ชุดที่ 1 - trueplookpanya.com · 1. ชุดิจรรมารเรียนรู้ ชุดที่ 1 เรื่อง มวลอะตอม ใช้เวลา

ชดกจกรรมการเรยนร รายวชาเคม 2 รหสวชา ว30222 ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5

หนวยการเรยนรท 1 เรอง ปรมาณสมพนธ

ชดท 1

มวลอะตอม

นายธวชชย อยพก ต าแหนง คร วทยฐานะครช านาญการ

โรงเรยนชานมานวทยาคม ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 29

ชดกจกรรมการเรยนร รายวชาเคม 2 รหสวชา ว30222 ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษา ปท 5 หนวยการเรยนร ท 1 เรอง ปรมาณสมพนธ 1 จดท าขนเพอพฒนาการเรยนการสอน และยกระดบผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยน กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เปนนวตกรรมทชวย ลดบทบาทของคร ตามแนวทางการปฏรปการเรยนรทยดผเรยนเปนส าคญ เปนกจกรรมการเรยนร ทสงเสรมใหผเรยนเกดการเรยนรไดดวยตนเอง ท าเปน คดเปน แกปญหาได สามารถพฒนาตนเองไดเตมตามศกยภาพ ซงตอบสนองพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 และสอดคลองกบหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ทมงเนนใหผเรยนไดรบการพฒนา ทงดานความร กระบวนการคด กระบวนการสบเสาะหาความร การแกปญหา ความสามารถในการสอสาร การตดสนใจ การน าความรไปใชในชวตประจ าวน ตลอดจนมจตวทยาศาสตร คณธรรมและคานยมทถกตองเหมาะสม

ชดกจกรรมการเรยนร รายวชาเคม 2 รหสวชา ว30222 ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษา ปท 5 หนวยการเรยนรท 1 เรอง ปรมาณสมพนธ 1 ประกอบดวยชดกจกรรมการเรยนรทงหมด จ านวน 10 ชด ชดนเปนชดท 1 เรอง มวลอะตอม ใชเวลา 2 ชวโมง

หวงเปนอยางยงวา ชดกจกรรมการเรยนรชดนจะเปนประโยชน ตอการพฒนาผเรยนและสงเสรมใหครจดกจกรรมการเรยนรไดอยางมประสทธภาพ และเปนสวนส าคญในการพฒนาคณภาพ และมาตรฐานการศกษา กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร

ขอขอบพระคณ นายวชรนธร วนสดล ผอ านวยการโรงเรยนชานมานวทยาคม คณะผเชยวชาญ ตลอดจนผมสวนเกยวของทกทานทตรวจสอบ ใหขอเสนอแนะในการปรบปรง เพอการแกไขชดกจกรรม การเรยนรใหมความสมบรณอนสงผลใหชดกจกรรมการเรยนรน มประสทธภาพ และส าเรจลลวงไดดวยด ไว ณ โอกาสน

ธวชชย อยพก

ค าน า

เรอง มวลอะตอม ชดกจกรรมการเรยนร ชดท 1

ก

หนา เรอง

ค าน า ก สารบญ ข ค าชแจง 1 แผนผงแสดงขนตอนการเรยนโดยใชชดกจกรรมการเรยนร 3 ค าแนะน าการใชชดกจกรรมการเรยนรส าหรบคร 4 ค าแนะน าการใชชดกจกรรมการเรยนรส าหรบนกเรยน 5 มาตรฐานการเรยนร สาระการเรยนร ผลการเรยนร จดประสงคการเรยนร 6 แบบทดสอบกอนเรยน 7 บตรเนอหาท 1 9 บตรกจกรรมท 1 13 บตรแบบฝกหดท 1 15 เฉลยบตรกจกรรมท 1 17 เฉลยบตรแบบฝกหดท 1 18 แบบทดสอบหลงเรยน 20 เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน-หลงเรยน 22 กระดาษค าตอบแบบทดสอบกอนเรยน 23 กระดาษค าตอบแบบทดสอบหลงเรยน 24 บรรณานกรม 25

สารบญ


ข

ค าชแจง

1. ชดกจกรรมการเรยนร รายวชาเคม 2 รหสวชา ว30222 ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 หนวยการเรยนรท 1 เรอง ปรมาณสมพนธ 1 ประกอบดวยชดกจกรรมการเรยนร จ านวน 10 ชด ดงน ชดท 1 เรอง มวลอะตอม ชดท 2 เรอง มวลโมเลกล ชดท 3 เรอง โมลกบจ านวนอนภาค ชดท 4 เรอง จ านวนโมลกบมวลของสาร

ชดท 5 เรอง ปรมาตรตอโมลของแกส ความสมพนธระหวางจ านวนโมล อนภาค มวล และปรมาตรของแกส

ชดท 6 เรอง ความเขมขนของสารละลายเปนรอยละ ชดท 7 เรอง ความเขมขนของสารละลายในหนวยโมลตอลกบาศกเดซเมตร

โมลตอกโลกรม เศษสวนโมล และสวนในลานสวน ชดท 8 เรอง การเตรยมสารละลาย ชดท 9 เรอง จดเดอดของสารบรสทธและสารละลาย ชดท 10 เรอง จดหลอมเหลวของสารบรสทธและสารละลาย

2. ชดกจกรรมการเรยนรชดนเปนชดท 1 เรอง มวลอะตอม ใชประกอบแผนการจดการเรยนรรายวชาเคม 2 รหสวชา ว30222 ชนมธยมศกษาปท 5 จ านวน 1 แผน เวลา 2 ชวโมง 3. สวนประกอบของชดกจกรรมการเรยนร ชดน ประกอบดวย 3.1 ค าชแจง 3.2 แผนผงแสดงขนตอนการเรยนโดยใชชดกจกรรมการเรยนร 3.3 ค าแนะน าการใชชดกจกรรมการเรยนรส าหรบคร 3.4 ค าแนะน าการใชชดกจกรรมการเรยนรส าหรบนกเรยน 3.5 มาตรฐานการเรยนร สาระการเรยนร ผลการเรยนร จดประสงคการเรยนร 3.6 แบบทดสอบกอนเรยน (Pre-test) 3.7 บตรเนอหา 3.8 บตรกจกรรม 3.9 บตรแบบฝกหด 3.10 เฉลยบตรกจกรรม 3.11 เฉลยบตรแบบฝกหด 3.12 แบบทดสอบหลงเรยน (Post-test)


1

3.13 เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน-หลงเรยน 3.14 กระดาษค าตอบแบบทดสอบกอนเรยน 3.15 กระดาษค าตอบแบบทดสอบหลงเรยน 3.16 บรรณานกรม 4. ผใชชดกจกรรมนควรศกษาค าแนะน าในการใชชดกจกรรมการเรยนรกอนใช


2

แผนผงแสดงขนตอนการเรยนโดยใชชดกจกรรมการเรยนร ชดท 1 เรอง มวลอะตอม

1. อานค าชแจงคค าแนะน าการใชชดกจกรรมการเรยนร

2. ศกษาชดกจกรรมการเรยนรโดยปฏบตกจกรรม

- ท าแบบทดสอบกอนเรยน - ศกษาบตรเนอหา - ท าบตรกจกรรม - ท าบตรแบบฝกหด - ท าแบบทดสอบหลงเรยน

3. ตรวจสอบค าตอบแบบทดสอบกอน-หลงเรยน, บตรกจกรรม, บตรแบบฝกหด จากบตรเฉลย

4. ศกษาชดกจกรรมการเรยนรชดท 2 ตอไป

ไมผานเกณฑ

การประเมนผล

ผานเกณฑ


3

การจดกจกรรมการเรยนรโดยใชชดกจกรรมการเรยนร รายวชาเคม2 รหสวชา ว 30222 ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 หนวยการเรยนรท 1 เรอง ปรมาณสมพนธ 1 ชดท 1 เรอง มวลอะตอม มจดมงหมายเพอชวยใหการด าเนนกจกรรมการเรยนร บรรลวตถประสงค การเรยนรและมประสทธภาพ ผสอนควรเตรยมความพรอม และปฏบตตามค าแนะน า ดงตอไปน 1. ศกษารายละเอยดเกยวกบแผนจดการเรยนร เนอหาทสอน เอกสารชดกจกรรม การเรยนร และค าชแจงตางๆใหเขาใจกอนด าเนนกจกรรมการเรยนร 2. เตรยมสออปกรณในการจดกจกรรมการเรยนรใหพรอมและครบจ านวนนกเรยนใน ชนเรยนแตละกลม 3. เมอมกจกรรมกลมใหแบงนกเรยนเปนกลมๆ ละ 5-6 คน จ านวนกลมขนอยกบนกเรยนในชนเรยน โดยคละนกเรยนเรยนเกง ปานกลาง และออน ใหมการเลอกประธานและเลขานการกลม และแบงหนาทความรบผดชอบแกสมาชกในกลม 4. กอนจดกจกรรมการเรยนร ครควรชแจงใหนกเรยนเขาใจบทบาทของตนเอง แนะน าขนตอนการใชชดกจกรรมการเรยนร แนวปฏบต ในระหวางการด าเนนกจกรรมการเรยนร แลวจงใหท าแบบทดสอบกอนเรยน

5. ขณะทนกเรยนท ากจกรรม ครคอยใหความชวยเหลอแนะน ากระตนใหนกเรยน ท ากจกรรม อยางกระตอรอรนและตอบขอสงสยตางๆ ระหวางเรยนพรอมทงสงเกตและประเมนพฤตกรรมการท างาน ของนกเรยน 6. เมอนกเรยนปฏบตกจกรรมครบถวน ใหนกเรยนท าแบบทดสอบหลงเรยนแลวน า ผลทดสอบกอนเรยนและหลงเรยนแจงใหนกเรยนทราบความกาวหนาทางการเรยน

7. การวดและประเมนผล ประเมนจากแบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน สงเกตพฤตกรรมการปฏบตงานกลม ประเมนผลการปฏบตงาน ตรวจบตรกจกรรมและบตรแบบฝกหด 8. เมอสนสดการปฏบตกจกรรมการเรยนร ครใหนกเรยนรวมตรวจสอบ เกบชดกจกรรมการเรยนรวสด สงของ และอปกรณ ใหเรยบรอย เพอสะดวกในการใชครงตอไป

ค าแนะน าการใชชดกจกรรมส าหรบคร


4

การเรยนรโดยใชชดกจกรรมการเรยนร รายวชาเคม 2 รหสวชา ว30222 ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 หนวยการเรยนรท 1 เรอง ปรมาณสมพนธ 1 ชดท 1 เรอง มวลอะตอม ใหนกเรยนปฏบตตามขนตอนดวยความซอสตยและตงใจ ดงน

1. ชดกจกรรมการเรยนร ชดท 1 เรอง มวลอะตอม ใชเวลา 2 ชวโมง 2. แบงกลมๆ ละ 5-6 คน โดยคละความสามารถนกเรยนในกลมเปนเกง ปานกลาง และ

ออน 3. อานค าชแจง ค าแนะน าการใชชดกจกรรมการเรยนร ขนตอนการเรยนโดยใชชด

กจกรรมการเรยนร ใหเขาใจกอนลงมอศกษาชดกจกรรมการเรยนร 4. ศกษาสาระการเรยนร มาตรฐานการเรยนร ผลการเรยนร และจดประสงคการเรยนร 5. ท าแบบทดสอบกอนเรยน ชดกจกรรมการเรยนร ชดท 1 เรอง มวลอะตอม

จ านวน 10 ขอ เพอตรวจสอบความรพนฐาน บนทกผลคะแนนทไดลงในแบบบนทกคะแนน 6. ปฏบตกจกรรมตามขนตอนในชดกจกรรมการเรยนร 7. เมอปฏบตกจกรรมตางๆ ตามบตรกจกรรม และบตรแบบฝกหดเสรจเรยบรอยแลว

ใหตรวจสอบค าตอบไดจากเฉลยบตรกจกรรม และเฉลยบตรแบบฝกหด 8. ท าแบบทดสอบหลงเรยนชดกจกรรมการเรยนร ชดท 1 เรอง มวลอะตอม

จ านวน 10 ขอ 9. ตรวจค าตอบจากเฉลยแบบทดสอบหลงเรยน พรอมบนทกผลคะแนนทไดลง

เพอตรวจสอบความกาวหนาทางการเรยน ซงนกเรยนตองท าแบบทดสอบหลงเรยนไดรอยละ 70 ขนไป จงจะผานเกณฑ ถานกเรยนไมผานเกณฑตามทก าหนดใหทบทวนเนอหา แลวใหท าแบบทดสอบ หลงเรยนอกครง หากผานเกณฑใหศกษาชดกจกรรมการเรยนร ชดท 2 ตอไป

ขอควรปฏบต 1. หากมขอสงสยใหขอค าอธบายหรอถามครผสอน เพอรวมกนสรปขอสงสยนน ๆ 2. เพอใหเกดประโยชนสงสด นกเรยนตองมความซอสตยตอตนเอง ไมเปดดเฉลยจนกวานกเรยนจะท ากจกรรมเสรจ เพอตรวจสอบความกาวหนาทางการเรยน

ค าแนะน าการใชชดกจกรรมส าหรบนกเรยน


5

มาตรฐานการเรยนร

มาตรฐาน ว3.1 เขาใจสมบตของสาร ความสมพนธระหวางสมบตของสารกบโครงสรางและแรงยดเหนยวระหวางอนภาค มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสาร สงทเรยนร และน าความรไปใชประโยชน

มาตรฐาน ว3.2 เขาใจหลกการและธรรมชาตของการเปลยนแปลงสถานะของสาร การเกดสารละลาย การเกดปฏกรยา มกระบวนการสบเสาะหาความร และจตวทยาศาสตร สอสาร สงทเรยนร และน าความรไปใชประโยชน

สาระการเรยนร

- มวลอะตอม - มวลอะตอมเฉลย ผลการเรยนร

สบคนขอมล อภปราย และอธบาย มวลอะตอม และค านวณหามวลอะตอม มวลของธาต 1 อะตอม และมวลอะตอมเฉลย จดประสงคการเรยนร

เมอนกเรยนศกษาชดกจกรรมการเรยนร ชดท 1 เรอง มวลอะตอม แลวนกเรยนสามารถ 1. ดานความร (Knowledge : K) 1.1 อธบายความหมายมวลอะตอมของธาตและมวลของธาต 1 อะตอมได 1.2 ค านวณหามวลอะตอมของธาตและมวลของธาต 1 อะตอมได 1.3 ค านวณหามวลอะตอมเฉลยของธาตเมอทราบมวลอะตอม และปรมาณของ

แตละไอโซโทปทมอยในธรรมชาตได 2. ดานทกษะกระบวนการ (Process : P) 2.1 ทกษะกระบวนการกลม 2.2 ทกษะกระบวนการสบเสาะหาความร 2.3 ทกษะการแกปญหา

3. ดานคณลกษณะอนพงประสงค(Attitude : A) 3.1 ซอสตย

3.2 ใฝเรยนร 3.3 มงมนในการท างาน 3.4 มจตวทยาศาสตร

มาตรฐานการเรยนร สาระการเรยนร ผลการเรยนร และจดประสงคการเรยนร


6

ค าชแจง 1. แบบทดสอบเปนแบบปรนยมทงหมด 10 ขอ 10 คะแนน เวลา 10 นาท 2. ใหนกเรยนท าเครองหมายกากบาท (X) ทบตวอกษร ก ข ค ง ทเหนวาถกตองทสดเพยง ขอเดยวลงในกระดาษค าตอบ

1. ก าหนดขอความตอไปน 1. Na มมวลอะตอมเทากบ a หมายความวา Na จ านวน 1 อะตอมมมวล a กรม 2. Ca มมวลอะตอมเทากบ d หมายความวา Ca จ านวน 1 อะตอมมมวล d เทาของ C -12 จ านวน 1 อะตอม 3. Al มมวลอะตอมเทากบ e หมายความวา Al จ านวน 1 อะตอมมมวลประมาณ e x 1.66 x 10-24 กรม ขอความใดสรปถกตอง

ก. ขอ 1 เทานน ข. ขอ 2 เทานน ค. ขอ 3 เทานน ง. ขอ 1 2 และ 3

2. ธาต A 3 อะตอม มมวล 48 x 1.66 x10-24 กรม มวลอะตอมของ A มคาเทาใด ก. 3 ข. 12 ค. 16 ง. 16 1.66 10-24

3. ธาต He มมวลอะตอมเทากบ 4 ธาต Ne มมวลอะตอมเทากบ 20 ถาธาต He 50 อะตอม จะมมวลเปนกเทาของธาต Ne 10 อะตอม ก. 1.0 เทา ข. 1.5 เทา

ค. 2.0 เทา ง. 3.0 เทา

4. ธาตคารบอนม 2 ไอโซโทป มมวลเชงอะตอมเทากบ 12.000 และ 13.000 และมปรมาณใน ธรรมชาตรอยละ 98.89 และ 1.11 ตามล าดบ มวลอะตอมเฉลยของธาตคารบอนมคาเทาใด ก. 12.001 ข. 12.011

ค. 12.992 ง. 13.003


7

แบบทดสอบกอนเรยน ชดกจกรรมการเรยนร

ชดท 1 มวลอะตอม

5. ธาต X ม 3 ไอโซโทป มจ านวนนวตรอน 18, 20 และ 22 ตามล าดบ มปรมาณทพบใน ธรรมชาต 0.3, 0.1 และ 99.6 เปอรเซนต ตามล าดบ ถาไอโซโทปท 3 ม 18 โปรตอน ธาต X จะมมวลอะตอมเฉลยเทาไร

ก. 36.99 ข. 37.55 ค. 38.89 ง. 39.99

6. ปจจบนใชธาตใดเปนมวลเปรยบเทยบกบมวลของ ธาตตาง ๆ ก. H ข. O ค. C ง. He

7. มวลอะตอมของ Na เทากบ 23 ขอความใดถกตอง ก. โซเดยม 1 อะตอมมมวล 23 กรม

ข. โซเดยม 1 อะตอม มมวล 6.0223 x 10 23 กรม

ค. โซเดยม 1 อะตอมมมวล 23 เทา ของ 12 C 1 อะตอม ง. โซเดยม 1 อะตอมมมวล 23 x 1.66 x 10 24 กรม

8. ธาต M 3 อะตอม มมวลเทากบธาต N 7 อะตอม ถาธาต M มมวลอะตอมเทากบ 28 มวลอะตอมของธาต N มคาเทาไร

ก. 10 ข. 11 ค. 12 ง. 13

9. ขอใดถกตองทสด ก. มวลของธาต 1 อะตอมไมมหนวย ข. มวลอะตอมของธาตไมมหนวย ค. มวลของธาต 1 อะตอมเทากบมวลอะตอมของธาตนน ง. มวลอะตอมของธาตและมวลของธาต 1 อะตอมไมมหนวย

10. มวลอะตอมของธาต X เทากบ 126 มวลของธาต X 1 อะตอม มคาเทาใด ก. 1.7 x 10-23 ข. 2.1 x 10-22

ค. 2.9 x 10-22 ง. 3.4 x 10-21


8

บตรเนอหาท 1 ชดกจกรรมการเรยนร ชดท 1

เรอง มวลอะตอม

มวลอะตอมของธาต =

)อะตอม(กรม 1 12 - บอนมวลของคาร 121

)อะตอม(กรม 1 มวลของธาต

อะตอมมขนาดเลกมากและมมวลนอยมากจนไมสามารถชงได ดงนน เมอตองการทราบ มวลอะตอมของธาตใดจงใชวธการเปรยบเทยบ โดยพจารณาวาอะตอมของธาตหนงมมวลนอยกวาหรอมากกวาอะตอมของอกธาตหนงซงเปนธาตมาตรฐานกเทา มวลของอะตอมทไดจากการเปรยบเทยบนเรยกวา มวลอะตอมของธาต ธาตมาตรฐาน 1 อะตอม ตองมมวล 1 หนวย หรอ 1 amu (amu = atomic mass unit)

มวลอะตอม ( Atomic mass )

ดอลตนพบวาธาตไฮโดรเจนเปนธาตทเบาทสดจงเสนอใหใช ไฮโดรเจนเปนธาตมาตรฐานในการเปรยบเทยบเพอหามวลของ

อะตอมของธาตอนๆโดยก าหนดใหไฮโดรเจน 1 อะตอม มมวล 1 หนวย หรอ 1 amu ตอมานกเคมชาวเบลเยยมชอ เจ.เอส สตาส (J.S Stas) ไดใชธาตออกซเจนเปนมาตรฐาน โดยก าหนดใหมวลของออกซเจน 1 หนวย มคาเทากบ 1/16 ของมวลออกซเจน

ในป ค.ศ. 1961 (พ.ศ. 2504) นกวทยาศาสตรไดตกลงใหใช C – 12 หรอ 12C ซงเปนไอโซโทปทมปรมาณมากทสดในธรรมชาตของคารบอนเปนมาตรฐาน โดยก าหนดให C – 12 มมวลเทากบ 12 หนวย หรอ 12 amu ดงนน 1 หนวยมาตรฐานจงมคาเทากบ 1/12 มวลของ C – 12 1 อะตอม มวลอะตอมของธาตในปจจบนเขยนเปนความสมพนธไดดงน

มวลอะตอม (Atomic mass)


9

ตวอยางท 1 ธาต A 1 อะตอมหนก 3.818 X 10-23 กรม จะมมวลอะตอมเปนเทาใด

วธท า มวลอะตอมของ A =

กรม10 x 1.66 กรม อะตอม 1 A มวลของธาต

24-

มวลอะตอมของ A = 24-

23

10 x 1.66

-10 x 3.818

ดงนน มวลอะตอมของ A = 23.0 ตอบ

ตวอยางการค านวณ

มวลอะตอมเปนตวเลข (ไมมหนวย) ทบอกใหทราบวา ธาตใดๆ 1 อะตอมมมวลเปน กเทาของ 1/12 มวลของ C – 12 1 อะตอม เนองจากนกวทยาศาสตรพบวา 1/12 มวลของ C – 12 1 อะตอม = 1.66 X 10-24 กรม หรอ 1 amu = 1.66 X 10-24 กรม ดงนน

มวลอะตอมของธาต = กรม10 X 1.66

กรมอะตอม 1 มวลของธาต-24

ขอสงเกต มวลอะตอมเปนตวเลขทไมมหนวย สวนมวลของธาต 1 อะตอมมหนวย(กรมหรอกโลกรม) เพราะมวล ของธาต 1 อะตอมเปนมวลทแทจรง

ตวอยาง เชน แคลเซยม (Ca) มมวลอะตอม = 40 หมายความวา แคลเซยม 1 อะตอม มมวลเปน 40 เทาของ 1/12 มวลของ C – 12 1 อะตอม เนองจาก 1/12 มวลของ C – 12 1 อะตอม = 1.66 X 10-24 ดงนน แคลเซยม 1 อะตอมมมวล = 40 X 1.66 X 10-24 กรม

มวลอะตอม (Atomic mass)


10

ตวอยางท 2 ธาต A มมวลอะตอม 107.8 ธาต A 2 อะตอม มมวลกกรม

วธท า มวลของธาต A 1 อะตอม = มวลอะตอมของ A x 1.66 x 10-24 กรม

มวลของธาต A 1 อะตอม = 107.8 x 1.66 x 10-24 กรม

มวลของธาต A 2 อะตอม = 2 x 107.8 x 1.66 x 10-24 กรม

ดงนน ธาต A 2 อะตอม มมวล = 3.58 x 10-22 กรม ตอบ

ตวอยางท 3 ธาต M 2 อะตอมมมวลเปน 5 เทาของธาต N 3 อะตอม ถามวลอะตอมของ N เทากบ 9 จงค านวณหา มวล 1 อะตอม และมวลอะตอมของ M

วธท า ธาต N 3 อะตอม มมวล = 3 x 9 x 1.66 x 10-24 กรม

โจทยก าหนดให ธาต M 2 อะตอมมมวลเปน 5 เทาของธาต N 3 อะตอม

ดงนน ธาต M 2 อะตอม มมวล = 5 ( 3 x 9 x 1.66 x 10-24 ) กรม

และธาต M 1 อะตอม มมวล = 25 ( 3 x 9 x 1.66 x 10-24 ) กรม

= 1.12 x 10-22 กรม ตอบ

จากมวลอะตอมของ M =

กรม10 X 1.66 กรม อะตอม 1 M มวลของธาต

24-

มวลอะตอมของ M = 25 x 3 x 9 x 24-

-24

10 1.66

10 1.66

ดงนน มวลอะตอมของ M = 67.5 ตอบ


110

ตวอยางท 4 จงค านวณหามวลอะตอมเฉลยของอรเดยม (Ir) จากขอมลตอไปน

ไอโซโทป มวลอะตอม ปรมาณรอยละในธรรมชาต

Ir – 191 191.0 37.30

Ir – 193 193.0 62.70

วธท า มวลอะตอมเฉลยของธาต Ir =

100 ไอโซโทปเปอรเซนตงไอโซโทปมวลอะตอมขอ ผลรวมของ

มวลอะตอมเฉลยของธาต Ir =

100

62.70193.037.0191.0

ดงนน มวลอะตอมเฉลยของธาต Ir = 192.254 ตอบ

ตวอยางการค านวณ

มวลอะตอมเฉลยของธาต =

100 ไอโซโทปเปอรเซนตงไอโซโทปมวลอะตอมขอ ผลรวมของ

ธาตแตละชนดทอยในธรรมชาตมกจะมไอโซโทปหลายชนดปนกนอย เชน ธาตคารบอนจะมไอโซโทปในธรรมชาตทส าคญคอ C-12 และ C-13 ธาตออกซเจนม O-16 , O-17 และ O-18 เปนตน ไอโซโทปของธาตแตละชนดจะมปรมาณในธรรมชาต ไมเทากน และมมวลอะตอมไมเทากน เชน

N-14 มในธรรมชาต 99.64% และมมวลอะตอม 14.0031 N-15 มในธรรมชาต 0.36% และมมวลอะตอม 15.0001 การพจารณามวลอะตอมทแทจรงจงตองคดจากไอโซโทปทกๆ ตวทมอยในธรรมชาตเปนคาเฉลย เรยกวา “มวลอะตอมเฉลยของไอโซโทป” การหามวลอะตอมและปรมาณของไอโซโทป แตละธาต ใชเครองมอทเรยกวา แมสสเปกโตรมเตอร (mass spectrometer)

การค านวณมวลอะตอมเฉลยจากไอโซโทปตองคดจากไอโซโทปทกๆ ตวในธรรมชาต โดยคดคาเฉลยจากความสมพนธดงน

มวลอะตอมเฉลย (Average atomic mass)


12

ค าชแจง ใหนกเรยนปฏบตดงน 1. นกเรยนแตละกลมศกษาบตรเนอหาท 1 ตามล าดบขนตอน 2. นกเรยนแตละกลมรวมกนอภปรายแลกเปลยนความรทไดจากบตรเนอหาท 1 3. นกเรยนแตละกลมระดมความคดตอบค าถามในบตรกจกรรมท 1 ดงน ตอนท 1 ใหนกเรยนตอบค าถามขอ 1-6 ใหสมบรณ

ตอนท 2 ใหนกเรยนท าเครองหมาย หนาขอทถกและเครองหมาย X หนาขอความทผด ในขอ 7-10

4. นกเรยนแตละกลมรวมกนตรวจสอบผลงานกลมจากเฉลยบตรกจกรรมท 1

2. มวลของธาต 1 อะตอม หมายถง ..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

จดประสงคการเรยนร

อธบายความหมายมวลอะตอมของธาตและมวลของธาต 1 อะตอมได

ตอนท 1 ใหนกเรยนตอบค าถามขอ 1-6 ใหสมบรณ

บตรกจกรรมท


1

1. มวลอะตอมของธาต หมายถง ..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

3. ธาตออกซเจนมมวลอะตอมเทากบ 16 หมายความวา ..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................


13

………………7. มวลอะตอมของธาตกบมวลของธาต 1 อะตอม แตกตางกน คอ มวลอะตอมของธาต คอมวลทแทจรงมหนวยเปนกรมหรอ amu ………………8. มวลอะตอมของ Na = 23 หมายความวา มวลของ Na 1 อะตอมมมวลเปน 23 เทา ของ C- 12 1 อะตอม ………………9. Ca มมวลอะตอมเทากบ d หมายความวา Ca จ านวน 1 อะตอมมมวล d เทาของ C-12 จ านวน 1 อะตอม ..................10. Al มมวลอะตอมเทากบ e หมายความวา Al จ านวน 1 อะตอมมมวลเทากบ

e x 1.66 x 10 -24 กรม

ตอนท 2 ใหนกเรยนท าเครองหมาย หนาขอทถกและเครองหมาย X หนาขอความทผด ในขอ 7-10

4. ธาตซลเฟอร 1 อะตอมมมวลเทากบ 32 x 1.66 x 10 -24 กรม แสดงวาซลเฟอรมมวลอะตอม เทากบ..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

5. ธาตแคลเซยมมมวลอะตอมเทากบ 40 หมายความวา

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

6. ธาตแคลเซยม 2 อะตอม มมวลกกรม ก amu

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................


14


จดประสงคการเรยนร 1. ค านวณหามวลอะตอมของธาตและมวลของธาต 1 อะตอมได

2. ค านวณหามวลอะตอมเฉลยของธาตได

ค าสง ใหนกเรยนท าแบบฝกหดทกขอตามล าดบขนดงน

ขนท 1 ฝกการใชสตร โดยนกเรยนเตมขอความลงในสตรทหายไป ใหสมบรณ 1. มวลอะตอมของ Na = ..................................................................................................... 1.66 x 10 -24 กรม 2. มวลของก ามะถน 1 อะตอม = .............................................................................................. 3. มวลอะตอมเฉลยของ ออกซเจน = ......................................................................................... 100

ขนท 2 ฝกประสบการณเพอใหเกดความเขาใจยงขน โดยใหนกเรยนแสดงวธท าเพอ

หาค าตอบใหสมบรณ 4. จงหามวลอะตอมของก ามะถน เมอก ามะถน 1 อะตอม มมวล 32 1.66 10-24 กรม ........................................................................................................ ................................................... ............................................................................................................................. .............................. .................................................................................................................................................. ......... ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. 5. ธาตแมกนเซยมมมวลอะตอม 24.31 ธาตแมกนเซยม 1 อะตอมมมวลเทาใด .............................................................................................................................................. ............. ..................................................................................................................... ...................................... ............................................................................................................................. .............................. ............................................................. ..................................................................................... ......... ............................................................................................................................. ..............................

บตรแบบฝกหดท

1


15

6. ออกซเจนมมวลอะตอม 16.00 ธาต X จะมมวลอะตอมเทาใด เมอธาต X 1 อะตอมมมวล เปน 4 เทาของออกซเจน 2 อะตอม ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………......... ………………………………………………………………………………………………………………………………………......... 7. ธาต A ปรากฏในธรรมชาตเปน 2 ไอโซโทป โดยมมวลอะตอม 62.93 และ 64.93 มปรมาณ รอยละ 69.09 และ 30.91 ตามล าดบ จงหามวลอะตอมเฉลยของธาต A ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………......... 8. ตามธรรมชาตทองแดงม 2 ไอโซโทป ประกอบดวย 63Cu มวลอะตอม 63 และ 65Cu มวลอะตอม 65 ถามวลอะตอมเฉลยของ Cu = 63.546 จงหาเปอรเซนตของ Cu แตละไอโซโทป ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….........


16

1. มวลอะตอมของธาต หมายถง ตวเลข (ไมมหนวย) ทบอกใหทราบวา ธาตใดๆ 1 อะตอมมมวลเปนกเทาของ 1/12 มวลของ C – 12 1 อะตอม 2. มวลของธาต 1 อะตอม หมายถง มวลทแทจรงของธาตนน 1 อะตอมมหนวย (กรมหรอกโลกรม) 3. ธาตออกซเจนมมวลอะตอมเทากบ 16 หมายความวา ธาตออกซเจน 1 อะตอมมมวลเปน 16 เทาของ 1/12 มวลของ C – 12 1 อะตอม 4. ธาตซลเฟอร 1 อะตอมมมวลเทากบ 32 x 1.66 x 10-24 กรม แสดงวาซลเฟอรมมวลอะตอม เทากบ 32 5. ธาตแคลเซยมมมวลอะตอมเทากบ 40 หมายความวา

ธาตแคลเซยม 1 อะตอมมมวลเปน 40 เทาของ 1/12 มวลของ C – 12 1 อะตอม 6. ธาตแคลเซยม 2 อะตอม มมวลกกรม ก amu

ธาตแคลเซยม 1 อะตอมมมวลเทากบ 40 x 1.66 x 10-24 กรม ธาตแคลเซยม 2 อะตอมมมวลเทากบ 2 x 40 x 1.66 x 10-24 กรม

ดงนน ธาตแคลเซยม 2 อะตอมมมวลเทากบ 80 amu ………×………7. มวลอะตอมของธาตกบมวลของธาต 1 อะตอม แตกตางกนคอมวลอะตอมของธาต คอมวลทแทจรงมหนวยเปนกรมหรอ amu ………×………8. มวลอะตอมของ Na = 23 หมายความวา มวลของ Na 1 อะตอมมมวลเปน 23 เทา ของ C- 12 1 อะตอม ………×………9. Ca มมวลอะตอมเทากบ d หมายความวา Ca จ านวน 1 อะตอมมมวล d เทาของ C-12 จานวน 1 อะตอม ........√.........10. Al มมวลอะตอมเทากบ e หมายความวา Al จานวน 1 อะตอมมมวลเทากบ e x 1.66 x 10-24 กรม

เฉลยบตรกจกรรมท


1


17

32 1.66 10-24 กรม

1.66 10-24 กรม

มวลของก ามะถน 1 อะตอม 1/12 มวลของคารบอน-12 1 อะตอม

24.31 1.66 10 - 24 กรม

มวลของแมกนเซยม 1 อะตอม 1/12 มวลของคารบอน-12 1 อะตอม

อะตอม

1.66 10 - 24 กรม 4 x 2 x 16 1.66 10 - 24 กรม


1. มวลอะตอมของ Na = มวลของ Na 1 อะตอม 1.66 x 10 -24 กรม 2. มวลของก ามะถน 1 อะตอม = มวลอะตอมของก ามะถน x 1.66 x 10 -24 กรม 3. มวลอะตอมเฉลยของออกซเจน = ผลรวมของ (มวลอะตอมของไอโซโทป %ไอโซโทป) 100 4. จงหามวลอะตอมของก ามะถน เมอก ามะถน 1 อะตอม มมวล 32 1.66 10-24 กรม วธท า มวลอะตอมของก ามะถน = = ดงนน มวลอะตอมของก ามะถน = 32.00

5. ธาตแมกนเซยมมมวลอะตอม 24.31 ธาตแมกนเซยม 1 อะตอมมมวลเทาใด วธท า มวลอะตอมของแมกนเซยม =

มวลของแมกนเซยม 1 อะตอม = ดงนน แมกนเซยม 1 อะตอม มมวล = 4.035 10 - 23 กรม

6. ออกซเจนมมวลอะตอม 16.00 ธาต X จะมมวลอะตอมเทาใด เมอธาต X 1 อะตอมมมวล เปน 4 เทาของออกซเจน 2 อะตอม

ออกซเจน 1 อะตอม มมวล = 16 x 1.66 10 - 24 กรม ออกซเจน 2 อะตอม มมวล = 2 x 16 x 1.66 10 - 24 กรม X 1 อะตอม มมวล = 4 x 2 x 16 x 1.66 10 - 24 กรม มวลอะตอมของ x =

ดงนน มวลอะตอมของ x = 128

เฉลยบตรแบบฝกหดท

1


18

ผลรวมของ (มวลอะตอมของไอโซโทป เปอรเซนตไอโซโทป)

100

63X + 65(100 - X)

100

(62.93 69.09) + (64.93 30.91)

100

ผลรวมของ (มวลอะตอมของไอโซโทป เปอรเซนตไอโซโทป)

100

7. ธาต A ปรากฏในธรรมชาตเปน 2 ไอโซโทป โดยมมวลอะตอม 62.93 และ 64.93 มปรมาณ รอยละ 69.09 และ 30.91 ตามล าดบ จงหามวลอะตอมเฉลยของธาต A วธท า มวลอะตอมเฉลยของธาต A = = ดงนน มวลอะตอมเฉลย = 63.55

8. ตามธรรมชาตทองแดงม 2 ไอโซโทป ประกอบดวย 63Cu มวลอะตอม 63 และ 65Cu มวลอะตอม 65 ถามวลอะตอมเฉลยของ Cu = 63.546 จงหาเปอรเซนตของ Cu แตละไอโซโทป

วธท า

มวลอะตอมเฉลยของ Cu = เปอรเซนตของไอโซโทปของ 63Cu , 65Cu = X , (100-X)

แทนคาสตร 63.546 = X = 72.7

ดงนน % 63Cu = 72.7

ดงนน % 65Cu = 100- 72.7

= 27.3


19

ค าชแจง 1. แบบทดสอบเปนแบบปรนยมทงหมด 10 ขอ 10 คะแนน เวลา 10 นาท 2. ใหนกเรยนท าเครองหมายกากบาท (X) ทบตวอกษร ก ข ค ง ทเหนวาถกตองทสดเพยง ขอเดยวลงในกระดาษค าตอบ

1. ก าหนดขอความตอไปน 1. Na มมวลอะตอมเทากบ a หมายความวา Na จ านวน 1 อะตอมมมวล a กรม 2. Ca มมวลอะตอมเทากบ d หมายความวา Ca จ านวน 1 อะตอมมมวล d เทาของ C -12 จ านวน 1 อะตอม 3. Al มมวลอะตอมเทากบ e หมายความวา Al จ านวน 1 อะตอมมมวลประมาณ e x 1.66 x 10-24 กรม ขอความใดสรปถกตอง

ก. ขอ 1 เทานน ข. ขอ 2 เทานน ค. ขอ 1 2 ง. ขอ 3 เทานน

2. ธาต A 3 อะตอม มมวล 48 x 1.66 x10-24 กรม มวลอะตอมของ A มคาเทาใด ก. 7 ข. 16 ค. 18 ง. 16 1.66 10-24

3. ธาต He มมวลอะตอมเทากบ 4 ธาต Ne มมวลอะตอมเทากบ 20 ถาธาต He 50 อะตอม จะมมวลเปนกเทาของธาต Ne 10 อะตอม ก. 2.0 เทา ข. 1.5 เทา

ค. 1.0 เทา ง. 3.0 เทา

4. ธาตคารบอนม 2 ไอโซโทป มมวลเชงอะตอมเทากบ 12.000 และ 13.000 และมปรมาณใน ธรรมชาตรอยละ 98.89 และ 1.11 ตามล าดบ มวลอะตอมเฉลยของธาตคารบอนมคาเทาใด ก. 13.003 ข. 12.011

ค. 12.992 ง. 12.001

แบบทดสอบหลงเรยน ชดกจกรรมการเรยนร

ชดท 1 มวลอะตอม


20

5. ธาต X ม 3 ไอโซโทป มจ านวนนวตรอน 18, 20 และ 22 ตามล าดบ มปรมาณทพบใน ธรรมชาต 0.3, 0.1 และ 99.6 เปอรเซนต ตามล าดบ ถาไอโซโทปท 3 ม 18 โปรตอน ธาต X จะมมวลอะตอมเฉลยเทาไร

ก. 39.99 ข. 37.55 ค. 38.89 ง. 36.99

6. ปจจบนใชธาตใดเปนมวลเปรยบเทยบกบมวลของ ธาตตาง ๆ ก. H ข. C ค. O ง. He

7. มวลอะตอมของ Na เทากบ 23 ขอความใดถกตอง ก. โซเดยม 1 อะตอมมมวล 23 กรม

ข. โซเดยม 1 อะตอม มมวล 6.0223 x 10 23 กรม

ค. โซเดยม 1 อะตอมมมวล 23 เทา ของ 12 C 1 อะตอม ง. โซเดยม 1 อะตอมมมวล 23 x 1.66 x 10 24 กรม

8. ธาต M 3 อะตอม มมวลเทากบธาต N 7 อะตอม ถาธาต M มมวลอะตอมเทากบ 28 มวลอะตอมของธาต N มคาเทาไร

ข. 13 ข. 12 ค. 11 ง. 13

9. ขอใดถกตองทสด ก. มวลอะตอมของธาตไมมหนวย ข. มวลของธาต 1 อะตอมไมมหนวย ค. มวลของธาต 1 อะตอมเทากบมวลอะตอมของธาตนน ง. มวลอะตอมของธาตและมวลของธาต 1 อะตอมไมมหนวย

10. มวลอะตอมของธาต X เทากบ 126 มวลของธาต X 1 อะตอม มคาเทาใด ก. 1.7 x 10-23 ข. 1.9 x 10-22

ค. 2.1 x 10-22 ง. 3.4 x 10-21


21

เฉลยแบบทดสอบ

กอนเรยนและหลงเรยน

ชดกจกรรมการเรยนรท 1 เรอง มวลอะตอม

เรอง อตราเรว (Speed)

กอนเรยน หลงเรยน

ขอท เฉลย ขอท เฉลย 1 ค 1 ง 2 ค 2 ข 3 ก 3 ค 4 ก 4 ง 5 ง 5 ก 6 ค 6 ข 7 ง 7 ง 8 ค 8 ข 9 ข 9 ก 10 ข 10 ค


22

ขอท ก ข ค ง 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

คะแนนเตม คะแนนทได

10 คะแนน

( ) ผาน ( ) ไมผาน

กระดาษค าตอบแบบทดสอบกอนเรยน



23

ขอท ก ข ค ง 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

คะแนนเตม คะแนนทได

10 คะแนน

( ) ผาน ( ) ไมผาน

เกณฑการผานตองได 7 คะแนนขนไป

กระดาษค าตอบแบบทดสอบหลงเรยน



24

บรรณานกรม

นงลกษณ ศรชย. การเขยนแผนการสอนทเนนนกเรยนเปนศนยกลาง. เอกสารอดส าเนาประกอบการ อบรมครวทยาศาสตร เขตการศกษา 10, 2540. นพนธ ตงคณานรกษ และคณตา ตงคณานรกษ. เคมพนฐานและเพมเตม ชนมธยมศกษาปท 4 เลม 2. กรงเทพฯ. ส านกพมพแมค จ ากด, 2547. บญชม ศรสะอาด. การพฒนาการสอน. กรงเทพฯ: สวรยาสาสน, 2537. วนย วทยาลย. เคม ม. 4 เลม 2 ว 036. กรงเทพฯ: ฟสกสเซนเตอร, 2542. ศรลกษณ ผลวฒนะ และประดบ นาคแกว. หนงสอเรยนรายวชาเคมเพมเตม ชนมธยมศกษาปท 5 ภาคเรยนท 1. กรงเทพฯ. ส านกพมพแมค จ ากด, 2553. สงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย, สถาบน. กระทรวงศกษาธการ. การเรยนการสอนทเนน นกเรยนเปนศนยกลาง. เอกสารอดส าเนาประกอบการอบรมเพมพนประสทธภาพ วทยากรแกนน า, 2540. . คมอครวชาเคม 2 ว036. กรงเทพ ฯ: โรงพมพครสภาลาดพราว, 2540. . คมอวดผลประเมนผล วทยาศาสตร. กรงเทพ ฯ: โรงพมพครสภาลาดพราว, 2546. . หนงสอเรยนรายวชาเพมเตม เคมเลม 2 ชนมธยมศกษาปท 4-6.กรงเทพ ฯ: สกสค. ลาดพราว, 2553. สทศน ไตรสถตวร. คมอ เคม 2 ว036. กรงเทพ ฯ: ไฮเอดพบลชชง จ ากด, 2537. ส าราญ พฤกษสนทร. เคม ม.4 เลม 2 ฉบบสมบรณ. กรงเทพ ฯ: ส านกพมพพฒนาศกษา, 2541.


25

Documents

ชุดที่ 1 - trueplookpanya.com · 1. ชุดิจรรมารเรียนรู้ ชุดที่ 1 เรื่อง มวลอะตอม ใช้เวลา