1

1. ขอมลทวไป

4

โครงสรางประชากร และเมองสาคญทางเศรษฐกจ 4 2. ขอมลทางเศรษฐกจ 8 ดชนทางเศรษฐกจ 8 การคาระหวางประเทศ 10 การคากบประเทศไทย 13 มาตรการทางการคา 15 3. ตนทนทางเศรษฐกจ 18 4. คมอการลงทน 33 ขอมลการลงทน 33 ระบบธนาคาร 37 การสงเสรมการลงทน 39 การใชประโยชนในเขตเศรษฐกจพเศษ 50 กฎหมายแรงงาน 59 กฎหมายทดน 64 ภาคผนวก 70

สารบญ

2

ราชอาณาจกรกมพชา Kingdom of Cambodia

ทมา http://www.geographicguide.com/asia/maps/cambodia.htm

3

1.2 เมองส าคญทางเศรษฐกจ

ชอเมอง/จงหวด จ านวนประชากร (ลานคน)

ลกษณะความส าคญ

กรงพนมเปญ Phnom Penh

1.3 กรงพนมเปญเปนเมองหลวงของประเทศกมพชา เปนเขตปกครองพเศษเมองหลวงของนครหลวงพนมเปญดวยนบเปนเมองทเปนเปาหมายการทองเทยวทงจากผคนในประเทศ และจากตางประเทศ เปนศนยกลางธรกจ การเมอง และการศกษาและวฒนธรรมของกมพชา ยงเปนศนยกลางการคมนาคมทางบก นา และทางอากาศ มถนนสายสาคญ 7 สายเชอมโยงจงหวดตางๆในประเทศ กบประเทศเพอนบาน นอกจากนกรงพนมเปญตงอยบนเสนทางการเชอมโยงเศรษฐกจระหวาง 4 ประเทศ คอ กมพชา ไทย เวยดนาม และพมา มความสาคญตอการคาขาย การนาเขา และสงออก สนคาทสาคญของประเทศในอนาคต สาหรบทศทางทางธรกจท น าสนใจคอ ธ รกจดานสขภาพ และโรงเรยนนานาชาตเปนตน

1. ขอมลทวไป

1.1 โครงสรางประชากร(คาประมาณพ.ศ.2554)1 จานวนประชากรประมาณ14.7ลานคน อตราการขยายตวของประชากร1.69 % โครงสรางอายประชากร 0-14 ป 32.2% (ชาย 2,375,155 คน/ หญง 2,356,305 คน) 15-64 ป 64.1% (ชาย 4,523,030 คน /หญง 4,893,761 คน) 65 ป ขนไป 3.8% (ชาย 208,473 คน/หญง 344,993 คน) สญชาต ชาวกมพชา (Cambodia (s)) เชอชาต ชาวเขมร 90% เวยดนาม 5% จน 1% อนๆ 4%

ทมา: U.S. Census Bureau, International Program.

http://www.census.gov/population/international/

data/idb/country.php

4

ก าปงจาม Kampong cham

1.9 กาปงจามเปนจงหวดหนงทางตะวนออกของประเทศกมพชา มเมองกาปงจามเปนเมองหลวงของจงหวด และเปนจงหวดทมประชากรมากทสดในประเทศกมพชาโดยมประชากรประมาณ 1,600,000 คน ประชากรสวนใหญประกอบอาชพเกษตรกรรม อยหางจากกรงพนมเปญไปทางทศตะวนออกเฉยงเหนอ 121 ก.ม. เนองจากกาปงจามเปนเมองทอยใกลแมนาโขงและใกลกรงพนมเปญจงเปนเมองทมความสาคญทางการคาและเปนศนยกลางการคมนาคมขนสง โดยสามารถเดนทางไดผานทางหลวงจากพนมเปญ และเดนทางโดยทางเรอ bullet ซงเปนทางขนสงทางหลกระหวางเมองในแมนาโขง

รตนคร Ratanakiri

0.1 จงหวดหนงในประเทศกมพชา อยหางจากกรงพนมเปญไปทางตะวนออกเฉยงเหนอ 636 กโลเมตร พนท 11,052 ตร.กม. ประชากร 149,997 คน (พ.ศ. 2551) เมองเอก คอ อนดวงเมยะห อาชพหลกคอเกษตรกรรม มทรพยากรทสาคญคออญมณ เชน เพทาย ทบทม ทองคา เปนตน และผลผลตทางการเกษตร รายไดหลกคอการทาสวน-ทาไรและการทองเทยว โดยในป 2551 ไดใหความเหนชอบกระทรวงเกษตร ปาไม และประมงของกมพชา วามการเหนชอบอยางเปนทางการใหพนทในสวนของจงหวดรตนครเปนพนทโครงการการลงทนเขตเศรษฐกจการทองเทยวพเศษ ซงถอวาเปนทศทางทดหากตองการทจะเขาไปสาหรบการลงทนทางดานการทองเทยวในจงหวด การลงทนสาชาอนทนาสนใจ คอ การลงทนทางดานการเกษตรและเครองมอทางการเกษตร การปลกยางพารา การทาเหมองอญมณ

สหนวลล Sihanoukville

0.2 เปนเมองชายทะเลยอดนยมมากทสดของประเทศกมพชา หางจาก กรงพนมเปญ 246 กโลเมตร เปนอกเมองทาทม ความสาคญทางดานเศรษฐกจและการทองเทยวของประเทศกมพชา โดยแตเดมเมองทาแหงนรจกกนในนาม "เมองกมปงโสม" ซงเปนทาเรอนาลกแหงเดยวของประเทศ และยง

5

เปนถงเมองพกตากอากาศชอดงอกแหงหนงของประเทศกมพชา สถานททองเทยวทนาสนใจเชน หาดOccheuteal และ หาดSerendipity ซงสามารถกจกรรมตางๆ ไมวาจะเปนทางบกอยางการเดนชมหาด และกจกรรมทางนา อาทเชน การดานา, ตกปลา, พายเรอคายค และลองเรอ ปจจบนมนกทองเทยวชาวตะวนตกเดนทางมาทองเทยวเปนจานวนมาก เนองจากมเกสทเฮาส กระทอม หรอบานพกตางๆกมไวคอยบรการนกทองเทยวมากมาย นอกจากการเทยวชมเมองทาแลว ไกลออกไปประมาณ 18 กโลเมตร มอทยานแหงชาต Ream National Park ซงมลกษณะคลายๆกบซาฟาร ซงมสตวนานาชนด เชน กวางมส, ตวนม และปลาโลมาพนธหายากอยาง ปลาโลมาเผอก ซงจะมใหเหนเฉพาะชวงเดอนธนวาคม – กมภาพนธ จงหวดสหนวลลมทาเรอนาลกทสาคญคอ ทาเรอสหนวลล (PAS) ปจจบนรฐบาลไดพฒนาพนทบรเวณใกลทาเรอสหนวลลใหเปนเขตเศรษฐกจพเศษสหนวลล

เสยมเรยบ Siem Reap

0.8 จงหวดเสยมเรยบอยทางตะวนตกเฉยงเหนอกมพชา เปนศนยกลางการทองเทยวสาคญของกมพชาเนองจากเปนจงหวดทต งของนครวด เมองหลวงจงหวดคอเรยกวาเสยมเรยบและตงอยในภาคใตของจงหวดบนชายฝ งโตนเลสาบ ทะเลสาบทสารองนาจดมากทสดในเอเชยตะวนออกเฉยงใต คาวา "เสยมเรยบ" ในภาษาเขมรนน หมายความวา "สยามราบ" คอ สยามแพ สวน "เสยมราฐ" ในภาษาไทยนน หมายถง "ดนแดนของสยาม" เปนทเขาใจวา ชอ "เสยมเรยบ" ตงขนใหมแทน "เสยมราฐ" หลงจากทใน กรณพพาทอนโดจน พนตรแปลก พบลสงคราม ผบญชาการกองทพอสานและบรพาในขณะนน ไดเคยบกขามชายเดนขบไลฝรงเศสออกจากดนแดนฝ งขวาของแมนาโขง พระตะบอง และเสยมราฐ แตแพ

ปจจบนน จงหวดเสยมราฐเปนทรจกดในฐานะเปนทต งของนครวด และยงมสถานททองเทยวโดดเดนอก อาท

6

หมปราสาทหนจากอาณาจกรขอม ไดแก ปราสาทนครวด, กลมปราสาทนครธม, (ตาพรหม และบายน, บนทายศร, บากอง, โลเลย, พนมบาเคง, พนมกเลน และ บารายตะวนตก แตละปมนกทองเทยวไปเยยมชมนครวดประมาณ 1,600,000 คน

ชอเมอง/จงหวด จานวนประชากร (ลานคน)

ลกษณะความสาคญ

เกาะกง Koh Kong

0.1 ตงอยทางทศตะวนตกเฉยงมใตของกมพชา ทสเหนอตดกบ

จงหวดพระดพธสตว(Pursat) ทศตะวนออกตดกบจงหวดกา

ปงสะปอ(Kampong Speu) และจงหวดกาปอต(Kampot) ทส

ตะวนออกเฉยงใตตดกบจงหวดพระสหนและอาวไทย ทศใต

ตดกบอาวไทย ทศตะวนตะตดกบประเทศไทยและอาวไทย

พนทประกอบไปดวยภเขาทราบชายทะเล และพนทชายฝ ง

โดยเฉพาะชายฝ งทะเลมความยาว 165 ตารางกโลเมตรทาง

ทะเลในจงหวดเกาะกงถอเปนรอยละ 50 ของทะเลทงหมดใน

กมพชา มทาเรอ 4 แหง แบงเขตการปกครอง เปน 7 อาเภอ

ศนยกลางจงหวดคอ กรงเขมรภมนทร

ก าปอต (Kampot)

0.6 เปนจงหวดทอยทางตอนใตของประเทสกมพชา เปนเมองท

ตดรมทะเล หางจากอาวไทยประมาณ 1-2 กโลเมตร นอก

จากนเมองกาปอตถอวาเปนเมองทองเทยวทสาคญ โดยม

ภเขา Damrei และBokor นอกจากนยงมถา Kampong

Trach อกทงสามารถชมสวนทเรยนและสวนพรกไทยไดอก

ดวย มเกาะขนาดเลกคอ เกาะ Tonsay ทสามารถมาจาก

กาปอตไดทางเรอ มผลตอการเขามาของนกทองเทยว

เพมขนจานวนมาก

กาปอตเปนจงหวดทสามารถเชอมโยงระหวางประเทศ

กมพชาและเวยดนามโดยมถนนสายหลกเชอมโยงไดเปนอ

ยางด นอกจากนแลวไดมการพมนาถนนเพมขนเพอรองรบ

7

การเปนเมองทองเทยว ทาใหธรกจประมงและทาเรอทางทส

ใตของประเทศเตบโต

บนเตยเมยนเจย 0.7 เศรษฐกจหลกของจงหวดประกอบดวย การเกษตรกรรมท

สาคญทสด รวมทงการประมง และการทองเทยว ศกยภาพ

ในการลงทนจองจงหวดมมาก ทงนเนองจากทรพยากรสวน

ใหญของจงหวดยงคงมเหลอเฟอ และมพนทท ตองการ

พฒนาเปนจานวนมาก ขณะเดยวกนรฐบาลกมพชาใหสทธ

พเศษในการตงนคมอตสาหกรรมในจงหวดนดวย ดดยมนก

ลงทนกมพชาเปนผดาเนนการ และการกาลงตองการผรวม

ลงทนจากตางชาต นอกจากนกมพชาไดสรางทางหลวง

หมายเลข5 โดยมเสนทางทไปชายแดน 3 เสนทาง ระยะทาง

รวม 51 กโลเมตร และมเสนทางทจงหวดกอสรางเอง

ขณะเดยวกนการลงทนทางดานการเกษตรทนาสนใจ ไดแก

การอบพชเกษตร โรงอาหารสตว

8

2. ขอมลทางเศรษฐกจ

2.1 ดชนทางเศรษฐกจ

รายไดตอหวของประชากร ในป 2551 เฉลย 598 ดอลลารสหรฐฯตอคน เพม รอยละ 7.17 จากป 2550 ซงเฉลย 558 ดอลลารสหรฐฯ ตอคน อตราเงนเฟอ ในป 2551 รอยละ22.7 โดยราคาขาวเพมรอยละ 82 ขณะทสนคา บรโภค/อปโภคขนพนฐานเพมระหวางรอยละ 40-60 ในชวงเดอนกรกฎาคม 2550 – เดอน กรกฎาคม 2551 ราคาสนคาหมวดอาหารเพมเนองจากราคาสนคาเกษตรสงขนทวโลก เชน ขาวและเนอสตว ประกอบกบเงนดอลลารสหรฐฯและเงนเรยล ออนคาลงขณะทราคานามน เชอเพลงสงขน ทาใหตนทนการขนสงสงขนตามไปดวย อตราการวางงาน โครงสรางอาชพหลกของคนกมพชา คอ ภาคเกษตรกรรม ประมาณรอย

ละ 70 ภาคบรการ ประมาณ รอยละ 17 ภาคอตสาหกรรมโรงงานประมาณรอยละ 8 และภาคการกอสรางประมาณรอยละ 5 ผลการสารวจจานวนประชากรทจดทาในป 2551 พบวามจานวนแรงงานทพรอมเขาสการจางงาน 8.6 ลานคน หรอรอยละ 58.8 ของจานวนประชากรรวมทงประเทศ โดยอตราการวางงานของกมพชาไมสามารถระบไดชดเจนวาเปนจานวนเทาใด เนองจากประชากรมากกวารอยละ 70 มอาชพทาการเกษตร ซงไมไดทางานตลอดทงป เปนการทางานชวงระยะทมการเพาะปลกซงอาศยนาฝนเปนหลก และมการประกอบอาชพอนเสรมเชนการรบจาง การคาขาย การทอผา และการหาของปา ในเวลาทวางจากการเพาะปลก

อตราดอกเบย ในป 2551 เงนสกลดอลลารสหรฐฯ อตราดอกเบย เงนกเฉลยรอยละ 15.9 ตอป สวนเงนฝากออมทรพยรอยละ 3.6 และ เงนฝากประจารอยละ 3.25-8.00 ตอป เงนสกลเรยล อตราดอกเบย เงนกเฉลยรอยละ 22.5 สวนเงนฝากออมทรพยรอยละ 5.1 และ เงนฝากประจารอยละ 6.70-9.50

9

ตารางท 1 ตวชวดทางเศรษฐกจทส าคญ

ประเภท 2548 2549 2550 2551 2552E Nominal GDP (million US$) 6,240 7,359 8,753 10,571 11,241 Real GDP (% increase) 13.3% 10.8% 10.2% 6.0% -0.5% GDP per Capita (US$) 380 404 558 598 635 Real GDP per Capita (% increase)

16.4% 16.0% 14.7% 20.2% 6.3%

Riel/Dollar Parity (year average) 4,092 4,103 4,056 4,000 4,000 Inflation in Riel (year average) 5.8% 4.7% 5.0% 21.0% 7.0% Inflation in Dollar (year average) 3.8% 4.4% 7.1% 22.7% 7.0% Budget Revenue (% GDP) 10.2% 9.8% 11.5% 10.8% 11.1% Budget Expenditure (% GDP) 12.4% 13.8% 14.4% 14.6% 14.7% Current Public Deficit (% GDP) 2.0% 1.0% 2.6% 1.3% 1.0% Overall Public Deficit (% GDP) -2.2% -4.0% -2.9% -3.8% -3.6% Export of Goods (% GDP) 46.2% 50.8% 47.3% 48.8% 43.1% Import of Goods (% GDP) 62.4% 65.3% 62.8% 60.4% 58.1% Trade Balance (% GDP) 16.2% -14.5% -15.5% -16.7% -15.0% Current Account Balance (% GDP)

-9.4% -7.2% -7.8% -8.8% -7.1%

Net Foreign Reserves (million US$)

834 1,097 1,374 1,617 1,877

Money – M1 (% GDP) 4.9% 5.4% 5.7% 6.6% 7.6% Money – M2 (% GDP) 14.4% 17.9% 26.8% 34.2% 41.2% Exchange Rate (Riel:Bath) 103 110 113 130 140 Population (million) 13.8 14.2 14.5 14.7 15.1 Labor Force (% Population) 46.9% 47.8% 48.7% 58.8% 59.5% Unemployment (% Population) 2.5 2.4 2.5 2.8 49.5% ทมา : - EIC, Cambodia Economics Today, special Issue January 2009, Monthly Bulletin of Statistics of MEF

10

2.2 การคากบตางประเทศ ภาวะการคาทวไปในป 2551 กมพชามมลคาการคารวม 7.78 พนลานดอลลารสหรฐฯ แยกเปนการ

นาเขา 4.42 พนลานดอลลารสหรฐฯ และสงออก 3.36 พนลานดอลลารสหรฐฯ ขาดดลการคา 1.06 พนลานดอลลารสหรฐฯ

ดลการคา ในป 2551 กมพชาขาดดลการคากบตางประเทศ 1,065.5 ลานดอลลารสหรฐฯ ในขณะทป 2550 กมพชาขาดดลการคากบตางประเทศ 601.0 ลานดอลลารสหรฐฯ และในป 2549 กมพชาขาดดลกบตางประเทศ 910.5 ลานดอลลารสหรฐฯ เหนวาในป 2551 กมพชาขาดดลการคากบตางประเทศเพมขน เนองจากสภาวะการสงออกเสอผาสาเรจรป สงทอ รองเทา ซงเปนสนคาสงออกหลกไดรบผลกระทบจากการชะลอตวทางเศรษฐกจของสหรฐฯและสหภาพยโรป อยางไรกตามรฐบาลกมพชาไดมงเนนนโยบายการสงเสรมใหลงทนผลตเพอทดแทนการนาเขาและสงเสรมการผลตเพอสงออกมากขน

ตารางท 2 สถตการน าเขา-สงออกของกมพชา หนวย : ลานดอลลารสหรฐฯ

รายการ มลคา อตราการขยายตว (%)

2548 2549 2550 2551 2549 2550 2551 1.มลคาการคารวม 4,565.8 5,465.9 6,853.2 7,777.9 19.7 25.4 13.49 2.การสงออก 2,081.5 2,279.7 3,126.1 3,356.2 9.5 37.1 7.36 3.การน าเขา 2, 484.3 3,190.2 3,727.1 4,421.7 28.4 16.8 18.64 4.ดลการคา - 402.8 -910.5 -601.0 -1,065.5 126.04 -33.99 77.29 ทมา: กรม CAMCONTROL กระทรวงพาณชย กมพชา

ประเทศคคาทส าคญ สหรฐอเมรกาเปนประเทศทกมพชาสงออกมากทสด โดยมมลคาการคารวม 2,176.6 ลานดอลลารสหรฐฯ แยกเปนการสงออก 2,040.6 ลานดอลลารสหรฐฯ และนาเขา 136.0 ลานดอลลารสหรฐฯ สวนเวยดนามเปนประเทศทกมพชานาเขามากทสด โดยมมลคาการคารวม 1,072.8 ลานดอลลารสหรฐฯ แยกเปนการนาเขา 988.3 ลานดอลลารสหรฐฯ และสงออก 84.5 ลานดอลลารสหรฐฯ สามารถแซงจน ซงเคยเปนประเทศทกมพชานาเขามากทสด โดยมมลคาการคารวม 794.2 ลานดอลลารสหรฐฯ แยกเปนการนาเขา 784.3 ลานดอลลารสหรฐฯ และสงออก 9.8 ลานดอลลารสหรฐฯ ขณะทไทยเปนคคาสาคญอนดบ 3 โดยมมลคาการคารวม 688.4 ลานดอลลารสหรฐฯ แยกเปนการนาเขา 674.4 ลานดอลลารสหรฐฯ และสงออก 13.9 ลานดอลลารสหรฐฯ

11

สนคาสงออกทส าคญ สนคาเกษตรกรรม ไดแก ยางพารา ขาว ผลตภณฑปลา ขาวโพด ถวเหลอง ใบยาสบและ ผลตภณฑไม สนคาอตสาหกรรม ไดแก เสอผา เครองนงหม รองเทา และ สงทอ

ตลาดสงออกทส าคญ ไดแกสหรฐอเมรกา กลมสหภาพยโรป ญปน ฮองกง แคนาดา และ สงคโปร

สนคาน าเขาทส าคญ ผลตภณฑ นามนเชอเพลงสาเรจรป อาหารและเครองดม ผาผน รถจกรยานยนตและสวนประกอบ รถยนต อปกรณและสวนประกอบ ปนซเมนต เหลก เหลกกลา และผลตภณฑ เครองสาอาง สบ และผลตภณฑรกษาผว นาตาลทราย และ ผลตภณฑยาง

แห ล ง ส น ค าน า เ ข า ท ส า คญ เ วย ด น า ม จน ไ ท ย ฮ อ ง ก ง ไ ต ห ว น เ ก า ห ล ใ ต สงคโปร องกฤษ มาเลเซย และ อนโดนเซย

ตารางท 3 สถตมลคาการน าเขา-สงออกของกมพชา ป 2551(เรยงตามล าดบมลคาการน าเขา) หนวย : ดอลลารสหรฐฯ

ล าดบ ประเทศ การสงออก การน าเขา การคารวม 1 Vietnam 84,525,529 988,340,100 1,072,865,629 2 China 9,812,629 784,344,714 794,157,343 3 Thailand 13,923,689 674,485,950 688,409,639 4 Hong Kong 8,942,046 581,212,018 590,154,064 5 Taiwan 5,472,855 336,867,309 342,340,164 6 South Korea 10,245,901 224,787,752 235,033,653 7 Singapore 9,212,616 204,894,756 214,107,372 8 United States 2,040,595,814 135,983,520 2,176,579,334 9 Malaysia 6,150,519 113,056,709 119,207,228 10 Indonesia 5,907,266 80,721,155 86,628,421 11 Japan 31,991,969 69,667,884 101,659,853 12 India 4,617,771 41,486,874 46,104,645 13 France 38,694,935 36,688,474 75,383,409 14 Pakistan 13,679 18,892,091 18,905,770 15 Australia 10,611,140 16,806,285 27,417,425 16 Germany 152,878,448 16,309,064 169,187,512 17 Belgium 51,352,625 12,931,262 64,283,887 18 Switzerland 13,416,409 9,957,583 23,373,992

12

ล าดบ ประเทศ การสงออก การน าเขา การคารวม 19 Russia 11,553,414 9,793,820 21,347,234 20 Luxembourge 10,081,203 6,914,846 16,996,049 21 Italy 29,934,547 6,367,877 36,302,424 22 Philippines 1,187,545 6,170,316 7,357,861 23 Sweden 17,402,162 4,195,458 21,597,620 24 England 158,375,607 3,865,967 162,241,574 25 Netherland 150,121,568 3,758,627 153,880,195 26 Ireland 16,792,126 3,460,282 20,252,408 27 Denmark 8,930,269 2,976,097 11,906,366 28 Canada 212,058,846 2,170,650 214,229,496 29 Spain 126,181,290 1,866,211 128,047,501 30 Norway 9,510,591 1,381,486 10,892,077 31 Newzerland 2,298,475 911,818 3,210,293 32 Austria 7,187,357 113,415 7,300,772 33 Mexico 22,243,095 52,696 22,295,791 34 Others 73,995,878 20,320,590 94,316,468 รวม 3,356,219,813 4,421,753,656 7,777,973,469

ทมา : กรม CAMCONTROL, กระทรวงพาณชยกมพชา

ตารางท 4 สนคา 10 อนดบแรก กมพชาน าเขาจากทวโลก หนวย : ลานดอลลารสหรฐฯ

ล าดบ รายการ ป 2548 ป 2549 ป 2550 1 นามนเชอเพลงสาเรจรป 325.44 493.95 689.33 2 ผาผน 377.94 420.71 474.66 3 รถจกรยานยนตและสวนประกอบ 59.55 101.46 75.83 4 รถยนต อปกรณและสวนประกอบ 80.28 92.30 193.22 5 ปนซเมนต 50.68 68.05 64.91 6 เหลก เหลกกลา และผลตภณฑ 60.68 40.90 34..27 7 เครองสาอาง สบ และผลตภณฑรกษาผว 15.06 21.28 11.09

13

ล าดบ รายการ ป 2548 ป 2549 ป 2550 8 นาตาลทราย 6.26 13.68 10.03 9 เครองดม 12.74 12.54 18.24 10 ผลตภณฑยาง 4.85 6.32 28.53 อนๆ 1,490.79 1,919.02 2,126.99 รวม 2,484.28 3,190.22 3,727.10

ทมา : กรม CAMCONTROL กระทรวงพาณชยกมพชา

2.3 การคากบไทย จากสถตของกรมศลกากรไทย การคาระหวางไทยกบกมพชาในป 2551 มมลคาการคา

รวม 2,130.04 ลานดอลลารสหรฐฯ เพมจากระยะเดยวกนของป 2550 ซงมมลคาการคารวม 1,404.13 ลานดอลลารสหรฐฯ จานวน 725.91 ลานดอลลารสหรฐฯ หรอเพมขนรอยละ 51.70 แยกเปนการสงออก มลคา 2,040.08 ลานดอลลารสหรฐฯ เพมรอยละ 50.52 และนาเขามลคา 89.97 ลานดอลลารสหรฐฯ เพมรอยละ 84.5 ซงในชวงครงปหลงมการชะลอตว เนองจากปญหาขอพพาทปราสาทพระวหาร และการชะลอตวของเ ศ ร ษ ฐ ก จ ก ม พ ช า ต า ม ว ก ฤ ต ก า ร เ ง น โ ล ก แ ล ะ อ ต ร า เ ง น เ ฟ อ ท ส ง ถ ง ร อ ย ล ะ 22.7

ตารางท 5 ขอมลการคาระหวางไทยกบกมพชา

รายการ มลคา : ลานดอลลารสหรฐฯ อตราการขยายตว (%)

2549 2550 2551 2549 2550 2551 มลคาการคา 1,270.13 1,404.13 2,130.04 33.47 10.55 51.70 การสงออก 1,235.47 1,355.38 2,040.08 34.26 9.71 50.52 การน าเขา 34.68 48.76 89.97 10.37 40.66 84.52 ดลการคา 1,200.80 1,306.62 1,950.11

14

ทมา: ศนยเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร สานกงานปลดกระทรวงพาณชย โดยความรวมมอจากกรมศลกากร

สนคาทสงออกเพม ไดแก

เหลก เหลกกลา และผลตภณฑ มลคาสงออก 123.1 ลานดอลลารสหรฐฯ เพมจากป 2550 ซงสงออก 42.8 ลานดอลลารสหรฐฯ รอยละ 187.62 สวนปนซเมนต มลคาสงออก 90.7 ลานดอลลารสหรฐฯ เพมรอยละ 5.22 จากป 2550 ซงสงออก 86.2 ลานดอลลารสหรฐฯ

รถยนต อปกรณ และสวนประกอบ มลคาสงออก 98.4 ลานดอลลารสหรฐฯ เพมจากป 2550 ซงสงออก 49.9 ลานดอลลารสหรฐฯ รอยละ 97.19 สวนรถจกรยานยนต และสวนประกอบ มลคาสงออก 116.7 ลานดอลลารสหรฐฯ เพมจากป 2550 ซงสงออก 82.2 ลานดอลลารสหรฐฯ รอยละ 41.97

นามนสาเรจรป มลคาสงออก 404.9 ลานดอลลารสหรฐฯ เพมจากป 2550 ซงสงออก 215.2 ลานดอลลารสหรฐฯ รอยละ 88.15 เพอสนองความตองการใชภายในประเทศ โดยเฉพาะดานอตสาหกรรม และยานพาหนะทเพมขน

น าตาลทราย มลค าส งออก 100.0 ลานดอลลารสหรฐฯ เพมจากป 2550 ซ งสงออก 61.0 ลานดอลลารสหรฐฯ รอยละ 63.93 เพอบรโภคภายในประเทศและสงตอไปเวยดนาม

เครองยนตสนดาปภายในแบบลกสบและสวนประกอบ เคมภณฑ ผลตภณฑยาง และเครองดม เพมรอยละ 56.68, 44.04, 34.44 และ 25.64 ตามลาดบ

ตารางท 6 สนคาสงออกส าคญ 10 อนดบแรกของไทยไปกมพชา

รายการ มลคา : ลานดอลลารสหรฐฯ อตราการขยายตว % 2549 2550 2551 2549 2550 2551

น ามนส าเรจรป 144.7 215.2 404.9 11.82 48.72 88.15 เหลก เหลกกลา ฯ 42.5 42.8 123.1 33.65 0.71 187.62 รถจกรยานยนตฯ 64.4 82.2 116.7 70.82 27.64 41.97 น าตาลทราย 88.4 61.0 100.0 37.69 -31.00 63.93 รถยนต และอปกรณ 40.2 49.9 98.4 55.81 24.13 97.19 เครองดม 69.2 74.1 93.1 31.81 7.08 25.64 ปนซเมนต 72.0 86.2 90.7 24.78 19.72 5.22

15

รายการ มลคา : ลานดอลลารสหรฐฯ อตราการขยายตว % 2549 2550 2551 2549 2550 2551

เคมภณฑ 51.1 54.5 78.5 17.20 6.65 44.04 เครองยนตสนดาปภายใน 29.7 46.4 72.7 36.87 56.23 56.68 ผลตภณฑยาง 32.0 42.1 56.6 19.85 31.56 34.44 อนๆ 601.3 601.0 805.4 40.13 -0.05 34.01 รวมทงสน 1,235.4 1,355.4 2,040.1 34.26 9.70 50.52 ทมา : ศนยเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร สานกงานปลดกระทรวงพาณชย โดยความรวมมอจากกรมศลกากร

2.4 มาตรการทางการคา มาตรการทไมใชภาษ

มาตรการน าเขา ประเทศกมพชาไมสามารถผลตสนคาเพอสนองตอบความตองการของประชาชนไดอยางเพยงพอ จงตองอาศยการนาเขาเปนหลก โดยมนโยบายการคาเสร ไมมขอกดกนทางการคา หรอกาหนดโควตา ในการนาเขาสนคา แตกาหนดใหผนาเขาสนคาเขา ตองชาระภาษนาเขา ภาษมลคาเพม และภาษพเศษอนๆ ตามทกระทรวงการคลงกาหนด สนคาทหามน าเขา สนคาทมผลกระทบตอความมนคง ความปลอดภย สขอนามย สงแวดลอม และอตสาหกรรมภายในประเทศ ไดแก อาวธ วตถระเบด รถยนตและเครองจกรทใชในการทหาร ทอง เครองเงน เงนตรา ยาและยาพษ มาตรการสงออก สามารถทาการสงออกไดเสร ไมมขอจากด ยกเวนสนคาทกระทรวงพาณชยกมพชากาหนดใหสงออกไดโดยตองมเอกสารใบรบรองแหลงกาเนดสนคาจากกรมสทธประโยชนกมพช า หรอเอกสารใบอนญาตสงออกจากกรมการคาตางประเทศกมพชา เอกสารใบรบรองแหลงก าเนดสนคา กรมสทธประโยชน (GSP. Dept) กระทรวงพาณชยกมพชา จะออกเอกสารใบรบรองแหลงกาเนดสนคาใหกบผสงออกสนคาทประเทศผนาเขาตองการ เพอใหไดรบสทธประโยชนทางภาษศลกากรและอน ๆ ขณะนมสนคาทตองขอเอกสารใบรบรองแหลงกาเนดสนคาเพอสงออกไปบางประเทศ เชน

ไมและผลตภณฑจากไม เสอผาสาเรจรปและถงมอ รองเทา กงแชแขง ขาว เบยร, บหร

เอกสารใบอนญาตสงออก กรมการคาตางประเทศ กระทรวงพาณชยกมพชาจะออกเอกสารใบอนญาตสงออกสนคาทควบคม คอ

16

ไม และผลตภณฑจากไม ขาว

มาตรการทางภาษ 1. ภาษน าเขา (Import Tax) เปนภาษทเกบจากสนคาตาง ๆ ทนาเขา ซงจดเกบตามราคา CIF ในสกลเงนเรยล โดยแบงออกเปน 4 อตรา คอ

ตารางท 7 อตราภาษน าเขา

อตราภาษ สนคา 0% วตถดบและสนคาจาเปน 7% สนคาข นกลาง 15% เครองจกรและอปกรณ 35% สนคาฟมเฟอย

สาหรบผลตภณฑปโตรเลยมจดเกบตามอตราทรฐบาลกาหนด คอ รอยละ 15 สาหรบนามนดเซล และรอยละ 35 สาหรบนามนเบนซน สนคาทไดรบการยกเวนการจดเกบภาษน าเขา มดงน

สนคาทผลตตามโครงการสงเสรมการลงทนทไดรบอนมตจาก CDC ทรพยสนทขนยายตามปกตของบคคลทวไป สนคาทไดรบการยกเวนตามขอตกลงระหวางประเทศ สนคาเพอการบรจาค การใหความชวยเหลอหรอทาบญ สนคาทเกยวกบพธแตงงานหรองานศพ สนคาประเภทยาฆาแมลง ยากาจดศตรพช และเครองจกรทใชในการเกษตร (ยกเวนรถ

แทรกเตอร)

2. ภาษสงออก ปจจบนไมมการจดเกบสาหรบสนคาทวไป ยกเวนสนคาบางประเภท ดงน

ตารางท 8 อตราภาษสงออก

อตราภาษ สนคา 0%,5% และ 10% ไมแปรรป (อตราภาษแตกตางกนขนอยกบชนดของไม)

17

10% ผลตภณฑยางพารา 0% และ 10% ปศสตว 0%, 10% และ 50% อญมณ

3. ภาษมลคาเพม (Valued AddedTax-VAT) สนคานาเขาทกชนดตองเสยภาษมลคาเพมในอตรารอยละ 10

18

3. ตนทนทางเศรษฐกจ 3.1 Sales Tax หรอ Turnover Tax กาหนดตงแต 0.5-10% เรมใชตงแตเดอนตลาคม 2538 (เกบในอตรา 4% สาหรบธรกจการคา และการบรการ ยกเวน รายไดจากการบรการ คาหองพก สถานบนเทงเรงรมย รานจาหนายอาหาร และเครองดม เปนตน จดเกบในอตรา 10%)

3.2 Corporate Tax หรอ Advance Payment of Profit Tax กาหนดในอตรา 1% ของยอดรายไดรวมของธรกจ

วธช าระภาษ : รบเฉพาะเงนเรยล โดยการทาบญช หากทาเปนเงนเรยล กสามารถนาไปชาระตามยอดไดทนท แตหากลงบญชเปนเงนดอลลรสหรฐฯ ตอง Converse คาของเงนดอลลรสหรฐฯ เปนเรยลตามอตราแลกเปลยนของทางราชการ (กาหนดโดยธนาคารชาต) สามารถชาระไดท งเงนสดหรอเชค กรณซอเชค ใหซอจากธนาคารทองถน โดยธนาคารแหงนนจะเขยนเชคเพอใหผวาการธนาคารชาตลงนามแลวจงมอบเชคดงกลาวใหผซ อโดยคดคาธรรมเนยมฉบบละ 5 ดอลลารสหรฐฯ บรษททมรายไดตอปจากการคาขายเกนกวา 500 ลานดอลลารสหรฐฯ และบรษททมกจการทางดานบรการทมรายไดเกน 250 ลานดอลลารสหรฐฯ จะตองมการรบรองบญชจากบรษทบญช หรอบรษทตรวจสอบ ซงไดรบอนญาตจากกระทรวงเศรษฐกจและการคลง 3.3 ภาษการประกอบธรกจเฉพาะ (Patent Tax) เปนภาษททกบรษทตองจายเปนรายป โดยตองชาระ ภายใน 15 วน หลงการจดทะเบยนบรษท และ ภายใน 3 เดอน หลงสนสดปภาษ หากไมยนภายในระยะเวลาทกาหนด จะมโทษตามกฎหมาย เจาพนกงานจะออกใบทะเบยนภาษธรกจเฉพาะใหตามจานวนสถานประกอบการทมอยจรง ตามทไดแจงไว เชน ผประกอบกจการมสถานประกอบการหลายแหง หรอมสานกงานสาขา จะไดใบทะเบยนภาษธรกจเฉพาะเปนรายสถานประกอบการหรอสาขาตามทแจงไว ผประกอบกจการจะตองนาใบทะเบยนดงกลาวไปแสดงไว ณ ทเปดเผยซงเหนไดงายในสถานประกอบการเปนรายสถาน Patent Tax เปนภาษทคดจากยอดรายไดรวมทงป วธคด นาเอารายไดทง 12 เดอน มารวมกนแลวใชสตรตามทกรมสรรพกรกาหนดวา จะตองเสยภาษประเภทนอกจานวนเทาไร (ไมสามารถนายอดภาษ Coporate Tax ทเสยแตละเดอนมาหกได)

19

ตารางท 9 อตราภาษรายปของธรกจ หนวย/เรยล

ล าดบ กจกรรมดานการคา และอตสาหกรรม

กจกรรมบรการ ยกเวนรานอาหารและโรงแรม

จ านวนเงน ภาษรายป

1 ถง 7,500,000 ถง 3,000,000 15,000 2 ตงแต 7,500,001-12,500,000 ตงแต 3,000,001-5,000,000 21,000 3 ตงแต 12,500,001-25,000,000 ตงแต 5,000,001-10,000,000 27,000 4 ตงแต 25,000,001-30,000,000 ตงแต 10,000,001-12,000,000 40,000 5 ตงแต 30,000,001-37,000,000 ตงแต 12,000,001-15,000,000 60,000 6 ตงแต 37,000,001-50,000,000 ตงแต 15,000,001-20,000,000 90,000 7 ตงแต 50,000,001-62,000,000 ตงแต 20,000,001-24,800,000 140,000 8 ตงแต 62,000,001-75,000,000 ตงแต 24,800,001-30,000,000 180,000 9 ตงแต75,000,001-100,000,000 ตงแต 30,000,001-40,000,000 240,000 10 100,000,001-1,000,000,000

สงสดตองจายเพม 1 สวนพน 40,000,001-400,000,000 สงสดตองจายเพม 2.5 สวนพน

3.4 ภาษเงนไดบคคลธรรมดา (Personal Income Tax) ตองชาระตามอตราเพมของเงนไดประจาป ดงน ตารางท 10 อตราภาษเงนไดส าหรบภาษประจ าป

เงนไดส าหรบคดภาษประจ าป (เรยล) อตราภาษ ต ากวา 750,000 750,000-1,000,000 1,000,001-10,000,000 10,000,001-20,000,000 เกน 20,000,000

0% 5% 10%

15% 20%

3.5 ภาษเงนไดหรอภาษก าไร (Tax on Profit) เรยกเกบจากผลประกอบการหรอกาไร โดยกฎหมายภาษของกมพชาจาแนกบคคลทตองเสยภาษเปน 3 กลมไดแก

20

กลมทเสยภาษตามผลประกอบการทปรากฏในบญชงบการเงนแตละปภาษ หรอ Real Regime ซงกาหนดใหนตบคคลทกราย และบคคลธรรมดาทมยอดขายสนคามากกวา 500 ลานเรยล/ป หรอมยอดขายบรการมากกวา 250 ลานเรยล/ป หรอคาขายกบภาครฐบาลมากกวา 125 ลานเรยล/ป

Simplified Regime Estimated Regime

บรษททอยในขอบเขตตองเสยภาษเงนไดตามจรงประจาปในระบบตามจรงน มดงน บรษทสวนบคคล หรอบรษทเงนทนทเปนของสวนบคคล บรษทผนาเขา-สงออก บรษทภายใตกฎหมายวาดวยการสงเสรมการลงทนในกมพชา บรษททตดคางอากรผลตผลจากการประกอบการในอตราผลกาไร 10%

สาหรบกลมท 2 และ 3 น เปนกลมทเสยภาษในลกษณะประเมนจากเกณฑเงนไดในแตละปปฏทน โดยทวไปการคาและการลงทนโดยเฉพาะของคนตางชาตจะเขาลกษณะเปนผเสยภาษประเภท Real Regime เฉพาะผท ตดคางภาษจากการประกอบการประจาปดงทไดกาหนดขางตนแลวนน ตองเสยภาษตามระบบเหมาจายตามทมแจงในประกาศของกระทรวงเศรษฐกจและการคลง เลข 019 รปภ. สหก. ลงวนท 28 กมภาพนธ 2537 ผตดคางชาระภาษเงนไดตามระบบความเปนจรง มพนธกรณทจะตองถอบญชทวภาคและตองเปนภาษาเขมร แตผท ตดคางภาษ สามารถทจะถอบญช ภาษาฝรงเศส หรอภาษาองกฤษ ประกอบดวยกได บญชตามระเบยบทวภาคจะตองมรายการอยางนอยดงน

งบดล ผลการดาเนนงาน บญชรายได-รายจายประจาวน บญชงบประมาณ บญชเครองใช บญชการผอนชาระ

ภมล าเนาและแหลงรายได: บคคลทมภมลาเนาในกมพชา (Resident Person) กาหนดใหจดเกบจากรายไดทเกดขนทงในและนอกประเทศ สวนผทไมมภมลาเนาในกมพชา (Non-resident Person) จดเกบเฉพาะรายไดทเกดขนใน

21

ประเทศ การจดเกบภาษจากผลกาไรทไดจากการประกอบการคา/การลงทน การขายทรพยสน ดอกเบย คาเชา และคาอนญาตใหใชสทธ บคคลทมภมลาเนาในกมพชาทมกาไรเกดขนนอกประเทศ สามารถนาภาษทจายนอกประเทศมาหกลดได บคคลทมภมลาเนาในกมพชา หมายความรวมถงบรษททไดดาเนนการ หรอจดการ หรอมสถานทประกอบธรกจเปนหลกแหลงในกมพชา และสาหรบบคคลทไมมภมลาเนาในกมพชา จะถอวามภมลาเนาในกมพชาตอเมอมทอยอาศยหรอมสถานทประกอบการเปนหลกแหลงในกมพชา หรอ ณ ปจจบนอยในกมพชามากกวา 182 วน ในรอบ 12 เดอนของปภาษปจจบน อตราภาษ: อตรามาตรฐานอยทรอยละ 20 ยกเวนกาไรจากธรกจการผลตนามน กาซธรรมชาต หรอธรกจทใช ทรพยากรธรรมชาตอนๆ เรยกเกบรอยละ 30 ธรกจทไดรบการสงเสรมการลงทนจาก CDC หรอ PMIS บางประเภทอาจไดรบการลดหยอนหรอยกเวนภาษ ภาษเงนไดหรอภาษกาไร คานวณจากเงนไดสทธหลงหกคาใชจาย (คลายกบกฎหมายภาษของไทย) ในอตราคงทและอตรากาวหนา (Progressive Rate) ตามประเภทของกจการ ดงน ตารางท 11 อตราภาษก าไร

ประเภทของธรกจ อตรารอยละ ธรกจดานกฎหมาย 20 ธรกจการผลตนามน กาซธรรมชาต การสารวจขดคนทรพยากรธรรมชาต 30 ธรกจทไดรบการสงเสรมการลงทนทไดรบอนมต ระหวางป 2003-2008 9 ธรกจทไดรบการยกเวนภาษจากคณะกรรมการการลงทน (ไมเกน 8 ป) 0 ธรกจประกนภยทรบประกนความเสยงดานการลงทนในกมพชา 5 กรณนตบคคล (Corporation) จาแนกตามกจการ ดงน

ตารางท 12 อตราภาษนตบคคล

อตราภาษ กจการ 0%-20% บคคลมภมลาเนาในกมพชา

0% ทไดรบสทธยกเวนภาษ (Tax Holiday) จาก CDC 5% ประกนภย (เกบจากยอดเบยประกน) 9% ทไดรบการสงเสรมจาก CDC

22

20% มาตรฐานทวไป 30% นามน กาซธรรมชาต และทรพยากรธรรมชาต

กรณไมใชนตบคคล (Non-Corporation) จดเกบในอตรากาวหนา ดงน

ตารางท 13 อตราภาษกรณไมใชนตบคคล

อตราภาษ (%) ก าไร (เรยลตอป) 0% 0-6,000,000 5% 6,000,001-15,000,000 10% 15,000,001-102,000,000 15% 102,000,001-150,000,000 20% มากกวา 150,000,000

ทงน กมพชาเปดรบการเขามาตงสาขาหรอดาเนนกจการของนตบคคลตางชาต และมการบรหารโดยบคคลตางดาวโดยถอ เปน Permanent Establishment (PE) ฐานของภาษเงนไดนตบคคลหรอภาษก าไร: ภาษเงนไดหรอภาษกาไร มฐานจากกาไรของกจกรรมทางธรกจทกชนดทบรษทนนๆ ไดรบ เชน กาไรจากการขาย ทรพยสนของบรษท รายไดจากการลงทน รายไดจากดอกเบย การใหเชาทรพยสน หรอคาภาคหลวง เปนตน กฎหมายธรกจการเงนป 2007 ไดขยายฐานภาษกาไรครอบคลมรายไดทมาจากการใชประโยชนของอสงหารมทรพยของบรษทดวย ซงไมใชรายไดจากการดาเนนธรกจโดยตรง ภาษจายลวงหนา: การหกภาษเงนไดนตบคคลหรอกาไร รวมทงภาษอนลวงหนา ตองนาสงภายในวนท 15 ของเดอนถดไป ในอตรารอยละ 1 ของผลตอบแทน ยกเวนภาษมลคาเพมทจายในอตราตางไป ภาษจายลวงหนาสามารถนามาหกกลบภาษเงนไดนตบคคลหรอกาไรประจาป และภาษข นตา หลงสนสดปภาษ จะมการคานวณยอดรวมทงหมด หากภาษทจายลวงหนาไมเพยงพอ ผเสยภาษตองจายเพม หากเกนยอดทตองจายจรง ผเสยภาษสามารถขอคนภาษไดหรอยกยอดทเหลอไปใชในปตอไป หากบคคลทไดรบการเวนวรรคภาษเงนไดนตบคคลหรอกาไร (Tax on Profit holiday) บคคลนนกจะไดรบการยกเวนจากเงอนไขการจายภาษลวงหนา อยางไรกตามตองยนรายงานประจาเดอนดวย

23

บคคลทไมอยในเงอนไขภาษข นตา ยงตองยนการจายภาษเงนไดหรอกาไรประจาเดอน อยางไรกตาม หากยงไมไดใชประโยชนจากภาษ จายลวงหนาจากปกอนหนาน กสามารถใชหกกลบจากจานวนทถงกาหนดปจจบน และไมตองชาระในรปของตวเงน การเวนวรรคภาษ (Tax holidays): โครงการลงทนทมคณสมบต ไดรบการสงเสรมและจดทะเบยนจาก CDC จะไดรบการเวนวรรคภาษเงนไดหรอกาไร เรมจากปแรกทมกาไร หรอ 3 ปหลงจากทโครงการมรายรบ แลวแตเวลาใดจะถงกอน โดยมระยะเวลาการใหสทธเวนวรรค 3-6 ป แตละป โครงการลงทนทไดรบการสงเสรมจะไดรบใบรบรองการยนยอม (CoC) จาก CDC เพอยนยนวาโครงการนนไดปฏบตตามกฎหมายภาษทเกยวของ การค านวณภาษเงนไดนตบคคลหรอภาษก าไร: สาหรบบคคลทมภมลาเนาในกมพชา กาไรทตองเสยภาษขนอยกบสวนตางระหวางจานวนรายไดทงหมดทเกดไมวาในหรอนอกประเทศ หกคาใชจายทเกดจากการดาเนนธรกจ บวกรายไดอนๆ เชน ดอกเบย คาลขสทธ และคาเชา สวนหกทสามารถน ามาหกลดไดและไมได: กฎระเบยบภาษของกมพชาไดกาหนดเงอนไขของการหกลด โดยอนญาตใหเฉพาะคาใชจายทไมมผลตอการการเพม หรอลด ของทรพยสนบรษทเทานน ซงโดยทวไปคาใชจายทงหมดจะถกพจารณาใหใชหกลดได นอกจากจะมการระบเปนการเฉพาะอยางอน เชน รายการทไมสามารถนามาหกลดไดเงอนไขเฉพาะสาหรบการหกลด กาหนดใชกบคาใชจายดงตอไปน

ตารางท 14 อตราการลดหยอนภาษนตบคคลและไมใชนตบคคล

รายการ อตรา วธ อาคารและสงกอสราง 5% เสนตรง คอมพวเตอร ระบบขอมลอเลคทรอนกส ซอฟตแวร และอปกรณเกยวกบขอมล

50% ยอดลดลง

ยานยนต รถบรรทก เฟอรนเจอรและอปกรณสานกงาน 25% ยอดลดลง ทรพยสนอนๆ 20% ยอดลดลง

1) การจายเงนใหกบพนกงาน กรรมการของบรษท สามารถนามาหกไดในขอบเขตการจายเงนทสมเหตสมผล

24

2) โรงงาน และสงกอสราง ทเกยวกบดอกเบยและภาษตางๆ ทเกดในระยะเรมแรกของการกอสราง/การจายเพอใหไดมา คาใชจายทเปนตนทนและคาเสอมราคาทเกยวของกบทรพยสนนน

3) ดอกเบยไมเขาขายขอ 2 สามารถนามาหกลดได 50% ของภาษ สวนทไมสามารถนามาหกลดไดตองนามาคานวณ ณ สนป

4) คาใชจายในทรพยสนทจบตองได นามาคดคาเสอมตามอตราทกาหนด ตามวธคดคาเสอมราคา ดงน

5) คาใชจายในทรพยสนทจบตองไมได สามารถคดคาเสอมไดตลอดอายของสนทรพย (หรอ ท 10 %)

6) คาใชจายประกอบดวยตนทนการสารวจและการพฒนา - สามารถตดบญชโดยอางประโยชนทเกดจากแหลงทรพยากรทเกยวของ

7) เงนบรจาคเพอการกศล สามารถนามาหกลดไดไมเกน 5% ของภาษเงนไดหรอภาษกาไร 8) คาใชจายเพอความบนเทง พกผอนหยอนใจ หรอความสนกสนาน ไมสามารถนามาหกได 9) คาใชจายสวนบคคลทไมอยในเงอนไขภาษเงนเดอน ไมสามารถนามาหกได 10) ภาษเงนไดหรอกาไร รวมถงทจายในนามคนอน ไมสามารถนามาหกได 11) คาใชจายอนๆ ขนอยกบเงอนไขทกาหนด

คาเสอมราคาพเศษ:

โครงการทไดรบการสงเสรมการลงทนจะไดรบสทธในการหกคาเสอมราคาพเศษในอตรารอยละ 40 ในปแรกของการซอ หรอหลงจากปแรกทสนทรพยถกใช อยางไรกตามคาเสอมราคาพเศษจะใชไดเฉพาะกบสนทรพยทถกใชใน"โรงงานและกระบวนการผลต" (อยระหวางการตความ) และกรณทผตองชาระภาษเลอกทจะไมใชการเวนวรรคภาษเทานน ผลขาดทน: ผลขาดทนสามารถยกยอดไปหกเปนคาลดหยอนกาไรไดในปแรกทบรษทมกาไร หากผลกาไรไมเพยงพอสาหรบ การลดหยอน สามารถนาผลขาดทนไปหกลดหยอนในปถด แตรวมแลวตองไมเกน 5 ป แตไมสามารถยอนหลงได การใชสทธยกยอดการขาดทน ผทตองชาระภาษตองไมมการเปลยนกจการหรอเจาของ ก าหนดการยนภาษ:

25

ภาษเงนไดนตบคคลหรอกาไร ตองยนภายใน 3 เดอนหลงสนปภาษ ซงมาตรฐานของปภาษ คอ ตามปปฏทนถงแมปสนสดบญชอาจแตกตาง ภาษเงนไดนตบคคลหรอกาไร จายลวงหนา 1% ในแตละเดอน กาหนดใหยนในวนท 15 ของเดอนถดไป ขนตอนการจดทะเบยนภาษเงนไดหรอภาษก าไร (Tax on Profit)

ผประกอบการมหนาทย นขอจดทะเบยนเปนผเสยภาษ ตอ The Large and Medium Taxpayer Bureau (LMTB) กรมสรรพากร (Tax Department) โดยตองยนเพอขอรบเลขประจาตวผเสยภาษ ภายใน 15 วน หลงจากจดทะเบยนกบกระทรวงพาณชย

เมอไดรบเลขประจาตวผเสยภาษ ใหผประกอบการ ชาระคาธรรมเนยมภาษธรกจเฉพาะ (Patent Tax) จานวน 1,140,000 เรยล (ประมาณ 285 USD) หรอ แบงจาย จานวน 570,000 เรยล ในครงปแรก และครงปหลง ตามลาดบ และคาอากรแสตมป (stamp duty) จานวน 100,000 เรยล จายเขาบญชกรมสรรพากร ทธนาคารแหงชาตกมพชา (National Bank of Cambodia or NBC)

ผประกอบการ สามารถขอรบใบแสดงการประกอบธรกจเฉพาะและใบแสดงการเปนผเสยภาษมลคาเพม (VAT) ซงจะมผลใหผประกอบกจการ เปนผประกอบกจการตามกฎหมาย ตงแตวนเรมประกอบกจการ (วนทผประกอบการเรมประกอบกจการจรง) โดยยนคาขอจดทะเบยนภาษธรกจเฉพาะ พรอมแสดงใบเสรจรบเงนคาธรรมเนยมภาษธรกจเฉพาะและคาอากรแสตมป ซงออกโดย NBC

ภาษก าไรขนต า (Minimum Tax): ภาษกาไรข นตารอยละ 1 เปนภาษคนละชนดกบภาษเงนไดหรอภาษกาไรจายลวงหนา แตจดเกบจากทกกจการในอตรา 1% ของรายรบ ซงรวมถงผทไดรบการสงเสรมการลงทนตามกฎหมายสงเสรมการลงทนทตองจายภาษกาไร 9% เปรยบเสมอนการจายภาษเงนไดหรอภาษกาไรลวงหนาทกเดอนในอตรา 1% ของรายรบ (สาหรบผทไดรบการยกเวนภาษกาไรตามกฎหมายสงเสรมการลงทน ยงคงมหนาทย นแบบฟอรมเสยภาษหรอแจงตอกรมสรรพากรทกเดอน) โดยสนปบญชเมอปดงบการเงนแลว คานวณภาระภาษ หากมภาษกาไรทตองชาระสงกวาภาษข นตาทไดชาระไวแลว ใหชาระสวนทยงขาดอย หากภาษกาไรทตองชาระนอยกวาภาษข นตาทไดชาระไปแลว ใหถอวาเปนภาษข นตาทตองชาระ ภาษหก ณ ทจาย (Withholding Tax): ผจายเงนไดทมภมลาเนาในกมพชามหนาทตองหกภาษ ณ ทจายทกครงทมการจายเงนสดหรอสงของทมมลคาใหแกผมเงนไดทมภมลาเนาในกมพชาโดยตองจดสงใหรฐบาลภายในวนท 15 ของเดอนถดไป ซงผมเงนไดทเปนชาวกมพชาจะถกหกภาษ ดงน

26

รายไดจากการใหบรการ (บรหาร จดการ การใหคาปรกษา เปนตน) เสยภาษหก ณ ทจายรอยละ 15

รายไดจากดอกเบย รายไดจากการใหเชาอสงหารมทรพย และรายไดของดอกเบยจากกจการทเกยวของกบแรธรรมชาต เสยภาษหก ณ ทจายรอยละ 15

รายไดจากการใหเชาทรพยสน เสยภาษหก ณ ทจายรอยละ 10 รายไดดอกเบยธนาคารของบญชออมทรพยและบญชเดนสะพด เสยภาษหก ณ ทจายรอย

ละ 4 และ 6 ตามลาดบ สาหรบผมเงนไดนตบคคลทเปนตางชาต จะถกหกภาษจากรายไดคาบรการ คาเชาอสงหารมทรพยและดอกเบยทไดรบจากธนาคารในประเทศ ไมวาจะเปนการจายภายในประเทศหรอภายนอกประเทศในอตราเดยวคอ 15%

3.6 ภาษมลคาเพม (Valued Added Tax: VAT) จดเกบจากสนคาและบรการเกอบทกประเภท โดยกาหนดใหกจการดงตอไปนตองจดทะเบยนภาษมลคาเพม (VAT) กอนการดาเนนธรกจ

กจการใน Real Regime เกยวกบสนคาและบรการทม VAT กจการทมยอดขายสนคาเกน 125 ลานเรยลภายใน 3 เดอนหรอ 500 ลานเรยลภายใน 1 ป กจการดานบรการทมรายไดเกน 60 ลานเรยลภายใน 3 เดอนหรอ 250 ลานเรยลภายใน 1

ป กจการทคาขายกบหนวยงานรฐบาลซงมยอดขายตอเดอนมากกวา 30 ลานเรยลเปนระยะเวลา 3 เดอน

ตดตอกน หรอกจการทสมครใจใชระบบ VAT สนคาและบรการทไดรบการยกเวน VAT

บรการไปรษณยสาธารณะ บรการดานสขภาพ และโรงพยาบาล และหมวดสนคาทเกยวเนอง การขนสงสาธารณะทดาเนนการโดยภาครฐ การประกน บรการดานการเงน การนาเขาสวนบคคล กจกรรมเพอประโยชนสาธารณะทไมแสวงหารผลกาไร ไฟฟา

27

การแจงภาษมลคาเพม: ผชาระภาษตองรายงานและยน VAT และชาระประจาทกเดอน ไมเกนวนท 20 ของเดอน สาหรบการนาเขา VAT จะตองชาระตอศลกากร ณ เวลาทนาเขา การขอคนภาษมลคาเพม: ผขายหรอผผลตสนคาเทานนทสามารถเรยกคนภาษมลคาเพมได โดยกรมสรรพากรจะนายอดรวมของภาษมลคาเพมทขอคนไปหกออกจากยอดรวมของภาษมลคาเพมทบรษทจะตองจายจรงจากรอยละ 10 ของมลคาสนคาหรอบรการทไดจาหนายไป หากยอดขอคนนอยกวายอดทตองจายจรง ผเสยภาษจะตองจายเพม และหากยอดขอคนสงกวายอดภาษมลคาเพมทจะตองจายจรง ผเสยภาษจะไดรบการคนเงนสวนเกนนนๆ อตราภาษมลคาเพม: คานวณจากยอดขายหรอการใหบรการ ทเกดขนภายในประเทศในอตรา 10% สาหรบกจการทวไป ยกเวนการจดเกบ VAT หรออตรา 0% สาหรบสนคาหรอบรการทสงออก รวมทงบรการทเกยวของกบการขนสงผโดยสารและสนคาระหวางประเทศ ซงตามกฎหมายภาษ กาหนดให

กจการทมการซอสนคาหรอบรการเพอนามาผลตสนคาหรอบรการอกตอหนง สามารถนาภาษซอมาหกออกจากภาษขาย ดงนน VAT ทตองชาระคอ สวนตางระหวางภาษขายและภาษซอ

กจการทไดรบการยกเวน ไดแก ไปรษณย โรงพยาบาล บรษทขนสงมวลชน บรษทประกนภย ธนาคาร ผน าเขาสนคาเพอใชสวนตว องคกรไมแสวงหาก าไร สถานทตและองคกรระหวางประเทศ

3.7 ภาษเฉพาะส าหรบสนคาและบรการบางประเภท (Specific Tax on Certain Merchandise and Service) เปนภาษเรยกเกบเพมเตมกบสนคานาเขาบางชนด รวมทงสนคาหรอบรการทผลตภายในประเทศ อตราภาษพเศษสาหรบสนคาหรอบรการน กาหนดไวในรายการภาษศลกากรประจาป (Annual Customs Tariff Schedules) ของกรมศลกากร ภาษพเศษเปนอตราทคานวณจากมลคานาเขาของสนคานนๆ หรอตามสดสวนของคาบรการทเรยกเกบกบลกคาตามใบเสรจรบเงน ภาษพเศษสนคานาเขาจะถกจดเกบโดยศลกากร ขณะทภาษพเศษสนคาและบรการทผลตในประเทศ บรษทจะตองยนแบบฟอรมขอชาระภาษกบกรมสรรพากรกอนวนท 10 ของเดอนถดไป

28

ตารางท 15 อตราภาษเฉพาะส าหรบสนคาและบรการบางประเภท

อตราภาษ ประเภทสนคา 4.35% เชอเพลงดเซล 10% นามนเครอง นามนเบรก วตถดบสาหรบผลตนามนเครอง 10% รถจกรยานยนต ขนาดเกน 125 cc.

(รวมจกรยานยนต 3 ลอ) และอปกรณสวนประกอบ 10% คาตวโดยสารเครองบนทงในและระหวางประเทศ 10% เครองดมไมมแอลกอฮอลหรอบรรจกาซ 10% บหรและยาสบ 10% บนเทง รวมถงสปา 3% คาบรการโทรคมนาคม 15% ยางรถ ยางใน และทครอบยางใน 25% ซกการ 30% เบยร

33.3% ไวน สาหรบสนคาทผลตในประเทศ ภาษเฉพาะจะคานวณจากราคา ณ หนาโรงงาน สาหรบสนคานาเขาคานวณจากราคา CIF สวนบรการโรงแรมและโทรคมนาคมขนอยกบราคาใน Invoice คาตวโดยสารเครองบน ภาษขนอยกบมลคาการเดนทางภายในและนอกกมพชา 3.8 ภาษยอดขาย (Turn over Tax) จดเกบจากกจการทไมไดจดทะเบยนในระบบ Real Regime และ VAT โดยจดเกบในอตรา 2% จากยอดรายไดรวมของกจการในแตละเดอน โดยใหนาสงภายในวนท 10 ของเดอนถดไป ยกเวน เกษตรกรและผคารายยอย 3.9 ภาษเงนไดส าหรบลกจาง เปนภาษทเรยกเกบจากยอดรายไดรวมทงหมดของลกจางทไดรบจากนายจาง เชน เงนเดอน โบนส คาลวงเวลา เปนตน ยกเวนผลประโยชนตอบแทนอนๆ ทควบคมโดยกฎหมายผลตอบแทน และรายไดอนๆ ทไดรบการยกเวนภาษเงนเดอน เชน เงนทไดรบจากการคนภาษของนายจาง เงนชดเชยการเลกจาง เงนสมทบการจดหาชดพนกงานหรออปกรณในการทางาน และคาเบยงเลยงในการเดนทางและการทางานนอกสถานทของลกจาง ซงตองไมสงกวาอตราทภาครฐจาย

29

ผมภมลาเนาอยในประเทศกมพชา (Resident Person) ทมรายไดจากเงนเดอนหรอคาจางทไดรบจากภายในหรอภายนอกประเทศกมพชา และจากผทมไดมถนพานกอยในประเทศกมพชา (non-resident person – หมายรวมถงผท พานกอยในประเทศกมพชาเปนการชวคราวหรออาศยอยในประเทศกมพชาเกน 182 วน) แตมรายไดจากเงนเดอนหรอคาจางทไดจากผวาจางทอยภายในประเทศกมพชา ทงน ภาษจะถกหกจากเงนเดอนเปนรายเดอนโดยนายจางหรอผวาจาง แลวนาสงรฐบาลภายในวนท 15 ของเดอนถดไป ในอตราภาษกาวหนาคอ 5% - 20% ดงน ตารางท 16 อตราภาษเงนไดส าหรบลกจาง

อตราเงนเดอน อตราภาษ เรยล เหรยญสหรฐฯ รอยละ

500,000 หรอนอยกวา 125 หรอนอยกวา 0 ระหวาง 500,001 - 1,250,000 ระหวาง 125 - 312.5 5 ระหวาง 1,250,000 – 8,500,000 ระหวาง 312.5 – 2,125 10 ระหวาง 8,500,000 – 12,500,000 ระหวาง 2,125 – 3,125 15 สงกวา 12,500,000 สงกวา 3,125 20 อตราภาษเงนเดอนน แสดงใหเหนวาผมรายได 4,000 เหรยญสหรฐฯ ตอเดอน จะตองเสยภาษเงนไดในทกอตรา เรมจาก รอยละ 0 สาหรบ 125 เหรยญสหรฐฯแรก รอยละ 5 ,10, 15 และ 20 ตามลาดบ สาหรบแตละยอดของเงนเดอนทเพมขน สาหรบลกจางทไมใชผพานกในกมพชาแตไดรบเงนเดอนในกมพชา จะตองเสยภาษเงนไดรอยละ 20 ลกจางทมภาระตองดแลบตรธดาทยงไมบรรลนตภาวะ (25 ป) จะไดรบการลดหยอนภาษเงนได ประมาณ 19 เหรยญสหรฐฯ (บงคบใชกบบดาหรอมารดาทมรายได 1 คนตอ 1 ครอบครวเทานน) ทงน ผลประโยชนอนทนายจางใหและสามารถประเมนเปนตวเงนได (Fringe benefits) กาหนดใหเรยกเกบภาษอตรารอยละ 20 ของมลคาผลประโยชนตอบแทนนนๆ ของลกจาง ซงแตละเดอน นายจางจะตองยนขอเสยภาษเงนไดและภาษผลประโยชนตอบแทนของลกจางกบกรมสรรพากรภายในวนท 15 ของเดอนถดไป 3.10 ภาษและคาธรรมเนยมอนๆ

1) ภาษจดทะเบยนโอนกรรมสทธ (Registration Tax) จดเกบจากผซอหรอผไดรบโอนกรรมสทธในสงหารมทรพยและอสงหารมทรพยและตองการจดทะเบยนเปนเจาของกรรมสทธ โดยจดเกบในอตรา 4% ของมลคาสงหารมทรพยหรออสงหารมทรพยนน

30

2) ภาษคาเชาทดนหรออสงหารมทรพย (Tax on House and Land Rent) ธรกจใหเชาอสงหารมทรพยจะตองชาระภาษเงนไดในอตรา 10% ของคาเชาทไดรบ แต ไมใชกบกรณทมการหกภาษ ณ ทจายแลว

3) ภาษอากรแสตมป (Fiscal Stamp Tax) เปนการจายคาเอกสารราชการหรอกจกรรมบางอยาง เชน การโฆษณา หรอการรบรองเอกสารเปนตน

4) ภาษทดนทไมไดใชประโยชน (Tax on Unused Land) ทดนในเขตเมองหรอเขตเฉพาะ หากมไดมการใชประโยชนตองจายภาษน โดยคณะกรรมการประเมนทดนทไมไดใชประโยชนจะเปนผรบผดชอบจดเกบภาษดงกลาว โดยจะประกาศผลการประเมนภาษทตองชาระในวนท 30 มถนายน ของทกป และใหเจาของทดนชาระภาษภายในวนท 30 กนยายนของทกป ภาษทดนทไมไดใชประโยชนเรยกเกบในอตรารอยละ 2 ของราคาประเมนทดน โดยยกเวนภาษเฉพาะพนท 1,200 ตารางเมตรแรก (300 ตารางวา) ซงคณะกรรมการประเมนทดน รวมกบองคกรปกครองทองถนจะเปนผทาการประเมนราคา ปจจบนการกาหนดพนทท ไมใชประโยชนเพอการเสยภาษ มความแตกตางในแตละจงหวด

5) ภาษรถยนต จดเกบจากยานพาหนะทตองจดทะเบยนทกป 6) ภาษก าไรของเงนปนผล เรยกเกบในอตราดงน

รอยละ 20 ของเงนปนผล สาหรบธรกจทไดรบการยกเวนภาษกาไร รอยละ 11 และ 19 สาหรบธรกจทไดรบการลดหยอนภาษกาไรรอยละ 9 รอยละ 0 สาหรบธรกจทไดรบการลดหยอนภาษกาไรรอยละ 20 และรอยละ 30

7) ภาษจดทะเบยน การขาย แลกเปลยน หรอใหเปลา สนคาสงหารมทรพยและยานยนตบางชนด เชน เรอ รถบรรทก หรอ รถจกรยายนยนต เปนตน ผทเปนเจาของสนคาจะตองชาระภาษจดทะบยนทรพยสนนนๆ ในอตรารอยละ 4 ของมลคาทรพยสน ซงตองชาระภายใน 3 เดอน ของการดาเนนการดงกลาว ใบรบรองการเปนเจาของจะออกใหกตอเมอไดมการชาระภาษจดทะเบยนแลวเทานน (ประมาณ 25 เหรยญสหรฐฯ) ภาษจดทะเบยนนบงคบใชกบการยนขอเอกสารการจดตงบรษท การโอนยายกจการ ขายกจการ ยกเลกกจการ และการทาสญญาการจดหาสนคาและบรการใหกบภาครฐดวย

การจดท าบญชภาษ: ผเขามาลงทนในกมพชาจะตองเตรยมเอกสารทางการเงนและเอกสารเสยภาษประจาป โดยใชแบบฟอรมทกาหนดโดยกรมสรรพากรกมพชา เอกสารการบญชเพอการเสยภาษดงกลาวจะตองสงใหกรมสรรพากรกอนวนท 31 มนาคมของทกป ขอมลทงหมดทสงใหกรมสรรพากรจะตองอยในรปของสกลเงนเรยลกมพชา โดยรปแบบและขอกาหนดทางบญชของกมพชาใชรปแบบเดยวกบของฝรงเศส บรษททตอง

31

เสยภาษเกนเพดานภาษทกาหนดจะตองยนเอกสารทางบญชใหกบผตรวจสอบบญชดาเนนการตรวจสอบความถกตองกอนยนตอกรมสรรพากร ผตรวจสอบบญชอสระนจะตองเปนผทไดรบการรบรองและขนทะเบยนในบญชผตรวจสอบบญชอสระของรฐตามประกาศกรมสรรพากร ฉบบท 643 SHV Br. K ไดกาหนดใหบรษททเขาขายขอหนงขอใด หรอ 2 ขอดงตอไปน จะตองผานการตรวจสอบจากผตรวจสอบบญชอสระ

มรายไดในปบญชนนตงแต 3 พนลานเรยลขนไป มมลคาของทรพยสนซงคานวณจากมลคาเฉลยในปบญชนน ตงแต 2 พนลานเรยลขนไป มจานวนลกจางเฉลยในปบญชนน ตงแต 100 คน ขนไป สวนบรษททไดรบการสนบสนนสทธพเศษทางดานภาษจาก CDC ตองใหผตรวจสอบบญช

ตรวจสอบกอนนาสงกรมสรรพากร บทลงโทษส าหรบผช าระภาษลาชาหรอผทหลกเลยงการช าระภาษ: ผทจายภาษลาชาจะตองจะจายภาษเพมรอยละ 10 ของยอดภาษทตองชาระ พรอมดอกเบยตอเดอนรอยละ 2 ของยอดคางชาระดงกลาว สาหรบผท ละเลยการจายภาษหลงกรมสรรพากรมหนงสอแจงเตอนแลวอยางนอย 15 วนจะตองจายภาษเพมอกรอยละ 25 พรอมดอกเบยรอยละ 2 ตอเดอน ผท ไมยอมชาระภาษจะมความผดตามกฎหมาย และตองจายคาปรบเปนเงนระหวาง 2,500 – 5,000 เหรยญสหรฐฯหรอถกจาคกเปนเวลา 1-5 ป และผหลกเลยงการชาระภาษ ตองจายคาปรบเปนเงนระหวาง 1,200 – 2,500 เหรยญสหรฐฯหรอถกจาคกเปนเวลา 1 เดอน ถง 1 ป

ตารางท 17 สรปเรองภาษ

ประเภทภาษ ฐานภาษและการ

จดเกบ ขอยกเวนและลดหยอน อตรา

ภาษเงนได รายเดอนและคาจาง

ผ ม ร า ย ไ ด จ า กเงนเดอนหรอคาจางทไดรบในกมพชา

ลดหยอนในกรณทผมรายไดมบตรอายตากวา 25 ป ยกเวนผทมรายไดจากคาเชาตากวา 500,000 เรยลตอเดอน

คดในอตรากาวหนาตงแต 5%-20%

รายไดจากการใหเชา

รายไดจ ากการใหเชาอาคารหรอทดน

การลงทนทไดร บอนมตสทธประโยชนจาก CDC ไดรบลดหยอนโดยเสยภาษใน

10% ของรายไดจากการใหเชา 20% รายเดอน และสนปทาการคานวณภาษรวมในอตรากาวหนาตงแต 10%-30%

32

ประเภทภาษ ฐานภาษและการ

จดเกบ ขอยกเวนและลดหยอน อตรา

อตรา 9% กาไรจากธรกจ ภ า ษ เ ง น ไ ด จ า ก

ธรกจ ประเภทตางๆจากผ ล ก า ไ ร ท ไ ด ร บ ค า น ว ณ เ ป น ร า ยเดอน

รอยละ 20 (รอยละ 30 สาหรบธรกจทเกยวของกบทรพยากรธรรมชาต:รอยละ 9 หรอ 0 สาหรบนกลงทนทไดรบการสงเสรมการลงทน)

ภาษกาไรข นตา รอยละ 1 ของผลกาไร ภาษหก ณ ทจาย รอยละ 4 ,6 ,10, 14 หรอ 15 ขนอยกบ

วตถประสงคของการจาย ภาษมลคาเพม รอยละ 10 ภาษประกอบธรกจ เฉพาะ (Patent Tax)

ภาษราย ปท เ รย กเกบจากธ รกจท กป ร ะ เ ภ ท โ ด ย ใ ชยอดขายจากปกอนหนาหรอประมาณการรายไดเปนฐานในการคานวณ

เกษตรกรไดรบการยกเวน การผลตและหตถกรรม 0.5% การประมง, กอสราง,ขนสง บรการขนาดเลกรานอาหาร และธรกจขาย สนคา 0.8% สนคาอนๆ 10%

ภาษนาเขาสนคา อากรสนคาขาเขา อ า ก ร ท เ ก บ จ า ก

สนคาทนาเขาตางๆ ตามมลคาสนคา

1. สนคาสาหร บการลงทนทไดรบอนมตจาก (CDC) 2. ยาฆ าแ มล ง วชพ ช แ ล ะเครองจกร การเกษตร (ยกเวนรถแทรคเตอร)

สนคาจาเปนและวตถดบ 7% สนคาแปรรปเครองจกร 15% เครองอปโภคอปกรณ กอสราง 33%

Consumption Tax อ า ก ร ท เ ก บ จ า กสนคาบางประเภทตามราคา F.O.B

การนาเขาทไดร บการยกเวนอากรนาเขา

สนคาฟมเฟอย 60%ร รถยนต 30-50% นามน 50%

ภาษสงออกสนคา ภาษสงออกไม ภาษสงออกยาง

ภาษสงออกไมและไมแปรรปตองไดรบใบ อนญาตสงออกจากรฐบาล ภาษสงออกยาง

ไมม ไมม

0%, 5%, 10% 10%

33

ประเภทภาษ ฐานภาษและการ

จดเกบ ขอยกเวนและลดหยอน อตรา

ภาษสนคาอนๆ

- ปศสตว - อญมณ

ไมม ไมม

0%,10% 0%, 10%,50%

ภาษอน ภาษการโอน ภาษโรงฆาสตว

ภ า ษ ก า ร โ อ น อสงหารมทรพยและยานพาหนะ ภาษเกบจากโรงฆาสตวตามมลคาสนคา

ยกเวนการโอนรถจกรยานยนตทผขายเสยภาษกาไรและยอดขายไมม

ตามประเภทและราคาททาการซอขายสาหรบทดน 5,000-30,000 เรยล ตอตารางเมตร 3%

คาธรรมเนยมตางๆทเกยวกบการลงทนหรอประกอบธรกจ:

นอกจากภาษแลว รฐบาลกมพชายงไดกาหนดคาธรรมเนยมทเกยวกบการลงทนหรอประกอบธรกจดงตอไปน

ตารางท 18 คาธรรมเนยมตางๆทเกยวกบการลงทนหรอประกอบธรกจ

คาธรรมเนยม อตรา คาธรรมเนยมจดทะเบยนนตบคคล 300-600 เรยล (จายแกกระทรวงพาณชย) คาธรรมเนยมการขอรบการสงเสรมลงทนจาก CDC 500-1,000 เรยล คาอากรแสตมปแจงจดตงบรษท 100,000 เรยล คาธรรมเนยมแจงการควบรวมกจการ 100,000 เรยล คาธรรมเนยมแจงลมละลาย 100,000 เรยล คาอากรแสตมปกรณทาสญญากบหนวยงานรฐ 100,000 เรยล

34

4. คมอการลงทน 4.1 ขอมลการลงทน ตงแตป พ.ศ. 2537 ถงวนท 31 ธนวาคม 2551 คณะกรรมการสงเสรมการลงทนกมพชา (Cambodian Investment Board: CIB) ไดอนมตโครงการสงเสรมการลงทนจานวน 1,628 โครงการ มลคาเงนลงทน 8,148.90 ลานดอลลารสหรฐฯ ตารางท 19 การลงทนทไดรบอนมตจาก CIB ป 2548 – 2551

รายการ 2548 2549 2550 2551 อตราการเพม(ลด)

2551/2550 (%) มลคาเงนลงทน

379.6 207.7 480.7 259.9 - 220.80 ลาน USD (- 45.93)

จ านวนโครงการ

104 99 130 101 - 29โครงการ (-22.31)

ทมา : Cambodia Investment Board

ในป 2551 CIB อนมตโครงการสงเสรมการลงทน 101 โครงการ เงนลงทน 259.9 ลานดอลลารสหรฐฯ เทยบกบป 2550 ปรากฎวาการอนมตโครงการสงเสรมการลงทนลดลง 29 โครงการ หรอลดลงรอยละ 22.31 ขณะทเงนลงทนลดลง 220.8 ลานดอลลารสหรฐ หรอลดลงรอยละ 45.93 โดยเปนการลดลงในครงปหลงของป 2551 ซงมการจดการเลอกตงในกมพชา นกลงทนจงรอดผลการเลอกตงและการจดตงรฐบาลชดใหม รวมถงผลกระทบจากปญหาอตราเงนเฟอทสง และวกฤตการเงนโลก โครงการสงเสรมการลงทนท CIB อนมต ไดแก

อตสาหกรรม Garment 38 โครงการ เงนลงทน 48.7 ลานดอลลารสหรฐฯ คดเปนรอยละ 37.62 และรอยละ 18.74 ของโครงการและเงนลงทนทไดรบอนมตรวม จากนกลงทนจน เกาหลใต ไตหวน กมพชา สหรฐอเมรกา แคนาดา สงคโปร ออสเตรเลย มาเลเซย และองกฤษ

ธรกจการทองเทยว เปนธรกจทไดรบการสงเสรมและยงคงเตบโตอยางตอเนอง โดยเฉพาะการพฒนาแหลงทองเทยวบนเกาะสมปทาน และชายหาด ในเขตกรงพระสหน (จงหวดกมปงโสม) การกอสรางโรงแรมและรสอรท ทพกอาศย รานอาหาร และสนามกอลฟ ไดรบการอนมตฯ รวม 20 โครงการ เงนลงทน 101.4 ลานดอลลารสหรฐฯ คดเปนรอยละ 19.80 และ

35

รอยละ 39.02 ของโครงการและเงนลงทนทได ร บอนมตรวม จากนกลงทนกมพชา แคนาดา รสเซย จน เกาหลใต สหรฐอเมรกา สงคโปร ออสเตรย และอสราเอล

อตสาหกรรมแปรรปสนคาเกษตรไดรบอนมตฯ 4 โครงการ เงนลงทน 24.0 ลานดอลลารสหรฐฯ คดเปนรอยละ 3.96 และรอยละ 9.23 ของโครงการและเงนลงทนทไดรบอนมตรวม โดยนกลงทนกมพชา จน เวยดนาม และไทย โดยโครงการของไทย คอ การผลตออยและนาตาลของกลมบรษท Thai Beverage รวมกบนกลงทนกมพชา ในสดสวน 49 : 51 ซงไดรบการอนมตเมอวนท 29 กมภาพนธ 2551

อตสาหกรรมดานพลงงานไดรบอนมตฯ 4 โครงการ เงนลงทน 13.2 ลานดอลลารสหรฐฯ จากนกลงทนกมพชา จน และไทย โดยโครงการของไทย คอ การผลตไฟฟาจากถานหน ขนาด 10 MW ของกลม Thai Beverage รวมกบนกลงทนกมพชา ในสดสวน 49 : 51

อตสาหกรรมเหมองแร (Mining) ไดรบอนมตฯ 4 โครงการ เปนการขดทรายเพอการสงออกของนกลงทนกมพชา เงนลงทนรวม 4 ลานดอลลารสหรฐฯ

ธรกจบรการไดรบอนมตฯ 5 โครงการ แยกเปนบรการดานศนยการคา ศนยบรการดานการเงน และรสอรท 3 โครงการ เงนลงทน 4.5 ลานดอลลารสหรฐฯ ของนกลงทนกมพชา จน เกาหลใต และสหรฐฯ อก 2 โครงการ เปนการลงทนในธรกจโรงพยาบาล เงนลงทน 11 ลานดอลลารสหรฐฯ โดยนกลงทนกมพชา และไทย (กลมโรงพยาบาลกรงเทพ ในนามบรษท Phnom Penh Medical Service จากด)

ธรกจโทรคมนาคม ไดรบอนมตฯ 2 โครงการ เงนลงทน 2 ลานดอลลารสหรฐฯ โดยนกลงทนกมพชา เกาหลใต และรสเซย

การเพาะปลกและผลต ยางพารา มนสาปะหลง และมะมวงหมพานต ไดร บอนมตฯ 2 โครงการ เงนลงทน 2 ลานดอลลารสหรฐฯ โดยนกลงทนกมพชา และเวยดนาม

อตสาหกรรมผลตรองเทา ไดรบอนมตฯ 2 โครงการ เงนลงทน 2 ลานดอลลารสหรฐฯ โดยนกลงทนกมพชา และไตหวน

ธรกจภาคการขนสง ไดรบอนมตฯ 1 โครงการ เงนลงทน 12 ลานดอลลารสหรฐฯ เพอสรางทาเรอ โดยเปนการลงทนรวมของบรษทโรงงานนาตาลเกาะกง จากด ซงเปนบรษทในกลมบรษทนาตาลขอนแกนของไทย กบนกลงทนกมพชา จน และญปน ในอตราสวนรอยละ 50 : 20 : 15 : 15

อตสาหกรรมผลตอาหาร (ผลตอาหารทะเล) อตสาหกรรมอาหารสตว วสดกอสรางการกอสราง โรงงานผลตพลาสตก โรงงานผลตยารกษาโรค และโรงงานยาสบ ไดรบอนมตฯ อยางละ 1 โครงการ เงนลงทนรวม 11.64 ลานดอลลารสหรฐ

36

ในป 2551 ไทยลงทนในกมพชาเปนอนดบท 6 จากจานวนโครงการทไดรบอนมต โดยนกลงทนจากจนลงทนในกมพชามากทสด จานวน 27 โครงการคดเปนรอยละ 26.73 ของโครงการทไดร บอนมต รองลงมา คอ เกาหลใต 16โครงการ คดเปนรอยละ 15.84 ของโครงการทไดรบอนมต ไตหวน 8 โครงการ สหรฐอเมรกา 5 โครงการ ไทย และ แคนาดาประเทศละ 4 โครงการ อยางไรกตาม หากพจารณาจากยอดเงนลงทนพบวา ไทยมเงนลงทน 30.67 ลานดอลลารสหรฐฯ มากเปนอนดบท 2 ของจานวนเงนลงทนจากตางชาตทงหมดทไปลงทนในกมพชา รองจากจน ทมเงนลงทน 37.96 ลานดอลลารสหรฐฯ โดยการลงทนของไทยทสาคญ คอ การกอสรางท า เรอ ธรกจโรงพยาบาล อตสาหกรรมผลตออยและนาตาล และอตสาหกรรมการผลตไฟฟา

ตารางท 20 โครงการสงเสรมการลงทนในกมพชาทไดรบอนมตจาก Cambodia Investment Board ระหวางวนท 1 มกราคม - 31 ธนวาคม 2551(แยกตามวตถประสงคของกจการ)

ล าดบ ประเภท จ านวนโครงการ ทนจดทะเบยน

(ลาน USD) 1 Garment 38 48.7 2 Tourism 20 101.4 3 Agro-Industry 4 24.0 4 Energy 4 13.2 5 Mining 4 4.0 6 Service 3 4.5 7 Health Service 2 11.0 8 Telecommunication 2 2.0 9 Shoes 2 2.0 10 Plantation 2 2.0 11 Transportation 1 24.0 12 Food Processing 1 4.0 13 Animal Meal 1 2.6 14 Building Material 1 1.0 15 Construction 1 1.0 16 Plastic 1 1.0

37

ล าดบ ประเภท จ านวนโครงการ ทนจดทะเบยน

(ลาน USD) 17 Medical Chemical 1 1.0 18 Tobacco 1 1.0 19 Others 12 11.5

Total 101 259.9 หมายเหต: ลาดบตามจานวนโครงการทไดรบการอนมต ทมา : Cambodia Investment Board

ตารางท 21 การลงทนทไดรบอนมตสงเสรมการลงทนในกมพชา ระหวางวนท 1 มกราคม - 31 ธนวาคม 2551 (แยกตามประเทศ)

ล าดบ ประเทศ จ านวนโครงการ มลคาจดทะเบยน (USD) 1 Cambodia 43 99,827,000 2 China 27 37,960,000 3 Korea 16 19,460,000 4 Taiwan 8 9,500,000 5 United State 5 12,350,000 6 Thailand 4 30,673,000 7 Canada 4 4,750,000 8 Russia 3 4,450,000 9 Singapore 2 12,000,000 10 Vietnam 2 7,490,000 11 Japan 2 4,600,000 12 Austria 1 10,000,000 13 France 1 2,340,000 14 Israel 1 1,500,000 15 Australia 1 1,000,000 16 Malaysia 1 1,000,000 17 England 1 1,000,000

38

ล าดบ ประเทศ จ านวนโครงการ มลคาจดทะเบยน (USD) TOTAL 259,900,000 หมายเหต : ลาดบตามจานวนโครงการทไดรบการอนมต ทมา : Cambodia Investment Board

4.2 ระบบธนาคาร ภาคการเงนและการธนาคารของกมพชาอยภายใตการควบคมของกฎหมายการเงนและสถาบนการเงน (18 พฤศจกายน 1999) กฎหมายประกนภย (25 กรกฎาคม 2000) และกฎหมายอกหลายฉบบวาดวยธนาคารชาต กฎหมายทออกโดยกระทรวงเศรษฐกจและการคลงระหวางป 2000-2001 กฎหมายธนาคารกาหนดกฎระเบยบ ขอบงคบและแนวทางการดาเนนกจกรรมดานการเงนของธนาคาร กฏหมายประกนภยกาหนดกฎระเบยบขอบงคบการดาเนนกจกรรมประกนภยภายใตการดแลของกระทรวงเศรษฐกจและการคลง เพอใหครบวงจรการควบคมดแลดานการเงนและการธนาคารของประเทศ รฐบาลกมพชาไดออกกฎหมายหลายฉบบเชน กฎหมายปองกนการฟอกเงน กฎหมายความปลอดภยของกระบวนการทางการเงน เปนตน ปจจบนธนาคารแหงชาตกมพชาไดออกมาตรการเพอลดสภาพคลองของธนาคารพาณชย และกาหนดเพมเงนทนข นตาของธนาคารพาณชยเปน 37.5 ลานดอลลารสหรฐฯ ซงทกแบงกจะตองเพมเงนทนใหครบตามขอกาหนดภายในป 2010 และกาหนดใหธนาคารพาณชยตองมคณสมบตเหมาะสมในการใหบรการ

1. ธนาคารแหงชาตกมพชา หลงจากการสนสดของยคเขมรแดง ป 1979 รฐบาลกมพชาไดกอตงธนาคารแหงชาตกมพชา (National Bank of Cambodia: NBC) เปนธนาคารกลางของรฐมหนาทออกกฎระเบยบและควบคมดแลสถาบนการเงนในกมพชา และมอานาจในการควบคมกจกรรมทางการเงน เครดต การแลกเปลยนเงนตรา และการแลกเปลยนอญมน เปนตน ภายใตกฎหมายธนาคารฉบบปจจบน ธนาคารกลางมอานาจในการกากบและควบคมธนาคารพาณชยคอนขางสง เชน สามารถเรยกดสถานภาพทางการเงนของธนาคารพาณชย ตรวจสอบและแตงตงผตรวจสอบสถานภาพทางการเงน การดาเนนงานและแตงตงคณะทางานเขามาควบคม ดแล หรอดาเนนกจการแทนคณะผบรหารธนาคารพาณชยใดๆกได นอกเหนอจากอานาจหนาทตามปกต เชน การกาหนดอตราแลกเปลยน การกาหนดเวลาเปดทาการของธนาคาร เปนตน 2. ธนาคารพาณชย กฎหมายธนาคารของกมพชาไดจดประเภทของสถาบนการเงนออกเปน ธนาคารพาณชย ธนาคารเฉพาะกจ สถาบนการเงนพเศษ และสถาบนการเงนขนาดเลก โดยสถาบนการเงนทกประเภทจะตองจด

39

ทะเบยนพาณชยและขออนญาตดาเนนกจการทางการเงนกบธนาคารแหงชาต ธนาคารพาณชยทกแหงทเกดขนกอนการบงคบใชของกฎหมายธนาคารในป 1999 จะตองจดทะเบยนกบธนาคารแหงชาตและตองมทนจดทะเบยนไมนอกวา 13.5 ลานดอลลารสหรฐฯฯ จงจะสามารถเปดใหบรการกจกรรมทางการเงนและการธนาคารได ปจจบนธนาคารพาณชยทไดรบใบอนญาตในกมพชาม 24 ธนาคารสวนธนาคารตางประเทศทมสาขาและใหบรการในกมพชา ประกอบดวย First Commercial Bank, Maybank, Krungthai Bank, Adavance Bank of Asia, Canadia Bank, Singapore Banking Corporation เปนตน ซงทาใหการโอนเงนภายในประเทศทาไดสะดวกขน 3. การประกนภย ภายใตกฎหมายประกนภย บรษท และตวแทนธรกจประกนภยทกประเภท จะตองจดทะเบยนประกนความเสยง ทะเบยนขายประกน และทะเบยนธรกจในกมพชา ซงบรษทหรอตวแทนประกนทกประเภทจะไดรบอนญาตใหดาเนนกจการในรปของบรษทจากดเทานน สาหรบบรษทประกนชวตและบรษทประกนภยทวไปจะตองมทนจดทะเบยนอยางนอย 7.5 ลานดอลลารสหรฐฯ บรษททดาเนนธรกจทงสองประเภท จะตองมทนจดทะเบยนประมาณ 15 ลานดอลลารสหรฐฯ นอกจากนบรษทประกนภยทไดรบอนญาตทกประเภทจะตองมทนสารองฝากไวกบธนาคารแหงชาตกมพชารอยละ 10 ของทนจดทะเบยน ทนสารองนจะสงคนเมอบรษทนนๆ เลกดาเนนธรกจในกมพชา โดยประกนกยทเปนภาคบงคบในกมพชา ไดแก ประกนภยรถยนตสาหรบบคคลทสาม ประกนภยอาคาร ประกนภยการซอมแซม ประกนภยการกอสรางของภาคเอกชน/ผรบเหมากอสรางทไมใชภาครฐ 4. การใหบรการทางการเงนและการประกนความเสยงกจกรรมทางการเงน สทธในการใหบรการทางการเงนของบรษทใหกยมไดรบการคมครองและดแลภายใตกฎหมายประกนความเสยงกจกรรมทางการเงน ป 2007 อนญาตใหใชหลกทรพยทเปนอสงหารมทรพยในการประกนการกยมตางๆ 5. สกลเงน และการแลกเปลยนเงนตราระหวางประเทศ สกลเงนทใชในกมพชาคอ สกลเงนเรยล ทนาออกมาใชตงแตป 1980 เปนตนมา มอตราแลกเปลยนคอนขางมเสถยรภาพทประมาณ 4,000 เรยลตอ 1 ดอลลารสหรฐฯ ทงน กมพชาไมมกฎหมายการหามนาผลกาไรออกนอกประเทศ ตามกฎหมายการลงทนในป 2003 กาหนดใหมการนาเงนทเปนผลกาไรในการดาเนนธรกจออกนอกประเทศไดอยางเสร โดยเฉพาะการนาเงนออกนอกประเทศ เพอ

จายคานาเขาสนคา จายคาเงนตนและคาดอกเบยเงนกยมจากนอกประเทศ จายคาภาคหลวงและคาจางบรหารจดการ

40

ผลประโยชนทเปนกาไรของบรษท เงนทนทใชในการลงทนหลงบรษทหยดดาเนนกจกรรมในกมพชา

การแลกเปลยนเงนตราตางประเทศสามารถดาเนนการไดอยางอสระผานระบบธนาคารและตวแทนแลกเปลยนทไดรบอนญาตอยางเปนทางการ ปกตหนวยงานทดาเนนธรกจแลกเปลยนเงนตรานจะตองรายงานใหธนาคารชาตทราบสาหรบการแลกเปลยนเงนตราตางประเทศทมมลคามากกวา 10,000 ดอลลารสหรฐฯขนไป การแลกเปลยน/โอนยาย/หรอกจกรรมทางการเงนเพอธรกจ บรษทไมตองรายงานใหกบธนาคารชาตทราบ แตธนาคารทรบผดชอบในการดาเนนกจกรรมดงกลาวใหกบบรษทจะตองรายงานใหธนาคารชาตกมพชาทราบแทน อกทง ธนาคารชาตสงวนสทธในการควบคมกจกรรมแลกเปลยนเงนตราระหวางประเทศในสถานการณทไมปกต หรอเกดวกฤตทางการเงน 6. ตราสารหน กฎหมายตราสารหน มผลบงคบใชในกมพชาในป 2005 เปนตนมา โดยกาหนดรปแบบตราสารหน การบงคบใช และบทลงโทษทเกยวของ ซงบทลงโทษอาจเปนทงการปรบเงนสนไหมทดแทนแทนระหวาง 5-50 ลานเรยล หรอจาคกระหวาง 2-5 ป บงคบใชกบทงบคคลและบรษททกระทาผด

4.3 การสงเสรมการลงทน เพอจงใจใหนกลงทนตางชาตเขามาลงทน และสรางงานอนจะกอใหเกดรายไดกบประชาชนและเรงรดการเตบโตทางเศรษฐกจของประเทศ รฐบาลกมพชาไดออกกฎหมายสงเสรมการลงทน พ.ศ 2537 (แกไขเพมเตม พ.ศ 2546) ใหความมนใจแกนกลงทนวาจะไดรบการคมครองทรพยสนในทกๆ ดานเทาเทยมกบบคคลในชาต และไมใชนโยบายกาหนดราคาสนคาหรอบรการกบโครงการลงทนทไดรบการสงเสรม พรอมใหสทธประโยชนอนๆ อาท

การยกเวนภาษเงนไดจากกาไร (Tax holiday) การยกเวนอากรนาเขาเครองมอ เครองจกร อปกรณและวสดกอสรางสาหรบโครงการทผลต

เพอทดแทนการนาเขา และการยกเวนอากรนาเขาวตถดบ สนคากงสาเรจรป และสวนประกอบสาหรบการผลตเพอสงออกและการผลตสนคาทตอเนองกน (Supporting Industry)

การรบสทธลดอตราภาษเงนไดจากรอยละ 20 เหลอรอยละ 9 ภายหลงจากการยกเวนภาษเงนได

สามารถจางและนาคนตางดาวเขามาอยและทางานในหนาทผจดการ ชางเทคนค ชางฝมอผชานาญการ รวมทงบตรและคสมรสของบคคลดงกลาว

41

สามารถเขาทาประโยชนในทดนทไดรบสมปทานจากภาครฐ หรอทเชาจากเอกชน รวมทงสามารถนาทดนดงกลาวไปเปนหลกประกนการกเงนในระยะเวลาทไดรบสมปทานหรอเชา ยกเวนทดนทไดรบสมปทานแตยงไมไดรบการพฒนา

สามารถซอและสงออกเงนตราตางประเทศเพอชาระคาสนคา เงนตน ดอกเบย คาใชสทธ คาจดการ รวมทงสงออกกาไรหรอเงนทนกลบประเทศไดทงระหวางและภายหลงเลกโครงการ ทงนเครองจกรและอปกรณทนาเขาโดยปลอดอากรไมถง 5 ป เมอเลกโครงการตองชาระอากรทพงม

1. กฎหมายการลงทน

หนวยงานรบผดชอบ กฎหมายกาหนดให The Council for the Development of Cambodia หรอ CDC ซงมนายกรฐมนตร สมเดจฯ ฮน เซน เปนประธาน ประกอบกบรฐมนตรเศรษฐกจและผแทนหนวยงานอก 34 แหง เปนคณะกรรมการ มหนาทหลก 2 ดาน ๆ หนงคอการพจารณาประสานความชวยเหลอกบรฐบาลตางชาต องคกรระหวางประเทศ NGOs ในการฟนฟบรณะประเทศในลกษณะรฐตอรฐ กบอกดานหนงคอ การพจารณาดแลกจกรรมการลงทนทงหมดของประเทศ โดยเฉพาะการสงเสรมการลงทนของภาคเอกชน ซงมคณะทางานคอ The Cambodian Investment Board หรอ CIB ทาหนาทกลนกรองขอเสนอขอรบการสงเสรมการลงทนของเอกชน (The Investment Proposal) และเพอใหนกลงทนไดรบทราบผลการพจารณาโดยเรว กฎหมายกาหนดให CDC เปน one stop service เพอตอบรบหรอปฏเสธการใหการสงเสรมภายใน 3 วนทาการนบแตวนยนเอกสารทสมบรณ ซงเมอ CDC ตอบรบใหการสงเสรม จะออกเอกสารใบรบรองการจดทะเบยนทมเงอนไข (Condition Registration Certificate) ใหกบผขอเพอเปนหลกฐานใชสาหรบตดตอกบหนวยงานราชการทเกยวของกบการอนญาตและออกใบอนญาตตางๆ โดยหนวยงานเหลานตองพจารณาใหแลวเสรจภายใน 28 วนทาการ และ CDC จะออกเอกสารใบรบรองการจดทะเบยนขนสดทาย (Final Registration Certificate) ใหกบผขอโดยถอวนทออกเอกสารเปนวนเรมตนของการใหการสงเสรม โดยโครงการทไดรบ Final Registration Certificate สามารถเรมดาเนนโครงการลงทนนนไดทนท อนง ในขนตอนเหนชอบ The Investment Proposal หาก CDC ไมตอบภายใน 3 วนทาการใหถอวา CDC เหนชอบโดยอตโนมต ผมสทธขอรบการสงเสรมการลงทน บคคลธรรมดาหรอนตบคคล ผประสงคจะลงทนและตองการรบสทธประโยชนและสงจงใจดงกลาวขางตน สามารถยนคาขอพรอมเอกสารและชแจงตอบขอซกถามตอ CDC ดวยตนเองหรอมอบอานาจใหบคคลอนกระทาการแทนได โดยองคกรทสามารถขอรบการสงเสรมฯ ไดแก

42

กจการทใชเงนลงทนของคนกมพชา 100% กจการทใชเงนลงทนของคนตางชาต 100% กจการรวมทน (Joint Ventures, JV) Build-Operate-Transfer (BOT) Business Cooperation Contract (BCC) กจการลงทนอนทไดรบอนญาตทางกฎหมาย

ลกษณะการรวมทน

Joint Ventures (JV) หมายถงกจการรวมทนทกอตงขน (ใหม) จากการรวมลงทนของนกลงทนโดยไมจากดสญชาตรวมทงการรวมทนกบภาครฐ ยกเวน JV ทมเจตนาจะถอครองกรรมสทธเปนเจาของทดนในกมพชา ตองมบคคลสญชาตกมพชาถอหนรอยละ 51 ขนไป การรวมลงทนใน JV สามารถนาทดนเครองจกรกลและอปกรณ สนทรพยอนๆ มาประเมนเปนทนของโครงการได

Business Cooperation Contract (BCC) หมายถงการทนกลงทนในกมพชาไดสญญาดาเนนกจการกบหนวยงานของรฐมวตถประสงคจะแบงปนผลกาไรระหวางกน โดยไมกอตงนตบคคลใหมขน ทงนการซอขายหรอแลกเปลยนระหวางรฐกบเอกชนไมถอเปนการทา BCC

Built-Operate-Transfer (BOT) หมายถงกจการทไดรบสมปทานจากรฐในการลงทน สราง บรหารจดการและเกบผลประโยชนจากการดาเนนการเกยวกบ Infrastructure ในกมพชา โดยจะไดรบสทธบรหารจดการ Infrastructure ของโครงการระยะเวลาสงสดครงละไมเกน 30ป (สามารถขยายเวลาไดตามเงอนไขและขอกาหนดในสญญาสมปทาน) และสงมอบ Infrastructure พรอมสวนควบสวนประกอบทงหมดในสภาพดใหกบรฐหรอหนวยงานทใหสญญา โดยไมคดมลคาในวนสนสดสญญา

การขอรบการสงเสรมการลงทน

เอกสารประกอบการยนขอรบการสงเสรมการลงทน o คาขอพรอมเอกสารเกยวกบผขอรวมทงหนงสอมอบอานาจ o รายละเอยดเกยวกบโครงการทจะขอรบการสงเสรม o เอกสารเกยวกบการบรหารจดการองคกรทจะจดตงรวมทงขอบงคบ o รายละเอยดการศกษาความเปนไปไดทางดานวชาการและเศรษฐกจรวมทงราง

กระบวนการผลตของโครงการ ประกอบดวย

43

ความสามารถทางเทคนค ความสามารถทางการตลาด ทรพยากรมนษย และการจดการ ฐานะการเงน

คาธรรมเนยม

ผขอมภาระคาธรรมเนยม เมอยนคาขอและภายหลงคาขอไดรบความเหนชอบ ดงน โครงการลงทนไมเกน 1,000,000 ดอลลารสหรฐฯ

o คาธรรมเนยมคาขอ 100 ดอลลารสหรฐฯ o คาธรรมเนยมการสงเสรม 500 ดอลลารสหรฐฯ

โครงการลงทนมากกวา 1,000,000 ดอลลารสหรฐฯ o คาธรรมเนยมคาขอ 200 ดอลลารสหรฐฯ o คาธรรมเนยมการสงเสรม 1,000 ดอลลารสหรฐฯ

หวขอประกอบการศกษาความเปนไปได

ชองทางการตลาดสนคาของโครงการ ขนาดตลาด การกาหนดราคาและการแขงขน กรรมวธการผลต และสดสวนการใชวตถดบนาเขาและในประเทศ สดสวนการนาเขาและสงออก สดสวนการจางงานคนกมพชาและตางดาว แผนการเงน ประมาณการรายไดสกลเงนตราทองถนและเงนตราตางประเทศ ผลกระทบสงแวดลอม การพฒนาบคลากร

CDC อาจขอขอมลเพมเตมไดตลอดระยะเวลาภายใน 15 วนทาการนบแตยนคาขอ ในกรณนผขอตองสงมอบภายใน 15 วนทาการนบแตไดรบการรองขอ

เงนประกน ในกรณทโครงการไดรบการสงเสรมฯ ผขอตองฝากเงนเพอประกนการดาเนนโครงการในบญชของ CDC ณ ธนาคารชาตกมพชาในอตราดงน

44

รอยละ 2 สาหรบโครงการทมเงนทนไมเกน 1,000,000 ดอลลารสหรฐฯ รอยละ 1.9 สาหรบโครงการทมเงนทน 1,000,001 - 10,000,000 ดอลลารสหรฐฯ รอยละ1.8 สาหรบโครงการทมเงนทน 10,000,001 - 20,000,000 ดอลลารสหรฐฯ รอยละ1.7 สาหรบโครงการทมเงนทน 20,000,001 - 30,000,000 ดอลลารสหรฐฯ รอยละ1.6 สาหรบโครงการทมเงนทน 30,000,001 - 40,000,000 ดอลลารสหรฐฯ รอยละ1.5 สาหรบโครงการทมเงนทนเกน 40,000,000 ดอลลารสหรฐฯ

เงนประกนดงกลาวจะคนใหเมอมการลงทนไปแลวไมนอยกวา รอยละ 30 ของโครงการ การเพกถอนการสงเสรม CDC สงวนสทธทจะเพกถอนการใหการสงเสรมเฉพาะสวนหรอทงหมด หากผลงทนไมสามารถปฏบตตามกรณหนงกรณใดหรอมากกวา ดงน

โครงการไมไดดาเนนการตามตารางเวลาทระบในคาขอ โดยเฉพาะไมมการดาเนนการใดๆ ในระยะเวลา 6 เดอนนบแตไดรบการสงเสรม ในกรณนเงนประกน จะถกยดเปนของรฐโดยอตโนมต

ไมสามารถระดมทนไดถงรอยละ 25 ภายใน 30 วน นบแตไดรบความเหนชอบ ไมสามารถระดมทนชาระแลว ไดครบภายใน 3 ป หลงจากจดตงองคกร การเปลยนแปลงชอ ทอย ผรวมทน หรอเปลยนแปลงโครงสรางของกจการ (acquired or

merged) รวมทงเปลยนแปลงกจกรรม (investment activities) โดยไมไดรบความเหนชอบจาก CDC กอน หรอหนวยงานราชการทเกยวของขอใหเพกถอนกรณฝาฝนกฎระเบยบทมอยอยางรายแรง

กจกรรมทสามารถขอรบการสงเสรมและเกณฑการพจารณา กฎหมายกาหนดกจกรรมทสามารถขอรบการสงเสรมเปนรายอตสาหกรรม ตามขนาดวงเงนลงทนข นตา พรอมเกณฑการพจารณาในกฎกระทรวงทเกยวของ ซงพอจะสรปได ดงน กจกรรม ขนาด วงเงนขนต าของกจการ เกษตรกรรม : การเพาะปลกพนทมากกวา 50,500 และ 1,000 เฮกตารขนไป ปศสตว จานวน 100, 1,000 และ 10,000 ตวขนไป ประมง เพาะพนธและเลยง 2 และ 10 เฮกตารขนไป

วงเงนลงทนไมนอยกวา 500,000 ดอลลารสหรฐฯ

45

อาหาร เครองดม และผลตภณฑทตอเนอง ยาง และพลาสตก หนงสตวและผลตภณฑ เครองใชไฟฟา และอปกรณ

วงเงนลงทนไมนอยกวา 1,000,000 ดอลลารสหรฐฯ

สงทอ เฟอรนเจอรและอปกรณ กระดาษและผลตภณฑ ผลตภณฑโลหะ เครองจกรกลและอปกรณ

ไมก าหนดวงเงน

ยานพาหนะและอปกรณ กอสราง ถนน สะพาน และ สวนประกอบ โรงแรมระดบ 3 ดาวขนไป สถานพยาบาล โรงเรยน ศนยฝกอบรม สงอานวยความสะดวกตอการทองเทยว และวฒนธรรม สารวจ และกจกรรมอนรกษสงแวดลอม โครงสรางพนฐานทางสอสารโทรคมนาคม

สทธประโยชน สทธประโยชนในการลงทนเปนสทธพเศษทรฐบาลมอบใหกบโครงการลงทนตางๆ ทผานความเหนชอบจากคณะกรรมการพฒนาแหงชาตกมพชา (CDC) หรอคณะกรรมการการลงทนระดบจงหวดหรอเขต (PMIS) ขนอยกบรปแบบโครงการลงทนนนๆ โครงการลงทนในกมพชาสามารถเลอกสทธประโยชนในการลงทนได 2 แบบ คอ การยกเวนภาษเงนได หรอการลดหยอนภาษทรพยสนทใชในการผลต (คาเสอม) นอกจากนยงครอบคลมการยกเวนภาษนาเขาเครองจกร วสดกอสราง และวตถดบทใชในการผลตเพอสงออก

สทธประโยชนเรองทดน

หากเปนสญญาเชาทดนระยะยาวจะไมมขอจากดดานระยะเวลาในการเชา

46

หากเปนสญญาเชาทดนระยะสนทมการก าหนดเวลาในการเชาไว สามารถตออายใหมได นอกจากน กฎหมายการลงทนฉบบใหม ยงอนญาตใหนกลงทนสามารถน าทดนไปเปนหลกประกนในการจดจ านองรวมทงสามารถโอนสทธในอสงหารมทรพยและทรพยสนสวนบคคลทปลกสรางบนทดนแปลงดงกลาวไดอกดวย แตตองไมเกนก าหนดเวลาในสญญาเชาทดน

การยกเวนภาษเงนได โครงการใดทเลอกรบสทธประโยชนดานน จะไดรบการยกเวนภาษเงนไดในชวงแรกของการลงทน (เรมจากวนทไดรบอนมตจนถงปแรกทมกาไรจากการลงทน หรอปทสามของการมรายได) และอาจตอไดถงอก 3 ปหลงสนสดสทธประโยชนของชวงแรก การลดหยอนภาษทรพยสน โครงการใดทเลอกรบสทธประโยชนดานน จะไดรบการลดหยอนภาษทรพยสนรอยละ 40 ของมลทรพยสนทรพยทใชในการผลต สทธประโยชนนมผลใชบงคบทนทในปแรกทมการซอทรพยสนดงกลาวหรอในปแรกทมการใชทรพยสนนนๆ การยกเวนภาษน าเขา โครงการลงทนผลตเพอสงออก หรอโครงการผลตทเปนไปเพอสนบสนนธรกจสงออก จะไดรบยกเวนภาษนาเขาเครองจกรทใชในการผลต วสดกอสรางและวตถดบในการผลต สวนโครงการลงทนผลตเพอใชในประเทศ จะไดรบยกเวนภาษนาเขาเฉพาะเครองจกรและวสดกอสรางเทานน โครงการทไดรบอนมตทกโครงการจะไดรบการยกเวนภาษสงออก ยกเวน การสงออกสนคาบางประเภทตามทกาหนดไวในกฎหมายของกมพชา ขอจ ากด การยกเวนภาษขางตนไมรวมภาษเงนไดสวนบคคล ภาษเงนเดอน ภาษมลคาเพม ภาษสนคาและบรการ และภาษอนๆทกาหนดโดยกฎหมายของกมพชา อยางไรกตามผลงทนสามารถเรยกคนภาษมลคาเพมได หากจดทะเบยนเปนผประกอบการกบกรมสรรพากร หลกประกนการลงทน โครงการลงทนทไดรบอนมตทกโครงการจะไดรบหลกประกนในการลงทน ดงน

การปฎบตทเทาเทยมกนกบนตบคคลกมพชา (ยกเวนสทธประโยชนการถอครองทดนและสทธประโยชนบางชนด)

ไมมการยดโครงการลงทนมาเปนของรฐ

47

ไมมการควบคม การกาหนดราคาสนคาและบรการของผลงทน สามารถสงรายไดจากการลงทนออกนอกประเทศได

โครงการลงทนทไมสามารถขอรบสทธประโยชนในดานการลงทน ไดแก การทาการคา การใหบรการคมนาคม การทองเทยว คาสโนและการพนน ธรกจดานการเงนและการธนาคาร ธรกจสอสารมวลชน ธรกจทใชความสามารถเฉพาะดาน ธรกจพฒนาอสงหารมทรพย และธรกจผลตบหร เปนตน ทกปโครงการลงทนทไดร บการสง เสรมจะไดร บใบรบรองการยนยอม (Certificate of Compliance หรอ CoC) จาก CDC เพอยนยนวาโครงการนนไดปฏบตตามกฎหมายภาษทเกยวของตวอยางของโครงการทไดรบสทธประโยชนในการลงทน เชน

ธรกจการผลตเพอสงออกหรอสนบสนนการผลตเพอสงออกทมทนจดทะเบยนมากกวา 100,000 ดอลลารสหรฐฯ

ธรกจผลตสนคาเครองหนง เหลก อเลกทรอนกสและเครองใชไฟฟา เครองใชสานกงาน ของเดกเลนและเครองกฬา รถจกรยานยนตและสวนประกอบ และสนคาเซรามค ทมทนจดทะเบยนมากกวา 300,000 ดอลลารสหรฐฯ

ธรกจผลตเครองนงหม เสอผาและผาผน กระดาษและวสดทาจากกระดาษ อาหารและเครองดม เฟอรนเจอรและสวนประกอบททาจากวสดส งเคราะห ผลตภณฑยางและผลตภณฑพลาสตก ยาแผนโบราณ และการผลตนาดม ทมทนจดทะเบยนตงแต 500,000 ดอลลารสหรฐฯ ขนไป

ธรกจผลตสนคาเคมภณฑ ซเมนต ปยและปโตรเคม ยารกษาโรค การทองเทยวเชงอนรกษ และธรกจใหบรการรกษาคนปวยและโรงพยาบาล ทมทนจดทะเบยนมากกวา 1,000,000 ดอลลารสหรฐฯ

ธรกจหางสรรพสนคาและศนยการคา ทมทนจดทะเบยนมากกวา 2,000,000 ดอลลารสหรฐฯ

ธรกจการฝกอบรมและการศกษา ทมทนจดทะเบยนมากกวา 4,000,000 ดอลลารสหรฐฯ ขอจ ากดในการลงทน การลงทนบางประเภทถกสงวนสทธในการลงทน เนองจากเหตผลความมนคงของชาต ความสงบเรยบรอยของสงคม และเพอผลประโยชนทางเศรษฐกจของประเทศ ซงขอหามนบงคบใชกบนกลงทนตางชาตและนกลงทนในประเทศอยางเทาเทยมกน ไดแก การผลตสงเสพตดและสารเสพตด สารเคมทเปนอนตราย การผลตพลงงานไฟฟาทนาเขากากวตถดบทเปนพษ และธรกจททาลายปาไม เปนตน

48

การลงทนบางประเภทตองเปนการรวมลงทนกบหนวยงานภาครฐ หรอตองไดรบการอนมตเปนกรณพเศษ เชน การผลตบหร เครองดมแอลกอฮอล การผลตภาพยนตร การผลตอญมณ ธรกจสอสารมวลชน ธรกจสงพมพ วทยโทรทศน และการพฒนาทดน เปนตน ตารางท 22 ธรกจทหามลงทนและมเงอนไขในการลงทน

ประเภทกจการ ขอจ ากด / เงอนไข 1. อตสาหกรรมทหามลงทนทงชาวกมพชาและชาวตางชาต -การผลตและกระบวนการผลตทเกยวของกบวฒนธรรม

- ตองไดรบอนญาตจากกระทรวงทเกยวของ

- อตสาหกรรมการผลตไมเลอย ไมอด ผลตภณฑจากไมในทองถน

- ไมมการอนญาตเพม

-การผลตสารเคมอนตรายตอสขภาพชมชน และมผลกระทบตอสงแวดลอม

-ต อ ง ไ ด ร บ อ น ญ า ต จ า ก ก ร ะ ท ร ว ง ส า ธ า ร ณ ส ข และกระทรวงทเกยวของ

-การผลตสารเคมอนตรายหรอการใชประโยชนจากสารเคมทมอนตราย

-ไมไดรบอนญาตตามความตกลงในสนธสญญาระหวางประเทศ

- อตสาหกรรมการผลตทรกษาโรคทางจต -สารทรกษาโรคทางจตไมอนญาตตามรายการตารางท 1 และตองไดรบอนญาตจากกระทรวงสาธารณสข สาหรบสารทรกษาโรคทางจตตามรายการในตารางท 2 และ 3

- การผลตและกระบวนการผลตสารเสพตด - ไมอนญาต - การผลตอาวธและอาวธยทธภณฑ - ตามนโยบายปองกนประเทศ - การผลตปะทดและดอกไมเพลง - รายการทตองควบคม -การผลตทเกยวของกบความมนคงและการปองกนประเทศ

- ตามนโยบายการปองกนประเทศ

2. อตสาหกรรมทเปดใหนกลงทนตางชาตโดยมเงอนไข - การผลตบหร / ยาสบ - เพอสงออกเทานน - การผลตแอลกอฮอล - ตองไดรบอนญาตจากกระทรวงทเกยวของ - การผลตภาพยนตร - ตองไดรบอนญาตจากกระทรวงทเกยวของ - การผลตอฐททาจากดนเหนยว กระเบอง โรงสขาว

- ตองมการรวมทนกบชาวกมพชา

- การผลตงานแกะสลกททาจากไมและหน - ตองมการรวมทนกบชาวกมพชา

49

ประเภทกจการ ขอจ ากด / เงอนไข - การทอผาไหม - ตองมการรวมทนกบชาวกมพชา 3. อตสาหกรรมทเกยวของกบบรการ - สงพมพและการเผยแพร -ตองไดรบอนญาตจากกระทรวงวฒนธรรมและศลปกรรม และ

กระทรวงขาวสาร - การผลตเทป สงพมพอนๆ การพมพและ กจการทเกยวของ กจการดานวทยและโทรทศน

- นกลงทนตางชาตถอหนไดไมเกนรอยละ 49

ตารางท 23 การลงทนในภาคเกษตรกรรม ประมง ปาไมและเหมองแรทหามตางชาตลงทน

ประเภทกจการ ขอจ ากด / เงอนไข ปฐพศาสตร - พชพนเมอง เชน ยา สมนไพร และพชอนๆ สงวนไวใหกบเกษตรกรชาวกมพชา - ทรพยากรพนธกรรมธญพช พชทมผล พชอตสาหกรรมและอตสาหกรรมแปรรปทเกยวของ

-ตองเปนหนสวนกบสมาคมเกษตรทองถนและสนบสนนการอนรกษทรพยากรธรรมชาต

ปศสตว -หามเลยงสตวพนธพนเมอง เชน ไก โค กระบอ เปด สงวนไวใหกบกจการขนาดเลกของชาวกมพชา - ภาคปศสตวทเปดใหนกลงทนตางชาตโดยมขอจากด ไดแก การเลยงไกกระทง ไกไข โคเนอ แกะ แพะ หม เปด โคนม และมา

- ตองเปนหนสวนกบกจการขนาดเลกของชาวกมพชา

ปาไม - ผลตภณฑจากปา ส ตววทยา ปาไมสาหรบอตสาหกรรม

ตามนโยบายปาไมแหงชาต

การประมง การจบปลานาจด ปลาเหลอง ปลาดกยกษ จระเข และปลายสก

สงวนไวใหกบกจการขนาดเลกของชาวกมพชา

เหมองแร - แรกมมนตภาพรงส - ตามนโยบายความมนคงของประเทศ - การทาเหมองแรขนาดเลก - สงวนไวใหกบชาวกมพชา ทมา : ASEAN Investment Area

50

ขนตอนการจดทะเบยน นกลงทนทประสงคจะขอรบการสงเสรมการลงทน จะตองจดทะเบยนเปนผลงทนพรอมเสนอรายละเอยดโครงการทจะลงทน กบ CDC หรอ PIMS หากตองการลงทนมากกวา 1 โครงการ จะตองแยกเสนอโครงการ CDC หรอ PIMS จะมอบหนงสอร บรองการจดทะเบยนแบบมเงอนไข (Conditional Registration Certificate) ใหกบผขอลงทะเบยน ภายใน 3 วนทาการ หลงยนเอกสารขอจดทะเบยน ยกเวนกรณดงน

โครงการทเสนอมขอมลและเอกสารไมสมบรณ โครงการทเสนอ อยในรายการทหามลงทน หรอเปนโครงการทไดรบสทธพเศษในการลงทน

อยแลว ในกรณทขอเสนอหรอเอกสารประกอบไมสมบรณ CDC ตองชแจงรายละเอยดขนตอนตางๆ ใหกบผขออยางชดเจน เพอแกไขใหถกตอง CDC หรอPMIS จะออกใบรบรองการจดทะเบยนขนสดทาย (Final Registration Certificate) ใหกบผลงทน ภายในเวลา 28 วนหลงการออกหนงสอรบรองการจดทะเบยนแบบมเงอนไข ซงกอนการออกใบรบรองน CDC หรอ PMIS จะตองดาเนนการในรายละเอยดตางๆ เพอใหไดมาซงเอกสารใบรบรอง ใบอนญาต และเอกสารจากหนวยงานของรฐทเกยวของตางๆ การเพกถอนหรอยกเลกใบรบรองการจดทะเบยนขนสดทาย (Final Registration Certificate) ใบรบรองจะถกเพกถอนหรอยกเลกหากพบวา ผลงทนไดมาซงใบรบรองอยางไมถกตอง และผลงทนไมดาเนนการใดๆ ในเวลา 6 เดอน นบจากวนทไดรบอนมตใหลงทน ยกเวนโครงการลงทนนนๆ เปนโครงการทไดรบสมปทานจากภาครฐซงจะตองปฎบตตามเงอนไขและขอกาหนดอนๆ CDC หรอ PMIS จะแจงใหผลงทนทราบเปนลายลกษณอกษรถงการเพกถอนหรอการยกเลกใบรบรอง และ ผลงทนสามารถยนอทธรณกบประธานคณะกรรมการ CDC ภายใน 20 วน หลงจากไดรบหนงสอดงกลาว

โครงการลงทนทไดรบอนมตกอนการแกไขกฎหมายการลงทนในป 2003 โครงการลงทนนตองยนขอใบรบรองการลงทน (Certificate of Recognition) จาก CDC ซงจะอนญาตใหใชสทธประโยชนในการลงทนเดมจนถงสนป 2008 ทงนผลงทนทไดรบอนมตโครงการกอนการแกไขกฎหมายและภายใตกฎหมายสงเสรมการลงทนฉบบแกไข จะไดรบสทธประโยชนในการลงทนตอเมอไดรบใบรบรองสทธประโยชน (Certificate of Compliance) จาก CDC แลว ใบรบรองสทธประโยชน CDC จะออกใบรบรองสทธประโยชนในการลงทนใหกบผลงทนภายในเวลา 90 วน หลงสนสดปงบประมาณ หากไมมการออกใบรบรองในชวงเวลาดงกลาวใหถอวาผลงทนไดรบการรบรองสทธประโยชน

51

แลว CDC มสทธเพกถอน ใบรบรองสทธประโยชนหากพบวาผลงทนไมไดรายงานขอมลครบถวนตามทกาหนด โดยผลงทนจะสญเสยสทธประโยชนทงหมดหากถกเพกถอนใบรบรองดงกลาว ขอก าหนดในการรายงานขอมล ผลงทนจะตองรายงานขอมลการเสยภาษพรอมใบรบรองสทธประโยชนใหกบกรมสรรพากรเปนรายเดอนและรายป ผลงทนตองสงมอบเอกสารการนาเขาสนคาใหกบ CDC และกรมสรรพากร ภายใน 30 วน หลงเสรจสนกระบวนการศลกากร ผลงทนจะตองสงมอบรายงานงบการเงนประจาปใหกบกรรมสรรพากรกอนวนท 31 มนาคมของปงบประมาณถดไปทกป และผลงทนจะตองรายงานผลการผลต การนาเขา และการสงออกใหกรมสรรพากรทราบทกๆ ไตรมาส การควบรวมและการซอกจการ กอนการควบรวมหรอซอขายกจการทมการถายโอนหนมากกวารอยละ 20 ของปรมาณหนทงหมด ผลงทนจะตองมหนงสอแจงให CDCหรอ PMIS ทราบภายในเวลา 10 วนทาการ เพอขอรบสทธประโยชนตอเนองในการลงทน โดย CDC หรอ PMIS จะแจงผลการพจารณา (อนมตหรอปฎเสธ) ใหทราบเปนลายลกษณอกษร ภายใน 10 วนทาการหลงไดรบการแจง

4.4 ษ (Special Economic Zone: SEZ)

“คณะกรรมการเขตเศรษฐกจพเศษของกมพชา (CSEZB)” จดตงขนมาเพอบรหารจดการโครงการเขตเศรษฐกจพเศษเพอควบคมโครงการเขตเศรษฐกจพเศษ ไดมการออก “กฤษฎกายอยฉบบท 148 วาดวยเรองการจดตงและการจดการเขตเศรษฐกจพเศษ” (กฤษฎกายอยเขตเศรษกจพเศษ) เมอวนท 29 ธนวาคม 2005

52

1. ความคดพนฐานและเงอนไขส าหรบเขตเศรษฐกจพเศษ

โครงการเขตเศรษฐกจพนฐานหมายถง เขตพเศษเพอการพฒนาภาคเศรษฐกจซงจะนาการดาเนนงานดานอตสาหกรรมและกจกรรมอนทเกยวของมารวมเขาไวดวยกนและอาจจะรวมไปถงเขตอตสาหกรรมทวไปและ/หรอเขตนคมการผลตเพอสงออก เขตเศรษฐกจพเศษในแตละเขตจะมพนทการผลตซงอาจจะมเขตการคาเสร พนทการใหบรการ พนทสาหรบอยอาศยและพนทการทองเทยว

โครงการเขตเศรษฐกจพเศษจะตองมพนทขนาด 50 เฮกตาร พรอมกบมตาแหนงทตงและขอบเขตทางภมศาสตรทแนนอน

ตองมร วลอมรอบ (สาหรบเขตนคมการผลตเพอสงออก เขตเสรทางการคา และสาหรบทดนและสงปลกสรางของผลงทนแตละรายในแตละเขต)

ตองมอาคารสานกงานบรหารและสานกงานบรหารเขตเศรษฐกจ และตองจดใหมโครงสรางพนฐานอนจาเปนทงหมด

ตองมโครงขายการระบายนา โครงขายการบาบดนาเสย ตาแหนงทตงสาหรบการจดเกบและการจดการกบกากของเสยทเปนของแขง มาตรการคมครองสงแวดลอม และโครงสรางพนฐานทเกยวของอนๆ ตามทเหนสมควร

2. โครงการเขตเศรษฐกจพเศษทไดรบอนมต

โครงการเขตเศรษฐกจพเศษเกาะกง – ตงอยใกลชายแดน ตามเสนทาง NR 4 และ NR 48 จากกรงพนมเปญ (NR 48 คาดหมายใหเปนสวนหนงของทางหลวงอาเซยนหมายเลข 10)

โครงการเขตเศรษฐกจพเศษ Stung Hao และ S.M.C ตงอยรอบๆ เมองสหนวลลและสามารถเดนทางโดยใชเสนทาง NR 4

โครงการเขตเศรษฐกจพเศษ Duang Chiv จงหวดตะแกว ตงอยบนเสนทาง NR 4 โครงการเขตเศรษฐกจพเศษ N.L.C และ Manhattan อยใกลกบชายแดนกมพชา-เวยดนาม

บนเสนทาง NR 1 โครงการเขตเศรษฐกจพเศษ Chay Chay, ปอยเปต ตงอยใกลกบชายแดนไทยบนเสนทาง

NR 5 โครงการเขตเศรษฐกจพเศษพนมเปญ ตงอยบนเสนทาง NR 4 และอยหางจากทาอากาศ

ยานนานาชาตกรงพนมเปญ 8 กโลเมตร

53

3. ขนตอนการขอพฒนาโครงการเขตเศรษฐกจพเศษ SEZ ผพฒนาเขตตองมความสามารถและหนาทดงน

ตองมเงนทนและวธการความตงใจเพยงพอทจะพฒนาสงทเปนโครงสรางพนฐานภายในเขต รวมทงบคลากรทจะจดการกจกรรมตางๆ ของเขตดวย

มสทธตามกฎหมายในการเปนเจาของทดนสาหรบการกอตงเขตเศรษฐกจพเศษ กอสรางโครงการพนฐานตางๆ ภายในเขต ใหเชาทดนและจดหา กาหนดการบรการตางๆ ภายในเขต จดใหมเจาหนาทรกษาความปลอดภยและทาใหมความมนคงปลอดภยอยางดมระเบยบ

ภายในเขตตลอดเวลา ฯลฯ 4. ขนตอนการขอพฒนาโครงการเขตเศรษฐกจพเศษ คณะกรรมการเขตเศรษฐกจพเศษภายใตสภาเพอการพฒนากมพชา (CDC) เปนองคกร “ใหบรการแบบครบวงจร” รบผดชอบดแลการพฒนา การจดการ และการควบคมดแลการดาเนนงานของโครงการเขตเศรษฐกจพเศษ และคณะกรรมการบรหารโครงการเขตเศรษฐกจพเศษเปนกลมจดการบรหารของรฐทมวธการแบบ “การใหบรการแบบครบวงจร” ตงอยในเขตเศรษฐกจพเศษและกอตงขนโดยคณะกรรมการเขตเศรษฐกจพเศษกมพชาเพอจะไดประจาการอยางถาวรในเขตเศรษฐกจพเศษแตละเขต “คณะกรรมการแกปญหาเขตเศรษฐกจพเศษ (SEZ TSC)” ซงตงอยทสภาเพอการพฒนากมพชามหนาทตดสนปญหาตางๆ ทเกดขนในเขตเศรษฐกจพเศษ ไมวาจะเกยวกบประเดนทางดานเทคนคหรอกฎหมายหรอประเดนทอยภายใตกรอบอานาจรวมกนของกระทรวงหรอหนวยงาน และเรองทอยนอกเหนออานาจของคณะกรรมการบรหารโครงการเขตเศรษฐกจพเศษ หรอคณะกรรมการเขตเศรษฐกจพเศษกมพชา และยงมหนาทในการเปนกลไกคอยรบคารองทกขและแกปญหาใหกบคารองทกขเหลานนทย นโดยนกพฒนาและผลงทนในเขตเศรษฐกจพเศษ คณะกรรมการแกปญหาเขตเศรษฐกจพเศษประกอบดวยบคคลตางๆ ดงน ตารางท 24 องคประกอบของคณะกรรมการแกปญหาเศรษฐกจพเศษ

(1) ประธานสภาเพอการพฒนากมพชา ประธาน (2) รฐมนตรประจาคณะรฐมนตร กรรมการ (3) รฐมนตรเศรษฐกจและการคลง กรรมการ (4) รฐมนตรกระทรวงพาณชย กรรมการ (5) กระทรวงการพฒนาทดน การผงเมอง และการกอสราง กรรมการ (6) รฐมนตรสงแวดลอม กรรมการ

54

(7) รฐมนตรวาการอตสาหกรรม เหมองแร และพลงงาน กรรมการ (8) รฐมนตรโยธาธการและการคมนาคม กรรมการ (9) รฐมนตรแรงงานและการฝกวชาชพ กรรมการ (10)เลขาธการสภาเพอการพฒนากมพชา กรรมการ (11) เลขาธการคณะกรรมการเขตเศรษฐกจพเศษกมพชา เลขานการ ตารางท 25 ขนตอนการขอพฒนาเขตเศรษฐกจพเศษ

รายการ รายละเอยด (1)ก า ร ข อ พ ฒ น า เ ข ตเศรษฐกจพเศษ

นกพฒนาเขตเศรษฐกจพเศษยนคารองขออนมตการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษตอคณะกรรมการเขตเศรษฐกจพเศษและขอสมครเปนโครงการลงทนทมคณสมบตตามทกาหนด (คาธรรมเนยมในการขอ: 7 ลานเรยล)

(2) การตรวจสอบคาขอ คณะกรรมการเขตเศรษฐกจพเศษจะแจงใหนกพฒนาเขตเศรษฐกจพเศษทราบภายใน 28 วนทาการไมวาจะอนมตหรอปฏเสธคาขอกตาม

(3) การศกษาความเปนไปได นกพฒนาเขตเศรษฐกจพเศษจะทาการศกษาความเปนไปไดในดานเศรษฐกจ แผนแมบทโครงสรางพนฐานและเอกสารทไดรบการรบรองอนๆ ตามทระบไวในเอกสารใบรบรองการจดทะเบยนแบบมเงอนไขอยางละเอยดภายใน 180 วนทาการ

(4)เอกสารใบรบรองการจดทะเบยนขนสดทาย

ภายใน 100 วนทาการหลงจากไดร บขอมลเกยวกบโครงการทคณะกรรมการเขตเศรษฐกจพเศษใหการอนมตและอานาจหนาทอนจาเปนทงหมดจากรฐบาลและออกเอกสารใบรบรองการจดทะเบยนขนสดทาย(FRC)

(5) การประกาศจดตงเขตเศรษฐกจพเศษ

เมอคณะกรรมการเขตเศรษฐกจพเศษไดออกเอกสารใบรบรองการจดทะเบยนขนสดทาย กจะมการออกกฤษฎกายอยเพอใหคาจากดความการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษและอาณาเขตของเขตเศรษฐกจพเศษ

(6) การถอนการอนมต คณะกรรมการเขตเศรษฐกจพเศษกมพชามสทธทจะถอนการอนมตเรองการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษและสทธประโยชนทไดมอบใหโดยการออกเอกสารใบรบรองการจดทะเบยนขนสดทาย โดยอาศยเหตทวานกพฒนาเขตเศรษฐกจพเศษมไดจดเตรยมใหมเงนอยางนอยทสด 30% (สามสบเปอรเซนต) ของเงนลงทนทงหมดในโครงการภายใน 365 วน (สามรอยหกสบหาวน)ทาการหลงจากไดรบเอกสารใบรบรองการจดทะเบยนขนสดทาย

55

ตารางท 26 สทธประโยชนในเขตเศรษฐกจพเศษ

ผรบประโยชน สทธประโยชน นกพฒนาเขตเศรษฐกจพเศษ - ไดรบการยกเวนภาษกาไรสงสดถง 9 ป

- ไดรบอนญาตการนาเขาอปกรณและวสดกอสรางเพอใชในการกอสรางโครงสรางพนฐานในเขตเศรษฐกจพเศษและไดร บการยกเวนภาษนาเขาและภาษอนๆ - นกพฒนาเขตเศรษฐกจพเศษ โดยพนฐานอาจจะไดรบสมปทานทดนจากรฐเพอกอตง เขตเศรษฐกจพเศษในพนทตางๆ ตามชายแดนหรอพนทหางไกลตามกฎหมายทดน

ผลงทนในเขตเศรษฐกจพเศษ - ไดรบสทธประโยชนในภาษศลกากรและภาษเหมอนกบทโครงการลงทนทมคณสมบตตามทกาหนดอนๆ ไดรบ - ไดรบสทธประโยชนในภาษมลคาเพมทอตรา 0% เวน แตผลตผลในการผลตจะถกสงออกไปยงตลาดภายใน ประเทศ จานวนเงนทไดรบยกเวนภาษในทกๆธรกรรม การสงออกจะตองมการบนทกไว ในกรณทผลตผลถกสงออกไปยงตลาดภายในประเทศ ผลงทนในเขตเศรษฐกจพเศษจะตองจายเงนภาษมลคาเพมตามทไดบนทกไวตามปรมาณทสงออก

บคคลทมสทธเหมอนกน - นกพฒนาเขตเศรษฐกจพเศษ ผลงทน หรอลกจางชาว ตางชาตมสทธทจะโอนเงนทไดรบจาการลงทนและ เงนเดอนทไดรบในเขตเศรษฐกจพเศษไปยงธนาคารตางๆ ทตงในประเทศอนๆ ภายหลงจากทได จายภาษแลว - ไมมการแบงแยกเชอชาตวาเปนชาวตางชาต ไมมการโอนกจการเปนของรฐ ไมมการกาหนดราคา

5. ขนตอนการจดทะเบยนโครงการลงทนในเขตเศรษฐกจพเศษ ผลงทนในเขตเศรษฐกจพเศษซงเรมดาเนนการผลตหรอใหบรการตางๆ ในพนทท ไดรบอนญาตตามกฎหมายทเกยวของและกฤษฎกายอยในเขตเศรษฐกจพเศษใดๆ จะตองดาเนนการตามระเบยบวธ ข นตอนใหแลวเสรจโดยเตรยมเอกสารทจาเปนทงหมด นาไปยนตอสานกงานบรหารเขตเศรษฐกจพเศษทตงอยในเขตเศรษฐกจพเศษเพอจดทะเบยนขอเสนอการลงทนในระหวางเวลาทาการและยนตอหวหนาคณะกรรมการเขตเศรษฐกจพเศษ

56

คณะกรรมการเขตเศรษฐกจพเศษมหนาทตดสนใจเรองการจดทะเบยนขอเสนอการลงทนซงขนอยกบประเดนในดานกฎหมาย การบรหารและทางดานเทคนคและการออกเอกสารใบรบรองการจดทะเบยนในขนสดทาย กระบวนการดงกลาวจะตองเปนไปตามขนตอนการจดทะเบยนการลงทนตามทกาหนดไวในกฎหมายและกฤษฎกายอยวาดวยเรอง การบงคบใชกฎหมายแกไขเพมเตมกฎหมายการลงทน สทธประโยชนใดๆ ทใหแกผลงทนในเขตเศรษฐกจพเศษจะตองไดรบการตดสนใจจากคณะกรรมการเขตเศรษฐกจพเศษโดยผานทางกลไกการใหบรการแบบครบวงจรซงตงอยในสถานทตงเขตเศรษฐกจพเศษและตองเปนไปตามกฎหมายและขอบงคบทเกยวของในเรองของคารองขออนๆทงหมดในขนตอนการลงทนของผลงทนในเขตเศรษฐกจพเศษ คณะกรรมการเขตเศรษฐกจพเศษจะมบทบาทในการเปนผใหบรการเพอจดการกบปญหาของผลงทนในเขตเศรษฐกจพเศษพรอมกบหนวยงานราชการของกระทรวงตางๆ

6. สทธประโยชนตางๆ กฤษฎกายอยเขตเศรษฐกจพเศษบญญตวา คณะกรรมการเขตเศรษฐกจพเศษจะตรวจสอบและมอบสทธประโยชนทงหลายแกเขตเศรษฐกจพเศษตางๆ และสทธประโยชนทงหมดจะถกนาไปกาหนดไวในเอกสารใบรบรองการจดทะเบยนขนสดทาย ในสวนของกฎหมายแกไขเพมเตมกฎหมายการลงทนป 2003 ไดใหคาจากดความในมาตรา 14.9 วา โครงการลงทนทมคณสมบตตามทกาหนดซงตงอยในเขตสงเสรมพเศษหรอเขตนคมการผลตเพอสงออกทถกกาหนดขนมา มสทธไดรบสทธประโยชนและสทธพเศษเหมอนกบโครงการลงทนทมคณสมบตตามทกาหนดโครงการอนๆตามทกาหนดไวในกฎหมาย สทธประโยชนซงมอบใหแกนกพฒนาและผลงทนในเขตเศรษฐกจพเศษ 7. ขอบงคบอนๆ ขอบงคบสาหรบเขตนคมการผลตเพอสงออก (EPZ) ใชขอบงคบพเศษ ดงน

เขตนคมการผลตเพอส งออกมทางเขา /ออกโดยเฉพาะซง ไดร บการกาหนดโดยคณะกรรมการเขตเศรษฐกจพเศษ

ไมมผใดสามารถพกอาศยไดหลงจากชวโมงการทางาน ยกเวนยามรกษาการณทอยประจาและบคคลอนๆ ซงไดรบอนญาตจากคณะบรหารเขตเศรษฐกจพเศษ

ตารางเวลาสาหรบการเขาและออกจากเขตนคมการผลตเพอสงออกสาหรบบคคลซงไดรบอนญาตรวมตลอดถงการสงออกและนาเขาสนคาจะตองถกกาหนดขนจากขอบงคบภายในของคณะบรหารเขตเศรษฐกจพเศษตามขอตกลงระหวางนกพฒนาเขตเศรษฐกจพเศษและคณะบรหารเขตเศรษฐกจพเศษ

การนาเขา/สงออกสนคาไปยง/จากเขตนคมการผลตเพอสงออก

57

รฐบาลกมพชาไดจดตงเขตเศรษฐกจพเศษหลายแหง ซงเขตเศรษฐกจพเศษเหลานอยภายใตการควบคมของกฎหมายลกทวาดวยเขตเศรษฐกจพเศษ หรอ SEZ-SD มสาระสาคญ ดงน

กฎหมายวาดวยเขตเศรษฐกจพเศษ กลาวถงระเบยบขนตอน และบทบญญตทเกยวของกบการจดตงและบรหารจดการเขตเศรษฐกจพเศษ ซงแบงออกเปน 2 ประเภท ไดแก เขตอตสาหกรรมทวไป และเขตการผลตเพอการสงออก (100 เปอรเซนต)

การจดตง เขตเศรษฐกจพเศษ ตองไดร บการอนมตจากสภาพฒนาแหงชาต โดยประกอบดวยเงอนไข ดงน o มพนทมากกวา 50 เฮกตารขนไป o มระบบปองกนนาทวม ระบบนาใชทด ระบบไฟฟา และการคมนาคมขนสง o มชมชนทพกอาศยใหกบลกจาง พรอมระบบถนน สวนสาธารณะ และระบบปองกน

อคคภยทด o ระบบระบายและบรหารจดการนาเสย ระบบรกษาสงแวดลอม และระบบอนๆ ท

เกยวของ ตารางท 27 ขนตอนการขอจดตงเขตเศรษฐกจพเศษ

หนวยงาน/องคกร ขนตอนส าคญ เงอนไขเวลา CDC ผขอลงทนยนใบสมครและลงทะเบยนโครงการ

พฒนาเขตเศรษฐกจพเศษและจายคาสมคร ไมมเงอนไขเวลา

One-Stop Service Committee at CDC

พจารณาอนมตหรอไมอนมตโครงการ ภายใน 28 วนของการยนใบสมคร

CDC แจงใหผขอลงทนทราบผลการพจารณา พรอมออกเอกสารใบรบรองการจดทะเบยนแบบมเงอนไข

ภายใน 28 วนของการยนใบสมคร

CDC ผลงทนยนรายละเอยดแผนงาน ผลการศกษาผลกระทบทางสงแวดลอม แผนการกอสราง เอกสารการขออนมตตางๆ ทเกยวของ

ภายใน 180 วน ของการออกเอกสารใบรบรองการจดทะเบยนแบบมเงอนไข

CDC และหนวยงานอนๆ ทเกยวของ

CDC จะเปนผประสานงานกบหนวยงานภาครฐทเกยวของ เพอออกเอกสาร/ใบรบรอง พรอมออกเอกสารใบรบรองการลงทะเบยนขนสดทาย

ภายใน 100 วน ของการยนร า ย ล ะ เ อ ย ด แ ผ น ง า นโครงการ

สภาคณะรฐมนตร ออกประกาศคณะรฐมนตรรบรองการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษ

เ ว ล า เ ด ย ว กบ ก า ร ออ กเ อ ก ส า ร ใ บ รบ ร อ ง ก า ร

58

ลงทะเบยนขนสดทาย

8. โครงสรางการบรหารจดการ สภาการพฒนาแหงชาต เปนหนวยงานกากบดแล กาหนดขอบเขตและกฎระเบยบในดานการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษ คณะกรรมการเขตเศรษฐกจพเศษ เปนคณะกรรมการบรหารเขตเศรษฐกจนนๆ มโครงสรางองคกร ดงน ตารางท 28 โครงสรางคณะกรรมการเขตเศรษฐกจพเศษ

องคกร/หนวยงาน รายละเอยด ประธาน ประธานคณะกรรมการ 1 คน โดยสามารถมรองประธานไดมากกวา 2 คน

คณสมบตตองปรากฎในรายละเอยดแผนงานโครงการ สถานทต ง ภายในเขตเศรษฐกจ โดยตองมสงอานวยความสะดวกทครบครน องคประกอบ ไดรบการแตงตงโดยกระทรวงทเกยวของ อานาจ กระทรวงนนๆ มอบอานาจในการตดสนใจอยางเตมท เ ว ล า ใ น ก า ร ด า ร งตาแหนง

3 ป และตอระยะเวลาได

หนาทความรบผดชอบ ตามทไดรบมอบหมาย แผนกทวไป ตรวจสอบการนาเขา-สงออกของสนคาและการเขา-ออกของบคคลในเขต

เศรษฐกจพเศษ ควบคมดแลการปฎบตตามพนธสญญาระหวางผบรหารเขตเศรษฐกจฯ ผลงทน และ CDC

แผนกศลกากร ใหแบบฟอรมการนาเขาสงออกทเกยวของ พรอมจดเกบภาษศลกากรและคาธรรมเนยมตางๆ

แผนกลงทะเบยน ลงทะเบยนผลงทนในเขตเศรษฐกจฯ การรายงาน รายงานผลการดาเนนงานรายเดอน ไตรมาส และรายปใหกบ CDC ตารางท 29 บทบาทหนาทผพฒนาเขตเศรษฐกจพเศษ

หนาทความรบผดชอบ รายละเอยด การเงน รบผดชอบคาใชจายในการพฒนาและบรหารจดการโครงการ ทดน เปนเจาของทดนหรอลงทนในทดน (เชาระยะยาว)

59

โครงสรางพนฐาน จดหา/พฒนาโครงสรางพนฐานทจาเปนทงหมด บรหารและการตลาด เตรยมการดานการบรหารจดการทเกยวของและสงเสรมการตลาด การขายทง

ในและตางประเทศ การรายงาน รายงานใหกบ CDC และหนวยงานภาครฐทเกยวของอนๆทราบ ตารางท 30 สทธประโยชนทจะไดรบจาก CDC

ภาษ คาธรรมเนยม สทธประโยชน ภาษของผลกาไร ไดรบการยกเวนเปนเวลา 9 ป ภาษนาเขา ยกเวนภาษสาหรบการนาเขาอปกรณกอสราง เครองจกร และเครองมอใน

การขน/เคลอนยายวสดตางๆ ทใชในการกอสรางโครงสรางพนฐาน ภาษมลคาเพม รอยละ 0 สาหรบการนาเขาโดยผพฒนาและผลงทนในเขตเศรษฐกจพเศษ การแลกเปลยนเงนตรา สงรายไดกลบประเทศไดอยางเสรหลงหกภาษ การบประกนการลงทน ไดรบการประกนดาน 1) การยดเปนของรฐ 2) การกาหนดราคา 3) การ

อานวยความสะดวกดานการแลกเปลยนเงนตรา ทดน ผพฒนาเขตเศรษฐกจพเศษอาจไดรบสมปทานทดนเปนเวลานานถง 99 ป เขตการลงทน ผลงทนในเขตลงทนตางๆ อาจไดรบสทธประโยชนทางภาษเพมเตมภายใต

กฎหมายสงเสรมการลงทน กฎระเบยบพเศษส าหรบเขตการผลตเพอการสงออก (EPZ)

การนาเขา- สงออก – ในเขตพเศษสาหรบการผลตเพอการสงออก ถอปฎบตเสมอนเปนการนาเขา สงออกทวๆ ไป คอตองดาเนนการเรองเอกสารทถกตอง

ขอจากด - หามประกอบธรกจขายสงในเขต EPZ การนาสนคาออกจากเขต การสงซอวตถดบในประเทศ และการทาลายสนคา จะตองไดรบการอนมตจากคณะกรรมการฯ

การจ ากดขอบเขตการใชประโยชนทดน กฎหมายการบรหารจดการทดน ไดกาหนดหลกเกณฑ กฎระเบยบ และขอบงคบตางๆ เกยวกบการใช ประโยชนทดนในกมพชา โดยในบางกรณรฐอาจกาหนดใหมการพฒนาทางเศรษฐกจไดในเฉพาะเขตหรอพนทเทานน ซงนกลงทนตองศกษารายละเอยดและทาความเขาใจกบประเดนน การขออนญาตกอสราง

60

การกอสรางทกชนดจะตองไดรบการอนมตจากหนวยงานราชการทกากบดแลพนทนนๆ สงกอสรางทมพนทมากกวา 3 พนตารางเมตรขนไป ตองไดรบอนญาตจากกระทรวงการพฒนาทดน การผงเมอง และการกอสราง ใบอนญาตประกอบการธรกจพฒนาอสงหารมทรพย อยภายใตการกากบดแลของกฎหมายอสงหารมทรพย ป 2007 กฏหมายสญญาและการบงคบใช กฎหมายสญญาของกมพชามเนอหาคอนขางสน แตครอบคลมรายละเอยดเบองตนของกฎหมายสญญาทกชนดอยางครบถวน โดยมความสอดคลองกบเศรษฐกจระบบตลาดทมหลกการความเปนเสรของตวบทกฎหมาย กฎหมายสญญาของกมพชาประกาศบงคบใชในป 1988 เนอหาของกฎหมายครอบคลมรปแบบของสญญา การบงคบใช การตความ และใหความสาคญกบสญญาขาย สญญาเชา สญญากยม เปนหลก ถงแมวากฎหมายสญญาของกมพชายงขาดรายละเอยดเชงลก แตคสญญากสามารถใชประโยชนจากกฎหมายดงกลาวได ตามสทธประโยชนทจะพงมและพงได

4.5 กฎหมายแรงงาน การจางงานในกมพชาอยภายใตการกากบดแลของกฎหมายแรงงาน ป 1997 บงคบใชโดยกระทรวงการสงคม แรงงาน การฝกอบรมและฟนฟเยาวชน (Ministry of Social Affairs, Labor, Vocational Training and Youth Rehabilitation: MoSALVY) กฎหมายฉบบนปรบปรงมาจากฉบบป 1992 โดยเนนสรางความเขมแขงดานอานาจตอรองใหกบสหภาพแรงงาน ทงนเพอใหเปนไปตามมาตรฐานสากลและมาตรฐานของประเทศทสมควรไดรบสทธพเศษ MFN นายจางตองจดทะเบยนการจางแรงงานกบ MoSALVY ภายใน 30 วน นบแตประกอบกจการและตองรายงานทกครงทมการเปลยนแปลง ทงนชาวตางชาตทเขามาทางานในกมพชาตองไดรบใบอนญาตใหทางาน (Work permit) สวนชาวกมพชาตองมสมดคมอการจางงาน ซงจดทะเบยนกบ MoSALVY นกลงทนตางชาตไมถกจากดสทธในการจางงานในกมพชา ในทางตรงกนขามแมกฎหมายไดกาหนดขอจากดในการจางแรงงานทเปนตางชาต แตกฎหมายแรงงานของกมพชาคอนขางอนโลมในทาง ปฎบต เนองจากกมพชามความตองการแรงงานทมทกษะและประสบการณจากตางประเทศเปนจานวนมาก 1. แรงงานตางชาต กฎหมายการลงทนอนญาตใหจางแรงงานตางชาตพรอมครอบครวได แตแรงงานเหลานตองมาจากสาขาธรกจและทกษะทไมมในกมพชาหรอเปนทตองการในกมพชาเทานน แรงงานตางชาตทจะไดรบอนญาตใหวาจางไดตองมคณสมบตดงน

มหนงสอประจาตวแรงงานและไดรบใบอนญาตทางานจากกระทรวงแรงงานฯ เดนทางเขามาในกมพชาอยางถกตองตามกฎหมาย

61

มสทธในการพานกอยในกมพชา มหนงสอเดนทางทมอายครอบคลมการจางงาน มชอเสยงและพฤตกรรมทด สขภาพรางกายเหมาะสมกบงาน ไมเปนโรคตดตอ

คาอากรสาหรบสมดการจางงานและบตรการจางงานของชาวตางชาตทเขามาทางานในประเทศกมพชา ซงมกาหนดระยะเวลา อตรา 100 เหรยญสหรฐตอป สวนผซงอยอาศยเปนการถาวร อตรา 50 เหรยญสหรฐตอป โดยกาหนดใหชาระกอน วนท 31 มนาคม ของแตละป (ตามประกาศเลขท 302/97 ลงวนท 18 กนยายน 1997 ของกระทรวงกจการสงคม แรงงานและทหารผานศก) การทาสมดการจางงานและบตรการจางงานของชาวตางชาตททางานในกมพชาทมกาหนดระยะเวลา ตองมเอกสารดงน

แบบฟอรมขอทาสมดการจางงานและบตรการจางงาน ซงตดแสตมป 1,000 เรยล o สาเนาหนงสอเดนทาง o ใบอนญาตใหอยอาศยอยางถกตอง ซงออกโดยกระทรวงมหาดไทย o หนงสอรบรองสขภาพ จากกรมแพทยแรงงาน o คาอากร 100 ดอลลารสหรฐฯ o รปถาย ขนาด 4 x 6 ซม. จานวน 4 ใบ

สาหรบชาวตางชาตทมอายตงแต 18 ปขนไปและอยอาศยเปนการถาวร ตองมเอกสารดงน o แบบฟอรมขอทาสมดการจางงานและบตรการจางงานซงตดอากรแสตมป

1,000 เรยล o ใบอนญาตใหอยอาศยเปนการถาวรในกมพชา ซงออกใหโดยกระทรวงมหาดไทย o คาอากร 50 ดอลลารสหรฐฯ o รปถาย ขนาด 4 x 6 ซม. จานวน 4 ใบ

ชาวตางชาตทเขามาทางานตองชาระคาอากรสมดการจางงานและบตรการจางงาน ภายในเดอนมนาคมของแตละป ผท ไมชาระคาอากรตามระยะเวลาทกาหนด จะถกปรบเทาตวตามจานวนปทไมไดชาระ (ตามประกาศ เลขท 520 ลงวนท 31 ธนวาคม 1997 ของกระทรวงกจการสงคม แรงงานและทหารผานศก) หามเจาของโรงงาน หรอ ผประกอบการ จางแรงงานชาวตางชาตทไมมสมดการจางงานและบตรการจางงาน และหามจางแรงงานชาวตางชาตเกนกวารอยละ10 ของจานวนแรงงานชาวกมพชาในแตละสถานประกอบการ โดยจานวนสงสด 10% นสามารถจางแรงงานตางชาตไดในสดสวนดงน

เจาหนาททางานในสานกงานไมเกน 3%

62

ผเชยวชาญไมเกน 6% คนงานทไมมความชานาญไมเกน 1%

ในกรณทตองจางเจาหนาท หรอผเชยวชาญชาวตางชาตเกนกวาจานวนทกาหนดโดยไมสามารถหลกเลยงได เจาของโรงงานหรอผประกอบการตองทาหนงสอขออนญาตเปนลายลกษณอกษรตอกระทรวงกจการสงคม แรงงาน และทหารผานศก สญญาจางแรงงานชาวตางชาตทกคน ตองจดทาขนเปนลายลกษณอกษร พรอมระบเงอนไขของอาชพและเหตผลอนๆ ทจาเปนใหชดเจน (ตามประกาศเลขท 185 ลงวนท 30 พฤษภาคม 1997 ของกระทรวงกจการสงคม แรงงาน และทหารผานศก) ผวาจางตองเตรยมเอกสารเกยวกบลกจางเพอขอวซาทางานใหกบลกจาง กฎหมายกมพชาไมจากดจานวนลกจางชาวตางชาต ทบรษทสามารถวาจางได โดยเฉพาะในระดบบรหาร อยางไรกตามกฎหมายกาหนดเพดานการจางแรงงานชาวตางชาตไวทไมเกนรอยละ 10 ของจานวนแรงงานทงหมด 2. พนธกจในการรายงาน ตามกฎหมายแรงงานฯบรษทจะตองทาหนงสอแจงกระทรวงฯ ทกครงทมการจางหรอไลพนกงานออก รวมทงในกรณหยดดาเนนการธรกจ ซงทกบรษทจะตองมหนงสอการเปลยนแปลงการจางงาน หนงสอรายงานพนกงาน และหนงสอการจดตงบรษท ซงรปแบบรายละเอยดอยในกฎหมายแรงงานฯ โดยผตรวจสอบการจางงานทไดรบการแตงตงจากกระทรวงจะเปนคนลงนามการตรวจสอบในหนงสอดงกลาวทกครง บรษทใดทมการจางงานมากกวา 8 คนขนไปจะตองมขอกาหนดและระเบยบปฎบตภายในใหกบแรงงานเหลานนไดรบทราบและถอปฎบต ซงขอกาหนดนจะตองไดรบความเหนชอบจากผตรวจสอบการจางงานของกระทรวง 3. สญญาการจางงาน การจางแรงงานทเปนชาวกมพชาอาจทาเปนสญญาวาจางทเปนลายลกษณอกษรหรอสญญาปากเปลากได แตการจางแรงงานทเปนชาวตางชาตจะตองมสญญาการจางงานทชดเจน สญญาการจางงานทมกาหนดเวลาเกน 2 ป ใหถอวาเปนสญญาจางถาวร ระยะเวลาในการทดลองงานไมควรเกน 1 เดอนสาหรบแรงงานทไมมทกษะ ไมเกน 2 เดอน สาหรบแรงงานทมความเชยวชาญเฉพาะ และไมเกน 3 เดอนสาหรบแรงงานทวไป การจางงานทไมจากดระยะเวลาจะตองจดทาเปนขอตกลงทเปนลายลกษณอกษระหวางลกจางและนายจาง ซงนายจางมสทธบอกเลกสญญาจางตามทกฎหมายกาหนดไว ซงลกจางทถกบอกเลกการจางโดยไมมการแจงลวงหนาเปนลายลกษณอกษร มสทธในการเรยกรองคาชดเชยและคาเสยหายตางๆ ตามท

63

กฎหมายกาหนด ยกเวนกรณทลกจางถกไลออกเนองจากกระทาความผดตามทกาหนดไวในขอกาหนดและระเบยบภายในของบรษท 4. แรงงานและสหภาพแรงงาน กฎหมายแรงงานป 1997 ใหสทธพเศษแกแรงงานในการกอตงและรวมตวกนเปนสหภาพแรงงาน ซงผวาจางไมมสทธปฎเสธการจางแรงงานทเปนสมาชกสหภาพได ลกจางและผวาจางสามารถเลอกบคคลทเปนกลางขนมาเปนตวประสานหรอตวเชอมในองคกรได กฎหมายกาหนดใหแรงงานมสทธในการสไตรค โดยจะตองเปนผลมาจากการลงประชามตของสมาชกในสหภาพแรงงานนนๆ ซงกอนการสไตรคใดๆ สหภาพแรงงานจะตองแจงใหนายจางและกระทรวงแรงงานทราบลวงหนากอนอยางนอย 7 วน การสไตรคตองเปนไปดวยความสงบ โดยตองไมขดขวางการทางานของพนกงานคนอนๆ ทไมไดเขารวมการสไตรค 5. คาจาง กมพชาไมมการกาหนดอตราคาจางข นตา ยกเวนในกลมอตสาหกรรมสงทอ ทมการกาหนดคาจางข นตาไวท 45 ดอลลารสหรฐฯตอเดอน (ตงแต 1 พฤษภาคม 2551 ปรบเปน 51 ดอลลารสหรฐฯตอเดอน สาหรบในระยะฝกงาน และ 50 ดอลลารสหรฐฯตอเดอนเมอผานระยะฝกงาน) การกาหนดคาจางข นตาในอตสาหกรรมอนๆ ใหเปนไปในแนวทางทสนบสนนการครองชพประจาวนและตองเปนไปเพอเหตผลทางมนษยธรรม โดยทวไปอตราจางในกมพชา กาหนดในสกลเงนดอลลารสหรฐฯมดงน ตารางท 31 อตราคาจางในกมพชา

อตราคาจางตอเดอน(US$) ประเภทของแรงงาน 50-60 แรงงานหนก เชน กรรมกรแบกหาม คนงานกอสราง 100-150 ลกจางทวไปเชน คนขบรถพนกงานขายของพนกงานสงของ 150-300 เจาหนาทประจาสานกงาน 800-1,000 หรอมากกวา เจาหนาทบรหารระดบตน 6. ขอก าหนดเกยวกบสวสดการแรงงาน กฎหมายแรงงานไดกาหนดเงอนไขและผลประโยชนในการจางงานตางๆ เชน การจายคาทดแทน ชวโมงในการทางาน การลางาน การลาคลอด วนหยด กฎระเบยบการจางแรงงานเดกและสตร เปนตน

64

ชวโมงในการทางานสงสดตองไมเกน 8 ชวโมงตอวน หรอ 48 ชวโมงตอสปดาห โดยใหมการจายคาลวงเวลาการทางาน ปกตอยระหวาง 1.30 ถง 2.0 เทาของอตราคาจางปกต กฏหมายกาหนดใหลกจางมสทธลาหยดประจาป ไดปละ 18 วน เพมขนปละ 1 วน หลงการจางงานครบ 3 ปขนไป การลาคลอด อนญาตใหลกจางททางานตงแต 1 ปขนไป สามารถลาคลอดได 90 วน โดยใหไดรบคาจางครงหนงของเงนเดอน การลาในกรณอนๆ สามารถลาไดไมเกน 7 วนตอป ซงจานวนนสามารถนาไปหกออกจากจานวนวนลาประจาปได บรษททมการจางลกจางทเปนสตรมากกวา 100 คนขนไป จะตองจดหาสถานทรบเลยงและดแลเดก หากไมมสถานทรบเลยงดงกลาวนายจางจะตองจายคารบเลยงเดกใหกบลกจางแทน 7. ความปลอดภยในทท างาน นายจางตองปฎบตตามกฎขอบงคบของกระทรวงแรงงานฯ เกยวกบความปลอดภยในททางาน การเจบปวยหรออบตเหตใดทเกดขนจากการทางาน นายจางจะตองเปนผรบผดชอบคาใชจายในการรกษา ยกเวนอบตเหตนนๆ เกดจากความประมาทของลกจางเอง นายจางตองรายงานอบตเหตทเกดในททางานใหกระทรวงแรงงานฯ ทราบเพอรวมกนหาทางแกไขปรบปรง หากอบตเหตเปนผลใหลกจางตองหยดทางานเปนเวลาไมเกน 4 วน ใหมสทธในการรบคาจางตามปกต และหากหยดงานเกน 4 วนแตไมเกน 20 วน ใหลกจางนนๆ มสทธรบคาชดเชยรายวนเพมเตม (คานวณจากคาจางเฉลยประจาวน) หากอบตเหตทาใหลกจางไดรบอนตรายสาหสและตองหยดงานเกน 20 วนขนไป ใหทายาทหรอผรบผลประโยชนของลกจางไดรบเงนชดเชยตามทกฎหมายกาหนด ซงกฎหมายกมพชาใหอานาจศาลพจารณาวานายจางควรจะจายเทาไรหรอลกจางสมควรจะไดรบเงนชดเชยเทาใด โดยพจารณาจากสาเหตของอบตเหตเปนหลก 8. การแกปญาขอพพาททเกดจากการจางงาน ปญหาขอพพาทระหวางนายจางและลกจางในเบองตน ควรไดรบการไกลเกลยโดยผตรวจการจางงานระดบทองถนหรอจงหวด หากพบวาผลการไกลเกลยลมเหลว ใหนาเขาสกระบวนการพจารณาของศาล หากขอพพาทเปนการพพาทระหวางนายจางกบสหภาพแรงงานหรอลกจางทงหมด และหากไมมกระบวนการไกลเกลยทระบไวในสญญาการจางงาน ใหนายจางรายงานใหผตรวจการจางงานระดบทองถนหรอจงหวดทราบภายใน 48 ชวโมง เพอทกระทรวงแรงงานฯ จะแตงตงผแทนทาการไกลเกลยขอพพาทภายใน 15 วน หากไมสามารถไกลเกลยได กระทรวงฯ จะเสนออนญาโตตลาการพจารณาในขนตอนตอไปภายในเวลา 15 วนหลงทราบผลการไกลเกลย ซงกระบวนการทางอนญาโตตลาการจะเรมตนภายในเวลา 8 วนหลงการเสนอคดขอพพาท การพจารณาของอนญาโตตลาการไมมคาใชจายใดๆ ทงสน ปจจบนกมพชายงไมมศาลแรงงาน ดงนนกระบวนการไกลเกลยขอพพาทการจางงานทกระดบจงเกดขนทศาลแขวงหรอศาลจงหวดเปนสวนใหญ

65

4.6 กฎหมายทดน กฎหมายทดน ป 2001 เปนกฎหมายทปรบปรงเนอหาใหเหมาะสมกบการลงทนมากขน โดยมรายละเอยดดานสทธในการถอครองทดน การใชประโยชนทดน การเชา/สมปทานทดนของรฐ และการเชาซอ เปนตน กฎหมายฉบบนบงคบใชรวมกบกฎหมายทดนป 1992 โดยมคณะกรรมการทดนระดบทองถนและคณะกรรมการทดนระดบประเทศ เปนผรบผดชอบภายใตกฎหมายน อยางไรกตาม กฎระเบยบ ขอบงคบ ตลอดจนรายละเอยดการแกไขปรบปรงเพมเตมอยระหวางการ ดาเนนการของกระทรวงการพฒนาทดน การผงเมอง และการกอสราง ซงนกลงทนจะตองตดตามความคบหนาอยตลอดเวลาเพอสทธประโยชนตางๆทควรได 1. โครงสรางการลงทนในทดน ผทมสทธในการถอครองทดนในกมพชา ไดแก ผท มสญชาตกมพชาและนตบคคลทมสทธเสมอนเปนชาวกมพชา ซงไดแกนตบคคลทมชาวกมพชาถอหนและมสทธในการออกเสยงรอยละ 51 ขนไป นกลงทนตางชาตสวนใหญนยมเชาทดนเพอการลงทนในระยะยาว (15 ปขนไป) การโดยขอสมปทานจากภาครฐ หรอการเปนผครองสทธรายยอย (รอยละ 49) ในบรษททมชาวกมพชาเปนเจาของชาวตางชาตไมมสทธถอครองทดนตามกฎหมายของกมพชา แตสามารถทาสญญาเชาทดนเพอการลงทนระยะยาว ซงอนญาตใหมการซอขายหรอเชาตอสญญาเชานนๆ หรอใชคาประกนการกยมเพอการลงทน สญญาเชาระยะยาว ตองมอายของสญญาอยางนอย 15 ป ผเชาสามารถสรางสงกอสรางในทดนนนๆได แตเงอนไขสทธในสงกอสรางดงกลาวยงไมมการกาหนดในกฎหมาย ณ ปจจบน รฐไมมสทธยดคนทดนทเชาเพอการลงทนดงกลาว ยกเวนในกรณทตองใชทดนผนนนเพอประโยชนสาธารณะ แตตองมการจายคาเวนคนทเหมาะสมและยตธรรม 2. การถอครองทดน กมพชาเพงประกาศใชกฎหมายการถอครองทดนเมอไมนานมาน ดงนน นกลงทนตางชาตตองศกษาและทาความเขาใจใหถถวนเกยวกบการถอครองหรอความเปนเจาของทดนกอนการเชาทาธรกจ ทดนบางทอาจเปดโอกาสใหมการถอครองไดรอยเปอรเซนต ในขณะบางทอาจใหครอบครองเพอการทากนหรอใชประโยชนชวคราวเทานน ซงรฐอาจยดครองเมอใดกได ดงนนการทาความเขาใจในเรองสทธการถอครองทดนแปลงนนๆ จงเปนสงทควรทา เพอรกษาผลประโยชนในการลงทน

3. การปฎรปกฎหมายกรรมสทธทดน

กอนป 1975 ภายใตการปกครองของเขมรแดง ทดนอยภายใตการถอครองของรฐทงหมด

66

จากป 1979 เปนตนมา หลงการลมสลายของเขมรแดง ทดนเปนของรฐแตอนญาตใหมการถอครองเพอประกอบอาชพเกษตรกรรมและกอสรางทพกอาศยได โดยรฐบาลออกบตรกรรมสทธถอครองทดนใหผอยอาศยในทดนนนๆ

ป 1989 เรมอนญาตใหมการรองกรรมสทธถอครองทดนสวนบคคลได

4. การเปนเจาของกรรมสทธทดน รฐบาลกมพชารบรองสทธของแตละบคคลในการใชทดนโดยการออก Certificate of Land Use and Procession ซงเทยบเทากบการมชอเปนเจาของทดนและทรพยสนทอยบนทดนดงกลาว อยางไรกตาม แมวาใบรบรองแสดงความเปนเจาของทออกอยางเปนทางการจะยงมใชอยในปจจบน แตมเจาของทดนนอยรายทไดรบใบรบรองดงกลาว ดงนน นกลงทนจงควรตรวจสอบกอนเขาไปลงทนวาเจาของทดนมเอกสารแสดงความเปนเจาของทยงใชไดอย และไดลงทะเบยนไวกบหนวยงานทเกยวของในกมพชาแลว สทธประโยชนของนกลงทนตางชาตจะไดรบ แบงเปน

หากเปนสญญาเชาทดนระยะยาวจะไมมขอจากดดานระยะเวลาในการเชา หากเปนสญญาเชาทดนระยะสนทมการกาหนดเวลาในการเชาไว สามารถตออายใหมได

นอกจากน กฎหมายการลงทนฉบบใหม ยงอนญาตใหนกลงทนสามารถใชดนเปนหลกประกนในการจดจานอง รวมทงสามารถโอนสทธในอสงหารมทรพย และทรพยสนสวนบคคลทปลกสรางบนทดนแปลงดงกลาวไดอกดวย แตตองไมเกนกาหนดเวลาในสญญาเชาทดน 5. ประเดนปญหา การอนญาตใหมการเรยกรองสทธครอบครองทดนสงผลใหเกดปญหาตางๆ ตามมา เนองจากกฎหมายไดกาหนดใหการขอกรรมสทธถอครองทดน ตองไดรบการลงลายมอชอยนยอมและเหนพองตองกนของผมสทธทกๆคนในครอบครว โดยการพจารณาจะถอเอาสทธในการถอตามบตรกรรมสทธท รฐเปนผออกให 6. สถานการณปจจบนของกรรมสทธถอครองทดน หลงการประกาศใชกฎหมายทดน ป 2001 มการออกเอกสารสทธในการถอครองทดนเพมขน ซงนกลงทนสามารถตรวจสอบเอกสารสทธกบกระทรวงการพฒนาทดน การผงเมอง และการกอสราง กอนตกลงเชาทดนแปลงนนๆ 7. การใชทดนเปนหลกทรพยในการค าประกนเงนก

67

ทดนทสามารถใชเปนหลกทรพยในการคาประกนเงนกไดแก ทดนทสามารถจานองไดทมโฉนดทดนตามกฎหมายเทานน 8. การจ านองหรอโอนถายกรรมสทธในการเชาทดนแบบระยะยาว สามารถกระทาได โดยระยะเวลาในการจานองหรอโอนถายสทธนนตองไมเกนระยะเวลาตามสญญาเชาทกระทาไว

9. ทดนของรฐ ประกอบดวยทดนสาธารณะ และทดนของรฐ ซงบคคลทวไปไมสามารถถอครองสทธ ขาย หรอใหเชาได แตเปนทดนทรฐสามารถเปดใหเอกชนเชาในระยะยาวได (15 ป ขนไป) หรอซอขายได ทงนตองเปนไปตามกฎหมายพเศษทกากบดแลเปนการเฉพาะ 10. การขาย ใหเชา หรอ แลกเปลยนทดนของรฐ รายละเอยด ตลอดจน กฎระเบยบ ข นตอนทเกยวของปรากฎอยในประกาศนายกรฐมนตร ฉบบท 129 (Sub Decree 129) 11. การใหเชาพนทสาธารณประโยชนของรฐ พนททสามารถใหเชา ตองเปนพนททอยในรายการทรพยสนใหเชาของรฐ ซงตองไดรบความเหนชอบจากหนวยงานบรหารจดการทรพยสนของรฐ และตองไดรบการอนมตจากรฐบาลกอนการใหเชาทกครง โดยมเงอนไขในการเชา ดงน

ผเชาจะตองไมเปลยนแปลงหรอทาลายทรพยสนทใหเชานน จะตองไมแกไขหรอปรบปรงรายการใดทเปนอปสรรคตอการใชประโยชนของสาธารณะชน

12. การใหเชาหรอขายทดนสวนของรฐ เงอนไขตองเปนไปตามประกาศของกระทรวงเศรษฐกจและการคลง (MEF) และตองเปนการเปดใหมการประมลอยางเปนทางการ ใชราคาตลาดเปนเกณฑในการตดสน การตอรองราคาหรอเจรจาเงอนไขในการเชาหรอซอจะกระทาไดกตอเมอ

กระบวนการเปดประมลลมเหลว

68

ความพเศษของพนทท ตองมการตกลงเงอนไขหรอแนวปฎบตกบภาครฐ มผสนใจเชาหรอซอเพยง 1 ราย

13. การแลกเปลยนทดนสวนของรฐ จะกระทาไดเมอทดนนนมความเหมาะสมตอการพฒนาทางธรกจของเอกชน และเมอภาครฐตองการทดนในเขตอนๆ เพอการกอสรางอาคารสานกงาน เงอนไขในการแลกเปลยนปรากฏในประกาศนายกรฐมนตร ฉบบท 129 (Sub Decree 129) 14. กรอบกฎหมายใหมในการใหสมปทานทดนของรฐ ภายใตกฎหมายทดนป 2001 การใหสมปทานทดนของรฐ มเหตผล 3 ประการ คอ

เหตผลทางสงคม เหตผลทางเศรษฐกจ เหตผลเพอการใชประโยชน การพฒนา และการสารวจตางๆ

15. การใหสมปทานทดนเพอกจกรรมทางสงคม กจกรรมทางสงคมทรฐจะใหสมปทานทดนตองเปนกจกรรมกอสรางทอยอาศยและกจกรรมทางการเกษตร เทานน และเฉพาะบคคลสญชาตกมพชาเทานนทมสทธไดรบสมปทานดงกลาว 16. การใหสมทานทดนเพอกจกรรมทางเศรษฐกจ การใชประโยชน การพฒนา และการส ารวจตางๆ นกลงทนจากตางประเทศทสนใจสมปทานทดนของรฐเพอกจกรรมทางเศรษฐกจสามารถยนขอรบสมปทานจากหนวยงานของรฐทถอครองทดนแปลงนนๆ ซงหนวยงานของรฐจะขอความเหนชอบจากกระทรวงการเศรษฐกจและการคลง กอนการยนขออนมตจากรฐบาลตอไป 17. กรอบกฎหมายใหมในการใหสมปทานทดนของรฐเพอการพฒนาโครงสรางพนฐาน ปจจบนรฐบาลอยระหวางการพจารณากฎหมายการใหส มปทานของรฐ ซงครอบคลมการใหสมปทานทดนเพอการพฒนาโครงสรางพนฐานดงกลาวดวย 18. กฎหมายการใหสมปทานของรฐ มเปาหมายเพออานวยความสะดวกในการใหสมปทานเพอโครงการพฒนาโครงสรางพนฐานตางๆ มเนอหาโดยยอดงน

69

โครงการพฒนาโครงสรางพนฐานทมสทธไดรบสมปทานตามกฎหมายน ไดแก o โครงการพฒนา จาหนายและกระจายพลงงานไฟฟา o คมนาคมขนสง เชน ถนน สะพาน สนามบน ทาเรอ รางรถไฟ และคลอง o นาประปาและการกาจดนาเสย o โครงขายโทรคมนาคมและเทคโนโลยสารสนเทศ o สงอานวยความสะดวกและแหลงทองเทยว o โครงขายขนสงกาซธรรมชาตและนามน o การระบายและกาจดขยะมลฝอย o ระบบบาบดนาเสย o โครงสรางพนฐานทางสาธารณสข การศกษา และการกฬา o โครงการกอสรางเขตเศรษฐกจพเศษและการเคหะ o การชลประทานและโครงสรางพนฐานทางเกษตรกรรม o โครงการตางๆ ทกฎหมายฉบบอนๆ กาหนดใหไดรบสมปทานจากรฐ

การคดเลอกผรบสมปทานจะทาการคดเลอกผานระบบประมลหรอระบบเจรจาตอรอง ซงเงอนไขและขนตอนตางๆ อยระหวางการพจารณาในกฎหมายลก

สญญาสมปทานซงหนวยงานภาครฐทเกยวของจะตองลงนามในสญญาสมปทานภายในเวลา 6 เดอนหลงทราบผลการคดเลอกผรบสมปทาน ซงรปแบบของสญญาสมปทานจะตองใชรปแบบใดรปแบบหนง ดงน o BOT (Build, Operate and Transfer) o BLT (Build, Lease and Transfer) o BTO (Build, Transfer and Operate) o BOO (Build, Own and Operate) o BOOT (Build, Own, Operate and Transfer) o BCT (Build, Co-operate and Transfer) o EOT (Expand, Operate and Transfer) o MOT (Modernize, Operate and Transfer) o MOO (Modernize, Own and Operate) o รปแบบผสมอนๆ

ทงน กฎหมายดงกลาวยงกาหนดรายละเอยดอนๆของสญญา เชน มาตรฐานของโครงการ สทธประโยชนทไดรบ การใชบรการทเกยวของ การจายเงน ขอผกมดสญญา เปนตน โดยโครงการสมปทานตองมอายไมเกน 30 ป ยกเวนรฐบาลมความเหนใหตอสญญาสมปทานออกไป

70

ภาคผนวก ก

Law on the Investment

71

Law on the Investment OF THE KINGDOM OF CAMBODIA This law is adopted by the National Assembly in Phnom Penh on August 4, 1994 during the

extraordinary session of the first legislature. CHAPTER I: General Provisions Article 1: This Law governs all investments projects made by investors who are Cambodian citizens and/or foreigners within the Kingdom of Cambodia. Article 2: Investor can be either a natural person or a legal entity. CHAPTER II: Council for Development of Cambodia Article 3: The Council for the Development of Cambodia is the sole and one-stop service organization responsible for the rehabilitation, development and the oversight of investment activities. The Council for the Development of Cambodia is the Royal Government’s "Etat-Major" responsible for the evaluation and the decision making on all rehabilitation, development and investment project activities. Article 4: The Council for the Development of Cambodia comprises the following two operational Boards: 1. The Cambodian Rehabilitation and Development Board 2. The Cambodian Investment Board Article 5: The organization and functioning of the Council for the Development of Cambodia shall be mentioned by Sub-Decree. CHAPTER III: Investment Procedures Article 6:

72

Investors have to submit investment applications to the Council for the Development of Cambodia for review and decision. Article 7: The Council for the Development of Cambodia shall provide a response as to its decision to all investor/applicants within a period of a maximum of forty five (45) days following the date of submission of the complete investment application. If without proper justification, any Government officials who refuse to review and respond to investors application past the above mentioned period of time shall be punished by law. CHAPTER IV: Investment Guarantees Article 8: Investors shall be treated in a non-discriminatory manner as set by law, except for ownership of land asset forth in the Constitution of the Kingdom of Cambodia. Article 9: The Royal Government shall not undertake nationalization policy which shall adversely affect private properties of investors in the Kingdom of Cambodia. Article 10: The Royal Government shall not impose price control on the products or services of investors who have received prior approval from the Government. Article 11: In accordance with the relevant laws and regulations issued and published to the public by the National Bank of Cambodia, the Royal Government shall permit investors with investments in Cambodia to purchase foreign currencies through the banking system and to remit abroad these currencies for the discharge of financial obligations incurred in connection with their investments. This concerns the following payments: 1. Payment for imports and repayment of principal and interest on international loans. 2. Payment of royalties and management fees; 3. Remittance of profits;

73

4. Repatriation of invested capital in compliance with Chapter 8. CHAPTER V: Investment Incentives Article 12: The Royal Government shall make available incentives to encourage investments in such important fields as : 1. Pioneer and/or high technology industries, 2. Job creation, 3. Export-oriented, 4. Tourism industry, 5. Agro-industry and Transformation industry, 6. Physical infrastructure and energy, 7. Provincial and rural development, 8. Environmental protection, and 9. Investments in Special Promotion Zone (SPZ) as shall be created byLaw. Article 13: Incentives shall include the exemption, in whole or in part, of duties and taxes. Article 14: Incentives shall consist of the following: 1. A corporate tax rate of 9% except the tax rate on the exploration and exploitation of natural resources, timber, oil, mines, gold, and precious stones which shall be set in other laws. 2. A corporate tax exemption of up to 8 years depending on the characteristics of the project and the priority of the government which shall be mentioned in a Sub-Decree. Corporate tax exemption shall take effect beginning from the year the project derives its first profit. A 5-year loss-carried forward shall be allowed. In the event the profits are being reinvested in the country, such profits shall be exempted from all corporate tax. 3. Non-taxation on the distribution of dividends or profits or proceeds of investments, whether they will be transferred abroad or distributed in the country.

74

4. 100% import duties exemption on construction materials, means of production, equipments, intermediate goods, raw materials and spare parts used by: An export-oriented project with a minimum of 80% of the production set apart for export, and Located in a designated Special Promotion Zone (SPZ) listed in a development priority list issued by the Council; Tourism industry Labour-intensive industry, transformation industry, agro-industry, Physical Infrastructure and energy industry These 100% exemption of duties and taxes mentioned above shall be in effect according to the terms of the agreement or requirement book of the investment projects which will produce goods for export in minimum of 80% of overall productivities as stipulated in the above point (4) a and for the investment projects which located in Special promotion Zone ( SPZ ) as in (4) b.Beside the kinds of investment projects in the above points (4) a and (4) b the 100% exemption of duties and taxes shall only be authorized for an arrangement of construction period of enterprises, factories, building and the first year of operation of business production. 5. 100% exemption of export tax, if any; 6. The permission to bring into the Kingdom of Cambodia foreign nationals who are: Management personnel and experts Technical personnel Skilled workers Spouses and dependents of the above persons as authorized by the Council for Development of Cambodia and in compliance with the immigration and labour law. Article 15: The approval and incentives granted by the Council for Development of Cambodia shall not be transferred or assigned to any third parties. CHAPTER VI: Land Ownership and Use Article 16: In accordance with the Constitution and relevant laws and regulations pertaining to the ownership and use of land: 1. Ownership of land for the purpose of carrying on promoted investment activities shall be vested only in natural persons holding Cambodian citizenship or in legal entities in which more than 51%

75

of the equity capital are directly owned by natural persons or legal entities holding Cambodian citizenship. 2. Use of land shall be permitted to investors, including long-term leases of up to a period of 70 years, renewable upon request. Upon such use may include the right of ownership of real and personal property situated on the land as may be permitted by the law. CHAPTER VII: Employment Pratices Article 17: Investors in the Kingdom of Cambodia shall be free to hire Cambodian nationals and foreign nationals of their choosing in compliance with the labour and immigration law. Article 18: The investors shall be allowed to hire foreign employees who are listed in Article 14 (6) provided that : 1. The qualification and expertise are not available in the Kingdom of Cambodia among the Cambodian populace. In the event of such hiring, appropriate documentation including the photocopies of the employee’s passport, certificate and/or degree, and a curriculum vitae shall be submitted to the Council; 2. Investors shall have the obligation to provide adequate and consistent training to Cambodian employees, 3. Promotion of Cambodian staff to senior positions will be made over time; Article 19: Foreign employees shall be allowed to remit abroad their wages and salaries earned in the Kingdom, after payment of appropriate tax, in foreign currencies obtained through the banking system. CHAPTER VIII: Disputes and Dissolution Article 20: Any dispute relating to a promoted investment established in the Kingdom by a Cambodian or a

76

foreign national concerning its rights and obligations set forth in the Law shall be settled amicably as far as possible through consultation between the parties in dispute. Should the parties failed to reach an amicable settlement within two month from the date of the first written request to enter such consultations, the dispute shall be brought by either party for: conciliation before the Council which shall provide its opinion or refer the matter to the court of the Kingdom of Cambodia, or refer to any international rules to settle the disputes as agreed by both parties. Article 21: In the event a promoted company intend to end its activity in the Kingdom of Cambodia, it will have to inform the Council through either a registered letter or a hand delivered letter stating the reasons of such a decision, which letter shall be signed by the investor or his attorney-in fact. Article 22: In the event of a proposal for dissolution of a company without judicial procedures, the investor shall provide proofs to the Council that the company has properly settled its potential creditors, complainants and claims from the Ministry of Economy and Finance before the investor is allowed to officially dissolve his company or enterprise according to the applicable commercial law. Article 23: Once the investor is allowed to officially dissolve his company or enterprise either within the judicial procedures or not, the investor can transfer the remaining proceeds of its assets overseas or use them in the Kingdom of Cambodia. However, in the event that the dissolving company had used Machineries and equipment which were imported duty free for less than five years, the company will have the obligations to pay the duties applicable to those machineries and equipment. CHAPTER IX: Final Provisions Article 24: Investments authorized under the previous “Law on Investment” of the State of Cambodia and its Sub-Decrees shall be subject to the same benefits and obligations as stated under this Law. This law is not retroactive.

77

Article 25: In the case where the promoted company violates or fails to comply with the conditions stipulated by the Council, the Council shall have the power to withdraw the rights and benefits granted to him, in whole or in part. Article 26: This Law shall be promulgated immediately. This law is adopted by the National Assembly of the Kingdom of Cambodia in Phnom Penh on August 4, 1994 during the extraordinary session of the first legislature. Phnom Penh, August 4, 1994 The Acting Chairman of the National Assembly LOY SIM CHHEANG

78

ภาคผนวก ข

LAW ON THE AMENDMENT TO THE LAW ON INVESTMENT OF THE KINGDOM OF CAMBODIA

79

LAW ON THE AMENDMENT TO THE LAW ON INVESTMENT OF THE KINGDOM OF CAMBODIA Saturday,December 02,2006 Posted: 16:13 BJT(0813 GMT) E/C Office

CHAPTER 1 GENERAL PROVISIONS Article 1: New This law governs all Qualified Investment Projects and defines procedures by which any person establishes a Qualified Investment Project. Only Qualified Investment Projects are entitled to the benefits subject to the scope of this Law. Article 2: New Within the meaning of this Law, the following terms shall be defined as follows: "Qualified Investment Project” or “QIP” means an investment project which has received a Final Registration Certificate. "Export QIP" means a Qualified Investment Project whose production is exported to be determined by Sub-Decree. “Supporting Industry QIP” means a Qualified Investment Project which has its entire production (100%) supplying export industry as substitution for the regularly imported raw materials or accessories. “Working day” means any calendar day which is an official working day of the Royal Government of Cambodia. "Cambodian Entity" means a company which has a place of business and registered in the Kingdom of Cambodia and 51% or more of the shares of the company are held by a person with Cambodian nationality. "Person" means any natural or juristic person. “Conditional Registration Certificate” means the document issued by the Council under the paragraph 3 of the new Article 7 of this Law. "Final Registration Certificate" means the document issued by the Council for the Development of Cambodia under the paragraph 7 of the new Article 7 of this Law. "Investment Proposal” means the proposal submitted by any person to the Council for the Development of Cambodia with the purpose to establish a QIP. “Applicant” means any person or group of persons submitting an Investment Proposal to the Council for the Development of Cambodia. "Investor" means any person who carries on a Qualified Investment Project. Article 6: New All persons wishing to establish a QIP shall submit an Investment Proposal to the Council for the Development of Cambodia in the form and according to the procedures provided in this Law and the Sub-Decree.

80

Article 7: New Within three (03) working days of the Council’s receipt of the Investment Proposal, the Council shall issue to the Applicant a Conditional Registration Certificate or a Letter of Non-Compliance. The Council shall issue the Conditional Registration Certificate if the Investment Proposal contains all the information required under the Sub-Decree, and if the proposed activity is not in the Negative List set out in the Sub-Decree. However, if the Investment Proposal does not satisfy the above condition, the Council shall issue a Letter of Non-Compliance to the Applicant. The Conditional Registration Certificate shall specify the approvals, authorizations, clearances, licenses, permits or registrations required for the QIP to operate, as well as the government entities responsible to issue such approvals, clearances, licenses, permits or registrations. The Conditional Registration Certificate shall also confirm the incentives that the QIP is entitled to under new Article 14 of this Law and recognize the statutes of the legal entity, which will undertake the QIP. If the Council for the Development of Cambodia fails to issue a Conditional Registration Certificate or Letter of Non-Compliance within three working days, the Conditional Registration Certificate shall be considered to be automatically approved in the form set out in the Sub-Decree. The Council for the Development of Cambodia shall obtain all of the licenses from relevant ministries-entities listed in the Conditional Registration Certificate on behalf of the Applicant. All government entities responsible for issuing an authorization, clearance, license, permit or registration listed on the Conditional Registration Certificate shall issue such document no later than the 28th working day from the date of the Conditional Registration Certificate. Any government official who, without proper reason, fails to respond to an Applicant’s request by this deadline shall be punished by law. The Council for the Development of Cambodia shall issue a Final Registration Certificate within 28 working days of its issuance of the Conditional Registration Certificate. Issuance of the Final Registration Certificate does not release the QIP from obtaining any other approvals specified by competent ministries-entities. Even upon the lapse of the 28 working days deadline as stipulated in the paragraph 6 above, all competent entities shall issue approvals as prescribed by laws and regulations. The date of issuing the Final Registration Certificate shall be the date of QIP commencement. All Letters of Non-Compliance shall clearly state, in detail, the clear reasons why the Investment Proposal was not satisfactory, acceptable as well as the additional information required to enable the Council to issue a Conditional Registration Certificate. Article 8: New A foreign investor shall not be treated in any discriminatory way by reason only of the investor being a foreign investor, except in respect of ownership of land as set forth in the Land

81

Law. Article 10: New The Royal Government shall not fix the price or fee of the products or services of a QIP. Article 12: New The Royal Government shall make available incentives under this Chapter to Qualified Investment Projects. Article 14: New Incentives provided for in Article 13 shall include as follows: 1. A QIP shall be entitled to exemption from the tax on profit imposed under the Law on Taxation for by obtaining a profit tax exemption period. The tax exemption period is composed of a Trigger Period + 3 years + Priority Period. Priority Period shall be determined in the Financial Management Law. The maximum allowable Trigger Period is to be first year of profit or three years after the QIP earns it first revenue, whichever is sooner. 2. The entitlement of a QIP under the paragraph 1 above shall be subject to the QIP obtaining from the Council an annual certificate of obligation satisfaction before the State which shall be specified by the Sub-Decree. 3. A QIP shall be subject to a profit tax rate after its tax exemption period as determined in the Law on Taxation. 4. A QIP which uses the entitlement under Sub-Article 14.1the paragraph 1 above shall not be entitled to claim any special depreciation under the Law on Taxation. 5. A domestically oriented QIP shall be entitled to import production equipment construction materials, exempt of duty which shall be specified by the Sub-Decree. 6. Export QIPs other than an Export QIP which elects or which has elected to use the Customs Manufacturing Bonded Warehouse mechanism, shall be entitled to import production equipment, construction materials, and production input materials exempt of duty which shall be specified by the Sub- Decree. 7.A “Supporting Industry” QIP shall be entitled to import production equipment, construction materials, and production input materials exempt of duty which shall be specified by the Sub-Decree. 8.A person which has acquired, or merged with, an investor, may on application to the Council for the Development of Cambodia inherit all, and any, guarantees, rights, privileges and obligations from the investor’s QIP, subject to the merger or acquisition procedures stipulated which shall be specified by the Sub-Decree.

82

9.A QIP which is located in a designated SPZ or EPZ listed in a development priority list issued by the Council shall be entitled to the same incentives and privileges as other QIPs stipulated in this law. 10. A QIP shall be entitled to 100% exemption of export tax, except for activities as stipulated in laws in effect. 11. A QIP is entitled to obtain visas and work permits for the employment in the Kingdom of foreign citizens as managers, technicians and skilled workers, and residency visas for the spouses and dependants of those foreign nationals as authorized by the Council for the Development of Cambodia and in compliance with the Immigration and Labor Laws. Article 15: New The rights, privileges and entitlements of a QIP may not be transferred or assigned to any third party except by acquisition or merger as stipulated in the paragraph 8 of the new Article 14. Article 16: New Ownership of land by investors for the purpose of carrying on a QIP shall be vested in natural persons holding Cambodian citizenship or in Cambodian Entities. Use of land shall be permitted to investor, including concessions, unlimited long-term leases and, limited short-term leases which are renewable, in compliance with the provisions of the Land Law. Investors shall have the right to own and pledge as security and transfer the real and personal property situated upon the land and land which the QIP uses, for a period no longer than the period determined in a land concession contract or land lease agreement as permitted by Law. Investors cannot transfer or pledge any longer the land concession, which has not been in operation. Article 18: New Investors shall be allowed to hire foreign employees provided that :: -The qualification and expertise are not available in the Kingdom of Cambodia among the Cambodian populace. In the event of such hiring, appropriate documentation including photocopies of the employee's passport, certificate and/or degree and a curriculum vitae shall be submitted to the Council for the Development of Cambodia, - A letter asserting needs for hiring the foreign employees shall be required. Investors shall obtain an approval and a permit from the Ministry of Social Affairs, Labor, Vocational Training and Youth Rehabilitation, -Before working for investors, the foreign employee shall hold a permit for work in the Kingdom of Cambodia, issued by the Ministry of Social Affairs, Labor, Vocational Training and Youth Rehabilitation. Investors shall

83

perform the following obligations: -Provide adequate and consistent training to Cambodian staff, -Promotion of Cambodian staff to senior positions will be made over time. Article 20: New Except for land-related disputes, any dispute relating to a QIP concerning its right and obligations set forth in the law shall be settled amicably as far as possible through consultation between the Council for the Development of Cambodia, the investors and any other party involved in the dispute. If the parties failed to reach an amicable settlement within two months from the date of the first written request to enter such consultations, the dispute shall be brought by either party for : -Conciliation before the Council which shall provide its opinion, or -Arbitration in or outside of Cambodia as agreed by both parties., or -Trial by the tribunals of the Kingdom of Cambodia. Article 21: New If an investor intends to end its activities in the Kingdom of the Cambodia, it shall inform the Council for the Development of Cambodia through either a registered letter or a hand delivered letter stating the reason of such a decision, and signed by the investor or his attorney-in fact. Article 22: New If an investor intends to stop the activity of its QIP without judicial procedures, the investor shall provide proof to the Council that the QIP has properly settled its debts, including any complainants and claims from the Ministry of Economy and Finance, before the investor is allowed to officially stop the activities of the QIP or dissolve according to the applicable commercial law. .Article 23: New Once the QIP is allowed to stop its activity either within the judicial procedures or not, the investor can transfer the remaining proceeds of their assets overseas or use them in the Kingdom of Cambodia. However, in the event that the QIP had used machineries and equipment that were imported duty free for less than five years, the QIP shall have the obligations to pay the duties applicable to those machineries and equipment, according to the determination of the Sub-Decree. NEW CHAPTER 9 TRANSITIONAL PROVISIONS Article 24: New All investments authorized under the Law on Investment promulgated in by Royal Kram No. 03/NS/94 dated August 05, 1994 and Sub-Decrees shall be considered to be Qualified Investment Projects as stipulated in this Law and the relevant Sub-Decrees. An QIP entitled to a tax on profit rate of 9% before the promulgation of this Law and which has commenced the investment activity in respect of which the approval was granted,

84

shall be entitled to that 9% tax rate for five tax years commencing from the fiscal year after the promulgation of this Law, subject to the QIP Investors submitting in each fiscal year after the promulgation of this law a certificate of obligation satisfaction before the State, which shall be specified by the Sub-Decree as stipulated in the paragraph 2 of the new article 14. A QIP entitled to an exemption of tax on profit before promulgation of this Law, and whose entitlement has been approved in writing by the Council, shall continue to be entitled to that profit tax exemption, subject to the QIP Investors submitting in each fiscal year after the promulgation of this Law a certificate of obligation satisfaction before the State, which shall be specified by the Sub-Decree as stipulated in the paragraph 2 of the new Article 14. NEW CHAPTER 10 FINAL PROVISIONS Article 25: New Where the QIP violates or fails to comply with the conditions stipulated by the Council for the Development of Cambodia, the Council shall have the power to withdraw the privileges and incentives granted to him, in whole or in part.

Article 26: New Any provisions contrary to this Law shall be abrogated. Article 27: New This Law shall be promulgated immediately.