Upload
others
View
3
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
บทท 8: การวเคราะหกระบวนการบทท 8: การวเคราะหกระบวนการ
Process Analysis
ภาควชาวศวกรรมอตสาหการ คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร
อ.ดร. จนทรศร สงหเถอน
แผนภมกระบวนการ (Process Charts)
เปนเครองมอชนสาคญทใชในการบนทกขอมลไดอยางละเอยด กระชบ
ประกอบดวยสญลกษณ คาบรรยายและลายเสนเพอบอกรายละเอยดของ
ขนตอนกระบวนการผลต เพอชวยใหนกวเคราะหสามารถมองเหนภาพของ
กระบวนการผลตไดอยางชดเจนตงแตตนจนจบ และนาไปสการพฒนาและ
ปรบปรงกระบวนการทางานใหดขน
แผนภมกระบวนการทางาน (Operation Process Chart)
ไ ( ) แผนภมกระบวนการไหล (Flow Process Chart)
แผนภมการประกอบ (Assembly Process Chart)
แผนภมผลตภณฑพหคณ (Multi-Product Process Chart)
แผนภมการเดนทาง (T l Ch t) แผนภมการเดนทาง (Travel Chart)
อ.ดร.จนทรศร สงหเถอน ภาควชาวศวกรรมอตสาหการ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร
แผนภมกระบวนการทางาน (Operation Process Charts)
= แผนภมกระบวนการผลต (Production Process Chart)
เปนแผนภมทแสดงขนตอนการผลต ตงแตวตถดบเคลอนเขาสสายการผลต
จนเสรจสนเปนผลตภณฑ โดยบนทกขนตอนการปฏบตงานตาง ๆ ทตอง
ดาเนนการบนวตถดบนน เชน การขนสง การตรวจสอบ การทางานบน
เครองจกร การประกอบชนสวน จนกระทงสาเรจออกมาเปนผลตภณฑหรอ
เปนชนสวนประกอบ
อาจเปนการบนทกขนตอนการผลตของสนคาชนดเดยวภายในแผนกหนง
หรอของสนคาหลาย ๆ ชนดภายในแผนกตาง ๆ พรอม ๆ กนกได
ป ใ ป โ การแสดงรายละเอยดอาจเปนในรปแบบของ Flow Chart ท แสดงโดย
กลองทระบคาบรรยายภายในกลอง หรอ แสดงเปนแผนภาพกได
อ.ดร.จนทรศร สงหเถอน ภาควชาวศวกรรมอตสาหการ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร
อ.ดร.จนทรศร สงหเถอน ภาควชาวศวกรรมอตสาหการ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร
แนวทางการวเคราะห
1. ศกษากระบวนการตงแตตนจนจบ และกาหนดจดเรมตนและจดสนสดของ
กระบวนการใหชดเจน
2. ระบกระบวนการทางานหลกทตองทาโดยเรยงตามลาดบขนตอนของการทางาน
3. ระบจดทมการนาชนสวนมาประกอบ
4. ระบชอผลผลตหรอผลตภณฑชนสวนทได ณ จดสนสดของกระบวนการ
ประโยชนใชงานของแผนภมกระบวนการผลต
1 เปนแผนภมเรมตนของการวเคราะหแผนภมทกประเภท1. เปนแผนภมเรมตนของการวเคราะหแผนภมทกประเภท
2. บอกภาพรวมของกระบวนการผลตตงแตตนจนจบ
3 ใชสอสารกบบคคลภายนอกทตองการใหเขาใจกระบวนการผลตในภาพรวม3. ใชสอสารกบบคคลภายนอกทตองการใหเขาใจกระบวนการผลตในภาพรวม
4. ใชเพอประกอบการบรรยายภาพรวมของกระบวนการ และเพอประโยชน
ของการประชาสมพนธ ของการประชาสมพนธ
อ.ดร.จนทรศร สงหเถอน ภาควชาวศวกรรมอตสาหการ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร
แผนภมกระบวนการไหล (Flow Process Chart)
ใช ไ (Fl ) ช ส แผนภมนใชวเคราะหขน ตอนการไหล (Flow) ของวตถดบ ชนสวน พนกงาน
และอปกรณ ทเคลอนไปในกระบวนการพรอม ๆ กบกจกรรมตาง ๆ โดยใช
ส 5 ซ โ ASME ใ ส สญลกษณมาตรฐาน 5 ตว ซงกาหนดโดย ASME ในสหรฐอเมรกา ดงนคอ
สญลกษณ ชอเรยก คาจากดความโดยยอป ฟ
Operation
การปฏบตงาน
การเปลยนคณสมบตทางเคมหรอฟสกสของวตถ
การประกอบชนสวน หรอการถอดสวนประกอบออก
การเตรยมวตถเพองานขนตอไปฏ
การวางแผน การคานวณ การใหคาสง หรอการรบคาสง
Inspection
ส
ตรวจสอบคณลกษณะของวตถ
ส ป การตรวจสอบ ตรวจสอบคณภาพหรอปรมาณ
Transportation
การเคลอน
การเคลอนวตถจากจดหนงไปยงอกจดหนง
พนกงานกาลงเดน
Delay
การคอย
การเกบวสดชวคราวระหวางการปฏบตงาน
การคอยเพอใหงานขนตอไปเรมตน
St การเกบวสดไวในสถานทถาวรซงตองอาศยคาสงในการเคลอนยายStorage
การเกบ
การเกบวสดไวในสถานทถาวรซงตองอาศยคาสงในการเคลอนยาย
การเกบชนสวนทรอเปนเวลานาน
อ.ดร.จนทรศร สงหเถอน ภาควชาวศวกรรมอตสาหการ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร
อ.ดร.จนทรศร สงหเถอน ภาควชาวศวกรรมอตสาหการ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร
แนวทางการวเคราะหแผนภมกระบวนการไหล
ใ ใ1. กาหนดวตถประสงคในการวเคราะหใหชดเจน เชน
เพอลดปรมาณการเคลอนยาย หรอเพมประสทธภาพ
ป การผลต เปนตน
2. ชบ งกระบวนการ ทตองการ ศกษาพรอมท ง
รายละเอยดของกระบวนการ
3. กาหนดวาเปนการวเคราะหการไหลของเรองใด
เรองหนงดงน
- ผลตภณฑ : การทางานบนตวผลตภณฑตงแต
ชนสวน วตถดบ เขาสสายการผลตจนประกอบ
เสรจเปนผลตภณฑ
ป -พนกงาน : การปฏบตงานของพนกงานคนหนง
ในการทางาน เคลอนยายสงของ และ การเดน
-เครองมอหรออปกรณ : การโยกยายของเครองมอเครองมอหรออปกรณ : การโยกยายของเครองมอ
หรอการใชงานของอปกรณอ.ดร.จนทรศร สงหเถอน ภาควชาวศวกรรมอตสาหการ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร
แนวทางการวเคราะหแผนภมกระบวนการไหล
4. เรมวเคราะหจากจดเรมตนของการไหล
โ ใ บนทกงานตามทเกดขนจรงโดยใช
สญลกษณกากบกจกรรมทเกดขนอยาง
ละเอยดทกขนตอน พรอมทงคาบรรยาย ละเอยดทกขนตอน พรอมทงคาบรรยาย
สน ๆ ถงลกษณะงานทเกดขน
5. เกบขอมลรายละเอยดทเกยวของ
6. โยงเสนระหวางสญลกษณจากบนลงลาง
7. สรปขนตอนการปฏบตงานลงในตาราง
สรปผล
อ.ดร.จนทรศร สงหเถอน ภาควชาวศวกรรมอตสาหการ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร
การวเคราะหแผนภมกระบวนการไหล ควรมการวเคราะหเสนทางการ
เคลอนยายลงในแผนภาพการไหล (Flow Diagram) เพอดควบคกนไปดวย
เพอใหเหนภาพทสมบรณขน
แผนภาพการไหล คอ แผนภาพทมการจาลองสถานทหรอผงของบรเวณททางาน
ใ พรอมตาแหนงของแผนกงานหรอเครองจกรสาคญ ๆ ลงในภาพ และแสดงเสนทาง
การเคลอนยายพรอมสญลกษณลงบนผง
อ.ดร.จนทรศร สงหเถอน ภาควชาวศวกรรมอตสาหการ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร
ตวอยาง Material Flow Process Chart: การเขยนใบสงซอกอนการปรบปรง
อ.ดร.จนทรศร สงหเถอน ภาควชาวศวกรรมอตสาหการ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร
การใชเทคนคการตงคาถามเพอการปรบปรงงาน
หวขอทถาม การตงคาถามเบองตน คาตอบ การตงคาถาม ขนท 2 สรป
การเขยนใบขอซอ What
&
ทาไมตองเขยนใบ
ขอซอ
เพราะเปนความ
ตองการในการใชงาน
- งานนยงมความจา
เปนอยหรอไม
ยงคงมความจาเปนเพราะเปนการ
สงซอเครองมอสาคญโดยผใช แต&
Why
ขอซอ ตองการในการใชงาน เปนอยหรอไม
- มวธอนทสะดวกกวาน
หรอไม
สงซอเครองมอสาคญโดยผใช แต
ขนตอนการขออนมตใชเวลานาน ทา
ใหสงเอกสารสงซอออกลาชา เปนผล
ใหไดของลาชาใหไดของลาชา
หวหนาแผนก
เซนชออนมต
Who
&
Why
ทาไมตองให
หวหนาแผนก
เซนชออนมต
เพอการอนมตโดย
ผบงคบบญชาชนตน
และเพอการควบคม
- มบคคลอนอกหรอไม
ทอาจปฏบตงานนน
ได
ควรจะตองทาโดยพนกงานระดบใด
Why เซนชออนมต และเพอการควบคม
ไมใหมการซอซาซอน
ได
- ใหผแทนจดซอลงนาม
อนมตเพยงคนเดยว
ไดหรอไมไดหรอไม
การพมพใบสงซอ How
&
h
ทาไมตองพมพ
ใบสงซอ
เพราะตองการให
อานงายและเปน
ไป
- มวธอนทสะดวกกวาน
หรอไม
ใ ฟ
ใชแบบฟอรมมาตรฐานซงเขยนหรอ
กรอกเฉพาะขอความและมสาเนาใน
Why มาตรฐานเพอสงไป
ขออนมต
- จะใชแบบฟอรม
มาตรฐานซงเขยน
หรอกรอกเฉพาะ
ขอความไดหรอไม
ตว
ขอความไดหรอไม
อ.ดร.จนทรศร สงหเถอน ภาควชาวศวกรรมอตสาหการ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร
การเขยนใบสงซอ : หลงการปรบปรง
อ.ดร.จนทรศร สงหเถอน ภาควชาวศวกรรมอตสาหการ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร
ตวอยาง Man Flow Process Chart: การแจกอาหารคาในหองพยาบาล
กอนการปรบปรงกอนการปรบปรง
อ.ดร.จนทรศร สงหเถอน ภาควชาวศวกรรมอตสาหการ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร
ตวอยาง Man Flow Process Chart: การแจกอาหารคาในหองพยาบาล
หลงการปรบปรง
อ.ดร.จนทรศร สงหเถอน ภาควชาวศวกรรมอตสาหการ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร
เมอตองใชกบการวเคราะหการเคลอนของคนทมการเดนระหวางจดทางานสองแหง
กลบไปกลบมาซา ๆ กน การวเคราะหการเดนลงบนผง Layout จะใชเสนดายเลกๆ ขงกลบไปกลบมาซา ๆ กน การวเคราะหการเดนลงบนผง Layout จะใชเสนดายเลกๆ ขง
ระหวางจดแทน หรอทเรยกวา ผงเสนใย (String Diagram) แทนผงการเคลอนกได
ตวอยาง String Diagram ทใชแทน
Flow Diagram: พนกงานขนขเลอยในFlow Diagram: พนกงานขนขเลอยใน
ฟารมเลยงวว
ป ปกอนการปรบปรง
ป ปหลงการปรบปรง
อ.ดร.จนทรศร สงหเถอน ภาควชาวศวกรรมอตสาหการ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร
ตวอยาง Product Flow Process Chart: การผลตโครงลฟตยกรถ
อ.ดร.จนทรศร สงหเถอน ภาควชาวศวกรรมอตสาหการ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร
ขอควรระวง
1. ไมควรวเคราะหแผนภมการไหลของชนสวนปะปนกบแผนภมการเคลอนของ
พนกงาน เพราะ พนกงานและชนสวนอาจไมเคลอนทไปพรอมกน
2. พงระวงในการแยกกจกรรมการปฏบตงานทตางวตถประสงคออกจากกน
3. บนทกรายละเอยดของงานลงบนแผนภมกอนเรมตนการวเคราะหเสมอ
ประโยชนใชงานของแผนภมกระบวนการไหล
1. เปนแผนภมทจาแนกกจกรรมตาง ๆ ออกจากกนเปน 5 ประเภท โดยเรมจาก กจกรรม
ทมมลคาเพมไดแกการฏบตงาน ไปจนถงกจกรรมทไมกอใหเกดมลคา
2. แยกแยะกจกรรมของพนกงานออกจากกจกรรมททาบนผลตภณฑ ทาใหสามารถมองเหน
จดเนนในการวเคราะหไดอยางชดเจน
3. ใชควบคไปกบแผนภาพการไหล จะชวยชใหเหนการรอคอยและระยะทางการเคลอนยาย
4. สามารถใชแผนภมเดยวกนเพอเปรยบเทยบแสดงผลกอนและหลงการปรบปรง
อ.ดร.จนทรศร สงหเถอน ภาควชาวศวกรรมอตสาหการ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร
โ ใ ไ ไ ตวอยาง โรงงานประกอบเครองใชไฟฟาแหงหนงมผลตภณฑหลกคอไดร
เปาผม มชนสวนประกอบยอยจานวน 14 ชน ปจจบนสายการประกอบม
สายพานลาเลยงชนงาน โดยมจานวนสถานงานประกอบซงทาโดยพนกงาน
จานวน 11 สถานและมสถานตรวจสอบโดยพนกงาน 1 สถานแสดงผง
ปฏบตงานและรายละเอยดการประกอบดงรปท 1 ทางโรงงานตองการปรบปรง
กระบวนการประกอบโดยการนาสายพานออกและจดผงกระบวนการผลตเปน
แบบกลมใหมจานวนสถานงานลดลงเหลอเพยง 5 สถานงาน ซงผงปฏบตงาน
และรายละเอยดการประกอบแสดงไดดงรปท 2 และรายละเอยดการประกอบแสดงไดดงรปท 2
อ.ดร.จนทรศร สงหเถอน ภาควชาวศวกรรมอตสาหการ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร
พนกงาน ชนสวน เวลา (นาท)
โตะ
12
12 ตรวจสอบ 0.21 11 C14 0.19
2 4 311
10
10 C13 0.22 9 C12 0.25 1 5
9
8
8 C11 0.16 7 C10 0.23 พนกงาน ชนสวน เวลา
(นาท)
7
6 โตะโตะ
สายพาน6 C8,C9 0.29 5 C7 0.32
C5 C6
(นาท)
5 C13,C14,ตรวจสอบ 0.63
4 C10 C11 C12 0 64
5
6
สายพาน
4 C5,C6 0.31 3 C4 0.28 2 C3 0 29
4 C10,C11,C12 0.64
3 C7,C8,C9 0.613
4
2 C3 0.29 1 C1,C2 0.30
2 C4,C5,C6 0.59
1 C1,C2,C3 0.59รปท 1 (ปจจบน)
1
2
รปท 2 (ปรบปรง)รปท 1 (ปจจบน)
อ.ดร.จนทรศร สงหเถอน ภาควชาวศวกรรมอตสาหการ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร
ก) จงเขยนแผนภาพการไหล(Fl Di ) ลงบนรปท 1 โดยวเครา หก) จงเขยนแผนภาพการไหล(Flow Diagram) ลงบนรปท 1 โดยวเคราะห
กระบวนการทจดเรมตนตงแตการประกอบชนสวนท 1ถงชนสวนท 14
ตามลาดบ แล จดสนสดทขนตอนการตรวจสอบเสรจตามลาดบ และจดสนสดทขนตอนการตรวจสอบเสรจ
ข) จงบนทกแผนภมการไหล(Fl P Ch t)ของชนงานทสมบรณลงในข) จงบนทกแผนภมการไหล(Flow Process Chart)ของชนงานทสมบรณลงใน
แผนภมสาหรบกระบวนการประกอบทงสองแบบ โดยวเคราะหกระบวนการท
จดเรมตนตงแตการประกอบชนสวนท 1 ถงชนสวนท 14 ตามลาดบ และจดเรมตนตงแตการประกอบชนสวนท 1 ถงชนสวนท 14 ตามลาดบ และ
จดสนสดทขนตอนการตรวจสอบเสรจ พรอมทงเปรยบเทยบสญลกษณทแตกตาง
กน สาหรบสายการประกอบแบบกลมถาสถานใดทอยใกลกนและมเวลาตางกนกน สาหรบสายการประกอบแบบกลมถาสถานใดทอยใกลกนและมเวลาตางกน
ไมเกน 0.01 นาท พนกงานสามารถสงชนงานไวดานหนาพนกงานคนตอไปได
โดยไมมการรอคอยระหวางขนตอนการผลตโดยไมมการรอคอยระหวางขนตอนการผลต
อ.ดร.จนทรศร สงหเถอน ภาควชาวศวกรรมอตสาหการ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร
แผนภมการประกอบ (Assembly Process Chart)
ใชในกรณทมชนสวนตาง ๆ มาประกอบเขา
ดวยกน ณ จดตาง ๆ ซงแตละชนสวนยอย
สามารถเขยนแสดงเปนแผนภมกระบวนการ
อกอนหน งได ดงนนในการรวมกนของ
แผนภ มกระบวนการย อย ๆเหล าน จ ะ
กลายเปนแผนภมการประกอบได
ตวอยาง Assembly Process Chart
อ.ดร.จนทรศร สงหเถอน ภาควชาวศวกรรมอตสาหการ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร
แนวทางการวเคราะหแผนภมการประกอบ
ใ ใ
แนวทางการวเคราะหแผนภมการประกอบ
1. กาหนดวตถประสงคในการวเคราะหใหชดเจน เชน ตองการศกษาเพอด
รายละเอยดขนตอนการทางาน หรอเพอการจดสมดลสายการผลต
2. ชบงกระบวนการทตองการศกษาพรอมทงรายละเอยดของกระบวนการ
ป 3. ชบงชนสวนหลกทนามาประกอบพรอมทงวเคราะหขนตอนการทางานสาคญ ๆ
ของแตละชนสวนและจดทชนสวนมาบรรจบกบกระบวนการหลก
4. ระบรายละเอยดขอมลอน ๆ ทตองการ เชน จานวนชน เวลา ชอขนตอน เปนตน
อ.ดร.จนทรศร สงหเถอน ภาควชาวศวกรรมอตสาหการ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร
ประโยชนใชงานของแผนภมการประกอบ
แผนภมการประกอบน เหมาะสาหรบการวเคราะหผลตภณฑทมชนสวน
ประโยชนใชงานของแผนภมการประกอบ
แผนภมการประกอบน เหมาะสาหรบการวเคราะหผลตภณฑทมชนสวน
หลากหลายมาประกอบกนเปนจานวนมาก ซงมความตองการในการวเคราะห
และวางแผนการผลตชนสวน ใหทนการในการประกอบ ลกษณะการวเคราะหอาจและวางแผนการผลตชนสวน ใหทนการในการประกอบ ลกษณะการวเคราะหอาจ
แบงออกไดเปนสองแบบคอ
• วเคราะหโดยใชสญลกษณทง 5 ของแผนภมการไหล
• วเคราะหเฉพาะขนตอนการทางานและการตรวจสอบ
อ.ดร.จนทรศร สงหเถอน ภาควชาวศวกรรมอตสาหการ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร
ตวอยาง Assembly
Ch t: B ki Chart: Baking
Soda Crackers
ตวอยาง Assembly ง sse b y
Chart: Gear Pump
อ.ดร.จนทรศร สงหเถอน ภาควชาวศวกรรมอตสาหการ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร
( )แผนภมผลตภณฑพหคณ (Multi-Product Process Chart)
ใชสาหรบโรงงานทมการวางผงแบบกระบวนการโดยแบงออกเปนแผนก
ตาง ๆ โดยทวไปมกมการผลตสนคาไมกชนด แตละชนดผานขนตอนการตาง ๆ โดยทวไปมกมการผลตสนคาไมกชนด แตละชนดผานขนตอนการ
ผลตทคลายคลงกน หรอตองอาศยเครองจกรรวมกน การวเคราะหขนตอน
การปฏบตงานของผลตภณฑตาง จ ชว ใหทราบปรมาณการ คลอน าการปฏบตงานของผลตภณฑตาง ๆ จะชวยใหทราบปรมาณการเคลอนยาย
ของผลตภณฑในระหวางแผนก และนาขอมลดงกลาวมาใชในการปรบปรง
โ ใ ใ การวางผงของโรงงาน เพอลดคาใชจายในการขนถายวสดระหวางจดตาง ๆ
ลงได
อ.ดร.จนทรศร สงหเถอน ภาควชาวศวกรรมอตสาหการ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร
ผลตภณฑหลกทผลตในโรงงานแหงนมเพยง 7 ชนด
แตละชนดจะผานขนตอนการผลตตาง ๆ ดงนตวอยาง Multi-Product
Process Chartแตละชนดจะผานขนตอนการผลตตาง ๆ ดงน
1. Store คลงวตถดบ
S
Process Chart
2. Slit ตดละเอยด
3. Turn ขนรป
4 Grind เจยขนรป4. Grind เจยขนรป
5. Impregnate ชบนายา
6. Mould งานแมพมพ6. Mould งานแมพมพ
7. Mill เครองกด
8. Drill เจาะร
9.Press/Test เครองอด/ทดสอบ
10.Inspect ตรวจสอบ
11. Pack แผนกบรรจ
12.Dispatch คลงสนคาและจดสง
อ.ดร.จนทรศร สงหเถอน ภาควชาวศวกรรมอตสาหการ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร
แผนภมการเดนทาง (Travel Chart)
= แผนภมจากถง ( From-to Chart)
ผลตภณฑท (i) (ii) (iii) (iv) (v) (vi) (vii)-เปนตารางสเหลยมจตรส ทม
แผนภมจากถง ( From to Chart)ตวอยาง Travel Chart
B V S T PRP PGS PGL
ปรมาณ(ชน) 10 5 20 15 30 50 0
จานวนชองเทากบจานวนแผนก
งานทตองการวเคราะห
-ใชบนทกตวเลขแสดงปรมาณการ
เคลอน จานวนเทยวของการขน
ยายหรอระยะทางของการขนยาย
ระหวางแผนกตาง ๆ ภายใน
โรงงาน เพอใชในการวเคราะห
ความใกลไกลของแผนกตาง ๆ
และปรบปรง/ออกแบบผงโรงงาน
ใหมตอไป
อ.ดร.จนทรศร สงหเถอน ภาควชาวศวกรรมอตสาหการ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร