เอกสารประกอบการสอน ประวัติศาสตร์ไทยสมัยอยุธยาkm.pccpl.ac.th/files/1205091111051387/files/krugsri.pdf ·

เอกสารประกอบการสอนเรองประวตศาสตรไทยสมยอยธยา วชา ส30109 ชนม. 6 โดย ครพรพศ ยาวไชย

เอกสารประกอบการสอน

ประวตศาสตรไทยสมยอยธยา

แผนทอาณาจกรอยธยา

การสถาปนากรงศรอยธยา

ในราวป พ.ศ. 1893 เมอกรงสโขทย เรมเสอมอ านาจลง หวเมองตาง ๆ จงแขงขอ เมองอทอง ซงเปนเมองขนของกรงสโขทยเปนเมองใหญ พระเจาอทอง จงเรมสะสมกองก าลง และเปนผน าคนไทย ทอาศยอยบรเวณลมแมน าเจาพระยาตอนกลาง และตอนลาง ไดสถาปนากรงศรอยธยาขนเปนอสระจากสโขทย โดยตงราชธานบรเวณหนองโสน หรอบงพระราม ซงกคอจงหวดพระนครศรอยธยาในปจจบน เหตทยายเมองมาสรางราชธานท กรงศรอยธยา กเนองจากเปนทราบลมอดมสมบรณ และเปนทรวม ของแมน าหลายสาย จงเปนปากประตสเมองทางดานเหนอทงสโขทยและเชยงใหม พระเจาอทองทรงเปนปฐมกษตรยในราชวงศอทอง ทรงพระนาวา สมเดจพระรามาธบดท 1 ครองราชยปกครองกรงศรอยธยาอยนาน เปนเวลาถง 20 ปกรงศรอยธยามความเปนปกแผนมนคงมาโดยล าดบ ทงนเพราะ ท าเล ทตง มความเหมาะสมหลายประการ คอ

1 .ในดานยทธศาสตร มภมประเทศเปนเกาะ มแมน าลอมรอบ 3 สาย ไดแก แมน าเจาพระยา แมน าปาสก

และแมน าลพบร

2. ในดานเศรษฐกจ

เปนศนยกลางการคมนาคม เพราะมแมน าไหลผานถง 3 สาย

พนดนอดมสมบรณ เหมาะในการท าอาชพเกษตรกรรม•ตงอยใกลทะเล และสงเสรมใหเกดความกาวหนา ในการคา กบตางประเทศ


กรงศรอยธยา เปนราชธานอยเปนระเวลาถง 417 ป มกษตรยปกครองถง 5 ราชวงศ ดงน

1. ราชวงศอทอง (พ.ศ. 1893 - 1913 และ พ.ศ. 1931 - 1952)

2. ราชวงศสวรรภม (พ.ศ. 1913 - 1931 และ พ.ศ. 1952 - 2112)

3. ราชวงศสโขทย (พ.ศ. 2112 - 2172)

4. ราชวงศปราสาททอง (พ.ศ. 2172 - 2231)

5. ราชวงศบานพลหลวง (พ.ศ. 2231 - 2310)

พระมหากษตรย

พระมหากษตรยกรงศรอยธยา ม 5 ราชวงศ คอ

1.ราชวงศอทอง มกษตรย 3 พระองค

2.ราชวงศสพรรณภม มกษตรย 13 พระองค

3.ราชวงศสโขทย มกษตรย 7 พระองค

4.ราชวงศปราสาททอง มกษตรย 4 พระองค

5.ราชวงศบานพลหลวง มกษตรย 6 พระองค

รวมมพระมหากษตรยทงสน 33 พระองค (ไมนบขนวรวงศาธราช) รายพระนามมดงน

ล าดบ พระนาม ปทครองราชย ราชวงศ

1 สมเดจพระรามาธบดท 1 (พระเจาอทอง) 1893 - 1912 (19 ป) อทอง

2 สมเดจพระราเมศวร (พระราชโอรสพระเจาอทอง) ครองราชยครงท 1 1912 - 1913 (1 ป) อทอง

3 สมเดจพระบรมราชาธราชท 1 (ขนหลวงพะงว) 1913 - 1931 (18 ป) สพรรณภม

4 สมเดจพระเจาทองลน (พระราชโอรสขนหลวงพะงว) 1931 (7 วน) สพรรณภม

สมเดจพระราเมศวร ครองราชยครงท 2 1931 - 1938 (7 ป) อทอง

5 สมเดจพระรามราชาธราช (พระราชโอรสพระราเมศวร) 1938 - 1952 (14 ป) อทอง

6 สมเดจพระอนทราชา (เจานครอนทร) (พระราชนดดาของขนหลวงพระงว) 1952 - 1967 (16 ป) สพรรณภม

7 สมเดจพระบรมราชาธราชท 2 (เจาสามพระยา) (พระราชโอรสเจานครอนทร ) 1967 - 1991 (24 ป) สพรรณภม


8 สมเดจพระบรมไตรโลกนาถ (พระราชโอรสเจาสามพระยา) 1991 - 2031 (40 ป) สพรรณภม

9 สมเดจพระบรมราชาธราชท 3 (พระราชโอรสพระบรมไตรโลกนาถ) 2031 - 2034 (3 ป) สพรรณถม

10 สมเดจพระรามาธบดท 2 (พระราชโอรสพระบรมไตรโลกนาถ) 2034 - 2072 (38 ป) สพรรณภม

11 สมเดจพระบรมราชาธราชท 4 (พระราชโอรสพระรามาธบดท 2) 2072 - 2076 (4 ป) สพรรณภม

12 พระรษฎาธราช (พระราชโอรสพระบรมราชาธราชท 4) 2076 (5 เดอน) สพรรณภม

13 สมเดจพระไชยราชาธราช (พระราชโอรสพระรามาธบดท 2) 2077 - 2089 (12 ป) สพรรณภม

14 พระยอดฟา (พระแกวฟา) (พระราชโอรสพระไชยราชาธราช) 2089 - 2091 (2 ป) สพรรณภม

ขนวรวงศาธราช 2091 (42 วน) -

15 สมเดจพระมหาจกรพรรด (พระเทยรราชา) 2091 - 2111 (20 ป) สพรรณภม

16 สมเดจพระมหนทราธราช (พระราชโอรสพระมหาจกรพรรด) 2111 - 2112 (1 ป) สพรรณภม

17 สมเดจพระมหาธรรมราชาธราช (พระราชบตรเขยในพระมหาจกรพรรด) 2112 - 2133 (21 ป) สโขทย (พระรวง)

18 สมเดจพระนเรศวรมหาราช (พระราชโอรสพระมหาธรรมราชา) 2133 - 2148 (15 ป) สโขทย (พระรวง)

19 สมเดจพระเอกาทศรถ (พระราชโอรสพระมหาธรรมราชา) 2148 - 2153 (5 ป) สโขทย (พระรวง)

20 พระศรเสาวภาคย (พระราชโอรสพระเอกาทศรถ) 2153 - 2154 (1 ป) สโขทย (พระรวง)

21 สมเดจพระเจาทรงธรรม (พระราชโอรสพระเอกาทศรถ) [ตองการอางอง] 2154 - 2171 (17 ป) สโขทย (พระรวง)

22 สมเดจพระเชษฐาธราช (พระราชโอรสพระเจาทรงธรรม) 2171-2173 (2 ป) สโขทย (พระรวง)

23 พระอาทตยวงศ (พระราชโอรสพระเจาทรงธรรม) 2173 (36 วน) สโขทย (พระรวง)

24 สมเดจพระเจาปราสาททอง (ออกญากลาโหมสรยวงค) 2173 - 2198 (26 ป) ปราสาททอง

25 สมเดจเจาฟาไชย (พระราชโอรสพระเจาปราสาททอง) 2198-2199 (1 ป) ปราสาททอง

26 สมเดจพระศรสธรรมราชา (พระราชอนชาพระเจาปราสาททอง) 2199 (3 เดอน) ปราสาททอง

27 สมเดจพระนารายณมหาราช (พระราชโอรสพระเจาปราสาททอง) 2199 - 2231 (32 ป) ปราสาททอง

28 สมเดจพระเพทราชา (พระราชบตรเขยในพระนารายณมหาราช) 2231 - 2246 (15 ป) บานพลหลวง

29 สมเดจพระสรรเพชญท 8 (พระเจาเสอ) 2246 - 2251 (6 ป) บานพลหลวง


30 สมเดจพระสรรเพชญท 9 (พระราชโอรสพระเจาเสอ) 2251 - 2275 (24 ป) บานพลหลวง

31 สมเดจพระเจาอยหวบรมโกศ (พระราชโอรสพระเจาเสอ) 2275 - 2301 (26 ป) บานพลหลวง

32 สมเดจพระเจาอทมพร (พระราชโอรสพระเจาอยหวบรมโกศ) 2301 (2 เดอน) บานพลหลวง

33 สมเดจพระทนงสรยาสนอมรนทร (พระเจาเอกทศ) (พระราชโอรสพระเจาอยหวบรมโกศ)

2301 - 2310 (9 ป) บานพลหลวง

การปกครอง

การจดการปกครองในระยะแรก เปนการน าเอาลกษณะการปกครองในสมยสโขทย และการปกครองของขอมเขามาใช ฐานะของพระมหากษตรยไดเปลยนแปลงไปจากสมยสโขทย คอ พระมหากษตรยทรงเปนสมมตเทพ ทรงมอ านาจสงสด ในการปกครอง ซงเรยกวา การปกครองระบอบสมบรณาญาสทธราชย

การจดระเบยบการปกครองในสมยอยธยา แบงไดเปน 2 สมย ดงน คอ

1.สมยอยธยาตอนตน (พ.ศ. 1893 - 1991) มลกษณะดงน

การปกครองสวนกลาง หรอการปกครองภายในราชธาน เรยกวา การปกครองแบบจตสดมภ มขนนาง 4 ฝาย ท าหนาทดงน

กรมเวยง มหนาทดแลความสงบเรยบรอยในราชธาน

กรมวง มหนาทเกยวกบงานพระราชพธตาง ๆ

กรมคลง มหนาทเกบพระราชทรพย และผลประโยชนของแผนดน

กรมนา มหนาทดแลการท าเรอกสวน ไรนา และเกบเสบยงไวใชในยามสงคราม

การปกครองสวนภมภาค ไดแก เมองทอยนอกราชธาน โปรดใหเจานาย และขนนางทไววางพระทยไปปกครอง แบงเปน 3 ประเภท ดงน

เมองหนาดาน ไดแก เมองทอยรอบราชธานทง 4 ทศ

เมองชนใน ไดแก เมองทอยไมไกลราชธานมากนก

เมองชนนอก ไดแก เมองทอยหางไกลจากราชธานมาก

หวเมองประเทศราช ไดแก หวเมองทออนนอม ยอมเปนเมองขนของกรงศรอยธยา โปรดใหเจานายพนเมองปกครองกนเอง


2.การปรบปรงการปกครองครงใหญในสมยสมเดจพระบรมไตรโลกนาถ

สมเดจพระบรมไตรโลกนาถ ไดโปรดใหปฏรปการปกครองครงส าคญ ในป พ.ศ. 1991 การปฏรปการปกครองดงกลาวไดใชตลอดมาจนสนสดสมยอยธยา

ผลการปรบปรงการปกครองในสมยสมเดจพระบรมไตรโลกนาถ มดงนคอ

เปลยนชอกรมตาง ๆ ของจตสดมภ เปนดงน

กรมเวยง ใชชอวา นครบาล

กรมวง ใชชอวา ธรรมาธกรณ

กรมคลง ใชชอวา โกษธบด

กรมนา ใชชอวา เกษตราธการ

โปรดใหแยกงานฝายทหารและพลเรอนออกจากกน โดยก าหนดใหสมหกลาโหมเปนหวหนาฝายทหาร และสมหนายก เปนหวหนาฝายพลเรอน

แบงหวเมองชนนอกเปนเมองชนเอก โท ตร ตามล าดบ

การปกครองหวเมองประเทศราช โปรดใหเจานายของชนชาตนน ปกครองกนเอง โดยตองสงเครองราชบรรณาการมาใหตามล าดบ

ปญหาทส าคญเกยวกบการปกครองในสมยอยธยา คอการแยงชงราชสมบตและอ านาจของขนนางฝายตาง ๆ เนองจากขาดความสามคค และไมมระบบการสบราชสมบตทแนนอนขาดประสทธภาพ

กฎหมายและการศาล สมยอยธยามการประกาศใชกฎหมายหลายฉบบ กฎหมายทส าคญส าหรบใชในการปกครอง สมยอยธยา เชน

กฎมณเฑยรบาล เปนกฎหมายทมความเกยวของกบองคพระมหากษตรยโดยเฉพาะ ซงจะ พทกษรกษาความปลอดภยใหแกสถาบนพระมหากษตรย และมลกษณะถงความสมพนธระหวาง พระมหากษตรยกบพระบรมวงศานวงศ ขนนางและราษฎร นอกจากนยงมกฎหมายเพอรกษาความสงบของบานเมอง ควบคมราษฎรมใหถกขนนาง รงแก เชน กฎหมายลกษณะทาส กฎหมายลกษณะกหน


การพจารณาคดในศาลในสมยอยธยา จะมตลาการท าหนาทด าเนนการฟองรองและลงโทษ ผกระท าผด ส าหรบการพพากษาคดด าเนนการโดยพราหมณผเชยวชาญกฎหมาย เรยกวา "ลกขน ณ ศาลหลวง" เปนผพจารณาตดสนและลงโทษ

..... การตดสนคดและลงโทษผกระท าผดในสมยอยธยา

เศรษฐกจของอาณาจกรอยธยา พนฐานทางเศรษฐกจของอาณาจกรอยธยาอยทการเกษตรกรรมและการคา 1. การเกษตรกรรม อาณาจกรอยธยาตงอยในบรเวณทราบลมแมน าเจาพระยาตอนลาง มดนและน าอดมสมบรณ พชส าคญทปลกคอขาว รองลงมาไดแก พรกไทย ฝาย หมาก และไมผลตาง ๆ ลกษณะทางเศรษฐกจ เปนการเกษตรแบบพอยงชพ สวนทเหลอจงจะสงไปขายตางประเทศ

..... .......... ..........

...................กระวาน..................................... พรกไทย..................................vขาว

.............................................เปนสนคาทส าคญของอาณาจกรอยธยา


2. การคา กรงศรอยธยาตงอยในบรเวณทเปนศนยกลางการคาทส าคญของภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต กลาวคอ เปนแหลงรวมสนคาของปา เชน หนงกวาง ไมฝาง ครง ก ายาน ซงเปนสนคาทตลาดภายนอก ประเทศตองการเปนอยางมาก อยธยามบทบาทส าคญในการเปนศนยกลางรวบรวมสนคาจากดนแดน ภายใน สงขายใหกบพอคาตางประเทศทเขามาตดตอคาขายทกรงศรอยธยา ลกษณะการคาสมยอยธยา เปนการคาแบบผกขาด ซงด าเนนการโดยพระมหากษตรย เจานายและขนนาง ม "พระคลงสนคา" เปนหนวยงานชวยดแลเกยวกบการตดตอกบตางประเทศดวย

.................. .........

.....................เครองเคลอบและโถลายเขยนสเปนสนคาน าเขาในสมยอยธยา รายไดของอาณาจกร ราชส านกอยธยามรายไดมหาศาลจากการคาขายกบตางประเทศ ไดแก ผลก าไรจากการคา ภาษสนคาขาเขาและภาษสนคาขาออก นอกจากนยงมรายไดทเรยกเกบจากประชาชนในกจกรรมตาง ๆ แบงออกเปน 4 ประเภท ดงน 1. จงกอบ คอคาผานดานขนอนทางบกและทางน า ซงเรยกเกบจากสนคา โดยเกบชกสวนในอตรา 10 ชก 1 หรอเรยกเกบเปนเงนตามขนาดของยานพาหนะทขนสนคา 2. สวย คอสงของหรอเงนตราทไพรสวยตองเกบสงราชส านกตามอตราทก าหนด 3. อากร คอภาษทชกสวนจากผลประโยชนทประชาชนท ามาหากนได เชน อากรคานาเรยกวาหางขาว หรออากรคาสวน อากรคาน า 4. ฤชา คอคาธรรมเนยมตาง ๆ ทเรยกเกบจากประชาชนเมอประชาชนไปตดตอราชการ เชน คาออกโฉนดทดน


.

สงคมของอาณาจกรอยธยา สงคมอยธยา เปนสงคมเกษตรกรรมทพงตนเอง มพระพทธศาสนาเปนแกนกลางควบคมจรยธรรม ของสงคม สงคมสมยอยธยาเปนสงคมทประกอบดวยคนกลมตาง ๆ ตอไปน 1. พระมหากษตรย ทรงเปนประมขของอาณาจกร ทรงมพระราชอ านาจสงสดในการปกครอง ใหความชวยเหลอ คมครองผอยใตปกครองทงหลายในสงคมใหอยรวมกนอยางสงบสข 2. เจานาย คอเชอพระวงศหรอพระญาตตาง ๆ รวมทงพระราชโอรส พระราชธดาของพระมหากษตรย มสวนรวมในการชวยพระมหากษตรยปกครองอาณาจกร 3. ขนนาง หมายถง กลมคนทไดรบการแตงตงจากพระมหากษตรย ใหมหนาทชวยในการปกครองบานเมอง และควบคมก าลงไพรพลตามอ านาจหนาททพระมหากษตรยทรงมอบหมาย 4. ไพร

หมายถง ประชาชนทวไปในสงคมทงผหญงและผชาย เปนกลมคนสวนใหญในสงคมทตองขน สงกดมลนาย ตามกรมกองแหงใดแหงหนง หนาทของไพร คอ เขาเวรรบราชการตามระยะเวลาททาง ราชการก าหนดทกป มฉะนนตองสงสงของหรอเงนมาทดแทน ไพรแบงออกเปน 2 ประเภท คอ

4.1 ไพรหลวง คอ ไพรของหลวง ขนตรงตอพระมหากษตรย ซงพระองคทรงแจกจายใหไป

รบราชการตามกรมกองตาง ๆ

4.2 ไพรสม คอไพรสวนตวของเจานายและขนนาง ขนทะเบยนสกหมายหมในสงกดมลนาย

รบใชมลนาย


ในยามปกตไพรทงสองประเภทจะท าหนาทตางกน แตในยามสงครามตางกถกเกณฑมาท าการรบ ดวยกนทงหมด 5. ทาสหรอขา

เปนกลมคนระดบลางสดของสงคม ถอเปนสมบตสวนตวของนาย มหนาทหลกคอรบใช นายเงน แตในยามทบานเมองเกดสงครามกมโอกาสถกเกณฑไปรบดวยเชนกน

เราอาจแบงกลมคนในสงคมอยธยาออกอยางกวาง ๆ เปน 2 กลม คอ

1. ชนชนปกครอง ไดแก เจานายและขนนาง ซงเรยกรวมกนวา "มลนาย"

2. ชนชนผถกปกครอง ไดแก ไพรและทาส

ทงสองกลมนมความสมพนธในดานตาง ๆ เปนลกษณะ "ความสมพนธแบบอปถมภ"

กลาวคอ มลนายในฐานะผบงคบบญชาจะใหความชวยเหลอ ใหความคมครองแกผอยใตปกครอง

ขณะเดยวกนกมหนาทออกระเบยบกฎหมายใหผอยใตปกครองปฏบต สวนผอยใตปกครองมหนาท

ตองเคารพเชอฟงมลนาย และทงหมดเปนผอยในอปถมภของพระมหากษตรยผทรงเปนเจาของแผนดน

และมอ านาจสงสดในสงคม

ในขณะทพระสงฆซงมบทบาทส าคญในการประกอบพธกรรมทางศาสนาและเปนผอบรมวชา

ความรใหกบคนในสงคม จงเสมอนเปนตวกลางท าใหคนกลมตาง ๆ มความสมพนธกนอยางราบรน


ความสมพนธกบตางประเทศสมยอยธยา

ในสมยอยธยาตอนตน มชาวตางชาตเดนทางเขามาคาขายและอาศยอยในอาณาจกร ทส าคญ

ไดแก ชาวจน อนเดย อาหรบ มลาย จนกระทงในรชสมยสมเดจพระรามาธบดท 2 พ.ศ. 2054 ไดม

ชาวโปรตเกสซงเปนชาวตะวนตกชาตแรกเดนทางเขามาตดตออยธยา และไดท าสนธสญญาระหวางกน

ในป พ.ศ. 2059 โดยทางอยธยาอนญาตใหชาวโปรตเกสเขามาคาขายกบอยธยาและเมองทาอน ๆ ได

ภายหลงตอมา มชาวตะวนตกชาตอนเดนทางเขามายงกรงศรอยธยา ไดแก ฮอลนดา องกฤษ

สเปนและฝรงเศส โดยเปนพอคาเขามาคาขาย บางกเปนบาทหลวงเขามาเผยแพรครสตศาสนา

หรอนกทองเทยวผจญภย ชาวตางชาตทไดเขามารบราชการในราชส านกกรงศรอยธยา เชน เจาพระยา

วชาเยนทร ชาวกรซ ซงเปนขาราชการชนผใหญในรชสมยสมเดจพระนารายณมหาราช

ความสมพนธกบชาตตะวนตกเจรญรงเรองสงสดในสมยสมเดจพระนารายณมหาราช โดยเฉพาะ

ความสมพนธระหวางอยธยากบฝรงเศสสมยพระเจาหลยสท 14 ซงมการแลกเปลยนทางการฑต

ระหวางกน ราชส านกฝรงเศสใหการสนบสนนดานการทหารและอาวธททนสมยแกอยธยา

............... ............................

.........เอกอครราชฑตฝรงเศสเขาเฝาถวายราชสาสน....... ...... คณะราชฑตไทยเขาเฝา ฯ พระเจาหลยสท 14

..........สมเดจพระนารายณมหาราชใน พ.ศ. 2228 .......... ................ ..ทฝรงเศส เมอ พ.ศ. 2229


ดานเศรษฐกจ

การคาภายนอกประเทศขยายตวอยางกวางขวาง กอใหเกดความคกคกของตลาดการคาภายใน ทพระนครศรอยธยาเพมมากขนดวย ดงเชน การตงพระคลงสนคาเปนทรวบรวมของปา ซงเปนสนคาท ตางประเทศตองการ โดยเฉพาะชาวตะวนตก

ดานความมนคงของอาณาจกร กลาวคอ สมยอยธยามปญหาความมนคงทจ าเปนตองท าสงครามตอกนกบดนแดนใกลเคยง เชน พมา เขมร การตดตอกบชาวตะวนตกท าใหมความรเกยวกบเทคโนโลยทางการทหาร เชน ชาวโปรตเกสเขามาเปนทหารอาสาพวกแรก ไดเผยแพรความรเกยวกบปนใหญ การสรางก าแพงเมอง และน าอาวธ มาขายใหกบราชส านกอยธยาเปนอนมาก เทคโนโลยการกอสรางแบบตะวนตกเชน พระราชวงทเมองลพบร ซงสรางขนในรชสมยสมเดจพระนารายณมหาราช เปนตน

.พระทนงดสตสวรรคธญญมหาปราสาท จ.ลพบร


ดานสงคมหรอวฒนธรรม

กรงศรอยธยาเปนสงคมนานาชาต มผคนหลากหลายเชอชาตและศาสนา ผคนมโอกาสพบปะ

แลกเปลยนวฒนธรรมตอกน ชาวตางชาตทเขามาตงรกรากในพระนครศรอยธยา สามารถด าเนนชวต

ไปตามจารตประเพณแหงชาตตนได ดงเชน การประกอบพธกรรมตามความเชอทางศาสนา มการสราง

โบสถโดยชาวตะวนตกทนบถอครสตศาสน และมสยดทสรางขนโดยชาวอาหรบทเปนมสลมเพอประกอบ

พธทางศาสนาเชนเดยวกน

..............

.โบสถครสตทสวยทสดในอยธยา มสยดรยาดสสนน ชอวา "วดนกบญยอแซฟ"

สมยอยธยามนกปราชญราชบณฑตซงเปนบคคลในราชส านก ไดสรางสรรคศลปวฒนธรรม

วรรณกรรมหรองานเขยนสมยอยธยามอยหลายเรอง โดยมจดประสงคของแตละเรอง

ศลปวฒนธรรมสมยอยธยา

วรรณกรรมเกยวกบพทธศาสนา ไดแก มหาชาตค าหลวง และกาพยมหาชาต

วรรณกรรมเกยวกบพธกรรม ไดแก ลลตโองการแชงน า และฉนทดษฎสงเวยกลองชาง อนเปนมรดกของชาตทตกทอดมายงสมยปจจบน

วรรณกรรมสรรเสรญพระมหากษตรย ไดแก ยวนพาย ค าฉนทรยอพระเกยรต

วรรณกรรมดานบนเทง ไดแก ๆ สมทรโฆษค าฉนท กาพยแหเรอตาง ๆ


ศลปกรรม

สวนใหญเปนศลปะในรปแบบทสะทอนความคดความเชอในพทธศาสนา พระมหากษตรย

ทกพระองคเปนองคอครศาสนปถมภกพระพทธศาสนา ทรงเอาพระราชหฤทยใสในเรองการสรางวด

ปฏสงขรณวด ท านบ ารงพระพทธศาสนา รองรอยของโบราณสถานและโบราณวตถทหลงเหลอ

มาถงปจจบน บงบอกถงความเจรญทางดานภมปญญา เทคโนโลย อทธพลทางวฒนธรรมจากภายนอก

รวมทงสภาพสงคมและเศรษฐกจอนรงเรองของอยธยาไดอยางชดเจน เชน ภาพจตรกรรมจนบนฝาผนง

ภายในของวดราชบรณะ แสดงถงบทบาทของชาว

. .......... ...........

.....หมปรางควดไชยวฒนาราม.............. เจดยวดใหญชยมงคล............จตรกรรมภายในหองกรพระปรางค

.....ศลปกรรมอยธยาตอนปลาย....... มขนาดใหญและสงทสดในอยธยา.................วดราชบรณะ เมอแรกตงกรงศรอยธยาไดรบอทธพลมาจากขอม โดยจะสรางพระสถปอนเปนหลกของพระอารามเปนปรางคตามแบบขอม เชน วดพทไธศวรรย วดราชบรณะ วดพระศรสรรเพชญ วดพระศรมหาธาต

.. ............

.พระปรางควดราชบรณะ... พระปรางควดพทไธศวรรย .......................พระปรางควดพระศรรตนมหาธาต ................จ.พระนครศรอยธยา.....................................................................จ.ลพบร


สถาปตยกรรมแบบตะวนตกและเปอรเซยทพระนครศรอยธยา กเปนหลกฐานแสดงถง ความสมพนธทางวฒนธรรมของชนชาตดงกลาว เปนตน

....

....................... ประตชยแนวก าแพงเมองลพบร ......... .ตกรบรองราชฑต จ.ลพบร

................................... สถาปตยกรรมแวรซายนของฝรงเศส

การสนสดของอาณาจกรอยธยา อยธยาด ารงความเปนอาณาจกรทยงใหญตงแตป พ.ศ. 1893 จนกระทงไดมาถงวาระสนสด ในป พ.ศ. 2310 อนเนองมาจากสาเหตดงตอไปน

.. ..

........พระพทธรปทรงเครอง วดหนาพระเมร......หลวงตอโต วดพนญเชง................. วหารมงคลบพตร จ.พระนครศรอยธยา


สาเหตภายใน

ปลายสมยอยธยานน ขนนางในราชส านกขาดความสามคค มการแบงพรรคแบงพวก และหาโอกาสแยงชงอ านาจกนอยเสมอ สงผลใหเกดความแตกแยกในหวเมองตาง ๆ ความไมเปน เอกภาพดงกลาวน เปนจดออนทท าใหไมสามารถรบศกจากกองทพพมา ทสามารถเขาโจมตไดในทสด สาเหตภายนอก สมยอยธยาตอนปลาย พมาไดยกทพเขามารกรานดนแดนไทยอยางตอเนอง ตงแตป พ.ศ.2303 เมอพระเจาอลองพญายกทพเขามายดมะรดและตะนาวศร ในครงนนพระเจาอลองพญาทรงพระประชวร และเสดจสวรรคตระหวางทางเสยกอน ในป พ.ศ. 2307 พระเจามงระ พระโอรสของพระเจาอลองพญา จงยกทพเขามาตอาณาจกรอยธยาอกครง เรมจากยดทวาย มะรดและตะนาวศรกอน จากนนยกทพ เขามาตเมองตาง ๆ คอ เชยงใหม ล าพน และหวเมองฝายเหนอของอยธยา และยกทพเขาลอม กรงศรอยธยา เมอ พ.ศ. 2309 และดวยปญหาภายในทมอยคอความแตกแยกของขนนาง ซงเปนผ ควบคมก าลงไพรพล น ามาซงความไมพรอมในการรบ ท าใหอยธยาพายแพตอสงครามกบพมา ในป พ.ศ.2310

..... ...... อยางไรกตาม พระยาวชรปราการหรอในเวลาตอมาคอ พระเจาตากสนมหาราช ไดเปนผน า กลมคนไทย กอบกเอกราชของชาตกลบคนมาไดอยางรวดเรวภายในปเดยวกนน และสถาปนากรงธนบร ขนเปนศนยกลางทางการเมองแหงใหมแทนกรงศรอยธยา


แบบฝกหดเรอง พฒนาทางดานตาง ๆ ของสมยอยธยา

*******************************************************

ค าชแจง ใหนกเรยนตอบค าถามตอไปนใหถกตอง

1. สมเดจพระนเรศวรมหาราชอยในราชวงศใด

1. ราชวงศอทอง 2. ราชวงศสโขทย

3. ราชวงศปราสาททอง 4. ราชวงศบานพลหลวง

2. ปจจยส าคญขอใดถอวาเปนจดเดนทางยทธศาสตรของกรงศรอยธยามากทสด

1. มก าแพงมนคง

2. อยใกลปากแมน าเจาพระยา

3. ลกษณะเปนเกาะมแมน าลอมรอบ

4. มสโขทยเปนเมองหนาดาน

3. ขอใดกลาวถงการจดการปกครองสมยอยธยา ไดถกตอง

1. เมองราชบรเปนเมองหนาดานสมยอยธยาตอนตน

2. สมหพระกลาโหมเปนหวหนาดแลราชการฝายพลเรอน

3. เมองประเทศราชมหนาทสงตนไมเงนตนไมทองใหแกราชธาน

4. สมเดจพระนเรศวรมหาราชทรงแยกกจการทหารออกจากฝายเรอน

4. ขอใดจดวาเปนนโยบายการคาทส าคญของไทยสมยอยธยา

1. การคาเสร 2. การคาผานจน

3. การคาแบบสนเชอ 4. การคาแบบผกขาด

5. ขอใดกลาวถงชนชนในสมยอยธยา ไมถกตอง

1. ไพรคอราษฎรทวไป 2. สงสดคอกษตรย ต าสดคอทาส

3. การเปลยนแปลงฐานะชนชนเปนไปอยางงาย 4. พระสงฆเปนผเชอมประสานระหวางชนชนตาง ๆ


6. ไพรหลวง มลกษณะอยางไร

1. ขนตรงตอเจานาย 2. ขนตรงตอขนนาง

3. ขนตรงตอเจาเมอง 4. ขนตรงตอพระมหากษตรย

7. ศลปวฒนธรรมสมยอยธยาเปนผลสบเนองมาจากสงใดมากทสด

1. ความศรทธาในศาสนาพทธ

2. สภาพจตใจและสงคมของพลเมอง

3. การศกษาวฒนธรรมของเพอนบาน

4. เชอถอในพระมหากษตรยวาเปนสมมตเทพ

8. ลกษณะเดนและสวยงามทสด ดานสถาปตยกรรมของกรงศรอยธยาคออะไร

1. เจดย 2. วหาร

3. พระพทธรป 4. พระปรางค

9. ชาวตะวนตกชาตแรกทเขามาตดตอคาขายกบอยธยาคอชาตใด

1. องกฤษ 2. โปรตเกส

3. สเปน 4. ฝรงเศส

10. ขอใดคอสงทท าใหอยธยาสามารถตดตอคาขายกบตางประเทศไดสะดวกมากทสด

1. เพราะอยธยาอยใกลทะเล

2. เพราะอยธยาเขมแขง

3. เพราะอยธยามสนคาราคาถก

4. เพราะอยธยาตดกบตางประเทศ

นกเรยนลองท าแบบทดสอบดนะคะ


Documents

เอกสารประกอบการสอน ประวัติศาสตร์ไทยสมัยอยุธยาkm.pccpl.ac.th/files/1205091111051387/files/krugsri.pdf ·