บทเรียนสําเร็จรูป เลมที่ 2

เรื่อง ของเหลว (liquid) สาระการเรียนรูเพิ่มเติม วิชา เคมี 2

ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 5

โดย

นายวีรเกียรติ สิกขากูล

โรงเรียนเทพศิรินทร

สํานักงานเขตพื้นที่การศึกษากรุงเทพมหานคร เขต 1 สํานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน

กระทรวงศึกษาธิการ

คํานํา

บทเรียนสําเร็จรูปเลมนี้ ผูสอนจัดทําขึ้น เพื่อใชเปนสื่อเสริมประกอบการสอนวิชา เคมี 2 (ว 40222) กลุมสาระการเรียนรูวิทยาศาสตร เร่ือง ของแข็ง ของเหลว แกส ช้ันมธัยมศึกษาปที่ 5 ซ่ึงประกอบดวย บทเรียนสาํเร็จรูปจํานวน 4 เลม เพื่อเปนคูมือใหนักเรียนไดศกึษาคนควาแสวงหาความรูดวยตนเองทั้งในเวลาเรียนและนอกเวลาเรียน ทําใหนกัเรียนเกิดกระบวนการเรียนรูอยางมีประสิทธิภาพ และนําความรูมาประยุกตใชในชีวิตประจาํวัน บทเรียนสําเร็จรูปเลมนี้เปนเลมที่ 2 ซ่ึงผูจัดทําไดศกึษาคนควา รวบรวมขอมูล ตลอดจนวิเคราะหผลการเรียนรูที่คาดหวัง และมานาํเสนอในรูปแบบของบทเรียนสําเร็จรูป ขอขอบคุณผูทรงคุณวุฒิทุกทานที่ไดใหความรู คําปรึกษาและขอเสนอแนะที่เปนประโยชนอยางยิ่ง ทําใหบทเรียนสําเร็จรูปเลมนี้สมบูรณยิ่งขึ้น ผูจัดทําหวังเปนอยางยิ่งวา บทเรียนสําเร็จรูปเลมนี้จะเปนประโยชนอยางยิ่ง แกครู นักเรียนและผูที่สนใจ

นายวีรเกียรติ สิกขากูล

กลุมสาระการเรียนรูวิทยาศาสตร โรงเรียนเทพศริินทร

สารบัญ

หนา คํานํา ก คําแนะนําการใชบทเรียนโปรแกรมสําหรับครู 1 คําแนะนําการใชบทเรียนโปรแกรมสําหรับนักเรียน 2 ผลการเรียนรูที่คาดหวัง 3 แบบทดสอบกอนเรียน 4 เฉลยแบบทดสอบกอนเรียน 9 กรอบที่ 1 สมบัติของเหลว 12 กรอบที่ 2 แบบฝกทักษะที ่2.1 15 กรอบที่ 3 เฉลยแบบฝกหดัที่ 2.1 16 กรอบที่ 4 ความตึงผิวและแรงดึงผิว 17 กรอบที่ 5 แบบฝกหัดที่ 2.2 21 กรอบที่ 6 เฉลยแบบฝกหดัที่ 2.2 23 กรอบที่ 7 แรงเชื่อมแนนและแรงยดึติด 25 กรอบที่ 8 แบบฝกหัดที่ 2.3 28 กรอบที่ 9 เฉลยแบบฝกหดัที่ 2.3 30 กรอบที่ 10 การระเหย 31 กรอบที่ 11 แบบฝกหัดที่ 2.4 34 กรอบที่ 12 เฉลยแบบฝกหดัที่ 2.4 35 กรอบที่ 13 ความดันไอกับจุดเดือดของของเหลว 36 กรอบที่ 14 แบบฝกหัดที่ 2.5 40 กรอบที่ 15 เฉลยแบบฝกหดัที่ 2.5 42 กรอบที่ 16 จุดเดือดของของเหลว 43 กรอบที่ 17 แบบฝกหัดที่ 2.6 46 กรอบที่ 18 เฉลยแบบฝกหดัที่ 2.6 48 แบบทดสอบหลังเรียน 49 เฉลยแบบทดสอบหลังเรียน 53 บรรณานุกรม 56

คุณครูครับ...การนําบทเรียนสาํเร็จรูปไปใชควรทราบคําแนะนาํการใชกอนนะครับ

...

คําแนะนําการใชบทเรียนสําเรจ็รูปสําหรบัครู

1. ควรใชบทเรยีนสําเร็จรูปควบคูกับแผนการจัดการเรียนการสอน 2. ชี้แจงใหนักเรียนอานคาํแนะนําการใชบทเรียนสําเร็จรูปอยางละเอียด และ

ปฏิบัติตามขั้นตอนทุกกรอบ ตามลําดับจนครบ 3. ทดสอบความรูพ้ืนฐานของนักเรียนแตละคน โดยใชแบบทดสอบกอนเรียน 4. ใหนักเรียนทําแบบฝกหัดทายบทเรียน แตละกรอบ เพ่ือทดสอบความรู

ความเขาใจ 5. หลังจากที่นักเรียนศึกษาบทเรียนสําเร็จรูปจบแตละหนวย ใหทดสอบความรู

หลังเรียน โดยใชแบบทดสอบหลังเรียน 6. ใชบทเรียนสําเร็จรูปนี้ เปนแบบเรียนใหนักเรยีนไดเรียนรู หรือเรียนซอม

เสริมความรูดวยตนเอง

เมื่อคุณครูเขาใจขั้นตอนการใช บทเรียนสาํเร็จรูปแลว...

นําบทเรียนสาํเร็จรูปนีไ้ปใชไดเลยครับ

ถึงนกัเรียนทกุคน...กอนที่จะศึกษาบทเรียนสาํเร็จรูปนี้ควรทราบคําแนะนาํการใชกอน... เพื่อประโยชนของนกัเรียนเอง... ตามมาดูทางนี้...ได

คําแนะนําการใชบทเรียนสําเรจ็รูปสําหรบันักเรียน

1. นักเรียนควรศึกษาและปฏิบัติกิจกรรมของบทเรียนสําเร็จรูปตามลําดับจาก

เลมที่ 1 จนถึงเลมที่ 4 2. ทําแบบทดสอบกอนเรียน ตามความเขาใจ เพ่ือทดสอบความรูพ้ืนฐาน

เกี่ยวกับบทเรียน 3. ศึกษาผลการเรียนรูที่คาดหวังและจุดประสงคการเรียนรู ใหเขาใจ 4. ศึกษาและทําความเขาใจบทเรียน แลวทําแบบฝกหัดเรียงลําดับเนื้อหาตาม

กรอบบทเรยีนสําเร็จรูป 5. การทําแบบฝกหัดและแบบทดสอบในแตละกรอบ เม่ือทําเสร็จแลวใหตรวจ

คําตอบทันทีโดยดูจากเฉลย ( แตนักเรียนไมตองดูเฉลยแบบฝกหัด หรือ

แบบทดสอบกอน ) 6. ถานักเรียนไดคะแนนการทําแบบทดสอบและแบบฝกหัดผานเกณฑที่กําหนด

ใหนักเรียนศึกษาบทเรยีนในกรอบตอไปได กรณีที่นักเรียนไดคะแนนไม

ผานเกณฑ ใหนักเรียนกลับไปศึกษาบทเรียนเรื่องนั้นอีกครั้ง 7. เม่ือนักเรียนศึกษาบทเรยีนจบแลว ใหนักเรียนทําแบบทดสอบหลังเรียน

พรอมทั้งตรวจสอบคําตอบแบบทดสอบกอนและหลังเรียน โดยดูจากเฉลย

เมื่อนกัเรียนเขาใจขั้นตอนการใชบทเรียนสาํเร็จรูปแลว...ก็ศึกษา

บทเรียนสาํเร็จรูปนี้..... ไดเลยครับ...

เลมที่ 2

เรื่อง ของเหลว

เมื่อนกัเรียนศึกษาบทเรียนสาํเร็จรูปจบ

แลว นกัเรียนควรจะบรรลุเปาหมาย

ตามผลการเรียนรูท่ีคาดหวังนี้

ผลการเรยีนรูที่คาดหวัง

อธิบายสมบัติของของเหลวเกี่ยวกับความตงึผิว การระเหย

และการเกดิความดันไอ ความสัมพันธระหวางความดันไอกับจุด

เดือดของของเหลวได

จุดประสงคการเรียนรู

1. อธิบายสมบัติบางประการของของเหลว แรงดึงผิวและความตงึผิว

บอกปจจัยที่มีผลตอความตึงผิวได

2. อธิบายปรากฏการณทีเ่กิดจากความแตกตางระหวาง แรงเชือ่มแนน

กับแรงยึดติด พรอมทั้งอธบิายการระเหยและปจจยัที่มีผลตอการ

ระเหยได

3. ทําการทดลองเปรียบเทียบความดันไอของของเหลวบางชนิดได

4. อธิบายผลของอุณหภูมิตอความดันไอของของเหลวได

แบบทดสอบกอนเรียน เรื่อง ของเหลว (liquid)

ถึงนกัเรียนทกุคน...กอนที่จะทําแบบทดสอบนี้ ควรทราบคําช้ีแจงในการทําแบบทดสอบกอน... เพื่อประโยชนของนกัเรียนเอง... ตามมาดูทางนี้...ได

จุดประสงคการเรียนรู

1. อธิบายสมบัติบางประการของของเหลว แรงดึงผิวและความตึงผิว บอกปจจัย

ที่มีผลตอความตึงผิวได 2. อธิบายปรากฏการณที่เกิดจากความแตกตางระหวาง แรงเชื่อมแนนกับแรงยึดติด

พรอมทั้งอธิบายการระเหยและปจจัยที่มผีลตอการระเหยได 3. ทําการทดลองเปรียบเทียบความดันไอของของเหลวบางชนิดได 4. อธิบายผลของอุณหภูมิตอความดันไอของของเหลวได คําชี้แจง

1. แบบทดสอบฉบับนี้เปนแบบทดสอบปรนัย ชนิด 4 ตัวเลือก จํานวน 10 ขอ คะแนน

เต็ม 10 คะแนน (ขอละ 1 คะแนน) ใชเวลาสอบ 20 นาที

2. ใหนักเรียนอานแบบทดสอบดวยความรอบคอบ แลวตอบคําถาม โดยการเขียน

เครื่องหมาย ลอมรอบตัวเลือกที่นักเรียนเห็นวาถูกตองที่สุด

เมื่อนกัเรียนเขาใจคาํช้ีแจงแลว...ก็เริ่มทําแบบทดสอบ..... ไดเลยครับ

แบบทดสอบกอนเรียน

คําส่ัง จงเลือกคําตอบที่ถูกตองที่สุดเพียงคําตอบเดียว 1. ปรีชาทําแอลกอฮอลหก ลงบนฝามือ เขารูสึกเย็นเนื่องจากการระเหยของแอลกอฮอล ชวงที่

แอลกอฮอลระเหย พลังงานจลนเฉล่ียของแอลกอฮอลที่เหลือเปนไปตามขอใด 1. ลดลง เพราะแอลกอฮอลใหพลังงานจํานวนหนึ่งแกส่ิงแวดลอม 2. ลดลง เพราะแอลกอฮอลใชพลังงานจํานวนหนึ่งในการระเหย 3. เพิ่มขึ้น เพราะแอลกอฮอลใหพลังงานจํานวนหนึ่งแกส่ิงแวดลอม 4. เพิ่มขึ้น เพราะแอลกอฮอลใชพลังงานจาํนวนหนึ่งในการระเหย คําชี้แจง ใชขอมูลตอไปนี้ตอบคําถามขอ 2

ของเหลว ความตงึผิว (N/m) P Q R S T

0.525 0.126 0.053 0.036 0.024

2. เมื่อนําของเหลวแตละชนดิไปหยดบนวัสดุผิวเรียบชนิดเดียวกัน ของเหลวชนิดใดทีรั่กษารูปทรง

ลักษณะคอนขางกลมไดมากที่สุด 1. P 2. Q 3. R 4. S

3. ตอไปนี้เปนปรากฏการณที่เปนผลมาจากแรงดึงผิวของของเหลว ยกเวนขอใด 1. น้ํากลิ้งไดบนใบบัว 2. แมลงเดินบนผิวน้ําได 3. โฟมลอยอยูบนผิวน้ําเสมอ 4. หยดน้ําบนผิวของแอปเปล

4. สมชายใสของเหลวชนดิหนึง่ลงไปในหลอดแกวขนาดเล็ก ระดับของเหลวในหลอดจะมีลักษณะดังรูป เพราะเหตุใด

1. ของเหลวมีแรงยึดติดกับโมเลกุลของแกว 2. ของเหลวมีแรงเชื่อมแนนระหวางโมเลกุล 3. ของเหลวมีแรงยึดเหนี่ยวระหวางโมเลกุลสูง 4. ของเหลวมีแรงยึดเหนี่ยวระหวางโมเลกุลนอยกวาแกว

5. กําหนดความตึงผิวของน้ํามอุีณหภูมิตางๆ เปนดังนี้ ขอใดกลาวถูกตอง

อุณหภูมิ (OC) 0 25 50 75

ความตงึผิว (N/m) 0.092 0.084 0.079 0.071

1. น้ําที่อุณหภูมิต่าํมีแรงยึดเหนีย่วระหวางโมเลกุลต่ํา 2. เมื่ออุณหภูมิเพิ่มขึ้นความตงึผิวของน้ํามีคามากขึ้น 3. ความตึงผิวของน้ําที่ 90 องศาเซลเซียส มีคานอยกวา 0.071 N/m 4. เมื่ออุณหภูมิเปลี่ยนแปลงความตึงผิวของน้ําเปลี่ยนแปลงนอยมาก

6. ถาสาร P มีแรงยึดเหนี่ยวมากกวา Q และสาร R มีแรงยดึเหนีย่วระหวางโมเลกุลมากกวาสาร Q แตนอยกวาสาร P จงเรียงงงลําดับความดนัไอของสารจากมากไปนอย

1. Q , R , P 2. Q , P , R 3. R , P , Q 4. P , Q , R

7.

จากกราฟแสดงความสัมพันธระหวางอณุหภูมิกับความดันไอของเหลว A , B และ C ขอสรุปใดถูกตอง

1. เรียงลําดับความดันไอจากสูงไปต่ํา คือ A B C 2. เรียงลําดับจุดเดือดจากสูงไปต่ํา คือ A B C 3. เรียงลําดับแรงยึดเหนี่ยวระหวางโมเลกุลจากสูงไปต่ํา คือ C B A 4. ถูกทุกขอ

8. จากขอมูลตอไปนี้ของเหลวใดมีความดนัไอต่ํามากที่สุด

ของเหลว จุดเดือด (OC) A B C D

80 90 100 50

1. A 2. B 3. C 4. D

9. ขอความใดตอไปนี้ไมถูกตอง 1. ความดันไอของของเหลวใดๆ จะเปลี่ยนแปลงไปตามความสูงของระดับน้ําทะเล 2. ความดันไอของของเหลวใดๆจะเปลี่ยนแปลงไปตามอุณหภูม ิ3. ความดันไอของของเหลวตางชนิดกนัมักมีคาตางกัน 4. ของเหลวที่มีความดันไอสูง จะเดือดที่อุณหภูมิต่ํากวาของเหลวที่มีความดันไอต่ํา

ความดัน

ไอ (a

tm)

40 80 120 160 200

C B

A

อุณหภูมิ (OC)

10. ขอความนี้ขอใดถูกตอง

1. เมื่อโมเลกุลของของเหลวชนกันจะมีการถายเทพลังงานใหแกกัน โมเลกุลทั้งหมดที่อยูสวนผิวหนาจะระเหยไป

2 การระเหยเกดิขึ้นที่บริเวณผวิหนาของของเหลวในขณะที่การเดือดจะเกิดไปทัว่ของเหลว 3. การเปลี่ยนสถานะของเหลวใหกลายเปนไอจะมีการคายความรอน 4. ถูกทั้ง 1 2 และ 3

Basic

เฉลยแบบทดสอบกอนเรียน

1. ปรีชาทําแอลกอฮอลหก ลงบนฝามือ เขารูสึกเย็นเนื่องจากการระเหยของแอลกอฮอล ชวงที่

แอลกอฮอลระเหย พลังงานจลนเฉล่ียของแอลกอฮอลที่เหลือเปนไปตามขอใด 2. ลดลง เพราะแอลกอฮอลใชพลังงานจํานวนหนึง่ในการระเหย คําชี้แจง ใชขอมูลตอไปนี้ตอบคําถามขอ 2

ของเหลว ความตงึผิว (N/m) P Q R S T

0.525 0.126 0.053 0.036 0.024

คําตอบ ครับ ตรวจ

2. เมื่อนําของเหลวแตละชนดิไปหยดบนวัสดุผิวเรียบชนิดเดียวกัน ของเหลวชนิดใดทีรั่กษารูปทรง

ลักษณะคอนขางกลมไดมากที่สุด 1. P

3. ตอไปนี้เปนปรากฏการณที่เปนผลมาจากแรงดึงผิวของของเหลว ยกเวนขอใด 3. โฟมลอยอยูบนผิวน้ําเสมอ 4. สมชายใสของเหลวชนดิหนึง่ลงไปในหลอดแกวขนาดเล็ก ระดับของเหลวในหลอดจะมีลักษณะ

ดังรูป เพราะเหตุใด

4. ของเหลวมีแรงยึดเหนี่ยวระหวางโมเลกุลนอยกวาแกว

5. กําหนดความตึงผิวของน้ํามอุีณหภูมิตางๆ เปนดังนี้ ขอใดกลาวถูกตอง

อุณหภูมิ (OC) 0 25 50 75

ความตงึผิว (N/m) 0.092 0.084 0.079 0.071

3. ความตงึผิวของน้ําท่ี 90 องศาเซลเซียส มีคานอยกวา 0.071 N/m

6. ถาสาร P มีแรงยึดเหนี่ยวมากกวา Q และสาร R มีแรงยดึเหนีย่วระหวางโมเลกุลมากกวาสาร Q แตนอยกวาสาร P จงเรียงงงลําดับความดนัไอของสารจากมากไปนอย

1. Q , R , P 7.

ความดัน

ไอ (a

tm)

40 80 120 160 200

C B

A

อุณหภูมิ (OC)

จากกราฟแสดงความสัมพันธระหวางอณุหภูมิกับความดันไอของเหลว A , B และ C ขอสรุปใดถูกตอง

2. เรียงลําดับจุดเดือดจากสูงไปต่ํา คือ A B C 8. จากขอมูลตอไปนี้ของเหลวใดมีความดนัไอต่ํามากที่สุด

ของเหลว จุดเดือด (OC)

A B C D

80 90 100 50

3. C

9. ขอความใดตอไปนี้ไมถูกตอง 1. ความดันไอของของเหลวใดๆ จะเปล่ียนแปลงไปตามความสูงของระดบัน้ําทะเล

10. ขอความนี้ขอใดถูกตอง

2 การระเหยเกิดขึ้นท่ีบริเวณผวิหนาของของเหลวในขณะที่การเดือดจะเกิดไปท่ัวของเหลว

บันทึกคะแนน

ไดคะแนน ............................... คะแนน (คะแนนเต็ม 10 คะแนน)

การทดสอบหลังเรียนเปนการวัดผล

สัมฤทธิ์ทางการเรียนวา เม่ือนักเรียน

ศึกษาดวยตนเองแลว มีความรูความ

เขาใจในเนือ้หาเพียงใด ถานักเรียนไดคะแนนนอยกวา 6

ขอ ไมตองเสยีใจ ขอใหนักเรียนเริ่ม

ศึกษาเนื้อหาใหมตั้งแตตนอีกครั้ง ถานักเรียนไดคะแนนตัง้แต 6-8

ขอ แสดงวานักเรียนผานเกณฑใหศึกษา

เรื่องตอไป ถานักเรียนไดคะแนนตัง้แต 9-10

ขอ แสดงวานกัเรียนผานเกณฑและอยู

ในระดับดีเยี่ยม ใหศึกษากรอบตอไปได

และใหรักษามาตรฐานทีด่ีเยี่ยมนี้ไวให

ได..นะครับ

กรอบที่ 1

ผมจะไดรบัความรูเรื่องอะไรบางครับ...

นกัเรียนจะไดรบัความรูมากมาย.....

อยากเรียนแลว ใชหรอืไมครับ... ตามมาเลย

คุณครูครับ...เมื่อผมศึกษาบทเรียนสาํเร็จรูป กรอบที่ 1 สมบตัิของของเหลว

ของเหลว

การระเหย

ของของเหลว

สมบัติ

ของของเหลว

ความดันไอ ของของเหลว

ความตึงผิว

ของของเหลว

มีตอหนาถัดไป..นะ

เรื่อง สมบัติของของเหลว

นกัเรียนอยากทราบ สมบัติของของเหลว ตามมาดูทางนี้...

อยางไรบางครับ คุณครูครับ ของเหลว มสีมบัติ

สมบัติของของเหลว

1. อนุภาคอยูใกลกัน มีพลังงานจลนและเคลื่อนที่อยางชาๆ ตลอดเวลา 2. มีรูปรางไมแนนอน เปลี่ยนแปลงไปตามรูปรางของภาชนะ และในกรณีที่ของเหลว

บรรจุไมเต็มภาชนะจะมีรูปรางเหมือนสวนลางของภาชนะ 3. มีปริมาตรคงที่ ไมวาจะอยูในภาชนะรูปรางหรือขนาดใดจะมีปริมาตรเทาเดิม และแรง

โนมถวงทําใหของเหลวไหลลงสูที่ต่ําเสมอ มีตอหนาถัดไป..นะ

ของแขง็ ของเหลว แกส

รูป 1 แสดงการจัดเรียงอนุภาคของของแขง็ ของเหลวและแกส

(ที่มา : www.cofc.edu/%7Emartine/111LectWeek1.htm)

4. มีความหนาแนนนอยกวาเมือ่มีสถานะเปนของแข็ง 5. ของเหลวสวนใหญมีความหนาแนนมากกวาแกสแตนอยกวาของแข็ง 6. โมเลกุลของของเหลวสามารถแพรกระจายได แตแพรไดชากวาโมเลกุลของแกสเพราะ

ของเหลวมีความหนาแนนมาก จึงถูกดึงดูดโดยโมเลกลุขางเคียง และมีบริเวณที่จะเคล่ือนที่จํากัด ตองปะทะโมเลกุลอ่ืนตลอดทาง เชน เมื่อหยดหมึกสีน้ําเงินในน้ํา น้ําหมึกก็จะคอยๆ แพรกระจายออกไป จนในที่สุดไดสารละลายของน้ําหมึก (สีน้าํเงินออน)

เมื่อนกัเรียนศึกษาเนือ้หาจบแลว ถายังไมเขาใจ ลองทบทวนดูอกีครั้ง นะครับ ถาเขาใจแลว ใหทําแบบฝกทกัษะที่ 2.1 ได

กรอบที่ 2

แบบฝกทักษะที่ 2.1 ใหนักเรียนตอบคําถามตอไปนี้

1. จงเปรียบเทยีบแรงยึดเหนีย่วระหวางอนุภาคของของเหลวและของแข็ง

............................................................................................................................................

............................................................................................................................................ 2. การจัดเรียงอนภุาคของของเหลวเปนอยางไร เมื่อเปรียบเทียบกับของแข็งและแกส ........................................................................................................................................... 3. จงเรียงลําดับความหนาแนนของน้ําแข็ง น้าํ และไอน้ํา จากมากไปหานอย ........................................................................................................................................... 4. ของเหลวมีรูปรางไมแนนอน เปลี่ยนแปลงไปตามรูปรางของภาชนะ เพราะ ........................................................................................................................................... 5. เมื่อหยดน้ําหมกึสีแดง ลงในแทงที่มีน้ําอยูเต็ม ทิ้งไวสักครู น้ําในแทงจะมีสีแดงออนทั้ง

แทง แสดงวาของเหลวมีคณุสมบัติอยางไร........................................................................ ...........................................................................................................................................

ตรวจสอบคําตอบ ในหนาถัดไป...

พยายามตั้งใจทาํแบบฝกทกัษะ นะครับ

กรอบที่ 3

เฉลยแบบฝกทักษะท่ี 2.1

1. ของเหลวมีแรงยึดเหนี่ยวระหวางอนภุาคนอยกวาของแขง็

ดูเฉลยที่นี่...ครับ

2. ของเหลวมีการจัดเรียงอนภุาคไมเปนระเบยีบมากกวาของแข็งแตนอยกวาของแกส 3. น้ํา น้ําแข็ง ไอน้ํา 4. ของเหลวมีแรงยึดเหนี่ยวระหวางอนภุาคนอย 5. อนุภาคของของเหลวสามารถแพรกระจายได

บันทึกคะแนน

ไดคะแนน ............................... คะแนน (คะแนนเต็ม 5 คะแนน)

•

• ถานักเรียนตอบคําถามไดถูกตองนอยกวา 3 ขอ ขอใหนักเรียนกลับไปศึกษากรอบที่ 1 ใหม อีกครั้งนะครบั

• ถานักเรียนตอบคําถามไดถูกตองตั้งแต 3 ขอ ขึ้นไป ใหนักเรียนศกึษากรอบที่ 4 ตอไปได

กรอบที่ 4

คุณครูครับ...เมื่อผมศึกษาบทเรียนสาํเร็จรูป กรอบที่ 4 ความตึงผิวและแรงดึงผิว

ผมจะไดรบัความรูเรื่องอะไรบางครับ...

นกัเรียนจะไดรบัความรูมากมาย.....

อยากเรียนแลว ใชหรอืไมครับ...ตามมาเลย

สมบัติของของเหลว ความตึงผิว แรงดงึผิว จะมีคามากหรือนอยขึน้อยูกับ

แรงยดึเหนี่ยวและอุณหภูมิ มีตอหนาถัดไป..นะ

นกัเรียนอยากทราบ เรือ่ง ความตึงผิวและแรงดึงผิว ตามมาดูทางนี้...

คุณครูครับ ความตึงผิวและแรงดึงผิวของของเหลวคอือะไรครับ

เร่ือง ความตึงผิวและแรงดึงผิว

โมเลกุลของของเหลวสามารถเคลื่อนที่ไดตลอดเวลา ไมหยดุนิ่ง แตการเคลื่อนที่ของแตละโมเลกุลก็จะขึน้อยูกับแรงดึงดูดและอิทธิพลของโมเลกุลอ่ืน ๆ ที่อยูขางเคียงดวย เมือ่พิจารณาโมเลกุลเพียงหนึ่งโมเลกุลที่ถูกลอมรอบดวยโมเลกุลอ่ืนๆ พบวา โมเลกุลที่อยูภายในของของเหลวจะไดรับแรงดึงดูดจากโมเลกุลอ่ืน ๆ ที่อยูลอมรอบเทากันทุกทิศทาง ในขณะที่โมเลกุลที่อยูที่บริเวณผิวหนาของของเหลว จะไดรับแรงดึงดูดเฉพาะโมเลกุลที่อยูดานขางและดานลางเทานั้น ผลรวมของแรงจึงมีทิศทางสูดานลาง ดังรูป 1 แรงที่ดึงผิวของของเหลวเขามาภายใน เพือ่ใหพื้นที่ผิวของของเหลวเหลือนอยที่สุด เรียกวา แรงดงึผิว

มีตอหนาถัดไป..นะ

รูป 2 แสดงแรงยึดเหนี่ยวระหวาง อนุภาคของของเหลวที่อยูภายในและที่ผิวของของเหลว

(ที่มาของภาพจาก: www.chem1.com/acad/sci/aboutwater.html)

ตัวอยางผลของการเกิดแรงดงึผิว เชน แมงมุมน้ําสามารถเดินบนผิวน้ําได เนื่องจากแรงดึงผิว ทําผิวของของเหลวถูกดึงจนตึง เปรียบเสมือนแผนยางยดืบางๆปกคลุมของเหลวไว ดังรูป 3 หรือหยดน้ําที่เกาะบนแผนกระจก จะมีลักษณะเปนวงกลม แทนที่จะแผออกไปเปนฟลมบางๆ เพราะลักษณะทรงกลมมีพื้นที่ผิวนอยกวาการแผออกไปเปนฟลมบางๆ นั่นเอง ดังรูป 4

รูป 3 แมงมุมน้ําสามารถอยูบนผิวน้าํ

ไ(ที่มาของภาพจาก: www.chemistryland.com/.../WaterTutorial.htm , www.wtamu.edu/%7Ecrobinson/drdirt.htm)

รูป 4 หยดของเหลวบนพื้นเรียบ

ในทางตรงกนัขาม ถาตองการเพิ่มพื้นทีผิ่วของของเหลว เชน จากมีลักษณะเปนทรงกลมกลายเปนแผนฟลมบางๆ จะตองเพิ่มพื้นที่ผิวของของเหลว โดยโมเลกุลที่อยูดานในของของเหลว จะตองเคลื่อนที่ออกมายังผิวหนาของของเหลว โมเลกุลที่อยูดานในของของเหลวจะเคลื่อนที่มายังผิวหนาของของเหลวได โมเลกุลเหลานั้นจะตองใชพลังงานเพื่อเอาชนะแรงดึงดดูระหวางโมเลกุลที่อยูรอบขางหรือกลาวไดวาตองทํางาน งานที่ตองใชในการเพิ่มพื้นทีผิ่วของของเหลว 1 หนวย เรียกวา ความตงึผิว (Surface Tension) ความตึงผิวจะมากหรือนอยขึ้นอยูกับความแข็งแรงของแรงดงึดูดระหวางโมเลกุล ของเหลวที่มีแรงดึงดูดระหวางโมเลกุลแข็งแรงกวา โมเลกุลที่ผิวหนาจะถูกดึงดูดเขาสูภายในของเหลวแรงกวาดวย ทําใหงานทีใ่ชเพือ่เพิ่มพื้นที่ผิวของของเหลวหรือความตึงผิวมากตามดวย หรือกลาวไดวาของเหลวที่มแีรงดึงผิวมากจะมีความตึงผิวมากดวย ในทางกลบักัน ของเหลวที่มีแรงดึงผิวนอยกจ็ะมีความตึงผิวนอยดวย เชน ปรอทมีแรงดึงผิวและความตึงผิวสูงกวาน้ํามาก น้ํามีแรงดึงผิวและความตึงผิวสูงกวาเฮกเซน เพราะปรอทมีแรงดึงดูดระหวางอนภุาคเปนพันธะโลหะ ซ่ึงแข็งแรงมาก น้ํามีแรงดึงดูดระหวางอนุภาคเปนพนัธะไฮโดรเจนซึ่งออนกวาพันธะโลหะมาก และเฮกเซนมแีรงดึงดูดระหวางอนุภาคเปนแรงลอนดอนซึ่งออนกวาพนัธะไฮโดรเจน

มีตอหนาถัดไป..นะ

เมื่อนกัเรียนศึกษาเนือ้หาจบแลว ถายังไมเขาใจ ลองทบทวนดูอกีครั้ง นะครับ ถาเขาใจแลว ใหทําแบบฝกทกัษะที่ 2.2 ได

กรอบที่ 5

พยายามตั้งใจทาํแบบฝกทกัษะ นะครับ จะไดมีคะแนนสูง ๆ

หรอืไดคะแนนเต็ม...

แบบฝกทักษะที่ 2.2 ใหนักเรียนตอบคําถามตอไปนี้

1. แรงดึงผิว ( Tension force) คือ ......................................................................................... 2. ใหนกัเรียนยกตัวอยางทีแ่สดงใหเห็นวาของเหลวมีแรงตงึผิว ............................................ ............................................................................................................................................ 3. ความตึงผิว ( Surface tension ) คือ ................................................................................... 4. แรงโนมถวงของโลก มีผลตอลักษณะหยดของเหลวบนผวิวัตถุอยางไร ............................ ........................................................................................................................................... 5. ของเหลวที่มีแรงดึงผิวมากกบัของเหลวที่มแีรงดึงผิวนอย เมื่ออยูบนผวิวัสดุชนิดเดียวกัน

ของเหลวชนิดใดที่สามารถรักษารูปทรงในลักษณะคอนขางกลมไดดกีวา......................... ........................................................................................................................................... 6. แรงยึดเหนีย่วระหวางโมเลกุลของของเหลว มีความสัมพันธกับแรงตงึผิวอยางไร ............ ........................................................................................................................................... มีตอหนาถัดไป..นะ

7. จงบอกชนิดของแรงยึดเหนีย่งระหวางโมเลกุลในของเหลว ตอไปนี ้

ของเหลว แรงยึดเหนี่ยวระหวางโมเลกุล ปรอท (Hg) น้ํา (H2O) เบนซีน (C6H6) เอทานอล (C2H5OH) เฮกเซน (C6H14) ไดเอทิลอีเทอร (C2H5OC2H5)

......................................................................

......................................................................

......................................................................

......................................................................

......................................................................

...................................................................... 8. จากขอ 7 สารใดมีความตึงผิวมากที่สุด ................................................................................ 9. จากขอ 7 สารใดมีความตึงผิวนอยที่สุด ................................................................................ 10. อุณหภูมิมีผลตอแรงตึงผิวของน้ําอยางไร .............................................................................

ตองพยายามทําใหได คะแนนเต็ม

ตรวจสอบคําตอบ ในหนาถัดไป...ครับ

กรอบที่ 6

เฉลยแบบฝกทักษะท่ี 2.2

1. แรงที่ดึงผิวของของเหลวเขามาภายใน เพือ่ใหพื้นที่ผิวของของเหลวเหลือนอยที่สุด 2. 1) หยดน้ําบนใบไมหรือผิวผลไมจะมีลักษณะเปนรูปทรงกลมหรือคอนขางกลม

2) การที่แมงมุมน้ําสามารถเดินบนผวิน้ําได 3. งานที่ตองใชในการขยายพื้นที่ผิวของของเหลว 1 หนวย 4. ทําใหหยดของเหลวบนผวิวัตถุแพรกระจายออกหรือแบนลง 5. ของเหลวที่มีแรงดึงผิวมาก 6. มีความสัมพันธแบบคลอยตามกัน หรือ แปรผันตรง คือ

• ถาของเหลวแรงยึดเหนี่ยวระหวางโมเลกลุมาก ความตึงผิวจะมีคามาก

• ถาของเหลวแรงยึดเหนี่ยวระหวางโมเลกลุนอย ความตงึผิวจะมีคานอย 7. 1) พันธะโลหะ

ดูเฉลยที่นี่...คะ 2) พันธะไฮโดรเจน 3) แรงลอนดอน 4) พันธะไฮโดรเจน 5) แรงลอนดอน 6) แรงดึงดดูระหวางขั้วโมเลกุล

8. ปรอท (Hg) 9. เฮกเซน (C6H14) 10. ทําใหแรงตึงผิวของน้ําลดลง

มีตอหนาถัดไป..นะ

บันทึกคะแนน

ไดคะแนน ............................... คะแนน (คะแนนเต็ม 10 คะแนน)

o ถานักเรียนตอบคําถาม

ไดถูกตองนอยกวา 6 ขอ

ใหนักเรียนกลับไปศกึษา

กรอบที่ 4 ใหมอีกครัง้

นะครับ o ถานักเรียนตอบคําถาม

ไดถูกตองตั้งแต 6 ขอ ขึ้นไปใหนักเรยีนศึกษา

กรอบที่ 7 ตอไปได

กรอบที่ 7

คุณครูครับ...เมื่อผมศึกษาบทเรียนสาํเร็จรูป กรอบที่ 7 แรงเชือ่มแนนและแรงยึดติด

ผมจะไดรบัความรูเรื่องอะไรบางครับ...

นกัเรียนจะไดรบัความรูมากมาย.....

อยากเรียนแลว ใชหรอืไมครับ...ตามมาเลย

สมบัติของของเหลว แรงเชื่อมแนน แรงยดึติด อธิบายลักษณะผิวหนาของ

ของเหลวในหลอดคะปลลารี มีตอหนาถัดไป..นะ

เร่ือง แรงเชื่อมแนนและแรงยึดติด

แรงเชื่อมแนนและแรงยึดตดิ(Cohesive force ; Adhesive force)

แรงเชื่อมแนน คือแรงยึดเหนี่ยวระหวางอนุภาคของสารชนิดเดยีวกัน เชน แรงยึดเหนี่ยวระหวางโมเลกุลของน้ํา แรงยึดเหนี่ยวระหวางโมเลกุลของเอทานอลกับเอทานอล

แรงยึดติด คอื แรงยึดเหนีย่วระหวางอนภุาคตางชนิดกนั เชน แรงยึดเหนีย่วระหวางโมเลกุลกับอนุภาคที่เปนองคประกอบในหลอดแกวที่บรรจุน้ํา แรงยึดเหนีย่วระหวางโมเลกุลของน้ํากับอนุภาคในแผนไม เปนตน เมื่อหยดน้ําลงบนแผนกระดาษหรือบนแผนไมจะพบวาแผนกระดาษและแผนไมเปยก แสดงวา แรงเชื่อมแนนมีคานอยกวาแรงยดึติด แตถาเทน้ําลงบนวัตถุใดแลว พบวาเกิดหยดน้ําเปนรูปทรงกลมเกาะที่ผิวของวัตถุนั้น แสดงวา แรงเชื่อมแนนมีคามากกวาแรงยึดติด

คุณครูครับ แรงเชือ่มแนน และแรงยึดติด คืออะไรครับ

ถานกัเรียนอยากทราบ... ตามมาดูทางนี้...

รูป 5 หยดของเหลวบนพื้นเรียบ

มีตอหนาถัดไป..นะ

(ที่มาของภาพจาก:www.basf.com/.../science-around-us/mincor/story)

ผิวหนาของน้ําในหลอดคะปลลารี บริเวณตรงกลางมีลักษณะเวา เพราะ แรงยึดตดิระหวางโมเลกุลของน้ํากับแกวแข็งแรงมากกวาแรงเชื่อมแนนระหวางโมเลกุลของน้ํากับน้ํา โมเลกุลของน้ําจึงยึดติดกับผนังของหลอดแกวในลักษณะเปนแผนฟลมบางๆ ผิวหนาของปรอทในหลอดคะปลลารี บริเวณตรงกลางมีลักษณะโคงนูน เพราะ แรงเชื่อมแนนระหวางโมเลกุลของปรอทกับปรอทมากกวา แรงยดึติดระหวางโมเลกุลของปรอทกับแกว โมเลกุลของปรอทที่อยูบริเวณผิวและที่อยูติดกับผนังหลอดคะปลลารี จะถูกดึงเขาสูภายในหรือใหหางจากผนัง ทําใหผิวหนามีลักษณะโคงนูน

ออกซิเจน

ซิลิคอน

ปรอท

รูป 7 ลักษณะผิวหนาและระดับปรอทในหลอดคะปลลาร ี

ออกซิเจน

ซิลิคอน

โมเลกุลของน้ํา

รูป 6 ลักษณะผิวหนาและระดับน้ําในหลอดคะปลลาร ี

เมื่อนกัเรียนศึกษาเนือ้หาจบแลว ถายังไมเขาใจ ลองทบทวนดูอกีครั้ง นะครับ ถาเขาใจแลว ใหทําแบบฝกทกัษะที่ 2.3 ได

กรอบที่ 8

แบบฝกทักษะที่ 2.3

1. แรงเชื่อมแนนคือ ................................................................................................................ 2. แรงยึดตดิคือ ....................................................................................................................... 3. ถานักเรียนทดลองหยดน้ําลงบนแผนไม กบัแผนพลาสติก จะมีผลเหมอืนกันหรือตางกัน

อยางไร................................................................................................................................ ............................................................................................................................................

4. จากขอ 3 นักเรียนจะอธิบายผลการทดลองนี้ ไดอยางไร 4.1 กรณีหยดน้ําลงบนแผนไม ………………………………………………………….. 4.2 กรณีหยดน้ําลงบนแผนพลาสติก ……………………………………………………

พยายามตั้งใจทาํแบบฝกทกัษะ นะครับ จะไดมีคะแนนสูง ๆ

หรอืไดคะแนนเต็ม...

มีตอหนาถัดไป..นะ

5.

รูป ก

รูป ข

5.1 รูป ก. แรงเชือ่มแนนมากกวาหรือนอยกวาแรงยึดตดิ ........................................... 5.2 รูป ข. แรงเชื่อมแนนมากกวาหรือนอยกวาแรงยึดตดิ ...........................................

ตองพยายามทําใหได คะแนนเต็ม

ตรวจสอบคําตอบ ในหนาถัดไป...ครับ

ออกซิเจน

ซิลิคอน

ปรอท

ออกซิเจน

ซิลิคอน

โมเลกุลของน้ํา

กรอบที่ 9

ดูเฉลยที่นี่...

เฉลยแบบฝกทักษะท่ี 2.3

1. แรงยึดเหนีย่วระหวางอนุภาคหรือโมเลกุลของสารชนิดเดียวกัน 2. แรงยึดเหนีย่วระหวางอนุภาคหรือโมเลกุลของสารตางชนิดกัน 3. ตางกัน หยดน้ําบนแผนพลาสติก จะมีลักษณะเปนรูปทรงกลมหรือคอนขางกลม สวน

หยดน้ําบนแผนไม จะมีลักษณะแบนราบไปตามผิวของไม 4. 4.1 แรงยึดเหนี่ยวระหวางโมเลกุลของน้ํามีคา นอยกวาแรงยึดเหนีย่วระหวางโมเลกุล ของน้ํากับไม

4.2 แรงยึดเหนี่ยวระหวางโมเลกุลของน้ํามีคามากกวา แรงยึดเหนี่ยวระหวางโมเลกลุ ของน้ํากับพลาสติก

5. 5.1 นอยกวา 5.2 มากกวา

บันทึกคะแนน

ไดคะแนน ............................... คะแนน (คะแนนเต็ม 5 คะแนน)

• ถานักเรียนตอบคําถามไดถูกตองนอยกวา 3 ขอ ใหนักเรียนกลับไปศกึษากรอบที่ 7 ใหม อีกครั้งนะครบั

• ถานักเรียนตอบคําถามไดถูกตองตั้งแต 3 ขอ ขึ้นไปใหนักเรยีนศึกษากรอบที่ 10 ตอไปได

กรอบที่ 10

ผมจะไดรบัความรูเรื่องอะไรบางครับ...

นกัเรียนจะไดรบัความรูมากมาย.....

อยากเรียนแลว ใชหรอืไมครับ...ตามมาเลย

มีตอหนาถัดไป..นะ

การ

พ้ืนที่ผิว

ของของเหลว

ชนิด ของของเหลว

ความดัน

บรรยากาศ

อุณหภูมิ ของของเหลว

คุณครูครับ...เมื่อผมศึกษาบทเรียนสาํเร็จรูป กรอบที่ 10 การระเหย

เรื่อง การระเหย (Evaporation)

คุณครูครับ การระเหยของของเหลว เกิดข้ึนไดอยางไรครบั....

รูป 8 การระเหยของของเหลว

นกัเรียนอยากทราบ เรือ่งการระเหยของของเหลว ตามมาดูทางนี้...ไดเลย

โมเลกุลของของเหลวไมไดอยูนิ่งกับที่ แตจะเคลื่อนที่อยูตลอดเวลา ก็แสดงวาโมเลกุลของของเหลวแตละโมเลกุลจะตองมีความเร็ว หรือกลาวอกีอยางหนึ่งก็คอื โมเลกุลของเหลวมีพลังงานจลน เมื่อโมเลกุลมีการเคลื่อนที่ ยอมจะทําใหเกิดการชนกันของโมเลกลุที่อยูในของเหลว ส่ิงที่เกิดขึ้น คือ ทําใหโมเลกุลของของเหลวมีการแลกเปลี่ยนพลังงานซึ่งกันและกัน หลังจากที่เกิดการชนของโมเลกุล อาจจะทําใหโมเลกุลหนึ่งมีพลังงานจลนเพิ่มขึน้ และอีกโมเลกุลหนึ่งอาจจะมีพลังงานจลนลดลง ซ่ึงในที่สุด จะทําใหแตละโมเลกลุของของเหลวมีพลังงานจลนแตกตางกัน ซ่ึงอาจจะสูงกวาหรือต่ํากวาพลังงานจลนเฉล่ีย โมเลกุลที่มีพลังงานจลนสูง ก็จะเอาชนะแรงดึงดูดระหวางโมเลกุล และในที่สุดกจ็ะหลุดออกไปจากผิวหนาของของเหลว และกลายเปนแกส เรียกกระบวนการการเปลี่ยนแปลงจากสถานะของเหลวไปเปนแกสวา การระเหย (evaporation)

มีตอหนาถัดไป..นะ

ในของเหลวชนิดเดยีวกัน โดยทั่วไปแลว เมื่ออุณภูมิของของเหลวสูงขึ้นจะทําใหอัตราการระเหยเร็วกวาของเหลวที่มีอุณหภูมิต่ํากวา เมื่อโมเลกุลระเหยออกไปแลว ส่ิงที่เปลี่ยนแปลง คือ จะทําใหพลังงานจลนเฉล่ียของโมเลกุลที่เหลือมีคาลดลง และทําใหอุณหภูมขิองของเหลวลดลงตามไปดวย เพราะพลังงานความรอนสวนหนึ่งถูกใชกับการระเหย

เมื่อคนรูสึกรอน โดยธรรมชาติแลวรางกายคนเราจะขบัเหงื่อออกมา องคประกอบหลักที่อยูในเหงื่อ จะประกอบไปดวยโมเลกุลของน้ําและเกลือ เมื่อพิจารณาที่หยดเหงื่อบนผิวหนัง จะเหน็วาเมื่อหยดน้ําดดูพลังงานความรอนจากรางกาย จะทําใหโมเลกุลของน้ําที่บริเวณผวิ มีพลังงานจลนสูงขึ้น โมเลกุลเหลานี้จะระเหย โดยเปลี่ยนสถานะจากของเหลวกลายเปนแกส (ไอน้าํ) เนื่องจากความรอนแฝงของการกลายเปนไอของน้ํา มีคาเทากับ 40.79 kJ/mol ดังนัน้พลังงานความรอนที่ถูกโมเลกุลของน้ําในหยดเหงื่อใชไปในกระบวนการระเหย ซ่ึงถูกดึงออกไปพรอมๆ กับการระเหยของไอน้ํา ส่ิงที่เกิดขึ้นก็คือ ทําใหอุณหภูมขิองรางกายลดลง รูสึกเย็น และรูสึกสดชืน่

รูป 9 การระเหยของน้าํ

(ที่มาของภาพจาก : www.kidsgeo.com/geography-for-kids/0104-water...)

ปจจัยที่มีผลตอการระเหยไดแก 1. อุณหภูมิ ถาอุณหภมูิสูงของเหลวจะระเหยไดเร็ว แตถาอุณหภูมิต่ําการระเหยจะชา 2. พื้นที่ผิวของของเหลว เนื่องจากการระเหยเกิดเฉพาะผิวหนาของของเหลว ดังนั้น ถา ของเหลวมีพื้นที่ผิวมากจะระเหยเรว็ 3. ชนิดของของเหลว ของเหลวมีแรงยึดเหนี่ยวระหวางโมเลกุลมาก จะระเหยไดยากกวาของเหลวที่มีแรงยึดเหนี่ยวระหวางโมเลกลุนอย 4. ความดนับรรยากาศ ถาความดันบรรยากาศต่ํา ของเหลวระเหยไดด ี

เมื่อนกัเรียนศึกษาเนือ้หาจบแลว ถายังไมเขาใจ ลองทบทวนดูอกีครั้ง นะครับ ถาเขาใจแลว ใหทําแบบฝกทกัษะที่ 2.4 ได

กรอบที่ 11

พยายามตั้งใจทาํแบบฝกทกัษะ นะครับ จะไดมีคะแนนสูง ๆ

หรอืไดคะแนนเต็ม...

แบบฝกทักษะที่ 2.4 ใหนักเรียนตอบคําถามตอไปนี้

1. การระเหย หมายถึง ........................................................................................………........ 2. ของเหลวระเหยกลายเปนไอไดเพราะ ...................................................................……..... 3. การระเหยของสารเปนการเปลี่ยนแปลงประเภทดูดหรือคายความรอน ...................…...... 4. ขณะที่เหงื่อระเหยออกจากรางกายจะรูสึกเยน็เพราะ ............................................……...... 5. จากขอ 4 ถามีลมพัดจะรูสึกเย็นมากขึน้เพราะ .....................................................……....... 6. ปจจัยที่มีผลตอการระเหยของของเหลว ...............................................................……......

…………………………………………………………………………………………… 7. การระเหยของของเหลวในภาชนะเปดกับภาชนะปด สังเกตการเปลี่ยนแปลงไดเหมือน

หรือตางกันอยางไร .........................................................................................……….......

Easy Easy..

ตรวจสอบคําตอบ

6. จากขอ 5 ความดันไอของเหลวมีการเปลี่ยนแปลงอยางไร………………………….…….

……………………………………………………………………………………………. 7. ความดันไอเหนือของเหลว ขณะที่มีคาคงที่ เรียกวา ............................………................... 8. ของเหลวแตละชนิดมีความดันไอเทากันหรือไม เพราะเหตุใด……………………………

……………………………………………………………………………………………. 9. ของเหลวที่มีแรงยึดเหนี่ยวระหวางโมเลกลุนอย ความดนัไอของของเหลวจะมีคามากหรือ

นอย………………………………………………………………………………….…… 10. ความดันไอของของเหลว กบัอุณหภูมิ มีความสัมพันธกนัอยางไร………………………..

…………………………………………………………………………………………….

Basic….

ตรวจสอบคําตอบ ในหนาถัดไป...ครับ

กรอบที่ 12

เฉลยแบบฝกทักษะท่ี 2.4

1. การที่ของเหลวเปลี่ยนสถานะจากของเหลวกลายเปนไอ อยางชาๆ 2. เมื่อของเหลวไดรับพลังงานความรอนมากพอ จะทําใหโมเลกุลมีพลังงานจลนสูงขึ้น จน

เอาชนะแรงยดึเหนีย่วระหวางโมเลกุลได โมเลกุลจะหลดุออกจากของเหลวกลายเปนไอ 3. ดูดความรอน 4. การระเหยของเหงื่อ จะดูดความรอนจากผวิหนังไปใชในการเปลี่ยนสถานะ 5. ถามีลมพัดจะทําใหเหงื่อระเหยเรว็ขึ้น ทําใหดดูความรอนจากผิวหนังไปใชในการเปลี่ยน

สถานะมากขึน้ 6. 1) ชนิดของของเหลว

2) พื้นที่ผิวของของเหลว 3) อุณหภูม ิ4) ความดนับรรยากาศ 5) อากาศเหนือของเหลว 6) การคนหรอืกวนของเหลว

7. ตางกัน คือ ของเหลวในภาชนะเปดระเหยไดเรว็กวาของเหลวในภาชนะปด

บันทึกคะแนน

ไดคะแนน ............................... คะแนน (คะแนนเต็ม 7 คะแนน)

ดูเฉลยที่นี่...ครับ ดูเฉลยที่นี่...ครับ

ถานักเรียนตอบคําถามไดถูกตองนอยกวา 4 ขอ ใหนักเรียนกลับไปศกึษากรอบที่ 10 ใหมอีกครั้งนะครับ

ถานักเรียนตอบคําถามไดถูกตองตั้งแต 4 ขอ ขึ้นไปใหนักเรยีนศึกษากรอบที่ 13 ตอไปได

กรอบที่ 13

อยากเรียนแลว ใชหรอืไมครับ...ตามมาเลย

นกัเรียนจะไดรบัความรูมากมาย.....

ผมจะไดรบัความรูเรื่องอะไรบางครับ...

คุณครูครับ...เมื่อผมศึกษาบทเรียนสาํเร็จรูป กรอบที่ 13 ความดันไอของของเหลว

สมบัติของของเหลว

อุณหภูมิ แรงยดึเหนี่ยว

ความดันไอ

ของของเหลว

มีตอหนาถัดไป..นะ

เรื่อง ความดันไอของของเหลว

ความดันไอ

เมื่อของเหลวหนึ่งๆบรรจุอยูในภาชนะเปด เมื่อทิ้งไวระยะหนึ่ง จะเหน็วา ในที่สุดของเหลวนี้

จะระเหยไปหมด ไมมีของเหลวเหลืออยู แตถานําของเหลวไปบรรจุใน ภาชนะปด โดยวางภาชนะนี้ไวในที่สภาวะเดียวกัน มีอุณหภูม ิและความดันเดยีวกัน เริ่มตนอัตราการระเหยจะเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ ตอมาจํานวนโมเลกลุของไอเพิ่มขึ้น เกิดการควบแนนกลับมาเปนของเหลวมากขึ้นอยางตอเนื่อง จนกระทั่งอัตราการระเหยเปนไอเทากบัอัตราการควบแนนของไอเปนของเหลว เรียกภาวะนีว้า ภาวะสมดุล ที่ภาวะสมดุลนีร้ะบบมิไดหยดุนิ่ง ยังคงมีการระเหยกลายเปนไอและไอควบแนนเปนของเหลว ในอัตราที่เทากัน เรียกภาวะสมดุลลักษณะนีว้า สมดุลไดนามิก (Dynamic equilibrium) ความดันไอขณะนีเ้ปนความดันไอที่มีคาสูงสุด เรียกวา ความดันไอสมดุล หรือ เรียกวา ความดันไอ (vapor pressure)

รูป 10 การระเหยในระบบเปดและระบบปด

มีตอหนาถัดไป..นะ

คุณครูครับ ความดันไอของของเหลวเกิดข้ึนไดอยางไรครับ

(ที่มา: hyperphysics.phy-astr.gsu.edu/.../vappre.html)

นกัเรียนอยากทราบ เรือ่ง ความดันไอของของเหลว ตามมาดูทางนี้...

ของเหลวแตละชนิดจะมีความดันไอไมเทากัน โดยทัว่ไป พบวาถาแรงดึงดูดระหวางโมเลกุลนอย ความดนัไอของของเหลวจะมีคาสูง เพราะโมเลกลุของของเหลวสามารถระเหยไดงาย ในทางตรงกันขาม ถาของเหลวมีแรงดึงดูดระหวางโมเลกุลมาก ความดันไอของของเหลวกจ็ะมีคานอย

จากกราฟ เมือ่อุณหภูมิสูงขึ้นของเหลวจะมีความดันไอเพิ่มขึ้น เพราะวาเมื่อเพิ่มอุณหภูมิ จะทําใหจํานวนโมเลกลุของของเหลวมีพลังงานจลนสูงขึ้น จึงเอาชนะแรงยดึเหนี่ยวระหวางโมเลกุล ระเหยกลายเปนไอมากขึ้น ทาํใหความดันไอสูงขึ้นดวย

มีตอหนาถัดไป..นะ

รูป 12 ความสัมพันธระหวางความดันไอของของเหลวกับอุณหภูมิ

เร่ิมตน น้ําระเหยกลายเปนไอ ทิศทางเดียว

สักครู น้ําระเหยกลายเปนไอและ ควบแนนกลับ มาเปนน้ําบาง

น้ําระเหยกลายเปนไอและควบแนนกลับ มาเปนน้ําดวย อัตราที่เทากัน

รูป 11 แสดงการเกิดภาวะสมดุลไดนามิก

ถาเขาใจแลว ใหทําแบบฝกทกัษะที่ 2.5 ได

เมื่อนกัเรียนศึกษาเนือ้หาจบแลว ถายังไมเขาใจ ลองทบทวนดูอกีครั้ง นะครับ

กรอบที่ 14

พยายามตั้งใจทาํแบบฝกทักษะ นะครับ จะไดมี

คะแนนสูง ๆ

แบบฝกทักษะที่ 2.5 พิจารณารูปภาพตอไปนี้ แลวตอบคําถาม

รูป ก รูป ข 1. การระเหยของของเหลวในรูป ก และ ข แตกตางกันอยางไร ..........................……...........

......................................................................................................................…………...... 2. จากรูป ข โมเลกุลของเหลวที่ระเหยเปนไอมีการเคลื่อนที่ในลักษณะใดบาง.......…...........

.......................................................................................................................………….... 3. การที่โมเลกุลของของไอเคลื่อนที่ชนผิวหนาของของเหลว ทําใหเกิดผลอยางไร.....…....

......................................................................................................................…………...... 4. การที่โมเลกุลของไอจํานวนมากชนผนังของภาชนะตลอดเวลา จะเกดิผลอยางไร………

…………………………………………………………………………………………… 5. จากรูป ข เมื่อเวลาผานไประดับของเหลวคงที่ เพราะเหตใุด……………………………...

…………………………………………………………………………………………….

มีตอหนาถัดไป..นะ

6. จากขอ 5 ความดันไอของเหลวมีการเปลี่ยนแปลงอยางไร………………………….…….

……………………………………………………………………………………………. 7. ความดันไอเหนือของเหลว ขณะที่มีคาคงที่ เรียกวา ............................………................... 8. ของเหลวแตละชนิดมีความดันไอเทากันหรือไม เพราะเหตุใด……………………………

……………………………………………………………………………………………. 9. ของเหลวที่มีแรงยึดเหนี่ยวระหวางโมเลกลุนอย ความดนัไอของของเหลวจะมีคามากหรือ

นอย………………………………………………………………………………….…… 10. ความดันไอของของเหลว กบัอุณหภูมิ มีความสัมพันธกนัอยางไร………………………..

…………………………………………………………………………………………….

Basic….

ตรวจสอบคําตอบ ในหนาถัดไป...ครับ

กรอบที่ 15

เฉลยแบบฝกทักษะท่ี 2.5

1. รูป ก. ของเหลวระเหยกลายเปนไอสูอากาศไปเรื่อยๆ จนหมด รูป ข. ของเหลวระเหยกลายเปนไอนอยกวารูป ก

2. โมเลกุลที่ระเหยเปนไอจะเคลื่อนที่ชนกันเอง , ชนกับผนังภาชนะ , ชนผิวหนาของของเหลว 3. เกิดการควบแนนกลับไปเปนของเหลว 4. เกิดแรงกระทําตอภาชนะหรอืแรงดัน 5. เพราะอัตราการระเหยกลายเปนไอ เทากับ อัตราการควบแนนกลับมาเปนของเหลว 6. ความดันไอของของเหลวมคีาคงที่ 7. ความดันไอของของเหลว 8. ไมเทากัน เพราะของเหลวแตละชนิดมแีรงยึดเหนี่ยวระหวางโมเลกุลตางกัน 9. มีคามาก 10. ความดันไอของของเหลวเปนสัดสวนโดยตรงกับอุณหภมูิ

บันทึกคะแนน

ไดคะแนน ............................... คะแนน (คะแนนเต็ม 10 คะแนน)

• ถานักเรียนตอบคําถามไดถูกตองนอยกวา 6 ขอ ใหนักเรียนกลับไปศกึษากรอบที่ 13 ใหมอีกครั้งนะครับ

เกงมาก...• ถานักเรียนตอบคําถามไดถูกตองตั้งแต 6 ขอ ขึ้นไปใหนักเรยีนศึกษากรอบที่ 16 ตอไปได

กรอบที่ 16

อยากเรียนแลว ใชหรอืไมครับ...ตามมาเลย

นกัเรียนจะไดรบัความรูมากมาย.....

ผมจะไดรบัความรูเรื่องอะไรบางครับ...

คุณครูครับ...เมื่อผมศึกษาบทเรียนสาํเร็จรูป

กรอบที่ 16 จุดเดือดของของเหลว

จุดเดือด จุดเดือดปกติ

เทากับความดัน 1 บรรยากาศ เทากับความดันบรรยากาศ

ความดันไอของของเหลว

มีตอหนาถัดไป..นะ

เรื่อง จุดเดือดของของเหลว

การเดือด ( boiling) คือ กระบวนการที่ของเหลว เมื่อไดรับความรอนเพิ่มขึ้น อนภุาคของของเหลวจะมพีลังงานจลนเพิ่มขึ้นจนถึงอุณหภูมิจุดเดือด ของเหลวจะกลายเปนไออยางรวดเร็ว จุดเดือด (boiling point) คือ อุณหภูมขิณะที่ความดนัไอของของเหลวมีคาเทากบัความดันภายนอกหรือความดันบรรยากาศ เมื่อใหความรอนแกของเหลว ของเหลวจะมีอุณหภูมิสูงขึ้น อนภุาคหรอืโมเลกุลที่มีพลังงานจลนมากและเคลื่อนที่เร็วมปีริมาณมาก จึงหลุดหนีออกไปเปนไอไดมากขึ้น โมเลกุลที่เปนแกสหรือไอเกิดขึ้นภายในของเหลวและรวมตัวกันเกิดเปนฟองของไอ ลอยตัวขึ้นสูผิวหนาของของเหลว ขณะที่ของเหลวเกิดฟองของไอภายในของเหลวเมื่อไดรับความรอน เรียกวา ของเหลวเดือด

การเดือดตางจากการระเหยตรงที่ การระเหยเปนการกลายเปนไอของโมเลกุลที่อยูบนบริเวณ

ผิวหนาของของเหลว สวนการเดือดเปนการกลายเปนไอของโมเลกุลทุกสวนในของเหลว เนือ่งจากไดรับความรอนจึงเกดิฟองของไอขึ้นภายในของเหลว ฟองดังกลาวชวยเพิ่มพื้นที่ผิวหนาของของเหลว เสมือนวาเกิดการระเหยขึน้ทั่วไปภายในของเหลว

คุณครูครับ จุดเดือดของของเหลวหมายถึงอะไร

นกัเรียนอยากทราบ เรือ่ง จุดเดือดของของเหลว ตามมาดูทางนี้...

การระเหย การเดือด

การระเหยเปนการกลายเปนไอของโมเลกุลที่อยูบริเวณผิวหนาของของเหลวเทานั

การเดือดเปนการกลายเปนไอของโมเลกุลทุกสวนใน ของเหลว ้น

รูป 13 เปรียบเทียบการระเหยและการเดือดของ(ที่มา : www. hyperphysics.phy-astr.gsu.edu/.../vappre.html)

มีตอหนาถัดไป..นะ

จากการศึกษาพบวา ความดันของแกสในฟองไอที่เกดิขึ้นเทากับความดันไอเหนือของเหลวขณะเกิดฟองไอ ซ่ึงมีคาเทากับความดนัภายนอกหรือความดันบรรยากาศขณะนัน้ และเรียกอณุหภมูิขณะที่ของเหลวเดือดวา จุดเดือดของของเหลว ถาความดันภายนอกเหนือของเหลวมีคาเทากับความดัน 1 บรรยากาศ หรือ 760 มิลลิเมตรปรอท จุดเดือดนั้นเรียกวา จุดเดือดปกติของของเหลว ซ่ึงใชเปนจุดเดือดของสารนั้น

ความดัน

ไอ(ทอร)

(จุดเดือดปกติ)

(ไดเอทิลอีเทอร) (เอทิลแอลกอฮอล) (น้ํา)

(เอทิลีนไกลคอล)

รูป 14 ความสัมพันธระหวางความดันไอของของเหลวกับอุณหภูมิ อุณหภูมิ(OC)

(ที่มา : www.800mainstreet.com/08/0008-0013-vapor_pres...)

จากกราฟแสดงความสัมพนัธระหวางความดันไอกับอณุหภูมิของของเหลว จะพบวาไดเอทิลอีเทอร เอทานอล และน้ํามีจุดเดือดปกตเิทากับ 34.5 78.3 และ 100 องศาเซลเซียส ตามลําดับ จุดเดือดของของเหลวมีความสัมพันธกับความดันภายนอกที่กดอยูเหนอืของของเหลว ดังนั้นถาตมน้ําที่มีในบริเวณที่มีความดันภายนอกต่ํากวา 760 มิลลิเมตรปรอทหรือ 1 บรรยากาศ น้ําจะเดือดที่อุณหภูมิต่ํากวา 100 องศาเซลเซียส เชน ตมน้ําบนภูเขาจะเดือดเร็วกวาการตมน้ําบนพื้นราบ และถาตมน้ําในบริเวณที่มีความดันบรรยากาศสูง น้ําจะเดือดที่อุณหภูมิสูงกวา 100 องศาเซลเซียส

ถาเขาใจแลว ใหทําแบบฝกทกัษะที่ 2.6 ได

เมื่อนกัเรียนศึกษาเนือ้หาจบแลว ถายังไมเขาใจ ลองทบทวนดูอกีครั้ง นะครับ

กรอบที่ 17

พยายามตั้งใจทาํแบบฝกทกัษะ นะครับ จะไดมีคะแนนสูง ๆ

หรอืไดคะแนนเต็ม...

แบบฝกทักษะที่ 2.6

ใหนักเรียนตอบคําถามตอไปนี้

1. จุดเดือดของของเหลว คือ....................................................................……….................... 2. จุดเดือดปกติ คือ ...................................................................................………..................

A C B

3. จากกราฟ A B และ C มีจุดเดือดปกตเิทาไร ตามลําดับ ..........................…….................. 4. ที่อุณหภูมิ 60 OC สาร B และ C มีความดนัไอเทาไร ........................................….…........ 5. จงเรียงลําดับสารที่มีความดันไอจากสูงไปต่าํ ...................................................….…........

มีตอหนาถัดไป..นะ

6. จงเรียงลําดับสารที่มีแรงยึดเหนี่ยวระหวางโมเลกุลจากสูงไปต่ํา ......................….….........

.........................................................................................................................……..…..... 7. สารที่ระเหยงายที่สุดคือ ......................................สารที่ระเหยชาที่สุดคือ …...........…....... 8. จงบอกความสมัพันธระหวางการระเหย แรงยึดเหนี่ยวระหวางโมเลกลุ ความดันไอ และ

จุดเดือดของของเหลว.................................................................................……..…..........

You are hero !

ตรวจสอบคําตอบ ในหนาถัดไป...ครับ

กรอบที่ 18

เฉลยแบบฝกทักษะท่ี 2.6

1. อุณหภูมิขณะที่ความดันไอของของเหลวมีคาเทากับความดันภายนอก หรือความดนับรรยากาศ

2. อุณหภูมิขณะที่ความดันไอของของเหลวมีคาเทากับความดันภายนอก หรือความดนับรรยากาศ 1 บรรยากาศ ดูเฉลยที่นี่...ครับ

3. 34 OC , 80 OC และ 100 OC 4. A = 370 mm Hg และ C = 260 mm Hg 5. A > B > C 6. C > B > A 7. A , C 8. ของเหลวที่ระเหยยาก แรงยึดเหนีย่วระหวางโมเลกุลมาก ความดันไอต่ํา จุดเดือดสูง

ของเหลวที่ระเหยงาย แรงยดึเหนีย่วระหวางโมเลกุลนอย ความดันไอสูง จุดเดือดต่ํา

บันทึกคะแนน

ไดคะแนน ............................... คะแนน (คะแนนเต็ม 8 คะแนน) เกงมาก...

o ถานักเรียนตอบคําถามไดถูกตองนอยกวา 5 ขอ

ใหนักเรียนกลับไปศกึษา

กรอบที่ 13 ใหมอีกครัง้

นะครับ o ถานักเรียนตอบคําถาม

ไดถูกตองตั้งแต 5 ขอ ขึ้นไป ใหนักเรียนทํา

แบบทดสอบหลังเรียนได

แบบทดสอบหลังเรียน เรื่อง ของเหลว (liquid)

ถึงนกัเรียนทกุคน...กอนที่จะทําแบบทดสอบนี้ ควรทราบคําช้ีแจงในการทําแบบทดสอบกอน... เพื่อประโยชนของนกัเรียนเอง... ตามมาดูทางนี้...ได

จุดประสงคการเรียนรู

1. อธิบายสมบัติบางประการของของเหลว แรงดึงผิวและความตึงผิว บอกปจจัย

ที่มีผลตอความตึงผิวได 2. อธิบายปรากฏการณที่เกิดจากความแตกตางระหวาง แรงเชื่อมแนนกับแรงยึดติด

พรอมทั้งอธิบายการระเหยและปจจัยที่มผีลตอการระเหยได 3. ทําการทดลองเปรียบเทียบความดันไอของของเหลวบางชนิดได 4. อธิบายผลของอุณหภูมิตอความดันไอของของเหลวได คําชี้แจง

1. แบบทดสอบฉบับนี้เปนแบบทดสอบปรนัย ชนิด 4 ตัวเลือก จํานวน 10 ขอ คะแนน

เต็ม 10 คะแนน (ขอละ 1 คะแนน) ใชเวลาสอบ 20 นาที

2. ใหนักเรียนอานแบบทดสอบดวยความรอบคอบ แลวตอบคําถาม โดยการเขียน

เครื่องหมาย ลอมรอบตัวเลือกที่นักเรียนเห็นวาถูกตองที่สุด

เมื่อนกัเรียนเขาใจคาํช้ีแจงแลว...ก็เริ่มทําแบบทดสอบ..... ไดเลยครับ

แบบทดสอบหลังเรียน

คําส่ัง จงเลือกคําตอบที่ถูกตองที่สุดเพียงคําตอบเดียว 1. ปรีชาทําแอลกอฮอลหก ลงบนฝามือ เขารูสึกเย็นเนื่องจากการระเหยของแอลกอฮอล ชวงที่

แอลกอฮอลระเหย พลังงานจลนเฉล่ียของแอลกอฮอลที่เหลือเปนไปตามขอใด 1. ลดลง เพราะแอลกอฮอลใหพลังงานจํานวนหนึ่งแกส่ิงแวดลอม 2. ลดลง เพราะแอลกอฮอลใชพลังงานจํานวนหนึ่งในการระเหย 3. เพิ่มขึ้น เพราะแอลกอฮอลใหพลังงานจํานวนหนึ่งแกส่ิงแวดลอม 4. เพิ่มขึ้น เพราะแอลกอฮอลใชพลังงานจาํนวนหนึ่งในการระเหย คําชี้แจง ใชขอมูลตอไปนี้ตอบคําถามขอ 2

ของเหลว ความตงึผิว (N/m) P Q R S T

0.525 0.126 0.053 0.036 0.024

2. เมื่อนําของเหลวแตละชนดิไปหยดบนวัสดุผิวเรียบชนิดเดียวกัน ของเหลวชนิดใดทีรั่กษารูปทรง

ลักษณะคอนขางกลมไดมากที่สุด 1. P 2. Q 3. R 4. S

3. ตอไปนี้เปนปรากฏการณที่เปนผลมาจากแรงดึงผิวของของเหลว ยกเวนขอใด 1. น้ํากลิ้งไดบนใบบัว 2. แมลงเดินบนผิวน้ําได 3. โฟมลอยอยูบนผิวน้ําเสมอ 4. หยดน้ําบนผิวของแอปเปล

4. สมชายใสของเหลวชนดิหนึง่ลงไปในหลอดแกวขนาดเล็ก ระดับของเหลวในหลอดจะมีลักษณะดังรูป เพราะเหตุใด

1. ของเหลวมีแรงยึดติดกับโมเลกุลของแกว 2. ของเหลวมีแรงเชื่อมแนนระหวางโมเลกุล 3. ของเหลวมีแรงยึดเหนี่ยวระหวางโมเลกุลสูง 4. ของเหลวมีแรงยึดเหนี่ยวระหวางโมเลกุลนอยกวาแกว

5. กําหนดความตึงผิวของน้ํามอุีณหภูมิตางๆ เปนดังนี้ ขอใดกลาวถูกตอง

อุณหภูมิ (OC) 0 25 50 75

ความตงึผิว (N/m) 0.092 0.084 0.079 0.071

1. น้ําที่อุณหภูมิต่าํมีแรงยึดเหนีย่วระหวางโมเลกุลต่ํา 2. เมื่ออุณหภูมิเพิ่มขึ้นความตงึผิวของน้ํามีคามากขึ้น 3. ความตึงผิวของน้ําที่ 90 องศาเซลเซียส มีคานอยกวา 0.071 N/m 4. เมื่ออุณหภูมิเปลี่ยนแปลงความตึงผิวของน้ําเปลี่ยนแปลงนอยมาก

6. ถาสาร P มีแรงยึดเหนี่ยวมากกวา Q และสาร R มีแรงยดึเหนีย่วระหวางโมเลกุลมากกวาสาร Q แตนอยกวาสาร P จงเรียงงงลําดับความดนัไอของสารจากมากไปนอย

1. Q , R , P 2. Q , P , R 3. R , P , Q 4. P , Q , R

7.

จากกราฟแสดงความสัมพันธระหวางอณุหภูมิกับความดันไอของเหลว A , B และ C ขอสรุปใดถูกตอง

1. เรียงลําดับความดันไอจากสูงไปต่ํา คือ A B C 2. เรียงลําดับจุดเดือดจากสูงไปต่ํา คือ A B C 3. เรียงลําดับแรงยึดเหนี่ยวระหวางโมเลกุลจากสูงไปต่ํา คือ C B A 4. ถูกทุกขอ

8. จากขอมูลตอไปนี้ของเหลวใดมีความดนัไอต่ํามากที่สุด

ของเหลว จุดเดือด (OC) A B C D

80 90 100 50

1. A 2. B 3. C 4. D

9. ขอความใดตอไปนี้ไมถูกตอง 1. ความดันไอของของเหลวใดๆ จะเปลี่ยนแปลงไปตามความสูงของระดับน้ําทะเล 2. ความดันไอของของเหลวใดๆจะเปลี่ยนแปลงไปตามอุณหภูม ิ3. ความดันไอของของเหลวตางชนิดกนัมักมีคาตางกัน 4. ของเหลวที่มีความดันไอสูง จะเดือดที่อุณหภูมิต่ํากวาของเหลวที่มีความดันไอต่ํา

ความดัน

ไอ (a

tm)

40 80 120 160 200

C B

A

อุณหภูมิ (OC)

10. ขอความนี้ขอใดถูกตอง

1. เมื่อโมเลกุลของของเหลวชนกันจะมีการถายเทพลังงานใหแกกัน โมเลกุลทั้งหมดที่อยูสวนผิวหนาจะระเหยไป

2 การระเหยเกดิขึ้นที่บริเวณผวิหนาของของเหลวในขณะที่การเดือดจะเกิดไปทัว่ของเหลว 3. การเปลี่ยนสถานะของเหลวใหกลายเปนไอจะมีการคายความรอน 4. ถูกทั้ง 1 2 และ 3

Basic

เฉลยแบบทดสอบหลังเรียน

1. ปรีชาทําแอลกอฮอลหก ลงบนฝามือ เขารูสึกเย็นเนื่องจากการระเหยของแอลกอฮอล ชวงที่

แอลกอฮอลระเหย พลังงานจลนเฉล่ียของแอลกอฮอลที่เหลือเปนไปตามขอใด 2. ลดลง เพราะแอลกอฮอลใชพลังงานจํานวนหนึง่ในการระเหย คําชี้แจง ใชขอมูลตอไปนี้ตอบคําถามขอ 2

ของเหลว ความตงึผิว (N/m) P Q R S T

0.525 0.126 0.053 0.036 0.024

คําตอบ ครับ ตรวจ

2. เมื่อนําของเหลวแตละชนดิไปหยดบนวัสดุผิวเรียบชนิดเดียวกัน ของเหลวชนิดใดทีรั่กษารูปทรง

ลักษณะคอนขางกลมไดมากที่สุด 1. P

3. ตอไปนี้เปนปรากฏการณที่เปนผลมาจากแรงดึงผิวของของเหลว ยกเวนขอใด 3. โฟมลอยอยูบนผิวน้ําเสมอ 4. สมชายใสของเหลวชนดิหนึง่ลงไปในหลอดแกวขนาดเล็ก ระดับของเหลวในหลอดจะมีลักษณะ

ดังรูป เพราะเหตุใด

4. ของเหลวมีแรงยึดเหนี่ยวระหวางโมเลกุลนอยกวาแกว

5. กําหนดความตึงผิวของน้ํามอุีณหภูมิตางๆ เปนดังนี้ ขอใดกลาวถูกตอง

อุณหภูมิ (OC) 0 25 50 75

ความตงึผิว (N/m) 0.092 0.084 0.079 0.071

3. ความตงึผิวของน้ําท่ี 90 องศาเซลเซียส มีคานอยกวา 0.071 N/m

6. ถาสาร P มีแรงยึดเหนี่ยวมากกวา Q และสาร R มีแรงยดึเหนีย่วระหวางโมเลกุลมากกวาสาร Q แตนอยกวาสาร P จงเรียงงงลําดับความดนัไอของสารจากมากไปนอย

1. Q , R , P 7.

ความดัน

ไอ (a

tm)

40 80 120 160 200

C B

A

อุณหภูมิ (OC)

จากกราฟแสดงความสัมพันธระหวางอณุหภูมิกับความดันไอของเหลว A , B และ C ขอสรุปใดถูกตอง

2. เรียงลําดับจุดเดือดจากสูงไปต่ํา คือ A B C 8. จากขอมูลตอไปนี้ของเหลวใดมีความดนัไอต่ํามากที่สุด

ของเหลว จุดเดือด (OC)

A B C D

80 90 100 50

3. C

9. ขอความใดตอไปนี้ไมถูกตอง 1. ความดันไอของของเหลวใดๆ จะเปล่ียนแปลงไปตามความสูงของระดบัน้ําทะเล

10. ขอความนี้ขอใดถูกตอง

2 การระเหยเกิดขึ้นท่ีบริเวณผวิหนาของของเหลวในขณะที่การเดือดจะเกิดไปท่ัวของเหลว

บันทึกคะแนน

ไดคะแนน ............................... คะแนน (คะแนนเต็ม 10 คะแนน)

การทดสอบหลังเรียนเปนการวัดผล

สัมฤทธิ์ทางการเรียนวา เม่ือนักเรียน

ศึกษาดวยตนเองแลว มีความรูความ

เขาใจในเนือ้หาเพียงใด ถานักเรียนไดคะแนนนอยกวา 6

ขอ ไมตองเสยีใจ ขอใหนักเรียนเริ่ม

ศึกษาเนื้อหาใหมตั้งแตตนอีกครั้ง ถานักเรียนไดคะแนนตัง้แต 6-8

ขอ แสดงวานักเรียนผานเกณฑใหศึกษา

เรื่องตอไป ถานักเรียนไดคะแนนตัง้แต 9-10

ขอ แสดงวานกัเรียนผานเกณฑและอยู

ในระดับดีเยี่ยม ใหศึกษากรอบตอไปได

และใหรักษามาตรฐานทีด่ีเยี่ยมนี้ไวให

ได..นะครับ

บรรณานุกรม

ชัยวัฒน เจนวาณิชย . หลักเคมี 1ทฤษฎี โครงสราง ปฏิกิริยา . กรุงเทพฯ : สํานักพมิพโอเดียนสโตร,

2546 . เทพจํานงค แสงสุนทร . คูมือเตรียมสอบเคมี ว031 ม.4 เลม 2 . กรุงเทพฯ : สํานักพมิพภูมิบณัฑิต

, 2544 . ประเสริฐ ศรีไพโรจน . เคมีพื้นฐาน เลม 1. กรุงเทพ : ส.พิจิตรการพิมพ , 2549 ศึกษาธิการ , กระทรวง สถาบันสงเสริมการสอนวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี. หนังสือเรียน

สาระการเรียนรูพื้นฐานและเพิ่มเติมเคมี เลม 2. กรุงเทพฯ : คุรุสภา , 2548. ศึกษาธิการ , กระทรวง สถาบันสงเสริมการสอนวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี. หนังสือคูมือ

สาระการเรียนรูพื้นฐานและเพิ่มเติมเคมี เลม 2. กรุงเทพฯ : คุรุสภา , 2548. ศรีลักษณ ผลวัฒนะ , ประดับ นาคแกว , ดาวัลย เสริมบุญสุข . เคมีเพิ่มเติมชวงชัน้ที่ 4 ช้ัน

มัธยมศึกษาปที่ 5 ภาคเรียนที่ 1. กรุงเทพฯ : บริษัทสํานักพิมพแม็ค จํากัด , 2548 . สําราญ พฤกษสุนทร . เคมี ม.4 เลม 2 . กรุงเทพฯ : สํานักพิมพ พ.ศ. พัฒนาจํากดั , 2547 สุทัศน ไตรสถิตวร . เคมีม.5 เลม 3 . ว032 . กรุงเทพฯ : ไฮเอ็ดพลับลิชช่ิง , 2543 . สุวิทย มูลคํา และ สุนันทา สมุทรประเสริฐ . การพัฒนาผลงานทางวิชาการสูการเลื่อนวิทยฐานะ .

กรุงเทพฯ : กรุงเทพฯ หางหุนสวนจํากดัภาคพิมพ , 2546 . Elizabeth Martin. The Kinetic Molecular Theory. สืบคนจาก : www.cofc.edu. [6 กันยายน

2549]. Stephen Lower. Surface tension and wetting. สืบคนจาก : www.chem1.com. [20 กันยายน

2549].

Jonathan Knight. surfacetension. สืบคนจาก : www. universe-review.ca. [2 ตุลาคม 2549]. Dirt . What about surface tension? สืบคนจาก : www.wtamu.edu. [6 ตุลาคม 2549]. Geography-for-kids. Amount of Water Vapor In The Air . สืบคนจาก : www.kidsgeo.com. [22

ตุลาคม 2549]. The Chemical Company. science-around-us. สืบคนจาก : www.basf.com. [20 ตุลาคม 2549]. R Nave. Saturated Vapor Pressure. สืบคนจาก : www.hyperphysics.phy-astr.gsu.edu. [27

ตุลาคม 2549]. Walt Volland. Vapor pressure, boiling point.สืบคนจาก : www.800mainstreet.com. [5

พฤศจิกายน 2549].