39หมวด 2 การวางแผนเชงยทธศาสตร

หมวด 2 การวางแผนเชงยทธศาสตร

หมวดการวางแผนเชงยทธศาสตร กลาวถง การวางแผนเชงยทธศาสตร การวางแผนปฏบตการ

การถายทอดเพอนำแผนไปปฏบต วธการทองคกรปรบเปลยนแผนเมอสถานการณเปลยนแปลงไป และ

วธการวดความสำเรจโดยเนนแงมมทสำคญในการวางแผนเชงยทธศาสตร3ประการคอ

1) การมงเนนผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย โดยมงเนนการผลกดนทมผลตอความ

พงพอใจของผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย

2) การปรบปรงผลการดำเนนการทสงผลตอการเพมผลลพธขององคกรทงในระยะสนและ

ระยะยาว การควบคมคาใชจาย การสรางความสามารถในการปฏบตการ โดยรวมถงความรวดเรว การ

ตอบสนองและความยดหยนซงเปนการสรางความแขงแกรงและความพรอมขององคกรใหมความยงยน

3) ในสภาพแวดลอมทเปลยนแปลงอยางรวดเรวในปจจบน องคกรจำเปนตองคำนงถงการ

เรยนรขององคกรและของบคลากรในเชงยทธศาสตร โดยเนนปลกฝงการปรบปรงและการเรยนรไวใน

กระบวนการทำงาน ซงบทบาทพเศษของการวางแผนเชงยทธศาสตร คอ การทำใหกระบวนการทำงาน

และความคดรเรมในการเรยนรสอดคลองไปในแนวทางเดยวกนกบทศทางเชงยทธศาสตรขององคกร

เพอทำใหมนใจวาการปรบปรงและการเรยนรดงกลาวแสดงถงการทองคกรเตรยมพรอมในเรองการจด

ลำดบความสำคญและนำสงทจดลำดบความสำคญไวไปปฏบตอยางจรงจง

ดงนนในหมวดนจงเปนการตรวจประเมนในเรองทสำคญตางๆดงน

การระบจดแขง จดออน โอกาส และอปสรรคทสำคญ รวมทงความสามารถในการ

ปฏบตตามยทธศาสตร

การใชทรพยากรใหเกดประโยชนสงสด การทำใหมนใจวามบคลากรทไดรบการฝกอบรม

เพยงพอรวมถงการเชอมโยงระหวางความตองการระยะสนและระยะยาว

การทำใหมนใจวาการถายทอดเพอนำไปปฏบตมประสทธผล นนคอ มกลไกในการ

สอสารความตองการและเกดการตอบสนองกอใหเกดความสอดคลองไปในแนวทางเดยวกนทง3ระดบ

ไดแก

(1)ระดบองคกรและระดบบรหาร

(2)ระดบกระบวนการทสำคญ

(3)ระดบหนวยงานและระดบงานรายบคคล

การวางแผนเชงยทธศาสตรเปนการกระตนใหคดและปฏบตในเชงยทธศาสตร แตไมได

หมายความวาจะตองมการวางแผนอยางเปนทางการ แตสามารถดำเนนการไดตลอดเวลาเพอตอบสนอง

ตอบรบททเปลยนแปลงไปซงการนำยทธศาสตรไปปฏบตจะประสบความสำเรจไดอยบนพนฐานหลก2ขอ

คอ 1) เขาใจในวงจรการจดการทเชอมโยงกบยทธศาสตรและระบบปฏบตการ 2) รวาจะใชเครองมอใด

มาประยกตใชในแตละขนตอนของวงจรการจดการ

การวางแผนเชงยทธศาสตรเปนการมงเนนเพอปรบปรงองคกรเกยวกบ 2.1 การจดทำ

ยทธศาสตร2.2การถายทอดกลยทธหลกเพอนำไปปฏบตโดยมรายละเอยดดงน

40 หมวด 2 การวางแผนเชงยทธศาสตร

2.1 การจดทำยทธศาสตร

หวขอนเปนการตรวจประเมนวธการทองคกรใชในการกำหนดทศทางเชงยทธศาสตรและจด

ทำเปาประสงคเชงยทธศาสตร เพอชนำและสรางความแขงแกรงของผลการดำเนนการโดยรวม และ

ความสำเรจในอนาคต

ในกระบวนการวางแผน สารสนเทศพนฐานควรมสารสนเทศทครอบคลมเกยวกบสงทม

อทธพล ความเสยง ความทาทาย และขอกำหนดทสำคญอน ๆ ทอาจสงผลตอโอกาสและทศทางใน

อนาคตขององคกรและใหความสำคญกบผรบบรการและผมสวนไดสวนเสยโดยการมองการณไกลเทาท

เปนไปไดเพอเปนแนวทางในการตดสนใจการจดสรรทรพยากรรวมถงการจดการโดยรวม

2.2 การถายทอดกลยทธหลกเพอนำไปปฏบต

หวขอนเปนการตรวจประเมนวธการทองคกรใชในการแปลงเปาประสงคเชงยทธศาสตรและ

กลยทธหลกไปสการปฏบต เพอใหบรรลเปาประสงคเหลานน รวมทงวธการทองคกรตรวจประเมนความ

กาวหนาเทยบกบแผนปฏบตการ เพอทำใหมนใจวามการถายทอดกลยทธหลกเพอนำไปปฏบตใหบรรล

เปาประสงค

การแปลงยทธศาสตรสการปฏบตใหไดผลนนควรประกอบดวยองคประกอบ2สวนไดแก

1)การทำใหทงองคกรเกดลกษณะทมงเนน เชอมโยงกบยทธศาสตร (StrategicAlignment)

หมายถง การทำใหเกดความเชอมโยงและสอดคลองระหวางปจจยตาง ๆ ภายในองคกรกบยทธศาสตร

โดยปจจยสำคญทจะตองทำใหเกดความเชอมโยงกบยทธศาสตรประกอบดวย

โครงการและงบประมาณ เพอใหสามารถมนใจไดวาเมอไดรบการจดสรรทรพยากรและ

มการดำเนนตามแผนแลวจะสงผลกระทบตอยทธศาสตรทไดกำหนดขน

โครงสรางและกระบวนการทำงาน เพอใหมนใจไดวาองคกรมโครงสรางและกระบวนการ

ในการทำงานทสนบสนนตอยทธศาสตร

สมรรถนะและความสามารถของบคลากร เพอทำใหยทธศาสตรไดรบการขบเคลอน

และปฏบตตามไดเปนอยางด จะตองมการพฒนาสมรรถนะของบคลากรใหสอดคลองและเชอมโยงกบ

ยทธศาสตรขององคกร

วฒนธรรมและคานยมในการทำงานเพอใหมนใจไดวาแนวทางในการประพฤตปฎบต

ของบคลากรในองคกรเปนไปในทศทางเดยวกบยทธศาสตรขององคกร

ความรและระบบขอมลสารสนเทศ เพอใหความรและระบบขอมลสารสนเทศทผบรหาร

ใชในการตดสนใจเชงยทธศาสตรสามารถใชไดรวดเรวทนเวลา

ระบบการประเมนผลการปฏบตงาน เพอใหระบบการประเมนผลการปฏบตงานของ

บคลากรในทกระดบเปนระบบทผลกดนและสนบสนนใหบคลากรปฏบตตามยทธศาสตร

ระบบการจงใจและผลตอบแทนเพอใหเปนระบบทเกอหนนใหบคลากรปฏบตตามยทธศาสตร

41หมวด 2 การวางแผนเชงยทธศาสตร

2)การทำใหองคกรมความสามารถในการแปลงยทธศาสตรสการปฏบต โดยความสามารถ

ทองคกรควรจะมประกอบดวย

ทกษะความสามารถของผบรหาร

ความมงมนของผบรหาร เนองจากการแปลงยทธศาสตรสการปฏบตนนไมใชสงทสามารถ

ดำเนนการไดสำเรจภายในระยะเวลาอนสนและยงตองอาศยความตอเนองในการดำเนนการ

การมผรบผดชอบตอการขบเคลอนยทธศาสตร เพอใหเกดการมองภาพรวม หรอ

ความเชอมโยงทงหมดในการขบเคลอน

เปนองคกรทมความยดหยนและมงเนนนวตกรรม คอมความสามารถในการปรบตวให

เขากบการเปลยนแปลงของบรบทตางๆมความสามารถในการพฒนาและสรางสรรคในสงใหมๆเพอให

เหมาะสมกบการดำเนนงานและสอดคลองกบยทธศาสตรทเปลยนไป

การทำงานรวมกบผอนในการขบเคลอนยทธศาสตร

การแบงปนความรทสำคญภายในองคกร เพอใหองคกรมความร และแนวทางในการ

ปฏบตทสำคญตอการขบเคลอนยทธศาสตร

การดำเนนการตามหมวด 2 มความสอดคลองและเชอมโยงกบพระราชกฤษฎกาวาดวย

หลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทดพ.ศ.2546มาตรา8-9,13-20,22,33-34

42 หมวด 2 การวางแผนเชงยทธศาสตร

แนวทาง และวธการ

เพอใชในการปรบปรงกระบวนการบรหารจดการขององคกร

หมวด 2 การวางแผนเชงยทธศาสตร

2.1 การจดทำยทธศาสตร

ก. กระบวนการจดทำยทธศาสตร

(1) สวนราชการมกระบวนการในการวางแผนยทธศาสตรโดยรวมอยางไรใหระบ

- ขนตอนและผเกยวของทสำคญ

- กรอบเวลาทใชในการวางแผนระยะสนและระยะยาว และเหตผลทใชในการกำหนดกรอบเวลาเชนนน

- โปรดแสดงใหเหนถงกจกรรมในกระบวนการวางแผนยทธศาสตรทสอดคลองกบกรอบเวลาทกำหนดไว

(การวางแผนยทธศาสตร)

แนวทางการดำเนนการ

ในแตละปงบประมาณใหสวนราชการจดทำแผนปฏบตราชการประจำปโดยใหระบสาระ

สำคญเกยวกบนโยบายการปฏบตราชการของสวนราชการ เปาหมายและผลสมฤทธของงาน รวมทง

ประมาณการรายไดและรายจายและทรพยากรอนทจะตองใชเสนอตอรฐมนตรเพอใหความเหนชอบ

1) ในการกำหนดยทธศาสตรตองใหมความชดเจน โดยเปนยทธศาสตรทสะทอนภาพผล

กระทบจากปจจยตางๆรวมทงเปนยทธศาสตรทสามารถสอสารใหผปฏบตสามารถเขาใจไดงายซงแผน

ยทธศาสตรทดจะทำใหเกดความสอดคลองกนในแตละกระบวนการขององคกร โดยมงเนนความสำเรจ

ตามเปาหมายขององคกรมแนวทางการปฏบตดงน

1.1) การวเคราะหทางยทธศาสตร(StrategicAnalysis)

เปนการวเคราะหสภาวะแวดลอมทงภายนอกและภายในองคกรดวยเครองตาง ๆ

ทเหมาะสมเพอใหไดขอมลสำหรบการกำหนดทศทางและยทธศาสตรอาท

FiveForcesModelเปนเครองมอทใชวเคราะหสภาพแวดลอมทองคกรแขงขนอย

จะชวยใหองคกรเขาใจสภาพแวดลอมทเปนโอกาส (Opportunities) และภาวะคกคาม (Threats) ของ

องคกรไดอยางชดเจน โดยคำนงถง 5 ปจจยทสำคญ คอ 1) การแขงขนภายในอตสาหกรรม (Internal

Rivalry) 2) คแขงรายใหม (New Entry) 3) สงทดแทน (Substitute) 4) อำนาจตอรองของผสงมอบ

สนคา(SupplierPower)5)อำนาจตอรองของผซอ(BuyerPower)

43หมวด 2 การวางแผนเชงยทธศาสตร

PESTLEAnalysisเปนเครองมอทใชวเคราะหสภาพแวดลอมภายนอกองคกร

โดยพจารณาถง ความมนคงทางการเมอง (Political) สภาพเศรษฐกจ (Economic) สงคม (Social)

เทคโนโลย(Technology)กฎหมาย(Legal)ผลกระทบในดานสงแวดลอม(Environment)

Value Chain Model เปนเครองมอทใชวเคราะหขดความสามารถและ

ศกยภาพภายในองคกร โดยเปนการวเคราะหกจกรรมตาง ๆ ทองคกรดำเนนอยในปจจบน (As Is)

พรอมทงกำหนดกจกรรมและความสมพนธระหวางกจกรรมตางๆในลกษณะทควรเปน(ToBe)เพอกอ

ใหเกดคณคาหาชองวาง(Gap)ทมอยเพอจดทำเปนแนวทางในการลดชองวางดงกลาว

SWOT Analysis เปนเครองมอพนฐานในการวเคราะหเชงยทธศาสตรของ

องคกรเพอใหผบรหารไดทราบสถานภาพขององคกรวาเปนอยางไรรวมทงไดประเมนปจจยแวดลอมตางๆ

ทงภายในและภายนอก วาจะกอใหเกดโอกาสและขอจำกดอยางไรตอองคกร ทำใหผบรหารทราบสถานะ

ในดานตางๆรวมทงปจจยทจะเขามาสงผลกระทบตอองคกรและเปนขอมลพนฐานในการกำหนดทศทาง

และยทธศาสตรขององคกรตอไป

นอกเหนอน ยงมเครองมออน ๆ ทสามารถเลอกใชในการวเคราะหทางยทธศาสตรได เชน

BCGMatrix,DrivingForces,ScenarioAnalysis,StakeholdersAnalysisเปนตนประเดนสำคญ

อยทการเลอกใชเครองมอใหเหมาะกบขอมลทมอยและความตองการในการวเคราะห

1.2) การกำหนดทศทางขององคกร (Strategic Direction Setting) เปนการกำหนด

ทศทางทองคการตองการมงไปส เปรยบเสมอนเปนผลลพธระดบสงทองคการตองการทจะบรรล โดยนำ

ผลทไดจากการวเคราะหมากำหนดเปนทศทางขององคกร (วสยทศน เปาประสงคระยะสน ระยะยาว คานยม

และผลการดำเนนการทคาดหวง)

1.3) การวางยทธศาสตร(StrategyDevelopment)เปนสงทองคกรจะมงเนนใหความ

สำคญวางแผนทจะทำเพอใหสามารถบรรลในทศทางหรอผลลพธทองคกรตองการ เพอใหองคกรมแนวทาง

ในการดำเนนงานทชดเจน ทงในเรองทศทางและสงทจะมงเนน อกทงสอดคลองกบการเปลยนแปลงของ

บรบทตางๆทงภายนอกและภายในองคกร

โดยการนำทศทางขององคกรมากำหนดประเดนยทธศาสตร (Strategic Issues)ทสำคญท

องคกรจะตองมงเนน เพอใหสามารถบรรลวสยทศนทตองการ พรอมทงภายใตประเดนยทธศาสตรแตละ

ประการจะตองกำหนดเปาประสงคทตองการจะบรรล ตวชวด และคาเปาหมาย จากนนถงจะมการ

กำหนดกลยทธโครงการและงบประมาณทตองใชเพอใหบรรลคาเปาหมาย

ในขนตอนน อาจนำเครองมอการบรหารความเสยง (Risk Management) เขามาใชเปน

เครองมอสำหรบผบรหารในการกำหนด วเคราะห ประเมนความเสยงในดานตาง ๆ ทจะสงผลตอการ

บรรลเปาประสงคเชงยทธศาสตรทตงไว รวมทงเพอเปนแนวทางในการบรหารจดการความเสยงเหลานน

การพจารณาความเสยงทางยทธศาสตรนนอาจจะพจารณาไดใน 2 ลกษณะ คอ 1) เลอกประเดน

ยทธศาสตรไดถกตองและเหมาะสมหรอไม และ 2) อะไรคอความเสยงทจะทำใหไมบรรลเปาประสงคท

ตงไว

44 หมวด 2 การวางแผนเชงยทธศาสตร

1.4) การสอสารและถายทอดยทธศาสตร(StrategyCommunicationandTranslation)

เปนการสอสารและถายทอดยทธศาสตรใหอยในรปทสามารถทำความเขาใจไดงาย

สำหรบบคลากรทกระดบในองคกรเพอใหเปนแนวทางสำหรบการแปลงยทธศาสตรไปสการปฏบตตอไป

โดยการนำเปาประสงคของแตละประเดนยทธศาสตรมาจดทำเปนแผนทยทธศาสตร

(StrategyMap)โดยตองพจารณาเปาประสงคใหครบถวนทง4มต(ประสทธผลคณภาพการใหบรการ

ประสทธภาพการปฏบตราชการ และการพฒนาองคการ) พรอมกนนเปาประสงคแตละประการกควรจะ

มความเชอมโยงซงกนและกนในลกษณะของเหตและผล แผนทยทธศาสตรจะเปนเครองมอชวยในการ

สอสารและถายทอดยทธศาสตรใหทกคนในองคกรเหนภาพและเขาใจตอยทธศาสตรขององคกรไดชดเจนขน

อกทงทำใหผบรหารในทกระดบไดมงเนนในยทธศาสตรทจะมงเนน และบคลากรไดเขาใจถงบทบาทของ

ตนเองตอการบรรลเปาประสงคตางๆ

2)กระบวนการวางแผนยทธศาสตรทด ผบรหารบคลากรภายในองคกรและผมสวนเกยวของ

ควรเขามามสวนรวมในการดำเนนการ

3)การกำหนดเปาประสงคเชงกลยทธตามแผนยทธศาสตรระยะยาว ควรไดรบการทบทวน

เปนประจำทกป (rolling plan) เพอใหสอดคลองกบสภาพแวดลอม และทนตอความจำเปนของการ

เปลยนแปลง

4)ควรมการกำหนดกรอบระยะเวลาทใชในการจดทำแผนยทธศาสตรอยางชดเจนเปนการ

ลวงหนา และใหสอดคลองกบปปฏทนงบประมาณ โดยคำนงถงระยะเวลาทใชในการรวบรวมขอมลท

เกยวของรวมถงปจจยตางๆทมผลกระทบดงกลาวขางตนมาประกอบดวย

5)นำขอมลทไดจากการประเมนผลตามยทธศาตรไปใชเปนขอมลสำหรบปรบปรงกระบวนการ

วางแผนยทธศาสตรใหเหมาะสมตอไป

หลกการจดทำยทธศาสตรทด ตามแนวคด Kaplan and Norton ประกอบดวย5ขนตอนคอ

1.ผบรหารระดบสงเปนผรวมพลงขบเคลอนใหเกดการเปลยนแปลง

2.นำยทธศาสตรทกำหนดไวแปลงเปนแผนงาน/โครงการทปฏบตไดอยางเปนรปธรรม

3.ปรบแตง เชอมโยง และบรณาการยทธศาสตรของฝายตาง ๆ ใหสอดรบกบยทธศาสตร

ขององคการ

4.สรางแรงจงใจใหบคลากรทกคนในองคการรบผดชอบงานตามยทธศาสตรทกำหนด

5.วางระบบและจดระเบยบใหการปฏบตงานตามยทธศาสตรประสบผลสำเรจ อยางเปน

กระบวนการและมความตอเนอง

45หมวด 2 การวางแผนเชงยทธศาสตร

(2) สวนราชการไดนำปจจยตอไปนมาประกอบการวางแผนยทธศาสตรอยางไร

ใหระบวธการรวบรวมและวเคราะหขอมลและสารสนเทศทเกยวของ

- ความตองการความคาดหวงทงระยะสนและระยะยาวของผรบบรการผมสวนไดสวนเสยรวมทงสวนราชการหรอองคกรอนทปฏบตงานเกยวของกน

- สภาพการแขงขนทงภายในและภายนอกประเทศของสวนราชการ(*)

- นวตกรรมและการเปลยนแปลงทสำคญทางดานเทคโนโลยและดานอน ๆ ซงอาจมผลตอบรการและการดำเนนการของสวนราชการ

- จดแขงและจดออนรวมถงทรพยากรบคคลและทรพยากรอน ๆ ของสวนราชการ

- การศกษาวเคราะหถงโอกาสในการปรบเปลยนทรพยากรทมอยไปใชกบบรการ หรอกจกรรมทมความสำคญกวา

- ความเสยงในดานการเงนสงคมและจรยธรรมกฎหมายขอบงคบและดานอนๆ

- การเปลยนแปลงทางเศรษฐกจระดบประเทศหรอระดบโลก

- ลกษณะเฉพาะของสวนราชการของทาน

- จดแขงจดออนของสวนราชการหรอองคกรอนทปฏบตงานเกยวของกน(*)

(การนำปจจยมาประกอบการวางแผนเชงยทธศาสตร)

ศกษาเพมเตมจาก

* ชดเครองมอการเรยนรดวยตนเอง

1.การพฒนาองคการใหมขดสมรรถนะสง(HighPerformanceOrganization)

2.แผนทยทธศาสตร(StrategyMap)

3.การกำหนดตวชวดระดบบคคล(IndividualScorecard)

4.การบรหารความเสยง(RiskManagement)

46 หมวด 2 การวางแผนเชงยทธศาสตร

แนวทางการดำเนนการ

1)การรวบรวมและวเคราะหปจจยตองครอบคลมทงปจจยภายในและปจจยภายนอก รวมทง

ปจจยอนๆซงเปนปจจยสำคญทมผลตอการบรรลความสำเรจของยทธศาสตรองคกรไดแก

1.1) ปจจยภายในไดแก

ความสามารถในการปฏบตงานของกระบวนงานหลกและกระบวนงานสนบสนน

(ความคมคาดานงบประมาณ/บคลากร/เวลาในการดำเนนการ)

ขดความสามารถของบคลากร

ความสามารถในการปรบเปลยนทรพยากรทมอยไปใชในกจกรรมทมความสำคญกวา

ความเสยงการบรหารจดการทางดานการเงน จรยธรรม การกำกบดแลตนเอง

และขอบงคบดานอนๆขององคกร

1.2)ปจจยภายนอกไดแก

ความตองการและความคาดหวงของผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย

สภาพแวดลอมทางการแขงขน และสภาพการเปลยนแปลงดาน Political,

Economics,Social,Technology,Legal,Environment(PESTLE)

ความเสยงทางดานสงคมเชนผลกระทบทจะเกดขนตอสงคม

จดแขงจดออนขององคกรหรอองคกรอนๆทปฏบตงานทเกยวของกน

1.3)ผลการวเคราะหและการทบทวนผลการดำเนนงานของการดำเนนการตามแผนในป

ทผานมา โดยการพจารณาผลสมฤทธทสำคญของการดำเนนงาน เปรยบเทยบกบแผนงานความคบหนา

ในการบรรลวสยทศนทวางไว

1.4)ผลการทบทวนทศทางขององคกร

2)ในการรวบรวมขอมลปจจยตาง ๆ เหลานเพอประกอบการวางแผนยทธศาสตร องคกร

ตองมนใจวาขอมลทไดมานน มระบบการจดเกบและการนำมาใชทเชอถอไดและเปนปจจบน เชน ขอมล

จากการสำรวจ ขอมลคเปรยบเทยบ แนวโนมการเปลยนแปลง และผลการดำเนนงานดานตาง ๆ ของ

องคกรเปนตน

3)การวเคราะหขอมลสามารถทำไดหลายวธ เพอใหไดมาซงขอมลทนาเชอถอและไดประโยชน

เชนการวเคราะหเชงเปรยบเทยบการวเคราะหเพอพจารณาแนวโนมของผลการดำเนนการการวเคราะห

ผลกระทบทงเชงบวกและเชงลบการวเคราะหในเชงสถตเปนตน

47หมวด 2 การวางแผนเชงยทธศาสตร

ข. เปาประสงคเชงยทธศาสตร

(3) - ประเดนยทธศาสตรเปาประสงคเชงยทธศาสตรและกลยทธหลกมอะไรบาง

- ใหระบเปาหมายและระยะเวลาทจะบรรลเปาประสงคเหลานน

- ใหระบลำดบความสำคญของเปาประสงคเหลานน

(4) - ในการกำหนดประเดนยทธศาสตร เปาประสงคเชงยทธศาสตร และกลยทธหลก สวนราชการไดใหความสำคญกบความทาทายตอองคกรทระบไวในลกษณะสำคญขอขององคกร2อยางไร

- สวนราชการมนใจไดอยางไรวาประเดนยทธศาสตรเปาประสงคเชงยทธศาสตรและกลยทธหลก

--มความสมดลของโอกาสและความทาทายในระยะสนและระยะยาว

--มความสมดลของความตองการของผมสวนไดสวนเสยทสำคญทงหมด

(การกำหนดประเดนยทธศาสตร เปาประสงคเชงยทธศาสตร และกลยทธหลก)

แนวทางการดำเนนการ

การกำหนดประเดนยทธศาสตร เปาประสงคเชงยทธศาสตร และกลยทธหลกตองใหมความ

ชดเจนวาตองทำอะไรจงจะบรรลวสยทศนขององคกร

1)ในแตละเปาประสงค ควรกำหนดตวชวดผลการดำเนนงาน (Key Performance

Indicators) ทจะสะทอนไดวาองคกรสามารถดำเนนงานไดบรรลเปาประสงคดงกลาว พรอมทงกำหนดคา

เปาหมาย(Target)สำหรบตวชวดแตละตว

2)ในการกำหนดเปาประสงคแตละประการควรพจารณาปจจยเสยง(RiskFactors)ทจะ

ทำใหไมบรรลเปาประสงคทตองการ หลงจากนนควรจะมการวเคราะหและประเมนความเสยงในแตละ

เปาประสงค เพอจดทำออกมาเปน Risk Map และสดทายกำหนดแนวทางในการบรหารความเสยง

สำหรบปจจยเสยงทสำคญ

3)ในการกำหนดเปาหมาย ควรนำผลการดำเนนการของหนวยงานเทยบเคยงมาประกอบใน

การกำหนดเปาหมายดวย

4)ในการกำหนดกรอบระยะเวลาทจะบรรลเปาประสงคเชงยทธศาสตร ควรสอดคลองกบ

กรอบเวลาในการทบทวนผลการดำเนนการของผบรหาร เพอนำไปเปนขอมลในการกำหนดทศทางของ

องคกรใหมและผบรหารสามารถนำไปใชในการตดตามความกาวหนาของการดำเนนการเพอการตดสนใจ

ปรบเปลยนแผนตามความเหมาะสม

5)ในการกำหนดประเดนยทธศาสตร เปาประสงคเชงยทธศาสตร และกลยทธหลก ตอง

คำนงถงการตอบสนองตอความตองการของผมสวนไดสวนเสยทกกลม ความทาทายทงปจจยภายในและ

ภายนอก ทองคกรไดกำหนดไวในลกษณะสำคญขององคกร และโอกาสทงระยะสนและระยะยาวของ

องคกร

48 หมวด 2 การวางแผนเชงยทธศาสตร

2.2 การถายทอดกลยทธหลกเพอนำไปปฏบต

ก. การถายทอดแผนปฏบตการไปสการปฏบต

(5) สวนราชการมวธการอยางไรในการ

- ถายทอดแผนปฏบตการเพอนำไปปฏบตใหบรรลเปาประสงคเชงยทธศาสตรและกลยทธหลก

- จดสรรทรพยากรเพอใหมนใจวาสามารถปฏบตตามแผนไดสำเรจ

- ทำใหผลทเกดขนจากการปฏบตตามแผนมความยงยน

(การนำแผนสการปฏบต)

แนวทางการดำเนนการ

1)ภายหลงจากการจดทำยทธศาสตร กำหนดกลยทธ และแผนทยทธศาสตรเพอใชในการ

สอสารถายทอดแลวการดำเนนงานในขนตอไปควรจะเปนดงน

1.1) การพจารณาโครงการแผนงานตางๆทจะดำเนนการเพอใหสามารถบรรลคาเปาหมาย

ทไดตงไว โดยในการพจารณาและวเคราะหโครงการตาง ๆ นนจะตองพจารณาทงในดานผลผลต

ผลลพธ ความเสยง ความเกยวเนองกบโครงการอน ๆ รวมทงงบประมาณทตองใช ในการจดทำแผนงาน/

โครงการ(ActionPlan)ควรกำหนดผรบผดชอบระยะเวลาของแตละแผนงาน/โครงการใหชดเจน

ในขนตอนนอาจนำเครองมอการบรหารโครงการ(ProjectManagement)เขามา

ใชเปนเครองมอในการวเคราะหและบรหารโครงการทจะดำเนนการ เพอใหเกดความมนใจวาโครงการท

จะดำเนนการนนมความเชอมโยงกบยทธศาสตรและจะกอใหเกดประโยชนอยางแทจรง

49หมวด 2 การวางแผนเชงยทธศาสตร

การวเคราะหโครงการใหไดดนนตองมเวลาและขอมลพอสมควร ดงนนอาจจะตอง

มการแยกลกษณะโครงการใหชดเจนวาโครงการในลกษณะใดบางทควรวเคราะหเตมรปแบบ โดยการ

พจารณาจากเปาประสงคตวชวดคาเปาหมายอะไรคอโครงการทองคกรจะดำเนนการเพอใหสามารถ

บรรลคาเปาหมายทตองการเมอคดโครงการไดแลวจะตองมกระบวนการในการวเคราะหโครงการอยางละเอยด

ในประเดนตางๆทงความเชอมโยงกบยทธศาสตรความเสยงผลผลตผลลพธการใชงบประมาณฯลฯ

และเมอโครงการเรมดำเนนการแลว จะตองมกระบวนการในการตดตามการดำเนนงานโครงการอยางตอเนอง

เพอทำใหเกดความมนใจวาโครงการตาง ๆ จะมความเชอมโยงกบยทธศาสตรและมการดำเนนงานทม

ประสทธภาพและประสทธผลรวมทงไดคดวเคราะหในดานตางๆอยางถถวน

1.2) พจารณาวาจะตองมการปรบเปลยน หรอปรบปรงกระบวนการในการดำเนนงานใดบาง

เพอทจะทำใหสามารถดำเนนงานตามแผนงานและโครงการตาง ๆ ไดอยางมประสทธภาพและประสทธผล

รวมทงเพอชวยใหการดำเนนงานสามารถบรรลคาเปาหมายทตองการ

การพฒนากระบวนการทำงาน (Process Improvement) เปนเครองมอในการ

ทบทวน และปรบปรงกระบวนการในการทำงานหลกขององคการใหมความสอดคลองและเชอมโยงกบ

ยทธศาสตรรวมทงทำใหกระบวนการในการทำงานมประสทธผลและประสทธภาพมาก

ควรจะเรมตนจากเปาประสงคและประเดนยทธศาสตรทสำคญขององคกร และ

พจารณาวากระบวนการไหนเปนกระบวนการหลกทสงผลตอการดำเนนงานตามยทธศาสตรขององคกร

แลวดำเนนการทบทวนและปรบปรงกระบวนงานหลกดงกลาว โดยอาจจะเปรยบในลกษณะของ As Is

เทยบกบ To Be เพอใหการดำเนนงานตามกระบวนการหลกมประสทธผลและประสทธภาพมากขน ซง

ในขนตอนนสามารถใชเครองมออนๆมาชวยในการวเคราะหและปรบปรงไดเชนValueChainเปนตน

1.3) การทจะสามารถดำเนนงานใหบรรลเปาประสงคแตละประการไดควรจะตองมการ

พจารณาวาตำแหนงงานไหนทเปนตำแหนงงานหลก(StrategicJobFamilies)ในการทจะทำใหองคกร

สามารถดำเนนงานบรรลเปาประสงคดงกลาว เมอไดตำแหนงงานหลกแลว ควรจะกำหนดไดวาอะไรคอ

ทกษะ ความร และทศนคต ทบคลากรในตำแหนงนนควรจะมเพอใหสามารถทำงานไดบรรล

เปาประสงคทกำหนดขนหรออกนยหนงกเปนการหาสมรรถนะของบคลากรในตำแหนงงานหลกนนเอง

การพฒนาสมรรถนะ (Competencies) เปนเครองมอในการพฒนาสมรรถนะ

ทกษะความสามารถทศนคตของบคลากรใหสอดคลองกบยทธศาสตรขององคกร ในการวเคราะหควรจะ

ยดทเปาประสงคของแตละประเดนยทธศาสตรเปนตวตง และกำหนดวาบคลากรกลมหรอตำแหนงไหนท

จะสงผลกระทบตอการบรรลเปาประสงคดงกลาว จากนนวเคราะหวาอะไรคอสมรรถนะทบคลากรท

เกยวของควรจะมเพอใหสามารถดำเนนงานใหบรรลเปาประสงคดงกลาว

1.4) สดทายจะตองมการวเคราะหวาการทจะบรรลเปาประสงคแตละประการไดนน

อะไรคอความรทองคกรควรจะมและความรเหลานนองคกรมอยแลวหรอไม ถามอยแลวจะมกระบวนการ

ใดในการทำใหบคลากรไดเขาถงความรดงกลาวและถายงไมมอยจะมแนวทางใดในการแสวงหาความรนน

พรอมทงการเผยแพรความรเมอไดรบมา ทงนเพอใหเกดความมนใจไดวาองคกรมความรทจำเปนทจะ

ดำเนนงานเพอใหบรรลเปาประสงคทางยทธศาสตรทกำหนดขน

50 หมวด 2 การวางแผนเชงยทธศาสตร

1.5) จากประเดนยทธศาสตร เปาประสงค ตวชวด และคาเปาหมายตาง ๆควรจะตอง

กำหนดใหชดเจนวาอะไรคอวฒนธรรมหรอคานยมในการทำงานทเปนทตองการหรอพงประสงค เพอให

เปนแนวประพฤตปฎบตของบคลากรทวทงองคกร

1.6) การทองคกรจะดำเนนงานใหบรรลคาเปาหมายทกำหนดไว ผบรหารและบคลากรท

เกยวของจำเปนตองมขอมลหรอสารสนเทศใดบางทจะชวยในการตดสนใจและตดตามประเมนผลการ

ดำเนนงานซงในกรณนสามารถใชโครงการระบบการบรหารยทธศาสตรขององคการภาครฐ(Government

Strategic Management System : GSMS) และระบบการบรหารการเงน การคลงภาครฐแบบ

อเลกทรอนกส (Government Fiscal Management Information System : GFMIS) เปนกลไก

และเครองมอในการไดมาซงขอมลสำหรบการตดสนใจ

2)การจดสรรทรพยากรเพอใหบรรลความสำเรจของการดำเนนงานตามแผนปฏบตการ

คำนงถง

ความเสยงทเกยวของแผนปฏบตการเชนความเสยงทางดานการเงน

ความสอดคลองกบแผนปฏบตการทสำคญ

ความเชอมโยงกบแผนหลกดานทรพยากรบคคลทจะมารองรบเพอใหสามารถปฏบต

แผนไดสำเรจโดยแผนหลกดานทรพยากรบคคลควรประกอบดวยการฝกอบรมการพฒนาบคลากรการ

สรรหาวาจางการรกษาบคลากรการกระจายอำนาจการสรางการมสวนรวมของบคลากรการยกยอง

ชมเชยและการใหรางวลแรงจงใจ

นอกจากนน ตองมการกำหนดตวชวดและเปาหมายในแตละเรองอยางชดเจนและเหมาะสม

เชนความพงพอใจของบคลากรผลการสำรวจบรรยากาศในการทำงานเปนตน

จากแผนหลกดานทรพยากรบคคล ขอมลจะถกนำมาประเมนและปรบปรงผลการดำเนนการ

ของบคลากรตวอยางเชน การลาหยดการโอนยาย ขอรองเรยนของบคลากร อตราการเกดอบตเหต

ทเกดขนในองคกรการยกยองชมเชยการใหรางวลการไดรบการฝกอบรมเปนตน

ตวอยางแผนหลกดานทรพยากรบคคลเชน

การออกแบบระบบงานขององคกรใหม เพอใหเกดการกระจายอำนาจการตดสนใจให

แกบคลากรมากขน

การสงเสรม รเรมใหเกดการแลกเปลยนเรยนรภายในองคกร เพอสงเสรมใหเปนองคกร

แหงการเรยนร

การปรบเปลยนระบบการยกยองชมเชย โดยเนนการยกยองชมเชย ใหกบระบบการ

ทำงานเปนทม

การปรบเปลยนรปแบบการใหการศกษาหรอฝกอบรมในการพฒนาบคลากรเชน

-พฒนาหลกสตรสำหรบผทจะขนระดบบรหารในอนาคต

-สรางเครอขายรวมกบมหาวทยาลยเพอใหมนใจถงความสามารถของบคลากรในอนาคต

-การพฒนาหนวยฝกอบรมขององคกรใหใชเทคโนโลยททนสมยมาชวยในการฝกอบรม

51หมวด 2 การวางแผนเชงยทธศาสตร

3)ประเมนผลและปรบปรงกระบวนการถายทอดกลยทธหลกเพอนำไปสการปฏบต ใหสนบสนน

การบรรลผลตามเปาประสงคเชงยทธศาสตรขององคกร

ศกษาเพมเตมจาก

* 1. ชดเครองมอการเรยนรดวยตนเอง

“การพฒนาองคการใหมขดสมรรถนะสง(HighPerformanceOrganization)”

2. คมอการแปลงยทธศาสตรสการปฏบตดวยการบรหารโครงการ

(6) - แผนปฏบตการทสำคญของสวนราชการมอะไรบาง

- หากมการเปลยนแปลงทสำคญในการใหบรการ รวมทงผรบบรการและผมสวนไดสวนเสยสวนราชการจะดำเนนการอยางไรเพอตอบสนองตอการเปลยนแปลงดงกลาว

(การจดทำแผนการตอบสนองตอการเปลยนแปลง)

แนวทางการดำเนนการ

ควรใชการบรหารความเสยง (RiskManagement) เขามารวมในการจดทำแผนปฏบตการ

ดวย เพอตอบสนองตอการเปลยนแปลง โดยพจารณาความเสยงทอาจเกดขนจากการเปลยนแปลงทมผล

กระทบตอการดำเนนงานขององคกร รวมถงการเปลยนแปลงทมผลจากผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย

โดยการดำเนนการดงน

1)ระบปจจยเสยง และวเคราะหปจจยเสยง ทอาจสงผลกระทบตอความเสยหาย ความลมเหลว

หรออาจลดการบรรลเปาหมายของการปฏบตราชการ

2)กำหนดหลกเกณฑประเมนความเสยง

3)วเคราะหและประเมนความเสยงซงจำแนกปจจยเสยงทสามารถควบคม/และไมสามารถ

ควบคมไดใหอยในระดบทสามารถยอมรบได

4)จดทำแผนบรหารความเสยง

5)ระบผรบผดชอบในการดำเนนการตามแผนในแตละขนตอน และกำหนดตวชวดผลการ

ดำเนนการ

6)จดสรรทรพยากรทเหมาะสมและดำเนนการตามแผนบรหารความเสยง

ศกษาเพมเตมจาก

* ชดเครองมอการเรยนรดวยตนเอง(Self-LearningToolKits)

“การบรหารความเสยง(RiskManagement)”

(7) แผนหลกดานทรพยากรบคคลทตอบสนองเปาประสงคเชงยทธศาสตร กลยทธหลก และแผนปฏบตการมอะไรบาง

52 หมวด 2 การวางแผนเชงยทธศาสตร

แนวทางการดำเนนการ

การจดทำแผนพฒนาทรพยากรบคคลและการตดตามผลของการปฏบตตามแผนทรพยากร

บคคลทมประสทธภาพควรดำเนนการโดย

1.การจดทำแผนพฒนาทรพยากรบคคล

1.1วเคราะหความตองการของผมสวนไดสวนเสย

1.2วเคราะหสวนตางผลการปฏบตงานดานHR

1.3กำหนดประเดนกลยทธทางดานHR

1.4กำหนดปจจยหลกแหงความสำเรจทางดานHR

1.5กำหนดตวชวดผลการดำเนนงานหลกทางดานHR

1.6สำรวจขอมลทางดานHRทมอยในปจจบน

1.7ตงเปาหมายแผนงานรองรบและเปาหมายลดหลน

2.การตดตามผลของการปฏบตตามแผนทรพยากรบคคล

2.1ตดตามผลลพธและดำเนนการปรบปรง

2.2ประเมนผลลพธและประเมนผลการปฏบตงาน

(8) - ตวชวดทสำคญทใชตดตามความกาวหนาของแผนปฏบตการมอะไรบาง

- สวนราชการมวธการอยางไรในการทำใหระบบการวดผลสำเรจของแผนปฏบตการโดยรวมเสรมใหสวนราชการมงไปในแนวทางเดยวกน

แนวทางการดำเนนการ

1.กำหนดตวชวดทสำคญทใชในการตดตามความกาวหนาของแผนปฏบตการ

2.คาดการณผลการดำเนนการเพอกำหนดคาเปาหมาย

3.กำหนดคาเปาหมายของตวชวด

4.แปลงเปาประสงคระดบองคกร ไปสเปาประสงคและตวชวดของระดบหนวยงาน และ

ระดบบคคล

(9) - เปาหมายการดำเนนการของแผนปฏบตการตามตวชวดทระบในขอ2.2ก.(8)มอะไรบาง

- เปาหมายการดำเนนการของแผนปฏบตการเปนเชนใด(*)เมอเปรยบเทยบกบ

-- เปาประสงคเชงยทธศาสตร

-- ผลการดำเนนการทผานมา

-- ผลการดำเนนการทคาดไวของคแขง

-- ระดบเทยบเคยงทสำคญ(Benchmark)

(การจดทำระบบการวดผลสำเรจของแผนปฏบตการ)

53หมวด 2 การวางแผนเชงยทธศาสตร

แนวทางการดำเนนการ

การคาดการณเปาหมายผลการดำเนนการควรแสดงใหเหนภาพอยางชดเจน โดยอาจจดทำในรปกราฟทแสดงแนวโนมผลการดำเนนการทผานมา 3 ป หรออาจเทยบผลการดำเนนการของคเปรยบเทยบและนำผลการคาดการณมาวเคราะหแนวโนมเพอมากำหนดเปาหมายการดำเนนการในอนาคต สามารถดำเนนการดงน

1)การกำหนดตวชวดทสำคญทใชในการตดตามความกาวหนาของแผนปฏบตการ โดยตวชวดทกำหนดแตละแผนปฏบตการควรเปนตวชวดทแสดงใหเหนถงความสอดคลองตอความสำเรจขององคกรและเชอมโยงถงระดบผปฏบต โดยครอบคลมกระบวนงานหลก ซงสงผลถงผรบบรการและผมสวนไดสวนเสยทงหมด

2)เมอไดเปาประสงคและตวชวดในระดบองคกรแลว จะตองมการแปลงเปาประสงคและตวชวดเหลานนไปสเปาประสงคและตวชวดของแตละหนวยงาน และถงระดบบคคลในทสด เพอใหเกดการถายทอดยทธศาสตรและเปาประสงคลงสทกระดบในองคกร และเกดระบบในการประเมนผลการปฏบตงานทสอดคลองเชอมโยงกบยทธศาสตรและสอดคลองไปในทศทางเดยวกนทวทงองคกร

3)การถายทอดตวชวดและเปาหมายระดบองคกรสระดบบคคล (Individual Scorecard)มขนตอนดงน 3.1) การจดทำแผนทยทธศาสตรระดบสำนก/กอง ใหสอดคลองกบแผนทยทธศาสตรระดบองคกร 3.2) สำนก/กองกำหนดตวชวด คาเปาหมาย และเกณฑการประเมนผลสำเรจของระดบสำนก/กองและระดบบคคล 3.3) จดทำคำรบรองการปฏบตราชการระดบสำนก/กอง 3.4) ระบผรบผดชอบใหชดเจน 3.5) สำนก/กองชแจงรายละเอยดคำรบรองฯเพอใหบคลากรไดรบทราบและรวมมอกนทำงานใหบรรลเปาประสงค

4)การกำหนดคาเปาหมายของตวชวดทใชในการตดตามแผนปฏบตการ ควรมการคาดการณผลการดำเนนการในอนาคตควรเปรยบเทยบคแขงขนคเทยบเคยงและผลการดำเนนการทผานมา

การคาดการณผลการดำเนนการในอนาคต โดยพจารณาสภาพแวดลอมในการแขงขนทำใหพบและสามารถลดอปสรรคในทางการแขงขนไดทราบถงผลกระทบทจะมในระยะสนและสามารถระบถงโอกาสทมในสภาพการแขงขนไดวธการทใชในการคาดการณผลการดำเนนการในอนาคตมหลากหลายรปแบบเชนการจำลองเหตการณ(Scenario)เปนตน

การคาดการณผลการดำเนนการจะเปนขอมลพนฐานทผบรหารใชตดสนใจ จะทำใหเหนวาเปาหมายทองคกรตงไวตำเกนไปหรอไม หรอควรทจะกำหนดใหม ซงจะสงผลตอการตดสนใจในการจดสรรทรพยากรตอไป ควรทำการคาดการณผลการดำเนนการใน 2-5 ป เพอทำการพฒนาผลการดำเนนการและตดตามความกาวหนาตามตวชวดทไดกำหนดไว

ศกษาเพมเตมจาก * ชดเครองมอการเรยนรดวยตนเอง

“การกำหนดตวชวดระดบบคคล(IndividualScorecard)”

54 หมวด 2 การวางแผนเชงยทธศาสตร

ตวอยางเครองมอ หรอ เทคนคทนำมาใชในการปรบปรงองคกร

หมวด 2 การวางแผนเชงยทธศาสตร

1.การจดทำแผนทยทธศาสตร(StrategyMap)

2.การบรหารความเสยง(RiskManagement)

3.การถายทอดตวชวดระดบองคกรสระดบบคคล(IndividualScorecard)

หลกการแนวคดของเครองมอโดยสงเขป

1. การจดทำแผนทยทธศาสตร (Strategy Map)

หลกการ

แผนทยทธศาสตรเปนเครองมอทสามารถใชในการบอกเลาและสอสารถงยทธศาสตรของ

องคกร และทำใหผบรหารและบคลากรมความชดเจนในยทธศาสตรขององคกรมากขน โดยการจดทำ

แผนทยทธศาสตรจะตองเรมตนดวยกระบวนการพฒนายทธศาสตร ซงจะตองมขอมลทสำคญ คอ วสยทศน

พนธกจ ประเดนยทธศาสตรและเปาประสงคทสำคญ และนำขอมลดงกลาวมาจดทำแผนทยทธศาสตร

ซงจะแสดงใหเหนถงความสมพนธในเชงเหตและผลของเปาประสงคตาง ๆ ภายใตแตละมตคำรบรอง

การปฏบตราชการ โดยเปาประสงคเหลานจะตองสอดคลองและสนบสนนตอวสยทศนและยทธศาสตร

ขององคกร

กระบวนการ

1.วเคราะหและรวบรวมขอมลเพอใชในการจดทำแผนยทธศาสตรโดย

1.1 จดทำกระบวนการ SIPOC เพอกำหนดกระบวนการหลกทสำคญ กลมผรบบรการ

และกลมผมสวนไดสวนเสยหลก ตามผลตภณฑและการใหบรการขององคกรทวเคราะหจากพนธกจท

กำหนดไวในโครงรางองคกร พรอมทงสำรวจและสรปหาความตองการของกลมผรบบรการและผมสวนได

สวนเสยหลก

1.2 วเคราะหจดแขงจดออนของสวนราชการจากการประเมนตนเอง โอกาสและอปสรรค

จากภายนอกสวนราชการโดยการประเมนความเสยง/สภาพการแขงขนและการเปลยนแปลงทางเศรษฐกจ

ทงภายในและภายนอกประเทศ/นวตกรรมและการเปลยนแปลงทางเทคโนโลยและดานอนๆทมผลตอการ

ดำเนนงานของสวนราชการ

2.นำขอมลทวเคราะหไดมาทบทวนพนธกจ/วสยทศนใหเหมาะสมกบสถานการณปจจบน

3.ทบทวนประเดนยทธศาสตรทตอบสนองวสยทศนของสวนราชการ/ความตองการของ

55หมวด 2 การวางแผนเชงยทธศาสตร

ผรบบรการ/ผมสวนไดสวนเสย/ความทาทายเชงยทธศาสตรทระบในโครงรางองคกร รวมถงสอดคลอง

และตอบสนองนโยบายของหนวยเหนอ(กระทรวง/รฐมนตร)และกฎหมายเชนพรฎ.วาดวยการบรหาร

กจการบานเมองทดและกฎหมายอนทเกยวของตามพนธกจขององคกร

4.กำหนดเปาประสงคทตอบประเดนยทธศาสตร โดยแยกเปน 4 มตตามคำรบรองปฏบต

ราชการ คอ 1.ประสทธผลตามพนธกจ 2. คณภาพการใหบรการ 3. ประสทธภาพการปฏบตราชการ

(ทตองตอบสนองความตองการผรบบรการและผมสวนไดเสย)4.มตดานพฒนาองคกร

5.จดทำแผนทยทธศาสตรโดยเรยงเปาประสงคเปนสมตตามคำรบรองปฏบตราชการ

6.กำหนดตวชวดระดบองคกร(KPI)เปาหมาย(Target)และกลยทธในแตละเปาประสงค

7.กระจายตวชวดระดบองคกรใหกบหนวยงานผรบผดชอบ พรอมทงกำหนดโครงการ/แผน

ปฏบตการ(Actionplan)ตวชวดของโครงการระยะเวลาและงบประมาณใหสอดคลอง

8.ดำเนนการตามแผนตดตามแผนจากผลรายงานตวชวดพรอมทงปรบปรงแกไข

2. การบรหารความเสยง (Risk Management)

หลกการ

ความเสยงในการบรหารธรกจและองคกรเปนสงทมอยตลอดเวลา เพอใหเกดความยงยน

ขององคกรและสามารถบรหารองคกรไดอยางมประสทธภาพ ผบรหารองคกรจำเปนตองมวธการอยาง

เปนระบบในการประเมนความเสยงทมตอการบรหารขององคกรอยางสมำเสมอเพอใหทราบซงความเสยงท

อาจเกดขนไดทงจากปจจยภายในและปจจยภายนอก

เมอองคกรทราบถงความเสยงทอาจเกดขนไดทงในระยะสนและระยะยาวตองมการประเมน

และตดสนใจอยางเหมาะเพอไมใหความเสยงเหลานนมผลกระทบกบองคกรจนไมสามารถควบคมได ซง

ตองสรางความสมดลใหเกดขนในทกมตของการบรหารงานในองคกร

กระบวนการ

ขนตอนท 1 การประเมนความเสยงทวทงองคกร

ประเมนความเสยงทวทงองคกร หรออาจสมตวอยางแผนกหรอกลมงานตางๆ ทมความ

เสยงสงมาดำเนนโครงการ โดยกำหนดใหแตละแผนกประเมนความเสยงในงานของตนทเปนอปสรรคใน

การบรรลเปาประสงค

การจดลำดบความสำคญของความเสยง เมอไดความเสยงของทกแผนกทวเคราะหกนมาแลว

ตองนำมาจดลำดบความสำคญ ซงอาจพจารณาจากผลกระทบ ตนทนความเสยหาย รวมไปถงตนทน

แอบแฝง

ประเมนการควบคมความเสยง ขนตอนนเปนการประเมนวาปจจบนองคกรมการควบคม

ความเสยงตวนแลวหรอยง การควบคมนนเปนอยางไร เราจะสามารถพฒนาการควบคมความเสยงนได

อกหรอไมอยางไรและเวลาทใชในการปรบปรงพฒนาการควบคมมากนอยเพยงใด

56 หมวด 2 การวางแผนเชงยทธศาสตร

ขนตอนท 2การออกแบบวางกลยทธในการบรหารจดการความเสยง

การจดทำแผนปฏบตการซงควรประกอบดวยรายละเอยดตางๆอาทคำอธบายความหมาย

ของความเสยง การจดลำดบความเสยงเพอการปฏบต การจดประเภทความเสยง ทมาและสาเหตของ

ความเสยง ผลของความเสยง การจดการควบคมความเสยงในปจจบน แนวทางการปฏบตเพอควบคม

ความเสยงตวชวดความสำเรจของความเสยงรายงานความกาวหนาการปฏบตงานเปนตน

ขนตอนท 3 การทดลองใชแผนปฏบตทไดทำมา

3. การถายทอดตวชวดระดบองคกรสระดบบคคล (Individual Scorecard)

การแปลงระบบประเมนผลจากระดบองคกรสระดบบคคลมหลกการสำคญ คอ ตอง

พจารณาวาใครเปนผขบเคลอนแผนทยทธศาสตรเปาประสงคตลอดจนตวชวดตางๆใหบรรลนนกคอ

บคคลในองคกรทกระดบหรอการทจะทำใหผลลพธขององคกรบรรลไดนอกจากการผลกดนจากผบรหาร

แลว ยงเกดจากการผลกดนและความรวมมอจากบคคลในระดบลางดวย ซงการแปลงระบบประเมนผล

จากระดบองคกรสระดบหนวยงานนจะชวยทำใหทกคนในองคกรดำเนนงานโดยมงเนนยทธศาสตรรวมกน

และดำเนนงานไปในทศทางเดยวกน

เมอทำการแปลงระบบประเมนผลลงสระดบลางแลว กสามารถนำไปผกกบระบบจงใจ

พนกงานได โดยอาจจะมการใหคะแนนตามผลงานของแตละบคคลซงจะเปนการจงใจใหทกคนดำเนนงาน

ตามยทธศาสตรขององคกร

การแปลงระบบประเมนผลจากระดบองคกรสระดบบคคล จะทำใหมระบบประเมนผลท

สอดคลอง เชอมโยงกนในทกระดบ และทำใหทกระดบมระบบประเมนผลทสอดคลองเชอมโยงกบ

ยทธศาสตรขององคกร

เปาประสงคของหนวยงานควรมทมาจาก2แหลงคอดงเปาประสงคลงมาจากระดบองคกร

ซงจะสะทอนใหเหนความเชอมโยงของหนวยงานและองคกร และอกแหลงคอการกำหนดเปาประสงค

ตามบทบาทหนาทของหนวยงานเอง ซงจะสะทอนใหเหนถงสงทหนวยงานตองการมงเนนทจะพฒนา

และควรใหความสำคญทงสงทจะวดและตวชวด

นอกจากน หากภายในองคกรมการแบงหนวยงานตาง ๆ ออกเปนหนวยงานหลก และหนวยงาน

สนบสนนอยางชดเจน กควรจดทำเปาประสงคและตวชวดของหนวยงานหลกกอน เนองจากบางครง

หนวยงานสนบสนนไมสามารถดงเปาประสงคมาจากองคกรไดโดยตรงเพราะหนาทของหนวยงานสนบสนน

ทำไปเพอใหเปาประสงคของหนวยงานหลกอน ๆ บรรล ดงนนหากหนวยงานหลกมเปาประสงค

หนวยงานสนบสนนกสามารถยดเปาประสงคของหนวยงานหลกเปนแนวทางในการจดทำระบบประเมนผลได

ซงโดยปกตแลวเปาประสงคและตวชวดของหนวยงานสนบสนนจะออกมาในลกษณะของการพฒนางาน

ประจำใหดขนเนองจากบทบาทหนาทของหนวยงานสนบสนนจะไมคอยมงานตามยทธศาสตร