(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)1

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)2

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)3

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)4

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม 2๐ ป (พ.ศ. 2๕๖๐ - 2๕๗๙)

จดท�าโดยคณะอนกรรมการดานนโยบายและยทธศาสตรวจยและนวตกรรม

สภานโยบายวจยและนวตกรรมแหงชาต

ส�านกงานคณะกรรมการนโยบายวทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรมแหงชาต

ส�านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต

ออกแบบและจดพมพบรษท โคคน แอนด โค จ�ากด

๘๑ ซอยโชคชย ๔ ซอย ๔๖ แขวงลาดพราว เขตลาดพราว กรงเทพมหานคร ๑๐๒๓๐

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)๕

ค�าน�า

รฐบาลไดก�าหนดนโยบายประเทศไทย ๔.๐ ทเนนการปรบเปลยนโครงสรางเศรษฐกจของประเทศ

ไปสเศรษฐกจทขบเคลอนดวยนวตกรรม การวจยเพอใหเกดการพฒนาไปสการสรางนวตกรรมจงเปน

สวนทส�าคญตอการขบเคลอนนโยบายน และเพอใหเกดการสนบสนนยทธศาสตรชาตระยะ ๒๐ ป

(พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙) ทเปนแนวทางใหประเทศมยทธศาสตรระยะยาวในการพฒนาประเทศ

การวจยและนวตกรรมจงจ�าเปนทจะตองมยทธศาสตรระยะยาวเชนเดยวกน

การจดท�ายทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙) ไดพจารณาแนวโนม

ขนาดใหญของโลก (Megatrends) และสญญาณออน (Weak signals) ในทก ๆ มตทจะพฒนาเปน

แนวโนมทส�าคญในอนาคต รวมทงไดพจารณาความไมแนนอน (Uncertainties) ทจะเกดขน

เพอใหประเทศไทยสามารถรบมอกบการเปลยนแปลงพลกโฉมฉบพลน (Disruptive change)

โดยจ�าเปนตองพจารณาถงโอกาสเพอสรางคณคาและมลคาตาง ๆ ใหกบประเทศและพจารณาถง

ความทาทายขางหนาเพอสรางขดความสามารถในการรองรบ รวมทงการตอยอดการวจยไปส

การสรางนวตกรรมเพอใหเกดการพฒนาทางดานเศรษฐกจ แกปญหาสงคม และมความเปนมตร

ตอสงแวดลอม โดยใหความส�าคญกบบทบาทน�าของภาคเอกชน และภาคการศกษา โดยมภาครฐ

เปนภาคสวนทใหการสงเสรมสนบสนน เพอใหยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป

(พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙) บรรลวสยทศนตามทก�าหนดไว นอกจากนน การขบเคลอนตามยทธศาสตร

การวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙) จะท�าใหเกดการปฏรประบบวจย

และนวตกรรมครงส�าคญ รวมทงเกดการเปลยนแปลงในเปาหมาย ทศทาง การบรหารจดการ

และระบบงบประมาณการวจยและนวตกรรมของประเทศ ทสามารถสงผลอยางเปนรปธรรมตอ

ดานเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม และท�าใหประเทศไทยเปนประเทศทพฒนาแลวในอก

๒๐ ปขางหนา

สภานโยบายวจยและนวตกรรมแหงชาต

พฤศจกายน ๒๕๖๐

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)ก

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)๖

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)๗

ค�าน�า บทสรปผบรหารบทท 1 บทน�าบทท 2 แนวโนมโลกและผลกระทบตอการพฒนาประเทศไทยดวยการวจยและนวตกรรมบทท 3 สถานภาพระบบวจยและนวตกรรมของประเทศไทย ๓.๑ หลกการส�าคญ นโยบาย และแผนทเกยวของ

๓.๒ สถานภาพการวจยและพฒนาของประเทศไทย

๓.๓ จดแขงดานการวจยและนวตกรรมของประเทศไทย

๓.๔ ความทาทายดานการวจยและนวตกรรมของประเทศไทย

บทท 4 การปรบเปลยนทศทางการขบเคลอนระบบวจยและนวตกรรม ๔.๑ ทศทางและนโยบายการขบเคลอนของประเทศไทย

๔.๒ ความเปนมาของการปฏรประบบวจยและนวตกรรมของประเทศไทย

๔.๓ แนวทางการขบเคลอนระบบวจยและนวตกรรมของประเทศไทย

บทท ๕ ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๕.๑ วสยทศน

๕.๒ เปาประสงค

๕.๓ ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)

ยทธศาสตรท ๑: การวจยและนวตกรรมเพอการสรางความมงคงทางเศรษฐกจ

ยทธศาสตรท ๒: การวจยและนวตกรรมเพอการพฒนาสงคมและสงแวดลอม

ยทธศาสตรท ๓: การวจยและนวตกรรมเพอการสรางองคความรพนฐานของประเทศ

ยทธศาสตรท ๔: การพฒนาโครงสรางพนฐาน บคลากร และระบบวจยและนวตกรรม

ของประเทศ

บทท ๖ กลไกการขบเคลอน การตดตามเเละประเมนผล ๖.๑ กลไกการขบเคลอน

๖.๒ การตดตามเเละประเมนผลยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม

บทท ๗ ผลทคาดวาจะไดรบ

ภาคผนวก

สารบญหนา

๑๔๙๙๑๕๑๗๑๘๒๑๒๑๒๒๓๑๓๓๓๓๓๓๓๔๓๕๔๗๖๒๗๐

๘๐๘๐๙๐๙๔

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)ข

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)8

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)๙

ภาพท ๑ ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรมเพอรองรบการเปลยนแปลงพลกโฉมฉบพลน

(Global disruptive change)

ภาพท ๒ โครงสรางการด�าเนนงานสภานโยบายวจยและนวตกรรมแหงชาต

ภาพท ๓ ทศทางการปรบเปลยนระบบวจยและนวตกรรมของประเทศ

ภาพท ๔ ความเปนมาของการปฏรประบบวจยและนวตกรรมของประเทศ

ภาพท ๕ แผนงบประมาณการวจยและนวตกรรมภายใตยทธศาสตรการวจย

และนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)

ภาพท ๖ ระบบบรหารงบประมาณแผนงานวจยและนวตกรรมส�าคญ

สารบญภาพ

หนา

๒๘๒๙๓๐๘๖

๘๙

๘

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)ค

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)1๐

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)11

บทสรปผบรหาร

การวจยและนวตกรรมเปนกลไกส�าคญในการขบเคลอนเศรษฐกจ การพฒนาสงคม

และการรกษาสงแวดลอมของประเทศ สามารถน�าพาประเทศหลดพนจากกบดกประเทศรายได

ปานกลาง กบดกความเหลอมล�า และกบดกความไมสมดลของการพฒนา รวมทงท�าใหประเทศ

สามารถปรบตวรองรบผลกระทบทจะเกดขนจากกระแสการเปลยนแปลงของโลก และสรางความ

สามารถในการแขงขนเพอใหประเทศมความมนคง มงคง และยงยน สอดคลองกบเปาหมายของ

ยทธศาสตรชาตระยะ ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙) และเปาหมายประเทศไทย ๔.๐ สภานโยบาย

วจยและนวตกรรมแหงชาต โดยคณะอนกรรมการดานนโยบายและยทธศาสตรวจยและ

นวตกรรม จงไดจดท�า “ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม 2๐ ป (พ.ศ. 2๕๖๐ – 2๕๗๙)” ขน

โดยผานกระบวนการมสวนรวมจากผทมส วนเกยวของจากหนวยงานในระบบวจยและ

นวตกรรมของประเทศ เพอเปนกรอบแนวทางของประเทศในการสรางงานวจยและนวตกรรม

ทสามารถใชประโยชนเชงพาณชยไดจรง และเพมขดความสามารถของภาคการผลตและบรการ

สามารถใชแกไขปญหาทสงผลกระทบตอการพฒนาสงคมอยางมนยส�าคญ สรางขดความสามารถ

ทางเทคโนโลยรองรบการเตบโตในระยะยาว โดยค�านงถงแนวโนมหลกในสงคมโลกทางดานสงคม

เทคโนโลย เศรษฐกจ สงแวดลอม และการเมอง ไดแก การเปลยนแปลงโครงสรางประชากร โลกาภวตน

และตลาดในอนาคต การขาดแคลนทรพยากรธรรมชาต ความทาทายดานการเปลยนแปลงสภาพ

ภมอากาศ เทคโนโลยและนวตกรรม กระแสสงคมฐานความร การมสวนรวมในความรบผดชอบ

ระดบประเทศ และภมรฐศาสตรใหม ทจะสงผลกระทบตอประเทศไทยในอนาคต ดงนน

เพอรองรบการเปลยนแปลงพลกโฉมฉบพลนอยางมประสทธภาพ ประเทศไทยจงจ�าเปนตองม

ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรมทจะท�าใหประเทศสามารถสรางและเกบเกยวคณคาและ

มลคาตาง ๆ รวมทงการสรางขดความสามารถใหกบสงคมและประชาชนในประเทศไดในระยะยาว

ทงน โดยมจดม งหมายขนสดทายใหการวจยและนวตกรรมของประเทศเปนสวนส�าคญท

สนบสนนใหประเทศไทยสามารถบรรลเปาหมายทก�าหนดไวในยทธศาสตรชาตระยะ ๒๐ ป

(พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)

ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙) ไดนอมน�าหลกปรชญา

ของเศรษฐกจพอเพยงและศาสตรพระราชาสการพฒนาทยงยนมาเปนแนวทางในการจดท�า

รวมทงไดทบทวนนโยบายและแผนทเกยวของกบการวจยและนวตกรรมในประเทศไทย ไดแก

รางยทธศาสตรชาตระยะ ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙) แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

ฉบบท ๑๒ (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๖๔) แผนการขบเคลอนและปฏรประบบวจยแบบบรณาการของ

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)งบทสรปผบรหาร

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)12

ประเทศ กรอบยทธศาสตรการวจยแหงชาต ๒๐ ป รางนโยบายและยทธศาสตรการวจยแหงชาต

ฉบบท ๙ (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๖๔) นโยบายและแผนวทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรมแหงชาต

ฉบบท ๑ (พ.ศ. ๒๕๕๕ – ๒๕๖๔) รายงานของคณะกรรมาธการปฏรปวทยาศาสตร เทคโนโลย

วจย นวตกรรมและทรพยสนทางปญญา สภาปฏรปแหงชาต รวมทงเปาหมายการพฒนาทยงยน

ทเปนเปาหมายของประชาคมโลก

ประเทศไทยถกจดอยในประเทศรายไดปานกลางตอนบน (Upper middle income country)

ในป ๒๕๖๐ สถาบนการจดการนานาชาต (International Institute for Management Development :

IMD) ไดจดอนดบใหประเทศไทยมขดความสามารถในการแขงขนในอนดบท ๒๗ จาก

๖๓ ประเทศ โดยพจารณาจากปจจยหลก ไดแก สมรรถนะทางเศรษฐกจ ประสทธภาพภาครฐ

ประสทธภาพภาคธรกจ และโครงสรางพนฐาน ทงนปจจยทสะทอนใหเหนถงสถานภาพการวจย

และพฒนาของประเทศ ไดแก โครงสรางพนฐานทางเทคโนโลยทถกจดอยในอนดบท ๓๖ และ

โครงสรางพนฐานทางวทยาศาสตรมความสามารถในการแขงขนอยในอนดบท ๔๘ โดยปจจยยอย

ทใชส�าหรบพจารณาโครงสรางพนฐานทางดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยทส�าคญ ไดแก คาใชจาย

ดานการวจยและพฒนา งบประมาณดานวทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรม บคลากร

ดานการวจยและพฒนา บคลากรดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย ดลการช�าระเงนทางเทคโนโลย

สทธบตร และผลงานตพมพดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย เมอพจารณาปจจยทเกยวของกบ

การวจยและนวตกรรมพบวา ประเทศไทยมจดแขงในหลายดาน ไดแก ภาคเอกชนมบทบาทหลก

ในระบบวจยและนวตกรรม มสภาพแวดลอมทเออตอการลงทนดานโครงสรางพนฐานและธรกจ

มกฎหมายและแรงจงใจทเออตอการวจยและพฒนานวตกรรม มระบบสาธารณสขทเขมแขง

มวฒนธรรมแหงการเรยนรการเปนผประกอบการ (Entrepreneurship) และมความหลากหลาย

ทางชวภาพ ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทอดมสมบรณ อยางไรกตาม ประเทศไทย

กประสบความทาทายในหลาย ๆ ดานเชนกน ไดแก ความกาวหนาทางเทคโนโลยทเขา

ส ยคอตสาหกรรม ๔.๐ การเปลยนแปลงของโลกทส�าคญ เชน สงคมสงวย การเปลยนแปลงสภาพ

ภมอากาศ การยกระดบความสามารถทางเทคโนโลยของผประกอบการขนาดกลางและขนาดยอม

(Small and Medium Enterprises: SMEs) รวมถงวสาหกจเรมตน (Startup) การขาดแคลน

นกวจย วศวกร ชางเทคนค และบคลากรรายสาขาอตสาหกรรมเปาหมาย การพฒนาและบรณาการ

ระบบมาตรฐาน คณภาพ ทดสอบ สอบเทยบ การก�าหนดโจทยวจยและนวตกรรมทตอบ

ความตองการของภาคการผลตและบรการและแกปญหาสงคม การปรบปรงแกไขกฎหมายและ

กฎระเบยบของรฐใหทนสมย ความเหลอมล�าทางสงคม และการใชประโยชนผลงานวจยและ

นวตกรรม

หวหนาคณะรกษาความสงบแหงชาต ไดมค�าสงท ๖๒/๒๕๕๙ ลงวนท ๖ ตลาคม ๒๕๕๙

เรอง การปฏรประบบวจยและนวตกรรมของประเทศ ใหมสภานโยบายวจยและนวตกรรมแหงชาต

เพอท�าหนาทก�าหนดทศทางนโยบาย ยทธศาสตร รวมทงปรบปรงระบบวจยและนวตกรรมของ

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)จ

บทสรปผบรหาร

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)13

ประเทศ ตลอดจนก�ากบและตดตามการบรหารจดการ การจดสรรงบประมาณ และประเมนผล

การด�าเนนการใหเปนไปอยางเหมาะสมและมเอกภาพ อนเปนประโยชนตอการแกไขปญหาการวจย

ของประเทศ และปฏรปการบรหารราชการแผนดน จงไดมการจดตงสภานโยบายวจยและนวตกรรม

แหงชาตขน ตอมา สภานโยบายวจยและนวตกรรมแหงชาตไดแตงตงคณะกรรมการบรณาการบรหาร

จดการปฏรประบบวจยและนวตกรรม และคณะอนกรรมการ ๔ คณะ ประกอบดวย ๑) คณะอนกรรม

การดานนโยบายและยทธศาสตรวจยและนวตกรรม ๒) คณะอนกรรมการดานการพฒนาบคลากร

วจยและนวตกรรม ๓) คณะอนกรรมการดานการปรบระบบงบประมาณวจยและนวตกรรมแบบ

บรณาการ และ ๔) คณะอนกรรมการดานการปรบปรงกฎหมายและระเบยบขอบงคบ

คณะอนกรรมการดานนโยบายและยทธศาสตรวจยและนวตกรรม ไดจดท�ายทธศาสตรการวจย

และนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙) โดยมทศทางการปรบเปลยนระบบวจยและนวตกรรม

ของประเทศใน ๕ ประเดนหลก ดงน ๑) ปรบเปลยนจากการวจยและนวตกรรมทมาจากอปทานท

ตอบโจทยของผวจยไปสการวจยและนวตกรรมทมาจากอปสงคเพอตอบโจทยประเทศ ภาคเศรษฐกจ

ภาคสงคม ๒) ปรบแนวทางการจดสรรทนวจยจากหวขอวจยรายโครงการ เปนวาระการวจยทเปน

โครงการขนาดใหญ มเปาหมายชดเจนทตอบโจทยการพฒนาประเทศ ๓) ปรบแนวทางการวจยและ

พฒนาทกระจายไปทกสาขา เปนการวจยและพฒนาทมจดเนนเพอสาขาใดสาขาหนงโดยเฉพาะ

๔) ตองมการสรางสมดลระหวางการพฒนาความเปนเลศทางเทคโนโลย และการพฒนาและการใช

เทคโนโลยทเหมาะสมกบประเทศ และ ๕) ปรบกระบวนการด�าเนนงานจากหนวยงานเดยว ซงท�าให

เกดการทบซอนระหวางหนวยงาน เปนการด�าเนนงานในรปแบบทเกดการสรางเครอขายการพฒนาการ

วจยและนวตกรรมอยางเปนระบบ และเพอใหบรรลเปาหมายตามทศทางการปรบเปลยนระบบ

วจยและนวตกรรมของประเทศ ไดก�าหนดแนวทางการด�าเนนงาน ดงน ๑) บรณาการแผนงานวจย

และนวตกรรมทมจดมงเนนและกลไกทชดเจน ๒) ด�าเนนการแบบมสวนรวมกบผใชประโยชน

๓) มมาตรการสนบสนนการจดหาเทคโนโลยหรอผลงานวจยจากหลายแหลงมาพฒนาตอยอด

(Technology acquisition) ทเขาไดกบรปแบบทางธรกจ (Business model) เพอใหเกดผล

เชงพาณชยจรง ๔) ปลดลอคขอจ�ากดและอปสรรคการน�าผลงานวจยไปใชประโยชน (โดยเฉพาะอยางยง

การใชประโยชนเชงพาณชย) และ ๕) จดโครงสรางหนวยงานในระบบวจยและนวตกรรมใหชดเจน

ไมทบซอนเชงผลประโยชน สามารถตดตามและประเมนผลได

ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙) ไดก�าหนดวสยทศนวา

“ประเทศไทยใชการวจยและนวตกรรมเปนก�าลงอ�านาจแหงชาต เพอกาวไปสประเทศทพฒนาแลว

ภายใน ๒๐ ป ดวยความมนคง มงคง ยงยน” โดยประกอบดวย ๔ ยทธศาสตร ดงน

ยทธศาสตรท 1 การวจยและนวตกรรมเพอการสรางความมงคงทางเศรษฐกจ ประกอบดวย ๕ ประเดนยทธศาสตร ไดแก ๑) อาหาร เกษตร เทคโนโลยชวภาพ

และเทคโนโลยการแพทย ๒) เศรษฐกจดจทลและขอมล ๓) ระบบโลจสตกส ๔) การบรการมลคาสง

และ ๕) พลงงาน

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)ฉบทสรปผบรหาร

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)14

ยทธศาสตรท 2 การวจยและนวตกรรมเพอการพฒนาสงคมและสงแวดลอม ประกอบดวย ๕ ประเดนยทธศาสตร ไดแก ๑) สงคมสงวยและสงคมไทย

ในศตวรรษท ๒๑ ๒) คนไทยในศตวรรษท ๒๑ ๓) สขภาพและคณภาพชวต ๔) การบรหาร

จดการน�า การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ และสงแวดลอม และ ๕) การกระจายความเจรญ

และเมองนาอย

ยทธศาสตรท 3 การวจยและนวตกรรมเพอการสรางองคความรพนฐานของประเทศ ประกอบดวย ๓ ประเดนยทธศาสตร ไดแก ๑) องคความรพนฐาน

และเทคโนโลยฐาน ๒) องคความรพนฐานทางสงคมและความเปนมนษย และ ๓) การวจย

เพอความเปนเลศทางวชาการ

ยทธศาสตรท 4 การพฒนาโครงสรางพนฐาน บคลากร และระบบวจยและนวตกรรม ของประเทศ ประกอบดวย ๗ ประเดนยทธศาสตร ไดแก ๑) การปรบระบบวจย

และนวตกรรมของประเทศ ๒) บคลากรและเครอขายการวจยและนวตกรรม ๓) ระบบบรหาร

จดการงานวจย ๔) เขตเศรษฐกจนวตกรรม ๕) ระบบแรงจงใจ ๖) โครงสรางพนฐานทางคณภาพ

ของประเทศ และ ๗) โครงสรางพนฐานทางการวจย วทยาศาสตรและเทคโนโลยเพอตอยอด

อตสาหกรรมการเกษตรและสขภาพ

เพอขบเคลอนประเดนยทธศาสตรดงกลาวใหเกดผลอยางเปนรปธรรม มผลกระทบทาง

เศรษฐกจชดเจน ปลดลอคปญหาของประเทศ สรางประโยชนแกชมชนและสงคมในวงกวาง

ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙) จงก�าหนดแผนงานวจยและ

นวตกรรมส�าคญ (Spearhead research and innovation program) โดยในแตละแผนงาน

วจยและนวตกรรมส�าคญไดก�าหนดขอบเขตของแผนงานนน ๆ เพอเปนแนวทางในการจดท�าแผน

ในระดบแผนแมบทจนถงแผนในระดบปฏบตการตอไป ทงน ขอบเขตของแผนงานนน ๆ ครอบคลม

ถงการวจยเชงนโยบาย (Policy research) ทสามารถน�าไปส การพฒนาเปนนโยบายได

และแผนงานวจยและนวตกรรมส�าคญดงกลาวจะถกใหความส�าคญในชวงของการขบเคลอน

ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙) ในระยะเรมตนเพอใหมผลลพธ

(Outcome) ในระยะ ๓ – ๕ ป ทงน แผนงานวจยและนวตกรรมส�าคญจะไดรบการทบทวนและ

ปรบปรงเปนระยะ ๆ ตามความเหมาะสมเพอใหกาวทนตอบรบททเปลยนแปลงไป อกทงนอกจาก

การก�าหนดขอบเขตของการวจยและนวตกรรมในแผนงานวจยและนวตกรรมส�าคญทก�าหนดไว

ในยทธศาสตรน หนวยงานในระบบวจยและนวตกรรมยงสามารถเสนอแผนงานวจยและนวตกรรม

ส�าคญ และแผนงานหรอโครงการวจยอน ๆ ทสอดคลองกบประเดนยทธศาสตรทก�าหนดไวใน

ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙) นได

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)ช บทสรปผบรหาร

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)1๕

เพอใหการด�าเนนงานตามยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)

สามารถเกดผลไดอยางเปนรปธรรมจงไดก�าหนดกลไกการขบเคลอน ดงน ๑) ก�าหนดใหยทธศาสตร

การวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙) เปนกรอบในการด�าเนนงานและจดสรร

งบประมาณ ๒) จดท�าพระราชบญญตการวจยและนวตกรรมแหงชาต พ.ศ. .... โดยการจดตงสภา

นโยบายวจยและนวตกรรมแหงชาตและส�านกงานของสภานโยบายวจยและนวตกรรมแหงชาตท

มอ�านาจหนาทและบทบาทสอดคลองกบพระราชบญญตการวจยและนวตกรรมแหงชาต พ.ศ. ....

รวมทงปรบบทบาทหนาทของหนวยงานในระบบวจยและนวตกรรมเพอรองรบการปฏรประบบวจย

และนวตกรรมของประเทศ ๓) ปรบระบบบรหารจดการงบประมาณวจยและนวตกรรม โดยแบง

ออกเปน ๒ แผนงานหลก ไดแก แผนงานบรณาการเชงยทธศาสตร และแผนงานวจยและนวตกรรม

ส�าคญ ๔) จดท�าแผนปฏบตการ ระยะ ๕ ป ตามยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป

(พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙) ๕) สรางการมสวนรวมกบทกภาคสวนเพอสรางความตระหนกถงความส�าคญ

กลไกการขบเคลอน และประโยชนของการวจยและนวตกรรมทเปนเครองมอในการพฒนาและการเสรม

สรางศกยภาพในการแขงขนของประเทศ โดยแนวทางการตดตามและประเมนผลยทธศาสตรการวจย

และนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙) จะมการจะตดตามและประเมนผลตวชวดเปาหมาย

หลกในภาพรวม และตวชวดรายยทธศาสตร เพอใหทราบผลส�าเรจของผลผลตและผลลพธทเกดขน

รวมทงปญหาและอปสรรคตาง ๆ ทอาจเกดขน เพอใชเปนขอมลในการทบทวนยทธศาสตรการวจย

และนวตกรรมในอนาคต

ทงน ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙) จะเรงขบเคลอนการใช

การวจยและนวตกรรมเปนกลไกในการขบเคลอนเศรษฐกจและสงคมของประเทศ ใหเกดผลสมฤทธ

สอดคลองกบยทธศาสตรชาตระยะ ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙) และเปาหมายประเทศไทย ๔.๐

เพอน�าพาประเทศหลดพนจากกบดกประเทศรายไดปานกลาง สรางขดความสามารถในการแขงขน

และเกดการเตบโตอยางยงยน โดยคาดวาจะเกดผลกระทบทส�าคญในภาพรวมของประเทศภายใน

ป ๒๕๗๙ ประกอบดวย ๑) ประเทศไทยเปนประเทศในกลมประเทศพฒนาแลว และเปนผน�า

นวตกรรมในอตสาหกรรมทมศกยภาพในระดบโลก เชน อตสาหกรรมอาหารเพอสขภาพ อตสาหกรรม

สารชวภาพ และอตสาหกรรมวสดทางการแพทย รวมทงการทองเทยวและบรการมลคาสง

๒) สงคมไทยมความมนคงและมภมคมกนตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง รวมทงมความยงยน

เปนประเทศแรก ๆ ทประสบผลส�าเรจในการบรรลเปาหมายการพฒนาทยงยน ๓) เกดการบรณาการ

การท�างานดานการวจยและนวตกรรมระหวางหนวยงานในระบบวจยและนวตกรรม โดยมแผนงาน

วจยและนวตกรรมขนาดใหญทด�าเนนการโดยหนวยงานในภาคสวนตาง ๆ รองรบการขบเคลอนท

ส�าคญของประเทศ ๔) คาใชจายดานการวจยและพฒนาเพมขนเปนรอยละ ๒ ของผลตภณฑมวลรวม

ในประเทศ ๕) สดสวนคาใชจายดานการวจยและพฒนาของภาคเอกชนตอภาครฐเปน ๘๐:๒๐

และ ๖) สดสวนบคลากรดานการวจยและพฒนาไมนอยกวา ๖๐ คน ตอประชากร ๑๐,๐๐๐ คน

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)ซบทสรปผบรหาร

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)1๖

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)1

บทน�า

การพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศใหมเสถยรภาพจ�าเปนตองอาศยความรและความกาวหนาใน

การวจยและนวตกรรมทตองมการสรางและสะสมองคความรใหทนสมยตลอดเวลา เพอเปนกลไกส�าคญในการน�าพา

ประเทศหลดพนจากกบดกประเทศรายไดปานกลาง ซงตองขบเคลอนประเทศจากประเทศทใชแรงงานเขมขนไป

เปนประเทศทขบเคลอนระบบเศรษฐกจดวยฐานความรดานการวจยและนวตกรรม อนเปนการกระจายรายได

การลดความเหลอมล�าในสงคม การสรางคณภาพชวตทดของประชาชน การสรางภมคมกน และท�าใหประเทศ

สามารถปรบตวรองรบผลกระทบทเกดขนจากกระแสของการแขงขนทเปลยนแปลงอยางรวดเรว เพอสราง

ความสามารถในการแขงขนเพอใหประเทศมความมนคง มงคง และยงยน

ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙) จดท�าขนโดยเชอมโยงกบนโยบายและ

ยทธศาสตรชาต อาท

1. ยทธศาสตรชาตระยะ 2๐ ป (พ.ศ. 2๕๖๐ – 2๕๗๙) ประกอบดวย ๑) ยทธศาสตรดานความมนคง ๒) ยทธศาสตรดานการสรางความสามารถในการแขงขน

๓) ยทธศาสตรการพฒนาและเสรมสรางศกยภาพทรพยากรมนษย ๔) ยทธศาสตรการสรางโอกาสเเละ

ความเสมอภาคทางสงคม ๕) ยทธศาสตรดานการสรางการเตบโตบนคณภาพชวตทเปนมตรตอสงแวดลอม และ

๖) ยทธศาสตรดานการปรบสมดลและพฒนาระบบการบรหารจดการภาครฐ

บทท 1

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)2

2. แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 (พ.ศ. 2๕๖๐ – 2๕๖4) ประกอบดวย ๑) ยทธศาสตรท ๑ การเสรมสรางและพฒนาศกยภาพทนมนษย ๒) ยทธศาสตรท ๒ การสราง

ความเปนธรรมและลดความเหลอมล�าในสงคม ๓) ยทธศาสตรท ๓ การสรางความเขมแขงทางเศรษฐกจ

และแขงขนไดอยางยงยน ๔) ยทธศาสตรท ๔ การเตบโตทเปนมตรกบสงแวดลอมเพอการพฒนาทยงยน

๕) ยทธศาสตรท ๕ การเสรมสรางความมนคงแหงชาตเพอการพฒนาประเทศสความมงคงและยงยน

๖) ยทธศาสตรท ๖ การบรหารจดการในภาครฐ การปองกนการทจรตประพฤตมชอบ และธรรมาภบาลในสงคมไทย

๗) ยทธศาสตรท ๗ การพฒนาโครงสรางพนฐานและระบบโลจสตกส ๘) ยทธศาสตรท ๘ การพฒนาวทยาศาสตร

เทคโนโลย วจย และนวตกรรม ๙) ยทธศาสตรท ๙ การพฒนาภาค เมอง และพนทเศรษฐกจ และ ๑๐) ยทธศาสตรท ๑๐

ความรวมมอระหวางประเทศเพอการพฒนา

3. วาระการขบเคลอนประเทศไทย 4.๐

ประกอบดวย ๑) วาระท ๑ การเตรยมคนไทย ๔.๐ เพอกาวสโลกทหนง ๒) วาระท ๒ การพฒนาคลสเตอร

เทคโนโลยและอตสาหกรรมแหงอนาคต ๓) วาระท ๓ การบมเพาะผประกอบการและพฒนาเครอขายวสาหกจ

ทขบเคลอนดวยนวตกรรม ๔) วาระท ๔ การเสรมสรางความเขมแขงของเศรษฐกจภายในประเทศผานกลไกของ

๑๘ กลมจงหวด และ ๗๗ จงหวด และ ๕) วาระท ๕ การบรณาการอาเซยน เชอมโยงประเทศไทยสประชาคมโลก

4. กรอบยทธศาสตรการวจยแหงชาต 2๐ ป ประกอบดวย ๑) ยทธศาสตรดานความมนคง ๒) ยทธศาสตรดานเกษตร ๓) ยทธศาสตรดานอตสาหกรรม

๔) ยทธศาสตรดานสงคม ๕) ยทธศาสตรดานการแพทยและสาธารณสข ๖) ยทธศาสตรดานพลงงาน และ

๗) ยทธศาสตรดานทรพยากรและสงแวดลอม

จากการวเคราะหนโยบายและยทธศาสตรชาต สามารถสรปประเดนมงเนนของรฐบาลทจะแกไขปญหา

ส�าคญดานเศรษฐกจและสงคมของประเทศ ดงน

1. ดานเศรษฐกจ มงเนนกลมอตสาหกรรมเปาหมายของรฐบาล อาท อาหาร เกษตร การแพทย ดจทล

ระบบโลจสตกส การบรการ พลงงาน รวมถงการพฒนาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม (Small and

Medium Enterprises: SMEs) โดยเนนการน�าผลงานวจยและนวตกรรมไปใชประโยชนในเชงพาณชย

2. ดานสงคม มงเนนการสรางสงคมไทยใหกาวไปสสงคมในศตวรรษท ๒๑ ทคนไทยมสขภาพทด

มสภาพแวดลอมทนาอย มความเทาเทยม มการกระจายความเจรญ มความมนคงปลอดภยในชวตและทรพยสน

ซงจะชวยแกไขปญหาส�าคญของประเทศได

3. ดานการสรางองคความร มงเนนการวจยพนฐานเพอสะสมความร และการพฒนาตอยอดดาน

วทยาศาสตรและเทคโนโลย รวมถงดานสงคมและความเปนมนษย ทมความส�าคญเกยวของกบการด�าเนนชวต

ประจ�าวนของคนในสงคม เชน การละเมดสทธเสรภาพ การปลกจตส�านก เปนตน

4. ดานปจจยสนบสนน มงเนนการพฒนาบคลากรใหมคณภาพ มสขภาวะทด สามารถเรยนรไดดวยตนเอง

การพฒนาโครงสรางพนฐานทเออตอการวจยและนวตกรรม การสรางกลไกความเชอมโยงระหวางภาคสวนตาง ๆ

บทท ๑ : บทน�า

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)3

ในการจดท�ายทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙) ไดน�าประเดนมงเนนของ

รฐบาลมาก�าหนดเปนยทธศาสตรดานการวจยและนวตกรรมของประเทศ ๔ ยทธศาสตร ไดแก

ยทธศาสตรท ๑ การวจยและนวตกรรมเพอการสรางความมงคงทางเศรษฐกจ

ยทธศาสตรท ๒ การวจยและนวตกรรมเพอการพฒนาสงคมและสงแวดลอม

ยทธศาสตรท ๓ การวจยและนวตกรรมเพอการสรางองคความรพนฐานของประเทศ

ยทธศาสตรท ๔ การพฒนาโครงสรางพนฐาน บคลากร และระบบวจยและนวตกรรมของประเทศ

โดยมเปาหมายทจะผลกดนใหเกดการน�างานวจยและนวตกรรมไปใชประโยชนในเชงพาณชย เพม

ขดความสามารถของภาคการผลตและบรการ รวมทงแกปญหาทสงผลกระทบตอการพฒนาสงคม และ

สรางขดความสามารถทางเทคโนโลยเพอรองรบการเตบโตในระยะยาว

ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม 2๐ ป (พ.ศ. 2๕๖๐ – 2๕๗๙) มเนอหาหลก ๖ สวน ประกอบดวย

แนวโนมโลกและผลกระทบตอการพฒนาประเทศไทยดวยการวจยและนวตกรรม

สถานภาพระบบวจยและนวตกรรมของประเทศไทย

การปรบเปลยนทศทางการขบเคลอนระบบวจยและนวตกรรม

ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม

กลไกการขบเคลอน การตดตามและประเมนผล

ผลทคาดวาจะไดรบ

บทท ๑ : บทน�า

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)4

แนวโนมโลกและผลกระทบ ตอการพฒนาประเทศไทยดวยการวจยและนวตกรรม

แนวโนมใหญ (Megatrends)

แนวโนมหลกในสงคมโลกซงสงผลกระทบตอทกคนและท�าใหเกดการเปลยนแปลงในระยะยาว ทงดานสงคม

เทคโนโลย เศรษฐกจ สงแวดลอม และการเมอง การวเคราะหถงผลกระทบของแนวโนมใหญจะท�าใหเกด

การเตรยมพรอมเพอรบมอการเปลยนแปลงในอนาคตได แนวโนมใหญทส�าคญส�าหรบโลกอนาคตในป ๒๕๗๓

ไดแก ๑

1. การเปลยนแปลงโครงสรางประชากร

สดสวนของประชากรโลกทมอาย ๖๐ ปขนไปมแนวโนมเพมขนจากรอยละ ๑๒.๓ ในป ๒๕๕๘

เปนรอยละ ๑๖.๕ ในป ๒๕๗๓ หรอเพมขนถงรอยละ ๔ ซงเรวกวาชวงป ๒๕๔๓ – ๒๕๕๘ ทเพมขน

เพยงรอยละ ๒.๓ ท�าใหสดสวนประชากรในวยแรงงานลดลง สงผลถงการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจทชาลง

ประเทศไทยมแนวโนมการเปลยนแปลงโครงสรางประชากรไปในทศทางเดยวกน อตราการเกดใหมของประชากร

ลดลงจากการตดสนใจชะลอการมบตรของแตละครอบครว ประชากรมอายขยเฉลยสงขนดวยการพฒนาดาน

วทยาศาสตรและการแพทย เกดปรากฏการณสงคมสงวยซงผสงอายมโอกาสเปนผพงพงมากขน เกดการโยกยาย

ถนฐานทงภายในประเทศและจากตางประเทศ การเขาสสงคมเมอง แรงงานยงคงมปญหาดานคณภาพและการ

ถกทดแทนดวยความกาวหนาทางเทคโนโลย และประชากรจะมอตราส�าเรจการศกษาขนพนฐานสงขนแตยงคง

มความเหลอมล�าทางการศกษา การเปลยนแปลงเหลานจะท�าใหเกดความทาทายใหมในประเทศไทย ไดแก การ

รกษาการเตบโตและสดสวนของประชากร การจดการดานสาธารณสขและการศกษา แตการพลกโฉมดานสงคม

๑ Trend compendium 2030, Roland Beger Strategy Consultants.

บทท 2

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)๕

อาจกอใหเกดโอกาสใหมแกประเทศไทย เชน การขยายตวของอตสาหกรรมการทองเทยวเชงสขภาพ การเกดตลาด

ใหมดานการบรการส�าหรบผอปโภคบรโภคเฉพาะกลม เปนตน

2. โลกาภวตนและตลาดในอนาคต

กระแสโลกาภวตนไดน�ามาซงการเคลอนยายอยางเสรของสนคา บรการ เงนทน บคคล สารสนเทศ

องคความรและเทคโนโลย การคาเสรไดน�ามาซงการแขงขนในตลาดโลกทรนแรงขน ประเทศตาง ๆ พยายามรวมกลม

เพอสรางขดความสามารถในการแขงขน โดยสรางตลาดรวม เชอมโยงหวงโซอปทาน และใชประโยชนจากการ

ไหลของกระแสความรและการเคลอนยายแรงงานทกษะสงหรอแรงงานทมความสามารถพเศษเพอสรางนวตกรรม

ความทาทายของประเทศไทยคอการพฒนาสนคาและบรการใหมคณภาพเพอแขงขนกบผผลตและผให

บรการจากตางประเทศ อกทงเปนการเปดโอกาสในการขยายธรกจในเขตเศรษฐกจทมขอตกลงการคาเสรรวมกน

นอกจากนยงตองใหความส�าคญกบการเสรมสรางความเขมแขงของวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม (Small

and Medium Enterprises: SMEs) และเศรษฐกจฐานราก ซงเปรยบเหมอนกระดกสนหลงของเศรษฐกจไทย

ใหอยรอดไดทามกลางการแขงขนทเขมขนในยคการคาเสรและโลกาภวตน

นอกจากผลกระทบดานเศรษฐกจแลว ผลกระทบดานความมนคงอนเนองมาจากการเผยแพรลทธสดโตง

(Extremism) ลทธนยมความรนแรง และอาชญากรรมขามชาตทใชประโยชนจากการเชอมโยงทดขน เปนสงท

ประเทศไทยตองเตรยมการรบมอเชนกน

3. การขาดแคลนทรพยากรธรรมชาต

ประชากรโลกโดยเฉพาะชนชนกลางทเพมขนท�าใหความตองการทรพยากรธรรมชาตเพมขนจงตองค�านง

ถงความมนคงดานน�า ดานอาหาร และดานพลงงานซงมความเกยวพนกน (Nexus) ภาวะขาดแคลนทรพยากรน�า

จะสงผลใหเกดการลงทนดานการวจยและพฒนาเพอเพมประสทธภาพ ในการบรหารจดการทรพยากรน�า

และการอนรกษปาไม ซงจะสงผลถงความมนคงดานอาหาร เชนเดยวกบความมนคงดานพลงงานซงตองการ

การวจยและพฒนาพลงงานทดแทนและการอนรกษพลงงาน

4. ความทาทายดานการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ

การเพมขนของกาซเรอนกระจกเปนสาเหตหลกทท�าใหอณหภมของโลกสงขน ซงเกดจากการด�าเนน

กจกรรมของมนษยโดยตรง ในป ๒๕๗๓ คาดวาโลกจะมอณหภมเฉลยเพมขนประมาณ ๑ องศาเซลเซยส ซงอาจ

สงผลใหอตราการเกดภยพบตทางธรรมชาตเพมขนอยางมนยส�าคญ และระดบน�าทะเลสงขนซงเปนผลมาจาก

การละลายของน�าแขงขวโลกและการขยายตวของน�าในมหาสมทร

ส�าหรบประเทศไทย การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ การเพมขนของอณหภมโลก และภยพบตทาง

ธรรมชาตท�าใหเกดการเปลยนแปลงของระบบนเวศและสงผลตออตราการเตบโตดานการเกษตรและชวตความ

เปนอยของมนษย ความทาทายทส�าคญคอการเตรยมการเพอรบมอกบปญหาทอาจเกดขนไดทกเมอในอนาคต

และสงเสรมใหเกดความตระหนกดานสงแวดลอมเพอแกปญหามลภาวะและลดการปลอยกาซเรอนกระจกผานกลไก

หรอมาตรการตาง ๆ เชน นโยบายสงเสรมการลงทนเพอใหเกดการพฒนาเศรษฐกจทเปนมตรตอสงแวดลอม

การจดท�าบญชกาซเรอนกระจกในภาคพลงงาน ภาคอตสาหกรรมและภาคขนสง การจดการพนทสเขยว

บทท ๒ : แนวโนมโลกและผลกระทบตอการพฒนาประเทศไทยดวยการวจยและนวตกรรม

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)๖

ในเขตเมอง เปนตน อยางไรกตาม วกฤตและผลกระทบจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศน กอใหเกดโอกาส

ในการลงทนดานการพฒนาเพอสงแวดลอม เชน แบบจ�าลองเพอคาดการณการเกดภยพบต และเทคโนโลย

พลงงานทดแทน หรอพลงงานสะอาด เปนตน

๕. กระแสสงคมฐานความร การแบงปนความร ในอนาคตจะมประสทธภาพสงมาก โดยเฉพาะการใชอนเทอรเนตเปนกลไกใน

การเชอมโยง ท�าใหมการแลกเปลยนประสบการณและแนวปฏบตทดในการพฒนาทยงยนเพอสงคมทม

เสถยรภาพและโลกทนาอยของคนรนหลง ส�าหรบประเทศไทยมหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงซงมเงอนไข

ความรคคณธรรมท�าใหมความพอประมาณ มเหตผล และมภมคมกนทดในการด�ารงชวตและประกอบอาชพ

ท�าใหเกดความยงยนทงในระดบปจเจกชน ครอบครว สงคมและประเทศชาต ทงนการวจยและนวตกรรมเปนปจจย

ส�าคญของสงคมฐานความร โดยตองมการจดการความรทด ทงการสรางและการกระจายความรสประชาชน และ

คนในสงคมตองเขาถงความรไดอยางทวถง นอกจากมตดานความรแลว มตดานคณธรรมกเปนเงอนไขทส�าคญ

ของสงคมทเจรญตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง คณธรรมเปนสงทชวยลดการใชความรนแรง การทจรต

และการเอารดเอาเปรยบซงกนและกน ซงจะสงผลกระทบตอความมนคงปลอดภยของประชาชนและเสถยรภาพ

ทางการเมองในระบอบประชาธปไตย

๖. การมสวนรวมในความรบผดชอบระดบประเทศ โลกในอนาคตจะมความรวมมอทซบซอนมากขน เชน การรวมกนพฒนาเพอแกปญหามลภาวะซงสง

ผลกระทบตอทกประเทศ การมสวนรวมในนโยบายระดบประเทศโดยการลงนามในขอตกลงดานการเปลยนแปลง

สภาพภมอากาศ เปนตน

ประเทศไทยมสวนรวมในความรบผดชอบระดบประเทศดวยการใหการรบรองวาระการพฒนาทยงยน

ค.ศ. ๒๐๓๐ (The Sustainable Development Goals: SDGs) ของสหประชาชาต และใหสตยาบนตอความตกลง

ปารส (Paris agreement) ภายใตกรอบอนสญญาสหประชาชาตวาดวยการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ การให

ความส�าคญกบการบรรลเปาหมายการพฒนาทยงยนของประชาคมโลกเปนโอกาสของประเทศไทยทจะปรบ

ทศทางการพฒนาใหยงยนยงขนโดยใชหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงเปนหลกน�าและมการวจยและ

นวตกรรมเปนปจจยสนบสนน อกทงเปนโอกาสทไทยจะไดแสดงบทบาททสรางสรรคในการถายทอดแนวปฏบตทด

ตามศาสตรพระราชาสประเทศก�าลงพฒนาอน ๆ

๗. บรพาภวตนและภมรฐศาสตรใหม

ภมรฐศาสตรใหมในศตวรรษท ๒๑ ซงดลอ�านาจไดเคลอนยายมาทางเอเชยมากขนจากความส�าเรจใน

การพฒนาเศรษฐกจของสาธารณรฐประชาชนจนและประเทศอตสาหกรรมใหมในเอเชย มผลตอการก�าหนด

นโยบายการตางประเทศและนโยบายการคาระหวางประเทศของไทย องคความรจากการวจยจะชวยสนบสนน

การก�าหนดทาททถกตองเพอรกษาผลประโยชนของประเทศในเวทความรวมมอตาง ๆ เชน ประชาคมอาเซยน

เวทอนภมภาคลมแมน�าโขง และเวทความรวมมอหนงแถบหนงเสนทาง (One Belt, One Road) เปนตน เวท

ความรวมมอหนงแถบหนงเสนทางรเรมโดยสาธารณรฐประชาชนจน เปนกลไกส�าคญในการเชอมโยงภมภาค

บทท ๒ : แนวโนมโลกและผลกระทบตอการพฒนาประเทศไทยดวยการวจยและนวตกรรม

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)๗

อาเซยน เอเชยใต เอเชยกลาง ตะวนออกกลาง แอฟรกา และยโรปเขาดวยกน หากค�านงถงศกยภาพของ

ประเทศไทยในดานท�าเลทตงและดานอน ๆ ประเทศไทยอาจมโอกาสในการขยายตลาดไปสหลายประเทศ

ทวโลกผานเวทความรวมมอหนงแถบหนงเสนทาง และในขณะเดยวกนจะเปนประตสอาเซยนและอนภมภาคลม

แมน�าโขงได

8. เทคโนโลยและนวตกรรม

มการเรงพฒนาเทคโนโลยโดยการควบรวมองคความรจากหลากหลายศาสตรเขาดวยกน เกดเปน

เทคโนโลยพลกโฉมฉบพลน (Disruptive technology) ทสงผลกระทบทางเศรษฐกจ และสงคมอยางกวางขวาง

ท�าใหคณภาพชวตสงขน เกดรปแบบการผลตและบรการใหม ๆ สรางอาชพและการจางงานรปแบบใหม แตใน

ขณะเดยวกนกอาจทดแทนแรงงานคนรปแบบเดมและอาจท�าใหการผลตและบรการรปแบบเดมตองยตลง เชน ๒

อนเทอรเนตเคลอนท (Mobile internet) การวางระบบอตโนมตทดแทนแรงงานคน รวมถงแรงงานทมความร

(Automation of knowledge work) การเชอมตอของสรรพสง (Internet of Things) การประมวลผลแบบ

คลาวด (Cloud computing) หนยนตขนสง (Advanced robotics) การถอดรหสพนธกรรม (Next-generation

genomics) ยานยนตอตโนมต (Autonomous vehicles) หนวยเกบพลงงาน (Energy storage) การพมพ ๓ มต

(3D printing) วสดขนสง (Advanced materials) และพลงงานหมนเวยน (Renewable energy)

เทคโนโลยพลกโฉมฉบพลนทเกดขนจะสงผลกระทบตอทกภาคสวนของประเทศไทย ทงเปนการยกระดบ

การด�าเนนงานและกระตนใหเกดการเตรยมพรอมรบมอของภาคสวนทเกยวของ อาท ๑) เพมประสทธภาพ

และเพมความโปรงใสในการท�าธรกรรมและการใหบรการของภาครฐและภาคเอกชน ๒) เพมขดความสามารถ

ในการแขงขนของภาคการผลตและบรการ ผานการปรบโครงสรางการผลต โครงสรางการแขงขน เพมผลตภาพ

ในภาคการเกษตร อตสาหกรรมและบรการ เปลยนรปแบบวตถดบและปจจยการผลต ลดตนทน ลดทรพยากร

ลดตวกลางการท�าธรกรรม และเพมโอกาสใหแกวสาหกจเรมตน (Startup) ๓) เปลยนโครงสรางการจางงาน

พฒนาคนใหมทกษะใหมตลอดเวลา และปรบเปลยนวถชวต ๔) เพมความปลอดภย และแกปญหาการจราจร โดย

ภาครฐตองปรบเปลยนกฎระเบยบและการจดการเพอรองรบ ๕) ยกระดบดานสขภาพและการแพทย เพมอายขย

ของประชากร ปรบเปลยนระบบประกนสขภาพ ปรบปรงพนธพชและสตวทตอบโจทยเฉพาะ ซงประเทศไทย

ตองเตรยมขอก�าหนดทางจรยธรรมและกฎหมายรองรบ และ ๖) เปลยนแปลงโครงสรางการผลตและการใช

พลงงานหมนเวยนของโลก ลดตนทนในการผลตพลงงาน และลดผลกระทบจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ

ดงนน เพอรองรบการเปลยนแปลงพลกโฉมฉบพลน (Global disruptive change) อยางมประสทธภาพ

ทงในดานโอกาสของประเทศและความทาทายขางหนา ประเทศไทยจงจ�าเปนตองมยทธศาสตรการวจยและ

นวตกรรมทจะท�าใหประเทศสามารถสรางและเกบเกยวคณคาและมลคาตาง ๆ รวมทงการสรางขดความสามารถ

ใหกบสงคมและประชาชนในประเทศไดในระยะยาว โดยมเปาหมายสงสดใหการวจยและนวตกรรมเปนสวนส�าคญ

ทสนบสนนใหประเทศไทยสามารถบรรลเปาหมายทก�าหนดไวในยทธศาสตรชาตระยะ ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)

บทท ๒ : แนวโนมโลกและผลกระทบตอการพฒนาประเทศไทยดวยการวจยและนวตกรรม

๒ Disruptive technologies : Advances that will transform life , business , and the global economy ,

McKincy Global Institute

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)8

ภาพท ๑ ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรมเพอรองรบการเปลยนแปลงพลกโฉมฉบพลน (Global disruptive change)

(Opportunity)

ยทธศาสตรชาตระยะ ๒๐ ป

ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป

(Carrying Capacity)

บทท ๒ : แนวโนมโลกและผลกระทบตอการพฒนาประเทศไทยดวยการวจยและนวตกรรม

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)๙

3.1.1 ศาสตรพระราชา และหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ตลอดระยะเวลา ๗๐ ป ๔ เดอน พระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช มหตลาธเบศร

รามาธบด จกรนฤบดนทร สยามนทราธราช บรมนาถบพตร ทรงครองราชย พระองคทรงมพระราชกรณยกจ

มากมาย อนเปนทประจกษกบประชาชนชาวไทย ไมวาจะเปนการศกษาเรยนรจากชมชน จนเกดเปนโครงการ

อนเนองมาจากพระราชด�ารกวาสพนโครงการทวประเทศ ผลจากการทรงงานในระยะเวลาทยาวนานนนได

กอเกดเปนความรขนมากมาย ซงเปนความอศจรรยและปลมปตเปนลนพน โดยเฉพาะพระราชด�ารสทกครงท

พระราชทานใหแกพสกนกรนน แททจรงคอศาสตรทพระองคทานทรงศกษา ทรงวจย ทรงคนพบ ทรงทดลอง

ทรงปฏบตมาแลวเปนเวลานานปและผานการกลนกรองมาแลว จงกลาวไดวา พระราชด�ารสทพระองค

พระราชทานนน ลวนเปนเนอหาตนก�าเนดของ “ศาสตรพระราชา” อนเปนศาสตรของแผนดนนนเอง ซงม

ทงเรองการจดการน�า การจดการดน การจดการปาไม การจดการสงแวดลอม การพฒนาการคมนาคม นวตกรรม

สงประดษฐ การเกษตรทฤษฎใหม หลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ฯลฯ

หลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงเปนหนงใน “ศาสตรพระราชา” ทเปนหลกแนวคดการพฒนา

ทสมดลและยงยนในมตตาง ๆ ทงดานเศรษฐกจ สงคม สงแวดลอม และวฒนธรรม หวใจของหลกปรชญาของ

เศรษฐกจพอเพยงคอทางสายกลาง อนประกอบดวยความพอประมาณ ความมเหตผล และความมภมคมกนใน

ตวทด บนเงอนไขความรและคณธรรม โดยพระองคทานไดพระราชทานไวตงแตป ๒๕๑๗ และถกน�ามาเปน

แนวทางในการน�าพาประเทศไทยใหขามพนวกฤตการณทางเศรษฐกจตงแตป ๒๕๔๐ เปนตนมา และตงแตนนมา

สถานภาพระบบวจยและนวตกรรม

ของประเทศไทย

3.1 หลกการส�าคญ นโยบาย และแผนทเกยวของ

บทท 3

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)1๐

สงคมไทยทกภาคสวนไดนอมน�าหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงน ไปเปนแนวทางปฏบตและประยกตใช

อยางแพรหลาย ทงในระดบปจเจกชน ครอบครว ชมชน ระดบประเทศและนานาชาต

ดงนน ความตระหนกในประโยชนของศาสตรพระราชาและหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

ของประชาชน จงเปนจดแขงทสนบสนนการพฒนาประเทศใหบรรลวสยทศน “มนคง มงคง ยงยน” ตาม

ยทธศาสตรชาต หรออกนยหนงเปนจดแขงทสนบสนนการวจยและนวตกรรมทขบเคลอนเศรษฐกจ สงคม สงแวดลอม

และวฒนธรรม ตามแนวทางศาสตรพระราชาสการพฒนาทยงยน

3.1.2 เปาหมายการพฒนาทยงยน เปาหมายการพฒนาทยงยน (Sustainable Development Goals: SDGs) เรมจากการประชม

Rio+20 เพอเปนการตอเนองจากเปาหมายการพฒนาแหงสหสวรรษ (Millennium Development Goals: MDGs)

ซงสนสดลงในป ๒๕๕๘ ทประสบความส�าเรจในหลายประเทศ องคการสหประชาชาตจงไดก�าหนดเปาหมาย

การพฒนาขนใหมโดยอาศยกรอบความคดทมอง การพฒนาเปนมตของเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม ใหม

ความเชอมโยงกน ซงจะใชเปนทศทางการพฒนาตงแตเดอนกนยายน ๒๕๕๘ ถงเดอนสงหาคม ๒๕๗๓

ครอบคลมระยะเวลา ๑๕ ป ประกอบดวย ๑๗ เปาหมาย ดงน ๑) ขจดความยากจนทกรปแบบในทกพนท

๒) ขจดความหวโหย บรรลเปาความมนคงทางอาหาร ปรบปรงโภชนาการ และสนบสนนการท�าเกษตรกรรม

อยางยงยน ๓) สรางหลกประกนใหคนมชวตทมคณภาพ และสงเสรมสขภาวะทดของคนทกเพศทกวย

๔) สรางหลกประกนใหการศกษามคณภาพอยางเทาเทยมและครอบคลม และสงเสรมโอกาสในการเรยนรตลอด

ชวตส�าหรบทกคน ๕) บรรลความเทาเทยมระหวางเพศและเสรมสรางความเขมแขงใหแกสตรและเดก

๖) สรางหลกประกนใหมน�าใช และมการบรหารจดการน�า และการสขาภบาลอยางยงยนส�าหรบทกคน

๗) สรางหลกประกนใหทกคนเขาถงพลงงานสมยใหมทยงยน ในราคาทยอมเยา ๘) สงเสรมการเจรญเตบโตทาง

เศรษฐกจทยงยนและครอบคลม การจางงานเตมอตราและงานทมคณคาส�าหรบทกคน ๙) สรางโครงสราง

พนฐานทมความตานทานและยดหยนตอการเปลยนแปลงสงเสรมการพฒนาอตสาหกรรมทครอบคลมและ

ยงยน และสงเสรมนวตกรรม ๑๐) ลดความไมเทาเทยมทงภายในประเทศและระหวางประเทศ ๑๑) ท�าใหเมอง

และการตงถนฐานของมนษย มความปลอดภย ความตานทานและยดหยนตอการเปลยนแปลงอยางครอบคลม

และยงยน ๑๒) สรางหลกประกนใหมแบบแผนการบรโภคและการผลตทยงยน ๑๓) ด�าเนนการอยางเรงดวน

เพอตอสกบสภาวะการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศและผลกระทบ ๑๔) อนรกษและใชมหาสมทร ทะเล และ

ทรพยากรทางทะเลอน ๆ อยางยงยน เพอการพฒนาทยงยน ๑๕) ปกปอง ฟนฟ และสงเสรมการใชระบบนเวศ

บนบกอยางยงยน การบรหารจดการปาทยงยน การตอตานการแปรสภาพเปนทะเลทราย หยดยงการ

เสอมโทรมของดนและฟนฟสภาพดน และหยดยงการสญเสยความหลากหลายทางชวภาพ ๑๖) สนบสนนสงคม

ทสงบสขและครอบคลมทเออตอการพฒนาทยงยนใหทกคนเขาถงกระบวนการยตธรรม และสรางสถาบนทม

ประสทธภาพ มความรบผดชอบ และทกคนสามารถเขาถงทกระดบ และ ๑๗) เสรมสรางความแขงแกรงของกลไก

การด�าเนนงานและฟนฟหนสวนความรวมมอระดบโลกเพอการพฒนาทยงยน

บทท ๓ : สถานภาพระบบวจยและนวตกรรมของประเทศไทย

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)11

3.1.3 รางยทธศาสตรชาตระยะ 2๐ ป (พ.ศ. 2๕๖๐ – 2๕๗๙) รฐธรรมนญแห งราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๖๐ บญญตให รฐพงจดใหม

ยทธศาสตรชาตเปนเปาหมายการพฒนาประเทศอยางยงยนในระยะยาวตามหลกธรรมาภบาล เพอใชเปนกรอบ

ในการจดท�าแผนตาง ๆ ใหสอดคลองและบรณาการกนเพอใหเกดเปนพลงผลกดนรวมกนไปสเปาหมายดงกลาว

โดยการจดท�าการก�าหนดเปาหมาย ระยะเวลาทจะบรรลเปาหมาย และสาระทพงมในยทธศาสตรชาตใหเปนไป

ตามหลกเกณฑและวธการทพระราชบญญตการจดท�ายทธศาสตรชาต พ.ศ. ๒๕๖๐ รางยทธศาสตรชาต

ระยะ ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙) มวสยทศนวา “ประเทศไทยมความมนคง มงคง ยงยน เปนประเทศพฒนา

แลว ดวยการพฒนาตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง” หรอเปนคตพจนประจ�าชาตวา “มนคง มงคง ยงยน”

และไดก�าหนดยทธศาสตร ๖ ยทธศาสตร ไดแก ๑) ยทธศาสตรดานความมนคง ๒) ยทธศาสตรดานการสราง

ความสามารถในการแขงขน ๓) ยทธศาสตรการพฒนาและเสรมสรางศกยภาพทรพยากรมนษย ๔) ยทธศาสตร

การสรางโอกาสและความเสมอภาคทางสงคม ๕) ยทธศาสตรดานการสรางการเตบโตบนคณภาพชวตทเปน

มตรตอสงแวดลอม และ ๖) ยทธศาสตรดานการปรบสมดลและพฒนาระบบการบรหารจดการภาครฐ

3.1.4 แผนการขบเคลอนและปฏรประบบวจยแบบบรณาการของประเทศ และกรอบยทธศาสตรการวจยแหงชาต 2๐ ป การพฒนาเศรษฐกจของประเทศใหเจรญเตบโตอยางตอเนองและมเสถยรภาพจ�าเปนตองอาศยความรและความกาวหนาในการวจยและนวตกรรมทตองมการสรางและสะสมองคความรใหทนสมย

ตลอดเวลาเพอเปนกลไกส�าคญในการน�าพาประเทศหลดพนจากกบดกประเทศรายไดปานกลาง และกลายเปน

ประเทศพฒนาแลว ซงตองขบเคลอนเศรษฐกจและสงคมของประเทศจากประเทศทใชแรงงานเขมขนไปเปน

ประเทศทขบเคลอนระบบเศรษฐกจดวยฐานความร ดานการวจยและนวตกรรม หรอทเรยกในปจจบนวา

“ประเทศไทย ๔.๐” ดวยเหตน รฐบาลโดยรองนายกรฐมนตร (พลอากาศเอก ประจน จนตอง) จงไดจดท�า

แผนการขบเคลอนและปฏรประบบวจยแบบบรณาการของประเทศ และกรอบยทธศาสตรการวจยแหงชาต ๒๐ ป

เพอปฏรประบบวจยของประเทศ และก�าหนดกรอบยทธศาสตรการวจยแหงชาตใหชดเจน ในการเปนกลไก

ขบเคลอนประเทศไทยใหหลดพนจากกลมประเทศรายไดปานกลางไปสประเทศรายไดสง และยกฐานะประเทศไทย

ใหเปนประเทศพฒนาแลว ภายใน ๒๐ ปขางหนา เนอหาหลกประกอบดวย การวเคราะหบรบทความทาทาย

ทสงผลตอทศทางการพฒนาระบบวจยของประเทศ ทมา/วตถประสงคของการจดท�า สถานภาพระบบวจย

ของประเทศ ประเดนปญหาระบบวจยของประเทศ ความสอดคลองของการวจยกบนโยบายประเทศ แผนการ

ขบเคลอนและการด�าเนนการตามแผนการขบเคลอน โดยก�าหนดยทธศาสตรการวจย ๗ ยทธศาสตร ไดแก

๑) ยทธศาสตรการวจยดานความมนคง ๒) ยทธศาสตรการวจยดานการเกษตร ๓) ยทธศาสตรการวจยดาน

อตสาหกรรม ๔) ยทธศาสตรการวจยดานสงคม ๕) ยทธศาสตรการวจยดานการแพทยและสาธารณสข

๖) ยทธศาสตรการวจยดานพลงงาน และ ๗) ยทธศาสตรการวจยดานทรพยากรและสงแวดลอม

บทท ๓ : สถานภาพระบบวจยและนวตกรรมของประเทศไทย

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)12

3.1.๕ แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 (พ.ศ. 2๕๖๐ - 2๕๖4)

หลกการพฒนาประเทศในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท ๑๒ (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๖๔)

จะมงเนนการพฒนาทนอมน�าหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาเปนหลกปรชญาพนฐานในการก�ากบทศทาง

การพฒนาประเทศใหเตบโตอยางมดลยภาพ ค�านงถงการวางรากฐานการพฒนาในระยะยาว คนในชาตจะตอง

ไดรบการพฒนาใหเปนคนด คนเกง มคณธรรม จรยธรรม ความเพยร และมจตส�านก ค�านงถงผลประโยชนของ

ชาตเปนส�าคญ รวมถงใหมความส�าคญกบการพฒนากลไกส�าคญในการขบเคลอนแผนพฒนาเศรษฐกจและ

สงคมแหงชาต ฉบบท ๑๒ (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๖๔) ทงการปรบปรงกฎหมายและกฎระเบยบ กลไกการท�างาน

ทมหนาทผลกดนประเดนการพฒนาส�าคญตาง ๆ และกลไกทเกยวของกบการใชองคความร เพอใหประเทศกาว

ไปสสงคมท “มนคง มงคง และยงยน” ไดในอนาคต โดยแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท ๑๒

(พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๖๔) ก�าหนดยทธศาสตรการพฒนาประเทศ ๑๐ ยทธศาสตร ไดแก ๑) การเสรมสราง

และพฒนาศกยภาพทนมนษย ๒) การสรางความเปนธรรมและลดความเหลอมล�าในสงคม ๓) การสรางความ

เขมแขงทางเศรษฐกจและแขงขนไดอยางยงยน ๔) การเตบโตทเปนมตรกบสงแวดลอมเพอการพฒนาอยาง

ยงยน ๕) การเสรมสรางความมนคงแหงชาตเพอการพฒนาประเทศสความมงคงและยงยน ๖) การบรหารจดการ

ในภาครฐ การปองกนการทจรตประพฤตมชอบและธรรมาภบาลในสงคมไทย ๗) การพฒนาโครงสรางพนฐานและ

ระบบโลจสตกส ๘) การพฒนาวทยาศาสตร เทคโนโลย วจย และนวตกรรม ๙) การพฒนาภาค เมอง และพนท

เศรษฐกจ และ ๑๐) ความรวมมอระหวางประเทศเพอการพฒนา

นโยบายและแผนวทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรมแหงชาต ฉบบท ๑ (พ.ศ. ๒๕๕๕ - ๒๕๖๔)

จดท�าขนโดยมวตถประสงคหลกเพอพฒนาประเทศใหมระบบเศรษฐกจทมการขยายตวอยางมคณภาพและ

เสถยรภาพ ตลอดจนการกระจายประโยชนอยางเปนธรรมสสงคม ชมชน ทองถนโดยไดอญเชญ “ปรชญาของ

เศรษฐกจพอเพยง” มาเปนปรชญาน�าทางในการพฒนาควบคไปกบอนาคตของประเทศทมวทยาศาสตร

เทคโนโลยและนวตกรรมเปนเครองมอชวยพฒนาประเทศไทย ภายใตวสยทศน “นวตกรรมเขยว เพอสงคมด

มคณภาพและเศรษฐกจทมเสถยรภาพ” ซงสอดรบกบทศทางการพฒนาประเทศของรฐบาลทตองการเหนประเทศ

สามารถแขงขนไดอยางยงยน มเศรษฐกจชมชนทเขมแขง เปนสงคมแหงการเรยนร และประชาชนมคณภาพชวต

ทดขน ไดก�าหนดยทธศาสตรรองรบการแกปญหาและพฒนาในมตตาง ๆ ๕ ยทธศาสตร ไดแก ๑) การพฒนา

ความเขมแขงของสงคม ชมชน และทองถนดวยวทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรม ๒) การเพมขดความ

สามารถ ความยดหยน และนวตกรรมในภาคเกษตร ผลตและบรการดวยวทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรม

๓) การเสรมสรางความมนคงดานพลงงาน ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของประเทศดวยวทยาศาสตร

เทคโนโลยและนวตกรรม ๔) การพฒนาและเพมศกยภาพทนมนษยของประเทศดานวทยาศาสตร เทคโนโลย

และนวตกรรม และ ๕) การสงเสรมและสนบสนนการพฒนาโครงสรางพนฐานและปจจยเออดานวทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรมของประเทศเพอเพมขดความสามารถในการแขงขน

(พ.ศ. 2๕๕๕ - 2๕๖4) 3.1.๖ นโยบายและแผนวทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรมแหงชาต ฉบบท 1

บทท ๓ : สถานภาพระบบวจยและนวตกรรมของประเทศไทย

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)13

3.1.๗ รางนโยบายและยทธศาสตรการวจยแหงชาต ฉบบท ๙ (พ.ศ.2๕๖๐ - 2๕๖4)

รางนโยบายและยทธศาสตรการวจยแหงชาต ฉบบท ๙ (พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๖๔) มวสยทศน

“ประเทศไทยเปนประเทศทพฒนาโดยใชการวจยและนวตกรรม มผลงานวจยทมคณภาพ มการน�าองคความร

และนวตกรรมจากงานวจยไปใชใหเกดประโยชนไดจรงในดานสงคมและเศรษฐกจ และมความพรอมดานโครงสราง

พนฐานและบคลากรดานการวจยและพฒนา เพอสนบสนนการพฒนาประเทศ ใหมนคง มงคง อยางยงยน”

ซงก�าหนดยทธศาสตรการวจย ๗ ยทธศาสตร ไดแก ๑) เรงรดพฒนาระบบวจยแบบบรณาการของประเทศให

เขมแขง เปนเอกภาพ และยงยน รวมถงสรางระบบนเวศการวจยทเหมาะสม ๒) เรงสงเสรมการวจยและพฒนา

เพอใหบรรลเปาหมายและสนองตอบตอประเดนเรงดวนและมงเนนตามยทธศาสตรและแผนพฒนาประเทศ

และภารกจของหนวยงาน โดยรฐลงทนเพอการวจยและพฒนาเพมขนอยางตอเนอง ๓) สงเสรมและสนบสนนการ

วจยและพฒนาในภาคเอกชน ๔) สงเสรมกลไกและกจกรรมการน�ากระบวนการวจย ผลงานวจย องคความร

นวตกรรม และเทคโนโลยจากงานวจยไปใชประโยชนไดจรง โดยความรวมมอของภาคสวนตาง ๆ ๕) พฒนาและ

เสรมสรางความเขมแขงของโครงสรางพนฐานดานการวจยและพฒนาของประเทศ ๖) เพมจ�านวนและพฒนา

ศกยภาพของบคลากรดานการวจยและพฒนา เพอเพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศ และ ๗) พฒนา

ความรวมมอของเครอขายวจยในประเทศและระหวางประเทศ

3.1.8 รายงานของคณะกรรมาธการปฏรปวทยาศาสตร เทคโนโลย วจยนวตกรรม

และทรพยสนทางปญญา สภาปฏรปแหงชาต (สปช.) รายงานวาระขอเสนอวาระการขบเคลอนของสภาปฏรปแหงชาต : ระบบการศกษา การพฒนา

คณภาพคน วทยาศาสตร เทคโนโลย และปญญาของประเทศ ประกอบดวย วาระปฏรปท ๒๐ การปฏรประบบวจย

เพอเปนโครงสรางพนฐานทางปญญาของประเทศ วาระปฏรปท ๒๑ การปฏรประบบวทยาศาสตร เทคโนโลย

และนวตกรรม (วทน.) เพอเปนโครงสรางพนฐานทางนวตกรรมของประเทศ และวาระเพอพฒนา เรอง การปฏรป

ระบบขอมลเพอการพฒนาประเทศ (Connected government as national agenda) ซงวาระปฏรปทเกยวของ

กบการวจย ไดแก

วาระปฏรปท 2๐ การปฏรประบบวจยเพอเปนโครงสรางพนฐานทางปญญาของประเทศ ซง

มขอเสนอการปฏรป ไดแก (๑) ปรบ/ยบและจดโครงสรางหนวยงานและหนวยงานทเกยวของกบ “ระบบวจย”

(๒) ปรบการบรหารจดการระบบวจยและองคกรวจยทกระดบ (๓) การลงทนในการวจยและพฒนาและโครงสราง

พนฐานระบบวจย (๔) การผลตและพฒนาก�าลงคนและสรางความกาวหนาในอาชพ และ (๕) สรางสงคม ชมชน

องคกรฐานความร

วาระปฏรปท 21 การปฏรประบบวทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรม เพอเปนโครงสราง

พนฐานทางนวตกรรมของประเทศ ซงมขอเสนอการปฏรป ไดแก (๑) การปฏรปเชงโครงสรางการบรหารจดการ

และระบบงบประมาณ วทน. (๒) การลงทนทางดาน วทน. (๓) การปฏรปโครงสรางพนฐานและบรการ วทน.

อยางทวถง (๔) การพฒนาและบรหารจดการก�าลงคน และ (๕) การปฏรปโครงสรางพนฐานทางคณภาพของ

ประเทศ

บทท ๓ : สถานภาพระบบวจยและนวตกรรมของประเทศไทย

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)14

หลกการและเหตผลในการเสนอใหมการปฏรปเปนผลมาจากสถานการณและปญหาตาง ๆ จาก

ภายนอกและภายในประเทศทรมเรา ทงดานเศรษฐกจ สงคม สงแวดลอม พลงงาน และอน ๆ ประเทศจงจ�าเปนตอง

มการปฏรป เพอทจะเปลยนไปสประเทศทขบเคลอนดวยฐานความรและนวตกรรม บรรลวสยทศนประเทศไทย

๒๕๗๙ “ประเทศไทยมความมนคง มงคง ยงยน เปนประเทศพฒนาแลวดวยการพฒนาตามหลกปรชญาของ

เศรษฐกจพอเพยง” เพอสรางมลคาและเศรษฐกจฐานราก ลดความเหลอมล�าทงในดานเศรษฐกจและสงคม ท�า

ใหเกดการกระจายรายไดไปสประชาชน เกษตรกร สรางชมชนสงคมเขมแขง นอกจากนเปนโอกาสของการเตบโต

หรอการถายโอนอ�านาจทางเศรษฐกจจากตะวนตกมาสตะวนออกหรอเอเชย

จากการวเคราะหนโยบายและยทธศาสตรชาต สามารถสรปประเดนมงเนนของรฐบาลทจะ

แกไขปญหาส�าคญดานเศรษฐกจและสงคมของประเทศ ดงน

ดานเศรษฐกจ มงเนนกลมอตสาหกรรมเปาหมายของรฐบาล อาท อาหาร เกษตร การแพทย

ดจทล ระบบโลจสตกส การบรการ พลงงาน รวมถงการพฒนาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม

ดานสงคม มงเนนการสรางสงคมไทยใหกาวไปสสงคมในศตวรรษท ๒๑ ทคนไทย

มสขภาพทด มสภาพแวดลอมทนาอย มความเทาเทยม มการกระจายความเจรญ มความมนคงปลอดภย

ในชวตและทรพยสน

ดานปจจยสนบสนน มงเนนการพฒนาบคลากรใหมคณภาพ มสขภาวะทด สามารถเรยน

รไดดวยตนเอง การพฒนาโครงสรางพนฐานทเออตอการวจยและนวตกรรม การสรางกลไกความเชอมโยง

ระหวางภาคสวนตาง ๆ

บทท ๓ : สถานภาพระบบวจยและนวตกรรมของประเทศไทย

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)1๕

ปจจบน ธนาคารโลกจดใหประเทศไทยอยในกลมประเทศรายไดปานกลางตอนบน (Upper middle

income country) โดยในป ๒๕๖๐ สถาบนการจดการนานาชาต (International Institute for Management

Development: IMD) จดอนดบใหประเทศไทยมขดความสามารถในการแขงขนในอนดบท ๒๗ จาก ๖๓ ประเทศ

โดยพจารณาจากปจจยหลก ไดแก สมรรถนะทางเศรษฐกจ ประสทธภาพภาครฐ ประสทธภาพภาคธรกจ และ

โครงสรางพนฐาน ทงน ปจจยทสะทอนใหเหนถงสถานภาพการวจยและพฒนาของประเทศ ไดแก โครงสรางพน

ฐานทางเทคโนโลยอยในอนดบท ๓๖ จาก ๖๓ ประเทศ โดยปรบเพมขน ๖ อนดบจากป ๒๕๕๙ ซงอยอนดบ

๔๒ จาก ๖๑ ประเทศ และโครงสรางพนฐานทางวทยาศาสตรมความสามารถในการแขงขนอยในอนดบท ๔๘

อนดบลดลงจากปทแลว ๑ อนดบ โดยปจจยยอยทใชส�าหรบพจารณาโครงสรางพนฐานทางดานวทยาศาสตรและ

เทคโนโลยทส�าคญ ไดแก

3.2.1 คาใชจายดานการวจยและพฒนา คาใชจายดานการวจยและพฒนาของประเทศไทยเพมขนอยางตอเนอง โดยในป ๒๕๕๗ ทง

ภาครฐและภาคเอกชนมการลงทนทงสน ๖๓,๔๙๐ ลานบาท คดเปนรอยละ ๐.๔๘ ของผลตภณฑมวลรวมใน

ประเทศ และในป ๒๕๕๘ เพมขนเปน ๘๔,๖๗๑ ลานบาท คดเปนรอยละ ๐.๖๒ ของผลตภณฑมวลรวมในประเทศ

ทส�าคญพบวาการลงทนดานการวจยและพฒนาของเอกชนนนเพมขนอยางตอเนอง โดยเฉพาะอยางยงใน

อตสาหกรรมอาหาร ยานยนต และเคม โดยในป ๒๕๕๘ มการลงทนเพมขนกวาชวง ๑๐ ปทผานมา มากถงรอย

ละ ๗๓ อยางไรกตาม การลงทนดานการวจยและพฒนาของภาคเอกชนยงคงกระจกตวอยในบรษทขนาดใหญ

โดยวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมมสดสวนการลงทนอยทเพยงรอยละ ๑๘ ของคาใชจายดานการวจยและ

พฒนาของภาคเอกชน

3.2.2 งบประมาณดานวทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรม ในปงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๖๐ ประเทศไทยมงบประมาณดานวทยาศาสตร เทคโนโลย

และนวตกรรม ๑๑๑,๒๔๓ ลานบาท หรอคดเปนรอยละ ๔.๐๗ ของงบประมาณภาครฐทงหมด โดยการจดสรร

งบประมาณของภาครฐ เปนงบประมาณในกจกรรมนวตกรรม (Innovation) รอยละ๑.๖๕ กจกรรมการวจย

และพฒนา (Research and Experimental Development: R&D) รอยละ ๒๑.๓๒ กจกรรมการบรการ

ดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย (Scientific and Technological Services: STS) รอยละ ๒๐.๐๘ และกจกรรม

การศกษาและฝกอบรมดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย (Scientific and Technological Education and Training:

STET) รอยละ ๕๖.๒๒

3.2.3 บคลากรดานการวจยและพฒนา บคลากรดานการวจยและพฒนาของประเทศไทยมสถตทเพมขนโดยมจ�านวนบคลากรดาน

การวจยและพฒนาแบบเทยบเทาท�างานเตมเวลา (Full Time Equivalent: FTE) โดยเฉพาะบคลากรดานการ

3.2 สถานภาพการวจยและพฒนาของประเทศไทย

บทท ๓ : สถานภาพระบบวจยและนวตกรรมของประเทศไทย

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)1๖

วจยและพฒนาในภาคเอกชนทเพมขนเปนอยางมาก จากในป ๒๕๕๗ มบคลากรดานการวจยและพฒนาทงสน

๘๔,๒๑๖ ตอคนตอป แบงเปนบคลากรดานการวจยและพฒนาของภาครฐรอยละ ๕๔ ภาคเอกชนรอยละ ๔๖

คดจ�านวนบคลากรดานการวจยและพฒนาตอประชากร ๑๐,๐๐๐ คน เทากบ ๑๒.๙ คน และจากการส�ารวจ

ลาสดในป ๒๕๕๘ พบวามจ�านวนบคลากรดานการวจยและพฒนามากขนเปน ๘๙,๖๑๗ ตอคนตอป คดเปน

สดสวน ๑๓.๖ คนตอประชากร ๑๐,๐๐๐ คน และสดสวนบคลากรดานการวจยและพฒนาของภาคเอกชนในป

๒๕๕๘ ทผานมาสงกวาภาครฐ คอมบคลากรดานการวจยและพฒนาเอกชนมากถงรอยละ ๕๕ ในขณะทภาครฐ

อยทรอยละ ๔๕

3.2.4 บคลากรดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย ในป ๒๕๕๙ ก�าลงแรงงานดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยรวมทงหมดมจ�านวน ๔.๐๑ ลานคน

โดยจ�าแนกเปน ๒ ประเภท คอ ผมงานท�าทงหมด ๓.๙๕ ลานคน (แบงเปน ผส�าเรจการศกษาดานวทยาศาสตร

และเทคโนโลยแตไมไดท�างานดานน ๑.๕๔ ลานคน และ ผทท�างานดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย ๒.๔๑ ลานคน)

และกลมผ วางงานทส�าเรจการศกษาดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย ๖๐,๕๖๔ คน ผ ส�าเรจการศกษา

ดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยแตท�างานดานอน ในป ๒๕๕๙ สวนใหญจะเปนผประกอบอาชพในกลมผจ�าหนาย

สนคา (รอยละ ๒๕.๐๕) รองลงมา ไดแก ผขบยานยนตและผควบคมเครองจกรโรงงานชนดเคลอนทได (รอยละ

๘.๓๘) ผจดการดานการผลตและการบรการเฉพาะอยาง (รอยละ ๗.๓๙)

3.2.๕ ดลการช�าระเงนทางเทคโนโลย สถตดลการช�าระเงนทางเทคโนโลยนน เมอพจารณารายรบ - รายจายทางเทคโนโลย พบวาป ๒๕๕๙

ประเทศไทยมรายจายทางเทคโนโลย ๓๕๒,๕๙๕ ลานบาท (ประกอบดวย รายจายคาทปรกษาและการใหบรการ

ทางเทคนค ๒๑๔,๔๗๔ ลานบาท และรายจายคาธรรมเนยมการจดการหรอคารอยลต และคาธรรมเนยม

ใบอนญาต ๑๓๘,๑๒๑ ลานบาท) และรายรบทางเทคโนโลย ๑๕๗,๖๒๖ ลานบาท หรอรายจายมากกวารายรบ

ทางเทคโนโลยประมาณ ๒ เทา ท�าใหประเทศไทยขาดดลการช�าระเงนทางเทคโนโลยเปนจ�านวน ๑๙๔,๙๖๘

ลานบาท

3.2.๖ สทธบตร ในป ๒๕๕๙ ประเทศไทยมค�าขอจดทะเบยนสทธบตรจ�านวน ๑๒,๗๔๓ รายการ แบงเปน

การยนค�าขอโดยคนไทย ๔,๖๖๔ รายการ (รอยละ ๓๖.๖๐) และคนตางชาต ๘,๐๗๙ รายการ (รอยละ ๖๓.๔๐) หาก

พจารณาประเภทของสทธบตร พบวามค�าขอจดทะเบยนสทธบตรการประดษฐ ๗,๘๒๐ รายการ (รอยละ ๖๑.๓๖)

และสทธบตรการออกแบบผลตภณฑ ๔,๙๒๓ รายการ (รอยละ ๓๘.๖๔) โดยคนไทยยนค�าขอจดทะเบยนสทธ

บตรการประดษฐ จ�านวน ๑,๐๙๘ รายการ และสทธบตรการออกแบบผลตภณฑ ๓,๕๖๖ รายการ

ส�าหรบสทธบตรทไดรบการจดทะเบยนในป ๒๕๕๙ มจ�านวน ๕,๕๙๒ รายการ โดยเปนของคน

ไทย ๒,๑๕๙ รายการ (รอยละ ๓๘.๖๐) โดยเปนสทธบตรการประดษฐ ๑,๘๓๗ รายการ (รอยละ ๓๒.๘๕) และ

สทธบตรการออกแบบผลตภณฑ ๓,๗๕๕ รายการ (รอยละ ๖๗.๑๔) โดยคนไทยไดรบสทธบตรการประดษฐ จ�านวน

๖๑ รายการ และสทธบตรการออกแบบผลตภณฑ ๒,๐๙๘ รายการ

บทท ๓ : สถานภาพระบบวจยและนวตกรรมของประเทศไทย

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)1๗

3.2.๗ ผลงานตพมพดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย ขอมลจากฐานขอมล Science Citation Index Expanded (SCI-EXPANDED) ซงแสดง

ผลงานตพมพดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยในตางประเทศ แสดงใหเหนวานกวจยไทยมการตพมพบทความ

วชาการเพมขน โดยในป ๒๕๕๙ มการตพมพจ�านวน ๗,๔๓๐ บทความ เพมขนรอยละ ๑๖ จากป ๒๕๕๘ ซงม

จ�านวน ๖,๓๘๒ บทความ เมอพจารณาบทความวชาการของนกวจยไทยในป ๒๕๕๙ จ�าแนกตามสาขาวชาและ

หนวยงาน พบวาวชาเคม มผลงานมากถง ๘๔๕ บทความ โดยมหาวทยาลยมหดลเปนหนวยงานทมการตพมพ

บทความมากทสด (๑,๕๐๙ บทความ) ส�าหรบสาขาภมค มกนวทยา มจ�านวนครงทไดรบการอางองตอ

๑ บทความ สงทสดคอมการอางอง ๑.๘๖ ครงตอ ๑ บทความ

3.3.1 ภาคเอกชนมบทบาทหลกในระบบวจยและนวตกรรม สดสวนการลงทนระหวางภาคเอกชนและภาครฐ เปน ๗๐:๓๐ โดยการลงทนวจยและพฒนา

ของภาคเอกชนมมลคาสงขนจากเดมประมาณ ๘ เทา จากในป ๒๕๔๙ จ�านวน ๘,๐๐๐ ลานบาท เปน ๖๐,๐๐๐ ลานบาท

ในป ๒๕๕๘ โดยเฉพาะภาคเอกชนในอตสาหกรรมดานเกษตรและอาหารถอเปนผผลตรายส�าคญของโลก ทม

การลงทนดานการวจยและพฒนาและสามารถดงดดบรษทตางชาตใหเขามารวมลงทนวจยและพฒนา รวมถง

การเชอมตอหวงโซอปทานไดอยางครบวงจร

3.3.2 มสภาพแวดลอมทเออตอการลงทนดานโครงสรางพนฐาน และธรกจ วทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรม

รฐบาลไดผลกดนมาตรการสงเสรมการลงทนในโครงสรางพนฐานและธรกจวทยาศาสตร

เทคโนโลยและนวตกรรม โดยไดรเรมโครงการขนาดใหญเพอสรางสภาพแวดลอมทเออตอการวจย พฒนา และ

สรางนวตกรรม เชน การจดตงอทยานวทยาศาสตร (Science parks) การจดตงเมองนวตกรรมอาหาร (Food

Innopolis) การจดตงเขตนวตกรรมระเบยงเศรษฐกจภาคตะวนออก (Eastern Economic Corridor of Innovation:

EECi) เปนตน นอกจากน ประเทศไทยมความไดเปรยบในปจจยทสงเสรมการลงทน เชน แรงงานทมฝมอ ตลาด

ภายในประเทศทมการพฒนาตอเนอง และแขงขนดานราคาและมลคาได เปนตน

3.3 จดแขงดานการวจยและนวตกรรมของประเทศไทย

เมอวเคราะหสถานภาพของประเทศจากการจดอนดบดงกลาว ประกอบกบขอเทจจรง

ทเกดขนในประเทศไทย ในปจจบน พบวาระบบวจยและนวตกรรมของประเทศมจดแขงทตองได

รบการสงเสรมตอเนองอยางเตมท และความทาทายของประเทศทควรตองไดรบการพฒนายกระดบ

ใหสงขนโดยเรว

บทท ๓ : สถานภาพระบบวจยและนวตกรรมของประเทศไทย

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)18

3.4.1 ความกาวหนาทางเทคโนโลย ยคอตสาหกรรม ๔.๐ จะปรบเปลยนรปแบบกระบวนการผลตไปอยางสนเชง เทคโนโลยดจทล

หนยนต และระบบอตโนมตจะเขามามความส�าคญในกระบวนการผลต การเชอมตอทางเครอขายในรปแบบ

3.3.3 กฎหมายและแรงจงใจทเออตอการวจย พฒนา และนวตกรรม รฐบาลไดออกมาตรการสงเสรมและสรางแรงจงใจดานการวจยและพฒนา เชน มระบบแรงจงใจ

ทางภาษส�าหรบการลงทนดานการวจยและนวตกรรมส�าหรบภาคเอกชน โดยใหหกคาใชจายจากการวจยและพฒนา

ได ๓ เทา สนบสนนเงนอดหนนคาใชจายในการลงทน การท�าวจย พฒนา และนวตกรรม การพฒนาบคลากร

เฉพาะดาน และดอกเบยเงนกผานกองทนเพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศส�าหรบอตสาหกรรม

เปาหมาย (Competitiveness Enhancement Fund) ขนาด ๑๐,๐๐๐ ลานบาท เปนตน

3.3.4 ระบบสาธารณสขทเขมแขง มการจดท�าระบบบรการสขภาพทด มโรงพยาบาลททนสมยและมความช�านาญเฉพาะ สงผลท�าใหสามารถสรางงานดานสงเสรมสขภาพ เชน อตสาหกรรมเพอสขภาพและการแพทยครบวงจร และการทองเทยวเชงสขภาพ เปนตน

3.3.๕ มวฒนธรรมแหงการเรยนรการเปนผประกอบการ (Entrepreneurship) คานยมของสงคมทยอมรบแนวความคดใหม ๆ และยอมรบความลมเหลว (Failure acceptance)

จะเปนตวกระตนใหคนในสงคมกลาคดคนนวตกรรม ซงเปนกจกรรมทมความเสยงสง นอกจากนน ความไววางใจ

ระหวางผประกอบการดวยกนและผประกอบการกบภาครฐกมความส�าคญตอความส�าเรจในการท�างานเปน

เครอขายซงเปนลกษณะการท�างานทส�าคญในระบบเศรษฐกจหรอสงคมฐานความร

3.3.๖ ความหลากหลายทางชวภาพและสงแวดลอม ประเทศไทยมความหลากหลายทางชวภาพและมระบบนเวศทเหมาะสม ท�าใหมความหลากหลาย

ทงชนดพนธพชและชนดพนธสตว ซงเปนทรพยากรทมความส�าคญอยางยงตอการด�ารงชวตของมนษย ตนทน

ดานความหลากหลายทางชวภาพและสงแวดลอม สงผลใหประเทศไทยเปนประเทศเกษตรกรรม สามารถสงออก

ผลผลตทางการเกษตรไดเปนอนดบตน ๆ ของโลก อกทงยงสะสมภมปญญาของบรรพบรษในการน�าเอา

ทรพยากรธรรมชาตทมอยในทองถนมาเปนวตถดบในต�ารบอาหาร ซงเปนการหลอหลอมจากทกษะของคน

จากรนสรน ดงนน จงมรสชาตทอรอยเปนเอกลกษณและมการตกแตงทประณตสวยงาม

3.4 ความทาทายดานการวจยและนวตกรรมของประเทศไทย

บทท ๓ : สถานภาพระบบวจยและนวตกรรมของประเทศไทย

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)1๙

การเชอมตอของสรรพสง (Internet of Things: IoT) ทท�าใหเครองจกรและระบบการผลตสามารถสอสารกนใน

การจดการกระบวนการผลต ซงจะสงผลกระทบตอต�าแหนงงานทท�าในลกษณะประจ�า (Routine) หรองาน

การผลตแบบซ�า (Repetitive) หากประเทศไทยไมปรบตวรองรบเทคโนโลยอาจท�าใหภาคการผลตไมสามารถแขงขนได

3.4.2 การเปลยนแปลงของโลกทส�าคญ การเปลยนแปลงของโลกทส�าคญ เชน การเปลยนแปลงโครงสรางประชากรทเขาสสงคมสงวย

การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ สถานการณเศรษฐกจการคาโลกทมการเปลยนแปลงอยางรวดเรว ลวนแตสงผลตอ

การเปลยนแปลงรปแบบการด�าเนนชวตและธรกจ ซงประเทศไทยจ�าตองปรบตวและกาวใหทนกบสถานการณ

โลกทเปลยนไป โดยจ�าเปนตองสรางความสามารถดานวทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรม เพอใหเกด

เทคโนโลยหรอนวตกรรมทรองรบการเปลยนแปลงดงกลาว

3.4.3 การยกระดบความสามารถทางเทคโนโลยของผประกอบการขนาดกลาง และยอม และวสาหกจเรมตน (Startup) โดยสรางกลไกสนบสนนการสรางผประกอบการฐานเทคโนโลยและนวตกรรม ทงผประกอบการ

รายเดมและผประกอบการรายใหมทสรางสนคาหรอบรการมลคาเพมสง สามารถเตบโตอยางกาวกระโดด รวมถง

การพฒนาและเพมผลตภาพของธรกจดวยวทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรมเพอการเจรญเตบโตอยางยงยน

โดยกลไกทส�าคญ เชน กลไกการเชอมโยงกบสถาบนวจย สถาบนการศกษา การสนบสนนทปรกษาทาง

ดานเทคโนโลยและนวตกรรม การสงเสรมการเขาถงแหลงเงนทนส�าหรบผประกอบการในการสรางนวตกรรม

แรงจงใจทางภาษ การบมเพาะผประกอบการ เปนตน

3.4.4 การขาดแคลนนกวจย วศวกร ชางเทคนค และบคลากรรายสาขาอตสาหกรรม เปาหมายทมสมรรถนะทางเทคโนโลยชนสงใหสามารถรองรบการขยายตวของ อตสาหกรรม โดยสถาบนการศกษาตองวางแผนการผลตบคลากรทตรงกบความตองการและตอบโจทยตลาด

แรงงาน สงเสรมนโยบายการศกษาทเรยนรจากการปฏบตจรง และในขณะเดยวกนตองพฒนาเสนทางอาชพ

นกวจยใหมความเขมแขงเพอดงดดบคลากรทมสมรรถภาพสง

3.4.๕ การพฒนาและบรณาการระบบมาตรฐาน คณภาพ ทดสอบ สอบเทยบ เพอใหสนคาไทยไดมาตรฐานในระดบสากล โดยเฉพาะอยางยงสนคาสงออก ควรสนบสนนให

มหองปฏบตการทไดมาตรฐานในระดบสากล และภาครฐจะตองบรณาการการจดท�าและเชอมโยงฐานขอมล

หองปฏบตการทดสอบของทงประเทศเพออ�านวยความสะดวกใหกบผประกอบการ

บทท ๓ : สถานภาพระบบวจยและนวตกรรมของประเทศไทย

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)2๐

3.4.๖ การก�าหนดโจทยวจยและนวตกรรมทตอบความตองการของภาคการผลต และบรการ และแกปญหาสงคม โดยสรางกลไกหรอกระบวนการทท�าใหเกดการแลกเปลยนและบนทกขอมลความตองการ

และศกยภาพทมในการด�าเนนการวจยและนวตกรรมระหวางภาครฐ สถาบนวจย สถาบนการศกษาและภาคการผลต

และบรการ

3.4.๗ การปรบปรงแกไขกฎหมาย กฎระเบยบของรฐใหทนสมย เพอเพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศ ภาครฐจะตองปรบปรงกฎหมาย

กฎระเบยบใหมความทนสมย สอดคลองกบบรบทของการด�าเนนธรกจหรอสงคมทเปลยนไป รวมถงตองก�าหนด

นโยบายรองรบกลไก “สนามทดสอบ” (Regulatory sandbox) ภายใตกรอบทมความยดหยนเพอเปดโอกาส

ใหเกดการสรางนวตกรรมไดงายและตรงกบความตองการของตลาด

3.4.8 ความเหลอมล�าทางสงคม การพฒนาทขาดความสมดลและยงยนในอดตไดท�าใหเกดปญหาเชงโครงสรางอ�านาจ ทน�าไปส

การกระจกตวของการพฒนาและความเหลอมล�าทางสงคมทสงผลกระทบตอเสถยรภาพทางการเมองและ

ความแตกแยกในสงคมไทย ปญหาเหลานสงผลกระทบตอความสามารถในการรบมอตอความทาทายอน ๆ

ทประเทศไทยตองเผชญ เชน การพฒนาทนมนษยและความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย การพฒนา

ประชาธปไตยและธรรมาภบาล การกระจายอ�านาจส ทองถน การกลายเปนเมอง (Urbanization)

การเปลยนแปลงโครงสรางประชากรเขาส สงคมสงวย การเปลยนแปลงดานเทคโนโลยในยคดจทล

การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ และภยความมนคงรปแบบใหม เปนตน

3.4.๙ การใชประโยชนผลงานวจยและนวตกรรม ปจจยแหงความส�าเรจของการวจยและนวตกรรมคอการน�าผลงานมาใชประโยชนใน

เชงพาณชย ดงนน ควรจะสนบสนนกลไกทจะท�าใหหนวยงานภาครฐและภาคเอกชนใชผลตภณฑและบรการ

นวตกรรมทผลตภายในประเทศไทย เชน การใหสทธพเศษแกผลตภณฑและบรการนวตกรรมทอยในบญช

นวตกรรมไทยในกระบวนการจดซอจดจางของภาครฐ เปนตน

บทท ๓ : สถานภาพระบบวจยและนวตกรรมของประเทศไทย

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)21

การปรบเปลยนทศทางการขบเคลอนระบบวจย

และนวตกรรม

การพฒนาประเทศไทยในอดตใหความส�าคญกบมตดานความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจในภาพรวม

มากกวามตดานการกระจายความเจรญอยางทวถงและความเปนธรรมทางสงคม และมตดานความยงยนของ

ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม อนเปนการพฒนาทขาดสมดล น�ามาซงปญหาความเหลอมล�าทางสงคม ปญหา

ความเสอมโทรมของทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม และปญหาภมคมกนในตวทไมเพยงพอตอการรบมอกบ

การเปลยนแปลง

วกฤตเศรษฐกจป ๒๕๔๐ นบเปนจดเปลยนครงส�าคญของทศทางการพฒนาประเทศทรฐบาล

และประชาชนชาวไทยไดนอมน�าหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ซงเปนหนงใน “ศาสตรพระราชา”

ทพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช มหตลาธเบศรรามาธบด จกรนฤบดนทร สยามนทราธราช

บรมนาถบพตร ไดพระราชทานไวเปนแนวทางในการน�าพาสงคมไทยใหกาวพนวกฤตการณในครงนน หวใจของ

หลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงคอทางสายกลาง อนประกอบดวยความพอประมาณ ความมเหตผล และ

ความมภมคมกนในตวทด บนเงอนไขความรและคณธรรม น�าไปสการพฒนาทสมดลและยงยนในทกมต

รฐบาลไดนอมน�าศาสตรพระราชาและหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงเปนหลกน�าการพฒนาประเทศ

ตามรางยทธศาสตรชาตระยะ ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙) เพอใหบรรลวสยทศน “ประเทศไทยมความมนคง มงคง

ยงยน เปนประเทศพฒนาแลว ดวยการพฒนาตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง” โดยเนนบทบาทของนวตกรรม

ในการเพมความสามารถในการแขงขนและการพฒนาอยางยงยน ทงในสาขาอตสาหกรรมเกษตรและบรการ

การสรางความมนคงดานอาหาร รวมทงการพฒนาฐานเศรษฐกจแหงอนาคต บทบาทของนวตกรรมทเออตอ

4.1 ทศทางและนโยบายการขบเคลอนของประเทศไทย

บทท 4

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)22

การด�ารงชวตในสงคมสงวยอกทงยงใหความส�าคญกบการวจยและพฒนา โดยเฉพาะการวจยทมงเปาตอบสนอง

ความตองการในการพฒนาประเทศ อาท การวจยและพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรมเพอรบมอกบ

การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ เปนตน

แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๖๔) ซงก�าหนด

ตามกรอบยทธศาสตรชาตระยะ ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙) ไดยดหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง หลกการ

พฒนาทยงยน และหลกคนเปนศนยกลาง โดยใหความส�าคญกบการสงเสรมและสนบสนนการวจยและพฒนา

วทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรม และการน�ามาใชขบเคลอนการพฒนาในทกมตเพอยกระดบศกยภาพของ

ประเทศ การเตรยมความพรอมของก�าลงคนดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยทจะเปลยนแปลงโลกในอนาคต

การยกระดบหวงโซมลคาดวยการใชเทคโนโลยวจยและพฒนาเพอสรางนวตกรรมการผลตทเปนมตรตอ

สงแวดลอมและสอดคลองกบความตองการของตลาด รวมทงสรางสงคมผประกอบการใหมทกษะการท�าธรกจ

ททนตอการเปลยนแปลงของเทคโนโลย การเพมศกยภาพฐานการผลตและบรการเดมและการตอยอดไปส

ฐานการผลตและบรการใหมโดยใชเทคโนโลยทเขมขนและนวตกรรม

วาระการขบเคลอนประเทศไทย 4.๐ เปนโมเดลทจะขบเคลอนประเทศสความมงคง มนคงและยงยน

โดยใหความส�าคญกบการพฒนาคนไทยใหไดรบการศกษาทด และไดรบสวสดการทางสงคมทเหมาะสมตลอด

ทกชวงชวต เปนคนทนโลก ทนเทคโนโลย มสวนรวมกบนานาชาต การพฒนาสงคมโดยกระจายความเจรญ

ทวประเทศ ใหคนท�างานในถนฐานบานเกดไดโดยไมตองยายถนฐาน และการพฒนาเศรษฐกจ โดยเนนพฒนา

วสาหกจใหสามารถสรางหรอใชเทคโนโลย มความคดสรางสรรคในการสรางมลคาสนคาและบรการ สามารถ

เขาถงตลาดทงในและตางประเทศ สงเสรมใหเกษตรกรเปนเกษตรกรสมยใหม (Smart farmers) มการบรหารจดการท

ด สามารถเพมมลคาสนคาทางการเกษตรจากการแปรรป ตลอดจนสนบสนนใหมการเชอมโยงเศรษฐกจภายใน

ประเทศ (จากชมชนสจงหวด และกลมจงหวด) เศรษฐกจภมภาค (อาเซยน) และเศรษฐกจโลก

ดงนน หลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง รางยทธศาสตรชาตระยะ ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)

แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท ๑๒ (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๖๔) และวาระการขบเคลอนประเทศไทย

๔.๐ จงเปนแนวทางในการปฏรประบบวจยและนวตกรรมของประเทศ และการจดท�ายทธศาสตรการวจยและ

นวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)

4.2 ความเปนมาของการปฏรประบบวจยและนวตกรรมของประเทศไทย

การขบเคลอนประเทศไปสประเทศไทย ๔.๐ ภายใตวสยทศน “ประเทศไทยมความมนคง มงคง ยงยน

เปนประเทศพฒนาแลว ดวยการพฒนาตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง” จ�าเปนตองมการปฏรประบบ

วจยและนวตกรรม เพอเสรมสรางความเขมแขงใหแกเศรษฐกจ โดยเพมขดความสามารถในการแขงขน

ของประเทศ และพฒนาสงคม โดยยกระดบคณภาพชวตของประชาชน

บทท ๔ : การปรบเปลยนทศทางการขบเคลอนระบบวจยและนวตกรรม

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)23

ความเปนมาของการปฏรประบบวจยและนวตกรรมของประเทศ สรปไดดงน

4.2.1 ครงท 1 การจดตงสภาวจยแหงชาต ประเทศไทยเรมใหความส�าคญกบการวจยทมผลตอการพฒนาประเทศมาตงแตป ๒๔๙๙

เปนตนมา โดยมการตราพระราชบญญตสภาวจยแหงชาต พ.ศ. ๒๔๙๙ ซงเปนกฎหมายทเกยวของกบนโยบาย

การวจยของรฐฉบบแรกของประเทศไทย แตจ�ากดเฉพาะสาขาวชาดานวทยาศาสตร และยงขาดกลไกการจดการ

ภาครฐบาล ตอมา ในสมยจอมพลสฤษฎ ธนะรชต เปนนายกรฐมนตร ไดใหความส�าคญของการวจยทางดาน

สงคมศาสตรดวย จงไดตราพระราชบญญตสภาวจยแหงชาต พ.ศ. ๒๕๐๒ ใหครอบคลมสาขาวชาการ ๑๐ สาขา

ไดแก สาขาทางวทยาศาสตร ๕ สาขา และสงคมศาสตร ๕ สาขา (ตอมา ขยายเพมรวมเปน ๑๒ สาขา) พรอม

ทงจดตงส�านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต (วช.) เปนสวนราชการสงกดส�านกนายกรฐมนตรเปน

ฝายเลขานการของสภาวจยแหงชาต ท�าหนาทเปนหนวยสมองและทปรกษาทางวชาการใหกบรฐบาล ซงถอเปน

“การปฏรประบบวจย” ทจดโครงสรางเชงองคกรใหมความเปนเอกภาพ และเชอมโยงนโยบายการวจยเขากบ

การวางแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศ และยงเชอมโยงกบกลไกการขบเคลอนนโยบายการพฒนา

ประเทศของรฐ เชนสภาเศรษฐกจแหงชาต ส�านกงบประมาณ มหาวทยาลย เปนตน

4.2.2 ครงท 2 การจดตงกระทรวงวทยาศาสตร เทคโนโลยและการพลงงาน และหนวยงานจดการงานวจยภายใตการก�ากบของรฐ นบจากการจดตงสภาวจยแหงชาต ในอก ๒-๓ ทศวรรษตอมา รฐบาลไดจดตงกระทรวง

วทยาศาสตร เทคโนโลยและการพลงงานขน ในป ๒๕๒๒ ตอมาไดเปลยนชอกระทรวงอก ๒ ครง เปนกระทรวง

วทยาศาสตร เทคโนโลยและสงแวดลอม ในป ๒๕๓๕ และกระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย ในป ๒๕๔๕

ซงในชวงเวลาดงกลาว ถอเปนชวงการเปลยนแปลงครงส�าคญในระบบวจยและนวตกรรมของประเทศไทย

โดยมการจดตงหนวยงานเกยวของกบการวจยและนวตกรรม ภายใตการก�ากบของรฐขนหลายแหง ท�าใหเกด

วธการในการบรหารจดการงานวจยและนวตกรรมรปแบบใหมทคลองตวขน เชน การจดตงส�านกงานพฒนา

วทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต (สวทช.) ในป ๒๕๓๔ เพอใหเปนองคกรวจยชนน�าดานวทยาศาสตรและ

เทคโนโลย สามารถสรางผลงานวจยเพอยกระดบความสามารถทางเทคโนโลยของภาคอตสาหกรรม รวมทงม

บคลากรทมคณภาพและมโครงสรางพนฐานทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยทเพยงพอตอการสรางงานวจยและ

นวตกรรม การจดตงส�านกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.) และสถาบนวจยระบบสาธารณสข (สวรส.)

ในป ๒๕๓๕ เพอใหเปนหนวยงานบรหารจดการและใหทนงานวจยทมความคลองตว เปนตน

4.2.3 ครงท 3 การจดตงหนวยงานการงานวจยและนวตกรรมภายใตก�ากบของรฐ ในป ๒๕๔๖ ไดมการจดตงส�านกงานนวตกรรมแหงชาต (องคการมหาชน) เพอพฒนาโครงการ

นวตกรรมในรปแบบตาง ๆ โดยมเปาหมายในการเปลยนหวงโซอปทานเปนหวงโซมลคาบนฐานความไดเปรยบ

ในการแขงขนของประเทศ และตอมา ในป ๒๕๕๑ ไดจดตงส�านกงานคณะกรรมการนโยบายวทยาศาสตร

เทคโนโลยและนวตกรรมแหงชาต (สวทน.) ภายใตพระราชบญญตวาดวยวทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรม

พ.ศ. ๒๕๕๑ ซงถอเปนการประกาศเจตจ�านงอยางชดเจนของภาครฐในการสนบสนนการพฒนาวทยาศาสตร

บทท ๔ : การปรบเปลยนทศทางการขบเคลอนระบบวจยและนวตกรรม

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)24

เทคโนโลยและนวตกรรม (วทน.) โดยให สวทน. ท�าหนาทเปนหนวยงานก�าหนดนโยบายและจดท�าแผน วทน.

ระดบชาต ซงครอบคลมเรองการวจยและพฒนา การถายทอดเทคโนโลย การพฒนาบคลากรดานวทยาศาสตรและ

เทคโนโลย โครงสรางพนฐานทางเทคโนโลย รวมถงใหท�าหนาทศกษานโยบาย และตดตามวเคราะหสถานการณ

แนวโนมการพฒนา วทน. โดยนโยบายและแผน วทน. จะบรณาการเชอมโยงนโยบายดาน วทน. กบนโยบาย

ดานการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศ เชน นโยบายดานอตสาหกรรม นโยบายดานการศกษา นโยบาย

ดานสงแวดลอม เปนตน เพอขบเคลอนประเทศไทยใหกาวเขาสสงคมฐานความร อนจะน�าไปสการเพมขด

ความสามารถในการแขงขนของประเทศอยางยงยน

หลงจากนน ในป ๒๕๕๒ ส�านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต (วช.) และหนวยงานเครอขาย

ในระบบวจยของประเทศ ไดแก ส�านกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.) ส�านกงานพฒนาวทยาศาสตรและ

เทคโนโลยแหงชาต (สวทช.) ส�านกงานพฒนาการวจยการเกษตร (องคการมหาชน) (สวก.) สถาบนวจยระบบ

สาธารณสข (สวรส.) ส�านกงานคณะกรรมการนโยบายวทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรมแหงชาต (สวทน.)

ไดรวมกนจดตงเครอขายการบรหารจดการการวจยทเรยกวา ๕ ส. ๑ ว. โดยมเปาหมายเพอรวมบรหารจดการและ

บรณาการการวจยของประเทศใหเปนเอกภาพ มประสทธภาพ และลดความซ�าซอนทงดานแผนงานและงบ

ประมาณการวจย ตอมาส�านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา (สกอ.) ไดเขารวมเปนสวนหนงของเครอขาย

และไดมการเปลยนชอเปน “เครอขายองคกรบรหารงานวจยแหงชาต” (คอบช.) ซงรวมด�าเนนการการปฏรป

ระบบการวจยตามทไดศกษารวมกบสถาบนคลงสมองของชาต ใน ๙ มต ประกอบดวย ๑) มตนโยบาย

และยทธศาสตร ๒) มตหนวยจดการทนวจย ๓) มตทนและงบประมาณการวจย ๔) มตหนวยวจย

๕) มตบคลากรวจย ๖) มตระบบมาตรฐานการวจย ๗) มตโครงสรางพนฐานรองรบสนบสนนการวจย

๘) มตการจดการผลผลต เเละ ๙) มตการประเมนผล โดยผลการศกษาไดเสนอใหมการจดโครงสรางองคกรใน

ระบบวจยเปน ๔ ระดบ ไดแก หนวยงานนโยบายวจย หนวยจดการทนวจย หนวยปฏบตการวจย และหนวย

ถายทอดและขยายผลจากงานวจย ซงจะตองมนโยบายวจยทชดเจน หนวยงานแตละระดบจะตองสามารถท�างาน

ประสานเชอมโยงกน มงบประมาณของรฐสนบสนน มการตงเปาหมายรวมกนภายใตการประสานงานและก�ากบ

จากหนวยงานนโยบายวจยระดบประเทศและสาขา

4.2.4 ครงท 4 การจดตงสภานโยบายวจยและนวตกรรมแหงชาต ๑) รฐบาลไดจดใหมสภาปฏรปแหงชาต (สปช.) ขนเมอป ๒๕๕๗ และไดก�าหนดใหมวาระการ

ปฏรปโดยคณะกรรมาธการปฏรปวทยาศาสตร เทคโนโลย วจย นวตกรรมและทรพยสนทางปญญา

จ�านวน ๒ วาระการปฏรป คอ

วาระการปฏรปท 2๐ เรอง ระบบวจยเพอเปนโครงสรางพนฐานทางปญญาของประเทศ

วาระการปฏรปท 21 เรอง ระบบวทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรม เพอเปนโครงสราง

พนฐานทางนวตกรรมของประเทศ

ขอเสนอของทง ๒ วาระการปฏรปดงกลาวมความเชอมโยงและเกยวเนองกน จงจ�าเปนตองม

การรวบรวมทง ๒ วาระใหเปนประเดนเดยวกน เพอไมใหเกดความซ�าซอน และกลบเขาสแนวทางการด�าเนนงาน

ในลกษณะเดม ในการน นายกรฐมนตรจงไดมขอสงการ เมอวนท ๑๒ ธนวาคม ๒๕๕๘ ใหรองนายกรฐมนตร

(พลอากาศเอก ประจน จนตอง) รฐมนตรวาการกระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย ส�านกงานพฒนาวทยาศาสตร

บทท ๔ : การปรบเปลยนทศทางการขบเคลอนระบบวจยและนวตกรรม

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)2๕

และเทคโนโลยแหงชาต และหนวยงานทเกยวของในการพฒนางานวจยทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย รวมกน

ประชมหารอใหไดขอเสนอการปฏรประบบวจย วทยาศาสตร เทคโนโลย และนวตกรรมของประเทศ ทบรณาการ

รวมกนจากความคดเหนของทกภาคสวน และทกฝายทเกยวของ และใหไดมาซงขอเสนอการปฏรปทครบ

ทกมต มความชดเจน และเหนผลสมฤทธอยางเปนรปธรรม

๒) การปฏรประบบวจยและนวตกรรมแบบบรณาการของประเทศ มวตถประสงคเพอใหหนวย

งานตาง ๆ ทเกยวของกบระบบวจยและนวตกรรมมการด�าเนนงานทเปนเอกภาพ ชดเจน ลดความซ�าซอน และ

สงเสรมใหระบบวจยของประเทศเปนกลไกในการขบเคลอนระบบเศรษฐกจและสงคมของประเทศใหมความ

มนคง มงคง และยงยนตอไป โดยแตละหนวยงานจะมบทบาทหนาท และความรบผดชอบทชดเจน มทศทางและ

ยทธศาสตรการวจยทสอดคลองกบยทธศาสตรการวจยแหงชาต ๒๐ ป ซงเปนไปในทศทางเดยวกนกบยทธศาสตร

ชาตระยะ ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙) และแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

๓) รองนายกรฐมนตร (พลอากาศเอก ประจน จนตอง) ไดหารอรวมกบทกฝายทเกยวของ รวมทงได

ด�าเนนการวเคราะหบรบทของการเปลยนแปลงทเกยวของทงในและนอกประเทศ การวเคราะหสถานภาพและประเดน

ปญหาของระบบวจยของประเทศ และการใหความส�าคญของนโยบายรฐบาล เพอใชเปนกรอบการจดท�ายทธศาสตร

การวจยแหงชาต ๒๐ ป และแผนการปฏรประบบวจยแบบบรณาการของประเทศ เพอจดท�าบทสรปเปนขอเสนอของ

วสยทศน เปาหมาย ทศทางการพฒนา ยทธศาสตรภาพรวม ยทธศาสตรรายสาขา ดงน

๓.๑) วสยทศน “ประเทศไทยเปนผน�าดานการวจยและนวตกรรมในระดบโลก เพอขบ

เคลอนสงคมและเศรษฐกจ สความมนคง มงคง อยางยงยน”

๓.๒) ทศทางการพฒนา

(๑) สรางความร ภมปญญา บรหารจดการความร เพอสรางภมคมกนใหกบสงคมไทย

(๒) สรางผลผลตเชงพาณชยทมมลคาเพม น�ามาสการเพมผลตภาพ เพอเปนเครองมอ

ส�าคญในการพฒนาประเทศ

๓.๓) เปาหมายของกรอบยทธศาสตรการวจยแหงชาต ๒๐ ป แบงออกเปน ๔ ระยะ

ระยะท ๑ (๒๕๖๐ - ๒๕๖๔) ปรบปรงประสทธภาพระบบวจยและนวตกรรม

ของประเทศใหมประสทธภาพ มนโยบายทศทางการวจยทชดเจน ลดความซ�าซอน และเรงรดการน�าผลงาน

วจยไปใชประโยชน โดยมเปาหมายใหมคาใชจายวจยเปนรอยละ ๑ ของผลตภณฑมวลรวมในประเทศ

ระยะท ๒ (๒๕๖๕ - ๒๕๖๙) มงพฒนานวตกรรมเพอเพมขดความสามารถในการ

แขงขน สรางสงคมทมตรรกะทางความคด โดยมเปาหมายใหมคาใชจายวจยเปนรอยละ ๑.๕ ของผลตภณฑ

มวลรวมในประเทศ

ระยะท ๓ (๒๕๗๐ - ๒๕๗๔) เชอมโยงเครอขายความเชยวชาญทงในและ

ต างประเทศ ขยายขดความสามารถ สรางความเปนเลศในอาเซยน โดยมเปาหมายใหมคาใชจายวจยเปน

รอยละ ๒ ของผลตภณฑมวลรวมในประเทศ

บทท ๔ : การปรบเปลยนทศทางการขบเคลอนระบบวจยและนวตกรรม

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)2๖

ระยะท ๔ (๒๕๗๕ - ๒๕๗๙) ประเทศไทยเปนประเทศพฒนาแลวทขบเคลอนระบบ

สงคมและเศรษฐกจดวยนวตกรรม โดยมเปาหมายใหมคาใชจายวจยไมนอยกวารอยละ ๒ ของผลตภณฑมวลรวม

ในประเทศ

๓.๔) แนวทางการด�าเนนการตามแผนการขบเคลอนและปฏรประบบวจยแบบบรณาการของ

ประเทศ ไดก�าหนดประเดนหลกทตองด�าเนนการเรงดวนระหวางป ๒๕๕๙ ถงกลางป ๒๕๖๐ เพอสงตอใหรฐบาล

ชดตอไปด�าเนนการ ดงน

(๑) จดตงคณะกรรมการระดบชาต โดยยกเลกคณะกรรมการระดบชาตทเกยวของ

ไดแก คณะกรรมการสภาวจยแหงชาต คณะกรรมการนโยบายวทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรมแหงชาต

(กวทน.) และคณะกรรมการพฒนาระบบนวตกรรมของประเทศ (คพน.) รวมทงก�าหนดใหส�านกงานคณะกรรมการ

วจยแหงชาต (วช.) และส�านกงานคณะกรรมการนโยบายวทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรมแหงชาต (สวทน.)

ท�าหนาทฝายเลขานการ รวมกบคณะกรรมการระดบชาต ในการก�าหนดทศทาง กรอบงบประมาณและขบเคลอน

ยทธศาสตรการวจยแหงชาตใหบรรลเปาหมาย

(๒) ปรบภารกจและอ�านาจหนาทของหนวยงานในระบบวจยและนวตกรรมของประเทศ

ใหมความชดเจนเหมาะสม ตามภารกจทคณะกรรมการฯ มอบหมาย โดยแบงเปนหนวยงานก�าหนดนโยบายวจย

หนวยงานจดสรรทนวจย หนวยงานด�าเนนการวจย หนวยงานบรหารจดการงานวจยจนถงการใชประโยชน

หนวยงานบรการ วเคราะห ทดสอบ และสอบเทยบ หนวยงานรบรองมาตรฐาน และผใชประโยชนจาก

ผลงานวจย ชมชน ภาคอตสาหกรรมและประชาสงคม

(๓) ปรบระบบการจดสรรงบประมาณดานการวจยและนวตกรรมของประเทศ

โดยจดใหมการจดสรรงบประมาณแบบ Strategic allocation ตามยทธศาสตรการวจยของประเทศ จดสรรงบ

ประมาณแบบเปนกอน (Block grant) ตามโปรแกรมวจยทมการวางแผน (Program-based) โดยใหจดสรรตรง

ไปยงแตละหนวยงาน และทบทวนบทบาทหนาทของกองทนทก�าหนดหนาทเพอการวจยใหมใหสอดคลองตาม

ยทธศาสตรการวจยแหงชาต เพอเปนกลไกในการขบเคลอนการมงไปสเปาหมายของยทธศาสตรการวจยแหงชาต

และเนนความรวมมอกบภาคเอกชน

(๔) จดท�าแผนการพฒนาบคลากรดานการวจยของประเทศ โดยด�าเนนการส�ารวจ

ความตองการบคลากรดานการวจยของประเทศ ทงเชงปรมาณและเชงคณภาพ และจดท�าเปนฐานขอมลกลาง

ของประเทศ และจดใหมแผนเพอการพฒนาตงแตในชวงการศกษาเพอสรางนกวจย นกนวตกร นกเทคโนโลย

นกวทยาศาสตร วศวกร นกออกแบบและสรางสรรคผลตภณฑ และอน ๆ ทเกยวของในกระบวนการวจย และ

แผนการพฒนาและสงเสรมนกวจยในระดบตาง ๆ เพอสรางและผลตบคลากรดานการวจยของประเทศให

ตอบสนองตอเปาหมายทก�าหนดไว โดยประเทศไทยมบคลากรดานการวจยจ�านวน ๘๐ คนตอประชากร ๑๐,๐๐๐ คน

ในป ๒๕๗๙

(๕) ปรบปรง/เพมเตมกฎหมาย กฎ ระเบยบ ขอบงคบทส�าคญ โดยปรบปรงกฎหมาย

ใหหนวยงานในระบบวจยไมใหซ�าซอนกน โดยเรมตนจากการปรบปรงกฎหมายทส�าคญ ๒ ฉบบ คอ พระราช

บญญตสภาวจยแหงชาต และพระราชบญญตวาดวยวทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรมแหงชาต และแกไข

หรอพฒนากฎหมาย กฎระเบยบ ขอบงคบทเกยวของในระบบวจยของประเทศ

บทท ๔ : การปรบเปลยนทศทางการขบเคลอนระบบวจยและนวตกรรม

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)2๗

ทงน ก�าหนดใหมการจดท�ายทธศาสตรการวจยแหงชาต ๒๐ ป ซงเปนการมองภาพ

อนาคตเพอก�าหนดทศทาง ยทธศาสตร และแนวทางการด�าเนนงานทชดเจนในแตละระยะเพอมงเปาหมายใน

ภาพรวมของประเทศใน ๒๐ ปขางหนา โดยพจารณาความเรงดวนของยทธศาสตรการวจย และตองมการตดตาม

และประเมนผลอยางเขมขนและตอเนอง

๔) หวหนาคณะรกษาความสงบแหงชาต ไดมค�าสงท ๑๑๒/๒๕๕๗ ลงวนท ๕ สงหาคม ๒๕๕๗

แตงตงคณะกรรมการทปรกษาการพฒนาระบบนวตกรรมของประเทศ โดยมนายกรฐมนตรเปนประธาน และ

ผอ�านวยการส�านกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต เปนกรรมการและเลขานการ ตอมานายก

รฐมนตรไดมค�าสงส�านกนายกรฐมนตร ท ๓๖/๒๕๕๘ ลงวนท ๔ กมภาพนธ ๒๕๕๘ เรอง แตงตงคณะกรรมการ

พฒนาระบบนวตกรรมของประเทศ (คพน.) ขนแทนค�าสงคณะรกษาความสงบแหงชาต เพอท�าหนาทสนบสนน

และสงเสรมการน�าผลงานวจย พฒนา และนวตกรรมไทยไปใชใหเกดประโยชนตอการพฒนาระบบเศรษฐกจของ

ประเทศและสงเสรมใหเกดการผลตเชงพาณชย โดยแบงออกเปน ๔ คณะอนกรรมการ ประกอบดวย

คณะอนกรรมการจดท�าขอเสนอการพฒนาระบบนวตกรรมไทย โดยมรองนายกรฐมนตร

เปนประธาน เพอจดท�าขอเสนอและประเดนเชงนโยบาย รวมทงมาตรการเรงดวนทตองด�าเนนการ

คณะอนกรรมการก�าหนดความตองการของภาครฐทใช นวตกรรมไทย โดยม

ผอ�านวยการส�านกงบประมาณเปนประธาน เพอศกษาสถานภาพและความตองการของหนวยงานภาครฐ และเชอมโยง

ผลงานนวตกรรมไทยกบความตองการในการจดซอจดจางสนคาหรอบรการนวตกรรมของหนวยงานภาครฐ

คณะอนกรรมการปรบปรงกฎระเบยบเกยวกบการสรางตลาดนวตกรรมในหนวยงาน

ภาครฐ โดยมปลดส�านกนายกรฐมนตรเปนประธาน เพอปรบปรง แกไขกฎหมาย กฎระเบยบ ขอบงคบ เกยวกบนโยบาย

การจดซอจดจางสนคาและบรการนวตกรรมในหนวยงานภาครฐ

คณะอนกรรมการเตรยมการจดตงสถาบนพฒนาเทคโนโลยระบบขนสงทางรางแหงชาต

โดยมรองนายกรฐมนตรเปนประธาน เพอจดท�าขอเสนอแนวทางการพฒนาเทคโนโลยระบบขนสงทางรางทง

มาตรการในการศกษา วจย พฒนานวตกรรม การแกไขปรบปรงกฎหมาย การเชอมโยงการใชประโยชนของการ

วจย เทคโนโลย และนวตกรรมดานการขนสงทางรางกบโครงการลงทนขนาดใหญของประเทศ

๕) หวหนาคณะรกษาความสงบแหงชาต ไดมค�าสงท ๖๒/๒๕๕๙ ลงวนท ๖ ตลาคม ๒๕๕๙

เรอง การปฏรประบบวจยและนวตกรรมของประเทศ เพอใหเกดการบรณาการ ลดความซ�าซอนและสามารถผลกดน

ใหมการน�าไปใชใหเกดประโยชนอยางเปนรปธรรม โดยก�าหนดใหม “สภานโยบายวจยและนวตกรรมแหงชาต” โดยม

นายกรฐมนตรเปนประธาน และใหเลขาธการคณะกรรมการวจยแหงชาต (วช.) และเลขาธการส�านกงาน

คณะกรรมการนโยบายวทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรมแหงชาต (สวทน.) เปนเลขานการรวม โดยท

สภานโยบายวจยและนวตกรรมแหงชาตมหนาทในการก�าหนดทศทางนโยบาย ยทธศาสตร รวมทงปรบปรงระบบ

วจยและนวตกรรมของประเทศ ตลอดจนก�ากบตดตามการบรหารจดการ การจดสรรงบประมาณ และ

ประเมนผลการด�าเนนการใหเปนไปอยางเหมาะสมและมเอกภาพ ซงเปนประโยชนตอการแกไขปญหาการวจย

ของประเทศและปฏรปการบรหารราชการแผนดน โดยสภานโยบายวจยและนวตกรรมแหงชาต ไดแตงตง

คณะกรรมการบรณาการบรหารจดการปฏรประบบวจยและนวตกรรม และคณะอนกรรมการ ๔ คณะ ประกอบดวย

บทท ๔ : การปรบเปลยนทศทางการขบเคลอนระบบวจยและนวตกรรม

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)28

๑) คณะอนกรรมการดานนโยบายและยทธศาสตรวจยและนวตกรรม ๒) คณะอนกรรมการดานการพฒนาบคลากร

วจยและนวตกรรม ๓) คณะอนกรรมการดานการปรบระบบงบประมาณวจยและนวตกรรมแบบบรณาการ และ

๔) คณะอนกรรมการดานการปรบปรงกฎหมายและระเบยบขอบงคบ เมอวนท ๑ พฤษภาคม ๒๕๖๐ ดงภาพท ๒

ภาพท ๒ โครงสรางการด�าเนนงานสภานโยบายวจยและนวตกรรมแหงชาต

โดยคณะอนกรรมการดานนโยบายและยทธศาสตรวจยและนวตกรรมไดจดท�ายทธศาสตรการวจยและ

นวตกรรม และไดมการท�างานรวมกบรฐมนตรประจ�าส�านกนายกรฐมนตร (นายสวทย เมษนทรย) โดยการประชม

ระดมสมองเพอจดท�ายทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ซงทประชมไดสรปทศทางการปรบเปลยนระบบวจย

และนวตกรรมของประเทศดงภาพท ๓ โดยประกอบดวย ๕ ประเดนหลก ดงน

(๑) ปรบเปลยนจากการวจยและนวตกรรมทมาจากอปทาน (Supply side) ทตอบโจทยของผวจยไปส

การวจยและนวตกรรมทมาจากอปสงค (Demand side) เพอตอบโจทยประเทศ ภาคเศรษฐกจ และภาคสงคม

(๒) ปรบแนวทางการจดสรรทนวจยจากหวขอวจยรายโครงการ เปนวาระการวจยทเปนโครงการขนาด

ใหญมเปาหมายชดเจนทตอบโจทยการพฒนาประเทศ

(๓) ปรบแนวทางการวจยและพฒนาทกระจายไปทกสาขา เปนการวจยและพฒนาทมจดเนนเพอสาขาใด

สาขาหนงโดยเฉพาะ

(๔) ตองมการสรางสมดลระหวางการพฒนาความเปนเลศทางเทคโนโลย การพฒนาและการใชเทคโนโลย

ทเหมาะสมกบประเทศ

(๕) ปรบกระบวนการด�าเนนงานจากหนวยงานเดยวซงท�าใหเกดการทบซอนระหวางหนวยงานเปน

การด�าเนนงานในรปแบบทเกดการสรางเครอขายการพฒนานวตกรรมและการวจยอยางเปนระบบ

คณะอนกรรมการดานการปรบระบบงบประมาณวจย

และนวตกรรมแบบบรณาการ

บทท ๔ : การปรบเปลยนทศทางการขบเคลอนระบบวจยและนวตกรรม

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)2๙

ภาพท ๓ ทศทางการปรบเปลยนระบบวจยและนวตกรรมของประเทศ

เพอใหบรรลเปาหมายตามทศทางการปรบเปลยนระบบวจยและนวตกรรมของประเทศ ไดก�าหนดแนวทาง

การด�าเนนงาน ดงน

(๑) บรณาการแผนงานวจยและนวตกรรมทมจดมงเนนและกลไกทชดเจน

ก�าหนดเรองทมล�าดบความส�าคญสง ชดเจน ไดผลลพธถงระดบกลมผลตภณฑ (ส�าหรบการวจย

และนวตกรรมเพอเศรษฐกจ) และไดรปแบบและกลไกการแกปญหา (ส�าหรบการวจยและนวตกรรมเพอสงคม)

จดท�าแผนงานการวจยและนวตกรรมส�าหรบแตละเรองทชดเจน โดยมรายละเอยดโจทย

ความตองการ ผใช ผรวมด�าเนนการ ผรวมลงทน เจาภาพบรหารจดการ และรปแบบการด�าเนนงานรวมกนของ

หนวยงานวจยและนวตกรรมกบภาคเอกชน

(๒) ด�าเนนการแบบมสวนรวมกบผใชประโยชน

รวมคด

รวมท�า

รวมลงทน

(๓) มมาตรการสนบสนนการจดหาเทคโนโลยหรอผลงานวจยจากหลายแหลง มาพฒนาตอยอด

(Technology acquisition) ทเขาไดกบรปแบบทางธรกจ (Business model) เพอใหเกดผลเชงพาณชยจรง

การวจยและนวตกรรมทมาจาก Demand Side(ตอบโจทยประเทศ ตอบโจทยสงคม ตอบโจทยเอกชน)

ตางคนตางคด(เกดความซ�าซอนและขาดพลง)

Everything in Something(เกงบางเรองทส�าคญ แตเกงสด ๆ)

วาระการวจยเรองใหญ ๆ ทชดเจน(Integrated Research Agendas)

(บรณาการในองครวม)

เนนการพฒนาและการใชเทคโนโลยทเหมาะสม(Appropriate Technology)

ทมา : รฐมนตรประจ�าส�านกนายกรฐมนตร (ดร. สวทย เมษนทรย)

การวจยและนวตกรรมทมาจาก Supply Side(ตอบโจทยผวจย)

สรางเครอขายการพฒนานวตรกรรมและการวจยอยางเปนระบบ

(ประชารฐ/เครอขายระหวางประเทศ)

Something in Everything(แตะทกเรอง แตไมเกงสกเรอง)

หวขอวจยเปนชน ๆ (Fragmented Research Projects)

(เบยหวแตก)

เนนพฒนาความเปนเลศทางเทคโนโลย(State of the Art Technology)

บทท ๔ : การปรบเปลยนทศทางการขบเคลอนระบบวจยและนวตกรรม

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)3๐

(๔) ปลดลอคขอจ�ากดและอปสรรคการน�าผลงานวจยไปใชประโยชน (โดยเฉพาะอยางยงการใช

ประโยชนทางเชงพาณชย)

ระบบมาตรฐาน

การจดซอจดจาง

งบประมาณแบบเปนกอน (Block grant)

การตดตามและประเมนผล

(๕) จดโครงสรางหนวยงานในระบบวจยและนวตกรรมทชดเจน ไมทบซอนเชงผลประโยชนสามารถตดตาม

และประเมนผลได

มชวงเปลยนผานในการสรางความเขมแขงใหหนวยงานใหทน หนวยบรหารจดการและสงมอบ

ผลลพธ (Outcome Delivery Unit: ODU) เพอใหไดโครงสรางการจดสรรทนทมประสทธภาพ

พฒนาผจดการนวตกรรมอตสาหกรรม (Industrial innovation manager)

ความเปนมาของการปฏรประบบวจยและนวตกรรมของประเทศไทยตงแตอดตจนถงปจจบน สรปไวดง

ภาพท ๔

ภาพท ๔ ความเปนมาของการปฏรประบบวจยเเละนวตกรรมของประเทศ

1 2 3 4

๒๕๓๕

๒๕๓๕

๒๕๓๔

๒๕๕๒

๒๕๕๑๒๕๕๙๒๕๕๘

๒๕๐๖

๒๔๙๙

ตงสภาเศรษฐกจแหงชาต(ปจจบน คอ สศช.)สภาวจยแหงชาต

สภาการศกษาแหงชาตและ วว.

ตง สวทช.สกว. และสวรส.

ตงหนวยวจยและใหทนวจยสวก. สดร.

สสนก. สทป.สทอภ.

คพน. สวนช.

๒๕๐๒

๒๔๙๓

วช.NRCT

ทมา : ดร. ทวศกด กออนนตกล

บทท ๔ : การปรบเปลยนทศทางการขบเคลอนระบบวจยและนวตกรรม

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)31

การวจยและนวตกรรมถอเปนเครองมอและกระบวนการส�าคญทสามารถน�าพาประเทศไทยไปสความส�าเรจ

ตามรางยทธศาสตรชาตระยะ ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙) การปฏรประบบวจยและนวตกรรมของประเทศ

จงมความส�าคญอยางมาก ทผานมาการปฏรปดงกลาวมการด�าเนนการในประเดนส�าคญ ๔ ดาน ดงน

4.3.1 ดานนโยบายและยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม

เพอสรางความมเอกภาพ ใหเกดความสอดคลองและเปนกลไกส�าคญในการขบเคลอน

ยทธศาสตรชาต โดยมทศทางการวจยทชดเจน เหนผลลพธทเปนรปธรรม สามารถใชประโยชนไดจรงทงใน

เชงพาณชย เชงสงคม และคณภาพชวต โดยมการตระหนกถงความตองการของผใช มการจดล�าดบความส�าคญ และ

มกลไกการขบเคลอนใหเกดผลสมฤทธ โดยสามารถจดการและสนบสนนการวจยและนวตกรรมทครบวงจร

ทงการวจย วศวกรรม พฒนาตอยอด ตนแบบ ทดลองผลต และการทดสอบมาตรฐาน รวมทงจดหาและถายทอด

เทคโนโลยทน�าไปสการสรางมลคาเพมทเหมาะสมจากทงภายในและภายนอกประเทศ รวมทงไดใหความส�าคญ

กบมตทางดานสงคมและอตสาหกรรม โดยการวจยดานวทยาศาสตร เทคโนโลย สงคมศาสตรและ

มนษยศาสตร และค�านงถงความตองการของพนท ชมชน และผประกอบการขนาดกลางและขนาดยอม และ

ความรวมมอขององคกรทงในระดบพนทและภาคประชาสงคม สดทายคอมกลไกตดตามและประเมนผล

การด�าเนนงานตามยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม

4.3.2 ดานบคลากรการวจยและนวตกรรม ตองการใหมบคลากรวจยและนวตกรรมจ�านวนเพยงพอและมคณภาพ สอดคลองกบประเดน

มงเนนตามยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม มฐานขอมลกลางดานก�าลงคน บคลากรวจยและนวตกรรมของ

ประเทศ พฒนา สรางและสงเสรมการผลตและพฒนาบคลากรวจยและนวตกรรมทกระดบ ใหสอดคลองกบ

ความตองการของภาคสงคมและอตสาหกรรมในปจจบนและอนาคต และสงเสรมความรวมมอระหวางภาควชาการ

และภาคอตสาหกรรม รวมถงแลกเปลยนบคลากรและผเชยวชาญทงภายในและภายนอกประเทศ

4.3.3 ดานระบบงบประมาณการวจยและนวตกรรม

เปนการปรบระบบใหเกดบรณาการการจดสรรงบประมาณเพอการวจยและนวตกรรม ใหม

ความสอดคลองกนและเปนกลไกในการขบเคลอนยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม มการจดสรรงบประมาณการ

วจยเปนรปแบบการจดสรรเชงยทธศาสตร (Strategic allocation) ใหสอดคลองกบยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม

และแบบเปนกอน (Block grant) เพอใหเกดความตอเนอง โดยสามารถตดตามและประเมนผลได นอกจากนยงม

การจดใหมงบประมาณสนบสนนงานวจยและนวตกรรมทเนนตามประเดนยทธศาสตร (Agenda-based) และ

ตามรายพนท (Area-based) สวนงบประมาณตามภารกจ (Function-based) จดสรรใหตามความจ�าเปน และทบทวน

บทบาทของกองทนทท�าหนาทสนบสนนการวจยและนวตกรรมใหสอดคลองกบยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม

4.3 แนวทางการขบเคลอนระบบวจยและนวตกรรมของประเทศไทย

บทท ๔ : การปรบเปลยนทศทางการขบเคลอนระบบวจยและนวตกรรม

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)32

4.3.4 ดานการปรบปรงกฎหมายและระเบยบขอบงคบ เปนการปฏรปดานปจจยเออของการวจยและนวตกรรม ซงไดมการปรบปรงและจดท�า

กฎหมายรองรบการปฏรประบบวจยและนวตกรรม โดยใหสภานโยบายวจยและนวตกรรมแหงชาต

มองคประกอบทเหมาะสม สามารถก�าหนดนโยบายและยทธศาสตร ดแลและก�ากบการวจยและนวตกรรมของ

ประเทศทงระบบ สามารถขบเคลอนการด�าเนนงานใหสมฤทธผลทงในเชงงบประมาณและการท�างานรวมกบ

หนวยงานภาครฐและภาคเอกชน รวมทงสามารถก�ากบ ตดตามและประเมนผลการด�าเนนงานของหนวยงาน

ตาง ๆ ได มกลไกรบฟงความคดเหนจากทกภาคสวน และมการจดโครงสรางหนวยงานในระบบวจยและนวตกรรม

ใหเปนเอกภาพ มบทบาท ภารกจ และกลมเปาหมายผรบประโยชนทชดเจน ไมซ�าซอน และไมทบซอนเชง

ผลประโยชน โดยมบทบาทหลกของแตละหนวยงานเพยงบทบาทเดยว มตวชวดทเหมาะสมและชดเจน โดยค�านง

ถงประสทธผล ประสทธภาพ และความรบผดรบชอบ (Accountability) ในการสงมอบผลงาน นอกจากนยงม

การแกไขขอจ�ากดและอปสรรคของระบบหรอกลไกการบรหารจดการงานวจยและนวตกรรมไปสการใชประโยชน

โดยเฉพาะระบบมาตรฐานการวจยและนวตกรรม การตรวจวเคราะห การจดมาตรการจงใจทางการเงนหรอภาษ

กลไกตลาดภาครฐ การจดการทรพยสนทางปญญาและสงเสรมการใชประโยชนจากทรพยสนทางปญญา โดยให

แรงจงใจทเหมาะสมแกผท�าวจย และการสงเสรมการลงทน มการพฒนาโครงสรางพนฐานในระบบวจยและ

นวตกรรมใหสอดคลองกบยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม มศนยขอมลเชอมโยงระบบบรหารจดการวจยและ

นวตกรรมของประเทศ รวมทงฐานขอมลดานโครงการวจยและนวตกรรม งบประมาณ ผลการวจยและนวตกรรม

การใชประโยชน และบคลากรทมความสามารถในการวเคราะหขอมลดงกลาว

บทท ๔ : การปรบเปลยนทศทางการขบเคลอนระบบวจยและนวตกรรม

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)33

รฐบาลก�าหนดใหมยทธศาสตรชาตระยะ ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙) เพอเปนแนวทางในการพฒนา

ประเทศในระยะยาว และน�าประเทศไปสความมนคง มงคง ยงยน โดยมพระราชบญญตการจดท�ายทธศาสตรชาต

พ.ศ. ๒๕๖๐ เปนกลไกในการจดท�าและขบเคลอนยทธศาสตรชาต การวจยและนวตกรรมซงมความส�าคญตอ

การพฒนาเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอมของประเทศ จงจ�าเปนตองมยทธศาสตรในระยะยาวทสอดคลองกบ

ยทธศาสตรชาตระยะ ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)

๕.1 วสยทศน “ประเทศไทยใชการวจยและนวตกรรมเปนก�าลงอ�านาจแหงชาต เพอกาวไปสประเทศทพฒนาแลวภายใน

๒๐ ป ดวยความมนคง มงคง ยงยน”

๕.2 เปาประสงค การวจยและนวตกรรมท�าใหประเทศไทยเปนเจาของหวงโซการผลตและการบรการทมมลคาเพมสงใน

ตลาดโลกและสรางความเขมแขงใหกบชมชนและสงคม รวมทงเปนเจาของเทคโนโลยในสาขาทส�าคญตอการพฒนา

เศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอมของประเทศไทย โดย

สามารถใชประโยชนเชงพาณชยไดจรง และเพมขดความสามารถของภาคการผลตและบรการ

สามารถใชแกปญหาและเกดผลกระทบตอการพฒนาคณภาพชวต สงคม และสงแวดลอมอยางมนยส�าคญ

สรางขดความสามารถทางความรดานวชาการ เทคโนโลยฐาน และสรางนวตกรรมทางสงคมใหเปน

รากฐานของประเทศ ส�าหรบการเตบโตในระยะยาว

ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม

บทท ๕

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)34

๕.3 ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม 2๐ ป (พ.ศ. 2๕๖๐ - 2๕๗๙)2๕๗๙) การวางยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙) เปนการวเคราะหแนวโนม

การเปลยนแปลงของโลก ทท�าใหประเทศไทยจ�าเปนทจะตองปรบเปลยนทศทางในการขบเคลอนประเทศและ

ปรบเปลยนระบบวจยและนวตกรรมในปจจบน ผนวกกบการวเคราะหถงสถานภาพของระบบวจยและนวตกรรม

ของประเทศทมทงจดแขงทเปนโอกาสและความทาทายในการแกไขปญหาตาง ๆ เพอใหบรรลวสยทศนและ

เปาประสงคทก�าหนดไว จงก�าหนดยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙) ประกอบดวย

๔ ยทธศาสตร ไดแก

ยทธศาสตรท ๑ การวจยและนวตกรรมเพอการสรางความมงคงทางเศรษฐกจ

ยทธศาสตรท ๒ การวจยและนวตกรรมเพอการพฒนาสงคมและสงแวดลอม

ยทธศาสตรท ๓ การวจยและนวตกรรมเพอการสรางองคความรพนฐานของประเทศ

ยทธศาสตรท ๔ การพฒนาโครงสรางพนฐาน บคลากร และระบบวจยและนวตกรรมของประเทศ

โครงสรางของยทธศาสตรประกอบดวย “ประเดนยทธศาสตร” ในแตละประเดนยทธศาสตรจะประกอบดวย

แผนงานวจยและนวตกรรม โดยในแตละแผนงานไดก�าหนดขอบเขตของแผนงานนน ๆ เพอเปนแนวทางในการจดท�า

แผนในระดบแผนแมบทจนถงแผนในระดบปฏบตการตอไป ซงขอบเขตของแผนงานนน ๆ ครอบคลมถงการวจย

เชงนโยบาย (Policy research) ทสามารถน�าไปสการพฒนาเปนนโยบายได ทงน แผนงานในยทธศาสตรท ๑ และ

ยทธศาสตรท ๒ เปน “แผนงานวจยและนวตกรรมส�าคญ (Spearhead research and innovation program)”

ทจะถกใหความส�าคญในชวงระยะเรมตนของการขบเคลอนยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป

(พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙) เพอใหมผลลพธ (Outcome) ในระยะ ๓-๕ ป โดยแผนงานวจยและนวตกรรมส�าคญ

จะไดรบการทบทวนและปรบปรงเปนระยะ ๆ ตามความเหมาะสมเพอใหกาวทนตอบรบททเปลยนแปลงไป

นอกจากการก�าหนดขอบเขตของการวจยและนวตกรรมในแผนงานวจยและนวตกรรมส�าคญ ทก�าหนดไวใน

ยทธศาสตรน ในอนาคตหนวยงานในระบบวจยและนวตกรรมยงสามารถเสนอแผนงานวจยและนวตกรรมส�าคญ

และแผนงานวจยและนวตกรรม หรอโครงการวจยอน ๆ ทสอดคลองกบประเดนยทธศาสตรทก�าหนดไวใน

ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙) น

บทท ๕ : ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)3๕

ยทธศาสตรท 1การวจยและนวตกรรมเพอการสรางความมงคงทางเศรษฐกจ

ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรมเพอการสรางความมงคงทางเศรษฐกจ เนนการก�าหนดโจทยวจยทมาจาก

ความตองการของประเทศ (Demand side) เพอสรางนวตกรรมทสามารถน�าไปใชประโยชนเชงพาณชยไดจรง

โดยเลอกการวจยและนวตกรรมในสาขาทประเทศไทยมศกยภาพทงภาคอตสาหกรรมการผลตและบรการ และ

ภาคเกษตร ดวยการสรางนวตกรรมแบบเกลยว ๓ สาย (Triple helix) ทเนนความรวมมอกนของมหาวทยาลย

สถาบนวจย และภาคเอกชนในทกระดบ โดยสงเสรมใหภาคเอกชนมบทบาทน�า รวมทงการสรางเครอขายความรวมมอ

ระดบนานาชาต โดยมภาครฐในการสงเสรมและสนบสนนใหเกดความรวมมอดงกลาว

วตถประสงค ๑. สนบสนนภาคการผลต บรการ และภาคเกษตร รวมทงวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม (Small

and Medium Enterprises: SMEs) และวสาหกจเรมตน (Startup) ใหวจยและสรางนวตกรรม เพอสามารถ

สรางมลคาและเปนผน�าตลาดในสาขาทมศกยภาพในหวงโซมลคาของโลก

๒. สงเสรมและสนบสนนใหภาคเอกชนมบทบาทน�าในการก�าหนดโจทย ลงทน และด�าเนนการวจยและ

นวตกรรมทเนนการน�าไปใชประโยชนเชงพาณชย โดยมความเชอมโยงและรวมมอกนกบมหาวทยาลย สถาบนวจย

และหนวยงานทเกยวของ

๓. สรางเครอขายความรวมมอระดบนานาชาต (Global collaborative network) ใหเกดการวจยและ

พฒนา การไดมาซงเทคโนโลย การพฒนาบคลากรทมทกษะ ความร และประสบการณสง และการพฒนาธรกจ

เทคโนโลยนวตกรรม

เปาหมายยทธศาสตร ๑. ภาคอตสาหกรรมการผลตและบรการ สรางมลคาเพมสงขนจากการวจยและนวตกรรมสงผลใหเกด

การขยายตวเพมขนจากปจจบนเฉลยรอยละ ๕ ตอป

๒. เกษตรกรมรายไดสทธเพมสงขนจากการวจยและนวตกรรมโดยรวมทงประเทศเฉลยรอยละ ๑๐ ตอป

๓. จ�านวนวสาหกจทมนวตกรรม (มสดสวนของรายไดจากผลตภณฑนวตกรรมตอรายไดทงหมด (Vitality

index) มากกวารอยละ ๑๐) เพมขน ๕ เทา

๔. ภาคเอกชนลงทนการวจยและพฒนาไมนอยกวารอยละ ๑.๖ ของผลตภณฑมวลรวมในประเทศ

๕. ดชนความสามารถของประเทศในการดงดดและรกษาผมความสามารถสงจดโดยสภาเศรษฐกจโลก

(World Economic Forum: WEF) เพมขนเปน ๙๐ เปอรเซนไทล

๖. มลคาธรกรรมทเกดในประเทศไทยจากความรวมมอทางเทคโนโลยและนวตกรรมจากเครอขาย

ความรวมมอระดบนานาชาตมจ�านวนเพมมากขน

บทท ๕ : ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)3๖

1.1 อาหาร เกษตร เทคโนโลยชวภาพและเทคโนโลยการแพทย 1.1.1 วตถประสงค ๑) เพอใหการวจยและนวตกรรมยกระดบอตสาหกรรมอาหาร การเกษตร การแพทย และเกด

ประโยชนตอหวงโซอปทาน

๒) เพอใหเกดการวจยทน�าไปสนวตกรรมในอตสาหกรรมอาหาร การเกษตร การแพทย

๓) เพอใหเกดการวจยและพฒนาในประเดนทประเทศไทยมศกยภาพในการแขงขน

๔) เพอใหเกดการวจยพฒนาน�าความหลากหลายทางชวภาพของประเทศไทยไปสเชงเศรษฐกจและ

สงคม อยางมประสทธภาพและยงยน

๕) เพอใหเกดการพฒนาผลตภณฑมลคาเพม การเพมประสทธภาพ ลดการสญเสยของผลตผล

การเกษตร เพมประสทธภาพในการผลตพชและสตวเศรษฐกจ รวมถงมการพฒนาองคความร เทคโนโลย และ

นวตกรรมการเกษตรสมยใหม (Modern agriculture)

1.1.2 แนวทาง / มาตรการ ๑) การยกระดบภาคการเกษตรไทยใหเปนการเกษตรสมยใหมโดยการใชเทคโนโลย น�าไปสการพฒนา

อตสาหกรรมอาหารและเครองดมทมสารออกฤทธเชงหนาท

๒) น�าทรพยากรธรรมชาตและองคความรทางการแพทยของประเทศไทย มาพฒนาผลตภณฑชววตถ

และเครองมอแพทย

๓) ปรบปรงกฎหมายใหเออตอการพฒนาอตสาหกรรมทางการแพทย

๔) สรางและพฒนาองคความร เทคโนโลย และนวตกรรมการเกษตรสมยใหม (Modern

agriculture)

1.1.3 แผนงานวจยและนวตกรรมส�าคญ

1) การเกษตรสมยใหม (Modern agriculture) ในกลมพชไรทเปนวตถดบส�าหรบอตสาหกรรม มงเนนการลดตนทนแรงงานและปจจยการผลต

โดยใชขอมลเพอเพมประสทธภาพการบรหารจดการใหผลผลตมคณภาพและปรมาณสม�าเสมอ ดวย

การพฒนาเครองจกรกลเกษตรหรออปกรณตอพวงทมเทคโนโลยการใหปจจยการผลตตามสภาพความแตกตางของ

พนท (Variable rate technology) เทคโนโลยตดตามและคาดการณปรมาณและคณภาพผลผลต โครงสราง

พนฐานหรอบรการขอมลแผนทเพอการเกษตรความละเอยดสงระดบแปลง (High resolution) เชน แผนทสภาพ

อากาศและพยากรณอากาศเพอการเกษตร การเปลยนแปลงสภาพดนและน�า คลงภาพถายดาวเทยม

ยทธศาสตรท 1 ประกอบดวย ๕ ประเดนยทธศาสตร ไดแก ๑) อาหาร เกษตร เทคโนโลย

ชวภาพและเทคโนโลยการแพทย ๒) เศรษฐกจดจทลและขอมล ๓) ระบบโลจสตกส ๔) การบรการ

มลคาสง และ ๕) พลงงาน โดยมรายละเอยด ดงน

บทท ๕ : ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)3๗

เพอการเกษตร เปนตน การแปลผลและการพฒนาแบบจ�าลอง เพอตอยอดเปนซอฟทแวรหรอบรการเกษตรรป

แบบใหม เชน สรางและเผยแพรฐานขอมลส�าหรบการพยากรณผลผลต วเคราะหความเสยงเพอจดล�าดบการ

ชดเชยและการเยยวยาในกรณภยพบต และวเคราะหความเปนไปไดของการประกนภยพชผล เปนตน ในกลม

ผลตผลการเกษตรมลคาสง มงเนนการเพมมลคา ความปลอดภย และการใชทรพยากรอยางคมคา ดวยการวจย

ตนแบบสายพนธพชเศรษฐกจลกษณะพเศษ (ทนแลง รสชาตด เกบรกษาไดยาวนาน เหมาะกบการขนสง มสาร

มลคาสง) เทคโนโลยเซนเซอรและโรงเรอนอจฉรยะส�าหรบพชผลเกษตรเมองรอนทมประสทธภาพสง ตนทนต�า

สารชวภณฑ เทคโนโลยตรวจวดสารตกคางและสารพษ การตรวจสอบโรคพชและโรคสตว การประเมนผล

กระทบตอสงแวดลอม เทคโนโลยเพอการปรบตวตอการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ การวจยเพอสงเสรม

ผลตภณฑแปรรปและสวนผสมทางอตสาหกรรม การพฒนาชดตรวจดานเกษตรและอาหาร การปรบปรงพนธ

พชและพนธสตวใหมคณสมบตตามความตองการของตลาดหรอเพออตสาหกรรมเฉพาะ และการพฒนาผลตภณฑ

ปลอดภยและเปนมตรกบสงแวดลอม

2) อาหารมลคาเพมสงและสารออกฤทธเชงหนาท (High value added food and functional ingredient) มงเนนใหเกดอตสาหกรรมอาหารและสารออกฤทธเชงหนาท จากการใชประโยชนทรพยากร

ชวภาพและความหลากหลายทางชวภาพของประเทศ การพฒนาสงบงชทางภมศาสตร (Geographical Indications: GI)

ซงจะเพมมลคาใหแกวตถดบทางการเกษตร ลดการน�าเขาจากตางประเทศ และเกดผลตภณฑมลคาเพมสง โดย

การกระตนใหภาคเอกชนลงทนวจยและพฒนานวตกรรมจากความรวมมอของมหาวทยาลยและสถาบนวจย

ทงในประเทศและตางประเทศ การสงเสรมใหเกดการขยายธรกจ การเพมก�าลงการผลต การตอยอดงานวจยจาก

งานตนแบบไปสเชงพาณชย การสนบสนนใหมมาตรการในการลดอปสรรคการขนทะเบยนผลตภณฑเครองส�าอาง

อาหารและยา การสรางความสามารถในการรบรองมาตรฐานทมประสทธภาพ สะดวก และรวดเรวของหนวยงาน

ภาครฐทเกยวของ การสนบสนนใหมโครงสรางพนฐานทเกยวของในดานตาง ๆ อาท โรงงานตนแบบ และการ

มมาตรการปองกนหรอปกปองแหลงสารออกฤทธเชงหนาทจากธรรมชาตทเปนของไทยจากการลกลอบศกษา

พชพนธและสงมชวตในไทยแลวน�าไปจดสทธบตรโดยตางชาต

3) ชววตถ (Biologics) ในระยะสน (๑ - ๕ ป ) ม ง เน นการวจ ยพฒนาและผลตยาช ววตถคล ายคลง

(Biosimilars) โมโนโคลนอลแอนตบอด และวคซนพนฐาน โดยแนวทางการพฒนาเทคโนโลยจะเนนไปทงานวจย

และพฒนาทตอยอดได (Translational research) คอ การพฒนาสตร การผลตและการวเคราะห การทดสอบ

ประสทธภาพและความปลอดภยในหองปฏบตการและในสตวทดลอง การทดสอบประสทธภาพและ

ความปลอดภยในมนษยโดยทงหมดตองเปนกระบวนการทไดมาตรฐานสากล (GMP/ISO/OECD) ในระยะกลาง

(๕ - ๑๐ ป) จะมงเนนการวจย พฒนาและผลตยาชววตถชนดใหม และวคซนชนสง ในระยะยาว (๑๑ - ๑๕ ป)

ประเทศไทยจะตองมความสามารถในการวจยพฒนาและผลตยาชววตถชนดใหมทมความจ�าเพาะเจาะจงสง รวม

ทงการน�ายาชววตถเกาหรอทหมดความคมครองมาวจยพฒนาตอยอด วคซนทมความจ�าเพาะเจาะจงสง และใช

เพอใหเกดผลแบบมงเปา (Targeted therapy) ไดอยางครบวงจรและเปนมาตรฐานสากล

บทท ๕ : ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)38

4) เครองมอแพทย (Medical devices) ในระยะสน (๑ - ๕ ป) มงเนนวจยและพฒนาเครองมอแพทย วสดและอปกรณตรวจวนจฉยโรค

ทใชสนบสนนการตรวจวนจฉยโรค การปองกนบคลากรทางการแพทย การชวยดแล และการชวยผาตด เชน

เทคโนโลยชวภาพทใชชวยการตรวจวนจฉยทมความจ�าเพาะสง เทคโนโลยการพมพสามมตเพอใชเปนวสดทดแทน

ในรางกายมนษย และวสดอปกรณทางการแพทย เปนตน การพฒนาการใชประโยชนจากหนยนตทางการแพทย

เพอรองรบการใชงานในอนาคต เชน หนยนตชวยผาตด หนยนตฝกแพทย พยาบาล หนยนตชวยเหลอผพการ

หนยนตส�าหรบชวยฟนฟ หนยนตอ�านวยความสะดวกในบาน เปนตน การพฒนาระบบเชอมตออปกรณการแพทย

กบสารสนเทศเพอการดแลสขภาพ การวจยเพอพฒนาและสนบสนนการเตรยมความพรอมโรงงานระดบกง

อตสาหกรรมเพอขอรบการรบรองมาตรฐาน GMP/PICs การสนบสนนการลงทนวจยและพฒนาศนยสอบเทยบ

มาตรฐาน (Certifying center) ทประกอบดวยการทดสอบผลตภณฑ ทงในหองทดลองและทางคลนกใหเปนไปตาม

มาตรฐานสากล (GMP/ISO) ในระยะกลางและระยะยาว ประเทศไทยจะตองสามารถผลตอปกรณการแพทยท

ใชเทคโนโลยระดบสงและตอยอดเทคโนโลยเดมใหมมลคาเพมมากขน รวมทงเปนศนยกลางการผลตชนสวนและ

อปกรณการแพทยในภมภาคอาเซยน

1.2 เศรษฐกจดจทลและขอมล 1.2.1 วตถประสงค ๑) เพอประยกตใชวทยาการหนยนต ระบบอตโนมต และเทคโนโลยดจทล เพอเพมขดความ

สามารถในการแขงขนของอตสาหกรรมการผลตและบรการ

๒) เพอพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรมระบบดจทลทสนบสนนการผลตและพฒนา และการสราง

โอกาสใหมในภาคการผลต อตสาหกรรมการผลตและบรการ รวมทงสงคมและสงแวดลอม

๓) เพอใหเกดระบบบรหารจดการขอมลขนาดใหญ (Big data) และเกดการน�าขอมลไปใช

ประโยชน ทงดานการประกอบการตดสนใจและเขาใจพฤตกรรมและความตองการของผใช ผบรโภค น�าสการ

วางกลยทธและแนวทางการด�าเนนธรกจ

๔) เพอใหเกดความมนคงปลอดภยทางไซเบอร (Cyber security) และความนาเชอถอของ

เทคโนโลยดจทล

1.2.2 แนวทาง / มาตรการ ๑) การเพมขดความสามารถในการแขงขนและผลตภาพของอตสาหกรรมผลตและบรการดวย

วทยาการหนยนต ระบบอตโนมต และเทคโนโลยดจทล

๒) การจดใหมแพลตฟอรมเทคโนโลยและโครงสรางพนฐานดานดจทล เพอรองรบภาคการผลต

และบรการของประเทศ

๓) การเพมศกยภาพของอตสาหกรรมเนอหาดจทลของประเทศไทย

๔) ศกษาวจยอปกรณอเลกทรอนกสทมความชาญฉลาดภายในตว

๕) พฒนานวตกรรมดานความมนคง ปลอดภยทางไซเบอร

บทท ๕ : ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)3๙

1.2.3 แผนงานวจยและนวตกรรมส�าคญ 1) วทยาการหนยนตและระบบอตโนมต (Robotics and Automation) มงเนนการวจยและนวตกรรมเพอสงเสรมการผลตและการใชผลตภณฑหนยนตและระบบ

อตโนมตทพฒนาขนเองภายในประเทศเพอเพมผลตภาพ (Productivity) และขดความสามารถในการแขงขน

ของภาคอตสาหกรรมการผลต เชน เครองจกรกลอตโนมต (Automated Guided Vehicle: AGV) โมดลดาน

ระบบอตโนมตทใชในอตสาหกรรมการผลต เปนตน การพฒนาหนยนตบรการทมมลคาสง (High-value

services robots) และหนยนตท�างานเฉพาะทางทชวยอ�านวยความสะดวกในดานตาง ๆ และท�าใหมคณภาพ

ชวตทดขน เชน หนยนตทางการแพทยทชวยในการฟนฟหรอชวยเหลอผปวย หนยนตดแลผสงอาย หนยนต

บรการในทพกอาศย ส�านกงาน และรานคา หนยนตและระบบอตโนมตทใชงานทางการเกษตร และหนยนต

เพอการศกษา เปนตน

2) อากาศยานไรคนขบ (Unmanned Aerial Vehicle: UAV) มงเนนการวจยและนวตกรรม UAV โดยเฉพาะโดรน (Drone) เพอใชประโยชนในดานความมนคง

ทางทหาร การเกษตร การส�ารวจทรพยากรธรรมชาต การใชในภาคอตสาหกรรม รวมทงการใชเพอการสนทนาการ

โดยการทดแทนการน�าเขาเทคโนโลยและการสงเสรมฐานอตสาหกรรมโดรนในประเทศไทย การพฒนาเทคโนโลย

ฐานทจ�าเปนส�าหรบการวจยและนวตกรรม เชน แบตเตอร ซอฟตแวร เซนเซอร ระบบสอสาร และวสดตาง ๆ เปนตน

รวมทงการวจยเพอปรบปรงกฎหมาย ขอบงคบ มาตรฐาน และการควบคมและก�ากบดแลเพอใหเกดความปลอดภย

3) เทคโนโลยเพออตสาหกรรมอวกาศ (Space industry technology) ม งเนนการวจยและนวตกรรมในดานเทคโนโลยอวกาศทครอบคลมดาวเทยมส�ารวจโลก

ดาวเทยมสอสาร และดาวเทยมเพอความมนคง เชน การสรางดาวเทยมขนาดเลก วสดคอมโพสทส�าหรบชนสวน

โครงสรางดาวเทยม ระบบควบคมดาวเทยม (Satellite control) อาท Versatite Operation System for

Satellite Control and Administration (VOSSCA) ระบบวางแผนและเพมประสทธภาพการถายภาพของ

ดาวเทยม (Operation Planning for Thailand Earth observation MISsion: OPTEMIS) อปกรณระบบ

สอสารดาวเทยมภาคพนดนยานความถ S-band (Down converter) เปนตน โดยมงสรางขดความสามารถ

ภายในประเทศ ทงในดานการออกแบบและพฒนาดาวเทยม การวจยและส�ารวจอวกาศ (Space exploration)

การพฒนาศนยทดสอบมาตรฐานและผลตภณฑการบนและอวกาศ (Aerospace) การพฒนาชนสวนอปกรณของ

ดาวเทยมและระบบภาคพนดน การตอยอดองคความรจากอตสาหกรรมเดมทมภายในประเทศ เชน อตสาหกรรม

ยานยนต อตสาหกรรมอเลกทรอนกส และอตสาหกรรมซอฟตแวร เปนตน รวมทงการใชประโยชนจากฐาน

อตสาหกรรมตอเนองอน ๆ เพอมงไปสการสรางอตสาหกรรมอวกาศ

4) อเลกทรอนกสอจฉรยะและเทคโนโลยอปกรณปลายทาง (Smart electronics and terminal endpoint technologies) มงเนนการพฒนาและผลตอปกรณอเลกทรอนกสทมความชาญฉลาดภายในตว (Intelligent

and smart) ดวยการตดตงระบบฝงตว (Embedded system) และเซนเซอรลงไปในอปกรณ เพอใหสามารถ

บทท ๕ : ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)4๐

ท�างานไดหลากหลายหนาท (ตรวจวด/ตรวจรบขอมล รบผล ประมวลผลและแจงผลทถกตองในเวลาทรวดเรว)

และมความยดหยนสง สามารถแขงขนในตลาดและตอบโจทยความตองการของผบรโภค มงเนนการพฒนาอปกรณ

อเลกทรอนกสอจฉรยะทมขนาดเลก น�าหนกเบาเพอใหสะดวกในการพกพาและใชงาน รวมถงการใชพลงงานนอย

เพอการน�าไปประยกตในธรกจและอตสาหกรรมตาง ๆ เชน ระบบโรงเรอนอจฉรยะทมการตดตงเซนเซอรท

สามารถตรวจวดคาสภาพสงแวดลอมตาง ๆ (อณหภม ความชน คาความเปนกรด-ดางของดน) อปกรณดานดจทล

แบบพกพา (Wearable devices) ทสามารถตรวจวดคาตาง ๆ ของรางกายทสามารถแจงผลและปองกนกอน

การเกดโรคได เปนตน การวจยเพอพฒนาระบบการทองเทยวอจฉรยะและยงยน การพฒนาสารสนเทศเพอ

ยกระดบใหเกดวสาหกจชมชนอจฉรยะ อตสาหกรรมขนาดเลก/ขนาดกลางอจฉรยะ โรงงานอจฉรยะ รวมถงระบบ

อจฉรยะดานการแพทยและสาธารณสขในการเขาถงบรการอยางมประสทธภาพและไรพรมแดน ในสวนของ

เทคโนโลยอปกรณปลายทาง มงเนนการวจยและนวตกรรมดานอปกรณราคาถก อาท สมารทโฟน เพอใหเกด

การกระจายตวและแพรหลายเพอรองรบผบรโภคในการด�าเนนกจกรรมดานพาณชยอเลกทรอนกสและเศรษฐกจ

ดจทล นอกจากน จะตองจดใหมกลไกสนบสนนการใชผลตภณฑอเลกทรอนกสอจฉรยะใหมการใชงานในประเทศ

มากขน เพอกระตนการวจย พฒนาและผลตเปนอปกรณอเลกทรอนกสทมประสทธภาพสง

๕) การเชอมตอของสรรพสง (Internet of Things: IoT) ขอมลขนาดใหญ (Big data) และการเชอมโยง มงเนนการวจยและพฒนานวตกรรมดานอปกรณและเครองมอใหสามารถเชอมตอและสอสารกน

การรบสงขอมลขนาดใหญในภาคธรกจและอตสาหกรรมตาง ๆ รวมถงการพฒนาและปรบปรงคลนความถ

โทรคมนาคมใหสอดคลองกบเทคโนโลยการเชอมตอของสรรพสง และการรองรบเทคโนโลยดจทลอน ๆ ท

เกดขน การพฒนาโครงสรางพนฐานเพอรองรบการจดเกบขอมลจากการบรการดจทลในแหลงตาง ๆ ทเพมขน

และเทคโนโลยการรวบรวมและวเคราะหขอมล (Data mining management platform) ทสามารถประมวล

และแสดงผลอยางมประสทธภาพหลงจากเกดแหลงขอมลทผานการวเคราะหเพมจ�านวนมากขน การพฒนา

ระบบการรกษาความปลอดภยของขอมล (Data security and privacy) ส�าหรบการเผยแพรขอมล และการ

พฒนาและตอยอดการใชประโยชนของซอฟตแวรแบบ Open-source ทสามารถปรบปรงใหตรงกบความตองการ

ใชงานในประเทศ โดยมระบบเครอขายทด มการเชอมโยงทครอบคลม ในตนทนทเหมาะสม และทวถงทงภาค

อตสาหกรรมและภาคประชาชน นอกจากน ตองพฒนาบคลากรผเชยวชาญ คอ นกวทยาศาสตรขอมลและนก

วเคราะหขอมล (Data Scientist and Analytics: DSA) ทมความเชยวชาญดานการวเคราะหและน�าขอมลมา

ใชประโยชนมความจ�าเปนและตองเรงพฒนาเปนอยางมาก

๖) เนอหาดจทล (Digital content) เพอการสนบสนนการผลตและพฒนา มงเนนการพฒนาองคความรทบรณาการวทยาการคอมพวเตอรและเทคโนโลย สารสนเทศ

เขากบองคความรดานสงคม ศลปวฒนธรรม นเทศศาสตร วารสารศาสตรและสอสารมวลชน และภาษา

ตางประเทศ เพอเปนพนฐานในการสรางเนอหาดจทลทสรางสรรคและหลากหลาย สอดคลองกบความตองการ

ของผรบสอทงในและตางประเทศ สามารถใชประโยชนจากทนทางวฒนธรรมในการสรางสรรคมลคา พฒนาศกยภาพ

บคลากรดานการผลตเนอหาดจทล ตอบสนองยทธศาสตรการผลกดนใหไทยเปนทตงของผประกอบการเนอหา

บทท ๕ : ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)41

ดจทลรายใหญของโลก ทงน ตองสงเสรมการเขาถงเทคโนโลยดจทลส�าหรบการผลต การสรางสรรคแอนเมชน เกม และ

เนอหาดจทลอน ๆ เชน Virtual Reality (VR), Augmented Reality (AR), Immersive technology, Artificial

Intelligence (AI) เปนตน การจดเกบมรดกทางวฒนธรรมและภมปญญาของไทยในรปแบบดจทลเพอใหสามารถ

คงอย ไดแมเวลาจะผานไปและสามารถน�ามาบรณาการ การสกดองคความรและน�ามาประยกตใชใน

การสรางสรรคเนอหาดจทลใหม ๆ การสงเสรมการพฒนาเรองราวใหนาสนใจ การวจยตลาดเพอใหทราบความ

ไดเปรยบทางการแขงขนเปรยบเทยบกบประเทศอน ๆ การพยากรณขอมลในอนาคตเพอชใหเหนถงทศทางของ

อตสาหกรรม เชน อตสาหกรรมเกมและแอนเมชน เปนตน รวมทงการวจยดานกฎหมายทรพยสนทางปญญาและ

การจดการสทธดจทล

1.3 ระบบโลจสตกส (Logistics) 1.3.1 วตถประสงค ๑) เพอพฒนาอตสาหกรรมการผลตยานยนตไทยและหวงโซอปทานไปสการผลตยานยนตสมยใหม

๒) เพอยกระดบระบบโลจสตกส ของประเทศไทยทงทางบก ทางน�า และทางอากาศใหมประสทธภาพ

ดวยการใชเทคโนโลย

๓) เพอพฒนาอตสาหกรรมการบนของประเทศไทยใหไดมาตรฐานในระดบนานาชาต

๔) เพอพฒนาอตสาหกรรมโลจสตกสรวมถงอากาศยานไรคนขบ การผลตยานยนตไทยรนใหม และ

ไฮบรดส

1.3.2 แนวทาง / มาตรการ ๑) ยกระดบอตสาหกรรมการผลตยานยนตไทยใหรองรบอตสาหกรรมยานยนตสมยใหม

๒) เพมประสทธภาพของระบบโลจสตกสของประเทศไทย

๓) เพมศกยภาพของอตสาหกรรมการบนของประเทศไทยใหเปนผน�าในระดบภมภาค

1.3.3 แผนงานวจยและนวตกรรมส�าคญ 1) ยานยนตสมยใหม (Next-generation automotive) มงเนนการพฒนาเทคโนโลยส�าหรบการคมนาคมทสะอาด ประหยดพลงงานและเปนมตรตอ

สงแวดลอม ลดการปลอยกาซเรอนกระจก และลดอบตเหตทางการจราจร การพฒนาระบบขบเคลอนทม

ประสทธภาพ การพฒนาระบบโครงสรางน�าหนกเบา การพฒนาระบบการกกเกบพลงงานไฟฟาใหมประสทธภาพ

สงขน การพฒนาระบบไฟฟาและอเลกทรอนกสควบคม และการพฒนาเครอขายโครงสรางพนฐานทมประสทธภาพ

ซงมการเชอมโยงกบระบบพลงงานใหมของสงคม เชน พลงงานทดแทนจากแสงอาทตยและพลงงานลม

เปนตน การพฒนาระบบการขบเคลอนเชอมโยงกบเทคโนโลยการเชอมตอของสรรพสง ขอมลขนาดใหญ และ

ระบบคลาวด (Cloud) การพฒนายานยนตขบเคลอนอตโนมต การพฒนาระบบมาตรฐานการตรวจสอบ การวเคราะห

ทดสอบคณภาพ มาตรฐาน ความปลอดภยใหไดรบมาตรฐานระดบสากล การสรางขดความสามารถทางเทคโนโลย

และยกระดบหวงโซอปทานยานยนต การสนบสนนการใชวตถดบและชนสวนภายในประเทศเพอการพฒนา

อตสาหกรรมยานยนตสมยใหม การพฒนาระบบรองรบการบรหารจดการแบตเตอรทใชแลวโดยการน�ากลบมา

บทท ๕ : ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)42

ใชใหมและการก�าจดซากแบตเตอร การพฒนาระบบรองรบเศรษฐกจแบบแบงปน (Sharing economy) และ

การพฒนาบคลากรทรองรบอตสาหกรรมยานยนตสมยใหมระดบโลกในประเทศไทย

2) ระบบโลจสตกสอจฉรยะ (Smart logistics) มงเนนการพฒนาระบบโลจสตกสใหมประสทธภาพเพอชวยลดตนทน การขนสง การเดนทาง

และการสอสาร การพฒนาระบบโลจสตกสอจฉรยะใหตอบสนองความตองการของผบรโภคในอนาคตทเปน

Smart people ซงมความตองการบรโภค Smart product โดยพฒนาเทคโนโลยการผลตใหเชอมโยงกบสนคา

และเครองจกร อาท ใชการเชอมตอของสรรพสง (Internet of Things) เชอมโยงการผลตตามความตองการ

และใหเชอมโยงกบการขนสงใหสงมอบกบลกคาตามสถานทและเวลาทก�าหนด การพฒนาโครงขายความเชอมโยง

ของระบบขนสงภายในประเทศทงทางบก ทางน�า และทางอากาศ การพฒนา Intelligent logistics ในพนท

รวมทงการพฒนาระบบธรกรรมอเลกทรอนกสและพฒนาประสทธภาพการจดการการไหลของขอมลและเงน

เพอยกระดบการจดการระบบโลจสตกสของประเทศ

3) อตสาหกรรมการบน (Aviation) มงเนนการพฒนาโครงสรางพนฐานรองรบอตสาหกรรมการบนใหไดมาตรฐาน การพฒนา

ศนยซอมบ�ารงอากาศยาน (Maintenance Repair and Overhaul: MRO) รองรบอากาศยานขนาดเลก กลาง

และใหญ การออกแบบและพฒนาอากาศยานขนาดเลกซงรวมถงอากาศยานไรคนขบ การวจยและพฒนา

เพอการผลตชนสวนอากาศยาน วสดตกแตงภายในเครองบน และอปกรณภาคพนดน รวมทงการผลตบคลากร

(นกบน ชางซอมบ�ารง) ทมมาตรฐานในระดบนานาชาต

4) การขนสงทางราง มงเนนการมสวนรวมของภาคอตสาหกรรมและการสนบสนนจากหนวยงานตาง ๆ ของภาครฐ

เพอผลกดนใหเกดการพฒนาบคลากร การวจยและพฒนาเทคโนโลยทเกยวของในดานตาง ๆ เชน การกอสราง

และบ�ารงรกษา การสอสารและควบคมระบบไฟฟาและอเลกทรอนกส การผลตชนสวนรถไฟโดยเฉพาะตวรถ

และสวนควบ การใชวสดภายในประเทศเพอทดแทนวสดจากตางประเทศ เปนตน โดยมงเนนการดดซบและเรยนร

เทคโนโลยจากตางประเทศเพอเปนการตอยอดฐานความรและสงสมองคความรเพมขนในอตสาหกรรมกอสราง

ยานยนต และไฟฟาและอเลกทรอนกสของประเทศ ซงเปนการสงเสรมการพงพาตนเองของประเทศ รวมทงสงเสรม

การวจยและพฒนาระบบจดการผโดยสาร ระบบจดการเสนทาง และมาตรฐานความปลอดภยทางดานระบบ

ขนสงทางราง

1.4 การบรการมลคาสง 1.4.1 วตถประสงค ๑) เพอยกระดบการบรการและนวตกรรมดานตาง ๆ โดยเฉพาะทางดานสขภาพ การแพทยและ

ความงาม รวมกบภาคอตสาหกรรมตาง ๆ ของประเทศใหคนไทยสามารถเขาถงการใหบรการและสรางรายได

เขาประเทศ

บทท ๕ : ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)43

๒) เพอเพมความหลากหลายของอตสาหกรรมการทองเทยวไทย

๓) เพอน�าวฒนธรรมไทยมาเปนจดดงดดนกทองเทยวดวยการใชเทคโนโลย

1.4.2 แนวทาง / มาตรการ ๑) เพมโอกาสในการเขาถงบรการทางการแพทยของคนไทย และสรางรายไดเขาประเทศ

๒) ใชจดแขงของอตสาหกรรมทองเทยวไทยในภาคสวนทประเทศไทยมศกยภาพเพอเปนการยกระดบ

ภาคสวน

๓) น�าขนบธรรมเนยม ประเพณ วฒนธรรมไทยมาเปนจดดงดดนกทองเทยวดวยการใชเทคโนโลย

๔) สนบสนนนวตกรรมเพอเพมมลคาทางเศรษฐกจและพฒนาระบบนเวศธรรมชาตใหเปน

แหลงทองเทยวทยงยน เพอพฒนาเศรษฐกจของประเทศ ควบคไปกบธรรมาภบาลสงแวดลอม

1.4.3 แผนงานวจยและนวตกรรมส�าคญ 1) การบรการทางการแพทย (Medical services) มงเนนการวจยพฒนาและจดระบบบรการทมคณภาพมาตรฐาน ทท�าใหประชาชนสามารถเขาถง

บรการทางการแพทยไดรวดเรว สะดวก ปลอดภย และทวถง ทงในภาวะปกตและสาธารณภย โดยการพฒนา

ระบบการแพทยปฐมภมและเครอขายระบบสขภาพระดบอ�าเภอ การวจยและพฒนาเพอดแลผสงอาย คนพการ

และผดอยโอกาส การพฒนาระบบบรการสขภาพและระบบสารสนเทศดจทล การสรางฐานขอมลพนธกรรมและ

ธนาคารชวภาพ นอกจากน มงเนนการพฒนาศนยความเปนเลศดานการแพทยและศนยทดลองทางคลนก การเปน

Caretaker training hub โดยเฉพาะดานการปฏบตดแล การสอสาร และการใชอปกรณเครองมอ การเปน

ศนยกลางดานบรการทางการแพทยในระดบภมภาค (Regional clinical trial center) เพอเพมขดความสามารถ

ในการแขงขน โดยเนนใหบรการทางการแพทยเฉพาะทางในสาขาทไทยมความช�านาญและมความเขมแขง

เพอสรางมลคาเพมและชวยเพมสดสวนรายไดของธรกจบรการสขภาพ เชน การผาตดหวใจ การผาตดเปลยนขอ

ศลยกรรมตกแตง ทนตกรรม เวชศาสตรฟนฟ การทองเทยวเชงสขภาพ (Health Tourism) เปนตน รวมถง

การวจยเพอศกษาผลกระทบตอการดแลสขภาพคนไทย

2) การทองเทยวเชงสงเสรมสขภาพ (Wellness tourism) มงเนนการวจยและพฒนาเพอเพมสดสวนรายไดของธรกจบรการสขภาพ โดยพฒนาธรกจ

บรการทางการแพทยเปนหลก และธรกจบรการสงเสรมสขภาพ ธรกจผลตภณฑสขภาพและสมนไพรไทยเปน

ธรกจสนบสนน โดยการวจยและพฒนาผลตภณฑและบรการทเกยวของ เชน ประยกตใชเทคโนโลยดจทลใน

การทองเทยวเชงสขภาพ คนหาและวเคราะหศกยภาพความพรอมของพนท/บคลากร/กจกรรม เพอรองรบ

การทองเทยวเชงกฬา เปนตน การพฒนามาตรฐานของสนคาและการบรการ การพฒนารปแบบธรกจใหมของ

การทองเทยวเชงสขภาพ การยกระดบคณภาพของโรงพยาบาลใหไดมาตรฐาน การพฒนาบคลากรใหมความร

และทกษะดานการบรการเฉพาะดาน และการจดท�า Market intelligence เพอด�าเนนการวจยทางการตลาด

เชงลกและวเคราะหพฤตกรรมผบรโภคดานการทองเทยวเชงสขภาพเพอเจาะตลาดใหมทมศกยภาพ

บทท ๕ : ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)44

3) การอนรกษสงแวดลอมและวฒนธรรมเพอสงเสรมการผลตอยางสรางสรรค และเสรมพลงทองถนและชมชนทองเทยว (Community Based Tourism: CBT) มงเนนการศกษาผลกระทบดานการทองเทยวตอชมชน ในดานเศรษฐกจ การจางงาน การกระจาย

รายได สงคม คณภาพชวต และสงแวดลอม การวจยรปแบบการรวไหลและเชอมโยงการทองเทยวชมชน (Leakages

and linkages) การศกษาศกยภาพของชมชนรวมกบผประกอบการในการน�าเสนอกจกรรมการทองเทยว

โดยชมชนเพอใหตอบสนองกบความตองการของกลมเปาหมาย เชน ศกษาเพอสงเสรมใหชมชนน�าเสนออตลกษณ

ของทองถนเปนผลตภณฑและบรการทขายได เปนตน การประเมนมลคาทางดานวฒนธรรมและสงแวดลอม

ดานการทองเทยว การศกษาผลกระทบจากการเปลยนแปลงภมอากาศตอการทองเทยว การคนหากลมตลาด

เปาหมายของทองเทยวชมชน (Community Based Tourism: CBT) ในกลมนกทองเทยวชาวไทยและ

ชาวตางประเทศ การพฒนาตวชวดและเกณฑประเมนความสขชมชนและนกทองเทยวในการบรหารจดการ CBT

การศกษาผลกระทบและกระบวนการการกระจายรายไดจาก CBT ในระบบเศรษฐกจฐานราก และการวจย

เกยวกบระบบและกลไกทางวฒนธรรมทน�าไปสการพฒนาการทองเทยวชมชน

4) การทองเทยวทแขงขนได มนคง และยงยน มงเนนการศกษาเพอการกระจายความเสยงในการพงพานกทองเทยวตางชาต การศกษา

ผลกระทบของความเสยงจากความไมสงบตอภาคเศรษฐกจทองเทยวและแนวทางการจดการความเสยง การสราง

ตวชวดเพอตดตามทรพยากรทองเทยวหรอสรางตวชวดเตอนภย (Warning indicators) การวจยดานเครองมอ

ทางการเงนและการคลงทเกยวกบการทองเทยว การศกษาผลกระทบของเทคโนโลยดจทลตอเศรษฐกจ

ภาคทองเทยว การศกษาการลงทนของธรกจตางชาตในภาคทองเทยวของไทยเพอหาแนวทางการจดการทม

ประสทธภาพ เปนธรรม และไดประโยชนรวมกนอยางยตธรรม การศกษาผลกระทบตอเศรษฐกจทองถน การกระจาย

รายไดอนเกดจากงานเทศกาลสงเสรมการทองเทยวทจดโดยรฐสวนกลางและงานเทศกาลทจดโดยทองถน การศกษา

ความมประสทธภาพของการใชงบประมาณดานการทองเทยว และการศกษาผลของเศรษฐกจแบงปน (Sharing

economy) ตออตสาหกรรมดงเดมของการทองเทยว นอกจากน มงเนนการศกษาดานแรงงานและทกษะใน

อตสาหกรรมทองเทยว การวจยตลาดและพฤตกรรมนกทองเทยวเพอเพมขดความสามารถดานบรการคณภาพสง

รวมถงการวจยดานศกยภาพในการรองรบและการออกแบบภมทศนส�าหรบแหลงและ Hub ทองเทยว

1.๕ พลงงาน 1.๕.1 วตถประสงค ๑) เพอสรางความมนคงดานพลงงานดวยการใชเทคโนโลยในประเทศไทย ใหมพลงงานเพยงพอตอ

ความตองการ และสามารถใชแหลงพลงงานและเชอเพลงชวภาพทหลากหลาย รวมทงมความเหมาะสม เพอลด

ความเสยงจากการพงพาพลงงานน�าเขาจากตางประเทศและเชอเพลงฟอสซลมากเกนไป

๒) เพอเพมสดสวนการใชพลงงานทดแทนจากพลงงานหมนเวยนทมศกยภาพและเกดประโยชนตอ

เศรษฐกจและสงคมไทย โดยเนนการใชพลงงานหมนเวยนจากทรพยากรชวภาพเพอเพมสดสวนการใชพลงงาน

ทดแทนทเปนมตรตอสงแวดลอม

๓) เพอเพมประสทธภาพในการใชพลงงานในประเทศไทย ในภาคเศรษฐกจทมการใชพลงงานมาก

บทท ๕ : ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)4๕

๔) เพอเพมประสทธภาพของโครงขายไฟฟาและระบบการกกเกบพลงงานของประเทศไทย ให

สามารถรองรบการเพมการใชพลงงานหมนเวยนและการบรหารจดการพลงงานอยางเปนระบบ

1.๕.2 แนวทาง / มาตรการ ๑) พฒนาความสามารถในการผลตและบรหารจดการวตถดบ และผลกดนความตองการการใช

พลงงานหมนเวยน

๒) สรางความตระหนกและความรความเขาใจตอการผลต การใชพลงงานทดแทนอยางมประสทธภาพ

และยงยน และการสงเสรมการอนรกษพลงงาน

๓) สรางแรงจงใจ เชน มาตรการดานภาษหรอสนบสนนการลงทน เพอเพมการผลตและการใช

พลงงานชวภาพและเชอเพลงชวภาพ รวมถงเพมประสทธภาพการใชพลงงาน

1.๕.3 แผนงานวจยและนวตกรรมส�าคญ 1) พลงงานชวภาพ (Bioenergy) มงเนนการวจยและพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรมดานพลงงานชวภาพโดยมงเนนประเดนท

ส�าคญเรงดวน โดยการเพมศกยภาพในการผลตไฟฟาและความรอนจากกาซชวภาพ เชอเพลงชวมวลตาง ๆ ขยะ

และไมโตเรว รวมทงกระบวนการแปรรปเปนพลงงาน การเพมประสทธภาพการผลตและการใชกาซชวภาพจาก

ของเสยอตสาหกรรมและเกษตรกรรมเพอผลตไฟฟา การพฒนารปแบบและระบบในการจดการชวมวลและขยะ

เพอผลตพลงงานทเปนมตรตอสงแวดลอม การพฒนาทางเลอกและรปแบบส�าหรบพลงงานชนบท รวมถง

โรงไฟฟาชมชนทเปนมตรตอสงแวดลอมและสามารถพงพาตนเองได การพฒนาและเพมประสทธภาพเทคโนโลย

ภายในประเทศและการบรหารจดการวตถดบทครอบคลมถงเทคโนโลยและนวตกรรมการผลต การแปรรป

การขนสง การเกบ ศนยทดสอบ และมาตรฐานทเปนทยอมรบในระดบสากล สอดคลองกบความตองการ

ในประเทศและสงออก และการพฒนาระบบปาชมชนในทองถนเพอผลตชวมวล

2) เชอเพลงชวภาพ (Biofuel) มงเนนการวจยและพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรมดานเชอเพลงชวภาพโดยมงเนนประเดน

ทส�าคญเรงดวน โดยการลดตนทนตอหนวยของการผลตเชอเพลงชวภาพ (เอทานอลและไบโอดเซล)

จากพชน�ามนทปลกไดในประเทศ เชน การเพมผลผลตตอไรของออย มนส�าปะหลง และปาลมน�ามน (พนธพช)

การเพมประสทธภาพในการเกบเกยว รวบรวม และขนสงพชพลงงาน การเพมประสทธภาพในกระบวนการผลต

เอทานอลและไบโอดเซล เปนตน การน�าผลผลตทางการเกษตรและสวนทเหลอใชจากการบรโภคภายในประเทศ

และการสงออกมาเปนวตถดบในการผลตพลงงาน โดยตองค�านงถงการสรางสมดลระหวางพชพลงงานและอาหาร

ทกอใหเกดประโยชนสงสด การศกษาเปรยบเทยบศกยภาพของพชตาง ๆ ทเหมาะสมในการเปนวตถดบส�าหรบ

เชอเพลงชวภาพ การวจยและพฒนาพชทมศกยภาพมความเหมาะสมส�าหรบเชอเพลงชวภาพ และการวจยและ

พฒนาเชอเพลงชวภาพรนท ๒ และ ๓ รวมทงการพฒนาบคลากรวจยและนวตกรรมคขนานไปกบการวจยและ

พฒนานวตกรรมดานเชอเพลงชวภาพ

บทท ๕ : ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)4๖

3) การเพมประสทธภาพการใชพลงงาน (Energy efficiency) มงเนนการวจยและพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรมดานการเพมประสทธภาพการใชพลงงาน

โดยมงเนนประเดนทส�าคญเรงดวน โดยการเพมประสทธภาพการใชพลงงานในภาคขนสง การเพมประสทธภาพ

การใชพลงงานในภาคอตสาหกรรมและอาคารทกระดบ การสรางมาตรการเพอเพมการเดนทางดวยระบบขนสง

สาธารณะ ดวยวธการสรางแรงจงใจและแกไขปญหาอปสรรค โดยเนนทกรงเทพฯ ปรมณฑล และเมองใหญ การพฒนา

เพมประสทธภาพของเทคโนโลยภายในประเทศ การน�าเขาเทคโนโลยจากตางประเทศเพอพฒนาใหเหมาะสมกบ

บรบทของประเทศไทย (Technology acquisition) การบรหารจดการทครอบคลมไปถงศนยทดสอบ มาตรฐาน

และมาตรการทเออใหประเทศลดการใชพลงงานลงได และการประเมนผลกระทบทส�าคญระดบประเทศหรอ

ภาค (ดานเศรษฐกจ สงคม สงแวดลอม) ของการใชนโยบาย มาตรการ และแผนพลงงานดานการเพมประสทธภาพ

การใชพลงงานเพอการสรางสรรคและปรบปรงนโยบาย มาตรการ และแผนอนรกษพลงงาน

4) การกกเกบพลงงาน (Energy storage) มงเนนการวจยและพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรมดานการกกเกบพลงงานเพอความมนคง

ในการใชพลงงานหมนเวยนและเพมประสทธภาพการใชพลงงานของประเทศ โดยมงเนนประเดนทส�าคญเรงดวน

โดยการวางระบบกกเกบพลงงานเพอใชรวมกบโครงขายไฟฟาอจฉรยะ (Smart grid/microgrid) และระบบผลต

ไฟฟาแบบกระจายตว (Distributed generation system) การพฒนาระบบการกกเกบพลงงานชนดตาง ๆ

ส�าหรบอตสาหกรรมตอเนองและยานยนตไฟฟา การวจยและการพฒนาวสดส�าหรบระบบการกกเกบพลงงาน

การพฒนาระบบจดการแบตเตอร (Battery management system) การจดการแบตเตอรหลงใชงาน ระบบ

โครงสรางพนฐานรองรบใชยานยนตไฟฟาซงรวมถงสถานประจไฟฟา การใชทรพยากรภายในประเทศในการผลต

ระบบการกกเกบพลงงาน และการสนบสนนการตงโรงงานผลตภายในประเทศตามมาตรฐานสากล รวมทงการ

พฒนาบคลากรดานวจยและพฒนาระบบการกกเกบพลงงาน

บทท ๕ : ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)4๗

ยทธศาสตรท 2การวจยและนวตกรรมเพอการพฒนาสงคมและสงแวดลอม

ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรมเพอการพฒนาสงคมและสงแวดลอม เนนประเดนส�าคญทางสงคม

ของประเทศทตองใชการวจยและนวตกรรม เปนเครองมอในการขบเคลอนสงคมไทย ไดแก การเขาสสงคมสงวย

แรงงานทกษะสงและเฉพาะทางซงมแนวโนมขาดแคลน แรงงานทกษะต�าซงมโอกาสตกงาน การแกปญหา

ความเหลอมล�าหรอความไมเทาเทยม การยกระดบคณภาพชวตของประชาชนทกกลม ทงดานสขภาพ การศกษา

และการเขาถงบรการและสวสดการของรฐ การเตรยมความพรอมของสงคมไทยใหพรอมรองรบกระแสโลกาภวตน

ของวฒนธรรมโลกทรวดเรวขนในยคดจทล และการพฒนาระบบบรหารจดการน�า ทรพยากรธรรมชาตอน ๆ และ

สงแวดลอมทมประสทธภาพ

วตถประสงค ๑. เตรยมความพรอมประชากรทกชวงวยใหพรอมเรยนรตลอดชวต มอาชพทด อยรวมกนและด�ารงชวต

อยางมคณคา เพอเขาสสงคมสงวยและสงคมในศตวรรษท ๒๑

๒. ยกระดบคณภาพชวตของคนไทยโดยยดแนวทางการพฒนาตามแนวพระราชด�าร และหลกปรชญา

ของเศรษฐกจพอเพยง เพอใหทกคนเขาถงบรการสขภาพ ดานการศกษา การพฒนาทกษะ บรการสาธารณะ และ

สวสดการสงคมอน ๆ ทมคณภาพ ไดมาตรฐานและทวถง

๓. พฒนาการบรหารจดการน�าตามแนวทางพระราชด�าร (น�าจากฟา น�าผวดน และน�าบาดาล)

ใหมประสทธภาพ ในดานปรมาณ คณภาพ เวลาและสถานท ใชทรพยากรอยางมเหตผล ไมเกดมลภาวะตอสงแวดลอม

จนเกนความสามารถในการรองรบของระบบนเวศ รวมทงลดการปลอยกาซเรอนกระจกและปรบตวตอ

การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ

๔. ลดความเหลอมล�าทางเศรษฐกจและสงคมระหวางประชากรทกกลม เพมการกระจายความเจรญไปส

ทองถนและชมชน และพฒนาเมองนาอยในภมภาค

เปาหมายยทธศาสตร ๑. ผสงวยรอยละ ๑๐๐ ไดรบโอกาสในการพฒนาศกยภาพสวนตนในการศกษาและการท�างาน

๒. นกเรยนรอยละ ๖๐ มผลสมฤทธทางการศกษาทกระดบชนผานเกณฑคะแนนรอยละ ๕๐

๓. เกษตรกรรอยละ ๙๐ ใชนวตกรรมและเทคโนโลยในการผลตผลผลต และสนคาทางการเกษตร

๔. ปญหาโรคเรอรงของประเทศลดลง ทงโรคตดตอและโรคไมตดตอ

๔.๑ อตราผปวยรายใหมของวณโรคลดเหลอนอยกวา ๑๐ คน ตอประชากร ๑๐๐,๐๐๐ คน ในป ๒๕๗๘

๔.๒ การตดเชอเอชไอวรายใหมลดลงรอยละ ๙๐

๔.๓ อตราตายดวยโรคหวใจและหลอดเลอด โรคมะเรง โรคเบาหวาน และโรคระบบทางเดนหายใจ

เรอรงในประชากรอายระหวาง ๓๐-๗๐ ป ลดลงเหลอ ๒๕๗ คน ตอประชากร ๑๐๐,๐๐๐ คน ภายในป ๒๕๖๘

บทท ๕ : ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)48

๕. ประเทศไทยมการลดการปลอยกาซเรอนกระจกลงรอยละ ๒๐ - ๒๕ ภายในป ๒๕๗๓ และลดมลคา

ความเสยหายจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ

๖. ประเทศไทยลดคาเฉลยปรมาณการใชน�าในภาคการเกษตร ภาคการผลต ภาคครวเรอน ลงรอยละ

๑๕ และปรมาณน�าทน�าไปใชประโยชนไดจากแหลงน�าตนทนตาง ๆ เพมขนเปนรอยละ ๘๕ รวมทงเพมพนทปาไม

ของประเทศใหมไมต�ากวารอยละ ๔๐ ของพนทประเทศ และรกษาพนทชมน�าธรรมชาตไวไดไมต�ากวารอยละ

๑๕ ของพนทประเทศ

๗. ประเทศไทยมเมองอจฉรยะ ๒๐ เมอง ใน ๔ ภมภาค ภมภาคละ ๕ เมอง

๘. ประเทศไทยสามารถลดความเหลอมล�าในสงคม โดยมคาสมประสทธความไมเสมอภาค (Gini index)

ไมเกน ๐.๓๖

2.1 สงคมสงวยและสงคมไทยในศตวรรษท 21 2.1.1 วตถประสงค

๑) เพอสรางองคความรและนวตกรรมส�าหรบเตรยมความพรอมของประเทศไทยสสงคมสงวย

๒) เพอสรางองคความรและนวตกรรมส�าหรบเตรยมความพรอมของประเทศไทยสสงคมไทยใน

ศตวรรษท ๒๑ ในการเปนสงคมทมความหวง เปนสงคมทเปยมสข และเปนสงคมทมความสมานฉนท

2.1.2 แนวทาง / มาตรการ

๑) สงเสรมใหผสงวยด�ารงชวตอยอยางมคณคา มศกดศร และมสวนรวมในสงคม

๒) สงเสรมอาชพของผสงวยตามศกยภาพและความตองการใหผสงวยมหลกประกนรายไดทมนคง

๓) เรงรดใหบคลากรภาครฐปรบตวใหเขากบการด�าเนนกจกรรมทางเศรษฐกจและสงคมในยคดจทล

ทเปดกวางและเชอมโยงถงกนโดยยดประชาชนเปนศนยกลาง และพฒนาการปฏบตงานในลกษณะ Smart and

high performance government

๔) สงเสรมใหมการเขาถงระบบประกนสขภาพของประชาชนอยางทวถง

๕) สนบสนนและเพมศกยภาพของการศกษาทงในระบบและนอกระบบ โดยใชนวตกรรมและ

เทคโนโลย เพอใหประชาชนทกคนอยางนอยตองจบการศกษาขนพนฐาน

๖) ปรบปรงกฎ ระเบยบ และกฎหมายทเกยวของ และการสงเสรมกระบวนการยตธรรม เพอใหเกด

ความเปนธรรมและลดความเหลอมล�าในสงคม

๗) สงเสรมใหเกดชมชนแหงการเรยนร และขยายผลการเปนสงคมชมชน ใหมความเขมแขง ตาม

หลกของปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

ยทธศาสตรท 2 ประกอบดวย ๕ ประเดนยทธศาสตร ไดแก ๑) สงคมสงวยและสงคมไทย

ในศตวรรษท ๒๑ ๒) คนไทยในศตวรรษท ๒๑ ๓) สขภาพและคณภาพชวต ๔) การบรหาร

จดการน�า การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ และสงแวดลอม และ ๕) การกระจายความเจรญ

และเมองนาอย โดยมรายละเอยด ดงน

บทท ๕ : ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)4๙

2.1.3 แผนงานวจยและนวตกรรมส�าคญ 1) ศกยภาพและโอกาสของผสงวย และการอยรวมกนของประชากรหลายวย มงเนนการวจยและนวตกรรมเพอพฒนาศกยภาพผสงวยใหมบทบาททางสงคม ด�ารงชวตอย

อยางมคณคา มศกดศร การเสรมสรางสขภาวะทด การพฒนาการเปนครอบครวและการอยรวมกนไดของ

ประชากรหลายวย การมเงนออมและมทางเลอกดานผลตภณฑการเงนเพอจะบรหารเงนออมอยางมประสทธภาพ

ยงยน และปลอดภย การสรางบรการดแลผสงวยครบวงจร การวางระบบการเงนของผสงอาย การสงเสรมใหม

การจางงานผสงอายทเหมาะสม การปรบแกระเบยบ กฎเกณฑ กฎหมาย ทเปนอปสรรคตอการจางงานผสงอาย

การขยายอายเกษยณของขาราชการและพนกงานรฐวสาหกจ การสงเสรมการออมและการประกอบอาชพของ

ผสงอาย การมหลกประกนรายไดทมนคงและยงยน รวมทงหลกประกนหลงเกษยณจากการท�างาน การจางงาน

ผสงอายจากภาคเอกชนและภาครฐ การพฒนาประสทธภาพการท�างานของผสงอาย การศกษาส�าหรบสงคม

สงวย การสรางภมคมกนทางสงคมดานคณธรรมและตระหนกรหนาทพลเมอง การพฒนาพฤตกรรมของคน

ทกชวงวยใหมคณธรรมและจรยธรรม การเปรยบเทยบความเชอ คานยม อดมการณ วถชวตของคนตางวยตาง

ประสบการณ การเพมโอกาสและความเสมอภาคทางสงคมของคนทกชวงวย การเลยนแบบและดดแปลง

เทคโนโลยและอปกรณส�าหรบผสงวยใหเหมาะสมกบสรระและวถคนเอเชย

2) เชอมประเทศสประชาคมโลก ม งเนนการวจยและนวตกรรมใหร ถงผลกระทบทางบวกและทางลบของการเลอนไหล

ทางประวตศาสตร วฒนธรรม สงคม การเมองและเศรษฐกจของประเทศทางตะวนตกไปสประเทศทางตะวนออก

(บรพาภวตน) ความเคลอนไหวและนวตกรรมในการจดการศกษาและพฒนาเดกและเยาวชน ระบบการศกษา

เปลยนแปลงและผกโยงระบบการศกษาโลก การขจดความเหลอมล�าทางการศกษา การน�าเทคโนโลยมาใชใน

ระบบการศกษาเพมขน การยกคณภาพการศกษาสระดบสากล การเสรมสรางทกษะอาชพและทกษะชวต การพฒนา

ศกยภาพของคนทตองรองรบการเปลยนแปลงทเกดขน การสรางเครอขายความรวมมอระหวางประเทศ การสราง

เครอขายและความรวมมอดานความมนคงระหวางประเทศเพอนบาน ประชาคมอาเซยนและองคกรระหวาง

ประเทศ การมระบบเตอนภยดานโรคตดตอ มลภาวะ และยาเสพตด โดยอาศยเครอขายความรวมมอระหวาง

ประเทศ การสรางโอกาสและความรวมมอระหวางประเทศไทยกบนานาประเทศ เพอพฒนาหรอยกระดบให

ประเทศไทยเปนศนยกลางการพฒนาทรพยากรมนษย และการมสวนรวมเพอสรางระบบและกลไกในการตดตาม

ประสทธภาพและประสทธผลเพอบรรลเปาหมายการพฒนาอยางยงยน

3) ความมนคงของประเทศ มงเนนการวจยและนวตกรรม ซงครอบคลมความมนคงภายในประเทศ เกยวกบยทโธปกรณ

ทจ�าเปน เชน เครองปองกน เครองตรวจสอบระเบด เปนตน เพอการพงพาตนเองและพฒนาไปสการผลตอาวธ

และลดการน�าเขา รวมถงการผลตเชงพาณชย การสงเสรมการพฒนาเทคโนโลยปองกนประเทศของตนเอง

(Home-grown technology) องคความรและเทคโนโลยสารสนเทศ เพอเฝาระวง ปองกน และรบมอ

การกอการรายและภยคกคามตาง ๆ การพฒนาระบบฐานขอมลสนบสนนงานวจยดานความมนคง เทคโนโลย

เพอการตรวจ เฝาระวง แจงเตอน ชวยเหลอ และบรรเทาภยพบตสาธารณะตาง ๆ และนวตกรรมวสด อปกรณ

บทท ๕ : ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)๕๐

ทจ�าเปนเมอประเทศเขาสสถานการณฉกเฉนหรอวกฤต การพฒนานวตกรรมเทคโนโลยสนบสนนกระบวนการ

สบสวนสอบสวน การปองกนและก�าจดคอรรปชน การจดท�าและปรบปรงกฎหมาย ระเบยบ และการบรหาร

จดการโทรคมนาคมระดบชาต การเฝาระวงการเปลยนแปลงของการเมองระหวางประเทศทส�าคญ การคาดการณ

ดานความมนคงของประเทศ และความมนคงขามพรมแดน การรกษาความปลอดภยทางทะเล (Maritime security)

การปองกนและเฝาระวงภยคกคามขามพรมแดนทงมตทางการทหารและมตอน เชน การปราบปรามยาเสพตด

แนวพรมแดน การลกลอบเขาเมอง ปญหาแรงงานขามชาต การกอการราย การคาสงของผดกฎหมาย การคามนษย

การปองกนปราบปรามอาชญากรรม โรคระบาด และโรคตดตอรายแรง รวมถงการรวมมอกบประเทศเพอนบาน

ในการพฒนาและเสรมสรางความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจในพนทชายแดน เปนตน

4) รฐบาล 4.๐ มงเนนการวจยและนวตกรรมเพอปรบกลไกการท�างานของภาครฐใหเขากบการด�าเนนกจกรรม

ทางเศรษฐกจและสงคมในยคดจทล การแกไขปญหาและตอบสนองความตองการของประชาชน การเพม

ประสทธภาพของ E-Government การเพมขดความสามารถในการบรหารดานการคลงของรฐบาล ดานนโยบาย

ภาษ การยกเวนและลดหยอนภาษของรฐบาล การใชสทธในการตรวจสอบหนวยงานภาครฐ การปฏรปกฎหมาย

การทจรตและประพฤตมชอบ รวมทงการพฒนานวตกรรมเพอแกปญหาการทจรตคอรรปชน การพฒนาปรบปรง

กฎหมายขอมลขาวสาร กฎหมายการคมครองขอมลสวนบคคล และการปรบปรงหรอยกเลกกฎหมายทลาสมย

๕) ความมนคงของมนษย มงเนนการวจยและนวตกรรมเพอการสรางเสรมสขภาวะและพฒนาศกยภาพคนตลอดชวงชวต

การสรางความอยดมสขของครอบครว การสรางระบบคมกนทางสงคมดานคณธรรมและตระหนกรหนาทพลเมอง

ระบบสวสดการทางสงคม การคมครองทางสงคม (Social protection) การออกแบบเพอคนทงมวล (Universal

design) การมสวนรวมของทองถนและชมชนในการสรางหลกประกนความมนคงของมนษยและเศรษฐกจชมชน

การพฒนาทอยอาศย การปองกนและปราบปรามการคามนษย การสรางระบบอจฉรยะในการเฝาระวงโดย

ไมกาวกายและยงเคารพความเปนสวนตวและเสรภาพของประชาชนภายใตรฐธรรมนญ การคมครองสทธเดก

เยาวชน และคนพการ การกระจายของคาจางเงนเดอนในชวงชวต เปรยบเทยบขามกลมอาชพและระดบการศกษา

การเพมรายไดของผประกอบอาชพอสระและคนท�างานนอกระบบ การวจยเพอวเคราะหประเมนประสทธภาพ

ความยงยน และการบรหารจดการโครงการเงนออมตาง ๆ ทเปนเงนออมระยะยาวทงทด�าเนนการโดยองคกร

ภาครฐและภาคเอกชน

๖) การลดความเหลอมล�า มงเนนการวจยและนวตกรรมเพอลดปญหาความเหลอมล�า ดานรายไดของกลมคนทมฐานะทาง

เศรษฐกจสงคมทแตกตางกน และความยากจน การจดการทดน การพฒนาระบบเศรษฐกจฐานราก การเขาถง

บรการพนฐานทางสงคมของภาครฐ เชน ระบบหลกประกนสขภาพภาครฐ การเสรมสรางความเขมแขงของ

ชมชนและการกระจายอ�านาจสทองถน สวสดการสงคมผดอยโอกาส การจดสภาพแวดลอมทางกายภาพและ

บรการสาธารณะทเออตอการด�าเนนชวตของคนพการ ระบบยตธรรมเพอลดความเหลอมล�า สทธการเขาถง

บทท ๕ : ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)๕1

บรการสาธารณะ การลงทน การออม และการประกอบอาชพ เปนตน การมความเสมอภาคและความยตธรรม

เชน การสงเสรมความเสมอภาคทางเพศ การสงเสรมบทบาทของสตร การพฒนากฎหมายเพอบรหารจดการ

ความเหลอมล�าทางสงคม การจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมกบความยตธรรมทางสงคม การสงเสรม

ใหประชาชนเขาถงกระบวนการยตธรรมไดอยางมประสทธภาพ รวมทงนวตกรรมทชวยใหการสบสวนสอบสวน

มประสทธภาพ มความนาเชอถอ การก�าหนดโทษทมความเหมาะสมกบการกระท�าผดทงทางอาญา แพง ปกครอง

และมาตรการจงใจ การสงเสรมกระบวนการยตธรรมใหมมาตรฐาน นาเชอถอ มการบงคบใชทเสมอภาคและ

เกดความเปนธรรมในสงคม การมสวนรวมของยตธรรมชมชน และเครอขายอนทเกยวของ รวมทงความรทองถน

กบการลดความเหลอมล�า บทบาทของกองทนหมนเวยนภาครฐทเกยวกบความเปนธรรมทางสงคม สวสดการ

และเงนชวยเหลอเดกยากจน ผสงอาย คนพการ การแสวงหาทางเลอกทางนโยบายเพอยกระดบสถานะและ

คณภาพชวต ยกระดบสทธและโอกาส รวมทงการลดกระบวนการทท�าใหเกดเปนคนชายขอบ การสรางนวตกรรม

และเทคโนโลยสมยใหมเพอขบเคลอนชมชนดอยโอกาส การเขาถงประสทธผลและประสทธภาพของฐานขอมล

ระดบชาต เพอการวางแผนลดความเหลอมล�าในระยะยาว การจดท�าฐานขอมลรายบคคลทกชวงวย

ทงดานสาธารณสข สงคม ภมสารสนเทศ แรงงาน และการศกษา การจดท�าฐานขอมลทรพยสนครวเรอน

การสรางนวตกรรมเพอพฒนาคณภาพชวตและสรางความเสมอภาคของชมชนสงคมในบรบทดานเทคโนโลยและ

ดจทล การลดความเหลอมล�าระดบครวเรอนและความเหลอมล�าขามรน การเขาถงความรและเทคโนโลยของ

ประชากรระดบฐานราก

2.2 คนไทยในศตวรรษท 21 2.2.1 วตถประสงค ๑) ปรบเปลยนใหคนไทยเปนคนทสมบรณ มความร ความสามารถและทกษะสง มความสามารถ

ในการรงสรรคนวตกรรม มคณธรรม จรยธรรม มวนย คานยมทด มจตสาธารณะ และมความสข โดยมสขภาวะ

และสขภาพทด ครอบครวอบอน ตลอดจนพฒนาตนเองไดตอเนองตลอดชวต

๒) เพอเตมเตมศกยภาพของคนไทยใหสามารถเปนตวหลกในการขบเคลอนการเจรญเตบโตและ

น�าพาประเทศไปสความมนคง มงคง และยงยน

2.2.2 แนวทาง / มาตรการ ๑) ขยายความรวมมอระหวางสถานศกษากบภาคการผลต/อตสาหกรรม ในการจดการเรยนการสอน

เพอสรางใหผส�าเรจการศกษามสมรรถนะทตรงกบความตองการของตลาดงาน

๒) พฒนาปรบปรงกระบวนการจดสทธบตรหรอทรพยสนทางปญญาใหมประสทธภาพและ

ความรวดเรวมากขน

๓) ขยายการพฒนาโรงเรยนคณภาพดานวทยาศาสตร คณตศาสตร เทคโนโลย และสะเตมศกษา

ใหครอบคลมทกโรงเรยนในอ�าเภอทวประเทศ

๔) รณรงคสรางจตอาสาในสงคมไทยทกระดบอยางตอเนอง โดยเฉพาะอยางยงในกลมเยาวชน

๕) เรงรดการสรางสมรรถนะของคนไทยในทกระดบดานภาษาองกฤษและภาษาสากลอน รวมทง

สมรรถนะดานการใชคอมพวเตอรและอนเทอรเนต โดยความรวมมอของทกภาคสวน พรอมกบมาตรการจงใจ

บทท ๕ : ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)๕2

เชน การลดหยอนภาษส�าหรบคาใชจายในการพฒนาสมรรถนะภาษาองกฤษและภาษาสากลอน

๖) เรงรดสนบสนนใหคนไทยมผลงานระดบนานาชาตและประเทศ มจ�านวนศนยความรวมมอกบ

ตางประเทศ/นานาชาต ดานตาง ๆ

๗) เรงรดการใชประโยชนจากการวจยและนวตกรรมเพอการพฒนาคณภาพการศกษา ในดานนโยบาย

หลกสตร กระบวนการเรยนการสอน การประเมน การบรหารจดการ

2.2.3 แผนงานวจยและนวตกรรมส�าคญ 1) คนไทย 4.๐ มงเนนการวจยและนวตกรรมเพอสนบสนนใหคนทกชวงวยใหมทกษะชวต ความรความสามารถ

และคณภาพชวตทเหมาะสม เตมศกยภาพในแตละชวงวย การสรางเสรมและปรบเปลยนคานยมของคนไทย

ใหมพฤตกรรมทพงประสงค เชน มวนย จตสาธารณะ รบผดชอบตอสงคม พทกษผลประโยชนสาธารณะ รวมทง

การใชหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงเปนแนวทางในการด�าเนนชวต มความมงมนสการสรางความส�าเรจ

ในชวต มการใชประโยชนและรเทาทนเทคโนโลย และสอสงคม (Social media) ทสอดรบกบการเขาสยคดจทล

เปนตน การสรางนวตกรรมและอตลกษณความเปนไทยทสามารถยนอยางมศกดศรบนเวทสากล การสราง

การรบร ความเขาใจ เกยวกบการปกครองในระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข การสราง

ระบบและกลไกการตรวจสอบการใชอ�านาจอธปไตย การสงเสรมและสรางกลไกการรบรกฎหมายของประชาชน

เพอใหเกดสงคมทเคารพกตกา (Culture of lawfulness)

2) เดกและเยาวชน 4.๐ มงเนนการวจยและนวตกรรมเพอพฒนาเดกทกวยใหไดรบการเลยงดทไดมาตรฐาน มความผกพน

ทดกบผปกครอง มพฒนาการดทกดาน มวนย ทกษะชวต สามารถรบรและควบคมอารมณ มวฒภาวะและสามารถ

ปรบตวในโลกและสงคมทเปลยนแปลง การสรางฐานขอมล การคนหาปจจยเสยง การคดคนวธการชวยเหลอ

แกไขและฟนฟเดกทมปญหาทางอารมณและพฤตกรรม รวมทงเพอพฒนาเยาวชนใหมทกษะดานการคดอยางม

วจารณญาณ ดานการแกปญหา ดานการมความคดสรางสรรคและจนตนาการ การสรางนวตกรรมลดการลอกเลยนแบบ

ดานความเขาใจตางวฒนธรรมตางกระบวนทศน ดานความรวมมอ ดานการท�างานเปนทมและภาวะผน�า ดานการสอสาร

และรเทาทนสอ ดานคอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร ทกษะอาชพและทกษะการเรยนร

การมความเมตตากรณา วนย คณธรรม จรยธรรม และจตส�านกความรกในสถาบนชาต ศาสนา พระมหากษตรย

การสรางหรอสงเสรมความรและทกษะความเปนพลเมองทดและคานยมการปฏบตตามหลกปรชญาของเศรษฐกจ

พอเพยง การพฒนานวตกรรม และการบรณาการความรหลากหลายศาสตรเขาดวยกน การจดท�ามาตรการ

ทเกยวของเพอปรบใชกระบวนการเรยนรในบรบทตาง ๆ ทงในสถาบนการศกษา สถาบนครอบครว ชมชน และ

แหลงการเรยนรนอกหองเรยนอน ๆ และในกระบวนการยตธรรม รวมถงการขยายผลในกลมผดอยโอกาสในสงคม

การศกษาดานสมอง จตใจและพฤตกรรมเพอสรางองคความรและนวตกรรมใหม ๆ เกยวกบโครงสรางกลไก

การท�างานของระบบประสาทและสมองทมอทธพลตอพฒนาการ ตลอดจนการท�างานของสมอง จตใจและ

พฤตกรรมทกชวงวย การวจยและพฒนานวตกรรมเพอพฒนาคนดานจตพฤตกรรมใหมคณธรรมและจรยธรรม

ทกชวงวย

บทท ๕ : ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)๕3

3) เกษตรกร 4.๐ มงเนนการวจยและนวตกรรม เพอสรางความเขมแขงใหกบเกษตรกรและสถาบนเกษตรกร

โดยใชกระบวนการมสวนรวมของชมชนและการบรหารจดการเพอเพมความสามารถในการแขงขนดวยเทคโนโลย

และนวตกรรมและความเขมแขงของภาคเกษตร การพฒนาเกษตรกรใหเปนเกษตรกรอจฉรยะ การพฒนาระบบ

อปกรณและเครองมอ เครองจกรเพอการเกษตร การพฒนาซอฟทแวรเพอใชในการบรหารจดการการผลตและ

การตลาด การพฒนาระบบขอมลเพอคาดการณการเปลยนแปลงทศทางของตลาดททนเหตการณ และการเปน

ผประกอบการวสาหกจการเกษตร การบรหารจดการแรงงานภาคเกษตรและเทคโนโลยเพอทดแทนแรงงาน

อยางเปนระบบรองรบสงคมเกษตรสงอาย การพฒนาประสทธภาพการผลตและคณภาพมาตรฐานสนคาส

มาตรฐานระดบสากลและสอดคลองกบความตองการของตลาดและมลคาสง สารสนเทศเพอการเกษตรดวย

เทคโนโลยทเหมาะสม

4) แรงงาน 4.๐ มงเนนการวจยและนวตกรรมเพอพฒนาทกษะและศกยภาพของแรงงานและผประกอบการให

สอดคลองกบความตองการของตลาดเพอเพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศในเวทโลก การสราง

ความรวมมอและพฒนาเครอขายพนธมตรภาครฐ สถาบนการศกษา ภาคเอกชน และองคกรตางประเทศในการพฒนา

แรงงานของอตสาหกรรมเปาหมาย การสรางมาตรฐานทดสอบและสรางระบบมาตรฐานฝมอแรงงานใหครอบคลม

สาขาอาชพและกลมอตสาหกรรมส�าคญ การสงเสรมและพฒนาสถานประกอบการใหมความรบผดชอบตอสงคม

ดานแรงงาน การสรางแรงจงใจดวยการเพมสทธประโยชนใหกบสถานประกอบกจการทมการพฒนาทกษะฝมอ

แรงงานใหกบลกจางตามกฎหมาย การพฒนาแรงงานใหมความพรอมในการใชเทคโนโลยชนสงเพอการผลตและ

บรการ รวมทงการสงเสรมการเพมผลตภาพแรงงาน

๕) การศกษาไทย 4.๐ ดานนโยบาย มงเนนการวจยและนวตกรรมเพอหารปแบบของสถานศกษาทมธรรมาภบาล

(Good governance) สถาบนการศกษาทจะผลตคนตามความตองการในการพฒนาประเทศ สถาบนการศกษา

และหนวยงานทจดการศกษาผลตบณฑตทมความเชยวชาญและเปนเลศเฉพาะดาน การศกษาวจยดานการเงน

และงบประมาณทางการศกษาของประเทศเพอการบรหารจดการใหเกดความคมคาและมประสทธภาพ

การศกษาวจยประสทธผลและผลกระทบของนโยบายทางการศกษาในชวงทศวรรษทผานมา ระบบทจะสรางแรง

จงใจใหเยาวชนเขาศกษาระดบอาชวศกษามากขน การวจยและพฒนาโครงสราง บทบาทของระบบการบรหาร

จดการการศกษา และระบบวจยของมหาวทยาลยทมความคลองตว ชดเจน และสามารถตรวจสอบได แนวทาง

การกระจายอ�านาจทางการศกษาโดยยดสถานศกษาเปนเปาหมายส�าคญ การศกษาวจยปญหาและอปสรรคของ

การปฏรปการศกษาของประเทศทกระดบ การศกษาวจยพฤตกรรมกยมเงนเพอการศกษาและความยงยน

ของกองทนกยมเพอการศกษา (กยศ.)

ดานหลกสตร กระบวนการเรยนการสอน มงเนนการวจยและนวตกรรมเพอหาแนวปฏบต

และมาตรการจงใจในการสรางความรวมมอของทกภาคสวนเพอสรางความเสมอภาคดานการศกษา ส�าหรบเดก

และเยาวชน โดยเฉพาะเยาวชนในถนทรกนดาร เยาวชนทมความตองการพเศษ และเยาวชนชายขอบ การวจย

บทท ๕ : ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)๕4

พฒนาเครอขายแหลงเรยนรชมชนทตอบสนองความตองการเดก เยาวชน และพอแมทมาจากหลากหลายกลม

การศกษาเปรยบเทยบกบตางประเทศในดานหลกสตรและกระบวนการเรยนการสอน คานยมพฤตกรรมของ

นกเรยนเพอปรบปรงการเรยนการสอนในอาชวศกษา การสรางวฒนธรรมการเรยนรทมความหลากหลายตอบ

สนองตอสงคม ประชาคมอาเซยน และประเทศไทย ๔.๐ การพฒนาหลกสตรและกระบวนการเรยนการสอนให

ตอบสนองการปฏรปและการพฒนาประเทศตามชวงวยกลมผเรยน ไดแก กลมปฐมวย กลมประถมศกษา

กลมมธยมศกษา/อาชวศกษา และกลมเยาวชนอาชวศกษา/อดมศกษา

ดานการบรหารจดการ มงเนนการวจยและนวตกรรมเพอพฒนารปแบบการบรหารจดการ

ทองถนและสงคมเมองใหมการเขาถงทางการศกษา การยกระดบคณภาพและมาตรฐานการศกษาเชงพนท

(ภมภาค เขตพฒนาพเศษเฉพาะกจ จงหวดชายแดนภาคใตและพนทพเศษ) การประเมนผลการศกษา การหาวธ

การรปแบบใหมเพอการประเมนผลการเรยนรของนกเรยนในระดบมธยมเพอการเขาศกษาในระดบอดมศกษา

การศกษาผลกระทบการสอบวดความรระดบชาต การประเมนผลการเรยนรระดบตาง ๆ กบการจดการเรยน

การสอน

ดานคณภาพคร มงเนนการวจยและนวตกรรมเพอพฒนาคณภาพและเสนทางความกาวหนา

ในอาชพ ระบบการผลตคร อาจารย และบคลากรทางการศกษาลกษณะเชงพนท ผลกระทบจากกระบวนการ

เลอนวทยฐานะ การเขยนผลงานทางวชาการและการวจย การสรางนวตกรรมเพอการสงเสรมและพฒนาชมชน

การเรยนรทางวชาชพ (Professional Learning Community: PLC)

ดานพฒนาหรอสรางระบบ/เครองมอ มงเนนการวจยและนวตกรรมเพอพฒนาแหลงเรยนร

และสอการเรยนร ใหมความเหมาะสม ไดมาตรฐานทกชวงวย และสามารถเขาถงไดโดยไมจ�ากดเวลาและสถานท

การวจยทพฒนาคลงขอมล สอ และนวตกรรมการเรยนร ทมคณภาพและมาตรฐาน การสรางนวตกรรมเพอ

การท�างานขามวฒนธรรมภายใตบรบทสงคมแหงปญญาและภมธรรม การปรบปรงแกไขกฎหมาย กฎ ระเบยบ

ทเกยวของ เพอเปดโอกาสใหชาวตางชาตทมความร ความสามารถ มประสบการณในสาขาวชาชพตาง ๆ ทจ�าเปน

และตรงตามความตองการของประเทศ เขามาชวยจดการเรยนการสอนในสถานศกษา สถาบนอาชวศกษาและ

อดมศกษาได

ดานพฒนาหรอสรางศกยภาพคน มงเนนการวจยและนวตกรรมเพอพฒนาคนทกชวงวย ใหมทกษะ ความรความสามารถ และการพฒนาคณภาพชวตอยางเหมาะสม เตมศกยภาพในแตละชวงวย การสรางเสรมและปรบเปลยนคานยมของคนไทยใหมวนย จตสาธารณะ พฤตกรรมทพงประสงค และมความมงมนสการสรางความส�าเรจในชวต รวมทงมการครองตนตามหลกศาสนา วฒนธรรม และการมสนทรยภาพในศลปะตาง ๆ การสนบสนนใหองคกรปกครองสวนทองถนและภาคเอกชนเขามามสวนรวมในการดแลและพฒนาเดกเลก การพฒนาก�าลงคนสตลาดแรงงานอยางมประสทธภาพและอยางยงยน การพฒนาแรงงานใหเปนผมทกษะสง และการพฒนาการศกษาและทกษะชวตของคนทกกลม เชน กลมผเรยนในระบบ กลมผดอยโอกาส กลมผทออกกลางคนและออกจากระบบการศกษาภาคบงคบ กลมผสงวย และกลมผอยในกระบวนการยตธรรม เปนตน

บทท ๕ : ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)๕๕

2.3 สขภาพและคณภาพชวต 2.3.1 วตถประสงค ๑) เพอใหการวจยและนวตกรรมพฒนาระบบบรการสาธารณสขของประเทศใหมความพรอม

มศกยภาพและขดความสามารถทรองรบการรกษาและจดการความเจบปวยตาง ๆ รวมทงประชาชนทกคนสามารถ

เขาถงระบบบรการสขภาพอยางเทาเทยมกน

๒) เพอใหการวจยและนวตกรรมสงเสรมศกยภาพในการปองกนโรคและเสรมสรางสขภาพ

๓) เพอใหการวจยและนวตกรรมเพมประสทธภาพและประสทธผลของการดแลรกษา รวมทง

คณภาพชวตของผปวย

๔) เพอใหการวจยและนวตกรรมยกระดบระบบสวสดการสงคมใหมคณภาพ ครอบคลม ทวถง

และเทาเทยม

2.3.2 แนวทาง / มาตรการ ๑) เรงรดวจยระบบบรการสขภาพ รวมทงพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรมดานบรการสขภาพ

เพอรบมอกบสถานการณทเปลยนแปลง

๒) เรงรดวจยเพอพฒนาองคความรและนวตกรรมในการดแลสขภาพ การปรบเปลยนพฤตกรรม

ทางสขภาพ และการลดปจจยเสยงดานสภาพแวดลอมทสงผลตอสขภาพ

๓) สนบสนนและยกระดบงานวจยและการคดคนนวตกรรมทสงเสรมการกนดอยและการใชผลตภณฑ

ทผลตจากคนไทย

๔) สรางความรวมมอกบภาคเครอขายในการวจยเพอเพมขดความสามารถของระบบบรการสขภาพ

และระบบสวสดการสงคมพนฐาน

2.3.3 แผนงานวจยและนวตกรรมส�าคญ 1) ระบบบรการสขภาพ มงเนนการวจยและนวตกรรมเพอพฒนาและยกระดบระบบบรการสขภาพใหรวดเรว ไรรอยตอ

มความหลากหลาย ครอบคลม ทวถงและมประสทธภาพมากขน เชน การสรางเสรมระบบบรการสขภาพปฐมภม

ทเออตอการเขาถงบรการสขภาพทจ�าเปน การสรางความตระหนกและความรอบรในสขภาพของประชาชน

ทกกลมวย การลดปจจยพฤตกรรมเสยง การบรณาการการท�างานของภาคสวนตาง ๆ ในระบบสขภาพเพอให

เชอมโยงกนและเกดเอกภาพ การพฒนาระบบบรหารจดการก�าลงคนดานสขภาพ การพฒนาบคลากรในระบบ

บรการสขภาพใหมบทบาทวจยและพฒนาระบบบรการสขภาพ การสงเสรมและพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรม

ทางดานการแพทย สขภาพ ผสงอายและคนพการทมงไปสการพงพาตนเองไดเปนหลก การจดระบบหรอการจด

บรการทมประสทธภาพและประสทธผลใหแกหนวยบรการตาง ๆ การพฒนาระบบบรการสขภาพครอบคลม

การเตรยมความพรอมของระบบบรการเพอรองรบความเปนศนยกลางสขภาพนานาชาต (Medical hub) การ

พฒนาระบบและรปแบบบรการส�าหรบผปวยเรอรง (Chronic care) การใชประโยชนจากระบบขอมลสารสนเทศ

และเทคโนโลยสขภาพ เพอพฒนาคณภาพและประสทธภาพของระบบบรการสขภาพ การพฒนาระบบจดการ

คณภาพและความปลอดภยของผปวยในสถานพยาบาล การวจยเพอพฒนาการดแลสขภาพทบาน

บทท ๕ : ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)๕๖

2) การปองกนและเสรมสรางสขภาพ มงเนนการวจยและนวตกรรมเกยวกบการปองกนและเสรมสรางสขภาพ รวมถงการลดปจจยเสยง

ตอโรคและภยสขภาพ โดยเปนการพฒนาและสงเสรมความร ความเขาใจทถกตองผานงานวจยสหสาขา

รวมถงชววทยาศาสตร การแพทย วศวกรรมและเทคโนโลยสารสนเทศ คอมพวเตอร ภมปญญาเดมของไทย

การแพทยแผนไทย (การแพทยพนบาน) การแพทยทางเลอกและสรางงานวจยใหเกดบรการทางการแพทยทางเลอก

ทไดมาตรฐาน การสรางความรอบร ความเทาทนดานสขภาพและการเปนแพทยของตนเองของประชาชน รวมทง

ทกษะและแรงจงใจในการลดพฤตกรรมเสยงและสรางเสรมสขภาพอยางเปนองครวม การสรางสขภาวะในประชากร

ทกชวงอายเพอลดการพงพงรฐและลดภาระทางสงคม เชน การลดปจจยเสยงดานสขภาพและใหประชาชนรวมทง

ทกภาคสวนค�านงถงผลกระทบจากปจจยเสยงและสภาวะแวดลอมทางสงคมทมผลตอสขภาพทงสขภาพกาย สขภาพ

จต การสงเสรมการเรยนรวธการบรโภคอยางถกหลกโภชนาการ และสรางความรความเขาใจทถกตองเกยวกบ

ผลตภณฑสขภาพ เปนตน การวางแผน ตดตาม และประเมนผลอยางมประสทธภาพเกยวกบโรคอบตใหม/โรคอบตซ�า/

โรคตดตอไมเรอรง การสรางสภาพแวดลอมและการจดการทางสงคมทเออใหประชาชนมสขภาพทดและ

มความปลอดภยและเปนมตรกบสงแวดลอม (การจดการผงเมอง การจดการพนทอตสาหกรรม การพฒนาโครงสราง

พนฐาน กจกรรมทางสงคมและระบบบรการสาธารณะทสงเสรมสขภาวะ) การสงเสรมการผลตและบรโภคอาหาร

เครองดม และผลตภณฑทสงผลดตอสขภาพ และการใชเทคโนโลยเพอสรางเสรมสขภาพการหาแนวทางในการลด

ตนทน เสรมสรางปญญา (Wisdom) และสรางภมคมกนทางสตปญญา รวมทงการปองกนอบตเหตจากการจราจร

3) ระบบการดแลและรกษาโรค มงเนนการวจยและนวตกรรมเพอเพมประสทธภาพและประสทธผลของการดแลรกษา รวมทง

คณภาพชวตของผปวย การพฒนาระบบการดแลรกษาโรค การแพทยแบบแมนย�า และการวนจฉยและรกษา

ในระดบโมเลกล ครอบคลมกลมโรคไมตดเชอ โรคตดเชอ ทงทเปนโรคเรอรง โรคระบาด โรคอบตใหมและโรคอบตซ�า

รวมทงโรคทางจตเวช เพอเพมประสทธภาพในการวนจฉย การปองกน และการรกษาโรคและภาวะแทรกซอนท

อาจเกดจากการรกษาในระบบการดแลรกษาทงระดบปฐมภม ทตยภม และตตยภม รวมทงการศกษาตดตาม

ระยะยาว (Long-term cohort study) การวจยและพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรมทางการแพทยเพอรองรบ

ผสงอายและคนพการ และเพอการวนจฉยและรกษาโรคทส�าคญ การวจยเพอน�าขอมลขนาดใหญ (Big data)

ทางดานสขภาพและการแพทยสาธารณสขมาใช

4) ระบบสวสดการสงคม มงเนนการวจยและนวตกรรมเพอพฒนาและยกระดบระบบสวสดการสงคมพนฐาน ทประชาชน

พงไดรบใหครอบคลม ทวถง เทาเทยมและมคณภาพ ใน ๔ เสาหลกของระบบสวสดการสงคม ไดแก ระบบ

การใหบรการสงคม เชน ปรบระบบประกนสขภาพ กองทนกยมเพอการศกษา เปนตน ระบบประกนสงคม เชน

ระบบประกนสงคมของแรงงานนอกระบบ กองทนการออมแหงชาต เปนตน ระบบชวยเหลอทางสงคม อาท

ระบบดแลผดอยโอกาส ไดแก คนพการ คนปวยเรอรง/โครงขายความคมครองทางสงคม และระบบการสงเสรม

สนบสนนหนสวนทางสงคม อาท วสาหกจเพอสงคม รวมทงการวางแผนจดการภาษและแผนการจดการ

งบประมาณแผนดนของประเทศใหเกดความสมดลสอดคลองกน

บทท ๕ : ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)๕๗

2.4 การบรหารจดการน�า การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ และสงแวดลอม 2.4.1 วตถประสงค ๑) เพอสรางองคความรและนวตกรรมใหประเทศไทยมทรพยากรน�า (น�าจากฟา น�าผวดน และ

น�าบาดาล) ทงในเชงปรมาณและคณภาพทสามารถรองรบการเตบโตในอนาคต ดวยการบรหารจดการทมประสทธภาพ

และยงยน

๒) เพอสรางองคความรและนวตกรรมในการพฒนาขดความสามารถในการลดกาซเรอนกระจก

สงเสรมการพฒนาทปลอยคารบอนต�า และสงเสรมการปรบตวเพอรองรบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ

๓) เพอสรางองคความรและนวตกรรมดานการบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

โดยควบคมมลภาวะใหไมเกนความสามารถในการรองรบและเยยวยาของระบบนเวศไดเพอใหประเทศไทย

สามารถเตบโตไดอยางยงยน

2.4.2 แนวทาง / มาตรการ ๑) สนบสนนใหมแผนปฏบตการระดบประเทศในการด�าเนนงานดานการศกษาวจยและนวตกรรม

ดานการบรหารจดการน�า การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม รวมทงการท�า

ผงเมองและการใชประโยชนทดนในภาพรวมของประเทศ

๒) สรางระบบเครอขายของภาคประชาชน ภาคการพฒนาการวจยและนวตกรรม และการน�า

ผลการวจยและนวตกรรมไปใชประโยชนทงในเชงนโยบายและการปฏบต เพอแลกเปลยนความคดเหน รบทราบ

ปญหา และหาวธการแกไขดวยการวจยและนวตกรรมทเหมาะสม

๓) พฒนาฐานขอมลสนบสนนการด�าเนนงานดานการบรหารจดการน�า การเปลยนแปลงสภาพ

ภมอากาศ และสงแวดลอมใหไดมาตรฐานสากลดวยผลการวจยและนวตกรรมอยางตอเนอง และสรางชองทาง

การเขาถงขอมลทเขาถงงายดวยการบรหารแบบเบดเสรจ

๔) สงเสรมใหมการเชอมโยงความรวมมอระหวางประเทศเพอรองรบการวจยและนวตกรรม

ดานการบรหารจดการน�า การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม เพอใหเกด

การถายทอดและพฒนาองคความร

๕) เสรมสรางความแขงแกรงใหแกการวจยและนวตกรรมทเออตอการผลตและการบรโภค เพอลด

ผลกระทบตอทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางยงยน

๖) สงเสรมการวจยและนวตกรรมเพอเพมประสทธภาพการบรหารจดการทรพยากรน�า (น�าจากฟา

น�าผวดน และน�าบาดาล) ในระดบลมน�าส�าคญของประเทศ รวมถงการปกปอง เยยวยาและฟนฟระบบนเวศ

๗) สงเสรมการวจยและนวตกรรมเพอเพมขดความสามารถในการลดกาซเรอนกระจกและการปรบตว

เพอรองรบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ

๘) สงเสรมการวจยและนวตกรรมเพอการสรางคณภาพสงแวดลอมทด ลดปรมาณขยะมลพษทจะ

สงผลกระทบตอคณภาพชวตของประชาชนและระบบนเวศ

๙) สงเสรมการวจยและนวตกรรมเพอน�าของเสยและของเหลอทงมาใชประโยชน

บทท ๕ : ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)๕8

2.4.3 แผนงานวจยและนวตกรรมส�าคญ 1) การบรหารจดการน�าแบบบรณาการ มงเนนการวจยและนวตกรรมเพอพฒนาการประเมนและคาดการณทางอทกวทยาในเชงพนท

การบรหารจดการน�าแบบบรณาการในพนทเมองใหญ/เมองทองเทยว/เมองอตสาหกรรม/พนทลมน�าของประเทศ

การบรหารจดการน�านอกเขตชลประทาน การบรหารจดการอทกภยอยางบรณาการ การพฒนาโครงสรางพนฐาน

ทจ�าเปนในการกกเกบ/การระบายน�าทเหมาะสมตามภมสงคม การปองกนและควบคมมลพษทางน�า และการใช

แบบจ�าลองคณตศาสตรในการศกษาและหาแนวทางในการบรหารจดการทรพยากรน�า (น�าจากฟา น�าผวดน และ

น�าบาดาล) ในระดบลมน�า เพอตอบโจทยการพฒนาทองถน ภมภาค และประเทศในมตเชงปรมาณ คณภาพ และ

สถานท

2) ระบบน�าชมชนและเกษตร มงเนนการวจยและนวตกรรมเพอพฒนาระบบนเวศวทยาของแหลงตนน�า การศกษาปรมาณ

และแหลงน�าตนทน ระบบการเกบน�า และระบบการใชน�าทเหมาะสมกบการเกษตรของชมชน การวจยเพอพฒนา

พนทสงและพนทลมแบบบรณาการ การบรหารจดการน�าและพนทการเกษตรทเหมาะสม และการคมครองพนท

เกษตรกรรม การวจยและพฒนา และการถายทอดเทคโนโลยของระบบการใหน�าทเหมาะสมกบการเกษตรของ

ชมชนเปาหมาย การเพมประสทธภาพการใชน�าในภาคการเกษตร/ภาคครวเรอน การใชน�าในชวงน�าแลงและ

น�าหลากในภาคเกษตร การเพมประสทธภาพระบบรวบรวมระบบบ�าบดน�าเสยและการน�ากลบมาใชของชมชน

การประยกตใชวทยาศาสตรและเทคโนโลยเพอจดท�าแผนทผงน�า

3) การลดกาซเรอนกระจกและสงเสรมการเตบโตทปลอยคารบอนต�า มงเนนการวจยและนวตกรรมเพอลดการปลอยกาซเรอนกระจกตอหนวยกจกรรมทเปนคาเฉพาะ

ของประเทศ การพฒนาฐานขอมลการด�าเนนการลดกาซเรอนกระจกของประเทศใหไดมาตรฐานและสามารถ

เชอมโยงกนได การลดและการกกเกบกาซเรอนกระจกภาคเกษตรและปาไม กลไกการสนบสนนทกภาคสวน

ในการลดการปลอยกาซเรอนกระจก การผลตและบรโภคทยงยนเพอเศรษฐกจสเขยว การสงเสรมอตสาหกรรม

เชงนเวศ ความรวมมอระหวางประเทศดานการเปลยนแปลงภมอากาศโลก การทดแทนเทคโนโลยทมอยกบ

เทคโนโลยสมยใหมทมประสทธภาพสง เปนมตรกบสงแวดลอมและเหมาะสมกบประเทศไทย

4) การปรบตวตอผลกระทบจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ มงเนนการวจยและนวตกรรมเพอพฒนาการจ�าลองภมอากาศในอนาคตใหมความถกตอง

แมนย�า ระบบการเตอนภยลวงหนาและระบบสนบสนนการตดสนใจ (Decision Support System: DSS)

ในอนาคตโดยมงเนนพนททมความเสยงสง การประเมนผลกระทบตอพนทเพอน�าไปสการก�าหนดแผนการปรบตว

แผนปองกนเมองและการวางผงเมอง ระบบการจดการภยพบตในภาวะฉกเฉนและแนวทางการจดการโดยมชมชน

เปนศนยกลาง ระบบการฟนฟหลงการเกดภยพบตทตอบสนองตอความตองการของผประสบภยไดอยางทวถง

และเปนธรรม การแกปญหาการกดเซาะชายฝงทะเล การพฒนากลไกหรอเครองมอเพอสนบสนนการปรบตว

ตอผลกระทบจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศดานตาง ๆ ความมนคงของมนษยตอการเปลยนแปลงของ

บทท ๕ : ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)๕๙

ภมอากาศโลกในอนาคต การสรางองคความรใหมและสรางกลไกการบรหารจดการองคความรดานวทยาศาสตร

ชนบรรยากาศและการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศในอนาคต การวจยและนวตกรรมเพอลดผลกระทบการ

เปลยนแปลงสภาพภมอากาศตอทรพยากรโลกและสงแวดลอมในอนาคตบนพนฐานการพฒนาทยงยน

๕) การบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม มงเนนการวจยและนวตกรรมเพอการบรหารจดการ อนรกษและฟนฟทรพยากรธรรมชาต

และสงแวดลอมทงในเชงเศรษฐกจ และสงคม การหยดยงการสญเสยชนดพนธของสงมชวตทอยในภาวะถกคกคาม

หรอใกลสญพนธ การสนบสนนและยกระดบงานวจยเชงลกทเกยวกบการสรางความเขาใจผลกระทบและ

การเปลยนแปลงของสงแวดลอมจากมนษย การปรบเปลยนไปสการผลตและบรโภคทเปนมตรกบสงแวดลอม

การพฒนาเทคโนโลยในการเพมประสทธภาพการลดและการจดการขยะมลฝอยและของเสยอนตราย การบรณาการ

จดการคณภาพอากาศและมลพษทางอากาศ ในพนทวกฤตทงในระยะสนและระยะยาว การวจยเชงปองกน/

คมครองทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม รวมทงการเตรยมความพรอมในการปองกนภยธรรมชาต การพฒนา

นวตกรรมและการใชเครองมอทางเศรษฐศาสตรและสงคมทเหมาะสมในการแกไขปญหาวกฤตสงแวดลอม

การพฒนาระบบการจดการใหสอดคลองกบกฎระเบยบของประชาคมโลกซงเปนทยอมรบรวมกน การสราง

องคความร จตส�านก และการมสวนรวมในการจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม การสงเสรมการจดตงกลม

องคกรภาคประชาชน และเครอขายนกวจยดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม การยกระดบฐานขอมล

ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมตามมาตรฐานสากลและระบบเทคโนโลยสารสนเทศอยางบรณาการ เพอเปน

โครงสรางพนฐานในการเฝาระวงเตอนภยและการจดการอยางมประสทธภาพ

2.๕ การกระจายความเจรญและเมองนาอย 2.๕.1 วตถประสงค เพอสรางองคความรและนวตกรรมในการกระจายความเจรญไปสภมภาคอยางทวถง อนเปน

การเตรยมพรอมกบสถานการณและแนวโนมการเปลยนแปลงทางดานประชากรเมองของประเทศ และเพอสราง

เมองนาอย ทมการใชประโยชนทดนอยางเหมาะสม โครงสรางพนฐานเพยงพอส�าหรบคนทกกลม มความมนคง

ดานทอยอาศย ปลอดภย และเศรษฐกจมนคง รวมทงการเสรมสรางความเขมแขงและความเจรญของชมชนและ

สมาชกชมชน

2.๕.2 แนวทาง / มาตรการ ๑) สนบสนนใหมการใชนโยบายและแผนการใชทดนใหเหมาะสมกบสภาพแวดลอม ออกแบบเมอง

ใหสอดคลองกบการรกษาสงแวดลอม สวนสาธารณะ พนทสเขยว การบรหารจดการน�า มลภาวะทางน�า มลภาวะ

ทางอากาศ การบรหารจดการขยะและของเสย และปรากฏการณเกาะความรอน และบรหารจดระบบพนท

การเกษตรเพอเปนแหลงผลตอาหารสเมอง โดยใหประชาชนในพนททไดรบผลกระทบจากหลกเกณฑการใช

ทดนนนมสวนรวมในการตดสนใจดวย

บทท ๕ : ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)๖๐

๒) วางแผนการใชระบบโครงสรางพนฐานทางกายภาพในพนทเมองส�าหรบคนทกกลมสามารถ

ใชงานไดอยางเตมประสทธภาพ มการบรหารจดการพลงงาน และสงเสรมการใชพลงงานทดแทน

๓) สงเสรมมาตรฐานคณภาพชวตทด ทงในดานความปลอดภย สวสดภาพ สขภาพ การศกษา

รวมถงระบบตรวจวดคณภาพอากาศ ระบบเตอนภยและการปองกนภยพบต การดแลผสงอายและผพการ

๔) พฒนาระบบเทคโนโลยสารสนเทศในการบรหารจดการเมองทงายตอการใชงาน และสามารถ

ตอบสนองตอความตองการของเมองไดอยางรวดเรวและมประสทธภาพ

๕) เพมประสทธภาพเทคโนโลยขอมลขาวสาร เปดกวางและสามารถเขาถงผใชในทกระดบ

สามารถแกไขใหเหมาะสมกบความตองการในการใชงานทแตกตางกนได

๖) พฒนาระบบกลไกกฎหมายการบรหารจดการเมองใหมประสทธภาพเพอประโยชนในการ

ใชทดนและการดแลรกษาทรพยากรธรรมชาตอยางยงยน

๗) สรางเครอขายความรวมมอ และความรสกรวมเปนเจาของของจงหวดและองคกรปกครอง

สวนทองถนทเปนพนทเปาหมาย

๘) สรางความเขมแขงและพฒนาความเจรญของชมชน โดยการมสวนรวมของสมาชกในชมชน

2.๕.4 แผนงานวจยและนวตกรรมส�าคญ 1) การพฒนาภมภาคและจงหวด 4.๐ มงเนนการวจยและนวตกรรมเพอพฒนากลไกการกระจายความเจรญและยกระดบรายได

การพฒนาดานโครงสรางพนฐานทางเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอมเพอรองรบการขยายความเจรญ การพฒนา

ระบบโลจสตกส การพฒนาระบบขนสงทางรางและการสรางโครงขายทเชอมโยงระบบการขนสงหลายภาคสวน

การทองเทยว ทกษะรองรบตามศกยภาพของพนท (จงหวด/กลมจงหวด) และพนท (ภาค/กลมจงหวดทมศกยภาพ

แตกตางกน) เพอรองรบการขยายความเจรญทงในภาคพาณชย อตสาหกรรม บรการและเกษตร รวมทงพนท

เขตพฒนาเศรษฐกจพเศษ การพฒนาเมองทเปนมตรกบสงแวดลอม การสรางเศรษฐกจระดบฐานรากชมชน

การสรางความรวมมอระหวางภาครฐ ภาคเอกชน และภาคประชาสงคม ในระดบทองถน การสรางโอกาสใน

การพฒนาเศรษฐกจของทองถน การกระจายอ�านาจสทองถนไดอยางมประสทธภาพและปราศจากการคอรรปชน

การจดสรรงบประมาณแผนดนและการคลงทองถน การรวมมอกบประเทศเพอนบานในการพฒนาและเสรมสราง

ความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจในพนทชายแดน

2) เมองอจฉรยะ มงเนนการวจยและนวตกรรมเพอพฒนาการสรางระบบตนแบบเมองอจฉรยะ การวางโครงขาย

การสอสารพนฐานทสามารถรองรบระบบอปกรณอจฉรยะและระบบ Cloud data service การจดการระบบ

ศนยเมองอจฉรยะ การพฒนาเจาหนาทในการดแลจดการระบบ การพฒนาประชากรเพอเตรยมความพรอมตอ

การกาวเขาสเมองอจฉรยะ การสรางระบบเศรษฐกจดจทลเพอเชอมระบบตาง ๆ ของเมองอจฉรยะ การพฒนา

และประยกตใชเทคโนโลยเพอออกแบบโครงสรางพนฐานและระบบบรหารจดการรองรบการพฒนาเมองส�าหรบ

การอยอาศย การด�าเนนธรกจในอนาคต และการยกระดบคณภาพชวตและรายไดของชมชน

บทท ๕ : ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)๖1

3) ผงเมองและการใชประโยชนทดน มงเนนการวจยและนวตกรรมเพอพฒนาเชงนโยบายเพอใชเปนแนวทางในการก�าหนดกรอบ

นโยบายแหงชาตดานการผงเมองและการพฒนาพนท การปรบปรงกฎหมายผงเมองใหสอดคลองกบการปฏรป

การใชโครงสรางพนฐาน ทรพยากร ระบบสาธารณปโภค สาธารณปการ บรการสาธารณะ และดานสงแวดลอม

อยางเปนระบบ เกดความสมดล ยงยน และเปนธรรมกบทกภาคสวน การก�าหนดการแบงยานการใชประโยชน

ทดนประเภทตาง ๆ การก�าหนดระบบการคมนาคมขนสงและระบบสาธารณปโภคใหสอดคลองสมพนธกบ

การใชประโยชนทดน

4) ศกยภาพของชมชนและสมาชกชมชน มงเนนการวจยและนวตกรรมเพอพฒนาศกยภาพของชมชนและสมาชกชมชน รวมถงปจจย

ทสงผลตอการพฒนาความเขมแขงและความเจรญของชมชน ซงเปนฐานรากทางเศรษฐกจและสงคมของประเทศ

การเพมโอกาสการเขาถงบรการทางสงคมและเศรษฐกจของรฐ รวมทงองคความร เทคโนโลย และนวตกรรมเพอ

การผลตและการด�ารงชพของสมาชกชมชนทอยในเมองและชนบท รวมถงสมาชกชมชนทดอยโอกาสหรออย

หางไกลหรอชายแดนหรอถกรงเกยจ กดกน ตตรา

บทท ๕ : ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)๖2

ยทธศาสตรท 3การวจยและนวตกรรมเพอการสรางองคความรพนฐานของประเทศ

ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรมเพอการสรางองคความรพนฐานของประเทศ เนนการวจยทสราง

องคความรพนฐานเพอการสะสมองคความร การตอยอดไปสการประยกตใชองคความร และการตอยอดไปส

นวตกรรมทางเศรษฐกจหรอนวตกรรมทางสงคม รวมทงการสรางนวตกรรมเพอใหภาคอตสาหกรรมสามารถน�า

ไปใชประโยชนโดยตรง ผานการสรางและพฒนาเทคโนโลยฐาน เพอใหประเทศไทยเปนผน�าในระดบนานาชาต

ในงานวจยทประเทศไทยมความเขมแขง

วตถประสงค ๑. เพอใหประเทศไทยมองคความรพนฐานและเทคโนโลยฐานทสามารถพฒนาไปสเทคโนโลยเฉพาะ

และสนบสนนตอการพฒนาเทคโนโลยส�าหรบอตสาหกรรม

๒. เพอใหสามารถใชองคความรพนฐานทางสงคมและความเปนมนษยแกปญหาทางสงคมและพฒนา

สงคมได

๓. เพอใหประเทศไทยเปนผน�าในระดบนานาชาตในงานวจยทประเทศไทยมความเชยวชาญสง

เปาหมายยทธศาสตร ๑. ประเทศไทยมขดความสามารถของเทคโนโลยฐานทง ๔ ดาน คอ เทคโนโลยชวภาพ เทคโนโลยวสด

นาโนเทคโนโลย และเทคโนโลยดจทล ทดเทยมประเทศทกาวหนาในเอเชย

๒. ประเทศไทยมองคความรพนฐานทางสงคมและความเปนมนษยทสามารถตอยอดไปแกปญหาส�าคญ

ของประเทศและสามารถบรหารจดการกระแสการเปลยนแปลงของโลกทสงผลกระทบส�าคญตอประเทศไทย

๓. ประเทศไทยเปนผน�าการวจยในระดบโลกดานเกษตร (พชและสตวเศรษฐกจของไทย) ดาน

ความหลากหลายทางชวภาพ ดานการแพทยและสขภาพ (โรคเขตรอน) ดานฟสกสและเคม (บางสาขา) และ

ดานสงคม (ระบบประกนสขภาพ)

ยทธศาสตรท 3 ประกอบดวย ๓ ประเดนยทธศาสตร ไดแก ๑) องคความรพนฐานและ

เทคโนโลยฐาน ๒) องคความรพนฐานทางสงคมและความเปนมนษย และ ๓) การวจยเพอ

ความเปนเลศทางวชาการ โดยมรายละเอยด ดงน

บทท ๕ : ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)๖3

3.1 องคความรพนฐานและเทคโนโลยฐาน 3.1.1 วตถประสงค เพอพฒนาองคความรพนฐานและเทคโนโลยฐานซงจะน�าไปสการยกระดบขดความสามารถทาง

การแขงขนในสาขาอตสาหกรรมทประเทศไทยมความไดเปรยบหรอศกยภาพสงและสามารถแขงขนเชงนวตกรรม

ไดในอนาคต

3.1.2 แนวทาง / มาตรการ ๑) สงเสรมการวจยและพฒนาองคความรพนฐานและเทคโนโลยฐานเพอเพมขดความสามารถ

การแขงขนในสาขาทประเทศไทยมความไดเปรยบหรอมศกยภาพสง

๒) เรงพฒนาโครงสรางพนฐานดานการวจยและพฒนา และมาตรฐานดานความปลอดภย

ทเกยวของกบการวจยและพฒนาองคความรพนฐานและเทคโนโลยฐาน

๓) สงเสรมการวจยและพฒนาใหองคความรพนฐานและเทคโนโลยฐานไดรบการพฒนาเปน

เทคโนโลยเฉพาะ และใชเทคโนโลยฐานเปนปจจยสนบสนนการพฒนาอตสาหกรรมทไทยมศกยภาพและเปน

อตสาหกรรมแหงอนาคต

๔) สงเสรมการเขาถงเครองมอในการวจยและพฒนาอตสาหกรรมในแตละกลม (Cluster) เชน

กลมอาหาร กลมยานยนต อเลกทรอนกส เปนตน

3.1.3 แผนงานวจยและนวตกรรม 1) เทคโนโลยชวภาพ (Biotechnology) มงเนนการวจยและพฒนาเทคโนโลยชวภาพเพอเพมขดความสามารถการแขงขนในสาขา

ทประเทศไทยมความไดเปรยบหรอศกยภาพสง ไดแก สาขาการแพทยและสขภาพ เกษตรและอาหาร พลงงาน

ชวภาพ และอตสาหกรรมชวภาพ โดยมงสรางองคความรดานการประเมนผลหองปฏบตการบนชป (Lab-on-a-

chip) การเพาะเลยงเซลลสามมตรวมถงเซลลตนก�าเนด (3D Cell culture including stem cells) การผาตด

ดวยคอมพวเตอร (Computer aided surgery) แบบจ�าลองการเจรญเตบโตพชและสรรวทยาพชทตอบสนอง

ตอสงแวดลอมเพอการพยากรณผลผลตทางการเกษตร (Modelling and forecasting for agriculture)

เทคโนโลยเพอปรบปรงพนธพช สตว และจลนทรย ประสทธภาพสง ชววทยาระบบ (Systems biology)

รวมทงเทคโนโลยทางดานโอมกสตาง ๆ (Genomics, Proteomics, Metabolomics และอน ๆ ) เทคนคการหา

ล�าดบเบสประสทธภาพสง (Next generation sequencing technology) เทคนคการตดตอพนธกรรม และ

เทคโนโลยชววทยาสงเคราะห (Synthetic biology) การใชเซลลเปนโรงงานเพอการผลต (Microbial technology)

เทคโนโลยเอนไซม และวศวกรรมกระบวนการชวภาพ (Bioprocess engineering)

2) เทคโนโลยวสด (Material technology) มงเนนการวจยและพฒนาเทคโนโลยวสดททนสมยเพอยกระดบอตสาหกรรมการผลตของ

ประเทศไปสการผลตดวยเทคโนโลยทเหมาะสมเพอเพมศกยภาพในการสรางผลตภณฑทมมลคาเพมสง และ

พฒนาอตสาหกรรมไปสอตสาหกรรมฐานชวภาพซงเปนพนฐานส�าคญของประเทศ การวจยและพฒนาเทคโนโลยวสด

บทท ๕ : ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)๖4

เพอพฒนาผลตภณฑและบรการในระดบชมชน รวมทงลดตนทนสนคาและบรการสาธารณะใหประชาชน

เขาถงไดอยางทวถงและเทาเทยมกนเพอลดความเหลอมล�าและเพมคณภาพสงคมไทย และการวจยและพฒนา

เทคโนโลยวสดเพอการออกแบบและพฒนาผลตภณฑและบรการทเปนมตรตอสงแวดลอมและใชทรพยากร

ในกระบวนการผลตอยางมประสทธภาพ เชน Light-weight materials, Conductive nanomaterial for

anti-static, Bio-based Materials, Automation and Robotic, 3D printing, Active packing, Photo

selective film, Functional/Technical textiles, Technologies for self-cleaning, Biocompatible

materials for Implantation, Drug delivery technology/system, Rehabitation engineering, Modelling

and testing technology for materials, Materials for energy saving design, Technologies for self-cleaning,

Material coating technology, Solar Photovoltaic, Catalytic materials, Waste treatment, Hydrogen

storage, Fuel cell technologies, Capacitor, Carbon Capture and Sequestration, Green technology

for construction, Corrosion and erosion resistant technology for infrastructure เปนตน รวมทงการ

ลดผลกระทบตอสงแวดลอม โดยพฒนากระบวนการออกแบบ การผลต และพฒนาผลตภณฑทเปนมตรตอ

สงแวดลอม โดยใชแนวคดตลอดวฎจกรชวต (Life cycle thinking) บนหลกการของการใชทรพยากรอยางม

ประสทธภาพ (Resource use efficiency)

3) นาโนเทคโนโลย (Nanotechnology) มงเนนการวจยและพฒนาขดความสามารถดานนาโนเทคโนโลยส�าหรบเซนเซอรเพอใชใน

การตรวจวนจฉยและการรกษาโรคทมความส�าคญทงในคนและในสตว การพฒนาพลาสตกควบคมการแลกเปลยน

กาซส�าหรบท�าบรรจภณฑผกและผลไมโดยใชนาโนเทคโนโลย การพฒนาวสดทางการแพทย การผลตผลตภณฑ

และเครองส�าอางจากวตถดบธรรมชาต การพฒนาตวเรงปฏกรยาและวสดนาโนเพอผลตพลงงาน การรกษา

สงแวดลอมใหสะอาด การพฒนาเทคโนโลยฐานและโครงสรางพนฐานดานการวจยและพฒนา รวมถงมาตรฐาน

ดานความปลอดภย ทงน การพฒนาผลตภณฑตางๆ ไดนน จ�าเปนตองมการพฒนาเทคโนโลยฐานซงประกอบ

ดวย ๓ สวน ไดแก (๑) เทคโนโลยฐานดานการสงเคราะห และออกแบบวสดนาโน (Nanomaterials design

and synthesis) มเทคโนโลยหลก (Core technology) ๓ ดาน ไดแก ๑) การออกแบบและการสรางแบบจ�าลอง

(Design and simulation) ๒) การสงเคราะหวสดระดบนาโน (Nanomaterials synthesis) และ ๓) การปรบแตง

และการขนรปวสดระดบนาโน (Nanomaterials modification and assembly) ซงสามารถน�าไปใชใน

การสงเคราะหโครงสรางนาโน การขนรป หรอจดเรยงอะตอม (หรอโมเลกล) ใหมคณสมบตตามทตองการ เชน

ควอนตมดอท อนภาคนาโน ทอคารบอนนาโน กราฟน ฟลมบางนาโน วสดนาโนคอมโพสต รวมถงการใช

คอมพวเตอรออกแบบโครงสรางโมเลกล เปนตน (๒) เทคโนโลยฐานดานระบบวศวกรรมและการผลตขนสง

ในระดบนาโน (Nano systems engineering & advanced manufacturing) ชวยเพมคณสมบตพเศษของ

ผลตภณฑ หรอการพฒนาใหเกดนวตกรรมใหมซงเปนเทคโนโลยฐานทใชในการผลต การประกอบ และการสราง

ผลตภณฑนาโนใหเปนรปธรรม (๓) เทคโนโลยฐานทางดานการวดวเคราะห มาตรวทยาระดบนาโน (Nano

metrology & characterization and standards) ชวยใหการวดวเคราะหมความแมนย�าระดบสง

ตรวจสอบและสรางการวเคราะหทดสอบมาตรฐาน เพอตรวจสอบคณภาพประสทธภาพของผลตภณฑนาโน และ

ดานความปลอดภย

บทท ๕ : ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)๖๕

4) เทคโนโลยดจทล (Digital technology) มงเนนการวจยและพฒนาเทคโนโลยและขอมลเพอปฏรปการผลตสนคาและบรการ เพอพฒนา

อตสาหกรรมเทคโนโลยดจทลของไทยใหมความเขมแขงและสามารถแขงขนเชงนวตกรรมไดในอนาคต โดยเฉพาะ

อยางยง อตสาหกรรมทไทยมศกยภาพและเปนอตสาหกรรมแหงอนาคต โดยอาศยเทคโนโลยสอสาร ทมความเรว

และคณภาพสงมาก (New communication technology) เทคโนโลยอปกรณแบบสวมใสไดและพกพาทสามารถ

เชอมตออนเตอรเนตแบบทกททกเวลา เทคโนโลยการประมวลผลแบบคลาวด (Cloud computing) เทคโนโลย

การวเคราะหขอมลขนาดใหญ (Big data analytics) เทคโนโลยการเชอมตอของสรรพสง (Internet of Things)

เทคโนโลยการพมพสามมต (3D printing) และเทคโนโลยความมนคงปลอดภยไซเบอร (Cyber security) โดย

มเทคโนโลยอน เชน ปญญาประดษฐ (Artificial Intelligence) หรอ รถยนตอตโนมต (Autonomous cars)

เปนเทคโนโลยทส�าคญในอนาคตระยะยาว การวจยและพฒนาเทคโนโลยทางการเงน พฒนาระบบ Fintech

ทมความปลอดภยสง ประชาชนเขาถงไดงาย การศกษาและวจยผลกระทบทมตออตสาหกรรมตาง ๆ ในประเทศ

รวมทงการวจยและพฒนาการก�ากบดแลและกฎหมายทเกยวของ

3.2 องคความรพนฐานทางสงคมและความเปนมนษย 3.2.1 วตถประสงค ๑) เพอสรางองคความรพนฐานดานวชาการทางสงคมศาสตร มนษยศาสตร และศลปวฒนธรรม /

อารยธรรม ทสามารถใชท�าความเขาใจความสมพนธของปจจยทสงผลตอการด�าเนนชวตของคนไทยและ

ปรากฏการณทางสงคมไทยในการน�ามาพฒนาคณภาพชวตของคนไทย

๒) เพอสรางองคความรพนฐานทแสดงศกยภาพในดานภมรฐศาสตร เศรษฐกจ ภมสงคมและ

วฒนธรรมของสงคมไทยในทองถนตาง ๆ เพอน�ามาเสรมสรางใหเกดเปนเอกลกษณของความเปนไทย

๓) เพอสรางองคความรพนฐานเพอการพฒนาของคนไทยทกชวงวยใหมความสามารถในการคด

เชงสรางสรรค สขภาพกายและจตใจ สตปญญา ความร คณธรรม จรยธรรมและศลปวฒนธรรม น�าไปสความม

คณภาพชวตทด มศกดศรของความเปนมนษย ภาคภมใจในความเปนไทย และเกดส�านกในการดแลรบผดชอบ

ตอบานเมอง และสงเสรมการวจยและนวตกรรมเพอสรางภมคมกนทางมรดกวฒนธรรม

๔) เพอสรางองคความรพนฐานความรความเขาใจในหลกการทางการเมอง การปกครอง เศรษฐกจ

สงคม ศลปะ วฒนธรรมของชาต ภมปญญาทองถน ภมปญญาไทยและภมปญญาสากล น�าไปสการมจตส�านก

ในการด�ารงอยของชาต รจกพงตนเอง ใฝรและเรยนรดวยตนเองอยางตอเนอง และมการประยกตทฤษฎเพอน�าไปส

การปฏบตตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงโดยมเงอนไขความรและคณธรรม

๕) เพอการสรางภมคมกนทางจตตปญญาและศาสนธรรม

๖) เพอเสรมสรางการรเทาทนในพฤตกรรมความเสยงตอการเกดปญหาสงคมและความสญเสย

ในชวตและทรพยสนภายใตบรบทสงคมแหงปญญาและภมธรรม

บทท ๕ : ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)๖๖

3.2.2 แนวทาง / มาตรการ ๑) สรางองคความรสาขาสงคมศาสตรในประเดนความรพนฐานทางดานสงคม ชมชนของไทย

๒) สรางองคความรสาขามนษยศาสตรในประเดนความรพนฐานทางดานศลปะ วฒนธรรม ภาษา

ดนตร วรรณกรรมของไทย

๓) เพอสรางองคความรพนฐานเพอการพฒนาของคนไทยทกชวงวยใหมความสามารถในการคด

เชงสรางสรรค สขภาพกายและจตใจ สตปญญา ความร คณธรรม จรยธรรมและศลปวฒนธรรม น�าไปสการม

คณภาพชวตทด มศกดศรของความเปนมนษย ภาคภมใจในความเปนไทย และเกดส�านกในการดแลรบผดชอบ

ตอบานเมอง และสงเสรมการวจยและนวตกรรมเพอสรางภมคมกนทางมรดกวฒนธรรม

๔) สงเสรมการวจยเพอสรางศาสนธรรมสากลของสงคมพหวฒนธรรม

๕) ส งเสรมการวจยเพอสร างภมค มกนทางจตตปญญาใหบคคลและสงคมเพอรองรบ

การเปลยนแปลงและการแขงขนทางเศรษฐกจไทยในยค ๔.๐

๖) สงเสรมการวจยเชงเปรยบเทยบความเชอคานยม อดมการณ วถชวต ของคนตางวยตางประสบการณ

เพอชแนวโนมความเชอ คานยม อดมการณ วถชวตในอนาคต

๗) สงเสรมการวจยแนวทางการบรหารจดการศาสนสถานใหเกดประสทธผล

3.2.3 แผนงานวจยและนวตกรรม 1) การสรางภมคมกนทางมรดกวฒนธรรม มงเนนการวจยเพอสรางองคความรทางประวตศาสตร ศลปกรรม วฒนธรรม และโบราณคด

แนวทางการจดการมรดกวฒนธรรมอยางสรางสรรคและมสวนรวม การฟนฟ สบสาน และสรางสรรคศลปาชพ

ระดบชมชน มรดกวฒนธรรมเพอสรางคณคาและเพมมลคาทางการทองเทยว แหลงโบราณคดทมความเชอมโยง

กบนทานพนบานในภมภาคตาง ๆ เพอสรางความภาคภมใจในวฒนธรรมไทย วาทกรรม การสอสารจากเทคโนโลย

สารสนเทศสมยใหม เพอใหมภมคมกนและรเทาทนใหคนทกวย ทกอาชพสามารถเขาถงได 2) การสรางภมคมกนทางจตตปญญาและศาสนธรรม มงเนนการวจยเพอสรางศาสนธรรมสากลของสงคมพหวฒนธรรมเพอลดความขดแยงสราง

ภมคมกนทางจตตปญญาใหบคคลและสงคมเพอรองรบการเปลยนแปลงและการแขงขนทางเศรษฐกจไทยใน

ยค ๔.๐ ความเชอ คานยม อดมการณ วถชวต ของคนตางวยตางประสบการณ เพอชแนวโนมความเชอคานยม

อดมการณ วถชวตในอนาคต การบรหารจดการศาสนสถานใหเกดประสทธผล ความโปรงใสและสรางศรทธา

ใหกบคนในสงคม

3) การรเทาทนในพฤตกรรมความเสยงตอการเกดปญหาสงคมและความสญเสยในชวต และทรพยสนภายใตบรบทสงคมแหงปญญาและภมธรรม มงเนนการวจยเพอสรางสงคมแหงความรอบรและความอยดมสข (Well-being) ของประชาชน

ทกพนท เชน ประชาชนทวไป ชมชน องคกร สถานประกอบการ สถานศกษา เปนตน การสรางความมนคง

ทางสขภาพอยางยงยนดวยการสงเสรมความรอบรและการมพฤตกรรมสขภาพทดของประชาชนทกกลมวย

บทท ๕ : ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)๖๗

ใหรบผดชอบสขภาพตนเองไดโดยลดการพงพงภาครฐ การแกปญหาความเหลอมล�า การคามนษยและการ

เอาเปรยบทางสงคมทมแนวโนมเพมมากขน รวมทงการสงเสรมการมสวนรวมของสงคม การฟนฟสภาพและ

เยยวยาจตใจของผกระท�าผดหรอปรบเปลยนทศนคตและพฤตกรรมเสยงมาสพฤตกรรมเชงบวกเพอประโยชนสข

ตอตนเอง ครอบครวและสงคมไทย และการพฒนาการรเทาทนในระบบเทคโนโลยดจทลส�าหรบคนทกชวงวย

4) ศาสตรทางสงคมศาสตร มนษยศาสตร และศลปวฒนธรรม มงเนนการวจยเพอสรางองคความรสาขาสงคมศาสตรในเชงทฤษฎ เชน ดานรฐศาสตร กฎหมาย

เศรษฐศาสตร สงคมวทยา การศกษา จตวทยา มานษยวทยา เปนตน เพอน�ามาเปนพนฐานขององคความร

ทสามารถน�าไปสการสรางเครองมอในการปรบใชกบสงคมไทยไดอยางเหมาะสม และการวจยองคความรสาขา

มนษยศาสตรในเชงมโนทศนและทฤษฎ เชน ดานปรชญา ภาษาศาสตร ประวตศาสตร ศลปะ วรรณกรรม ศาสนวทยา

ดนตร วจนปฏบตศาสตร (Pragmatics) เปนตน โดยใหความส�าคญทงศาสตรตะวนตกและตะวนออก รวมทง

ศาสตรเหลานทเปนของสงคมไทย เพอน�ามาเปนมลบท (Axioms) ขององคความรทางดานสงคมศาสตรและ

วทยาศาสตรทสามารถน�าไปสการสรางทศนะทดตอวทยาศาสตรและสรางอตลกษณของสงคมไทยไดอยาง

เหมาะสมกบสงคมโลก การวจยโดยการบรณาการองคความรดานวทยาศาสตร สงคมศาสตร และมนษยศาสตร

เพอประยกตใชในเชงสรางสรรคจนเกดนวตกรรมทางสงคม โดยการน�าองคความรมาใชในการอนรกษศลปะและ

วฒนธรรมของชาตทสรางขนบนผนแผนดนไทย

3.3 การวจยเพอความเปนเลศทางวชาการ (Frontier research) 3.3.1 วตถประสงค เพอพฒนางานวจยใหมความเปนเลศทางวชาการและไดรบการยอมรบในวงการวชาการในระดบ

นานาชาต และสามารถน�าไปประยกตใชได

3.3.2 แนวทาง / มาตรการ ๑) สงเสรมการวจยเพอความเปนเลศทางวชาการในดานทประเทศไทยมศกยภาพเพอมงสราง

องคความรดานวทยาศาสตรแตละสาขา รวมทงการสนบสนนศนยแหงความเปนเลศทมศกยภาพ

๒) สนบสนนการสรางองคความรใหม ซงจะน�าไปสการสรางกระบวนทศนหรอแนวทางแกปญหา

ในรปแบบใหมทสามารถน�าไปประยกตใชได

3.3.3 แผนงานวจยและนวตกรรม 1) วทยาศาสตรธรรมชาต (Natural science) มงเนนการวจยเพอสรางองคความรใหมทเกยวกบธรรมชาตและการใชทรพยากรธรรมชาต

เชน ดาราศาสตรและเทหวตถ ควอนตมฟสกส ฟสกสอนภาค เทอรโมไดนามกส สนามโนมถวง สนามไฟฟา โครงสราง

และคณสมบตระดบโมเลกลและระดบอะตอมทมผลตอลกษณะเฉพาะของวสดชนดตาง ๆ พลงงานนวเคลยร

และพลงงานรปแบบใหม การเปลยนแปลงของสภาพภมอากาศและมหาสมทร ระบบนเวศ ผลกระทบของ

สภาพแวดลอมตอการเจรญเตบโตของสงมชวต เปนตน โดยเฉพาะอยางยงการวจยดานระบบนเวศ กระบวน

บทท ๕ : ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)๖8

การยอยสลายทางชวภาพ ชวสารสนเทศ (Bioinformatics) ชววทยาระบบ (Systems biology) และอณชววทยา

(Molecular biology)

2) วศวกรรม (Engineering) มงเนนการวจยเพอใหไดองคความรพนฐานทสามารถประยกตใชเพอแกปญหาของสาขาตาง ๆ

เชน วสดเฉพาะทาง (Functional materials) ประเภทตาง ๆ ยานยนต การประดษฐ (Fabrication) การออกแบบ

การขนสง การกอสราง การทดสอบ เปนตน โดยองคความรทเกดขนจะน�าไปสวธแกปญหา (Solution) ใหม ๆ

โดยเฉพาะอยางยงการวจยในดานวศวกรรมทสามารถสรางสรรคสงตาง ๆ ซงจะเปนประโยชนตอสงคมโดยอาศย

พนความรทางวทยาศาสตรและเศรษฐศาสตรมาชวยในการสรางสรรค

3) วทยาศาสตรขอมล (Data science) มงเนนการวจยเกยวกบการเกบ การจดการขอมลและการใชขอมลทเกดขนในวทยาศาสตร

สาขาตาง ๆ โดยครอบคลมการสรางและการใชอลกอรทมและเทคนคใหม ๆ การจดระเบยบและการส�ารวจขอมล

จ�านวนมหาศาล (Big data) การใชขอมลเพอการออกแบบ การสรางโมเดลและการบรหารจดการ ปญญาประดษฐ

(Artificial Intelligence) โดยเฉพาะอยางยงการวจยในดานขอมลเพอพฒนาระบบการรวบรวมขอมลประเภท

ตาง ๆ ทสามารถน�าไปประยกตใชกบการบรหารจดการในภาคสวนของรฐ เอกชน และอตสาหกรรม โดยน�าระบบ

เทคโนโลยเขามาเชอมโยงตงแตตนน�าจนถงปลายน�า

4) วทยาศาสตรชวภาพ (Life science) มงเนนการวจยเกยวกบสงมชวต โดยครอบคลมการสรางองคความรในดานตาง ๆ เชน ตวบงช

ชวภาพ (Biomarkers) ส�าหรบโรคมะเรง กลไกควบคมการแสดงออกของยนตาง ๆ (Gene regulation) ในจโนม

และความผดปกตทเกยวของ จโนมขนต�า (Minimal genome) กลไกควบคมการแปรสภาพจากเซลลตนก�าเนด

(Stem cell) ไปเปนเซลลทท�าหนาทเฉพาะอยาง (Differentiated cell) เปนตน โดยเฉพาะอยางยงการวจย

ในดานวทยาศาสตรทางการแพทยทเกยวของกบสขภาพของมนษย

๕) ประสาทวทยาศาสตรและพฤตกรรมการรคด (Neuroscience and cognitive behavior) มงเนนการวจยเพอสรางองคความรพนฐานในการเพมประสทธภาพการท�างานของสมอง

ทสามารถประยกตใชเพอแกไขปญหาดานคณลกษณะทางจตและพฤตกรรมเบยงเบนหรอพฤตกรรมทไมพงประสงค

ของคนไทย ใหเกดการเปลยนแปลงศกยภาพและพฤตกรรมของคนไทยพนธใหม ทสามารถสรางสรรคสงตาง ๆ

ทเกดประโยชนตอสงคม โดยอาศยพนฐานความรทางจตวทยาสงคมมาชวยในการสรางสรรค การวจยวทยาศาสตร

ทเกยวของกบการรบรหรอประชานศาสตร (Cognitive science) โดยมงเนนการวจยในดานการน�าผลการศกษาทาง

ประสาทวทยาไปพฒนารวมกบการศกษาทางประสาทวทยาศาสตรทเกยวกบการรบร (Cognitive neuroscience)

และน�าไปพฒนาวชาจตวทยาการรบร เพอความกาวหนาในการพฒนาระบบการศกษาเรยนร รวมถงการวจย

เพอใหสรางองคความรเกยวกบโครงสรางและการท�าหนาทของสมอง ทงในเชงพนธศาสตร กายวภาค สรรวทยา

ชวเคม เภสชวทยา พยาธวทยา ตงแตระดบโมเลกล ระดบเซลล จนถงระดบกลมเซลลประสาทและเซลลทเกยวของ

บทท ๕ : ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)๖๙

๖) เศรษฐศาสตรพฤตกรรมและนโยบายสาธารณะส�าหรบเศรษฐกจยคใหม มงเนนการวจยเชงทดลองเกยวกบพฤตกรรมทางเศรษฐกจ (Experimental and behavioral

economics) การศกษาวจยความเหลอมล�าขามรน (Intergenerational inequality) การวจยเทคโนโลย

พลกโฉมฉบพลน (Disruptive technology) และผลกระทบตอภาคการผลต (Impact on production sector)

การวจยผลกระทบของการจางงานตอเทคโนโลยใหมทมคณลกษณะทดแทนแรงงาน (Employment effects

from new technology) และเศรษฐศาสตรสาธารณะส�าหรบเศรษฐกจยคใหม

๗) สงคมศาสตรและสหสาขาวชากบนโยบายสาธารณะในโลกยคปฏวตอตสาหกรรม ยคท 4 (The fourth industrial revolution) การเรยนรและคณคาทางสงคมภายใตภาวะความเสยงและความไมแนนอนของการปฏวต

อตสาหกรรม ยคท ๔ การเมองและสงคมในยคหลงความจรง (Post-truth politics) ความเหลอมล�าทางสงคม

และเทคโนโลยกบปญญาขามแดน อ�านาจ (Power) ความร (Knowledge) ในโลกยคดจทล สงคมศาสตรวาดวย

วทยาศาสตร เทคโนโลยกบนโยบายอดมศกษาเพอความยงยน และสงคมศาสตรส�าหรบโลกยคปฏวตอตสาหกรรม

ยคท ๔ การวจยนโยบายสาธารณะในโลกแหงความขดแยงและดจทล การปฏวตอตสาหกรรม ยคท ๔ กบ

ภาวะคนชายขอบ (Marginalization) พหวฒนธรรมและมนษยชาตในยคสมยแหงความรนแรงดจทล การปฏรป

สงคมศาสตรและมนษยศาสตรกบนโยบายเพอการพฒนาทยงยน

บทท ๕ : ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)๗๐

ยทธศาสตรท 4การพฒนาโครงสรางพนฐาน บคลากร และระบบวจยและนวตกรรมของประเทศ

ยทธศาสตรการพฒนาโครงสรางพนฐาน บคลากร และระบบวจยและนวตกรรมของประเทศ เนนการพฒนา

โครงสรางพนฐานทางดานการวจยและนวตกรรมของประเทศ การพฒนาระบบสนบสนนเพอยกระดบคณภาพ

ผลงานวจยและนวตกรรมใหสามารถสรางผลกระทบสงทางเศรษฐกจและสงคม การพฒนาระบบบรหารจดการ

งานวจยเพอน�าไปสการใชประโยชนอยางเปนรปธรรม การพฒนามาตรการแรงจงใจเพอสงเสรมใหภาคเอกชน

ลงทนวจยและนวตกรรม การเพมจ�านวนบคลากรวจยและนวตกรรมในภาครฐ ภาคการศกษา และภาคเอกชน

รวมทงการปฏรประบบวจยและนวตกรรมของประเทศ

วตถประสงค ๑. เพมจ�านวนบคลากรวจยและนวตกรรมในภาครฐ ภาคการศกษา และภาคเอกชน ทมทกษะในการสราง

นวตกรรมและการเปนผประกอบการ รองรบการขบเคลอนไปสประเทศทพฒนาแลวดวยนวตกรรม

๒. พฒนาระบบสนบสนนเพอยกระดบคณภาพผลงานวจยและนวตกรรมใหสามารถสรางผลกระทบสง

ทางเศรษฐกจและสงคม ทงระบบบรหารจดการงานวจยเพอน�าไปสการใชประโยชนอยางเปนรปธรรม และ

โครงสรางพนฐานดานคณภาพเพอยกระดบคณภาพสนคาและบรการใหไดระดบสากล

๓. สงเสรมการพฒนาเขตเศรษฐกจพเศษทใชเทคโนโลยและนวตกรรมเปนฐานในการผลตสนคาและ

บรการ เพอขบเคลอนอตสาหกรรมเปาหมายของประเทศ

๔. พฒนามาตรการแรงจงใจเพอสงเสรมใหภาคเอกชนลงทนวจยและนวตกรรมอยางกาวกระโดด

เปาหมายยทธศาสตร ๑. จ�านวนบคลากรวจยและพฒนาเพมขนเปนไมนอยกวา ๖๐ คน ตอประชากร ๑๐,๐๐๐ คน

๒. สดสวนการลงทนวจยและพฒนาของภาคเอกชนตอภาครฐเพมขนเปน ๘๐:๒๐

๓. ผลงานวจยและเทคโนโลยพรอมใชทถกน�าไปใชในการสรางมลคาเชงพาณชยและสงคม มจ�านวน

เพมขนไมนอยกวารอยละ ๕๐

๔. อนดบดานกฎระเบยบทสนบสนนการพฒนานวตกรรม (Technological regulation) จดโดยสถาบน

การจดการนานาชาต (International Institute for Management Development: IMD) อยในล�าดบ ๑ ใน ๓๐

ยทธศาสตรท 4 ประกอบดวย ๗ ประเดนยทธศาสตร ไดแก ๑) การปรบระบบวจยและนวตกรรม ของประเทศ ๒) บคลากรและเครอขายการวจยและนวตกรรม ๓) ระบบบรหารจดการงานวจย ๔) เขตเศรษฐกจนวตกรรม ๕) ระบบแรงจงใจ ๖) โครงสรางพนฐานทางคณภาพของประเทศ และ ๗) โครงสรางพนฐานทางการวจย วทยาศาสตร และเทคโนโลยเพอตอยอดอตสาหกรรมการเกษตร และสขภาพ โดยมรายละเอยดดงน

บทท ๕ : ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)๗1

4.1 การปรบระบบวจยและนวตกรรมของประเทศ 4.1.1 วตถประสงค เพอปฏรประบบวจยและนวตกรรมของประเทศใหมหนวยงานเดยวทท�าหนาทเชงนโยบายใน

การบรหารจดการระบบวจยและนวตกรรม รวมทงการทบทวนและการปรบบทบาท หนาทหนวยงานในระบบ

วจยและนวตกรรม

4.1.2 แนวทาง / มาตรการ ๑) จดตงสภานโยบายวจยและนวตกรรมแหงชาต และส�านกงานสภานโยบายวจยและนวตกรรม

แหงชาต เพอรบผดชอบงานวชาการและงานธรการของสภานโยบายวจยและนวตกรรมแหงชาต โดยมหนาทหลก

ซงสอดคลองกบ (ราง) พระราชบญญตการวจยและนวตกรรมแหงชาต พ.ศ. .... ไดแก (๑) การก�าหนดทศทาง

นโยบาย และยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม (Policy direction) ทมเปาหมายทชดเจนในเชงรก (Proactive)

และก�ากบงานวจยและนวตกรรม (Top-down approach) ในภาพรวมของประเทศ (๒) การบรหารจดการ

งบประมาณวจยและนวตกรรม (Budget allocation) (๓) การตดตามและประเมนการด�าเนนงานดานการวจยและ

นวตกรรม (Monitoring and evaluation) และ (๔) การบรณาการหนวยงานในระบบวจยและนวตกรรม

(Integration)

๒) ปรบบทบาทหนาทของหนวยงานในระบบวจยและนวตกรรม ใหมความชดเจน เหมาะสมและ

สามารถปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพ โดยแบงเปน ๕ กลม ไดแก (๑) หนวยงานนโยบายวจยและนวตกรรม

(๒) หนวยงานการใหทนหรอบรหารจดการวจยและนวตกรรม (๓) หนวยงานท�าวจยและนวตกรรม (๔) หนวยงาน

สนบสนนการวจยและนวตกรรม ตรวจวเคราะห และรบรองมาตรฐาน และ (๕) หนวยงานจดการความรจาก

งานวจยและนวตกรรมและหนวยงานซงเปนผใชประโยชนจากงานวจยและนวตกรรม

4.2 บคลากรและเครอขายการวจยเเละนวตกรรม 4.2.1 วตถประสงค เพอผลตและพฒนาบคลากรวจยและนวตกรรมของประเทศใหเพยงพอ ทงในเชงปรมาณและ

คณภาพ รองรบการเพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศดวยการวจยและนวตกรรม และเตรยมความพรอม

ส�าหรบการเปลยนแปลงในอนาคต

4.2.2 แนวทาง / มาตรการ 1) เพมจ�านวนบคลากรวจยและนวตกรรมระดบหวรถจกรเพอเปนผน�าในการพฒนา ภาคการผลต บรการ สงคมและชมชน ในการขบเคลอนประเทศ โดยการสงเสรมและสนบสนนการพฒนาบคลากรเพอรองรบการเตบโตของกจกรรมวจยและ

นวตกรรมของภาคการผลต บรการ สงคมและชมชน ผานแนวทางตาง ๆ เชน สนบสนนการวจยระดบหลงปรญญา

เอก หรอหลงปรญญาโท เพอเปนแหลงสะสมนกวจยคณภาพสงของประเทศ สรางแรงจงใจใหภาคเอกชน

รวมพฒนาและจางงานบคลากรวจยและนวตกรรม บรณาการและปรบแนวทางการจดสรรทนการศกษาของรฐ

ใหตอบยทธศาสตรการพฒนาประเทศ เปนตน ขยายผลหลกสตรระดบอดมศกษาดานการพฒนาทกษะความเปน

บทท ๕ : ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)๗2

ผประกอบการฐานเทคโนโลยและผประกอบการเพอสงคม สงเสรมการแลกเปลยนและเคลอนยายบคลากรระดบ

หวรถจกรระหวางประเทศหรอระหวางภาคสวนตาง ๆ ภายในประเทศผานแนวทางตาง ๆ เชน จดท�าระบบตรวจ

ลงตรา (Visa) และใหสทธพ�านกอาศยทยาวนานขนแกผเชยวชาญตางชาต จดท�าสทธประโยชนทางภาษส�าหรบ

เงนรายไดของผเชยวชาญตางชาต เปนตน รวมทงขยายผลการเคลอนยายบคลากรในสถาบนอดมศกษาหรอหนวย

งานภาครฐไปปฏบตงานเพอสรางขดความสามารถใหกบภาคการผลต บรการ สงคมและชมชน

2) เพมจ�านวนและคณภาพบคลากรวจยและนวตกรรมในภาคการผลต บรการ สงคม และชมชน โดยการสงเสรมและสนบสนนการน�าบณฑตเขาส เสนทางอาชพวจยและนวตกรรมใน

ภาคการผลตบรการ สงคมและชมชน การสงเสรมความรวมมอระหวางสถาบนอดมศกษา ภาคอตสาหกรรม และ

ภาครฐ เพอผลตวศวกร นกวทยาศาสตร นกเทคโนโลยคณภาพสงรองรบความตองการของอตสาหกรรมเปาหมาย

ดวยแนวทางตาง ๆ เชน สนบสนนการจดกจกรรมสรางเสรมประสบการณดานการวจยและนวตกรรมรวมกบ

ภาคอตสาหกรรมแกนกศกษา ขยายผลหลกสตรนานาชาตดานทกษะทางวศวกรรมศาสตรเพอภาคอตสาหกรรม

(Engineering practice school) เปนตน การผลกดนและขยายผลการผลตชางเทคนคคณภาพสงดวย

หลกสตรบรณาการการเรยนรกบการท�างาน (Work-integrated Learning: WiL) การพฒนาความรและ

ทกษะบคลากรในภาคอตสาหกรรมใหรองรบการเปลยนแปลงทางเทคโนโลยของโลกดวยแนวทางตางๆ เชน

สงเสรมการศกษาแบบระบบธนาคารหนวยกต (Credit bank) สงเสรมระบบการฝกอบรมโดยใช Massive open

online courses พฒนาทกษะและความรแกบคลากรในภาคอตสาหกรรมแบบรวมกลม (Industrial training

consortium) เปนตน การสงเสรมและสรางความเขมแขงใหระบบฝกอบรมและรบรองคณภาพนกบรหารจดการ

งานวจย เทคโนโลยและนวตกรรม ใหมคณภาพและมาตรฐานระดบสากล รวมถงการสรางและพฒนานกจดการ

องคความรชมชนและปราชญชาวบานเพอใหเปนผน�าในการวจยโดยใชโจทยปญหาทมาจากทองถน

3) ขยายฐานบคลากรดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย เพอเตรยมความพรอมเขาส เศรษฐกจฐานความรในอนาคต

โดยการขยายผลหองเรยนและโรงเรยนส�าหรบผมความสามารถพเศษดานวทยาศาสตรและ

เทคโนโลย การสงเสรมการใชศกยภาพของกลมผมความสามารถพเศษดวยมาตรการตาง ๆ เชน ปรบระเบยบให

นกเรยนทนรฐบาลสามารถเขาท�างานในภาคเอกชนและนบเปนการชดใชทนได และสงเสรมเสนทางอาชพนกวจย

โดยผลกดนใหมชองทางการเลอนต�าแหนงแบบพเศษส�าหรบผมผลงานเปนเลศ เปนตน การเพมสดสวนผเรยน

สายวทยาศาสตรดวยแนวทางตาง ๆ เชน พฒนากจกรรมสรางแรงบนดาลใจดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยแก

เยาวชนรปแบบใหม สนบสนนและพฒนาหองประดษฐกรรม (Fabrication laboratory) จดสรรทนการศกษา

แบบใหเปลาในสาขายทธศาสตร และจดสรรงบประมาณเพมใหสถาบนอดมศกษาทมศกยภาพสงเพอผลตวศวกร

นกเทคโนโลยและนกวทยาศาสตรในสาขาทขาดแคลน เปนตน

บทท ๕ : ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)๗3

4) สรางเครอขายวจยและนวตกรรม โดยการสนบสนนเครอขายวจยและนวตกรรมของภาคสวนและระดบตาง ๆ ใหเขมแขงและ

สามารถด�าเนนการอยางตอเนอง การบรหารจดการและกลไกการประสานงานของเครอขายวจยและนวตกรรม

ระดบชาต ภมภาค ทองถน และเครอขายวจยและนวตกรรมของภาคสวนตาง ๆ ใหมประสทธภาพ ประสทธผล

และยดหลกธรรมาภบาล การพฒนากลไกประสานความร วมมอแบบห นส วนความร วมมอ

(Collaborative partnership) และการท�างานแบบบรณาการระหวางเครอขายวจยและนวตกรรมตางระดบ

และตางภาคสวน การสนบสนนใหเครอขายวจยและนวตกรรมทกภาคสวนและทกระดบมสวนรวมเพมขนในการ

ก�าหนดยทธศาสตร ทศทางการวจยและนวตกรรม โจทยวจย ตลอดจนรวมลงทน/อดหนนทรพยากรในการ

วจยและนวตกรรม การสนบสนนการแลกเปลยนเรยนรในการพฒนาเครอขาย บรหารจดการเครอขาย บรหาร

การวจยและนวตกรรม และบรหารทนวจยและนวตกรรมระหวางเครอขายวจยและนวตกรรมของภาคสวนและ

ระดบตาง ๆ การสงเสรมภาคเอกชนใหท�างานวจยไดเองและสงเสรมการจดตงและขนทะเบยนหนวยงานวจย

ภาคเอกชนใหภาคเอกชนทมศกยภาพสามารถใหบรการแกผประกอบการรายอนได นอกจากน มงสงเสรมความ

รวมมอดานการวจยและนวตกรรมกบตางประเทศภายใตยทธศาสตรการทตวทยาศาสตร การผลกดนใหม

ขอตกลงความรวมมอเพอการวจยและนวตกรรม การพฒนานกวจยและการแลกเปลยนนกวจย/องคความร/

เทคโนโลยดานการวจยและนวตกรรมกบตางประเทศอยางตอเนอง การสงเสรมใหมศนยความรวมมอระดบ

ชาตและหนวยงานส�าหรบการวจยและนวตกรรมดานตาง ๆ เพอประสานความรวมมอกบเครอขายและ

หนวยงานวจยตางประเทศ การสนบสนนการสอสาร ประชาสมพนธและเผยแพรผลงานวจยและนวตกรรม รวมทง

การจดท�าฐานขอมลบคลากรวจยและนวตกรรมของประเทศ และการสรางสถาบนคลงสมองระดบชาตหรอ

สรางศนยเชยวชาญเฉพาะทางเพอเปนแหลงสะสมองคความรและเครอขายงานวจยดานตาง ๆ อาท ดานความมนคง

4.3 ระบบบรหารจดการงานวจย 4.3.1 วตถประสงค เพอพฒนาระบบบรหารจดการงานวจยทมประสทธภาพและประสทธผล น�าไปสการสรางผลงาน

วจยทสามารถตอยอดใหเกดประโยชนทางเศรษฐกจและสงคม ตรงตามทศทางการพฒนาประเทศและ

ความตองการของภาคเอกชนและชมชน

4.3.2 แนวทาง / มาตรการ 1) ปรบระบบงบประมาณการวจยและนวตกรรมของประเทศเพอรองรบแผนงานวจย และนวตกรรมขนาดใหญและสงเสรมบทบาทการท�าวจยของภาคเอกชน โดยใหสามารถจดสรรและบรหารงบประมาณแบบบรณาการตามยทธศาสตรการวจยและ

นวตกรรมในรปแบบเปนกอน (Block grant) เพอใหเกดความตอเนองในการท�าวจย รวมทงก�าหนดความรบผด

รบชอบ (Accountability) ในการสงมอบผลงานของหนวยงานการใหทนหรอบรหารจดการวจยเเละนวตกรรม

และใหภาคเอกชน รวมถงสถาบนการศกษาเอกชนสามารถรบทนวจยและนวตกรรมตามเงอนไขทก�าหนด รวมทง

สงเสรมใหมกลไกความรวมมอระหวางภาคเอกชนและวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมเพอชวยเหลอผประกอบ

การวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมใหเขาถงแหลงทนจากภาครฐได

บทท ๕ : ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)๗4

2) พฒนาระบบสารสนเทศอจฉรยะเพอเพมประสทธภาพการบรหารจดการงานวจย ประกอบดวยการพฒนาระบบบรณาการและเชอมโยงฐานขอมลทเกยวของกบการวจยและ

นวตกรรมทส�าคญ เชน ฐานขอมลบคลากรวจยและนวตกรรม ฐานขอมลผลงานวจย และฐานขอมลทรพยสน

ทางปญญา เปนตน การพฒนาระบบวเคราะหและคดเลอกประเดนวจยทประเทศมศกยภาพส�าหรบก�าหนด

ทศทางการวจยของประเทศ การพฒนาระบบกลนกรองโปรแกรมวจยและระบบตดตามและประเมนผล

ทมประสทธภาพ รวมทงระบบคดกรองผลงานวจยตามระดบความพรอมของเทคโนโลย (Technology Readiness

Level: TRL) โดยมการเชอมโยงระบบตาง ๆ เหลานเขาดวยกน

3) พฒนากลไกการน�าผลงานวจยไปใชประโยชนเชงพาณชยและเชงสงคมใหมประสทธผล มากขน โดยพฒนาระบบ Online technology marketplace ทเชอมโยงกบฐานขอมลผลงานวจย

ทคดกรองตามระดบความพรอมของเทคโนโลย เพอใหภาคเอกชนและชมชนสามารถคนหาเทคโนโลยหรอ

ผลตภณฑทตองการไดอยางสะดวกรวดเรว สงเสรมใหมหนวยงานเชงรกท�าหนาทน�าผลงานวจยออกไปสตลาด

ทงในและตางประเทศ สงเสรมใหนกวจยยนจดทรพยสนทางปญญาควบคกบการเผยแพรผลงานตพมพ และ

ประสานการเจรจาระหวางเจาของผลงานและผทสนใจเพอใหเกดการถายทอดเทคโนโลยหรอรวมทนพฒนา

งานวจย รวมทงสนบสนนการสรางความเขมแขงใหแกหนวยจดการทรพยสนทางปญญา

4) สงเสรมกระบวนการก�าหนดทศทางการวจยและนวตกรรม ดวยการสงเสรมกระบวนการเพอคาดการณการเปลยนแปลงในอนาคตโดยอาศยระบบ

ฐานขอมลทเกยวของ เชน การคาดการณตลาดและขดความสามารถในการแขงขนของงานวจยและ

นวตกรรม การคาดการณดานความมนคง การคาดการณเกยวกบภยคกคามทอาจจะเกดขนในอนาคต การคาดการณ

เกยวกบภยพบต เปนตน กระบวนการก�าหนดโจทยวจยจากกลมอตสาหกรรม และกระบวนการมสวนรวมของ

หนวยงานทเกยวของในการพจารณาโครงการทส�าคญ

4.4 เขตเศรษฐกจนวตกรรม 4.4.1 วตถประสงค เพอสงเสรมใหเกดพนทเศรษฐกจใหมบนฐานการวจย พฒนาและนวตกรรม โดยมงผลตสนคาและ

บรการมลคาสง สรางธรกจเทคโนโลยใหม สงผลใหเกดการปรบเปลยนระบบเศรษฐกจจากการใชแรงงานเขมขน

ไปสการขบเคลอนเศรษฐกจดวยนวตกรรม

4.4.2 แนวทาง / มาตรการ 1) สงเสรมและสนบสนนการพฒนาและยกระดบเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษทรฐบาล ก�าหนดใหเปนพนทเศรษฐกจใหมดวยเทคโนโลยและนวตกรรม ไดแก การยกระดบระเบยงเศรษฐกจภาคตะวนออกใหเปนเขตนวตกรรมระเบยงเศรษฐกจ

ภาคตะวนออก (Eastern Economic Corridor of Innovation: EECi) ใหเกดการวจยและพฒนา เทคโนโลย

บทท ๕ : ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)๗๕

และนวตกรรมขนสง โดยการพฒนา EECi ใหเปนพนททเออตอการท�าวจย พฒนาและสรางนวตกรรมรวมกน

ระหวางภาครฐ ภาคเอกชน มหาวทยาลย และการใชทรพยากรรวมกนเพอกอใหเกดประโยชนสงสด เชน

การรวมศนยหองปฏบตการและสนามทดสอบนวตกรรม (Fabrication laboratory & Test-bed sandbox)

ศนยรบรองมาตรฐานนวตกรรมทางดานระบบและอปกรณอจฉรยะ เปนตน การจดตง EECi เปนเขตทดสอบ

นวตกรรมอจฉรยะของประเทศทผอนปรนกฎระเบยบทอาจเปนอปสรรคตอการคดคนนวตกรรม รวมทง

การพฒนาใหเปนชมชนการจางงานผเชยวชาญเทคโนโลยระดบสงของทงหนวยงานภาครฐและภาคเอกชน ควบค

กบการยกระดบคณภาพชวตของประชาชนในพนทดวยเทคโนโลยและนวตกรรม เพอน�าไปสการพฒนาทยงยน 2) สงเสรมและสนบสนนการพฒนาศนยกลางวจยและนวตกรรม (Research and innovation hub) รองรบอตสาหกรรมเปาหมายทรฐบาลก�าหนด ไดแก การพฒนาเมองนวตกรรมอาหาร (Food Innopolis) เพอดงดดบรษทอาหารชนน�า

ของโลกมาลงทนนวตกรรมอาหารในประเทศไทย และเชอมโยงใหเกดการวจยและพฒนา การถายทอดเทคโนโลย

และองคความรสบรษทเอกชนไทยและสถาบนการศกษาหรอสถาบนวจยของไทย รวมถงการจดตงและขยายการ

ด�าเนนงานเมองนวตกรรมอาหารไปในพนททมความพรอมดานโครงสรางพนฐานและบคลากร อาท มหาวทยาลย

เครอขายทมความรวมมอกบกระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย เพอน�าไปสการเปนศนยกลางวจยและ

นวตกรรมดานอาหารทส�าคญของโลก

3) สงเสรมและสนบสนนอทยานวทยาศาสตรประเทศไทย (อวท.) ใหพฒนาไปส “เมองวทยาศาสตร ปทมธาน” โดยอาศยการมสวนรวมอยางเขมขนของหนวยงานตาง ๆ ทงจากภายในและโดยรอบ อวท.

เพอใหเปนแหลงรวมของการวจยและพฒนา การถายทอดเทคโนโลย และการจางงานทางดานวทยาศาสตรและ

เทคโนโลย

4) ยกระดบอทยานวทยาศาสตรภมภาคทมอยเดมใหเขมแขง สามารถรองรบการสรางนวตกรรมของภาคเอกชนและสนบสนนภาคเอกชนใหลงทนท�าวจย

และพฒนาไดแบบกาวกระโดด รวมทงสงเสรมใหมอทยานวทยาศาสตรภมภาคเพมขน โดยผลกดนมหาวทยาลย

เครอขายในภมภาครวมด�าเนนการใหยกระดบเปนอทยานวทยาศาสตรอยางเตมรปแบบ หรอเปนอทยานวทยาศาสตร

เฉพาะทาง เพอเปนการเพมและขยายจดการใหบรการและโครงสรางพนฐานดานวทยาศาสตร เทคโนโลยและ

นวตกรรม ใหกระจายครอบคลมอยางทวถงทงประเทศ

๕) สงเสรมมหาวทยาลยใหพฒนา University industrial park โดยผลกดนมหาวทยาลยใหใชความพรอมและความเชยวชาญดานวทยาศาสตรและ

เทคโนโลยไปเชอมโยงและสนบสนนภาคเอกชนในการสรางเทคโนโลยและนวตกรรม มการจดสรรพนทของ

มหาวทยาลยใหเปนพนทตงศนยวจยและพฒนาของบรษทเอกชน และอ�านวยความสะดวกใหภาคเอกชนไดใช

โครงสรางพนฐานในการท�ากจกรรมวจย พฒนา และนวตกรรม เชน หองปฏบตการวจย โรงงานตนแบบ และ

บทท ๕ : ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)๗๖

หนวยบมเพาะเทคโนโลย เปนตน และสนบสนนใหเกดการท�างานรวมกนอยางใกลชดระหวางนกวจยของ

ภาคเอกชนและบคลากรวจยของมหาวทยาลย

๖) จดใหมมาตรการทสามารถดงดดภาคเอกชนใหท�าการวจยและพฒนาในพนทเขต เศรษฐกจนวตกรรมทเหมาะสม เชน สทธประโยชนทางภาษ การยกเวนภาษบคคลธรรมดาส�าหรบนกวจยทด�าเนนการใน

เขตเศรษฐกจนวตกรรม รวมถง อ�านวยความสะดวกดานกฎหมายเรองใบอนญาตท�างาน (Immigration work permit)

ใหแกบคลากรดานการวจยและนวตกรรมทเปนชาวตางชาตใหสามารถท�างานไดอยางตอเนอง

4.๕ ระบบแรงจงใจ 4.๕.1 วตถประสงค เพอสงเสรมและผลกดนใหเกดบรรยากาศดานการวจยและการสรางนวตกรรมทด รวมถงขจด

อปสรรคหรอขอจ�ากดทมอยในการด�าเนนกจกรรมวจย พฒนาและนวตกรรม ใหสอดคลองกบทศทางและนโยบาย

ดานการวจยและนวตกรรมของประเทศ

4.๕.2 แนวทาง / มาตรการ 1) พฒนามาตรการทางการเงนททนสมยเพอสนบสนนการสรางนวตกรรม เชน กองทนเพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศส�าหรบอตสาหกรรมเปาหมาย

(Competitiveness fund) มงเนนการสนบสนนกจกรรมทสรางขดความสามารถในการแขงขนของอตสาหกรรม

เปาหมายตามทรฐบาลก�าหนดในนโยบายประเทศไทย ๔.๐ และกองทนสนบสนนการพฒนาผประกอบการ

เทคโนโลยและนวตกรรม (Technology and Innovation-Based Enterprise Development Fund: TED Fund)

มงเนนการพฒนาขดความสามารถดานการวจย พฒนา และนวตกรรมใหแกผประกอบการเทคโนโลยและ

นวตกรรมในระยะเรมตนใหสามารถกาวผานชวงการลงทนทมความเสยงสง เพอสงเสรมใหเกดวสาหกจเรมตน

(Startup) และวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม

2) ปรบปรงมาตรการทางภาษใหมประสทธภาพเพอจงใจเอกชนใหลงทนท�าวจย เชน การปรบปรงการใหสทธประโยชนทางภาษดานการวจย พฒนา และนวตกรรม โดย

เพมการลดหยอนภาษของคาใชจายดานการวจย พฒนาและนวตกรรมของภาคเอกชน จากเดม ๒ เทาเปน ๓ เทา

(ภาษ ๓๐๐%) และปรบปรงขนตอนการขอรบสทธประโยชนใหมความคลองตวมากขนดวยระบบ Self declaration

เปนตน

3) ขบเคลอนมาตรการจดซอจดจางภาครฐเพอเปนกลไกสงเสรมการสรางนวตกรรม โดยผประกอบการไทย

เชน การจดซอผลตภณฑทอยในบญชนวตกรรมไทย และผลกดนใหสงประดษฐในบญช

สงประดษฐไทยไดขนบญชนวตกรรมไทย เพอผลกดนผลงานวจยไปสการใชประโยชนเชงพาณชย การสรางแรง

บทท ๕ : ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)๗๗

จงใจโดยใชกลไกของระบบทรพยสนทางปญญาใหสทธประโยชนแกผวจยและหนวยงานวจยภาครฐ รวมถง

การกระตนใหผประกอบการไทยปรบตวโดยมงเนนการสรางนวตกรรมทมมลคาเพมสงในภาคผลตและบรการ

อนจะสงผลถงการปรบโครงสรางอตสาหกรรมไทยใหเปนอตสาหกรรมทขบเคลอนโดยนวตกรรม เปนตน

4) พฒนามาตรการสรางความเขมแขงแกสภาพแวดลอมทเออตอการสรางนวตกรรม การปลดลอคกฎระเบยบตาง ๆ ทเปนอปสรรคตอการสรางงานวจยและนวตกรรม การผลกดน

ใหมพระราชบญญตสงเสรมการใชประโยชนผลงานวจยและนวตกรรม พ.ศ. .... เพอเปนการใชระบบ

ทรพยสนทางปญญาในการสงเสรมการใชประโยชนจากผลงานวจยทรฐใหทนสนบสนนและสงเสรมกจกรรมความ

รวมมอระหวางองคกรภาคธรกจกบมหาวทยาลยหรอสถาบนวจย การสงเสรมการรวมกลมผประกอบการใน

อตสาหกรรมเปาหมาย (Industrial consortium) โดยผานกลไกสานพลงประชารฐ เพอมงใหเกดการวจยพฒนา

และนวตกรรมทตรงตามโจทยความตองการของภาคเอกชนและวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม การขบเคลอน

มาตรการสงเสรมมหาวทยาลยเพอพฒนาผประกอบการ (Entrepreneurial university) เพอสรางโอกาสให

นกศกษาไดเรยนร ฝกปฏบต และคดวเคราะห รวมถงสงเสรมใหมกจกรรมบมเพาะและเรงการเจรญเตบโต

เพอพฒนาธรกจฐานนวตกรรม การสงเสรมใหจ�านวนผลตภณฑทอย ในบญชนวตกรรมไทยเพมมากขน

เพอสนบสนนการพฒนาผลตภณฑนวตกรรมในประเทศ

4.๖ โครงสรางพนฐานทางคณภาพของประเทศ 4.๖.1 วตถประสงค เพอพฒนาระบบโครงสรางพนฐานทางคณภาพของประเทศ รวมถงกฎระเบยบทเกยวของกบ

การพฒนามาตรฐาน และกลไกการสนบสนนการพฒนาโครงสรางพนฐานทางคณภาพของประเทศ

4.๖.2 แนวทาง / มาตรการ 1) พฒนาโครงสรางพนฐานทางคณภาพของประเทศ (National quality infrastructure) ใหมคณภาพระดบโลก โดยน�าระบบ “มาตรวทยา การมาตรฐาน การทดสอบและการบรหารคณภาพ” ทไดรบ

การยอมรบในระดบนานาชาต มาปฏบตเพอใหเกดหลกฐานเชงประจกษวาผลตภณฑและบรการมคณสมบต

ตามทก�าหนดไว ชวยสนบสนนการผลกดนงานวจยของภาครฐและภาคเอกชนใหสามารถใชประโยชนใน

เชงพาณชยไดอยางเปนรปธรรม ซงจะเปนการเชอมโยงจากงานวจยในระดบหองปฏบตการสการทดลองผลต

และการผลตระดบอตสาหกรรม

• มาตรวทยา (Metrology) พฒนาความสามารถของระบบมาตรวทยา มงเนนพฒนา

มาตรฐานการวดและความสามารถทางการวดทแมนย�า และไดรบการยอมรบจากนานาชาต เพอท�าให

กระบวนการผลต การควบคมคณภาพ และการทดสอบถกตองและนาเชอถอ

• การมาตรฐาน (Standardization) ศกษาและพฒนาความสามารถของการก�าหนด

มาตรฐานคณภาพและขอก�าหนดทางเทคนคขนต�า การพฒนามาตรฐานการวจยใหเปนมาตรฐานเดยวกน

ทวประเทศและใหเปนทยอมรบของนานาชาต ตลอดจนการพฒนาบคลากรดานการมาตรฐานของประเทศไทย

บทท ๕ : ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)๗8

ทมศกยภาพเพอรวมก�าหนดมาตรฐานระหวางประเทศ

การทดสอบ (Testing) พฒนาความสามารถของการวเคราะห ทดสอบสนคาและบรการ

โดยการยกระดบความสามารถดานการวเคราะห ทดสอบของหองปฏบตการไทยสมาตรฐานสากล ISO/IEC

17025 และพฒนาใหมจ�านวนเพยงพอตอความตองการของภาคเอกชน ซงจะชวยลดตนทนและเวลาส�าหรบ

ผสงออกทตองสงสนคาไปตรวจสอบตางประเทศ สงเสรมใหวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมเขาถงบรการ

การทดสอบสนคาและบรการใหมากขน

• การบรหารคณภาพ (Quality management) ตรวจสอบและรบรองคณภาพของ

หองปฏบตการวเคราะหทดสอบ สอบเทยบเครองมอวด ทวนสอบกระบวนการผลตของสนคาและบรการ

เพอรบรองวาสนคาและบรการมคณภาพและความปลอดภย

2) พฒนามาตรฐานและจรยธรรมการวจย (Standards and ethics for research) มงเนนการก�าหนดมาตรการหลกเกณฑในการด�าเนนงานวจยซงตงอยบนพนฐานของจรยธรรม

และหลกวชาการทเหมาะสม ไดแก มาตรฐานการวจยในมนษย มาตรฐานการเลยงและใชสตวเพองาน

ทางวทยาศาสตร มาตรฐานความปลอดภยหองปฏบตการ มาตรฐานความปลอดภยทางชวภาพ มาตรฐาน

ผลตภณฑดานนาโนเทคโนโลย มาตรฐานทเกยวของกบนกวจย มาตรฐานผทรงคณวฒในการประเมนขอเสนอ

การวจย มาตรฐานการเผยแพรผลงานวจยและผลงานทางวชาการ มาตรฐานการจดสรรสทธประโยชน

จากทรพยสนทางปญญาทไดจากการวจย จรรยาวชาชพวจยและแนวทางปฏบต และจรยธรรมส�าหรบผประเมน

โครงการวจย ผลงานวชาการและผลงานวจย

4.๗ โครงสรางพนฐานทางการวจย วทยาศาสตรและเทคโนโลยเพอตอยอดอตสาหกรรม การเกษตร และสขภาพ 4.๗.1 วตถประสงค เพอพฒนาโครงสรางพนฐานการวจย วทยาศาสตรและเทคโนโลยทจ�าเปนตองใชในการตอยอด

ส�าหรบการพฒนาอตสาหกรรมทประเทศไทยมศกยภาพ

4.๗.2 แนวทาง / มาตรการ 1) พฒนาธนาคารเมลดพนธ (Seed bank) เพอใชในการทดลองปลกพชส�าหรบการปรบปรง

พนธพชทส�าคญตอเศรษฐกจของไทย

2) พฒนาธนาคารเชอพนธกรรม (Germplasm bank) เพอเปนแหลงจดเกบพนธพช สตว

และจลนทรย และการศกษาวจยคณสมบตเพอใชประโยชนในการปรบปรงพนธ การผลตสารชวภาพ

ในอตสาหกรรม

3) จดตงธนาคารยน (Gene bank) เพอเปนแหลงรวบรวมตวอยางเซลลทมสารพนธกรรม

ของบคคลและฐานขอมลจโนม (Genome) ของประชากรเพอประโยชนในการศกษาวจย การปองกนรกษา

โรคตาง ๆ และพฒนาใชประโยชนอน ๆ

บทท ๕ : ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)๗๙

4) พฒนาโรงเรอนทมระบบอตโนมตส�าหรบการประเมนเชอพนธกรรมพชประสทธภาพสงและการเพมปรมาณเมลดพนธ เพอประเมนเชอพนธกรรมพชประสทธภาพสงและเพมปรมาณเมลดพนธทม

ประสทธภาพจากการวจยใหมจ�านวนมากเพยงพอตอการกระจายใหกบเกษตรกรน�าไปเพาะปลกหรอขยายพนธ ๕) พฒนาศนยวจยไพรเมท (Primates center) และหองปฏบตการสตวทดลองทมมาตรฐานสากล เพอสนบสนนใหมการผลตสตวเพองานทางวทยาศาสตรใหมคณภาพและปรมาณทเพยงพอ

๖) พฒนาศนยขอมลและการวเคราะหขอมลการวจยดานวทยาศาสตรการแพทย (Biomedical informatics) ม งพฒนาและผสมผสานศาสตรทางคอมพวเตอร การจดการสารสนเทศ

วทยาศาสตรการแพทย ตลอดจนสหสาขาวชาทน�ามาใชรวมกนในการวเคราะหและจดการขอมลสารสนเทศ และ

องคความรทางดานวทยาศาสตรการแพทยใหเปนประโยชน ประกอบดวยสารสนเทศของผปวย การรกษา

พยาบาล การปองกนโรค การสงเสรมสขภาพ และการฟนสภาพ รวมทงการใชสารสนเทศเพอการวจยทางดาน

การแพทยหรอวทยาศาสตรการแพทย ซงจะชวยอ�านวยประโยชนในการเพมศกยภาพการรกษาพยาบาลและ

การวจย ซงน�าไปสการวเคราะหขอมลขนาดใหญในมตตาง ๆ

๗) จดตงธนาคารสารออกฤทธทางชวภาพ (Bioactive compounds) เพอเปนแหลง

รวบรวมสารออกฤทธทางชวภาพทมการคนพบโดยนกวจยไทยทกระจดกระจายตามทตาง ๆ มาไวทเดยวกน

เพอใหสามารถสบคน เพอการวจยตอยอดและการน�าไปใชประโยชนเชงพาณชยได

8) พฒนาหองปฏบตการเพอการทดสอบทส�าคญในการพฒนาผลตผลจากการวจย สภาคการผลตทส�าคญ เชน หองปฏบตการทไดมาตรฐาน Good Laboratory Practice (GLP) ตามก�าหนด

ขององคการเพอความรวมมอทางเศรษฐกจและการพฒนา (The Organisation for Economic Co-operation

and Development: OECD)

๙) พฒนาโรงงานตนแบบท ไดมาตรฐานสากลในดานทก�าหนด เพอใชในการวจยเชง

อตสาหกรรม การทดลองผลตน�ารองในระดบอตสาหกรรม การสนบสนนใหภาคอตสาหกรรมแปลงผลงานวจย

ไปสการผลตสนคาในเชงพาณชย และการพฒนาบคลากรทมประสบการณจรงในการผลตในระดบโรงงาน

1๐) พฒนาระบบการใชประโยชนรวมกนจากโครงสรางพนฐานดานการวจยและนวตกรรมทลงทนสง เพอหากลไกและวธการในการเขาถงและใชประโยชนในดานวชาการ การผลตและบรการ

จากโครงสรางพนฐานดานการวจยและนวตกรรมทลงทนสงของภาครฐ ภาคเอกชน และภาคการศกษา

11) สนบสนนการลงทนในโครงสรางพนฐานขนาดใหญทางดานวทยาศาสตรในสาขา ทประเทศไทยมศกยภาพ เพอใหนกวจยสามารถใชประโยชนจากโครงสรางพนฐานขนาดใหญทาง

ดานวทยาศาสตร ซงจะน�าไปสความกาวหนาทางวทยาศาสตรและสนบสนนใหประเทศไทยมความเปนเลศ

ทางวชาการในระดบนานาชาต เปนศนยกลางการวจยในสาขาทประเทศไทยมศกยภาพในระดบภมภาค

บทท ๕ : ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)8๐

การขบเคลอนยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙) สการปฏบต

ใหประสบความส�าเรจ จ�าเปนตองมสวนรวมจากหนวยงานทกภาคสวนในระบบวจยและนวตกรรมในการเชอมโยง

ยทธศาสตรและแผนปฏบตการอยางเปนระบบ ทงระดบนโยบาย ระดบขบเคลอน และระดบปฏบต โดยเฉพาะ

อยางยง หนวยงานทมภารกจดานวจยและนวตกรรมตามกฎหมาย และเครอขายวจย ทงภาครฐ ภาคเอกชน

ภาคการศกษา และภาคประชาชน อกทงหนวยงานราชการ ระดบกระทรวงและกรม จงหวด/กลมจงหวด และ

องคกรปกครองสวนทองถน ตองรวมกนบรณาการเพอขบเคลอนยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป

(พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙) ใหสามารถบรรลเปาหมายหลกของการปฏรปการวจยและนวตกรรมซงเปนหนง

ในวาระการปฏรปของรฐบาล คอ เพอใหระบบการวจยและนวตกรรมมประสทธภาพ มการบรณาการการวจย

และนวตกรรมของประเทศใหตรงตามความตองการและเปนไปในทศทางเดยวกน สามารถผลกดนใหมการน�าไป

ใชประโยชนตอเศรษฐกจและสงคม เพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศและคณภาพชวตของ

ประชาชนอยางเปนรปธรรม และไดก�าหนดไวในยทธศาสตรของหนวยงาน

๖.1.1 ก�าหนดใหยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม 2๐ ป (พ.ศ. 2๕๖๐ - 2๕๗๙) เปนกรอบในการด�าเนนงานและจดสรรงบประมาณ โดยใหหนวยงานในระบบวจยและนวตกรรมด�าเนนการตามนโยบายตงแตตนทาง กลางทาง และปลายทาง

๖.1 กลไกการขบเคลอน

กลไกการขบเคลอนการตดตามและ

ประเมนผล

บทท ๖

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)81

ใหเกดประโยชน เพมมลคาใหไดโดยเรว และใหมการบรณาการทงบคลากร งบประมาณ และแผนงานอยาง

ครบวงจร โดยก�าหนดกรอบการพฒนาบคลากรวจยและนวตกรรม กรอบแนวทางการจดสรรงบประมาณวจย

และนวตกรรมแบบบรณาการ และกรอบการพฒนากลไกการบรหารจดการงานวจยและนวตกรรมใหสอดคลอง

กบยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙)

๖.1.2 ใหจดท�าพระราชบญญตการวจยและนวตกรรมแหงชาต พ.ศ. .... เปนกฎหมายหลกซงก�าหนดแนวทางการสงเสรมและสนบสนนการวจยและนวตกรรม พฒนาวทยาศาสตร

เทคโนโลย และศลปวทยาการแขนงตาง ๆ ของประเทศทงระบบ เพอสรางความรและการพฒนางานวจยและ

นวตกรรมใหเกดมลคาทางเศรษฐกจ และประโยชนทางสงคม ความมนคง และสงแวดลอม โดยมหลกการดงน

๑) ก�าหนดนโยบายและยทธศาสตรการวจยและนวตกรรมแหงชาตใหสอดคลองกบยทธศาสตรชาต

๒) จดสรรงบประมาณและจดโครงสรางพนฐานเพอการวจยและนวตกรรมทเพยงพอ

๓) จดใหมกลไกและมาตรการสนบสนน อ�านวยความสะดวกแกการวจยและนวตกรรม และการใหสทธ

ประโยชนและแรงจงใจทเหมาะสม

๔) สนบสนนการใชประโยชนผลงานวจยและนวตกรรม

๕) สงเสรมและสนบสนนการผลตและพฒนาบคลากรทมคณภาพ

๖) ปรบปรงกฎหมาย กฎระเบยบ ขอบงคบทเกยวของใหเออตอการพฒนาการวจยและนวตกรรม โดย

ใหมสภานโยบายวจยและนวตกรรมแหงชาตเพอก�าหนดแนวทางการสงเสรมและสนบสนนการวจยและนวตกรรม

ของประเทศ และส�านกงานสภานโยบายวจยและนวตกรรมแหงชาตเพอรบผดชอบงานวชาการและงานธรการ

ของสภานโยบายวจยและนวตกรรมแหงชาต

โครงสรางหนวยงานในการขบเคลอนยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม 2๐ ป (พ.ศ.2๕๖๐ - 2๕๗๙) 1) สภานโยบายวจยและนวตกรรมแหงชาต

ประกอบดวย นายกรฐมนตรเปนประธาน รองนายกรฐมนตรทนายกรฐมนตรมอบหมาย เปนรองประธาน

รฐมนตรวาการกระทรวงทเกยวของ ผแทนจากภาครฐ ภาคเอกชน และผทรงคณวฒ มจ�านวนและองคประกอบท

เหมาะสม โดยมเลขาธการส�านกงานสภานโยบายวจยและนวตกรรมแหงชาตเปนกรรมการและเลขานการ ซง

สภานโยบายวจยและนวตกรรมแหงชาต มอ�านาจหนาท ดงน (๑) เสนอนโยบายซงสอดคลองกบพระราชบญญต

การวจยและนวตกรรมแหงชาต พ.ศ. .... ตอคณะรฐมนตรเพอพจารณาอนมต รวมทงก�ากบ ตดตามและประเมนผล

การด�าเนนการตามนโยบาย (๒) ก�าหนดเปาหมายและแผนทน�าทางเกยวกบนโยบายและยทธศาสตรการวจยและ

นวตกรรม และนโยบายเฉพาะดาน ใหสอดคลองกบยทธศาสตรชาตและนโยบายรฐบาล (๓) ก�ากบใหหนวยงานใน

ระบบวจยและนวตกรรมของประเทศมนโยบายและการด�าเนนงานเปนไปในทศทางเดยวกน และก�ากบ เรงรด ตดตาม

ใหมการยบ เลก ปรบปรงหรอแกไขโครงสราง ภารกจ อ�านาจหนาทและกฎหมายของหนวยงานในระบบวจยและ

นวตกรรมใหมความเชอมโยงและสอดคลองกบนโยบาย ตลอดจนเสนอแนะตอคณะรฐมนตรใหมการจดตงหนวยงาน

ในระบบวจยและนวตกรรมขนใหม (๔) ก�ากบ เรงรด และตดตามใหมการปรบปรงและแกไขระบบหรอกลไก

การบรหารจดการงานวจยและนวตกรรมใหมประสทธภาพ มมาตรฐาน เพอใหสามารถน�าผลงานวจยทมอยและท

เกดขนใหม ไปใชใหเกดประโยชนสงสด (๕) เสนอระบบการจดสรรและบรหารงบประมาณแบบบรณาการทมงผล

บทท ๖ : กลไกการขบเคลอนการตดตามและประเมนผล

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)82

สมฤทธใหสอดคลองกบนโยบาย พจารณาใหความเหนชอบกรอบวงเงนงบประมาณและการจดสรรงบประมาณให

หนวยงานในระบบวจยและนวตกรรม รวมทงก�ากบ เรงรด ตดตาม ประเมนผลการใชงบประมาณของหนวยงาน

ของรฐ (๖) ก�ากบ เรงรด และตดตามใหมการจดท�าและด�าเนนการตามแผนพฒนาบคลากรของประเทศ (๗) สงเสรม

สนบสนนการท�างานรวมกนระหวางภาครฐและภาคเอกชนในดานการวจยและนวตกรรม รวมถงเสนอแนะตอคณะ

รฐมนตรใหมการก�าหนดมาตรการ สทธประโยชน และแรงจงใจ เพอใหการวจยและนวตกรรมเกดผลเปนรปธรรม

และ (๘) เรงรดและตดตามใหมการปรบปรงแกไขกฎหมาย กฎระเบยบ ขอบงคบทเกยวของกบการวจยและนวตกรรม

และการน�าผลงานวจยและนวตกรรมไปสการใชประโยชนใหเกดความคลองตวและมประสทธภาพ

2) ส�านกงานสภานโยบายวจยและนวตกรรมแหงชาต เพอใหการขบเคลอนยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙) เปนไปตาม

เปาหมายตามเจตนารมณของการปฏรปการวจยและนวตกรรมของประเทศ จงไดจดตงส�านกงานสภานโยบาย

วจยและนวตกรรมแหงชาตขน เปนหนวยนโยบายสงสดดานการวจยและนวตกรรมของประเทศเพอรบผดชอบ

งานวชาการและงานธรการของสภานโยบายวจยและนวตกรรมแหงชาต ซงมอ�านาจและหนาท ดงน

๒.๑) ศกษาวเคราะหสถานการณภาพรวมในดานการวจยและนวตกรรมในระดบชาตและ

นานาชาต เพอน�าเสนอตอสภานโยบายวจยและนวตกรรมแหงชาตในการก�าหนดนโยบายและยทธศาสตรรวมทง

งบประมาณเพอการวจยและนวตกรรมในดานตาง ๆ และสงเสรมและประสานความรวมมอกบหนวยงานท

เกยวของกบการวจยและนวตกรรมในระดบประเทศและระหวางประเทศ

๒.๒) ประมวล วเคราะหแผนงาน โครงการ และงบประมาณของหนวยงานของรฐ ประสานแผนงาน

และโครงการวจยและนวตกรรมเหลานน เพอวางแผนสวนรวมและการจดสรรงบประมาณรายปตามนโยบาย

ตามก�าลงทรพยากรทมอย และตามล�าดบความส�าคญกอนหลงในการใชทรพยากรนน

๒.๓) อ�านวยการ ประสานการปฏบตงาน ก�ากบ ตดตาม และประเมนผลการด�าเนนงาน

ดานการวจยและนวตกรรมในระบบวจยและนวตกรรมดานตาง ๆ และใหค�าแนะน�าเกยวกบการเรงรด ปรบปรง

แผนงานและโครงการอนหนงอนใดเมอเหนสมควร ทงนเพอเสนอตอสภานโยบายวจยและนวตกรรมแหงชาต

๒.๔) จดท�าขอเสนอรเรมโครงการวจยและนวตกรรมทส�าคญของประเทศทตองด�าเนนการ

ของหนวยงานของรฐและเอกชน และขบเคลอนและประสานการด�าเนนงานดงกลาวใหสมฤทธผล

๒.๕) จดใหมการจดท�าและบรหารจดการระบบขอมลกลาง สารสนเทศ ดชนการวจยและ

นวตกรรมของประเทศ และเชอมโยงกบระบบขอมลในระดบชาตและนานาชาต

๒.๖) จดท�ามาตรฐาน ขอก�าหนด หรอแนวทางปฏบตทเกยวกบการวจยและนวตกรรมของประเทศ

รวมถงจรยธรรมการวจยเพอใหเปนไปตามมาตรฐานสากล รวมทงก�ากบ ดแล และตดตามใหเปนไปตามมาตรฐาน

และจรยธรรมนน

๒.๗) ประสานงานกบหนวยงานของรฐ หนวยงานเอกชน องคกรปกครองสวนทองถน องคกร

ภาคประชาสงคม องคการของตางประเทศหรอระหวางประเทศในเรองทเกยวกบอ�านาจและหนาทของ

สภานโยบายวจยและนวตกรรมแหงชาต และส�านกงานสภานโยบายวจยและนวตกรรมแหงชาต โดยเฉพาะ

การน�าผลการวจยและนวตกรรมไปใชประโยชนในเชงเศรษฐกจและสงคม

บทท ๖ : กลไกการขบเคลอนการตดตามและประเมนผล

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)83

เพอเรงรดการขบเคลอนการวจย วทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรม ใหเกดประโยชนใน

การพฒนาเศรษฐกจและสงคมตามยทธศาสตรชาต และน�าประเทศไทยไปสประเทศไทย ๔.๐ แบงการด�าเนนการ

ออกเปน ๒ ระยะ ดงน

1) การด�าเนนการในระยะท 1 (ตงแตเดอนกนยายน - ตลาคม 2๕๖๐) ๑.๑) ใหออกระเบยบส�านกนายกรฐมนตร เรองการจดตงส�านกงานการวจยและนวตกรรมแหงชาต

โดยในระยะแรกจดตงขนเปนการชวคราวในสงกดส�านกนายกรฐมนตรเพอใหสามารถเรมปฏบตงานไดทนทไป

พลางกอนจนกวาจะมพระราชบญญตการวจยและนวตกรรมแหงชาต พ.ศ. .... โดยใหส�านกงานการวจยและ

นวตกรรมแหงชาตน มอ�านาจหนาทในการด�าเนนงานสอดคลองกบพระราชบญญตการวจยและนวตกรรมแหงชาต

พ.ศ. …. ดงน คอ (๑) จดท�านโยบายและยทธศาสตรระบบวจยและนวตกรรมของประเทศใหสอดคลองกบแผนท

น�าทาง (Roadmap) เกยวกบนโยบายและยทธศาสตรระบบวจยเเละนวตกรรมของประเทศตามทสภานโยบาย

วจยและนวตกรรมแหงชาตก�าหนด (๒) เสนอกรอบงบประมาณและแผนการจดสรรงบประมาณส�าหรบแผน

งานและโครงการของหนวยงานตาง ๆ ในระบบวจยและนวตกรรมตามยทธศาสตรระบบวจยและนวตกรรมของ

ประเทศ (๓) ก�ากบ เรงรด ตดตามแผนงานของหนวยงานในระบบวจยและนวตกรรมของประเทศเพอใหผลงาน

วจยและนวตกรรมเกดประโยชนทางเศรษฐกจและสงคม ตามระยะเวลาและเปาหมายทก�าหนดในยทธศาสตร

ระบบวจยและนวตกรรม (๔) จดท�าแนวทางบรณาการหนวยงานในระบบวจยและนวตกรรมในรปแบบกลม (Cluster)

ทงดานแผนงานโครงการ และงบประมาณ เพอเรงขบเคลอนวทยาศาสตร เทคโนโลย ระบบวจยและนวตกรรม

(๕) ศกษาวเคราะหสถานการณแนวโนมในดานระบบวจยและนวตกรรมของโลกและของประเทศเพอจดท�า

นโยบายและแผนการสงเสรม สนบสนน และขบเคลอนงานวจยและนวตกรรมตามนโยบายรฐบาล (๖) จดท�า

ตวชวดและดชนดานระบบวจยและนวตกรรม เพอใชในการตดตามและประเมนผลการด�าเนนแผนงานและโครงการ

ทส�าคญของหนวยงานตาง ๆ และการก�าหนดนโยบาย และ (๗) จดท�าฐานขอมลแผนงานและโครงการ ขอมล

บคลากรและขอมลอน ๆ ใหเปนศนยสารสนเทศ และฐานขอมลกลางดานระบบวจยและนวตกรรมของประเทศ

๑.๒) ใหสภานโยบายวจยและนวตกรรมแหงชาต ตามค�าสงหวหนาคณะรกษาความสงบแหงชาต

ท ๖๒/๒๕๕๙ ลงวนท ๖ ตลาคม ๒๕๕๙ มอ�านาจหนาทในการก�ากบส�านกงานสภานโยบายวจยและนวตกรรม

แหงชาต โดยส�านกงานฯ มหนาทหลก ๔ ประการ สอดคลองกบทระบไวใน (ราง) พระราชบญญตการวจย

และนวตกรรมแหงชาต พ.ศ. .... ดงน

๑) การก�าหนดทศทาง นโยบาย และยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม (Policy direction)

ทมเปาหมายทชดเจนในเชงรก (Proactive) และก�ากบงานวจยและนวตกรรม (Top-down approach) ในภาพรวม

ของประเทศ

๒) การบรหารจดการงบประมาณวจยและนวตกรรม (Budget allocation)

๓) การตดตามและประเมนการด�าเนนงานดานการวจยและนวตกรรรม (Monitoring and

evaluation)

๔) การบรณาการหนวยงานในระบบวจยและนวตกรรม (Integration)

บทท ๖ : กลไกการขบเคลอนการตดตามและประเมนผล

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)84

๑.๓) จ�าแนกและจดกลมหนวยงานทเกยวของในระบบวจยและนวตกรรม ใหมบทบาทหนาท

ชดเจนและเหมาะสม ใหสามารถปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพ โดยในระยะเรมตนใหยงคงภารกจเดม

ตามกฎหมายของหนวยงาน

โดยแบงบทบาทภารกจหนวยงานในระบบวจยและนวตกรรมเปน ๕ กลม ซงแตละ

หนวยงานจะมบทบาทหนาทและความรบผดชอบทชดเจน มทศทางและยทธศาสตรการวจยและนวตกรรมของ

หนวยงานสอดคลองกบยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙) เพอใหสามารถ

ด�าเนนการประสานความรวมมอ สนบสนน และมสวนรวมในการขบเคลอนยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป

(พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙) ใหบรรลเปาหมายของยทธศาสตร ดงน

(๑) หนวยงานนโยบายวจยและนวตกรรม ท�าหนาทจดท�านโยบายและยทธศาสตรการวจย

และนวตกรรม ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรมรายสาขา และแผนปฏบตการระยะ ๕ ป ทสอดคลองกบ

ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙) ทงการพฒนาก�าลงคน การพฒนาโครงสราง

พนฐานและปจจยเออทเกยวของกบการพฒนางานวจยและนวตกรรมเพอน�าไปสการใชประโยชน จดท�ากรอบ

งบประมาณดานการวจยและนวตกรรมของประเทศรวมกบส�านกงบประมาณ พรอมทงตดตามและประเมนผล

การด�าเนนงาน และก�ากบดแล เรงรด ตดตาม และประเมนผลการด�าเนนแผนงานและโครงการของทกหนวยงาน

ในระบบวจยและนวตกรรมของประเทศ รวมทงบรณาการการท�างาน ทงนการจดท�านโยบายและยทธศาสตร

การวจยและนวตกรรม จะตองจดกลไกใหภาคเอกชนและผใชประโยชนจากงานวจยและนวตกรรม เขามาม

สวนรวมตงแตการก�าหนดนโยบาย เปาหมาย ไปจนถงการน�าผลงานไปใชประโยชนตงแตเรมตน

(๒) หนวยงานการใหทนหรอบรหารจดการวจยและนวตกรรม ท�าหนาทก�าหนดแผนการ

จดสรรทนวจยและนวตกรรมใหสอดคลองกบยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙) และ

บรหารจดการงานวจยและนวตกรรมเพอขบเคลอนการพฒนาคลสเตอรนวตกรรมทางเทคโนโลยส�าหรบ

อตสาหกรรม หรอประชาคมทางสงคมรายสาขาใหเกดบรณาการท�างานรวมกนในการพฒนาการวจยและ

นวตกรรมไปส การสรางผลผลตทางเศรษฐกจหรอประโยชนทางสงคม ใหสามารถน�าไปใชประโยชนได

อยางเปนรปธรรม

(๓) หนวยงานท�าวจยและนวตกรรม ท�าหนาทด�าเนนการวจยและนวตกรรมรวมกบหนวยงาน

ทเกยวของเพอใหไดผลผลตทมคณภาพสงและไดมาตรฐาน การพฒนาบคลากรวจยและนวตกรรม การจดหา

เทคโนโลยทเหมาะสม ตลอดจนการสรางตนแบบและทดลองผลตสนคาและบรการทสามารถน�าไปใชประโยชน

เชงพาณชยและเชงสงคมไดอยางแทจรง โดยใชยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙)

เปนกรอบหรอแนวทางด�าเนนการ และจดท�าแผนงาน/โครงการทสอดคลองกบยทธศาสตรดงกลาว

(๔) หนวยงานสนบสนนการวจยและนวตกรรม ตรวจวเคราะห และรบรองมาตรฐาน

ท�าหนาทในการตรวจวเคราะห ทดสอบคณภาพ สอบเทยบเครองมอ/อปกรณ และรบรองมาตรฐานทไดรบการ

ยอมรบในระดบสากล รวมถงการพฒนาระบบ กระบวนการ บคลากร โครงสรางพนฐานดานมาตรฐานของประเทศ

กลมหนวยงานสนบสนนการวจยและนวตกรรม มาตรฐานและตรวจวเคราะห พฒนาระบบโครงสรางพนฐานและ

มาตรฐาน เพอสนบสนนการด�าเนนงานตามยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙)

(๕) หนวยงานจดการความรจากงานวจยและนวตกรรมและหนวยงานซงเปนผใชประโยชน

จากงานวจยและนวตกรรม มสวนรวมในการพฒนาและก�าหนดโจทยวจยและนวตกรรมส�าคญทสงผลกระทบ

บทท ๖ : กลไกการขบเคลอนการตดตามและประเมนผล

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)8๕

ตอการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศ การรวมลงทน การด�าเนนการดานการตลาด และการจดการ

ความรเพอน�าผลงานวจยและนวตกรรมไปใชประโยชน และตดตามและประเมนผลการด�าเนนงานตามยทธศาสตร

การวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙) เพอเสนอแนะใหมการปรบปรงยทธศาสตรดงกลาว

๑.๔) จดบรณาการหนวยงานทเกยวของในระบบวจยและนวตกรรมทงภาครฐ สถาบนการศกษา

และภาคเอกชนในรปแบบคลสเตอรรายอตสาหกรรมเปาหมาย และประชาคมทางสงคมรายสาขา โดยยงคง

ภารกจเดมตามกฎหมายของหนวยงานในระบบวจยและนวตกรรมภายใตการก�ากบของส�านกงานสภานโยบาย

วจยและนวตกรรมแหงชาตเพอเรงใหเกดการน�าผลงานวจยและนวตกรรมไปใชประโยชนสรางมลคาเพม

ทางเศรษฐกจและแกไขปญหาดานสงคม

2) การด�าเนนการในระยะท 2 (เดอนพฤศจกายน 2๕๖๐ – เดอนพฤษภาคม 2๕๖1) ใหสภานโยบายวจยและนวตกรรมแหงชาตเรงจดท�าและน�าเสนอ (ราง) พระราชบญญตการวจย

และนวตกรรมแหงชาต พ.ศ. .... เพอน�าเขาส กระบวนการพจารณาของสภานตบญญตแหงชาตโดยเรว

เพอใหสามารถบงคบใชภายในเดอนพฤษภาคม ๒๕๖๑ โดยพระราชบญญตฉบบนจะเปนพระราชบญญตหลกใน

การบรหารระบบวจยและนวตกรรมของประเทศตอไป และใหมการปรบปรงบทบาทหนาท และโครงสรางภารกจ

ของส�านกงานสภานโยบายวจยและนวตกรรมแหงชาตใหเหมาะสม สอดคลองตามแนวทางในพระราชบญญต

การวจยและนวตกรรมแหงชาต พ.ศ. …. รวมทงปรบบทบาทหนวยงานในระบบวจยและนวตกรรมใหสอดคลอง

กบลกษณะงาน ไดแก หนวยงานนโยบายวจยและนวตกรรม หนวยงานการใหทนหรอบรหารจดการวจยและ

นวตกรรม หนวยงานท�าวจยและนวตกรรม หนวยงานสนบสนนการวจยและนวตกรรม ตรวจวเคราะห และรบรอง

มาตรฐาน และหนวยงานจดการความรจากงานวจยและนวตกรรมและหนวยงานซงเปนผใชประโยชนจาก

งานวจยและนวตกรรม โดยมอบหมายใหสภานโยบายวจยและนวตกรรมแหงชาตโดยคณะกรรมการบรณาการ

บรหารจดการปฏรประบบวจยและนวตกรรม และคณะอนกรรมการดานการปรบปรงกฎหมายและระเบยบ

ขอบงคบ รวมกบเลขาธการส�านกงานสภานโยบายวจยและนวตกรรมแหงชาตรบผดชอบด�าเนนการใหแลว

เสรจในกรอบเวลาทก�าหนด เพอเขาสระยะเปลยนผานและการขบเคลอนเขาสการเปนส�านกงานสภานโยบาย

วจยและนวตกรรมแหงชาตเปนการถาวร ทงน เพอใหบรรลวตถประสงคอยางสมบรณอาจมการควบรวมหรอ

จดใหมหนวยงานใหม ใหเกดประสทธภาพในการด�าเนนงาน ลดความซ�าซอนของภารกจของหนวยงานในระบบ

วจยและนวตกรรม ทงในสวนของการจดท�านโยบาย การบรหารจดการและสนบสนนทนวจยและนวตกรรม

การด�าเนนการวจยและนวตกรรม การก�าหนด รบรอง และสงเสรมมาตรฐาน และสามารถสงเสรมใหเกดการใช

ประโยชนผลงานวจยและนวตกรรมในเชงพาณชยและสาธารณะไดอยางคมคา เกดระบบวจยและนวตกรรมของ

ประเทศทเขมแขง เปนฐานในการพฒนาประเทศในระยะยาว

๖.1.3 ปรบระบบบรหารจดการงบประมาณวจยและนวตกรรม กลไกงบประมาณเปนกลไกส�าคญในการขบเคลอนยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม การปรบระบบ

งบประมาณการวจยและนวตกรรมใหสอดคลองกบการปฏรประบบวจยและนวตกรรม โดยก�าหนดใหมการบรณาการ

การด�าเนนงานรวมกนของทกภาคสวนทเกยวของ มเปาหมาย แนวทางการด�าเนนงาน ผลลพธ ผลสมฤทธ และ

ผลกระทบทางดานสงคมและเศรษฐกจ ตลอดแผนการด�าเนนงานแบบตอเนอง มแผนงานทสอดคลองกบ

บทท ๖ : กลไกการขบเคลอนการตดตามและประเมนผล

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)8๖

ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙) ทง ๔ ยทธศาสตร และเพอใหเกดการ

ขบเคลอนอยางเปนรปธรรม การจดสรรงบประมาณการวจยและนวตกรรมของประเทศจะตองเปนไปในทศทาง

เดยวกบการปรบเปลยนระบบวจยและนวตกรรมของประเทศทมจดประสงคใหการวจยและนวตกรรมสามารถ

ปลดลอคปญหาของภาคอตสาหกรรม ตอบสนองตอความตองการของประเทศ สงคม และเอกชนได ดงนน

ประเดนการวจยและนวตกรรมตองเปนประเดนทมศกยภาพ มเปาหมายชดเจน และสรางผลกระทบทาง

เศรษฐกจและสงคมไดในวงกวาง โดยก�าหนดใหยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙)

เปนกรอบการจดสรรงบประมาณ แบงออกเปน ๔ ยทธศาสตร ดงน

ยทธศาสตรท ๑ การวจยและนวตกรรมเพอการสรางความมงคงทางเศรษฐกจ

ยทธศาสตรท ๒ การวจยและนวตกรรมเพอการพฒนาสงคมและสงแวดลอม

ยทธศาสตรท ๓ การวจยและนวตกรรมเพอการสรางองคความรพนฐานของประเทศ

ยทธศาสตรท ๔ การพฒนาโครงสรางพนฐาน บคลากร และระบบวจยและนวตกรรมของประเทศ

แนวทางการจดสรรและบรหารงบประมาณการวจยและนวตกรรมของประเทศจะแบงออกเปน

๒ แผนงานหลก ไดแก แผนงานบรณาการเชงยทธศาสตร และแผนงานวจยและนวตกรรมส�าคญ (Spearhead research

and innovation program) โดยในปงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๖๒ แผนงานวจยและนวตกรรมส�าคญ (Spearhead

research and innovation program) ใชชอวา “แผนงานยทธศาสตรเปาหมาย (Spearhead program)”

ภาพท ๕ แผนงบประมาณการวจยและนวตกรรมภายใตยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙)

แผนงานทตองด�าเนนการใหสอดคลองตามยทธศาสตรชาตหรอยทธศาสตรส�าคญทคณะรฐมนตรก�าหนด ใหหนวยรบงบประมาณตงแต ๒ หนวยขนไป รวมกนวางแผน ก�าหนดเปาหมาย ตวชวดและแผนการปฏบตงาน และการใชจายงบประมาณรวมกน เพอลดความซ�าซอน มความประหยดและคมคา สามารถบรรลเปาหมาย เกดผล สมฤทธตามวตถประสงคของแผนงานบรณาการ

แผนงาน/โครงการวจยและนวตกรรมขนาดใหญทจะใชประโยชนทางดานสงคม ชมชน เพอลดความเหลอมล�า สรางความมนคงใหกบประเทศ หรอ แผนงาน/โครงการวจยและนวตกรรมขนาดใหญ ทสรางมลคาเพมทางเศรษฐกจไดจรงในสาขา เปาหมายของประเทศอยางเปนรปธรรมและวดผลได

บทท ๖ : กลไกการขบเคลอนการตดตามและประเมนผล

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)8๗

1) แผนงานบรณาการเชงยทธศาสตร แผนงานบรณาการเชงยทธศาสตร คอ แผนงาน/โครงการทตองด�าเนนการใหสอดคลองตามยทธศาสตร

การวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙) โดยใหหนวยงานการใหทนหรอบรหารจดการวจยและ

นวตกรรม หนวยงานท�าวจยและนวตกรรม และหนวยงานสนบสนนการวจยและนวตกรรม ตรวจวเคราะห และ

รบรองมาตรฐาน ตงแตสองหนวยงานขนไป รวมกนวางแผน ก�าหนดเปาหมาย ตวชวดและแผนการปฏบตงาน

และการใชจ ายงบประมาณรวมกน เพอลดความซ�าซอน มความประหยดและค มคา สามารถบรรล

เปาหมาย เกดผลสมฤทธตามวตถประสงคของแผนงานบรณาการ ทงน แผนงานบรณาการเชงยทธศาสตรนน

รวมประเดนการวจยและนวตกรรมซงเปนแผนงาน/โครงการตามภารกจพนฐาน/เพมขดความสามารถของ

หนวยงาน สนบสนนการด�าเนนงานของแผนบรณาการเชงยทธศาสตร และ/หรอแผนงาน/โครงการในพนทหรอ

ขอรเรมใหมทรฐบาลมอบหมาย ซงสอดคลองกบเปาหมายของยทธศาสตรชาตระยะ ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)

และเปาหมายประเทศไทย ๔.๐ แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท ๑๒ (พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๖๔)

แผนการขบเคลอนและปฏรประบบวจยแบบบรณาการของประเทศ และนโยบายส�าคญ/ขอรเรมใหมของรฐบาล

โดยมระบบบรหารงบประมาณ ดงน

๑.๑) สภานโยบายวจยและนวตกรรมแหงชาตก�าหนดประเดนการวจยและนวตกรรมทส�าคญ

สอดคลองตามยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)

๑.๒) หนวยงานการใหทนหรอบรหารจดการวจยและนวตกรรม หนวยงานท�าวจยและนวตกรรม

และหนวยงานสนบสนนการวจยและนวตกรรม ตรวจวเคราะห และรบรองมาตรฐาน ยนค�าของบประมาณ

ในลกษณะแผนงานรวมด�าเนนการ โดยก�าหนดเปาหมาย ตวชวดและแผนการปฏบตงานและการใชจายงบประมาณ

รวมกน เพอลดความซ�าซอน

๑.๓) ฝายเลขานการสภานโยบายวจยและนวตกรรมแหงชาต จดล�าดบความส�าคญของแผนงาน

และกรอบงบประมาณเบองตนเสนอแกสภานโยบายวจยและนวตกรรมแหงชาต เพอใหความเหนชอบแผนงาน

และกรอบงบประมาณ

๑.๔) ส�านกงบประมาณพจารณาจดสรรงบประมาณผานเจาภาพแผนงานหรอกลมหนวยงาน

การใหทนหรอบรหารจดการวจยและนวตกรรม/กลมหนวยงานท�าวจยและนวตกรรม/กลมหนวยงานสนบสนน

การวจยและนวตกรรม ตรวจวเคราะห และรบรองมาตรฐาน

๑.๕) การอนมตการใชงบประมาณด�าเนนการผานการบรหารจดการของแตละเจาภาพแผนงาน

หรอกลมหนวยงานการใหทนหรอบรหารจดการวจยและนวตกรรม/กลมหนวยงานท�าวจยและนวตกรรม/

กลมหนวยงานสนบสนนการวจยและนวตกรรม ตรวจวเคราะห และรบรองมาตรฐาน ทตองรบผดชอบการน�าสง

ผลงานตามทไดก�าหนดตวชวดไว

2) แผนงานวจยและนวตกรรมส�าคญ แผนงานวจยและนวตกรรมส�าคญ คอ แผนงาน/โครงการวจยและนวตกรรมขนาดใหญทสรางมลคาเพม

ทางเศรษฐกจไดจรงในสาขาเปาหมายของประเทศอยางเปนรปธรรมและวดผลได หรอแผนงาน/โครงการวจย

และนวตกรรมขนาดใหญทจะใชประโยชนทางดานสงคม ชมชน เพอลดความเลอมล�า สรางความมนคง

ใหกบประเทศตามประเดนทก�าหนดในยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)

บทท ๖ : กลไกการขบเคลอนการตดตามและประเมนผล

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)88

โดยมระบบบรหารงบประมาณ ดงน

๒.๑) สภานโยบายวจยและนวตกรรมแหงชาต ก�าหนดประเดนการวจยและนวตกรรมทม

ความส�าคญสอดคลองตามยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙) และกรอบ

งบประมาณเพอขบเคลอนแผนงานวจยและนวตกรรมส�าคญ โดยการก�าหนดโจทยวจยและนวตกรรมจะตองผาน

การระดมสมองรวมกบภาคเอกชนหรอชมชน เพอคดเลอกและจดล�าดบความส�าคญแผนงานวจยและนวตกรรม

ส�าคญ ทเปนนวตกรรมทจะใชประโยชนและสรางมลคาเพมทางเศรษฐกจหรอชวยแกไขปญหาส�าคญของประเทศ

ไดจรงอยางเปนรปธรรมและวดผลได โดยค�านงถงประเดน

ความเปนไปไดทางการตลาด

ภาคเอกชนสามารถน�าไปใชประโยชนไดจรง

มผประกอบการทพรอมจะลงทนใหเกดการผลตและจ�าหนาย

รวมกบจงหวดและกลมจงหวด องคกรปกครองสวนทองถน ชมชน และหนวยงานพฒนา

มผไดรบประโยชนในวงกวาง

แผนงานส�าคญเรงดวนตองมรายละเอยดทชดเจน เชน งบประมาณทประสงคจะขอรบ

การสนบสนนจากรฐบาล การบรหารจดการแผนงาน ผรบผดชอบและหนาท ขอตกลงเรองสทธความเปนเจาของ

และการใชประโยชนจากทรพยสนทางปญญา ผลงานและการตรวจรบ เปนตน

๒.๒) สภานโยบายวจยและนวตกรรมแหงชาต แตงตงประธานคณะกรรมการก�ากบแผนงาน

(Program Chair : PC) และคณะกรรมการก�ากบแผนงาน (Program Promoting Committee : PPC) ซงประกอบ

ดวยผ ทรงคณวฒทมความร และประสบการณในการบรหารนวตกรรมในภาคเอกชน ทจะเปนผ อนมต

การใชงบประมาณและก�ากบการด�าเนนงานใหเปนไปตามเปาหมายทก�าหนดไวโดยมตวชวดความส�าเรจ

(Key Performance Indicator: KPI) ทชดเจน เชน มลคาผลตภณฑและบรการทเพมขนหรอมลคาการสงออก

ทเพมขน เปนตน นอกจากน จดใหมระบบตดตามและประเมนผลตามแผนงานวจยและนวตกรรมส�าคญ

เพอใหสามารถเรงรด/ชะลอ/ระงบ หรอยตการด�าเนนการและการสนบสนนงบประมาณ

๒.๓) ส�านกงบประมาณพจารณาจดสรรงบประมาณผานหนวยบรหารจดการและสงมอบผลลพธ

(Outcome Delivery Unit: ODU) ในลกษณะงบประมาณเปนกอน (Block grant) ตามระยะเวลาด�าเนนการ

ตลอดทงแผนงาน โดยแยกจากการพจารณาจดสรรงบประมาณปกตทวไปของหนวยงานนน ตามกรอบท

สภานโยบายวจยและนวตกรรมแหงชาตอนมต

ทงน ใหหนวยบรหารจดการและสงมอบผลลพธ (ODU) มความยดหยนในการบรหารจดการ

ในการด�าเนนงานและการใชจายงบประมาณในการอดหนนหนวยงานอนทรวมด�าเนนการในแผนงาน

ทงหนวยงานรฐ เอกชน และตางประเทศ ตามความเหมาะสมใหเกดประสทธผลสงสด ภายใตการก�ากบ

ของคณะกรรมการก�ากบแผนงาน

๒.๔) การอนมตการใชงบประมาณด�าเนนการผานการบรหารจดการของหนวยบรหารจดการและ

สงมอบผลลพธ (ODU) แตละเจาภาพแผนงานหรอกลมหนวยงานการใหทนหรอบรหารจดการวจยและ

นวตกรรม/กลมหนวยงานท�าวจยและนวตกรรม/กลมหนวยงานสนบสนนการวจยและนวตกรรม ตรวจวเคราะห

เเละรบรองมาตรฐานทตองรบผดชอบการน�าสงผลงานตามทไดก�าหนดตวชวดไว

บทท ๖ : กลไกการขบเคลอนการตดตามและประเมนผล

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)8๙

๒.๕) ประธานคณะกรรมการก�ากบแผนงาน (Program Chair : PC) และคณะกรรมการก�ากบแผนงาน

(Program Promoting Committee : PPC) ท�าหนาทก�ากบ ตดตาม และประเมนผลการด�าเนนงานของ

หนวยบรหารจดการและสงมอบผลลพธ (ODU) และรายงานผลการด�าเนนงานของแผนงานวจยและนวตกรรม

ส�าคญตอสภานโยบายวจยและนวตกรรมแหงชาต

ภาพท ๖ ระบบบรหารงบประมาณแผนงานวจยและนวตกรรมส�าคญ

๖.1.4 จดท�าแผนปฏบตการ ระยะ ๕ ป ตามยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม 2๐ ป (พ.ศ. 2๕๖๐ - 2๕๗๙) การจดท�าแผนปฏบตการระยะ ๕ ป ตามยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙)

โดยน�าสาระส�าคญจากยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙) แนวทาง/มาตรการ

และแผนงานของแตละประเดนยทธศาสตร มาจดท�าเปนแผนปฏบตการทมความชดเจนทงแผนงาน โครงการ

ผรบผดชอบหลก ผมสวนรวม และระยะเวลา เพอเปนเครองมอในการขบเคลอนยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม

๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙) สการปฏบตอยางจรงจง

ทงน ใหหนวยงานของรฐทมหนาททเกยวของกบการวจยและนวตกรรม จดท�าแผนปฏบตการดานการวจย

และนวตกรรมของหนวยงานทสอดคลองกบยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙)

เสนอตอสภานโยบายวจยและนวตกรรมแหงชาต โดยใหหนวยงานนโยบายวจยและนวตกรรม โดยเฉพาะอยาง

ยงเครอขายองคกรบรหารงานวจยแหงชาต (คอบช.) มบทบาทส�าคญในการมสวนรวม นอกจากนควรตองม

การประสานใหเกดความรวมมอระหวางหนวยงานกบเครอขายวจยและนวตกรรมทเกยวของในการสนบสนน

บทท ๖ : กลไกการขบเคลอนการตดตามและประเมนผล

ก�ากบ ตดตามประเมนผล

รายงานผลแผนงานSpearhead

สงมอบผลงาน แผนงาน Spearhead

ตดตาม ประเมนผล

หนวยบรหารจดการและสงมอบผลลพธ (ODU) แตงตงโดยสภานโยบายวจยและนวตกรรมแหงชาต

Program Chair (PC) แตงตงโดยสภานโยบายวจยและนวตกรรมแหงชาต

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)๙๐

การวจยและนวตกรรมของหนวยงาน ซงทกฝายจะไดประโยชนจากความรวมมอ รวมทงรวมกนพฒนารปแบบ

และกลไกการขบเคลอนยทธศาสตรการวจยและนวตกรรมระดบหนวยงานและระดบจงหวด/กลมจงหวดตาม

ความเหมาะสม

๖.1.๕ สรางการมสวนรวมกบทกภาคสวน การสอสาร ประชาสมพนธ ใหแกทกภาคสวนอยางเหมาะสม เปนกลไกหนงทชวยใหสามารถเขา

ถงกลมเปาหมายอยางมประสทธภาพ ชวยสรางความร ความเขาใจและความตระหนกถง ๑) ความส�าคญและ

เนอหาสาระของยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙) และกลไกการขบเคลอน

๒) ประโยชนของการวจยและนวตกรรมทเปนเครองมอในการพฒนาและการเสรมสรางศกยภาพในการแขงขน

ของประเทศ รวมทงแกไขปญหาและเกดผลกระทบตอการพฒนาสงคม และสงเสรมใหทกภาคสวนมสวนรวม

ในการขบเคลอนยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙)

๖๖.2 การตดตามเเละประเมนผลยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม

การตดตามและประเมนผลยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙) เปน

การตดตามและประเมนผลส�าเรจของยทธศาสตรในภาพรวม เพอใหทราบผลส�าเรจของประสทธภาพและ

ประสทธผลทเกดขน รวมทงปญหาและอปสรรค โดยมหลกการและแนวทางเพอน�าขอมลจากการตดตามและ

ประเมนผลไปด�าเนนการทบทวนและปรบยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙) ให

สอดคลองกบการเปลยนแปลงทางเทคโนโลยและการเปลยนแปลงทางสงคม รวมทงสถานการณของประเทศและ

โลก ดงน

๖.2.1 หลกการตดตามและประเมนผลยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม 2๐ ป (พ.ศ. 2๕๖๐–2๕๗๙) ตองเปดโอกาสใหผมสวนไดสวนเสยในระบบวจยและนวตกรรม มสวนรวมในกระบวนการ ไดรบ

การตรวจสอบ ใหขอมลและรบทราบขอมลอยางเทาเทยม โดยใชระบบการตดตามและประเมนผลผลต ผลลพธ

และผลกระทบจากการด�าเนนงานตามยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙) ทตอง

มหลกเกณฑการตดตามและประเมนผลและตวชวดทชดเจน โปรงใส มมาตรฐานและเปนกลาง และถกตองตาม

หลกการบนพนฐานของขอเทจจรง เพอใหสามารถใชเปนแนวทางในการปรบปรงและทบทวนยทธศาสตร

การวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙) ในทกมต

บทท ๖ : กลไกการขบเคลอนการตดตามและประเมนผล

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)๙1

๖.2.2 แนวทางการตดตามและประเมนผลยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม 2๐ ป (พ.ศ. 2๕๖๐ - 2๕๗๙) 1) การตดตามผลรายป ประกอบดวย

- การตดตามผลการด�าเนนงานตามเปาหมายและตวชวดของแตละยทธศาสตร

- การตดตามผลการด�าเนนงานตามประเดนยทธศาสตรในแตละยทธศาสตร

- การตดตามผลการใชจายงบประมาณตามยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙)

- การตดตามผลการด�าเนนงานตามกลไกการขบเคลอนยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป

(พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙) โดยตดตามจากผลผลตและผลลพธรายปทเกดขน

2) การประเมนผล ประกอบดวย

การประเมนผลทก ๕ ป เปนการประเมนผลส�าเรจของแผนปฏบตการ ระยะ ๕ ป ตามยทธศาสตร

การวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙) โดยการน�าผลการประเมนทไดไปเปนขอมลส�าหรบ

การจดท�าแผนปฏบตการ ระยะตอไป ประกอบดวย

- การประเมนผลความกาวหนาในการน�าสงผลผลตและผลลพธของการด�าเนนงานตาม

เปาหมายและตวชวดของแตละยทธศาสตร

- การประเมนผลส�าเรจการด�าเนนงานตามเปาหมายและตวชวดของแตละยทธศาสตร

- การประเมนผลขดความสามารถ/ศกยภาพการด�าเนนงานของหนวยงานในระบบวจยและ

นวตกรรม เพอยกระดบการบรหารงานวจยและนวตกรรม และการปฏบต ใหมประสทธภาพและประสทธผล

- การประเมนประสทธภาพและประสทธผลของการใชจายงบประมาณการวจยและนวตกรรมของ

ประเทศ

- การประเมนผลการด�าเนนงานตามกลไกการขบเคลอนยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม

๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙) วาสามารถขบเคลอนไดจรง และด�าเนนการไดผลส�าเรจตามทก�าหนดไวหรอไม

และหากกลไกใดทไมสามารถด�าเนนการใหไดผลตามทก�าหนด ควรปรบปรงแนวทางการด�าเนนงานของกลไกนน ๆ

ใหมประสทธภาพ

- การวเคราะหปญหา อปสรรค และเสนอแนวทางแกไขส�าหรบการขบเคลอนยทธศาสตร

การวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙)

- การรายงานผลการพฒนาปรบปรงตามขอเสนอแนะทไดจากการประเมนผลระยะ ๕ ป

การประเมนผลระยะครงแผน (1๐ ป) เปนการประเมนผลส�าเรจของการน�ายทธศาสตรการวจย

และนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙) สการปฏบตรวมทงการประเมนประสทธภาพ ประสทธผลของ

การขบเคลอน โดยการน�าผลการประเมนทไดไปใชปรบยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ -

๒๕๗๙) ประกอบดวย

- การประเมนผลความกาวหนาในการน�าสงผลผลตและผลลพธของการด�าเนนงานตามเปาหมาย

และตวชวดของแตละยทธศาสตร

- การประเมนผลส�าเรจการด�าเนนงานตามเปาหมายและตวชวดของแตละยทธศาสตร

บทท ๖ : กลไกการขบเคลอนการตดตามและประเมนผล

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)๙2

- การประเมนผลขดความสามารถ/ศกยภาพการด�าเนนงานของหนวยงานในระบบวจยและ

นวตกรรม เพอยกระดบการบรหารงานวจยและนวตกรรม และการปฏบตใหมประสทธภาพและประสทธผล

- การประเมนผลภาพรวมดานงบประมาณการวจยและนวตกรรมของประเทศ รวมถงการระดม

ทนและการจดสรรงบประมาณการวจยและนวตกรรมวามความคมคา และผลตอบแทนการลงทนดวยการวจย

และนวตกรรมตามรายประเดนยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม

- การประเมนผลกระทบและความค มคาของการด�าเนนงานตามยทธศาสตรการวจยและ

นวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙)

- การประเมนผลการด�าเนนงานตามกลไกการขบเคลอนยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป

(พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙) วาสามารถขบเคลอนไดจรง และด�าเนนการไดผลส�าเรจตามทก�าหนดไวหรอไม และหาก

กลไกใดทไมสามารถด�าเนนการใหไดผลตามทก�าหนด ควรปรบปรงแนวทางการด�าเนนงานของกลไกนน ๆ ใหม

ประสทธภาพ

- การประเมนความกาวหนาในการเปนผน�าดานการวจยและนวตกรรมของประเทศไทย โดยเรม

จากการพฒนากรอบการประเมนและตวชวดความกาวหนา/ความส�าเรจ

- การวเคราะหปญหา อปสรรค และเสนอแนวทางแกไขส�าหรบการขบเคลอนยทธศาสตรการวจย

และนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙)

- การรายงานผลการพฒนาปรบปรงตามขอเสนอแนะทไดจากการประเมนผลระยะครงแผน

การประเมนผลระยะสนสดแผน เปนการประเมนผลเพอสรปผลส�าเรจของยทธศาสตรการวจย

และนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙) ซงเนนการประเมนผลส�าเรจของผลผลตและผลลพธทเกดขน

ซงแนวทางการประเมนผลจะคลายกบการประเมนผลระยะครงแผน

๖.2.3 ปจจยและเงอนไขความส�าเรจ การด�าเนนการตามวตถประสงคและเปาหมายของแตละยทธศาสตร จะประสบผลส�าเรจตามทก�าหนดไว

ได ตองมปจจยและเงอนไขความส�าเรจ ดงน

๑) ประสทธภาพของระบบบรหารจดการแผนงานบรณาการเชงยทธศาสตรและแผนงานวจยและ

นวตกรรมส�าคญ

๒) การสรางการรบร ความเขาใจ และการยอมรบจากผมสวนไดสวนเสยทกภาคสวน

๓) การสรางความเขาใจและความรวมมอกบหนวยงานในระบบวจยและนวตกรรมของประเทศ โดย

การแปลงเปาหมายและยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙) มาเปนเปาหมายและ/

หรอแผนปฏบตการดานการวจยและนวตกรรมของหนวยงาน

๔) การปรบเปลยนแนวคดและกระบวนทศนการพฒนาระบบวจยและนวตกรรมของประเทศจากเดม

ไปเปนแบบใหม ทมทงวธการและเปาหมายทชดเจนสอดคลองกบยทธศาสตรการพฒนาประเทศ

๕) การก�าหนดใหยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙) เปนแนวทางหลก

ในการปรบปรงระบบวจยและนวตกรรมมตตาง ๆ

๖) การปรบระบบการบรหารจดการภาครฐใหมประสทธภาพ

๗) การก�าหนดผรบผดชอบและความตอเนองในการด�าเนนการตามยทธศาสตร

บทท ๖ : กลไกการขบเคลอนการตดตามและประเมนผล

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)๙3

การตดตามและประเมนผลยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙) แสดง

ใหเหนถงปจจยทมผลตอความส�าเรจและความยงยนของการด�าเนนงาน ประสทธผลของการจดสรร

งบประมาณในรปแบบแผนงานวจยและนวตกรรมส�าคญ และแนวทางปฏบตทสามารถปรบปรงการด�าเนนงาน

ตามระยะเวลาทก�าหนด รวมทงสามารถน�าผลการวเคราะหปญหา อปสรรคและแนวทางแกไขการด�าเนนงาน

และการขบเคลอนไปใชในการปรบปรงการด�าเนนงานตามยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ -

๒๕๗๙) และทบทวนยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙) เพอใหเกดผลลพธท

คาดหวง และสามารถตอบสนองความตองการของผมสวนไดสวนเสยในทกภาคสวน

บทท ๖ : กลไกการขบเคลอนการตดตามและประเมนผล

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)๙4

ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ.๒๕๖๐-๒๕๗๙) จะเรงขบเคลอนการใชการวจย

และนวตกรรมเปนกลไกในการขบเคลอนเศรษฐกจและสงคมของประเทศใหเกดผลสมฤทธสอดคลองกบ

ยทธศาสตรชาตระยะ ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙) และเปาหมายประเทศไทย ๔.๐ เพอน�าพาประเทศหลดพน

จากกบดกประเทศรายไดปานกลาง สรางความสามารถในการแขงขน ลดความเหลอมล�า เกดการกระจายโอกาส

และความเจรญอยางทวถง และสรางความสมดลของการพฒนา เกดการเตบโตอยางยงยน โดยผลทคาดวา

จะเกดขนในภาพรวมของประเทศ ภายในป ๒๕๗๙ ประกอบดวย

๑. ประเทศไทยเปนประเทศในกลมประเทศพฒนาแลว

๒. ประเทศไทยเปนผน�าในนวตกรรมในอตสาหกรรมทมศกยภาพในระดบโลก ไดแก อตสาหกรรมอาหาร

เพอสขภาพ อตสาหกรรมสารชวภาพ และอตสาหกรรมวสดทางการแพทยบางชนด รวมทงการทองเทยวและ

บรการมลคาสง

๓. ประเทศไทยมระบบการพฒนาบคลากรวจยและนวตกรรมทมประสทธภาพ สามารถแกปญหา

การขาดแคลนบคลากรวจยและนวตกรรมทมคณภาพสง สามารถสรางองคความรใหมและท�างานรองรบการ

เปลยนแปลงทางเทคโนโลยของโลก โดยมจ�านวนบคลากรวจยและพฒนาเพมขนเปน ๖๐ คนตอประชากร

๑๐,๐๐๐ คน

๔. ประเทศไทยมแรงงานทมทกษะสง เพมขนเปนรอยละ ๕๐ และมนกวทยาศาสตรและวศวกร

ทมทกษะและคณลกษณะตรงความตองการของสถานประกอบการ โดยมอนดบดานคณภาพของนกวทยาศาสตร

ผลทคาดวาจะไดรบ

บทท ๗

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)๙๕

และวศวกรทตรงกบความตองการของสถานประกอบการ ซงจดโดยสภาเศรษฐกจโลก (World Economic

Forum: WEF) สงขนเปน ๑ ใน ๑๔ อนดบแรกของการจดอนดบทงหมด และมความเปนเลศทางวชาการ

โดยมอนดบจ�านวนบทความดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย ซงจดโดยสถาบนการจดการนานาชาต (International

Institute for Management Development: IMD) สงขนเปนเปอรเซนไทลท ๗๕

๕. ประเทศไทยมขดความสามารถดานวจยและนวตกรรมของภาคเอกชน โดยสามารถกระตน

การลงทนดานการวจยและพฒนาของภาคเอกชนใหเพมขนเปนรอยละ ๘๐ ของการลงทนดานการวจยและพฒนา

ของประเทศ และคาใชจายดานการวจยเพมขนเปนรอยละ ๒ ของผลตภณฑมวลรวมในประเทศ

๖. สงคมไทยมความมนคงและมภมคมกนตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง รวมทงมความยงยน

และเปนประเทศแรก ๆ ทประสบผลส�าเรจในการบรรลเปาหมายการพฒนาทยงยน

๗. ประชาชนมความเปนอยทดขนและประเทศชาตสามารถพงพาตนเองไดมากขน

๘. ประชาชนมสขภาพทดและเขาถงการบรการสขภาพอยางทวถง อตราการเกดโรคไมตดตอเรอรง

ลดลงอยางมนยส�าคญ ผสงอายและคนพการไดรบการอ�านวยความสะดวกและมคณภาพชวตทด

๙. เกษตรกรและวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมมขดความสามารถทางเทคโนโลยและนวตกรรม

ทแขงขนไดในระดบโลก เกดวสาหกจเรมตน (Startup) จ�านวนมากทเตบโตไปสบรษทระดบโลก

๑๐. ลดความเหลอมล�า มคาสมประสทธความไมเสมอภาค (Gini index) ไมเกน ๐.๓๖ ส�าหรบ

ดานการศกษามจ�านวนปการศกษาเฉลยของคนไทยเพมขนเปน ๑๕ ป และดานสาธารณสข ทกอ�าเภอใน

ประเทศไทยม District Health System (DHS) ทเชอมโยงระบบบรการปฐมภมกบชมชนและทองถนอยางม

คณภาพ

๑๑. เกดการบรณาการการท�างานดานการวจยและนวตกรรมระหวางหนวยงานในระบบวจยและ

นวตกรรม โดยมแผนงานวจยและนวตกรรมขนาดใหญทด�าเนนการโดยหนวยงานในภาคสวนตาง ๆ รองรบ

การขบเคลอนทส�าคญของประเทศ

บทท ๗ : ผลทคาดวาจะไดรบ

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)๙๖

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)๙๗

ภาคผนวก กอนดบความสามารถในการแขงขน

ของประเทศไทย

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)๙8

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)๙๙

ตารางท 1 อนดบความสามารถในการแขงขนของประเทศไทย (WCY, IMD) จ�าแนกตามปจจย ป 2553 – 2560Table 1 Competitiveness rankings of Thailand (WCY, IMD) by factors, 2010 – 2017

ปจจย Factor2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017

1. สมรรถนะทางเศรษฐกจ

1.1 เศรษฐกจภายในประเทศ

1.2 การคาระหวางประเทศ

1.3 การลงทนระหวางประเทศ

1.4 การจางงาน

1.5 ระดบราคา

2. ประสทธภาพของภาครฐ

2.1 ฐานะการคลง

2.2 นโยบายการคลง

2.3 โครงสรางเชงสถาบน

2.4 กฎหมายและกฎระเบยบ ทางธรกจ

2.5 โครงสรางทางสงคม

1. Economic performance

1.1 Domestic economy

1.2 International trade

1.3 International investment

1.4 Employment

1.5 Prices

2. Government efficiency

2.1 Public finance

2.2 Fiscal policy

2.3 Institutional framework

2.4 Business legislation

6

35

5

38

3

4

18

14

7

32

28

33

9

14

4

31

3

31

22

19

5

30

43

48

10

27

6

34

3

23

23

11

7

35

39

47

15

47

8

33

2

28

26

18

6

32

44

50

12

33

5

29

4

37

28

19

6

39

51

55

13

46

8

34

3

19

27

14

6

34

51

45

13

37

6

28

3

45

23

10

5

33

44

44

10

33

3

37

3

28

20

11

4

30

38

44

ภาคผนวก ก

2.5 Societal framework

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)1๐๐

ปจจย Factor2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017

3. ประสทธภาพของ ภาคธรกจ

3.1 ผลตภาพและประสทธ ภาพภาคธรกจ

3.2 ตลาดแรงงาน

3.3 การเงน

3.4 การบรหารจดการ

3.5 ทศนคตและคานยม

4. โครงสรางพนฐาน

4.1 โครงสรางพนฐานทวไป

4.2 โครงสรางพนฐาน ทางเทคโนโลย

4.3 โครงสรางพนฐาน ทางวทยาศาสตร

4.4 สขภาพและสงแวดลอม

4.5 การศกษา

อนดบทโดยรวม

จ�านวนประเทศ

ทมา (Source) : International Institute for Management Development, The World Competitiveness Yearbook 2010-2017

3. Business efficiency

3.1 Productivity and efficiency

3.2 Labor market

3.3 Finance

3.4 Management practices

3.5 Attitudes and values

4. Infrastructure

4.1 Basic infrastructure

4.2 Technological infrastructure

4.3 Scientific infrastructure

4.4 Health and environment

4.5 Education

Overall ranking

Number of countries

20 19 23 18 25 24 25 25

49 33 57 44 49 47 43 41

2 2 4 2 5 8 5 8

18 19 15 10 21 21 23 24

13 16 19 16 26 25 26 20

19 16 17 17 20 24 23 23

46 47 49 48 48 46 49 49

26 24 26 25 28 30 35 34

48 52 50 47 41 44 42 36

40 40 40 40 46 47 47 48

51 54 52 55 53 54 52 57

47 51 52 51 54 48 52 54

26 27 30 27 29 30 28 27

58 59 59 60 60 61 61 63

ตารางท 1 อนดบความสามารถในการแขงขนของประเทศไทย (WCY, IMD) จ�าแนกตามปจจย ป 2553 – 2560 (ตอ)

ภาคผนวก ก

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)1๐1

ประเทศ(Country)

2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017

ตารางท 2 อนดบความสามารถในการแขงขนของประเทศ (WCY, IMD) จ�าแนกตามประเทศในภมภาคเอเชยแปซฟก ป 2553 – 2560Table 2 Competitiveness rankings (WCY, IMD) by countries of the Asia Pacific region, 2010 – 2017

ฮองกง (Hong Kong)

สงคโปร (Singapore)

ไตหวน (Taiwan)

จน (China)

ออสเตรเลย (Australia)

มาเลเซย (Malaysia)

ญปน (Japan)

นวซแลนด (New Zealand)

ไทย (Thailand)

เกาหลใต (South Korea)

ฟลปปนส (Philippines)

อนโดนเซย (Indonesia)

อนเดย (India)

จ�านวนประเทศ(Number of countries)

หมายเหต : ประเทศในภมภาคเอเชยแปซฟกทไดรบการจดอนดบความสามารถในการแขงขนมทงหมด 13 ประเทศทมา (Source) : International Institute for Management Development, The World Competitiveness Yearbook 2010-2017

2 1 1 3 4 2 1 1

1 3 4 5 3 3 4 3

8 6 7 11 13 11 14 14

18 19 23 21 23 22 29 18

5 9 15 16 17 18 17 21

10 16 14 15 12 14 19 24

27 26 27 24 21 27 16 26

20 21 24 25 20 17 25 26

26 27 30 27 29 30 28 27

23 22 22 22 26 25 25 29

39 41 43 38 42 41 42 41

35 37 42 39 37 42 48 42

31 32 35 40 44 44 41 45

58 59 59 60 60 61 61 63

ภาคผนวก ก

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)1๐2

ตารางท 3 อนดบความสามารถในการแขงขนของประเทศไทย (WCY, IMD) ดานโครงสรางพนฐานทางเทคโนโลย จ�าแนกตามเกณฑการประเมน ป 2553 – 2560Table 3 Technological infrastructure competitiveness ranking (WCY, IMD) of Thailand by criterion, 2010-2017

เกณฑการประเมนในการแขงขน

Criterion2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017

The number of countries

Technological infrastructure Competitiveness ranking

1. Investment in telecommunica-tions (% of GDP)

2. Fixed telephone lines (per 1,000 inhabitants)

3. Fixed telephone tariffs (USD per 3 minutes local call (peak))

4. Mobile tele-phone subscribers (per 1,000 inhabi-tants)

5. Mobile tele-phone costs (USD per minute local call, off-net (peak))

6. Communica-tions technology (voice and data) meets business requirement*

7. Connectivity of people and firms (telecom, IT, etc.) is highly exten-sive*

จ�านวนประเทศ

อนดบความสามารถดานโครงสรางพนฐานทางเทคโนโลย

1. การลงทนดานโทรคมนาคม (% GDP)

2. จ�านวนหมายเลขโทรศพทพนฐานตอประชากร 1,000 คน

3. อตราคาบรการโทรศพทพนฐาน

4. จ�านวนผใชโทรศพทเคลอนทตอประชากร 1,000 คน

5. อตราคาบรการของโทรศพทเคลอนท

6. ความพรอมของเทคโนโลยการสอสารเพอการด�าเนนธรกจ*

7. การเชอมโยงตดตอสอสาร*

58 59 59 60 60 61 61 63

48 52 50 47 41 44 42 36

42 39 35 34 14 15 -- 16

53 54 55 56 56 52 -- --

51 52 56 36 24 25 -- --

43 44 44 37 22 22 -- --

3 3 4 5 6 7 4 11

45 56 49 50 45 46 43 36

45 52 49 49 46 47 44 40

ภาคผนวก ก

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)1๐3

ตารางท 3 อนดบความสามารถในการแขงขนของประเทศไทย (WCY, IMD) ดานโครงสรางพนฐานทางเทคโนโลย จ�าแนกตามเกณฑการประเมน ป 2553 – 2560 (ตอ)

เกณฑการประเมนในการแขงขน

Criterion2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017

8. Computers in use (worldwide share)

9. Computers per capita (per 1,000 people)

10. Internet users (per 1,000 people)

11. Broadband subscribers (per 1,000 inhabitants)

12. Fixed broad-band tariffs (monthly fee (residential), US$)

13. Internet bandwidth speed (per internet user (kbps))

14. Digital / technology skills are readily available*

15. Qualified engineers are available in your labor market*

16. Technological cooperation between compa-nies is developed*

17. Public and private sector ventures are supporting technological development*

18. Development and application of technology are supported by the legal environment*

8. สดสวนเครองคอมพวเตอรของประเทศตอเครองคอมพวเตอรทงโลก

9. จ�านวนเครองคอมพวเตอรตอประชากร 1,000 คน

10. จ�านวนผใชอนเทอรเนตตอประชากร 1,000 คน

11. จ�านวนผใชอนเทอรเนตความเรวสงตอประชากร 1,000 คน

12. อตราคาบรการอนเทอรเนตความเรวสง

13. ความเรวของอนเทอรเนต

14. ทกษะแรงงานดานดจตอลและเทคโนโลย*

15. วศวกรทมคณภาพ*

16. ความรวมมอทางเทคโนโลยระหวางบรษท*

17. กองทนรวมลงทนภาครฐและเอกชนเพอพฒนาเทคโนโลย*

18. สภาพแวดลอมทางกฎหมายดานการพฒนาและประยกตใชเทคโนโลย*

24 24 24 24 24 24 24 25

50 51 53 55 55 57 55 54

53 51 51 52 54 54 54 53

54 56 53 54 52 50 53 58

16 16 16 21 20 21 --

52 55 45 38 38 39 36 29

52 53 57 50 50 50 51 50

39 37 37 37 43 42 48 44

34 35 33 29 38 37 41 30

34 37 38 32 29 35 34 23

42 42 42 40 39 39 42 39

ภาคผนวก ก

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)1๐4

เกณฑการประเมนในการแขงขน

Criterion2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017

19. เงนทนเพอการพฒนาเทคโนโลย*

20. กฎระเบยบกบการพฒนาธรกจและนวตกรรม*

21. มลคาการสงออกสนคาเทคโนโลยขนสง

22. สดสวนการสงออกสนคาเทคโนโลยขนสงตอการสงออกสนคาอตสาหกรรม

23. ความปลอดภยจากภยคกคามทางโลกไซเบอร

24. การลงทนดานโทรคมนาคม (คาใชจายโดยรวมรายป)

25. สดสวนการจดทะเบยนเชอมตอสญญาณอนเทอรเนตแบบเคลอนท 3G และ 4G

26. สดสวนการสงออกบรการทางดาน ICT ตอการสงออกบรการทงหมด

19. Funding for technological development is readily available*

20. Technological regulation supports business development and innovation*

21. High-tech exports (US$ millions)

22. High-tech exports (% of manufacturing exports)

23. Cyber security

24. Investment in Telecommu-nications (Capital Expen-diture Aggre-gate Annual Spending)

25. Mobile Broadband subscribers (3G&4G market,% of mobile market)

26. ICT service exports (% of service exports)

* ขอมลจากการส�ารวจความคดเหน, -- ไมมการวดเกณฑนในปดงกลาว / ขอมลทใชในการจดอนดบเปนขอมลดบทมในปลาสด* Sample Survey data-- This criteria is not covered in that year / The data ranking and the raw data are not necessarily the same year.International Institute for Management Development, The World Competitiveness Yearbook 20010-2017

หมายเหต :

Remark :

ทมา (Source) :

29 36 36 35 39 40 37 33

35 45 43 39 38 40 41 36

14 15 14 15 15 15 15 15

10 10 11 14 12 13 13 11

-- 44 49 48 37 47 48 38

-- -- -- -- -- -- 53 --

-- -- -- -- -- -- 6 6

-- -- -- -- -- -- 44 45

ตารางท 3 อนดบความสามารถในการแขงขนของประเทศไทย (WCY, IMD) ดานโครงสรางพนฐานทางเทคโนโลย จ�าแนกตามเกณฑการประเมน ป 2553 – 2560 (ตอ)

ภาคผนวก ก

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)1๐๕

ตารางท 4 อนดบความสามารถในการแขงขนของประเทศไทย (WCY, IMD) ดานโครงสรางพนฐานทางวทยาศาสตร จ�าแนกตามเกณฑการประเมน ป 2553 – 2560Table 4 Scientific infrastructure competitiveness ranking (WCY, IMD) of Thailand by criterion, 2010 – 2017

เกณฑการประเมนในการแขงขน

Criterion2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017

The number of countries

จ�านวนประเทศ

อนดบความสามารถในการแขงขนดานโครงสรางพนฐานทางวทยาศาสตร

Scientific infrastructure Competitive-ness ranking

1. Total expen-diture on R&D (USD millions)

2. Total expen-diture on R&D per GDP

3. Total expen-diture on R&D per capita (USD)

4. Business expenditure on R&D (USD millions)

5. Business expenditure on R&D per GDP

6. Total R&D personnel nationwide (Full-time equivalent: FTE)

7. Total R&D personnel nationwide per capita (FTE)

1. คาใชจายดานการวจยและพฒนาของทงประเทศ

2. คาใชจายดานการวจยและพฒนาของทงประเทศตอ GDP

3. คาใชจายดานการวจยและพฒนาของทงประเทศตอประชากร**

4. คาใชจายดานการวจยและพฒนาของธรกจเอกชน

5. คาใชจายดานการวจยและพฒนาของธรกจเอกชนตอ GDP

6. จ�านวนบคลากรดานการวจยและพฒนาแบบท�างานเตมเวลาของทงประเทศ

7. จ�านวนบคลากรดานการวจยและพฒนาแบบท�างานเตมเวลาของทงประเทศตอประชากร 1,000 คน

40 40 40 40 46 47 47 48

45 45 45 46 42 42 39 36

53 53 53 55 55 52 51 47

53 53 54 56 54 54 53 52

45 44 45 46 40 38 36 32

51 51 50 52 45 46 47 37

28 25 24 25 30 22 19 18

47 45 45 49 48 49 49 47

58 59 59 60 60 61 61 63

ภาคผนวก ก

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)1๐๖

เกณฑการประเมนในการแขงขน

Criterion2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017

8. จ�านวนบคลากรดานการวจยและพฒนาแบบท�างานเตมเวลาในภาคเอกชน**

9. จ�านวนบคลากรดานการวจยและพฒนาแบบท�างานเตมเวลาในภาคเอกชนตอประชากร 1,000 คน**

10. สดสวนบณฑตดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย และวศวกรรม

11. จ�านวนบทความดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย

12. รางวลโนเบล**

13. รางวลโนเบลตอประชากร

14. จ�านวนสทธบตรทยนขอภายในประเทศ

15. จ�านวนสทธบตรทยนขอภายในประเทศตอจ�านวนประชากร

16. จ�านวนสทธบตรทใหกบคนในประเทศ

17. จ�านวนสทธบตรตอประชากร 100,000 คน

8. Total R&D personnel in business enterprise (FTE)**

9. Total R&D personnel in business enterprise per capita (FTE)**

10. Science degrees (%)

11. Scientific articles (Scientif-ic articles published by origin of author)

12. Nobel prizes

13. Nobel prizes per capita

14. Patents applications

15. Patents applications per capita

16. Patents granted to residents

17. Number of patents in force (per 100,000 inhabitants)

48 48 48 51 45 44 42 41

-- -- -- -- -- -- -- --

39 40 38 38 37 37 36 36

27 27 27 27 27 27 28 29

27 27 27 27 27 27 28 29

19 20 33 39 38 37 39 52

-- 35 53 48 52 52 52 60

40 40 39 41 44 46 47 47

46 45 45 44 46 49 50 59

38 37 35 36 26 26 22 19

ตารางท 4 อนดบความสามารถในการแขงขนของประเทศไทย (WCY, IMD) ดานโครงสรางพนฐานทางวทยาศาสตร จ�าแนกตามเกณฑการประเมน ป 2553 – 2560 (ตอ)

ภาคผนวก ก

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)1๐๗

เกณฑการประเมนในการแขงขน

Criterion2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017

18. มาตรฐานการวจยดานวทยาศาสตรของภาครฐและภาคเอกชนมคณภาพสงตามมาตรฐานสากล*

19. การดงดดนกวจยและนกวทยาศาสตร*

20. สภาพแวดลอมทางกฎหมายเออตอการท�าวจยทางวทยาศาสตร*

21. การบงคบใชสทธในทรพยสนทางปญญา *

22. การถายทอดความร*

23. ความสามารถดานนวตกรรมของบรษท*

24. นกวจยแบบท�างานเตมเวลาตอประชากร 1,000 คน

25. สดสวนมลคาเพมของอตสาหกรรมความรและเทคโนโลยเขมขนตอ GDP

18. Scientific research (public and private) is high by international standards*

19. Researchers and scientists are attracted to your country*

20. Scientific research legislation (Law relating to scientific research do encourage innovation)*

21. Intellectual property rights are adequately enforced*

22. Knowledge transfer is highly developed between companies and universities*

23. Innovative capacity of firms to generate new products, processes and/or services is high in your economy*

24. Researchers in R&D per capita (FTE per 1000 people)

25. Value added of KTI industries (% of GDP)

หมายเหต :

Remark :

ทมา (Source) :

* ขอมลจากการส�ารวจ -- ไมมการวดเกณฑนในปดงกลาว, ขอมลทแสดงเปนขอมลการจดอนดบซงขอมลดบไมจ�าเปนตองเปนปเดยวกน * Survey data -- This criteria is not measured in that year, The data is shown ranking and the raw data is not necessarily the same year: International Institute for Management Development, World Competitiveness Yearbook 2010-2017

35 42 38 44 43 43 45 41

32 36 34 36 39 42 38 36

36 43 39 38 45 43 40 38

46 50 49 52 53 54 46 47

31 39 32 33 37 44 38 37

32 44 32 34 38 51 46 37

-- -- -- -- -- -- 49 46

-- -- -- -- -- -- 41 42

ตารางท 4 อนดบความสามารถในการแขงขนของประเทศไทย (WCY, IMD) ดานโครงสรางพนฐานทางวทยาศาสตร จ�าแนกตามเกณฑการประเมน ป 2553 – 2560 (ตอ)

ภาคผนวก ก

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)1๐8

ตารางท 5 อนดบความสามารถในการแขงขนของประเทศไทย (GCI, WEF) ป 2550 - 2551 ถงป 2559 – 2560Table 5 Global Competitiveness Index ranking (GCI, WEF) of Thailand, 2007 - 2008 to 2016 – 2017

ปจจย (Factor)

2550-2551

2007-2008

2554-2555

2011-2012

2552-2553

2009-2010

2556-2557

2013-2014

2558-2559

2015-2016

2559-2560

2016-2017

2551-2552

2008-2009

2555-2556

2012-2013

2553-2554

2010-2011

2557-2558

2014-2015

1. ปจจยพนฐาน (Basic requirements )

2. ปจจยยกระดบประสทธภาพ (Efficiency enhancers)

- ความพรอมดานเทคโนโลย (Technological readiness)

3. ปจจยนวตกรรมและศกยภาพทางธรกจ (Innovation and sophisti-cation factors)

- นวตกรรม (Innovation)

อนดบความสามารถในการแขงขนของประเทศ(Global Competitiveness Index (GCI))

จ�านวนประเทศ (Number of countries)

ทมา (Source) : World Economic Forum, The Global Competitiveness Report 2008 - 2009 to 2016 – 2017.

40 43 43 48 46 45 49 40 42 44

29 36 40 39 43 47 40 39 38 37

45 66 63 68 84 84 78 65 58 63

39 46 47 49 51 55 52 54 48 47

36 54 57 52 54 68 66 67 57 54

28 34 36 38 39 38 37 31 32 34

131 134 133 139 142 144 148 144 140 138

ภาคผนวก ก

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)1๐๙

ตารางท 6 อนดบความสามารถของปจจยยอยดานความพรอมทางเทคโนโลย และดานนวตกรรมของประเทศไทย (GCI, WEF) ป 2555 - 2556 ถง ป 2559 – 2560Table 6 Technological readiness and innovation sub-index ranking (GCI, WEF) of Thailand, 2012 - 2013 to 2016 – 2017

ปจจย (Factor)

2556-2557

2013-2014

2558-2559

2015-2016

2559-2560

2016-2017

2555-2556

2012-2013

2557-2558

2014-2015

คะแนน/คา(Value)

ประเทศทไดคะแนนสงสดป 2559 - 60

(Best performer | Value, 2016-2017

2559-25602016-2017

จ�านวนประเทศ (Number of countries)

อนดบความสามารถในการแขงขนของประเทศไทย (GCI: Global Competi-tiveness Index, 1-7 (best))

1. ปจจยพนฐาน(Basic requirements, 1-7 (best))

- 1st pillar: สถาบน (Institutions, 1-7 (best))

- 2nd pillar: โครงสรางพนฐาน (Infrastructure, 1-7 (best))

- 3rd pillar: สภาพแวดลอมทางเศรษฐกจมหภาค(Macroeconomic envi-ronment, 1-7 (best))

- 4th pillar: สขภาพและการศกษาขนพนฐาน (Health and primary education, 1-7 (best))

2. ปจจยยกระดบประสทธภาพ (Efficiency enhancers, 1-7 (best))

สวตเซอรแลนด Switzerland | 5.8

สงคโปร Singapore | 6.3

ฟนแลนด Finland | 6.1

ฮองกง Hong Kong | 6.6

นอรเวย Norway | 6.8

ฟนแลนด Finland | 6.8

สหรฐอเมรกา United States | 5.8

38 37 31 32 34 4.6

45 49 40 42 44 4.9

77 78 84 82 84 3.7

46 47 48 44 49 4.4

27 31 19 27 13 6.1

78 81 66 67 86 5.5

47 40 39 38 37 4.6

144 148 144 140 138

ภาคผนวก ก

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)11๐

ปจจย (Factor)

2556-2557

2013-2014

2558-2559

2015-2016

2559-2560

2016-2017

2555-2556

2012-2013

2557-2558

2014-2015

คะแนน/คา(Value)

ประเทศทไดคะแนนสงสดป 2559 - 60

(Best performer | Value, 2016-2017

2559-25602016-2017

- 5th pillar:การฝกอบรมและการศกษาขนสง (Higher education and training, 1-7 (best))

- 6th pillar: ประสทธภาพของตลาดสนคา (Goods market efficiency, 1-7 (best))

- 7th pillar: ประสทธภาพของตลาดแรงงาน (Labor market efficiency, 1-7 (best))

- 8th pillar: พฒนาการของตลาดการเงน (Financial market devel-opment, 1-7 (best))

- 9th pillar: ความพรอมดานเทคโนโลย (Technological readiness, 1-7 (best))

- 9.01 การมเทคโนโลยใหมเพอใชงาน (Availability of latest technologies, 1-7 (best))

- 9.02 ความสามารถในการเรยนรเทคโนโลยของภาคธรกจ(Firm-level technology absorption, 1-7 (best))

- 9.03 การลงทนทางตรงของตางประเทศและการถายทอดเทคโนโลย (FDI and technology transfer, 1-7 (best))

สงคโปร Singapore | 6.2

สงคโปร Singapore | 5.7

สวตเซอรแลนด Switzerland | 5.9

นวซแลนด New Zealand | 5.7

ลกเซมเบรก Luxembourg | 6.4

ฟนแลนด Finland | 6.6

ไอซแลนด Iceland | 6.2

ไอรแลนด Ireland | 6.3

60 66 59 56 62 4.5

37 34 30 30 37 4.7

76 62 66 67 71 4.2

43 32 34 39 39 4.4

84 78 65 58 63 4.3

73 75 74 70 70 4.8

54 50 55 53 43 4.9

47 36 15 28 42 4.7

ตารางท 6 อนดบความสามารถของปจจยยอยดานความพรอมทางเทคโนโลย และดานนวตกรรมของประเทศไทย (GCI, WEF) ป 2555 - 2556 ถงป 2559 – 2560 (ตอ)

ภาคผนวก ก

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)111

ปจจย (Factor)

2556-2557

2013-2014

2558-2559

2015-2016

2559-2560

2016-2017

2555-2556

2012-2013

2557-2558

2014-2015

คะแนน/คา(Value)

ประเทศทไดคะแนนสงสดป 2559 - 60

(Best performer | Value, 2016-2017

2559-25602016-2017

- 9.04 สดสวนการใชอนเทอรเนตของประชากร (Individuals using Internet, %)

- 9.05 การเขาถงการใชอนเทอรเนตความเรวสง (Broadband internet subscriptions/100 pop.)

- 9.06 สดสวนแบนดวดทอนเทอรเนตระหวางประเทศตอจ�านวนผใชอนเทอรเนต(Internet bandwidth, kb/s per user )

- 9.07 จ�านวนการจดทะเบยนเชอมตอสญญาณอนเทอรเนตแบบเคลอนทตอประชากร 100 คน (Mobile broadband subscriptions/100 pop.)

- 10th pillar: ขนาดของตลาด (Market size, 1-7 (best))

3. ปจจยนวตกรรมและศกยภาพทางธรกจ Innovation and sophis-tication factors, 1-7 (best)

- 11th pillar: ศกยภาพทางธรกจ(Business sophistication, 1-7 (best))

- 12th pillar: นวตกรรม(Innovation, 1-7 (best))

ไอซแลนด Iceland | 98.2

สวตเซอรแลนด Switzerland | 46.0

ลกเซมเบรก Luxembourg | 6887.7

สงคโปร Singapore | 156.1

จน China | 7.0

สวตเซอรแลนด Switzerland | 5.8

สวตเซอรแลนด Switzerland | 5.8

สวตเซอรแลนด Switzerland | 5.8

94 97 96 93 94 39.3

73 75 71 73 71 9.2

84 62 65 55 53 64.9

128 131 38 23 34 75.3

22 22 22 18 18 5.2

55 52 54 48 47 3.8

46 40 41 35 43 4.3

68 66 67 57 54 3.4

ตารางท 6 อนดบความสามารถของปจจยยอยดานความพรอมทางเทคโนโลย และดานนวตกรรมของประเทศไทย (GCI, WEF) ป 2555 - 2556 ถงป 2559 – 2560 (ตอ)

ภาคผนวก ก

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)112

ปจจย (Factor)

2556-2557

2013-2014

2558-2559

2015-2016

2559-2560

2016-2017

2555-2556

2012-2013

2557-2558

2014-2015

คะแนน/คา(Value)

ประเทศทไดคะแนนสงสดป 2559 - 60

(Best performer | Value, 2016-2017

2559-25602016-2017

- 12.01 ขดความสามารถดานนวตกรรม (Capacity for innovation, 1-7 (best))

- 12.02 คณภาพของสถาบนวจยและพฒนา(Quality of scientific research institutions, 1-7 (best))

- 12.03 คาใชจายดานการวจยและพฒนาภาคเอกชน (Company spending on R&D, 1-7 (best))

- 12.04 ความรวมมอดานการวจยและพฒนาระหวางมหาวทยาลยและภาคอตสาหกรรม (University -industry collaboration in R&D, 1-7 (best))

- 12.05 การจดซอจดจางสนคาเทคโนโลยขนสงของภาครฐ (Government procurement of ad-vanced technology products, 1-7 (best))

- 12.06 ความเพยงพอของนกวทยาศาสตรและวศวกร (Availability of scientists and engineers, 1-7 (best)) - 12.07 การยนจดสทธบตรสงประดษฐตอประชากร 1 ลานคน (PCT patents, applications/million pop.)

ทมา (Source) : World Economic Forum, The Global Competitiveness Report 2016 - 2017.

สวตเซอรแลนด Switzerland | 6.0

สวตเซอรแลนด Switzerland | 6.4

สวตเซอรแลนด Switzerland | 6.0

ฟนแลนด Finland | 6.0

กาตาร Qatar | 5.6

ฟนแลนด Finland | 6.1

ญปน Japan | 334.9

79 87 70 54 70 4.1

60 60 61 53 56 4.1

74 60 56 45 46 3.6

46 51 46 45 41 3.8

98 105 114 90 65 3.3

57 56 54 47 57 4.1

72 71 67 66 70 1.4

ตารางท 6 อนดบความสามารถของปจจยยอยดานความพรอมทางเทคโนโลย และดานนวตกรรมของประเทศไทย (GCI, WEF) ป 2555 - 2556 ถงป 2559 – 2560 (ตอ)

ภาคผนวก ก

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)113

2553

2010

2555

2012

2557

2014

2554

2011

2556

2013

2558

2015

2559

2016

ตารางท 7 อนดบความสามารถในการแขงขนของประเทศไทยดานนวตกรรมตาม การจดอนดบของ GII ป 2553 - 2559Table 7 Global Innovation Index ranking of Thailand by GII: 2010 – 2016

ปจจย (Factor)

อนดบความสามารถในการแขงขนของประเทศไทย (GII: Global Innovation Index)

ดชนประสทธภาพของการพฒนานวตกรรม (Innova-tion Efficiency Index)

ดชนทรพยากรดานนวตกรรม (Innovation input sub-index)

1) สถาบน (Institutions)

2) ทนมนษยและการวจย (Human capital and research)

3) โครงสรางพนฐาน (Infrastructure)

4) ศกยภาพทางการตลาด (Market sophistication)

5) ศกยภาพทางธรกจ (Business sophistication)ดชนผลผลตดานนวตกรรม (Innovation output sub-in-dex)

ดชนผลผลตดานนวตกรรม (Innovation output sub-index)

60 48 57 57 48 55 52

103 56 61 76 62 43 53

60 48 59 57 52 62 57

82 71 95 93 94 92 81

55 87 101 46 36 60 70

67 78 60 60 71 64 68

37 33 33 37 34 41 28

54 25 32 60 55 54 49

71 46 56 61 49 50 50

ภาคผนวก ก

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)114

2553

2010

2555

2012

2557

2014

2554

2011

2556

2013

2558

2015

2559

2016

ปจจย (Factor)

6) ผลผลตจากการพฒนาความรและเทคโนโลย (Knowledge and technology outputs)

7) ผลผลตจากความคดสรางสรรค (Creative outputs)

หมายเหต :Remark :

ทมา (Source) :

-- =ไมมการวดเกณฑนในปดงกลาว-- = This criteria is not measured in that yearThe Global Innovation Index 2010 to 2016

73 64 50 53 47 48 46

80 39 75 76 60 52 57

จ�านวนประเทศ (Number of countries)

132 125 141 142 143 141 128

ตารางท 7 อนดบความสามารถในการแขงขนของประเทศไทย ดานนวตกรรมตามการจดอนดบของ GII ป 2553 - 2559 (ตอ)

ภาคผนวก ก

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)11๕

-- =ไมมการวดเกณฑนในปดงกลาว-- = This criteria is not measured in that yearThe Global Innovation Index 2010 to 2016

ตารางท 8 อนดบความสามารถในการแขงขนของประเทศไทย ดานนวตกรรมตามการจดอนดบของ GII ป 2555 - 2559Table 8 Innovation sub-index ranking of Thailand by GII, 2012 – 2016

ปจจย (Factor)คะแนน/คา

(Value)ประเทศทไดคะแนน

สงสดป 2559

(Best performer | Value, 20162559 (2016)

141 142 142 141 128

2555

(2012)

2557

(2014)

2556

(2013)

2558

(2015)

2559

(2016)

จ�านวนประเทศ (Number of countries)

อนดบความสามารถในการแขงขนของประเทศไทย (GII: Global Innovation Index, (Score 0-100))

ดชนประสทธภาพของการพฒนานวตกรรม (Innovation Efficiency Index)

ดชนทรพยากรดานนวตกรรม (Innovation input sub-index, 1-7 (best))

1) สถาบน (Institutions)

1.1 สภาพแวดลอมทางดานการเมอง (Political environment)

1.2 สภาพแวดลอมทางดานกฎหมาย (Regulatory environment)

1.3 สภาพแวดลอมทางธรกจ (Business environment)

2) ทนมนษยและการวจย (Human capital and research)

สวตเซอรแลนด Switzerland | 66.28

ลกเซมเบรก Luxembourg | 1.0

สงคโปร Singapore | 72.94

สงคโปร Singapore | 94.9

สงคโปร Singapore | 96.7

สงคโปร Singapore | 98.6

ฟนแลนด Finland | 92.1

ฟนแลนด Finland | 68.1

57 57 48 55 52 36.5

61 76 62 43 53 0.7

59 57 52 62 57 43.0

95 93 94 92 81 54.7

107 94 95 103 82 44.4

120 121 122 119 111 46.0

59 53 52 48 54 73.9

101 46 36 60 70 30.7

ภาคผนวก ก

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)11๖

ปจจย (Factor)คะแนน/คา

(Value)ประเทศทไดคะแนน

สงสดป 2559

(Best performer | Value, 20162559 (2016)

2555

(2012)

2557

(2014)

2556

(2013)

2558

(2015)

2559

(2016)

2.1 การศกษา (Education)

2.2 การศกษาระดบอดมศกษา (Tertiary education)

2.3 การวจยพฒนา (Re-search and development)

3) โครงสรางพนฐาน (Infrastructure)

3.1 เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร (ICTs)

3.2 โครงสรางพนฐานทวไป (General infrastructure)

3.3 ความยงยนดานสงแวดลอม (Ecological sustainability)

4) ศกยภาพทางการตลาด (Market sophistication)

4.1 เครดต (Credit)

4.2 การลงทน (Investment)

4.3 การแขงขนทางการคา (Trade & Competition)

5) ศกยภาพทางธรกจ (Business sophistication)

5.1 บคลากรทมความร (Knowledge workers)

บอสเนยและเฮอรเซโกวนา Bosnia and Herzegovina | 90

สงคโปร Singapore | 100

เกาหลใต South Korea | 89.5

สงคโปร Singapore | 69.1

เกาหลใต South Korea | 92.9

กาตาร Qatar | 75.4

ฮองกง Hong Kong SAR | 70.5

สหรฐอเมรกา USA | 86.6

สหรฐอเมรกา USA | 86.5

ฮองกง Hong Kong SAR | 80.0

สหรฐอเมรกา USA | 93.4

สงคโปร Singapore | 62.1

จน China | 85.8

97 94 67 45 78 43.3

103 13 5 93 92 25.2

84 49 51 48 43 23.4

60 60 71 64 68 42.8

75 74 81 73 71 48.4

51 45 43 40 46 40.1

45 41 70 71 78 39.8

33 37 34 41 28 51.4

71 50 65 64 60 34.2

20 27 21 30 24 48.8

31 74 35 62 31 71.2

32 60 55 54 49 35.3

41 47 48 39 37 46.6

ตารางท 8 อนดบความสามารถในการแขงขนของประเทศไทย ดานนวตกรรมตามการจดอนดบของ GII ป 2555 - 2559 (ตอ)

ภาคผนวก ก

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)11๗

ปจจย (Factor)คะแนน/คา

(Value)ประเทศทไดคะแนน

สงสดป 2559

(Best performer | Value, 20162559 (2016)

2555

(2012)

2557

(2014)

2556

(2013)

2558

(2015)

2559

(2016)

บรกนาฟาโซ Burkina Faso | 76.3

สงคโปร Singapore | 71.0

สวตเซอรแลนด Switzerland | 64.19

สวตเซอรแลนด Switzerland | 67.0

สวตเซอรแลนด Switzerland | 88.2

เอสโตเนย Estonia | 64.9

ไอซแลนด Iceland | 86.8

ไอซแลนด Iceland | 69.5

ลกเซมเบรก Luxembourg | 72.0

ไอซแลนด Iceland | 61.1

5.2 การเชอมโยงนวตกรรม (Innovation linkages)

5.3 การดดซบความร (Knowledge absorption)

ดชนผลผลตดานนวตกรรม (Innovation output sub-index)

6) ผลผลตจากการพฒนาความรและเทคโนโลย (Knowledge and technology outputs)

6.1 การสรางความร (Knowledge creation)

6.2 ผลกระทบเชงความร (Knowledge impact)

6.3 การเผยแพรความร (Knowledge diffusion)

7) ผลผลตจากความคดสรางสรรค (Creative outputs)

7.1 สนทรพยทจบตองไมได (Intangibles assets)

7.2 สนคาและบรการเชงสรางสรรค (Creative goods and services)

87 85 94 96 84 25.2

8 63 38 44 40 33.9

56 61 49 50 50 30.0

50 53 47 48 46 29.0

68 64 62 57 54 15.2

36 52 43 49 44 41.1

40 49 52 45 38 30.7

75 76 60 52 57 31.1

89 95 85 83 76 40.4

45 37 27 25 27 34.9

ตารางท 8 อนดบความสามารถในการแขงขนของประเทศไทย ดานนวตกรรมตามการจดอนดบของ GII ป 2555 - 2559 (ตอ)

ภาคผนวก ก

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)118

หมายเหต :

Remark :

ทมา (Source) :

* คะแนนอยในชวง 0-100 คะแนน ยกเวนดชนประสทธภาพของการพฒนานวตกรรมทมคาประมาณ 1 (ค�านวณจากสดสวนระหวางดชนดานทรพยากรนวตกรรมและดชนผลผลตดานนวตกรรม), -- =ไมมการวดเกณฑนในปดงกลาว* Scores are normalized in the [0, 100] range except for the Efficiency Index, for which scores revolve around the number 1 (this index is calculated as the ratio between the Output and Input Sub-indices),-- = This criteria is not measured in that yearThe Global Innovation Index 2012 to 2016.

ปจจย (Factor)คะแนน/คา

(Value)ประเทศทไดคะแนน

สงสดป 2559

(Best performer | Value, 20162559 (2016)

2555

(2012)

2557

(2014)

2556

(2013)

2558

(2015)

2559

(2016)

7.3 การสรางสรรคผานสอออนไลน (Online creativity)

ไอซแลนด Iceland | 95.380 81 63 62 65 8.7

ตารางท 8 อนดบความสามารถในการแขงขนของประเทศไทย ดานนวตกรรมตามการจดอนดบของ GII ป 2555 - 2559 (ตอ)

ภาคผนวก ก

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)11๙

ภาคผนวก ข ค�าสงทเกยวของ

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)12๐

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)121

เลม ๑๓๓ ตอนพเศษ ๒๒๕ ง ๖ ตลาคม ๒๕๕๙ราชกจจานเบกษา

โดยทรฐบาลไดมนโยบายและใหความส�าคญในการปรบปรงโครงสรางของหนวยงานภาครฐ เพอการพฒนา

ประเทศทงในระยะสน ระยะกลาง และระยะยาว ซงกลไกในการพฒนาประเทศไดมงเนนใหมการปฏรประบบ

วจยและนวตกรรม การพฒนาดานวทยาศาสตร เทคโนโลย และศลปวทยา แขนงตาง ๆ ใหเกดความรและการ

พฒนาเพอเสรมสรางความเขมแขงใหแกเศรษฐกจ สงคม และเพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศ

และคณภาพชวตของประชาชน เพอสนบสนนใหการด�าเนนการดงกลาวเปนไปอยางมประสทธภาพ จ�าเปน

ตองบรณาการการวจยและนวตกรรมของประเทศใหตรงตามความตองการและเปนไปในทศทางเดยวกน เพอลด

ความซ�าซอน และสามารถผลกดนใหมการน�าไปใชใหเกดประโยชนอยางเปนรปธรรม ในการน สมควรก�าหนดให

มสภานโยบายวจยและนวตกรรมแหงชาต เพอท�าหนาทในการก�าหนดทศทางนโยบาย ยทธศาสตร รวมทง

ปรบปรงระบบวจยและนวตกรรมของประเทศตลอดจนก�ากบและตดตามการบรหารจดการ การจดสรร

งบประมาณ และประเมนผลการด�าเนนการใหเปนไปอยางเหมาะสมและมเอกภาพ อนเปนประโยชนตอการแกไข

ปญหาการวจยของประเทศและปฏรปการบรหารราชการแผนดน

อาศยอ�านาจตามความในมาตรา ๔๔ ของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย (ฉบบชวคราว) พทธศกราช

๒๕๕๗ หวหนาคณะรกษาความสงบแหงชาตโดยความเหนชอบของคณะรกษาความสงบแหงชาต จงมค�าสง

ดงตอไปน

ขอ ๑ ใหมสภานโยบายวจยและนวตกรรมแหงชาต ประกอบดวย

(๑) นายกรฐมนตร เปนประธาน

(๒) รองนายกรฐมนตรทนายกรฐมนตรมอบหมาย เปนรองประธานคนทหนง

(๓) รองนายกรฐมนตรทนายกรฐมนตรมอบหมาย เปนรองประธานคนทสอง

(๔) รฐมนตรวาการกระทรวงกลาโหม

(๕) รฐมนตรวาการกระทรวงการคลง

(๖) รฐมนตรวาการกระทรวงการตางประเทศ

(๗) รฐมนตรวาการกระทรวงการทองเทยวและกฬา

(๘) รฐมนตรวาการกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย

(๙) รฐมนตรวาการกระทรวงเกษตรและสหกรณ

(๑๐) รฐมนตรวาการกระทรวงคมนาคม

(๑๑) รฐมนตรวาการกระทรวงดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม

ค�าสงหวหนาคณะรกษาความสงบแหงชาตท ๖๒/๒๕๕๙

เรอง การปฏรประบบวจยและนวตกรรมของประเทศ

ภาคผนวก ข

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)122

เลม ๑๓๓ ตอนพเศษ ๒๒๕ ง ๖ ตลาคม ๒๕๕๙ราชกจจานเบกษา

(๑๒) รฐมนตรวาการกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

(๑๓) รฐมนตรวาการกระทรวงพลงงาน

(๑๔) รฐมนตรวาการกระทรวงพาณชย

(๑๕) รฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทย

(๑๖) รฐมนตรวาการกระทรวงยตธรรม

(๑๗) รฐมนตรวาการกระทรวงแรงงาน

(๑๘) รฐมนตรวาการกระทรวงวฒนธรรม

(๑๙) รฐมนตรวาการกระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย

(๒๐) รฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการ

(๒๑) รฐมนตรวาการกระทรวงสาธารณสข

(๒๒) รฐมนตรวาการกระทรวงอตสาหกรรม

(๒๓) ผอ�านวยการส�านกงบประมาณ

(๒๔) เลขาธการคณะกรรมการกฤษฎกา

(๒๕) เลขาธการคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

(๒๖) ประธานกรรมการในคณะกรรมการการอดมศกษา

(๒๗) ประธานทประชมอธการบดแหงประเทศไทย

(๒๘) ประธานทประชมอธการบดมหาวทยาลยราชภฏ

(๒๙) ประธานทประชมมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคล

(๓๐) ประธานมลนธบณฑตยสภาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงประเทศไทย

(๓๑) ประธานสภาหอการคาแหงประเทศไทย

(๓๒) ประธานสภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย

(๓๓) ประธานสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย

(๓๔) เลขาธการคณะกรรมการวจยแหงชาต

(๓๕) เลขาธการส�านกงานคณะกรรมการนโยบายวทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรมแหงชาต

(๓๖) ผทรงคณวฒทนายกรฐมนตรแตงตงจ�านวนไมเกนแปดคน

ใหเลขาธการคณะกรรมการวจยแหงชาต และเลขาธการส�านกงานคณะกรรมการนโยบายวทยาศาสตร

เทคโนโลยและนวตกรรมแหงชาต เปนเลขานการรวม และใหแตงตงเจาหนาทจ�านวนไมเกนสองคนเปนผชวย

เลขานการ

ในกรณทรฐมนตรตามวรรคหนงผใดไมสามารถเขารวมประชมในครงใดได รฐมนตรผนนอาจมอบหมาย

ขาราชการในกระทรวงของตนคนหนงเขารวมประชมแทน

สภานโยบายวจยและนวตกรรมแหงชาตตองมการประชมอยางนอยปละสครง

ภาคผนวก ข

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)123

เลม ๑๓๓ ตอนพเศษ ๒๒๕ ง ๖ ตลาคม ๒๕๕๙ราชกจจานเบกษา

ขอ ๒ ใหสภานโยบายวจยและนวตกรรมแหงชาตมอ�านาจหนาท ดงตอไปน

(๑) ก�าหนดทศทางและนโยบายการด�าเนนงานของหนวยงานในระบบวจยและนวตกรรมของประเทศให

เปนไปในทศทางเดยวกน

(๒) ก�าหนดแผนทน�าทาง (Roadmap) เกยวกบนโยบายและยทธศาสตรระบบวจยและนวตกรรมของ

ประเทศ ทงในระยะสน ระยะกลาง และระยะยาว และยทธศาสตรวจยและนวตกรรมรายสาขาใหสอดคลองกบ

นโยบายรฐบาลและยทธศาสตรชาต

(๓) ก�ากบ เรงรด และตดตามใหมการปรบปรงและแกไขโครงสราง ภารกจ อ�านาจหนาทของหนวยงานใน

ระบบวจยและนวตกรรมใหมความเชอมโยงและสอดคลองกบยทธศาสตรระบบวจยและนวตกรรมของประเทศ ตลอด

จนเสนอแนะตอคณะรฐมนตรใหมการจดตงหนวยงานเพอรองรบความตองการในดานการวจยและนวตกรรม

(๔) ก�ากบ เรงรด และตดตามใหมการปรบปรงและแกไขระบบหรอกลไกการบรหารจดการงานวจยและ

นวตกรรมใหมประสทธภาพ เพอใหสามารถน�าผลงานวจยและนวตกรรมทมอยเดม และทเกดขนใหมไปใชในเชง

วชาการ เชงพาณชย เชงสงคม และเชงนโยบาย ใหเปนรปธรรมและเกดประโยชนสงสด

(๕) ก�ากบ เรงรด และตดตามใหมการจดท�าแผนพฒนาบคลากรดานการวจย วทยาศาสตรและเทคโนโลย

และนวตกรรมของประเทศ รวมถงการพฒนาทกษะดานเทคโนโลยและนวตกรรมใหกบบคลากรดานแรงงานในระดบ

ตาง ๆ

(๖) ก�าหนดระบบการจดสรรและบรหารงบประมาณแบบบรณาการทมงผลสมฤทธในลกษณะเปนกอน

(Block Grant) ตามโปรแกรมวจยและนวตกรรม (Program-based) ใหสอดคลองกบระบบวจยและนวตกรรมของ

ประเทศ และยทธศาสตรวจยและนวตกรรมรายสาขา รวมทงก�าหนดระบบการตดตามและประเมนผลทมความตอเนอง

(๗) เสนอแนะตอคณะรฐมนตรเพอใหมการก�าหนดมาตรการและแรงจงใจทางภาษและสทธประโยชน

ส�าหรบการระดมทน การพฒนากองทน การจดสรรเงนจากกองทน และเงนทนของหนวยงานภาครฐ รวมทงความ

รวมมอกบเอกชน ประชาสงคม และตางประเทศ เพอสงเสรมการวจยและนวตกรรมใหเกดผลเปนรปธรรม

(๘) เสนอแนะตอคณะรฐมนตรเพอใหมการเรงรด และตดตามใหมการปรบปรงแกไขกฎหมาย กฎ ระเบยบ

และขอบงคบทเกยวของ รวมถงกระบวนการออกใบอนญาต การก�าหนดและรบรองมาตรฐานและการจดทะเบยน

และคมครองทรพยสนทางปญญา เพอรองรบการขบเคลอนและปฏรประบบวจยและนวตกรรม รวมทงอ�านวยความ

สะดวกในการน�าผลงานวจยและนวตกรรมไปสการใชประโยชนเพอเพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศ

และคณภาพชวตของประชาชน

(๙) แตงตงคณะกรรมการ คณะอนกรรมการ หรอคณะท�างานเพอชวยเหลอการปฏบตงานไดตามความจ�าเปน

(๑๐) เชญเจาหนาท บคคล หรอผมสวนเกยวของมาชแจงใหขอมลและขอแนะน�า เพอประกอบการพจารณา

ด�าเนนการตามอ�านาจหนาทไดตามความจ�าเปน

(๑๑) รายงานผลการด�าเนนงานและขอเสนอแนะตอคณะรฐมนตรเพอทราบหรอเพอพจารณาใหความเหน

หรออนมต แลวแตกรณ

ภาคผนวก ข

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)124

เลม ๑๓๓ ตอนพเศษ ๒๒๕ ง ๖ ตลาคม ๒๕๕๙ราชกจจานเบกษา

ขอ ๓ ใหส�านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต และส�านกงานคณะกรรมการนโยบายวทยาศาสตร

เทคโนโลยและนวตกรรมแหงชาต รบผดชอบงานธรการและสนบสนนการท�างานของสภานโยบายวจยและนวตกรรม

แหงชาต และคณะกรรมการ คณะอนกรรมการ หรอคณะท�างานทแตงตงขนตามค�าสงน

การเบกจายเบยประชม ใหเปนไปตามพระราชกฤษฎกาวาดวยเบยประชมกรรมการ สวนคาใชจายทเกยวของ

กบการบรหารจดการอน ๆ ทจ�าเปน ใหเบกจายไดตามระเบยบของทางราชการ โดยเบกจายจากงบประมาณของ

ส�านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต และส�านกงานคณะกรรมการนโยบายวทยาศาสตรเทคโนโลยและนวตกรรม

แหงชาต ทงน ตามหลกเกณฑทสภานโยบายวจยและนวตกรรมแหงชาตก�าหนด

ขอ ๔ เพอประโยชนในการบรณาการและลดความซ�าซอนในการวจยและนวตกรรมของประเทศใหยบ

เลกสภาและคณะกรรมการดงตอไปน และใหโอนอ�านาจหนาทไปเปนของสภานโยบายวจยและนวตกรรมแหงชาต

ตามค�าสงน

(๑) สภาวจยแหงชาต คณะกรรมการบรหาร และคณะกรรมการสาขาวชาการ ตามกฎหมายวาดวยสภาวจย

แหงชาต

(๒) คณะกรรมการนโยบายวทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรมแหงชาต ตามกฎหมายวาดวยวทยาศาสตร

เทคโนโลยและนวตกรรมแหงชาต

(๓) คณะกรรมการพฒนาระบบนวตกรรมของประเทศ ตามค�าสงส�านกนายกรฐมนตรท ๓๖/๒๕๕๘

เรอง แตงตงคณะกรรมการพฒนาระบบนวตกรรมของประเทศ ลงวนท ๔ กมภาพนธ พ.ศ. ๒๕๕๘

ขอ ๕ การโอนอ�านาจหนาทตามขอ ๔ (๒) ไมรวมถงอ�านาจหนาทของคณะกรรมการนโยบายวทยาศาสตร

เทคโนโลยและนวตกรรมแหงชาต ตามความในมาตรา ๑๒ (๖) (๗) (๘) และ (๙) มาตรา ๓๐ และมาตรา ๓๖

วรรคสาม แหงพระราชบญญตวาดวยวทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรมแหงชาต พ.ศ. ๒๕๕๑ โดยใหโอนไปเปน

ของคณะกรรมการบรหารส�านกงานคณะกรรมการนโยบายวทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรมแหงชาต

ขอ ๖ เพอใหเกดความตอเนองและคลองตวในการด�าเนนการของส�านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต

ใหสภานโยบายวจยและนวตกรรมแหงชาตมอ�านาจแตงตงคณะกรรมการบรหารส�านกงานคณะกรรมการวจย

แหงชาตเพอท�าหนาทก�ากบการปฏบตงานของส�านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาตได ตามความเหมาะสม โดยใน

ระหวางนมใหน�าความในมาตรา ๑๓ มาตรา ๑๔ และมาตรา ๑๕ แหงพระราชบญญตสภาวจยแหงชาต พ.ศ. ๒๕๐๒

ซงแกไขเพมเตมโดยประกาศของคณะปฏวต ฉบบท ๓๑๕ ลงวนท ๑๓ ธนวาคม พทธศกราช ๒๕๑๕ และ

พระราชบญญตสภาวจยแหงชาต (ฉบบท ๒) พ.ศ. ๒๕๐๗ มาใชบงคบ

ขอ ๗ ใหสภานโยบายวจยและนวตกรรมแหงชาตมอ�านาจมอบหมาย สงการ หรอก�าหนดหลกเกณฑ

การด�าเนนการในเรองใดเพอใหส�านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต และส�านกงานคณะกรรมการนโยบาย

วทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรมแหงชาต ด�าเนนการตามอ�านาจหนาททก�าหนดไวในกฎหมายทเกยวของได

ตามความจ�าเปนและเหมาะสม

ภาคผนวก ข

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)12๕

เลม ๑๓๓ ตอนพเศษ ๒๒๕ ง ๖ ตลาคม ๒๕๕๙ราชกจจานเบกษา

ขอ ๘ ในกรณเหนสมควรนายกรฐมนตรหรอหนวยงานของรฐทเกยวของอาจเสนอใหคณะรกษาความ

สงบแหงชาตแกไขเปลยนแปลงค�าสงนได

ขอ ๙ บรรดาบทบญญตแหงกฎหมาย กฎ ระเบยบ ขอบงคบ ประกาศ ค�าสง หรอมต คณะรฐมนตรใด

ทอางถงสภาวจยแหงชาต หรอคณะกรรมการบรหารตามกฎหมายวาดวยสภาวจยแหงชาต หรอคณะกรรมการ

นโยบายวทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรมแหงชาต ตามกฎหมายวาดวยวทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรม

แหงชาต ใหถอวาอางถงสภานโยบายวจยและนวตกรรมแหงชาตตามค�าสงน

ขอ ๑๐ ค�าสงนใหใชบงคบตงแตวนประกาศในราชกจจานเบกษาเปนตนไป

สง ณ วนท ๖ ตลาคม พทธศกราช ๒๕๕๙

พลเอก ประยทธ จนทรโอชา

หวหนาคณะรกษาความสงบแหงชาต

ภาคผนวก ข

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)12๖

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)12๗

ค�าสงสภานโยบายวจยและนวตกรรมแหงชาต

ท ๑ / ๒๕๖๐

เรอง แตงตงคณะกรรมการและคณะอนกรรมการภายใตสภานโยบายวจยและนวตกรรมแหงชาต------------------------------------------

ดวยสภานโยบายวจยและนวตกรรมแหงชาตในการประชมครงท ๑ / ๒๕๖๐ เมอวนท ๒๗ กมภาพนธ

พ.ศ. ๒๕๖๐ มมตเหนชอบใหแตงตงคณะกรรมการและคณะอนกรรมการภายใตสภานโยบายวจยและนวตกรรม

แหงชาต ซงประกอบดวย ๑) คณะกรรมการบรณาการบรหารจดการปฎรประบบวจยและนวตกรรมและ ๒) คณะ

อนกรรมการ ๔ คณะ ดงน (๑) คณะอนกรรมการดานนโยบายและยทธศาสตรวจยและนวตกรรม (๒) คณะ

อนกรรมการดานการพฒนาบคลากรวจยและนวตกรรม (๓) คณะอนกรรมการดานการปรบระบบงบประมาณวจย

และนวตกรรมแบบบรณาการ และ (๔) คณะอนกรรมการดานการปรบปรงกฎหมายและระเบยบขอบงคบ

เพอใหการด�าเนนงานของสภานโยบายวจยและนวตกรรมแหงชาต เปนไปดวยความเรยบรอยและมประสทธภาพ

อาศยอ�านาจตามความในขอ ๒ (๙) แหงค�าสงคณะรกษาความสงบแหงชาต ท ๖๒/๒๕๕๙ เรอง

การปฎรประบบวจยและนวตกรรมของประเทศ ลงวนท ๖ ตลาคม พ.ศ.๒๕๕๙ และมตสภานโยบายวจยและ

นวตกรรมแหงชาตดงกลาว จงแตงตงคณะกรรมการและคณะอนกรรมการภายใตสภานโยบายวจยและนวตกรรม

แหงชาต โดยมองคประกอบและอ�านาจหนาท ดงน

๑. คณะกรรมการบรณาการบรหารจดการปฎรประบบวจยและนวตกรรม

๑.๑ องคประกอบ

(๑) รองนายกรฐมนตร

(พลอากาศเอก ประจน จนตอง)

(๒) รฐมนตรวาการกระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย

(๓) รฐมนตรวาการกระทรวงดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม

(๔) รฐมนตรประจ�าส�านกนายกรฐมนตร

(นายสวทย เมษณทรย)

(๕) ปลดกระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย

(๖) ศาสตราจารยมงสรรพ ขาวสอาด

(๗) ศาสตราจารยสพจน หารหนองบว

(๘) รองศาสตราจารยพรเดช ทองอ�าไพ

/(๙) รองศาสตราจารย...

รองประธานคนทหนง

รองประธานคนทสองรองประธานคนทสาม

กรรมการ

กรรมการกรรมการ

ภาคผนวก ข

กรรมการ

ประธานกรรมการ

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)128

(๙) รองศาสตราจารยสร ชยเสร

(๑๐) รองศาสตราจารยศกรนทร ภมรตน

(๑๑) นายขตยา ไกรกาญจน

(๑๒) เลขาธการคณะกรรมการวจยแหงชาต

(๑๓) เลขาธการส�านกงานคณะกรรมการนโยบายวทยาศาสตร

เทคโนโลยและนวตกรรมแหงชาต

(๑๔) รองเลขาธการคณะกรรมการวจยแหงชาต

(๑๕) รองเลขาธการส�านกงานคณะกรรมการนโยบายวทยาศาสตร

เทคโนโลยและนวตกรรมแหงชาต ๑.๒ อ�านาจหนาท

(๑) บรณาการบรหารจดการปฎรประบบวจยและนวตกรรม ประสานงานระหวางหนวยงาน

ทเกยวของทงภาครฐ เอกชน สถาบนการศกษา นกวจยตางประเทศ ใหสอดคลองกบ

วสยทศนและยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม

(๒) ก�าหนดแนวทางการด�าเนนงาน ประสาน บรณาการด�าเนนงาน เรงรด และตดตามความ

กาวหนาของคณะอนกรรมการคณะตางๆใหเปนไปตามเปาหมายของการปฎรประบบ

วจยและนวตกรรม ใหแลวเสรจสนในป ๒๕๖๐

(๓) เร งรดให มการน�าผลงานวจยและนวตกรรมทมอย และทพฒนาขนใหมไปใช ให เกด

ประโยชนตามความตองการของภาคเศรษฐกจและสงคม เพอตอบสนองทศทางการ

พฒนาประเทศอยางเปนรปธรรม

(๔) ตดตามประเมนผลการด�าเนนการ และประชาสมพนธเพอสรางความรบร

(๕) พจารณากลนกรองขอเสนอของคณะอนกรรมการคณะตางๆ กอนเสนอสภานโยบายวจย

และนวตกรรมแหงชาต

(๖) รายงานผลการด�าเนนงานตอสภานโยบายวจยและนวตกรรมแหงชาต

(๗) เชญบคคลหรอหนวยงานทเกยวของมาเขารวมประชมและชแจง

(๘) ปฏบตภารกจอนทเกยวของตามทสภานโยบายวจยและนวตกรรมแหงชาตมอบหมาย

๒. คณะอนกรรมการดานนโยบายและยทธศาสตรวจยและนวตกรรม

๒.๑ องคประกอบ

(๑) รฐมนตรวาการกระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย

(๒) ปลดกระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย

(๓) ผอ�านวยการส�านกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม

(๔) เลขาธการส�านกงานเศรษฐกจการเกษตร

(๕) ผอ�านวยการสถาบนเทคโนโลยปองกนประเทศ

/(๖) ผอ�านวยการ...

กรรมการ

ประธานอนกรรมการ

กรรมการ

รองประธานอนกรรมการ

กรรมการ

อนกรรมการ

กรรมการและเลขานการรวม

อนกรรมการ

กรรมการและผชวยเลขานการรวม

กรรมการและเลขานการรวม

อนกรรมการ

กรรมการและผชวยเลขานการรวม

ภาคผนวก ข

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)12๙

(๖) ผอ�านวยการส�านกงานพฒนาการวจยการเกษตร

(องคการมหาชน)

(๗) ผอ�านวยการสถาบนวจยระบบสาธารณสข

(๘) ผอ�านวยการส�านกงานกองทนสนบสนนการวจย

(๙) ผอ�านวยการส�านกงานพฒนาวทยาศาสตร

และเทคโนโลยแหงชาต

(๑๐) ผชวยศาสตราจารยวรสทธ สทธไตรย

(๑๑) นายเจน น�าชยศร

(๑๒) นายกลนท สารสน

(๑๓) นายธานนทร ผะเอม

(๑๔) รองเลขาธการส�านกงานคณะกรรมการนโยบายวทยาศาสตร

เทคโนโลยและนวตกรรมแหงชาต

(๑๕) รองเลขาธการคณะกรรมการวจยแหงชาต

(๑๖) เจาหนาทส�านกงานคณะกรรมการนโยบายวทยาศาสตร

เทคโนโลยและนวตกรรมแหงชาต

(๑๗) เจาหนาทส�านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต

๒.๒ อ�านาจหนาท

(๑) จดท�ายทธศาสตรการวจยและนวตกรรมแหงชาต ๒๐ ป

(๒) จดท�าแผนทน�าทางและยทธศาสตรการวจยและนวตกรรมรายสาขาทงในระยะสน

ระยะกลาง และระยะยาว

(๓) ประสานงานหนวยงานทเกยวของใหด�าเนนการตามยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม

แหงชาต

(๔) รายงานผลการด�าเนนงานตอสภานโยบายวจยและนวตกรรมแหงชาต ผานคณะกรรมการ

บรณาการบรหารจดการปฏรประบบวจยและนวตกรรม

(๕) เชญหนวยงานทเกยวของเขารวมประชมและชแจง

(๖) ปฏบตภารกจอนทเกยวของตามทสภานโยบายวจยและนวตกรรมแหงชาตมอบหมาย

๓. คณะอนกรรมการดานการพฒนาบคลากรวจยและนวตกรรม

๓.๑ องคประกอบ

(๑) รฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการ

(๒) รองศาสตราจารย นายแพทยโศภณ นภาธร

/(๓) เลขาธการ...

อนกรรมการ

ประธานอนกรรมการรองประธานอนกรรมการ

อนกรรมการ

อนกรรมการ

อนกรรมการ

อนกรรมการ

อนกรรมการ

อนกรรมการ

อนกรรมการอนกรรมการและเลขานการรวม

อนกรรมการและเลขานการรวม

อนกรรมการและ

อนกรรมการและ

ภาคผนวก ข

ผชวยเลขานการรวม

ผชวยเลขานการรวม

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)13๐

(๓) เลขาธการคณะกรรมการอดมศกษา

(๔) รองปลดกระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย

(๕) รองปลดกระทรวงแรงงาน

(๖) ผอ�านวยการสถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตร

และเทคโนโลย

(๗) ผอ�านวยการส�านกกองทนสนบสนนการวจย

(๘) ศาสตราจารยศนสนย ไชยโรจน

(๙) นายไพรนทร ชโชตถาวร

(๑๐) นายสมพนธ ศลปนาฎ

(๑๑) นายถาวร ชลษเฐยร

(๑๒) รองเลขาธการส�านกงานคณะกรรมการนโยบายวทยาศาสตร

เทคโนโลยและนวตกรรมแหงชาต

(๑๓) รองเลขาธการคณะกรรมการวจยแหงชาต

(๑๔) เจาหนาทส�านกงานพฒนาวทยาศาสตร

และเทคโนโลยแหงชาต

(๑๕) เจาหนาทส�านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต

๓.๒ อ�านาจหนาท

(๑) จดท�าแผนพฒนาบคลากร ทนการศกษา และทนการศกษาวจยส�าหรบบคลากรดานการวจย

และนวตกรรมของประเทศ

(๒) จดท�าแผนพฒนาทกษะและมาตรฐานวชาชพดานการวจยและนวตกรรมใหกบบคลากรในระดบ

ตางๆ

(๓) ขบเคลอนการด�าเนนงานตามแผนพฒนาบคลากร ทนการศกษา และทนศกษาวจยส�าหรบ

บคลากรดานการวจยและนวตกรรมของประเทศ

(๔) รายงานผลการด�าเนนงานตอสภานโยบายวจยและนวตกรรมแหงชาต ผานคณะกรรมการ

บรณาการบรหารจดการปฏรประบบวจยและนวตกรรม

(๕) เชญหนวยงานทเกยวของเขารวมประชมและชแจง

(๖) ปฏบตภารกจอนทเกยวของตามทสภานโยบายวจยและนวตกรรมแหงชาตมอบหมาย

๔. คณะอนกรรมการดานการปรบระบบงบประมาณวจยและนวตกรรมแบบบรณาการ

๔.๑ องคประกอบ

(๑) รฐมนตรชวยวาการกระทรวงการคลง

(๒) ผอ�านวยการส�านกงบประมาณ

(๓) อธบดกรมบญชกลาง

/(๔) รองปลดกระทรวง...

อนกรรมการ

ประธานอนกรรมการ

อนกรรมการ

รองประธานอนกรรมการ

อนกรรมการ

อนกรรมการ

อนกรรมการ

อนกรรมการอนกรรมการ

อนกรรมการอนกรรมการ

อนกรรมการ

อนกรรมการและเลขานการรวม

อนกรรมการและเลขานการรวม

ผชวยเลขานการรวม

อนกรรมการและ

ผชวยเลขานการรวม

อนกรรมการและ

ภาคผนวก ข

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)131

(๔) รองปลดกระทรวงการคลง

(๕) รองปลดกระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย

(๖) รองเลขาธการคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจ

และสงคมแหงชาต

(๗) รองศาสตราจารยชต เหลาวฒนา

(๘) นางสาวเสาวณ มสแดง

(๙) นางสลาภรณ บวสาย

(๑๐) นางวไลพร เจตนจนทร

(๑๑) นายแพทยวโรจน ตงเจรญเสถยร

(๑๒) รองเลขาธการคณะกรรมการวจยแหงชาต

(๑๓) รองเลขาธการส�านกงานคณะกรรมการนโยบายวทยาศาสตร

เทคโนโลยและนวตกรรมแหงชาต

(๑๔) เจาหนาทส�านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต

(๑๕) เจาหนาทส�านกงานคณะกรรมการนโยบายวทยาศาสตร

เทคโนโลยและนวตกรรมแหงชาต

๔.๒. อ�านาจหนาท

(๑) จดท�าขอเสนอและขบเคลอนการปฏรประบบการจดสรรงบประมาณวจยและนวตกรรมแบบ

บรณาการ

(๒) จดท�าระบบจดสรรและบรหารงบประมาณแบบบรณาการทมงผลสมฤทธในลกษณะเปน

กอนตามโปรแกรมวจยและนวตกรรมของประเทศ และยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม

รายสาขา

(๓) ขบเคลอนการด�าเนนงานดานงบประมาณและการตดตามประเมนผลงบประมาณวจย

และนวตกรรม

(๔) จดท�าและขบเคลอนมาตรการและแรงจงใจทางภาษและสทธประโยชนส�าหรบการระดมทน

การพฒนากองทน การจดสรรเงนจากกองทน และเงนทนของหนวยงานภาครฐ รวมทง

ความรวมมอกบเอกชนประชาสงคม และตางประเทศ

(๕) รายงานผลการด�าเนนงานตอสภานโยบายวจยและนวตกรรมแหงชาต ผานคณะกรรมการ

บรณาการบรหารจดการปฏรประบบวจยและนวตกรรม

(๖) เชญหนวยงานทเกยวของเขารวมประชมและชแจง

(๗) ปฏบตภารกจอนทเกยวของตามทสภานโยบายวจยและนวตกรรมแหงชาตมอบหมาย

/๕.คณะอนกรรมการ...

อนกรรมการ

อนกรรมการ

อนกรรมการ

อนกรรมการ

อนกรรมการ

อนกรรมการอนกรรมการ

อนกรรมการ

อนกรรมการและเลขานการรวมอนกรรมการและเลขานการรวม

อนกรรมการและ

ผชวยเลขานการรวม

อนกรรมการและ

ผชวยเลขานการรวม

ภาคผนวก ข

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)132

๕. คณะอนกรรมการดานการปรบปรงกฎหมายและระเบยบขอบงคบ

๕.๑ องคประกอบ

(๑) รฐมนตรวาการกระทรวงยตธรรม

(๒) ปลดกระทรวงยตธรรม

(๓) เลขาธการคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ

(๔) เลขาธการคณะกรรมการขาราชการพลเรอน

(๕) เลขาธการคณะกรรมการกฤษฎกา

(๖) เลขาธการส�านกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม

(๗) อธบดกรมทรพยสนทางปญญา

(๘) รองผอ�านวยการส�านกงบประมาณ

(๙) ศาสตราจารยคลนก นายแพทยอดม คชนทร

(๑๐) ศาสตราจารยชชนาถ เทพธรานนท

(๑๑) รองศาสตราจารยเจษฎ โทณะวณก

(๑๒) นายปกรณ นลประพนธ

(๑๓) รองเลขาธการคณะกรรมการวจยแหงชาต

(๑๔) รองเลขาธการส�านกงานคณะกรรมการนโยบายวทยาศาสตร

เทคโนโลยและนวตกรรมแหงชาต

(๑๕) เจาหนาทส�านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต

(๑๖) เจาหนาทส�านกงานคณะกรรมการนโยบายวทยาศาสตร

เทคโนโลยและนวตกรรมแหงชาต

๕.๒ อ�านาจหนาท

(๑) ปรบปรงหรอจดท�ารางกฎหมายทดแทนพระราชบญญตสภาวจยแหงชาต และพระราชบญญตวา

ดวยวทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรมแหงชาต เพอรองรบการปฏรประบบวจย

และนวตกรรม

(๒) จดท�าขอเสนอการปรบปรงและแกไขโครงสราง ภารกจ และอ�านาจหนาทของหนวยงาน

ในระบบวจยและนวตกรรม รวมทงขบเคลอนการด�าเนนงานดานการปรบโครงสราง

ภารกจ อ�านาจหนาทของหนวยงานในระบบวจยและนวตกรรม

(๓) เสนอแนะแนวทางการจดท�ากฎหมาย กฎกระทรวง ระเบยบขอบงคบของหนวยงานใน

ระบบวจยและนวตกรรมของประเทศใหเปนไปในทศทางเดยวกน

(๔) จดท�าขอเสนอการปรบปรงและแกไขระบบหรอกลไกการบรหารจดการงานวจยและ

นวตกรรมไปสการใชประโยชนรวมทงการพฒนาโครงสรางพนฐานใหมประสทธภาพ

/(๕) รายงาน...

ประธานอนกรรมการ

รองประธานอนกรรมการ

อนกรรมการอนกรรมการอนกรรมการ

อนกรรมการอนกรรมการ

อนกรรมการ

อนกรรมการอนกรรมการ

อนกรรมการ

อนกรรมการและ

อนกรรมการและผชวยเลขานการรวม

ผชวยเลขานการรวม

อนกรรมการ

อนกรรมการและเลขานการรวม

อนกรรมการและเลขานการรวม

ภาคผนวก ข

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)133

(๕) รายงานผลการด�าเนนงานตอสภานโยบายวจยและนวตกรรมแหงชาต ผานคณะกรรม

การบรณาการบรหารจดการปฏรประบบวจยและนวตกรรม

(๖) เชญหนวยงานทเกยวของเขารวมประชมและชแจง

(๗) ปฏบตภารกจอนทเกยวของตามทสภานโยบายวจยและนวตกรรมแหงชาตมอบหมาย

การเบกจายคาเบยประชมใหเปนไปตามพระราชกฤษฎกาวาดวยเบยประชมกรรมการ สวนคาใชจายท

เกยวของกบการบรหารจดการอนๆ ทจ�าเปน ใหเบกจายไดตามระเบยบของทางราชการ โดยเบกจายจากงบประมาณ

ของส�านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต และส�านกงานคณะกรรมการนโยบายวทยาศาสตร เทคโนโลยและ

นวตกรรมแหงชาต

ทงน ตงแตบดนเปนตนไป

สง ณ วนท พฤษภาคม พ.ศ.๒๕๖๐

พลเอก

(ประยทธ จนทรโอชา)

นายกรฐมนตร

ประธานสภานโยบายวจยและนวตกรรมแหงชาต

ภาคผนวก ข

(ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)13๖