พันธุโคเนื้อที่สําคัญพนัธุ, พนัธุแท (Purebred)

มีความเหมอืนกนัทางพนัธกุรรม (genetic uniformity) โดยยนีที่ควบคมุลกัษณะคุณภาพบางลักษณะเปน homozygous แตยีนที่ควบคมุลกัษณะปริมาณนั้นจะเปนมีความเปน heterozygous อยูจํานวนมาก

พนัธุโคนัน้มมีากกวา 250 พันธุ

Bos indicus

อเมริกัน บราหมนั (American Brahman)

แหลงกําเนดิ: ประเทศสหรฐัอเมรกิา พัฒนามาจากหลายพนัธุ เชน กีร, ฮาเรยีนา, แคงเกรจ, คริสนาวลัเลย, เนลเลอร

สี: เทาออน, แดง

ลักษณะทัว่ไป: เปนโคขนาดใหญ, ลําตวัยาว และลึกพอประมาณ ขายาว หลังตรง ผวิหนังยดืหยุน หัวยาว หูปรก เขายาวและกาง มตีระโหนกใหญในเพศผู และเล็กกวาในเพศเมีย เหนียงคอใหญ เตานมมีขนาดปานกลาง

น้าํหนกัโตเตม็วยั: เพศผู 700-900 กก. เพศเมีย 450-650 กก.

ฮินดู บราซิล (Indubrasil)

แหลงกําเนดิ:ประเทศบราซิลพัฒนามาจากหลายพนัธ เชน กีร แคงเกรจ เนลเลอร

สี: ขาวเทา

ลักษณะทัว่ไป: คลายกับพนัธุอเมรกิัน บราหมนั แต หยูาวกวาและใหญกวา เขาสัน้ ตระโหนกขนาดใหญ

น้าํหนกัโตเตม็วยั:

ลักษณะทัว่ไป: โคขนาดกลาง ผิวหนังเรยีบแนนกับลําตัว หัวแคบยาว และบริเวณตรงกลางจะมกีระดกูนนูเดนชัด หูปรก และเลก็ เขาแหลมเล็ก ตระโหนกใหญในเพศผู และขนาดเล็กกวาในเพศเมีย เหนืองบางและขนาดปานกลาง เตานมขนาดใหญ

น้าํหนกัโตเตม็วยั: เพศผู 350-550 กก. เพศเมีย 275-400 กก.

ฮาเรียนา(Hariana)

แหลงกําเนดิ:ประเทศอินเดีย

สี: ขาว หรือ เทา และสีจะเขมขึ้นในชวงทายของลําตวัในเพศผู

แคงเกรจ(Kankrej)

ถิ่นกําเนดิ:ประเทศอินเดีย

สี: ผันแปรตั้งแตสีเงนิจนถึงสีเทาและดาํ

ลักษณะทัว่ไป: โคขนาดใหญ หูปรกใหญ เขายาว ตระโหนกใหญ เหนียงและหนังหุมลึงคหยอนยาน

น้าํหนกัโตเตม็วยั: เพศผู 450-700 กก. เพศเมีย 350-500 กก.

โคลาน/พื้นเมืองภาคกลาง

โคขาวลําพูน

โคพื้นเมืองอสีาน

โคพื้นเมืองภาคใต

น้าํหนกัโตเตม็วยั : เพศผู 350 กก. เพศเมีย 220 กก.

Bos taurus

ชอรทฮอรน(Shorthorn)

แหลงกําเนดิ:ประเทศอังกฤษ

สี: แดง เขา โรน (แดงแกมขาว)

ลักษณะทัว่ไป: โคขนาดใหญ หนาสั้น ขนหยิก คอสัน้ ลําตัวเปนสี่เหลี่ยมกวางลึก เขาสัน้

น้าํหนกัโตเตม็วยั: เพศผู 1,000 กก. เพศเมยี 600 กก.

แองกัส (Angus)

แหลงกําเนดิ: ประเทศสกอตแลนด สี: ดํา หรอื แดง

ลักษณะทัว่ไป: โคขนาดเลก็ถึงกลาง ไมมีเขา ใหเนื้อคณุภาพดี ลักษณะทางการสบืพนัธุดี

น้าํหนกัโตเตม็วยั: เพศผู 900 กก. เพศเมีย 650 กก.

ชารโลเลส (Charolais)

ถิ่นกําเนดิ: ประเทศฝรั่งเศษ ส:ี ขาว ครมีลักษณะทัว่ไป: โคขนาดใหญ คอสัน้ รูปรางคอนขาวเพรียวกวาพนัธุอื่นใน

กลุม Bos taurus มีทั้งมเีขา และไมมเีขา มมีัดกลามเนื้อเดนชัด

น้าํหนกัโตเตม็วยั: เพศผู 1,000 กก. เพศเมยี 850 กก.

ลิมัวซิน (Limousin)

แหลงกําเนดิ: ประเทศฝรั้งเศษ ส:ี สีเหลืองทอง

ลักษณะทัว่ไป: โคขนาดกลางถึงใหญ ขอบตาและจมกูมสีีออนกวาลําตวั ลําตัวยาว มมีัดกลามเนื้อมาก มเีขา และไมมีเขา

น้าํหนกัโตเตม็วยั

ซิมเมนทอล (Simmental)

ถิ่นกําเนดิ: ประเทศสวสิเซอรแลนด สี: สีแดง และหนาสีขาว

ลักษณะทัว่ไป: โคขนาดใหญ มีทั้งมเีขา และไมมเีขา มมีัดกลามเนื้อขนาดใหญ เพศเมยีใหนมไดดพีอสมควร

น้าํหนกัโตเตม็วยั:

ถิ่นกําเนดิ:ประเทศอังกฤษ

สี: แดง และหนา หนาอก เหนยีงคอ และพืน้ทองสีขาว

เฮียฟอรด (Hereford)

ลักษณะทัว่ไป: โคขนาดใหญ รูปรางหนา มีเขา และมกีารพฒันาเปน โพลเฮยีฟอรด ซึ่งไมมเีขา

น้าํหนกัโตเตม็วยั: เพศผู 1,000 กก. เพศเมยี 800-900 กก.

Synthetic (Composite) Breed

บราหมูซิน (Brahmousin)

5/8 ลิมัวซนิ : 3/8 บราหมนั

ซิมบราห (Simbrah)

5/8 ซิมเมนทอล:3/8 บราหมัน

บีฟมาสเตอร (Beefmaster)

1/2 ซึบู : 1/4 ชอรตฮอรน :1.4 เฮียรฟอรด (โดยประมาณ)

บราหฟอรด (Braford)

3/8 Brahman : 5/8 Hereford (โดยประมาณ)

แบรงกัส (Brangus)

3/8 Brahman : 5/8 Angus (โดยประมาณ)

ชารเบรย (Charbray)

5/8 ชารโลเลย : 3/8 บราหมัน

เดราทมาสเตอร (Droughtmaster)

(3/8-5/8 ซีบ ู: 5/8-3/8 Bos taurus (เชน ชอรทฮอรน, เดวอน, เฮียรฟอรด)

โคพันธุกําแพงแสนพืน้เมอืงบราหมนั

1/2 บราหมนั -1/2 พื้นเมอืง

ชารโลเลย

กําแพงแสน(1/2ชารโลเลย-1/4บราหมนั

1/4 พื้นเมือง)

บราหมนั

1/2 ชารโลเลย -1/2 บราหมัน

ชารโลเลย

Tak Beef Breed(5/8 ชารโลเลย -3/8 บราหมัน)

TakTak Beef BreedBeef Breed(5/8 (5/8 ชารโลเลย --3/8 3/8 บราหมัน))

บราหมนั

1/4 ชารโลเลย -3/4 บราหมันชารโลเลย

ซิมเมนทอลบราหมนั

1/2 บราหมัน -1/2 ซิมเมนทอล

Kabinburi Beef Breed(1/2บราหมัน:1/2 ซิมเมนทอล)

โคพันธุตาก โคพันธุกบินทรบุรี

ลักษณะทีส่ําคัญในโคเนื้อ

• น้ําหนกัแรกเกิด (Birth Weight) ควรบนัทึกน้ําหนักแรกเกิดทัง้ที่คลอดออกมามีชีวิตและไมมีชีวิต ภายใน 24 ชั่วโมงหลงัคลอด

• การคลอดงาย (Calving Ease) โดยทั่วไปแลวน้ําหนกัแรกเกิดสามารถนํามาใชประเมินสภาวะการคลอดยากได แตคะแนนของการคลอดงายควรมกีารบันทึก คะแนนโดยทั่วไปจะตัง้แต 1 ถึง 5 โดย 1 หมายถึงไมมีสภาวะการคลอดยาก ไมมีการชวยเหลือ และ 5 หมายถึง คลอดยากพบความผิดปกติมาก

• น้ําหนกัหยานม (Weaning Weight) น้ําหนกัหยานมจะเปนตวัแทนทีด่ีในการวัดการเจริญเติบโตกอนหยานม โดยปกติจะมีการปรบัที่ 205 วัน ในการเก็บน้ําหนักหยานมควรชั่วใหใกล 205 วนัมากที่สุด ภายในชวงอายุ 160-250 วัน น้ําหนกัหยานมจะแสดงถึงความสามารถทางการเจริญเติบโตของลูก และความสามารถในการใหนมของแม

BWAgeinDay

BWWWActWWAdj +×⎥⎦

⎤⎢⎣

⎡ −= 205.205.

• น้ําหนกัที่อายุ 1 ป (Yearling weight) การเจริญเติบโตหลงัหยานม ในชวง 100-150 วัน ชั่งภายในชวงอายุ 330-390 วัน

WWAdjtWNumOfDaybeWWActFWActYWAdj 205...160365. ×⎥

⎦

⎤⎢⎣

⎡ −×=

• ความสงูตะโพกเมื่ออายุ 1 ป (Yearling hip height)• น้ําหนกัแมโคเมื่อโตเต็มวยั (Mature cow weight) • น้ําหนกัเพิ่มเมื่อขุน (Feedlot gain)• ลักษณะซาก (Carcass traits) น้ําหนักซาก เปอรเซ็นตไขมันแทรก เกรดซาก ฯลฯ

• อายุแมพันธุที่สามารถใชงานไดในฝูงผสมพันธุ (Cow longevity)

• อายุเมื่อเปนหนุมเปนสาว (Age at puberty) ใชเปนเครื่องบงชี้ถึงประสทิธิภาพทางการสบืพันธุของแมโค อายุเมื่อเปนหนุมเปนสาวในแมโคนั้นจะสงัเกตุไดจากการยืนนิ่งใหแมโคหรอืพอโคปนขึ้นผสมพันธุ ซึ่งสังเกตุไดคอนขางยาก โดยทั่วไปอายุ 12-13 เดือน ในเพศผูอายุประมาณ 12 เดือน

• อายุเมื่อใหลูกตัวแรก (Age at first calving)• จํานวนครัง้ทีผ่สมเทียม (No. of AI per conception)• ระยะเวลาตัง้ทอง (Gestation period) ประมาณ 280 วัน• ฯลฯ