โครงการพัฒนาและส่งเสริม ...pirun.ku.ac.th/~fagiptp/files/ColdChain/1-Introduction...Cold Chain 59: มหาว ทยาล ยเกษตรศาสตร

โครงการพฒนาและสงเสรมมาตรฐานและวธปฏบตทดในการบรหารจดการระบบโซความเยน (Cold Chain) ส าหรบภาคอตสาหกรรม

การอบรมแนวปฏบตดานวธการจดการระบบโซความเยนส าหรบภาคอตสาหกรรมทด

Cold Chain 59: มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

หวขอน าเสนอ

2

• แนะน าโครงการ และคณะทปรกษาโครงการ• รศ.ดร. ปรารถนา ปรารถนาด

คณะอตสาหกรรมเกษตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

9:00 –10:00 น.

• ระบบท าความเยนและการดแลรกษา• รศ.ดร. ประกอบ สรวฒนาวรรณ

คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

10:00 –12:00 น.

• แนวปฏบตดานวธการจดสงสนคาทด และวธการจดเกบสนคาทด• คณสวมล สระเรองชย

บรษท ซสเตม เดเวลอปเมนท คอนซลแตนท จ ากด

13:00 – 16:00 น.

แนะน าโครงการ

Industrial Cold Chain Development and Promotion Project


โครงการพฒนาและสงเสรมมาตรฐานและวธปฏบตทดในการบรหารจดการระบบโซความเยน ส าหรบภาคอตสาหกรรม

สนบสนนโดย : ส านกโลจสตกส กรมอตสาหกรรมพนฐานและการเหมองแร

กระทรวงอตสาหกรรม ด าเนนการโดย :

ภาควชาเทคโนโลยอตสาหกรรมเกษตร คณะอตสาหกรรมเกษตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร และคณะ

เปาหมาย : เพอพฒนาศกยภาพการจดการโลจสตกสและระบบโซความเยนส าหรบสถาน

ประกอบการและธรกจทเกยวของในโซอปทานของกลมอตสาหกรรมอาหาร และกลมยาและเวชภณฑ

ลดการเสอมคณภาพและการสญเสยทเกดจากปญหาการบรหารจดการระบบโซความเยนในกลมอตสาหกรรมเปาหมาย

4


วตถประสงคของโครงการ

เพอพฒนาและยกระดบผประกอบการในระบบโซความเยนของอตสาหกรรมอาหาร อตสาหกรรมยาและเวชภณฑ กลมผประกอบการขนสง และกลมกจการหองเยน ใหมการประยกตใชระบบโซความเยน (Cold Chain) ทมประสทธภาพเพอเพมขดความสามารถในการแขงขนและการสงออก

เพอสรางตนแบบส าหรบการพฒนาศกยภาพการประกอบการของกลมอตสาหกรรมเปาหมายทเปนมาตรฐาน ดานวธการจดสงสนคาทด (Good Distribution Practices: GDP) วธการจดเกบสนคาทด (Good Storage Practice: GSP) ทเกยวของกบระบบโซความเยน (Cold Chain)

เพอเผยแพรองคความรดานระบบโซความเยน (Cold Chain) และสงเสรมการใชงานระบบโซความเยน ส าหรบการรกษาคณภาพสนคาอาหาร และยาและเวชภณฑ ตลอดโซอปทานจนถงมอผบรโภคขนสดทาย

5

1

2

3


คณะทปรกษาโครงการ : ทมวชาการ

6

รศ.ดร. ประกอบ สรวฒนาวรรณผเชยวชาญดานระบบโซความเยนภาควชาวศวกรรมเครองกลคณะวศวกรรมศาสตรมหาวทยาลยเกษตรศาสตร

รศ.ดร. ปรารถนา ปรารถนาดหวหนาโครงการภาควชาเทคโนโลยอตสาหกรรมเกษตรคณะอตสาหกรรมเกษตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

ผศ.ดร. จตศร ราชตนะพนธผเชยวชาญดานอตสาหกรรมอาหารภาควชาวทยาศาสตรและเทคโนโลยการอาหาร คณะอตสาหกรรมเกษตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

นางสวมล สระเรองชยผเชยวชาญดานอตสาหกรรมอาหารและยาบรษท ซสเตม เดเวลอปเมนท คอนซลแตนท จ ากด


คณะทปรกษาโครงการ : ทมอตสาหกรรมยาและเวชภณฑ

7

ผศ.ดร. พสษฐ จนทรวราสทธผเชยวชาญดานโลจสตกสสถาบนเทคโนโลยนานาชาตสรนธร มหาวทยาลยธรรมศาสตร

รศ.ดร. สบศกด นนทวานชผเชยวชาญดานโลจสตกสสถาบนเทคโนโลยนานาชาตสรนธร มหาวทยาลยธรรมศาสตร

ผศ.ดร. อษฎาวฒ ด ารงศรผเชยวชาญดานโลจสตกสสถาบนเทคโนโลยนานาชาตสรนธร มหาวทยาลยธรรมศาสตร

ผศ.ดร. ณฎฐรกา ฤทธทพยพนธผเชยวชาญดานโลจสตกสสถาบนเทคโนโลยนานาชาตสรนธร มหาวทยาลยธรรมศาสตร


คณะทปรกษาโครงการ : ทมอตสาหกรรมอาหาร

8

นางสาวสนดา อศวสบสกลผประสานงานโครงการ ภาควชาเทคโนโลยอตสาหกรรมเกษตรคณะอตสาหกรรมเกษตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

รศ.ดร. จรชย พทธกลสมศรผเชยวชาญดานโลจสตกสสถาบนเทคโนโลยนานาชาตสรนธร มหาวทยาลยธรรมศาสตร

ดร. จมพล วรสายณหผเชยวชาญดานโลจสตกสภาควชาเทคโนโลยอตสาหกรรมเกษตรคณะอตสาหกรรมเกษตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

ผศ.ดร. เกรยงไกร อศวมาศบนลอผเชยวชาญดานระบบโซความเยนภาควชาวศวกรรมเครองกลคณะวศวกรรมศาสตรมหาวทยาลยเกษตรศาสตร

แผนการด าเนนงานในภาพรวมของโครงการ



กจกรรมและแผนการด าเนนงาน

1. ศกษา รวบรวม และวเคราะหขอมลทเกยวของกบระบบโซความเยนอตสาหกรรม รวมถงกฎระเบยบ ขอบงคบตางๆ

2. จดประชมคณะกรรมการก ากบดแลการด าเนนโครงการ (Steering Committee)

3. จดท ารางแผนการพฒนาระบบโซความเยน (Cold Chain) 4. ใหค าปรกษาแกสถานประกอบการทไดรบคดเลอกใหเขารวมโครงการ5. จดงานประชาสมพนธและกจกรรมเผยแพรความรตางๆ ภายใตโครงการ ระบบท าความเยนและการดแลรกษา แนวปฏบตดานวธการจดสงสนคาทด (Good Distribution Practices: GDP) แนวปฏบตดานวธการจดเกบสนคาทด (Good Storage Practice: GSP)

10


ผลผลตของโครงการ

รางแผนการพฒนาระบบโซความเยน

คมอวธการจดสงสนคาทด (Good Distribution Practices: GDP) ทเกยวของกบระบบโซความเยน (Cold Chain)

คมอวธการจดเกบสนคาทด (Good Storage Practice: GSP) ทเกยวของกบระบบโซความเยน (Cold Chain)

บทเรยนจากประสบการณ (Lessons Learned) จากการใหค าปรกษาแกสถานประกอบการทไดรบคดเลอกใหเขารวมโครงการ

11

Cold Chain 59: มหาวทยาลยเกษตรศาสตร 12

Cold Chain 59: มหาวทยาลยเกษตรศาสตร 13

ขอมลของระบบโซความเยน



โซความเยน (Cold Chain)

15

โซความเยน เปนโซอปทานทมการควบคมหรอเลอกใชสภาวะอณหภม ความชนสมพทธ บรรยากาศ สภาพแวดลอม วธการบรรจหรอบรรจภณฑทเหมาะสมกบผลตผลหรอผลตภณฑแตละประเภทตลอดทงโซอปทาน จากการเกบเกยว เกบรกษา การแปรรป หรอการบรรจ ขนสง และกระจายสนคา รวมถงการบรหารจดการเวลาด าเนนงานในโซอปทานใหสนทสด จะสามารถยดอายการเกบรกษาและรกษาคณภาพของสนคาได

(Bogataj et al., 2005; Tamimi et al., 2010; Rodrigue, 2013)


อณหภมทเหมาะสมส าหรบแตละผลตภณฑ

16


องคประกอบของระบบโซความเยน

17ทมา: Mahajan and Frias (2012)Note: CA = Controlled Atmosphere; MAP = Modified Atmosphere Packaging


Cold chain in Pharmaceutical Sector

Source: Sapra, R. & Joshi, S. (2011) Cold Chain Logistics: Sector Analysis, Nov-Dec, 2011. Welingkar Institute of Management and Research.


Former Vaccine Cold Chain in Thailand

19ทมา: ภญ. ศรรตน เตชะธวช ส านกโรคตดตอทวไป กรมควบคมโรค

ส ำนกงำนปองกนควบคมโรค (สคร.)

ส ำนกงำนสำธำรณสขจงหวด (สสจ.)

สถำนอนำมย (PCU) โรงพยำบำลชมชน (PCU)/ส ำนกงำนสำธำรณสขอ ำเภอ (สสอ.)


Vendor Managed Inventory (VMI) Systemfor Vaccine Cold Chain in Thailand

20ทมา: ภญ. ศรรตน เตชะธวช ส านกโรคตดตอทวไป กรมควบคมโรค


สถานภาพ สถานการณ ศกยภาพ ของระบบโซความเยนโลก ความจคลงหองเยน (Cold storage capacity) มการเตบโตขนทวโลก ในป ค.ศ. 2014 ความจของหองเยนทวโลกม ประมาณ 552 ลานลกบาศกเมตร เพมขน

20% จากป ค.ศ. 2012 จาก Global Cold Storage Capacity Report ของ The International Association

Refrigeration Warehouse (IARW) อนเดย สหรฐอเมรกา และจน เปนประเทศมความจของคลงหองเยนรวมสงทสด 3 อนดบแรก ตามล าดบ

ความจของคลงหองเยนของอนเดย เทากบ 30.4 ลานตน เทยบเทากบ 131 ลานลกบาศกเมตร ตามการแปลงคาตามมาตรฐานของ The Global Cold Chain Alliance (GCCA)(1 mt = 4.3 cubic meter)

คาดวาเปนผลมาจากการเปดเสรธรกจ Cold Chain ในอนเดยตงแตป ค.ศ. 2011 ทงน ธรกจ Cold Chain ในอนเดยยงมชองวางใหพฒนาไดอกมาก เพอใหเพยงพอกบความ

ตองการทงในปจจบนและอนาคต โดยเฉพาะธรกจหวงโซความเยนสมยใหม (Modern Cold Chain) ในโครงการ Mega Food Parks ของอนเดย

21

ทมา: AGRO Merchants Group (2016); ฐานเศรษฐกจ www.thansettakij.com/2016/05/04/50482

http://www.thansettakij.com/2016/05/04/50482









ความจของคลงสนคาทมระบบท าความเยนในประเทศตางๆ

22ทมา: AGRO Merchants Group (2016)


Logistics Performance Indices (LPI) Country Score Card: Thailand 2016

23ทมา: World Bank (2016)

0

1

2

3

4

5LPI

Customs

Infrastructure

International shipmentsLogistics competence

Tracking & tracing

Timeliness

Germany 2016 Thailand 2016 Region: East Asia Pacific 2016


LPI International Scorecard The logistics performance (LPI) is the weighted average of the country scores on the six key dimensions:

1. Efficiency of the clearance process (i.e., speed, simplicity and predictability of formalities) by border control agencies, including customs

2. Quality of trade and transport related infrastructure (e.g., ports, railroads, roads, information technology)

3. Ease of arranging competitively priced shipments

4. Competence and quality of logistics services (e.g., transport operators, customs brokers)

5. Ability to track and trace consignments

6. Timeliness of shipments in reaching destination within the scheduled or expected delivery time

24ทมา: World Bank (2016)


สถานภาพ สถานการณ ศกยภาพ ของระบบโซความเยนไทย

ผประกอบการกจการโรงงานหองเยน

ผประกอบการขนสงดวยรถหองเยน

25


1. ผประกอบการกจการหองเยน1.1 การศกษาขอมลจากระบบฐานขอมลของกรมโรงงานอตสาหกรรม

พบวา มจ านวนผประกอบการกจการ โรงงานหองเยน (รหสประเภทโรงงาน 09200) รวมทงสน 913 แหง โรงงานจ าพวกท 1: เครองจกรไมเกน 20 แรงมา และคนงานไมเกน 20 คน ซงไมมการ

แกะ ลาง หรอแปรสภาพวตถดบ จ านวน 39 แหง

โรงงานจ าพวกท 2: เครองจกรไมเกน 50 แรงมา และคนงานไมเกน 50 คน ซงไมมการแกะ ลาง หรอแปรสภาพวตถดบและไมจดอยในจ าพวกท 1 จ านวน 179 แหง

โรงงานจ าพวกท 3: เครองจกรเกน 50 แรงมา หรอคนงานเกน 50 คน หรอโรงงานทกขนาดซงมการแกะ ลาง หรอแปรสภาพวตถดบ จ านวน 695 แหง

26

(ขอมล ณ วนท 19 สงหาคม 2559 ซงไมรวมถงโรงงานเลกประกอบกจการ)


1. ผประกอบการกจการหองเยน (ตอ)1.1 การศกษาขอมลจากระบบฐานขอมลของกรมโรงงานอตสาหกรรม (ตอ)

จากการวเคราะหขอมลเงนทนในอตสาหกรรมหองเยน สวนมาก 3 อนดบแรกอยใน กรงเทพมหานคร ภาคกลาง และภาคใต ตามล าดบ

ยงไมสามารถสรปความจของหองเยนในแตละภมภาคทชดเจนได เนองจากมขอมลไมเพยงพอ

จากฐานขอมล พบวา ในแตละภมภาค มบางจงหวดทไมมขอมลหองเยน ในขณะทบางจงหวดมโรงงานหองเยนหลายแหง

27


1. ผประกอบการกจการหองเยน (ตอ)1.2 การศกษาขอมลจาก ระบบตลาดและเครองมอทางการตลาด

ของกองสงเสรมและบรหารระบบตลาด กรมการคาภายใน

จากระบบ มหองเยนจ านวนทงสน 634 แหง

28


ระบบภมสารสนเทศ : หองเยน

29


2. ผประกอบการขนสงดวยรถหองเยน2.1 การศกษาขอมลจากกรมการขนสงทางบก

2.1.1 ระบบฐานขอมลผประกอบการขนสงดวยรถบรรทก (ส านกการขนสงสนคา กรมการขนสงทางบก) www.thaitruckcenter.com/thaitruckgis/

จากระบบฐานขอมล พบวา มผประกอบการขนสงรถหองเยนทผาน Q mark ดานการขนสงสนคาแชเยน 185 ราย

ผลจากการตดตอสอบถามขอมลจากผประกอบการโดยตรง ผานทางโทรศพท เพอยนยนความถกตองของขอมล จ านวน 100 ราย สามารถทวนสอบขอมลได 43 รายพบวา มเพยงผประกอบการ 3 ราย ทสามารถจดสงสนคาแชเยนได

รายละเอยดเรองจ านวนรถบรรทกและประเภทของรถบรรทก ไมตรงกบขอมลจากแหลงขอมลขางตน

30

http://www.thaitruckcenter.com/thaitruckgis/


2. ผประกอบการขนสงดวยรถหองเยน (ตอ)2.1.2 มาตรฐานคณภาพบรการขนสงดวยรถบรรทก กรมการขนสงทางบก

www.thaitruckcenter.com/qmark/

มผประกอบการขนสงทไดรบ Q mark จ านวน 247 ราย

มการจดท ามาตรฐานคณภาพบรการขนสงดวยรถบรรทกกาวหนา ใน 4 กลม

กลมการขนสงสนคาวสดกอสรางและอตสาหกรรมหนก

กลมการขนสงสนคาระหวางประเทศทางถนน

กลมการขนสงสนคาแชเยน

กลมการขนสงและกระจายสนคาเบดเตลด

แตยงไมไดใหการรบรองแกผประกอบการรายใด

31

http://www.thaitruckcenter.com/qmark/


2. ผประกอบการขนสงดวยรถหองเยน (ตอ)2.2 การศกษาส ารวจขอมลจาก Google ผลการรวบรวมขอมลจาก Google พบผประกอบการทมเวบไซตทชดเจนเพยง 10

ราย โดยเปนผประกอบการรายใหญ

2.3 การศกษาขอมลจากผประกอบการหองเยน ในระบบฐานขอมลของกรมโรงงานอตสาหกรรม

ผลส ารวจขอมลจากผประกอบการหองเยน 16 แหง พบวา ผประกอบการ 9 ราย ไมมรถขนสงหองเยนใหบรการ (56.25% จาก 16 ราย) ผประกอบการ 5 ราย มรถหองเยนใหบรการ (31.25% จาก 16 ราย) มหองเยนทปดกจการไปแลว 2 แหง (12.5% จาก 16 ราย)

32


ปญหา Broken Cold Chain พนกงานขาดความรในสภาวะทเหมาะสมกบการรกษาและการขนสงผลตภณฑ วธการจดสงสนคาทด (Good Distribution Practices; GDP)

วธการจดเกบสนคาทด (Good Storage Practice; GSP)

โครงสรางพนฐานของระบบโซความเยน และอปกรณในการใหความเยน มไมเพยงพอตอความตองการ

โครงสรางพนฐานของระบบโซความเยน และอปกรณในการใหความเยน ไมมคณภาพเพยงพอ

ขาดระบบการวดและตดตามอณหภมในการเกบรกษาและขนสง

การสมผสกบอากาศภายนอกในการระหวางการเคลอนยาย/เปลยนถายสนคา

ความไมสม าเสมอของระบบไฟฟา/ระบบจายพลงงาน

33

การน าเสนอรางแผนการพฒนาระบบโซความเยน



รางแผนการพฒนาระบบโซความเยนของประเทศไทย

วตถประสงค:

มงเนนใหเกดการพฒนาระบบโซความเยนของอตสาหกรรมอาหาร และอตสาหกรรมยาและเวชภณฑ ของประเทศไทย ใหสอดคลองกบการขยายตวทางเศรษฐกจ

มาตรฐานและแนวปฏบตทเปนเลศดานการจดการระบบโซความเยน

แนวปฏบตดานวธการจดสงสนคาทด (Good Distribution Practices; GDP)

แนวปฏบตดานวธการจดเกบสนคาทด (Good Storage Practice; GSP)

35


องคประกอบทส าคญของการพฒนาระบบโซความเยนทมประสทธภาพ

โครงสรางพนฐานไมเคลอนท (Static infrastructure)เชน คลงหองเยน ศนยกระจายสนคาหองเยน โรงคดบรรจ (Packing houses) ระบบลดอณหภมเบองตน (Pre-coolers) เปนตน

โครงสรางพนฐานเคลอนท (Mobile infrastructure) เปนโครงสรางพนฐานทเชอมโยงระหวางกระบวนการหลงการผลต/เกบเกยว และกระบวนการกอนน าสนคาออกสตลาด (Pre-Market) รวมถงโครงสรางพนฐานเพอการจ าหนายสนคา(Merchandising infrastructure) เชน รถหองเยน ผใหบรการดานโลจสตกส อปกรณเพอการแสดงสนคาและการจดจ าหนาย เปนตน

มาตรฐานและระเบยบการตางๆ (Standards and protocols) ทงในดานความปลอดภย การออกแบบ การจดการ และการด าเนนงานตางๆ

ทรพยากรทมทกษะ (Skilled resources)

36

ทมา: National centre for cold chain development (NCCD), Ministry of Agriculture and Farmers Welfare, India (2012)


รางแผนการพฒนาระบบโซความเยนของประเทศไทย

องคประกอบทส าคญของการพฒนาระบบโซความเยน: โครงสรางพนฐานและอปกรณ มาตรฐานและกฎระเบยบตางๆ บคลากรทมทกษะ กลยทธ เทคโนโลยและนวตกรรม

37


1. โครงสรางพนฐานและอปกรณแผน ประเดนปญหา แนวทางการด าเนนการ

ระยะสน(นอยกวา 3 ป)

ก) ขาดฐานขอมลผประกอบการคลงหองเยนและขนสง

1. ปรบปรงระบบฐานขอมลของผใหบรการในระบบโซความเยนใหเปนปจจบน ใหมความถกตอง และมรายละเอยดมากขน

ระยะกลาง(3-5 ป)ระยะยาว(มากกวา 5 ป)

ข) โครงสรางพนฐานและอปกรณมไมเพยงพอตอความตองการ

ค) โครงสรางพนฐานและอปกรณไมมคณภาพเพยงพอ

ง) ขาดระบบการวดและตดตามอณหภมในการเกบรกษาและขนสง ตลอดโซความเยน

2. ภาครฐใหการสนบสนน/จงใจการพฒนาคลงหองเยนและผใหบรการทมคณภาพในพนททขาดแคลน โดยพจารณารปแบบธรกจ และปจจยดานอปสงค-อปทานประกอบ

3. ภาครฐมการประชาสมพนธใหความรเรองการจดการโซความเยนใหกบผประกอบการรายยอยและเกษตรกรอยางทวถง สรางความตระหนกถงความส าคญของระบบโซความเยน

4. ผลกดนใหมการใชระบบการวดและตดตามอณหภมในการเกบรกษาและขนสง ตลอดโซความเยน

38


1. โครงสรางพนฐานและอปกรณ (ตอ)

39

แผน ประเดนปญหา แนวทางการด าเนนการระยะสน-กลาง จ) ระบบไฟฟา/ระบบจายพลงงานไม

สม าเสมอ หรอไมเพยงพอ5. ภาครฐใหการสนบสนน/จงใจในการ

จดหาและการพฒนาระบบไฟฟา/ระบบจายพลงงานส ารอง ระบบใหความเยนทใชพลงงานทางเลอก (เชน Solar technology)

ระยะสน-กลาง ฉ) ขาดการใชระบบโซความเยนทเหมาะสมในระดบรายยอย

ช) ตนทนของระบบโซความเยนสง

6. ภาครฐใหการสนบสนนการพฒนาระบบการคาปลกททนสมย และระบบใหความเยนประหยดพลงงาน

7. สนบสนนการรวมตวของเกษตรกรและผประกอบการรายยอย เพอการเขาถงระบบโซความเยนดวยตนทนทต าลง


ระบบปรบอากาศแบบวธการระเหยของน า (Evaporative Cooling)

หลกการท างานของระบบ อาศยหลกการทางธรรมชาต ทใชน าในการลดอณหภมของอากาศรอน โดยการแบงอนภาคของน าใหมขนาดเลก ใหมพนทผวมาก

เมออากาศรอนผานพนผวน า อากาศรอนสวนหนงจะถกน าทอณหภมต ากวาดดความรอน (Latent Heat) และน าบางสวนไดรบความรอนกลายเปนไอ

ผลคอ อณหภมของอากาศรอนจะลดลง แตมปรมาณไอน าในอากาศเพมมากขน และน าบางสวนทมอนภาคเลกมากทยงไมเปลยนสถานะ เมอสมผสความรอนจะเปลยนเปนไอไดรวดเรว โดยทน าระเหยจะดงความรอนบรเวณใกลเคยงไปดวย ท าใหบรเวณนนมอณหภมต าลง

เปรยบเหมอนสภาวะของบรเวณแหลงน า ทเมออยในบรเวณนน จะรสกเยนสบาย

ทมา: Technology Agreement Group Co., Ltd. http://tag.co.th/evaporative-cooling/

40

http://tag.co.th/evaporative-cooling/





Evaporative Cooling

41

ทมา: TAGhttp://tag.co.th/evaporative-cooling/






ระบบ Thermal Energy Storage ระบบ TES จะเกบกกพลงงานความเยนในชวงทมความตองการในการใชความเยนต า

(ในชวง Off-Peak Demand หรอชวง 22:00 น. – 9:00 น.) แลวน าพลงงานทเกบกกไวไปใชงานในชวงเวลาปกต (On-Peak Demand หรอชวง 9:00 น. – 22:00 น.) เพอลดการใชพลงงานไฟฟาในชวงทอตราคาไฟฟามราคาสง

Medium ทใชในระบบ TES ทท าหนาทเปนตวเกบกกพลงงานความเยน ไดแก น า หรอ น าแขง หรอ Phase-Change Material (PCM) (หรอเรยกวา เกลอ Eutectic)

ระบบ TES มประสทธภาพการใชพลงงานมากกวาระบบ Non-TES

ทมา: ธวชชย ตทบทอง, บรษท พฒนกล จ ากด (มหาชน)วารสารสมาคมเครองท าความเยนไทย Keep Koolฉบบท 10 พฤศจกายน 2546 หนา 15-17 (2546)

42


Large Scale Solar Refrigeration Solutions

43Source: www.sundanzer.com/

http://www.sundanzer.com/


Large Scale Solar Refrigeration Solutions Off-grid, powered by

photovoltaics

Diesel grid, reduce fuel use with very efficient refrigeration and optional photovoltaics

Intermittent grid with energy storage and optional photovoltaics

Source: SunDanzer

Founded by the leader of NASA’s Advanced Technology Refrigeration Project

Claiming to be the World's #1 Selling Solar Refrigerator.

44Source: www.sundanzer.com/

http://www.sundanzer.com/


Solar Energy for Cold Storages

Agriculture Solar™ Cold Storage Solar Energy for Cold Stores

“Agriculture Solar™ cuts energy cold stores costs by at least 75% with solar power energy in combination with ‘LED lighting coldstorage’. We combine old world quality with new world energy technology to deliver quality products and service to every customer. Agriculture Solar™ has been serving the large industrial energy technology industry needs since 1970. We offer a true "turn-key" in the solar powered cold storage and food processing industry.”

“Agriculture Solar™ cold storage system has provided and installed facility power that can operate at temperatures as low as -40°Celsius (-40°F) and as high as +85° Celsius (+185°F). The higher temperature range units have operated with Relative Humidity factors ranging from 10% to 90%.”

Source: http://www.agriculturesolar.com/3b_cold_storage_solar_energy_stores.html

http://www.agriculturesolar.com/3b_cold_storage_solar_energy_stores.html




Agriculture Solar™

Agriculture Solar makes an industry specific solution by combining the three main areas of energy concerns:

1. improve cold storage efficiency with their LED lighting systems,

2. creating energy generation through their solar/wind systems, and

3. stabilizing power management through their energy storage systems.

“We are giving our refrigeration systems owners a chance, the opportunity to literally take back the power, by allowing our customers the ability to save and ultimately stabilize their operating costs. In refrigeration, one of the main goals is dealing with utility company expenses.”

“For domestic customers within the United States, we have available for qualified applicants, the Agriculture Solar operating lease and capital leasing program that provides both the use of the systems with zero down investment and then option to purchase the equipment at a reduce rate at the end of the term. We are here to help our clients from the inside-out, this is how we solve all of our problems, we ask ourselves 'what is best for the customer.'”

46Source: http://agriculturesolar.com/fresh-plaza-agriculture-solar-cold-storage.html

http://agriculturesolar.com/fresh-plaza-agriculture-solar-cold-storage.html














Other Case Studies Solar for Cold Storage

http://calcomsolar.com/solar-for-cold-storage

Solar powered cold storage launchedhttps://www.racplus.com/news/solar-powered-cold-storage-launched/8633815.article

Contained Energy Solar Powered Cold Storage Systemshttp://www.pcmproducts.net/files/Solar%20Powered%20Cold%20Storage%20System.pdf

Solar-powered cold storage for developing countrieshttp://www.coldhubs.com/

47










https://www.racplus.com/news/solar-powered-cold-storage-launched/8633815.article













http://www.pcmproducts.net/files/Solar Powered Cold Storage System.pdf












http://www.coldhubs.com/




2. มาตรฐานและกฎระเบยบตางๆ

48

แผน ประเดนปญหา แนวทางการด าเนนการระยะกลาง ก) มาตรฐานและกฎระเบยบยงไม

ครอบคลม โดยเฉพาะมาตรฐานและกฎระเบยบเฉพาะผลตภณฑ

1. จดท ามาตรฐานทครอบคลมระบบโซความเยนตลอดทงโซ โดยความรวมมอของหนวยงานภายใตกระทรวงตางๆ ทเกยวของo แนวปฏบตดานวธการจดสงสนคาทด (GDP) o แนวปฏบตดานวธการจดเกบสนคาทด (GSP)o วธการทเหมาะสมเฉพาะผลตภณฑ

ระยะสน-ยาว ข) ขาดการสงเสรมและบงคบใชอยางจรงจง

2. สงเสรมและผลกดนการรบรองมาตรฐานทเกยวของ เพอน าไปสการก าหนดมาตรการก ากบดแลระบบโซความเยนและการบงคบใช

3. สงเสรมการสรางมาตรฐาน คณภาพโดยภาคเอกชน/ประชาชน

ระยะสน-กลาง ค) ประชาชนขาดความตระหนกถงความส าคญของระบบโซความเยนทมตอคณภาพสนคา

4. พฒนาสอประชาสมพนธเพอใหความรแกประชาชน ประชาสมพนธมาตรฐานและระบบการใหรบรอง รวมถงตราสญลกษณตางๆ


ระบบการรบรองแบบมสวนรวมParticipatory Guarantee Systems (PGS)

ระบบ PGS หรอ ระบบชมชนรบรอง เปนการรบรองมาตรฐานเกษตรอนทรยรปแบบหนง ทเปนการรบรองเกษตรกรทเปนสมาชกของกลมโดยองคกรผผลตเอง (first party certification)

ในบางกรณ กอาจเปนการด าเนนการของผซอผลผลตจากเกษตรกร (second party certification) แตไมใชเปนการตรวจรบรองโดยหนวยงานอสระ (third party)

เปนระบบทสมาชกกลมผผลต/ชมชนมสวนรวมในการตรวจสอบกนเอง เพอลดขอจ ากด อาท ความเขมงวดและความซบซอน ของระบบการตรวจสอบรบรองโดยองคกรอสระ

ใหความส าคญกบการมสวนรวมของเกษตรกรในระบบการตรวจรบรองมากกวาระบบอนๆ

รเรมขนโดยสมาพนธเกษตรอนทรยนานาชาต หรอ IFOAM (International Federation of Organic Agriculture Movements) รวมกบหนวยงานระหวางประเทศและองคกรทองถนอกหลายแหง เมอปค.ศ. 2014

49Source: http://www.greennet.or.th/article/1138

http://www.greennet.or.th/article/1138



นยามParticipatory Guarantee Systems (PGS)

PGS are locally focused quality assurance systems. They certify producers based on active participation of stakeholders and are built on a foundation of trust, social networks and knowledge exchange.

ระบบ PGS คอ ระบบประกนคณภาพในระดบทองถน ทใหการรบรองผผลตโดยเนนการมสวนรวมของผมสวนเกยวของ และตงอยบนฐานของความเชอถอ เครอขายทางสงคม และการแลกเปลยนความร

50Source: www.ifoam.bio/en/pgs-basics; www.greennet.or.th/article/1138

http://www.ifoam.bio/en/pgs-basics






2015 Global PGS Survey

Thailand: มเกษตรกรทไดรบ

การรบรอง 261 ราย

อนดบท 16 ของโลก

อนดบท 1 คอ อนเดย (21,240 ราย)

51

Source: http://www.ifoam.bio/en/pgs-map

http://www.ifoam.bio/en/pgs-map




ตวอยางตรารบรองของหางหนสวนจ ากด ออแกนคฟารม เชยงใหม

“กรณลกคาน าสนคามตรารบรองของเรา ทซอจากเรา หรอตวแทนของเรา ไปทดสอบท บจก. หองปฏบตการกลาง (ประเทศไทย) แลว พบสารพษเคมสงเคราะหตกคางในสนคาเกนมาตรฐานทราชการก าหนด เรายนดชดใชเงนคน 100 เทาของมลคาสนคาทซอ และจายคาทดสอบสนคาใหลกคาทงหมด โดยมเงอนไขวา เราจะทดสอบสนคาทเรามอย ชนดเดยวกนกบสนคาทลกคาซอไปอกครง ถาไดผลทดสอบเชนเดยวกน จงจะไดรบเงนชดใชคน”

52

ทมา: http://www.organicfarmchiangmai.com/ตรารบรองของเรา

http://www.organicfarmchiangmai.com/ตรารบรองของเรา





3. บคลากรทมทกษะ

53

แผน ประเดนปญหา แนวทางการด าเนนการ

ระยะสน-กลาง ก) สถานประกอบการและพนกงานทเกยวของยงขาดความตระหนก และขาดทกษะความรo GSPo GDPo วธการทเหมาะสมเฉพาะของ

ผลตภณฑo การออกแบบอาคารและระบบ

ควบคมอณหภมo การซอมบ ารงระบบและอปกรณ

1.ฝกอบรมใหความรแกผประกอบการและพนกงาน

2.จดตงศนยใหความร (Knowledge center) ดานระบบโซความเยนครบวงจร

ระยะสน-กลาง ข) ขาดบคลากรทมทกษะ 3.สงเสรมการพฒนาหลกสตรเพอการพฒนาบคลากรทมทกษะ ดานระบบโซความเยน ในทกระดบ


4. กลยทธ

54

แผน ประเดนปญหา แนวทางการด าเนนการระยะยาว ก) ขาดกลยทธในการพฒนาระบบโซ

ความเยนทชดเจน1. บรณาการการจดท ากลยทธการพฒนา

ระบบโซความเยน เขากบการจดท ากลยทธมนคงดานอาหารของประเทศ

ระยะยาว ข) ขาดหนวยงานทดแลการพฒนาระบบโซความเยนโดยเฉพาะ

2. จดตงหนวยงานเพอดแลการพฒนาระบบโซความเยนโดยเฉพาะ


กรอบยทธศาสตรความมนคงดานอาหาร (พ.ศ. 2556-2559)กระทรวงเกษตรและสหกรณ

ยทธศาสตรท 2 สนบสนนใหประชากรทกระดบเขาถงอาหารอยางเพยงพอไดตลอดเวลา (Food Access) กลยทธท 4 สงเสรมการอ านวยความสะดวกดานการขนสงเพอการกระจายอาหารให

ทวถง

ยทธศาสตรท 3 สงเสรมการผลตอาหารคณภาพด ลดการสญเสย และมการใชประโยชนอยางเหมาะสม (Food Utilization) กลยทธท 1 สนบสนนการผลตทไดมาตรฐานความปลอดภยดานอาหารตลอดหวงโซการ

ผลต กลยทธท 3 ลดการสญเสยของผลผลตการเกษตร (อาหาร) (Food Waste)

พบวา ยงไมมการบรณาการการจดท ากลยทธการพฒนาระบบโซความเยน เขากบการจดท ากลยทธมนคงดานอาหารของประเทศอยางชดเจน

55


การจดตงหนวยงานทดแลการพฒนาระบบโซความเยนโดยเฉพาะกรณศกษาในบางประเทศ

อนเดย The National Centre for Cold-chain Development (NCCD) จดตงโดยรฐบาลอนเดย

ในปค.ศ. 2012 เพอสงเสรมการพฒนาระบบโซความเยนของประเทศ

ปากสถาน Pakistan Cold Chain Development Company (PCCDC) เปน non-profit

association กอตงขนอยางเปนทางการ ในปค.ศ. 2014 โดยไดรบการสนบสนนจาก The Global Cold Chain Alliance (GCCA) Vision: PCCDC would act as a driving force for enforcing industry

standards to ensure efficient performance of all activities within the cold chain.

56


การจดตงหนวยงานทดแลการพฒนาระบบโซความเยนโดยเฉพาะ

สงคโปร

Singapore Cold Chain Centre (SCCC) จดตงโดย Singapore Manufacturing Federation (SMF) ในปค.ศ. 2004 บรหารงานโดย GS1 Singapore ซงท าหนาทเปนกองเลขาธการของ ECR Singapore ดวย

สมาชก SCCC Retailers: NTUC Fairprice, Cold Storage, Carrefour, Watsons

Manufacturers: Malaysia Dairy Industries, Unilever, Yakult Singapore, Li ChuanFood Products Pte Ltd

Deboning Centres: SFI, J. Logistics

Importers of Chilled & Frozen Products: Tiong Lian Food Supplier

Manufacturers and Importers of Pharmaceutical Products: Zuellig Pharma

57


การจดตงหนวยงานทดแลการพฒนาระบบโซความเยนโดยเฉพาะ

สมาชก SCCC (ตอ) Suppliers, Importers and Distributors of Fresh Fruits and Vegetables:

Suppliers, Importers and Distributors of Food & Beverage Products: Diethelm Singapore Pte Ltd, Auric Pacific Food Industries Pte Ltd

Logistic Suppliers: SIA Cargo, Changi International Airport Services, WLNA, Maersk Line, Pacific International Lines, PSA Corp

Equipment Suppliers: Far East Refrigeration

Associations: Meat Traders Association, Consumers Association of Singapore

Government Agencies: Infocomm Development Authority of Singapore (IDA), Agri-Food & Veterinary Authority of Singapore (AVA), Singapore Economic Development Board (EDB), Civil Aviation Authority of Singapore, National Environment Agency, South Australian Government

58


5. เทคโนโลยและนวตกรรม

59

แผน ประเดนปญหา แนวทางการด าเนนการระยะกลาง-ยาว ก) ยงมชองวางของงานวจยเพอการ

พฒนาระบบโซความเยน• การพฒนาดานเทคโนโลยและอปกรณ

ทใชในระบบโซความเยน โดยเฉพาะในดานการลดใชพลงงาน การใชพลงงานทางเลอก การลดตนทนของระบบโซความเยน

• การพฒนาดานเทคโนโลยในการจดเกบและขนสงสนคา เพอยดอายสนคา/คงคณภาพสนคา และลดการใชพลงงานในระบบโซความเยน

• การพฒนาทางดานบรรจภณฑเพอยดอายสนคา/คงคณภาพสนคา

1. สงเสรมและสนบสนนทนวจยเพอการพฒนาระบบโซความเยน

2. สงเสรมและสนบสนนการน างานวจยไปใชจรง

กฎระเบยบ ขอบงคบ หลกเกณฑ และแนวทางปฏบตตางๆ :ระบบโซความเยนอตสาหกรรมอาหาร



กรมการคาภายใน กระทรวงพาณชย ประกาศกระทรวงพาณชย เรอง การก าหนดเงอนไขควบคม

กจการคลงสนคา พ.ศ. 2535

ประกาศกรมการคาภายใน เรอง มาตรฐานคลงสนคา มาตรฐานไซโล และมาตรฐานหองเยน พ.ศ. 2554 มาตรฐานคลงสนคา มาตรฐานไซโล และมาตรฐานหองเยน เลม 1 :

มาตรฐานระบบการจดการทวไป

มาตรฐานคลงสนคา มาตรฐานไซโล และมาตรฐานหองเยน เลม 4 : มาตรฐานเฉพาะส าหรบกจการหองเยน

หลกเกณฑการใชตราสญลกษณประชาสมพนธกจการคลงสนคา ไซโล และหองเยน ภายใตการสงเสรมและก ากบดแลของกรมการคาภายใน (ธนวาคม 2555)

พระราชบญญตคลงสนคา ไซโล และหองเยน พ.ศ. 2558

61

ระบบตลาดและเครองมอทางการตลาด

http://mwsc.dit.go.th/warehouse

SiloColdStorage.php

http://mwsc.dit.go.th/warehouseSiloColdStorage.php







กระทรวงเกษตรและสหกรณ ส านกงานมาตรฐานสนคาเกษตรและอาหารแหงชาต กระทรวงเกษตรและสหกรณ: มาตรฐานสนคาเกษตร มกษ. 9041-2557 หลกปฏบตส าหรบการผลตสนคาเกษตรแชเยอกแขง

(Code of Practice for the Manufacturing of Frozen Agricultural Commodities) มาตรฐานสนคาเกษตร มกษ. 9035-2553 การปฏบตทดส าหรบโรงคดบรรจผกและผลไมสด

(Good Manufacturing Practices for Packing House of Fresh Fruits and Vegetables)

ส านกพฒนาระบบและรบรองมาตรฐานสนคาปศสตว กรมปศสตว กระทรวงเกษตรและสหกรณ: คมอกรมปศสตว เรอง การรบรองสนคาปศสตว (2556) มาตรฐานสนคาเกษตร มกษ. 9008-2549 การปฏบตทดส าหรบโรงฆาสตวปก มาตรฐานสนคาเกษตร มกษ. 9009-2549 การปฏบตทดส าหรบโรงฆาสกร มาตรฐานสนคาเกษตร มกษ. 9019-2550 การปฏบตทดส าหรบโรงฆาโคและกระบอ มาตรฐานสนคาเกษตร มกษ. 6910-2555 การปฏบตทดส าหรบศนยรวบรวมไข

62


กระทรวงเกษตรและสหกรณ (ตอ) กองตรวจรบรองมาตรฐานคณภาพสตวน าและผลตภณฑสตวน า กรมประมง: ขอก าหนดสขลกษณะในการผลตผลตภณฑประมง

โรงงานผผลตผลตภณฑสตวน าสงออก

สถานแปรรปสตวน าเบองตน (ลง)

โรงงานผผลตผลตภณฑประมงบรรจภาชนะปดสนท

สถานบรรจสตวน า (Packing House)

หองเยนรบฝาก (Cold Storage)

เรอขนถายสตวน า (เรอขนถายแชเยอกแขง เรอขนถายแชเยน เรอขนถายในนานน า เรอขนถายนอกนานน า)

ทาเทยบเรอประมง สะพานปลา กจการแพปลา หรอตลาดกลางซอขายสตวน า

63


ตางประเทศ The AIB International: Consolidated Standards for Inspection Food

Distribution Centers (2013) The Safe Quality Food Institute (SQFI): Storage and Distribution of Food

Products SQF Code Modules 2 and 12 Food Sector Categories 25 and 26, edition 7.2 (2014)

The British Retail Consortium (BRC): BRC Global Standards - Manufacturers -Storage & Distribution

FAO: Guidance on Hygiene and Safety in the Food Retail Sector (2014) Agri-Food & Veterinary Authority of Singapore (AVA): SS 585: 2013 - Singapore Standard (SS) for the cold chain management of

vegetables Store/Warehouse Inspection Checklist

64


กรมการขนสงทางบก กระทรวงคมนาคม

มาตรฐานคณภาพบรการขนสงดวยรถบรรทก พ.ศ. 2557 (Q Mark)

มาตรฐานคณภาพบรการขนสงดวยรถบรรทกกาวหนา ส าหรบกลมการขนสงสนคาแชเยน

www.thaitruckcenter.com/qmark/

65

http://www.thaitruckcenter.com/qmark/


ระบบโซความเยนอตสาหกรรมยาและเวชภณฑ กระทรวงสาธารณสข หลกวธปฏบตทางเภสชกรรมชมชน (Good Pharmacy Practice, GPP)

ไดรบการประกาศเปน กฎหมายภายใต “กฎกระทรวง เรอง การขออนญาต และการออกใบอนญาตขายยาแผนปจจบน พ.ศ. 2556” ซงออกตามความในพระราชบญญตยา พ.ศ. 2510

ครอบคลม รานขายยาแผนปจจบนทกประเภท ไดแก รานขายยาแผนปจจบน (ข.ย. 1) รานขายยาแผนปจจบนเฉพาะยาบรรจเสรจทไมใชยาอนตรายหรอยาควบคมพเศษ (ข.ย. 2) รานขายยาแผนปจจบน เฉพาะยาบรรจเสรจส าหรบสตว (ข.ย. 3) และรานขายสงยาแผนปจจบน (ข.ย. 4)

จะตองผานการประเมน GPP เพอใหสามารถตออายใบอนญาตได

กองควบคมยา ส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา (2550) หลกเกณฑวธการทดในการจดจ าหนายเภสชภณฑขององคการอนามยโลก

แปลจาก WHO Technical Report Series, No. 908, 2003 Annex 9 Guide to good storage practices for pharmaceuticals

หลกเกณฑวธการทดในการจดเกบเภสชภณฑขององคการอนามยโลกแปลจาก WHO Technical Report Series, No. 957, 2010 Annex 5 WHO good distribution practices for pharmaceutical products

66


ระบบโซความเยนอตสาหกรรมยาและเวชภณฑ (ตอ)

ส านกโรคตดตอทวไป กรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข: มาตรฐานการด าเนนงานสรางเสรมภมคมกนโรค ตอนท 1 มาตรฐานการบรหารจดการวคซนและระบบลกโซความเยน

ตอนท 2 มาตรฐานคณภาพการใหบรการวคซน

ตอนท 3 มาตรฐานการบนทกขอมลในแฟมขอมลงานสรางเสรมภมคมกนโรค

ส านกเทคโนโลยชวภณฑสตว กรมปศสตว กระทรวงเกษตรและสหกรณ: ระบบลกโชความเยนวคซน

67


Questions & Comments

68

Contact us: รศ.ดร. ปรารถนา ปรารถนาด (หวหนาโครงการ) e-mail: [email protected]นางสาวสนดา อศวสบสกล (ผประสานงานโครงการ) e-mail: [email protected]

Source: Cold chain can save food supply chain (September 16, 2014)http://www.thedailystar.net/cold-chain-can-save-food-supply-chain-41858

mailto:[email protected]

mailto:[email protected]

http://www.thedailystar.net/cold-chain-can-save-food-supply-chain-41858
















Documents

โครงการพัฒนาและส่งเสริม ...pirun.ku.ac.th/~fagiptp/files/ColdChain/1-Introduction...Cold Chain 59: มหาว ทยาล ยเกษตรศาสตร