Upload
others
View
7
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
บทท 4 การคดเลอกพนธและผสมพนธไกพนเมอง
คณสมบตทดของไกพนเมอง
ไกพนเมองมขอดหลายอยางดวยกน ถาผทเลยงไกพนเมองหมนคอยสงเกตขณะเลยงจะมองเหนไดชดเจน (ปราโมทย, 2543; บวรศกด, ม.ป.ป.) ดงน
1. ไกพนเมองใชเวลาเลยงไมมาก ตองมการอนบาลลกไกพนเมองแรกเกดระยะหนง หลงจากนนกปลอยใหหาอาหารกนเองตามธรรมชาต เปนการชวยทนคาอาหารได และใหอาหารเสรมบาง ไกพนเมองจงจะเจรญเตบโต บางทผทเลยงไกพนเมองไมตองมการอนบาลลกไกระยะแรกเกดเลยกได โดยปลอยใหแมไกพนเมองฟกไขและเลยงลกจนถงระยะทแมและลกไกแยกออกจากกน
2. ในปหนง ๆ แมไกพนเมองจะไขและฟกไข 3-4 รนตอป แมไกตวหนงจะฟกลกออกมาประมาณ 8-12 ตว ทงปแมไกพนเมอง 1 ตว จะใหลกประมาณ 30-40 ตว ท าใหผทเลยงไกมไกพนเมองกนตลอดป
3. ไกพนเมองมรสชาตอรอย เนอไกพนเมองมไขมนนอยและใหคณคาทางอาหารสง ผบรโภคบางสวนมความตองการถงแมจะมราคาสงกวาเนอไกกระทงอยบาง
4. มผทเลยงไกพนเมองหลายรายทสามารถเลยงไกพนเมองเปนอาชพไดอยางด เนองจากไกพนเมองมราคาสง ขายไดราคาดทงตวผและตวเมย จงยดเปนอาชพหลกไดอยางสบาย ซงนบเปนอาชพทนาสนใจมากทเดยว
5. ไกพนเมองเลยงงายมความตานทานโรคสง สามารถเลยงแบบปลอยได ไมเสยเวลาเลยงดมาก และกนอาหารทมอยตามธรรมชาตไดไมเหมอนไกพนธอน ๆ
6. ไกพนเมองใชประโยชนไดหลากหลาย ทงเปนไกเนอ ไกไข ไกสวยงาม และไกชน การคดเลอกพนธไกพนเมอง
การคดเลอกพนธไกพนเมอง ผทจะเลยงควรค านงถงสงตอไปน 1. ไกพนเมองทดควรมรปรางใหญ ตวโต แขงแรง คอยาว ขนดกเปนมน ไมเปนโรค คดจากพอ
แมเปนไกพนเมองทมลกดก 2. ผทเลยงไกพนเมองตองหมนคดเลอกพอพนธ แมพนธไกพนเมองตวทมลกษณะดเดนไวท าพนธ
ถาพอพนธ แมพนธไกมอายแกเกน 3 ป ใหคดออกไมใชท าพนธตอไป 3. ใหคดเลอกลกไกพนเมองทเกดจากพอพนธ แมพนธไกพนเมองตวทดไวท าพนธรนละ 2-3 ตว 4. คดเลอกไกทมความสามารถตรงกบวตถประสงคการเลยง
37
ลกษณะพอพนธ แมพนธไกพนเมองทด 1. พอพนธไกพนเมองทด จะตองมรปรางสมบรณ แขงแรง ประวตด มน าหนกตวตงแต 2.5
กโลกรมขนไป มอายตงแต 9 เดอน แตไมเกน 3 ป (ภาพท 4.1-4.2) 2. แมพนธไกพนเมอง จะตองมรปรางสมบรณ แขงแรง ขนดก ประวตด มน าหนกตวตงแต 1.5
กโลกรมขนไป มอายตงแต 7 เดอน แตไมเกน 3 ป และมความสามารถเฉพาะตว ดงน 2.1 ใหไขอยางนอยปละ 4 ชด 2.2 ใหไขอยางนอยชดละ 12 ฟอง 2.3 ฟกไขออกเปนตวอยางนอยชดละ 8 ตว 2.4 เลยงลกเกง เลยงลกรอดจนโตชดละประมาณ 6 ตว 2.5 ไมดราย ไมคอยจกตลกไกพนเมองของแมไกพนเมองตวอน ๆ
3. อตราสวนทเหมาะสมพอพนธตอแมพนธไมควรเกน 1:10
ภาพท 4.1 พอแมไกประดหางด า ทมา: ส านกงานกองทนสนบสนนการวจย (2553)
38
ภาพท 4.2 พอแมไกตะเภาทอง ทมา: โสภณ แดงโสภณ (2558)
แผนการผสมพนธไก
แผนการผสมพนธเพอสรางพนธไกพนเมองทนยม มรปแบบหลก ๆ 4 รปแบบ คอ การผสมแบบ
เลอดชด (In breeding) การผสมแบบยดสายเลอด (Line breeding) การผสมแบบขามสายเลอด (Out breeding) และการผสมแบบขามสายพนธ (Cross breeding) 1. การผสมแบบเลอดชด (In breeding) เปนการผสมพนธระหวางไกทมความสมพนธทางสายเลอดใกลชดกนหรอญาตพนองกน เชน พนองจากพอแมเดยวกน หรอพอหรอแมกบลก
การผสมพนธแบบนท าใหยนเกด Homozygous มากขน ท าใหไกในฝงมลกษณะตาง ๆ เหมอนกน
มากขน และการถายทอดลกษณะดงกลาวไปสรนลกหลานกแนนอนสม าเสมอมากขน แตในการเกดยนคเหมอนเกดขนไดทงยนเดน (Dominant gene) และยนดอย (Recessive gene) ปกตยนดอยจะมโอกาสแสดงออกไดไมมากนก เชน ปากกลวง นวเก ปกสองตอน อกคด หลงคอม เปนตน รวมทงยงกอใหเกดความเสอมกบลกษณะอน ๆ ทส าคญ เชน ลกษณะทเกยวกบความแขงแรง ความสมบรณพนธ อตราการเจรญเตบโต รวมทงลกษณะซากและโครงสรางจะเลวลง จะเหนไดวาการผสมพนธไกแบบเลอดชดมทง
ผลดและผลเสย
39
ตวอยางแผนการผสมพนธไกชนแบบเลอดชด แผนการผสมไกชนเพอสรางไกชนสายพนธแท ท าโดยคดเอาตวผทมลกษณะดเดนไวเปนพอพนธ
สวนตวเมยทมความพการหรอออนแอกคดทงไป เอาตวเมยทสมบรณทสดไว ท าการผสมกนตามตาราง (ภาพท 4.3-4.4) จะไดเลอดลงเหลาทดมาก สวนใหญคนจะไมคอยท ากนเพราะเสยเวลาเยอะมาก ฉะนนไกลงเหลาถงหายาก และกราคาแพง บางฟารมทขายเปนแมไกตวเมยกตงราคาไวแพง ๆ หรอไมขายเลย สวนตวผจะถกท าลายหรอกระตกหวทงตงแตตอนเลก ๆ เปนวธทผเลยงไกชนบางสวนท ามานานแลว
ภาพท 4.3 แผนการสรางไกชนแบบเลอดชด ทมา: ไกปากอยดอทคอม. (2556)
40
ภาพท 4.4 แผนการสรางไกชนแบบเลอดชด ทมา: บลอคสปอตดอทคอม (2556)
2. การผสมแบบยดสายเลอด (Line breeding) เปนการผสมพนธแบบเลอดชดวธหนง แตตองการหลกเลยงผลเสยหรอความเสอมทเกดขนรนแรงจากการผสมพนธแบบเลอดชดจรง ๆ โดยการพยายามผสมพนธไกไมใหมสมประสทธการผสมเลอดชดเกน 12.5 เปอรเซนต เชน การผสมพนธระหวางไกทเปนพนองแตตางพอหรอตางแมกน การผสมพนธระหวางไกทเปนลกพกบลกนอง หรอ ปกบหลาน
จดมงหมายของการผสมพนธไกแบบน กเพอตองการรกษาระดบเลอดของบรรพบรษตวใดตวหนงทดเดนเปนพเศษ ใหกระจายอยในฝงไกใหมากทสด โดยตองการใหไกในฝงมสายเลอดหรอคณสมบตทางพนธกรรมเหมอนกน และเหมอนกบบรรพบรษตวทดเดนเปนพเศษ โดยมอตราการเกดลกษณะดอยหรอลกษณะเสอมตาง ๆ ในอตราทนอยกวาการผสมแบบเลอดชด การผสมพนธแบบนนยมใชในการเลยงไกเปนการคามากกวา การผสมแบบยดสายเลอด บรรพบรษตวทคดไวมกจะเปนตวผมากกวาตวเมย เนองจากแพรขยายพนธไดมากและสะดวกกวา
41
แมวาการผสมแบบยดสายเลอดจะเกดผลเสย หรอความเสอมจากผลของการผสมพนธนอยหรอชากวาการผสมแบบเลอดชดจรง ๆ แตผลเสยหรอความเสอมกยงอาจเกดขนได วธการแกไขทดจงควรปองกนโดยการแยกไกในฝงออกเปนสายยอย โดยการใชไกพอพนธหลายตว เชน พอพนธ A, B, C และแยกผสมพนธแบบยดสายเลอดในสายพอพนธ A, B, และ C ไปเรอย ๆ และผสมสลบสายเลอดยอยดงกลาว เมอเหนวาจะเกดผลเสยบางประการจากการผสมเลอดชด หรออาจจะคดสายเลอดยอยบางสายทงออกไปจากฝงเลยกได ถาเหนวาไกสวนใหญในสายเลอดยอยนนมคณภาพเสอมลงมากเกนไป (ภาพท 4.5)
ภาพท 4.5 แผนการสรางไกชนแบบ Line breeding ทมา: บลอคสปอตดอทคอม (2557)
3. การผสมแบบขามสายเลอด (Out breeding) เปนการผสมระหวางไกพนธเดยวกนแตไมมความ สมพนธทางเครอญาตตอกน เชน การผสมไกพมาตางซมหรอตางฟารม การผสมแบบนมจดมงหมายเพอหลกเลยงความเสยหาย ซงอาจเกดจากการผสมเลอดชด และสามารถปรบปรงลกษณะตาง ๆ ของไกในฝงใหดขน โดยการน าไกพมาพนธดจากนอกซมเขามาผสม
42
การผสมแบบขามสายเลอด หรอขามฝง น ามาใชเมอ 3.1 ไกในสายพนธนน ๆ เรมเกดลกษณะเสอมตาง ๆ เชน ปากกลวง นวเก ปกสองตอน
อกคด ลกไกทเกดจากพนธพมาสายนจะไมเกบไวเปนพอพนธแมพนธตอไป สวนพอแมไกทมยนดอยผดปรกตแฝงอยเหลาน อาจจะคดทงไปหรอน าเอาพอแมพนธทมลกษณะดจากสายอนมาผสมขามแทนท เพอหลกเลยงการเกดลกษณะดอยหรอลกษณะผดปกตดงกลาว
3.2 หรอเมอพบวาสมรรถภาพในการผลตและความแขงแรงของไกในสายพนธนน ลดลง เนองจากผลของการผสมเลอดชด การใชการผสมขามฝงจะมผลท าใหสมรรถภาพการผลตและความแขงแรงกลบคนมาเหมอนเดม เนองจากยนในฝงไกเปนยนคตางมากขน
3.3 หรอเมอการปรบปรงลกษณะบางอยางของไกในสายพนธนน ๆ มขอจ ากด หรอพบม ลกษณะทไมด เชน ลกษณะไหลลบ ทายลบตวบาง การทจะแกไขโดยใชวธการคดเลอกเพอปรบปรงลกษณะภายในสายเลอดดงกลาวจะไดผลชา การใชวธการผสมขามฝงโดยใชสายพนธพมาทมลกษณะดเยยมและไมมความสมพนธทางเครอญาตกนมาผสม จะชวยใหการปรบปรงลกษณะดงกลาวดขนอยางรวดเรว
4. การผสมแบบขามสายพนธ (Cross breeding) เปนวธการผสมแบบเลอดหางอกวธการหนง
และแตกตางจากการผสมขามฝงหรอผสมขามภายในสายพนธเดยวกนมาก เนองจากไกทน ามาผสมพนธเปนไกพนธแทตางพนธตงแตสองพนธขนไป และไกแตละพนธตางกมพนธกรรมทไมเหมอนกน ผลทไดจากการผสมแบบขามพนธจงเกดขนมากและเดนชดกวาการผสมขามภายในพนธ
ท าใหยนในฝงไกเปนยนคตางมากขน จงสามารถควบคมไมใหยนดอยทน าลกษณะเสอมแสดงออกมา ทงนเนองจากยนคเหมอนในพอแมพนธจะเปลยนเปนยนคตางในลกผสม และยนขมจะควบคมไมใหยนดอยทไมตองการแสดงอทธพลออกมาได และทส าคญกวานนการผสมขามพนธ ยงกอใหเกด Heterosis effect หรอ Hybrid vigor คอ การรวมตวอยางพอเหมาะพอเจาะของยน เปนผลท าใหคาเฉลยของลกษณะตาง ๆ ในรนลกมคาสงกวา (ดกวา) ของพอแม ทงในดานความสมบรณพนธ การผสมตด ความเกงกาจในการชน ความแขงแรง ความสามารถในการมชวตรอด การเจรญเตบโต และอน ๆ
ในการผลตไกเปนการคาในปจจบน ผเลยงไกนยมใชแมไกทไดจากการผสมขามระหวางพนธทมความสามารถในการเปนแมทด เชน ใหลกครอกใหญ ลกมโครงสรางด ตแรง แลวใชแมไกลกผสมนมาผสมกบพอพนธแทอกพนธหนงทมลลาดระบบปองกนสวยงาม ลกชวงสดทายทไดจะแขงแรง โตเรว กระดกใหญ ระบบหายใจด หนเกง เรยกระบบการผสมขาม 3 พนธดงกลาววา การผสมขาม 3 สายเลอด (Three breed terminal cross) แตถาไกพนธแทพนธใดพนธหนงมความสามารถในการเปนแมทดอยแลว กสามารถน าไปผสมขามกบพอพนธแทอกพนธหนงไดเลย ระบบการผสมพนธแบบนเรยกวา การผสมขาม 2 สายเลอด (Two breed terminal cross)
43
จดเดนหรอขอด ของการผสมแบบขามสายพนธ (Cross breeding)
4.1 เพอหวงจะไดประโยชนจาก Heterosis effect หรอ Hybrid vigor ซงเปนผลท าให ลกผสมทไดมประสทธภาพดกวาในรนพอและแม
4.2 เพอตองการรวมลกษณะทดเดน ทมอยเฉพาะในไกแตละสายพนธ ใหเขามาอยในไก ตวเดยวกน โดยใชวธการผสมขามพนธ เปนการสรางไกพนธใหมขนมา จากนนกจะใชวธผสมแบบเลอดชดไปชวระยะเวลาหนง (หลายชวอาย) คดเลอกจนไดไกทมลกษณะตาง ๆ คงทอยตว ตวอยางแผนการผสมพนธไกเนอสามสายของกรมปศสตว
กรมปศสตวมนโยบายดานการวจยและพฒนาพนธสตวปก และเทคโนโลยการจดการดานตาง ๆ ใหเหมาะสมกบสภาพภมอากาศและการเลยงดของเกษตรกรรายยอยในทองถน และเปนทตองการของตลาด ซงในปจจบนความนยมของผบรโภคเนนไปทไกพนเมองพนธแท เพราะรสชาตดเนอแนน ไขมนต าและเนอมกลนหอม ซงตรงกนขามกบไกเนอโตเรวหรอไกกระทงทมจ าหนายอยทวไปในตลาด ดงนน กลมงานสตวปกกองบ ารงพนธสตว จงไดท าการวจยผสมพนธไกสามสายพนธขนมา เพอเปนสายแมพนธ ทมคณสมบตใหลกดก เจรญเตบโตเรว เนอหนาอกเตม และเมอน าไปผสมกบพนธพนเมองแลวจะใหลกผสมสสายพนธทมลกษณะไมแตกตางกบไกพนเมอง คณภาพเนอทดเทยม หรอดกวาไกพนเมอง
การวจยพนธไดเรมด าเนนงานตงแตป 2537 ทสถานบ ารงพนธสตวบางปะกง จงหวดฉะเชงเทรา และวจยตอเนองมาจนถงปจจบน ทสถาบนวจยและพฒนาสตวปกแหงชาต อ าเภอกบนทรบร จงหวดปราจนบร การวจยพนธมวตถประสงคส าคญประการหนง คอ ใหเกษตรกรขยายพนธเองได ไมกลายพนธ และไกสามสายพนธยงเปนแมพนธพนฐานส าหรบผสมเปนไกเนอพนเมองเตบโตเรว หาสายพนธไดอกดวย คอ สามารถทจะปรบเปลยนสลบพอพนธใหไดลกโตชาโตเรวไดตามความตองการ แมแตไกพนธเนอโตเรวกใชแมพนฐานสามสายพนธหรอจะใชพนธสามสาย ผลตเปนไกพนเมองโดยตรงกได คณภาพเนอแตกตางกนเลกนอย แตเจรญเตบโตเรวกวาน าไปผสมกบไกพนเมอง แผนการผสมพนธดงน (ภาพท 4.6)
44
ภาพท 4.6 แผนการสรางไกสามสายพนธของกรมปศสตว ทมา: บลอคสปอตดอทคอม (2556)
การผสมพนธไกพนเมอง
ผสมพนธไกพนเมองม 2 วธ คอ
1. การผสมแบบธรรมชาต
เปนการผสมพนธทไกตวผและไกตวเมยรวมคผสมพนธกนเอง แบงไดดงน การผสมแบบฝงเลก ใชไกตวผ 1 ตว ขงรวมในคอกผสมกบตวเมย 5-6 ตว การผสมพนธแบบฝงใหญ ใชพอพนธ 2 ตว ผสมกบแมพนธ 12 ตว
การผสมพนธแบบกาวหนา ขงพอพนธไวในคอก จากนนแมพนธตวไหนทออกไขอยให จบมาผสมกบพอพนธทขงไว พอไกปลอยน าเชอในตวแมไกหนงครง น าเชอจะมชวตอยในแมไกได 10-15 วน แตพบวาน าเชอเมออยไปหลาย ๆ วน จะออนแอ ผสมตดนอย แตถาเราปลอยใหพอไกผสมตามธรรมชาตแบบปลอยใหพอไกอยกบแมไกตลอดวน จะเสยน าเชอเปลา ๆ จากตวอสจทปลอยไปเปนหมนเปนแสนตวในหนงวน
45
จากสถตพบวาพอไกทแขงแรงสมบรณเตมทจะผสมกบแมไกไดวนละประมาณ 30 ครง ถามตวเมย 5 ตว ตกตวละ 6 ครง แตแมไกจะใชประโยชนจากการผสมกบไขเพยงครงเดยวตอวน อก 5 ครงไมไดประโยชน จงควรใหพอไกผสมแมไกเพยงวนละ 1 ครง หรอ 2 ครงกพอ เมอผสมกนแลวกใหเอาตวเมย
ออกไป การผสมพนธแบบนท าใหพอพนธมความตองการทางเพศสงสดกอนการผสม ซงจะเกดผลดมาก
เพราะเมอพอไกอยากผสมเตมท น าเชอถกกกเกบไวเตมท เวลาผสมจงปลอยน าเชอไดมาก ท าใหไดเชอทแขงแรง วงเขาผสมไขไดเรวโดยไมตกคาง ยงชวยใหพอพนธสามารถถายทอดพนธกรรมใหแมพนธไดดมากขน เปอรเซนตการผสมตดสงขน
2. การผสมเทยม
ขอดของการผสมเทยม 2.1 เพมอตราการผสมพนธ: ทวไปไกตวผหนงตวจะผสมพนธกบไกตวเมยประมาณ 10 ตว
การผสมเทยมจะท าใหอตราสวนน เพมขน 4 เทา 2.2 สามารถใชกบไกตวผทอายมาก: ไกตวผทแกแลวสามารถใชในการปรบปรงฝงไดหลายรน การผสมพนธตามธรรมชาตนนจะไปจ ากดการใชประโยชนของชวงชวตในวยเจรญพนธ
2.3 สามารถใชไกตวผทไดรบบาดเจบ: ไกทมราคานนเมอไดรบบาดเจบทขาแตยงน ามาใช ส าหรบการผสมเทยมได
2.4 ก าจดการจบคผสมพนธตามใจชอบ: เปนสาเหตการปฏสนธทไมดม 2.5 สามารถใชกบแมไกทเลยงในกรง: ท าใหรประวตไขทถกตองแมนย า
2.6 ประสบผลส าเรจในการผสมขามสายพนธ: การผสมขามสายพนธทวไปสามารถท าได ภายใตสภาวะธรรมชาต แตบางครงสของพอไกอาจมผลตอแมไก แมไกบางตวจะไมผสมกบไกตวผทมสตางกน นอกจากพวกมนจะถกเลยงดมาดวยกน
อปกรณในการผสมเทยมไก
อปกรณในการผสมเทยมไก มความหลากหลาย ขนอยกบขนาดของฟารม ในฟารมขนาดเลก มพอไก-แมไกไมกตว สามารถใชชอนสเตนเลส ขวดยา หรอหลอดเกบน าเชอขนาดเลกได ถาเปนฟารมขนาดใหญ เลยงไกเปนการคา ตองใชหลอดเกบน าเชอขนาดใหญ มอปกรณชวยดด สวนหลอดฉดน าเชอในฟารมขนาดเลก สามารถใชไซรงคขนาดเลกได ในฟารมขนาดใหญ ควรใชหลอดฉดน าเชอแบบตอเนอง
เพอความสะดวก รวดเรวในการปฏบตงาน (ภาพท 4.7-4.9) ส าหรบสารเจอจางน าเชอจะมหรอไมมกได
46
ภาพท 4.7 หลอดพลาสตคขนาด 1.5 ml. ใชเกบน าเชอ ทมา: พรชย อนเตอรเทรด (2550
ภาพท 4.8 สารเลยงน าเชอไก Poultry Semen Extender Beltsville Poultry Semen Extender ทมา: พรชย อนเตอรเทรด (2550)
47
ภาพท 4.9 ไซรงคขนาด 1 ml. ฉดน าเชอ ทมา: บลอคสปอตดอทคอม (2558)
การรดเกบนาเชอ
โดยทวไปการรดเกบน าเชอ ท าไดโดยลบบรเวณหลงลงมาทโคนหาง หรอท าการนวดเบา ๆ ท
บรเวณทอง แตกอนทจะรดน าเชอ จะตองท าความคนเคยกบไกกอนและท าความสะอาดบรเวณกนเพอลดการปนเปอนของมล ไมควรรดน าเชอหลงจากทใหไกกนอาหารทนทเนองจากอาจเกดการปนเปอนของมลไกได (ภาพท 4.10-4.13)
48
ภาพท 4.10 การจบไกและอมไกโดยผอมไกตองจบปลายปกและขารวบเขาหากนทง 2 ดาน ทมา: มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลอสาน วทยาเขตกาฬสนธ (ม.ป.ป.)
ภาพท 4.11 ผรดจะตองลบหรอท าการนวดเบา ๆ ทหลงไปจนถงบรเวณกนจากนนกดบบเบา ๆ ทมา: มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลอสาน วทยาเขตกาฬสนธ (ม.ป.ป.)
49
ภาพท 4.12 รดน าเชอโดยการกดบบทกนไก
ทมา: มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลอสาน วทยาเขตกาฬสนธ (ม.ป.ป.)
ภาพท 4.13 มน าสขาวขนออกมาน าภาชนะรองรบเกบน าเชอ น าเชอทไดมสขาวขน ไมมสงเจอปน
ทมา: มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลอสาน วทยาเขตกาฬสนธ (ม.ป.ป.)
50
การเจอจางนาเชอ
เมอไดน าเชอมาแลวใหท าการเจอจางน าเชอเพอใหสามารถใชผสมเทยมแมไกใหไดครงละจ านวนมาก ๆ ขน น าเชอทรดไดจากพอไกในครงหนง ๆ เมอท าการเจอจางแลวจะสามารถฉดผสมใหกบแมไกได 20–40 ตว ขนอยกบปรมาณทฉดใหกบแมไกในแตละครง แตกตองค านงวา การเจอจางเพอใหไดปรมาณมากขน จะตองมจ านวนอสจทจะใชฉดผสมในแตละครงไมต ากวา 50–60 ลานตว
สารเจอจางน าเชอไกทจะใชผสมไดทนทมหลายชนด แตนยมใชน ากลนทละลายเกลอแกงบรสทธความเขมขนของเกลอเทากบ 0.75 เปอรเซนต หรอซอน าเกลอทใชในโรงพยาบาลส าหรบคนปวยทมความเขมขนของเกลอ 0.9 เปอรเซนต แทนได ซงราคาไมแพงหาซอไดงายอกดวย
น าเชอทเจอจางแลวมอตราการผสมตดลดลงไมเกน 10–20 เปอรเซนต ถาสามารถปรบ พ.เฮช. ของน าเชอภายหลงเจอจางใหอยระหวาง 6.6–6.8 และค านวณใหมอสจในการฉดผสมครงละไมนอยกวา 50–60 ลานเซลล
วธท าการเจอจาง ใชสดสวนน าเชอ 1 สวนตอน าเกลอประมาณ 2–3 สวน ผสมแลวแกวง หรอใชปลายไซรงคทใชฉดน าเชอ คนใหเขากน อยาไปเขยาแรง ๆ เพราะจะท าใหหางของตวอสจขาดได เมอแกวงใหน าเชอเขากนไดดกน าไปฉดใหกบแมไก
เวลาในการผสมเทยม
การผสมเทยมเพอใหไดผลด ควรท าในชวงบายเวลาประมาณ 15.00-18.00 น. เนองจากไกสวนใหญไดใหไขเรยบรอยแลว แตกอนท าการผสมเทยมควรตรวจเชคแมไกทกตววามแมไกตวใดยงไมใหไข โดยการคล าเบา ๆ ทบรเวณเชงกราน หรอใชมอแหยเบา ๆ ทกน หากพบมเปลอกไข ไมควรท าการผสม
การปลนกนไกตวเมย
กอนปลนกนตองเลาโลมดวยการลบหลง จากนนกดทสขางของไก หรออาจใชวธการจบขา 2 ขาง หอยหวหนหลงออกจากผจบ จากนนใชฝามอกดบรเวณทองใหกนอยระหวางนวหวแมมอและนวอน ๆ (ภาพท 4.14) เมอกนปลนออกมาจะพบชองทอ 2 ขาง คอ ชองทางดานขวาของไกเปนชองทวารหนก และชองทางดานซายของไกเปนชองคลอด ซงชองคลอดคอชองทางทใชในการผสมพนธแบบผสมเทยม
51
ภาพท 4.14 การปลนกนไก ตองปลนใหมองเหนชองทอ 2 ขาง
ทมา: มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลอสาน วทยาเขตกาฬสนธ (ม.ป.ป.)
การฉดนาเชอ
จากนนท าการสอดไซรงคผสมเทยม ตองสอดเมอชองคลอดปรากฏใหเหนขณะทปลนกน สอดลกประมาณ 3-4 เซนตเมตร ขนไป และจงหวะการปลอยน าเชอตองมความสมพนธกนกบการผอนแรงกด
ทกดสขางของไกตวเมยอย (ภาพท 4.15-4.17) ภายหลงจากฉดน าเชอผสมเทยมไปแลวเปนเวลา 2 วน แมไกจะใหไขทมเชอสง เหมาะสมส าหรบ
น าไปฟก จ านวนไขทมเชอจะลดลงในชวงวนท 6 เพอใหการผสมตดสงจงควรท าการฉดเชอผสมเทยมใหกบแมไกสปดาหละ 2 ครง
52
ภาพท 4.15 การดดน าเชอจากหลอดเกบน าเชอเขาหลอดฉดน าเชอ
ทมา: มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลอสาน วทยาเขตกาฬสนธ (ม.ป.ป.)
ภาพท 4.16 การสอดไซรงคฉดน าเชอ ทชองดานซายมอของไกคอชองคลอด
ทมา: มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลอสาน วทยาเขตกาฬสนธ (ม.ป.ป.)
53
ภาพท 4.17 การสอดไซรงคฉดน าเชอ ลก 3-4 เซนตเมตรขนไป จงปลอยน าเชอ
ทมา: มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลอสาน วทยาเขตกาฬสนธ (ม.ป.ป.)