บทท 1

บทนา สงคมเศรษฐกจฐานความร (knowledge-based economic society) ทเปนอยในปจจบนเปนสงคมทอาศยขอมล ความรในมตตาง ๆ มาเสรมสรางใหการดาเนนชวต การประกอบสมมาชพ หรอการดาเนนกจกรรมใดกจกรรมหนงเปนไปดวยด ซงทมาของขอมล สารสนเทศ ความรมจานวนมาก และมความหลากหลายผานสอสารสนเทศในลกษณะตาง ๆ อาท หนงสอ วารสาร หนงสอพมพ วทยกระจายเสยง วทยโทรทศน รวมทงวสดยอสวน และสอดจทลในรปแบบตาง ๆ สอสารสนเทศอยางหนงทมความสาคญและเกดขนมาตงแตในอดตทมาจนถงปจจบน เปนสอทชวยเผยแพร ถายทอดขอมล ขาวสาร ความร และความคด คอ สอสงพมพตอเนอง (periodical) ซงเปนสอทเมอเรมเผยแพรออกมาแลวนนมกจะเผยแพรตอเนองไปเรอย ๆ โดยสอสงพมพตอเนองนจะมความแตกตางจากสอสารสนเทศลกษณะอน ๆ ทงในดานรปแบบ วธการผลต การใชงาน ตลอดจนวธการถายทอดเนอหา สงพมพตอเนองนนบไดวาเปนสอสงพมพทมความสาคญอยางยงในยคทประเทศมความกาวหน าทาง เทคโนโลย และอา ศย ขอ มล ความร เ ปนฐานในการ พฒนาประเทศ ถาจะเปรยบเทยบกบสอสารสนเทศประเภทอน ๆ แลว กลาวไดวาสอสงพมพตอเนองมความไดเปรยบกวาสอสารสนเทศอน ๆ กลาวคอ การนาเสนอเนอหาสารสนเทศทมความทนสมยกวาสอสารสนเทศรปแบบอน ๆ เนองจากระยะเวลาในการเผยแพรทตอเนองมกาหนดระยะเวลาการเผยแพรทแนนอน มลกษณะทางกายภาพทดงดดความสนใจ และสอสงพมพตอเนองบางประเภทผอานยงสามารถเขาถงไดอยางกวางขวาง แมวาผอานจะอยในสถานททหางไกล อยางไรกดนบวาสอสงพมพตอเนองเปนเครองมออยางหนงทมประโยชนสามารถชวยในการพฒนาประเทศ เพราะทาใหเกดผลสบเนองไปกระตนหรอทาใหเกดการเปลยนแปลงของสงคมไดทงในมตเศรษฐกจ การศกษา วฒนธรรม และมตอน ๆ ทเกยวของสมพนธกนของทงสงคม ทงนเพราะขอมล ขาวสาร บทความจากสอสงพมพตอเนองจะทาใหผอานมความรกวางขวาง การไดรบรสถานการณของชมชน ของประเทศ ตลอดจนสถานการณของโลก จะทาใหสามารถเตรยมรบมอกบความเปลยนแปลงในรปแบบตาง ๆ ไดเปนอยางด ดวยเหตนสงพมพตอเนองจงเปนสอสงพมพทมมาตงแตอดตและยงคงมอยสบตอมาถงในปจจบน ในบทน จะกล าว ถงความหมาย ความเ ปนมา และประเภทตาง ๆ ของส อสงพมพตอเนอง

2

ความหมายของสงพมพตอเนอง สงพมพตอเนอง (periodical) หรอหนงสอตาราบางฉบบอาจใชคาภาษาองกฤษวา serial ตามคานยามทปรากฎในหนงสอ Revising AACR2 to Accommodate Seriality: Report to the Joint Steering on the Revision of AACR ระบวา “… A serial is defined as being issued in a succession of numbered parts that are intended to continue indefinitely. …” หมายถง ชดของสงพมพทมหมายเลขกากบโดยมวตถประสงคทจะดาเนนการอยางตอเนอง (Hirons, 1999, p.8) ขณะทฝายงานสงพมพตอเนอง สมาคมเพอการรวบรวมทรพยากรหองสมดและการบรการเทคนค (Association for Library Collections & Technical Services) ไดใหนยามไววา “...A publication in any medium issued in successive parts bearing numerical or chronological designations and intended to be continued indefinitely. Serials include periodicals, newspapers, annuals (reports, yearbooks, etc.), the journals, memoirs, proceedings, transactions, etc. ....” ซงหมายถง สอสงพมพทออกเผยแพรเปนระยะ แตละฉบบจะมหมายเลขบอกลาดบ วน เดอน ป กากบไวเสมอ ทงนมกใชในความหมายรวมของคาทหมายถงสงพมพตอเนองประเภทตาง ๆ อาท วารสาร (journals) หนงสอพมพ (newspapers) รายงานประจาป (annuals) รายงานการประชม (proceedings หรอ transactions) เปนตน (Serials Section, Acquisitions Committee, 2005, p.41) ความเปนมาของสงพมพตอเนองในประเทศไทย สงพมพตอเนองในประเทศไทยจากการคนควาทมาในเชงประวตศาสตรพบวา มการบนทกและกลาวถงความเปนมาของวารสารและหนงสอพมพ โดยตาราเลมนขอนาเสนอความเปนมาของวารสารและหนงสอพมพตามลาดบ ดงตอไปน ความเปนมาของวารสาร วารสาร เช อ กนว า ม พม พ ขน เ ปนคร ง แรกใน ป พ .ศ . 2274 ทกร งลอนดอน ประเทศองกฤษ มชอวา The Gentleman’s Magazine ซงเกดขนภายหลงทมหนงสอพมพแลว 56 ป สวนในสหรฐอเมรกามวารสารครงแรกในป พ.ศ. 2284 ทเมองฟลาเดลเฟย มชอวา American Magazine ภายหลงเกดมหนงสอพมพมาแลว 15 ป (วราวธ ผลานนต, 2536, หนา 67-69) สาหรบประเทศไทย วารสารเกดขนมาครงแรก พ.ศ. 2378 ในปลายรชกาลท 3 (พระบาทสมเดจพระนงเกลาเจาอยหว) ซงเปนชวงเวลาภายหลงจากท นายแพทย แดน บช บรดเลย (Dr.Dan Beach Bradley) ไดนาการพมพเขามายงประเทศไทย และไดมการจดพมพสงพมพตาง ๆ อยางมากมาย

3

ตอมา พ.ศ. 2401 ในสมยรชกาลท 4 (พระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหว) ไดจดพมพหนงสอพมพชอ ราชกจจานเบกษา ซงตอมาไดถกจดวาเปนวารสาร ทงนเนองจากในชวงแรกเรม ราชกจจานเบกษา มการจดพมพทยงไมมลกษณะของวารสารเทาใดนก และมการเผยแพรอยในวงจากด จนกระทง พ.ศ. 2417 ในสมยรชกาลท 5 (พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว) จงมวารสารไทยฉบบแรกทจดทาโดยคนไทย คอ วารสาร ดรโณวาท ออกโดยพระองคเจาเกษมสนตโสภาคย (ระววรรณ ประกอบผล, 2530, หนา 444) (เอกสารบางฉบบ เสนอขอมลวาวารสาร ดรโณวาท เปนหนงสอพมพ) ลกษณะของวารสารในระยะแรกมความแตกตางกนไปตามยคสมย สภาพเศรษฐกจและการเมอง โดยในชวงสมยรชกาลท 3 ถงรชกาลท 5 วารสารมลกษณะเปนหนงสอเลมขนาดเลก แบงเปน 2 กลม คอ จดหมายเหต และหนงสอขาว สวนในสมยรชกาลท 6 (พระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว) ถง รชกาลท 7 (พระบาทสมเดจพระปกเกลาเจาอยหว) วารสารมลกษณะคลายกน แตมวารสารรายสปดาหจานวนมากเรยกตวเองวา หนงสอพมพ ซงสวนใหญมเนอหาเกยวกบการเมอง นอกจากนลกษณะสาคญอกอยางหนงของวารสารในชวงนน คอ วารสารสวนใหญเปนกจการของเจานายชนสง และมกมอายไมยนยาว เนองจากไมสามารถจาหนายและเผยแพรไดอยางแพรหลาย ความเปนมาของหนงสอพมพ หนงสอพมพเปนสงพมพตอเนองประเภทหนงทนาเสนอขอมลเกยวกบขาวสารบานเมอง เหตการณความเคลอนไหวตาง ๆ ทเกดขนในชวงเวลานน ๆ ซงปกตมกมการเผยแพรขอมลไมเกน 2-3 วนหลงจากไดเกดเหตการณขน หนงสอพมพบางฉบบนาเสนอเพยงขอมลของทองถนเทานน หรอ บางฉบบนาเสนอขอมลทวไปทงในประเทศและตางประเทศ หรอนาเสนอเฉพาะขาวธรกจ ขาวกฬาเปนหลกกมใหเหนอยในปจจบน คาวาหนงสอพมพในภาษาองกฤษใชคาวา Newspaper ซงมาจากคาวา News หมายถง “ขาว” และ Paper หมายถง “กระดาษ” หากนามารวมกนกจะหมายถง “กระดาษขาว” แตเดมหน งส อ พมพ ถก เร ยกว า “หน งส อ ขาว” เพราะวต ถประสง คหล กของหน งส อ พมพ คอ เพอแจงขาว เพอสรางความเขาใจในเรองราวตาง ๆ ของสงคม ในประ เทศ ไทยการ พม พ ไ ด เ ร ม ต น ขน เ ม อปล ายร ช ส ม ยพร ะบาทสม เ ด จ พระนงเกลาเจาอยหว โดยคณะมชชนนารชาวอเมรกนไดสง นายแพทย แดน บช บรดเลย หรอทคนไทยนยมเรยกกนในนาม “หมอบรดเลย” เขามาเผยแพรคาสอนของครสตศาสนาในประเทศไทย ตอมาในป พ.ศ. 2378 หมอบรดเลยไดนาเครองพมพจากโรงพมพประเทศสงคโปรเขามาในประเทศไทย เพอจดตงโรงพมพและนามาพมพหนงสอสอนศาสนาเทานน ซงนบไดวาเปนเครองพมพตวอกษรไทยเครองแรก แตหมอบรดเลยเหนวาตวพมพเหลานน ยงไมสวยงาม จงไดคดคนประดษฐตวพมพขนใหมใหสวยงามกวาเดม และทาไดสาเรจในป พ.ศ. 2380 เมอหมอบรดเลย สามารถทาการหลอตวพมพภาษาไทยไดเอง ทาใหมการพมพหนงสอขน อกมากมาย อา ท หน งสอ คมภ ร ครรภร กษา จดมายเหต เร อ งราชทตไทยไปองกฤษ

4

นราศลอนดอนของหมอมราโชทย พระราชพงศาวดารกรงเกา สามกก หนงสอประถม ก กา หนงสอจนดามณ เปนตน ซงภายหลงไดมหนงสอพมพถกพมพเผยแพรออกมาอยางตอเนอง หนงสอพมพภาษาไทยฉบบแรกของไทย คอ จดหมายเหตบางกอกรคอเดอร (Bangkok Recorder) โดยหมอบรดเลย ออกฉบบแรกวนท 4 กรกฎาคม พ.ศ. 2387 หนงสอพมพฉบบแรกทออกโดยหนวยงานราชการ คอ ราชกจจานเบกษา โดยรชกาลท 4 ทรงเปนบรรณาธการ จดพมพทโรงพมพหลวง หรอ โรงพมพอกษรพมพการ พระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหว (รชกาลท 4) โปรดเกลาใหสรางขนในป พ.ศ. 2394 ภายในพระบรมมหาราชวง บรเวณพระทนงภาณมาศจารญ ออกฉบบแรกวนท 15 มนาคม พ.ศ. 2510 หนงสอพมพทจดทาโดยเอกชน คอ ดรโณวาท โดยพระองคเจาเกษมสนต โสภาคย เปนบรรณาธการ ออกฉบบแรกวนท 7 กรกฎาคม พ.ศ. 2417 หนงสอพมพรายวนภาษาไทยฉบบแรก คอ ขาวราชการ (COURT) รายวน โดยสมเดจเจาฟากรมพระยาภานพนธวงศวรเดช เปนเจาของและบรรณาธการ ออกฉบบแรกวนท 26 กนยายน พ.ศ. 2418 หน ง ส อ พ ม พ ไ ด เ ข า มา มบทบาทในส ง คมมน ษย อย า ง ต อ เ น อ ง ต ง แ ต อ ด ต จวบจนปจจ บน และนบวาเ ปนเครองมอทสาคญในการสอสารถายทอดความร ความคด ทเปนประโยชนแกสงคม การสรางคานยม การสรางมตมหาชน และพฤตกรรมทสะทอนใหเหนถงปรากฏการณของสงคมไดเปนอยางด ทผานมาไดมเจาของกจการและนกหนงสอพมพรวมกน สรางงานเพอเปนสอกลางและปากเสยงแทนประชาชนในชอทเรยกกนทวไปวา หนงสอพมพ อยางตอเนอง สามารถรวบรวมไดดงน

ป พ.ศ. ชอหนงสอพมพ ลกษณะ 2387 จดหมายเหตบางกอกรคอเดอร

(Bangkok Recorder) ออกโดย หมอบรดเลย

หนงสอพมพภาษาไทยฉบบแรก ออกรายปกษ อยไดประมาณ 1 ปกเลกผลตไป นาเสนอขาวสารราชการ ขาวการคา ขาวราชวงศ ความรทางการแพทย การรกษาพยาบาล เปนตน

2390 บางกอกคาเลนดาร (Bangkok Calendar) ออกโดย หมอจนดเล

หนงสอพมพภาษาองกฤษ นาเสนอใหขาวสารแกชาวอเมรกนและตางชาตไดรความเคลอนไหวของประเทศไทยและตางประเทศ

2401 ราชกจจานเบกษา ออกโดย พระบาทสมเดจพระจอมเกลา

เจาอยหว

หนงสอพมพฉบบแรกของคนไทย นาเสนอขาวประกาศของราชสานก ตลอดจนพระราชดารพมพแจกแกบคคลทวไป

2402 บางกอกคาเลนดาร (Bangkok Calender)

ออกโดย หมอจนดเลอร (J.H.Chandler)

หนงสอพมพภาษาองกฤษ ทหมอจนดเล นากลบมาทา อกครง นาเสนอใหขาวสารแกชาวอเมรกน และตางชาตไดรความเคลอนไหวของประเทศไทย และชาวตางประเทศ ครงนมหมอบรดเลยเปนผดาเนนงาน

2407 Siam Times-Weekly ออกโดย หมอจนดเลอร

หนงสอพมพภาษาองกฤษ ออกรายสปดาห

5

ป พ.ศ. ชอหนงสอพมพ ลกษณะ 2407 (ตอ)

Bangkok Press ไมทราบเจาของ

หนงสอพมพภาษาองกฤษ ออกรายสปดาห

Siamese Recorder ออกโดย หมอบรดเลย

หนงสอพมพภาษาไทย ออกรายเดอน

จดหมายเหตบางกอกรคอเดอร (Bangkok Recorder) ออกโดย หมอบรดเลย

หนงสอพมพภาษาไทย หมอบรดเลยกลบมาทาอกครง หลงจากทไดยกเลกไปในป พ.ศ. 2388

2408 Bangkok Recorder ออกโดย หมอบรดเลย

หนงสอพมพภาษาองกฤษ มศาสตราจารย N.A, McDonald เปนบรรณาธการ โดยเรมมการลงโฆษณา ในหนงสอพมพเพอหารายไดเปนครงแรก

2409 Siam Weekly Monitor ออกโดย หมอบรดเลย

หนงสอพมพภาษาองกฤษ ออกรายสปดาห ม S.D. Encort เปนบรรณาธการ

2411 Bangkok Daily Advertiser ออกโดย หมอสมท (John Smith)

หนงสอพมพภาษาองกฤษ ออกรายวน

Bangkok Summary ไมทราบเจาของ

หนงสอพมพภาษาองกฤษ ออกรายสปดาห

2412 Siam Repository ไมทราบเจาของ

หนงสอพมพภาษาองกฤษ ออกรายสปดาห

2417 ดรโณวาท ออกโดย

พระองคเจาเกษมสนตโสภาคย

หนงสอพมพภาษาไทย ออกรายสปดาห นาเสนอขาวทางราชการ ขาวตางประเทศ สภาษตสอนใจ บทละคร นยาย และขาวทวไป

2418 คอรท (Court) ออกโดย พระเจานองยาเธอ เจาฟาภาณรงสสวางวงษ

หนงสอพมพภาษาไทย ออกรายวน ซงตอมาไดเปลยนชอเปน “ขาวราชการ”

2420 รตนโกษ ไมทราบเจาของ

หนงสอพมพภาษาไทย ออกรายเดอน

2425 จดหมายเหตสยามสมย ออกโดย หมอสมท

หนงสอพมพภาษาไทย

2427 วชรญาณ ไมทราบเจาของ

หนงสอพมพภาษาไทย ออกรายเดอน

2430

สทธยาลงการ ไมทราบเจาของ

หนงสอพมพภาษาไทย

Bangkok Time ไมทราบเจาของ

หนงสอพมพภาษาองกฤษ ออกรายสปดาห

สยามฟรเพลส ไมทราบเจาของ

หนงสอพมพภาษาไทย

สยามฟรเพลส ไมทราบเจาของ

หนงสอพมพภาษาไทย

สยามประเภทสนทโรวาท ออกโดย ก.ศ.ร.กหลาบ

หนงสอพมพภาษาไทย มเนอหาลอเลยนรฐบาล และลอเลยนพฤตกรรมของชนชนสง

6

ป พ.ศ. ชอหนงสอพมพ ลกษณะ สยามประเภท

ออกโดย ก.ศ.ร.กหลาบ หนงสอพมพภาษาไทย มเนอหาลอเลยนรฐบาล และลอเลยนพฤตกรรมของชนชนสง

2431

นารรมย ไมทราบเจาของ

หนงสอพมพภาษาไทย ออกรายปกษ

ตลยภาคพจนกจ ออกโดย ตสว.วรรณโภ

หนงสอพมพภาษาไทย ออกรายปกษ

2443 ลกวทยา ออกโดย พระราชวงษเธอ กรมหมนพทยาลงกรณ

หนงสอพมพภาษาไทย

ศรพจนภาค ออกโดย ตสว.วรรณโภ

หนงสอพมพภาษาไทย ออกรายเดอน

2449 ไทย ออกโดย หลวงฤทธศกดเขต

หนงสอพมพภาษาไทย ออกรายวน นาเสนอขาวบานเมองแกประชาชน

2451

กรงเทพเดลเมล ออกโดย นายแสง เหตระกล

หนงสอพมพฉบบภาษาไทย

สมดแถลงขาวพาณชย ออกโดย พระราชวงษเธอ กรมหมนพทยาลงกรณ

หนงสอพมพภาษาไทย

จนโนสยามวารศพท ออกโดย นายเซยวฮดเสง สบญเรอง

หนงสอพมพทงภาษาไทยและภาษาจน ออกรายวน นาเสนอเนอหาความคดเหนอยางตรงไปตรงมา เพอเผยแพรขาวคนจนทอาศยอยในประเทศไทย

พมพไทย ออกโดย เจาฟามหาวชรวธ

หนงสอพมพภาษาไทย

Bangkok Daily Mail ออกโดย นายแสง เหตระกล

หนงสอพมพภาษาองกฤษ

บางกอกการเมอง ไมทราบเจาของ

หนงสอพมพภาษาไทย มนายกหลาบ สายประดษฐ เปนบรรณาธการ

ดสตสมย ออกโดย พระบาทสมเดจ พระมงกฏเกลาเจาอยหว

หนงสอพมพภาษาไทย ออกรายวน มนายขน หมแพร เปนบรรณาธการ

2461 ดสตสกข ออกโดย พระบาทสมเดจ พระมงกฏเกลาเจาอยหว

หนงสอพมพภาษาไทย ไมมกาหนดออกแนนอน มนายจานง ราชกจ เปนบรรณาธการ

ดสตสมต ออกโดย พระบาทสมเดจ พระมงกฏเกลาเจาอยหว

หนงสอพมพภาษาไทย ออกรายสปดาห ไมมบรรณาธการ นาเสนอบทพระราชนพนธของรชกาลท 6 เปนประจา

ประมวญมารครายอาทตย ออกโดย พระราชวงษเธอ กรมหมนพทยาลงกรณ

หนงสอพมพภาษาไทย ออกรายสปดาห

7

ป พ.ศ. ชอหนงสอพมพ ลกษณะ 2476

2476 (ตอ)

ประมวญสารรายอาทตย ออกโดย พระราชวงษเธอ กรมหมนพทยาลงกรณ

หนงสอพมพภาษาไทย ออกรายสปดาห

ประมวญวน ออกโดย พระราชวงษเธอ กรมหมนพทยาลงกรณ

หนงสอพมพภาษาไทย ออกรายวน

ประชาชาตรายวน ออกโดย กรมหมนนราธป

พงศประพนธ

หนงสอพมพภาษาไทย ออกรายวน

2489 Bangkok Post ไมทราบเจาของ

หนงสอพมพภาษาองกฤษ ออกรายวน

2493 สยามรฐรายวน ม.ร.ว.คกฤทธ ปราโมช

หนงสอพมพภาษาไทย ออกรายวน

2505 ไทยรฐ ออกโดย กองบรรณาธการชดเดมของ

เสยงอางทอง

หนงสอพมพภาษาไทย ออกรายวน

2507 เดลนวส แสง เหตระกล

หนงสอพมพภาษาไทย ออกรายวน

2514 The Voice of the Nation ไมทราบเจาของ

หนงสอพมพภาษาองกฤษ ออกรายวน ในเครอบรษท Nation Multimedia Group ซงปจจบนเปลยนชอเปนหนงสอพมพ The Nation

2515 บานเมอง บรษท บานเมองการพมพ จากด

หนงสอพมพภาษาไทย ออกรายวน

2522 ฐานเศรษฐกจ ไมทราบเจาของ

หนงสอพมพภาษาไทย ออกรายวน

แนวหนา ไมทราบเจาของ

หนงสอพมพภาษาไทย ออกรายวน

2533 ผจดการรายวน สนธ ลมทองกล

หนงสอพมพภาษาไทย ออกรายวน

2534 ขาวสด เครอมตชน

หนงสอพมพภาษาไทย ออกรายวน

2539 ไทยโพสต โรจน งามแมน (เปลว สเงน)

หนงสอพมพภาษาไทย ออกรายวน

2544 คม ชด ลก ออกโดย เครอเนชน

หนงสอพมพภาษาไทย ออกรายวน

ทมา : (นวลจนทร รตนากร, 2531, หนา 3-20)

8

ประเภทของสงพมพตอเนอง สอสงพมพตอเนองทมลกษณะตามคานยามดงทกลาวมาแลวนน มมากมายหลากหลายประเภท ทงนผเขยนไดรวบรวมประเภทสงพมพตอเนองทสถาบนบรการสารสนเทศจดใหบรการมานาเสนอดงน

1. วารสาร (journal) เปนสงพมพตอเนองประเภทหนงทนาเสนอเนอหาบทความทางวชาการ (scholarly article) เปนหลก หรอเผยแพรขอมลความร ขอคนพบจากการวจยและการพฒนาในสาขาวชาใดวชาหนงโดยเฉพาะ การจดประเภทของวารสารสวนหนงมองถงระยะเวลาการออกเผยแพร โดยสวนใหญวารสารจะมการเผยแพรมากกกวา 1 ครงตอป ทงนบางวารสารมกาหนดออกโดยใชระยะเวลา เชน รายสปดาห รายเดอน รายสองเดอน รายสามเดอน หรอรายหกเดอน เปนตน แตกมบางวารสารโดยเฉพาะในตางปรเทศทกาหนดการเผยแพรวารสารองตามฤดกาล เชน Summer, Winter หรอ Spring เปนตน

ภาพท 1 ตวอยางวารสารวจย มสด. ทมา: ปกวารสารวจย มสด. ปท 8 ฉบบท 2 (พฤษภาคม-สงหาคม 2555)

ภาพท 2 ตวอยางวาราร Library Journal ทมา: http://chattlibrary.org/sites/default/files/field/image/LJCOVER%20best.jpg (9 มนาคม 2557)

9

2. นตยสาร (magazine) สงพมพตอเนองทเปนแหลงขอมลทนาเสนอเรองราวตาง ๆ หรอความคดเหนเกยวกบสงทกาลงไดรบความสนใจหรอทนสมยในชวงเวลานน เปนการบอกเลาจากทศนะและมมมองของผเขยนหลายคน (Serials Section, Acquisitions Committee, 2005, p.29) ลกษณะของนตยสารมกมหนาปกทดงดดความสนใจ และมการโฆษณาปรมาณมาก (Meriam Library, 2012) วตถประสงคหลกของการจดทานตยสารกคอผลตอบแทนทางธรกจ โดยเนอหาทมในนตยสารจะเปนเรองราวทวไป หรอเรองสาหรบแตละกลมเปาหมายโดยเฉพาะ

ภาพท 3 ตวอยางนตยสาร a day ทมา: http://img.ryt9.net/www/420x900s/files/20110728/iqf0db3ffa7b4b1c18666d5a75c1f09e8e.jpg

(9 มนาคม 2557)

ภาพท 4 ตวอยาง Time Magazine ทมา: http://voices.suntimes.com/wp-content/uploads/2014/01/Screen-Shot-2014-01-02-at-

11.14.21-AM.png (9 มนาคม 2557)

10

3. หนงสอพมพ (newspaper) สอสงพมพตอเนองทนาเสนอขาวหรอการรายงานสภาวการณตาง ๆ ทเกดขนจรง ตลอดจนการนาเสนอแนวคดทศนะของบรรณาธการสรปสถานการณภาพรวมของขาวทเกดขนในชวงเวลานน โดยการนาเสนอเนอหาขาวอาจครอบคลมเพยงชมชนใดชมชนหนง หรอครอบคลมทงภายในประเทศและภายนอกประเทศกมใหพบเหนอย หนงสอพมพสวนใหญมกออกรายวน จดพมพดวยกระดาษขนาดใหญ สามารถพบได และมราคาถก

ภาพท 5 ตวอยางหนงสอพมพขาวสด ทมา: http://www.matichon.co.th/gallery/fullimages/2011/09/1315218890.jpg (9 มนาคม 2557)

ภาพท 6 ตวอยางหนงสอพมพ The New York Time ทมา: http://graphics8.nytimes.com/images/2002/09/11/nyregion/nat_911A1_760pix.jpg

(9 มนาคม 2557)

11

4. สารแจงขาวหรอจดหมายขาว (bulletin หรอ newsletter) สงพมพตอเนองทมกาหนดออกแนนอน จดทาโดยหนวยงานของรฐบาล สมาคม หรอสถาบน มกมเลขประจาฉบบประกอบ อาจนาเสนอบทความทางวชาการ ขาวประกาศ และการประชาสมพนธความเคลอนไหวของหนวยงาน

ภาพท 7 ตวอยางจดหมายขาว IC-News ทมา: http://www.infocommmju.com/ichome/images/stories/icnews/big/2554_01.jpg (9 มนาคม

2557)

ภาพท 8 ตวอยาง Library Bulletin ทมา: http://www.lib.polyu.edu.hk/e-bulletin/201006/e-bulletin_201006.jpg (9 มนาคม 2557)

12

5. หนงสอรายป (annals) เปนสงพมพตอเนองทรายงานผลการดาเนนงาน กจกรรม หรอบนทกเหตการณทว ๆ ไปในรอบปของหนวยงาน สมาคม องคการ หรอสถาบนตาง ๆ

ภาพท 9 ตวอยางรายงานประจาป สานกงานเลขาธการ สภาการศกษา ทมา: http://www.onec.go.th/onec_backoffice/uploads/Book/1273-image.jpg (9 มนาคม 2557)

ภาพท 10 ตวอยางหนงสอรายป ACS ทมา: http://www.annalscts.com/public/journals/9/cover_issue_36_en_US.png (9 มนาคม 2557)

13

6. รายงานการประชม (proceeding หรอ transaction) เปนสงพมพตอเนองทนาเสนอบนทกการประชมทางวชาการ หรอเอกสารการประชมทางวชาการ คอ สงพมพทรวบรวมเรองราวและผลการศกษาคนควาทหนวยงานทางวชาการตาง ๆ เสนอในวาระการประชมของสมาคม หรอหนวยงานนน ๆ มกรวบรวมทงสาระสงเขป เอกสารฉบบเตม (full text) หรอรายงานการประชม สวนมากมกจดพมพโดยสมาคมทางวชาการใหญ ๆ เทานน (Serials Section, Acquisitions Committee, 2005, p.37)

ภาพท 11 ตวอยางรายงานการประชมวชาการ The Wisdom for Social Development ทมา: http://graduate.uru.ac.th/news/The%20Wisdom%20for%20Social%20Development/Oral.jpg

(9 มนาคม 2557)

ภาพท 12 ตวอยางรายงานการประชม Proceeding of the International Seminar ทมา: http://eprints.unsri.ac.id/339/1.haspreviewThumbnailVersion/1._Cover_Proceeding.pdf

(9 มนาคม 2557)

14

สรป สงพมพตอเนองเปนทรพยากรสารสนเทศอกประเภทหนงทมความสาคญตอการศกษาทงในดานการใหความร ความเขาใจแกผอาน อกทงเนอหาทนาเสนอมกเปนเรองทอยในความสนใจในแตละสาขาวชา มความทนสมย เนองจากมการเผยแพรเปนระยะ ๆ อยางตอเนอง สาหรบประเทศไทยสงพมพตอเนองไดเรมตนขนในสมยพระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหว ในราวพ.ศ. 2401 ไดมการจดพมพวารสารชอ ราชกจจานเบกษา จนกระทงในสมยรชกาลท 5 พ.ศ. 2417 จงมวารสารไทยฉบบแรกทจดทาโดยคนไทย คอ วารสารดรโณวาท สวนหนงสอพมพของไทยเรมตนขนเมอปลายรชสมยพระบาทสมเดจพระนงเกลาเจาอยหว (รชกาลท 3) เมอหมอบรดเลยนาเครองพมพเครองแรกเขามายงประเทศไทย หลงจากนนการจดทาหนงสอพมพกเรมแพรหลาย แตในระยะแรกมกเกดขนจากชาวตางประเทศหรอชาวไทยชนชนสง จนกระทงในระยะหลงจงเรมมสามญชนคนทวไปเขาไปมบทบาทในแวดวงหนงสอพมพ และ ไดมการกอตงสมาคมหนงสอพมพแหงประเทศไทยขนและคงอยจนถงปจจบนน สงพมพตอเนองทมเผยแพรอยในปจจบนมหลายประเภท ไดแก วารสาร นตยสาร หนงสอพมพ สารแจงขาวหรอจดหมายขาว หนงสอรายป และรายงานการประชม โดยแตละประเภทจะมองคประกอบแตกตางกน ทงในดานกระบวนการผลต วตถประสงคในการใชงาน ตลอดจนการนาเสนอเนอหาตาง ๆ โดยในตาราเลมนผเขยนจะมงเนนอธบายสงพมพตอเนองประเภทวารสาร และหนงสอพมพเปนหลก เนองจากเปนทรพยาการสารสนเทศทมความสาคญและจาเปนอยางยงตอการเรยนรในระดบอดมศกษา

แบบฝกหด

1. จงบอกความหมายของสงพมพตอเนอง 2. ลกษณะทเดนชดของสงพมพตอเนองมอะไรบาง 3. วารสารฉบบแรกของประเทศไทยมชอวาอะไร 4. หนงสอพมพฉบบแรกของประเทศไทยมชอวาอะไร 5. บคคลแรกทมบทบาทในการมวารสารฉบบแรกของประเทศไทยคอใคร 6. บคคลแรกทมบทบาทในการมหนงสอพมพฉบบแรกของประเทศไทยคอใคร 7. สงพมพตอเนองสามารถจาแนกออกไดเปนกประเภท และแตละประเภทมความ

แตกตางกนอยางไร 8. จงบอกรายชอสงพมพตอเนองทมใหบรการในสถาบนบรการสารสนเทศ แตละ

ประเภท 9. ลกษณะทเดนชดของสงพมพตอเนองทเปนหนงสอรายป เปนอยางไร 10. สงพมพตอเนองมความสาคญตอการเรยนรของบคคลในวชาชพตาง ๆ อยางไร

15

เอกสารอางอง นวลจนทร รตนากร. (2531). การเลอกหนงสอพมพและวารสาร = Selection of newspapers

and periodicals (พมพครงท 2 (แกไขและเพมเตม)). กรงเทพฯ : ฝายตาราและอปกรณการศกษา มหาวทยาลยรามคาแหง.

ระววรรณ ประกอบผล. (2530). นตยสารไทย. กรงเทพฯ : โรงพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย. วราวธ ผลานนต. (2536). งานวารสารและหนงสอพมพในหองสมด. กรงเทพฯ : โอเดยนสโตร. Hirons, J. (1999). Revising AACR2 to Accommodate Seriality: Report to the Joint

Steering on the Revision of AACR. Cited 2014 March 9. Available: http://www.rda-jsc.org/docs/ser-rep.pdf.

Meriam Library. (2012). What is a scholarly journal?. Cited 2014 February 19. Available: http://libguides.csuchico.edu/scholarly.

Serials Section, Acquisitions Committee. (2005). Serials Acquisitions Glossary (3rd ed). Chicago, IL. : Association for Library Collections & Technical Services.