โครงการศึกษาและจ ัดทําแผนจ ัดการขนส ่งที่ยั่งยืน · “Earth Summit” ณ นครรีโอเดจาเนโร

โครงการศกษาและจดทาแผนจดการขนสงทยงยน สาหรบเมองทเปนจดเชอมตอเสนทางอาเซยนไฮเวย เพอเปนเมองตนแบบในการพฒนาและ เพมประสทธภาพการใชพลงงานในภาคคมนาคม

รายงานสรปผบรหาร (Executive Summary Report)

เสนอโดย

สานกงานนโยบายและแผนการขนสงและจราจร (สนข.) กระทรวงคมนาคม

วทยาลยโลจสตกสและโซอปทาน มหาวทยาลยนเรศวร (มน.)

สถาบนวจยและใหคาปรกษาแหงมหาวทยาลยธรรมศาสตร (มธ.)

บทสรปสาหรบผบรหาร (Executive Summary Report) โครงการศกษาจดทาแผนจดการขนสงทยงยนสาหรบเมองทเปนจดเชอมตอเสนทางอาเซยนไฮเวยเพอเปนเมองตนแบบในการพฒนา และเพมประสทธภาพการใชพลงงานในภาคคมนาคม

i

กตตกรรมประกาศ

ทางโครงการศกษาจดทาแผนจดการขนสงทยงยนสาหรบเมองทเปนจดเชอมตอเสนทางอาเซยนไฮเวยเพอเปนเมองตนแบบในการพฒนาและเพมประสทธภาพการใชพลงงานในภาคคมนาคมขอขอบพระคณคณะผบรหาร ฝายปฏบตการ ของสานกงานนโยบายและแผนการขนสงและจราจร ตลอดจนผแทนจากหนวยงานทงภาครฐ ภาคเอกชน และภาคสวนทเกยวของกบการจดทาและศกษาโครงการฯ ทกรณาใหความรวมมออนเคราะหขอมล ขอเสนอแนะ และขอคดเหนทเปนประโยชนอยางยงตอการศกษาโครงการฯ จนสามารถบรรลตามวตถประสงคของการศกษา

ทางโครงการศกษาจดทาแผนจดการขนสงทยงยนสาหรบเมองทเปนจดเชอมตอเสนทางอาเซยนไฮเวยเพอเปนเมองตนแบบในการพฒนาและเพมประสทธภาพการใชพลงงานในภาคคมนาคมขอขอบพระคณองคกร หนวยงานตางๆ ทไดใหความอนเคราะหรวมมอและประสานงาน ในกจกรรมตางๆ รวมถงกรณาเสยสละเวลาเขารวมกจกรรมตางๆ ของโครงการฯ อาทการสมมนา การประชมกลมยอย การฝกอบรม และการเสวนา ทาใหเกดองคความร ความเขาใจ และไดรบขอมลทสามารถนาไปปรบใชใหเกดประโยชนตอการศกษาโครงการฯ เปนอยางมาก

ทายสดนทางโครงการศกษาจดทาแผนจดการขนสงทยงยนสาหรบเมองทเปนจดเชอมตอเสนทางอาเซยนไฮเวยเพอเปนเมองตนแบบในการพฒนาและเพมประสทธภาพการใชพลงงานในภาคคมนาคม ใครขอขอบพระคณ 1) สานกงานนโยบายและแผนการขนสงและจราจร (สนข.) กระทรวงคมนาคม 2) วทยาลยโลจสตกสและโซอปทาน มหาวทยาลยนเรศวร (มน.) และ 3) สถาบนวจยและใหคาปรกษาแหงมหาวทยาลยธรรมศาสตร (มธ.) ทเปนองคกรทมสวนในการสงเสรมและ ขบเคลอนนโยบายดานการคมนาคมขนสงอยางยงยนทาใหเกดองคความร มากไปกวานนทางโครงการฯขอขอบพระคณ คณะกรรมการกากบการศกษาทไดกรณาชแนะ ขอคดเหน และขอเสนอแนะในดานตางๆ ทเปนประโยชนตอการนามา ปรบปรงผลการศกษาและการจดทาคมอการศกษาของโครงการฯ ตลอดจนใหความชวยเหลออานวยความสะดวกในการประสานงานดานตางๆ จนทาใหการศกษาโครงการฯ สาเรจลลวงไปดวยด

โครงการศกษาจดทาแผนจดการขนสงทยงยน สาหรบเมองทเปนจดเชอมตอเสนทางอาเซยนไฮเวย

เพอเปนเมองตนแบบในการพฒนาและ เพมประสทธภาพการใชพลงงานในภาคคมนาคม

พฤศจกายน พ.ศ. 2559


ii

คานา แนวคดเรองการพฒนาการขนสงอยางยงยนไดถกกลาวในเวทประชาคมโลก โดยการประชมสหประชาชาตวาดวย

สงแวดลอมและการพฒนา (The United Nations Conference on Environment and Development: UNCED) หรอ “Earth Summit” ณ นครรโอเดจาเนโร สหพนธสาธารณรฐบราซล ระหวางวนท 20 – 22 มถนายน 2555 ซงเปนการประชมสดยอดผนาประเทศทมจดมงหมายในการกาหนดยทธศาสตรวาดวยสงแวดลอมและการพฒนา ในทกสาขาสาหรบประชาคมโลกเพอเปนแนวทางปฏบตตอไปในอนาคต กลาวไดวา การสงเสรมนโยบายการพฒนาอยางยงยนทสนบสนนการอยอาศยและบรการสงคม โดยไดระบถง การสงเสรมการขนสงทไมแพงและยงยน รวมถงตระหนกถงความสาคญของการวางแผนแบบผสมผสาน (Mixed Use Planning) โดยการสงเสรมการพฒนาโครงสรางพนฐานการขนสงทยงยนหรอการขนสงสเขยว ซงเปนการพฒนาและใชงานระบบขนสงทสงผลกระทบตอสงแวดลอมนอย ทงสภาพทอยโดยรอบของระบบขนสง เชน มลพษทเกดบรเวณรอบถนน รถไฟ หรอสภาพของเมองโดยรวม ซงนอกจากเกดประโยชนในการลดผลกระทบดานสงแวดลอมจากการใชรถยนตและการคมนาคมแลวยงกอใหเกดผลดตอความคลองตวในการเดนทาง ลดความสญเสยทางเศรษฐกจ ลดปญหาดานสงคม

ดวยความรวมมอระหวาง 1) สานกงานนโยบายและแผนการขนสงและจราจร (สนข.) กระทรวงคมนาคม 2) วทยาลยโลจสตกสและโซ อปทาน มหาวทยาลยนเรศวร (มน . ) และ 3) สถาบนว จยและให คาปรกษาแหงมหาวทยาลยธรรมศาสตร (มธ.) ดาเนนโครงการศกษาจดทาแผนจดการขนสงทยงยนสาหรบเมองทเปนจดเชอมตอ เสนทางอาเซยนไฮเวยเพอเปนเมองตนแบบในการพฒนาและเพมประสทธภาพการใชพลงงานในภาคคมนาคม จงทาใหเกดองคความรดานคมนาคมดานการขนสงท ยงยนในดานการพฒนาและเพมประสทธภาพการใชพลงงาน เพอใหองคกร และหนวยงานตางๆ สามารถองคความรไปประยกตใชตอได

ทงน รายงานบทสรปผบรหาร โครงการศกษาจดทาแผนจดการขนสงทยงยนสาหรบเมองทเปนจดเชอมตอเสนทางอาเซยนไฮเวยเพอเปนเมองตนแบบในการพฒนาและเพมประสทธภาพการใชพลงงานในภาคคมนาคม มเปาประสงคเพอใหเกดองคความรเกยวกบการพฒนาและเพมประสทธภาพการใชพลงงานในภาคคมนาคม ซงรวมถงวธการวเคราะหการปลอยกาซเรอนกระจกในภาคขนสง ทางโครงการศกษาจดทาแผนจดการขนสงทยงยนสาหรบเมองทเปนจดเชอมตอเสนทางอาเซยนไฮเวยเพอเปนเมองตนแบบในการพฒนาและเพมประสทธภาพการใชพลงงานในภาคคมนาคม หวงวารายงานบทสรปผบรหาร ฉบบนจะสามารถกอใหเกดประโยชนสงสดแกพนทตางๆ รวมถงองคกรและหนวยงานตางๆ เพอทจะนาองคความร ไปประยกตใชและสามารถนาไปกาหนดนโยบายและยทธศาสตรตอไป

โครงการศกษาจดทาแผนจดการขนสงทยงยน สาหรบเมองทเปนจดเชอมตอเสนทางอาเซยนไฮเวย

เพอเปนเมองตนแบบในการพฒนาและ เพมประสทธภาพการใชพลงงานในภาคคมนาคม

พฤศจกายน พ.ศ. 2559


iii

สารบญ

หนา ภาพรวมโครงการ 1

ปญหาและอปสรรค 8

บทบาทสาคญตอการแกไขปญหาดานการขนสงและจราจร 9

ความสอดคลองของโครงการกบแนวทางการพฒนาประเทศ 11

ผลกระทบจากการเขาประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC) 11

แนวเสนทางเอเชยนไฮเวย อาเซยนไฮเวย และแนวเสนทางรถไฟสายเอเชย 12

การพจารณาพนทจงหวดชายแดนทเปนจดเชอมตอเสนทางอาเซยนไฮเวย 13

แนวทางการกาหนดมาตรการดานการขนสงยงยน (Avoid, Shift, and Improve) 14

มาตรการการพฒนาขนสงทยงยน 15

วตถประสงคของการศกษา 15

การคดเลอกเมองตนแบบ 17

การวเคราะหคาดการณปรมาณการเดนทางและการขนสงระหวางประเทศ 18

การพฒนาเมองนารองตามแผนการขนสงยงยนและเพมประสทธภาพการใชพลงงาน เทศบาลเมองหนองคาย

20

สรปผลการจดทาแผนการขนสงยงยนและเพมประสทธภาพการใชพลงงานในพนทตนแบบ เทศบาลเมองหนองคาย

24

การวเคราะหความเหมาะสมของโครงการ 33

สรปผลการดาเนนงานโครงการ 40


1


2


3


4


5


6


7


8

บทสรปสาหรบผบรหาร (Executive Summary Report) โครงการศกษาจดทาแผนจดการขนสงทยงยนสาหรบเมองทเปนจดเชอมตอเสนทางอาเซยนไฮเวยเพอเปนเมองตนแบบ ในการพฒนาและเพมประสทธภาพการใชพลงงานในภาคคมนาคมมเปาหมายเพอสงเสรมการพฒนาทยงยนในดานการเพมประสทธภาพการใชพลงงานและลดปญหามลพษในเมองนารองเพอเปนตนแบบในการพฒนาสาหรบเมองอนทมงเนน ดานการขนสงทยงยนตอไป ในการศกษาจดทาแผนจดการขนสงทยงยนนน จาเปนตองมความเขาใจบรบทของการพฒนาระบบขนสงอยางยงยน (Sustainable Transport) ซงเปนระบบการขนสงทตองสงเสรมการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจของเมองไดด สงเสรมสงคมทมสข คานงถงการอนรกษทรพยากรและเปนมตรกบสงแวดลอม และการลดการใชพลงงานอยางมประสทธภาพ รวมทงเชอมโยงประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC) แนวเสนทางเอเชยนไฮเวย อาเซยนไฮเวย รถไฟสายเอเชย และจดเชอมตอเสนทางอาเซยนไฮเวยตลอดจนสอดคลองกบแผนยทธศาสตร หรอแนวทางพฒนาของประเทศและมาตรการดานการขนสงยงยน เพอใหเกดผลสมฤทธและสามารถใชเปนแนวทางในการพฒนาระบบขนสงอยางยงยนตอเมองอนๆ ในอนาคต

ปญหาและอปสรรค

ปจจบนสถานการณดานการขนสงและจราจรเรมทวความรนแรงมากขนและขยายตวจากเดมซงเปนปญหาเฉพาะในพนทกรงเทพมหานครและปรมณฑล กลายเปนหนงในปญหาทกระทบตอเศรษฐกจ สงคม และความเปนอยของประชาชน ในหวเมองตางๆ ของประเทศ ปญหาดานจราจรและขนสงทเกดขนกบเมองหลก โดยเฉพาะเมองทเปนจดเชอมตอเสนทาง อาเซยนไฮไวย มสาเหตหลกมาจากความตองการในการขนสงและเดนทางทเพมขนอยางรวดเรวจากทงการเปดเสรทางการคา การดาเนนนโยบายตามกรอบความรวมมอระดบภมภาค และการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษ นอกเหนอจากผลกระทบดานเศรษฐกจและสงคมแลวยงพบวาปญหาดงกลาวยงมผลกระทบโดยตรงตอสถานการณพลงงาน จงไดจดทาโครงการศกษาจดทาแผนจดการขนสงทยงยนสาหรบเมองทเปนจดเชอมตอเสนทางอาเซยนไฮเวยเพอเปนเมองตนแบบ ในการพฒนาและเพมประสทธภาพในการใชพลงงานในภาคคมนาคม และสามารถนาไปประยกตใชกบเมองสาคญอนๆ ทเรมประสบปญหาดานการจราจรขนสงในพนททงในปจจบนและอนาคต


9

บทบาทสาคญตอการแกไขปญหาดานการขนสงและจราจร

ความตองการการพฒนาโครงสรางพนฐานเพอรองรบการเขารวมประชาคมเศรษฐกจอาเซยนจากสถานการณการเปลยนแปลงทางกฎระเบยบและการบรหารจดการดานเศรษฐกจในระดบโลก รวมถงแนวทางในการเสรมสรางความเขมแขงทางเศรษฐกจของภมภาค ทาใหเกดการรวมกลมของประเทศตางๆ อนเปนจดเรมตนของการเขา สเศรษฐกจโลกแบบหลายศนยกลาง เปนผลใหเกดความรวมมอของกลมประเทศในภมภาคเอเชยภายใตกรอบความรวมมอเอเชยแปซฟค กรอบการคาเสรของอาเซยนกบจน ญปน และอนเดย รวมถงการรวมตวกนเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (ASEAN Economic Community: AEC) ในป พ .ศ . 2558 ซ ง ลวนมความสาคญตอการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศซงจะตองมการเตรยมความพรอมในหลายๆ ดาน เมอพจารณาวตถประสงคในดานการพฒนาเศรษฐกจของประชาคมอาเซยนทตองการใหอาเซยนกลายเปนเขตการผลตเดยว โดยมการเคลอนยายปจจยในการผลตไดอยางเสร ประกอบกบการทประเทศไทยมทาเลทตงเหมาะสมทจะเปนศนยกลางของการขนสงและกระจายสนคา ทาใหโครงสรางพนฐานดานการคมนาคมขนสงของประเทศกลายเปนสวนหนงของโครงขายการขนสง ของภมภาคดวย ทงน ประเทศไทยจงตองคานงถงการบรหารจดการโครงสรางพนฐานและการบรการดานคมนาคมขนสงเพอรองรบความตองการในการเดนทางและขนสงภายในประเทศและระหวางประเทศ นอกจากน ในการเปดเสรดานการขนสงสนคาระหวางประเทศตามกรอบความรวมมอตางๆ ประกอบกบแผนพฒนาการเชอมตอโครงสรางพนฐานเพออานวยความสะดวก ในการเดนทางบรเวณเมองชายแดน จะสงผลใหปรมาณการเดนทางและการขนสงสนคาบรเวณเมองชายแดนมปรมาณ เพมมากขน โดยเฉพาะบรเวณเสนทางอาเซยนไฮเวย (ASEAN Highway) ทรองรบปรมาณการขนสงทางถนนซงเปนรปแบบการขนสงหลกของประเทศ

ความตองการในการขนสงทเกดขนจากการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษ ในชวงระยะทผานมารฐบาลไดมองเหนถงความสาคญของการบรหารจดการโครงสรางพนฐาน และการบรการดานคมนาคมขนสงเพอรองรบความตองการ ในการเดนทางและขนสง จงไดมการประกาศกาหนด เขตเศรษฐกจพเศษ บรเวณพนทชายแดนทเชอมโยงกบอ า เ ซ ย น โ ด ย ร ฐ จ ะ สน บ สน น โ ค ร ง ส ร า งพ น ฐ าน สทธประโยชนการลงทน การบรหารจดการแรงงานตางดาวแบบไป-กลบ การใหบรการจดเดยวเบดเสรจ ตลอดจน การอนทจาเปน โดยในป พ.ศ. 2558 ประเทศไทยไดประกาศเขตเศรษฐกจพเศษในระยะแรก 6 จงหวด และในระยะตอไปอก 4 จงหวด

ทมา: สานกงานนโยบายและแผนการขนสงและจราจร (สนข.) กระทรวงคมนาคม

ส


10

ความตองการการขนสงและเดนทางทเพมขนจากการดาเนนงานตามกรอบความรวมมอระดบภมภาคนอกจาก ความตองการการเดนทางขนสงทเกดขนจากการเปดประชาคมเศรษฐกจอาเซยน และการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษแลว พบวาจากการดาเนนงานตามกรอบความรวมมอระดบภมภาคทาใหเกดการขยายตวของการเคลอนยายวตถดบ สนคาและบรการระหวางประเทศ โดยเฉพาะการขยายตวของการขนสงตามแนวระเบยงเศรษฐกจอนภมภาคลมแมนาโขง (GMS) และสามเหลยมเศรษฐกจ อนโดนเซย มาเลเซย ไทย (IMT-GT) จงจาเปนอยางยงทจะตองมแผนการจดการระบบการคมนาคมและขนสงทมประสทธภาพ และสงเสรมการพฒนาอยางยงยน เพอรองรบกจกรรมดงกลาว ซงนอกจากการพฒนาระบบ การคมนาคมและขนสงอยางยงยนจะชวยรองรบการขยายตวของการขนสงดงกลาวแลว ยงจะชวยในการเพมขดความสามารถ ในการแขงขนและความไดเปรยบในเชงการคาระหวางประเทศหลงจากการเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยนอกดวย

สถานการณดานพลงงาน ขอมลสถ ตจากหนวยงาน U.S. Energy Information Administration (EIA) แสดงปรมาณการบรโภคน ามน ของประเทศไทย ในป พ.ศ. 2556 มากถง 52 ลานตน เพมขนจากการบรโภค 43 ลานตน ในป พ.ศ. 2546 ซงมากเปนอนดบ 3 ของอาเซยน ในขณะทปรมาณการปลอยกาซคารบอนไดออกไซดตอประชากรหนงคนของประเทศไทย ในป พ.ศ. 2554 อยท 4.4 ตนตอคน ซงมากเปนอนดบ 4 ของอาเซยน (ดงรป) และ ในป พ.ศ. 2558 ซงประเทศไทยเขารวมประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC) ซงจะสงผลใหเกดการเดนทางและการขนสงสนคามากขนมปรมาณการบรโภคนามนมากขน มปรมาณการปลอยมลพษทางอากาศเพมมากขน โดยเฉพาะบรเวณเมองทเปนจดเชอมตอเสนทางอาเซยนไฮเวย ซงจะไดรบผลกระทบจากปรมาณการเดนทางและการขนสงสนคาทางถนนเปนอยางมาก ภายหลงจากการเขารวมประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ประเทศไทยจงจาเปนตองคานงถงการบรหารจดการโครงสรางพนฐานและบรการดานคมนาคมขนสงทตอบสนองกบความตองการของผใชบรการทงภายในประเทศและระหวางประเทศ รวมถงการสงเสรมการพฒนาทยงยนเพมประสทธภาพการใชพลงงาน และลดปญหามลพษในพนททเกยวของ

ทมา: U.S. Energy Information Administration (EIA)


11

ความสอดคลองของโครงการกบแนวทางการพฒนาประเทศ การจดทาแผนการจดการขนสงยงยน และการเพมประสทธภาพการใชพลงงานสาหรบเมองทไดรบผลกระทบจากการขนสงระหวางประเทศนนสอดคลองกบกรอบทศทางยทธศาสตรระดบประเทศ (Country Strategy) ตามแผนพฒนาเศรษฐกจ และสงคมแหงชาต และแผนบรหารราชการแผนดนและนโยบายของรฐบาลปจจบน โดยในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 (พ.ศ. 2555-2559) ไดมการกาหนดทศทางการพฒนาประเทศและยทธศาสตรการพฒนาในดานตางๆ โดย 3 ยทธศาสตรหลกทมความสอดคลองกบโครงการ ไดแก 1) ยทธศาสตรการปรบโครงสรางเศรษฐกจสการพฒนาทมคณภาพและยงยน 2) ยทธศาสตรการสรางความเชอมโยงกบประเทศในภมภาคเพอความมนคงทางเศรษฐกจและสงคม 3) ยทธศาสตรการจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางยงยน นอกจากความสอดคลองกบแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 ซงประกาศใชอยในปจจบน แลวยงพบวาการดาเนนงานโครงการฯ มความ สอดคลองกบกรอบของแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 ซงเปนแผนฉบบใหมทจะประกาศใชในวนท 1 ตลาคม 2559 โดยแผนดงกลาว ใหความสาคญกบบรบทการเปลยนแปลงทางดานการขนสงและจราจร อนไดแก 1) การเปลยนแปลงพนทชนบทไปสความเปนเมองมแนวโนมเพมขน 2) แนวโนมการพฒนาเศรษฐกจของประเทศเพอนบานจะมผลตอการวางแผนพฒนาดานโครงสรางพนฐาน

ของประเทศไทย 3) การเปดเสรภายใตขอตกลงประชาคมเศรษฐกจอาเซยนจะนามาซงโอกาสสาคญหลายประการตอการยกระดบ

ศกยภาพการขยายตวทางเศรษฐกจของประเทศไทย

ผลกระทบจากการเขาประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC) ไทยจะเปนศนยกลางการคมนาคม การทองเทยว และการบน เพราะวามตาแหนงเปนศนยกลางอาเซยน

และจะม ศกยภาพสงในเรองการจดการประชมการแสดงนทรรศการศนยกระจายสนคา และการบรการ ดานการแพทยและสขภาพซงผสมผสานสงเสรมกนกบอตสาหกรรมการทองเทยว

การคาขายจะขยายตวอยางนอย 25% ในสวนของอตสาหกรรมบางอยาง เ ชน รถยนต การทองเ ทยว การคมนาคม แตอตสาหกรรมทนาหวงของไทย คอ ภาคการเกษตร กอสราง อตสาหกรรมสงทอ จะไดรบผลกระทบเนองจากผลงทนอาจยายฐานการผลตจากประเทศไทยไปยงประเทศทมคาแรงถกกวาเนองดวยบางธรกจไมจาเปนตองใชทกษะมากนก คาแรงจงถก

การคาขายชายแดนและผานแดนจะเตบโตและมมลคาสงขนมาก เนองจากดานศลกากรชายแดนอาจมบทบาทนอยลงตลอดจนอตสาหกรรมโรงแรมการทองเทยวรานอาหารรถเชา บรเวณชายแดนจะคกคกมากขน เนองจากจะมการสญจรมากขน และเมองตามชายแดนจะพฒนามากขนเรอยๆ

ความเปนเมองจะขยายตวอยางรวดเรวยงขน (Hyper-Urbanization) เขตเมองจะมการขยายตวโดยเฉพาะ หวเมองหลกและเมองชายแดน ซงจะกระทบตอวถความเปนอยของประชาขนและความเปลยนแปลง ทางพฤตกรรมผบรโภคและแบบอยางการใชชวตของประชากรทอาศยอยในเขตเมอง ดงนน ทอยอาศย สนคา และบรการทสอดคลองกบวถ ชวตความเปนอยของคนเมองจะสงผลตอการผลตและบรการ เพอใชเปน “ตวตง” ทงปจจยทางดานอปทาน (Supply Benchmark) และปจจยทางดานอปสงค (Demand Benchmark)

จะมรถบรรทกตางชาต เขาใช เ สนทางในประเทศโดยเฉพาะเ สนทางอาเ ซยนไฮเวยเพอการขนสงสนคา ทงในและตางประเทศ การพฒนาโครงสรางพนฐานและการวางแผนบรหารจดการเพอรองรบปรมาณจราจรดงกลาว จงมความสาคญโดยเฉพาะการบรหารจดการเพอปองกนผลกระทบของรถบรรทกขนาดใหญดงกลาวซงจะกอใหเกดปญหาดานจราจรในเขตพนทเมอง

แรงกดดนการแขงขนจากประเทศในกลมสมาชกทมตนทนตากวา จะเปนปญหาของภาคการผลตและอตสาหกรรม ในประเทศไทย หากประเทศไทยไมสามารถลดตนทนการผลตโดยเฉพาะตนทนทางดานการขนสงไดอยางเปนรปธรรม


12

แนวเสนทางเอเชยนไฮเวย อาเซยนไฮเวย และแนวเสนทางรถไฟสายเอเชย

แนวเสนทางเอเชยนไฮเวย และอาเซยนไฮเวย (ASIAN Highway/ASEAN Highway)

ทางหลวงเอเชย (ASIAN Highway) เปนโครงการความรวมมอระหวางประเทศในทวปเอเชยและยโรป และคณะกรรมการเศรษฐกจและสงคมแห งเอเ ชยและแปซฟก (ESCAP) สหประชาชาต เพอปรบปรงระบบทางหลวงในเอเชย เปนหนงในโครงการการพฒนาโครงสรางพนฐานดานการขนสงทางบกของทวปเอเชยในขณะททางหลวงอาเซยน (ASEANHighway) มวตถประสงคเพอเ ชอมโยงทางหลวง ของประเทศในกลมอาเซยนเขาดวยกน ขยายโอกาสทางเศรษฐกจ และอานวยความสะดวกใหกบนกทองเทยว ซงทางหลวงอาเซยนเปนสวนหนงในเสนทางระเบยงเศรษฐกจภาย ใ ต โคร งการ พฒนาความ ร วมม อทา ง เศรษฐก จ ในอนภมภาคลมแมนาโขง (GMS) และมหลายเสนทางทเปนเสนทางเดยวกบทางหลวงเอเชย (Asian Highway)

แนวเสนทางรถไฟสายเอเชย (Trans ASIAN Railway)

แนวคดโครงการเสนทางรถไฟสายเอเชย เรมมขนตงแตป พ.ศ. 2503 โดยคณะกรรมการเศรษฐกจและสงคมแหงเอเชยและแปซฟค (ESCAP) ไดสารวจและพจารณาใหเปนเสนทางเชอมระหวางทวปเอเชยและยโรป จากเมองอสตนบล ในประเทศตรก ผานอหราน ปากสถาน อนเดย บงกลาเทศ พม า ไทย มา เล เ ซ ย และ สน สด ทประ เทศ สงค โป ร รวมระยะทางประมาณ 14,000 กโลเมตร เสนทางนมเ สนทางชวงขาด (Missing Link) อยในหลายประเทศ เปนระยะทางกวา 2,000 กโลเมตร และมขนาดทาง (Gauge) ทใชในแตละประเทศแตกตางกนถงสามขนาด รวมทงมบ ร ร ย า ก า ศ ท า ง ก า ร เ ม อ ง ใ น ห ล า ย ป ร ะ เ ท ศ ไมเอออานวยใหทาการขนสงไดอยางสะดวกและปลอดภย

โครงขายรถไฟของไทยในปจจบน มการเชอมโยงไปยงประเทศเพอนบาน 2 เสนทาง ไดแก เสนทางสายตะวนออกเฉยงเหนอและสายใต โดยสายตะวนออกเฉยงเหนอ เปดการเดนรถในสวนตอขยายจากสถานหนองคาย ขามไปยง สปป.ลาว ทสถาน ทานาแลง เมอเดอนมนาคม ป พ.ศ. 2552 ขณะทเสนทาง สายใตชวงแยกจากชมทางหาดใหญ-ปาดงเบซาร มการเชอมตอกบโครงขายของประเทศมาเลเซยสดปลายทางทประเทศสงคโปร


13

การพจารณาพนทจงหวดชายแดนทเปนจดเชอมตอเสนทางอาเซยนไฮเวย ในการพจารณาพนทจงหวดชายแดนทเปนจดเชอมตอเสนทางอาเซยนไฮเวยนนไดคดกรองพนทจงหวดบนแนวระเบยงเศรษฐกจ GMS Economic Corridors ดงน

แนวระเบยงเศรษฐกจ GMS Economic Corridors1

แนวเสนทางระเบยงเศรษฐกจ GMS Economic Corridors ประกอบไดดวยแนวเสนทางหลก 3 แนว ดงน

1) เสนทางแนวระเบยงเศรษฐกจเหนอใต (North-South Economic Corridor, NSEC) ม 3 เสนทางดวยกน

2) แนวระเบยงเศรษฐกจตะวนออก-ตะวนตก (East-West Economic Corridor-EWEC) หรอเสนทางหมายเลข 9-R9 ระยะทาง 1,320 กโลเมตร เ ชอมโยงทะเลจนใตกบมหาสมทรอนเดย (ทะเลอนดามน) เรมตนจากทาเรอดานง ประเทศเวยดนาม ผานลาว-ไทย-ไปทาเรอเมาะละแหมงหรอเมาะลาไย ประเทศเมยนมาร โดยตดกบ NSEC ทจงหวดตากและพษณโลก

3) แนวระเบยง เศรษฐกจตอนใ ต Southern Economic Corridor ( SEC) เ ช อ ม โ ย ง ไท ย - ก มพ ช า - เ ว ย ดน าม ประกอบดวย 3 เสนทาง Sub-corridor และ 1 เสนทาง Inter-corridor

ทมา: Asian Development Bank พ.ศ.2554

1 Fact Sheet: GMS Economic Corridor ธนาคารแหงประเทศไทย


14

แนวทางการกาหนดมาตรการดานการขนสงยงยน (Avoid, Shift, and Improve) มาตรการ “ลด-เปลยน-พฒนา” เปนมาตรการมงเนนพฒนาระบบการขนสงทมประสทธภาพและยงยน เพอลดการใชพลงงานในภาคขนสง ลดปญหาสภาพการจราจรตดขด สรางเมองนาอย และลดการปลอยกาซเรอนกระจกสชนบรรยากาศ ซงจะนาไปสการเจรญเตบโตของเศรษฐกจอยางมนคงและยงยน ทางโครงการฯ ไดรวบรวมและคดเลอกมาตรการประเภทดงกลาว และพจารณาถงความเหมาะสมสาหรบเมองทเปนจดเชอมตอเสนทางอาเซยนไฮเวย

มาตรการน มองคประกอบ 3 สวน ไดแก

(1) ลด (Avoid/Reduce) – นโยบายทสงเสรมใหประชาชนหลกเลยงการเดนทาง หรอลดระยะทางการเดนทาง ทไมจาเปน โดยการบรณการระหวางการวางผงเมองกบการวางแผนดานการขนสงทเหมาะสม เชน การพฒนาพนท ใชสอยในลกษณะของ Compact Area การสงเสรมมาตรการการทางานอยกบบาน การสรางศนยราชการหรอศนยการคาในพนท เปนตน

(2) เปลยน (Shift/Maintain) – นโยบายทสงเสรมใหประชาชนเปลยนจากการใชยานพาหนะสวนตว หนไปใชรปแบบการเดนทางทมประสทธภาพสงขนและเปนมตรกบสงแวดลอม ไดแก ระบบขนสงสาธารณะ และการเดนทางแบบ ไรเครองยนต (การขจกรยาน และการเดนเทา)

(3) พฒนา (Improve) – มาตรการทมงเนนการพฒนายานยนตและการใชโครงสรางพนฐานเดมใหมประสทธภาพดยงขน เชน เทคโนโลยการประหยดพลงงานของยานยนต การใชพลงงานทางเลอก การสงเสรมการใชนามนแกสโซฮอล (Gasohol) และการสงเสรมการใชรถและจกรยานไฟฟา เปนตน


15

มาตรการการพฒนาขนสงทยงยน แนวทางในการกาหนดมาตรการสาหรบ

การพฒนาระบบการขนสงทยงยนม ทมาจากโครงการศกษาเพอจดทาแผนแมบทในการพฒนาระบบการขนสง ท ย ง ยนและลดปญหาการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ ซงไดปรบปรงมาจากหลกการทเสนอโดยTransportation and Climate Change2แ ล ะ เ ป น ก ร อ บ ก า ร ว า งนโยบายการขนสงท ยงยนของประเทศกาลงพฒนา โดยแบงออกเปน 5 ประการหลก ดงรป

จากการเขาใจบรบทของการพฒนาระบบขนสงอยางยงยน (Sustainable Transport) การเชอมโยงประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC) แนวเสนทางเอเชยนไฮเวย อาเซยนไฮเวย รถไฟสายเอเชย และจดเชอมตอเสนทางอาเซยนไฮเวยและการบรณาการ แผนยทธศาสตร หรอแนวทางพฒนาของประเทศ ตลอดจนแนวทางมาตรการการพฒนาขนสงยงยนขางตนนน ทาใหเกดการกาหนดวตถประสงคและวางแนวทางการดาเนนงานโครงการฯ ดงแผนผงตอไปน

วตถประสงคของการศกษา 1) เพอศกษาผลกระทบดานเศรษฐกจ สงคมและสงแวดลอมทเกดจากการขนสงทางถนนจากการเปดเสรประชาคม

เศรษฐกจอาเซยน (AEC) 2) เพอจดทาแผนการจดการขนสงทยงยน และการเพมประสทธภาพการใชพลงงานสาหรบเมองทไดรบผลกระทบ

จากการขนสงระหวางประเทศโดยเฉพาะเมองทเปนจดเชอมตอเสนทางอาเซยนไฮเวย 3) เพอกาหนดมาตรฐาน มาตรการ การพฒนาจดเชอมโยงการคาและการขนสงระหวางประเทศทางถนนเพอสงเสรม

การพฒนาการขนสงทยงยนและการเพมประสทธภาพการใชพลงงาน รวมทงขอเสนอแนะดานกฎหมาย และกฎระเบยบทเกยวของเพอพฒนาเปนเมองตนแบบ

2 Transportation and Climate Change, GTZ , 2007


16

กรอบระยะเวลาดาเนนงาน

หวขอ งาน

ระยะเวลาดาเนนการ (เดอน)

ม.ค. ก.พ. ม.ค. เม.ย. พ.ค. ม.ย. ก.ค. ส.ค.

1 งานศกษาพนทเมองชายแดนทเปนจดเชอมตอเสนทางอาเซยนไฮเวย

2 งานศกษาทบทวนนโยบายแผนงาน และการพฒนาทเกยวของ

3 งานศกษาผลกระทบจากการขนสงระหวางประเทศในเมองตามแนวระเบยงเศรษฐกจทสาคญเมอมการเปดเสรประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC)

4 งานจดทาแผนจดการขนสงยงยนและเพมประสทธภาพการใชพลงงานสาหรบเมองทไดรบผลกระทบจากการขนสงระหวางประเทศ

5 การดาเนนการเมองนารองตามแผนการจดการขนสงยงยนและเพมประสทธภาพการใชพลงงานสาหรบเมองทไดรบผลกระทบจากการขนสงระหวางประเทศเพอพฒนาเปนเมองตนแบบ

6 การประชาสมพนธโครงการและการรบฟงความคดเหนของประชาชน

7 การฝกอบรมและถายทอดองคความร


17

การคดเลอกเมองตนแบบ

ในการคดเ ลอกเมองตนแบบจะใช การวเคราะหจาแนกเมองชายแดนทเปนจดเชอมตอเสนทางอาเซยนไฮเวย ใน 11 จงหวด 12 พนท รวมไปถงเมองหลกตางๆ ทเชอมตอแนวเสนทาง ในรปแบบของเมองชายแดนออกเปน 5 รปแบบใหญ และทาการ จาแนกเมอง ทมความสาคญใน การพฒนาจดทาแผนจดการขนสงทยงยนสาหรบเมองทเปนจดเชอมตอเสนทางอาเซยนไฮเวย และกาหนดพนทเมองสาหรบการจดทาแผนการจดการขนสงยงยนและเพมประสทธภาพการใชพลงงาน โดยทาการวเคราะหจากระดบผลกระทบในดานตางๆจากการเปดเสรประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC) ดวยกระบวนการวเคราะหแบบลาดบชน (Analytical Hierarchy Process, AHP)

ผลการคดเลอกเมองตนแบบจากการคดกรองโดยใชการจาแนกเมองชายแดนทเปนจดเชอมตอเสนทางอาเซยนไฮเวยตามรปแบบการพฒนาจดทาแผนจดการขนสง ทยงยนจาก 12 พนท จนเหลอเมองชายแดนทมศกยภาพ และการใหเกณฑนาหนกโดยพจารณาตามกระบวนการวเคราะหแบบลาดบชน AHP กาหนดใหพนท อ.เมอง จ.หนองคาย ซงเปนเมองทมคาอรรถประโยชนสงสด เปนเมองนารองในการศกษาความเปนไปไดเบองตนของแผนงาน/โครงการการพฒนาและเพมประสทธภาพการใชพลงงานในภาคคมนาคมตอไป

จาแนกเมองชายแดน ทเปนจดเชอมตอเสนทางอาเซยนไฮเวย

การวเคราะหระดบผลกระทบ ของเมองชายแดนเมอมการเปด AEC

กระบวนการวเคราะหแบบลาดบขน (Analytic Hierarchy Process, AHP)

เมองทมคาอรรถประโยชนสงสด 5 อนดบแรก “เปนเมองตวอยาง”

เมองทมคาอรรถประโยชนสงสดอนดบหนง “เปนเมองตนแบบ”

จดทาแผนการขนสงยงยน

จดทาแผนการขนสงยงยนและการศกษาความเหมาะสม

เมองชายแดนทเปนจดเชอมตอ เสนทางอาเซยนไฮเวย 1. อ.เชยงของ (จ.เชยงราย) 2. อ.แมสาย (จ.เชยงราย) 3. อ.เฉลมพระเกยรต (จ.นาน) 4. อ.เมอง (จ.หนองคาย) 5. อ.เมอง (จ.นครพนม) 6. อ.เมอง (จ.มกดาหาร) 7. อ.อรญประเทศ (จ.สระแกว) 8. อ.คลองใหญ (จ.ตราด) 9. อ.แมสอด (จ.ตาก) 10. อ.เมอง (จ.กาญจนบร) 11. อ.สะเดา (จ.สงขลา) 12. อ.สไหงโก-ลก (จ.นราธวาส)


18

การวเคราะหคาดการณปรมาณการเดนทางและการขนสงระหวางประเทศ

ปรมาณจราจรบนโครงขายทางหลวงอาเซยนในปจจบน

ทางหลวงอาเซยนทผานประเทศไทยคดเปนระยะทางรวม 6,669 กโลเมตร ประกอบดวยทางหลวง ขนาด 2 ชองจราจร ถง 12 ชองจราจร โดยสวนมากเปนทางหลวงขนาด 4 ชองจราจร จากการวเคราะหสถตปรมาณจราจรเฉลยตอวนตลอดป (AADT) ป พ.ศ. 2558 บนทางหลวงสายอาเซยน พบวา ปรมาณจราจรสวนมากจะหนาแนน อยทระดบ 40,000-80,000 คนตอวนหรอมากกวาบรเวณโดยรอบ ภาคกลาง ภาคตะวนออก ภาคตะวนตกกรงเทพมหานครและปรมณฑล ซงเปนศนยกลางดานการคา การลงทน การปกครอง การพาณชยกรรม

ขณะท ในทศทางทม งไปยงภมภาคตางๆ ของไทยนน ปรมาณจราจรจะเรมเบาบางลงและคงตวอยทระดบประมาณ 10,000 - 20,000 คนตอวน เมอพจารณาปรมาณจราจรทอยบนโครงขาย ไปยงดานชายแดนจะพบวาปรมาณจราจรทมงเขาดานชายแดนทางดานเหนอและดานตะวนออกเฉยงเหนออยทระดบทสง ไดแก ดานแมสาย หนองคาย นครพนม มกดาหาร และอรญประเทศ ประมาณ 10,000 – 20,000 คนตอวน โดยมการจราจรหนาแนนกวาดานอนอยางเหนไดชด

ทมา: รายงานปรมาณการจราจรบนทางหลวง, สานกอานวยความ ปลอดภย กรมทางหลวง,2558


19

การสารวจปรมาณจราจรบนโครงขายเสนทางอาเซยนไฮเวย การสารวจขอมลจราจรมวตถประสงคเพอใหเขาใจและตรวจสอบสภาพจราจรในโครงขายเสนทางอาเซยนไฮเวย

เพอนาขอมลมาเปนขอมลพนฐานในการพฒนาแบบจาลองดานการจราจรและขนสง ตลอดจนใชเปนฐานในการวเคราะห สภาพจราจรในอนาคต ในสวนขอมลทไดดาเนนการสารวจประกอบดวย การสารวจปรมาณจราจรบนชวงถนน (Mid-Block Classified Counts) และการสารวจจดตนทางและจดปลายทางของการเดนทาง (Origin-Destination Survey) ดงรป

จดสารวจปรมาณจราจรบนชวงถนน (Mid-Block Classified Counts)

จดสารวจตนทางและจดปลายทางของการเดนทาง (Origin-Destination Survey)

สดสวนยานพาหนะ: จากการสารวจจดตนทางปลายทางพบวา ประเภทยานพาหนะททาการสารวจสงสดคอรถยนต สวนบคคลไมเกน 7 คน คดเปนรอยละ 51 รองลงมาเปนรถบรรทก รอยละ 25 ของจานวนยานพาหนะทงหมดจากการสารวจ

รถยนตสวนบคคลไมเกน 7 คน 51%

รถยนตสวนบคคล เกน7คน

4%

รถโดยสารขนาดเลก 3%

รถโดยสารขนาดกลาง 3% รถโดยสารขนาดใหญ

4% รถบรรทก 4 ลอ

5%

รถบรรทก 6 ลอ 24%

รถบรรทก 10 ลอ2%

รถบรรทกพวง 2%

รถบรรทกกงพวง 2%

TRUCK 25%


20

การพฒนาเมองนา รองตามแผนการขนสง ยง ยนและ เพมประสทธภาพการใชพลงงาน (เทศบาลเมองหนองคาย)

ในการประเมนการขนสงทยงยนสาหรบเมองทเปนจดเชอมตอเสนทางอาเซยนไฮเวยนน แนวคดในการประเมนจาเปนตองมการพจารณาถงการใชพลงงานในดานคมนาคมขนสง และมลพษดานสงแวดลอมทเปนผลกระทบจากการเปนเมอง ทเปนจดเชอมตอเสนทางอาเซยนไฮเวย โดยตองคานงถงการพฒนาทงโครงขายของการขนสงเชงพนท แบบจาลอง ดานจราจรและขนสงทสามารถตอบโจทยทงโครงขายระบบขนสงไดดคอโปรแกรมประยกต Cube ทมการคาดการณปรมาณการเดนทางทเกดขนในโครงขายการขนสงระดบพนทในเขตผงเมองรวมจงหวดหนองคาย ซงประกอบดวยขอมลทสาคญ ไดแก 1) ปรมาณจราจรบนโครงขาย 2) ระยะทางการเดนทางรวม (PCU-Km) และ 3) ความเรวเฉลยของโครงขาย นอกจากน ยงสามารถคานวณปรมาณมลพษและการใชเชอเพลง (Fuel Consumption & Emission) จากการจาแนกการเกดมลพษ และการใชเชอเพลงของยานพาหนะแตละประเภท และแสดงขอมลผลการวเคราะหมลพษทเกดขนจากการพฒนาโครงขาย การขนสงระดบพนทในเขตผงเมองรวมจงหวดหนองคายในรปแบบภมสารสนเทศ (GIS Emission Data Display) และขอมลปรมาณการใชเชอเพลงไดเชนกน โครงขายการคมนาคมขนสง

โครง ขายการคมนาคมขนสงของหนองคายทใชในการวเคราะหคาดการณปรมาณการเดนทางไดพฒนาบนขอบเขตผงเมองรวมเมองหนองคาย ของกรมโยธาธการและผงเมอง โดยใชโปรแกรมประยกต Cube ซงสามารถแสดงระดบความหนาแนนของปรมาณการเดนทางไดดงแสดงในรป การคาดการณปรมาณการเดนทางเมองรวมหนองคาย

ในการวเคราะหคาดการณปรมาณการเดนทาง ท เกดขนในโครงขายการขนสงระดบพนทในเขตผ ง เ ม อ ง ร วม จ งห ว ดหนอ งค าย ทางโครงการฯ ไดทาการวเคราะหคาดการณ โดยพฒนาแบบจาลองระดบพนทในเขตผงเมองรวมจงหวดหนองคาย พรอมทงปรบปรงขอมลทใชในการคาดการณปรมาณ การเดนทางใหเปนปจจบน ประกอบดวย ขอมลดานเศรษฐกจและสงคม และขอมลดานการจราจรและขนสงทเกยวของ นอกจากน ทางโครงการฯ ไดทาการวเคราะหโครงขายการขนสงระดบพนทในเขตผงเมองรวมจงหวดหนองคายโดยแบบจาลองทใชในการคาดการณปรมาณจราจรในปอนาคต ทางโครงการฯไดพฒนาแบบจาลองการจราจรในระดบพนทหรอ LAM (Local Area Model) เพอวเคราะหปรมาณการเดนทางทเกดขนในระดบพนทในเขตผงเมองรวมของจงหวดหนองคายทงน ในการวเคราะหคาดการณปรมาณจราจร ทางโครงการฯ ไดทาการคาดการณปรมาณจราจรในปเปาหมายตางๆ ไดแก ป พ.ศ. 2558 ซงเปดประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ป พ.ศ. 2563 พ.ศ. 2568 พ.ศ. 2573 และ พ.ศ. 2578 ซงเปนระยะเวลา 5 10 15 และ 20 ป ขนตอนการวเคราะหคาดการณปรมาณการเดนทางระดบพนทในเขตผงเมองรวมของจงหวดหนองคาย และวธการดาเนนงาน ปรบปรงแบบจาลองใหสามารถใชกบการวเคราะหผลปรมาณจราจรทเปลยนแปลงไปตามโครงขายกรณทดสอบตางๆ แสดงดงรป


21

จากการคาดการณปรมาณจราจรบนโครงขายถนนสายหลกในพนทเมองหนองคาย สรปผลการคาดการณ ไดดงน

ผลการคาดการณปรมาณจราจรบนโครงขายถนนสายหลกเมองหนองคาย

ปรมาณจราจรบนโครงขายถนนสายหลก ป พ.ศ.

2558 2563 2568 2573 2578 ปรมาณจราจรชวโมงเรงดวน (PCU) 23,680 26,670 29,360 31,630 34,550 ปรมาณจราจรชวโมงเรงดวน (คน) 51,010 57,440 63,250 68,120 74,410 ระยะทางเดนทางรวมชวโมงเรงดวน (PCU-km.) 55,480 62,340 68,960 73,910 80,420 ระยะเวลาการเดนทางรวมชวโมงเรงดวน (PCU-hr.) 1,340 1,530 1,730 1,870 2,070 ระยะการเดนทางเฉลยชวโมงเรงดวน (Average Trip Length, km.) 5.43 5.43 5.46 5.43 5.43 ความเรวเฉลยชวโมงเรงดวน (Average Speed, km./ Hr.) 41.4 40.8 40 39.6 38.8 ทมา: วเคราะหขอมลจากแบบจาลองระดบพนทในเขตผงเมองรวมของจงหวดหนองคาย โดย สนข.

จากผลการคาดการณปรมาณจราจรในพนท พบวา ปรมาณจราจรในชวงเวลาเรงดวนในพนทเพมขนเฉลยรอยละ 10 ตอป มระยะเวลาในการเดนทางรวมเพมขนเฉลยรอยละ 12 ตอป และคาความเรวเฉลยในชวงเวลาเรงดวนลดลงรอยละ 2 ตอป


22

มลพษดานสงแวดลอม

ระบบ MRV คอ กระบวนการตรวจวด(Measurement) การายงาน(Reporting) และการทวนสอบ(Verification) เปน เค รองมอ ในการต ดตามตรวจว ดปรม าณการป ลอยและลดก าซ เ รอนกระจก ช วยปรบปร ง ใหก จกรรม การลดกาซเรอนกระจกอยางตอเนองสามารถบรรลเปาหมายของกจกรรมตามท ไดวางแผนไว ทง นระบบ MRV จะมการรวบรวมขอมลเชงปรมาณของการตรวจวด รายงานและทวนสอบการปลอยกาซเรอนกระจกซงมการคานวณปรมาณกาซเรอนกระจก

จากคมอการจดทาบญชกาซเรอนกระจก โดย IPCC (Guidelines for Greenhouse Gas Inventories, IPCC, 2006) วธการพนฐานในการประมาณการการปลอยกาซเรอนกระจกแบงออกเปน 2 แนวทางการวเคราะห จากชดขอมล 2 ประเภท คอ

1) ปรมาณเชอเพลงทจาหนาย: Top-Down Method 2) ระยะทางการเดนทางของยานพาหนะ (Vehicle Kilometers Traveled: VKT): Bottom-up Method

ทางโครงการฯ ไดประยกตใชแบบจาลองดานจราจรและขนสงเพอคานวณมลพษทางอากาศทเกดขนจากการพฒนาโครงขายการขนสงระดบพนทในเขตผงเมองรวมจงหวดหนองคายนน เปนการวเคราะหในรปแบบลางขนบน หรอ Bottom-Up Method ซงเปนวธการประมาณคากาซ CO2 ทางออมจากปรมาณความตองการในการเดนทางเปนหลก สาหรบการวเคราะห อตราการปลอยกาซเร อนกระจกและปรมาณลดการใ ชพ ล งงานในกรณการด า เนน กจการตามปกต ( BAU) ทางโครงการฯ ไดใชหลกการ ASIF (Activity-Structure-Intensity-Fuel) โดยสมการ ASIF สาหรบการคานวณอตรา การปลอยกาซ CO2 สามารถสรปไดดงแสดงในสมการ ดงน

G = [A x Si] x Ii x Fi, j

โดย G = Carbon Emissions from Transport A = Total Activity Passenger or Freight Si = Modal Structure Travel by Mode Ii = Modal Energy Intensity Fi, j = Carbon Content of Fuels

จากการคาดการณปรมาณการปลอยมลพษในพนทหนองคาย พบวา มปรมาณการปลอย CO2 ป พ.ศ. 2558 เทากบ 42,290 ตน และปรมาณการปลอย CO2 ในระยะเวลา 20 ปขางหนาเพมขนอยางตอเนอง โดยปรมาณการปลอยมลพษ ในป พ.ศ. 2578 เทากบ 64,910 ตน คดเปนอตราการเปลยนแปลงเพมขนจากปปจจบนรอยละ 53 และคามลสารในรป กาซคารบอนมอนอกไซด (CO) ไนโตรเจนออกไซด (NOX) กาซไฮโดรคารบอน (HC) และฝนละอองขนาดเลก ไมเกน 2.5 ไมครอน (PM) ในหนวยตนและ PPM ดงแสดงในตารางปรมาณมลพษในพนทเมองหนองคาย

ปรมาณการปลอยมลพษในพนทเมองหนองคาย

ป พ.ศ.

ปรมาณการปลอยมลพษ

กาซคารบอนไดออกไซด (Ton CO2)

มลสาร กาซคารบอนมอนอกไซด

(CO) ไนโตรเจนออกไซด (NOX) กาซไฮโดรคารบอน (HC)

ฝนละอองขนาดเลก ไมเกน 2.5 ไมครอน (PM)

ตน ppm ตน ppm ตน ppm ตน ppm 2558 42,290 1,930 298.60 260 40.23 270 27.04 13 2.34 2563 47,580 2,160 265.74 290 35.80 300 24.06 15 2.09 2568 53,200 2,390 240.23 330 32.36 330 21.75 16 1.89 2573 58,560 2,570 224.14 360 30.20 360 20.29 19 1.76 2578 64,910 2,790 206.00 400 27.75 390 18.65 21 1.62

ทมา: วเคราะหขอมลจากแบบจาลองระดบพนทในเขตผงเมองรวมของจงหวดหนองคาย โดย สนข. * หมายเหต การคานวณใชสตร [มลสาร (ppm) = มลสาร (ตน)/ความหนาแนนของมลสาร (กก./ลบ.ม.)/ปรมาตรการกระจายตวในรศม 10 เมตร]


23

ปรมาณการใชนามน

จากการคาดการณปรมาณการใชเชอเพลงในพนทเมองหนองคาย พบวา ปรมาณการใชนามนเชอเพลงรวม ป พ.ศ. 2558 เทากบ 52,340 ลานลตร และพบวาปรมาณการใชนามนเชอเพลงรวมในระยะเวลา 20 ปขางหนาเพมขน อยางตอเนองโดยปรมาณการใชเชอเพลงในป พ.ศ. 2578 เทากบ 79,020 ลานลตร คดเปนอตราการเปลยนแปลงเพมขน จากปปจจบนรอยละ 51 ผลการคาดการณแสดง ดงน

ปรมาณการใชนามนเชอเพลงในพนทเมองหนองคาย

ป พ.ศ. ปรมาณการใชนามนเชอเพลง (ลตร / วน)

รถยนตสวนบคคล รถสามลอเครอง รถบรรทก รถจกรยานยนต รวม 2558 8,400 6,920 17,950 19,070 52,340 2563 9,420 7,730 20,310 21,350 58,810 2568 10,450 8,520 22,980 23,610 65,560 2573 11,200 9,160 25,990 25,330 71,680 2578 12,200 9,910 29,420 27,490 79,020

ทมา: วเคราะหขอมลจากแบบจาลองระดบพนทในเขตผงเมองรวมของจงหวดหนองคาย โดย สนข.


24

สรปผลการจดทาแผนการขนสงยงยนและเพมประสทธภาพการใชพลงงานในพนทตนแบบ “เทศบาลเมองหนองคาย”

ในการจดทาแผนการขนสงยงยนและเพมประสทธภาพการใชพลงงานสาหรบเมองทไดรบผลกระทบจากการขนสงระหวางประเทศ ไดมการจดทาพรอมไปกบการคดเลอกพนทตนแบบเพอใหไดยทธศาสตรแผนงานพฒนาของเมองทมศกยภาพตามมาตรการการพฒนาขนสงทยงยน 5 มาตรการหลก โดยศกษาบรบทในดานตางๆ เชน ความเปนเมองชายแดน สภาพเศรษฐกจและสงคมของเมอง อกทงการทบทวนนโยบายยทธศาสตรการพฒนาเมองในระดบประเทศ และนโยบายการพฒนาของเมอง เพอประเมนสภาพแวดลอมของเมอง แลวทาการวเคราะห SWOT เพอกาหนดยทธศาสตรแผนงานการพฒนาขนสงทยงยน ใหสอดคลองกบบรบทของเมอง

สาหรบการคดเลอกมาตรการหรอโครงการนน รเรมมาจากแผนงาน/โครงการของเมองหนองคาย และแผนพฒนาเมองดานการขนสงอยางยงยนใน 6 เมองชายแดนทมศกยภาพ ทเนนไปในดานโครงการทลดพลงงานและเปนมตร ตอสงแวดลอมเพอสงเสรมการเดนทางทไมใชเครองยนตจงไดพฒนาโครงการขนสงยงยนและเพมประสทธภาพการใชพลงงานโดยใชแนวทางการศกษาโครงสรางตนทนในการลดการปลอยก าซเ รอนกระจก (Marginal Abatement Cost) และการวเคราะหความเหมาะสมเบองตน เพอใหไดโครงการทมความเหมาะสมทงในแงมมของความคมคาทางดานเศรษฐศาสตร ตอการดาเนนงานโครงการ และความคมคาทางดานเศรษฐศาสตรตอการลดการปลอยกาซเรอนกระจก โดยโครงการทเลอกมาพฒนา ไดแก

โครงการทพฒนาไดมการดาเนนการจดทารายละเอยดโครงการ ประกอบดวย วตถประสงค องคประกอบ

ของโครงการ แนวทางการดาเนนโครงการ แผนการดาเนนงาน ผลทคาดวาจะไดรบและการประเมนคาใชจายเบองตน มรายละเอยด ดงน

โครงการพฒนาระบบขนสงสาธารณะในเขตเทศบาลหนองคาย 1 โครงการพฒนาเสนทางจกรยานพรอมสงอานวยความสะดวกครอบคลมทงโครงขายพนทเมองหนองคาย 2

โครงการพฒนาพนท Park & Pedal (Bike/Walk) บรเวณสวนสาธารณะหนองถน 3

โครงการพฒนาพนทบรเวณศาลากลางหลงเกาเปนจดเชอมตอการเดนทาง 4


25

1. โครงการพฒนาระบบขนสงสาธารณะ ในเขตเทศบาลหนองคาย

โครงการพฒนาระบบขนสงสาธารณะในเขตเทศบาลหนองคาย เปนการพฒนาระบบขนสงสาธารณะในเขตเทศบาลหนองคาย โดยการใชระบบขนสงสาธารณะทเปนมตรกบสงแวดลอม เชน รถโดยสารสาธารณะขนาดเลก ทใชพลงงานไฟฟา และกาหนดเสนทางการเดนรถใหครอบคลมพนทกจกรรม และสถานททองเทยวตางๆ ตลอดจนการจดเตรยมสงอานวยความสะดวกสาหรบผโดยสารบรเวณจดจอดรบ - สงผโดยสาร เพอเปนการสงเสรม การเดนทางดวยระบบขนสงสาธารณะ

วตถประสงค

เพอสงเสรมการใชรถสาธารณะแทนรถยนตสวนบคคล เพอลดจานวนรถยนตสวนบคคลเขาเขตพนทเทศบาล เพอลดมลพษ และการใชเชอเพลงในเขตเทศบาล

รปแบบระบบและแนวเสนทางโครงการ

รถโดยสารขนาดเลกใชพลงงานไฟฟา สถานหรอจดจอดรบสงผโดยสาร

ศนยซอมบารงรถโดยสารสาธารณะเทศบาลเมองหนองคาย บรเวณศาลา

กลางหลงเกา ศนยซอมบารงรถโดยสารสาธารณะสายหนองคาย – อดรธาน บรเวณดาน

พรมแดน


26

แนวเสนทางโครงการ

• สายสแดง: เรมใหบรการจากสะพานมตรภาพไทย -ลาว เขาถนนมชย และไปตามแนวถนนประจกษศลปาคม สนสดทพระธาตลาหนอง รวมระยะทางประมาณ 8 กโลเมตร ใหบรการ 168 เทยว/วน กาหนดใหมการเดนรถชวง 6:00-20:00 น. รวม 14 ชม./วน • สายสเหลอง: เรมใหบรการจากสวนสาธารณะหนองถน เชอมระหวางพนทเทศบาล กบพนทศนยราชการแหงใหม รวมระยะทาง ประมาณ 9 กโลเมตร ใหบรการ 56 เทยว/วน กาหนดใหมการเดนรถชวง 6:00-20:00 น. รวม 14 ชม./วน • สายสนาเงน: เรมใหบรการบรเวณดานพรมแดนสะพานมตรภาพไทย -ลาว ไปตามแนวทางหลวงหมายเลข 2 ไปสนสดทบรเวณสถานขนสงผโดยสารอดรธาน รวมระยะทางประมาณ 53 กโลเมตร ใหบรการ 84 เทยว/วน กาหนดใหมการเดนรถชวง 6:00-20:00 น. รวม 14 ชม./วน


27

จากผลการคาดการณปรมาณผโดยสารสาธารณะเทศบาลเมองหนองคาย โดยกาหนดอตราคาโดยสารสาหรบรถโดยสารสาธารณะในพนทเทศบาลเมองหนองคายทอตราคาโดยสาร 5 บาท ตลอดสาย และอตราคาโดยสาร ของรถโดยสารระหวางเมองทอตรา 1 บาท/กโลเมตร ทาใหทปแรกของการเปดใหบรการ (ป พ.ศ. 2563) มจานวนผโดยสารทใชบรการรถสาธารณะสายสแดงและสายสเหลองจานวน 6,660 คน-เทยว/วน และ 2,910 คน-เทยว/วน สวนรถโดยสารสาธารณะระหวางเมองมจานวน 2,460 คน-เทยว/วน โดยมสดสวนผมาใชขนสงสาธารณะรอยละ 5.7 รายละเอยดแสดง ดงน

ผลการคาดการณปรมาณผโดยสารรถโดยสารสาธารณะในเทศบาลเมองหนองคาย

เสนทาง ปรมาณผโดยสาร (คน-เทยว/วน)

พ.ศ. 2563 พ.ศ. 2568 พ.ศ. 2573 พ.ศ. 2578 สายสแดง 66,600 72,500 7,640 8,240 สายสเหลอง 2,910 2,990 3,420 3,630 สายหนองคาย - อดรฯ 2,460 2,630 3,000 3,360

รวม 12,030 12,870 14,060 15,230

งบประมาณการดาเนนงานโครงการ จากแผนการพฒนาโครงการพฒนาระบบขนสงสาธารณะ ในเขตเทศบาลหนองคาย จะตองใชงบประมาณ ในการดาเนนการทงสน 83,248,129 บาท

รายละเอยดการดาเนนงานโครงการพฒนาระบบขนสงสาธารณะ ในเขตเทศบาลหนองคาย

ลาดบท รายละเอยดของงาน จานวน ราคาตอหนวย

(บาท) งบประมาณ

(บาท) หนวยงาน

1 รถเมลระบบไฟฟา ขนาด 25 ทนง รถโดยสารสาธารณะในพนทเทศบาลเมองหนองคาย รถโดยสารสาธารณะสายหนองคาย - อดรธาน

9 6

5,000,000 3,200,000

64,200,000 เทศบาล

2 จดจอดรบ - สงผโดยสาร พรอมสงอานวยความสะดวก 33 225,413 7,438,640 เทศบาล/ทช./ขบ.

3 อาคารจอดรถ และศนยซอมบารง 1 1,979,500 1,979,500 เทศบาล

4 การดาเนนงาน 1 9,630,000 9,630,000 เทศบาล

รวม 83,248,129


28

2. โครงการพฒนาเสนทางจกรยานพรอมสงอานวยความสะดวกครอบคลมทงโครงขายพนทเมองหนองคาย

โครงการพฒนาเสนทางจกรยานพรอมสงอานวยความสะดวกในพนทเมองหนองคาย เปนโครงการพฒนาเสนทางจกรยานพรอมสงอานวยความสะดวก ครอบคลมทงโครงขายพนทเมองหนองคาย และจดเตรยมสงอานวย ความสะดวกเพอสงเสรมการใชจกรยาน เชน พนทจอดรถจกรยาน เสนทางจกรยาน ปายบอกเสนทางจกรยาน แผนทแสดงเสนทางจกรยาน เปนตน

วตถประสงค

เพอสงเสรมการใชรถจกรยาน เพอลดการใชรถในพนทเทศบาล เพอลดมลพษ และการใชเชอเพลงในเขตเทศบาล

รปแบบโครงการและแนวเสนทางโครงการ

โครงการพฒนาเสนทางจกรยานในเขตเทศบาลหนองคาย เปนโครงการพฒนาเสนทางจกรยาน ในพนทเทศบาลหนองคายใหครอบคลมทงโครงขาย และจดเตรยมสงอานวยความสะดวกสาหรบผใชจกรยาน และเพอเปนการสงเสรมการใชจกรยานในพนท การพฒนาโครงการแบงเปนการพฒนาแนวเสนทางเดม โดยการปรบปรงทางจกรยานใหไดมาตรฐานและมความปลอดภย และการสรางเสนทางจกรยานเพมเตม ใหครอบคลมทงโครงขายเมอง รายละเอยดแนวเสนทางและการพฒนาแสดง ดงน

ผงแสดงเสนทางจกรยานและตาแหนงจดจอดจกรยาน เทศบาลเมองหนองคาย


29

เสนทางจกรยานบรเวณจดเชอมตอถนนโยธาธการหนองคาย 2017 กบทาง

หลวงหมายเลข 212 เสนทางจกรยานบรเวณจดเชอมตอซอยประจกรศลปาคม -ถนนโยธาธการ

หนองคาย 2017

สงอานวยความสะดวกจดจอดเชายมจกรยาน บรเวณตลาดทาเสดจ จดจอดเชายมจกรยาน บรเวณแยกประตพญานาค

งบประมาณการดาเนนงานโครงการ

จากแผนการพฒนาโครงการทางจกรยานจะตองใชงบประมาณเบองตนทงสน 26,272,400 บาท

รายละเอยดการดาเนนงานโครงการพฒนาเสนทางจกรยานพรอมสงอานวยความสะดวก

ลาดบท รายละเอยดงาน จานวน หนวย ราคาตอหนวย



1 ทางจกรยาน 2,491 ตารางเมตร 400 996,400 เทศบาล/ทล./ทช.

2 ปายบอกเสนทางจกรยาน 45x65 ซม. 40 ปาย 1,850 74,000 เทศบาล/ทล./ทช.

3 ปายเตอนระวงจกรยาน 45x65 ซม. 20 ปาย 1,850 37,000 เทศบาล/ทล./ทช.

4 สถานเชายมจกรยาน+ตควบคม+ชดลอก 33 สถาน 400,000 13,200,000 เทศบาล

5 รถจกรยาน 330 คน 8,600 2,838,000 เทศบาล

6 ศนยควบคมพรอมระบบตางๆ 1 สถาน 5,671,000 5,671,000 เทศบาล

7 การบรหารจดการ 36 สถาน 96,000 ตอป 3,456,000 เทศบาล

รวม 26,272,400


30

3. โครงการพฒนาพนท Park & Pedal (Bike/Walk) บรเวณสวนสาธารณะหนองถน

โครงการพฒนาพนท Park & Pedal (Bike/Walk) บรเวณสวนสาธารณะหนองถน เปนการพฒนาพนทบรเวณสวนสาธารณะหนองถนใหเปนจดเชอมตอการเดนทาง เปนเปนพนทสงเสรมการทองเทยวเชงวฒนธรรม

วตถประสงค เพอสงเสรมการใชรถสาธารณะแทนรถยนตสวนบคคล เพอลดจานวนรถยนตสวนบคคลเขาเขตพนทเทศบาล เพอสงเสรมใหประชาชนและนกทองเทยวเดนทางสญจรในเขตเทศบาลโดยจกรยาน

รปแบบโครงการ

โครงการพฒนาพนท Park & Pedal (Bike/Walk) บรเวณสวนสาธารณะหนองถน เปนโครงการพฒนาพนทบรเวณสวนสาธารณะหนองถน เปนพนทสงเสรมการทองเทยวและการใชจกรยานในพนท โดยทาการจดเตรยมพนทจอดเชาจกรยาน จดจอดรบ - สงผโดยสารสาหรบรถโดยสารสาธารณะ และการจดเตรยมพนทจอดรถ และการพฒนาเสนทางจกรยานในพนท รายละเอยดแสดงดงรป

โครงการพฒนาพนท Park & Pedal (Bike/Walk) บรเวณสวนสาธารณะหนองถน

ผงโครงการพฒนาพนท Park & Pedal บรเวณสวนสาธารณะหนองถน การพฒนาจดจอดจกรยานบรเวณสวนสาธารณะหนองถน


31

ผงแสดงจดจอดรถบรเวณสวนสาธารณะหนองถน การพฒนาพนทบรเวณสวนสาธารณะหนองถน

งบประมาณการดาเนนงานโครงการ

จากแผนการพฒนาโครงการพฒนาพนท Park & Pedal (Bike/Walk) บรเวณสวนสาธารณะหนองถนจะตองใชงบประมาณเบองตนทงสน 3,629,400 บาท รายละเอยดแสดงดงตาราง

รายละเอยดการดาเนนงานโครงการพฒนาพนท Park & Pedal (Bike/Walk) บรเวณสวนสาธารณะหนองถน

ลาดบท รายละเอยดงาน จานวน หนวย ราคาตอหนวย



1 สถานเชายมจกรยาน+ตควบคม+ชดลอก 2 สถาน 400,000 800,000 เทศบาล

2 รถจกยาน 20 คน 8,600 172,000 เทศบาล

3 ปรบปรงพนทจอดแลวจรผวแอสฟลท 4,300 ตารางเมตร 618 2,657,400 เทศบาล

รวม 3,629,400


32

4. โครงการพฒนาพนทบรเวณศาลากลางหลงเกาเปนจดเชอมตอการเดนทาง โครงการพฒนาพนทบรเวณศาลากลางหลงเกาเปนจดเชอมตอการเดนทางเปนโครงการพฒนาพนทบรเวณ ศาลากลางหลงเกาเปนศนยกลางการเชอมตอการเดนทางดวยระบบขนสงสาธารณะ และการเดนทางดวยจกรยาน โดยจดใหมพนทจอดรถ จดจอดรบ - สงผโดยสาร และจดจอดเชายมจกรยาน ดงแสดงในรป วตถประสงค เพอสงเสรมการใชรถสาธารณะแทนรถยนตสวนบคคล เพอลดจานวนรถยนตสวนบคคลเขาเขตพนทเทศบาล เพอสงเสรมใหประชาชนและนกทองเทยวเดนทางสญจรในเขตเทศบาลโดยจกรยาน

รปแบบโครงการ

ผงแสดงการพฒนาพนทบรเวณศาลากลางหลงเกา (อนสาวรยปราบฮอ) การพฒนาพนทบรเวณศาลากลางหลงเกา (อนสาวรยปราบฮอ)

พนทจอดรถและจดเชายมจกรยาน พนทจอดรถและจดจอดรบ -สงผโดยสาร

งบประมาณการดาเนนงานโครงการ จากแผนการพฒนาพนทบรเวณศาลากลางหลงเกา (อนสาวรยปราบฮอ) จะตองใชงบประมาณเบองตนทงสน 2,705,856 บาท รายละเอยดแสดงดงตาราง

รายละเอยดการดาเนนงานโครงการพฒนาพนทบรเวณศาลากลางหลงเกา (อนสาวรยปราบฮอ)

ลาดบท

รายละเอยดงาน จานวน หนวย ราคาตอหนวย



1 สถานเชายมจกรยาน+ตควบคม+ชดลอก 1 สถาน 400,000 400,000 เทศบาล

2 รถจกรยาน 10 คน 8,600 86,000 เทศบาล

3 ปรบปรงพนทจอดแลวจรผวแอสฟลท 3,592 ตารางเมตร 618 2,219,856 เทศบาล

รวม 2,705,856


33

การวเคราะหความเหมาะสมของโครงการ ในการวเคราะหความเหมาะสมของโครงการ มเพยง 2 โครงการทไดนามาพจารณาศกษาความเปนไปได ไดแก

1) โครงการพฒนาระบบขนสงสาธารณะ 2) โครงการพฒนาเสนทางจกรยานพรอมสงอานวยความสะดวก เนองจาก เปนโครงการทสามารถคดตนทนทางเศรษฐศาสตร และสามารถวเคราะหผลประโยชนตอการจดทาโครงการไดอยางชดเจน

ในการศกษาความเปนไปไดของแผนงาน/โครงการทนาเสนอ (Feasibility Study) ไดทาการวเคราะหใหครอบคลมดานตางๆ ทงการวเคราะหทางดานวศวกรรม ดานงบประมาณและความคมคาทางเศรษฐกจ การใชพลงงานอยางมประสทธภาพ และการประหยดพลงงาน สงแวดลอมและชมชน และการนาแผนไปสการปฏบตการ รวมทงวเคราะหผลประโยชนในเชงเศรษฐกจทเกดขนเนองจากการมการลงทนพฒนาของแผนงาน/โครงการทนาเสนอ ทงน ผลประโยชนทเกดขนจากโครงการ ไดแก ผลประโยชนจากการลดมลพษจากภาคคมนาคมขนสง การประหยดจากการลดการใชพลงงานและยานพาหนะ การประหยดเวลาในการเดนทาง และการลดการเกดอบตเหตบนถนน เปนตน

ในการวเคราะหความเหมาะสมของโครงการ จะตองทาการเปรยบเทยบเปนกรณศกษา (Scenarios) ซงจากแผนงานมาตรการทกาหนด จะตองวเคราะหดานวศวกรรมและการขนสงในสวนตางๆ ในกรณทมและไมมโครงการทเลอกมาพจารณา เพอตรวจสอบการลดผลกระทบทเกดจากการขนสงระหวางประเทศเมอมการเปดเสรเศรษฐกจอาเซยน ในดานศกยภาพดานจราจรและขนสง ศกยภาพการใชเชอเพลงและการปลอยมลพษ และเปรยบเทยบผลประโยชนทางดานเศรษฐศาสตรอนเนองจากการลงทนพฒนาโครงการนนๆ

กรณศกษา (Scenarios) แบงออกเปน 5 กรณหลก ไดแก

กรณฐาน

กรณฐาน เปนกรณทไมมการพฒนาโครงการดานคมนาคมขนสง

กรณท 1 กรณทมโครงการดานคมนาคมขนสงระดบประเทศและระดบจงหวด

กรณท 2

กรณทมโครงการดานคมนาคมขนสงระดบประเทศและระดบจงหวด และโครงการพฒนาเสนทางจกรยานและถนนคนเดน

กรณท 3

กรณทมโครงการดานคมนาคมขนสงระดบประเทศและระดบจงหวด และโครงการพฒนาระบบขนสงสาธารณะ (รถโดยสารไฟฟา)

กรณท 4

กรณทมโครงการทงหมด ประกอบดวย 1) โครงการดานคมนาคมขนสงระดบประเทศและระดบจงหวด 2) โครงการพฒนาเสนทางจกรยานและถนนคนเดน และ 3) โครงการพฒนาระบบขนสงสาธารณะ (รถโดยสารไฟฟา)


34

1. ศกยภาพดานจราจรและขนสง

การคาดการณปรมาณจราจร

จากการคาดการณปรมาณจราจร (คน) ระดบพนทในเขตผงเมองรวมจงหวดหนองคาย กรณมโครงขายตามกรณทดสอบตางๆ พบวา โครงขายกรณมโครงการขนสงยงยนในเขตเมองทงหมด ปรมาณจราจรชวโมงเรงดวนลดลงรอยละ 20.76 และลดลงรอยละ 20.37 ทป พ.ศ. 2558 และป พ.ศ. 2578 ตามลาดบ เมอเทยบกบโครงขายกรณฐาน

ระยะการเดนทางเฉลย (Average Trip Length, km)

จากการคาดการณระยะการเดนทางเฉลยระดบพนทในเขตผงเมองรวมจงหวดหนองคาย กรณมโครงขายตามกรณทดสอบตางๆ พบวา โครงขายกรณมโครงการขนสงยงยนในเขตเมองทงหมด ระยะการเดนทางเฉลยชวโมงเรงดวนลดลง รอยละ 8.84 และลดลงรอยละ 7.73 ทป พ.ศ. 2558 และป พ.ศ. 2578 ตามลาดบ เมอเทยบกบโครงขายกรณฐาน

ความเรวเฉลย (Average Speed, km/hr)

จากการคาดการณความเรวเฉลยระดบพนทในเขตผงเมองรวมจงหวดหนองคาย กรณมโครงขายตามกรณทดสอบตางๆ พบวา โครงขายกรณมโครงการขนสงยงยนในเขตเมอง ความเรวเฉลยชวโมงเรงดวนเพมขนรอยละ 2.43 และเพมขนรอยละ 10.26 ทป พ.ศ. 2558 และป พ.ศ. 2578 ตามลาดบ เมอเทยบกบโครงขายกรณฐาน ดงแสดงในตารางศกยภาพดานจราจรและขนสง

ศกยภาพดานจราจรและขนสง

ป พ.ศ.

ศกยภาพดานจราจรและขนสง ปรมาณจราจรชวโมงเรงดวนเชา (คน) ระยะการเดนทางเฉลยทงวน ความเรวเฉลยชวโมงเรงดวน

กรณฐาน กรณท 1 กรณท 2 กรณท 3 กรณท 4 กรณฐาน กรณท 1 กรณท 2 กรณท 3 กรณท 4 กรณฐาน กรณท 1 กรณท 2 กรณท 3 กรณท 4

2558 51,010 49,730 44,380 45,770 40,420 5.43 5.43 5.20 5.18 4.95 41 41 42 42 42 2563 57,440 56,000 50,140 51,650 45,790 5.43 5.46 5.24 5.22 4.99 41 41 42 42 42 2568 63,250 61,660 55,230 56,860 50,430 5.46 5.54 5.31 5.29 5.06 40 42 43 43 43 2573 68,120 66,420 59,500 61,280 54,360 5.43 5.53 5.31 5.28 5.07 40 42 43 43 43 2578 74,410 72,550 64,880 66,910 59,250 5.43 5.51 5.26 5.26 5.01 39 42 43 43 43


35

2. ศกยภาพดานปรมาณการใชเชอเพลง

สถตปรมาณการใชเชอเพลงของจงหวดหนองคายจากกรมธรกจพลงงาน กระทรวงพลงงาน ปจจบนจงหวดหนองคาย มปรมาณการใชเชอเพลงเพมขนตงแตป พ.ศ.2547 ถงป พ.ศ.2558 โดยในป พ.ศ.2544 มปรมาณการใชเชอเพลงเทากบ 46 ลานลตรตอป และในป พ.ศ. 2558 มปรมาณการใชเชอเพลงเทากบ 81 ลานลตรตอป คดเปนอตราการเปลยนแปลงเพมขนรอยละ 77 ดงแสดงในตารางศกยภาพดานปรมาณการใชเชอเพลง

ทางโครงการฯ ไดดาเนนการคาดการณการใชเชอเพลงจากภาคการขนสงและโครงขายถนนสายหลกแยกตามประเภทของรปแบบการขนสง 4 ประเภท ประกอบดวย รถยนตสวนบคคล รถสามลอเครอง รถบรรทก และรถจกรยานยนต โดยคานวณจาก 4 ปจจยหลก คอ จานวนยานพาหนะจดทะเบยนแยกตามประเภทและอาย (Vehicle Stock - VS), ระยะการเดนทางเฉลยแยกตามประเภทและอาย (AvgTravel), สดสวนเชอเพลงทใชของแตละประเภทยานพาหนะ (Share), และอตราการสนเปลองเชอเพลงจาเพาะ (Specific Fuel Consumption - SFC)

ศกยภาพดานปรมาณการใชเชอเพลง

ป พ.ศ. ปรมาณการใชเชอเพลง (ลตร/วน)

รถยนตสวนบคคล รถสามลอเครอง รถบรรทก รถจกรยานยนต รวม

กรณทฐาน : เปนกรณทไมมการพฒนาโครงการดานคมนาคมขนสง

2558 8,400 6,920 17,950 19,070 52,340

2563 9,420 7,730 20,310 21,350 58,810 2568 10,450 8,520 22,980 23,610 65,560 2573 11,200 9,160 25,990 25,330 71,680

2578 12,200 9,910 29,420 27,490 79,020

กรณท 1 : กรณทมโครงการดานคมนาคมขนสงระดบประเทศและระดบจงหวด

2558 8,400 6,920 16,150 19,070 50,540

2563 9,470 7,750 18,270 21,440 56,930

2568 10,500 8,470 20,690 23,760 63,420 2573 11,270 9,110 23,410 25,530 69,320

2578 12,270 9,850 26,490 27,690 76,300

กรณท 2 : กรณทมโครงการดานคมนาคมขนสงระดบประเทศและระดบจงหวดและโครงการพฒนาเสนทางจกรยานและถนนคนเดน

2558 8,120 6,820 16,150 18,610 49,700 2563 9,160 7,660 18,270 20,950 56,040

2568 10,150 8,380 20,680 23,170 62,380

2573 10,900 9,010 23,410 24,970 68,290 2578 11,860 9,730 26,490 27,060 75,140

กรณท 3 : กรณทมโครงการดานคมนาคมขนสงระดบประเทศและระดบจงหวดและโครงการพฒนาระบบขนสงสาธารณะ (รถโดยสารไฟฟา)

2558 8,080 6,790 16,150 18,520 49,540 2563 9,110 7,610 18,270 20,830 55,820 2568 10,090 8,310 20,690 23,070 62,160

2573 10,840 8,950 23,410 24,800 68,000

2578 11,800 9,660 26,490 26,900 74,850 กรณท 4 : กรณทมโครงการทงหมด ประกอบดวย

1) โครงการดานคมนาคมขนสงระดบประเทศและระดบจงหวด 2) โครงการพฒนาเสนทางจกรยาน และถนนคนเดน และ 3) โครงการพฒนาระบบขนสงสาธารณะ (รถโดยสารไฟฟา)

2558 7,800 6,690 14,350 18,060 46,900 2563 8,850 7,540 16,230 20,430 53,050 2568 9,780 8,160 18,400 22,640 58,980 2573 10,540 8,800 20,830 24,440 64,610 2578 11,460 9,480 23,560 26,470 70,970


36


37

3. การคาดการณปรมาณมลพษ ทางโครงการฯไดดาเนนการคาดการณปรมาณการปลอยมลพษทางอากาศและกาซเรอนกระจกแยกตามประเภท

ของการปลอยมลพษทางอากาศและกาซเรอนกระจกจากภาคการขนสง 5 ประเภท ประกอบดวยกาซคารบอนไดออกไซด (CO2), กาซคารบอนมอนอกไซด (CO), ไนโตรเจนออกไซด (NOX), กาซไฮโดรคารบอน (HC), และฝนละอองขนาดเลก ไมเกน 2.5 ไมครอน (PM) โดยการวเคราะหในรปแบบ ลางขนบน หรอ Bottom-Up Method ซงเปนวธการประมาณคากาซ CO2 ทางออม จากปรมาณความตองการในการเดนทางทเกดขนจรงและตรวจวดไดเปนหลก โดยใชหลกการ ASIF (Activity–Structure–Intensity–Fuel)

ในการคาดการณปรมาณการปลอยมลพษทางอากาศและกาซเรอนกระจกระดบพนทในเขตผงเมองรวม จงหวดหนองคาย กรณมโครงขายตามกรณทดสอบตางๆ (Scenario) โดยพจารณาถงปรมาณมลพษทางอากาศระดบพนทในเขตผงเมองรวมจงหวดหนองคายทเกดขนจากการเปลยนแปลงของโครงขายการขนสงภายในพนทจงหวดหนองคาย ทงน ผลการคาดการณทางโครงการฯ ไดคาดการณเฉพาะปรมาณการปลอยมลพษทางอากาศจากภาคการขนสงและโครงขายถนนสายหลกเทานน สามารถสรปผลการคาดการณได ดงน

ป พ.ศ.

ปรมาณการปลอยมลพษ

กาซคารบอนไดออกไซด (Ton CO2)

มลสาร(ppm)

กาซคารบอนมอนอกไซด (CO)

ไนโตรเจนออกไซด (NOX) กาซไฮโดรคารบอน (HC) ฝนละอองขนาดเลก ไมเกน 2.5 ไมครอน

(PM)

กรณฐาน : เปนกรณทไมมการพฒนาโครงการดานคมนาคมขนสง 2558 42,290 298.60 40.23 27.04 2.34 2563 47,580 297.41 39.93 26.74 2.41 2568 53,200 297.49 41.08 26.59 2.32 2573 58,560 298.47 41.81 27.06 2.57 2578 64,910 297.79 42.69 26.94 2.61

กรณท 1 : กรณทมโครงการดานคมนาคมขนสงระดบประเทศและระดบจงหวด 2558 40,290 295.51 35.58 26.04 2.16 2563 45,430 296.04 35.80 25.84 2.09 2568 50,590 296.25 37.34 25.78 2.18 2573 55,650 297.31 38.33 25.56 2.30 2578 61,580 296.73 39.49 25.56 2.36

กรณท 2 : กรณทมโครงการดานคมนาคมขนสงระดบประเทศและระดบจงหวดและโครงการพฒนาเสนทางจกรยานและถนนคนเดน 2558 39,690 287.77 34.04 25.03 1.98 2563 44,810 291.91 34.42 24.95 2.09 2568 49,860 292.51 36.10 24.97 2.18 2573 54,920 293.83 37.16 24.80 2.30 2578 60,770 290.32 37.36 24.18 2.36

กรณท 3 : กรณทมโครงการดานคมนาคมขนสงระดบประเทศและระดบจงหวดและโครงการพฒนาระบบขนสงสาธารณะ (รถโดยสารไฟฟา) 2558 39,610 273.85 26.30 21.03 1.80 2563 45,040 280.89 27.54 21.39 1.76 2568 50,160 281.31 28.63 21.75 1.89 2573 55,430 283.37 31.36 21.05 2.03 2578 60,590 279.65 32.02 20.72 1.99

กรณท 4 : กรณทมโครงการทงหมด ประกอบดวย 1) โครงการดานคมนาคมขนสงระดบประเทศและระดบจงหวด 2) โครงการพฒนาเสนทางจกรยาน และถนนคนเดน และ 3) โครงการพฒนาระบบขนสงสาธารณะ (รถโดยสารไฟฟา)

2558 37,010 1,770 170 210 10 2563 42,270 2,040 200 240 11 2568 46,820 2,260 230 270 13 2573 51,790 2,440 270 280 15 2578 56,450 2,620 300 300 16


38


39

ในการประเมนมลพษดานสงแวดลอม ตองทาการหาปรมาณการปลอยมลพษในพนททมปรมาณเดนทางสงสด ของเมองหนองคาย และเลอกกรณฐานซงมคาการปลอยมลพษสงสด เนองจากหากเปรยบเทยบกบคามาตรฐานคณภาพอากาศของประเทศไทยแลวคามลพษไมเกนคามาตรฐาน จะทาใหประมาณการไดวาคาการปลอยมลพษในพนทอนทมการเดนทางนอยลงตามลาดบไมเกนมาตรฐานเชนกน ผลการวเคราะหปรมาณการปลอยมลพษแสดงไดดงรปตอไปน

ปรมาณการปลอยมลพษในพนททมปรมาณการเดนทางสงสดของเมองหนองคาย (กรณฐาน)

* หมายเหต การคานวณใชสตร [มลสาร (ppm) = มลสาร (ตน)/ความหนาแนนของมลสาร(กก./ลบ.ม.)/ปรมาตรการกระจายตวในรศม 10 เมตร]

จากตารางขาง ตน พบวา คามลสารของกาซคารบอนมอนอกไซด (CO) , ไนโตรเจนออกไซด (NOX) , กาซไฮโดรคารบอน (HC) และฝนละอองขนาดเลก ไมเกน 2.5 ไมครอน (PM) ในป 2558 กรณฐาน ไมมคาใดเกนมาตรฐานคณภาพอากาศของประเทศไทย และในป 2578 ซงคามลพษมคาเพมขนตามการคาดการณกยงไมเกนมาตรฐานคณภาพอากาศเชนกน จงทาใหประมาณการไดวา คาการปลอยมลพษในพนทอนซงมการเดนทางนอยกวาในใจกลางเมองหนองคายยงอยในมาตรฐานทยอมรบได อยางไรกตาม ณ ปจจบนสภาพการจราจรของถนนในเมองหนองคายยงถอวาอยในระดบปานกลาง และหากพจารณาไนโตรเจนออกไซด (NOX) จะพบวามคานอยกวาคามาตรฐานประมาณ 2 เทา ถาปรมาณรถยนตและรถบรรทกในทองถนนเพมมากขนอก 2 เทาเนองจากการขยายตวของ AEC และเมองไมมการดาเนนโครงการลดมลพษดานสงแวดลอมอนใด กอาจจะทาใหคาไนโตรเจนออกไซด (NOX) มโอกาสเกนมาตรฐานไดในอนาคต ดงนน จงควรพจารณาพารามเตอรนอยางมนยสาคญตอไป

0.423

0.416

0.412

0.409

0.405

0.079

0.079

0.08

0.083

0.085

0.034

0.034

0.034

0.033

0.033

0.006

0.006

0.006

0.006

0.006

77.69

87.01

97.24

107.36

119.34

0 20 40 60 80 100 120 140

0 0.1 0.2 0.3 0.4 0.5 0.6

2558

2563

2568

2573

2578 กาซคารบอนมอนอกไซด (CO)

ไนโตรเจนออกไซด (NOX)

กาซไฮโดรคารบอน (HC)

ฝนผงขนาดเลก (PM)

กาซคารบอนไดออกไซด (CO2)

ppm

Ton CO2

คามาตรฐานคณภาพอากาศCO 9 ppmNOx 0.17 ppmPM 0.05 ppm

ฝนละอองขนาดเลก ไมเกน 2.5 ไมครอน (PM)


40

สรปผลการดาเนนงานโครงการ จากการดาเนนงานโครงการศกษาจดทาแผนจดการขนสงทยงยนสาหรบเมองทเปนจดเชอมตอเสนทางอาเซยน

ไฮเวยเพอเปนเมองตนแบบในการพฒนาและเพมประสทธภาพการใชพลงงานในภาคคมนาคม สามารถสรปผลการดาเนนงานไดโดยใชพนทนารองจงหวดหนองคายเปนตนแบบและตวอยางสาหรบการจดทาเมองดานการขนสงทยงยน ซงจงหวดหนองคายถอเปนเมองทเปนจดยทธศาสตรในการเชอมตอเสนทางอาเซยนไฮเวย ในการพฒนาและเพมประสทธภาพการใชพลงงานในภาคคมนาคมนน

ไดทาการประเมนผานโครงการ

1) โครงการพฒนาระบบขนสงสาธารณะ 2) โครงการพฒนาเสนทางจกรยานพรอมสงอานวยความสะดวก

โดยใชคาปรมาณการใชพลงงาน ปรมาณการปลอยกาซเรอนกระจก (CO2) และมลพษดานสงแวดลอม เปรยบเทยบกบประโยชนทจะเกดขนจากโครงการ เพอใหทราบไดวาหากจะจดทาโครงการตนแบบในลกษณะนขนมานน จะตองดาเนนการดานใดบาง และจะไดรบผลตอบแทนคนสสงคมคมคาเพยงพอหรอไม เพอใหภาครฐสามารถนาขอมลไปวางแผน เชงนโยบายไดตอไป ทงน การลดมลพษของการดาเนนการโครงการในระดบกจกรรม และรวมถงผลประโยชนดานอนทเกดจากการดาเนนการโครงการ ทาการวเคราะหดวยระบบตรวจวด การรายงาน และการทวนสอบ (Measurement, Reporting and Verification, MRV)

สรปผลการดาเนนงานโครงการ

ความยาว (km)

การลดการปลอยมลพษ การประหยดพลงงาน

(ลตร*/วน)

การประหยดพลงงาน

(ktoe/วน)

มลคาการลงทน (ลานบาท)

ผลประโยชนสทธในป 2580

(ลานบาท)

CO2 มลสาร (ppm)

(ตน) CO NOx HC PM

1. โครงการพฒนาระบบขนสงสาธารณะ 24 680 7.74 1.55 1 0.18 1,000 0.00098 64.78 32.9

2. โครงการพฒนาเสนทางจกรยานพรอมสงอานวยความสะดวก 40 600 10.83 3.09 3 0 840 0.000823 16.28 16.8

หมายเหต: *ลตรเทยบเทานามนดเซล

ในการวเคราะหความเหมาะสมของโครงการ จะตองทาการเปรยบเทยบเปนกรณศกษา (Scenarios) โดยมกรณฐานเปนคาอางอง เพอใหสามารถเปรยบเทยบโครงการทพฒนาขนมาได จากการดาเนนงานโครงการน ทาใหสรปผลไดวาโครงการทพฒนา ไดแก โครงการพฒนาระบบขนสงสาธารณะ สามารถลดการปลอยกาซเรอนกระจกไดประมาณ 680 Ton CO2 ตอป(28.3 Ton CO2/กม /ปห รอ 77.5 kg CO2/กม / วนหรอ 1.5 g CO2/กม/ คน/วน ) และลดมลพษด าน ส งแวด ลอม ไดแก กาซคารบอนมอนอกไซด (CO), ไนโตรเจนออกไซด (NOX), กาซไฮโดรคารบอน (HC) และฝนละอองขนาดเลก ไมเกน 2.5 ไมครอน (PM) ใหยงอยในมาตรฐานคณภาพอากาศของประเทศไทย หากพจารณาเปนนามนเชอเพลงทประหยดลงไป คดเปน 1,000 ลตร/วน (0.019 ลตร/วน/คน) มมลคาการลงทนทงโครงการ 64.78 ลานบาท และผลประโยชนสทธ 32.9 ลานบาท ในป พ.ศ. 2580

สาหรบโครงการพฒนาเสนทางจกรยานสามารถลดการปลอยกาซเรอนกระจกไดประมาณ 600 Ton CO2 ตอป (15.0 Ton CO2/กม /ปห รอ 41.1kg CO2/กม/วน หรอ 0.8 g CO2/กม/ คน/วน ) และลดมลพษดาน สงแวดลอม ไดแก กาซคารบอนมอนอกไซด (CO), ไนโตรเจนออกไซด (NOX), กาซไฮโดรคารบอน (HC) และฝนละอองขนาดเลก ไมเกน 2.5 ไมครอน (PM) ใหยงอยในมาตรฐานคณภาพอากาศของประเทศไทย หากพจารณาเปนนามนเชอเพลงทประหยดลงไป คดเปน 840 ลตร/วน (0.016 ลตร/วน/คน) มมลคาการลงทนทงโครงการ 16.28 ลานบาท และผลประโยชนสทธ 16.8 ลานบาท ในป พ.ศ. 2580 สรปผลการดาเนนงานโครงการแสดงดงรป


41

สรปไดวาเมอดาเนนมาตรการเสรมกรณทมโครงการทงหมด ประกอบดวย: 1) โครงการดานคมนาคมขนสงระดบประเทศและระดบจงหวด 2) โครงการพฒนาเสนทางจกรยาน และถนนคนเดน และ 3) โครงการพฒนาระบบขนสงสาธารณะ (รถโดยสารไฟฟา) ดงนน ตามขอเสนอแนะของการศกษาแลวพบวา สามารถลดการปลอยกาซเรอนกระจก (กาซคารบอนไดออกไซด(CO2)) รวมเฉลยลงคอปรมาณ 6,440 Ton C02 ตอ ป หรอลดลงรวมเฉลยรอยละ 12 ตอป เมอเทยบกบกรณฐาน

2558 2563 2568 2573 2578

กรณฐาน: กรณทไมมโครงการพฒนาโครงการดานคมนาคมขนสง

42,290 47,580 53,200 58,560 64,910

กรณท 4: กรณทมโครงการทงหมด 37,010 42,270 46,820 51,790 56,450

0

10,000

20,000

30,000

40,000

50,000

60,000

70,000

ปรมา

ณการ

ปลอย

กาซค

ารบอ

นไดอ

อกไซ

ดTo

n CO

2

ป พ.ศ.

ปรมาณการปลอยกาซคารบอนไดออกไซด (CO2)

ลดลงรวมเฉลย 6,440 Ton Co2

หรอคดเปนประมาณ 12% ตอป


42

การวเคราะหการลดการปลอยมลพษโดยมการดาเนนโครงการพฒนาระบบขนสงสาธารณะ และโครงการพฒนาเสนทางจกรยานพรอมสงอานวยความสะดวก

การดาเนนโครงการ การประเมนผานโครงการ 1) โครงการพฒนาระบบขนสงสาธารณะ 2) โครงการพฒนาเสนทางจกรยานพรอมสงอานวยความสะดวก ทงน การลดมลพษของการดาเนนการโครงการในระดบกจกรรม และรวมถงผลประโยชนดานอนทเกดจากการดาเนนการโครงการ ทาการวเคราะหดวยระบบตรวจวด การรายงาน และการทวนสอบ (Measurement, Reporting and Verification, MRV)

โครงการพฒนาระบบขนสงสาธารณะ สามารถลดการปลอยกาซเรอนกระจกไดประมาณ 680 Ton CO2 ตอป และลดมลพษดานยงอยในมาตรฐานคณภาพอากาศของประเทศไทย คดเปน 1,000 ลตร/วน มมลคาการลงทนทงโครงการ 64.78 ลานบาท และผลประโยชนสทธ 32.9 ลานบาท ในป พ.ศ. 2580

โครงการพฒนาเสนทางจกรยาน สามารถลดการปลอยกาซเรอนกระจกไดประมาณ 600 Ton CO2 ตอป และลดมลพษดานสงแวดลอมยงอยในมาตรฐานคณภาพอากาศของประเทศไทย คดเปน 840 ลตร/วน มมลคาการลงทนทงโครงการ 16.28 ลานบาท และผลประโยชนสทธ 16.8 ลานบาท ในป พ.ศ. 2580

ความคมคาในการลงทน โครงการพฒนาเสนทางจกรยานมความคมคามากกวาโครงการพฒนาระบบขนสงสาธารณะ ซงปรมาณการลด การปลอยกาซ CO2 กยงถอวาอยในระดบใกลเคยงกน และหากพจารณาในรปแบบผลประโยชนทประชาชนจะไดรบ สองโครงการนถอไดวามความเหมาะสมในการลงทน

หากพจารณาถงความคมคาในการลงทน โครงการพฒนาเสนทางจกรยานมความคมคามากกวาโครงการพฒนาระบบขนสงสาธารณะ ซงปรมาณการลดการปลอยกาซ CO2 กยงถอวาอยในระดบใกลเคยงกน และหากพจารณาในรปแบบผลประโยชนทประชาชนจะไดรบ สองโครงการนถอไดวามความเหมาะสมในการลงทน ซงภาครฐควรพจารณาและจดใหม สงอานวยความสะดวกดงเชนสองโครงการทไดศกษาและพฒนาน เพอนาประโยชนไปใชเปนตนแบบสาหรบเมองอนทตองการพฒนาดานขนสงทยงยนตอไป

รป การลดการปลอยมลพษ โครงการพฒนาระบบขนสงสาธารณะ และ โครงการพฒนาเสนทางจกรยานพรอมสงอานวยความสะดวก

1. โครงการพฒนาระบบขนสงสาธารณะ 2. โครงการพฒนาเสนทางจกรยานพรอมสงอานวยความสะดวก


43

รป โครงการพฒนาเสนทางจกรยาน และ โครงการพฒนาระบบขนสงสาธารณะ


44

ขอเสนอแนะในการดาเนนงานตอไป จากการดาเนนงานโครงการศกษาจดทาแผนจดการขนสงทยงยนสาหรบเมองทเปนจดเชอมตอเสนทางอาเซยน

ไฮเวยเพอเปนเมองตนแบบในการพฒนาและเพมประสทธภาพการใชพลงงานในภาคคมนาคม พบวา มประเดนความตองการ การศกษาและดาเนนงานในอนาคตหลายประเดนทควรไดรบการสนบสนนและผลกดนอยางตอเนอง ประเดนดงกลาว มทงความตองการใชผลผลตของโครงการเพอประโยชนในการพฒนาตอเนอง และเปนความตองการทพบระหวางการดาเนนโครงการซงเหนควรใหมการศกษาและพฒนาเพมเตม ประเดนตางๆ ดงกลาวมดงน 1. การศกษาและพฒนาจดเชอมการเดนทางอยางตอเนอง

จากการศกษานไดพจารณาจดเชอมการเดนทางหลก โดยเชอมโยงประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC) แนวเสนทางเอเชยนไฮเวย อาเซยนไฮเวย รถไฟสายเอเชย และจดเชอมตอเสนทางอาเซยนไฮเวยรวมทงแผน ยทธศาสตร หรอแนวทางพฒนาของประเทศ และมาตรการดานการขนสงยงยน นอกเหนอจากการดาเนนงานดงกลาวแลว หากมการศกษาและพฒนาจดเชอมการเดนทางในพนทหนองคายกบบรเวณดานชายแดนทตดกบประเทศเพอนบานอยางตอเนอง โดยพจารณา การเดนทางและขนสงขนาดรองลงมา เพอตอเชอมใหผโดยสารทไมมรถสามารถเดนทางเขามาและไปยงสถานทตางๆ ได เนองจากการเดนทางในพนทเมองหนองคายสวนใหญเปนการเดนทางดวยรถยนตสวนบคคล ยงไมมระบบขนสงมวลชนทเชอมตอระหวางพนทบรเวณดานชายแดนกบพนทเมอง จงทาใหการจราจรในตวเมองคบคง เกดการตดขด ซงหากมการพฒนาระบบขนสงมวลชนทเชอมตอระหวางบรเวณพนทดานกบพนทเมอง กจะชวยใหการจราจรในเมองคลองตวขน 2. การบรณาการความรวมมอกบทกภาคสวน

เพอใหโครงการจดทาแผนจดการขนสงทยงยนสาหรบเมองทเปนจดเชอมตอเสนทางอาเซยนไฮเวยเกดความยงยน ควรมการบรณาการความรวมมอกบทกภาคสวน ไมวาจะเปนภาครฐ ภาคประชาชน ภาคเอกชน และภาคสถาบนการศกษา ในการแลกเปลยนขอมล องคความร และประสบการณตางๆ รวมกน เชน ขอมลการศกษาโครงการพฒนาทเกยวของกบ การเดนทางและขนสงสนคาในพนทและพนทใกลเคยง เพอใหทราบเสนทางการเชอมโยงในทกประเภทยานพาหนะทครอบคลม ทวประเทศทงทางนาทางบก ทางรางและทางอากาศเพอลดตนทนและมลพษภาคขนสงรวมทงมเจาภาพหลกในการขบเคลอนโครงการใหเปนไปในทศทางเดยวกน 3. การพฒนาใหสอดคลองกบผงเมอง

ในการพฒนาโครงการศกษาจดทาแผนจดการขนสงทยงยนสาหรบเมองทเปนจดเชอมตอเสนทางอาเซยนไฮเวย อาจใหมความสอดคลองกบการใชประโยชนของทดนโดยเฉพาะเรองการวางผงเมอง ควรจดลาดบความสาคญในการพฒนาเมองและใหสอดคลองกบทกระดบภาคสวน รวมถงการพจารณาพนทนาทวม พนทหรอทางระบายนา เพอใหการออกแบบพฒนา มความเหมาะสมและมประสทธภาพมากทสด 4. การศกษาวเคราะห และตรวจสอบมลพษดานสงแวดลอมอยางตอเนอง

เนองจากการวเคราะหมลพษดานสงแวดลอมโดยใชโครงขายการเดนทางในพนทผงเมองรวมเมองหนองคาย พบวา ระดบไนโตรเจนออกไซด (NOX) มคานอยกวาคามาตรฐานคณภาพอากาศของประเทศไทยประมาณ 2 เทา ในสภาพการจราจรปจจบนของถนนในเมองหนองคายทอยในระดบปานกลาง หากในอนาคตปรมาณรถยนตและรถบรรทกในทองถนนเพมมากขนอก 2 เทาเนองจากการขยายตวของ AEC และเมองไมมการดาเนนโครงการลดมลพษดานสงแวดลอมอนใด กอาจมผลทาใหคาไนโตรเจนออกไซด (NOX) มโอกาสเกนมาตรฐานได จงควรมการศกษาวเคราะห และตรวจสอบมลพษ ดานสงแวดลอมอยางตอเนอง โดยการปรบขอมลใหเปนปจจบน หรอตรวจสอบขอมลกบหนวยงานทตดตามตรวจสอบคณภาพอากาศ เพอเฝาระวงคณภาพอากาศบนถนนจากการคมนาคมขนสงตอไป

โครงการศกษาและจดทาแผนจดการขนสงทยงยน สาหรบเมองทเปนจดเชอมตอเสนทางอาเซยนไฮเวย เพอเปนเมองตนแบบในการพฒนาและ เพมประสทธภาพการใชพลงงานในภาคคมนาคม

รายงานสรปผบรหาร (Executive Summary Report)

เสนอโดย

สานกงานนโยบายและแผนการขนสงและจราจร (สนข.) กระทรวงคมนาคม

วทยาลยโลจสตกสและโซอปทาน มหาวทยาลยนเรศวร (มน.)

สถาบนวจยและใหคาปรกษาแหงมหาวทยาลยธรรมศาสตร (มธ.)

Documents

โครงการศึกษาและจ ัดทําแผนจ ัดการขนส ่งที่ยั่งยืน · “Earth Summit” ณ นครรีโอเดจาเนโร