รากฐานสงคม แหงการเรยนร

สำรวจนสย “การอาน” ชดขอมลเผยแพร

พนฐานสำคญทสดบนเสนทางกาวไปส “สงคมแหงการเรยนร”

กคอ การปลกฝงนสยใหคนไทย “รกการอาน” ... นคอขอเทจจรงทดเหมอนตระหนกกนมาเนนนาน

มาดกนวาสถานการณเรองนเปนอยางไร

2

เปรยบเทยบในบาน นอกบาน... เดกไทยอานแคไหน

ผเชยวชาญดานการศกษาชวา รอยละ 80-90 ของความรและขอมลทมนษยตองการคนหาไดจาก

“การอาน” นอกจากน การอานยงเปนชองทางในการเสรมสรางจนตนาการและความคด ซงนำไปสการ

เพมขดความสามารถของเราแตละคนอกดวย มาดกนวาสถานการณการอานของเดกไทยวนนเปนอยางไร

“นอกบาน” เตบโตชา...อยอนดบ 50 ของโลก เปนทยอมรบกนโดยไมมขอกงขาวา การจะปฏรปการศกษาใหไดผลนนตองสงเสรมใหเดกไทยม

นสย “รกการอาน” ควบคไปกบการคนควาดวยตวเอง การคดวเคราะห และสงเคราะหขอมลทไดรบ อยางไรกตาม จากผลการทดสอบโครงการ PISA (Program for International Student Assessment) 1

พบวา เดกไทยไดคะแนนเฉลยดานการอานตำกวามาตรฐานเดกในกลมประเทศ OECD โดยเมอเปรยบ

เทยบผลการสอบในป 2552 กบ 65 ประเทศทวโลก พบวาความสามารถดานการอานโดยเฉลยของเดกไทย

อยในอนดบท 50*

1 การอานตามนยามของPISA: ในการทดสอบน PISA ใหนยาม การรเรองการอาน(Readingliteracy) วา หมายถง ความร

และทกษะทจะเขาใจเรองราวและสาระของสงทไดอาน ตความหรอแปลความหมายของขอความทไดอาน และประเมน คดวเคราะห

ยอนกลบไปถงจดมงหมายของการเขยนไดวาตองการสงสารสาระอะไรใหผอาน ทงนเพอจะประเมนวานกเรยนไดพฒนาศกยภาพใน

การอานของตนและสามารถใชการอานใหเปนประโยชนในการเรยนร ในการมสวนรวมในกจกรรมและความเปนไปของสงคมอยางม

ประสทธภาพ หรอไมเพยงใด ดงนนผลทดสอบทปรากฏนจงมความหมายกวางกวาการอานออกและอานรเรองในสงทอาน

ตามตวอกษรเทานน

ทมา เอกสารนโยบายการฃสงเสรมสงคมแหงการเรยนรและคณภาพเยาวชนฯ เผยแพรโดย สสค.

ภาพเปรยบเทยบคะแนนเฉลยดานการอานจากการทดสอบโครงการ PISA พ.ศ.2552

จน (เซยงไฮ)

เกาหลใต

ฟนแลนด

ฮองกง

สงคโปร

แคนาดา

ญปน

ไตหวน

ลตเวย

ลทวเนย

ตรก

ไทย

ตนเซย

อนโดนเซย

คณภาพสง 600 500 400 300 200 100 0

คณภาพตำ

อนดบท 1

อนดบท 2

อนดบท 3

อนดบท 4

อนดบท 5

5 อนดบแรกของโลกมาจากเอเชย

ไทยอยอนดบท 50

556

539

536

533

526

524

520

495

482

468

464

421

404

402

3

และเมอเปรยบเทยบขอมลจากผลการทดสอบ

โครงการ PISA นบจากป 2543-2552 พบวา ระดบคะแนน

การอานของเดกไทยเพมขนเพยงเลกนอยเทานน**

“นสยรกการอาน” ยงไมผสานสชวตเยาวชน

พฤตกรรมการอานหนงสอเปนสงทตองปลกฝง

และบมเพาะตงแตวยเยาว ขอมลการสำรวจการอาน

หนงสอของประชากรไทยพ.ศ.2551ของสำนกงาน

สถตแหงชาต พบวา คนไทยอายตงแต 6 ปขนไป ใช

เวลาอานหนงสอนอกเวลาเรยนและเวลาทำงาน วนละ

ภาพแสดงคะแนนเฉลยการทดสอบโครงการ PISA ของเดกไทย พ.ศ. 2543-2552

ทมา อมมาร สยามวาลา ดลกะ ลทธพพฒน และ สมเกยรต ตงกจ-วานชย. การปฏรปการศกษารอบใหม:สการศกษาทมคณภาพอยาง ทวถง. สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย, 2554.

เฉลย 39 นาท โดยกลมทใชเวลาอานมากทสดคอ กลม

เยาวชน เฉลย 46 นาท ซงเปนสดสวนเวลาอานหนงสอท

ตำมากเมอเปรยบเทยบกบอกหลายประเทศ

นอกจากน ผลสำรวจครงนยงพบวา สดสวนเดก

เลกทอานหนงสอนอกเวลาเรยน ในกลมทอานทกวน

มเพยง รอยละ 18.5 ซงถอเปนสดสวนทใกลเคยงกบกลม

เดกทอานหนงสอนานๆ ครง รอยละ 14.9 โดยกลมทม

จำนวนมากทสดคอ กลมเดกทอานสปดาหละ 2-3 วน

ประมาณ รอยละ 39.6

ภาพแสดงรอยละของเดกเลกทอานหนงสอ นอกเวลาเรยน จำแนกตามความถของการอานหนงสอ พ.ศ. 2551

ทมา สำนกงานสถตแหงชาต. รายงานการสำรวจการอานหนงสอของประชากรไทย, พ.ศ. 2551

450

425

400 2543 2546 2549 2552

2,110,440 คน

18.5

17.3

39.6

9.7

14.9

ทกวน

สปดาหละ 4-6 วน

สปดาหละ 2-3 วน

สปดาหละ 1 วน

นานๆ ครง

การอาน

อานนอย...เพราะอะไร

สถตลาสด ระบวา คนไทยแตละคนอานหนงสอเฉลยปละ 5 เลม ในขณะทคนเวยดนามอานปละ

60 เลม คนญปน 50 เลม คนสงคโปร 45 เลม คนมาเลเซย 40 เลม****

คำถามหนงทตามมากคอ ทำไมคนไทยจงอานนอย?

ตดทว ไมชอบอาน อานไมออก...3 ปมสำคญ

ขอมลของ สำนกงานสถตแหงชาต ในประเดนสาเหตทไมอานหนงสอนอกเวลาเรยนและเวลา

ทำงานในกลมประชากรไทยตงแต 6 ป ขนไป พบวา กลมวยเดกอาย6-14ปและกลมเยาวชนอาย

15-24ปใชเวลาไปกบการดโทรทศนมากเปนอนดบหนง สาเหตรองลงมาคอ ไมชอบอานหรอไมสนใจ

ขอมลนสะทอนวา ปจจยสำคญททำใหเดกไทยไมรกการอานมาจากพฤตกรรมตดโทรทศนและ

การไมปลกนสยรกการอานตงแตวยเดก

4

ตารางแสดงรอยละของประชากรอายตงแต 6 ปขนไปทไมอานหนงสอนอกเวลาเรยน/นอกเวลาทำงาน จำแนกตามสาเหตทไมอานหนงสอและกลมอาย พ.ศ. 2551

ทมา : สำนกงานสถตแหงชาต 2553

อกสาเหตทนาจบตามองคอ การอานหนงสอไมออก ในกลมเดกอาย 6-14 ป มมากถง รอยละ

12.4 ซ งถอเปนอปสรรคขนพนฐานทสำคญในการพฒนาไปสการอาน แมวานบตงแตป พ.ศ. 2545

พระราชบญญตการศกษาภาคบงคบ กำหนดใหจดการศกษาแบบใหเปลาแกเดกทกคนถง 12 ป แต

สดสวนการไมรหนงสอของเดกไทยยงคงเปนปญหาสำคญ

รวม สาเหตทไมอานหนงสอ กลมวย

วยเดก (6-14 ป)

วยเยาวชน (15-24 ป)

วยทำงาน (25-59 ป)

วยสงอาย (60 ปขนไป)

รวม 100.0

(1,609,991) 100.00

(20,325,173) 100.0

(2,250,485) 100.0

(12,068,508) 100.0

(4,396,190)

ดโทรทศน 54.3 64.1 63.3 57.4 37.6

ไมมเวลาอาน 28.4 2.3 29.1 39.1 8.3

ไมชอบอานหรอไมสนใจ 21.1 32.4 26.2 21.6 13.0

อานหนงสอไมออก 14.2 12.4 6.0 10.5 29.3

สายตาไมด 10.8 0.2 0.3 4.7 36.9

ชอบฟงวทย 6.3 2.5 7.8 6.5 6.4

อนๆ 6.0 6.1 7.4 5.3 7.1

5

เนอหาแบบไหนทชอบอาน

แมคนไทยยงมไมชอบอานกนมากนก แตนายนดทกลมประชากรทม

สดสวนการอานมากทสด ไดแก กลมเดกอาย 6-14 ป ทมอตราคนท “อาน” ถง

รอยละ 81 ตามดวยกลมเยาวชน อาย 15-24 ป (รอยละ 78.6)

ประเดนทนาสนใจคอ เนอหาของประเภทหนงสอทกลมเดกและเยาวชน

นยมอานกนนนคออะไร เพราะสงนคอสงทสะทอนคณภาพการอานหนงสอของ

เดกไทยไดเปนอยางด

หนงสอ “บนเทง” ครองอนดบหนง

เมอพจารณาประเภทเนอหาทงกลมเดกและกลมเยาวชนนยม

อานเปนอนดบหนง คอ บนเทง อยางไรกตาม พฤตกรรมการอานในกลม

เดกยงคงใหความสำคญกบเนอหาประเภทความร/วชาการในสดสวนท

ใกลเคยงกบความบนเทง รองลงมาคอ สารคด/ความรทวไป ในขณะท

ความสนใจเนอหาประเภทขาว ความคดเหน/วเคราะหมสดสวนไมถง

รอยละ 10

ในขณะทกลมเยาวชนมความสนใจเนอหาประเภทขาวเพมมาก

ขนจากวยเดกอยางชดเจน แตเนอหาประเภทสารคด/ความรทวไปและ

ความรวชาการไมพบวากระเตองขนตามวยมากนก

ตารางแสดงรอยละของประชากรอายตงแต 6 ปขนไปทอานหนงสอนอกเวลาเรยน/นอกเวลาทำงาน จำแนกตามประเภทเนอหาสาระของหนงสอทอาน และกลมวย พ.ศ. 2551

2 ตอบไดไมเกน 2 ประเภท ทมา : สำนกงานสถตแหงชาต 2553

รวม ประเภทของหนงสอทอาน 2 กลมวย

วยเดก (6-14 ป)

วยเยาวชน (15-24 ป)

วยทำงาน (25-59 ป)

วยสงอาย (60 ปขนไป)

รวม 100.0

(7,111,594) 100.00

(39,835,217) 100.0

(8,233,051) 100.0

(21,653,687) 100.0

(2,836,886)

ขาว 50.9 7.9 41.2 68.4 53.7

บนเทง 39.1 53.6 56.7 31.6 8.9

สารคด/ความรทวไป 31.9 25.5 30.3 33.3 40.9

ความรวชาการ 24.5 51.0 30.6 15.1 12.5

ความคดเหน/วเคราะห 4.8 2.2 3.8 5.9 5.9

โฆษณา 1.3 1.1 1.7 1.2 0.7

อนๆ 3.6 2.6 1.5 3.0 17.3

วถรกการอาน ตองสรางฐานแตวยเดก

6

การปลกฝงวฒนธรรมการอานตงแตเดกเลก คอวธการบมเพาะนสยรกการอานใหแกเยาวชน

และเรองนเปน “ชองวาง” ทยงรอการเตมเตมอกมาก หากเราจะกาวไปส “สงคมแหงการเรยนร” และ

ปฏรปการศกษาใหเกดผลกบผเรยนอยางแทจรง

เดกเลกไดอานหนงสอตำกวาครง! สำนกงานสถตแหงชาต ไดสำรวจการอานหนงสอของประชากรไทยเมอ พ.ศ. 2551 พบวา การ

อานหนงสอในกลมเดกทมอายตำกวา 6 ป ทงเดกทอานไดดวยตวเอง และผใหญอานใหฟง จากจำนวน

เดกเลกทงประเทศมทงสน 5,868,961 คน มเดกทไดอานจำนวน 2,110,440 คน หรอคดเปนอตรา รอยละ

36.0 ซงเปนสดสวนทไมถงครงหนงของจำนวนเดกกลมน

3 อตราการอานหนงสอ หมายถงรอยละของจำนวนประชากรทอานหนงสอตอจำนวนประชากรทงสนแตละกลม

ทมา สำนกงานสถตแหงชาต. รายงานการสำรวจการอานหนงสอของประชากรไทย, พ.ศ. 2551

ตารางแสดงจำนวนและอตราการอานหนงสอของเดกเลกนอกเวลาเรยน จำแนกตามเพศ เขตการปกครอง และภาค พ.ศ. 2551

สำหรบภมภาคท มจำนวนการอานนอยท สดคอ ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ รองลงมาคอ

ภาคกลาง ภาคใต และภาคเหนอ แมกระทงเดกในเมองหลวงอยางกรงเทพมหานครยงพบวามอตรา

การอานหนงสอไมถงครงหนง โดยจากเดกจำนวน 511,576 คน มเดกทไดอานหนงสอ 231,955 คน หรอ

รอยละ 45.3 เทานน

เพศ เขตการปกครองและภาค จำนวนเดกเลก (คน)

รวม อานหนงสอ อตราการอานหนงสอ 3

ทวราชอาณาจกร 5,868,961 2,110,440 36.0

เพศ

ชาย 3,026,431 1,110,184 36.7

หญง 2,842,531 1,000,256 35.2

เขตการปกครอง

ในเขตเทศบาล 1,662,381 677,559 40.8

นอกเขตเทศบาล 4,206,581 1,432,881 34.1

ภาค

กรงเทพมหานคร 511,576 231,955 45.3

กลาง 1,367,749 442,534 32.4

เหนอ 892,174 383,233 43.0

ตะวนออกเฉยงเหนอ 2,125,432 665,108 31.3

ใต 972,031 387,610 39.9

7

อานหนงสอใหฟง พลงปลกฝงปญญาใหเดกไทย

ทามกลางสถานการณท “การอาน” ยงเปนจดออน

ของเดกไทย พอแมและผปกครองมสวนสำคญในการสงเสรม

การอานใหเดกและเยาวชนอยางมาก โดยเฉพาะกลมเดกเลกท

ยงไมสามารถอานออกเขยนได จากการสำรวจเดกเลกทไดอาน

หนงสอเพราะผใหญอานใหฟงเกอบทงหมด (รอยละ 98.9) และ

มเพยง รอยละ 1.1 เทานน ทเดกเปนผอานดวยตนเอง

กล มพอแมและผปกครองทอานหนงสอใหเดกฟงม

เหตผลจงใจท แตกตางและหลากหลาย จากการสอบถาม

ผปกครอง พบวา เหตผลทมสดสวนมากทสดคอ เพมพนความ

ฉลาดและความร รองลงมาคอ สงเสรมใหเดกรกการอาน ทำให

เดกอารมณด และเพอความบนเทง

ภาพแสดงรอยละของเดกเลกทมผปกครองอานหนงสอใหฟงจำแนกตามเหตผลทผปกครองอานหนงสอใหฟง พ.ศ. 2551

ทมา : สำนกงานสถตแหงชาต พ.ศ. 2553

เพมพนความฉลาด ความร

47.1

26.5

11.4

8.3

5.7

1.0 อนๆ

บนเทง

0 10 20 30 40 50

รอยละ

เพอใหเกด ความอบอน ในครอบครว

ทำใหเดก อารมณด

สงเสรมใหเดก รกการอาน

หนงในความพยายามปลกฝงนสย “รกการอาน”

ใหคนไทย กคอ โครงการหนงสอด 100 เลม เพอ

พฒนาคณภาพเดกและเยาวชนไทย ท สสค. รเรมขน

เพอสรางแรงกระตนสนสยรกการอาน สงเสรมใหเกดการ

เรยนรตลอดชวต

โครงการนทำการคดเลอกหนงสอดสำหรบเดก

และเยาวชน 100 เลม ขนมาจดทำ สารานกรมแนะนำ

หนงสอดสำหรบเดกและเยาวชน โดยแบงหนงสอออก

เปนกลมสำหรบเดกในวยตางๆ ตงแตแรกเกดจนถง 18 ป

คณะบรรณาธการผคดเลอกหนงสอประกอบ

ดวย รศ.วทยากร เชยงกล อาจารยพรพไล เลศวชา

ผศ.จนดา จำเรญ อ.ปรดา ปญญาจนทร รศ.เกรก

ยนพนธและผศ.รพนทรคงสมบรณ

สารานกรม 100 หนงสอด อกหนงยทธวธสราง “สงคมนกอาน”

เลขท388ชน13ตกเอสพ(อาคารเอ)ถ.พหลโยธนแขวงสามเสนในเขตพญาไทกรงเทพมหานคร10400โทรศพท0-2619-1811โทรสาร0-2619-1812QualityLearningFoundationwww.QLF.or.th

สำนกงานสงเสรมสงคมแหงการเรยนรและคณภาพเยาวชน (สสค.) มงจดประกาย กระตนและสนบสนนใหเกดสงคมแหงการเรยนร

หนงในภารกจสำคญไดแก การรณรงคสงเสรมใหเดกและเยาวชนรกอานหนงสออยางตอเนองเพมมากขน เพราะการอานเปนประตบานใหญทสดของการคนควาหาความร

ทงน การอานในทนไมใชแตเพยง “อานหนงสอออก” แตรวมความถง “การอานทำความเขาใจ คดวเคราะห และพฒนาเปนความรเพอใชในสงคม”

ขอมลจาก

* เอกสารนโยบายเพอสรางสงคมแหงการเรยนรและพฒนาคณภาพเยาวชน โดย สสค.

** อมมาร สยามวาลา ดลกะ ลทธพพฒน และ สมเกยรต ตงกจวานชย. การปฏรปการศกษารอบใหม: สการศกษาทมคณภาพ

อยางทวถง เอกสารประกอบการสมมนาวชาการประจำป 2554 ของสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย

*** สำนกงานสถตแหงชาต. ผลการสำรวจการอานหนงสอของประชากรไทย พ.ศ. 2551

**** ทมา Ichiro Miyazawa. Promotion Reading : Bangkok World book Champion 2013 and the next step of the alliance to

promote reading.

หลกเกณฑในการพจารณาคดเลอก 100 เลม

• เปนหนงสอเลม: ทงหนงสอแตงและบนเทงคด

• เขยนโดยนกเขยนไทยไมจำกดยคสมย

• เพยบพรอมดวยวรรณศลป คอ มศลปะในการ

เขยนท ด มความไพเราะ อานแลวสนก สะเทอน

อารมณ กระตนใหเกดความคดสรางสรรค สงเสรมให

เขาใจชวตและสงคม

• เนอหาทวงทำนองภาพประกอบตอบสนองกลม

นกอานรนเยาว: ตวละครมความเชอมโยงกบผอาน

ซงจะทำใหเดกเยาวชนสามารถซมซบขอคดในการใช

ชวตไดงาย และอานไมเบอ

• เนอหาชวยใหผอานสนใจรากเหงาของสงคมและ

วฒนธรรมไทย

สารานกรมเลมนมกำหนดเผยแพรภายในสน

ป2555น