1

การเรยนร (Learning) การศกษาเรองพฤตกรรมของมนษยนน ประเดนทไดรบความสนใจมากประการหนง คอ ท าไมพฤตกรรมของมนษยจงเปลยนไป ซงเมอเราสงเกตพฤตกรรมของมนษยในชวตประจ าวน กจะพบวาการเปลยนแปลงสวนใหญไมไดเกดขนตามวยหรอวฒภาวะเทานน แตเกดจากการเรยนรซงเปนองคประกอบทส าคญอยางหนงของพฤตกรรมมนษย มนษยทกคนจะเกดการเรยนรอยตลอดชวต ตงแตแรกเกดจนถงวนสดทายของชวต จนมค ากลาววา ไมมใครแกเกนเรยน (No one to learn) การเรยนรมทงทางบวกและทางลบ การเรยนรทางบวกจะชวยใหมนษยเราพฒนาดานตาง ๆ ไปไดดวยด ดงนนคนเปนครจงจ าเปนอยางยงทจะตองท าความเขาใจเกยวกบความหมาย ความส าคญ เปาหมายและทฤษฎการเรยนรแบบตางๆ เพอจะไดน ามาประยกตใชในการจดการเรยนการสอนใหเหมาะสมกบเดกแตละคน

ความหมายของการเรยนร การเรยนร หมายถง การเปลยนแปลงพฤตกรรมอนเนองมาจากประสบการณเดม ท าใหคนเผชญกบสถานการณเดมตางไปจากเดม เปนการเปลยนแปลงพฤตกรรมทงภายนอกและภายใน ลกษณะการเปลยนแปลงพฤตกรรมอาจเปนได 4 ลกษณะ ไดแก การท าพฤตกรรมใหม การเลกท า การเพมพฤตกรรมทเคยท า และการลดพฤตกรรมทเคยท า พฤตกรรมใดทไมเปลยนแปลงจงไมเรยกวาเกดการเรยนร ผลของการเรยนรจะกอใหเกดความร (knowledge) ทกษะ (Skill) และเจตคต (Attitude) ตวอยาง เชน ด.ญ.กก เหนกาตมน ารอน ๆ ดวยความไมรจงเออมมอไปจบ ท าใหมอรอนและเจบปวดจงรองไห ตอมาด.ญ.กกเหนกาตมน ารอนๆ เหมอนเดม จงนกถงประสบการณเดมทเคยจบแลวรอน ด.ญ.กก จงไมจบ เรยกวา ด.ญ.กกเกดการเรยนร เพราะเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมจากจบกาตมน ารอน ๆ เปนไมจบเนองมาจากประสบการณเดม การเรยนรมประเดนทควรพจารณา 4 ประการ คอ

1. การเรยนรอาจเปนพฤตกรรมภายนอกซงแสดงออกใหเหนอยางชดเจน หรอเปนศกยภาพซงเปนพฤตกรรมภายในกได

2. การเรยนรเปนไดทงทางบวกและทางลบ 3. การเรยนรเปนพฤตกรรมทถาวรหรอคอนขางถาวร ไมใชเกดขนชวขณะ 4. การเรยนรทเกดจากประสบการณเทาน น ไมใชเกดจากสาเหตอน ๆ เชน การ

เจรญเตบโต วฒภาวะ ฤทธยา ความเจบปวย เมอยลา ฯลฯ

2

ความส าคญของการเรยนร การเรยนรมความส าคญส าหรบมนษยทกคน ทกเพศ ทกวย ทกชาต ทกศาสนาและทกวงการอาชพ ความส าเรจในการพฒนาตน สงคมและมวลมนษยโลก ทงในการด ารงชวต การท างาน และการอยรวมกนอยางราบรนและสนตสขนน ยอมเกดจากการทมนษยมการสะสมการเรยนรทสบทอดกนตอ ๆ มาตงแตอดตจนถงปจจบน การศกษาเรองการเรยนรจะชวยใหผสอนมความร ความเขาใจในการจดสภาพการณ และเลอกวธการตาง ๆ เพอใหผเรยนเกดการเรยนรไดอยางมประสทธภาพและประสทธผลตามความเหมาะสมของผเรยนแตละคน ซงมความแตกตางกนทงในดานรางกาย อารมณ สงคม และสตปญญา เพอใหบรรลผลตามเปาหมายทตองการ

เปาหมายของการเรยนร เปาหมายของการเรยนรในการเรยนร หมายถง การก าหนดจดหมายปลายทางของผเรยนวาจะตองบรรลถงจดหมายปลายทาง ซงตามหลกสตรการศกษาขนพนฐาน (ป.1- ป.6 และ ม.1 – ม. 6) มเปาหมาย 3 ดาน คอ 1. ความร (Knowledge) ไดแก 1.1 ความรเชงกระบวนการ เชน อธบายกระบวนการทเกยวของได 1.2 ความรเชงประจก เชน วเคราะหถงเรองทเกยวของได 1.3 ความรเชงเนอหา เชน อธบายสาระส าคญของเนอหาทเกยวของได 2. ทกษะ (Skill) ไดแก 2.1 ทกษะพนฐาน เชน มทกษะดานวฒนธรรมไทย 2.2 ทกษะการคด เชน มทกษะการคดอยางสรางสรรคได 2.3 ทกษะการสอสาร เชน พด ฟง อาน และเขยนอยางมประสทธภาพ 2.4 ทกษะสวนบคคล เชน มสขภาพและบคลกภาพด 2.5 ทกษะการจดการ เชน มทกษะการจดการในงานอาชพสจรตได 2.6 ทกษะในงานอาชพ เชน มทกษะในงานคอมพวเตอร 3. เจตคต (Attitude) ไดแก 3.1 คณธรรม เชน ยดมนความจรง ความด และความงาม 3.2 จรยธรรม เชน มความรบผดชอบในหนาทและปฏบตตามสญญา 3.3 คานยม เชน มคานยมทางวชาการและทางการเมอง

3

ทฤษฎการเรยนร ทฤษฎการเรยนร หมายถง ค าอธบายแนวความคดทไดจากการคนพบวา คนเราเกดเรยนรไดอยางไร มปจจยอะไรบางทเกยวของกบการเรยนร ท าอยางไรจงจะชวยใหเกดการเรยนรไดดทสด เพอชวยใหเขาใจและน าไปใชในการควบคมและท านายการเรยนรไดไดผลดยงขน ทฤษฎการเรยนร แบงเปน 4 กลมใหญๆ ดงภาพ

ทฤษฎการวางเงอนไข

2. พทธนยม (Cognitivism)

3. มนษยนยม (Humanism)

ทฤษฎลองผดลองถก

จงใจกระท า

ไมจงใจกระท า

ทฤษฎรวมหนวย

ทฤษฎสนาม

ทฤษฎความตองการ/ Client-Center Theory

ทฤษฎพฒนาการ ทางสตปญญา

พฟลฟ

วตสน

สกนเนอร

ธอรนได

เลวน

ทอลแมน

มาสโลว/โรเจอร

โคหเลอร

1. พฤตกรรมนยม

(Behaviorism/ S-R Theories)

ทฤษฎการใชเครองหมาย

เพยรเจท

4

1. ทฤษฎกลมพฤตกรรมนยม (Behaviorism) 1.1 ทฤษฎการวางเงอนไข

1.1.1 ทฤษฎการวางเงอนไข แบบไมจงใจกระท าของพฟลพ (Pavlov)

อปกรณทใชในการทดลอง ไดแก สนข ผงเนอ กระดง เครองวดปรมาณน าลาย

แผนภมและขนตอนการทดลองของพฟลพ

ผงเนอ (US) น าลายไหล (R) สนกระดง (CS) น าลายไมไหล (CR) ผงเนอ สนกระดง สนกระดง (CS) น าลายไหล (CR) 1. น าสนขทหวจด มาลามไวดงรป เจาะสายยางเครองวดปรมาณน าลายทกระพงแกม 2. น าอาหาร คอ ผงเนอ (สงเราทเรยนรแลว) มาใหสนข ปรากฏวา สนขน าลายไหล 3. สนกระดง (สงเราทยงไมไดเรยนร ตองการวางเงอนไขใหเกดการเรยนร) ปรากฏ

วา สนขน าลายไมไหล 4. น าอาหาร พรอม ๆ กบสนกระดง ท าในเวลาทใกลชด ซ า ๆ (วางเงอนไข)

ปรากฏวา สนขน าลายไหล 5. สนกระดงอยางเดยว ปรากฏวา สนขน าลายไหล (สนขเกดการเรยนร เพราะเกด

การเปลยนแปลงพฤตกรรมอนเนองมาจากประสบการณเดม ท าใหเผชญกบสถานการณเดมแตกตางไปจากเดม คอ จากน าลายไมไหล เปนน าลายไหลเมอไดยนเสยงสนกระดง)

น าลายไหล (UR)

5

หลกการเรยนรของพฟลฟ

การเรยนร เกดจากการทอนทรยไดตอบสนองตอสงเราไดหลาย ๆ ชนด โดยการตอบสนองอยางเดยวกนอาจมาจากสงเราตางชนดกนได หากมการวางเงอนไขทแนนแฟนเพยงพอ สงเราและการตอบสนอง แบงเปน

1) สงเราทไมไดวางเงอนไข (Unconditioned Stimulus) ไดแก ผงเนอ 2) สงเราทวางเงอนไข (Conditioned Stimulus) ไดแก เสยงกระดง 3) การตอบสนองทไมไดเกดจากการวางเงอนไข (Unconditioned Response)

เปนไปแบบอตโนมต ไดแก น าลายไหลเมอเหนผงเนอ 4) การตอบสนองทเกดจากการวางเงอนไข (Conditioned Response) ไดแก

น าลายไหลเมอไดยนเสยงกระดงเพยงอยางเดยว

1.1.2 ทฤษฎการวางเงอนไขแบบไมจงใจกระท าของวตสน (Watson)

อปกรณทใชในการทดลอง ไดแก ดช.อลเบรต หนขาว แผนเหลกและทต ของเลนอน ๆ

แผนภมและขนตอนการทดลองของวตสน

เสยงดง (US) กลว (R) หนขาว (CS) ไมกลว (CR) เสยงดง

หนขาว

หนขาว กลว (CR)

กลว (UR)

6

1. น าเดกชายอลเบรตมานงเลนในหองนงเลน โดยมของเลนตาง ๆ มากมาย และม หนขาว(สงเราทวางเงอนไขเพอใหเกดการเรยนร) วงอยในหองใกล ๆ ดวย ซงในระยะแรกอลเบรตไมไดกลวหนขาว

2. ตอมาเมอเดกชายเขาใกลหรอจะจบหนขาว ใหเคาะแผนเหลกจนเกดเสยงดง (สงเราทเรยนรแลว) ปรากฏวา ด.ช.อลเบรตรองไห เพราะกลวเสยงดง ท าซ า ๆ ในเวลาใกลชดกนทกครงทอลเบรตจะเขาใกลหนขาว

3. น าหนขาวมาใหอลเบรตเหน (โดยไมตองตแผนเหลก) ปรากฎวา ด.ช.อลเบรต กจะกลวหนขาว และรองไห (อลเบรตเกดการเรยนร เพราะเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมอนเนองมาจากประสบการณเดม ท าใหเผชญกบสถานการณเดมแตกตางไปจากเดม คอ จากไมกลวหนขาว เปนกลวหนขาว)

หลกการเรยนรของวตสน

การเรยนรเกดจากการวางเงอนไขเชนเดยวกบการทดลองของพฟลฟ แตเปนการตอบสนองดานอารมณ ผลการวางเงอนไขอาจท าใหเกดพฤตกรรมการหดหาย (Extinction) การฟนตว (Spontaneous Recovery) การแผขยาย (Generalization) และการจ าแนก (Discrimination) สงเราและการตอบสนอง แบงเปน

1. สงเราทไมไดวางเงอนไข (Unconditioned Stimulus) ไดแก เสยงดง 2. สงเราทวางเงอนไข (Conditioned Stimulus) ไดแก หนขาว 3. การตอบสนองทไมไดเกดจากการวางเงอนไข (Unconditioned Response)

เปนไปแบบอตโนมต ไดแก กลว รองไหเมอไดยนเสยงดง 4. การตอบสนองทเกดจากการวางเงอนไข (Conditioned Response) ไดแก

กลวและรองไหเมอเหนหนขาว

1.1.3 ทฤษฎการวางเงอนไขแบบจงใจกระท าของสกนเนอร (Skinner)

7

อปกรณทใชในการทดลอง ไดแก หนขาว อาหาร กรงกล ดวงไฟ

แผนภมและขนตอนการทดลองของสกนเนอร

กดคาน (R) อาหาร (รางวลหรอตวเสรมแรง) กดคาน + ดวงไฟ อาหาร (รางวลหรอตวเสรมแรง) กดคาน ไฟดด (ลงโทษ) 1. น าหนขาวทหวจดมาใสกรงกล หนจะวงพลาน และกดคาน อาหารไหลลงมา หน

ไดกนอาหาร ท าซ า ๆ บอย ๆ จนหนเกดการเรยนรวา กดคานจงจะไดอาหาร (คานและอาหาร จงเปนสงเราใหหนตองกดคานดวยตนเอง)

2. เพมสงเรา คอ ดวงไฟ โดยเมอหนกดคาน ถาดวงไฟตด จงจะมอาหารไหลลงมา ถาไฟไมตด จะไมมอาหารไหลลงมา หนจะเฝาแตกดคานเมอไมไดอาหาร หรอเมอดวงไฟไมตด

3. เพมเงอนไข เมอหนกดคาน กลบถกไฟดด (เปนการลงโทษ) ท าใหหนไมกลากดคานอก

หลกการเรยนรของสกนเนอร การเรยนร เกดจากการทบคคลไดมการกระท าแลวไดรบการเสรมแรง ถา

กระท าแลวถกลงโทษกจะลดการท าพฤตกรรมนนหรอไมกระท าพฤตกรรมนนอก 1.2 ทฤษฎแบบลองผดลองถก หรอแบบตอเนองของธอรนได (Thorndike)

8

อปกรณทใชในการทดลอง ไดแก แมว อาหาร (ปลา) กรงกลมสลก

แผนภมและขนตอนในการทดลองของธอรนไดท

R1

R2

S R3

R4

R5

1. จบแมวทหวจดใสกรงกล ภายนอกมปลาแซลมอนวางอย แมวจะพยายามท า

พฤตกรรมตางๆเพอจะออกไปกนปลาใหได เชน รอง ตะกย เดนพลาน ถอดสลก โดยบงเอญประตกลจงเปด หนจงออกมากนปลาได ท าการทดลองทกวน สงเกตครงหลง ๆ แมวจะใชเวลานอยลงในการออกมากนปลา เปนการลองผดลองถก แมวเกดการเชอมโยงระหวางสลก (สงเรา) กบการดงสลก(การตอบสนอง)

2. ตอมาเพมการลงโทษ โดยเมอแมวถอดสลกไดและออกมาจะกนปลาแตกลบถกต (การลงโทษ) แมวคอย ๆ ลดพฤตกรรมเมอเหนสลกแลวดง เพราะไดผลไมพงพอใจ เกดกฎแหงการเรยนร คอ กฎแหงผล (Law of Effect) และกฎอน ๆ ตามมาอก 2 กฎ คอ กฎแหงความพรอม (Law of Readiness) และกฎแหงการฝกหด (Law of Exercise)

รอง

กดคาน

ตะกย

กระโดด

วงวน

9

หลกการเรยนรของธอรนไดท การเรยนร เกดจากความสมพนธระหวางสงเราและการตอบสนอง โดยสงเรา

หนงอาจจะท าใหเกดการตอบสนองไดหลายทาง แตอนทรยจะเลอกการตอบสนองทพอใจทสดไวเพยงสงเดยว เพอใชในการตอบสนองครงตอๆไป หรออาจไดวาเปนการเรยนรแบบลองผดลองถก (Trial and Error)

2. ทฤษฎกลมปญญานยม (Cognitivism) 2.1 ทฤษฎรวมหนวยของโคหเลอร (Kohler)

อปกรณทใชในการทดลอง ไดแก ลงซมแปนซ กลวย กรง ไมสน ไมยาว ขนตอนการทดลองของโคหเลอร

น าลงซมแปนซทหวจด ขงกรง มกลวย ไมสน ไมยาว อยนอกกรง ลงไมสามารถเออมหยบกลวยและไมยาวไดถง แตสามารถหยบไมสนได ลงท าพฤตกรรมตาง ๆ เพอจะหยบกลวย เอาไมสนเขยกลวยไมได ลงจงนงมองสงเราตางๆ ทจดวางไวให (ไมสน ไมยาว กลวย) จนคดออกวาจะไดกลวยมากนดวยวธใด จดทลงหย งเหนหนทางแกปญหา โดยทไมตองลงมอกระท า เราเรยกวา เกดการหย งเหน หรอเกดการเรยนรแบบการหย งเหน

10

โคหเลอรไดท าการทดลองเพมเตมโดยใชกลวยแขวนไวในทสง และมลงไมอยในกรง หลกการเรยนรของโคหเลอร การเรยนร เกดจากการพจารณาสงเราหรอโครงสรางของปญหาโดยสวนรวม

ทกแงทกมมเสยกอน จากนนจะแยกเปนสวนยอย ๆ เพอหาความสมพนธระหวางสวนยอยเหลานน จนในทสดจะเกดความคดหรอเหนชองทางในการแกปญหานนไดโดยฉบพลน เกดการเรยนรแบบหย งเหน (Insight)

2.2 ทฤษฎสนามของเลวน (Lewin) การเรยนร เกดจากการเปลยนแปลงความรความเขาใจเดมหรอเกดจากการกระท าซ าๆ

หรอไดมการแกปญหา หรอมการเปลยนการจงใจ มการรบสงแวดลอมเขามาอยในหวงอวกาศของชวต (Life space) ของตน จนท าใหเกดความรความเขาใจอยางแจมแจงในสงนน ตวอยางเชน ในขณะทครสอน ผเรยนสามารถรบสงทครถายทอดเขามาไวในหวงอวกาศชวตของตน คอสามารถรบและรในสงทครสอนได ถาสงแวดลอมใด รวมทงสงทครถายทอด ถาผเรยนไมสามารถรบรเขามาไวในสมอง การเรยนรกจะไมเกดขน ดงนน ทกครงทสอนครจงตองใชความรความสามารถเพอใหผเรยนรบรสงทถายทอดเขาไปไวในหวงอวกาศชวตของตนใหได

2.3 ทฤษฎการเรยนรโดยใชเครองหมายของทอลแมน (Tolman) การเรยนร เกดจากการทบคคลตอบสนองตอสงเรา โดยใชเครองหมายหรอสญลกษณ

เปนแนวทางน าไปสเปาหมาย ท าใหเกดการเรยนรดวยความเขาใจ เชน บคคลจะเรยนรสงของหรอสถานทใหม ๆ บคคลจะตอบสนองดวยการสมผสโดยใหสมพนธกบสญลกษณเดมๆ ของสงของหรอสถานทเดมๆทตนเคยเรยนรมาแลวกจะจ าได และเรยนรสงของหรอสถานทใหมได เปนตน

2.4 ทฤษฎพฒนาการทางสตปญญาของเพยรเจท (Piaget) การเรยนร เกดจากการทผเรยนไดมโอกาสสมผสกบสงเราทงทเปนคน วตถ สงของ

หรอสถานทและธรรมชาตทอยรอบ ๆ ตว จนเกดความรความเขาใจในการแกปญหาสงทเปนรปธรรม และนามธรรมไดในทสด ดงนนครจะตองสอนโดยค านงถงพฒนาการทางดานการคดการเขาใจของผเรยนวาอยในวยทจะมความเขาใจในเรองตาง ๆ จากรปธรรมไปหานามธรรม เชน เดกอาย 7 ป ขนไป จะแกปญหาสงทเปนรปธรรมได เพราะเดกมความเขาใจในเรองการคงตวของสสาร การคดยอนกลบ

11

การแบงหมวดหม การสรางภาพแทนในใจ และการเรยงล าดบสงของ สวนเดกทอาย 11 ป ขนไป จงจะแกปญหาสงทเปนนามธรรมได 3. ทฤษฎกลมมนษยนยม (Humanistic) 3.1 ทฤษฎล าดบขนความตองการของมาสโลว (Maslow’s Hierarchical Theory of Need) มาสโลวเชอวามนษยเปน “สตวทมความตองการ” (wanting animal) และเปนการยากทมนษยจะไปถงขนของความพงพอใจอยางสมบรณ ในทฤษฎล าดบขนความตองการของมาสโลว เมอบคคลปรารถนาทจะไดรบความพงพอใจและเมอบคคลไดรบความพงพอใจในสงหนงแลวกจะยงคงเรยกรองความพงพอใจสงอนๆ ตอไป ซงถอเปนคณลกษณะของมนษย ซงเปนผทมความตองการจะไดรบสงตางๆ อยเสมอ

ความตองการของมนษย แบงเปน 5 ขน เรยงจากขนต าไปหาขนสง ดงน

1. ความตองการทางดานรางกาย ( Physiological needs ) 2. ความตองการความปลอดภย ( Safety needs ) 3. ความตองการความรกและความเปนเจาของ ( Belongingness and love needs ) 4. ความตองการไดรบความนบถอยกยอง ( Esteem needs ) 5. ความตองการทจะเขาใจตนเองอยางแทจรง ( Self-actualization needs )

เมอมนษยรสกวาตนเองขาดในสงใด กจะมความตองการในสงนน ความตองการของมนษย จะเปนไปตามล าดบขน นนคอมนษยจะมความตองการในขนต าสด กอนทจะมความตองการในขนถดไป ถาขนตนยงไมไดรบการตอบสนอง มนษยกจะไมค านงถงความตองการในขนถดไป เมอความตองการขนตนไดรบการตอบสนองแลวมนษยจงจะแสวงหาความตองการในขนสงตอไป ดงนน ถาตองการใหผเรยนเกดความตองการขนสง คอ ความตองการทจะเขาใจตนเองอยางแทจรง ครจะตองสนองความตองการขนตนหรอขนพนฐานท 1-4 กอน การสนองความตองการของผเรยนจะเปนแรงจงใจทส าคญทชวยใหผเรยนเกดการเรยนรไดเปนอยางด แตถาผเรยนไมไดรบการตอบสนองความตองการขนพนฐาน กจะท าใหไปสนใจทจะแสวงหาความตองการในขนสง ท าใหขาดแรงจงใจในการเรยนรสงตาง ๆ อาจเกดพฤตกรรมทเปนปญหาตาง ๆทเปนอปสรรคตอการเรยนรได

3.2 ทฤษฎยดบคคลเปนศนยกลางของ คารล อาร โรเจอร (Carl R. Rogers) มความเหนวาธรรมชาตของมนษยเปนสงทดและมความส าคญมาก โดยพยายามทจะพฒนารางกายใหมความเจรญเตบโตอยางมศกยภาพสงสด โรเจอรส ตงทฤษฏขนมาจากการศกษาปญหาพฤตกรรมของ

12

คนไขจากคลนกการกษาคนไขของเขา และไดใหความสนใจเกยวกบบคลกภาพทเกดจากสขภาพเปนอยางมาก ทฤษฏของโรเจอรเนนถงเกยรตของบคคล ซงบคคลมความสามารถทจะท าการปรบปรงชวตของตนเองเมอมโอกาสเขามใชจะเปนเพยงแตเหยอในขณะทมประสบการณในสมยทเปนเดก หรอจากแรงขบของจตใตส านก แตละบคคลจะรจกการสงเกตสงแวดลอมทอยรอบตวเรา โดยมแนวทางเฉพาะของบคคล โรเจอรส เชอวา มนษยทกคนมตวตน 3 แบบ ดงน

1. ตนตามทตนมองเหน หรออตมโนทศน (Self Concept) ภาพทตนเหนเอง วาตนเปนอยางไร มความรความสามารถ ลกษณะเพราะตนอยางไร เชน สวย รวย เกง ต าตอย ขอายฯลฯ การมองเหนอาจจะไมตรงกบขอเทจจรงหรอภาพทคนอนเหน

2. ตนตามทเปนจรง (Real Self) ตวตนตามขอเทจจรง แตบอยครงทตนมอง ไมเหนขอเทจจรง เพราะอาจเปนสงทท า ใหรสกเสยใจ ไมเทาเทยมกบบคคลอน เปนตน

3. ตนตามอดมคต (Ideal Self) ตวตนทอยากมอยากเปน แตยงไมมไมเปนใน สภาวะปจจบน เชน ชอบเกบตว แตอยากเกงเขาสงคม เปนตน

ถาตวตนทง 3 ลกษณะ คอนขางตรงกนมาก จะท าใหมบคลกภาพมนคง แตถาแตกตางกน สง จะมความสบสนและออนแอดานบคลกภาพ โรเจอรส ใหความส าคญกบอตมโนทศน (Self Concept) ทเปนมมมองทคนเรามเกยวกบตนเองนนวาประกอบดวย 3 สวน ไดแก ตวตนในอดมคต (Ideal Self) ภาพลกษณเกยวกบตวตนทด (Self Image) และการเหนคณคาในตนเอง (Self-esteem) โรเจอรวางหลกไววา บคคลถกกระตนโดยความตองการส าหรบการยอมรบนบถอทางบวก นนคอความตองการความรก การยอมรบและความมคณคา บคคลเกดมาพรอมกบความตองการการยอมรบนบถอในทางบวก และจะไดรบการยอมรบนบถอ โดยอาศยการศกษาจากการด าเนนชวตตามมาตรฐานของบคคลอน ทฤษฏของโรเจอร เนนวา “ตน” (Self) คอการรวมกนของรปแบบคานยม เจตคตการรบรและความรสก ซงแตละบคคลมอยและเชอวาเปนลกษณะเฉพาะของเขาเอง ตนเอง หมายถง ฉนและตวฉน เปนศนยกลางทรวมประสบการณทงหมดของแตละบคคล ภาพพจน (Self Image) นเกดจากการทแตละบคคลมการเรยนรตงแตวยเรมแรกชวต

การประยกตใชทฤษฎการเรยนร 1. การประยกตใชทฤษฎกลมพฤตกรรมนยม

1. เตรยมความพรอมหรอใหเดกพรอมกอนสอน

13

2. พยายามใชสงเราทเดกเคยเรยนรหรอรมาแลว ควบคกบสงเราทไมรและตองการจะใหเกดการเรยนรสงเรานน

3. ครจะตองพยายามศกษาเงอนไขตาง ๆทท าใหเกดปญหาในการเรยนรของเดก 4. ใชหลกการปรบพฤตกรรมทไมพงประสงค โดยการเสรมแรงพฤตกรรมทพง

ประสงค และเมนเฉยหรอลงโทษพฤตกรรมทไมพงประสงค 4. ใหเดกไดเรยนรดวยการกระท า (Learning by doing) มากกวาทจะนงฟงคร

บรรยายหรอสอนเพยงอยางเดยว 5. ใหเดกไดเรยนรแบบลองผดลองถกบางตามความเหมาะสม ชวยใหจดจ าสงท

เรยนไดแมนย าและย งยน 6. พยายามใชกฎแหงการเรยนรทง 3 ขอ ในการจดการเรยนการสอน คอ กฎแหง

ความพรอม กฎแหงการฝกหด และกฎแหงผล

2. การประยกตใชทฤษฎกลมปญญานยม 1. จดสภาพแวดลอมทสอดคลองกบประสบการณเดมของเดกเพอใหเกดการหย งเหน

ไดงาย 2. พยายามใหตวครและสงทจะสอนเขาไปอยในหวงอวกาศชวต (Life space) ของ

เดกตลอดเวลาทสอน 3. ค านงถงการสอนใหเดกรบรสงทเรยนโดยภาพรวมกอนทจะแยกสอนเปนสวนยอย

(As a whole not a part) 4. เนนวาการเรยนรเปนสงทจะตองเรยนแลวน ามาใชในชวตจรงตลอดเวลาปจจบน

ไมใชเรยนเพอจะน าความรไปใชในอนาคต (Learning is life not prepare to life) 5. ใชวธการสอนทหลากหลายและเหมาะสมกบตวเดก มากกวาทจะมงบอกเนอหา

สาระแกเดก (How to teach is more importance than what to teach) 6. มการวดผลประเมนผลกระบวนการเรยนรตลอดเวลา ไมใชวดเฉพาะผลสมฤทธ

ทางการเรยนรของเดกเทานน (Learning is a process not a product) 3. การประยกตใชทฤษฎกลมมนษยนยม

1. ยดเดกเปนส าคญ หรอยดเดกเปนศนยกลางในการเรยนร (Child Center) 2. สนองความตองการทางกายแกเดก เชนจดโครงการอาหารกลางวนใหเดกไดรบ

ประทาน จดใหมน าดมทสะอาด รวมทง จดบรรยากาศสภาพแวดลอมทสะดวกสบายตอการเรยนร

14

3. จดบรรยากาศการเรยนรทท าใหเดกรสกปลอดภยทงทางกายและจตใจ 4. ใหความสนใจและเอาใจใสเดกทกคนอยางเทาเทยมกนในฐานะทเปนคน ๆ หนง 5. ยอมรบเดกอยางไมมเงอนไขในความแตกตางของเดกแตละคนทงทางดานรางกาย

อารมณ สงคม และสตปญญา 6. เนนใหแขงขนกบตวเองมากกวาทจะแขงขนกบกลมเพอน

7. เนนใหเกดแรงจงใจภายในทจะเรยนรมากกวาแรงจงใจภายนอก 8. ชวยใหเดกสามารถปรบตนตวจรง (Real-self) กบ ตนในอดมการณ (Ideal-

self)ใหสอดคลองกน