พทธวจนสาธยายธรรม

LOGO BUDDHAWAJANA INSTITUTE

นะโม ตสสะ ภะคะวะโต

อะระหะโต สมมา สมพทธสสะ

ขอนอบนอมแดพระผมพระภาคเจา

ซงเปนผไกลจากกเลส ตรสรชอบไดโดยพระองคเอง

Homage to the Blessed, Noble and Perfectly, Enlighten One.

บทน�ำ

ประโยชนของกำรสำธยำยธรรม๑. เพอความตงมนของพระสทธรรม (หนงในเหตหาประการเพอความตงมนของพระสทธรรม)

อ. ปญจก. ๒๒/๑๖๑/๑๕๕

๒. เปนเครองใหถงวมตต (หนงในธรรมใหถงวมตตหาประการ) อ ปญจก. ๒๒/๒๓/๒๖

๓. เปนอาหารของความเปนพหสตร อ. ทสก. ๒๔/๑๒๐/๗๓

๔. เปนองคประกอบของการเปนบรษททเลศ อ. ทก. ๒๐/๖๘/๒๙๒

๕. ทาใหไมเปนมลทน อ. อฎก. ๒๓/๑๔๙/๑๐๕

๖. เปนบรขารของจตเพอความไมมเวรไมเบยดเบยน (หนงในหาบรขารของจต) ม. ม. ๑๓/๕๐๐/๗๒๘

๗. เปนเหตใหละความงวงได (หนงในแปดวธละความงวง) อ. สตตก. ๒๓/๗๓/๕๘

วธกำรสำธยำยธรรมใหแจมแจงไดนำน ไมฟงซาน ไมถกเหนยวรง ยอมรยอมเหนอบายเปนเครองสลด

ออกซงนวรณทงหา (กามราคะ, พยาบาท, ถนมทธะ, อทธจจกกกจจะ,

วจกจฉา) ทาใหรเหนประโยชนตามทเปนจรง ส. มหาวาร. ๑๙/๑๖๖/๖๐๓

.....อกอยางหนง, ภกษ ทาการสาธยายธรรม ตามทฟง

ไดเรยนมาโดยพสดาร, แตเธอไมรทวถงความหมายอนยงแหงธรรมนนๆ

ดวยปญญา. ภกษน เราเรยกวา ผมากดวยการสวด (นกสวด) ยงมใช

ธรรมวหาร (ผอยดวยธรรม)....

....เธอไมใชวนทงวนใหเปลองไปดวยการเรยนธรรมนนๆ

ไมเรดรางจากการหลกเรน, ประกอบตามซงธรรมเปนเครองสงบใจ

ในภายในเนองๆ. ภกษอยางนแล ชอวา ธรรมวหาร (ผอยดวยธรรม).... อ. ปญจก. ๒๒/๙๙-๑๐๐/๗๓-๗๔

ขอควรระวงและวธปองกนในกำรสำธยำยธรรม

รวบรวมโดย: พระอาจารยคกฤทธ โสตถผโล (วดนาปาพง)

พระไพบลย อภปณโณ (วดปาดอนหายโศก)

พระชยณรงค ถาวโร (วดนาปาพง)

รปเลมโดย: คณะสงฆวดนาปาพง

พมพครงท ๑ : ธนวาคม ๒๕๕๒ ๓,๕๐๐ เลมพมพครงท ๒ : มกราคม ๒๕๕๓ ๕,๐๐๐ เลมพมพครงท ๓ : มกราคม ๒๕๕๓ ๑๐,๐๐๐ เลมพมพครงท ๔ : กนยายน ๒๕๕๓ ๑๐,๐๐๐ เลม

สำรบญ

๑๐ บทสวดระลกถงพระพทธเจา1๔ บทสวดระลกถงพระธรรม1๖ บทสวดระลกถงพระสงฆ1๙ บทสวดแกความหวาดกลว๒๒ บทสวดปฏจจสมปบาท๒๙ บทสวดอรยมรรคมองคแปด๔๔ บทสวดความสนสดแหงโลก๔๖ บทสวดอธษฐานความเพยร๕๑ บทสวดละนนท๕๓ บทสวดขอปฏบตอนไมเสอมเสย๖๓ บทสวดอานาปานสต๘๑ บทสวดเพอผเจบไข๘๕ บทสวดทสดแหงทกข๘๘ บทสวดอนทรยภาวนาชนเลศ๙๒ บทสวดกอนนอน๙๕ บทสวดธรรมวนยคอศาสดา๙๗ บทสวดพงตนพงธรรม๙๙ บทสวดปจฉมวาจา๑๐๐ การเจรญเมตตา๑๐๕ ค�าชชวนวงวอน

....ภกษทงหลาย ขออนยงมอก พระศาสดาหรอเพอนสพรหมจาร

องคใดองคหนงซงควรแกตาแหนงคร หาไดแสดงธรรมแกภกษไมเลย

แตเธอกระทาการ “สาธยายธรรม” ตามทไดฟงไดเรยนไวแลวโดย

พสดาร ภกษนนยอมรแจงอรรถรแจงธรรมในธรรมนน โดยอาการท

ตนกระทาการสาธยายนน ความปราโมทยยอมเกดแกเธอผรแจง

อรรถรแจงธรรม ความอมใจ (ปต) ยอมเกดแกเธอผปราโมทยแลว

กายของเธอผมใจประกอบดวยปต ยอมสงบระงบ เธอผมกายสงบ

ระงบแลว ยอมเสวยความสข จตของเธอผมความสข ยอมตงมน

นคอธรรมเปนเครองใหถงวมตตขอทสาม....

อ. ปญจก. ๒๒/๒๓/๒๖,

....โมคคลลานะ เพราะเหตนนแหละ เมอเธอมสญญาอยางไรอย

ความงวงนนยอมครอบงาได เธอพงทาไวในใจซงสญญานนใหมาก

ขอนจะเปนเหตใหเธอละความงวงนนได ถาเธอยงละไมได แตนนเธอพง

ตรกตรองพจารณาถงธรรมตามทตนไดสดบแลว ไดเรยนมาแลวดวยใจ

ขอนจะเปนเหตใหเธอละความงวงนนได ถายงละไมได แตนนเธอพง

“สาธยายธรรม” ตามทตนไดสดบมาแลวไดเรยนมาแลวโดยพสดาร

ขอนจะเปนเหตใหเธอละความงวงนนได....

อ. สตตก. ๒๓/๘๗/๕๘

10

สาธ

ยาย

ธรรม

ส

าธยาย

ธรรม

บทสวดระลกถงพระพทธเจำk

อธะ ตะถำคะโต โลเก อปปชชะตตถาคตเกดขนในโลกน

อะระหงเปนผไกลจากกเลส

สมมำสมพทโธตรสรชอบไดโดยพระองคเอง

วชชำจะระณะสมปนโนเปนผถงพรอมดวยวชชาและจรณะ

สคะโตเปนผไปแลวดวยด

โลกะวทเปนผรโลกอยางแจมแจง

สาธ

ยาย

ธรรม

11

สาธ

ยาย

ธรรม

อะนตตะโร ปรสะทมมะสำระถเปนผสามารถฝกคนทควรฝก อยางไมมใครยงกวา

สตถำ เทวะมะนสสำนงเปนครของเทวดาและมนษยทงหลาย

พทโธเปนผร ผตน ผเบกบาน ดวยธรรม

ภะคะวำเปนผมความจาเรญ จาแนกธรรมสงสอนสตว

โส อมง โลกงตถาคตนนทาใหแจงซงโลกน

สะเทวะกง สะมำระกง สะพรหมะกง สสสะมะณะพรำหมะณง

กบทงเทวดา มาร พรหม หมสตวพรอมทงสมณพราหมณ

12

สาธ

ยาย

ธรรม

ส

าธยาย

ธรรม

ปะชง สะเทวะมะนสสงเทวดาพรอมทงมนษย

สะยง อภญญำดวยปญญาอนยงเองแลว

สจฉกตวำ ปะเวเทสสอนผอนใหรแจงตาม

โส ธมมง เทเสสตถาคตนนแสดงธรรม

อำทกลยำณงไพเราะในเบองตน

มชเฌกลยำณงไพเราะในทามกลาง

ปะรโยสำนะกลยำณงไพเราะในทสด

สาธ

ยาย

ธรรม

13

สาธ

ยาย

ธรรม

สำตถง สะพยญชะนง เกวะละปะรปณณงปะรสทธง พรหมะจะรยง ปะกำเสต

ทรงประกาศพรหมจรรย คอ แบบแหงการปฏบตอนประเสรฐ บรสทธ บรบรณสนเชง พรอมทงอรรถะ พรอมทงพยญชนะ ดงน

ม. อปร. ๑๔/๑๗/๑๖

h h h

14

สาธ

ยาย

ธรรม

ส

าธยาย

ธรรม

บทสวดระลกถงพระธรรมk

สวำกขำโต ภะคะวะตำ ธมโมพระธรรม เปนสงทพระผมพระภาคเจา

ไดตรสไวดแลว

สนทฏฐโกเปนสงทผศกษาและปฏบต

พงเหนไดดวยตนเอง

อะกำลโกเปนสงทปฏบตไดและใหผลได ไมจากดกาล

เอหปสสโกเปนสงทควรกลาวกบผอนวา ทานจงมาดเถด

โอปะนะยโกเปนสงทควรนอมเขามาใสตว

สาธ

ยาย

ธรรม

15

สาธ

ยาย

ธรรม

ปจจตตง เวทตพโพ วญญหตเปนสงทผรกรไดเฉพาะตน ดงน

ส. มหาวาร. ๑๙/๔๒๗/๑๔๑๒

h h h

16

สาธ

ยาย

ธรรม

ส

าธยาย

ธรรม

บทสวดระลกถงพระสงฆk

สปะฏปนโน ภะคะวะโต สำวะกะสงโฆสงฆสาวกของพระผมพระภาคเจา เปนผปฏบตดแลว

อชปะฏปนโน ภะคะวะโต สำวะกะสงโฆสงฆสาวกของพระผมพระภาคเจา เปนผปฏบตตรงแลว

ญำยะปะฏปนโน ภะคะวะโต สำวะกะสงโฆ

สงฆสาวกของพระผมพระภาคเจา เปนผปฏบตเพอรธรรมเปนเครองออกจากทกขแลว

สาธ

ยาย

ธรรม

17

สาธ

ยาย

ธรรม

สำมจปะฏปนโน ภะคะวะโต สำวะกะสงโฆสงฆสาวกของพระผมพระภาคเจา เปนผปฏบตสมควรแลว

ยะททงไดแกบคคลเหลานคอ

จตตำร ปรสะยคำน อฏฐะ ปรสะปคคะลำคแหงบรษสค นบเรยงตวไดแปดบรษ

เอสะ ภะคะวะโต สำวะกะสงโฆนนแหละ คอสงฆสาวกของพระผมพระภาคเจา

อำหเนยโยเปนสงฆควรแกสกการะทเขานามาบชา

ปำหเนยโยเปนสงฆควรแกสกการะทเขาจดไวตอนรบ

18

สาธ

ยาย

ธรรม

ส

าธยาย

ธรรม

ทกขเณยโยเปนสงฆควรรบทกษณาทาน

อญชะลกะระณโยเปนสงฆทบคคลทวไปจะพงทาอญชล

อะนตตะรง ปญญกเขตตง โลกสสำตเปนสงฆทเปนนาบญของโลก ไมมนาบญอนยงกวา ดงน

ส. มหาวาร. ๑๙/๔๒๗/๑๔๑๒

h h h

สาธ

ยาย

ธรรม

19

สาธ

ยาย

ธรรม

บทสวดแกควำมหวำดกลวk

อะรญเญ รกขะมเล วำ สญญำคำเรวะ ภกขะโว

ภกษทงหลาย เมอเธอทงหลายอยในปา หรออยโคนไม หรออยในเรอนวางกตาม

อะนสสะเรถะ สมพทธง ภะยง ตมหำกง โน สยำ

พงระลกถงพระสมมาสมพทธเจาเถด ความกลวกจะไมพงมแกพวกเธอทงหลาย

โน เจ พทธง สะเรยยำถะ โลกะเชฏฐง นะรำสะภง

แตถาเธอทงหลาย ระลกถงพระพทธเจา ซงเปนผเจรญแหงโลก เปนผประเสรฐแหงนรชน มไดไซร

20

สาธ

ยาย

ธรรม

ส

าธยาย

ธรรม

อะถะ ธมมง สะเรยยำถะ นยยำนกง สเทสตง

กพงระลกถงพระธรรม อนเปนเครองนาออกจากทกขทเราแสดงไวดแลวเถด

โน เจ ธมมง สะเรยยำถะ นยยำนกง สเทสตง

แตถาเธอทงหลาย ระลกถงพระธรรม อนเปนเครองนาออกจากทกข ทเราแสดงไวดแลว มไดไซร

อะถะ สงฆง สะเรยยำถะ ปญญกเขตตง อะนตตะรง

กพงระลกถงพระสงฆ

ผเปนเนอนาบญของโลก

ไมมนาบญอนยงกวาเถด

สาธ

ยาย

ธรรม

21

สาธ

ยาย

ธรรม

เอวง พทธง สะรนตำนง ธมมง สงฆญจะ ภกขะโว

ภกษทงหลาย เมอเธอทงหลาย ระลกถงพระพทธ พระธรรม และพระสงฆอยอยางน

ภะยง วำ ฉมภตตตง วำ โลมะหงโส นะ เหสสะตต

ความกลวกด ความหวาดสะดงกด ความขนพองสยองเกลากด จกไมมเลย ดงน.

ส. มหาวาร. ๑๙/๔๒๗/๑๔๑๒

h h h

22

สาธ

ยาย

ธรรม

ส

าธยาย

ธรรม

บทสวด ปฏจจสมปบำท k

อธะ ภกขะเว อะรยะสำวะโก ปะฏจจะ-สะมปปำทญเญวะ สำธกง โยนโส มะนะสกะโรต

ภกษทงหลาย อรยสาวกในธรรมวนยน ยอมกระทาไวในใจโดยแยบคายเปนอยางด ซงปฏจจสมปบาทนนเทยว ดงนวา

อมสมง สะต อทง โหตดวยอาการอยางน เมอสงนม สงนยอมม

อมสสปปำทำ อทง อปปชชะตเพราะความเกดขนแหงสงน สงนจงเกดขน

อมสมง อะสะต อทง นะ โหตเมอสงนไมม สงนยอมไมม

สาธ

ยาย

ธรรม

23

สาธ

ยาย

ธรรม

อมส îสะ นโรธำ อทง นรชฌะตเพราะความดบไปแหงสงน สงนจงดบไป

ยะททงไดแกสงเหลาน คอ

อะวชชำปจจะยำ สงขำรำเพราะมอวชชาเปนปจจย

จงมสงขารทงหลาย

สงขำระปจจะยำ วญญำณงเพราะมสงขารเปนปจจย จงมวญญาณ

วญญำณะปจจะยำ นำมะรปงเพราะมวญญาณเปนปจจย จงมนามรป

นำมะรปะปจจะยำ สะฬำยะตะนงเพราะมนามรปเปนปจจย จงมสฬายตนะ

24

สาธ

ยาย

ธรรม

ส

าธยาย

ธรรม

สะฬำยะตะนะปจจะยำ ผสโสเพราะมสฬายตนะเปนปจจย จงมผสสะ

ผสสะปจจะยำ เวทะนำเพราะมผสสะเปนปจจย จงมเวทนา

เวทะนำปจจะยำ ตณหำเพราะมเวทนาเปนปจจย จงมตณหา

ตณหำปจจะยำ อปำทำนงเพราะมตณหาเปนปจจย จงมอปาทาน

อปำทำนะปจจะยำ ภะโวเพราะมอปาทานเปนปจจย จงมภพ

ภะวะปจจะยำ ชำตเพราะมภพเปนปจจย จงมชาต

ชำตปจจะยำ ชะรำมะระณง โสกะปะร- เทวะทกขะโทมะนสสปำยำสำ สมภะวนต

สาธ

ยาย

ธรรม

25

สาธ

ยาย

ธรรม

เพราะมชาตเปนปจจย ชรามรณะ โสกะ-

ปรเทวะทกขะโทมนสอปายาสะทงหลาย

จงเกดขนครบถวน

เอวะเมตสสะ เกวะลสสะ ทกขกขนธสสะ สะมทะโย โหต

ความเกดขนพรอมแหงกองทกขทงสนน

ยอมมดวยอาการอยางน

อะวชชำยะเต ววะ อเสสะวรำคะนโรธำ สงขำระนโรโธ

เพราะความจางคลายดบไปโดยไมเหลอ

แหงอวชชานนนนเทยว จงมความดบ

แหงสงขาร

สงขำระนโรธำ วญญำณะนโรโธเพราะมความดบแหงสงขาร

จงมความดบแหงวญญาณ

26

สาธ

ยาย

ธรรม

ส

าธยาย

ธรรม

วญญำณะนโรธำ นำมะรปะนโรโธเพราะมความดบแหงวญญาณ

จงมความดบแหงนามรป

นำมะรปะนโรธำ สะฬำยะตะนะนโรโธเพราะมความดบแหงนามรป

จงมความดบแหงสฬายตนะ

สะฬำยะตะนะนโรธำ ผสสะนโรโธเพราะมความดบแหงสฬายตนะ

จงมความดบแหงผสสะ

ผสสะนโรธำ เวทะนำนโรโธเพราะมความดบแหงผสสะ จงมความดบแหงเวทนา

เวทะนำนโรธำ ตณหำนโรโธเพราะมความดบแหงเวทนา

จงมความดบแหงตณหา

สาธ

ยาย

ธรรม

27

สาธ

ยาย

ธรรม

ตณหำนโรธำ อปำทำนะนโรโธเพราะมความดบแหงตณหา

จงมความดบแหงอปาทาน

อปำทำนะนโรธำ ภะวะนโรโธเพราะมความดบแหงอปาทาน

จงมความดบแหงภพ

ภะวะนโรธำ ชำตนโรโธเพราะมความดบแหงภพ

จงมความดบแหงชาต

ชำตนโรธำ ชะรำมะระณง โสกะปะรเทวะ-ทกขะโทมะนสสปำยำสำ นรชฌนต

เพราะมความดบแหงชาตนนแล ชรามรณะ

โสกะปรเทวะทกขะโทมนสอปายาสะ

ทงหลายจงดบสน

28

สาธ

ยาย

ธรรม

ส

าธยาย

ธรรม

เอวะเมตสสะ เกวะลสสะ ทกขกขนธสสะนโรโธ โหตต

ความดบลงแหงกองทกขทงสนน ยอมม ดวยอาการอยางน ดงน

ส. นทาน. ๑๖/๘๕/๑๕๙

h h h

สาธ

ยาย

ธรรม

29

สาธ

ยาย

ธรรม

บทสวด อรยมรรคมองคแปดk

กะตะมญจะ ภกขะเว ทกขะนโรธะคำมน

ปะฏปะทำ อะรยะสจจงภกษทงหลาย กอรยสจ คอหนทาง

เปนเครองใหถงความดบไมเหลอแหงทกข

เปนอยางไรเลา

อะยะเมวะ อะรโย อฏฐงคโก มคโค

เสยยะถทงคอ หนทางอนประกอบดวยองคแปด

อนประเสรฐนเอง องคแปด คอ

สมมำทฏฐ สมมำสงกปโปความเหนชอบ ความดารชอบ

30

สาธ

ยาย

ธรรม

ส

าธยาย

ธรรม

สมมำวำจำ สมมำกมมนโต สมมำอำชโววาจาชอบ การงานชอบ อาชวะชอบ

สมมำวำยำโม สมมำสะต สมมำสะมำธความเพยรชอบ ความระลกชอบ ความตงใจมนชอบ

กะตะมำ จะ ภกขะเว สมมำทฏฐภกษทงหลาย ความเหนชอบเปนอยางไร

ยง โข ภกขะเว ทกเข ญำณงภกษทงหลาย ความรในทกข

ทกขะสะมทะเย ญำณงความรในเหตใหเกดทกข

ทกขะนโรเธ ญำณงความรในความดบไมเหลอแหงทกข

สาธ

ยาย

ธรรม

31

สาธ

ยาย

ธรรม

ทกขะนโรธะคำมนยำ ปะฏปะทำยะ ญำณงความรในหนทางเปนเครองใหถงความดบ

ไมเหลอแหงทกข

อะยง วจจะต ภกขะเว สมมำทฏฐภกษทงหลาย นเราเรยกวา ความเหนชอบ

กะตะโม จะ ภกขะเว สมมำสงกปโปภกษทงหลาย ความดารชอบ เปนอยางไร

เนกขมมะสงกปโปความดารในการออกจากกาม

อพยำปำทะสงกปโปความดารในการไมพยาบาท

อะวหงสำสงกปโปความดารในการไมเบยดเบยน

32

สาธ

ยาย

ธรรม

ส

าธยาย

ธรรม

อะยง วจจะต ภกขะเว สมมำสงกปโปภกษทงหลาย นเราเรยกวา ความดารชอบ

กะตะมำ จะ ภกขะเว สมมำวำจำภกษทงหลาย วาจาชอบเปนอยางไร

มสำวำทำ เวระมะณเจตนาเปนเหตงดเวน จากการพดเทจ

ปสณำยะ วำจำยะ เวระมะณเจตนาเปนเหตงดเวน จากการพดยใหแตกกน

ผะรสำยะ วำจำยะ เวระมะณเจตนาเปนเหตงดเวน จากการพดหยาบ

สมผปปะลำปำ เวระมะณ

เจตนาเปนเหตงดเวน จากการพดเพอเจอ

อะยง วจจะต ภกขะเว สมมำวำจำภกษทงหลาย นเราเรยกวา วาจาชอบ

สาธ

ยาย

ธรรม

33

สาธ

ยาย

ธรรม

กะตะโม จะ ภกขะเว สมมำกมมนโตภกษทงหลาย การงานชอบเปนอยางไร

ปำณำตปำตำ เวระมะณเจตนาเปนเหตงดเวน จากการฆาสตว

อะทนนำทำนำ เวระมะณเจตนาเปนเหตงดเวน

จากการถอเอาสงของทเจาของไมไดให

กำเมส มจฉำจำรำ เวระมะณเจตนาเปนเหตงดเวน

จากการประพฤตผดในกามทงหลาย

อะยง วจจะต ภกขะเว สมมำกมมนโตภกษทงหลาย นเราเรยกวา การงานชอบ

กะตะโม จะ ภกขะเว สมมำอำชโวภกษทงหลาย อาชวะชอบเปนอยางไร

34

สาธ

ยาย

ธรรม

ส

าธยาย

ธรรม

อธะ ภกขะเว อะรยะสำวะโก มจฉำอำชวง ปะหำยะ

ภกษทงหลาย อรยสาวกในธรรมวนยน ละการหาเลยงชพทผดเสย

สมมำอำชเวนะ ชวกง กปเปตสาเรจความเปนอยดวยการหาเลยงชพทชอบ

อะยง วจจะต ภกขะเว สมมำอำชโวภกษทงหลาย นเราเรยกวา อาชวะชอบ

กะตะโม จะ ภกขะเว สมมำวำยำโมภกษทงหลาย ความเพยรชอบเปนอยางไร

อธะ ภกขะเว ภกข อะนปปนนำนง ปำปะกำนง อะกสะลำนง ธมมำนง อะนปปำทำยะ ฉนทง ชะเนต วำยะมะต วรยง อำระภะต จตตง ปคคณหำต ปะทะหะต

สาธ

ยาย

ธรรม

35

สาธ

ยาย

ธรรม

ภกษทงหลาย ภกษในธรรมวนยน

ยอมปลกความพอใจ ยอมพยายาม

ยอมปรารภความเพยร ยอมประคองจต

ยอมตงจตไว เพอความไมบงเกด

แหงอกศลธรรมอนเปนบาปทงหลาย

ทยงไมไดบงเกด

อปปนนำนง ปำปะกำนง อะกสะลำนง ธมมำนง ปะหำนำยะ ฉนทง ชะเนต วำยะมะต วรยง อำระภะต จตตง ปคคณหำต ปะทะหะต

ยอมปลกความพอใจ ยอมพยายาม

ยอมปรารภความเพยร ยอมประคองจต

ยอมตงจตไว เพอการละเสย

ซงอกศลธรรมอนเปนบาปทงหลาย

ทบงเกดขนแลว

36

สาธ

ยาย

ธรรม

ส

าธยาย

ธรรม

อะนปปนนำนง กสะละนง ธมมำนง อปปำทำยะ ฉนทง ชะเนต วำยะมะต วรยง อำระภะตจตตง ปคคณหำต ปะทะหะต

ยอมปลกความพอใจ ยอมพยายาม ยอมปรารภความเพยร ยอมประคองจต ยอมตงจตไวเพอการบงเกดขน แหงกศลธรรมทงหลายทยงไมไดบงเกด

อปปนนำนง กสะลำนง ธมมำนง ฐตยำ อะสมโมสำยะ ภยโยภำวำยะ เวปลลำยะ ภำวะนำยะ ปำรปรยำ ฉนทง ชะเนต วำยะมะต วรยง อำระภะต จตตง ปคคณหำต ปะทะหะต

ยอมปลกความพอใจ ยอมพยายาม ยอมปรารภความเพยร ยอมประคองจต ยอมตงจตไว เพอความยงยน ความไมเลอะเลอน ความงอกงามยงขน

สาธ

ยาย

ธรรม

37

สาธ

ยาย

ธรรม

ความไพบลย ความเจรญ ความเตมรอบ แหงกศลธรรมทงหลายทบงเกดขนแลว

อะยง วจจะต ภกขะเว สมมำวำยำโมภกษทงหลาย นเราเรยกวา ความเพยรชอบ

กะตะมำ จะ ภกขะเว สมมำสะตภกษทงหลาย ความระลกชอบเปนอยางไร

อธะ ภกขะเว ภกข กำเย กำยำนปสส วหะระต

ภกษทงหลาย ภกษในธรรมวนยน เปนผมปกตพจารณาเหนกายในกายอย

อำตำป สมปะชำโน สะตมำ วเนยยะ โลเก อะภชฌำโทมะนสสง

มความเพยรเครองเผากเลส มความรสกตวทวพรอม มสต นาความพอใจ และความไมพอใจ ในโลกออกเสยได

38

สาธ

ยาย

ธรรม

ส

าธยาย

ธรรม

เวทะนำส เวทะนำนปสส วหะระตเปนผมปกตพจารณาเหนเวทนา

ในเวทนาทงหลายอย

อำตำป สมปะชำโน สะตมำ วเนยยะ โลเก อะภชฌำโทมะนสสง

มความเพยรเครองเผากเลส มความรสกตวทวพรอม มสต นาความพอใจ และความไมพอใจในโลกออกเสยได

จตเต จตตำนปสส วหะระตเปนผมปกตพจารณาเหนจตในจตอย

อำตำป สมปะชำโน สะตมำ วเนยยะ โลเก อะภชฌำโทมะนสสง

มความเพยรเครองเผากเลส มความรสกตวทวพรอม มสต นาความพอใจ และความไมพอใจในโลกออกเสยได

สาธ

ยาย

ธรรม

39

สาธ

ยาย

ธรรม

ธมเมส ธมมำนปสส วหะระตเปนผมปกตพจารณาเหนธรรมในธรรมทงหลายอย

อำตำป สมปะชำโน สะตมำ วเนยยะ โลเก อะภชฌำโทมะนสสง

มความเพยรเครองเผากเลส มความรสกตวทวพรอม มสต นาความพอใจ และความไมพอใจในโลกออกเสยได

อะยง วจจะต ภกขะเว สมมำสะตภกษทงหลาย นเราเรยกวา

ความระลกชอบ

กะตะโม จะ ภกขะเว สมมำสะมำธภกษทงหลาย ความตงใจมนชอบ

เปนอยางไร

40

สาธ

ยาย

ธรรม

ส

าธยาย

ธรรม

อธะ ภกขะเว ภกข ววจเจวะ กำเมห ววจจะ อะกสะเลห ธมเมห

ภกษทงหลาย ภกษในธรรมวนยน สงดแลวจากกามทงหลาย สงดแลวจากอกศลธรรมทงหลาย

สะวตกกง สะวจำรง วเวกะชง ปตสขง ปะฐะมง ฌำนง อปะสมปชชะ วหะระต

เขาถงฌานทหนง อนมวตกวจาร มปตและสขอนเกดแตวเวก แลวแลอย

วตกกะวจำรำนง วปะสะมำ อชฌตตง สมปะสำทะนง เจตะโส เอโกทภำวง อะวตกกง อะวจำรง สะมำธชง ปตสขง ทตยง ฌำนง อปะสมปชชะ วหะระต

เพราะวตกวจารรางบลง

เธอเขาถงฌานทสอง

อนเปนเครองผองใสแหงใจในภายใน

สาธ

ยาย

ธรรม

41

สาธ

ยาย

ธรรม

ใหสมาธเปนธรรมอนเอกผดขน ไมมวตกไมมวจาร มแตปตและสขอนเกดแตสมาธ แลวแลอย

ปตยำ จะ วรำคำ อเปกขะโก จะ วหะระต สะโต จะ สมปะชำโน สขญจะ กำเยนะ ปะฏสงเวเทต ยนตง อะรยำ อำจกขนต อเปกขะโก สะตมำ สขะวหำรต ตะตยงฌำนง อปะสมปชชะ วหะระต

เพราะปตจางหายไป เธอเปนผเพงเฉยอยได

มสต มความรสกตวทวพรอม

และไดเสวยสข ดวยนามกาย

ยอมเขาถงฌานทสาม

อนเปนฌานทพระอรยเจาทงหลาย

กลาวสรรเสรญผไดบรรลวา

เปนผเฉยอยได มสต

มความเปนอยเปนปกตสข แลวแลอย

42

สาธ

ยาย

ธรรม

ส

าธยาย

ธรรม

สขสสะ จะ ปะหำนำ ทกขสสะ จะปะหำนำ ปพเพวะ โสมะนสสะโทมะนสสำนงอตถงคะมำ อะทกขะมะสขงอเปกขำสะตปำรสทธง จะตตถง ฌำนงอปะสมปชชะ วหะระต

เพราะละสขและทกขเสยได

และความดบหายแหงโสมนสและโทมนส

ในกาลกอน เธอยอมเขาถงฌานทส

อนไมทกขและไมสข มแตสตอนบรสทธ

เพราะอเบกขา แลวแลอย

อะยง วจจะต ภกขะเว สมมำสะมำธภกษทงหลาย นเราเรยกวา สมมาสมาธ

สาธ

ยาย

ธรรม

43

สาธ

ยาย

ธรรม

อทง วจจะต ภกขะเว ทกขะนโรธะคำมน ปะฏปะทำ อะรยะสจจง

ภกษทงหลาย เหลานแลเราเรยกวา

อรยสจ คอ หนทางเปนเครองใหถง

ความดบไมเหลอแหงทกข

ท. มหา. ๑๐/๓๔๓/๒๙๙

h h h

44

สาธ

ยาย

ธรรม

ส

าธยาย

ธรรม

บทสวด ควำมสนสดแหงโลกk

นสสตสสะ จะลตงความหวนไหว ยอมมแกบคคลผอนตณหาและทฏฐอาศยแลว

อะนสสตสสะ จะลตง นตถความหวนไหว ยอมไมมแกบคคล ผอนตณหาและทฏฐไมอาศยแลว

จะลเต อะสะต ปสสทธเมอความหวนไหวไมม ปสสทธ ยอมม

ปสสทธยำ สะต นะต นะ โหตเมอปสสทธม ความนอมไป ยอมไมม

นะตยำ อะสะต อำคะตคะต นะ โหตเมอความนอมไปไมม การมาและการไปยอมไมม

สาธ

ยาย

ธรรม

45

สาธ

ยาย

ธรรม

อำคะตคะตยำ อะสะต จตปะปำโต นะ โหต

เมอการมาและการไปไมม

การเคลอน และการเกดขน ยอมไมม

จตปะปำเต อะสะต เนวธะ นะ หรง นะ อภะยะมนตะเร

เมอการเคลอนและการเกดขนไมม

อะไรๆ กไมมในโลกน ไมมในโลกอน

ไมมในระหวางแหงโลกทงสอง

เอเสวนโต ทกขสสะนนแหละ คอ ทสดแหงทกขละ

ข. อ. ๒๕/๒๐๘/๑๖๑

h h h

46

สาธ

ยาย

ธรรม

ส

าธยาย

ธรรม

บทสวด อธษฐำนควำมเพยร k

ท วนนำหง ภกขะเว ธมมำนง อปญญำสงภกษทงหลาย เรายงรสกไดอย

ซงธรรมสองอยาง คอ

ยำ จะ อะสนตฏฐตำ กสะเลส ธมเมสความไมรจกอมจกพอ ในกศลธรรมทงหลาย

ยำ จะ อปปะฏวำณตำ ปะธำนสมงความเปนผไมถอยกลบ ในการตงความเพยร

อปปะฏวำณง สทำหง ภกขะเว ปะทะหำมเรายอมตงไว ซงความเพยร

อนไมถอยกลบวา

สาธ

ยาย

ธรรม

47

สาธ

ยาย

ธรรม

กำมง ตะโจ นะหำร จะ อฏฐ จะ อะวะสสสะต สะรเร อปะสสสะต มงสะโลหตง

หนง เอน กระดกจกเหลออย

เนอและเลอด ในสรระจกเหอดแหงไปกตามท

ยนตง ปรสตถำเมนะ ปรสะวรเยนะ ปรสะปะรกกะเมนะ ปตตพพง

ประโยชนใดอนบคคลจะพงลไดดวยกาลง

ดวยความเพยร ดวยความบากบนของบรษ

นะ ตง อะปำปณตวำ วรยสสะ สณฐำนง ภะวสสะตต

หากยงไมบรรลถงประโยชนนนแลว

จกหยดความเพยรนนเสยเปนไมม ดงน

48

สาธ

ยาย

ธรรม

ส

าธยาย

ธรรม

ตสสะ มยหง ภกขะเว อปปะมำทำธคะตำ โพธ อปปะมำทำธคะโต อะนตตะโร โยคกเขโม

ภกษทงหลาย การตรสรเปนสงทเราถงทบแลวดวยความไมประมาท อนตตรโยคกเขมธรรม กเปนสงทเราถงทบแลวดวยความไมประมาท

ตเมหะ เจป ภกขะเว อปปะฏวำณง ปะทะเหยยำถะ

ภกษทงหลาย ถาแมพวกเธอ พงตงไว

ซงความเพยรอนไมถอยกลบวา

กำมง ตะโจ นะหำร จะ อฏฐ จะ อะวะสสสะต สะรเร อปะสสสะต มงสะโลหตง

หนง เอน กระดกจกเหลออย

เนอและเลอดในสรระจกเหอดแหงไปกตามท

สาธ

ยาย

ธรรม

49

สาธ

ยาย

ธรรม

ยนตง ปรสตถำเมนะ ปรสะวรเยนะ ปรสะปะรกกะเมนะ ปตตพพง

ประโยชนใดอนบคคลจะพงลไดดวยกาลง

ดวยความเพยร ดวยความบากบนของบรษ

นะ ตง อะปำปณตวำ วรยสสะ สณฐำนง ภะวสสะตต

หากยงไมบรรลถงประโยชนนนแลว

จกหยดความเพยรเสยเปนไมม ดงนแลวไซร

ตเมหะป ภกขะเว นะ จรสเสวะ ยสสตถำยะ กละปตตำ สมมะเทวะ อะคำรสมำ อะนะคำรยง ปพพะชนต ตะทะนตตะรง พ รห มะจะรยะปะรโยสำนง ทฏเฐวะ ธมเม สะยง อะภญญำ สจฉกต วำ อปะสมปชชะ วหะรสสะถะ

50

สาธ

ยาย

ธรรม

ส

าธยาย

ธรรม

ภกษทงหลาย พวกเธอกจกกระทาใหแจง

ดวยปญญาอนยงเอง ซงทสดแหงพรหมจรรย

อนไมมอะไรอนยงกวา อนเปนประโยชน

ทตองการของกลบตร ผออกบวชจากเรอน

เปนผไมมเรอนโดยชอบ ไดตอกาลไมนาน

ในทฏฐธรรม เขาถงแลวแลอย เปนแนนอน

อ. ทก. ๒๐/๖๔/๒๕๑

h h h