Volume 7 Number 1 January - June 2015 (2558)

68

กฎหมายแรงงานทนกพฒนาทรพยากรมนษยควรร

ทศนพงษ สกลค*

บทคดยอ กฎหมายแรงงานคอ ระเบยบขอบงคบทรฐตราขนเพอก าหนดหนาทของนายจางในการปฏบตตอลกจางตามมาตรฐานการท างานขนต าทก าหนดไว เพอใหลกจางไดรบความคมครอง ไมถกนายจางเอารดเอาเปรยบ และเพอใหลกจางปฏบตงานดวยความเปนระเบยบเรยบรอย ซงจะสงผลใหผลงานทลกจางท าใหแกนายจางมประสทธภาพและประสทธผลเปนไปตามเปาหมายทนายจางไดก าหนดไว บทความนน าเสนอกฎหมายแรงงานทส าคญ 3 กลม ไดแก กฎหมายการจางงาน กฎหมายคมครองสทธของนายจางและลกจาง และกฎหมายประกนสงคม พรอมทงเสนอตวอยางกรณทมการน ากฎหมายไปบงคบใช เพอเปนขอมลความรแกนกพฒนาทรพยากรมนษย รวมถงผมอ านาจหนาทเกยวของ เพอยดถอปฏบต และน าไปใชเปนแนวทางในการบรหารและการพฒนาฝกอบรมใหพนกงานในองคการรบร เขาใจ และยดถอปฏบตไดถกตองตรงกนดวย ค าส าคญ กฎหมายแรงงาน กฎหมายการจางงาน กฎหมายคมครองสทธของนายจางและลกจาง และ

กฎหมายประกนสงคม การบงคบใชกฎหมายแรงงาน นกพฒนาทรพยากรมนษย _____________________________________ * ประธานกรรมการบรษท ส านกกฎหมายทศนพงษ สกลค จ ากด ทนายความทปรกษากฎหมายแรงงานประจ าองคกรเอกชน นายกสมาคมนกศกษาเกาคณะพฒนาทรพยากรมนษย สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร

Volume 7 Number 1 January - June 2015 (2558)

69

Labour Law for Human Resource Developer

Thatpong Sakulkoo

Abstract Labour laws are regulations drawn by the government to indicate employer duties and

roles toward employees to meet minimum standard performance. These laws aim to protect employees from exploitive employers and ensure employees’ accountability, resulting in effective and efficient work behaviors that meet employers’ goals. This article presents 3 important sets of labour laws: employment law, labour relations law, and social security law, in addition to provides a few case studies demonstrating the use of the laws. The content aims at expanding the knowledge of Human Resource Developers as well as related authorities to adhere and utilize as ways to administer and train employees in order for them to abide by the laws. Keywords: labour laws, employment law, labour relations laws, social security law, human

resource developer

Volume 7 Number 1 January - June 2015 (2558)

70

กฎหมายแรงงาน คอ ระเบยบขอบงคบทรฐตราขนเพอก าหนดหนาทนายจาง ใหปฏบตตอลกจางตามมาตรฐานขนต าทกฎหมายก าหนดไว ไมวาจะเปนวน เวลาท างาน เวลาพก วนหยด วนลา คาจาง สวสดการ ทงน เพอใหลกจางไดรบความคมครองไมถกนายจางเอารดเอาเปรยบ เพราะถอวาลกจางมอ านาจตอรองนอยกวาและเพอใหลกจางปฏบตงานดวยความเปนระเบยบเรยบรอย ตามระเบยบขอบงคบและค าสงอนชอบดวยกฎหมายเกยวกบการท างานของนายจาง ซงจะสงผลท าใหผลงานทลกจางท าใหแกนายจางมประสทธภาพและประสทธผลเปนไปตามเปาหมายทนายจางไดก าหนดไว ซงตางฝายตางไดรบประโยชนทพอเพยงอนจะมผลท าใหเกดความสงบสข ความเจรญ และความมนคงแกนายจาง ลกจาง สงคมและประเทศชาต (เกษมสนต วลาวรรณ, 2549) ในทน ผเขยนในฐานะนกกฎหมายและนกพฒนาทรพยากรมนษย ซงไดท าหนาทเปนวทยากรบรรยายเกยวกบกฎหมายแรงงานใหพนกงานในองคการตางๆ จะไดกลาวถงกฎหมายแรงงานทส าคญ และเสนอตวอยางกรณทมการน ากฎหมายไปบงคบใช ซงคาดวานาจะเปนประโยชนเปนขอความรแกนกพฒนาทรพยากรมนษย รวมถงผมอ านาจหนาทเกยวของ เพอยดถอปฏบต และน าไปใชเปนแนวทางในการบรหารและการพฒนาฝกอบรมใหพนกงานในองคการรบร เขาใจ และยดถอปฏบตไดถกตองตรงกนดวย กฎหมายแรงงานทส าคญ ในทนจะไดกลาวถงกฏหมายแรงงานทส าคญ โดยแบงเปน 3 กลม คอ

กลมท 1 กฎหมายการจางงาน โดยกฎหมายแรงงานไดก าหนดความเกยวของระหวางลกจางกบนายจาง และความคมครองลกจางทนายจางจะตองปฏบตกบลกจาง ตลอดถงการใหสทธนายจางในการพจารณาลงโทษหรอเลกจางลกจางได อนเปนการมาตรการควบคมใหเกดประสทธภาพตอการผลตจ าหนายและบรหารของนายจาง เปนการเฉพาะตวตามมาตรฐานขนต าตามทกฎหมายก าหนด เชน คาจางขนต า วน เวลาท างาน วนหยด วนลา การลงโทษ การเลกจาง การจายเงนคาชดเชย คาลวงเวลา คาท างานวนหยด เปนตน

ตวอยางเชน พระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ.2541 ไดบญญตกฎหมายในมาตราตางๆ ในทนยกมาเปนตวอยางเฉพาะเนอหาของกฎหมายทส าคญ พอสงเขป ดงตอไปน

1.1 การก าหนดชวโมงท างาน - มาตรา 23 ใหนายจางประกาศเวลาท างานปกตใหลกจางทราบ โดยก าหนดเวลาเรมตนและเวลาสนสดของการท างานแตละวนของลกจางไดไม

Volume 7 Number 1 January - June 2015 (2558)

71

เกนเวลาท างานของแตละประเภทงาน ตามทก าหนดในกฎกระทรวง แตวนหนงตองไมเกนแปดชวโมงและเมอรวมเวลาท างานทงสนแลวสปดาหหนงตองไมเกนสสบแปดชวโมง เวนแต งานทอาจเปนอนตรายตอสขภาพและความปลอดภยของลกจางตามทก าหนดในกฎกระทรวง ซงมเวลาท างานปกตวนหนงตองไมเกนเจดชวโมง แตเมอรวมเวลาท างานทงสนแลวสปดาหหนงไมเกนสสบสองชวโมง อยางไรกตาม ในกรณทนายจางไมอาจประกาศก าหนดเวลาเรมตนและเวลาสนสดของการท างานแตละวนไดเนองจากลกษณะหรอสภาพของงาน ใหนายจางและลกจางตกลงกนก าหนดชวโมงท างานแตละวนไมเกนแปดชวโมง และเมอรวมเวลาท างานทงสนแลวสปดาหหนงตองไมเกนสสบแปดชวโมง การท างานลวงเวลา - มาตรา 24 หามมใหนายจางใหลกจางท างานลวงเวลาในวนท างานเวนแตไดรบความยนยอมจากลกจางกอนเปนคราวๆ ไป แตในกรณทลกษณะหรอสภาพของงานตองท าตดตอกนไปถาหยดจะเสยหายแกงาน หรอเปนงานฉกเฉน หรอเปนงานอนตามทก าหนดในกฎกระทรวง นายจางอาจใหลกจางท างานลวงเวลาไดเทาทจ าเปน

1.2 การจายคาชดเชยเมอเลกจาง - มาตรา 118 ใหนายจางจายคาชดเชยใหแกลกจางซงเลกจาง ดงตอไปน

(1) ลกจางซงท างานตดตอกนครบหนงรอยยสบวน แตไมครบหนงป ใหจายไมนอยกวาคาจางอตราสดทายสามสบวน หรอไมนอยกวาคาจางของการท างานสามสบวนสดทายส าหรบลกจางซงไดรบคาจางตามผลงานโดยค านวณเปนหนวย

(2) ลกจางซงท างานตดตอกนครบหนงป แตไมครบสามป ใหจายไมนอยกวาคาจางอตราสดทายเกาสบวน หรอไมนอยกวาคาจางของการท างานเกาสบวนสดทายส าหรบลกจางซงไดรบคาจางตามผลงานโดยค านวณเปนหนวย

(3) ลกจางซงท างานตดตอกนครบสามป แตไมครบหกป ใหจายไมนอยกวาคาจางอตราสดทายหนงรอยแปดสบวน หรอไมนอยกวาคาจางของการท างานหนงรอยแปดสบวนสดทายส าหรบลกจางซงไดรบคาจางตามผลงานโดยค านวณเปนหนวย

(4) ลกจางซงท างานตดตอกนครบหกป แตไมครบสบป ใหจายไมนอยกวาคาจางอตราสดทายสองรอยสสบวน หรอไมนอยกวาคาจางของการท างานสองรอยสสบวนสดทายส าหรบลกจางซงไดรบคาจางตามผลงานโดยค านวณเปนหนวย

Volume 7 Number 1 January - June 2015 (2558)

72

(5) ลกจางซงท างานตดตอกนครบสบปขนไป ใหจายไมนอยกวาคาจางอตราสดทายสามรอยวน หรอไมนอยกวาคาจางของการท างานสามรอยวนสดทายส าหรบลกจางซงไดรบคาจางตามผลงานโดยค านวณเปนหนวย

การเลกจางตามมาตราน หมายความวา การกระท าใดทนายจางไมใหลกจางท างานตอไปและไมจายคาจางให ไมวาจะเปนเพราะเหตสนสดสญญาจางหรอเหตอนใด และหมายความรวมถงกรณทลกจางไมไดท างานและไมไดรบคาจางเพราะเหตทนายจางไมสามารถด าเนนกจการตอไป ท งนไมไดใชบงคบแกลกจางทมก าหนดระยะเวลาการจางไวแนนอนและเลกจางตามก าหนดระยะเวลานน

1.3 ขอยกเวนไมจายคาชดเชยเมอเลกจาง - มาตรา 119 นายจางไมตองจายคาชดเชยใหแกลกจางซงเลกจางในกรณหนงกรณใด ดงตอไปน

(1) ทจรตตอหนาทหรอกระท าความผดอาญาโดยเจตนาแกนายจาง (2) จงใจท าใหนายจางไดรบความเสยหาย (3) ประมาทเลนเลอเปนเหตใหนายจางไดรบความเสยหายอยางรายแรง (4) ฝาฝนขอบงคบเกยวกบการท างาน ระเบยบ หรอค าสงของนายจางอนชอบดวย

กฎหมายและเปนธรรม และนายจางไดตกเตอนเปนหนงสอแลว เวนแตกรณทรายแรง นายจางไมจ าเปนตองตกเตอน หนงสอเตอนใหมผลบงคบไดไมเกนหนงปนบแตวนทลกจางไดกระท าผด

(5) ละทงหนาทเปนเวลาสามวนท างานตดตอกนไมวาจะมวนหยดคนหรอไมกตามโดยไมมเหตอนสมควร

(6) ไดรบโทษจ าคกตามค าพพากษาถงทสดใหจ าคก ในกรณนถาเปนความผดทไดกระท าโดยประมาทหรอความผดลหโทษตองเปนกรณทเปนเหตใหนายจางไดรบความเสยหาย

การเลกจางโดยไมจายคาชดเชยขางตนน ถานายจางไมไดระบขอเทจจรงอนเปนเหตทเลกจางไวในหนงสอบอกเลกสญญาจางหรอไมไดแจงเหตทเลกจางใหลกจางทราบในขณะทเลกจาง นายจางจะยกเหตนนขนอางในภายหลงไมได

Volume 7 Number 1 January - June 2015 (2558)

73

กลมท 2 กฎหมายคมครองสทธของนายจางและลกจาง กฎหมายแรงงานไดใหสทธและการคมครองนายจางและลกจางในการรวมกลมจดตงองคกรของฝายนายจางและองคกรของลกจาง เชน สหภาพแรงงาน สมาคมนายจาง เพอด าเนนการยนขอเรยกรอง เจรจา ตอรองในเรองของคาจาง สวสดการทสงกวามาตรฐานขนต าทกฎหมายก าหนดไว อยางสนตวธ เชน การนดหยดงานของฝายลกจาง การปดงานของฝายนายจาง โดยมการก าหนดสทธและข นตอนการเรยกรองตามพระราชบญญตแรงงานสมพนธ พ.ศ.2518 ตามบทบญญตของกฎหมายในมาตราตางๆ ทยกมาเปนตวอยาง ดงตอไปน

2.1 การเรยกรองขอตกลง - มาตรา 13 การเรยกรองใหมการก าหนดขอตกลงเกยวกบสภาพการจาง หรอการแกไขเพมเตมขอตกลงเกยวกบสภาพการจาง นายจางหรอลกจางตองแจงขอเรยกรองเปนหนงสอใหอกฝายหนงทราบ

ในกรณทนายจางเปนผแจงขอเรยกรอง นายจางตองระบชอผเขารวมในการเจรจา โดยระบชอตนเองเปนผเขารวมในการเจรจา หรอตงผแทนเปนผเขารวมในการเจรจา กได ถานายจางตงผแทนเปนผเขารวมในการเจรจา ผแทนของนายจางตองเปนกรรมการ ผถอหน ผเปนหนสวน หรอลกจางประจ าของนายจาง กรรมการของสมาคมนายจาง หรอกรรมการของสหพนธนายจาง และตองมจ านวนไมเกนเจดคน

ในกรณทลกจางเปนผแจงขอเรยกรอง ขอเรยกรองนนตองมรายชอและลายมอชอของลกจางซงเกยวของกบขอเรยกรองไมนอยกวารอยละสบหาของลกจางทงหมด ซงเกยวของกบขอเรยกรองนน ถาลกจางไดเลอกตงผแทนเปนผเขารวมในการเจรจาไวแลว ใหระบชอผแทน ผเขารวมในการเจรจามจ านวนไมเกนเจดคนพรอมกบการแจงขอเรยกรองดวย ถาลกจางยงมไดเลอกต งผแทนเปนผเขารวมในการเจรจา ใหลกจางเลอกตงผแทนเปนผเขารวมในการเจรจา มจ านวนไมเกนเจดคน ทงนการเลอกตงและการก าหนดระยะเวลาในการเปนผแทนลกจาง เพอเปนผเขารวมในการ เจรจา การด าเนนการเกยวกบขอเรยกรองและการรบทราบค าชขาด ใหเปนไปตามหลกเกณฑ และวธการทก าหนดในกฎกระทรวง - มาตรา 15 สมาคมนายจางหรอสหภาพแรงงานอาจแจงขอเรยกรองตามมาตรา 13 ตออกฝายหนงแทนนายจางหรอลกจางซงเปนสมาชกได โดยจ านวนสมาชกซงเปนลกจางตองมจ านวนไมนอยกวาหนงในหาของจ านวนลกจางทงหมด

Volume 7 Number 1 January - June 2015 (2558)

74

2.2 การนดหยดงานและปดงาน - มาตรา 22 เมอพนกงานประนอมขอพพาทแรงงานไดรบแจงตามมาตรา 21 แลว ใหพนกงานประนอมขอพพาทแรงงาน ด าเนนการไกลเกลยใหฝายแจงขอเรยกรองและฝายรบขอเรยกรองตกลงกนภายในก าหนดหาวน นบแตวนทพนกงานประนอมขอพพาทแรงงานไดรบหนงสอแจง ในกรณทไมอาจตกลงกนไดภายในระยะเวลาตามทก าหนด ใหถอวาขอพพาทแรงงานนนเปนขอพพาทแรงงานทตกลงกนไมได ในกรณเชนวาน นายจางและลกจางอาจตกลงกนต งผชขาดขอพพาทแรงงานตามมาตรา 26 หรอนายจางจะปดงานหรอลกจางจะนดหยดงาน โดยไมขดตอมาตรา 34 กได ทงน ภายใตบงคบมาตรา 23 มาตรา 24 มาตรา 25 หรอ มาตรา 36

2.3 การคมครองลกจางสมาชกสหภาพแรงงานขณะยนขอเรยกรองและระหวางการเจรจา - มาตรา 31 เมอไดมการแจงขอเรยกรองตามมาตรา 13 แลว ถาขอเรยกรองนน ยงอยในระหวางการเจรจา การไกลเกลย หรอการชขาดขอพพาทแรงงานตามมาตรา 13 ถงมาตรา 29 หามมใหนายจางเลกจางหรอโยกยายหนาทการลกจาง ผ แทนลกจาง กรรมการ อนกรรมการ หรอสมาชกสหภาพแรงงาน หรอกรรมการ หรออนกรรมการสหพนธแรงงาน ซงเกยวของกบขอเรยกรอง เวนแตบคคลดงกลาว

(1) ทจรตตอหนาทหรอกระท าความผดอาญาโดยเจตนาแกนายจาง (2) จงใจท าใหนายจางไดรบความเสยหาย (3) ฝาฝนขอบงคบ ระเบยบ หรอค าสงอนชอบดวยกฎหมายของนายจาง โดย

นายจางไดวากลาวและตกเตอนเปนหนงสอแลว เวนแตกรณทรายแรงนายจางไมจ าเปนตองวากลาวหรอตกเตอน ทงน ขอบงคบ ระเบยบหรอค าสงนนตองมไดออกเพอขดขวางมใหบคคลดงกลาว ด าเนนการเกยวกบขอเรยกรอง

(4) ละทงหนาทเปนเวลาสามวนท างานตดตอกนโดยไมเหตผลอนสมควร หามมใหลกจาง ผแทนลกจาง กรรมการ อนกรรมการ หรอสมาชกสหภาพแรงงาน หรอกรรมการ หรออนกรรมการสหพนธแรงงาน ซงเกยวของกบขอเรยกรอง สนบสนนหรอกอเหตการณนดหยดงาน

2.4 การจดตงองคกรของนายจางและลกจาง - มาตรา54 สมาคมนายจางจะมขนไดกแตโดยอาศยอ านาจตามบทแหงพระราชบญญตน สมาคมนายจางตองมวตถประสงคเพอการแสวงหาและคมครองผลประโยชนเกยวกบ สภาพการจาง และสงเสรมความสมพนธอน

Volume 7 Number 1 January - June 2015 (2558)

75

ดระหวางนายจางกบลกจาง และระหวางนายจาง ดวยกน - มาตรา 86 สหภาพแรงงานจะมขนไดกแตโดยอาศยอ านาจตามบทแหงพระราชบญญตน สหภาพแรงงานตองมวตถประสงคเพอการแสวงหาและคมครองผลประโยชนเกยวกบสภาพการจาง และสงเสรมความสมพนธอนดระหวางนายจางกบลกจาง และระหวางลกจาง ดวยกน

2.5 การคมครองลกจาง สมาชกและกรรมการสหภาพแรงงาน- มาตรา 121 หามมใหนายจาง (1) เลกจาง หรอกระท าการใดๆ อนอาจเปนผลให ลกจาง ผ แทนลกจาง

กรรมการ สหภาพแรงงาน หรอกรรมการสหพนธแรงงาน ไมสามารถทนท างานอยตอไปได เพราะเหตทลกจางหรอสหภาพแรงงาน ไดชมนม ท าค ารอง ยนขอเรยกรอง เจรจา หรอด าเนนการ ฟองรอง หรอเปนพยาน หรอใหหลกฐานตอพนกงานเจาหนาทตามกฎหมายวาดวยการคมครอง แรงงาน หรอนายทะเบยน พนกงานประนอมขอพพาทแรงงาน ผชขาดขอพพาทแรงงาน หรอกรรมการแรงงานสมพนธ ตามพระราชบญญตนหรอตอศาลแรงงาน หรอเพราะเหตทลกจาง หรอสหภาพแรงงานก าลงจะกระท าการดงกลาว

(2) เลกจางหรอกระท าการใดๆ อนอาจเปนผลใหลกจางไมสามารถทนท างานอย ตอไปไดเพราะเหตทลกจางนนเปนสมาชกของสหภาพแรงงาน

(3) ขดขวางในการทลกจางเปนสมาชกหรอใหลกจางออกจากการเปนสมาชกของสหภาพแรงงาน หรอให หรอตกลงจะใหเงนหรอทรพยสนแกลกจาง หรอเจาหนาทของสหภาพ แรงงาน เพอมใหสมครหรอรบสมครลกจางเปนสมาชก หรอเพอใหออกจากการเปนสมาชกของ สหภาพแรงงาน

(4) ขดขวางการด าเนนการของสหภาพแรงงาน หรอสหพนธแรงงาน หรอขดขวาง การใชสทธของลกจางในการเปนสมาชกสหภาพแรงงาน หรอ

(5) เขาแทรกแซงในการด าเนนการของสหภาพแรงงานหรอสหพนธแรงงาน โดยไมมอ านาจโดยชอบดวยกฎหมาย

2.6 การคมครองลกจางตามขอตกลงเกยวกบสภาพการจาง - มาตรา 123 ในระหวางทขอตกลงเกยวกบสภาพการจางหรอค าชขาดมผลใชบงคบ หามมใหนายจางเลกจางลกจาง ผ แทนลกจาง กรรมการ อนกรรมการ หรอสมาชกสหภาพ แรงงาน หรอ

Volume 7 Number 1 January - June 2015 (2558)

76

กรรมการ หรออนกรรมการสหพนธแรงงาน ซงเกยวของกบขอเรยกรอง เวนแตบคคลดงกลาว

(1) ทจรตตอหนาทหรอกระท าความผดอาญาโดยเจตนาแกนายจาง (2) จงใจท าใหนายจางไดรบความเสยหาย (3) ฝาฝนขอบงคบ ระเบยบ หรอค าสงอนชอบดวยกฎหมายของนายจางโดย

นายจางไดวากลาวและตกเตอนเปนหนงสอแลว เวนแตกรณทรายแรงนายจางไมจ าตองวากลาวหรอตกเตอน ทงน ขอบงคบ ระเบยบ หรอค าสงนนตองมไดออกเพอขดขวางมใหบคคลดงกลาว ด าเนนการเกยวกบขอเรยกรอง หรอ

(4) ละทงหนาทเปนเวลาสามวนท างานตดตอกนโดยไมมเหตผลอนสมควร (5) กระท าการใดๆ เปนการยยง สนบสนน หรอชกชวนใหมการฝาฝนขอตกลง

เกยวกบสภาพการจางหรอค าชขาด

กลมท 3 กฎหมายประกนสงคม คอกฎหมายทก าหนดใหลกจางนายจางและรฐจะตองรบผดชอบตอสงคมของผใชแรงงานรวมกนโดยสวนรวม เพอเปนการคมครองลกจางเมอไดรบความเจบปวยหรอบาดเจบหรอตายทงทเกดจากการท างานและไมใชเกดจากการท างาน ตลอดจนถงการชวยเหลอคาพยาบาลในการคลอดบตร การประกนการชราภาพ การวางงานของผใชแรงงานเพอยกระดบคณภาพชวตของลกจางผใชแรงงานใหสงขน เชน พระราชบญญตประกนสงคม พ.ศ.2533 พระราชบญญตเงนทดแทน พ.ศ.2537 ดงตวอยางบทบญญตของกฎหมาย ดงตอไปน

3.1 การประกนสงคม - มาตรา 5 ในพระราชบญญต นก าหนดให “ผ ประกนตน” หมายความวา ผซงจายเงนสมทบอนกอใหเกดสทธ ไดรบประโยชนทดแทนตามพระราชบญญตน

มาตรา 33 ใหลกจางซงมอายไมต ากวาสบหาปบรบรณและไมเกนหกสบปบรบรณเปนผประกนตน ลกจางซงเปนผประกนตนอยแลวเมอมอายครบหกสบปบรบรณ และยงเปนลกจางของนายจางซงอยภายใตบงคบแหงพระราชบญญตนใหถอวาลกจางนน เปนผประกนตนตอไป

มาตรา 34 ใหนายจางซงมลกจางทเปนผประกนตนตามมาตรา 33 ยนแบบรายการแสดงรายชอผ ประกนตน อตราคาจาง และขอความอนตามแบบทเลขาธการก าหนดตอ

Volume 7 Number 1 January - June 2015 (2558)

77

ส านกงานภายในสามสบวนนบแตวนทลกจางนนเปนผประกนตน - มาตรา 46 ใหรฐบาล นายจาง และผ ประกนตนตามมาตรา 33 ออกเงนสมทบเขา

กองทนเพอการจายประโยชนทดแทนในกรณสงเคราะหบตร กรณชราภาพ และกรณวางงาน และในกรณประสบอนตรายหรอเจบปวย กรณทพพลาพ กรณตาย และกรณคลอดบตรตามอตราทก าหนดในกฎกระทรวง แตตองไมเกนอตราเงนสมทบทายพระราชบญญตน - มาตรา 47 ทกครงทมการจายคาจางใหนายจางหกคาจางของผประกนตนตามจ านวนทจะตองน าสงเปนเงนสมทบในสวนของผประกนตนตามมาตรา 46 และเมอนายจางไดด าเนนการดงกลาวแลวใหถอวาผประกนตนไดจายเงนสมทบแลวตงแตวนทนายจางหกคาจาง โดยนายจางน าเงนสมทบในสวนของผประกนตนทไดหกไวนน และเงนสมทบในสวนของนายจางสงใหแกส านกงานภายในวนทสบหาของเดอนถดจากเดอนทมการหกเงนสมทบไวพรอมทงยนรายการแสดงการสงเงนสมทบตามแบบทเลขาธการก าหนด ถานายจางไมจายคาจางตามก าหนดเวลาทตองจาย ใหนายจางมหนาทน าสงเงนสมทบตามทบญญตไวในวรรคสอง โดยถอเสมอนวามการจายคาจางแลว เมอนายจางน าเงนสมทบในสวนของผประกนตน หรอเงนสมทบในสวนของนายจางสงใหแกส านกงานเกนจ านวนทตองช าระ ใหนายจางหรอผประกนตนยนค ารองขอรบเงนในสวนทเกนคนไดตามระเบยบทเลขาธการก าหนด ถานายจางหรอผประกนตนมไดเรยกเอาเงนดงกลาวคนภายในหนงปนบแตวนทน าสงเงนสมทบ หรอไมมารบเงนคนภายในหนงปนบแตวนทไดรบแจงใหมารบเงน ใหเงนนนตกเปนของกองทน

3.2 เงนทดแทน - มาตรา 13 เมอลกจางประสบอนตรายหรอเจบปวย ใหนายจางจดใหลกจางไดรบการรกษาพยาบาลทนทตามความเหมาะสมแกอนตรายหรอความเจบปวยนนและใหนายจางจายคารกษาพยาบาลเทาทจายจรงตามความจ าเปนแตไมเกนอตราทก าหนดในกฎกระทรวง โดยนายจางตองจายคารกษาพยาบาลโดยไมชกชาเมอฝายลกจางแจงใหนายจางทราบ

- มาตรา 15 กรณทลกจางจ าเปนตองไดรบการฟนฟสมรรถภาพในการท างานภายหลงการประสบอนตรายหรอเจบปวย ใหนายจางจายคาฟนฟสมรรถภาพในการท างานของลกจางตามความจ าเปนตามหลกเกณฑ วธการ และอตราทก าหนดในกฎกระทรวง

Volume 7 Number 1 January - June 2015 (2558)

78

- มาตรา 16 เมอลกจางประสบอนตรายหรอเจบปวยจนถงแกความตายหรอสญหาย ใหนายจางจายคาท าศพแกผจดการศพของลกจางเปนจ านวนหนงรอยเทาของอตราสงสดของคาจางขนต ารายวนตามกฎหมายวาดวยการคมครองแรงงาน

- มาตรา 17 ในกรณทลกจางประสบอนตรายหรอเจบปวยจนถงแกความตายโดยไมมผจดการศพ ใหนายจางจดการศพของลกจางไปพลางกอนจนกวาผมสทธตามมาตรา 20 จะมาขอเปนผจดการศพ แตนายจางจะใชคาท าศพเกนหนงในสามของคาท าศพตามมาตรา 16 ไมได ถาลกจางถงแกความตายครบเจดสบสองชงโมง แลวยงไมมผมสทธตามมาตรา 20 มาขอเปนผจดการศพ ใหนายจางจดการศพนนตามประเพณทางศาสนาของลกจางซงถงแกความตายหรอตามประเพณแหงทองถนโดยค านงถงฐานะทางสงคมของลกจาง ในการนใหนายจางใชคาท าศพสวนทเหลอได

- มาตรา 18 เมอลกจางประสบอนตรายหรอเจบปวยหรอสญหายใหนายจางจายคาทดแทนเปนรายเดอนใหแกลกจางหรอผมสทธตามมาตรา 20 แลวแตกรณ ดงตอไปน

(1) รอยละหกสบของคาจางรายเดอน ส าหรบกรณทลกจางไมสามารถท างานตดตอกนไดเกนสามวนไมวาลกจางจะสญเสยอวยวะตาม (2) ดวยหรอไมกตาม โดยจายตงแตวนแรกทลกจางไมสามารถท างานไดไปจนตลอดระยะเวลาทไมสามารถท างานได แตตองไมเกนหนงป

(2) รอยละหกสบของคาจางรายเดอน ส าหรบกรณทลกจางตองสญเสยอวยวะบางสวนของรางกาย โดยจายตามประเภทของการสญเสยอวยวะและตามระยะเวลาทตองจายใหตามทกระทรวงแรงงานและสวสดการสงคมประกาศก าหนด แตตองไมเกนสบป

(3) รอยละหกสบของคาจางรายเดอน ส าหรบกรณทลกจางทพพลภาพ โดยจายตามประเภทของการทพพลภาพและตามระยะเวลาทจะตองจายตามทกระทรวงแรงงานและสวสดการสงคมประกาศก าหนด แตตองไมเกนสบหาป

(4) รอยละหกสบของคาจางรายเดอน ส าหรบกรณทลกจางถงแกความตายหรอสญหายมก าหนดแปดป

การประสบอนตรายหรอเจบปวยซงเปนเหตใหสญเสยอวยวะของรางกาย หรอสญเสยสมรรถภาพในการท างานของอวยวะไปเพยงบางสวน ในการคดคาทดแทนให

Volume 7 Number 1 January - June 2015 (2558)

79

เทยบอตราสวนรอยละจากจ านวนระยะเวลาทก าหนดไวส าหรบการสญเสยอวยวะ หรอสญเสยสมรรถภาพในการท างานของอวยวะประเภทนนๆ ตามทกระทรวงแรงงานและสวสดการสงคมประกาศก าหนด โดยหลกเกณฑและวธการค านวณคาทดแทนรายเดอนใหเปนไปตามทกระทรวงแรงงานและสวสดการสงคมประกาศก าหนด

การบงคบใชกฎหมายแรงงานและการตดสนขอคดความทเกดขน เมอรฐตรากฎหมายแรงงานขนมาบงคบใชแลว องคกรนายจางตางๆ และลกจางภายในองคกรทกองคกรมหนาทปฏบตตามกฎหมายแรงงาน อยางไรกตามดวยเปาหมายทแตกตางกน กลาวคอ การประกอบกจการของนายจาง หรอองคกรยอมมวตถประสงคเพอแสวงหาผลก าไรในเชงธรกจ องคกรทกองคกรจงด าเนนงานเพอใหเปนไปตามเปาหมาย วสยทศน พนธกจ ทองคกรก าหนดไว สวนลกจางหรอพนกงานภายในองคกรตางมจดมงหมายในการปฏบตงานของตนเพอใหไดมาซงคาจาง สวสดการ คาตอบแทนจากนายจางหรอองคกร โดยคาจางสวสดการ คาตอบแทน ตองมปรมาณทเพยงพอตอการด าเนนชวตของลกจางและอาจตองมากพอเพอเลยงดครอบครวของลกจางดวย นอกจากนลกจางหรอพนกงานยงคาดหวงความเจรญกาวหนาในองคการ และคาดหวงวา คาจาง สวสดการทไดรบจากองคกรจะตองมอตราเพมขนตามระยะเวลาการท างาน เพอใหเกดความสะดวกสบายคมคาตอการปฏบตงานในองคกรและมเหลอเกบไวเพอเปนหลกประกนอนาคตตนและครอบครว จะเหนไดวาท งนายจางและลกจางมวตถประสงครวมกนทท าใหเกดการผกนตสมพนธในรปของสญญาจางแรงงาน โดยตางฝายตางคาดหวงประโยชนจากอกฝายหนงทคมคาตอการจายหรอการแลกเปลยนระหวางกน

ในทางปฏบตเมอมปญหาขดแยงเกดขน จะมการน ากฎหมายแรงงานทรฐไดตราหรอก าหนดขนมาบงคบใชอยางจรงจง แตบอยครงททงฝายนายจางและลกจางมกจะแปลความหมายของตวบทกฎหมาย เพอเออประโยชนแกฝายของตนมากกวาทจะแปลความหมายของบทบญญตแหงกฎหมายตามความถกตองยตธรรม จงกลายเปนขอขดแยงในการแปลความหมายของกฎหมายและการปฏบตตอกน จนอาจท าใหลกจางนายจางน าขอขดแยงดงกลาวไปฟองรองอกฝายหนงตอหนวยงานของรฐทมหนาทในการตดสนคดความตามกฎหมายแรงงาน เชน หนวยงานสวสดการและคมครองแรงงานประจ าจงหวดหรอเขต คณะกรรมการแรงงานสมพนธ หรอศาลแรงงาน โดยค าพพากษาศาลฎกาแผนกคดแรงงานซงเปนศาลสงสดในการตดสนคดขดแยงของกฎหมายแรงงานท

Volume 7 Number 1 January - June 2015 (2558)

80

ลกจางนายจางน าขนฟองรองกนถอเปนทสนสด ในทนจะไดกลาวถงตวอยางปญหาขอขดแยงทเกดขนบอยครง ซงตองอาศยกฎหมายแรงงานเปนเกณฑในการตดสน และสามารถเทยบเคยงค าตอบกบค าพพากษาของศาลฎกาแผนกคดแรงงานทมตอตวอยางปญหานน และผเขยนมค าแนะน าประกอบค าตอบในการแกหรอปองกนปญหานน เพอใหนกพฒนาทรพยากรมนษยและพนกงานขององคการไดเรยนร สามารถน าไปใชอางอง และเผยแพรตอไป ดงน

กรณศกษาท 1 การโยกยายต าแหนงงาน องคกรแหงหนงไดท าการโยกยายสบเปลยนต าแหนงพนกงานแผนกตดใหไปท างานในแผนกเยบ เนองจากองคกรเหนวาพนกงานท างานไมไดตามเปาหมาย ซงการโยกยายครงนพนกงานยงคงไดรบคาจางสวสดการเทาเดมและระเบยบขอบงคบเกยวกบการท างานขององคกรกไดก าหนดใหองคกรสามารถโยกยายสบเปลยนหนาทพนกงานไดตามความเหมาะสม แตพนกงานเหนวาตนสมครเขามาเปนพนกงานขององคกรนในต าแหนงทระบไวเปนการเฉพาะ องคกรจงไมสามารถโยกยายตนไปท างานในต าแหนงทไมไดระบไวในใบสมครได ดงนนพนกงานจงไมยอมยายไปท างานในแผนกเยบตามทองคกรมค าสง

ค าถาม: พนกงานจะตองยายไปท างานในแผนกเยบตามค าสงขององคกรหรอไม และพนกงานมสทธฟองรองใหองคกรจายสนจางแทนการบอกกลาวลวงหนา คาชดเชย และคาเสยหายจากการเลกจางทไมเปนธรรมไดหรอไมอยางไร

ค าตอบ: เมอขอเทจจรงเปนทยตไดวา องคกรมระเบยบขอบงคบเกยวกบการท างานก าหนดไววา องคกรสามารถสบเปลยนโยกยายต าแหนงหนาทพนกงานไดตามความเหมาะสมและการโยกยายพนกงานกเกดจากพนกงานท างานไมไดตามเปาหมายทองคกรก าหนดไว โดยคาจาง สวสดการของพนกงานยงคงไดรบในอตราเทาเดม แมในใบสมครของพนกงานจะระบไววาประสงคจะท างานในต าแหนงทสมครเปนการเฉพาะ แตกไมไดระบเปนขอตกลงไวเปนการเฉพาะเชนกนวายกเวนระเบยบขอบงคบเกยวกบการท างานขององคกร ดงนน การทองคกรโยกยายสบเปลยนหนาทพนกงานจากแผนกตดไปใหท างานแผนกเยบจงสามารถโยกยายไดโดยชอบดวยกฎหมาย (เทยบเคยงค าพพากษาฎกาท 6559/2549)

ค าแนะน า: หากระเบยบขององคกรก าหนดใหยายต าแหนงหนาทพนกงานได โดยคาจาง สวสดการไมเปลยน พนกงานควรปฏบตตามค าสงขององคกรกอน เพราะหากขดขนไมปฏบตตามค าสง อาจกลบกลายเปนวาพนกงานไมประสงคจะท างานกบองคกรหรอละ

Volume 7 Number 1 January - June 2015 (2558)

81

ทงหนาทนนเอง ซงองคกรสามารถลงโทษตกเตอนเปนเปนหนงสอได และหากยงคงปฏเสธไมปฏบตตามค าสงอกกจะกลายเปนขดค าสงซ า องคกรสามารถเลกจางไดโดยไมตองบอกกลาวลวงหนาและจายคาชดเชยไดทนท ทงนตามความในมาตรา 17, 119 (4) พระราชบญญตคมครองแรงงานฯ ดวยเหตน พนกงานจงควรยอมรบการโยกยายและปฏบตหนาทเตมความสามารถกอนทจะขอโยกยายไปต าแหนงหนาททตองการภายหลง

กรณศกษาท 2 การเปดธรกจสวนตนของผบรหาร ผบรหาร หรอผทมต าแหนงสงขนไประดบกรรมการผจดการ ซงเปนผมอ านาจในบรษท หรอมต าแหนงเปนทปรกษาอาวโส ควบรวมอยดวย มกจะมธรกจเปนของตวเองตางหากจากบรษททตนเองท างานอย เชน มบรษท ทปรกษา หรอสถาบนฝกอบรม ซงธรกจสวนตวน ไมไดมลกษณะเปนการแขงขนกบบรษทนายจางทผบรหารเหลานท างานอยเลย แตบางครงหรอบอยครงในเวลาท างานตองใชโทรศพท เครองใชส านกงานของบรษทนายจางทตนท างานอยตดตอธรกจในระหวางวน

ค าถาม: การกระท าดงกลาวนเขาขายทจรตตอหนาทหรอไม บรษทนายจางของผบรหารสามารถไลออกโดยไมตองจายคาชดเชยไดหรอไม

ค าตอบ: แมผบรหารจะมธรกจทไมใดแขงขนกบบรษทนายจางของตนกตาม แตการทเปดธรกจสวนตวยอมท าใหไมสามารถท างานใหบรษทนายจางตวเองไดเตมทและการทน าอปกรณเครองใชส านกงานของบรษทนายจางตดตอธรกจในกจการสวนตวของตนเอง โดยปราศจากสทธอนชอบ การกระท าดงกลาวยอมถอวาเปนการเบยดบงเวลาและทรพยสนของบรษทนายจางโดยไมชอบดวยกฎหมาย บรษทนายจางจงสามารถเลกจางผบรหารผนไดโดยไมตองจายคาชดเชยตามความในมาตรา 119 (1) พ.ร.บ.คมครองแรงงาน (ฉบบท 2) 2551 (เทยบเคยงค าพพากษาฎกาท 12820/2553)

ค าแนะน า: ไมเพยงเฉพาะผบรหาร พนกงานองคการทกคนควรตระหนกในเรองน และหากมธรกจทเปนของตวเองอยแลวกอนทจะเขารบต าแหนงในบรษทอน ควรบอกกลาวและตกลงกบบรษทของนายจางใหแนชดเปนลายลกษณอกษร วาในระหวางปฏบตงานสามารถบรหารธรกจของตนเองได ซงอาจรวมถงสามารถใชเครองใชอปกรณส านกงานของบรษทนายจางไดดวย

กรณศกษาท 3 กรรมการสหภาพแรงงาน เมอมการจดต งสหภาพแรงงานขนในองคกร สหภาพแรงงานจะแตงตงกรรมการลกจาง ซงกฎหมายแรงงาน มาตรา 52 พระราชบญญตแรงงาน

Volume 7 Number 1 January - June 2015 (2558)

82

สมพนธ พ.ศ.2518 ใหความคมครองแกกรรมการลกจาง ไมใหองคกรลงโทษหรอเลกจางกรรมการลกจางโดยพลการ เพราะกรรมการลกจางเปนตวแทนของลกจางควรไดรบการปกปอง

ค าถาม: การแตงตงกรรมการลกจางโดยสหภาพแรงงานถกจ ากดสทธอย ทสามารถแตงตงไดเฉพาะผ ทเปนสมาชกของสหภาพแรงงานเทานน หรอสหภาพแรงงานสามารถแตงตงกรรมการลกจางจากพนกงานอนทไมใชสมาชกของสหภาพแรงงาน หรอผ ทมต าแหนงในองคการซงเปนผ ทมอ านาจในการบงคบบญชา ลงโทษ และเลกจางพนกงานอนไดดวย เนองจากเปนพวกทมแนวความคดอยางเดยวกน เพอเปนฐานอ านาจในการตอรองและชวยเหลอตนเองและพนกงานใหหลดรอดจากการถกลงโทษทางวนยจากฝายจดการขององคกรได

ค าตอบ: พระราชบญญตแรงงานสมพนธ พ.ศ. 2518 ใหสทธสหภาพแรงงานทมสมาชกเกนกงหนงของพนกงานทงหมด สามารถแตงตงกรรมการลกจางได สหภาพแรงงานจงสามารถแตงตงกรรมการลกจางจากพนกงานทไมใชสมาชกของสหภาพแรงงานได โดยไมจ าเปนจะตองเปนสมาชกของสหภาพแรงงานอยางเดยว และจะมต าแหนงหนาทใดกเปนสทธของสหภาพแรงงานในการแตงตงตามทเหนสมควร เพราะพระราชบญญตแรงงานสมพนธ พ .ศ. 2518 ไมไดจ ากดสทธไว (เทยบเคยงตามค าพพากษาฎกาท 8378/2550) แตสหภาพแรงงานจะท าการแตงต งกรรมการลกจางจากพนกงานผทมต าแหนงและอ านาจในการจาง ลงโทษ และเลกจางพนกงานอนไดน นไมได เพราะพนกงานดงกลาว ถอวาเปนตวแทนของนายจาง หรออกนยหนงถอวาเปนนายจางตามมาตรา 5 พระราชบญญตแรงงานสมพนธ พ.ศ.2518 จงมผลประโยชนขดแยงกนเองในบคคลเดยวกน ทงนกรรมการลกจางมหนาทตองประชมกบตวแทนนายจางเพอหารอเรองจดสวสดการแกลกจาง ก าหนดขอบงคบในการท างาน แกปญหาค ารองทกขของลกจางหาทางปรองดองขอขดแยงและรองขอตอศาลเมอเหนวานายจางท าใหลกจางไมไดรบความเปนธรรม การแตงต งกรรมการลกจางจากพนกงานทมอ านาจหนาทเสมอนเปนตวแทนนายจางดงกลาวจงไมชอบดวยกฎหมาย (เทยบเคยงค าพพากษาฎกาท 4516/2550)

ค าแนะน า: กรรมการลกจางจะมทมาจากพนกงานทเปนสมาชกสหภาพแรงงานหรอไมเปนสมาชกสหภาพแรงงาน หรอจะมต าแหนงหนาทใดนน ไมส าคญเทากบการสงเสรม

Volume 7 Number 1 January - June 2015 (2558)

83

พฒนาใหกรรมการลกจางซงถอเปนพนกงานคนหนงในองคกรใหเปนผมระเบยบวนยและมจรยธรรมยดถอจรรยาบรรณในการท างาน ดงน นเมอกรรมการลกจางกระท าความผดฝาฝนระเบยบวนย องคกรตองมหนาทรองขอตอศาลแรงงานเพอใหศาลอนญาตใหองคกรลงโทษหรอเลกจางกรรมการลกจางไดตามระเบยบวนยทองคกรก าหนด โดยประการแรกเพอท าใหกรรมการลกจางกลวทจะตองถกลงโทษทางวนยเมอกระท าความผดอนเปนขนตอนพนฐานในระดบกอนกฏเกณฑของการพฒนาจรยธรรมของพนกงาน อนจะน าไปสขนการปฏบตเพอใหเพอนรวมงานชนชอบ ขนการปฏบตตามสงคมขององคการ และขนการปฏบตตามหนาทความรบผดชอบของตนในองคการ โดยพฒนาเหตผลของการกระท าสงขนไปทละขน จนถงขนการปฏบตดวยอดมการณจตส านกของตนเอง ซงเปนจรยธรรมในระดบเหนอกฏเกณฑ ตามทฤษฎการพฒนาทางจรยธรรมของโคลเบรก (Kohlberg, 1969, อางถงใน ดจเดอน พนธมนาวน 2551) หากองคการปลอยปะละเลยเพราะเหนวายงยากไมอยากขนศาล ความเสยหายในการพฒนาองคกรและการบรหารงานทรพยากรมนษยในองคกรอาจเพมขนรายแรงและเรอรงตอไปได

กรณศกษาท 4 การท างานในวนหยด มปญหาถกเถยงกนมานานวา ในการจดปฏทนการท างานประจ าปของบรษท บางครงบรษทจะตองน าวนหยดตามประเพณอนเปนวนนกขตฤกษ ซงทางราชการก าหนดใหหยดยาวตดตอกน เชน วนสงกรานต เพอใหลกจางหยดงานตอเนองไปรวมงานประเพณตามภมล าเนาเดม มาก าหนดใหเปนวนท างานปกต แลวน าวนท างานปกตอนๆ ซงไมใชวนหยดตามประเพณหรอวนหยดนกขตฤกษ มาก าหนดใหลกจางหยดยาวตอเนองแทน ทงนเพอใหสอดคลองกบแผนการผลตทบรษทก าหนด

ค าถาม: การทลกจางมาท างานในวนหยดตามประเพณหรอวนหยดนกขตฤกษทบรษทสบเปลยนใหเปนวนท างานปกตนน ท าไดหรอไม ถกตองตามกฎหมายหรอไม หากท าไมได นายจางตองจายคาท างานในวนหยดและคาลวงเวลาในวนหยดใหลกจางหรอไม และกรณลกจางบางคนสมครใจมาท างานในวนท างานปกตทนายจางก าหนดใหเปนวนหยดแทน โดยนายจางยนดจายคาตอบแทน เสมอนมาท างานในวนหยด (2 แรง) และคาลวงเวลาในวนหยด (3 แรง) เชนน นายจางสามารถเรยกรองคาตอบแทนคนจากลกจาง ไดหรอไม

Volume 7 Number 1 January - June 2015 (2558)

84

ค าตอบ: นายจางก าหนดวนท างานปกตอนเปนวนหยดตามประเพณแทนวนหยดราชการ หรอวนหยดตามขนบธรรมเนยมประเพณแหงทองถน ซงแมจะไมมกฎหมายก าหนดใหการก าหนดวนหยดเชนนนของนายจางเปนโมฆะ แตกถอไดวาการก าหนดวนหยดเชนนนของนายจางไมมผลบงคบตามกฎหมายและไมมผลเปนการยกเวนทนายจางยงจะตองก าหนดวนหยดตามประเพณตามความในมาตรา 29 แหง พ.ร.บ.คมครองแรงงานสมพนธ พ.ศ.2541 ดงนน นายจางจงยงตองมหนาทก าหนดวนหยดตามประเพณ จากวนหยดราชการประจ าป วนหยดทางศาสนา หรอวนหยดตามขนบธรรมเนยมประเพณแหงทองถน ใหลกจางหยดงานและหากใหลกจางมาท างานในวนดงกลาว นายจางตองจายคาท างานในวนหยด และคาลวงเวลาในวนหยดส าหรบการท างานดงกลาวตามกฎหมาย การทนายจางก าหนดวนท างานปกตของลกจางเปนวนหยดตามประเพณแทน และจายคาจางในวนหยดแทนวนหยดตามประเพณตามอตราคาจางในวนหยด ถอเปนการตกลงจายคาตอบแทนในการท างาน เกนไปกวาคาจางในวนท างานปกตตามอ าเภอใจเสมอนหนงวาเพอช าระหน โดยรอยวาตนไมมความผกพนทจะตองช าระ นายจางจงไมอาจน าเอาเหตทไดจายคาจางเกนกวาปกต กบการทลกจางยอมรบคาจางมาอางวาลกจางยนยอม การทลกจางไดรบคาจางมากกวาทควรไดรบไมถอวาเปนการตกลงอนใดขนใหม นายจางจะถอวาไดช าระหนคาท างานในวนหยดและคาลวงเวลาในวนหยดใหแกลกจางในวนหยด ตามประเพณแลวหาไดไม และหากนายจางใหลกจางท างานในวนหยดตามประเพณ กตองจายคาท างานในวนหยดหรอคาลวงเวลาในวนหยดใหแกลกจางสวนหนง (ค าพพากษาฎกาท 11182/2553)

ค าแนะน า: ค าพพากษาฎกา สรปไดวา (1) นายจางจะก าหนดวนท างานปกต มาใหลกจางหยดแทนวนหยดตามประเพณหรอ

นกขตฤกษ ไมได (2) วนหยดตามประเพณหรอวนหยดนกขตฤกษ ท ก าหนดใหเปนวนท างานปกต

นายจางตองจายคาท างานในวนหยด (2 เทา) คาลวงเวลาในวนหยด (3 เทา) (3) คาท างานในวนหยด และคาลวงเวลาในวนหยดทนายจางจายใหลกจางในวน

ท างานปกต ซงนายจางก าหนดใหเปนวนหยดตามประเพณแทนน น นายจางเรยกรองคนจากลกจางไมได

Volume 7 Number 1 January - June 2015 (2558)

85

กฎหมายแรงงานส าคญ 3 กลมตามทกลาวถงขางตน และกรณศกษา 4 กรณทยกมาเปน

ตวอยางการบงคบใชกฎหมายแรงงานในองคการ คงจะชวยใหนกพฒนาทรพยากรมนษยเขาใจเนอหาและการใชกฎหมายมากขน รวมถงชวยใหระมดระวงเพอปองกนไมใหเกดปญหาในท านองนหรออนๆ เกดขน ทงนนกพฒนาทรพยากรมนษยอาจจดใหมการฝกอบรมเกยวกบกฎหมายแรงงานตามกาลโอกาส ซงบางองคการไดก าหนดใหมการฝกอบรมเปนระยะๆ แกพนกงานกลมตางๆ ขององคการ เพอกระตนหรอย าเตอนใหพนกงานและผ เกยวของ รวมถงผ บรหารและนกพฒนาทรพยากรมนษยเอง ตระหนกและปฏบตตามกฎหมายแรงงานอยางถกตองเหมาะสม ซงจะชวยใหเกดความเขาใจและความสมพนธทดตอกน โดยเฉพาะระหวางนายจางกบลกจาง ผเขยนไดเคยท าการวจยเชงทดลองเพอศกษาผลของการฝกอบรมกฎหมายแรงงานทมตอความรความเขาใจในกฎหมายแรงงานและความพงพอใจในการท างานของพนกงานบรษทเอกชนแหงหนง และพบวาพนกงานจ านวน 200 คน ซงครงหนงไดรบการฝกอบรมกฎหมายแรงงานอกครงหนงไมไดรบการฝกอบรมนน กลมพนกงานทไดรบการอบรม มความพงพอใจในการปฏบตงานมากกวาพนกงานทไมไดรบการอบรม โดยทพนกงานสองกลมนมความรเกยวกบกฎหมายแรงงานพนฐานทเปนเนอหาของการอบรมไมแตกตางกน (ทศนพงษ สกลค 2557) ผลทพบนแสดงใหเหนวา แมวาการอบรมเพยงครงเดยวไมไดท าใหพนกงานมความรความเขาใจในกฎหมายพนฐานเพมขนอยางชดเจน แตพนกงานทไดรบการฝกอบรมมความพงพอใจในการปฏบตงานมากกวากลมทไมไดรบการฝกอบรมอยางเดนชด จงไมแปลกเลยวา การฝกอบรมกฎหมายแรงงานไดรบความนยมมากขนเรอยๆ เพราะนอกจากท าใหพนกงานพอใจยนดทจะเรยนร ซงเปนหนาทโดยตรงของนกพฒนาทรพยากรมนษยทจะจดใหมการฝกอบรมน รวมถงมความรเขาใจในกฎหมายแรงงาน เพอบอกกลาวอธบายและยดถอปฏบตใหถกตอง

Volume 7 Number 1 January - June 2015 (2558)

86

เอกสารอางอง เกษมสนต วลาวรรณ . (2549). ค าอธบายกฎหมายแรงงาน. พมพครงท 10 แกไขเพมเตม บรษท

ส านกพมพวญญชน จ ากด. ดจเดอน พนธมนาวน. (2551). การสงเคราะหงานวจยเกยวกบคณธรรมจรยธรรมในประเทศไทย

และตางประเทศ. ศนยสงเสรมและพฒนาพลงแผนดนเชงคณธรรม ส านกงานบรหารและพฒนาองคความร (องคการมหาชน).

พงษรตน เครอกลน (2553). ค าอธบายกฎหมายแรงงานเพอการบรหารทรพยากรมนษย. พมพครงท 7 ส านกพมพนตธรรม.

ทศนพงษ สกลค (2557). ผลการฝกอบรมกฎหมายแรงงานทมตอความรความเขาใจในกฎหมายแรงงานและความพงพอใจในการท างาน. การคนควาอสระ คณะพฒนาทรพยากรมนษย สถาบนพฒนบรหารศาสตร.

สก กอแสงเรอง (2543). รวมกฎหมายแรงงาน ส านกพมพนตบรรณาการ. หนวยสวสดการศาลแรงงานกลาง (2556). ค าพพากษาฎกาคดแรงงาน พ.ศ.2544-2553. พมพครงท 1

บรษท สขขมวทยาการพมพ จ ากด.