สายตรงศาสนา วารสาร · ศาสนาคริสต์ ศาสนาพราหมณ์ - ฮินดู ศาสนาซิกข์ และภาคีเครือข่าย

www.dra.go.th

ปท ๑๖ ฉบบท ๒สายตรงศาสนา วารสาร

กมภา

พนธ

- มนา

คม ๒

๕๖๒

พธทางศาสนามหามงคล ๕ ศาสนา

นอมรำาลกพระมหากรณาธคณพระมหากษตรยแหงราชวงศจกร

งานใตรมพระบารม ๒๓๗ ป กรงรตนโกสนทร

พระบารมปกเกลา

2 วารสารสายตรงศาสนา

“...เรองศาสนานจะเปนศาสนาใด

หากปฏบตโดยดและถกตอง

กยอมจะมประโยชนสำาหรบแตละบคคล

และเปนประโยชนสำาหรบสวนรวมดวย

เพราะวาบคคลทมความคดดทำาดตงใจด

ทำาใหสวนรวมอยเยนเปนสข...”

พระราชดำารสพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช

พระราชทานแกคณะกรรมการจดงานเมาลดกลาง

ณ พระตำาหนกจตรลดารโหฐานพระราชวงดสต เมอวนท ๒๙ มถนายน ๒๕๒๔

ภาพจาก http://www.photoontour.com

บทบรรณาธการ

วารสารสายตรงศาสนา ป ท ๑๖ ฉบบท ๒

(เดอนกมภาพนธ - มนาคม ๒๕๖๒) เปนวารสารทยงคง

มงมนเปนสอกลางดานศาสนสมพนธในการสอสารและ

เผยแพรองคความรเบองตนเกยวกบศาสนาทง ๕ ศาสนา

ในแงมมตางๆ ทงดานความเปนมาของศาสนา ศาสดา

ศาสนบคคล ของพระพทธศาสนา ศาสนาอสลาม ศาสนาครสต

ศาสนาพราหมณ-ฮนด และศาสนาซกข ในเลมน

ทานยงจะไดเยยมยลมสยด ศาสนสถานของศาสนาอสลาม

ไดเรยนรวนสำาคญของศาสนาอสลาม และไดรบทราบ

ผลการดำาเนนงานโครงการ กจกรรมของกรมการศาสนา

ทไดดำาเนนการรวมกบองคการศาสนาและภาคเครอขาย

วารสารสายตรงศาสนาฉบบนอย ในชวงเวลา

การจดงาน “ใตรมพระบารม ๒๓๗ ป กรงรตนโกสนทร”

ซงดำาเนนการโดยกระทรวงวฒนธรรม กรมการศาสนา

ไดรวมกบองคการศาสนา ทง ๕ ศาสนา จดพธทาง

ศาสนามหามงคล ๕ ศาสนา เมอวนท ๙ มนาคม ๒๕๖๒

ณ หอสมดแหงชาต เพอนอมรำาลกในพระมหากรณาธคณ

ของพระมหากษตรยแหงราชวงศจกรทกพระองคททรงม

คณปการตอพสกนกรชาวไทยทกศาสนาทอยรวมกนอยาง

มความสข ภายใตพระบรมโพธสมภาร รวมทงเสรมสราง

ความปรองดองสมานฉนทของศาสนกชนทกศาสนา

ดวยการปฏบตศาสนกจอนเปนมงคลตามหลกศาสนา จงได

นำาเสนอความหมาย และความสำาคญของพธการทางศาสนา

ของทง ๕ ศาสนา ใหทานผอานไดเรยนรอกดวย

กองบรรณาธการ


3ปท ๑๖ ฉบบท ๒ ประจำาเดอนกมภาพนธ - มนาคม ๒๕๖๒

๑. วตถประสงค

๑. เพอเผยแพรขอมลทางวชาการดานศาสนา การอนรกษสบทอด

ศาสนพธและประเพณทดงาม

๒. เพอเผยแพรงานของกรมการศาสนา

๓. เพอเปนสอกลางในการสงเสรมคณธรรมจรยธรรมของคนในชาต

๒. คณะทปรกษา

๑. นายกตตพนธ พานสวรรณ อธบดกรมการศาสนา

๒. นางศรนวล ลภกตโร รองอธบดกรมการศาสนา

๓. นายมานส ทารตนใจ ทปรกษากรมการศาสนา

๔. นางสาวพไล จรไกรศร ทปรกษากรมการศาสนา

๕. นายชวลต ศรภรมย ทปรกษากรมการศาสนา

๖. นายสำารวย นกการเรยน ผอำานวยการ

สำานกพฒนาคณธรรมจรยธรรม

๗. นายพลศกด สขทรพยทวผล ผอำานวยการกองศาสนปถมภ

๘. นายอนชา หะระหน ผอำานวยการสำานกงานขบเคลอน

แผนแมบทสงเสรมคณธรรมแหงชาต

๙. นายวเชยร อนนตศรรตน ผอำานวยการกองศาสนพธ

๓. บรรณาธการ

นางสาววภากมล สายอบล นกวชาการเงนและบญช

ชำานาญการพเศษ รกษาราชการแทน

เลขานการกรมการศาสนา

๔. ผชวยบรรณาธการ

๑. นายสรยา ววฒนกจเลศ ๒. นางสาวปารว ลวฒนา

๓. นางสาวอญญาณ เทศประสทธ ๔. นายไกรสร ตนธนวฒน

๕. นางสาวเจณสตา ธงเกา ๖. นางสาวปาลน หนชวย

๗. นายฉตรชย พมพพจตต

๕. กองบรรณาธการ

๑. นางสาวฐตมา สภภค ๒. นายชนะกจ คชช

๓. นายธนพล พรมสวงษ ๔. นายประภาส แกวสวรรค

๕. นางสาววาสนา เพงสะและ ๖. นายโอสธ ราษฎรเรอง

๗. นายศกดเพชร ยานะแกว ๘. นายพจนาถ ปญญาศลป

๙. นางสพตรา หะยอบดลรอมาน ๑๐. นางสาวเรณ รตนชยเดชา

๑๑. นายบณยเกยรต เกยรตบรรจง

สารบญ

พระบารมปกเกลา พระราชดำารสพระบาทสมเดจพระปรมนทร

มหาภมพลอดลยเดช พระราชทานแก

คณะกรรมการจดงานเมาลดกลาง ณ พระตำาหนก

จตรลดารโหฐาน พระราชวงดสต


สารบญ

เรองเลาจากปก พธทางศาสนามหามงคล ๕ ศาสนา

นอมรำาลกพระมหากรณาธคณพระมหากษตรย

แหงราชวงศจกร งานใตรมพระบารม ๒๓๗ ป

กรงรตนโกสนทร

ศาสนปรทรรศน ภารกจของกรมการศาสนา กระทรวงวฒนธรรม

ศาสนบญชร ศาสนาในประเทศไทย

เยยมยลศาสนสถาน ศาสนาอสลาม

๒

๓๔๕

๗

๑๐

๒๑

๒๙

๓๑

๔๖๕๑

โลกรมเยนดวยศาสนา วนสำาคญทางศาสนาอสลาม

เสนทางแหงศรทธา


สายตรงศาสนา วารสาร

ปท ๑๖ ฉบบท ๒ ประจำาเดอนกมภาพนธ - มนาคม ๒๕๖๒

๓๒๑๐ ๒๙

๓๑๓๔

๓๘

๓๙

๔๑

๔๒๔๓

ปลกศรทธาพระพทธศาสนา สงเวชนยสถาน

การสงเสรมใหคนไทยเขาวดเปนสวนหนงของ

วถชวต

ทตานทตประจำาประเทศไทยทนบถอพระพทธศาสนา

รวมพธเจรญพระพทธมนต ตกบาตร และเวยนเทยน

เนองในเทศกาลมาฆบชา ประจำาป พ.ศ. ๒๕๖๒

ศนยศกษาพระพทธศาสนาวนอาทตย

ศนยเรยนรศลธรรม พลงขบเคลอนชมชนคณธรรม

สรางเดกไทย อนาคตชาตทยงยน

การอบรมผสอนประจำาศนยอบรมศาสนาอสลาม

และจรยธรรมประจำามสยด ประจำาป ๒๕๖๒

คายเยาวชนสมานฉนท

ปกหมดพนทคณธรรมทวไทย

เรองเลารอบรวศาสนา

แสงธรรมสองใจ


ในปพทธศกราช ๒๕๖๒ กรงรตนโกสนทรมอายครบ ๒๓๗ ป

แหงการสถาปนา รฐบาลไดรณรงคสงเสรมใหทกภาคสวนรวมจดงาน

สมโภชกรงรตนโกสนทรในวาระโอกาสดงกลาว โดยกระทรวง

วฒนธรรม ไดจดงาน ๒๓๗ ป กรงรตนโกสนทร ระหวางวนท ๘ - ๑๐

มนาคม ๒๕๖๒ ณ พพธภณฑสถานแหงชาต พระนคร และสวนสนต

ชยปราการ เพอนอมรำาลกในพระมหากรณาธคณของพระบาทสมเดจ

พระพทธยอดฟาจฬาโลกมหาราช ปฐมกษตรยแหงราชวงศจกรททรง

สถาปนากรงรตนโกสนทร และเพอเทดพระเกยรตพระมหากษตรยไทย

ทกพระองคในราชวงศจกรทไดทรงนำาพาและพฒนาประเทศให

เปนปกแผนและมความเจรญรงเรองมาครบรอบ ๒๓๗ ป ในการน

กรมการศาสนา ไดรวมกบองคการศาสนาพทธ ศาสนาอสลาม

ศาสนาครสต ศาสนาพราหมณ - ฮนด ศาสนาซกข และภาคเครอขาย

ตางๆ จดงาน “พธทางศาสนามหามงคล ๕ ศาสนา นอมรำาลก

พระมหากรณาธคณพระมหากษตรยไทยแหงราชวงศจกร ในงาน

มหกรรมใตรมบารม ๒๓๗ ป กรงรตนโกสนทร” เมอวนท ๙ มนาคม

พ.ศ. ๒๕๖๒ ณ หองประชมใหญ หอสมดแหงชาต เขตดสต กรงเทพฯ

เพอรวมพลง ๕ ศาสนา รวมกนแสดงออกถงความจงรกภกดตอ

สถาบนพระมหากษตรย ในฐานะททกพระองคเปนอครศาสนปถมภก

และเสรมสร างความปรองดองสมานฉนท ของศาสนกชน

ทกศาสนา ดวยการปฏบตศาสนกจอนเปนมงคลของแตละศาสนา

ตามลำาดบ ดงน

๑. พธเจรญพระพทธมนต (พระพทธศาสนา) การเจรญพระพทธมนต หรอการสวดมนต เปนหลกสำาคญ

อยางหนงในพระพทธศาสนา นยมมาตงแตโบราณกาล ในชนตน

สวดสาธยายเพอจำาหลกคำาสอนทเป นพระพทธวจนะเทานน

ใชภาษามคธเปนพน เพราะภาษามคธเปนภาษาหลกเดมของ

พระพทธศาสนา และนบถอกนวาเปนของศกดสทธ การไดยนไดฟง

พระสงฆสวดสาธยาย ถอวาเปนสรมงคล ประสทธประสาทความเจรญ

และสามารถทจะปองกนภยอนตรายได ผนบถอพระพทธศาสนา

ยอมนบถอพระพทธมนตเสมอดวยชวตจตใจ จดเปนกศลพธมาแต

ครงพทธกาล

เรองเลาจากปก

พธทางศาสนามหามงคล ๕ ศาสนา นอมรำาลกพระมหากรณาธคณพระมหากษตรยแหงราชวงศจกร

งานใตรมพระบารม ๒๓๗ ป กรงรตนโกสนทร

*กองศาสนพธ กรมการศาสนา

เรยบเรยงโดย : นายวเชยร อนนตศรรตนนกวชาการศาสนาชำานาญการพเศษ

รกษาการในตำาแหนงนกวชาการศาสนาเชยวชาญ (ดานศาสนกสมพนธ)*



๒. พธดอาขอพร (ศาสนาอสลาม) ดอา คอ การขอพร หรอ คำาขอพร พระเปนเจาไดทรงบญญตไววา “สเจาจงขอแลวพระองคจะประทานให” ดอาถอเปนความจำาเปนเพอแสดงออกถงการรำาลกถงอลลอฮ และเฉพาะพระองคเทานนททรงสทธตอบสนองหรอไมตอบสนองคำาขอ อสลามสอนใหอานดอาอในเวลาและโอกาสตางๆ เชน เวลากอนเขานอนและเมอ ตนนอนกอนหลงดมนำา กอนและหลงรบประทานอาหาร หลงการหาว ไอ และจาม เมอเขาและออกจากมสยด กอนออกจากบาน ขณะขบขยานพาหนะ เมอฝนราย ประสบเหตอนนาสะพรงกลว ตนตาตนใจ คบขน ตองการความชวยเหลอ และในวาระตางๆ อกมากมาย

๓. พธอธษฐานภาวนา (ศาสนาครสต) การอธษฐานภาวนา เปนรปแบบความผกพนระหวางมนษยกบพระเปนเจาเปนการสะทอนใหเหนถงความสมพนธทลกซงตามประสามนษยวา “เราจะบอกวาเรารกกนอยางไร หากเราไมเคยคดถงกน ไมเคยสนทนากน ไมเคยมปฏสมพนธกน ไมคดจะทำาสงทดใหแกกนและกน หรอเมอคดถงแลวกไมเคยปฏบตสงทดตอกน” การภาวนาสำาหรบชาวครสตศาสนกชนจงเปนสงทมนษยแสดงออกถงความสมพนธดงกลาว โดยมบทภาวนาทครสตศาสนกชนทกคนสามารถอธษฐานภาวนารวมกนได เปนบทภาวนาทใชในการอธษฐานสาธารณะ เพอแสดงความเปนนำาหนงใจเดยวกน เปนบทภาวนาจากคมภรไบเบล เชน บทเพลงสดด บทขาแดพระบดา หรอบทภาวนาทพระศาสนจกรไดประพนธขนแตในเวลาเดยวกนการภาวนาดวยบทภาวนาทแตละคนอธษฐานแบบเงยบๆ ภายในใจ หรอดวยวาจา กเปนการภาวนาเชนกน นอกจากนน ครสตศาสนกชนภาวนาแมขณะทกำาลงทำางาน หรอทำากจกรรมตางๆ ในชวต หากคดถงพระเจาใน

กจการทกอยางททำาเหลานนกลวนแตเปนการภาวนาทงสน

๔. พธสวดมนต (ศาสนาพราหมณ-ฮนด) การสวดมนต หรอ ทองพระเวท เรยกวา พรหมยชญะ และเทวยชญะ เปนหลกสำาคญ ๒ ประการ ทผนบถอศาสนาฮนด๑ ทเครงจะตองทำาประจำาวน ทเรยกวา ปญจมหายชญะ คอการบชาทยงใหญ

๕ ประการ ไดแก ๑. พรหมยชญะ จะตองทองคมภรพระเวทและคมภรอนๆ ทกวน การปฏบต เชนนจะชวยใหไมลมสงทรำาเรยนมา เปนการรกษาความรเกา และเพมความรใหม ๒. ปตฤยชญะ นกถงบรรพบรษผลวงลบไปแลวทกวน เพอใหรวา ตนเองมหนาทรกษา ทำานบำารง และสบตอมรดกทางวฒนธรรมทบรรพบรษไดสรางไว ๓. เทวยชญะ ระลกถงพระเจาโดยการสวดมนตทกวน และทำาสมาธ ๔. ภตยชญะ ใหอาหารแกคนทหวโหย เพอพฒนาความมนำาใจในการทจะแบงปนผอน รวมถงการเอาใจใสดแลสตวและพชดวย เปนการรกษาสงแวดลอมไดอยางด ๕. นรยชญะ ใหความรกความเคารพนบถอแขกผมาเยอน คอเจาของบานจะตองใหการตอนรบแขกผมาเยอนอยางดทสด ถอวาแขกผมาเยอน เปรยบเสมอนเทพ

๕. พธสวดกรตนและอรดาส (ศาสนาซกข) กอนจะดำาเนนการใดๆ ไมวาทางศาสนาหรอทางสงคมประเพณ ชาวซกขจะสวดขอพรจากพระศาสดา ซงมเนอหาความหมายวา “ขาแตพระศาสดา นานกองคปฐมบรมศาสดาแหงศาสนาซกข และพระศาสดาอนๆ ทงหลาย จวบถงพระศาสดาครโคบนตซงหผสถาปนาพระมหาคมภรศรครรนถ ซาฮบ ขอพระองคไดโปรดเมตตาประทานพรให... (พรอมกลาวกจกรรมหรอการรองขอทตองการ ) ... ทายทสดบทอรดาสจะจบลงดวยศาสนสำานวนทวา “นานกนาม จรด กาลา เตเร ปาเน ซารบธดา ปารา” อนหมายถงวา ในนามของ พระศาสดานานก ขอความรกและสนตสขจงประสบแดมนษยชาตทงหลาย๒


๑ ศาสนาฮนด เปนศาสนาทประชาชนสวนใหญของอนเดยนบถอ ในประเทศไทยคนรจกศาสนาฮนดในชอ “ศาสนาพราหมณ” ดงนน ชอทางการของศาสนา

ฮนดในประเทศไทยคอศาสนาพราหมณ-ฮนด๒ บทสวดขอพรศาสนาซกข เปนการขอรองใหพระองคประทานพรและเมตตาแดชนทกชน

ทกวรรณะ ทกเชอชาต ทกศาสนาโดยเทาเทยมกน


ศาสนปรทรรศน


“กรมการศาสนา” เปนหนวยงานทางราชการทรบภารกจ

ดานการพระศาสนา ตงแตสมยกรงสโขทย มพฒนาการชอเรยก

ไปตามกาลสมย ตงแตกรมธรรมการ กรมสงฆการ กรมธรรมการ

สงการ โดยมกำาหนดชอหนวยงานวา “กรมการศาสนา” ตงแตวน

ท ๒๐ สงหาคม ๒๔๘๔ เปนตนมา โดยสงกดกระทรวงศกษาธการ

จนกระทงป พ.ศ. ๒๕๔๕ ไดมการปฏรประบบราชการ จงม

การประกาศใชพระราชบญญตปรบปรงกระทรวง ทบวง กรม

พ.ศ. ๒๕๔๕ และพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน

(ฉบบท ๕) พ.ศ. ๒๕๔๕ ซงมผลใชบงคบตงแตวนท ๓ ตลาคม ๒๕๔๕

กรมการศาสนา ไดมาสงกดกระทรวงวฒนธรรม รวมถงมการจดตง

สำานกงานพระพทธศาสนาแหงชาต มฐานะเทยบเทากบกรมขนตรง

ตอนายกรฐมนตร และโอนภารกจบางสวนของกรมการศาสนาไป

เปนของสำานกงานพระพทธศาสนาแหงชาต โดยมภารกจเกยวกบ

การดำาเนนงานของรฐดานศาสนา ทง ๕ ศาสนา ไดแก ศาสนาพทธ

ศาสนาอสลาม ศาสนาครสต ศาสนาพราหณ-ฮนด และศาสนาซกข

กรมการศาสนา มฐานะทางกฎหมายและมอำานาจหนาทอยางไร ตามกฎหมายใด ๑. กรมการศาสนา เปนสวนราชการระดบกรม สงกด

กระทรวงวฒนธรรม มฐานะทางกฎหมายเปนนตบคคล ตามมาตรา

๗ แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. ๒๕๓๔

๒. กฎกระทรวงแบ งส วนราชการกรมการศาสนา

กระทรวงวฒนธรรม พ.ศ. ๒๕๕๗ กำาหนดให กรมการศาสนา

มภารกจเกยวกบการดำาเนนงานของรฐดานศาสนา โดยการทำานบำารง

สงเสรมและใหการอปถมภคมครองกจการดานพระพทธศาสนาและ

ศาสนาอนๆ ททางราชการรบรอง ตลอดจนสงเสรมพฒนาความร

คคณธรรม สงเสรมความเขาใจอนด และสรางความสมานฉนท

ระหวางศาสนกชนของทกศาสนา รวมทงดำาเนนการเพอใหคนไทย

นำาหลกธรรมของศาสนามาใชในการพฒนาคณภาพชวตใหเปนคนด

มคณธรรม โดยมอำานาจหนาทดงตอไปน

(๑) ทำานบำารง สงเสรมเพอพฒนาความรคคณธรรม

(๒) เสรมสรางศลธรรม ปลกฝงคณธรรมจรยธรรม

ภารกจของกรมการศาสนา กระทรวงวฒนธรรม

(๓) ดำาเนนการตามกฎหมายวาดวยการสงเสรม

กจการฮจย รวมทงกฎหมายและระเบยบอน ทเกยวของ (ปจจบนการ

สงเสรมกจการฮจยไดโอนภารกจไปยงกรมการปกครอง กระทรวง

มหาดไทย ตามพระราชบญญตสงเสรมกจการฮจย (ฉบบท ๓) พ.ศ.

๒๕๕๙)

(๔) สงเสรม ดแล รกษาและทำานบำารงศาสนสถาน

และศาสนวตถ

(๕) ใหการอปถมภพระพทธศาสนาและศาสนาอนๆ

ททางราชการรบรอง และสนบสนนการดำาเนนการขององคการศาสนา

(๖) ปฏบตการอนใดตามทกฎหมายกำาหนดใหเปน

อำานาจหนาทของกรม หรอตามทรฐมนตรหรอคณะรฐมนตรมอบหมาย

๓. กรมการศาสนามวสยทศน พนธกจ ยทธศาสตร ในการ

ดำาเนนงานดงตอไปน

วสยทศน “ขบเคลอนงานราชปถมภและศาสนพธไดสมพระเกยรต

ศาสนาทกศาสนาไดรบการอปถมภคมครอง ประชาชนมคณธรรม

จรยธรรมนำาสสงคมคณธรรมทงแผนดน”

พนธกจ ๑. สนองงานพระราชพธ พระราชกศล รฐพธ และศาสนพธ

๒. ปลกฝงและเสรมสรางคณธรรมจรยธรรม เพอพฒนา

คณภาพชวต

๓. สงเสรมและสานสมพนธกจกรรมทางศาสนา

๔. อปถมภ ทำานบำารง คมครองกจการดานศาสนา

ยทธศาสตร ๑. รกษาสบทอดสถาบนหลกของประเทศใหประชาชนเกด

ความภาคภมใจ ความรกและหวงแหน

๒. สงเสรม สบสาน ปลกฝงจตวญญาณ ใหเกดความเลอมใส

ศรทธาในสถาบนศาสนา และสถาบนพระมหากษตรย

๓. บรณาการการทำางานเครอขายเพอขบเคลอนหลกธรรม

ทางศาสนาสประชาชน

๔. นอมนำาหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงบรณาการงาน

ศาสนา

รวบรวมโดย : กลมนตการ สำานกงานเลขานการกรม กรมการศาสนา

8 วารสารสายตรงศาสนา8 วารสารสายตรงศาสนา

สำานกงานเลขานการกรม มอำานาจหนาทดงตอไปน ๑) ปฏบตงานบรหารทวไป งานสารบรรณ งานบรการ และงานกจกรรมพเศษของกรม ๒) ดำาเนนการเกยวกบงานชวยอำานวยการและเลขานการของกรม ๓) ประชาสมพนธการปฏบตราชการของกรมและเผยแพรกจกรรมความกาวหนาในงานดานตางๆของกรม ๔) ดำาเนนการเกยวกบการเงน การบญช การงบประมาณ การพสดอาคารสถานทและยานพาหนะของกรม ๕) จดระบบงานและบรหารงานบคคลของกรม ๖) ดำาเนนการเกยวกบงานกฎหมายและระเบยบงานนตกรรม และสญญางานเกยวกบความรบผดทางแพงและอาญา งานคดปกครอง และงานคดอนทอยในอำานาจหนาทของกรม ๗) จดทำาและประสานแผนการปฏบตงานของกรมใหสอดคลองกบนโยบายและแผนแมบทของกระทรวง ดำาเนนการเกยวกบ งานโครงการพเศษ งานความรวมมอกบตางประเทศ รวมทงเรงรดตดตามและประเมนผลการปฏบตงานตามแผนงานและโครงการของหนวยงานในสงกด ๘) จดระบบการสำารวจ การจดเกบ การประมวลผล และการใชประโยชนขอมลของหนวยงานในสงกด และเปนศนยขอมลเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารของกรม ๙) ประสานความสมพนธระหวางคณะสงฆ องคกรทางศาสนา หนวยงานภาครฐและเอกชนทงในและตางประเทศ ๑๐) ปฏบตงานรวมกบหรอสนบสนนการปฏบตงานของหนวย

งานอนทเกยวของหรอทไดรบมอบหมาย

กองศาสนปถมภ อำานาจหนาทดงตอไปน

๑) ดำาเนนการเกยวกบงานพระราชพธ งานพระราชกศล งานรฐพธ และงานศาสนพธของกระทรวง ทบวง กรมตางๆ ๒) ใหการอปถมภดานศาสนสงเคราะห ๓) ดำาเนนการใหการอปถมภประสานงานและควบคมดแลการเผยแผศาสนาททางราชการรบรอง ๔) ดำาเนนการประสานงานระหวางผนำาศาสนาและ ศาสนกชนทกศาสนา เพอใหเกดความสมานฉนท ๕) เสนอแนวการกำาหนดนโยบายและมาตรการในการสรางความสมานฉนทระหวางศาสนาอนททางราชการรบรอง ๖) จดทำาและเผยแพรองคความรดานศาสนพธ ดานมารยาทไทย ในทางพระพทธศาสนาและศาสนาอนทงในและตางประเทศ วนสำาคญทางพระพทธศาสนา ผลงานการวจยและวชาการทางศาสนาอนแกบคคลทวไป ๗) ปฏบตงานรวมกบสำานกพระราชวง รบสนองงานในพระบรมราชานเคราะหและพระบรมราชปถมภตามพระบรมราชโองการและหมายรบสง ๘) สนบสนนการพฒนาบคลากรทางศาสนาอนททางราชการรบรอง เพอสงเสรมใหนำาหลกธรรมทางศาสนานำาไปสการเสรมสรางศลธรรมปลกฝงคณธรรมและจรยธรรม ๙) ปฏบตงานรวมกบหรอสนบสนนการปฏบตงานของ หนวยงานอนทเกยวของหรอทไดรบมอบหมาย

สำานกพฒนาคณธรรมจรยธรรม มอำานาจหนาทดงตอไปน ๑) ศกษา วเคราะห วจย เพอเสนอแนะการกำาหนดนโยบายและแนวทางการพฒนาคณธรรมจรยธรรมเพอเสนอตอนายกรฐมนตรและมหาเถรสมาคม ๒) ดำาเนนการเกยวกบการพฒนาคณธรรมจรยธรรมและ สงเสรมการนำาหลกธรรมไปพฒนาคณภาพชวต เพอสรางใหนกเรยนนกศกษาและประชาชนเกดความรคคณธรรม ๓) เผยแพรและสงเสรมศลธรรม ๔) ปฏบตงานรวมกบหรอสนบสนนการปฏบตงานของ หนวยงานอนทเกยวของหรอทไดรบมอบหมาย

9ปท ๑๖ ฉบบท ๒ ประจำาเดอนกมภาพนธ - มนาคม ๒๕๖๒ 9ปท ๑๖ ฉบบท ๒ ประจำาเดอนกมภาพนธ - มนาคม ๒๕๖๒

นายสำารวย นกการเรยนผอำานวยการสำานกพฒนาคณธรรมจรยธรรม

นายพลศกด สขทรพยทวผลผอำานวยการกองศาสนปถมภ

นางสาวฐตมา สภภคนกวชาการศาสนาเชยวชาญ

ผเชยวชาญเฉพาะดานการเผยแพรคณธรรมจรยธรรม

นางสาววภากมล สายอบลนกวชาการเงนและบญชชำานาญการพเศษ

รกษาราชการแทน เลขานการกรมการศาสนา

ทำาเนยบผบรหาร กรมการศาสนา

นายกตตพนธ พานสวรรณอธบดกรมการศาสนา

นางศรนวล ลภกตโรรองอธบดกรมการศาสนา


ศาสนบญชร

ศาสนาในประเทศไทย*

พระพทธศาสนา ในปจจบนชาวไทยสวนใหญประมาณรอยละ ๙๐ นบถอ

พระพทธศาสนาฝายเถรวาท ซงเปนพระพทธศาสนาแบบดงเดม

เครงครดในพระธรรมวนย พยายามรกษาคตความเชอและแนวปฏบต

ถอตามทพระอรหนตพทธสาวกไดวางหลกธรรมวนยเปนแบบแผนไว

ตงแตเมอครงปฐมสงคายนา ซงนบถอแพรหลายในประเทศไทย พมา

ลาว กมพชา และศรลงกา

ผคนสวนใหญในดนแดนประเทศไทยนบถอพระพทธศาสนา

ฝายเถรวาทมาตงแตสมยทวารวดราวพทธศตวรรษท ๑๑ - ๑๖

พระพทธศาสนาฝายเถรวาทประดษฐานอยางมนคงเปนศาสนาหลก

ของบานเมองสบมาในสมยสโขทย อยธยา จนถงปจจบน กลาวไดวา

เปนศาสนาประจำาชาตของชาวไทยมาชานานจงมอทธพลตอวถชวต

และวฒนธรรมประเพณของชาวไทยเปนอนมาก ทงคตความเชอ

ขนบธรรมเนยมประเพณ ศลปะ วรรณคด คานยม เปนตน

ในปจจบนพระพทธศาสนาฝายเถรวาทในประเทศไทยยงแบง

ออกเปนคณะมหานกายซงเปนคณะสงฆทมอยเดม และคณะธรรมยต

หรอธรรมยตกนกาย ซงพระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหว

ทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหตงขน

นอกจากน พระพทธศาสนาฝายมหายานยงเปนทนบถอของ

ชาวไทยอยดวยสวนหนง ซงเจรญรงเรองควบคกนมากบฝายเถรวาท

ปจจบนพระพทธศาสนามหายานมจนนกายและอนมนกายตาม

ทะเบยนวดและสำานกสงฆจนนกายใน พ.ศ. ๒๕๕๔ รวมทงสน ๑๗ แหง

เชน วดโพธแมนคณาราม กรงเทพฯ วดมงกรกมลาวาส กรงเทพฯ

วดบำาเพญจนพรต กรงเทพฯ วดโพธเยน จงหวดกาญจนบร

วดจนประชาสโมสร จงหวดฉะเชงเทรา เปนตน

พระบรมศาสดา ศาสนบคคล พระพทธศาสนามประวตความเปนมายาวนานกวา ๒,๕๐๐ ป

นบตงแตสมยพทธกาลผ ประกาศศาสนาและเปนศาสดาคอ

พระสมมาสมพทธเจา

พระบรมศาสดา พระสมมาสมพทธเจามพระนามเดมวา เจาชายสทธตถะ เปน

พระราชโอรสพระเจาสทโธทนะ และพระนางสรมหามายา แหงแควน

ศากยะ (สกกะ) อนมกรงกบลพสดเปนราชธาน ประสตเมอวนขน ๑๕ คำา

เดอน ๖ ปจอ กอนพทธศกราช ๘๐ ป ณ สวนลมพน (สวนลมพน

และกรงกบลพสดในปจจบนอยในเขตประเทศเนปาล)

เมอพระชนมาย ๕ วน พระเจาสทโธทนะโปรดใหเชญ

พราหมณ ๑๐๘ คนมารบโภชนาหาร และไดเชญพราหมณ

๘ คนเขาพจารณาพระลกษณะของพระกมารเพอถวายคำาพยากรณ

พราหมณ ๗ คน ในจำานวนนนทำานายเปน ๒ ประการ คอ หากพระราชกมาร

ครองราชยจะไดเปนพระเจาจกรพรรด หากผนวชจะไดตรสร

เปนพระพทธเจา เวนแตพราหมณอายนอยสดชอ “โกณฑญญะ”

พยากรณวา พระราชกมารจะไดตรสรเปนพระพทธเจาแนนอน

แลวขนานพระนามพระราชกมารวา “สทธตถะ” แปลวา “มความ

ตองการสำาเรจ” และหลงจากประสตแลว ๗ วน พระพทธมารดาได

เสดจสวรรคต จตรกรรมฝาผนงเลาเรองพทธประวตตอนพระพทธเจาแสดงธรรมโปรดพทธบรษท วดราชสทธาราม กรงเทพมหานคร

สมเดจพระอรยวงศาคตญาณ สมเดจพระสงฆราช สกลมหาสงฆปรณายก

*ขอมลจาก : หนงสอศาสนาในประเทศไทย, กรมการศาสนา


เจาชายสทธตถะราชกมารทรงศกษาศลปศาสตรทง ๑๘ สาขา

ในสำานกอาจารยวศวามตร ซงเปนสำานกทมชอเสยงทสด พระเจา

สทโธทนะ ทรงสรางปราสาท ๓ ฤดใหประทบ เมอพระชนมได ๑๖

พรรษา ทรงอภเษกสมรสกบพระนางยโสธรา หรอพมพา ผเปนธดา

ของพระเจาสปปพทธะแหงกรงเทวทหะ

เมอพระชนมายได ๒๙ พรรษา มพระราชโอรสพระองคหนง

พระนามวา พระราหล ซงแปลวา บวง พระองคทอดพระเนตรเทวทต

ทงส คอ คนแก คนเจบ คนตาย และสมณะ ทำาใหทรงสงเวช

พระราชหฤทยในเพศฆราวาส วนทเจาชายราหลประสตนน เปนวนท

เจาชายสทธตถะเสดจออกบรรพชา ณ ฝงแมนำาอโนมา หลงจากออกผนวช

มา ๖ พรรษา ตอมาในวนเพญเดอน ๖ ณ อรณเวลาเสนานคม

แขวงเมองพาราณส ขณะมพระชนมได ๓๕ พรรษา ไดตรสรเปน

พระสมมาสมพทธเจา

เมอตรสรแลวพระสมมาสมพทธเจาเสดจสงสอนประชาชน

ตามแวนแควนตางๆ ในอนเดยเพอนำาพาใหประชาชนทงหลายไปส

ความพนทกขอยเปนระยะเวลา ๔๕ พรรษา ชาวอนเดยในสมยนน

ไดหนมานบถอพระพทธศาสนา และเขามาบรรพชาอปสมบทเปน

จำานวนมาก จนกระทงพระพทธองคพระชนมายได ๘๐ พรรษา

จงเสดจดบขนธปรนพพาน

พทธกจประจำาวน ๕ ประการ พทธกจทพระสมมาสมพทธเจาทรงบำาเพญเปนประจำา ในแตละวนม ๕ ประการ ไดแก

เวลาเชา - เสดจออกบณฑบาต เพอโปรดเวไนยสตวเวลาเยน - เสดจออกพระคนธกฎ แสดงพระธรรมเทศนา

แกประชาชนเวลาคำา - ทรงตอบปญหาธรรม แสดงธรรม ประทาน

โอวาทแกเหลาภกษทงหลายเวลาเทยงคน - ทรงตอบปญหาเทวดาเวลาใกลรง - ทรงตรวจพจารณาสตวโลกทสามารถและ

ทยงไมสามารถบรรลธรรมอนควรจะเสดจไปโปรดหรอไม

ศาสนบคคล ผสบทอดในพระพทธศาสนา คอ พทธบรษท ๔ ไดแก ภกษ

ภกษณ อบาสก และอบาสกา อนหมายถง พทธศาสนกชน พทธมามกะ

พทธสาวก อนเปนกลมผรวมกนนบถอ รวมกนศกษา และรกษา

สบทอดพระพทธศาสนาไว

ภกษ หมายถง ชายทบวชในพระพทธศาสนา ถอสกขาบท

๒๒๗ ขอ ภกษสาวกรปแรก คอ พระอญญาโกณฑญญะ

ภกษณ หมายถง หญงทบวชเปนพระในพระพทธศาสนา

มสกขาบทและขนบธรรมเนยมทำานองเดยวกบภกษ แตถอสกขาบท

มากกวาภกษ คอ ๓๑๑ ขอ หญงทจะอปสมบทเปนภกษณตอง

บรรพชาเปนสามเณรกอน อาย ๑๘ ป แลวพงขอสกขาสมมตตอ

ภกษณสงฆเพอกำาหนดใหรกษาสกขาบท ๖ ประการถวน ๒ ป ภกษณ

รปแรก คอ พระมหาปชาบดโคตมเถร

อบาสก หมายถง คฤหสถผชายทแสดงตนเปนผทนบถอ

พระพทธศาสนาโดยประกาศถงพระรตนตรยเปนสรณะ ปฐมอบาสก

ผถงสรณะ ๒ (พระพทธและพระธรรม) คอ ตปสสะ และ ภลลกะ

ปฐมอบาสกผถงไตรสรณะ (พระพทธ พระธรรม และพระสงฆ)

คอ บดาพระยสะ

อบาสกา หมายถง คฤหสถผ หญงทแสดงตนเปนผ ท

นบถอพระพทธศาสนา โดยประกาศถงพระรตนตรยเปนสรณะ

ปฐมอบาสกา คอ มารดาของพระยสะ และภรรยาเกาพระยสะ

อนง เดกชายทบวชในพระพทธศาสนามอายยงไมครบ

๒๐ ปบร บรณ เรยกว า “สามเณร” สามเณรองค แรกใน

พระพทธศาสนาคอ ราหล สวนเดกผหญง เรยกวา “สามเณร”

ซงสามเณรและสามเณรถอสกขาบท ๑๐ ลกษณะ การบวชของภกษ

และภกษณ เรยกวา “อปสมบท” สวนการบวชของสามเณรหรอ

สามเณร เรยกวา “บรรพชา”

พระปรางควดอรณราชวราราม กรงเทพมหานครพระสงฆประชมปฏบตศาสนกจ ในพระอโบสถวดผองพลอยวรยาราม กรงเทพมหานคร


ศาสนาอสลาม หลงจากทานนบมฮมมด สนชวต เกดความขดแยงในเรองการ

เปนคอลฟะห (ผปกครองอาณาจกรอสลามตอจากทานนบมฮมมด

หรอกาหลบ) จงทำาใหศาสนาอสลามแยกออกเปนนกายตางๆ

ทสำาคญ ไดแก

นกายซนนหรอซนนะห นกายนเครงครดปฏบตตามพระมหา

คมภรอลกรอาน อลฮะดษ โดยถอวาคอลฟะห มเพยง ๔ คน

คอ อบบกร โอมาร อสมาน และอาล มสลมสวนใหญในโลกรวมทง

ประเทศอนโดนเซย มาเลเซยและไทยนบถอนกายน

นกายชอะหชอะห แปลวา พรรคพวก หมายถงพรรคพวก

ทานอาล นกายนถอวาทานอาล บตรเขยของทานนบมฮมมด คนเดยว

เทานนเปนผทถกตอง ผถอนกายนสวนใหญอยในประเทศอหราน

อรก เยเมน อนเดยและประเทศในทวปแอฟรกาดานตะวนออก

มสลมในประเทศไทยสวนใหญเปนนกายซนน นกายชอะห

กมบาง แตเดมมสลมนกายซอะหเปนผทมบทบาทสำาคญในสงคมไทย

โดยเฉพาะในสมยอยธยาไดสบสาแหรกตอเนองกนมา ไดแก สกล

บนนาค ศรเพญ อหะหมดจฬา จฬารตน และสายสกลอนๆ ตำาแหนง

จฬาราชมนตรในสายเจาพระยารตนราชเศรษฐ (เฉกอะหมด) ซงเปน

มสลมนกายซอะหมาสนสดทจฬาราชมนตรสอน อหะหมดจฬา

ในสมยของพระบาทสมเดจพระปกเกลาเจาอยหว กอนเปลยนมาเปน

มสลมนกายซนน (จฬาราชมนตร แชม พรหมยงค) สมยพระบาท

สมเดจพระปรเมนทรมหาอานนทมหดล พระอฐมรามาธบดนทร

ภายในมสยดกลาง จงหวดปตตาน

มสยดกลาง จงหวดปตตาน


ศาสดา ศาสนบคคล ศาสดาของศาสนาอสลามคอ ทานนบมฮมมด เกดทนครมกกะห

เมอวนจนทรท ๑๒ เดอนเราะบอลเอาวล ซงตรงกบวนท ๒๒ เมษายน

พ.ศ. ๑๑๑๔ ทานนบไดโองการจากอลลอฮ โดยผานสอเทวทต

ญบรออล และไดรบบญชา ใหนำาหลกการศาสนาออกเผยแผแก

มวลมนษย หลงจากไดรบแตงตงเปนนบ ๖ เดอน ทานนบทำาหนาท

ประกาศสอนศาสนาเรมจากครอบครวและขยายวงกวางออกไปยง

เพอนฝงและญาตมตร ทานตองเผชญอปสรรคนานาจากการตอตาน

ของพวกกเรซ ใชเวลาประกาศศาสนาอยทมกกะห ๑๓ ปจนในทสด

ตองอพยพไปเมองมะดนะฮ การอพยพจากมกกะหไปยงเมองมะดนะฮ

ของทานนบมฮมมด ถอเปนจดเรมตนของศกราชอสลาม เรยกวา

ฮจญเราะหศกราช ทานนบประกาศศาสนาทเมองนระยะหนงจง

เดนทางกลบมกกะห สนชวตเมออาย ๖๓ ป ณ เมองมะดนะฮ

รวมเวลาทเปนศาสนทต ๒๓ ป ทานนบมฮมมดถอเปนศาสดา

คนสดทายของศาสนาอสลาม

ศาสนาอสลามไมมนกบวชเพอทำาหนาทประกอบพธกรรม

และเผยแผศาสนาโดยเฉพาะ ถอวามสลมทกคนมหนาทในการ

สบทอดศาสนา ดวยการปฏบตตนตามหลกการศาสนา ศกษาและ

เรยนรหลกคำาสอนของศาสนาใหรแจงเหนจรง และทำาหนาทเผยแผ

ตามกำาลงความรของตน

อยางไรกตาม ในการบรหารกจการตางๆ เกยวกบศาสนา

ในประเทศไทย มคณะกรรมการกลางอสลามแหงประเทศไทย

เปนผกำากบดแล โดยมจฬาราชมนตร เปนประธานกรรมการ ถอเปน

ผนำาสงสดดานการบรหารกจการมสลมในประเทศไทย นอกจากน

ยงมกรรมการอสลามประจำาจงหวด กรรมการมสยด ซงดแลกจการ

ตางๆ ในมสยด มอหมามเปนผนำาประจำามสยด คอเตบ เปนผแสดง

ธรรมประจำามสยด และบหลนเปนผประกาศเชญชวนใหมสลมปฏบต

ศาสนกจตามเวลา

มสยดกลาง จงหวดสงขลา

นายอาศส พทกษคมพล จฬาราชมนตรปจจบน

คอเตบ แสดงธรรมในการละหมาด


ศาสนาครสต ศาสนาครสตเปนศาสนาทมผนบถอมากทสดในโลก ราว ๒.๑

พนลานคน สำาหรบประเทศไทย จากการสำารวจของสำานกงานสถต

แหงชาต พ.ศ. ๒๕๕๓ ประชาชนนบถอครสตศาสนาทวประเทศ

จำานวน ๗๘๙,๓๗๖ คน คดเปนรอยละ ๑.๑๙ ของประชากรทงหมด

(จำานวน ๖๕,๙๘๑,๖๖๐ คน) ศาสนาครสตในประเทศไทยมนกาย

หลกอย ๒ นกาย คอ นกายโรมนคาทอลก (Roman Catholic

Church) และนกายโปรเตสแตนท (Protestant Christian Church)

๑. นกายโรมนคาทอลก (Roman Catholic Church) เดมเรยกวา นกายคาทอลกแตอยางเดยว คำาวา “คาทอลก”

มาจากภาษากรก แปลวา “สากล” หรอ “ทวไป” เมอกลาวถง

นกายนจงหมายถงศาสนจกรทเปนสากลและเปนทยดเหนยวสำาหรบ

ครสตศาสนกชนโดยทวไป ตอมาเมอศาสนจกรเกดแตกแยกออก

เปนศาสนจกรตะวนออกและศาสนจกรตะวนตก เมอ พ.ศ. ๑๕๙๗

ศนยกลางของศาสนาทงสองฝายจงแยกออกจากกน ฝายตะวนตก

ซงมศนยกลางทกรงโรม ใชภาษาละตนเปนภาษาหลกทางศาสนา

จงเรยกวา โรมนคาทอลก สวนฝายตะวนออกเรยกวา ออรโธดอกซ

นกายนมความเชอและปฏบตตามคำาสอนและประเพณอยาง

เครงครดมศนยกลางอยทกรงคอนสแตนตโนเปล หรอกรงอสตนบล

ในปจจบนนกายโรมนคาทอลกนมผ นบถออยางแพรหลายใน

กลมประเทศทางยโรปตะวนตก โดยเฉพาะในอตาล โปรตเกส สเปน

และฝรงเศส

ผนำาสงสดของศาสนาครสตโรมนคาทอลก คอพระสนตะปาปา

(Pope) ซงมาจากภาษาละตนวา Papa และในภาษากรกวา Pappas

หรอ โปป นนเอง แปลวาบดา ประทบอยทนครรฐวาตกนอนมสถานะ

เปนรฐเอกราชอยในกรงโรม ประเทศอตาล อนเปนศนยกลาง

การปกครองของนกายนดวย นกายโรมนคาทอลกเชอวา พระเยซเปน

ผมอบสถานะผแทนของพระองคใหนกบญเปโตร (St. Peter) และ

ถอวาทานเปนพระสนตะปาปาองคแรก นกายโรมนคาทอลกปกครอง

กนเปนลำาดบชน เหตมาจากในยคเรมแรกของศาสนาครสต เกดการ

รวมตวของครสตศาสนกชนในแตละทองถนทเรยกกนวา ครสตจกร

ทำาใหตองมบคคลหรอคณะบคคลเปนผปกครอง บทบาทหนาทของ

ผทำาหนาทดแลปกครองนมาชดเจนขนในชวงครสตศตวรรษท ๒

เมอศาสนาครสตขยายตวออกไปมากขน จงตองมตำาแหนงสงฆราช

หรอมขนายก (Bishop) เพอปกครองแตละเขตทเรยกวา “สงฆมณฑล”

(Diocese) มขนายกประจำามขมณฑล เปนผแตงตงบาทหลวงให

ปกครองดแลโบสถครสตแตละแหง และยงมตำาแหนงอครมขนายก

(Archbishop) หรอในไทยเรยกวา อครสงฆราช ทำาหนาทดแล

มขมณฑลทมความสำาคญเปนพเศษ

บรเวณลานโบสถของอาสนวหารแมพระปฏสนธนรมล จงหวดจนทบร

โบสถวดนกบญยอแซฟ จงหวดพระนครศรอยธยา ภายในโบสถวดนกบญยอแซฟ จงหวดพระนครศรอยธยา


ในโครงสรางการปกครองของนกายโรมนคาทอลกยงม

พระคารดนล (Cardinal) เปนตำาแหนงสมณศกดทสงรองจาก

พระสนตะปาปา มหนาทเปนทปรกษาพระสนตะปาปาในการ

ปกครองพระศาสนจกรสากล ตำาแหนงคารดนลในสมยแรกๆ อาจจะ

เปนฆราวาสกได นบตงแตตรากฎหมายพระศาสนจกร ฉบบ ค.ศ. ๑๙๑๗

และ ฉบบ ค.ศ. ๑๙๘๓ พระสงฆและพระสงฆราชเทานนทมสทธ

ไดรบการยกสมณศกดเปนพระคารดนลได พระคารดนลมหนาท

ในการเขารวมประชมลบเพอเลอกพระสนตะปาปาองคใหมแทน

ตำาแหนงทวางลง และพระคารดนลแตละองคกมสทธไดรบเลอก

เปนพระสนตะปาปาไดเชนกน พระคารดนลอาจมตำาแหนงเปน

มขนายกในการปกครองหรอไมกได พระคารดนลชาวไทยคนแรก

ไดแก พระอครสงฆราช ไมเกล มชย กจบญช ประมขเขตการปกครอง

อครสงฆมณฑลกรงเทพฯ ประกาศแตงตงเมอวนท ๕ มกราคม

พ.ศ. ๒๕๒๖ และมพธสถาปนาเปนทางการเมอวนท ๒ กมภาพนธ

พ.ศ. ๒๕๒๖ ณ มหาวหารนกบญเปโตร กรงโรม นครรฐวาตกน และ

ในปจจบนมพระคารดนลองคท ๒ คอพระอครสงฆราชฟรงซสเซเวยร

เกรยงศกด โกวทวาณช พระอครสงฆราชแหงเขตปกครองกรงเทพฯ

ไดรบการประกาศแตงตงเมอวนท ๔ มกราคม พ.ศ. ๒๕๕๘ และมพธ

แตงตงอยางเปนทางการเมอวนท ๑๔ กมภาพนธ พ.ศ. ๒๕๕๘

สวนพระสนตะปาปาพระองคปจจบน คอ สมเดจพระสนตะปาปา

ฟรงซส (Pope Francis) มพระนามเดมวาฮอรเฆ มารโอ แบรโกลโอ

เปนสมเดจพระสนตะปาปา องคท ๒๖๖ สบตอจากนกบญเปโตร

ดำารงตำาแหนงตงแตวนท ๑๓ มนาคม พ.ศ. ๒๕๕๖ ทรงเปน

พระสนตะปาปาองคแรกทมาจากภมภาคละตนอเมรกา ทรงมชาต

กำาเนดเปนชาวอารเจนตนา และนบเปนครงแรกในรอบ ๑,๓๐๐ ป

ทพระสนตะปาปาไมไดเปนชาวยโรป

ประเทศไทยมการตงมสซงสยาม (สงฆมณฑลหรอเขต

ปกครองของศาสนจกรคาทอลกในสยาม) มาตงแต พ.ศ. ๒๒๑๒

สวนตำาแหนงมขนายก หรอบชอป จะเรยกวา พระสงฆราช ตามความ

คนชนของชาวไทยมาตงแตสมยอยธยา ในยคแรกผเปนประมข

ของสงฆมณฑลสยามลวนแตมาจากตางประเทศ คนไทยคนแรกทไดรบ

แตงตงตำาแหนงมขนายก ไดแก มขนายก ยาโกเบ แจง เกดสวาง

ประมขมสซงจนทบร ไดรบการแตงตงเมอวนท ๑๑ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๔๘๗

ตงแต พ.ศ. ๒๒๑๒ มสซงสยามปกครองโดยสงฆราชคนแรก

คอ บาทหลวงหลยส ลาโน ไดรบการอภเษกเปนสงฆราช เมอวนท

๒๕ มนาคม พ.ศ. ๒๒๑๗ รปแบบการปกครองมสซงสยามใชมาจนถง

พ.ศ. ๒๕๐๘ มการจดรปแบบการปกครองของมสซงสยามใหม

โดยแบงเปน ๒ แขวงทางพระศาสนจกร (Ecclesiastical Provinces)

คอแขวงกรงเทพฯ และแขวงทาแร-หนองแสง ดงนน กรงเทพฯ และ

ทาแร-หนองแสงจงถกยกขนมาสระดบอครสงฆมณฑล (Archdiocese-

Metropolitan) ซงจะมปรสงฆมณฑล (Suffragan Diocese) ทอย

ภายใตแขวง และมผปกครองแตละเขตมสมณศกดเปนสงฆราช

แยกจากกน (สวนเขตการปกครองในปจจบนนนแบงออกเปน ๑๐ เขต)

ในประเทศไทยปจจบนนกายโรมนคาทอลก บรหารงานโดยสภาสงสด

เรยกวา “สภาประมขบาทหลวงโรมนคาทอลกแหงประเทศไทย”

(Catholic Bishops’ Conference of Thailand - CBCT) ประกอบ

ไปดวยมขนายกของเขตมสซงทง ๑๐ เขต นกายโรมนคาทอลก

มผนบถอในประเทศไทย จำานวน ๓๖๙,๖๓๖ คน (จากการสำารวจของ

องคกรครสตศาสนาในนกายตางๆ)

โบสถวดอครเทวดามคาแอล ซงแย จงหวดยโสธร ซงเปนโบสถไมในนกายโรมนคาทอลกทใหญทสดในประเทศไทย

ภายในอาสนวหารแมพระบงเกด จงหวดสมทรสงคราม พระเยซถกตรงกางเขนในโบสถวดอครเทวดามคาแอล ซงแย จงหวดยโสธร


๒. นกายโปรเตสแตนท (Protestant Christian Church) นกายโปรเตสแตนทเกดจากการปฏรปทางศาสนาในการ

ประชมของสภาแหงสปเยอร (Diets of Speyer) พ.ศ. ๒๑๓๕ สภา

ดงกลาวไดออกกฎหมายกดกนผทเชอตามแนวคดของมารตน ลเธอร

(Martin Luther) จนเกดการประทวงขนและนำาไปสการแตกแยก

ของศาสนาในทสด

มาร ตน ล เธอร เป นบาทหลวงชาวเยอรมนในคณะ

ออกสตเนยน ตความคมภรไบเบลในภาคพนธสญญาใหมวา มนษย

สามารถกลบไปมความสมพนธอนดกบพระเจาไดดวยตนเองหรอ

ดวยพธกรรมและความศรทธาอยางจรงใจในพระเยซ การทำาบญหรอ

ลางบาปกบนกบวชนนไมสามารถทำาใหคนทไมมศรทธาอยางแทจรง

กลบไปคนดกบพระเจาได ใน พ.ศ. ๒๐๖๐ มารตน ลเธอร ไดเสนอ

ขอเสนอเพอการปฏรป ๙๕ ขอ นบเปนตนกำาเนดของโปรเตสแตนท

เนองจากในช วงเวลานนเกดความขดแย งเรองอำานาจและ

ผลประโยชนระหวางศาสนจกรและอาณาจกรบอยครง รวมไปถงการท

นกบวชในศาสนาครสตไดทำาการซอขายใบไถบาป ทำาใหคนไมศรทธา

ตอพระเยซอยางแทจรง มารตน ลเธอร ถกขบออกไปจากชมชนของ

ครสตศาสนกชนเมอ พ.ศ. ๒๐๖๔ แตกมผเหนดวยกบเขาเปนจำานวน

มากจงถกเรยกวาเปนกลมโปรเตสแตนท นกายนถอการปฏบตตาม

คมภรไบเบลอยางเครงครด ไมยอมรบบญญตอนๆ หรอคำาสงใดๆ

ของพระสนตะปาปาจากกรงโรม ไมยอมรบการมอำานาจเดดขาดของ

สำานกวาตกนในการตความพระคมภร ไมมนกบวชถอพรหมจรรย

ไมยกยองแมพระมารยและนกบญตางๆ วามความสำาคญเทากบ

พระเยซ ไมมการสกการบชาพระแมและนกบญอนๆ นกายโปรเตสแตนท

แพรหลายในทวปอเมรกาเหนอและในยโรปบางพนท เชน เยอรมน

องกฤษ และประเทศในกลมสแกนดเนเวย

นกายโปรเตสแตนทในประเทศไทยประกอบไปดวยนกาย

ยอยหลายนกาย เขามาทำางานเผยแผจรงจงในสมยพระบาทสมเดจ

พระนงเกลาเจาอยหว ตงแต พ.ศ. ๒๓๗๑ กลมมชชนนารทเขามา

ทำางานจากหลายประเทศ เชน องกฤษ เยอรมน และสหรฐอเมรกา

คณะทเขามามหลากหลายกลม เชน ลอนดอนมชชนนารโซไซเอทต

อเมรกนเพรสไบเทเรยน คณะกรรมาธการพนธกจครสตจกรโพน

ทะเลแหงอเมรกา คณะอเมรกนแบบตสต คณะแองกลกนเชรช ฯลฯ

ซงตอมากลมมชชนนารทเขามาในชวงแรกไดรวมตวกนตงเปนสภา

ครสตจกรในประเทศ เมอ พ.ศ. ๒๔๗๗ เพอใหเปนครสตจกรของ

ชนพนเมองอยางแทจรงหลงจากนนกลมมชชนนารอนๆ ไดจดตง

เปนองคกรอก ๓ กล ม คอ สหกจครสเตยนแหงประเทศไทย

สหครสตจกรแบบตสต และครสตจกร (เซเวนธเดยแอดเวนตส)

ปจจบนองคกรครสเตยนฝายโปรเตสแตนททไดรบการรบรองจาก

กรมการศาสนามอย ๔ องคกร คอ

๑. สภาครสตจกรในประเทศไทย ปกครองคณะเพรสไบเทเรยน

คณะครสเตยนเชรช (ดสไซเปลสออฟไครส) คณะลเทอแรนเชรชออฟ

อเมรกาในประเทศไทย เปนตน

๒. สหกจครสเตยนแหงประเทศไทย ปกครองคณะครสเตยน

แอนดมชชนนารอลไลแอนซ คณะเวรลดไวดอแวนเจไลเซชนครเสด

นอกจากนยงมกลมอนๆ อก เชน นกายลเธอรแรน เปนตน

๓. มลนธครสตจกรคณะแบบตสต ปกครองครสตจกรแบบตสต

ภายในโบสถของครสตจกรไครสตเชรช (Christ Church) เปนโบสถในนกายแองกลกนเชรช

ครสตจกรไครสตเชช กรงเทพ (องคการครสตจกรแองกลกนในประเทศไทย)

ในประเทศไทย

๔. ม ล น ธ ค ร ส ต จ ก ร

เซเว นธ เดย แอ ดเวนตสแหง

ประเทศไทย


ศาสดา และบรรดาอครสาวก ศาสนาครสต มศาสดาคอ พระเยซครสต (Jesus Christ)

พระเยซ ตามเนอความในพระคมภร พระองคทรงเปนชาวยวและ

ทรงบงเกดทเมองเบธเลเฮม (Bethlehem) แควนยเดย ปจจบนอย

ในเขตของกรงเยรซาเลม (Jerusalem) ประเทศอสราเอล พระเยซ

เปนบตรชายของ โยเซฟ และ มารย แหงเมองนาซาเรท (Nazareth)

ซงอยตอนเหนอของอสราเอลในปจจบนกลาวกนวาบดามารดาของ

ทานสบเชอสายมาจากกษตรยเดวดทยงใหญของชาวยว โยเซฟ นน

เปนชางไม แตงงานกบมารย หญงพรหมจรรย ซงไดตงครรภพระเยซ

โดยพระอานภาพแหงพระเจา ในเวลานนจกรพรรดซซาร ออกสตส

สงใหมการจดทะเบยนสำามะโนประชากรทวแผนดนในอาณาจกร

โยเซฟ จงพามารยออกเดนทางไปบานเกดคอเมองเบธเลเฮม แตไมม

ทวางในโรงแรมจงไปพกกนในคอกสตวของโรงแรม พระเยซครสต

ไดถอกำาเนด ณ ทนน

ปจจบนถอว าวนทพระเยซครสตถอกำาเนดคอในวนท

๒๕ ธนวาคม (เชอกนวาเปนการกำาหนดขนภายหลง) สวนปทเกด

นนมความเหนขดแยงกนอย คมภรไบเบลมเนอหาเกยวกบชวต

ของพระองคอยในพระวรสาร (Gospel) ในวยเดก พระองคอาศย

อยทเมองนาซาเรท เมออาย ๑๒ ป พระองคไดเดนทางไปฉลอง

พระวหารทเยรซาเลม ณ ทนน พระองคไดแสดงใหผคนทงหลายได

รถงเสนทางทพระองคจะเตบโตไปในอนาคต ดวยการไปนงฟงและ

ไถถามบรรดานกปราชญในศาสนาของชาวยวในพระวหาร บดาและ

มารดาของพระองคตองตามหาเปนเวลาถง ๓ วน พระคมภรไมได

บนทกรายละเอยดของพระองคมากนกในชวงอายตงแต ๑๒ ป

จนถง ๓๐ ป ทราบเพยงแตวาพระองคใชชวตอยางเรยบงาย มอาชพ

เปนชางไมอยในบานเกดของมารดาทพากนยายไปอย หลงจากบดา

เสยชวต พระคมภรบอกวาพระองคทรงไปทำาพธลางบาปทแมนำา

จอรแดนกบยอหน บบตสท (John the Baptist) ซงเปนผประกาศ

แกชาวอสราเอลวาจะมผมาชวยใหรอดพนจากบาปในไมชา และ

พระองคเปนพระแมสซอาห จงขอใหเตรยมรบเสดจพระเจาทกำาลง

จะมา ขณะทพระองคมอายได ๓๐ ป หลงจากรบพธลางบาปแลว

พระองคเรมพนธกจทบงเกดเปนมนษย เพอมาไถบาปมวลมนษย

โดยการเดนทางไปยงถนกนดาร จำาศลภาวนา ไมดมกน เปนเวลา

๔๐ วน ในชวงนเปนชวงทพระองคตองตอสกบมารทมาผจญดวย

การทาทายตางๆ เพอยวยใหพระองคหลงทาง แตในทสดมารกพายแพ

และจากไป พระองคจงได เรมออกเทศนาสงสอนสาวกตาม

ทตางๆ พระเยซทรงมสาวกทใกลชดในรนแรกทงหมด ๑๒ คน

สาวกรนแรกของพระองคนเปนสามญชนสวนใหญเปนชาวประมง

พวกเขาไดละทงทกอยางในชวตและพากนตดตามพระองคไปในท

ตางๆ สาวกทง ๑๒ คนนน ไดแก เปโตร (ซโมน เปโตร) อนดรว ยากอบ

(บตรเศเบด) ยอหน ฟลป บารโธโลมว โธมส มทธวยากอบ (บตร

อลเฟอส) ยดาส (เลบเบอส, ธคเคอส) ซโมนผรกชาต ยดาส อสคา

รโอท (ซงเปนผทรยศขายพระองค) สาวกทง ๑๒ คนของพระเยซน

ถกเรยกวา อครสาวก (Apostles)ครสตจกรท ๑ สำาเหร เปนครสตจกรแหงแรกของนกายโปรเตสแตนท

กอตงโดยคณะเพรสไบเทเรยน ใน พ.ศ. ๒๔๐๐

พระคารดนล ฟรงซสเซเวยร เกรยงศกด โกวทวาณชประธานสภาประมขบาทหลวงโรมนคาทอลกแหงประเทศไทย

สมเดจพระสนตะปาปา ฟรงซส พระสนตะปาปา องคท ๒๖๖ ดำารงตำาแหนง เมอวนท ๑๓ มนาคม พ.ศ. ๒๕๕๖


สงคมชาวยวเวลานนอยภายใตการปกครองและเปนเมองขน

ของอาณาจกรโรมน ประชาชนทวไปไดรบความทกขนานปการจาก

หลายสาเหต ชอเสยงของพระเยซครสตเรมเปนทรจกกนมากขน

เนองจากวธการทพระองคใชในการประกาศความเชอคอการชวยเหลอ

ผ ท เป นทกขจากโรคตางๆ เชน คนทเดนไมไดหรอเปนงอย

คนทถกผเขา คนเปนลมบาหม คนตาบอด คนเปนใบ ใหหายจากโรค

ทำาใหคนทงหลายเกดความเลอมใสศรทธาตอพระองค และรบฟง

คำาสอนของพระองคเพมมากขนบญญตสำาคญสงสดคอบญญต

แหงความรก รกพระเจาอยางสงสดโดยการแสดงออกทางความรกตอ

เพอนมนษย และเนนศกดศรการเปนมนษยนนเทาเทยมกนหมด คอ

การเปนลกพระเจาเนองจากพระองคยกฐานะคนทตกขอบสงคมใหม

ความหวงในชวต ดงนน คำาสอนของพระองคจงขดแยงกบบรรดา

ธรรมาจารย และพวกฟารสซงเปนกลมทถอความเชอตามโมเสสอยาง

เครงครด แตกระทำาเพอเอาหนาเอารดเอาเปรยบสงคม แบบพวก

หนาซอใจคด ความนยมชมชอบตอพระเยซครสตของคนทงหลาย

เพมมากขน จงทำาใหพระองคถกกลมนกบวชทเหนตางและไมพอใจ

ทพระองคไดอางวาเปนบตรของพระเจาทจะนำามนษยไปสความรอด

จงวางแผนสงหารพระองค ชวงเวลาของการเผยแผคำาสอนของ

พระองคดำาเนนไปในชวงเวลาเพยงแค ๓ ปกอนจะสนพระชนมจาก

การถกประหารโดยถกจบตรงกางเขน

ในวนทพระองคถกจบโดยทหารโรมนคนวนกอนฉลองเทศกาล

ปสกาอนเปนเทศกาลของชาวยวทระลกถงการเดนทางออกจากการ

เปนทาสในประเทศอยปต ระลกถงการขามทะเลแดง (ปสกา หรอ

การขามผาน Pass over) จากการเปนทาสสการเปนไท ตามประเพณ

ผคนจะมารบประทานเนอแกะและขนมปงไมมเชอรวมกน ในวนนน

พระองคไดสงใหอครสาวกทง ๑๒ จดโตะอาหารตามประเพณ และ

ประกาศในทนนวาจะมสาวกคนหนงทรยศตอพระองคกอนจะ

รบประทานอาหารรวมกน หลงจากรบประทานอาหารคำาครง

สดทาย (The Last Supper ซงตอมากลายเปนพธมสซาในปจจบน)

แลวพระองคไดพาสาวกไปสวดภาวนารวมกนทสวนเยทเซมาน

ในเวลาไมนาน ยดาส อสคารโอท ไดพาชาวยวและทหารโรมนมา

จบกมพระองคดวยขอกลาวหาวา พระองคอางตนวาเปนบตรของ

พระเจาพรอมกบดหมนพระเจาและศาสนาตาม

ประเพณยว พระองคถกนำา ตวไปสอบสวนตอหนา

มหาปโรหตและขาหลวงของโรมนผทมชอวา ปลาโต

ระหวางการสอบสวนพระองคถกโบยและกลาวคำาดา

วาตางๆ ใสรายปายส ปลาโตเองกมองไมเหนความผด

และไมอยากเขาไปยงกบกฎศาสนายว จงเอานำามาลางมอ

เปนสญลกษณประกาศวาไมขอรบผดชอบในเรองน

และปลอยใหชาวยวจดการกนเอง ทายทสดพระเยซถก

ตดสนใหประหารชวตดวยการตรงกางเขนยงบรเวณ

นอกเมอง ณ เนนเขา ชอ กลวารโอ พระเยซถก

ประหารพรอมกบโจร ๒ คน เมอพระองคสนพระชนม

บรรดาสาวกไดนำาศพของพระองคเขาไปฝงไวในถำา ใน

พระคมภรไดยนยนถงการฟนคนชพของพระเยซ ๓ วน

หลงจากถกประหารชวต และการไปปรากฏตว

ตอหนาสาวกหลายๆ คน กลาวกนวามคนเหนพระองค

กวา ๕๐๐ คน เปนเวลา ๔๐ วน กอนจะเสดจกลบ

สสวรรค หลงจากนนบรรดาสานศษย และบรรดา

ผ ทมความเชอในพระองคไดอย ร วมกนอธษฐาน

ภาวนาวอนขอพระคณจากองค พระจ ต เจ า

(Holy Spirit) ตอมาผ ทไดรบฟงการเทศนาของ


เซนตปเตอร (นกบญเปโตร) ททำาหนาทเปนดงหวหนาของอครสาวก

ทงหลายเปนประจกษพยานในคำาสอนของพระเยซครสต ประชาชน

เกดความเลอมใสเปนจำานวนนบพนคนและเพมจำานวนขนเรอยๆ

ขณะเดยวกนไดสรางความไมพอใจใหกบผนำาในศาสนายดายจนตอง

ถกเบยดเบยนทำารายดวยวธการตางๆ นานา แตนบไดวาศาสนาครสต

เรมหย งรากในจตใจของผ คนและเรมแพร หลายออกไปใน

ทตางๆ นบแตนนมา บรรดาอครสาวกทสำาคญไดแก เปโตร หรอปเตอร

สนตะปาปาองคแรก ยอหน ผนพนธพระวรสาร อนดรว อครสาวก

ฟลป อครสาวก มทธว อครสาวก โธมส อครสาวก มทธอส อครสาวก

ยากอบ (บตรเศเบด) หรอ เจมส อครสาวก ยากอบ (บตรอลเฟอส)

อครสาวก ยดาส (ธคเดอส) อครสาวก บารโธโลมว อครสาวก ซโมน

อครสาวก เปาโล อครสาวก หรอ เซนตปอล (Saint Paul) สวนสตร

ในยคแรกๆ ทมบทบาทมากนอกเหนอจากพระนางมารย มารดา

พระเยซครสต ไดแก มารย แหงมกดาเลน มารธา ลเดย ฯลฯ


ศาสนาพราหมณ-ฮนด สกลพราหมณจากสายภาคใตเปนหลกในการกอตงเทวสถาน

ประจำาพระนคร มการตงเสาชงชา ตามคตการสรางบานเมองของพธ

พราหมณ เมอ พ.ศ. ๒๓๒๗ หลงจากพระบาทสมเดจพระพทธยอดฟา

จฬาโลกมหาราชทรงสถาปนากรงรตนโกสนทร สรางพระบรม

มหาราชวง มนเทยร พระราชฐานและวดพระศรรตนศาสดารามแลวเสรจ

มการประกอบพระราชพธตรยมปวาย-ตรปวาย และพธโลชงชา

เพอพระผเปนเจาเสดจมาประสทธประสาทสวสดมงคล อนอดมดวย

ความมนคงไพบลยแหงพระราชอาณาจกร

พราหมณ ณ เทวสถานแหงน คอกลไกสำาคญททำาหนาท

ประกอบพธกรรมทงหลายในการพระราชพธแหงพระมหากษตรยา

ธราชเจาทกรชกาลของแผนดน ตลอดทงพธของพระราชวงศ

หนวยราชการและอาณาประชาราษฎร ใหศานตสข ใหความรมเยน

ธำารงอยในสงคมไทยสบเนองตอมาไมขาดสายตราบปจจบน ซงการ

พระราชพธหรอพธนนๆ จะมพธสงฆในพระพทธศาสนาเปนหลก

ทำาใหพธกรรมทงสองศาสนาไดผสมผสานเปนอนหนงอนเดยวกน

แสดงเอกลกษณความกลมกลนไปดวยกนตลอดมา

อยางไรกตาม ไมว าบานเมองสงคมไทยจะกาวเข าส

สถานการณใด หรอบานเมองมผลกระทบจากสงคมโลกสถานใด

บทบาทความสำาคญของคตพราหมณแหงเทวสถานมไดลด หรอ

ตดทอนสงทมมาตงแตดงเดมครงประเทศไทยยดถอการปกครอง

ระบอบสมบรณาญาสทธราชย ตงแตโบราณกาลกระทงถงรชกาลท ๗

แหงกรงรตนโกสนทร

หลงจาก พ.ศ. ๒๔๗๕ ประเทศไทยเปลยนการปกครอง

เปนระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยเปนประมขภายใต

กฎหมายรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย จารตอนเปนโบราณ

ราชประเพณอนงดงาม แมมไดรบความนยมและเหนชอบในคตพราหมณ

ตามกระแสของระบอบประชาธปไตยในเบองตนกตาม ระเบยบ

ประเพณตามคตพราหมณยงคงรกษาและถอปฏบตแสดงความเปน

เอกลกษณทโดดเดนของชาตไทยเสมอมา คตพราหมณแหงเทวสถาน

คงสนองภารกจทเกดขนใหมตามสมย ซงไดมการพฒนาปรบรปแบบ

ดงเดมใหสอดคลองตามความประสงคใหสมฤทธผลอยางสมบรณ

ตลอดมา จงไดเหนววฒนาการ การปรงแตงคตความดงาม

ทคณะพราหมณยดมนและสรางสรรคสรรพสงมงคลนานาประการ

ทงในสถาบนชาต ศาสนา และพระมหากษตรยในทกๆ โอกาส

เพอความรมเยน ศานตสข และเปนขวญกำาลงใจในการธำารง

ความเจรญรงเรองใหยงยนสบไป

คณสมบตของพราหมณในสงคมไทย ผมสทธในการประกอบ

พธกรรม คอพราหมณทวชาต ถอวาเปนพราหมณทแทจรงหมายถง

ผไดมการเกด ๒ ครง กำาเนดพราหมณครงแรกจากบดามารดา

กำาเนดครงท ๒ จากการบวชเพอปฏบตบชาและประกาศพระคณของ

เทพเจา เพอนำาชวตของศาสนกชนใหกลบไปอยกบพรหม พรหมน

มคณสมบต ๕ ประการคอ

๑. ชาตหรอกำาเนด ตองเกดจากบดามารดาผอยในวรรณะ

พราหมณมาโดยตลอด ๗ ชวอาย

เทวาลยทาวมหาพรหม เทวสถานโบสถพราหณ กรงเทพมหานคร

วดพระศรมหาอมาเทว หรอวดแขกสลม กรงเทพมหานคร จตรกรรมแสดงรปพราหมณประกอบพธจรดพระนงคลแรกนาขวญ เพอสวสดมงคลแกพชพนธธญญาหาร


๒. มนตร ตองเรยนจบไตรเพทและคมภรตางๆ ทเกยวเนอง

กบคมภรไตรเพทจนมความรความชำานาญ

๓. วรรณะ หมายถงรปรางหนาตา ผวพรรณงดงามผดผอง

คลายพรหม

๔. ศล คอปฏบตรกษากาย วาจา ใหเรยบรอย รจกควบคม

อารมณ

๕. ปญญา หมายถง ความรอบร ความฉลาดทเกดจากการเรยน

ชนทวไปนบถอวาเปนอาจารย

ลกษณะดงกลาวคอรปแบบพราหมณของเทวสถาน ซงเปน

สวนหนงของสงคมไทย สงเกตไดจากการไวมวยผม แตงกายนงขาว

ตลอดเวลา เมอประกอบพธกรรมจะนงโจง สวมเสอราชปะแตน

ไมบรโภคเนอโค ไมปฏเสธการปฏบตกจทางพระพทธศาสนา

การปฏบตธรรมเนองตามขอบญญตในศาสนาและมการประสาน

สมพนธสมาคมกบคณะพราหมณ-ฮนดในนกายอนๆ ทกแหงอยางด

เฉพาะในกรงเทพมหานคร มคณะพราหมณ-ฮนดในนกายอน

ซงเปนแหลงทชาวอนเดยทเดนทางเขามาประกอบอาชพคาขาย

และพำานกอยในประเทศไทยเปนเวลานานจำานวนมาก ไดสราง

ศาสนสถานขน สำาหรบปฏบตศาสนกจและประกอบพธสกการบชา

พระผเปนเจาและเทพยดาดวย ปรากฏวา เรมตงแตรชกาลท ๕ เปนตน

มาตราบถงรชกาลปจจบน ไดเผยแพรศาสนกจในกลมชนชาวอนเดย

อยางเสรขน

ศาสนาพราหมณ-ฮนด ไดเปนทนยมอยางกวางขวาง

ทงชาวไทยและชาวจน เมอถงเทศกาลสำาคญจะมผไปสกการะรวมงาน

นอกจากชาวอนเดยแล ว ยงมประชาชนในศาสนาอนด วย

อนแสดงศรทธาความเชออยางแทจรงในศาสนาพราหมณ-ฮนดนนเอง

ศาสดา ศาสนบคคล ศาสนาพราหมณ-ฮนด เปนศาสนาเดยวทไมมบรมศาสดา

ทเปนบคคลอบตมาเพอประกาศศาสนาและทำาหนาทเผยแผ

หลกธรรมคำาสอนแกมวลมนษยชาตอยางเชนหลายๆ ศาสนา หากม

แตพระผเปนเจาเทานน ความเกาแกของศาสนาพราหมณ-ฮนด

ไมอาจประมาณเวลาได คาดวานาจะมอายมากกวา ๕,๐๐๐ ป ดวย

“พระพรหม” ผสรางโลก แลวดบสญ เกดดบมามาก โลกของเรา

จะเปนโลกทเทาใดแลว ไมสามารถคำานวณได

เมอเรมตนเรยกศาสนาวา “สนาตนธรรม” แปลวา กายอนไมรจกตาย

หมายถง พระวษณ มชออกอยางหนงวา วษณธรรม คอคำาสงสอน

ของพระวษณเปนเจา ตอมาอกหลายพนป เรยกวา “ไวทกธรรม”

อกหลายพนปตอมา มผตงชอศาสนานใหมวา “อารยธรรม”

แปลวา ความเจรญดวยขนบธรรมเนยมอนดงาม ตอมาอกหลายพนป

ศาสนาสนาตนธรรมเปลยนไปเรยกวา “พราหมณธรรม” แมจะมชอ

ตามยคตางๆ ตามทสาธยายมาแทจรงแลวคอธรรมะอนเดยวกนทงสน

เมอ ๗๐๐ ป มาน ศาสนาเปลยนมาเรยกชอใหมวา “สนธ”

และ “หนท” และ “ฮนด” แปลวา ธรรมทสอนลทธอหงสา แมไม

อาจสอบคนไดวา สนาตนธรรม เกดขนเมอใดกตาม ในคมภรพระเวท

กลาววา คอธรรมอนไมมตนไมมปลาย เกดขนมาตงแตสรางโลก นบวา

เปนเวลานานอยางเหลอทจะคณานบ เมอสนาตนธรรมเปนศาสนา

ของตน จงแปลวา ศาสนาทมมาแตนรนดรกาล คอมมาตงแต

ดงเดม ไมมผใดรวาเรมตนเมอใด การไดเรยนธรรมจากสนาตนธรรม

เชอวากลาวไวในคมภรพระเวท ซงมใชเปนคมภรทมนษยแตง

หากพวกฤๅษไดยนมาโดยตรงจากพระผเปนเจา คมภรจงมชอเรยก

รวมๆ วา ศรต แปลวา “การไดยน” ฤๅษผไดยนคมภรพระเวทเปน

ผมญาณวเศษเหนอมนษยธรรมดา ดงนน พราหมณ-ฮนดจงเปน

ศาสนาทสบทอดมาจากการนบถอคมภรพระเวทอนศกดสทธของ

พระผเปนเจา เปนศาสนาทไมมศาสดาเปนผกอตงเหมอนศาสนาอน

ทวไป ไดนำาความเกาแกของคมภรทแตงขนมาเปนเกณฑกำาหนดยค

ของศาสนาดวย เลาวาจดเรมตนของศาสนาพราหมณ-ฮนด เกดขน

เมอประมาณ ๓,๕๐๐ ปมาแลว ชาวอารยนอพยพเขามาตงถนฐานใน

อนเดยบรเวณลมแมนำาสนธอนเปนทมาของคำาวา “ฮนด” ตนนำาเกด

จากภเขาหมาลยในเขตประเทศอนเดย ไหลผานประเทศปากสถาน

พระมหาราชครพธศรวสทธคณวบลยเวทยบรมหงส พรหมพงศ พฤฒาจารย(พราหมณ ชวน รงสพราหมณกล)


ไปลงทะเลอาหรบ ชาวอารยนมคมภรทางศาสนาทเกาแกทสด

ในโลก เรยกวา เวทะ หรอ พระเวท แรกทเดยวม ๓ คมภร คอ ฤคเวท

สามเวท และ ยชรเวท ตอมา มคมภรอาถรรพเวทเพมขนมาอกคมภรหนง

คมภรของพราหมณ-ฮนดมจำานวนเพมขนตามสมยในกาลตอมา

ซงกำาหนดไวเปน ๓ สมยคอ

สมยแรก เรยกวา สมยพระเวท แรกทเดยว ม ๓ คมภร คอ

ฤคเวท สามเวท และ ยชรเวท ตอมา มคมภรอาถรรพเวทเพมขนมา

อกคมภรหนง

สมยท๒ เรยกวา สมยอตหาสะ ม ๒ คมภร คอ รามายณะ

และมหาภารตะ

สมยท ๓ เรยกวา สมยปราณะ มคมภรปราณะเกดขน

๑๘ คมภร และคมภรอปปราณะเกดขนอก ๑๘ คมภร นบแลว

มมากกวา ๑๐๐ คมภรจนไมสามารถกลาวไดหมด

คมภรทง ๓ สมย คอ สมยพระเวท สมยอตหาสะ และสมย

ปราณะ เปนคมภรทใชภาษาสนสกฤตทงสน ผรภาษาสนสกฤตและ

สามารถประกอบพธทางศาสนาคอพราหมณเทานน ตอมาไดมการ

เปลยนแปลงเกดขน ไดมการแตงคมภรและบทสวดบชาพระเปนเจา

และเทพเจาดวยภาษาทองถน เพอใหชนในทองถนนนๆ เขาใจ

ในศาสนางายขน เชน เรองรามเกยรต นกายไวษณพจะนบถอ

พระนารายณเปนเจาแตงดวยภาษาอวธ ในอนเดยภาคใต มผนบถอ

ศาสนาพราหมณ-ฮนดทงนกายทนบถอพระวษณเปนพระเจาสงสด

และนกายทนบถอพระศวะเปนพระเจาสงสด ซงทงสองกล มน

แตงกวบทสวดสรรเสรญพระเปนเจาทตนนบถอดวยภาษาทมฬ

คมภรทเปนสาระแหงคมภรทงหลายอก ๒ เลม คอ คมภรมหาภารตะ

ซงมศรมทภควทคตาเปนตอนทสำาคญทสด และคมภรรามายณะ

วาดวยพระรามเปนอวตารปางท ๗ ของพระวษณ ในปจจบนกลาว

ไดวาทกๆ ครอบครวชาวอนเดย ทงในและนอกประเทศ มพระคมภร

เหลานไวในครอบครองของตน นอกจากจะถอเปนวรรณกรรมสำาคญ

แลวยงเปนคมภรทใหบทเรยนทางปรชญา ทางศาสนา และจรยธรรม

หลากหลายดาน ดวยเปนคมภรแหงมนษยธรรม จงมการแปลเผยแผ

ออกไปหลายภาษา ดวยหลกคำาสอนทวา ชวะ คอ วญญาณ ไมมวน

ตายและไมเคยมวนสญสลายไป ยอมมอย ตลอดกาล เพยงแต

หมนเวยนอยในกรรมคตทกระทำาอยตลอดเวลา

ดงไดกลาวมาแลววา วรรณะพราหมณไดรบมอบหมายหนาท

เปนสอกลางสำาหรบการสอสารระหวางมนษยและพระผเปนเจา

และเชอวาพราหมณถอกำาเนดมาจากพระโอษฐของพระพรหม เปนผ

มความรคมภรพระเวท สจธรรมความรสงสดอนเปนแกนแทของ

ศาสนา การสอสารกบพระผเปนเจาดวยการประกอบพธบวงสรวง

บชาออนวอนพระผเปนเจาใหบนดาลความสขแกมนษยไดความ

สำาเรจ จงถอวาเปนผทเกยวของกบศาสนาอยางใกลชด

แมพราหมณ-ฮนด จะเปนศาสนาเทวนยม ทเนนพธกรรม

และการสวดออนวอนบชาพระผเปนเจา แตมการปฏบตเพอใหถง

ความหลดพนตามหลกขององคประกอบ ๓ ประการ คอ กรรมโยค

คอ การประพฤตกรรมดละเวนกรรมชวชญานโยคะ คอ ความรความ

เหนทถกตองเปนเกณฑ ภกตโยค คอ ความภกดแดองคภควานโดย

ไมหวงผลตอบแทน

การปฏบตตามหลกธรรมน จะนำาไปสจดหมายสงสด คอ

ความหลดพนจากกองทกข กองกเลส อนเปนหนงเดยวกบปรมาตมน

ซงไมตองเวยนวายตายเกดในสงสารวฏตอไป และพราหมณเทานน

จะเปนผเผยแผพระเวทและหนทางไปสการหลดพนนนได

จารกภาษาทมฬทเขาพระนารายณ พบทเขาพระนารายณ อำาเภอกะปง จงหวดพงงา พทธศตวรรษท ๑๔ ปจจบนอยทพพธภณฑสถานแหงชาต นครศรธรรมราช

พระกฤษณะและชายา ณ วดเทพมณเทยร สมาคมฮนดสมาช

พราหมณ-ฮนดถอวา ในสนาตนธรรม มตำาราหรอคมภรท

ยกยองในศาสนา ดงน พระเวท ๔ เลม อปเวท ๔ เลม ศาสตร ๖ เลม

อปนษท ๓๘ เลม ปราณะ ๑๘ เลม อปปราณะ ๑๘ เลม นอกจากนน

มคมภรอนๆ ทำานองอรรถาธบายจำานวนมากนบไดหลายพนเลม และม


ศาสนาซกข ศาสนาซกขกำาเนดขนในแควนปญจาบ ทางตอนเหนอของ

ประเทศอนเดย เมอ พ.ศ. ๒๐๑๒ เปนศาสนาประเภทเอกเทวนยม

คอ นบถอพระเจาพระองคเดยว โดยเชอวาพระเจาเปนผสรางโลก

และมอำานาจยงใหญทสด

คำาวา “ซกข” เปนภาษาปญจาบ ตรงกบคำาภาษาสนสกฤต

วา “ศษย” แปลวา ผศกษาหรอศษย หมายความวา ชาวซกขหรอ

ผนบถอศาสนาซกขทกคนเปนศษยของ “คร” หรอคร ซงหมายถง

ศาสดาของศาสนาซกข

นกายของศาสนาซกขทสำาคญแบงออกเปน ๒ นกาย คอ

นกายขาลสาและนกายสหชธร

นกายขาลสาหรอสงห นกายจะเน นตามคำาสอนของ

พระศาสดาครโควนทสงหเปนหลก ชาวซกขในนกายนตองผานพธ

รบอมฤตและรบศาสนสญลกษณ ๕ ประการ จงมการไวผมและ

หนวดเครา โดยไมตดหรอโกนตลอดชวต สวนนกายสหชธรนน มผ

สนนษฐานวาอาจเปนนกายเดยวกบนามธาร ซงหมายถงการเทดทน

พระผศกดสทธหรอพระผเปนเจา

ชาวซกขเดนทางเขามาสดนแดนไทยครงแรกเมอใดนนยงไม

ปรากฏหลกฐานระบแนชด แตสามารถอนมานไดวา ชาวซกขเรม

เดนทางเขามาตงถนฐานในประเทศไทยตงแตรชสมยพระบาทสมเดจ

พระจลจอมเกลาเจาอยหว

การเขามาตงถนฐานของชาวซกขในกรงเทพมหานคร

สวนใหญเรมตงบานเรอนอยบรเวณพาหรดกระจายออกไปตลอดแนว

ตงแตถนนบานหมอมาจนจดถนนพาหรด จนกระทง พ.ศ. ๒๔๔๑

พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหวมพระราชดำารใหปลก

สรางอาคารตกแถวรมถนนพาหรดขนเพอใชประโยชนในกจการ

ตางๆ พอคาชาวซกขจงเรมเขาไปจบจองเพอเปดรานคาขายผาและ

สนคานำาเขาจากประเทศอนเดย ทำาใหพาหรดกลายเปนยานการคา

ทสำาคญเรอยมาจนปจจบน

อนง การสรางตกแถวบรเวณถนนพาหรดในชวงแรกคงจะ

ทำาการกอสรางเฉพาะตกแถวรมถนนเทานน สวนดานในยงคงเปน

บานไมหลงคามงแฝก หรอบานไมฝาไมไผขดแตะเชนเดม จนเกด

เพลงไหมครงใหญ เมอ พ.ศ. ๒๔๔๗ จงมประกาศหามการกอสราง

อาคารไมในบรเวณพนทเพลงไหม ทำาใหอาคารตกแถวทสรางขนใหม

บรเวณรมถนนพาหรดกลายเปนอาคารคอนกรตทมรปแบบทนสมย

มากขน เมอประกอบกบการเปนยานการคาและยานชมชนมาแตเดม

สงผลใหบรเวณนมความเจรญมากขนเปนลำาดบ ดงปรากฏภาพความ

เจรญของยานนในหนงสอเรอง นราศบางกอก ตอน “นราศชมตลาด

ส�าเพง” ของนายบศย ซงแตงขนระหวาง พ.ศ. ๒๔๕๕ - ๒๔๖๔

บทกลอนดงกลาวสะทอนภาพความเจรญทางการคาและความคบคง

ของผคนในยานถนนจกรเพชร ถนนพาหรด สะพานหน สำาเพง

เรอยไปจนถงบรเวณวดเกาะ (วดสมพนธวงศ) ซงบรเวณนนมการ

จำาหนายสนคาหลากชนด ทงผาและผลไมจากตางประเทศ รานยาไทย

และจน เครองแกว เครองกระปอง หนงสตว และเครองเทศ ฯลฯ

จากการทพาหรดกลายเปนยานการคาทสำาคญ ทำาใหมชาวซกข

เขามาทำาการคาและสรางทอยอาศยในบรเวณนมากขน ดงปรากฏ

หลกฐานการจดทะเบยนพาณชยของชาวซกขทมาประกอบการคา

ในยานน อาท

๑. ร านเกยปาซงหอาร มาซงห จดทะเบยนวนท ๒๕

ตลาคม พ.ศ. ๒๔๖๐ จำาหนายผาตางๆ

๒. ร านจำาปาซงห มาเกตราม จดทะเบยนวนท ๑๖

พฤศจกายน พ.ศ. ๒๔๖๓ จำาหนายผาตางๆ

๓. ราน อาร. เอส. บลบรซงห จดทะเบยนวนท ๒๖

มนาคม พ.ศ. ๒๔๖๙ จำาหนายผาตางๆ

ศาสนาจารย นงถวายปรนนบตเพอเอออำานวยความสะดวกสบายใหแกบรรดาศาสนกชน ทเขามาขอฟงธรรม

ศาสนาจารยกำาลงกระทำาอรดาส โดยมศาสนกชนทมจตศรทธายนขนรวมจตรวมใจสวดอทศเผอแผบญใหสรรพสงมชวตทงหลายอยเยนเปนสขโดยทวกน


อนง ปรากฏหลกฐานวาชาวซกขบางคนทเขามาตงถนฐาน

ทำา การคาในยานพาหรด และมเงนทนสะสมมากพอ ไดทำาคำารองขอซอ

บานและทดนจากเจาของกรรมสทธชาวไทยเพอใชเปนทพกอาศย

ถาวร จงทำาใหทราบวา บคคลดงกลาวไดเขามาพกอาศยในดนแดน

ไทยเปนเวลาไมนอยกวา ๑๐ ปแลว เนองจากตามหลกกฎหมายทดน

ไทยวาดวยการขายทดนใหแกชาวตางประเทศ ซงประกาศใชตงแต

รชสมยพระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหวไดกำาหนดไววา ทดน

ภายในกำาแพงพระนครและหางจากกำาแพงพระนครโดยรอบออกไป

๒๐๐ เสน หามผเปนเจาของทดนขายทดนนนเปนสทธขาดแก

ชาวตางประเทศ ซงยงเขามาพกอาศยอยในประเทศไทยไมถง ๑๐ ป

นอกจากบรเวณพาหรดและถนนจกรเพชรแลว ยงมชาวซกข

บางสวนทตงถนฐานอยอาศยในบรเวณบานหมอ ถนนราชวงศ

และบรเวณใกลเคยงอกดวย เมอชาวซกขไดเขามาพำานกอาศยใน

กรงเทพฯ เพมมากขนจงนำาไปสการมศาสนสถาน ๕ แหงแรก

ในบรเวณถนนบานหมอ เมอ พ.ศ. ๒๔๕๕ โดยศาสนกชนชาวซกข

ไดเชาบานเรอนไม ๑ คหา แลวจดตกแตงสถานทใหเหมาะสม

แตเนองจากความไมสะดวกในการประกอบศาสนกจบางประการ

ศาสนกชนชาวซกขจงประกอบศาสนกจกนเองสปดาหละ ๑ ครง

ตอมาเมอชมชนขยายตวขน ชาวซกขจงไดยายจากสถานท

เดมมาเชาบานหลงใหญขน ณ บรเวณหวมมถนนพาหรดและถนน

จกรเพชร หลงจากตกแตงแกไขจนสามารถประกอบศาสนกจไดแลว

กพรอมใจกนอญเชญพระมหาคมภรมาประดษฐานเปนประธาน และ

สวดมนตปฏบตศาสนกจเปนประจำาทกวน ไมมวนหยด นบตงแต

พ.ศ. ๒๔๕๖

พ.ศ. ๒๔๗๕ สงคมชาวซกขเตบโตมากขน ศาสนกชนชาวซกข

จงเหนถงความจำาเปนในการมศาสนสถานถาวรแทนการเชาสถานท

เพอทำาเปนศาสนสถาน ดงนน จงมการรวบรวมทนทรพยเพอ

จดซอทดนและกอสรางศาสนสถาน เปนอาคารขนาด ๓ ชน ใชชอวา

“ศาสนสถานสมาคมศรครสงหสภา” ครนเกดสงครามโลกครงท ๒

บรเวณยานพาหรดไดรบความเสยหายจากการทงระเบดของฝาย

สมพนธมตร แรงสนสะเทอนทำาใหศาสนสถานครดวาราบางสวน

เสยหายจนไมสามารถประกอบศาสนกจไดอกตอไป จนกระทง พ.ศ. ๒๕๒๒

ชาวไทยซกข พรอมดวยสมาคมศรครสงหสภาไดรวมใจกนกอสราง

ศาสนสถานครดวาราขนใหมบนพนทเดม ถอเปนศนยรวมของซกข

ศาสนกชนในประเทศไทยสบมาตราบจนปจจบน

องคการศาสนาซกข ทกรมการศาสนาใหการรบรองปจจบน

ม ๒ องคการ คอ

๑. สมาคมศรครสงหสภา

๒. สมาคมนามธารสงคตแหงประเทศไทย

ศาสดา ศาสนบคคล ศาสดาแหงศาสนาซกขเรยกวา “คร” องคปฐมบรมศาสดา คอ

ครนานกเทพ ประสตเมอ พ.ศ. ๒๐๑๒ ณ หมบานตลวนด ซงเปน

หมบานเลกๆ ปจจบนเรยกวา “นนกานา ซาฮบ” ตงอยทางทศ

ตะวนตกเฉยงใตของเมองลาโฮร แควนปญจาบ ประเทศปากสถาน

ในสมยของพระองค ศาสนาอสลาม นกายชนน ซงมงสอน

เรองการสละความหรหราสะดวกสบายกำาลงมบทบาทอยางมาก

ในสงคม สวนศาสนาฮนดกไดเกด ลทธภกดขน ลทธนมงเนนความ

จงรกภกดและเชอมนในพระเปนเจา โดยไมประสงคสงใดตอบแทน

ครนานกเทพ ซงมความสนใจในศาสนามาแตวยเยาว จงไดศกษา

ทงศาสนาฮนดและอสลาม โดยไดสนทนาธรรมกบนกบญของทงสอง

ศาสนา เมอเจรญวย และแตงงานมครอบครว ไดแยกตวไปบำาเพญตน

และพจารณาธรรมเพยงผเดยว เมอแนใจวาตนไดคนพบธรรมะ

อนเปนทพอใจแลว จงไดเรมสงสอนธรรมแกคนทงปวง

ขณะนนประเทศอนเดยตกอยภายใตการปกครองของราชวงศ

โมกล ซงนบถอศาสนาอสลาม แตประชาชนสวนใหญในอนเดย

นบถอศาสนาฮนด จงเกดความขดแยงระหวางกลมผนบถอศาสนา

ทงสองพระศาสดาครนานกเทพไดเขามามบทบาทในการแกไขปญหา

ความขดแยงโดยสงสอนใหทงสองฝายสามคค ไมแบงแยกซงกนและกน

ในเบองตนพระศาสดาครนานกเทพมสาวกเพยงสองคน คนหนง

เปนชาวฮนด สวนอกคนเปนนกดนตรชาวมสลม ทงสองคนไดตดตาม

พระศาสดาครนานกเทพออกเดนทางไปสอนศาสนายงทตางๆ โดย

แตงหลกธรรมเปนโศลงหรอกาพยกลอน แลวดดพณรองไป ทำาให

มชาวบานสนใจมาฟงมากในทกแหง

ปฐมบรมศาสดา ครนานกเดว


พระศาสดาครนานกเทพกลาววาตนเปนเพยงครผหนงเทานน

เมอกลบจากสงสอนศาสนาแลว ไดกลบมาเปนผครองเรอนดงเดม

และสงสอนใหทกคนเปนผครองเรอนทดและตงมนอยในศาสนา

ไมสนบสนนใหคนสละโลกเพอบำาเพญตบะ ดวยเหนวาคฤหสถเพศ

สามารถหลดพนจากหวงสงสารได หากบำาเพญภาวนาชำาระลางจตใจ

ใหสะอาดอยเสมอ

ตามประวตพระศาสดาครนานกเทพเปนผมเมตตาสงและ

มความนอบนอม แตเครงครดในหลกศาสนาและยดมนในความถกตอง

ตลอดชวตพระองคไดออกเดนทางสอนศาสนาไปทวประเทศอนเดย

รวมถงประเทศใกลเคยง ไดพยายามสรางความประนประนอมและ

ความสามคคระหวางศาสนาตางๆ ในประเทศอนเดย โดยใหถอวา

ทกคนเปนพนองกน เพราะมาจากพระเจาพระองคเดยวกนและ

พระองคเปนพระเจาของมนษยชาตทงมวล

เมอพระศาสดาครนานกเทพสนพระชนม ศาสนาซกขม

พระศาสดาสบตอมาอก ๙ พระองค คอ

๑. ครองคตเทพ (พ.ศ. ๒๐๔๗ - ๒๐๙๕)

๒. ครอมรเทพ (พ.ศ. ๒๐๒๒ - ๒๑๑๗)

๓. ครรามดาบส (พ.ศ. ๒๐๗๗ - ๒๑๒๔)

๔. ครอรชนเทพ (พ.ศ. ๒๑๐๖ - ๒๑๔๙)

๕. ครฮารโควนท (พ.ศ. ๒๑๓๘ - ๒๑๘๘)

๖. ครหรราย (พ.ศ. ๒๑๗๓ - ๒๒๐๔)

๗. ครหรกฤษณะ (พ.ศ. ๒๑๙๙ - ๒๒๐๗)

๘. ครเตฆ พาหทร (พ.ศ. ๒๑๖๔ - ๒๒๑๘)

๙. ครโควนทสงห (พ.ศ. ๒๒๐๙ - ๒๒๕๑)

ในสมยของพระศาสดาครโควนทสงห ไดมการบญญต

หลกการทางศาสนาเพมเตม สงผลใหชาวซกขมเอกลกษณโดดเดน

จากชาวอนเดยกลมอนๆ ไดแก

๑. การประกาศวาตอจากพระองคจะไมมศาสดาในรปบคคล

อกตอไป และใหชาวซกขยดถอพระธรรมคำาสงสอนในพระมหาคมภร

เพยงอยางเดยว โดยพระองคไดสงคายนา “พระมหาคมภรอาทครนถ”

แลวสถาปนาใหเปนพระศาสดานรนดรกาลแหงศาสนาซกข พระนามวา

“พระศาสดาศรครครนถซาฮบ” ใหชาวซกขยดถอสบมาจนปจจบน

๒. การสถาปนาพธรบอมฤต เพอความเปนชาวซกขทสมบรณ

และไดมอบศาสนสญลกษณ ๕ ประการ ใหแกชาวซกข คอ

๑) เกศา คอ ผมและหนวดเครา ชาวซกขจะไมปลงผม

จากสวนหนงสวนใดของรางกาย เนองจากเปนสงทพระเจาประทาน

ใหตามหลกแหงธรรมชาต

๒) กงฆะ คอ หวไมสำาหรบทำาความสะอาดเกศา

๓) กจฉะ คอ กางเกงผาฝายขาสน สำาหรบสวมใส

เพอความกระฉบกระเฉง ไมประเจดประเจอ

๔) การา คอ กำาไลเหลกกลา เปนสญลกษณของความ

อดทนและเตอนใจใหงดเวนจากการทำาบาป

๕) กรปาน คอ มดดาบสน ทำาดวยเหลกกลาสำาหรบ

ปองกนตนเองและปกปองผอน

ศาสนาจารยกำาลงกระทำาอรดาส โดยมศาสนกชนทมจตศรทธายนขนรวมจตรวมใจสวดอทศเผอแผบญใหสรรพสงมชวตทงหลายอยเยนเปนสขโดยทวกน


เยยมยลศาสนสถาน

มสยด เปนภาษาอาหรบ หมายถงสถานทประกอบศาสนกจ

ของมสลม ในฐานะทเปนบานของพระเจา เปนสถานทสำาหรบแสดง

ความภกดตอพระเจา และดำาเนนกจกรรมตางๆ ในชวตประจำาวน

ตามแนวทางศาสนาและของชมชน เชน ปฏบตศาสนกจ การประชม

การศกษา การบรหาร การตดสนคดความพธกรรม ฯลฯ มสยด

ยงเรยกตางกนอกวา กฎ สเหรา

ประเภทของมสยด มสยดกลาง (ยะมอะฮ) ประเทศทมประชากรมสลมเปน

จำานวนมาก มกมมสยดกลางสำาหรบละหมาดรวมกน โดยเฉพาะใน

วนศกร มสลมจากมสยดแตละชมชนจะมาละหมาดรวมกน และฟง

คำาอบรมสงสอนกอนละหมาด (คตบะฮ) ทมสยดกลาง มสยดกลาง

จงมกเปนศนยกลางของเมอง

มสยดชมชน ในชมชนมสลมแตละแหงมกมมสยดชมชนเปน

ศนยกลางการปฏบตศาสนกจและประกอบกจกรรม นอกจากนยงม

มสยดสวนบคคล ในชมชนขนาดเลกทอยหางไกลจากมสยด มกม

การสรางอาคารขนาดเลก สำาหรบละหมาดรวมกนในหมเครอญาต

ทมเพยงไมกหลงคาเรอน และมสยดทสรางอยรวมกบอาคารอนๆ

ในลกษณะตางๆ เชน ในหางสรรพสนคา ในสนามบน ในโรงพยาบาล

ในมหาวทยาลย เปนตน

องคประกอบสำาคญของมสยด โถงละหมาด สำาหรบแสดงความภกดตอพระเจารวมกนตาม

แนวทศกบละฮ (กะอบะฮ มสยดอลฮะรอมนครมกกะห ประเทศ

ซาอดอาระเบย)

ศาสนาอสลาม*

มหรอบ ทสำาหรบอหมามนำาละหมาด มกสรางมลกษณะเปน

ซมโคงเวาเขาไปในผนง

มมบร สำาหรบใหอหมามหรอคอเตบขนกลาวคตบะฮ

แจงขาวสาร หรอปราศรย ในโอกาสทมการละหมาดรวมกนในวนศกร

โดยทวไปมมบรมกจะวางอยกลางหรออยดานขวาของมหรอบ

ลานหรอโถงอเนกประสงค ทำาหนาทรองรบคนจำานวนมาก

ทงในวนปกตและวนสำาคญ นอกจากนยงใชจดกจกรรมทางสงคมท

ไมขดตอหลกศาสนาดวย

ทอาบนำาละหมาด กอนการละหมาดจะตองทำาความสะอาด

สวนตางๆ ของรางกาย เชน มอ ใบหนา แขน เทา พนทสวนนมก

เตรยมไวสำาหรบใหอาบนำาละหมาดไดหลายๆ คนพรอมกน

หออะซาน (หอคอยประกาศเรยกละหมาด) สำาหรบให

ผประกาศเวลาละหมาด หออะซานมกสรางเปนหอสงทมรปทรงท

โดดเดน และเปนสญลกษณของมสยดทมองเหนไดในระยะไกล

ลกษณะสถาปตยกรรม ในอดต มกสรางมสยดตามรปแบบของสถาปตยกรรมทองถน

ในสมยอยธยาตอนกลางจนถงสมยรตนโกสนทรตอนตน มลกษณะ

เปนศลปะไทยประเพณมากกวาศลปะอสลาม แตหลงจากสมยรชกาล

ท ๕ มสลมเชอชาตตางๆ ทเขามาในประเทศไทย ไดนำาเอารปแบบ

สถาปตยกรรมและลวดลายศลปะอสลามจากชนชาตของตน

มาใชในการสรางมสยด มสยดในประเทศไทยจงมลกษณะทผสมผสาน

สถาปตยกรรม และศลปกรรมของหลายชาตเขาดวยกน จงพบเหน

มสยดทมอทธพลของสถาปตยกรรมไทย ชวา มลาย อนเดยอาหรบ

และเปอรเซย (อหราน) รวมถงสถาปตยกรรมยโรป

*ขอมล : หนงสอศาสนสถานสำาคญคแผนดน, กรมการศาสนา

27ปท ๑๖ ฉบบท ๒ ประจำาเดอนกมภาพนธ - มนาคม ๒๕๖๒ 27ปท ๑๖ ฉบบท ๒ ประจำาเดอนกมภาพนธ - มนาคม ๒๕๖๒

วา “กฎขาว” (คำาวา กฎ นำามาใชเรยกศาสนสถานของมสลมมาแต

สมยอยธยา แตเมอไดมการประกาศใชพระราชบญญตมสยดอสลาม

พทธศกราช ๒๔๙๐ ไดเปลยนคำาเรยกเปนมสยด) มสยดแหงนตง

หนหนาไปทางทศตะวนออก มความโดดเดนดวยเปนมสยดกออฐถอปน

ทรงไทย เนองจากมสยดในระยะแรกสวนใหญจะใชรปแบบของ

สถาปตยกรรมทองถนในการสราง เพราะรปแบบมสยดในดนแดน

อาหรบไมสอดคลองกบเงอนไขในทองถน ประกอบกบขอจำากดดาน

วสดโครงสรางและกรรมวธการกอสราง อยางไรกตามมสยดแหงน

ผสรางไดบรรจหลกการสำาคญของศาสนาอสลามไว คอ มมบร มหรอบ

โครงสรางภายในเปนพนราบ สะอาด ปราศจากรปเคารพ มเสาคำายน

พาไล จำานวน ๓๐ ตน เทากบบทบญญตในคมภรอลกรอานทม ๓๐ บท

และหองละหมาดม ๑๒ หนาตาง ๑ ประต รวม ๑๓ ชอง เทากบ

จำานวนรกน หรอกฎละหมาด ๑๓ ขอ ๓๐

มสยดบางหลวง ต งอย ท ซอยมสยดบางหลวง ถนนอรณอมรนทร

แขวงวดกลยาณ เขตธนบร กรงเทพมหานคร

ประวตความเปนมา หลงจากเสยกรงศรอยธยาครงท ๒ ทำาใหชาวมสลมเชอสาย

มลายทเรยกวา แขกตาน อพยพลงมาอาศยอยบรเวณแพสองฝงคลอง

บางกอกใหญ ตอมาประชากรมจำานวนเพมมากขน จงไดยายขนบนบก

สรางทอยอาศยฝงตรงขามวดหงสรตนาราม ยาวตลอดไปถงคลอง

วดดอกไมหรอคลองบปผาราม และขยายเปนชมชนมสยดบางหลวง

ในเวลาตอมา ชมชนนสรางมสยดขน สนนษฐานวาสรางในสมยรชกาล

ท ๑ (พ.ศ. ๒๓๒๕) โดยพอคามสลมชอโตะหย และใหชอวา “มสยด

บางหลวง” เนองจากตวอาคารมสยดทาดวยสขาว ชาวบานจงเรยก


ตอมามมบรเกาในมสยดชำารด เจาสวพก พอคาจนมสลม

(ตนตระกล พกภญโญ) ไดกอสรางมมบรและมหรอบขนใหม เปน

ซมทรงวมาน กออฐถอปนปดทอง ผสมผสานดวยลวดลายปนปนของ

ศลปะ ๓ ชาต ประกอบดวยฐานเสา เปนปนปนลวดลายไทยเกยว

กระหวดดวยกงใบฝรงเทศและดอกเมาตาลของจน ตลอดตวเสา

ประดบกระจกสลายไทยเปนลายพมขาวบณฑลายรกรอย และลาย

แกวชงดวง สวนดานบนเปนซมวมาน ๓ ยอด สอดแทรกดวยลวดลาย

กานใบฝรงเทศและดอกเมาตาลของจน เตมทง ๓ ยอด ตลอดทงซม

ประดบดวยกระจกส พรอมกบไดแกะสลกแผนไมเปนอกษรอาหรบ

นนลอย เปนชอ อลลอฮ นบมฮมมด ศาสดาของศาสนา บทอลกรอาน

ทสำาคญตดตงไวภายในซม ทผนงมสยดมชามตดอย และมคำาวา

อลลอฮ มฮมมด นอกจากนยงมคมภรอลกรอานเกาแกอาย ๓๐๐ ป

โคมไฟพระราชทาน ซงเปนเครองสงเคดในงานพระบรมศพพระบาท

สมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว ร.ศ. ๑๒๙ (พทธศกราช ๒๔๕๓)

มสยดบางหลวง สะทอนความเปนมาของมสยด ภมปญญาและ

ความสามารถของชางในชมชนแหงนเปนอยางด มสยดแหงนไดรบ

พระราชทาน “รางวลอนรกษศลปะสถาปตยกรรมดเดน ประจำาป

๒๕๕๔ ประเภทปชนยสถานและวดวาอาราม” จากสมเดจพระเทพ

รตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร

ลกษณะสถาปตยกรรม มสยดมผงเปนสเหลยมผนผา ทรงไทยกออฐถอปนทงหลง

มหลงคาพาไลยนออกมาขางหนา ดานอนเปนหลงคาปกนก มเสา

รองรบหลงคา บนไดทางขนอย ทางทศเหนอและใตของพาไล

ดานหนา หลงคาทรงจวมงกระเบองวาวสเขยว หนาบนหนา - หลงประดบ

ดวยปนปนลายศลปะ ๓ ชาต คอ กรอบหนาบน เปนเครองลำายอง

ประดบหามลายไวบนยอด เปนศลปะไทย หนาบน เปนปนปนลาย

กานแยงใบฝรงเทศ เปนศลปะตะวนตก และดอกไมเปนดอก

เมาตาล ศลปะจน ลายศลปะ ๓ ชาตน ไดนำามาประดบทกรอบประต

และหนาตางทกบานของมสยด ในสวนตวอาคารทเปนปน ทาสขาว

ทงหมดสวนทเปนไมทาสเขยว


โลกรมเยนดวยศาสนา

วนสำาคญทางศาสนาอสลาม*


วนศกร เปนวนสำาคญในรอบสปดาหทมสลมจะตองไปรวมตวกนเพอ

ฟงธรรมกถา (คตบะฮ) ละหมาดวนศกร และดอาอ คอ การขอพร

จากพระเจา ซงถอวาจำาเปนเพอแสดงออกถงการรำาลกถงอลลอฮ

ใชเวลาประมาณ ๓๐ นาท ในการไปรวมละหมาดวนศกร มสลม

ตองอาบนำาและแตงกายดวยเสอผาทสะอาด ตงใจรบฟงคำาสงสอน

และนำามาปฏบต

เดอนรอมฎอน รอมฎอน เป นเดอนแห งการถอศลอด (เดอนท ๙

ทางจนทรคตตามปฏทนอสลาม) มสลมทกคนตองงดกน งดดม และ

งดเพศสมพนธ นบแตยำารงเมอแสงตะวนเรมปรากฏ จนถงยำาคำาเมอ

พระอาทตยลบขอบฟา บคคลบางประเภท เชน ผปวย หญงมครรภ

หญงทใหนมบตร ผเดนทาง ผปวยเรอรง ละเวนการถอศลอดไดและ

ใหถอชดใชภายหลงหรอชดใชเปนอาหารแกคนยากจน

*ขอมล : หนงสอศาสนาในประเทศไทย, กรมการศาสนา


วนอดลฟตร ตรงกบวนท ๑ เดอนเชาวาล (เดอนท ๑๐ ทางจนทรคตตาม

ปฏทนอสลาม) เปนวนเฉลมฉลองหลงจากการถอศลอดตลอดเดอน

รอมฎอนมกเรยกกนวา วนออกบวช ในวนดงกลาวมการละหมาด

อดลฟตร ฟงคตบะฮ การบรจาคทาน การเลยงอาหารและเยยมเยยนกน

วนอะรอฟะฮ ตรงกบวนท ๙ เดอนซลฮจยะห (เดอนท ๑๒ ทางจนทรคต

อสลาม) เป นวนร วมชมนมใหญของผ ไปประกอบพธฮจย ท

ทงอะรอฟะฮ สวนผทไมไดไปประกอบพธฮจยจะถอศลอดในวนนน

วนอดลอฏฮา ตรงกบวนท ๑๐ เดอนซ ลฮจยะห เปนวนเฉลมฉลอง

เมอบรรดาผประกอบพธฮจยเดนทางกลบจากการพกททงอะรอฟะฮ

ในวนดงกลาวมการละหมาดอดลอฏฮาและมการเชอดสตวพลทาน

วนอาซรออ คอวนท ๑๐ เดอนมหรรอม (เดอนท ๑ ทางจนทรคตอสลาม)

เปนวนทควรถอศลอดเพอจะไดกศลอนยงใหญ


เสนทางแหงศรทธา

สถานทตงแหงความสงเวช ไดแก สถานทประสต สถานท

ตรสร สถานทแสดงปฐมเทศนา และสถานทดบขนธปรนพพาน

อนเปนสถานทสำาคญทเกยวเนองกบ “พทธประวต” ขององคสมเดจ

พระสมมาสมพทธเจา พระบรมมหาศาสดาเอกของโลกทง ๔ สงเวช

นยสถานตงอย ณ ประเทศอนเดยและเนปาล จงเปนยอดแหงความ

ปรารถนาของชาวพทธทมความเลอมใสศรทธาในพระพทธศาสนา

อยากจะเดนทางไปใหเหนกบตาตวเองสกครงในชวต นบเปนโชคด

อยางยงท “ทมขาวศาสนา” ไดมโอกาสรวมเสนทางสายบญกบ

“โครงการสงเสรมพระสงฆและพทธศาสนกชนไปประกอบศาสนกจ

ณ สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล” ประเทศอนเดย-เนปาล ประจำาป ๒๕๖๒

ร นท ๑ ระหวางวนท ๒๘ กมภาพนธ - ๘ มนาคม ๒๕๖๒

โดยการสนบสนนของกองทนสงเสรมการเผยแผพระพทธศาสนา

เฉลมพระเกยรต ๘๐ พรรษา ทตงขนเพอสนองพระราชประสงค

พระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช ในหลวงรชกาลท ๙

ในการสนบสนนการเดนทางไปแสวงบญของชาวพทธ โดยการดแล

ของกรมการศาสนา กระทรวงวฒนธรรม

การเดนทางในครงน พระธรรมกตตเมธ (เกษม สญญโต)

ผชวยเจาอาวาสวดราชาธวาส ประธานศนยพทกษพระพทธศาสนา

แหงประเทศไทย เปนประธานฝายสงฆ และ นางศรนวล ลภกตโร

รองอธบดกรมการศาสนา เปนประธานฝายฆราวาส โดยม พระคร

ปลดเฉลมชาต ชาตวโร เลขานการหวหนาพระธรรมทตสาย

ประเทศอนเดย-เนปาล และหวหนากองงานพระธรรมวทยากร

เปนพระธรรมวทยากร

ปลกศรทธาพระพทธศาสนาสงเวชนยสถาน*

*ขอมล : หนงสอพมพไทยรฐ ฉบบวนท ๑๓ มนาคม ๒๕๖๒


หลายคนอาจสงสยวา ทำาไมคนไทยตองไปสงเวชนยสถาน

จงขออาราธนา พระธรรมกตตเมธ มาใหความกระจาง “ในมหา

ปรนพพานสตร พระไตรปฎกเลม ๑๐ พระสตตนตปฎก ทฆนกาย

มหาวรรค องคสมเดจพระสมมาสมพทธเจาตรสตอบคำาถาม

พระอานนทวา สงเวชนยสถาน ๔ แหงคอ สถานทตถาคตประสต ตรสร

อนตรสมมาสมโพธญาณ ทรงประกาศธรรมจกรอนยอดเยยม และ

เสดจดบขนธปรนพพานดวยอนปาทเสสนพพานธาต เปนสถานท

ทกลบตรผมศรทธา ภกษ ภกษณ อบาสก อบาสกา ผมศรทธาควรไปด

ชนเหลาใดจารกไปยงเจดยจกมจตเลอมใส ชนเหลานนหลงตายจาก

ไปจะไปเกดในสคตโลกสวรรค ดงนน นอกจากพระธรรมคำาสงสอน

ของพระพทธเจาแลว ยงมสถานททเปนรปธรรมคอ สงเวชนยสถาน

ทง ๔ ซงเปนสงทเราสมผสไดดวยตา ฟงเสยงดวยหจากพระธรรม

วทยากร ตลอดจนการสวดมนตเจรญจตภาวนา ณ สถานทนนๆ

เรยกวาตา ห จมก ลน กาย ใจ ไดสมผสของจรง จะเกดความรสกซาบซง

ศรทธาหนกแนนยงขน ทำาใหสงผลใหมการปฏบตด ปฏบตชอบ

เราในฐานะพทธศาสนกชนถาไมไดเหนของจรงอาจสงสยวา

พระพทธเจามจรงหรอเปลา สถานททวามจรงหรอเปลา อาตมาเอง

เรยนจบเปรยญธรรม ๙ ประโยค จบปรญญาโท กอนจะมาเหน

ของจรงยงมความเคลอบแคลงสงสย แตเมอไดมาเหน ความสงสย

กหมดไป และเมอไดเหนของจรง เวลากลบมาพดใหญาตโยมฟงก

เหนภาพเลย เปนสงสำาคญสำาหรบพระภกษสงฆและผททำาหนาท

เผยแผพระพทธศาสนา”

ขณะท พระครปลดเฉลมชาต พระธรรมวทยากรบอกวา

“อานสงสทเกดขนพระพทธเจาตรสรบรองดวยพระองคเองวา บคคลใด

กตามทเดนทางมาสสงเวชนยสถาน ไดเหน ไดเกดจตเลอมใสและ

ใจศรทธาเบองหนาแตตายเพราะกายแตก ยอมเขาสสคตในโลก

สวรรคได เรยกวาเปนการการนตขนพนฐานวาการมาสสงเวชนยสถาน

เม อ เ กดความเล อมใสศรทธาตายไปแล วจะได ไปส ส คต

โลกสวรรค เสมอนหนงเปนการปดอบายภมใหแกตวเรา แตถาม

การพฒนายกระดบจตไปสปญญา เขาถงหลกธรรมของพระสมมา-

สมพทธเจา อยางสถานทปรนพาน ถาเรามองเหนหลกธรรมวา ขนาด

พระพทธเจาผเปนเลศทสดยงไมพนความตาย แมเราเองกตองตาย

เชนกน หากเหนสจธรรมตรงนแลวนอกจากจะเขาสสคตภมแลว

ยงเปนการยกตวเองไปสอรยภมไดดวย ซงเปนสงทสำาคญมาก”

หวหนากองงานพระธรรมวทยากรแดนพทธภมยงบอกดวยวา มคน

ทกลวความยากลำาบากกบการมา ๔ สงเวชนยสถาน โดยเฉพาะการ

เขาหองนำา ปตท. (ไปตามทง) ทใหญทสดในโลก ไมตองกงวลอกตอไป

เพราะไดมการลงนามบนทกขอตกลงระหวางกรมการศาสนา

กระทรวงวฒนธรรม กบพระธรรมทตสายอนเดย-เนปาล เปดศนย

อำานวยความสะดวกผไปประกอบศาสนกจ ณ สงเวชนยสถาน

๔ ตำาบล ปจจบนมถง ๑๑ ศนยและกำาลงจะสรางเพมเตมอก ๑ ศนย

ระหวางเมองกสนาราไปพาราณส ซงครอบคลมทกเสนทาง

เพอดแลผ แสวงบญใหมความสะดวกสบายมากยงขน ทงยงม

พระธรรมกตตเมธ พระครปลดเฉลมชาต


พระธรรมวทยากรทผานการอบรมเขมมาคอยใหคำาแนะนำาและบอก

เลาเรองราวของพระพทธเจา พรอมขออรรถ ขอธรรมทสอดคลองกบ

สถานท ทำาใหผมาแสวงบญเกดความร ความเลอมใสศรทธามากยงขน

จนนำาไปตอยอดและประยกตใชในชวตประจำาวนได

“ทมขาวศาสนา” มองวา การไดเดนทางสเสนทางบญใน

๔ สงเวชนยสถาน และสถานททเกยวเนองกบพระพทธเจา ไมวาจะ

เปนแมนำาคงคาอนศกดสทธ แมนำาเนรญชราททรงอธษฐานลอยถาด

ทองคำา บานนางสชาดา เขาคชฌกฏ วดเวฬวนาราม วดแหงแรก

ของโลกทพระเจาพมพสารสรางถวาย และเชตวนมหาวหาร

สถานททพระพทธองคประทบอยนานถง ๑๙ พรรษา ทำาใหรซง

วาการเสดจไปเพอโปรดเวไนยสตวยงสถานทตางๆ แสนยากลำาบาก

เพราะขนาดคณะของเรานงรถตระเวนไปสถานทแตละแหงใชเวลา

ไมตำากวา ๘-๑๐ ชวโมง แตพระพทธเจาเสดจดวยสองพระบาท

โดยไมทรงทอพระทย ใชเวลาในการประกาศพระศาสนายาวนาน

ถง ๔๕ พรรษา

เปนแรงศรทธาใหพระสงฆและพทธศาสนกชนทไดมาร

มาเหน หมดความเคลอบแคลงสงสย และทวความเลอมใสศรทธา

อยากปฏบตศาสนกจและเผยแผพระพทธศาสนาเพอความดำารง

มนคงสบไป


เรยบเรยงโดย : นางสาวฐตมา สภภคนกวชาการศาสนาเชยวชาญ กรมการศาสนา

การสงเสรมใหคนไทยเขาวดเปนสวนหนงของวถชวต

วถชวตของคนในสงคมไทยดงเดมจะมหลกธรรมทางพระพทธ

ศาสนาเปนหลกยดเหนยวทางจตใจ โดยมวดเปนศนยรวมจตใจ

เปนแหลงบมเพาะคณธรรม จรยธรรม สบสานประเพณ วฒนธรรม

อนดงาม เสรมสรางความสขแกคนในชมชน ดงนนวดจงมอทธพล

ตอคานยมและวถการดำาเนนชวตของคนในสงคม โดยคนไทย

นยมไปวดเพอทำาบญตกบาตร ถวายภตตาหารแดพระสงฆ

สมาทานศล (รบศล) ฟงพระธรรมเทศนา เจรญจตภาวนา

เพอเสรมสรางสรมงคล ความสงบสขรมเยนแกตนเองและครอบครว

เพอเปนการพลกฟนวถชวตอนดงามของไทย ประกอบกบกรมการศาสนา

กระทรวงวฒนธรรม ไดรบนโยบายของรฐบาลในการนำามต

ทางศาสนา ศลปวฒนธรรมและความเปนไทยสรางสงคมใหเขมแขง

อยางมคณภาพและคณธรรม รวมทงสงเสรมใหมการนำาพลง “บวร”

บาน-วด-โรงเรยน เพมเตมบทบาทของวดใหเปนพพธภณฑทมชวต

ใหเดก เยาวชน และประชาชนไดเรยนรทงดานศลธรรม คณธรรม

จรยธรรม วฒนธรรม ดำารงตนตามหลกธรรมทางศาสนา และหลกปรชญา

ของเศรษฐกจพอเพยง จงมแนวคดรณรงคสงเสรมใหคนไทย

เขาวดเปนสวนหนงของวถชวต โดยมกรอบแนวคดการดำาเนนงาน

ดงน


กรอบแนวคดการดำาเนนงานรณรงคใหคนไทยเขาวดเปนสวนหนงของวถชวต

ยทธศาสตรการขบเคลอน๑. พฒนาระบบบรหารการดำาเนนงานเผยแผพระพทธศาสนา

๒. รณรงคสงเสรมใหคนไทยเขาวดผานสถาบนหลกทางสงคม

- สงเสรมสถาบนครอบครวเปนแหลงบมเพาะใหเดก เยาวชน เขาวดตงแตเยาววย

- สงเสรมใหสถาบนการศกษานำาพลง “บวร” บาน-วด-โรงเรยน เสรมสรางบทบาทวดใน

การสงเสรมศลธรรม คณธรรม จรยธรรมแกเดก และเยาวชน

- พฒนาและสงเสรมบทบาทวดใหเปนสถานทนาเลอมใสศรทธาและมบทบาทเปน

ศนยกลางของการพฒนาจตใจและการจดกจกรรมดานศลปวฒนธรรมของชมชน

- สรางความเขาใจ และสงเสรม สนบสนน ใหสอมวลชนรวมรณรงคใหประชาชนเขาวด

ปฏบตธรรมผานสอทหลากหลาย

๓. บรณาการความรวมมอเครอขายรวมรณรงคใหคนเขาวดเปนวถชวต

- สงเสรม สนบสนน องคกรเครอขายรวมรณรงคสงเสรมใหคนเขาวดเสรมสรางความด

- สงเสรมใหชมชนเปนกลไกสำาคญในการนำาพลง “บวร” บาน วด โรงเรยน รณรงคสงเสรม

ใหคนในชมชนเขาวดปฏบตธรรม

- สงเสรม สนบสนน ใหเครอขายจตอาสา รวมรณรงคสงเสรมใหคนในองคกร/ชมชน

เขาวดปฏบตธรรมดำาเนนชวตตามแนวทางวถพทธ

ประโยชนทไดรบจากการเขาวด๑. ไดคนพบตนแบบในการดำารงชวตทด๒. ไดแรงบนดาลใจการศกษาธรรมะ เรยนรคณธรรม

จรยธรรม การทำาความด และแนวทางการปฏบตตน ในการเปนชาวพทธทด

๓. ไดรบการกลอมเกลาทงทางดานรางกายและจตใจจากพระสงฆใหเปนผมศล สมาธ และปญญา

๔. ไดคณธรรมพนฐานในการดำารงชวต เชน ความร ดานพระพทธศาสนา หลกศล ๕ ความกตญญ เสยสละ ความรกตอเพอนมนษย การเปนผให และจตใจทเปยมไปดวยเมตตา

๕. ไดรวมขบเคลอนพลง “บวร” บาน วด โรงเรยนใหวด มบทบาทสำาคญในการสงเสรมคณธรรมแกประชาชน

๖. ไดอนรกษสบทอดพระพทธศาสนาและสบสานประเพณ วฒนธรรมอนดงามของไทย

๗. เกดความสามคคปรองดอง เกอกลกน ในชมชน สงคมภายใตหลกธรรมทางศาสนา ปรชญาของเศรษฐกจ พอเพยงและวถประเพณวฒนธรรมอนดงาม

ครอบครว

วด/พระสงฆ เปาหมาย

คนไทยเขาวด

เปนวถชวต

สถานศกษา

ชมชน

องคกรเครอขาย เครอขายจตอาสา สอมวลชนชมชน

การรณรงคสงเสรมให

คนไทยเขาวดเปนสวนหนง

ของชวต

๑. พฒนาระบบบรหารการดำาเนนงานเผยแผพระพทธศาสนา ๑) กรมการศาสนาประสานความรวมมอไปยงคณะสงฆ

รวมพฒนาวดใหมบทบาทสำาคญเปนแหลงบมเพาะเรยนรศลธรรม

ของชมชน โดยพฒนาวดใหสะอาด รมรน สงบรมเยนเอออำานวยตอ

การมาศกษาธรรมะ และรวมรณรงคใหประชาชนเขาวดในวนธรรม

สวนะหรอวนหยด (วนเสาร-อาทตย วนหยดนกขตฤกษ)

๒) ปรบยทธศาสตรการเผยแผพระพทธศาสนาในเชงรกโดย

ใชเทคโนโลยสารสนเทศสนบสนนกระบวนการเผยแผพระพทธ

ศาสนา สงเสรมการเปดวดใหประชาชนเขาศกษาเรยนรธรรมะ

ในตอนเยนหรอวนหยด (วนเสาร-อาทตย วนหยดนกขตฤกษ)

๓) พฒนาพระสงฆใหมภมรทงทางโลกและทางธรรม เปนท

ยอมรบของพทธศาสนกชน พรอมทงมศกยภาพในการเผยแผ

พระพทธศาสนาทสอดคลองกบบรบทสงคมและวฒนธรรม

ทเปลยนแปลง เชน จดอบรมพฒนาสมรรถนะพระธรรมวทยากร/

พระสอนศลธรรมในโรงเรยน


๒. รณรงคสงเสรมใหคนไทยเขาวดผานสถาบนหลกทางสงคม ๑) สงเสรมสถาบนครอบครวเปนแหลงบมเพาะใหเดก

เยาวชน เขาวด ตงแตเยาววย

พอแมซงถอเปนครคนแรกของลก ตองอบรมปลกฝงใหลก

มความศรทธาเลอมใสในพระพทธศาสนาตงแตเดก โดยสงสอนอบรม

ใหความร ความเขาใจทถกตองเกยวกบหลกธรรมทางศาสนา

การประพฤตตนเปนพทธศาสนกชนทด เปนแบบอยางทดในการ

เขาวดปฏบตธรรม สงเสรมใหลกปฏบตศาสนกจเปนประจำาเพอให

เกดความคนเคยกบพระพทธศาสนาและไดมโอกาสไดเรยนรหลก

ธรรมทางศาสนา

๒) สงเสรมใหสถาบนการศกษานำาพลง “บวร” บาน-วด-

โรงเรยน เสรมสรางบทบาทวดในการสงเสรมศลธรรม คณธรรม

จรยธรรม แกเดกและเยาวชน

l สถานศกษาจดประสบการณแบบบรณาการเนอหา

เกยวกบเรองวดและการฟงธรรมกบหนวยการเรยนอนๆ โดยแทรก

เนอหาลงในกจกรรมหลกของนกเรยนปฐมวย เชน การฝกสมาธ

เดนจงกรม สนทนา อภปรายเกยวกบความสำาคญของวด สาธตวธการ

ตกบาตร การกราบไหวพระสงฆ การพาเดกไปฟงธรรมและปฏบต

กจกรรมทวดในวนสำาคญทางพระพทธศาสนา จดกจกรรมสรางสรรค

วาดภาพระบายสวด ปนดนนำามนงานวด สรางภาพปะตดโบสถ วหาร

ตามทเดก เคยมประสบการณมากอน กจกรรมเสรใหเดกเลนบทบาท

สมมตเทศกาลตางๆ ทจดในวด การไหวพระหรอกราบพระ การตอ

บลอกเปนสงปลกสรางในวด เลนเกมตอภาพตดตอรปวดหรอสงปลก

สรางทอยในวด เกมจบค เกมการเรยงลำาดบเหตการณกจกรรมในวน

สำาคญทางพระพทธศาสนา เกมศกษารายละเอยดของภาพ

l ส งเสรมใหเดกพฒนาคณธรรมดานความสภาพ

โดยเฉพาะการมความสภาพในเรองการปฏบตตนขณะอยในวด

การแตงกายเพอไปวดและฟงธรรม ตลอดจนการพดจาและมารยาท

ของชาวพทธทดตางๆ จะเปนการสงเสรมใหเดกไดเรยนรเกยวกบ

การปฏบตตนใหเหมาะสมกบกาลเทศะ

l สงเสรมใหเดก และเยาวชนไดเรยนรหลกธรรม (ศล ๕)

หลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงและวถวฒนธรรมทดงามของไทย

l สงเสรมใหสถาบนการศกษาทกระดบเปนโรงเรยนวถพทธ

จดตงชมรมพทธศาสตร ชมรมพทธมามกะ เครอขายคณธรรม

ลานธรรมลานวถไทย ทวประเทศ

l สงเสรมใหสถาบนการศกษาจดกจกรรมเชอมรอยกบ

วด เชน จตอาสาพฒนาวด/การแสดงตนเปนพทธมามกะในวนสำาคญ

ทางศาสนา เสรมศกษา/ทศนศกษาวดเรยนรธรรมะ “พบพระพบ

ธรรม”/“ปลกหนอคณธรรม” จดกจกรรมมคคเทศกนอย นงขาว

ทกวนศกรหรอในชวงเทศกาลเขาพรรษา

๓) พฒนาและสงเสรมบทบาทวดใหเปนสถานทนาเลอมใส

ศรทธาและมบทบาทเปนศนยกลางของการพฒนาจตใจและ

การจดกจกรรมดานศลปวฒนธรรมของชมชน

l สงเสรมใหวดปรบปรงภมทศนวดใหสะอาด สงบ รมรน

และเอออำานวยตอการจดกจกรรมทางศาสนา ศลปะและวฒนธรรม

l สนบสนนใหวดเปนแหลงเรยนรศลธรรมของชมชนโดย

เกดจากการมสวนรวมของบาน วด โรงเรยน เชน จดอบรมจตภาวนา

แกประชาชน จดกจกรรมสวดมนตขามป

l สนบสนนใหวดเปนศนยเรยนร ด านปรชญาของ

เศรษฐกจพอเพยง หรอเปนศนยกลางการจดกจกรรมตางๆ ของ

ชมชน เชน สขภาพดวถพทธ ศนยสงเสรมการเรยนรและพฒนาอาชพ

๔) สรางความเขาใจ และสงเสรม สนบสนน ใหสอมวลชน

รวมรณรงคใหประชาชนเขาวดปฏบตธรรมผานสอทหลากหลาย

l ประสานความรวมมอสอทกภาคสวน (วทย โทรทศน

สงพมพ สอบคคล เฟสบค ไลน ฯลฯ) รวมรณรงคสงเสรมใหประชาชน

เขาวด

l จดทำาสปอตวทย โทรทศน “วถธรรม วถไทย” เขาวด

วนอาทตยพฒนาคณภาพชวตชาวพทธ”หรอ ละครโทรทศนเชญชวน

ใหประชาชนเขาวดศกษาเรยนร ธรรมะในตอนเยนหรอวนหยด

(วนเสาร-อาทตย วนหยดนกขตฤกษ)หรอเรยนรหลกธรรมทาง

ศาสนาผานรายการหรอละครโทรทศน


๓. บรณาการความรวมมอเครอขายรวมรณรงคใหคนเขาวดเปนวถชวต ๑) บรณาการความรวมมอองคกรเครอขายรวมรณรงค

สงเสรมใหคนเขาวดเสรมสรางความด

l ส ง เสรมสนบสนนให องค กรเครอข ายภาครฐ

ภาคเอกชน และภาคประชาสงคม ทงในสวนกลาง และสวนภมภาค

รวมรณรงคสงเสรมใหบคลากรในสงกด/ประชาชนทเขารวมกจกรรม

กบองคกรเหนความสำาคญของการเขาวดปฏบตธรรม และเขารวม

กจกรรมกบวดอยางตอเนอง

l ยกยองเชดชเกยรตองคกรเครอขายทดำาเนนงาน

รณรงคสงเสรมใหประชาชนเขาวดปฏบตธรรม

๒) สงเสรมใหชมชนเปนกลไกสำาคญในการนำาพลง “บวร”

บาน วด โรงเรยน รณรงคสงเสรมใหคนในชมชนเขาวดปฏบตธรรม

l ชมชนนำาพลง “บวร” บาน วด โรงเรยน เสรมสราง

บทบาทวดใหเปนแหลงเรยนรสงเสรมศลธรรมและศนยจดกจกรรม

ของชมชน

l สงเสรมใหผนำาชมชน ไดแก นายกอบต. กำานน ผใหญบาน

ประธานกลมแมบาน ประธานชมรมตางๆ รวมรณรงคเชญชวน

คนในชมชนปฏบตศาสนกจในวนธรรมสวนะ วนสำาคญทางศาสนา

ผานสอบคคล เสยงตามสาย ปายประชาสมพนธ

l ชมชนจดตงแกนนำาเชญชวนคนในชมชนรกษาศล ๕

ทำาบญ ตกบาตร เขาวดปฏบตธรรม

l ชมชนสงเสรมใหมจดตงชมรมศลธรรมในวด

l ชมชนรณรงคใหคนในชมชนเปนจตอาสาพฒนาวด

หรอรวมบำาเพญสาธารณประโยชนภายในวดในชวงวนธรรมสวนะ

วนสำาคญทางศาสนา เชน วนวสาขบชา วนมาฆบชา วนอาสาฬหบชา

และเขาพรรษา

๓) สงเสรม สนบสนน ใหเครอขายจตอาสา รวมรณรงค

สงเสรมใหคนในองคกร/ชมชนเขาวดปฏบตธรรมดำาเนนชวตตาม

แนวทางวถพทธ

l สงเสรมใหเครอขายจตอาสาทงในระดบบคคล องคกร/

ชมชน เชน อสม. อพปร. ผทำาคณประโยชนตอพระพทธศาสนา ชมรม

ผสงอาย สภาวฒนธรรม สถานศกษา รวมรณรงคสงเสรมใหสมาชก

ในชมชน ทำาบญตกบาตร สวดมนต ไหวพระ เขาวดปฏบตธรรม และ

ทำากจกรรมจตอาสาภายในวด ทงน กรมการศาสนามงหวงใหคนไทย

เขาวดจนเปนวถชวต ไดแรงบนดาลใจการทำาความดจากการศกษา

เรยนรธรรมะ นำาหลกศล ๕ เปนพนฐานในการดำารงชวต และชมชน

สงคม เกดความสามคคปรองดอง เกอกลกน ภายใตวถวฒนธรรม

ไทยทดงาม

38 วารสารสายตรงศาสนา *สำานกงานเลขานการกรม กรมการศาสนา

เรยบเรยงโดย : นายศกดเพชร ยานะแกวนกวชาการศาสนาชำานาญการพเศษ*

ทตานทตประจำาประเทศไทยทนบถอพระพทธศาสนา รวมพธเจรญพระพทธมนต ตกบาตร และเวยนเทยน เนองในเทศกาลมาฆบชา ประจำาป พ.ศ. ๒๕๖๒

การสงเสรมความสมพนธระหวางประเทศในมตตางๆ เปนปจจยเชอมโยงความสมพนธ และเปนประโยชนเกอกลในภาพรวม ทงดานความมนคง การเมอง เศรษฐกจ และศาสนา กบประเทศเพอนบาน และนานาประเทศ ซงรฐบาลไดกำาหนดเรองดงกลาว เปนนโยบายสำาคญ กรมการศาสนา กระทรวงวฒนธรรมไดสนองนโยบายรฐบาลในเรองดงกลาว โดยดำาเนนงานดานศาสนสมพนธ เพอสงเสรมความสมพนธไมตรกบนานาประเทศ ทงระดบทวภาค พหภาค ระหวางคณะสงฆ องคการทางศาสนา และหนวยงานตางๆ ในตางประเทศทเกยวของ ภายใตกรอบนโยบายของรฐบาล จนกอใหเกดความรวมมอในการจดกจกรรมอยางเปนรปธรรม เนองในเทศกาลมาฆบชา ประจำาป พ.ศ. ๒๕๖๒ กระทรวงวฒนธรรม โดยกรมการศาสนา รวมกบวดปทมวนารามราชวรวหาร เขตปทมวน กรงเทพมหานคร จดพธเจรญพระพทธมนต ตกบาตร และเวยนเทยน เมอวนท ๑๙ กมภาพนธ ๒๕๖๒ โดยม พระธรรมธชมน เจาอาวาสวดปทมวนาราม เปนประธานฝายสงฆ นางฉวรตน เกษตรสนทร ผชวยรฐมนตรประจำากระทรวงวฒนธรรม เปนประธานฝายฆราวาส พรอมดวยผบรหารกระทรวงวฒนธรรม เจาหนาท

กรมการศาสนา หนวยงานภาครฐ ภาคเอกชน และประชาชนเขารวมพธ ณ ศาลาพระราชศรทธา วดปทมวนาราม ทงน ในการจดกจกรรมดงกลาวไดเรยนเชญทตานทตของประเทศทนบถอพระพทธศาสนา ๕ ประเทศ ไดแก ราชอาณาจกรภฏาน ราชอาณาจกรกมพชา สาธารณรฐอนเดย สาธารณรฐแหงสหภาพเมยนมา และสาธารณรฐสงคมนยมเวยดนาม เขารวมพธเพอสงเสรมสมพนธอนดระหวางประเทศ โดยใชมตและกจกรรมทางพระพทธศาสนาเปนตวประสาน เชอมโยง วนมาฆบชา ถอเปนวนสำาคญทางพระพทธศาสนา ในอดตพระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหว รชกาลท ๔ ไดทรงรเรมใหมการทำาพธบชาและทำาบญทางพระพทธศาสนาเปนกรณพเศษ เพอรำาลกถงการประชมใหญของพระอรหนตสาวกจำานวน ๑,๒๕๐ รปทเรยกวา จาตรงคสนนบาต ซงเกดเมอวนเพญเดอน ๓ ณ พระเวฬวน มหาวหาร ในวนนนพระพทธองคไดประทานโอวาทปาตโมกข คอ หลกคำาสอนสำาคญซงเปนหวใจของพระพทธศาสนา มใจความสำาคญคอการไมทำาบาปทงปวง การทำาความดใหถงพรอม และการทำาจตของตนใหผองใส จดไดวาเปนธรรมทเปนอกาลโก ทนสมยเหมาะสม กบทกยค ไมถกจำากดดวยกาลเวลา การทกรมการศาสนาไดจดกจกรรมทางพระพทธศาสนาโดยเชญชวนหนวยงานตางๆ เขารวม กจกรรม จงมสวนอยางสำาคญในการชวยเสรมสรางจตสำานก ของพทธศาสนกชนใหตระหนกในความประเสรฐและความสำาคญของพระพทธศาสนา ทำาใหพทธศาสนกชนมความรความเขาใจในพระธรรมคำาสอนของพระพทธองคมากยงขน พรอมทงจะไดนอมนำามาปฏบตใหเกดผลดในชวต ชวยฟนฟศลธรรม อนเปนการแกปญหา

สงคมไดอกทางหนง


ศนยศกษาพระพทธศาสนาวนอาทตยศนยเรยนรศลธรรมพลงขบเคลอนชมชนคณธรรมสรางเดกไทย

อนาคตชาตทยงยนเรยบเรยงโดย : นายธนพล พรมสวงษนกวชาการศาสนาชำานาญการพเศษ*

*สำานกพฒนาคณธรรมจรยธรรม กรมการศาสนา

ศนยศกษาพระพทธศาสนาวนอาทตย รเรมครงแรกใน

ประเทศศรลงกา ไดขยายมายงประเทศไทย เมอป พ.ศ. ๒๔๙๖

ตอมาในป พ.ศ. ๒๕๐๐ พระพมลธรรม (อาจ อาสภมหาเถร) อธบดสงฆ

(เจาอาวาส) วดมหาธาตยวราชรงสฤษฎ ในสมยนน ไดมดำารให

จดตง “โรงเรยนพระพทธศาสนาวนอาทตย” และเปดทำาการสอน

เมอวนท ๑๓ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๐๑ ณ วดมหาธาตฯ นบเปน

โรงเรยนพระพทธศาสนาวนอาทตยแหงแรกในประเทศไทย

กรมการศาสนา ไดใหการสนบสนนโรงเรยนพระพทธศาสนา

วนอาทตยครงแรกเมอป พ.ศ. ๒๕๒๐ และในป พ.ศ. ๒๕๒๓ ไดมการ

เปลยนชอ “โรงเรยน” เปน “ศนยศกษา” เพอใหมเอกลกษณเปนการเฉพาะ

และสอดคลองกบระเบยบของทางราชการ นบแตนนเปนตนมา

จงใชชอ “ศนยศกษาพระพทธศาสนาวนอาทตย” จนถงปจจบน

และใชอกษรยอวา “ศพอ.” และเ พอใหการอปถมภของ

กรมการศาสนาเปนไปอยางมระบบ ในป พ.ศ. ๒๕๓๔ ไดออกระเบยบ

กรมการศาสนาวาดวยศนยศกษาพระพทธศาสนาวนอาทตยเปนครงแรก

โดยไดประกาศใชเมอวนท ๒๓ พฤษภาคม ๒๕๓๔ ทำาใหการบรหารงาน

มทศทาง เอกภาพ และประสทธภาพมากยงขน ตอมาเมอวนท

๓๐ กนยายน ๒๕๔๗ ไดมการปรบปรงระเบยบฯ ดงกลาวเปนครงแรก

และไดมการปรบปรงอก ๒ ครง คอ ครงท ๑ พ.ศ. ๒๕๕๐

และครงท ๒ พ.ศ. ๒๕๖๐ แตยงคงบทบาทของศนยศกษาพระพทธ

ศาสนาวนอาทตย ไวเชนเดม

“ศนยศกษาพระพทธศาสนาวนอาทตย” หรอ ศพอ.

เปนองคกรทางพระพทธศาสนาหนงในชมชนทพระสงฆจดตงขน

เพอเปนแหลงปลกฝงคณธรรมจรยธรรมแกเดกเยาวชน และประชาชน

ใหมความใกลชดกบพระพทธศาสนา เปนโครงการสำาคญของ

กรมการศาสนา ทสนองนโยบายของกระทรวงวฒนธรรม เปนหนงใน

พลงบวร (บาน - วด - โรงเรยน) ทมบทบาทสำาคญตอชาตบานเมอง

ปจจบนมจำานวนศนยฯ จำานวน ๓,๗๙๕ ศนย (ขอมลป พ.ศ. ๒๕๖๒)

โดยเปนโครงการทเสรมสรางความเขมแขงใหกบชมชน ซงกระทรวง

วฒนธรรม มงมนทจะฟนฟความเขมแขงของวดในอดตใหกลบคน

สสงคมโดยเฉพาะ ศพอ. ซงกระจายอยทวประเทศ เปนฐานปฏบตการ

ทมคณคาอยางยงในการสรางเสรม “ชมชนคณธรรม” เนองจาก

วดในอดตมบทบาทอยางยงทคำาชสงคมไทยใหดำารงอยอยางมนคง

เปนเสาหลกของชมชน เปนทพงทางจตใจของชาวบาน มพระสงฆ

เปนผนำา คอยใหคำาปรกษา สงสอน อบรมทางปญญา เปนศนยรวม

ศลปะวฒนธรรมและสรรพวชาการ เปนรมณยสถานเปนทพกผอน

หยอนใจ รวมทงเปนสถานทประกอบพธกรรมทางศาสนาทผกพน

กบวถชวตของคนในชมชน


ปจจบน กรมการศาสนา กระทรวงวฒนธรรมไดดำาเนนการ

โครงการศนยศกษาพระพทธศาสนาวนอาทตยตามระเบยบวาดวย

ศนยศกษาพระพทธศาสนาวนอาทตย พ.ศ. ๒๕๕๐ และระเบยบวา

ดวยศนยศกษาพระพทธศาสนาวนอาทตย (ฉบบท ๒) พ.ศ. ๒๕๖๐

เพอใหการเรยนการสอนและการเผยแผหลกธรรมเปนไปอยางม

ประสทธภาพ เกดประสทธผลในการปลกฝงคณธรรม จรยธรรม

สเดก เยาวชน และประชาชน โดยมศนยศกษาพระพทธศาสนา

วนอาทตยเปนแหลงเรยนรศลธรรมของคนในชมชนทองถนโดยใช

หลกสตร “ธรรมศกษา” ของคณะสงฆตามประกาศของแมกองธรรม

สนามหลวง ซงมทงระดบธรรมศกษาชนตร ชนโท ชนเอก เปนวชาบงคบ

เพอใชเปนแนวทางในการสงเสรมการเรยนรศลธรรม มวชาสามญ

ใหเลอกตามศกยภาพและความพรอมของแตละศนย รวมทงมการ

จดกจกรรมทางพระพทธศาสนาในโอกาสสำาคญตางๆ และเปดสอน

ในวนอาทตย โดยมเวลาเรยนไมนอยกวาวนละ ๓ ชวโมง และวนอน

ตามทคณะกรรมการบรหารศนยฯ เหนสมควร และตามความเหมาะสม

ของพนท


การอบรมผสอนประจำาศนยอบรมศาสนาอสลามและจรยธรรมประจำามสยด ประจำาป ๒๕๖๒

เรยบเรยงโดย : นางสพตรา หะยอบดลรอมานนกวชาการศาสนาชำานาญการพเศษ*

*กองศาสนปถมภ กรมการศาสนา

กรมการศาสนารวมกบสมาคมครสมพนธอสลามแหงประเทศไทย ในพระบรมราชปถมภ จดโครงการอบรมผสอนประจำาศนยอบรมศาสนาอสลามและจรยธรรมประจำามสยดขน เพอสนบสนนการศกษาดานศาสนาแกเยาวชนชาวไทยมสลมใหเตบโตเปนคนดของสงคม มความรความเขาใจในหลกธรรมคำาสอนทางศาสนาและสามารถนำาไปประยกตใชในชวตประจำาวนไดถกตอง และเหมาะสม รวมทงเพอใหเปนไปตามนโยบายรฐบาลในการ สงเสรมสนบสนนการศกษาดานศาสนาและการเผยแผหลกธรรม คำาสอนตามแนวทางในแตละศาสนา เพอใหเกดการพฒนาจตใจ และความสมานฉนทในสงคมพหวฒนธรรม ในการขบเคลอน การอบรมเดกในศนยอบรมศาสนาอสลามและจรยธรรมประจำามสยดใหมประสทธภาพนน จะตองคำานงถงบคลากรผใหความรทถกตองกบเดกและเยาวชน คอ ผสอนประจำาศนยฯ เมอวนพธท ๑๓ กมภาพนธ ๒๕๖๒ นายกตตพนธ พานสวรรณ อธบดกรมการศาสนา เปนประธานในพธเปดการอบรมผสอนประจำาศนยอบรมศาสนาอสลามและจรยธรรมประจำามสยด ประจำาป ๒๕๖๒ โดยมผสอนประจำาศนยอบรมศาสนาอสลามและจรยธรรม ประจำามสยดกรงเทพมหานคร และจงหวดนนทบร ผแทนสมาคมครสมพนธอสลามแหงประเทศไทย ในพระบรมราชปถมภ ผแทนสำานกงานคณะกรรมการอสลามประจำากรงเทพมหานคร วทยากร และเจาหนาทกรมการศาสนา เขารวมอบรม โดยมนายนราศกด พฒเพง เปนผอญเชญพระมหาคมภรอลกรอาน การจดกจกรรมในครงนเปนการเพมประสทธภาพและทกษะผสอนในดานศาสนาอสลาม การจดการศกษา และการสงเสรมคณธรรม ๔ ประการ “พอเพยง วนย สจรต จตอาสา” ซงมหลกสตรการฝกอบรม จำานวน ๓ วน ๒ คน

การจดอบรมผสอนประจำาศนยอบรมศาสนาอสลามและจรยธรรมประจำามสยด ประจำาป ๒๕๖๒ ในครงน ประสบผลสำาเรจตามเปาหมาย การดำาเนนงานทไดกำาหนดไว จะเหนไดจากการเขารวมกจกรรมของ ผเขารบการอบรมผสอนประจำาศนยอบรมศาสนาอสลามและจรยธรรมประจำามสยด ใหความสนใจเขารบฟงการบรรยายของวทยากร พรอมทงแลกเปลยนความคดเหนตลอดระยะเวลาการเขารวมอบรม รวมทงตองการใหมการอบรมพฒนาความรอยางตอเนอง เพอใหสามารถ นำาความรทไดรบไปปรบปรงและพฒนาวธการเรยนการสอนของ ศนยอบรมใหมประสทธภาพยงขน โดยกจกรรมตางๆ มการเปดโอกาส ใหผเขารบการอบรมมสวนรวมในการนำาเสนอแนวคดสรางสรรค หรอซกถามและโตตอบกบวทยากรผบรรยายในวชาตางๆ เพอใหเกดความรและความเขาใจยงขน สามารถนำาไปประยกตใชและพฒนาให

มความเหมาะสมกบรปแบบการสอนของตนเอง


คายเยาวชนสมานฉนท

รฐบาลใหความสำาคญกบงานดานศาสนา ศลปะ และ

วฒนธรรม เพอเสรมสรางและปลกฝงใหเดก เยาวชน และประชาชน

มศลธรรม คณธรรมและจรยธรรม มคานยมทพงประสงคและม

จตสำานกทดงามตามแบบอยางวฒนธรรมไทย นอมนำาหลกธรรม

ทางศาสนาและหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาเปนแนวทางใน

การดำาเนนชวต เทดทนสถาบนหลกของชาต โดยเฉพาะการปลกฝง

ใหเดกและเยาวชนซงเปนอนาคตของชาต ไดเรยนรหลกธรรมคำาสอน

ความแตกตางในวถชวต ศาสนา วฒนธรรม การอยรวมกนในสงคม

บนพนฐานทแตกตางกน และพฒนาใหเปนคนดมคณธรรมจรยธรรม

กรมการศาสนา กระทรวงวฒนธรรม ในฐานะทเปนหนวยงาน

ทดำาเนนงานดานศาสนา ซงเปนแกนหลกทสำาคญตอการพฒนา

ใหเดก เยาวชน และประชาชน มความร คณธรรมจรยธรรม

มงเนนสงเสรมใหเยาวชนไทยเกดการเรยนรในเรองความสมานฉนท

รวมทงยอมรบในความแตกตางหลากหลายทางเชอชาต ศาสนา

และวฒนธรรม สงเสรมใหมการนำามตทางศาสนามากลอมเกลา

ปลกจตสำานกและสรางความเขาใจทถกตองใหแกเยาวชน ยอมรบ

ในความแตกตางหลากหลายทางเชอชาต ศาสนา ภาษา วฒนธรรม

และความเสมอภาค โดยการจดโครงการ “คายเยาวชนสมานฉนท”

เพอระดมสรรพกำาลงจากทกภาคสวนของสงคมมารวมกนในการ

ดำาเนนกจกรรม ไดแก องคกรทางศาสนา ๕ ศาสนา ททางราชการ

ใหการรบรอง สำานกงานวฒนธรรมจงหวด องคกรเครอขายทางศาสนา

องคกรภาครฐ ภาคเอกชน และสอสารมวลชน ซงสามารถกำาหนด

ขนตอนในการดำาเนนการได ๓ ขนตอน คอ

๑. การสรางปญญา โดยการนำาหลกธรรมทางศาสนามา

กลอมเกลาใหเดก เยาวชน มความร ความเขาใจในหลกธรรมทาง

ศาสนา เปนคนดมคณธรรม มความสมานฉนท เปนนำาหนงใจเดยวกน

๒. การสรางจตสำานกในการเคารพใหเกยรต การยอมรบ

ความแตกตางทางเชอชาต ศาสนา ภาษา วฒนธรรม และความเสมอภาค

และมองเหนคณคาสาระความสำาคญของการสมานฉนทได

อยางชดเจน

๓. การนำาไปประพฤตปฏบต เปนขนตอนสำาคญทจะทำาให

คนไทยและสงคมไทยจะไดรวมมอกนปลกฝงและสรางคานยม

“ความสมานฉนท” อยางจรงจง รและเขาใจในคณคาและคณประโยชน

และเปนผนำาในการประพฤตปฏบตจนเปนวถชวตประจำาวน

กรมการศาสนา กระทรวงวฒนธรรม จงเหนวาการจด

โครงการคายเยาวชนสมานฉนท ใหแกเยาวชนทง ๕ ศาสนา ไดมา

เขาคายทำากจกรรมรวมกน เรยนรวถชวต การปฏบตทตางกน เขาใจ

เขาถงศาสนาทนบถอตางกน ทำาใหเกดความเขาใจและยอมรบ

ในความแตกตาง สามารถนำาหลกธรรมทางศาสนาทตนนบถอ

และหลกคณธรรม “พอเพยง วนย สจรต จตอาสา” ไปปรบใชใน

ชวตประจำาวนไดอยางเหมาะสม โดยมสถาบนพระมหากษตรยเปน

ศนยรวมทางจตใจ โดยในสวนกลางไดนำาเยาวชน จำานวน ๑๕๐ คน

เขารวมกจกรรม ระหวางวนท ๒๕ - ๒๘ มนาคม ๒๕๖๒ ณ โบสถ

พระมหาไถ พทยา และสำานกงานบรหารทรพยสนและกฬา

มหาวทยาลยธรรมศาสตร ศนยพทยา จงหวดชลบร และในสวนภมภาค

ไดรวมกบสำานกงานวฒนธรรมจงหวด ๕๔ จงหวด และองคการศาสนา

ในแตละจงหวด ดำาเนนการจดโครงการคายเยาวชนสมานฉนท


เรยบเรยงโดย : นางสพตรา หะยอบดลรอมานนกวชาการศาสนาชำานาญการพเศษ*


“ปกหมดพนทคณธรรมทวไทย”(ตามแผนแมบทสงเสรมคณธรรมแหงชาต ฉบบท ๑ (พ.ศ. ๒๕๕๙ - ๒๕๖๔)

เรยบเรยงโดย : นายชนะกจ คชชนกวชาการศาสนาชำานาญการพเศษ*

*สำานกงานขบเคลอนแผนแมบทสงเสรมคณธรรมแหงชาต กรมการศาสนา

จากการขบเคลอนแผนแมบทสงเสรมคณธรรมแหงชาต

ฉบบท ๑ (พ.ศ. ๒๕๕๙ - ๒๕๖๔) ในหวงเวลา ๒ ปทผานมา

ซงกระทรวงวฒนธรรม โดยกรมการศาสนา ในฐานะเปนเลขานการ

คณะกรรมการสงเสรมคณธรรมแหงชาต ไดรบความรวมมอเปน

อยางดยงจากคณะอนกรรมการสงเสรมคณธรรมระดบกระทรวง โดย

ปลดกระทรวงทกกระทรวง และคณะอนกรรมการสงเสรมคณธรรม

ระดบจงหวด โดยผวาราชการจงหวดทกจงหวด เปนแกนหลกสำาคญ

ในการขบเคลอนงานไดเปนอยางดยงโดยมพลงบวร คอ บาน

วด/ศาสนสถาน และโรงเรยน รวมเปนแกนกลางสำาคญใหการสนบสนน

ชวยเหลอในดานตางๆ โดยมเปาหมายสำาคญทจะพฒนาคณธรรม

๔ กลมเปาหมาย ซงคณะกรรมการสงเสรมคณธรรมแหงชาต ไดเหนชอบ

ใหขบเคลอน องคกร ชมชน อำาเภอและจงหวดทวประเทศ ใหม

ความดอยใน “วถชวต” เพอกาวส “สงคมคณธรรมทมนคง มงคง

ยงยน” ทรกและเคารพเทดทนในสถาบนชาต ศาสนาและพระมหากษตรย

เปนอนาคตชาตทเขมแขง

คณะอนกรรมการคดเลอกชมชน องคกร หนวยงาน และ

จงหวดคณธรรม โดยมรฐมนตรวาการกระทรวงวฒนธรรม เปนประธาน

ไดกำาหนดแนวทางการคดเลอกองคกร ชมชน อำาเภอและจงหวด

คณธรรม เพอใหมมาตรฐานกลางในการประเมนความสำาเรจ

โดยใหภาคสวนตาง ๆ นำาไปขบเคลอน ซงไดใหคำาจำากดความดงน

“องคกร” หมายถง ผนำาและสมาชกขององคกรหรอหนวยงาน

ภาคเอกชนและภาครฐ ทรวมสงเสรมคณธรรมภายในองคกร

ทอยในกรงเทพมหานครและพนทจงหวด สำาหรบในจงหวด

จะประกอบดวยองคกรภาครฐทสงกดสวนภมภาค และสงกดสวนกลาง

ทตงอยในพนทจงหวดนนดวย

“ชมชน” หมายถง คนในชมชนทอยรวมกนเปนหมบาน

อยางเปนทางการตามพระราชบญญตลกษณะปกครองทองท พทธศกราช

๒๔๕๗ แกไขฉบบท ๑๒ หรอเปนชมชนทอยรวมกนโดยธรรมชาต

ตามความสนใจ มระบบความสมพนธทเปนหรอไมเปนทางการ

ทมหรอไมมการบงคบบญชา และอาจมวฒนธรรมทเหมอนหรอ

แตกตางกน

“อำาเภอ” หมายถง นายอำาเภอ ผแทนสวนราชการในอำาเภอ

องคกรปกครองสวนทองถน (เทศบาลเมอง เทศบาลตำาบล องคการ

บรหารสวนตำาบล) และชมชนทตงอยในอำาเภอนน เขามามสวนรวม

ดำาเนนการพฒนาคณธรรมในอำาเภอนน

“จงหวด” หมายถง ผวาราชการจงหวด หวหนาสวนราชการ

ประจำาจงหวด เปนสวนราชการทสงกดสวนภมภาคและสงกดสวนกลาง

ทมททำาการตงอย ในจงหวด เทศบาลนคร องคการบรหาร

สวนจงหวด สภาอตสาหกรรมจงหวด สภาวฒนธรรมจงหวดและ

หอการคาทตงอยในจงหวดนน รวมสงเสรมคณธรรมใหคนในองคกร

ชมชน อำาเภอ และจงหวด มคณธรรม ยดมนในหลกธรรมทางศาสนา

หลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงและวถวฒนธรรมไทย อยรวมกน

เปนสงคมคณธรรมทสนตสข

นอกจากนไดกำาหนดตวชวดและเกณฑการประเมนองคกร

ชมชน อำาเภอ และจงหวดคณธรรม แบงออกเปน ๓ ระดบ คอ ระดบ

สงเสรมคณธรรม ระดบคณธรรม และระดบคณธรรมตนแบบ ตวชวด

เหลานสามารถบงบอกถงกระบวนการในการพฒนาคณธรรมทได

มาตรฐาน จนเกดการเปลยนแปลงในเชงพฤตกรรมของประชาชน

จนเปนทประจกษและเปนทยอมรบของสงคม


ปกหมดพนท

คณธรรมทวไทย


การประเมนองคกร ชมชน อำาเภอคณธรรม แตละกลมเปาหมายมตวชวด ๙ ตวชวด แบงเปน ๓ ระดบ คอ ระดบท ๑ ระดบสงเสรมคณธรรม แตละกลมเปาหมายมตวชวด ๓ ตวชวดดงน องคกรและชมชน มการประชมประกาศขอตกลงหรอเจตนารมณรวมกน มการกำาหนดคณธรรมเปาหมาย ปญหาทอยากแก ความดทอยากทำา และมการจดทำาแผนสงเสรมคณธรรม อำาเภอมการประชมสวนราชการ อำาเภอ เทศบาล ตำาบล องคการบรหารสวนตำาบล และชมชน เพอประกาศขอตกลงหรอเจตนารมณ กำาหนดคณธรรมเปาหมาย ปญหาทอยากแก ความดทอยากทำา จดทำาแผนสงเสรมคณธรรมและมการจดตงคณะทำางานของอำาเภอ ระดบท ๒ ระดบคณธรรม แตละกลมเปาหมายมตวชวด ๖ ตวชวด คอ ตองผานตวชวดในระดบท ๑ และตองดำาเนนการ เพมอก ๓ ตวชวด องคกรและชมชนมการประเมนผลตามแผนสงเสรมคณธรรม มการประชมทบทวน/ปรบปรงแผนและมการประกาศยกยอง/เชดชบคคลททำาดหรอมคณธรรม อำาเภอมการประเมนผลตามแผนสงเสรมคณธรรมเปนแผนฯทไดรบบรรจเปนยทธศาสตรจงหวดและมการประกาศยกยอง/เชดชบคคล องคกร ชมชนททำาดหรอมคณธรรม ระดบท ๓ ระดบคณธรรมตนแบบ แตละกลมเปาหมายมตวชวด ๙ ตวชวดตองผานตวชวดในระดบท ๑ และระดบท ๒ และตองดำาเนนการเพมอก ๓ ตวชวด

องคกรชมชนและอำาเภอ มการประเมนความสำาเรจตามแผน มการสงเสรมคณธรรมเพมเตมใน ๓ มต มตศาสนา มตเศรษฐกจพอเพยง มตวถวฒนธรรมและมองคความรเปนแหลงเรยนรถายทอดขยายผลสองคกร ชมชน อำาเภออนๆ สวนการประเมนจงหวดคณธรรม มตวชวด ๑๐ ตวชวด แบงเปน ๓ ระดบ คอ ระดบท ๑ ระดบสงเสรมคณธรรม มตวชวด ๔ ตวชวดคอ มการประชมสวนราชการประจำาจงหวด ทงหนวยงานสงกด สวนภมภาคและสวนกลางทตงอยในพนทจงหวดรวมประกาศเจตนารมณหรอขอตกลง มการกำาหนดคณธรรมเปาหมาย ปญหาทอยากแก ความดทอยากทำา มการจดตงคณะทำางานจากทกภาคสวน มการถายทอดคณธรรมเปาหมายไปในอำาเภอ ระดบท ๒ ระดบคณธรรม มตวชวด ๗ ตวชวดตองผานตวชวดในระดบท ๑ และตองดำาเนนการเพมอก ๓ ตวชวด คอ มการ ดำาเนนงานตามคณธรรมเปาหมายปญหาทอยากแก ความดทอยากทำา มแผนสงเสรมคณธรรมของจงหวดไดรบการบรรจเปนยทธศาสตร จงหวดมการประกาศยกยอง/เชดชบคคล/องคกร/ชมชน/อำาเภอททำาด หรอมคณธรรม ระดบท ๓ ระดบคณธรรมตนแบบ มตวชวด ๑๐ ตวชวดตองผานตวชวดในระดบท ๑ ระดบท ๒ และตองดำาเนนการเพมอก ๓ ตวชวด คอ มการประเมนความสำาเรจตามแผน มการสงเสรมคณธรรมเพมเตมใน ๓ มต มตศาสนา มตเศรษฐกจพอเพยง และมตวถวฒนธรรม มองคความร เปนแหลงเรยนรถายทอดขยายผล สจงหวดอน


จากการดำาเนนงาน ๒ ปทผานมา เปนทนายนดยงทปรากฏวา ดวยความเขมแขงของคณะอนกรรมการสงเสรมคณธรรมระดบกระทรวง โดยปลดกระทรวงทกกระทรวง และคณะอนกรรมการ สงเสรมคณธรรมระดบจงหวด โดยผวาราชการจงหวดทกจงหวด เปนแกนหลกสำาคญในการขบเคลอนงานไดเปนอยางดยงโดยมพลงบวร คอ บาน วด/ศาสนสถาน และโรงเรยน รวมเปนแกนกลางสำาคญใหการสนบสนนชวยเหลอในดานตางๆ ตลอดจน สมาชกในองคกร คนในชมชน อำาเภอและจงหวด มความสำาคญเปนอยางยง ทไดรวมกนขบเคลอนมาอยางตอเนอง ซงสามารถพสจนใหเหนแลววา ในปจจบนมองคกรชมชน อำาเภอ จงหวดคณธรรมกวา ๓๕,๘๘๗ แหง ทตงอยในพนทกรงเทพมหานครและ ๗๖ จงหวดทวประเทศ มเจตนารมณอนแนวแนไดรวมแรง รวมใจกนสรางสงคมคณภาพและคณธรรม กลายเปนพลงขบเคลอน ทเขมแขงเปนการรวมพลงกนของคนในองคกร ชมชน อำาเภอและจงหวด ททำาใหทกอยางสำาเรจไดโดยเรวตามความตองการทแทจรงของคนในพนทนนๆ ใหบรรลผลอยางเปนรปธรรมตามความมงหมายของแผนแมบทสงเสรมคณธรรมแหงชาต

ความสำาเรจทยงยนและนาภาคภมใจของคนในพนท ไมใชเพยงแคมรายไดเพมขนจากการพฒนาตอยอดทนทางวฒนธรรมของทองถนเทานน หากแตปญหาตางๆ ในองคกร ชมชน อำาเภอและจงหวดลดนอยลงและบางปญหากหมดไป เชน การทะเลาะววาท การเลนการพนน ยาเสพตด การลกขโมย อบายมข หนสนลดลง เกดสงดงามขนในพนท อาท การยมแยมแจมใส บานเรอนชมชนสะอาดนาอย มความสามคค เสยสละ ชวยเหลอเกอกล ไมทงใครไวขางหลง พงพาตนเอง พงพากนเอง มการรวมกลมจตอาสาพฒนาพนทและกลมอาชพตางๆเพอพฒนาคณภาพชวต มรายไดเพม มการรกษาประเพณและอตลกษณของทองถนใหเปนแหลงทองเทยว เชงวฒนธรรม มนำาใจเอออาทร เปนเจาบานทดตอนรบผมาเยอน มผลตภณฑทางวฒนธรรม (CPOT) มโฮมสเตยวถไทย รวมทง มกจกรรมการแสดงพนบานวถชมชนสรางความประทบใจและ การมสวนรวมใหกบนกทองเทยวทมาเยอนจากทกทศทวไทยและ

ทวโลก


เรองเลารอบรวศาสนา

นายกตตพนธ พานสวรรณ

อธบดกรมการศาสนา เปนประธาน

พธกลาวเปดงาน โครงการอบรม

ผสอนประจำาศนยอบรมศาสนา

อสลามและจรยธรรมประจำามสยด

ประจำาป พ.ศ. ๒๕๖๒ เมอวนพธท ๑๓

กมภาพนธ พ.ศ. ๒๕๖๒ ณ โรงแรม

อญชลนา แกรนด เขตวงทองหลาง

กรงเทพมหานคร

นายวระ โรจนพจนรตน รฐมนตรวาการกระทรวงวฒนธรรม

เปนประธานพธเปดการประชมสมมนา “การสงเสรมและพฒนาองคกร

ชมชน อำาเภอ และจงหวดคณธรรม” ภายใตแผนแมบทสงเสรม

คณธรรมแหงชาต ฉบบท ๑ (พ.ศ. ๒๕๕๙-๒๕๖๔) โดยมนายพงศศกตฐ

เสมสนต ทปรกษารฐมนตรวาการกระทรวงวฒนธรรม นางฉวรตน

เกษตรสนทร ผชวยรฐมนตรประจำากระทรวงวฒนธรรม นายปรารพ

เหลาวานช เลขานการรฐมนตรวาการกระทรวงวฒนธรรม

นายกฤษศญพงษ ศร ปลดกระทรวงวฒนธรรม นายกตตพนธ

พานสวรรณ อธบดกรมการศาสนา ผแทนจากหนวยงานทเกยวของ

เขารวม เมอวนท ๑๔ กมภาพนธ พ.ศ. ๒๕๖๒ ณ โรงแรมทาวน อน ทาวน

เขตวงทองหลาง กรงเทพมหานคร


นางศรนวล ลภกตโร รองอธบดกรมการศาสนา

เปนประธานในพธเปดโครงการสรางคนดส

สงคม : คายคณธรรมสำาหรบเยาวชน ประจำาป

งบประมาณ ๒๕๖๒ โดยมผบรหารและ

เจาหนาทกรมการศาสนา เขารวมในพธ

เมอวนศกรท ๑๕ กมภาพนธ พ.ศ. ๒๕๖๒

ณ อาคารมหาเจษฎาบดนทร ชน ๓ วดยานนาวา

เขตสาทร กรงเทพมหานคร

พระพรหมวชรญาณ กรรมการมหาเถรสมาคม ปฏบตหนาทแทน

สมเดจพระอรยวงศาคตญาณ สมเดจพระสงฆราช สกลมหาสงฆปรณายก

ประธานฝายสงฆ นายสวพนธ ตนยวรรธนะ รฐมนตรประจำาสำานกนายก

รฐมนตร เปนประธานฝายฆราวาส และนายกตตพนธ พานสวรรณ

อธบดกรมการศาสนา เขารวมในพธเจรญพระพทธมนต เจรญจตภาวนา

ถวายพระพรชยมงคลแด สมเดจพระเจาอยหว และสมเดจพระนางเจาสรกต

พระบรมราชนนาถ ในรชกาลท ๙ ในงานสปดาหสงเสรมการเผยแผพระพทธ

ศาสนา เนองในเทศกาลวนมาฆบชา ประจำาป ๒๕๖๒ เมอวนอาทตยท ๑๗

กมภาพนธ พ.ศ. ๒๕๖๒ ณ พทธมณฑล อำาเภอพทธมณฑล จงหวดนครปฐม


นางฉวรตน เกษตรสนทร ผชวยรฐมนตรประจำากระทรวงวฒนธรรม

เปนประธานพธเจรญพระพทธมนต ตกบาตร และเวยนเทยน เนองใน

เทศกาลมาฆบชา ประจำาป พ.ศ. ๒๕๖๒ โดยมนางยพา ทววฒนะกจบวร

รองปลดกระทรวงวฒนธรรม นายกตตพนธ พานสวรรณ อธบด

กรมการศาสนา นายอนนต ชโชต อธบดกรมศลปากร ผบรหารกระทรวง

วฒนธรรม คณะทตานทตของประเทศทนบถอพระพทธศาสนา

๕ ประเทศ เจาหนาทกรมการศาสนา หนวยงานภาครฐ ภาคเอกชน

และประชาชนเขารวมในพธ เมอวนท ๑๙ กมภาพนธ พ.ศ. ๒๕๖๒

ณ ศาลาพระราชศรทธา วดปทมวนาราม เขตปทมวน กรงเทพฯ

นางศรนวล ลภกตโร รองอธบดกรมการศาสนา

ประธานฝายฆราวาส ในพธอญเชญพระบรม

สารรกธาต และจดโคมมาฆประทป เนองใน

งานสปดาหส ง เสรมพระพทธศาสนาใน

เทศกาลมาฆบชา พทธศกราช ๒๕๖๒ โดยม

พระเดชพระคณพระวสกาดเว มหนทวงศ

มหานายะกะ เถโร เจาอาวาสวดราชกรศรสภต

ประเทศศรลงกา ประธานฝายสงฆ พรอมดวย

พระประมขสงฆนานาชาต จำานวน ๖ ประเทศ

เ ดก เยาวชน นก เร ยนและประชาชน

จำานวน ๑,๒๕๐ รป/คน เมอวนท ๑๙

กมภาพนธ พ.ศ. ๒๕๖๒ ณ วดนายโรง

เขตบางกอกนอย กรงเทพมหานคร


นายกตตพนธ พานสวรรณ อธบดกรมการศาสนา เปนประธานในพธเปดโครงการธรรมะสคนทงมวลไปสประชาชนทกกลมทกวยและ

ทกสภาพรางกาย ผานกจกรรม “ศกษาธรรมะ เรยนรวถวฒนธรรม เนองในเทศกาลมาฆบชา พทธศกราช ๒๕๖๒ โดยมกลมเครอขาย

เดก เยาวชน คนพการพรอมผดแล/ผปกครองจากโรงเรยนโสตศกษาทงมหาเมฆ กรงเทพฯ โรงเรยนพบลประชาสรรค และสถาบนราชานกล

เขารวมกจกรรม” เมอวนพฤหสบดท ๒๑ กมภาพนธ พ.ศ. ๒๕๖๒ ณ วดพระเชตพนวมลมงคลาราม เขตพระนคร กรงเทพมหานคร

กรมการศาสนา นำานกเรยนโรงเรยน

โสตศกษาทงมหาเมฆ โรงเรยนพบลประสรรค

สถาบนราชานกล เขาชมนทรรศการ

โดยมการ จดแสดง ทงหมด ๙ หอง

มชอเรยกวา “อญมณ แหงมหานคร”

เมอวนพฤหสบด ท ๒๑ กมภาพนธ พ.ศ. ๒๕๖๒

ณ นทรรศนรตนโกสนทร เพอเรยนร

ประวตศาสตร ศลปะ และวฒนธรรมใน

ยครตนโกสนทรจนถงปจจบน


นายกตตพนธ พานสวรรณ อธบดกรมการ

ศาสนา เปนประธานเปดงาน คอนเสรตการกศล

“พระธรรมนำาเพลงสนทราภรณกบมหาจฬา”

และมอบเกยรตบตร เมอวนอาทตยท ๓

มนาคม พ.ศ. ๒๕๖๒ ณ หอประชมเลก

ศนยวฒนธรรมแหงประเทศไทย เขตหวยขวาง

กรงเทพมหานคร

นายกตตพนธ พานสวรรณ อธบดกรมการ

ศาสนา เยยมชมนทรรศการดำาเนนงานของ

ศนยศกษาพระพทธศาสนาวนอาทตยของ

กรงเทพมหานคร และถวายบรรยายความร

เกยวกบศนยศกษาพระพทธศาสนาวนอาทตย

และ เข าถวายส กการะ พระธรรมส ธ

(นรนทร นรนโท ป.ธ.๓) เจาอาวาสวดหวลำาโพง

เมอวนพฤหสบดท ๑๔ มนาคม พ.ศ. ๒๕๖๒

ณ วดหวลำาโพง เขตบางรก กรงเทพมหานคร

แสงธรรมสองใจ

๕๑ปท ๑๖ ฉบบท ๒ ประจำาเดอนกมภาพนธ - มนาคม ๒๕๖๒

“ดถมาฆบชาไดเวยนมาบรรจบอกคำารบหนงแลว พทธศาสนกชนตางทราบกนดวา ในดถเพญเดอน ๓ เชนน

เปนวนคลายวนทสมเดจพระสมมาสมพทธเจาทรงแสดงโอวาทปาตโมกข ประทานแกพระสาวก ๑,๒๕๐ รป

ซงลวนอปสมบทโดยวธเอหภกขและเปนพระอรหนต ทงน พระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหว ทรงรเรมใหม

วนมาฆบชาขนในประเทศไทย กเพอใหพทธบรษทรวมกนบชาพระรตนตรยเปนกรณพเศษ และนอมรำาลกถงพระธรรม

ทพระศาสดาทรงพระมหากรณาประทานไวเปนหวใจของพระพทธศาสนา ไดแก ๑. การไมท�าบาปทงปวง

๒. การบ�าเพญกศลใหถงพรอม และ ๓. การช�าระจตใจใหสะอาดบรสทธจากกเลสเครองเศราหมอง

การไดชอวาเปนชาวพทธทแทนน มไดอยทการขนทะเบยนหรอการปาวประกาศ หากอยทการศกษา

พระธรรมคำาสงสอน ดวยวธการฟงหรอการอาน เปรยบเสมอนการศกษาแผนทนำาทางใหรอบคอบชดเจน จะไดไม

หลงทางและไมเสยเวลา การศกษาพระธรรมในระดบนเรยกวา “ปรยตธรรม” ซงจำาเปนยงสำาหรบพทธบรษท

ในฐานะทเปน “สาวก” ซงแปลวาผฟง ยอมไมใชผคดเองตรสรเอง แตตองวางตนเปนผฟงทดของพระศาสดา

การศกษาทด จกชวยปองกนไมใหหลงใหลไปเปนมจฉาทฐ ไมนบถอหรอเชอสงผดๆ เพราะมพระพทธธรรมเปนเครอง

สกดกนความตกตำา และคอยชหนทางทถกตองใหอยตลอดเวลา ครนศกษาพระธรรมในระดบการฟงจนเจนจบแลว

คณภาพของจตใจยอมยกระดบไปสการปฏบต ทเรยกวา “ปฏบตธรรม” เปนสตสมปชญญะทสามารถเขาถงเฉพาะ

สภาพธรรมทปรากฏ จนปราศจากความยดมนถอมนวานนเปนเรา นเปนของเรา นอมนำาเขาไปถง “ปฏเวธธรรม”

คอ การบรรลมรรค ผล นพพาน ไดในทสด วนมาฆบชาอนเปนวนประกาศหวใจพระศาสนา จงเปนโอกาสทชาวพทธ

พงปฏญาณตนวา จะหนมาศกษาพระธรรมอยางจรงจง มใชเพยงในระดบพธกรรมหรอโดยผวเผน เพอใหเกดสต

ปญญา สามารถอำานวยความรมเยนมาสชวตและสงคมสวนรวมไดสมความมงมาดปรารถนา

ขอพระสทธรรมของสมเดจพระสมมาสมพทธเจาจงดำารงมนคงอยในโลกนตลอดกาลนาน และขอพทธบรษท

ทงหลายจงพรอมเพรยงกนศกษาพระสทธรรมนน เพอบรรลถงความงอกงามไพบลยยงๆ ขนสบไป เทอญ.”

(สมเดจพระอรยวงศาคตญาณ)

สมเดจพระสงฆราช สกลมหาสงฆปรณายก

วดราชบพธสถตมหาสมาราม

๑๒ มกราคม ๒๕๖๒

พระคตธรรม สมเดจพระสงฆราชฯ

@dra.go.th drathai.gov www.dra.go.th DRATHAI

กรมการศาสนา

กระทรวงวฒนธรรมเลขท ๑๐ อาคารททำาการกระทรวงวฒนธรรม ชน ๒ ถนนเทยมรวมมตร

แขวงหวยขวาง เขตหวยขวาง กรงเทพมหานคร ๑๐๓๑๐

Tel : ๐๒-๒๐๙-๓๖๙๙ Fax : ๐๒-๒๐๙-๓๗๑๒

Email : [email protected] Website : www.dra.go.th

เสาร ๐๘.๔๕ - ๐๙.๑๕ น.

ครงท ๕ ออกอากาศ ๑๓ กรกฎาคม ๒๕๖๒

Documents

สายตรงศาสนา วารสาร · ศาสนาคริสต์ ศาสนาพราหมณ์ - ฮินดู ศาสนาซิกข์ และภาคีเครือข่าย