2 รายงานทดอารไอ

รายงานทดอารไอฉบบท 128

พฤษภาคม 2560

ทมา: เรยบเรยงจากรายงานวจยฉบบสมบรณ “แนวทางการศกษารปแบบและการดาเนนการของพนธบตรปาไมสาหรบ ประเทศไทย” โดย รศ.ดร.อดศร อศรางกร ณ อยธยา, ดร.กรรณการ ธรรมพา-นชวงค , ณฎฐณชา เลอฟ ลแบร ต, ปรญญารตน เลยงเจรญ, พศสม มถม และ ทพวลย แกวมศร สนบสนนการวจยโดยสานกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.) ภายใตชดโครงการพฒนาความร และ ยทธศาสตร ความตกลงพหภาคดานสงแวดลอม, มกราคม 2558 การศกษาเรองกระบวนการใหเกดพนธบตรปาไมในประเทศไทยยงคงดาเนนตอไป เพอใหไดรปแบบและแนวทางท เหมาะสมกบบรบทของประเทศไทย

สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย

(ทดอารไอ) ไดเผยแพร “รายงานทดอารไอ”

(ชอเดมวา “สมดปกขาวทดอารไอ”) มา

ตงแตเดอนสงหาคม 2536 โดยคดสรร

กลนกรองงานวจยตางๆ มาน�าเสนออยาง

เรยบงายเพอจดประกายใหเกดการวพากษ

วจารณ

“รายงานทดอารไอ” มโอกาสรบใชสงคม

ไทยมาตลอด ทงเปนรายสะดวก และปรบมา

เปนรายเดอนในระยะตอมา อยางไรกตาม

ตงแตฉบบท 118 เปนตนไป “รายงานทด

อารไอ” จะมาพบผ อ านเปนรายสะดวก

พรอมทงยงคงน�าเสนอเรองราวตางๆ อยาง

เรยบงายแบบเปนมตรตอความสนใจใครร

ของผอานทวไปเชนเดม

สรปและเรยบเรยงกตตพงศ สนธสมพนธบรรณาธการบรหารจรากร ยงไพบลยวงศ กองบรรณาธการปรญญารตน เลยงเจรญวฒนา กาญจนานจ ออกแบบwrongdes ign

3ฉบบท 128 พฤษภาคม 2560

บทน�า

ประเทศไทยใชประโยชนจากทรพยากรปาไม

อยางตอเนอง ท�าใหพนทปาลดลงอยางรวดเรว จากป

2504 ทมพนทปา 171 ลานไร หรอคดเปนรอยละ 53.3

ของพนททงประเทศ ลดลงเหลอ 107.6 ลานไร หรอคด

เปนรอยละ 33.6 ของพนททงประเทศในป 2552 จาก

การส�ารวจของกรมปาไมในป 2552 พบวามพนทปาถก

บกรกถง 19,605 ไร จ�าแนกเปนพนทปาทถกบกรกใหม

17,221 ไร และพนทปาทถกบกรกเดม 2,384 ไร มลคา

ความเสยหายรวมทงสน 1,319 ลานบาท นอกจากน ใน

พนทอนรกษซงมพนท 64.8 ลานไร มการบกรกพนท

กวา 22,676 ไรในป 2552 และจากการส�ารวจการครอบ

ครองพนทปาอนรกษในชวงป 2541-2551 พบวามราษฎร

เขาไปครอบครองเพออยอาศยมากถง 2.2 ลานไร

การลดลงของพนทปาและความเสอมโทรมของ

ปามสาเหตจากการเพมขนของประชากรและการเจรญ

เตบโตทางเศรษฐกจ ท�าใหมความตองการใชประโยชน

จากปาไมและการใชทดนเพมขน เกดการบกรกปาเพอ

อยอาศยและท�าการเกษตร การเปลยนพนทปาเพอเปน

พนททองเทยว การซอทดนเกงก�าไร การพฒนาโครงการ

ของรฐโดยการสรางเขอนและการตดถนน และการเกดไฟ

ปา รวมถงการตดไมเพอการคา

อยางไรกตาม ปญหาการสญเสยพนทปาทเกด

ขน น�าไปสปญหาอนๆ และสงผลกระทบตอเศรษฐกจและ

สงคมของประเทศเปนมลคามหาศาล เชน การขาดแหลง

วตถดบในการด�ารงชวต ความเสยหายจากเหตการณ

น�าทวม น�าแลง และดนถลม รวมถงปญหาการสญเสย

ความหลากหลายทางชวภาพและปญหาการเปลยนแปลง

สภาพภมอากาศ ดงนนรฐบาลจงควรเรงด�าเนนการเพอ

ใหเกดความสมดลทางธรรมชาตและลดการสญเสยทาง

เศรษฐกจและสงคม

รปแบบและการด�าเนนงานของพนธบตรปาไมส�าหรบประเทศไทย

4 รายงานทดอารไอ

ภาครฐมแนวทางการอนรกษปาเพอแกปญหา

การบกรกปามาอยางตอเนอง ไดแก การยกเลกสมปทาน

การท�าไม การปลกปาและการฟนฟพนทปา การประกาศ

พนทอนรกษ การปองกนและควบคมไฟปา การสงเสรม

การมสวนรวมของประชาชนในการจดการปา การเฝา

ระวงและตดตามการเปลยนแปลงพนทปา การปลกปา

ทดแทน การอนรกษปาควบคกบการรกษาความเปน

ชมชนเพอลดปญหาความขดแยง กระนนกตาม มาตรการ

เพอดแลรกษาพนทปาดงกลาวยงมขอจ�ากด ภาครฐจง

จ�าเปนตองหากลไกใหมในการเรงระดมทรพยากรและ

ใหภาคสวนตางๆ เขามามสวนรวมในการพทกษพนทปา

อยางมประสทธภาพมากขน

ดงนน คณะนกวจยจงศกษารปแบบมาตรการ

ทางการคลง เพอน�าไปสการระดมทนจากภาคเอกชน

และประชาชนทไดประโยชนจากปาไมและระบบนเวศ

ดวยการออกพนธบตรปาไม เพอน�าไปใชในการฟนฟและ

ปองกนพนทปาของประเทศ

ผลการศกษา

พนธบตรปาไมเปนเครองมอในการระดมทนใน

ตลาดเงนจากภาคสวนตางๆ ตามหลกการ payment

for ecosystem services หรอ PES เพอใหประเทศม

ทรพยากรเพยงพอในการรกษาพนทปาไม รปแบบการ

ด�าเนนงานพนธบตรปาไมจะตองมการจดเกบรายไดเพอ

น�ามาจายคาตอบแทนใหกบผซอพนธบตร และมองคกร

ในการบรหารจดการอยางเหมาะสม รวมถงก�าหนด

กจกรรมในการสนบสนนดานการอนรกษปาไม โดย

ประชาชนทไดประโยชนจากปาหรอระบบนเวศจะตอง

เปนผรวมรบผดชอบคาใชจาย

ประโยชนทพงไดรบจากปาไมแบงไดเปน 2

ประเภทคอ ประโยชนทอยในรปของตวเงน (monetary

benefits) และประโยชนทไมไดอย ในรปของตวเงน

(nonmonetary benefits) ส�าหรบประโยชนทอยในรป

ของตวเงน มลคาทางการเงนของปาเขตรอนในปจจบน

ขนอยกบปจจยหลก 3 ประการ ไดแก การขยายตวของ

ราคาทดน (land appreciation) รายไดจากการขายเนอ

ไม (sale of timber products) และรายไดจากการขาย

ผลตภณฑจากปาประเภทอนๆ (sale of non-timber

products) สวนประโยชนทไมไดอยในรปของตวเงน

ประกอบดวย การจดการบรการของระบบนเวศพนทชม

น�า การด�ารงไวซงความหลากหลายทางชวภาพ การดก

จบกาซคารบอนไดออกไซด การปองกนปญหาน�าทวม

และภยแลง ทงน ปจจยส�าคญทก�าหนดศกยภาพในการ

ใชพนธบตรปาไมในการระดมทนจากภาคเอกชนและภาค

สวนตางๆ คอ ปรมาณ (scale) ระยะเวลา (timing) และ

คณภาพ (quality) ของกระแสเงนสดทไดจากประโยชน

ของปาไม

การศกษานแบงปาเปนสองประเภทคอปา

เศรษฐกจและปาอนรกษ เพอการจดเกบรายรบจาก

ประโยชนทไดจากปาอยางเหมาะสม (ตารางท 1) ซงการ

ประเมนมลคาผลตอบแทนทางการเงนของปาไมเบองตน

แบงเปน 3 ทางเลอก (ตารางท 2)

ทางเลอกท 1 พบวามลคาปจจบนของผล

ตอบแทนทางการเงนของปาไมสทธ ในพนทปาปลก 1.05

ลานไร ระยะเวลา 15 ป เทากบ -6,038 ลานบาท (มคา

ตดลบ) อยางไรกตาม มลคารายรบของปายงไมไดรวม

ประโยชนทางออมของทรพยากรปาไมอกหลายดาน เชน

แหลงตนน�าล�าธาร แหลงความหลากหลายทางชวภาพ

ซงแมทางเลอกนจะไมคมคาในการท�าโครงการปลกปา

อยางไรกตาม ยงตองมการสงเสรมและสนบสนนใหมการ

ปลกปาตอไป

ทางเลอกท 2 มมลคาปจจบนของผลตอบแทน

ทางการเงนของปาไมสทธ เทากบ 25,220 ลานบาท ซง

การปลกปา 1.05 ลานไรในระยะเวลา 15 ป มความคมคา

ในการระดมทนเพอจดท�าพนธบตรปาไม

5ฉบบท 128 พฤษภาคม 2560

ตารางท 1 บทบาทหนาทของปาไมและรายไดทไดจากประโยชนของปาไม

ตารางท 2 มลคาผลตอบแทนทางการเงนของปาไมเบองตน

ทมา: ค�านวณโดยมลนธสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย

ทมา: มลนธสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย

6 รายงานทดอารไอ

ทางเลอกท 3 มมลคาปจจบนของผลตอบแทน

ทางการเงนของปาไมสทธ เทากบ 25,457 ลานบาท โดย

รวมรายรบจากระบบนเวศปาไมจากทง 7 แหลง ซงการ

ปลกปา 1.05 ลานไรในระยะเวลา 15 ป มความคมคา และ

แสดงวาทรพยากรปาไมมคณคา ตองรกษาและสงเสรมให

มการด�าเนนงานอนรกษใหไดตามเปาหมายทตงไว

รายรบจากระบบนเวศปาไมทง 7 แหลงดงกลาว

ไดแก

1. รายรบจากการท�าไมอยางยงยน โดยประเมน

ปรมาณเนอไมจากพนทปาทถกบกรกและตองปลกปา

เพมคดเปนรอยละ 40 ของพนทปาทปลกเพม ซงปาท

ปลกเพมจะใหมรายไดจากการท�าไมอยางยงยนในพนท

ปาเศรษฐกจ

2. รายรบจากการลดการปลอยกาซเรอนกระจก

เชน การขายคารบอนเครดตภาคปาไม หรอการเขารวม

ในโครงการ REDD-plus (Reducing Emission from

Deforestation and Forest Degradation in Developing

Countries) โดยประเมนจากความสามารถในการเกบกก

คารบอนในพนทปาอนรกษรอยละ 60 ของพนทปา

3. รายรบจากผใชน�ารายใหญ โดยเฉพาะใน

ภาคอตสาหกรรม และผใหบรการน�าในภาคประชาชน

โดยประเมนจากรายไดจากการใชน�าของผใชน�าในภาค

อตสาหกรรมและภาคประชาชน ซงหกรายไดสวนหนง

ทเกดจากประโยชนของปา ณ ราคาน�า 1 บาท/หนวย

ส�าหรบภาคประชาชน และ 2 บาท/หนวยส�าหรบภาค

อตสาหกรรม และจดเกบเฉพาะในชวงฤดแลง 4 เดอน

4. รายรบจากงบประมาณดานการปองกน

ปญหาน�าทวมและภยแลง โดยการแบงสวนรายไดจาก

งบประมาณปองกนน�าทวมและภยแลงรอยละ 5 ของงบ

ปองกนน�าทวมและภยแลงทงหมด ซงอางองจากงบราย

จายประจ�าปส�าหรบปองกนน�าทวมและภยแลง

5. รายรบจากการเกบภาษคารบอน เชน การเกบ

ภาษน�ามนเชอเพลงทผลตจากฟอสซล โดยประเมนจาก

ปรมาณการใชน�ามนและอางองอตราภาษคารบอนจาก

การศกษา และหกเปนรายรบเพอจายเปนคาตอบแทน

รอยละ 1 ของรายรบทงหมดทจดเกบได

6. รายรบจากการทองเทยวในพนทปาอนรกษ

ไดแก รายไดจากการเกบคาเขาชมอทยานและคา

ธรรมเนยมตางๆ ส�าหรบนกทองเทยว และหกเปนรายรบ

เพอจายเปนคาตอบแทนรอยละ 1 ของรายรบทงหมดท

จดเกบได

7. รายรบจากงบประมาณการปลกปาและฟนฟ

ปา โดยอางองจากงบประมาณในการปลกปาและฟนฟปา

ของภาครฐ และหกเปนรายรบเพอจายเปนคาตอบแทน

รอยละ 5 ของรายรบทงหมดทจดเกบได

นอกจากน ย ง มราย รบอ นๆ ได แก การ

แบงส วนรายได จากงบประมาณดานการอน รกษ

ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมขององคกรปกครอง

สวนทองถน และการแบงสวนรายไดจากเงนงบประมาณ

ในการฟนฟดนเคม ซงการศกษานยงไมมการประเมน

มลคาสวนน

คณะผวจยไดวเคราะหความเสยงของราคา

คารบอนเครดตจากภาคปาไม โดยก�าหนดใหราคามการ

เปลยนแปลง 3 ระดบราคา ไดแก 2 ดอลลารสหรฐตอตน

4 ดอลลารสหรฐตอตน และ 6 ดอลลารสหรฐตอตน พบ

วามลคาปจจบนสทธของผลตอบแทนของทรพยากรปาไม

เบองตนในระยะเวลา 15 ปไมเปลยนแปลงมากนก โดย

แนวทางท 2 และแนวทางท 3 ทมการจดเกบรายไดจาก

แหลงอนเพมเตม ท�าใหการปลกปามความคมคา และน�า

ไปสการอนรกษทรพยากรปาไมตามแนวทางน

การประเมนมลคาผลตอบแทนทางการเงน

ของทรพยากรปาไมเปนเพยงการน�าเสนอกระแสเงน

ทเปนรายจายและรายรบของการปลกปาเพมในพนท

เสอมโทรมทเปนมลคาเบองตน โดยขอสมมตทใชในการ

ศกษาเปนคาประมาณการทผวจยตงขนเพอแสดงกระแส

รายรบในเบองตน เนองจากไมมคาอางองจากผลการ

7ฉบบท 128 พฤษภาคม 2560

8 รายงานทดอารไอ

ศกษาใด นอกจากนนตนทนของการปลกปาเพมในพนท

เสอมโทรมดงกลาวยงไมไดรวมตนทนทครบถวน คอ หนง

ตนทนการด�าเนนงานเรมตนของโครงการพนธบตรปา

ไม ไดแก ตนทนการเจรจากบชาวบานในพนท ซงเปน

คาใชจายในการรณรงคท�าความเขาใจและการสรางการ

มสวนรวมกบผบกรกปา ตนทนคารอถอน กรณน�าพนท

ไปใชประโยชนอน ตนทนคาชดเชยชมชนทตองออกจาก

พนทปา และตนทนในการบรหารจดการองคการมหาชน

และสอง ตนทนคาเสยโอกาสของการใชประโยชนในทปา

ทถกบกรกเพอท�าการเกษตร หรอใชประโยชนเพอท�า

กจกรรมอน

กลไกพนธบตรปาไมเปนเครองมอในการเพม

โอกาสใหกบผ สนใจลงทนในกจกรรมปลกปาไมให

สามารถลงทนซอพนธบตรปาไมซงเปนพนธบตรระยะ

ยาวโดยมผลตอบแทนคอดอกเบย นอกจากน การลงทน

พนธบตรปาไมโดยภาคเอกชนยงเปนเครองมอสรางภาพ

ลกษณองคกรในการชวยเหลอสงคมและสงแวดลอมได

อกทางหนง

แนวคดการด�าเนนงานพนธบตรปาไม

เนองจากขอจ�ากดดานกฎหมายในการออก

พนธบตรปาไมภายใตพระราชบญญตวธการงบประมาณ

พ.ศ. 2502 ทสามารถกเงนไดตามความจ�าเปน แตในป

หนงๆ ตองไมเกนรอยละ 20 ของจ�านวนเงนงบประมาณ

รายจายประจ�าปและงบประมาณรายจายเพมเตม หรอ

ของจ�านวนเงนงบประมาณรายจายประจ�าปงบประมาณท

ลวงมาแลว แลวแตกรณ กบอกรอยละ 80 ของงบประมาณ

รายจายทตงไวส�าหรบช�าระคนเงนก นอกจากน การออก

พนธบตรปาไมภายใตพระราชบญญตการบรหารหน

สาธารณะ พ.ศ. 2548 สามารถกระท�าได แตตองตความ

ตามวตถประสงคเพอ “การพฒนาเศรษฐกจและสงคม”

ซงมความเปนไปไดนอย

ดงนน ความเปนไปไดในการด�าเนนงานพนธบตร

ปาไมจงอยทการจดตงองคการมหาชนเพอดแลเรอง

การหาเงนในการพฒนาหรอฟนฟปาไมภายใตพระราช

บญญตองคการมหาชน พ.ศ. 2542 โดยจดตงเพอให

องคการมหาชนนนมอ�านาจออกพนธบตร แตขนตอน

และกระบวนการของการจดตงองคการมหาชนคอนขาง

ซบซอน และอาจใชเวลานานในการจดตงและปรบเปลยน

สภาพองคกร

การศกษานจงเสนอความเปนไปไดในการเปลยน

สภาพองคการอตสาหกรรมปาไม (ออป.) ใหเปนองคการ

มหาชนทมภารกจดานการปลกปา มกฎหมายเปนของ

ตนเอง สามารถออกพนธบตรเพอระดมทนจากนกลงทน

ในองคกรภาครฐ ภาคเอกชน และผลงทนทสนใจ ตลอด

จนจดเกบรายรบจากผไดประโยชนจากปาไมและระบบ

นเวศปาไม รวมถงการประสานงานกบหนวยงานอนของ

รฐทเกยวของ

การศกษานน�าเสนอแนวทางการด�าเนนงาน

พนธบตรปาไม การสงเสรมการตงองคการมหาชนเปน

หนวยงานบรหารจดการพนธบตรปาไม และปจจยสง

เสรมการด�าเนนงานพนธบตรปาไม ดงรายละเอยดตอ

ไปน

รปแบบการด�าเนนงานพนธบตรปาไมพนธบตรปาไมเปนกลไกทางการเงนการคลง

ในการอนรกษและฟนฟพนทปาโดยการระดมทนจาก

ภาคเอกชน ซงตองอาศยกลไกดานอน เชน กลไกดาน

กฎหมาย กลไกดานสงคม และการมสวนรวม ทงน

การด�าเนนงานพนธบตรปาไมตองมพนทปาไมทอยใน

พนทของภาครฐและภาคเอกชน เงนทน ผซอพนธบตร

และผปฏบตงานในการปลกปา ตลอดจนการเรยกเกบ

เงนจากผไดประโยชนจากปาเพอจายเปนคาตอบแทนให

กบผซอพนธบตรปาไม รวมทงองคกรทท�าหนาทบรหาร

จดการดานการเงนและการออกพนธบตรปาไม

9ฉบบท 128 พฤษภาคม 2560

• การศกษาพนธบตรปาไมของตางประเทศ

ผลการศกษารปแบบการด�าเนนงานพนธบตร

ปาไมในบราซลและสหรฐอเมรกา พบวา บราซลใชกลไก

ระดมเงนทนจ�านวนมากจากภาคเอกชน เพอน�ามาสนบ

สนนกจกรรมอนรกษ ดแล และฟนฟปาไมอยางยงยน

ซงเงนทนทผานกลไกดงกลาวชวยลดชองวางทางการ

เงนหรอชวยลดภาระทางการคลงของภาครฐ ส�าหรบ

สหรฐอเมรกามกลไกการระดมทนทงจากภาครฐและภาค

เอกชน เพอน�าเงนไปใชในการดแลรกษาพนทปาไมอยาง

ยงยน และสวนใหญมการจดเกบรายรบจากการท�าเนอไม

เพอเปนผลตอบแทนใหกบนกลงทน

ลกษณะพนทปาไมในบราซลและสหรฐอเมรกา

แบงเปน 4 ประเภท ไดแก 1) พนทปาของรฐ ไดแก พนท

ปาสงวน พนทอนรกษ และพนทปาตามมตคณะรฐมนตร

เชน ปาตนน�าชนหนง 2) พนทปาของเอกชน ไดแก พน

ทท�าการเกษตร พนทปาธรรมชาตของเอกชน และพนท

ปลกขนาดเลก 3) พนทปาชมชนและสมาพนธปาไม และ

4) เครอขายความรวมมอของชมชนในรปบรษททมพนท

ปา โดยลกษณะพนทของสหรฐอเมรกาสวนใหญเปน

พนทปาของเอกชน สวนพนทปาของบราซลและไทยนน

สวนใหญเปนพนทปาของรฐ รปแบบการบรหารจดการท

ผานมาจงมเงนงบประมาณในการอนรกษปาจากภาครฐ

ซงพบวาพนทปามแนวโนมลดลง จงมแนวทางในการสง

เสรมกลไกโดยการระดมเงนทนจากภาคเอกชน เพอเปน

เงนสนบสนนกจกรรมการอนรกษและฟนฟปา

แนวทางการด�าเนนงานพนธบตรปาไมของไทย

เนนการระดมทนจากภาคเอกชนทเปนองคกรภาคเอกชน

หรอประชาชนทวไปทสนใจในการอนรกษปา โดยม

ลกษณะคลายรปแบบการออกพนธบตรปาไมประเภทท 1

ของบราซล และรปแบบการออกพนธบตรปาไมประเภทท

2 ของสหรฐอเมรกาทรวมการสงออกผลตภณฑไมไปขาย

ตางประเทศ โดยมแนวทางการจดเกบรายรบจากผซอ

บรการของระบบนเวศหรอผไดประโยชนจากบรการของ

ระบบนเวศเพอน�ามาจายผลตอบแทนใหนกลงทน และ

ระดมทนจากนกลงทนภาคเอกชนตลอดจนจากรายได

อนของภาครฐและภาคเอกชน โดยมผออกพนธบตรเปน

ผบรหารจดการพนธบตรปาไม ท�าหนาทบรหารการเงน

และใหเงนสนบสนนกจกรรมการอนรกษปาไมอยางยงยน

ทงน สหรฐอเมรกามผออกพนธบตรเปนหนวยนตบคคล

เฉพาะทตงขนมาใหมเพอบรหารจดการทรพยากรปาไม

แตการศกษารปแบบการด�าเนนงานพนธบตรปาไมของ

ไทยจะจดตงองคการมหาชนเปนองคกรในการบรหาร

จดการพนธบตรปาไม

• รปแบบการดาเนนงานพนธบตรปาไมของไทย

การด�าเนนงานพนธบตรปาไมเปนสงทหลาย

ประเทศใหความส�าคญ เนองจากความจ�าเปนในการ

คนหากลไกทางการคลงใหมๆ เพอเพมพนทปาไมของ

ประเทศนนๆ แตเนองจากสภาพแวดลอมของแตละ

ประเทศแตกตางกน ไมวาจะเปนดานวฒนธรรมความคด

ของคนในสงคม ความรบผดชอบทางการเมอง โครงสราง

กฎหมาย หรอระบบการเงนการคลงของแตละประเทศ

จงท�าใหรปแบบการด�าเนนงานพนธบตรปาไมของแตละ

ประเทศมความแตกตางกน ประเทศไทยจงไมจ�าเปนตอง

เลยนแบบรปแบบพนธบตรปาไมของตางประเทศ เพยง

แตตองศกษาเปรยบเทยบขอด ขอดอย เพอน�ามาประ

ยกตใชส�าหรบประเทศไทย

รปแบบพนธบตรปาไมทเหมาะสมส�าหรบบรบท

ของวฒนธรรมทางความคดของสงคมไทย ควรมองคประ

กอบทส�าคญ 5 ประการ ดงน

ประการทหนง การด�าเนนงานดานพนธบตรปา

ไมตองมกฎหมายรองรบ เพราะการด�าเนนงานตางๆ ใน

สงคมไทยจะตองมการอางองกฎหมาย ดงนน การด�า

เนนงานดานพนธบตรปาไมส�าหรบประเทศไทยจ�าเปน

ตองมการจดท�ากฎหมาย โดยการศกษานเสนอใหมการ

จดตงองคกรเพอท�าหนาทออกพนธบตรปาไม กฎหมาย

10 รายงานทดอารไอ

ทเกยวของจงหมายถงกฎหมายจดตงองคกรน เพอใหม

อ�านาจหนาทในการออกพนธบตรปาไม

ประการทสอง การด�าเนนงานพนธบตรปาไมของ

ประเทศไทยมรปแบบทไมยายประชาชนออกจากพนท

ปาไมทถกท�าลายในประเทศไทยสวนมากมประชาชน

ครอบครองพนทหมดแลว เชน เกษตรกรท�าการบกรก

พนทปาไมเพอปลกพชเศรษฐกจ หรอผ มอทธพลใน

พนทครอบครองพนทปาเสอมโทรม กอปรกบการบรหาร

จดการปาไมในอดตไมสามารถท�าไดโดยภาครฐเพยง

ล�าพง ดงนน จงตองใหประชาชนมสวนรวมในการรบร

และแสดงความคดเหน นอกจากน การศกษานเสนอให

เปนรปแบบทชาวบานเปนผด�าเนนการควบคไปกบหนวย

งานภาครฐ โดยใหชาวบานหารายไดเสรมในพนทปา

ไมไดดวย การโยกยายประชาชนออกจากพนทสามารถ

ด�าเนนการได แตตองเปนรายพนท เชน เปนพนทตนน�า

หรอเปนพนททมระบบนเวศทมความส�าคญ

ประการทสาม การด�าเนนงานปลกปาและการ

บรหารพนทปาไม การศกษานเสนอใหมการบรหาร

จดการในรปแบบของชมชนปาไม โดยในแตละพนทจะ

มการบรหารจดการเพอใหสมาชกในชมชนมรายไดจาก

การดแลปา รวมถงการบรหารจดการและพฒนาพนท

ของชมชนปาไมโดยรวมในดานตางๆ ทส�าคญ ไดแก

การใหบรการดานการศกษา สาธารณสข สงคม หรอการ

คมนาคม เพอใหประชาชน เยาวชน หรอคนชราในชมชน

ปาไมมคณภาพชวตทดขนอยางยงยน

ประการทส ปรบปรงกฎหมายและกฎระเบยบ

ปจจบนใหเออตอการคาไม ในปจจบน การด�าเนนการ

ปาไมเชงพาณชยมขอจ�ากด เพราะกฎหมายของรฐหาม

มใหมการตดหรอเคลอนยายไมหวงหามตามทกฎหมาย

ประกาศ เชน ไมสกหรอไมยาง เพอใหการด�าเนนงาน

พนธบตรปาไมประสบความส�าเรจ ตองท�าการยกเลก

กฎหมายทเปนอปสรรคตอการด�าเนนงานปาไมเชง

พาณชย ทงนเพอมใหเจาพนกงานของรฐใชเงอนไขทาง

กฎหมายเปนขออางในการเรยกเกบเงนนอกระบบจาก

ประชาชน ซงจะเปนการเพมตนทนในการด�าเนนงาน

โดยไมจ�าเปน

ประการทหา เนองจากสงคมไทยเปนสงคมท

มความแตกตางทางรายไดมาก รปแบบพนธบตรปาไม

จงตองใหความส�าคญกบการด�าเนนงานตามหลกการ

Beneficiary-pays Principle หรอหลกการ Payment for

Ecosystem Services (PES) คอผทตองเสยคาใชจาย

เพมเตมเพอเปนรายไดเขาโครงการพนธบตรปาไม ตอง

เปนประชาชนทมรายไดสงซงไดประโยชนจากการฟนฟ

สภาพปา และควรหลกเลยงการด�าเนนงานทมผลกระทบ

ตอประชาชนทมรายไดต�า

การออกพนธบตรปาไมเปนการลงทนดานการ

อนรกษสงแวดลอมและการสงเสรมการมสวนรวมของ

สงคมในลกษณะของการสงเสรมการปลกปาเพอการ

อนรกษ โดยการจดตงองคกรมหาชนเพอท�าหนาทในการ

ออกพนธบตรและระดมทนจากภาคเอกชน ซงเปนผถอ

พนธบตรในการปลกตนไมตามประเภทตนไมทก�าหนด

ในพนธบตรในพนทปาอนรกษและปาเศรษฐกจในพนท

ปาอนรกษและพนทปาสงวนแหงชาต โดยจะไดรบ

ผลตอบแทนจากพนธบตรตามระยะเวลาทก�าหนด

โครงสรางพนธบตรปาไมส�าหรบประเทศไทย

มรปแบบการด�าเนนงานพนธบตรปาไมโดยเรมจาก

องคการมหาชนท�าหนาทบรหารจดการดานการเงนและ

การระดมทนจากนกลงทนทสนใจหรอผซอพนธบตรปา

ไมทประกอบดวยองคกรภาครฐและภาคเอกชน องคกร

ขนาดใหญในภาคเอกชน หรอรฐวสาหกจทสนใจลงทน

ดานกจกรรมทเปนมตรกบสงแวดลอม (รปท 1) เพอใช

เปนสวนหนงของกจกรรมดานบรรษทภบาล และด�าเนน

งานในรปแบบของการมความรบผดชอบตอสงคม นก

ลงทนในภาคการเงน เชน สถาบนการเงนหรอนกลงทน

ทวไป และประชาชนผสนใจทตองการมสวนในการฟนฟ

สภาพปา ซงถามองคกรเอกชนทสนใจลงทนในพนธบตร

11ฉบบท 128 พฤษภาคม 2560

ปาไมและตองการซอในปรมาณมาก อาจจายอตราผล

ตอบแทนคนใหนกลงทนในอตราต�ากวาพนธบตรรฐบาล

ทวไป ประกอบกบพนธบตรปาไมเปนการสงเสรมการ

อนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม จงอาจไม

ตองมอตราผลตอบแทนสงมากนก

ทงน ในบรบทของไทย การออกพนธบตรจะ

ด�าเนนงานโดยกระทรวงการคลงหรอองคกรทกฎหมาย

อนญาตใหออกพนธบตร เชน ถามนกลงทนซอพนธบตร

ปาไม 100,000 หนวย หนวยละ 10 บาท เปนเงนตนรวม

1 ลานบาท โดยรฐหรอองคการมหาชนทท�าหนาทออก

พนธบตรปาไม จะน�าเงน 1 ลานบาททไดจากผลงทนไป

สนบสนนกจกรรมการปลกปาและดแลรกษาปา เพอใหม

การใชประโยชนอยางยงยน ซงเมอครบก�าหนดระยะเวลา

15 ป องคการมหาชนตองคนเงนตนและผลตอบแทน

ใหแกนกลงทน ดงนน ผออกพนธบตรตองมการจดหา

รายรบเพอน�าไปจายเปนผลตอบแทนคนใหแกนกลงทน

หรอผซอพนธบตรปาไม โดยมการจดเกบรายรบจาก

ผไดประโยชนจากปาและระบบนเวศปาไมตามหลกการ

ผ ได ประโยชนเปนผ จ าย ทงทางตรงจากการขาย

ผลตภณฑจากปาประเภทตางๆ เชน เนอไมและ

ผลตภณฑจากปาทไมใชเนอไม และประโยชนทางออม

จากบรการของระบบนเวศปาไม

อยางไรกตาม การมทรพยากรปาไมและระบบ

นเวศปาไมทสมบรณจะชวยลดคาใชจายของภาครฐใน

รปท 1 รปแบบการด�าเนนงานพนธบตรปาไมส�าหรบประเทศไทย

ทมา: มลนธสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย

12 รายงานทดอารไอ

13ฉบบท 128 พฤษภาคม 2560

การแกไขปญหาน�าทวมและน�าแลงไดสวนหนง และ

รายรบสวนหนงน�าไปเปนเงนสนบสนนการอนรกษและ

การฟนฟพนทปา รวมทงการสรางความสมดลของระบบ

นเวศอยางยงยน ซงน�าไปสการใชประโยชนจากปาไมและ

บรการของระบบนเวศปาไมตอไป

แนวทางการด�าเนนงานของพนธบตรปาไมเปน

การด�าเนนงานในพนทปาอนรกษทอยภายใตการดแล

ของรฐ และมหนวยงานดแลเปนพนทปา แนวทางของ

พนธบตรปาไมใหความส�าคญกบการปลกปาในพนทของ

รฐทเปนปาอนรกษและปาสงวนแหงชาต ซงมการดแล

เปน “รายพนทปา” ในพนทปาอนรกษและปาสงวนแหง

ชาต โดยการปลกในพนทปาเสอมโทรม และการปลกปา

และฟนฟปาในพนททมชมชนอยกบปา หรอมการบกรก

ปลกพชเศรษฐกจอยแลว โดยเนนการปลกไม 3 อยาง

ประโยชน 4 อยาง เชนเดยวกบธนาคารตนไม ส�าหรบการ

บรหารจดการตองมองคกรเขามาบรหารจดการ เพอดแล

การจายผลตอบแทนใหกบผซอพนธบตร

ทงน การปลกในพนทปาทมชมชนอาศยอย จะ

ด�าเนนการสงเสรมใหผบกรกปาปรบเปลยนมาใหความ

รวมมอในการอนรกษปา เนองจากการปลกปาสราง

อาชพใหมในการท�าหนาทปลกปาและดแลปา ซงท�าให

มรายไดเพยงพอตอการด�ารงชวตโดยไมตองออกจาก

พนท ในระยะยาว คนเหลานจะกลายเปนผปกปองดแล

พนทปา และพนธบตรปาไมยงท�าควบคไปไดกบกจกรรม

ปลกปาหรอการอนรกษปาอนๆ ทด�าเนนการอยแลว เชน

ธนาคารตนไม โดยธนาคารตนไมเนนใหเกษตรกรเพม

พนทปาในพนทท�าการเกษตร แตพนธบตรปาไมเนน

การปลกตนไมเพมในพนทปาของรฐทเปนปาอนรกษและ

ปาสงวนแหงชาต

องคกรรบผดชอบในการด�าเนนงานพนธบตรปาไมการศกษานเสนอใหมการจดตงองคการมหาชน

เปนผรบผดชอบการด�าเนนงาน โดยเหนวามความเปนไป

ไดในการเปลยนแปลงองคการอตสาหกรรมปาไม (ออป.)

ใหเปนองคการมหาชนทมภารกจดานการปลกปาอยาง

ยงยน มกฎหมายเปนของตนเอง สามารถออกพนธบตร

เพอระดมทน และประสานงานกบหนวยงานอนของรฐได

เหตผลในการเลอก ออป. เปนหนวยงานบรหาร

จดการ เนองจาก ออป. เปนรฐวสาหกจประเภทอนรกษ

และใชประโยชนทรพยากรธรรมชาต จดตงโดยพระราช

กฤษฎกา พ.ศ. 2499 โดยมวตถประสงคเพอ 1) ให

บรการแกรฐและประชาชนในการอตสาหกรรมปาไม 2)

ประกอบธรกจเกยวกบอตสาหกรรมปาไม เชน การท�าไม

การเกบหาของปา แปรรปไม อบไม อดน�ายาไม กลนไม

และประดษฐหรอผลตวตถหรอสงของจากไมและของปา

รวมถงธรกจตอเนองคลายคลงกน 3) ปลกสรางสวนปา

คมครองรกษาปาและบรณะปาเพอประโยชนแกการปาไม

ทงการด�าเนนงานเองหรอการด�าเนนงานเพอชวยเหลอ

รฐ 4) วจย คนควา และทดลองเกยวกบผลตภณฑดาน

อตสาหกรรมไม 5) เผยแพรความร การปลกฝงทศนคต

และความส�านกในการคมครองดแลรกษา และพฒนา

ทรพยากรปาไม รวมทงการใหบรการในกจการทเกยวกบ

14 รายงานทดอารไอ

การทศนาจรหรอกจการเพอประโยชนแกการด�าเนนงาน

ดงกลาว และ 6) ด�าเนนธรกจหรอกจการอนทเกยวเนอง

เพอประโยชนแกกจการของ ออป.

ในปจจบน ออป. มพนทของตนเองและพนทท

กรมปาไมจดใหรวม 1.1 ลานไร ซง ออป. มศกยภาพ

ในการขยายพนทเพมขน เนองจากพนทปาเศรษฐกจ

ท ออป. มอยยงไมเพยงพอตอความตองการของการใช

ไมเชงพาณชย จงมความตองการพนทปลกสวนปาเพม

เพราะมศกยภาพในการด�าเนนงาน แตตองทยอยเพม

พนทในแตละป และมปญหาทเกดขนคอพนทปาสงวน

เสอมโทรมทไดรบจากกรมปาไมมชาวบานอาศยอย (ตง

ถนฐานและการบกรกพนทเพอท�าการเกษตร) ท�าใหไม

สามารถด�าเนนกจกรรมปลกสวนปาในพนทได เพราะชาว

บานไมยนยอม ซงความตองการของ ออป. ตองใหกรม

ปาไมจดการปญหาการตงถนฐานของชาวบานในพนท

ใหเรยบรอยกอน จงจะเขาไปท�าสวนปาในพนทนนๆ รวม

ถงปญหาการปลกปาในพนทปาสงวนแหงชาตมขอจ�ากด

ทางกฎหมาย ซงไมสามารถตดไมในพนทนได

ออป. มรปแบบการด�าเนนงานแบบ “ชมชนสวน

ปา” ทสนบสนนใหประชาชนในพนทมสวนรวมในการปลก

ปาและดแลรกษาปา โดยการจดแบงพนทใหประชาชน

ใชเพอหารายไดเพมเตม อกทงแนวทางการตดไมของ

ออป. ยดหลกการจดการสวนปาอยางยงยน ซงใหความ

ส�าคญกบการอนรกษในพนทสวนปารอยละ 10 ของพนท

ทงหมด และเลอกใชรปแบบการตดไมแบบการเลอกตด

บางสวน (รอยละ 20-50 ของพนทสวนปา) โดยใชเวลา

ปลกตนไม 1-15 ป เรมตดไมบางสวนในปท 15 และปลก

ทดแทน

นอกจากน ออป. มความสนใจในการพฒนา

เครองมอทางการคลงในการด�าเนนงาน ไดแก กองทน

สวนปาหรอพนธบตรระยะยาว และ ออป. มการพฒนา

พนทบางสวนเปนแหลงทองเทยวเชงอนรกษ โดยใน

แตละปมนกทองเทยวกวาแสนคนทมาทองเทยวและใช

บรการทพกในพนทสวนปา

อยางไรกตาม ออป. มอปสรรคในการจะด�าเนน

งานพนธบตรปาไมทเปนขอจ�ากดดานกฎขอบงคบใน

ฐานะทเปนรฐวสาหกจ มพนทด�าเนนงานจ�ากด ขอจ�ากด

ดานทน หรอปญหาความรวมมอกบประชาชนในพนท ดง

รายละเอยดตอไปน

• ออป. ถกก�ากบจากหลายหนวยงานทเปนคณะ

กรรมการบรหารกจการของ ออป. การด�าเนน

งานใดๆ ตองไดรบการอนญาตจากคณะกรรม

การฯ

• การไมมเงนหมนเวยนเพยงพอในระยะยาวส�าห

รบคาจางแรงงานปลกปา จงตองการเพมเงน

ทนในการบรหารจดการงานปลกปา

• พนทปลกปามจ�ากดและไมสามารถขยายพนท

การปลกสวนปาได เนองจากพนททไดรบจาก

กรมปาไมมชาวบานเขาไปครอบครอง ท�าใหไม

สามารถด�าเนนการปลกสวนปาได ดงนนตองม

การแกไขปญหาการบกรกพนทปา

อยางไรกตาม การจดตง ออป. ใหเปนองคการ

มหาชน มอปสรรค ไดแก

• การจดตงเปนองคการมหาชนตองออกเปน

พระราชกฤษฎกา ซงตองใชเวลาในการด�าเนน

งานและการเตรยมความพรอมของ ออป. โดย

เฉพาะตวเจาหนาทปฏบตการ

• ออป. ไมไดเปนเจาของพนทปาโดยตรง ตอง

ใชพนทของกรมปาไมและกรมอทยานแหงชาต

สตวปา และพนธพช ดงนนจงตองมการขอ

อนญาตใชพนทเพอปลกสวนปา ซงบางพนท

ทไดรบมประชาชนอาศยในพนท ท�าใหมตนทน

ในการด�าเนนงานเพมขน

15ฉบบท 128 พฤษภาคม 2560

ปจจยสงเสรมการด�าเนนงานพนธบตรปาไมปจจยสงเสรมการด�าเนนงานพนธบตรปาไมให

ประสบความส�าเรจในประเทศไทย ไดแก

ประการทหนง การไดรบการสนบสนนทางการ

เมองและทางนโยบาย การด�าเนนงานพนธบตรปาไม

ตองไดรบความเหนชอบจากประชาชนวาเปนกจกรรม

ทมประโยชนตอการฟนฟระบบนเวศอยางแทจรง และ

ยงเปนการเพมบทบาทของประชาชนในการดแลพนท

ปาไมของประเทศอกดวย แตความส�าเรจของพนธบตร

ปาไมตองไดรบการสนบสนนจากรฐบาลและขาราชการ

เปนอนดบแรก

ประการทสอง ความส�าเรจในการปรบรปแบบ

ขององคกร จากทการศกษานเสนอใหมการเปลยน

สภาพองคกรจากองคการอตสาหกรรมปาไมในปจจบน

เปนองคการมหาชนทมหนาทรบผดชอบการด�าเนนงาน

พนธบตรปาไม ดงนน องคกรใหมตองเปนองคกรท

ด�าเนนงานอยางมประสทธภาพ สามารถขยายการ

ด�าเนนงานใหครอบคลมพนทตนน�าส�าคญๆ ได

ประการทสาม การด�าเนนงานดานมวลชน

สมพนธ เพอใหประชาชนทครอบครองพนทปาไมใน

ปจจบนหนมาใหความรวมมอในการเปลยนอาชพ และ

เปนสวนหนงในชมชนปาไมตามแนวคดของโครงการ

พนธบตรปาไม โดยโครงการพนธบตรปาไมตองแสดง

ใหประชาชนผเขารวมโครงการเหนไดวาการเขารวมใน

ชมชนปาไมจะท�าใหคณภาพชวตของสมาชกทกคนใน

ชมชนดขนจรง ไมวาจะเปนในมตของการหารายได ท

อยอาศย ระบบการศกษา ระบบสาธารณสข หรอสภาพ

แวดลอมทางสงคม

อยางไรกตาม แนวทางการด�าเนนงานพนธบตร

ปาไมตองพจารณาบรบทของสถานภาพของประเทศดวย

โดยปจจยหลกในการบรหารจดการปาไมอยางยงยนคอ

ตองค�านงถงปจจยทางดานการเงนและการลงทน เงนงบ

ประมาณเพอสนบสนนการอนรกษและบรหารจดการปา

ไมอยางยงยนอยในระดบใด ถามงบประมาณนอย อาจไม

เพยงพอตอความตองการทางการเงนในการด�าเนนงาน

พนธบตร อกทงการขาดการเชอมโยงกบตลาดทน จะสง

ผลใหการระดมทนจากภาคเอกชนและองคกรตางๆ เปน

ไปดวยความยากล�าบาก

ทงน พนธบตรปาไมเปนเครองมอในการแก

ปญหาการบกรกพนทปา โดยเนนการระดมเงนลงทน

จากภาคเอกชนเพออนรกษและฟนฟปาไม หวใจส�าคญ

ของการด�าเนนงานพนธบตรปาไมอยทรายไดทเกดจาก

ระบบนเวศปา ผานการบรหารจดการทรพยากรปาไม

อยางยงยนและการท�ากจกรรมทเกยวกบปาไม

ขอเสนอแนะ

การด�าเนนงานพนธบตรปาไมเพอเพมพนทปา

และรกษาระบบนเวศปาไมทเหมาะสมส�าหรบบรบทของ

สงคมไทยมองคประกอบทส�าคญหลายประการ ไดแก

ประการทหนง การด�าเนนงานดานพนธบตรปาไมตองม

กฎหมายรองรบ และการจดตงองคกรกลางเพอท�าหนาท

บรหารจดการ ออกพนธบตรปาไม และสรางกลไกทเปน

ธรรมใหกบทกฝายทเกยวของ มกฎหมายเปนของตนเอง

สามารถออกพนธบตรเพอระดมทนจากผลงทนเพอน�า

ไปสนบสนนกจกรรมในการปลกปาและดแลรกษาปาให

ใชประโยชนไดอยางยงยน และจายผลตอบแทนใหแก

นกลงทนตามสญญา อยางไรกตาม การจดตงองคการ

มหาชนเพอท�าหนาทออกพนธบตรยงมความยงยากและ

อปสรรคในการด�าเนนงาน ซงตองใชเวลาในการจดตง

ประการทสอง การด�าเนนงานทเนนใหคนอยรวม

กบปา เนองจากปาทถกท�าลายในพนทปาสงวนแหงชาต

สวนมากมคนครอบครองพนทอยแลว ดงนนการปลกปา

เพมทเนนรปแบบทไมตองยายคนออกจากพนท แตจาง

เปนแรงงานในการปลกและบ�ารงรกษาปา รวมทงใหม

สวนรวมในการรบรและแสดงความคดเหนในการด�าเนน

16 รายงานทดอารไอ

งาน รปแบบการด�าเนนงานปลกปา และการดแลพนทปา

ไมภายใตการจดการปาชมชน การปลกปาเศรษฐกจหรอ

การปลกสวนปา เพอใหมรายไดเพยงพอในการด�ารงชวต

และใหบรการทางสงคมทดแกชมชนในพนท รวมถงการ

ใชประโยชนในพนทปาไมใหเกดประโยชนเตมศกยภาพ

และสรางความสมดลใหเกดขน

ประการทสาม การปรบปรงกฎหมายและกฎ

ระเบยบปจจบนใหเออตอการด�าเนนงานปาไมในเชง

พาณชย เพอสงเสรมการด�าเนนงานพนธบตรปาไม

และประการทส การจดเกบรายไดจากผทได

ประโยชนจากการปลกปาหรอฟ นฟสภาพปาดงราย

ละเอยดขางตน ผลตอบแทนทางการเงนของปาไมตลอด

อายพนธบตรจงตองมความคมคา และจายผลตอบแทน

ใหกบผซอพนธบตรเมอครบก�าหนดเวลาได โดยหลก

เลยงการด�าเนนงานทมผลกระทบตอกลมประชาชนทม

รายไดต�า

อยางไรกตาม การด�าเนนงานพนธบตรปาไมให

ความส�าคญกบการจดการพนทปาทอยภายใตการดแล

ของภาครฐ เพอเปนเครองมอทางการเงนในการบรหาร

จดการพนทปาอยางยงยนตอไป ดงนนควรมแนวทาง

เพอสนบสนนการด�าเนนงานพนธบตรปาไม เพอให

การด�าเนนงานดานพนธบตรปาไมของไทยมความ

กาวหนา การศกษาจงมขอเสนอแนะดงตอไปน

1. ควรมการศกษาความคมคาทางเศรษฐกจของ

การด�าเนนงานดานพนธบตรปาไมในประเทศไทยเพอ

ใหเกดความมนใจวาโครงการพนธบตรปาไมมความคม

คา โดยน�าตนทนการด�าเนนงานเรมตนและตนทนคาเสย

โอกาสของการใชทดนในรปแบบตางๆ มารวมพจารณา

2. ควรศกษาแนวทางดานกฎหมายในการจดตง

องคการมหาชนเพอดแลจดการพนธบตรปาไม และสง

เสรมหนวยงานทมศกยภาพในการบรหารจดการ โดย

การศกษานเสนอการปรบเปลยนสภาพองคกรเพอให

องคการอตสาหกรรมปาไมเปนองคการมหาชน โดยม

โครงสรางองคกรทเหมาะสมกบการด�าเนนงานดานการ

ฟนฟสภาพปาและการออกพนธบตรปาไม รวมทงการ

ยกรางกฎหมายการจดตงองคการมหาชน

3. ควรมการศกษารปแบบของชมชนปาไมท

เหมาะสมทงในดานขนาดของพนทด�าเนนงาน การจาย

คาตอบแทน และการใหบรการของรฐในรปแบบตางๆ

โดยท�าเปนโครงการน�ารองและเปนพนทปาตวอยาง ซง

ใชพนทปาประมาณ 2-3 หมนไร เพอใหเหนผลทเกด

ขนตอชมชน ในดานเศรษฐกจ ฐานะความเปนอย ระบบ

สาธารณสข และการศกษา และทส�าคญคอรฐตองม

นโยบายทชดเจน ไมท�าใหประชาชนเกดความสบสนและ

ไมมนใจวาจะมสภาพความเปนอยอยางไร

4. ควรมการศกษาลกษณะ กลไก และขนตอน

ทางการเงนในการออกพนธบตรปาไมอยางชดเจนและ

เหมาะสม

5. ควรมการประชาสมพนธแนวคดพนธบตร

ปาไม เพอใหประชาชนกลมตางๆ ทเกยวของสามารถ

เสนอขอคดเหนเพมเตม เพอใหการด�าเนนงานพนธบตร

ปาไมของประเทศไทยมรปแบบทเหมาะสมกบลกษณะ

ทางเศรษฐกจ วฒนธรรม และโครงสรางของสงคมไทย

อยางแทจรง

6. ควรมการปรบปรงกฎหมายและกฎระเบยบ

ปจจบนใหเอออ�านวยตอการคาไม ส�าหรบการตดไม

การควบคมการน�าเคลอนท การครอบครอง การแปรรป

เพอการคา ส�าหรบไมหวงหาม โดยเฉพาะไมสกและไม

ยาง และไมนอกประเภทหวงหาม เพอใหการด�าเนนงาน

พนธบตรปาไมประสบความส�าเรจ