123
โดย นายณรงค์ งามสมมิตร นิติกรชํานาญการพิเศษ กองนิติการ กรมการค้าภายใน คู่มือ การมอบอํานาจ ปฏิบัติราชการแทน

คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

  • Upload
    others

  • View
    6

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

โดยนายณรงค งามสมมตรนตกรชานาญการพเศษ

กองนตการ กรมการคาภายใน

คมอการมอบอานาจ

ปฏบตราชการแทน

Page 2: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

โดยนายณรงค งามสมมตรนตกรชานาญการพเศษ

กองนตการ กรมการคาภายใน

คมอการมอบอานาจ

ปฏบตราชการแทน

Page 3: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

คานา

ปจจบนการปฏบตราชการในภาครฐมภารกจมากและซบซอนมากขน สงผลใหผมอานาจหนาท ตามกฎหมายตองใชอานาจในปรมาณมาก ไมสามารถจะกระทาไดเพยงลาพงครบทกดาน การใหผมอานาจตามกฎหมายใชอานาจเองไปเสยทกเรองยอมนามาซงขอขดของในการปฏบตงาน การมอบอานาจใหเจาหนาทผปฏบตงานในสวนราชการรบผดชอบลดหลนกนไปจงมความจาเปน เพอเปนการกระจายการปฏบตหนาท ใหงานของราชการมความคลองตวสามารถใหบรการไดรวดเรว ลดขนตอนการปฏบตงาน สงผลใหงาน มประสทธภาพมากยงขน และมผรบผดชอบในผลงานทชดเจน การมอบอานาจปฏบตราชการแทนของภาครฐ ปจจบนไดอาศยหลกกฎหมายในการมอบอานาจปฏบตราชการแทน เปน 2 กลมใหญๆ กลมแรก ไดแก พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2534 ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน (ฉบบท 7) พ.ศ. 2550 และพระราชกฤษฎกาวาดวยการมอบอานาจ พ.ศ. 2550 ซงถอเปนกฎหมายทวไปของการมอบอานาจ กลมทสอง ไดแก กรณทมบทบญญตของกฎหมายกาหนดเรองการมอบอานาจไวโดยเฉพาะ ซงตองมอบอานาจไปตามหลกเกณฑของกฎหมายเฉพาะเหลานน ผเขยนไดทาการศกษาหลกกฎหมายและแนวปฏบตเกยวกบการมอบอานาจปฏบตราชการแทน โดยนาความเหนทางวชาการของนกวชาการตางๆ ความเหนของสานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา สานกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ มาเรยบเรยงและรวบรวมไวเปนคมอการมอบอานาจปฏบตราชการแทนเลมน โดยมเนอหาประกอบไปดวยความหมายและลกษณะสาคญของการมอบอานาจ การมอบอานาจ ตามระเบยบบรหารราชการแผนดน การมอบอานาจโดยกฎหมายทกาหนดเรองการมอบอานาจไวโดยเฉพาะ ประเดนปญหาบางประการเกยวกบการมอบอานาจ รวมถงไดนาเสนอแนวทางการมอบอานาจของผดารงตาแหนงตามกฎหมายทอยในความรบผดชอบของกรมการคาภายในไวดวย ซงผ เขยนหวงวาคมอ การมอบอานาจปฏบตราชการเลมนจะเปนประโยชนตอการปฏบตราชการของขาราชการและของ กรมการคาภายในตอไป สาหรบขอผดพลาดบกพรองประการใด หากผร ผทรงคณวฒจะกรณาชแนะใหคาแนะนาเพมเตม วจารณตชมแกผเขยน ผเขยนขอนอมรบไวแกไขเพมเตมใหสมบรณในโอกาสตอไป

นายณรงค งามสมมตร กมภาพนธ 2557

กองนตการ กรมการคาภายใน

Page 4: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

สารบญ

หนา สารบญ............................................................................................................................................(1) บทท 1 บททวไป............................................................................................................................1 บทท 2 ความหมายและลกษณะสาคญของการมอบอานาจ........................................................3 1. ความหมายของการมอบอานาจ....................................................................................3 2. หลกเกณฑทวไปเกยวกบการมอบอานาจ.....................................................................4 2.1 วตถประสงคของการมอบอานาจ.........................................................................4 2.2 แนวทางการมอบอานาจ.......................................................................................5 2.3 อานาจหนาทของผมอบอานาจ.............................................................................5 2.4 อานาจหนาทของผรบมอบอานาจ........................................................................6 2.5 หนงสอมอบอานาจ...............................................................................................6 2.6 ผลของการมอบอานาจ.........................................................................................7 2.7 การกากบการมอบอานาจ....................................................................................7 บทท 3 การมอบอานาจตามระเบยบบรหารราชการแผนดน.....................................................8 1. การมอบอานาจการปฏบตราชการทวไป.....................................................................8 1.1 การปฏบตราชการทวไป.....................................................................................8 1.2 ขอจากดการมอบอานาจ.....................................................................................9 1.3 บคคลผมอบอานาจและผรบมอบอานาจ............................................................10 2. การมอบอานาจการอนญาต.......................................................................................11 2.1 ลกษณะของการอนญาตตามกฎหมาย...............................................................11 2.2 หลกเกณฑการอนญาต.......................................................................................11 2.3 ผดารงตาแหนงทจะมอบอานาจการอนญาต......................................................12 2.4 ผดารงตาแหนงทจะรบมอบอานาจการอนญาต.................................................13 2.5 ขอจากดการมอบอานาจการอนญาต................................................................13 3. การมอบอานาจใหผดารงตาแหนงอนปฏบตราชการแทนตอไป................................14 4. การมอบอานาจของอธบด.........................................................................................14 5. การมอบอานาจใหแกผวาราชการจงหวด..................................................................15 6. หนาทของผมอบอานาจและผรบมอบอานาจ............................................................16 บทท 4 การมอบอานาจโดยกฎหมายทกาหนดเรองการมอบอานาจไวโดยเฉพาะ..................18 1. กรณกฎหมายทใหอานาจบญญตถงผรบมอบอานาจไวโดยชดแจง............................18 2. กรณกฎหมายทใหอานาจบญญตถงผรบมอบอานาจไวโดยไมชดแจง........................19 3. กรณกฎหมายทใหอานาจบญญตถงผรบมอบอานาจไวในกรณอน.............................20

(1)

Page 5: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

บทท 5 ประเดนปญหาบางประการเกยวกบการมอบอานาจ..................................................21 บรรณานกรม................................................................................................................................33 ภาคผนวก.....................................................................................................................................34 ก. อานาจและแนวทางการมอบอานาจตามกฎหมายทอยในความรบผดชอบของ กรมการคาภายใน 1 การมอบอานาจของรฐมนตรวาการกระทรวงพาณชย 2 การมอบอานาจของคณะกรรมการ/คณะอนกรรมการ 3 การมอบอานาจของปลดกระทรวงพาณชย 4 การมอบอานาจของอธบดกรมการคาภายใน ข. กฎหมายทเกยวของ

(2)

Page 6: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

บทท 1 บททวไป

ปจจบนภารกจของภาครฐมความซบซอนมากยงขน สงผลใหผมอานาจตามทกฎหมายกาหนด มภารกจทจะตองใชอานาจในปรมาณและคณภาพทมากขนเกนกาลงจะกระทาไดเพยงลาพงไดครบ ทกดาน การจะใหผมอานาจตามกฎหมายใชอานาจนนๆ เองไปเสยทกเรองยอมนามาซงขอขดของในการปฏบตงาน การมอบอานาจจงเปนกลไกสาคญในการปฏบตราชการของภาครฐเพอเยยวยาขอขดของในการปฏบตงาน การมอบอานาจใหเจาหนาทผปฏบตงานในสวนราชการทมตาแหนงและหนาทรบผดชอบลดหลนกนไปจงมความจาเปน เพอเปนการชวยเหลอหรอบรรเทางานในความรบผดชอบของหวหนาสวนราชการ ในดานตางๆ โดยผบงคบบญชาสามารถพจารณาความเหมาะสมของผใตบงคบบญชาในแตละระดบวา ควรมอบอานาจใหปฏบตราชการแทนในเรองใด เพอใหการปฏบตราชการเปนไปโดยรวดเรว และ มประสทธภาพมากยงขน การมอบอานาจในการบรหารงานภาครฐ กคอ “การปฏบตราชการแทน” นนเอง ซงเปนการกระจายการปฏบตหนาทเพอใหงานของราชการมความคลองตว สามารถใหบรการแกประชาชนไดรวดเรว ลดขนตอนการปฏบตงาน ทาใหงานมประสทธภาพยงขน มผรบผดชอบในผลของงานชดเจน หวหนาสวนราชการจะมบทบาทในการกาหนดนโยบาย และกากบการปฏบตราชการใหบรรลเปาหมาย ดวยเหตน จงจาเปนทจะตองมการมอบอานาจไปสผปฏบตงานใหไดมากทสด เพอใหงานในภาคปฏบตกระทา โดยเจาหนาทซงรบผดชอบในงานนนโดยตรง หวหนาสวนราชการจะเปนเพยงผกากบการปฏบตงาน สงผลใหหวหนาสวนราชการมเวลาเพยงพอทจะคดพฒนางานใหมๆ เปนการแบงเบางาน แตอยางไรกตาม การมอบอานาจนนมใชเปนการโอนอานาจไปโดยเดดขาด ผมอบอานาจอาจกาหนดระยะเวลาของการสนสดอานาจไวในคาสงมอบอานาจ หรออาจยกเลกการมอบอานาจทไดมอบอานาจไปนนเสยเมอใดกได และผมอบอานาจยงคงตองรบผลและรบผดในผลทผรบมอบอานาจไดกระทาไปทกประการ การมอบอานาจในการบรหารราชการ เปนเรองของการปฏบตราชการแทน มใชเรองของตวการตวแทนตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย ซงเปนเรองของความสมครใจตกลงกนระหวางผมอบและ ผรบมอบ ตวแทนมหนาทดาเนนการโดยมงประโยชนของตวการเปนสาคญ แตการมอบอานาจในการบรหารราชการเปนเรองการกระจายอานาจความรบผดชอบในการปฏบตหนาทราชการ อนเปนการรวมมอในการปฏบตราชการใหเกดประโยชนสาธารณะ การมอบอานาจจงเปนเรองหนาทในการปฏบตงานตามกฎหมาย ผมอบอานาจไมอาจปฏเสธไมยอมรบมอบอานาจทใหไปปฏบตได และในการปฏบตงานของผรบมอบอานาจมใชดาเนนการโดยมงประโยชนของผมอบอานาจ หากแตผรบมอบอานาจมหนาทตองปฏบตไปตามกฎหมาย กฎ และระเบยบของทางราชการเชนเดยวกบอานาจหนาทของผมอบอานาจ ผลทเกดจากการปฏบตราชการของผรบมอบอานาจจงผกพนรฐ เมอเกดความเสยหายรฐตองแกไขเยยวยา เพราะการมอบอานาจมใชเรองผกพนตวบคคลแตผกพนถงตาแหนงหนาทราชการดวย1 ---------------------------------------- 1สานกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ , ค มอคาอธบายกฎหมายการบรหารราชการแผนดน , (กรเทพมหานคร : สานกพมพคณะรฐมนตรและราชกจจานเบกษา, 2551) น.12.

Page 7: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

การมอบอานาจมใชเปนเรองการปดภาระความรบผดชอบในตาแหนงหนาทของตน แตเปนเรองการกระจายการปฏบตหนาท เพอใหงานของทางราชการมความคลองตว สามารถใหบรการแกประชาชน โดยรวดเรว ลดขนตอนการปฏบตงาน ทาใหงานมประสทธภาพยงขน และมผรบผดชอบในผลของงานทชดเจน การมอบอานาจการปฏบตราชการของภาครฐ ปจจบนไดอาศยหลกกฎหมายในการมอบอานาจ ซงอาจแบงออกไดเปน 2 กลมใหญๆ คอ 1. กฎหมายทวไป เปนกฎหมายทบญญตหลกเกณฑในการมอบอานาจไว ไดแก พระราชบญญตระเบยบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2534 และทแกไขเพมเตม และไดมการกาหนดรายละเอยดการมอบอานาจไวในพระราชกฤษฎกาวาดวยการมอบอานาจ พ.ศ. 2550 ดวย 2. กฎหมายเฉพาะ เปนกรณทมบทบญญตของกฎหมาย กฎ คาสง หรอระเบยบปฏบตราชการ กาหนดเรองการมอบอานาจไวโดยเฉพาะในกฎหมาย กฎ คาสง หรอระเบยบปฏบตราชการนน กตองปฏบตตามหลกเกณฑการมอบอานาจท กาหนดไวโดยเฉพาะนน โดยยกเวนไมอยในบงคบกฎหมายทวไป (พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดนฯ) สาหรบรายละเอยดการมอบอานาจ กฎหมายและกฎเกณฑทเกยวกบการมอบอานาจโดยกฎหมายทวไป และการมอบอานาจโดยกฎหมายเฉพาะ รวมถงประเดนปญหาบางประการซงเกยวกบการมอบอานาจ ผเขยนจะไดนาเสนอในบทตอไป

------------------------------

2

Page 8: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

บทท 2 ความหมายและลกษณะสาคญของการมอบอานาจ

1. ความหมายของการมอบอานาจ มผใหความหมายของคาวา “การมอบอานาจ” ไว หมายถง การทผมอบอานาจอนตนมอยใหแกผรบมอบ โดยผรบมอบนนสามารถใชอานาจนนไดในนามของตนเอง กลาวคอ สามารถใชดลยพนจตดสนใจเรองตางๆ ไดอยางเตมท (ไมใชการโอนอานาจไปโดยเดดขาด) ผมอบอานาจอาจกาหนดระยะเวลาสนสดของการมอบอานาจไวในคาสงมอบอานาจนนเอง หรออาจยกเลกการมอบอานาจทไดกระทาไปนนเสยได ผมอบอานาจไมไดมอบอานาจไปใหแกผรบมอบอานาจทงหมด แตเปนการมอบอานาจของตนใหไปแตเพยงบางสวนหรอชวระยะเวลาหนงเทานน อานาจในเรองนนๆ ยอมกลบมาเปนของผมอบอกครงเมอสนระยะเวลาทกาหนดไวในคาสงมอบอานาจ หรอไดมการยกเลกการมอบอานาจนน1 และอกความหมายหนง “การมอบอานาจ” คอ การทผมอานาจมอบอานาจอนตนมอยใหแกผรบมอบอานาจ โดยผรบมอบอานาจสามารถใชอานาจนนได ในนามของตนเอง กลาวคอ เมอมการมอบอานาจโดยสมบรณแลว ผมอบอานาจสามารถใชดลยพนจตดสนใจในการใชอานาจไดอยางเตมทในฐานะทเปนผมอานาจในเรองนนจนกวาการมอบอานาจนนจะสนสดลง2 การมอบอานาจท เหนเปนรปธรรมในกฎหมายไทย เหนไดจากพระราชกฤษฎกาวาดวย การมอบอานาจ พ.ศ. 2550 ซงออกตามความในมาตรา 38 แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2534 ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน (ฉบบท 7) พ.ศ. 2550 ตามนยามมาตรา 3 ซงไดใหความหมายไวดงตอไปน “”มอบอานาจ” หมายความวา การทผ ดารงตาแหนงทมอานาจหนาททจะพงปฏบตหรอดาเนนการตามกฎหมาย กฎ ระเบยบ ประกาศ หรอคาสงใด หรอมตของคณะรฐมนตรในเรองใด เวนแตการอนญาตตามมาตรา 38 วรรคสาม แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2534 ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน (ฉบบท 7) พ.ศ. 2550 ไดมอบอานาจในการสง การอนญาต การอนมต การปฏบตราชการหรอการดาเนนการอนใดตามกฎหมาย กฎ ระเบยบ ประกาศ หรอคาสงนน หรอมตของคณะรฐมนตรในเรองนน ใหแกผดารงตาแหนงอนปฏบตราชการแทน “ผมอบอานาจ” หมายความวา ผดารงตาแหนงทมอานาจหนาททจะพงปฏบตหรอดาเนนการตามกฎหมาย กฎ ระเบยบ ประกาศ คาสง หรอมตของคณะรฐมนตร ในการสงการอนญาต การอนมต การปฏบตราชการ หรอการดาเนนการอนใด “ผรบมอบอานาจ” หมายความวา ผดารงตาแหนงอนทไดรบมอบอานาจจากผดารงตาแหนงทมอานาจหนาทดงกลาว” สาหรบรายละเอยดจะไดกลาวในบทตอไป ---------------------------------------- 1J.G. Groshens. อางใน อภรด พงษดนตร, “การมอบอานาจในฝายบรหารของไทย,” (วทยานพนธมหาบณฑต ภาควชานตศาสตร บณฑตวทยาลยจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2529), น.17. 2พนม เอยมประยร อางใน กรช ภญยามา, “การมอบอานาจทางปกครองในระบบราชการ”, (วทยานพนธมหาบณฑต คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2550), น.8.

Page 9: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

2. หลกเกณฑทวไปเกยวกบการมอบอานาจ พระราชกฤษฎกาวาดวยการมอบอานาจ พ.ศ. 2550 ไดกาหนดขอบเขต วธการ และแนวทาง ในการปฏบตเกยวกบการมอบอานาจทผมอบอานาจและผรบมอบอานาจจะตองปฏบตในเรองตางๆ ดงตอไปน

2.1 วตถประสงคของการมอบอานาจ การมอบอานาจจะตองเปนไปเพอวตถประสงคของการมอบอานาจ ดงน3 2.1.1 การมอบอานาจจะตองเปนการอานวยความสะดวกและตอบสนองความตองการ ของประชาชน การปฏบตราชการ มวตถประสงคหลกในการบรการสาธารณะ โดยใหประชาชนไดรบความสะดวกในการตดตอราชการเกดความพอใจ และพรอมทจะใหความรวมมอในการปฏบตตามกฎหมายอยางเตมใจ ผมอบอานาจจงตองมงหมายการมอบอานาจทจะเปนการอานวยความสะดวกแกประชาชนไดอยางทวถง รวดเรว และตอบสนองความตองการของประชาชน 2.1.2 การมอบอานาจจะตองเปนไปอยางคมคา รวดเรว และมประสทธภาพในการ ปฏบตราชการ การมอบอานาจจะตองพจารณาวาทาใหเรองท เคยปฏบตมความรวดเรวขน เปนระยะเวลาเทาใด สงผลใหสามารถลดขนตอนการปฏบตงานใหสนลงไดเพยงใด ซงจะทาใหเกดความประหยด คมคาในการปฏบตงาน ในขณะทผลการปฏบตงานทมการมอบอานาจกไมดอยไปกวาทผดารงตาแหนงไดปฏบตงานนนเอง อนเปนการแสดงวาการมอบอานาจใหผอนปฏบตงานมประสทธภาพในการปฏบตราชการ 2.1.3 การมอบอานาจตองเปนการกระจายอานาจการตดสนใจและความรบผดชอบ ทเหมาะสม การมอบอานาจเปนการรวมมอกนในการปฏบตภารกจของสวนราชการตามอานาจหนาททกาหนดในกฎหมายหรอระเบยบปฏบตราชการใหเกดผลสาเรจ การกระจายอานาจการตดสนใจจะเปนสวนหนงของการสรางความรสกมสวนรวมกนรบผดชอบในผลของงาน ผมอบอานาจจงตองสรางกลไก การกระจายอานาจใหเกดขนในแตละระดบ และมการมอบหมายอานาจการตดสนใจภายใตหลกเกณฑ ทกาหนด และมระบบการตรวจสอบทเหมาะสมอนเปนการลดขนตอนการปฏบตราชการ 2.1.4 การมอบอานาจตองไมเปนการเพมขนตอนหรอระยะเวลาในการใชอานาจ และ ไมตองผานการพจารณาของผดารงตาแหนงตางๆ มากเกนความจาเปน จะเหนไดวาวตถประสงคหลกของการมอบอานาจนน เพอใหเกดความคลองตว ในการบรหารราชการและสามารถลดขนตอนการปฏบตราชการใหสามารถบรการแกประชาชนไดโดยตรง หลกสาคญในการมอบอานาจจงตองไมเปนการเพมขนตอนใหประชาชนมภาระทตองปฏบตเพมมากขน รวมทงไมเปนการเพมระยะเวลาในการปฏบตงาน ---------------------------------------- 3พระราชกฤษฎกาวาดวยการมอบอานาจ พ.ศ. 2550 มาตรา 5

4

Page 10: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

2.2 แนวทางการมอบอานาจ เพอเปนการกาหนดกรอบในการพจารณาตดสนใจของผดารงตาแหนงทจะตองปฏบตหนาทตามกฎหมาย กฎ คาสง หรอระเบยบปฏบตราชการในการมอบอานาจใหผดารงตาแหนงอนปฏบตราชการแทน พระราชกฤษฎกาวาดวยการมอบอานาจ พ.ศ. 2550 ไดกาหนดหลกเกณฑไว ดงน4 2.2.1 ผดารงตาแหนงทจะตองปฏบตหนาทตามกฎหมาย กฎ คาสง หรอระเบยบปฏบตราชการสามารถมอบอานาจในเรองใดเรองหนงทอยในอานาจหนาทการปฏบตราชการของผดารงตาแหนงนน เพอใหผดารงตาแหนงอนเปนผปฏบตราชการแทนในเรองนนทงหมดหรอบางสวนได 2.2.2 การมอบอานาจตองคานงถงขดความสามารถ ความรบผดชอบ และความเหมาะสมตามสภาพของตาแหนง อานาจหนาท และความรบผดชอบของผรบมอบอานาจและผมอบอานาจเพอมใหมการปฏบตราชการทผดพลาดเพราะเหตความไมเหมาะสมในดานขดความสามารถหรอตาแหนงหนาทของผรบมอบอานาจยงไมเพยงพอทจะปฏบตงานตามทไดรบมอบอานาจ อนเปนการปองกนความเสยหายตอทางราชการและประชาชน 2.2.3 กาหนดขอยกเวนทผเปนเจาของอานาจอาจใชดลยพนจในการไมมอบอานาจได (1) เปนเรองทมกฎหมายบญญตใหเปนอานาจเฉพาะหรอเปนเรองทโดยสภาพไมอาจมอบอานาจได (2) เปนเรองทเกยวกบนโยบายสาคญทจะตองอาศยการตดสนใจหรอดาเนนการ ในระดบสง ซงไมอาจมอบอานาจใหผอนตดสนใจหรอดาเนนการแทนได ไมอาจใหผปฏบตงานระดบลางตดสนใจโดยลาพงได (3) เปนเรองทมความจาเปนตองมการดแลอยางใกลชด เพอใหเปนมาตรฐานเดยวกน เพอมใหมาตรฐานงานผดพลาด (4) เปนเรองทอาจกอใหเกดความเดอดรอนหรอเกดความไมเปนธรรมแกประชาชนได อยางไรกตาม ขอยกเวนดงกลาวเปนเพยงกรณทผมอานาจใชเปนเกณฑในการพจารณาทอาจจะไมมอบอานาจไดในกรณตางๆ เทานน มใชเปนขอหามเดดขาดมใหมการมอบอานาจแตอยางใด เปนดลยพนจ ของเจาของอานาจ (บนทกสานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา เรองเสรจท 734/2553) 2.3 อานาจหนาทของผมอบอานาจ พระราชกฤษฎกาวาดวยการมอบอานาจ พ.ศ. 2550 ไดวางหลกเกณฑเกยวกบอานาจหนาทของผมอบอานาจตองดาเนนการ ดงตอไปน5 2.3.1 ใหกาหนดหลกเกณฑการใชอานาจของผรบมอบอานาจ เนองจากเปนการมอบใหผอนปฏบตราชการแทน ความรบผดชอบในผลการปฏบตราชการยงคงเปนของผมอบอานาจ ผมอบอานาจจงตองกาหนดกรอบหรอขอบเขตในการปฏบตงานใหผรบมอบอานาจไดปฏบตอยางถกตอง โดยเฉพาะเรองทตองใชดลพนจสงการ การมอบอานาจจงควรจะมการกาหนดหลกเกณฑแนวทางการใชอานาจในเรองนนใหชดเจน โดยอาจกาหนดไวในหนงสอมอบอานาจ หรอจะกาหนดเปนระเบยบปฏบตขนโดยเฉพาะกได ---------------------------------------- 4พระราชกฤษฎกาวาดวยการมอบอานาจ พ.ศ. 2550 มาตรา 6 5พระราชกฤษฎกาวาดวยการมอบอานาจ พ.ศ. 2550 มาตรา 7

5

Page 11: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

2.3.2 จดใหมระบบการตรวจสอบและการรายงานผลการใชอานาจของผรบมอบอานาจ เพราะผลการปฏบตราชการแทนของผรบมอบอานาจ ยงคงอยในความรบผดชอบของผมอบอานาจ มใชเปนเรองทผมอบอานาจใหอานาจสทธขาดโดยไมสนใจวาผรบมอบอานาจจะดาเนนการไปอยางไร ผมอบอานาจ จงมหนาทตดตามและประเมนผลการใชอานาจของผรบมอบอานาจดวย 2.3.3 กากบดแลและแนะนาการใชอานาจของผรบมอบอานาจ เพราะผลการปฏบตราชการแทนของผรบมอบอานาจยงคงผกพนสวนราชการอย การชวยเหลอ และแนะนาการปฏบตงานของผรบ มอบอานาจจะทาใหการปฏบตราชการเปนไปโดยถกตอง 2.3.4 จดทาบญชการมอบอานาจเสนอผบงคบบญชา เพอใหผบงคบบญชาตามลาดบไดรบทราบวาผใดเปนผปฏบตราชการในเรองนน เมอมการมอบอานาจแลว หากผมอบอานาจเหนวาผรบมอบอานาจใชอานาจทรบมอบ โดยไมถกตองหรออาจกอใหเกดความเสยหาย ผมอบอานาจอาจมคาสงแกไขการปฏบตราชการของผรบมอบอานาจหรอใหผรบมอบอานาจหยดการปฏบตราชการไวกอน และผมอบอานาจเปนผใชอานาจนนโดยตรงกได6 2.4 อานาจหนาทของผรบมอบอานาจ ในการปฏบตราชการแทน ผรบมอบอานาจอาจดาเนนการใดๆ เพอใหบรรลวตถประสงคของการมอบอานาจนนตามทเหนสมควร มอสระพอสมควรในการใชดลพนจในการปฏบตงานทไดรบมอบอานาจ แตการใชอานาจของผรบมอบอานาจจะตองอยในเงอนไข ดงตอไปน7 2.4.1 การดาเนนการใดๆ ตามทไดรบมอบอานาจตองเปนการใชอานาจใหถกตองตามกฎหมายทเกยวของในเรองทมการมอบอานาจนน 2.4.2 ถาในการมอบอานาจนน ผรบมอบอานาจไดกาหนดหลกเกณฑและเงอนไขในการปฏบตราชการแทนไวเปนอยางใดแลว ผรบมอบอานาจกตองมหนาททปฏบตไปตามหลกเกณฑและเงอนไข ทผมอบอานาจกาหนดไว 2.4.3 ถาผมอบอานาจกาหนดหลกเกณฑการรายงานผลการใชอานาจนนไว ผรบมอบอานาจกมหนาททตองรายงานผลใหเปนไปตามหลกเกณฑนน 2.5 หนงสอมอบอานาจ การมอบอานาจใหทาเปนหนงสอ8 โดยระบรายละเอยดเกยวกบการมอบอานาจใหชดเจนเพยงพอทจะเขาใจในเรอง ดงตอไปน 2.5.1 ชอ หรอตาแหนงของผมอบอานาจ เพอใหทราบวาเปนผดารงตาแหนงทปฏบตหนาทในเรองใดทจะมอบอานาจ 2.5.2 ชอ หรอตาแหนงของผรบมอบอานาจ เพอใหมความชดเจนวาผใดหรอผดารง ตาแหนงใดจะเปนผปฏบตหนาทในเรองทจะมอบอานาจ 2.5.3 อานาจทมอบ รวมทงอาจกาหนดหลกเกณฑและเงอนไขการใชอานาจดวยกได เพอเปนการกาหนดกรอบอานาจหนาทในการปฏบตราชการทมการมอบอานาจ ---------------------------------------- 6พระราชกฤษฎกาวาดวยการมอบอานาจ พ.ศ. 2550 มาตรา 7 วรรคสอง 7พระราชกฤษฎกาวาดวยการมอบอานาจ พ.ศ. 2550 มาตรา 10 8พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2534 ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน (ฉบบท 7) พ.ศ. 2550 มาตรา 38 วรรคหา และพระราชกฤษฎกาวาดวยการมอบอานาจ พ.ศ. 2550 มาตรา 8

6

Page 12: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

2.6 ผลการมอบอานาจ ผลของคาสงมอบอานาจ มผลอยตลอดไปจนกวาจะมการเพกถอนคาสงนน หรอมการสนผลตามกาหนดเวลาทระบไวในคาสง หรอมเหตอนททาใหคาสงสนผลไป9 ดงนน เมอผดารงตาแหนงใดมการมอบอานาจใหผดารงตาแหนงใดไปแลว การมอบอานาจนนกยงคงมผลอยแมวาผมอบอานาจจะพนจากตาแหนง ไปแลวกตาม

2.7 การกากบการมอบอานาจ กาหนดใหสานกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ (สานกงาน ก.พ.ร.) มอานาจหนาทกากบดแลและตดตามตรวจสอบการมอบอานาจของผดารงตาแหนงใดๆ ซงรวมถงการแนะนาใหผมอบอานาจดาเนนการปรบปรงหรอแกไขการมอบอานาจใหถกตอง กาหนดใหสวนราชการรายงานขอมลเกยวกบ การมอบอานาจในกรณทมปญหาเกยวกบการปฏบตตามพระราชกฤษฎกาวาดวยการมอบอานาจ พ.ศ. 2550 ใหสานกงาน ก.พ.ร. เปนผมอานาจวนจฉย10

--------------------------------- ---------------------------------------- 9พระราชกฤษฎกาวาดวยการมอบอานาจ พ.ศ. 2550 มาตรา 9 10พระราชกฤษฎกาวาดวยการมอบอานาจ พ.ศ. 2550 มาตรา 11

7

Page 13: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

บทท 3 การมอบอานาจตามระเบยบบรหารราชการแผนดน

1. การมอบอานาจการปฏบตราชการทวไป การมอบอานาจการปฏบตราชการทวไป ไดบญญตไวในมาตรา 38 วรรคหนง และวรรคสอง ของพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2534 ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน (ฉบบท 7) พ.ศ. 2550 ดงตอไปน “มาตรา 38 อานาจในการสง การอนญาต การอนมต การปฏบตราชการหรอการดาเนนการอนทผดารงตาแหนงใดจะพงปฏบตหรอดาเนนการตามกฎหมาย กฎ ระเบยบ ประกาศ หรอคาสงใด หรอมตของคณะรฐมนตรในเรองใด ถากฎหมาย กฎ ระเบยบ ประกาศ หรอคาสงนน หรอมตของคณะรฐมนตรในเรองนนมไดกาหนดเรองการมอบอานาจไวเปนอยางอน หรอมไดหามเรองการมอบอานาจไว ผดารงตาแหนงนน อาจมอบอานาจใหผดารงตาแหนงอนในสวนราชการเดยวกนหรอสวนราชการอน หรอผวาราชการจงหวด เปนผปฏบตราชการแทนได ทงน ตามหลกเกณฑทกาหนดในพระราชกฤษฎกา พระราชกฤษฎกาตามวรรคหนงอาจกาหนดใหมการมอบอานาจในเรองใดเรองหนงตลอดจน การมอบอานาจใหทานตกรรมสญญา ฟองคดและดาเนนคด หรอกาหนดหลกเกณฑ วธการ หรอเงอนไข ในการมอบอานาจหรอทผรบมอบอานาจตองปฏบตกได” บทบญญตดงกลาวมความหมายวา ผดารงตาแหนงตางๆ ซงมอานาจในการสงการหรอดาเนนการใดๆ ตามกฎหมาย กฎ คาสง หรอระเบยบปฏบตราชการในเรองใด หากเปนการใชอานาจในการปฏบตราชการโดยทวไป สามารถมอบอานาจตอไปใหผดารงตาแหนงอนปฏบตราชการแทนไดทงสน ทงน ตามความเหมาะสมของการปฏบตราชการในแตละเรอง ซงมประเดนแยกพจารณา ดงน 1.1 การปฏบตราชการทวไป หมายถงการปฏบตราชการของแตละสวนราชการไมวาจะเปนการบรหารงานบคคล การบรหารงานคลง การบรหารราชการทวไปของสวนราชการ การปฏบตราชการในความรบผดชอบของสวนราชการ การปฏบตราชการแทนหวหนาสวนราชการในกจการภายนอก และรวมไปถง การปฏบตราชการตางๆ ตามทกฎหมาย กฎ คาสง และระเบยบปฏบตราชการใหผดารงตาแหนงใดในสวนราชการพงตองปฏบต กรณเหลานยอมเปนเรองทสามารถมอบอานาจใหผดารงตาแหนงอนปฏบตราชการแทนไดทงสน1 ตวอยางคาวนจฉยของคณะกรรมการกฤษฎกาทแสดงใหเหนวาเปนการปฏบตราชการทวไป และสามารถมอบอานาจได เชน 1.1.1 อานาจในการเปรยบเทยบปรบผฝาฝนขอบญญตกรงเทพมหานคร เปนอานาจในการปฏบตหนาททผดารงตาแหนงทระบไวในพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานครจะพงปฏบตหรอดาเนนการตามกฎหมาย จงมอบอานาจใหผดารงตาแหนงอนปฏบตราชการแทนได2 ---------------------------------------- 1สานกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ , ค มอคาอธบายกฎหมายการบรหารราชการแผนดน , (กรงเทพมหานคร : สานกพมพคณะรฐมนตรและราชกจจานเบกษา, 2551) น.29. 2บนทกสานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา เรองเสรจท 327/2527

Page 14: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

1.1.2 พระราชกฤษฎกาการจดตงองคการอตสาหกรรมปาไม พ.ศ. 2497 ไดกาหนดใหปลดกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ซงเปนขาราชการไปดารงตาแหนงประธานกรรมการบรหารกจการของ อ .อ .ป . ซ ง เ ปนรฐ วสาหกจ จง เ ปนการปฏบ ตราชการอยางหนงของปลดกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทกฎหมายกาหนดใหตองปฏบต ปลดกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมยอมมดลพนจทจะพจารณาตามความเหมาะสมวาผดารงตาแหนงใดเปนผสมควรไดรบมอบอานาจใหปฏบตราชการแทนตนในภารกจนนได3 1.1.3 การสงระงบเหตเพอแกไขหรอปองกนความเสยหายอยางรายแรงตอสภาวะความเปนอยและการดารงชพของประชาชน ซงเปนอานาจของอธบดกรมอนามยตามพระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ. 2535 เปนอานาจในการปฏบตราชการโดยทวไปของอธบด ซงสามารถมอบอานาจการสงการนนตอไปได4 1.1.4 อานาจการเปรยบเทยบปรบของอธบดกรมอตสาหกรรมพนฐานและการเหมองแร การเปรยบเทยบปรบมใชอานาจเฉพาะตวของอธบด แตเปนการปฏบตราชการอยางหนง จงมอบอานาจให ผดารงตาแหนงอนปฏบตราชการแทนได5 การทจะพจารณวา การปฏบตราชการทวไปซงจะเปนเรองทสามารถมอบอานาจไดนน มขอพจารณาอยทวาการปฏบตราชการในเรองดงกลาวเปนเรองปกตในการบรหารราชการหรอไม สวนกรณ ทเปนการปฏบตตามกฎหมาย ถาเปนเรองทเกยวของกบการปฏบตราชการของสวนราชการในการดแลบงคบการใหเปนไปตามกฎหมาย โดยใหหวหนาสวนราชการ เชน ปลดกระทรวง หรออธบดเปนผใชอานาจนน กรณนกยอมเปนการปฏบตราชการทวไปของสวนราชการทสามารถมอบอานาจไดเชนกน 1.2 ขอจากดการมอบอานาจ บทบญญตตามมาตรา 38 วรรคหนง แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดนฯ ไดบญญตขอจากดบางกรณไววา ถาเปนกรณทเขาเหตตามขอจากดดงตอไปน จะดาเนนการมอบอานาจไมได ไดแก 1.2.1 ขอจากดในกรณทกฎหมาย กฎ คาสง หรอระเบยบปฏบตราชการกาหนดเรองการมอบอานาจไวเปนอยางอน การกาหนดเรองการมอบอานาจเปนอยางยง กรณดงกลาวจะตองกาหนดอานาจหนาท ผมอานาจและกาหนดเรองการมอบอานาจไวอยางชดเจน รวมทงตองเปนการบญญตหรอกาหนดขน โดยหนวยงานทมอานาจในการกาหนดเรองดงกลาว หรอไดรบความเหนชอบหรออนญาตจากหนวยงาน ทมอานาจในเรองนน มใชเปนเรองกาหนดขนเองเพอเปนหลกเกณฑหรอแนวทางปฏบตภายในของหนวยงาน ทตองปฏบต6 ตวอยางกรณการกาหนดเรองมอบอานาจไวเปนอยางอน เชน (1) พระราชบญญตโรงงาน พ.ศ. 2512 บญญตวาการอนญาตตงโรงงานตองไดรบใบอนญาตตงโรงงานจากปลดกระทรวงหรอผซงปลดกระทรวงมอบหมาย (2) พระราชบญญตระเบยบบรหารงานบคคลสวนทองถน พ.ศ. 2542 บญญตใหผวาราชการจงหวดหรอรองผวาราชการจงหวด ซงไดรบมอบอหมาย เปนประธานกรรมการสวนตาบล ---------------------------------------- 3บนทกสานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา เรองเสรจท 458/2549 4บนทกสานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา เรองเสรจท 129/2550 5บนทกสานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา เรองเสรจท 461/2550 6บนทกสานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา เรองเสรจท 197/2542

9

Page 15: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

(3) พระราชบญญตสถานพยาบาล พ.ศ . 2541 ไดนยามคาวา “ผอนญาต” หมายความวา ปลดกระทรวงสาธารณสขหรอผทปลดกระทรวงสาธารณสขมอบหมาย (4) พระราชบญญตการรกษาความมนคงภายในราชอาณาจกร พ.ศ. 2551 บญญตใหนายกรฐมนตรในฐานะหวหนารฐบาลมอานาจมอบหมายใหรองนายกรฐมนตรกากบการบรหารราชการของกระทรวงหรอทบวงหนงหรอหลายกระทรวงหรอทบวง (5) พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกระทรวงศกษาธการ พ.ศ. 2546 บญญตใหรฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการอาจมอบอานาจใหรฐมนตรชวยวาการกระทรวงศกษาธการ ปลดกระทรวง..... 1.2.2 ขอจากดในกรณทมกฎหมาย กฎ คาสง หรอระเบยบปฏบตราชการหามเรองการมอบอานาจไว เปนกรณทกฎหมาย กฎ คาสง หรอระเบยบปฏบตราชการนน ประสงคใหผดารงตาแหนงตามทระบไวเปนผใชอานาจหรอเปนผปฏบตราชการในเรองนนดวยตนเอง เพราะเปนเรองสาคญทตองไดรบการพจารณาตดสนใจโดยผดารงตาแหนงทกาหนดไวเทานน เนองจากเปนผอยในฐานะทมความรบผดชอบในเรองนนโดยตรง หรอเปนเรองทตองใชความรความสามารถของบคคลคนนนโดยเฉพาะไมตองการใหบคคลอนมาปฏบตหนาทแทน เชน พระราชบญญตตารวจแหงชาต พ.ศ. 2547 บญญตใหการประชม ก.ต.ช. ..... ประธานกรรมการและกรรมการโดยตาแหนงจะมอบหมายบคคลใดใหมาประชมแทนไมได7 นอกจากนยงมความเหนดวยวาในบางครงกฎหมาย กฎ คาสง หรอระเบยบปฏบตราชการนนอาจไมมขอความหามการมอบอานาจไวอยางชดเจน แตโดยเจตนารมณของบทบญญตหรอขอกาหนดของกฎหมาย กฎ คาสง หรอระเบยบปฏบตราชการนนเองทแสดงใหเหนวาผดารงตาแหนงตามทกาหนดไวตองปฏบตหนาทนนเอง ซงเปนอานาจเฉพาะตวมใชอานาจการปฏบตราชการโดยทวไป กรณเชนนกถอไดวาเปนเรองทกฎหมาย กฎ คาสง หรอระเบยบปฏบตราชการหามมใหมการมอบอานาจโดยปรยายดวย8 เชน อานาจในการพจารณาและออกคาส งเ กยวกบการพจารณาอทธรณของรฐมนตร วาการกระทรวงพาณชย ตามพระราชบญญตมาตราชงตวงวด พ.ศ. 2542 เปนตน 1.3 บคคลผมอบอานาจและผรบมอบอานาจ พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2534 มาตรา 38 วรรคหนง ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน (ฉบบท 7) พ.ศ. 2550 ไดยกเลกขอจากดเกยวกบการระบตวบคคลผจะมอบอานาจและผรบมอบอานาจ และกาหนดหลกการใหมโดยไมระบตวบคคลทงผจะมอบอานาจและผรบมอบอานาจ ซงทาใหการมอบอานาจเปนไป ดงน 1.3.1 ผมอบอานาจ ผดารงตาแหนงทกตาแหนงทมอานาจหนาทสามารถมอบอานาจการปฏบตราชการทวไปของตนใหผดารงตาแหนงอนปฏบตราชการแทนไดเสมอ โดยปกตตองมการมอบอานาจใหแกผหนงผใดโดยเฉพาะเปนผปฏบตราชการแทนเพยงผเดยว เพอความแนนอนชดเจนในการเปนผใชอานาจ แตกอาจมการมอบอานาจไวลวงหนา เพอใหการปฏบตราชการมความตอเนองได โดยกาหนดเงอนไขใหสามารถใชอานาจทมอบไดทละคน กลาวคอ ถาคนแรกไมอาจปฏบตราชการได คนทอยในลาดบถดมาทระบไว จงจะใชอานาจได และตองมอบอานาจใหแกขาราชการผดารงตาแหนงในสวนราชการเทานน จะมอบอานาจใหแกพนกงานราชการหรอลกจางไมได ---------------------------------------- 7พระราชบญญตตารวจแหงชาต พ.ศ. 2547 มาตรา 23 วรรคสาม 8สานกงานคณะกรรมการพฒนาระบราชการ, อางแลว เชงอรรถท 1 น.37.

10

Page 16: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

1.3.2 ผรบมอบอานาจ ผดารงตาแหนงทจะมอบอานาจ สามารถใชดลยพนจมอบอานาจของตนใหแกผใดกไดในสวนราชการเดยวกน ตามทเหนวาจะสามารถปฏบตราชการใหเกดผลสาเรจทดทสด และกระจายอานาจไดมากทสด โดยมไดจากดวาตองมอบอานาจใหแกผใตบงคบบญชาเทานน แตยงสามารถมอบอานาจใหแก ผดารงตาแหนงระดบเดยวกนไดดวย รวมถงอาจมอบอานาจของตนไปใหผดารงตาแหนงในอกสวนราชการหนงเปนผปฏบตราชการแทน และมอบอานาจใหแกผวาราชการจงหวดไดดวย 2. การมอบอานาจการอนญาต ผดารงตาแหนงทมอานาจอนญาตอาจใชดลยพนจมอบหมายใหผดารงตาแหนงอนทเหมาะสมเปนผปฏบตราชการแทนในการอนญาตนนได โดยจากดวาผรบมอบอานาจนนจะตองเปนขาราชการซงเปนผใตบงคบบญชา หรอผ วาราชการจงหวด ทงน เปนไปตามมาตรา 38 วรรคสาม และวรรคส แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2534 ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน (ฉบบท 7) พ.ศ. 2550 ดงตอไปน “ความในวรรคหนงมใหใชบงคบกบอานาจในการอนญาตตามกฎหมายทบญญตใหตองออกใบอนญาตหรอทบญญตผมอานาจอนญาตไวเปนการเฉพาะ ในกรณเชนนนใหผดารงตาแหนงซงมอานาจตามกฎหมายดงกลาวมอานาจมอบอานาจใหขาราชการซงเปนผใตบงคบบญชาและผวาราชการจงหวดไดตามทเหนสมควร หรอตามทคณะรฐมนตรกาหนด ในกรณมอบอานาจใหผวาราชการจงหวด ใหผวาราชการจงหวด มอานาจมอบอานาจไดตอไปตามหลกเกณฑและเงอนไขทผมอบอานาจกาหนด ในกรณตามวรรคสาม เพอประโยชนในการอานวยความสะดวกแกประชาชนจะตราพระราชกฤษฎกากาหนดรายชอกฎหมายทผ ดารงตาแหนงซงมอานาจตามกฎหมายดงกลาว อาจมอบอานาจ ตามวรรคหนงตามหลกเกณฑและเงอนไขทกาหนดในพระราชกฤษฎกาดงกลาวกได” การมอบอานาจการอนญาตตามกฎหมาย มขอควรพจารณา ดงตอไปน 2.1 ลกษณะของการอนญาตตามกฎหมาย 2.1.1 การอนญาตประกอบกจการ เปนกรณทกฎหมายกาหนดใหการประกอบกจการหรอการดาเนนการอยางใดอยางหนง ตองมาขออนญาตจากรฐ เพอใหเจาหนาทซงมอานาจตามกฎหมายตรวจสอบคณสมบตและพจารณาวาบคคลดงกลาวสามารถประกอบกจการหรออาชพนนไดหรอไม และเมอเจาหนาทพจารณาแลวเหนวาผยนคาขออนญาตมคณสมบตครบถวนตามทกฎหมายกาหนดกจะออกใบอนญาตให เชน การประกอบธรกจธนาคารพาณชย การประกอบธรกจโรงแรม เปนตน 2.1.2 การอนญาตกระทาการ เปนกรณทกฎหมายกาหนดใหการกระทาอยางใดอยางหนง จะตองไดรบอนญาตจากเจาหนาทของรฐซงมอานาจตามกฎหมายกอนจงจะดาเนนการได การอนญาตในลกษณะนรฐจะไมออกใบอนญาตแตเปนการ “อนญาตเปนหนงสอ” เชน การเดนทางเขามาหรอออกไปนอกราชอาณาจกรตองไดรบอนญาตจากพนกงานเจาหนาท การยายสานกงานใหญหรอสานกงานสาขาตองไดรบอนญาต เปนตน การมอบอานาจดงกลาวสามารถกระทาไดตามมาตรา 38 วรรคหนง แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดนฯ มใชเปนกรณการออกเปน “ใบอนญาต” ซงจะตองดาเนนการมอบอานาจตามมาตรา 38 วรรคสาม แหงพระราชบญญตดงกลาว 2.2 หลกเกณฑการอนญาต ในการออกใบอนญาตหรอการอนญาตอยางใดอยางหนงตองเขาหลกเกณฑดงตอไปน 2.2.1 ผมอานาจอนญาต ตองเปนเจาหนาทของรฐทมอานาจตามทกฎหมายกาหนด 2.2.2 การอนญาตตองเปนไปตามกฎหมาย กลาวคอ เรองทจะอนญาตตองเปนเรองทมกฎหมายกาหนดไวชดเจน และผขออนญาตตองมคณสมบตและไมมลกษณะตองหามตามทกฎหมายกาหนด

11

Page 17: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

2.2.3 วธการอนญาต จะตองเปนไปตามหลกเกณฑทกฎหมายเฉพาะในเรองนน ๆ กาหนดไว โดยการพจารณาอนญาต สวนใหญกฎหมายจะเปดใหเปนดลยพนจของเจาหนาทผมอานาจอนญาต 2.3 ผดารงตาแหนงทจะมอบอานาจการอนญาต 2.3.1 คณะรฐมนตร อานาจอนญาตทกฎหมายกาหนดใหคณะรฐมนตรเปนผมอานาจอนญาต สวนใหญ เปนเรองทมความสาคญ เชน การใหสมปทาน กจการทมความสาคญหรอเปนกจการขนาดใหญทมผลกระทบตอภาพรวมของประเทศ มความเกยวพนกบหลายหนวยงาน อานาจอนญาตในลกษณะน ไมสามารถมอบอานาจหรอมอบหมายใหบคคลอนเปนผใชอานาจหรอออกคาสงแทนได9 2.3.2 คณะกรรมการ เมอกฎหมายกาหนดใหคณะกรรมการเปนผมอานาจอนญาต แสดงวากฎหมายประสงคใหผเชยวชาญในแตละดานเขามารวมกนพจารณาโดยคณะบคคล อานาจในการอนญาตดงกลาว คณะกรรมการผมอานาจอนญาตจงไมสามารถมอบใหบคคลอนทาการแทนได10 2.3.3 รฐมนตรผรกษาการตามกฎหมาย อานาจในการอนญาตสวนใหญเปนการตดสนใจในเชงนโยบายในเรองสาคญ อยางไรกตาม การพจารณาของรฐมนตรผรกษาการตามกฎหมายนน ในทางปฏบตหนวยงานผรบผดชอบกฎหมายนนๆ จะเปนผพจารณากลนกรองและดาเนนการเสนอความเหนขนไปตามลาดบ การใชอานาจของรฐมนตรจงมลกษณะของการใชอานาจในฐานะตวแทนหนวยงาน มลกษณะของการปฏบตราชการทวไป การใชอานาจในลกษณะนจงควรกาหนดใหสามารถมอบอานาจใหผดารงตาแหนงอนปฏบตราชการแทนได แตควรจากดไวใหมอบอานาจไดเฉพาะรฐมนตรชวยวาการกระทรวง ปลดกระทรวง อธบด หรอผดารงตาแหนงอนทมฐานะเทยบเทา ซงเปนผใตบงคบบญชาของรฐมนตรผรกษาการตามกฎหมาย11 2.3.4 หวหนาหนวยงานหรอหนวยงานทรบผดชอบกฎหมาย มลกษณะของการใชอานาจในฐานะเปนตวแทนของสวนราชการ และในทางปฏบต จะมการพจารณาและเสนอขนไปตามลาดบสายงานบงคบบญชา ถอวามลกษณะของการปฏบตราชการตามปกต ผมอานาจอนญาตในลกษณะน จงควรมอบอานาจใหผซงอยภายใตบงคบบญชาหรอผดารง ตาแหนงอนปฏบตราชการแทนไดตามความเหมาะสม12 2.3.5 นายทะเบยน การทกฎหมายกาหนดใหนายทะเบยนเปนผมอานาจในการอนญาต ถอเปนกรณทกฎหมายกาหนดตวบคคลผมอานาจอนญาตไวเปนประการอนโดยเฉพาะ การใชอานาจหนาทของนายทะเบยนจงเปนการใชอานาจตามกฎหมายโดยเฉพาะ ไมใชกรณการปฏบตราชการตามปกตในฐานะผแทนหนวยงาน นายทะเบยนจงตองใชอานาจดวยตนเอง ไมสามารถมอบอานาจใหแกผดารงตาแหนงอนปฏบตราชการแทนได13 ---------------------------------------- 9สานกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ, อางแลว เชงอรรถท 1 น.59-60. 10สานกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ, อางแลว เชงอรรถท 1 น.62. 11สานกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ, อางแลว เชงอรรถท 1 น.62-64. 12สานกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ, อางแลว เชงอรรถท 1 น.64-66. 13สานกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ, อางแลว เชงอรรถท 1 น.67-70.

12

Page 18: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

2.3.6 พนกงานเจาหนาทหรอเจาหนาท การทกฎหมายไดกาหนดใหพนกงานเจาหนาท หรอเจาหนาทเปนผมอานาจในการอนญาตถอวาเปนกรณทกฎหมายกาหนดตวผมอานาจอนญาตไวเปนประการอนโดยเฉพาะ การใชอานาจของพนกงานเจาหนาทหรอเจาหนาทเปนการใชอานาจตามกฎหมายโดยเฉพาะไมใชกรณการปฏบตราชการตามปกตในฐานะผแทนหนวยงาน พนกงานเจาหนาทหรอเจาหนาทจงตองใชอานาจดวยตนเองไมสามารถมอบอานาจใหผดารงตาแหนงอนปฏบตราชการแทนได14 2.3.7 การใชอานาจโดยองคกรวชาชพ กฎหมายการจดตงองคกรวชาชพมวตถประสงคเพอมอบอานาจของรฐในการควบคมการประกอบวชาชพ ใหแกองคกรวชาชพเปนผมอานาจในการออกใบอนญาตและควบคมดแลผประกอบวชาชพดวยกนเอง อานาจการออกใบอนญาตดงกลาวเปนอานาจทรฐมอบหมายใหแกองคกรวชาชพ ทจดตงขนตามกฎหมายเปนการเฉพาะ ดงนน องคกรวชาชพจงไมสามารถมอบอานาจใหองคกรอน เปนผดาเนนการแทนได15 2.4 ผดารงตาแหนงทจะรบมอบอานาจการอนญาต ตามมาตรา 38 วรรคสาม แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2534 ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน (ฉบบท 7) พ.ศ. 2550 ไดกาหนดผดารงตาแหนงทจะรบมอบอานาจไว ดงตอไปน 2.4.1 ขาราชการซงเปนผใตบงคบบญชา การกาหนดใหหวหนาสวนราชการเปนผมอานาจอนญาตนน กฎหมายไดพจารณา ถงขอบเขตความรบผดชอบและความเชยวชาญของสวนราชการทจะปฏบตหนาทในเรองนน การมอบอานาจในเรองนนจงตองกาหนดใหผปฏบตงานในสวนราชการเดยวกนกบหวหนาสวนราชการผทกฎหมายกาหนด เปนอนญาต เพอใหการพจารณาอนญาตเปนไปตามหลกการเดยวกน และไดรบการพจารณาโดยใชความร ความเชยวชาญของสวนราชการเดยวกน การมอบอานาจจงจากดผรบมอบอาจนาจไวแตเพยงขาราชการ ซงเปนผใตบงคบบญชาเทานน จะมอบอานาจใหแกบคคลอนหรอสวนราชการอนกระทาแทนไมได 2.4.2 ผวาราชการจงหวด การมอบอานาจใหแกผวาราชการจงหวด เปนการมอบอานาจในการกากบดแล เปนสาคญ ในการปฏบตหนาททแทจรง ผวาราชการจงหวดตองมอบอานาจตอไปใหผดารงตาแหนงตางๆ ของสวนราชการทเปนเจาของอานาจเปนผปฏบต เพราะเขาใจกฎเกณฑทสมควรจะอนญาตหรอไม ดวยเหตนมาตรา 38 วรรคสาม จงบญญตวาถามอบอานาจการอนญาตตามกฎหมายใหแกผ วาราชการจงหวด ใหผวาราชการจงหวดมอบอานาจตอไปใหแกผเกยวของตามหลกเกณฑและเงอนไขทผมอบอานาจกาหนด 2.5 ขอจากดการมอบอานาจการอนญาต การมอบอานาจการอนญาต ยงคงตองอยในหลกการขอจากดการมอบอานาจซงเปนหลกเกณฑทวไป กลาวคอ 1) ตองไมมกฎหมายกาหนดเรองการมอบอานาจไวเปนอยางอน และ 2) ตองเปนกรณทกฎหมายมไดบญญตเรองหามการมอบอานาจไวดวย ---------------------------------------- 14สานกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ, อางแลว เชงอรรถท 1 น.68-70. 15สานกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ, อางแลว เชงอรรถท 1 น.72-73.

13

Page 19: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

3. การมอบอานาจใหผดารงตาแหนงอนปฏบตราชการแทนตอไป บทบญญตมาตรา 39 แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2534 ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน (ฉบบท 7) พ.ศ. 2550 ไดบญญตวา “มาตรา 39 เมอมการมอบอานาจแลว ผรบมอบอานาจมหนาทตองรบมอบอานาจนน โดยผมอบอานาจจะกาหนดใหผรบมอบอานาจมอบอานาจใหผดารงตาแหนงอนปฏบตราชการแทนตอไป โดยจะกาหนดหลกเกณฑหรอเงอนไขในการใชอานาจนนไวดวยหรอไมกได แตในกรณการมอบอานาจใหผวาราชการจงหวด คณะรฐมนตรจะกาหนดหลกเกณฑใหผวาราชการจงหวดตองมอบอานาจตอไปใหรองผวาราชการจงหวด ปลดจงหวดหรอหวหนาสวนราชการทเกยวของในจงหวดกได” 3.1 คาวา “ผรบมอบอานาจมหนาทตองรบมอบอานาจนน” หมายความวา เมอผมอบอานาจไดมคาสงมอบอานาจใหแกผดารงตาแหนงใดปฏบตราชการแทนแลว คาสงนนยอมมผลผกพนใหผดารงตาแหนง ทไดรบมอบอานาจนนมหนาททจะตองปฏบตราชการแทนผมอบอานาจตามทไดรบมอบอานาจไว ทงน ผรบมอบอานาจจะปฏเสธไมยอมรบมอบอานาจมได แตหากผรบมอบอานาจปฏเสธไมยอมปฏบตราชการแทนตามทไดรบมอบอานาจแลวยอมถอวาผรบมอบอานาจไมปฏบตตามบทบญญตทกฎหมายกาหนด16 3.2 การมอบอานาจตอ เมอผมอบอานาจไดมหนงสอหรอคาสงมอบอานาจใหแกผดารงตาแหนงใดปฏบตราชการแทนแลว หากผมอบอานาจมความประสงคทจะใหผรบมอบอานาจจากตนสามารถมอบอานาจตอไปอกได ผมอบอานาจจะตองกาหนดใหผรบมอบอานาจมอานาจมอบอานาจนนใหผดารงตาแหนงอนปฏบตราชการแทนตอไปไวในหนงสอหรอคาสงมอบอานาจดวย รวมทงจะตองกาหนดตวผดารงตาแหนงอนทจะใหเปนผปฏบตราชการแทนไวดวย หากไมไดกาหนดใหมอบอานาจตอไวผรบมอบอานาจไมอาจมอบอานาจ ตอใหแกผดารงตาแหนงอนได17 3.3 กรณของผวาราชการจงหวด กฎหมายไดบญญตเปนหลกเกณฑพเศษเพมขนวา คณะรฐมนตรอาจกาหนดหลกเกณฑใหผวาราชการจงหวดทไดรบมอบอานาจจากผดารงตาแหนงตางๆ ตองมอบอานาจ ตอใหรองผวาราชการจงหวด ปลดจงหวด หรอหวหนาสวนราชการทเกยวของในจงหวดกได ซงหมายความวาหากคณะรฐมนตรกาหนดใหผวาราชการจงหวดมอบอานาจตอแลว ผวาราชการจงหวดมหนาทตองปฏบตตาม แมวาผดารงตาแหนงซงเปนเจาของอานาจจะมไดกาหนดใหมการมอบอานาจตอไวกตาม 4. การมอบอานาจของอธบด การมอบอานาจของอธบด ไดบญญตไวในมาตรา 14 ของพระราชกฤษฎกาวาดวยการมอบอานาจ พ.ศ. 2550 ดงน “มาตรา 14 ใหอธบดจดใหมการมอบอานาจภายในกรมของตน เพอใหการปฏบตราชการมการกระจายความรบผดชอบไดอยางเหมาะสมกบภารกจของรฐแตละดานหรอเพอประโยชนในการใหบรการและอานวยความสะดวกแกประชาชน ในการกาหนดเรองการมอบอานาจภายในกรมตามวรรคหนง ใหมการกาหนดใหหวหนาสวนราชการตองมอบอานาจใหแกผดารงตาแหนงทมหนาทรบผดชอบดาเนนการเรองนนโดยตรง เวนแตในกรณมความจาเปนเพอประโยชนในการปฏบตราชการ หรอมเหตเรงดวนอนไมอาจหลกเลยงได หวหนาสวนราชการอาจจดใหมการมอบอานาจใหแกผดารงตาแหนงอนทเหนสมควรเปนผปฏบตราชการแทนกได” ---------------------------------------- 16หนงสอสานกงาน ก.พ.ร. ท นร. 1200/ว 40 ลงวนท 2 ธนวาคม 2552 เรอง แนวทางการมอบอานาจ ตามพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2534 และทแกไขเพมเตม และตามพระราชกฤษฎกาวาดวย การมอบอานาจ พ.ศ. 2550 17เพงอาง

14

Page 20: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

บทบญญตมาตรา 14 วรรคหนง ไดบญญตเปนหลกการใหเปนหนาทของอธบดทจะตองจดใหมการมอบอานาจภายในกรมของตนใหมการกระจายความรบผดชอบอยางเหมาะสม เพอใหการปฏบตราชการของกรมนนมการกระจายความรบผดชอบและการตดสนใจเพอใหการปฏบตงานมประสทธภาพและรวดเรว ในสวนของการมอบอานาจภายในกรมนน บทบญญตมาตรา 14 วรรคสอง ไดบญญตเปนแนวทางในการปฏบตเกยวกบการมอบอานาจภายในกรมไว ซงทาใหการพจารณากาหนดการมอบอานาจภายในของอธบดจะตองมหลกการใหมการมอบอานาจใหแกผดารงตาแหนงทมหนาทรบผดชอบดาเนนการในเรองนนโดยตรง เพอเปนการลดขนตอนการปฏบตราชการใหไดมากทสด และสามารถกาหนดตวผรบผดชอบตอผลของการปฏบตราชการนนไดอยางชดเจน เพราะสาเหตหนงททาใหการปฏบตราชการมความลาชาเกดขนจากการวางระบบการผานงานในเรองตาง ๆ ทตองเสนองานตามลาดบ ฉะนนในการกาหนดแนวทางปฏบตภายในกรม ของอธบดจงมหนาทกาหนดใหมการมอบอานาจตดสนใจโดยพยายามตดขนตอนการเสนองานผานระดบตางๆ ใหลดลง โดยมอบอานาจตรงไปยงผทตองปฏบตทรบผดชอบงานนน อยางไรกตาม เนองจากภารกจ ในการปฏบตราชการมอยเปนจานวนมาก การกาหนดหลกเกณฑตายตววาใหมอบอานาจไปยงผปฏบตงานโดยตรงทกกรณ อาจไมเหมาะสมกบการปฏบตราชการหลายเรอง มาตรา 14 ของพระราชกฤษฎกาดงกลาว จงบญญตยกเวนไววา ถามความจาเปนหรอมเรองเรงดวนกยงสามารถมอบอานาจใหผดารงตาแหนงอนทมใชผปฏบตงานนนโดยตรงเปนผปฏบตราชการแทนได ซงจะทาใหเกดความยดหยนในการปฏบตราชการใหเหมาะสมกบความรบผดชอบในชนทสดของอธบดในแตละกรม 5. การมอบอานาจใหแกผวาราชการจงหวด โดยทมาตรา 38 วรรคหนง ตามพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2534 ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน (ฉบบท 7) พ.ศ. 2550 กาหนดใหการมอบอานาจในเรองตางๆ ของทกสวนราชการ สามารถมอบอานาจใหผวาราชการปฏบตราชการแทนได ทงน ตามหลกเกณฑทกาหนดในพระราชกฤษฎกา ซงไดมพระราชกฤษฎกาวาดวยการมอบอานาจ พ.ศ. 2550 กาหนดหลกเกณฑการมอบอานาจใหแกผวาราชการจงหวดไว โดยมหลกเกณฑ ดงตอไปน 5.1 การมอบอานาจจากสวนราชการใหแกผวาราชการจงหวด พระราชกฤษฎกาวาดวยการมอบอานาจ พ.ศ. 2550 ไดกาหนดเปนแนวทางการปฏบตราชการของทกสวนราชการวา การดาเนนการของสวนราชการใดทตองใชอานาจตามกฎหมาย กฎ คาสง หรอระเบยบปฏบตราชการในเขตพนทจงหวด ใหหวหนาสวนราชการดาเนนการมอบอานาจปฏบตราชการในเขตพนทจงหวดใหแกผวาราชการจงหวด ซงเปนบทบงคบใหทกสวนราชการมหนาทตองปฏบตใหเปนไปตามน การยกเวนไมตองมอบอานาจจะตองเปนเรองทมกฎหมายกาหนดเรองการมอบอานาจไวเปนอยางอน หรอมกฎหมายหามการมอบอานาจ หรอกรณทมมตคณะรฐมนตรกาหนดไวเปนกรณเฉพาะ18 นอกจากน แมวาสวนราชการใดไมมราชการสวนภมภาค แตถามการปฏบตหนาทในเขตพนทกจะตองมอบอานาจใหแกผวาราชการจงหวดตามขอบเขตภาระหนาททผวาราชการจงหวดจะมอานาจดาเนนการไดตามบทบญญต ทเกยวกบจงหวด19 ---------------------------------------- 18พระราชกฤษฎกาวาดวยการมอบอานาจ พ.ศ. 2550 มาตรา 22 19สานกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ, อางแลว เชงอรรถท 1 น.226

15

Page 21: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

5.2 การมอบอานาจของผวาราชการจงหวด เมอมการมอบอานาจใหผวาราชการจงหวดเปนผปฏบตราชการแทนแลว ไดกาหนดแนวทางปฏบตใหผวาราชการจงหวดมการกระจายอานาจการปฏบตราชการใหแกสวนราชการทเกยวของมใชเปนผใชอานาจดวยตนเองเพยงผเดยว โดยมแนวทางการมอบอานาจตอไปของผวาราชการจงหวด20 ดงน 5.2.1 ในกรณทอานาจนนเกยวกบราชการของสวนราชการใด และสวนราชการนนปฏบตหนาทอยในจงหวด ใหผวาราชการจงหวดมอบอานาจใหแกหวหนาสวนราชการทเกยวของในจงหวดนน 5.2.2 นอกจากกรณตาม 3.2.1 ผวาราชการจงหวดอาจมอบอานาจใหรองผวาราชการจงหวด ปลดจงหวด หรอหวหนาสวนราชการทเกยวของในจงหวด เปนผปฏบตราชการแทนกได 5.3 การกากบดแลของผวาราชการจงหวด การกากบการมอบอานาจ เมอผวาราชการจงหวดไดดาเนนการมอบอานาจตอไป ทงกรณทเปนการรบมอบอานาจมาจากสวนกลาง และการมอบอานาจในการปฏบตราชการโดยตรงของผวาราชการจงหวด เปนเชนเดยวกบหนาทของผมอบอานาจของสวนราชการ21 ซงไดแก 5.3.1 ผวาราชการจงหวดตองกากบดแลและใหคาแนะนาการปฏบตงานของผรบมอบอานาจ เพอใหเปนไปตามวตถประสงคของการมอบอานาจ 5.3.2 ในกรณทปรากฏวาผรบมอบอานาจปฏบตราชการตามทไดรบมอบอานาจ โดยไมถกตองหรออาจกอใหเกดความเสยหาย ผวาราชการจงหวดสามารถสงแกไขการปฏบตราชการนน หรอใหผรบมอบอานาจหยดการปฏบตราชการไวกอน แลวผวาราชการจงหวดเปนผใชอานาจนนเองกได 6. หนาทของผมอบอานาจและผรบมอบอานาจ มาตรา 40 แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2534 ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน (ฉบบท 7) พ.ศ. 2550 กาหนดวา “มาตรา 40 ในการมอบอานาจ ใหผมอบอานาจพจารณาถงการอานวยความสะดวกแกประชาชน ความรวดเรวในการปฏบตราชการ การกระจายความรบผดชอบตามสภาพของตาแหนงของ ผรบมอบอานาจ และผ รบมอบอานาจตองปฏบตหนาทท ไ ดรบมอบอานาจตามวตถประสงคของ การมอบอานาจดงกลาว เมอไดมอบอานาจแลว ผมอบอานาจมหนาทกากบดแลและตดตามผลการปฏบตราชการของผรบมอบอานาจ และใหมอานาจแนะนาหรอแกไขการปฏบตราชการของผรบมอบอานาจได” จากบทบญญตดงกลาวจะเหนไดวาหนาทของผมอบอานาจและผรบมอบอานาจ มดงตอไปน ซงจะสอดคลองกบวตถประสงคของการมอบอานาจตามทกาหนดไวในพระราชกฤษฎกาวาดวยการมอบอานาจ พ.ศ. 255022 ---------------------------------------- 20พระราชกฤษฎกาวาดวยการมอบอานาจ พ.ศ. 2550 มาตรา 23 21พระราชกฤษฎกาวาดวยการมอบอานาจ พ.ศ. 2550 มาตรา 26 22พระราชกฤษฎกาวาดวยการมอบอานาจ พ.ศ. 2550 มาตรา 5

16

Page 22: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

6.1 ผมอบอานาจ มหนาทดงน 6.1.1 การมอบอานาจตองพจารณาถงการอานวยความสะดวกแกประชาชน ความรวดเรวในการปฏบตราชการ การกระจายความรบผดชอบตามสภาพของตาแหนงของผรบมอบอานาจ ผมอบอานาจตองใชดลพนจพจารณาความเหมาะสมของเรองทจะมอบอานาจและตวบคคลทจะเปนผรบผดชอบในการมอบอานาจ โดยตองมเหตผลทสมควรตามทกฎหมายกาหนด และสามารถอธบายเหตผลได 6.1.2 เมอไดมอบอานาจแลว ผมอบอานาจมหนาทกากบดแลและตดตามผลการปฏบตราชการของผรบมอบอานาจและใหมอานาจแนะนาหรอแกไขการปฏบตราชการของผรบมอบอานาจได เพอใหการปฏบตหนาททไดรบมอบอานาจนนเปนไปอยางถกตอง 6.2 ผรบมอบอานาจ มหนาทดงน ตองปฏบตหนาททไดรบมอบอานาจตามวตถประสงคของการมอบอานาจ และ ตองปฏบตตามหลกเกณฑและเงอนไขทผมอบอานาจไดกาหนดไวดวย

--------------------------------

17

Page 23: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

บทท 4 การมอบอานาจโดยกฎหมายทกาหนดเรองการมอบอานาจไวโดยเฉพาะ

กรณทกฎหมาย กฎ คาสง หรอระเบยบปฏบตราชการนน ไดกาหนดเรองการมอบอานาจไวโดยเฉพาะในกฎหมาย กฎ คาสง หรอระเบยบปฏบตราชการนนไวแลว ผดารงตาแหนงซงเปนผใชอานาจ ในเรองนนจะตองปฏบตตามหลกเกณฑการมอบอานาจทกาหนดไวโดยเฉพาะนน โดยยกเวนไมอยในบงคบ ของมาตรา 38 แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ . 2534 ซงแกไขเพมเตม โดยพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน (ฉบบท 7) พ.ศ. 2550 การมอบอานาจจะตองเปนไป ตามหลกเกณฑทกาหนดในกฎหมายนน ไมอาจมอบอานาจตามหลกเกณฑทกาหนดไวในกฎหมายทกาหนดเกยวกบการมอบอานาจเปนการทวไปได1 ซงจากการศกษาบทบญญตกฎหมายทใหอานาจทกาหนดเกยวกบ การมอบอานาจไวโดยเฉพาะ อาจแบงไดเปน 3 ลกษณะ คอ 1. กรณกฎหมายทใหอานาจบญญตถงผรบมอบอานาจไวโดยชดแจง เชน 1.1 พระราชบญญตจดทะเบยนกจการแพปลา พ.ศ. 2496 มาตรา 24 ซงบญญตใหคณะกรรมการองคการสะพานปลาเปนผแทนองคการสะพานปลาในสวนทเกยวกบบคคลภายนอก และ ในการน คณะกรรมการองคการสะพานปลาจะมอบหมายใหผอานวยการองคการสะพานปลาเปนผแทนกได 1.2 พระราชบญญตกองทนสงเคราะหการทาสวนยาง พ.ศ. 2503 มาตรา 13 กาหนดอานาจหนาทคณะกรรมการสงเคราะหการทาสวนยางใหคณะกรรมการสงเคราะหการทาสวนยางจะมอบอานาจและหนาทของคณะกรรมการสงเคราะหการทาสวนยางอยางหนงอยางใด หรอหลายอยางใหผอานวยการสานกงานกองทนสงเคราะหการทาสวนยางดาเนนการกได 1.3 พระราชบญญตพฒนาทดน พ.ศ. 2526 มาตรา 5 ซงบญญตถงอานาจและหนาทของคณะกรรมการพฒนาทดน ซงในการปฏบตหนาทตามมาตราน คณะกรรมการพฒนาทดนอาจมอบหมายใหกรมทดนเปนผปฏบตงานแทนได ---------------------------------------- 1บนทกสานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา เรอง ปญหาการมอบอานาจบรหารงานงบประมาณในระดบจงหวด วนจฉยวา การมอบอานาจของอยการสงสดใหแกผ วาราชการจงหวดในกรณน เปนกรณ ทมระเบยบกาหนดเรอง การมอบอานาจไวโดยเฉพาะแลว อนเปนขอยกเวนตามมาตรา 38 วรรคหนง แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2534 จงนาบทบญญตเกยวกบการมอบอานาจใหปฏบตราชการแทนตามกฎหมายวาดวยระเบยบบรหารราชการแผนดนมาใชบงคบไมได (เรองเสรจท 133/2537) บนทกสานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา เรอง การมอบอานาจของอธบการบดมหาวทยาลยนเรศวร วนจฉยวา ในการมอบอานาจของอธบการบดนน พระราชบญญตมหาวทยาลยนเรศวรฯ ไดกาหนดไวเปนการเฉพาะแลววาอธบการบดอาจมอบอานาจใหรองอธบการบดและผชวยอธบการบดได และอธการบดยงสามารถมอบอานาจโดยทาเปนหนงสอใหผดารงตาแหนงคณบด ผอานวยการ หวหนาภาควชา หรอหวหนาหนวยงานทเรยกชออยางอนทมฐานะเทยบเทาคณะหรอภาควชา ปฏบตราชการแทนอธการบดเฉพาะในราชการของหนวยงานนนกได จงเปนกรณทมกฎหมายกาหนดเรองการมอบอานาจไวเปนอยางอนแลว ยอมไมอาจนาบทบญญตวาดวยการมอบอานาจ รวมทงการมอบอานาจชวงตามพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดนฯ มาใชบงคบ (เรองเสรจท 146/2553)

Page 24: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

1.4 พระราชบญญตควบคมยาง พ.ศ. 2542 มาตรา 6 ไดกลาวถงอานาจหนาทของรฐมนตรในกรณเพอประโยชนในการผลตยาง การคายาง การนายางเขาและสงยางออก ใหรฐมนตรวาการกระทรวงเกษตรและสหกรณ โดยคาแนะนาของคณะกรรมการควบคมยางตามพระราชบญญตนมอานาจประกาศในราชกจจานเบกษา กาหนด........โดยการประกาศตามวรรคหนง รฐมนตรวาการกระทรวงเกษตรและสหกรณ จะมอบอานาจใหอธบดกรมวชาการเกษตรเปนผประกาศแทนกได 1.5 พระราชบญญตสงเสรมการลงทน พ.ศ. 2520 มาตรา 11 กาหนดใหคณะกรรมการสงเสรมการลงทนมอานาจในการปฏบตหนาทตามพระราชบญญตน โดยอานาจดงกลาว คณะกรรมการสงเสรมการลงทนจะมอบอานาจใหสานกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทนกระทาการใดๆ แทนเพอกระทาการใดๆ ตามทมอบหมาย หรอเรยกบคคลใดซงเกยวของมาใหขอเทจจรง คาอธบาย คาแนะนา หรอความเหนกได 2. กรณกฎหมายทใหอานาจบญญตถงผรบมอบอานาจไวโดยไมชดแจง กฎหมายทมลกษณะเชนน เชน พระราชบญญตแร พ.ศ. 2510 มาตรา 77 ซงไดกลาวถงอานาจของรฐมนตรวาการกระทรวงอตสาหกรรม ในการออกใบอนญาตรบชวงการทาเหมองวา.........รฐมนตรหรอผทรฐมนตรมอบหมาย เปนผออกใบอนญาตใหมการรบชวงการทาเหมองไดตามทจะพจารณาเหนสมควร การทกฎหมายกาหนดคาวา “หรอผทรฐมนตรมอบหมาย” โดยมไดระบวาเปนเจาหนาทตาแหนงใดไว โดยทวไปมกเหนวาเพยงแตกฎหมายทบญญตถงอานาจในเรองนนกาหนดใหองคกรผมอานาจสามารถมอบอานาจในการสงการในเรองนนใหแกบคคลอนใชอานาจแทนตนไดกเปนการเพยงพอแลวทจะถอวาเปนกรณมกฎหมายเฉพาะกาหนดถงการมอบอานาจไวเปนอยางอน ซงในกรณเชนนยอมสามารถมอบหมายใหเจาหนาทผดารงตาแหนงใดเปนผใชอานาจดงกลาวแทนตนกได ไมมการจากดตวบคคลเฉพาะเทากบ กฎหมายไววางใจผมอานาจเปนหลกวาคงมอบอานาจไปยงผทเหมาะสมแกการใชอานาจนน2 คณะกรรมการกฤษฎกาไดมความเหนทานองเดยวกน ตวอยางเชน 2.1 อานาจในการออกใบอนญาตตงโรงงานของปลดกระทรวงอตสาหกรรมทมอ ย ตามกฎหมาย เมอมาตรา 8 แหงพระราชบญญตดงกลาวไดบญญตใหอานาจปลดกระทรวงอตสาหกรรม ทจะมอบอานาจใหผ อนเปนผใชอานาจแทนได ปลดกระทรวงอตสาหกรรมจงมอานาจมอบหมายใหอตสาหกรรมจงหวดเปนผออกใบอนญาตตงโรงงานได กรณการมอบอานาจดงกลาวไมขดกบมาตรา 38 แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2534 เพราะเปนอานาจทปลดกระทรวงอตสาหกรรม มอยตามพระราชบญญตโรงงาน พ.ศ. 2512 อนเปนกรณทกฎหมายกาหนดเรองการมอบอานาจไว เปนอยางอนโดยเฉพาะแลว (เรองเสรจท 408/2538) ---------------------------------------- 2นพดล เภรฤกษ, “การมอบอานาจทางปกครอง”, วารสารกฎหมายปกครอง, เลม 23, ตอน 3, น.38 (2549). อางใน กรช ภญยามา, “การมอบอานาจทางปกครองในระบบราชการ”, (วทยานพนธมหาบณฑต คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2550), น.32.

19

Page 25: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

2.2 ในกรณทมกฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบ คาสง หรอมตของคณะรฐมนตรกาหนดเรอง การมอบอานาจไวเปนอยางอนนน กฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบ คาสง หรอมตของคณะรฐมนตรดงกลาว จะตองกาหนดอานาจหนาทและผมอานาจ และกาหนดเรองการมอบอานาจไวอยางชดเจนดวย รวมทงตองเปนการบญญตหรอกาหนดขนจากหนวยงานทมอานาจในการกาหนดเรองดงกลาวหรอไดรบความเหนชอบหรออนญาตจากหนวยงานนน มใชกรณทกาหนดขนเองเพอเปนหลกเกณฑหรอแนวทางการปฏบตภายในของหนวยงานทตองปฏบต จงจะถอไดวาเปนกรณทกฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบ คาสง หรอมตคณะรฐมนตรกาหนดเรองการมอบอานาจใหปฏบตราชการแทนเปนอยางอน (เรองเสรจท 197/2542) 3. กรณกฎหมายทใหอานาจบญญตถงผรบมอบอานาจไวในกรณอน กฎหมายทกาหนดเงอนไขของการมอบอานาจไวเปนการเฉพาะมการบญญตในลกษณะ ตางๆ กน ทเปนเรองของการมอบอานาจหรออาจเปนบทบญญตททาใหสบสนวาเปนการมอบอานาจเฉพาะหรอไม3 ยกตวอยางเชน 3.1 บทบญญตกาหนดไวชดเจนวาองคกรผมอานาจคอใคร มอานาจอะไร สามารถมอบอานาจใหแกองคกรใด อยางไร ทานองเดยวกบบทบญญตตามพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2534 และทแกไขเพมเตม 3.2 บทบญญตทกาหนดวาองคกรผมอานาจคอใคร มอานาจอะไร และในการใชอานาจนนสามารถมอบหมายใหกบตาแหนงทไดรบมอบหมาย เนองจากตาแหนงนนมหลายตาแหนง เชน กาหนดวา “นายกรฐมนตรหรอรองนายกรฐมนตรทไดรบมอบหมาย” ซงถอไดวาเปนการกาหนดเรองการมอบอานาจไวในกฎหมายเฉพาะแลว 3.3 บทบญญตท กาหนดใหคณะกรรมการเปนผใชอานาจโดยกาหนดใหสามารถตงอนกรรมการได เชน “ใหคณะกรรมการมอานาจตงอนกรรมการเพอดาเนนการใด ๆ ตามทไดรบมอบหมาย” กรณดงกลาวไมถอวาเปนกรณทกฎหมายเฉพาะไดกาหนดเรองการมอบอานาจไวเปนการเฉพาะ เนองจากการทกฎหมายใหอานาจแกคณะกรรมการซงมบคคลธรรมดาหลายๆ คนมาประกอบกนเปนคณะกรรมการกเพอใหอานาจนนๆ ไดถกใชโดยกลมผมความรความสามารถโดยผานการประชมถกเถยงกน จงไมมเหตผลทจะตองกาหนดใหองคกรกลมนนมอบอานาจใหองคกรใดหรอตาแหนงใด สวนการแตงตงคณะอนกรรมการนน เปนเพยงการแตงตงเพอใหอนกรรมการมาชวยพจารณาเปนเบองตนเทานน แตองคกรทมอานาจตดสนใจสดทายกคอคณะกรรมการทกฎหมายกาหนดนนเอง

--------------------------------- ---------------------------------------- 3สภาบนวจยและใหคาปรกษาแหงมหาวทยาลยธรรมศาสตร. “เอกสารประกอบการประชมเชงปฏบตการ เรอง การมอบอานาจของสวนราชการ”. 28 ตลาคม พ.ศ. 2548, น.18.

20

Page 26: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

บทท 5 ประเดนปญหาบางประการเกยวกบการมอบอานาจ

จากการศกษาพบวามประเดนปญหาบางประการเกยวกบการมอบอานาจ ซงเกดจากการวเคราะหในทางวชาการ ประเดนการตอบขอหารอของสานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา สานกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร.) รวมถงความเหนของนกวชาการตาง ๆ ผเขยนไดนามาวเคราะหรวบรวมไว เพอเปนแนวทางปฏบตงานของเจาหนาท ดงน 1. กรณทพระราชบญญตฉบบตางๆ ไดกาหนดอานาจของรฐมนตรไว โดยหลกแลวเมอกฎหมายกาหนดใหผใดเปนผมอานาจในเรองใดแลวผนนจะตองเปนผใชอานาจดงกลาวดวยตนเอง การมอบอานาจใหบคคคลอนเปนผกระทาการแทนถอเปนขอยกเวนเทานน แตไดมกฎกระทรวงวาดวยกลมภารกจ พ.ศ. 2545 ซงออกตามความในพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2535 และทแกไขเพมเตมไดกาหนดให ในกรณทรฐมนตรจะมอบอานาจใหปลดกระทรวงปฏบตราชการแทน ถาเปนราชการของสวนราชการในกลมภารกจใด รฐมนตรสามารถมอบอานาจนนใหแกหวหนากลมภารกจนนปฏบตราชการแทนกได นอกจากน ยงกาหนดใหหวหนากลมภารกจซงไดรบมอบอานาจสามารถมอบอานาจตอใหอธบดหรอผดารงตาแหนงเทยบเทาซงอยในกลมภารกจเดยวกน หรอผวาราชการจงหวดได1 ดงนยอมทาใหรฐมนตรสามารถมอบอานาจของตนทมอ ยตามพระราชบญญ ตฉบบตางๆ ใ หแกหวหนากลมภารกจในกระทรวง (ปกตไดแก รองปลดกระทรวง) และหวหนากลมภารกจสามารถอาศยขอกฎหมายตามกฎกระทรวงฉบบเดยวกน มอบอานาจทไดรบมอบมาจากรฐมนตรใหอธบดหรอผดารงตาแหนงเทยบเทาทอยในกลมภารกจเดยวกนหรอผวาราชการจงหวดได2 2. การมอบอานาจ “คณะกรรมการ” ภารกจทใหเปนอานาจหนาทของคณะกรรมการ มกเปนเรองทตองการความละเอยดรอบคอบ ตองการความรความเชยวชาญเฉพาะดาน หรอตองการใหมการปรกษาหารอระหวางสมาชกในองคกรเพอตดสนใจรวมกน และตองมความรบผดชอบรวมกนในการตดสนใจ การใชอานาจของคณะกรรมการจะตองดาเนนการใหเปนไปตามเงอนไข ซงประกอบดวย3 (1) คณสมบตของ ผดารงตาแหนงถกตองตามทกฎหมายกาหนด (2) การแตงตงเปนไปโดยชอบ (3) การใชอานาจเปนไป ในกรอบของกฎหมาย (4) คณะกรรมการนนตองมองคประกอบครบถวนตามทกฎหมายระบไว (5) การใชอานาจของคณะกรรมการตองทาโดยทประชมขององคกรกลมนน องคประชมครบถวนตามทกฎหมายกาหนด การตดสนใจใชอานาจของคณะกรรมการตองเกดจากการประชมแลกเปลยนเหตผลในระหวางสมาชก การท ตองประชมเพอตดสนใจรวมกน จงนามาซงความรบผดชอบรวมกน และ (6) การลงมตของคณะกรรมการตองครบถวนตามจานวนทกฎหมายกาหนด จากกรณดงกลาว มขอพจารณาเกยวกบการมอบอานาจของ “คณะกรรมการ” ดงน ---------------------------------------- 1กฎกระทรวงวาดวยกลมภารกจ พ.ศ. 2545 มาตรา 29 และมาตรา 30 2กรช ภญยามา, “การมอบอานาจทางปกครองในระบบราชการ”, (วทยานพนธมหาบณฑต คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2550), น.65-66. 3กรช ภญยามา, เพงอาง, น.71-74.

Page 27: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

2.1 การมอบอานาจของ “คณะกรรมการ” ใหแก “ผดารงตาแหนงคนเดยว” จะกระทาไดหรอไม เหนไดวาการทกฎหมายบญญตใหเรองใดๆ อยในอานาจการพจารณาวนจฉยของ “คณะกรรมการ” กเพราะเจตนารมณของกฎหมายประสงคใหการตดสนใจในเรองนนๆ ควรผานขนตอนการปรกษาหารอระดมความคดระหวางสมาชกของ “คณะกรรมการ” กอนทจะชขาดไปทางใดทางหนง แลวรบผดชอบตอผลการตดสนใจรวมกน รวมทงเรองนนอาจมความสาคญและตองการความรอบคอบในการพจารณา ดงนน “คณะกรรมการ” ยอมไมอาจมอบอานาจในการวนจฉยทกฎหมายกาหนดใหเปนหนาทของตนใหกบ “ผดารงตาแหนงคนเดยว” เปนผใชอานาจนนแทนตนได4 2.2 การมอบอานาจของ “คณะกรรมการ” ใหแก “คณะกรรมการ” จะกระทาไดหรอไม เหนไดวาแมกระบวนการปรกษาหารอยงคงมอยแตองคประกอบของคณะกรรมการตามทกฎหมายกาหนดนน สวนหนงจะประกอบดวยกรรมการผทรงคณวฒ ซงเปนผทไดรบการสรรหาดวยคณสมบตเก ยวกบความรความสามารถในเรองทเกยวของกบการใชอานาจของคณะกรรมการนนโดยเฉพาะ การเปลยนแปลงคณะกรรมการผใชอานาจไป ยอมไมใชเจตนารมณของกฎหมายทใหอานาจมงหมายใหเปนเชนนน5 นอกจากน คณะกรรมการกฤษฎกาไดเคยใหความเหนไววาอานาจในการสงปดและสงพกใชใบอนญาตเปนอานาจเฉพาะของคณะกรรมการและเปนอานาจทกระทบกบสทธประโยชนของประชาชน จงไมอาจมอบอานาจใหคณะอนกรรมการเปนผใชอานาจดงกลาวแทนได และกรณการดานนคดแทนผบรโภคของคณะกรรมการคมครองผบรโภค กฎหมายมเจตนารมณทจะใหองคกรซงมความรและความเชยวชาญ (คณะกรรมการคมครองผบรโภค) ใชอานาจทมลกษณะพเศษและเปนการเฉพาะตามทกฎหมายบญญตไว การทจะใหองคกรอนทมองคประกอบแตกตางกนดาเนนการแทนยอมไมสอดคลองกบเจตนารมณของกฎหมาย 3. ความมอสระในการตดสนใจมอบอานาจ บทบญญตทกาหนดใหมการมอบอานาจตามกฎหมายฉบบตาง ๆ ในบางกรณปรากฏถอยคาทแสดงถงความมอสระในการตดสนใจมอบอานาจของผมอานาจตามกฎหมาย เชน 3.1 “.....ผดารงตาแหนงนน อาจมอบอานาจใหผดารงตาแหนงอนในสวนราชการเดยวกนหรอสวนราชการอน หรอผวาราชการจงหวดเปนผปฏบตราชการแทนได.....”7 3.2 “.....ผวาราชการกรงเทพมหานครจะมอบอานาจโดยทาเปนหนงสอใหรองผวาราชการกรงเทพมหานครเปนผปฏบตราชการแทนผวาราชการกรงเทพมหานครกได.....”8 3.3 “.....รฐมนตรหรอผทรฐมนตรมอบหมายเปนผออกใบอนญาตใหมการรบชวงการทาเหมองไดตามทจะพจารณาเหนสมควร.....”9 ---------------------------------------- 4กรช ภญยามา, อางแลว เชงอรรถท 2, น.74-76. 5กรช ภญยามา, อางแลว เชงอรรถท 2, น.82. 6บนทกสานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา เรองเสรจท 223/2544 และเรองเสรจท 338/2547 7พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2534 ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน (ฉบบท 7) พ.ศ. 2550 มาตรา 38 8พระราชบญญตระเบยบบรหารกรงเทพมหานคร พ.ศ. 2538 มาตรา 81 9พระราชบญญตแร พ.ศ. 2510 มาตรา 77 วรรคสอง

22

Page 28: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

4. ผมอานาจตามกฎหมายถกบงคบใหมอบอานาจ กฎหมายบางฉบบบญญตถอยคาทมลกษณะเปนการบงคบใหผมอานาจตามกฎหมายตองมอบอานาจ เชน 4.1 “.....ใหผดารงตาแหนงดงกลาวมอบอานาจใหแกผอานวยการเขตพนทการศกษาหรอผอานวยการสถานศกษาแลวแตกรณ.....”10 4.2 “.....ใหผวาราชการจงหวดมอบอานาจนนใหแกผดารงตาแหนง ดงตอไปน.....”11 5. เมอมการมอบอานาจใหกระทาการแทนแลว ผมอบอานาจยอมใชอานาจในฐานะผบงคบบญชาแทรกแซงการกระทาของผรบมอบอานาจเกยวดวยอานาจทไดมอบใหกระทาการแทนได ผมอบอานาจมหนาทกากบดแลและตดตามผลการปฏบตราชการของผรบมอบอานาจและใหมอานาจแนะนาหรอแกไขการปฏบตราชการของผรบมอบอานาจได12 และเมอมการมอบอานาจแลว หากผมอบอานาจเหนวาผรบมอบอานาจใชอานาจทรบมอบโดยไมถกตองหรออาจกอใหเกดความเสยหาย ผมอบอานาจอาจมคาสงแกไขการปฏบตราชการของผรบมอบอานาจหรอใหผรบมอบอานาจหยดการปฏบตราชการไวกอน และผมอบอานาจเปนผใชอานาจนนโดยตรงกได13 6. เมอมการมอบอานาจไปแลว ผมอบอานาจจะยงคงไวซงอานาจทไดมอบไปแลวหรอไม และในการใชอานาจเองนนตองแกไขคาสงมอบอานาจหรอเพกถอนคาสงมอบอานาจหรอไม เหนวา ตามมาตรา 40 วรรคสอง แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2534 ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน (ฉบบท 7) พ.ศ. 2550 ไดบญญตวา เมอไดมอบอานาจแลว ผมอบอานาจมหนาทกากบดแลและตดตามผลการปฏบตราชการของผรบมอบอานาจและใหมอานาจแนะนาหรอแกไขการปฏบตราชการของผรบมอบอานาจได จากบทบญญตดงกลาวจงแสดงวา แมวาจะมการมอบอานาจแลวกตาม เจาของอานาจทแทจรงมไดเสยอานาจทตนมอยตามกฎหมาย เพราะยงสามารถแกไขการปฏบตราชการของผรบมอบอานาจได และเมอเปนอานาจตามกฎหมาย แมผมอบอานาจจะเปนผใชอานาจเองกไมตองยกเลกหรอแกไขคาสงมอบอานาจ แตถาผรบมอบอานาจไดดาเนนการจนมผลเปนคาสงทางปกครองแลว ผมอบอานาจจะตองเพกถอนคาสงทางปกครองนนเสยกอน14 7. ความรบผดของผมอบอานาจ เหนวาเมอผมอบอานาจไดมอบอานาจใหแกผรบมอบอานาจเปนผใชอานาจตามกฎหมายแทนแลว หากมความเสยหายอยางใดๆ เกดขนจากการใชอานาจนน ความเสยหายยอมไมมผลผกพนใดๆ ใหผมอบอานาจตองรบผดดวย เพราะการใชอานาจดงกลาวนน ผรบมอบอานาจใชอานาจในนามของตนเองโดยอสระ ซงตางกบการมอบอานาจในทางแพง ตวการตองรบผดชอบในการกระทาของตวแทน ความรบผดชอบของผมอบอานาจจะมกตอเมอปรากฏวาผมอบอานาจบกพรองตอหนาทในการกากบตดตามการปฏบตราชการของผรบมอบอานาจเทานน15 ---------------------------------------- 10พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกระทรวงศกษาธการ พ.ศ. 2546 มาตรา 44 11พระราชกฤษฎกาวาดวยการมอบอานาจ พ.ศ. 2550 มาตรา 23 12พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2535 ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน (ฉบบท 7) พ.ศ. 2550 มาตรา 40 วรรคสอง 13พระราชกฤษฎกาวาดวยการมอบอานาจ พ.ศ. 2550 มาตรา 7 วรรคสอง 14สานกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ, คมอคาอธบายกฎหมายการบรหารราชการแผนดน, (กรงเทพมหานคร : สานกพมพคณะรฐมนตรและราชกจจานเบกษา, 2551) น.243-244. และบนทกสานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา เรองเสรจท 404/2547 และเรองเสรจท 446/2553 15กรช ภญยามา, อางแลว เชงอรรถท 2, น.102-104.

23

Page 29: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

8. ความรบผดของผรบมอบอานาจ ผรบมอบอานาจจะตองรบผดในผลแหงการกระทาอนเกดจากการใชอานาจทไดรบมอบมานน เพราะการกระทาของผรบมอบนนเปนการกระทาในนามของตนเอง อนสงผลใหผรบมอบอานาจตองรบผดในการกระทานน นอกจากนหากผรบมอบอานาจไมตองรบผดในการปฏบตตามหนาททไดรบมอบมา ผรบมอบอานาจอาจไมตงใจปฏบตราชการทไดรบมอบหมายใหเปนผลด เนองจากไมวาการใชอานาจนนจะไปกอความเสยหายตอผใดหรอไม ตนกไมตองรบผด16 9. ในกรณทมการมอบอานาจ และผรบมอบอานาจไดใชอานาจทรบมอบมาออกคาสงทางปกครองอนมผลกระทบตอสทธของคกรณและคกรณประสงคจะอทธรณคาสง ซงมาตรา 44 พระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. 2539 กาหนดใหอทธรณคาสงโดยยนตอเจาหนาทผทาคาสงทางปกครอง เชนน เจาหนาทผทาคาสงทางปกครองซงคกรณจะยนอทธรณคอใคร คอผมอบอานาจ (เจาของอานาจ) หรอ ผรบมอบอานาจ (ผออกคาสง) เหนวาเปนการใชอานาจของผรบมอบอานาจเอง ไมไดกระทาในนามของ ผมอบอานาจ ดงนน เจาหนาทผทาคาสงทางปกครองทคกรณไมเหนดวยกบคาสงและจะยนอทธรณ จงไดแกผรบมอบอานาจซงไดใชอานาจทรบมอบมาดวยตนเอง และจากการใชอานาจนนไดเกดกระทบสทธคกรณขน17 10. การมอบอานาจในการอนญาตตามกฎหมายทบญญตใหตองออกใบอนญาตหรอทบญญต ผมอานาจอนญาตไวเปนการเฉพาะ (มาตรา 38 วรรคสาม แหงพระราชบญญตระเบยบรหารราชการแผนดนฯ) ผดารงตาแหนงทจะมอบอานาจ ไมอาจมอบอานาจใหผใตบงคบบญชา หรอผวาราชการจงหวดตามบทบญญตดงกลาวไดทกกรณ กลาวคอ 10.1 กรณอานาจอนญาตเปนของ “คณะรฐมนตร” คณะรฐมนตรไมสามารถมอบอานาจ หรอมอบหมายใหบคคลอนเปนผใชอานาจหรอออกคาสงแทนได เชน การใหสมปทาน ถอเปนเรองสาคญและ มผลกระทบตอภาพรวมของประเทศ 10.2 กรณอานาจอนญาตเปนของ “คณะกรรมการ” เหนไดวาอานาจในการอนญาตจะมลกษณะทตองการผมความรความเชยวชาญในแตละดานเขามารวมพจารณาโดยคณะบคคล คณะกรรมการ ไมสามารถมอบใหบคคลอนทาแทนได 10.3 กรณอานาจอนญาตเปนของ “รฐมนตรรกษาการตามกฎหมาย” อานาจในการอนญาตสวนใหญจะเปนการตดสนใจในเชงนโยบายในเรองสาคญ แตในทางปฏบตหนวยงานผรบผดชอบกฎหมายนนๆ จะเปนผพจารณากลนกรองและดาเนนการเสนอความเหนขนไปตามลาดบ การใชอานาจของรฐมนตร จงมลกษณะของการใชอานาจในฐานะตวแทนหนวยงาน และมลกษณะของการปฏบตราชการทวไป จงสามารถมอบอานาจได แตเนองจากเปนเรองสาคญในเชงนโยบาย จงควรจากดการมอบอานาจใหเฉพาะรฐมนตรชวยวาการ ปลดกระทรวง หรออธบด เปนตน 10.4 กรณอานาจอนญาตเปนของ “หวหนาหนวยงาน หรอหนวยงานทรบผดชอบตามกฎหมาย” โดยทวไปการใชอานาจมลกษณะเปนการปฏบตงานประจา หรอปฏบตราชการทวไปของหนวยงาน มการพจารณาและดาเนนการเสนอขนไปตามลาดบตามสายการบงคบบญชา มลกษณะของการปฏบตราชการตามปกต ควรมอบอานาจใหผอยใตบงคบบญชาหรอผดารงตาแหนงอนไดตามความเหมาะสม ---------------------------------------- 16กรช ภญยามา, อางแลว เชงอรรถท 2, น.104. 17กรช ภญยามา, อางแลว เชงอรรถท 2, น.107-108.

24

Page 30: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

10.5 กรณอานาจอนญาตเปนของ “นายทะเบยน พนกงานเจาหนาท หรอเจาพนกงาน” คอเปนกรณทกฎหมายกาหนดตวบคคลผมอานาจอนญาตไวเปนประการอนโดยเฉพาะ การใชอานาจของ นายทะเบยน พนกงานเจาหนาท หรอเจาพนกงานเปนการใชอานาจตามกฎหมายโดยเฉพาะไมใชกรณการปฏบตราชการตามปกตในฐานะผแทนหนวยงาน เปนการใชอานาจเฉพาะตว ตองใชอานาจดวยตนเองไมสามารถมอบอานาจใหแกผดารงตาแหนงอนได 10.6 กรณอานาจการอนญาตเปนของ “องคกรวชาชพ” อานาจการออกใบอนญาต เปนอานาจทรฐมอบหมายใหแกองคกรวชาชพทจดตงขนตามกฎหมายเปนการเฉพาะ และตองการความร ความเชยวชาญขององคกรวชาชพนน ดงนน องคกรวชาชพดงกลาว จงไมสามารถมอบอานาจใหองคกรอน เปนผดาเนนการออกใบอนญาตแทนได 11. มาตรา 38 วรรคหนง แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดนฯ และทแกไขเพมเตม ทบญญตวา “อานาจในการสง การอนญาต การอนมต การปฏบตราชการหรอการดาเนนการอนท ผดารงตาแหนงใดจะพงปฏบตหรอดาเนนการตามกฎหมาย กฎ ระเบยบ ประกาศหรอคาสงใด หรอมตคณะรฐมนตรในเรองใด..........”คาวา “ผดารงตาแหนง” หมายความวาอยางไร คาวา “ผดารงตาแหนง” ดงกลาว หมายความวา ผดารงตาแหนงทใชอานาจหนาทตามทกฎหมาย กฎ ระเบยบ ประกาศ คาสง หรอ มตคณะรฐมนตรกาหนดแตเพยงผเดยว มไดหมายความรวมถงผใชอานาจตามกฎหมาย ในนามคณะบคคล เชน คณะกรรมการ หรอคณะอนกรรมการ แตอยางใด และเมอพจารณากฎหมายทกาหนดใหคณะกรรมการหรอคณะอนกรรมการเปนผมอานาจดาเนนการอยางหนงอยางใดแลวจะเหนไดวา กฎหมายประสงคทจะให ผมความรความเชยวชาญหรอผทรงคณวฒในดานตางๆ มารวมกนพจารณากลนกรองและมมตตามอานาจหนาททกฎหมายกาหนด กรรมการหรออนกรรมการแตเพยงผเดยวไมสามารถใชอานาจของคณะกรรมการหรออนกรรมการตามทกฎหมายกาหนดได ดงนน เมอคณะกรรมการหรอคณะอนกรรมการผมอานาจตามกฎหมายมใชผดารงตาแหนงทใชอานาจตามทกฎหมาย กฎ ระเบยบ ประกาศ คาสง หรอมตของคณะรฐมนตรกาหนดแตเพยงผ เ ดยวแลว คณะกรรมการหรอคณะอนกรรมการ จงไมสามารถอาศยอานาจตาม ความในมาตรา 38 มอบอานาจใหบคคลอนกระทาการแทนคณะกรรมการหรอคณะอนกรรมการไดแตอยางใด เวนแตเปนกรณทมกฎหมายเฉพาะกาหนดใหคณะกรรมการหรอคณะอนกรรมการดาเนนการแตงตงหรอมอบหมายใหบคคลใดเปนผใชอานาจแทนได18 12. เมอผมอบอานาจไดมอบอานาจใหแกผดารงตาแหนงใดแลว หากผดารงตาแหนงนนจะใชอานาจทรบมอบในการดาเนนการใดๆ จะตองลงนามในหนงสอราชการอยางไร19 12.1 ใหผรบมอบอานาจนนลงนามในฐานะปฏบตราชการแทนผมอบอานาจชนตน เชน ผวาราชการจงหวด ก. ไดรบมอบอานาจจากอธบดกรม ข. หากผวาราชการจงหวด ก. เปนผใชอานาจนนเองตามมาตรา 26 วรรคสอง ประกอบมาตรา 6 วรรคหนง แหงพระราชกฤษฎกาวาดวยการมอบอานาจ พ.ศ. 2550 แลว ผวาราชการจงหวด ก. จะตองลงนามในหนงสอราชการวา “ผวาราชการจงหวด ก. ปฏบตราชการแทนอธบดกรม ข.” ---------------------------------------- 18หนงสอสานกงาน ก.พ.ร. ท นร. 1200/ว 40 ลงวนท 2 ธนวาคม 2552 เรอง แนวทางการมอบอานาจตามพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2535 และทแกไขเพมเตม ตามพระราชกฤษฎกาวาดวยการมอบอานาจ พ.ศ. 2550 19หนงสอสานกงาน ก.พ.ร., เพงอาง

25

Page 31: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

12.2 ในกรณผวาราชการจงหวด ก. มอบอานาจตอใหกบหวหนาสวนราชการประจาจงหวด ก. ตามมาตรา 23 (1) แหงพระราชกฤษฎกาวาดวยการมอบอานาจ พ.ศ. 2550 หากหวหนาสวนราชการประจาจงหวด ก. เปนผใชอานาจนน จะตองลงนามในหนงสอลงนามวา “หวหนาสวนราชการประจาจงหวด ก. ปฏบตราชการแทนอธบดกรม ข.” 13. การมอบอานาจตอ เมอผมอบอานาจไดมหนงสอหรอคาสงมอบอานาจใหแกผดารงตาแหนงใดปฏบตราชการแทนแลว หากผมอบอานาจมความประสงคทจะใหผรบมอบอานาจจากตนสามารถมอบอานาจตอไปอกได ผมอบอานาจจะตองกาหนดใหผรบมอบอานาจมอานาจมอบอานาจนนใหผดารงตาแหนงอนปฏบตราชการแทนตอไปไวในหนงสอหรอคาสงมอบอานาจดวย รวมทงจะตองกาหนดตวผดารงตาแหนงอนทจะใหเปนผปฏบตราชการแทนไวดวย หากไมไดกาหนดใหมอบอานาจตอไว ผรบมอบอานาจกไมอาจมอบอานาจ ตอใหแกผดารงตาแหนงอนได20 14. การมอบอานาจใหปฏบตราชการแทน ผมอบอานาจสามารถมอบอานาจใหผรบมอบอานาจมากกวา 1 คนไดหรอไม โดยกาหนดเงอนไขใหผรบมอบอานาจใชอานาจโดยเรยงตามอาวโส เหนวาการมอบอานาจเปนการมอบอานาจการปฏบตตามกฎหมาย กฎ ระเบยบ หรอคาสงทผนนมหนาทตองปฏบตไปใหแกอกผหนงเปนผปฏบตราชการแทน ดงนน โดยปกตจงตองมการมอบอานาจใหแกผหนงผใดโดยเฉพาะบคคลเปนผปฏบตราชการแทนเพยงผเดยว เพอความแนนอนชดเจนในการเปนผใชอานาจ แตกอาจมการมอบอานาจไวลวงหนา เพอใหการปฏบตราชการมความตอเนองได โดยตองกาหนดเงอนไขใหสามารถใชอานาจทมอบไดทละคน กลาวคอ ถาคนแรกไมอาจปฏบตราชการได คนทอยในลาดบถดมาทระบไว จงจะใชอานาจได21 15. การมอบอานาจใหแกพนกงานราชการหรอลกจาง จะกระทาไดหรอไม เหนวาตามมาตรา 38 แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2534 ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน (ฉบบท 7) พ.ศ. 2550 ไดบญญตใหผดารงตาแหนงใดทมหนาทตองปฏบตหรอดาเนนการตามกฎหมาย กฎ ระเบยบ ฯลฯ อาจมอบอานาจใหผดารงตาแหนงอนในสวนราชการเดยวกนหรอสวนราชการอนปฏบตราชการแทนได ดงนน การมอบอานาจจงเปนการดาเนนการระหวางผดารงตาแหนง ในสวนราชการ ซงหมายถงขาราชการเปนหลก เนองจากเปนผมตาแหนงหนาทตามกฎหมายและรบผดชอบการปฏบตราชการโดยตอเนอง สวนพนกงานราชการและลกจางมใชเปนผดารงตาแหนงในสวนราชการ ทจะรบผดชอบการปฏบตงานโดยตอเนอง เพราะมระยะเวลาการปฏบตงานตามสญญาจาง จงไมอาจมการมอบอานาจได 16. การกระจายอานาจในการตดสนใจตามพระราชกฤษฎกาวาดวยการมอบอานาจ พ.ศ. 2550 กบการมอบอานาจลงนาม มหลกเกณฑการปฏบตอยางไร เหนวา การกระจายอานาจในการตดสนใจนน เปนการมอบอานาจใหผรบมอบอานาจสามารถใชดลพนจวนจฉยหรอสงการในเรองทรบมอบอานาจโดยตรง สวนการมอบอานาจลงนามนน อานาจการตดสนใจยงคงอยทผมอบอานาจ เพยงแตเมอตดสนใจแลวมอบอานาจใหผอนเปนผลงนามแทน ซงการมอบอานาจลงนามเปนไปเพอแบงเบาภาระการปฏบตงานของ ผมอานาจ โดยมใชอยในความหมายของการมอบอานาจทแทจรงทประสงคจะใหมการกระจายอานาจการตดสนใจเพอลดขนตอนการปฏบตงาน ---------------------------------------- 20หนงสอสานกงาน ก.พ.ร., เพงอาง 21สานกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ, อางแลว เชงอรรถท 14 น.241. และบนทกสานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา เรองเสรจท 690/2541

26

Page 32: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

17. คาสงมอบอานาจทไดออกมากอนจะมการแกไขเพมเตมมาตรา 38 โดยพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดนฉบบใหมจะมผลอยางไร เหนวา โดยทมาตรา 38 แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2534 ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน (ฉบบท 7) พ.ศ. 2550 ไดขยายขอบเขตการมอบอานาจใหกระทาไดกวางขวางกวาเดม การมอบอานาจตามกฎหมายเดมจงยงเปนสวนหนงของขอบเขตการมอบอานาจตามกฎหมายใหม และอยในเงอนไขทสามารถมอบอานาจได การมอบอานาจนนจงยงมผลใชไดไมเสยไปเพราะเหตมกฎหมายใหม ทงน มาตรา 30 แหงพระราชกฤษฎกาวาดวยการมอบอานาจ พ.ศ. 2550 ไดบญญตรองรบการมอบอานาจเดมใหยงคงใชไดตอไป เพอใหการบรหารราชการแผนดนไมเกดปญหาในการปฏบตราชการ และสามารถดาเนนตอไปไดโดยไมตองดาเนนการแกไขคาสงหรอออกคาสงมอบอานาจใหม แตอยางใด 18. ในกรณทผวาราชการจงหวดไดมอบอานาจใหหวหนาสวนราชการหรอปลดจงหวด หรอ รองผวาราชการจงหวดไปแลว หากหวหนาสวนราชการหรอปลดจงหวดไมอยหรอไมอาจปฏบตราชการได ผรกษาราชการแทนหรอผรกษาการในตาแหนงจะปฏบตราชการแทนในเรองทไดรบมอบอานาจนนไดหรอไม เหนวา การมอบอานาจเปนการมอบการปฏบตราชการจากตาแหนงหนงไปใหอกตาแหนงหนงปฏบต ราชการแทน ถามการรกษาราชการแทนตาแหนงซงไดรบมอบอานาจ ผรกษาราชการแทนยอมมอานาจเชนเดยวกบผทตนแทนตามมาตรา 48 แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2534 19. กรณทกฎหมายเฉพาะบญญตใหอานาจอนมตเปนของอธบดหรอผทไดรบมอบหมาย เปนกรณทไมอยในบงคบของพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดนฯ เมออธบดมอบอานาจ ใหผอานวยการกองแลว ผอานวยการกองจะมอบอานาจตอใหเจาหนาทไดหรอไม เหนวา การทกฎหมายบญญตไวโดยเฉพาะวา อธบดหรอผทไดรบมอบหมาย ยอมเปนกรณทกฎหมายกาหนดเรองการมอบอานาจไวเปนอยางอนซงจะตองปฏบตไปตามเงอนไขของกฎหมายนน และไมอยในบงคบของการมอบอานาจตามพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดนฯ จงนาบทบญญตมาตรา 38 และมาตรา 39 แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2534 ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน (ฉบบท 7) พ.ศ. 2550 มาใชบงคบเพอมอบอานาจตอไมได 20. การมอบอานาจผมอบอานาจจะกาหนดวนทมอบอานาจนน โดยใหมผลยอนหลงไดหรอไม เหนวา การมอบอานาจโดยใหมผลยอนหลงนน โดยหลกการจะกระทามไดเพราะขณะเวลาทยอนหลงผรบมอบอานาจยงไมมอานาจ การกระทาใดทกระทาไปขณะนนยอมไมเกดผลตามกฎหมาย แตผบงคบบญชาอาจดาเนนการยอมรบผลแหงการกระทานนได โดยอานาจของผบงคบบญชาผเปนเจาของอานาจ 21. มาตรา 39 แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2534 ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน (ฉบบท 7) พ.ศ. 2550 กาหนดใหผวาราชการจงหวดตองมอบอานาจตอไปใหรองผวาราชจงหวด ปลดจงหวดหรอหวหนาสวนราชการทเกยวของในจงหวดนน หวหนาสวนราชการในจงหวดจะมอบอานาจตอไปยงเจาหนาทผปฏบตไดหรอไม ตองใชกฎหมายใดอางอง เหนวา การมอบอานาจตอตามมาตรา 39 แหงพระราชบญญตดงกลาว เปนกรณทผวาราชการจงหวดไดรบมอบอานาจจากผดารงตาแหนงอนมาแลว และมอบอานาจตอไปยงบคคลทกฎหมายกาหนดไว ผรบมอบอานาจจงมหนาทตองปฏบตราชการตามทไดรบมอบอานาจเองจะมอบอานาจตอไปอกไมได

27

Page 33: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

22. การมอบอานาจในการสงซอ สงจาง ฯลฯ ใหแกผวาราชการจงหวดตามระเบยบสานกนายกรฐมนตรวาดวยการบรหารงบประมาณในระดบจงหวด พ.ศ. 2524 และระเบยบสานกนายกรฐมนตร วาดวยการพสด พ.ศ. 2535 เปนกรณทมระเบยบกาหนดเรองการมอบอานาจไวโดยเฉพาะแลวอนเขาขอยกเวนตามมาตรา 38 วรรคหนง แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2534 จงจะนาบทบญญตเกยวกบการมอบอานาจใหปฏบตราชการแทนตามกฎหมายวาดวยระเบยบบรหารราชการแผนดนดงกลาว มาใชบงคบไมได และเมอไมใชการมอบอานาจตามมาตรา 38 แลว กไมสามารถนาเรอง การมอบอานาจตอตามมาตรา 39 แหงพระราชบญญตเดยวกนมาใชบงคบได (บนทกสานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา เรองเสรจท 133/2537) 23. อานาจสงใหบคคลหนงบคคลใดสงเอกสารหรอขอมล หรอชแจงขอเทจจรงทเกยวกบเรองทมผรองทกขหรอเรองอนใดทเกยวกบการคมครองผบรโภค ตลอดจนสงใหผกระทาการโฆษณาพสจนเพอแสดงความจรง ตามมาตรา 17 มาตรา 18 และมาตรา 28 แหงพระราชบญญตคมครองผบรโภค พ.ศ. 2522 อานาจดงกลาวเปนอานาจและหนาทของคณะกรรมการคมครองผบรโภคหรอคณะกรรมการเฉพาะเรองเทานน โดยพระราชบญญตคมครองผบรโภคฯ ไดบญญตบทลงโทษทางอาญาสาหรบผทไมปฏบตตามคาสงหรอบญญตใหผทไดรบคาสงมสทธอทธรณคาสงไดกเฉพาะแตกรณทคณะกรรมการฯ หรอคณะกรรมการเฉพาะเรองเปนผมคาสงเทานน ฉะนนคณะกรรมการวาดวยการโฆษณา จงไมอาจมอบอานาจและหนาทดงกลาวใหคณะอนกรรมการตดตามสอดสองและวนจฉยการโฆษณาดาเนนการแทนได เพราะจะไมสามารถลงโทษทางอาญาแกผฝาฝน หรอจะทาใหผทเกยวของไมอาจใหสทธอทธรณไดตามกฎหมาย สาหรบปญหาวาคณะกรรมการวาดวยการโฆษณาจะมอบอานาจและหนาทดงกลาวใหแกบคคลหนงบคคลใด หรอกรรมการ คนหนงคนใดดาเนนการแทนไดหรอไมนน เนองจากไมมบทบญญตใดในพระราชบญญตคมครองผบรโภคฯ ใหอานาจคณะกรรมการเฉพาะเรองมอบอานาจใหบคคลหนงบคคลใด หรอกรรมการคนหนงคนใดปฏบตการอยางหนงอยางใดตามทคณะกรรมการเฉพาะเรองมอบหมายแลว การมอบอานาจตามมาตราดงกลาว ใหแกบคคลหรอกรรมการดงกลาวกไมอาจกระทาไดดวยเหตผลเชนเดยวกน (บนทกสานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา เรองเสรจท 227/2539) 24. ปลดกระทรวงสาธารณสขมอบอานาจใหรองปลดกระทรวงปฏบตราชการแทนในการดาเนนคดปกครอง โดยอาศยอานาจตามความในมาตรา 38 แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดนฯ รองปลดกระทรวงสาธารณสขซงไดรบมอบอานาจยอมมฐานะเปนปลดกระทรวงสาธารณสขหรอผแทนของกระทรวงในสวนท เ กยวของกบการดาเนนคดปกครองไดเชนเดยวกบปลดกระทรวง รองปลดกระทรวงซงไดรบมอบอานาจยอมมอานาจทจะดาเนนการตามมาตรา 45 วรรคหา แหงพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครองฯ ในการมอบใหพนกงานอยการ หรอบคคลอนเขาดาเนนคดปกครองแทนได และไมเปนการขดตอบทบญญตมาตรา 39 แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดนฯ เนองจากการมอบใหพนกงานอยการเขาดาเนนคดปกครองแทน ตามมาตรา 45 วรรคหา แหงพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครองฯ เปนกรณของการแตงตงพนกงานอยการหรอบคคลอนเขาไปทาหนาทผฟองคดแทนในคดปกครอง อนมลกษณะเชนเดยวกบการแตงตงทนายความเขาดาเนนคดแพงหรออาญา มใชเปนการมอบอานาจใหผดารงตาแหนงอนปฏบตราชการแทนตอไป (บนทกสานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา เรองเสรจท 531/2546)

28

Page 34: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

25. การทจะมอบอานาจใหปฏบตราชการแทนตามมาตรา 38 แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดนฯ จะตองไดความวาการนนตองเปน “ราชการ” เสยกอน ขาราชการมหนาทปฏบตราชการ ซงหนาทนอาจเกดขนไดโดยมกฎหมายเฉพาะกาหนดหรอไดรบมอบหมายจากผบงคบบญชาใหไปปฏบตหรอไดรบมอบหมายจากคณะรฐมนตร การทขาราชการเขาไปเปนกรรมการรฐวสาหกจไมวาจะเปนกรรมการโดยตาแหนงตามกฎหมายหรอโดยคณะรฐมนตรแตงตงจงมสองฐานะในขณะเดยวกน คอ เปนกรรมการทมสวนในการบรหารรฐวสาหกจนน และเปนการปฏบตงานของรฐบาลในการเขาไปควบคมรฐวสาหกจ ซงในฐานะทสองนน ถามการแตงตงใหขาราชการเขาไปปฏบตงานแลวถาเปน “ราชการ” ของขาราชการตาแหนงนน จงยอมมการมอบอานาจหรอมผรกษาราชการแทนไปปฏบตงานแทนไดตามระบบราชการปกต ในกรณทอธบดกรมบญชกลางเปนกรรมการโดยตาแหนง อธบดกรมบญชกลางจะมอบอานาจใหรองอธบดคนใดคนหนงเปนกรรมการรฐวสาหกจโดยถาวร กรณดงกลาวผเปนกรรมการรฐวสาหกจคออธบดกรมบญชกลาง อธบดจงจะตงใหรองอธบดคนใดคนหนงเปนกรรมการรฐวสาหกจไมได คงไดแกมอบอานาจใหไปปฏบตราชการแทนตนในตาแหนงอธบดเทานน (บนทกสานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา เรองเสรจท 80/2539 และเรองเสรจท 106/2547) 26. พระราชบญญตคมครองผบรโภค ไดกาหนดองคประกอบของคณะกรรมการคมครองผบรโภคใหมลกษณะพเศษ ประกอบดวยนายกรฐมนตรเปนประธานกรรมการ กรรมการโดยตาแหนงซงเปนผรบผดชอบควบคมราชการประจากระทรวงหรอหวหนาสวนราชการระดบกรม และผทรงคณวฒ ซงคณะรฐมนตรแตงตง แสดงใหเหนวากฎหมายมเจตนารมณทจะใหองคกรซงมความรและความเชยวชาญ เพอใชอานาจทมลกษณะพเศษและเปนการเฉพาะตามทกฎหมายบญญตไว การทจะใหองคกรอนทมองคประกอบแตกตางกนดาเนนการแทนยอมไมสอดคลองกบเจตนารมณของกฎหมาย ดงนน คณะกรรมการคมครองผบรโภค จงไมอาจมอบอานาจใหคณะอนกรรมการคมครองผบรโภคดาเนนคดแกผกระทาการละเมดสทธผบรโภคตามมาตรา 39 แหงพระราชบญญตคมครองผบรโภค พ.ศ. 2522 ได (บนทกสานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา เรองเสรจท 338/2547) 27. กรรมการซงแตงตงโดยตาแหนงและวงเลบชอไวขางทาย การเปนกรรมการตองพจารณาตาแหนงและชอบคคลประกอบกนโดยประสงคคณสมบตเฉพาะตวของผทจะไดรบแตงตงเปนกรรมการ อนไดแก ความรความสามารถ ความเชยวชาญ และประสบการณเปนสาคญ ซงการเปนกรรมการดงกลาว ถอไดวาเปนเรองเฉพาะตวของบคคลนน ดงนน ในการประชมคณะกรรมการ กรรมการดงกลาวจะมอบอานาจใหบคคลอนกระทาการแทนไมได (บนทกสานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา เรองเสรจท 40/2549) 28. อานาจในการพจารณาและออกคาส ง เ กยวกบการอทธรณตามมาตรา 66 แหงพระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ. 2535 ของรฐมนตรวาการกระทรวงสาธารณสข มใชอานาจในการปฏบตราชการทวไป แตมลกษณะเปนอานาจเฉพาะของรฐมนตร ทไมอาจมอบอานาจใหแกผดารงตาแหนงอนปฏบตราชการแทนได ดงนน การทรฐมนตรวาการกระทรวงสาธารณสขไดออกคาสงเพอมอบอานาจในการพจารณาและออกคาสงอทธรณใหแกรฐมนตรชวยวาการกระทรวงสาธารณสขและผวาราชการจงหวด จงไมอาจกระทาได (บนทกสานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา เรองเสรจท 129/2550) 29. กรณทกฎหมายกาหนดใหผรบอนญาตตองไดรบ “อนญาตเปนหนงสอ” เปนคนละกรณ กบท กฎหมายกาหนดให ตองอออก “ ใบอนญาต” การมอบอานาจกรณผ รบอนญาตตองไ ดรบ “อนญาตเปนหนงสอ” นน สามารถกระทาไดตามมาตรา 38 วรรคหนง แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดนฯ กลาวคอ เมอกฎหมายมไดกาหนดเรองการมอบอานาจไวเปนอยางอน หรอมไดหามเรองการมอบอานาจไว ผดารงตาแหนงยอมมดลยพนจทจะมอบอานาจใหบคคลใดปฏบตราชการแทนได สวนกรณ

29

Page 35: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

ทกฎหมายกาหนดวาตองไดรบ “ใบอนญาต” นน ผดารงตาแหนงซงมอานาจจะมอบอานาจไดแตเฉพาะขาราชการซงอยใตบงคบบญชา และผ วาราชการจงหวด หรอตามทคณะรฐมนตรกาหนดไวเทานน (บนทกสานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา เรองเสรจท 135/2551) 30. กรณทกฎหมายกาหนดใหผดารงตาแหนงสามารถมอบหมายใหบคคลอนปฏบตราชการแทนไดตามหลกเกณฑทกาหนด เมอยงมไดกาหนดเกณฑดงกลาว จะสามารถมอบอานาจไดหรอไม เหนวาบทบญญตทานองดงกลาว มไดลบลางอานาจการดาเนนการของผดารงตาแหนงในการมอบอานาจใหผ อนปฏบต ราชการแทนตามมาตรา 38 วรรคหนง แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดนฯ ยงคงสามารถมอบอานาจใหผอนปฏบตราชการแทนได เพยงแตวาเมอไดมการกาหนดหลกเกณฑดงกลาวแลว การมอบอานาจจะตองอยภายใตหลกเกณฑทกาหนดดวยเทานน (บนทกสานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา เรองเสรจท 189/2552) 31. หลกการมอบอานาจจะกระทาไดแกโดยผซงเปนเจาของอานาจ โดยการมอบอานาจจะมผลใหผรบมอบอานาจเปนเพยงผใชอานาจนนแทน ผมอบอานาจจงยงคงเปนผทรงอานาจนนอย ในการดาเนนการตามอานาจทไดรบมอบอานาจมานน ผรบมอบอานาจเปนเพยงผปฏบตราชการแทน หาไดทาใหผรบมอบอานาจกลายเปนเจาของอานาจเสยเองไม ดวยเหตน ผรบมอบอานาจจงมอาจมอบอานาจซงมใชของตนใหบคคลอนปฏบตราชการแทนตอไปได เวนแตกฎหมายจะบญญตใหผรบมอบอานาจมอบอานาจใหผดารงตาแหนงอนได (บนทกสานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา เรองเสรจท 356/2553) 32. ตามมาตรา 4 แหงพระราชบญญตควบคมนามนเชอเพลง พ.ศ. 2542 บญญตบทนยาม คาวา “ผอนญาต” หมายความวาอธบดกรมธรกจพลงงานหรอผซงอธบดกรมธรกจพลงงานมอบหมาย จากบทนยามดงกลาว ผอนญาตจงไดแก อธบดกรมธรกจพลงงานคนหนง และบคคลซงอธบดกรมธรกจพลงงานมอบหมายอกคนหนง เมอมการมอบหมายใหบคคลใดแลว บคคลนนยอมเปน “ผอนญาต” เชนเดยวกบอธบดกรมธรกจพลงงานมใชเปนการ “มอบอานาจ” ใหผดารงตาแหนงอนปฏบตราชการแทนเจาของอานาจ เมอไดรบมอบหมายแลวผดารงตาแหนงนนยอมเปน “ผอนญาต” ตามกฎหมายโดยตนเอง อยในฐานะเปนผอนญาต จงเปนเจาของอานาจทจะมอบอานาจใหผดารงตาแหนงอนปฏบตราชการแทนได (บนทกสานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา เรองเสรจท 565/2553) 33. มาตรา 38 แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดนฯ บญญตหลกเกณฑการมอบอานาจไววา กรณกฎหมาย กฎ ระเบยบ ประกาศหรอคาสง หรอมตคณะรฐมนตรทใหผดารงตาแหนงมอานาจในการสงการ การอนญาต การอนมต การปฏบตราชการหรอการดาเนนการอน มไดกาหนดเรองการมอบอานาจไวเปนอยางอนหรอมไดหามเรองการมอบอานาจไว ผดารงตาแหนงนนอาจมอบอานาจใหผดารงตาแหนงอนเปนผปฏบตราชการแทนไดตามหลกเกณฑทกาหนดในพระราชกฤษฎกา ซงตามมาตรา 6 แหง พระราชกฤษฎกาวาดวยการมอบอานาจ พ.ศ. 2550 บญญตใหผมอานาจอาจมอบอานาจใหผรบมอบอานาจปฏบตราชการแทนไดเมอเปนไปตามวตถประสงคของการมอบอานาจตามมาตรา 5 แหงพระราชกฤษฎกาเดยวกน ซงกาหนดใหการมอบอานาจตองเปนไปเพอประสทธภาพในการปฏบตราชการ หรอกระจายอานาจการตดสนใจใหแกราชการบรหารสวนภมภาค โดยใหคานงถงขดความสามารถ ความรบผดชอบ และ ความเหมาะสมตามทกาหนดดวย สาหรบกรณทกาหนดในมาตรา 6 (1) ถง (4) แหงพระราชกฤษฎกาดงกลาว เปนเพยงกรณทผมอานาจใชเปนเกณฑในการพจารณาทอาจจะไมมอบอานาจไดในกรณตาง ๆ เทานน มใชเปนขอหามเดดขาดมใหมการมอบอานาจแตอยางใด (บนทกสานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา เรองเสรจท 734/2553)

30

Page 36: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

34. การดารงตาแหนงผอานวยการรกษาความมนคงภายในราชอาณาจกร (กอ.รมน.) ของนายกรฐมนตรเปนการดารงตาแหนง “ในฐานะหวหนารฐบาล” ซงมาตรา 11 แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดนฯ ไดบญญตอานาจหนาทและการมอบอานาจของนายกรฐมนตรในฐานะหวหนา รฐบาลไวเปนอยางอนแลว ดงนน การมอบอานาจของนายกรฐมนตรในกรณนจงตองเปนไปตามทบญญตไว ในมาตรา 11 แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดนฯ คอมอบไดแตเฉพาะอานาจในการ กากบการบรหารราชการ ไมอาจอาศยอานาจตามมาตรา 38 แหงพระราชบญญตดงกลาวซงเปนบททวไป เพราะเปนกรณทมกฎหมายบญญตเรองการมอบอานาจไวเปนอยางอนแลว (บนทกสานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา เรองเสรจท 768/2554) 35. การสงใหขาราชการในกรมหนงไปชวยราชการในอกกรมหนงเปนครงคราวเพอประโยชน ในการบรหารราชการ แตคาสงดงกลาวมไดกอใหเกดผลในทางกฎหมายทจะถอวาขาราชการผนนมตาแหนงในสวนราชการทไปชวยราชการแตอยางใด ขาราชการทไดรบคาสงใหไปชวยราชการจงไมใชผดารงตาแหนงในจงหวดทไปชวยราชการแตอยางใด และยงคงดารงตาแหนงในสวนราชการทขาราชการผนนสงกดอยเดมในชวงระหวางระยะเวลาดงกลาว และเมอมาตรา 23 แหงพระราชกฤษฎกาวาดวยการมอบอานาจ พ.ศ. 2550 ไดกาหนดตาแหนงทผวาราชการจงหวดจะมอบอานาจใหปฏบตราชการแทนไวอยางชดเจนวาจะตองเปน ผซงดารงตาแหนงตางๆ ภายในจงหวดเทานน ดงนน ผวาราชการจงหวดจงไมอาจมอบอานาจใหแกขาราชการ ซงมาชวยราชการในจงหวดปฏบตราชการแทนได และกรณการดาเนนการดงกลาวควรนามาใชอยางจากด เฉพาะเทาทมความจาเปนเพอประโยชนในการปฏบตราชการ หรอมเหตเรงดวนอนไมอาจหลกเลยงไดเทานน อกทงกรณของการมอบอานาจใหแกขาราชการซงมาชวยราชการปฏบตราชการแทนในกรณทมความจาเปนหรอเรงดวนในการแกไขปญหาทจาเปนตองใชความรความสามารถของขาราชการในสวนราชการตางๆ นน บทบญญตในพระราชกฤษฎกาวาดวยการมอบอานาจ พ.ศ. 2550 ยงไมครอบคลมวตถประสงคของ มาตรา 38 แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดนฯ ทแกไขเพมเตมใหม ซงมงหมายใหเกดการกระจายอานาจในการตดสนใจและความรบผดชอบ ลดขนตอน ใหสามารถปฏบตราชการไดอยางรวดเรวและมประสทธภาพอนจะเปนการอานวยความสะดวกและตอบสนองความตองการของประชาชน (บนทกสานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา เรองเสรจท 12/2543 เรองเสรจท 582/2544 และเรองเสรจท 1357/2555) 36. กรณทพระราชบญญตธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร พ.ศ. 2509 และ ทแกไขเพมเตม กาหนดใหรฐมนตรวาการกระทรวงการคลงดารงตาแหนงประธานกรรมการธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตรทเปนรฐวสาหกจ ยอมเปนการไปปฏบตหนาททกฎหมายกาหนดใหรฐมนตรวาการกระทรวงการคลงไปปฏบตการไปปฏบตหนาทนนจงเปนการปฏบตราชการอยางหนง ซงตองปฏบตหรอดาเนนการตามกฎหมาย เมอไมมบทบญญตมาตราใดทกาหนดเรองการมอบอานาจไวเปนอยางอนหรอมไดหามเรองการมอบอานาจไว รฐมนตรวาการกระทรวงการคลงจงอาจมอบอานาจใหรฐมนตรชวยวาการกระทรวงการคลงปฏบตราชการเปนประธานกรรมการธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตรแทนได ตามมาตรา 38 แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดนฯ และทแกไขเพมเตม กรณทกระทรวงการคลงไดมอบหมายและมอบอานาจใหรฐมนตรชวยวาการกระทรวงการคลงปฏบตราชการแทนรฐมนตรวาการกระทรวงการคลงในเรองทเปนราชการอนเกยวกบงานของธนาคาร เ พอการเกษตรและสหกรณการเกษตรนน จะถอไดวาเปนการมอบอานาจใหรฐมนตร ชวยวาการกระทรวงการคลงเปนประธานกรรมการธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตรดวยแลวหรอไม เหนวา การมอบอานาจตามคาสงดงกลาวเปนการมอบอานาจใหปฏบตราชการโดยทวไปทกฎหมายกาหนดใหเปนอานาจของรฐมนตรวาการกระทรวงการคลง สวนกรณทพระราชบญญตธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณ

31

Page 37: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

การเกษตรฯ ไดกาหนดใหรฐมนตรวาการกระทรวงการคลงเปนประธานกรรมการธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตรนน มใชเปนการปฏบตราชการทวไปของรฐมนตร แตเปนการปฏบตราชการในฐานะประธานกรรมการธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร ดงนน คาสงมอบหมายและมอบอานาจใหรฐมนตรชวยวาการกระทรวงการคลงปฏบตราชการแทนรฐมนตรวาการกระทรวงการคลงดงกลาวยงมไดระบวาใหรฐมนตรชวยวาการกระทรวงการคลงปฏบตหนาทเปนประธานกรรมการในคณะกรรมการฯ จงยงไมถอวาเปนการมอบอานาจใหปฏบตราชการเปนประธานกรรมการในคณะกรรมการฯ ดงนน หากประสงคจะมอบอานาจใหปฏบตหนาทประธานกรรมการฯ ดงกลาว กยอมทาไดโดยออกคาสงมอบอานาจเปนการเฉพาะ (บนทกสานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา เรองเสรจท 1545/2555) 37. จากหลกกฎหมาย และแนวทางปฏบตเกยวกบการมอบอานาจปฏบตราชการแทนดงไดกลาวมาแลว ผเขยนไดนาความเหนในทางวชาการของนกวชาการ ประเดนการตอบขอหารอของสานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา สานกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร.) รวมทงหลกกฎหมายเกยวกบการมอบอานาจ มาวเคราะหนาเสนอแนวทางการมอบอานาจปฏบตราชการแทนของผดารงตาแหนงตางๆ ตามกฎหมายทอยในความรบผดชอบของกรมการคาภายใน รวม 7 ฉบบ ประกอบดวย 1) อานาจหนาท ของรฐมนตรวาการกระทรวงพาณชย 2) อานาจหนาทของคณะกรรมการ/คณะอนกรรมการ 3) อานาจหนาทของปลดกระทรวงพาณชย และ 4) อานาจหนาทของอธบดกรมการคาภายใน เพอเปนแนวทางในการ มอบอานาจปฏบตราชการแทนตอไป รายละเอยดดเพมเตมไดในภาคผนวก ก

--------------------------------

32

Page 38: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

บรรณานกรม หนงสอภาษาไทย กรช ภญยามา. “การมอบอานาจทางปกครองในระบบราชการ” วทยานพนธมหาบณฑต คณะนตศาสตร

มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2550. ชยวฒน วงศวฒนศานต. กฎหมายวธปฏบตราชการทางปกครอง. กรงเทพมหานคร : สอปญญา, 2550. มานตย จมปา . คาอธบายกฎหมายปกครองวาดวยการจดระเบยบราชการบรหาร . พมพครงท 2.

กรงเทพมหานคร : สานกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2551. สานกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ. ระเบยบสานกนายกรฐมนตรวาดวยการมอบอานาจ

พ.ศ. 2546. กรงเทพมหานคร, 2546. สานกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ. คมอคาอธบายกฎหมายการบรหารราชการแผนดน.

กรงเทพมหานคร : สานกพมพคณะรฐมนตรและราชกจจานเบกษา, 2551. สานกงานปลดกระทรวงมหาดไทย. คมอการบรหารราชการจงหวดแบบบรณาการ ชดท 6 “การมอบอานาจ”.

กรงเทพมหานคร : สานกพมพเสมาธรรม, 2546. สานกงานปลดกระทรวงมหาดไทย . คมอการมอบอานาจใหจ งหวดบรหารงานแบบบรณาการ .

กรงเทพมหานคร, 2547. บทความและเอกสารอน หนงสอสานกงาน ก.พ.ร. ท นร. 1200/ว 40 ลงวนท 2 ธนวาคม 2552 เรอง แนวทางการมอบอานาจ

ตามพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2534 และทแกไขเพมเตม และตามพระราชกฤษฎกาวาดวยการมอบอานาจ พ.ศ. 2550

เอกสารประกอบการประชมเชงปฏบตการ เรอง การมอบอานาจของสวนราชการ จดโดย สถาบนวจยและ ใหคาปรกษาแหงมหาวทยาลยธรรมศาสตร ณ โรงแรมรอยล ปรนเซส (หลานหลวง) กรงเทพฯ เมอวนศกรท 28 ตลาคม พ.ศ. 2548

ความเหนสานกงานคณะกรรมการกฤษฎกาทเกยวของ สออเลกทรอนกส www.krisdida.go.th www.lawreform.go.th www.opdc.go.th www.ratchakitcha.soc.go.th กฎหมายทเกยวของ พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2534 แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตระเบยบบรหาร

ราชการแผนดน (ฉบบท 7) พ.ศ. 2550 พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน (ฉบบท 7) พ.ศ. 2550 พระราชกฤษฎกาวาดวยการมอบอานาจ พ.ศ. 2550 กฎกระทรวงวาดวยกลมภารกจ พ.ศ. 2545

33

Page 39: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

ภาคผนวก

Page 40: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

ภาคผนวก

ก. อานาจและแนวทางการมอบอานาจตามกฎหมายทอยในความรบผดชอบของกรมการคาภายใน 1. การมอบอานาจของรฐมนตรวาการกระทรวงพาณชย 2. การมอบอานาจของคณะกรรมการ/คณะอนกรรมการ 3. การมอบอานาจของปลดกระทรวงพาณชย 4. การมอบอานาจของอธบดกรมการคาภายใน ข. กฎหมายทเกยวของ 1. พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2534 แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน (ฉบบท 7) พ.ศ. 2550 (เฉพาะบทบญญตทเกยวของ) 2. พระราชกฤษฎกาวาดวยการมอบอานาจ พ.ศ. 2550 ค. ตวอยางคาสงมอบอานาจ 1. คาสงมอบอานาจใหผวาราชการจงหวดปฏบตราชการแทน 2. คาสงมอบอานาจใหขาราชการการปฏบตราชการแทน

34

Page 41: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

ภาคผนวก ก

Page 42: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

อานาจและแนวทางการมอบอานาจของรฐมนตรวาการกระทรวงพาณชย ตามกฎหมายในความรบผดชอบของกรมการคาภายใน

ชอกฎหมาย อานาจของรฐมนตรวาการกระทรวงพาณชย แนวทางการมอบอานาจปฏบตราชการแทน

1. พระราชบญญตวาดวยราคาสนคาและบรการ พ.ศ. 2542

1.1 ออกกฎกระทรวงกาหนดกจการทใหยกเวน ไมอยในบงคบของกฎหมาย (มาตรา 5)

อานาจในการออกกฎกระทรวงเพอใหการปฏบตการเปนไปตามความ มงหมายของพระราชบญญตแตละฉบบ เปนอานาจของรฐมนตรวาการกระทรวงในการบรหารงานทวไปตามพระราชบญญตนนๆ และอยในความหมายของคาวา “อานาจในการปฏบตราชการหรอดาเนนการตามกฎหมาย” และนอกจากนน การทพระราชบญญตตางๆ บญญตแตเพยงวาใหรฐมนตรวาการกระทรวงมอานาจออกกฎกระทรวงในกรณตางๆ ทระบไวในพระราชบญญตเพอปฏบตการตามพระราชบญญตนน กเปนการใหรฐมนตรรกษาการใหเปนไปตามพระราชบญญตโดยทวๆ ไป มไดประสงคเปนการกาหนดใหเปนอานาจเฉพาะตวแกรฐมนตรวาการกระทรวงแตประการใด ทงมไดบญญตขอความเปนอยางอนในการ มอบอานาจ นนไ วแ ตอ ยางใด จ ง ย งถอ ไม ไ ด ว า เ ปนการ กาหนด การมอบอานาจไวเปนอยางอนอนเปนการจากดอานาจรฐมนตรวาการกระทรวงในการมอบอานาจ จงมความเหนวารฐมนตรวาการกระทรวงพาณชย อาจมหนงสอมอบอานาจในการออกกฎกระทรวงใหผดารงตาแหนงอนปฏบตราชการแทนได เวนแตบทบญญตเกยวกบการออกกฎกระทรวง ในพระราชบญญตโดยเฉพาะจะไดกาหนดเรองการมอบอานาจเกยวกบการนไวเปนอยางอน นอกเหนอไปจากการกาหนดใหเปนอานาจทวไป ในการออกกฎกระทรวงเพอปฏบตการตามพระราชบญญตนนๆ (บนทกสานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา เรองเสรจท 477/2522 ประชมใหญ)

Page 43: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

ชอกฎหมาย อานาจของรฐมนตรวาการกระทรวงพาณชย แนวทางการมอบอานาจปฏบตราชการแทน

แตอยางไรกตาม การออกกฎกระทรวงเปนเรองสาคญและเปนอานาจในทางนตบญญตทฝายนตบญญต คอ รฐสภา ประสงคจะมอบใหรฐมนตรวาการมอานาจในการออกกฎกระทรวงโดยกาหนดไวในกฎหมาย และรฐมนตรจะตองรบผดชอบในการปฏบตราชการของกระทรวงตอ สภาผแทนราษฎรในหนาทของตน รฐมนตรจงควรมอบอานาจในการ ออกกฎกระทรวงเพยงรฐมนตรชวยวาการกระทรวงพาณชยเทานน

1.2 การแตงตงพนกงานเจาหนาท (มาตรา 6) เปนกรณทบทบญญตกฎหมายมไดกาหนดเรองการมอบอานาจไวเปนอยางอนหรอมไดหามเรองการมอบอานาจไว รฐมนตรวาการกระทรวงพาณชยยอมทจะพจารณามอบอานาจดงกลาวใหผดารงตาแหนงอน เปนผปฏบตราชการแทนไดตามหลกเกณฑทกาหนดในพระราชกฤษฎกา ซงมาตรา 6 แหงพระราชกฤษฎกาวาดวยการมอบอานาจ พ.ศ. 2550 บญญตใหผมอานาจมอบอานาจใหผรบมอบอานาจปฏบตราชการแทนได เมอเปนไปตามวตถประสงคของการมอบอานาจตามมาตรา 5 แหง พระราชกฤษฎกาเดยวกน โดยกาหนดใหการมอบอานาจตองเปนไป เพอประสทธภาพในการปฏบตราชการหรอกระจายอานาจการตดสนใจ โดยคานงถงขดความสามารถ ความรบผดชอบ และความเหมาะสม (บนทกสานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา เรองเสรจท 734/2553)

2

Page 44: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

ชอกฎหมาย อานาจของรฐมนตรวาการกระทรวงพาณชย แนวทางการมอบอานาจปฏบตราชการแทน 1 .3 การปฏบ ตหนาท ประธานกรรมการใน

คณะกรรมการกลางวาดวยราคาสนคาและบรการ “กกร.” (มาตรา 7)

การทรฐมนตรวาการกระทรวงพาณชยไปดารงตาแหนงประธานคณะกรรมการตางๆ ตามกฎหมาย ยอมเปนการไปปฏบตหนาททกฎหมายกาหนด การไปปฏบตหนาท นนจงเปนการไปปฏบตหนาทราชการอยางหนงซงตองปฏบตหรอดาเนนการตามกฎหมาย เมอปรากฏวาไมมบทบญญตมาตราใดทกาหนดเรองการมอบอานาจไวเปนอยางอนหรอมไดหามเรองการมอบอานาจไว รฐมนตรวาการกระทรวงพาณชย จงอาจมอบอานาจใหผดารงตาแหนงอนปฏบตราชการแทนได (บนทกสานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา เรองเสรจท 1545/2555 เรองเสรจท 106/2547 เรองเสรจท 373/2544 และเรองเสรจท 80/2539 (ประชมใหญ))

1.4 ในฐานะประธาน กกร. อนญาตเปนหนงสอใหพนกงานเจาหนาทยดสนคา ยานพาหนะ เอกสารหรอหลกฐานในกรณทมหลกฐานชดแจงเปนทเชอไดวามการฝาฝนมาตรา 30 หรอมาตรา 31 (มาตรา 18 (3))

การใชอานาจดงกลาว มไดเปนการใชอานาจในการปฏบตราชการโดยทวไป แตมลกษณะเปนอานาจเฉพาะของประธาน กกร. ทกฎหมายไดกาหนดตวบคคลไวโดยเฉพาะ และกฎหมายมไดให อานาจในการมอบหมายใหผอนดาเนนการแทนได เหนไดวากฎหมายประสงคจะใหการอนญาตดงกลาว ไดรบการพจารณาโดยประธาน กกร. เทานน ดงนน จงไมอาจมอบอานาจในการอนญาตดงกลาวใหแกผดารงตาแหนงอนได

1.5 กาหนดแบบบตรพนกงานเจาหนาท (มาตรา 20) เปนกรณทบทบญญตกฎหมายมไดกาหนดเรองการมอบอานาจไวเปนอยางอน หรอมไดหามเรองการมอบอานาจไว รฐมนตรวาการกระทรวงพาณชย ยอมทจะพจารณามอบอานาจใหผ ดารงตาแหนงอนปฏบตราชการแทนได โดยคานงถงขดความสามารถ ความรบผดชอบ และความเหมาะสมของผรบมอบ

3

Page 45: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

ชอกฎหมาย อานาจของรฐมนตรวาการกระทรวงพาณชย แนวทางการมอบอานาจปฏบตราชการแทน

2. พระราชบญญตการแขงขนทางการคา พ.ศ. 2542

2.1 ออกกฎกระทรวงกาหนดธรกจทใหยกเวนไมอยในบงคบของกฎหมาย (มาตรา 4)

ความเหนเหมอนขอ 1.1

2.2 การแตงตงพนกงานเจาหนาท (มาตรา 5) ความเหนเหมอนขอ 1.2

2.3 ออกกฎกระทรวงเพอปฏบตการตามพระราชบญญตการแขงขนทางการคา พ.ศ. 2542 และออกประกาศตามพระราชบญญตดงกลาว (มาตรา 5)

ความเหนเหมอนขอ 1.1 สาหรบการออกประกาศตามกฎหมายเทยบเคยงความเหนไดในทานองเดยวกน

2.4 การปฏบตหนาทประธานกรรมการในคณะกรรมการการแขงขนทางการคา (มาตรา 6)

ความเหนเหมอนขอ 1.3

2.5 ออกกฎกระทรวงกาหนดหลกเกณฑและวธการแตงตงผทรงคณวฒในคณะกรรมการการแขงขนทางการคา (มาตรา 6 วรรคสอง)

ความเหนเหมอนขอ 1.1

2.6 ในฐานะประธานกรรมการคณะกรรมการการแขงขนทางการคาใชอานาจของผบญชาการตารวจแหงชาตหรอผวาราชการจงหวดกรณการแยงคาสงไมฟองของพนกงานอยการตามความในประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา (มาตรา 16)

การใชอานาจดงกลาว มไดเปนการใชอานาจในการปฏบตราชการทวไป แตมลกษณะเปนอานาจเฉพาะของประธานกรรมการคณะกรรมการการแขงขนทางการคา และกฎหมายมไดใหอานาจในการมอบหมายใหผอนดาเนนการแทนได เหนไดวากฎหมายประสงคจะให การใชอานาจดงกลาว ไดรบการใชอานาจโดยประธานกรรมการคณะกรรมการการแขงขนทางการคาเทานน ดงนน จงไมอาจมอบอานาจใหแกผดารงตาแหนงอนปฏบตราชการแทนได

2.7 กาหนดแบบบตรพนกงานเจาหนาท (มาตรา 21) ความเหนเหมอนขอ 1.5

4

Page 46: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

ชอกฎหมาย อานาจของรฐมนตรวาการกระทรวงพาณชย แนวทางการมอบอานาจปฏบตราชการแทน 3. พระราชบญญตการซอขายสนคาเกษตรลวงหนา พ.ศ. 2542

3 .1 ออกกฎกระทรวง เ พอป ฏ บ ตการตามพระราชบญญตการซอขายสนคาเกษตรลวงหนา พ.ศ. 2542 (มาตรา 4)

ความเหนเหมอนขอ 1.1

3.2 การแตงตงพนกงานเจาหนาท (มาตรา 4) ความเหนเหมอนขอ 1.2

3 .3 การปฏบ ตหนาท ประธานกรรมการในคณะกรรมการกากบการซอขายสนคาเกษตรลวงหนา “คณะกรรมการ ก.ส.ล.” (มาตรา 5)

ความเหนเหมอนขอ 1.3

3.4 กาหนดประโยชนตอบแทนใหประธาน ก.ส.ล. กรรมการ ก.ส.ล. และอนกรรมการ (มาตรา 14)

ในทางปฏบตหนวยงานผรบผดชอบจะเปนผพจารณากลนกรองและดา เ นนการเสนอความเหนข น ไปตามล า ดบ การใ ช อานาจของรฐมนตรวาการกระทรวงพาณชย ซงมลกษณะของการใชอานาจในฐานะตวแทนหนวยงานและม ล กษณะของการปฏ บ ต ราชการ ท ว ไป เมอกฎหมายมไดกาหนดเรองการมอบอานาจไวเปนอยางอน และมไดหามเรองมอบอานาจไว รฐมนตรวาการกระทรวงพาณชย จงอาจมอบอานาจใหผดารงตาแหนงอนปฏบตราชการแทนได

3.5 แนะนาคณะรฐมนตรในการแตงตงเลขาธการคณะกรรมการกากบการซอขายสนคาเกษตรลวงหนา (มาตรา 18)

อานาจในการแนะนาคณะรฐมนตรดงกลาว กฎหมายมงประสงคตองการใ หร ฐมนตร วาการกระทรวงพาณชย ซ ง เ ปนผ มความร ความสามารถ และประสบการณ ในการใหคาแนะนาคณะรฐมนตรในการแตงตงเลขาธการคณะกรรมการการซอขายสนคาเกษตรลวงหนา การใชอานาจดงกลาวจงมใชเปนการใชอานาจในการปฏบตราชการทวไป แตมลกษณะเปนอานาจเฉพาะของรฐมนตรวาการฯ เมอพจารณาบทบญญตของกฎหมายแลว มไดใหอานาจในการมอบหมายใหผ อนดาเนนการแทนได รฐมนตรวาการฯ จงไมอาจมอบอานาจใหแกผดารงตาแหนงอนปฏบตราชการแทนได

5

Page 47: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

ชอกฎหมาย อานาจของรฐมนตรวาการกระทรวงพาณชย แนวทางการมอบอานาจปฏบตราชการแทน 3.6 ออกกฎกระทรวงกาหนดแบบบตรพนกงาน

เจาหนาท (มาตรา 134) ความเหนเหมอนขอ 1.1

3.7 แตงตงคณะกรรมการเปรยบเทยบความผด (มาตรา 160)

ความเหนเหมอนขอ 1.2

4. พระราชบญญตมาตราชงตวงวด พ.ศ. 2542

4.1 แตงตงพนกงานเจาหนาท (มาตรา 5) ความเหนเหมอนขอ 1.2

4.2 แตงตงนายตรวจชงตวงวด (มาตรา 5) ความเหนเหมอนขอ 1.2

4.3 ออกกฎกระทรวงกาหนดคาธรรมเนยม (มาตรา 5) ความเหนเหมอนขอ 1.1

4.4 ออกกฎกระทรวงกาหนดเครองวดทอ ย ในบงคบแหงพระราชบญญตมาตราชงตวงวด พ.ศ. 2542 (มาตรา 8 วรรคสอง)

ความเหนเหมอนขอ 1.1

4.5 ออกกฎกระทรวงกาหนดชนดและลกษณะของเครองชงตวงวด และรายละเอยดวสดทใชผลตเครองชงตวงวด (มาตรา 16)

ความเหนเหมอนขอ 1.1

4.6 ออกกฎกระทรวงกาหนดหลกเกณฑปฏบตสาหรบผประกอบธรกจในการผลต นาเขา ขาย ซอมเครองชงตวงวด หรอใหบรการชง ตวง หรอวด กาหนดแบบแจงการประกอบธรกจในการผลต นาเขา ขาย ซอมเครองชงตวงวด หรอใหบรการชง และกาหนดแบบหนงสอรบรองการประกอบธรกจ (มาตรา 17)

ความเหนเหมอนขอ 1.1

6

Page 48: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

ชอกฎหมาย อานาจของรฐมนตรวาการกระทรวงพาณชย แนวทางการมอบอานาจปฏบตราชการแทน 4.7 ออกกฎกระทรวงกาหนดอตราเผอเหลอ

เผอขาดความเทยงของเครองชงตวงวด (มาตรา 26) ความเหนเหมอนขอ 1.1

4.8 ออกกฎกระทรวงกาหนดแบบเครองหมาย คารบรองและหนงสอสาคญแสดงการใหคารบรอง (มาตรา 30 วรรคหา)

ความเหนเหมอนขอ 1.1

4.9 ออกกฎกระทรวงกาหนดหามการใหคารบรองชนหล งส าหรบ เค รอง ช งตวง วดชนดใด ก ไ ด (มาตรา 32 วรรคสอง)

ความเหนเหมอนขอ 1.1

4.10 ออกกฎกระทรวงกาหนดอายการใหคารบรองของเครองชงตวงวด (มาตรา 33)

ความเหนเหมอนขอ 1.1

4.11 ออกกฎกระทรวงกาหนดอตราคาทาการท ผยนคาขอ ขอใหพนกงานเจาหนาทไปตรวจสอบเครองชงตวงวดนอกสถานทสานกงานกลางหรอสานกงานสาขา (มาตรา 38)

ความเหนเหมอนขอ 1.1

4.12 ออกกฎกระทรวงกาหนดแบบเครองหมายแสดงวาคารบรองเดมใชไมไดแลว (มาตรา 38 วรรคสาม)

ความเหนเหมอนขอ 1.1

4.13 ออกกฎกระทรวงกาหนดหลกเกณฑและวธการใหผ ผล ต ผ น าเข าหรอผ ซ อมเครองช งตวงวด จดทะเบยนเครองหมายเฉพาะตว (มาตรา 40 วรรคส)

ความเหนเหมอนขอ 1.1

7

Page 49: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

ชอกฎหมาย อานาจของรฐมนตรวาการกระทรวงพาณชย แนวทางการมอบอานาจปฏบตราชการแทน 4.14 ออกกฎกระทรวงกาหนดหลกเกณฑ วธการ

และเงอนไขการขออนญาตและการออกใบอนญาตใหผผลตหรอผซอมเครองชงตวงวดเปนผตรวจสอบและใหคารบรองเครองชงตวงวดทตนผลตหรอซอม และกาหนดเวลาในการพจารณาอนญาต (มาตรา 41 วรรคสอง)

ความเหนเหมอนขอ 1.1

4.15 ออกกฎกระทรวงกาหนดหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขการขอตออายใบอนญาตและการอนญาตเปนผตรวจสอบ และใหคารบรองเครอง ช ง ตว ง วดท ตนผล ตหร อซ อม (มาตรา 43 วรรคสอง)

ความเหนเหมอนขอ 1.1

4.16 ออกกฎกระทรวงกาหนดหลกเกณฑและวธการการขอรบใบแทนใบอนญาตและการออก ใบแทนใบอนญาตเปนผตรวจสอบและใหคารบรองเครองชงตวงวดทตนผลตหรอซอม (มาตรา 50 วรรคสอง)

ความเหนเหมอนขอ 1.1

4 .17 ออกกฎกระทรวง ก าหนดแบบบตรประจาตวนายตรวจชงตวงวด (มาตรา 59)

ความเหนเหมอนขอ 1.1

8

Page 50: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

ชอกฎหมาย อานาจของรฐมนตรวาการกระทรวงพาณชย แนวทางการมอบอานาจปฏบตราชกาแทน

4.18 ประกาศกาหนดใหสวนประกอบของเครองชง เครองตวง และเครองวด เปนเครองชง เครองตวง และเครองวด (มาตรา 4 และมาตรา 5)

อานาจในการออกประกาศเพอใหปฏบตการเปนไปตามกฎหมาย ตามความมงหมายของพระราชบญญต เปนอานาจของรฐมนตรวาการกระทรวงในการบรหารงานทวไป และอย ในความหมายของคาวา “อานาจในการปฏบตราชการหรอดาเนนการตามกฎหมาย” มไดประสงคใหเปนการกาหนดใหเปนอานาจเฉพาะตวแกรฐมนตรวาการกระทรวง ทงมไดมบทบญญตขอความเปนอยางอนในการมอบอานาจนนไว หรอจากดอานาจของรฐมนตรวาการกระทรวงในการมอบอานาจไวเปนอยางอน รฐมนตรวาการจงอาจมอบอานาจใหผดารงตาแหนงอนเปนผปฏบตราชการแทนได แตอยางไรกตาม การออกประกาศเพอปฏบตการตามกฎหมายดงกลาวเปนเรองสาคญ และเปนอานาจทฝายนตบญญต คอ รฐสภา ประสงคจะใหรฐมนตรวาการมอานาจในการออกประกาศดงกลาว โดยกาหนดไวโดยกฎหมาย และรฐมนตรวาการจะตองรบผดชอบในการปฏบตราชการของกระทรวงตอสภาผแทนราษฎรในหนาทของตน ดงนน หากรฐมนตรวาการกระทรวงประสงคจะมอบอานาจ จงควรมอบอานาจในการออกประกาศดงกลาวเพยงรฐมนตรชวยวาการกระทรวงเทานน

4.19 ประกาศจดตงสานกงานสาขาของสานกงานกลางชงตวงวด (มาตรา 7 วรรคหนง)

ความเหนเหมอนขอ 4.18

4.20 ประกาศกาหนดอานาจหนาทของสานกงานสาขาของสานกงานกลางชงตวงวด (มาตรา 7 วรรคสอง)

ความเหนเหมอนขอ 4.18

9

Page 51: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

ชอกฎหมาย อานาจของรฐมนตรวาการกระทรวงพาณชย แนวทางการมอบอานาจปฏบตราชการแทน

4.21 ประกาศกาหนดใหยกเวนเครองชงและเครองตวงทไมอยในบงคบพระราชบญญตมาตราชงตวงวด พ.ศ. 2542 (มาตรา 8 วรรคหนง)

ความเหนเหมอนขอ 4.18

4.22 ประกาศกาหนดใหการซอขายหรอจาหนายสนคาใดๆ ในทองทใดใชมาตราชงตวงวดเฉพาะ ในระบบเมตรก หรอใหกระทาโดยการชง การตวง หรอการวดอยางใดอยางหนง (มาตรา 10)

ความเหนเหมอนขอ 4.18

4.23 ประกาศกาหนดขอปฏบตเกยวกบการใชเครองชงตวงวดเพอใหผ ใชเครองชงตวงวดถอปฏบตตาม (มาตรา 25 วรรคสอง)

ความเหนเหมอนขอ 4.18

4.24 ประกาศกาหนดเครองชงตวงวดทใหยกเวนการใหคารบรอง (มาตรา 29 วรรคสอง)

ความเหนเหมอนขอ 4.18

4.25 ประกาศกาหนดหลกเกณฑและวธการใหผนาเครองชงตวงวดเขามาในราชอาณาจกรปฏบต กอนรบมอบเครอง ชงตวงวดไปจากพนกงานเจาหนาทตามกฎหมายวาดวยศลกากร และ การประกาศยกเวนไมตองปฏบต (มาตรา 35)

ความเหนเหมอนขอ 4.18

10

Page 52: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

ชอกฎหมาย อานาจของรฐมนตรวาการกระทรวงพาณชย แนวทางการมอบอานาจปฏบตราชการแทน

4.26 ประกาศกาหนดชนดของสนคาหบหอท ผบรรจตอง

(1) แสดงปรมาณของสนคาทหบหอ (2) แสดงปรมาณของสนคาตามหลกเกณฑ

และวธการทกาหนด หรอ (3) บรรจสนคาตามปรมาณทกาหนด

(มาตรา 62)

ความเหนเหมอนขอ 4.18

4.27 ประกาศกาหนดอตราเผอเหลอเผอขาดการแสดงปรมาณของสนคาทหบหอ (มาตรา 63 วรรคสอง)

ความเหนเหมอนขอ 4.18

4.28 ประกาศกาหนดวธการและอตราเปรยบเทยบมาตราชงตวงวดของตางประเทศกบมาตราชงตวงวดตามพระราชบญญตมาตราชงตวงวด พ.ศ. 2542 กรณสนคาหบหอท นาเขามาในราชอาณาจกร ทแสดงปรมาณของสนคาตามมาตราชงตวงวดของตางประเทศ (มาตรา 64 วรรคหนง)

ความเหนเหมอนขอ 4.18

4.29 ประกาศกาหนดหลกเกณฑ วธการและเงอนไขในการผลต และการสงออกใหผผลตเครองชงตวงวดเพอการสงออกไปนอกราชอาณาจกรตองปฏบต (มาตรา 65)

ความเหนเหมอนขอ 4.18

11

Page 53: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

ชอกฎหมาย อานาจของรฐมนตรวาการกระทรวงพาณชย แนวทางการมอบอานาจปฏบตราชการแทน

4.30 อนญาตใหใชมาตราชงตวงวดในระบบอนนอกจากทกาหนดในมาตรา 9 (ระบบเมตรกหรอในระบบประเพณทเทยบเขาหาระบบเมตรก) หรอในกรณทตองใชเครองชงตวงวดอยางอนนอกจาก ทกาหนดในกฎกระทรวงตามมาตรา 16 สาหรบในทางวชาชพหรอในทางวทยาศาสตร (มาตรา 11)

การอนญาตในกรณดงกลาว กฎหมายไดกาหนดใหรฐมนตรหรอผซงรฐมนตรมอบหมายเปนผอนญาต จงเปนกรณทกฎหมายไดกาหนดเรอง การมอบอานาจไวเปนอยางอน นอกเหนอจากการมอบอานาจตามมาตรา 38 แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2534 และ ทแกไขเพมเตม รฐมนตรวาการกระทรวงจงสามารถมอบหมายในเรองการอนญาตดงกลาวใหผดารงตาแหนงอนเปนผอนญาตแทนได และการอนญาตในกรณ นม ใ ชเ ปนกรณทกฎหมายกาหนดให ตองออกเปนใบอนญาตซงตองปฏบตตามมาตรา 38 วรรคสอง แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดนฯ (ตองมอบอานาจใหขาราชการซงอยใตบงคบบญชา หรอผวาราชการจงหวด หรอตามมตคณะรฐมนตรกาหนด) แตอยางใด

4.31 วนจฉยอทธรณกรณพนกงานเจาหนาท ทออกคาสงใหการแจงของผประกอบธรกจในการผลต นา เข า ขาย ซอมเค รอง ชงตวงวดหรอใหบรการชง ตวง หรอวดตามมาตรา 17 สนผล (มาตรา 20)

กระบวนการในการอทธรณนน กาหนดขนกเพอประโยชนในการเยยวยาความเดอดรอนของบคคลซงไดรบอนเนองมาจากการกระทาของเจาหนาทของรฐ บทบญญตวาดวยการอทธรณตามทกาหนดไวดงกลาว จงมวตถประสงคทจะใหผมอานาจพจารณาและออกคาสงเกยวกบการอทธรณตองเปนผมสถานะและมอานาจหนาททจะเยยวยาความเดอดรอน เนองจากคาสงของผทมสถานะและอานาจหนาทดงกลาวตองเปนทยตและเปนทสดในฝายบรหาร ดวยเหตน อานาจในการพจารณาและออกคาสงเกยวกบการอทธรณของรฐมนตรวาการกระทรวงพาณชยตามบทบญญตกฎหมายดงกลาว จงมใชอานาจในการปฏบตราชการทวไป แตมลกษณะเปนอานาจโดยเฉพาะของรฐมนตรวาการกระทรวงพาณชย ทไมอาจมอบอานาจใหแกผ ดารงตาแหนงอนปฏบตราชการแทนได (บนทกสานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา เรองเสรจท 129/2550)

12

Page 54: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

ชอกฎหมาย อานาจของรฐมนตรวาการกระทรวงพาณชย แนวทางการมอบอานาจปฏบตราชการแทน 4.32 วนจฉยอทธรณกรณทอธบดหรอผซงอธบด

มอบหมายไมออกใบอนญาตหรอไม ตออา ยใบอนญาตการเปนผตรวจสอบและใหคารบรองเครองชงตวงวดทตนผลตหรอซอม และมอานาจสงใหทาการตามใบอนญาตไปพลางกอน กอนม คาวนจฉยอทธรณในกรณสงไมตออายใบอนญาตเมอมคาขอของผอทธรณ (มาตรา 44)

ความเหนเหมอนขอ 4.31

4.33 วนจฉยอทธรณกรณทอธบดหรอผซงอธบดมอบหมาย สงพกใ ช ใบอนญาตหรอ เ พกถอนใบอนญาตการเปนผตรวจสอบและใหคารบรองเครองชงตวงวดทตนผลตหรอซอม และมอานาจสงอนญาตใหทาการตามใบอนญาตไปพลางกอน กอนมคาวนจฉยอทธรณเมอมคาขอของผอทธรณ (มาตรา 49)

ความเหนเหมอนขอ 4.31

5. ประกาศของคณะปฏวต ฉบบท 58 ลงวนท 26 มกราคม พทธศกราช 2515

5.1 อนญาต หรอใหสมปทานการประกอบกจการคาขายอนเปนสาธารณปโภคทประกาศของ คณะปฏวต ฉบบท 58 กาหนด (ขอ 3 และขอ 4)

การอนญาตหรอใหสมปทานการประกอบกจการคาขายอนเปนกจการสาธารณปโภคดงกลาว ตองดาเนนการโดยออกใบอนญาต จงตองปฏบตตามมาตรา 38 วรรคสอง แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2534 ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน (ฉบบท 7) พ.ศ. 2550 กลาวคอ เมอจะดาเนนการ มอบอานาจตองมอบอานาจใหขาราชการซงเปนผใตบงคบบญชา หรอ

13

Page 55: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

ชอกฎหมาย อานาจของรฐมนตรวาการกระทรวงพาณชย แนวทางการมอบอานาจปฏบตราชการแทน ผวาราชการจงหวดตามทเหนสมควร และโดยทการพจารณาอนญาตของ

รฐมนตรผรกษาการตามกฎหมายนน ในทางปฏบตหนวยงานผรบผดชอบตามกฎหมายจะเปนผพจารณากลนกรองและดาเนนการเสนอความเหนขนไปตามลาดบ การใชอานาจอนญาตของรฐมนตรจงมลกษณะของการใชอานาจในฐานะตวแทนหนวยงาน และมลกษณะของการปฏบตราชการทวไป การใชอานาจในลกษณะนจงสามารถมอบอานาจใหผดารงตาแหนงอนปฏบตราชการแทนได แตเนองจากอานาจในการอนญาตหรอใหสมปทานของรฐมนตรเปนอานาจสาคญในเชงนโนบาย การมอบอานาจใหผดารงตาแหนงอนปฏบตราชการแทน จงควรจากดตาแหนงของผทจะรบมอบอานาจไวใหไดเฉพาะผดารงตาแหนงทสาคญ

5.2 ประกาศกาหนดใหกจการอยางหนงอยางใดตามทประกาศของคณะปฏวต ฉบบท 58 กาหนดหรอกจการอนมสภาพคลายคลงกน เปนกจการทตองขออนญาตจากรฐมนตร (ขอ 5)

ความเหนเหมอนขอ 4.18

5.3 อนญาตใหประกอบกจการคลงสนคาและกจการทมสภาพคลายคลงกน (ขณะนกระทรวงพาณชยไดประกาศกาหนดใหกจการไซโล และ หองเยนเปนกจการทมสภาพคลายคลงกนกบกจการคลงสนคา) (ขอ 5)

ความเหนเหมอนขอ 5.1

14

Page 56: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

ชอกฎหมาย อานาจของรฐมนตรวาการกระทรวงพาณชย แนวทางการมอบอานาจปฏบตราชการแทน

5.4 กาหนดเงอนไขใดๆ ตามทเหนวาจาเปน เพอความปลอดภยหรอผาสกของประชาชนในการอนญาตหรอใหสมปทาน (ขอ 7)

ความเหนเหมอนขอ 4.18

5.5 แตงตงพนกงานเจาหนาทเพอปฏบตกจการ ทอยในอานาจและหนาทของกระทรวงตามทกาหนดไวในประกาศของคณะปฏวต ฉบบท 58 หรอพระราชกฤษฎกา (ขอ 13)

ความเหนเหมอนขอ 1.2

ประกาศกระทรวงพาณชย เรอง การกาหนดเงอนไขควบคมกจการคลงสนคา พ.ศ. 2535 ลงวนท 5 มนาคม พ.ศ. 2535

5.6 ใหความเหนชอบในการจดตงบรษทประกอบกจการคลงสนคา รวมถงการกาหนดเงอนไขบงคบใหปฏบต (ขอ 5)

การพจารณาใหความเหนชอบและการกาหนดเงอนไขบงคบใหปฏบตของรฐมนตรวาการกระทรวงพาณชยดงกลาว ในทางปฏบตหนวยงานผรบผดชอบจะเปนผพจารณากลนกรองและดาเนนการเสนอความเหน ขนไปตามลาดบ การใชอานาจของรฐมนตรวาการฯ จงมลกษณะของการใชอานาจในฐานะตวแทนหนวยงานและมลกษณะของการปฏบตราชการทวไป เมอประกาศกระทรวงพาณชยฯ มไดกาหนดเรองการมอบอานาจไวเปนอยางอน และมไดหามเรองการมอบอานาจไว รฐมนตรวาการกระทรวงพาณชย จงอาจมอบอานาจใหผดารงตาแหนงอนปฏบตราชการแทนได แตเนองจากอานาจในการใหความเหนชอบรวมถงการกาหนดเงอนไขดงกลาว เปนอานาจสาคญในเชงนโยบาย การมอบอานาจให ผดารงตาแหนงอนปฏบตราชการแทน จงควรจากดตาแหนงของผทจะ รบมอบอานาจไวใหไดเฉพาะผดารงตาแหนงทสาคญ

15

Page 57: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

ชอกฎหมาย อานาจของรฐมนตรวาการกระทรวงพาณชย แนวทางการมอบอานาจปฏบตราชการแทน

5.7 อนญาตใหประกอบกจการคลงสนคา (ขอ 7) ความเหนเหมอนขอ 5.1

5.8 พจารณาเปลยนแปลงหลกเกณฑลกษณะและสภาพคลงสนคาใหสอดคลองกบสภาพสนคา (ขอ 8 วรรคสาม)

เทยบเคยงความเหนขอ 5.6

5.9 พจารณาเปลยนแปลงหลกเกณฑลกษณะและสภาพสานกงานของผประกอบกจการคลงสนคา (ขอ 9 วรรคสอง)

เทยบเคยงความเหนขอ 5.6

5.10 อนญาตใหผประกอบกจการคลงสนคามสาขา รวมถงการกาหนดเงอนไขในการอนญาต (ขอ 10)

เทยบเคยงความเหนขอ 5.1

5.11 อนญาตใหผประกอบกจการคลงสนคาลดทน (ขอ 12 (1))

การอนญาตในกรณ น เ ปนกรณทประกาศกระทรวงพาณชยฯ กาหนดใหตองไดรบอนญาตเปนหนงสอ มใชกรณทกฎหมายกาหนดใหตองออกเปนใบอนญาต จงไมนามาตรา 38 วรรคสอง แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดนฯ และทแกไขเพมเตม (ตองมอบอานาจใหขาราชการซงเปนผใตบงคบบญชา หรอผวาราชการจงหวด หรอตามมตคณะรฐมนตร) มาบงคบใชแตอยางใด และในทางปฏบตหนวยงานผรบผดชอบตามกฎหมายจะเปนผพจารณากลนกรองและดาเนนการเสนอความเหนขนไปตามลาดบ การใชอานาจของรฐมนตรวาการกระทรวงพาณชยดงกลาว จงมลกษณะของการปฏบตราชการทวไป เมอประกาศกระทรวงพาณชยฯ มไดกาหนดเรองการมอบอานาจไวเปนอยางอนหรอมไดหามเรองมอบอานาจไว รฐมนตรวาการกระทรวงพาณชย จงอาจมอบอานาจใหผดารงตาแหนงอนปฏบตราชการแทนได

16

Page 58: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

ชอกฎหมาย อานาจของรฐมนตรวาการกระทรวงพาณชย แนวทางการมอบอานาจปฏบตราชการแทน

5.12 ประกาศกาหนดคาบาเหนจในการรบทาการเกบรกษาสนคาหรอในการใหบรการเกยวกบสนคา (ขอ 23)

ความเหนเหมอนขอ 4.18

5.13 สงใหผประกอบกจการคลงสนคาเลกกจการและเพกถอนใบอนญาต (ขอ 24)

อานาจในการสงใหผประกอบกจการคลงสนคาเลกกจการหรอ เพกถอนใบอนญาต เปนการปฏบตราชการทวไป เมอประกาศกระทรวงพาณชยฯ ไมไดกาหนดหลกเกณฑการมอบอานาจเกยวกบการสงไวเปนอยางอน หรอมไดหามเรองการมอบอานาจไว ตองนาหลกเกณฑการมอบอานาจตามมาตรา 38 วรรคหนง แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดนฯ และทแกเพมเตม มาใชบงคบ กลาวคอรฐมนตรวาการกระทรวงพาณชยสามารถมอบอานาจใหผดารงตาแหนงอนปฏบตราชการแทนได ( บนทกส า นกงานคณะกรรมการกฤษฎกา เร อง เสรจท 697/2551)

ประกาศกระทรวงพาณชย เรอง การกาหนด ให กจการไซโลและกจการหองเยน เปนกจการอนมสภาพคลายคลงกนกบกจการคลงสนคาและเงอนไขควบคมกจการดงกลาว พ.ศ. 2535 ลงวนท 5 มนาคม พ.ศ. 2535

5.14 ใหความเหนชอบวตถประสงคของบรษทหรอหางหนสวนทจะประกอบกจการไซโลหรอกจการหองเยน (ขอ 6 วรรคสอง)

ความเหนเหมอนขอ 5.6

5.15 อนญาตใหประกอบกจการไซโล หรอกจการหองเยน (ขอ 9)

ความเหนเหมอนขอ 5.1

5.16 สงเพกถอนใบอนญาตผประกอบกจการไซโลหรอกจการหองเยน (ขอ 21 และขอ 22)

ความเหนเหมอนขอ 5.13

17

Page 59: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

ชอกฎหมาย อานาจของรฐมนตรวาการกระทรวงพาณชย แนวทางการมอบอานาจปฏบตราชการแทน

6. พระราชบญญตควบคมโภคภณฑ พ.ศ. 2495

6.1 ออกกฎกระทรวงกาหนดโภคภณฑควบคม (มาตรา 6)

ความเหนเหมอนขอ 1.1

6 .2 ออกกฎกระทรวง กาหนดลกษณะบตรประจาตวพนกงานเจาหนาท (มาตรา 7)

ความเหนเหมอนขอ 1.1

6.3 ออกกฎกระทรวงแตงตงพนกงานเจาหนาทเพอปฏบตการตามพระราชบญญตน (มาตรา 11)

ความเหนเหมอนขอ 1.1

7. พระราชบญญตการคาขาว พทธศกราช 2489

7.1 การปฏบตหนาทประธานคณะกรรมการปฏ บ ตการตามพระราช บญญ ต การ ค าข า ว พทธศกราช 2489 (มาตรา 4 และประกาศสานกนายกรฐมนตร เร อง แตง ตงคณะกรรมการปฏ บ ตการตามพระราช บญญ ต การ ค าข า ว พทธศกราช 2489 ลงวนท 28 กมภาพนธ 2516)

ความเหนเหมอนขอ 1.3

7.2 ออกกฎกระทรวงกาหนดอตราคาธรรมเนยม (มาตรา 22)

ความเหนเหมอนขอ 1.1

18

Page 60: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

อานาจและแนวทางการมอบอานาจของคณะกรรมการ/คณะอนกรรมการ ตามกฎหมายในความรบผดชอบของกรมการคาภายใน

ชอกฎหมาย อานาจของคณะกรรมการ/คณะอนกรรมการ แนวทางการมอบอานาจปฏบตราชการแทน

1. พระราชบญญตวาดวยราคาสนคาและบรการ พ.ศ. 2542

1.1 คณะกรรมการกลางวาดวยราคาสนคาและบรการ “กกร.” (มาตรา 7 และมาตรา 9)

กฎหมายไดกาหนดองคประกอบของคณะกรรมการไว โดยประกอบดวยประธานกรรมการ กรรมการโดยตาแหนง และผทรงคณวฒในดานตาง ๆ ยอมแสดงใหเหนวากฎหมายมเจตนารมรณทจะใหคณะบคคลทมความรความเชยวชาญหรอผทรงคณวฒในดานตาง ๆ มารวมกนพจารณากลนกรอง และมมตตามอานาจหนาททกฎหมายกาหนด ใชอานาจทมลกษณะพเศษและเปนการเฉพาะตามทกฎหมายบญญตไว การทจะมอบอานาจใหบคคลหรอองคกรอนทมองคประกอบแตกตางกนดาเนนการแทนยอมไมสอดคลองกบเจตนารมณของกฎหมาย การใชอานาจของคณะกรรมการจงมใชเปนการใชอานาจในการปฏบตราชการทวไป แตมลกษณะเปนอานาจเฉพาะของคณะกรรมการ เมอบทบญญตของกฎหมายมไดใหอานาจในการมอบอานาจใหผ อนดาเนนการแทนได คณะกรรมการจงไมอาจมอบอานาจใหกบผดารงตาแหนงอนหรอคณะกรรมการอนปฏบตราชการแทนได (บนทกสานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา เรองเสรจท 763/2551 เรองเสรจท 338/2547 และเรองเสรจท 227/2539)

1.2 คณะอนกรรมการสอบสวน ศกษา เสนอความเหนหรอปฏบตการอยางใดอยางหนง (มาตรา 15)

ความเหนเหมอนขอ 1.1

2. พระราชบญญตการแขงขนทางการคา พ.ศ. 2542

2.1 คณะกรรมการการแขงขนทางการคา (มาตรา 6) ความเหนเหมอนขอ 1.1

2.2 คณะกรรมการพจารณาอทธรณ (มาตรา 42) ความเหนเหมอนขอ 1.1

2.3 คณะอนกรรมการพจารณาและเสนอความเหนเรองใดเรองหนง (มาตรา 11)

ความเหนเหมอนขอ 1.1

Page 61: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

ชอกฎหมาย อานาจของคณะกรรมการ/คณะอนกรรมการ แนวทางการมอบอานาจปฏบตราชการแทน

2.4 คณะอนกรรมการเชยวชาญเฉพาะเรอง (มาตรา 12) ความเหนเหมอนขอ 1.1

2.5 คณะอนกรรมการสอบสวน (มาตรา 14) ความเหนเหมอนขอ 1.1

3. พระราชบญญตการซอขายสนคาเกษตรลวงหนา พ.ศ. 2542

3.1 คณะกรรมการกากบการซอขายสนคาเกษตรลวงหนา “คณะกรรมการ ก.ส.ล.” (มาตรา 5)

ความเหนเหมอนขอ 1.1

3.2 คณะกรรมการตลาดสนคาเกษตรลวงหนา “คณะกรรมการตลาด” (มาตรา 77)

ความเหนเหมอนขอ 1.1

3.3 คณะกรรมการวนจฉยอทธรณ (มาตรา 127) ความเหนเหมอนขอ 1.1

4. พระราชบญญตการคาขาว พทธศกราช 2489

4.1 คณะกรรมการปฏบตการตามพระราชบญญตการคาขาว พทธศกราช 2489 (มาตรา 4)

ความเหนเหมอนขอ 1.1

2

Page 62: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

อานาจและแนวทางการมอบอานาจของปลดกระทรวงพาณชย ตามกฎหมายในความรบผดชอบของกรมการคาภายใน

ชอกฎหมาย อานาจของปลดกระทรวงพาณชย แนวทางการมอบอานาจปฏบตราชการแทน

1. พระราชบญญตวาดวยราคาสนคาและบรการ พ.ศ. 2542

1.1 การปฏบตหนาทรองประธานกรรมการ ในคณะกรรมการกลางวาดวยราคาสนคาและบรการ “กกร.” (มาตรา 7)

การทกฎหมายไดกาหนดใหปลดกระทรวงพาณชยดารงตาแหนงรองประธานคณะกรรมการฯ ยอมเปนการไปปฏบตหนาททกฎหมายกาหนดใหปลดกระทรวงพาณชยไปปฏบต การไปปฏบตหนาทนนจงเปนการปฏบตราชการอยางหนง ซงตองปฏบตหรอดาเนนการตามกฎหมาย เมอพระราชบญญตดงกลาวไมมบทบญญตมาตราใดทกาหนดเรองการมอบอานาจไวเปนอยางอนหรอมไดหามเรองการมอบอานาจไว ดงนน ปลดกระทรวงพาณชย จงอาจมอบอานาจให ผดารงตาแหนงอนปฏบตราชการเปนรองประธานกรรมการแทนไดตามมาตรา 38 แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2534 ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน (ฉบบท 7) พ.ศ. 2550 (บนทกสานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา เรองเสรจท 1545/2555 เรองเสรจท 106/2547 เรองเสรจท 373/2544 และเรองเสรจท 80/2539 (ประชมใหญ))

2. พระราชบญญตการแขงขนทางการคา พ.ศ. 2542

2.1 การปฏบตหนาทรองประธานกรรมการในคณะกรรมการการแขงขนทางการคา (มาตรา 6)

ความเหนเหมอนขอ 1.1

3. พระราชบญญตการซอขายสนคาเกษตรลวงหนา พ.ศ. 2542

3.1 ปฏบตหนาทกรรมการในคณะกรรมการกากบการซอขายสนคาเกษตรลวงหนา “คณะกรรมการ ก.ส.ล.” (มาตรา 5)

ความเหนเหมอนขอ 1.1

Page 63: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

ชอกฎหมาย อานาจของปลดกระทรวงพาณชย แนวทางการมอบอานาจปฏบตราชการแทน

4. พระราชบญญตการคาขาว พทธศกราช 2489

4.1 ปฏบตหนาทกรรมการในคณะกรรมการปฏบตการตามพระราชบญญตการคาขาว พทธศกราช 2489 (มาตรา 4 และประกาศสานกนายกรฐมนตร เรอง แตงตงคณะกรรมการปฏบตการตามพระราชบญญตการ ค าข า ว พทธศ กราช 2489 ลง วนท 28 กมภาพนธ 2516)

ความเหนเหมอนขอ 1.1

2

Page 64: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

อานาจและแนวทางการมอบอานาจของอธบดกรมการคาภายใน

ตามกฎหมายในความรบผดชอบของกรมการคาภายใน

ชอกฎหมาย อานาจของอธบดกรมการคาภายใน แนวทางการมอบอานาจปฏบตราชการแทน 1. พระราชบญญตวาดวยราคาสนคาและบรการ พ.ศ. 2542

1.1 การปฏบตหนาท “พนกงานเจาหนาท” ตามพระราชบญญต (มาตรา 4 และมาตรา 18)

กฎหมายกาหนดใหรฐมนตรวาการกระทรวงพาณชยเปนผแตงตงพนกงานเจาหนาทโดยไดแตงตงอธบดกรมการคาภายในเปนพนกงานเจาหนาท จงถอเปนกรณทกฎหมายไดกาหนดตวบคคลไวโดยเฉพาะ การใชอานาจของพนกงานเจาหนาทจงเปนการใชอานาจตามกฎหมายโดยเฉพาะ ไมใชกรณการปฏบตราชการทวไป เปนอานาจเฉพาะตว ของผดารงตาแหนงดงกลาวจงตองใชอานาจดวยตนเองไมสามารถมอบอานาจใหแกผดารงตาแหนงอนปฏบตราชการแทนได

1.2 การปฏบตหนาทกรรมการและเลขานการ ในคณะกรรมการกลางวาดวยราคาสนคาและบรการ “กกร.” ในฐานะเลขาธการ (มาตรา 7)

เมอพระราชบญญตวาดวยราคาสนคาและบรการ พ.ศ. 2542 กาหนดใหอธบดกรมการคาภายใน เปนเลขาธการคณะกรรมการกลาง วาดวยราคาสนคาและบรการ อธบดกรมการคาภายในจงเปนเลขาธการ มอานาจหนาทตามทพระราชบญญตดงกลาวกาหนดไว เลขาธการ จงอยในความหมายของ “ผดารงตาแหนง” ตามความในมาตรา 38 แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2534 ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน (ฉบบท 7) พ .ศ . 2550 เมออธบดกรมการคาภายในกฎหมายกาหนดใหเปนเลขาธการและกาหนดใหเลขาธการเปนกรรมการและเลขานการ ในคณะกรรมการ กกร. ยอมเปนการไปปฏบตหนาททกฎหมายกาหนดใหเลขาธการไปปฏบต การไปปฏบตหนาทนนจงเปนการปฏบตราชการ

Page 65: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

ชอกฎหมาย อานาจของอธบดกรมการคาภายใน แนวทางการมอบอานาจปฏบตราชการแทน

อยางหนงซงตองปฏบตหรอดาเนนการตามกฎหมาย เมอพระราชบญญตดงกลาวไมมบทบญญตมาตราใดทกาหนดเรองการมอบอานาจไวเปน อยางอน หรอมไดหามเรองการมอบอานาจไว ดงนน อธบดกรมการคาภายในในฐานะเลขาธการ จงอาจมอบอานาจใหผดารงตาแหนงอนปฏบตราชการแทนได ตามมาตรา 38 แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดนฯ ดงกลาว (เทยบเคยงความเหนตามบนทกสานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา เรองเสรจท 1545/2555 เรองเสรจท 106/2547 เรองเสรจท 373/2544 และเรองเสรจท 80/2539 (ประชมใหญ))

1.3 เปนผ บงคบบญชาและรบผดชอบในการปฏบตราชการของสานกงานคณะกรรมการกลางวาดวยราคาสนคาและบรการ ในฐานะเลขาธการ (มาตรา 16)

เลขาธการ อยในความหมายของ “ผดารงตาแหนง” ตามความในมาตรา 38 แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2534 และทแกไขเพมเตม อานาจการเปนผบงคบบญชาและรบผดชอบการปฏบตราชการของสานกงานคณะกรรมการกลางวาดวยราคาสนคา และบรการของเลขาธการมลกษณะของการปฏบตราชการทวไป เมอพระราชบญญตวาดวยราคาสนคาและบรการ พ.ศ. 2542 ไมมบทบญญตมาตราใดทกาหนดเรองการมอบอานาจไวเปนอยางอน หรอมไดหามเรองการมอบอานาจไว ดงนน อธบดกรมการคาภายในในฐานะเลขาธการ จงอาจมอบอานาจใหผดารงตาแหนงอนปฏบตราชการแทนไดตามมาตรา 38 แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดนฯ ดงกลาว

2

Page 66: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

ชอกฎหมาย อานาจของอธบดกรมการคาภายใน แนวทางการมอบอานาจปฏบตราชการแทน

1.4 รบแจงราคาและรายละเอยดเกยวกบสนคา ทเปนอยในวนทประกาศ กกร. กาหนด ในฐานะเลขาธการ (มาตรา 26 วรรคหนง)

อานาจดงกลาวมลกษณะเปนการปฏบตราชการทวไปของเลขาธการเมอพระราชบญญตวาดวยราคาสนคาและบรการ พ.ศ. 2542 ไมมบทบญญตมาตราใดทกาหนดเรองการมอบอานาจไวเปนอยางอนหรอมไดหามเรองการมอบอานาจไว เลขาธการจงอาจมอบอานาจใหผดารงตาแหนงอนปฏบตราชการแทนได ตามมาตรา 38 แหงพระราชบญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2534 และทแกไขเพมเตม

1.5 อนญาตการเปลยนแปลงราคาและรายละเอยดเกยวกบสนคาซ งไดแจงไวตามประกาศ กกร . ในฐานะเลขาธการ (มาตรา 26 วรรคสอง)

การอนญาตในกรณน เปนกรณทบทบญญตของกฎหมายประสงคใหมการอนญาตเปนหนงสอ มไดประสงคใหตองออกเปนใบอนญาต จงไมนามาตรา 38 วรรคสอง แหงพระราชบญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2534 และทแกไขเพมเตม (ตองมอบอานาจใหขาราชการ ซ ง เ ปนผ ใ ต บ งคบ บญชา หรอผ ว า ราชการจ งห วด หรอตามมตคณะรฐมนตร) มาใชบงคบ การอนญาตดงกลาวมลกษณะของการปฏบตราชการทวไป เมอพระราชบญญต วาดวยราคาสนคาและบรการ พ.ศ. 2542 ไมมบทบญญตมาตราใดทกาหนดเรองการมอบอานาจไว เปนอยางอน หรอมไดหามเรองการมอบอานาจไว เลขาธการจงอาจ มอบอานาจใหผดารงตาแหนงอนปฏบตราชการแทนได ตามมาตรา 38 แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2534 และ ทแกไขเพมเตม

3

Page 67: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

ชอกฎหมาย อานาจของอธบด

กรมการคาภายใน แนวทางการมอบอานาจปฏบตราชการแทน

1.6 สงขายทอดตลาด หร อ ข าย โดย ว ธ อ นสาหรบสนคาท ยดไวตามกฎหมายซงเปนของ เส ย ง ายห รอถ าหนวงชาไวจะเปนการเส ย งความ เส ยหาย หรอจะเสยคาใชจายในการเกบรกษาเกนราคาของสนค า ในฐานะเลขา ธการ (มาตรา 32 วรรคสอง)

อานาจในการสงขายทอดตลาด หรอขายโดยวธอนสาหรบสนคาทยดไวดงกลาว กฎหมายไดกาหนดใหเลขาธการหรอผซงไดรบมอบหมายจากเลขาธการ เปนผมอานาจสง จงเปนกรณทกฎหมายไดบญญตเรองการมอบอานาจไวเปนอยางอนนอกเหนอจากการมอบอานาจตามมาตรา 38 แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2534 และทแกไขเพมเตม เลขาธการจงสามารถมอบหมายในเรองการสงการดงกลาวใหผดารงตาแหนงอนเปนผสงขายทอดตลาด หรอขายโดยวธอนแทนได

1.7 เปรยบเทยบคดในคดทม โทษปรบสถานเดยว หรอม โทษปรบหรอจาคกไมเกนหนงป ในฐานะเลขาธการ เมอคณะกรรมการ กกร . มอบหมาย (มาตรา 43)

อานาจในการเปรยบเทยบคด บทบญญตกฎหมายกาหนดใหคณะกรรมการ กกร. มอานาจเปรยบเทยบ แตในการใชอานาจดงกลาวคณะกรรมการ กกร. อาจมอบหมายใหเลขาธการเปนผกระทาแทนได ดงนน ผมอานาจเปรยบเทยบคดจงไดแก คณะกรรมการ กกร. และเลขาธการซงคณะกรรมการ กกร. ไดมอบหมายอกคนหนง เมอเลขาธการไดรบมอบหมายแลว เลขาธการจงมอานาจเปรยบเทยบคดโดยตนเอง และเปนเจาของอานาจในการเปรยบเทยบปรบทตนจะพงปฏบตหรอดาเนนการ เมอมใชอานาจเฉพาะตวแตเปนการปฏบตราชการ อยางหนง จงสามารถมอบอานาจใหผดารงตาแหนงอนปฏบตราชการ แทนได เมอพระราชบญญตวาดวยราคาสนคาและบรการ พ.ศ. 2542 ไมมบทบญญตมาตราใดทกาหนดเรองการมอบอานาจไวเปนอยางอน หรอมไดหามเรองการมอบอานาจไว

3

Page 68: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

ชอกฎหมาย อานาจของอธบดกรมการคาภายใน แนวทางการมอบอานาจปฏบตราชการแทน

2. พระราชบญญ ตการแขงขนทางการคา พ.ศ. 2542

2.1 การปฏบตหนาท “พนกงานเจาหนาท” ตามพระราชบญญต (มาตรา 3 และมาตรา 19)

ความเหนเหมอนขอ 1.1

2.2 การปฏบตหนาทกรรมการและเลขานการ ในคณะกรรมการการแขงขนทางการคา ในฐานะเลขานการ

ความเหนเหมอนขอ 1.2

2.3 เปนผ บงคบบญชาและรบผดชอบในการปฏบ ตราชการของสานกงานคณะกรรมการ การแขงขนทางการคา ในฐานะเลขาธการ (มาตรา 18)

ความเหนเหมอนขอ 1.3

2.4 เปรยบเทยบคดในคดทมโทษปรบหรอจาคก ไมเกนหนงป ในฐานะเลขาธการ เมอคณะกรรมการการแขงขนทางการคามอบหมาย (มาตรา 56)

ความเหนเหมอนขอ 1.7

3. พระราชบญญตมาตราชงตวงวด พ.ศ. 2542

3.1 การปฏบตหนาท “พนกงานเจาหนาท” ตามพระราชบญญต (มาตรา 4)

ความเหนเหมอนขอ 1.1

3.2 เปนผ บงคบบญชาและรบผดชอบในการปฏบตราชการของสานกงานกลางชงตวงวด (มาตรา 6)

ความเหนเหมอนขอ 1.3

4

Page 69: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

ชอกฎหมาย อานาจของอธบดกรมการคาภายใน แนวทางการมอบอานาจปฏบตราชการแทน

3.3 ประกาศกาหนดขอปฏบตในการบารงรกษาเครองชงตวงวดและการใหบรการชง ตวงหรอวด เพอใหผประกอบธรกจการใหบรการชง ตวงหรอวด หรอผควบคมการชง การตวงหรอการวดถอปฏบต (มาตรา 23)

อานาจในการประกาศกาหนดขอปฏบตของอธบดในกรณดงกลาว มลกษณะเปนการปฏบตราชการทวไป เมอพระราชบญญตมาตรา ชงตวงวด พ.ศ. 2542 ไมมบทบญญตมาตราใดทกาหนดเรองการมอบอานาจไวเปนอยางอน หรอมไดหามเรองการมอบอานาจไว อธบดกรมการคาภายในจงอาจมอบอานาจใหผดารงตาแหนงอนปฏบตราชการแทนได ตามมาตรา 38 วรรคหนง แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2534 และทแกไขเพมเตม

3 .4 ส ง เ ปนหนงสอใ หผ ประกอบธร กจการใหบรการชง ตวงหรอวดหรอผควบคมการชง การตวงหรอการวดปฏบตใหถกตองตามประกาศกาหนดขอปฏบตในการบารงรกษาเครองชงตวงวดและการใหบรการชง ตวงหรอวด (มาตรา 23 วรรคสอง)

อานาจในการสงใหผประกอบรกจใหทาการแกไขหรอปฏบตใหถกตองดงกลาว กฎหมายกาหนดใหอธบดหรอผซงอธบดมอบหมาย เปนผมอานาจในการสง จงเปนกรณทกฎหมายไดบญญตเรองการมอบอานาจไวเปนอยางอนนอกเหนอจากการมอบอานาจตามมาตรา 38 แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2534 และทแกไขเพมเตม อธบดจงสามารถมอบหมายหนาทดงกลาวใหผดารงตาแหนงอนเปนผปฏบตราชการแทนได

3.5 ขอใหสวนราชการ หนวยงานของรฐ องคการของรฐ รฐวสาหกจ หรอสานกงาน หรอองคการ ชงตวงวดของรฐตางประเทศ หรอระหวางประเทศตรวจสอบเครองชงตวงวด และใหคารบรองไดตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทอธบดกาหนด (มาตรา 31)

เทยบเคยงความเหนตามขอ 3.3

5

Page 70: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

ชอกฎหมาย อานาจของอธบดกรมการคาภายใน แนวทางการมอบอานาจปฏบตราชการแทน

3.6 ขยายระยะเวลาการยนขอใหตรวจสอบ เครองชงตวงวดเพอใหคารบรองตามมาตรา 34 (มาตรา 36)

อานาจในการขยายระยะเวลาดงกลาว กฎหมายกาหนดใหอธบดหรอ ผซงอธบดมอบหมาย มอานาจในการขยายระยะเวลา จงเปนกรณ ทกฎหมายไดบญญตเรองการมอบอานาจไวเปนอยางอน เทยบเคยงความเหนไดตามขอ 3.4

3.7 ขยายระยะเวลาผครอบครองเครองชงตวงวดทไมมการใหคารบรอง ยนขอใหทาการตรวจสอบเครองชงตวงวดเพอใหคารบรอง (มาตรา 37)

อานาจในการขยายระยะเวลาดงกลาว กฎหมายกาหนดใหอธบดหรอ ผซงอธบดมอบหมาย มอานาจในการขยายระยะเวลา จงเปนกรณ ทกฎหมายไดบญญตเรองการมอบอานาจไวเปนอยางอน เทยบเคยงความเหนไดตามขอ 3.4

3.8 ประกาศกาหนดลกษณะตองหามรบจดทะเบยนเครองหมายเฉพาะตว (มาตรา 40)

เทยบเคยงความเหนตามขอ 3.3

3.9 อนญาตใหผผลตหรอผซอมเครองชงตวงวดเปนผตรวจสอบและใหคารบรองเครองชงตวงวด ทตนผลตหรอซอม (มาตรา 41) ตออายใบอนญาต (มาตรา 43) สงพกใชใบอนญาต (มาตรา 46) และสงเพกถอนใบอนญาต (มาตรา 47)

อานาจในการออกใบอนญาต ตออายใบอนญาต สงพกใชใบอนญาต และสงเพกถอนใบอนญาต กฎหมายกาหนดใหอธบดหรอผซงอธบดมอบหมาย เปนผมอานาจในการสง จงเปนกรณทกฎหมายไดบญญตเรองการมอบอานาจไวเปนอยางอน เทยบเคยงความเหนตามขอ 3.4

3.10 กาหนดระเบยบเกยวกบการจดการกบเครองชงตวงวด สนคาหบหอและสนคาทหบหอ ถกทาลาย ซงไดยด อายดหรอไมปรากฏเจาของหร อผ ค รอบครองท ต กหร อ จะตก เ ปนของ กรมการคาภายใน (มาตรา 53 วรรคสอง มาตรา 54

อานาจในการกาหนดระเบยบดงกลาว มลกษณะเปนการปฏบตราชการทวไปของอธบด เทยบเคยงความเหนตามขอ 3.3

6

Page 71: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

ชอกฎหมาย อานาจของอธบดกรมการคาภายใน แนวทางการมอบอานาจปฏบตราชการแทน

วรรคสอง มาตรา 55 มาตรา 56 และมาตรา 57 วรรคสอง) และกาหนดระเบยบเกยวกบหลกเกณฑและวธการคนเครองชงตวงวดใหแกเจาของหรอ ผครอบครองเพอนาไปแกไขใหถกตอง

3.11 อนญาตใหแสดงปรมาณของสนคาทนาเขาในราชอาณาจกรทแสดงปรมาณของสนคาตามมาตราชงตวงวดของตางประเทศ แสดงปรมาณของสนคาตามมาตราชงตวงวดตามพระราชบญญตมาตราชงตวงวด พ.ศ. 2542 ภายหลงจากไดรบมอบสนคาไปจากพนกงานเจาหนาทตามกฎหมายวาดวยศลกากรแลว (มาตรา 64 วรรคสอง)

อานาจในการอนญาตดงกลาว กฎหมายกาหนดใหอธบดหรอผซงอธบดมอบหมาย เปนผมอานาจในการสง จงเปนกรณทกฎหมายไดบญญตเรองการมอบอานาจไวเปนอยางอน เทยบเคยงความเหนตาม ขอ 3.4

3.12 เปรยบเทยบคดสาหรบความผดทมโทษปรบสถานเดยว หรอมโทษจาคกไมเกนหกเดอนหรอปรบไม เ กนสองหมนบาท หรอท งจ าท งปรบ สาหรบความผดท เ กดขนในกรงเทพมหานคร (มาตรา 98)

อานาจในการเปรยบเทยบคด กฎหมายกาหนดใหอธบดหรอผซงอธบดมอบหมาย เปนผมอานาจเปรยบเทยบคดสาหรบความผดทเกดขนในกรงเทพมหานคร จงเปนกรณทกฎหมายไดบญญตเรองการมอบอานาจไวเปนอยางอน เทยบเคยงความเหนตามขอ 3.4

3.13 ปลอยผ ตองหาชวคราวในระหวางรอ การเปรยบเทยบหรอรอการชาระเงนคาปรบ (มาตรา 90)

อานาจในการปลอยผตองหา กฎหมายกาหนดใหอธบดหรอผซงอธบดมอบหมาย เปนผมอานาจ จงเปนกรณทกฎหมายไดบญญตเรองการมอบอานาจไวเปนอยางอน เทยบเคยงความเหนตามขอ 3.4

7

Page 72: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

ชอกฎหมาย อานาจของอธบดกรมการคาภายใน แนวทางการมอบอานาจปฏบตราชการแทน

4. พระราชบญญตการซอขายสนคาเกษตรลวงหนา พ.ศ. 2542

4.1 ปฏบตหนาทกรรมการและเลขานการในคณะกรรมการวนจฉยอทธรณ (มาตรา 127)

ความเหนเหมอนขอ 1.2

5. ประกาศของคณะปฏวต ฉบบท 58 ลงวนท 26 มกราคม พทธศกราช 2515

ประกาศกระทรวงพาณชย เรอง การกาหนดเ งอนไขควบคมกจการคลงสนคา พ .ศ . 2535 ลงวนท 5 มนาคม 2535

5.1 อนญาต/ไมอนญาตใหขยายระยะเวลาในการยนคาขอจดทะเบยนตงบรษท หรอ ยนคาขออนญาตประกอบกจการ (ขอ 5 วรรคหา)

ความเหนเหมอนขอ 1.5

5.2 จาหนายคาขอรบความเหนชอบในการประกอบกจการคลงสนคา (ขอ 5 วรรคหก)

อานาจดงกลาวมลกษณะเปนการปฏบตราชการทวไปของอธบดกรมการคาภายใน เมอประกาศกระทรวงพาณชยฯ ไมมบทบญญต ทกาหนดเรองการมอบอานาจไวเปนอยางอน หรอมไดหามเรองการมอบอานาจไว อธบดกรมการคาภายใน จงอาจมอบอานาจใหผดารงตาแหนงอนปฏบตราชการแทนได ตามมาตรา 38 แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2534 และทแกไขเพมเตม

5.3 ออกใบอนญาตประกอบกจการคลงสนคา เมอรฐมนตรวาการกระทรวงพาณชยไดพจารณาอนญาตแลว (ขอ 7)

การออกใบอนญาตประกอบกจการคลงสนคาดงกลาวตองปฏบตตามมาตรา 38 วรรคสาม แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2534 และทแกไขเพมเตม กลาวคอ เมอจะดาเนนการมอบอานาจตองมอบอานาจใหขาราชการซงเปนผใตบงคบบญชา หรอผวาราชการ

8

Page 73: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

ชอกฎหมาย อานาจของอธบดกรมการคาภายใน แนวทางการมอบอานาจปฏบตราชการแทน

จงหวดตามทเหนสมควร นอกจากน การออกใบอนญาตดงกลาวมลกษณะเปนการปฏบตราชการทวไป อธบดกรมการคาภายในจงอาจมอบอานาจใหผ ดารงตาแหนงอนปฏบตราชการแทนได ทงนภายใตมาตรา 38 วรรคสาม ดงกลาว

5.4 การอนญาตใหเชาคลงสนคาบางสวน (ขอ 11 (4) วรรคสอง)

ความเหนเหมอนขอ 1.5

5.5 รบแจงการเปลยนแปลงแกไขเอกสารทางทะเบยน เชน หนงสอบรคณหสนธ ขอบงคบของบรษท แตงตงหรอเปลยนแปลงกรรมการหรอผจดการ มอบอานาจใหบคคคลหนงบคคลใดกระทาการแทนผจดการ (ขอ 13)

ความเหนเหมอนขอ 5.2

5.6 รบแจงการเปลยนแปลงสถานทตงสานกงานบรษท เปลยนแปลงจานวน ขนาด ลกษณะและสภาพ หรอสถานทตงคลงสนคา (ขอ 14)

ความเหนเหมอนขอ 5.2

5.7 รบรายงานประจาปแสดงฐานะการเงนและกจการของบรษท (งบดล) (ขอ 19)

ความเหนเหมอนขอ 5.2

5.8 สงใหผประกอบกจการคลงสนคาสงรายงานหรอเอกสารใดๆ เกยวกบฐานะการเงนหรอกจการของบรษทตามระยะเวลาท กาหนด (ขอ 20 วรรคหนง) สงขยายระยะเวลาดงกลาว (ขอ 20 วรรคสอง)

ความเหนเหมอนขอ 5.2

9

Page 74: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

ชอกฎหมาย อานาจของอธบดกรมการคาภายใน แนวทางการมอบอานาจปฏบตราชการแทน

5.9 สงใหผประกอบกจการคลงสนคาดาเนนการแกไขฐานะ/การดาเนนงานใหเปนไปตามมาตรฐานการประกอบธรกจโดยปกต (ขอ 21)

ความเหนเหมอนขอ 5.2

5.10 รบแจงการขอเลกประกอบกจการคลงสนคา (ขอ 22)

ความเหนเหมอนขอ 5.2

5.11 อนญาตการไมดาเนนกจการภายใน 90 วนนบแตไดรบอนญาต หรอการขอหยดกจการตดตอกนเกน 180 วน (ขอ 24 (2))

ความเหนเหมอนขอ 5.2

5.12 การปฏบตหนาท “พนกงานเจาหนาท” ตามประกาศของคณะปฏวต ฉบบท 58 ลงวนท 26 มกราคม พทธศกราช 2515 เฉพาะกจการคลงสนคา (ขอ 26 (1) (ก))

ความเหนเหมอนขอ 1.1

ประกาศกระทรวงพาณชย เรอง กาหนดให กจการไซโล และกจการ หองเยนเปนกจการอนมสภาพคลายคลงกนกบกจการคลงสนคาและเงอนไขควบคมกจการดงกลาว พ.ศ. 2535 ลงวนท 5 มนาคม 2535

5.13 อนญาต/ไมอนญาตใหขยายระยะเวลา ในการยนขออนญาตประกอบกจการไซโลหรอกจการหองเยน (ขอ 6 วรรคส)

ความเหนเหมอนขอ 1.5

10

Page 75: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

ชอกฎหมาย อานาจของอธบดกรมการคาภายใน แนวทางการมอบอานาจปฏบตราชการแทน

5.14 จาหนายคาขออนญาตประกอบกจการไซโล หรอกจการหองเยน (ขอ 6 วรรคหา)

ความเหนเหมอนขอ 5.2

5.15 ออกใบอนญาตประกอบกจการไซโลหรอกจการหองเยน เมอรฐมนตรวาการกระทรวงพาณชยไดพจารณาอนญาตแลว (ขอ 9)

ความเหนเหมอนขอ 5.3

5.16 รบแจงการเปลยนแปลงแกไขเอกสารประกอบคาขออนญาตตามขอ 8 เชน หนงสอบรคณหสนธ ใบอนญาตประกอบกจการโรงงาน ขอบงคบ กาลงการผลต (ขอ 16

ความเหนเหมอนขอ 5.2

5.17 สงใหผประกอบกจการไซโลหรอกจการ หองเยน สงรายงานหรอเอกสารใดเกยวกบฐานะการเงน หรอเกยวบการประกอบกจการภายในระยะเวลาทกาหนด (ขอ 18 วรรคแรก) สงขยายระยะเวลาดงกลาว (ขอ 18 วรรคสอง)

ความเหนเหมอนขอ 5.2

5.18 รบรายงานประจาป พรอมงบดล และบญชกาไรขาดทนแสดงฐานะการเงนและฐานะของกจการ (ขอ 19 วรรคหนง)

ความเหนเหมอนขอ 5.2

11

Page 76: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

ชอกฎหมาย อานาจของอธบดกรมการคาภายใน แนวทางการมอบอานาจปฏบตราชการแทน

5.19 สงใหผประกอบกจการไซโลหรอกจการ หองเยน แกไขรายงานประจาป งบดล หรอบญชกาไรขาดทนทส งใหถกตองครบถวนบร บรณ (ขอ 19 วรรคสอง)

ความเหนเหมอนขอ 5.2

5.20 สงใหผประกอบกจการไซโลหรอกจการหองเยน ดาเนนการแกไขฐานะ/การดาเนนงานใหเปนไปตามมาตรฐานการประกอบธรกจโดยปกต (ขอ 21

ความเหนเหมอนขอ 5.2

5.21 อนญาตการไมดาเนนกจการภายใน 90 วน นบแตไดรบอนญาต หรอการขอหยดกจการตดตอกนเกน 180 วน (ขอ 22 (1))

ความเหนเหมอนขอ 1.5

5.22 รบแจงการขอเลกประกอบกจการไซโล หรอกจการหองเยน (ขอ 24)

ความเหนเหมอนขอ 5.2

5.23 การปฏบตหนาท “พนกงานเจาหนาท” ตามประกาศของคณะปฏวต ฉบบท 58 ลงวนท 26 มกราคม พทธศกราช 2515 เฉพาะกจการไซโล และกจการหองเยน (ขอ 26 (1) ก.)

ความเหนเหมอนขอ 1.1

6. พระราชบญญตควบคมโภคภณฑ พ.ศ. 2495

6.1 อนญาตการนา ขนยาย จาหนาย มไวในครอบครอง ใชหรอเปลยนแปลงสภาพสารกาเฟอน (Coffeine) สาหรบทองทกรงเทพมหานคร (พระราชกฤษฎกาควบคมโภคภณฑ (ฉบบท 12) พ.ศ. 2545 ขอ 7)

การอนญาตดงกลาวกฎหมายกาหนดใหไดรบหนงสออนญาตมไดประสงคใหตองออกเปนใบอนญาต เทยบเคยงความเหนตามขอ 1.5

12

Page 77: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

ชอกฎหมาย อานาจของอธบดกรมการคาภายใน แนวทางการมอบอานาจปฏบตราชการแทน

6.2 ตออายหนงสออนญาตการมไวในครอบครอง ใ ช หร อ เ ป ล ย น แปล ง สภ าพส า ร ก า เ ฟ อ น ( Coffeine) ส าห ร บท อ งท ก ร ง เ ทพมหานคร (พระราชกฤษฎกาควบคมโภคภณฑ (ฉบบท 12) พ.ศ. 2545 ขอ 8 วรรคสอง)

อานาจดงกลาวมลกษณะเปนการปฏบตราชการทวไปของอธบดกรมการคาภายใน เมอบทบญญตกฎหมายดงกลาวไมมบทบญญตมาตราใดทกาหนดเรองการมอบอานาจไวเปนอยางอน หรอมไดหามเรองการมอบอานาจไว อธบดกรมการคาภายใน จงอาจมอบอานาจใหผดารตาแหนงอนปฏบตราชการแทนได ตามมาตรา 38 แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2534 และทแกไขเพมเตม

6.3 ออกคาสงเปนหนงสอ และแจงใหผไมไดรบอนญาตใหตออายหนงสออนญาต สาหรบทองทกรงเทพมหานคร กระทาการใดๆ เพอมใหมสารกาเฟอน (Coffeine) อยในความครอบครอง อกตอไป (พระราชกฤษฎกาควบคมโภคภณฑ (ฉบบท 12) พ.ศ. 2545 ขอ 8 วรรคสาม)

ความเหนเหมอนขอ 6.2

6.4 รบแจงปรมาณการจาหนาย มไวในครอบครอง ใช เปลยนแปลงสภาพ ตลอดจนสถานทเกบ ชอและทอยของผซอและแหลงทมาของสารกาแฟอน (Coffeine) สาหรบทองทกรงเทพมหานคร เปนประจาทกเดอน (พระราชกฤษฎกาควบคมโภคภณฑ (ฉบบท 12) พ.ศ. 2545 ขอ 9)

ความเหนเหมอนขอ 6.2

13

Page 78: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

ชอกฎหมาย อานาจของอธบดกรมการคาภายใน แนวทางการมอบอานาจปฏบตราชการแทน

6.5 ปฏบตหนาท “พนกงานเจาหนาท” ตามพระราชบญญตควบคมโภคภณฑ พ.ศ. 2495 (กฎกระทรวง ฉบบท 16 (พ.ศ. 2525) ออกตามความ ในพระราช บญญ ต ค วบค ม โภค ภณ ฑ พ.ศ. 2495 ขอ 2 (1) (ก)) และปฏบตหนาท “พนกงานเจาหนาท” ควบคมโภคภณฑสารกาเฟอน (Coffeine) (กฎกระทรวงวาดวยการกาหนดใหสารกาเฟอนเปนโภคภณฑควบคมและแต ง ต งพนกงานเจ าหน าท ควบค มโภคภณฑ พ.ศ. 2545 ขอ 3 (1) (ก))

ความเหนเหมอนขอ 1.1

7. พระราชบญญตการคาขาว พทธศกราช 2489

7.1 ปฏบตหนาท “พนกงานเจาหนาท” ตามพระราชบญญตการคาขาว พทธศกราช 2489 (ป ร ะ ก า ศ คณะ ก ร ร ม ก า ร ป ฏ บ ต ก า ร ต า มพระราชบญญตการคาขาว พทธศกราช 2489 ฉบบท 144 พ.ศ. 2548 เรอง แตงตงพนกงานเจาหนาท ลงวนท 15 กมภาพนธ พ.ศ. 2548 ขอ 3 (1) และขอ 6)

ความเหนเหมอนขอ 1.1

14

Page 79: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

ชอกฎหมาย อานาจของอธบดกรมการคาภายใน แนวทางการมอบอานาจปฏบตราชการแทน

7.2 สงถอนหนงสออนญาตประกอบการคาขาว หรอส งถอนหนงสออนญาตอนๆ ซ งพนกงานเจาหนาทไดออกใหโดยอาศยอานาจตามกฎหมายวาดวยการคาขาว ในฐานะพนกงานเจาหนาท (ป ร ะ ก า ศ คณะ ก ร ร ม ก า ร ป ฏ บ ต ก า ร ต า มพระราชบญญตการคาขาว พทธศกราช 2489 ฉบบท 144 พ.ศ. 2548 เรอง แตงตงพนกงานเจาหนาท ลงวนท 15 กมภาพนธ พ.ศ. 2548 ขอ 3 (1) และขอ 5)

ตามประกาศคณะกรรมการปฏบตการตามพระราชบญญตการคาขาว พทธศกราช 2489 ฉบบท 144 ดงกลาว อานาจในการสงถอนหนงสออนญาตเปนอานาจของอธบดในฐานพนกงานเจาหนาท ซงถอเปนกรณทกฎหมายกาหนดตวบคคลผมอานาจไวเปนประการอนโดยเฉพาะ การใชอานาจของพนกงานเจาหนาท จงเปนการใชอานาจตามกฎหมายโดยเฉพาะไมใชกรณการปฏบตราชการตามปกตในฐานะผแทนหนวยงานผดารงตาแหนงดงกลาวจงตองใชอานาจดวยตนเองไมสามารถมอบอานาจใหแกผดารงตาแหนงอนปฏบตราชการแทนได

15

Page 80: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร

ภาคผนวก ข

Page 81: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร
Page 82: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร
Page 83: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร
Page 84: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร
Page 85: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร
Page 86: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร
Page 87: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร
Page 88: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร
Page 89: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร
Page 90: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร
Page 91: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร
Page 92: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร
Page 93: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร
Page 94: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร
Page 95: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร
Page 96: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร
Page 97: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร
Page 98: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร
Page 99: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร
Page 100: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร
Page 101: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร
Page 102: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร
Page 103: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร
Page 104: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร
Page 105: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร
Page 106: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร
Page 107: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร
Page 108: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร
Page 109: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร
Page 110: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร
Page 111: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร
Page 112: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร
Page 113: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร
Page 114: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร
Page 115: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร
Page 116: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร
Page 117: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร
Page 118: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร
Page 119: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร
Page 120: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร
Page 121: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร
Page 122: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร
Page 123: คู่มือ - DIT1ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาระบบราชการ, ค ม อค าอธ บายกฎหมายการบร