แนวคดภาษทดนและทรพยสน: กรณศกษาราง

พระราชบญญตภาษทดน และสงปลกสราง

กรณศกษารางพระราชบญญตภาษทดน และสงปลกสราง 3

แนวคดภาษทดนและทรพยสน: กรณศกษารางพระราชบญญตภาษทดน

และสงปลกสราง

แบงค งามอรณโชต และ คณะ1

1. บทนำ ในสวนของบทนำนจะเสนอรายละเอยดเกยวกบหลกการภาษ

ขอเทจจรงบางประการเกยวกบภาษของประเทศไทยและตางประเทศ

เพอเชอมโยงใหเขาใจถงปญหาการจดเกบภาษของประเทศไทยทเปน

ปจจยสนบสนนใหเกดรางพระราชบญญตภาษทดนและสงปลกสรางขน

ภาษ หมายถง การโยกยายผลผลตทเอกชนผลตขนไดหรอรายได

ของเอกชน ไปสมอของรฐบาล (Say, 1964 อางถงใน Hoppe, 2006)

เพอตอบสนองวตถประสงคหลากหลาย เชน การสรางความเปนธรรมทาง

สงคม การหารายไดเขารฐเพอจดสวสดการสาธารณะ การสรางความ

มนคงใหแกรฐ เปนตน โดยเราอาจแบงภาษออกเปนชนดตางๆ ไดหลาย

วธดวยกน เชน แบงตามหนวยจดเกบ แบงตามการจดเกบตอรายได หรอ

แบงตามฐานภาษ เปนตน อยางไรกตาม เพอใหงายตอการทำความเขาใจ

งานศกษาชนนจะยดเอาวธการแบงตามหนวยจดเกบเปนสำคญ

1 พชญตม ฤกษศภสมพล, นายธงชาต บวรธำรงชย และ นายพงศสนต พงศบางล

ชดหนงสอ

การสำรวจองคความรเพอการปฏรปประเทศไทย

แนวคดภาษทดนและทรพยสน: กรณศกษารางพระราชบญญตภาษทดน และสงปลกสราง ISBN:

ทปรกษา : นพ.สมศกด ชณหรศม

ดร.สมเกยรต ตงกจวานชย

ยวด คาดการณไกล

บรรณาธการ : ปกปอง จนวทย

กองบรรณาธการ : สกลฤทธ จนทรพม

ภทชา ดวงกลด

หนงสอชดนเปนสวนหนงของโครงการการสำรวจ

องคความรเพอการปฏรปประเทศไทย

โดยคณะทำงานเครอขายวชาการเพอการปฏรป

คณะกรรมการสมชชาปฏรป

จดพมพและเผยแพรโดย

สำนกงานปฏรป (สปร.) 126/146 ชน 4 อาคาร 10 ชน

สถาบนบำราศนราดร ซ.ตวานนท 14 ถ.ตวานนท

อ.เมอง จ.นนทบร 11000

โทรศพท 0-2965-9531-3 โทรสาร 02-965-9534

www.reform.or.th

แนวคดภาษทดนและทรพยสน: 4 กรณศกษารางพระราชบญญตภาษทดน และสงปลกสราง 5

หากพจารณาภาษของประเทศไทยทถกจดเกบโดยรฐบาลสวนกลาง

จะพบวา ภาษสวนใหญทจดเกบไดนน มาจากการจดเกบโดย

กรมสรรพากร โดยมมลคากวารอยละ 64 ของมลคาการจดเกบภาษโดย

รวมทไดในป พ.ศ. 2553 (ด ภาพท 1) ตวเลขการจดเกบสงสดสามอนดบ

แรกของหนวยงานนไดแก ภาษมลคาเพม คดเปนมลคา 502,245.07 ลาน

บาท ภาษเงนไดนตบคคลคดเปนมลคา 454,533.07 ลานบาท และภาษ

เงนไดบคคลธรรมดาคดเปนมลคา 208,222.64 ลานบาท

ภาพท 1: โครงสรางการจดเกบภาษโดยหนวยงานรฐบาล

ทมา: ขอมลจากศนยเทคโนโลยสารสนเทศ และการสอสาร, กระทรวงการคลง (2554)

ภาพท 2 แสดงโครงสรางภาษของประเทศไทย จะเหนไดวาประเทศ

ไทยพงพงภาษทางออมอยางภาษมลคาเพมในระดบสง ซงถอวาขดกบ

โครงสรางรายรบทางภาษในประเทศพฒนาแลว ทการจดเกบภาษทางตรง

อยางภาษเงนไดบคคลธรรมดามกจะมากกวาภาษเงนไดนตบคคลและ

มากกวาภาษมลคาเพม นอกจากนยงขดกบทฤษฎการจดเกบภาษทเชอวา

ภาษเงนไดนตบคคลควรตำกวาภาษเงนไดบคคลธรรมดา และภาษ

อสงหารมทรพยควรจดเกบสงสด (J. V. Van SicKle, 1927)

ตวอยางการจดเกบภาษในประเทศสหรฐอเมรกาสอดคลองกบการ

จดเกบภาษตามทฤษฎดงกลาว โดยมตวเลขการจดเกบสงสดสามอนดบ

แรก ไดแก ภาษเงนไดบคคลธรรมดาคดเปนมลคา 1,184.4 พนลาน

ดอลลารสหรฐ ภาษมลคาเพมคดเปนมลคา 368.4 พนลานดอลลารสหรฐ

และภาษนตบคคลคดเปนมลคา 184.7 ลานดอลลารสหรฐ เปนตน2 จง

สามารถสรปปญหาประการแรกของการจดเกบภาษในประเทศไทยไดวา

ประเทศไทยมโครงสรางการพงพงภาษทางออมทมากจนเกนไปเมอเปรยบ

เทยบกบประเทศพฒนาแลวและทฤษฎการจดเกบภาษนนเอง

ภาพท 2: การเปลยนแปลงของมลคาการจดเกบภาษ 3 ประเภททม

มลคาการจดเกบสงสดระหวาง พ.ศ.2533 - 2553

ทมา: ขอมลจากศนยเทคโนโลยสารสนเทศ และ การสอสาร, กระทรวงการคลง (2554)

.

208,222.64

454,533.07

502,245.07

0.00

100,000.00

200,000.00

300,000.00

400,000.00

500,000.00

600,000.00

2533 2535 2537 2539 2541 2543 2545 2547 2549 2551 2553

2 ขอมลจาก http://www.usgovernmentrevenue.com/ เขาดเมอวนท 4 กมภาพนธ 2554

แนวคดภาษทดนและทรพยสน: 6 กรณศกษารางพระราชบญญตภาษทดน และสงปลกสราง 7

นอกจากปญหาเรองการพงพงภาษทางออมอยางมากแลว หาก

พจารณาในแงของการออกแบบระบบภาษเพอการกระจายอำนาจไปส

ทองถนจะพบวา ในกรณของประเทศไทยยงดำเนนการไปไดไมมากนก

ทงน ดไดจากมลคาการจดเกบภาษจากทองถน อาท ภาษโรงเรอนและ

ทดนและภาษบำรงทองทยงสามารถจดเกบไดนอยเมอเทยบกบประเทศ

ตางๆ ในภมภาค (ดตารางท 1) และเมอเทยบกบมลคาของงบประมาณ

ในสวนอนๆ ทเปนแหลงรายไดของทองถนจะพบวา รายไดทจดเกบโดย

ทองถนเอง (Locally levied taxes) ซงรวมรายไดจากภาษโรงเรอนและ

ทดนและภาษบำรงทองท คดเปนเพยงรอยละ 8.9 ของรายไดทงหมดท

องคกรปกครองสวนทองถนของไทยไดรบในป พ.ศ. 2550 เทานน (ดภาพท

3) ขอมลในสวนนจงสะทอนวา รฐบาลทองถนสามารถพงพงภาษทตนเอง

จดเกบไดนอยมากเมอเทยบกบแหลงรายไดทโอนถายมาจากสวนกลาง

ตารางท 1: สดสวนรายไดททองถนจดเกบเองเทยบกบบางประเทศ

ในภมภาค

ประเทศ สดสวนรายไดทองถนจดเกบเอง ตอรายไดรวมของทองถน

(รอยละ)

เวยดนาม 59.07

ญปน 40

เกาหลใต 34.41

ไทย 9.2 ทมา: สำนกงานเศรษฐกจการคลง (2553)

ภาพท 3: รอยละของรายไดแตละชนดททองถนไดรบ

ทมา: สกนธ วรญญวฒนา (ไมปรากฏป)

สาเหตสำคญสวนหนงทภาษทองถนจดเกบเองเปนแหลงรายไดไม

มากนกเมอเทยบกบแหลงรายไดอนๆ ททองถนไดรบ กเพราะพระราช

บญญตภาษโรงเรอนและทดน พ.ศ.2475 และพระราชบญญตภาษบำรง

ทองท พ.ศ. 2508 ซงบงคบใชอยในปจจบนมปญหาอยดวยกนหลาย

ประการ กระทงนำมาซงแนวคดทจะมการแกไขปรบปรงโดยรวมพระราช

บญญตทงสองฉบบเขาดวยกนเปนพระราชบญญตภาษทดนและสงปลก

สราง อยางไรกตาม แมรางพระราชบญญตภาษทดนและสงปลกสรางจะ

ถกผลกดนมาตลอดนบตงแต พ.ศ. 2537 กระทงปจจบน (พ.ศ. 2553) แต

การผลกดนรางพระราชบญญตดงกลาวใหออกมาเปนกฎหมายกยงไม

ประสบความสำเรจ โดยตารางท 2 แสดงถงลำดบการผลกดนราง

กฎหมายดงกลาว

แนวคดภาษทดนและทรพยสน: 8 กรณศกษารางพระราชบญญตภาษทดน และสงปลกสราง 9

ตารางท 2: ตารางสรปเหตการณสำคญเกยวกบการผลกดน ราง

พระราชบญญตภาษทดนและสงปลกสราง

วนท เหตการณสำคญ

พ.ศ. 2537 รฐบาลนายชวน หลกภย (ครงท 1) ใหความเหนชอบใน

หลกการยบรวมภาษโรงเรอน (ตาม พระราชบญญตภาษ

โรงเรอนและทดน พ.ศ. 2475) และ ภาษบำรงทองท

(ตาม พระราชบญญตภาษบำรงทองท พ.ศ.2508) เขา

ดวยกน โดยใหเรยกวา “ภาษบำรงทองท” และให

กระทรวงการคลงเปนหนวยงานหลกในการยกรางและ

นำเสนอ

24

กมภาพนธ

2541

รฐบาลนายชวน หลกภย (ครงท 2) กระทรวงการคลงได

นำเสนอ “รางพระราชบญญตบำรงทองท พ.ศ....” ให

คณะรฐมนตรพจารณา และคณะรฐมนตรกไดมมตอนมต

ในหลกการ พรอมกบสงใหสำนกงานคณะกรรมการ

กฤษฎกาตรวจพจารณา

8 กนยายน

2541

คณะกรรมการกฤษฎกา (คณะ7) ไดเสนอปรบปรงชอ

กฎหมายใหมเปน “รางพระราชบญญตภาษทดนและสง

ปลกสราง พ.ศ....” และ ไดมการนำเสนอรายละเอยดแก

คณะรฐมนตร ซงไดมการลงมตเหนชอบใหคณะกรรมการ

กฤษฎกานำไปตรวจพจารณาอกครงหนง โดยมขอสงเกต

เกยวกบ โครงสรางภาษ การบรรเทาภาระภาษ และการ

ลดหยอนภาษสำหรบผมรายไดนอยเปนประเดนสำคญ

พรอมกนน กระทรวงการคลงไดตงคณะทำงานขนมาเพอ

ศกษาและจดทำขอเสนอแกไขแกคณะกรรมการกฤษฎกา

ตามขอสงเกตดงกลาวดวย

1 กรกฎาคม

2546

คณะกรรมการกฤษฎกา (คณะ3) พจารณาแกไข “ราง

พระราชบญญตภาษทดนและสงปลกสราง พ.ศ....” ตาม

มตคณะรฐมนตรเมอวนท 8 กนยายน 2541 เปนทแลว

เสรจ พรอมกบสงรางฉบบดงกลาวใหแกกระทรวงการ

คลงพจารณา

29

กรกฎาคม

2547

กระทรวงการคลงไดแจงประเดนทขอแกไขในรางพระราช

บญญตกลบไปทคณะกรรมการกฤษฎกา ซงในภายหลง

สำนกงานคณะกรรมการกฤษฎกาไดนำรางพระราช

บญญตทแกไขแลวเสรจในวนท 1 กรกฎาคม 2546 และ

ความเหนเพมเตมของกระทรวงการคลงและมหาดไทย

เสนอคณะรฐมนตรพจารณา แมวาจะมความขดกนอย

ระหวางรางพระราชบญญตและความเหนของกระทรวง

กตาม

30

พฤศจกายน

2547

คณะกรรมการกลนกรองเรองเสนอคณะรฐมนตร (คณะท

1.2) มมตมอบหมายใหสำนกงานคณะกรรมการกฤษฎกา

กระทรวงการคลง และกระทรวงมหาดไทย หารอใน

ประเดนทมความเหนไมสอดคลองใหไดขอยต

4

พฤษภาคม

2548

ภายหลงจากทคณะกรรมการ 3 ฝายตามมตคณะ

กรรมการกลนกรองฯ เมอวนท 30 พฤศจกายน 2547 ได

ประชมกน 2 ครง (22 ธนวาคม 2547 และ 19 มกราคม

2548) กสามารถหาขอยตได และไดนำเรองเสนอแกท

ประชมคณะรฐมนตร

แนวคดภาษทดนและทรพยสน: 10 กรณศกษารางพระราชบญญตภาษทดน และสงปลกสราง 11

15

กมภาพนธ

2549

คณะกรรมการกลนกรองฯ มมตใหกระทรวงการคลง

รบไปพจารณาในประเดนเกยวกบภาษทรพยสนของตาง

ประเทศ การหกคาเสอมราคา และความพรอมขององคกร

ปกครองสวนทองถน (อปท.) ในการจดเกบภาษตามราง

พระราชบญญตภาษทดนและสงปลกสราง พ.ศ....

20

พฤษภาคม

2551

กระทรวงการคลงไดนำรางพระราชบญญตฉบบปรบปรง

เสนอแกคณะกรรมการกลนกรองฯ หลงจาก ประชม

หารอหนวยงานทเกยวของรวม 4 ครง และไดมการแนบ

ผลการศกษาตามขอสงเกตของคณะกรรมการกลน

กรองฯ และการพจารณาขอสงเกตของคณะกรรมาธการ

การคลงและการธนาคาร ไปพรอมกนดวย

8 สงหาคม

2551

รางพระราชบญญตภาษทดนและสงปลกสรางผานการ

พจารณาของคณะกรรมการกลนกรองฯ

17

พฤศจกายน

2551

สำนกเลขาธการนายกรฐมนตร สงเรองดงกลาวคนมาส

กระทรวงการคลง โดยแจงวารองนายกรฐมนตร (นาย

โอฬาร ไชยประวต) มคำสงใหกระทรวงการคลงพจารณา

ทบทวนรางพระราชบญญตอกครง โดยไดสงความเหนของ

กระทรวงมหาดไทยเกยวกบการยกเวนภาษใหแกเกษตรกร

ซงใชทดนของตนเพอการเกษตรไมเกนมลคาทกำหนด

16

กมภาพนธ

2552

กระทรวงการคลงหารอหนวยงานทเกยวของแลวเสรจใน

สวนของขอสงเกตตามคำสงรองนายกฯ เมอวนท 17

พฤศจกายน 2551

ทมา: สำนกงานเศรษฐกจการคลง (2553)3

เพอถอดองคความรทสะสมมาตลอดระยะเวลากวา 16 ป ของการ

ผลกดนรางพระราชบญญตภาษทดนและสงปลกสราง งานศกษาชนนจง

พยายามทจะรวบรวมสาระสำคญหลก 3 ประการดวยกนคอ (1) ทมาและ

พฒนาการของการผลกดนรางพระราชบญญตภาษทดนและสงปลกสราง

(2) ววาทะวาดวยภาษทดนและสงปลกสราง ทงเหตผลของฝายสนบสนน

และคดคานพรอมขอสนบสนนทางทฤษฎ (3) การสำรวจกรณศกษาของ

การบงคบใชภาษทดนและสงปลกสรางในตางประเทศ

3 สรปจากเอกสารงานสมมนาเรอง “ภาษทดนและสงปลกสราง ลดความเหลอมลำ สรางความเปนธรรมในสงคมไดจรงหรอ?” 17 พฤศจกายน 2553 โดยสถาบนกฎหมายภาษศกษา คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร. ทงน ตารางท 2 ยงไมรวมถงความเคลอนไหวภาคประชาชนในการผลกดนรางกฎหมายดงกลาว

แนวคดภาษทดนและทรพยสน: 12 กรณศกษารางพระราชบญญตภาษทดน และสงปลกสราง 13

2. ทมาและประวตยอของการผลกดนรางพระราชบญญตภาษทดนและสงปลกสราง รางพระราชบญญตภาษทดนและสงปลกสราง พศ... ถกรางขนมา

เพอแกปญหาตางๆ ของพระราชบญญตภาษโรงเรอนและทดน พ.ศ.2475

และพระราชบญญตภาษบำรงทองท พ.ศ. 2508 ทบงคบใชอยในปจจบน

โดยมแนวคดทจะยกเลกพระราชบญญตเกาทง 2 ฉบบ และรวมเปน

พระราชบญญตภาษทดนและสงปลกสราง พศ... เพยงฉบบเดยว

เนองจากการจดเกบรายไดจากทดนและสงปลกสรางตามพระราชบญญต

ฉบบเกานนมประเดนปญหาทงในทางทฤษฎและปฏบตมากมาย ดง

รายละเอยดตอไปน

2.1 ภาษโรงเรอนและทดน

ภาษโรงเรอนและทดนตามทระบในพระราชบญญตภาษโรงเรอนและ

ทดน พ.ศ. 2475 หมายถง ภาษทเกบจาก มลคาผลตอบแทนทไดรบจาก

การใหเชาหรอใชสอยทดนหรอสงปลกสรางเหนอทดนนน โดยประโยชน

ของโรงเรอนและทดนทเจาของไดรบเรยกวา “คารายป” ดงนนสวนใหญ

ผทมภาระตองจายภาษโรงเรอนและทดน จงมกเปนเจาของทใหเชา

อสงหารมทรพยและเจาของกจการทใชโรงเรอนและทดนในการประกอบ

ธรกจ โดยนยน ภาษโรงเรอนและทดนจงสามารถนบเปนภาษทรพยสน

ทเปนอสงหารมทรพยเพอการพาณชย (Commercial property tax)

รปแบบหนง (ชยรตน เอยมกลวฒน, 2541)

ภาษโรงเรอนและทดนมอตราจดเกบรอยละ 12.5 จากคารายปหรอ

คาเชารายปซงผประกอบการไดรบ แตเนองจากมโรงเรอนและทดน

จำนวนมากทเจาของกจการเปนเจาของเอง และพระราชบญญตภาษ

โรงเรอนและทดน พ.ศ.2475 ไดยกเวนภาษใหแก โรงเรอนทเจาของใชเปน

ทอยอาศยและโรงเรอนทปดวางไมกอใหเกดประโยชน จงกอใหเกด

ปญหาอยางนอย 3 ประการดงนคอ

1) ฐานภาษ: ภาษโรงเรอนและทดนมฐานภาษคอคาเชารายป จงซำซอน

กบภาษเงนไดทจดเกบจากรายไดคาเชาและในกรณทไมมคาเชา

การประเมนคาเชารายปจะขนอยกบดลยพนจของพนกงาน

เจาหนาทซงเปดโอกาสใหมการทจรตประพฤตมชอบไดงาย

2) อตราภาษ: ภาษโรงเรอนและทดนจดเกบในอตรารอยละ 12.5

ของคาเชารายป ซงผประกอบการคาและอตสาหกรรมเรยกรอง

วาจดเกบภาษสงไป

3) การยกเวนหรอเลยงภาษ: เนองจากภาษโรงเรอนและทดนยกเวน

การจดเกบจากโรงเรอนทใชอยอาศยเองและโรงเรอนทไมไดใช

ประโยชน ทำใหเกบภาษไดนอยกวาทควรจะเปน

2.2 ภาษบำรงทองท

ทดนซงตองเสยภาษบำรงทองทตามทระบในพระราชบญญตภาษ

บำรงทองท พ.ศ.2508 คอทดนทกประเภท ไมวาจะมเอกสารสทธหรอไมม

เอกสารสทธ เปนทวางเปลาหรอสงปลกสราง ใชเพาะปลก เลยงสตว

อยอาศย ใหผอนเชา หรอใชประโยชนเองกตาม ทดนทตองเสยภาษบำรง

ทองทนน นอกจากพนททดนทวๆ ไปแลว ยงหมายความรวมถงพนทท

เปนภเขาและแมนำดวย

ภาษบำรงทองมจดประสงคเพอนำรายไดไปบำรงทองทนนโดยตรง

ฐานภาษ คอ ราคาปานกลางทดน ซงจะถกกำหนดทกๆ 4 ป อตราภาษ

มหลายอตราขนอยกบราคาปานกลางทประเมน โดยแบงราคาปานกลาง

ออกเปน 34 ชน จากชนราคาไรละ 0-200 บาท คดภาษไรละ 0.5 บาท

แนวคดภาษทดนและทรพยสน: 14 กรณศกษารางพระราชบญญตภาษทดน และสงปลกสราง 15

จนถงชนสดทายทราคามากกวา 30,000 บาทตอไร คดภาษไรละ 70 บาท

และเพมขน 25 บาททกๆ 10,000 บาทตอไร (ด ภาคผนวก ก)

อยางไรกตาม เมอคำนวณอตราภาษตอไร พบวา อตราภาษม

ลกษณะไมคงเสนคงวา กลาวคอในชนราคากลางทดน ชวงแรกจะเกบ

ภาษในอตรากาวหนา ในชนราคากลางทดนสงกวา 1,400 บาทตอไรขนไป

อตราภาษจงเรมเปนอตราคงท และในชนราคากลางทดนสงกวา 10,000

บาท จะเกบภาษในอตราถดถอย โดยนยน อตราภาษมลกษณะไมเปน

ธรรม เพราะใชอตราภาษกาวหนากบทดนราคาถกซงอาจถอครองโดย

คนจน ใชอตราภาษคงทสำหรบทดนราคาปานกลาง ซงอาจถอครองโดย

คนชนกลาง และใชอตราภาษถดถอยสำหรบทดนราคาสงซงอาจถอครอง

โดยคนรวย (ด ภาพท 4)

ภาพท 4: อตราภาษบำรงทองทเฉลยจดเกบตามราคากลาง อางอง

อตราภาษทายพระราชบญญตภาษบำรงทองท พ.ศ. 2508

นอกจากน ภาษบำรงทองทยงมการลดหยอนตามหมวด 3 มาตรา

22 ของพระราชบญญตภาษบำรงทองท พ.ศ.2508 เปนจำนวนตารางวา

ตงแต 50 ถง 2,000 ตารางวา ทงนขนอยกบเขตพนทและความหนาแนน

ของประชากรในทองถน โดยพนททมความหนาแนนมากของกรงเทพมหานคร

จะไดรบการลดหยอนนอยสด กลาวคอ ไดรบการลดหยอนระหวาง

50 ตารางวา ถง 100 ตารางวาเทานน ในขณะทพนทหางไกลจากตวเมอง

หรอพนทในเขตกรงเทพทมความหนาแนนตำไดรบการลดหยอนมากทสด

ถง 2,000 ตารางวา หรอ ราว 5 ไร (ด ตารางท 3) อยางไรกตาม เงอนไข

สำคญทจะทำใหไดรบการลดหยอนคอ ตองเปนบคคลธรรมดาซงเปน

เจาของทดนในจงหวดเดยวกนและใชทดนนนเปนทอยอาศย เลยงสตว

ของตนหรอประกอบกสกรรมของตนเทานน

ตารางท 3: การลดหยอนภาระภาษบำรงทองทตามความหนาแนน

พนท ขนตำ (ตารางวา)

ขนสง (ตารางวา)

กฎหมายรองรบ

นอกเขตเทศบาล 1,200 2,000 ขอบญญตจงหวด ขอบงคบตำบล

เขตเทศบาลตำบน หรอ เขตสขาภบาล

200 400 เทศบญญต หรอ ขอบงคบ

เขตเมองพทยา และ เทศบาลอนนอกเทศบาล ตำบล

50 100 เทศบญญต หรอ ขอบญญต

เขตกรงเทพมหานคร (หนาแนนมาก)

50 100 กฎกระทรวง

เขตกรงเทพมหานคร (หนาแนนปานกลาง)

100 400 กฎกระทรวง

เขตกรงเทพมหานคร (หนาแนนนอย)

1,200 2,000 กฎกระทรวง

ทมา: สรปจาก หมวด 3 มาตรา 22 ของพระราชบญญต ภาษบำรงทองท พ.ศ. 2508

0

0.1

0.2

0.3

0.4

0.5

0.6

1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 31 33 35 37

(%)

แนวคดภาษทดนและทรพยสน: 16 กรณศกษารางพระราชบญญตภาษทดน และสงปลกสราง 17

นอกจากน สำหรบทดนเพอการเกษตรจะถกจดเกบภาษในอตรา

พเศษ โดยใหเสยภาษไมเกนไรละ 5 บาท หากเปนทดนทใหเชาสำหรบ

ปลกพชลมลกจะเสยภาษเพยงครงหนงจากทกฎหมายกำหนด นอกจากน

ยงมบทลงโทษทดนทปลอยใหวางเปลาไมทำประโยชนตามแกสภาพของ

ทดน โดยตองเสยภาษเปนสองเทาของอตราภาษบำรงทองท อยางไร

กตาม รายไดจากภาษบำรงทองทกลบตำมากและภาพรวมของการจดเกบ

ภาษบำรงทองทซงไดกลาวมาทงหมดนนำมาสปญหาสำคญ 3 ประการ

ไดแก

1) ฐานภาษ: ตามกฎหมายตองมการตราคาปานกลางทดนทก 4 ป

แตฐานภาษทใชในปจจบนไมไดมการปรบปรงใหมนบตงแตม

การประเมนราคาในป 2521-2524 จงไมสะทอนราคาตลาดท

เปนจรง ทำใหฐานภาษบำรงทองทตำเกนจรง4 สงผลใหจดเกบ

รายไดไดนอย

2) อตราภาษ: ภาษบำรงทองทมโครงสรางอตราภาษแบบถดถอย

นนคอ เจาของทดนราคาประเมนสงถกเกบภาษในอตราทตำกวา

เจาของทดนราคาประเมนตำ ทำใหไมตอบโจทยดานความเปน

ธรรม

3) การยกเวนหรอเลยงภาษ: ภาษบำรงทองทเปนภาษทเกบจาก

ราคาประเมนทนทรพยทดน แตผอยอาศยในทองถนสวนใหญ

กลบไมตองเสยภาษ เนองจาก มการลดหยอนใหแกเจาของทดน

อยางนอย 50 ตารางวาขนไปจนถง 5 ไร ดงนน บานพกอาศย

สวนใหญจงไดรบการยกเวนการจดเกบภาษบำรงทองทแทบ

ทงหมด สงผลใหฐานภาษแคบและไมเปนธรรมแกผเสยภาษท

มไดรบการลดหยอนในสวนน

2.3 รางพระราชบญญตภาษทดนและสงปลกสราง

จากรายละเอยดเกยวกบกฎหมาย พระราชบญญตวาดวยภาษ

โรงเรอนและทดน พ.ศ.2475 และพระราชบญญตวาดวยภาษบำรงทองท

พ.ศ. 2508 ขางตน สามารถสรปปญหาสำคญของกฎหมายดงกลาวได

ดงแสดงในตารางท 4

ตารางท 4: สรปปญหาโครงสรางการจดเกบภาษแบบเกา

ปญหา ภาษโรงเรอนและทดน ภาษบำรงทองท

ฐานภาษ เกบจากประโยชนจากโรงเรอนและทดน ซงฐานภาษซำซอนกบภาษเงนได ทเกบจากรายไดคาเชา

เกบจากมลคาของทดน ซงราคากลางท ใชไมไดมการปรบปรง ตงแตป 2521-2524

อตราภาษ รอยละ 12.5 ตอป ผประกอบการรองเรยนวาอตราการเกบสงเกนไป

มลกษณะถดถอย ไมเปนธรรม

การยกเวน หรอเลยง ภาษ

เพราะจดเกบจากการใชประโยชน จากโรงเรอนและทดน ผใชโรงเรอน อยอาศยเองและโรงเรอนทปลอยวางจงไมถกเกบ

มการลดหยอนตงแต 50 ตารางวาถง 5 ไร โรงเรอนทใชอยอาศย จงไดรบการยกเวนไมถกจดเกบ

อนๆ คาเชารายป ถกประเมณโดยการใชดลยพนจพนกงานนำไปสการทจรตไดงาย

ปญหาการนยามทดนทางการเกษตร และ หลกการยกเวนทดนทางการเกษตรอาจไมสอดคลองกบความมงคง (เกษตรกรมทงจนและรวย)

4 จากการสมตวอยางของทดนซงถกจดเกบภาษ พบวา ราคาประเมนทนทรพยทดนป 2547-2550 เพมขนสงจากราคาปานกลางของทดนป 2521-2524 คอนขางมาก โดยเพมขนมากทสดถง 4,137 เทา (สถาบนกฎหมายภาษศกษา คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร ทาพระจนทร, 2553)

แนวคดภาษทดนและทรพยสน: 18 กรณศกษารางพระราชบญญตภาษทดน และสงปลกสราง 19

รางพระราชบญญตภาษทดนและสงปลกสรางเปนความพยายาม

ปฏรปกฎหมายทง 2 ฉบบดงกลาว เพอลดปญหาเกยวกบฐานภาษ อตรา

ภาษ การยกเวนเกนควร และปญหาอนๆ โดยเนอหาของรางพระราช

บญญตภาษทดนและสงปลกสรางฉบบใหม ซงคณะรฐมนตรใหความเหน

ชอบเมอวนท 20 เมษายน พ.ศ. 2554 มสาระสำคญดงตอไปน (ดราย

ละเอยดท ภาคผนวก ข.)

1) ฐานภาษ: ฐานภาษคอมลคาทงหมดของทดนและสงปลกสราง

โดยการคำนวณมลคาของทดน สงปลกสราง และหองชด ใหใช

ราคาประเมนทนทรพยเปนเกณฑในการคำนวณ กรณทไมม

ราคาทนทรพยการคำนวณมลคาใหเปนไปตามหลกเกณฑ

วธการ และเงอนไขตามทกำหนดโดยกฎกระทรวง (รางมาตรา

26) (ดตารางท 5)

2) อตราภาษ: อตราภาษจดเกบทงหมด 3 อตรา ไดแก อตราไมเกน

รอยละ 0.05 ของฐานภาษ สำหรบทดนท ใชประกอบ

เกษตรกรรม หรอใชเปนทงทอยอาศยและประกอบเกษตรกรรม

ในเวลาเดยวกน โดยมพนทเกษตรกรรมไมนอยกวา 3 ใน 4 ของ

พนททงหมด อตราไมเกนรอยละ 0.1 ของฐานภาษสำหรบทดน

ใชเปนทอยอาศย และอตราไมเกนรอยละ 0.5 ของฐานภาษ

สำหรบทดนทวไป (รางมาตรา 28) ซงอตราภาษจะถกประเมน

ใหมทก 4 ป โดยคณะอนกรรมการประจำจงหวดแตละจงหวด

3) การยกเวนหรอเลยงภาษ: กำหนดเกณฑและวธการคำนวณการ

ลดหยอนภาษ โดยเกณฑขนาดพนท ไมเกนหาสบตารางวา

สำหรบทดนและสงปลกสราง และไมเกนหาสบตารางเมตร

สำหรบหองชด และเกณฑฐานภาษ ไมเกนหนงลานบาทสำหรบ

ฐานภาษทคำนวณไดรวมกนของทดนและสงปลกสราง หรอสง

ปลกสราง หรอหองชด (รางมาตรา 30)5

นอกจากประเดนหลกทงสามประการขางตน ทเชอมโยงโดยตรง

อยกบปญหาของพระราชบญญตภาษโรงเรอนและทดน และพระราช

บญญตภาษบำรงทองทแลว พระราชบญญตภาษโรงเรอนและทดนยงม

มาตรการทจะเปนประโยชนเฉพาะอก เชน กำหนดใหมการจดสรรเงน

ภาษทจดเกบไดและนำสงใหแกธนาคารทดน เพอใชในกจการตาม

วตถประสงค หลกเกณฑ และวธการ ตามทกฎหมายวาดวยการจดตง

บญญตไว แตในระหวางทยงไมมการจดตงธนาคารทดน ใหองคกร

ปกครองสวนทองถนจดสรรเงนภาษทจดเกบไดและนำสงใหแกสถาบน

บรหารการจดการธนาคารทดน (องคการมหาชน) เพอใชในการดำเนน

การตามวตถประสงคของสถาบนดงกลาว โดยสถาบนบรหารการจดการ

ธนาคารทดน (องคการมหาชน) ตองแยกบญชสำหรบเงนดงกลาว

ตางหากจากการดำเนนกจการอนดวย และเมอสถาบนบรหารจดการ

ธนาคารทดน (องคการมหาชน) ยบเลกเนองจากมการจดตงธนาคารทดน

แลว การนำสงเงนขององคกรปกครองสวนทองถนจะสนสดลง และใหโอน

เงนเทาทเหลออยใหแกธนาคารทดนตามหลกเกณฑและวธการทกฎหมาย

กำหนด (รางมาตรา 71 และมาตรา 72) เปนตน

5 http://www.ryt9.com/s/cabt/1133413 เขาถงขอมลเมอ 26 เมษายน 2554

แนวคดภาษทดนและทรพยสน: 20 กรณศกษารางพระราชบญญตภาษทดน และสงปลกสราง 21

ตารางท 5: อตราภาษตามรางพระราชบญญตภาษทดนและสงปลก

สรางปรบปรงใหม เปรยบเทยบประเทศเกาหล

ไทย เกาหล

ระบบ อตรา ระบบ อตรา

ทดนและสงปลกสรางทวไป

ไมชดเจน ไมเกน 0.5 ไมไดจดเกบ

ทดนมลคาสง ไมไดจดเกบ คงท 5

ทอยอาศย ไมชดเจน ไมเกน 0.1 ไมไดจดเกบ

ทอยอาศยและเกง กำไร

ไมไดจดเกบ กาวหนา 0.2 - 5

เกษตรกรรม ไมชดเจน ไมเกน 0.05 คงท 0.1

ภาคอตสาหกรรม ไมไดจดเกบ คงท 0.3

การพาณชย ไมไดจดเกบ กาวหนา 0.3 - 2

ทมา: ปรบปรงจาก จรนทร และคณะ (2553)

ทกลาววาระบบภาษทดนของไทยยงไมมความชดเจนวาจะใชอตรา

ภาษแบบกาวหนา คงท หรอถดถอยนน กเพราะวา ในตวรางพระราช

บญญตภาษทดนสงปลกสรางฉบบลาสดกำหนดไวเพยงเพดานของอตรา

ภาษ ทวา ยงมไดกำหนดลกษณะการจดเกบวาจะเปนอตราภาษคงท

กาวหนา หรอถดถอย (ด มาตรา 28) อยางไรกตาม ในมมมองของผราง

กฎหมายดงกลาว อตราภาษทคดแตกตางกนตามลกษณะการใชงานของ

พนท ทำใหเจาของทดนและสงปลกสรางทใชประโยชนจากทรพยสน

เหมอนกนเสยภาษในอตราเดยวกนจะชวยสงเสรมความเปนธรรมไดใน

ระดบหนง สำหรบทดนวางเปลาทมไดนำไปใชประโยชนตามแกสภาพ

ทดน จะเสยภาษตามอตราทวไปใน 3 ปแรก หลงจากนนจะตองเสยเพม

1 เทาทกๆ 3 ป แตไมเกนรอยละ 2 ของฐานภาษ ซงตารางท 6 จะ

อธบายถงบทบาทของพระราชบญญตภาษทดนและสงปลกสรางฉบบใหม

วาจะชวยแกไขปญหาทเคยเกดขนภายใตกฎหมายเกาไดอยางไร

ตารางท 6: สรปการแกไขปญหาการจดเกบดวยภาษทดนและสง

ปลกสราง

ประเดน ภาษโรงเรอนและทดน ภาษบำรงทองท ภาษทดนและสงปลกสราง

ฐานภาษ เกบจากประโยชนจากโรงเรอนและทดน ซงฐานภาษซ ำซอนกบภาษเงนได ทเกบจากรายไดคาเชา

เ ก บ จ า กม ล ค าของทดน ซ งราคากลางทใชไมไดมการปรบปรงต งแตป 2521-2524

เกบจากมลคาทดนและสงปลกสรางรวมกน โดยราคาทใชเปนฐานภาษเปนปจจบน และมการปรบทกๆ 4ป

อตราภาษ รอยละ 12.5 ตอป ผประกอบการรองเรยนวาอตราภาษสงเกนไป

อ ต ราภาษ แบบถดถอย ไม เปนธรรม

อตราภาษแบงออกเปน 3 ระดบตามความสามารถในการจาย โดยอตราภาษท ไมสงเกนไป และเปนอตราภาษแบบกาวหนา จงมความเปนธรรมในแงทวา ผครอบครองสนทรพยราคาแพง จายภาษในอตราทสงกวา ผครอบครองสนทรพยราคาถก

การยกเวน หรอ เลยงภาษ

เ น อ ง จ า ก เ ก บ จ า กประโยชนจากโรงเรอนและทดน ผใชโรงเรอนอยอาศยเองและโรงเรอนทปลอยวางจงไมถกเกบ

มการลดหยอนตงแต 50 ตารางวา ถง 5 ไร โรงเรอนทใชอยอาศย จงไดรบการยกเวนไมถกจดเกบ

มการขยายฐานภาษ ทำใหทงโรงเรอนทอยอาศยเอง และโรงเรอนปดวางเขามาอยในระบบภาษ ฐานภาษจงกวางขน และ การเลยงภาษทำไดนอยลง

แนวคดภาษทดนและทรพยสน: 22 กรณศกษารางพระราชบญญตภาษทดน และสงปลกสราง 23

อนๆ ฐานคาเชารายปขนอยกบดลยพนจพนกงาน

จดเกบรายไดไดนอยมาก

ไมมการตฐานคาเชาโดยดลยพนจเจาพนกงานอกตอไป และจากการทฐานภาษกวางขน ยอมทำใหเกบภาษไดมากขน

ทมา: จากการรวบรวมโดยเอกสารหลกในสวนขอดจาก สำนกงานเศรษฐกจการคลง

(2553) และอทธพล ศรเสาวลกษณ (2553)

3. ขออภปรายเกยวกบการสนบสนนและคดคานรางพระราชบญญตภาษทดนและสงปลกสราง และขอสนบสนนทางทฤษฎ

แมวารางพระราชบญญตภาษทดนและสงปลกสราง จะวางอยบน

หลกการซงตองการทจะจดการกบปญหาของพระราชบญญตฉบบเดมซง

ถอเปนเจตนารมณทด ทวายงคงมขอโตแยงมากมายในรายละเอยดของ

พระราชบญญตฉบบน ในสวนนจะรวบรวมขออภปรายดงกลาวมาสรปให

เขาใจโดยงายวา ประเดนซงยงมความเหนแตกตางกนอยสำหรบภาษทดน

และสงปลกสรางมประเดนใดบาง

3.1) ประเดนถกเถยงดานเปาหมายและประโยชนจากการออก

พระราชบญญตภาษทดนและสงปลกสราง

การพจารณาถงเปาหมายของรางพระราชบญญตภาษทดนและสง

ปลกสรางถอเปนสาระสำคญอยางยง ทงนเพราะการตงเปาหมายแตกตาง

กนยอมกระทบถงรายละเอยดของขอกฎหมายทแตกตางกน จากการ

สำรวจเอกสารวาดวยการอภปรายเกยวกบรางพระราชบญญตภาษทดน

และสงปลกสรางในประเทศไทยพบวา เราอาจแบงแนวคดเกยวกบ

เปาหมายของการผลกดนไดเปน 3 กลมเปาหมายหลกๆ ไดแก 1) เพอ

เพมรายไดการจดเกบเขารฐและการกระจายอำนาจสทองถน 2) เพอเพม

การใชประโยชนเหนอทดน 3) เพอลดการกระจกตวของการถอครองทดน

โดยจะแสดงใหเหนถงขอสนบสนนและขอคดคานการใชภาษทดนเพอ

บรรลเปาหมายตางๆ ดงตอไปน

กลมทหนง: เปาหมายเพอเพมรายไดและกระจายอำนาจใหแกทองถน

กลมนมความเหนวา กฎหมายภาษทดนและสงปลกสราง มบทบาท

อยางสำคญในการเพมรายไดเขาสรฐ โดยเฉพาะการเพมบทบาทของ

ทองถนในการจดเกบและเพมมลคาของภาษฐานทรพยสนทจดเกบไดให

สงขน ซงเปนบทบาททสำนกงานเศรษฐกจการคลงคาดหวงมากทสด

ประการหนง

บทบาทของภาษในแงนพบไดทวโลก อาท ขอเสนอของ Henry

George (1879) ทเสนอใหมการจดเกบภาษทดนทวประเทศเพอมาสนบ

สนนงบประมาณใหแกรฐบาลในการทำโครงการตางๆ เพราะในความเหน

ของ George การเกบภาษทดนจะไมมผลกระทบตอระบบเศรษฐกจเทาไร

นก และผแบกรบภาระภาษโดยสวนใหญคอผครอบครองทดน (Coulson

and Li, 2010)

การจดเกบภาษทดนในประเทศองกฤษกจดอยในกลมนเชน

เดยวกน กลาวคอ ในชวงปค.ศ.1700 เปนชวงเวลาซงชนชนปกครองเปน

ทงเจาของทดน ในขณะเดยวกนกเปนผมอำนาจในการตดสนใจเรองภาษ

ดวย ดงนน การเกบภาษทดนจงเปนไปไดยาก อยางไรกตาม เมอประเทศ

แนวคดภาษทดนและทรพยสน: 24 กรณศกษารางพระราชบญญตภาษทดน และสงปลกสราง 25

เขาสภาวะสงครามกบฝรงเศส มความตองการใชเงนฉกเฉน จงไดม

การนำภาษทดนมาใช กระทงปจจบนภาษทดนกยงคงถกใชในประเทศ

องกฤษในฐานะแหลงรายไดของรฐบาลทมเสถยรภาพกวาภาษฐาน

ทรพยสนตวอน (Bevery McAnear, 1940)

ผาสก พงษไพจตร ใหขอมลทนาสนใจไวในงานสมมนา เรอง

พ.ร.บ.ภาษทดนและสงปลกสรางกบ (คำทวงถาม) ความเปนธรรมในการ

ถอครองทดน วา “ในฝร ง เศส ทกคนตองสงขอมลทรพยสนทม

ทงหมด(รวมถงทดนดวย)ใหกบภาครฐและนำไปลบดวยหนสน เหลอเทา

ไหรกจะมอตราการจดเกบตงแต 0 -1.8% โดยมลคาทรฐบาลจดเกบไดคด

เปน 10% ของรายไดทงหมดของภาษทงประเทศ” กรณตวอยางดงกลาวน

ชวาการพยายามจดเกบภาษทดนและสงปลกสรางเปนสวนหนงของการ

หารายไดเขารฐบาลทมประสทธภาพ ทงนตองอยภายใตอตราภาษท

เหมาะสม

เนองจากรางพระราชบญญตภาษทดนและสงปลกสราง มผลในการ

เพมรายไดใหแกรฐบาลทองถน จงอาจกลาวไดวา รางพระราชบญญต

ภาษทดนและสงปลกสรางไดเพมอำนาจหรออสระทางการคลงใหแกทอง

ถนในการบรหารจดการตนเองไดมากขนดวย ทงยงสอดคลองกบหลกทวา

ภาษจดเกบจากพนทใดกใชเพอพฒนาพนทนน6 ซงประมาณการรายไดท

ทองถนจะสามารถจดเกบเพมไดจากการบงคบใชรางพระราชบญญตภาษ

ทดนและสงปลกสราง ดงแสดงในตารางท 7

ตารางท 7: รายไดสวนเพมจากภาษทดนและสงปลกสราง ตาม

สมมตฐานอตราภาษ

รายไดทเพมขนหลงบรรเทาภาระภาษ (ลานบาท)

ป 2 (จดเกบ 50%)

ป 3 (จดเกบ 75%) ป 4 (จดเกบ 100%)

+ 45,124 + 67,686 + 90,249

สวนเพมอตราการจดเกบโดยทองถนเอง (รอยละ)

+ 21.78

สวนเพมจากมลคาการจดเกบเดม (รอยละ)

+ 232.92

ทมา: กลมนโยบายการคลงทองถน สำนกนโยบายการคลง สำนกงานเศรษฐกจการคลง อางถงใน รายงานการพจารณาศกษา คณะกรรมาธการ การคลง การธนาคาร และ สถาบนการเงน สภานตบญญตแหงชาต (2550)

ตารางท 7 แสดงถงรายไดสวนเพม (Marginal revenue) ททองถน

ควรสามารถจดเกบไดจากการบงคบใชรางพระราชบญญตภาษทดนและ

สงปลกสราง โดยประเมนวาหากจดเกบในอตรารอยละ 50 ของอตราจด

เกบเตมตามทกฎหมาย ทองถนจะมรายไดทเพมขนจากเดมประมาณ

45,124 ลานบาท และเพมขนเปน 67,686 ลานบาท และ 90,249 ลาน

บาท เมอจดเกบในอตรารอยละ 75 และ 100 ตามลำดบ

กลมทสอง: เปาหมายเพอเพมการใชประโยชนเหนอทดน

ในกลมทสองน มกรณตวอยางมากมายทสนบสนนแนวคด อาท (1)

กรณประเทศญปน เกษตรกรตองเสยภาษรอยละ 30 แกรฐบาล สงผลให

6 จรญศร ชายหาด จาก สำนกงานเศรษฐกจการคลง และ อสระ บญยง นายกสมาคมธรกจบานจดสรร ใหความเหนสอดคลองกน ในงานสมมนา เรอง พ.ร.บ.ภาษทดนและสงปลกสรางกบ (คำทวงถาม) ความเปนธรรมในการถอครองทดน, 2553

แนวคดภาษทดนและทรพยสน: 26 กรณศกษารางพระราชบญญตภาษทดน และสงปลกสราง 27

เกษตรกรตองปรบปรงประสทธภาพในการผลตทางการเกษตร ในขณะท

รฐบาลกเอาเงนภาษทจดเกบไดกลบมาชวยพฒนาสวสดการ (2) ในกรณ

สหรฐอเมรกา บางมลรฐมการจดเกบภาษทดนในเมองใหญทอตราภาษสง

จงมผลใหเจาของทดนซงไมไดใชประโยชนในทดน ตองหารายได

พฒนาทดนให เกดประโยชน เชน กรณ เพนซลวาเนย ประเทศ

สหรฐอเมรกา มทดนทไมไดใชประโยชนกวา 8,000 แหง หลงการจดเกบ

ภาษทดน สงผลใหทดนทไมไดใชประโยชนดงกลาวลดเหลอเพยง 100

กวาแหง และกอใหเกดกจกรรมในทางเศรษฐกจจำนวนมาก7

การเพมพนการใชประโยชนของทดนโดยใชภาษทดนนน ปรากฏให

เหนอยทวโลกโดยกรณทมความนาสนใจเปนพเศษไดแก การนำภาษทดน

มาใชควบคกบภาษตวโรงเรอนแตจดเกบแยกกน (Split rate tax

property) ของรฐเพนซลวาเนย สหรฐอเมรกา ซงขดแยงกบกรณการยบ

รวมภาษโรงเรอนและภาษบำรงทองทของประเทศไทยเขามาเปนพระราช

บญญตเดยวกน และจดเกบรวมกนตามชนดการใชประโยชนเหนอทดน

โดยระบบ Split rate tax property จะเกบภาษ 2 อตรา สำหรบภาษใน

“ตวโรงเรอน” จะเกบในอตราทตำเพอจงใจใหมการสรางตกมากขนซงจะ

ชวยทำใหราคาทดนสงขนแลวจงเกบ “ภาษทดน” ในอตราทสง ทงน

สดสวนระหวางภาษทดนกบภาษโรงเรอนในเพนซลวาเนยนนอยระหวาง

1.23 เทาจนถง 16.2 เทา แลวแตเมอง (Alanna Hartzok, 1997)

แนวคดเรองการใชภาษทดนเปนเครองมอในการบรรลการใช

ประโยชนทดนทเพมขนน ไดถกตอบรบจากนกการเมองและขาราชการ

ประจำคอนขางมาก อาท สมศกด ปรศนานนทกล8 ชวา “ทผานมา

นกลงทนตางประเทศพยายามเขามาทำธรกจทางดานพลงงานทำให

ขาดแคลนพนท หากพบวาพนทใดมการปรบเปลยนตวอยางเชน เดมเปน

พนททำการเกษตรแตปรบเปลยนสภาพไปใชในเชงทตองเสยภาษกควรม

การเกบภาษมากขน รวมทงใครครอบครองทดนจำนวนมากแตไมไดทำ

อะไร กควรถกเกบภาษเพม” โดยนยนดเหมอนวา แนวคดของสมศกด

สนบสนนใหรางพระราชบญญตภาษทดนและสงปลกสรางมการยกเวน

ตามสาขาอาชพ โดยอาชพเกษตรกรรมควรไดรบการจดเกบนอยกวา

กจกรรมทางเศรษฐกจแบบอน

นอกจากแนวคดของสมศกด ปรศนานนทกล ยงมขาราชการและ

นกการเมองสำคญ อาท สาธต รงคสร ผอำนวยการ สำนกงานเศรษฐกจ

การคลง (สศค.)9 และ อภสทธ เวชชาชวะ10 ใหความเหนเกยวกบเปาหมาย

ของพระราชบญญตภาษทดนและสงปลกสรางวา เจตนารมณของการ

ปฏรปกฎหมายภาษทดนและสงปลกสรางคอ รฐบาลตองการจะใหม

การนำทดนททงรกรางวางเปลามาใชใหเกดประโยชนตอระบบเศรษฐกจ

ดงนนถาผครอบครองไมไดนำทดนไปใชประโยชนหรอทงรกรางวางเปลาก

ควรมมาตรการลงโทษคอเกบภาษสง ซงจะชวยเพมความเปนธรรม

ชวยเหลอทองถนและทำใหการใชทรพยากรของประเทศมเหตมผลมากขน

7 ผาสก พงษไพจตร ใหความเหนสอดคลองกน ในงานสมมนา เรอง พ.ร.บ.ภาษทดนและสงปลกสรางกบ (คำทวงถาม) ความเปนธรรมในการถอครองทดน, 2553

8 บทสมภาษณ สมศกด ปรศนานนทกล. เรอง สมศกด หนนออกกฎหมายเกบภาษทดน. สำนกขาวไทย ใน http://news.impaqmsn.com/articles.aspx?id=246260&ch=pl2 ดเมอวนท 6 กมภาพนธ 2554

9 สมภาษณใน ประชาชาตธรกจ วนท 15 กมภาพนธ พ.ศ. 2553 ปท 33 ฉบบท 4184. http://www.prachachat.net/view_news.php?newsid=02p0101150253. ดเมอวนท 6 กมภาพนธ 2553

10 กลาวในรายการ เชอมนประเทศไทย กบนายกอภสทธ ทางสถานวทยโทรทศนแหง

ประเทศไทยและสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ในวนท 24 พฤษภาคม 2552

แนวคดภาษทดนและทรพยสน: 28 กรณศกษารางพระราชบญญตภาษทดน และสงปลกสราง 29

กลมทสาม: เปาหมายเพอลดการกระจกตวของการถอครองทดน

ประเดนการลดการกระจกตวของทดนนนถกอภปรายกนอยาง

มากวา มความสมพนธกบการกระจกตวของทรพยากรอนๆ และเปนสวน

หนงของความไมเปนธรรมและความเหลอมลำ รางพระราชบญญตภาษ

ทดนและสงปลกสรางมกจะถกอางถงในฐานะเครองมอประการหนงทจะ

เขามาชวยลดการกระจกตวของทดนลง อยางไรกตาม จากการศกษาพบ

วาโดยสวนใหญแลว ความเหนตอรางพระราชบญญตภาษทดนและ

สงปลกสรางยงคงไมสามารถชวยเหลอในประเดนนไดมากเทากบ

วตถประสงค 2 กลมแรก หรอหากจะชวยไดกบนเงอนไขเพมเตมบาง

ประการ ยกตวอยางเชน ความเหนของ ดวงมณ วงศประทป11 ชวา

“เปาหมายหลกของรางพระราชบญญตภาษทดนและสงปลกสรางฉบบน

คอเรองการกระจายการถอครองทดน แตอาจจะไมไดประโยชนเรองการ

กระจายการถอครองทดนมากนก แตจะเปนประโยชนเรองการใช

ประโยชนทดนไดมากขน”

ทงน สาเหตททำใหการกระจายการถอครองทดนไมสมฤทธผลนน

อาจเกดไดจากหลายปจจย อาท ปจจยดานอตราภาษทยงมความ

กาวหนาไมเพยงพอตามความเหนของอทธพล ศรเสาวลกษณ12 ทวา“ภาษ

ทดนและสงปลกสรางฯควรทจะเขามาชวยลดแรงจงใจการสะสมและถอ

ครองทดน ทำใหคนเหลานนปลอยทดนออกมาเพอใหคนจำนวนมากไม

ตองบกรกเขาไปอยในปาหรอบกรกทรฐ แตถามวาเครองมอทางภาษตวน

จะเกดสงเหลานหรอไม ขณะนกยงมขอถกเถยงกนอยหากภาษทดนและ

สงปลกสรางฯเกบในอตราแบบทรางไว คนรวยกยงคงถอครองทดนตอ

เพราะไมไดไปถงกระตกใหคนมทดนจำนวนมากๆ ปลอยทดนออกมา

ดงนนเพอใหภาษทดนและสงปลกสรางฯทำใหเกดการกระจายการถอ

ครองทดน การเกบภาษตองเกบแบบสรางภาระแตภาษตวนยงไมใชภาระ”

นอกจากน มาตรการสงเสรมประกอบกมความสำคญทจะชวยผลก

ดนใหเกดการกระจายตวของการครอบครองทดน อาท ความเหนของ

คณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (สศช.)13 ท

วา“นโยบายการกระจายการถอครองทดนเปนนโยบายระดบชาต

มาตรการดานภาษทดนในอตรากาวหนาเพยงดานเดยวไมอาจจะทำให

เกดประสทธภาพทงระบบได ควรมการพจารณาเพมเตมคอการจำกดการ

ถอครองทดน การจำแนกทดนและกองทนทดนเพอกระจายการถอครอง

ทดน ทงนการจดเกบภาษทดนในอตรากาวหนาทำใหตนทนการเกบทดน

ไวสงขนจะสงผลใหผถอครองทดนรายใหญตองขายทดนซงจะชวยใหเกด

การกระจายการถอครองรวมทงจะชวยใหราคาทดนลดลงดวย”

ความเหนของทงจากดวงมณ วงศประทป และอทธพล ศรเสาวลกษณ

สอดคลองกบความเหนของผาสก พงษไพจตร14 คอ “พระราชบญญตภาษ

ทดนและสงปลกสรางอาจจะชวยเรองการกระจายตวของทดนไดบาง แต

นอย ใชเวลานาน และไมใชเหตผลหลก ประเทศทมการปฏรปทดนไดผล

13 ในงานสมมนา เรอง พ.ร.บ.ภาษทดนและสงปลกสรางกบ (คำทวงถาม) ความเปนธรรมในการถอครองทดน, 2553

14 เพงอาง และ เพมวงเลบโดยผเขยน

11 ในงานสมมนา เรอง พ.ร.บ.ภาษทดนและสงปลกสรางกบ (คำทวงถาม) ความเปนธรรมในการถอครองทดน, 2553

12 ในงานสมมนา เรอง พ.ร.บ.ภาษทดนและสงปลกสรางกบ (คำทวงถาม) ความเปนธรรม

ในการถอครองทดน, 2553

แนวคดภาษทดนและทรพยสน: 30 กรณศกษารางพระราชบญญตภาษทดน และสงปลกสราง 31

คอ ไตหวน เกาหลใต โดยรฐบาลจะไมไดยดมาจากคนรวยแตตงเกณฑวา

มได 5 ไร ใครมเกนรฐบาลจะขอซอ โดยจายเปนพนธบตรและดอกเบย

และเอาทดนทรฐบาลมอยในมอในรปแบบตางๆ ไปกระจายการถอครอง

ทดน และมธนาคารทดนเปนมาตรการเสรมอกอนหนง นอกจากนสำหรบ

การจดเกบภาษทดนขณะนขอมลเกยวกบเรองทดนเหมอนเปนเรองลกลบ

เปนความลบสดยอด ไมมใครรวาการกระจายการถอครองทดนในประเทศ

เปนอยางไรจรงๆ ทงทตรงนเปนขอมลหลกเพอทจะใชประโยชนจากทดน

ไดจรง”

จากขอมลขางตน จะพบวา การอภปรายเกยวกบภาษทดนฯใน

ประเทศไทยนนยงเขาใจถงวตถประสงคและประโยชนของรางพระราช

บญญตภาษทดนและสงปลกสรางแตกตางกน อยางไรกตาม หาก

พจารณาในภาพรวมจะพบวา โดยสวนใหญเหนวาการไดรบรายไดเพม

การใชประโยชนเหนอทดนมากยงขนและการกระจายอำนาจทางการคลง

นาทจะสามารถบรรลได หรอมสถานะทดขนดวยรางพระราชบญญตภาษ

ทดนและสงปลกสรางฉบบลาสด ทวา ในสวนของการกระจายการถอ

ครองทดน แมทกฝายจะคดวาเปนหนงในเปาหมายสำคญของราง

กฎหมายฉบบน หากไมนาทจะประสบความสำเรจมากนก หรอตองการ

นโยบายอนๆเพมเตมเพอใหบรรลวตถประสงคดงกลาว

3.2) ประเดนถกเถยงดานอตราภาษ

หลกคดเรองการกำหนดอตราภาษนน มแนวคดหลกๆ อยดวยกน 2

แนวคดคอ อตราภาษคงท (Flat rate) และอตราภาษแบบกาวหนา

(Progressive rate) โดยจะขอกลาวถงตามลำดบ

อตราภาษแบบคงท ม เหตผลสนบสนนหลายประการ เชน

Jonathan Skinner (1991) ชวาการจดเกบภาษคงทเปนระยะเวลาหนง

และทบทวนตามกรอบเวลาทเหมาะสมจะชวยลดตนทนในการบรหาร

จดการ (Administrative factors cost) ไดคอนขางมาก นอกจากน คาด

วาการใชอตราภาษแบบคงทน จะชวยใหสามารถผลกดนกฎหมายไดงาย

กวาการเกบภาษอตรากาวหนา โดยมขอเสนอใหจดเกบภาษอตราคงทใน

ระดบสงแทน อยางไรกตาม วธการเกบภาษในอตราคงทดงกลาวยงม

ประเดนปญหาทางทฤษฎอยอยางนอย 2 ประการ ไดแก

(1) การเกบภาษอตราคงทตามขนาดของทดน มโอกาสทจะกลาย

เปนอตราถดถอยไดเมอมองในแงรายไดผถอครองทดน กลาวคอ

คนรวยถอครองทดนมากอาจมภาระภาษนอยลงเรอยๆ เมอ

เทยบเปนรอยละตอรายไดทเพมขน

(2) การเกบภาษในอตราคงททสงนน (หากยกเวนใหแกคนทมรายได

นอยโดยสวนใหญ) มโอกาสทจะทำใหคนมรายไดปานกลางตอง

ขายทออกมาเรวกวาคนทมรายไดสง เนองจากคนมรายไดปาน

กลางมความอดทนตออตราภาษนอยกวาคนมรายไดสง ในกรณ

นเชนนทดนจะไปกระจกตวทผมรายไดสงมากขนตามแนวคด

Sunk cost advantage หรอ คนทมสายปานยาวกวาจะ

เอาชนะไดของ Mushtaq Khan และการผกขาดทดนทเพมขน

อาจสงผลใหผมรายไดสงสามารถเรยกเกบผลประโยชนเหนอ

ทดนซงตนผกขาดไดมากยงขนเพอชดเชยรายจายทางภาษทเพม

ขนไดในทสด

ประเดนโตแยงตามแนวคด Sunk cost advantage นสอดคลองกบ

ท SicKle (1927) ชวาควรจดเกบภาษทดนจากรายไดทไดรบจากทดนมาก

แนวคดภาษทดนและทรพยสน: 32 กรณศกษารางพระราชบญญตภาษทดน และสงปลกสราง 33

กวาทจะจดเกบจากตวมลคาปจจบน เพราะหากจดเกบจากตวมลคาจะสง

ผลใหผทมพลงในการอดทนรอเพอใหประโยชนจากทดนนอย หรอมความ

สามารถในการใชประโยชนไดอยางมประสทธภาพนอย ตองขายทออกไป

กอนและจะกอใหเกดการกระจกตวของทดนในกลมผทมความสามารถใน

การจายภาษมาก

อตราภาษแบบกาวหนา ถอเปนอตราภาษทในทางทฤษฎและกลมผ

มสวนผลกดนรางพระราชบญญตภาษทดนและสงปลกสรางเหนพองกนวา

จะชวยสนบสนนใหเกดการกระจายทดนไดอยามประสทธภาพหากอตรา

ดงกลาวมความเหมาะสมไมมากหรอนอยจนเกนไป เพราะจะทำใหผถอ

ครองทดนมลคาสงมภาระภาษทสงตามไปดวย โดยเฉพาะทดนทมมลคา

ทางเศรษฐกจสงจะถกกระจายออกไป

ทวา ตามรางพระราชบญญตภาษทดนและสงปลกสรางฉบบปจจบน

มไดระบความกาวหนาของอตราภาษเอาไวเปนทแนชด หากกำหนดเอาไว

เพยงอตราภาษเพดาน ซงอตราภาษเพดานดงกลาวกยงเปนทถกเถยงตอ

ไปวา เปนอตราเพดานทสงมากพอหรอไม มมมองตออตราภาษเพดาน

ตามพระราชบญญตภาษทดนและสงปลกสรางสามารถแบงออกไดเปน 2

ลกษณะความเหนคอ

(1) อตราเพดานตำเกนไป: (ด ภาพท5) นกวชาการทแสดงทศนะใน

กลมน เชน ดวงมณ วงศประทป อทธพล ศรเสาวลกษณ และ

ประทน เวคะวากยานนท (ผแทนเครอขายปฏรปทดนแหง

ประเทศไทย) เปนตน ประเดนสำคญของผทใหความเหนในกลม

นคอ หากไมมการเกบอตราภาษทสงจนกระทงเปนภาระแกผถอ

ครองทดน เจาของทกจะไมยอมกระจายทดนออกมา ในนยน

อาจกลาววาในกลมของผทแสดงทศนะตองการใหจดเกบอตรา

ภาษทดนและสงปลกสรางในระดบสง กเพอการใชภาษทดนเปน

เครองมอการกระจายการถอครองทดนนนเอง

ภาพท 5: แสดงอตราภาษทดนสงสดทพระราชบญญตภาษทดนและ

สงปลกสรางพยายามจะจดเกบ เทยบกบประเทศอนๆ

ประเทศ อตราสงสด

(รอยละ)

ไทย 0.5

อนโดนเซย 0.5

ญปน 1.4

สหรฐอเมรกา 2.9

เกาหลใต 5

ไตหวน 5.5

ทมา: ปรบปรงจาก สำนกงานเศรษฐกจการคลง (2553)

0123456

( ) ( )

แนวคดภาษทดนและทรพยสน: 34 กรณศกษารางพระราชบญญตภาษทดน และสงปลกสราง 35

(2) อตราเพดานสงเกนไป: จากการศกษาของ จรนทร เทศวานช,

อรพรรณ ศรเสาวลกษณ และ ศรพร สจจานนท (2553) พบวา

ประชาชนสวนใหญไมเหนดวยกบการเกบภาษทดนและสงปลก

สราง (เฉพาะในสวนของภาษบานเรอนและทดน) เพราะจดเกบ

ในอตราเพดานทสงจนเกนไป แมองคกรปกครองสวนทองถนจะ

มความพงพอใจในภาพรวมของอตราภาษกตาม

3.3) ประเดนอนๆ และเงอนไขสงเสรมความสำเรจของรางพระราช

บญญตภาษทดนและสงปลกสราง

ประเดนทเปนปจจยสำคญสำหรบความสำเรจของพระราชบญญต

ภาษทดนและสงปลกสราง ถกตงขอสงเกตไวหลายประการ ไดแก

1) ควรมมาตรการทรดกมเพอปองกนการหลกเลยงภาษ หรอการใช

เงอนไขยกเวนตางๆ ในการแสวงประโยชน ยกตวอยางเชน

เงอนไขการคดอตราภาษตำสำหรบพนทเพอการเกษตร กรณ

ดงกลาวมปญหาในสองลกษณะเปนอยางนอย ไดแก (1) ผท

ประกอบอาชพเกษตรกรมทงทรวยและยากจน การลดหยอน

ภาษเพอสนบสนนหรอใหประโยชนแกอาชพเกษตรกร อาจทำให

เกดปญหาความไมเปนธรรมตออาชพอนๆ และ (2) หากเจาของ

ทดนปลกพชเพอเลยงภาษและทดนดงกลาวเปนพนทนำทวมถง

หรอมการประกาศเขตภยพบตบอยครง อาจทำใหเจาของทได

รบการชดเชยจากงบภยพบตทงทไมไดมเจตนาทำการเกษตรจรง

เปนตน

2) ควรมการศกษามาตรการทางภาษครบวงจร ทงนเพราะทดน

ไมใชสนทรพยเดยวทสามารถเกบความมงคงไวได การจดเกบ

ภาษในอตราทสงจนเกนไปในทดนอาจทำใหคนรวยโยกยาย

สนทรพยทถอครองไปเกบความมงคงไวทสนทรพยอน ซงสงผล

ใหมาตรการทางภาษดงกลาวไมสามารถเกบรายไดเขารฐไดมาก

เทาทควร (ด คำอภปราย ผาสก พงษไพจตร, 2553)15 อยางไร

กตาม อาจบรรลซงเปาหมายการกระจายถอครองทดนและการ

ใชประโยชนไดไมมากกนอย บนสมมตฐานทวา การถอครอง

ทดนโดยผแทน (Nominee) มขอจำกดไมสามารถกระทำไดโดย

งาย ซงสอดคลองกบการศกษาของ SicKle (1927) ทชวา การ

เกบภาษตามประเภทของทดนอาจจะทำใหเกดการเปลยน

การสะสมทดนเปนสงหารมทรพยแทน และรฐทมการเกบภาษ

ดงกลาวจะมความกาวหนาทางสงคมสงขน

3) การจดทำขอมลทครบวงจรดานทดนยงมอปสรรคอกมากซง

กระทบกบการจดการท เกยวกบภาษทดนและสงปลกสราง

ยกตวอยางเชน องคการบรหารสวนตำบล (อบต.) บางพนทม

การทำ “แผนทภาษ” เพอใชเปนแนวทางในการประเมณภาษ

ของทดนทงหมดในพนทรบผดชอบของตนเอง ทวาทายสดขอมล

ดงกลาวกถกลบทำใหไมสามารถใชงานไดภายหลงท อบต.

ชดใหมเขามาทำงาน เปนตน ทงนสวนหนงเกดจากความ

พยายามปดบงขอมลโดยกลมการเมองและกลมทนทองถนเอง

(สมภาษณ สมลกษณ หตานวตร, 2554)

4) กระบวนการทำความเขาใจถงสาระและเจตนารมณของกฎหมาย

ททวถง และการสรางความเชอมนของประชาชนตอความ

15 ในเอกสารสรปการสมมนา พ.ร.บ.ภาษทดนและสงปลกสรางกบ (คำทวงถาม) ความเปนธรรมในการถอครองทดน (2553)

แนวคดภาษทดนและทรพยสน: 36 กรณศกษารางพระราชบญญตภาษทดน และสงปลกสราง 37

โปรงใสและประสทธภาพการใชจายงบประมาณของทองถน

ถอเปนประเดนสำคญมากอกประการหนงทจะชขาดความสำเรจ

ทงในระดบการผลกดนกฎหมายและการบงคบใชกฎหมาย

เพราะจากการศกษาของ จรนทร เทศวานช, อรพรรณ

ศรเสาวลกษณ และ ศรพร สจจานนท (2553) พบวาสดสวนของ

ผทไมเหนดวยกบการเกบภาษทดนและสงปลกสรางทางฝง

ประชาชน (450 คน จาก 15 อำเภอ ใน 5 จงหวด) มมากกวา

ผทเหนดวยประมาณ 42.7: ตอ 31.6 (อก รอยละ 25.7 ยงไม

แนใจ) โดยใหเหตผลการไมสนบสนนภาษทดนและสงปลกสราง

วา รฐไมควรเกบภาษทดนซงใชเปนทอยอาศย ไมแนใจวาภาษ

ดงกลาวจะถกนำไปใชใหเกดประโยชนแกทองถนจรง และไม

แนใจเกยวกบความถกตองของการประเมนภาษ ซงจะพบวา

โดยสวนใหญแลว เหตผลทประชาชนไมเหนดวยกบการเกบภาษ

ทดนและสงปลกสรางเปนเรองความไมเชอมนในความโปรงใส

และประสทธภาพการบรหารงานของรฐบาลทองถน

5) ปกต แพรชนวงศ (2552) เสนอวา การเกบภาษทดนและสงปลก

สรางตามรางพระราชบญญต (ปพ.ศ.2552) มประเดนตองแกไข

อยอยางนอย 5 ประการคอ (1) นยามผเสยภาษยงไมครอบคลม

ถงผบกรกทดนของรฐ (2) ควรมการแกบทบญญตกฎหมายวา

ดวยการประเมนมลคาอสงหารมทรพย โดยกำหนดใหมการจด

ตงหนวยงานกลางประเมนราคาทรพยสน หากไมสามารถแกไข

ไดทนการประกาศใชพระราชบญญตภาษทดนและสงปลกสราง

กควรจดตงสำนกงานประเมนราคาทรพยสนในสวนทองถนไป

พลางกอนเพอแกไขขอจำกดในการประเมนมลคา (3) ควรมการ

ปรบปรงอตราภาษใหสงขน (4) ควรมการกำหนดหลกเกณฑ

บรรเทาภาระภาษใหแกเจาของทอยอาศยซงมรายไดนอยและ

(5) ปญหาเกยวกบการระงบขอพพาททางภาษของ พระราช

บญญตภาษทดนและสงปลกสรางมหลายประการ เชน ขนตอน

มากไป ระยะเวลายนคดคานสนไป และบทบญญตในการฟอง

คดตอศาลไมชดเจน

4. บทเรยนการจดเกบภาษฐานทรพยสน และ ภาษทดนในตางประเทศ

ในบทนจะเรมจากการใหรายละเอยดตามตารางท 6 และ 7 เพอ

แสดงใหเหนการจดเกบภาษฐานทรพยสนและภาษทดนในตางประเทศรวม

10 ประเทศ ประกอบไปดวย อนโดนเซย ฟลปปนส สงคโปร ญปน

เกาหลใต ไตหวน ออสเตรเลย องกฤษ ฝรงเศส และสหรฐอเมรกา โดยจะ

มรายละเอยดของแตละประเทศใน 11 หวขอคอ (1) ชอภาษทจดเกบ (2)

ทรพยสนทเปนฐานสำหรบคำนวณภาษ (3) ฐานภาษ (4) รอบการประเมน

ภาษ (5) อตราภาษ (6) สดสวนการประเมณภาษ (7) การยกเวนทรพย

สนใชอยอาศย (8) หนวยงานประเมณมลคาทรพยสน (9) หนวยงานจด

เกบภาษ (10) หนวยงานกำหนดอตราภาษ และ (11) การรบเงนภาษ

หลงจากนนจงนำขอมลทงหมดมาวเคราะหรวมกนโดยแบงเปน 3

ประเดนหลก ไดแก การแบงภาษฐานทรพยสน ฐานภาษทจดเกบ และ

ระดบอตราภาษ โดยมรายละเอยดดงน

แนวคดภาษทดนและทรพยสน: 38 กรณศกษารางพระราชบญญตภาษทดน และสงปลกสราง 39

ตารา

งท 6

: แสด

งราย

ละเอ

ยดสำ

คญขอ

งการ

จดเก

บภาษ

ฐานท

รพยส

น แล

ะ ภา

ษทดน

ในตา

งประ

เทศ

(10

ประเ

ทศ)

ประเ

ทศ

ภาษ

ทรพย

สนท

เสยภ

าษ

ฐานภ

าษ

รอบก

ารปร

ะเมน

อต

รา

สดสว

นประ

เมน

(Asses

smen

t Ra

tio)

ญปน

(1) ภา

ษ ทร

พยสน

(F

ixed

Asse

t ta

x)

(2) ภา

ษการ

วาง

ผงเม

อง (City

Plan

ning

Tax

)

(1) ทด

น สง

ปล

กสรา

ง แล

ะทร

พยสน

ถาวร

(2

) ทด

นและ

สงปล

กสรา

งในเ

ขตเจ

รญสง

ราคา

ประเ

มนทน

ทรพย

ทด

น : ร

าคาต

ลาด

สงปล

กสรา

ง:

ตนทน

ทดแท

น

3ป

(1) 1.4-

2.1%

มา

ตรฐา

นคอ

1.4

(ใช

> 90

% ข

องอป

ท.)

สวน

2.1

คออต

ราสง

สด

(2) ไม

เกน0

.3%

หลาก

หลาย

แต

โดยเ

ฉลยแ

ลวปร

ะมาณ

36%

เกาห

ลใต

(1) ภา

ษทดน

(A

ggre

gate

La

nd T

ax)

(2) ภา

ษสงป

ลกสร

าง

(Pro

perty

tax

on B

uild

ing)

(1) ทด

น (2

) สง

ปลกส

ราง

เรอ

และเ

ครอง

บน

(1) รา

คาตล

าด

(2) ตน

ทนทด

แทน

และร

าคาต

ลาด

ทกป

(1) ทด

นตาม

ขนาด

และ

การใ

ชประ

โยชน

ปก

ต 0.3-

2%

กาวห

นา 0

.2-5

%

เกษต

รและ

ปาไม

0.1%

สนาม

กอลฟ

5%

(2) สป

ส. 0

.3-7

%

เรอแ

ละเค

รองบ

น 0.3%

เรอส

ำราญ

5%

ทวไป

15-

20%

ประเ

ทศ

ภาษ

ทรพย

สนท

เสยภ

าษ

ฐานภ

าษ

รอบก

ารปร

ะเมน

อต

รา

สดสว

นประ

เมน

(Asses

smen

t Ra

tio)

อนโด

นเซย

ภาษท

ดนแล

ะสง

ปลกส

ราง

(Lan

d an

d Bu

ilding

Tax)

ทดนแ

ละสง

ปลก

สราง

(Lan

d an

d Bu

ilding)

ราคา

ประเ

มนทน

ทรพย

(Cap

ital

Marke

t Valu

e)

ทดน:

ราค

าตลา

ด สง

ปลกส

ราง:วธ

คนทน

ทดแท

น (R

epla

cem

ent

Cos

t)

3 ป

0.50

%

20-1

00%

เกน1

พนลา

น RP

เท

ากบ4

0%

ตำกว

า1พน

ลาน

RP ห

รอเห

มอง

แรเท

ากบ

20%

ฟลปป

นส

ภา

ษทรพ

ยสน

(Rea

l Pro

perty

Ta

x)

ทดน

สงปล

กสร

าง แ

ละเค

รองจ

กร

ราคา

ประเ

มนทน

ทรพย

ใช

ราคา

ตลาด

(Fa

ir M

arke

t val

ue)

3ป

จงหว

ดไมเ

กน1%

เม

องแล

ะเทศ

บาล

ไมเก

น 2%

ทดน

20-5

0%

สงปล

กสรา

ง

0-80

%

เครอ

งจกร

40

-80%

สงคโ

ปร

ภา

ษทรพ

ยสน

(Pro

perty

Tax

)

ทรพย

สนเค

ลอน

ยายไ

มได

(Imm

ovab

le

Prop

ertie

s)

เชนท

ดนแล

ะสง

ปลกส

ราง

คาเช

าหรอ

คารา

ยป

(Ann

ual V

alue

)

ไมมข

อมล

ทอยอ

าศย

4%

ทดนเ

ปลา

5%

ทรพย

สนอน

ๆ 1

0%

ไมมข

อมล

แนวคดภาษทดนและทรพยสน: 40 กรณศกษารางพระราชบญญตภาษทดน และสงปลกสราง 41

ประเ

ทศ

ภาษ

ทรพย

สนท

เสยภ

าษ

ฐานภ

าษ

รอบก

ารปร

ะเมน

อต

รา

สดสว

นประ

เมน

(Asses

smen

t Ra

tio)

ไตหว

น

(1) ภา

ษทดน

ทด

นทวไ

ป(ภา

ษถอ

ครอง

) ทด

นทำก

ารเก

ษตร

สวนต

างรา

คาซอ

ขาย

(2) ภา

ษโรง

เรอน

(1) ทด

น (2

) สง

ปลกส

ราง

อาศย

ทำ

การค

า

ประเ

มนตา

มราค

าตล

าด

3 ป

(1)แ

บงเป

นปกต

และ

พเศษ

ปก

ต1-5

.5%

พเศษ

ตามก

ารใช

ปร

ะโยช

น (2

)แบง

เปน

ทอยอ

าศย

1.2-

2%

การค

า 3-

5%

โรงพ

ยาบา

ล1.5-2

.5%

ไมมข

อมล

ออสเ

ตรเล

ย

ภาษท

ดน

ทดน

ราคา

ประเ

มนทน

ทรพย

ทดน

(Unim

prov

ed

Value

of L

and)

แตละ

รฐแต

กตา

งกนเ

ชน

NSW

ทก

ป Vi

ctor

ia 4

-6ป

S/A

ทก7ป

แตละ

รฐแต

กตาง

กน

NSW

ถาต

ำกวา

4แส

นA$

เกบ

0.4%

4-

5แสน

0.6%

เกน5

แสน

1.4%

ไมมข

อมล

ประเ

ทศ

ภาษ

ทรพย

สนท

เสยภ

าษ

ฐานภ

าษ

รอบก

ารปร

ะเมน

อต

รา

สดสว

นประ

เมน

(Asses

smen

t Ra

tio)

ฝรงเศส

(1) ภา

ษโรง

เรอน

และท

ดน

(Pro

perty

Tax

) (2

) ภา

ษทดน

(Lan

d Ta

x)

(3) ภา

ษบาน

ทอ

ยอาศ

ย (H

ousin

g Ta

x)

(1) ทด

นและ

สงปล

กสรา

งหก

คาใช

จาย5

0%

(2) ทด

น หก

คาใช

จาย

20%

(3) ทด

นและ

สงปล

กสรา

ง

(1) คา

เชา

(2) คา

เชา

(3) คา

เชา

ประเ

มนให

มทก

6 ป

และ

ปรบป

รง

ทกๆ 3

ป

ขนกบ

ความ

ตองก

ารงบ

ประม

าณขอ

งแตล

ะ ทอ

งถนแ

ตไมเ

กนท

รฐบา

ลกลา

งกำห

นด

ไมมข

อมล

องกฤ

ษ

(1) ภา

ษทอง

ถน

(Cou

ncil Ta

x)

(2) ภา

ษสถา

นปร

ะกอบ

การ

(Bus

ines

s Ra

te)

(1) ทด

นและ

สงปล

กสรา

ง (2

) ทด

นและ

สงปล

กสรา

ง

(1) รา

คาปร

ะเมน

ทนทร

พย

(2) คา

เชา

5 ป

(1) คง

ท (2

) ม2

อตรา

Sm

all b

usines

s Ra

te

relie

f 42.6%

Stan

dard

Multip

lier

43.3%

(1) หล

ากหล

าย

(2) หล

ากหล

าย

สหรฐ

อเ

มรกา

ภาษท

รพยส

นทอ

งถน

(Loc

al

Prop

erty

tax)

ทดนแ

ละสง

ปลก

สราง

มลคา

ตามร

าคา

ตลาด

(F

air M

arke

t Va

lue)

โด

ยวธเ

ปรยบ

เทยบ

ราคา

ตลาด

เปนว

ธท

นยมม

ากทส

ด

สวนใ

หญ

ระหว

าง 1

-5 ป

ขน

อยกบ

ความ

ตองก

ารใช

เงนง

บประ

มาณ

ของ

ทองถ

น (บ

างรฐ

มการ

กำหน

ดอตร

าเพด

านภา

ษ)

แตกต

างกน

ในแต

ละรฐ

ทมา: ร

ายงา

นการ

ศกษา

กรร

มาธก

ารกา

รคลง

การ

ธนาค

าร แ

ละสถ

าบนก

ารเงน

สภาน

ตบญ

ญตแ

หงชา

ต (2

550)

แนวคดภาษทดนและทรพยสน: 42 กรณศกษารางพระราชบญญตภาษทดน และสงปลกสราง 43

ตารา

งท 7

: แสด

งรปแ

บบกา

รจดเ

กบภา

ษฐาน

ทรพย

สนแล

ะภาษ

ทดนใ

นประ

เทศต

างๆ (10

ประ

เทศ)

ประเ

ทศ

ภาษ

การย

กเวน

ทรพย

สนใช

อยอา

ศย

การป

ระเม

น

มลคา

ทรพย

สน

การจ

ดเกบ

ภาษ

การก

ำหนด

อตรา

ภาษ

การร

บเงน

ภาษ

อนโด

นเซย

ภาษท

ดนแล

ะสง

ปลกส

ราง

(Lan

d an

d

Build

ing

Tax)

ลดหย

อนตา

มมลค

าทรพ

ยสน

- สงส

ด 12

ลาน

รเปย

ะ เม

อป 4

4

- อปท

.รอย

ละ 6

1 ลด

หยอน

8

ลาน

RP แ

ละ อ

ปท.รอย

ละ 3

3

ลดหย

อนนอ

ยกวา

8 ล

าน R

P

รฐบา

ลกลา

ง

รฐบา

ล

กลาง

รฐบา

ลกลา

ง

อปท.

ทงน

รฐบา

ลคดค

าใช

จายจ

ดเกบ

ประม

าณ 1

0%

ฟลปป

นส

ภาษท

รพยส

น

(Rea

l Pro

perty

Tax)

ลดหย

อนตา

มมลค

าทรพ

ยสนแ

ละ

สดสว

นประ

เมน

- ทดน

ใชปล

กบาน

ประเ

มน 2

0%

- บาน

ราคา

ตำกว

า 17

5000

เปโซ

ไมตอ

งเสย

ภาษ

ถาสง

กวาค

ด

สดสว

นประ

เมน

10-6

0%

รฐบา

ลกลา

ง

อปท.

รฐบา

ลกลา

ง

อปท.

ประเ

ทศ

ภาษ

การย

กเวน

ทรพย

สนใช

อยอา

ศย

การป

ระเม

น

มลคา

ทรพย

สน

การจ

ดเกบ

ภาษ

การก

ำหนด

อตรา

ภาษ

การร

บเงน

ภาษ

สงคโ

ปร

ภาษท

รพยส

น

(Pro

perty

Tax

)

ไมยก

เวน

รฐบา

ลกลา

ง รฐ

บาล

กลาง

รฐบา

ลกลา

ง รฐ

บาลก

ลาง

ญปน

(1) ภา

ษ

ทรพย

สน

(2) ภา

ษการ

วาง

ผงเม

อง

ลดหย

อน

- ทดน

ปลกบ

านทด

นนอย

กวา

200

ตร.ม

.

ประเ

มน 2

5% ถ

าเกน

ประ

เมน

50%

ยกเว

น

- ทดน

มลคา

ไมเก

น 3แ

สนเย

น

- สปส

.มลค

าไมเ

กน2แ

สนเย

น

- ท/ส

.ถาว

รมลค

าไมเ

กน 1

.5

ลานเ

ยน

รฐบา

ลกลา

ง

และ

อปท.

อปท.

(เทศบ

าล)

รฐบา

ลกลา

ง

และ

อปท.

อปท.

แนวคดภาษทดนและทรพยสน: 44 กรณศกษารางพระราชบญญตภาษทดน และสงปลกสราง 45

ประเ

ทศ

ภาษ

การย

กเวน

ทรพย

สนใช

อยอา

ศย

การป

ระเม

น

มลคา

ทรพย

สน

การจ

ดเกบ

ภาษ

การก

ำหนด

อตรา

ภาษ

การร

บเงน

ภาษ

เกาห

ลใต

(1) ภา

ษทดน

(2) ภา

ษสงป

ลก

สราง

ไมยก

เวน

อปท.

อปท.

รฐบา

ลกลา

ง

อปท.

และจ

งหวด

ไตหว

น

(1) ภา

ษทดน

(2) ภา

ษบาน

อย

อาศย

ไมยก

เวน

อปท.

อปท.

อปท.

อปท.

ออสเ

ตรเล

ย ภา

ษทดน

(Lan

d Ta

x)

บางร

ฐลดห

ยอนต

ามมล

คาทด

น

เชน

W/A

1 แ

สน A

$

Vict

oria

A$

1749

99

รฐบา

ลมลร

ฐ

(Sta

te)

รฐบา

ล

มลรฐ

(Sta

te)

รฐบา

ลมลร

ฐ

(Sta

te)

รฐบา

ลมลร

ฐ

(Sta

te)

ฝรงเศส

(1) ภา

ษโรง

เรอน

และท

ดน

(2) ภา

ษทดน

(3) ภา

ษบาน

อย

อาศย

ไมยก

เวน

รฐบา

ลกลา

ง

รฐบา

ล

กลาง

รฐบา

ลกลา

ง

และ

อปท.

รฐบา

ลกลา

งและ

อปท.

ประเ

ทศ

ภาษ

การย

กเวน

ทรพย

สนใช

อยอา

ศย

การป

ระเม

น

มลคา

ทรพย

สน

การจ

ดเกบ

ภาษ

การก

ำหนด

อตรา

ภาษ

การร

บเงน

ภาษ

องกฤ

ษ

(1) ภา

ษทอง

ถน

(2) ภา

ษสถา

น

ประก

อบกา

ร

ไมยก

เวน

รฐบา

ลกลา

ง

หรอ

อปท.

อปท.

(1) อป

ท.

(2) รฐ

บาล

อปท.

สหรฐ

อเมร

กา

ภาษท

รพยส

น

ทองถ

น

(Loc

al

Prop

erty

tax)

แตละ

รฐแต

กตาง

กน บ

างรฐ

ให

ลดหย

อนขณ

ะบาง

รฐไม

มการ

ยกเว

น

มลรฐ

และ

อปท.

อปท.

มลรฐ

และ

อปท.

อปท.

ทมา: ร

ายงา

นการ

ศกษา

กรร

มาธก

ารกา

รคลง

การ

ธนาค

าร แ

ละสถ

าบนก

ารเงน

สภาน

ตบญ

ญตแ

หงชา

ต (2

550)

แนวคดภาษทดนและทรพยสน: 46 กรณศกษารางพระราชบญญตภาษทดน และสงปลกสราง 47

4.1) การแบงภาษฐานทรพยสน

การแบงภาษฐานทรพยสนในการจดเกบใน 10 ประเทศมความ

แตกตางกน ซงสามารถแบงเปนกลมยอยๆ ไดแก

กลมทหนงเปนแบบเกบรวมกนหมดในภาษตวเดยว ประเทศทเขา

ขายกรณนคอ อนโดนเซย ฟลปปนส สงคโปร และออสเตรเลย โดยรวม

แลวกลาวไดวา 4 จาก 10 ประเทศเลอกทจะใชภาษตวเดยวในการจดเกบ

ภาษฐานทรพยสน16 ในขณะทอก 6 ประเทศทเหลอจดเปนกลมทสอง คอ

เกบภาษแบบแยกสวน เชนญปน เกาหล ไตหวน ฝรงเศส องกฤษ และ

สหรฐอเมรกา

จากการพจารณาเบองตนพบวา ประเทศในกลมทมการจดเกบภาษ

แบบแยกยอยนน จดอยในกลมทมระดบการพฒนาทางเศรษฐกจสงทงสน

ในขณะทกลมซงใชภาษฐานทรพยสนรวมเปนภาษตวเดยวไมมลกษณะท

ปรากฏชด การเกาะกลมในลกษณะเชนนอาจเกดไดจากหลายปจจย

ประกอบกน ทวาหนงในเหตผลสำคญไดแก ประเทศพฒนาทางเศรษฐกจ

สงมกมตนทนในการดำเนนงานภาครฐตำ (Low administrative cost)

การแยกชนดของภาษและฐานทรพยสนทมความชดเจนจะทำใหประโยชน

ทไดรบสงกวากรณประเทศทมตนทนการบรหารภาครฐสง

โดยนยน การจดเกบภาษโดยใชภาษฐานทรพยสนเพยงฐานเดยว จง

อาจชวยใหประเทศทมตนทนการดำเนนงานภาครฐสงจดเกบภาษไดงาย

หรอมประสทธภาพมากกวาการแยกภาษออกเปนหนวยยอย ซงอาจกอให

เกดตนทนการตรวจสอบและดำเนนการตางๆ ทอาจสงถงกวารอยละ 50

ของภาษทจดเกบได (Skinner, 1991) อยางไรกตาม แทบทกประเทศม

การจดเกบภาษทงจากสวนของทดนและสงปลกสราง ตางเพยงแคบาง

ประเทศเลอกทจะประเมนรวมกนและจดเกบในอตราเดยว ในขณะทบาง

ประเทศเลอกทจะแยกออกออกมามเกณฑการประเมนภาษและอตราภาษ

เฉพาะแยกจากกน

4.2) ฐานภาษทจดเกบ

ในสวนของฐานภาษนนอาจแบงไดเปน 2 ลกษณะใหญๆ คอ กลม

แรก เกบภาษจากราคาตลาด ไดแก อนโดนเซย ฟลปปนส ญปน

เกาหลใต ไตหวน ออสเตรเลย และสหรฐอเมรกา กลมทสอง คอ กลม

ระบบผสมระหวางมลคาปจจบนของสนทรพย (องกฤษ) และใชฐานคาเชา

ในการประเมน (ฝรงเศส และ สงคโปร) ซงจะพบวาโดยสวนใหญราคา

ตลาดคอฐานภาษทไดรบความนยมมากทสด กลาวคอ 7 ประเทศจาก 10

ประเทศเลอกทจะใชฐานภาษเชนน ในขณะทฐานคาเชาหรอฐานแบบผสม

ระหวางคาเชากบราคาปจจบนมเพยง 3 ประเทศเทานนทใชงาน

สวนสำคญซงทำใหฐานคาเชาไดรบความนยมนอยกวาการจดเกบ

จากตวมลคาปจจบนของทดนกเพราะ (1) เปนการจดเกบภาษทซำซอน

กบภาษรายไดบคคลธรรมดาหรอภาษนตบคคล และ (2) ไมจงใจใหเกด

การใชประโยชนของทดน เพราะการใชประโยชนเหนอทดนยอมเกดราย

ไดและรายไดดงกลาวทำใหเจาของทเสยภาษ ดงนน ทดนจำนวนมากท

ยงไมมโครงการซงสรางรายไดทมากเพยงพอจะลงทนและจายภาษกจะไม

ถกใชประโยชน จงสงผลใหเกดการขาดประสทธภาพในการใชงานทดน

ประเดนนนาทจะมผลคอนขางนอยในประเทศทพนทมขนาดเลกอยาง

16 แมวา สหรฐอเมรกา จะเกบภาษทรพยสนทองถน เพยงรายการเดยวโดยอางองจากรายงานของ กรรมาธการฯ ตามตาราง 4.1 ทวา จากรายงานของ Alanna Hartzok (1997) ชวา บางรฐของสหรฐฯ มการจดเกบภาษ ฐานทรพยสน 2 ตวคอ สวนหนงเกบจากทดน และ อกสวนเกบจากสงปลกสราง จงนาทจะจดอยในกลมทมการจดเกบภาษแบบแยกสวนมากกวา

แนวคดภาษทดนและทรพยสน: 48 กรณศกษารางพระราชบญญตภาษทดน และสงปลกสราง 49

(Skinner, 1991) และความไมแนนอนดงกลาว จะสงผลรายตอสวสดการ

สงคมของเกษตรกร ประเทศไทยซงใหความสำคญกบภาคเกษตรคอนขาง

สง อาจไดรบอทธพลจากแนวคดลกษณะนมาพอสมควร จงทำใหราง

พระราชบญญตภาษทดนและสงปลกสรางฉบบลาสด ระบอตราภาษ

เพดานของการใชทดนเพอการเกษตรเอาไวตำกวาการใชประโยชนทดน

เพอทอยอาศยหรอเพอกจการทวไป

5. บทสรป งานศกษาชนนเรมตนดวยการฉายภาพใหเหนถงโครงสรางทาง

ภาษของระบบเศรษฐกจไทยซงยงคงมความไมสอดคลองกบรปแบบใน

อดมคตอยมาก อาท การทประเทศไทยจดเกบรายไดจากภาษเงนได

บคคลธรรมดานอยกวาภาษนตบคคลและภาษมลคาเพม ซงสะทอน

ประสทธภาพในการจดเกบภาษ และความรบผดชอบในการสมทบ

ทรพยากรเพอการพฒนาประเทศของประชากรวายงคงตำอยมาก

นอกจากน ภาษทถกจดเกบโดยทองถนเองยงคงมสดสวนไมมากนกเมอ

เทยบกบรายไดตอปททองถนไดรบทงหมด ซงสะทอนถงภาระทางการ

คลงทกระจกตวอยทรฐบาลกลาง

ปญหาเหลาน โดยเฉพาะปญหาของการจดเกบภาษทองถนไดนอย

สวนหนงเกดจากพระราชบญญตโรงเรอนและสงปลกสราง พ.ศ.2475 และ

พระราชบญญตภาษบำรงทองท พ.ศ.2508 มปญหาหลายประการ ทงยง

ประกาศใชมาเปนระยะเวลายาวนาน อาจไมสอดคลองกบสถานการณ

ทางเศรษฐกจสงคมท เปลยนแปลงไป เชน ราคากลางของทดนได

เปลยนแปลงไปมากแลว เปนตน ดงนนในชวง พ.ศ.2537 รฐบาลจงไดนำ

พระราชบญญตทงสองฉบบมาทบทวนเพอปรบปรงใหดยงขน กระทง

ปจจบนการผลกดนพระราชบญญตภาษทดนและสงปลกสราง ซงเปนผล

ประเทศสงคโปร ฝรงเศส หรอองกฤษ เพราะเปนไปไดสงทความตองการ

ใชประโยชนจากทดนจะสงกวาปรมาณทดนทมอย

อยางไรกตาม การใชฐานภาษจากตวคาเชานนมขออภปราย

สนบสนนอยเชนเดยวกน อาท เหตผลของ Livingston ทชวา การเกบภาษ

ทดนทยงไมไดรบการพฒนาหรอใชประโยชนนนไมควรกระทำ เพราะการ

เกบภาษทงหมดควรมาจากรายได (Bevery McAnear, 1940) หรอกรณ

ของ SicKle (1927) ทชวาการเกบภาษทดนในสวนของมลคาปจจบนจะ

ทำใหผทมความสามารถในการจายภาษเพอทดนนอย (คนจน) สญเสย

ทดนรวดเรวกวาผมความอดทนตอภาระภาษมาก (คนรวย) ดงนนทดน

อาจจะกระจกตวมากยงขนหากอตราภาษทคดในตวมลคาปจจบนไม

เหมาะสม เปนตน

4.3) อตราภาษ

สวนของอตราภาษนนพบวาสามารถแบงออกไดเปน 2 กลม คอ

กลมแรก ใชอตราภาษแบบกาวหนา ประเทศในกลมนไดแก ฟลปปนส

ญปน เกาหลใต ไตหวน และออสเตรเลย รวม 5 ประทศ โดยมกมการ

กำหนดอตราเพดานหรอชวงไวเพอไมใหภาษของแตละพนทมความแตก

ตางกนมากจนเกนไปและ กลมสอง คอกลมประเทศทใชอตราภาษแบบ

คงท โดยประเทศทใชอตราภาษแบบนมกมการเกบอตราภาษแตกตางกน

ตามชนดสนทรพย หรอวตถประสงคการใช เชน แบงตามการใชงานใน

ภาคเกษตร พาณชย หรออตสาหกรรม เปนตน ขอนาสงเกตคอ ภาค

เกษตรมกถกจดเกบภาษในอตราทตำกวาภาคอนๆ สวนหนงเพราะ

เกษตรกรเปนผทไมชอบความเสยง (Undesirable risk characteristic)

การเกบภาษทดนทำใหเกดความไมแนนอนของรายไดหลงหกภาษแลว

แนวคดภาษทดนและทรพยสน: 50 กรณศกษารางพระราชบญญตภาษทดน และสงปลกสราง 51

มาจากการปรบปรงพระราชบญญตทงสองฉบบขางตนกยงไมประสบ

ความสำเรจ

ปญหาสำคญทถกกลาวถงในกรณของพระราชบญญตภาษโรงเรอน

และทดน พ.ศ. 2475 ไดแก 1. อตราภาษทสงเกนไป (รอยละ 12.5) ซง

จงใจใหเกดการหนภาษ 2. ฐานภาษจดเกบจากคาเชาและมการยกเวนให

แกพนทซงไมมการใชสอย ปญหาขอสองนนำมาสการประโยชนเหนอทดน

ตำ และการผกขาดสะสมทดนไมมตนทนหรอไมมกลไกทจะผลกดนใหผท

ผกขาดทดนกระจายทดนออกมาจงทำใหจดเกบภาษไดนอย

ในสวนของปญหาพระราชบญญตภาษบำรงทองท พ.ศ.2508 ม

ปญหาโดยรวมคอ 1. ราคากลางซงใชเปนฐานในการประเมนภาษไมมการ

ปรบตวใหสอดคลองกบราคาปจจบน 2. เมอนำเอาเงนทตองจายตอราคา

ทดนในแตละชวงชน ตามตารางบญชภาษแนบทายพระราชบญญตมา

คำนวณอตรา จะพบวา พระราชบญญตภาษบำรงทองทเกบภาษอตรา

กาวหนาสำหรบทดนราคาถก อตราคงทสำหรบทดนราคาปานกลาง และ

อตราถดถอยสำหรบทดนราคาสง โดยนยนอาจกลาวไดวา ภาษบำรงทอง

ทเปนภาษทคนมความมงคงนอยจายมากและคนมความมงคงมากจาย

นอยจงไมเปนธรรมอยางยง

เมอมการรางพระราชบญญตภาษทดนและสงปลกสรางขนมาบงคบ

ใชแทนภาษทงสองฉบบ รางกฎหมายใหมนพยายามจะแกไขปญหาทได

กลาวมาขางตน โดยการเปลยนฐานภาษจากการคำนวณโดย“คาราย

ป”ของพระราชบญญตภาษโรงเรอนและทดน และ “ราคาปจจบน” (ทไม

เปนปจจบน เพราะไมมการประเมนราคาใหมอยางสมำเสมอ) ของพระ

ราชบญญตภาษบำรงทองท มาสการใชระบบราคาปจจบนเพยงอยางเดยว

ในการประเมนทงทดนและสงปลกสราง ซงกำหนดการทบทวนราคา

ประเมนใหกระทำทก 4 ป

ทงน พระราชบญญตภาษทดนและสงปลกสรางกำหนดใหแบงกลม

ของทดนและสงปลกสรางออกเปน 3 กลม และคดภาษในอตราแตกตาง

กนคอ กลมเกษตร จายภาษตำทสด (รอยละ 0.05), กลมทดนทวไป (รอย

ละ 0.5) และกลมทดนเพอการอยอาศย (รอยละ 0.1) ซงจะทำใหบคคลท

ใชทดนเพอกจกรรมทางเศรษฐกจแบบเดยวกนแบกรบภาระภาษเทาๆ กน

นอกจากนยงมมาตรการทจะบงคบใหเจาของทดนนำทดนไปใชประโยชน

โดยการระบใหทดนซงไมมการใชประโยชนตองจายภาษมากขน 1 เทาตว

ทกๆ สามปหลงจากสามปแรกของการบงคบใชพระราชบญญตผานพนไป

รายละเอยดของภาษตามกฎหมายขางตน ถกอภปรายอยางกวาง

ขวางในหลายมตดวยกนอาท เรองของเปาหมายของพระราชบญญตภาษ

ทดนและสงปลกสราง ทนกวชาการและผทเกยวของโดยมากเหนวา นาท

จะชวยในเรองจดเกบรายไดเขารฐเพมเตม และการกระจายอำนาจ รวม

ถงการเพมอตราใชสอยทดนไดพอสมควร ทวา ประเดนการกระจายทดน

นาทจะมผลบวกเพยงเลกนอยเทานน ดงนน อาจตองการมาตรการหรอ

ชดนโยบายอนเพมเตมเพอใหบรรลเปาหมายการกระจายการถอครองทดน

เชน ธนาคารทดน เปนตน

แงมมเกยวกบอตราภาษยงมความแตกตางกนอยบาง อาท ผ

สนบสนนอตราภาษแบบคงทมประเดนอยวา อตราภาษแบบคงทจะชวย

ใหการผลกดนกฎหมายทำไดงายกวาภาษอตรากาวหนา ทวาการใชอตรา

ภาษแบบคงทมความเสยงทจะทำใหเกดการกระจกตวของทดนมากยงขน

ดวย นอกจากนยงคงมประเดนปลกยอยอกมากทเกยวเนองกบพระราช

บญญตภาษทดนและสงปลกสราง เชน การสรางระบบฐานขอมลท

สมบรณ หรอการศกษาถงอตราภาษทเหมาะสมแกวตถประสงค ยก

ตวอยางเชน หากมงตองการใหเกดการกระจายทดน การเกบภาษใน

อตราทสงและกาวหนาอาจชวยได ทวาจะไมไดเพมรายไดใหรฐมากนก

แนวคดภาษทดนและทรพยสน: 52 กรณศกษารางพระราชบญญตภาษทดน และสงปลกสราง 53

เพราะคนรวยมทางเลอกทจะเปลยนสนทรพยในการธำรงความมงคงจาก

ทดนไปสสนทรพยอนแทน เปนตน

สวนสดทายของงานศกษาชนนพยายามทจะรวบรวมงานวรรณกรรม

ทเกยวกบการจดเกบภาษฐานทรพยสนและภาษทดนในตางประเทศมา

ประมวลไว และมการตงขอสงเกตขนตนถงลกษณะโดยรวมและจดเดน

บางประการทสามารถนำมาประยกตกบการพจารณาออกแบบพระราช

บญญตภาษทดนและสงปลกสรางของประเทศไทยได อาท การจดเกบ

ภาษแบบรวมอาจใชในประเทศทมตนทนการบรหารจดการภาครฐสง ใน

ขณะทแบบแยกยอยจะถกใชในประเทศทพฒนาแลว (ซงคาดวาจะม

ตนทนในการบรหารจดการภาครฐตำ) หรอการใชฐานภาษจากมลคา

ปจจบนนบเปนวธการทไดรบความนยมคอนขางมากกวาการใชฐานภาษ

จากตวคาเชาหรอคารายป แมวาจะมหลกการและขอดขอเสยเฉพาะตว

ดวยกนทงคกตาม

ทายสดน การสำรวจพรมแดนความรเกยวกบภาษทดนฉบบน เปน

เพยงจดเรมตนในการทำความเขาใจพระราชบญญตภาษทดนและสงปลก

สราง ทงในระดบประเทศไทยและในระดบนานาชาตบางสวน ยงคงม

ประเดนทควรทำการศกษาเพมเตมอกคอนขางมาก อาท ผลกระทบของ

พระราชบญญตภาษทดนและสงปลกสรางตอระบบเศรษฐกจมหภาค หรอ

งานวจยเกยวกบขอเสนอทางเลอกอนๆ เชน การสรางระบบสะสมทนอน

ขนมาเปนแรงจงใจทางเลอกแทนการแสวงประโยชนจากทดน และ

มาตรการปองกนการหลกเลยงภาษทดพอทงในระบบทดนและการสะสม

ทนอน เปนตน

เอกสารอางอง

ภาษาไทย

กมธ.การคลง การธนาคาร และ สถาบนการเงน สภานตบญญตแหงชาต. รายงาน

การศกษา พจารณารางกฎหมายภาษทดนและสงปลกสราง. 2550.

จรนทร เทศวานช, อรพรรณ ศรเสาวลกษณ, และ ศรพร สจจานนท. โครงการ

ประเมนการจดเกบภาษทดน และ สงปลกสรางในรปแบบใหมและ

ผลกระทบตอการใชทดน ใน วารสาร สโขทยธรรมาธราช. ปท 23 ฉบบท 1

มกราคม – มถนายน 2553.

ชนกนาถ ภมภาค. ความคดเหนของผประเมนคาทรพยสน ตอการนำราคา

ประเมนทนทรพยไปเปนฐานในการจดเกบภาษทดนและสงปลกสราง.

วทยานพนธ ปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต สาขารฐศาสตร คณะ

รฐศาสตรและรฐประศาสนศาสตร. 2548.

ชยรตน เอยมกลวฒน. ภาษรฐบาลทองถน ใน เศรษฐศาสตรการคลงสาธารณะ.

กรงเทพ: สำนกพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย. 2542.

ศนยเทคโนโลยสารสนเทศ และ การสอสาร กระทรวงการคลง. ขอมลนโยบายการ

คลงมหภาค การจดเกบภาษ. 2554

สกนธ วรญญวฒนา. เอกสารประกอบการเรยน รายวชา การจดการการเงนการ

คลง. รฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยรามคำแหง. 2551

แนวคดภาษทดนและทรพยสน: 54 กรณศกษารางพระราชบญญตภาษทดน และสงปลกสราง 55

สถาบนกฎหมายภาษศกษา คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร ทา

พระจนทร. เอกสารงานสมมนา ภาษทดนและสงปลกสราง ลดความ

เหลอมลำ สรางความเปนธรรมในสงคมไดจรงหรอ?. 2553

สมศกด หนนออกกฎหมายเกบภาษทดน. สำนกขาวไทย. เขาถงขอมลใน http://

news.impaqmsn.com/articles.aspx?id=246260&ch=pl2. สำนกขาว

ไทย, (24 มกราคม 2552).

สมลกษณ หตานวต. อนกรรมการ คณะกรรมการสทธมนษยชนแหงชาต.

สมภาษณ, 9 มกราคม พ.ศ. 2554.

ณฏฐพชร ทศนรงเรอง. ยรฐลยถอนขนหาน เกบภาษทดนและสงปลกสราง แบบ

ใหเปน”ภาระ”. ศนยขอมลขาวสารปฏรปประเทศไทย [ออนไลน]. เขาถง

ขอมลใน http://www.thaireform.in.th/news-national-strategy/2282--

qq.html, (17 พฤศจกายน 2553).

ปกต แพรชนวงศ. ปญหาบางประการในการนำภาษทดนและสงปลกสรางมา

แทนทภาษโรงเรอนและทดน และบำรงทองท . วทยานพนธ ปรญญา

นตศาสตรมหาบณฑต คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร. 2552.

ผลการจดเวทรบฟงความคดเหน เรอง นโยบายการกระจายการถอครองทดน.

เอกสารสรปผลการประชม เวทรบฟงความคดเหน เรอง นโยบายการ

กระจายการถอครองทดน [ออนไลน]. เขาถงใน http://www.ryt9.com/s/

nesd/1827 10, (2542)

พ.ร.บ.ภาษทดนและสงปลกสรางกบ (คำทวงถาม) ความเปนธรรมในการถอครอง

ทดน. เอกสารรวบรวมคำอภปราย ในหวขอเรอง พ.ร.บ.ภาษทดนและสง

ปลกสรางกบ (คำทวงถาม) ความเปนธรรมในการถอครองทดน [ออนไลน].

เขาถงใน http://www.biothai.net/news/5246, (2553).

อภสทธ เวชชาชวะ. รายการ เชอมนประเทศไทย กบนายกอภสทธ ทางสถานวทย

โทรทศนแหงประเทศไทยและสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย.

วนท 24 พฤษภาคม 2552.

ภาษาองกฤษ

Alanna Hartzok. Pennsylvania’s Success with Local Property Tax Reform:

The Split Rate Tax in American Journal of Economics and

Sociology. (Apr., 1997).

Attiat F. Ott . Land taxation and tax reform in the republic of Estonia in

Working Paper by Lincoln Institute of Land Public. 1999.

Bevery McAnear. Mr. Robert R. Livingston’s Reasons against a Land Tax

in The Journal of Political Economy. (Feb, 1940).

Coulson and Li. The Effect of Rick on the Effect of a Land Tax: A

Simulation in Regional Science and Urban Economics. (Nov.,

2010).

Jonathan Skinner. If Agricultural Land Tax Is so Efficient, Why Is It so

Rarely Used? In The World Bank Economic Review. (Jan., 1991).

US government revenue in http://www.usgovernmentrevenue.com/

available in 4 February 2011

แนวคดภาษทดนและทรพยสน: 56 กรณศกษารางพระราชบญญตภาษทดน และสงปลกสราง 57

ภาคผนวก กตารางแสดงการคำนวณอตราภาษเฉลย (รอยละตอมลคาทดน) ซง

คำนวณจากบญชแนบทายพระราชบญญตภาษบำรงทองท พ.ศ. 2508

ชน

ราคาปานกลางของทดน

ภาษไรละอตราภาษตอราคากลาง

ตำสด

อตราภาษตอราคากลาง

สงสด

อตราภาษเฉลย

เกนไรละ (บาท)

ถงไรละ (บาท)

บาท สตางค รอยละ (%) รอยละ (%) รอยละ (%)

1 0 200 0 50 - 0.25 0.25

2 200 400 1 0 0.497512438 0.25 0.373756219

3 500 600 2 0 0.399201597 0.333333333 0.366267465

4 600 800 3 0 0.499168053 0.375 0.437084027

5 800 1000 4 0 0.49937578 0.4 0.44968789

6 1000 1200 5 50 0.549450549 0.458333333 0.503891941

7 1200 1400 7 0 0.582847627 0.5 0.541423813

8 1400 1600 8 0 0.5710207 0.5 0.53551035

9 1600 1800 9 0 0.562148657 0.5 0.531074329

10 1800 2000 10 0 0.555247085 0.5 0.527623542

11 2000 2200 11 0 0.549725137 0.5 0.524862569

12 2200 2400 12 0 0.545206724 0.5 0.522603362

13 2400 2600 13 0 0.541441066 0.5 0.520720533

14 2600 2800 14 0 0.538254517 0.5 0.519127259

15 2800 3000 15 0 0.535523027 0.5 0.517761514

16 3000 3500 17 50 0.583138954 0.5 0.541569477

17 3500 4000 20 0 0.571265353 0.5 0.535632676

18 4000 4500 22 50 0.56235941 0.5 0.531179705

19 4500 5000 25 0 0.555432126 0.5 0.527716063

20 5000 5500 27 50 0.549890022 0.5 0.524945011

21 5500 6000 30 0 0.54535539 0.5 0.522677695

22 6000 6500 32 50 0.541576404 0.5 0.520788202

23 6500 7000 35 0 0.538378711 0.5 0.519189355

24 7000 7500 37 50 0.535637766 0.5 0.517818883

25 7500 8000 40 0 0.533262232 0.5 0.516631116

แนวคดภาษทดนและทรพยสน: 58 กรณศกษารางพระราชบญญตภาษทดน และสงปลกสราง 59

26 8000 8500 42 50 0.531183602 0.5 0.515591801

27 8500 9000 45 0 0.529349488 0.5 0.514674744

28 9000 9500 47 50 0.527719142 0.5 0.513859571

29 9500 10000 50 0 0.526260394 0.5 0.513130197

30 10000 15000 55 0 0.549945005 0.366666667 0.458305836

31 15000 20000 60 0 0.399973335 0.3 0.349986668

32 20000 25000 65 0 0.324983751 0.26 0.292491875

33 25000 30000 70 0 0.2799888 0.233333333 0.256661067

34 30000 34999.75 70 0 0.233325556 0.200001429 0.216663492

34 34999.75 44999.75 95 0 0.271422755 0.211112284 0.24126752

35 44999.75 54999.75 120 0 0.266662222 0.21818281 0.242422516

36 54999.75 64999.75 145 0 0.263632769 0.223077781 0.243355275

37 64999.75 74999.75 170 0 0.261535444 0.226667422 0.244101433

ภาคผนวก ข

สรปสาระสำคญของรางพระราชบญญตภาษทดนและสงปลกสราง

พ.ศ. ...

ซงไดรบการอนมตจากคณะรฐมนตรเมอวนท 20 เมษยน พ.ศ. 2554

ในสวนแรกของพระราชบญญต (มาตรา 1-6) จะกลาวถงชอของ

พระราชบญญต วนทพระราชบญญตมผลบงคบใช กฎหมายอนทตอง

ยกเลกไปจากการบงคบใชพระราชบญญต และนยามศพทซงจะปรากฏใน

พระราชบญญต ซงถอเปนสวนมาตรฐานสำหรบพระราชบญญตทวไป

ในหมวดทหนง มาตรา 7 จะกลาวถงหนวยงานทมอำนาจจดเกบ

ภาษทดน ซงในพระราชบญญตภาษทดนและสงปลกสรางระบใหอำนาจ

จดเกบเปนขององคกรปกครองสวนทองถน โดยสวนหนงจะนำสงรฐบาล

กลาง ในขณะทอกสวนหนงจะเปนรายไดของปกครองสวนทองถนเอง

ทงน มทรพยสนตามมาตรา 8 อยทงสน 10 ชนดทไดรบการยกเวนภาษ

มาตราท 9-14 โดยรวมจะเปนการกลาวถง กระบวนการจดเกบภาษ อาท

กำหนดเวลาชำระภาษ (มาตรา 9) กระบวนการถายโอนและการแจงตอ

เจาหนาทถงการเปลยนมอของกรรมสทธตองจายภาษตามพระราชบญญต

แนวคดภาษทดนและทรพยสน: 60 กรณศกษารางพระราชบญญตภาษทดน และสงปลกสราง 61

(มาตรา 10) อำนาจการแตงตงพนกงานประเมนภาษและตวแทนจดเกบ

ภาษ (มาตรา 11-12) การแจงภาระภาษและการขอขยายเวลาชำระภาษ

(มาตรา 13-14)

หมวดทสอง กลาวถง คณะกรรมการภาษทดนและสงปลกสราง

ประจำจงหวด ซงจดตงขนโดยมเจตนารมณทตองการใหรวบรวมขอมล

เกยวกบการจดเกบภาษ จำนวนภาษทจดเกบได มลคาทดนและสงปลก

สรางทใชเปนฐานคำนวณภาษ ตลอดจนปญหาและขอเสนอแนะจาก

องคกรบรหารสวนทองถน เพอเสนอตอกระทรวงมหาดไทยประมวลสงตอ

ใหแกกระทรวงการคลง และคณะกรรมการกระจายอำนาจใหแกองคาร

ปกครองสวนทองถน ตามลำดบ (มาตรา 16-17) โดยคณะกรรมการภาษ

ทดนและสงปลกสรางจงหวดจะมอยในทกจดหวดเวนแตกรงเทพมหานคร

ทวามไดระบหนวยงานชดเจนวาหนวยงานใดของกรงเทพมหานครทจะเขา

มาทำหนาทน

หมวดทสาม กลาวถง การสำรวจและจดทำบญชรายการทดนและ

สงปลกสราง ซงจะแสดงรายละเอยดการจดทำขอมลทดนและรายการสง

ปลกสรางทจะตองถกประเมนภาษ วาจะตองมหลกเกณฑและวธการเชน

ไร (มาตรา 18) อาท การเขาสำรวจทดนจะตองประกาศลวงหนากวน

(มาตรา 19) ระยะเวลาทเจาพนกงานมอำนาจสำรวจเขาไปในทดนของ

เอกชน (มาตรา 21) การรองขอใหมการทบทวนมลคาประเมน

(มาตรา23-24) เปนตน

หมวดทส กลาวถง ฐานภาษ อตราภาษ และการคำนวณภาษ ซงจะ

พบวา ฐานภาษตามพระราชบญญตภาษทดนและสงปลกสราง ระบให

คำนวณจากมลคาปจจบนของทดนและสงปลกสราง (ซงองนยามตามพระ

ราชบญญต) โดยกรณทดนและสงปลกสรางไมมราคาประเมนทนทรพย

ใหเปนไปตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทกำหนดโดยกฎกระทรวง

(มาตรา 26) ทงน โดยกรมธนารกษหรอสำนกงานธนารกษพนท เปนผจด

สงบญชกำหนดราคาประเมนทนทรพย ใหแกองคกรปกครองสวนทองถน

(มาตรา 27)

(มาตรา 28) อตราภาษทใชจดเกบจะกำหนดเพยงอตราเพดาน โดย

แบงออกเปนสามอตรา ไดแก (1) อตราสำหรบทดนและสงปลกสรางใช

ประกอบเกษตรกรรม ไมเกนรอยละ 0.05 ของฐานภาษ (2) อตราภาษ

ทดนและสงปลกสรางใชเปนทอยอาศย ไมเกนรอยละ 0.1 ของฐานภาษ

(3) อตราภาษทดนและสงปลกสรางนอกจากกลม (1) และ (2) ใหคดทไม

เกนรอยละ 0.5 ของฐานภาษ นอกจากนยงมการระบอตราลงโทษสำหรบ

พนทซงไมไดนำมาใชประโยชน โดยใหเกบในอตราสงสด ไดแก รอยละ

0.5 ของฐานภาษ และหากยงไมไดมการใชประโยชนอยางตอเนองกให

เกบเพมขนหนงเทาตวทกๆ สามป ทงนมลคาตองไมเกนรอยละ 2 ของ

ฐานภาษ (มาตรา 32)

หมวดทหา กลาวถง การประเมนภาษ การชำระภาษ และการคน

ภาษ ซงระบวา องคกรปกครองสวนทองถนตองแจงการประเมนภาษ

ภายในเดอนกมภาพนธใหแกผชำระภาษ (มาตรา 33) เจาพนกงาน

ประเมนจะตองแจงลวงหนาไมนอยกวา 7 วน กอนเขาไปประเมนหรอ

เรยกผมภาระภาษเขามาชแจง (มาตรา 34) ผเสยภาษตองชำระภาษ

ภายในเดอนเมษายนของทกป (มาตรา 35) นอกจากน ยงกลาวถงกรณผ

ชำระภาษแทน การแบงภาระรบผดชอบระหวางความเปนเจาของทดน

และสงปลกสราง หนวยงานทเปนผจดเกบภาษ การผอนชำระภาษ และ

การทบทวนประเมนภาษ (มาตรา 35-43)

แนวคดภาษทดนและทรพยสน: 62 กรณศกษารางพระราชบญญตภาษทดน และสงปลกสราง 63

หมวดทหก กลาวถง การลดและยกเวนภาษ โดยมาตรา 44 ระบให

สามารถตราพระราชกฤษฎกาลดหยอนภาระภาษได ทวาไมสามารถลดได

เกนกวากงหนงของจำนวนภาษทจะตองเสย ทวาหากตองการทจะงดเวน

ภาระภาษอนเนองมาจากเหตอนพนวสยทจะปองกนไดโดยทวไป หรอม

เหตอนทำใหทดนหรอสงปลกสรางชำรดเสยหายอยางสำคญ ใหผบรหาร

ทองถนโดยความเหนชอบของคณะกรรมการภาษทดนและสงปลกสราง

ประจำจงหวดหรอผวาราชการกรงเทพมหานคร เสนอตอรฐมนตรวาการ

กระทรวงมหาดไทยประกาศเปนระเบยบงดเวนภาระภาษเปนระยะเวลา

หนงได (มาตรา 45-46)

หมวดทเจด กลาวถง ภาษคางชำระ ซงหมายถงภาษทไมไดชำระ

ตามระยะเวลาทกำหนด (มาตรา 47) ภาระภาษทคางชำระอยนน จะสง

ผลใหทดนและสงปลกสรางดงกลาวไมสามารถโอนยายกรรมสทธได

(มาตรา 48) โดยรายการคางชำระจะถกแจงแกสำนกงานทดนสาขาซง

ทดนและสงปลกสรางคางชำระตงอย ภายในเดอนมถนายนของทกป

(มาตรา 49) โดยจะมมาตราการ ปรบ ยด อายด ขายทอดตลาดตอไป

หากผคางชำระภาษไมไดมาชำระภาษภายหลงจากท องคกรปกครองสวน

ทองถนไดทำการแจงภาษภาษไปแลวตามมาตรา 50 (มาตรา 51) โดยใน

หมวดนยงไดระบถงอำนาจขององคกรปกครองสวนทองถนในการเรยก

ผคางชำระภาษมาใหถอยคำ (มาตรา 52) มอำนาจเพกถอนการอายด

(มาตรา 53) และยงกลาวถงขอบเขตของอำนาจทองคกรปกครองสวน

ทองถนไมสามารถกระทำได อาท ไมสามารถขายทอดสนทรพยไดหาก

การพจารณาวนจฉยคดคานหรออทรณตามมาตรา 61 และ 70 ยงไมถงท

สด (มาตรา 54)

หมวดทแปด กลาวถง เบยปรบและเงนเพม ในหมวดนจะกลาว

ถงเบยปรบทจะตองคดเพมเตมในกรณทผมหนาทตองชำระภาษ คางจาย

ภาษ ซงมาตรา 56 ระบใหผคางชำระภาษตองจายเบยปรบอกจำนวนหนง

เทาของมลคาภาษคางจาย เวนแตมาชำระกอนทจะไดรบหนงสอแจงเตอน

เบยปรบจะถกลดลงเหลอเพยงรอยละ 25 ของจำนวนภาษคางชำระ ทวา

หากผคางชำระภาษ ชำระภาษภายในระยะเวลาซงกำหนดตามหนงสอ

แจงเตอนในมาตรา 56 เบยปรบทตองจายจะมมลคารอยละ 50 ของภาษ

คางจาย (มาตรา 57) นอกจากน หากผคางชำระภาษเกนกวาระยะเวลา

ตามหนงสอแจงเตอน นอกเหนอจากเบยหรบแลวจะตองเสย เงนเพมใน

อตรารอยละ 1 ตอเดอนของจำนวนภาษคางชำระโดยคดเศษเดอนเปน 1

เดอน โดยมใหนำเบยปรบมาคำนวณเขาไปดวย (มาตรา 58) โดยใหถอวา

เบยปรบและเงนเพมนเปนภาษ (มาตรา 60)

หมวดทเกา กลาวถง การคดคานและการอทรณการประเมน

ภาษ ซงจะเนนหนกไปทการใหรายละเอยดของขนตอนกระบวนการ การ

คดคานการประเมนภาษ ยกตวอยางเชน มาตารา 61 ระบใหผไดรบแจง

ภาษสามารถคดคานและขอใหมการทบทวนการประเมนหรอเรยกเกบภาษ

ไดตามแบบทรฐมตรกระทรวงมหาดไทยประกาศ ภายในสามสบวนหลง

จากไดรบแจง และผบรหารทองถนตองพจารณาคำรองใหแลวเสรจภายใน

ระยะเวลาสามสบวนนบจากไดรบคำรอง ซงในการนหากผบรหารทองถน

เหนชอบตามคำรอง ผชำระภาษกสามารถทจะมารบคนภาษไดภายในหา

สบวน ในขณะทหากผบรหารทองถนไมเหนดวยกบคำรอง ผชำระภาษก

สามารถทจะยนคำรองตอ คณะกรรมการวนจฉยอทรณการประเมนภาษ

ไดภายในระยะเวลาสามสบวนหลงจากรบหนงสอแจง โดยคณะกรรมการ

วนจฉยอทรณการประเมนภาษ มองคประกอบและวาระดำรงตำแหนง

แนวคดภาษทดนและทรพยสน: 64

ตาม มาตรา 62-65 และมรายละเอยดอำนาจหนาทตามมาตรา 66-69

โดยผอทรณมสทธทจะยนฟองตอศาลไดภายในระยะเวลาสามสบวนหลง

จากทราบผลการวนจฉยอทรณ (มาตรา 70)

หมวดทสบ กลาวถง การจดสรรเงนภาษแกธนาคารทดน (มาตรา

71) ซงในระหวางทยงไมมธนาคารทดน ใหองคกรปกครองสวนยทองถน

สงเงนใหแกสถาบนบรหารจดการทดน (องคการมหาชน) เพอใชในกจการ

ของสถาบนไปพลางกอน โดยใหแยกบญชดงกลาวออกจากบญชดำเนน

การอนดวย (มาตรา 72)

หมวดทสบเอด กลาวถง บทกำหนดโทษในกรณตางๆ เชน ใน

มาตรา 73 ระบให การขดขวางการปฏบตหนาทของเจาพนกงาน ตอง

ระวางโทษจำคกไมเกนหนงป หรอปรบไมเกนสองหมนบาท หรอทงจำทง

ปรบ มาตรา 74 ระบใหผไมทำตามหนงสอเรยกของพนกงานสำรวจ ตอง

ระวางโทษจำคกไมเกนหนงเดอน หรอปรบไมเกนสองพนบาท หรอทงจำ

ทงปรบ มาตรา 75 ผไมแจงเปลยนแปลงการใชประโยชนทดนหรอสงปลก

สราง ตองระวางโทษจำคกไมเกนหกเดอน หรอปรบไมเกนหนงหมนบาท

หรอทงจำทงปรบ นอกจากนยงมกรณอนอกมากมาย ซงจะปรากฏใน

มาตราท 76-80

สวนสดทายจะเปนบทเฉพาะกาล ซงจะอนญาตใหนำเอากฎหมาย

ซง พระราชบญญตภาษทดนและสงปลกสราง พ.ศ.... ประกาศใหยกเลก

ไปแลวตามมาตรา 3 สามารถบงคบใชไดโดยอนโลมตอภาษคางจาย ซง

ตองชำระกอนวนท 1 มกราคม พ.ศ....