TL 474 163

วตถประสงคการเรยนร

เมอศกษาบทเรยนนแลวนกศกษาควรจะสามารถ

1. ระบหลกการวดผลตามแนวทางการปฏรปหลกสตรพทธศกราช 2544 ได

2. อธบายหลกการวดผลตามสภาพทเปนจรงไดถกตอง

3. วเคราะหและสรางขอสอบสาระชววทยาได

4. ออกแบบประเมนผลสาระชววทยาตามสภาพทเปนจรงในรปแบบตาง ๆ ได

การวดผลและประเมนผลการเรยนร

ในการวดผลประเมนผลในการศกษามสวนเกยวของกบการทดสอบ การวดผล และการ

ประเมนผล ทง 3 กระบวนการนมความหมายไมเหมอนกน แตเกยวของกนเพอไมใหเกดความ

สบสน จงควรทาความเขาใจถงความหมายของคาเหลาน

การวดผล (measurement) เปนกระบวนการกาหนดตวเลข (assignment of numerals)

ใหแกคาสงตาง ๆ ตามกฎเกณฑ การวดจะเกดขนไดตองอาศยองคประกอบทสาคญ 3 สวน คอ

1. จดมงหมายของการวดตองมความชดเจนวาตองการวดอะไรในสถานการณเชนไร

และวดไปทาไม

2. เครองมอทใชวด เชน แบบสอบ (Test) แบบสอบถาม (Questionnaire) แบบตรวจสอบ

รายการ (Checklist) แบบสมภาษณ (Interview guide) มาตรการประเมนคา (Rating scale),

การสงเกตโดยตรง (Direct observation) เปนตน โดยเครองมอตองมหนวยทใชในการวด มมาตร

เปรยบเทยบระหวางหนวย

3. การแปลผลและนาผลไปใช

การทดสอบ (Testing) เปนการใชเครองวดประเภทหนงทเรยกวาแบบทดสอบ เพอ

รวบรวมขอมลจากผทตองการวด แบบทดสอบมหลายประเภท หลายลกษณะ ไดแกแบบทดสอบ

อตนย แบบทดสอบปรนย แบบทดสอบขอเขยน แบบทดสอบปากเปลา แบบทดสอบภาคปฏบต

เปนตน

บทท 5 การวดและการประเมนผลสาระชววทยา

TL 474 164

การประเมนผล (Evaluation) เปนกระบวนการตดสนคณคา (Value judgment) ของ

สงตาง ๆ ตามเกณฑหรอมาตรฐาน โดยทวไปการประเมนตองอาศยขอมลจากการวดทเปน

ปรนย แตบางครงการประเมนตองอาศยการสงเคราะหขอมลจากแหลงตาง ๆ เพอตดสนคณคา

ของสงนน การประเมนมองคประกอบทสาคญ 3 สวน คอ ขอมลจากการวด การตความหมาย

และการกาหนดคณคาตามเกณฑหรอมาตรฐาน

การวดและประเมนผลมความสมพนธกน ขอมลจากการวดอยางเปนทางการ เชน จาก

การสอบขอเขยน การสอบภาคปฏบต การสมภาษณ การสงเกตและจดบนทกอยางเปนระบบ

เปนตน และ/หรอขอมลทไดจากการวด เชน การสงเกตอยางไมเปนทางการ การสอบถามจาก

ผอน เปนตน ขอมลจากแหลงดงกลาว ถกนาไปใชในการประเมนดวยการตดสนคณคาผลการ

เรยนรของผเรยน โดยการเปรยบเทยบกบปกตวสยของกลม (norm) หรอเกณฑมาตรฐาน

(Criteria Standard)

ความสาคญของการประเมนผล

การประเมนผลมบทบาทสาคญยงในการพฒนาคณภาพการศกษา เพราะผลจากการ

ประเมนจนเปนพนฐานในการตดสนใจของครและนกการศกษาในการปรบปรงการเรยนการสอน

การแนะแนว การประเมน หลกสตรแบบเรยน การใชสอการสอน ตลอดจนการจดระบบการ

บรหารทวไปของโรงเรยน

การประเมนผลมประโยชนตอคร

1. ชวยใหครทราบระดบความสามารถของผเรยนวาเกงออนเพยงไร เกงออนดานใด

เพอหาทางชวยเหลอและสนบสนนใหดขน

2. ชวยใหครทราบวานกเรยนบรรลจดประสงคการเรยนรหรอไม เพยงไร ซงสะทอนให

เหนวาเทคนคการสอนทครใชเหมาะสมหรอไม

3. ชวยใหทราบถงประสทธภาพในการสอนของครวามประสทธภาพเพยงไร จะได

พฒนาใหมประสทธภาพยงขน ตลอดจนการปรบปรงเทคนคการสอน

4. ชวยในการจดกลมนกเรยน

5. เปนเครองมอของครทจะกระตนใหนกเรยนเกดความสนใจเรยนยงขน

การประเมนผลมประโยชนตอนกเรยน

1. ทาใหทราบระดบความสามมารถในวชาตาง ๆ เพอพฒนาตนเองในแนวทางท

เหมาะสมใหดยงขน

2. ชวยกระตนความสนใจของนกเรยน

TL 474 165

3. ชวยใหนกเรยนเกดความเขาใจในเนอหาทเรยนไดชดเจนยงขน เนองจากตอง

ทบทวนเพอการสอบ

4. ทาใหทราบความสามารถของตนทเปนประโยชนตอการเรยนตอและเลอกอาชพ

ประโยชนตอผบรหาร

1. ทาใหทราบมาตรฐานความรของนกเรยน เปนประโยชนตอการพฒนาคณภาพของโรงเรยน

2. ทาใหทราบคณภาพของการสอนของครในโรงเรยนวามคณภาพเพยงไร

3. ใชเปนขอมลในการตดสนใจแกปญหาและการดาเนนการดานตาง ๆ

ประโยชนดานการแนะแนว

1. ใหขอมลพนฐานเกยวกบนกเรยนทเปนประโยชนตอการศกษา

2. ชวยใหเขาใจปญหาของนกเรยนมากขน

3. ชวยใหครสามารถแนะแนวทางแกปญหาการเรยนและปญหาสวนตวของนกเรยน

4. ชวยในการแนะแนวทางใหนกเรยนเลอกวชาเรยนและอาชพไดเหมาะสม

5. ชวยในการแนะแนวทางใหนกเรยนเลอกวชาเรยนและอาชพไดเหมาะสม

6. ชวยใหผปกครองรจกและเขาใจเดกของตนยงขน

หลกการประเมนผล

1. ระบถงสงทจะประเมนอยางชดเจนวาผลการเรยนรทตองการประเมนประกอบดวย

คณลกษณะ (Traits) ทสาคญอะไรบาง ทงนเพอทจะเลอกใชเครองมอและวธการทเหมาะสม

2. เลอกเทคนคการประเมนใหเหมาะสม เครองมอ รปแบบคาถามทใชจะตอง

สอดคลองกบคณลกษณะของผเรยนทมงจะประเมน และตองคานงถงความเปนปรนย

3. ควรใชเทคนคการประเมนหลายอยางประกอบกน เครองมอตางชนดกน มขอด

ขอเสยแตกตางกน จงควรเลอกเครองมอหลายอยางใหครอบคลมผลสมฤทธและพฒนาการดาน

ตาง ๆ ทเกยวของกบลกษณะทตองการประเมน และควรทาการวดหลาย ๆ ครง

4. ควบคมความคลาดเคลอนจากการวดใหเกดนอยทสด

5. ใชสารสนเทศจากการประเมนสาหรบการตดสนใจ การประเมนกระบวนการของการ

ปรบปรงและพฒนาสสงทดขน การประเมนมไดสนสดลงตรงททราบผลการประเมนแต

ความสาคญอยทการนาผลไปใชใหเกดประโยชนตอการตดสนใจและพฒนาประสทธภาพของ

การเรยนการสอน

TL 474 166

ประเภทของการวดและประเมนผล

จาแนกตามขนตอนของการเรยนการสอน

การวดและการประเมนทางการศกษา สามารถกระทาไดทงกอน ระหวาง และหลงการ

เรยนการสอน โดยมบทบาท จดมงหมาย และเทคนคทแตกตางกนดงน

1. การประเมนผลกอนเรยน (Placement Evaluation) เปนการประเมนกอนเรมเรยน

เพอความพรอม ความสนใจ ทกษะพนฐานทสาคญตอการเรยนร เครองมอทใชวดอาจเปน

Readiness test, Aptitude test, pretest, Self-report inventories, Observation techniques

เปนตน

2. การประเมนผลขณะเรยน (Formative Evaluation) เปนการประเมนขณะการเรยน

การสอนยงดาเนนอย หรอการประเมนหลงการจบแตละหนวยการสอน เพอมงชพฒนาการและ

ความกาวหนาในการเรยนรของผเรยน เพอทครสามารถปรบปรงแกไขและเรยนซอมเสรม

เครองมอทใชวดอาจเปน Teacher-made test, Unit test, Observational techniques, Portfolio

เปนตน

3. การประเมนผลเพอศกษาปญหาการเรยนร (Diagnostic Evaluation) เปนการประเมนผล

เพอวนจฉยสาเหตของปญหาการเรยนรทเกดขนระหวางการเรยนการสอน เชน ปญหาเกยวกบ

ผเรยน สงแวดลอม เนอหาวชา ผสอน เปนตน เพอปรบปรงแกไขปญหาไดถกตอง เครองมอท

ใชวดอาจเปน Published diagnostic test, Teacher-made diagnostic tests, Observational

techniques, Portfolio เปนตน

4. การประเมนผลรวม (Summative Evaluation) เปนการประเมนรวมสรป เพอตดสน

คณคาการเรยนร เพอตดสนระดบผลสมฤทธของผเรยน เครองมอทใชวด อาจเปน Teacher-

made test, Performance rating scales, Oral interview Portfolio เปนตน

จาแนกตามวธการแปลความหมายคะแนน

1. Norm-Referenced Evaluation เปนการประเมนผลการเรยนรเพอบรรยายและ

ตดสนความสามารถหรอผลสมฤทธของผเรยน โดยเปรยบเทยบกนเองภายในกลมเครองมอทใช

วดองกลม เชน Standardized achievement test, Teacher-made test, Observational

techniques, Portfolio เปนตน

2. Criterion-Referenced Evaluation เปนการประเมนผลการเรยนรเพอบรรยาย

และตดสนความสามารถหรอผลสมฤทธของผเรยน โดยเปรยบเทยบเกณฑหรอมาตรฐาน เชน

ปรเขตของความรทกาหนดไว (Domain) วตถประสงคเฉพาะทสาคญ ๆ มาตรฐานของการปฏบต

ทางวชาชพ เปนตน เครองมอทใชวดองเกณฑ เชน Teacher-made mastery test, Observational

TL 474 167

techniques, Portfolio เปนตน ลกษณะของแบบทดสอบจะเขยนขอสอบตามเนอหาและ

จดมงหมายทไดวางไว

การประเมนผลทแบงตามจดประสงคของการประเมนผลตามหลกสตร

ระเบยบกระทรวงศกษาธการ วาดวยการประเมนผลฉบบปจจบน ไดกาหนดการ

ประเมนผล 2 ประเภท ดงน

1. การประเมนผลเพอปรบปรงการเรยนเปนการประเมนผลทควรกระทาอยางตอเนอง

ตลอดระยะการเรยนการสอน เมอสนสดการเรยนการสอนในแตละหนวยยอย เมอครพบวา

ผเรยนคนใดมความสามารถไมถงเกณฑของแตละจดประสงค ครควรไดศกษาวาผเรยนม

ขอบกพรองในเรองใด แลวจดสอนซอมเสรมให แลวจงประเมนผลอกครงหนง

การประเมนผลเพอปรบปรงการเรยนจะมการประเมน 2 ระยะ คอ

การประเมนผลกอนเรยน (Pre-evaluation) การประเมนผลกอนเรยนมจดมงหมาย

เพอตรวจสอบความรพนฐานและทกษะของผเรยนวามความรเพยงพอทจะเรยนตอในรายวชา

ใหม หรอเนอหาใหมหรอไม ถาพบวามพนฐานความรไมพอ หรอไมมพฤตกรรมขนตนกอนเรยน

ใหผสอนจดใหมการสอนซอมเสรมใหแกผเรยนจนมความรเพยงพอทจะเรยนในเนอหาทครสอน

ตอไปได ถอวาเปนการสอบเพอวนจฉย (Diagnostic test)

ประโยชนของการประเมนผลกอนเรยน

1) ทาใหครทราบวาผเรยนมความรเบองตนเพยงพอเปนพนฐานและทกษะในการ

เรยนทครจะสอนมากนอยเพยงใด

2) ชวยใหครวางแผนการจดการเรยนรไดเหมาะสม โดยพจารณาไดวาจะเรมตน

อยางไรจงจะเหมาะสมกบสภาพของผเรยน หรอจะใชกจกรรมการเรยนรแบบใด สอประเภทใด

เพอชวยในการเรยนการสอน

3) ทาใหทราบวากลมทเรยนนนเกงออนเพยงไร เพอใชเปนขอมลประกอบการ

ตดสนใจเลอกวธการจดการเรยนรและมอบหมายงาน

การประเมนผลระหวางเรยน การประเมนผลระหวางเรยนเปนการวดและประเมนผล

ความสามารถของผเรยนวา ไดบรรลจดประสงคการเรยนทกาหนดไวหรอไม เพยงใด มขอบกพรอง

ในเรองใด ตอนใด การประเมนผลระหวางเรยนเปนกจกรรมทสอดแทรกไปกบการเรยนการสอน

ตลอดเวลา โดยมจดมงหมายดงน เพอศกษาวาผเรยนบรรลจดประสงคการเรยนทกาหนดไว

หรอไม เพยงใด หากพบวามขอบกพรองในจดประสงคใด กจดการสอนซอมเสรมใหกบผเรยน

และเพอจดประสงคการสอนซอมเสรม เมอผสอนทราบปญหาหรอขอบกพรองของผเรยนแลวก

นาขอมลมาใชในการพจารณาจดการสอนซอมเสรมใหแกผเรยน ฉะนนในทางปฏบตเมอสอนจบ

TL 474 168

แตละหนวย ผสอนควรประเมนผลทนท เมอพบวาผเรยนคนใดไมสามารถบรรลวตถประสงคท

ระบไวในหนวยนนกจะไดจดซอมเสรมใหทนท

การสอบระหวางเรยนเปนการสอบยอย (Formative test) ในเนอหาทสอนเทานน

เปนการสอบเพอตรวจสอบวาผเรยนมความรความสามารถตามจดประสงคการเรยนทกาหนดไวหรอไม

ประโยชนของการประเมนผลระหวางเรยน

1) ทาใหทราบวาผเรยนไดบรรลตามจดประสงคการเรยนรทกาหนดไวกอนการสอบ

หรอไม เพยงไร

2) ทาใหผสอนทราบวาการสอนใดบรรลผลสมฤทธเพยงใด

3) ทาใหทราบวาผเรยนมขอบกพรองในเรองใด ตอนใด เพอจะไดจดการปรบปรง

การเรยนการสอน และจดการสอนซอมเสรมเปนรายบคคล หรอรายกลมตอไป

2. การประเมนผลเพอตดสนผลการเรยน เปนการประเมนผลงาน (Summative

evaluation) หลงจากทสนสดการเรยนการสอนในแตละรายวชา โดยมจดมงหมายเพอศกษาวา

นกเรยนมความรท งสนเทาไร ผลจากการประเมนผลประเภทนใชในการตดสนผลการเรยนหรอ

ตดสนวาผเรยนคนใดควรจะไดรบคะแนนใด

การประเมนผลรวม ผสอนจาเปนตองประเมนใหครอบคลมทกจดประสงคทสด หรอถา

หากเวลาไมพอ ครอาจใชวธเรยงจดประสงคตามความสาคญเสยกอน แลวจงสมจากจดประสงค

ทสาคญนน ๆ

ความมงหมายของการประเมนผล

1. เพอจดประเภทหรอจดตาแหนง (Placement) เปนการวดเพอเปรยบเทยบกบบคคลอน

วานกเรยนแตละคนมความรความสามารถอยในระดบใด เพอจะไดจดประเภทและจดตาแหนง

ของเขาไดถกตอง

2. เพอวนจฉย (Diagnosis) เปนการสอบวดเพอวนจฉยหาสาเหตขอบกพรองเพอ

หาทางแกไข มกเปนการสอบเฉพาะเรองเปนตอน ๆ ไป คะแนนแตละตอนดวาเดกคนใดทาผด

ตอนไหนมาก จะชวยใหผสอนไดรขอบกพรองของเดก จะไดสอนซอมเสรมหรอทบทวนในตอน

นน ๆ ได การประเมนผลการสอนเปนรายวชาจะทาใหครทราบไดวาใครเกงออนวชาใด จะได

สนบสนนหรอใหความชวยเหลอพเศษ เปนกรณ

ผลการสอบนอกจากใชวนจฉยตวนกเรยนวาเกง ออน ในเรองใดแลวยงใชวนจฉย

ผสอนไดวาสอนเปนอยางไร มขอบกพรองทควรปรบปรงอยางไร

3. เพอเปรยบเทยบระดบพฒนาการ (Assessment) เปนการสอบหรอวดเพอดวา

นกเรยนมความเปลยนแปลงไปในทางดขนหรอตาลงเพยงไร การวดแบบนเปนการเปรยบเทยบ

TL 474 169

ความสามารถของนกเรยนคนเดยวกนหรอกลมเดยวกน ในระยะเวลาตางกน เชน การสอบกอน

เรยน (Pretest) และสอบหลงจากเรยนจบบทเรยนแลว (Post test) กจะทราบวานกเรยนเกดการ

เรยนรจากการเรยนการสอนนนเพยงไร ดงนน ถามการสอบวดบอย ๆ กจะทาใหทราบระดบ

พฒนาการของนกเรยนได และถาปรากฏวานกเรยนตาลงกจะเปนดชนชใหเหนวาเขาควรไดรบ

การปรบปรงตนเองใหดขน ถาปรากฏวาผลการวดกาวหนาขนเรอย ๆ กจะเปนการสรางกาลงใจ

ใหแกผเรยนผนน

4. เพอพยากรณ (Prediction) การวดชนดนกเพอนาผลการสอนไปพยากรณวาในอนาคต

เดกคนนสามารถเรยนไปไดไกลเทาใด จะเรยนวชานน ๆ ไดสาเรจหรอไม หรอเขาควรจะเรยน

อะไรจงจะด เปนตน ผออกขอสอบชนดนจะตองมความชานาญเปนอยางมาก การสอบวดตาม

จดมงหมายนมกนาผลไปใชในการแนะแนวหรอสอบคดเลอกเรยนตอ

5. เพอประเมนผล (Evaluation) เปนการวดเพอประเมนโดยสวนรวม ใชในการ

ประกอบการตดสนใจวาด เลว ปานใด เหมาะสมมากนอยเพยงใด หรอการกระทากจกรรมใด

กจกรรมหนงไดผลมากนอยเพยงใด เชน การประเมนผลการเรยนหลงจากจบการเรยนการสอน

ในภาคเรยนหนง ๆ หรออาจจะใชประเมนหลกสตรทใชในปจจบนวาเหมาะสมเพยงใด ประเมน

การบรหารงานของครใหญวาดหรอไม ประเมนการสอนของโรงเรยนใดโรงเรยนหนงวาสมฤทธ

ผลเพยงใด

แนวคดและหลกการประเมนการเรยนรตามพระราชบญญต

การศกษาแหงชาตพทธศกราช 2542

แนวคดการประเมนการเรยนรตามพระราชบญญต

การประเมนผลสาเรจของการจดกระบวนการเรยนรทผเรยนสาคญทสดนน เปนการ

ประเมนซงมงเนนผลทเกดขนกบผเรยนเปนสาคญ โดยครจะตองศกษามาตรา 26 ของพระราชบญญต-

การศกษาแหงชาตในสาระและจดเนน การประเมนเกยวกบพฒนาการเรยนของผเรยน ความ

ประพฤต การสงเกตพฤตกรรมการเรยน การรวมกจกรรมการเรยนร และการทดสอบเพอพฒนา

และคนหาศกยภาพ จดเดน จดดอยของผเรยน และตรวจสอบวากระบวนการเรยนรไดพฒนา

ผเรยนตามจดประสงคการเรยนรทกาหนดไวหรอไม อกทงผลการเรยนของผเรยนจะเปนตวบงช

ประสทธภาพการสอนของครดวย ดงนน การวดและประเมนผลการเรยนรทเนนผเรยนเปน

สาคญ ตองวดและประเมนใหครอบคลมทกดานทงในสวนของกระบวนการและผลงาน ทงดาน

ความร ดานความรสก และทกษะการแสดงออกทกดาน และประเมนตามสภาพจรง

TL 474 170

นอกจากนแนวทางการวดและประเมนผลยงตองคานงถงสาระสาคญในพระราชบญญต

การศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 ทคณะผวจยระบบการวดและประเมนผลนาเสนอ และภาพ

กระบวนทศนใหมทางการศกษา และการวดประเมนการเรยน ดงตาราง 5.1 การวเคราะห

แนวทางในการวดและประเมนผเรยน ตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.2542

(วาสนา ประวาลพฤกษ, อดสาเนา 3-5)

ตารางท 5.1 การวเคราะหแนวทางในการวดและประเมนผเรยนตามพระราชบญญต

การศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542

หมวด/

มาตรา

สาระสาคญในพระราชบญญต

การศกษาฯ

แนวทางในการวด

และประเมนผล

1/ม.6

1/ม.8

4/ม.22

การจดการศกษาตองเปนไปเพอ

พฒ น า ค น ไ ท ย ใ ห เ ป น ม น ษ ย ท

สมบรณทงรางกาย สตปญญาความร

แ ล ะคณธ ร รม มจ รย ธ ร รมแล ะ

วฒนธรรมในการดารงชวตสามารถ

อยรวมกบผอนไดอยางมความสข

การจดการศกษาใหยดหลกดงน

1. เปนการศกษาตลอดชวตสาหรบ

ประชาชน

2 . ใหสงคมมสวนรวมในการจด

การศกษา

3. การพฒนาสาระและกระบวนการ

เรยนรใหเปนไปอยางตอเนอง

การจดการศกษาตองยดหลกวา

ผเรยนทกคนมความสามารถเรยนร

และพฒนาตนเองได และถอวาผเรยน

สาคญทสด กระบวนการจดการศกษา

ตองสงเสรมใหผเรยนสามารถพฒนา

ตามธรรมชาต และเตมศกยภาพ

1. ยดความมงหมายของการจดการศกษา

ของประเทศเปนหลกในการประเมน โดย

การกาหนดคณลกษณะของบณฑตทพง

ประสงคตามพระราชบญญตการศกษาฯ

2. เนนการวดความร ปญญา ควบคกบ

คณธรรม จรยธรรม และการปฏบตท

สอดคลองกบการดารงชวตในสภาพจรง

1. ผเรยนประเมนตนเองได เพอวางแนว

ทางการเรยนรสาหรบตนเองและชมชน

2. ผเรยน/ผเกยวของกบการศกษามสวน

รวมในการประเมน

3. วดผลสมฤทธของการเรยนรอยาง

ตอเนอง มเกณฑในการเทยบโอนความร

มเครองมอมาตรฐานในการตรวจสอบ

1. ใชวธการวดทหลากหลาย เพอให

สามารถวดพฒนาการของการเรยนรของ

ผเรยนไดทกระดบและทกประเภท

2. ผลการประเมนจะตองสะทอนใหเหน

ความกาวหนาหรอพฒนาการของผเรยน

เปนระยะ ๆ

TL 474 171

ตารางท 5.1 (ตอ)

หมวด/

มาตรา

สาระสาคญในพระราชบญญต

การศกษาฯ

แนวทางในการวด

และประเมนผล

4/ม.24

การจดกระบวนการเรยนรใหสถานศกษา

และหนวยงานทเกยวของดาเนนการ

ดงน

1. การจดเนอหาสาระและกจกรรมให

สอดคลองกบความสนใจและความ

ถนดของผเรยน โดยคานงถงความ

แตกตางระหวางบคคล

2. ฝกทกษะ กระบวนการคด การ

จดการ การเผชญสถานการณและ

การประยกตความรมาใชเพอปองกน

และแกปญหา

3. จดกจกรรมใหผเรยนไดเรยนรจาก

ประสบการณจรง ฝกปฏบตใหทาได

คดเปน ทาเปน รกการอานและเกด

การใฝรอยางตอเนอง

4. จดการเรยนการสอนโดยผสมผสาน

สาระความรดานตาง ๆ อยางได

สดสวนสมดลยกน รวมทงปลกฝง

คณธรรม คานยมทดงามและคณลกษณะ

อนพงประสงคไวในทกวชา

5. สงเสรมสนบสนนใหผสอนสามารถ

จดบรรยากาศ สภาพแวดลอม สอ

การเรยนและอานวยความสะดวก

เพอใหผเรยนเกดการเรยนร และม

ความรอบร รวมทงสามารถใชการ

วจยเปนสวนหนงของกระบวนการ

เรยนร ทงทผสอนและผเรยนอาจ

เรยนรไปพรอมกนจากสอการเรยน

การสอนและแหลงวชาการ

1. ใชวธการวดทหลากหลายตามลกษณะ

ของเนอหาและกจกรรม

2. การวดปฏบตจรง กระบวนการคด

การจดการและการประยกตความรใน

สภาพชวตทผเรยนจะตองออกไปเผชญ

3. วดการปฏบต การคด และความรทได

จากการแสวงหาดวยตนเอง และวดอยาง

ตอเนอง

4. วดการบรณาการความารภายในวชา

เดยวกน และวชาทเกยวของควบคกบ

คณธรรม จรยธรรม และจรรยาบรรณใน

วชาชพ

5. วดผลการเรยนรไดทงในหองเรยนและ

นอกหอ ง เ รยน วดความรท ไ ดจ าก

การศกษาคนควาดวยตนเองรวมทงวด

ก า รสร า ง อ งค ค ว าม ร ท ไ ด จ ากกา ร

ศกษาวจย

TL 474 172

ตารางท 5.1 (ตอ)

หมวด/

มาตรา

สาระสาคญในพระราชบญญต

การศกษาฯ

แนวทางในการวด

และประเมนผล

4/ม.26

6. จดการเรยนรใหเกดขนไดทกเวลา

ทกสถานท มการประสานความ

รวมมอกบบดามารดา ผปกครอง

และบคคลในชมชนทกฝาย เพ อ

รวมกนพฒนาผเรยนตามศกยภาพ

ใหสถานศกษาจดการประเมนผล

ผเรยนโดยพจารณาพฒนาการของ

ผเรยน ความประพฤต การสงเกต

พฤตกรรมการเรยน การรวม

กจกรรมและการทดสอบควบคไป

ในกระบวนการเรยนการสอน ตาม

ความเหมาะสมของแตละระดบ

และรปแบบการศกษา

6. แหลงขอมลทใชในการประเมนผเรยน

ควรมาจากแหลงตาง ๆ ทงภายในและ

ภายนอกสถานศกษา

1. วดพฒนาการของผเรยน

2. วดความประพฤต

(รวมถงคณธรรมและจรยธรรม)

3. การสงเกตพฤตกรรมการเรยน

4. การรวมกจกรรม

5. การทดสอบควบคไปกบการสอน

(ไมใชวดแยกจากการสอนเพยง

อยางเดยว)

ลกษณะของการวดและการประเมนผลตามแนวพระราชบญญตการศกษา

แหงชาต พ.ศ. 2542

เพอใหการวดและประเมนผลการเรยนรตอบสนองตอเปาหมายของหลกสตร ใน

ขณะเดยวกน สามารถชแนะขอบกพรองของหลกสตร และสอดคลองกบสภาพความเปนอยของ

สงคมการวดและประเมนจงควรม 3 ลกษณะ คอ

1. การประเมนโดยเนนหลกสตร (Embed assessment) คอการประเมนสอดคลองกบ

หลกสตรอยางตอเนองตลอดเวลา

2. การประเมนนาการสอน (Assessment drives instruction) เปนการประเมนเพอ

ปรบปรงแกไขการเรยนการสอนเพอเปนการพฒนาการเรยนการสอน

3. การประเมนในบรบท ทงเชงปรมาณและคณภาพ (Contextual quantitative and

qualitative) โดยเนนพฒนาการของผเรยนทงระดบความสามารถและคณภาพในสภาพแวดลอม

ทเปนอย

TL 474 173

หลกการประเมนการเรยนรทสอดคลองกบพระราชบญญตการศกษา พ.ศ.2542

1. การวดผลและประเมนผลการเรยนรตองควบคไปกบการเรยนการสอน ครตองทา

หนาทในการสอนและการสอนเปนเนอเดยวกน ในกระบวนการเรยนการสอน ครผสอนจะตองทา

การประเมนผลอยางตอเนองทงกอนเรยน ระหวางเรยน และหลงจากเสรจสนการเรยนการสอน

2. การวดผลประเมนผล เนนการประเมนเพอพฒนาผเรยนมากกวา เพอชขาดวา

ผเรยนเปนอยางไร

3. การวดผลประเมนผลการเรยนตองครอบคลมทงดานความร ทกษะ พฒนาการของ

ผเรยนและคณธรรม เนองจากเดกไทยยคใหม ตามพระราชบญญตการศกษาฯ ตองมลกษณะ

เกง ด มสข สามารถใชชวตรวมกบผอนไดอยางมสข

4. การวดผลประเมนการเรยน ตองใชวธการทหลากหลาย เครองมอวดไมควรเปน

แบบทดสอบอยางเดยว แตควรใชใหเหมาะกบสงทจะวด เครองมอวดผลอาจไดแก แบบทดสอบ

การสงเกตพฤตกรรม หรอผลงานของผเรยน การสมภาษณ แฟมสะสมงาน แฟมบนทกขอมล

สวนตว ฯลฯ

5. ตามมาตรา 22 ถอวาในการเรยนการสอนผเรยนมความสาคญทสด การประเมนผล

การเรยนทสอดคลองกบการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสาคญ ใหคดเปน ทาเปน และพฒนา

ตามธรรมชาตของผเรยนอยางเตมศกยภาพ เปดโอกาสใหผเรยนประเมนตนเอง ประเมนเพอน

หรอใหเพอนประเมน ผเรยนจะตองมความเตมใจ มความสข และเหนความสาคญของการ

ประเมนผลมากขน

6. ระบบการวดและการประเมนผลการเรยนจะตองมความเทยงธรรม โปรงใส สามารถ

ตรวจสอบความถกตองได ตามพระราชบญญตขอมลขาวสารราชการ พ.ศ. 2540 ฉะนน

หลกฐานทเปนผลงานทแสดงศกยภาพของผเรยนเปนสงจาเปนสาหรบการประเมนผล

ขนตอนในการประเมนผลตามแนวพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542

จากแนวคดการประเมนผลทสนองพระราชบญญตการศกษาแหงชาต 2542 การวดและ

ประเมนผลจะตองครอบคลมทกดาน ทงในสวนของกระบวนการและผลงานดานความร ดาน

ความรสกและทกษะการแสดงออกทกดาน ซงตองประเมนระหวางการเรยนการสอน และ

ประเมนสรปรวม โดยมข นตอนดงน

1. กาหนดวตถประสงคและเปาหมายในการประเมน

2. พจารณาขอบเขต เกณฑวธการ และสงทจะประเมน เชนประเมนการพฒนา

ทางดานความคดและกระบวนการแกปญหาในวชาวทยาศาสตร ขอบเขตทจะประเมน เชน

ประเมนเรองใด หรอดานใด เชน ดานความรหรอดานการปฏบต

TL 474 174

3. กาหนดองคประกอบและผประเมน เชน ประเมนตนเอง เพอนประเมน หรอ

ครผสอน ผปกครอง เปนตน

4. เลอกใชเทคนคและเครองมออะไรใหสอดคลองกบวตถประสงคและเกณฑในการ

ประเมน ควรจะใชวธการทหลากหลาย เชน การทดสอบ การสมภาษณ การสงเกตพฤตกรรม

ฯลฯ

5. กาหนดเวลาและสถานททจะประเมน เชน ในขณะทดสอบหรอ

6. วเคราะหผลและจดการขอมลการประเมน

7. สรปผลการประเมนเพอพฒนาและปรบปรงขอบกพรองการเรยนรและพฒนาผเรยน

รวมทงปรบปรงกจกรรมการเรยนการสอน ในกรณทเปนการประเมนสรปรวม เพอตดสนการ

เลอนชน โดยเปรยบเทยบกบเกณฑทกาหนดให นาผลการประเมนระหวางเรยนมาประกอบการ

พจารณาดวย

นโยบายประเมนการเรยนรระดบผเรยน

สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต ไดทาการศกษาวจยเรองการประเมนผล

การเรยน ขอเสนอแนะเชงนโยบาย เพอศกษาเปรยบเทยบแนวทางและแนวปฏบตในการ

ดาเนนการวดและประเมนการเรยนรของประเทศตาง ๆ กบของประเทศไทย ในสวนนโยบาย

การประเมนผลการเรยนร ระดบผเรยน เปนดงน (ภทรา นคมานนท, 2542, หนา 36)

1. การประเมนการเรยนรของผเรยน ใหเปนหนาทของครผสอน โดยถอวาการประเมน

การเรยนรเปนสวนหนงของการเรยนการสอน การประเมนจะตองกระทากบผเรยนทกคน ทก

ระดบขนการศกษา และตลอดระยะเวลาของการเรยนการสอน ครผสอน จะตองใชการประเมน

กลไกลสาคญในการตดตามพฒนา ชวยเหลอผเรยนทกคนใหบรรลเปาหมายแหงการเรยนร ไม

วาจะเปนเดกเกง ปานกลาง หรอออน โดยผสอนจะตองปฏบตตามเกณฑและมาตรฐานของการ

ประเมนการเรยนรของคณะกรรมการตดตามและประเมนการเรยนรของสถานศกษา

2. การประเมนการเรยนรของผเรยน โดยครผสอนประกอบดวยเนอหาของการประเมน

2 สวน ไดแก สาระความรและทกษะ กบพฒนาการและคณธรรม

การประเมนสาระความร/ทกษะ ใหพจารณาเปนรายวชา ครผสอนจะตองประเมน

ทงกอน ระหวาง และหลงสนสดการเรยนการสอน ครผสอนจะตองประเมนโดยยดเปาหมายการ

เรยนรเปนสาคญ ซงควรครอบคลมความรพนฐานของวชา ทกษะการแสวงหาความร ผลการ

ปฏบตการ พฒนาการทางความรและทกษะ ตามสดสวนความสาคญของวชา และแจงใหผเรยน

และผเกยวของทราบโดยทวกน โดยตองประเมนผเรยนระหวางการเรยนอยางนอยภาคเรยนละ

TL 474 175

2 ครง เพอใหขอมลยอนกลบสาหรบพฒนาผเรยน และตองแจงผลการประเมนใหผเรยนและ

ผเกยวของทราบ และสามารถตรวจสอบได

การประเมนพฒนาการและคณธรรมใหพจารณาเปนรายผเรยน ครผสอนทกคนทม

สวนเกยวของในการสอนนกเรยนรวมกน ทาการประเมนพฒนาการดานตาง ๆ และคณธรรม

ของนกเรยน โดยการวดและสงเกตอยางตอเนอง อยางนอยภาคเรยนละ 1 ครง

3. การเรยนรของผเรยนโดยผเกยวของ

ใหนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 1 ขนไป ทาการประเมนตนเองทงดานสาระ

ความร ทกษะ พฒนาการและคณธรรม ทงกอนและหลงสนสดการเรยนในแตละภาคการศกษา

เพอใชเปนขอมลประกอบการพจารณาของครผสอน

ในกรณทชมชนหรอผทรงคณวฒจากทองถนมสวนรวมในกระบวนการเรยนการ

สอน เชน วชาการงานพนฐานอาชพ ใหผมสวนเกยวของเขารวมในการประเมนผลการเรยนร

ของนกเรยนดวย

4. วธการประเมนการเรยนรของผเรยน ครผสอนควรใชวธทหลากหลายประกอบกน

เชน การทดสอบ แฟมสะสมงาน (Portfolio) แฟมบนทกขอมลบคคล (Comprehensive

Personal Record) การสงเกตพฤตกรรม (Observation) เปนตน เพอใหไดหลกฐานเกยวกบ

การเรยนรของผเรยนทสมบรณทสด

5. ผลการประเมนประจาภาคการศกษา ทงการประเมนสาระความร/ทกษะรายวชา

และการประเมนพฒนาการและคณธรรมรายบคคล สถานศกษาจะตองรายงานผเรยน ผปกครอง

และผเกยวของ และสามารถตรวจสอบได

ขนตอนของการวดผลการเรยนรของผเรยน

ผประเมนจะตองคดวางแผนการดาเนนกจกรรมอยบนพนฐานของการตอบคาถาม 4

คาถามหลก ไดแก วดและประเมนไปทาไม? วดและประเมนอะไร? วดและประเมนอยางไร?

และตดสนผลดวยวธใด? การตอบคาถามดงกลาวจะชวยกาหนดทศทางและกรอบของ

กระบวนการวดและประเมนผลใหดาเนนไปอยางเปนระบบ ซงสามารถแบงเปนขนตอนสาคญได

7 ขนตอน ดงน (ศรชย กาญจนวาส, อดสาเนา)

TL 474 176

ตารางท 5.2 ความสมพนธระหวางแนวคดพนฐานและขนตอนสาหรบการวดและประเมนผล

แนวคดพนฐาน ขนตอนสาคญ

วดและประเมนผลไปทาไม 1. กาหนดจดมงหมายของการวดและประเมนผล

วดและประเมนผลอะไร 2. วเคราะหเปาหมายของการเรยนรทตองการใหเกดขน

วดและประเมนผลอยางไร 3. สรางเครองมอ

3.1 ออกแบบการสรางเครองมอ

3.2 ลงมอสรางเครองมอ

3.3 ทดลองใชและตรวจสอบคณภาพของเครองมอ

4. เกบรวบรวมขอมล

5. วเคราะหขอมล

ตดสนผลดวยวธใด 6. ตดสนคณคาของผลการเรยนร

7. รายงานและนาผลไปใชในการพฒนาและปรบปรง

การเรยนร

การประเมนผลตามสภาพจรง (Authentic Assessment)

การประเมนผลตามสภาพจรง หมายถงการวดและประเมนผลกระบวนการทางานใน

ดานสมองหรอการคดและจตใจของผเรยนอยางตรงไปตรงมาตามสงทผเรยนกระทา โดยการ

สงเกต การบนทก และรวบรวมขอมลจากงานและกจกรรมทนกเรยนทา เพอเปนพนฐานของ

การตดสนใจในการศกษาถงผลกระทบตอเดกเหลานน เนนการประเมนทกษะการคดทซบซอน

ในการทางานของนกเรยน ความสามารถในการแกปญหาและการแสดงออกทเกดจากการปฏบต

ในสภาพจรง เนนการพฒนาการเรยนรของนกเรยน ใหความสาคญกบพฒนาการและความ

ตองการชวยเหลอการประสบความสาเรจของผเรยนแตละคน มากกวาการประเมนผลการเรยน

ทมงใหคะแนนผลผลต และจดลาดบเปรยบเทยบกบกลม การประเมนผลตามสภาพจรงจะม

ความตอเนองในการใหขอมลในเชงคณภาพทเปนประโยชนตอครผสอนไดใชเปนแนวทางการ

จดกจกรรมการสอนใหเหมาะสมเปนรายบคคลได ทงนจะชวยใหผสอนไดพฒนาการเรยนของ

ผเรยนและการสอนของผสอน ทาใหการเรยนการสอนมความหมายและทาใหเกดความอยากใน

การเรยนรตอไป ดงนนการประเมนผลจากสภาพจรงจงมงเนนในเรองตอไปน

1. การประเมนความสามารถ ความรสก และทกษะทสอดคลองกบชวตจรง

2. คดเลอกผลงานเพอการประเมน ซงเปนผลงานทมคณคา (worthy) และทาทาย เปน

สงทครผสอนตองการใหผเรยนสามารถปฏบตไดจรง

TL 474 177

3. เปนกระบวนการสงเกต การบนทก และรวบรวมขอมลจากงานและวธการทผเรยน

ปฏบต เพอใชเปนขอมลสาหรบปรบปรงการเรยนรของผเรยน

4. ไมประเมนเฉพาะทกษะพนฐาน แตมงเนนประเมนความคดซบซอน ความสามารถ

ในการแกปญหา และการทางานทเกดจากการปฏบตในสภาพทเปนจรงของผเรยน

ลกษณะสาคญของการประเมนผลตามสภาพจรง

1. เปนการประเมนทกระทาไปพรอม ๆ กบการจดกจกรรมการเรยนการสอนและการ

เรยนรของผเรยน ซงสามารถกระทาไดตลอดเวลา ทกสถานการณ ทงทโรงเรยน บาน และ

ชมชน

2. เปนการประเมนทยดพฤตกรรมการแสดงออกของผเรยนทแสดงออกมาจรง ๆ

3. เนนการพฒนาผเรยนอยางเดนชดและใหความสาคญในการพฒนาจดเดนของ

ผเรยน

4. เนนการประเมนตนเองของผเรยน

5. ตงอยบนพนฐานของสถานการณทเปนชวตจรง รวมทงการเชอมโยงการเรยนรไปส

ชวตจรง

6. ใชขอมลทหลากหลาย มการวดขอมลระหวางการปฏบตในทกดาน ทงทโรงเรยน บาน

และชมชนอยางตอเนอง

7. เนนคณภาพของผลงานทผเรยนสรางขน ซงเปนผลจากการบรณาการความร

ความสามารถหลาย ๆ ดานของผเรยน

8. เนนการวดความสามารถในการคดระดบสง (ทกษะ การคดทซบซอน) เชนการ

วเคราะห การสงเคราะห เปนตน

9. สงเสรมปฏสมพนธเชงบวก มการชนชม สงเสรม และอานวยความสะดวกในการ

เรยนรและผเรยนไดเรยนอยางมความสข

10. เนนการมสวนรวมระหวางผเรยน คร ผปกครอง

หลกเกณฑทจาเปนของการประเมนจากสภาพจรง

การประเมนจากสภาพจรง เปนลกษณะการประเมนทสอดคลองกบพระราชบญญต

การศกษา พ.ศ. 2542 ซงยดเดกเปนสาคญ มหลกการดงน

1. การประเมนความกาวหนาและการแสดงออกของผเรยนแตละคน ไมใชการ

เปรยบเทยบกบกลม แตใชการเปรยบเทยบกบตวเอง ดวยเครองมอประเมนทหลากหลาย

TL 474 178

2. การเรยนการสอนและการประเมน ตองหลอมรวมกน และประเมนอยางตอเนอง

ตลอดเวลาทมการเรยนการสอน โดยผเรยนมสวนรวมในการประเมน

3. การเรยนการสอนเนนการปฏบตจรงในสภาพทใกลเคยงกบธรรมชาต เปดโอกาสให

ผเรยนคดคนในการทางานดวยตนเอง

4. การเรยนการสอนจะตองเปนไปเพอพฒนาศกยภาพใหเตมทสงสดตามสภาพทเปน

จรงของแตละคน

5. การประเมนผลจากสภาพจรงจะตองมรากฐานบนพฒนาการและการเรยนรท

หลากหลาย

6. ความรในเนอหาสาระทงในทางกวางและทางลก จะนาไปสการพฒนาใหผเรยนได

เรยนรมากขน และเสรมสรางศกยภาพของผเรยนอยางเตมท

คาถามสาคญเกยวกบการประเมนผลตามสภาพจรง

จากความสาคญและหลกการประเมนผลตามสภาพจรง สามารถสรปขนตอนทเปน

คาถามในเรองการประเมนดงน

1. การประเมนผลตามสภาพจรงประเมนอะไร

คาตอบ 1) ประเมนจากการแสดงออกถงผลของความร ความคด ความสามารถ

ทกษะ และเจตคต

2) กระบวนการเรยนร กระบวนการทางาน

3) ผลผลต ผลงาน ฯลฯ

2. การประเมนผลตามสภาพจรงประเมนเมอใด

คาตอบ เปนการประเมนอยางตอเนองตามสภาพทแทจรง เปนธรรมชาต

ตลอดเวลา

3. การประเมนผลตามสภาพจรงประเมนจากอะไร

คาตอบ ประเมนจาก

1) ผลงาน โครงงาน หนงสอทผลต แบบบนทกรายงาน ฯลฯ

2) การสอบในลกษณะตาง ๆ

3) แบบบนทกยอย แบบบนทกแสดงความรสก ความคด ฯลฯ

4) แบบบนทกการสงเกต

5) แบบบนทกการสมภาษณ

6) แบบบนทกของผเรยน คร ผปกครอง และกลมเพอน

TL 474 179

7) แฟมสะสมงาน

8) หลกฐาน รองรอยหรอผลงานทเกดจากการรวมกจกรรมอน ๆ

4. การประเมนตามสภาพจรงใครเปนผประเมน

คาตอบ ผประเมน คอ นกเรยนประเมนตนเอง คร เพอน/กลมเพอน

ผปกครอง และผทเกยวของกบผเรยน

5. การประเมนผลตามสภาพจรงประเมนอยางไร

คาตอบ ประเมนไดหลายวธ เชน การสงเกต การสมภาษณ การตรวจงาน

การทดสอบ ประเมนจากผเกยวของ การรายงานตนเองของผเรยน แฟม

สะสมผลงาน

ลกษณะและขนตอนการประเมนจากสภาพจรง สรปเปนแผนภมดงน

ภาพท 5.1 วงจรการวดผล/ประเมนผลตามสภาพจรง

(ทมา : กรมวชาการ, 2544. เอกสารแนวทางการนามาตรฐานหลกสตรไปสการออกแบบ

การจดการเรยนรและการวดประเมนตามสภาพจรง หนา 4)

TL 474 180

ขอดของการประเมนจากสภาพจรง

การประเมนจากสภาพจรงจะเออตอการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนศนยกลาง

มากกวาการเรยนการสอนทเนนครเปนศนยกลาง นกเรยนจะไดเรยนรจากการกระทามากขน

มความสนใจบทเรยนมากขน ดงนนการประเมนจากสภาพจรงของผเรยนมขอดดงน

1. ผเรยนมความสามารถ กระตอรอรนทจะเรยน และเชอมนในสงทนกเรยนร

2. การจดเสรมสรางประสบการณทด จะกระตนใหผเรยนเกดการเรยนร และสามารถ

กาหนดทศทางการเรยนรไดดวยตนเอง

3. ผเรยนสามารถสรางความรข นได ถามปฏสมพนธกบบคคลอน

4. ผเรยนมพฒนาการทางดานรางกาย จตใจ อารมณ สงคม และสตปญญา ดวยอตรา

ทแตกตางกน

5. กระบวนการแกปญหาจะชวยใหความรคงอยมากกวาการทองจา

6. ในสถานการณทมความหมายตอผเรยน จะชวยเสรมสรางความรไดอยางมประสทธภาพ

7. การประเมนทแทจรง จะใหขอมลทเทยงตรงเกยวกบผเรยน รวมทงกระบวนการ

ทางการเรยนร

องคประกอบของการประเมนจากสภาพเปนจรง

1. การสงเกตและการตรวจงาน การตรวจงานครควรชแนะดวยวาถก ผดอยางไร ควร

แกไขอยางไร เพอเปนแนวทางในการปรบปรงใหดขน

2. มการประชมรวมกนระหวางครกบผเรยน อาจเปนประชมวางแผน ทบทวน หรอ

วเคราะหผลการเรยนรวมกน เพอนาไปสการปฏบตตอไป

3. การประเมนจากการเขยน การฝกเขยนทดตองเรมจากความตองการของผเรยน

อาจเขยนแบบบนทกประจาวน เขยนสะทอนถงความรสกนกคดของผเรยน โดยการเรยนจะ

เขยนเมอไรกได ใหกาหนดตายตวแนนอน

4. การประเมนตนเอง ผเรยนอาจประเมนตนเองวามความพงพอใจในผลงานของตน

มากนอยเพยงไร ควรปรบปรงอะไรบาง

5. การทดสอบขอเขยน การทดสอบในสภาพจรงอาจใหผเรยนเขยนคาตอบเอง เพอ

สะทอนถงแนวความคดของผเรยน การตรวจใหคะแนน ครควรกาหนดแนวคาตอบเปนเกณฑ

(rubric) ไว การสอบแบบการปฏบตจรงจะเนนพฤตกรรม กระบวนการคด การแกปญหา และ

เกณฑการใหคะแนน

6. การทดสอบแบบมาตรฐาน มประโยชนในแงการวดความสามารถพนฐานทจาเปน

บางอยางทครอาจนามาสอบและเกบคะแนนไว

TL 474 181

ขอมลทไดจากองคประกอบทง 6 ขอขางตน จาเปนตองมการจดบนทกไวอยางเปน

ระเบยบ โดยใชแฟมสะสมงาน (Portfolio)

หลกเกณฑทจาเปนของการประเมนจากสภาพจรง

การประเมนจากสภาพจรงมหลกเกณฑดงน

1. การประเมนความกาวหนาและการแสดงออกของผเรยนแตละคน ไมใชการ

เปรยบเทยบกบกลม แตใชการเปรยบเทยบทตวเองดวยเครองมอประเมนทหลากหลาย

2. การเรยนการสอนและการประเมนตองหลอมรวมกน และประเมนอยางตอเนอง

ตลอดเวลาทมการเรยนการสอน โดยมผเรยนมสวนรวมในการประเมน

3. การเรยนการสอนเนนการปฏบตในสภาพทใกลเคยงกบธรรมชาต ความเปนจรงของ

การดาเนนชวต กจกรรมการเรยนการสอนเปดโอกาสใหผเรยนไดคดคนในการทางานดวยตนเอง

4. การเรยนการสอนจะตองเปนไปเพอพฒนาศกยภาพใหเตมทสงสดตามสภาพทเปน

จรงของแตละบคคล

5. การประเมนผลจากสภาพจรง จะตองมรากฐานบนพฒนาการและการเรยนรทาง

สตปญญาทหลากหลาย

6. ความรในเนอหาสาระทงในทางกวางและทางลก จะนาไปสการพฒนาใหผเรยนได

เรยนรมากขน เพอใหบรรลเปาหมาย สนองความตองการและเสรมสรางศกยภาพของผเรยนอยางเตมท

การประเมนผลจากสภาพจรงในการเรยนรกลมสาระวทยาศาสตร

การจดการเรยนรวทยาศาสตรในรปแบบตาง ๆ ทมกลยทธในการเรยนรอยางมประสทธภาพ

นน ยอมตองการวธการประเมนทมประสทธภาพดวยเชนกน การเปลยนแปลงการประเมนผล

แบบเดมทเนนการเขยนขอสอบแบบถามตอบมาเปนการประเมนผลจากสภาพจรงซงเปนการ

ประเมนเชงพฤตกรรมและการปฏบตทหลากหลายเปนไปตามเจตนารมณของการวดผล

ประเมนผลตาม พ.ร.บ. พ.ศ.2544

การประเมนผลเชงพฤตกรรมดวยวธการทหลากหลายลวนเปนการประเมนความกาวหนา

ในการเรยนรวทยาศาสตรของนกเรยนทงสน กลยทธทใชในการประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตร

ใหไดผลดมหลายอยาง ไดแก แฟมสะสมผลงาน การเขยนบนทกหรอการจดในสมดบนทก

คอมพวเตอร วดโอเทป การปฏบตหรองานทแสดงพฤตกรรมการเรยนรกจกรรมกลม การประเมนผล

แบบเขยนตอบ และขอสอบแบบเขยนตอบ เปนตน

นอกจากกลยทธดงกลาวแลว ยงมกลยทธการประเมนผลแบบไมเปนทางการ ซงไดแก

การสงเกตพฤตกรรมของนกเรยนในขณะปฏบตกจกรรม การสงเกตพฤตกรรมทางสงคม ซง

TL 474 182

สงเกตไดจากการทางานรวมกนเปนกลม โดยอาจสงเกตจากความสนใจ ความมงมน การซกถาม

และการเสนอความคดเหน การสงเกตการณทาการทดลอง การรวบรวมขอมล การลงขอสรป

และการสอสาร การตงคาถาม เปนตน

การประเมนสาระความรและทกษะกระบวนการวทยาศาสตรตลอดการจดการเรยนร

ทงกอนการสอน ระหวางการสอน และหลงการสอน มจดมงหมายและกลยทธ ดงตวอยางตอไปน

ตารางท 5.6 การประเมนผลการจดการเรยนรวทยาศาสตร

ขนการจดกจกรรมการเรยนร จดมงหมาย กลยทธ

1. กอนการสอน เ พ อ ป ร ะ เ ม น ค ว า ม ร

ความคด ความเชอ และ

เจตคต ททาใหครรถงพน

ความร ความคด ความ

เชอ และเจตคตของนกเรยน

1. การใชตารางขอมล

2. การจดบนทก

3. การวาดภาพ

4. การสมภาษณ, การสนทนา

5. การตอบแบบสอบถาม

6. การสรางผงมโนทศน

2. ระหวางการสอน เพอการประเมนผลเสรม

ขณะทาการสอน ทจะทา

ใหคร เขา ใจถงความร

ความคด ความเชอ และ

เจตคตของนกเรยน

1. แฟมสะสมผลงาน

2. การจดบนทกขอมล

3. กจกรรมเชงปฏบตการ

4. การสงเกต

5. การสมภาษณ

6. การประเมนผลจากงานตาง ๆ

7. ขอสอบ

3. หลงการสอน เ พ อ ป ร ะ เ ม น ค ว า ม

กาวหนาของนกเรยนเปน

การสะทอนการจดการ

เรยนรทมประ-สทธ ภาพ

และคณภาพ

1. สารวจความคดเหนและเจตคตของ

นกเรยน เชน แบบสารวจความพอใจ

ของนกเรยน

2. การสมภาษณ

3. การประเมนผลแบบเขยนตอบ เชน

ขอสอบมาตรฐาน หรอขอสอบปลายเปด

4. แบบประเมนการทางาน เชน ขอสอบ

วดการแกปญหา

5. การประเมนแฟมสะสมผลงาน เชน

Scoring Rubric

ทมา : ดดแปลงจาก วทยาศาสตร คอ กระบวนการเรยนร หนา 193

TL 474 183

จากหลกการประเมนผลในชนเรยนตามหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช

2544 สถานศกษาจะตองดาเนนการสอบควบคไปกบการประเมนผลการพฒนาการเรยนรของ

ผเรยน โดยใหมการดาเนนกจกรรมเปนเนอเดยวกนกบการประเมนเครองมอทใชในการประเมน

ใหมลกษณะหลากหลาย

ผสอนอาจออกแบบจดกจกรรมการเรยนรและประเมนผลการเรยน โดยการกาหนดภาระ

งานหรอชนงาน ซงการกาหนดภาระงานหรอชนงาน (Performance Tasks) โดยผออกแบบการจด

กจกรรมการเรยนรตองศกษาทาความเขาใจในมาตรฐานการเรยนร ตามกลมสาระทหลกสตร

กาหนด (Performance Standard) และมาตรฐานการเรยนรชวงชน (Benchmarks) อยางละเอยด

รอบคอบ โดยมแนวทางในการกาหนดภาระงานดงน

1. พจารณาเกยวกบความร ความสามารถ ความตองการ ความถนด ความสนใจ ของ

ผเรยน และคณลกษณะอนพงประสงคตามมาตรฐานการเรยนรของหลกสตร

2. พจารณามาตรฐานการเรยน และมาตรฐานการเรยนรชวงชนในกลมสาระแลว

กาหนดมาตรฐานการเรยนรชวงชน (Benchmarks) ทตองการนาไปใชในการจดกจกรรมการ

เรยนร พจารณาวาตองการใหผเรยนเกดพฤตกรรมการเรยนรอะไร และทาอะไรบาง จะตองใช

ทกษะอะไรบาง มหลกฐานหรอตวบงชอยางไรทจะบอกใหผสอนรวาผเรยนเกดการเรยนรหรอม

ทกษะนนแลว

3. ออกแบบภาระงาน เพอกาหนดภาระงาน Performance Tasks) ซงอาจจะ

ประกอบดวย 2 สวน คอ คาสงแนวทางขนตอนหรอเงอนไขของภาระงาน เชน ใหนกเรยนจด

กลมทางานกลมละ 5 คน บนทกขอมลทไดจากการทดลองลงในแบบบนทกขอมลของแตละคน

และผลงานทคาดหวง เชน นกเรยนสามารถวางแผนในการทดลองตามทกาหนดใหไดอยาง

เหมาะสมและถกตอง

4. ออกแบบหรอกาหนดเกณฑการใหคะแนน (Rubric) เพอเปนแนวทางในการตรวจให

คะแนนของภาระงานนน ๆ ซงการกาหนดเกณฑการใหคะแนนอาจจะกาหนดไดใน 2 ลกษณะ

คอ ใหคะแนนในภาพรวม (Holistic Score) ซงเปนการใหคะแนน โดยพจารณาผลงานของ

ผเรยนในภาพรวมวามคณภาพในระดบใด เชน ด พอใช หรอปรงปรง และใหคะแนนแบบ

จาแนกเปนประเดนยอย ๆ (Analytic Score) เปนการจาแนกสงทประเมนออกเปนประเดน ๆ

ตามระดบทเราตองการใหผเรยนเกดการเรยนร

5. การประเมนผลจากการจดกจกรรมการเรยนการสอนโดยใหผเรยนปฏบตกจกรรม

ตามภาระงานทกาหนด ครผสอนควรประเมนผเรยนในทกดาน คอ ประเมนทงดานความร

ความคด ดานการแสดงออกและกระบวนการปฏบต ผลผลตของภาระงาน และดานคณธรรม

จรยธรรม คณลกษณะทพงประสงค ตลอดจนคานยมในวทยาศาสตร

TL 474 184

การประเมนความรและความคด (Knowledge) มวธการใชการสอสาร ซงผสอน

อาจประเมนโดยการถามตอบในชนเรยน การพบปะพดคยกบนกเรยน การพดคยกบคนอน การ

อภปรายในชนเรยน การสอบปากเปลา การอานบนทกเหตการณของผเรยน และการตรวจ

แบบฝกหดและการบาน หรอใชเครองมอวดทครเปนผสราง โดยเครองมออาจมรปแบบตาง ๆ

ไดแก ขอสอบอตนย (การเขยนเรยงความ, บนทก, การเขยนรายงาน) ขอสอบแบบตอบสน ๆ

ขอสอบแบบเลอกตอบ

การประเมนการแสดงออกและกระบวนการปฏบต (Performance and Process)

การประเมนในดานนผสอนตองสงเกตดพฤตกรรมของผเรยนทงรายบคคล รายกลม

ความสมพนธระหวางกลม เนนการประเมนการแสดงออก ครผสอนตองสงเกตพฤตกรรมของ

ผเรยน ในขณะทนกเรยนทางานและกจกรรมตาง ๆ ครผสอนจะตองสงเกตสหนาทาทาง การพด

โตตอบระหวางผสอนกบผเรยน ผเรยนกบผเรยน สาหรบการประเมนกระบวนการ ครผสอนตอง

สงเกตผเรยนควบคกบการแสดงออก โดยครผสอนสงเกตการเคลอนไหว กรยาทาทาง ความ

รวมมอ ความคลองตว ความอดทน การใชอปกรณเครองมอตาง ๆ ในระหวางการปฏบตงาน

การประเมนกระบวนการและผลผลต (Process and Product)

การประเมนผลผลตเปนขอมลสาคญทแสดงใหผสอนรวาผเรยนเกดการเรยนรจาก

การสารวจ คนควา ทดลอง และการทาโครงงานตาง ๆ การประเมนสภาพจรง จะไมพจารณา

เฉพาะผลผลตเทานน แตจะเนนทกระบวนการททาใหเกดผลผลต ตวอยางเชน แผนงาน โครงงาน

ผลการสาธต แผนภาพ แผนภม

การประเมนแฟมผลงาน (Portfolio Assessment)

วธการประเมนวธนเปนการประเมนทมประสทธภาพ โดยผเรยนสามารถเลอกใช

วธการ และตดสนใจเลอกผลงานทเปนชนงานทดทสด วธการนผเรยนสามารถประเมนตนเอง

และผอนเปนผประเมนดวย เชน คร เพอน ผปกครอง เปนตน

การประเมนดานคณลกษณะทพงประสงค หรอเจตคต คานยม เครองมอทใชในการ

ประเมน (เชน แบบสงเกตพฤตกรรม แบบสารวจ รายการ แบบประเมนคา เปนตน

การประเมนจากแฟมสะสมผลงาน (Portfolio Assessment)

แฟมสะสมผลงาน (Portfolio) หมายถงสงทเกบรวบรวมผลงานหรอตวอยางของ

ผลงาน หรอหลกฐานทแสดงถงผลสมฤทธ ความสามารถ ความพยายาม หรอความถนดของ

บคคลหรอประเดนสาคญทตองจดเกบไวอยางเปนระบบ

TL 474 185

วตถประสงคของแฟมสะสมผลงาน การจดทาแฟมสะสมผลงานมวตถประสงค 2

ประการคอ

1. เพอใหเจาของแฟมไดประเมนตนเองวาผลการเรยนรหรองานททาเปนอยางไร

ประสบผลสาเรจในระดบใจ มระบบหรอไม ควรจะปรบปรงแกไขหรอไม อยางไร

2. เพอใหผอนทเกยวของไดประเมนเจาของแฟมวามความสามารถในการเรยนร

หรอการปฏบตงานเปนอยางไร ประสบผลสาเรจในระดบใด ควรจะไดรบการชวยเหลอหรอ

พฒนาหรอไม อยางไร

หลกการเบองตนของการจดทาแฟมสะสมผลงาน

1. เปนการรวบรวมผลงานทแสดงใหเหนถงพฒนาการระดบตาง ๆ

2. เปนการรวบรวมผลงานทแสดงใหเหนลกษณะเฉพาะของผเรยน

3. ดาเนนการควบคกบการจดการเรยนการสอน

4. มงเนนในสงทผเรยนไดเรยนร

5. ผสอนและผเรยนมสวนรวมในการประเมนการเรยนร

6. เปนการจดเกบเอกสารหลกฐานทเปนตวอยางทแสดงใหเหนความสามารถใน

ดานกระบวนการและผลผลต

ความสาคญของแฟมสะสมผลงาน แฟมสะสมงานเปนการรวบรวมขอมลจากสง

ตอไปน

1. ตวอยางผลงานทแสดงใหเหนถงกระบวนการ (Procure Samples)

2. ตวอยางผลงานทเปนผลผลต (Product Samples)

3. การสงเกตของคร (Teacher Observations)

4. ขอมลทรวบรวมไดจากวดและประเมนผลดวยวธการหลากหลาย

5. ขอมลทเปนขอเสนอแนะจากผปกครองและผมสวนเกยวของ

การพฒนาแฟมสะสมผลงาน การสรางแฟมสะสมผลงานสามารถทาไดหลากหลาย

รปแบบ จงสามารถจาแนกแฟมสะสมผลงานจากความสลบซบซอนนอยไปมากได 6 ระดบ เรยก

ยอวา CRADLE Approach ดงน

C : การเกบสะสม (Collecting)

R : การสะทอนตนเอง (Reflecting)

A : การตรวจสอบ (Assessing)

D : การจดบนทก (Documenting)

L : การเชอมโยง (Linking)

TL 474 186

E : การประเมน (Evaluating)

การเกบสะสมงาน (Collecting)

การพฒนาแฟมสะสมผลงาน ครผสอนควรเรมตนโดยการสารวจพอตโฟลโอเปนขน

แรก ซงทาไดจากการเกบรวบรวมงานของนกเรยน (Student Work) วธการดงกลาวจาเปนตอง

ใชเวลาในการทดลองวาควรจดเนอหาสาระ (Contents) อะไรบาง ควรจดเปนสวน ๆ

(Organization) และควรใชวธการจดการอยางไรจงจะทาใหเกดความเหมาะสมกบศกยภาพท

เกดปฏสมพนธรวมกน

วธการเกบรวบรวมผลงานจาเปนตองดาเนนการเปนขนตอนดงน

1. ระดมความคด (Brainstorm) ผสอนตองระดมความคดกบนกเรยนและครอน ๆ

เพอคดหารายการกจกรรม โครงงานหรอนทรรศการ สาหรบใชกบเนอหาวชาทไดเลอก แฟม

สะสมงานควรจดเกบในรปกราฟ ตาราง แผนภม และควรมคาอธบายถงสถานการณของการ

เรยนรและผลของการเรยนทแสดงออกมา

2. คดหาวธทนกเรยนสามารถแสดงออกเปนหลกฐานของการเรยนร ข น น

จาเปนตองใชสอผสมหลาย ๆ ชนด เชน ใชวดทศน ใชกลองถายรป คอมพวเตอร ตวอยางงานท

นกเรยนปฏบตจรง ควรสงเสรมใหนกเรยนเขยนคาอธบายกากบ

3. เขยนแนวทางสาหรบใชเลอกชนงาน ครผสอนและนกเรยนในกลมชวยกนเขยน

คมอหรอแนวทางสาหรบใชในการเลอกชนงาน โดยถอวากจกรรมทลงมอปฏบตและทสนใจตอง

เปนกจกรรมทดงจากประสบการณและภมหลงของนกเรยน และเปนความคดขนสง และสามารถ

เชอมโยงนกเรยนกบโลกของความจรงเปนเกณฑในการคดเลอกชนงาน และทสาคญงานทกชน

คดเลอกไวตองจดบนทก วน เดอน ป ใหชดเจน เพอใชเปนแนวทางในการประเมนความกาวหนา

การเกบสะสมงานของเดกดงกลาว ใชเปนเครองมอทรวบรวมการแสดงออกของ

นกเรยนตามชวตจรง ดงนนในสวนนตองมความยดหยน ไมกาหนดเปนเกณฑตายตววาเดกควร

ตองเลอกงานชนไหนบาง และจะจดเนอหาสาระอยางในพอตโฟลโอบาง

การสะทอนตนเอง (Reflecting)

วธการฝกหดใหนกเรยนสะทอนภาพตนเอง อาจทาได 2 วธ

วธแรก ฝกใหนกเรยนเขยนตอบลงในแบบฟอรมแสดงความคดเหนของตนเองตอ

งานแตละขน เปนตนวาใหระบ เหตผลของการเลอกชนงาน ถาใหมการเปลยนแปลงจะ

เปลยนแปลงชนงานเปนอยางไร และทาไม และนกเรยนอยากใหครรอะไรบางเกยวกบชนงานททา

เชน สงทไดเรยนร เปาหมาย อนาคตคออะไร

TL 474 187

วธทสอง อาจใชเกณฑการประเมน (Rubric) ทวเคราะหสวนตาง ๆ ไวครอบคลม

แลวสรางเปนมาตรวดแบบตรวจสอบรายงาน (Checklist) หรอมาตราสวนประเมนคา (Rating

Scale) แลวใหนกเรยนทงชนประเมนตนเองตามรายการตาง ๆ ทกาหนดไว เพอนาเสนอตอ

เพอน ๆ พอแม ผปกครอง และครไดทราบความคดเหนทนกเรยนไดวา วเคราะหในสวนนจะทา

ใหนกเรยนมสวนเขามาเกยวของในการประเมนผลตนเอง (Self-Evaluation)

การตรวจสอบ (Assessing)

เกณฑการตรวจสอบคณภาพของแฟมสะสมผลงาน จะใชสมบตทางการวด

(Psychometric Properties) ม 2 เรอง คอความเทยงตรงและความเชอมน การพจารณาความ

เทยงตรงน นดไดจากเนอหาสาระทสอดคลองเปนอนหนงอนเดยวกบหลกสตร และม

ความสมพนธกบสภาพแวดลอมดวย โดยปรากฏออกมาในลกษณะทเปนธรรมชาต สวนการ

พจารณาความเชอมนจะพจารณาจากผลการประเมนตามเกณฑการใหคะแนน (Rubric) ของคร

ผตรวจแตละคนวามความสอดคลองกนเพยงไร ทงชนงานยอยรายชนงาน หรอชนงานรวมทง

แฟมสะสมผลงาน

การจดบนทก (Documenting)

การสรางแฟมงานสะสมผลงานเปนแหลงบนทกและเกบสะสมงานทคดเลอกไว จะ

เปนการจดบนทกหลกฐานขอมลของนกเรยนเปนรายบคคล ของหองเรยน ของโปรแกรมหรอ

ของทงโรงเรยนกได นอกจากผลงานทเกบสะสมไวแลวอาจมขอสนเทศอน ๆ เชน คะแนนผล

การสอบจากการทดสอบดวยแบบทดสอบมาตรฐาน ขอสนเทศทไดจากแบบฟอรมใน

อตชวประวต การจดบนทกประจาวน ตลอดจนการจดบนทกคาพดตาง ๆ

แฟมสะสมผลงานตองใชแบบฟอรมในการจดบนทกใหเปนระบบ ดงนนจงควรม

คมอสาหรบใชเปนแนวทางใหครสามมารถจดบนทกใหอยในรปแบบเดยวกน การดาเนนการใน

ขนนจะมลกษณะทแตกตางไปจากตอนตน ทถอวานกเรยนเปนเจาของแฟมสะสมผลงาน

การเชอมโยง (Linking)

ขอสนเทศในแฟมสะสมผลงาน สามารถจดแบงเปนระบบเชอมโยงสองชนด ชนด

แรกเปนการเชอมโยงระหวางบคคลกบบคคล ชนดทสองเปนการเชอมโยงระหวางหนวยงานกบ

หนวยงาน ดงนนแฟมสะสมผลงานสามารถทาสงตอไปนได

1. สรางเครอขายการสอสารระหวางโรงเรยน บาน และชมชน

2. เอออานวยตอการเชอมโยงนกเรยนจากหองหนงไปยงอกหองหนง หรอจากป

หนงไปยงอกปหนง

TL 474 188

แบบสะทอนความคดของตนเอง

(เหตผลทเลอกงานชนนมาใสในแฟมสะสมผลงานของขาพเจา)

ชอ_____________________________________________ วนท______________

ชอของงานทไดรบมอบหมาย___________________________________________

โปรดบรรยายงานดงกลาว______________________________________________

_________________________________________________________________ นกเรยนใชเวลาทางานดงกลาวนานเทาใด__________________________________

นกเรยนทางานกบใครบาง_____________________________________________

ทาไมนกเรยนจงเลอกงานชนนมาใสในแฟมสะสมผลงาน_______________________

_________________________________________________________________ ทาไมนกเรยนจงคดวางานชนนสาคญ_____________________________________

เมอนาแฟมสะสมผลงานมาใชจนกลายเปนงานประจาหรอเปนสวนหนงใน

ชวตประจาวนในโรงเรยนแลว จะทาใหนกเรยนเกดความเขาใจในความรบผดชอบจนกลายเปน

ผเรยนรตลอดชวต

การประเมน (Evaluating)

เมอสนสดปการศกษาพอตโฟลโอทนามาใชประเมนควรจะตองครอบคลมการสอน

ตามหลกสตร ดงนน การประเมนแตละชนงานทเลอกเกบไวในแฟมสะสมผลงาน ตองมสวน

สนบสนนในการใชประเมนผลการเรยนการสอน โดยการประเมนดวยแฟมสะสมผลงานเนนท

ประโยชนและการปฏบตจรง (Authentic) และมลกษณะเปนการกระตนใหมการแกไขปรบปรงให

ดขน หรอทดแทนการประเมนผลแบบเกาทมงเนนในการใหเกรด

แฟมสะสมผลงานชววทยา อาจจะแตกตางจากวทยาศาสตรสาขาอน ๆ อยบางท

การศกษาชววทยานน นอกจากเรยนรเนอหาสาระแลว ยงจะไดเรยนรวธการเรยน (learn how

to learn) ในแฟมสะสมงาน นกเรยนจะแสวงหาความรจากแหลงเรยนรอนไดดวยตนเอง (self

learning) เชน การสบคนจากอนเตอรเนต หองสมด เปนตน ผลงานทมาสะสมแตละชนจะทา

บตรคาขนาด 3x5 นว หรอแบบสะทอนความคดของตนเองตอผลงานชนนน ๆ เพอบอกถง

เหตผลทเลอกผลงานนน ๆ มาสะสมไวในแฟม

ภาพท 5.2 แบบสะทอนความคดเหนของตนเอง

TL 474 189

การจดทาแฟมสะสมผลงานชววทยา นกเรยนจะจดเตรยมโดยคดเลอกผลงานดานชววทยามา

จดทารายการ ดงตวอยาง

สงทควรจะมในแฟมสะสมงาน ตวอยาง

1. การทดลองในหองปฏบตการและรายงาน

(นกเรยนดาเนนการทดลองคนเดยว)

- การทดลองการสงเคราะหดวยแสงของพช

2. การบนทกเกยวกบสงมชวต

(สงเกตและคนควาขอมลจากสงมชวตท

เลยงในหองเรยนในชวงเวลาทกาหนด)

- บนทกประจาวนการกนอาหาร (ใบไม)

ของหนอนไหม

- บนทกประจาวนการงอกของเมลดถวและ

การเจรญเตบโตของตนกลา

3. การเขยนรายงาน

เขยนรายงานการคนควาใหเสรจในชน

เรยนตามหวขอและความยาวทกาหนด

- รายงานโรคทเกยวกบไต

- รายงานวธการผสมเทยมในสตว

4. การพดรายงาน

คนควาหาขอมล เรยบเรยง จดทาสอ

เพอการพดรายงาน

- รายงานการศกษามลภาวะในระบบนเวศ

แหลงนาจด

5. การมสวนรวมในการตดสนใจดาน

นเวศวทยา

การทางานรวมกบผอน ศกษาคนควาใน

หวขอทอยในความสนใจ

- โครงงานศกษาเรองภาวะโลกรอน

6. การมสวนรวมในการตดสนใจดาน

จรยธรรมทางชววทยา

รวมทางานกบกลม ศกษาคนควา

เกยวกบจรยธรรมในชววทยา

- โครงงานเรองการทาแทง

- โครงงานเรองการโคลนในมนษย

- โครงงานเรองการทาลายสตวทเปนพาหะ

ของโรค

- งานวจยอาชพทเกยวของกบชววทยา

และชววทยาประยกต

รายงานเกยวกบงานอาชพดานชววทยา

และชววทยาประยกต โดยการพด การ

เขยน ฯลฯ

- การเลอกอาชพทางดานชววทยา เชน

นกวทยาศาสตรชวภาพ ครสอนชววทยา นก

อนรกษ

- การเลอกอาชพทางดานชววทยาประยกต

เชน เกษตรกร นกโภชนาการ ฯลฯ

TL 474 190

สงทควรจะมในแฟมสะสมงาน ตวอยาง

9. โครงงานเทคโนโลย

รวบรวมขอมลและบนทกขอมลการใช

เทคโนโลย

- เกบขอมลการใชบรการคอมพวเตอรในการ

รวบรวมขอมลทางชววทยา

10. โครงงานบรการชมชน

ทางานบรการสงคมดานชววทยาเปน

เวลาชวโมงทกาหนด

- อาสาทางานในชมชน เชน การดแลผปวย

ในโรงพยาบาล สถานสงเคราะหคนชรา

สวนสาธารณะ แหลงนาในชมชน เปนตน

11. การเสนอรายงานโดยใชสอผสม

(multimedia)

ผลตสอผสม เพอนาเสนอขอมลในหวขอ

ชววทยา

- การนาเสนอรายงานดวยสอผสมเรอง

ความกาวหนาของชววทยา

- การศกษาชววทยาในอนาคต

12. รายงานการปฏบตการภาคสนาม

วางแผนปฏบตการภาคสนามในแหลง

เรยนรตาง ๆ เชน พพธภณฑสวนสาธารณะ

หองปฏบตการ หรอสถานทเกยวกบ

ชววทยา

- การศกษาระบบนเวศจาลองของพพธภณฑ

สตวทะเล

- ศกษาววฒนาการของไดโนเสารจากแหลง

ทคนพบโครงกระดก

13. ประสบการณการในการสอน

วทยาศาสตรดานชววทยา

จดทาบทเรยนปฏบตการชววทยาสาหรบ

สอนนกเรยนอนบาลหรอประถมศกษา

- จดการทดลองทแสดงการเจรญเตบโตและ

การเปลยนวยของหนอนผเสอวามการ

เปลยนแปลงเปนขนตอนอยางไร

- รวมจดทาระบบนเวศจาลองในตเลยงสตว

นา

14. การจดทาภาพกราฟกทางชววทยา

จดหาและจดทาแผนภาพแสดงความ

เขาใจเกยวกบหลกการชววทยา โดย

จดทาขนใหม

- จดทาภาพ 3 มตทแสดงแนวคดหลกทาง

ชววทยา

- จดทาภาพจกซอวการทางานของเอนไซม

การจาลองตวของ DNA

TL 474 191

สงทควรจะมในแฟมสะสมงาน ตวอยาง

15. การอธบายแนวคดหลกดานชววทยา

ศกษาในหวขอชววทยาในระดบทลก

กวาระดบทกาลงศกษาอย

- จดทาแผนผงมโนทศนในหนวยการเรยนร

โดยศกษาจากตาราชววทยาชนสง

16. รวมบทความทางชววทยา

รวบรวมบทความทางชววทยาจากสอ

สงพมพตาง ๆ ทกสปดาห

- รวบรวมบทความทเกยวกบชววทยาจาก

หนงสอพมพและนตยสาร

17. โครงงานทสรางสรรค

ทาโครงงานดานชววทยาทสนใจเปน

พเศษ โดยอยบนพนฐานของความคดท

สรางสรรค ความสามารถพเศษ และ

อารมณขน

- โปสเตอรแสดงแนวคดดานชววทยา เชน

โปสเตอรแสดงปจจยททาใหโลกรอน

โปสเตอรลอเลยนตาง ๆ

ทมา : ประยกตจาก Science As Inquiry : วทยาศาสตร คอ กระบวนการสบเสาะหาความร

หนา 217-220

TL 474 192

1. ปก ประกอบดวยชอนกเรยน

ชอวชา และภาพประกอบ

2. บทนา เขยนจดมงหมาย

3. สารบญ ประกอบดวยรายการ

สงทสะสมในแฟม พรอมทงระบ

เลขหนารายการ

4. ประวตสวนตว บรรยาย

ประวตและความสนใจสวนตว

ภาพท 5.3 หนาในแฟมสะสมผลงาน

TL 474 193

วธการและเครองมอสาหรบการประเมนตามสภาพจรง

นกวชาการดานการศกษาหลายคนไดเสนอแนะวธการและเครองมอทใชในการประเมน

การเรยนรตามสภาพจรงทหลากหลาย ซงลวนสอดคลองกบหลกการประเมนของกรมวชาการท

มงเนนใหผสอนสามารถรบขอมลและผลสาเรจจากการเรยนรของผเรยนตามทเปนจรงทงสน

โดยการประเมนความกาวหนาและพฒนาการของผเรยนดวยวธการและเครองมอทนามาใช

หลายวธ ดงน

1. การสงเกต เปนวธทใชไดกบทกสถานการณ และทกสถานท โดยครอาจมหรอไมม

เครองมอในการสงเกต แตมเกณฑในการสงเกต ทงนขนอยกบประเดนทตองการประเมน ระดบ

ความสามารถหรอพฤตกรรมทแสดงออกของผเรยนวามความจาเปนมากนอยเพยงใดในการใช

เครองมอ การสงเกตใชประเมนผลการเรยนรไดทกดาน คอ ดานความรความเขาใจ ดานทกษะ

กระบวนการ ดานคณธรรมจรยธรรม และดานคานยมทพงประสงคของผเรยน

2. การสมภาษณ เปนวธการประเมนทผสอนใชคาถามถามผเรยนเปนรายบคคล เปน

คาถามงาย ๆ ไมซบซอน ซงจะมรปแบบการถามอยางเปนทางการหรอไมกได มกใชประเมนผล

การเรยนรดานความรความเขาใจทสงกวาความรความจา และดานความรสกนกคดทสะทอนถง

ความเชอ ทศนคต และคานยมของผเรยนตอสงใด ๆ ตลอดจนการรคณคาของสาระการเรยนร

ในรายวชาทเรยน

3. การบนทก เปนวธการเกบรวบรวมความคดเหนเกยวกบตวผเรยนจากผทเกยวของ

ซงอาจจะเปนคร เพอน และผปกครอง เปนตน ขอมลทบนทกจะครอบคลมดานความร ความคด

ความสามารถพเศษ ความถนด ความสนใจ และพฤตกรรมทแสดงออก การประเมนจากขอมลท

บนทกนจะนาไปใชเปนแนวทางในการวางแผนการเรยนรและพฒนาผเรยนใหบรรลมาตรฐาน

การเรยนรของหลกสตร

4. แบบทดสอบ เปนแบบวดความสามารถทเปนจรง (authentic test) โดยการใช

คาถามทเกยวกบการนาความรไปใชในสถานการณตาง ๆ หรอการสรางความรใหมจากความ

เขาใจและประสบการณเดม หรอจากสถานการณจาลองทเลยนแบบสภาพจรง แบบทดสอบทใช

อาจเปนแบบทดสอบมาตรฐาน หรอแบบทดสอบทพฒนาโดยคร เปนขอสอบวดทกษะดานตาง ๆ

เชน ขอสอบวดทกษะการใชภาษาเพอสอสารในสถานการณ ตาง ๆ ขอสอบวดทกษะกระบวน

การณทางวทยาศาสตรในสถานการณทสรางขนเพอประเมนผลการเรยนรดานความเขาใจและ

กระบวนการนาความรไปประยกตใช เปนตน

5. การรายงานตนเอง เปนการประเมนโดยใหผเรยนเขยนบรรยายความรสก หรอการ

นาเสนอดวยวาจา เพอประเมนความรสกนกคด ความเขาใจ ความตองการ การใชวธการ และ

TL 474 194

การสรางผลงานของผเรยน ซงจะทาใหผสอนเขาใจผเรยนไดดและมากขน จนสามารถประเมนผล

การเรยนรดานความร ความเขาใจ ทกษะกระบวนการ รวมทงเจตคตตอการเรยนรของผเรยนได

ดยงขน

6. การบนทกผลการเรยนร เปนการเขยนผลการเรยนรหรอผลการปฏบตงานของ

ผเรยน ซงอาจเปนงานเดยวหรองานกลม สาหรบรปแบบการบนทกผเรยนกาหนดขนโดยมสงท

ควรบนทก คอ ระบวนท เดอน ป วธการดาเนนงาน ผลของงาน ปญหา อปสรรค และแนวทาง

การแกไข

7. การวดและประเมนผลดานความสามารถ เปนการประเมนจากการแสดงออกจาก

การทางานของผเรยนในสถานการณจรงหรอใกลเคยงกบสภาพจรง โดยผเรยนมโอกาสแสดง

ความสามารถในการแกปญหาหรอปฏบตงานไดดวยตนเอง

8. แฟมสะสมผลงาน เปนการจดเกบตวอยางผลงานทคดเลอกมารวบรวมไวอยางเปน

ระบบ ตลอดชวงชนของหลกสตรหรอแผนการเรยน เพอเปนหลกฐานทแสดงถงความสามารถ

ของผเรยนดานความร ความเขาใจ และทกษะ ทผเรยนพฒนาจนประสบความสาเรจ นอกจากน

ยงเปนสงทแสดงออกถง นอกจากนยงเปนสงทแสดงออกถงความถนด ความสนใจ ความพยายาม

แรงจงใจ และความกาวหนาทางการเรยนรอกดวย

การประเมนตามสภาพจรงไมควรทจะใชวธการหรอเครองมอเพยงชนดเดยว ควรใช

วธการและเครองมอทหลากหลายประกอบการประเมนผลสมฤทธของผเรยน ซงจะทาใหวด

ความร ความคด ความสามารถของผเรยนทแสดงออกตามสภาพจรง ใหมความนาเชอถอมาก

ทสด

เกณฑการประเมนตามสภาพจรง (Rubrics)

การประเมนตามสภาพจรงตองมการกาหนดเกณฑ เพอใชเปนแนวทางการใหคะแนนท

บรรยายถงระดบความสามารถในการแสดงออกของผเรยน และคณภาพของผลงานทผเรยนตอง

กระทาไดในแตละระดบไวอยางชดเจน เกณฑการประเมนจงตองประกอบดวยสวนสาคญ 3 สวน

คอ ประเดนทตองการประเมน (Criteria) ระดบความสามารถทตองการประเมน (Performance

level) และการบรรยายคณภาพของความสามารถในแตละระดบ (Quality description)

เกณฑทใชในการประเมน (Criteria) ตองเปนเกณฑประเมนของการปฏบตจรง มากกวา

มาตรฐานทสรางขนจากผประเมนเพยงฝายเดยว ดงนนเกณฑจงไมเปนความลบแบบเดม แตจะ

เปนสงทเปดเผยและเปนทยอมรบของทงผประเมนและผถกประเมน ซงชวยสงเสรมกจกรรมการ

เรยนรระหวางผเรยนและผสอน โดยสะทอนความเปนจรงของเปาหมายและกระบวนการศกษา

TL 474 195

อยางแจมชด ในบทบาทของครคอผฝก (Coach) นกเรยนคอผปฏบต (Performance) และประเมน

ตนเอง (Self-evaluators)

สวนระดบความสามารถทตองการประเมน (Performance level) จะใชการใหคะแนน

และกาหนดคาคะแนนตามคณภาพของผลงาน โดยมการบรรยายคณภาพของความสามารถใน

แตละระดบคะแนน (Quality description) การสรางเกณฑการใหคะแนนแบบรบรก (Rubrics

score) นกเรยนควรมสวนรวม โดยใชวธการดงน

1. ครกาหนดโครงรางคณลกษณะทตองการวดผลจากประสบการณการจดการเรยนร

ของตนเอง วาการผานจดประสงคการเรยนรทกาหนดจะตองมลกษณะอยางไร

2. ชแจงนกเรยนเกยวกบคณลกษณะและระดบคณภาพทตองการประเมน แลวให

นกเรยนชวยกนระดมสมองเพอเพมหรอตดคณลกษณะบางประการ โดยใชเสยงสวนใหญของ

นกเรยนเปนเกณฑตดสน เพอใหเกดการยอมรบไดของทกฝาย

3. สรางระดบคณภาพของคณลกษณะทตองการประเมน

4. แสดงโครงราง ซงประกอบดวยคณลกษณะทตองการวดและระดบคณภาพของแต

ละคณลกษณะ ใหนกเรยนไดรวมกนพจารณาอกครง เพอปรบปรงกอนนาไปใช

รปแบบการใหคะแนนของรบรก

การใหคะแนนแบบรบรกสามารถทาไดหลายแบบขนอยกบผสอน สาหรบรปแบบทกรม

วชาการไดเสนอแนะไวเพอเปนแนวทางใหครไดนาไปประยกตใชใหเหมาะสมกบเนอหาสาระ

การเรยนการสอน มดงน

1. การใหคะแนนเปนภาพรวม (Holistic score) คอการใหคะแนนชนงานโดยพจารณา

ภาพรวมของชนงาน วามความเขาใจในความคดรวบยอด การสอความหมาย กระบวนการทใช

และผลงานเปนอยางไร แลวเขยนอธบายคณลกษณะคณภาพของงาน หรอความสาเรจของงาน

เปนชน ๆ โดยอาจแบงระดบคณภาพตงแต 0-4 หรอ 0-6 การใหคะแนนแบบรบรก อาจแบงทา

ไดหลายวธ เชน

วธท 1 แบงงานตามคณภาพเปน 3 กลม คอ

กลมท 1 ไดแกงานทมคณภาพดเปนพเศษ และเขยนอธบายลกษณะของงานทม

คณลกษณะของงานทมคณลกษณะเปนพเศษ

กลมท 2 ไดแกงานทยอมรบได และเขยนอธบายลกษณะของงานทยอมรบได

กลมท 3 ไดแกงานทยอมรบไดนอยหรอยอมรบไมได และเขยนอธบายลกษณะของ

งานทยอมรบไดนอย

TL 474 196

จากนนนางานแตละกลมมาใหคะแนนเปน 3 ระดบ คอ

งานกลมท 1 จะใหคะแนน 6 หรอ 5

งานกลมท 2 จะใหคะแนน 4 หรอ 3

งานกลมท 3 จะใหคะแนน 2 หรอ 1

วธท 2 กาหนดระดบความผดพลาด คอ พจารณาความบกพรองจากคาตอบวาม

มากนอยเพยงใด โดยจะหกจากระดบคะแนนสงสดลงมาทละระดบ

คะแนน 4 หมายถง คาตอบถก แสดงเหตผลถก แนวคดชดเจน

คะแนน 3 หมายถง คาตอบถก เหตผลถกตอง แตมขอผดพลาดเลกนอย

คะแนน 2 หมายถง เหตผลหรอการคานวณผดพลาด แตมแนวทางทจะนาไปสคาตอบ

คะแนน 1 หมายถง คาตอบถก แสดงวธคดเลกนอย แตไมไดคาตอบ

คะแนน 0 หมายถง คาตอบถก ไมตอบ หรอตอบไมถกเลย

วธท 3 กาหนดระดบการยอมรบและคาอธบาย เชน เกณฑการใหคะแนนของ

ความสามารถเขาใจเนอหาสาระ เขยนไดเปน 4 ระดบ

คะแนน 4 หมายถง การสาธตหรอการแสดงออกใหเหนถงการเขาใจทสมบรณ

ครบถวนถกตองในหลกการ ความคดรวบยอด ขอเทจจรงของงาน หรอสถานการณทกาหนด

รวมทงเสนอแนวคดใหมทแสดงถงความเขาใจอยางลกซง

คะแนน 3 หมายถง การแสดงออกใหเหนถงการเขาใจทไมสมบรณครบถวนถกตอง

ในหลกการ ความคดรวบยอด ขอเทจจรงของงาน หรอสถานการณทกาหนดใหบางสวน

คะแนน 2 หมายถง การแสดงออกใหเหนถงการเขาใจทไมสมบรณครบถวนถกตอง

ในหลกการ ความคดรวบยอด ขอเทจจรงของงาน หรอสถานการณทกาหนดในบางสวน

คะแนน 1 หมายถง การแสดงออกใหเหนถงการเขาใจในหลกการในหลกการ

ความคดรวบยอด ขอเทจจรงของงาน หรอสถานการณทกาหนดไดนอยมาก และเขาใจไมถกตอง

บางสวน

คะแนน 0 หมายถง ไมแสดงความคดเหนใด ๆ

2. การใหคะแนนแบบแยกสวน (Analytic score) เปนวธการใหคะแนนผลงานตาม

ประเดนหรอคาถามทไดกาหนดไวลวงหนากอนแลว เมอนกเรยนทาผลงานเสรจ ผลงานจะถก

ตรวจใหคะแนนตามประเดนการใหคะแนน ในแตละประเดนจะไดคะแนนเทาใดขนอยกบผลงาน

วามลกษณะตรงตามระดบคณภาพใด ซงปกตจะกาหนดไวท 3-4 ระดบในแตละประเดน

การแยกองคประกอบกเพอใหเหนความสามารถของนกเรยนไดชดเจนในแตละดาน

ซงไดแก

TL 474 197

1. ความเขาใจในความคดรวบยอด/ขอเทจจรง เปนการแสดงใหเหนวานกเรยนเขาใจ

หลกการในการแกปญหาทถามอยางกระจางชด

2. การสอความหมาย/การสอสาร คอ ความสามารถในการอธบาย การนาเสนอ การ

บรรยายเหตผล แนวคด ใหผอนเขาใจไดด มความคดสรางสรรค

3. การใชกระบวนการและยทธวธ คอ มความสามารถเลอกใชวธการทจะนาไปส

ความสาเรจอยางมประสทธภาพ

4. ผลสาเรจของงาน ความถกตองแมนยาในผลสาเรจของงาน หรออธบายทมาและ

ตรวจสอบผลงาน

การใหคะแนนวธนมขอดอยทการใหคะแนนมความเปนปรนยและความเทยงสง ซง

เหมาะกบผลงานชนดทองเนอหา เชน วชาประวตศาสตร ภาษาศาสตร เปนตน สาหรบขอดอย

ของการใหคะแนนแบบแยกสวน คอ การจากดขอบเขตของการใหคะแนน ถาผลงานทเกดจาก

ความคดสรางสรรคทนกเรยนทาเพมขนมา แตไมไดถกกาหนดประเดนการใหคะแนนไว ผลงาน

สวนนกจะไมไดรบการพจารณาใหคะแนน นอกจากนการวเคราะหแบบแยกสวนยงทาใหมองไม

เหนภาพรวมทเปนความสามารถของนกเรยน ซงไมสอดคลองกบสภาพชวตจรงทผลงานจะตอง

เกดมาจากการผสมผสานกนของความสามารถแตสวนแสดงออกในภาพรวม

3. การใหคะแนนแบบผสมผสาน (Annotated holistic score) เปนวธการใหคะแนนท

นาจดเดนของการใหคะแนนแบบองครวมกบแบบแยกสวนมารวมกน โดยกาหนดคะแนนในครง

แรกแบบองครวม แลวอธบายจดเดน จดดอย รายการสาคญ ๆ 2-3 รายการ กรใหคะแนนแบบ

องครวมเหมาะสมกบการผลงานทคอนขางซบซอน คาตอบไมเฉพาะเจาะจง มความยดหยน

เปนงานทอาจอยนอกเหนอจากบทเรยน ซงอาจเปนกจกรรมในชวตจรงทปฏบตทบาน ทาให

นกเรยนมโอกาสไดพฒนาตนเองอยางเตมศกยภาพทสอดคลองกบชวตจรง สวนการใหคะแนน

แบบแยกสวนจะเหมาะสมกบผลงานในวชาทมเนอหาเฉพาะเจาะจงในกลมสาระการเรยนร

ภาษาไทย ภาษาองกฤษ สงคม

TL 474 198

ตวอยาง

แบบประเมนการเขยนผงมโนทศน (mind map)

ประเดนการ

ประเมน

เกณฑการใหคะแนน นาหนก

คะแนน 4 3 2 1

1. การออกแบบ

ผงมโนทศน

(2 คะแนน)

รปแบบสมดล การ

จดวางไดสดสวน

ส ส น ส ว ย ง า ม

ดงดดความสนใจ

ร ป แ บ บ ส ม ด ล

ก า ร จ ด ว า ง ไ ด

สดสวน ขาดสสน

และความสวยงาม

ไ ม ด ง ด ด ค ว า ม

สนใจ

รปแบบสมดล การ

จ ด ว า ง ไ ม ไ ด

สดสวน แตมสสน

สวยงาม ดงด ด

ความสนใจ

รปแบบไมสมดล

การจดวางไมได

ส ด ส ว น ข า ด

ความสวยงาม

ไมดงดดความ

สนใจ

0.5

2. ความคดรเรม

สรางสรรค

(2 คะแนน)

แนวคดแปลกใหม

ไมเหมอนใคร ทง

รปแบบและเนอหา

สาระ

แ น ว ค ด ม ก า ร

ดดแปลงมาจาก

ของเดมทงรปแบบ

และเนอหาสาระ

มก า ร ดด แ ป ล ง

บางสวน ทงรปแบบ

และเนอหาสาระ

เ ล ย น แ บ บ

ของเดมทมอย

แลว ทงรปแบบ

และเนอหาสาระ

0.5

3. เนอหาสาระ

ครอบคลม

(4 คะแนน)

เ น อ ห า ถ ก ต อ ง

เ รย งล าดบตาม

ขนตอนรายละเอยด

ครอบคลม

เ น อ ห า ถ ก ต อ ง

เ รย งล าดบตาม

ขนตอน แตขาด

รายละเอยดบาง

เรอง

เนอหาถกตอง แต

ไมเรยงลาดบตาม

ขนตอน รายละเอยด

ไมครบถวน

เ น อหาถกตอ ง

แตไมเรยงลาดบ

ต า ม ข น ต อ น

ขาดสาระสาคญ

1

4. เวลา

(2 คะแนน)

เสรจตามกาหนด

แ ล ะ ผ ล ง า น ม

คณภาพ

เสรจชากวากาหนด

แตผลงานมคณภาพ

เสรจตามกาหนด

แ ต ผ ล ง า น ม

คณภาพตา

เ ส ร จ ช า ก ว า

ก า ห น ด แ ล ะ

ผ ล ง า น ไ ม ม

คณภาพ

0.5

เกณฑการตดสนคณภาพ

ชวงคะแนน ระดบคณภาพ

8 – 10

5.5 – 7.5

3 – 5

0.5 – 2.5

4 ดมาก/เยยม

3 ด

2 คอนขางด

1 ปรบปรง

TL 474 199

แบบสรปการประเมนการเขยนผงมโนทศน (mind map)

ลาดบ

ท

ชอ-สกล

การอ

อกแบ

บ

(2 ค

ะแนน

)

คว

ามคด

รเรม

สราง

สรรค

(2 ค

ะแนน

)

เนอห

าสาร

ะครอ

บคลม

(4 ค

ะแนน

)

เวลา

(2 ค

ะแนน

)

รวม

(10

คะแน

น)

ระดบ

คณภาพ

1

2

3

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

30

ลงชอ..................................

ผประเมน

TL 474 200

ตวอยาง

เกณฑประเมนใบงาน

ใบงาน

เรอง การเคลอนไหวของสงมชวต

คาแนะนา : ใหนกเรยนนาตวอกษรหนาขอความใสใหตรงกบตวเลขในภาพทสมพนธกน หมายเลขตาม

โครงสราง

ตวอกษร

หนาขอความ

A. Flexor 1

B. Sarcomere 2

C. Setae 3

D. Microtubule 4

E. Cilia 5

F. Ring canal 6

G. Tendon 7

H. Madrepolite 8

I. Actin 9

J. Biceps 10

K. Extensor 11

L. Ampulla 12

M. Tube feet 13

N. Ligament 14

O. Triceps 15

P. Myosin 16

Q. Circular muscle 17

R. Depressor muscle 18

S. Longitudinalcle 19

T. Siphon 20

U. Dorsorentral muscle 21

V. Elevator muscle 22

W. Forward 23

X. Sternum 24

Y. Backward 25

Z. Sideway 26

27

28

29

30

เกณฑการประเมน : ตอบถก 7-8 ขอ ได 4 คะแนน / ดมาก

ตอบถก 5-6 ขอ ได 3 คะแนน / ด

ตอบถก 3-4 ขอ ได 2 คะแนน / คอนขางด

ตอบถก 0-2 ขอ ได 1 คะแนน / ปรบปรง

TL 474 201

ตวอยางแบบประเมนตามสภาพจรง

แบบประเมนการเรยนรตามสภาพจรง

ชอ ..................................... วน/เดอน/ป ทประเมน ...........................................

รายการ จรงมากทสด จรง ไมจรง

นสยในการทางาน

1. มการวางแผนการทางาน

2. ทางานเสรจทนตามกาหนดเวลา

3. มความตงใจในการทางาน

4. มความคดรเรมสรางสรรค

5. ขอความชวยเหลอเมอมความจาเปน

ทกษะการเรยน

1. ใชเวลาคมคา

2. มความตงใจเรยน

3. มการจดบนทกทด

4. มการทบทวนความรและสรป

ทกษะทางสงคม

1. ทางานรวมกบผอนได

2. มการแสดงความคดเหนอยางมเหตผล

3. ยอมรบฟงความคดเหนของผอน

4. มลกษณะเปนผนาและผตามทด

ขอคดเหนเพมเตม..............................................................................................................

..........................................................................................................................................

..........................................................................................................................................

................................... ผประเมน

o ตนเอง o เพอน o คร

TL 474 202

แบบบนทกการทางานกลม

กลม ...................................... ชน ........................................ วชา ........................

วน ................... เดอน ............................. พ.ศ. .....................

1. การแบงหนาท ..................................................................................................

.........................................................................................................................

2. ขนตอนการทางาน ............................................................................................

.........................................................................................................................

3. การใหความรวมมอในการทางาน ......................................................................

.........................................................................................................................

4. ปญหาและอปสรรค ...........................................................................................

.........................................................................................................................

5. วธแกปญหา .....................................................................................................

.........................................................................................................................

6. ผลการทางานกลมอยในระดบใด (กลมประเมนตนเอง)

ดมาก ด ปานกลาง ปรบปรง

TL 474 203

แบบประเมนพฤตกรรมการทางานกลม

ชอกลม .................................................... ชอผประเมน .......................................

ใบงานท ................................................... เรอง ...................................................

คาชแจง : ใหผประเมนใสตวเองลงในชองตามความเปนจรง

3 หมายถง ดมาก 2 หมายถง พอใช 1 หมายถง ควรปรบปรง

ชอสมาชก 1.......... 2.......... 3......... 4......... 5......... รวม รอยละ

รายการ 3 2 1 3 2 1 3 2 1 3 2 1 3 2 1

1. การมสวนรวมใน

การวางแผน

2. การปฏบตตนตาม

บทบาทหนาท

3. การใหความรวม

มอในการทางาน

4. การแสดงความ

คดเหน

5. การยอมรบความ

คดเหนของผอน

6. การเขารวมกจ

กรรมอยางสมาเสมอ

7. ความรบผดชอบ

งานทไดรบมอบ

หมาย

รวม

รอยละ

เกณฑการประเมน

รอยละ 80 ขนไป ระดบ ดมาก ลงชอ ..................................................

รอยละ 70 – 79 ระดบ ด ผประเมน

รอยละ 60 – 69 ระดบ พอใช วนทประเมน ........../............./..............

ตากวารอยละ 60 ระดบ ควรปรบปรง

หมายเหต .........................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

TL 474 204

แบบประเมนผลงาน (แบบท 1)

ชอนกเรยน / คร ผประเมน ................................................................................................

เรอง .................................................................................................................................

คาชแจง : ใหใสตวเลขในชองตามเกณฑการใหคะแนน (ดงแนบ)

รายการ ความเหมาะ

สมของขอมล

การคานวณ

ถกตองตาม

ขนตอน

ผลงานสอด

คลองกบ

จดประสงค

วธการนา

เสนอผลงาน

ความ

สมบรณ

ของผลงาน

รวม รอยละ

กลมท 4 3 2 1 0 4 3 2 1 0 4 3 2 1 0 4 3 2 1 0 4 3 2 1 0

1

2

3

รวม

รอยละ

เกณฑการประเมน

รอยละ 80 ขนไป ระดบ ดมาก ลงชอ ..................................................

รอยละ 70 – 79 ระดบ ด ผประเมน

รอยละ 60 – 69 ระดบ พอใช วนทประเมน ........../............./..............

ตากวารอยละ 60 ระดบ ควรปรบปรง

TL 474 205

เกณฑการใหคะแนน (แบบท 1)

1. ความเหมาะสมของขอมล

ได 4 คะแนน เมอมจานวนขอมลเพยงพอและเหมาะสม

ได 3 คะแนน เมอมจานวนขอมลเพยง แตไมเหมาะสมเทาทควร

ได 2 คะแนน เมอมจานวนขอมลไมเพยงพอ และเหมาะสม

ได 1 คะแนน เมอมจานวนขอมลไมเพยงพอ และไมเหมาะสม

ได 0 คะแนน เมอไมมขอมล

2. การคานวณถกตองขนตอน

ได 4 คะแนน เมอคานวณถกตองทกขนตอน

ได 3 คะแนน เมอคานวณถกตองเปนสวนใหญ

ได 2 คะแนน เมอคานวณถกตองเปนสวนนอย

ได 1 คะแนน เมอมการคานวณ

ได 0 คะแนน เมอไมมการคานวณ

3. ผลงานสอดคลองกบจดประสงค

ได 4 คะแนน เมอใชความรตามจดประสงคทกขนตอน

ได 3 คะแนน เมอใชความรตามจดประสงคเปนสวนใหญ

ได 2 คะแนน เมอใชความรตามจดประสงคเปนบางสวน

ได 1 คะแนน เมอไมไดใชความรตามจดประสงค

ได 0 คะแนน เมอไมมผลงาน

4. ความสมบรณของผลงาน (คะแนนเตม 4 คะแนน)

1. นาเสนอตามรปแบบของรายงาน

2. ความถกตองชดเจนในการเขยนหรอพมพ

3. การจดรปเลมไดเหมาะสม

4. มแผนการปฏบตงาน

ได 4 คะแนน เมอม 4 รายการ

ได 3 คะแนน เมอม 3 รายการ

ได 2 คะแนน เมอม 2 รายการ

ได 1 คะแนน เมอม 1 รายการ

ได 0 คะแนน เมอไมมรายงานสง

TL 474 206

5. วธการนาเสนอผลงาน (คะแนนเตม 4 คะแนน)

ได 4 คะแนน เมอนาเสนอดวยวธการทกระชบ ชดเจน เปนไปตามลาดบขนตอน ไม

สบสนวกวน คานวณถกตองตามหลกวชาทกขนตอน มความคดสรางสรรค การนาเสนอนาสนใจ

(นาเสยงชดเจน มความเชอมน กระตอรอรน เตรยมเนอหา สออปกรณครบถวนการใชภาษา

ถกตองตามอกขรวธ ออกเสยงควบกลาถกตองทกคา)

ได 3 คะแนน เมอนาเสนอดวยวธการทชดเจน ตามลาดบขนตอนทตอเนอง คานวณ

ถกตองตามหลกวชาเกอบทกขนตอน มความคดสรางสรรค (นาเสนอดวยนาเสยงทมความ

เชอมน กระตอรอรน เตรยมเนอหา สอ อปกรณไดไมสมบรณนก การใชภาษาบางคาอาจจะม

การผดเพยนไปบาง)

ได 2 คะแนน เมอนาเสนอตามลาดบขนตอน สอความหมายไดพอสมควร คานวณถกตอง

ตามหลกวชา อาจจะมการผดพลาดบาง (กระตอรอรน มรองรอยของการเตรยมสอ อปกรณ)

ได 1 คะแนน เมอนาเสนออยางไมมลาดบขนตอน ไมมความตงใจทจะนาเสนอผลงาน

(ไมมการเตรยมการทจะนาเสนอผลงาน ผนาเสนอถกกาหนดอยางไมรตว)

ได 0 คะแนน เมอไมมผลงาน (ไมมใครออกมาเสนอผลงาน)

หมายเหต : ขอความในวงเลบ หมายถงการพจารณาเมอมการนาเสนอดวยวธการพดหนาชน หรอ

รวมกนอภปราย

TL 474 207

แบบประเมนผลงาน/โครงการ (แบบท 2)

ชอนกเรยน / คร ผประเมน ..............................................................................

เรอง ...............................................................................................................

คาชแจง : ใหใสตวเลขในชองตามเกณฑการใหคะแนน

รายการ การ

ประยกตใช

การคด

คานวณ

การสอสาร ความคด

สรางสรรค

การทางาน

กลม

รวม รอยละ

กลมท 4 3 2 1 4 3 2 1 4 3 2 1 4 3 2 1 4 3 2 1

1

2

3

รวม

รอยละ

เกณฑการประเมน

รอยละ 80 ขนไป ระดบ ดมาก ลงชอ ..................................................

รอยละ 70 – 79 ระดบ ด ผประเมน

รอยละ 60 – 69 ระดบ พอใช วนทประเมน ........../............./..............

ตากวารอยละ 60 ระดบ ควรปรบปรง

TL 474 208

แบบสะทอนความคดเหนของนกเรยนตอผลงาน

ชอชนงาน ................................................................

1. เหตผลทเลอกชนนเขาแฟม ....................................................................................

.............................................................................................................................

.............................................................................................................................

2. งานชนนนกเรยนประเมนวาควรไดคะแนนเทาใด (คะแนนเตม 10 คะแนน) และบอก

เหตผล

.............................................................................................................................

.............................................................................................................................

............................................................................................................................

3. จดเดนจดดอยของชนงานนมอะไรบาง ...................................................................

............................................................................................................................

4. ถาจะปรบปรงงานนใหดขนควรปรบปรงอยางไร ....................................................

.............................................................................................................................

.............................................................................................................................

ลงชอ ...............................................................

วนท ............. เดอน .................... พ.ศ. ............

ความคดเหนของคร ......................................................................................................

....................................................................................................................................

....................................................................................................................................

....................................................................................................................................

...................................................................................................................................

...................................................................................................................................

TL 474 209

แบบประเมนแฟมผลงาน

ชอแฟม ...............................................................................

ชอนกเรยน .........................................................................

เกณฑ ไมถงเกณฑ

ทคาดหวง

ถงเกณฑ

ทคาดหวง

เหนอเกณฑ

ทคาดหวง

คะแนน

รวม

ขอเสนอ

แนะ

รายการประเมน 1 2 3

การจดการ

- การสรางสรรคปก

- การประเมนตนเอง

- ความสมบรณของ

รายการและการ

นาเสนอ

ความประทบใจ

- การวางรปแบบ

- ศลป

- ความคดสรางสรรค

หลกฐานแสดงความ

เขาใจ

- ความรในเนอหาวชา

- การสะทอนขอมล

ยอนกลบ

- แนวคดประยกตใช

เกณฑการใหคะแนน รวม ...................... คะแนน

ระดบ ด (22 – 27 คะแนน)

ระดบ พอใช (16 – 21 คะแนน) ลงชอ ............................................. ผประเมน

ระดบ ปรบปรง ( 9 – 15 คะแนน) วนท ............. เดอน ................... พ.ศ. ...........

TL 474 210

การสรางขอสอบ

การสรางขอสอบจะตองใหสอดคลองกบจดประสงคของการเรยนการสอน เนองจากการ

สรางขอสอบเปนการประเมนผลการเรยนการสอนวาบรรลตามจดประสงคทต งไวหรอไม ดงนน

จะตองวเคราะหหลกสตรในสวนของเนอหา จดประสงคทตองการใหนกเรยนไดรบ เพอเปนการ

วเคราะหในรายละเอยดและเปนแนวทางในการออกขอสอบในแตละเรอง วธทนยมไดแกการ

สรางตารางวเคราะหหลกสตร

การสรางตารางวเคราะหหลกสตรในการเตรยมแบบทดสอบ

ตารางวเคราะหหลกสตรมลกษณะเปนพมพเขยวในการสรางแบบทดสอบ ซงจะบงบอก

ถงจานวนขอ และธรรมชาตของขอสอบในแบบทดสอบ และจะชวยเปนแนวทางในการเขยน

ขอสอบดวย ถาตารางไดสรางอยางถกตอง และพฤตกรรมการเรยนรชดเจนจะทาใหการออก

ขอสอบในแตละพฤตกรรมมคณภาพมากขน ในแตละชองจะเปนนาหนกของแตละจดมงหมาย

เชงพฤตกรรมในแตละเนอหาวชา ซงจะแสดงวาผออกขอสอบตองการเนนในเนอหาอะไรของ

พฤตกรรมชนดใด ถาเนนในเนอหาใดในจดมงหมายเชงพฤตกรรมชนดใดกจะใหนาหนกในชอง

นนมากขน ดงตวอยางในตารางท 5.3

TL 474 211

ตารางท 5.3 ตวอยางตารางแสดงการวเคราะหสาระการเรยนรหนวยการเรยนรเรองเซลลและ

กระบวนการของเซลล 1. การวดความรความเขาใจ

จดมงหมายเชง

พฤตกรรม

เนอหา ความ

รเกย

วกบข

อเทจ

จรง

ความ

รเกย

วกบศ

พทท

างวท

ยาศา

สตร

ความ

รเกย

วกบจ

นตนา

การ

ความ

รเกย

วกบส

ญลก

ษณ

ความ

รเกย

วกบแ

นวโน

ม

ความ

รเกย

วกบก

ารจด

พวก

ความ

รเกย

วกบเ

ทคนค

และ

ความ

รเกย

วกบห

ลกกา

รและ

ความ

รเกย

วกบท

ฤษฎท

าง

การพ

สจนค

วามร

ในสง

ใหม

ความ

รเกย

วกบก

ารปร

ะยกต

รวม

เซลลของสงมชวตและ

กระบวนการของเซลล

1. สงทเรยกวาเซลล

2. ประวตการคนควา

เรองเซลล

3. ทฤษฎเซลล

4. ชนดของเซลล

4.1 เซลลโปรคารโอต

4.2 เซลลยคารโอต

5. โครงสรางของเซลล

ยคารโอต

5.1 ไซโตพลาสซม

1) ไซโตซอล

2) ออรแกเนสล

3) โครงสรางหลก

4) สงไรชวต

5.3 นวเคลยส

6. โครงสรางของเซลล

โปรคารโอต

รวม

TL 474 212

ตารางท 5.3 (ตอ) 2.การจดขบวนการแสดงหาความรทางวทยาศาสตร

จดมงหมายเชง

2.1 การสงเกตและการวด 2.2 การมองเปนปญหาและการ

หาวธการแกปญหา

พฤตกรรม

เนอหา

การส

งเกต

วตถแ

ละเห

ตการ

ณท

เกดข

น

การอ

ธบาย

ผลขอ

งการ

สงเก

ต

การว

ดขนา

ด นา

หนก

และป

รมาณ

ของว

ตถ

การร

จกเค

รองม

อในก

ารวด

การร

จกปร

ะมาณ

ผลกา

รวดแ

ละกา

รถกต

องขอ

ง

เครอ

งมอ

การแ

กปญ

หา

การต

งสมม

ตฐาน

การเ

ลอกก

ารทด

สอบ

การอ

อกแบ

บการ

ทดลอ

ง

รวม

7. การศกษาเรองเซลล

7.1 กลองจลทรรศน

1) สวนประกอบของ

กลองจลทรรศน เลนส

ประกอบ แบบใชแสง

2) วธใชกลองจลทรรศน

3) การเกบรกษากลอง

จลทรรศน

4) การเตรยมตวอยาง

เพอศกษาดวยกลอง

จลทรรศน

7.2 การศกษาเซลลพชและ

เซลลสตว

1) ศกษาเซลลเยอบขาว

2) ศกษาเซลลเยอหอม

3) ศกษาเซลลคมของพช

รวม

TL 474 213

ตารางท 5.3 (ตอ) จดมงหมายเชง

พฤตกรรม

3. การนาความร

และวธการทาง

วทยาศาสตรไป

ประยกต

4. ทกษะใน

การปฏบต

5. ทศนคตและความสนใจ

เนอหา

การน

าไปป

ระยก

ตใช

การน

าไปป

ระยก

ตใช

การน

าไปป

ระยก

ตใช

การพ

ฒนา

ทกษ

ะใน

ทกษ

ะในก

ารใช

การแ

สดงอ

อกขอ

งทศน

คต

การเ

กดทศ

นคตท

ดตอ

ความ

สนกส

านใน

การพ

ฒนา

ความ

สนใจ

การพ

ฒนา

ความ

สนใจ

รวม

8. การนาสาร

เขาและออกจาก

เซลลโดยผาน

เยอเซลล

8.1 การลาเลยง

แบบไมใชพลงงาน

1) การแพร

2) การออสโมซส

3) การแพรโดย

อาศยตวพก

8.2 การลาเลยงแบบใชพลงงาน

8.3 การลาเลยง

โดยการสรางทเยอเซลล

1) Exocytosis

2) Eudocytosis

(1) Phagocytosis

(2) Phiocytosis

(3) Recepterediate

endocytosis

รวม

TL 474 214

ตารางท 5.3 (ตอ) จดมงหมายเชง 6. คณคาของวชาวทยาศาสตร

พฤตกรรม

เนอหา การม

องเห

นควา

มสมพ

นธ

ระหว

างวท

ยาศา

สตร

ความ

รเกย

วกบข

อจาก

ดของ

ปรชญ

าและ

อทธพ

ล

ประว

ตควา

มเปน

มาขอ

ง

วทยา

ศาสต

ร

ความ

สมพ

นธระ

หวาง

วทยา

ศาสต

รเทค

โนโล

ย

ความ

ระมด

ระวง

เกยว

กบสง

คม

ประเ

พณ

จาก

รวม

9. ความรเรองเซลลในชวต

ประจาวน

9.1 การแพรกบการแพทย

9.2 การแพรกบการ

9.3 กากรแพรกบโภชนาการ

9.4 การดแลรกษารางกาย

9.5 ประโยชนของการถนอม

อาหาร

รวม

TL 474 215

จานวนขอสอบของแบบทดสอบ

จานวนขอสอบของแบบทดสอบจะถกกาหนดในขณะทสรางตารางวเคราะหหลกสตร

การทจะใชจานวนขอมากนอยเพยงใด ขนอยกบจดมงหมายในการสอนทตองการใหบรรล

จดประสงคในเรองใด ชนดของแบบทดสอบระดบวฒภาวะของนกเรยน และเวลาทใชในการสอบ

สงแรกทจะใชพจารณาถงจานวนขอของแบบทดสอบ ไดแก ขอสอบทงหมดในแตละจดมงหมาย

เชน พฤตกรรม ซงผออกขอสอบจะตองออกเปนจานวนมาก เพอทจะไดครอบคลมเนอหา และ

เปนตวแทนของพฤตกรรมการเรยนรทด (สมบรณ สรยวงศ, ม.ป.ป., 53.) ไดเสนอแนะวาการ

ออกขอสอบวดพฤตกรรมการเรยนรทวไปในแตละพฤตกรรมใช 2 – 3 ขอ สาหรบแตละ

วตถประสงคในการสอนสาคญ ๆ ใหออกขอสอบประมาณ 10 ขอขนไป

แนวทางในการสรางขอสอบ

แนวทางการสรางขอสอบแบบหลายตวเลอก

ขอสอบแบบหลายตวเลอกจะแสดงถงงานทใหนกเรยนทาเพอแสดงวานกเรยนไดเรยนร

บรรลจดประสงคทต งไวหรอไม ขอสอบแบบตวเลอกจะมคาตอบหลายคาตอบใหเลอก แตจะม

คาตอบทถกตองเพยงคาตอบเดยว โดยขอสอบจะแบงเปน 2 สวน คอ สวนคาถาม (stem) และ

ตวเลอก (choice หรอ options) แบงเปน ตวถก (cessect choice) และ ตวลวง (decoys หรอ

distracters)

หลกในการเขยนแบบทดสอบประเภทเลอกตอบหรอแบบหลายตวเลอก

1. เขยนตวคาถามใหอยในรปประโยคคาถามทสมบรณ การถามดวยประโยคคาถามท

สมบรณจะชวยใหคาถามมความหมายเฉพาะเจาะจงยงขน ผสอบอานแลวสามารถเขาใจทนทวา

ผถามตองตอบในแงใด จะตองมงความคดไปในทศทางใด

2. เขยนคาถามใหชดเจนตรงจดและใชภาษาทงาย ไมซบซอน คลมเครอ การใชภาษา

คลมเครออาจทาใหนกเรยนตอบผดทง ๆ ทมความรในเรองทครตองการถามกได และคาถาม

ควรจะสนและชดเจน เขาใจงาย ถาคาถามยาวเกนไปจะทาใหวกวนไปมา ทาใหขอสอบขาด

ความเทยงตรงตามสภาพไป

3. พยายามหลกเลยงการใชคาถามปฏเสธหรอปฏเสธซอน การใชคาถามปฏเสธทาให

ผสอบตองคดยอกยอนโดยไมจาเปน อาจทาใหเกดความเขาใจผดไดงาย แตถามความจาเปน

จะตองใชจรง ๆ กควรขดเสนใตคาปฏเสธหรอพมพดวยอกษรเอน

4. ไมควรใชตวเลอกปลายเปด ประเภท “ถกทกขอ” “ไมมขอใดถก” “ยงสรปแนนอน

ไมได”

TL 474 216

5. ใชคาถามใหคมกบการสอบ ขอสอบทดไมควรถามดานความจามากนก แตจะ

พยายามใหคดลกซงลงไป และไมใชเปนขอสอบทพลกแพลงจนกลายเปนขอสอบวด

ความสามารถดานภาษาไป

ขอสอบทถามไมคม งานสอบจะไมใหขอมลทเปนประโยชนแกการวดเทาทควร เชน

คาถามทงายมากจนผสอบสวนใหญตอบถกหรอยากจนไมมใครตอบถกเลย นอกจากนการถาม

เนอหาไมควรถามเนอหาทไมจาเปน เพราะเปนการวดไมตรงกบจดประสงคและเสยเวลา

6. ตวเลอกจะตองมคาตอบเดยว ไมใชมขอถกหลายขอ จนตดสนไมไดวาขอใดถก ทา

ใหเกดปญหาทหลง

7. ตวเลอกจะตองเปนอสระขาดจากกน

8. พยายามหลกเลยงคาถามทแนะคาตอบ คาถามทใชตวเลอกทมแงใหเดกสามารถตด

ตวลวงออกไดโดยไมตองใชความคด หรอชนาใหเดกเลอกคาตอบไดงายขน ถอวาเปนคาถามท

ชแนะคาตอบ ตวอยางเชน

- ตวคาตอบใชคาทซาซากกบคาถาม หรอใชคาทเกยวเนองกน

- ใชคาถามซากน ไดแก การถามคาถามเรองเดยวกน แตใชคาตางกน หรอบางครง

ถามเรองเดยวกน ตอเนองกนเปนการแนะคาตอบได

- ตวถก ตวผด ยาวไมสมาเสมอกน ตวถกทส นหรอยาวกวาตวอน ๆ จะเปนขอท

ผตอบคาถามสงเกตได ผออกขอสอบควรแตงตวเลอกใหมความยาวพอ ๆ กนถาไมสามารถทา

ไดควรเรยงตวเลอกตามลาดบความยาวของขอความ

- ตวเลอกทเปนคาตอบมการใชศพทหรอคาทแปลกกวาตวลวงอน ๆ ทาใหสามารถ

เดาขอสอบได

- คาตอบหรอตวลวงเดนชดเกนไป ทาใหสามารถเดาคาตอบได

ขอสอบแบบจบค (Constructing Matching Item)

ขอสอบแบบจบคไดประยกตมาจากขอสอบแบบหลายตวเลอก แทนทจะมตวเลอกใหใน

แตละปญหา เหมอนขอสอบแบบหลายตวเลอก แตเปลยนมาเปนเรยงลาดบ ปญหาไวขางหนา

และคาตอบไวอกดานหนง หลกการสรางขอสอบนไดแก

1. คาหรอขอความทจะนามาจบคกน ควรเปนเรองราวหรอเนอหาเดยวกน ถาตองการ

ถามหลาย ๆ เนอหา หรอหลาย ๆ เรอง ควรแยกออกเปนคนละชด

2. ขอสอบจะตองสนและไดใจความ โดยเฉพาะใหตวเลอกหรอคาตอบทอยทางขวามอ

เปนขอความสน ๆ และสนกวาตวคาถามทางซายมอ

TL 474 217

3. เรยงลาดบคาหรอขอความทเปนชอตามลาดบตวอกษร และถาเปนตวเลขหรอ พ.ศ.

กควรเรยนตามลาดบมากนอย เพอสะดวกในการคนหาคาตอบ

4. ขอความแบบจบคชดหนงไมควรมมากเกนไป เพราะทาใหผตอบสบสนและยงยาก

มากเกนไป ชดหนงควรมคาถามไมเกน 15 ขอ

5. คาทเปนคกน ควรจดใหกระจายกน ไมควรใหอยตรงกนหรอเรยงกนอยางเปนแบบ

6. ขอสอบแตละชดควรจดใหอยในกระดาษหนาเดยวกน ไมควรใหไปตอหนาอน

เพราะจะทาใหยงยากและสบสนในการตอบ เนองจากตองพลกกลบไปกลบมา

7. วธการตอบไมควรกาหนดใหยงยาก เชน ไมควรใหลอกขอความทางขวามอมาใส

ทางซายมอ หรอโยงเสนในขอทสมพนธกน แตควรจะใชวธนาตวเลขหรอตวอกษรกากบ

ขอความมาใสไวหนาขอหรอหลงขอนน ๆ

ตวอยาง สตวตาง ๆ ดานซายมออยในๆฟลมทางขวามอ สตวชนดใดอยในไฟลมใดให

ใสเฉพาะตวอกษรใหตรงกบไฟลมทางขวา

ไฟลม ชอสตว

_______ 1. คอรดาตา ก. งดน

_______ 2. โปรโตซว ข. ตวตด

_______ 3. ฟอรเฟอรา ค. ปลาดาว

_______ 4. มอลลสกา ง. พารามเซยม

_______ 5. แอนเนลดา จ. พลานาเรย

_______ 6. เอคไคโนเดรม ฉ. ฟองนา

ช. มานา

ซ. ไสเดอนดน

ฌ. หอยงาชาง

ขอดของแบบทดสอบแบบจบค

1. ใชวดพฤตกรรมการเรยนรระดบความรคาความจาไดด

2. เปนแบบทดสอบทสรางงายและใชงาย

3. โอกาสทผทาขอสอบจะเดาคาตอบถกมนอยมาก

4. มความเปนปรนย

ขอเสยของแบบทดสอบแบบจบค

1. เนนการวดความรความจาทเกยวกบขอเทจจรงตาง ๆ

2. ใชวดพฤตกรรมระดบสงไดยาก

TL 474 218

3. ไมสามารถวดกระบวนการคด นสยการศกษาคนควา และการใชภาษา

ขอสอบแบบเตมคาหรอขอความ

แบบทดสอบชนดน ผสอบจะตองเตมคา ขอความ ตวเลข หรอสญลกษณในชองวาทเวน

ไวให เพอใหประโยคหรอขอความไดความสมบรณ

หลกการสรางแบบทดสอบแบบเตมคา

1. ควรเขยนคาชแจงวธการทาขอทดสอบใหชดเจน

2. หลกเลยงการลอกขอความหรอประโยคจากหนงสอมาใชเปนคาถามโดยตรง

3. หลกเลยงการใหเตมคาทคลมเครอในชองวางทเวนไวให และใหเตมเฉพาะคาทสาคญ

เทานนในแตละขอของคาถาม

4. คาหรอขอความทอยขางหนาชองวางทเวนไวใหเตม ไมควรเปนคาหรอขอความท

ชแนะคาตอบทจะเตมได

5. สาหรบคาถามทเกยวกบตวเลข ควรระบหนวยทจะใชในการวดดวย

6. ชองวางทจะเวนไวใหเตมคาทตองการ ควรไวทายขอความของคาถาม เพราะจะชวย

ใหผทาขอสอบสามารถทาความเขาใจปญหาทเขาตองคด เพอหาคาเตมกอนทจะพบชองวางท

เวนไว

7. ในประโยคของคาถามหนง ๆ ไมควรเวนใหเตมคาหลายแหง การเวนใหเตมคาหลาย ๆ

แหงในขอคาถามเดยวกน จะทาใหขอคาถามนนกลายเปนการวด การเดาของผทาขอสอบวาเกง

มากนอยแคไหน

8. คาตอบทเตมควรเปนคามากกวาทจะเปนขอความ ทงนเพอใหมความเปนปรนยของ

ขอสอบเพมขน

9. สาหรบขอทดสอบทมความยาวตอเนองกน ควรใสหมายเลขไวในชองวางทเวนไวให

เตมคาดวยเหตผลทวา เพอปองกนไมใหผทาขอทดสอบเกดความสบสน

10. ชองวางทเวนไวใหเตม ควรมความยาวเทากนทกแหง เพราะการชแนะคาตอบอาจ

เกดขนได

ตวอยาง

จงเตมคาหรอขอความลงในชองวางใหสมบรณ

1. อนซลนเปนฮอรโมนทผลตจากตอม .....................................................

2. ผศกษาโครงสรางของเซลอยางจรงจงเปนคนแรกคอ...............................

3. ป ยยเรยมธาตซงพชตองการคอ............................................................

TL 474 219

ขอดของขอสอบแบบเตมคา

1. โอกาสทจะเดาคาตอบถกมนอยมาก

2. เปนแบบสอบทสรางไดงาย

3.ใชวดเนอหาไดกวาง

4. ใชวดความรทางคณตศาสตรและวทยาศาสตรไดด

5. การใหคะแนนทาไดงายกวาแบบทดสอบชนดความเรยง

ขอเสยของแบบทดสอบแบบเตมคา

1. ความเหมาะสมของขอทดสอบถกจากดในดานการวดความร ความจา

2. ขาดความเปนปรนย

ขอทดสอบแบบถก-ผด

แบบทดสอบชนดน ผทาขอสอบจะตองเลอกวาขอความทกาหนดใหถกหรอผด ใชหรอไม

หลกการสรางแบบทดสอบแบบถก-ผด

1. ขอความของแตละขอควรใหถกหรอผดอยางสมบรณ

2. เขยนคาถามใหไดใจความทสอความหมายทตองการอยางชดเจน

3. การหลกเลยงการใชขอความซอนปฏเสธ

4. ถาคาถามเปนขอความหรอประโยคเชงแยงใหระบผทกลาวขอความนนดวย

5. ควรใหมคาถามทถกและคาถามทผดจานวนเทาหรอใกลเคยงกน

ตวอยาง

ขอความตอไปน ขอความใดถกตองใหเขยนวงกลมลอมรอบตวอกษร ถ ขอความใด

ผดใหเขยนวงกลมลอมรอบตวอกษร ผ ทอยทางดานซายมอหนาขอความนน

ถ. ผ. 1. ดอกสมบรณเพศทกชนดเปนดอกสมบรณ

ถ. ผ. 2. ประจาเดอนคอเลอดเสยทหลงออกมกาพรอมกบผนงมดลก

ถ. ผ. 3. ตนหมอขาวหมอแกงลง จดวาเปนทงผผลตและผบรโภค

ถ. ผ. 4. ผบรโภคอนดบสดทายมอตราการเกดและอตราการตายตา

ถ. ผ. 5. ปลาทกชนดมการผสมพนธภายนอกรางกาย

ถ. ผ. 6. สตรป ย 16 – 17 – 0 เหมาะสาหรบในดนทมธาตโปรตสเซยม

อยมาก

TL 474 220

ขอดของแบบทดสอบแบบถก-ผด

1. สามารถวดความรในเนอหาไดกวางในระยะเวลาอนสนทกาหนดให

2. งายตอการใชวดความรความจาของขอเทจจรงตาง ๆ

3. ใชประเมนผลความสามารถการนาหลกการไปใชในสถานการณใหมได

ขอเสยของแบบทดสอบแบบถกผด

1. สงเสรมใหมการเดาคาตอบ

2. ขอมลทไดไมสามารถนาไปใชในการปรบปรงการเรยนการสอน

3. มความเชอถอตา

4. ยากตอการสรางขอความหรอประโยคทจะใหเลอกถกหรอผดอยางแทจรง

5. ทาใหผทาขอสอบทเตรยมสอบเปนอยางด เกดความไมพอใจได

ขอสอบแบบเขยนคาตอบ

ขอสอบแบบเขยนตอบเปนขอสอบทเปดโอกาสใหผตอบไดแสดงออกโดยใชภาษาของ

ตนเอง ในการทาขอสอบประเภทนผสอนจะตองมความสามารถในการจดระเบยบของความร

แสดงความคดรเรม และรจกการสงเคราะหขอความไดอยางเหมาะสม

ขอสอบเขยนตอบ แบงออกเปน 2 ชนด คอ

1. แบบไมจากดคาตอบ (Unstricted-response type) ขอสอบลกษณะนเนนความลก

และขอบเขตของความร เนนเสรภาพของการแสดงออก ยวยใหผสอบเกดความคดรเรม

สรางสรรค เชน จงบอกประโยชนของกลวยใหมากทสดเทาทจะมากได หรอ จงแสดงความ

คดเหนเกยวกบคาขวญทวา “ตนไมคอเพอนชวต เจาชวยดแกสพษแทนขา”

2. แบบจากดตอบ (Restricted-response type) เปนขอสอบทตองการคาตอบเฉพาะเจาะจง

ทจดระเบยบของความคดเปนอยางด มการกาหนดขอบเขตในการตอบได 2 ลกษณะ คอ การ

ตอบแบบบรรยายในขอบเขตจากด กบการตอบแบบสน ๆ หรอเตมคาหรอขอความในชองวาง

ใหสมบรณ เชน จงยกตวอยางการอยรวมกนของสงมชวต แบบภาวะทตองพงพามา 3 ชนด

หลกการสรางขอสอบเขยนตอบแบบบรรยาย

1. การสรางขอสอบควรคานงถงลาดบความสาคญของจดมงหมายทวางไว ตามท

ปรากฏในตารางวเคราะหหลกสตร วตถประสงคหรอพฤตกรรมใดทมนาหนกความสาคญมาก ก

ออกขอคาถามเพอวดพฤตกรรมนนมาก ใหไดสดสวนตามตารางวเคราะหหลกสตร

2. ขอสอบแบบบรรยายทจะใชวด จะตองสมพนธกบพฤตกรรมการเรยนรทจะตองวด

ขอสอบแตละขอ จะตองออกแบบในการวดพฤตกรรมการเรยนอยางเดยว หรอหลายอยางท

TL 474 221

จะตองกาหนดใหชดเจน และจะตองอธบายถงพฤตกรรมการเรยนรทจะทาการวดได ขอสอบ

แบบจากดขอบเขตสามารถคาดการตอบของนกเรยนไวเรยบรอยแลววานกเรยนจะตองตอบ

อยางไร นกเรยนจะมความชดเจนในการตอบ สวนขอสอบแบบไมจากดขอบเขตในการตอบเปน

การวดพฤตกรรมการเรยนรไดหลายแบบ จะตองกาหนดใหชดเจนวาเปนการวดพฤตกรรม

เกยวกบอะไร

3. พยายามกาหนดใหความยาวของขอสอบพอเหมาะกบเวลาทให ขอสอบเขยนตอบ

ไมใช Speed test แตคอนไปทาง Power test ดงนน การกาหนดเวลาใหเหมาะสมจงมความสาคญ

มาก ขอสอบแบบบรรยายจะออกแบบสาหรบวดทกษะของสมอง และความสามารถอน ๆ

จะตองใชเวลาในการทจะใหนกเรยนเขยน ตองกาหนดเวลาใหพอสมควร ถากาหนดเวลาใหนอย

เกนไปมแนวโนมทจะวดเกยวกบความเรวในการเขยนของนกเรยน นกเรยนทเขยนไดเรวจะม

โอกาสทจะไดคะแนนสงมากกวานกเรยนทเขยนไดชา

4. ถามปญหาทแสดงวานกเรยนมความรจรง ๆ สามารถตอบปญหาไดโดยพยายามนา

กฎเกณฑหรอความรไปใชในสถานการณใหม ๆ ไมควรเปนคาถามทนกเรยนเคยพบหรอเคยทา

มากอน เพราะจะกลายเปนการวดความจาไป

5. พยายามใชคาถามหลาย ๆ แบบ มใชมแตคาถามประเภท ใคร อะไร ทไหน

เมอไรเทานน เพราะคาถามประเภทนมลกษณะไปทางวดความจามากกวาวดสมรรถภาพอน

คาถามทใชวดสมรรถภาพทสงขน ควรจะเปนคาถามประเภท ทาไม อยางไร หรอใหบรรยาย

อธบายเปรยบเทยบหาความสมพนธ ความขดแยง ตความ วเคราะหเหตผล วจารณ และ

ประเมนผล เปนตน

6. เขยนคาถามใหชดเจนวาตองการใหตอบอยางไร พยายามเขยนใหเฉพาะเจาะจงลง

ไป เชน จงอธบายเกยวกบ ......................... ในประเดนตอไปน

1. ..............................................

2. ..............................................

3. ..............................................

7. ควรเขยนคาตอบเฉลยเตรยมไวดวย เพอเปนการตรวจสอบดวาขอสอบชดเจนหรอ

ยงตรงกบความตองการวดหรอไม

8. ถาขอสอบมหลายขอ ควรจะเรยงลาดบจากงายไปหายาก เพอยวยใหอยากตอบ

ยงขน

9. การออกขอสอบแบบบรรยาย ไมควรใหนกเรยนเลอกตอบ เนองจากไมสามารถ

นามาเปรยบเทยบในขอเดยวกนได

TL 474 222

แบบฝกหดทายบท

1. จงอธบายหลกการวดผลตามแนวการปฏรปหลกสตรพทธศกราช 2544

2. หลกการวดผลตามสภาพทเปนจรงมลกษณะอยางไร จงอธบาย

3. วเคราะหหลกสตรสาระชววทยาในชนเรยนใดชนเรยนหนง ในระดบมธยมศกษา

ตอนปลาย และสรางขอสอบอยางนอย 10 ขอ และระบดวยวาวดพฤตกรรมดานใด

4. สรางแบบประเมนผลสภาพทเปนจรงแบบใดแบบหนง และระบวาเปนแบบวด

พฤตกรรมใด

5. จดทาแฟมสะสมผลงานโครงงานความกาวหนาทางเทคโนโลย จากแหลงการเรยนร

ตาง ๆ

6. ฝกสรางแบบประเมนโดยใชเกณฑการประเมน (Rubric) สาหรบแฟมสะสมผลงาน

ชววทยาของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนปลาย

7. วเคราะหหลกสตรสาระชววทยาในระดบมธยมศกษาตอนปลาย 1 เรอง เพอออกแบบ

การวดตามสภาพทเปนจรง พรอมทงกาหนดเกณฑการใหคะแนน (Rubric)

8. ฝกสรางขอสอบแบบตาง ๆ สาหรบใชเปนแบบทดสอบสาระชววทยาระดบมธยมศกษา

ตอนปลาย แบบละ 10 ขอ