1437

ฟกฮอยางงาย

الفقه الميسررسالة في

>ไทย – Thai - التايلاندية <

ศอลห บน ฆอนม อส-สดลาน

صالح بن غانم السدلان

ผแปล: อารฝน ยาชะรด, ฟยซอล อบดลฮาด ผตรวจทาน: ซฟอม อษมาน, ฟยซอล อบดลฮาด

فيصل عبد الهاديو عارفين ياجارادترجمة: عبد الهادي فيصلصافي عثمان و مراجعة:

ฟกฮอยางงาย 1

บทน า สถานะของมรดกทางวชาการฟกฮ และปลกจตส านกการใหเกยรตมนในหวใจของชาวมสลม

ความส าคญของมรดกทางวชาการฟกฮ (นตศาสตรอสลาม)

มวลการสรรเสรญเปนสทธของอลลอฮเพยงพระองคเดยว ขอพรอนประเสรฐและความศานตจงมแดมหมมด ผซงไมมศาสนทตหลงจากทาน

เปนททราบกนดวา ความรเกยวกบบทบญญตอสลามหรอฟกฮ เปนความรทมสวนส าคญทสด เพราะมนคอหลกทมสลมสามารถน ามาใชตรวจสอบการงานของเขาวา เปนทอนมตหรอตองหาม? ถกตองหรอเปนโมฆะ? มสลมในทกยคทกสมยตางอยากจะรวาการงานทเขาไดปฏบตเปนทอนมตหรอตองหาม ถกตองหรอเปนโมฆะ ไมวาจะเปนการงานทเกยวของระหวางเขากบอลลอฮหรอระหวางมนษยดวยกน คนใกลชดหรอหางไกล ศตรหรอมตร ผพพากษาหรอผ ตองหา มสลมหรอตางศาสนก เราไมอาจรค าตอบของประเดนของประเดนเหลาน นอกจากตองผานวชาฟกฮหรอนตศาสตรอสลาม ซงเปนศาสตรทวาดวยบทบญญตของอลลอฮทเกยวของกบการกระท าของบาว ไมวาจะเปนบทบญญตในเชงการสงใช เลอกใหปฏบต หรอเปนขอกฎหมายทไดบญญตขนมา

นตศาสตรอสลามหรอฟกฮกเหมอนกบศาสตรอน ๆ ทมการเตบโตหากมการน าไปใช และจะถดถอยเมอถกละเลย นตศาสตรอสลามไดผานชวงสมยทเจรญรงเรอง มการน าไปใชในทก ๆ วถของการด าเนนชวต และไดผานชวงถดถอย ไมมความรงเรองหรอแทบจะไมม เพราะถกสละทงไมน ามาใช ไมวาจะดวยเพราะความตงใจหรอละเลย เนองจากประเทศมสลมหลาย ๆ ประเทศไดเปลยนขอกฎหมายเปนกฎหมายอนทไมใชกฎหมายอสลามซงไมมรากฐานมาจากหลกความเชอ จารตประเพณ และสงคมของพวกเขาเลย พวกเขารสกพอใจกบความศวไลซของกฎหมายใหม แตมนไดบอนท าลายชวตของพวกเขาและทงปญหาไวมากมาย ถงแมวา ศาสตรนไดเผชญกบนานาวกฤต แตกยงคงสามารถตงตระหงานสงเดนไดเนองจากมรากฐานทแขงแกรงและโครงสรางทประณต และอลลอฮไดอนมตใหประชาชาตนกลบมาเฟองฟอกครงหลงจากทไดหลบใหลและกลบมาเรยกรองใหใชกฎหมายอสลามทงในดานการบญญตและน ามาใช

เราไดเหนประชาชาตอสลามอนมากมายไดเรยกรองใหใชกฎหมายของอลลอฮ ไมตดพนกบกฎหมายอน เราพบวาชวตของพวกเขาผกพนอยกบกฎหมายของพระองค มปจจยยงชพทมากมาย และอลลอฮจะทรงใหศาสนาของพระองคเปนทประจกษถงแมวาพวกตงภาคจะไมชอบกตาม

ฟกฮ (นตศาสตรอสลาม) เรมขนเมอไร? อะไรคอสาเหตของการก าเนด? นตศาสตรอสลามมขอเดนอะไร? และอะไรคอสงจ าเปนของมสลมตอศาสตรน?

เราขอกลาวรายละเอยดดงน นตศาสตรอสลามไดถอก าเนดอยางคอยเปนคอยไปในสมยของทานนบ ศอลลลลอฮอะลยฮวะสลลม

และสมยของเศาะหาบะฮ สาเหตทท าใหศาสตรนถอก าเนดตงแตแรก ๆ เนองจากผคนมความจ าเปนทจะตองรบทบญญตตาง ๆ ในชวตประจ าวน ความจ าเปนนยงคงมอยในทกยคทกสมย ทงน เพอเปนการ

ฟกฮอยางงาย 2

จดระบบการด าเนนชวตของมนษยในสงคม เพอไดรสทธของแตละคน เพอธ ารงผลประโยชน และขจดสงทเปนอนตรายและไมดตาง ๆ ทงทมอยแลวและเกดขนใหม

สถานะและขอพเศษของมรดกนตศาสตรอสลาม

นตศาสตรอสลามมขอพเศษมากมาย ทส าคญคอ 1. มรากฐานมาจากวะหย (ววรณ) ของอลลอฮ นตศาสตรอสลามมขอพเศษคอ มแหลงอางองมาจากวะหยของอลลอฮ ซงถกถายทอดลงมาในนามอล

กรอานและสนนะฮของทานนบ ศอลลลลอฮอะลยฮวะสลลม ผ ทท าการวนจฉยปญหาศาสนา จ าเปนตองวเคราะหจากแหลงอางองทงสองนและจากขอปลกยอยทมาจากแหลงอางอ งทงสองโดยตรง จากเจตนารมณของนตศาสตรอสลาม จากกฎตาง ๆ ทางนตศาสตร เนองดวย สงเหลานท าใหการถอก าเนดของนตศาสตรอสลามเปนไปอยางสมบรณ มรากฐานทหนกแนน โครงสรางทแขงแกรง โดยทรากฐานของมนไดถกวางไวในสมยของทานนบ ศอลลลลอฮอะลยฮวะสลลม

อลลอฮตรสวา ويم ﴿ مليت ٱلي كي

مي أ مي لك ت دينك تيممي

مي وأ مت علييك م ورضيت نعي لم لك سي

[3﴾ ]المائدة : دينا ٱلي

“วนน ขาไดท าใหศาสนาของพวกเจาสมบรณแลว ขาไดใหความโปรดปรานของขาครบถวน และขาไดพอใจใหอสลามเปนศาสนาของพวกเจา” (อล-มาอดะฮ 3)

ดงนน หลงจากน จงไมมขนตอนอะไรอก นอกจากการปฏบตใหเปนรปธรรม ตามผลประโยชนของมนษยทสอดคลองกบเจตนารมณของบทบญญตอสลาม

2. มความครอบคลมในทกแงมมของการด าเนนชวต นตศาสตรอสลามมความสมพนธสามดาน ความสมพนธกบพระผอภบาล ความสมพนธกบตวมนษย

เอง และความสมพนธกบสงคม เพราะนตศาสตรอสลามมเกยวของทงกบโลกนและโลกหนา คอศาสนาและประเทศ ครอบคลมมนษยทกคน และนรนดรตราบจนวนกยามะฮ บทบญญตตาง ๆ มความเกยวพนกบหลกความเชอ อบาดะฮ มารยาท และการปฏสมพนธตาง ๆ ทงน เพอเปนการปลกจตส านก ความรสกรบผดชอบ ตระหนกอยเสมอวาอลลอฮทรงมองดทงในทลบและทแจง ใหเกยรตตอสทธของบคคลอน จดประสงคคอความพงพอใจ ความผาสก การศรทธา ความสงบสข จดระเบยบของชวต และมอบความสขใหกบโลกน

เนองดวยจดประสงคดงกลาวน บทบญญตของนตศาสตรอสลามซงเกยวของกบค าพด การกระท า สญญาธระกรรม และการกระท าตาง ๆ ครอบคลมประเดนสองประการ 1. บทบญญตวาดวยอบาดะฮ เชน การท าความสะอาด การละหมาด การถอศลอด การท าหจญ การจายซะกาต การบนบาน หรออน ๆ ทมจดประสงคเพอจดระเบยบระหวางมนษยกบพระผอภบาลของเขา

ฟกฮอยางงาย 3

2. บทบญญตวาดวยการปฏสมพนธ เชน สญญาธรกรรมตาง ๆ การลงโทษ การปราบอาชญากรรม การประกน และอน ๆ ทมจดประสงคเพอจดระเบยบความสมพนธระหวางมนษยดวยกน ไมวาจะเปนปจเจกบคคลหรอสงคม บทบญญตเหลานแบงออกเปน

2.1 บทบญญตวาดวยนตบคคล เชน กฎหมายครอบครว ทเรมตงแตการกอรางสรางครอบครวจนถงประเดนสดทาย เชน การแตงงาน การหยาราง การสบเชอสาย การจายคาเลยงด การแบงมรดก เปาหมายของบทบญญตนคอ การจดระบบความสมพนธระหวางคสามภรรยาและระวางเครอญาต

2.2 การท าธรกรรมตาง ๆ คอการงานทเกยวของกบธระกรรมของปจเจกบคคล การแลกเปลยน เชน การซอขาย การเชา การจ าน าหรอจ านอง การรวมหน การใหยม และการท าตามสญญา จดประสงคของบทบญญตนคอ เพอจดระเบยบความสมพนธของปจเจกบคคลในดานทรพยสนและการคมครองสทธตาง ๆ

2.3 บทบญญตวาดวยอาชญากรรม คอบทบญญตทเกยวของกบการกระท าตอมนษยทเปนการกออาชญากรรมและบทลงโทษตาง ๆ บทบญญตน มจดประสงคเพอปกปองชวต ทรพยสน เกยรต สทธตาง ๆ และรกษาความสงบสขของสงคม

2.4 บทบญญตวาดวยการฟองรอง การด าเนนการ ในดานการปกครองและอาชญากรรม คอบทบญญตทเกยวกบการพพากษา การฟองรอง วธการใหการ การเปนพยาน การสาบาน หลกฐาน และอน ๆ บทบญญตน มจดประสงคเพอจดระเบยบการด าเนนการเพอธ ารงความยตธรรมระหวางมนษย

2.5 บทบญญตวาดวยการปกครอง คอบทบญญตวาดวยระบอบการปกครองและหลกการปกครอง จดประสงคของบทบญญตนคอ เพอก าหนดความสมพนธระหวางผปกครองกบประชาชน และสทธของปจเจกบคคลและสงคม และขอบงคบส าหรบพวกเขา

2.6 และบญญตหรอกฎหมายระหวางประเทศ คอขอกฎหมายหรอบทบญญตทเกยวของกบการจดระเบยบความสมพนธระหวางประเทศมสลมกบประเทศอน ไมวาในชวงทสงบศกหรอชวงมสงคราม ความสมพนธกบประชาชนทไมใชมสลมทอาศยอยในประเทศมสลม ซงครอบคลมถงการญฮาดและพนธะสญญาตาง ๆ จดประสงคของบทบญญต น คอ เพอจดระเบยบความสมพนธ ความรวมมอชวยเหลอ การใหเกยรตระหวางประเทศ

2.7 บทบญญตวาดวยเศรษฐกจและการคลง คอบทบญญตทเกยวของกบสทธปจเจกบคคลในดานทรพยสนและขอปฏบตในเรองระบบการเงน สทธและสงจ าเปนของประเทศในเรองการคลง จดระเบยบรายไดและรายจายของกองคลง จดประสงคของบญญตนคอ เพอจดระเบยบความสมพนธของการเงนระหวางคนรวยกบคนจน และระหวางพลเรอนกบประเทศ ซงครอบคลมถงทรพยสนสวนรวมและทรพยสนเฉพาะ เชน ปศสตว ทรพยเชลย ภาษ ทรพยสนจากสมบตเกาทขดคนพบใตดน กาซธรรมชาต ทรพยสนเกยวกบสงคมเชน ซะกาต การบรจาค การบนบาน การ

ฟกฮอยางงาย 4

ใหยม ทรพยสนเกยวกบครอบครว เชน คาอปการะ มรดก การสงเสย ท รพยสนสวนบคคล เชน ก าไรจากการคาขาย การจาง หนสวน การลงทน การผลต และบทลงโทษทางทรพยสน เชน การจายกฟฟาเราะฮ ดยะฮ และฟดยะฮ

2.8 มารยาท คอบทบญญตทวาดวยคณธรรมของมนษย เพอกระจายบรรยากาศของความดงาม ความชวยเหลอและมเมตตาตอกน

สาเหตทท าใหนตศาสตรอสลามครอบคลมในเรองตาง ๆ มากมายคอ เพราะมตวบทหลกฐานตาง ๆ มากมายในสนนะฮของทานนบ ศอลลลลอฮอะลยฮวะสลลม ในทกประเดนเกยวกบเรองดงกลาว

3. มความเปนศาสนาทงในดานการอนมตและขอหาม สวนหนงจากขอแตกตางของกฎหมายอสลามกบกฎหมายทวไปคอ ทก ๆ การกระท าของประชาชนในดานธรกรรมอยในขายของกฎ “สงทหะลาลและสงทหะรอม” ซงบทบญญตดงกลาวมสองลกษณะ 1. หกมทางโลก ตามผวเผนของการกระท า และไมมความเกยวของใด ๆ กบความตงใจทซอนเรน เพราะผพพากษาจะตดสนตามทเขามความสามารถจะเขาถงขอมล และหกมของมนกคอ ไมท าใหสงทไมถกตองเปนสงทถก ไมท าใหสงทถกเปนสงทไมถกตอง ไมเปนการอนมตสงทหะรอมและไมเปนการหามสงทอนมต สวนค าตดสนของผพพากษานนจ าเปนตองปฏบตตามซงตางกบฟตวา 2. หกมทางโลกหนา ตงอยบนหลกขอเทจจรง ถงแมวาอาจหลายๆ คนอาจไมร เปนการปฏบตระหวางเขากบอลลอฮ หรอทเรยกวา หกมทางศาสนา และนคอเรองทมฟตยดหลกในการใหค าวนจฉย 4. มความสมพนธกบคณธรรม

นตศาสตรอสลามมการซมซบหลกคณธรรม ซงเปนขอแตกตางกบกฎหมายทวไปทมเปาหมายสงสดเพยงผลประโยชน นนคอ การรกษาระเบยบและความสงบของสงคมโดยไมไดใสใจตอหลกศาสนาและคณธรรม

สวนนตศาสตรอสลามใหความส าคญกบการรกษามารยาททดงาม การบญญตอบาดะฮตาง ๆ กเพอชะลางหวใจใหสะอาดบรสทธและหางไกลจากความชวรายตาง ๆ การหามดอกเบยกเพอปลกฝงการชวยเหลอและเหนใจซงกนและกนและปกปองผ ทขดสนจากความหว

โหยของคนรวย

หามการคดโกงในการท าสญญาธรกรรมตาง ๆ บรโภคทรพยสนอยางมชอบ ท าลายสญญาธรกรรมเนองจากการไมรในสนคาหรอมขอบกพรอง ทงน กเพอใหเกดความรก มความไวเนอเชอใจกน ปองกนการทะเลาะเบาะแวง มองขามเรองวตถ และใหเกยรตตอสทธของบคคลอน

เมอมศาสนาและคณธรรมพรอมกบการปฏสมพนธทด ปจเจกบคคลและสงคมกจะดและมความสข และเปนการตระเตรยมเพอชวตอนนรนดรในสวนสวรรค ดงกลาวนคอ เปาหมายของนตศาสตรอสลาม นนคอ เพอสรางใหเปนมนษยทดเลศทงในปจจบนในโลกนและอนาคตในโลกหนา และสรางควรามสขในโลกน

ฟกฮอยางงาย 5

และโลกหนา ดวยเหตน นตศาสตรอสลามจงมความเหมาะสมในการน าไปใชโดยปรยาย นตศาสตรอสลามเชงหลกการพนฐานนนไมมการเปลยนแปลง เชน ความยนยอมในการท าสญญาธรกรรม รบผดชอบในความเสยหาย ก าจดอาชญากรรม รกษาสทธ หนาทของพลเรอน สวนนตศาสตรทตงอยบนหลกการอนมาน (กยาส) รกษาผลประโยชน และจารตนน อาจมการเปลยนแปลงและพฒนาตามความตองการของกาลสมยและสงคมทมความแตกตางกนในชวงสมยและสถานท ตราบใดทบทบญญตยงอยในกรอบของเจตนารมณอสลามและหลกการทถกตอง เรองดงกลาวนนเฉพาะในประเดนของการท าธรกรรมหรอมอามะลาต ไมใชประเดนของหลกความเชอและอบาดะฮ และนคอขอเทจจรงหรอจดประสงคของกฎทวา “ขอชขาดนนเปลยนแปลงไดตามปจจยการเปลยนแปลงของยคสมย”

ดงนน การน านตศาสตรอสลามมาใชถอเปนสงจ าเปน เพราะผ วนจฉยจ าเปนตองปฏบตตามทเขาไดวนจฉย ส าหรบผ วนจยแลวเขาเสมอนบทบญญตของอลลอฮ ส าหรบผ ทไมมเงอนไขทสามารถท าการวนจฉย เขาจ าเปนตองปฏบตตามค าวนจฉยของผ วนจฉย เพราะเขาไมมทางเลอกอนใดเพอใหไดค าตอบของศาสนานอกจากตองถาม อลลอฮตรสวา

ل ل و فسي ﴿ هير أ

كي نت مي إن ٱلذ ون ل ك لم [7﴾ ]الأنبياء : ٧ تعي

“ดงนน พวกเจาจงถามผ ร หากพวกเจาไมร” (อล-อนบยาอ 7)

สวนการปฏเสธบทบญญตอสลามทมาจากหลกฐานทชดเจน หรออางวาบทบญญตอสลามมความปาเถอน เชน บทบญญตเกยวกบท าโทษ เปนตน หรอกลาวอางวา บทบญญตอสลามไมเหมาะทจะน ามาใช ถอวาบคลลนนเปนผปฏเสธและหลดพนออกจากอสลาม สวนการปฏเสธบทบญญตทมาจากการวนจฉยถอเปนความผดและอธรรม เพราะผวนจฉยไดใชความพยายามอยางทสดเพอจะไดมาซงสงทถกตองและชแจงบทบญญตของอลลอฮ หางไกลจากอารมณใฝต า ผลประโยชน และชอเสยง ทวา เขาไดใชแหลงอางองของเขามาจากหลกฐานของอสลาม เปาหมายเพอความถกตอง โดยมสญลกษณคอความซอสตย สจจรง และบรสทธใจ

ผแตง ดร.ศอลห บน ฆอนม อส-สดลาน

ฟกฮอยางงาย 6

หมวดท 1 อบาดะฮ

العبادات : القسم الأول

ฟกฮอยางงาย 7

ตอนท 1 การท าความสะอาด

الطهارة1. ความหมายของ อฏ-เฏาะฮาเราะฮ

ตามหลกภาษา คอ ความสะอาดและบรสทธ ตามหลกวชาการ คอ การทลกษณะอนเปนอปสรรคตอการละหมาดและอน ๆ ในท านองเดยวกน

ไดหายไปจากรางกาย

2. บทบญญตเกยวกบน า

น าม 3 ประเภท

หนง เฏาะฮร (น าสะอาดและสามารถน าไปใชท าความสะอาดได) คอ น าทยงคงสภาพเดม ซงใชในการช าระรางกายใหสะอาดจากหะดษ และช าระสงโสโครกปฏกล

ได

อลลอฮตรสวา ل ﴿ م وي نذ ن علييك ما ء مذ م ما ء ٱلس رك طهذ [ ١١: نفالالأ] ﴾ بهۦ لذ

“และพระองคทรงหลงน าสะอาดจากฟากฟาแกพวกเจา เพอทรงช าระพวกเจาใหสะอาดดวยน าน น” (อลอนฟาล 11)

สอง ฏอฮร (น าสะอาดแตไมสามารถน าไปใชท าความสะอาดได) คอน าสะอาดทไดเปลยนสภาพของส รส หรอกลน อนเนองจากสงอนซงมใชสงปฏกล(นะญส) น า

ประเภทนสะอาด แตไมสามารถใชในการปลดเปลองหะดษได เพราะไดเปลยนจากสภาพเดม

สาม นะญส (น าสกปรก) คอน าทเปลยนสภาพของส กลน หรอรส อนเนองจากสงปฏกล(นะญส) ไมวาน าจะมปรมาณนอย

หรอมากกตาม

น าทสกปรก (นะญส) จะเปลยนสภาพเปนน าสะอาดเมอมนเปลยนสภาพดวยตวเอง หรอมนเหอดแหง หรอโดยการเพมปรมาณน าสะอาดลงไป ดงนนการเปลยนสภาพของน าจะท าใหหายจากการเปนน าสกปรก

เมอมความสงสยวาน านนสกปรกหรอสะอาด ใหยดทมนใจ เนองจากมลฐานเดมของสงทสะอาดนนคอมความสะอาด

ฟกฮอยางงาย 8

เมอน าสะอาดผสมกบน าทสกปรก แลวไมมนใจวาน าสะอาดหรอไม ใหท าการตะยมมม( คอการท าความสะอาดโดยการใชดนหรอฝ น )

เมอเสอผาทสะอาดปะปนกบเสอผาทสกปรก หรอปะปนกบเสอผาทไมอนมต แลวเกดความสงสย ใหยดถอความมนใจเปนหลก และไมตองละหมาดใหม

3. ประเภทของการท าความสะอาด

การท าความสะอาดตามบทบญญต ม 2 ประเภท รปธรรม คอ การท าความสะอาดอวยวะตางๆ นามธรรม คอการช าระจตใจใหสะอาดจากมลทนของบาปตาง ๆ การท าความสะอาดเชงรปธรรม คอการท าความสะอาดภายนอกเพอละหมาด ซงม 2 ประเภท คอ 1. การท าความสะอาดจากหะดษ 2. การท าความสะอาดจากนะญส (สงสกปรก) การท าความสะอาดจากหะดษ ม 3 ประเภท หะดษใหญ คอการอาบน า หะดษเลก คอการอาบน าละหมาด และการตะยมมม(การใชดนหรอฝ น) ในกรณทมอปสรรคในการใชน า

การท าความสะอาดจากสงปฏกล ม 3 ประเภท การลาง การเชดถ และการพรมน า

บทวาดวยภาชนะ 1. ความหมาย ตามหลกภาษา คอ ภาชนะทใชส าหรบใสอาหารและเครองดม เชนถงและเครองใช สวนความหมายตามหลกวชาการกมความหมายในท านองเดยวกน 2. ประเภทของภาชนะ

เมอพจารณาตามลกษณะของวตถทผลต ภาชนะมหลายประเภท 1. ภาชนะทเปนทองค าและเงน 2. ภาชนะทประดบ (หรอชบ) ดวยเงน 3. ภาชนะทชบ (หรอเคลอบ) ดวยทองและเงน 4. ภาชนะทมราคาแพง เนองจากวตถดบหรอกระบวนการผลต 5. ภาชนะทท าจากหนงสตว

ฟกฮอยางงาย 9

6. ภาชนะทท าจากกระดก 7. และอน ๆ เชนท าจากไม กระเบอง ทองเหลอง และภาชนะทวไป

3. บทบญญตเกยวกบภาชนะ ภาชนะทกชนเปนสงทสะอาดและเปนทอนมต ราคาแพงหรอถกกตาม ยกเวนภาชนะทองค าและ

เงน และทเคลอบดวยทองหรอเงน เนองจากมรายงานจากหซยฟะฮ บน อล-ยะมาน กลาววา ทานนบ ศอลลลลอฮอะลยฮวะสลลม

لا » لا و ة ض الف و ب ه ال ة ي آن ا في و ب ش ه ن إ ا ف ه اف ح ص وا في ل ك أ «ة ر الآخ في م ك ل ا و ي ن الد في م ه ا ل

“แทจรงทานเราะสลกลาววา พวกทานอยาไดดมดวยภาชนะทองค าและเงน และอยาไดรบประทานดวยจานทองและเงน เพราะแทจรงทองและเงนนนพวกเขา ( ผปฏเสธศรทธา) จะใชสอยในโลกน และพวกเจาจะไดใชสอยในโลกหนา” (บนทกโดย อลบคอรย 5110, มสลม 2067, อตตรมซย 1878, อนนะสาอย 5310, อบดาวด 2723 และทานอนๆ )

และสงใดกตามทหามใชสอย กหามครอบครองเปนเจาของในลกษณะของการใชสอยเชนกน เชน

เครองดนตร (ตหรอเปา) การหามเชนนครอบคลมทงผ ชายและผ หญง เนองจากหะดษนมความหมายครอบคลมทงผชายและผหญง

และสง ๆ หนงจะยงไมถกชขาดวาสกปรก (เปนนะญส) เนองจากความสงสย ตราบใดทยงไมรแนชดวาสกปรกหรอไม เนองจากมลฐานเดมของมนนนเปนสงทสะอาด

4. ภาชนะของตางศาสนก ประกอบดวย 1. ภาชนะของชาวคมภร (ชาวยวและครสต) 2. ภาชนะของผปฏเสธศรทธาอนๆ ขอชขาดตามบทบญญตนน คออนมตใหใชสอยได ตราบใดทมนใจวาสะอาด เนองจากมลฐานเดม

นนมนเปนสงทสะอาด

เสอผาของตางศาสนกนนสะอาด ตราบใดทยงมนใจวาไมสกปรก

หนงสตวทอนมตใหบรโภคเนอซงตายโดยไมถกเชอดตามบทบญญต (ซาก) จะช าระใหสะอาดโดยการฟอก

สงทขาดหรอหลดจากสงมชวต กเชนเดยวกบซาก สวนขนนกหรอผมเปนส งทสะอาด เมอถกเอามาตอนทมนยงมชวต

ควรปดภาชนะและถงน า เนองจากหะดษจากญาบร เราะฎยลลอฮอนฮ เลาวา ทานนบ ศอลลลลอฮอะลยฮวะสลลม กลาววา

ฟกฮอยางงาย 10

(( ، و الل اسم ر ك اذ و ك اء خر إن ، و الله اسم ر ك اذ و ك اء ق س ك و أ و ل

ا((دو ع ه ي ل ع رض ع ت ن أ

จากญะบร กลาววา แทจรงทานเราะสลกลาววา “ จงผกถงน าของเจาและจงกลาวพระนามของอลลอฮ และจงปดภาชนะและกลาวพระนามของอลลอ แมวาเจาจะปดทบดวยไมกตาม

(บนทกโดย อลบคอรย 3106, มสลม 2012, อตตรมซย 1812, อบดาวด 3731 และทานอนๆ )

บทวาดวยมารยาทในการขบถายและการท าความสะอาด

อล-อสตนญาอ คอการท าความสะอาดหรอการช าระสงทออกจากทวารหนกและทวารเบาดวยน า

อล-อสตจญมาร คอการช าระสงทออกจากทวารหนกและทวารเบาดวยกอนหน ใบไม หรออน ๆ

ควรเขาสวมดวยเทาซายและกลาววา

الله بسم ث ائ ب وال ث ب ال ن م الله ب ذ و ع ، أ

ดวยพระนามของอลลอฮ ฉนขอความคมครองตออลลอฮใหพนจากความชวรายของชยฏอนมารรายทงหลาย

ควรออกจากสวมดวยเทาขวา และกลาววา

ال لله د م ، ال ك ان ر ف غ نه ع ب ه ذ ي أ

ان ف عا ى و ذ الأ

ฉนขออภยโทษตอพระองค การสรรเสญเปนสทธของอลลอฮ ผซงขจดสงไมพงประสงคออกจากตวฉน และทรงคมครองฉน

ผ ตองการขบถายควรเทน าหนกไปทเทาซาย และหากขบถายในทโลง (ไมใชในอาคาร) ควรทจะใหหางจากสายตาผคน และปกปด ใหมดชด และหาสถานทเหมาะเพอมใหเปอนปสสาวะ

ไมควรน าสงใดทมถอยค าร าลกถง (กลาวถง )อลลอฮเขาสวม นอกจากมความจ าเปน และไมควรรบถลกผาขน ไมควรพด ไมควรปสสาวะในร และไมควรใชมอขวาจบและท าความสะอาดทวารเบา

ไมอนญาตใหผนหนาหรอหลงไปทางกบละฮ (ทศทตงของกะบะฮ ) ขณะขบถายในทโลง สวนในอาคารนนเปนทอนญาต แตทางทดควรหลกเลยง

หามขบถายบนทางสญจร ใตรมเงาทเปนทพกสารธารณะ ใตตนไมทรบประทานผลของมน

เชดดวยกอนหนสะอาดสามกอน หากไมสะอาดกใหเพม และควรเพมเปนจ านวนค สาม หา หรออนๆ

หามเชดดวยกระดก มลสตวแหง อาหาร และสงทควรใหเกยต และเพยงพอกบการลางช าระดวยน า กระดาษช าระ และใบไม การเชดดวยกอนหนแลวลางดวยน ายอมดกวาการลางดวยน าเพยงอยางเดยว

นะญส (สงสกปรก) ทเสอผานนจ าเปนตองลางออกดวยน า หากไมรวาเปอนจดใด กใหลางทงชน

ฟกฮอยางงาย 11

ผชายควรนงปสสาวะ และหากมนใจวาไมเปอน กไมเปนไรทจะยนปสสาวะ

ทวาดวยหลกปฏบตทเปนธรรมชาต (ฟฏเราะฮ)

1. ค านยาม ฟฏเราะฮ คอหลกปฏบตทเปนธรรมชาต และแบบอยางทสวยงาม คอ วถชวตทมนษยตองปฏบต

2. สงทเปนฟฏเราะฮ

หนง การแปรงฟน สงเสรมใหปฏบตบอยๆ เปนการท าความสะอาดชองปาก เปนความพอพระทยของพระเจา และเนนย าใหปฏบตเมออาบน าละหมาด เมอตองการละหมาด อานอลกรอาน เขามสญด เขาบาน ขณะตนนอน และขณะมกลนปาก

สอง การขจดขนลบและขนรกแร ตดเลบ และการลางขอพบของนวมอ

สาม การขลบหนวด และการไวเครา

ส การตกแตงผมโดยทาน ามน และหวผม ไมควรโกนบางสวน หรอเวนไวบางสวน (อลกอซะฮ) เพราะท าใหดไมสภาพเรยบรอย

หา ยอมผมดวยเทยนส

หก การใชน าหอม

เจด คตาน นนคอการขลบหนงหมอวยวะเพศชาย เพอมใหเปนแหลงรวมสงสกปรกและปสสาวะ สวนเพศหญงนน คอการขลบหนงทอยดานบนสดของอวยวะเพศ บนชองทใชรวมเพศ มลกษณะคลายเมลดอนผาลมหรอหงอนไก ซงเปนทรกนของแพทยทเกยวกบเรองน การคตานเปนการรกษาความสะอาด และมประโยชนหลายประการ เนนย าใหกระท าส าหรบเพศชาย และเปนสงทดส าหรบเพศหญง

การอาบน าละหมาด

1. ความหมาย คอการท าความสะอาดอวยวะทงสดวยน า( ใบหนา มอทงสองจนถงขอศอก ศรษะและเทา) ตาม

รปแบบทศาสนาบญญต

2. ความประเสรฐของการอาบน าละหมาด ن م م ك ن ا م م »

ض و ت ي د ح أ

: ل و ق ي م ث ء و ض الو غ ب س ي ف أ

د ه ش أ

لا ه د ح له إلا الل و إ لا ن أ و له ك ي

د ه ش أ

ن أ لا إ له و س ر ه و د ب ع دا م م

له ت ح ت ف م ل خ د ة ي ي ان م ة ال ن ال واب ب أ

«اء ا ش ه يه ن أ

ทานเราะสลกลาววา “ไมมคนใดจากพวกทานทอาบน าละหมาดอยางสมบรณ แลวกลาววา ฉนปฏญาณวาไมมพระเจาทแทจรงนอกจากอลลอฮ ไมมภาคใดๆ แกพระองค และฉนปฏญาณวา แทจรงมหมมดเปนบาวและเปนศาสนทตของพระองค นอกจากประตสวรรคทงแปดจะถกเปดแกเขา เขาจะเขาไปทางใดกไดตามท

ฟกฮอยางงาย 12

ประสงค” (บนทกโดย มสลม 234, อต-ตรมซย 55, อน-นะสาอย 148, อบนมาญะฮ 470, และอะหมด 4/158)

และการอาบน าทสมบรณ โดยไมฟ มเฟอยจะท าใหอวยวะตาง ๆ มรศมในวนปรโลก

ن إ » ا ر غ ة ام ي الق م و ي ن و ع د ي ت م أ م ك ن م اع ط ت اس ن م ، ف ء و ض الو آثار ن م ين ل جه م

«ل ع ف ي ل ف ه ر غ ل ي ط ي ن أ

“แทจรงประชาชาตของฉนจะถกเรยกในวนปรโลกในสภาพทใบหนาและอวยวะตางๆมรศม เนองจากรองรอยของการอาบน าละหมาด ดงนนบคคลใดสามารถทท าใหรศมของเขากวาง จงกระท าเถด” (บนทกโดย อลบคอรย 136 มสลม 246 อบนมาญะฮ 4306 อะฮมด 2/400 และมาลก 60)

3. เงอนไขการอาบน าละหมาด 10 ประการ 1. เปนมสลม 2. มสตสมปชญญะ 3. รเดยงสา 4. เจตนาอาบน าละหมาด และไมตงใจเลกอาบน าละหมาดจนกวาจะเสรจสมบรณ 5. ยต (หรอแหง) จากหะดษ 6. ช าระใหสะอาดจากอจจาระและปสสาวะ 7. น าทใชตองสะอาด 8. น าทใชเปนทอนมต (ไมใชหะรอม) 9. ขจดสงทกนมใหน าเขาถงผวหนง 10. เขาเวลาละหมาด (ส าหรบคนทมหะดษเปนประจ าตอเนอง) 4. สงทจ าเปนตองอาบน าละหมาด คอ มหะดษ 5. องคประกอบหลก (รกน) ของการอาบน าละหมาด 6 ประการ

หนง ลางหนา ปากและจมกกเปนสวนหนงของใบหนา

สอง ลางมอทงสองจนถงขอศอก

สาม เชดศรษะ หทงสองกเปนสวนหนงของศรษะ

ส ลางเทาทงสอง อลลอฮตรสวา

ها ﴿ يأ ين ي ل ت مي إذ ء من و ٱ مي ل ق ة إ لو سل و ٱلص غي مي فٱ وهك ج مي و ييديك

ل وأ و ٱليمر فق إ سح مي وٱمي وسك مي بر ء لك ج ري

إل وأ

ن بيي [ ٦: دةالمائ] ﴾ ٱليكعي

ฟกฮอยางงาย 13

“โอผศรทธาทงหลาย เมอพวกเจาตองการละหมาด จงลางหนา มอทงสองจนถงขอสอก จงเชดศรษะ และจงลางเทาทงสองจนถงตาตม” (อลมาอดะฮ 6)

หา เรยบเรยงตามล าดบ เนองจากอลลอฮไดระบไวอยางเรยบเรยงและใหการเชดอยระหวางสองอวยวะทถกลาง

หก กระท าโดยตดตอกน เพราะทานเราะสลปฏบตเชนนน

6. สงทควรปฏบตในการอาบน าละหมาด สวนหนงจากสงทควรปฏบต 1. แปรงฟน 2. ลางมอทงสองสามครง 3. บวนปาก สดน าจมกและสงออกมา 4. สางเคราทหนา และสางระหวางนวมอและนวเทา 5. เรมดวยอวยวะดานขวา 6. ลางสองครงและสามครง 7. น าทเชดหนนใหเอาใหม (ไมใชรองรอยทเหลอจากการเชดศรษะ) 8. อานดอาอหลงอาบน าละหมาด 9. ละหมาดสองรอกอะฮหลงอาบน าละหมาด สงไมควรปฏบต (มกรฮ) ไดแก 1. อาบน าละหมาดในทสกปรก (ทมนะญส) เนองจากเกรงวาจะเปอน 2. ลางเกนสามครง เนองจากมรายงานวาทานเราะสลลางสามครง และกลาววา

د ق ف اد ز ن م » «م ل ظ و اء س أ

“บคคลใดเพมมากกวาน เขายอมท าสงไมด ( ไมรกษามารยาทการอาบน าละหมาด ) และอธรรม (ตอตวเอง โดยบกพรองในผลบญ)” (บนทกโดย อน-นะสาอย 140, และอบดาวด 135 )

3. ใชน าอยางฟ มเฟอย เนองจาก ทานเราะสลอาบน าละหมาดดวยน าหนงลตร และการฟ มเฟอยนนเปนสงตองหาม (หะรอม) ในทกๆ เรอง

4. ละทง (หรอละเลย) สงทควรปฏบตในการอาบน าละหมาด เมอเขาละทง เขายอมเสยโอกาสในผลบญ ดงนนไมควรทจะละเลย

สงทท าใหเสยน าละหมาด 7 ประการ

หนง สงทออกมาจากทวารหนกและทวารเบา

ฟกฮอยางงาย 14

สอง สงทออกมาจากสวนอน ๆ ของรางกาย

สาม หมดสต โดยเปนบา เปนลม หรอมนเมา

ส สมผสอวยวะเพศชาย หรออวยวะเพศหญง โดยไมมสงขวางกน

หา การสมผสกนระหวางผชายและผหญงดวยอารมณทางเพศ

หก รบประทานเนออฐ

เจด มหะดษใหญ (สงทจ าเปนตองช าระรางกายโดยการอาบน า ) เชน การเขารบอสลาม มน าอสจเคลอน และอนๆ สวนคนตายนนไมจ าเปนตองอาบน าละหมาด แตจ าเปนตองอาบน าช าระรางกาย (ฆสล)

การอาบน าช าระรางกาย

1. ความหมาย เชงภาษา คอหากอานวา อล-ฆซล และอล-ฆอซล คอการช าระลาง หากอานวา อล-ฆซล คอสงท

ใชท าความสะอาด เชงวชาการ คอ การรดน าใหทวทกสวนของรางกาย ตงแตศรษะจนจรดเทา ตามรปแบบทก าหนด

ผชายและผหญงกปฏบตเหมอนกน นอกจากการช าระรางกายจากเลอดประจ าเดอนหรอเลอดหลงคลอดบตร ควรขดถดวยสงทมกลนหอมใหสะอาดหมดจดจากรองรอยของเลอด

2. สงทจ าเปนตองอาบน า 6 ประการ 1. มน าอสจเคลอนเนองจากมอารมณทางเพศ (ทงผชายและผหญง) 2. การมเพศสมพนธ 3. การตาย ยกเวนการตายชะฮด (สงครามศาสนา) 4. การเขารบอสลาม (จากตางศาสนกหรอผ ทเคยสนสภาพจากการเปนมสลม) 5. มเลอดประจ าเดอน 6. มเลอดหลงคลอดบตร 3. การอาบน าทสงเสรมใหปฏบต 1. การอาบน าในวนศกร 2. อาบน าเพอเขาพธการท าหจญและอมเราะฮ 3. การอาบน าของผ ทอาบน าศพ 4. การอาบน าในวนอดทงสอง (อดลฟฏรยและอดลอฎฮา) 5. เมอฟนจากการเปนลมหรอหายจากการเปนบา 6. การอาบน าเมอเขาเขตมกกะฮ

ฟกฮอยางงาย 15

7. การอาบน าเพอละหมาดสรยคราสหรอจนทรปราคาหรอละหมาดขอฝน 8. การอาบน าของผหญงทมเลอดเสย (อสตหาเฎาะฮ) ส าหรบละหมาดทกครง 9. ทกๆ การรวมตวหรอชมนมกน 4. เงอนไขการอาบน า 7 ประการ 1. หมดหรอยตสงทจ าเปนตองอาบน า (หกประการทกลาวมาแลว) 2. การตงเจตนา 3. เปนมสลม 4. มสตสมปชญญะ 5. รเดยงสา 6. ใชน าทสะอาดและเปนทอนมต 7. ขจดสงทกนมใหน าเขาถงผวหนง 5. สงทตองปฏบต (วาญบ) สงทตองปฏบตของการอาบน า คอการกลาวพระนามของอลลอฮ หากลมกไมเปนไร 6. องคประกอบ (รกน) ของการอาบน า คอการตงเจตนาและใหน าโดนทกสวนของรางกาย ในชองปาก และในจมก และเพยงพอดวยกบ

การมนใจวาน าโดนทกสวนแลว ผใดตงเจตนาอาบน าทจ าเปน (วาญบ ) หรอทสงเสรมใหปฏบต (สนนะฮ) กสามารถทดแทนกนได

และเพยงพอกบการตงเจตนาอาบน าครงเดยวจากการมเพศสมพนธและประจ าเดอน 7. ขอควรปฏบตของการอาบน า 1. เรมดวยการกลาวพระนามของอลลอฮ (บสมลลาฮ) 2. เรมดวยการขจดสงไมพงประสงคออกจากรางกาย 3. ลางมอทงสองกอนทจะน าลงไปในภาชนะทบรรจน า (ถงหรออาง) 4. อาบน าละหมาดกอน 5. เรมดวยอวยวะดานขวา 6. ปฏบตดวยความตอเนอง 7. ใชมอลบใหทวรางกาย 8. ลางเทาอกครงเมอออกจากทอาบน า 8. สงทไมควรปฏบตของการอาบน า (มกรฮ)

ฟกฮอยางงาย 16

1. ใชน าอยางฟ มเฟอย 2. อาบน าในสถานทสกปรก (นะญส) 3. อาบน าโดยไมมสงปดบง (เชนผนงหรอก าแพงหรออนๆ) 4. อาบในแหลงน าทนง (ไมไหลถายเท) 9. ขอหามส าหรบผทมหะดษใหญ (ผทตองอาบน า) 1. ละหมาด 2. เฏาะวาฟ(เดนวน)รอบกะอบะฮ 3. กระทบ ทน ถออลกรอานโดยไมมสงหอหม 4. นงในมสญด 5. อานอลกรอาน

บทบญญตเกยวกบนะญส (สงปฏกล) 1. นยาม

เชงภาษา คอ สงสกปรก เชงวชาการ คอ สงสกปรกทเปนอปสรรคตอการละหมาดเปนการเฉพาะ เชน ปสสาวะ เลอด และ

เหลา

2. ชนดของนะญส นะญส ม 2 ชนด 1. นะญสทตดอยกบตว 2. นะญสตามบทบญญต นะญสทตดอยกบตว คอ เรอนรางทเปนนะญส (สงสกปรก ) และไมสามารถท าใหสะอาดไดเลย

เชน สนขและสกร นะญสตามบทบญญต คอ นะญสทเกดขนกบสงทสะอาด

3. ประเภทของนะญส นะญสแบงออก 3 ประเภท

หนง นะญสทบรรดาผ รมความเหนพองกน

สอง นะญสทบรรดาผ รขดแยงกนวาเปนนะญสหรอไม

สาม นะญสทไดรบการยกเวนหรออนโลม

ประเภททหนง นะญสทบรรดาผรมความเหนพองกน

ฟกฮอยางงาย 17

1. ซากสตวบก (ตายโดยมไดเชอดตามบทบญญต) สวนซากสตวน าเปนสงทสะอาด 2. เลอดสตวบกทไหลขณะเชอด 3. เนอสกร 4. ปสสาวะมนษย 5. อจจาระมนษย 6. น ามะซย (น าทออกจากอวยวะเพศขณะทมก าหนด) 7. น าวะดย (น าใสทออกจากอวยวะเพศขณะขบถาย) 8. เนอของสตวทหามบรโภค 9. ชนสวนทไดมาจากสตวทยงมชวต เชนเทาของแพะทถกตดขาด โดยทตวแพะยงมชวต 10. เลอดประจ าเดอน 11. เลอดนฟาส (เลอดหลงการคลอดบตร) 12. เลอดอสตหาเฎาะฮ (เลอดเสยของผหญง)

ประเภททสอง นะญสทบรรดาผรมความเหนขดแยงกน 1. ปสสาวะของสตวทอนญาตใหบรโภคเนอ 2. มลของสตวทอนญาตใหบรโภคเนอ 3. น าอสจ 4. น าลายสนข 5. อาเจยน 6. ซากของสตวทไมมเลอด เชน ผง แมลงสาบ เหา และอนๆ

ประเภททสาม สงทไดรบการยกเวนหรออนโลม 1. ดนตามทองถนน 2. เลอดเพยงเลกนอย 3. น าเหลอง และน าหนอง ของมนษยหรอของสตวทอนญาตใหบรโภคเนอ

4. การท าความสะอาดนะญส

ท าความสะอาดดวยการลาง พรมน า การถ และการเชด

เสอผาทเปอนนะญส ท าความสะอาดโดย : หากนะญสเปนกอน กใหถและขดออก แลวกลาง และหากนะญสนนเปยก กใหลาง

ปสสาวะของเดกผชาย ท าความสะอาดโดย เดกทยงไมบรโภคสงใดนอกจากนม กใหพรมน าลงไป

ฟกฮอยางงาย 18

นะญสบนพนดนถาแหงเปนกอน กใหขดออก หากเปนของเหลว กใหเทน าลงไป

รองเทาทเปอนนะญส กใหถหรอเดนบนสงทสะอาด

และสงทเปนเงาลน เชนกระจก มด พนกระเบอง และอนๆ กใหเชดถ

ภาชนะทถกสนขเลย กใหลางเจดครง โดยใชน าดนหนงครง

การท าตะยมมม 1. นยาม

เชงภาษา คอ การเจตนา การคนหา และความตงใจ เชงวชาการ คอ การใชดนสะอาดเชดทใบหนาและมอ ตามรปแบบทถกก าหนดซงเปนลกษณะ

เฉพาะทอลลอฮใหแกประชาชาตน คอการใชดนทดแทนน าในการท าความสะอาด

2. ผทอนโลมใหท าตะยมมม

1. ผ ทไมมน า (หาน าไมไดหรออยหางไกลจากแหลงน า) 2. มบาดแผลหรอเจบปวยและเกรงวาจะเกดอนตรายจากการใชน า 3. อากาศหนาวจดและไมมเครองท าน าอน 4. น ามปรมาณนอยไมพอเพยงตอการบรโภค

3. เงอนไขทตองท าตะยมมม 1. บรรลศาสนภาวะ 2. ไมมอปสรรคในการใชดน 3. มหะดษเลกหรอหะดษใหญ (คอมมลเหตทตองอาบน าละหมาดหรออาบน า)

4. เงอนไขทท าใหการตะยมมมสมบรณ 1. เปนมสลม 2. สะอาดจากเลอดประจ าเดอนหรอเลอดหลงคลอดบตร 3. มสตสมปชญญะ 4. ใชดนหรอฝ นทสะอาด

5. สงทตองปฏบตของการท าตะยมมม (องคประกอบ) 1. การตงเจตนา 2. ดนหรอฝ นทสะอาด 3. การแตะดนครงทหนง 4. ลบหนาและมอทงสอง

ฟกฮอยางงาย 19

6. สงทควรปฏบตของการตะยมมม

1. กลาวพระนามของอลลอฮ (บสมลละฮ) 2. ผนหนาทางกบละฮ 3. ตะยมมมเมอตองการละหมาด 4. ตบดนครงทสอง 5. เรยบเรยงตามล าดบ 6. ปฏบตตดตอกน 7. การสอดกนระหวางนวมอ

7. สงทท าใหตะยมมมเปนโมฆะ 1. มน า 2. มหะดษเลกและหะดษใหญ (มมลเหตทตองอาบน าละหมาดและอาบน าดงทกลาวไวขางตน)

เนองจากการตะยมมมนนทดแทนการอาบน าหรออาบน าละหมาด

8. วธการตะยมมม ตงเจตนาตะยมมม แลวกลาวบสมลละฮ ใชมอทงสองแตะดน แลวน ามาลบหนาและมอทงสอง

โดยเรยงตามล าดบและตดตอกน

9. การตะยมมมบนเฝอกและบาดแผล ผใดทมบาดแผลตามรางกาย หรอมรอยฉกขาด และเกรงวาจะเกดอนตรายหากโดนน า หรอมความ

ล าบากทจะเชดดวยน า กใหตะยมมมทบาดแผล และสวนอนๆ กใชน าลาง ผ ทไมมน าและดน กใหละหมาดตามสภาพ และไมตองละหมาดใหม

การลบรองเทาหนงและเฝอก

1. อบดลลอฮ อบน อล-มบารอก กลาววา “การลบบนรองเทาหนงนน อนญาตใหท าโดยไมมความเหนคดคานหรอขดแยงกนระหวางอละมาอ”

อมามอะฮมด กลาววา “ฉนปราศจากขอสงสยในเรองการลบบนรองเทาหนง ซงมรายงานถงสสบหะดษจากทานเราะสล”

และยงกลาวอกวา “การลบดกวา (ประเสรฐกวา) การลาง อนเนองจากเราะสลและบรรดาสาวกแสวงหาสงทดกวา”

2. ระยะเวลา

ฟกฮอยางงาย 20

ส าหรบผ ทไมเดนทาง คอหนงวนและหนงคน และส าหรบผ เดนทาง คอ 3 วนและ 3 คน เรมนบตงแตการเสยน าละหมาดครงแรกหลงจากทสวมใส

3. เงอนไข รองเทาหนงทสวมใสนนตองสะอาด เปนทอนมต ปกปดเทาในสวนทจ าเปนตองลาง และผสวมใส

ตองมน าละหมาดอยกอนหนา 4. ลกษณะการลบบนรองเทาหนง เอามอจมน า แลวลบบนหลงรองเทา จากปลายเทาจนถงล าแขง เพยงครงเดยว โดยไมตองลบ

ดานลางรองเทาและตาตม 5. สงทท าใหการลบบนรองเทาหนงเปนโมฆะม 4 ประการ 1. เมอถอดรองเทา 2. เมอมญนบ (มลเหตทตองอาบน ายกหะดษใหญ) 3. เมอรองเทาฉกขาดเปนวงกวาง 4. เมอครบก าหนดเวลา และอนญาตใหลบบนเฝอกทกชนด จนกวาจะเอาออก แมวาจะเปนระยะเวลานานกตาม หรอจะ

มญนบกตาม

ฟกฮอยางงาย 21

ตอนท 2

การละหมาด

الصلاة

การละหมาดหลกการทสองในอสลาม 1. ค านยาม

เชงหลกภาษา คอ การขอพร (ดอาอ) ดงโองการทวา

يهم بها وصله عليهم ﴿ م و زكه ر ه موالهم صدقة ت طههذ من أ [301]التوبة : ﴾خ

“เจาจงเอาสวนหนงจากทรพยสนของพวกเขาเปนทานบรจาค เพอช าระพวกเขา ( จากความผด) และขดเกลาพวกเขา และจงขอพรแกพวกเขา (ใหไดรบการอภยโทษ)” (อตเตาบะฮ 103)

เชงวชาการ คอถอยค าและการปฏบตทถกก าหนดเฉพาะตามเงอนไขทถกก าหนด ซงเรมดวยค าวา “อลลอฮอกบร”

และเสรจสนดวยค าวา “อสสะลามอะลยกม”

2. การบญญตละหมาด การละหมาดถกบญญตขนในค าคนอสรออมอรอจญ (การเดนทางสฟากฟาของทานเราะสล)กอนทจะ

อพยพไปยงเมองมะดนะฮ ซงเปนหนงจากองคประกอบหลกของอสลาม หลงจากค าปฏญาณตน เพราะอยภายใตเนอหาของค าปฏญาณ และเปนสงแรกทถกก าหนดหลงจากทปฏญาณตน

لاة ، وذروة سنامه الهاد » ه الص ود ، وعم مر الإسلام س الأ

«رأ

“รากฐานของศาสนา คอการปฏญาณตน เสาคอละหมาด และสญลกษณ (โดมหรอธง ) คอการเสยสละตอส (ญฮาด) ในหนทางแหงอลลอฮ” (บนทกโดย อตตรมซย เลขท 2616, อบนมาญะฮ เลขท 3973 และอะหมด 231/5)

3. เหตผลการบญญตละหมาด การละหมาดเปนการขอบคณในความโปรดปรานตาง ๆ ทอลลอฮทรงใหแกปวงบาว และเปนการ

เคารพภกดทมความหมายอนเดนชดทสด เนองจากประจกษถงการมงหนาไปยงอลลอฮ นอบนอมและคารวะตอพระองค และใกลชดพระองคดวยการอานบทร าลกและบทขอพร

อกทงยงเปนการสอสาร ระหวางบาวกบพระผอภบาลของเขา และเปนการกาวผานจากโลกแหงวตถสความสงบและความบรสทธของจตใจ เพราะทกครงทบาวหมกมนกบความวนวายของชวตและสงยวยวนในโลกน การละหมาดจะยงเขาไว กอนทเขาจะจมลงไป และน าเขากลบสแกนแทของชวต ซงเขาไดเผลอไป และขณะเดยวกนกรวา แทจรง ณ โลกหนานน มสงทยงใหญกวาน และแทจรงเปนไปไมไดทมนษยจะใช

ฟกฮอยางงาย 22

ชวตโดยไมมการตระเตรยมเสบยง

4. ขอชขาดเกยวกบการละหมาดและจ านวน การละหมาดม 2 ประเภท ภาคบงคบ และภาคสมครใจ ภาคบงคบม 2 ประเภท คอ บงคบรายบคคล และบงคบโดยรวม ภาคบงคบรายบคคล คอ บงคบทกคนทเปนมสลม ทงชายและหญง ซงบรรลศาสนภาวะ นนคอละหมาดหาเวลา

وق و ا ﴿ ؤمنين كتاب ا م لاة كنت عل الم [301]النساء : ﴾إن الص “แทจรงการละหมาดนนเปนบญญตทถกก าหนดเวลา ไวแกผศรทธาทงหลาย” (อนนสาอ, 103)

كة ﴿ لاة وي ؤ وا الز وا الص نفاء وي قيم ين ح لصين له اله م وا الل وا إلا لعب د مر [5]البينة : ﴾وما أ

“และพวกเขามไดถกบญชาใหกระท าอนใดนอกจากเพอ เคารพภกดตออลลอฮ เปนผมเจตนาบรสทธในการภกดตอพระองค เปนผอยในแนวทางทเทยงตรง และด ารงการละหมาด และจายซะกาต” (อลบยยนะฮ, 5)

اد ه : ش س خ عل لام س الإ ب ن » و الل لا له إ إ لا ن ة أ

ن أ «... إلخ ةك الز اء ت ي إ لاة، و الص ام ق ، وإ الله ل و س ا ر د م م

“อสลามถกวางอยบนโครงสราง 5 ประการ หนง การปฏญาณตนวา ไมมพระเจาทถกเคารพภกดโดยแทจรงนอกจากอลลอฮเทานน และมหมมดเปนศาสนทตของอลลอฮ ด ารงไวซงการละหมาด และ จายซะกาต ... (จนจบหะดษ)” (บนทกโดยอลบคอรย 8, มสลม 16, อตตรมซย 2609)

นาฟอ บน อซรอก กลาวแก อบนอบบาส วา “ละหมาดหาเวลาถกระบไวในอลกรอานหรอไม? อบน อบบาสกลาววา ใชถกกลาวไว แลวกอาน

بيحن ﴿ فس ون حي ٱلل س ون وحي ت مي بح د ول ١٧ ت صي مي ت ف ٱلي مو رض ٱلس ا وٱلي ون وحي وعشيذ هر [71-77]الروم : ﴾ ١٨ ت ظي

“จงสดดตออลลอฮอยางแทจรงเถด โอบรรดาผศรทธา เมอเขาสยามเชาและยามเยน และส าหรบพระองคนน คอการสรรเสรญในบรรดาชนฟาและแผนดน และจงสดดเมอยามพลบค า และเมอยามบาย” (อรรม 17-18)

และหะดษอาหรบชนบทคนหนงซงมาหาทานเราะสล แลวกลาววา “ละหมาดใดทอลลอฮทรงบญญตแกฉน ? ทานเราะสลตอบวา “ละหมาดหาเวลา เขาถามตอวา “ยงมละหมาดอนอกไหม?” ทานเราะสล กลาววา “ไม นอกจากทานจะสมครใจเทานน” (บนทกโดย อลบคอรย 1792, และมสลม 17)

5. การละหมาดของผเยาว เมอเดกอายครบเจดปตองสงใชใหละหมาด และจะถกลงโทษ (เนองจากการละเลย) โดยการต (ตไม

แรง เพอเปนแคการส าทบตกเตอน) เมออายครบสบป เนองจากหะดษ

ฟกฮอยางงาย 23

ر م » لاة الص م ب ك اء ن ب وا أ «ع اج ض الم م في ه ن ي وا ب ق ره ف ، و ين ن س ش ع ا ل ه ي ل ع م ه و ب اض و ين ن س ع ب س ل

“จงสงใชลกๆของพวกเจาใหละหมาดเมออายครบเจดป และจงลงโทษโดยการเฆยนตเมออายครบสบ

ป และจงแยกทนอนระหวางพวกเขา” (บนทกโดย อบดาวด 594, และอตตรมซย และอะหมด 2178)

6. ขอชขาดเกยวกบผทปฏเสธวาการละหมาดเปนบญญตทบงคบ บคคลใดปฏเสธวาการละหมาดไมใชขอบงคบจ าเปน เขายอมเปนผปฏเสธศรทธา แมวาเขาได

ละหมาดกตาม หากวาเขามใชผ ทขาดความร (ญาฮล) และจะเปนกาฟรเชนเดยวกน ผ ทละทงละหมาดเพราะไมเอาใจใส หรอเกยจคราน แมวาเขา

ยอมรบวาการละหมาดเปนบญญตบงคบกตาม ور رحيم ﴿ غف م إن الل كة فخلدوا سبيله لاة وآو ا الز وا الص قام

[5]التوبة : ﴾فإن اب وا وأ

“ตอมาหากพวกเขาส านกผด (โดยกลบตวจากการปฏเสธ) และด ารงไวซงการละหมาดและบรจาคทาน พวกเจาจงปลอยพวกเขา ไป แทจรงอลลอฮทรงอภย ทรงเมตตายง” (อตเตาบะฮ 5)

และหะดษ จากญาบร «لاةالص رك ر ف الك و ك الشه ين ب ل و ج الر ين ب »

“ระหวางผ ทเปนมสลมและผปฏเสธศรทธานน คอการละทงละหมาด” (บนทกโดย มสลม 82, อตตรมซย 2620, อบ ดาวด 4678, อบนมาญะฮ 1078, อะหมด 3/370, และอดดารมย 1233)

7. รกน (องคประกอบหลก) ของการละหมาด ม 14 ประการ จะละเลยมได ไมวาเจตนา สะเพรา หรอขาดความรกตาม 1. ยนตรง ส าหรบผ ทมความสามารถ (เฉพาะละหมาดฟรฎ)2. ตกบรอตลอหรอม (เขาพธละหมาดดวยการกลาววา อลลอฮอกบร) และจะใชถอยค าอนมได3. อานสเราะฮ อลฟาตหะฮ 4. รกอ (กมศรษะ)5. เงยศรษะจากการรกฮ และยนตรง6. สญด (กมกราบ)7. ยกศรษะขนจากการสญด8. การนงระหวางสองสญด 9. ฏมะนนะฮ (ท าอยางสงบนงมจงหวะไมรบรอนผลผลาม) 10. การอานตะชะฮดครงสดทาย 11. การนงเพออานตะชะฮดครงสดทาย12. เศาะลาวาต (การกลาวค าขอพรแกทานเราะสลและวงศาคณาญาต)13. การกลาวค าสลามสองครง (คอ อสสะลามอะลยกม วะเราะมะตลลอฮ) และทางทดไมควร

ฟกฮอยางงาย 24

เพมค าวา “วะบะรอกาตฮ” เนองจากหะดษ จากอบนมสอด

ن ع ، و الله ة ح ر م و ك ي ل ع لام ه: الس ن ي م ي ن م ع له س كن ي صلى الله عليه وسلم ب ال أن » «الل ة ح ر م و ك ي ل ع لام الس ه ار س ي“แทจรงทานเราะสลกลาวสลามขางขวาและขางซายดวยค าวา อสสะลามอะลยกมวะเราะมะตลลอฮ ” (บนทกโดย มสลม อตตรมซย 295, อบ ดาวด 996, อบนมาญะฮ 914, และอะหมด 1/409)

14. การเรยบเรยงตามล าดบระหวางรกนตางๆ

8. สงทเปนวาญบของการละหมาด ม 8 ประการ วาญบคอ สงทจ าเปนตองปฏบต หากละทงโดยเจตนา การละหมาดจะเปนโมฆะ และเปนทอนโลม

หากเกดจากความสะเพราหรอไมร1. การกลาวค าตกบร อนจากตกบรเขาพธละหมาด (ตกบรในการเปลยนอรยาบท) 2. การกลาวค าวา สะมอลลอฮลมนหะมดะฮ ส าหรบผ ทเปนอมาม และผ ทละหมาดคนเดยว3. การกลาวค าวา รอบบะนา วะละกลหมด 4. กลาวค าตสบหหนงครงในขณะรกอ (สบหานะรอบบยลอะซม) 5. กลาวตสบหหนงครงในขณะสญด (สบหานะรอบบยลอะลา)6. กลาวค าวา “รอบบฆฟรล” ระหวางสองสญด7. การอานตะชะฮดครงแรก 8. การนงเพออานตะชะฮดครงแรก

9. เงอนไขของการละหมาด

เงอนไขตามหลกภาษา คอ เครองหมายหรอสญลกษณ และในทางบทบญญต คอ สงทมผลผกพนใหสงอนมความถกตองหรอสมบรณ 1. การตงเจตนาละหมาด 2. เปนมสลม 3. มสตสมปชญญะ 4. รเดยงสา (บรรลวยทสามารถแยกแยะเรองตางๆ ได) 5. เขาเวลาละหมาด

6. มน าละหมาด (ปราศจากหะดสเลกและหะดสใหญ) 7. ผนหนาไปทางกบละฮ (กะอบะฮ) 8. ปกปดเอาเราะฮ (สวนของรางกายทตองปกปดตามบทบญญต) 9. สะอาดจากสงปฏกล (นะญส)

10. เวลาละหมาด

ฟกฮอยางงาย 25

คอกรอบเวลา เพราะเวลานนเปนสาเหตทจ าเปนตองละหมาด และเปนเงอนไขหนงทท าใหละหมาดถกตองใชได

มหะดษหลายๆบท ซงทานเราะสลไดก าหนดเวลาละหมาด เชน จาก อบนอบบาส กลาววา “ทานเราะสลกลาววา “ญบรลไดน าละหมาดฉน ณ กะอบะฮ สองครง(ในสองวน) และไดกลาว (ระบ)

ถงเวลาละหมาดตางๆ หลงจากนนทานกลาววา “แลวญบรลไดหนมายงฉน พลางกลาววา โอมหมมด เวลาละหมาดนเหมอนเวลาละหมาดของบรรดาศาสนทตกอนหนาเจา เวลาละหมาดนน อยระหวางละหมาดทงสองน” (บนทกโดย อตตรมซย 148, อบ ดาวด 393, และอะหมด 1/333)

เวลาละหมาดทงหานนถกแบงระหวางกลางวนและกลางคน เมอมนษยไดนอนพกผอน เขายอมมความกระฉบกระเฉง และเมอถงเวลาเชา คอเวลาท างาน กมละหมาดศบห (ยามรงอรณ) เพอใหเขารสกวาเขามความแตกตางกบสรรพสงอนๆ และเพอตอนรบวนใหมโดยทเขาไดเตรยมเสบยงแหงความศรทธา

และเมอเทยงวน เขาจะหยดพกจากการท างาน เพอเขาไดใชเวลาพจารณา ใครครวญมงหนาส ผอภบาลของเขา โดยการละหมาดซฮร และไดปรบปรงสงทเขาไดท าในชวงเชา แลวเมอเขาสยามบายของวน เขาจะละหมาดอศร จากนน เมอเวลาพลบค าและค าคน กละหมาดมฆรบและอชาอ ซงละหมาดทงสองน เปนแสงสวางและทางน าจะน าพาเขาในยามค าคน ซงเปนทเงยบสงดไปสแนวทางทถกตอง

เชนกน การละหมาดในเวลาตางๆ เปนโอกาสในการใครครวญในอ านาจและความประณตของอลลอฮ ทมตอสรรพสงทอยรอบตวมนษย ในยามกลางวนและกลางคน

เวลาละหมาดซฮร เรมเขาเวลาเมอตะวนคลอย (จากตรงกลางของฟา ซงรบรไดโดยมนจะมความยาว จากทมนสนกอน

นน (เทยงวน) และหมดเวลาเมอเงาของสงตางๆ มความยาวเทากบตวเอง ซงไมใชเงาตอนทตะวนก าลงจะคลอย (หลกการคอ จะรบรถงเงาของสงทตะวนไดคลอยผาน จากนนกสงเกตปรมาณทเพมขน เมอมปรมาณเทาตว เวลาซฮรกหมด )

เวลาละหมาดอศร เรมเขาเวลา เมอ เงาของสงตางๆ มความยาวเทากบตวเอง (ไมนบตอนทตะวนก าลงคลอย) และจะ

หมดเมอ เงาของสงหนงมความยาวสองเทาตว (นคอเวลาปกต) และเมอตะวนลบขอบฟา (เวลาคบขน)

เวลาละหมาดมฆรบ เรมเขาเวลาเมอดวงอาทตยลบขอบฟา จนกระทงดวงดาวเตมทองฟา (ดาวประสานกน เหนไดเพราะ

มด) และเวลาสดทาย แตนารงเกยจ เมอเมฆสแดงหายหมดไป เวลาละหมาดอชาอ เรมเมอเมฆสแดงหมดไป จนกระทงถงเทยงคน

เวลาละหมาดศบห หรอฟจญร เรมเขาเวลาเมอแสงอรณขน จนกระทงดวงอาทตยขน

11. การก าหนดเวลาละหมาดในประเทศทอยเหนอเสนศนยสตร (ขวโลกเหนอ)

ฟกฮอยางงาย 26

ประเทศทอยเหนอเสนศนสตรม สงแบงออกเปน สามประเภท หนง ประเทศทอยระหวาง 45 และ 48 องศา เหนอ และใต ประเทศเหลาน เครองหมายบอกเวลา

ละหมาดจะปรากฏชด ไมวากลางคนและ กลางวนจะสนหรอยาว สอง ประเทศทอยระหวางเสน 48 และ 66 องศาเหนอและใต ประเทศเหลานจะไมมสญลกษณบอก

เวลาละหมาดในบางชวงของป เชน เมฆสแดงจะไมหายไปจนกวาจะเขาเวลาละหมาดศบห สาม ประเทศทอยเหนอเสน 66 องศาเหนอและใต และสญญาณเวลาละหมาดไมปรากฏเปนระยะ

เวลานานของป ไมวาจะเปนกลางคนหรอกลางวน

ขอชขาดเรองเวลาละหมาดของแตละประเภท ประเภททหนง ตองละหมาดตามเวลาทไดกลาวแลวขางตน ประเภททสาม ตองใชการค านวณ โดยไมมความเหนขดแยง โดยใชการเปรยบเทยบการค านวณทถกกลาวถงในหะดษ

ทเกยวของกบดจญาล ซงในตอนหนงคอ : الأرض ه في ث ا لب م الل، و ول س ا ر ا: ي لن ق »

ن س ي ك اله م و ذا ال الل، ه ول س ا ر ا: ي ن ل ة"، ق ن س م ك و ال: "ي ال. ق ج ي ال ؟ أ

ة لا ص ه ي ا ف ن ي ف ك ة أ

«ه ر د ق روا له د . اق ال: "لا ة؟ ق ل ل م و و ي “พวกเรากลาววา โอเราะสลของอลลอฮ ดจญาลจะอยนานเทาไร ? ทานตอบวา วนหนง ซงเทากบหนงป พวกเรากลาววา โอเราะสลของอลลอฮ วนทเทากบหนงปนนเพยงพอไหมท เราจะละหมาดแคหาเวลา ทานตอบวา ไม พวกทานจงค านวณเวลาละหมาด” (บนทกโดย มสลม 2937, อตตรมซย 2240, อบดาวด 4321, อบนมาญะฮ 4075, และอะหมด 4/182)

ผ รมความเหนตางกนในวธการค านวณเวลาละหมาด บางทศนะเหนวาใชเวลาของประเทศทใกลเคยงมากทสด ทสามารถแยกแยะระหวางกลางคนกบกลางวนได และรบรเวลาละหมาดไดตามสญลกษณทศาสนาบญญต

และหวงวานคอทศนะทมน าหนกมากทสด และบางทศนะเหนวา ใชเวลาสากลในการค านวณ โดยใหนบกลางวนสบสองชวโมง และกลางคนกเชนเดยวกน และบางทศนะเหนวาใชเวลาของเมองมกกะฮ หรอเมองมะดนะฮ

ส าหรบประเภทท สอง กเหมอนกบประเภทท หนง นอกจากละหมาดอชาอกบศบห สวนละหมาดอชาอและศบหนน กเหมอนกบประเภททสามในการใชวธค านวณ

ฟกฮอยางงาย 27

การละหมาดญะมาอะฮ 1. เหตผลการบญญตละหมาดญะมาอะฮ

การละหมาดแบบญะมาอะฮ เปนการเคารพภกดทยงใหญ และเปนการแสดงออกอนประจกษถงความรกและความเมตตาทมตอกน และความเสมอภาคระหวางบรรดาผศรทธา เนองจากมการรวมตวกนเลกๆ จ านวนหาครง ในหนงวน (วนกบคน) ซงมความหมายมาก และภายใตการน าหนงเดยว ในทศทางเดยวกน เปนเหตใหหวใจมความสามคค บรสทธ และน ามาซงความรกและความสมพนธทมตอกน และท าลายความแตกตางระหวางกน

2. ขอชขาดทางบทบญญตเกยวกบการละหมาดญะมาอะฮ การละหมาดญะมาอะฮเปนขอบงคบ (วาญบ) ส าหรบผชายทเปนอสระ(ไมใชทาส) ทมความสามารถ

ในยามทเดนทางและไมเดนทาง نت وإذ ﴿ ت فيهمي ك قمي

م فأ ة له لو مي ٱلص م طا ئفة فليتق نيه عك مذ و م ذ خ

يأ مي ولي لحته سي

و فإذ أ ون و سجد مي من فلييك ت ور ئك

يأ طا ئفة ولي

رى خي [701النساء : ] ﴾ معك فليي صلو ي صلو لمي أ

“และเมอเจาอยในหมพวกเขา แลวเจาไดใหพวกเขาละหมาด กจงใหมกลมหนงจากพวกเขาละหมาดพรอมกบเจา และใหพวกเขามอาวธของพวกเขาไวพรอมดวย ตอมาเมอพวกแรกไดละหมาดเสรจแลว กใหพวกเขาไปยนปองกนอยเบองหลงของพวกเจา และใหอกกลมหนงทยงไมละหมาดไดมาละหมาดพรอมกบเจาตอ” (อนนสาอ 102)

นคอการละหมาดญะมาอะฮในยามทมความหวาดกลวหรอยามสงคราม ฉะนนในยามปกตและปลอดภยจงเปนความจ าเปนยงกวา ขณะเดยวกนค าสงนนบงชวาตองปฏบต

3. จ านวนทละหมาดญะมาอะฮจะมผล

«ةاع ا ج م ه ق و ا ف م ف ان ن الاث »“สองคนขนไปคอญะมาอะฮ” (บนทกโดย อบนมาญะฮ 972)

4. สถานทละหมาดญะมาอะฮ สงเสรมใหละหมาดญะมาอะฮ ทมสญด และอนโลมใหละหมาดทอนไดในกรณมความจ าเปนและ

สงเสรมใหผหญงละหมาดแยกจากผชาย เนองจากมหลกฐานการจากการปฏบตของทานหญงอาอชะฮและอมม สะละมะฮ (ไดกลาวไวโดย อด

ดาเราะกฏนย) และทานเราะสล ศอลลลลอฮอะลยฮวะสลลม ไดสงใหอมม วะเราะเกาะฮ น าละหมาดแกคนในครอบครวของนาง (บนทกโดย อบ ดาวด 591 และอะหมด 6/405)

ฟกฮอยางงาย 28

การละหมาดยอ

1. ความหมาย การละหมาดยอเนองจากเดนทาง คอ การท าใหละหมาดสรอกอะฮเหลอสองรอกอะฮ ซงเปนสงส าคญ

ทสอความหมายวาบทบญญตอสลามเอาใจใสตอสภาพของมสลม และบรรลถงการใหความสะดวกอยางแทจรง

การละหมาดยอ มหลกฐานจากอลกรอานและหะดษ และอนมตใหกระท าไดโดยมตเอกฉนทของประชาชาตมสลม

2. การละหมาดยอในยามปกตและอนๆ การละหมาดยอท าไดในทกสภาพ ในภาวะทมความปลอดภย หรอภาวะทมความหวาดกลว ความ

หวาดกลวทถกกลาวถงในอลกรอานนน คอสภาพโดยมาก เนองจากโดยมากแลวการเดนทางยอมมความหวาดกลว

ทานอะลไดกลาวแกอมรวา ทานจะละหมาดยออกหรอ ? เราอยในภาวะปลอดภยแลว อมรตอบวา “ฉนกเคยแปลกใจเชนเดยวกบทาน ฉนเลยถามทานเราะสล ศอลลลลอฮอะลยฮวะสลลม ทานเราะสลกตอบวา “นนคอทานทอลลอฮมอบแกพวกทาน จงรบไวเถด” (บนทกโดย มสลม 686, อตตรมซย 3034, อนนะสาอย 3511, อบ ดาวด 1199, อบนมาญะฮ 1065, อะหมด 1/36, และอดดารมย 1505)

3. ระยะทางทอนโลมใหละหมาดยอ คอทกระยะทางทเรยกวาการเดนทางโดยปกตวสย และมการเตรยมเสบยงสมภาระ

4. จดทเรมละหมาดยอ เรมละหมาดยอไดเมอเดนทางออกจากอาคารบานเรอนในถนทเขาอยอาศย โดยยดตามจารต เนอง

จากอลลอฮใหละหมาดยอเกยวพนกบการทองไปในแผนดน และจะไมถกเรยกวาทองไปในแผนดน จนกวาจะแยกออกจากอาคารถนทอยอาศยของเขา

การละหมาดรวม

การละหมาดรวมเปนการอนโลมเฉพาะกรณ (บางครงบางคราว) เนองจากมความจ าเปน และผ รสวนมากเหนวาควรละทงการละหมาดรวม นอกจากกรณทมความจ าเปนทเหนไดชดเทานน เนองจากทานเราะสลไมไดละหมาดรวม นอกจากเพยงไมกครง

และทกคนทไดรบการอนโลมใหละหมาดยอ ยอมไดรบการอนโลมใหละหมาดรวมได แตไมไดหมายความวา ทกคนทไดรบการอนโลมใหละหมาดรวม จะไดรบการอนโลมใหละหมาดยอ (ละหมาดยอในกรณเดนทางเทานน)

ฟกฮอยางงาย 29

การละหมาดรวมแบบตกดมและตะคร

ทางทดใหละหมาดรวมตามสภาพทสะดวกทสด ไมวาจะเปนการรวมแบบตกดมและตะคร เนองจากเปาหมายหรอเจตนารมณของการละหมาดรวมนน คอการผอนปรนและใหมความสะดวก

หากวาการละหมาดรวมทงสองรปแบบมความสะดวกเทากนๆ ทางทดควรละหมดรวมแบบตะคร

เมอคนเดนทางหยดอยทพก ทางทด( ตามสนนะฮ ) ใหละหมาดตามเวลา ( ยอโดยไมรวม )

การสญดสะวย

คอการลมในละหมาด การสญดสะวยเปนสงทถกบญญตไวส าหรบผ ทมการลมขณะละหมาด โดยมตเอกฉนของประชาตอสลาม เนองจากมแบบอยางและค าสงจากทานเราะสล การสญดสะวยเนองในกรณทมการกระท าเพมเตม หรอบกพรอง หรอในกรณทเกดความลงเล การสญดสะวยนนกอนสะลามหรอหลงจากสะลาม นนคอการสญดสองครง โดยไมมการอานตะชะฮด และใหมการกลาวค าตกบร (อลลอฮอกบร)ในทกๆ ครงทสญด และจากนนมการกลาวสลาม (อสสะลามอะลยกม) เมอสญดเสรจ

การละหมาดตะเฏาวอ ( ภาคสมครใจ ) 1. เหตผลการบญญต

สวนหนงจากความโปรดปรานของอลลอฮทมตอปวงบาวของพระองค นนคอใหบาวมการเคารพภกดทสอดคลองกบ ธรรมชาตของการเปนมนษย และการเคารพภกดทท าใหบรรลเปาหมายทพระองคตองการ โดยการปฏบตทถกตอง เนองจากมนษยนนถกชกน าสความผดพลาดและบกพรอง พระองคจงบญญตสงทมาเตมเตมใหสมบรณและทดแทน

สวนหนงจากนนกคอการละหมาดภาคสมครใจ ดงทมรายงานจากทานเราะสล วาการละหมาดตะเฏาวอจะเตมเตมใหละหมาดฟรฎมความสมบรณ หากเขากระท าบกพรอง

2. ตะเฏาวอทประเสรฐทสด (การกระท าภาคสมครใจทดเลศ) การกระท าภาคสมครใจทประเสรฐสดคอ การเสยสละตอสในหนทางของอลลอฮ ตอจากนนคอ

การศกษาหาความร และการสอน و قيل وإذ ﴿ و ٱنش فع فٱنش ين ٱلل يري مي ء من و ٱل ين منك وت و وٱل

ن ٱليعليم أ [77]المجادلة : ﴾ درجت

แ “และเมอถกกลาวแกพวกทานวา จงลกออกไป ( เพอกระท าสงทด) จงออกไปเถด แนนอนอลลอฮจะยกยองเทดเกยรตแกบรรดาผศรทธาและผไดรบความรในหมพวกเจาหลายระดบชน” (อลมญาดละฮ 11)

ตอจากนนคอ การละหมาด และขณะเดยวกนการละหมาดเปนการเคารพภกดของรางกายทประเสรฐสด เนองจากทานเราะสลกลาววา

ن ل وا و يم ق است » م ل اع وا و ص ت ي خ ن وا أ

«لاةكم الص ال م ع أ

ฟกฮอยางงาย 30

“พวกทานจงยนหยดเถด และพวกทานไมสามารถท าไดครบถวน และพงทราบเถด แทจรงการงานทประเสรฐสดของพวกทานคอการละหมาด” (บนทกโดย อบนมาญะฮ 277 อะหมด 5/282 และอดดารมย 655)

หรอ จงยนหยดเถด หากพวกเจาท าไมสามารถท าไดครบถวน จงยดการละหมาดไว เพราะการงานทประเสรฐยงคอการละหมาด

สวนหนงจากการละหมาดตะเฏาวอ 1. การละหมาดยามค าคน

การละหมาดยามค าคนประเสรฐกวาการละหมาดตอนกลางวน และสวนหลงของยามค าคนนนดทสด الى ك ع ت و ك ار ب ا ت ن بد ر ل ن ي » «لي الل ر ط ش ض ا م ذ إ اي ن الد اء م إلى الس ة ل ل

“พระผ อภบาลของเราผทรงจ าเรญ ทรงสงสง จะลงมายงฟาชนต าในทกค าคน เมอเลยเทยงคนแลว ” (บนทกโดย อลบคอรย 1094, มสลม 758, อตตรมซย 446, อบดาวด 1315)

การละหมาดตะฮจญด นนหมายถงละหมาดทปฏบตหลงจากการนอนหลบ ทานหญงอาอชะฮ กลาววา อนนาชอะฮ(ทระบใหอายะฮทเกยวของกบละหมาดกลางคน) คอ การละหมาดหลงจากการนอนหลบ

2. ละหมาดฎหา สงเสรมใหปฏบตบางครงบางคราว (ไมกระท าสม าเสมอ) เนองจากหะดษจากอบสะอด

يهاله ص ي ول لا ق ن ت عها ح د ي ا، و عه د ي ول لا ق ن ت ح ح الض له ص ي ب ال ن ك “ทานนบเคยละหมาดฎฮาอยางตอเนอง จนกระทงพวกเรากลาววา ทานจะไมละทงอกแลว และทานละทง จนกระทงพวกเรากลาววา ทานจะไมกระท าอกเลย” (บนทกโดย อะหมด 3/36, และอตตรมซย 477 และกลาววาเปนหะดษหะสน เฆาะรบ )

จ านวนนอยสดคอสองรอกอะฮ และทานเราะสลเคยละหมาดส หก และมากสดคอ แปดรอกอะฮ และไมมเงอนไขวาตองท าแบบนนเปนประจ า

3. ละหมาดตะหยะตลมสญด (เคารพมสญด) สงเสรมใหปฏบต เนองจากหะดษ จากอบเกาะตาดะฮ

«إذا دخل أحدكم المسجد فلا يجلس حت يصل ركعتين»“เมอคนใดจากพวกเจาไดเขามสญด เขาอยานงจนกวาจะไดละหมาดสองรอกอะฮ” (บนทกโดย อลบคอรย1114, มสลม 714, อตตรม ซย 316, อนนะสาอย 730, อบดาวด 467, อบนมาญะฮ 1012, อะหมด 5/311)

4. สญดตตลาวะ (สญดเนองจากการอานอลกรอาน)

ฟกฮอยางงาย 31

สงเสรมใหผ ทอาน ผ ทฟงหรอไดยนอลกรอานท าการสญด โดยมการตกบรขณะลงสญด (กลาววา อลลอฮอกบร) และกลาวสะลามเมอเงยศรษะขนมาแลว ค ากลาวขณะสญด

ر ان ح ب س به عل الأ

สบหานะ รอบบยล อะอลา

หรออนๆ ตามทมรายงาน

5. สญด ชกร (ขอบคณในความโปรดปราน) สงเสรมใหสญดเมอไดรบสงใหมๆ และปลอดภยจากอนตรายตางๆ เนองจากมหะดษ จากอบบก

เราะฮ ساجدا كن إذا أاه أمر ي سرد به خر أن الب

“แทจรงแลว เมอมสงทท าใหสบายใจมายงทานนบ ทานกจะลงสญดขอบคณ” (บนทกโดย อบ ดาวด 2774 อตตรมซย 1578 และอบน มาญะฮ 1374)

และทานอะล เราะฎยลลอฮอนฮ กไดสญด เมอพบ ซล ษะดยะฮ ถกฆาตายในหมเคาะวารจญ (บนทกโดยอะหมด) และทานกะอบ เราะฎยลลอฮอนฮ กไดสญดเมอรขาววาอลลอฮอภยแกเขาแลว ( เรองราวของทานเปนทรบรกน )

ลกษณะและรายละเอยดการสญด เหมอนกบสญดตตลาวะฮ

6. ละหมาดตะรอวหเปนละหมาดททานเราะสลเนนย าใหปฏบต โดยละหมาดรวมกนในมสญด หลงละหมาดอชาอ ใน

เดอนเราะมะฎอน ดงททานกระท าเปนแบบอยางไว และเคาะลฟะฮอมรไดฟนฟอกครงในสมยของทาน และทางทดใหละหมาดสบเอดรอกอะฮ และหากจะเพมมากกวานกไมเปนไร และใหเพมการละหมาด

บทร าลก การขอพรใหมากขน ในชวงสบวนสดทาย

7. ละหมาดวตรเปนละหมาดทเนนย าใหปฏบต ซงทานเราะสลไดปฏบตและไดสงใหปฏบต จ านวนนอยสดคอ หนง

รอกอะฮ และนอยทสดของความสมบรณ คอสาม และมากสดคอ สบเอด เวลาของละหมาดวตร คอ หลงจากละหมาดอชาอ จนถงเวลาละหมาดศบห และสงเสรมใหอานดอาอ

กนตหลงจากรกอ

รปแบบการละหมาด 1. ละหมาดตดตอกนโดยไมนงตะชะฮดเลย นอกจากรอกอะฮสดทาย 2. ละหมาดตดตอกนแลวนงอานตะชะฮดกอนรอกอะสดทาย โดยไมสลาม แลวยนตออกรอกอะฮ และ

อานตะชะฮด และสะลาม

ฟกฮอยางงาย 32

3. สลามทกสองรอกอะฮ และปดดวยรอกอะฮเดยว โดยมการอานตะชะฮด และสลาม และลกษณะนดทสด เพราะทานเราะสลไดปฏบต และท าอยางสม าเสมอ

8. ละหมาดเราะวาตบ (ละหมาดทตดตอกบละหมาดฟรฎหาเวลา) ละหมาดเราะวาตบทประเสรฐสดคอ สนนะฮกอนศบห เนองจากหะดษ จากทานหญงอาอชะฮ จาก

ทานเราะสล ศอลลลลอฮอะลยฮวะสลลม กลาววา «اه ي ا ف م ا و ي ن الد ن م ي خ ر ج ا الف ت ع ك ر »

“สนนะฮสองรอกอะฮของละหมาดศบหนน ประเสรฐกวาโลกนและสงทอยในโลกน” (บนทกโดย มสลม 725 และอตตรมซย 416 และใหการรบรองวาเปนหะดษเศาะฮห)

ทเนนย าใหปฏบตนน สบสองรอกอะฮ สรอกอะฮกอนซฮร และหลงอกสอง สองรอกอะฮหลงมฆรบ สองรอกอะฮหลงอชาอ และสองรอกอะฮกอนศบห

ควรชดเชยละหมาดเราะวาตบเมอไมไดละหมาด และการชดเชยละหมาดวตรนนใหละหมาดจ านวนค นอกจากวาไมไดละหมาดรอวาตบเปนจ านวนมากและพรอมกบละหมาดฟรฎ ทางทดไมตองชดเชย เนองจากเกดความยากล าบาก นอกจากเราะวาตบกอนศบห ควรชดเชยในทกกรณ เนองจากเนนย ามาก

การละหมาดเราะวาตบใหกระท าทบานดทสด ซงตางกบละหมาดฟรฎ และละหมาดทศาสนาบญญตใหละหมาดรวมกน

ละหมาดวนศกร

1. ความประเสรฐของวนศกร วนศกรเปนวนทดทสดจากวนตางๆ ซงอลลอฮคดเลอกใหเปนวนทอมมะฮรวมตวกน และสวนหนง

จากเหตผลคอ ใหมสลมไดท าความรจกกน คนเคย ชวยเหลอ ใหความเมตตาแกกน วนศกรเปนวนตรษของสปดาห และดทสดของทกๆ วน

2. ขอชขาดทางบทบญญตของละหมาดวนศกร การละหมาดวนศกรเปนบญญตบงคบ

ها ﴿ يأ ين ي ة ن ودي إذ ء من و ٱل لو عة يويم من للص عوي ٱلي م ر إل فٱسي

ذكي و ٱلل ييع وذر [9]المعة : ﴾ ٱلي

“โอบรรดาผศรทธา เมอมเสยงเรยกสการละหมาดวนศกร จงรบเรงสการร าลกถงอลลอฮ และจงละทงการคาขาย” (อลญมอะฮ 9)

ละหมาดสองรอกอะฮ

สงเสรมใหอาบน าเพอละหมาดวนศกร

ไปมสญดตงแตเนนๆ

ฟกฮอยางงาย 33

3. บคคลทตองละหมาดวนศกร

คอ มสลมชายทกคน ทบรรลศาสนภาวะ เปนอสระ ( มใชทาส) ซงไมมอปสรรคทไดรบการอนโลม

4. เวลาละหมาด

ละหมาดวนศกรถอวาใชไดกอนและหลงตะวนคลอย และหลงตะวนคลอยดกวา เนองจากเปนเวลาททานเราะสลละหมาดเปนสวนมาก

5. จ านวนทละหมาดจะมผล

ละหมาดวนศกรจะมผลเมอมคนจ านวนมากรวมตวกนตามจารต (ปกตวสย)

6. เงอนไขทท าใหละหมาดถกตองใชได 5 ประการ 1. เขาเวลา

2. การตงเจตนา 3. เปนการละหมาดของคนทอยในทองท 4. มผ รวมละหมาดทอยในเกณฑมากตามจารต 5. เรมดวยสองคฏบะฮ ทประกอบดวย 5.1 การสรรเสรญอลลอฮ 5.2 การสดดและขอพรแกทานเราะสล 5.3 อานหนงโองการจากอลกรอาน 5.4 และสงเสยกนใหมความย าเกรงตออลลอฮ 5.5 อานเสยงดงใหจ านวนผ ทอยในเกณฑไดยน 5.6 หามพดขณะอมามอานคฏบะฮ 5.7 และหามขามบาผคน และ 5.8 ละหมาดวนศกรทดแทนละหมาดซฮร 5.9 บคคลใดทนอมามหนงรอกอะฮ กทนละหมาดวนศกร หากทนนอยกวานน ใหเจตนา

ละหมาดซฮร และละหมาดสรอกอะฮ

ละหมาดอดทงสอง

เหตผลการทางบทบญญต การละหมาดอดเปนสญลกษณทเดนชดของศาสนาอสลาม และเปนลกษณะพเศษของประชาชาตน

เพอบรรลการขอบคณตออลลอฮ ในการถอศลอดเดอนเราะมะฎอน และการปฏบตพธกรรมหจญ และนอกจากน ในอดนนมการเรยกรองสความรก ความเมตตาตอกนระหวางมสลม เรยกรองความสามคค และใหจตใจบรสทธแกกน

ฟกฮอยางงาย 34

ขอชขาดทางบทบญญต

การละหมาดอดเปนการบงคบภาพรวม (ฟรฎกฟายะฮ มใชรายบคคล) ทานเราะสลและบรรดาเคาะลฟะฮหลงจากทานไดปฏบตอยางตอเนอง เปนละหมาดทเนนย าใหมสลม

ทกคนปฏบต และบญญตใหคนทไมไดอยในการเดนทางปฏบต

เงอนไขของละหมาดอด

มเงอนไขเชนเดยวกบละหมาดวนศกร เพยงแตคฏบะฮทงสองอยหลงละหมาด และมใชเปนขอบงคบ วาญบ

เวลาละหมาด เรมจากดวงอาทตยขนประมาณเทากบความยาวของหอก จนถงตะวนคลอย แตหากรวาเปนวนอดหลงจากทตะวนคลอยแลว ใหชดเชยในวนรงขนในเวลาของละหมาดอด

วธละหมาด

คอละหมาดสองรอกอะฮ เนองจากค ากลาวของอมร الف ة لا ص

عل ص ق ي ام غ م ان، ت ت كع ان، ر ت ع ك ح ر ض طر والأ ىت ن اف م اب د خ ق و م، ك يه ب ان ن س ل

“ละหมาดอดฟตรสองรอกอะฮ และอดอฎหา สองรอกอะฮ ละหมาดปกตมใชละหมาดยอ ซงตามแบบอยางของทานนบ และแทจรงบคคลทใสรายยอมขาดทน” (บนทกโดย อะหมด 1/37, และอบนมาญะฮ 1064)

และละหมาดกอนคฏบะฮ ในรอกอะฮแรกตกบรหกครง หลงจากตกบรเขาพธ (ตกบเราะตลอหรอม) และกอนทจะอานอะฮซบลลาฮ ในรอกอะฮทสองตกบรหาครงกอนทจะอานฟาตหะฮ

สถานทละหมาด คอ มศอลลา (สนามทเตรยมไวเพอละหมาด)

สงควรปฏบตในอดทงสอง ควรกลาวตกบร มฏลก (ทวไปมใชกรณหลงละหมาดหาเวลา) และกลาวเสยงดง ในคนอดทงสอง และอ

มามอะหมดกลาววา อบน อมรเคยกลาวตกบรในอดทงสอง และในสบวนแรกของเดอนซลหจญะฮนน มหลกฐานวา

و ﴿ ر ك م ويذي ٱسي يام ف ٱللل ومت أ عي [ ٨٢: الج] ﴾م

“และเพอใหพวกเขาร าลกถงพระนามของอลลอฮในวนตางๆ ทรกน” (อลหจญ 28) สวนการตกบร มกอยยด (เฉพาะท) คอ หลงละหมาดฟรฎ ในอดอฎฮา ส าหรบคนทไมไดท าหจญ เรม

จากหลงละหมาดศบห ในวนอะเราะฟะฮ จนถงวนตชรกวนสดทาย

สงเสรมใหมะมมออกไปรอละหมาดตงแตเชาตร สวนอมามนน ใหออกลาชาจนถงใกลเวลาละหมาด

ฟกฮอยางงาย 35

และสงเสรมใหผจะทออกไปละหมาดช าระรางกายใหสะอาดและสวมเสอผาทดทสดตามสภาพทเขามอย

และสตรไมนนไมอวดโฉมดวยเครองแตงกายหรอเครองประดบ

สงควรปฏบตเกยวกบอด ควรละหมาดอดอฎฮาตงแตเชาตร ใหลาชาในละหมาดอดฟฏร ควรรบประทานอนทผลมกอนออกไปละหมาดอดฟฏร และไมควรรบประทานกอนออกไปละหมาด

อดอฎฮา เพอทจะรอรบประทานเนอกรบานเปนล าดบแรกกอนจะทานอยางอน

ละหมาดขอฝน

1. เหตผลการบญญต อลลอฮไดบงเกดมนษย และใหมสญชาตญาณทตองหนหนาสพระองค เมอเขาประสบกบความ

เดอดรอน และการขอฝนกเปนสงทประจกษชดจากสญชาตญาณ ซงมสลมจะหนหนาสพระเจาของเขาเพอขอน า เมอเขาประสบกบความเดอดรอน

2. ความหมาย การอสตสกออ

คอการขอน าฝนจากอลลอฮ ใหกบบานเมองและผคน โดยการละหมาด วงวอน และขออภยโทษ

3. ขอชขาดทางบทบญญต เปนสงทเนนหนกใหปฏบต ดงททานเราะสล ศอลลลลอฮอะลยฮวะสลลม เคยปฏบต และประกาศให

ผคนออกไปละหมาดทมศอลลา (ทเตรยมไวส าหรบการละหมาด)

4. เวลา รปแบบ และบญญตตางๆ ของการละหมาด

เชนเดยวกบการละหมาดอด

5. อมามควรประกาศละหมาดลวงหนา

อมามควรประกาศละหมาดลวงหนาหลายๆ วน และเรยกรองใหมการส านกผดจากบาปและการละเมดตางๆ เชญชวนใหมการถอศลอด บรจาคทาน และละเลกความบาดหมางกน เพราะบาปตางๆ เปนสาเหตของความแหงแลง ดงทการภกดกเปนเหตของความดและความจ าเรญ

ฟกฮอยางงาย 36

ละหมาดสรยะคราสและจนทรคราส

1. นยาม เหตผลแหงการบญญต

กสฟ คอ การทแสงของดวงอาทตยและดวงจนทรหายไป เปนสวนหนงจากสญญาณของอลลอฮ ซงเรยกรองใหมนษยสการเตรยมตว และพงระวงการสอดสองของอลลอฮ และใหพงพาตอพระองคในยามทเกดการเปลยนแปลงตางๆ และใหใครครวญในความยงใหญในการทพระองคสรางโลกนอยางประณต และพระองคเทานนทไดรบการเคารพภกด ดงนนเมอเกดสรยะคราสหรอจนทรคราส จงสงเสรมใหละหมาดกสฟแบบญะมาอะฮ

يل ء يته ومني ﴿ س وٱلنهار ٱل مي و ل وٱليقمر وٱلش د ج س تسي مي ٱسجدوا لليقمر ول للش ي لله و ن ٱل نت مي إن خلقه ون إياه ك ب د تعي [37]فصلت : ﴾٣٧

“และสวนหนงจากสญญาณของพระองค คอกลางคนและกลางวน ดวงอาทตยและดวงจนทร พวกเจาอยาไดกราบแกดวงอาทตยและดวงจนทร แตจงกราบแดอลลอฮผทรงสรางพวกมน ถาหากพวกเจานนเปนผทเคารพภกดพระองค” (ฟศศลต : 37)

2. รปแบบการละหมาด คอ สองรอกอะฮ ในรอกอะฮแรกอานสเราะฮอลฟาตหะฮ และสเราะฮยาวๆ อาน เสยงดง จากนนกใหร

กอนานๆ แลวกเงยศรษะขน กลาวสะมอลลอฮ ลมนหะมดะฮ และอานตะหมด (รอบบะนา วะละกลหมด)แลวอานฟาตหะฮและสเราะฮยาวๆ จากนนกรกอ แลวกเงยศรษะขน จากนนกสญดสองครงนานๆ ละหมาดในรอกอะฮทสองเหมอนกบรอกอะฮทหนง แตใหสนกวาในทกๆ การกระท า

และยงมการละหมาดในรปแบบอนๆ แตนคอรปแบบทสมบรณยงกวา และมสายรายงานแขงแรงกวา และหากจะละหมาดสามหรอสหรอหารอกอะฮ กไมเปนไร เมอจ าเปนตองท าเชนนน

บทบญญตเกยวกบศพ

1. มนษยทกคนตองตายแมอายยนยาวกตาม และตองเคลอนยายจากโลกแหงการปฏบตสโลกแหงการตอบแทน

สวนหนงจากหนาทของมสลมทมตอพนองมสลมดวยกนคอ

เยยมเยยนเมอเขาเจบปวย

ไปสงศพเมอเขาตาย

สงเสรมใหเยยมผ ปวย ตกเตอนใหเขาส านกผด และใหสงเสย

ควรใหผ ทใกลจะตายหนหนาสกบลต โดยใหนอนตะแคงขวาและหนหนาสกบลต หากไมล าบาก แตถามความล าบากกใหนอนหงาย และยนเทาไปทางกบลต และยกศรษะสงเลกนอย เพอใหหนหนาสกบลต จากนนกสอนใหกลาวค าปฏญาณตน ลาอลาฮะ อลลลลอฮ และใชน าหรอเครองดมหยดทกระเดอก และใหอานสเราะฮ ยาสน ใกลๆ เขา

ฟกฮอยางงาย 37

เมอมสลมเสยชวต ควรปดตาทงสองของเขา และผกขากรรไกรทงสองของเขาดวยผา และขยบขอพบตางๆ เบาๆ และวางใหสงจากพนดน เปลองเสอผาออก ปกปดเอาเราะฮ และวางบนเตยงทอาบน าศพเขาโดยหนไปทางกบลต ใหตะแคงขวา หากสะดวก ถาไมสะดวกกใหนอนหงาย ยนเทาไปทางกบลต

2. การอาบน าศพ

ผ ทสมควรยงในการอาบน าศพ คอผ เขาสงเสยไว จากนนคอพอของเขา จากนนป จากนนบคคลทเปนญาตใกลชดทสด

สวนผ ทสมควรยงในการอาบน าศพแกผหญงคอ ผ ทเขาไดสงเสยไว จากนนคอมารดา ตอมาคอยา จากนนญาตใกลชดทเปนผหญง

สามและภรรยาทเปนมสลมอาบน าศพแกกนได

เงอนไขผทอาบน าศพ

มสตสมปชญญะ

รเดยงสา

รบทบญญตการอาบน าศพ

ไมอนญาตใหมสลมอาบน าศพ หรอฝงศพตางศาสนก แตอนญาตใหฝงศพตางศาสนกเมอไมมใครฝงเขา

3. ลกษณะการอาบน าศพ เมอท าการเรมอาบน าศพ ใหปดเอาเราะฮของศพ จากนนยกศรษะของศพใหสงขน จนใกลเคยงกบ

การนง และรดทองเบาๆ และรดน าเยอะๆ จากนนใชผาชนเลกพนมอถท าความสะอาด จากนนควรอาบน าละหมาดใหศพ หลงจากทใชผาชนอนพนมอ แลวกเจตนาอาบน าศพ และกลาวบสมลละฮ แลวลางดวย น าใบพทรา หรอสบ เรมจากศรษะและเครา จากนนกดานขวา ตอมาดานซาย จากนนอาบซ าอกเปนครงทสองและสาม เหมอนกบครงแรก

หากไมสะอาดตองเพมจ านวนครงอกจนสะอาด และครงสดทายใหใชน าผสมการบรหรอเครองหอม

หากหนวดหรอเลบยาวใหตดออก แลวหอดวยผา

ผมของผหญงใหผกจดท าเปนสามสวนและปลอยไปดานหลง

4. การหอศพ ผชายควรหอดวยผาสามชน สขาว ผสมดวยเครองหอม ทบซอนกนระหวางชน จากนนน าศพมาวางนอนหงายบนผา

เอาส าลปดททวารหนกและทวารเบา แลวผกมดดวยเศษผา เหมอนกบกางเกงตวเลก และใชเครองหอมในสวนอนๆ ของรางกาย จากนนกใหดงชายผาสวนบนดานซายไปทางดานขวา ดานขวาไปซาย ชนท

ฟกฮอยางงาย 38

สองและสามกท าเชนเดยวกน และใหผกชายผาสวนทเหลอดานศรษะ และจะแกออกเมอตอนฝงศพเดกผชายหอดวยผาผนเดยว (ชนเดยว) และอนญาตใหหอดวยผาสามผน ศพผหญงนนตองสวมเสอ ผานง และใชผาคลม(คมาร) และผาอกสองชน ศพเดกผหญงหอดวยเสอและผาสองชนการอาบน าศพเพยงครงเดยวซงทวทกสวนของรางกาย ถอ

วาใชได จะเปนศพชายหรอหญงกตามการหอศพดวยผาผนเดยวซงปกปดทกสวนของรางกาย ถอวาใชได จะเปนศพชายหรอหญงกตาม เดกทเสยชวตจากการแทง เมอครบอายครรภสเดอน จะตองตงชอ อาบน าศพ และละหมาดศพให

5. การละหมาดศพ

อมามควรยนตรงทสวนอกของศพผชาย และตรงสวนกลางของศพหญง

กลาวค าตกบรสครง โดยยกมอทงสองในการตกบรทกครง

ตกบรครงแรก แลวอานอะอซบลลาฮ อานบสมลลาฮ และสเราะฮอลฟาตหะฮ (อานเบา) โดยไมอานดอาออสตฟตาห

ตกบรครงทสอง และอานเศาะละวาตตอทานนบ ศอลลลลอฮอะลยฮวะสลลม ، كما صل يت عل إبراهيم، وعل آل إبراهيم، إن ك ح الل » د م ، وعل آل م د م م صله عل م ، وعل آل ه د م م بارك عل م يد، الل ه يد

، كما باركت عل إبراهيم، وعل آل إبراهي د م يد م يد «م، إن ك ح(บนทกโดย อลบคอรย 3190, มสลม 406, อตตรมซย 483, อนนะสาอย 1288, อบดาวด 976, อบนมาญะฮ 604, อะหมด 4/244, และอดดารมย 1324)

ตกบรครงทสาม และอานดอาอ ر ك ذ نا، و ي ب نا وك ي غ اللهم اغفر لينا وميتنا، وشاهدنا وغائبنا، وص »

ه وانا، وأنت عل ث م م منقلبنا و ل ع ت نك انا، إ ث ن نا وأ ير، د ق ء ش ك

ه، و ن ع ف ه واع ف عا ه، و وارح ا فتوفه عليهما، اللهم اغفر له ن ه م ت ي ف و نة، ومنوالس نا فأحيه عل الإسلام ه م ت ي ي اللهم من أح م ر ك أ

و ال ق ن ا ي ايا كم ط نوب وال ج والبد، ونقه من ال ل الماء وال له ب س له، واغ خ د ع م وأوس له ز ن ض من ال ي ب ب الأ س، و ن

ا خيا ار د له د ب أ

ن ز يا م ا خ ج و ز ه، و من دار له ال خ د وجه، وأ

ار، و ال ذاب وع ب الق اب ذ ذه من ع ع نة، وأ

«ه ونور له فيهب ح له في ق س ف أ

(บนทกโดย อตรมซย 1042, อนนะสาอย 1986, และอะหมด5 / 412 )

หากเปนศพของเดกใหกลาวดอาอหลงจากประโยค มนตะวฟฟยตะฮมนนา ฟะตะวฟฟะฮอะลยฮมา วา

للهم اجعله ذخر » ل ا للهم ثقل ب ع ي ف ا وش ط ر ، وف ه ي ا لوا ب م ظ هما وأع ن ي از و م ه ا ابا، ا بصالح سلف المؤمنين، ما وألقهه جور ه أ

«يمح ال اب ذ ع ك ت ح ر ب ه ه في كفالة إبراهيم، وق ل ع واج จากนน ตกบรครงทส และหยดครหนง จากนนสลาม ครงเดยว ทางดานขวา

6. ความประเสรฐของการละหมาดศพ

ผ ทละหมาดศพจะไดผลบญ หนงกรอฏ (กรอฏหนงเทากบภเขาอหด) และหากเขาตามไปสง

ฟกฮอยางงาย 39

จนกระทงฝง เขาจะไดผลบญสองกรอฏ

สงเสรมใหผชายสคนแบกศพ โดยจบคนละมมของเตยงทวางศพ และควรรบน าศพไปฝง คนทเดนเทาใหน าหนาศพ สวนคนทขบขพาหนะใหตามหลง

7. การฝง และสงทหามปฏบตในสสาน

ตองขดหลมใหลก และใหขดลกหลม (โพรง) เพอวางศพดานทหนไปทางกบลต ซงดกวาขดตรงกลางหลม

ผ ทน าศพลงหลมกลาววา «الله ول س ر ة له م عل و الله بسم»

และวางศพในลกหลม ตะแคงขวา หนหนาไปทางกบลต จากนนใหวางกอนดน (อฐ หน)แลวกลบดน

ยกหลมฝงศพใหสงกวาพนประมาณหนงคบ แลวรดน า

ไมอนญาตใหปลกสรางอาคาร ประดบ เดนเหยยบย า ละหมาด สรางมสญด บชา ประดบไฟ โปรยดอกไม และเดนวนรอบเพอท าพธกรรม

สงเสรมใหปรงอาหารแกครอบครวของผตาย

ครอบครวของผตายปรงอาหารแกผคนนนนารงเกยจ

ผ ทเยยมสสานควรกลาววา ت س نكم والم م ين دم ق ت س الم اللد م ح ر ون، ي ق ح م لا ك ب اللد اء ش ن ا إ ن إ و ؤمنين م م و ق ار م د ك ي ل لام ع الس »

ن ي ر خ أ س ، ن

ا ل الل ل أ

من ر ة، اللهم لا ت ي اف الع م ك ل و ا و ل ر ف م، واغ ه د ع ا ب ن ت ف م، ولا ت ه ر ج ا أ «مه ل

(บนทกโดย มสลม 149, อนนะสาอย 150, อบดาวด 3237, อบนมาญะฮ 4306, อะหมด 2/300, และมาลก 60)

สงเสรมใหปลอบโยนญาตผตายกอนและหลงจากการฝง สามวนสามคน นอกจากผ ทไมไดอยรวมขณะจดการศพ

ผ ทประสบความเดอดรอน หรอมทกข ควรกลาววา «إنا لل وإنا إله راجعون، اللهم أجرني في مصيبت، واخلف لي خيا منها»

(บนทกโดย มสลม 918, อตตรมซย 977, อบดาวด 3119, อบนมาญะฮ 1667, อะหมด 6/307, และมาลก 558)

อนญาตใหรองไหเงยบๆ เนองจากอาลยผ ตาย และหามฉกผา ตบแกม พรรณนา โหยหวน และอนๆ

ฟกฮอยางงาย 40

ตอนท 3 ซะกาต

الزكاة 1. เหตผลบางประการของการบญญตซะกาต

1. ช าระจตใจใหสะอาดจากความต าชาของความตระหน ความตะกละ และความละโมบ 2. เอาใจใสคนยากจน แกปญหาความเดอดรอนของคนขดสน และชวยเหลอผ ดอยโอกาส 3. พทกษรกษาประโยชนสวนรวมซงท าใหใชชวตอยางมความสข ควบคมมใหทรพยสนกระจกอย

เฉพาะคนทร ารวย และพอคา หรอหมนเวยนอยระหวางคนร ารวย

2. นยามซะกาต คอปรมาณของทรพยสนทตองจายแกผ มสทธ เมอครบพกด โดยมเงอนไขตางๆ ตามทถกบญญตไว

เปนการช าระและขดเกลาจตใจใหสะอาด يهم ﴿ م و زكه ر ه موالهم صدقة ت طهه

ذ من أ [301]التوبة : ﴾خ

“โอมหมมด เจาจงเอาสวนหนงจากทรพยสนของพวกเขาเปนทาน เพอเจาจะท าใหพวกเขาบรสทธจากมลทนบาปตางๆ และเพอเพมพนคณงามความดแกพวกเขาดวยทานนน” (อตเตาบะฮ 103)

3. สถานะของซะกาตในอสลาม

ซะกาตเปนองคประกอบหลก (รกน) ของอสลาม ซงถกระบพรอมกบการละหมาดในหลายๆ โองการ

4. บทบญญตเกยวกบซะกาต ซะกาตนนเปนภาคบงคบเหนอมสลมผครอบครองทรพยสนทครบพกด โดยมเงอนไขตางๆ ซงอลลอฮไดบญญตไวในคมภรของพระองค และทานเราะสล ศอลลลลอฮอะลยฮวะสลลม ไดสงให

ปฏบต ไมวาผนนจะเปนผ เยาวหรอผใหญ ผชายหรอผหญง สขภาพด พการ หรอวกลจรต يهم ﴿ م و زكه ر ه موالهم صدقة ت طهه

ذ من أ [301]التوبة : ﴾خ

“โอมหมมด เจาจงเอาสวนหนงจากทรพยสนของพวกเขาเปนทาน เพอเจาจะท าใหพวกเขาบรสทธจากมลทนบาปตางๆ และเพอเพมพนคณงามความดแกพวกเขาดวยทานนน” (อตเตาบะฮ 103)

ها ﴿ يأ ين ي و ء من و ٱل نفق

ا كسبيت مي ما طيذبت من أ نا ومم رجي خي

م أ ن لك رض مذ

[167]البقرة : ﴾ ٱلي

“โอบรรดาผศรทธาทงหลาย จงบรจาคจงสวนหนงจากสงทดๆจากสงทพวกเจาแสวงหาไว และจากสงทเราใหแกพวกเจา ซงเราใหออกมาจากดน” (อลบะเกาะเราะฮ 267)

و ﴿ قيم

ة وأ لو ة وء ت و ٱلص كو [10]المزمل : ﴾ ٱلز

ฟกฮอยางงาย 41

“และพวกเจาจงด ารงละหมาด และจงจายซะกาต” (อลมซซมมล 20) และทานเราะสล ศอลลลลอฮอะลยฮวะสลลม กลาววา

بن » م ىخ ل ع لامس ال ي ن ةأ اد ه :ش س ل اللله ال لو سار د مح من أ الصام ق ، «اةك الزاء ت ي لاة،“อสลามถกวางอยบนโครงสราง 5 ประการ หนง การปฏญาณตนวา ไมมพระเจาทถกเคารพภกดโดยแทจรงนอกจากอลลอฮเทานน และมหมมดเปนศาสนทตของอลลอฮ สอง ด ารงไวซงการละหมาด และสาม จายซะกาต” (บนทกโดยอลบคอรย 8, มสลม 16, อตตรมซย 2609)

ทรพยสนทตองจายซะกาต

ทรพยสนทตองจายซะกาตม 4 ประเภท คอ เงนตรา ปศสตว พชผลทงอกเงยจากดน และซะกาตในการคาขาย 1. เงนตรา คอ ทองค า เงน และธนบตรตางๆ ทองค า เมอครบพกด น าหนก 20 มษกอล อตราการจาย 2.5% โลหะเงน เมอครบพกด 200 ดรฮม จาย 2.5% เชนเดยวกบทองค า ธนบตรตระกลตางๆ ณ ปจจบน เมอมราคาเทยบเทาพกดทองค าหรอโลหะเงน จายในอตรา 2.5%

เมอครบรอบป 2. ปศสตว คอ อฐ วว แพะหรอแกะ ตองจายซะกาตถาปลอยใหเลมหญาตามทองทง หรอทะเลทราย เปนเวลาทงปหรอสวนมากของป เมอ

ครบพกดและครบรอบป เมอเลยงไวเพอนมและขยายพนธ ตามพกดดงน 2.1 แพะและแกะ เมอครบ 40-120 ตว ใหจายซะกาตเปนแกะหนงตว เมอครบ 121-200 ตว ใหจายซะกาตเปนแกะสองตว 201 จายซะกาตเปนแกะสามตว จากนนในทกหนงรอยตว ใหจายเปนแกะหนงตว 2.2 วว วว 30-39 ตว ใหจายซะกาตเปน ตะบอ หรอตะบอะฮ หนงตว (ววตวผหรอตวเมยทมอาย

ครบหนงป) วว 40-59 ตว ใหจายซะกาตเปน มสนนะฮ หนงตว (ววตวเมยทอายครบสองป) วว 60 ตว ใหจายซะกาตเปนววทมอายครบหนงปสองตว

จากนนในทกสามสบตว ใหจายววทมอายครบอายหนงปหนงตว และในทกสสบตว ใหจายววตวเมยทมอายครบสองปหนงตว

ฟกฮอยางงาย 42

2.3 อฐ

อฐ 59 ตว ใหจายซะกาตเปนแกะ 1 ตว

อฐ 10 14 ตว ใหจายซะกาตเปนแกะ 2 ตว

อฐ 15 19 ตว ใหจายซะกาตเปนแกะ 3 ตว

อฐ 20 24 ตว ใหจายซะกาตเปนแกะ 4 ตว

อฐ 25 35 ตว ใหจายซะกาตเปน บนตมะคอฎ 1 ตว (อฐตวเมยทมอายครบหนงป)

อฐ 36 45 ตว ใหจายซะกาตเปน บนตละบน 1 ตว (อฐตวเมยทมอายครบสองป)

อฐ 46 60 ตว ใหจายซะกาตเปน หกเกาะฮ 1 ตว (อฐตวเมยทมอายครบสามป)

อฐ 61 75 ตว ใหจายซะกาตเปน ญะซะอะฮ 1 ตว (อฐตวเมยทอายครบสป)

อฐ 76 90 ตว ใหจายซะกาตเปน อฐตวเมยทมอายครบสองป 2 ตว

อฐ 91 120 ตว ใหจายซะกาตเปน อฐตวเมยทมอายครบสามป 2 ตว อฐ 121 ตว ใหจายซะกาตเปนอฐตวเมยทอายครบสองป 3 ตว

จากนนในทกสสบตว ใหจายซะกาตเปนอฐตวเมยทมอายครบสองป 1 ตว และในทกหาสบตว ใหจายซะกาตเปนอฐตวเมยทมอายครบสามป 1 ตว

ถาหากปศสตวมไวเพอการคาขาย และเพอหาก าไร เมอครบรอบปใหประเมนราคา แลวจายในอตรา 2.5% และถามใชเพอการคาขาย กไมตองจายซะกาตคาขาย

ตองจายซะกาตเปนตวเมยเทานน สวนการจายตวผนนใชไมได นอกจากซะกาตวว และอฐทเปนตวผสองป สามป หรอสป ซงใชจายทดแทนอฐตวเมย ในกรณทมเฉพาะตวผ เทานน

3. สงทงอกเงยจากดน (พชผล) ตองจายซะกาตพชผลทกชนดทเปนเมดและผลไมลกเลกๆ ซงใชการวดตวงและเกบไวไดนาน เชน

อนทผลม และองนแหง เมอครบพกด 300 ทะนาน เทากบ 624 กโลกรม โดยประมาณ พชผลในปเดยวกน ถาเปนชนดเดยวกนจะถกเอามารวมกนเพอใหครบพกด เชน อนทผลมตาง

พนธชนดตางๆ อตราทตองจาย 1. ส าหรบพชผลทรดน าโดยไมมคาใชจาย เชนใชน าฝน ใหจายซะกาต 10% 2. พชผลทมคาใชจายในการใหน า เชน ใชน าจากบอ จายซะกาต 5% 3. พชทใชน าโดยมคาใชจายเปนบางครง จายซะกาต 7.5%

จ าเปนตองจายเมอเมดเรมแขง และผลไมเรมสก ) เชนมสเหลองหรอแดง (

ฟกฮอยางงาย 43

ผกและผลไมอนๆ ไมตองจายซะกาต นอกจากมไวเพอท าการคาขาย หากเปนเชนนน ตองจาย 2.5% จากมลคา เมอครบพกดและครบรอบป

สงทไดมาจากทะเล เชน ไขมก หนปะการง และปลา ไมตองจายซะกาต แตหากมไวเพอการคาขายกใหจายซะกาตการคา 2.5% จากมลคา เมอครบรอบป และครบพกด

อรรกาซ คอสมบตทเจอถกฝงอยในดน ตองจายหนงสวนหา หรอ 20% มคามากหรอนอยกตาม และตองจายเหมอนกบทรพยทยดไดจากสงครามโดยไมตองใชก าลง (คอหนงสวนหาจายเพอประโยชนสวนรวม เครอญาตของทานเราะสล เดกก าพรา คนขดสน และคนเดนทางทขาดเสบยง) และอกสสวนกเปนสทธของผ คนพบ

4. สนทรพยในการคาขาย คอสงทมไวเพอการคาขายและหาก าไร ไดแก อาคารทอยอาศย สตว อาหาร เครองดม เครองมอ

ตางๆ และอนๆ สนทรพยเพอการคา ตองจายซะกาตเมอครบพกด และครบรอบป ในอตรา 2.5% จากมลคา

ทงหมด และอนญาตใหใชตวสนทรพยนนจายเปนซะกาตได ซะกาตคาขายนน ควรแจกจายแกคนขดสน หากสนทรพยมไวเพอครอบครอง มไดมเปาหมายท าการคาขาย กไมตองจายซะกาต ผลผลตจากปศสตวและก าไรจากการคาขายนน ใหนบรอบปพรอมกบสวนทเปนตนทน เมอตนทน

มปรมาณครบพกด เงอนไขทตองจายซะกาต 1. เปนไท 2. เปนมสลม 3. ครบพกด 4. ถอกรรมสทธโดยสมบรณ 5. ครบรอบป นอกจาก รกาซ และสงทงอกเงยจากดน คอ รกาซจะจายเมอคนพบ และพชผลจะจาย

เมอฤดกาลเกบเกยว

การจายซะกาต 1. เวลา

จ าเปนตองจายซะกาตโดยเรว เชนเดยวกบการบนบาน และกฟฟาเราะฮ (สงไถโทษ) เพราะส านวนค าสงโดยทวไปแลว คอ ตองท าทนทโดยเรวเชน

ة وء تو ﴿ كو [177]البقرة : ﴾ ٱلز“และพวกเจาจงจายซะกาต” (อลบะเกาะเราะฮ 277)

ฟกฮอยางงาย 44

และอนโลมใหลาชาไดเพอเกบไวจายในยามทมเหตผลจ าเปน หรอเพอใหแกญาตใกลชด หรอแกเพอนบาน

2. ขอชขาดเกยวกบการไมจายซะกาต

บคคลใดปฏเสธบญญตซะกาต โดยมความรและตงใจ เขายอมเปนผปฏเสธศรทธา แมวาเขาจายซะกาตกตาม เนองจากเขาไดปฏเสธอลลอฮ เราะสล และปฏเสธมตเอกฉนทของปวงปราชญ เขาตองกลบตวส านกผด หากไมส านกผด เขาตองโทษประหารชวต

และบคคลใดไมจายซะกาตเพราะความตระหน และเลนเลอ ตองเกบซะกาตจากเขา และตองสงสอนและตกเตอน เนองจากเขากระท าสงทตองหาม

ผปกครองโดยชอบธรรมตองจายซะกาตแทนคนบาและเดก

3. ขอควรปฏบตขณะจายซะกาต 3.1 ควรจายอยางเปดเผย เพอใหพนจากขอกลาวหา 3.2 ใหแจกจายดวยตวเอง เพอใหถงผ มสทธอยางแทจรง 3.3 กลาวดอาอ ขณะจายซะกาต

«ام مغر اه ل ع ت لا و امغنم هال ع اج اللهم»“โออลลอฮโปรดใหทานนเปนก าไรและความสบายใจ อยาใหเปนคาปรบ” (บนทกโดย อบน มาญะฮ จากอบ ฮรอยเราะฮ)

3.4 ผ รบควรกลาววา ام ي ف اللد أجرك»

ك ار ب . تي ط ع أ ايم ف ك ل

ه ل ع ج و تي ق ب أ «اور طه ك ل

“ขออลลอฮตอบแทนผลบญแกทานในสงททานให ขออลลอฮใหทานมความจ าเรญในสงททานเกบไว และขอตอพระองคใหเปนการขดเกลาแกทาน”

3.5 ควรจายซะกาตแกเครอญาตทขดสน ทไมไดอยในการอปการะตามหนาท

ผมสทธรบซะกาต 8 จ าพวก ب و ﴿ قا ف الره و م ه ل وب ؤل فة ق والم عليها والعاملين قراء والمساكين ت للف دقا ما الص بيل إن وابن الس لل ف سبيل ا الغارمين و

والل عليم حكيم [00]التوبة : ﴾فريضة من الل “แทจรง ทานทงหลาย (ซะกาต) นน เปนสทธส าหรบบรรดาผ ทยากจน บรรดาผ ขดสน บรรดาเจาหนาทจดเกบ บรรดาผ ทตองโนมนาวจตใจของพวกเขา ใชในการไถทาส บรรดาผ มหนสน ใชในหนทางของอลลอฮ และผ เดนทางทขาดเสบยง นนเปนบญญตจากอลลอฮ และอลลอฮทรงรอบร ทรงปรชาญาณ” (อตเตาบะฮ 60)

1. บรรดาผ ทยากจน (ฟะกร) คอ ผ ทไมมรายไดแมสกเลกนอยของความจ าเปน

ฟกฮอยางงาย 45

3. บรรดาผ ทขดสน (มสกน) คอ ผ ทมรายไดครงของความจ าเปน หรอมากกวาครง 3. เจาหนาท คอ ผจดเกบ ผดแล เมอไมมคาตอบแทนทเปนเงนเดอน 4. ผ ทตองโนมนาวจตใจ คอ หวหนาหรอแกนน ากลม ซงคาดหวงวาเขาจะรบอสลาม หรอยบยงความ

ชวรายของเขา หรอการศรทธาของเขาจะมนคง หรอคนอนจะรบอสลามเพราะเขา 5. การไถทาส คอ ทาสทท าสญญากบนายวาจะไถตวใหเปนอสระ 6. ผ มหนสน ม 2 ประเภท

- มหนสนเพราะไกลเกลยขอพพาทระหวางคกรณ - มหนสนเพราะตวเอง โดยมภาระหนสนมาก และไมมทรพยสนทจะใชหน 7. ในหนทางของอลลอฮ คอนกรบผ เสยสละในหนทางของอลลอฮ การเรยกรองเชญชวนสศาสนา

ของอลลอฮ และสงทชวยหรอสงเสรมการเผยแพรศาสนา 8. คนเดนทาง คอ คนเดนทางทขาดปจจย ทจะกลบสภมล าเนา

ซะกาตตลฟฏร 1. เหตผลทางบทบญญต

สวนหนงจากเหตผล คอการขดเกลาจตใจผ ทถอศลอด จากสงไรสาระ และการพดจาหยาบคาย ซงอาจจะเกดขน และยงเปนอาหารแกคนขดสนและยากจน โดยทพวกเขาไมตองขอผ อนในวนอด

2. ปรมาณและชนดอาหารทเปนซะกาตลฟฏร

1 ทะนาน คอ 4 ลตร และเทากบ 3 กโลกรม โดยประมาณ โดยใชอาหารหลกของผคนในเมองนนๆ ไมวาจะเปนขาวบาเลย อนทผลม ขาว องนแหง หรอเนยแหง

3. เวลาทตองจาย

จ าเปนตองจายเมอเขาสคนของวนอดลฟฏร เวลาจาย คอ

เวลาทอนญาต คอ หนงวน หรอสองวน กอนวนอด เนองจากอบดลลอฮ บน อมร ไดปฏบตเชนนน

เวลาทประเสรฐ คอ เรมจากรงอรณของวนอด จนถงเวลาใกลละหมาดอด เนองจากทานเราะสลไดสงใหจายกอนทผคนจะออกไปละหมาด

4. ผทตองจาย

คอ ทกคนทเปนมสลม เปนอสระ หรอทาสชายหญง เดกหรอผ ใหญ ซงมเหลอเพยงพอส าหรบเปนอาหารของเขาในวนและคนของวนอด

และควรจายแทนทารกทอยในครรภ

ฟกฮอยางงาย 46

5. ผมสทธรบซะกาตลฟฏร คอ ผ มสทธรบซะกาตทง 8 จ าพวก เพยงแตคนขดสนและยากจนสมควรยงกวาจ าพวกอนๆ เพราะ

ทานเราะสล ศอลลลลอฮอะลยฮวะสลลม กลาวา «م و ال اذ ه في ال ؤ الس نع م أغنوه »

“จงใหพวกเขามเพยงพอในวนนโดยไมตองขอจากผใด”

ฟกฮอยางงาย 47

ตอนท 4 การถอศลอด

الصيام นยามและประวตการบญญตการถอศลอด 1. นยามการถอศลอด ทางภาษา คอการระงบ ทางวชาการ การตงเจตนาเพออบาดะฮตออลลอฮโดยการละเวนจากการกน ดม มเพศสมพนธ และทกสงทท าใหการถอศลอดเสย นบตงแตแสงอรณขนกระทงดวงอาทตยตก 2. ประวตการบญญตการถอศลอด อลลอฮไดบญญตการถอศลอดดงทพระองคไดบญญตแกประชาชาตกอนหนาน พระองคตรสวา

ها ﴿ يأ ين ي تب ء من و ٱل م ك يام علييك تب كما ٱلصذ ين ع ك مي من ٱل مي قبيلك ون لعلك [ ١٢١: البقرة] ﴾ ١٨٣ تتق

“โอบรรดาผศรทธา การถอศลอดไดถกบญญตแกพวกเจาดงทไดถกบญญตแกประชาชาตกอนหนาน ทงน เพอพวกเจาจะไดย าเกรง” (อล-บะเกาะเราะฮ 183)

การบญญตการถอศลอดเกดขนในเดอนชะอบาน ปทสองหลงจากฮจญเราะฮของทานนบ ศอลลลลอฮอะลยฮวะสลลม ประโยชนของการถอศลอด การถอศลอดศลอดมประโยชนทงในดานจตใจ สงคม และสขภาพ ประโยชนในดานจตใจคอ เปนการฝกใหผ ถอศลอดคนชนกบความอดทนและยบยงชงใจ อกทง ยงเปนการเพมความย าเกรงในกบตวของเขาดวย ประโยชนในดานสงคมคอ เปนการฝกประชาชาตมสลมใหมระบบระเบยบและรวมเปนหนง รกความเสมอภาคและยตธรรม มความเมตตาและจรยธรรมทด ซงทงหมด เปนชองทางปองกนสงคมจากความชวตาง ๆ ได สวนประโยชนในดานสขภาพคอ เปนการชวยชะลางกระเพาะใหมประสทธภาพในการท างานดยงขน ช าระลางรางกายจากสงปฏกล และชวยลดไขมนและพง การก าหนดเดอนเราะมะฎอน การก าหนดเดอนเราะมะฎอนมสองวธ คอ

ฟกฮอยางงาย 48

1. นบเดอนชะอบานใหครบจ านวนสามสบวน กลาวคอ หากเดอนชะอบานมจ านวนสามสบวน วนทสามสบเอดกคอวนทหนงของเดอนเราะมะฎอน 2. การเหนเดอน เมอมการเหนเดอนของเราะมะฎอนในคนทสามสบของเดอนชะอบานแลว จ าเปนทตองถอศลอด ดงทอลลอฮไดตรสวา

م شهد فمن ﴿ ر منك هي ه ٱلش مي [715]البقرة : ﴾ فلييص “ดงนน ผใดในหมพวกเจาอยในเดอนนนแลว กจงถอศลอด” (อล-บะเกาะเราะฮ 185)

และทานนบ ศอลลลลอฮอะลยฮวะสลลม กลาววา ا ر ذ إ »

ا ر ذ إ وا و وم ص ف لال م اله ت ي أ

م ف ك ي ل ع م ن غ إ وا ف ر ط أف وه ف م ت ي أ

«اوم ثين ي لا ث ة وا العد ل م ك أ

“เมอพวกทานเหนเดอน (เราะมะฎอน) กจงถอศลอด และเมอพวกทานเหนมนอก (เดอนเชาวาล) พวกทานกจงละศลอด หากมเมฆปกคลม (จนไมอาจเหนเดอน) พวกทานกจงท าใหเดอนนนมจ านวนสามสบวนเตม” (บนทกโดยมสลม) เมอมการเหนเดอนในประเทศหนง จ าเปนส าหรบประชาชนในประเทศนนตองถอศลอด กลาวคอ ในแตละพนทมมฏละอ (เวลาการขนและตกของเดอน) ตางกน มฏละอของทวปเอเชยไมใชมฏละอเดยวกนกบทวปยโรป มฏละอของทวปแอฟรกาไมใชมฏละอเดยวกนกบทวฟอเมรกา เปนตน ดงนน ในแตละพนทมบทบญญตเฉพาะส าหรบพวกเขา แตถาหากมสลมทวโลกถอศลอดพรอมเพรยงกนโดยยดการดเดอนเพยงแหงเดยวกถอวาเปนเรองด และคอสญลกษณของความรวมใจเปนหนงและภราดรภาพ ส าหรบการดเดอนของเราะมะฎอน พยานเพยงคนเดยวหรอสองคนกเปนทพอเพยงแลว ทงน เพราะทานนบ ศอลลลลอฮอะลยฮวะสลลม ไดอนญาตใหมพยานเพยงคนเดยวในการก าหนดเดอนเราะมะฎอน (บนทกโดยมสลม) สวนการก าหนดเดอนเชาวาลนนจ าเปนตองมพยานสองคน เพราะทานนบ ศอลลลลอฮอะลยฮวะสลลม ไมอนญาตใหมออกจากการถอศลอดในเดอนเราะมะฎอนเพอจะเขาเดอนเชาวาลนอกจากตองมพยานสองคน (บนทกโดยมสลม)

วาญบตองถอศลอดในเดอนเราะมะฎอน การถอศลอดในเดอนเราะมะฎอนเปนวาญบ ดงทมหลกฐานจากอลกรอาน หะดษ และอจญมาอของประชาชาต และเปนหนงในหลกการของศาสนาอสลาม อลลอฮตรสวา

ر ﴿ ي رمضان شهي نزل ٱل ريء ن فيه أ دى ٱليق ن وبيذنت لذلناس ه دى مذ يه قانن ٱل ري م شهد فمن وٱليف ر منك هي ه ٱلش مي ]البقرة : ﴾ فلييص

715] “เดอนเราะมะฎอน เปนเดอนทอลกรอานไดถกประทานลงมาในเดอนนน เพอเปนทางน าแกมนษยชาต และหลกฐานอนชดเจนเกยวกบขอแนะน านน และเกยวกบสงทจ าแนกระหวางความจรงกบความเทจ ดงนน ผ ใดในหม

พวกเจาอยในเดอนนนแลว กจงถอศลอด” (อล-บะเกาะเราะฮ 185)

ฟกฮอยางงาย 49

และทานนบ ศอลลลลอฮอะลยฮวะสลลม กลาววา

بن » م ىخ ل ع لامس ال ي ن ةأ اد ه :ش س ل اللله ال لو سار د مح من أ «اةك الزاء ت ي لاة،الصام ق ،“อสลามถกวางอยบนโครงสราง 5 ประการ หนง การปฏญาณตนวา ไมมพระเจาทถกเคารพภกดโดยแทจรงนอกจากอลลอฮเทานน และมหมมดเปนศาสนทตของอลลอฮ สอง ด ารงไวซงการละหมาด และสาม จายซะกาต” (บนทกโดยอลบคอรย 8, มสลม 16, อตตรมซย 2609) องคประกอบ (รกน) ของการถอศลอด 1. ตงเจตนาถอศลอด เพอปฏบตตามค าสงใชของอลลอฮและสรางความใกลชดกบพระองค ทานนบ ศอลลลลอฮอะลยฮวะสลลม กลาววา

م إن » «ياتاله ال ب م ع ا الأ

“แทจรง การงานทงหลายนนขนอยกบเจตนา” (มตตะฟะกนอะลยฮ) 2. ละเวนจากสงทท าใหเสยการถอศลอด เชน การกน ดม และมเพศสมพนธ 3. เวลา กลาวคอ ถอศลอดในชวงเวลากลางวน ตงแตแสงอรณขนกระทงดวงอาทตยตก เงอนไขทวาญบตองถอศลอด 1. เปนมสลม 2. บรรลศาสนะภาวะ 3. มสตสมปะชญญะ 4. มความสามารถ

สวนสตรนน การถอศลอดของนางจะถอวาใชไดโดยตองไมมรอบเดอนและเลอดนฟาส เงอนไขทจะถอวาการถอศลอดใชได 1. เปนมสลม 2. ตงเจตนาในตอนกลางคน 3. มสตสมปะชญญะ 4. รเดยงสา 5. ไมมรอบเดอน 6. ไมมเลอดนฟาส สงทเปนสนตขณะถอศลอด 1. รบเรงในการละศลอด นนคอการละศลอดโดยทนทหลงจากดวงอาทตยตก

ฟกฮอยางงาย 50

2. ละศลอดดวยผลอนทผลมสดหรอแหง หรอละดวยน าเปลา ทประเสรฐทสดคอ การละศลอดดวยผลอนทผลมสด หลงจากนนคอผลอทผลมแหง และหลงจากนนคอดวยน าเปลา และสงเสรมใหละโดยรบประทานในจ านวนค คอ สาม หา หรอเจดผล 3. กลาวดอาอละศลอด ซงทานนบ ศอลลลลอฮอะลยฮวะสลลม จะกลาวขณะละศลอดวา

« ك ق ز ر عل ا و ن م ص ك اللهم ل ك ا إن ل من ب ق ت ا، ف ن ر ط ف أ

«م ي ل الع يع م الس ت ن أ

“ขาแดอลลอฮ พวกเราไดถอศลอดเพอพระองค และเรากไดละศลอดดวยรซกของพระองค ฉะนน ไดโปรดทรงตอบ

รบการถอศลอดของพวกเรา แทจรง พระองคทรงเปนผ ไดยน ผทรงรอบร” (บนทกโดยอบดาวด 2358) 4. รบประทานสะหร คอการกนหรอดมในชวงทายของเวลากลางคนโดยมเจตนาเพอถอศลอด 5. ใหลาชาในการรบประทานสะหรกระทงชวงทายของกลางคน

การกระท าทนารงเกยจในขณะถอศลอด คอการกระท าสงทอาจท าใหการถอศลอดเสย ถงแมวาการกระท านนโดยตวของมนเองไมไดท าใหการถอศลอดเสย นนคอ 1. บวนปากหรอสดน าเขาจมกอยางแรงจนเกนไป 2. การจบทอาจสงผลใหเกดอารมณและเสยศลอด โดยการมมะซยเคลอนออกหรออาจมเพศสมพนธทตองจายกฟฟาเราะฮ 3. การเพงมองภรรยาดวยอารมณใคร 4. คดเรองการมเพศสมพนธ 5. จบมอหรอสมผสรางกายของสตร

ขอผอนปรนในการละศลอด 1. ผหญงมรอบเดอนและนฟาสจ าเปนตองละศลอด 2. ผ ทจ าเปนตองบรโภคอาหารเพอชวยเหลอชวตคนอน เชน คนจมน า เปนตน 3. อนญาตใหผ เดนทางละหมาดยอและละศลอดได 4. ผ ปวยทเกรงวาจะเกดอนตราย 5. ผ ทเรมออกเดนทางในเวลากลางวนของเดอนเราะมะฎอน ทางทดแลวเขาไมควรละศลอด ทงน เพอเปนการเลยงจากพสยของการคลาฟ 6. สตรตงครรภหรอใหนมบตรทเกรงวาหากถอศลอดแลวจะเกดอนตรายตอตวนางและทารก หรอตอทารกเพยงฝายเดยว ซงหากเกรงวาจะเกดอนตรายเฉพาะกบทารก ผ เปนวะลยของทารกจ าเปนตองใหอาหารแกคนยากจนเทากบวนทขาดศลอด แตในทงสองกรณ นางจ าเปนตองถอศลอดชด

สงทท าใหการถอศลอดเสยมดงน

ฟกฮอยางงาย 51

1. เปนมรตด 2. เสยชวต

3. ตงใจละศลอด 4. ไมแนใจในการจะถอศลอดตอ 5. อาเจยนโดยเจตนา 6. ใชยาสวนทวารและฉดยาบ ารง 7. มรอบเดอนหรอเลอดนฟาส 8. กลนเสมหะทออกมาถงปาก 9. กรอกเลอด ทงผถกกรอกและผท าการกรอก 10. มอสจเคลอนออก โดยเกดจากการตงใจเพงมอง 11. มอสจหรอมะซยออก โดยเกดจากการสมผส ชวยตวเอง หรอเลาโลม 12. มวตถตกถงล าคอ หรอซมเขาถงสมอง ไมวาจะเปนของเหลวหรอของแขง

หมายเหต 1. ผ ทเจตนามเพศสมพนธในเดอนเราะมะฎอนไมวาจะมความสมพนธกนดานหนาหรอดานหลง จ าเปนตองถอศลอดชดพรอมกบจายกฟฟาเราะฮ สวนผ ทไมมเจตนา (ลม) ไมตองถอศลอดชดและจายกฟฟาเราะฮแตประการใด 2. สตรทถกบงคบใหมเพศสมพนธในเดอนเราะมะฎอน หรอไมรบทบญญต หรอลม การถอศลอดของนางใชได ในกรณทถกบงคบนางจ าเปนตองถอศลอดชดอยางเดยว แตถาหากนางเจตนายนยอม กจ าเปนตองถอศลอดชดพรอมกบจายกฟฟาเราะฮดวย 3. กฟฟาเราะฮคอ การปลอยทาสหนงคนใหเปนอสระ หากไมมความสามารถ ใหถอศลอดสองเดอนตดตอกน หากไมมความสามารถ ใหจายอาหารแกยากจนจ านวน 60 คน และหากไมมความสามารถอก กไมตองจายกฟฟาเราะฮ 4. ผ มเพศสมพนธกบภรรยาโดยทางอนทไมใชทางอวยวะเพศ จ าเปนตองถอศลอดชดและขออภยโทษตออลลอฮ 5. สงเสรมใหรบเรงในการถอศลอดชดและถอตดตอกน หากประวงเวลาจนเลยเดอนเราะมะฏอนโดยใชเหต จ าเปนตองใหอาหารแกคนยากจนตอหนงวนทขาดศลอดพรอมกบการถอศลอดใช 6. ผ เสยชวตโดยยงไมไดถอศลอดทไดบนบานไวหรอถอศลอดในชวงหจญ ใหผ เปนวะลยถอศลอดแทน

ฟกฮอยางงาย 52

การถอศลอดทเปนสนต มกรฮ (นารงเกยจ) และหะรอม (ตองหาม) การถอศลอดทสนต สงเสรมใหถอศลอดในวนตอไปน

- วนอะเราะฟะฮ (วนท 9 ซลหจญะฮ) นอกจากผประกอบพธหจญ - วนท 9, 10, 11 ของเดอนมหรรอม - หกวนในเดอนเชาวาล - สบวนแรกของเดอนซลหจญะฮ - การถอศลอดในเดอนมหรรอม - บรรดาวนสขาว (วนท 13-15) ของทกเดอน - วนจนทรและวนพฤหสบด - ถอศลอดวนเวนวน - การถอศลอดของคนโสดทไมมความสามารถจะแตงงาน

การถอศลอดทมกรฮ (นารงเกยจ)

- การถอศลอดของผประกอบพธหจญในวนอะเราะฮ - การถอศลอดเฉพาะวนศกรวนเดยวเปนเอกเทศ

- การถอศลอดวนสดทายของเดอนชะอบาน ขางตน คอการถอศลอดทเปนมกรฮในเชงนารงเกยจ สวนการถอศลอดทเปนมกรฮเชงตองหามคอ - การถอศลอดสองวนตดตอกนหรอมากกวาโดยไมไดละศลอด - ถอศลอดในวนสงสย (30 ชะอบาน) - ถอศลอดตลอดทงป - การถอศลอดสนตของสตรทไมไดรบอนญาตจากสามของนาง ในขณะทสามนนอยกบนาง

การถอศลอดทตองหามคอ การถอศลอดในวนตอไปน 1. ถอศลอดในวนอดทงสอง 2. ถอศลอดในวนตชรก (11-13 ซลหจญะฮ) นอกจากผประกอบพธหจญประเภทตะมตตอและไมมความสามารถในการครอบครองสตวเพอท าฟดยะฮ 3. วนทมรอบเดอนหรอเลอดนฟาสส าหรบสตร 4. การถอศลอดของผ ปวยทคาดวาอาจสงผลอนตรายตอชวตได

ฟกฮอยางงาย 53

ตอนท 5

การออตกาฟ

الاعتكاف وأحكامه

นยาม ตามหลกภาษา คอ การพ านก, การอยประจ า, การเกบตว, หรอการยบยง ตามหลกวชาการ คอ การตงเจตนาพ านกอยในมสญด เพอการเคารพภกด โดยมรปแบบเฉพาะ

ประโยชนของการบญญตการออตกาฟ 1. ท ำใหจตใจปลอดโปรง ปรำศจำกกำรหมกมนอยกบกจกำรโลกดนยำ โดยมงสกำรเคำรพภกด

และร ำลกถงอลลอฮ 2. ถวำยใจใหกบอลลอฮ โดยกำรมอบหมำยและพ ำนกอยทประตแหงควำมโปรดปรำนและควำม

เมตตำของพระองค

ประเภทของการออตกาฟ การออตกาฟม 2 ประเภท 1. ภาคบงคบ คอ การออตกาฟทบนบานไว เชนกลาววา หากฉนส าเรจในกจการนน ฉนจะออตกาฟสามวน หรอ

หากฉนไดรบความสะดวกในกจการนน ฉนจะออตกาฟเทานน เทาน 2. ภาคสมครใจและสงเสรม ทดทสดคอ สบวนสดทายของเดอนเราะมะฎอน

องคประกอบ (รกน) ของการออตกาฟ 1. ผ ทออตกาฟ (มอตะกฟ) 2. การพ านกอยในมสญด เนองจากทานเราะสล ศอลลลลอฮอะลยฮวะสลลม กลาววา

«ة اع ج د ج س م في لا إ ف ك ت اع لا »“ไมมการออตกาฟ นอกจากในมสญดทมการละหมาดญะมาอะฮเทานน”

เนองจาก การออตกาฟในมสญดทมละหมาดญะมาอะฮ จะเปนการเตรยมตวเพอละหมาดใน

ฟกฮอยางงาย 54

ลกษณะทสมบรณยง และทสมบรณยงของการละหมาดนน อยทการละหมาดญะมาอะฮ 3. สถานทออตกาฟ (มอตะกฟ)

เงอนไขทท าใหการออตกาฟถกตอง (ใชได) 1. ผ ออตกาฟตองเปนมสลม 2. รเดยงสา ฉะนน การออตกาฟของคนวกลจรต และเดกจง ใชไมได 3. ผชายตองออตกาฟในมสญดทมการละหมาดญะมาอะฮ 4. สะอาดจากมลเหตทตองอาบน า (ญะนาบะฮ เลอดประจ าเดอน และเลอดหลงคลอดบตร)

สงทท าใหการออตกาฟเปนโมฆะ 1. การรวมประเวณ แมวาน าอสจไมหลงกตาม

ن ول ﴿ وه نت مي ت بش ون وأ كف يمسجد ف ع [١٢١: البقرة] ﴾ ٱل

“และพวกเจาอยามเพศสมพนธกบภรรยา ขณะทพวกเจาออตกาฟอยในมสญด” (อลบะเกาะเราะฮ 187) 2. การเลาโลมระหวางสามภรรยา 3. เปนลม และวกลจรต เนองจากมนเมา หรออนๆ 4. สนสภาพจากการเปนมสลม 5. ออกจากมสญด โดยไมมเหตทไดรบการอนโลม

เหตทอนโลมใหออกจากมสญด (สถานทออตกาฟ) แบงออกเปน 3 ประเภท 1. เหตตามบทบญญต เชน ออกไปละหมาดวนศกร หรอ ละหมาดอดทงสอง หากมสญดทออตกาฟไมมการละหมาดวน

ศกร และไมมละหมาดอด เหตผลทอนโลมใหออก เนองจากการออตกาฟนน เปนการภกดตออลลอฮโดยการสมครใจ และออก

หางจากการฝาฝน ขณะทการละทงละหมาดวนศกร หรอละหมาดอด เปนการฝาฝน 2. เหตตามปกตวสย เชน การขบถาย หรอ มญะนาบะฮ (เหตทตองอาบน า ) โดยการฝนเปยก เมอไมสามารถอาบน า

ช าระรางกายในมสญดได แตมขอแมวา ไมอยนอกสถานทออตกาฟ นอกจากเวลาทท าภารกจเทานน 3. อปสรรคเพราะเหตจ าเปนหรอฉกเฉน เชน เกรงวาทรพยสนหรอเสบยงจะไดรบความเสยหาย หรอเกรงวาตวเขาจะไดรบอนตราย หาก

เขายงคงอยในสถานทออตกาฟ

ฟกฮอยางงาย 55

ตอนท 6 การท าหจญ

الحج

เปนองคประกอบหลกของอสลาม

1. ความหมายของหจญ 2. สถานภาพของหจญในอสลาม

หจญ เปนองคประกอบหรอโครงสรางหลกขอทหาของอสลาม ถกบญญตในปทเกาฮจญเราะฮศกราช

﴿ ييت حج ٱلناس ع ولل تطاع من ٱلي [97]آل عمران : ﴾ سبيل إليه ٱسي

“และหนาทของมนษยตออลลอฮ คอการท าหจญ ณ บยตลลอฮนน ส าหรบผ ทมความสามารถในการเดนทาง” (อาล อมรอน 97)

และทานเราะสล ศอลลลลอฮอะลยฮวะสลลม กลาววา

اد ه : ش س خ عل لام س الإ ب ن » و الل لا له إ إ لا ن ة أ

ن أ «ةك الز اء ت ي إ لاة، و الص ام ق ، وإ الله ل و س ا ر د م م

“อสลามถกวางอยบนโครงสราง 5 ประการ หนง การปฏญาณตนวา ไมมพระเจาทถกเคารพภกดโดยแทจรงนอกจากอลลอฮเทานน และมหมมดเปนศาสนทตของอลลอฮ สอง ด ารงไวซงการละหมาด และสาม จายซะกาต” (บนทกโดยอลบคอรย 8, มสลม 16, อตตรมซย 2609)

3. ขอชขาด หรอบทบญญตของหจญการท าหจญเปนขอบงคบครงเดยวในชวต เนองจากทานเราะสลกลาววา

«عود ط ت و ه ف اد ن ز م ة، ف ر م ج ال »“การท าหจญทบงคบ คอหนงครงในชวต หากผ ใดท ามากกวาหนงครงกเปนการสมครใจ” (บนทกโดย อนนะสาอย 2620, อบดาวด 1721, อบนมาญะฮ 2886, อะหมด 1/291, อดดารมย 1788)

การท าหจญ คอ การมงสมกกะฮ เพอปฏบตสงตางๆ ทถกก าหนดไว ในเวลาทถกบญญต

4. การท าอมเราะฮตามหลกภาษา คอ การเยยมเยยน การเยอน ตามบทบญญต คอ การปฏบตตางๆ ทถกบญญต ในสถานททถกก าหนดไว อมเราะฮ ตองปฏบตหนงครงในชวต

ฟกฮอยางงาย 56

5. เหตผลเกยวกบการบญญตหจญและอมเราะฮ สวนหนง คอ การช าระจตใจใหสะอาดจากรองรอยของบาป เพอใหเขาเปนผ ทมเกยรต ณ ทอลลอฮ ใน

วนปรโลก ث و ف ر م ي ل ف ت ي هذا الب ج ن ح م » ه ل و م و ي ك ع ج ق ر س ف م ي ل

«همد أ

“บคคลใดไดท าหจญ ณ วหารแหงน โดยทเขาไมท าการรวมประเวณ หรอท าอนาจาร และไมละเมด เขากลบไปดงวนทเขาออกจากครรภของมารดา” (บนทกโดย อลบคอรย 1724, มสลม 1350, อตตรมซย 811, และทานอนๆ)

6. เงอนไขทจ าเปนตองท าหจญและอมเราะฮ1. เปนมสลม2. มสตสมปชญญะ 3. บรรลนตภาวะตามศาสนบญญต 4. มความสามารถ คอ มเสบยงและพาหนะ 5. เปนไท ( อสระ) 6. ส าหรบผหญง ตองม มะหรอม (ญาตทแตงงานกนมได) หากเขาท าหจญโดยไมมมะหรอม หจญกถอ

วาใชได

การท าหจญของเดก ถอวาใชได แตถอวาเปนภาคสมครใจ และตองท าอกครง เมอบรรลนตภาวะตามศาสนบญญต

เมอผ ทจ าเปนตองท าหจญเสยชวต โดยยงไมไดท าหจญ ใหเอาทรพยของเขาทเปนมรดก ใหผ อนท าหจญแทน

ผ ทยงไมท าหจญ ไมสามารถท าหจญแทนผ อนได สวนหจญหรออมเราะฮภาคสมครใจส าหรบผ ทมความสามารถและไมมความสามารถนนอนญาตใหผ อนท าแทนได

ประเภทของหจญและอมเราะฮ1. อมเราะฮอยางเดยว 2. หจญอยางเดยว (อฟรอด) 3. หจญและอมเราะฮควบคกน (กรอน) 4. อมเราะฮแลวตอดวยหจญ (ตะมตตอ)

อมเราะฮอยางเดยว ท าไดตลอดทงป ทดทสดคอ ท าควบคกบหจญ หรอในเดอนเราะมะฎอน

การท าหจญอยางเดยว (อฟรอด) คอ การตงเจตนาท าหจญ โดยไมท าอมเราะฮมากอน หรอท าหจญโดยไมควบคกบอมเราะฮ

หจญควบคกบอมเราะฮ (กรอน) คอ การเขาพธหจญและอมเราะฮพรอมกน การปฏบตตางๆ ก

ฟกฮอยางงาย 57

ผนวกรวมกน เพยงพอดวยกบการเฏาะวาฟเพยงครงเดยว สะแอครงเดยว

อมเราะฮแลวตอดวยหจญ (ตะมตตอ) ซงแบบนดทสดในจ านวนรปแบบการท าหจญทกประเภท คอ การเขาพธอมเราะฮในเดอนหจญ เฏาะวาฟ สะแอ และตะหลลลออกจากอมเราะฮ และตอมา ในวนทแปดเดอนซลหจญะฮ ในปเดยวกน ใหเขาพธหจญตอ และปฏบตภารกจท าพธหจญจนเสรจสมบรณ

จะตองเชอดสตวพล (ดม หรอ ฮดย) ส าหรบตะมตตอและกรอน

องคประกอบหลก (รกน) ของหจญและอมเราะฮ

องคประกอบหลกของหจญ ม 4 ประการ1. อหรอม (การตงเจตนาเขาพธ) 2. เฏาะวาฟ (การเดนวนรอบอลกะบะฮ) 3. สะแอ (การเดนไปมาระหวางเศาะฟาและมรวะฮ) 4. วกฟทอะเราะฟะฮ (การไปอยทอะเราะฟะฮ) หากขาดองคประกอบประการใด หจญกเปนโมฆะ

องคประกอบหลกของอมเราะฮ ม 3 ประการ1. อหรอม 2. เฏาะวาฟ 3. สะแอ

การท าอมเราะฮจะไมสมบรณ หากขาดขอหนงขอใดประการทหนง : อหรอม คอ การตงเจตนาเขาพธหจญ หรอพธอมเราะฮ หลงจากทมการเปลยนเสอผา แลวใสชดอหรอมสงทวาญบในการอหรอม (สงทตองปฏบต หากละเลยตองมการชดใช) ม 3 ประการ คอ 1. อหรอมจากเขตทก าหนด (มกอต) คอ สถานททถกก าหนดเพอการอหรอม กลาวคอ ไมอนญาตใหผประกอบพธหจญ หรออมเราะฮ

ผานโดยไมอหรอม

2. การเปลองเสอผาทตดเยบเปนชดออกจากรางกาย ผชายจะไมสวมใสเสอชดยาว เสอ เสอคลมศรษะ ไมใชผาโพกศรษะ และไมเอาสงใดคลมตดศรษะ

และไมสวมรองเทาหมสน นอกจากไมมรองเทาแตะ สวนผหญงจะไมสวมถงมอ และจะไมปดหนา

3. การกลาวตลบยะฮ คอ

لا ك ي ، لب ك ي اللهم لب ك ي لب » ك ي ة م ع اله و د م ال ن ، إ ك ي لب ك ل ك، لا ل الم و ك ل ك ي «ك ل“ฉนตอบรบการเรยกรองของพระองค ไมมภาคใดๆ ตอพระองค แทจรง การสรรเสรญ ความโปรดปราน และ

ฟกฮอยางงาย 58

อ านาจ เปนสทธของพระองค ไมมภาคใดๆ ตอพระองค”

จะกลาวเมอเรมเขาพธ ขณะอยทมกอต โดยไมเลยเขตมกอต และสงเสรมใหกลาวซ าหลายๆ ครง ผชายควรกลาวเสยงดง ควรกลาวอยเสมอ เมอขนหรอลงจากพาหนะ หรอตอนจะละหมาด เสรจสนจากการละหมาด หรอเมอพบกบกลมผ อหรอม และค าตลบยะฮของอมเราะฮนน จะสนสดเมอเรมเฏาะวาฟ สวนตลบยะฮของหจญ จะสนสดเมอเรมขวางเสาหน

ประการทสอง การเฏาะวาฟเฏาะวาฟ คอ การเดนวนรอบกะบะฮเจดรอบ และมเงอนไข 7 ประการ1. ตงเจตนาเมอเรมเฏาะวาฟ 2. สะอาดจากสงสกปรก (นะญส) และสะอาดจากหะดส (เหตทตองอาบน าและอาบน าละหมาด) 3. ปกปดเอาเราะฮ (สวนของรางกายทตองปกปด) เนองจากการเฏาะวาฟนน เหมอนกบการละหมาด 4. ตองเฏาะวาฟในมสญด แมวาจะหางจากกะอบะฮกตาม 5. ใหกะอบะฮอยดานซายมอ 6. เฏาะวาฟเจดรอบ 7. ตอเนองกนในแตละรอบ นอกจากจะมเหตจ าเปน

ขอควรปฏบตของการเฏาะวาฟ 1. วงเหยาะๆ สงเสรมเฉพาะผ ชายเทานน นนคอการเดนเรว พรอมกบยกยางกาวเปนจงหวะ ดงม

บนทกของมสลม จากอบน อมรวา แทจรงทานเราะสลวงเหยาะๆ รอบหนด า สามรอบ และเดนสรอบ และสงเสรมใหปฏบตในการเฏาะวาฟกดมเทานน (เฏาะวาฟแรกถง) และในสามรอบแรกของการเฏาะวาฟเทานน

2. อฎฏบาอ คอ เปดไหล หรอบาขางขวา และสงเสรมใหปฏบตในการเฏาะวาฟกดมเทานน และสงเสรมเฉพาะผชาย และใหท าดงกลาวทงเจดรอบ (ดงมบนทกของอะหมด แทจรงทานเราะสลและบรรดาสาวกของทาน ไดเขาพธอมเราะฮ จากอลญะรอนะฮ โดยพาดสไบเฉยงใหอยใตรกแร แลวชายผาอยบนบาดานซาย)

3. การจบหนด า ขณะเรมเฏาะวาฟในทกๆรอบ หากมความสามารถ และการจบมมยะมานย 4. กลาวค าดอาอ (เมอเรมรอบแรก)

اعا ب ا ك و د ه ع اء ب ف و ك و اب ت ك ا ب يق د ص و ك ا ب ان م ي اللهم إ ،الل أكبو الله بسم ك يه ب ن ة ن س ل“ดวยพระนามแหงอลลอฮ อลลอฮทรงยงใหญ โออลลอฮ เพราะการศรทธาตอพระองค การเชอตอค าภรของพระองค รกษาพนธะสญญาของพระองค และเพราะปฏบตตามแบบอยางนบของพระองค”

5. การขอพรขณะเฏาะวาฟ ซงไมมบทขอพรเฉพาะ แตขอไดทกบทขอพร เพยงแตสงเสรมใหกลาวตอนจบทกๆ รอบวา

ฟกฮอยางงาย 59

نييا ف ء تنا ربنا ﴿ [107]البقرة : ﴾ ٢٠١ ٱلنار عذ ب وقنا حسنة ٱلأخرة وف حسنة ٱلد“โอพระผอภบาลของเรา โปรดใหสงดแกเรา ในโลกนและปรโลก และโปรดปกปองเราจากการลงโทษของไฟนรก” (อลบะเกาะเราะฮ 201)

6. การขอพรทมลตะซมเมอเสรจจากการเฏาะวาฟ (คอบรเวณระหวางประตของกะบะฮ และหน

ด า) 7. ละหมาดสองรอกอะฮหลงจากเฏาะวาฟ ณ บรเวณหลงมะกอมอบรอฮม โดยอานซเราะฮอล

กาฟรน ในรอกอะฮทหนง และซเราะฮอลอคลาศ ในรอกอะฮทสอง (หลงจากซเราะฮอลฟาตหะฮ) 8. ดมน าซมซม หลงจากละหมาดสองรอกอะฮ และดมเยอะๆจนอม 9. กลบไปจบหนด าอกครง กอนทจะไปสะแอ

ประการทสาม การสะแอ การสะแอ คอ การเดนไปมาระหวางเนนเขาเศาะฟาและมรวะฮ โดยตงเจตนาท าการเคารพภกด

ตออลลอฮ การสะแอนน เปนองคประกอบหลกของการท าหจญและอมเราะฮเงอนไขของการสะแอ 1. การตงเจตนา เนองจากทานเราะสลกลาววา

م ن إ » «اتي اله ب ال م ع ا الأ

“แทจรงการปฏบตความดทงหลายจะถกตอบรบ เพราะเจตนา” (บนทกโดย อลบคอรย 3, มสลม 1907, อตตรมซย 1607, อนนะสาอย 75, อบดาวด 2201, อบนมาญะฮ 4227, และอะหมด 1/43)

2. เรยบเรยงตามล าดบ โดยเฏาะวาฟกอนสะแอ 3. ตอเนองกนระหวางรอบ แตการเวนระยะเพยงเลกนอยไมเปนไร โดยเฉพาะอยางยงในกรณมเหต

จ าเปน 4. ครบเจดรอบ หากขาดรอบหนงรอบใด หรอขาดครงรอบ กใชไมได เนองจากตองครบทกรอบ5. ตองสะแอหลงจากเฏาะวาฟทถกตอง (ใชได) ไมวาจะเปนเฏาะวาฟวาญบ (บงคบ) หรอเฏาะวาฟ

สมครใจ

ขอควรปฏบตในการสะแอ ขอควรปฏบต คอ1. การเดนเรว (อลเคาะบบ) ระหวางสญลกษณไฟสเขยว ซงอยทสองฝงทราบลมเดม ซงฮาญรมารดา

ของอสมาอลไดวงไปมา สงเสรมใหผชายทแขงแรงปฏบต แตไมสงเสรมคนออนแอและผหญง 2. ยนบนภเขาเศาะฟาและมรวะฮ เพอขอพร

ฟกฮอยางงาย 60

3. ขอพรบนเขาเศาะฟาและมรวะฮ ในทกๆ รอบของการสะแอ 4. กลาว (สามครง) วา

الل » لا إله إلا الل ب ك أ ه عل و ه و د م له ال ك و ل الم ، له له يك وحده لا ص ن ه و د ع و ق د ه ص د ح لا الل، و إ إله ير. لا د ء ق ش ك

م ز ه و هد ب ع «هد ح و اب ز ح الأ

“อลลอฮผยงใหญ ไมมพระเจาทแทจรงนอกจากพระองคเทานน ไมมภาคใดๆ ตอพระองค การสรรเสรญเปนสทธของพระองค พระองคทรงอานภาพเหนอทกสง ไมมพระเจานอกจากพระองค ผทรงรกษาสญญา ทรงชวยเหลอบาวของพระองค และท าใหศตรพายแพ แตพระองคเดยว”

กลาวสามจบทกครงขณะขนภเขาเศาะฟาและมรวะฮในทกๆ รอบของการสะแอ 5. ใหตอเนองกนระหวางสะแอและเฏาะวาฟ คอไมเวนระยะเวลาระหวางกน โดยไมมอปสรรคทอนโลม

ตามบทบญญต

ประการทส การวกฟทอะเราะฟะฮวกฟ คอ การมาอย ณ สถานทหนง ซงเรยกวาอะรอฟาต เพยงครเดยวหรอมากกวา โดยตงเจตนาวกฟ

เรมตงแตเวลาละหมาดซฮร ในวนท 9 เดอนซลหจญะฮ จนถงรงอรณของวนท 10 บคคลใดพลาด โดยไมไดท าการวกฟ เขายอมพลาดการท าหจญ ใหเขาออกจากพธหจญ (ตะหลลล)

เปลยนเปนอมเราะฮ และชดเชยในปตอไป และตองเชอดสตวพลถาหากเขาไมไดตงเงอนไขไวกอนหนาน และบคคลใดถกกดกนไมใหเขาไปถงกะบะฮ ใหเขาเชอดสตวพล แลวใหเขาออกจากพธ (ตะหลลล)และถาเขาเจออปสรรค โดยเจบปวย หรอขาดเสบยง หากเขาตงเงอนไขวา

م و ن ت س ب ح ث ي ح لهความวา “หากมอปสรรคใดๆ มาขดขวาง กใหทปลดเปลองของฉน เปนสถานททพระองคทรงกกฉน” แลวใหเขาออกจากพธ และไมตองชดใชดวยสงใด และหากเขาไมไดตงเงอนไขไว ใหเขาออกจากพธ

และชดใชดวยการเชอดสตวพลตามทเขามความสะดวก

ประการวาญบของการท าหจญ ม 7 ประการ1. ตงเจตนาเขาพธตงแตมกอต (เขตทถกก าหนดไว) 2. วกฟทอะเราะฟะฮจนตะวนตกดน (ส าหรบผ ทวกฟกลางวน) 3. การคางคน (มะบต) ทมซดะลฟะฮ จนถงหลงเทยงคน 4. การคางคนทมนา ในค าคนของวนตชรก (11, 12 และ 13 ซลหจญะฮ) 5. การขวางเสาหนโดยเรยงตามล าดบ 6. การโกนศรษะหรอตดผม

7. การเฏาะวาฟวะดาอ (เฏาะวาฟอ าลา)

ประการวาญบของอมเราะฮ

ฟกฮอยางงาย 61

ตงเจตนาเขาพธจากมกอต สวนชาวมกกะฮนน ใหตงเจตนาจากนอกเขตหะรอม

ค าเตอน

บคคลใดละทงองคประกอบหลก (รกน) การท าหจญจะไมสมบรณ

บคคลใดละทงสงทเปนวาญบ ตองชดใชดวยดม (เชอดสตวพล)

ผใดละทงขอควรปฏบต ไมตองชดใชสงใด

สงตองหามของการครองอหรอมคอ การกระท าตางๆ ทตองหามส าหรบบคคลทท าหจญ หรออมเราะฮ หากกระท า ตองมการชดใชโดย

การเชอดสตวพล หรอถอศลอด หรอเลยงอาหารแกคนยากจน ซงสงตองหามส าหรบผ ทอยในการครองอหรอม ไมวาจะเปนชายหรอหญง มดงตอไปน

1. การก าจดขนออกจากรางกาย 2. การตดเลบ 3. การคลมศรษะ (ส าหรบผชาย) การปดหรอคลมหนา (ส าหรบผหญง) นอกจากในกรณทมผชายท

ไมใชมะหรอมผานมา 4. การสวมใสอาภรณทตดเยบเปนชด (คอตดเปนทรวดทรง เชน เสอยาว กางเกง และอนๆ) 5. การใชเครองหอม 6. การลาสตวบก (สตวปาทอนญาตใหบรโภค) 7. ท าพธแตงงาน 8. การมเพศสมพนธ

หากมเพศสมพนธกอนเปลองจากการอหรอมครงแรก (ตะหลลลเอาวล) การท าหจญกเปนโมฆะ จ าเปนตองเชอดอฐหนงตว และจะตองท าหจญตอไปใหเสรจสมบรณ และชดเชยหจญในปตอไปดวย

หากมเพศสมพนธหลงจากการเปลองครงแรก (ตะหลลลเอาวล) การท าหจญไมเปนโมฆะ แตตองเชอดแพะหนงตว

9. การเลาโลม การหยอกลอดวยอารมณทางเพศ แตไมถงขนมเพศสมพนธทางอวยวะเพศ

หากการกระท าดงกลาวน าไปสการหลงอสจ ตองเชอดอฐหนงตว และการท าหจญกไมเปนโมฆะ

หากไมมการหลงอสจ ตองเชอดแพะหนงตว และการท าหจญกไมเปนโมฆะ ผหญงกมสงตองหามเชนเดยวกบผชาย นอกจากการสวมใสเสอผาทตดเยบเปนชด สวมใสไดตาม

ตองการ โดยไมเผยโฉม และใหคลมศรษะ ใหเปดหนา นอกจากกรณทมผชายทไมใชมะหรอมอยดวย

ฟกฮอยางงาย 62

การเปลองจากอหรอมครงแรก (ตะหลลลเอาวล)โดยการปฏบตลลวงสองในสามประการตางๆ ดงน1. เฏาะวาฟ 2. ขวางเสาหน 3. โกนศรษะหรอตดผม

หากผหญงทท าหจญแบบตะมตตอมประจ าเดอนกอนจะเฏาะวาฟ (เฏาะวาฟอมเราะฮ) และเกรงวาจะพลาดโอกาสในการท าหจญ ใหตงเจตนาท าหจญควบคกบอมเราะฮ เปนการท าหจญแบบกรอน

ผหญงทมประจ าเดอน และเลอดหลงคลอดบตร อนญาตใหท าไดทกพธกรรม นอกจากการเฏาะวาฟ

อนญาตใหผ ทอยในการอหรอม ท าการเชอดสตวทเลยง อฐ วว แกะ ไก และอนๆ และอนญาตใหฆาสตวดราย เชนสงโต หมาปา เสอ หน ง และสตวดรายทกชนด

และอนญาตใหลาสตวทะเล และอาหารทะเล (สตวทะเลทตาย)

ไมอนญาตใหผ ทอยในอหรอม หรอไมอยในอหรอม ตดตนไมและหญา ในเขตหะรอมมกกะฮ นอกจากตนอซคร

และหามลาสตวปาในเขตหะรอมมกกะฮเชนกน หากผใดกระท าเชนนน ตองจายคาชดใช

และหามตดตนไม หามลาสตวปาในเขตหะรอมมะดนะฮ แตไมตองจายคาชดใช

ผ ใดทมอสรรค และจ าเปนตองท าในสงตองหาม (ยกเวนการมเพศสมพนธ) เชน การก าจดขน สวมใสเสอผาทตดเยบเปนชด และอนๆ กสามารถท าได แตตองจายคาชดใช ซงสามารถเลอกระหวาง จะถอศลอดสามวน หรอเลยงอาหารแกคนยากจนหกคน คนละหนงลตร เปนขาวสาล ขาวบาเล หรออนๆ หรอเชอดแพะหนงตว

ผ ใดกระท าสงตองหามเพราะขาดความร ลม หรอถกบงคบ จะไมเปนบาป และไมตองจายคาชดใช แตตองสลดจากสงนนโดยเรว เนองจาก อลลอฮกลาววา

نا ل ربنا ﴿ سينا إن ت ؤ خذي وي ننا أ

يطأ خي

[116]البقرة : ﴾ أ

“โอพระผอภบาลของเราอยาเอาโทษแกเรา หากเราลมหรอผดพลาด” (อลบะเกาะเราะฮ 286)

ผ ใดฆาสตวบก (สตวปาทอนมตใหบรโภค) ขณะทอยในการอหรอม หากเขามปศสตวทมลกษณะเหมอนกบสงทถกฆา ใหเขาเลอกระหวางการเชอดสงทเหมอนกน แลวแจกจายเพอเปนอาหารแกคนจนในเขตหะรอม หรอจะประเมนเปนราคา แลวซออาหารแกคนยากจนคนละหนงลตร หรอจะถอศลอดทดแทน (ถอศลอดหนงวนทดแทนอาหารหนงลตร) หากเขาไมมปศสตวทมลกษณะเหมอนกน ใหเขาเลอกระหวางประเมนราคา แลวซอเปนอาหารแจกจายแกคนจนในเขตหะรอม หรอจะถอศลอดทดแทน (ถอศลอดหนงวนทดแทนอาหารหนงลตร)

คาชดใชในการเลาโลมโดยไมมการหลงอสจ กเชนเดยวกบคาชดใชในกรณมสงร าคาญบนศรษะ (เชนมเหาแลวตองโกนศรษะ ) คอ ถอศลอดสามวนหรอแจกจายอาหารแกคนจนหกคน หรอเชอดแพะหนงตว

ฟกฮอยางงาย 63

คาชดใชในกรณมเพศสมพนธ ในการท าหจญ หากมเพศสมพนธกอนการเปลองครงแรก (ตะหลลลเอาวล ) คอ เชอดอฐหนงตว หากไมม กใหถอศลอดสามวน ในระหวางการท าหจญ และอกเจดวนเมอกลบภมล าเนา หากมเพศสมพนธหลงจากตะหลลลเอาวล กใหชดใชโดยการถอศลอดสามวน หรอจายอาหารแกคนจนหกคน หรอเชอดแพะหนงตว

ผ ทท าหจญแบบตะมตตอและกรอน (ยกเวนชาวมกกะฮ) ตองเชอดสตวพล คอ แพะหนงตว หรอ หนงจากเจดสวนของอฐ หรอหนงจากเจดสวนของวว หากผ ใดไมมสตวพล กใหถอศลอดสามวนระหวางการท าหจญ และเจดวนเมอกลบภมล าเนา

ผ ทถกกดกนจนมสามารถท าหจญใหเสรจสมบรณ หากไมมสตวพล กใหถอศลอดสบวน จากนนกเปลองจากการอหรอมได

ผ ทท าในสงตองหามซ าหลายครง - ท าสงตองหามชนดเดยวกนหลายครง แตยงไมจายคาชดใช ใหจายครงเดยว ซงตางกบคา

ชดใชในการลาสตว (ตองจายตามจ านวนครงทท า ) - ท าสงตองหามหลายครง แตตางชนด เชน โกนศรษะ แลวตดเลบ กตองจายคาชดใชชนด

ละหนงครง

มกอต (เขตก าหนด)

มกอต มสองประเภท 1. มกอตเวลา คอ เดอนแหงการท าหจญ เชาวาล ซลเกาะอดะฮ และซลหจญะฮ 2. มกอตสถานท

คอ สถานททผท าหจญหรออมเราะฮตงเจตนาเขาพธ ซงม 5 แหง 1. ซลหลยฟะฮ เปนมกอตของชาวมะดนะฮ และผ ทผานมาทางมะดนะฮ หางจากมกกะฮ 435

กโลเมตร ซงไกลทสดจากบรรดามกอต 2. อลญหฟะฮ เปนมกอตของชาวชาม อยปต และผ ทอยในบรเวณหรอผ ทผานมาทางนน คอ

หมบานหนงใกลกบ รอบฆ หางจากมกกะฮ 180 กโลเมตร ณ ปจจบน ผคนจะท าการอหรอมจาก รอบฆ 3. ยะลมลม เปนมกอตของชาวเยเมน และผ ทอยในบรเวณ หรอผานมาทางนน ยะลมลม คอ ท

ราบลม หางจากมกกะฮ ประมาณ 92 กโลเมตร 4. กอรนลมะนาซล เปนมกอตของชาวนจญด ฏออฟ และผ ทผานมาทางนน ปจจบนรจกกนในชอ

อสสยลลกะบร หางจากมกกะฮ 75 กโลเมตร และจดทอหรอมคอ สถานททอยบนสดของกอรนลมะนาซล 5. ซาต อรก เปนมกอตของชาวอรก ครอซาน ชาวนจญดสวนกลางและเหนอ และผ ทอยใน

บรเวณ และผ ทผานมาทางนน เปนทราบลมมชอวา ฎอรบะฮ หางจากมกกะฮประมาณ 100 กโลเมตร

มกอตเหลาน เปนมกอตของชาวเมองตางๆ ตามทไดกลาวแลวขางตน และเปนมกอตของผ ทผานมา

ฟกฮอยางงาย 64

ทางนน ส าหรบผ ทตองการท าหจญหรออมเราะฮ

ผ ทอาศยอยในระหวางเขตมกอตและมกกะฮ กใหยดมกอตของเขา ณ จดทเขาตองการอหรอมส าหรบหจญและอมเราะฮ แมกระทงชาวมกกะฮใหอหรอมหจญจากมกกะฮ

ชาวมกกะฮ เมอตองการท าหจญ กอหรอมจากมกกะฮ สวนอมเราะฮนน ใหอหรอมจากนอกเขตหะรอมมกกะฮจากทศใดกได

หากเขาไมผานไปทางมกอต ใหเขาอหรอมจากจดทมระยะทางเทามกอตทเขาอย ใกลทสด (ระยะทางระหวางมกกะฮกบมกอต ) เมอเขาผานไปทางนน ไมวาจะเปนทางอากาศ รถยนต หรอทางเรอ

ไมอนญาตใหผ ทท าหจญหรออมเราะฮ ผานมกอตโดยไมตงเจตนาเขาพธ (อหรอม) และผ ใดเลยมกอตโดยไมมการอหรอม จ าเปนตองกลบไปอหรอมทมกอต หากเขาไมกลบไป แตอหรอมจากจดนน จ าเปนทเขาตองจายดม(สตวพล) หจญและอมเราะฮของเขาใชได หรอหากจะอหรอมกอนถงมกอตกใชได แตไมควรปฏบตเชนนน

ฟกฮอยางงาย 65

ตอนท 7 การเชอดอฎหยะฮและอะกเกาะฮ

الأضحية والعقيقة

อลอฎหยะฮ (กรบาน) คอ อฐ วว แพะหรอแกะ ทเชอดในวนนะหรและวนตชรก (10-13 เดอนซลหจญะฮ) เพอเปนทาน ซง

เปนสงทสงเสรมใหปฏบต

เวลาเชอด คอ หลงจากละหมาดอด ในวนทสบ จนถงสบสาม เดอนซลหจญะฮ ควรแบงเนอเปนสามสวน เพอรบประทานเองหนงสวน เพอเปนของมอบให(ฮะดยะฮ)หนงสวน และ

บรจาคแกคนจนอกหนงสวน การท าอฎหยะฮนน มความประเสรฐอยางยง เนองจากท าใหเกดความสะดวก ยงประโยชนแกคนจน

และขจดความเดอดรอนของพวกเขา การเชอดสตวพลจะใชไมได นอกจากอฐทครบหาปบรบรณ ววครบสองปบรบรณ แกะครบหกเดอน

และแพะครบหนงป แพะหนงตวส าหรบหนงคน อฐหนงตวไดเจดสวน และววหนงตวไดเจดสวน และอนญาตใหแพะหนงตว

หรออฐ หรอวว เปนกรบานของตวเขาและคนในครอบครว และสตวทจะเชอด ควรเปนสตวทปราศจากต าหนตางๆ

อลอะกเกาะฮ

คอ สตวทเชอดในกรณทคลอดบตร สงเสรมใหปฏบต แพะสองตวส าหรบทารกชาย หนงตวส าหรบทารกหญง จะเชอดในวนทเจด (นบจากวนคลอด) และใหตงชอเดกในวนทเจด และโกนศรษะทารก แลวบรจาคเงนตามราคาทองทมน าหนกเทากบผมของทารก หากพลาด(เลยเวลา)วนทเจด กใหท าในวนทสบส หากพลาดอกกใหท าวนทยสบเอด หลงจากนนใหท าในเวลาใดกได และไมควรท าใหกระดกของมนหกหรอแตก

อะกเกาะฮ เปนการขอบคณในความปรดปรานใหมๆ ของอลลอฮ และในโอกาสทมบตร

ฟกฮอยางงาย 66

ตอนท 8 การญฮาด

الجهاد 1. นยาม

การญฮาด คอ การทมเทพละก าลงและความสามารถในการตอสกบบรรดาผปฏเสธศรทธา

2. เหตผลทางบทบญญต การญฮาดนน คอจดสงสดแหงโดมของอสลาม เปนการเสยสละอนประเสรฐยง ถกบญญตเพอใหบรรล

เปาหมายตอไปน 1. เพอเชดชด ารสของอลลอฮใหสงสง และใหมการเคารพภกดตออลลอฮเพยงองคเดยว 2. เพอคนความสขแกมนษยชาต และน าพวกเขาออกจากความมดสแสงสวาง 3. เพอด ารงไวซงความยตธรรมบนแผนดน ใหสจธรรมปรากฏและความเทจตองเสอมสลาย อนจะเปนการ

ยบยงมใหความวบตเกดขน 4. เพอเผยแพรศาสนา เพอปกปองมสลม และตอบโตแผนการชวรายของผปฏเสธศรทธา

3. ขอชขาดทางบทบญญตเกยวกบการญฮาด การญฮาด โดยทวไปนนเปนภาคบงคบสวนรวม (ฟรฎกฟายะฮ) แตจะเปนภาคบงคบรายบคคล (ฟรฎ

อยน) ในกรณตอไปน ส าหรบทกคนทมความสามารถ 1. เมออยในแถวทหารเพอท าสงคราม 2. เมอศตรบกประชดบานเมอง 3. เมอผน าสงเคลอนทพ

4. เงอนไขทจ าเปนตองญฮาด

เปนมสลม

มสตสมปชญญะ

บรรลนตภาวะตามศาสนบญญต

เพศชาย

ปราศจากความอปสรรคหรอความล าบาก (เชน เจบปวย ตาบอด และพการ)

มเสบยง

ฟกฮอยางงาย 67

5. ประเภทของการญฮาด การญฮาดม 4 ประเภท1. เสยสละก าลงกาย โดยการเรยนรบญญตศาสนา แลวปฏบต และเผยแพร และการอดทนตอความ

ล าบากในการเรยกรองเชญชวน 2. ตอสกบชยฏอนมารราย คอการขจดความคลมเครอและอารมณใฝต า ซงมาจากการยยงของมารราย 3. ตอสกบบรรดาผปฏเสธศรทธาและพวกกลบกลอก (มนาฟก) ดวยวาจา พละก าลง และใจ 4. ตอสกบเหลาผ อธรรม ผท าอตรกรรม และความชวทงหลาย ดทสดตอส ดวยการใชมอหรอก าลงกาย

หากมความสามารถ หากไมสามารถกดวยวาจา หากไมสามารถกดวยใจ

6. ความประเสรฐของผทเสยชวตในสงครามส าหรบผ เสยชวตในสงครามนน ณ ทอลลอฮมผลบญ 7 ประการ

1. ไดรบการอภยโทษตงแตเลอดหยดแรก 2. จะไดเหนทพ านกของเขาในสวรรค 3. จะไดรบการคมครองจากการลงโทษ 4. เขาจะปลอดภยจากการตนตระหนกครงยงใหญ (ในปรโลก ) 5. จะไดสวมอาภรณแหงศรทธา 6. จะมสาวสวรรคเปนภรรยา 7. จะไดรบการขออทธรณใหแกเครอญาตถงเจดสบคน

7. หลกปฏบตในการท าสงคราม สวนหนงจากหลกปฏบตในการท าสงครามนนคอ ไมตตลบหลงขาศก ไมฆาเดกและสตร หากพวกเขา

ไมรวมท าสงครามดวย ไมล าพองตน ไมหลงตน ไมคาดหวงอยากจะเจอศตร ตองขอดอาอจากอลลอฮใหพระองคชวยเหลอ เชน

ا م از ه السحاب، و اللهم منل الكتاب، وري » «مه ي ل نا ع ص ان مهم و ز زاب اه ح لأ

“โออลลอฮ ผทรงประทานคมภร ผขบเคลอนกอนเมฆ ผท าใหศตรปราชย โปรดใหพวกเขาพายแพ และโปรดใหการชวยเหลอแกพวกเรา”

หามหนหลงหนขณะเผชญหนากบศตร นอกจากในสองกรณ 1. ถอยหนเพอการสรบ (ถอยเพอตงหลก) 2. ถอยเพอไปรวมกบอกกลม

8. เชลยสงคราม 1. สตรและเดกจะถกจบเปนทาส

ฟกฮอยางงาย 68

2. ผชายทเปนนกรบ ผน ามสทธเลอกระหวาง ปลอยพวกเขาไป หรอเอาคาไถ หรอประหารชวตผน า (แมทพ) ตองตรวจตราทหารเมอออกรบ หามมใหผ ทชกจงยยงผ อนใหละทงสงครามออกไปกบ

กองทหาร และหามผ ทกอกวนท าใหทหารเสยขวญก าลงใจออกรบ และไมอาศยความชวยเหลอจากตางศาสนก (กาฟร) นอกจากในภาวะคบขนเทานน ใหจดเตรยมเสบยง และสงเคลอนทพโดยสภาพ และจดหาทพ านกทดแกทหาร และหกหามมใหทหารกระท าการฝาฝนบทบญญต สรางขวญก าลงใจ ก าชบใหมความอดทน แบงทหารเปนหมเหลา อาศยผ มประสบการณ ใหจดเวรยาม สงกองสอดแนมไปยงศตร ใหทรพยเชลยเปนรางวลแกทหาร ปรกษาหารอกบสภาทปรกษาในการท าสงคราม

9. หนาทของทหารตอผน า(แมทพ) ทหารตองเชอฟงผน า มความอดทน อดกลน ไมท าสงครามโดยไมไดรบอนญาต เวนแตในกรณทศตรจ

โจม และเกรงวาจะไดรบอนตราย และหากศตรขอเจรจาพกรบหรออยในเดอนตองหาม (เชาวาล ซลเกาะ อดะฮ ซลหจญะฮ และเราะญบ) กสามารถท าได

ฟกฮอยางงาย 69

หมวดท 2 การท าธรกรรม

المعاملات : القسم الثاني

ฟกฮอยางงาย 70

ตอนท 1

การซอขาย

البيع

1. ค านยาม

เชงภาษา มาจากค าวา บาอา คอ การแลกเปลยนทรพยสนกบทรพยสน หรอการใหสงแลกเปลยนแกกน

เชงบทบญญต คอ การท านตกรรม (หรอขอตกลง) แลกเปลยนทรพยสน โดยใหถอกรรมสทธครอบครอง หรอใหใชประโยชนอยางถาวร และไมใชเพอการกศล

ขอชขาดทางบทบญญต การซอขายเปนสงอนมต โดยองหลกฐานจากอลกรอาน หะดษ มตเอกฉนของปวงปราชญ และ

สอดคลองกบสตปญญา

2. เหตผลจากการอนมตการซอขาย เนองจากเงนตราและสนคานน อยกระจดกระจายในหมผคนทวไป ขณะทผหนงมความตองการสงทอย

ในการครอบครองของอกผหนง ซงเขาจะไมไดรบ เวนแตจะตองมสงแลกเปลยน การซอขายเปนการขจดความเดอดรอน และบรรลในสงทตองการ ดงนนศาสนาจงอนมตการซอขาย

เพอใหเกดประโยชนโดยรวม องคประกอบหลกของการซอขาย 1. ค าเสนอและสนอง 2. ผ ซอและผขาย 3. สนคาและราคา

ส านวนการซอขายคอ ค าเสนอและค าสนองตอบรบ และทกๆ สงทบงบอกถงความพงพอใจ เชน ฉนขายแกทาน ฉนมอบสงน

แกทาน หรอฉนใหเปนกรรมสทธของทาน และผ ซอกลาววา ฉนซอ ฉนรบเปนกรรมสทธ ฉนตกลง หรอค าอนๆ ในท านองน

และการซอขายสมบรณไดเพยงการกระท าจากฝายเดยว (เชน ค าพด หรอการมอบให ) และจากทงสองฝาย (ผ ซอ ผขาย)

การซอขายทางโทรศพท การสนทนาทางโทรศพทนน ใหถอวาเปนสถานทท าการซอขาย และการซอขายจะสนสดลงเมอจบการ

ฟกฮอยางงาย 71

สนทนา เพราะสถานทในการซอขาย ใหยดธรรมเนยมปฏบตเปนเกณฑ

เงอนไขทท าใหการซอขายสมบรณ 7 ประการ 1. ความพงพอใจจากทงสองฝาย (ผ ซอ ผขาย) หรอความพงพอใจของตวแทน 2. ทงสองฝายอยในวสยทจะด าเนนการได (คอ เปนไท บรรลนตภาวะและมสตสมปชญญะ) 3. สนคาตองเปนสงทอนมตใหใชประโยชน ดงนน ไมอนญาตใหซอขายสงทไมมประโยชน สงท

ประโยชนเปนทตองหาม (หะรอม) เชน เหลา และหม และสงทประโยชนของมนไมเปนทอนมต นอกจากในภาวะคบขน เชน ซากสตว

4. สนคาตองเปนกรรมสทธของผขาย หรอผขายไดรบอนญาตใหขาย ขณะท าสญญา 5. สนคาตองรชดเจนโดยการเหน หรอระบลกษณะรปพรรณ 6. ราคาเปนททราบกนระหวางผ ซอและผขาย 7. สนคาและราคาสามารถสงมอบแกกนได ดงนน การขายสงทเตลด (เชน สตว หรอทาส) ขายนกใน

อากาศ หรอท านองเดยวกนน ใชไมได

เงอนในการซอขายเงอนไขในการซอขายม 2 ประเภท1. เงอนไขถกตองซงมผลบงคบ 2. เงอนไขไมถกตองซงสงผลใหการท าสญญาเปนโมฆะ ส าหรบเงอนไขถกตอง เชน มเงอนไขวาใหผอน หรอจายกอนเพยงบางสวน หรอใหมสงค าประกน หรอ

มหลกประกน เพราะสงผลดตอพนธะสญญา หรอมเงอนไขเกยวกบลกษณะของสนคา ทานนบ ศอลลลลอฮอะลยฮวะสลลม กลาววา

ون عل م ل س الم » «مه ط و “บรรดามสลมตองปฏบตตามเงอนไขทใหไวตอกน” (บนทกโดย อะหมด และอบ ดาวด 3594)

และการทผขายตงเงอนไขตอผ ซอวา จะใชประโยชนของสนคาสกระยะ เชน อาศยในบานหลงนนเปน

เวลาหนงเดอน เงอนไขเชนนกถกตอง ส าหรบเงอนไขทไมถกตอง ไดแก

เงอนไขไมถกตอง และการซอขายเปนโมฆะ เชน ฝายหนงตงเงอนไขแกอกฝายโดยมสญญาซอน เชน ซอขายพรอมก ยม และใหเชาพรอมกบซอขาย

เงอนไขเปนโมฆะแตเพยงล าพง แตการซอขายไมเปนโมฆะ เชน ผ ซอตงเงอนไขวาหากซอสนคาไปแลวเกดขาดทน กจะคนสนคา หรอตงเงอนไขวาอยาไปขายตอหรอมอบใหแกผใด

แตเมอเงอนไขนนสงผลดตอสญญาซอขาย เงอนไขนนกถกตอง

ฟกฮอยางงาย 72

การคาขายทตองหาม อสลามไดอนมตการคาขายทกประเภททจะน ามาซงความดและความจ าเรญ และหามการซอขาย

บางประเภท เนองจากไมทราบรายละเอยด และมความเสยง หรอเกดผลเสยตอวงการตลาด หรอเกดผลตอความรสก เปนเหตใหมการรษยาตอกน และพพาทกน ไดแก

1. บยอลมลามะสะฮ (การซอขายโดยการสมผส) เชนผขายกลาววา ผาชนใดททานสมผส กจะเปนของทาน ดวยราคาเทานนเทาน การขายเชนน เปนโมฆะ เนองจากมความไมชดเจนและมความเสยง

2. บยอนมนาบะซะฮ (การโยนสนคาใหแกผ ซอ) เชนกลาววา ผาชนใดททานโยนมายงฉน กจะเปนของฉน ดวยราคาเทานนเทาน การซอขายเชนนกเปนโมฆะ เนองจากมความเสยงและไมชดเจน

3. บยอนหะศอต (โยนกอนหน) เชนผขายกลาววา จงโยนกอนหน หากโดนชนใด กจะเปนของทาน ดวยราคาเทานนเทาน การซอขายเชนนกไมถกตอง เนองจากไมมความชดเจนและมความเสยง

4. บยอนนจญช (แบบมหนามา) คอการเพมราคาจากผ ทไมตองการซอสนคา (เพอใหผ ซอหลงกล และซอในราคาทสง) เปนการซอขายทตองหาม เพราะเกดผลเสยตอผ ซอ และเปนการหลอกลวง

5. สองขายในหนงขาย (ขายสองแบบ) เชน ผขายกลาววา ฉนขายสงนแกทาน โดยททานตองขายสงนนแกฉน หรอ ฉนขายสงนแกทานดวยราคาสด 10 หรอราคาผอน 20 แลวกแยกยายจากกนกอนทจะตกลงกนในราคาใด การกระท าเชนนไมถกตอง เนองจากการซอขายยงผกพนอยกบเงอนไข (ในตวอยางแรก) และเนองจากราคาไมแนนอน (ในตวอยางทสอง)

6. ผทอยในเมองขายแทนผมาจากชนบท นนกคอ นายหนา (ตวกลาง) ซงจะขายสนคาดวยราคาสงกวาราคาทวไป (ปกต)

7. การขายตดหนา เชน เขากลาวแกคนทจะซอสนคาชนหนงในราคา 10 เหรยญ โดยกลาววา ณ ทฉนกมสงเหมอนกนแตขายแค 9 เหรยญ

8. ขายสนคาทยงมไดครอบครอง 9. บยอลอนะฮ คอ ขายสนคาในราคาผอน (หรอเครดต) แลวซอคนดวยราคาสด ในราคาทนอยกวา 10. การซอขายหลงจากอะซานครงทสองในละหมาดวนศกร (ส าหรบคนทวาญบตองละหมาดวน

ศกร)

ฟกฮอยางงาย 73

ตอนท 2

บทบญญตเกยวกบดอกเบย

احكام الربا1. นยามของดอกเบย

เชงภาษา คอ การเพมเตมและงอกเงย และจะถกน ามาใชกบการซอขายทตองหามทกประเภทเชงบทบญญต คอ การเพมในสงตางๆ ทถกก าหนดไวเปนการเฉพาะ หรอการท านตกรรมในการ

แลกเปลยน โดยทไมมความเทาเทยมกนตามกรอบของศาสนา หรอ สงแลกเปลยนของอกฝายยงคงคางจาย หรอคางจายทงสองฝาย

2. เหตผลการหามดอกเบย

ดอกเบยเปนสงตองหาม (หะรอม) เนองจาก1. มความไมสมดล (ไมมสงแลกเปลยนกน) ระหวางความเหนดเหนอยกบผลทไดรบ เพราะเจาหนท

เอาดอกเบยนนไมตองใชความพยายาม ไมตองท าอะไร และไมตองรบภาระการขาดทนในสงทจะเปนรายไดของเขา หรอก าไรทเขาจะไดรบ

2. ระบบเศรษฐกจจะพงทลาย เพราะเจาหน ไมท างานและอยอยางสบาย เกยจคราน เพยงเพราะมความละโมบในผลตอบแทนทเปนก าไร และเพมภาระแกลกหน โดยทตองปฏบตตามขอบงคบของระบบดอกเบย

3. ท าลายจรยธรรมของสงคม เพราะขาดการรวมมอระหวางกน เปนเหตน าพาสการเอารดเอาเปรยบ เหนแกตว แทนทจะมการเสยสละ ความรก และเออเฟอเผอแผ

4. มการแยกชนชนในสงคม ระหวางคนท างาน คนจน กบกลมนายทน ซงแรงงานและความเหนดเหนอยของพวกเขาถกเอาเปรยบ

3. ประเภทของดอกเบย ดอกเบยตามทศนะของผ รสวนมาก ม 2 ประเภท1. ดอกเบยเชงเวลา (รบา อนนะสอะฮ) คอ การยดระเวลาในการช าระหน นนกคอ ฝายหนงตองจายเพม เพอทดแทนกบการยดระยะเวลา

ในการจาย ซงเรยกวา ผอน (หรอ เซน หรอ เครดต) 2. ดอกเบยเชงปรมาณ หรอความเหลอมล า ( รบา อลฟฎล ) คอ ความเหลอมล าไมเทาเทยมกนในสงแลกเปลยนชนดเดยวกน เชน ทองค าแลกเปลยนกบทองค า

ทมน าหนกไมเทากน ขาวบาเลกบขาวบาเลทมปรมาณไมเทากน หรออนๆ ในท านองน จากทรพยสนทมมลเหตดอกเบยเชงปรมาณ (คอ ทองค า เงน ขาวสาล ขาวบาเล อนทผลม และเกลอ) ดอกเบยประเภทนถกเรยกวา “ดอกเบยการซอขาย และดอกเบยทซอนเรน (มองไมเหน)”

ฟกฮอยางงาย 74

- ดอกเบยประเภททสามตามทศนะของอชชาฟอยะ ฮ (ผ รมซฮบชาฟอย) คอ ดอกเบยในการครอบครองกรรมสทธ คอ การยดระยะเวลาในการครอบครองสงแลกเปลยนจากทงสองฝาย หรอจากฝายหนงฝายใด

- ดอกเบยประเภททส (ตามทศนะของบางสวน) คอดอกเบยในการก ยม คอ การก ยมทเรยกรองผลประโยชน

แตในความเปนจรง การแบงประเภทของดอกเบยยงคงอยในสองประเภทหลกขางตน นกเศรษฐศาสตรสมยใหมแบงดอกเบยเปน 2 ประเภท 1. ดอกเบยเงนกทน ามาใชในการบรโภค คอ สวนเพมทถกเกบจากการก ยมทน าไปซอสงจ าเปนพนฐาน เชนอาหาร เครองดม และยารกษาโรค

และในท านองน 2. ดอกเบยเงนกทน ามาลงทน

คอ เพอใชในการผลต เชนสรางโรงงาน โรงเรอน หรอเพอเปาหมายในการคา และดอกเบยยงแบงไดอก 2 ประเภท 1. ดอกเบยทบเทาทว คอ ดอกเบยทคดเพมในอตราหลายเทา 2. ดอกเบยธรรมดา คอ ดอกเบยทคดเพมเพยงเลกนอย ดอกเบยเปนสงตองหามในทกๆ การท าธรกรรม ไมวาจะเปนดอกเบยเชงปรมาณ ดอกเบยเชงเวลา

ดอกเบยทบเทาทว หรอดอกเบยธรรมดา ดอกเบยเพอการบรโภคหรอลงทน อลลอฮตรสวา

حل ﴿ييع ٱلل وأ م ٱلي بو وحر [175]البقرة : ﴾ ٱلرذ

“อลลอฮทรงอนมตการคาขาย และหามดอกเบย” (อลบะเกาะเราะฮ 275)

3. แนวทางทจะปลอดภยจากดอกเบย มหลายประการอสลามไดวางหลายแนวทางเพอใหบรสทธจากดอกเบย ไดแก 1. อนมตใหมการหนสวน (รวมทน) คอการหนสวนจากสองคน คนหนงมตนทน และอกคนเปนผลงมอ

ท า ก าไรแบงตามทตกลงกน การขาดทนจะเกดแกเจาของทน สวนผปฏบตการไมตองรบผดชอบในการขาดทน แตเขาขาดทนในแรงงาน

2. อนญาตใหมการซอขายลวงหนา คอ (สะลม) คอจายกอนและจะสงมอบสนคาภายหลง ผใดมความเดอดรอนตองการทรพย กใหขายผลผลตตามฤดกาล ดวยราคาทเหมาะสม (ตามเงอนไขท

ถกกลาวไวในต าราฟกฮ) 3. อนญาตใหมการขายผอน (เซน หรอเครดต) คอ ราคาจะสงกวาราคาสด ทงนเพอใหเกดความ

สะดวก และปราศจากดอกเบย 4. สงเสรมใหมกองทนเพอการยม เปนรายบคคล หรอแบบกลม หรอระดบชาต ทงนเพอใหมการ

ชวยกนอยางแทจรง

ฟกฮอยางงาย 75

5. อสลามบญญตใหผ ทมหนสนซงมความเดอดรอน คนยากจน คนเดนทางทขาดปจจยเปนผ มสทธรบซะกาต ทงนเพอขจดความเดอดรอนของพวกเขา และเพอยกระดบความเปนอยของพวกเขาใหดขน

เหลานคอชองทางทส าคญเพอรกษาไวซงความดงามและประโยชนแกมนษยชาต และบรรลเปาหมายในการขจดความเดอดรอนตางๆ

4. ก าไรหรอรายไดทเกดจากธนาคารหมายถง (ตามนกเศรษฐศาสตร) คอ สวนเกนหรอสวนเพมทธนาคารจายใหแกผ ทฝากเงน และเรยก

เกบจากผก ยม นนเปนสวนหนงจากดอกเบย ยงกวานน มนคอตวตนของดอกเบยโดยแทเลยทเดยว แมจะมชอเปนอยางอนกตามแต ดงนนมตองสงสยเลยวา นนคอดอกเบยทตองหาม (หะรอม) ตามอลกรอาน หะดษ และมตเอกฉนทของปวงปราชญ

และสวนเพมจากการก ยมทมการตงเงอนไขไวนน เปนสงตองหาม โดยมตเอกฉนท สวนชอทเรยกวาก ยมนน ไมใชการก ยมทแทจรง ดงทเชค มหมมด บน อบรอฮม มฟต ประเทศซาอดอาระเบยไดกลาวไววา “ในความเปนจรงสงทถกเรยกวาการก ยมนน ไมใชการก ยม เนองจากการก ยมทแทจรงคอ การท าทาน การชวยเหลอและใหความสะดวก แตนคอการแลกเปลยนทชดเจน คอการซอขายเงนตราดวยเงนตราในราคาผอน และมก าไรตามทตงเงอนไขไว”

ดวยเหตน เปนทชดเจนวา ก าไรทธนาคารเรยกเกบจากการก ยม และทธนาคารจายแกผฝากนน มสถานะเทาเทยมกบดอกเบยทกประการ

ฟกฮอยางงาย 76

ตอนท 3 การเชาและการจาง

الإجارة 1. ความหมาย อลอญาเราะฮ

คอ การท านตกรรมใหใชประโยชน หรอใหท าประโยชนในสงทอนมตและเปนททราบกนทงสองฝาย

2. ขอชขาดทางบทบญญต การเชาและการจางเปนสงทอนมต คอการท านตกรรมทมผลบงคบทงสองฝาย (ผ วาจางและลกจาง/

ผใหเชาและผขอเชา)

3. เหตผลแหงบทบญญตเกยวกบการจางและการเชา ในการเชาและการวาจางเปนการแลกเปลยนประโยชนซงกนและกน เพราะบางคนมความตองการคนท

ช านาญท างานแกเขา สรางอาคารและโรงเรอน รถยนต เครองมอในการบรรทก ขนสง และใชประโยชน และในการวาจาง เชา เปนการใหความสะดวกแกผคนทจะจดการกบความเดอดรอนตางๆ

4. ประเภทของการเชาและการวาจาง ม 2 ประเภท

การเชาสงของ เชน “ฉนใหทานเชาบานหลงน หรอรถยนตคนน”

การวาจางใหท างาน เชน วาจางใหกอสรางก าแพง หรอไถดน หรออนๆ

5. เงอนไขการวาจางและเชา 1. การวาจางและเชาผ ทอยในวสยทจะด าเนนการได (มสตสมปชญญะ ไมเปนทาส และบรรลนตภาวะ

ตามศาสนบญญต) 2. มความชดเจนในการใชประโยชน หรอใหท าประโยชน เชน เชาบานเพออยอาศย วาจางเพอเปนคน

รบใช หรอเพองานสอน 3. คาเชาหรอคาจางมตองมความชดเจน 4. การใชหรอท าประโยชนในสงทศาสนาอนมต เชน บานเพออยอาศย ดงนนไมอนญาตใหวาจางในสง

ตองหาม เชน การซนา (ผดประเวณ) รองเพลง เชาบานเพอท าเปนโบสถ หรอเพอเปนทขายเหลา เหลาน เปนตน

ประเดน การโดยสารรถยนต เครองบน หรอเรอ หรอจางตดเยบผา หรอวาจางใหแบกสมภาระ โดยไมมการท าการตกลงกน (สญญา) กเปนอนใชได ดวยราคาเชาหรอจางตามจารตประเพณ

ฟกฮอยางงาย 77

6. เงอนไขสงทใหเชา มเงอนไขวาสงทใหเชา ตองทราบชดเจน โดยการเหนหรอการบงบอกลกษณะ และท าสญญาตกลง

กนใหใชประโยชนในสงนน โดยไมใชตวของมน และสามารถสงมอบแกกนได และตองเปนสงทมประโยชน และเปนกรรมสทธของผใหเชา หรอผใหเชาไดรบอนญาตในสงนน

7. ประเดนตางๆ ในการใหเชา

สงทเปนวะกฟสามารถใหเชาได หากผ ใหเชาเสยชวต กรรมสทธจะตกแกทายาท คาเชากเปนของทายาท การเชาจะไมถกยกเลก

ไมอนญาตใหเชาในสงทหามซอขาย ยกเวนเชาสงทเปนสาธารณะประโยชน (วะกฟ) วาจางคนทเปนอสระ (ไมใชทาส) และจางทาสทเปนแมของลก (สามประการนหามขายแตวาจางหรอเชาได )

การเชาจะถกยกเลก เนองจากสงทใหเชาเกดช ารด เสยหาย หรอหมดประโยชน

อนญาตใหเอาคาจางในการสอน การกอสรางมสยด และอนๆ ในท านองน สวนคาจางในการท าหจญ สามารถเอาไดเมอจ าเปน

ผท าหนาทอมาม ครสอนอลกรอาน และ ผท าหนาทอะซาน สามารถเอาคาจางหรอรบคาตอบแทนจากกองคลงได โดยไมตองมการตงเงอนไขไวกอน

ลกจางหรอผ เชาไมตองรบผดชอบชดใชความเสยหาย หากไมเกดจากการละเลย หรอใชเกนขอบเขต

จ าเปนตองจายคาจางหรอคาเชา เมอมการท าสญญา และจ าเปนตองจายคาเชาเมอมการสงมอบสงทใหเชา และหากทงสองฝายยนยอมทใหมการยดเวลา หรอผอนช าระ กสามารถท าได สวนลกจางตองไดรบคาจางเมอท างานเสรจ

ฟกฮอยางงาย 78

ตอนท 4 วะกฟ

الوقف

1. ค านยาม

เชงภาษา คอมาจากค าวา วะ กอ ฟา แปลวา สงวน ระงบ และบรจาค เชงวชาการ คอ การสงวนทรพยสนหลกทจะกอใหเกดประโยชนไว และน าประโยชนไปบรจาคเพอเปน

ทาน

2. หลกฐานการท าวะกฟ มหลกฐานจากหะดษ และมตเอกฉนของปวงปราชญ หลกฐานจากหะดษ

الل، إ ول س ا ر ر قال: ي م ع ن أ

الا م ت ب ص ن أ ب ي م ل

الا ط م ق ب ص أ

ا م ، ف نه ندي م س ع نف أ

بست ح ت ئ ن ش إ »ال: يه؟ ق ف رني م أ

ي غ ،اه ت ب ق د ص ها و صل أ

ب ي ه لا ن أ

«ثور ي ب ولا وه ي لا ها و صل اع أ

อมร บน อลคอฏฏอบ กลาววา “โอทานเราะสลของอลลอฮ ฉนไดครอบครองทรพยสน (ทดนไดมาโดยการซอ) ทเมองคอยบร ฉนไมเคยไดรบทรพยสนทมคาเชนนมากอน ทานจะสงใหฉนท าสงใด ทานเราะสลกลาววา “หากทานตองการกจงระงบสทธไว (หามถายโอนกรรมสทธ) โดยไมขายและไมมอบใหคนอน และไมเปนมรดก แลวน าผลประโยชนมาบรจาคเปนทาน”

ل ن و م عل اح ن ج لا ف، و ي يل والض ب ن الس اب و يل الله ب س ف اب و ق الره و رب ي الق و ذ اء و ر ق الف ر عل م ا ع ه ق ب د ص ت ف ن ها أ

ي ر ع الم ا ب نه م ل ك أ

.يهمتمول ف ي ا غ يق د عم ص يط و وف أ

“แลวอมรกบรจาคเปนทานแกคนยากจน ญาตใกลชด ในการไถทาส และแกนกรบในศาสนา คนเดนทางทขาดเสบยง และผ ทเปนแขก และไมเปนบาปแกผ ทดแลทจะบรโภคตามปกตวสย (ธรรมเนยม )หรอใหผ อนบรโภคโดยไมถอเอาเปนกรรมสทธ” (บนทกโดย อลบคอรย 2586, มสลม 1633, อตตรมซย 1375, อนนะสาอย 3640, อบดาวด 2878, และทานอน)

การท าวะกฟเปนคณสมบตทโดดเดนของมสลมญาบร กลาววา “ไมมสาวกของเราะสลคนใดทมความสามารถ นอกจากเขาจะท าการวะกฟ จากหะดษบทน เปนทประจกษวา ผคนในปจจบนน มความแตกตางกบยคของบรรดาเศาะหาบะฮ

เพราะโดยมากในปจจบนจะไมรจกสงใด นอกจากการท าพนยกรรม พวกเขาไมรจกการท าวะกฟ

3. เหตผลการบญญตการท าวะกฟ 1. สงเสรมใหผ ทมฐานะดเตรยมเสบยงเพอโลกหนา โดยการท าความดใหมากๆ โดยใหท าการบรจาค

ฟกฮอยางงาย 79

ทรพยสนเพอเปนทาน เพราะเกรงวาหลงจากทเขาตายไปแลว ทรพยสนของเขาจะถกถายโอนไปยงผ ทไมรจกรกษา แลวการงานของเขาจะถกลบลาง และลกหลานของเขาจะยากจน และเพอปองกนมใหเกดเชนนน และเพอใหมสวนรวมในการท าความด ศาสนาจงบญญตใหมการท าวะกฟ เพอทเขาจะท าความดดวยตวเอง และจดการตามความประสงค และเพอใหเกดความตอเนอง เหมอนกบตอนทเขามชวต

2. การท าวะกฟเปนสาเหตหลก (ปจจยหลก) ทจะด ารงรกษาไวซงมสญด โรงเรยน และอนๆ ทเปนการกศล เพราะตามประวตศาสตรมสญดโดยมากด ารงอยดวยกบสงวะกฟ ยงกวานน สงจ าเปนอนๆ ทเกยวกบมสญด เชน การท าความสะอาด เครองป และปจจยยงชพของผดแล ยงตองอาศยสงวะกฟ

4. ถอยค าวะกฟถอยค าทชดเจน เชน ฉนไดสงวนสทธไว ฉนท าการวะกฟ ฉนท าทานในหนทางแหงอลลอฮและถอยค าทเปนนย เชน ฉนท าทาน ฉนหวงหามไวมใหมการโอนกรรมสทธ ฉนใหมนอยตลอดไปโดย

ไมเปนสทธของผใด ถอยค าทเปนนยจะบงชถงการท าวะกฟได โดยอยางหนงอยางใดหนงจากสามกรณ 1. ถอยค าเปนนยและเจตนาท าวะกฟ 2. ถอยค าทเปนนยพรอมกบถอยค าทชดเจน หรอพรอมกบถอยค าทเปนนยเชน ฉนสงวนสงนไว หรอสง

นเพอหนทางแหงอลลอฮ หรอใหอยตลอดไปโดยไมเปนกรรมสทธของผใด 3. การระบลกษณะของสงของ เชน สงนหามขายและหามมอบให และเชนเดยวกน การวะกฟจะ

สมบรณโดยการกระท า เชน สรางมสญดในทดนตนเองแลวอนญาตใหคนอนละหมาด

5. ประเภทของการท าวะกฟ การท าวะกฟโดยแบงตามผรบประโยชน ม 2 ประเภท

การกศล

เพอสวนตวหรอลกหลาน1. วะกฟเพอการกศล คอ ในเบองตนวะกฟเพอการกศล แมวาเพยงระยะเวลาหนงกตาม จากนนจะวะกฟแกคนใด หรอกลม

ใดเปนการเฉพาะเจาะจง เชน บรจาคทดนแกโรงพยาบาล หรอโรงเรยน ตอจากนนจะเปนของลกหลาน2. วะกฟเพอสวนตวหรอลกหลาน คอ สงทวะกฟในเบองตนแกตวเอง หรอคนใด หรอกลมใด เปนการเฉพาะ แลวตอมาจะวะกฟเพอการ

กศล เชน วะกฟแกตวเองเมอเขาเสยชวตจะเปนของลกๆ และเมอพวกเขาเสยชวตจะวะกฟเพอการกศล

6. สงทท าวะกฟ สงทท าวะกฟคอ ทรพยสนทเปนอสงหารมทรพยทมอย (สงปลกสราง) เชน อาคาร ทดน หรอบาน โดย

มตเอกฉนท หรอสงหารมทรพย (ทรพยเคลอนยายได) เชน หนงสอ เสอผา สตวเลยง และอาวธ

ฟกฮอยางงาย 80

ดงหะดษททานนบ ศอลลลลอฮอะลยฮวะสลลม กลาววา و »

ب ت ه اح ن إ ا ف ل ا لمون خ ظ م ت ك ن إ ف ال ا خ م أ

«الل يل ب س ه في د ت أع عه و ر د س أ

“ส าหรบคอลดนน แทจรงพวกทานอธรรมตอคอลด (โดยกลาวหาวาไมจายซะกาตเสอเกราะ เพราะเขาใจวามไวเพอคาขาย) เนองจากเขาไดบรจาคเสอเกราะและอาวธของเขาเพออลลอฮแลว” (บนทกโดย อลบคอรย 1399, มสลม 983, อตตรมซย 3761, อนนะสาอย 2464, อบ ดาวด 1623, และอะหมด 2/323)

และมตเอกฉนทของประชาชาตน ในการวะกฟเสอ และโคมไฟ แกมสยด โดยไมมการคดคาน การวะกฟเครองประดบเพอการสวมใสและยม (เชน ชดเจาสาวเพอใหยม) กใชได เนองจากการวะกฟ

คอถาวรวตถทสามารถใชประโยชนได กเชนเดยวกบอาคาร

7. เงอนไขผวะกฟ ผ ทท าวะกฟตองประกอบดวยเงอนไขตอไปน หากขาดขอหนงขอใด การท าวะกฟใชไมได 1. ตองมคณสมบตทจะบรจาคได การท าวะกฟของทรพยทปลน หรอซอแตยงไมไดสทธครอบครอง

โดยสมบรณ กใชไมได 2. ผ วะกฟตองมสตสมปชญญะ ดงนนการท าวะกฟของคนวกลจรต คนปญญาออน และในท านองน

ใชไมได 3. ตองบรรลนตภาวะตามศาสนบญญต ดงนนการวะกฟของเดก ใชไมได ไมวาจะรเดยงสาหรอไมก

ตาม 4. เปนผ มความสามารถในการใชทรพย (เปนผ ทมความปราดเปรอง) ดงนนการวะกฟของผ ทถกอายด

ใชไมได (อายดเพราะสตไมสมประกอบ หรอลมละลาย)

8. เงอนไขสงวะกฟ เพอใหสงวะกฟด าเนนอยางตอเนอง ตองประกอบดวยเงอนไขตอไปน 1 ตองเปนทรพยสนอสงหารมทรพย (สงปลกสราง) เชน อาคาร หรออนๆ 2. เปนทรพยสนททราบตวตน ปรมาณอยางชดเจน 3. เปนกรรมสทธของผวะกฟ ขณะทวะกฟ 4. จะตองเจาะจง ดงนนการวะกฟสงทไมเจาะจงใชไมได 5. สงทวะกฟจะตองไมเกยวพนกบกรรมสทธของผ อน 6. สามารถใชประโยชนไดตามปกตวสย 7. ใชประโยชนในสงทศาสนาอนมต

9. การใชประโยชนจากสงวะกฟ การใชประโยชนจากสงวะกฟ เชน บานโดยการอยอาศย พาหนะโดยการขบข และสตวโดยการตดเอา

ขน นม ไข หรออนๆ ไปใชประโยชน

ฟกฮอยางงาย 81

10. ความแตกตางระหวางวะกฟและวะศยะฮ(พนยกรรม)1. วะกฟ คอการสงวนไวซงสทธของทรพยสนหลก และบรจาคผลประโยชน (ผลผลต) ไวเปนทาน

ขณะทวะศยะฮ(พนยกรรม) คอการโอนกรรมสทธใหโดยสมครใจหลงจากทเจาของเสยชวต ไมวาจะเปนวตถหรอผลประโยชนตางๆ

2. วะกฟมผลบงคบ จะกลบค าหรอยกเลกไมได (ตามทศนะของผ รโดยรวม) เนองจากทานเราะสล ศอลลลลอฮอะลยฮวะสลลม กลาวแกอมรวา

ت س ب ح ت ئ ش ن إ » «اه ب ت ق د ص ا و ه ل ص أ

“หากทานตองการ (ประสงค) กจงสงวนสทธไว และน าผลประโยชนบรจาคเปนทาน” (บนทกโดย อลบคอรย 2586, มสลม 1633 และทานอน ๆ)

สวนพนยกรรมนน จะมผลบงคบ และอนญาตใหเจาของพนยกรรมกลบค าพดได ไมวาจะทงหมดหรอบางสวน

3. สงทวะกฟจะไมมผใดถอสทธครอบครอง สวนประโยชนเปนสทธของผ รบวะกฟ ขณะทพนยกรรมนน สทธและประโยชน จะเปนของผ รบพนยกรรม

4. การใหสทธใชประโยชนในสงวะกฟ จะเกดขนขณะผวะกฟมชวตและหลงจากทเสยชวต สวนสทธในพนยกรรมจะเกดขนหลงจากเจาของพนยกรรมเสยชวตเทานน

5. ในการวะกฟจะไมมการจ ากดปรมาณ สวนพนยกรรม จะตองไมเกนหนงในสาม เวนแตไดรบความยนยอมจากทายาท

6. อนญาตใหวะกฟแกทายาท สวนพนยกรรมนน ไมอนญาต เวนแตไดรบความยนยอมจากบรรดาทายาท

ฟกฮอยางงาย 82

ตอนท 5พนยกรรม

الوصية

1. นยาม วะศยะฮ หรอพนยกรรม คอ ค าสงใหจดการทรพยสนหลงจากทเขาเสยชวต รวมถงการคนของฝาก การ

บรจาคและภาระตางๆ ทเกยวกบทรพยสน การจดงานแตงใหลกสาว การอาบน าและละหมาดศพ การจดการหนงสวนสามของทรพยสน และอนๆ

2. หลกฐานทางบทบญญตการท าพนยกรรม อลกรอาน หะดษ และมตเอกฉนทของปวงปราชญ

تب ﴿ مي ك م حض إذ علييك حدك يمويت أ ترك إن ٱل يوصية خيي يين ٱل لد قيربي لليو

وف وٱلي ر يمعي ا بٱل تقي ع حق يم ]البقرة : ﴾ ١٨٠ ٱل710]

“การท าพนยกรรมใหแกผบงเกดเกลาทงสอง และบรรดาญาตทใกลชดโดยชอบธรรมนนไดถก าหนดขนแกพวกเจาแลว เมอความตายไดมายงคนหนงคนใดในพวกเจา หากเขาไดทงทรพยสมบตไว ทงนเปนหนาทแกผย าเกรงทงหลาย” (อลบะเกาะเราะฮ 180)

และหะดษ

ه وصي ب ي ء ش م له ل س ق امرئ م ا ح م » «ته مكتوبةي ص و و لا تين إ ل يبيت ل“ไมบงควรแกมสลมคนใดทเขามภาระตองสงเสยโดยทเขานอนโดยไมเอาใจใส ( เผอเรอ) เพยงสองคน นอกจากวาตองมพนยกรรมของเขาถกจารกไว ณ ทเขา” (บนทกโดย อลบคอรย 2587, มสลม 1627, อตตรมซย 974, อนนะสาอย 3616, อบดาวด 2862, อบนมาญะฮ 2699, อะหมด 2/80, และมาลก 1492)

3. พนยกรรมมผลบงคบโดย

1. วาจา 2. ลายลกษณอกษร 3. สญญาณบงชทเขาใจได หนง วาจา นกนตศาสตรอสลามมความเหนพองกนวาพนยกรรมมผลบงคบโดยค าพดทชดถอยชดค า เชน

สงนจะเปนกรรมสทธของคนนน หรอค าพดทเปนนยแตเขาใจไดวาเปนพนยกรรมโดยมพยานแวดลอมประกอบ เชน หลงจากฉนตายฉนใหเขาสงนนสงน หรอจงเปนพยานดวยวาฉนสงเสยสงนแกคนนน

สอง ลายลกษณอกษร ลายลกษณอกษรจากคนทไมสามารถพดได เชนเปนใบ หรอผ ทลนหนกพดไมได หรอผ ทหมดหวงทจะ

ฟกฮอยางงาย 83

พด

สาม สญญาณ คอสญญาณทบงบอกถงการสงเสย และพนยกรรมของคนเปนใบ และคนทพดไมไดมผลบงคบโดย

สญญาณทเขาใจได โดยมเงอนไขวาเขาไมสามารถพด และหมดหวงทจะพดได

4. ขอชขาดทางบทบญญต

พนยกรรมเปนค าสงทถกบญญตไวในอลกรอาน ها ﴿ ي

أ ين ي مي شهدة ء من و ٱل م حض إذ بيينك حدك

يمويت أ يوصية حي ٱل ل ذو ٱثينان ٱل مي عدي نك وي مذ

مي مني ء خر ن أ ك نت مي إني غيي

أ

بيت مي رض ف ض م ٱلي صبتيك

صيبة فأ يمويتن م ما ٱل ونه د من تيبس ة بعي لو سمان ٱلص في قي تبيت مي إن بٱلل تي ل ٱري ذ كن ولوي ثمنا بهۦ نشي

ب ت م ول ق ري شهدة نكي من إذ إنا ٱلل [706]المائدة : ﴾ ١٠٦ ٱلأثمي ل“โอผศรทธาทงหลาย! การเปนพยานระหวางพวกเจา เมอความตายไดมายงคนหนงคนใดในพวกเจา ขณะมการท าพนยกรรมนน คอสองคนทเปนผ เทยงธรรมในหมพวกเจา หรอคนอนสองคนทมใชในหมพวกเจา หากพวกเจาไดเดนทางไปในผนแผนดน แลวไดมเหตภยแหงความตายประสบกบพวกเจา โดยทพวกเจาจะตองกกตวเขาทงสองไวหลงจากละหมาด แลวทงสองนนกจะสาบานตออลลอฮ หากพวกเจาคลางแคลงใจ ดวยการใหพวกเขากลาววา เราจะไมน าการสาบานนนไปแลกเปลยนกบราคาใด ๆ และแมวาเขาจะเปนญาตใกลชดกตาม และเราจะไมปกปดหลกฐานของอลลอฮ มเชนนนแลว แนนอน เรากจะอยในหมผ ทกระท าบาป” (อลมาอดะฮ 106) 5. ประเภทของพนยกรรม

1. พนยกรรมภาคบงคบ (วาญบ) 2. พนยกรรมภาคสมครใจ (สงเสรมใหปฏบต)

หนง ภาคบงคบ ผ ทมหนสน ผ ทมภาระตองรบผดชอบและมพนธะสญญา จ าเปนตองท าพนยกรรมใหชดเจน โดยท า

เปนลายลกษณอกษร ระบหนสน จะเปนหนทดวน หรอหนทจายตามระยะ และระบใหชดเจนเกยวกบพนธะสญญาตางๆ ทอยในความรบผดชอบ เพอเปนทประจกษแกทายาทในการจดการใหด าเนนตามพนยกรรม

สอง ภาคสงเสรม (สมครใจ) คอการท าพนยกรรมแกบคคลทไมใชทายาท โดยอตราหนงในสามของทรพยสน หรอนอยกวานน และ

ท าพนยกรรมในดานการกศล ไมวาจะเปนการกศลทจ ากดเฉพาะ เชน ใหแกญาต หรอคนอนๆ หรอแกองคกรใดเปนการเฉพาะ เชน มสญดนนๆ หรอแกองคกรการกศลสาธารณะ เชน มสญดตางๆ โรงเรยน หอสมด คายลภย โรงพยาบาล และอนๆ

6. อตราทรพยสนในการท าพนยกรรม

ฟกฮอยางงาย 84

ไมอนญาตใหท าพนยกรรมเกนกวาหนงในสามของทรพยสน เนองจากหะดษของสะอด บน อบ วกกอศ ทไดถามทานเราะสล ศอลลลลอฮอะลยฮวะสลลม วา

«اللث واللث كثي»قال: باللث؟ قال: «لا»قال: بالشطر؟ قال: «لا»أوصي بمالي كله؟ قال: “ไดหรอไมทฉนจะบรจาคทรพยสนทงหมด ? ทานเราะสลตอบวา “ไม” สะอด กกลาววา “ครงหนงละ?” ทานเราะสลตอบวา “ไมได” สะอดกกลาววา “หนงในสามละ?” ทานเราะสลกตอบวา “ได และหนงในสามนนกมากแลว” (บนทกโดย อลบคอรย 2591, มสลม 1628, อตตรมซย 2116, อนนะสาอย 3628, อบดาวด 2864 และทานอนๆ)

และไมอนญาตใหท าพนยกรรมใหกบผ ทไมใชทายาท ในอตรามากกวาหนงในสาม หรอท าพนยกรรมแกทายาทผ มสทธในมรดก เวนแตไดรบความยนยอมจากทายาทคนอนๆ 7. พนยกรรมจะสมบรณโดย

1. พนยกรรมตองมความชอบธรรม คอมความเปนธรรม 2. ตองสอดคลองกบบทบญญต 3. เจาของพนยกรรมตองกระท าอยางบรสทธใจเพออลลอฮ และตงใจวาพนยกรรมดงกลาวขอใหเปน

การกระท าความดและการกศล

8. เงอนไขผท าพนยกรรม (เจาของพนยกรรม) 1. เปนผ ทอยในวสยบรจาคได (มสตสมปชญญะ ไมเปนทาส บรรลนตภาวะตามศาสนบญญต) 2. เปนผครอบครองกรรมสทธโดยสมบรณ 3. ยนยอมและสมครใจ (ไมถกบงคบ)

9. เงอนไขผรบพนยกรรม 1. รบพนยกรรมไปใชในสงทด หรออนมต 2. ผ รบพนยกรรมตองมชวตขณะท าพนยกรรม มอยจรงหรอโดยการคาดการณ (เชนเดกในครรภ)

และตามเงอนไขน พนยกรรมแกผ ทยงไมมอย จะสมบรณใชได 3. ระบผ รบอยางชดเจน 4. เปนผ ทครอบครองสทธได (เชน ไมใชญน สตว หรอคนตาย) 5. จะตองไมเปนฆาตกรฆาเจาของพนยกรรม 6. มใชทายาท

10. เงอนไขสาระแหงพนยกรรม (สงทเปนพนยกรรม) 1. เปนทรพยสนทเปนมรดกได 2. ทรพยสนนนตองเปนสงปลกสราง ตามนยามของบทบญญต

ฟกฮอยางงาย 85

3. เปนทรพยสนทสามารถโอนกรรมสทธได แมวาไมมอยขณะท าพนยกรรมกตาม 4. เปนกรรมสทธของเจาของพนยกรรมขณะทท าพนยกรรม 5. จะตองไมเปนสงทฝาฝนบทบญญต

11. การยนยนพนยกรรม เปนประเดนทมมตเอกฉนทวาควรเขยนพนยกรรมโดยเรมดวยบสมะละฮ และการสรรเสรญอลลอฮ

และเศาะละวาตนบ และประกาศชอพยาน โดยวาจาหรอลายลกษณอกษร

12. ผรบผดชอบพนยกรรม (หรอผจดการพนยกรรม) ผ รบผดชอบพนยกรรมม 3 ประเภท 1. ผปกครองรฐ หรอเจาหนาท 2. ผพพากษา 3. สามญชน

13. สงทท าใหพนยกรรมเปนโมฆะ 1. การกลบค า หรอ ยกเลกพนยกรรม โดยวาจา หรอพยานแวดลอม 2. พนยกรรมถกวางเงอนไขไวกบสงทไมเกดขน 3. ไมมมรดกใหด าเนนตามพนยกรรม 4. เจาของพนยกรรมไมอยในวสยทจะด าเนนการได (เชน วกลจรต สวนเดกสามารถท าพนยกรรมได) 5. เจาของพนยกรรมสนสภาพจากการเปนมสลม (ตามทศนะของบางสวน) 6. ผ รบพนยกรรมปฏเสธไมยอมรบพนยกรรม (สงคน) 7. ผ รบพนยกรรมเสยชวตกอนเจาของพนยกรรม 8. ทรพยทถกระบในพนยกรรมเกดช ารด หรอสงสญญาณวาจะช ารด 9. ผ รบพนยกรรมเปนฆาตกรฆาเจาของพนยกรรม 10. ท าพนยกรรมแกทายาทโดยไมไดรบความยนยอมจากทายาททก ๆ คน

ฟกฮอยางงาย 86

หมวดท 3 กฎหมายครอบครว لأحوال الأسريةالقسم الثالث : ا

ฟกฮอยางงาย 87

การแตงงาน

เหตผลบญญตการนกาห

การนกาห (การสมรส) เปนวถของอสลาม เปนสงทสงเสรมใหปฏบต ทานเราะสล ศอลลลลอฮอะลยฮวะสลลม กลาววา

ه ن إ ف ج و ت ي ل ف ة اء م الب ك ن م اع ط ت ن اس ، م اب ب الش ش ع ا م ي » غ أ و ص ب ل ض ل

م ، و ج ر ن للف ص ح أ م ن ل «اء ج و له ه ن إ ف م و الص ب ه ي ل ع ف ع ط ت س ي

“โอคนหนมทงหลาย คนใดในหมพวกเจามความสามารถในคาสนสอดและการอปการะเลยงด เขาจงแตงงานเถด เพราะการแตงงานนนจะชวยยบยง (ลด) สายตาจากการมองสงตองหาม (หะรอม) เปนอยางยง และชวยรกษาอวยวะสบพนธใหบรสทธยง (จากการผดประเวณ) หากคนใดไมมความสามารถ เขาจงถอศลอด เพราะการถอศลอดจะลดก าหนดของเขา” (บนทกโดยอลบคอรย 4778, มสลม 1400, อต-ตรมซย 1081, อนนะสาอย 2240, อบ ดาวด 2046, อบนมาญะฮ 1845, และอะหมด 1/378)

สวนหนงจากเหตผล 1. การแตงงานเปนการสรางบรรยากาศทด สรางความสมพนธระหวางครอบครว มอบความรกแก

กน ท าใหชวตมความบรสทธ และปองกนจากสงทตองหาม (เชน มองสงตองหามหรอผดประเวณ) 2. การสมรสเปนปจจยในการก าเนดบตร และเพมผ สบทายาท พรอมกบรกษาไวซงวงศตระกล 3. การสมรสเปนปจจยทดยงในการขจดอารมณทางเพศทอาจน าไปสการกระท าทตองหาม พรอม

กบปลอดภยจากโรคทเกดจากการมเพศสมพนธ 4. การมบตรจะเตมเตมความรกระหวางสามและภรรยา 5. ในการแตงงานท าใหจตใจสงบและมสมาธ ปกปองรกษาสามและภรรยาใหมความบรสทธจาก

สงตองหาม

ความหมายของการนกาหตามหลกภาษา คอ การมเพศสมพนธ และการรวมสองสงไวดวยกน และจะใชกบการท าสญญาหรอ

ขอตกลงตามบทบญญต คอ การท าขอตกลง ซงยดบรรทดฐานค าวา นกาห หรอสมรส เปนเกณฑ ซงตกลงกน

ในการหาประโยชนในการเสพสข ในการใชชวตคหรอยรวมกน

ขอชขาดทางบทบญญต

สงเสรมใหปฏบต (สนนะฮ) ส าหรบผ ทมความรสกในอารมณทางเพศ และไมกลววาจะเกดการผดประเวณ

เปนภาคบงคบ (วาญบ) ส าหรบผ ทเกรงวาจะเกดการผดประเวณ (หากไมแตงงาน)

และเปนทอนมต ส าหรบผ ทไมมอารมณทางเพศ เชน คนชราและผ ทอวยวะสบพนธออนแอ

ฟกฮอยางงาย 88

เปนสงตองหาม (หะรอม) ขณะทอยในประเทศคสงคราม โดยไมมความจ าเปน (ไมอยในภาวะคบขน)

ถอยค าในการนกาห การนกาหจะมผลโดยทกถอยค าทบงบอกถงการแตงงาน จะเปนภาษาใดกได เชน ฉนแตงงาน ฉน

สมรส ฉนตอบรบการสมรสน ฉนรบนางเปนภรรยา หรอฉนพงพอใจ และควรใชภาษาอาหรบ สวนคนทไมรภาษาอาหรบ กใหใชภาษาของตวเอง

องคประกอบหลกของการนกาห 1. อลอญาบ (ค าเสนอ) คอ ถอยค าของผปกครองฝายหญง หรอผท าหนาทแทน โดยใชค าวา อนกาห

หรอ ตซวจญ (แตงงาน) ส าหรบผ ทรภาษาอาหรบ เพราะสองค านมระบในอลกรอาน ت مي وإني ﴿ ل خفي

و أ سط تم ف ت قي و ٱلي م طاب ما فٱنكح ن لك [ ١: النساء] ﴾ٱلنذسا مذ

“และหากพวกเจาเกรงวาจะไมใหความเปนธรรมแกผหญงทก าพรา ( โดยไมใหสนสอดแกพวกนาง ) จงปลอยพวกนางไป แลวจงแตงงานกบผหญงอนจากพวกนาง ทดๆส าหรบพวกเจา” (อนนสาอ 3)

ا ﴿ نيها زييد قض فلم نكها وطرا مذ [ ١١: حزابالأ] ﴾ زوجي

“ครนเมอเขาไดหยากบนาง เราไดใหเจาแตงงานกบนางตอ” (อลอะหซาบ 37)

2. อลเกาะบล (ค าสนอง) คอ ถอยค าตอบรบของฝายชาย หรอตวแทน เชน ฉนตอบรบ หรอฉนพงพอใจการสมรสน หรอจะใชเพยงค าวา ฉนตอบรบ กใชได ค าเสนอตองอยกอนค าสนอง นอกจากจะมพยานแวดลอมทบงชใหเขาใจ กสามารถเอาค าสนองขนกอนได

เงอนไขทท าใหการนกาหสมบรณ 1. ตองระบคสมรสใหชดเจน 2. ความพงพอใจ (ยนยอม) จากคสมรส ดงนน ไมอนญาตใหมการบงคบแกฝายใด ตองขอความ

ยนยอมจากสาวพรหมจนทรและหญงหมาย การยนยอมของสาวพรหมจนทรคอ การนงเฉย สวนหญงหมายนน ตองมการเปลงวาจา

และเงอนไขนจะไมใชกบคนวกลจรต และคนทสตปญญาไมสมประกอบ 3. ผปกครองของฝายหญง โดยมเงอนไขตอไปน

เปนชาย

ไมเปนทาส

มสตสมปชญญะ ปราดเปรอง

บรรลนตภาวะตามศาสนบญต

เปนผ มคณธรรม (คอ เปนมสลม บรรลนตภาวะ มสตสมปชญญะ ไมท าบาปใหญ หรอบาปเลก

ฟกฮอยางงาย 89

เปนประจ า ไมกระท าสงทท าใหเสอมเสยบคลกภาพ)

ศาสนาเดยวกนกบเจาสาว และผ ทมสทธจะเปนผปกครอง ใหเรยงตามล าดบตอไปน 1. พอ 2. ผ รบหนาทตามพนยกรรม (ตามค าสงเสยของพอ) 3. ป (พอของพอ แมวาจะล าดบสงขนไปกตาม) 4. ลกชาย หลานชาย (แมวาจะต าลงไปกตาม โดยสบสายโลหตทางฝายชาย) 5. พนองชายทรวมพอรวมแม 6. พนองชายทรวมพอเดยวกน 7. ลกชายของพนองชายทรวมพอรวมแม 8. ลกชายของพนองชายทรวมพอ 9. พนองชายของพอ ทรวมพอรวมแม (ลงหรออา) 10. พนองชายของพอ ทรวมพอเดยวกน 11. ลกชายของพนองชายของพอ ทรวมพอรวมแม (ลกชายของลงหรออา) 12. ลกชายของพนองชายของพอ ทรวมพอ (ลกชายของลงหรออา) 13. เครอญาตใกลชดทรบมรดกสวนเหลอของนาง 14. สลตานหรออลหากม (ผ มอ านาจปกครองในรฐหรอตวแทน) 4. พยานชายสองคนทมคณธรรม (คอ เปนมสลม บรรลศาสนภาวะ ไมท าบาปใหญ ไมกระท าในสง

ทท าใหเสอมเสยบคลกภาพ) และ 5. คสมรสตองปราศจากอปสรรคทท าใหการสมรสเปนโมฆะ ( เชน ผหญงเปนภรรยาของผ อน

หรออยในอดดะฮ หรอฝายชายเปนตางศาสนก ขณะทฝายหญงเปนมสลม หรอฝายชายมภรรยาอยสคน เหลานเปนตน )

สงควรปฏบตและหามปฏบต

ผ ทเกรงวาจะไมมความยตธรรมระหวางภรรยา ควรมภรรยาเพยงคนเดยว ควรหาผหญงทเครงครดศาสนา ไมเปนเครอญาต ควรแตงกบสาวพรหมจนทร เผาพนธลกดก และหนาตาด

ควรมองผหญงทจะสขอ โดยมองสวนทไมใชเอาเราะฮ (สวนทตองปกปด) และมองในสงทดงดดเขาเพอการแตงงาน โดยไมอยกนตามล าพง (ตองอยหนามะหรอม) เพอใหประจกษชด และผหญงกควรมองฝายชายเชนกน

หากไมสะดวกทจะมองดวยตนเอง กใหสงผหญงทมความนาเชอถอไปดแทน

ไมอนญาตใหสขอ (หรอทาบทาม) ผหญงทมผ อนสขอแลว จนกวาเขาจะบอกเลก หรอเขาอนญาต

อนญาตใหใชถอยค าทชดเจน หรอถอยค าทเปนนยยะ ในการสขอผ ทอยในอดดะ ฮ( อดดะฮ คอระยะเวลาทตองรอเพอการคนดหรอแตงงานใหม ) ส าหรบสามทหยาขาดกบนาง แตยงไมครบสามครง

ฟกฮอยางงาย 90

หามใชถอยค าทชดเจน หรอถอยค าทเปนนยยะในการทาบทามสขอผหญงทถกหยาทมการคนดได ซงยงอยในอดดะฮ

สงเสรมใหท าพธนกาหในบายวนศกร เนองจากชวงนน มเวลาทการวงวอนขอจะถกตอบรบ และหากสะดวกควรท าพธในมสญด

ฟกฮอยางงาย 91

หมวดท 4 บทบญญตเกยวกบสตร القسم الرابع : أحكام خاصة بالمرأة المسلمة

ฟกฮอยางงาย 92

บทบญญตเฉพาะสตร

ค าสงแหงบทบญญตแกผปฏบตม สาม ประเภท1. เฉพาะผชาย 2. เฉพาะสตร 3. เกยวพนทงผชายและผหญง ทกลาวแลวขางตนสวนมากเปนบทบญญตทเกยวพนทงผชายและผหญง ตอไปนจะอธบายบทบญญตทเกยวกบสตรเปนการเฉพาะ

ประเดนทหนง การลบหรอเชดบน (ขณะอาบน าละหมาด) บนผมปลอม ทอนโลมใหสวมใสในกรณทมความจ าเปน

เมอผ หญงมความจ าเปนตองสวมใสผมปลอม ไมอนโลมใหลบหรอเชดบนผมปลอมขณะอาบน าละหมาด เพราะไมใชผาคลม และไมอยในขอบขายหรอขอบญญตของผาคลม และจ าเปนตองเชดบนศรษะโดยตรง หรอบนผมแทเทานน

ประเดนทสอง ทาเลบ ยอมเลบ ผหญงบางคนยอมเลบดวยผลตภณฑทหามมใหน าเขาถงผวหนง ซงเปนสงทไมอนญาต ยงกวานน

จ าเปนตองขจดออกขณะอาบน าละหมาด

ประเดนทสาม อลหยฎ (เลอดประจ าเดอน) คอ เลอดทออกจากมดลกของสตร ขณะทมสขภาพด ไมเจบปวย และมใชเลอดทออกมาเนองจากการ

คลอดบตรและบาดแผลผ รสวนมากมความเหนวา เลอดประจ าเดอนจะเรมเมออายครบเกาขวบ ดงนนเมอเหนเลอดกอนเกา

ขวบ กไมใชเลอดประจ าเดอน แตเปนเลอดเนองจากเจบปวยหรอเลอดเสย และจะมจนถงวยชรา โดยทสวนมากจะหมดเลอดประจ าเดอนตอนอายหาสบป

และเลอดประจ าเดอนม 6 ประเภท สด า แดง เหลอง ขน เขยว สดน ระยะเวลาของเลอดประจ าเดอน

นอยสด คอ วนกบคน

ปานกลาง 5 วน

มากสด 15 วน แตโดยสวนใหญแลว คอหกถงเจดวน ระยะเวลาระหวางเลอดประจ าเดอนสองครง นอยทสด คอสบ

ฟกฮอยางงาย 93

สามวน (โดยสวนมาก) และบางทอาจจะนอยกวานนหรอมากกวาขอหามส าหรบผทมเลอดประจ าเดอน

ละหมาด

ถอศลอด

เขามสญด

อานอลกรอานโดยสมผสคมภร

เฏาะวาฟ

มเพศสมพนธ และเลอดประจ าเดอนเปนเครองหมายทบงบอกการบรรลนตภาวะตามศาสนบญญต

ประเดนทส นฟาส (เลอดหลงคลอดบตร) คอ เลอดทออกจากมดลก หลงจากการคลอด หรอแทง ระยะเวลาของนฟาส โดยมาก 40 วน สวนจ านวนวนนอยทสดนนไมมเวลาทแนนอน หากคลอดลก

แฝด ใหนบระยะจากการคลอดคนแรก ขอหามส าหรบนฟาส กเชนเดยวกบขอหามของเลอดประจ าเดอน เชนละหมาด การถอศลอด และอนๆ

ประเดนทหา อลอสตหาเฎาะฮ เลอดเสย) คอ เลอดทออกมาจากมดลกในชวงระยะเวลาทไมใชเวลาของเลอดประจ าเดอนและเลอดหลงการ

คลอดบตร ดงนน เลอดทเลยระยะเวลา หรอนอยกวาระยะเวลาทนอยสดของเลอดประจ าเดอน หรอนฟาส หรอกอนอายเกาขวบ คอ เลอดเสย

ขอชขาดทางบทบญญต

ผ ทมเลอดเสย เปนผ มหะดษประจ าซงไมเปนอปสรรคหกหามการละหมาดและการถอศลอด

ผ ทมเลอดเสย ตองอาบน าละหมาดทกๆ ครงกอนละหมาด

ผ ทมเลอดเสย สามารถมเพศสมพนธได

เลอดของหญงทก าลงตงครรภนบวาเปนเลอดเสย

ประเดนทหก การโกนขนหรอผมไมอนญาตใหสตรโกนขนและผมของนาง เวนแตในกรณจ าเปน และไมอนญาตใหโกนหรอวาดคว สก

ตอผม ดดฟน เนองจากหะดษ «عول بهاف لة والم اع الف ن ع ل »

“แทจรงทานเราะสลสาปแชงผ ทกระท าและผ รบกระท า” (บนทกโดยนกบนทกทงเจด คอ อลบคอรย, มสลม, อตตรมซย, อบ ดาวด, อนนะสาอย, อบนมาญะฮ และอะหมด)

ฟกฮอยางงาย 94

และไมอนญาตใหสตรใสน าหอม นอกจากเพอสาม และระหวางทอยกบผหญงดวยกน

ประเดนทเจด เอาเราะฮ ( สงทตองปกปด ) เอาเราะฮของผหญง คอ ทกสวนของรางกาย ขณะทอยพรอมกบผชายทไมใชมะหรอม ดงนนนางตอง

สวมใสหญาบ และเชนเดยวกนไมอนญาตใหอยตามล าพงกบผชายทไมใชมะหรอม และจะตองไมเดนทางโดยทไมมมะหรอม นนคอ บคคลทหามแตงงานตลอดไป เนองจากเปนเครอ

ญาต การเกยวดอง (แตงงาน) และการรวมแมนมและเวลาละหมาดจะตองปกปดทกสวนของรางกาย นอกจากใบหนา มอทงสอง และเทาทงสอง แต

จ าเปนตองปกปดทกสวน หากอยตอหนาผชายทไมใชมะหรอม และสงเสรมใหปกปดมอและเทาทงสองในทกๆ กรณ

อาภรณทสวมใสจะตองหนา ไมลอกเลยนแบบบรษเพศ ไมดงดดสายตา ไมเลยนแบบตางศาสนก และไมเปนทโดดเดน

ประเดนทแปด เครองประดบ เครองประดบของผหญงมสองประเภท คอทอนญาตและตองหาม

ทอนญาต น าหอม ทองค า เงน ผาไหม และผายอมสเหลองหรอแสดและทหาม คออาภรณทใสเพอใหเปนทโดดเดนและโออวด และดงดดสายตาของผคน และน าหอมท

กลนฟ งกระจาย และเปดเผยตอหนาผชายทไมใชมะหรอม

ประเดนทเกา เสยง เสยงของผหญงมใชเอาเราะฮ (สงทตองปกปด) นอกจาก การพยายามพดออนโยน และยวยวนผคน

และเลยขอบเขตของการออนโยน สวนการขบรองเพลง เปนสงตองหาม ผคนสวนมากในสมยนไดหลงใหลในเสยงเพลง และยดเอาเปน

ชองทางในการดงดดและแสวงหาทรพยสน การขบรองเพลง เปนสงตองหามส าหรบผชาย สวนผหญงกตองหามมากยงกวา จะอนโลมในโอกาส

งานรนเรงตางๆ และในวนอด และอยทามกลางผหญงเทานนและดวยเนอรองทไมขดหลกศาสนา และปราศจากดนตร

ประเดนทสบ

อนญาตใหผ หญงอาบน าศพใหสาม และลกชายทยงเลก และเชนกน อนญาตใหละหมาดศพ เชนเดยวกบผชาย แตไมอนญาตใหตามไปสงศพทสสาน

และไมอนญาตใหเยยมสสาน และไมอนญาตใหรองคร าครวญ ตบหนา ฉกผา ถอนผม เพราะนนเปนวถปฏบตของยคกอนอสลาม (ญาฮลยะฮ) และเปนบาปใหญ

ฟกฮอยางงาย 95

และไมอนญาตใหไวทกขเกนสามวน ในกรณทไมใชสาม สวนในกรณสามเสยชวตนน ตองไวทกขสเดอนกบสบวน และตองพ านกอยในบานทเคยอยกบสาม และตองเลยงการใสเครองประดบและน าหอม และการไวทกขนน ไมมอาภรณเปนการเฉพาะ

ประเดนทสบเอด การใสเครองประดบทองค า และเงน ตามปกตวสยนน เปนทอนโลมแกสตร และจะตองหลกเลยงการ

ฟ มเฟอย และการโออวดเครองประดบทองและเงนทผหญงสวมใสตามปกตประจ าวน หรอตามโอกาสตางๆ ไมตองจายซะกาต

ประเดนทสบสอง

อนญาตใหผหญงบรจาคทานจากทรพยสนของสามตามจารต(ปกตวสย) โดยไมตองขออนญาต หากรวาสามยนยอม

และอนญาตใหนางจายซะกาตของนาง (ทานบงคบ) แกสาม หากเขาเปนผ มสทธรบซะกาต

หากสามเปนคนตระหน ไมจายคาอปการะเลยงดทจ าเปน นางสามารถเอาจากทรพยสนของสามไดตามจ านวนทเพยงพอกบการใชจายของนางและลก โดยมตองขออนญาต

ประเดนทสบสาม

อนโลมใหผ ทตงครรภและใหนมบตรละศลอดได หากเกรงวาจะเกดอนตรายแกตวเองและเดก หรอเกรงจะเกดอนตรายแกตวเองเทานน ทงสองกรณน ใหชดใชโดยไมตองจายฟดยะฮ แตหากเกรงวาจะเกดอนตรายแกเดกเทานน ตองชดเชยและจายฟดยะฮ นส าหรบคนตงครรภ

สวนผ ทใหนมบตร หากเดกดมนมของหญงอนได และสามารถจายคาจาง หรอมทรพยสนทจะจางได กไมอนโลมใหละศลอด

แมนมกใชบทบญญตเดยวกบผ เปนแม ดงทกลาวแลวขางตน

ภรรยาไมมสทธถอศลอดภาคสมครใจ (สนนะฮ) โดยไมไดรบอนญาตจากสาม หากสามอยบาน

ประเดนทสบส

สามไมมสทธทจะหกหามภรรยามใหท าหจญทเปนภาคบงคบ และเมอนางขออนญาต จ าเปนตองอนญาตแกนาง และใหการสนบสนนตามความสามารถ

สวนการท าหจญภาคสมครใจ สามมสทธหกหาม เมอการท าหจญนน มผลเสยตอสามและลกๆ

ประเดนทสบหา

ขณะอยในพธหจญและอมเราะฮ จะสวมใสอาภรณใดกได นอกจาก

ฟกฮอยางงาย 96

1. เสอผาทเปอนหรอโดนน าหอม 2. ถงมอ 3. ผาคลมหนา 4. ผาทยอมสเหลองหรอสแสด (ยอมดวยพชชนดหนงซงมกลนหอม)

ประเดนทสบหก ผ ทมเลอดประจ าเดอน และเลอดหลงคลอดบตร จะอาบน าช าระรางกาย เขาพธหจญและอมเราะ ฮ

และปฏบตทกพธกรรม นอกจากการเฏาะวาฟ ตองรอจนกวาจะสะอาด

ประเดนทสบเจด

ผหญงกลาวค าตลบยะฮดวยเสยงเบา ๆ ขณะทผชายสงเสรมใหกลาวเสยงดง

ส าหรบผหญงไมมการวงเหยาะๆ ในการเฏาะวาฟ และในการสะแอ

ไมอานดอาอดวยเสยงดง

ไมแทรกเขาไปอยอยางแออดในมมหนด า และทอนๆ

ประเดนทสบแปด การโกนศรษะหรอตดผมเปนองคประกอบในพธกรรมหจญและอมเราะฮ ซงเฉพาะผหญงนนจะไมม

การโกนศรษะ แตจะมการตดผมแทน ซงอยในสถานะเดยวกบการโกนส าหรบผชาย และลกษณะการตดของผหญงนน ใหตดจากทกเปยผมประมาณหนงขอนว หรอถาไมมเปยกใหรวบผม

แลวตดประมาณนนเชนเดยวกน

ประเดนทสบเกา

ผหญงควรรบในการตอวาฟอฟาเฎาะฮ (เฏาะวาฟหจญ) ในวนทสบซลหจญะฮ หากเกรงวาเลอดประจ าเดอนมาเรว ดงททานหญงอาอชะฮ ไดสงใหท าเชนนน เพราะเกรงวาเลอดประจ าเดอนจะมาเสยกอน

เมอเฏาะวาฟอฟาเฎาะฮแลว ผ ทมเลอดประจ าเดอนไมตองเฏาะวาฟอ าลา หากออกจากมกกะฮในสภาพทมประจ าเดอน

ประเดนทยสบ ไมอนญาตใหแตงงานกบชายตางศาสนก ไมวาศาสนาใดกตาม เนองจากสามมสทธเหนอภรรยาและ

ภรรยาตองเชอฟง นคอแกนแทของการปกครอง ดงนนผปฏเสธศรทธาไมมสทธทจะเปนผปกครอง และมอ านาจเหนอผศรทธา

ประเดนทยสบเอด

ฟกฮอยางงาย 97

หนาทของแมตองเลยงดบตรทยงเยาววย หรอสตไมสมประกอบ ทยงไรเดยงสา หากนางปฏเสธ ตองมการบงคบ จากนนเปนหนาทของบคคลเหลานตามล าดบ

แมของนาง

แมของแม ตามล าดบความใกลชด

พอ

แมของพอ (ตามล าดบความใกลชด)

พอของพอ (ป ) จากนนแมของป (ตามล าดบความใกลชดเชนเดยวกน)

พนองสาวรวมพอรวมแม

พนองสาวรวมแม

พนองสาวรวมพอ

พนองสาวของพอ

พนองสาวของแม

ปาหรอนาของแม

ปาหรอนาของพอ

ลกสาวของพนอง

ลกสาวของลงและปา

ลกสาวของลงและปาของพอ

ผ ทมสทธรบมรดกในสวนเหลอตามเครอญาตของเขา

เครอญาตทไมมสทธในมรดกของเขา

อลหากม (ผ มอ านาจการปกครองในรฐ)และผ เปนพอตองจายคาจางในการเลยงดแกผ ทขอคาจาง

เงอนไขผทเลยงด

บรรลนตภาวะ

มสตสมปชญญะ

มความสามารถในการอบรมสงสอน

มความรบผดชอบตอหนาท

มารยาทด

เปนมสลม

เปนโสด หากมสาม หนาทจะตกไป

เมอเดกมอายครบเจดปบรบรณ ใหเขาเลอกวาจะอยกบพอหรอแม (ในกรณหยาราง) สวนเดกผหญง

ฟกฮอยางงาย 98

นน หลงจากเจดป พอจะมสทธเลยงดมากกวา จนกวานางจะแตงงานมครอบครว

ประเดนทยสบสอง ปวงปราชญในทกมซฮบมความเหนพองกนวา จ าเปนตองปกปดทกสวนของรางกายจากชายทไมใช

มะหรอม แมกระทงผ ทมทศนะวาใบหนาและฝามอทงสองของผหญงไมใชเอาเราะฮกตาม เนองจากยคนมผคนสวนมากมความวบต ไมเครงครด ไมยบยงการมองในสงทตองหาม

นคอสงทขาพเจามความสามารถจะรวบรวมและเรยบเรยงไวในโอกาสนอยางรบเรง ซงขอพรตออลลอฮผสงสงและปรชาสามารถใหทรงอ านวยประโยชนจากผลงานชนนดวยเถด พระองคนนอยเบองหลงทกเจตนา และทรงเปนผ ชทางสทางทเทยงตรง

ดร.ศอลห บน ฆอนม อสสดลาน

อาจารยสาขาฟกฮ คณะชะรอะฮ กรงรยาด เสรจสนจากการเรยบเรยงเมอตนเดอนซลหจญะฮ ป ฮ.ศ.1413

ฟกฮอยางงาย 99