญกบการสญเสย การพรากจาก การจากไปอยางสงบ (Good death) ตวอยางของผปวยเหลาน ไดแก ผปวยโรคเรอรงตางๆ ทการดาเนนโรคเขาสระยะสดทาย

132

เกณฑการตดตามดแลตอเนองทบาน (ครง)

การกาหนดชวงเวลาความถของการเยยมบานแตละครงตองคานงถงความตองการจาเปนของแผนการพยาบาลทจะตองตดตามประเมนความกาวหนาการดแลตนเองของผปวย/ทกษะการชวยเหลอของผดแลและครอบครว โดยวเคราะหตงแตสงแวดลอม ทอยอาศย การใชยา การมอปกรณชวยพเศษตดตวผปวยฯ เพอใหบรรลตามวตถประสงคการเยยมบานแตละครง ใชขอมลในระบบฐานขอมลมาวเคราะหเพอการวางแผนเยยมบานผปวยแตละรายประสานทมสหสาขา กลมท1 เยยม 2-3 ครง ครงท 1 สปดาหแรกหลงจากจาหนาย ครงท 2 สปดาหท 2 ครงท 3 สปดาหท 3กรณมปญหา หรอจาเปนตองใหการดแลตอเนองตามความจาเปนในแตละราย กรณทอยนอกเขตพนทบรการของสถาบนมะเรงแหงชาตหากจาเปนตองดแลตอเนองใหประสานสงตอหนวยบรการตามพนท ไมไดเยยมเองในครงแรกใหรบวางแผนการจาหนายและประสานการสงตอกบหนวยบรการตามพนทกอนจาหนวยผปวยเพอผปวยจะไดรบการเยยมครงแรกเทาทจะทาได โดยไมควรเยยมเกน 7 วนหลงจาหนายออกจากโรงพยาบาล กลมท 2 เยยม 3-4 ครง ครงท 1 สปดาหแรกหลงจาหนาย ครงท 2,3,4,5 สปดาหท 2,3,4,5 ครงท 6 ตามความจาเปนในแตละราย กรณทอยนอกเขตพนทบรการของสถาบนมะเรงแหงชาตหากจาเปนตองดแลตอเนองใหประสานสงตอหนวยบรการตามพนท ไมไดเยยมเองในครงแรกใหรบวางแผนการจาหนายและประสานการสงตอกบหนวยบรการตามพนทกอนจาหนวยผปวยเพอผปวยจะไดรบการเยยมครงแรกเรวทสดเทาทจะทาได โดยไมควรเยยมเกน 7 วนหลงจาหนายออกจากโรงพยาบาล

133

สงตอตนสงกด

4. การเตรยมความพรอมใหกบผปวย/ญาตผดแลกอนกลบไปพกรกษาอยทบาน

5. การวางแผนการพยาบาล

6. การใหบรการบาบดทางการพยาบาลทบาน /โทรศพท

7.ประเมนผลการใหบรการ

ผปวย IPD/OPD

2. การคดกรอง สงกลบหนวยงาน/แพทยผรบผดชอบ NO

ลงทะเบยน/ทาประวต

3. ประเมนปญหาความตองการ

WI

WI

การใหบรการพยาบาลตอเนองทบาน

สงตอหนวยงานในพนท

ผปวยมคณภาพชวต/เสยชวต (Good Death)

ปดเคส

ขนตอนงานการพยาบาลตอเนองทบาน

ทมสหสาขา

Yes

แนวทางปฏบตการใหบรการการบาบดทางการพยาบาลผปวยมะเรงนระยะสดทายทบานสถาบนมะเรงแหงชาต

กจกรรมหลก (WI)

กจกรรมรอง (WI) รายละเอยดการปฏบตงาน (WP)

1. เตรยมความพรอม

1.1 เตรยมอปกรณทางการแพทย

1) จดเตรยมอปกรณทางการแพทยทผปวยจาเปนตองใชขณะทพกรกษาอยทบาน

2) อปกรณทางการแพทยอยในสภาพพรอมใชงาน สะอาดปลอดและปราศจากเชอโรค 3) พจารณาขอมลจากกจกรรมหลกขอ 3 (ประเมนปญหาและความตองการ) ขอ 6 ( การใหบรการการพยาบาล

ทบานผปวย ) และขอ 7 (ประเมนผลการใหบรการ ) 1.2 เตรยมสถานท 1) จดเตรยมสถานทสาหรบตอนรบผปวยและญาต 2) จดเตรยมสถานททจะใชเกบและวางอปกรณ 3) ดแลความเรยบรอยและความสะอาด 1.3 เตรยมบคลากร 1) ซกซอมความเขาใจในการใชงานอปกรณ 2) สงบคลากรเขาฝกอบรมความรและทกษะทเกยวของ 3) พจารณาขอมลจากกจกรรมหลกขอ 4 ( การเตรยมความพรอมใหกบผปวย / ผเกยวของกอนกลบไป พกรกษาอยทบาน ) ขอ 6 ( การใหบรการการพยาบาลทบานผปวย )และขอ 7 ( ประเมนผลการใหบรการ ) 1.4 การถายทอดองค

ความรและเทคโนโลย 1) จดทาคมอตางๆ ไดแกคมอการดแลผปวยทบาน

134



- คมอการดแลผปวยมะเรงทพกรกษาอยทบาน - คมอการใหออกซเจนทบาน - คาแนะนาญาตและผปวยทตองการกลบไปเสยชวตทบาน - คมอการทาแผลเจาะคอในผปวยมะเรงทพกรกษาอยทบาน

- คมอการดแลผปวยทใสสายสวนปสสาวะทพกรกษาอยทบาน - คมอคาแนะนาผปวยระหวางรบการบาบดความปวดทพกรกษาอยทบาน - คมอการตดแผนยาระงบปวดสาหรบผปวยมะเรงทพกรกษาอยทบาน - คมอการใชทนอนปองกนและรกษาแผลกดทบ

1.4 การถายทอดองคความรและเทคโนโลย

1) จดทาโครงการฝกอบรม

2) พจารณาขอมลจากกจกรรมหลกขอ 4 (การเตรยมความพรอมใหกบผปวย / ผเกยวของกอนกลบไป) พกรกษาอยทบาน ) ขอ 6 (การใหบรการการพยาบาลทบานผปวย )และขอ 7 (ประเมนผลการใหบรการ ) 1.5 การพฒนา ปรบปรง

คณภาพและประสทธภาพ

1) ตดตามความกาวหนาและการวจยทเกยวของ

135



หนวยงาน 2) ศกษา ออกแบบ จดทาระบบ วธการการใหบรการเพอใหอยในรปแบบทเปนมาตรฐาน 3) ใหความร คาแนะนา เอกสาร คมอทเกยวของกบการดแลผปวยโรคมะเรงทบาน 4) ศกษา วเคราะห วจยเพอทนามาขยายผลในหนวยงาน 5) นาผลงานวจยทไดนามาใชในการดแลรกษาพยาบาลผปวย 6) จดทา CQI เพอนามาแกไขปญหาในการปฏบตงาน

2. การคดกรอง 2.1 การคดกรอง 1) พจารณา Criteria วาจะรบผปวยใดเขา Home Care

2) ประสานงานกบหนวยงานทเกยวของ

3) ลงทะเบยนผปวยไวในระบบ 4) ทาการคดกรอง 100% 2.2 ทาความรจกกบ

ผปวย/ ญาตผดแล 1) สรางสมพนธภาพอนดกบผปวย / ญาตผดแล ทกราย ทมการสงตอผปวยมา

2) สอบถามความรความเขาใจของญาต /ผเกยวของ เกยวกบโรคของผปวย ภาวะของโรคและการยอมรบตอภาวะของโรค

2.3 จดผปวยเขากลมทจะใหบรการ

1) จดผปวยเขากลมทเหมาะสมในการใหบรการอธบายรายละเอยดการใหบรการใหผปวย / ผเกยวของ ไดทราบกอนทผปวยจะกลบไปพกรกษาทบาน

กลมผปวย เรยงลาดบการเยยมถไปหานอย แบงไดดงน

136



1) กลมผปวยทมการใชอปกรณทางการแพทยอยตลอดเวลา 2) กลมผปวยทมอาการหนกตองนอนอยบนเตยงตลอดเวลาตองมผคอยดแลอยางใกลชด อาจมการ

ใชอปกรณทางการแพทยหรอไมกได 3) กลมผปวยทชวยเหลอตวเองไดเพยงเลกนอยตองมผคอยชวยเหลอดแลอยตลอดเวลา

4) กลมผปวยทสามารถชวยเหลอตวเองไดสามารถนงเดนไปมาไดเองไดอาจมผชวยเหลอบางเลกนอย

5) กลมผปวยทแพทยวนจฉยแลววาจะตองอยใน ความดแลของหนวยงานฯแตปจจบนยงไมตองดแลอยางเตมรปแบบ

2.4 ตรวจสอบความเสยงเรองแผลกดทบ

1) ตรวจสอบดวา ผปวยมแผลกดทบหรอไม หรอมภาวะเสยงตอการเกดแผลกดทบโดยใชแบบประเมนความเสยงการเกดแผลกดทบ: Braden’s Score

2) จดกลมผปวยทมแผลกดทบ 2.1 กลมผปวยทรบเขางานเยยมบานโดยทยงไมเกดแผลกดทบ แตสามารถปองกนความเสยงการเกดแผลกด

ทบได 2.2 ผปวยทเกดแผลกดทบขนมากอนรบเขางานเยยมบาน 2.3 ผปวยทมพยาธสภาพของโรคทไมสามารถปองกนการเกดแผลกดทบไดไมสามารถเคลอนไหวและ

เปลยนทาดวยตนเอง

137



3. ประเมนปญหาและความตองการ

3.1 รวบรวมขอมลทสาคญเกยวกบผปวย

1) สมภาษณ / สอบถามผปวย / ผเกยวของ เพอใหไดทราบรายละเอยดสาคญตางๆทมผลกระทบตอการใหบรการการพยาบาล / การปฏบตตามแผนการรกษาพยาบาลของผปวย ไดแก

- สงคม สภาพความเปนอยสงแวดลอม วฒนธรรม - สภาพและปญหาทางเศรษฐกจ - สภาพจตใจ อารมณและจตวญญาณของผปวย / ผเกยวของ - สภาพเสนทางการเดนทางความปลอดภย 2) จดทาแฟมประวตของผปวย 3) สอบถามความตองการของผปวย /ผเกยวของ 4) สอบถามความพรอมของญาตผปวยทจะรบผปวยกลบไปดแลทบาน 5) รวบรวมขอมลทไดจากการทากจกรรมหลกขอ 6 ( การใหบรการบาบดทางการพยาบาลทบานผปวย ) 6) รวบรวมขอมลทไดจากการทากจกรรมหลกขอ 7 ( ประเมนผลการใหบรการ )

3.2 ตรวจสอบพยาธสภาพของโรค

1) ประสานงานกบแพทยผรบผดชอบเกยวกบพยาธสภาพของโรค รวมทงแนวทางการรกษาเชน ผปวยจะพการหรอไม คาดคะเนการมชวต ฯลฯ

2) ศกษาขอมลจากแฟมประวตผปวย 3) ประสานหนวยงานทเกยวของ เชนคลนกระงบปวด หนวยสงคมสงเคราะห ฯลฯ

138



4) รวบรวมขอมลทไดจากการทากจกรรมหลกขอ 6 ( การใหบรการการพยาบาลทบานผปวย ) 5) รวบรวมขอมลทไดจากการทากจกรรมหลกขอ 7 ( ประเมนผลการใหบรการ ) 3.3 พจารณาบรการ

พยาบาลทจะใหกบผปวย 1) พจารณาบรการพยาบาล ไดแก ทาแผลเปลยนสายปสสาวะเปลยนสายใหอาหารทางสายยาง การใหออกซเจน การพนยา การดดเสมหะ ฯลฯ

2) พจารณาอปกรณทางการแพทยทจะใหบรการกบผปวยขณะทพกรกษาอยทบาน 3) พจารณาถงความตองการทผปวย /ผเกยวของรองขอเพมเตม ไดแก ขอยานพาหนะรบสงผปวย ฯลฯ 4) พจารณาความเหมาะสมในการมแพทยไปใหการรกษาพยาบาลทบาน

5) พจารณาความเหมาะสมใหการชวยเหลอผานทางสงคมสงเคราะห

6) รวบรวมขอมลทไดจากการทากจกรรมหลกขอ 6 ( การใหบรการการพยาบาลทบานผปวย ) 7) รวบรวมขอมลทไดจากการทากจกรรมหลกขอ 7 ( ประเมนผลการใหบรการ ) 3.4 การใหคาปรกษา 1) ใหคาปรกษาแกผปวย /ผเกยวของ ทโทรศพทเขามาสอบถาม 2) ใหคาปรกษาแกผสนใจทไมใชผปวยของสถาบนฯ ทโทรศพทเขามาสอบถาม 3) ใหคาปรกษาแกผปวย /ญาตผดแลทมาสอบถามทสานกงาน 3.5 การประเมนผปวย 1) วางแผนและกาหนดกจกรรมการเรยนร.การประเมนครอบคลม ปญหา/ความตองการของผปวย, ศกยภาพ, ภาวะทางดานอารมณ จตใจ, ความพรอมในการเรยนรและดแลตนเอง. 2) ใหความชวยเหลอทางดานอารมณจตใจและคาปรกษาทเหมาะสมแกผปวยและครอบครว

139



3) รวมกบผปวย/ครอบครวกาหนดกลยทธทเหมาะสมสาหรบการจดการดแลตนเองของผปวย, รวมทงตดตามปญหาอปสรรคในการดแลตนเองอยางตอเนอง

4) จดกจกรรมเสรมทกษะทจาเปนใหแกผปวย/ครอบครวและสรางความมนใจวาผปวย/ครอบครวสามารถปฏบตไดดวยตนเอง.

5) ประเมนและปรบปรงกระบวนการจดการเรยนรและการเสรมพลงผปวย/ครอบครว 6) ตดตามผลการดแลตอเนองเพอใหมนใจวาความตองการของผปวยไดรบการตอบสนอง และนาผลการ

ตดตามมาใชปรบปรง/วางแผนบรการในอนาคต 4. การเตรยมความ

4.1 การถายทอดองค 1) สอน / แนะนา / สาธต วธการใชงานอปกรณทางการแพทย และการบารงดแลรกษา

พรอมใหกบผปวย/

ความรเกยวกบการดแล 2) ตรวจสอบความเสยงจากความคลาดเคลอนในการใชยาระงบและบรรเทาปวด โดย

ญาตผดแลกอนกลบไปพกรกษาทบาน

ตนเองขณะพกรกษาอยท - แนะนาทบทวนวธการใชยาแตละชนดทผปวยมอยใหไดรบตามแผนการรกษา

บาน - แนะนาวธการยาระงบปวดในรปแผนตดผวหนง - แนะนาวธการลงบนทกการรบประทานยาระงบปวด

140



3) อธบาย / สอน ใหผปวย /ญาตผดแล ใหเขาใจเกยวกบวธการดแลตนเองขณะพกรกษาอยทบาน 4) ทาความเขาใจกบผปวย /ญาตผดแลเกยวกบพยาธสภาพของโรค และแนวทางการปฏบตตามแผนการ

รกษาพยาบาล 5) ใหความรเกยวกบการจดสถานท สงแวดลอมสาหรบผปวยระหวางพกรกษาอยทบาน 6) ใหคมอตางๆทผปวย /ญาตผดแล ควรมความรเพอใชในการดแลผปวยทบาน 4.2 การพยาบาลตอการ

เผชญการเจบปวย การรกษา และการปรบตวของผปวยโรคมะเรง

1) การบรการพยาบาลในการชวยเหลอ ดแลเพอใหผปวย และครอบครวสามารถเผชญและปรบตวตอการวนจฉย การรกษา และการแกไขปญหา /ความตองการดานสขภาพตลอดทกระยะของการเจบปวยโดยอาศยการประสานความรวมมอกบสหสาขาวชาชพ รวมถงการสงเสรมฟนฟสภาพ ความแขงแรงของรางกาย จตใจ อารมณ สงคมและจตวญญาณใหสามารถดารงชวตอยางมคณภาพชวตทด

2) การประเมนผปวยทงทางรางกาย อารมณ จตวญญาณ สงคม สงแวดลอม เศรษฐกจ 3) การสนบสนนใหผปวยปรบตวกบสถานการณความเครยดไดอยางเหมาะสม 4) จดการความปวดโดยจดระบบบรการเพอสงเสรมใหผปวยมสวนรวมในการวางแผน 5) สงเสรมการมคณภาพชวตทดสามารถชวยเหลอใหผปวยและครอบครวใหจดการกบผลกระทบจากการ

เจบปวยไดอยางมประสทธภาพ 6) การชวยเหลอดแลการปรบตวในการดารงชวตของผปวยและครอบครว 7) ความรความเขาใจการเปลยนแปลงของผปวยระยะสดทาย

141



8) ความรความเขาใจและความสามารถในการประคบประคอง การตอบสนองความตองการดานรางกายจตอารมณ สงคมและจตวญญาณของผปวย และครอบครวในระยะสดทาย

4.3 ทาความเขาใจเกยวกบบรการการพยาบาลทจะไดรบ

1) ทาความเขาใจเกยวกบชวงเวลาการไปเยยมทบาน 2) ทาความเขาใจเกยวกบบรการการพยาบาลทจะไดรบ 3) แนะนาชองทางการตดตอกบทมงาน

4.4 การประเมนสภาพ 1) การประเมนสภาพจตใจอารมณ สงคม

ผปวย 2) การประเมนสภาพจตวญญาณความเชอ

3) การประเมนความสามารถในการดแลตนเองของผปวย และครอบครว

4.5 การดแลเพอบรรเทาอาการ

1) การบรรเทาปวด

2) การบรรเทาควบคมอาการและปองกนภาวะแทรกซอน 3) การดแลแผลชนดตางๆและทอระบาย 4) การดแลมตจตวญญาณ 4.6 การเผชญการเจบปวย 1) การสนบสนนใหผปวยปรบตวกบสถานการณความเครยดไดอยางเหมาะสม 2) จดการความปวดโดยจดระบบบรการเพอสงเสรมใหผปวยมสวนรวมในการวางแผน 3) สงเสรมการมคณภาพชวตทดสามารถชวยเหลอใหผปวยและครอบครวใหจดการกบผลกระทบจากการ

142



เจบปวยไดอยางมประสทธภาพ

5. การวางแผนการพยาบาล

5.1 กาหนดผปวยทจะไปเยยมและระยะเวลาการบรการพยาบาลทบานผปวยแตละราย

1) วางแผนการเยยมผปวยตามกาหนดเวลาของกลมผปวยทไดจดทาไว 2) วางเสนทางการเดนทาง 3) ศกษาถงสภาพชมชนทตงของบานผปวย เพอความปลอดภย และการเดนทาง 4) ศกษาขอมลของผปวย

5) กาหนดเวลาการอยบรการพยาบาลทบานผปวย 6) กรณผปวยฉกเฉนเรงดวน สามารถดาเนนการไดทนท 7) พจารณาขอมลทไดจากกจกรรมหลกขอ 3 ( ประเมนปญหาและความตองการ ) 8) พจารณาขอมลทไดจากการทากจกรรมหลกขอ 6 ( การใหบรการการพยาบาลทบานผปวย ) 9) พจารณาจากขอมลทไดจากการทากจกรรมหลกขอ 7 ( ประเมนผลการใหบรการ )

5.2 เตรยมตวกอนออก เยยม

1) เตรยมความพรอมของทมงานกอนออกเยยม - การแตงกายทสภาพ

- แฟมประวตผปวย (แฟมเยยม ) - กระเปาเยยมสาหรบนาอปกรณทจาเปนในการพยาบาลตดตวไปดวย - สมดบนทกไวบนทกขอมลทสาคญของผปวยและครอบครว 2) ซกซอมความเขาใจของทมงาน

143



3) ขออนมตการออกเยยม 4) เตรยมอปกรณทางการแพทย 5.3 พจารณาพยาธสภาพ 1) ศกษาขอมลของผปวย ของโรค 2) ประเมนถงความจาเปนทตองมแพทยไปรกษาทบาน 3) ประสานกบหนวยงานเชนงานการพยาบาลออสโตมและแผล ฯลฯ ในเรองการบาบดทางการพยาบาล

ทางดานออสโตมแผล การสงตวแทนของหนวยนนๆ ออกเยยมผปวยทบานเพอการดแลใหการบาบดทางการพยาบาลเฉพาะทางตามภาวะอาการนนๆ

4) พจารณาขอมลทไดจากกจกรรมหลกขอ 3 ( ประเมนปญหาและความตองการ ) 5) พจารณาขอมลทไดจากการทากจกรรมหลกขอ 6 ( การใหบรการบาบดทางการพยาบาลผปวยทบาน )

6) พจารณาจากขอมลทไดจากการทากจกรรมหลกขอ 7 ( ประเมนผลการใหบรการ )

5.4 เตรยมพรอมในการเผชญปญหา

1) วางแผนการแกปญหา /สงทกระทบตอการปฏบตตามแผนการรกษาพยาบาล จตใจ อารมณ และจตวญญาณของผปวย / ผเกยวของตามทไดจากการประเมนตามขนตอน ( ประเมนผลการใหบรการ )

2) จดเตรยมอปกรณทางการแพทยทจาเปนสาหรบผปวยเพมเตมหรอเปลยนตามระยะเวลา

3) ประสานหนวยงานทเกยวของ

4) พจารณาจากขอมลทไดจากการทากจกรรมหลกขอ 6 ( การใหบรการการพยาบาลทบานผปวย )

144



5. การวางแผนการ

5) พจารณาจากขอมลทไดจากการทากจกรรมหลกขอ 7 ( ประเมนผลการใหบรการ )

พยาบาล (ตอ) 5.5 ประสานงานกบผปวย / ญาตผดแล

1) โทรศพทตดตอนดหมายกบผปวยและญาตแตละราย เพอแจงวนเวลาทจะไปเยยม

2) ประสานกบผปวย /ผเกยวของ เพอทราบการเปลยนแปลงพยาธสภาพของโรค และปญหาตางๆทเกดขน 5.6 ตรวจสอบความเสยง

และความคลาดเคลอน 1) โทรศพทสอบถามเกยวกบการใชยาตามแผนการรกษา ความสามารในการบรหารจดการเรองยาดวยตนเอง

2) โทรศพทสอบถามเกยวกบแผลกดทบ 3) พจารณาจากขอมลทไดจากการทากจกรรมหลกขอ 6 ( การใหบรการการพยาบาลทบานผปวย ) 4) พจารณาจากขอมลทไดจากการทากจกรรมหลกขอ 7 ( ประเมนผลการใหบรการ)

6. การใหบรการการบาบดทางการพยาบาลผปวยทบาน

6.1 เมอไปถงบานผปวย 1) เมอไปถงบานผปวย ใหทาการสรางสมพนธภาพทด ดวยการแนะนาทมงาน 2) สรางบรรยากาศทเปนกนเอง 3) แจงวตถประสงคในการเยยม

145



6.2 ตรวจสอบพยาธสภาพของโรคและผปวยโดยใชแบบประเมน INHOMESSS

1) ตรวจสอบพยาธสภาพของโรค 1.1 ตรวจสอบพยาธสภาพของผปวย ไดแก - check vital sign - นบชพจร - ตรวจดตา ห คอ จมก

1.2 ตรวจสอบดวยการสมผสรางกายผปวยด 1.3 ตรวจดสภาพบาดแผลทเกดจากการผาตด ฉายแสง เคม และผลขางเคยง 1.4 ตรวจดบาดแผลทเพงเกดชนใหมไดแก แผลทเกดจากการกดทบ ฯลฯ

1.5 ทาความสะอาดแผล ลาง แผลในผปวยรายทจาเปน

2) จดบนทกการพยาบาลและลงบนทกในแบบประเมนการเยยมบาน

6.3 ตรวจสอบอปกรณ 1) ตรวจสอบอปกรณทางการแพทย

ทางการแพทย 1.1 ตรวจดอปกรณทางการแพทยทผปวยใชงานอย วาใชงานไดถกวธ ไมชารดถาใชงานไมไดใหเปลยนใหมหรอแกไขใหกลบมาใชงานได

2) เปลยนอปกรณทางการแพทยทถงกาหนดตองเปลยนใหม ไดแก - สายปสสาวะ/ สายใหอาหารทางสายยาง/ สาย suction 3) ตดตงอปกรณทางการแพทยเพมเตมตามทผปวยหรอญาตรองขอหรอตามความจาเปนไดแก

146



- สายปสสาวะ/สายใหอาหารทางสายยาง

- การใหออกซเจน

- เครองดดเสมหะ 4) แนะนาการใชอปกรณทางการแพทยแตละชนดกบผปวยและญาต ไดแก การใชชดทาแผลการดดเสมหะ การใหออกซเจน ฯลฯ 5) แนะนาการดแลรกษาทาความสะอาดอปกรณ 6) ตรวจสอบอปกรณทงการแพทยทจาเปนวามเหลอเพยงพอหรอไม ไดแกชดทาแผลปลอดเชอสาล ถงมอ และอปกรณในการทาแผลทหมด ฯลฯ 7) จดบนทก 6.4 จดบนทกขอมลท

สาคญ 1) บนทกการพยาบาลลงบนทกพยาธสภาพของผปวยแตละรายทใหบรการ ไดแก วดป.ทใหบรการบนทกอาการของผปวย ปญหาทพบแนวทางการแกไขปญหา

6.5 ตรวจสอบความเสยงและความคลาดเคลอน

1) ตรวจสอบการใชยาและยาของผปวยหากมยาทซ าซอนทตองการความรเฉพาะทางตดตอปรกษาเภสชกรผานเครอขายสารสนเทศ ไลนกลมงานเยยมบานสหสาขา ของหนวยงาน

1.1ตรวจดวาผปวยกนยาถกตองหรอไม ตรงเวลา ถกวธ ถกตรงตามขนาดถาไมถกใหทบทวนใหม 1.2ตรวจดวายาระงบปวดสามารถระงบอาการปวดไดหรอไม ถายงปวดจะรายงานแพทยเพอขอปรบยา ตอเนองตอไป

147



1.3ตรวจดวา ยาใกลหมดหรอไมถาใกลหมดจะนดญาตมารบยาตอเนอง 1.4ตรวจดวาผปวยและญาตเกบรกษายาไวถกวธหรอไม ถาไมถกตองใหแนะนา 1.5แนะนาผปวยและญาตใหบนทกวนเวลาทรบประทานยาระงบปวด 1.6กรณทแพทยสงยาใหมหรอเพมเตม จากการทไดรายงานทางโทรศพทใหนดญาตมารบยาทงานเยยม

บาน 2) ตรวจสอบการเกดแผลกดทบ 2.1ตรวจสอบดวามการพลกตวผปวยตามกาหนดเวลาหรอไม 2.2มการใชทนอนลม ถกวธหรอไม 2.3ทบทวนความรเกยวกบการปองกนแผลกดทบ 2.4ตรวจสอบดวามแผลกดทบเกดขนใหมหรอไม

3) จดบนทกลงแบบบนทกทางการพยาบาล 6.6 ตรวจสอบการปฏบต 1) สงเกตดวาผปวยและญาตไดกระทาตามทแพทย และหรอทมงานไดแนะนาไวหรอไม ตามแผนการรกษา 2) ทบทวนการปฏบตตามแผนการรกษาพยาบาล พยาบาล 3) จดบนทกปญหาทเกดขน 6.7 การปองกนการ

แพรกระจายของเชอโรค 1) แนะนาวธทาลายเชอทปนเปอนเลอด เสมหะ ฯลฯ ไดแก การเผาไฟทงถงขยะทมดชด ฯลฯ 2) แนะนาวธทาความสะอาดทถกตอง

148



6.8 สงเกตสภาพความ 1) สงเกตสภาพและสถานการณของครอบครว

เปนอยและสถานการณของครอบครว

1.1สงเกตและจดบนทกสภาวะสขภาพความสะอาดของการแตงกาย ความเรยบรอยของทอยอาศยสภาพทางเศรษฐกจ ภาวะทางสงคม ฯลฯ

1. 2สงเกตสภาพแวดลอม ไดแก ทนอนเสอผา อาหาร ของผปวย 1.3 สงเกตการดแลการเอาใจใสของญาตตอผปวย 2) จดบนทกลงในแบบประเมนงานเยยมบาน INHOMESSS 6.9 สงเกตถงปญหาหรอ

สงทอาจมผลกระทบถงผปวย/

1) ถาสงเกตวามปญหาเกดขน แตครอบครวไมทราบวาเปนปญหาใหแนะนาใหครอบครวทราบและยอมรบเพอจะไดรวมมอในการแกไขปญหาตอไป โดยเสนอแนะแนวทางใหครอบครวเปนผตดสนใจเลอกปฏบต

การรกษาพยาบาล 2) จดบนทกลงในแบบประเมนงานเยยมบาน INHOMESSS 6.10 การดแลทางดาน

จตใจอารมณจตวญญาณ 1) ลงบนทกในแบบประเมนงานเยยมบาน INHOMESSS 2)

ของผปวยและครอบครว

6.11 การแลกเปลยนขอมลทจาเปนระหวางผปวย

1) สนทนากบผปวยและญาตเพอไดทราบขอมลทอาจยงไมทราบมากอน

149



/ ญาตผดแลกบทมงาน 2) จดบนทก และวางแผนรวมกน 3) วางแผนการดแลตอเนองทบานรวมกน ระหวางพยาบาล ผปวย และ ญาต 6.12 ตรวจสอบวนนด

ของผปวยทตองกลบมาพบแพทย

1) ตรวจสอบเอกสารวนนดครงตอไป

2) แนะนาใหผปวยและญาตไปพบแพทยตามนด 6.13 ประสานงานกบ

หนวยงานในพนท 1) กรณผปวยตองใชอปกรณชวย ไดแก สายปสสาวะ สายยางใหอาหาร เปนตนอาจเกดอาการอดตนหรอการทาแผลจะประสานงานกบศนยอนามยทรบผดชอบพนททบานผปวยตงอยเพอสงตอผปวยใหดแล

2) ลงบนทกใบสงตอและประสานงานเพอประเมนและสงตอการดแลผปวยในรายทอาการและการดแลทซบซอน

3) ตดตามการตอบกลบการเยยมบานเพอประเมนผปวยอยางตอเนอง

6.15 การสนสดการเยยมผปวยแตละราย

1) อธบายใหผปวยและครอบครวทราบถงการเปลยนแปลงทเกดขนทงในทางทดขนหรอเลวลง

2) ย าถงสงสาคญทตองปฏบต 3) นดการเยยมครงตอไป

150



7. ประเมนผลการใหบรการ

7.1 ประเมนผลจากบนทก

1) พจารณาจาก Vital sign ชพจร เครองชงน าหนก

การพยาบาล 2) พจารณาจากพยาธสภาพการสงเกต การซกถามอาการจากผปวยและญาต 3) พจารณาจากการตรวจผปวยดวยการสมผส 4) ทาการประเมนอาการไดแก การลกลามของโรค อาการเปลยนแปลงของผปวยฯลฯ รายงานทมสหสาขาเพอ

ประเมนออกเยยมใหการรกษาดแลตามความจาเปนเปนรายกรณตอไป ตามอาการตอไป 7.2 ประเมนผลจาก

บนทกการสงเกตการณ 1) พจารณาจากสถานการณและสภาพของครอบครวสภาพทางเศรษฐกจ ภาวะทางสงคม ความเรยบรอยของทอยอาศย ฯลฯ

2) ทาการประเมนเพอใชในการวางแผนการดแล 3) ประสานงานกบสงคมสงเคราะห ถาผปวยมความจาเปนเกยวกบสภาพทางเศรษฐกจ

7.3 ประเมนการสนบสนนอปกรณทางการแพทย

1) ผปวยบางรายทมความจาเปนตองใชอปกรณทางการแพทยเพมเตมจะไดจดเตรยมไปในการรกษาครงตอไป

2) ในกรณผปวยบางรายไมมความจาเปนทตองใชอปกรณทางการแพทยทเคยไดรบการสนบสนนเพอจะไดนาอปกรณดงกลาวมาใหผปวยอนทมความจาเปนยมใชตอไป

151



7.4 สรปราบงานการดแลรกษาพยาบาลผปวย

1) สรปปญหาและแนวทางการแกไขปญหา ทพบเพอใชวางแผนในการรกษาพยาบาลในครงตอไป

7.5 กาหนดระยะเวลาใน 1) พจารณา ประเมนพยาธสภาพของโรคและปญหาของผปวยและครอบครว การดแลตอเนองทบาน 2) พจารณากาหนดระยะเวลาในการใหการดแลทบานครงตอไป 3) จดเตรยมอปกรณทางการแพทยทจะตองนาไปใชในการรกษาพยาบาลผปวยครงตอไป

7.7 ประเมนความพงพอใจ

1) พจารณาไดจากความถในการรองขอของผปวยและญาต

2) ประเมนจากแบบสอบถามทกรอกโดยผปวยและญาต 3) พจารณาจากการใหคาแนะนาปรกษาทางโทรศพท 7.8 ประเมนผลจาก

ประวต 1) พจารณาจากบนทกของแพทยและพยาบาลยอนหลง

ยอนหลงของผปวย 2) พจารณาจากบนทกของหนวยงานทเกยวของ ไดแก สงคมสงเคราะห โภชนากร เปนตน 3) สรปผลเพอเสนอแพทยผรบผดชอบและหนวยงานทเกยวของ

7.9 ตดตามและประเมนผลดานการใหบรการ

1) สรปปญหาอปสรรคทเกดขน

152



2) สรปแนวทางในการแกไข 3) ดาเนนการตามขอสรปทได 7.10 ประเมนผลการ

ดาเนนงาน 1) สรปปญหาอปสรรคทเกดขน

2) สรปแนวทางในการแกไข 3) ดาเนนการตามขอสรปทได 7.11 พฒนาระบบขอมล

สารสนเทศ 1) จดทาฐานขอมล

2) จดทาสารสนเทศ

7.12 จดทาแผนปฏบตงาน

1) สรปขอมลทไดจากการใหบรการ การดาเนนงาน 2) จดทาแผนการทางาน

8. การสงตอการดแลตอเนองจนถงวาระสดทายอยางสงบสข

8.1 ผปวยทยงมชวตอย

1) วางแผนใหการรกษาพยาบาลตอเนองตอไป

153



8.2 การสงตอยงตนสงกด 1) คดรายชอผปวยออกจากการดแลในกรณทผปวยตองการยายกลบภมลาเนาในตางจงหวด 2) ดาเนนการสงตอผปวยกลบ รพ. ใกลบาน 3) ประสานงานและตดตามผปวยทอยในตางจงหวดทางโทรศพทเพอทราบถงพยาธสภาพของโรค และสนบสนนการรกษาพยาบาล ไดแกการจดเตรยมเวชภณฑทผปวยไดรบการรกษาอย ฯลฯ 8.3 การสงตอการดแล

ตอเนอง 1) การประเมนและระบปญหา/ความตองการของผปวยทจะเกดขนหลงจาหนายและประเมนซาเปนระยะในชวงทผปวยไดรบการดแล

2) มการปฏบตตามแผนจาหนายในลกษณะทเชอมโยงกบแผนการดแลระหวางอยในความดแลตามหลกการ เสรมพลงเพอใหผปวยและครอบครวมศกยภาพและความมนใจในการจดการดแลสขภาพของตนเอง

3) มการประเมนผลและปรบปรงกระบวนการวางแผนจาหนายโดยใชขอมลจากการตดตามผปวยและขอมล

สะทอนกลบจากหนวยงานทเกยวของ 4) ถายทอดองคความรในการดแลผปวย ใหกบผรบชวงการดแลเพอใหมการดแลอยางตอเนองตอไป 5) การประสานความรวมมอแหลงประโยชนเพอการสงตอการดแลตอเนองจนถงวาระสดทายอยางสงบสข 8.4 ผปวยทเสยชวต 1) แนะนาขนตอนและการเตรยมหลกฐานในการแจงตาย 2) ใหคาปรกษาแนะนาเกยวกบการดแลรกษา และการจดการศพ 3) ใหคาปรกษาแนะนาในกรณทผปวยเสยชวตทบานและประสานงานกบแพทยผรบผดชอบเพอขอใบ

154



รบรองแพทย

4) ประสานงานกบสงคมสงเคราะห เพอชวยเหลอคาทาศพแกญาตผปวยบางราย

5) บนทกและสรปรายงาน

155

156

ป ร ะ เ ด น ก า รประเมน

การประเมน

I= Immobility แบบประเมน Barthel Activity of Daily Living Scale ……………………………………………………………

N= Nutrition ประเมนปรมาณอาหารทผปวยไดรบ 1.วธการไดรบอาหาร รบประทานอาหารทางปาก Tube Feeding…………………………………. ทางหลอดเลอด 2.ประเภทอาหาร อาหารเหลว ออนมาก ออน ธรรมดา เฉพาะโรค............................. 3.จานวนมออาหาร/วน รบประทานไมไดเลย 1มอ 2มอ 3มอ มากกวา3มอ 4.ประเมนอาหารแตละมอ นอยกวาครงหนงของปรมาณปกต เทากบครงหนงของปรมาณปกต มากกวาครงหนงของปรมาณปกต ปกต 5.การรบประทานอาหารเสรม ไมรบประทาน รบประทาน 5.1 ประเภทอาหารเสรม ระบ........................................................................................................ 5.2 ปรมาณ.................................................................ตอวน ประเมนภาวะทโภชนา 1.การเปลยนแปลงนาหนกตว 7 วนกอนถงปจจบน(ถาบอกขอมลได) นาหนกลด................................กโล/ภายใน.........................วน นาหนกคงท นาหนกเพมขน.........................กโล/ภายใน.........................วน 2.ภาวะบวม บวม ตาแหนง.....................ระดบ.....................(ตามเกณฑทแนบ) ไมบวม 3.ระดบการสญมวลไขมน (ตามเกณฑทแนบ) ปกต ไขมนนอยมาก ไขมนนอย หนงหมกระดก 4.ระดบการสญเสยมวลกลามเนอ (ตามเกณฑทแนบ) ปกต กลามเนอลบ กลามเนอนอยลง หนงหมกระดก 5.สมรรถภาพของกลามเนอ ไมสามารถเคลอนไหวไดเลย เคลอนไหวตามแนวดงและตานแรงผตรวจได เคลอนไหวไดเลกนอยตามแนวนอน ออนแรงเลกนอย เคลอนไหวตานแรงดงดดตามแนวดงได ปกต

H= Home Environment

ไมมผลกระทบกบการดแล อาจมผลกระทบ ระบ..........................................................................................

O= Other People

บทบาทในครอบครว หวหนาครอบครว สมาชกในครอบครว ผดแลหลก ไมม ม ระบ................................... ผทสามารถตดตอได....................................................โทรศพท.........................................

PPS...……..%

157

M= Medication

1.ชนดของยาทไดรบ.................................................................................................................... .................................................................................................................... 2.วธการใชยา ถกตอง ไมถกตอง ระบ............................................................... 3.อาการขางเคยง ระบ........................................................................................... 4.ความสามารถในการจดยา จดเอง มคนดแล 5.เวลาจดยา จดเฉพาะมอ จดเฉพาะวน จดเปนสปดาห 6.ทศนคตของการใชยา......................................................................................... 7.การใชยาสมนไพร ไมใช ใช ระบ................................................... 8.แหลงพงพาทางดานสขภาพ...............................................................................

E= Examination

Vital Sing ปกต ผดปกต ระบ.................................................. ความผดปกตทพบไดตามระบบ Respiratory เหนอยหอบ On Oxygen………………………………… Abdominal Wound Ostomy……………………………………… Pain Site………………………………...….. Pain Score………………………………………

S= Safety

…………………………………………………………………………………………………………………………….…… …………………………………………………………………………………………………………………..……..………

S= Service การเขาถงระบบบรการสขภาพ การรบรแหลงบรการสขภาพ ทราบ ไมทราบ รพ.สต....................................................ศนยบรการรบสงตอ............................................... รพ.ตนสงกด.......................................................................................................................... การเดนทางไปรบบรการดานสขภาพ สะดวก ไมสะดวก แหลงบรการสขภาพทใชประจา.........................คาใชจายในการเดนทาง......................บาทตอครง

S= Spirtual ………………………………………………………………………………………………………………………….………..

……………………………………………………………………………...............................................…….………

158

ประวตผวจย

ชอ-นามสกล นางกลนภา บญมากล วน เดอน ป เกด วนท 22 พฤศจกายน 2507 ประวตการศกษา พ.ศ. 2530 ประกาศนยบตรพยาบาลศาสตรและผดงครรภชนสง วทยาลยพยาบาลกรงเทพ ปฏบตงานตาแหนง พยาบาลวชาชพระดบชานาญการ งานการพยาบาลตอเนองทบาน กลมงานสงเสรมคณภาพชวต สถาบนมะเรงแหงชาต

Documents

ิต ทยาลิัยคริสเตยนี . 2558library.christian.ac.th/thesis/document/T037791.pdf · CANCER PATIENT Gulnapa Boonmagul: The Effects of Home Visit Program