ปฏสมพนธเชงภมศาสตร

ความรทวไปเกยวกบโลก

โลกเปนดาวเคราะหดวงหนงในระบบสรยะทเกดขนเมอประมาณ 4,600 ลานปมาแลว นกดาราศาสตรสวนใหญสนนษฐานวา ระบบสรยะเกดจากการหมนวนของฝนและแกสในอวกาศ (เนบวลา) แรงโนมถวงระหวางมวลทำใหฝนและแกสในอวกาศเกดการยบตวและรวมกนจนในทสด กลายเปนระบบ เรยกวา ...............ระบบสรยะ

สนฐานของโลก

โลกมรปทรงสณฐานเกอบเปนทรงกลม โลกมเนอทผวประมาณ 525 ลานตารางกโลเมตร วดเสนผานศนยกลางจากขวโลกเหนอไปขวโลกใตยาว 12,714 กม. แตถาวดจากเสนผานศนยกลางแนวเสนศนยสตรไดยาว 12,757 กม.

จดสงสดของโลกอยบรเวณเทอกเขาหมาลยทยอดเขา....................... มความสง 8,848 เมตรจากระดบนำทะเลปานกลาง และจดลกของพนมหาสมทรแปซฟกอยรองลกกนมหาสมทร......................... มความลก 11,033 เมตร จากระดบนำทะเลปานกลาง

เอเวอเรสต

มาเรยนา

12,714 กม.

12,757 กม.

โครงสรางของโลกนกวทยาศาสตรแบงโครงสรางโลกตามลกษณะมวลสารเปนชนใหญ 3 ชน คอ

1.ชนเปลอกโลก

2. เนอโลก

3.แกนโลก

ชนเปลอกโลก (CRUST)

แบงออกไดเปน 2 บรเวณ คอ

1. เปลอกโลกภาคพนทวป หมายถง สวนทเปนแผนดนทงหมด ประกอบดวย ซลกาและอลมนา เปนสวนใหญ

2. เปลอกโลกสวนใตมหาสมทร หมายถง เปลอกโลกสวนทคลมดวยนำ ประกอบดวย ซลกาและแมกนเซยม เปนสวนใหญ

ชนเนอโลก (MANTLE)

ชนเนอโลก (mantle) เปนชนทอยถดลงไปจากชนเปลอกโลก สวนมากเปนของแขง มความลกประมาณ 2,900 กม. นบจากฐานลางสดของเปลอกโลกจนถงตอนบนของแกนโลก ชนเนอโลกสวนบนเปนหนทเยนตวแลวและบางสวนมรอยแตกเนองจากความเปราะ ชนเนอโลกสวนบนกบชนเปลอกโลกรวมกนเรยกวา ................................

ซงมาจากรากศพทภาษากรก แปลวาชนหน ชนธรณภาคมความหนาประมาณ 100 กม. นบจากผวโลกลงไป

ธรณภาค (Lithosphere)

ชนเนอโลกถดไปทความลก 100-350 กม. เรยกวาชน........................ เปนชนของหนหลอมละลายรอนหรอหนหนดทเรยกวา......................... ซงหมนเวยนอยภายในโลกอยางชาๆ

ชนเนอโลกทอยถดลงไปอกชนเปน ชนลาสดอยทความลกตงแต 350-2,900 กม. เปนชนทเปนของแขงรอนแตแนนและหนดกวาตอนบน มอณหภมสงตงแต ประมาณ 2,250 - 4,500 C

ฐานธรณภาค (Asthenosphere)

แมกมา

ชนแกนโลก (CORE)

1. แกนโลกสวนใน (inner core): เปนทรงกลม หนาประมาณ 1,255 กม. สนนษฐานวาเปนของแขง ประกอบดวยธาตโลหะผสมระหวางเหลกกบนกเกล2. แกนโลกสวนนอก (outer core): สนนษฐานวาเปนของเหลว หนาประมาณ 2,220 กม. ประกอบดวยโลหะเหลว จำพวกเหลก อณหภมสงถง 2,200 C เคลอนทตลอดเวลา สามารถดนชนเนอโลกออมาถงชนเปลอกโลกได เชน ภเขาไฟปะท แผนดนไหว แกนโลกสวนใน

แกนโลกสวนนอก

หน (ROCK)หน: เปนของแขงทเกดขนตามธรรมชาต ซงเปนสารผสมทเกดจากการเกาะตวกนแนนของแรตงแต 1 ชนดขนไป หรอ เปนสารผสมของแรกบแกวภเขาไฟ หรอ แรกบวากดกดำบรรพ หรอของแขงอนๆ หนมหลายลกษณะ รปรางทแตกตางกนออกไป มสสนทตางกนออกไปตามถนทอย

หนทอยบนเปลอกโลกทางธรณวทยา แบงไดเปน 3 กลมใหญ คอ

1. หนอคน

2. หนตะกอน

3. หนแปร

หนอคน

หนทเกดจากการเยนตวและการตกผลกของแมกมา (Magma) ซงเปนสารซลเกตหลอมเหลว และอยใตเปลอกโลก ถาแมกมาขนมาผวโลก เราเรยกวา ลาวา (Lava)

ตวอยางชนดของหนอคน

ชนดของหน ลกษณะของหน ประโยชน แหลงทพบ

หนแกรนต ผนกขนาดใหญ แวววาว สวยทนทาน

กอสราง ประดบอาคาร ปพน แกะสลก ทำครก

ชลบร จนทบร แพร เชยงใหม

หนบะซอลต เนอแนน ผลกขนาดเลก ทนทาน ทำถนน กอสราง จนทบร กาญจนบร ลำปาง

ลพบร

หนออบซเดยนไมเปนผลก เนอเรยบเกลยงคลายแกว รอยแตกเปนคม สดำ

ใชทำอาวธโบราณ ยงไมพบในประเทศไทย

หนแอนซไดซเนอแนน ผลกเลก

ตองสงดวยกลองจลทรรศน

กอสรางถนน สระบร เพชรบรณ

หนตะกอน

หนทเกดจากการตกตะกอนของเมดแรทไดจากการผพงของหนชนดใดกไดทผวโลก และถกพดพาไปโดยนำ ลม หรอธารนำแขง แลวจบตวกนเปนหน หรอ เกดจากการตกตะกอนทางเคมของสารละลายจากในนำ ในลำธาร ทะเล หรอมหาสมทร เนองจากปฏกรยาทางเคมหรอการระเหยของนำ ทอณหภมปกตบนผวโลก ลกษณะเดนของหนตะกอน คอ การเกดเปนชน อาจมซากดกดำบรรพหรอแสดงลกษณะโครงสรางของการตกตะกอนตามลำดบอาย

ตวอยางหนตะกอนชนดของหน ลกษณะของหน ประโยชน แหลงทพบ

ศลาแลง เนอแขง หยาบ รพรน ขรขระ สนำตาลแดง ทำกำแพง บรรมย ศรษะเกษ

หนทราย เนอสา หยาบ คลายทราย มสนำตาล

ทำหนลบมด นำมาแกะสลก ใชในงานกอสราง

เพชรบร ราชบร กาญจนบร นครราชสมา

หนดนดานเนอละเอยด กะเทาะหลดออกเปนแผนๆได

งาย

ใชผสมทำปนซเมนต ปพนทางเดน สงขลา เลย สระบร

หนปน เนอหนอาจมซากพชซากสตวตดอย

ผสมคอนกรตใชในงานกอสราง ทำวตถทนไฟ สระบร ราชบร เพชรบร

หนกรวดมนกลม มน เนอหยาบมาก ประกอบดวยเศษหนและเศษแรขนาดใหญ แกรง

ใชทำถนนในบาน ใชในการกอสราง

พบในภาคตะวนออกเฉยงเหนอเกอบทกจงหวด

หนแปร

หนทเกดขนภายในชนเปลอกโลก โดยเปลยนแปลงมาจากหนเดมทอาจเปนหนอคน หนตะกอน หรอหนแปรกได การเปลยนแปลงเหลานเกดขนในสถานะของแขง ไมผานการหลอมเหลม แตเปนผลจากอณหภมสง ความดนสง หรอทง 2 ประการ

วฏจกรของหน

ทบทวนวฏจกรของหน

หนหนด

หนแปร

หนชน

หนอคน

ตะกอน

1

2

34

5

จงตอบคำถามตอไปน

1.หนชนดใดเกดจากการตกตะกอนหรอทำปฏกรยาของสารเคม

2. หนแกรนต จดอยในหนประเภทใด

3.เพราะเหตใดหนบะซอลต จงสามารถลอยนำได

4. หนอคนชนดใดยงไมพบในประเทศไทย

5. หนประเภทใดทพบซากดกดำบรรพ

6. หนทนำมาใชในการทำกระดานชนวนคอหนอะไร พบมากบรเวณจงหวดใด

7. หนออน แปรสภาพจากหนชนดใด นำมาใชประโยชนไดอยางไร

8. หนชนดใดบางทแปรสภาพมาจากหนแกรนต ยกตวอยางมา 2 ชนด พรอมบอกการนำมาใชประโยชน

9. หนทนำมาใชกอสรางทำกำแพงปราสาท /เมองเกาๆ ในอดต คอหนอะไร มกพบทจงหวดใดบาง

10. โลกประกอบดวยธาตชนดใดมากทสด

การบาน

บรรยากาศและอากาศ

1. โทรโปสเฟยร (Troposphere) เปนช0นบรรยากาศช0นลางสดท:อยสงจากผวโลกข0นไป10-12 ก.ม.

เปนช0นท:มความหนาแนนมากท:สด และใกลผวโลกท:สดในช0นน0จะ

เกด ปรากฏการณท:สาคญ ๆ ไดแก เมฆ ฝน หมะ พาย เม:อความสงเพ:ม

ข0นอณหภมลดลง 0.6 C ตอ 100 เมตร อณหภมในช0นน0 มคาระหวาง

-73 C ถง -53 C เน:องจากอากาศและละอองนำผวโลกสามารถดดกลนคล:นแสง เชน แสงท:มองเหนดวยตาเปลา (visible light) แสงอลตราไว

โอเลต (ultraviolet,UV) แสง อนฟราเรด (infrared, IR) ไดมากกวา

รอยตอระหวางช0นโทรโปสเฟยร (troposphere) และช0นตอไปเรยกวา

tropopause เปนท:ท:มอณหภมคงท:

2. สตราโตสเฟยร (stratosphere)

ช0นน0 มระดบความสงข0นไปจนถง 50 กโลเมตรจากพ0นโลก อณหภมของ

บรรยากาศช0นน0จะเพ:มสงข0นเม:อความสงเพ:มข0น ท:ความสงประมาณ 50 กโลเมตรจาก

ผวโลก มอณหภมประมาณ 10-20 C ซ: งเหตผลกคอมการ ดดกลนรงสอลตราไวโอเลต

(UV) และรงสอนฟราเรด (IR) โดยโอโซน (O3) ซ: งพบวาความเขมขนของโอโซนใน

ช0นน0 ประมาณ 1-5 ppm โดยปรมาณโอโซนในช0นน0 มความสาคญตอส:งมชวตเพราะ

ชวยกรองแสง UV ท:เปนอนตรายจาก ดวงอาทตยไดถง 99% ทาใหมนษย รอดพนจาก

การเปนมะเรงท:ผวหนงและการเปนตอท:ดวงตา รอยตอระหวาง stratosphere และช0น

ตอไปเปนระดบท:อณหภมคงท:เรยกวา stratopause ซ: งสงจากผวโลกข0นไปประมาณ

50 กโลเมตร ในช0น สตราโตสเฟยร แทบจะไมมไอนำเลย บรรยากาศช0นน0ไมแปรปรวน มเสถยรภาพมากและทศนวสยท: เหมาะสมสาหรบ สาหรบการบน

3. มโซสเฟยร (mesosphere)

เปนช0นท:อยตรงกลางของบรรยากาศท0ง 4 ช0นอยตอจาก

ช0น stratosphere และข0นไปอก 40 กโลเมตร เปนช0นท:ม

โอโซนนอยมาก อณหภมจะลดลงตามลาดบ เม:อเคล:อนท:สง

ข0นไปพบโมเลกลของ กาซในรปของอออนเชน O2, NO+ ใน

บรรยากาศช0นน0 อณหภมจะลดลงตาเหลอ -100 C ท:ระดบ

ความสง 90 กโลเมตรจากผวโลก อณหภมจะเร:มคงท: บรเวณ

น0วา mesopause ซ: งจะเปนรอยตอระหวางช0นน0กบช0นตอไป

4. เทอรโมสเฟยร (thermosphere)

คอช0นท:อยระหวางความสง 90 - 800 กโลเมตร ในช0นน0ปฏกรยาทาง

เคมของแสงทาใหกาซตางๆ ในช0นน0แตกตวเปนไอออนจงอาจเรยกวา

ไอโอโนสเฟยร (ionosphere) บรรยากาศช0นน0 เปนช0นท:อยนอกสด

พบวา อณหภมเร:มเพ:มสงข0นตามระดบความสง ประมาณ 200 กโลเมตร

จากผวโลกจะมอณหภมสงกวา 500 Cและ ท:ระดบความสง 700-800

กโลเมตรจะมอณหภม สงกวา 100 C การท:อณหภม สงข0นกเพราะการ

ดดกลนแสง UV โดย O2 และ N2 ซ: งโมเลกลสวนใหญอยในรปของ

อออน เชน NO+, O2 และ O+ เปนตน

5)เอกโซสเฟยร (exosphere)

ช0นบรรยากาศช0นนอกสดท:หอหมโลก เร:มต0งแต 500 กโลเมตร

จากผวโลกข0นไป บรรยากาศในช0นน0จะคอย ๆ กลนกบอากาศจน

ยากจะกาหนดลงไปไดวามขอบเขตเทาใด บรรยากาศช0นน0 มโมเลกล

ของแกสนอยมากและเปนแกสท:เบา เชน แกสไฮโดรเจน และแกส

ฮเลยม

ไมมแรงดงดดของโลก ดาวตกและอกบาตรจะไมลกไหมในช0นน0

เน:องจากมแกสเบาบางมาก จนไมถอวาเปนสวนหน:งของบรรยากาศ

ปรากฏการณเกยวกบ อากาศ

กาซททำใหเกดภาวะเรอนกระจก

1.กาซคารบอนไดออกไซด (CO2)

การเผาไหมเช0อเพลง โรงงานอตสาหกรรม การเผาปาเพ:อใชพ0นท:

สาหรบอยอาศยและการทาปศสตว เปนตน ประเทศท:ปลอยควนพษ

ปรมาณมากท:สด คอ สหรฐอเมรกา ในทวปเอเชย คอ ประเทศจน

2.กาซมเทน (CH4)จากการทำนาขาว ปศสตว และการเผาไหมมวลชวภาพ การเผาไหมเชอเพลงประเภทถานหน นำมน และกาซธรรมชาต

กาซททำใหเกดภาวะเรอนกระจก

3.กาซไนตรสออกไซด (N2O)เกดจากการยอยสลายซากสงมชวตโดยแบคทเรย แตทมเพมสงขนในปจจบน เนองมาจากอตสาหกรรมทใชกรดไนตรกในกระบวนการผลต เชน อตสาหกรรมผลตเสนใยไนลอน อตสาหกรรมเคมและพลาสตกบางชนด เปนตน

4.สารประกอบคลอโรฟลออโรคารบอน (CFC)

มไดเกดขนเองตามธรรมชาต แตเปนสงประดษฐของมนษย มแหลงกำเนดมาจากโรงงานอตสาหกรรม และอปกรณเครองใชในชวตประจำวน เชน ตเยน เครองปรบอากาศ และสเปรย เปนตน

สรยปราคาสรยปราคา หรอ สรยคราส เปนปรากฏการณทเกดขนเมอดวงอาทตย ดวงจนทร และโลก โคจรมาอยในแนวเสนตรงเดยวกน โดยมดวงจนทรอยตรงกลาง เงาของดวงจนทรจะทอดมายงโลก ทำใหคนบนโลก (บรเวณเขตใตเงามดของดวงจนทร) มองเหนดวงอาทตยเวาแหวง หรอบางแหงเหนดวงอาทตยมดหมดทงดวง

จนทรปราคาจนทรปราคา หรอ จนทรคราส เกดขนจากดวงจนทรโคจรผานเขาไปในเงาของโลก เราจงมองเหนดวงจนทรแหวงหายไปในเงามดแลวโผลกลบออกมาอกครง คนไทยสมยโบราณเรยกปรากฎการณนวา "ราหอมจนทร" จนทรปราคาจะเกดขนเฉพาะในคนวนเพญ 15 คำ หรอคนวนพระจนทรเตมดวง อยางไรกตามปรากฏการณจนทรปราคาไมเกดขนทกเดอน เนองจากระนาบทโลกโคจรรอบดวงอาทตยและระนาบทดวงจนทรโคจรรอบโลกไมใชระนาบเดยวกน หากตดกนเปนมม 5 องศา ดงนนจงมโอกาสทจะเกดจนทรปราคาเพยงปละ 1 - 2 ครง

อทกภาค

ปรากฏการณนำขน-นำลง

แรงโนมถวงจากดวงจนทรจะมผลตอสวนตางๆของผวโลกแตกตางกน ผวโลกทหนหนาไปทางดวงจนทร (toward the Moon) จะไดรบแรงโนมถวงสงกวาผวโลกดานทหนออกจากดวงจนทร (away from the Moon) แตขณะเดยวกนโลกกหมนรอบตวเองเกดแรงหนศนยกลาง (centrifugal force) และจากสภาพเฉอย (inertia)ของมหาสมทรหรอนำทะเล ทำใหผวนำของมหาสมทรหรอทะเลโปงออกสองขาง (two tidal bulges) โดยแนวทโปงออกจะอยแนวเดยวกบดวงจนทร สวนผลจากทโลกหมนรอบตวเองกทำใหตำแหนงทเรายนดจะถกพาผานจดทโปงออก ดงนนแตละวนเราจงมองเหนนำขน และลง

โดยปกตนำทะเลขนวนละ 2 ครงและลงวนละ 2 ครง โดยมชวงเวลาระหวางการขน – การลงประมาณ 6 ชวโมง 12 นาท ทำใหนำขนครงแรกถงครงถดไปหางกนประมาณ 12 ชวโมง 25 นาท และวนถดไปนำจะขนชาวนละประมาณ 50 นาท เพราะดวงจนทรเคลอนไปอยทางตะวนออกของจดเดมเกอบ 13 องศา

นำเกด-นำตาย

ในวนขน 15 คำ และวนแรม 15 คำ ดวงอาทตย โลก และดวงจนทรเรยงตวอยในแนวเดยวกน แรงโนมถวงของดวงอาทตยและดวงจนทรเสรมกน ทำใหแรงไทดลบนโลกเพมขน สงอทธพลใหระดบนำขนสงสดและระดบนำลงตำสดแตกตางกนมากดงภาพท 7 เรยกวา "นำเกด" (Spring tides)

นำเกด

ในวนขน 8 คำ และวนแรม 8 คำ ดวงอาทตย โลก และดวงจนทรอยในแนวตงฉากกน แรงโนมถวงของดวงอาทตยและดวงจนทรไมเสรมกน ทำใหแรงไทดลบนโลกลดลง สงอทธพลใหระดบนำขนสงสดและระดบนำลงตำสดไมแตกตางกนมากดงภาพท 8 เรยกวา "นำตาย" (Neap tides)

นำตาย

เอลนโญเอลนโญ (El Niño) เปนคำในภาษาสเปนแปลวา บตรพระครสต เปนปรากฏการณธรรมชาตทปฏสมพนธระหวางการหมนเวยนของกระแสอากาศกบกระแสนำในมหาสมทร มกเกดขนในชวงเทศกาลครสตมาส เมอกระแสนำอนในมหาสมทรแปซฟกไหลเขาแทนทกระแสนำเยนบรเวณชายฝงเปร สงผลกระทบทางระบบนเวศและหวงโซอาหาร ฝงปลามจำนวนลดลง ทำใหนกชายฝงขาดอาหาร ชาวประมงขาดรายได รวมทงเกดฝนตกและดนถลมอยางรนแรงในประเทศเปรและเอกวาดอร อยางไรกตามเอลนโญเปนปรากฏการณทเกดขนอยางไมมคาบเวลาทแนนอน ไมไดเกดขนทกป ขณะทเกดขนแตละครงอาจกนเวลา 2 - 3 เดอนหรอนานกวา เอลนโญจงมชอเรยกอยางเปนทางการวา “El Niño – Southern Oscillation” เรยกอยางสนวา "ENSO" หมายถงความผนผวนซงเกดขนบรเวณมหาสมทรแปซฟกตอนใต

สภาวะปกต โดยปกตบรเวณเสนศนยสตร เหนอมหาสมทรแปซฟก ลมสนคาตะวนออก (Eastery trade winds) จะพดจากประเทศเปรชายฝงทวปอเมรกาใต ไปทางตะวนตกของมหาสมทรแปซฟก แลวยกตวขนบรเวณประเทศอนโดนเซย ทำใหมฝนตกมากในเอเซยตะวนออกเฉยงใตและทวปออสเตรเลยตอนเหนอ กระแสลมสนคาพดใหกระแสนำอนบนพนผวมหาสมทรแปซฟกไปกองรวมกนทางทศตะวนตก จนมระดบสงกวาระดบนำทะเลปกตประมาณ 60 – 70 เซนตเมตร แลวจมตวลง กระแสนำเยนใตมหาสมทรซกเบองลางไหลเขามาแทนทกระแสนำอนพนผวซกตะวนออก นำพาธาตอาหารจากกนมหาสมทรขนมาทำใหปลาชกชม เปนประโยชนตอนกทะเลและการทำประมงชายฝงของประเทศเปรดงภาพท 1

สภาวะเอลนโญเมอเกดเอลนโญ กระแสลมสนคาตะวนออกออนกำลง กระแสลมพนผวจงเปลยนทศทาง พดจากประเทศอนโดนเซยและออสเตรเลยตอนเหนอไปทางทศตะวนออก แลวยกตวขนเหนอชายฝงทวปอเมรกาใต ทำใหเกดฝนตกหนกและแผนดนถลมในประเทศเปรและเอกวาดอร กระแสลมพดกระแสนำอนบนพนผวมหาสมทรแปซฟกไปกองรวมกนบรเวณชายฝงประเทศเปร ทำใหกระแสนำเยนใตมหาสมทรไมสามารถลอยตวขนมาดงภาพท 2 บรเวณชายฝงจงขาดธาตอาหารสำหรบปลาและนกทะเลทำใหชาวประมงเปรขาดรายได ขณะทเอลนโญทำใหฝนตกหนกในตอนเหนอของทวปอเมรกาใตแตกทำใหเกดความแหงแลงในเอเชยตะวนออกเฉยงใตและออสเตรเลยตอนเหนอ ไฟใหมปาอยางรนแรงในประเทศอนโดนเซยในบางปเปนเพราะปรากฏการณเอลนโญนนเอง

ลานญาลานญา (La Niña) แปลวา บตรธดา เปนปรากฏการณทมลกษณะตรงขามกบเอลนโญ คอมลกษณะคลายคลงกบสภาวะปกตแตรนแรงกวา กลาวคอ กระแสลมสนคาตะวนออก (Trade wind) ทพดไปทางทศตะวนออกมกำลงแรงทำใหระดบนำทะเลบรเวณทางซกตะวนตกของมหาสมทรแปซฟกสงกวาสภาวะปกต ลมคายกตวเหนอประเทศอนโดนเซยทำใหเกดฝนตกอยางหนก แตทบรเวณชายฝงประเทศเปรนำเยนใตมหาสมทรยกตวขนแทนทกระแสนำอนบรเวณชายฝงมหาสมทรแปซฟกทางซกตะวนออกดงภาพท 3 ทำใหเกดธาตอาหารและฝงปลาชกชม

สรปเอลนโญ-ลานญา เราอาจกลาวอยางงายวา เอลนโญทำใหเกดฝนตกหนกในตอนเหนอของทวปอเมรกาใตและเกดความแหงแลงในเอเชยตะวนออกเฉยงใต ในทางกลบกนลานญาทำใหเกดความแหงแลงทางตอนเหนอของทวปอเมรกาใตและเกดฝนตกหนกในเอเชยตะวนออกเฉยงใต ทงเอลนโญและลานญาเกดจากความผกผนของกระแสอากาศโลกบรเวณเสนศนยสตรเหนอมหาสมทรแปซฟก ซงยงไมสามารถระบสาเหตทแนชด ภาพถายจากดาวเทยมโทเพกซ/โพซดอน (Topex/Poseidon) ในภาพท 4 แสดงใหเหนความตางระดบของนำทะเลบนพนผวมหาสมทรแปซฟก สขาวแสดงระดบนำซงสงกวาระดบนำทะเลปานกลาง 14 เซนตเมตร สมวงหรอสเขมแสดงระดบนำซงตำกวาระดบนำทะเลประมาณ -18 เซนตเมตร ขณะทเกดลานญา - เอลนโญ

โครงการพระราชดำรของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว

ปา 3 อยาง ประโยชน 4 อยาง หลกการปลกปา 3 อยาง ประโยชน 4 อยาง วาเปนแนวคดขงการผสมผสานการอนรกษ ดน นำ และการฟนฟทรพยากรปาไม  ควบคกบความตองการดานเศรษฐกจ  ดวยการจำแนกปา 3 อยาง ดงน           1. ปาไมใชสอย  คอ ไมโตเรว สำหรบใชในครวเรอน เชน สะเดา ไมไผ            2. ปาไมกนได  คอ ไมผล เชน มะมวง และผกกนใบตางๆ            3. ปาไมเศรษฐกจ  คอ  ไมทปลกไวขาย  หรอไมเศรษฐกจ เชน ไมสก

ประโยชน 4 อยาง จำแนกประโยชนแตละอยางออกเปน            1. ปาไมใชสอย  นำมาสรางบาน  ทำเลาเปด  เลาไก  ดามจอบเสยม  ทำหตถกรรม  หรอกระทงใชเปนเชอเพลง (ฟน) ในการหงตม            2. ปาไมกนได  นำมาเปนอาหาร  ทงพชกนใบ  กนผล  กนหว  และเปนยาสมนไพร            3. ปาไมเศรษฐกจ  เปนแหลงรายไดของครวเรอน  เปนพชทสามารถนำมาจำหนายได  ซงควรปลกพชหลากหลายชนดเพอลดความเสยงเรองราคาตกตำและไมแนนอน            4. ประโยชนในการชวยอนรกษดนและนำ  การปลกพชทหลากหลายอยางเปนระบบ จะชวยสรางสมดลของระบบนเวศในสวน  ชวยปกปองผวดนใหชมชน ดดซบนำฝน และคอยๆ ปลดปลอยความชอสสวนเกษตรกรรม

โครงการแกลงดน เมอวนท 16 กนยายน พ.ศ. 2527 พระบาทสมเดจพระเจาอยหวพระราชทานพระราชดำร อนเปนตนกำเนดของโครงการ แกลงดน ทศนยศกษาการพฒนาพกลทองฯ ความวา “..ใหมการทดลองทำดนใหเปรยวจด โดยการระบายนำใหแหงและศกษาวธการแกดนเปรยว เพอนำผลไปแกปญหาดนเปรยวใหแกราษฎรทมปญหาในเรองนในเขต จงหวดนราธวาส โดยใหทำโครงการศกษาทดลองในกำหนด 2 ป ..” โครงการ “ แกลงดน” จงกำเนดขนโดยมศนยศกษาการพฒนาพกลทองฯ เปนหนวยดำเนนการสนองพระราชดำร เพอศกษาการเปลยนแปลงความเปนกรดของดนกำมะถน วธดำเนนการในโครงการ เรมจากการแกลงดนใหเปรยวโดยการทำใหดนแหงและเปยกสลบกนไป เพอเรงปฏกรยาทางเคมของดนซงจะไปกระตนสารประกอบกำมะถนหรอสารประ กอบไพไรต ใหทำปฏกรยากบออกซเจนในอากาศสงผลใหดนเปนกรดจดคอตองการ “แกลงดนใหเปรยวจนสดขด” จนพชเศรษฐกนตางๆ ไมสามารถเจรญงอกงามใหผลผลตได

โครงการแกมลง

โครงการแกมลง มแนวคดจากการทลงอมกลวยไวในกระพงแกมไวไดคราวละมากๆ พระบาทสมเดจพระจาอยหว ไดมพระราชกระแสอธบายวา “ลงโดยทวไปถาเราสงกลวยให ลงจะรบปอกเปลอก เอาเขาปากเคยว แลวนำไปเกบไวทแกมกอนลงจะทำอยางนจนกลวยหมดหวหรอ เตมกระพงแกม จากนนจะคอยๆ นำออกมาเคยวและกลนกนภายหลง”

แกมลง เปนการบรหารจดการนำตามแนวพระราชดำรของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดช เกยวกบพนทหนวงนำ (detention basin) เพอแกปญหานำทวม

หลก 7R

“7” วธ GREEN TIPS

1.Reduceหรอการลดการใช การท&โลกรอนข.นเร&อยๆ น.น เราทราบกนดวาเพราะมการใช ทรพยากรธรรมชาตกนอยางไมระมดระวง ทาใหเกดขยะและของเสยจานวนมากท&ไมสามารถยอยสลายตามธรรมชาตไดทน ดงน.นหากตองการชวยลดโลกรอนตองปรบการดาเนนชวต อาท ลดการใชถงพลาสตก หรอบรรจภณฑท&ยอยสลายยาก เปนตน

2.Reuseหรอการใชซา กอนท&จะตดสนใจซ.อสนคาอยางใดอยางหน&ง ลองกลบมาฉกคดสกหนอยวาสนคาประเภทน.นสามารถนากลบมาใชใหมไดหรอไม นอกจากจะชวยประหยดคาใชจายแลวยงชวยลดการใชทรพยากรธรรมชาตไดอกดวยผบรโภคควรตระหนกวาสนคาท&ใชซ าไดกควรนากลบมาใชใหม หรอหลกเล&ยงผลตภณฑหรอบรรจภณฑประเภทใชคร .งเดยวแลวท.ง อาท ใชถงผาแทนถงพลาสตก ใชผาเชดโตะแทนกระดาษชาระ หรอใชผลตภณฑแบบเตม เปนตน

3.Recycleหรอการนากลบมาใชใหม ผลตภณฑหรอวสดท&ไมสามารถใชงานไดแลว เราสามารถนาไปรไซเคลเพ&อนากลบมาใชใหม อาท ขวดแกว กระดาษ โลหะ หรอพลาสตก เปนตน หรอการนาผลตภณฑน.นๆไปปรบแตงใหมเสมอนไดผลตภณฑช.นใหมมาใชงานน&นเอง

4.Repairหรอการซอมแซม ผลตภณฑหลายๆ ประเภทถกทาใหเกดทศนคตท&ผดๆ วาซ.อใหมดกวาซอมแซมของเกาเอามาใช อาท เคร&องปรบอากาศ หรอรถยนต เปนตน แตท&จรงแลวการซอมแซมเพยงเลกนอยแลวนากลบมาใชใหมไดนอกจากจะชวยลดคาใชจายแลว ยงถอวาได ชวยลดการใชทรพยากรธรรมชาตไดอกทางหน&ง

5.Refuseหรอการปฏเสธ เราตองรจกการปฏเสธสนคาหรอผลตภณฑท&ทาลายโลกของเรา อาท ถงพลาสตกหรอเร&องท&คาดไมถง เชน อาหารท&ตองนาเขาจากท&ไกลๆ เพราะการท&ตองขนยายอาหารจากท&หน&งไปยงอกท&หน&งตองใชการขนสงและกระบวนการเกบรกษาท&เขมงวด ทาให ตองใชทรพยากรธรรมชาตจานวนมาก เปนการเพ&มกาซเรอนกระจกใหแกโลกของเราอยางท&เราคาดไมถง

6.Return หรอการตอบแทน อาทชวยกนปลกตนไมเพ&อเพ&มพ.นท&สเขยวแกโลก หรอการประหยดการใช ทรพยากรธรรมชาตกเปนการตอบแทนแกโลกไดเชนกน หรอหากจาเปนตองใช ทรพยากรธรรมชาตกตอบแทนแกโลกดวยการชวยคนกาไรแกสงคม แกโลก สนบสนนกจกรรมในการชวยอนรกษส&งแวดลอมอยางจรงจง เปนตน

7.Rethinkหรอการเปล=ยนความคด การดาเนนการตางๆท .งหมดท&กลาวมาจะสาเรจไดตองเปล&ยนความคดใหมและตองเปนการเปล&ยนความคดท&เกดข.นจากตนเอง ไมทาตามกระแสสงคมเพยงระยะเวลาหน&ง ตองดาเนนการอยางตอเน&อง จรงจง กจกรรมทกอยางท&กลาวมาจะเกดไมไดถาเรายงยดถอความคดแบบเดมๆ

การแยกขยะ

สเขยว รองรบขยะทเนาเสยและยอยสลายไดเรว สามารถนำมาหมกทำปยได เชน ผก ผลไม เศษอาหาร ใบไม

สเหลอง รองรบขยะทสามารถนำมารไซเคลหรอขายได เชน แกว กระดาษ พลาสตก โลหะ

สเทาฝาสสม รองรบขยะทมอนตรายตอสงมชวต และสงแวดลอม เชน หลอดฟลออเรสเซนต ขวดยา ถานไฟฉาย กระปองสสเปรย กระปองยาฆาแมลง ภาชนะบรรจสารอนตรายตาง ๆ

สฟา รองรบขยะยอยสลายไมได ไมเปนพษและไมคมคาการรไซเคล เชน พลาสตกหอลกอม ซองบะหมสำเรจรป ถงพลาสตก โฟมและฟอลยทเปอนอาหาร

การเทยบเวลามาตรฐานสากล

การคำนวณเวลาเวลามาตรฐานสากล คอ เสนทลากผานเมอง กรนซ :องกฤษ

เปนเสนลองจจดท 0 องศา เรยกวา เมอรเดยนปฐม

โลกเปนทรงกลม ดงนนจงม ทงหมด 360 องศา โลกหมนรอบตวเอง 1 รอบ ใชเวลา 24 ชวโมงดงนน

1 ชวโมง/ 60 นาท โลกจะหมน 15 องศาลองจจด

ทกๆ 1 องศา เวลาจะหางกน............นาท4

ควรจำ!!!! ประเทศไทย อยท 105 องศาตะวนออก

ตวอยาง1.ถากรนซ(ประเทศองกฤษ)เปนเวลา24.00น.วนอาทตยอยากทราบวาประเทศไทยเปนเวลาเทาใดวนอะไร

วธคด

ใชสตรท 1 : 0+E กรนซ คอ 0 องศาประเทศไทยคอ 105 องศา

1.หาองศาทหางกน 0+105 = 105

2.หาเวลาตาง 15 องศา หางกน 1 ชวโมง105 องศา หางกน 105x1

15= 7 ชวโมง

สรป ประเทศไทยหางจาก กรนซ 7 ชวโมง ประเทศไทย เวลา 07.00 น. วนจนทร

(เรวกวากรนซ)

การหาระยะทางแผนท

ตวอยาง แผนท:มาตราสวน 1:50,000 ถาวดระยะทางในแผนท:ได 5 เซนตเมตร อยากทราบ

วาระยะทางจรงบนพ0นผวโลกเปนเทาใด

ความรวมมอดานสงแวดลอม

อนสญญาบาเซลอนสญญาบาเซล หรอ อนสญญาบาเซลวาดวยการควบคมการเคลอน

ยายขามแดนและการกำจดซงของเสยอนตราย (องกฤษ: Basel Convention หรอชอเตม Basel Convention on the Control of Transboundary Movements of Hazardous Wastes and Their Disposal) เปนสนธสญญาระดบนานาชาตวา ดวยการจำกดการเคลอนยายของเสยอนตรายระหวางประเทศ โดยเฉพาะจากประเทศกำลงพฒนาไปยงประเทศดอยพฒนา จดมงหมายคอลดปรมาณสารพษทเกดจากของเสย หรอ ขยะ อนสญญาบาเซลเรมลงนามเมอวนท 22 มนาคม พ.ศ. 2532 (ค.ศ. 1989) และมผลบงคบใชตงแตวนท 5 พฤษภาคม พ.ศ. 2535 (ค.ศ. 1992) ปจจบนม 166 ประเทศทลงนาม โดยมประเทศอฟกานสถาน ประเทศเฮต และสหรฐอเมรกาทลงนามแลว แตยงไมไดเรมเขากระบวนการปฏบตตามสนธสญญา

พธสารเกยวโต พธสารเกยวโตเปนพธสารภายใตอนสญญาสหประชาชาตวาดวยการเปล&ยนแปลงสภาพภมอากาศ (United Nations Framework Convention on Climate Change: UNFCCC) ซ&งจดทาข.นเพ&อเปนกรอบการอนวตของประเทศภาค ภายใตหลกการของอนสญญาฯ พธสารเกยวโตต .งช&อข.นตามสถานท&ในการเจรจาท&เมองเกยวโต เมองหลวงเกาของประเทศญ&ป น เม&อวนท& 11 ธนวาคม 2540 และมผลบงคบใชเม&อวนท& 16 กมภาพนธ 2548 ประกอบไปดวย 28 มาตราพธสารเกยวโตกาหนดเปนขอผกพนทางกฎหมาย (Legal binding) ซ&งกาหนดพนธกรณในการลดปรมาณการปลอยกาซเรอนกระจกของประเทศภาคในภาคผนวกท& 1 (Annex I) โดยรวมแลวไมนอยกวารอยละ 5 จากระดบการปลอยโดยรวมของกลมภาคผนวกท& 1 ในป พ.ศ. 2533 (ค.ศ. 1990) ภายในชวงป พ.ศ. 2551-2555 โดยปรมาณการลดการปลอยกาซเรอนกระจกจะแตกตางกนไปในแตละประเทศ และมการกาหนดชนดกาซเรอนกระจกท&อยภายใตพธสารฯ 6 ชนดคอ คารบอนไดออกไซด (CO2) มเทน (CH4) ไนตรสออกไซด (N2O) ไฮโดรฟลออโรคารบอน (HFCs) เปอรฟลออโรคารบอน (PCFs) และซลเฟอรเฮกซาฟลโอไรด (SF6) โดยการลดกาซเหลาน.ใหคดเทยบเปนปรมาณกาซคารบอนไดออกไซด

อนสญญาแรมซารอนสญญาแรมซาร (Ramsar convention) หรออนสญญาวาดวยพ.นท&ชมน า มวตถประสงคเพ&ออนรกษและยบย .งการสญหายของพ.นท&ชมน าในโลก โดยสนบสนนใหมการใชประโยชนอยางชาญฉลาด ปจจบนมภาคอนสญญาฯ 160 ประเทศ โดยประเทศไทยเปนภาคฯ ลาดบท& 110การเปนภาคอนสญญาแรมซาร•  ทำใหมการอนรกษและยบยงการสญเสยของพนทชมนำในแตละภมภาคของโลก •  ลดปญหาความขดแยงในการอนรกษและการใชประโยชนพนทชมนำระหวางประเทศตลอดจนสงมชวตตางๆ ในพนทรวมทงฝงนกนำทอพยพตามฤดกาลไปอยในประเทศตางๆ ทงน เนองจากอนสญญา ฯ ระบวาภาคจะตองรวมมอในการจดการพนทชมนำและสงมชวตในพนททใชรวมกน •  ทำใหมการอนรกษและการใชประโยชนพนทชมนำและสงมชวตในพนททใชอยางฉลาด เนองจากอนสญญา ฯ ระบหนาททภาคจะตองกระทำ คอ ใหคำนงถงการอนรกษพนทชมนำในการกำหนดแผนการใชทดนและแผนการจดการระดบชาต ซงการดำเนนการตามแผนการจดการระดบชาต ซงการดำเนนการตามแผนน จะเปนการสงเสรมการใชประโยชนอยางฉลาดตลอดจนทำใหมพนทชมนำทตองสงวนรกษาไว •  ทำใหมการปองกนการเสอมเสยสภาพของพนทชมนำ โดยเฉพาะทขนทะเบยนไวโดยมการตดตามตรวจสอบอยางสมำเสมอ

อนสญญาไซเตส

อนสญญาวาดวยการคาระหวางประเทศซ=งชนดพนธสตวปาและพชปาท=ใกลสญพนธ (Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora : CITES) หลกการและสาระสาคญ หลกการของอนสญญาฯ น.คอ คมครองชนดพนธสตวปาและพชปาท&ใกลสญพนธโดยระบบควบคมการคาระหวางประเทศ เปาหมายของอนสญญาไซเตส คอ การอนรกษทรยากรสตวปาและพชปาชนดพนธท &ใกลจะสญพนธหรอถกคกคามอนเน&องมาจากการคาระหวางประเทศ โดยสรางเครอขายท&วโลกเพ&อควบคมการคาระหวางประเทศ ท .งสตวปา พชปา และผลตภณฑ บทบญญตของอนสญญาไซเตส ม 25 มาตรา ระบบการควบคมของไซเตส การคาสตวปาพชปาและผลตภณฑระหวางประเทศ จะถกควบคมโดยระบบใบอนญาต (Permit) หมายความวา สตวปาและพชปาท&อนสญญาฯ ควบคมจะตองมใบอนญาตในการสงออก (export) การสงกลบออกไป (reexport) การนาเขา (import) และการนาเขาจากทะเล (Introduction from the sea)

พธสารมอนทรออลพธสารมอนทรออลวาดวยสารทำลายชนบรรยากาศโอโซน (องกฤษ: Montreal

Protocol on Substances That Deplete the Ozone Layer) คอสนธสญญาสากลทกำหนดขนเพอควบคม, ยบยง, และรณรงคใหลดการผลตและการใชสารทำลายชนบรรยากาศโอโซน เพอรกษาชนบรรยากาศโอโซนทเรมจะสญสลายไปเนองจากสารเหลาน โดยพธสารไดเปดใหประเทศตางๆ ลงนามเปนประเทศภาคสมาชกในวนท 16 กนยายน พ.ศ. 2530 (1987) และเรมใชบงคบตงแตวนท 1 มกราคม พ.ศ. 2532 (1989) เปนตนมา ตงแตนนมา ไดมการแกไขปรบปรงพธสาร 5 ครงดวยกน ครงแรก ณ กรงลอนดอน สหราชอาณาจกร เมอ พ.ศ. 2533 (1990), ครงทสอง ณ กรงโคเปนเฮเกน ประเทศเดนมารก เมอ พ.ศ. 2535 (1992), ครงทสาม ณ กรงเวยนนา สาธารณรฐออสเตรย เมอ พ.ศ. 2538 (1995), ครงทส ณ เมองมอนทรออล ประเทศแคนาดา เมอ พ.ศ. 2540 (1997) และครงทหา ณ กรงปกกง สาธารณรฐประชาชนจน เมอ พ.ศ. 2542 (1999) เนองจากมการนำไปใชอยางกวางขวาง ทงไดรบเสยงสนบสนนและชนชมจากนานาประเทศและหลาย ๆ องคกร พธสารมอนทรออลจงไดรบการยกยองใหเปนตวอยางการรวมมอกนระหวางประเทศในการแกไขปญหาในระดบนานาชาต

อนสญญาเวยนนา

อนสญญาเวยนนาต .งข.นเพ&อใหนานาประเทศรวมกนดาเนนการปองกนช .นโอโซนในบรรยากาศมใหถกทาลาย และรวมกนแกไขปญหาส&งแวดลอมท&เกดจารโหวของช .นโอโซน โดยสนบสนนใหเกดการวจย และความรวมมอในการแลกเปล&ยนขาวสารระหวางประเทศตางๆ นอกจากน.อนสญญายงประกอบดวยขอตกลงระหวางประเทศท&จะลดและเลกการใชสารเคมท&กอใหเกดการทาลายช .นโอโซนอกดวย

หนวยงานรบผดชอบ 1. United Nations Environment Programme : UNEP 2. กรมโรงงานอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรม

มอนทรออลพธสารมอนทรออลวาดวยสารทำลายชนบรรยากาศโอโซน (องกฤษ: Montreal

Protocol on Substances That Deplete the Ozone Layer) คอสนธสญญาสากลทกำหนดขนเพอควบคม, ยบยง, และรณรงคใหลดการผลตและการใชสารทำลายชนบรรยากาศโอโซน เพอรกษาชนบรรยากาศโอโซนทเรมจะสญสลายไปเนองจากสารเหลาน โดยพธสารไดเปดใหประเทศตางๆ ลงนามเปนประเทศภาคสมาชกในวนท 16 กนยายน พ.ศ. 2530 (1987) และเรมใชบงคบตงแตวนท 1 มกราคม พ.ศ. 2532 (1989) เปนตนมา ตงแตนนมา ไดมการแกไขปรบปรงพธสาร 5 ครงดวยกน ครงแรก ณ กรงลอนดอน สหราชอาณาจกร เมอ พ.ศ. 2533 (1990), ครงทสอง ณ กรงโคเปนเฮเกน ประเทศเดนมารก เมอ พ.ศ. 2535 (1992), ครงทสาม ณ กรงเวยนนา สาธารณรฐออสเตรย เมอ พ.ศ. 2538 (1995), ครงทส ณ เมองมอนทรออล ประเทศแคนาดา เมอ พ.ศ. 2540 (1997) และครงทหา ณ กรงปกกง สาธารณรฐประชาชนจน เมอ พ.ศ. 2542 (1999) เนองจากมการนำไปใชอยางกวางขวาง ทงไดรบเสยงสนบสนนและชนชมจากนานาประเทศและหลาย ๆ องคกร พธสารมอนทรออลจงไดรบการยกยองใหเปนตวอยางการรวมมอกนระหวางประเทศในการแกไขปญหาในระดบนานาชาต