82
- 1 - บทที1 ระบบฐานข้อมูล (Database System) ระบบฐานข้อมูล ปัจจุบันการนาคอมพิวเตอร์มาใช้ในการจัดการเกี่ยวกับฐานข้อมูล (database) ได้รับความนิยม มาก โดยเฉพาะอย่างยิ่งในองค์กรที่มีขนาดใหญ่ ทั้งนี้เนื่องจากการจัดการสามารถทาได้รวดเร็วและ ถูกต้องแม่นยา ทาให้ประสิทธิภาพโดยรวมในการดาเนินการขององค์กรสูงขึ้นด้วยระบบฐานข้อมูล (Database System) คือการจัดเก็บข้อมูลอย่างเป็นระบบ ซึ่งผู้ใช้สามารถเรียกใช้ข้อมุลดังกล่าวได้ใน ลักษณะต่างๆ เช่น การเพิ่มข้อมูล (Add Data) การแทรกข้อมูล (Insert Data) การเรียกใช้ข้อมูล (Retrieve Data) การแก้ไขและลบข้อมูล (Update & Delete Data) ตลอดจนการเคลื่อนย้ายข้อมูล (Move Data) ไปตามที่กาหนด โครงสร้างของระบบ (structure of Databases) ระบบฐานข้อมูลในมุมมองของผู้ใช้สามารถแบ่งออกตามลักษณะโครงสร้าง ซึ่งประกอบไปด้วย โครงสร้างหลัก 2 ส่วน ได้แก่ ส่วน Font end และ Back end Font End เป็นโปรแกรมประยุกต์ (Application) ที่อาจจะสร้างจากภาษาต่างๆ เช่น ภาษาระดับสูง CASE หรือภาษาอื่นๆ ส่วนนี้โดยปกติจะรองรับการทางานของผู้ใช้ (End User) เพื่อทาหน้าที่ติดต่อกับ ระบบ Back End เป็นส่วนที่ทาหน้าที่ในการจัดการกับระบบฐานข้อมูลทั้งหมด ในแง่ของการจัดเก็บและเรียกใชข้อมูลจากแหล่งข้อมูลจริง ได้แก่ การปฏิบัติการต่างๆ กับข้อมูล, การจัดทา Backup, การควบคุมความ ถูกต้องในการใช้ข้อมูลพร้อมกัน รวมไปถึงการควบคุมความปลอดภัยของระบบ เป็นต้น องค์ประกอบของระบบฐานข้อมูล Data เนื่องจากฐานข้อมูลเป็นการจัดเก็บรวบรวมข้อมูล ให้มีลักษณะเป็นศูนย์กลางข้อมูลอย่างเป้ฯ ระบบ ในกรณีที่มีผู้ใช้ร่วมกันหลายคน (Multi-User) ข้อมูลจะต้องสามารถเรียกใช้ร่วมกันได้ ซึ่งในทาง ปฏิบัติผู้ใช้จะมองภาพของข้อมูล ที่แตกต่างกันไปตามระดับของการออกแบบระบบ

บทที่ 1 ระบบฐานข้อมูล (Database System) · - 2 - Hardware ในส่วนของ Hardware ที่เกี่ยวช้องกับระบบ

  • Upload
    others

  • View
    1

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

- 1 -

บทท 1 ระบบฐานขอมล (Database System) ระบบฐานขอมล ปจจบนการน าคอมพวเตอรมาใชในการจดการเกยวกบฐานขอมล (database) ไดรบความนยมมาก โดยเฉพาะอยางยงในองคกรทมขนาดใหญ ทงนเนองจากการจดการสามารถท าไดรวดเรวและถกตองแมนย า ท าใหประสทธภาพโดยรวมในการด าเนนการขององคกรสงขนดวยระบบฐานขอมล (Database System) คอการจดเกบขอมลอยางเปนระบบ ซงผใชสามารถเรยกใชขอมลดงกลาวไดในลกษณะตางๆ เชน การเพมขอมล (Add Data) การแทรกขอมล (Insert Data) การเรยกใชขอมล (Retrieve Data) การแกไขและลบขอมล (Update & Delete Data) ตลอดจนการเคลอนยายขอมล (Move Data) ไปตามทก าหนด โครงสรางของระบบ (structure of Databases) ระบบฐานขอมลในมมมองของผใชสามารถแบงออกตามลกษณะโครงสราง ซงประกอบไปดวยโครงสรางหลก 2 สวน ไดแก สวน Font end และ Back end Font End เปนโปรแกรมประยกต (Application) ทอาจจะสรางจากภาษาตางๆ เชน ภาษาระดบสง CASE หรอภาษาอนๆ สวนนโดยปกตจะรองรบการท างานของผใช (End User) เพอท าหนาทตดตอกบระบบ Back End เปนสวนทท าหนาทในการจดการกบระบบฐานขอมลทงหมด ในแงของการจดเกบและเรยกใชขอมลจากแหลงขอมลจรง ไดแก การปฏบตการตางๆ กบขอมล, การจดท า Backup, การควบคมความถกตองในการใชขอมลพรอมกน รวมไปถงการควบคมความปลอดภยของระบบ เปนตน องคประกอบของระบบฐานขอมล Data เนองจากฐานขอมลเปนการจดเกบรวบรวมขอมล ใหมลกษณะเปนศนยกลางขอมลอยางเปฯระบบ ในกรณทมผใชรวมกนหลายคน (Multi-User) ขอมลจะตองสามารถเรยกใชรวมกนได ซงในทางปฏบตผใชจะมองภาพของขอมล ทแตกตางกนไปตามระดบของการออกแบบระบบ

- 2 -

Hardware ในสวนของ Hardware ทเกยวชองกบระบบ จะพจารณาถงสวนประกอบทส าคญสองประการ สวนแรกคอ สอในการเกบขอมล (Secondary Storage) ไดแก การเกบขอมลดวย Magnetic Disk รวมไปถงการตดตอระหวางอปกรณทเกยวของ เชน I/O Device ตางๆ สวนทสองจะเกยวของกบความเรวในการท างานของโปรเซสเซอรและเมมโมร ซงจะขนอยกบขนาดของขอมลในระบบและจ านวนของผใชเปนตวก าหนด User ในระบบฐานขอมลจะมบคลากรทเกยวชองดงน Programmer เปนบคลากรทท าหนาทเขยนโปรแกรมประยกตใชงาน เพอการจดเกบและการเรยกใชงาน เปนไปตามความตองการของผใช End User เปนบคลากรทท าการใชขอมลจากระบบ ซงโดยปกตจะท างานใน 3 ลกษณะ คอ การอาน (Read Only), การเพมหรอลบขอมล (Add/Delete) และการแกไขขอมล (Modify Data) เปนตน DBA (Database administrator) เปนบคลากรทท าหนาทเปนผควบคม และบรหารงานของระบบฐานขอมลทงหมด นนคอจะเปนผทตองตดสนใจวาขอมลใด ทจะรวบรวมเขาสระบบรวมไปถงเปนผก าหนดกฏเกณฑทใขภายในระบบ เชน วธการในการจดเกบขอมล การเรยกใชขอมลตลอดจนการก าหนดการรษาความปลอดภยในระบบ เปนตน Software ท าหนาทเปนสอกลางระหวางผใช และขอมลทถกจดเกบในสอตางๆ Software ในสวนนเรยกวา Database Management System (DBMS) นนคอ ความตองการใชขอมลจากผใชจะถกจดการโดย DBMS เพอทจะทานในลกษณะตางๆ ไมวาจะเปนการเรยกใชขอมลการจดท ารายานและการปรบเปลยนหรอแกไขในรปแบบตางๆ แนวคดการออกแบบฐานขอมล (Database Approach) ระบบฐานขอมลจะมแนวคดในการจดการกบตวขอมลโดยตรง นนคอความพรอมของขอมลทจะถกเรยกใชไดทนททตองการ นอกจากนแลวขอมลในระบบจะถกใชรวมกน (Shared Data) โดยผใชแตละคนจะมองเหนระบบฐานขอมล ทแตกตางกนตามลกษณะการท างานทไดถกก าหนดไวโดยผออกแบบระบบ ผลกระทบของการประมวลผลดวยระบบฐานขอมล

- 3 -

ขอดของการประมวลผลดวยระบบฐานขอมล

ลดความซ าซอนของขอมล (Minimal Data Redundancy) การจดเกบขอมลในลกษณะเปนแฟมขอมล อาจท าใหขอมลประเภทเดยวกนถกเกบไวหลายๆ แหง ท าใหเกดความซ าซอนของขอมลขนได ดงนนการน าขอมลรวมมาเกบไวในระบบฐานขอมลจะชวยลดปญหาความซ าซอนของขอมลได

หลกเลยงความขดแยงของขอมลได (Consistency of Data) การจดเกบขอมลในลษณะเปนแฟมขอมล โดยทขอมลเปนเรองดยวกน อาจมอยในหลายแฟม ซงกอใหเกดความขดแยงของขอมลขนได ทงนอาจเนองมาจากการแกไขขอมลทแฟมแหงหนง แตมไดแกไขขอมลเรองเดยวกนทอยในไฟลอนๆ ท าใหขอมลนนๆ แตกตางกนได

จ ากดความผดพลาดในการปอนขอมลใหนอยทสด (Data Integrity) บางครงความผดพลาดของขอมล อาจเกดขนจากการปอนขอมลทไมถกตองเขาสระบบดงนนในระบบจดการฐานขอมล จงจ าเปนทจะตองก าหนดกฏเกณฑในการรบขอมลจากการปอนของผใช เพอรกษาความถกตองของขอมลใหมากทสดเทาทจะท าได

สามารถใชขอมลรวมกนได (Sharing of Data) เนองจากระบบฐานขอมลเปนการจดเกบขอมลไวในทเดยวกน เมอผใชตองการเรยกใชขอมลจากแฟมขอมลทแตกตางกน กจะสามารถท าไดโดยงาย

สามารถก าหนดความเปนมาตรฐานเดยวกนได (Enforcement of Standard) การเกบขอมลไวดวยกนจะสามารถก าหนด และควบคมความมมาตรฐานของขอมลใหเปนไปในทศทางเดยวกนได ดงนนจงท าใหระบบเกดความเชอมนมากยงขน

สามารถก าหนดระบบความปลอดภยของขอมลได (Security and Privacy Control) เนองจากระบบจะท าการก าหนดระดบของผใชแตละคน ตามล าดบความส าคญของผใชดงนนจงสามารถทจะควบคมและดแลความปลอดภยของขอมลภายในระบบไดดยงขน

ขอมลมความเปนอสระ (Data Independence) ระบบฐานขอมลจะท าหนาทเปนตวเชอมโยงกบโปรแกรมประยกต ทท างานกบขอมลโดยตรง การแกไขขอมล เชน ตองการเปลยนรหสไปรษณยจากเลข 4 หลก เปนเลข 5 หลก กจะท าการแกไขขอมลทเปนรหสไปรษณยเฉพาะโปรแกรมทเรยกใชรหสไปรษณยเทานน สวนโปรแกรมอนจะเปนอสระตอการเปลยนแปลงน

- 4 -

ขอเสยของการประมวลผลดวยระบบฐานขอมล

ขนตอนการออกแบบด าเนนการและการบ ารงรกษามตนทนทสง เนองจากระบบตองใชผเชยวชาญเฉพาะในการออกแบบระบบ ไมวาจะเปนทางดาน Hardware และ Software รวมไปถงราคาอปกรณทใชมราคาคอนขางสง

ระบบมความซบซอนจ าเปนตองมผดแลระบบทถกฝกมาอยางด เพอรองรบสถานการณทผดพลาดอนอาจจะเกดขนได

การเสยงตอการหยดชะงกของระบบ เนองจากขอมลอาจถกจดเกบแบบรวมศนย (Centralized Database System) ความลมเหลวของการท างานบางสวน อาจท าใหระบบฐานขอมลโดยรวมหยดชะงกการท างานได

- 5 -

บทท 2 สถาปตยกรรมของระบบฐานขอมล (Database System Architecture)

ระบบฐานขอมลถกออกแบบมา เพอรองรบโครงสรางขอมลทมผใชหลายคน ดงนนจงตองมการแบงระดบของขอมลออกเปนหลายระดบ ทงนเพอใหเหมาะสมกบความตองการของผใชแตละคน เชน ผบรหาร ผทท าหนาทดและระบบ ผใชทวไป เปนตน การแบงระดบสถาปตยกรรมของฐานขอมล การแบงระดบดงกลาวนบางครงอาจจะเรยกรวมไดวา สถาปตยกรรมของระบบฐานขอมลซงจะอาศยลกษณะในการมองภาพรวม (View) ของระบบ เพอจ าแนกความแตกตางออกไดเปน 3 ระดบ ดงตอไปน

Internal Level เปนระดบทใชในการเกบขอมลจรง ไดแก สวนทท าหนาทในการจดการเกบขอมลของระบบซงจะครอบคลมไปถงการก าหนดชนดของขอมลทเหมาะสม ตามโครงสรางทก าหนดนอกจากนงรวมไปถงการจดการเกยวกบวธการในการเขาถงขอมลแบบตางๆ อกดวย และในระดบของ Internal Level นจะกลาวถงเฉพาะในสวนของการเขาถงขอมลของระบบเทานน ทงนเนองจาก

- 6 -

ประสทธภาพในการท างานของระบบไมไดขนอยกบการออกแบบโครงสราง ขอมลทเหมาะสมเพยงอยางเดยว แตขนอยกบวธการในการเรยกใชขอมลเหลานนดวย ซงวธการทไดรบความนยมในระบบฐานขอมลทวๆไป ไดแก Index และ Hashing ซงทงสองวธนไดน าเอาหลกการท างานของเซตในรปแบบของ Search Table มาประยกตในการท างาน Conceptual Level เปนการมองภาพรวมทเกยวของกบขอมลทงหมด ทปรากฏอยในฐานขอมลของระบบในเชงการการออกแบบระบบฐายขอมล ตงแตการก าหนดคา Entity ตางๆ โครงสรางของขอมล ความสมพนธทเกดขนระหวางขอมลนนๆ รวมไปถงกฏเกณฑและขอจ ากดตางๆ ของระบบ External Level เปนระดบของขอมลทสนองตอบตอการใชงานของผใชแตละคน ซงจะมการมองภาพของขอมลทแตกตางกน ดงนนมมมองและวธการเขาหาขอมลของผใชแตละคนกแตกตางกนไปดวย โดยทวไปจะเปนเพยงการใชขอมลกบฐานขอมลเปนบางสวน แลวแตผออกแบบระบบจะเปนผก าหนด ความรเบองตนเกยวกบเซตทใชในการออกแบบฐานขอมล เซตในทางคณตศาสตรจะมจดประสงคในการบงบอกถงกลมของสงตางๆ ทประกอบดวยสมาชกอยภายในกลมทมคณสมบตสองประการคอ

1. จะตองไมมสมาชกซ ากนอยภายในกลมเดยวกน 2. การจดเรยงล าดบของสมาชกภายในกลมจะไมถอเปนสาระส าคญ นอกจากนแลวสมาชกภายใน Set เดยวกนสามารถทจะมขอมลตางชนดกนได (Data Type)

โดยสมาชกอาจมขอมลทมลกษณะเปนตวเลข ตวอกษร หรอรปแบบอนๆ ทผใชท าการก าหนดไวรวมอยภายใน Set เดยวกนได เชน

S ( ( 1, apple, {red, white, blue}, 3.8, { }, ‘Z’} แตอยางไรกตามในทางปฏบต โดยเฉพาะอยางยงการเขยนโปรแกรมทเกยวของกน Set จะ

กระท าไดยาก ดงนนจงจ าเปนตองตงขอจ ากด Set ขนใหม เพอใหการเขยนโปรแกรมสามารถกระท าไดงายยงขน ขอจ ากดดงกลาวจะไดแก

1. สมาชกภายใน Set เดยวกน จะตองมชนดขอมลเหมอนกน ซงเรยกวา Base Type 2. Base Type ของเซตจะตองมลกษณะเปน Integer, Character หรอทผใชก าหนดเทานน

สวนเซตทมลกณะเปน Array, Structure หรอเซตอนๆ ไมสามารถน ามาใชได

- 7 -

3. จ านวนสมาชกภายในเชต ถกจ ากดโดยขนอยกบสถาปตยกรรมของหนวยความจ าซงมผลท าใหขนาดของ Set ทมจ านวนมากทสด จะตองมจ านวนเทากบเลขยกก าลงสอง เชน 16, 32, 64 หรอ 256 เปนตน

จากนยามใหมทก าหนดโดยโปรแกรมเมอร แตกตางจากนยามทางคณตศาสตรอยางเหนไดชด ตวอยางเชน

S1 ( {1, 7, 13, -8, 105, 99} S2 ( {7, 99, 13, -8, 105, 1}

เซตทงสองกลมนสามารถน าไปใชได เนองจากม Base Type ทเปนแบบเดยวกน แตจากนยามหลกเซตทงสองกลมจะมคณสมบตเหมอนกน เนองจากการจดเรยงล าดบของสมาชกภายในกลมไมถอเปนสาระส าคญ Search Table ในทางคณตศาสตรแนวความคดในเรองการท างานของเซตเปนสงส าคญมาก มการศกษาตอมาจนกระทงเปนรปแบบทชดเจน ทเรยกวา Set Theory ในสวนของการโปรแกรมคอมพวเตอร การใชวธการเกยวกบเซตไมไดรบความนยมเทาใดนก ทงนเนองจากมขอจ ากดดงทไดกลาวมาแลว แตอยางไรกตามความรเกยวกบเซตไดถกน ามาประยกตในการสรางโครงสรางขอมลแบบใหมทเรยกวา Search table ซงไดรบความนยมมากโดยมรายละเอยดดงตอไปน การก าหนดคาจะเรยกวา 2 Tuple โดยแทนดวยสญลกษณ (Ki, Vi) โดย K ถกเรยกวา Key Field และ V ถกเรยกวา Value Field ซงสามารถเขยนโดยใชลกษณะการเขยนแบบเดยวกบเซตไดดงน S ( { (K0, V0), (K1, V1), ….. ,(Kn, Vn) } การท างานของ Search Table ไดแกการสรางตาราง (Create) การเพมขอมลเขาสตาราง (Insert) การลบขอมลออกจากตาราง (Delete) และการก าหนดต าแหนงของตาราง (Member)

- 8 -

นยามพนฐานในระบบฐานขอมล (Basic Definition) Database มคณลกษณะ 2 ประการ คอ ประการแรกจะตองเปนกลมของขอมลทรวมเปนหนงเดยว (Integrated) และขอมลนจะถกผใชสามารถเรยกใชรวมกนได (Share)

Data คอความเปนจรง (Fact) ทเกยวของกบบคคล สถานท เหตการณ หรอสงของตางๆ ซงสามารถนบจ านวนได Information คอขอมลทถกจดรวบรวมใหอยในรปทสามารถจะน าไปใประกอบการตดสนใจอยางใดอยางหนงได

Entity คอสงใดสงหนง ไดแก ชอของบคคล สถานท สองของ หรอการกระท าทตองการจดเกบขอมลนนไว Entity ทใชส าหรบแสดงความสมพนธกน ระหวางขอมลในระบบ เชน Employee, Student, Teacher เปนตน สญลกษณทใชเขยนแทน Entity ไดแก รปสเหลยมผนผา

Attribute คอรายละเอยดของขอมลใน Entity หนงๆ ทใชแสดงลกษณะและคณสมบตของ Entity ทถกอางถง เชน Attribute ของ Student ไดแก เลขประจ าตว, ชน หรอแผนกทสงกด เปนตน คา Attribute คอคาทเกบอยภายใน Entity นนเอง สญลกษณทใชเขยนแทน ไดแก รปวงร

Entity Set คอ Entity หลายๆ ตวทมคา Attribute เหมอนกน และสามารถน ามารวมกนในรปของ Table เพอสะดวกในการเขาถงขอมลกลมดลกลาว เชน Entity Set ของ Student เปนตน

Field คอสงทเกดจากการรวมตวของขอมลทเลกทสดภายในคอมพวเตอรทเรยกวา บต (Bit) น ามาประกอบกนจะไดขอมลทรยกวา ไบต (byte) หรอตวอกขระ (Character) หากน าอกชระมาประกอบกนเปนกลม กจะไดขอมลทขยายตวออกเปนรปแบบใหมๆ ทเรยกวา Field และอาจกลาวไดวา สวนของ Field กจะไดแกแอททรบวต

File คอกราน า Record ชนดเดยวกน ทถกน ามารวมกนเปนหมวดหม ขอมลทอยภายในไฟลจะสามารถมองไดเปนอาเรย 2 มต นนคอ ในรปของแถวซงแสดงถงจ านวน Record และ Column ซงแทนคาของ Attribute แตละตว Association คอสญลกษณแสดงความสมพนธ (Relationships) กนระหวาง Entity ซงจะเกดขนไดกบ Entity ตงแตสองตวขนไป

- 9 -

ตวอยางโครงสรางของขอมล

ชนดของขอมล ตวหนงสอ(character)

ตวหนงสอแบบความยาวคงท (fixed-length character) - char (n) ตวหนงสอประเภทนจะมการจองเนอทตามความยาวทคงทตามทก าหนดไว เกบความยาวของขอมลไดมากทสดได 255 ตวอกษร

ตวหนงสอแบบความยาวไมคงท (variable-length character) - varchar (n) แทนประเภทของขอมลทเปนตวหนงสอใดๆทมความยาวของขอมลไมคงท ตวหนงสอประเภทนจะมการจองเนอทตามความยาวของขอมล เกบความยาวของขอมลไดมากทสดได 4000 ตวอกษร

ตวเลข( numeric)

จ านวนเลขทมจดทศนยม (decimal) - decimal(m,n) เปนประเภทขอมลทเปนจ านวนเลขทมจดทศนยมโดย m คอจ านวนตวเลขทงหมด (รวมจดทศนยม) และ n คอจ านวนตวเลขหลงจดทศนยม

- 10 -

จ านวนเลขทไมมจดทศนยมในภาษา SQL - int หรอ integer เปนเลขจ านวนเตมบวกหรอลบขนาดใหญ เปนตวเลข 10 หลก ทมคาตงแต –2,147,483,648 ถง +2,147,483,647 - smallint เปนประเภทขอมลทเปนเลขจ านวนเตมบวกหรอลบขนาดเลก เปนตวเลข 5 หลก ทมคาตงแต – 32,768 ถง + 32,767

เลขจ านวนจรง ในภาษา SQL อาจใช number(n)แทนจ านวนเลขทไมมจดทศนยมและจ านวนเลขทมจดทศนยม

ขอมลในลกษณะอนๆ

วนทและเวลา (Date/Time) เปนชนดวนทหรอเวลาในภาษา SQL จะใช date เปนขอมลวนท ซงจะมหลายรปแบบใหเลอกใช เชน yyyy-mm-dd (1999-10-31) dd.mm.yyyy(31. 10.1999) หรอ dd/mm/yyyy (31/10/1999)

ประเภทของความสมพนธ (Type of Entity Association) ความสมพนธระหวาง Entity สามารถเขยนเทนไดดวย สญลกษณหวลกศร แบงชนดของความสมพนธออกไดเปน 3 ลกษณะดงตอไปน ความสมพนธแบบหนงตอหนง (One to One Relationships) หมายถง ในชวงเวลาทก าหนด คาของ Entity A มความสมพนธกบคาของ Entity B เพยงคาเดยวเทานน นนคอ หากทราบคาของ Entity A กสามารถหาคาของ Entity B ไดดวย

คอ ในกรณของพนกงานจาก Entity A อางองถง ทอยใน Entity B ไดเพยงคาเดยวเทานน

- 11 -

ตวอยาง

ความสมพนธแบบหนงตอกลม (One to Many Relationships) คอความสมพนธแบบหนงตอหลาย คาของ Entity A จะมความสมพนธกบคาของ Entity B ไดมากกวา 1 คา เชน พนกงาน 1 คนสามารถขอใชรถยนต ไดหลายคน

- 12 -

ตวอยาง

ความสมพนธแบบกลมตอกลม (Many to Many Relationships) คอความสมพนธแบบหลายตอหลาย คาใน Entity A สามารถมความสมพนธกบ Entity B ไดมากกวา 1 คา เชน พนกงาน 1 คนสามารถท าโครงการไดหลายโครงการ และแตละโครงการสามารถมพนกงานจดท าไดมากกวา 1 คน

- 13 -

ตวอยาง

สญลกณของความสมพนธ

จากภาพเปนรปแบบของสญลกษณทใชเขยนแทนรแบบความสมพนธแบบตางๆ โดยสามารถเขยนตามความสมพนธของ Entity แตละ Entity

- 14 -

Entity-Relationship Model ในการออกแบบฐานขอมลขนใชงานในระบบสารสนเทศใดๆ จะตองอาศย Data Model เพอ

น าเสนอรายละเอยดตางๆ ทเกยวของกบการออกแบบ เนองจาก Data Model เปนแบบจ าลองทมรปแบบในการน าเสนอรายละเอยดตางๆ ทเกยวของกบฐานขอมล ทเปนมาตรฐาน ส าหรบ Data Model ทนยมใช ไดแก E-R Model เนองจากเปนแบบจ าลองทมรปภาพทใชแทนโครงสรางทางดาน Abstraction ไดด ซงแบบจ าลอง E-R ซงแสดงใหเหนถงความสมพนธระหวาง Entity

จากภาพ E-R Model สามารถเขยนไดในลกษณะ 2 ลกษณะ คอแบบ Chen Model และแบบ Crow’s Foot Model ซงมการเขยนทมลกษณะทแตกตางกน คณสมบตของ Data Model ทด

1. Expressiveness อธบายโครงสรางของขอมลไดเปนอยางดและครบถวน 2. Simplicity งายตอการเขาใจ 3. Minimality มความชดเจนและไมสามารถตความเปนอยางอน 4. Formality ไมซ าซอน และมรปแบบทเปนมาตรฐาน

- 15 -

ขนตอนการเขยน E-R Diagram 1. เขยนรายละเอยดเกยวกบกระบวนการท างานขององคกร 2. บอกไดวา กฏของธรกจ ในการท างานมอะไรบาง 3. บอกไดวา อะไร คอ entity หลก และความสมพนธของกฏของธรกจ 4. เรมตนพฒนา ERD 5. บอกถง attribute และ PK ในแตละ entity 6. ตรวจสอบ ERD อกรอบ

- 16 -

บทท 3 ภาษาสอบถามขอมลแบบโครงสรางเบองตน (Structured Query Language) ภาษา SQL (Structured Query Language) เปนภาษาทใชในการท างานเกยวของกบตารางไมวาจะเปนการสราง ตลอดจนปรบปรงรปแบบตางๆ โดยใชภาษา SQL ซงเปนภาษาทไดรบความนยมส าหรบใชในการจดการจดการฐานขอมล โดยไดมการเรมพฒนาครงแรกโดยบรษท IBM ในป 1970 จนกระทงป 1968 American National Standards Institute (ANSI) เปนส านกงานมาตรฐานของอเมรกา ไดท าการก าหนดมาตรฐานของภาษา SQL ขน โดยแบงออกเปน 3 ประเภทไดแก DDL DML และ DCL ภาษาส าหรบการนยามขอมล (Data Definition Language : DDL)

ประกอบดวยค าสงทใชในการสรางตารางดวยการก าหนดโครงสรางขอมลวาประกอบดวยฟลดอะไรบางและขอมลทจดเกบเปนขอมลประเภทใด รวมถง การปรบเปลยนโครงสรางของตาราง การก าหนดดชน และการสรางววหรอตารางเสมอนของผใช เปนตน ภาษาส าหรบการจดการขอมล (Data Manipulation Language : DML)

ประกอบดวยค าสงทใชในการเรยกใชขอมล การเปลยนแปลงขอมล การเพมหรอลบขอมล เปนตน ภาษาส าหรบการควบคม (Data Control Language : DCL)

ประกอบดวยค าสงทใชในการควบคม การเกดภาวะพรอมกน หรอการปองกนการเกดเหตการณทผใชหลายคนเรยกใชขอมลพรอมกน และค าสงทเกยวของกบการควบคมความปลอดภยของขอมลดวยการก าหนดสทธของผใชทแตกตางกน การสรางตาราง

ใชค าสง CREATE TABLE ซงเปนค าสงทใชในการสรางตาราง ดวยการก าหนดชอตาราง ฟลดทงหมดของตารางและชนดของขอมลของแตละฟลด รปแบบ

CREATE TABLE <ชอตาราง> ( ฟลด 1 ชนดขอมล [ ขอจ ากด ], ฟลด 2 ชนดขอมล [ ขอจ ากด ], ... );

- 17 -

ผลของค าสงการสรางตารางจะไดตารางทยงไมมขอมลใดๆ เปนเพยงแตโครงของตารางเทานน [ขอจ ากด] สามารถเขยนไดดงน

การก าหนดไมใหคาภายในฟลดเปนคาวาง ใชค าสง NOT NULL

การก าหนดไมใหคาภายในฟลดมคาซ ากน ใชค าสง UNIQUE

การก าหนดคยหลก (primary key) สามารถก าหนดได 2 วธคอ

PRIMARY KEY(ฟลด 1, ฟลด 2, ...)

การก าหนดคยนอก (foreign key ) ใชค าสง REFERENCES ตอทายประเภทและขนาดของฟลดทเปนคยนอก

ลบตาราง

ใชค าสง DROP TABLE ตามดวยชอตารางทตองการลบทง รปแบบ DROP TABLE <ชอตาราง>; การเพมขอมลในตาราง

ใชค าสง INSERT INTO ตามดวยชอตารางและคาทใสลงในตาราง ถาใสขอมลส าหรบทกฟลดไมจ าเปนตองระบชอฟลด แตขอมลทใสจะตองเรยงล าดบตามเคารางของตาราง

รปแบบ INSERT INTO <ชอตาราง> (ชอฟลด 1, ชอฟลด 2,…)VALUEs (คา 1, คา 2, …); การปรบปรงขอมล

การปรบปรงหรอแกไขคาในฟลดส าหรบทกระเบยนหรอตามเงอนไขทก าหนด รปแบบ UPDATE <ชอตาราง> SET <ชอฟลด= <คาWHERE เงอนไข การลบขอมล

การลบขอมลทงหมดในตารางหรอตามเงอนไขทก าหนด เมอใชค าสงนจะเปนการลบเฉพาะขอมล แตโครงสรางของตารางยงคงอย รปแบบ DELETE FROM <ชอตาราง> [ WHERE <เงอนไข>];

- 18 -

การเรยกดขอมล การสอบถามขอมลหรอ “Query” โดยการน าขอมลจากฐานขอมลมาแสดงออกทางจอภาพ

โดยใชค าสง SELECT เพอแสดงขอมลทงหมดหรอตามเงอนไขทก าหนด

การเรยกดทกฟลดในตาราง

การเรยกดเฉพาะฟลดใดๆในตารางและการเปลยนล าดบของฟลด

การเรยกดขอมลโดยใหแสดงเฉพาะคาทไมซ ากน การเรยกดทกฟลดในตาราง รปแบบ SELECT * FROM <ชอตาราง>; การเรยกดเฉพาะฟลดใดๆในตารางและการเปลยนล าดบของฟลด รปแบบ SELECT <ฟลด 1, ฟลด 2,…> FROM <ชอตาราง>; การเรยกดขอมลโดยใหแสดงเฉพาะคาทไมซ ากน รปแบบ SELECT DISTINCT <ฟลด 1, ฟลด 2,…> FROM <ชอตาราง>; โอเปอเรเตอร (Operators)

การเรยกดขอมลอยางมเงอนไขโดยใชค าสง SELECT ตามหลกของภาษา SQL โดยก าหนดไวหลงค าสง WHERE แบงออกเปน 4 ประเภท

โอเปอเรเตอรคณตศาสตร (Arithmetic Operators) ประกอบดวย + - * / % (modulo)

โอเปอเรเตอรเปรยบเทยบ (Comparison Operators) ประกอบดวย = < > <= >=

โอเปอเรเตอรอกขระ (Character Operators) ประกอบดวยโอเปอเรเตอร LIKE ซงเปนการคนหาขอมลของฟลดทเกบขอมลประเภทตวอกษร

ส าหรบกรณทไมทราบคาขอมลทงหมดทจะคนหา หรอรเพยงบางตวอกษรเทานน โดยจะใชสญลกษณทเปนตวคนหาชวยในการคนหาขอมลทเรยกวา ไวลดการด (Wild Card) ประกอบดวย

o สญลกษณ % ใชแทนจ านวนอกษรไดหลายตว o สญลกษณ _ ใชแทนจ านวนทไมทราบคา 1 ตว

โอเปอเรเตอรตรรกะ (Logical Operators) o โอเปอเรเตอรทใชในการเชอมคา

- 19 -

o คาหรอแสดงคาตรงขามประกอบดวย AND OR และ NOT 2) IN ก าหนดเซตของสงทตองการคนหา โดยการก าหนดชอของสมาชกเซตลงไปในวงเลบคนดวยคอมมา

o BETWEEN…AND… เปนการก าหนดคาทอยระหวางคาสองคา Aggregate Function ภาษา SQL ยงมฟงกชนใหเรยกใชไดโดยมฟงกชนท เตรยมขนใหมาใชงานเพอใชรวมกบค าสง Select เพอใหสามารถท างานไดดยงขน ไดแก

Count จ านวนคาทงหมดในหนงคอลมน

SUM ผลรวมของคาทงหมดในหนงคอลมน

AVG คาเฉลยของคาทงหมดในหนงคอลมน

MAX คาสงสดในคอลมน

MIN คานอยสดในคอลมน

- 20 -

บทท 4 การออกแบบฐานขอมล ในกระบวนการออกแบบฐานขอมลมขนตอนในการออกแบบฐานขอมลโดยมการแบงออกเปนขนตอนไดดงตอไปน

จากภาพสามารถแบงออกเปน 6 ขนตอนไดแก Database Initial Study

เปนขนตอนแรกในการพฒนาระบบฐานขอมล

ตองท าการวเคราะหความตองการของผใช

ก าหนดจดมงหมาย ปญหา ขอบเขต และกฏระเบยบตางๆ

เพอเปนแนวทางในการออกแบบฐานขอมลในขนตอไป Database Design

น ารายละเอยดตางๆ การการวเคราะหในขนตอนแรก มาเปนแนวทางในการออกแบบฐานขอมล

แนวทางทนยมใช ไดแก

Data-Driven

Joint Data-and-Function-Driven

- 21 -

Implementation and Loading

น าโครงรางตางๆ ของระบบฐานขอมลทไดจาการออกแบบ (Database Design) มาสรางเปนตวฐานขอมลทใชเกบขอมลจรง

แปลงขอมลของระบบงานเดม ใหสามารถน ามาใชงานในระบบฐานขอมลทพฒนาขนใหม Testing and Evaluation

ขนตอนของการทดสอบระบบฐานขอมลทพฒนาขน เพอหาขอผดพลาดตางๆ

ประเมนความสามารถของระบบฐานขอมลเพอเปนแนวทางในการปรบปรงใหระบบฐานขอมลทพฒนาขน สามารถรองรบความตองการของผใชดานตางๆ ไดอยางถกตองและครบถวน

Operation

เปนขนตอนทน าเอาระบบฐานขอมลทพฒนาขนเสรจเรยบรอย ไปใชงานจรง Maintenance and Evolution

เกดในระหวางการใชฐานขอมลจรง

เพอบ ารงรกษาใหระบบฐานขอมลท างานไดอยางมประสทธภาพ

ขนตอนแกไข และปรบปรงระบบฐานขอมล โดยจากตวอยางไดน ากรณศกษาของกการออกแบบฐานขอมลอยางงายมาใหท าการทดลองสรางและใชงานกบฐานขอมล Access 2010 ได โดยมกรณศกษาดงน กรณศกษา โรงเรยนแหงหนงเปดสอนนกเรยนหลายระดบชนหลายสาขาวชา จงมหนงสอต าราเรยนมากมายใหนกเรยนสามารถใชได แตบอยครงทนกเรนยตองการหนงสอแตไมแนใจวาตรงกบระดบชน และวชาทเรยนหรอหรอไม หรอผสนใจตองการทราบรายละเอยดของต าราเรยนแตละเลม ดงนนจงคอนขางมปญหาส าหรบผดแลทตองคนรายละเอยดตางๆ ทผใชตองการสผลใหไมสามารถใหขอมลกบผมาตดตอไดอยางรวดเรว ดงนนทางโรงเรยนจงตองการสรางฐานขอมล เพอเกบรายละเอยดหนงสอต าราเรยน ทใชสอนในโรงเรยนเพอแกปญหาตางๆ ทเกดขน เชน ตองการหาหนงสอเรยนทตรงกบวชาทเรยน ตองการทราบชนดของหนงสอ ตองการทราบชอผแตงหนงสอ หนงสอเรยนเลมไหนใชสอนในระดบชนใด เปนตน

- 22 -

วเคราะหและรวบรวมขอมล หลงจากททราบถงปญหาแลว ใหท ากวเคราะหและรวบรวมขอมลทเกยวของจากปญหาทเกดขนดงน

ตองการหาหนงสอเรยนทตรงกบรายวชาทเรยน ดงนนขอมลทเกยวของคอ ชอหนงสอ ชอรายวชา

ตองการทราบชนดของหนงสอ ดงนนขอมลทเกยวของคอ ชอหนงสอ ชนดหรอประเภทหนงสอ

ตองการทราบชอผแตงหนงสอ ดงนขอมลทเกยวของคอ ชอหนงสอ ชอผแตง

ตองการทราบหนงสอเรยนเลมไหนใชสอนในระดบชนใดบาง ดงนนขอมลทเกยวของคอ ชอหนงสอ ระดบชน รหสวชา เมอท าการวเคราะหและรวบรวมขอมลไดแลว ใหน าขอมลทไดไปใชในการออกแบบตารางตอไป

การออกแบบโครงสรางตาราง หลงจากไดขอมลเพอประกอบการสรางตารางแลว รปแบบของตาราง (Table) มรายละเอยดของตารางดงน ตารางท 1 ชอ TEXT_BOOK ตาราง TEXT_BOOK คอตารางหลกทใชเกบขอมลเกยวกบขอหนงสอหรอต าราและเอกสารทางวชาการตางๆ ซงประกอบดวยรายละเอยดดงน

ชอฟลด ค าอธบาย ID_BOOK รหสหนงสอ BOOKNAME_T ชอหนงสอภาษาไทย BOOKNAME_E ชอหนงสอภาษาองกฤษ ID_BOOKTYPE ชนด NAME_PER ชอผแตง ID_CLASS ระดบชน ID_SUB ชอวชา

- 23 -

ตาราง BOOK_TYPE ตาราง BOOK_TYPE คอตารางทเกบขอมลเกยวกบประเภทของหนงสอหรอต าราและเอกสารทางวชาการตางๆ ประกอบดวยรายละเอยดดงน

ชอฟลด ค าอธบาย ID_BOOKTYPE รหสประเภท TYPE ชอประเภทหนงสอ ตาราง PRIMARY_LEVEL ตาราง PRIMARY_LEVEL คอตารางทใชเกบขอมลเกยวกบระดบชนตางๆ ประกอบดวยรายละเอยดดงน

ชอฟลด ค าอธบาย ID_PRIMARY รหสระดบชน PRIMARY_LEVEL ชอระดบชน N_PRIMARY ชอระดบชนแบบยอ หลงจากท าการสรางและปรบโครงสรางของตารางกบฐานขอมลทตองการแลว ขนตอนตอไปเปนการก าหนดรายละเอยดตางๆ ของตารางใหสอดคลองกบการใชงานตอไป ตารางท TEXT_BOOK

ชอฟลด ชนด ขนาดเขตขอมล

ค าอธบาย Primary Key

ID_BOOK Text 4 รหสหนงสอ YES BOOKNAME_T Text 255 ชอหนงสอภาษาไทย BOOKNAME_E Text 255 ชอหนงสอ

ภาษาองกฤษ

ID_BOOKTYPE Text 1 ชนด NAME_PER Text 100 ชอผแตง ID_CLASS Text 1 ระดบชน ID_SUB Text 100 ชอวชา

- 24 -

ตาราง TEXT_BOOK มฟลดทเปน ID คอ ID_BOOK มรายละเอยดดงน รหสตวท 1, 2, 3 และ 4 คอ ล าดบ. ล าดบ, ล าดบ, ประเภท ตาราง BOOK_TYPE

ชอฟลด ชนด ขนาดเขตขอมล

ค าอธบาย Primary Key

ID_BOOKTYPE Text 2 รหสประเภท YES TYPE Text 30 ชอประเภทหนงสอ ตารางBOOK_TYPE มฟลดทเปน ID คอ ID_BOOKTYPE มรายละเอยดดงน 0=ต าราเรยน 1=เอกสารประกอบการสอน 2=รายงานการวจย 3=วทยานพนธ 4=หนงสอทวไป 5=- ตาราง PRIMARY_LEVEL

ชอฟลด ชนด ขนาดเขตขอมล

ค าอธบาย Primary Key

ID_PRIMARY Text 1 รหสระดบชน YES PRIMARY_LEVEL Text 50 ชอระดบชน N_PRIMARY Text 15 ชอระดบชนแบบยอ ตาราง PRIMARY_LEVEL มฟลดทเปน ID คอ ID_PRIMARY มรายละเอยดดงน 1=ประกาศนยบตรวชาชพ (ปวช.) 2=ประกาศนยบตรวชาชพชนสง (ปวส.) 3=ประกาศนยบตรวชาชพชนสง (ปวส.4 ป) 4=ปรญญาตร 5=ปรญญาตร (ป.ตร 4 ป)

- 25 -

6=ประกาศนยบตรวชาชพชนสง (ปวส.3 ป) 7=ปรญญาตร (ป.ตร 3 ป)

- 26 -

บทท 5 เรมตนกบ Microsoft Access 2010 แนะน า Microsoft Access เบองตน Microsoft Access เปนโปรแกรมฐานขอมลทนยมใชกนอยางแพรหลาย เองจาก Access เปนโปรแกรมฐานขอมลทมความสามารถในหลายๆ ดาน ใชงานงาย ซงผใชสามารถเรมท าไดตงแตการออกแบบฐานขอมล การจดเกบขอมล เขยนโปรแกรมควบคม ตลอดจนการท ารายงานแสดงผลของขอมล ซงผใชอาจไมตองมความเขาใจในการเขยนโปรแกรมกสามารถใชงานไดโดยทไมจ าเปนตองศกษารายละเอยดในการเขยนโปรแกรมใหยงยาก และส าหรบนกพฒนาโปรแกรมมออาชพนน Microsoft Access นนยตอบสอนงความตองการในระดบทสงขนไปอก เชน การเชอมตอกบฐานขอมลอนๆ เชน SQL Server, Oracle หรอการน าขอมลออกสระบบเครอขายอนเทอรเนตกสามารถท าไดโดยงาย การเขาสโปรแกรม Microsoft Access 2010 การเรยกใชงานโปรแกรมสามารถท าไดดงน Click mouse ทปม Start->All Program->Microsoft Office->Microsoft Access 2010

- 27 -

เมอท าการเลอกทเมน Microsoft Access 2010 จะแสดงหนาจอโปรแกรมดงภาพ

จากภาพเปนหนาจอเรมตนของการเรมใชงานโปรแกรมฐานขอมล Microsoft Access 2010 โดยมสวนประกอบดงน

สวนเมน เปนสวนทใชในการเกบค าสงตางๆทใชในการจดการโปรแกรมฐานขอมล ซงเมอเขามาในโปรแกรมเราสามารถเลอกเปดชนงานเดมจาก Open หรอ สรางชนงานใหมจากเมน New

การสรางชนงานใหท าการเลอกฐานขอมลเปลา (Bank Database) หรอชนงานทตองการจาก Template ททาง Microsoft มให แตถาเลอกชนงานเปลา ใหท าการก าหนดชอโดยสามารถก าหนดไดท File Name และท าการเลอกสถานทจดเกบชนงานตามทตองการ

- 28 -

ท าการสรางฐานขอมลเปลาขนมาใชงาน

1. ไปทเมน New->Bank Database->File Name 2. พมพ test ในชองขอความ 3. เลอกสถานทในการจดเกบฐานขอมล

4. เลอกปม Create หรอสราง

- 29 -

เมอท าการสรางฐานขอมลเรยบรอยโปรแกรมจะแสดงหนาจอดงภาพดานลาง

จากภาพเมอท าการสรางฐานขอมล โปรแกรมจะแสดงหนาจอการสรางตารางขนใหโดยอตโนมตในการใชงานฐานขอมล โดยโปรแกรมจะมเมนการท างานใหดงน File Menu

เมนไฟล เปนเมนทใชในการจดการขอมลเกยวกบไฟลโปรแกรมฐานขอมลทงหมด โดยเมนนจะแบงออกเปน 2 สวน ไดแก สวนท 1 สวนเมนค าสงใชงานเกยวกบไฟล ใชในการบนทกฐานขอมล เปดฐานขอมล ปดฐานขอมล แสดงรายการทเคยเปดฐานขอมล และสวนท 2 คอเมนการตงคาไฟล ไดแก Info, Recent, New Print, Save&Publish, Help, Option และ Exit แสดงดงรป

- 30 -

เมน Info เปนการบอกรายละเอยดของฐานขอมลทไดท าการสรางโดยจะมใหเลอกท างาน 2 ลกษณะไดแกการตรวจสอบฐานขอมล และการระบรหสผานเขาใชงานฐานขอมลดงภาพดานลาง

- 31 -

เมน Recent เปนเมนทแสดงชนงานหรอฐานขอมลทไดเคยท าการสรางไวในเครอง หรอท าการเปดใชแสดงใหทราบ

เมน New หรอสรางใหม เปนเมนทใชในการสรางชนงาน หรอฐานขอมลใหมขนมาใชงาน

- 32 -

เมน Print หรอพมพ เปนการพมพชนงาน หรอฐานขอมลทไดจดท า

เมน Save & Publish เปนเมนทใชในการบนทกเพอท าการเผยแพร ชนงาน หรอฐานขอมลใหอยในรปแบบตางๆ

- 33 -

เมน Help เปนเมนทแสดงการชวยเหลอการใชงานของ Microsoft Access

เมน Options เปนเมนทจะแสดงการตงคาการใชงานของฐานขอมล Microsoft Access โดยสามารถก าหนดคาเบองตนการใชงานไดทน หรอท าการ Install Add-in ทดาวนโหลดมาใชงานได

- 34 -

และเมน Exit คอการออกจากชนงาน หรอออกจากโปรแกรมทใชงานอยในปจจบน เมน Home เปนเมนทใชเกยวกบการจดการขอมลของชนงานหรอฐานขอมลทท าการสรางโดยเมนนจะจดการเกยวกบ การจดการเกยวกบมมมอง การจดการคดลอก วาง รปแบบ ชนงาน การเรยงล าดบและการกรองขอมล การบนทกขอมลใหม การคนหา และการจดรปแบบตวอกษร ดงภาพ

เมน Create หรอเมนใชในการสราง เปนเมนทใชในการสรางชนงานชนดตางๆทตองการ โดยผพฒนาสามารถท าการสรางชนงานไดแก ตาราง ควร ฟอรม รายงาน และมาโคร โดยการเรมตนการใชงาน Microsoft Access นจะท าการเรมตนดวยการสรางชนงานตางๆ จากเมนน

- 35 -

เมน External Data หรอเมน แหลงขอมลจากภายนอก เมนการใชงานนเปนเมนทเขามาชวยในการใชงานโปรแกรมฐานขอมลกบแหลงขอมลภายนอกทไมไดอยในชนงานทท าการสรางโดยสามารถท าการเชอมโยงไดหลายลกษณะ และมการแบงออกเปน 2 แบบ คอสวนของการน าเขา และสวนของการสงออกขอมล

เมน Database Tools หรอเมนเครองมอฐานขอมล เปนเมนทใชในการจดการฐานขอมลเพมเตมจากโปรแกรมฐานขอมลมใหซง ผทใชเมนนควรมความรเรองการเขยนโปรแกรมเบองตน เนองจากตองท าการสราง หรอเขยนโปรแกรมขนมาใชงานเอง โดยมลกษณะการเขยนโปรแกรมเชงเหตการณ หรอ Event

- 36 -

บทท 6 การสรางตาราง (Create Table)

จากบทท 4 ไดท าการออกแบบตารางเกยวกบการจดเกบหนงสอไวโดยมการก าหนดตารางทงหมด 3 ตารางดวยกน เพอใชในการจดเกบขอมลหนงสอเพองายตอการสบคนขอมล ซงไดแกตาราง TEXT_BOOK BOOK_TYPE และตาราง PRIMARY_LEVEL โดยจะน ามาท าการสรางตารางในฐานขอมล Microsoft Access ในบทน ซงสามารถท าการสรางตารางจากเมน Cerate หรอสราง ซงมการสรางตารางได 2 ลกษณะ ไดแกการสรางตารางแบบงาย และการสรางตารางจากการออกแบบ แสดงดงภาพดานลาง

Table การสรางตารางแบบงาย ใหท าการเลอกท ตาราง หรอ Table โปรแกรมจะแสดงหนาจอดง

ภาพ

- 37 -

จากการสรางตารางจะเหนไดวาเมอการเลอกสรางตาราง โปรแกรมจะแสดงหนาจอสรางตารางใหโดยโปรแกรมจะใหท าการกรอกและเลอกชนดของขอมลในแตละ Column ทตองการ ซงมชนดของขอมลดงตอไปนใหเลอกท าการเพม

- 38 -

Text ใชส าหรบเกบขอมลเปนอกขระประเภท String ไมเกน 255 ตว Number ใชส าหรบเกบขอมลทเปนตวเลข ซงขนาดและชนดสามารถก าหนดได Currency ใชส าหรบเกบขอมลทเปนจ านวนเงน ทตองการความถกตองแมนย า Date & Time ใชส าหรบเกบขอมลทอยในรปวนท หรอเวลา Yes/No ใชส าหรบเกบขอมลทมคาเปนจรงหรอเทจเทานน Lookup & Relationship ใชส าหรบดงขอมลมาจากตารางอน Rich Text ใชเกบขอมลตวอกษร หรอตวอกษรและตวเลข โดยสามารถก าหนดรปแบบ

ตวอกษรได เชน ใสส และก าหนดรปแบบตวอกษร Memo ใชส าหรบเกบขอมลเปนอกขระทมความยาวมากๆ Attachment ใชส าหรบเกบขอมลทเปนไฟล Hyperlink ใชส าหรบขอมลทอยในรปแบบ Hyperlink หรออยในระบบเครอขาย Calculated Field ใชส าหรบฟลดทไดจากการค านวณโดยเปนลกษณะแบบตางๆ โดยใหท าการสรางตารางขนมา 1 ตารางไวส าหรบเกบขอมลรายชอบรษททตดตองานดวย ซงมรายละเอยดการเกบขอมลดงน CompanyID, NameCompany, Address, TEL, Date, Type โดยท าการสราง ชอ CompanyID ชนดขอมล เปน AutoNumber เพราะจะใหเปนรหสของบรษทและคยหลก

- 39 -

ชอ NameCompany ชนดขอมล เปน Text เพราะเปนชอบรษท (อกขระ) ก าหนดขนาดเขตขอมลไว 50

ชอ Address ชนดขอมล เปน Text เพราะเปนทอยบรษท (อกขระ) ก านดขนาดขอมลไว 80

ชอ TEL ชนดขอมลเปน Number เพราะจะใหเกบขอมลเปนตวเลขก าหนดขนาดเขตขอมลเปน Fixed (แบบเกา) แบบใหมตองใหเปนตวหนงสอ Text ใหมขนาด 20

- 40 -

ชอ Date ชนดขอมลเปน Date/Time เพราะขอมลเปนวนทก าหนดรปแบบเปน General Date

ชอ Type ชนดขอมลเปน Text เพราะเปนค าอธบาย (อกขระ) ก าหนดเขตขอมลไว 50

เมอท าการสรางเรยบรอยจะแสดงตารางดงภาพดานลาง

- 41 -

จากนนชอตารางยงไมมการเปลยนแปลง ซงตารางจะท าการเปลยนเมอท าการบนทก โปรแกรมจะใหกรอกชอตารางทตองการ โดยใส ชอตารางวา Company (อาจใชคยลดในการบนทกไดแก Control+s)

เมอท าการเลอกทปม Ok โปรแกรมจะท าการเปลยนชอตารางใหดงรปดานลาง

- 42 -

การจดการกบตาราง เมอตองการจดการเกยวกบตารางสามารถท าการคลกขวาทตาราง โปรแกรมจะแสดงเมนการจดการตารางดงภาพดานลาง

โดยเราสามารถท าการคดลอก เปลยนชอ ลบ น าขอมลเขา สงออกขอมล ไดตามความตองการ Design View เปนมมมองในการออกแบบ ซงกอนหนานไดอธบายลกษณะการสรางตาราง วามการสรางไดจาก ตวสรางตาราง 2 แบบดวยกน ซงแบบ Design View สามารถเรยกสลบ กบแบบ Table ธรรมดาไดโดยไปทเมน Home และเลอก Design View

เมอท าการเลอกเมนดงกลาวโปรแกรมจะแสดงดงภาพดานลาง

- 43 -

โดยจากภาพจะเปนการสรางตารางอกลกษณะหนงทสามารถท าได โดยใหท าการใสรายละเอยดของขอมลแตละ Filed แตละตววาใชในการเกบขอมลอะไร การเพมขอมลลงในตาราง

การเพมขอมลลงในตารางสามารถท าไดโดยท าการเปดตารางในรปแบบ Datasheet View จะเปนรปแบบเหมอนรปแบบแรกทใชในการสรางตารางจากนนสามารถท าการกรอกขอมลลงในตารางได ซงมลษณะการกรอกขอมลเหมอน Microsoft Excel

ท าการกรอกขอมลทดลอง 2 Records เพอท าการทดสอบการกรอกขอมลโดยเมอท าการกรอกขอมลสกเกตสญลกษณดานลาง

จากภาพเปนการใชงานเพอจดการขอมลในตารางไดแก (ตามล าดบ)

- 44 -

1. ใหเลอนไปยงเรคคอรดแรกสดของตาราง 2. ใหเลอนไปยงเรคคอรดหลงจากเรคคอรดปจจบน 1 เรคคอรด 3. แสดงเรคคอรดปจจบน 4. ใหเลอนไปยงเรคคอรดกอนหนาเรคคอรดปจจบน 1 เรคคอรด 5. ใหเลอนไปยงเรคคอรดทายสดของตาราง 6. ใชการเพมเรคคอรดใหมลงไปในตาราง

การลบเรคคอรด การลบเรคคอรดทไมตองการใชงานสามารถท าไดโดยการคลกขวาทเรคคอรดนนๆ และท าการเลอกค าสงลบ หรอ Delete เพอท าการลบเรคคอรดทตองการ

การแกไขขอมล การแกไขขอมลสามารถท าไดโดยการเลอกท Filed ทตองการแกไขจากนนท าการเปลยนเปนคาทตองการโปรแกรมจะเปลยนขอมลใหโดยอตโนมต

- 45 -

LAB 01 1. ใหท าการสรางฐานขอมลใหม ชอ BOOK 2. ท าการสรางตาราง TEXT_BOOK 3. ท าการสรางตาราง BOOK_TYPE 4. ท าการสรางตาราง PRIMARY_LEVEL

- 46 -

บทท 7 การก านหดความสมพนธของตาราง ในการออกแบบฐานขอมลทใชในโปรแกรม Microsoft Access นนมลกษณะเปนฐานขอมลแบบ Relational Database ซงเปนขอมลลกษณะเชงสมพนธโดยผใชงานท าการสรางตารางทใชในการจดเกบขอมลจะสามารถท าการสรางความสมพนธของตารางแตละตารางใหมการเชอมโยงขอมลกนไดซงจากการท า LAB01 ไดท าการสรางฐานขอมล BOOK ประกอบดวย 3 ตารางโดยแตละตารางมความสมพนธกบตาราง TEXT_BOOK โดยสามารถท าการก าหนดความสมพนธไดดงตอไปน

จากภาพไดท าการสรางตารางทใชในการจดเกบขอมลหนงสอซงประกอบดวย ตาราง TEXT_BOOK BOOK_TYPE และตาราง PRIMARY_LEVEL ซงมความสมพนธในลกษณะ หนงตอกลม หรอ (One to Many) โดยสามารถก าหนดไดดงน ไปทเมน Design->Relationship

เมอเลอกทเมนดงกลาวโปรแกรมจะแสดงหนาตางการจดการความสมพนธของขอมลใหดงภาพ

- 47 -

จากภาพ เมอตองการสรางความสมพนธของตารางใดๆ ตองท าการเพมตารางนนลงในชนงานเสยกอนถงจะท าการก าหนดความสมพนธของแตละตารางได โดยใหท าการเลอก Add แตละตาราง จากนนท าการเลอกปม Close

เมอท าการเลอกตารางทตองการไดแลวใหท าการสรางความสมพนธโดยอาจท าการเลอกท Filed ทตองการในตารางใดตารางหนงและลากน าไปวางในอกตารางหนง คอ ใหท าการเลอกคลท ID_PRIMARY ของตาราง PRIMARY_LEVEL จากนนท าการคลกเมาสคางและไปวางในตาราง TEXT_BOOK

- 48 -

จะแสดงหนาตางขนมาถามวาในการเชอมความสมพนธกนจะท าการเชอมความสมพนธโดยใชอะไรเปนคยในการเชอมความสมพนธของทง 2 ตาราง ซงจากการสรางตารางไดมการก าหนดไวคอ ID_PRIMARY ในตาราง PRIMARY_LEVEL กบ ID_CLASS ในตาราง TEXT_BOOK

ในสวนนถาท าการเลอก check box นน หมายถงเมอท าการ Update หรอ Delete ในตาราง PRIMARY_LEVEL จะท าการตรวจสอบการใชขอมลทมอยในตาราง TEXT_BOOK ทกครง ท าการสรางความสมพนธของตาราง TEXT_BOOK กบตาราง BOOK_TYPE โดยใชคยเชอมไดแก ID_BOOKTYPE ของทงสองตารางไดดงภาพ

- 49 -

ซงถาท าการสรางความสมพนธของขอมล จะสามารถเรยกขอมลทมอยออกมาแสดงผลเมอตองการเพมขอมลในตาราง TEXT_BOOK โดยอตโนมต แตตองมการสราง Query เพอใชในการเรยกขอมลมาใชงานกอน ซงจะสอนในบทตอไป

- 50 -

บทท 8 การสรางแบบสอบถาม (Query) จากบทตางๆทผานมานนจะเกยวกบการออกแบบตาราง สรางตาราง การปอนขอมลลงในตาราง ซงท าใหเราสรางสวนประกอบพนฐานของฐานขอมลได และเมอมการเกบขอมลไดกสามารถทจะน าเอาขอมลเหลานนมาใชประโยชน เชน สอบถามขอมล เพม ลบ และแกไขขอมลในตาราง เปนตน ซงจ าเปนทจะตองมเครองมอดงกลาวน Access ไดเตรยมไวเรยกวา แบบสอบถาม (Query) ซงแบงออกไดเปน 2 ประเภท คอ แบบสอบถามทใชในการเลอกขอมล (Select Query) เปนแบบสอบถามทธรรมดาทสด แบบสอบถามนจะรบขอมลจากตารางหนง หรอหลายตาราง และแสดงผลลพธในแผนขอมลทคณสามารถปรบปรงระเบยนได (ดวยขอจ ากดบางอยาง) คณยงสามารถใชแบบสอบถามแบบใชเลอกเพอจดกลมระเบยน และค านวณผลรวม การนบจ านวน คาเฉลย และชนดการรวมอนๆ แบบสอบถามแสดงผล (Action Query) เปนแบบสอบถามทท าการเปลยนแปลงระเบยนหลายๆ ระเบยนดวยการด าเนนการเพยงครงหนง แบบสอบถามแอคชนม 4 ชนดคอ แบบใชลบขอมล แบบใชปรบปรงขอมล แบบใชผนวกขอมล และแบบใชสรางตาราง โดยแบบสอบถามนมลกษณะในการสรางได 2 วธ ซงคลายกบการสรางตาราง ไดแก

1. การสรางแบบสอบถามในมมมองออกแบบ 2. การสรางแบบสอบถามโดยใชตวชวยสราง

โอเปอเรเตอรทางดานคณตศาสตร

โอเปอเรเตอร ค าอธบาย + บวก 2 นพจนเขาดวยกน - ลบ 2 นพจนออกจากกน -(Unary) เปลยนเครองหมายของนพจน * คณนพจนเขาดวยกน / หาร 2 นพจนเขาดวยกน

- 51 -

โอเปอเรเตอร ค าอธบาย \ หาร 2 นพจนเขาดวยกน ผลลพธเปนจ านวนเตม Mod หาร 2 นพจนเขาดวยกน ผลลพธเปนเศษ ^ ยกก าลงของนพจน โอเปอเรเตอรการเปรยบเทยบคา

โอเปอเรเตอร ค าอธบาย > มากกวา >= มากกวาหรอเทากบ = เทากบ หรอก าหนดคา < นอยกวา <= นอยกวาหรอเทากบ <> ไมเทากบ Is ใชในการเปรยบเทยบวาเปน Null หรอไม Like ใชในการตรวนสอบสตงวาตรงกบรปแบบทก าหนดหรอไมโดยท

* แทนตวอกษรกตวกได ? แทนตวอกษร 1 ตว

In ใชในการตรวจสอบวามคาใดตรงกบคาในรายการหรอไม Between ใชในการตรวจสอบวามคาอยระหวางคา 2 คาทก าหนดหรอไม โอเปอเรเตอรทางดานลอจก

โอเปอเรเตอร ค าอธบาย And T and T -> T

T and F -> F F and T -> F F and F -> F

Or T or T -> T T or F -> T F or T ->T F or F -> F

- 52 -

โอเปอเรเตอร ค าอธบาย Xor T Xor T -> F

T Xor F -> T F Xor T -> F F Xor F -> F

Not Not T -> F Not F -> T

โอเปอเรเตอรทเกยวกบการเชอมตอขอความ ใช & ในการเชอม String “AB”&”CD” = “ABCD” ตวอยางใหท าการสรางฐานขอมลชอ BookQuery ท าการสรางตาราง Book โดยมรายละเอยดดงน BOOK_ID -> Text BOOK_NAME -> Text Price -> Number VOLUMN -> Number QTY -> Number

จากนนท าการเพมขอมลดงภาพดานลาง

- 53 -

การสราง Query การท าการสราง Query สามารถท าไดโดยเลอกทเมน Create และเลอกท Query

โปรแกรมจะแสดงหนาตางเพอใหเลอกตารางทตองการสราง Query โดยใหเลอกทตาราง BOOK จากทท าการสรางไว จากนนเลอก Add เมอตองการแสดงผลทก Column ในตารางใหเลอก BOOK.*

- 54 -

เปนการสราง Query ทแสดงทกขอมลทอยในตาราง Book จากนนท าการบนทกเปน q_allbook

โปรแกรมจะท าการสราง Query q_allbook ใหดงภาพดานลาง

เมอท าการดบเบลคลกท q_allbook โปรแกรมจะแสดงขอมลดงภาพดานลาง

- 55 -

เมอตองการแสดงผลบาง Column เมอตองการแสดงผลของขอมลบาง Column ใหท าการสราง Query แบบวธการสรางแบบเดม แตตองท าการก าหนด Column ทตองการแสดงผลเองดงภาพ

Query ในการสรางตารางใหม เราสามารถใช Query ในการสรางตารางใหมไดโดยการเลอกท Make Table จากนนท าการ Run จะไดตารางใหมขนมาใชงาน

- 56 -

โดยจะมโครงสรางเหมอนกบทท าการ Query มาใชงาน

- 57 -

Query ทใชในการปรบปรงขอมล

รายการในตาราง BOOK จากราคา 450 จะเปน 430 ทงหมด Query ทใชในการลบขอมล

- 58 -

รายการทมรหสเปน 00001 จะถกท าการลบออกจากตาราง การสราง Query จากตวชวยสราง เปนการสรางแบบสอบถามอก 1 วธทใชเครองมออตโนมตขนมาชวยสราง Query โดยท าการเลอกท Query Wizard

จากนนท าการเลอกปม OK

- 59 -

ท าการเลอกตารางทตองการและ Filed ทตองการสราง Query

- 60 -

ท าการเลอก ตองการขอมลรายละเอยด หรอตองการทจะไดขอมลผลลพธ และเลอกปม OK

ท าการตงชอจากนนเลอกปม Finish

โปรแกรมจะท าการเลอกขอมลและท าการ SUM QTY ทไดจากการรวมกนของขอมลมาแสดงผล

- 61 -

LAB 02

1. เปดฐานขอมล BOOK จาก LAB01 ท าการเพมขอมลในตาราง TEXT_BOOK 2. ท าการสราง Query ในการแสดงผลขอมลหนงสอทก Filed

3. ท าการสราง Query ในการแสดงผล เฉพาะ ชอหนงสอ และชนดหนงสอ

- 62 -

บทท 9 การสรางฟอรม (Form)

ฟอรมเปนเครองมอทส าคญและมประโยชนมากอกชนดหนงของ Microsoft Access เปนเครองมอทใชในการแสดงผลขอมล และเปนสวนทท าใหการตดตอกบผใชงานงายขน โดยผใชไมตองมความรเกยวกบฐานขอมล ตาราง หรอฟลดกได เราสามารถก าหนดรายละเอยดของฟอรมใหเหมาะสมกบผใชงานไดตามตองการ ซงเปนจดเดนใหฟอรมท างานกบฐานขอมลไดดกวามมมองของตาราง การสรางฟอรมแบบงาย การสรางฟอรมสามารถท าไดแบบงายโดยการเลอกทตารางทตองการสรางฟอรมในตารางทตองการจากนนเลอกท Create และเลอก Form โปรแกรมจะสรางฟอรม ขนมาใหท าการกรอกขอมลไดดงรป

การสรางฟอรมชอ BOOK_FORM ซงถาตองการกรอกขอมลและเรยกใชฟอรมตองท าการเปลยนมมมองโดยไปทเมน Home->Form View

- 63 -

การสรางฟอรมโดยใช Design View การสรางฟอรมโดยใช Design View เปนการสรางฟอรมขนมาใชงานเองซงจะตองท าการวาง Control ค าสงแตละตวลงในฟอรมทท าการสราง โดยในการสรางสามารถท าไดดงรป

โดยเมอท าการสรางฟอรมขนแลวจะมเมน Control ใหท าการวางลงบนฟอรมเพอจดการขอมลไดดงภาพดานลาง

- 64 -

จากภาพ เปน Control ในรปแบบตางๆทสามารถใชสรางฟอรมในการรบคาขอมลไดโดยท าการคลกท Control ใดๆ และท าการน าไปวางในต าแหงของฟอรมทตองการ โดยในทนจะท าการวาด Control button command ลงในฟอรมเพอแสดงปมในฟอรม

- 65 -

เมอท าการวาดปมในฟอรม โปรแกรมจะถามวาปมทท าการลางในฟอรมนจะใชงานในลกษณะใด ซงจะมคาพนฐานในการแสดงโดยมใหเลอกใชดงภาพตอไปน

ปมทท ากงานเกยวกบเนวเกเตอร

ปมทท างานเกยวกบขอมล

ปมทท างานเกยวกบฟอรม

ปมทท างานเกยวกบรายงาน

ปมทท างานเกยวกบโปรแกรม

ปมทท างานเกยวกบการเรยกโปรแกรมใชงาน โดยผสามารถก าหนดคณสมบตของ Control ตางๆ ไดโดยการเรยน Property Sheet ขนมา

ท าการตงคาการท างานของฟอรมได

- 66 -

โดยประกอบดวย Tab ตางๆ ไดแก Tab Format

เปน Tab ทแสดงและก าหนดคาของ Property ทเกยวของกบรปแบบของ Control นนๆ เชน Caption หมายถง ชอของ Control ตวนนๆ Tab Data

เปน Tab ทแสดงและก าหนดคาของ Property ทเกยวของกบขอมล Tab Event

เปน Tab ทแสดงและก าหนดคาของ Property ทเกยวชองกบเหตการณทจะเกดขนกบ Control ตวนน Tab Other

เปน Tab ทแสดงและก าหนดคาของ Property ทไมมใน 3 Tab แรก Tab All

เปน Tab ทเอาการก าหนดคาของ Property ทง 4 Tab มารวมกน

หนาทของ Control มาตรฐาน Label เปน Control ทใชแสดงขอความ ไมสามารถใหผใชก าหนดขอความได ซงจะตองก าหนดขอความทตองการแสดงบนฟอรมทนททเรมสราง Control

- 67 -

Text Box เปน Control ทใชรบขอความจากคยบอรด หรอรบขอมลจาก Field ตางๆ ในตาราง เมอวาด Control ตวนลงบนฟอรมจะปรากฏ Label ทบอกชอ Control Text Box ไวขางหนาโดยอตโนมตเสมอ ซงสะดวกในกรณทตองการก าหนดชอใหกบ Text Box ตวนนโดยไมตองวาด Control Label ลงไปอก Option Group และ Option Button เปน Control ทมกใชรวมกน ซงมกใชในการก าหนดตวเลอกทเปนประเภทเดยวกนโดยใหเลอกตวใดตวหนง เชน เพศ ชายหรอหญง เปนตน Option Group และ Option Button นเมอวางลงบนฟอรมจะปรากฏ Control “Label” ขนโดยอตโนมต เชนเดยวกบ Text Box โดยชอของ Option Group เมอวางบนฟอรมจะมชอวา “Frame”และชอของ Option Button เมอวางบนฟอรมจะมชอวา “Option” Toggle Button เปน Control ทมลกษณะของ Option Button และ Command Button รวมกน โดยลกษณะใชงานนนจะคลายกบ Option Button มาก คอตองใชคกบ Option Group Check Box เปน Control ทมลกษระการท างานกบ Field ทมขอมลเปนประเภทตรรกะซงตองมคาเปฯ Yes หรอ No เทานน โดย Check Box นเมอวางบนฟอรมจะปรากฏ Label ตามหลงโดยชอวา “Check” List Box เปน Control ทใชในการเลอกคาจากรายการ ซงจะเรวและงายกาการจ าคาทจะพมพ รายการทเลอกจาก List Box ยงชวยใหเราแนใจอกวาคาทถกปอนใหเขตขอมลนนถกตองอกดวยรายการใน List Box ประกอบดวยแถวของขอมล ในฟอรม List Box

- 68 -

Combo Box เปน Control ทใชในการแสดงรายการ แตละขอมลทปรากฏบนฟอรมจะปรากฏเฉพาะตวทเลอกเทานน ซงสวนใหญแลว การเลอกคาจากรายการจะเรวและงายตอการจ าคาทจะพมพดวยการใช Combo Box มลกษณะเหมอนกบ Text Box และ List Box รวมกนโดย Combo Box นเมอวางบนฟอรมจะปรากฏ “Label” น าหนาโดยอตโนมตและชอวา “Combo” Command Button เปน Control ทใชเปนปมตางๆ ในการตอบสนองจากผใช เมอมการคลกเมาสทปมน Image เปน Control ทใชส าหรบเรยกไฟลรปภาพขนมาแสดงบนฟอรม เมอถกวางบนฟอรมจะมชอวา “Image” Unbound Object Frame เปน Control ทใชเรยกใชงานโปรแกรมอน โดยทไมเกยวของกบฟลดในฐานขอมล และยงสามารถท างานในลกษณะ Object Linking and Embedding (OLE) ขนมาใชงาน เมอวางลงบนหอรมจะมชอวา “OLEUnbound” Bound Object Frame เปน Control ทมลกษณะการทงาคลายกน Unbound Object Frame แต Control ตวนสามารถท างานเชอมโยงกบฐานขอมลได เมอวางลงบนฟอรมจะปรากฏ “Label” น าหนาโดยอตโนมตและชอวา OLEBound) Tab Control เปน Control ทใชส าหรบวาด Tab ลงบนฟอรม เนอวางลงพนฟอรมจะมชอวา “TabCtrl” เมอเรมวาด Tab Control ลงครงแรกจะปรากฏขนเพยง 2 Tab แตะราสามารถเพมหรอลดไดตามความตองการและยงสามารถจดล าดบของ Tab ไดอกดวย Sub Form/Support Subfrom/Subreport เปน Control ทใชในการสรางฟอรมซอนอยภายในฟอรมทวาด Sub Form หรอฟารมยอยกได เมอวางลงบนฟอรมจะปรากฏ Label อยอตโนมตและเชอวา “Child”

- 69 -

Line เปน Control ทใชในการวาดเสนลงบนฟอรมสวนใหญ เพอความสะดวกสวยงามในการแตงฟอรม เมอวางลงบบฟอรมจะมชอวา Line Rectangle เปน Control ทใชในการวาดกรอบสเหลยมลงบนฟอรม สวนมากใช เพอความสวยงามในการแตงฟอรม เมอวางบนหอรมจะมชอวา “BOX” More Control เปนตวควบคมเพมเตม เปนปมทอยในกลองเครองมอเพอใชเรยก Control ตวอนๆ เพมนอกเหนอจาก Control มาตรฐาน เชน ตองการปฏทนส าเรจรป ขนมาใชงานงายๆ ซกอนหนงกสามารถท าได

- 70 -

บทท 10 การสรางรายงาน (Report)

รายงานเปนวธทมประสทธผลวธหนงใน การน าเสนอขอมลของเราในรปแบบทมการพมพเนองจากเราสามารถควบคมขนาด และลกษณะของทกสงบนรายงาน เราจงสามารถแสดงขอมลไดตามรปแบบทเราตองการจะดรายงานใน Microsoft Access เปนการแสดงผลอกทางหนงทนอกเหนอจากฟอรม การสรางรายงานใน Microsoft Access เปนการน าขอมลในฐานขอมลมาสงพมพ เพอน าไปใชงานดานตางๆ เชน รายงานยอดเงนประจ าเดอน ออกใบสงซอ เปนตน การสรางรายงานมสวนทคลายการสรางฟอรม ดงนนจงสามารถน าความรในการสรางฟอรมมาใชไดเชน รายละเอยดของการวาง Control ตางๆ การสรางรายงานใน Microsoft Access สามารถท าได 2 วธ คอ สรางรายงานในมมมองออกแบบ และสรางรายงานโดยใชตวชวย

การสรางรายงานในมมมมองออกแบบ เปนการสรางรายงานตามความตองการทใชงานทเหมอนกบการสรางฟอรมในมมมองออกแบบ กลาวคอ จะเปนการน าเอา Control ทตองการมาท าการวาดลงบนฟอรม และก าหนดคณสมบตตางๆ ตองการใหกบ Control นนๆ และสามารถก าหนดรายละเอยดทตองการไดตามความพอใจ

การสรางรายงานโดยใชตวชวย เปนการสรางรายงานแบบงายๆ ตามทโปรแกรมก าหนดใหเพยงท าตามขนตอนทละขนเทานนกจะไดรายงานทตองการออกมาทนท และยงสามารถแกไขสวนตางๆ ทตองการไดในมมมองออกแบบ การสรางรายงานในมมมองออกแบบ สามารถท าการสรางรายงานในมมมองออกแบบไดโดยการเลอกเมนสราง (Create) และเลอกรายงาน

- 71 -

โดยเมอท าการเพมรายงานจะแบงออกเปน 3 สวนดวยกน ไดแก Page Header สวนหวของหนา Page Detail สวนรายละเอยด Page Footer สวนทายของหนา ซงเราสามารถเพมสวนหว และทายของรายงานไดอกโดยการคลกขวาทรายงานเลอกสวนหวและทายของรายงาน

ซงสวนทท าการเพม คอ Report Header และ Report Footer โดยมลกษณะการท างานดงน

- 72 -

Report Header สวนของหวรายงานจะปรากฏเพยงครงเดยวในตอนตนของรายานโดยทเราสามารถใชสวนนส าหรบ ใสโลโก ชอรายงาน หรอวนทพมพรายงาน เปนตน โดยสวนหวของรายงานนจะถกพมพกอนสวนหวของหนา บนหนาแรกของรายงาน Page Header สวนหวของหนาจะปรากฏทสวนบนของทกหนา บนรายงานคณสามารถใสหวคอลมนไวใชในการแสดงผลขอมลได Page Detail เปนสวนรายละเอยดของรายงานทเปนเนอหาหลกของขอมลในรายงานสวนนจะซ าๆ กน ในแตละระเบยนทมาจากแหลงทมาของระเบยนหลกขอรายงานน Page Footer สวนทายของหนาจะปรากฏทสวนลางของทกๆ หนาในรายงาน เราสามารถใชสวนนแสดงรายการอยางเชนหมายเลขหนาได Report Footer สวนทายของรายงานจะปรากฏเพยงครงเดยวทสวนทายของรายงานเราสามารถใชสวนนแสดงรายการอยางเชน ผลรวมตางๆ ของรายงาน สวนทายรายงานนจะเปนสวนสดทายในการออกแบบรายงาน แตจะปรากฏสวนทายของหนาสดทายของรายงานทจะพมพ การสรางรายงานแบบมมมองออกแบบ

โดยการสรางรายงานจากตาราง BOOK ซงใหสวนหวของรายงาน ชอ BOOK และน าขอมลจากตารางมาแสดงผลโดยเลอกทเมน Add Exiting Field จะแสดง Filed List ขนมาใหเลอกตารางทตองการ จากนนท าการเลอก Filed ทตองการลากมาวางในรายงาน ดงรป

- 73 -

เมอท าการสรางรายงานเรยบรอยใหท าการบนทกเปน R_BOOK จะไดรายงาน หนงสอทงหมด

การสรางรายงานโดยใชตวชวยสราง หลงจากทสรางรายงานในมมมองออกแบบกนมาแลว เพอความสะดวกและรวดเรวสามารถสรางรายงานโดยใชตวชวยไดอกวธหนงดงน

ท าการเลอกรายการทตองการแสดงในรายงาน

- 74 -

หนาตอไปเมอตองการสราง กลมของรายการในรายงานสามารถท าการก าหนดกลมของขอมลทแสดงในรายงานได

การเรยงล าดบ สามารถท าการเลอกเรยงล าดบได ใหท าการเลอกเรยงล าดบตามรหสหนงสอ

- 75 -

ท าการเลอก Layout ของรายงานและเลอกการตงคากระดาษรายงาน

ท าการกรอกสวนหวของรายงานจะใหมค าวาอยางไร

- 76 -

เมอตงคาเสรจท าการเลอก Finish กเปนอนเสรจสนการสรางรายงาน

จากภาพเมอตองการแกไขรายงานเพมเตมสามารถเปลยนเปนแบบการออกแบบจะสามารถแกไขไดเหมอนกบการสรางรายงานดวยตนเอง

- 77 -

บทท 11 การสรางรหสผานเขาใชงาน Microsoft Access จากการสรางฐานขอมลมาใชในการด าเนนงาน เมอตองการรกษาความปลอดภยเพอมใหผอนสามารถเขามาท าการเปดใชโปรแกรมฐานขอมลของเราไดนน ตองมการตงรหสผานในการเขาใชงานโดยสามารถตงคาไดท เมน File -> Info การตงรหสผานเขาใชงาน

จากนนเลอกท Decrypt Database โปรแกรมจะใหท าการกรอกรหสผานและยนยนรหสผาน

- 78 -

ในทนอาจท าการทดลองใส 1234 เปน Password ในการเขาใชงานเบองตน และเมอท าการปดโปรแกรม และท าการเปดโปรแกรมขนมาใชงานอกครงระบบจะถามหา Password ทไดท าการตงคาไว โดยตองกรอกใหตรงกบ Password ทท าการตงคาไวในครงแรก

การแกไขรหสผาน การแกไขรหสผาน ถาตองการแกไข จะไมสามารถเขาไปแกไขในเมน File->Info เหมอนการตงรหสผานได แตตองท าการเปดโปรแกรมและเลอกเมน File->Open และท าการเลอกเปดแบบโหมด Open Exclusive ถงจะท าการแกไขรหสผานได

- 79 -

สารบญ เรอง หนาท บทท 1 ระบบฐานขอมล (Database System) ...................................................................................................1

ระบบฐานขอมล ....................................................................................................................................................1 โครงสรางของระบบ (structure of Databases) .........................................................................................1 องคประกอบของระบบฐานขอมล ....................................................................................................................1 แนวคดการออกแบบฐานขอมล (Database Approach) ...........................................................................2 ขอดของการประมวลผลดวยระบบฐานขอมล ................................................................................................3 ขอเสยของการประมวลผลดวยระบบฐานขอมล ............................................................................................4

บทท 2 สถาปตยกรรมของระบบฐานขอมล (Database System Architecture) ......................................5 การแบงระดบสถาปตยกรรมของฐานขอมล ...................................................................................................5 ความรเบองตนเกยวกบเซตทใชในการออกแบบฐานขอมล .........................................................................6 นยามพนฐานในระบบฐานขอมล (Basic Definition) ..................................................................................8 ตวอยางโครงสรางของขอมล ..............................................................................................................................9 ชนดของขอมล .......................................................................................................................................................9 ประเภทของความสมพนธ (Type of Entity Association) .................................................................... 10 สญลกณของความสมพนธ ............................................................................................................................... 13 Entity-Relationship Model........................................................................................................................ 14 คณสมบตของ Data Model ทด ................................................................................................................... 14 ขนตอนการเขยน E-R Diagram..................................................................................................................... 15

บทท 3 ภาษาสอบถามขอมลแบบโครงสรางเบองตน (Structured Query Language) ........................ 16 ภาษาส าหรบการนยามขอมล (Data Definition Language : DDL) ................................................... 16 ภาษาส าหรบการจดการขอมล (Data Manipulation Language : DML) ......................................... 16 ภาษาส าหรบการควบคม (Data Control Language : DCL) ................................................................ 16 การสรางตาราง .................................................................................................................................................. 16 ลบตาราง ............................................................................................................................................................. 17 การเพมขอมลในตาราง..................................................................................................................................... 17 การปรบปรงขอมล ............................................................................................................................................. 17 การลบขอมล ....................................................................................................................................................... 17 การเรยกดขอมล ................................................................................................................................................ 18

- 80 -

สารบญ (ตอ) เรอง หนาท

โอเปอเรเตอร (Operators)............................................................................................................................. 18 Aggregate Function ...................................................................................................................................... 19

บทท 4 การออกแบบฐานขอมล ............................................................................................................................ 20 Database Initial Study ................................................................................................................................ 20 Database Design............................................................................................................................................ 20 Implementation and Loading ................................................................................................................ 21 Testing and Evaluation .............................................................................................................................. 21 Operation ......................................................................................................................................................... 21 Maintenance and Evolution.................................................................................................................... 21 กรณศกษา ........................................................................................................................................................... 21 วเคราะหและรวบรวมขอมล ............................................................................................................................ 22 การออกแบบโครงสรางตาราง ........................................................................................................................ 22

บทท 5 เรมตนกบ Microsoft Access 2010 .................................................................................................... 26 แนะน า Microsoft Access เบองตน ............................................................................................................ 26 การเขาสโปรแกรม Microsoft Access 2010 ............................................................................................ 26 ท าการสรางฐานขอมลเปลาขนมาใชงาน ...................................................................................................... 28 File Menu ......................................................................................................................................................... 29 เมน Home ......................................................................................................................................................... 34 เมน Create หรอเมนใชในการสราง ............................................................................................................. 34 เมน External Data หรอเมน แหลงขอมลจากภายนอก ......................................................................... 35 เมน Database Tools หรอเมนเครองมอฐานขอมล ................................................................................ 35

บทท 6 การสรางตาราง (Create Table)........................................................................................................... 36 Table................................................................................................................................................................... 36 การเพมขอมลลงในตาราง ................................................................................................................................ 43 การลบเรคคอรด ................................................................................................................................................ 44 การแกไขขอมล ................................................................................................................................................... 44

บทท 7 การก านหดความสมพนธของตาราง ...................................................................................................... 46 บทท 8 การสรางแบบสอบถาม (Query) ............................................................................................................ 50

- 81 -

สารบญ (ตอ) เรอง หนาท

แบบสอบถามทใชในการเลอกขอมล (Select Query).............................................................................. 50 แบบสอบถามแสดงผล (Action Query)...................................................................................................... 50 โอเปอเรเตอรทางดานคณตศาสตร ................................................................................................................ 50 โอเปอเรเตอรการเปรยบเทยบคา ................................................................................................................... 51 โอเปอเรเตอรทางดานลอจก ............................................................................................................................ 51 โอเปอเรเตอรท เกยวกบการเชอมตอขอความ .............................................................................................. 52 การสราง Query................................................................................................................................................ 53 Query ในการสรางตารางใหม........................................................................................................................ 55 Query ทใชในการปรบปรงขอมล .................................................................................................................. 57 Query ทใชในการลบขอมล ............................................................................................................................ 57 การสราง Query จากตวชวยสราง ................................................................................................................ 58

บทท 9 การสรางฟอรม (Form)............................................................................................................................ 62 การสรางฟอรมแบบงาย ................................................................................................................................... 62 การสรางฟอรมโดยใช Design View............................................................................................................. 63 หนาทของ Control มาตรฐาน ....................................................................................................................... 66

บทท 10 การสรางรายงาน (Report)................................................................................................................... 70 การสรางรายงานในมมมองออกแบบ ............................................................................................................ 70 การสรางรายงานแบบมมมองออกแบบ ........................................................................................................ 72

บทท 11 การสรางรหสผานเขาใชงาน Microsoft Access............................................................................. 77 การตงรหสผานเขาใชงาน ................................................................................................................................ 77 การแกไขรหสผาน.............................................................................................................................................. 78

- 82 -

คมอประกอบการอบรม

Microsoft Access 2010 เบองตน