แบบฝกทกษะการคด วเคราะห

ส าหรบนกเรยน ชนมธยมศกษาปท ๑

โดย

นางอนญญา ทดไทย ต าแหนงคร วทยฐานะครช านาญการ

โรงเรยนหนองเสอพทยาคม

ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาตาก เขต ๑

ชดท ๑ การคด วเคราะหขาว

แบบฝกทกษะการคด วเคราะห กลมสาระการเรยนรภาษาไทย ชดท ๑ การคด

วเคราะหขาว จดทาขนเพอเปนเครองมอในการพฒนาทกษะการคด วเคราะหใหกบนกเรยน ชนมธยมศกษาปท ๑ ซงการคดวเคราะหเปนพนฐานสาคญของการพฒนาผเรยนใหรจกคด อยางเปนระบบ คดอยางมเหตผล มวจารณญาณ มการไตรตรอง มองเหนการณไกล และรจกนาความสามารถในการคดไปใชในการเผชญสถานการณไดอยางเหมาะสม แบบฝกทกษะการคด วเคราะห มทงหมด ๔ ชด ชดท ๑ แบบฝกทกษะการคดวเคราะหขาว ชดท ๒ แบบฝกทกษะการคดวเคราะหบทความ ชดท ๓ แบบฝกทกษะการคดวเคราะหบทรอยกรอง ชดท ๔ แบบฝกทกษะการคดวเคราะหสถานการณ

ในการจดทาแบบฝกทกษะคดวเคราะหขาว ไดลาดบขนตอนการทาจากงายไปยาก เพอเปนการกระตน เราใจ ใหนกเรยนมความสนใจตอการเรยนร การฝกคด วเคราะห และมเจตคตทดตอการเรยนภาษาไทย ผจดทาหวงเปนอยางยงวา แบบฝกทกษะการคดวเคราะหเลมน จะเปน แนวทางหนงในการจดกระบวนการสอนคดใหกบนกเรยนไดตามเจตนารมณของหลกสตร และเปนประโยชนตอการจดกระบวนการเรยนรของครกลมสาระภาษาไทย และกลมสาระอนๆ หากมขอบกพรองประการใดผจดทาขอนอมรบคาแนะนาดวยความขอบคณยง

อนญญา ทดไทย

ค าน า

สารบญ

เรอง หนา

คาแนะนาการใชแบบฝกคดวเคราะหสาหรบคร ๑

คาแนะนาการใชแบบฝกคดวเคราะหสาหรบนกเรยน ๒

จดประสงคการเรยนร ๓

แบบทดสอบกอนเรยน ๔

กรอบเนอหา ๘

- ใบความรท ๑ ความรเกยวกบการคดวเคราะห ๘

- ใบความรท ๒หลกการอานและพจารณาขาว ๑๐

แบบฝกหดท ๑ กจกรรมรายบคคล ๑๓

แบบฝกหดท ๒ กจกรรมค ๑๕

แบบฝกหดท ๓ กจกรรมกลม ๑๗

แบบฝกหดท ๔ กจกรรมกลม ๑๙

แบบฝกหดท ๕ กจกรรมจบค ๒๒

แบบทดสอบหลงเรยน ๒๓

เฉลยแบบทดสอบกอน – หลง เรยน ๒๗

บรรณานกรม ๒๘

ค าแนะน าการใชแบบฝกคด วเคราะห ส าหรบคร

แบบฝกทกษะการคดวเคราะห กลมสาระการเรยนรภาษาไทย ชนมธยมศกษา

ปท ๑ มแบบฝกทงหมด ๔ ชด แตละชดมแบบฝกคด วเคราะห จานวน ๕ กจกรรม และเพอให การใชแบบฝกคด วเคราะหมประสทธภาพและเกดประสทธผล ครผสอนควรดาเนนการ ดงน ๑. เตรยมและศกษาแผนการจดการเรยนรและแบบฝกคด วเคราะห กอนทจะใหนกเรยนไดปฏบตกจกรรมในแบบฝก ๒. อธบายใหนกเรยนทราบถงจดประสงคของการใชแบบฝกคด วเคราะห เพอใหนกเรยนไดประโยชนสงสดจากการทาแบบฝก

๓. ตระหนกอยเสมอวา ในการทากจกรรมควรใหนกเรยนมสวนรวมมากทสด อาท การมสวนรวมในการทากจกรรม การตรวจแบบฝกดวยตนเอง การเปลยนกนตรวจกบเพอน ตลอดจนการบนทกคะแนน และการเปรยบเทยบพฒนาการของตนเอง ๔. ใหนกเรยนอานและปฏบตตามคาแนะนาสาหรบนกเรยนในหนาถดไป โดยครเปนผใหคาปรกษา

- ๑ -

ค าแนะน าการใชแบบฝกคด วเคราะห ส าหรบนกเรยน

แบบฝกคด วเคราะห ชดท ๑ เรอง การคดวเคราะหขาวชดน มแบบฝกทงหมด ๕ กจกรรม ใหนกเรยนอานคาแนะนาการใช และปฏบตตามขนตอน ดงน

๑. ศกษาจดประสงคการเรยนรกอน ๒. อานคาแนะนาการใชแบบฝกคด วเคราะหใหเขาใจตามขนตอน

๓. ทาแบบทดสอบกอนเรยน จานวน ๑๐ ขอในเวลา ๒๐ นาท ลงในกระดาษคาตอบ แลวตรวจคาตอบจากเฉลยสงใหครตรวจสอบความถกตองแลว บนทกคะแนนลงในแบบบนทกทายเลม

๔. ศกษาเนอหาสาระของขาว ทาความเขาใจการอานคด วเคราะห แลวทา แบบฝกทกาหนดใหจนครบทกกจกรรม ตามลาดบ

๕. บนทกคะแนนทไดลงในแบบสรปผล ๖. ทาแบบทดสอบหลงเรยน จานวน ๑๐ ขอ เวลา ๒๐ นาท สงใหครตรวจแลว

บนทกลงในแบบบนทกคะแนนทายเลม ๕. ครประกาศผลการสอบหลงเรยน ของนกเรยนทกคนเพอเปรยบเทยบ

ความกาวหนา หรอพฒนาการของตนเองกบการประเมนผลกอนเรยน หวงวาแบบฝกคด วเคราะห เรอง การคด วเคราะหขาว ชดน คงจะเปนประโยชน

สาหรบนกเรยนและครสามารถนาไปประยกตในการจดกจกรรมการเรยนการสอนเพอใหเกดประโยชนแกผเรยนในโอกาสตอไป

- ๒ -

จดประสงคการเรยนร

๑. เพอพฒนาและฝกทกษะการคดวเคราะหใหกบนกเรยน

๒. เพอใหนกเรยนสามารถวเคราะหเหตการณ เรองราว และน าไปใชในชวตประจ าวนได

๓. เพอใหนกเรยนประยกตใชความสามารถในการคด วเคราะหกบสภาวการณในสงคมได

- ๓ -

เรอง การคด วเคราะหขาว

กลมสาระการเรยนรภาษาไทย ชนมธยมศกษาปท ๑

ค าชแจง ๑. แบบทดสอบกอนเรยน ชดท ๑ ฉบบน ใชทดสอบความสามารถในการคด วเคราะหกอน

การฝกกจกรรม การคดวเคราะหชดท ๑ เรอง การคด วเคราะหขาว เปนแบบทดสอบปรนยแบบเลอกตอบ ๔ ตวเลอกจานวน ๑๐ ขอ ขอละ ๑ คะแนน ใชเวลาในการทดสอบ ๒๐ นาท

๒. ใหนกเรยนอานขอคาถามและคาตอบใหละเอยด แลวเลอกคาตอบทถกทสดเพยงคาตอบเดยว แลวนาไปตอบลงในกระดาษคาตอบ โดยทาเครองหมาย × ลงในชองตวเลอกทตองการ

๓. ใหนกเรยนทาแบบทดสอบใหครบทกขอ

๑. ขอความนจดอยในประเภทใด ก. โฆษณา ข. พาดหวขาว ค. ประกาศ ง. บทความ

๒. “ คาแขง ” หมายถง อาชพใด ก. นกวง ข. นกมวย ค. นกตะกรอ ง. นกฟตบอล

อานขาวตอไปน แลวตอบค าถามขอ ๑ - ๒

นกเตะพมาชวดมาคาแขงในประเทศไทย คณะกรรมการโอลมปกเบรค เลยอดมารวมทมโลเหลก

แบบทดสอบกอนเรยน ชดท ๑

- ๔ -

๓. ขาวขางตนเปนขาวประเภทใด ก. ขาวสงคม ข. ขาวการศกษา ค. ขาวการเมอง ง. ขาวอาชญากรรม

อานขาวตอไปน แลวตอบค าถามขอ ๓ - ๗

นกเรยน ม. ๔ คลงรก เผาเดกหญงทงเปน นกเรยน ม. ๔ คลงรก เผาเดกหญงทงเปน โดยผสอขาวรายงานวานกเรยนหนม ม.๔ แคนเขาไปคย

แฟนสาว ม.๓ กลบเดนหนไมคยดวย กอนลนคาบอกเลก นกเรยนโหดจงไปซอนามนเบนซน มาสาดใส แฟนสาวกอนจดไฟเผาทงเปน ดานครเชอ นกเรยนโรคจตขาดการเอาใจใส

เจาหนาทตารวจ สภ.เมองสกลนคร รบแจงมนกเรยนกอเหตจดไฟเผากนไดรบบาดเจบ ทโรงอาหารโรงเรยนมธยมแหงหนง จงรดไปทกอเหต พบผบาดเจบทราบชอ ด.ญ. เอ (นามสมมต) อาย 14 ป นกเรยน ชน ม. ๓ ถกราดนามนและถกไฟเผาบาดเจบสาหส ครชวยกนนาสงโรงพยาบาล สวนมอเผาทราบชอ นายแสน (นามสมมต) อาย ๑๖ ป นกเรยนชน ม.๔ โรงเรยนเดยวกน ตอมาเจาหนาทตารวจควบคมตว นายแสนได

ทงนนายแสนใหการรบสารภาพวา ตนกบ ด.ญ. เอ ชอบพอกนมานาน กอนเกดเหต ด.ญ. เอ ขอใหเลกคบกนจงตบหนาไปหนงครงทาให ด.ญ.เอ โกรธมาก พรอมยนยนจะไมคบกนอก ตอมาทราบวา ด.ญ. เอ ตจากเพราะไปคบเพอนชายคนใหม ตนจงหนออกจากโรงเรยนไปซอนามนเบนซนใสขวดพลาสตกมา เมอเหน ด.ญ. เอ นงอยกบเพอนๆ ทโรงอาหารยงโกรธแคน จงเดนเขาไปสาดนามนใสและจดไฟเผาทนท จากนนจงวงมาขนรถกลบบาน

ผอ. โรงเรยนดงกลาวเปดเผยวา กอนหนานนายแสนเคยเรยนทโรงเรยนมธยมชอดงในจงหวด อกแหงหนง และสอบไมผานชน ม.3 ยายมาเรยนทโรงเรยนแหงน 2 ปแลว ตามประวตไมไดเกเร มฐานะ ดพอสมควร มกจการรสอรทและรานขายยา แตเชอวาจากพฤตกรรมดงกลาวนาจะเกดจากความคกคะนอง ขาดการเอาใจใสจากพอแม เพราะทราบมาวาพอเพงเสยชวต และแมปลอยใหลกดแลตนเองไมคอยสนใจ

เบองตนเจาหนาทแจงขอหาทารายผอน และดาเนนการสอบสวนเนองจากผกอเหตเปนเยาวชน พรอมประสานเจาหนาทฝายทเกยวของเพอดาเนนการตอไป พรอมกบกลาววาเปนเรองทนาหวงมากเพราะ เดกอายยงนอยมพฤตกรรมเชนน คาดวานาจะไปลอกเลยนแบบหรอรบมาจากตวอยางทผด

(จาก หนงสอพมพ “ขาวสด” ฉบบวนจนทร ท ๘ มกราคม ๒๕๕๐)

- ๕ -

๔. “นกเรยนหนม ม.๔ แคนเขาไปคยแฟนสาว ม.๓ กลบเดนหนไมคยดวย กอนลนคาบอก เลก นกเรยนโหดจงไปซอนามนเบนซน สาดใสแฟนสาวกอนจดไฟเผาทงเปน ดานครเชอ นกเรยนโรคจต ขาดการเอาใจใส” ขอความทปรากฏในขาวสวนทยกมานเปนองคประกอบใดของขาว

ก. เนอขาว ข. ความนา ค. สวนเชอม ง. พาดหวขาว

๕. นกเรยนคดวาอะไรคอสาเหตสาคญทสดททาใหเกดเหตการณน ก. นกเรยนหญงคกรณสลดรกนกเรยนทกอเหตกอน ข.โรงเรยนไมเอาใจใสดแลนกเรยนเทาทควร ค. นกเรยนทกอเหตไมสามารถควบคมอารมณของตนเองได ง. นกเรยนทกอเหตไมไดรบการเอาใจใสดแลทงจากพอแมและคร

๖. นกเรยนเหนดวยหรอไมกบการกระทาของนกเรยนชายทกอเหต ก. ไมเหนดวย เพราะไมใชวธแกปญหาทจะทาใหปญหาหมดไปได ข. ไมเหนดวย เพราะเปนการกระทาทรนแรงกวาเหต

ค. เหนดวย เพราะถกนกเรยนหญงสลดรกกอนจงเกดความแคน ง. เหนดวย เพราะจะไดเปนตวอยางใหกบนกเรยนหญงคนอนๆไมกลาสลดรก

๗. ทาอยางไรจงจะปองกนไมใหเกดเหตการณเชนนอก ก. พอแมและครตองรวมมอกนในการดแลนกเรยนอยางใกลชด ข. ครควรสอนใหนกเรยนใชวจารณญาณในการแกปญหา ค. พอแมควรใหคาปรกษาลกเมอมปญหา ง. นกเรยนไมควรรรกในวยเรยน

- ๖ -

๘. สาระของเรองทอานคอ ขอใด

ก. นกวจยไดทดลองหงขาวใหลงฝงหนงกนอยางปลอดภย ข. ขาวพนธใหมสรางธญญาหารและพชผกขนดวย ค. ขาวพนธใหมไมเกดอาการแพใชเทคนคตดแตงพนธกรรม ง. นกวทยาศาสตรคดทาขาวรนท ๒ เพอประโยชนตอสขภาพมนษย

๙. นกวทยาศาสตร ชาวซากระ ไดประสบความสาเรจ “ซากระ” หมายถงประเทศใด

ก. จน ข. ญปน ค. อนเดย ง. สหรฐอเมรกา ๑๐. ขอใดกลาวไมถกตอง ก. ขาวพนธใหมไมเกดอาการแพเกสรพช ข. ขาวพนธใหมมประโยชนตอสขภาพมนษย ค. ในตวขาวพนธใหมมตวยาและวคซนดวย ง. นกวทยาศาสตรไดบทเรยน จากการปรบพนธกรรมรนแรก

อานขาวตอไปน แลวตอบค าถามขอ ๘ - ๑๐ นกวทยาศาสตรชาวซากระ ไดประสบความสาเรจในการเพาะพนธขาว ปรบแตงหนวยพนธกรรม รนใหม ซงจะไมกอใหเกดอาการแพกบผบรโภคขน วารสารวทยาศาสตร “ไลฟ ไซเอนซ” ของสหรฐฯ แจงวา ขาวจาลองพนธชนดใหม ถกสรางขนไมใหกออาการแพเกสรพชไดสาเรจในการทดลองกบสตว

นายฟมโอะ ทากาอวา กบคณะไดบทเรยนจากการสรางขาวปรบแตงหนวยพนธกรรมรนแรก เพอใหทนตอวชพชและแมลงได จงคดทารนท ๒ ขน เพอประโยชนตอสขภาพของมนษยโดยตรง

พวกเขายงสรางธญญาหารและพชผกขนดวย โดยใหมระดบสารอาหารอนไดแก วตามนและเกลอแรสงขน และอาจจะมยาและวคซนเพมอกตวในเวลาตอไปดวย นกวจยมความรอนใจ ตองการทจะไดรวา อาหารทผลตเปนพชทใหสรรพคณทางชวเภสชศาสตร จะปลอดภยกบมนษยและสงแวดลอมหรอไม การสรางขาวทถกตดแตงหนวยพนธกรรม ไมใหกอโรคแพเกสรดอกตนซดารครงน นบเปน ความพยายามเพอจะแกปญหา ทมชาวญปนอยรอยละ ๒๐ ทเกดอาการแพดงกลาว นกวจยไดทดลองหงขาวน ใหกบลงฝงหนงกนอยางปลอดภยมาเปนเวลานานเกอบ ๗ เดอนแลว

(จาก หนงสอพมพ ไทยรฐ, ๓ กรกฏาคม ๒๕๕๐: ๗)

- ๗ -

ความหมายของการคดวเคราะห

การคดวเคราะห หมายถง ความสามารถในการจาแนกแยกแยะองคประกอบตางๆของสงใดสงหนง ซงอาจจะเปนวตถ สงของ เรองราว หรอเหตการณ และหาความสมพนธเชงเหตผล

ระหวางองคประกอบเหลานน เพอคนหาสภาพความเปนจรง หรอสงสาคญของสงทกาหนดให

คณสมบตของบคคลทเออตอการวเคราะห

๑. มความรความเขาใจในเรองทจะวเคราะห การคดวเคราะหทด ผคดจะตองมความร ความเขาใจพนฐานในเรองนน เพราะจะชวยใหกาหนดขอบเขตของการวเคราะห จาแนก แจกแจง องคประกอบ จดหมวดหม ลาดบความสาคญ หรอหาสาเหตของเรองราวเหตการณ ไดชดเจน ๒. ชางสงเกต ชางสงสย ชางซกถาม เปนคนชอบตงคาถามเกยวกบสงทเกดขนอยเสมอเพอนาไปขบคด หรอคนหาความจรงในเรองนน คาถามทใชกบการคดวเคราะห คอ 5 W 1 H ประกอบดวย What (อะไร)Where (ทไหน) When (เมอไร) Why (ทาไม) Who (อะไร) How (อยางไร) ๓. ความสามารถในการตความ การตความเกดจากรบขอมลเขามาทางประสาทสมผสสมองจะตความขอมล โดยวเคราะหเทยบเคยงกบความทรงจาหรอความรเดมทเกยวกบเรองนน ๔. ความสามารถในการหาความสมพนธเชงเหตผล การวเคราะหจะเกดขนเมอพบ สงทมความคลมเครอเกดขอสงสย ตามมาดวยคาถาม ตองคนหาคาตอบหรอความนาจะเปนวา มความเปนมาอยางไร เหตใดจงเปนเชนนน จะสงผลกระทบอยางไร ซงสมองจะพยายามคด เพอหาขอสรป ความรความเขาใจอยางสมเหตสมผล

กรอบเนอหา

ความรเกยวกบการคดวเคราะห

ใบความรท ๑ เรอง กระบวนการคดวเคราะห

- ๘ -

กระบวนการคดวเคราะห กระบวนการคดวเคราะห ประกอบดวย ๕ ขนตอน (สวทย มลคา. ๒๕๔๗: ๙-๑๙) ขนท ๑ ก าหนดสงทตองการวเคราะห

เปนการกาหนดวตถสงของ เรองราว หรอเหตการณตางๆ ขนมาเพอเปนตนเรองทจะใชวเคราะห เชน พช สตว หน ดน รปภาพ บทความ เรองราว เหตการณหรอสถานการณ จากขาว ของจรงหรอสอเทคโนโลยตางๆเปนตน ขนท ๒ ก าหนดปญหาหรอวตถประสงค เปนการกาหนดประเดนขอสงสยจากปญหาของสงทตองการวเคราะห ซงอาจจะกาหนดเปนคาถามหรอเปนการกาหนดวตถประสงคของการวเคราะหเพอคนหาความจรง สาเหตหรอความสาคญ เชน บทความ นตองการสอหรอบอกอะไรทสาคญทสด ขนท ๓ ก าหนดหลกการหรอกฎเกณฑ เปนการกาหนดขอกาหนดสาหรบใชแยกสวนประกอบของสงทกาหนดให เชน เกณฑ ในการจาแนกสงของทมความหมายเหมอนกนหรอแตกตางกน หลกเกณฑในการหาลกษณะความสมพนธเชงเหตผลอาจเปนลกษณะความสมพนธทมความคลายกน หรอขดแยงกน ขนท ๔ พจารณาแยกแยะ เปนการพนจ พเคราะห ทาการแยกแยะ กระจายสงทกาหนดใหออกเปนสวนยอยๆ โดยอาจใชเทคนค 5 W 1 H ประกอบดวย What (อะไร)Where (ทไหน) When (เมอไร) Why (ทาไม) Who (อะไร) How(อยางไร) ขนท ๕ สรปค าตอบ เปนการรวบรวมประเดนทสาคญเพอหาขอสรปเปนคาตอบปญหาของสงทกาหนดให

- ๙ -

ใบความรท ๒

เรอง หลกการอานและพจารณาขาว

๑. ความหมายของขาว ขาว หมายถง เหตการณคนในสงคมใหกาลงใจ ความสามารถ และตพมพเผยแพรทาง

หนงสอพมพ หรอนตยสาร เหตการณทนามาเขยนเปนขาวจะตองเปนเรองทนเหตการณและสงผลกระทบ ตอบคคลในสงคม

๒. องคประกอบของขาว องคประกอบของขาวมอย ๔ สวน คอ พาดหวขาว ความนา สวนเชอม และเนอขาว ดงน

๒.๑ พาดหวขาว (Headline) เปนสวนทสรางความสนใจ โดยใชคาทสะดดตา และ ตวอกษรขนาดใหญกวาเนอขาว

๒.๒ ความน า (Lead) คอเนอเรองยอของขาว เปนการเขยนอธบายใหผอานทราบโดยสรปวา เหตการณทนามาเขยนขาวมเนอความอยางไร ความนาทดตองชดเจน และทาใหผอานเขาใจเรองราวโดยอาจ ไมจาเปนตองอานสวนตอไป

๒.๓ สวนเชอม (Neck) คอสวนทอยระหวางความนากบเนอเรอง ทาหนาทขยายความหรอ ใหรายละเอยดเพมเตมจากความนา องคประกอบสวนนไมมความจาเปนมากนก บางขาวอาจจะมสวนน และบางขาวอาจจะไมมกได จากการสารวจขาวสวนใหญในปจจบนพบวาไมมสวนเชอม

๒.๔ เนอขาว (Body) รายละเอยดทงหมดของขาว สวนใหญนยมเขยนเปนยอหนาสนๆ หากมรายละเอยดมาก กจะเขยนแยกออกเปนหลายยอหนา โดยเรยงลาดบเหตการณทเกดขนหรอเรยงลาดบความสาคญจากมากไปนอย อยางไรกตามนกเรยนคงเคยพบวา ขาวบางเรองมขอบกพรองในการเรยงลาดบ เนอขาว ทาใหอานไมเขาใจวาเหตการณของเรองเปนอยางไร ใครทาอะไร ทไหน เมอไร กบใคร ทาไม และอยางไร ๓. ประเภทของขาว ขาวแบงออกเปน ๒ ประเภท ดงน ๓.๑ ขาวหนก (Hard New) หมายถง ขาวทมเนอเรองในเชงสาระ และมอทธพลตอ คนสวนใหญในสงคม เชน ขาวการเมอง ขาวเศรษฐกจ ขาวธรกจ ขาวการศกษา ๓.๒ ขาวเบา (Soft New) หมายถง ขาวทเกดขนในกลมคนกลมยอยๆ มอทธพลตอ คนสวนใหญในสงคม มากนก เชน ขาวชาวบาน ขาวสงคม ขาวบนเทง ขาวกฬา ขาวอาชญากรรม เปนตน ๔. หลกการอานและพจารณาขาว

- ๑๐ -

๔. หลกการอานและพจารณาขาว ในการอานขาวควรพจารณาตามองคประกอบของขาว ดงน (พรทพย ศรสมบรณเวช และคณะ. 2548 : 62 - 65) ๑. พจารณาพาดหวขาว การพจารณาพาดหวขาวในหนงสอพมพ เปนการจดลาดบความสาคญของขาว หากสงเกตการพาดหวขาวในหนงสอพมพ จะพบวาสวนสาคญทสดของขาวจะพาดหวดวยตวอกษรขนาดใหญ สวนทสาคญรองลงมาจะใชตวอกษรขนาดเลกลงมาตามลาดบ ดงนน ในการอานและพจารณาขาว ควรอานพาดหวขาวใหญกอน แลวจงอานพาดหวขาวยอย ๒. พจารณาความนา เมออานและพจารณาพาดหวขาวและทราบเรองราวสนๆ ของขาวนนแลว ขนตอมาคอการอานและพจารณาความนา ซงจะสรปเรองราวของขาวโดยขยายความหรอเพมเตมรายละเอยดของพาดหวขาว หากผเขยนขาวสามารถเขยนความนาไดชดเจน และผอานมเวลาในการอานนอย หรอตองประหยดเวลาในการอานกอาจไมจาเปนตองอานสวนเนอขาวตอไป ๓. พจารณาเนอขาว เนอขาวเปนสวนทผอานจะอานหรอไมอานกไดหากทราบเรองยอของขาวจาก ความนาแลว เนอขาวเปนรายละเอยดเกยวกบเหตการณทเปนขาว ซงอาจพบวาหนงสอพมพแตละฉบบใหขอมลของขาวแตกตางกน เพราะผเขยนขาวตองนาเสนอขาวใหทนเวลา หากเราสนใจขาวใดเปนพเศษกควรตดตามอานเนอขาวจากหนงสอพมพหลายฉบบเพอเปรยบเทยบความถกตองของขาว และคดไตรตรองอยางรอบคอบ ๔. พจารณาการใชสานวนภาษา เมอพจารณาการใชสานวนภาษาในการเขยนขาว จะพบวามขอบกพรองหลายประการ ทงในการเขยนสะกดคา การใชคายอ การใชคาผดระดบ การใชคาแสลง การวาง สวนขยายไมถกตอง ทงนเพราะการจดทาหนงสอพมพเปนกระบวนการเรงดวนทตองดาเนนการอยางรวดเรว เพอใหทนเวลาขาย เพราะหนงสอพมพจะมคาเฉพาะวนนเทานน พอวนรงขนกจะไมมใครสนใจอานขาว จงเปนวรรณกรรมรบเรง เพราะฉะนนในการอานขาวจงตองพจารณาการใชภาษาตามลกษณะของภาษาขาว ทไมถกตองของหลกการใชภาษา

- ๑๑ -

อานขาวแลวตอบค าถาม ในแบบฝกหดท ๑

โวยมอบสนามหลวงวนวาย ตนเหตท าผคา – คนเรรอนเพมจ านวน นายเรงสกด โหราเรอง ผอานวยการเขตพระนคร กลาววา จากการทบรเวณทองสนามหลวง มกลมทดาเนนกจกรรมทางการเมองจดเวทปราศรยบอยครง สงผลใหบรรดาหาบเรแผงลอยเพมจานวน ขนมาก โดยตงแตตนป ๒๕๕๐ เขตสามารถจบกมผคาหาบเรแผงลอยไดหลายรอยราย นอกจากนการจดกจกรรมทางการเมองบอยครงยงสงผลใหมกลมคนเรรอนเขามาในพนท มากขนดวย มทงกลมคนเรรอนแบบถาวร และเรรอนแบบประกอบอาชพไมตากวา ๖๐๐ คน ซงเขตไดจดเจาหนาทเทศกจออกกวดขนและเขมงวดกลมหาบเร ดงกลาวแลว โดยเฉพาะบรเวณสนามหลวงทเปนสถานทสาคญคบานคเมอง รวมถงสถานทสาคญอน โดยการนาแผงเหลกเขาไปกน เชน บรเวณรมคลอง คเมองเดม หนาโรงแรมรตนโกสนทร สะพานโรงสบรเวณโดยรอบพระแมธรณบบมวยผม ถนนราชน ถนนอษฎางค เปนตน อยางไรกตามหากพบกลมหาบเรหนาเดมๆ ยงฝาฝนเขามาขายของอย จะดาเนนการทางกฏหมายขนเดดขาดทนท ตนเชอวาจะชวยใหปรมาณกลมคนเรรอนเหลานลดนอยลงได รายงานขาวจากศาลาวาการกรงเทพมหานคร เปดเผยวา สาหรบผทใชพนทสนามหลวง ในยามคาคนนนม ๓ กลมดวยกน คอ กลมแรกกลมผคาหาบเร กลมทสองกลมผคนเรรอน และสามคอกลมผขายบรการ ซงสองกลมหลงน เมอเจาหนาทเขาไปตรวจตรากจะหลบไปอยบรเวณอน กลมคนเรรอนนน กทม. ไดประสานไปยงกรมพฒนาสงคมและสวสดการใหหาทรองรบใหแลว แตสวนใหญจะไมอยากยายไปไหน เพราะใชสนามหลวงเปนทพกอาศยมานานหลายปแลว แมจะทราบเปนอยางดวามการจดระเบยบ

(จาก หนงสอพมพ “ขาวมอนเตอร” ประจาวนท ๑๑ พฤษภาคม ๒๕๕๐)

- ๑๒-

แบบฝกหดท ๑ กจกรรมรายบคคล

ค าชแจง ใหนกเรยนแตละกลมอานขาวทกาหนดใหตอไปน โดยอานเนอหาของขาว

ใหละเอยด แลววเคราะหขาว โดยตอบคาถาม

ค าถาม

๑. ขาวมองคประกอบอยางไร เชน พาดหวขาว ความนา ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ๒. ขาวทอานเปนขาวประเภทใด……………………………………………………………………... ๓. เนอขาว กลาวถงใคร ทาอะไร ทไหน เมอไร ทาไม และอยางไร ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ๔. สาเหตของการเกดปญหาตามขาว…………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………….

ควรแกปญหาเรองนอยางไร……………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………….…………………………………………………………………………………………………………. ๕. ขาวนมประโยชนตอนกเรยนอยางไร………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………….

- ๑๓ -

ค าชแจง ใหนกเรยนแตละคนอานขาวทก าหนดใหตอไปน แลวตอบค าถามแบบฝกท ๒

ใชยาถกวธ ชวปลอดภย

องคการเภสชกรรม ใหคาแนะนาไวในเวบไซต www.gpo.or.th ไววา เมอตองซอยาควรซอจากรานยาทไดรบอนญาต และมเภสชกรประจา รานยาทวางจาหนายตองอยในตทสะอาด ไมรอน หรอ อบชนเกนไป สวนภาชนะบรรจยากตองสะอาด มฉลากยาอานชดเจน ชอยาทปรากฏนนตองมทงชอสามญ (generic name) และชอการคา (trade name) ชอสามญนนเปนชอเรยกตามสตรทางเคม หรอเปนสวนประกอบของสารประเภทใด เชน แอสไพรน เปนชอเรยกสตรเคมของยาแกปวด แตชอสามญมกจะเปนชอคอนขางยาวจายาก ไมเปนทนยม ผผลตยาจงตงชอการคาขนมาและขอจดทะเบยนไวกบกระทรวงสาธารณสข โดยมากชอทางการคามกจะเปนชอ ทนาสนใจ จดจาไดงาย เมอไปซอยา ไมควรซอตามตวอยางยาทมอย เพราะมยาเปนจานวนมากทรปรางและสเดยวกน แตใชรกษาโรคแตกตางกนมาก เมอไดยาทตองการ ควรสอบถามวธใชใหแนชด ถาเปนยากอนอาหารควรรบประทานกอนอาหารอยางนอยครงชวโมง ยาหลงอาหารควรรบประทานหลงอาหารอยางนอย 15 นาท สวนยาวนละครงนนจะใชยาเวลาไหนกได แตควรใหเวลาตรงกนทกวน ยากลมปฏชวนะ ควรซอในจานวนทรกษาโรคใหหายโดยคาแนะนาของเภสชกรประจาราน ในการไปซอยาถาพาผปวยหรอคนใกลชดมาซอไดยงด เพราะเภสชกรอาจถามอาการเจบปวยเพมเตม และควรแจงประวตการแพยาแกเภสชกรดวย ในการซอยาทกครง ควรอานฉลากยา หรอเอกสารกากบยา ซงระบชอยา วนผลต และวนหมดอาย ดลกษณะยาวาตองไมเสอมสภาพ และขอหามใช หากไมไดระบ “วนหมดอายยา” โดยทวไปใหดจากวนผลต กรณยาเมดไมเกน 5 ป กรณยานาและยาทาเฉพาะทไมเกน 3 ป วนหมดอายจะระบเปนภาษาไทย หรอภาษาองกฤษ เชน Exp.Date, used before, use by, Expired Date เปนตน

(จาก หนงสอพมพ “ไทยรฐ” ฉบบวนท ๑๙ พฤศจกายน ๒๕๔๘.)

- ๑๔ -

แบบฝกหดท ๒ กจกรรมค

ค าถาม

๑. คาวา “เภสชกรรม” หมายความวาอยางไร ……………………………………………………………………………………………………..…….………………………………………………………………………………………………..…………

๒. ชอสามญ และชอทางการคาของยาแตละชนด มความแตกตางกนอยางไร ทาไมยาแตละชนดตอง มชอเรยก ๒ ชอ …………………………………………………………………………………………………….……..……………………………………………………………………………………………….…………..……………………………………………………………………………………………………………

๓. ใหนกเรยนอธบายความหมายของคาตอไปน โดยแปลความเปนภาษาไทยตามลาดบ Exp.Date, used before, use by, Expired Date

………………………………………………………………………………………………….….……..……………………………………………………………………………………………….…………..…………………………………………………………………………………………………………… ๔. ในการเลอกซอยาเมอเราไดยาทใชรกษาตรงกบโรคทตองรกษาอยแลว ทาไมตองสงเกตวน เดอน ป

ทผลต และวนหมดอายของยาดวย………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………..…….………………………………………………………………………………………………………..… ๕. ถาเราไมปฏบตตามขอ ๔ จะเกดโทษอยางไร ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

# # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # #

กลมท.................... มสมาชก.................คน ไดแก

1………………………………………………………………………เลขท......................................... 2………………………………………………………………………เลขท........................................

- ๑๕ -

โทรทศนกอโรคมะเรงราย แสงวบวาบท าลายเซลลสมอง

หนงสอพมพรายวนฉบบยกษขององกฤษ ทงหนงสอพมพ “แดล สตาร”และ “แดล มรเรอร” ตางรายงานวา ดร.อารก ซกแมนไดเผยแพรรายงานผลการศกษา กลาววา “การนงอยหนาจอทวมากเกนไป โดยเฉพาะเดกๆ อาจทาใหเปนโรคมะเรง เบาหวาน ภาวะซมเศราและโรคอวนขนได” เนองมาจากแสง อนวบวาบของมน” โดยระบวา “โดยเฉพาะการตดตออนรวดเรวของรายการยค “เอมทว” นบเปนภยตอเซลลสมองมากทสด” เขากลาวในรายงานวา ถงแมผใหญกตาม กไมควรจะดรายการโทรทศนรายการโปรดใหนาน เกนกวาวนละ 2 ชวโมง และเรยกรองใหรฐบาลควรจะออกขอแนะนาในการดโทรทศนรายวนขน

(จาก หนงสอพมพ “ไทยรฐ” ฉบบวนท ๖ ตลาคม ๒๕๔๘.)

ดโทรทศนนานๆ ไมดนะครบ

เลนกลางแจงอยางผมดกวา.....

- ๑๖ -

แบบฝกหดท ๓ กจกรรมกลม

ค าถาม

1. ขาวทนกเรยนอานเปนขาวประเภทใด และมสาระสาคญอยางไร …………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

2. ขอเทจจรงและขอคดเหนของขาวมวา อยางไร ………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

3. นกเรยนคดวา เราจาเปนตองดโทรทศนหรอไม อยางไร …………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

4. นกเรยนมขอปฎบตในการดและโทรทศนหรอไม อยางไร …………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

5. นอกจากดโทรทศนแลว นกเรยนสามารถใชเวลาวางอยางไรจงเกดประโยชนสงสด …………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%

กลมท.................... มสมาชก.................คน ไดแก

1………………………………………………………………………เลขท......................... 2………………………………………………………………………เลขท......................... 3………………………………………………………………………เลขท......................... 4………………………………………………………………………เลขท.........................

- ๑๗-

สหกรณรวมใจไมเผาตอซง รวมพลงถวาย 60 ปครองราชย

นายบญม จนทรวงศ อธบดกรมสงเสรมสหกรณเปดเผยวา เนองในวโรกาสทพระบาทสมเดจ พระเจาอยหว ทรงครองสรราชยสมบตครบ 60 ป ในป 2549 น ประกอบกบนโยบายของรฐบาลทกาหนดใหมการบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม โดยสนบสนนเทคโนโลยการเกษตรเพอลดการเผาตอซง และนาเศษวสดเหลอใชทางการเกษตรไปใชประโยชน กรมสงเสรมสหกรณ กระทรวงเกษตรและสหกรณจงไดจดทา “โครงการเกษตรกรลด ละ เลกเผาตอซง เพอถวายในหลวงครองราชย 60 ป” ขน ทงน เพอปรบเปลยนทศนคตของสมาชกสหกรณและเกษตรกร ใหหนมาไถกลบตอซงในพนทเพาะปลกทดแทนการเผา ซงจะชวยลดตนทนการผลต โดยมระยะเวลาดาเนนการตงแตวนท 5 ธนวาคม 2548 ถง 5 ธนวาคม 2549 เบองตนกรมไดเตรยมแผนรณรงคสงเสรมสนบสนนให สหกรณกลมเกษตรกรและวสาหกจชมชนทมศกยภาพเขารวมโครงการ จานวน 2,000 คน ทวประเทศ โดยสถาบนเกษตรกรสามารถยนขอกเงน จากสถาบนการเงนของรฐบาลมาลงทน จดซอเครองจกรกลการเกษตรและอปกรณไถกลบตอซง เชน เครองจกรพรอมคนไถ รถฟารมแทรกเตอร เครองเกบเกยวผลผลตทางการเกษตร และเครองอดฟางขาว เพอใหบรการแกสมาชกวงเงนกแหงละไมเกน 5 ลานบาท ทางกรมไดเตรยมงบประมาณ จานวน 50 – 60 ลานบาท เอาไวจายชดเชยดอกเบย เพอชวยเหลอสหกรณทเขารวมโครงการ ในอตรารอยละ 5 ตอป เปนระยะเวลา 5 ปดวย นอกจากน ยงมการจดประกวดชมชนปราศจากการเผาตอซงฟางขาวในระดบตาบล ซงจะไดรบมอบธงสญลกษณพรอมของรางวล โดยเกษตรกรจากทง 4 ภาค จะมการเชญธงสญลกษณมารวมพรอมกนในกจกรรมงานวนสหกรณแหงชาต ซงจะจดขนในวนท 26 กมภาพนธ 2549 ททองสนามหลวง เพอแสดงพลงสถาบนเกษตรกรไทยรวมใจไมเผาตอซงขาว

(จาก “หนงสอพมพไทยรฐ” ฉบบวนท ๑๒ มกราคม ๒๕๔๙.)

- ๑๘-

1. ขาวทนกเรยนอานเปนขาวประเภทใด และมสาระสาคญอยางไร ………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

2. ขอเทจจรงและขอคดเหนของขาวมวาอยางไร …………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

3. นกเรยนคดวา เกษตรกรจาเปนตองเผาตอซงขาวหรอไม อยางไร …………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

4. นกเรยนคดวาการไถกลบตอซงมประโยชนอยางไร ………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

5. นอกจากไถกลบตอซงแลว นกเรยนคดวาจะนาเศษวสดเหลอใชทางการเกษตรไปใชประโยชนอยางไร …………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% กลมท.................... มสมาชก.................คน ไดแก

1………………………………………………………………………เลขท......................... 2………………………………………………………………………เลขท......................... 3………………………………………………………………………เลขท.........................

แบบฝกหดท ๔ กจกรรมกลม

เรองทอาน เพอนๆ เคยเหนคณพอ คณแม ทาทกๆ ป หรอเปลาคะ.....

- ๑๙ -

อกหนงภยจากมอถอ

ผมไดรบจดหมายจากสภาพสตรทไมประสงคจะออกนามทานหนง เขยนถงภยของโทรศพทมอถอในอกมมหนงสงมาใหผมอาน ผมเหนวาจดหมายของเธอเปนประโยชนอยางยงแกนกพดโทรศพท มอถอทงหลายจงขออนญาตนาลงทงฉบบขอเชญอานไดเลยครบ มอะไรจะเพมเตมหรอ หมายเหต เดยวคอยวากนอกท

เรยนลงซม ทนบถอ ขออนญาตเรยกลง เพราะเคยฟงวทยทคณลงจดรายการดานกฬา ไดยนดเจคนอนๆ เรยกวาลงซม ดฉนเขยนจดหมายฉบบน สบเนองมาจากการอานขาวเหตรายทเกดขนกบนกศกษาสาวจากองกฤษ ทถกฆาขมขนจนเสยชวตทเกาะสมย พบวาเหตการณบางชวงของเธอ คลายกบทดฉนประสบ จงเกดความคดทจะเขยนจดหมายน

เหตการณดงกลาว ไดแก รายงานขาวทเขยนวา นางสาวแคทเธอรน ฮอรตน วย 21 ป ไดเดนมาตามชายหาดสมยยามวกาล พรอมพดคยโทรศพทมอถอมาตลอดทาง ทราบตามขาววา กาลงคยกบบดา มารดาทองกฤษ ระหวางพดคยนนเองผกอเหตกกระโดดเขาดานหลงลอคคอ และอกคนหนงกทบดวยทอนไมจนเธอลมลง และตกเปนเหยอของผรายใจเหยมทงสอง ทาใหดฉนนกถงเหตการณขณะทดฉนกาลงเดนพดคยโทรศพทมอถอ อยในซอยแหงหนงในกรงเทพฯ ขออนญาตไมเอยชอซอย เพราะเกรงจะเปนอนตราย เนองจากดฉนไมไววางใจในความปลอดภย แมจนเดยวน ขณะทดฉนกาลงพดเพลน เพราะเพอนๆ เลาเรองสนกๆ ใหฟง กมมอเตอรไซค คนหนงโฉบเขามาซงดฉนกไมไดสนใจอะไร คดวาเปนมอเตอรไซครบจางทวงรบผโดยสารเปนประจาแถวนน แตมอเตอรไซคคนนกลบโฉบมาใกลๆ ดฉน และกมคนกระโดดลงมาถงตว ตบดฉนโครมใหญ ดฉนไมทน ระวงตวถงกบลมลงไปหออ ศรษะหมนไปหมด แลวเจาคนนนกกระชากโทรศพทมอถอไปจากมอดฉน วงกลบไปซอนทายมอเตอรไซคบงออกไปอยางรวดเรว กวาดฉนจะลกขนมาไดและกวาจะมพลเมองดมาชวยดฉน พวกมนกไปกนหมดแลว ดฉนหอออยหลายวน เจบบรเวณแกมและกกหเปนอาทตยกวาจะหาย ไมกลาแจงความ ไมกลาเลาใหใครฟง เพราะยงตกใจอยมาก ดฉนยงโชคดทแคโดนตบแลวแยงโทรศพทไป ไมเหมอนขาวหนงสอพมพทบอกวา คนรายบางคน ไมตศรษะหรอกกห ทาใหเสยชวต หรอบาดเจบสาหส และกโชคดทไมโดนทาอะไรมากไปกวาน ไมเหมอนแหมมสาวทเปนขาวนาเวทนาครงน เมอไดอานขาวน และมาไดอานบทความลงซมวนกอน จงตดสนใจ เลาใหทราบ และเพอเตอนถงเพอนหญงทชอบพดมอถอใหระมดระวงและไมควรพดเพลนทเปลยว เพราะอาจ มอนตรายไดหลายรปแบบ ระหวางพดเปนททราบแลววาเรามกลมตว ยงคยเรองสนกกยงลมเรองอนๆ ทงหมด คนรายขยบเขามาใกลกแทบไมร ดฉนคดวากรณของนางสาวแคทเธอรน ฮอรตน ผเคราะหรายรายน หากเธอ เดนอยเฉยๆ มไดพดมอถอเธออาจชวยตวเองไดมากกวาน เพราะเจาคนรายคงไมสามารถลงมอไดงายนก

- ๒๐ -

ดฉนตองขอโทษลงซมทไมใชชอจรง หากลงซมเหนวาเปนบตรสนเทหกไมเปนไร เพราะดฉนตองการเพยงเลาใหทราบเทานน ไมมความประสงคเปนอยางอน แตหากลงซมเหนวามประโยชน จะนาไปเขยนเลาตอ ดฉนกจะรสกดใจ ทมโอกาสถายทอดประสบการณอนจะทาใหผคนระมดระวงตว และไมเจบตวหรอเจบใจเหมอนดฉน.... ดวยความนบถอคะ

ซมหมายเหต ถงแมจะไมมชอจรงหรอทอยจรง แตสาระทหนเลามามประโยชนมาก สาหรบคนใชโทรศพทมอถอทมมากเหลอเกนยคน ขออนญาตนามาเผยแพรตอเลยครบ ผมเองกทราบจากฝายขาวของเรา วากรณขจกรยานยนตโฉบมอถอจากผทเดนพดอย ทงหญงทงชายมมากอยางนาสงเกต จงควรจะตอง ระวงตวกนไวอยางทเธอเตอน เวลาพดโทรศพทควรมองซายมองขวาดวย อยาเพลดเพลนเสยจนกลายเปนประมาท จะเสยทาคนรายงายขน

สาหรบกรณของแหมมสาวแคทเธอรน ผมคงไมมความเหนอะไรเพมเตม นอกจากขอขอบคณตารวจอกครงทดาเนนการไดฉบไว จนทาใหภาพพจนของชาตทเสยหายไปมากนาจะดขนบาง.......

(จาก หนงสอพมพ“ไทยรฐ” ฉบบวนท ๑๒ มกราคม ๒๕๔๙.)

อยาประมาทนะครบ ... ภยมดเดยวนมมาก จะ

ทาอะไรกตองระวงตวกนหนอย..........

- ๒๑ -

1. ชอบทความทอาน...........………………………………………………………………………………

จากหนงสอพมพ.................................................................................................................................... ฉบบวนท................................................................................................................................................

2. จากบทความอะไรเปนสาเหตของการเกดอนตรายทงสองครง ………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

3. เรามวธแกปญหานไดอยางไร ………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

4. โทรศพทมอถอจาเปนตอนกเรยนหรอไม อยางไร ………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

5. ทาอยางไรปญหานจงจะไมเกดขนกบนกเรยน ………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%

กลมท.................... มสมาชก.................คน ไดแก

1………………………………………………………………………เลขท......................... 2………………………………………………………………………เลขท.........................

แบบฝกหดท ๕ กจกรรมจบค

- ๒๒ -

เรอง การคด วเคราะหขาว

กลมสาระการเรยนรภาษาไทย ชนมธยมศกษาปท ๑

ค าชแจง ๑. แบบทดสอบกอนเรยน ชดท ๑ ฉบบน ใชทดสอบความสามารถในการคด วเคราะหกอนการฝก

กจกรรม การคดวเคราะหชดท ๑ เรอง การคด วเคราะหขาว เปนแบบทดสอบปรนยแบบเลอกตอบ ๔ ตวเลอกจานวน ๑๐ ขอ ขอละ ๑ คะแนน ใชเวลาในการทดสอบ ๒๐ นาท

๒. ใหนกเรยนอานขอคาถามและคาตอบใหละเอยด แลวเลอกคาตอบทถกทสดเพยงคาตอบเดยว แลวนาไปตอบลงในกระดาษคาตอบ โดยทาเครองหมาย × ลงในชองตวเลอกทตองการ

๓. ใหนกเรยนทาแบบทดสอบใหครบทกขอ

๒. ขอความนจดอยในประเภทใด ก. ประกาศ ข. โฆษณา ค. บทความ ง. พาดหวขาว

๒. “ คาแขง ” หมายถง อาชพใด ก. นกวง ข. นกมวย ค. นกฟตบอล ง. นกตะกรอ

อานขาวตอไปน แลวตอบค าถามขอ ๑ - ๒

นกเตะพมาชวดมาคาแขงในประเทศไทย คณะกรรมการโอลมปกเบรค เลยอดมารวมทมโลเหลก

แบบทดสอบหลงเรยน ชดท ๑

- ๒๓ -

๓. ขาวขางตนเปนขาวประเภทใด

ก. ขาวการเมอง ข. ขาวการศกษา ค. ขาวอาชญากรรม ง. ขาวสงคม

อานขาวตอไปน แลวตอบค าถามขอ ๓ - ๗

นกเรยน ม. ๔ คลงรก เผาเดกหญงทงเปน นกเรยน ม. ๔ คลงรก เผาเดกหญงทงเปน โดยผสอขาวรายงานวานกเรยนหนม ม.๔ แคนเขาไปคย

แฟนสาว ม.๓ กลบเดนหนไมคยดวย กอนลนคาบอกเลก นกเรยนโหดจงไปซอนามนเบนซน มาสาดใส แฟนสาวกอนจดไฟเผาทงเปน ดานครเชอ นกเรยนโรคจต ขาดการเอาใจใส

เจาหนาทตารวจ สภ.เมองสกลนคร รบแจงมนกเรยนกอเหตจดไฟเผากนไดรบบาดเจบ ทโรงอาหารโรงเรยนมธยมแหงหนง จงรดไปทกอเหต พบผบาดเจบทราบชอ ด.ญ. เอ (นามสมมต) อาย 14 ป นกเรยน ชน ม. ๓ ถกราดนามนและถกไฟเผาบาดเจบสาหส ครชวยกนนาสงโรงพยาบาล สวนมอเผาทราบชอ นายแสน (นามสมมต) อาย ๑๖ ป นกเรยนชน ม.๔ โรงเรยนเดยวกน ตอมาเจาหนาทตารวจควบคมตว นายแสนได

ทงนนายแสนใหการรบสารภาพวา ตนกบ ด.ญ. เอ ชอบพอกนมานาน กอนเกดเหต ด.ญ. เอ ขอใหเลกคบกนจงตบหนาไปหนงครงทาให ด.ญ.เอ โกรธมาก พรอมยนยนจะไมคบกนอก ตอมาทราบวา ด.ญ. เอ ตจากเพราะไปคบเพอนชายคนใหม ตนจงหนออกจากโรงเรยนไปซอนามนเบนซนใสขวดพลาสตกมา เมอเหน ด.ญ. เอ นงอยกบเพอนๆ ทโรงอาหารยงโกรธแคน จงเดนเขาไปสาดนามนใสและจดไฟเผาทนท จากนนจงวงมาขนรถกลบบาน

ผอ. โรงเรยนดงกลาวเปดเผยวา กอนหนานนายแสนเคยเรยนทโรงเรยนมธยมชอดงในจงหวด อกแหงหนง และสอบไมผานชน ม.3 ยายมาเรยนทโรงเรยนแหงน 2 ปแลวตามประวตไมไดเกเร มฐานะดพอสมควร มกจการรสอรทและรานขายยา แตเชอวาจากพฤตกรรมดงกลาวนาจะเกดจากความคกคะนอง ขาดการเอาใจใสจากพอแม เพราะทราบมาวาพอเพงเสยชวต และแมปลอยใหลกดแลตนเองไมคอยสนใจ

เบองตนเจาหนาทแจงขอหาทารายผอน และดาเนนการสอบสวนเนองจากผกอเหตเปนเยาวชน พรอมประสานเจาหนาทฝายทเกยวของเพอดาเนนการตอไป พรอมกบกลาววาเปนเรองทนาหวงมากเพราะ เดกอายยงนอยมพฤตกรรมเชนน คาดวานาจะไปลอกเลยนแบบหรอรบมาจากตวอยางทผด

(จาก หนงสอพมพ “ขาวสด” ฉบบวนจนทร ท ๘ มกราคม ๒๕๕๐)

- ๒๔ -

๔. “นกเรยนหนม ม.๔ แคนเขาไปคยแฟนสาว ม.๓ กลบเดนหนไมคยดวย กอนลนคา

บอกเลก นกเรยนโหดจงไปซอนามนเบนซน สาดใสแฟนสาวกอนจดไฟเผาทงเปน ดานครเชอ นกเรยนโรคจต ขาดการเอาใจใส” ขอความทปรากฏในขาวสวนทยกมานเปนองคประกอบใดของขาว

ก. พาดหวขาว ข. ความนา ค. สวนเชอม ง. เนอขาว

๕. นกเรยนคดวาอะไรคอสาเหตสาคญทสดททาใหเกดเหตการณน ก. โรงเรยนไมเอาใจใสดแลนกเรยนเทาทควร ข. นกเรยนทกอเหตไมสามารถควบคมอารมณของตนเองได ค. นกเรยนหญงคกรณสลดรกนกเรยนทกอเหตกอน ง. นกเรยนทกอเหตไมไดรบการเอาใจใสดแลทงจากพอแมและคร

๖. นกเรยนเหนดวยหรอไมกบการกระทาของนกเรยนชายทกอเหต ก. เหนดวย เพราะถกนกเรยนหญงสลดรกกอนจงเกดความแคน ข. เหนดวย เพราะจะไดเปนตวอยงใหกบนกเรยนหญงคนอนๆไมกลาสลดรก ค. ไมเหนดวย เพราะไมใชวธแกปญหาทจะทาใหปญหาหมดไปได ง. ไมเหนดวย เพราะเปนการกระทาทรนแรงกวาเหต

๗. ทาอยางไรจงจะปองกนไมใหเกดเหตการณเชนนอก ก. พอแมและครตองรวมมอกนในการดแลนกเรยนอยางใกลชด ข. ครควรสอนใหนกเรยนใชวจารณญาณในการแกปญหา ค. พอแมควรใหคาปรกษาลกเมอมปญหา ง. นกเรยนไมควรรรกในวยเรยน

- ๒๕ -

๘. สาระของเรองทอานคอ ขอใด

ก. ขาวพนธใหมสรางธญญาหารและพชผกขนดวย ข. นกวจยไดทดลองหงขาวใหลงฝงหนงกนอยางปลอดภย ค. ขาวพนธใหมไมเกดอาการแพใชเทคนคตดแตงพนธกรรม ง. นกวทยาศาสตรคดทาขาวรนท ๒ เพอประโยชนตอสขภาพมนษย

๙. นกวทยาศาสตร ชาวซากระ ไดประสบความสาเรจ “ซากระ” หมายถงประเทศใด

ก. จน ข. อนเดย ค. ญปน ง. สหรฐอเมรกา ๑๐. ขอใดกลาวไมถกตอง ก. ขาวพนธใหมไมเกดอาการแพเกสรพช ข. ในตวขาวพนธใหมมตวยาและวคซนดวย ค. ขาวพนธใหมมประโยชนตอสขภาพมนษย ง. นกวทยาศาสตรไดบทเรยน จากการปรบพนธกรรมรนแรก

อานขาวตอไปน แลวตอบค าถามขอ ๘ - ๑๐ นกวทยาศาสตรชาวซากระ ไดประสบความสาเรจในการเพาะพนธขาว ปรบแตงหนวยพนธกรรม รนใหม ซงจะไมกอใหเกดอาการแพกบผบรโภคขน วารสารวทยาศาสตร “ไลฟ ไซเอนซ” ของสหรฐฯ แจงวา ขาวจาลองพนธชนดใหม ถกสรางขนไมใหกออาการแพเกสรพชไดสาเรจในการทดลองกบสตว

นายฟมโอะ ทากาอวา กบคณะไดบทเรยนจากการสรางขาวปรบแตงหนวยพนธกรรมรนแรก เพอใหทนตอวชพชและแมลงได จงคดทารนท ๒ ขน เพอประโยชนตอสขภาพของมนษยโดยตรง

พวกเขายงสรางธญญาหารและพชผกขนดวย โดยใหมระดบสารอาหารอนไดแก วตามนและ เกลอแรสงขน และอาจจะมยาและวคซนเพมอกในตวในเวลาตอไปดวย นกวจยมความรอนใจ ตองการทจะไดรวา อาหารทผลตเปนพชทใหสรรพคณทางชวเภสชศาสตร จะปลอดภยกบมนษยและสงแวดลอมหรอไม การสรางขาวทถกตดแตงหนวยพนธกรรม ไมใหกอโรคแพเกสรดอกตนซดารครงน นบเปนความพยายามเพอจะแกปญหา ทมชาวญปนอยรอยละ ๒๐ ทเกดอาการแพดงกลาว นกวจยไดทดลองหงขาวน ใหกบลงฝงหนงกนอยางปลอดภยมาเปนเวลานานเกอบ ๗ เดอนแลว

(จาก หนงสอพมพ “ไทยรฐ”, ๓ กรกฎาคม ๒๕๕๐: ๗)

- ๒๖ -

กอนเรยน

ขอ ๑ ข ขอ ๒ ง ขอ ๓ ง ขอ ๔ ข ขอ ๕ ง ขอ ๖ ก ขอ ๗ ก ขอ ๘ ข ขอ ๙ ข ขอ ๑๐ ค

เฉลยแบบทดสอบ

กอนเรยน - หลงเรยน

หลงเรยน

ขอ ๑ ง ขอ ๒ ค ขอ ๓ ค ขอ ๔ ข ขอ ๕ ง ขอ ๖ ค ขอ ๗ ก ขอ ๘ ค ขอ ๙ ค ขอ ๑๐ ข

- ๒๗ -

บรรณานกรม

เกรยงศกด เจรญวงศศกด. (๒๕๔๖). การคดเชงวเคราะห. พมพครงท ๑ กรงเทพมหานคร : บรษทซคเซส

มเดย จากด. เครอวลย ชณโสม. (๒๕๔๙). การพฒนาแบบฝกทกษะการอานเชงวเคราะห โดยใชวธการเรยนรแบบกลม รวมมอชนมธยมศกษาปท ๒ โรงเรยนบานโนนยาง จงหวดบรรมย. วทยานพนธ กศ.ม. : (หลกสตรและการสอน). บรรมย : บณฑตวทยย มหาวทาลยราชภฏบรรมย. สมศกด อมพรวทสทธโสภา และคณะ. (๒๕๓๗). อจฉรยภาษาไทย ชด การใชภาษาไทย. กรงเทพมหานคร

: สานกพมพ ภมบณฑต. สวทย มลคา และ อรทย มลคา. (๒๕๔๗). ๒๑ วธจดการเรยนรเพอพฒนากระบวนการคด. พมพครงท ๕

กรงเทพมหานคร : หางหนสวนจากด ภาพพมพ. สวทย มลคา . (๒๕๔๗). กลยทธการสอนคดวเคราะห. พมพครงท ๒. กรงเทพมหานคร : หางหนสวนจากด

ภาพพมพ. ขาวสด. เขาถงไดจาก http://highlight.com/view/18852 ขาวมอนเตอร. เขาถงไดจาก http://highlight.com/view/18852 หนงสอพมพ “ไทยรฐ” ฉบบวนเสาร ท ๑๙ พฤศจกายน ๒๕๔๘. หนงสอพมพ “ไทยรฐ” ฉบบวนพฤหสบดท ๖ ตลาคม ๒๕๔๘. หนงสอพมพ “ไทยรฐ” ฉบบวนพฤหสบดท ๑๒ มกราคม ๒๕๔๙. หนงสอพมพ “ไทยรฐ” ฉบบวนอาทตยท ๓ มกราคม ๒๕๕๐. หนงสอพมพ “ขาวสด” ฉบบวนจนทรท ๘ มกราคม ๒๕๕๐. www. everykid.com www. google.co.th