เอกสารการจดการความร เรอง

“การจดท าแผนทการเสยดนแดนของไทย ๑๔ ครง” จดท าเมอ ๒๖ ม.ย. ๕๖

รายชอคณะผจดท า

พนเอก อ านาจ ไกรสงคราม พนโท บญเอบ เกดพร รอยเอก สมพนธ แทนไธสง จาสบเอก ทศพร นชอ าพนธ จาสบเอก จารต สราญจตต

โดย สวนวชาทหาร โรงเรยนนายรอยพระจลจอมเกลา

แบบฟอรมรายงานแผนการจดการความร รร.จปร.ปงบประมาณ๒๕๕๖ หนวย สวท.รร.จปร. วนท ๒๗ เดอนมถนายน พ.ศ.๒๕๕๖ เรยน ประธานคณะกรรมการจดการความร รร.จปร.

คณะกรรมการจดการความร สวท.รร.จปร. ขอสงแผนการจดการความร แผนท ๑ ประจ าปงบประมาณ ๒๕๕๖ เรอง การการท าแผนทการเสยดนแดนของไทย ๑๔ ครง จดท าโดย พ.ท.บญเอบ เกดพร (ตวแทนkm teamเพอการประสานงาน) เบอรตดตอ ภายใน๖๒๓๓๗ มอถอ ๐๘๙-๘๐๖๕๓๑๙ ล าดบ รายการ รปเลม เอกสาร ไฟล PDF หมายเหต

๑ -ปก / / เอกสาร ๑-๔ เยบเลมตามล าดบ จ านวน ๒ชด

๒ แบบฟอรมรายงานแผนการจดการความร รร.จปร.ปงบประมาณ ๒๕๕๖

/ -บทน า / / -บทสรปการจดการความร / / -สารบญ / / -เนอหา -

.......... / /

-บรรณานกรม / / ๓ แบบฟอรมท ๑ / / ๔ แบบฟอรมท๒ / /

ไดด าเนนการน าไฟล PDF ขนบน web sit การจดการความร รร.จปร.แลว

ทงน คณะกรรมการจดการความร สวท.รร.จปร. ไดตรวจสอบเอกสารถกตองครบถวนแลว

จงเรยนมาเพอกรณาพจารณา พ.อ.

( วชระ สตยวงศทพย ) ประธานคณะท างานจดการความร สวท.รร.จปร.

บทน ำ

แผนทการเสยดนแดนของไทย ๑๔ ครงของไทย จดท าขนเพอเปนแนวทางในการใชประกอบการเรยนการสอนและอบรมทหารใหไดรบความรดานประวตศาสตร ยอนอดตกลบไปในอดตของกรงรตนโกสนทรประเทศไทยรงโรจนถงขดสด กอนทจะคอยๆ เสยดนแดนไปหลายครงหลายคราวมากกวาทแหลออยในปจจบน พระมหากษตรยไทยทกพระองค พยายามปกปองรกษาเอกราชของประเทศ โดยการท าสงครามเพอปองกนราชอาณาจกร รวมถงการยอมสละดนแดนเลกนอยเพอรกษาดนแดนทส าคญ ๆ เอาไว นบรวมแลวเราเสยดนแดนมาแลวทงสน ๑๔ ครง รวมพนททเสยไป ๗๘๒,๘๗๗ ตร.กม. จากพนท ๑,๒๙๔,๙๙๒ ตร.กม. ในอดต จนถงวนนไทยเหลอพนทเพยง ๕๑๒,๑๑๕ ตร.กม. จากการสญเสยดนแดนไปเปนจ านวนมากนจะเปนการกระตนเตอนความรสกรกชาตและหวงแหนแผนดนไทย ซงเปนสมบตของบรรพบรษทตกทอดมาถงสมยเราปจจบน ทงน กองวชาประวตศาสตรการสงคราม ฯ ไดรวบรวมหลกฐาน และขอมลทางประวตศาสตรทเกยวของกบการเสยดนแดนของไทยในสมยรตนโกสนทรตอนตน จนถงปจจบน ซงไทยตองเสยดนแดน ใหแกประเทศมหาอ านาจตะวนตกอยางไมเปนธรรม จงนบเปนบทเรยนส าคญของคนไทยทตองศกษาและจดจ าไว

แบบฟอรมบทสรปการจดการความรปงบประมาณ ๒๕๕๖

ชอผลงาน การเสยดนแดนของไทย ๑๔ ครง

เจาของผลงาน กปศ.สวท. รร.จปร.

ประเภทของผลงาน ความรตามแนวทางการปฏบตงาน

ขอมลเกยวกบผลงาน การเสยดนแดนของไทย ๑๔ ครง

เปนประวตศาสตรส าหรบแนวการเรยนการสอน การเสยดนแดนของไทยจ านวน ๑๔ ครง ส าหรบก าลงพล ทบ.ประกอบดวย - ความรเกยวกบการเสยดนแดนของไทยตงแต ครงท ๑ – ๑๔ และดนแดนอน ๆ ทอยหางไกลจากศนยอ านาจการปกครองของไทย

ลกษณะของผลงาน เปนแผนภาพรปแผนทประเทศไทยสวนดนแดนทสญเสยใชสและเลขก ากบ พนททเปนทะเลจะเปนรายละเอยดยอขอความการเสยการเสยดนแดนของไทยตงแต ครงท ๑ – ๑๔ และดนแดนอน ๆ ทอยหางไกลจากศนยอ านาจการปกครองของไทย

เปนคมอส าหรบการเรยนการสอนเสรมส าหรบก าลงพลทบ.เปนทงไฟลดจตลและสามารถท าเปนphoto shop พมพบนแผนไวรนลหรอฟวเจอรบอรด มขนาด ๘๐X๑๒๐ ซม.

ปจจยแหงความส าเรจ

๑. ทมงานใหความรวมมอในการแลกเปลยนเรยนร

๒. ทมงานมความรความช านาญและประสบการณ

ความสมฤทธ ก าลงพลทบ.ไดรบความรเกยวกบการเสยดนแดนของไทยตงแต ครงท ๑ – ๑๔ และดนแดนอน ๆ ทอยหางไกลจากศนยอ านาจการปกครองของไทยเปนการปลกกระแสความรกชาตหวงแหนแผนดน จากทตองสญเสยไปมากกวาทมเหลออยในปจจบน ก าลงพล รร.จปร. สามารถ น าไปเปนคมอส าหรบการเรยนการสอนเสรมได ๑๐๐ %

ความภาคภมใจ (เมอจดท า KM ส าเรจแลว สามารถแกปญหาจากการขาดองคความรนได/ สามารถน าความรท KM team มอยไปเผยแพร)

๑. ก าลงพลของ รร.จปร.ร/เขาใจถงสาเหตเหตผลของการเสยดนแดนของไทยมากขน ๒. ก าลงพลของ รร.จปร.มความมนใจในการน าผลงานการเสยดนแดนของไทย ๑๔ ครงไปตอยอดโดยแนะน ากบ หนวยงานราชการหรอสถานศกษาตางๆ

๓. สามารถเผยแผความร ใหก าลงพลของ รร.จปร.และผทสนใจน าไปใชใหเกดประโยชน

ตรวจถกตอง พ.อ.

( อ านาจ ไกรสงคราม ) อจ.หก.กปศ.สวท.รร.จปร.

จดท าเพอเปน เอกสารตวอยาง เทานน

จดท าเพอเปน เอกสารตวอยาง เทานน

จดท าเพอเปน เอกสารตวอยาง เทานน จดท ำเพอเปน เอกสำรตวอยำง เทำนน จดท าเพอเปน เอกสารตวอยาง เทานน

จดท ำเพอเปน เอกสำรตวอยำง เทำนน

สารบญ หนา

บทน า ๑

สารบญ ๒

แผนทแสดงการเสยดนแดนของไทย ๑๔ ครง ๓ ความรเกยวกบประวตศาสตรการการสญเสยดนแดนของไทย ๑๔ ครง ๔ บรรณานกรม ๑๗

๔ การเสยดนแดนของไทยในสมยรตนโกสนทร

ในยคลาอาณานคม ของประเทศมหาอ านาจตะวนตก

ความเปนมา

การเสยดนแดนของไทยในสมยรตนโกสนทรนน เปนททราบกนทวไปวาไทยเสยดนแดนใหแกชาตตะวนตกเพยง ๒ ชาต คอ ฝรงเศสและองกฤษ ซงสวนใหญเปนการเสยดนแดนใหแกฝรงเศส ในครงแรกเสยดนแดนในตอนปลายรชสมยพระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหว(รชการท ๔) หลงจากนนเปนเปนการเสยดนแดนในสมยพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว(รชการท ๕) อยางไรกตามการเสยดนแดนอยางไรกตามการเสยดนแดนของไทยไดเกดขนมากอนหนานนแลวคอ ตงแต สมยรตนโกสนทรตอนตน ในรชสมยพระบาทสมเดจพระพทธยอดฟาจฬาโลกมหาราช โดยไทยเสยเกาะหมาก จากการทพระยาไทรบร ยนยอมใหองกฤษเชาเมอ พ.ศ.๒๓๒๙ และเสยมะร ทวาย ตะนาวศรใหพมา พ.ศ.๒๓๓๖ การเสยดนแดนของไทยใหแกชาตตะวนตกนนเกยวพนกบการขยายอทธพลของชาตตะวนตกทเขามาแสวงหาผลประโยชนภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต โดยในระยะแรกชาตตะวนตกเขามามอทธพลอยในหมเกาะบรเวณดนแดนชายฝงในภมภาคน ตอมาขยายอทธพลทางเศรษฐกจครอบคลมดนแดนสวนใหญของเอเชยตะวนออกเฉยงใต จนกระทงเขาครอบครองดนแดนเกอบทงหมดของเอเชยตะวนออกเฉยงใตในพทธศตวรรษท ๒๔ เหตจงใจในการแผขยายอทธพลของชาตตะวนตกภมภาคตะวนออกเฉยงใต ประการแรก คอ การคาเนองมาจากความตองการแสวงหาผลประโยชนทางเศรษฐกจของเอเชยตะวนออกเฉยงใต ทอดมสมบรณไปดวยเครองทศอนเปนสาหรบยโรปในขณะนน ดงเชน โปรตเกสเขายดครองมะละกา เพอควบคมศนยกลางการคาเครองเทศทสาคญในเอเชยตะวนออกเฉยงใต สเปนยดครองมะนลาเพอใชเปนทมนในการสารวจหมเกาะเครองเทศ ฮอลนดาและองกฤษเขามาในเอเชยตะวนออกเฉยงใต กดวยวตถประสงคเดยวกน คอแสวงหาผลประโยชนทางเศรษฐกจ ประการทสอง คอ การปฏวตอตสาหกรรมของประเทศตางๆในยโรปไดทาใหเกดความตองการวตถดบ เชน ดบก และยางพารา ซงมอยางสมบรณในเอเชยตะวนออกเฉยงใต นอกจากน กรเผยแพรศาสนาครสตกเปนมลเหตจงใจอกประการหนง โดยถอวาเปนพนธะของคนผวขาว (White man’s burden) ทจะเปนผนาความเจรญมาสชนพนเมอง ชาระจตใจของคนพนเมองใหสะอาด พรอมทจะอยภายใตการดแลคมครองของพระเจา สาหรบการเขามาของชาตตะวนตกในดนแดนไทยนบแตสมยอยธยานนมชาตตะวนตกหลายชาตไดเขามาตดตอกบไทย ไดแก โปรตเกส สเปน ฮอลนดา องกฤษ ฝรงเศส ซงลวนแตเปนชาตทมอานาจทงทางดานเศรษฐกจและการทหาร ไทยสมยอยธยาเรมมสมพนธไมตรกบชาตตะวนตกดวยเรองการคาและการยอมใหเขามาเผยแพรศาสนาในระยะแรกกอน แตเมอผลระโยชนมมากขน แตละชาตตางกแขงขนกนแสวงหาผลประโยชน และตองการเพมพนผลประโยชนใหไดมากทสด จนถงกบเขามาแทรกแซองทางการเมองไทย ซงสงผลใหไทยตองดาเนนความสมพนธกบชาตตะวนตกอยางระมดระวงเพอความอยรอดของบานเมอง ในตอนปลายสมยอยธยาถงชวงเสยกรงศรอยธยาครงท ๒ ชาตตะวนตกยตการตดตอกบไทยชวระยะหนง และไดกลบเขามาเมอสถานการณบานเมองเรมคลคลายลงในสมยธนบร สวนใหญเปนบาทหลวงคาทอลกทกลบเขามายงกรงธนบร สวนพอคาชาวตะวนตกยงมไมมากนก อยางไรกตามในตอนปลายสมย

๕ ธนบร บรรดาชาตตะวนตกทเขามาคาขายอยทางตะวนออกน ตางแขงขนกนในการคาขายเปนอนมาก ดวยเหตนองกฤษจงแสวงหาสถานทจอดเรอสนคาทางแหลมมลายสาหรบคาขายแขงกบฮอลนดา ในสมยรตนโกสนทร ชาตตะวนตก ไดแก โปรตเกส และองกฤษ ไดเขามาตดตอคาขายกบไทยอกครงหนง รวมทงอเมรกากไดเขามาไยเปนครงแรก โดยความสมพนธทางดานวฒนธรรมผานทางมชชนนารทเขามาเผยแพรศาสนา อยางไรกตาม ไทยเรมตระหนกแลววาขณะทภยการคกคามจากพมาลดลง กลบมภยจากชาตตะวนตกเขามาแทนท ทงนเพราะชาตตะวนตก ไดขยายอทธพลทางดานการเมองควบคกบผลประโยชนทางเศรษฐกจ ดวยเหตนไทยจงจาเปนตองดาเนนการเจรจาทางการทตกบประเทศตะวนตก รวมทงดาเนนนโยบายปองกนประเทศดานตางๆ ซงเหนไดชดในปลายรชสมยพระบาทสมเดจพระนงเกลาเจาอยหวททรงตระหนกวา ศตรไทยภายหนาคอชาตตะวนตก ซงมระบบการทหารทมประสทธภาพ จงทรงปองกนประเทศโดยการสรางปอมปราการรกษาพระนครเพมขน มการขดคคลองเปนเครองกดขวางรอบพระนคร สรางเมองหนาดานอกทงมงปองกนประเทศทางทะเลเปนสาคญ โดยการตอเรอรบจานวนมาก จากการทไทยตองเผชญภยคกคามจากมหาอานาจตะวนตกมากยงขนในรชสมยพระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหว โดยเฉพาะองกฤษและฝรงเศส ทาใหไทยตองดาเนนนโยบายการเจรจาผอนปรนทางการทต มการทาสนธสญญาไมตรและพาณชยประเทศตางๆ นอกจากนยงตองยอมเสยดนแดนบางสวนใหแกมหาอานาจตะวนตกเพอรกษาดนแดนสวนใหญของประเทศไว อนเปนลกษณะของการยอมเสยประโยชนสวนนอยเพอรกษาประโยชนสวนใหญ คอ เอกราช ขณะเดยวกนกตองปรบปรงประเทศใหทนสมยตามแบบตะวนตก เพอทมหาอานาจตะวนตก จะไมสามารถใชเปนขออางในการยดไทยเปนเมองขนได พระราชาโยบายดงกลาวไดรบการปฏบตสบมาในรชสมยพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว ซงมการปฏรปประเทศทงดานการเมอง การปกครอง เศรษฐกจ สงคม ตลอดจนการปรบปรงกจการทหารใหทนสมยตามแบบตะวนตก และประการสาคญ คอ การเสดจประพาสยโรปของพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว นอกจากเปนการกระชบสมพนธไมตรกบระเทศในยโรป และทอดพระเนตรกจการตางๆเพอเปนแนวทางในการปรบปรงบานเมองใหเจรญกาวหนายงขนแลวยงเปนการแสดงฐานะของประเทศไทยใหเปนทยอรบของนานาชาต อกทงทาใหประเทศตางๆเขาใจปญหาของไทยทตองเผชญอยในขณะนน โดยเฉพาะรสเซยไดแสดงความเปนมตรอยางดยงความพยายามของไทยในการผกไมตรกบรสเซยเพอถวงดลอานาจกบองกฤษและฝรงเศสนบเปนกศโลบายสาคญในการรกษาอธปไตยของไทยไวตามแนวสนตวธ หลกเลยงการชาลงเขาแกไขปญหา แมจะถกกดดนจากมหาอานาจตะวนตกอยางหนกกตาม การเสยดนแดนในสมยตนรตนโกสนทร รชสมยพระบาทสมเดจพระพทธยอดฟาจฬาโลกมหาราช (รชกาลท๑) - เสยเกาะหมาก (เกาะปนง) ใหองกฤษ พ.ศ. ๒๓๒๙ - เสยมะรด ทวาย ตะนาวศร ใหพมา พ.ศ. ๒๓๓๖ การเสยเกาะหมาก (เกาะปนง) ใหองกฤษ พ.ศ. ๒๓๒๙ เนอท ประมาณ ๒๘๐ ตารางกโลเมตร ทตงเกาะหมาก เกาะหมากเปนเกาะเลกๆ อยหางจากชายฝงดานตะวนตกของคาบสมทรมลายไป ประมาณ ๕ กโลเมตร และอยตอนเหนอสดของชองแคบมะละกา

๖ ความเปนมา หวเมองมลาย อนไดแก ไทรบร (ไทรบร มอานาจปกครองเกาะหมาก)กลนตน ตรงกาน และปตตาน เคยเปนประเทศราชของไทยมาตลอดสมยกรงศรอยธยา แตหลงจากเสยกรงศรอยธยาแกพมาในป พ.ศ.๒๓๑๐ แลว หวเมองมลายเหลานตงตวเปนอสระ เมอสมเดจพระเจาตากสนมหาราชเสดจขนครองราชยแลว ทรงมพระราชดารทจะขยายอานาจไปยงหวเมองมลาย แตหวเมองมลายอยหางไกลมาก จงไมคมกบการยกทพไปปราบปราม อยางไรกตามในตอนปลายสมยธนบร บรรดาชาตตะวนตกทเขามาคาขายอยทางตะวนออกน มการแขงขนการคากนมากดวยเหตนองกฤษจงตองการสถานทตงสาหรบทาการคาขายแขงกบฮอลนดาทางแหลมมลาย และเหนวาเกาะหมากซงตงอยบรเวณอาวปากนาไทรบร ทางตะวนตกของคาบสมทรมลายนนเปนทาเลทเหมาะสมทางการคาทางภาคตะวนออกเปนอยางยง จงไดพยายามเจรจาเกลยกลอมพระยาไทรบร อบดลละ โมกรมซะ ผมอานาจปกครองเกาะนเพอขอเชาไวทาการคา แตพระยาไทรบรไมยนยอมใหเชาเกาะหมาก เพราะไมพอใจในขอเสนอขององกฤษทไมยนยอมใหความชวยเหลอในการตอตาน สลงงอ ทอาจจะมารกรานไทรบร ในรชสมยพระบาทสมเดจพระพทธยอดฟาจฬาโลกมหาราช (รชกาลท ๑) เมอสมเดจพระอนชาธราช กรมพระราชวงบวรมหาสรสงหนาท เสดจยกทพลงไปขบไลพมาทางหวเมองปกษใตในคราวสงครามเกาทพ พ.ศ.๒๓๒๘ นน พระยาไทรบรเกรงกลววา กองทพไทยจะยกไปตเมองไทรบร พระยาไทยบรจงยอมใหองกฤษเชาเกาะหมาก โดยหวงพงกาลงจากองกฤษชวยปองกนการโจมตจากกองทพไทย สาระสาคญของสญญาทไทรบรทากบองกฤษ คอ ถามขาศกมาตเมองไทรบรไมวาทางใด องกฤษจะตองชวยปองกนดวย แตองกฤษขอแกไขสญญาใหมคอ องกฤษยอมรบผดชอบแตเฉพาะกรณทมขาศกยกมาตเกาะหมากเทานน ไมตองการมพนธะในการคมครองไทรบร ซงอาจทาใหองกฤษเปนศตรกบไทย เพราะในขณะนนไทยกาลงจะไปมอานาจเหนอหวเมองมลายซงเคยเปนประเทศราชของไทยมาแตกอน ในทสดองกฤษโดยบรษทอนเดยตะวนออกไดเขาครอบครองเกาะหมาก โดยการเชาจากไทรบร เมอ พ.ศ. ๒๓๒๙ โดยมกปตนฟรานซส ไลนเปนผนาคนสาคญในเรองน และไดเรยกชอเกาะหมากนใหมวา เกาะปรนซ ออฟ เวลล (Prince of wales lsland) เพอเปนเกยรตแกทายาทของพระเจายอรจท ๓ แหงองกฤษ การไดเขาไปปกครองเกาะหมากขององกฤษเปนผลใหองกฤษเรมแผอทธพลเขาไปครอบครองดนแดนตางๆ บนคาบสมทรมลายตอไป การเสยมะรด ทวาย ตะนาวศร ใหพมา พ.ศ. ๒๓๓๖ เนอท ประมาณ ๕๕,๐๐๐ ตารางกโลเมตร ทตงของมะรด ทวาย ตะนาวศร

ทงสามเมองอยทางตอนลางของพมา มอาณาเขตทางทศตะวนตกจดทะเลอนดามน ทศตะวนออกตดตอกบไทย โดยมเทอกเขาตะนาวศรเปนแนวพรมแดน ความเปนมา เมองมะรด ทวาย ตะนาวศร เคยเปนของไทยมาตลอดสมยอยธยา แตภายหลงการเสยกรงศรอยธยาครงทสอง เมอ พ.ศ. ๒๓๑๐ เมองทงสามไดเอาใจออกหางจากไทยไปสวามภกดตอพมา จนกระทงถงรชสมยพระบาทสมเดจพระพทธยอดฟาจฬาโลกมหาราชโปรดเกลาฯใหยกกองทพไปตเมองทวาย เมอ พ.ศ.๒๓๓๐ บรรดาหวเมองมอญทใกลชดกบเขตแดนไทยกยาเกรงพากนมาสวามภกดตอไทยทงสามเมอง คอ มะรด ทวาย ตะนาวศร โดยเฉพาะเมองทวายนนไทยไดรบทงครอบครวเขามาตงหลกแหลงอยในกรงเทพฯ ทบรเวณบานทวาย (อาเภอยานนาวาในปจจบน) เมอไทยไดหวเมองมอญทางภาคใตแลว กจดเตรยมกองทพเพอยกไปรบพมาใน พ.ศ. ๒๓๓๖ ไทยไดสงกาลงสวนหนงไปเตรยมหาเสบยงอาหารทเมองทวาย ทาใหมอญเมองทวายรวนเร เกรงกลวพมาและกอการกาเรบวนวายขน การเกณฑเสบยงอาหารตามแผนเดมกระทาไมได

๗ จงตองลาเลยงจากเขตแดนไทยทางเมองราชบรและกาญจนบรเมอพมาจากเมองเมาะตะมะยกมา พวกมอญและพมาในเมองทวายไดนดแนะกบกองทพพมาทยกมาจากเมองเมาะตะมะตคายไทยและขบไลไทยทอยเมองทวายแตกหนไป สวนทพเรอไทยเมอไปถงเมองมะรด พวกมอญพากนกอการกาเรบเปนกบฏ ไทยตองเสยเวลาปราบกบฏอยทเมองมะรด ไมทนไดไปถงเมองทวาย ไทยจงตองทาสงครามทงสองฝาย เสบยงอาหารกอาศยจากเมองทงสามไมได ไดรบความลาบากและทรกนดารมากจงตองเลกทพกลบในทสด เมองมะรด ทวาย ตะนาวศร ตกเปนของพมา ใน พ.ศ.๒๓๓๖ และตอมาพมาไดตกเปนเมองขนขององกฤษ ไทยจงมไดคดทจะไปตเมองมะรด ทวาย และตะนาวศร ใหกลบคนมาอยในอานาจเชนเดยวกบสมยอยธยา การเสยดนแดนใหฝรงเศสและองกฤษ ในสมยรชกาลท ๔ – รชกาลท ๕ - เสยดนแดนเขมรสวนนอกใหฝรงเศส พ.ศ. ๒๔๑๐ - เสยแควนสบสองจไทใหฝรงเศส พ.ศ. ๒๔๓๑ - เสยดนแดนฝงตะวนออกของแมนาสาละวน ๑๓ เมองใหองกฤษ พ.ศ. ๒๔๓๕ - เสยดนแดนฝงซายของแมนาโขงใหฝรงเศส พ.ศ. ๒๔๓๖ - เสยดนแดนฝงขวาของแมนาโขงใหฝรงเศส พ.ศ. ๒๔๔๖ - เสยดนแดนเขมรสวนใน (มณฑลบรพา) ใหฝรงเศส พ.ศ. ๒๔๔๙ - เสยดนแดนรฐไทรบร กลนตน ตรงกาน และปะลสใหองกฤษ พ.ศ. ๒๔๕๑

การเสยดนแดนสวนนอกใหฝรงเศส พ.ศ. ๒๔๑๐ เนอท ประมาณ ๑๒๔,๐๐๐ ตารางกโลเมตร ทตงของเขมรสวนนอก ตงอยทางใตของลาว ทางตะวนออกและทางใตตดตอกบญวน ทางตะวนตกตดตอกบเขมรสวนใน (พระตะบอง เสยมราฐ ศรโสณ) ซงขณะนนอยภายใตการปกครองของไทย ความเปนมา

หลงจากฝรงเศสยดครองแควนโคชนไชนา (ดนแดนญวนทางใต) ไดในป พ.ศ. ๒๔๐๖ ฝรงเศสกใหความสนใจมาทเขมร จงอางสทธเหนอเขมรโดยใหเหตผลวาเขมรเคยเปนเมองประเทศราชของญวนดงนนเมอญวนเปนอาณานคมของฝรงเศสแลวเขมรกควรเปนของฝรงเศสดวย เหตทฝรงเศสตองการครอบครองเขมร กเพอใชเขมรซงมแมนาโขงไหลผานเปนเสนทางลาเลยงสนคาตดตอกบจนรวมทงใชเปนทมนขยายอทธพลสลาว และเปนแหลงผลตเสบยงอาหารใหอนโดจน ทางฝรงเศสจงไดสงทตไปเจรจาเกลยกลอมสมเดจพระนโรดมแหงเขมรใหลงนามในสนธสญญายอมยกเขมรใหเปนรฐอารกขาของฝรงเศสเมอวนท ๑๑ สงหาคม ๒๔๐๖ สมเดจพระนโรดมไดมหนงมอมากราบทลพระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหว ทรงถกบงคบใหลงนามทงๆ ทยงคงจงรกภกดตอไทย ดงนนไทยจงจดทาสญญาลบกบเขมรเมอวนท ๗ ธนวาคม ๒๔๐๖ เพอใหเขมรยนยนวายงคงเปนประเทศราชของไทย และเตรยมจดพธราชาภเษกสมเดจพระนโรดมเปนพระมหากษตรยเขมรตามโบราณราชประเพณ เมอฝรงเศสทราบเรองสญญาลบ จงพยายามขอใหไทยยกเลกสญญาแตไมเปนผล ฝรงเศสจงสงเรอรบมตราย (Mitraille) เขามายงแมนาเจาพระยาเพอบบบงคบใหไทยยอมรบอยางเปนทางการวาเขมรเปนรฐอารกขาของฝรงเศส ไทยเจรจากบฝรงเศสอย ๓ ปกวาจงลงนามในสญญาเมอวนท ๑๕ กรกฎาคม พ.ศ.๒๔๑๐ มใจความสาคญดงน

๘ ๑. ไทยยอมรบอานาจอารกขาของฝรงเศสเหนอเขมร ๒. หนงสอสญญาระหวางไทยกบเขมรเปนอนยกเลก ๓. ไทยจะไมเรยกรองสวยอากรบรรณาการจากเขมร ๔. เมองพระตะบองและเสยมราฐคงเปนอยของไทย ๕. ไทยและเขมรไปมาคาขายกนได ใครทาผดในเขตใด ศาลแหงเขตนนมอานาจพพากษาโทษ ๖. เรอฝรงเศสมอานาจเดนไดโดยสะดวกในลานาแมนาโขงและทะเลสาบ หากเกดขดของไทยจะตอง ชวยเหลอ ๗. ฝรงเศสจะบงคบใหเขมรถอตามสญญาน ๘. หนงสอสญญานใชไดทงภาษาไทยและฝรงเศส ๙. ตองสตยาบนทกรงเทพฯ ภายใน ๕ เดอน การเสยแควนสบสองจไทใหฝรงเศส พ.ศ. ๒๔๓๑ เนอท ประมาณ ๘๗,๐๐๐ ตารางกโลเมตร ทตงของสบสองจไท

ตงอยทางตอนเหนอของลาว ทางตะวนออกตดตอกบแควนตงเกย ทางตะวนตกตดตอกบลาวเหนอ ทางใตตดตอกบหวพนหาทงหก ความเปนมา

หลงจากฝรงเศสไดยดครองญวนไดทงหมดในป พ.ศ. ๒๔๒๗ แลว ฝรงเศสกเรมขยายอทธพลเขาสหวเมองลาวซงขณะนนอาณาเขตของไทยครอบคลมดนแดนฝงซายและฝงขวาของแมนาโขงรวมทงดนแดนในแควนสบสองจไท และแควนหวพนหาทงหก (ทางทศเหนอมอาณาเขตจดภาคใตของจนและทางทศตะวนออกจดญวน) ครนเมอพวกจนฮอนากาลงมาปลนสะดมเมองพวน เวยงจนท หลวงพระบาง แควนสนสองจไท และหวเมองพนหาทงหกในชวง พ.ศ. ๒๔๑๘ ถง พ.ศ. ๒๔๒๘ ไทยสงกองทพเรอไปปราบฮออยหลายครง ฝรงเศสกถอโอกาสสงกองทพเขาไปในดนแดนเหลานนดวย โดยอางวาเพอชวยญวนปราบฮอ ตอมาฝรงเศสขอตงสถานกงสลประจาหลวงพระบาง มนายออกสต ปาว ( Auguste Pavie) เปนกงสลประจาหลวงพระบางคอยเกลยกลอมใหลาวปลกตวออกจากไทยอกทงใชสถานกงสลเปนศนยกลางสารวจลางรวบทงแควนสบสองจไทและหวพนหาทงหก ถง พ.ศ. ๒๔๓๐ พวกฮอนากาลงมาปลนสะดมหลวงพระบางอก ฝายไทยไดแตงตงใหนายพนเอก เจาหมนไวยวรนารถ (เจมแสง – ชโต) เปนแมทพไปปราบฮอ ฝรงเศสกสงกองทพจากแควนตงเกยไป ปราบฮอเชนกนอยางไรกตามเมอการปราบฮอสนสดลง ฝรงเศสไมยอมถอนทหารออกไป โดยอางวาแควนน เคยเปนของญวนมากอน เมอญวนตกเปนเมองขนของฝรงเศสแลว แควนสบสองจไทกตองตกเปนของฝรงเศสดวย ฝรงเศสไดบกเขายดเมองแถง (เดยนเบยนฟ) ซงเปนเมองเอกของแควนสบสองจไท นายพนเอก เจาหมนไวยวรนารถจงรบสงกาลงไปรกษาหวเมองพนหาทงหกแลวสงกองทพหนาไปประจาเมองแถง ตอมาไทยตองถอนตวจากเมองแถงแควนสบสองจไทเพราะขาดแคลนเสบยงอาหารในทสดไทยตองเจรจาตกลงกบนาย ปาว ทเมองแถง เมอเดอนธนวาคม พ.ศ. ๒๔๓๑ เพอเปนการหลกเลยงการใชกาลง สาระสาคญของขอตกลงทเมองแถงมวาใหไทยรกษาหวพนหาทงหก ฝรงเศสจะรกษาแควนสบสองจไทย สวนเมองแถงนนใหทงไทยและฝรงเศสรวมกนดแลแตตอมาฝายไทยถกบบบงคบจนตองถอนกาลงจากเมองแถง ฝรงเศสไดเขาครอบครองแทน

๙

การเสยดนแดนฝงตะวนออกของแมน าสาละวน ๑๓ เมอง ใหองกฤษ พ.ศ. ๒๔๓๕ เนอท ประมาณ ๓๐,๐๐๐ ตารางกโลเมตร ความเปนมา

นครเชยงใหม เปนดนแดนทอยภายใตการปกครองของรฐบาลสยามทกรงเทพฯ ตงแตสมยรตนโกสนทรโดยมอาณาบรเวณครอบคลมแนวเขตแมนาสาละวนฝงดานตะวนออก (ฝงซายของแมนาสาละวน) อนเปนดนแดนทมปาไมสกอดมสมบรณอกทงองกฤษยอมรบสทธของนครเชยงใหมเหนอดนแดนดานตะวนออกของแมนาสาละวน (ตามขอตกลงททาไวกบไทยในหนงสอสนธสญญาเกยวกบนครเชยงใหม ลาพน ลาปาง ครงท ๑ เมอวนท ๑๔ มกราคม พ.ศ. ๒๔๑๖ ทเมองกลกตตา และครงท ๒ เมอ ๑๐ มกราคม พ.ศ. ๒๔๒๕ ทกรงเทพฯ) เมอองกฤษไดขยายอทธพลเขาสพมาดวยการรกรานทางภาคใตของพมาในป พ.ศ. ๒๓๖๗ สามารถยดตะนาวศร ยะไข มณฑลอสสม มณประ และหงสาวดไดตามลาดบ จนในทสดสามารถยดครองพมาไดทงหมดในป พ.ศ. ๒๔๒๘ หลงจากนนองกฤษกไดใหความสนใจในดนแดนตะวนออกของแมนาสาละวนซงเปนดนแดนอดมไปดวยปาไมสก อนเหมาะแกการทาสมปทานปาไม โดยเฉพาะอยางยงพอคาสมาคมหอการคาองกฤษทเมองรางกงไดเรงใหองกฤษยดดนแดนฝงดานตะวนออกของแมนาสายสาละวน องกฤษจงใหราชทตทกรงเทพฯ แจงไทยวาเจาหนาทปกครองทเมองกลกตตา อางวาพมาเคยมสทธในดนแดนฝงตะวนออกของ แมนาสาละวน จงกาหนดนดใหไทยตงกรรการปกปนดนแดนแลวไปพบกบกรรมการปกปนดนแดนขององกฤษภายในกาหนด มฉะนนองกฤษจะดาเนนการปกปนดนแดนแตลาพงฝายเดยว ไทยพยายามชแจงวาไมสามารถสงกรรมการขนไปไดตามกาหนดจงขอเจรจาทกรงลอนดอนแทน แตองกฤษไมยนยอมและดาเนนการปกปนดนแดนในปกครองของนครเชยงใหม จานวน ๑๓ เมอง ซงตงอยทางฝงตะวนออกของแมนาสาละวน หางจากแนวลานาประมาณ ๔๐ – ๘๐ กโลเมตร (ทางทศเหนอของอาเภอฝาง จงหวดเชยงใหมในปจจบน) ดงน ๑. เมองแจะ ๖. เมองตวน ๑๑. เมองไฮ ๒. เมองใหม ๗. เมองสาด ๑๒. เมองฮองลก ๓. เมองทา ๘. เมองยอน ๑๓. เมองโก ๔. เมองจวด ๙. เมองตม ๕. เมองหาง ๑๐. เมองกวาน การปกปนเขตแดนทางฝงตะวนออกของแมนาสาละวนเปนการละเมดสนธสญญาทไดกลาวแลวขางตน องกฤษจงเสนอการแลกเปลยนดนแดนดงกลาวกบแควนเชยงแขง อนมเมองสงหเปนเมองสาคญ ไทยจงใหเสนาบดกระทรวงมหาดไทยมสารตราลงวนท ๒๗ ตลาคม พ.ศ. ๒๔๓๕ ใหขาหลวงพเศษนคร เชยงใหมมอบดนแดน ๑๓ เมองใหแกองกฤษ อยางไรกตามในปตอมา (พ.ศ. ๒๔๓๖) ฝรงเศสกเขายดเมองสงหทงๆ ทองกฤษยกใหไทยในป พ.ศ. ๒๔๓๕

การเสยดนแดนฝงซายของแมน าโขง ใหฝรงเศส พ.ศ. ๒๔๓๖ เนอท ประมาณ ๑๔๓,๐๐๐ ตารางกโลเมตร ความเปนมา

สบเนองจากฝรงเศสมเปาหมายจะครอบครองดนแดนลาว โดยจะขยายดนแดนออกไปใหถงฝงแมนาโขง และจะยดดนแดนทงหมดบนฝงซายของแมนาโขงนบแตภาคเหนอของลาวไปจนถงชายแดนเขมร จงอาง

๑๐ ตอไทยวาฝรงเศสมสทธเหนอดนแดนฝงซายแมนาโขงเพราะดนแดนแถบนเคยเปนของญวนซงมอานาจเหนอ ลาวมากอน เมอญวนตกเปนของฝรงเศสแลว ลาวจงตองตกเปนของฝรงเศสดวย ฝรงเศสขอใหไทยถอนทหาร บรเวณชายแดนออกไปแตไทยปฏเสธ ฝรงเศสจงสงกาลงเขาโจมตทหารไทยทอยชายแดนแมนาโขง ทาใหเกดการปะทะกนขนบอยครง เหตการณรนแรงทเกดขนคอ การปะทะกนระหวางทหารไทยและฝรงเศสทเมองคามวนและทงเชยงคา (ทงไหหนในปจจบน) ในครงนนฝรงเศสกลาวหาวา พระยอดเมองขวาง (ขา ยอดเพชร ขาหลวงไทยประจาเมองคาเกด คามวน และเปนนายดานรกษาเมองคามวน) เปนผรบผดชอบทนาย โกรสกแรง ทหารชาวฝรงเศสตองเสยชวต และเรยกรองใหไทยลงโทษพระยอดเมองขวาง ขณะเดยวกนฝรงเศสยงยนกรานขอเรยกรองสทธเหนอดนแดนฝงซายแมนาโขง นายออกสต ปาว ราชทตฝรงเศสประจากรงเทพฯ จงแจงใหไทยทราบอยางเปนทางการถงขอเรยกรองดนแดนทางฝงซายแมนาโขง รวมทงใหทาความตกลงแกไขปญหาเกยวกบคนฝรงเศสหรอคนในบงคบฝรงเศส การปะทะกนตามชายแดนไดขยายตวถงขนวกฤต ฝรงเศสไมประสงคจะเจรจากบไทยอกตอไป ในวนท ๑๓ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๔๓๖ ฝรงเศสไดสงเรอรบ ๒ ลา โดยมเรอสนคาเปนเรอนารองแลนจากปากนาจะเขามายงกรงเทพฯ เพอบบบงคบใหไทยยอมทาตามขอเสนอ จงเกดการตอสกนทปากนาเรยกเหตการณครงนนวา วกฤตการณ ร.ศ. ๑๑๒ เรอรบฝรงเศสแลนมาถงใจกลางเมองกรงเทพฯ ไดในวนท ๒๐ กรกฎาคม ๒๔๓๖ ฝรงเศสยนคาขาดใหไทยมอบดนแดนฝงซายของแมนาโขง ใหทหารออกจากชายแดน ใหลงโทษผกระทาผด ใหเสยคาทาขวญแกครอบครวผเสยชวต และจายเงนคาปรบเปนเงนฝรงเศส ๒ ลานฟรงสจานวนหนง และอกจานวนหนงเปนเงนไทย ๓ ลานบาท คาขาดนฝรงเศสบงคบใหไทยตอบภายใน ๔๘ ชวโมง แตไทยยอมรบไดเพยงบางขอ ซงทาใหฝรงเศสไมพอใจจงสงเรอรบปดปากอาวไทยเมอวนท ๒๖ กรกฎาคม ๒๔๓๖ พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว และสมเดจพระเจาบรมวงศเธอ กรมพระยาเทวะวงศวโรปการ เสนาบดกระทรวงการตางประเทศ ทรงตระหนกวาถาไทยยงคงขดขนดาเนนการแขงกราวตอฝรงเศส กอาจจะกอใหเกดอนตรายขนแกประเทศชาต จงพยายามเจรจาประนประนอมกบฝรงเศส และพยายามขอความชวยเหลอจากองกฤษดวยแตไมประสบความสาเรจ ดงนนไทยจาตองยอมปฏบตตามขอเรยกรองของฝรงเศสทกประการ ฝรงเศสจงประกาศเลกปดอาวเมอวนท ๕ สงหาคม พ.ศ. ๒๔๓๖ และมการลงนามสนธสญญาไทย – ฝรงเศสเมอวนท ๓ ตลาคม พ.ศ. ๒๔๓๖ ซงมสาระสาคญดงน

๑. รฐบาลไทยยนยอมสละสทธทงหมดในดนแดนบนฝงซายและบรรดาเกาะตางๆในแมนาโขง ๒. หามรฐบาลไทยสงเรอเขาไปในทะเลสาบกมพชา แมนาโขง และลานาตางๆทแยกจากแมนาโขง ๓. หามรฐบาลไทยสรางดานหรอคายทหารในเมองพระตะบองและเสยมราฐ รวมทงเกาะตางๆ

ภายในรศม ๒๕ กโลเมตรบนฝงขวาของแมนาโขง และใหเขต ๒๕ กโลเมตรนเปนเขตปลอดทหาร ๔. ฝรงเศสขอสงวนสทธทจะตงสถานกงสลทใดกได โดยเฉพาะทนานและโคราช

นอกจากไทยยงตองลงนามในอนสญญาแนบทายอกหนงฉบบกบฝรงเศส ซงมใจความบงคบใหไทยปฏบตตามขอเรยกรองตางๆ ดงกลาวมาขางตน ทสาคญคอ ฝรงเศสจะยดจนทบรไวเปนประกนจนกวาไทยจะปฏบตตามสญญาอยางครบถวน จากสนธสญญาไทย – ฝรงเศส พ.ศ. ๒๔๓๖ ฉบบน ทาใหไทยเสยดนแดนครงสาคญและมากทสด โดยตองยอมยกอาณาจกรลาวเกอบทงหมดใหแกฝรงเศส และหากไทยไมยอมยตเหตการณครงน ฝรงเศสจะใชเปนขออางบบบงคบเรยกรองอยางอนเพมเตมอก

๑๑ ขอตกลงระหวางองกฤษและฝรงเศส พ.ศ. ๒๔๓๙ (หรอ พ.ศ. ๒๔๓๘ คดป พ.ศ. แบบเกา)

หลงจากไทยเสยดนแดนฝงซายแมนาโขงประมาณ ๒ ปเศษ องกฤษ และฝรงเศสกไดทาขอตกลงระหวางกนโดยใหไทยเปนรฐกนกระทบ ทงนสบเนองมาจากสภาพทตงของประเทศไทยทอยระหวางดนแดนอาณานคมขององกฤษทางตะวนตกและทางใต กบของฝรงเศสทางดานตะวนออก ทาใหองกฤษมนโยบายทจะ ใหไทยเปนรฐกนกระทบระหวางอาณานคมขององกฤษและฝรงเศส โดยเฉพาะอยางยงองกฤษไมประสงคทจะมพรหมแดนประชดกบฝรงเศส เพราะเกรงวาจะหลกเลยงการกระทบกระทงกนดวยอาวธไมได ซงจะเปนชนวนนาไปสสงครามระหวางกนโดยงาย องกฤษจงเปดการเจรจากบฝรงเศส และทาขอตกลงระหวางกนเมอวนท ๑๕ มกราคม พ.ศ. ๒๔๓๙ โดยทงสองประเทศรบรองเอกราชและอธปไตยของไทยเหนอดนแดนบรเวณลมแมนาเจาพระยา เพชรบร แมกลอง ทาจน และบางปะกง (ไมรวมพนททงหมดของไทย) ซงการทาขอตกลงระหวางองกฤษและฝรงเศสน ไทยมไดรบทราบอยางเปนทางการ เพราะมไดมการปรกษาหารอกบไทยอยางไรกตามนบวาขอตกลงนเปนผลดกบไทยททงองกฤษ และฝรงเศสใหสญญาตอกนเปนลายลกษณอกษรวาจะไมทาการใดๆ ทรนแรง ซงจะกระทบกระเทอนตอความเปนเอกราชของไทย ขณะเดยวกนทไทยเปนรฐกระทบระหวางดนแดนภายใตอทธพลของหมาอานาจทงสอง จะกนไมใหเกดการกระทบกระทงกนระหวางมหาอานาจทงสองดวย แมวาขอตกลงระหวางองกฤษกบฝรงเศสดงกลาวจะเปนการรบประกนเอกราชของไทยในบรเวณลมแมนาเจาพระยา เพชรบร แมกลอง ทาจน และบางปะกง โดยใหไทยเปนรฐกนกระทบ ระหวางอาณานคมขององกฤษและของฝรงเศส แตจากแผนทแนบทายขอตกลงระหวางสองประเทศ พ.ศ. ๒๔๓๙ แสดงใหเหนอาณาเขตทองกฤษและฝรงเศสมความตองการจะเขามามอทธพลในดนแดนไทย นอกจากน ยงปรากฏหลกฐานทแสดงแนวเสนอาณาเขตในลกษณะเดยวกนในแผนท “The Century Atlas, lndia , East, including Burma ,Siam and French lndo-Chaina. Copyright,1897,by the Century Co.,New York” พมพเมอ พ.ศ. ๒๔๔๐ ซงมขอความประกอบแผนท เปนภาษาองกฤษวา “ Boundarirs of French and Britis military occupation of Siam (agreement of 1896)” แผนท The Century Atlas, lndia , East, including Burma ,Siam and French lndo-Chaina. ดงกลาวแสดงเสนอาณาเขต กาหนดเขตอทธพลในดนแดนไทยทางเหนอทบรเวณจงหวดแมฮองสอนในปจจบนตามแนวทวเขาถนนธงชย พนทตรงสวนนแผนทพมพวา “British Sphere” และดนแดนทางภาคใต ซงครอบคลมอาณาเขตตงแตบรเวณลานาบางตะพาน (อยในเขตจงหวดประจวบครขนธในปจจบน) จนสดเขตรฐไทรบร กลนตน ตรงกาน พนทสวนนในแผนทพมพวา “ Lower Siam British Shpere” สวนดนแดนทางตะวนออกของไทยซงครอบคลมอาณาเขตตงแตบรเวณลานาประแส ( อยในเขตจงหวดระยองในปจจบน) ขนไปยงเมองสระแกว ผานกบนทรบร ทวเขาสนกาแพง ทวเขาดงพญาเยน ทวเขาเพชรบรณ ขนไปตามแนวทว เขาหลวงพระบางจนถงเมองเชยงของ พนททางดานตะวนออกของสวนน ในแผนทพมพวา “Frehch Sphere” แผนทดงกลาวจงเทากบเปนการแสดงเจตนารมณในการกาหนดเขตอทธพลในดนแดนไทย ภายใตขอตกลงระหวางองกฤษและฝรงเศส พ.ศ. ๒๔๓๙ ปฏญญาลบไทย – องกฤษ พ.ศ. ๒๔๔๐

จากขอตกลงระหวางองกฤษและฝรงเศส พ.ศ. ๒๔๓๙ ทใหไทยเปนรฐกนกระทบโยมไดรวมพนททางใตของไทยนน ทาใหดนแดนทางภาคใตซงอยใกลกลบมลายขององกฤษไมไดรบการคาประกนความมนคง จงทาใหองกฤษหวนเกรงการแผอทธพลเขามาของเยอรมน เนองจากเยอรมนกาลงพยายามสรางฐานทางการเมอง

๑๒ และเศรษฐกจในเอเชยตะวนออกเฉยงใต โดยเพาะในประเทศไทยใหมนคงขน เชน การเดนเรอพาณชยสงสนคาเขาและสนคาออกมจานวนทวขน รวมทงการขดแร การขอสมปทานตางๆ ในภาคใตของไทย ซงอาจจะถอโอกาสขยายอทธพลเขาไปในแหลมมลายขององกฤษตอไป องกฤษจงเปดการเจรจากบไทย ซงนาไปสการลงนามปฏญญาลบไทย – องกฤษ เมอวนท ๖ เมษายน ๒๔๔๐ โดยไทยยนยอมลงนามกเพอใหองกฤษคาประกนความมนคงของดนแดนภาคใตของไทย สาระสาคญ คอ ประเทศไทยสญญาจะไมยอมใหชาตหนงชาตใด เชาซอ หรอถอกรรมสทธ เหนอดนแดนไทยตงแตใตตาบลบางตะพาน จงหวดประจวบครขนธตอลงไป โดยมไดรบความเหนชอบจากรฐบาลองกฤษกอนเปนลายลกษณอกษร และเพอเปนการตอบแทนรฐบาล องกฤษตกลงจะใหความคมครองทางการทหารแกไทยในกรณถกรกรานจากชาตอน อยางไรกตามปฏญญาลบฉบบน กกอใหเกดปญหาบางประการ คอ องกฤษมกจะขดขวางเมอไทยจะให สมปทานชาตอนมาลงทนในบรเวณดงกลาว องกฤษไมยอมใหไทยสรางทางรถไฟสายใต นอกจากนกมปญหาทเปดโอกาสใหองกฤษเขาแทรกแซงหวเมองมลายของไทยไดงายขนรวมทงปญหาเรองสทธสภาพนอกอาณาเขตของคนในบงคบองกฤษ ไทยจงพยายามหาทางขอยกเลกปฏญญาลบดงกลาว ซงตอมาไทยกทาขอตกลงผอนปรนกบองกฤษไดในป พ.ศ. ๒๔๕๑ ดงจะไดกลาวในหวขอการเสยดนแดนกลนตน ตรงกาน ไทรบร และปะลสใหองกฤษ พ.ศ. ๒๔๕๑ การเสยดนแดนฝงขวาของแมน าโขง ใหฝรงเศส พ.ศ. ๒๔๔๖ เนอท ประมาณ ๖๒,๕๐๐ ตารางกโลเมตร ความเปนมา

หลงจากวกฤตการณปากนา ร.ศ. ๑๑๒ รฐบาลไทยและรฐบาลฝรงเศสไดลงนามในสนธสญญาและอนสญญาไทย – ฝรงเศส เดอน ตลาคม พ.ศ. ๒๔๓๖ ซงสงผลใหไทยเสยดนแดนฝงซายแมนาโขงแกฝรงเศส แมไทยจะปฏบตตามสนธสญญาทฝรงเศสเสนอมาอยางครบถวนแลวกตาม แตฝรงเศสกยงไมยอมถอนทหารออกจากเมองจนทบร ทงนเพราะฝรงเศสตองการใชจนทบรเปนเครองตอรองเพอยดดนแดนฝง ขวาของแมนาโขง ไทยไดพยายามเจรจากบฝรงเศสแตไมเปนผล ในทสดไทยตองทาสนธสญญากบฝรงเศส เมอวนท ๑๓ กมภาพนธ พ.ศ. ๒๔๔๖ มสาระสาคญดงน ๑. ไทยจะตองสละสทธของไทยทงหมดเหนอดนแดนบนฝงขวาของแมนาโขงใหแกฝรงเศส ไดแก เมองหลวงพระบางฝงขวา มโนไพร และ จาปาศกด ซงอยตรงกบเมองปากเซทางภาคใตของลาว ๒. ชาวเอเชยเกดในดนแดนอาณานคมหรอรฐในอารกขาของฝรงเศสทตงถนฐานในเมองไทยและลกเทานน จงจะมสทธลงทะเบยนเปนคนในบงคบฝรงเศส สวนอานาจในการตดสนคดนน ถาจาเลยเปนคนในบงคบฝรงเศส (ไมวาจะเปนคนฝรงเศสโดยกาเนดหรอชาวเอเชยกตาม) ศาลกงสลฝรงเศสเปนผตดสนคด ยกเวนคนในบงคบฝรงเศสทพานกอยในจงหวดเชยงใหมลาพน ลาปาง และนาน ตองขนศาลตางประเทศ ๓. ไทยยอมใหฝรงเศสสรางทางรถไฟเชอมระหวางหลวงพระบาง จาปาศกด พนมเปญ และพระ

ตะบอง ๔. พนท ๒๕ กโลเมตรจากรมนาโขงและเขมรสวนใน คอพระตะบอง เสยมราฐ และพระศรโสภณ ไทย

จะสงกาลงทหารเขาไปไดแตตองเปนทหารทอยใตบงคบบญชาของไทยเทานน ๕. ฝรงเศสจะถอนตวออกจากจนทบรซงยดครองไวตงแตหลงวกฤตการณปากนา ร.ศ. ๑๑๒ อยางไรกตามระยะแรกฝรงเศสกไมยอมถอนออกจากจนทบร จนเวลาลวงเลยไปถงกลางป พ.ศ.๒๔๔๘ ฝรงเศสไดออกจากจนทบร แตไปยดเมองตราดแทน โดยอางวาเพอเปนหลกประกนวาไทยจะปฏบตตามสญญาครบถวน

๑๓ การเสยดนแดนเขมรสวนใน (มณฑลบรพา) ใหฝรงเศส พ.ศ. ๒๔๔๙ เนอท ประมาณ ๕๑,๐๐๐ ตารางกโลเมตร ทตงของเขมรสวนใน เขมรสวนใน ตงอยทางทศตะวนออกของไทย มเมองสาคญคอ พระตะบอง เสยมราฐ ศรโสภณ ทางตะวนออกตดกบลาวใต และเขมรสวนนอก ความเปนมา เมอฝรงเศสถอนกาลงจากเมองจนทบรไปยดเมองตราดแทนนน ฝายไทยไดขอใหฝรงเศสออกจากเมองตราดและใหคนเกาะกง และดานซาย (ในเขตจงหวดเลยในปจจบน) ใหแกไทยดวย โดยเฉพาะอยางยงเมองตราดนน เปนเมองทมความสาคญทางยทธศาสตรของชายทะเลฝงตะวนออกของไทย แตฝรงเศสไมยอมถอนกาลงออกจากเมองตราด ดงนนการจะใหฝรงเศสออกจากเมองตราด ไทยจงตองยกเมองเสยมราฐ พระตะบอง และศรโสภณ ใหแกฝรงเศสตามคาเรยกรอง ประกอบกบในเวลานนทงสามเมองมความสาคญกบฝรงเศส เพราะมโครงการสรางทางรถไฟสาย ไซงอน – ฮานอย ซงจะชวยลดคาใชจายไดมากหากจะตองสรางทางรถไฟผานพระตะบองและฝงขวาแมนาโขง สวนนโยบายของไทยในเวลานนกคอการตองการแกปญหาสทธสภาพนอกอาณาเขตเปนสาคญดวย ดงนนไทยกบฝรงเศสจงไดลงนามในหนงสอสญญาระหวางกนเมอวนท ๒๓ มนาคม ๒๔๔๙ ซงมสาระสาคญคอ ๑. ไทยยอมยกดนแดนเขมรสวนใน คอ เมองพระตะบอง เสยมราฐ และ ศรโสภณ ใหแกฝรงเศสเพอตอบแทนกบการทฝรงเศสคนดานซาย ตราด เกาะตางๆ ทอยใตแหลมสงหไปจนถงเกาะกดใหไทย ๒. ชาวเอเชยซงเปนคนในบงคบฝรงเศส หากทาผดหลงการลงนามในหนงสอสญญาฉบบนตองขนศาลไทย โดยกงสลฝรงเศสมสทธถอนคดไปพจารณาเองได สวนผทอยในบงคบกอนวนลงนามใหขนศาลระหวางประเทศ ๓. หลงจากทไทยประกาศใชประมวลกฎหมายหลกสากลครบถวนแลว ใหคนเอเชยในบงคบฝรงเศสทงหมดขนศาลไทย การเสยดนแดนรฐไทรบร กลนตน ตรงกาน และ ปะลสใหองกฤษ พ.ศ. ๒๔๕๑ เนอท ประมาณ ๘๐,๐๐๐ ตารางกโลเมตร ทตงของรฐไทรบร กลนตน ตรงกาน และปะลส

ตงอยบนแหลมมลาย ไทรบรและปะลส ตงอยบนฝงตะวนตกของแหลมมลาย(ฝงทะเลอนดามน) สวนกลนตนและตรงกาน ตงอยบนฝงตะวนตกของแหลมมลาย (ฝงทะเลจนใต) ความเปนมา สบเนองจากทไทยตองการแกไขสทธสภาพนอกอาณาเขตกบองกฤษ โดยทคนในเอเชยในบงคบองกฤษทอาศยอยในประเทศไทยขนศาลไทย เชนเดยวกบทฝรงเศสผอนผนทางดานสทธสภาพนอกอาณาเขตตามสนธสญญาททาไวเมอ พ.ศ. ๒๔๔๙ จงมผลใหไทยทาสนธสญญากบองกฤษ เมอ พ.ศ. ๒๔๕๑ โดยมปจจยผลกดนเบองหลงทสาคญอกประการหนงคอความตองการยกเลกปฏญญาลบ เมอ พ.ศ. ๒๔๔๐ ทสาระสาคญวา ประเทศไทยสญญาจะไมยนยอมใหชาตหนงชาตใดเชาซอ หรอถอกรรมสทธเหนอดนแดนไทยตงแตใตตาบลบางตะพาน จงหวดประจวบครขนธตอลงไป โดยมไดรบความเหนชอบจากองกฤษกอนเปนลายลกษณอกษร และเพอการตอบแทน รฐบาลองกฤษตกลงจะใหความคมครองทางการทหารแกไทยในกรณถก

๑๔ รกรานจากชาตอน แตแลวในเวลาตอมาองกฤษกไมไดปฏบตตามสญญาในขอทจะชวยเหลอเมอถกรกราน ดงตอนทฝรงเศสเรยกรองดนแดนบนฝงขวาของแมนาโขงนน แทนทองกฤษจะชวยเหลอไทย กลบใหไทยปฏบตตามขอเรยกรองของฝรงเศส จากการทองกฤษไมไดชวยเหลอไทยและขอเสยเปรยบในดานการเมอง ทจากด สทธของไทยเหนอดนแดนใตตาบลบางตะพานลงไป ไดเรงใหไทยพยายามหาทางยกเลกปฏญญาลบฉบบนไหได แตการเจรจาไมเปนผลดงนนรฐบาลไทยจงตองหาสงตอบแทนใหองกฤษจนเปนทพอใจ คอดนแดนไทยในแหลมมลาย ในทสดไทยกตองยกหวเมองมลาย คอ กลนตน ตรงกาน ไทรบร และปะลสเพอแลกเปลยนกบการยกเลกสญญาลบ พ.ศ. ๒๔๔๐ และแกไขสทธสภาพนอกอาณาเขต กบองกฤษตามสนธสญญาไทย –องกฤษ พ.ศ.๒๔๕๑ ซงมสาระสาคญดงน ๑. ไทยยอมยกเมองไทร ลนตน ตรงกาน ปะลส รวมทงเกาะใกลเคยงใหกบองกฤษ ๒. คนเอเชยในบงคบขององกฤษ หากทาผดหลงลงนามในสนธสญญาฉบบนใหขนศาลไทย สวนผทอยในบงคบกอนทาสญญาใหขนศาลไทยโดยมกงศลองกฤษเขารวมรบฟงการพจาณาคดดวย ๓. หลงจากทไทยประกาศใชประมวลกฎหมายตามหลกสากลครบถวนแลว ใหคนเชยทงหมดขนศาลไทย ในทายผนวกของสนธสญญานไทยและองกฤษยนยอมยกเลกปฏญญาลบ พ.ศ.๒๔๔๐ และองกฤษจะใหไทยกเงนกอสรางทางรถไฟสายใตภายใตเงอนไขวา ผดาเนนการกอสรางตองเปนชาวองกฤษ สรปการเสยดนแดนของไทยใหแกฝรงเศส ๕ ครง และ องกฤษ ๒ ครงดงน - เสยดนแดนเขมรสวนนอกใหฝรงเศส พ.ศ. ๒๔๑๐ เนอทประมาณ ๑๒๕ ,๐๐๐ ตารางกโลเมตร - เสยแควนสบสองจไทยใหฝรงเศส พ.ศ. ๒๔๓๑ เนอทประมาณ ๘๗ ,๐๐๐ ตารางกโลเมตร - เสยดนแดนฝงตะวนออกของแมนาสาละวนใหองกฤษ พ.ศ. ๒๔๓๖ เนอทประมาณ ๓๐,๐๐๐ ตารางกโลเมตร - เสยดนแดนฝงซายแมนาโขงใหฝรงเศส พ.ศ. ๒๔๓๖ เนอทประมาณ ๑๔๓ ,๐๐๐ ตารางกโลเมตร - เสยดนแดนฝงขวาแมนาโขงใหฝรงเศส พ.ศ. ๒๔๔๖ เนอทประมาณ ๖๒ ,๕๐๐ ตารางกโลเมตร - เสยดนแดนเขมรสวนใน (มณฑลบรพา) ใหฝรงเศส พ.ศ. ๒๔๔๙ เนอทประมาณ ๕๑ ,๐๐๐ ตาราง กโลเมตร - เสยดนแดนรฐไทรบร กลนตน ตรงกาน และปะลส ใหองกฤษ พ.ศ. ๒๔๕๑ เนอทประมาณ ๘๐ ,๐๐๐ ตารางกโลเมตร

ประเทศไทยเปนประเทศเดยวในเอเชยตะวนออกเฉยงใต ทรอดพนจากการตกเปนเมองขนของประเทศมหาอานาจตะวนตกในยคลาอาณานคม ไทยจาตองเสยดนแดนเพอรกษาเอกราชของชาตไวได การทประเทศไทยดารงความเปนเอกราชไวได กดวยพระปรชาสามารถขององคพระมหากษตรยไทย คอพระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหว และ พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว ททรงดาเนนนโยบายผอนปรนทางการทตยอมเสยประโยชนสวนนอยรกษาประโยชนสวนใหญ คอ เอกราชของชาตซงผองเราชาวไทยทกคนตางสานกในพระมหากรณาธคณของพระองคทานทงสองอยางหาทสดมได

การเสยดนแดนอน ๆทอยหางไกลศนยกลางอ านาจการปกครองของไทย - เสยบนทายมาศใหกบญวน พ.ศ.๒๓๕๓(ญวนขอจากไทย ) - เสยดนแดน แสนหว เชยงตง เมองพง ใหพมา พ.ศ.๒๓๖๘

๑๕ - เสยเประ และสลงงอ พ.ศ.๒๓๖๘ (เประ และสลงงอเปนอสระจากไทย) - เสยแควนสบสองพนนาใหจน พ.ศ.๒๓๙๗ - เสยบนทายมาศใหกบญวน พ.ศ.๒๓๕๓ การเสยเสยบนทายมาศ ใหญวน พ.ศ.๒๓๕๓ (ญวนขอจากไทย สมยราชการท ๒) เมอพระบาทสมเดจพระพทธยอดฟาจฬาโลกมหาราช เสดจสวรรคตใน พ.ศ.๒๓๕๒ พระเจากรงเวยดนามยาลองไดแตงทตเขามาในกรงเทพฯ ๒ คณะดวยกน คณะหนงเขามากราบถวายบงคมบรมศพพระบาทสมเดจพระพทธยอดฟาจฬาโลกมหาราช อกคณะเขามากราบถวายบงคมพระบาทสมเดจพระพทธเลศหลานภาลย ซงเสดจครองราชยสบตอมา พรอมทงทลเกลาถวายเครองราชบรรณาการดวย และในคราวเดยวกนนพระเจากรงเวยดนามไดมพระราชสาสนขอพระราชทานเมองบนทายมาศ เรยกกนหลายชอ เชน พทไธมาศ ไผทมาศ ญวนเรยก ฮาเตยน ซงเคยเปนเมองขนของญวนกลบเปนของญวนดงแตกอน เมองบนทายมาศ นอยรมทะเลปากคลองลดทจะเขาไปยงกมพชาทางใตไดงายจงเปนเมองสาคญทางยทธศาสตรทจะแผอานาจเหนอเขมรและเมองทอยใกลเขตญวนไปมาถงกนไดสะดวกกวาไทยมาก ครงสมยพระเจากรงธนบรยกทพไปตเขมรทพเรอขนไปถงเมองบนทายมาศแตเมองนอยใกลกบดนแดนญวนมากจงรกษาไวไดยาก การขอเมองบนทายมาศครงนไทยทราบความประสงคของญวนทจะใชเมองบนทายมาศเปนทางทจะเขาถงเขมร เพอจะไดมอทธพลเหนอเขมร แตเนองจากเวลานนเปนชวงเวลาเปลยนแผดนใหม และไทยกงกงวลวาจะมศกพมาดวย จงไมประสงคจะเปนศตรกบญวนอกทางหนง ทงเมองนกอยหางไกลจากเมองไทยมากรกษาไวไดยาก และอกประการหนงในเวลานน พระเจากรงเวยดนามไดสงขนนางญวนมาวาราชการเมองบนทายมาศเรยบรอยแลว ถาไทยไมใหเมองบนทายมาศแกญวน กจะตองสงกองทพไปไลญวน ทาใหเกดสงครามกบญวน ดงนนไทยจงยอมยกเมองบนทายมาศใหญวน โดยมพระราชสาสนตอบยอมยกบนทายมาศพระราชทานแกพะเจากรงเวยดนามตามประสงค การเสยดนแดนแสนหว เชยงตง เมองพง ใหพมา พ.ศ. ๒๓๖๘ (สมยรชการท ๓)

ในรชสมยสมเดจพระพทธยอดฟาจฬาโลกมหาราช อาณาเขตของไยทางดานเหนอครอบคลมไปถงเมองแสนหว เชยงตง เมองพง โดยพระเจากาวละยกทพตหวเมองดงกลาวไดเมอ พ.ศ.๒๓๔๗ แตเนองจากเมองเหลานเปนดนแดนทอยหางไกลจากไทยมาก ยากแกการควบคมดแลจงทาใหทงสามเมองละเลยไมสงเครองราชบรรณาการมาตามประเพณ ไทยกไมมกาลงทจะไปตดตามปราบปราม อกทงไทยเองกกาลงตดพนกบกบฏทางหวเมองปกษใตจงเปนเหตใหเมองดงกลาวตงตวเปนอสระ จนตอมากตกอยภายใตการยดครองของพมาในป พ.ศ.๒๓๖๘ ในรชสมยพระบาทสมเดจพระนงเกลาเจาอยหว

การเสยเประ และสลงงอ พ.ศ.๒๓๖๙ (เประ และสลงงอ สมยรชกาลท ๓)

ในตนรชสมยพระบาสมเดจพระนงเกลาเจาอยหว ผสาเรจราชการองกฤษประจาประเทศอนเดยไดแตงตงให ร.อ.เฮนร เอรนเปนทตเขามายงเมองไทยเมอ พ.ศ.๒๓๖๘ เพอเจรจาทาสญญาทางราชไมตรและการพาณชยรวมทงเจรจากบไทยเกยวกบหวเมองมลาย คอ ไทรบร กลนตน ตรงกานตลอดจน เประและสลงงอเดมเปนของฮอลนดา(เนเธอรแลนด)ซงมาตงอยท มะกาเมอฮอลนดายกมามะละกาใหบรษทอนเดยตะวนออกขององกฤษแลว องกฤษยอมมอานาจเหนอเมองทงสอง นอกจากนทงเประและสลงงอ ตางกม

๑๖ ความสมพนธกบบรษทอนเดยตะวนออกตลอดมาดวย เพราะฉะนนบรษทอนเดยตะวนออกขององกฤษ จงไมยนยอมใหไทยเขาไปมอานาจเหนอเประและสลงงอ ฝายไทยยนยนวาเมอฮอลนดาครองมะละกาอยนน ฮอลนดาไมเคยกลาววามอานาจเหนอเประ และเประสงดอกไมเงนดอกไมทองและเครองราชบรรณาการใหแก ไทยดวย ในทสดไทย และ ร.อ.เฮนร เบอรน ตกลงใหเปนการตดสใจของสลตานแหงเประ วาจะสงเครองราชบรรณาการใหไทยอกตอไปหรอไมและจะใหสลตานเประมอสระในการปกครองเประ โดยไทยและบรษทอนเดยตะวนออกจะไมสงกาลงเขาไปรบกวนเประ แตบรษทอนเดยตะวนออกจะปองกนไมใหสลตานแหงสลงงอโจมตเประ สวยไทยรบรองวาจะไมยกทพไปตสลงงอ เมอการเจรจาสนสดลง ทงสองฝายไดทาสนธสญญากน(เรยกสน ๆ วาสญญาเบอรน) เมอวนท ๒๐ มถนายน พ.ศ.๒๓๖๙ ตอมาเประตดสนใจไมขนตอไทย ตองการเปนอสระในการปกครองตนเอง ซงเปนการเปดทางใหองกฤษไดเขามาแสงหาอทธพลในเประและ สลงงอในเวลาตอมา การเสยแควนสบสองพนนาใหจน พ.ศ.๒๓๙๗

สบสองพนนา ตงอยทางตะวนตกเฉยงใตของมณฑลยนานของจนในปจจบน เปนดนแดนทอยใตอานาจของจนและพมาแตเดม แตเนองจากอยหางไกลจากศนยกลางของอาณาจกรทงสอง จงทาใหสบสอง พนนามอสระในการปกครองตนเอง ครนถงรชสมยรชกาลท ๑ เกดความวนวายในขนในสบสองพนนา เจานายเมองเชยงรง (ในแควนสบสองพนนา) องคหนงหนมาพงเจาเมองเชยงใหมซงขณะนนเชยงใหมเปนเมองประเทศราชของไทย เจาเมองเชยงใหมไดพาเจานายเมองเชยงรงเขามาพงพระบรมโพธสมภารในกรงเทพฯ ตอมาปลายรชกาลท ๓ และตนรชกาลท ๔ พมาและจนประสบปญหาภายในของตนเองจนไมสามารถเขามาแทรกแซง.ในสบสองพนนาเปนเหตผลกดนใหไทยเผชญหนากบเชยงตง (เปนเมองทอยภาใตอานาจของพมา ซงมอาณาเขตตดตอกบสบสองพนนาทางดานตะวนตก และมอทธพลเหนอสบสองพนนาเวลานน) การสรบของไทยและเชยงตงในสมยรชกาลท ๔ ไทยแพสงครามเนองจาก เกณฑกองทพไดจากหวเมองฝายเหนอเทานน ประกอบกบพมาสงกาลงสวนหนงมารวมรบดวย หลงจากนนไทยจงไมสามารถเขามอทธพลในสบสองพนนาไดตอไป

--------------------------------------------------------------------------------------

๑๗ บรรณานกรม (Bibliography)

กองบญชาการทหารสงสด. ประวตกองทพไทยในรอบ ๒๐๐ ป พ.ศ.๒๓๒๕ – ๒๕๒๕ กรงเทพฯ : โรงพมพกรมแผนททหาร,๒๕๒๕ ขจร สขพานช. ขอมลประวตศาสตร: สมยบางกอก. กรงเทพฯ: ภาควชาประวตศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทร วโรฒประสานมตร, ๒๕๒๔ จกรกฤษณ นรนตผดงการ. สมเดจพระเจาบรมวงศเธอ กรมพระยาด ารงราชานภาพ กบกระทรวงมหาดไทย ก กรงเทพฯ: โอเอสพรนตงเฮาส, ๒๕๒๗ ชวลย ณ ถลาง. ประเทศราชของสยามในรชสมยพระบาทสมเดจพระเจาอยหว กรงเทพฯ: มลนธโครงการต าราสงคมศาสตรและมนษยศาสตร, ๒๕๔๑ แพทรค ทก. หมาปาฝรงเศสกบลกแกะสยาม ภยคกคามของฝรงเศสตอความเปนเอกราชของสยามป ค.ศ.๑๘๕๘ – ๑๙๐๗. กรงเทพฯ: โรงพมพกรมแผนททหาร, ๒๕๔๔ แสงโสม เกษมศร, ม.ร.ว.ประวตศาสตรสมยรตนโกสนทรรชการท ๑ – รชการท ๓ (พ.ศ.๒๓๒๕ – ๒๓๙๔). กรงเทพฯ: คณะกรรมการการช าระประวตศาสตรไทย, ๒๕๐๕ สรเสฏฐ รามสมภพ, พลโท. ประวตศาสตรการสงครามไทยรบพมา คมอการกวดวชาเขาโรงเรยนเสนาธการ ทหารบก หลกสตรหลกประจ าชดท ๔๒ (พ.ศ.๒๕๐๖ – ๒๕๐๗). เอกสารอดส าเนา, ๒๕๐๖ อกษรศาสตร , คณะ มหาวทยาลยศลปากร. ๑๐๐ ป สยาม – รฐเซย ประกอบการจดนทรรศการ ๑๐๐ ป สยาม – รฐเซย เมอ ๑๖ – ๒๖ ธนวาคม ๒๕๔๐ ณ มหาวทยาลยศลปากร พระราชวงสนามจนทร นครปฐม. นครปฐม: โรงพมพมหาวทยาลยศบกร, ๒๕๔๐

แบบฟอรมท ๑ การจ าแนกองคความรทจ าเปนตอการผลกดนตามประเดนยทธศาสตรของสวนราชการ/จงหวด (KM Action Plan) ชอสวนราชการ : กปศ.สวท.รร.จปร.

ประเดนยทธศาสตร เปาประสงค (objective) ตวชวด (KPI) ตามค ารบรอง

เปาหมายของตวชวด องคความรทจ าเปนตอการปฏบตงานตามประเดนยทธศาสตร

การรกษาความมนคงของรฐ - จดท าแผนทการเสยดนแดน ๑๔ ครงของไทยส าหรบก าลงพล และ นนร.

องคความรทจ าเปนตอการปฏบตราชการตามประเดนยทธศาสตรทเลอกมาจดท าแผนการจดการความร คอ แผนการจดการความร ประเดนยทธศาสตร : การรกษาความมนคงของรฐ

(มงผลตนายทหารสญญาบตรหลกใหเปนผน าทางทหารทพงประสงคของ ทบ.: การพฒนาเพอความทนสมย) แผนท ๑ องคความรทจ าเปน : จดท าแผนทการเสยดนแดน ๑๔ ครงของไทย เหตผลทเลอกองคความร : - ก าลงพล/ นนร. รร.จปร. ขาดความเขาใจการเสยดนแดน ๑๔ ครงของไทย ตวชวดตามค ารบรองและเปาหมายทเลอกใชวดการท า KM :

แบบฟอรมท ๒แผนการจดการความร (KM Action Plan) ชอสวนราชการ : กปศ.สวท.รร.จปร. ประเดนยทธศาสตร : การรกษาความมนคงของรฐ (มงผลตนายทหารสญญาบตรหลกใหเปนผน าทางทหารทพงประสงคของ ทบ.: การพฒนาเพอความทนสมย องคความรทจ าเปน : การจดท าแผนทการเสยดนแดน ๑๔ ครงของไทยส าหรบก าลงพล และ นนร. ล าดบ กจกรรม ระยะเวลา ตวชวด เปาหมาย กลมเปาหมาย เครองมอ/

อปกรณ งบประมาณ ผรบผดชอบ CMP

๑ การบงชความร -สมาชกกลมไดรวมกนระดมสมองเพอคนหาความรทพงประสงค -ความรการเสยดนแดนของไทย ๑๔ ครง - ปทสญเสย - จ านวนพนททสญเสย - สาเหตของการสญเสย

๒๗ ม.ย.๕๖

KM Team

๕ นาย

KM Team - ชมชนนกปฏบต cop - ฐานความร

- รร.จปร. ๑,๒,๓

๒ การสรางและแสวงหาความร - คนควาคนหาขอมลจากเอกสารตางๆ -คนควาคนหาขอมลจากสารสนเทศ - คนควาคนหาขอมลจากหองสมด รร.จปร. และ กปศ.สวท.ฯ -คนควาคนหาขอมลจาก ทบ.(ยก.ทบ.)

สปดาหท ๑-๒ ม.ย.๕๖

จ านวนขอมลทสอบทานกนได

ไมนอยกวา ๓ แหลงขอมล

-หองสมด รร.จปร., ยศ.ทบ.,ยก..ทบ. - อนเตอรเนต

- ฐานความร

-

รร.จปร. ๑,๒,๓,๔

๔ การประมวลและกลนกรองความร -น ารางคมอทจดท าขนใหผเชยวชาญตรวจสอบ เชน ผเชยวชาญจาก สกศ.รร.จปร.,ยก.ทบ.

ก.ค.๕๖ จ านวนผเชยวชาญทตรวจสอบ

ไมนอยกวา ๓ คน

ผเชยวชาญดานประประวตศาสตรและดานการทหาร

-ฐานความร

- รร.จปร. ๑,๒,๓,๔,๕

๕ การเขาถงความร --น ารางคมอทจดท าขนเมอผเชยวชาญตรวจสอบแลวใหก าลงพลในแตละหนวยของ รร.จปร.ทดลองศกษาและสะทอนผลกลบ

ส.ค.๕๖ จ านวนชองทาง ไมนอยกวา ๒ ชองทาง

-อนทราเนต -หนงสอเวยน

-อนทราเนต -หนงสอเวยน

- รร.จปร. ๑,๒,๓,๔,๕

ล าดบ กจกรรม ระยะเวลา ตวชวด เปาหมาย กลมเปาหมาย เครองมอ/ อปกรณ

งบประมาณ ผรบผดชอบ CMP

๖ การแบงปนแลกเปลยนเรยนร -เชญผเกยวของ(นกประวตศาสตร,นกการทหาร)รวมสมมนาแสดงความคดเหน -น าขอมลทไดจดท าเปนคมอ

ก.ย.๕๖

จ านวนจดประชม/จ านวนผรวมประชม

๑ ครง/๕ คน

ก าลงพล ทบ.

เวทส าหรบการแลกเปลยนเรยนร

-

รร.จปร.

๑,๒,๓,๔,๕

๗ ๗.๑ การเรยนร -จดอบรมทมงานแบงมอบงานส าหรบคนควารวบรวม -เผยแพรในสอตางๆ -เผยแพรในระบบสารสนเทศ - จดท าแอกสารแจกจาย

จ านวนผเขาอบรม

๒๐ คน ก าลงพล รร.จปร.ทเปนตวแทนของหนวย

เทคนคการเลาเรอง

- รร.จปร.

๑,๒,๓,๔,๕

๗.๒ การยกยองชมเชย - ปลกจตส านกใหคนไทยมความสามคค รกชาตรกแผนดนขวานทองนไมยอมสญเสยอกตอไปแมตารางนวเดยว

ธ.ค.๕๖

จ านวนรางวล

๒ ก าลงพล รร.จปร.ทเปนตวแทนหนวยใน ๗.๑

การประเมนผล

๖