Upload
others
View
0
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
“ มหาวทยาลยวชาการสายรบใชสงคม......บทเรยนมหาวทยาลยราชภฏอตรดตถ ”
รศ.ดร.ฉตรนภา พรหมมา*
มหาวทยาลยราชภฏอตรดตถปฏบตพนธกจทสนองตอปรชญา เปาหมาย วสยทศนของมหาวทยาลยทเปน
สถาบนเพอการศกษาและพฒนาทองถน เสรมสรางพลงปญญาแผนดน ฟนฟพลงการเรยนรเชดชภมปญญาทองถน
และสรางสรรคศลปวทยา มนโยบายสนบสนนอาจารยและบคลากรปฏบตงานแบบบรณาการพนธ
กจทงดานการสอน วจย บรการวชาการ และท านบ ารงศลปวฒนธรรม มงเนนการพฒนา
นวตกรรม องคความรและเท คโนโยลทเหมาะสมเพอทองถน บคลากรของมหาวทยาลยท างานดวยจต
วญญาณเพอชมชนทองถนโดยรวมกบองคกรภาคทงภายในและภายนอก ทมพฒนาการมาอยางตอเนอง
เสนทางมหาวทยาลยเพอชมชนทองถน
ชวงกอนป 2540 มหาวทยาลยราชภฏอตรดตถมผลงานทรวมมอกบชมชนทองถนทมคณคาควรแกการ
สานตอจ านวนมาก แตสวนใหญขนกบบคคล ขาดการบมเพาะสานพลงตอเนอง จดเปลยนทส าคญ คอ ป 2540 –
2541 มหาวทยาลยไดทนวจยเชงกลยทธเพอประเมนสถานภาพองคความรและพฒนาชดโจทยวจยทสนองตอ
เปาหมายวสยทศนการพฒนาพนทจงหวดอตรดตถจากส านกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.)ท าใหเกด
เครอขายระหวางมหาวทยาลยกบภาคทกภาคสวนอยางเปนรปธรรมเปนจดเรมใหมการสานตอการวจยปฏบตการ
แบบมสวนรวมเพอประโยชนของชมชนทองถนทมพฒนาการมาอยางตอเนอง
ป 2551- 2554 มหาวทยาลยไดรบการสนบสนนทนวจยเพอด าเนนโครงการพฒนาต าบลสขภาวะและ
จงหวดนาอยจากส านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ(สสส.)จากการออกแบบการท างานเพอสราง
กลไกเชงระบบทเชอมงานประกนคณภาพองคกรกบการพฒนาพนท เปนการลดชองวางทเคยขาดการเชอมตอสงด
ๆ จากประสบการณคนรนเกา ใหมการสานพลงจากทกคณะรวมกบองคกรภาค ชวยกนสานเครอขายสงดเขา
ดวยกนใหเพมขนอยางยงยน โดยมการพฒนากระบวนการคด วธท างานของมหาวทยาลยกบองคกรภาค เรมจาก
ทมงานทมจตวญญาณท างานเพอชมชน สงผลใหเกดการสานพลงท างานสเปาหมายรวมกนของพนททงระดบ
ต าบลและจงหวด ภาพเสนทางพฒนาการบรหารจดการงานวจยเพอทองถนของมหาวทยาลยราชภฏอตรดตถ
* ผอ.ศนยเรยนรและพฒนาสขภาวะฯ และอดตรองอธการบดมหาวทยาลยราชภฏอตรดตถ ป 2533 - 2552
1
QA RQA
• QA • • U
• • • •
• • •
• • •
• •
• • PAR •
กลยทธการขบเคลอนงานแบบบรณาการเพอพฒนาพนท
มหาวทยาลยมการพฒนานวตกรรมการบรหารจดการแบบบรณาการเพอพฒนาพนทโดยความรวมมอ
ขององคกรปกครองสวนทองถนและ องคกรภาคอยางเปนระบบ เชอมโยงการจดการงานวจยของทกคณะกบ
งานพฒนาต าบลโดยหนวยจดการงานวจยและทมงานทเชอมกบต าบลของแตละคณะจะเชอมขอมลสถานการณ
ปญหาจากพนทเพอการวจยและปฏบตพนธกจแบบบรณาการอยางมสวนรวมกบเครอขายองคกรภาค
องคประกอบหลกของรปแบบการบรหารจดการ ม 4 ดานหรอทเรยกวา RICN Model ไดแก 1) การสรางองค
ความรและการจดการความรควบคกบการท างาน ( Research : R) 2) การบรณาการพนธกจและศาสตรทก
สาขากบปญหาในพนท (Integration : I) 3) การไหลเวยนของขอมลเพอการสอสารททนตอความเปลยนแปลง
เพอใชประโยชน (Communication : C) และ 4) เครอขายการเรยนรและการท างานทงภายในและภายนอกส
เปาหมายรวมพฒนา (Network : N) โดยสรปแสดงดงภาพ
• • • TQM,BMK,KM• • • QA
PAR CQI SSS/Best Practice/
(Network : N)
Communication : C
Integration : I
Research : R
2
จากภาพจะเหนวาการท างานแบบบรณาการจะเปนทงบรณาการพนธกจและศาสตร โดยในมหาวทยาลย
จะไมมก าแพงคณะ นอกมหาวทยาลย กพยายามลด ก าแพงองคกร การท างานจะเชอมโยงกนเปนเครอขายทงเชง
ประเดนและเชงพนทใหเชอมกน ทกภาคสวนเปนใยแมงมม ใหไดมากทสด โดยมหาวทยาลยและสถานศกษาใน
พนทระดบต าบลจะเปนศนยกลางทชวยเปนขอตอการเชอมโยงกนและกนโดยใชระบบการสอสารและฐานขอมลท
ด มการวจยและจดการความรเปนเครองมอในการสรางองคความรควบคกบการท างานเพอใหสามารถเสรมพลง
และสานพลงกนและกนในเครอขายองคกรภาคใหปฏบตงานแบบบรณการพนธกจตามบทบาทขององคกรท
รบผดชอบใหมประสทธภาพประกนคณภาพตามตวชวดการท างานขององคกร ขณะเดยวกนกเชอมโยงสเปาหมาย
วสยทศนรวมของพนทโดยมการผนกก าลง สานพลงกนอยางตอเนองส าหรบระบบบรหารการจดการคณภาพ
งานวจยแบบบรณาการเพอทองถน มระบบหลกและระบบสนบสนนรวมทงเครอขายภาค และการเชอมฐานขอมล
จากพนทระดบต าบลเพอใชประโยชนของมหาวทยาลยราชภฏอตรดตถ โดยสรปแสดงดงภาพ
3
กระบวนการจดการเรยนรแบบบรณาการเพอชมชนทองถนเขมแขง
มหาวทยาลยราชภฏอตรดตถมกลไกสนบสนนการปฏบตพนธกจแบบบรณาการเพอทองถนเพอใหสนอง
ตอนโยบายอยางหลากหลาย เชน การก าหนดตวชวดใหมระบบบรหารจดการงานวจยทเออตอการวจยเพอทองถน
ทกคณะและการเสรมแรงโดยใหรางวลงานวจยทบรณาการพนธกจทงสอน วจย และบรการวชาการกบสถานการณ
ปญหาในชมชน ท าใหมผลงานทเคยไดรางวลจากทกคณะ ตวอยางงานวจยของคณะวทยาการจดการทเคยไดรางวล
คอ “การจดการเรยนรแบบบรณาการเพอพฒนาความสามารถดานการสอสารของนกศกษาวชาการพดเพอการ
ประชาสมพนธในงานสงเสรมเครอขายวสาหกจชมชน” ของ ผศ.ดร.ปญณตา ชยสนท และเรอง “รปแบบ
การพฒนาแผนทแหลงเรยนรชมชนโดยความรวมมอของภาควชาการกบองคกรชมชนต าบลแสนตอ อ าเภอน าปาด
จงหวดอตรดตถ” ของอาจารยรชดา ค าจรง เปนตน
การปฏบตพนธกจแบบบรณาการเพอชมชนทองถนของทกคณะมกลไกการบรหารจดการทเปนระบ บไม
ขนกบตวบคคลเหมอนในอดต กรณตวอยางกระบวนการท างานแบบบรณาการของคณะมนษศาสตร และ
สงคมศาสตรและคณะวทยาศาสตรและเทคโนโลยทเชอมงานกบพนทมภาพสรปดงน
4
สถานการณทเปนอยในปจจบน
กระบวนการแกไขปญหา
ปจจบน
การสราง านขอมลสขภาวะต าบล ส ารวจสถานการณปญหา สรางเครองมอท างานโดยนกศกษาและชมชน
การวเคราะหปญหา
นโยบายสาธารณะ โครงการสรางสรรค โครงการวจย
สรปความเชอมโยงเครอขายการเรยนรและการท างานสเปาหมายวสยทศนการพฒนาจงหวดอตรดตถ
ของมหาวทยาลยราชภฏกบองคกรปกครองสวนทองถนและองคกรภาคแสดงดงภาพ
การบรหารจดการแบบบรณาการเพอพฒนาพนทของมหาวทยาลยราชภฏอตรดตถกบองคกรปกครองสวนทองถนและองคกรภาค (Uttaradit Model)
ความเปนหนงเดยวกนของมหาวทยาลยกบองคกรภาคสเปาหมายรวมพฒนาจงหวดอตรดตถ
()ภาค
5
ผลการด าเนนงานและการตอบรบจากภาค
โดยภาพรวมผลการขบเคลอนงานแบบบรณาการของมหาวทยาลยราชภฏอตรดตถบรรลผลดตาม
เปาหมายในแนวทาง 1 มหาวทยาลย 1 จงหวด ผลส าเรจทควบคกนมาคอ การเสรมพลงใหองคกรทเปน
เครอขายมผลงานทเพมประสทธภาพตามมาตรฐานการประกนคณภาพองคกรของตนเองอยางเปนรปธรรม กรณ
ตวอยางการตอบรบจากภาคสวนตางๆ ทสนบสนนขอสรปขางตน ไดแก
1. องคกรระดบคณะของมหาวทยาลยราชภฏอตรดตถ มการเชอมโยงเครอขายการท างานและ
แลกเปลยนเรยนรทงภายใน และภายนอกคณะ มการบรณาการงานวจยกบงานสอน งานบรการวชาการและท าน
บ ารงศลปวฒนธรรม และขยายเครอขายสบคลากรทงองคกร โดยมกลไกการเชอมโยงผานหนวยจดการงานวจย
ของแตละคณะและหนวยจดการงานวจยของมหาวทยาลย
2. การรวมเรยนรของนกศกษา คณาจารยจากทกคณะเชอมโยงรายวชาทสอนใหนกศกษาไดรวมเรยนร
จากการปฏบตในชมชน การทนกศกษามประสบการณปฏบตงานในพนทนอกจากจะชวยใหนกศกษาไดเรยนร
ชมชนและการฝกปฏบตจากชวตจรงแลวยงชวยใหนกศกษามโอกาส แสดงศกยภาพ และผลงานทชมชนยอมรบ
ชวยใหมโอกาสรบงานทสรางรายไดระหวางเรยนและมโอกาสเขาสงานเพมขน
3. องคกรปกครองสวนทองถนองคกรภาค เกดการเรยนรรวมกนและเปนประโยชนทงในสวนของ
มหาวทยาลยราชภฏอตรดตถกบองคกรปกครองสวนทองถนและภาค ภาพสะทอนทองคกรปกครองสวนทองถน
ระบวาเกดการเปลยนแปลงจากการทมหาวทยาลยราชภฏอตรดตถเขาไปมสวนรวม เชน 1) ชวยใหมนใจทจะท างาน
ดวยตนเองไดอยางมพลง 2) การจดเวทแลกเปลยนเรยนรชวยใหทกฝายมแรงเสรมทจะน าประสบการณความส าเรจ
มาแบงปนกนไดเหนศกยภาพคนในชมชนชดเจน ท าใหสรางพลงรวมไดอยางตรงประเดน
4. ภาคประชาชน กระบวนการท างานทเนนความมสวนรวมของประชาชนเปนส าคญสงผลใหเกดความใกลชดสามารถสอสารสถานการณปญหาเปนเพอนรวมเสนทางพฒนากบภาควชาการไดอยางเปนพลวตทนตอความเปลยนแปลง เชน เครอขายเกษตรกรไมผลรวมกบมหาวทยาลยราชภฏอตรดตถในการพฒนามาตรฐานคณภาพไมผลเพอการสงออก หรอการลดตนทนการผลตขาวอนทรยและการเชอมโยงผลผลตกบเครอขายการตลาดทงภายใน และนอกประเทศ เปนตน
กรณตวอยางประโยคทสนบสนนขอสรปขางตนในสวนของนกศกษาและประชาชน ไดแก
“ผมนายศภวฒน ช านาญ เปนนกศกษาคนหนงในสาขาเทคโนโลยส ารวจและภมสารสนเทศของคณะ
เทคโนโลยอตสาหกรรม มหาวทยาลยราชภฏอตรดตถ การเรยนสาขานผมไดออกพนทท างานรวมกบชมชนทองถนตลอดเวลา การ
เรยนการสอนเนนเอาสงทเรยนในหองเรยนลงไปปฏบตจรงในพนท และน าการลงพนทกลบมาพดคยกนถงทกษะทยงขาดและสงท
อาจารยควรจะสอนเพมเตม เมอท าการพดคยกนแลวกมการเรยนการสอนทปรบเพมเตมเพอใหเกดความรทสามารถจะน าไปใชได
จรง การลงพนทเหมอนเปนสวนหนงของชวตพวกเราอาจารยจะพาลงพนททกเทอม ไปหลากหลายท เจอวฒนธรรมหลากหลายแบบ
เจอปญหาและอปสรรคในการท างาน เมอกอนผมกลวปญหาทจะเกดขนกบการท างาน แตอาจารยบอกเสมอวา คนเจอปญหาคอ
คนท างาน คนทไมมปญหาคอคนไมท างาน การแกปญหาในการท างานท าใหสมองเราดขน ความคดโตขน มสตมากขน และสภาพ
6
จตใจแขงแกรงมากขน การลงพนทมนเปนอะไรทบางครงล าบากมาก เทาทผมจ าไดหนงในความล าบากคอการออกส ารวจน าตกตาด
ฟา ต.แสนตอ อ.น าปาด จ. อตรดตถ ซงเปนน าตกใหมใหแกชมชนถงแมวาการเดนทางจะตองใชเวลาไปกลบประมาณ 5 ชวโมงจน
ผมพดกบ อาจารยเอ (อาจารยรชดา ค าจรง)วา อาจารยครบ ไมนาเชอเลยวาผมท าได ผมขนมาถงได ทแรกผมถอดใจไปแลวผมอยาก
หนหลงกลบแตผมไมท า เพราะฉะนนทกเรองทเขามาในชวตผม ผมจะสไมวาจะเปนเรองการเรยน การงาน หรอการเงน เพราะผม
คดวาไมมอะไรล าบากไปกวานแลวครบรวมทงการลงพนทขนเกบขยะบนภ...มนล าบากและเหนอยมาก แตการลงพนทแตละครงท า
ใหเราพบมตรภาพ น าใจของเพอน และชาวบาน ความรสกดๆ ทไดท าอะไรเพอชมชนทองถน การไดรบการยอมรบจากคนใน
ทองถน การทท าใหรวาเดกราชภฏอยางเรากท าอะไรใหคนอนไดและท าไดดดวย...”
ศภวฒน ช านาญ เจาหนาทฝาย GIS กรมทดน 10 พ.ค. 54
“...ชวงแรกทเชอมงานของเครอขายเกษตรกรกลมเลก ๆ กบมหาวทยาลยราชภ ฏอตรดตถเรองปญหามาตรฐาน
คณภาพทเรยนเพอการสงออก ใชวธท าหนงสอถงอธการบด ทานอนเคราะหมากผานไปรองอธการบดฝายวจยไปยงหนวยจดการ
งานวจยของคณะเกษตรฯ ท าใหผมไดพบกบ ผศ.ดร.เจษฎา มงฉาย ซงเปนหวหนาหนวยจดการงานวจยพรอมทมงานของทาน ท างาน
รวมกนจนคณะเกษตรจดทนงไวใหทหองส านกงานหนวยจดการงานวจยเพอใหเชอมงานกน ทนตอเหตการณ ตอนนจ านวนสมาชก
ของเครอขายเกษตรทางเลอกครอบครมทงจงหวด มโครงการด ๆ ทเปนประโยชนกบเกษตรกรเพมขนมากมาย ผมและเพอนสมาชก
ในเครอขายภมใจมากทมเครอขายกบองคกรภาคทมกลไกชดเจนไมตองท างานแบบโดดเดยวเมอมปญหาไมรจะ พงใครอยาง
แตกอน...”
ลงฟน โชวนด ประธานเครอขายเกษตรทางเลอก 5 ม.ค. 54
ภาพตวอยางรปธรรมผลงาน
7
N,R
2.2
•
8
พ 1 พ ถ จ ห ถ
(
)
NGO.
พ
พ ห
จ ห
• พ ห
QA
9