26

ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ · 1. ธาตุ a และ b 2. ธาตุ b และ c 3. ธาตุ c และ d 4. ธาตุ a และ

  • Upload
    others

  • View
    12

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ · 1. ธาตุ a และ b 2. ธาตุ b และ c 3. ธาตุ c และ d 4. ธาตุ a และ
Page 2: ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ · 1. ธาตุ a และ b 2. ธาตุ b และ c 3. ธาตุ c และ d 4. ธาตุ a และ

ชดกจกรรมการเรยนร เรอง อะตอมและตารางธาต วชาเคม ชนมธยมศกษาปท 4

โดย นางสาวสรญญา บาลธนะจกร

ต าแหนง คร วทยฐานะ ครช านาญการ โรงเรยนภเวยงวทยาคม อ าเภอภเวยง จงหวดขอนแกน

Page 3: ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ · 1. ธาตุ a และ b 2. ธาตุ b และ c 3. ธาตุ c และ d 4. ธาตุ a และ

ชดกจกรรมการเรยนร เรอง อะตอมและตารางธาต เลมท 5 ตารางธาต ชน มธยมศกษาปท 4 จดท าขนตามสาระและมาตรฐานการเรยนร กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานพทธศกราช 2551 ใชเปนสอ การเรยนประกอบการจดการเรยนร หนวยการเรยนรท 1 อะตอมและตารางธาต รายวชา เคม 1 รหสวชา ว31221 ชนมธยมศกษาปท 4 เพอใหนกเรยนใชกระบวนการทาง วทยาศาสตรสบเสาะหาความร เกดความรทคงทนถาวรและไดเรยนรดวยตนเอง ซงเปนชด กจกรรมการเรยนรทชวยสรางนสยใหนกเรยนเปนผคดเปน ท าเปน แกปญหาเปน มความ กระตอรอรนในการเรยน ตลอดจนสงเสรมใหนกเรยนมจตวทยาศาสตร ผจดท าหวงเปนอยางยงวาชดกจกรรมการเรยนรเลมน จะเปนประโยชนตอการพฒนา นกเรยนและมสวนชวยใหทกทานทมสวนเกยวของกบการจดการเรยนการสอน เกดความเขาใจ ซงเปนประโยชนแกนกเรยน และชวยใหนกเรยนเกดทกษะสามารถน าไปใชในชวตประจ าวน ไดอยางดยง

นางสาวสรญญา บาลธนะจกร

ค าน า

Page 4: ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ · 1. ธาตุ a และ b 2. ธาตุ b และ c 3. ธาตุ c และ d 4. ธาตุ a และ

เรอง หนา

ค าน า 1 สารบญ 2 ค าชแจง 3 แนวทางการใชชดกจกรรมการเรยนรส าหรบนกเรยน 4 มาตรฐานการเรยนร ผลการเรยนรและจดประสงคการเรยนร 5 แบบทดสอบกอนเรยน 6 กระดาษค าตอบแบบทดสอบกอนเรยน 8 เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน 9 ใบความรท 5.1 เรอง ตารางธาต 10 กจกรรมท 5.1 ทายซ...ถกหรอผด 16 เฉลยกจกรรมท 5.1 ทายซ...ถกหรอผด 17 กจกรรมท 5.2 จบคกนเถอะ 18 เฉลยกจกรรมท 5.2 จบคกนเถอะ 19 แบบทดสอบหลงเรยน 20 กระดาษค าตอบแบบทดสอบหลงเรยน 22 เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน 23 แบบบนทกคะแนน 23 บรรณานกรม 24

สารบญ

2

Page 5: ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ · 1. ธาตุ a และ b 2. ธาตุ b และ c 3. ธาตุ c และ d 4. ธาตุ a และ

ชดกจกรรมการเรยนร เรอง อะตอมและตารางธาต รายวชาเคม 1 รหสวชา ว31221 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ระดบชนมธยมศกษาปท 4 แบงเนอหาออก เปนทงหมด 9 เลม ดงน เลมท 1 แบบจ าลองอะตอมของดอลตน ทอมสนและรทเทอรฟอรด เลมท 2 อนภาคมลฐานของอะตอม เลมท 3 แบบจ าลองอะตอมของโบรและแบบจ าลองอะตอมแบบกลมหมอก เลมท 4 การจดอเลกตรอนในอะตอม เลมท 5 ตารางธาต เลมท 6 ขนาดอะตอมและรศมไอออน เลมท 7 พลงงานไอออไนเซชน อเลกโทรเนกาตวต และ สมพรรคภาพอเลกตรอน เลมท 8 จดหลอมเหลวและจดเดอด เลมท 9 เลขออกซเดชน แตละเลมประกอบดวย ค าน า ค าชแจง แนวทางการใชชดกจกรรมการเรยนรส าหรบ นกเรยน จดประสงคการเรยนร แบบทดสอบกอนเรยน ใบความร กจกรรม เฉลยกจกรรม แบบทดสอบหลงเรยน เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน ซงจดท าขนเพอใหนกเรยนใชประกอบ การเรยน มเนอหาสาระและกจกรรมเหมาะสมกบวยและความสามารถของนกเรยน นกเรยนตองเรยนรดวยตนเอง โดยครผสอนคอยดแลและชวยเหลอ กระตนให นกเรยนเกด การเรยนร เปดโอกาสใหนกเรยนไดแลกเปลยนเรยนรในขนตอนการท ากจกรรมตามแผนการ จดการเรยนรทครผสอนจดท าขน

ค าชแจง

3

Page 6: ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ · 1. ธาตุ a และ b 2. ธาตุ b และ c 3. ธาตุ c และ d 4. ธาตุ a และ

1. ชดกจกรรมการเรยนร เรอง อะตอมและตารางธาต เลมนเปนเลมท 5 ตารางธาต 2. ศกษาและท าความเขาใจจดประสงคการเรยนรของชดกจกรรมการเรยนร 3. ท าแบบทดสอบกอนเรยน จ านวน 10 ขอ เกบกระดาษค าตอบ เพอตรวจค าตอบพรอม กบแบบทดสอบหลงเรยน 4. ศกษาและท าความเขาใจเนอหาจากใบความรตามล าดบทจดไวในชดกจกรรมการเรยนร 5. ศกษาและท าความเขาใจค าชแจงในแตละกจกรรมอยางละเอยด แลวท ากจกรรมใหครบ ทกกจกรรมอยางตงใจและซอสตยไมเปดดเฉลยกอน 6. ตรวจค าตอบแบบฝกจากเฉลย 7. ท าแบบทดสอบหลงเรยน จ านวน 10 ขอ 8. ตรวจค าตอบแบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน 9. ในกรณทนกเรยนท าแบบทดสอบหลงเรยนไดไมถง 7 ขอ ใหนกเรยนยอนกลบไปศกษา ชดกจกรรมการเรยนรชดนใหม แลวท าแบบทดสอบหลงเรยนอกครงจนกวาจะไดคะแนน ตามเกณฑ 10. บนทกผลคะแนนทไดในตารางบนทกคะแนนทายเลม 11. หากมขอสงสยใหขอค าอธบายหรอถามครผสอนเพอรวมกนอภปรายและสรปขอสงสยนน

แนวทางการใชชดกจกรรมการเรยนรส าหรบนกเรยน

4

Page 7: ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ · 1. ธาตุ a และ b 2. ธาตุ b และ c 3. ธาตุ c และ d 4. ธาตุ a และ

มาตรฐาน ว 3.1 เขาใจสมบตของสาร ความสมพนธระหวางสมบตของสารกบโครงสรางและแรงยดเหนยวระหวางอนภาค มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนรและนาความรไปใชประโยชน

อธบายแนวคดของนกวทยาศาสตรในยคตาง ๆ เกยวกบการจดแบงธาตเปนหมวดหมจนไดเปนตารางธาต พรอมทงระบปญหาของการจดหมวดหมธาตได

1. บอกแนวคดของนกวทยาศาสตรในยคตาง ๆ เกยวกบการจดธาตเปนหมวดหม พรอมทงระบปญหาของการจดได 2. บอกจ านวนหม จ านวนคาบและจ านวนธาตของแตละคาบในตารางธาตได 3. อธบายลกษณะส าคญของธาตทอยในหมและคาบเดยวกนได 4. เรยกชอธาตและเขยนสญลกษณของธาตเมอทราบเลขอะตอมของธาตตามระบบ IUPAC ได

5

จดประสงคการเรยนร

มาตรฐานการเรยนร ผลการเรยนรและจดประสงคการเรยนร มาตรฐานการเรยนร

ผลการเรยนร

เวลาทใช 2 ชวโมง

Page 8: ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ · 1. ธาตุ a และ b 2. ธาตุ b และ c 3. ธาตุ c และ d 4. ธาตุ a และ

ค าชแจง 1. แบบทดสอบฉบบนเปนแบบทดสอบแบบปรนย ชนด 4 ตวเลอก จ านวน 10 ขอ คะแนนเตม 10 คะแนน ใชเวลาทดสอบ 10 นาท 2. ใหนกเรยนเลอกค าตอบทถกทสดเพยงค าตอบเดยว แลวท าเครองหมายกากบาท (X) ลงในกระดาษค าตอบ 1. ขอใดกลาวถกตองเกยวกบ กฎพรออดก 1. การจดเรยงธาตโดยแบงเปนโลหะกบอโลหะ 2. การจดธาตเปนกลม ๆ ละ 3 ธาตตามสมบตทคลายคลงกน 3. เรยงธาตตามมวลอะตอมจากนอยไปมากพบวาธาตมสมบตคลายกนเปนชวง ๆ 4. เรยงธาตตามมวลอะตอมจากนอยไปมากพบวาธาตท 8 จะมสมบตเหมอน กบธาตท 1 เสมอ 2. ตารางธาตในปจจบนใชหลกการอะไรในการจดธาตเปนหมวดหม 1. เรยงตามล าดบมวลอะตอมจากนอยไปมาก 2. เรยงตามล าดบมวลโมเลกลจากนอยไปมาก 3. เรยงตามล าดบเลขอะตอมจากนอยไปมาก 4. เรยงตามล าดบความเปนโลหะและอโลหะ 3. ก าหนดธาต 3A , 10B , 12C และ 19D ธาตใดมสมบตทางเคมคลายกนทสด 1. ธาต A และ B 2. ธาต B และ C 3. ธาต C และ D 4. ธาต A และ D 4. กลมของธาตในขอใดมสมบตเปนโลหะ อโลหะและกงโลหะ ตามล าดบ 1. Li , Ca , F 2. Na , S , B 3. Al , C , N 4. Si , Mg , Ne 5. ธาตในขอใดเปนกลมธาต f-block 1. ธาตแอกทไนด 2. ธาตแทรนซชน 3. ธาตกมมนตรงส 4. ธาตเรพรเซนเททฟ

แบบทดสอบกอนเรยน เรอง ตารางธาต

6

Page 9: ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ · 1. ธาตุ a และ b 2. ธาตุ b และ c 3. ธาตุ c และ d 4. ธาตุ a และ

6. ขอใดตอไปนกลาวถงธาตทอยในคาบเดยวกนในตารางธาตไดถกตอง 1. เปนแถวของธาตในแนวตง 2. เปนธาตทมสมบตคลาย ๆ กน 3. เปนธาตทมจ านวนเวเลนซอเลกตรอนเทากน 4. เปนธาตทมจ านวนระดบพลงงานเทากน 7. ขอใดไมใชลกษณะของตารางธาตในปจจบน 1. ธาตกลม B มสมบตเปนโลหะ 2. ธาตทอยหมเดยวกนจะมจ านวนโปรตอนเทากน 3. ธาตหม VIIIA มความวองไวตอปฏกรยานอยทสด 4. ธาตทมความเปนโลหะมากทสดจะอยทางซายมอสดของตารางธาต 8. ธาตในขอใดเปนธาตแฮโลเจน 1. Mg 2. Cl 3. O 4. Cu 9. ธาต Ca , Mg , Sr จดเปนธาตในขอใด 1. โลหะแอลคาไลนเอรท 2. โลหะแอลคาไล 3. ธาตคาลโคเจน 4. แกสเฉอย 10. ธาตทมชอวา Ununpentium ควรมเลขอะตอมเทาใด

1. 115 2. 116 3. 117 4. 118

7

Page 10: ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ · 1. ธาตุ a และ b 2. ธาตุ b และ c 3. ธาตุ c และ d 4. ธาตุ a และ

ชดกจกรรมการเรยนร เรอง อะตอมและตารางธาต ชนมธยมศกษาปท 4 เลมท 5 ตารางธาต

ชอ………………………………………………………ชน ม.4/………. เลขท.............

คะแนนทได คะแนนเตม 10

ขอ 1. 2. 3. 4. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

กระดาษค าตอบแบบทดสอบกอนเรยน

8

ท าแบบทดสอบกนไปแลว จากน...เราไปศกษาใบความรกนเลย

Page 11: ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ · 1. ธาตุ a และ b 2. ธาตุ b และ c 3. ธาตุ c และ d 4. ธาตุ a และ

ชดกจกรรมการเรยนร เรอง อะตอมและตารางธาต ชนมธยมศกษาปท 4 เลมท 5 ตารางธาต

ขอ ค าตอบ 1 3. 2 3. 3 4. 4 2. 5 1. 6 4. 7 2. 8 2. 9 1. 10 1.

เฉลยค าตอบแบบทดสอบกอนเรยน

9

Page 12: ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ · 1. ธาตุ a และ b 2. ธาตุ b และ c 3. ธาตุ c และ d 4. ธาตุ a และ

ตวอยางธาตชดสามของเดอเบอไรเนอร

Li 7 Ca 40 Cl 35 Na 23 Sr 88 Br 80 K 39 Ba 137 I 129

ใบความรท 5.1 เรอง ตารางธาต

เนองจากมการคนพบธาตเปนจ านวนมาก ซงปจจบนพบแลว 118 ธาต โดยแตละธาตอาจมสมบตคลายกนบางและแตกตางกนบาง จงยากทจะจดจ าสมบตตาง ๆ ของแตละธาต นกวทยาศาสตรจงไดหากฎเกณฑตาง ๆ มาจดธาตทมสมบตคลายกนใหอยในหมวดหมเดยวกนเพองายตอการศกษา

10

ววฒนาการของการสรางตารางธาต

พ.ศ. 2360 โยฮนน เดอเบอไรเนอร (Johann Dobereiner) เปนนกเคมคนแรกทพยายามจดธาตเปนกลม ๆ ละ 3 ธาตตามสมบตทคลายคลงกน เรยกวา “ชดสาม” และพบวาธาตกลางจะมมวลอะตอมเปนคาเฉลยของอกสองธาตทเหลอ แตเมอน าหลกของธาตสามไปใชกบธาตอน ทมสมบตคลายกน มวลอะตอมของธาตกลางไมเทากบคาเฉลยของมวลอะตอมของธาตทเหลอ หลกชดสามจงไมเปนทยอมรบในเวลาตอมา

คนท 1

พ.ศ. 2407 "จอหน นวแลนด" (John A.R. Newlands) ชาวองกฤษไดเสนอกฎการจดธาตเปนหมวดหม โดยเสนอวา “ถาเรยงธาตตามมวลอะตอมจากนอยไปหามากพบวาธาตท 8 จะมสมบตเหมอนกบธาตท 1 เสมอ” (ไมรวม H และแกสเฉอย) การจดของนวแลนดจะจดไดถงธาต Ca เทานน อกทงกฎนไมสามารถอธบายไดวาเพราะเหตใดมวลอะตอมจงเกยวของกบสมบตทคลายคลงกนของธาต ในทสดจงไมเปนทยอมรบ

คนท 2

Page 13: ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ · 1. ธาตุ a และ b 2. ธาตุ b และ c 3. ธาตุ c และ d 4. ธาตุ a และ

รปท 5.1 ตารางธาตของเมนเดเลเยฟ ทมา : https://sites.google.com/site/hataichanok8/_/rsrc/1310816785103/prawati-tarang-

thatu/Table2.jpg?height=728&width=1296

ตารางธาตของเมเดเลเยฟยงมปญหาคอไมสามารถอธบายไดวาเหตใดจงตองเรยงธาตตามมวลอะตอม เนองจากในสมยนนการศกษาเรองโครงสรางอะตอมและไอโซโทปยงไมชดเจน แตไดมผเสนอแนวคดไววาต าแหนงของธาตในตารางธาตไมนาจะเรยงตามมวลอะตอม แตนาจะขนอยกบสมบตอนทมความสมพนธกบมวลอะตอม

11

ตารางธาตของนวแลนด

ยลอสโลทาร ไมเออร นกวทยาศาสตรชาวเยอรมน และดมตร อวาโนวช เมนเดเลเยฟ นกวทยาศาสตรชาวรสเซย ไดศกษารายละเอยดของธาตมากขน พบวาถาจดเรยงธาตตามมวลอะตอมจากนอยไปหามาก ธาตจะมสมบตคลายกนเปน ชวง ๆ เมนเดเลเยฟจงตงเปนกฎเรยกวา “กฎพรออดก” และเสนอความคดนในป พ.ศ. 2412 กอนไมเออรจะเผยแพรผลงานของเขาหนงป และเรยกตารางนวา ตารางพรออดกหรอตารางธาตของเมนเดเลเยฟ

คนท 3

Page 14: ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ · 1. ธาตุ a และ b 2. ธาตุ b และ c 3. ธาตุ c และ d 4. ธาตุ a และ

รปท 5.2 ตารางธาตในปจจบน ทมา : https://www.paperzip.co.uk/resource/periodic-table-of-the-elements/

12

ตารางธาตในปจจบน (Periodic Table)

เฮนร โมสลย (Henry Mosley) ไดเสนอใหเรยงธาตตามเลขอะตอม (เลขอะตอม คอจ านวนโปรตอน) เนองจากสมบตตาง ๆ ของธาตมความสมพนธกบประจบวกในนวเคลยส หรอเลขอะตอมมากกวามวลอะตอม ตารางธาตปจจบนจงไดจดเรยงธาตตามเลขอะตอมจากนอยไปหามาก ซงมความสอดคลองกบกฎพรออดก และพฒนาขนมาจากตารางธาตของเมเดเลเยฟ

โดยทวไปธาตในตารางธาตแบงออกเปน 4 กลม ดงน 1. ธาตหมหลก (main group) หรอธาตเรพรเซนเททฟ (representative elements) คอธาตในกลม A 2. ธาตแทรนซชน (transition elements) คอธาตในกลม B 3. กลมแลนทาไนด (lanthanide)

4. กลมแอกทไนด (actinides)

Page 15: ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ · 1. ธาตุ a และ b 2. ธาตุ b และ c 3. ธาตุ c และ d 4. ธาตุ a และ

หม (group) ธาตในแถวตามแนวตง มทงหมด 18 แถว เรยกวา หม ซงมตวเลขก ากบ แบงออกเปนกลมยอย A และกลมยอย B

13

ม 8 หม คอ หม IA จนถง VIIIA และในหมยอยตาง ๆ ของกลม A กมชอเรยกเฉพาะ ดงน - หม IA มชอวา โลหะอลคาไล - หม IIA มชอวา โลหะอลคาไลนเอรท - หม VIA มชอวา คาลโคเจน - หม VIIA มชอวา แฮโลเจน - หม VIIIA มชอวา แกสมตระกล (Noble Gas) หรอ แกสเฉอย (Inert Gas)

กลม A

ม 8 หม คอ หม IB จนถง VIIIB แตเรยงเรมจาก หม IIIB ถงหม IIB โดยในหม VIIIB จะม 3 แถว เรยกธาต ในกลมนวา ธาตแทรนซชน (Transition Elements)

กลม B

คาบ (period) ธาตซงเรยงตามล าดบเลขอะตอมทเพมขนและเปนแถวตามแนวนอนเรยกวา คาบ ซงมทงหมด 7 คาบ ไดแก คาบท 1 ม 2 ธาต คอ H และ He คาบท 2 ม 8 ธาต คอ Li จนถง Ne คาบท 3 ม 8 ธาต คอ Na จนถง Ar คาบท 4 ม 18 ธาต คอ K จนถง Kr คาบท 5 ม 18 ธาต คอ Rb จนถง Xe คาบท 6 ม 32 ธาต คอ Cs ถง Rn คาบท 7 ม 32 ธาต คอ Fr จนถง Uuo

Page 16: ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ · 1. ธาตุ a และ b 2. ธาตุ b และ c 3. ธาตุ c และ d 4. ธาตุ a และ

ธาตทอยในแนวตงในกลมยอย A (หมเดยวกน) จะมเวเลนซอเลกตรอนเทากน และจ านวนเวเลนซอเลกตรอนจะตรงกบเลขหม เชน 11Na จดเรยงอเลกตรอนไดเปน 2 8 1 19K จดเรยงอเลกตรอนไดเปน 2 8 8 1 Na และ K มเวเลนซอเลกตรอนเทากบ 1 จงอยในหม IA เหมอนกน

ธาตตามแนวนอนทอยในแถวเดยวกน (คาบเดยวกน) พบวา ธาตในกลมยอย A มจ านวนระดบพลงงานเทากน และจ านวนระดบพลงงานจะตรงกบเลขทคาบ เชน 13Al จดเรยงอเลกตรอนไดเปน 2 8 3 16S จดเรยงอเลกตรอนไดเปน 2 8 6 Al และ S มจ านวนระดบพลงงานเทากบ 3 จงอยในคาบท 3 เหมอนกน

ธาต 2 แถวลาง ซงแยกไวตางหากนน เรยกวา ธาตแทรนซชนชนใน (Inner transition elements) - ธาตแถวบน คอ ธาตทมเลขอะตอมตงแต 58 ถง 71 เรยกวา กลมธาตแลนทาไนด (Lanthanide series) คอธาต Ce ถง Lu โดยจะเรยงตอจากธาต La ในคาบท 6 - ธาตแถวลาง คอ ธาตทมเลขอะตอมตงแต 90 ถง 103 เรยกวา กลมธาตแอกทไนด (Actinide series) คอธาต Th ถง Lr โดยเรยงตอจากธาต Ac ในคาบ ท 7

14

สมบตอน ๆ ของธาตในตารางธาต

1. ธาตไฮโดรเจนมสมบตบางอยางคลายธาตหม IA และมสมบตบางอยางคลายธาตหม VIIA จงวางต าแหนงของไฮโดรเจนไวดานบนบรเวณตรงกลางของตารางธาต 2. ธาตทเปนโลหะและอโลหะถกแยกออกจากกนดวยเสนหนกขนบนได โดยทางซายของเสนบนไดเปนโลหะ (metal) ทางขวาของเสนขนบนไดเปนอโลหะ (non–metal) สวนธาตทอยชดเสนบนไดจะมสมบตก ากงระหวางโลหะกบอโลหะ เรยกธาตพวกนวา ธาตกงโลหะ (Metalloid) ไดแก โบรอน (B) ซลคอน (Si) เจอรเมเนยม (Ge) อารเซนกหรอสารหน (As) แอนตโมนหรอพลวง (Sb) เทลลเรยม (Te) และพอโลเนยม (Po)

ลกษณะส าคญของธาตภายในหมเดยวกนและคาบเดยวกน

Page 17: ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ · 1. ธาตุ a และ b 2. ธาตุ b และ c 3. ธาตุ c และ d 4. ธาตุ a และ

ตารางท 5.1 สญลกษณและชอเรยกของธาตทมเลขอะตอมตงแต 100 ขนไป

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 nil un bi tri quad pent hex sept oct Enn นล อน ไบ ไตร ควอด เพนต เฮกซ เซปต ออกต เอนน

ตารางท 5.2 ตวอยางการเรยกชอธาต

เลขอะตอม สญลกษณ ชอธาต 104 Unq Unnilquadium (อนนลควอเดยม) 114 Uuq Ununquadium (อนอนควอเดยม) 118 Uuo Ununoctium (อนอนออกเตรยม)

15

การจดอเลกตรอนในออรบทลสมพนธกบกลมธาต การจดอเลกตรอนในออรบทล s p d และ f ของธาตในตารางธาต ถาพจารณาออรบทลทมพลงงานสงสดในแตละธาต สามารถแบงกลมธาตในตารางธาตไดดงน ธาตกลม s (s-block) ไดแก ธาตในหม IA และ IIA อเลกตรอนทเพมขนจะถกบรรจเขาใน s–orbital ธาตกลม p (p-block) ไดแก ธาตในหม IIIA ถง VIIIA อเลกตรอนทเพมขนจะถกบรรจเขาใน p–orbital ธาตกลม d (d-block) ไดแก ธาตในหม IIIB และ IIB (แทรนซชน) อเลกตรอนทเพมขนจะถกบรรจเขาใน d–orbital ธาตกลม f (f-block) ไดแก ธาตในกลมแลนทาไนดและแอคทไนด อเลกตรอนทเพมขนจะถกบรรจเขาใน f–orbital

การเรยกชอธาต

องคการนานาชาตทางเคม (International Union of Pure and Applied Chemistry : IUPAC) ไดก าหนดใหเรยกชอธาตทมเลขอะตอมตงแต 100 ขนไปตามระบบตวเลขเปนภาษาละตนและลงทายเสยงของชอธาตเปน – ium เปนชอเรยกส าหรบธาตทยงไมมชอทยอมรบเปนสากล การเขยนสญลกษณใหใชอกษรตวแรกของจ านวนนบแตละตวมาเขยนเรยงกนดงน

Page 18: ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ · 1. ธาตุ a และ b 2. ธาตุ b และ c 3. ธาตุ c และ d 4. ธาตุ a และ

ค าชแจง ใหนกเรยนพจารณาขอความตอไปน ถาขอใดถกตองใหเขยนเครองหมาย และถาขอใดผดใหเขยนเครองหมาย X ขางหนาขอความนน (จ านวน 10 ขอ รวมเปน 10 คะแนน)

ค าตอบ ขอ ขอความ 1 นกวทยาศาสตรทจดธาตเปนหมวดหม โดยใชหลก "ธาตชดสาม" คอ

จอหน นวแลนด 2 ในคาบเดยวกนความเปนอโลหะของธาตจะเพมขนจากซายไปขวา

ของตารางธาต 3 ตารางธาตประกอบดวยธาตทงหมด 7 คาบ และ 18 หม 4 ธาตทอยหมเดยวกนจะมจ านวนระดบพลงงานเทากน

5 20Ca เปนธาตทอยในกลม s-block 6 กฎพรออดก กลาววา ถาจดเรยงธาตตามเลขอะตอมจากนอยไปหามาก

ธาตจะมสมบตคลายกนเปนชวง ๆ 7 ตวอยางของธาตกงโลหะ เชน Si As Te Ar Br 8 ธาต 13A และ 31X เปนธาตทอยในหมเดยวกน 9 ธาต Al มความเปนโลหะมากกวาธาต N 10 ธาตทมเลขอะตอม 120 มสญลกษณ คอ Ubn

คะแนนทได คะแนนเตม 10

16

กจกรรมท 5.1 ทายซ...ถกหรอผด

ไมยากใชไหมคะ ไปท ากจกรรมท 2 กนตอเลย

Page 19: ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ · 1. ธาตุ a และ b 2. ธาตุ b และ c 3. ธาตุ c และ d 4. ธาตุ a และ

ค าชแจง ใหนกเรยนพจารณาขอความตอไปน ถาขอใดถกตองใหเขยนเครองหมาย และถาขอใดผดใหเขยนเครองหมาย X ขางหนาขอความนน (จ านวน 10 ขอ รวมเปน 10 คะแนน)

ค าตอบ ขอ ขอความ X 1 นกวทยาศาสตรทจดธาตเปนหมวดหม โดยใชหลก "ธาตชดสาม" คอ

จอหน นวแลนด 2 ในคาบเดยวกนความเปนอโลหะของธาตจะเพมขนจากซายไปขวา

ของตารางธาต 3 ตารางธาตประกอบดวยธาตทงหมด 7 คาบ และ 18 หม X 4 ธาตทอยหมเดยวกนจะมจ านวนระดบพลงงานเทากน

5 20Ca เปนธาตทอยในกลม s-block X 6 กฎพรออดก กลาววา ถาจดเรยงธาตตามเลขอะตอมจากนอยไปหามาก

ธาตจะมสมบตคลายกนเปนชวง ๆ X 7 ตวอยางของธาตกงโลหะ เชน Si As Te Ar Br 8 ธาต 13A และ 31X เปนธาตทอยในหมเดยวกน 9 ธาต Al มความเปนโลหะมากกวาธาต N 10 ธาตทมเลขอะตอม 120 มสญลกษณ คอ Ubn

เฉลยกจกรรมท 5.1 ทายซ...ถกหรอผด

17

ท าถกกนกขอเอย ?

Page 20: ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ · 1. ธาตุ a และ b 2. ธาตุ b และ c 3. ธาตุ c และ d 4. ธาตุ a และ

ค าชแจง ใหนกเรยนจบคขอความตอไปนใหถกตอง (จ านวน 10 ขอ รวมเปน 10 คะแนน) .......... 1. ธาตหม IA ถง VIIIA A. โลหะแอลคาไล .......... 2. ธาตหม VIIA B. โลหะแอลคาไลนเอรท .......... 3. ธาตทอยในแนวตง C. แกสเฉอย .......... 4. ธาตทมเลขอะตอม 58 ถง 71 D. ธาตแลนทาไนด .......... 5. ธาตหม IIA E. ธาตแอกทไนด .......... 6. ธาต Li , Na , K F. ธาตแทรนซชน .......... 7. ธาตทอยระหวางหม IIA และ IIIA G. ธาตแฮโลเจน .......... 8. ธาตทอยแนวนอน H. หม .......... 9. เกณฑทใชจดธาตในตารางธาตปจจบน I. คาบ .......... 10. ธาต Kr , Xe , Rn J. ธาตเรพรเซนเททฟ K. เลขอะตอม L. มวลอะตอม M. ธาตกงโลหะ

คะแนนทได คะแนนเตม 10

18

กจกรรมท 5.2 จบคกนเถอะ

ไปลนคะแนนกนดกวา วาแต...จะท าถกกขอกนนะ

Page 21: ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ · 1. ธาตุ a และ b 2. ธาตุ b และ c 3. ธาตุ c และ d 4. ธาตุ a และ

ค าชแจง ใหนกเรยนจบคขอความตอไปนใหถกตอง (จ านวน 10 ขอ รวมเปน 10 คะแนน) .....J.... 1. ธาตหม IA ถง VIIIA A. โลหะแอลคาไล .....G.... 2. ธาตหม VIIA B. โลหะแอลคาไลนเอรท .....H.... 3. ธาตทอยในแนวตง C. แกสเฉอย .....D.... 4. ธาตทมเลขอะตอม 58 ถง 71 D. ธาตแลนทาไนด .....B.... 5. ธาตหม IIA E. ธาตแอกทไนด .....A.... 6. ธาต Li , Na , K F. ธาตแทรนซชน .....F.... 7. ธาตทอยระหวางหม IIA และ IIIA G. ธาตแฮโลเจน .....I.... 8. ธาตทอยแนวนอน H. หม .....K.... 9. เกณฑทใชจดธาตในตารางธาตปจจบน I. คาบ .....C.... 10. ธาต Kr , Xe , Rn J. ธาตเรพรเซนเททฟ K. เลขอะตอม L. มวลอะตอม M. ธาตกงโลหะ

เฉลยกจกรรมท 5.2 จบคกนเถอะ

19

Page 22: ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ · 1. ธาตุ a และ b 2. ธาตุ b และ c 3. ธาตุ c และ d 4. ธาตุ a และ

ค าชแจง 1. แบบทดสอบฉบบนเปนแบบทดสอบแบบปรนย ชนด 4 ตวเลอก จ านวน 10 ขอ คะแนนเตม 10 คะแนน ใชเวลาทดสอบ 10 นาท 2. ใหนกเรยนเลอกค าตอบทถกทสดเพยงค าตอบเดยว แลวท าเครองหมายกากบาท (X) ลงในกระดาษค าตอบ

1. ขอใดไมใชลกษณะของตารางธาตในปจจบน 1. ธาตกลม B มสมบตเปนโลหะ 2. ธาตทอยหมเดยวกนจะมจ านวนโปรตอนเทากน 3. ธาตหม VIIIA มความวองไวตอปฏกรยานอยทสด 4. ธาตทมความเปนโลหะมากทสดจะอยทางซายมอสดของตารางธาต 2. ธาตในขอใดเปนกลมธาต f-block 1. ธาตแอกทไนด 2. ธาตแทรนซชน 3. ธาตกมมนตรงส 4. ธาตเรพรเซนเททฟ 3. ธาต Ca , Mg , Sr จดเปนธาตในขอใด 1. โลหะแอลคาไลนเอรท 2. โลหะแอลคาไล 3. ธาตคาลโคเจน 4. แกสเฉอย 4. ขอใดกลาวถกตองเกยวกบ กฎพรออดก 1. การจดเรยงธาตโดยแบงเปนโลหะกบอโลหะ 2. การจดธาตเปนกลม ๆ ละ 3 ธาตตามสมบตทคลายคลงกน 3. เรยงธาตตามมวลอะตอมจากนอยไปมากพบวาธาตมสมบตคลายกนเปนชวง ๆ 4. เรยงธาตตามมวลอะตอมจากนอยไปมากพบวาธาตท 8 จะมสมบตเหมอน กบธาตท 1 เสมอ 5. ธาตในขอใดเปนธาตแฮโลเจน 1. Mg 2. Cl 3. O 4. Cu

20

แบบทดสอบหลงเรยน เรอง ตารางธาต

Page 23: ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ · 1. ธาตุ a และ b 2. ธาตุ b และ c 3. ธาตุ c และ d 4. ธาตุ a และ

6. ก าหนดธาต 3A , 10B , 12C และ 19D ธาตใดมสมบตทางเคมคลายกนทสด 1. ธาต A และ B 2. ธาต B และ C 3. ธาต C และ D 4. ธาต A และ D 7. ธาตทมชอวา Ununpentium ควรมเลขอะตอมเทาใด

1. 115 2. 116 3. 117 4. 118 8. ตารางธาตในปจจบนใชหลกการอะไรในการจดธาตเปนหมวดหม 1. เรยงตามล าดบมวลอะตอมจากนอยไปมาก 2. เรยงตามล าดบมวลโมเลกลจากนอยไปมาก 3. เรยงตามล าดบเลขอะตอมจากนอยไปมาก 4. เรยงตามล าดบความเปนโลหะและอโลหะ 9. ขอใดตอไปนกลาวถงธาตทอยในคาบเดยวกนในตารางธาตไดถกตอง 1. เปนแถวของธาตในแนวตง 2. เปนธาตทมสมบตคลาย ๆ กน 3. เปนธาตทมจ านวนเวเลนซอเลกตรอนเทากน 4. เปนธาตทมจ านวนระดบพลงงานเทากน 10. กลมของธาตในขอใดมสมบตเปนโลหะ อโลหะและกงโลหะ ตามล าดบ 1. Li , Ca , F 2. Na , S , B 3. Al , C , N 4. Si , Mg , Ne

ไปตรวจค าตอบจากเฉลยกนเลย...

21

Page 24: ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ · 1. ธาตุ a และ b 2. ธาตุ b และ c 3. ธาตุ c และ d 4. ธาตุ a และ

ชดกจกรรมการเรยนร เรอง อะตอมและตารางธาต

ชนมธยมศกษาปท 4 เลมท 5 ตารางธาต

ชอ………………………………………………………ชน ม.4/………. เลขท.............

คะแนนทได คะแนนเตม 10

ขอ 1. 2. 3. 4. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

กระดาษค าตอบแบบทดสอบหลงเรยน

22

Page 25: ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ · 1. ธาตุ a และ b 2. ธาตุ b และ c 3. ธาตุ c และ d 4. ธาตุ a และ

ชดกจกรรมการเรยนร เรอง อะตอมและตารางธาต

ชนมธยมศกษาปท 4 เลมท 5 ตารางธาต

ขอ ค าตอบ 1 2. 2 1. 3 1. 4 3. 5 2. 6 4. 7 1. 8 3. 9 4. 10 2.

เฉลยค าตอบแบบทดสอบหลงเรยน

แบบทดสอบกอนเรยน คะแนนเตม 10 คะแนน ได_ _ _ _ _ คะแนน กจกรรมท 5.1 คะแนนเตม 10 คะแนน ได_ _ _ _ _ คะแนน กจกรรมท 5.2 คะแนนเตม 10 คะแนน ได_ _ _ _ _ คะแนน แบบทดสอบหลงเรยน คะแนนเตม 10 คะแนน ได_ _ _ _ _ คะแนน คะแนนรวม คะแนนเตม 40 คะแนน ได_ _ _ _ _ คะแนน

บนทกคะแนนรวม

23

Page 26: ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ · 1. ธาตุ a และ b 2. ธาตุ b และ c 3. ธาตุ c และ d 4. ธาตุ a และ

กรกช บญนคม. หวใจเคม 1. กรงเทพฯ : โรงพมพสามลดา, 2556. นพนธ ตงคณานรกษ , คณตา ตงคณานรกษ. เคม ม.4 เลม 1. กรงเทพฯ : แปลน พรนทตง จ ากด, 2555. วมล เกษสมมะ. สรปคอนเซปตเคมทตองรกอนสอบเขามหาวทยาลย. กรงเทพฯ : ว.พรนท (1991) จ ากด, 2559. วระชาต สวนไพรนทร. เคม ม.4 – 5 – 6. กรงเทพฯ : ภมบณฑตการพมพ จ ากด, 2556. ศกดศร สภาษร , สนธ พลชยยา. HOT HIT วชาเคม. กรงเทพฯ : พมพแพนสยาม จ ากด, 2556. ศรลกษณ ผลวฒนะ , ประดบ นาคแกว. หนงสอเรยนรายวชาเพมเตม กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร เคม ชนมธยมศกษาปท 4. กรงเทพฯ : แมค, 2553. สงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย, สถาบน. คมอครรายวชาเพมเตม เคม เลม 1. กรงเทพฯ : โรงพมพครสภาลาดพราว, 2553. ________. หนงสอเรยนรายวชาเพมเตม เคม เลม 1. พมพครงท 2. กรงเทพฯ : โรงพมพ ครสภาลาดพราว, 2553. สทศน ไตรสถตวร. เฉลยขอสอบเขามหาวทยาลยเคม ฉบบรวมหลาย พ.ศ.. กรงเทพฯ : ไทเนรมตกจ อนเตอร โปรเกสซฟ จ ากด, 2553.

บรรณานกรม

24